3

Araling Panlipunan 3
Ikaduha nga Markahan – Module 4
Kahulugan sang Pila ka Simbolo sa
Kaugalingon nga Probinsya kag
Rehiyon
Araling Panlipunan – Ikatlong Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan – Modyul 4: Kahulugan sang Pila ka Simbolo sa Kaugalingon nga
Probinsya kag Rehiyon
Una nga Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Sally S. Escollada

Editor: Vivian G. Jesura
Tagasuri: Marcelino N. Dumasis Jr. at Arthur J. Cotimo
Tagaguhit:
Tagalapat: Felizardo S. Valdez III at Narlu M. Edullan
Pansangay naTagapamahala:
Ma. Roselyn J. Palcat
Novelyn M. Vilchez
Elleda E. de la Cruz
Marcelino N. Dumasis Jr.
Arthur J. Cotimo
Felizardo S. Valdez III
Marve E. Gelera
Panrehiyon na Tagapamahala:
Ma. Gemma M. Ledesma
Josilyn S. Solana
Elena P. Gonzaga
Donald T. Genine
Mary Hazel Vivien Pineda
Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________
Department of Education – Region VI
Office Address: Duran Street, Iloilo City
Telefax: (033)336-2816, (033)509-7653
E-mail Address: region6@deped.gov.ph
 3

Araling Panlipunan
Ikaduha nga Markahan – Module 4
Kahulugan sang Pila ka Simbolo sa
Kaugalingon nga Probinsya kag
Rehiyon
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan sa
Ikatlong Baitang ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para
sa araling Kahulugan ng Ilang Simbolo at Sagisag ng Sariling
Lalawigan at Rehiyon.

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri

ng mga edukador mula sa pambuliko at pampribadong institusyon
upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upang
matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda
ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang
pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral
sa mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa
kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan
ang mag-aaral upang makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo
habang isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan
at kalagayan.
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita
ninyo ang kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ang modyul na ito ay nagsisilbing gabay sa mga guro

sa pagtuturo ng araling ito. Naway gamitin ninyo ito
nang wasto at may pagpapahalaga upang maihatid
ang wastong kaalaman na nararapat sa ating mga
mag-aaral.

2
Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang
kaalaman ang mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito.
Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila
habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang
hikayatin at gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang
mga gawaing nakapaloob sa modyul.
Para sa Bumulutho:
Ginaabi-abi ka gid sa Ikaduwa nga Markahan sa pagtuon sang
Araling Panlipunan 3 paagi sa sini nga Alternative Delivery Mode
(ADM) Modyul nahanungod sa Kahulugan sang Pila ka Simbolo
sang Kaugalingon nga Probinsya kag Rehiyon.
Ginhimo ang modyul nga ini bilang sabat sang imo kinahanglan.
Handum sini nga mabuligan ikaw sa imo pag-eskwela samtang
wala ka sa eskwelahan para makalikaw ka sa nagalapta nga virus
pati ang imo panimalay. Ginalauman pa gid nga mahatagan ka
sang lubos nga ihibalo kag oportunidad sa imo pagtuon.
Ang modyul nga ini may mga parte kag tanda (icon)nga dapat
gid hibaluon.

Hibalua Ini ang mga pagtulun-an nga

dapat hibaluon sa modyul
(objectives/learning
competencies)
Tinguhai Ang malip-ot nga pagtilaw (pre-
test) nga ini nagatungkad sang
imo ihibalo parte sa leksyon sa sini
nga modyul. Kon nakakuha ka
sang isa ka gatos ka porsyento
(100%) sang insakto nga sabat
pwede mo laktawan ang parte
nga ini sang modyul.

3
Dumduma Ini malip-ot man nga pagtilaw
(test) ukon pagdumdom sang
natapos na nga leksyon (review)
para mahangpan mo ang subong
nga leksyon paagi sa pagdumdum
mo sang nagligad nga mga
leksyon.
Diskubreha Sa sini nga bahin sang modyul, ang
bag-o nga pagtulun -an igahatag
sa nanarisari nga pamaagi pareho
sang isa ka istorya, pagkanta,
binalaybay, problema kag
sitwasyon.

Usisa-a Sa diri nga bahin, tagaan ikaw

sang malip-ot nga pagsaysay sang
leksyon (discussion). Handum sini
nga mabuligan ka sa paghangup
sang mga bag-o nga konsepto
kag mga kasagaran.
Pauswaga Ginabug-usan ini sang mga
pagtulun-an nga dapat nimo
pagabuhaton agud mangin sagad
ikaw sa paghangup sang mga
leksyon. Pwede mo ma tsek ang
imo mga sabat sa mga hilikuton
paagi sa paglantaw sang answer
key (talamdan sa husto nga sabat)
sa ulihi nga parte sang modyul

4
Tandai Ini importante nga mga konsepto
nga kinahanglan gid nga hatagan
sang igtalupangod kag mangin
alagyan sa pagtukod sang mga
kinaalam sa mga pagtulun-an.
Makit-an diri ang mga pamangkot
ukon pagsulat sang mga tinaga sa
blangko nga dinalan ukon parapo
para ma proseso mo kon ano ang
natun-an mo nga mga leksyon.
Himua Ini ginabug-usan sang mga
ulubrahon nga makabulig sa
pagpasanyog sang mga kinaalam
sa imo paghalin sa imo bag-o nga
natun-an kag kasagaran sa
matuod nga sitwasyon ukon
realidad sang kabuhi.
Taksa Katuyuan sini nga matakus (assess)
ang imo nahibaluan sa kompetensi
nga nangin focus sa modyul nga
ini.

Dugang nga Ang bahin nga ini magahatag pa

Hilikuton
gid sang dugang nga mga
hilikuton agud mapagkit sa ila
kaisipan ang mga leksyon nga imo
natun-an. Ini dako nga bulig para
magapabilin ang tanan nga imo
nahibaluan ukon natun-an.
Talamdan sang Diri makit-an ang insakto nga mga
Husto nga Sabat
sabat sa tanan nga mga
buluhaton sa sini nga modyul.

5
Sa katapusan sang modyul nga ini, makit-an mo man ang:

Mga Ginbasehan Ini ang listahan sang tanan nga

balasahon para mapanami ang
modyul nga ini.
Ang mga masunod ang dapat tandaan sa paggamit sang modyul
nga ini:
1. Gamiton ang modyul nga ini nga may pag-amlig. Indi
paghigkuan, kurisan kag indi pwede sulatan sa bisan diin nga
parte sang modyul nga ini. Magamit lang sang inyo matinlo
nga papel ukon test notebook sa pagsabat sa tanan nga
mga buluhaton.
2. Indi ka gid malipat magsabat sang Tinguhai antes ka
magsaylo sa masunod nga mga buluhaton nga kaundan
sang modyul.
3. Basaha sing maayo ang mga direksyon antes sabtan ang
mga pamangkot sa tagsa ka pagtilaw ukon buluhaton.
4. Mag-obserbar sang katampad kag integridad sa pagsabat
sa mga buluhaton kag amo man sa tion sang paghatag sang
husto nga sabat.
5. Tapuson anay ang ginasabtan nga hilikuton antes magkadto
sa sunod nga buluhaton.
6. Ibalik ang modyul nga ini sa imo manunudlo pagkatapos mo
sabat sang tanan nga mga hilikuton.
Kon nabudlayan ka sa pagsabat sang mga hilikuton sa modyul
nga ini, indi ka magkahuya ukon magduha-duha sa pagpalapit
kag pagpangayo sang bulig sa imo manunudlo ukon sa
manugpatigayon. Pwede ka man kapangayo sang bulig sa imo
nanay ukon tatay ukon sa imo magulang kag sa sin o man nga
kaupod nimo sa sulod sang balay nga mas magulang kaysa imo.
Panumdumon mo lang permi nga wala ka nagaisahanon.

Nagalaum gid kami, nga paagi sa sini nga modyul

maeksperyensyahan mo ang mapinuslanon nga ihibalo kag
makakuha ka sang madalom nga pag-intindi suno sa
kompetensi. Indi ka magkabalaka masarangan mo ini.
6
 Hibalua

Matapos mo matun-an kag makumparar ang nagligad nga

leksyon parte sa pinasahi nga mga istorya sang maragtason nga
mga lugar kag mga hitabu sang kaugalingon nga probinsya kag
rehiyon aton naman pagatamdon kag hatagan igtalupangod
ang Kahulugan sang Pila ka Simbolo sang Kaugalingon nga
Probinsya kag Rehiyon.

Ang Rehiyon VI ginabug-usan sang anum ka probinsya: Negros,

Iloilo, Capiz, Antique, Aklan kag Guimaras. Ang kada probinsya
may kaugalingon nga simbolo nga nagapakilala sa ila. Ang kada
laragway nga makita may buot silingon kag importante nga
butang nga makita sa ila lugar. Importante nga mahibaluan mo
ang mga simbolo agud makilala mo man ang ginalaragway sang
iban nga probinsya sa rehiyon nga ginalakipan.
Sa leksyon nga ini, ginalauman nga imo:
 matalakay ang kahulugan sang pila ka simbolo sang
kaugalingon nga probinsya kag rehiyon
(AP3KLR-lle-4)

7
 Tinguha-i

Direksyon: Tan-awa kag kilalaha ang masunod nga mga

laragway. Isulat sa imo papel kon ano nga probinsya ang
ginasimbolo sini.

1._______________ 2. ______________ 3._______________

4._______________ 5. _______________ 6._____________

8
 Dumduma

Direksyon: I-angot sa pagpangabuhi sang mga tawo ang

nangin resulta sang maragtason nga hitabu sa ila lugar,
banwa, probinsya kag rehiyon. Isulat ang letra sang husto nga
sabat sa imo papel.

A. Kasaysayan/Hitabu
Kasaysayan/Hitabu Resulta
B. Resulta

1. Pagtubo sang Buglas sa Negros A. turismo kag

paho

2. Bantog nga Boracay Beach B. prodyuser sang

sa Malay, Aklan tubo

3. Bangud sa paghimud-os ang C. buy and sell sa

mga taga Himal-us nangin Iloilo
Guimaras sa ulihi.

4. Barter System nga natabo sa D. Binirayan

kay Datu Marikudo kag sa Festival
napulo ka mga datu.

5. Paghanduraw sang Barter E. pag-uswag sang

System turismo

9
 Leksyon Kahulugan sang Pila ka Simbolo
sa Kaugalingon nga Probinsya
1
kag Rehiyon
Ano bala nga mga probinsya ang ginabug-usan sang Rehiyon VI?
Nakakadto ka na bala sa Negros Occidental, Iloilo, Capiz, Aklan,
Antique kag Guimaras? Ano bala ang natalupangdan ninyo kon
kamo makabisita sa ila mga probinsya?
Ang kada probinsya may kaugalingon nga simbolo nga makita sa
ila Munisipyo kag sa iban pa nga opisyal nga istraktura kag mga
dokumento. Isa na diri ang makita sa gwa sang mga kapitolyo sa
diin makit-an ang kurte bilog nga imo mabasa ang mga tinaga
nga ”Province of (lugar) Official Seal” halimbawa abi Sagisag sang
Probinsya sang Guimaras. Mga simbolo sang mga
kaprobinsyahanan ang panawag sini.
Sa madumduman, gintun-an ninyo ang maragtason nga mga
lugar kag hitabo sa kaugalingon nga probinsya kag sa mga
kaingod sini. Ini man ang kabangdanan kon ngaa nagahugpong
ang mga kaprobinsyahanan tungod sang mga lugar nga
nagapakilala sa ila kag naghatag sang dungog.
Sa sini naman nga higayon, hibaluon naton ang mga simbolo nga
makit-an sa kada probinsya sa aton rehiyon. Ang kada simbolo
may mga laragway nga may buot silingon. Handa ka na bala?
Dali na manglugayawan na kita!

Pahanumdom sa mga Manuggiya

Basahon kag intindihon sang maayo ang mga pagsulundan
sa tagsa ka hilikuton. Ipahanumdom sa mga bata nga
maggamit sang separado nga papel ukon test notebook sa
pagsabat. Ang tanan nga ini dapat ihatag sa manuggiya
pati na ang mga proyekto nga nahimo agud mahatagan
sang nagakaigo nga grado.

10
 Diskubreha

Ang kada pungsod may opisyal nga simbolo kag ini nagapakita
sang kahilwayan (independence) sini. Amo man ang kada
probinsya may ara ini nga simbolo nga nagapakilala sa iya. May
ara ini opisyal nga simbolo nga nagapakita sang kinaiya bilang
isa ka probinsya sa rehiyon. Dali na! Diskubrehon naton ang buot
silingon sang mga simbolo sang kaugalingon nga probinsya kag
mga kaingod nga probinsya sa rehiyon. Base sa mga laragway,
kilalaha ang masunod nga mga simbolo.

Usisa-a
Ang mga simbolo nga makit-an sa isa ka probinsya nagabug-
os sang relasyon sang mga tawo nga nagaistar diri. Handum
sini nga mapadayon ang ila paghiliusa bilang miyembro sang
probinsya. Ini nagapakilala man sang mga dunang manggad
nga makit-an sa tagsa ka probinsya sa kaugalingon nga
rehiyon.

Makit-an ang mga simbolo nga ini sa mga opisina sang

gobyerno kag sa mga hilikuton pang opisyal sang lokal nga
pang gobyerno. Ang simbolo sang isa ka probinsya
nagapakilala sang kinaiya sini kaupod sang kultural kag iban
pa nga nagapakilala sang probinsya.

11
Bituon- simbolo sang kasanag nga
nagagiya sa paghimakas sang mga
tawo.
Baruto- nagapakita nga ang probinsiya
pangisda ang ila palangabuhian kag
bugana ang mga isda diri.
Abaka – abaka ang isa ka produkto
sang probinsiya.
Lubi- Kopras ang nagapanguna nga
produkto
Palay- may bugana nga produkto sang
palay ang probinsiya.
Bukid kag Patag – tanda nga may
malapad nga talamnan sang humay.
Lubi- Kopras ang nagapanguna nga
produkto sang probinsiya.
Palay- Bugana sa produkto sang palay.
Dagat Sulu – bugana nga
palangisdaan nga isa ka nagapa-
uswag sa probinsiya.

Dalag nga duag – Masinadyahon kag

positibo nga balatyagon sang mga
tawo kag panindugan sang probinsiya
nga maabot ang kauswagan para sa
mga pumuluyo.

17 ka Silak sang Adlaw- simbolo sang 17

ka banwa nga nasakupan sang Capiz
Asul nga Trayanggulo- sa wala
nagasimbolo sang kalinong.

Pula nga trayanggulo – mabaskog nga

balatyagon kag pagsakripisyo para sa
kaugalingon.

Puti nga trayanggulo- Kristiyanismo kag

pagtuo sa Diyos nga Amay, Anak kag
Espiritu Santo.
Puti nga trayanggulo sa tunga- Ang
Diyos bilang lider, kaalam kag katinlo.
12
Bukid – nagasimbolo sang Balaan Bukid
kon sa diin ginahiwat kada tuig ang
Pagtaltal sa Guimaras- tuigan nga
selebrasyon kada Semana Santa.
Puno sang Niyog kag Mangga-
nagapabalo nga ini amo ang
nagapanguna nga produkto sa Guimaras.
Karabaw kag Arado- nagasimbolo nga
panguma ang nagapanguna nga
palangabuhian sang mga tawo sa
probinsiya.
Baroto kag Dungkaan- nagapatimaan nga
amo ini ang ginagamit nga transportasyon
sa pagkadto sa Isla sang Guimaras. Kag
duwa ka dungkaan sa Jordan kag
Buenavista. Kag nagapakita man ini nga
pagpangisda ang palangabuhian sang
mga tawo diri.
1992- tuig kung san-o naging probinsiya
ang Guimaras.
Duha ka dahon sang laurel- simbolo sang
dungog kag paindis-indis
Ang tatlo ka bukid nagasimbolo nga ang
probinsiya sang Antique, Aklan, kag Capiz
nagaseparar.
Ang ulo sa karabaw, puno kag arado- nga
makita sa wala sang selyo nagasimbolo
sang agrikultura kag bugana nga ani sang
humay sa probinsiya.
Ang dagat, barko kag pabrika -tanda sang
bugana nga industriya sang pagpangisda,
komersiyo kag mauswagon nga negosyo.

Industriya sang kalamay ang

nagapakilala sa probinsiya
Provincial Capitol-puluy-an sang mga
nagadumala sa probinsiya.
Barko- Pagpangisda ang ikaduwa nga
palangabuhian sang probinsiya.

13
 Pauswaga

Direksyon: Isulat kon ano ang buot silingon sang laragway nga
makit-an sa simbolo sang mga probinsya. Isulat ang sabat sa imo
matinlo nga papel.
Simbolo sang probinsya Buot Silingon
Guimaras

dahon sang laurel

Aklan

bitoon
Antique

lubi
Negros Occidental

barko
Capiz

17 ka silak sang adlaw

Iloilo

ulo sang karabaw, puno

kag arado

14
 Tanda-i
1. Ano ang ginapakilala sang mga simbolo sang isa
ka probinsya?
Ang simbolo sang isa ka probinsya nagapakilala
sang kina-iya sini kaaupod sang kultural, dunang
manggad kag kasaysayan sini.

Himu-a
Direksyon: Basaha sing maayo ang pamangkot kag isulat ang
sabat sa imo matinlo nga papel.

Kon papilion ka sa anum ka mga simbolo sang mga probinsya

sang aton rehiyon, diin diri ang imo gusto idrowing kag ngaa?
Himu-a ini sa imo papel.

15
 Taksa

Direksyon: Talakaya paagi sa pagtan-aw kag pagkilala ang

masunod nga mga laragway. Pangitaa sa inidas B ang buot
silingon sang ginapakita nga laragway sa inidas A. Isulat ang letra
sang husto nga sabat sa imo papel.
Inidas A Inidas B
A. puluy-an sang nagadumala
sang isa ka probinsya

1.
B. bukid nga nagasimbolo sang
Antique, Aklan kag Capiz

2.
C. bugana nga palangisdaan
nga isa ka nagapa-uswag sa
probinsiya
3.
D. simbolo sang 17 ka banwa
nga nasakupan sang Capiz

4.
E. nagasimbolo nga panguma
ang nagapanguna nga
palangabuhian sang mga
5. tawo sa probinsiya.

16
 Dugang nga mga Hilikuton

Direksyon:
Hibalua ang mga laragway sang simbolo sang imo eskwelahan
barangay kag munisipyo. Magpili sang isa kag isulat ang buot
silingon sang mga laragway nga makita sa simbolo? Isulat ang
sabat sa imo papel.

17
 18
Dugang nga Hilikuton
Answers may vary
Pauswaga
1. simbolo sang dungog kag paindis-indis
2. kasanag nga nagagiya sa mga tawo
3. kopras nga nagapanguna nga produkto sang
probinsya
4. pagpangisda ang pangabuhian sang probinsya
5. 17 ka banwa nga nasakupan sang Capiz
6. panguma kag pangabuhian sang mga tawo sa
probinsya
Taksa Himu-a
1.B
Guimaras, Antique, Iloilo
2.c
3.A Aklan, Capiz,
4. E Negros Occ.
5.D
Tinguha-i
Dumduma
1. Capiz
1.B
2. antique
2.E
3. Guimaras
3. A
4.Iloilo
4. C
5.Aklan
5.D
6. Negros Occidental
Talamdan sang Husto nga mga Sabat
Mga Ginbasehan
Manalo, Thea Joy, Capunitan, Charity, Galarosa, Walter, et al.,
Araling Panlipunan 3 Kagamitan ng Mag-aaral Hiligaynon Pasig
City Philippines: Book Media Press, Inc.2015
Pahina 189-196, Unang Edisyon 2015

Ayer J. (Feb. 24, 2001) Western Visayas, Region Vl, Philippines

retrieved from https://www.crwflags.com/FOTW/FLAGS/ph-vi.html

19
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph