IVკვირის ტესტი №1

სახელი -------ბორისი გვარი -------გოგალაძე

ჯგუფის № ----1917
1. თავისუფალი ნივთიერი წერტილის მოძრაობის დიფერენციალური განტოლებები დეკარტის
მართკუთხა კოორდინატთა სისტემაში არის: – – – – – , სადაც
d 2x d 2z d2z
ა) m  F x ; m  F y ; m  Fz , სადაც x, y, z წერტილის კოორდინატებია,
dt 2 dt 2 dt 2
Fx , F y , Fz

კი F აჩქარების გეგმილები;
d x 2
d2y d 2z
ბ)  mFx ;  mF y ;  Fz , სადაც x, y, z წერტილის სიჩქარის გეგმილებია,
dt 2 dt 2 dt 2
Fx , F y ,

Fz კი F ძალის გეგმილები;
d 2x d2y d 2z
ბ) m  Fx ; m  F y ; m  Fz , სადაც x, y, z წერტილის კოორდინატებია,
dt 2 dt 2 dt 2
Fx , F y , Fz

კი – F ძალის გეგმილები;
2
d vx d 2vy d 2vz
დ) m  Fx ; m  Fy ; m  Fz , სადაც V x , V y , Z z წერტილის აჩქარების
dt 2 dt 2 dt 2
გეგმილებია,

Fx , F y , Fz კი F ძალის გეგმილები.
2. თავისუფალი ნივთიერი წერტილის დინამიკის პირველი ანუ პირდაპირი ეწოდება ამოცანას,
----:
ა) რომელშიც ნივთიერი წერტილის კინემატიკური განტოლებებისა და მისი მასის მეშვეობით
განისაზღვრება ამ წერტილის საწყისი სიჩქარე;
ბ) რომელშიც ნივთიერი წერტილის კინემატიკური განტოლებებისა და მისი მასის მეშვეობით
განისაზღვრება ამ წერტილზე მოქმედი ძალის მოდული;
გ) რომელშიც ნივთიერი წერტილის კინემატიკური განტოლებებისა და მისი მასის მეშვეობით
განისაზღვრება ამ წერტილის მიმართ მოქმედი ძალის მომენტი;
დ) რომელშიც ნივთიერი წერტილის კინემატიკური განტოლებებისა და მისი მასის მეშვეობით
განისაზღვრება ამ წერტილზე მოქმედი ძალით გამოწვეული გადაადგილება.
3. ნივთიერი წერტილის მოძრაობის განტოლებებს ბუნებრივ კოორდინატთა სისტემის ღერძებზე ანუ
ეილერის განტოლებებს აქვთ შემდეგი სახე:----- ,
vx v2 dv v2 
ა) F  , Fn  m , Fb  0 , სადაც  w და  wn  შესაბამისად w აჩქარების
  dt 
გეგმილებია
ტრაექტორიის  მხებზე და n მთავარ ნორმალზე,   ტრაექტორიის სიმრუდის რადიუსი.
d 2x d2y d2z
ბ)  mF x ;  mF y ;  Fz , სადაც x, y, z წერტილის სიჩქარის გეგმილებია,
dt 2 dt 2 dt 2
Fx , F y , Fz

კი F ძალის გეგმილები;
dv v2 dv v2 
გ) m  F , m  Fn , 0  Fb , სადაც  w და  wn  შესაბამისად w აჩქარების გეგმილებია
dt  dt 

1
 ტრაექტორიის  მხებზე და n მთავარ ნორმალზე,, F , Fn , Fb შესაბამისად F ძალის (ტოლქმედის)

გეგმილებია ტრაექტორიის მხებზე, მთავარ ნორმალსა და ბინორმალზე,   ტრაექტორიის

სიმრუდის რადიუსი.
d 2x d2y d 2z
დ) m  Fx ; m  F y ; m  Fz , სადაც x, y, z წერტილის კოორდინატებია, Fx ,
dt 2 dt 2 dt 2
F y , Fz კი –

F ძალის გეგმილები;
4. თავისუფალი ნივთიერი წერტილის მოძრაობის დიფერენციალური განტოლება ვექტორული
სახით არის: – – – – –, სადაც – – – – –.

dW 
ა) m  Fdt m წერტილის მასაა, F  წერტილზე მოქმედი ძალების ტოლქმედი,
dt

d 2W

dt
წერტილის აჩქარება,  აჩქარების ვექტორი;
W 

d 2v   d 2V
ბ) m F m წერტილის მასაა, F  რეაქციის ძალა,  წერტილის სიჩქარე,
dt 2 2
dt

V  სიჩქარის
ვექტორი;
  
dv  dV
გ) m  Fdz m წერტილის მასაა, F  რეაქციის ძალა,  წერტილის სიჩქარე,
dt dt

V  რადიუს
ვექტორი,
 
d 2r m 
დ) m F წერტილის მასაა, F  წერტილზე მოქმედი ძალების ტოლქმედი;
dt

d 2r

dt
წერტილის აჩქარება.
5. ამოცანა.m=4 კგ მასის ნივთიერი წერტილი წრფეზე მოძრაობს v  2t 2  3t  4 მ/წმ სიჩქარით.
განსაზღვრეთ t =5 წმ მომენტში წერტილზე მოქმედი ძალების ტოლქმედის მოდული.
ა) F= 45 ნ; ბ) F= 64 ნ; გ) F= 68 ნ; დ) F= 75 ნ.

6. ამოცანა.m=2 კგ მასის ნივთიერი წერტილი მოძრაობს S  3t 2  4t  2 (მ) კანონის თანახმად.

დროის მოცემულ t მომენტისათვის წერტილი ტრაექტორიაზე M მდებარეობაშია და მისი
სიჩქარე V=8 მ/წმ. ამასთან ტრაექტორიის სიმრუდის რადიუსი M წერტილში =8 მ.
განსაზღვრეთ დროის ამ მომენტისათვის ნივთიერ წერტილზე მოქმედი ძალის სიდიდე.

ა) F= 16 ნ; ბ) F= 22 ნ; გ) F= 20 ნ; დ) F= 30 ნ.
7. ამოცანა.m=6 კგ მასის ნივთიერი წერტილი R=6 მ რადიუსიან წრეწირზე მოძრაობს
S  2,5t 2  6t  2 (მ) განტოლების მიხედვით. განსაზღვრეთ ნივთიერ წერტილზე მოდებული
ძალების ტოლქმედის მხები და ნორმალური მდგენელების მოდულები დროის t =2 წმ
მომენტისათვის

ა) F =30 ნ და Fn =16 ნ; ბ) F =24 ნ და Fn =20 ნ;

2
 გ) F = 30 ნ და Fn =36 ნ; დ) F =15 ნ და Fn =16 ნ.

8. ამოცანა.m=5 კგ მასის ნივთიერი წერტილი მოძრაობს ჰორიზონტალურ 0x ღერძის გასწვრივ

 
F  10t i ნ ძალის მოქმედებით. იპოვეთ წერტილის მოძრაობის განტოლება ნულოვანი
საწყისი პირობებით.

1 3
ა) x  1 / 2t 2 , მ ; ბ) x  2t 3  3 ,მ; გ) x  3t 2  4t , მ; დ) x  t , მ.
3

შენიშვნა1. როგორც სასწავლო სილაბუსითა განსაზღვრული მე-4, მე-8, მე-12 და მე-15 კვირებში ჩატარდება ტესტირება.
თითოეულ ტესტი შეფასდება 1ქულით. მე-4, მე-8 და მე-12 კვირებში, ჯამური მაქსიმალურია 8 ქულა, ხოლო მე-15
კვირებში ჯამური მაქსიმალურია 6 ქულა (საბოლოოდ მიმდინარე მოსწრება 8+8+8+6=30ქულა). ამასთან სტუდენტი
ვალდებულია შეასრულოს დავალეად მიცემული ტესტები, რაც გათვალისწინებული იქნება მის მიმდინარე და საერთო
შეფასებაში.
შენიშვნა 2. №1 ტესტი ეკუთვნის ჯგუფის სიაში დაკავებული 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15, 17, 19, 21, 25,27 ნომრების
სტუდენტებს.

IVკვირის ტესტი №2
სახელი ---------------------- გვარი -----------------------
ჯგუფის № --------
1. თავისუფალი ნივთიერი წერტილის დინამიკის მეორე ანუ შებრუნებული ეწოდება ამოცანას,
რომელშიც -------– :
ა) საწყისი პირობების, მოცემული ძალებისა და ნივთიერი წერტილის მასის საშუალებით
განისაზღვრება წერტილის ტრაექტორიის სიმრუდის რადიუსი;
ბ) საწყისი პირობების, მოცემული ძალებისა და ნივთიერი წერტილის მასის საშუალებით
განისაზღვრება წერტილის საწყისი სიჩქარე და აჩქარება;
გ) საწყისი პირობების, მოცემული ძალებისა და ნივთიერი წერტილის მასის საშუალებით
განისაზღვრება წერტილის მოძრაობის კანონი;
დ) საწყისი პირობების, მოცემული ძალებისა და ნივთიერი წერტილის მასის საშუალებით
განისაზღვრება წერტილზე მოქმედი ძალის მდული.

2. თავისუფალი ნივთიერი წერტილის მოძრაობის დიფერენციალური განტოლება ვექტორული

სახით არის: – – – – –, სადაც – – – – –.
 
d 2r m 
ა) m F წერტილის მასაა, F  წერტილზე მოქმედი ძალების ტოლქმედი;
dt

d 2r

dt
წერტილის აჩქარება;

d 2v   d 2V
ბ) m F m წერტილის მასაა, F  რეაქციის ძალა,  წერტილის სიჩქარე,
dt 2 2
dt

V  სიჩქარის
ვექტორი;
  
dv  dV
გ) m  Fdz m წერტილის მასაა, F  რეაქციის ძალა,  წერტილის სიჩქარე,
dt dt

V  რადიუს

3
 ვექტორი,

dW  
დ) m  Fdt m წერტილის მასაა, F  წერტილზე მოქმედი ძალების ტოლქმედი,
dt

d 2W 
 წერტილის აჩქარება, W  აჩქარების ვექტორი.
dt
3. თუ წერტილის მოძრაობა მოცემულია ბუნებრივი s  s (t ) ფორმით და მოცემულია მისი m
მასა და ტრაექტორიის  სიმრუდის რადიუსი, მაშინ წერტილზე მოქმედი ძალების F


ტოლქმედის გეგმილები და მოდული გამოითვლება ფორმულებით – – – – –.

vx v2 
ა) F  , Fn  m , Fb  0 , | F | Fx2  F y2  Fz2 ;
 
dv v2 
ბ) F  , Fn  , Fb  0 , | F | F2  Fb2 ;
dt 
mv 2 dv 
გ) F  , Fn  m , Fb  N , | F | F2  Fn2  Fb2 ;
 dt
dv v2 
დ) F  m , Fn  m , Fb  0 , | F | F2  Fn2
dt 
4. მათემატიკური ქანქარას რხევის პერიოდი განისაზღვრება-----
ა) ქანქარას k სიხშირით და დამოკიდებულია სიმძიმის ძალის g აჩქარებაზე:
2 , ე.ი. 
T T  2
k g
ბ) ქანქარას k სიხშირით და დამოკიდებულია მათემატიკური ქანქარას  სიგრძეზე:
2 
T , ე.ი. T  2
k g
გ) ქანქარას  კუთხის ამპლიტუდით და დამოკიდებულია  კუთხის A ამპლიტუდზე:
  A sin(kt   )

დ) ქანქარას k სიხშირით და დამოკიდებულია n მილევის კოეფიციენტზე:

2 2 .
T1  
k1 2
k n 2

5. ამოცანა.m=5 კგ მასის ნივთიერი წერტილი მოძრაობს x  t 2  t  1 (მ), y  2t 2  3t (მ), z=12-

5t-2t2 (მ) განტოლებების მიხედვით. განსაზღვრეთ წერტილზე მოქმედი ძალების ტოლქმედის
სიდიდე.
ა) F= 45 ნ; ბ) F= 40 ნ; გ) F= 30 ნ; დ) F= 32 ნ.
   
6. ამოცანა.m=9 კგ მასის ნივთიერი წერტილი მოძრაობს F  2i  3 j  2 3k ნ ძალის
მოქმედებით. განსაზღვრეთ წერტილის აჩქარების მოდული.
ა) w  1.2 მ/წმ2; ბ) w  4 მ/წმ2; გ) w  5 მ/წმ2; დ) w  2 1 მ
9 9 3
7. ამოცანა.m=5 კგ მასის ნივთიერი წერტილი მოძრაობს ჰორიზონტალურ 0x ღერძის გასწვრივ
 
F  10t i ნ ძალის მოქმედებით. იპოვეთ წერტილის მოძრაობის განტოლება ნულოვანი
საწყისი პირობებით.
1 3
ა) x  1 / 2t 2 , მ ; ბ) x  2t 3  3 ,მ; გ) x  3t 2  4t , მ; დ) x  t , მ.
3

4
 8. ჰორიზონტისადმი   30 0 კუთხით დახრილ გლუვ სიბრტყეზე მძიმე წერტილი ზევით
მოძრაობს V0 მ/წმ საწყისი სიჩქარით. იპოვეთ წერტილის მოძრაობის კანონი შემდეგი
.
საწყისი პირობებით: როცა t  0 , მაშინ x  x0  0 , V  x 0  16 მ/წმ.
0
1 2
ა) x   gt  16t ,მ; ბ) x  4 gt 2  16t ,მ; გ) x  2 gt 2  20t , მ; დ)
4
1 2
x gt  8t , მ.
2

შენიშვნა1. როგორც სასწავლო სილაბუსითა განსაზღვრული მე-4, მე-8, მე-12 და მე-15 კვირებში ჩატარდება ტესტირება.
თითოეულ ტესტი შეფასდება 1ქულით. მე-4, მე-8 და მე-12 კვირებში, ჯამური მაქსიმალურია 8 ქულა, ხოლო მე-15
კვირებში ჯამური მაქსიმალურია 6 ქულა (საბოლოოდ მიმდინარე მოსწრება 8+8+8+6=30ქულა). ამასთან სტუდენტი
ვალდებულია შეასრულოს დავალეად მიცემული ტესტები, რაც გათვალისწინებული იქნება მის მიმდინარე და საერთო
შეფასებაში.
შენიშვნა 2. №2 ტესტი ეკუთვნის ჯგუფის სიაში დაკავებული 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20, 22, 24, 26 ნომრების
სტუდენტებს.