You are on page 1of 35

Management

Thirteenth Edition

Глава 8
Планирање на
работните
активности

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Copyright © 2020 by FINKI
Сите права се задржани. Ниту еден дел од ова видеo не смее да биде
репродуцирано, дистрибуирано или пренесувано во ниту една форма и на
ниту еден начин, вклучувајќи фотокопирање, снимање или било кој друг
електронски или механички начин, без претходна дозвола од предавачот,
освен како сублимат во некомерцијални цели дозволени со законот за
заштита на приватност на податоци. За било какви барање, обратете се
електронски до објавувачот на оваа видео содржина.
Copyright © 2020 by FINKI
All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, distributed,
or transmitted in any form or by any means, including photocopying, recording,
or other electronic or mechanical methods, without the prior written permission
of the publisher, except in the case of brief quotations embodied in critical
reviews and certain other noncommercial uses permitted by copyright law. For
permission requests, write to the publisher of this video.
Цели
8.1 Дефиниција на природата и намената на планирањето.
8.2 Класифицирајте ги видовите цели што организациите
можат да ги имаат и плановите што ги користат.
8.3 Споредете ги приодите за поставување на целите и
планирање.
• Знајте како да поставите лични цели и да креирате
корисна, функционална листа на обврски.
• Развијте ја вашата вештина да им помогнете на вашите
вработени да постават цели.
8.4 Дискутирајте за современите прашања кај планирањето.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Што е планирање?
• Планирање - Дефинирање на целите на
организацијата, воспоставување стратегии за
постигнување на тие цели и развој на планови за
интеграција и координација на работните
активности.
• Формално планирање
– Специфични цели кои покриваат одреден
временски период
– Напишани и споделени со членовите на
организацијата

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Зошто менаџерите планираат?
• Четири причини за планирање
– Обезбедува насока
– Ја намалува неизвесноста
– Минимизира отпад и вишок
– Ги поставува стандардите за контрола

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Планирање и перформанси
• Формалното планирање е поврзано со:
– Позитивни финансиски резултати - Поголем
профит, поголем принос на средствата итн.
– Квалитетот на планирање и спроведување
влијае на перформансите повеќе од степенот на
планирање.
– Надворешното опкружување може да го намали
влијанието на планирањето врз перформансите.
– Врската за планирање и изведба се чини дека е
под влијание на временската рамка за
планирање.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Цели и планови
• Цели – Посакувани исходи или таргети.
– Планови - Документи кои наведуваат како ќе се
исполнат целите.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Видови цели (1 of 2)
• Финансиски цели – Поврзани со очекуваното
внатрешно финансиско работење на
организацијата.
• Стратегиски цели – Поврзани со
перформансите на фирмата во однос на
факторите од нејзиното надворешно
опкружување (на пример, конкуренти).

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Видови цели (2 of 2)
• Декларирани цели – Официјални изјави за тоа
што вели една организација и што сака нејзините
различни стејкхолдери да веруваат кои се
нејзините цели.
• Реални цели – Цели коишто една организација
всушност ги следи, дефинирани со постапките на
нејзините членови.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Видови планови (1 of 3)
• Стратегиски планови – Планови што се
однесуваат на целата организација и ги
утврдуваат целокупните цели на
организацијата.
• Оперативни планови – Планови кои опфаќаат
одредена оперативна област на организацијата.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Видови планови (2 of 3)
• Долгорочни планови – Планови со временска
рамка над три години.
• Краткорочни планови – Планови кои опфаќаат
една година или помалку.
• Специфични планови – Планови кои се јасно
дефинирани и не оставаат простор за толкување.
• Планови со насоки – Планови кои се
флексибилни и утврдуваат општи упатства.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Видови планови (3 of 3)
• Планови за една употреба – Еднократен план
специјално дизајниран да ги задоволи потребите
на единствена ситуација.
• Постојани планови – Тековни планови кои
даваат насоки за повторувачки активности.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Слика 8-1 Видови планови

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Пристапи кон поставување цели (1 of
2)

• Традиционално поставување на целите -


Пристап кон поставување цели во кои врвните
менаџери поставуваат цели кои потоа течат
надолу низ организацијата и стануваат под-цели
за секоја организациска област.
• Синџир средства-цели - Интегрирана мрежа на
цели во кои остварувањето на целите на едно
ниво служи како средство за постигнување на
целите или завршува на следното ниво.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Слика 8-2 Лошата страна на
традиционалното поставување на целите

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Пристапи кон поставување цели (2 of
2)

• Management by Objectives (MBO) – Процес на


поставување заемно договорени цели и нивно
користење за проценка на перформансите на
вработените.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Слика 8-3 Чекори кај MBO
Чекор 1: Формулирани се целокупните цели и стратегии на организацијата.

Чекор 2: Главните цели се распределени меѓу департманите и одделите.

Чекор 3: Менаџерите на организационите единици заеднички поставуваат


специфични цели за нивните единици со своите менаџери.

Чекор 4: Специфичните цели се утврдени заеднички со сите членови на


одделот.

Чекор 5: Акциските планови, кои дефинираат како треба да се постигнат


целите, се специфицирани и договорени од менаџерите и вработените.

Чекор 6: Акциските планови се спроведуваат.

Чекор 7: Напредокот кон целите периодично се разгледува и се обезбедуваат


повратни информации.

Чекор 8: Успешното постигнување на целите се засилува со награди


засновани на перформанси.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Чекори во поставувањето на целите
1. Прегледајте ја мисијата или сврхата на
организацијата.
2. Оценете ги достапните ресурси.
3. Одредете ги целите индивидуално или со инпут
од другите.
4. Запишете ги целите и соопштете ги на сите што
треба да ги знаат.
5. Прегледајте ги резултатите и дали целите се
исполнети.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Слика 8-4 Добро напишани цели
• Напишани во однос на резултатите а не на дејствијата
• Мерливи и квантифицирани
• Јасни во однос на временската рамка
• Предизвикувачки, но сепак достижни
• Запишани
• Комуницирани до сите потребни организациски членови

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Фактори од непредвидени
ситуации во планирањето (1 of 2)
• Должина на идните обврски
– Концепт на обврска: Тековните планови кои
влијаат на идните обврски мора да бидат
доволно долгорочни за да се исполнат тие
обврски.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Слика 8-5 Планирање и
организациско ниво

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Фактори од непредвидени
ситуации во планирањето (2 of 2)
• Несигурност во опкружувањето
– Кога неизвесноста е голема, плановите треба
да бидат специфични, но флексибилни.
– Менаџерите мора да бидат подготвени да ги
менуваат плановите како што се
спроведуваат.
– На моменти, можеби дури треба да се
откажат од плановите.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Пристапи кон планирање
• Во традиционалниот пристап, планирањето го
прават целосно менаџери од највисоко ниво,
честопати потпомогнати од формален оддел за
планирање.
– Формално одделение за планирање - Група
специјалисти за планирање чија единствена
одговорност е да помогнат да се напишат
организациски планови.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Современи прашања кај
планирањето (1 of 2)
• Како можат менаџерите ефективно да планираат
во динамички средини?
– Во несигурна средина, менаџерите треба да
развиваат планови специфични, но
флексибилни.
– Менаџерите треба да препознаат дека
планирањето е постојан процес.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Современи прашања кај
планирањето (2 of 2)
• Како можат менаџерите да користат скенирање
на опкружувањето?
– Скенирање на опкружувањето - Скрининг на
информации за откривање на новите
трендови.
– Разузнавање на конкурентите - Собирање
информации за конкурентите што им
овозможува на менаџерите да ги предвидат
постапките на конкурентите, наместо само
да реагираат на нив.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Преглед на целта 8.1
• Дефинирајте ја природата и целите на
планирањето.
– Планирањето вклучува дефинирање на целите
на организацијата, воспоставување на целокупна
стратегија за постигнување на тие цели и развој
на планови за активности за организациска
работа.
– Четирите цели на планирање вклучуваат
обезбедување насока, намалување на
несигурноста, минимизирање на отпадот и
вишокот и утврдување на целите или
стандардите што се користат при контролирање.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Преглед на целта 8.2 (1 of 3)
• Класифицирајте ги видовите цели што
организациите можат да ги имаат и
плановите што ги користат.
– Целите се посакувани исходи.
– Плановите се документи кои наведуваат како
ќе се исполнат целите.
– Стратешките планови се однесуваат на
целата организација, додека оперативните
планови опфаќаат одредена функционална
област.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Преглед на целта 8.2 (2 of 3)
– Долгорочни планови се оние со временска рамка
над три години. Краткорочните планови опфаќаат
една година или помалку.
– Специфичните планови се јасно дефинирани и не
оставаат простор за толкување.
– Планови со насоки се флексибилни и утврдуваат
општи упатства.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Преглед на целта 8.2 (3 of 3)
– План за еднократна употреба е еднократен
план дизајниран да ги задоволи потребите
на уникатна ситуација.
– Постојаните планови се тековни планови
кои обезбедуваат насоки за активности
извршувани постојано.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Преглед на целта 8.3 (1 of 4)
• Споредете ги приодите за поставување и
планирање на целите.
– Во традиционалното поставување цели,
целите се поставуваат на врвот на
организацијата и потоа стануваат под-цели за
секоја организациска област.
– MBO (менаџмент преку цели) е процес на
поставување на заеднички договорени цели и
користење на тие цели за проценка на
перформансите на вработените.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Преглед на целта 8.3 (2 of 4)
• Добро напишаните цели имаат шест
карактеристики:
1. Напишани во однос на резултатите а не на
дејствијата
2. Мерливи и квантифицирани
3. Јасни во однос на временската рамка
4. Предизвикувачки, но сепак достижни
5. Запишани
6. Комуницирани до сите потребни организациски
членови

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Преглед на целта 8.3 (3 of 4)
• Поставувањето на целите ги вклучува овие
чекори:
– Прегледајте ја мисијата на организацијата
– Оценете ги достапните ресурси
– Одредете ги целите индивидуално или со
придонес од други
– Запишете ги целите и соопштете ги на сите
што треба да ги знаат
– Прегледајте ги резултатите и променете ги
целите по потреба

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Преглед на целта 8.3 (4 of 4)
• Двата главни пристапи кон планирањето
вклучуваат:
– Традиционалниот пристап, кој има планови
развиени од врвните менаџери кои течат
надолу низ други организациски нивоа и кои
можат да користат формален оддел за
планирање.
– Другиот пристап е да се вклучат повеќе
организациони членови во процесот на
планирање.

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Преглед на целта 8.4
• Дискутирајте за современите прашања во
планирањето.
– Динамички опкружувања - обично значи развој
на планови специфични, но флексибилни.
– Проблемот со современото планирање
вклучува користење на скенирање на
опкружувањето за да помогне во подобра
анализа на надворешното опкружување.
– Една форма на скенирање на опкружувањето,
разузнавање на конкурентите, може да биде
особено корисна за да откриете што прават
конкурентите.
Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved
Copyright

Copyright © 2016, 2014, 2012 Pearson Education, Inc. All Rights Reserved

You might also like