Professional Documents
Culture Documents
om
ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺘرﺸﺢ أن ﻴﺨﺘﺎر أﺤد اﻟﻤوﻀوﻋﻴن اﻵﺘﻴﻴن:
اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ
ﻋﻠﻰ ) (03ﺼﻔﺤﺎت )ﻤن اﻟﺼﻔﺤﺔ 1ﻤن 6إﻟﻰ اﻟﺼﻔﺤﺔ 3ﻤن (6 ﺤﺘو اﻟﻤو
اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ ﻋ ﺤﺘو
($
ﻨﻘﺎﺎ($
اﻟﺘﻤر!ن اﻷوﻝ 04) :ﻘ
@fﺒـ :
اﻟﻤﺠﺎﻝ >f ;1
ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺠﺎ
fاﻟداﻟﺔ اﻟﻌددﺔ اﻟﻤﻌرﻓﺔ ﻰ
x2 1
)f ( x
x 1
u0 ﺤدﻫﺎ اﻻوﻝ 3 ) (unاﻟﻤﺘﺘﺎﻟﺔ اﻟﻌددﺔ اﻟﻤﻌرﻓﺔ ﻋﻠﻰ
un1 وﻤن أﺠﻞ ﻞ ﻋدد طﺒﻌﻲ f (un ) ، n
اﻟﻤﺴﺘو' اﻟﻤﻨﺴوب
ﺴوب إﻟﻰ ' ﻟن ) (C fاﻟﺘﻤﺜﻴﻞ اﻟﺒﺎﻨﻲ ﻟﻠداﻟﺔ fﻓﻲ
اﻟﻤﻌﻠم اﻟﻤﺘﻌﺎﻤد اﻟﻤﺘﺠﺎﻨس )) (O; i , jو )'( ﻫو ﻤﺴﺘﻘم
اﻟﻤﺴﺘﻘم ذو
du
m
ﻟﺘﻛن ' ﻤﺠﻤوﻋﺔ اﻟﻨﻘ< Mﻤن اﻟﻔﻀﺎء اﻟﺘﻲ اﺤداﺜﺎﺘﻬﺎ x; y; zوﺘﺤﻘ Dاﻟﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟﺘﺎﻟﺔ:
(2ﻟﺘﻛ
(2
2 x 2 y 6 z 112 2 x 4 z 5 2 0
co
اﻟﻤﺠﻤوﻋﺔ ' ﻫﻲ ﺘﻘﺎطﻊ اﻟﻤﺴﺘوGﻴن اﻟﻤﺤورGﻴن ﻟﻠﻘطﻌﺘﻴن @ >OAو @ ، >OBﺜم ﻋﻴن ﺘﻤﺜﻼ وﺴطﺎ
أن اﻟﻤﺠﻤوﻋـ ـ ّﺒﻴﻴن ّ
ﻟﻠﻤﺠﻤوﻋﺔ ' .
وﻋﺔ
(3ﻟﺘﻛن Mﻨﻘطﺔ
طﺔ ﻔﺔ ﻤن ااﻟﻔﻀﺎء
n.
OMﺜم اﺴﺘﻨﺘﺞ إﺤداﺜﺎت اﻟﻨﻘطﺔ :ﻤرز AM BM اﻟﺘﻛﺎﻓؤ اﻟﺘﺎﻟﻲ ( M ' ) :ﺎﻓﺊ
ﺤﺔ ﺘﻛﺎﻓؤـ ـ ﺒرﻫن ﺼﺤﺔ
. OAB اﻟداﺌرة اﻟﻤﺤطﺔ ﺎﻟﻤﺜﻠث
ث AB
5S
i
)ﻳﺮﻣﺰ zcﺍﻟﻰ ﻣﺮﺍﻓﻖ ( zc
) zDﻳ zCو zC sin T i cosT ، zB 1 i ، z A 2e 4
ed
ـ ـ ّﺒﻴن أن اﻟﻨﻘ< D ، Cو Eﺘﻨﺘﻤﻲ إﻟﻰ داﺌرة طﻠب ﺘﻌﻴﻴن ﻤرزﻫﺎ و ﻨﺼﻒ ﻗطرﻫﺎ.
cy
S
وﻨﺴﺒﺘﻪ ) .( 2 2 2 (3ﻟن Sاﻟﺘﺸﺎﻪ اﻟﻤﺎﺸر اﻟذ' ﻤرزﻩ اﻟﻨﻘطﺔ Aو زاوGﺘﻪ
4
en
ﻋﻴن ﻗﻤﺔ Tﺤﺘﻰ ﺘﻛون اﻟﻨﻘطﺔ Bﺼورة اﻟﻨﻘطﺔ Cﺎﻟﺘﺸﺎﻪ اﻟﻤﺎﺸر . S ــ ّ
3S
ّ .T
ﻋﻴن ﻗم اﻟﻌدد اﻟطﺒﻌﻲ nاﻟﺘﻲ ﻤن أﺠﻠﻬﺎ ون اﻟﻌدد ( zD )nﺘﺨﻴﻠﺎ ﺼرﻓﺎ.
4
(4ﻨﻀﻊ
m
) ﻴرﻤز ﺒـ lnاﻟﻰ اﻟﻠوﻏﺎرGﺘم اﻟﻨﻴﺒﻴر'(
) (C fاﻟﺘﻤﺜﻴﻞ اﻟاﻟﺒﺎﻨﻲ ﻟﻠداﻟﺔ fﻓﻲ اﻟﻤﺴﺘو' اﻟﻤﻨﺴوب إﻟﻰ اﻟﻤﻌﻠم اﻟﻤﺘﻌﺎﻤد اﻟﻤﺘﺠﺎﻨس )). (O; i , j
co
ﻤﺴﺘﻤرة ﻋﻨد 0ﻘم أﻛﺒر.
أن fﻤﺴ
(1ﺃّ /ﺒﻴن ّ
ﺤﺴب )m f (h) f (0
limﺜم ﻓﺴر اﻟﻨﺘﻴﺠﺔ ﻫﻨدﺴﺎ. ! ب /ا ب
ho0 h
n.
(2ﺃ /اﺤﺴب ) lim f ( x) ، lim f ( xو ). lim f ( x
!
x o1 x o1 xof
o
ﺠدوﻝ ﺘﻐﻴراﺘﻬﺎ.
ﺠدو
ﺸﻞ ﺠدﻟداﻟﺔ fﺜم ﺸ ّ
ﺘﻐﻴر اﻟداﻟﺔ
ب /ادرس اﺘﺠﺎﻩ ّ
ﻤﺎﺌﻼً )'( طﻠب ﺘﻌﻴﻴن ﻤﻌﺎدﻟﺔ ﻟﻪ ﺜم ادرس وﻀﻌﺔ ) (C f
ﻤﺎﺌﻼ tio
ﻤﺴﺘﻘﻤﺎ ﻤﻘﺎرً=ﺎ ﻤﺎ
ً أن اﻟﻤﻨﺤﻨﻰ ) (C fﻘﺒﻞ
ّ (3ﺒﻴن ّ
ﺎﻟﻨﺴﺔ اﻟﻰ )'( .
وﺤﻴدة Zﻓﺎﺼﻠﺘﻬﺎ Dﺤﻴث 1,49 D 1, 5
ca
ﻨﻘطﺔ وﺤﻴ
ور اﻟﻔواﺼﻞ ﻓﻲ ﻨﻘط
ﻤﺤ ر
أن اﻟﻤﻨﺤﻨﻲ ) (C fﻘطﻊ ﺤﺎﻤﻞ ﺤّ (4ﺒﻴن ّ
§ ·1
اﻟﻨﻘطﺔ Zﺘﻛﺘب ﻋﻠﻰ اﻟاﻟﺸﻞ y ¨ D 3 ¸ x D
أن ﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟﻤﻤﺎس ﻟـﻠﻤﻨﺤﻨﻲ ) (C fﻓﻲ ﻘطﺔﺜم ّﺒﻴن ّ
© D¹
du
x ln x
اﻟﻤﺤدد ﺎﻟﻤﻨﺤﻨﻲ ) (C fوﺤﺎﻤﻞ ﻤﺤور اﻟﻔواﺼﻞ واﻟﻤﺴﺘﻘﻤﻴن اﻟﻠذﻴن
ّ اﻟﺤﻴز ﻤن اﻟﻤﺴﺘو'
ﻤﺴﺎﺤﺔ ّ (7
ﻤﻌﺎدﻟﺘﻴﻬﻤﺎ x D :و e ). x eﻫو أﺴﺎس اﻟﻠوﻏﺎرGﺘم اﻟﻨﻴﺒﻴر'(.
en
1 1
). (e2 D 2 ) ln(D 1 أن )( D )(e D 2
(e ـ ـ ّﺒﻴن ّ
2 2
اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻨﻲ
ﺤﺘو اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻨﻲ ﻋﻠﻰ ) (03ﺼﻔﺤﺎت )ﻤن اﻟﺼﻔﺤﺔ 4ﻤن 6إﻟﻰ اﻟﺼﻔﺤﺔ 6ﻤن (6
m
® D (1و Eﻋ
ﻋددان طﺒﻌﺎن ﺤﻴث:
¯D E 1
D
و Eأوﻟﺎن ﻓﻤﺎ ﺒﻴﻨﻬﻤﺎ. اﻟﻌددﻴن Dو ، Eﺜم ّﺒﻴن ّ
أن اﻟﻌددﻴن ﻋﻴن اﻟﻌﻌددﻴن
ــ ّ
co
2
1009x 2017 y اﻟﺼﺤﺤﺔ ) (x , yاﻟﺘﻲ ﺘﺤﻘ Dاﻟﻤﻌﺎدﻟﺔ 1 :
ﻋﻴن ﻞ اﻟﺜﻨﺎﺌﺎت اﻟﺼﺤ
ّ (2
@ ° a { 2019 > 2017
®. ﻋداد اﻟﺼﺤﺤﺔ aاﻟﺘﻲ ﺘﺤﻘ Dاﻟﺠﻤﻠﺔ:ﻋﻴن اﻷﻋداد
ّ (3
@ °̄ a { 2019 >1009
n.
ﺒواﻗﻲ اﻟﻘﺴﻤﺔ اﻻﻗﻠﻴدﺔ ﻟﻠﻌدد 7 nﻋﻠﻰ . 9
(4أ( nﻋدد طﺒﻌﻲ ،ادرس ﺘﻌﺎ ﻟﻘم nﺒو
L 111...1 اﻷﺴﺎس 7ﻤﺎ ﻴﻠﻲ :
ب ﻓﻲ اﻟﻨظﺎم ذ' اﻷﺴ ب( Lﻋدد ﻌﻲ
طﺒﻌﻲ ﺘب
2018ﻣﺮﺓ
tioﻠﻌدد 42 Lﻋﻠﻰ . 9
ﺔ ﻟ دد
ﻋﻴن ﺎﻗﻲ اﻟﻘﺴﻤﺔ اﻻﻗﻠﻴدﺔ
ــ ّ
ca
اﻟﺘﻤر!ن اﻟﺜﺎﻨﻲ 04) :ﻨﻘﺎ($
س ﺤو' 9رGﺎت ﻻ ﻨﻔرق ﺒﻴﻨﻬﺎ ﺎﻟﻠﻤس ﻤوزﻋﺔ ﻤﺎ ﻴﻠﻲ:
Gﺎت ﺨﻀراء ﻤرﻗﻤﺔ ﺒـ 3،2،-3 :ورGﺔ ﺒﻀﺎء ﻤرﻗﻤﺔ ﺒـ-1: ﺨﻤس رGﺎت ﺤﻤراء ﻤرﻗﻤﺔ ﺒـ 2،2،2،1،1 :وﺜﻼث
ث ر ت
du
اﻟﻤﺘﻘﺔ ﻓﻲ اﻟﻛس.
اء ﻤﺘﻘﺔ (2ﻟن Xاﻟﻤﺘﻐﻴر اﻟﻌﺸواﺌﻲ اﻟذ' ﻴرﻓ Dﻞ ﻨﺘﻴﺠﺔ ﺴﺤب ﻋدد اﻟﻛرGﺎت اﻟﺨﻀرء
ﻋرف ﻗﺎﻨون اﺤﺘﻤﺎﻟﻪ .
ﻋﻴن ﻗم اﻟﻤﺘﻐﻴر اﻟﻌﺸواﺌﻲ Xﺜم ّ
أ( ّ
ب( اﺤﺴب اﻷﻤﻞ اﻟرGﺎﻀﺎﺘﻲ E Xﻟﻠﻤﺘﻐﻴر اﻟﻌﺸواﺌﻲ . X
en
m
ــــ ﻨﻀﻊ ﻓﻲ ﻞ ﻤﻤﺎ ﺄﺘﻲ : z C 2 3
zC z E
ﻋﻠﻰ اﻟﺸﻞ اﻷﺴﻲ ﺜم اﺴﺘﻨﺘﺞ أن : (4اﻛﺘب اﻟﻌدد اﻟﻤرب:
co
zA zB
ECﻤﺘﻌﺎﻤدان.
اﻟﻤﺴﺘﻘﻤﺎن A Bو C
ﻘﻤﺎ أ(
ﺘﻨﺘﻤﻲ إﻟﻰ ﻨﻔس اﻟداﺌرة ) (Jاﻟﺘﻲ طﻠب ﺘﻌﻴﻴن ﻤرزﻫﺎ وﻨﺼﻒ ﻗطرﻫﺎ.
ﻟﻨﻘ< B ، Aو Eﺘﻨﺘﻤ
ب( اﻟﻨﻘ<
n.
ﺤوﻝ Cإﻟﻰ ، Aﻋﺎرﺘﻪ اﻟﻤرﺔ ﻫﻲ:
وﻝ اﻟاﻟﻨﻘطﺔ Bإﻟﻰ Cو ّ
ﺤوﻝ (5ﻟن rاﻟدو
ﻟدوران اﻟذ' ّ
· § 3 6 · § 2 3 1
¨¨ z ' a zﻴث
ﺤﻴث aﻋدد ﻤرب. ¨¨ ¸¸ i ¸¸
tio
اﺴﺘﻨﺘﺞ زاوﺔ اﻟدوران . r
اﻟﻤﺜﻠث ABCﻫﻲ ﻤرز اﻟاﻟدوران . r
ﻘﻞ ﻤﺜﻠث
© 2 ¹ © 2 ¹
أ( اﺤﺴب اﻟﻌدد اﻟﻤرب aﺜم ﺘﻨﺘﺞ
أن اﻟﻨﻘطﺔ Gﻤرز ﺜﻘﻞ
ب( ﺘﺤﻘّ D
ca
اﻟﺘﻤر!ن اﻟرا,ﻊ 07) :ﻨﻘﺎ($
1
. g ( x) ( 1 x x ) e 2 x
1 g .Iاﻟداﻟﺔ اﻟﻌددﺔ اﻟﻤﻌرﻓﺔ ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺠﺎﻝ > @0 ; fﺒـ :
du
( x 1)(2
)( x 2 1) 1x
)، g c( x ّ (1ﺒﻴن ّأﻨﻪ ﻤن أﺠﻞ ﻞ xﻤن اﻟﻤﺠﺎﻝ >e : @0 ; f
x2
واﺴﺘﻨﺘﺞ اﺘﺠﺎﻩ ﺘﻐﻴر اﻟداﻟﺔ gﻋﻠﻰ اﻟﻤﺠﺎﻝ >. @0 ; f
-e
1
1
). f ( x f .IIاﻟداﻟﺔ اﻟﻌددﺔ اﻟﻤﻌرﻓﺔ ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺠﺎﻝ > @0 ; fﺒـ (1 x) e x :
x
ﻭ ) (C fاﻟﺘﻤﺜﻴﻞ اﻟﺒﺎﻨﻲ ﻟﻠداﻟﺔ fﻓﻲ اﻟﻤﺴﺘو' اﻟﻤﻨﺴوب إﻟﻰ اﻟﻤﻌﻠم اﻟﻤﺘﻌﺎﻤد اﻟﻤﺘﺠﺎﻨس ) . (O ; i , j
en
. lim
!
(1ﺃ( ﺍﺣﺴﺐ ) xlim f ( xو )f ( x
x o0 of
)g ( x
) f '( x ﺏ( ّﺒﻴن ّأﻨﻪ ﻤن أﺠﻞ ﻞ xﻤن اﻟﻤﺠﺎﻝ >: @0 ; f
x2
ﻭﺍﺳﺘﻨﺘﺞ ﺍﺗﺠﺎﻩ ﺗﻐﻴﺮ ﺍﻟﺪﺍﻟﺔ fﺛﻢ ﺷ ّﻜﻞ ﺟﺪﻭﻝ ﺗﻐﻴﺮﺍﺗﻬﺎ.
1
1
y ( tﺜ ـ ــم اﺴ ـ ــﺘﻨﺘﺞ أن اﻟﻤﺴ ـ ــﺘﻘم )'( ذو اﻟﻤﻌﺎدﻟ ـ ــﺔ x ) xlimﻤ ـ ــن وﻀ ـ ــﻊ أن ( xe x x) 1
(2ﺒـ ـ ـّﻴن ّ
of
x
ﻤﻘﺎرب ﻟﻠﻤﻨﺤﻨﻰ ) (C fﺑﺠﻮﺍﺭ . f
ب( ﺘَﺤّﻘ Dأن ) f ( x) x (1 x) h ( xﺜم اﺴﺘﻨﺘﺞ اﻟوﻀﻌﺔ اﻟﻨﺴﺒﺔ ﻟـ ) (C fﺎﻟﻨﺴﺔ إﻟﻰ اﻟﻤﺴﺘﻘم )'( .
m
اﻟﻤﺴﺘﻘم )'( و اﻟﻤﻨﺤﻨﻰ ) ) . (C fﻨﺄﺨذ .( f (D ) 1.73
ارﺴم اﻟﻤﺴﺘ
(4ارﺴ
(4
§1· n
2
n
. un ¸ ¨ f ﺤدﻫﺎ اﻟﻌﺎم unﺤﻴث: ﻋددﺔ ﻤﻌرﻓﺔ ﻋﻠﻰ
ﻤﺘﺘﺎﻟﺔ ﻋد
(un ) (5ﻤﺘﺘ
(5
n 1 © n ¹ n 1
co
اﻷوﻝ . u1 اﻛﺘب unﺒدﻻﻟﺔ nﺜم ﺒّﻴن أن اﻟﻤﺘﺘﺎﻟﺔ ) (unﻫﻨدﺴﺔ طﻠب ﺘﻌﻴﻴن أﺴﺎﺴﻬﺎ وﺤدﻫﺎ
أ( اﻛﺘ
أ(
اﻟﻤﺠﻤوع Snﺤﻴث:ﺤﺴب ﺒدﻻﻟﺔ nاﻟﻤﺠﻤ
ب( ا ﺤ ب
n.
§1 1· §2 §1· 1· § 3 ·§1· 1 § n ·§1 · 1
. Sn ¨ ¸ )¨ f (1 ¨¸ ¸ ¨ f ¸ ¸ ¨ f ¨ ¸ ¨ f ¸
©2 2¹ ©3 © 2¹ 3¹ © 4 ©3¹ 4¹ © n 1 © n ¹ n 1¹
tio
ca
du
-e
cy
en
.
اﻨﺘﻬﻰ اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻨﻲ
ﺍﻟﻌﻼﻣﺔ
ﻋﻧﺎﺻﺭ ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ )ﺍﻟﻣﻭﺿﻭﻉ ﺍﻷﻭﻝ(
ﻣﺟﺯﺃﺓ ﻣﺟﻣﻭﻉ
اﻟﺘﻤرﻴن اﻷوﻝ 04 ):ﻨﻘﺎط(
01
1.75 ﺗﻤﺜﻴﻞ ﺍﻟﺤﺪﻭﺩ
(1ﺗﻤﺜﻴ
ــ ﺍﻟﺘﺨﻤﻴﻦ (un ) :ﺍﻟﻤﺘﺘﺎﻟﻴﺔ ﻣﺘﺰﺍﻳﺪﺓ ﺗﻤﺎﻣﺎ ﻭﻣﺘﻘﺎﺭﺑﺔ ﻧﺤﻮ)(-1
m
0.75
co
3
0.25 . un1 1 )(un 1 ﺗﺒﻴﺎﻥ ّ
ﺃﻥ 1 (3ﺃ /ﺗﺒﻴﺎﻥ
4
n
ّ ·§3
0.75 0.25 un 1 ﺘﺎﺝ ﺃﻥ ¸ ¨ 2 ﺏ /ﺍﺳﺘﻨﺘﺎﺝ
n.
©4¹
llim u n ــ 1
0.25 n of
0.5
tio
0,25
ª§ 3 ·n1 º
»8 «¨ ¸ 1
«¬© 4 ¹ ¼»
)(u0 1) (u1 1
)1 ﺃﻥ (un 1) 0
(4ــ ﺍﺛﺒﺎﺕ ّ
ca
lim Sn ــ ﻣﻤﺎ ﺳﺒﻖ ﻧﺠﺪ Sn n 1ﻣﻨ
ﻨﻪ f
ﻭﻣﻨﻪ
0.25 nof
01 ﺧﻁﻳﺎ.
OBﻏﻳﺭ ﻣﺭﺗﺑﻁﺎﻥ ﺧﻁﻳ 1 z 0ﺇﺫﻥ OA
Oﻭ O (1ﺃ( O 1;0; 2 ، OA 1;1;3
OBﻟﺩﻳﻧﺎ
1
1
2.5
0.75 ﻟﻠﻣﺳﺗﻭﻱ OABB
ﻱ
n OBﻳﻌﻧﻲ nﺷﻌﺎﻉ ﻧﺎﻅﻣﻲ ﻣﺳﺗﻭﻱ
O ﺏ( n OA 0ﻭ 0
0.75
OAB : 2 x y z 0
-e
2 x 2 y 6 z 11 0
® (2ـ ' Mﻳﻛﺎﻓﺊ
¯2 x 4 z 5 0
p1 : 2x 4z 5 0ﺍﻟﻣﺳﺗﻭﻱ ﺍﻟﻣﺣﻭﺭﻱ ﻟـ @>OB
cy
0,5
p2 : 2x 2 y 6z 11 0ﺍﻟﻣﺳﺗﻭﻱ ﺍﻟﻣﺣﻭﺭﻱ ﻟـ @>OA
ﻭﻣﻧﻪ ) ' ( p1) ( p2
01
1
en
x 5 2t
° 2
°
0,5 ®
' : y 3 t t ــ ﺍﻟﺗﻣﺛﻳﻝ ﺍﻟﻭﺳﻳﻁﻲ
°z t
°
¯
.: 1;5; 4
m
6 3 3
ﻟث ) 05ﻨﻘﺎط
ﻨﻘﺎط(: ن اﻟﺜﺎ ث
اﻟﺘﻤرﻴن
co
1 ,5 1 ,5
S اﻟﻤﻌﺎدﻟﺔ ﻫﻲ ` ^1 i ; 1 i ;sinT i cosT ; sinT i cosT
ﻤوﻋﺔ ﺤﻠوﻝ اﻟﻤ
.Iﻤﺠﻤوﻋﺔ
S
i
0,5 zA؛ 2 e 4
(1 .II
n.
S
i
4
0,25 zB؛ 2e
1,25 §S ·
¸ i ¨ T
0,25
0,25
tio zC e؛
zD e
§
©2
·S
¸ i ¨T
© 2¹
¹
S
ca
i
0,5 zE e 2
(2
0.75 zc zD zE 1
1 ,5
0.25 ﻨﺼف ﻗطرﻫﺎ . 1
اﻟﻤﻌﻠم Oو طوﻝ ﻨﺼ
ﻤﺒدأ اﻟﻤﻌ أي اﻟﻨﻘط D ، Cو Eﺘﻨﺘﻤﻲ إﻟﻰ اﻟداﺌرة اﻟﺘﻲ رﻛز
ﻤرﻛزﻫﺎ دأ
du
n
4 2
اﻟﺘﻤرﻴن اﻟراﺒﻊ 07 ):ﻨﻘﺎط(:
0,25
(1ﺃ f /ﻤﺴﺘﻤرة ﻋﻨد 0ﻤن اﻟﻴﻤﻴن.
cy
0.75
)f (h) f (0
0,5 limﻭ ﻣﻨﻪ ) (C fﻳﻘﺒﻞ ﻧﺼﻒ ﻣﻤﺎﺱ ﻋﻤﻮﺩﻱ.!
ﺏ f /
h o0 h
en
0
0,75 lim
!
f (x ) f ، lim
(2ﺃf (x ) f ، lim f (x ) f /
x o1 x o1 x of
1
f '( x) 1 ﺏ/
0,5 x(ln x) 2
2,5
0,5 ﻭ ﻣﻨﻪ ﺍﻟﺪﺍﻟﺔ fﻣﺘﺰﺍﻳﺪﺓ ﺗﻤﺎﻣﺎ ﻋﻠﻰ > @0;1ﻭﻋﻠﻰ >@1;f
m
0,25 yﻫﻲ ﻣﻌﺎﺩﻟﺔ ﻟﻠﻤﺴﺘﻘﻴﻢ ' ﺍﻟﻤﻘﺎﺭﺏ ﺍﻟﻤﺎﺋﻞ ﻟﻠﻤﻨﺤﻨﻲ ) (C fﺑﺠﻮﺍﺭ f x 1 (3
' ﺍﻟﻤﺠﺎﻝ > @0;1ﻳﻜﻮﻥ ﺍﻟﻤﻨﺤﻨﻲ ) (C fﺃﻋﻠﻰ
co
0.75 ــ ﺍﻟﻮﺿﻊ
ﺿﻊ ﺍﻟﻨﺴﺒﻲ :ﻓﻲ ﺍﻟﻤﺠ
0,5
' ﺍﻟﻤﻨﺤﻨﻲ ) (C fﺃﺳﻔﻞ @1;fﻳﻜﻜﻮﻥ
ﻮﻥ ﺍﻟﻤ ﻲ ﺍﻟﻤﺠﺎﻝ > ;1
ﻭ ﻓﻲ
0,5 ) 1.49 D 1.5ﻣﺒﺮﻫﻨﺔ ﺍﻟﻘﻴﻢ ﺍﻟﻤﺘﻮﺳﻄﺔ (
ﺣﻴﺚ 5
ﺚ (4ـ f (D ) 0
n.
01 § ·1
0,5 ﻤﻤﺎﺱ ﻓﻲ ﺍﻟﻨﻘﻄﺔ y ¨ D 3 ¸ x D : Z
ـ ﻣﻌﺎﺩﻟﺔ ﺍﻟ ﺱ
© D¹
io (5
at
uc
0.75 0,75
- ed
(6ﺃ h '( x) ln x /ﻭ ﻣﻨﻪ hﻣﺘﺰﺍﻳﺪﺓ ﺗﻤﺎﻣﺎ ﻋﻠﻰ [ [1; fﻭ h (1) 0ﺍﺫﻥ h (x ) t 0
cy
0,5
,5
01 1 ) h( x
0,25 f ( x) x ﺏ/
x ln x x ln x
en
1
0
0,25 x ﺃﻥ f ( x) x 1 :
ـ ﺍﺳﺘﻨﺘﺎﺝ ّ
x ln x
e e
1
0,25
25
³D ( x x ln x )dx ³ (x 1
D
(7ﻟﺪﻳﻨﺎ1)dx :
0,25
1 2 1
)(e D 2 ) ln(D 1 ﻭ ﻣﻨﻪ ( D )(e D 2) :
(e
2 2
ﺍﻟﻌﻼﻣﺔ
ﻋﻧﺎﺻﺭ ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ )ﺍﻟﻣﻭﺿﻭﻉ ﺍﻟﺛﺎﻧﻲ(
ﻣﺟﺯﺃﺓ ﻣﺟﻣﻭﻉ
ﺍﻟﺗﻣﺭﻳﻥ ﺍﻷﻭﻝ 04 ) :ﻧﻘﺎﻁ(
2x0.5 E 2017 -1ﻭ ........................................... D 2018
1.5
D
..........................………. …………………………. p gcd(E , ) 1
0.5 2
m
1 2x0.5 ................................. x, y 2017k 2,1009k 1 / k -2
0.5 0.5 ………………………….. a 2035153k 2019ﻤﻊ k
9 -3
co
-4أ .دور ﺒواﻗﻲ ااﻟﻘﺴﻤﺔ ﻫو 3و اﻟﺒواﻗﻲ ﻫﻲ .................. 4،7،1
0.75
1 ب2L 72019 7 .
، 42
n.
0.25 ........................................................ ـ ـ ﺒﺎﻗﻲ اﻟﻘﺴﻤﺔ ﻫو....3
.... ....
12
126 126 126 126
210 5
0.5 .............................................
.........................
........... ) E( X ﺏ(
126 3
75 25
0.25 .......................................
.......................
........... . )p( X 2 X ! 0 ﺟـ(
-e
126 42
1 2x0.5
x0 s ^2 i, 2 i` (2
0.55 0.5 ................................................. . D (3ـ 2 3
en
0.5
5 zc zE iS
. e2 (4ﻛﺘﺎﺒﺔ اﻟﻌدد
z A zB
1.5
1 .5 0.75
أ( AB A EC
0.25 . * CA CB CEداﺌرة ﻤرﻛزﻫﺎ Cو ﻨﺼف ﻗطرﻫﺎ 2 ب(
m
(2 x 2 x 2 x 1)) 1x
3
). g '( x (1 (Іﻟدﻴﻨﺎ e
x2
0.5 ( x 1)(2 x 2 1) 1x
أن
ﻴﺎن ّ
ـ ـ ـ ﺒﻴﺎن
co
0.75 0.25 ). g '( x أنe ::
x2
ﺘﻤﺎﻤﺎ ﻋﻠﻰ >. @0; f
ﻤﻤﺘزاﻴدة ﺘﻤﺎﻤ g ﻴر :
ﺘﺠﺎﻩ ﺘﻐﻴر
ـ ـ اﺘﺠﺎﻩ
n.
0.5 وﺤﻴد Dﺤﻴث . 0,9 D 1
ﺘﻘﺒﻝ ﺤﻝ وﺤ g ( x) 0 (2اﻟﻤﻌﺎدﻟﺔ
1
0.5 )g ( x ـــ اﺸﺎرة
0.25x2
0.75
io . lim f ( x) f
!
x o0
f ، )lim f ( x
x of
)g ( x
f
x of
· 1 § 1x
0.75 0.255 ﻤﺘﻨﺎﻗﺼﺔ ﺘﻤﺎﻤﺎ ﻋﻠﻰ >@0; f h ). h '( x ¸¨ e 1 ــــ
© x2 ¹
cy
0.25
.25 h( x) ! 0 ـ ـ اذن ﻤن أﺠﻝ ﻛﻝ xﻤن >: @0; f
0.25 f ( x) x (1 x)h( x) : ب( اﻟﺘﺤﻘق أن
0.55
en
1 1
u1 و q (un ) ،ﻫﻨدﺴﻴﺔ أﺴﺎﺴﻬﺎ un e n (5أ(
e e
0.5 n ·§1 1
¸ ¨ f )un (n 1 ب( ﻟدﻴﻨﺎ:
0.75 n 1 © n ¹ n 1
1 e n n
0.25 sn )e 1 2 (n 1 أي sn (u1 u2 un ) (0 1 )) (n 1
)) وﻤﻨﻪ
وﻤﻨ
m
co
n.
tio
ca
du
-e
cy
en
m
ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺘرﺸﺢ أن ﻴﺨﺘﺎر أﺤد اﻟﻤوﻀوﻋﻴن اﻵﺘﻴﻴن:
co
اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ
ﻋﻠﻰ ) (05ﺼﻔﺤﺎت )ﻤن اﻟﺼﻔﺤﺔ 1ﻤن 10إﻟﻰ اﻟﺼﻔﺤﺔ 5ﻤن (10 ﺤﺘو اﻟﻤوﻀ
اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ ﻋﻠ ﺘو
n.
)-ln(A
14ﻨﻘطﺔ(
اﻟﺠزء اﻷوﻝ1 ) ::
($
اﻟﺘﻤر!ن اﻷوﻝ 04) :ﻨﻘﺎ($
اﻟﺸCﻞ-1- ﻤت ﻤﻤﺘﺎﻌﺔ ﻨﺸﺎطﻬﺎ Aﺎﺴﺘﻌﻤﺎﻝ
رﺴم اﻟﻤﻨﺤﻨﻰ اﻟﺒﺎﻨﻲ io
ﻤﺠﻬوﻝ رﻤز ﻨواﺘﻪ ZA Xﺘﻤت
ﻋﻴﻨﺔ ﻤن ﻨظﻴر ﻤﺸﻊ ﺠﻬوﻝ ّ .1
ﻋداد ﺠﻴﺠر ﻋﻠﻰ ﻓﺘرات زﻤﻨﺔ ﻤﺘﺘﺎﻟﺔ .ﻤﻨت اﻟدراﺴﺔ ﻤﻤن رﺴ
at
y1 اﻟﻤوﻀﺢ ﺎﻟﺸﻞ .-1-
ﻋرف ﻞ ﻤن :ﻨظﻴر ،ﻤﺸﻊ ،ﻨﺸﺎ 7ﻋﻴﻨﺔ .ّ .1.1
t1
uc
y1 = 46,93
t1 = 2,11×104 s .4.1ﻤﺎ ﻫو اﻟﻤدﻟوﻝ اﻟﻔﻴزGﺎﺌﻲ ﻟﻛﻞ ﻤن aو b؟ أﺤﺴب ﻗﻤﺔ ﻞ ﻤﻨﻬﻤﺎ .
-e
)t1/2 (min 10, 2 ﻤﺴﺘﻘر 7, 6 2, 6 26
m
) m(uاﻟﻛﺘﻠﺔ 26,97439 29,96607 4, 00150 1, 00866 0, 00055
co
ﻨﻘﺎ($
ن اﻟﺜﺎﻨﻲ 04) :ﻨﻘﺎ$
اﻟﺘﻤر!ن
ﻀﺎء اﻟﺠزاﺌرGﺔ ﻤﻨذ ﺘﺘﺄﺴﺴﻬﺎ دأﺒت ﻋﻠﻰ ﺘطوGر ﻤﺸﺎرGﻊ اﻷﻗﻤﺎر اﻻﺼطﻨﺎﻋﺔ ﻟﺨدﻤﺔ اﻻﺘﺼﺎﻻت ،آﺨرﻫﺎ
.1وﺎﻟﺔ اﻟﻔﻀﺎء
AlcomSatو ذﻟك ﻴوم 10دﺴﻤﺒر 2017ﻋﻠﻰ اﻟﺴﺎﻋﺔ 17:40ﻤن ﻗﺎﻋدة Xichang
اﻻﺼطﻨﺎﻋﻲ mSat1
ﻤر ﻻﺼطﻨﺎ
إطﻼق اﻟﻘﻤر
n.
اﻹطﻼق وﺼ
وﺼﻞ اﻟﻘﻤر اﻻﺼطﻨﺎﻋﻲ إﻟﻰ ﻨﻘطﺔ اﻷوج )ﻨﻘطﺔ اﻟرأس اﻷﻌد( ﻋﻠﻰ ﻋﻠو ﻘﺔ ﻤﻤن اﻹطﻼ
اﻟﺼﻴﻨﺔ و ﻌد 26دﻗﻘﺔ
ﺢ اﻷرض ،ﻟﺴﻠك ﻌد ذﻟك ﻤﺴﺎ ار إﻫﻠﻴﻠﺠﺎ ﻟﻪ ﻨﻘطﺔ اﻟﺤﻀض )ﻨﻘطﺔ اﻟرأس اﻷﻗرب( ﻋﻠﻰ
ن ﺴطﺢ
h1 41991 Kmﻤن
ﻤرﺤﻠﺔ اﻟﺘﺠرGب اﻟﺘﻲ داﻤت ﺴﺘﺔ أﺎم .
Géostationnaireﺤﻴث أﺨذ اﻟﻤوﻗﻊ اﻟﻔﻠﻛﻲ . 24.8q
tio
ن ﺴطﺢ اﻷرض و ذﻟك ﻓﻲ ﻤﻤرﺤ
ارﺘﻔﺎع h2 200 Kmﻤن
ﻌدﻫﺎ دﺨﻞ اﻟﻘﻤر اﻻﺼطﻨﺎﻋﻲ ﻓﻲ ﻤدارﻩ اﻟﺠﻴو ﻤﺴﺘﻘر aire
ص ) :اﻫﻠﻴﻠﺠﻲ ،ﺠﻴو ﻤﺴﺘﻘر (.
.1.1اﺸرح اﻟﻤﺼطﻠﺤﻴن اﻟواردﻴن ﻓﻲ اﻟﻨص
ca
ﻤر اﻻﺼطﻨﺎﻋﻲ .
ﺔ اﻟﻘﻤر
.2.1اذر اﻟﻤرﺠﻊ اﻟﻤﻨﺎﺴب ﻟدراﺴﺔ ﺤرﺔ
اﻻﺼطﻨﺎﻋﻲ ﻓﻲ ﻤرﺤﻠﺘﻪ اﻟﺘﺠرGﺒﺔ ﻤوﻀﺤﺎ ﻋﻠﻪ
اﻻﺼطﻨﺎﻋ .3.1أرﺴم ﺸﻼ ﺘﺨططﺎ ﻟﻠﻤﺴﺎر اﻻﻫﻠﻴﻠﺠﻲ اﻟذ' اﺘﺨذﻩ اﻟﻘﻤر اﻻ
ﻞ ﺸﻌﺎع ااﻟﺴرﻋﺔ ﻌﻨﺎﺔ ﻓﻲ اﻟﻨﻘطﺘﻴن اﻷﺨﻴرﺘﻴن ﺜم ِ
ﻤﺜﺜّﺜﻞ ﺤﻀض ،م
ض
اﻟﻨﻘﺎ 7اﻟﺘﺎﻟﺔ :اﻷرض ،ﻨﻘطﺔ اﻷوج ،ﻨﻘطﺔ اﻟﺤﻀض
du
.2ﻌدﻤﺎ ﺄﺨذ اﻟﻘﻤر اﻻﺼطﻨﺎﻋﻲ وﻀﻌﻪ اﻟداﺌم )ﻤدارﻩ اﻟﺠﻴو ﻤﺴﺘﻘر(:
.1.2أذر ﻴﻒ ون ﺸﻞ ﻤدارﻩ ؟ و ﻤﺎ ﻫﻲ ﻗﻤﺔ دورﻩ T؟
.2.2ﺎﻻﺴﺘﻌﺎﻨﺔ ﻘﺎﻨون ﺒﻠر اﻟﺜﺎﻟث أﺤﺴب ارﺘﻔﺎع اﻟﻘﻤر اﻻﺼطﻨﺎﻋﻲ ﻋن ﺴطﺢ اﻷرض .
en
RT ، M Tﻨﺼﻒ ﻗطر اﻷرض 6.4 u106 m ﻌطﻰ :ﺘﻠﺔ اﻷرض 5.97 u1024 Kg
G 6.67 u1011 S .I ﺜﺎﺒت اﻟﺠذب اﻟﻌﺎم
m
E
R ﻏﻴر ﻤﻤﺸﺤوﻨﺔ ﺴﻌﺘﻬﺎ . C 100P F
-ﻤﺜﻔﺔ ﻏ
-ﻨﺎﻗﻞ أوﻤﻲ ﻤﻤﻘﺎوﻤﺘﻪ . R
co
-وﺸﻌﺔ ﺤﻘﻘﺔ . L , r
C 100P F k
1
ﻤﺒرﻤﺠﺔ زﻤﻨﺎ وﻓ Dاﻟﺠدوﻝ اﻵﺘﻲ: -ﺎدﻟﺔ kذات ﺜﻼ
ﺜﻼﺜﺔ ﻤواﻀﻊ ﻤﺒ
2
n.
3
اﻟزﻤﻨﻲ
دﻟﺔ kاﻟﻤﺠﺎﻝ اﻟز
ﻀﻊ اﻟﺎدﻟﺔ
وﻀﻊ
L,r @ >t0 , t1 1
)uC(V
c
ed
2,25
y-
0
50 )t(ms
a b
nc
اﻟﺸCﻞ-3-
ﺤدد ﻋﻠﻴﻬﺎ ﻔﺔ ﺘوﺼﻴﻞ راﺴم اﻻﻫﺘزاز ﻟﻤﻌﺎﻴﻨﺔ ﺘطور اﻟﺘوﺘر ﺒﻴن طرﻓﻲ اﻟﻤﺜﻔﺔ.
.1.1أﻋد رﺴم اﻟدارة ﺜم ّ
أ' وﻀﻊ ﻟﻠﺎدﻟﺔ kﺘﺘﺤﻘ Dدارة اﻟﺸﺤن؟ .2.1ﻓﻲ ّ
n
2S L
.T ، T 2S . LC ، T
LC 2S .
tio
اﻟزﻤﻨﻲ @ >t 2 , t 3إذا ﻤﺎ اﻋﺘﺒرﻨﺎ اﻟوﺸﻌﺔ ﺼرﻓﺔ ). ( L, r 0
LC C
. 4.3اﺴﺘﻨﺘﺞ ﻗﻤﺔ ذاﺘﺔ اﻟوﺸﻌﺔ . L
اﻟﺴﺎﺒ Dﻀﻤن اﻟﻤﺠﺎﻝ اﻟز
.4أرﺴم ﻔﺎ ﻤﻘطﻊ ﻤن اﻟﻤﻨﺤﻨﻰ ﻟﺴﺎﺒD
OH O
ُ .2ﻨ ِﺤﻞ ﻗرص ﻤن اﻷﺴﺒﻴرGن ﻓﻲ ﺤﺠم ﻤن اﻟﻤﺎء ﻤﻘدارﻩ V 100 mLﺜم ﻨﻘس ﻨﺎﻗﻠﻴﺘﻪ
ﺘﻪ
O
C
O C CH3 اﻟﻨوﻋﺔ ﻓﻨﺠدﻫﺎ . V 109mS / m
ﺎﻋﺘﺎر اﻟﻤﺎدة اﻟﻔﻌﺎﻟﺔ ﻫﻲ اﻟوﺤﻴدة اﻟﺘﻲ ﺘﺘﻔﺎﻋﻞ ﻤﻊ اﻟﻤﺎء دون ﺎﻗﻲ ﻤﺤﺘو اﻟﻘرص ُ ،ﻴﻨﻤذج
en
ﺸCﻞ -5-
اﻟﺸCﻞ اﻟﺘﺤوﻝ اﻟﻛﻤﺎﺌﻲ ﺎﻟﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟﻛﻤﺎﺌﺔ اﻵﺘﺔ:
) (C9 H 8O4 (s) H 2O )C9 H 7O4 (aq) H 3O (aq
ارد .1.2اﻛﺘب ﻋﺎرة اﻟﻨﺎﻗﻠﺔ اﻟﻨوﻋﺔ Vﻟﻠﻤﺤﻠوﻝ ﺒدﻻﻟﺔ اﻟﻨﺎﻗﻠﺎت اﻟﻨوﻋﺔ اﻟﻤوﻟﺔ اﻟﺸﺎردﺔ واﻟﺘراﻛﻴز اﻟﻤوﻟﺔ ﺸ
ﻟﺸوار
اﻟﻤﺤﻠوﻝ.
.2.2اﺤﺴب اﻟﺘرﻴز اﻟﻤوﻟﻲ ﻟﻠﺸوارد H 3Oﻓﻲ اﻟﻤﺤﻠوﻝ اﻟﻨﺎﺘﺞ ﺜم اﺴﺘﻨﺘﺞ ﻗﻤﺔ اﻟـ pHﻟﻪ.
.3ﻤن أﺠﻞ اﻟﺘﺄﻛد ﻤن ﺼﺤﺔ اﻟﻛﺘﺎﺔ اﻟﻤدوﻨﺔ ﻋﻠﻰ ﻋﻠﺔ اﻟدواء ،ﻨﺠر' ﻋﻤﻠﺔ ﻤﻌﺎﻴرة pHﻤﺘرGﺔ وذﻟك ﺄﺨذ ﺤﺠم ﻗدرﻩ
V 1ﻤن اﻟﻤﺤﻠوﻝ اﻟﻤﺤﻀر ﺴﺎﻘﺎ وﻤﻌﺎﻴرﺘﻪ ﺒواﺴطﺔ ﻤﺤﻠوﻝ ﻫﻴدروﺴﻴد اﻟﺒوﺘﺎﺴﻴوم ))( K (aq) OH (aq 55 mL
ﺘرﻴزﻩ اﻟﻤوﻟﻲ . cB 0, 05 mol.L1
ارﺴم اﻟﺘﺠﻬﻴز اﻟﺘﺠرGﺒﻲ ﻟﻌﻤﻠﺔ اﻟﻤﻌﺎﻴرة اﻟ ـ pHﻤﺘرGﺔ ﻤوﻀﺤﺎ ﻋﻠﻪ اﻟﺒﺎﻨﺎت اﻟﻛﺎﻓﺔ.
.1.3ارﺴ
3
m
ﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟﺘﻔﺎﻋﻞ اﻟﻛﻤﺎﺌﻲ اﻟﻤﻨﻤذج ﻟﻠﺘﺤوﻝ اﻟﺤﺎﺼﻞ أﺜﻨﺎء ﻫذﻩ اﻟﻤﻌﺎﻴرة.
.2.3اﻛﺘب ﻤﻌ
2
.4ﻤﺜﻞ اﻟﻤﻨﺤﻨﻰ اﻟﻤﺒﻴن ﻓﻲ اﻟﺸﻞ ، 6ﺘﻐﻴرات pHاﻟﻤزGﺞ ﺒدﻻﻟﺔ ﺤﺠم ﻤﺤﻠوﻝ ﻫﻴدروﺴﻴد اﻟﺒوﺘﺎﺴﻴوم
co
)) ( K (aqq) OH (aqqاﻟﻤﻀ
اﻟﻤﻀﺎف . VB
ﺤدد اﺤداﺜﻴﻲ ﻨﻘطﺔ اﻟﺘﻛﺎﻓ
اﻟﺘﻛﺎﻓؤ ﺜم اﺴﺘﻨﺘﺞ طﺒﻌﺔ اﻟﻤزGﺞ ﻋﻨدﺌذ. ّ .1.4
.2.4اﺴﺘﻨﺘﺞ ﺜﺎﺒت اﻟﺤﻤوﻀﺔ pKaﻟﻠﺜﻨﺎﺌﺔ ) . (C9 H 8O4 / C9 H 7O4
n.
ﻤﺎدة اﻟﻔﻌﺎﻟﺔ )اﻷﺴﺘﻴﻞ ﺴﺎﻟﺴﻠك( ﻓﻲ اﻟﻤﺤﻠوﻝ اﻟﻤﺤﻀر ﺴﺎﻘﺎ .3.4اﺤﺴب
ب اﻟﻟﺘرﻴزز اﻟﻤوﻟﻲ ﻟﻠﻠﻠﻤﺎد
.(( mg
ﺎﻟﻤﻴﻠﻐرام) m
ﺘﻠﺘﻬﺎ ﻟﻤﻴﻠﻐ
ﺜم اﺴﺘﻨﺘﺞ ﺘﻠﺘﻬﺎ
ّ
tio ﻋﻠﺔ اﻷﺴﺒرGن اﻟﻤﻤﺜﻠﺔ ﺎﻟﺸﻞ 4؟
اﻟﻤدوﻨﺔ ﻋﻠﻰ ﻋﻠ
ّ .4.4ﻤﺎذا ﺘﻌﻨﻲ اﻟدﻻﻟﺔﺔ C 500
ﺘﻌطﻰmol 1 ، O (C9 H 7O4 ) 3, 6 mS .m2 .mol 1 :
M (C 9 H 8O 4 ) 180 g / mol ، O (H3 O ) 35, 0 mS .m2 ..mol
ca
pH
du
-e
cy
en
1 )VB(mL
5 ﺍﻟﺸﻜﻞ-6-
اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻨﻲ
ﺤﺘو اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻨﻲ ﻋﻠﻰ ) (05ﺼﻔﺤﺎت )ﻤن اﻟﺼﻔﺤﺔ 6ﻤن 10إﻟﻰ اﻟﺼﻔﺤﺔ 10ﻤن (10
m
اﻷوﻝ 04) :ﻨﻘﺎ($
اﻟﺘﻤر!ن اﻷ
رو' اﻟاﻟﺸﻞ ﻤﻤﻠوء ﺎﻟﻬواء ،ﺘﻠﺘﻪ m 20 gوﻤرز ﻋطﺎﻟﺘﻪ ُ . Gﻴﺘرك ﻟﺴﻘ< ﻓﻲ اﻟﻬواء دون ﺴرﻋﺔ
ﺎﻟون ﻤطﺎطﻲ ر '
و
co
اﺒﺘداﺌﺔ ﻋﻨد اﻟﻠﺤظﺔ t 0وﻓ Dﻤﺤور ﺸﺎﻗوﻟﻲ ) (ozﻤوﺠﻪ ﻨﺤو اﻷﺴﻔﻞ ،ﻤﺒدؤﻩ ﻴواﻓ Dﻤﺒدأ اﻷزﻤﻨﺔ . t 0
ﺘﻤﻨﺎ ﻋن طر DGاﻟﺘﺼوGر اﻟﻤﺘﻌﺎﻗب ﻤن رﺴم ﻤﻨﺤﻨﻰ ﺘﻐﻴرات اﻟﺴرﻋﺔ ) v (tﻟﻤرز ﻋطﺎﻟﺔ اﻟﺎﻟون ﺒدﻻﻟﺔ اﻟزﻤن tﻤﺎ ﻓﻲ
ّ
fﺤﻴث kﺜﺎﺒت ﻤﺜﻞ ﻤﻌﺎﻤﻞ اﻻﺤﺘﻛﺎك. ﻴﺨﻀﻊ أﺜﻨﺎء ﺤرﺘﻪ ﻟﻘوة اﺤﺘﻛﺎك k .v
ﺘﺒر أن اﻟﺎﻟون ﻴﺨﻀ
اﻟﺸﻞ .- 1 -ﻨﻌﺘﺒر
n.
ﻤؤﺜرة ﻋﻠﻰ اﻟﺎﻟون ﻓﻲ اﻟﺤﺎﻟﺘﻴن
اﻟﺤﺎﻟﺘﻴن: .1ﻤﺜّﻞ اﻟﻘو اﻟﻤؤﺜ
ق اﻟﺘﻲ ﺘواﻓ. t 0 D
أ( ﻟﺤظﺔ اﻻﻨطﻼق
tio ب( ﺨﻼﻝ اﻟﺤرﺔ.
.2ﺒﺘطﺒﻴ Dاﻟﻘﺎﻨون اﻟﺜﺎﻨﻲ ﻟﻨﻴوﺘن ﻋﻠﻰ ﻤرز ﻋطﺎﻟﺔ اﻟﺎﻟون Gﻓﻲ ﻤﻌﻠم ﻋطﺎﻟﻲ:
)v (m.s-1 ﺘﻛﺘب ﻋﻠﻰ اﻟﺸ
اﻟﺸﻞ : ﻟﻠﺴرﻋﺔ ب
أن اﻟﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟﺘﻔﺎﻀﻠﺔ ر
أ( ّﺒﻴن ّ
ca
dv
ﻻﻟﺔ kو mو ﻋﺎرة
ﻤﺤددا ﻋﺎرة اﻟﺜﺎﺒت Aﺒدﻻﻟﺔ Av B
dt
اﻟﺜﺎﺒت Bﺒدﻻﻟﺔ ﺘﺴﺎرع اﻟﺠﺎذﺒﺔ اﻷرﻀﺔﺔ ، gاﻟﻛﺘﻠﺔ اﻟﺤﺠﻤﺔ
du
اﻟﺤدﺔ . vl
أ( اﻟﺴرﻋﺔ ّ
ب( اﻟﺘﺴﺎرع a0ﻋﻨد اﻟﻠﺤظﺔ . t 0
0,5
cy
m
2
1 H 13 H o 24 He 01n )(2
وﻋﻴن ﻗﻤﺔ ﻞ ﻤن Aو Zﻓﻲ اﻟﺘﻔﺎﻋﻞ ). (1
ﻒ ﻫذﻴن ااﻟﺘﻔﺎﻋﻠﻴن ّ ﺼﻨ
ﺼﻨﻒ
.1ﺼّ
co
طﺎﻗﺔ اﻟﻤﺤررة ﺒـ Mevﻓﻲ ﻞ ﻤن اﻟﺘﻔﺎﻋﻠﻴن ) (1و ). (2
ﺴب ﻟاﻟﻟطﺎﻗﺔ
.2اﺤﺴب
) E ( Mev ﻨﻠﻴون ﻟﻬذﻴن اﻟﺘﻔﺎﻋﻠﻴن.
ﻟﻛﻞ ﻨﻠﻴ
اﻟﻤﺤرررة ّ
اﻟطﺎﻗﺔ اﻟﻤﺤر .3اﺴﺘﻨﺘﺞ
ﺘﻨﺘﺞ طﺎﻗﺔ
ﺒدﻻ ﻤن اﻟﺘﻔﺎﻋﻞ )، (1 .4ﺴﺘﺤﺴن
ن اﺴﺘﺨدامم اﻟﺘﻔﺎﻋﻞ ) (2ﺒد
n.
2 11 p 3 01n
اﻟﺴﺎﺒ.D
ﺘﺎﺌﺞ اﻟﺴؤاﻝ اﻟﺴﺎﺒD
ّﺒرر ذﻟك ﺒﻨﺎء ﻋﻠﻰ ﻨﺘﺎﺌﺞ
'E1 اﻟﺸﻞ . 2
) (2ﻤﺒﻴن ﻓﻲ اﻟﺸ
ﻋﻞ ( .5ﻤﺨط< اﻟطﺎﻗﺔ ﻟﻠﺘﻔﺎﻋﻞ
H 13 H
2
1
'E3 4
2 He 01n
'E2
ﻤﺤطﺔ ﻬر=ﺎﺌﺔ ﻨووﺔ.
tio -ﻤﺎذا ﺘﻤﺜﻞ ﻞ ﻤن 'E2 ، 'E1ﻭ 'E3؟ ﺃﺣﺴﺐ ﻗﻗﻴﻤﻬ
ﻗﻴﻤﻬﺎ .
ﺘﻔﺎﻋﻞ ) (1ﻓﻲ ﺘﺸﻐﻴﻞ ﻤﺤ
.6ﺘﺴﺘﻌﻤﻞ اﻟطﺎﻗﺔ اﻟﻤﺤررة ﻤن اﻟﺘﻔﺎﻋﻞ
أﺴﺒوع واﺤد ﻋﻠﻤﺎ
.1.6اﺤﺴب اﻟطﺎﻗﺔ اﻟﻛﻬر=ﺎﺌﺔ اﻟﺘﻲ ﺘﻨﺘﺠﻬﺎ اﻟﻤﺤطﺔ ﺨﻼﻝ أﺴ
ca
اﻟﺸCﻞ-2- . 900 MW
900MW
90 ﻟﻠﻤﺤطﺔ ﻫﻲ W
طﺔ أن اﻻﺴﺘطﺎﻋﺔ اﻟﻛﻬر=ﺎﺌﺔ اﻟﻤﺘوﺴطﺔ
ّ
اﻟطﺎﻗو'
' ﻟﻠﻤﺤطﺔ ﻫﻮ . 40 0 0 اﻟﻤﺤطﺔ ﻋﻠﻤﺎ أن اﻟﻤردود اﻟط
اﻟطﺎﻗو .2.6أﺤﺴب اﻟطﺎﻗﺔ اﻟﻨووﺔ اﻟﻤﺴﺘﻬﻠﻛﺔ ﻓﻲ ﺤطﺔ
du
El
) ( Mev / nuc طﺎﻗﺔﺔ اﻟر FGﻟﻛﻞ ﻨوﺔ 7, 59 8, 42 8, 38 7, 07 2,83 1, 07
A
1MW
1MW 106 W ، 1Mev 1,6.1013 J ، NA 6, 02.1023 mol 1
cy
A
E C L واﻟذاﺘﺔ Lﻟوﺸﻌﺔ ،ﺘم إﻨﺠﺎز اﻟﺘرﻴب اﻟﺘﺠرGﺒﻲ اﻟﻤﻤﺜﻞ
B
ﻓﻲ اﻟﺸﻞ 3واﻟﻤﺘﻛون ﻤن:
-ﻤوﻟد ﻤﺜﺎﻟﻲ ﻟﻠﺘوﺘر ﻗوﺘﻪ اﻟﻤﺤرﺔ اﻟﻛﻬر=ﺎﺌﺔ . E
اﻟﺸCﻞ -3- -ﻨﺎﻗﻞ أوﻤﻲ ﻤﻘﺎوﻤﺘﻪ . R 100:
-ﻤﺜﻔﺔ ﻓﺎرﻏﺔ ﺴﻌﺘﻬﺎ . C
-وﺸﻌﺔ ﺼﺎﻓﺔ ذاﺘﻴﺘﻬﺎ . L
-ﺎدﻟﺔ . K
(Iﻋﻨد اﻟﻠﺤظﺔ ، t 0ﻨﻀﻊ اﻟﺎدﻟﺔ Kﻓﻲ اﻟوﻀﻊ ) (1و ﻨﻌﺎﻴن ﺒواﺴطﺔ ﺒرﻤﺠﺔ
اﻟﺘﺎر ) i (t إﻋﻼﻤﺔ ﻤﻨﺎﺴﺔ ،ﺘﻐﻴرات ﺸﺤﻨﺔ اﻟﻤﺜﻔﺔ ) q (tﺒدﻻﻟﺔ ﺸدة
اﻟﻤﺎر ﻓﻲ اﻟدارة ،ﻓﻨﺤﺼﻞ ﻋﻠﻰ اﻟﻤﻨﺤﻨﻰ اﻟﻤﻤﺜﻞ ﻓﻲ اﻟﺸﻞ . 4
ﻓﺴرر ﻤﺠﻬرGﺎ اﻟظﺎﻫرة اﻟﺘﻲ ﺘﺤدث ﻓﻲ اﻟﻤﺜﻔﺔ. ّ .1
ﻓﺴ
m
ِ .2ﺠد اﻟﻤﻌﺎدﻟ
اﻟﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟﺘﻔﺎﻀﻠﺔ اﻟﺘﻲ ﺘﺤﻘﻘﻬﺎ اﻟﺸﺤﻨﺔ ) . q (t
q أن اﻟاﻟﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟﺘﻔﺎﻀﻠﺔ اﻟﺴﺎﻘﺔ ﺘﻛﺘب ﻋﻠﻰ اﻟﺸﻞa.i b :
ﺒﻴن ّ
ّ .3ﺒﻴن
co
ﺤﻴث aو bﺜﺎﺒﺘﻴن طﻠب ﺘﺎﺔ ﻋﺎرﺘﻴﻬﻤﺎ .
0 اﻟﻤﻨﺤﻨﻰ اﻟﺒﺎ
اﻟﺒﺎﻨﻲ ﺜم اﺴﺘﻨﺘﺞ : .4اﻛﺘب ﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟﻤ
اﻟﺸCﻞ-4- ﻗﻤﻤﺔ ﻞ ﻤن ﺴﻌﺔ اﻟﻤﺜﻔﺔ ، Cاﻟﻘوة اﻟﻤﺤرﺔ اﻟﻛﻬر=ﺎﺌﺔ ﻟﻠﻤوﻟد E
n.
ﻤﺔ ﻟﻠﺘﺎر . I 0
ﻷﻋظﻤﺔ
واﻟﺸدة اﻷﻋظﻤﺔ
)q(uc
ﻨﻌﺘﺒر
اﻟﻤﺜﻔﺔ اﻟﺘﻲ ﻨﻌﺘﺒ
(IIﻌد اﻻﻨﺘﻬﺎء ﻤن ﺸﺤن ﻟﻤﺜﻔﺔ
20
اﻟوﻀﻊ )(2
io
أن ﺴﻌﺘﻬﺎ ، C 10P Fﻨﻘوم ﺒﺘﻐﻴﻴر اﻟﺎدﻟﺔ إﻟﻰ اﻟو
ّ
ﻋﻨد اﻟﻠﺤظﺔ . t 0ﻨﻌﺎﻴن ﺘﻐﻴرات اﻟﺸﺤﻨﺔ ) qq((tﻟﻠﻟﻠﻤﺜﻔﺔ
at
ﺤﺼﻞ ﻋﻠﻰ اﻟﻤﻨﺤﻨﻰ اﻟﻤﻤﺜﻞ
ﺒواﺴطﺔ ﻨﻔس اﻟﺒرﻤﺠﺔ اﻟﺴﺎﻘﺔ ﻓﻨﺤﺼﻞ
0 1 ))t(ms
ﻓﻲ اﻟﺸﻞ . 5
c
أ' م
ﻨظﺎم .1ﻤﺎ ﻫو ﻨﻤ< اﻻﻫﺘزاز اﻟﻤﺘﺤﺼﻞ ﻋﻠﻪ ؟ و ّ
ﻴﺒﻴﻨﻪ اﻟﺸﻞ 5؟
du
ﻟﻼﻫﺘ اززات ّ
اﻟﺸCﻞ-5- ِ .2ﺠد اﻟﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟﺘﻔﺎﻀﻠﺔ اﻟﺘﻲ ﺘﺤﻘﻘﻬﺎ اﻟﺸﺤﻨﺔ ) q (tﻟﻠﻤﺜﻔﺔ.
ﺜﻔﺔ.
2S
ﺤﻴث Tﻤﺜﻞ دور اﻻﻫﺘ اززات .
( q (t ) Q0 cosﺤﻴ
( co )t .3ﻋﻠﻤﺎ أ ّن ﺤﻞ اﻟﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟﺘﻔﺎﻀﻠﺔ اﻟﺴﺎﻘﺔ ﻫو ﻤن اﻟﺸﻞ:
T
-e
. i ) f (t .4اﻛﺘب اﻟﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟزﻤﻨﺔ ﻟﺘﻐﻴرات ﺸدة اﻟﺘﺎر ) i (tﺜم أرﺴم اﻟﻤﻨﺤﻨﻰ
m
اﻟﺘﻔﺎﻋﻠﻲ ﺤﺠﻤﻬﺎ ، V0 10mLﻨﺴﺒﻬﺎ ﻓﻲ ﺄس ﺒﺸر ﻪ ﻤﺎء ﺎرد و ﻌض ﻗطرات ﻤن ﺼﻤﻎ اﻟﻨﺸﺎ
اﻟﻤززGﺞ اﻟﺘﻔﺎ
اﻟﻤ
c3 ﺜم ﻨﻌﺎﻴرﻫﺎ ﻤﺤﻠوﻝ ﻤﺎﺌﻲ ﻟﺜﻴوﺒرGﺘﺎت اﻟﺼودﻴوم )) ، (2 Na (aq) S2O32 (aqﺘرﻴزﻩ اﻟﻤوﻟﻲ 0, 02mol.L1
co
و ﻨﺴﺠﻞ ﻓﻲ ﻞ ﻤرة اﻟاﻟﺤﺠم اﻟﻤﻀﺎف VEﻋﻨد اﻟﺘﻛﺎﻓؤ.
اﻟﻤﻨﻤذﺠﺔ ﻟﺘﺤوﻝ اﻟﻤﻌﺎﻴرة ﻫﻲ. I 2 (aq) 2S2O32 (aq) 2 I (aq) S4O62 (aq) :
اﻟﻛﻤﺎﺌﻲ اﻟﻤ
ﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟﺘﻔﺎﻋﻞ اﻟﻛ
ﺴم اﻟﺘرﻴب اﻟﺘﺠرGﺒﻲ اﻟﻤﺴ
اﻟﻤﺴﺘﻌﻤﻞ ﻓﻲ اﻟﻤﻌﺎﻴرة ﻤوﻀﺤﺎ ﻋﻠﻪ اﻟﺒﺎﻨﺎت اﻟﻛﺎﻓﺔ. .11.3أرﺴم
n.
رض ﻤن إﻀﺎ
إﻀﺎﻓﺔ اﻟﻤﺎء اﻟﺎرد ﻗﺒﻞ اﻟﻤﻌﺎﻴرة؟ .2.3ﻤﺎ ﻫو اﻟﻐرض
)x(mmol
اﻟﺘﻌرف ﻋﻠﻰ ﻨﻘطﺔ اﻟﺘﻛﺎﻓؤ ﺘﺠرGﺒﺎ؟
ﻨﻨﺎ ﻌرف
.3.3ﻴﻒ ﻤﻨﻨﺎ
tio اﻟﺘﻌﺒﻴر ﻋن ﺘﻘدم اﻟﺘﻔﺎﻋﻞ
ﺤظﺔ tﺎﻟﻌﻼﻗﺔ:
ر ّ .4.3ﺒﻴن ّأﻨﻪ ﻤن
اﻟﻤدروس ) x(tﻓﻲ ﻞ ﻟﺤظﺔ
)VE (mL
) x(mmol
ca
10
اﻟﺸCﻞ-6- ﺴم ﻨﺤﻨﻰ
اﻟﻤﻨﺤﻨﻰ ﺘﻤﻨﺎ ﻤن رﺴم
.5.3ﻤن اﻟﻌﻼﻗﺔ اﻟﺴﺎﻘﺔ ّ
ﻤدروس
اﻟﺒﺎﻨﻲ اﻟﻤﻤﺜﻞ ﻟﺘﻐﻴرات ﺘﻘدم اﻟﺘﻔﺎﻋﻞ اﻟﻤدروس
du
ﻨﺤﺎس.
ﺘﺴﺘﻬﻠك ﻋﻨد اﻟﺤﺎﺠﺔ .ﻨدرس ﻓﻲ ﻫذا اﻟﺠزء دراﺴﺔ ﻤﺴطﺔ ﻟﻠﻌﻤود :ﻓﻀﺔ – س.
ﻤﻌطﺎت:
-ﺘﻠﺔ اﻟﺠزء اﻟﻤﻐﻤور ﻤن ﺼﻔﺤﺔ اﻟﻨﺤﺎس ﻓﻲ اﻟﺤﺎﻟﺔ اﻻﺒﺘداﺌﺔ. m0 (Cu) 3, 2 g :
en
c
u
n
ﺟﺴﺮ ﻣﻠﺤﻲ
tio
ca
اﻟﺸCﻞ -7-
ﻟﺸCﻞ
اﻟﻌﻼﻤـﺔ
ﻋﻨﺎﺼر اﻹﺠﺎﺒـﺔ )اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ(
ﻤﺠﻤوع ﻤﺠزأة
ﺍﻟﺗﻣﺭﻳﻥ ﺍﻷﻭﻝ) 04ﻧﻘﺎﻁ(:
ﺍﻟﺗﻣﺭﻳ
0.25 ﺗﻌﺎﺭﻳﻑ :ﺍﻟﻧﻅﻳﺭ :ﻛﻝ ﻧﻭﺍﺓ ﺗﻧﺗﻣﻲ ﺍﻟﻰ ﻣﺟﻣﻭﻋﺔ ﻣﻥ ﺍﻷﻧﻭﻳﺔ ﻟﻬﺎ ﻧﻔﺱ 1.1ﺗﻌﺎﺭ
.1
om
ﺍﻟﺑﺭﻭﺗﻭﻧﺎﺕ )ﻧﻔﺱ ﺍﻟﻌﺩﺩ ﺍﻟﺷﺣﻧﻲ( ﻭ ﺗﺧﺗﻠﻑ ﻓﻲ ﻋﺩﺩ ﺍﻟﻧﻳﻛﻠﻳﻭﻧﺎﺕ )ﺍﻟﻌﺩﺩ ﺍﻟﻛﺗﻠﻲ(
ﻋﺩﺩ ﺍﻟﺑﺭﻭﺗﻭﻧ
0.25 :ﻧﻭﺍﺓ ﻏﻳﺭ ﻣﺳﺗﻘﺭﺓ ﺗﺗﻔﻛﻙ ﺗﻠﻘﺎﺋﻳﺎ ﻟﺗﺻﺩﺭ ﺇﺷﻌﺎﻋﺎ ﻭﺗﻌﻁﻲ ﻧﻭﺍﺓ ﺍﻛﺛﺭ ﺍﺳﺗﻘﺭﺍﺭﺍ ﺍﻟﻣﺷﻌﺔ :ﻧﻭ
ﺍﻟﻧﻭﺍﺓ ﺍﻟﻣﺷﻌ
0.25 ﻋﺩﺩ ﺍﻟﺗﻔﻛﻛﺎﺕ ﻓﻲ ﺍﻟﺛﺎﻧﻳﺔ ﺍﻟﻭﺍﺣﺩﺓ ﻟﻠﻌﻳﻧﺔ ﺍﻟﻣﺷﻌﺔ .
ﺍﻟﻧﺷﺎﻁ : Aﻫﻭ ﻋﺩ ﻟﻧﺷ
0.25 ﺍﻟﺗﻧﺎﻗﺹ ﺍﺍﻹﺷﻌﺎﻋﻲ . A (t ) A0 .e :
Ot
– 2.1ﻗﺎﻧﻭﻥ ﺍﻟﺗﻧﺎ
ﺑﺎﺕ ﺍﻟﻌﻼﻗﺔ ) ln(A ) a.t ln(b
-33.1ﺇﺛﺑﺎﺕ
.1
.c
) A (t
2.25 ﺍﻹﺷﻌﺎﻋﻲ A (t ) A0 .e Otﻧﺟﺩ e Ot
ﺍﻟﺗﻧﺎﻗﺹ ﺍﻹﺷﻌﺎ
ﻣﻥ ﻗﺎﻧﻭﻥ ﻟﺗﻧﺎﻗﺹ
ﻥ
A0
n
0.25 A
) A((t
) ln(A) O.t ln(A0 ﻧﺟﺩ ﺃﻥ (ln ) ﻭﻣﻧﻪ O.t
A0
a Oﺛﺎﺑﺕ 0.50 ﺑﺎﻟﻣﻁﺎﺑﻘﺔ ﺑﻳﻥ ﺍﻟﻌﻼﻗﺗﻳﻥ ﻧﺟﺩ
ﻳﺯﻳﺎﺋﻲ ﻭﻗﻳﻣﺔ : b ، aﺑﺎﻟﻣﻁ
-4.1ﺍﻟﻣﺩﻟﻭﻝ ﺍﻟﻔﻳﺯﻳﺎﺋﻲ
0.25
tio ﺍﻻﺑﺗﺩﺍﺋﻲ
b A0 e
ﺷﺎﻁ ﺍﻻﺷﻌﺎﻋﻲ ﺍﻻﺑ
46 93
46.93
3
ﺍﻟﻧﺷﺎﻁ ﺍﻻﺷﻌﺎﻋﻲ b A0ﺍﻟﻧﺷﺎﻁ
ﻣﻥ ﺍﻟﻣﻧﺣﻧﻰ ﺍﻟﺑﻳﺎﻧﻲ ﻧﺟﺩ B
2, 4 u1020 Bq
2 y1 2 u 46.93
3
O 1 3 s 1
ca
0.25 a 4 45 u10
4,
t1 1u104
2.11
0.25 -2ﻁﺑﻳﻌﺔ ﺍﻟﻧﻅﻳﺭ ﺍﻟﻣﺩﺭﻭﺱ : Xﻟﺩﻳﻧﺎ O 4, 45 u1103 s 1ﻭﻣﻧﻪ
0.50 0.25 ln 2
t1/2ﻭﻣﻧﻪ Xﻫﻭ ﺍﻟﻔﻭﺳﻔﻭﺭ P 156 s 2, 6 min
O
du
0.50
0
ﺍﻟﺗﻣﺭﻳﻥ ﺍﻟﺛﺎﻧﻲ) 04ﻧﻘﺎﻁ(:
-1.1ﺷﺭﺡ ﺍﻟﻣﺻﻁﻠﺣﻳﻥ:
0.25 ﺯﻱ )ﺍﻻﺭﺽ(
ﺽ( -ﺇﻫﻠﻳﻠﺟﻲ :ﻫﻭ ﻣﺩﺍﺭ ﺑﻳﺿﻭﻱ ﻣﺗﻧﺎﻅﺭ ﻳﺣﺗﻭﻱ ﺃﺣﺩ ﻣﺣﺭﻗﻳﻪ ﺍﻟﻛﻭﻛﺏ ﺍﻟﻣﺭﻛﺯﻱ
cy
0.25 ﻧﻔﺱ
-ﺟﻳﻭﻣﺳﺗﻘﺭ :ﻫﻭ ﺧﺎﺻﻳﺔ ﺟﺳﻡ ﻳﺩﻭﺭ ﺣﻭﻝ ﺍﻷﺭﺽ ﻓﻲ ﻣﺳﺗﻭﻯ ﺧﻁ ﺍﻻﺳﺗﻭﺍء ﻓﻲ ﻔﺱ
ﺟﻬﺔ ﺩﻭﺭﺍﻧﻬﺎ ﻭ ﻟﻪ ﻧﻔﺱ ﺩﻭﺭ ﺍﻷﺭﺽ ﺣﻭﻝ ﻧﻔﺳﻬﺎ .
0 25
0.25 -2.1ﺍﻟﻣﺭﺟﻊ ﺍﻟﻣﻧﺎﺳﺏ ﻟﺩﺭﺍﺳﺔ ﺣﺭﻛﺔ ﺍﻟﻘﻣﺭ :ﺍﻟﻣﺭﺟﻊ ﺍﻟﺟﻳﻭﻣﺭﻛﺯﻱ
-3.1ﺍﻟﺭﺳﻡ ﺍﻟﺗﺧﻁﻳﻁﻲ ﻟﻠﻣﺳﺎﺭ
en
اﻷرض v1
ﻧﻘﻄﺔ اﳊﻀﻴﺾ ﻧﻘﻄﺔ اﻻوج
0.25
r FT / S
0.25
0.25 v2 اﻟﻘﻤﺮ اﻹﺻﻄﻨﺎﻋﻲ
اﻟﻌﻼﻤـﺔ
ﻋﻨﺎﺼر اﻹﺠﺎﺒـﺔ )اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ(
ﻤﺠﻤوع ﻤﺠزأة
-4.1ﻋﺑﺎﺭﺓ ﺍﻟﺳﺭﻋﺔ ﺍﻟﻣﺩﺍﺭﻳﺔ : v S
m
0.25 ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻘﻣﺭ ﺍﻹﺻﻁﻧﺎﻋﻲ ﻧﺟﺩ ¦F ﺑﺗﻁﺑﻳﻕ ﺍﻟﻘﺎﻧﻭﻥ ﺍﻟﺛﺎﻧﻲ ﻟﻧﻳﻭﺗﻥm .a :
-ﺑﺗﻁ
0.25 FT / S mS .a N FT / S m.aﺑﺎﻹﺳﻘﺎﻁ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻣﺣﻭﺭ ﺍﻟﻧﺎﻅﻣﻲ ﻧﺟﺩ
G .M T mS .M T vS2
co
0.25 vS ﺑﺎﻟﺗﻌﻭﻳﺽ ﻧﺟﺩ FT / S G , a N = ﺣﻳﺙ
r r2 r
-ﺣﺳﺎﺏ ﻗﻳﻣﺔ ﺍﻟﺳﺭﻋﺔ ﺍﻟﻣﺩﺍﺭﻳﺔ:
ﺍﻟﺣﺿﻳﺽ) :( r h2 Rﻧﺟﺩ
-ﻣﻭﺿﻊ ﺍﻟﺣﺿﻳﺽ
n.
G.M T 6, 67 u1011 u 5,97
97 u10
024
) v2( S 67 m / s
7767
0.25 h2 R 6, 6 u106
2.75
ﻭﺝ) :( r h1 Rﻧﺟ
ﻧﺟﺩ -ﻣﻭﺿﻊ
ﺿﻊ ﺍﻷﻭﺝ)
0.25
0.25
) v1( S
tio
G.M T
h1 R
6, 67 u1011 u 5,97 u1024
0.25
.25 -2.1ﻭﺿﻊ ﺍﻟﺑﺎﺩﻟﺔ ﺍﻟﺫﻱ ﻳﺣﻘﻕ ﻋﻣﻠﻳﺔ ﺍﻟﺷﺣﻥ
ﻫﻭ ﺍﻟﻭﺿﻊ 2
-1.2ﺍﻟﻣﺟﺎﻻﺕ ﺍﻟﺯﻣﻧﻳﺔ ﻷﻭﺿﺎﻉ ﺍﻟﺑﺎﺩﻟﺔ:
cy
اﻟﻌﻼﻤـﺔ
ﻋﻨﺎﺼر اﻹﺠﺎﺒـﺔ )اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ(
ﻤﺠﻤوع ﻤﺠزأة
0.25 c E :cﺍﻟﺗﻭﺗﺭ ﺍﻟﻛﻬﺭﺑﺎﺋﻲ ﺍﻻﻋﻅﻣﻲ ﺑﻳﻥ ﻁﺭﻓﻲ ﺍﻟﻣﻛﺛﻔﺔ ﺣﻳﺙ 2.25 u 4 9 V
ﺍﻟﻣﻌﺎﺩﻟﺔ ﺍﻟﺗﻔﺎﺿﻠﻳﺔ ﺍﻟﻣﻌﺑﺭﺓ ﻋﻥ ) : uC (t
-3.2ﺍﻟﻣﻌ
.2
m
0.50 0.25 uC u R E ﺑﺗﻁﺑﻳﻕ ﻗﺎﻗﺎﻧﻭﻥ ﺟﻣﻊ ﺍﻟﺗﻭﺗﺭﺍﺕ:
ﺑ ﺑ
duC 1 E dq
.uC uC R .ﻧﺟﺩ ﻧﺟﺩ uC R .i Eﻭﻣﻧﻪ E
co
0.50 dt R .C R .C dt
0.50 -4.2ﺣﺳﺎﺏ ﻗﻳﻣﺔ : Rﻣﻥ ﻋﻼﻗﺔ ﺛﺎﺑﺕ ﺍﻟﺯﻣﻥ W R .Cﺣﻳﺙ W 40ms4
W 40 u10 3
n.
ﺍﻟﺑﻳﺎﻥ ﻓﻲ ﺍﺍﻟﻣﺟﺎﻝ ﺍﻟﺯﻣﻧﻲ @: >300 ms , 550 ms
ﺍﻟﻅﺎﻫﺭﺓ ﺍﻟﺗﻲ ﻳﺑﺭﺯﻫﺎ ﺍﻟﺑﻳﺎ
-1.3ﻅﺎﻫﺭﺓ
0.25
T0 -2.3ﺸﺒﻪ اﻟدور T 0ﻣﻥ ﺍﻟﻣﻧﺣﻧﻰ ﺍﻟﺑﻳﺎﻧﻲ 50 mss :
ﻟﻠﺩﻭﺭ : T0ﻫﻲ ﺍﻟﻌﺑﺎﺭﺓ T0 2S L.Cﻻﻥ
-3.3ﺍﻟﻌﺑﺎﺭﺓ ﺍﻟﺻﺣﻳﺣﺔ ﻠﺩﻭﺭ
@ >U @ >T @ > I @ >T
1/2 1/2 1/2 1/2
0.50 @ >T0 @> L @ >C @ >T
ca
2
1/2 1/2
u
@ >I @ >U
1/2 1/2
>300 mﻣﻥ ﺍﺟﻝ -4ﺭﺳﻡ ﻣﻘﻁﻊ ﻣﻥ ﺍﻟﻣﻧﺣﻧﻰ ﺿﻣﻥ ﺍﻟﻣﺟﺎﻝ ﺍﻟﺯﻣﻧﻲ @550 ms
ms , 55
)uC(V ﻭﺷﻳﻌﺔ ﺻﺭﻓﺔ
-e
2.00 0.500
)t(s
cy
i i
i 1
0.50 00.50 V O . ª¬ H 3O º¼ O ¼. ª¬C9 H 7O4 º ﻭﻣﻧﻪ
H3O C9 H7O4
اﻟﻌﻼﻤـﺔ
ﻋﻨﺎﺼر اﻹﺠﺎﺒـﺔ )اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ(
ﻤﺠﻤوع ﻤﺠزأة
0.25 ﺣﻳﺙ ¼ ª¬H 3O º¼ ª¬C 9 H 7O 4 ºﻭﻣﻧﻪ
m
V 109 u103
1.75 ¼ª¬ H 3O º
OH O OC H O (35 3, 6)103
0.50 3 9 7 4
co
0.25 pH log ª¬ H 3O ¼º 2,55
55 ﻭﻣﻧﻪ
1 ﺍﻟﺗﺧﻁﻳﻁﻲ ﻟﻌﻣﻠﻳﺔ ﺍﻟﻣﻌﺎﻳﺭﺓ :
ﺍﻟﺭﺳﻡ ﺍﻟﺗﺧﻁ
-1.3ﺭﺳﻡ
2 -1ﺳﺣﺎﺣﺔ ﻣﺩﺭﺟﺔ
ﻝ ﺍﻟﺳﺣﺎﺣﺔ -2ﺣﺎﻣﻝ
n.
0.75 3 ﺍﻟﺣﻣﺽ
ﺑﻳﺷﺭ ﺑﻪ ﺍﻟﺣﻣ
-3ﺷﺭ
pH -4ﻣﺗﺭ
4 ﺍﻟﻣﻐﻧﺎﻁﻳﺳﻲ
ﺍﻟﻣﺧﻼﻁ ﻣﻐﻧﺎﻁﻳﺳﻲ
-5ﻣﺣﺭﻙ ﻣﺧﻼﻁ
5
ﻋﻧﺩﺋﺫ:
tio
ﻛﺎﻓﺅ ﻭ ﻁﺑﻳﻌﺔ ﺍﻟﻣﺯﻳﺞ ﻋ
ﺍﻟﻣﻌﺎﻳﺭﺓ :
-2.3ﻣﻌﺎﺩﻟﺔ ﺗﻔﺎﻋﻝ ﻣﻌﺎﻳﺭﺓ
C9 H8O4 OH C9 H 7O4 H 2O
-1.4ﺗﺣﺩﻳﺩ ﺍﺣﺩﺍﺛﻳﻲ ﻧﻘﻁﺔ ﺍﻟﺗﻛﺎﻓﺅ
0.50
ﺗﻭﺍﺯﻳﺔ ﻧﺟﺩ )7,8
ﺑﺎﺳﺗﻌﻣﺎﻝ ﻁﺭﻳﻘﺔ ﺍﻟﻣﻣﺎﺳﺎﺕ ﺍﻟﻣﺗﻭﺍﺯﻳﺔ
ca
(VBE 30mL, pH E 7,8
)ﻳﻘﺑﻝ ﻣﺟﺎﻝ ( >7,7 8@ pH
0.50
1.25 ﺎﺳﻲ ﻻﻥ pH E ! 7 -ﻁﺑﻳﻌﺔ ﺍﻟﻣﺯﻳﺞ ﻋﻧﺩ ﺍﻟﺗﻛﺎﻓﺅ :ﺍﻟﻣﺯﻳﺞ ﺃﺳﺎﺳﻲ
0.25 -2.4ﺍﺳﺗﻧﺗﺎﺝ ﺛﺎﺑﺕ ﺍﻟﺣﻣﻭﺿﺔ:
du
ﻣﻥ ﺍﻟﻣﻧﺣﻧﻰ ﺍﻟﺑﻳﺎﻧﻲ ﻭﻋﻧﺩ ﻧﻘﻁﺔ ﻧﺻﻑ ﺍﻟﺗﻛﺎﻓﺅ ﻳﻛﻭﻥ pH pKa
ﻧﺟﺩ ﻋﻧﺩ V BE 1/2 15 mLﻳﻛﻭﻥ pKa 3,5
-3.4ﺣﺳﺎﺏ ﺗﺭﻛﻳﺯ ﺍﻟﻣﺎﺩﺓ ﺍﻟﻔﻌﺎﻟﺔ )ﺍﻟﺣﻣﺽ( ﻭﺍﺳﺗﻧﺗﺎﺝ ﻛﺗﻠﺗﻪﻪ ﺍﻟﻧﻘﻳﺔ:
ﻳﺔ:
0.50
0 ﺣﻳﺙ V BE 30 mL CA V
. A CB V ﻋﻧﺩ ﺍﻟﺗﻛﺎﻓﺅ . BE :
-e
0
0.50 Ca -ﻛﺗﻠﺔ ﺍﻟﺣﻣﺽ ﺍﻟﻧﻘﻳﺔ :ﻟﺩﻳﻧﺎ
Va M V . a
2.00 m Ca u M uVa ﻭﻣﻧﻪ 2,73 u102 u180 u 0,1 0, 49 g
m 490mg ﺃﻱ 500mg
500mg
0.50
en
-4.4ﻣﻌﻧﻰ ﺍﻟﺩﻻﻟﺔ C500ﺍﻟﻣﺩﻭﻧﺔ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻌﻠﺑﺔ :ﺃﻥ ﻛﺗﻠﺔ ﺣﻣﺽ ﺍﻻﺳﺗﻳﻝ ﺳﺎﻟﻳﺳﻠﻳﻙ ﺍﻟﻧﻘﻲ
ﺍﻟﻣﺗﻭﺍﺟﺩﺓ ﻓﻲ ﺍﻟﻘﺭﺹ ﺍﻟﻭﺍﺣﺩ ﺗﻘﺩﺭ ﺑـ . 500 mg
ﺍﻟﻌﻼﻣﺔ
ﻣﺟﻣﻭﻉ ﻣﺟﺯﺃﺓ
ﻋﻧﺎﺻﺭ ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ )ﺍﻟﻣﻭﺿﻭﻉ ﺍﻟﺛﺎﻧﻲ(
اﻟﺘﻤرﻴن اﻷوﻝ 04) :ﻨﻘﺎط(
ሬɎԦ ሬԦ
Ɏ
-1ﺘﻤﺜﻴﻝ اﻟﻘوى
݂Ԧ
0.50 2×0.25 ب أ -اﻟﺤﺎﻟﺔ ൌ Ͳ :1ݐ
أ
m
ሬሬԦ ب -اﻟﺤﺎﻟﺔ :2ﺨﻼﻝ اﻟﺤرﻛﺔ
ࡼሬ
ሬԦ ࡼ
اﻟﺘﻔﺎﻀﻠﻴﺔ ﺑﺗﻁﺑﻳﻕ ﺍﻟﻘﺎﻧﻭﻥ ﺍﻟﺛﺎﻧﻲ ﻟﻧﻳﻭﺗﻥ ﻗﻲ ﻣﺭﺟﻊ ﺳﻁﺣﻲ ﺍﻻﺭﺿﻲ ﻧﻌﺗﺑﺭﻩ ﻏﺎﻟﻳﻠﻳﺎ
اﻟﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟﺘﻔﺎﻀ
-2أ -اﻟﻤﻌ
2
co
0.25 σ ሬ Ԧ ൌ ܽԦ ֜ ሬԦ Ԧ ሬɎԦ ൌ ݉ܽԦ
ﺍﻟﻣﻭﺟﻪ ﻧﺣﻭ ﺍﻷﺳﻔﻝ .
ﺍﻟﺣﺭﻛﺔ Ԧ:ݖܱ ﺍﻟﻣﻭ
ﺑﺎﻹﺳﻘﺎﻁ ﻋﻠﻰ ﻣﺣﻭﺭ ﺍﻟﺣﺭﻛ
ﺎﻁ
ௗ௩
1.50 0.25 ܸ݃ െ ߩݒ݇ ܲ െ ݂ െ Ɏ ൌ ݉ܽ ֜ ݉݃ െ ݃ ൌ ݉ ௗ௧
n.
ௗ௩ ఘ
0.25 ௗ௧
ൌ ݃ሺͳ െ ೌሻሻݒ
ఘ
ݒ݀
ݒܣ
ܤൌݒ
ݐ݀
2x0.25
0.25
tio · § dv
ߩ
ܣ ൌ ݃ ൬ͳ െ ൰൰ܤ
ߩ
ܭ
ൌܣ
݉
ﺏ – ﺍﻟﻣﺩﻟﻭﻝ ﺍﻟﻔﻳﺯﻳﺎﺋﻲ ﻟـ ܤ :
; a0ﺍﻟﺗﺳﺎﺭﻉ ﺍﻻﺑﺗﺩﺍﺋﻲ ¸ ¨ ﺍﻟﺗﻔﺎﺿﻠﻳﺔ ﻓﺈﻥ B
ﺍﻟﻣﻌﺎﺩﻟﺔ ﺿﻠﻳﺔ
tﻓﺈﻥ v 0ﻭ ﻣﻧﻪ ﺣﺳﺏ ﻌﺎﺩﻟﺔ ﻟﻣﺎ 0
ca
© dt ¹0
-3ﺃ -ﺍﻟﺳﺭﻋﺔ ﺍﻟﺣﺩﻳﺔ ିଵݏ݉͵ ൌݒ
0.25 ଷି
0.25 ﺏ -ﺍﻟﺗﺳﺎﺭﻉ ﺍﻻﺑﺗﺩﺍﺋﻲ ିଶݏ݉͵ ܽ ൌ ଵି ൌ
ǡଶ
0.50 ݏͳ ɒ ൌ
՜ ൌݏͳ ൌ ﺠـ -ﺜﺎﺒت اﻟزﻤن ɒواﻟﺜﺎﺒت ݇ ିଵ :ݏ ൌ ͲǡͲʹ݇݃Ǥ
du
0.50 2×0.25
en
)t (s
0
ﺍﻟﻌﻼﻣﺔ
ﻋﻧﺎﺻﺭ ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ )ﺍﻟﻣﻭﺿﻭﻉ ﺍﻟﺛﺎﻧﻲ(
ﻣﺟﺯﺃﺓ ﻣﺟﻣﻭﻉ
اﻟﺘﻤرﻴن اﻟﺜﺎﻨﻲ 04) :ﻨﻘﺎط(
ﻤرﻴ
ﺘﺼﻨﻴف اﻟﺘﻔﺎﻋﻠﻴن :
ّ -1
0.25 ۯ
ﺘﻔﺎﻋﻝإﻨﺸطﺎر ሺሻ ՜ܖ
m
܇܈ ՜ ۷ ܖ ܃ૢ
1.00
0.25
ሺሻ ՜ܖ ܍۶ ۶ ՜ ۶ ﺘﻔﺎﻋﻝإﻨدﻤﺎج
ﺘﻌﻴن ﻗﻴﻤﺔ ﻛﻝ ﻤن Aو Zﻓﻲ اﻟﺘﻔﺎﻋﻝሺሻ
co
ّ
ﺒﺘطﺒﻴق ﻤﺒدأ اﻨﺤﻔﺎظ اﻟﻌدد اﻟﻛﺘﻠﻲ
0.25 ʹͲͳ ʹ͵ͷ ͳ ൌ ͳ͵ͳ ͵ ֜ ൌ
اﻟﺸﺤﻨﻲ
اﻟﻌدد اﻟﺸﺤﻨ
ﺤﻔﺎظ دﻴق ﻤﺒدأ اﻨﺤﻔﺎظ
ﺒﺘطﺒﻴق
n.
0.25 ͻ͵ ͻʹ Ͳ ൌ ͷ͵ Ͳ ֜ ൌ
ﻝ ﺘﻔﺎ
ﺘﻔﺎﻋﻝ୪୧ୠ ൌ ୪ሺሻ െ ୪ሺ୧ሻሻ : ﻟﻛﻝ
-2ﺤﺴﺎب اﻟطﺎﻗﺔﺔ اﻟﻤﺤررة ﺒـ MeVﻟﻛ ّ
0.25
xﺘﻔﺎﻋﻝ اﻨﺸطﺎر :
0.25
୪୧ୠ ൌܧ
ଵଷଵ
ൈ ͳ͵ͳሻ
୪୧ୠ ൌ ͳͶܧ
ͳͶǡ
io
ͺǡ͵ͺ
ଵଶ
୪୧ୠ ൌ ୪ ሺ ହଷଷሻ ୪ ሺ ଷଽሻ െ ୪ ሺ ଽଶሻܧ
ʹሺͺǡͶ ͵ͳሻ ሺሺͺǡ͵ͺ ʹͲͳ ͵ͺ ൈ
͵ͳͳͶǡ
͵ͳǡ
ͳͲʹሻ െ ሺ
ଶଷହ
ሺǡͷͻ ൈ ʹ͵ͷሻ
at
0.75
xﺘﻔﺎﻋﻝ اﻨدﻤﺎج :
ସ ଶ ଷ
୪୧ୠ ൌ ୪ ሺ ଶሻ െ ሺሺܧ ୪ ሺ ଵሻ ୪ ሺ ଵሻሻ
୪୧ୠ ൌ ሺሺǡͲܧ
ǡͲ ൈ Ͷ ͲͶሻሻ െ ሺͳǡ
ሺͳǡͲ ൈ ʹሻ െ ሺʹǡͺ͵ ൈ ͵ሻ
c
0.25 ୪୧ୠ ൌ ͳܧ ͳǡͷ
ﻟﻛﻝ ﻨﻛﻠﻴون ﻟﻬذﻴن اﻟﺘﻔﺎﻋﻠﻴن .
-3اﺴﺘﻨﺘﺞ اﻟطﺎﻗﺔ اﻟﻤﺤررة ّ
du
ౢౘ ଵସǡଵଷ
0.25 ሺሺͳሻ
ͳሻ ൌ ܿݑ݊Ȁݒ݁ܯൌ ͲǡͶ ﺘﻔﺎﻋﻝ اﻨﺸطﺎر
0.50
ౢౘ
ଶଷ
ଵǡହ
0.25
ሺሺʹሻ ൌ
ହ
ܿݑ݊Ȁݒ݁ܯ͵ ൌ ͵ǡͷ ﺘﻔﺎﻋﻝ اﻨدﻤﺎج
طﺎﻗﺔ اﻟﻤﺤررة
اﻨدﻤﺎج أﻛﺒر ﻤن ط
ج -4ﻴﺴﺘﺤﺴن اﺴﺘﻌﻤﺎﻝ ﺘﻔﺎﻋﻝ اﻨدﻤﺎج ﻷن طﺎﻗﺔ اﻟﻤﺤررة ﻟﻛﻝ ﻨﻴﻛﻠﻴون ﺎﻋﻝ
ﻟﺘﻔﺎﻋﻝ
-e
0.25 0.25 ﻟﻛﻝ ﻨﻴﻛﻠﻴون ﻟﺘﻔﺎﻋﻝ اﻨﺸطﺎر ﺒـ 5ﻤرات ﺘﻘرﻴﺒﺎ .
'E1 E ( 12 H ) E ( 13H ) (2,14
(2
( 8, 49) 10,63Mev -5
cy
25
0.25 'E2 E ( 24 He) 28, 28Mev
0.75
75 0..25
2
0.25
.25
0.25 'E3 E ib 1
17,65Mev
-1.6ﺤﺴﺎب اﻟطﺎﻗﺔ اﻟﻛﻬرﺒﺎﺌﻴﺔ اﻟﺘﻲ ﺘﻨﺘﺠﻬﺎ اﻟﻤﺤطﺔ ﺨﻼﻝ أﺴﺒوع واﺤد:
en
0.25
0.25 ͲͲ ൌ ൈ ο ֜ ൌ ͻͲͲ ൈ ͳͲ ൈ ൈ ʹͶ ൈ ͵
ܬ ֜ ൌ ͷǡͶͶǤ ͳͲଵସ
-2.6ﺤﺴﺎب اﻟطﺎﻗﺔ اﻟﻨووﻴﺔ اﻟﻤﺴﺘﻬﻠﻛﺔ ﻓﻲ اﻟﻤﺤطﺔ:
ͷǡͶͶǤ ͳͲଵସ
0.75
75 0.25 ் ୪୧ୠܧ ൌ ൌ ܬ ் ୪୧ୠ ൌ ͳ͵ǡǤ ͳͲଵସܧ ֜
ͲǤͶ
ﺍﻟﻌﻼﻣﺔ
ﻣﺟﻣﻭﻉ ﻣﺟﺯﺃﺓ
ﻋﻧﺎﺻﺭ ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ )ﺍﻟﻣﻭﺿﻭﻉ ﺍﻟﺛﺎﻧﻲ(
ﻛﺘﻠﺔ اﻟﻴوراﻨﻴوم 235اﻟﻤﺴﺘﻌﻤﻠﺔ ﻛوﻗود ﺨﻼﻝ أﺴﺒوع واﺤد.
-33.6ﻛﺘ
m
ܰ ͶǡͺͺǤ ͳͲଶହ
֜ ݉ ൌܯ כ ݉ ൌ ݃ ʹ͵ͷ ൌ ͳǡͻǤ ͳͲସכ
݃
ܰ ǡͲʹǤ ͳͲଶଷ
݃݇ͻͳ ֜ ݉ ൌ
co
ﺜﺎﻟث 06) :ﻨﻘﺎط
ﻨﻘﺎط( رﻴن ااﻟﻟ ث
اﻟﺘﻤرﻴن
ﻨﻀﻊ اﻟﺒﺎدﻟﺔ ﻓﻲ اﻟوﻀﻊ ).(1
ﻠﺤظﺔ t = 0ﻊ
ﻋﻨد اﻟﻠﺤظﺔ .I
n.
ﻤﻛﺜﻔﺔ .
ﻠظﺎﻫرة اﻟﺘﻲ ﺘﺤدث ﻓﻲ اﻟﻟﻤﻛﺜ -1اﻟﺘﻔ ّﺴﻴر اﻟ ر
ﻤﺠﻬري ﻟ ظﺎﻫ
0.50 0.50 ﺸﺤن اﻟﻤﻛﺜﻔﺔ ﺤﻴث ﺘﻨﺘﻘﻝ ااﻹﻟﻛﺘروﻨﺎت ﻤن اﻟﺼﻔﻴﺤﺔ Aاﻟﻰ اﻟﺼﻔﻴﺤﺔ Bاﻟﻰ ﻏﺎﻴﺔ
ﻋﻨد اﻟوﻀﻊ ) (1ﺘﺤدث ظﺎﻫرة ﺤن
0.75 0.75
ݍ
tio
ܧ ֜ ܴǤ ݅ ൌܧ ୡ ୖ ൌ
ݍ
ܴ ֜ ܧ
ݍ݀
֜ܧൌ
اﻟﺸﺤﻨﺔ ሻݐݐ ሺݍ
ሻݐሺݍ:
ሻݐሺݍ݀
ݍ݀
ﺘﺤﻘﻘﻬﺎ ﺤﻨﺔ
ͳ
ሻ ൌݐሺݍ
ܧ
ﺒﻠوغ ܧ ܷ ൌ
-2إﻴﺠﺎد اﻟﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟﺘﻔﺎﻀﻠﻴﺔ اﻟﺘﻲ ﺤﻘﻘﻬﺎ
103
RC 103 C ﻗﻴﻤﺔ ﺴﻌﺔ اﻟﻤﻛﺜﻔﺔ 105 F 10P F : C
25
0.25 100
40.106
cy
0.25 CE 40.106 E ﻗﻴﻤﺔ اﻟﻘوة اﻟﻤﺤرﻛﺔ اﻟﻛﻬرﺒﺎﺌﻴﺔ 4V : E
1.000 105
0.25 E 4
I0 ﻗﻴﻤﺔ اﻟﺸدة اﻻﻋظﻤﻴﺔ 0, 04 A : I 0
R 100
en
ﺍﻟﻌﻼﻣﺔ
ﻋﻧﺎﺻﺭ ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ )ﺍﻟﻣﻭﺿﻭﻉ ﺍﻟﺛﺎﻧﻲ(
ﻣﺟﺯﺃﺓ ﻣﺟﻣﻭﻉ
.II
0.5 2×0.25 -1ﻨﻤط اﻹﻫﺘزاز اﻟﻤﻼﺤظ :اﻫﺘزاز ﻛﻬرﺒﺎﺌﻲ ﺤر ﻏﻴر ﻤﺘﺨﺎﻤد .اﻟﻨظﺎم :دوري
-2اﻟﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟﺘﻔﺎﻀﻠﻴﺔ اﻟﺘﻲ ﺘﺤﻘﻘﻬﺎ ﺸﺤﻨﺔ اﻟﻤﻛﺜﻔﺔ:
m
ݍ ͳ ͳ ሻݐ ଶ ሺݍ݀ ଶ ሺሻݍ
0.75 0.75 ֜ Ͳ ୡ ൌ ሺሻ ݍ ֜ Ͳ ൌܮ ֜ ሻݐሺݍ
ܥ ଶݐ ଶݐ݀ ܥܮ
Ͳൌ
.1.3ﺎد
co
اﻴﺠﺎد ﻋﺒﺎرة اﻟدور
n.
ﻨﻌوض
0.50
4S 2 2S 1 2S 4S 2 1 2S
2
Q0 cos Q0 cos ( 0 2
)Q0 cco
cos 0
1.00 T T LC T T L
LC T
tio T
4S 2
T 2
L
1
LC
2S LC L
0T
T2
وﻤﻨﻪ2S LC :
0.50
11
cy
00 0,5
0,5 )t(ms
)t(ms
en
m
0.25 )2I (aq I 2 (aq) 2e
co
ﺠدوﻝ ﺘﻘدم اﻟﺘﻔﺎﻋﻝ :
ﻝ -2
ﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟﺘﻔﺎﻋﻝ )2I (aq) S2O82 (aq I 2 (aq) 2SO42 (aq
)q
n.
اﺒﺘداﺌﻴﺔ 0 c1V1 c2V2 0 0
اﻨﺘﻘﺎﻟﻴﺔ ) x(t ) c1V1 2 x(t ) c2V2 x(t ) x(t ) 2 x(t
0.75
ﻨﻬﺎﺌﻴﺔ Xf
ﻼت :
Xf 2X f
ﺤﺴﺎب ﻛﻤﻴﺔ اﻟﻤﺎدة اﻻﺒﺘداﺌﻴﺔ ﻟﻠﻤﺘﻔﺎﻋﻼت
n0 ( I ) c1V1
at
0
0,005
, m
mol ، 0,01mol
0.25 ) n0 ( I ) n0 ( S2O82
ﺴﺘوﻛﻴوﻤﺘري
ﻴوﻤﺘر ﻴﺞ
ﻓﺎﻟﻤز ﺞ 0, 005mol
2 1
uc
ﺳﺤﺎﺣﺔ
ﺣﺔ
ed
ﻛﺒﺮﻳﺘﺎت
ﻳﺘﺎتﻴﻮﻛﺒﺮ
ﺤﻠﻮل ﺛﻴﻮ
ﻣﺤﻠﻮل ﺣﺎﻣﻞ اﻟﺴﺤﺎﺣﺔ
0.50
اﻟﻤﺰﻳﺞ
-
cy
ﻣﺤﺮك اﻟﻤﺨﻼط
0.25 -3.3اﻟﺘﻌرف ﻋﻠﻰ ﻨﻘطﺔ اﻟﺘﻛﺎﻓؤ ﺘﺠرﻴﺒﻴﺎ :اﺨﺘﻔﺎء اﻟون اﻷزرق ﻟﺼﻤﻎ اﻟﻨﺸﺎ
-4.3إﺴﺘﻨﺘﺎج اﻟﻌﻼﻗﺔ ﺒﻴن اﻟﺘﻘدمݔ ﻟﻠﺘﻔﺎﻋﻝ اﻟﻤدروس واﻟﺤﺠم :
2 00
2. 0
2.00
ﻋﻨد اﻟﺘﻛﺎﻓؤ ﻴﻛون اﻟﻤزﻴﺞ اﻟﺘﻔﺎﻋﻠﻲ ﺒﻨﺴب ﺴﺘوﻛﻴوﻤﺘرﻴﺔ أي :
) nE ( S2O32 c3VE
0.50 ) n0 ( I 2 ) n0 ( I 2 ﻓﻲ اﻟﻌﻴﻨﺔ ........... V0 10mL
2 2
) n( I 2 x(t )............ VT ﻓﻲ اﻟﻤزﻴﺞ اﻟﺘﻔﺎﻋﻠﻲ V1 V2 100mL
om
vI 2 اﺨﺘﻔﺎء ﺸوارد اﻟﻴود : I
ﺴرﻋﺔ اﺨ
ﺘﺤدﻴد ﺴ
ب( -دﻴد
dt dt dt
dx
ﻴﻤﺜﻝ ﻤﻴﻝ ﻤﻤﺎس اﻟﻤﻨﺤﻨﻰ ﻓﻲ اﻟﻠﺤظﺔ tاﻟﻤﻌﺘﺒرة ﺤﻴث
ث
dt
d
0.25
ﻋﺒﺎرة ﻛﺴر اﻟﺘﻔﺎﻋﻝ ﻓﻓﻲ اﻟﺤﺎﻟﺔ اﻹﺒﺘداﺌﻴﺔ و ﺤﺴﺎب ﻗﻴﻤﺘﻪ:
-1 -IIﺒﺎ
0.25
.c
௨మశ ൧
ൣ௨ ଵǡହ
ଵǡହ
ൌݎܳ ൌ ሺଶǡସଵ ʹǡͳͷͳͲଷ
ʹൌ
0.25 0.25 శ ሿమ
ሾ ሺଶǡସ షమ ሻమ ଵ
n
0.25 0.25
ଶାݑܥ ך ݑܥ ٚ
ା
-3اﻟرﻤز اﻹﺼطﻼﺤﻲ ﻠﻌﻤود:
ﻟﻠﻌﻤود݃ ْ :ܣ ך ݃ାܣ צ
-1.4ﺠدوﻝ اﻟﺘﻘدم :
tio
0.50
حج
ﻤﻌﺎدﻟﺔ اﻟﺘﻔﺎﻋﻝ
اﻟﺘﻘدم
g (aq
Cu(s) 2 Ag )q) Cu 2 (aq) 2 Ag (s
ت اﻟﻤﺎدةة
ﻛﻤﻴﺎت
ca
0 ) m0 (Cu m
اﺒﺘداﺌﻴﺔ c2V2 c1V1
) M (Cu ) M ( Ag
) xx((t m0 ) c2V2 2 x(t m
) M ( Ag
) 2 x (t
اﻨﺘﻘﺎﻟﻴﺔ ) xx((t ) c1V1 x ( t
M
du
m
Xf m0 ) M ( Ag
2X f
ﻨﻬﺎﺌﻴﺔ Xf c2V2 2 X f c1V1 X f
M
1.75
) m0 (Cu 3, 2
-e
2 2
0.5
0.50
X max و ﻤﻨﻪ 1,32.103 mol
-2.4اﺴﺘﻨﺘﺎج ﻗﻴﻤﺔ ﻛﻤﻴﺔ اﻟﻛﻬرﺒﺎء اﻻﻋظﻤﻴﺔ Qmaxاﻟﺘﻲ ﻴﻨﺘﺠﻬﺎ اﻟﻌﻤود :
0.50
en
m
اﳌﺪة 02 :ﺳﺎ و 30د اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة :اﻟﻠﻐﺔ اﻟﻌﺮﺑﻴﺔ وآداWﺎ
co
ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺘرﺸﺢ أن ﻴﺨﺘﺎر أﺤد اﻟﻤوﻀوﻋﻴن اﻵﺘﻴﻴن:
اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ
ﻟﻘﻴت ﻤﻨﺎﺴﺔ اﻟ ّذر اﻟﺜﺎﻟﺜﺔ ﻋﺸرة ﻟﺘﻘﺴم ﻓﻠﺴطﻴن.
ﻗﺼﻴدة أُﻟﻘﻴ
ﻤن ﻗﺼﻴد
ﺎﻟﺔ ن
اﻟﺘّﺘﺎﻟﺔ اﻟّﻨـص :اﻷﺒﺎت
ﻷﺒﺎت ﺘ
n.
ﺏ ﺍﻟﺜﱠﺎﻧﻴــــــــــﻪ
َﻭﻳَﺎ ﻗِﺒﻠَــــــﺔ ﺍﻟ َﻌ َﺮ ِ ـــــﺎ
ﺍﻷﻧﻧ ِﺒﻴَــــــــ ﻣﻬﺒِﺒﺒـــــ َ
ﻂ ﺍﻷ ْ ُ
ﻄﻴﻦ ...ﻳﺎ َﻣﻬ
ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ (1
ﺴﺎﻣﻴـــــــــــــــﻪ
ﻭﻳﺎ ِﻫﺒَـﺔ ﺍﻷﺯَ ﻝ ﺍﻟ ّ
ـــﻪُ ﺁﺩ ُﻡ
ﺁﺩﻡ
ـ ﻭﻳﺎ ُﺣ ﱠﺠــــﺔ ﷲ ﻓﻲ
ﺑﺎﻋـــــــــــــــﻪ
ــــ
ـــــــــــــ ﻭﻳﺎ ﻗُﺪُ ً
ﺳــــــــﺎ
(2
(3
ca
)ﻳﻠﻘّﺒ
ﻘﺒُﻪ ﺍﻟـــﻌُﺮْ ﺏُ ( ﺑﺎﻟ َﺠـــــــــــﺎﻟﻴﻪ)ﻳﻠﻘ ــــــــﻪ- ﻭﺃﺿﺤـﻰ ﺍﺑﻨُﻪ -ﺑﻴﻦ ﺇ ﻧ
ﺧﻮﺍﻧــــــــ (4
ﺑﻚ ﻟﻠﻬـــــــــﺎﻭﻳﻪ !
ﺍﻧﺤــــﺪﺭﻭﻭﺍ ِ
ﺤــــﺪﺭ
ُ ﻗ ِﺪ
ﻗﺪ ﺏ ﻓﻲ َﺳ ْﻜــــــﺮ ٍﺓ
ﻓﻠﺴﻄﻴـ ُﻦ...ﻭﺍﻟﻌُـ ْﺮ ُ (5
du
ـــــﺮﺓﺓً ﻧ ﻫﻴـ
َﺎﻫﻴــــــــــــﻪﻪ ــــــــــﺮ ـــﻚِ ،
ﺁﻣــــــــ ــﻚ
ﺑﺄﺭﺿ ِ
ِ ﺍﺑﻦ ﺻﻬﻴـــﻮﻥَ ﺃ ْﻧﺬَﺍﻟـــــــــﻪُ
ـﻂ ُﻭ َﺣ ّ (8
ـﻪ
ـــــ ﻪ
ﺍﺑﻴﻴــــــ ـﻌﺪُ ﱠ
ﺍﻟﺮﺍﺑﻴﻴ
ﺍﻟﺮ
ﻟﺮ ــــﻌ
ﺼــــﻋﻠﻰ ﺩَ ِﻣ َﻬــﺎ ،ﺗ َ ْ
ﺼ َ ﺍﺑﻦ ﺍﻟ َﺠــــﺰﺍﺋﺮِ ...ﻣﻦ ﺃ ُ ﱠﻣــــــــ ٍﺔ
ﺃﻧﺎ ُ (9
cy
ـﻪ
ـــــــــــﻪ
ﺍﻭﻳــ ّ ــــ
ﺍﻟﺰﺍﻭﻳ ﻭﺛ َ َ
ﻮﺭﺗُـــﻨَﺎَ ...ﺣ َﺠ ُ
ـﺮ ﱠﺰ ﻕ ﻭﻣﻦ ﺃ َ ْﺭ ِ
ﺿـﻨَﺎ...ﻧُﻘﻄﺔُ ﺍﻻﻧـــــــ ِﻄﻼ ِ ِ (10
ﻭﺣﺪﺍﻧﻧﻴﻴﻴـــﻪﻪ
ﺍﻧ َ ﻋﻘﻴﺪﺗُﻨَﺎ ﻓﻲ
َ (11
َﻭﻧُﻨﻘــ ْﺬ ِﺣــــــــ َﻤﺎﻧَﺎ ِﻣﻦَ ﺍﻟ َﻬﺎﻭﻳــــﻪ (12ﻓ ُﻤﺪﱡﻭﺍ ﻳَــﺪًﺍ ،ﻧَﺤْ ــ ِـﻢ ﺃَﻭ َ
ﻁـــــــــــَﺎﻧﻨﺎ
ﺒﺘﺼرف-
ﺘﺼر
ّ اﻟﻤﻘدس" ﻟﻤﻔد' زرGﺎ-
ّ ﻤن دﻴوان" اﻟّﻠﻬب
ﺸرح ﻟﻐوُ :ﺸ ﱠذاذﻩ:ج .ﺸﺎ ّذ :اﻟﻐر=ﺎء اﻟذﻴن ﻻ وطن ﻟﻬم.
ﺸرﻩ.
ﻨﺴب ،اﻟّﻠﺌم اﻟﻤﻌروف ﺒﻠؤﻤﻪ أو ّ
اﻟزﻨم :ﻤن ﻻ ُﻌرف ﻟﻪ ٌ
ّ
اﻷﺴﺌﻠـﺔ:
أوﻻً -اﻟﺒﻨﺎء اﻟﻔCــرّ ) 12ﻨﻘطﺔ(:
أوﻻ
اﻟﻨص ،ﺜم ّﺒﻴن ﻤوﻗﻒ اﻟﻌرب ﻤن اﻟﻘﻀﺔ اﻟﻔﻠﺴطﻴﻨﺔ،
وﻀﺢ ذﻟك ﻤن ﺨﻼﻝ ّ ﻤﻘدﺴﺔّ .
ﻓﻠﺴطﻴن أرض ّ
(1ﻓﻠﺴط
(1
m
اﻟﺴﺎﺴﻲ.
اﻟﺼﻌﻴدﻴن اﻻﺠﺘﻤﺎﻋﻲ و ّ
وﻋواﻗب ذﻟك ﻋﻠﻰ ّ
وﻋو
ﺤددﻫﻤﺎ ﻤﻊ اﻟﺘّوﻀﺢ ،وأﺒرز ﻤﺎ راﻓﻘﻬﻤﺎ ﻤن
اطﻒ ﺸﺘّﻰّ . ﻨص ﻋ
ﻋن ﻨزﻋﺘﻴن ﺎرزﺘﻴن ،ﺘﺨّﻠﻠﺘﻬﻤﺎ ﻋو ُ اﻟﻨص (2ﺸﻒ اﻟّ
(2
co
ﻋواطﻒ ﻤﻊ اﻟﺘﺘّﻤﻤﺜﻴﻞ.
ﻤﻤﺎ ﻌس اﻟﺘزاﻤﻬم. طﻴﻨﺔ اﻫ
اﻫﺘﻤﺎم اﻷدﺎء اﻟﻌرب ﻓﻲ اﻟﻌﺼر اﻟﺤدﻴثّ ، ﺴطﻴﻨﺔﻔﻠﺴ
(3ﻨﺎﻟت اﻟﻘﻀﺔ ااﻟﻔﻠﺴ
ﻋرف اﻻﻟﺘزام ﻓﻲ اﻷدب ﻤﻊ ذر أر=ﻌﺔ ﻤن أﺸﻬر ﻞ ﻫذ
ﻫذا اﻻﻫﺘﻤﺎم؟ ﻋّﻠﻞ ،ﺜم ّ ﺘﺴﺘﺤ Dﻫذﻩ اﻟﻘﻀﺔ ّ ﻫﻞ
n.
ّ
أدﺎﺌﻪ.
tio ﻘﻨﺔ
اﻟﺘّ
ﻘﻨﺔ. ﻤرﻋﺎ ﺸرو 7ﺘ
ص ار ﻟﺨص ﻤﻀﻤون ّ
اﻟﻨﻨص ّ (4
" -آﻤــرة" ﻓﻲ ّ
اﻟﺸطر اﻟﺜّﺎﻨﻲ ﻤن اﻟﺒﻴت اﻟﺜّﺎﻤن.
اﻷوﻝ ﻤن اﻟﺒﻴت اﻟﺤﺎد' ﻋﺸر.
اﻟﺸطر ّ " -وﺤــدة" ﻓﻲ ّ
ﻤﺤﻞ إﻋراب اﻟﺠﻤﻠﺘﻴن اﻵﺘﻴﺘﻴن:
بّ .ﺒﻴن ّ
-e
اﻟراﻊ.
اﻟﺸطر اﻟﺜّﺎﻨﻲ ﻤن اﻟﺒﻴت ّ" -ﻴﻠّﻘ,ﻪ اﻟﻌرب" ﻓﻲ ّ
اﻟﺸطر اﻟﺜّﺎﻨﻲ ﻤن اﻟﺒﻴت اﻟ ّﺴﺎﻊ. " -ﻟم ّ
ﺘؤد,ﻪ أﻟﻤﺎﻨﻪ" ﻓﻲ ّ
cy
ﻨوﻋﻬﺎ ووظ
ظﻔﺘﻬﺎ. ﻤﺒﻴﻨﺎ وﻋﻬ ٍ
ﻨﺼﻪ .اﺴﺘﺨرج أر=ﻌ ًﺔ ﻤﻨﻬﺎّ ، اﻟﺸﺎﻋر ﺒروا< ﻤﺨﺘﻠﻔﺔ ﻓﻲ ﺒﻨﺎء ّ (3اﺴﺘﻌﺎن ّ
ﺴر ﻼﻏﺔ ﻞ ﻤﻨﻬﻤﺎ:
عو ّ (4ﻓﻲ اﻟﻌﺎرﺘﻴن اﻵﺘﻴﺘﻴن ﺼورﺘﺎن ﺒﺎﻨﻴﺘﺎن ،اﺸرﺤﻬﻤﺎ ،ﻤﺒّﻴﻨﺎ ﻨو َ
en
اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻨﻲ
ﻟﻨص:
ص
اﻟّﻨ ّ
أﻤـﺎ اﻟﺠ ازﺌــر ﻓﻬــﻲ وطﻨــﻲ اﻟﺨــﺎص اّﻟـذ' ﺘر=طﻨــﻲ ﺄﻫﻠــﻪ رواــ< ﻤــن اﻟﻤﺎﻀــﻲ واﻟﺤﺎﻀــر واﻟﻤﺴــﺘﻘﺒﻞ ﺒوﺠــﻪ
" ّ
m
ﻤﻘوﻤـﺎﺘﻲ اﻟﺸﺨﺼ ّـﺔ
ـﺄن ّـﻞ ّ
ﻓروﻀـﺎ ﺨﺎﺼـﺔ ،وأﻨـﺎ أﺸـﻌر ّ
ً ﻋﻠﻲ ﺘﻠك اﻟروا F,ﻷﺠﻠﻪ -ﺠزء ﻤﻨﻪ- وﺘﻔرض ﻋ ﱠ ﺨﺎص ،وﺘﻔ
ﻤﺎﺸـرة ،ﻓـﺄر ﻤـن اﻟواﺠـب أن ﺘﻛـون ﺨـدﻤﺎﺘﻲ ّأوﻝ ﻤـﺎ ﺘﺘّﺼـﻞ ﺸـﻲء ﺘﺘّﺼـﻞ ـﻪ ﻤﺎﺸـرة .وﻤـﺎ ّأﻨﻨـﻲ ﻤﺴﺘﻤدة ﻤﻨﻪ ﻤﺎﺸ
ﺴﺘﻤ ّ
co
ﻋﻤﻼ وﺠ
وﺠدﺘَﻨﻲ ﻓﻲ ﺤﺎﺠﺔ إﻟﻪ :إﻟﻰ رﺠﺎﻟﻪ ٕواﻟﻰ ﻤﺎﻟﻪ ٕواﻟﻰ ﺤﺎﻟﻪ ٕواﻟﻰ آﻻﻤﻪ ٕواﻟﻰ آﻤﺎﻟﻪ ،ذﻟك ردت أن أﻋﻤﻞ ﻋﻤ
ّﻠﻤﺎ أردت
n.
اﻟﻤﺎﺸرة وﻫذا اﻻﺘّﺼﺎﻝ. اﻟﺨﺎص ﻓﻲ ﻤﺜﻞ ﻫذﻩ اﻟﻤ
وطﻨﻪ ﺨﺎص ﻴﺠد ﻨﻔﺴﻪ ﻤﻊ ﻨﻪ
أوطﺎﻨــﺎ أﺨــر ﻋز Gـزة ﻋﻠﻴﻨــﺎ ﻫــﻲ داﺌﻤــﺎ ّ
ﻤﻨ ـﺎ ﻋﻠــﻰ ــﺎﻝ ،وﻨﺤــن ﻓﻤــﺎ
tio
إن ﻟﻨــﺎ وراءء ﻫــذا اﻟــوطن اﻟﺨــﺎص أوط
ﻨﻌــم ّ
)ﻨﻌﻤــﻞ ﻟوطﻨﻨــﺎ اﻟﺨــﺎص( ﻨﻌﺘﻘــد ّأﻨـﻪ ﻻ ﺒـ ّـد أن ﻨــون ﻗــد ﺨــدﻤﻨﺎﻫﺎ ،وأوﺼــﻠﻨﺎ إﻟﻴﻬــﺎ ّ
اﻟﻨﻔــﻊ واﻟﺨﻴــر ﻤــن طرGـ Dﺨــدﻤﺘﻨﺎ
ﻴﻨﺎ ﻫو اﻟﻤﻐرب اﻷدﻨﻰ واﻟﻤﻐرب اﻷﻗﺼﻰ اﻟّﻠذان ﻤﺎ ﻫﻤﺎ واﻟﻤﻐرب اﻷوﺴـ< طﺎن إﻟﻴﻨﺎ
ﻟوطﻨﻨﺎ اﻟﺨﺎص .وأﻗرب ﻫذﻩ اﻷوطﺎن
ca
ـﺎﻨﺔ
ـﻼﻤﻲ ﺜــم وطــن اﻹﻨﺴـ ّ ـﻠﺤﺔﺔ ﺜـ ّـم اﻟــوطن اﻟﻌر=ــﻲ واﻹﺴـ
Gﺨ ــﺎﺎ وﻤﺼــﻠﺤ ً
أﺨﻼﻗ ـﺎً وﺘﺎﺎر ً
ـدة وآدا ـﺎً و ﻼ
إﻻّ وطــن واﺤــد ﻟﻐ ـ ًﺔ وﻋﻘﻴـ ً
ّ ّ
ﻠﻠﻬ ــﺎ إﻻّ إذ
إذا ﺨــدﻤﻨﺎ اﻟﺠ ازﺌــر .وﻤــﺎ َﻤ َﺜُﻠ َﻨ ـﺎ ﻓــﻲ وطﻨﻨــﺎ ـؤد' ﺨدﻤــﺔ ﻤﺜﻤ ـرة ﻟﺸــﻲء ﻤــن ﻫــذﻩ ّ اﻟﻌــﺎم .وﻟــن ﻨﺴــﺘطﻊ أن ﻨـ ّ
ﺘﺘﻛون
ﻞ واﺤد ﻟﺒﻴﺘﻪ ّ اﺤدة ،ﻓﺒﺨدﻤﺔ ّ ' ﺒﻴوت ﻤن ﻗرGﺔ واﺤد ذو'
ﺠﻤﺎﻋﺔ ذو
وﻞ ذ' وطن ﺨﺎص -إﻻّ ﻤﺜﻞ ﻋﺔ اﻟﺨﺎص ّ -
du
أﻀــﻊ ،وﻘــدر ﻗــﺎم ـ ّـﻞ واﺤــد ــﺄﻤر ﺒﻴﺘــﻪ ﻀـﱠﻊ ﺒﻴﺘــﻪ ﻓﻬــو ﻟِ َﻤـﺎ ﺴـواﻫﺎ أﻀ ﻤــن ﻤﺠﻤــوع اﻟﺒﻴــوت ﻗرGــﺔ ﺴــﻌﻴدة راﻗــﺔ ،وﻤــن َ
ﺤ< .
<
ﻞ واﺤد ﻟﺒﻴﺘﻪ ﺘﺸﻘﻰ اﻟﻘرGﺔ وﺘﻨﺤ ّ ﺘﺘرّﻗﻰ اﻟﻘرGﺔ وﺘﺴﻌد ،وﻘدر إﻫﻤﺎﻝ ّ
-e
ﻟﻺﻀـرار ﺴـواﻫ
اﻫﺎ – ﻤﻌــﺎذا ــﺎ – ﺎ( وﻻ ﻟﻺﻀ
ﻨــﺎ ﻨﺨــدم اﻟﺠ ازﺌــر )ﻓﻠﺴــﻨﺎ ﻨﺨــدﻤﻬﺎ ﻋﻠــﻰ ﺤﺴــﺎب ﻏﻴرﻫــﺎ(
ﻓــﻨﺤن إذا ّ
وﻟﻛن ﻟﻨﻨﻔﻌﻬﺎ وﻨﻨﻔﻊ ﻤﺎ اﺘّﺼﻞ ﺒﻬﺎ ﻤن أوطﺎن اﻷﻗرب ﻓﺎﻷﻗرب" .
cy
اﻷﺴﺌﻠﺔ:
en
m
(2أ .أﻋرب اﻟﻛﻠﻤ
اﻟﻛﻠﻤﺘﻴن اﻵﺘﻴﺘﻴن إﻋراب إﻓراد: (2
co
ﻓروﻀﺎ ﺨﺎﺼﺔ"
ً "Fﻓﻲ ﻋﺎرة" :وﺘﻔرض ﱠ
ﻋﻠﻲ ﺘﻠك اﻟروا F,ﻷﺠﻠﻪ -ﺠزء ﻤﻨﻪ- " -اﻟروا,ا"F,
" -ن
وطن" ﻓﻲ ﻋﺎرة" :ﻤﺎ ﻫﻤﺎ واﻟﻤﻐرب اﻷوﺴ< إﻻّ وطن واﺤد"
اب اﻟﺠ
اﻟﺠﻤﻠﺘﻴن اﻵﺘﻴﺘﻴن: ﻤﺤﻞ إﻋرب
بّ .ﺒﻴن ّ
n.
) -ﻨﻌﻤﻞ ﻟوطﻨﻨﻨﺎ اﻟﺨﺎص( اﻟوار
اردة ﻓﻲ اﻟﻔﻘرة اﻟﺜﺎﻨﺔ.
ﻨﺨدﻤﻬﺎ ﻋﻠﻰ ﺤﺴﺎب ﻏﻴرﻫﻫﺎ( اﻟواردة ﻓﻲ اﻟﻔﻘرة اﻷﺨﻴرة.
ﻨﺎ ﻤﻬﺎ ) -ﻓﻠﺴﻨﺎ
ŗƆƚŶƃŒ
¾ƍƕŒųƍŰƍƆƃŒ ŗŕœŞƗŒŧŮœƈŵ
ųƍƆŞƆ ŖŊŨŞƆ
1 ř5ŗ6214ŕ0ŗ(Ɨ-3ŗ*ƈ1ř02ŕƈ+.,-/ŕ(ŕ0+ŧ,-ŧ*ƈŕ*'() !" #$%&
ƈ,-
@ř0ƈŕ.,-8ŪƗ-řŗƍ29:;)<=>-řŠ?2Ƒ,2Ɨ-70ƈ5.ƈ,-
@ŕ*I;Ű(<=GHŕƂ'I,-2ŕ*(DEF!&AƆŔBC
C$$ƆƆ
om
1
@L/0ŗ,-@ŕ*5ƍ)ŧ+;KI2/'IKI!ƆJƁŦŔ$
Ŕ$
2×0.5
ƒ;.Ƃ,-;0Š*I,-2703.5=ű;Ɨř(0ŕ*+Ű,-8MI?-!! J
P
O (ŗ);œŕŰƈ<=Ƈ*ƈ
N@ŕ*œŕ(ŗ) œ ƈ<=Ƈ*ƈƄ'Ƅ?I2
c
ƆQ!Ũ!ŨR
!ŨR
Ũ CŬ !J
CŬ
n.
<=T:''II2!!S#Ũ
/ŕ(ŕ0ŧ,-ŧ*ƈŕƍ;ŕŗIHŕŗ703.5ſ,;Hŕ'K,-G0ŧƂI<=T:
G0ŧƂI<=T:
ř02ŕƈ.,-
@@@
2x @9I0:6ŕ*'(UƄ2ř0(03.5ſ,-ř0:Ƃ5,;Hŕ
Ƃ5,;Hŕ
Ƒ,ZW;X,-
ř(0ŕ*+Ű,-+ŧ:V;2'Y,-Ƒ,Z io
, ;Hŕ''K,-<
,-<''(ŗI<=Ƒ'5ŠII2!ƆAŨ
;X,-V2Hŧ8MF7ƈT:
V2Hŧ8MF
'II!śŨ
at
@703.5=;0;?I,
ƌ !Ũ!QŘA
!Q C"BSƆJŔ
3ŗ*ƈŕ0 ŕ*.ƈ5(1703.5ſ,Ƈ0[X'I,-2ŨŨ
"
ƈŕ0\;Hŕ'K,-826<=ŕ*.ƈ5(
uc
)
\
\ 9:;)<=>-řŠ?ŕ0\2\4ŕ0ŗ(Ɨ-
\W;X,-ř5ŗ6ŕ02\9:;
2x
<=ŕ*.ƈ5(2
ƈ5(2@ř+0:Ƃ5,W;X,-7
W
W;X,-7DEF2700(03.5ſ,-;0ŰƈƑ5HS]
"
d
@\ř02ŕ*5,ƃŗ-2;
2ŕ*5,ƃŗ-2;ŧŧ?(
?(-\2\V;Ƅ.<=W;X,-
V; \2\ř0,ŕŠ,ŕŗW;X,-9ŗ'Ƃ50\;Hŕ'K,-826
Ƈ0(ŪƇ0œ ^8Ƅŗ7ŕƈ
@\Ƈ0(ŪƇ0œ, Ƅŗ7ŕ +Ū,-ƃŕƈ;\9,26<=ř(0ŕ*+Ű5,;0Ƃ?'I,-2
#Ũ
"
-e
@\ř02-Ū,-;`Š?ŕ(I;2Y\2\;œ-ŪŠ,-7ŗ-ŕ()\9,26<=ƃ,E2_
"
!
"!Ũ Ŧ%ŬƆ
!Ų]aƆ
cy
ř.+ŧƂƈű;)703.5=7Ɨ1;YƄ)2ƇŕƈIƍD--Eƍř0(03.5ſ,-ř0:Ƃ,-'ƀ?I.I) b
Ƈ5c[2ŧ*3:-WXKř0:6<ƍ21ř0ƈM.ƙ-ř0ŗ;X,-řƈƗ-ŧ`.Š7ƈ2:H2
@9:;)7ƈŧ+;K2
en
19I+ƈ)29XƈIŠƈŕ0ŕ:6řŠ,ŕXƈ,9ƈ56W0ŧƗ-;dF.07)2ƍƅŨC!BJW
@ŕ*,řŗ.ŕ(ƈ,-825?,-ŧŕŠ0Z<=Ƈƍŕ.02
ř02ŕŗT,ŕ+Ű,-ŧƈ?ƈ2Ƈ.ŕƂ,-T0ƈ.2ŭ02;ŧŧ2ƈ?ƈƅŨ
#ƌŬJŞ
î @@@<(ŕ+ŗ6;-Ū(2ŕ0;ƄŪƒŧſƈ2
#B Ŧ%ŬƆ
!Ų]aƆ
5234
90=ƑH-;e0RR!_
@72ƈ:ƈ,ŕŗƇŕƈ,ƙ-
@ƇŠ?,-
@řż'5,-řƈM.
hg
ff!ś !
R !Ũ!!S#!A]i!śƆ
@@@@ŕ.ŧ61ř5ŗj61>-ř+Š?1ŕ(Iŧ0ƂH19I'(Š14ŕ0ŗ(Ɨ-!S#iA]
]-
om
x A]
ŃƇ?(1ŕ*ƈŧ1ŕ(:;)1ř0(ŕƈ,)1ŕ(I;2Y1ř0Żŕŗ,-řœſ,-!SiA]
W
X ŕ((ŕ32
@@@ŕ((ŕ32)
Ř#
ƆŔō
ōkŔ
Ŕ
MH2řŗ2Ű(ƈ
Ű(ƈ8ŕ?
@ŕƍ;FŊƑ5HV;ƍŕ'[,-ř?Iſ,-ŕ*ŗŰ(řƈMH2řŗ2Ű(ƈ 8ŕ?Ŗ
ŖƆl
c
@Ƌ;FŊƑ5HV;ƍŕ'[,-řƈ+:,-9X=;řƈMH2ŵ2=;ƈ;ŗF
MH2ŵ2=;ƈ; Ŗ#]
=;řƈMH2ŵ2=;ƈ;ŗF Ŗ#]
n.
!Ɔ
mi]Ɔ!JŔ
@\Ƒ?:)\;ŗFWŰ(^8?ƈ<=ř05X= =ř0 ƆŔBƊffffff
<=ř05X= Ɗfff A!
@W-;nnnHƙ-7ƈŕ*,^8?ƈD
QƊ
QƊŮio
D182Ű2ƈ,-ř5Ű
82Ű2ƈ,-ř5Űř5ř5ƈŠƊ!Ɔ
Ɗ
SŮ
_Ɔ"
_Ɔ"
Ɗ#Ōƅ
ŬB
at
Ž;?o\řŗƍŕ021ř+Š?ŕ02
@\-2+ŧƈ=\4ŕſ,-Ž;? ?ŕ \2-2,-Ž;?
2 C"BC]
Ƒ5H\Ƒ5H1\řƈ)7ƈ 7ƈ\7ƈ1\ƃŗ\4ŕŗ,-1\9:;)<=
9:;) \<=SffffC]
\ŕ*ƈŧ
uc
72(1\ƃŗ ƃŕƈ;\ŽŕƄ,-1\9I(Š
9 9:;)
9 \4ŕ*,-
_ƆƆS&]
\ŕ((ŕ32)oŕ(ŕƈ?oŕ(:;)\<=\70ƈ5ƄIƈ,-
@\ŕ.ŧ6ŕ0oř+Š?ŕ0o3ŗ*ƈŕ0\4-ŧ'(,-;-;ƄIƄ
d
ƀŕ.I'I-ƀ0Ƃ?I2Vŧ0ŰƂ,-/ŕ0ŗ)70ŗ3ŗ
ƀŕ. -ƀ0Ƃ?I2Vŧ0ŰƂ,-
-ƀ0Ƃ?I2Vŧ0 +;,-<=3ŗ-2+;,-ƋEƍ/ƈƍŕ.ƌ
!Ų
-e
@p'(,-
!!Ů
ř5ſŻ\VDŕŗƈM,-2)
VD ř5ſż,-\<ƍ2řſŰ7Hř0ŕ(nnƄ\Ŗ ŔB\ J
cy
@ř0;2?ƈ,-Ƈ*I0:67HW;X,-
@r
@r @;2I.ƈ,-+<ſF,-ŽKƄŗƃ,E2Ƌŧ0ƄUI2Ƒ(Xƈ,-T0:2Iƌqa
\2ƍ2+<Ƃ0Ƃ?,-95Hŕnn=;0ŻƑ,Z8Xſ,-ŧ(.)\fƆŨƁfffffƆ\ J Ŕ
en
@ř0(ŕƈ+Ū,-9I6MH+<5ƂHŪŕŠƈ2*=1\7ŕƈŪ,-8ƍ)
@ŪŕŠ0ƙ-Ŷƈ9?0:2I2Ƒ(Xƈ,-ŧ0ƄUIƌqa
ŕ*,<=-2,-š;K,-Ŷƈř0(Ƅƈ,-V;ŕXI.D-8ŗƂcI
Ƒ*I(-
5234
ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ ﺍﻟﻨﻤﻮﺫﺟﻴﺔ ﻟﻤﻮﺿﻮﻉ ﺍﺧﺘﺒﺎﺭ ﻣﺎﺩﺓ :ﺍﻟﻠﻐﺔ ﺍﻟﻌﺮﺑﻴﺔ ﻭﺁﺩﺍﺑﻬﺎ /ﺍﻟﺸﻌﺒﺔ :ﻋﻠﻮﻡ ﺗﺠﺮﻳﺒﻴﺔ +ﺗﺴﻴﻴﺮ ﻭﺍﻗﺘﺼﺎﺩ +ﺭﻳﺎﺿﻴﺎﺕ +ﺗﻘﻨﻲ
ﺭﻳﺎﺿﻲ /ﺑﻜﺎﻟﻮﺭﻳﺎ2018 :
ﺍﻟﻌﻼﻣﺔ
ﻋﻧﺎﺻﺭ ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ )ﺍﻟﻣﻭﺿﻭﻉ ﺍﻟﺛﺎﻧﻲ(
ﻣﺟﺯﺃﺓ ﻣﺟﻣﻭﻉ
ﺃﻭﻻ :ﺍﻟﺒﻨﺎء ﺍﻟﻔﻜﺮﻱ12):ﻥ( ّ
ﺍﻟﺨﺎﺹ ﻫﻲ:
ّ .1ﺃﺳﺲ ﺍﻟﻌﻼﻗﺔ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻜﺎﺗﺐ ﻭﺑﻴﻦ ﻭﻁﻨﻪ
ﻣﻘﻮﻣﺎﺕ ﺷﺨﺼﻴّﺘﻪ ﻣﻨﻪ ﻣﺒﺎﺷﺮﺓ. *ﺃﻧﻪﻪ ﻳﺴﺘﻤﺪّ ّ *ﺃﻧّ
03 4×0.5 ﺧﺪﻣﺎﺗﻪ ﺗﺘّﺼﻞ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺷﺮﺓ. ّ
*ﺃﻥ ﺧﺪﻣ
m
*ﺃﻧّﻪ ﺑﺤﺎﺟﺔ ﺇﻟﻰ ﺭﺟﺎﻟﻪ ﻭﻣﺎﻟﻪ ﻭﺣﺎﻟﻪ ﻭﺁﻻﻣﻪ ﻭﺁﻣﺎﻟﻪ. *ﺃﻧ
ﺪﻣﺘﻪ ﻟﻠﻮﻁ
ﻟﻠﻮﻁﻦ ﺃﻛﺜﺮ ﻣﻦ ﺣﺎﺟﺘﻪ ﺇﻟﻴﻪ. ﺧﺪﻣﺘﻪ ّ
*ﺃﻥ ﺧ
1 ﺷﺢ ﺑﺸﺮﻁ ﺣﺴﻦ ﺍﻟﺘّﻌﻠﻴﻞ ﻭﺍﻟﺘّﻤﺜﻴﻞ ﻣﻦ ﺍﻟﻮﺍﻗﻊ. ﻳﺘﺮﻙ ﻟﻠﻤﺘﺮ ّ
ﻟﻠﻤﺘﺮﺷ ﺃﻱ :ﺘﺮﻙ
ﺍﻟﺮﺃﻱ ﺍﻟﺮ
ﻟﺮ
ّ
co
ﺍﻟﻜﺎﺗﺐ ﻓﻲ ﻧﺼﻪ ﺇﺇﻟﻰ ﺗﻌﺪ ّﺩ ﺍﻷﻭﻁﺎﻥ ﻭﺣﺚ ﻋﻠﻰ ﺧﺪﻣﺘﻬﺎ ،ﻭﻫﺬﻩ ﺍﻷﻭﻁﺎﻥ ﻫﻲ :ﺍﻟﻮﻁﻦ ﺃﺷﺎﺭ ﺍﻟﻜ
.2ﺃ ﺎ
03 4×0.5 ﻲ ﻭﺍﻹﺳﻼﻣﻲ ﺛﻢ ﻭﻁﻦ ﺍﻹﻧﺴﺎﻧﻴﺔ ﺍﻟﻌﺎﻡ)ﺍﻟﺠﺰﺍﺋﺮ( ﻭﺍﻟﻤﻐﺮﺏ ﺍﻟﻌﺮﺑﻲ ،ﻭﺍﻟﻮﻁﻦ ﺍﻟﻌﺮﺑ ّ
ﺹ )ﺍﻟﺠﺰﺍﺋﺮ
ﺍﻟﺨﺎﺹ
ﻟﺨﺎﺹ
ﻭﻣﺎ ﺗﺮﺑﻄﻪ ﺑﻪﻪ ﻣﻦ ﻣﺼﻠﺤﺔ.
n.
1 ﻛﻠﻬﺎ ﻫﻮ ﺭﺭﺍﺑﻄﺔ ﺍﻟﻠﻐﺔ ﻭﺍﻟﻌﻘﻴﺪﺓ ﻭﺍﻷﺩﺍﺏ ﻭﺍﻷﺧﻼﻕ ﻭﺍﻟﺘّﺎﺭﻳﺦ ،ﺛﻢ
ﺍﻷﻭﻁﺎﻥ ﻛﻠﻬ
ﻭﺍﻟﺮﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﻫﺬﻩ ﺍﻷﻭﻁ
ّ
ﻲ ﻭﻭﻁﻦ ﺍﻹﻧﺴﺎﻧﻴّﺔ ﺍﻟﻌﺎﻡ.ﺍﻹﺳﻼﻣﻲ
ّ ﺍﻹﺳﻼﻣ ﺎﻟﻮﻁﻦ
ﺑﺎﻟﻮﻁﻦ
ﺑ ﺤﺔ
ﺔ ﺼﻠﺤ
ﺍﻟﻤﺼﻠﺤ ﺭﺍﺑﻄﺔ
03
1
01
01
tio
ﻁﺎﻥ ﺑﺨﺪﻣﺔ ﺟﻤﺎﻋﺔ ﻣﻣﻦ ﻗﺮﻳﺔ ﻭﺍﺣﺪﺓ ﻟﺒﻴﻮﺗﻬﻢ ،ﻓﺒﻘﺪﺭ ﻗﻴﺎﻡ ﻛ ّﻞ ﻭﺍﺣﺪ
ﻛﻞ ﻭﺍﺣﺪ ﻟﺒﻴﺘﻪ ﺗﺸﻘﻰ ﺍﻟﻘﺮﻳﺔ ﻭﺗﻨﺤﻂّ.
ﺧﺪﻣﺔ ﺍﻷﻭﻁﺎﻥ
ﺔ .3ﺷﺒﻪ ﺍﻟﻜﺎﺗﺐ
ﺑﺒﻴﺘﻪ ﺗﺘﺮﻗّﻰ ﺍﻟﻘﺮﻳﺔ ﻭﺗﺴﻌﺪ ﻭﺑﻘﺪﺭ
ﻘﺪﺭ ﺇﻫﻤﺎﻝ ﻛﻞّ
*ﻣﻮﻗﻒ ﺍﻟ ُﻤﺘﺮ ّ
ﺷﺢ ....
*ﺍﻟﺘّﻌﻠﻴﻞ......
ca
01 ﻤﻮﻥ.
ﺍﻟﻤﻀﻤﻮﻥ. .4ﺍﻟﺘّﻠﺨﻴﺺ :ﻣﺮﺍﻋﺎﺓ * :ﺻ ّﺤﺔ ﻓﻬﻢ
03 01 * ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺗﻘﻨﻴّﺔ ﺍﻟﺘّﻠﺨﻴﺺ.
ﺺ.
01 ﺷﺢ. * ﺃﺳﻠﻮﺏ ﺍﻟﻤﺘﺮ ّ
du
-e
ّ
ﻀ ّﻤﺔ ﺍﻟﻈﺎﻫﺮﺓ ﻋﻠﻰ
ﻟﺮﻭﺍﺑﻂ :ﺑﺪﻝ ﻣﻦ ﺍﺳﻢ ﺍﻹﺷﺎﺭﺓ "ﺗﻠﻚ" ﻣﺮﻓﻮﻉ ﻭﻋﻼﻣﺔ ﺭﻓﻌﻪ ﺍﻟ ّ *ﺍ ّ
ﺁﺧﺮﻩ.
ّ
*ﻭﻁﻦ :ﺧﺒﺮ ﻣﺮﻓﻮﻉ ﻭﻋﻼﻣﺔ ﺭﻓﻌﻪ ﺍﻟﻀّﻤﺔ ﺍﻟﻈﺎﻫﺮﺓ ﻋﻠﻰ ﺁﺧﺮﻩ.
02 4×0.50 ﻣﺤ ّﻞ ﺍﻟﺠﻤﻞ:
ﺍﻟﺨﺎﺹ( :ﺟﻤﻠﺔ ﻓﻌﻠﻴّﺔ ،ﺻﻠﺔ ﻣﻮﺻﻮﻝ ﻻ ﻣﺤ ّﻞ ﻟﻬﺎ ﻣﻦ ﺍﻹﻋﺮﺍﺏ. ّ )ﻧﻌﻤﻞ ﻟﻮﻁﻨﻨﺎ
)ﻟﺴﻨﺎ ﻧﺨﺪﻣﻬﺎ ﻋﻠﻰ ﺣﺴﺎﺏ ﻏﻴﺮﻧﺎ( :ﺟﻤﻠﺔ ﺟﻮﺍﺏ ﺷﺮﻁ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﺯﻡ ﻻ ﻣﺤﻞ ﻟﻬﺎ ﻣﻦ
ﺍﻹﻋﺮﺍﺏ.
.3ﺍﻟﺼّﻮﺭﺗﺎﻥ ﺍﻟﺒﻴﺎﻧﻴّﺘﺎﻥ:
ﺻﻔﺤﺔ 1ﻣﻦ2
ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ ﺍﻟﻨﻤﻮﺫﺟﻴﺔ ﻟﻤﻮﺿﻮﻉ ﺍﺧﺘﺒﺎﺭ ﻣﺎﺩﺓ :ﺍﻟﻠﻐﺔ ﺍﻟﻌﺮﺑﻴﺔ ﻭﺁﺩﺍﺑﻬﺎ /ﺍﻟﺸﻌﺒﺔ :ﻋﻠﻮﻡ ﺗﺠﺮﻳﺒﻴﺔ +ﺗﺴﻴﻴﺮ ﻭﺍﻗﺘﺼﺎﺩ +ﺭﻳﺎﺿﻴﺎﺕ +ﺗﻘﻨﻲ
ﺭﻳﺎﺿﻲ /ﺑﻜﺎﻟﻮﺭﻳﺎ2018 :
m
01.25
0.25 ﺑﻼﻏﺘﻬﺎ :ﺍﻹﻳﺠﺎﺯ. ّ -
ﺳﺮ ﺑﻼﻏ
ﺍﻟﺒﺪﻳﻌﻲ- :ﻧﻮﻋﻪ :ﻣﻘﺎﺑﻠﺔ ﺑﻴﻦ ":ﻗﻴﺎﻡ ﻛ ّﻞ ﻭﺍﺣﺪ ﺑﺄﻣﺮ ﺑﻴﺘﻪ ﻭﺇﻫﻤﺎﻝ ﻛ ّﻞ ﻭﺍﺣﺪ ﻦ ﺍﻟﺒ
ﺍﻟﻤﺤﺴﻦ
ﺴ .4ﺍﻟﻤﺤ ّ
3×0.5 ّ
ﻰ ﺍﻟﻘﺮﻳﺔ ﻭﺗﺴﻌﺪ ،ﻭﺗﺸﻘﻰ ﺍﻟﻘﺮﻳﺔ ﻭﺗﻨﺤﻂ". ﻟﺒﻴﺘﻪ" ﺃﻭ ":ﺗﺘﺮﻗّ
ﺗﺘﺮﻗﻰ ﻪ
co
01.50
ﺑﻼﻏﺘﻪ :ﺍﻟﺘ ّ
ﺍﻟﺘﺄﺄﺄﻛﻴﺪ ﻭﺍﻟﺘّﺒﻴﻴﻦ ،ﻭﺇﺿﻔﺎء ﺟﻤﺎﻝ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺘﻌﺒﻴﺮ. ﺳﺮ ﻼﻏﺘﻪ ّ -
n.
io
c at
du
-e
cy
en
ﺻﻔﺤﺔ 2ﻣﻦ2
✐
اﳉﻤﻬﻮرﻳﺔ اﳉﺰاﺋﺮﻳﺔ اﻟﺪﳝﻘﺮاﻃﻴﺔ اﻟﺸﻌﺒﻴﺔ
ت واﳌﺴﺎﺑﻘﺎت$اﻟﺪﻳﻮان اﻟﻮﻃﲏ ﻟﻼﻣﺘﺤﺎ وزارة اﻟﱰﺑﻴﺔ اﻟﻮﻃﻨﻴﺔ
2018 :دورة اﻣﺘﺤﺎن ﺑﻜﺎﻟﻮر( اﻟﺘﻌﻠﻴﻢ اﻟﺜﺎﻧﻮي
ﺗﺴﻴﲑ واﻗﺘﺼﺎد، ﺗﻘﲏ ر(ﺿﻲ، ر(ﺿﻴﺎت، ﻋﻠﻮم ﲡﺮﻳﺒﻴﺔ:اﻟﺸﻌﺒﺔ
اﻟﺸ
د30 ﺳﺎ و02 :اﳌﺪة اﻟﻠﻐﺔ اﻟﻔﺮﻧﺴﻴﺔ:ﻣﺎدة
اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
m
:ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺘرﺸﺢ أن ﻴﺨﺘﺎر أﺤد اﻟﻤوﻀوﻋﻴن اﻵﺘﻴﻴن
co
اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ
Texte :
n.
C’est un constat alarmant que dresse les experts en TIC1, après ès les cas de ssuicide d’enfants,
sur les dangers d’Internet. Ceci confirme, en effet, l’extrême me toxicité
oxicité de cet espa
espace virtuel. En
réalité il n’y a, à proprement parler, aucune parade contre ntre les
es sites malveillants,
mal
malveillan les malwares
véhiculant des virus et provoquant des failles ou les jeux ux virtuels qui pouss
poussent les enfants à se
suicider. Ces spécialistes sont unanimes à dire qu’on
quelque chose qu’on ne peut prévoir. Il y a comme
rapport à certaines menaces potentielles quee l’on
tio
u’on
n ne peut préparer une riposte contre
peut pas pprépa
me unee sorte d’impuissance
n ne peut dét
d’impuissa
d’im dans leurs propos par
détecter, car cachées dans des jeux
d’enfants. Au-delà de cette menace 2.02 sur ur la société
ciété algérienne,
algér au-delà des dangers sociétaux
ca
que l’utilisation et la fréquentation non contrôlées
rôlées de certains
certa sites,
si se pose cette question : faut-il
laisser les enfants jouer avec des smartphones
ones ? […]
rtphones
La question de la réglementation
en ion de l’accès à Int
entat Internet pour une certaine catégorie sociale
du
économiques et sociaux tirés que de ddangers et de menaces. On peut réaliser une opération
chirurgicale à distance,
ance,, pister des
distan de animaux
an en danger ou sauver des personnes perdues dans le
désert et faire
aire progresser science, comme on peut hacker une banque ou télécommander la mort
rogresser la science
lente d’enfants
nts accros à des jeux qui rapportent des milliards de dollars à leurs concepteurs.
enfants
cy
Cependant, dangers de l’Internet peuvent être débarrassés de leur aspect viral avec un
pendant, les dang
da
eur contrôle, à commencer
meilleur com par les parents, ensuite par la société et enfin par des outils
virtuels disposent les services de sécurité. […]
tuels dont ddisposen
en
Mahdi BOUKHALFA,
Le Quotidien d’Oran, n° 7015 du jeudi 14 décembre 2017, page 32.
4 ﻣﻦ1 ﺻﻔﺤﺔ
✐
2018 ( ﺑﻜﺎﻟﻮر/ ﺗﺴﻴﲑ واﻗﺘﺼﺎد، ﺗﻘﲏ ر(ﺿﻲ، ر(ﺿﻴﺎت، ﻋﻠﻮم ﲡﺮﻳﺒﻴﺔ:اﻟﺸﻌﺒﺔ/ اﻟﻠﻐﺔ اﻟﻔﺮﻧﺴﻴﺔ:اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
Questions
m
- L’intérêt d’Internet ?
- Les menaces du web ?
ises dans le 1 er
ons prises
Choisissez la bonne réponse en la justifiant à l’aide de deux expressions
co
paragraphe.
2) Peut-on interdire l’accès à Internet ?
Justifiez votre réponse en relevant une phrase du texte.
rtaine catégorie
3) « La question de la réglementation de l’accès à Internet pour une certaine catégor soci
sociale… »
n.
De quelle catégorie sociale parle- t- on dans le texte ?
4) Soit les expressions suivantes :
Développement médical / addiction aux jeux/ pister ster des animaux
anima sa
/ sauver des personnes
assage
Réécrivez le passage ge ci-dessus en le commençant
c ainsi : « Cependant, c’est ……..que les
ociété et les
parents, la société es serv
services de ssécurité…………»
ez un titre au texte.
7) Proposez texte
-
8) Le moyen
en propo
proposé par l’auteur
l’au pourrait-il suffire à lui seul pour lutter contre les dangers
cy
II.
I. Production
roduction écrite : (06 points)
Traitez un seul
se sujet
su au choix
Sujet
jet 01
0 :
en
Ce te
texte vous a plu, vous décidez de le partager avec vos camarades. Faites-en un compte
rend ob
rendu objectif d’environ cent cinquante (150) mots. Il paraîtra sur le journal de votre lycée à
l’occa
l’occasion d’une exposition.
Suj
Sujet 02 :
Vous êtes membre d’une association qui lutte contre la cybercriminalité. On vous a chargé
de lancer un appel aux autorités et aux parents afin de protéger les enfants des risques d’Internet.
Votre texte sera publié sur la page Web de votre lycée.
4 ﻣﻦ2 ﺻﻔﺤﺔ
✐
2018 ( ﺑﻜﺎﻟﻮر/ ﺗﺴﻴﲑ واﻗﺘﺼﺎد، ﺗﻘﲏ ر(ﺿﻲ، ر(ﺿﻴﺎت، ﻋﻠﻮم ﲡﺮﻳﺒﻴﺔ:اﻟﺸﻌﺒﺔ/ اﻟﻠﻐﺔ اﻟﻔﺮﻧﺴﻴﺔ:اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻨﻲ
Texte :
Il y a tellement de choses qui ont été dites sur le 8 mai 1945 de Sétif, Kherrata, Guelma,
uelma,
ma,
livrées à la lâcheté criminelle de l’armée et des milices coloniales, des douars soumis au feu u du
ciel, quand d’autres feux festifs illuminaient de leurs couleurs les nuits parisienness et celles de
m
toutes les villes, de tous les villages de France.
Il y a tellement de choses qui ont été racontées sur les fusillades, sur les exécutions
exécution
co
sommaires, sur les lynchages et sur les cadavres amoncelés en charniers. rs. Ill y a tellement
telleme de
choses qui ont été écrites, qu’il semble qu’il n’y a plus rien qui vaille la peine de dire, de raconter,
ra
raconte
d’écrire l’innommable barbarie qui a meurtri à jamais la mémoire algérienne.
érienne.
Pourtant, il faut continuer à en parler, à redire, à répéter et à réécrire, sans
san cesse pour que
n.
nul n’oublie et aussi et surtout pour que ceux qui ne savent pas,as, apprennent
prennent le visage
v du crime et
l’apprennent à leur tour aux générations qui viennent. Parce ce que
ue se taire, c’est
c’es lâcher
lâch la bride aux
criminels, c’est peut-être même leur donner raison.
Berthold Brecht écrivait en parlant du fascisme,
sme,
surgi la bête immonde ». Cette affirmation s’applique,
colonialisme face auquel il ne faut pas se résigner.
io
gner. Cette bête,
b
ventre est encore fécond, d’où a
e, que « le ventr
plique, de même,
m
dont
d
on ne peut mieux, au
la barbarie a massacré
at
hommes, femmes et enfants, notre peuple, il y a 18383 ans, il y a 68 ans, il y a 59 ans, tout au long
d’un horrible déni de droit, est la même
ême que celle qui chante
chan cette « démocratie » revisitée,
parfois reprise en chœur par ceux qui
ui ont
nt cédé à la tentation
tentatio d’être promus au sein des peuples
uc
convoités.
Pour cela, ce 8 mai 2013,
13, nous ne devrions
devrion pas
pa faillir à la mémoire des dizaines de milliers
d’Algériens qui ont témoigné témoignent ppar leur mort, par-delà les années, de l’infamie
gné ett qui témoign
colonialiste.
ed
Ahmed Halfaoui
www.legrandsoir info.html, Mai 2013
Questions
-
I. Compréhension
mpréhension
éhension d l’écrit : (14 points)
de l’écr
cy
1) Classez
ssez les expression
expressions
express suivantes: Douars soumis au feu du ciel - célébrer la victoire sur les
nazis - feux fesfest
festifs - exécutions sommaires - liesse et joie - cadavres amoncelés en
charniers.
arnie
en
Selon qu’elles
Sel qu’ell renvoient au :
x 8 mai 1945 en Algérie :………
x 8m mai 1945 en France :……..
2) Selon l’auteur :
a) Il faut parfois revenir à cette page d’Histoire.
b) Il faut tourner définitivement cette page d’Histoire.
c) Il faut revenir constamment à cette page d’Histoire.
Recopiez la bonne réponse en relevant du texte, la phrase qui justifie votre choix.
4 ﻣﻦ3 ﺻﻔﺤﺔ
✐
2018 ( ﺑﻜﺎﻟﻮر/ ﺗﺴﻴﲑ واﻗﺘﺼﺎد، ﺗﻘﲏ ر(ﺿﻲ، ر(ﺿﻴﺎت، ﻋﻠﻮم ﲡﺮﻳﺒﻴﺔ:اﻟﺸﻌﺒﺔ/ اﻟﻠﻐﺔ اﻟﻔﺮﻧﺴﻴﺔ:اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
m
Recopiez la bonne réponse.
5) A quoi l’auteur compare- t- il le colonialisme dans le 4ème paragraphe?
co
pond : elle chante cett
6) Reliez chacune des dates suivantes à l’événement qui lui correspond cette
enchement
ent de la guerr
« démocratie » revisitée/ les massacres du 8 mai 1945 / le déclenchement guerre de
libération nationale / la conquête de l’Algérie par la France.
x Il y a 183 ans : ………………………………….. .
n.
x Il y a 68 ans : ………………………………….. .
x Il y a 59 ans : ………………………………….. .
x Aujourd’hui :………………………………….. ….. .
es dizaines
7) « Nous ne devrions pas faillir à la mémoire des
a- A qui renvoie le pronom « nous » danss la phrase?
hrase?
io
aines de milliers
mi d’A
d’Algériens …»
at
ençant ainsi : « l’au
b- Réécrivez cette phrase en la commençant nous demande….. »
l’auteur n
nialisme,
e, il ne fau
8) « D’après l’auteur, face au colonialisme, fautt pas se résigner. » Qu’en pensez – vous ?
uc
Sujet 01 :
A l’occasion
casion de la célébration
célébrat ddes événements du 8 mai 1945, rédigez en cent cinquante
(150) mots le comptee rendu ob objectif dde ce texte qui sera publié dans la page « Histoire » du journal
de votre lycée.
e.
Sujet 02 :
-
« L’Histo
L’Histoire est utile non pour y lire le passé mais, pour y lire l’avenir », affirme Philippo.
cy
Rédigez
igez un texte aargumentatif
argume d’environ cent cinquante (150) mots dans lequel vous convaincrez
vos camarades de lilire ll’histoire de leur pays.
en
4 ﻣﻦ4 ﺻﻔﺤﺔ
2018
0*)1
(3
'332
0+#$*3.&*%+*,
0 03 0-/*4
I. Compréhension de l’écrit : (14 points)
1) Le constat alarmant dont il est question est :
- Les menaces du Web.
Justification :
- dangers d’Internet
m
1+
2 0.5x2 - l’extrême toxicité de cet espace virtuel.
- les sites malveillants.
Accepter :
- malwares véhiculant des virus.
co
- malwares provoquant des failles.
- jeux virtuels poussant aux suicides.
2) Non, on ne peut pas interdire l’accès à Internet.
2 1+1 Justification : « ... il est impossible de bloquer
uer Internet
Interne ».
n.
1.5 1.5 3) Dans le texte, on parle de la catégorie
orie des enfants.
enfants
1.5
tio
0.25x6
4) Classement des expressions :
Bienfaits d’Internet
x Développement médical
x Pister des animaux
x Addic
Risq
Risques d’Internet
Addiction aux
x Suicide
S
a jeux
d’enfants
ca
x Sauver des personnes
nes perdues x Pira
iratage d’information
x on: Hackers,
kers, pirates (vole
(voleurs).
6/ Cependant,
ependantnt, c’est
ndant,
nt, c’es avec un meilleur contrôle que les parents, la société et les
services
ervices
es de sécurité peuvent
p
peuve débarrasser les dangers d’Internet de leur
-e
aspect viral.
Accepter :
0.5 0.5 - Cependant,
Cepe cc’est de leur aspect viral et avec un meilleur contrôle que les
parents, la ssociété et les services de sécurité peuvent se débarrasser des
pa
cy
dan
dangers de l’Internet.
- Cepen
Cep
Cependant, c’est avec un meilleur contrôle que les parents, la société et les
services de sécurité peuvent se débarrasser des dangers de l’Internet.
se
7/ T
Titre :
en
2018
0*)1
(3
'332
0+#$*3.&*%+*,
0 03 0-/*4
m
éternellement.
Dans le cas contraire ; les attendus sont :
02.5 - Cette mobilisation permet de dissuader certains
rtainss hackers.
- Cette surveillance et ce contrôle permanentanent
nt des contenus
co
permettent de localiser les pirates et les appréhender
ppréhender.
appréhender.er.
er.
Accepter toute autre réflexion se rapportant au thème.
Critères d’évaluation :
1 x Pertinence des idées
n.
0.5 x Cohérence
0.5
x Correction de la langue
0.5
x Nombre de lignes.
tio II. Production écrite (06
Sujet libre
6 points)
ints)
ca
1. Organisation de la production
oduction :
0.25
-Présentation du texte (mise ise en page selon
se le type d’écrit demandé)
0.25x4 -Cohérence du texte
2
*Progression
ession des informations
information
du
* absence ce de répétitions
sence
0.25x3 *absence ce de contre sens
bsence
* emploiloi de connecteurs
connect
-structure
structure
cture adéquate (in(introd
(introduction-développement-conclusion)
2. Planification
lanification dde la pr
production
-e
2 1 - Choix
hoix énonciatif
énoncia en relation avec la consigne
1 - Choix des informations
inform (originalité et pertinence des idées)
3. Ut
Utilisation d de la langue de façon appropriée
cy
1 --Correction
Corre
Correction des phrases au plan syntaxique
0.25
0.2 -Adéquation
-Adéquat
Adéqu du lexique à la thématique
2 0.25 -Utilisation
-Utilis
Utilis adéquate des signes de ponctuation
0.25 -Emploi correct des temps et des modes
-Em
0.25
en
2018
0*)1
(3
'332
0+#$*3.&*%+*,
0 03 0-/*4
Compte-rendu
0.25 1. Organisation de la production
0.25 - Présentation du texte (mise en page)
- Présence du titre et de sous titres
- Cohérence du texte :
2 0.25x *Progression des informations
4
m
* absence de répétitions
*absence de contre sens
0.25x * emploi de connecteurs
2 - structure adéquate (accroche-Condensation)
co
2. Planification de la production
2 1 - Choix énonciatif en relation avec la consigne
1 - Choix des informations (originalité et pertinence
ence des idées)
ées)
3. Utilisation de la langue de façon appropriée
riée
n.
1 -Correction des phrases au plan syntaxique
que
0.25 -Adéquation du lexique à la thématiqueque
2 0.25 -Utilisation adéquate des signes dee ponctuation
ponctuatio
0.25
0.25
tio
- Emploi correct des temps et desess modes
- Orthographe (pas plus de 10 fautes
autes pour un texte de 150 mots environ)
ca
du
-e
cy
en
#
1!.#/0,'-#'( )*+,'#$%
&"!+63
789:
ŗƆƚŶƃŒ
ƑƈœśƃŒųƍŰƍƆƃŒŗŕœŞƗŒŧŮœƈŵ
ųƍƆŞƆ ŖŊŨŞƆ
I- Compréhension : (14pts)
1/Classement des expressions :
a-Le 8 mai 1945 en Algérie: Douars soumis au feu du ciel; exécutions ns sommaires;
mmaires;
m
1.50
0.25x6 cadavres amoncelés en charniers.
b- Le 8 mai 1945 en France : célébrer la victoire sur les nazis ; feux
ux festifs ; liesse
liess
et joie.
co
2/ Selon l’auteur : c/ Il faut revenir constamment à cettette page
ge d’Histoire.
d’Histoire.
Justification :
2 1+1 Il faut continuer à en parler, à redire, à répéter ett à réécrire sans
ans cesse.
cesse Parce que
se taire, c’est lâcher prise aux criminels, c’est peut être même leur do raison.
donner ra
n.
3/ Quels arguments Ahmed Halfaoui avance-t- ce-t- il pour développer sa co
conception ?
Les Arguments sont :
a. pour que nul n’oublie.
2 0.50x4
b. pour que ceux qui
1 1
L’auteurur compare
mpare le colonialis
colonialisme à une bête / une bête immonde
6/
a- Il y a 183 ans : La conquête
con de l’Algérie.
2 0.50x4 a : Les massacres du 8 mai 1945.
b- Il y a 68 ans
-e
2 b : la trans
transformation :
0.5
0.50+1 Il nous demande de + infinitif.
Ou Il nous demande que + subjonctif.
en
bƆ]
Ů
#
1!.#/0,'-#'( )*+,'#$%
&"!+63
789:
8/ J’adhère à l’idée que face au colonialisme, il ne faut pas se résigner :
- combattre le colonialisme est un devoir de tout citoyen.
- il s’agit de défendre notre Terre, notre Liberté, notre Dignité…
- tenir tête au colonialisme, c’est lutter contre l’injustice, l’humiliation,…
n,…
(D’autres idées sont également acceptables)
Critères d’évaluation :
m
2
• Pertinence des idées
• Cohérence
0.50x4 • Correction de la langue
co
• Nombre de lignes
n.
II- Production écrite (06 points)
0.25 Sujet libre
2
0.25x4
1. Organisation de la production :
-Présentation du texte (mise en page
-Cohérence du texte
io
age selon le type d’écrit
d’écri
d demandé)
at
formations
*Progression des informations tions
0.25x3 * absence de répétitions
étitions
ons
*absence de contre
ontre sens
c
* emploi dee connecteurs
necteurs
-structure adéquate
déquate (introduction-développement-conclusion)
(introduction-déve
(introduction-d
du
2. Planification
ication
tion de la production
productio
2 1 - Choixix énonciatif
onciatif en relatio avec la consigne
relation av
1 - Choix
hoix dess information (originalité et pertinence des idées)
informations (orig
1 3. Utilisation
tilisation de la lan
langue de façon appropriée
0.25 -Correction
rrection des phrases
p au plan syntaxique
-e
-Orthographe
-Ortho
-Orthograph (pas plus de 10 fautes pour un texte de 150 mots environ)
Compte-rendu
Com
0.25 1. Organisation de la production
en
bƆ]
Ů
#
1!.#/0,'-#'( )*+,'#$%
&"!+63
789:
2. Planification de la production
2 1 - Choix énonciatif en relation avec la consigne
1 - Choix des informations (originalité et pertinence des idées)
3. Utilisation de la langue de façon appropriée
1 -Correction des phrases au plan syntaxique
0.25
m
-Adéquation du lexique à la thématique
2 0.25 -Utilisation adéquate des signes de ponctuation
0.25 - Emploi correct des temps et des modes
0.25
- Orthographe (pas plus de 10 fautes pour un texte de 150 mots environ)
co
n.
io
c at
du
-e
cy
en
bƆb]
Ů
װ
اﳉﻤﻬﻮرﻳﺔ اﳉﺰاﺋﺮﻳﺔ اﻟﺪﳝﻘﺮاﻃﻴﺔ اﻟﺸﻌﺒﻴﺔ
ت واﳌﺴﺎﺑﻘﺎت$اﻟﺪﻳﻮان اﻟﻮﻃﲏ ﻟﻼﻣﺘﺤﺎ وزارة اﻟﱰﺑﻴﺔ اﻟﻮﻃﻨﻴﺔ
2018 :دورة اﻣﺘﺤﺎن ﺑﻜﺎﻟﻮر( اﻟﺘﻌﻠﻴﻢ اﻟﺜﺎﻧﻮي
ﺗﺴﻴﲑ واﻗﺘﺼﺎد، ﺗﻘﲏ ر(ﺿﻲ، ر(ﺿﻴﺎت، ﻋﻠﻮم ﲡﺮﻳﺒﻴﺔ:اﻟﺸﻌﺒﺔ
اﻟﺸ
د30 ﺳﺎ و02 :اﳌﺪة اﻟﻠﻐﺔ اﻹﳒﻠﻴﺰﻳﺔ:ﻣﺎدة
اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎد
m
:ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺘرﺸﺢ أن ﻴﺨﺘﺎر أﺤد اﻟﻤوﻀوﻋﻴن اﻵﺘﻴﻴن
co
اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ
Part One: Reading. ((15 points)
A. Comprehension. (08 pts)
n.
Read the text then do the following activities.
Corruption is an insidious disease that has a wide range of damaging effec effects on societies. It
undermines democracy and the rule of law, leads to violationsions
ns of human rights,
rig dist
disturbs markets, erodes
ermined to prevent
the international community is determined preven and control corruption. It will warn the corrupt that
ill no longer be tolerated.
betrayal of the public trust will toler And it will reaffirm the importance of core values
such as honesty, respect foror the rule
ule of law, accountability
accoun and transparency in promoting development
and making the world a betterer place for all.
Adap
Adapted from United Nations Convention Against Corruption, 2004
-e
1) Sayy whether
ether the following sstatements are True or False. Write T or F next to the letter
cy
corresponding
esponding to the statement.
sta
a- Corrup
Co tion weakens
Corruption weaken
weak democracy and engenders human rights violations.
b- Corruption
Corruptio deteete
deteriorates the quality of life.
c- Dev
Developed countries
c are the most affected by corruption.
en
d- Corruptio
Corruption prevents from breaking the circle of poverty.
2) Ident
Identify the paragraph in which the following idea is mentioned:
“fighting corruption is every nation’s concern”
4 ﻣﻦ1 ﺻﻔﺤﺔ
װ
2018 ( ﺑﻜﺎﻟﻮر/ ﺗﺴﻴﲑ واﻗﺘﺼﺎد، ﺗﻘﲏ ر(ﺿﻲ، ر(ﺿﻴﺎت، ﻋﻠﻮم ﲡﺮﻳﺒﻴﺔ:اﻟﺸﻌﺒﺔ/ اﻟﻠﻐﺔ اﻹﳒﻠﻴﺰﻳﺔ:اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
B. Text Exploration. pt
(07 pts)
1) Find in the text words or phrases that are closest in meaning to the following:
a- gradually destroys (§1) = … b- harms (§2) = … c- confidence (§3) = …
m
2) Divide the following words into roots and affixes.
international - underperformance - inequality
co
prefix root suffix
n.
orruption.
a- It’s high time the United Nations (redouble) efforts to fight corruption.
b- I wish all countries (contribute) in the fight against corruption
uption soon
soon.
c- Provided that all countries (be) committed to fightt corruption, the wo
world (b
(become) a better
place to live in.
rd decision.
decision
ca
ettle issues that we al
c- but they are simply attempts to settle thin about.
all think
mplicated,
ated
d- Some ethical theories seem complicated,
- child exploitation
exploita -w
-working long hours / underpaid
- counterfeiting - fraud
f
Topic
pic Two:
en
You have
ha noticed
no that advertisements influence people’s choices and spending habits. Write a web
article
rticle of ab
about 880 to 100 words on the negative impact of advertisements on teenagers giving them pieces
of advice.
advi
4 ﻣﻦ2 ﺻﻔﺤﺔ
װ
2018 ( ﺑﻜﺎﻟﻮر/ ﺗﺴﻴﲑ واﻗﺘﺼﺎد، ﺗﻘﲏ ر(ﺿﻲ، ر(ﺿﻴﺎت، ﻋﻠﻮم ﲡﺮﻳﺒﻴﺔ:اﻟﺸﻌﺒﺔ/ اﻟﻠﻐﺔ اﻹﳒﻠﻴﺰﻳﺔ:اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻨﻲ
om
Read the text carefully then do the following activities.
Advertisers spend billions of dollars a year worldwide encouraging and manipulatingating people into a
consumer lifestyle with devastating impacts on the environment. Advertising g exploits
oits individu
individual
cularly
ly vulnerable tto this
insecurity, creates false needs and offers counterfeit solutions. Children are particularly
sort of manipulation.
.c
ecause of the money they
Children are increasingly becoming the target of advertising because the spend
ecausee of the mone
themselves, the influence they have on their parents spending and because money they will spend
when they grow up. Marketing used to concentrate on sweets and nd toys;; it now includes
inc clothes, shoes,
n
fast foods, sports equipment and computer products.
aragraph in which
2) Identify the paragraph w the following ideas are mentioned.
a- wee ought
ght to stop TV and Internet
In ads for kids.
b- the influence of ads on ppeople’s lives leads to environmental degradation.
cy
c- DoD you agree with the writer’s conclusion, “The future ... hyper consumers.”? Justify.
4)) Find
Fi who
w or what the underlined words in the text refer to.
a
a-themselves §2 b-that §3
4 ﻣﻦ3 ﺻﻔﺤﺔ
װ
2018 ( ﺑﻜﺎﻟﻮر/ ﺗﺴﻴﲑ واﻗﺘﺼﺎد، ﺗﻘﲏ ر(ﺿﻲ، ر(ﺿﻴﺎت، ﻋﻠﻮم ﲡﺮﻳﺒﻴﺔ:اﻟﺸﻌﺒﺔ/ اﻟﻠﻐﺔ اﻹﳒﻠﻴﺰﻳﺔ:اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
om
insecurity …………….. …………….. ……………..
encouraging …………….. …………….. ……………..
restricted …………….. …………….. ……………..
.c
B- Both Internet..............................................................................................................................
.....................................
.......
n
......................................
.....
B- Because of..................................................................................................................................
4) Fill in each gap with the appropriate word from thee list given
given.
tio
evaluate - ethical - advertising - adults - unethical unet
There are questions about the ability of children to understand advertising
it. Experts say that ....1…. don't understand persuasive
a and not be deceived by
ive intent until they are nine years old and that it
- children
- waste of mon
money / ddebts
- household wast
wa
waste / environmental problems
Topic
pic two:
en
Youu are a me
Yo member in ASAL (Algerian Space Agency Laboratory). Write a letter of invitation of
about 80 to 100
100 words
w to a group of pupils who wanted to know more about your agency. Explain to them
the benefits
ben of your missions in communication and national security. (NB: Sign as Mr Farès)
m
1.5 pt a- (insidious) disease. Because it has a wide range of damaging
g effects
cts oon
societies. (other examples of effects on society are accepted)
pted)
b- undermines democracy and the rule of law, leads to violations
ions of human rights,
co
1.5 pt distorts markets, erodes the quality of life and allows organized
zed crime, terrorism
rganized terro
and other threats to human security to flourish.
1 pt c- honesty, respect for the rule of law, accountability
ability andd transparency
transpar in
promoting development and making the world
d a better place for al
all.
n.
1 1 4. b. expository
7 pts
1.5
1.5
0.5 X 3
0.5 X 3
B. Text Exploration
1. a- erodes (§1)
2.
t
prefix roott
io
b- hurts ((§2)
§2))
§2
suffix
cc-- trust (§3)
ca
inter nation al
under perform aance
inn equal ity
du
Part
art two:
two: Written
W expression
For both topic
topics:
5 pts
5
criteria relevance Semantic Correct Excellence Final
cy
S.Exp, M, 1 1 2 1 5
TM, GE
1 ﻣﻦ1 ﺻﻔﺤﺔ
2018 :( ﺑﻜﺎﻟﻮر/ ﺗﻘﲏ ر(ﺿﻲ+ ر(ﺿﻴﺎت+ ﺗﺴﻴﲑ واﻗﺘﺼﺎد+ ﻋﻠﻮم ﲡﺮﻳﺒﻴﺔ: اﻟﺸﻌﺒﺔ/ اﻟﻠﻐﺔ اﻹﳒﻠﻴﺰﻳﺔ:اﻹﺟﺎﺑﺔ اﻟﻨﻤﻮذﺟﻴﺔ ﳌﻮﺿﻮع اﺧﺘﺒﺎر ﻣﺎدة
m
2-Locating paragraphs
1 0.5x2 a- §3 b- §1
co
3-Answering questions
4 0. 5 a- No, they are not.
1 x2 b- Because of: - the money they spend themselves - the influence ce they have
ha on ttheir
parents spending - the money they will spend when en they grow w up. (Accep
(Accept two
(A
reasons)
n.
0.5+1 c- Yes,(0.5) I do because over consumption causes es pollution that
t tthreatens the
planet.(1pt)
No (0.5), if people reduce their consumption
mption and governments
governm work together and
1
take necessary measures.(1pt) (Accept
0.5x2 4- Reference words
a-children/they
B-Text exploration
b- the cost
tio
pt any logical answer.)
answ
7pts
ca
1-Synonyms
1.5 0.5x3 a- Counterfeit/false b-- influence
b ence c- banned
3- Transformation
formation
2 1x2 1.B-
B Bothth Interne
Internet and TV advertisements/ads should be banned.
B- Bec
2.B-
2.B Because of (pe
(people’s) over consumption of products, the environment is
devastated..
devast
devastated
cy
4-- Gap
4 p Filling
Fill
F
2 0.5x4
.5x4 1/ childr
children
ldr 2/ unethical 3/ advertising 4/ evaluate
en
1 l ﻤ1 ﺔkﺼﻔ
ٔ
اﳉﻤﻬﻮرﻳﺔ اﳉﺰاﺋﺮﻳﺔ اﻟﺪﳝﻘﺮاﻃﻴﺔ اﻟﺸﻌﺒﻴﺔ
اﻟﺪﻳﻮان اﻟﻮﻃﲏ ﻟﻼﻣﺘﺤﺎ$ت واﳌﺴﺎﺑﻘﺎت وزارة اﻟﱰﺑﻴﺔ اﻟﻮﻃﻨﻴﺔ
دورة2018 : اﻣﺘﺤﺎن ﺑﻜﺎﻟﻮر( اﻟﺘﻌﻠﻴﻢ اﻟﺜﺎﻧﻮي
اﻟﺸﻌﺒﺔ :ر(ﺿﻴﺎت
اﻟﺸﻌ
اﳌﺪة 02 :ﺳﺎ و 30د ﻣﺎدة :ﻋﻠﻮم اﻟﻄﺒﻴﻌﺔ واﳊﻴﺎة
اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
om
ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺘرﺸﺢ أن ﻴﺨﺘﺎر أﺤد اﻟﻤوﻀوﻋﻴن اﻵﺘﻴﻴن:
اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ
.c
ﻋﻠﻰ ) (03ﺼﻔﺤﺎت )ﻤن اﻟﺼﻔﺤﺔ 1ﻤن 6إﻟﻰ اﻟﺼﻔﺤﺔ 3ﻤن (6 ﺤﺘو اﻟﻤ
اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ ﻋ ﺤﺘو
وﻝ 07) :ﻨﻘﺎ($
اﻟﺘﻤر!ن اﻷوﻝ
n
ﺒروﺘﻴن ﺸﻔر ﻤن طرف ﻤورﺜﺎت وﻟدراﺴﺔ اﻟﻌﻼﻗﺔ ﺒﻴن اﻟﻤورﺜﺔ واﻟﺒروﺘﻴن واﻵﻟﺔﻟظﺎﻫر' إﻟﻰ ﺘرﻴب ﺒرو
اﻟﻨﻤ< اﻟظﺎﻫر
ﻌود ظﻬور ّ
ﺍﻟﺸﻜﻞ )ﺃ(
ca
ﻣﻮﺭﺛﺔ 2 ﻣﻮﺭﺛﺔ 1
ﺛﺔ
1
2
4 ﺍﻟﻈﺎﻫﺮﺓ )ﺱ(
3
9
du
8
5
-e
6
10
ﺍﻟﻈﺎﻫﺮﺓ )ﺹ(
7
cy
en
ﺍﻟﺒﻨﻴﺔ ﺍﻟﻔﺮﺍﻏﻴﺔ ﺍﻟﻮﻅﻴﻔﻴﺔ ﻟﻠﻌﻨﺼﺮ 5 ﺭﺳﻢ ﻣﺒﺴﻂ :ﻳﺮﻣﺰ ﻟﻠﺒﻨﻴﺔ ﺍﻟﻔﺮﺍﻏﻴﺔ ﺍﻟﻮﻅﻴﻔﻴﺔ ﻟﻠﻌﻨﺼﺮ 8
PH=7
m
اﻟﻟﺘﻤر!ن اﻟﺜﺎﻨﻲ 13) :ﻨﻘطﺔ(
co
اﻟﻤﻨﺎﻋﻲ ﻟﻛﻞ ﻤﺎ ﻫو ﻻ ذات وﻗد ﻌﺠز ﻓﻲ ﻌض اﻟﺤﺎﻻت ﻤﺎ ﻫو اﻟﺤﺎﻝ ﻤﻊ ﻓﻴروس اﻟـ ـ .VIH
ﻴﺘﺼد اﻟﺠﻬﺎز اﻟﻤﻨﺎﻋ
ﺠز اﻟﻤﻨﺎﻋﻲ ﻨﻘﺘرح ﻤﺎ ﻴﻠﻲ:
ﻫذا اﻟﻌﻌﺠز
اﺴﺔ ﺴﺒب ﻫذ
ﻟدرﺴﺔ
اﻟﺠزء اﻷوﻝ:
n.
اﻟﻠﻤﻔﺎوﺔ LT4وﺸﺤﻨﺔ ﻓﻴروس VIHﻋﻨد ﺸﺨص ﻤﺼﺎب ﻪ.
ﺜﻞ ﺘطور ﻋدد اﻟاﻟﺨﻼﺎ اﻟﻠ
ﺠدوﻝ اﻟوﺜﻘﺔ ) (1ﻤﺜّﻞ
اﻟﺴﻨوات اﻷﺴﺎﺒﻊ
اﻟزﻤن
10
0
9
100
8
150
tio
7
200
6
300
5
350
4
400
1
600
12
2
700
9
600
6
500
3
800
0
1200
ﻋدد LT4
)ﺨﻠﺔ(mm3/
ca
ﺸﺤﻨﺔ
107 106 105 104 104 04
10 03
10 103 103
1 105 106 104 0 ﻓﻴروس
du
اﻟـ) VIHو.إ(
اﻟوﺜﻘﺔ )(1
ﺒدﻻﻟﺔ اﻟزﻤن.
Lﻟﺔ (1أـ أﻨﺠز ﻤﻨﺤﻨﻰ ﺒﺎﻨﻲ ﻤﺜﻞ ﺘطور ﻋدد اﻟﺨﻼﺎ اﻟﻠﻤﻔﺎوﺔ LT4
-e
اﻟﺠزء اﻟﺜﺎﻨﻲ:
ﺘم ﻤﺘﺎﻌﺔ ﻤﺔ اﻷﻨﺘرﻟوﻴن 2ﻌد ﺤﻘن ﻤﺎت ﻤﺘزاﻴدة ﻤن ﻤوﻟد ﻀد ﻋﻨد ﻓﺌران ﻋﺎدﺔ وأﺨر ذات ﻟدراﺴﺔ أﻛﺜر دﻗﺔ ّ
en
1000 ـــ
m
اﻟوﺜﻘﺔ )(2
500 ـــ
co
0 5 50
Cﻤﺔ ﻤوﻟد اﻟﻀد) ٕوا(
n.
اﻟﻔﺌران اﻟﻌﺎدﺔ ـــــــــــــــــــ اﻟﻔﺌران اﻟطﺎﻓرة CMHIIـــ ـــــ ــــــ
(2اﺸرح اﻷﻫﻤﺔ اﻟﺒﻴوﻟوﺠﺔ ﻟﻠﺸﻞ )ب( ﻤن اﻟوﺜﻘﺔ ) (3اﻨطﻼﻗﺎ ﻤن ﻨﺘﺎﺌﺞ اﻟوﺜﻘﺔ ).((2
(3ﺤّﻠﻞ اﻟوﺜﻘﺔ ) .(4ﻤﺎذا ﺘﺴﺘﻨﺘﺞ؟
en
اﻟﺠزء اﻟﺜﺎﻟث:
.VI
ﺘوﻀﺢ ﻓﻪ ﺴﺒب اﻟﻌﺠز اﻟﻤﻨﺎﻋﻲ اﻟذ' ﺤدﺜﻪ ﻓﻴروس اﻟـ ـ VIH
ﻨﺼﺎ ﻋﻠﻤﺎ ّ
ﻤﻤﺎ ﺴﺒ Dوﻤﻌﻠوﻤﺎﺘك ،اﻛﺘب ّ
ّ -
اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻨﻲ
ﺤﺘو اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻨﻲ ﻋﻠﻰ ) (03ﺼﻔﺤﺎت )ﻤن اﻟﺼﻔﺤﺔ 4ﻤن 6إﻟﻰ اﻟﺼﻔﺤﺔ 6ﻤن (6
m
أن ﻌﻀﻬﺎ ﻤﺜﻞ
اﻟﻌﻀوﺔ ﺒﻌض اﻟﻤﺴﺘﻀدات ﻴؤد' إﻟﻰ ﺘرﻴب ﺠزGﺌﺎت دﻓﺎﻋﺔ ﺘﻌﻤﻞ ﻋﻠﻰ إﻗﺼﺎﺌﻬﺎ ،إﻻّ ّ
ﻤﺎس اﻟﻌﻀو ﺘﻤﺎس
ﻤﻤﺎ ﺠﻌﻞ اﻹﻨﺴﺎن ﻔر ﻓﻲ ﻤﺴﺎﻋدة ﻋﻀوGﺘﻪ ﻟﻠﺘﺼد' ﺘﺘﺴﺒب ﻓﻲ ﻤوﺘﻬﺎّ ،
)ﺴم( ﻗد ّ
ﺼﺎت اﻟﻛزاز اﻟاﻟﻤﻔرزة ﻟﻠﺘوﺴﻴن ُ
ﻋﺼﺎت
co
ﻫذﻩ اﻟﻤﺴﺘﻀدات ااﻟﻤﻤﻴﺘﺔ ﺒﺘﺼﻨﻊ ﻟﻘﺎﺤﺎت.
ﻟﻤﺜﻞ ﻫذﻩ
)أ( ﺼورة ﻟﺠزGﺌﺔ دﻓﺎﻋ
دﻓﺎﻋﺔ ،ﺒﻴﻨﻤﺎ ﻤﺜﻞ اﻟﺸﻞ )ب( ﻨﺘﺎﺌﺞ اﻟﻤﻌﺎﻴرة اﻟدورGﺔ ﻟﻛﻤﺔ اﻟﺠزGﺌﺎت اﻟدﻓﺎﻋﺔ ﻓﻲ ﻤﺼﻞ ﻤﺜّﻞ اﻟﺸﻞ أ(
ﺼﺎب.
ﺸﺨص ﻤﺼﺎب.
n.
tio
ca
du
m
co
n.
اﻟﺸCﻞ)ب(
ﺸCﻞ)ب(
tio
ca
ﻟﺒﻨ
اﻟﺒﻨﺔ اﻟﻔ اراﻏﺔ ﻟﻬذا اﻟﺒروﺘﻴن ﻤﻊ اﻟﺘّﻌﻠﻴﻞ. ﻤﺴﺘو ﻰ ِّ 3د
ﻤﺤددا ﻤﺴﺘو ﺘﻌرف ﻋﻠﻰ اﻟﺒﺎﻨﺎت اﻟﻤرﻗﻤﺔ ﻤن 1إﻟﻰ
ّ (1
اﻟﺸﻞ )أ( ،ﻤﺒر از ﺎﻗﻲ اﻟروا< اﻟﻛﻤﺎﺌﺔ اﻟﻤﺴﺎﻫﻤﺔ ﻓﻲ ﺘﺸﻴﻞ
(2ﻤﺜّﻞ اﻟﺼﻐﺔ اﻟﻛﻤﺎﺌﺔ ﻟﻠﺠزء )س( اﻟﻤﻤﺜّﻞ ﻓﻲ ﻟﺸﻞ
du
اﻟﺠزء اﻟﺜﺎﻨﻲ:
-e
اﻟﻌﺎد'.
Gﺒوﻨوﻠﺎز ﻏﻴر اﻟﻌﺎد
ﺜﺔ ﻟﻠر وﻠﺎز
اﻟﺸﻞ )ب( اﻟﺠزء اﻷﺨﻴر ﻤن ﻫذﻩ اﻟﻤور ﺔ
اﻷﺨﻴرة ﻟﻠرGﺒوﻨوﻠﺎز اﻟﻌﺎد' ،ﺒﻴﻨﻤﺎ ﻤﺜّﻞ ّ
en
اﻟﺸﻞ )أ( ﻌد ﻨﻘﻠﻪ ﻋﻠﻰ ورﻗﺔ اﻹﺠﺎﺔ )اﻋﺘﻤﺎدا ﻋﻠﻰ ﺠدوﻝ اﻟﺸﻔرة اﻟوراﺜﺔ(.
(1أ .أﻛﻤﻞ ﺠدوﻝ ّ
ب .اﺴﺘﺨرج ﺠزء اﻟﻤورﺜﺔ اﻟﻤﺴؤوﻝ ﻋن ﺘرﻴب ﻤﺘﺘﺎﻟﺔ اﻷﺤﻤﺎض اﻷﻤﻴﻨﺔ.
ب
اﻟﺸﻞ )ب(.
ﻞ ﻤﺘﺘﺎﻟﺔ اﻷﺤﻤﺎض اﻷﻤﻴﻨﺔ اﻟﻤواﻓﻘﺔ ﻟﻠﺠزء اﻟﻤﻤﺜّﻞ ﻓﻲ ّ (2أأ .ﻤﺜّ
ﻤﺜﻞ (2
m
ﻤﺒﻴﻨﺎ اﻟﻨﺘﻴﺠﺔ اﻟﻤﺘرﺘﺔ ﻋن ذﻟك ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺴﺘو اﻟﺠزGﺌﻲ.
ﺤدد ﺒدﻗﺔ ﺴﺒب ﺘرﻴب رGﺒوﻨوﻠﺎز ﻏﻴر ﻋﺎد'ّ ،
ب .ﺤّ
ب
ﺠزء اﻟﺜﺎﻟث:
اﻟﺠز
co
اﻟﻌﻼﻗﺔ ﺒﻴن اﻟﻤورﺜﺔ ووظﻔﺔ اﻟﺒروﺘﻴن ،ﻤن ﺨﻼﻝ ﻤﺎ ﺘوﺼﻠت إﻟﻪ وﻤﻌﻠوﻤﺎﺘك.
ﻋﻠﻤﻲ اﻟﻌﻼ
ﻨص ﻋﻠ
وﻀﺢ ﻓﻲ ّ
ﻀ
ّ
n.
tio
ca
du
-e
cy
en
اﻟﻤوﻀوع اﻻوﻝ
ﺍﻟﻌﻼﻣﺔ
ﻋﻧﺎﺻﺭ ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ
ﻣﺟﻣﻭﻉ ﻣﺟﺯﺃﺓ
اﻟﺘﻤرﻴن اﻷوﻝ 07 ):ﻨﻘﺎط (
om
اﻟﺒﻴﺎﻨﺎت :
1ـ ﻛﺘﺎﺒﺔ اﻟﺒ
ﺒوﻟﻴﻤﻴراز :2اﻟﺴﻠﺴﻠﺔ اﻟﻤﺴﺘﻨﺴﺨﺔ :3اﻟﺴﻠﺴﻠﺔ ﻏﻴر اﻟﻤﺴﺘﻨﺴﺨﺔ :4اﻟـADN
:1ااﻟـ ARNﺒوﻟﻴﻤﻴر
12x0.25
.c
ﺒوزوم وظﻴﻔﻲ
ﻴﻔﻲ :10رﻴﺒوزوم
ﻤﻘرﻫﺎ اﻟﻨوااة ،ص :اﻟﺘرﺠﻤﺔ ﻤﻘرﻫﺎ اﻟﻬﻴوﻟﻰ .
ﺘﺴﻤﻴﺔ اﻟظﺎﻫرﺘﻴن :س :اﻹﺴﺘﻨﺴﺎخ ﻤﻘ
n
0.5
×0.25
2
io اﻻﺴﺘطﺎﻟﺔ
ﺸﻛﻝ ب :ﻤرﺤﻠﺔ اﻻﺴﺘطﺎ
رﺠﻤﺔ :
اﻟﺸﻛﻝ
2ـ اﻟﺘﻌرف ﻋﻠﻰ ﻤرﺤﻠﺘﻲ اﻟﺘرﺠﻤﺔ
اﻟﺸﻛﻝ أ :ﻤرﺤﻠﺔ اﻟﻨﻬﺎﻴﺔ
at
ﺒﺎﺌﻴﺔ:
3ـ ﺘﻔﺴﻴر اﺨﺘﻼف ﻨﺘﺎﺌﺞ اﻟﻬﺠرة اﻟﻛﻬر ﺔ
اﻟوظﺎﺌف اﻟﺤﻤﻀﻴﺔ )ﺴﻠك
ﻫﺠرة اﻟﻌﻨﺼر ) (8ﻨﺤو اﻟﻘطب ) (+ﻻﻛﺘﺴﺎﺒﻪ ﺸﺤﻨﺔﺔ ﺴﺎﻟﺒﺔ ﻨﺘﻴﺠﺔ ﺘﺄﻴن اﻟوظ
uc
اﻟﻌﻨﺼر 8ﺘﻛﺜر ﻓﻴﻪ اﻷﺤﻤﺎض اﻵﻤﻴﻨﻴﺔ اﻟﺤﻤﻀﻴﺔ و ﻤﻨﻪ ﻓﺎﻟﻌﻨﺼران 5و 8ﻴﺨﺘﻠﻔﺎن ﻓﻲ ﻨوع
اﻷﺤﻤﺎض اﻻﻤﻴﻨﻴﺔ اﻟﻤﻛوﻨﺔ ﻟﻬﻤﺎ .
-
cy
اﻻﺴﺘﻨﺴﺎخ ﻴﺘم ﺨﻼﻟﻪ اﻟﺘﺼﻨﻴﻊ اﻟﺤﻴوي ﻟﺠزﻴﺌﺔ اﻟـ ARNmاﻨطﻼﻗﺎ ﻤن إﺤدى ﺴﻠﺴﻠﺘﻲ
2
اﻟـ)ADNاﻟﻤورﺜﺔ( اﻟﺘﻲ ﺘﻨﻘﻝ ﻨﺴﺨﺔ ﻤن اﻟﻤﻌﻠوﻤﺔ اﻟوراﺜﻴﺔ و ﺘﺘﺤدد ﺒﺘﺘﺎﻟﻲ ﻋدد وﻨوع دﻗﻴق ﻤن
اﻟﻨﻛﻠﻴوﺘﻴدات وﺤدﺘﻪ اﻟراﻤزة اﻟﺘﻲ ﺘﺸﻔر ﻟﻠﺤﻤض اﻵﻤﻴﻨﻲ.
1
ﺨﻼﻝ اﻟﺘرﺠﻤﺔ ﻴﺘرﺠم ﺘﺘﺎﻟﻲ ﻋدد وﻨوع دﻗﻴق ﻤن اﻟﻨﻛﻠﻴوﺘﻴدات إﻟﻰ ﺒروﺘﻴن ﻤﺤدد ﺒﺘﺘﺎﻟﻲ ﻋدد وﻨوع
دﻗﻴق ﻤن اﻷﺤﻤﺎض اﻵﻤﻴﻨﻴﺔ .
m
ﻣﺮﺣﻠﺔ اﻹﺻﺎﺑﺔ ﻣﺮﺣﻠﺔ اﻟﱰﻗﺐ اﻟﻌﺠﺰ
ﻣﺮﺣﻠﺔ اﻟﻌﺠ
2.5 اﻷوﻟﻴﺔ اﳌﻨﺎﻋﻲﻲ
co
n.
tio
ﺤﺼرت ﻓﻲ اﻟﻤﺠﺎﻝ ﺒﻴن 9و 12ﺸﻬر
ﻤﻼﺤظﺔ:
ﺘﻘﺒﻝ ﻛﻝ ﺒداﻴﺔ ﻤرﺤﻠﺔ اﻟﺘرﻗب إذا ﺼرت
ca
3
200 LT4ﺨﻠﻴﺔ /ﻤم
ﺘﺒدأ ﻤرﺤﻠﺔ اﻟﻌﺠز ﻋﻨدﻤﺎ ﻴﺒﻠﻎ ﻋدد اﻟـ LT
2 LT4ﻴﺘزاﻤن ﻤﻤﻊ ﺘزاﻴد ﺸﺤﻨﺔ ﻓﻴروس
اﻟﺨﻼﻴﺎ T4
ص ﻋدد ﻟﺨﻼﻴﺎ
2ـ اﻟﻤﻘﺎرﻨﺔ ﻓﻲ اﻟﺴت أﺴﺎﺒﻴﻊ اﻷوﻟﻰ :ﺘﻨﺎﻗص
1
اﻟـ .VIH
u
1 .LT4
اﻻﺴﺘﻨﺘﺎج :ﻴﺴﺘﻬدف ﻓﻴروس اﻟـ VIHاﻟﺨﻼﻴﺎ اﻟـ L
ed
اﻟﺠزء اﻟﺜﺎﻨﻲ:
1ـ اﻟﺘﻌرف ﻋﻠﻰ اﻟﻌﻨﺼرﻴن aو bﻤن اﻟوﺜﻴﻘﺔ :03
2 1
. TCR:b :aاﻟﻤؤﺸر اﻟﻐﺸﺎﺌﻲ .CD4
1
-
ﻋﻠﻰ اﻟﺒﻴﺒﺘﻴد اﻟﻤﺴﺘﻀدي اﻟﻤﻌروض ﻋﻠﻰ اﻟـ CMHIIﻤن طرف اﻟﺨﻠﻴﺔ اﻟﻌﺎرﻀﺔ ﺒواﺴطﺔﺔ
ﺴطﺔ
2 2
اﻟـ TCRﻴؤدي إﻟﻰ ﺘﻨﺸﻴطﻬﺎ و ﺒﺎﻟﺘﺎﻟﻲ ﻗدرﺘﻬﺎ ﻋﻠﻰ إﻓراز اﻟﻤﺒﻠﻎ اﻟﻛﻴﻤﻴﺎﺌﻲ اﻷﻨﺘرﻟوﻛﻴن 2وﻓﻲ
en
ﻏﻴﺎب ﻫذا اﻟﺘﻌرف ﻨﺘﻴﺠﺔ اﻟطﻔرة اﻟﻤﺸﺎر إﻟﻴﻬﺎ ﻓﻲ اﻟوﺜﻴﻘﺔ 2ﻻ ﻴﺘم اﻟﺘﻨﺸﻴط و ﺒﺎﻟﺘﺎﻟﻲ ﻋدم
إﻨﺘﺎج و إﻓراز اﻷﻨﺘرﻟوﻛﻴن .2
3ـ ﺘﺤﻠﻴﻝ اﻟوﺜﻴﻘﺔ :4ﺘﻤﺜﻝ اﻟوﺜﻴﻘﺔ 4ﻤﻨﺤﻨﻰ ﺘﻐﻴرات ﻋدد اﻟﺨﻼﻴﺎ اﻟﺒﻼزﻤﻴﺔ ) ٕوا( ﺒدﻻﻟﺔ ﺘرﻛﻴز
اﻷﻨﺘرﻟوﻛﻴن 2ﺤﻴث ﻴﺘزاﻴد ﻋدد اﻟﺨﻼﻴﺎ اﻟﺒﻼزﻤﻴﺔ ﺒﺘزاﻴد ﺘرﻛﻴز اﻷﻨﺘرﻟوﻛﻴن .2
1.5 0.75x2
اﻻﺴﺘﻨﺘﺎج :اﻷﻨﺘرﻟوﻛﻴن 2ﻴﺤﻔز اﻟﺨﻼﻴﺎ اﻟـ LBاﻟﻤﺤﺴﺴﺔ ﻋﻠﻰ اﻟﺘﻛﺎﺜر و اﻟﺘﻤﺎﻴز إﻟﻰ ﺨﻼﻴﺎ
ﺒﻼزﻤﻴﺔ .
اﻟﺠزء اﻟﺜﺎﻟث:
ﺘﻀﻤن اﻟﻨص اﻟﻨﻘﺎط اﻟﺘﺎﻟﻴﺔ :
-اﺴﺘﻬداف اﻟـ VIHاﻟﺨﻼﻴﺎ اﻟـ LT4اﻟﺘﻲ ﺘﺘﻨﺸط ﺒﻌد ﺘﻌرﻓﻬﺎ ﻋﻠﻰ اﻟﺒﻴﺒﺘﻴد اﻟﻤﺴﺘﻀدي
اﻟﻤﻌروض ﻤرﺘﺒطﺎ ﺒﺎﻟـ CMHIIﻤن اﻟﺨﻠﻴﺔ اﻟﻌﺎرﻀﺔ ﺒواﺴطﺔ ﻤﺴﺘﻘﺒﻠﻬﺎ اﻟﻐﺸﺎﺌﻲ
اﻟﻤ
om
TCRﺒﺒﻔﻀﻝ اﻟﺘﻛﺎﻤﻝ اﻟﺒﻨﻴوي .
R
3 3
-إﻛﺘﺴﺎب اﻟـ4
LT4ﻨﺘﻴﺠﺔ ﺘﻨﺸﻴطﻬﺎ اﻟﻘدرة ﻋﻠﻰ إﻨﺘﺎج و إﻓراز اﻷﻨﺘرﻟوﻛﻴن . 2
اﻷﻨﺘرﻟوﻛﻴن 2ﻟﻠﺨﻼﻴﺎ اﻟﻠﻤﻔﺎوﻴﺔ اﻟﻤﺤﺴﺴﺔ ) (LB.LTﻋﻠﻰ اﻟﺘﻛﺎﺜر و اﻟﺘﻤﺎﻴز
ﺘﺤﻔﻴز ﻷﻨ
-ﺘﺤ
.c
إﻟﻰ ﺨﻼﻴﺎ ﻤﻨﺎﻋﻴﺔ ﻤﻤﻨﻔذة )اﻟﺒﻼزﻤﻴﺔ .(LTC،LTH،
ﻟﻠﺨﻼﻴﺎ T4
LT4اﻟﺘﻲ ﺘﻠﻌب دو ار ﻤﺤورﻴﺎ ﻓﻲ اﻻﺴﺘﺠﺎﺒﺔ VIHﻟﻠﺨﻼ
اﺴﺘﻬداف اﻟـIH
داف -
n
ﺘﺨرﻴﺒﻬﺎ ﻓﻨﻘص إﻓراز اﻷﻨﺘرﻟوﻛﻴن 2ﻴﻨﺠم ﻋﻨﻪ إﻟﻰ
اﻟﻤﻨﺎﻋﻴﺔ اﻟﻨوﻋﻴﺔ اﻟﻤﻛﺘﺴﺒﺔ ﻴؤدي ﺘﺨر
اﻟﻌﺠز اﻟﻤﻨﺎﻋﻲ .
tio
ca
du
-e
cy
en
اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻨﻲ
ﺍﻟﻌﻼﻣﺔ
ﻋﻧﺎﺻﺭ ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ
ﻣﺟﺯﺃﺓ ﻣﺟﻣﻭﻉ
m
اﻟﺘﻤرﻴن ااﻷوﻝ 06 ) :ﻨﻘﺎط (
co
1.75
n.
1.25
io
at
uc
-ﺘﻨﺸﻴط اﻟﺒﻠﻌﻤﺔ
0.5 ﻛﻤﻴﺔ 0.25x2
ﺒﺴرﻋﺘﻬﺎ و ارﺘﻔﺎع ﻛﻤ
ﻴﺔ ر .3ﺘﺤدﻴد ﻤﻤﻴزات اﻻﺴﺘﺠﺎﺒﺔ اﻟﻤﻨﺎﻋﻴﺔ اﻟﺜﺎﻨوﻴﺔ :ﺘﻤﺘﺎز اﻻﺴﺘﺠﺎﺒﺔ اﻟﺜﺎﻨوﻴﺔ
)ﻛﺜﺎﻓﺔ( اﻷﺠﺴﺎم اﻟﻤﻀﺎدة.
-
.4اﻟﻨص اﻟﻌﻠﻤﻲ:
cy
ﺨﻠطﻴﺔ.
ﻋﺼﻴﺎت اﻟﻛزاز أﺠﺴﺎم ﻏرﻴﺒﺔ ﻴؤدي دﺨوﻟﻬﺎ ﻟﻠﻌﻀوﻴﺔ إﻟﻰ ﺘوﻟﻴد اﺴﺘﺠﺎﺒﺔ ﻤﻨﺎﻋﻴﺔ ﺨﻠطﻴ
إﻻ أن ﻤﻔﻌوﻟﻬﺎ اﻟﺴﺎم ﺒﺴﺒب إﻓرازﻫﺎ ﻟﺘوﻛﺴﻴن اﻟﻛزاز ﻴﺠﻌﻠﻬﺎ ﺘﻘﺘﻝ اﻟﻛﺎﺌن اﻟﺤﻲ ﻗﺒﻝ ﻗﻴﺎم ﻋﻀوﻴﺘﻪ
ﻀوﻴﺘﻪ
en
2.5
ﺒﺈﻗﺼﺎﺌﻬﺎ .وﻟﺤﻤﺎﻴﺘﻪ ﻴﺘم ﺤﻘﻨﻪ ﺒﺎﻷﻨﺎﺘوﻛﺴﻴن اﻟﺘﻛززي ﺤﺘﻰ ﺘﺘوﻟد ﻟدﻴﻪ اﺴﺘﺠﺎﺒﺔ ﻤﻨﺎﻋﻴﺔ أوﻟﻴﺔ )ذاﻛرة
2.5
2. ﻤﻨﺎﻋﻴﺔ (LBmﺘﺠﻌﻝ ﻋﻀوﻴﺘﻪ ﻤﻬﻴﺄة ﻟﻼﺴﺘﺠﺎﺒﺔ ﺒﺼورة ﺴرﻴﻌﺔ وﻗوﻴﺔ وﺘرﻛﻴب أﺠﺴﺎم ﻤﻀﺎدة
ﺒﺼورة ﻛﺜﻴﻔﺔ إذا ﺘﻤت اﺼﺎﺒﺘﻪ ﺒﻤﺴﺘﻀد اﻟﻛزاز )ﻋﺼﻴﺎت اﻟﻛزاز( ﻤرة أﺨرى.
ﻟﺘﻛون ذاﻛرة ﻤﻨﺎﻋﻴﺔ
اﻟﻠﻘﺎح ﻴﺠﻌﻝ ﻋﻀوﻴﺔ اﻟﻛﺎﺌن اﻟﺤﻲ ﺘﺘﻌرف ﻋﻠﻰ ﻫوﻴﺔ اﻟﻤﺴﺘﻀد اﻟﺴﺎم ﱠ
ﺘﺴﻤﺢ ﻟﻬﺎ ﺒﺈﻛﺘﺴﺎب ﺤﺼﺎﻨﺔ ﻤﻨﺎﻋﻴﺔ ﻀد اﻟﻛزاز.
m
2.25 ﻤﺴﺘوى ﺒﻨﻴﺔ ﻫذا اﻟﺒروﺘﻴن :ﺒﻨﻴﺔ ﺜﺎﻟﺜﻴﺔ
ﺘﺤدﻴد ﻤﺴﺘو
بّ .
0.5 ﺴﻠﺴﻠﺔ ﺒﻴﺒﺘﻴدﻴﺔ واﺤدة ﺒﻬﺎ ﻤﺠﻤوﻋﺔ ﻤن اﻟﺒﻨﻴﺎت اﻟﺜﺎﻨوﻴﺔ αو βﺒﺎﻹﻀﺎﻓﺔ إﻟﻰ وﺠود اﻟﺘﻌﻠﻴﻝ :وﺠود ﺴ
ﺘﻌﻠﻴﻝ:
ﻤﻨﺎطق إﻨﻌطﺎف .
co
0.25x4
اﻟﻛﻴﻤﻴﺎﺌﻴﺔ ﻟﻠﻟﻠﺠزء اﻟﻤؤطر:
اﻟﺼﻴﻐﺔ اﻟﻛﻴ
.2أ .ﺘﻤﺜﻴﻝ ﻟﺼﻴﻐﺔ
n.
01.75 io
at
2.75
uc
ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
اﻟﺠزء اﻟﺜﺎﻨﻲ 06) :ﻨﻘﺎط (
ﺜﻴﺔ (:
.1أ .ﺘﻛﻤﻠﺔ اﻟﺠدوﻝ ﺒﻌد ﻨﻘﻠﻪ ﻋﻠﻰ ورﻗﺔ اﻹﺠﺎﺒﺔ )اﻋﺘﻤﺎدا ﻋﻠﻰ ﺠدوﻝ اﻟﺸﻔرة اﻟوراﺜﻴﺔ
-
cy
Hi
His Phe Asp Pro Ser Val اﻷﺤﻤﺎض اﻷﻤﻴﻨﻴﺔ
3.5 0.25×5 GUA
UA AAA CUA GGA AGU CAG راﻤزات ﻤﻀﺎدة
25×3 CAU UUU GAU CCU UCA GUC راﻤزات ARNm
en
0.25
0
0.25x
0.25x4 ب ـ ـ اﺴﺘﺨراج ﺠزء اﻟﻤورﺜﺔ اﻟﻤﺴؤوﻝ ﻋن ﺘرﻛﻴب ﻤﺘﺘﺎﻟﻴﺔ اﻷﺤﻤﺎض اﻷﻤﻴﻨﻴﺔ:
GTA AAA CTA GGA AGT CAG ATT اﻟﺴﻠﺴﻠﺔ اﻟﻤﺴﺘﻨﺴﺨﺔ :
0.5 اﻟﺴﻠﺴﻠﺔ ﻏﻴر اﻟﻤﺴﺘﻨﺴﺨﺔ CAT TTT GAT CCT TCA GTC TAA :
.2أ .ﺘﻤﺜﻴﻝ ﻤﺘﺘﺎﻟﻴﺔ اﻷﺤﻤﺎض اﻷﻤﻴﻨﻴﺔ اﻟﻤواﻓﻘﺔ ﻟﻠﺠزء اﻟﻤﻤﺜﻝ ﻓﻲ اﻟﺸﻛﻝ )ب( :
01 اﻟﺴﻠﺴﻠﺔ اﻟﺒﻴﺒﺘﻴدﻴﺔ …..-His-Tyr-Asp-Pro-Ser-Val
m
اﻏﻴﺔ اﻷﺼﻠﻴﺔ ﻟﻬذا اﻷﻨزﻴم.
ﺘﻐﻴر ﻓﻲ اﻟﺒﻨﻴﺔ اﻟﻔراﻏ
اﻟﻤﺴﺘوى اﻟﺠزﻴﺌﻲ :ﺘﺼﺒﺢ ﺠزﻴﺌﺔ اﻟرﻴﺒوﻨﻛﻠﻴﺎز ﻏﻴر وظﻴﻔﻴﺔ.
اﻟﻨﺘﻴﺠﺔ اﻟﻤﺘرﺘﺒﺔ ﻋﻠﻰ ااﻟﻤﺴﺘ
co
0.5
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ﻨﻘﺎط (
ﻟث 03) :ﻨﻘﺎ
اﻟﺠزء اﻟﺜﺎﻟث:
n.
اﻟﻨص اﻟﻌﻠﻤﻲ :
اﻟﺠزﻴﺌﺎت اﻟﺒروﺘﻴﻨﻴﺔ اﻟﺘﻲ ﺘﺘﻤﻴز ﺒﺘﺨﺼص ﻋﺎﻝ ،وﻓق ﻤﻌﻠوﻤﺎت وراﺜﻴﺔ ،و أي
-ﺘرﻛب اﻟﻌﻀوﻴﺔ ﻟﺠ
3
03 اﻟﺘﻲ ﺘﺘوﻗف ﻋﻠﻰ اﻟرواﺒط اﻟﺘﻲ ﺘﻨﺸﺄ ﺒﻴن
اﻏﻴﺔ واﻟﺘ
ﻟﻰ اﻟﺒﻨﻴﺔ اﻟﻔراﻏﻴ
اﻟﺒﻴﺒﺘﻴدﻴﺔ ﺤﺴب اﻟرﺴﺎﻟﺔ اﻟوراﺜﻴﺔ.
اﻟﺴﻠﺴﻠﺔ اﻟﺒﻴﺒﺘ
)ﻏﻴر وظﻴﻔﻲ ( .
ﻠﺒروﺘﻴن اﻟﻰ
tio
ﻴر طﺒﻴﻌﻲ ))ﻏ
ﻏﻴرﺨﻠﻝ ﻓﻲ ﻫذﻩ اﻟﻤﻌﻠوﻤﺔ ﻴﻨﺘﺞ ﻋﻨﻪ ﺒروﺘﻴن ﻏ
-ﻴﻌود اﻟﺘﺨﺼص اﻟوظﻴﻔﻲ ﻟﻠﺒروﺘﻴن
اﺤﻤﺎض اﻤﻴﻨﻴﺔ ﻤﺤددة و ﻤﺘﻤوﻀﻌﺔ ﺒطرﻴﻘﺔﺔ دﻗﻴﻘﺔ ﻓﻲ اﻟﺴﻠﺴ
ca
ﺒﻴﺒﺘﻴدﻴﺔ ﻴﻨﺘﺞ ﻋﻨﻪ ﻓﻘدان اﻟﺒﻨﻴﺔ
-أي ﺨﻠﻝ ﻓﻲ ﻫذﻩ اﻟرﺴﺎﻟﺔ ﻴؤدي اﻟﻰ ﺤدوث ﺘﻐﻴر ﻓﻲ اﻟﺴﻠﺴﻠﺔ اﻟﻟﺒﻴﺒﺘﻴ
اﻟطﺒﻴﻌﻴﺔ وﺒﺎﻟﺘﺎﻟﻲ ﻓﻘدان اﻟوظﻴﻔﺔ.
اﺜﻴﺔ .
ﻴﺘطﻠب اﻟﻨﺸﺎط اﻟﻌﺎدي ﻟﻠﺒروﺘﻴن ﺒﻨﻴﺔ ﻓراﻏﻴﺔ طﺒﻴﻌﻴﺔﺔ ﻤﺘﻌﻠﻘﺔ ﺒﺴﻼﻤﺔ اﻟﺸﻔرة اﻟو اراﺜﻴ
du
-e
cy
en
m
ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺘرﺸﺢ أن ﻴﺨﺘﺎر أﺤد اﻟﻤوﻀوﻋﻴن اﻵﺘﻴﻴن:
co
اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ
اﻟﺘﺎر!ﺦ:
n.
اﻟﺠزء اﻷوﻝ0 ) :
06ﻨﻘﺎ($
ﺜر أﻫﻤﺔ ﻓﻲ ﺘﺎرGﺦ ﺠﺒﻬﺔ اﻟﺘﺤر!ر اﻟوطﻨﻲ ...ﻓﻔﻲ ﻫذا اﻟﻤؤﺘﻤر اﺴﺘطﺎع ﺠش
اﻷﻛﺜر
اﻟﺼوﻤﺎم اﻟﺤدث ﺜ
م ﻌد ﻤؤﺘﻤر
ّ " (1
اﻟﻨص.
< ﻓﻲ ّ
اﻟﻤطﻠوب :اﺸرح ﻤﺎ ﺘﺤﺘﻪ ﺨ ّ
du
اﺴﺘﺤﺎﻟﺔ اﻨﺘﺼﺎر
اﻟﺤرب اﻟﺎردة إﻟﻰ اﺴ
ب ﺨﻼﻝ
أّدت اﻟﻤواﺠﻬﺔ ﺒﻴن اﻟﻘوﺘﻴن اﻟوﻻﺎت اﻟﻤﺘﺤدة اﻷﻤرGﺔ واﻻﺘﺤﺎد اﻟﺴوﻓﺎﺘﻲ ﻝ
دور أﺤدﻫﻤﺎ ﻋﻠﻰ اﻵﺨر ،ﻤﺎ دﻓﻌﻬﻤﺎ إﻟﻰ اﻟﺘﻘﺎرب ،ﻓظﻬرت ﺒوادر اﻨﻔراج ﻓﻲ اﻟﻌﻼﻗﺎت اﻟدوﻟﺔ ،ﺎن ﻟﺤرﺔ ﻋدم اﻻﻨﺤﺎ
اﻻﻨﺤﺎز دو
ﻓﻲ ﺘﺠﺴﻴدﻫﺎ.
en
ﺘﺒﻴن ﻓﻪ:
اﻟﻤطﻠوب :اﻨطﻼﻗﺎ ﻤن اﻟﻔﻘرة واﻋﺘﻤﺎدا ﻋﻠﻰ ﻤﺎ درﺴت ،اﻛﺘب ﻤﻘﺎﻻ ﺘﺎرGﺨﺎ ّ
(1ﻋواﻤﻞ ظﻬور ﺴﺎﺴﺔ اﻻﻨﻔراج اﻟدوﻟﻲ.
(2دور ﺤرﺔ ﻋدم اﻻﻨﺤﺎز ﻓﻲ ﺘﺠﺴﻴدﻫﺎ.
اﻟﺠﻐراﻓﺎ:
اﻟﺠزء اﻷوﻝ 06) :ﻨﻘﺎ($
" (1ﻫﻨﺎك ﻋﻼﻗﺎت ﻤﺠﺤﻔﺔ ﻓﻲ ﻤﺨﺘﻠﻒ اﻟﻤﺠﺎﻻت ...ﺒﻴن اﻟﻌﺎﻟم اﻟﻤﺘﻘدم واﻟﻌﺎﻟم اﻟﻤﺘﺨﻠﻒ ،ﻓﻔﻲ ﻤﺠﺎﻝ اﻟﺘﺠﺎرة
(1
اﻟﻤﺼﻨﻌﺔ ﺄﺴﻌﺎر زﻫﻴدة ... ﺘﺼدر اﻟﻐﺎﻟﺒﺔ اﻟﻌظﻤﻰ ﻤن ﻤواردﻫﺎ اﻟطﺒﻌﺔ إﻟﻰ اﻟدوﻝ اﻝ اﻟدوﻝ اﻟﻤﺘﺨﻠﻔﺔ
اﻟﺨﺎرﺠﺔ ﻻﺘززﻝ
ﻟﺨﺎرﺠﺔ
om
ّ ّ
اﻟﺘﻛﻨوﻟوﺠﺎ ﺘﺴطر اﻟﺸرCﺎت اﻻﺤﺘﻛﺎر!ﺔ اﻟﺘﺎﻌﺔ ﻟﻠدوﻝ اﻟﻐﻨﺔ ﻋﻠﻰ ﻤﻌظم اﻻﺨﺘراﻋﺎت وﺘﺤﺘﻛرﻫﺎ ،أﻤﺎ ﻓﻲ
وﻓﻲ ﻤﺠﺎﻝ اﻟﺘﻛﻨو
ﻲ
ﻤﺠﺎﻝ اﻟﺘﻤوGﻞ ﻓﺘﻌﺎﻨﻲ اﻟاﻟدوﻝ اﻟﻨﺎﻤﺔ ﻤن أﻋﺎء اﻟدﻴون اﻟﺜﻘﻴﻠﺔ وﺨدﻤﺎﺘﻬﺎ".
اﻟﻤرﺠﻊ :اﻟﻛﺘﺎب اﻟﻤدرﺴﻲ ،اﻟﺴﻨﺔ اﻟﺜﺎﻟﺜﺔ ﺜﺎﻨو ،ص.25
.c
اﻟﻨﻨص
ص. ﺨ< ﻓﻲ اﻟّ
<
ﺸرح ﻤﺎ ﺘﺤﺘﻪ ﺨ ّ
اﻟﻤطﻠوب :اﺸر
n
ﻌض دوﻝ اﻟﻌﺎﻟم ﺴﻨﺔ ) .2014اﻟوﺤدة :ﻤﻠﻴون ﺒرﻤﻴﻞ ﻴوﻤﺎ(.
ﺜﻞ ﻤﺔ اﺴﺘﻬﻼك اﻟﻨﻔ< ﻓﻲ ﻌ
(2إﻟك ﺠدوﻻ ﻤﺜﻞ
اﻟﺼﻴن
10.42 2.35
tio
Cور!ﺎ اﻟﺠﻨوGﺔ اﻟﺒراز!ﻞ
3.21
أﻟﻤﺎﻨﺎ
2.39
9
اﻟﺎ,ﺎن
4.29
.م.أ
اﻟو أ
19.43
19
اﻟدوﻝ
Cﻤﺔ اﻻﺴﺘﻬﻼك
ca
The Word Top 10 (chou sand barrel/ day
اﻟﻤرﺠﻊy 25/11/2015) :
رﺠﻊ:
ﻤﻠﻴون رﻤﻴﻞ
ﺒرﻤﻴﻞ ﻴوﻤﺎ. اﻟﻤطﻠوب :ﻤﺜّﻞ ﻤﻌطﺎت اﻟﺠدوﻝ ﺄﻋﻤدة ﺒﺎﻨﺔ .اﻟﻤﻘﺎس:
ﺎس 1 :ﺴم ﻟﻛﻞ 2ﻠﻴو
du
ﺘﺒﻴن ﻓﻪ:
اﻟﻤطﻠوب :اﻨطﻼﻗﺎ ﻤن اﻟﻌﺎرة واﻋﺘﻤﺎدا ﻋﻠﻰ ﻤﺎ درﺴت ،اﻛﺘب ﻤﻘﺎﻻ ﺠﻐراﻓﺎ ّ
(1دور اﻟﻌﻨﺼر اﻟﺸر' ﻓﻲ ﺘﺤوﻝ اﻟﻤﻨطﻘﺔ إﻟﻰ ﻗطب اﻗﺘﺼﺎد' ﻋﺎﻟﻤﻲ.
en
اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻨﻲ
ﺍﻟﺘــﺎﺭﻳﺦ:
اﻟﺠزء اﻷو
اﻷوﻝ 06) :ﻨﻘﺎ($
m
" (1ﻟم ﺘﻛن اﻷﻤم اﻟﻤﺘﺤدة ﺎﻟﻨﺴﺔ ﻟﻼﺘﺤﺎد اﻟﺴوﻓﺎﺘﻲ وﻻ ﺴﻤﺎ ﻌد اﻨدﻻع اﻟﺤرب اﻟﺎردة ﻤﻊ اﻟﻛﺘﻠﺔ اﻟﻐرGﺔ ،ﻫﻲ
ﺴﺎﺤﺔ اﻟﻤﻼﺌﻤﺔ ﻟﻟﻤﻌﺎﻟﺠﺔ اﻟﻤﺸﻼت اﻟدوﻟﺔ ﻓﻲ ﻤرﺤﻠﺔ ﻤﺎ ﻌد اﻟﺤرب اﻟﻌﺎﻟﻤﺔ اﻟﺜﺎﻨﺔ ،ﻓﻘد ﺎن ﻴﻨظر إﻟﻴﻬﺎ أﻨﻬﺎ ﻤﻌﻘﻞ
اﻟﺴﺎﺤﺔ
o
أن اﻟاﻟوﻻﺎت اﻟﻤﺘﺤدة اﻷﻤرGﺔ ﺴﺘﺤﺎوﻝ اﺴﺘﺨداﻤﻬﺎ ﺄداة ...ﻀدﻩ ﻋن طر DGﻤﺤﺎوﻟﺔ ﻋزﻟﻪ دوﻟﺎ
اﻟﻨﻔوذ اﻟﻐر=ﻲ ...و ّ
ﻟﻨﻔوذ
.c
ٕواﺤﺎم ﺴﺎﺴﺔﺔ اﻻﺤﺘواء اﻟﺘﻲ ﺎﻨت ﻗﻗد ﺒدأت ﺘﻨﺘﻬﺠﻬﺎ ﻓﻲ ﻤواﺠﻬﺘﻪ."...
اﻟ,ﺎردة دراﺴﺔ ﺘﺎر!ﺨﺔ ﻟﻠﻌﻼﻗﺎت اﻷﻤر!Cﺔ – اﻟﺴوﻓﺎﺘﺔ ﺼﻔﺤﺔ 159 :د /اﻴﻨﺎس ﺴﻌد ﻋﺒد ﷲ.
اﻟﻤرﺠﻊ :اﻟﺤرب اﻟ,
n
اﻟﻨص.
< ﻓﻲ ّ
ﺨ<
اﻟﻤطﻠوب :اﺸرح ﻤﺎ ﺘﺤﺘﻪ ﺨ ّ
tio
اﻟﺤدث ر!ﺦ
اﻟﺘﺎر!ﺦ
ﻔﻲ 194
1949 25ﺠﺎﻨﻔﻲ
ﻟﻲ:
(2أﻛﻤﻞ اﻟﺠدوﻝ اﻟﺘﺎﻟﻲ
ca
اﻟﺠوﺔ ،واﻋﺘﻘﺎﻝ ﻗﺎدة اﻟﺜورة اﻟﺠزاﺌرGﺔ
اﻟﻘرﺼﻨﺔ اﻟﺠو
اﻟﻘرﺼﻨ
ﺤرﺔ ﻋدم اﻻﻨﺤﺎز
ﺘﺘﺄﺴس ﺤ
du
ت ذﻟك.
أن ﻗوة اﻟﺜورة أﻓﺸﻠت
إﻟﻰ إﺘﺎع ﺴﺎﺴﺔ إﻏراﺌﺔ ﻹﻓراﻏﻬﺎ ﻤن ﻤﺤﺘواﻫﺎ ،إﻻّ ّ
ن ﻓﻪ:
ﺘﺒﻴﻴن
اﻟﻤطﻠوب :اﻨطﻼﻗﺎ ﻤن اﻟﻌﺎرة واﻋﺘﻤﺎدا ﻋﻠﻰ ﻤﺎ درﺴت ،اﻛﺘب ﻤﻘﺎﻻ ﺘﺎرGﺨﺎ ّ
cy
.(1960
196 -1958
(1اﻟﺴﺎﺴﺔ اﻹﻏراﺌﺔ اﻟﺘﻲ اﻨﺘﻬﺠﺘﻬﺎ ﻓرﻨﺴﺎ ﻟﻠﻘﻀﺎء ﻋﻠﻰ اﻟﺜورة اﻟﺠزاﺌرGﺔ ) 19
(2أﺴﺎب ﻓﺸﻞ ﺘﻠك اﻟﺴﺎﺴﺔ.
en
اﻟﺠﻐراﻓﺎ:
اﻟﺠزء اﻷوﻝ 06) :ﻨﻘﺎ($
إن اﻟﺘﻛﺎﻤﻞ اﻻﻗﺘﺼﺎد اﻷور=ﻲ ﻴﻬدف إﻟﻰ اﻻﺴﺘﻔﺎدة ﻤن رؤوس اﻷﻤواﻝ اﻷﺠﻨﺒﺔ ،ﻤﻤﺎ ﻴؤد' إﻟﻰ ﺘﺤﺴﻴن
ّ " (1
اﻟﺘﺎدﻝ اﻟاﻟﺘﺠﺎر' .ﻓﺎﻟﺘﻛﺎﻤﻞ اﻻﻗﺘﺼﺎد' ﺴﺎﻫم ﻓﻲ ﺘﺨﻔض ﺘﻛﺎﻟﻴﻒ اﻹﻨﺘﺎج ...وﻤن ﺜ ّم اﻷﺴﻌﺎر واﻟﺨدﻤﺎت." ...
ﺸرو 7اﻟﺘﺎ
m
اﻟﻤرﺠﻊ :اﻟﺘﻛﺎﻤﻞ اﻻﻗﺘﺼﺎد ﻟﻼﺘﺤﺎد اﻻورGﻲ أطروﺤﺔ ﻤﺎﺠﺴﺘﻴر ﺼﻔﺤﺔ 104 :ﺠﺎﻤﻌﺔ ﻤﺤﻤد ﺨﻀر ,ﺴCرة.
co
اﻟﻨص.
< ﻓﻲ ّ
ﺨ<
ﺘﺤﺘﻪ ﺨ ّ
اﺸرح ﻤﺎ ﺘﺤﺘ
اﻟﻤطﻠوب :ﺸر
ب:
(2إﻟك ﺠدوﻻ ﻤﺜﻞ ﻌض ﻤﻨﺎط Dاﻟﺘﺎدﻝ اﻟﺘﺠﺎر' ﻟﻼﺘﺤﺎد اﻷور=ﻲ ﺨﻼﻝ ﻋﺎم .2013
n.
اﻟﺸرق اﻷوﺴF إﻓر!ﻘﺎ أﺴﺎ أﻤر!Cﺎ اﻟﺸﻤﺎﻟﺔ اﻟﺠﻨوGﺔ واﻟاﻟوﺴطﻰ
أﻤر!Cﺎ ﻟﺠﻨوG اﻟﻤﻨﺎط
ط
%11 %13 %4 %28 %7 ﻨﺴ,ﺔ اﻟﺼﺎدرات
%5 %9 %38 tio %14
ﺘﺒﻴن ﻓﻪ: اﻟﻤطﻠوب :اﻨطﻼﻗﺎ ﻤن اﻟﻌﺎرة ،واﻋﺘﻤﺎدا ﻋﻠﻰ ﻤﺎ درﺴت ،اﻛﺘب ﻤﻘﺎﻻ
ﻻ ﺠﻐراﻓﺎ ّ
-e
ŗƆƚŶƃŒ
¾ƍƕŒųƍŰƍƆƃŒŗŕœŞƗŒŧŮœƈŵ
ųƍƆŞƆ ŖŊŨŞƆ
ţ!
ií
Ũ
Ũ
p'(,-<='3F9I?Iŕƈ
ŕƈš;K
K
8œŕŗƂ,-řY,ŕY,-ř0D2,ŕŗîrN/2)<=ŧƂX(-1V;2Y5,<ƈ0[(I<ƈ00ƂI4ŕƂ,82)ƅƆŮƆŌƆ
ƆŌƆ
ƆŮƆŌƆ
om
h
@@@@Ƈŕƈ2Ű,-ƀŕY0ƈŕ*I0;-;ƈI.DŽ-ŧƍƗ-ŧŧ?2ŕ*,ř0.ŕ.Ɨ-8Ƅŕ0*,-Ŷ:21V;2Y,-Vŧŕ6;2:?ŗ
;2Y,-Vŧŕ6;2:?ŗ
Vŧŕ6;2:?ŗ
ŵŕŠ;I.-Žŧ*ŗ<.(;ſ,-;ŕƈXI.D-ŧ:îN
îrL70ŗ;œ-ŪŠ,-ŕ*I:ŕF<I,-W;?,-
W;?,-
I:ŕF<I,-W;?,- !]Ŕ]
!]Ŕ
!
c
h
@@@řH2;Kƈ,-8œŕ.2,-8Ƅŕ*0=/5ƈXI.-8MƂI.D-2Vŧŕ0.,-
2,-8Ƅŕ*0=/5ƈXI.-8MƂI.D-2
ŕ*0=/5ƈXI.-
n.
h
!Ř!Ů_ŬC!B
!Ř!Ů_Ŭ
!Ř
h ř0;2Y,-ř(Š5,-21řŰŕF,-řƈ[(ƈ,-<=2:H1VŪ;ŕŗř0;œ-ŪŠř0ŰFK
ř0ŰFKhhh
0;œ-ŪŠř0ŰFK ""!%
hhhJ
<ŗXK,-G5Šƈ,-G0œ;2LřƂ3(ƈ,-ŧœŕ61V;2Y,-ƒ;Šſƈ7ƈ1 řH2ƈŠƈ218ƈX,-2Vŧ?25,
ƒ;Šſƈ7ƈ1Nř(Š,2řH2
h
io
<=ƃ;ŕK1Ūŕ0?(D-ƇŧHřƄ;?Wŕ36)7ƈ182);0Ū21ƒŧ(ƍ<.ŕ0.
);0Ū21ƒŧ(ƍ<.ŕ0
ƈ182);0Ū21ƒŧ(ƍ<.ŕ0. JƌiQ
@<(32,-
at
h Ƈ,ŕX,-<=;;?I,-/ŕƄ;?4ŕƈHŪ7ƈ1îrrź(2ŧ(ŕŗ;ƈIðƈ
@Ƈ,ŕX,-<=;;?I,-/ŕƄ
Ƈ,ŕX,-<=;;?
8MFŽ,ŕ?I,-7ŕƄ;)G0œ;1ř0Ƅ0;ƈƗ-
;ƈƗ Vŧ?Iƈ,-/ŕ0D2,-G
œ;1ř0Ƅ0;ƈƗ- Vŧ?Iƈ,-/ŕ0D2,-G0œ;
?Iƈ,-/ŕ0 JhƌŨ!Ř!#
c
/ŕƈŪ)VŧH<=Ž;37ŕƄ
7ŕƄ1Ź-;;ſ,-48ƈř.ŕ0.W?ŕŰ
W 1îrO;2ŕ*(Ū0-ŵ2;KƈW?ŕŰ1@ŵ@W;?,-
hh @@@@
du
ś
Ũ
9I;25ŗ<=Ūŕ0?(D-ƇŧHřƄ;?;2ŧ270ŗ3Ƃ,-ŵ-;Ű3ż:70ŗ<,2ŧ,-Ş-;ſ(D-Ɔ#AƆ
@9I;25ŗ<=Ūŕ0?(D-Ƈ
9I;25ŗ<=Ūŕ
hh !
!ŲƆ#AƆi iA
-e
h #ñ
!ƌŲiƆ
@70;Ƅ.Xƈ,-70ŗƒ22(,-WH;,-7Ū-2I
hh
h
h @;FŊƑ5HŽ;3;ŕŰI(-ř,ŕ?I.-2ƇŪUI,-2;I2I,-VŧK
h
cy
@70I2Ƃ5,ř0;Kŗ,-;œŕ.F,-ŵŕſI;-2ŵ-;Ű,-Ž0,ŕƄIŵŕſI;-
h @ŵ-;Ű5,ű=-;,-<ƈ,ŕX,-ƇŕX,-ƒ);,-3ż:
hh
h Q#! Ũ!]ƅ# ]#
en
h
hh @îrrź(2ŧ(ŕŗ;ƈIðƈE(ƈVŧ;ŕŗ,-W;?,-ű=;
@70;Ƅ.Xƈ,-ŧ?)Ƒ,Z80ƈ,-ű=;2<ŗŕŠ0ƙ-ŧŕ0?,-ř.ŕ0.<(ŗI
h
h
hh @ŕ*0:-;)Ƒ5Hř0;Ƅ.X,-ŧH-2Ƃ,-řƈŕ6Z2ř0;Ƅ.X,-ŽM?Ɨ-Ƒ,ZƇŕƈ:(D-řƄ;?,-82ŧű=;
@Wŕ3ƂI.D-ř.ŕ0.ŕ*:=;2Ŝ,ŕY,-Ƈ,ŕX,-ř5IƄ;2*[
ř.ŕ0.V;25ŗ<=ŕƈƍŕ.Ūŕ0?(D-ƇŧHř5IƄ3ż:2;Fƕ-Ƒ5H70;Ƅ.Xƈ,-ŧ?);ŕŰI(-ř,ŕ?I.-Ɔ_
Ǝ_í]!]ŮŘi iAŲ]aƆ!
!ŲƆ_i iA@<,2ŧ,-Ş-;ſ(D-
bƆ]
Ů
789:#
1!.#/0,'-#'#$%
&"!TUV#
! g
ií
Ũ
R "_Ɗ]ƆòŬ
h /-;ŧŕŰ,-ƀ0;37H82ŧ,-70ŗ8-2ƈƗ-G2ð;2/ŕƈŧF,-2Ŷ5.,-8ŧŕŗIřƄ;?!_Ŗ
ŧ;-2,-2
@@@@<ƈ2Ƃ,-8Fŧ,-<=řƈƍŕ.ƈ,-2ŧŕŰI6D-30K(IŧŰ6/-ŧ;-2,-2
h Ř Ŭ
Ŭ
/ŕHŕ3Ƃ,-7ƈŧ0ŧX,-<=3K(IřƈF:/ŕ0(ŕƄƈ-ƃ5ƈI/-;ŕƂ5,V;ŗŕHř6MƈH/ŕƄ;K! ]Ř Ŭ
m
@@@ř0Ƅ0;ƈƗ-Vŧ?Iƈ,-/ŕ0D2,-řŰŕFřƈŧƂIƈ,-82ŧ,-<=ŕ*ƈ[XƈŧŠ-2II1ŕƍ;ƄI?I2
Š-2II1ŕƍ;ƄI?I2
1ŕƍ;ƄI?I2
h 8ƄŕKƈ7ƈ<(ŕXI2ŕœ03ŗŕ0ŧŕŰI6--2ƈ(Ž;XI2W2(Š,-<=ŶƂIŕY0ŧ?/5ƂI.-<I,-82ŧ,-
I,-82ŧ,-
!Ɔi#
co
@@@@ř0(0IM,-ŕƄ0;ƈ)2ŕ0.)2ŕ0Ƃ0;=Z/-;ŕ6<=ŕ*ƈ[XƈŧŠ-2II1Vŧ0ŧH
ŕ6<=ŕ*ƈ[XƈŧŠ-2II1Vŧ0ŧH
*ƈ[XƈŧŠ-2II1Vŧ0
h Ŗ#ƆóhƅƅBi#ůB "
Ɓaƌ!Ɔ iśƆ!Ŧi#Ř!"BƆi!śƆ
Ŧi#Ř!"BƆi!śƆ
Ř!"BƆ
hb !!
!!
n.
hhò
Ɔ
hhŨ
Ũô
hhB
hh ũ!AƆ
hhũ!AƆ
ś
Ũ
hh
io
@ŕ*0=ƒ;Kŗ,-;Ű(X,-;2ŧ2ŕ0.)ƀ;KW2(Š2ƀ;K82ŧ,ř0ŧŕŰI6D-
ŕ0.)ƀ;KW2(Š2ƀ;K82ŧ,ř
ƀ;KW2(Š2ƀ;K8
!
!ŲƆ#AƆi iA
!
!ŲƆ#AƆ
!
!ŲƆ#AƆi i
ř(ŕƄƈ,-Ɔ#AƆ
at
Ɔ#Ů$Ŕ"$ƏōA"Ɔi]
Ɔ#Ů$Ŕ"$ƏōA"Ɔ
#Ů$Ŕ"$Ə ŬŮB#
@řŰ0F;,-ř5ƈŕX,-ŧ0,-V;=2
uc
<Š;ŕF,-Ƈ,ŕX
<Š;ŕF,-Ƈ,ŕX,,-Ƒ5HšŕIſ(D-2<5F-ŧ,-;ŕƈYI.D-<=řƈƍŕ.ƈ,-270;Šŕ*ƈ,-8-2ƈ)G2ð;ƀ=ŧI
,-Ƒ5HšŕIſ(
5
ƆB#Ů$ A"Ɔ!#Ů$ Ɔ
h hö
ö @ř0ŗ(ŠƗ-/-;ŕƈYI.M,ŕŗŕ3ƂI.-řƂ3(ƈ;ŗƄ)
-
@õř0ƈ,ŕX,-V;ŕŠI,-ŧŕŰI6D-<=řXſI;ƈřŗ.(ŗƇƍŕ.I
cy
@<ƈ,ŕX,-ƒŧŕŰI6D-Ŝ2,ŕY,-Wŕ36)ŧ?)
@@@@V;2=ŕż(.1ź(2Ƅź(2ƍ1ƒŕ*ż(K120Ƅ23ř0ƈ,ŕH/ŕŰ;2ŗŕ*ŗŧŠ-2II
@Ƈ,ŕX,-<=ƒ;ŕŠIƒ;?ŗ823.);ŗƄ)ƃ5ƈI
en
@@@@ř0(2;IƄ,D-řŰŕF/ŕHŕ(Ű,-7ƈŧ0ŧX,-Ƒ5H;30.I
hh
h ƒ;Kŗ,-;Ű(X,-8MżI.-7.?Ƒ,Zŧ2X0řƂ3ƈ,-82ŧšŕŠ(Ɔ_
!
!ŲƆ_i iA
Ǝ_í]!]ŮŘi iAŲ]aƆ
bƆ]
Ů
789:#
1!.#/0,'-#'#$%
&"!TUV#
%&\]^_`3abc deWXY6Z&[
Wf
m
co
n.
g0
tio
kj!i!%W1hd
W1hd
ca
du
-e
cy
en
bƆb]
Ů
789:#
1!.#/0,'-#'#$%
&"!TUV#
ƆaB
śų&ƆŮ
ųƆƆ ŖŨƆ
ţ!
ií
Ũ
Ũ
R "_Ɗ]ƆòŬ
ƆòŬ
Ŭ
m
h [ŕſ?,-9Iƈ*ƈř5ƂI.ƈ,-Ƈ,ŕX,-82ŧƇ:0ƃ;2020(Ƌ;ƂƈîLrïïL<=G.UI<,2ŧƇ0[(IŖ#]ƆƅƆí
ƆƅƆí
@@@@700,2ŧ,-7ƈƗ-2Ƈ5.,-Ƒ5H
0,2ŧ,-7ƈƗ-2Ƈ5.,-Ƒ5H
7ƈƗ-2Ƈ5.,-Ƒ
h 8MFř0Ƅ0;ƈƗ-Vŧ?Iƈ,-/ŕ0D2,-ƃ5=<=;0.I<I,-ř0,ŕƈ.);,-82ŧ,-Ƒ5Hƀ53)T53Űƈƈ!g
3)T53Ű
Űƈ
co
@@@@ŕƍ;0Ż27ŕŗŕ0,-1-ŧ(Ƅ1ř0ŗ;ż,-ŕŗ;2)
ŕŗ;2)8YƈVŧ;ŕŗ,-W;?,-
ř0ŗ;ż,-ŕŗ;2) 8YƈVŧ;ŕŗ,-W;?
YƈVŧ;ŕŗ,-
h h ŽM?)řƈŕ6ZƑ5HƇ2ƂIVŧ;ŕŗ,-W;?,-8MFř0Ƅ0;ƈƗ-Vŧ?Iƈ,-/ŕ0D2,-ŕ*I(ŗIř.ŕ0.
ř.ŕ0.
]!
0D2,-ŕ*I(ŗIř.ŕ0.
]
ŕ0Ƅ;I,ř0,ŕƈ/-ŧHŕ.ƈƇ0ŧƂI8Yƈ<H20K,-ŧƈ,-V;Űŕ?ƈŽŧ*ŗř0,ŕƈ/-ŧHŕ.ƈƇ
ř0,ŕƈ/-ŧHŕ.ƈƇ00ŧƂI2ř0;Ƅ.HŧH-262
Žŧ*ŗř0,ŕƈ/-ŧHŕ.ƈƇ 0ŧƂI2ř0;Ƅ
n.
@îLO7ŕ(20,-2
h ¾ƍťŞƃŒ¾œƆƂō
!Ɔ ƆŲƆũ!ó î <ſ(ŕŠ
îLî<ſ(ŕ r
h
h
tio
ř0;œ-ŪŠ,-V;2Y,-Vŧŕ68ŕƂIH-2ř02Š,-ř(Ű;Ƃ,-
2Š,-ř(Ű;Ƃ,-
îNïîïNƑ,Z7ƈ
îN
ca
hh ś
Ũ
!
!ŲƆ#AƆi iA
Ɔ#AƆi iA
iA ŕŕ.(;=/-4-;ŻZ2šM.,-V2670ŗř0;œ-ŪŠ,-V;2Y,-Ɔ#AƆô
@ŕ.(;=
Ŷ0Ū2IƑ5
2IƑ5HHƇ2Ƃ0ƒŧŕŰI6-Ƌ;ƍŕ[82ż0ŧ8;ŕK9ŗƇŧƂI
HƇ2Ƃ0ƒŧŕŰI6-Ƌ;ƍŕ[82
Ƈ2Ƃ0ƒŧŕŰI6-Ƌ;ƍ îrPïï!"$ųŬƆƇ0ŧƂI
hh V2680ƄKIƑ,ZŽŧ*0<.ŕ0.9(3ŕŗ2
80ƄKIƑ,ZŽŧ*0<.ŕ0.9(3ŕŗ2
Ƒ,ZŽŧ*0<.ŕ0.9 @@@@8żKWŰŕ(ƈTI=1/ŕƈŧF,-70.?I17Ƅŕ.ƈ,-4ŕ(ŗ1<:-;Ɨ-
@@@@řY,ŕY
-e
hh ř?5.Ɨ-Ƈ05.I
ř?5.Ɨ-Ƈ05.I;-2Y,-90=2Hŧ082ż0ŧ8;ŕK
ř?5.Ɨ-Ƈ05.I ;-2Y,-
;-2Y,-90=2 9ŗƇŧƂIîrPïïBŬƅ7H82ż0ŧ7MHZ
h @<(32,-ŽŰ,-ƀ0ŪƈI9=ŧƍ2Ƈ*I0;?8ŗŕƂƈ
ƒ;œ-ŪŠ,-WXK,-ƀ?ŗ90=Ž;IX0282ż0ŧ8;ŕK9ŗƇŧƂIîrîïîïN!ŮƆ!Aŵ2;Kƈš;3
ƒ;œ-ŪŠ,-WXK,-
ƒ;œ-ŪŠ,-
cy
h
<I-E,-ƇƄ?,-1ŞŕƈŧD-18MƂI.D-82?4ŕIſI.-4-;Š÷ŗƋ;0Űƈ;0;ƂI<=
h !ƁiŬ Ŕ
h
@ř0œ-;Żƙ-Ŷ0;ŕKƈ,-ř.ŕ0.,-ƃ5I,ƒ;œ-ŪŠ,-WXK,-ű=;
en
h
h @V;2Y,-82?ƒ;œ-ŪŠ,-WXK,-ŽŕſI,-
hh
h @ŕ0Š;ŕFř0.ŕƈ25ŗ0ŧ,-2ŕ05F-ŧV;2Y5,ř0;Ƅ.X,-/ŕ?ŕŠ(,-
hh @ř0,2ŧ,-8=ŕ?ƈ,-<=ŕ*50YƈI2îrPïîïî<=ř0;œ-ŪŠ,-ř0;2*ƈŠ5,řI6ðƈ,-řƈ2Ƅ?,-G0.UI
@ř0.(;=;œ-ŪŠ,-ř,2Ƃƈŕ*,ŕ3ŗZ2îN;ŗƈ.0ŧ/-;ƍŕ[ƈ
@<.(;ſ,-;ŕƈXI.D-/-4-;ŻZ2/ŕŻ2-;ƈŕ3ŗ?-V;2Y,-V262ƒ;œ-ŪŠ,-WXK,-<H2Ɔ_
Ǝ_í]!]ŮŘi iAŲ]aƆ!
!ŲƆ_i iA
5234
#
1!.#/0,'-#'#$%
&"!TUV#
789:
! g
ií
Ũ
R "_Ɗ]ƆòŬ
òŬ
h 72ŕXI,-2ŪŠ-2?,-ř,-ŪZ2ŕ*(0ŗŧ2*Š,-ƀ0.(IƑ5HƇ2ƂI;YƄ)2)70I,2ŧ70ŗƇIIř.ŕ0.#Ů$iƆ
$iƆ
Ɔ
om
@8ƈŕƄI5,ŞE2ƈ(<ŗ;2Ɨ-ŧŕ?ID-2@ř5ƈŕK,-ř0ƈ(I,-ƀ0Ƃ?IŧŰ6ř?ŕIƈ,-/ŕ0(ŕƄƈƙ-8MżI.D
/ŕ0(ŕƄƈƙ-8MżI.D
ƙ-8MżI.D
h ;ƈYI.I<I,-@@@8-2ƈƗ-ř,2Ƃ(ƈ,-2@@@<:-;Ɨ-1Ŷ(ŕŰƈ,-řIŗŕY,-řſ5IFƈ,-ŧ;-2ƈ,-<ƍ
<ƍiƆíũŌ
iƆíũŌô
ô
@@@@ŞŕI(ƙ-7ŕƈ:,řſ5IFƈ,-Ŷ0;ŕKƈ,-<=
7ŕƈ:,řſ5IFƈ,-Ŷ0;ŕKƈ,-<=
5IFƈ,-Ŷ0;ŕK
h h ƀ0Ƃ?IŧŰ6ř:ſF(ƈ;ŕX.Uŗ@@@/0(;I(Ɨ-18Ƃ(,-1ř?Ű,-8Yƈ73-2ƈ5,řſ5IFƈ,-/ŕ0Šŕ?,-;0=2I
/ŕ0Šŕ?,-;0=2IŘ
IFƈ,-/ŕ0Šŕ?,-;0=2I ŘƆ#_ô
c
@řř0ƍŕ=;,-
hbƅí#]ai#ž"Ɔi#Əž!B
i#ž"Ɔi#Ə
i#ž"Ɔi
n.
h
@/-ŧ;-2,-2/-;ŧŕŰ,-
,-2/-;ŧŕŰ,-W.(7
W.(70ŗ70ŕŗI,-
h
@<ŗ;2Ɨ-ŧŕ?IM,ƒ;ŕŠI,-8ŧŕŗI
<ŗ;2Ɨ-ŧŕ?IM,ƒ;ŕŠI,-8ŧŕŗI,-ƀ3ŕ(ƈŧŧXI
2Ɨ-ŧŕ?IM,ƒ;ŕŠ
hh
hh
io @ř0,ŕƈK,-ŕƄ0;ƈ)Ŷƈŕ*I-;ŧŕŰřŗ.(ŵŕſI;-
ř0,ŕƈK,-ŕƄ0;ƈ
ř0,ŕƈK,-ŕƄ0;ƈ)Ŷƈŕ*I
@@ŕ0.)V;ŕ67ƈŕ*I-ŧ;-2řŗ.(ŵŕſI;-
ŕŕ0.)V;ŕ67
)
ś
Ũ
at
hh @<ƈ2Ƃ,-8Fŧ,-<=905HŧƈIXI<I,-82ŧ,-Ƒ5Hŕ*Iŕ.ŕƄX(-282;Iŗ,-;ŕX.)WEŗEI
ŧƈIXI<I,-82ŧ,-Ƒ5Hŕ*Iŕ.ŕƄX(
I<I,-82ŧ,-Ƒ5Hŕ* Ɔ#AƆ
!
!ŲƆ
!ŲƆ#AƆi iA
#AƆi
c
iB Ɔ ]ƆiƆB
hh @V;-;?,-1Vŧ2;ŗ,-
V;-;?,-1Vŧ2; ř0X0ŗ3,-Ž2;[,-1Ş-;FI.D-ƀ3ŕ(ƈ19I0H2(
ř
ř0X0 !B!"
du
hh @ř0.ŕ0.,-/ŕŗ-;3:D-1ř0.ŕ0.,-/-;-;Ƃ,-!!
hh ;2ŧ182;Iŗ,-8I;ŕƄ;2ŧ1W53,-2ű;X,-72(ŕ61ƒŧŕŰI6D-ŭŕXI(D-2ŭŕƈƄ(D-
;2ŧ182;Iŗ,-8I;ŕƄ;2ŧ1W53,
82;Iŗ,-8I;ŕƄ;2ŧ !#Ů$
h @@@@ƃ0ŗ2Ɨ-
-e
@ř(-ŧI.D-Ƒ,Z82ŧ,-Ŷ=ŧ0ŕƈƈř0,ŕƈ/ŕƈŪƗű;XI,-
@ř0œŕƈ(D-Ŷ0;ŕKƈ,-83XI
@ř,ŕ3ŗ,-řŗ.(ŵŕſI;-
en
@@@@ř0œ-;K,-V;ŧƂ,-űŕſF(-ř0HŕƈIŠ-8ƄŕKƈ;2*[
hh
hh
@ŧ?-2,-ŧ;2ƈ,-;3FW(ŠI,8Fŧ,-;ŧŕŰƈŶ02(IV;2;:Ɔ_
!
!ŲƆ_i iA
@Ǝ_í]!]ŮŘi iAŲ]aƆ
5234
◍
اﳉﻤﻬﻮرﻳﺔ اﳉﺰاﺋﺮﻳﺔ اﻟﺪﳝﻘﺮاﻃﻴﺔ اﻟﺸﻌﺒﻴﺔ
اﻟﺪﻳﻮان اﻟﻮﻃﲏ ﻟﻼﻣﺘﺤﺎ$ت واﳌﺴﺎﺑﻘﺎت وزارة اﻟﱰﺑﻴﺔ اﻟﻮﻃﻨﻴﺔ
دورة2018 : اﻣﺘﺤﺎن ﺑﻜﺎﻟﻮر( اﻟﺘﻌﻠﻴﻢ اﻟﺜﺎﻧﻮي
اﻟﺸﻌﺒﺔ :ﲨﻴﻊ اﻟﺸﻌﺐ
اﻟﺸ
اﳌﺪة 02 :ﺳﺎ و 30د ﻣﺎدة :اﻟﻌﻠﻮم اﻹﺳﻼﻣﻴﺔ
اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
m
ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺘرﺸﺢ أن ﻴﺨﺘﺎر أﺤد اﻟﻤوﻀوﻋﻴن اﻵﺘﻴﻴن:
co
اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ
ﻨﻘطﺔ(
12ﻨﻘ
اﻟﺠزء اﻷوﻝ1 ) ::
~ } | { z y xw v u t s [ 8 7ﮯ ¡ ¢
nn̈.
«¬ ® ¯ ¹ ¸ ¶ μ ´ ³ ² ± °
©¬«ª
¨©¨ §¦ ¥ ¤ £
] Z ÈÇÆÅ Äà ÂÁÀ¿¾½¼»ºاﻟﻨﺴﺎء[43/ tio اﻟﻤطﻠوب:
ﺔ ﺎﻟﺼﺤﺔ.
ﻫر اﻟﻌﻨﺎﺔ
(1ذرت اﻵﺔ ﻤﺠﻤوﻋﺔ ﻤن ﻤظﺎﻫر
ca
ﻤﻬﺎ؟
اﻟﺼﺤﺔ؟ ب .ﻤﺎ ﻤﻔﻬوﻤﻬﺎ أ .ﻤﺎ ﻨوع ﻫذﻩ ّ
ﺴﺘدﻻﻝ ﻋﻠﻴﻬﺎ ﻓﻲ اﻵﺔ.
وﺤدد ﻤﺤﻞ اﻻﺴﺘدﻻﻝ ِ
(2اﺴﺘﺨرج ﻫذﻩ اﻟﻤظﺎﻫرّ ،
ﺤذر ﷲ ﺘﻌﺎﻟﻰ ﻓﻲ اﻵﺔ ﻤن آﻓﺔ اﺠﺘﻤﺎﻋﺔ ﺨطﻴرة. (3ﱠ
du
ﻣﺴ ُﺆ ٌ
ول ﻗﺎﻝ ُ Yﻛﻠﱡﻜﻢ ر ٍاع وُﻛﻠﱡ ُﻜﻢ
ﻜﻢ َﻣ ْﺴ وﻝ ﷲِ ﷺ ﻝ ِ
اﻟﻌﺎص َرﻀ َﻲ ﷲُ َﻋ ْﻨ ُﻬ َﻤﺎ أَ ﱠن َرُﺴ َ َﻋن َﻋ ْﺒد ﷲ ﺒن َﻋ ْﻤرو ﺒن َ
ِ ِ
ﺖ َزو ِﺟﻬﺎ ِ ِ ِ ِ ِِ ِ ِِ ِ ِِ
وﻫﻲ
ﻫﻲ ول َﻋﻦ َرﻋﻴﱠﺘِﻪ ،واﳌَﺮأَةُ َراﻋﻋﻋﻴﻴَﺔٌ ﰲ ﺑَـ ْـﻴﻴ ِ ْ َ
وﻣ ْﺴ ُﺆ ٌ ٌ
وﻣﺴﺆول ﻋﻦ َرﻋﻴﱠﺘﻪ ،واﻟ ﱠﺮ ُﺟ ُﻞ ر ٍاع ﰲ أَ ْﻫﻠﻪ َ ﺎم ر ٍاع
اﻹﻣ ُﻋﻦ َرﻋﻴﱠﺘﻪَ ،
en
اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻨﻲ
m
ﻼة ﺻﺪﻗَﺔٌ وُﳝِﻴ ُ ﺼ ِ ﺻ َﺪﻗَﺔٌ وُﻛ ﱡﻞ ُﺧﻄْﻮ ٍ
ﺻ َﺪﻗﺔٌ] Xرواﻩ اﻟﺒﺨﺎر[ ﻂ اﻷذَى ﻋ ِﻦ اﻟﻄﱠﺮ ِﻳﻖ َ ﻄﻮﻫﺎ إِ َﱃ اﻟ ﱠﻮﻫ
ْﻮة َﳜْﻄُﻮ َ َ َ َ
ُﺴﻼﻤﻰ
co
ُﺘﻤ :FﺘُزGﻞ وﺘُﻌد. اﻟﻤﻔﺎﺼﻞ.
ﻼﻤﻰ :ﻋظﺎم اﻟﻤﻔﺎﺼ
اﻟﻤطﻠوب:
طﻠوب:
اﻟﺤدﻴث. ﺤﺎﺒﻲ راو'
او' اﻟﺤدﻴث ﺼﺤﺎﺒﻲ
اﻟﺼ ِّ (1ر
ﻋرف ّ
n.
اﻟﻘم اﻟﻘ آرآﻨﺔ.
ﻌض اﻟﻘ
ﺤدﻴث ﺘﺄﻛﻴد ﻟﻟﻌض
(2ﻓﻲ اﻟﺤدﻴث
ﻔﻬﻤﺎ ِوﻓ Dﻤﺎ درﺴت.
ﺼﻨﻔﻔﻬﻤ
اﺴﺘﺨرج ﻗﻤﺘﻴن ﺜم ﺼّ ر أ.
ﻴﻨﺎ أﺜرﻫﺎ ﻋ
ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺠﺘﻤﻊ. ﻤﺒﻴﻨﺎ
ﻤﺎ ﻴّ
ﺨﻴر وطر DGﻟﻛﺴب اﻷﺠ
اﻷﺠر واﻟﺜواب ﻓﻲ ﺤﺎة اﻹﻨﺴﺎن وﻌد ﻤوﺘﻪ.
ﻤﺴﺘﻤ ار ﻌد ﻤوت ﺼﺎﺤﺒﻬﺎ؟ وﻤﺎ ﻤﻔﻬوﻤﻬﺎ؟
ﻨﻔﻌﻬﺎ ﻤﺴ
ﻨﻔﻌﻬﻬﺎ
ﻤﻨﻬﻬﻤﺎ
دة ﻬ
ب اﻟﺨﻴر
tio
ب .ر
اﺸرح واﺤدة
(3اﻟﺼدﻗﺔ ﺎب ﻤن أﺒواب
اﻟﺘﻲ ﻴﻘﻰ ُ اﻟﺼدﻗﺔ ﻲ
ﺔ أ .ﻤﺎ ﻫﻲ
ca
ب .ﻴﻒ ﺘر ﻤﺴﺎﻫﻤﺔ ﻫذﻩ اﻟﺼدﻗﺔ ﻓﻲ ﻋﻼج ظﺎﻫرة اﻟطﺎﻟﺔ و ّ
اﻟﺘﺴوﻝ ؟
اﻟﻤﺴﻠﻤﻴن ﻐﻴرﻫم.
ﺤد أﺴس ﻋﻼﻗﺔ اﻟﻤﺴأن ﻓﻲ اﻟﺤدﻴث إﺸﺎرة إﻟﻰ أﺤد (4ﻗﺎﻝ ﻟك زﻤﻴﻠك ّ
وﻀﺢ. أ .ﻫﻞ ﺘواﻓﻘﻪ اﻟرأ'؟ ّ
du
ِ ِ
وﻗﺎت ﻤﻌﻠوﻤﺔ.
ﻲ أوﻗﺎتﻔرﻗﺎ ﻋﻠﻰ أﺠزاء ،ﻓﻲ ب .اﺸﺘر ﺸﺨص ﺴﻠﻌﺔ ﻋﻠﻰ أن ُ ّ
ﺴدد ﺜﻤﻨﻬﺎ ُﻤ ﱠ
ﺠ .ﺎع ﺸﺨص ﺴﱠﺎرة ﻵﺨر ﺄﻛﺜر ﻤن ﺜﻤﻨﻬﺎ اﻟﻤﻌﻠوم اﻟذ' اﺸﺘراﻫﺎ ﻪ.
en
اﻟﻔ ْور'.
ﺴﺎرﺘﻴن ﻗدﻤﺘﻴن ﻤﻊ اﻟﺘّﺴﻠم َ ﺴﺎرة ﺠدﻴدة ّ
د .ﺘﺎدﻝ اﺜﻨﺎن ّ
َ (1ﺤ ِّدد اﻟﻤﻌﺎﻤﻠﺔ اّﻟﺘﻲ ﺘراﻫﺎ ﺨﺎطﺌﺔ ،ﺜم ِّ
ﺼو=ﻬﺎ. ّ ُ
َ (2ﺴ ِّم ﻫذﻩ اﻟﻤﻌﺎﻤﻼت.
(3ﻤﺎ اﻟﺤﻤﺔ ﻤن ﻤﺸروﻋﺔ اﻟﺒﻴوع؟
اﻟﻌﻼﻤﺔ
ﻋﺎﺼ اﻹﺠﺎﺔ )اﻟﻀع اﻷوﻝ(
اﻟع ﻤأة
اﻷوﻝ 12) :ﻨﻘﺔ(
اﻟء ّ
اﻷوﻝ:
اب ﻋﻠﻰ ااﻟاﻝ ّ
اﻟ
m
0.5 اﻟ¦£¤¥ﺔ.
ّ اﻟ¡¢ﺔ
ّ أأ ــ ﻨع ﻫﻩ اﻟ ّ
اﻟkﺔ:
01.5 01 ﻤﻔﻬﻤﻬﺎ :ﻫﻲ اﻟ¡ﺎﻟﺔ اﻟ©ﻲ
¨ن ﻓ£ﻬﺎ اﻹﻨ¥ﺎن ﺴ¨§ﺎ ﺴﻠ¤£ﺎ ﻓﻲ ﺒªﻨﻪ؛ ُﻤﻌﺎﻓﻰ ﺨﺎﻟ£ﺎ ﻤ¬
ب ـ ﻤﻔﻬﻤ
co
ﻠﻞ. ﻷﻤاض و ِ
اﻟﻌﻠﻞ.
اﻟﻌﻠ اﻷﻤ
ﻤﻼﺤﺔﺔ:
n.
³ﺔ ﻟـ¤ﺎ ¤²ﻞ :اﻟﻌﺎﻓ£ﺔ ﻓﻲ اﻟ®ªن /واﻟ°ﻠ¨ ﻤ¬ اﻟ¤ض. ¡£¡¢ﺔ اﻷﺨ اﻟّ ©¤
اﻟ³¤¤¯©¤ﺔ اﻟ¡£¡¢ﺔ
ﺘُﻘ®ﻞ اﻹﺠﺎﺎت ّ
ﺎﻨﻲ:
اﻟاﻝ اﻟﻟ ّﺎﺎﻨﻲ
اﻟاب ﻋﻠﻰ ّ
tio ﻤkﻞ اﻻﺴﻻﻝ
ﻤkﻞ اﻻﺴﻻﻝ:
وﺘkﻴ ّ
-1اﺴاج اﻟﺎﻫ kﻴ
اﻟﻬ
2 x1 ¸ِّ®ً£ﺎ(( ﺼ ِﻌ ًª£ا َ ـ ))َﻓ©ََ £ﱠ¨¤ُ ¤ا َ اﻟ©.µµ¤¤£
ـ اﻹﻋﻔﺎء ﻤ¬ ﻌ´ اﻟﻔوض :ﺒ©²ﻊ اﻟ©¤ّ £
ca
ﺤ©ﱠ ٰﻰ ﺘَ ْﻐ©َ ُِ¥ﻠ¨ا((
)ﺤ
ـ )) َ اﻻﻏ©¥ﺎﻝ.
¶ﻬﺎرة و ﻏ©¥ﺎﻝ.
ـ اﻟ¨ﻗﺎﺔ ﻤ¬ اﻷﻤاض :ﺒ©²ﻊ اﻟ ّ
2 x1 اﻟَ ¢ﻼ َة َوأأﻨَﻨ©ُ ُْ µﺴ َ
َﺎر ٰ((
ـ )) َﻻ ﺘَْﺘﻘﻘ َُ¨.ا ﱠ أو :ﺘ¡ µاﻟ.¤°
04
du
ﻟ¦£¤¥ﺔ؛ ﻫ¤ﺎ:
ﺎﻟ¡¢ﺔ اﻟ¦£¤¥ﺔﺔ
ّ ¶ .1ﺎﻟ ºاﻟ©¤ﻌّﻠ µﺒ¾½ ﻤ¼ﻬ¬ ﻓﻘ /ﻤ¬ ﻤ¼ﺎﻫ اﻟﻌ³ﺎﺔ
اﻟ£¡¢ﺔ(
ّ )*اﻹﻋﻔﺎء * /اﻟ¨ﻗﺎﺔ أو ﺘ¶® '£أﺴ· اﻟﻋﺎﺔ
cy
اﻟª©¥¤ﻝ ﺒﻬﺎ(
ّ ﻨ Àاﻵﺔ
.2ﺘُ¡¾ف ﻨ¢ﻒ اﻟﻌﻼﻤﺔ ﻋ¬ اﻟ¶°ﺄ ﻓﻲ ّ
اﻟاﻝ اﻟ ّﺎﻟ:
اﻟاب ﻋﻠﻰ ّ
en
0.5
0.5 أ ـ ﺒﺎن اﻵﻓﺔ :ﺸب اﻟ) ¤°اﻹﺴ
ﺎر(
02.5 0.5 ـ ﺤﻬﺎ اﻟﻋﻲ :اﻟ©ّ¡.µ
0.5 ب ـ ﻨﻌµ؛ ﻫ³ﺎك ﻋﻼﻗﺔ ﺒ ¬£ﺸب اﻟ ¤°واﻟﻌﻘﻞ.
01 ﻐ º£اﻟﻌﻘﻞ ﻓ£ﻪ ﺤﻔ 5ﻟﻠﻌﻘﻞ ﻤ¬ ﺠﺎﻨº
و½ﻞ ﻤﺎ ُ ّ
ﻷن ﺘ¡ µاﻟﻠﻪ ﺘﻌﺎﻟﻰ ﻟﻠ
¥¤ات ّ
.اﻟﻀﺢّ :
اﻟﻌªم.
اﻟ©¤ﺸﺢ
ّ ﺘﺎﻤﺎ وﻟ µﻴ¾½
-ﻤﻼﺤﺔ :ﺘﻌ¶ﻰ اﻟﻌﻼﻤﺔ ½ﺎﻤﻠﺔ ) (01.5إذا ½ﺎن اﻟ©¨ﻀ£ﺢ ﺼ¡¡£ﺎ ً
ﺼﻔkﺔ 1ﻤ4 l
اﻹﺟﺎﺑﺔ اﻟﻨﻤﻮذﺟﻴﺔ ﻟﻤﻮﺿﻮع اﺧﺘﺒﺎر ﻣﺎدة :اﻟﻌﻠﻮم اﻻﺳﻼﻣﻴﺔ /اﻟﺸﻌﺒﺔ :ﻛﻞ اﻟﺸﻌﺐ /ﺑﻜﺎﻟﻮرﻳﺎ2018 :
ﻟﻔ 5ﻨﻌ.µ
اﻟا#ﻊ:
اﻟاﻝ ّ
اﻟاب ﻋﻠﻰ ّ
أ -ﺘ¡ªﻴ ªأﺤ ªاﻷﺴﺎﻟ º£وﺸﺤﻪ.
اﻟح اﻟkﻴ اﻷﺴﻠب
m
اﻟﻌ®ﺎدة اﺴ©¦ﺎﺔ ﻷﻤ اﻟﻠﻪ ﺘﻌﺎﻟﻰ. اﻟ¢ﻼة
ّ اﻟﻌ®ﺎدة
ـ اﻟﻌ®ﺎ
¶ﺎﻋﺔ ﻟ µﺘ²ﻐﻠﻪ ﻨﻔ¥ﻪ ﺎﻟ¤ﻌ£¢ﺔ.
ﻤ¬ اﺸ©ﻐﻞ ﺎﻟ ّ
co
¶ﺎﻋﺎت و³ﻘ Àﺎﻟ¤ﻌﺎﺼﻲ.
اﻹ¤ﺎن ﻴ ªÂﺎﻟ ّ
2×01 اﻟﻼة
إن ّﻟﻠﻌ®ﺎدة أﺜ ﻋﻠﻰ ﺴﻠ¨ك اﻹﻨ¥ﺎن ) ّ
02 ﺘﻬﻰ ﻋ lاﻟﻔkﺎء واﻟ(
n.
ﻗ¨ة ﻋﺎﺼ¤ﺔ ﻤ¬ اﻟﱠªﻨﺎﺎ.
اﻹ¤ﺎن ّ ﺘﻌﺎﻟﻰ:
ﻗ¨ﻟﻪ ﻌﺎﻟﻰ ـ اﻹ¤ﺎن
¤ﺎن
ِ
اﻹ¤ﺎن ﺎﻟﻠﻪ ﻌّﻠ µاﻟäﻤ¬ اﻟ¨°ف واﻟ¡£ﺎء ﻤ¬ اﻟﻠﻪ،
اﻹ¤ﺎ ))َ%ﺎ أَﱡﻴ َﻬﺎ اﱠﻟاﻟ َ
ﻴl
tio
ﻴªﻓﻌﻪ إﻟﻰ اﻻﺒ©ﻌﺎد ﻋ¬ اﻟ¤ﻌﺎﺼﻲ.
ﻴ¨ﻟﻟِ¸ ªﺎﻗﺔ إ¦ﺎﺒ£ﺔ ﻟﻬﺎ أﺜﻫﺎ ﻓﻲ
ﻟﻠﻔد.
ﻴªﻓﻌ
ﻤ¤¤ﺎﺎ ﻴª
ﺎﻟﻠﻪ ﻴ¨ّ
اﻹ¦ﺎﺒﻲ ﻟﻠﻔ
ﻤّ
اﻹ¤ﺎن ﺎﻟﻠ
ﻠ¨ك اﻹ
¥ﻠ¨ك
ﻹ¤ﺎن
اﻟ¥
¥
آﻤُا((...
َ
ّ
ca
ﻤﻼﺤﺎت:
اﻹ¤ﺎن .ﻤÄﺎﻝ) :ﺘك ﺸب
¢ﻼة أو اﻹ¤ﺎن
¢ﻼةاﻟ¢
ﻟﻌ®ﺎدة أوو ّ
ﺘ©¯ ¬¤ﻤﻌ³ﻰ اﻟﻌ®ﺎدة
ّ .1ﺘﻘ®ﻞ ½ﻞ إﺠﺎﺔ ﺼ¡¡£ﺔ
ﺘﻘﻲ ﻤ¬ اﻟ¨ﻗ¨ع ﻓﻲ اﻟ¦¤ﺔ.
اﻟ ¤°اﻤ©Äﺎﻻ و¸ﺎﻋﺔ ﻷﻤ اﻟﻠﻪ ﺘﻌﺎﻟﻰ( ﻌ©® ﻋ®ﺎدة ﻘﻲ
du
اﻟ²ح.
¬
¤ .2اﻻﻛ©ﻔﺎء ﺒ¾½ اﻷﺴﻠ¨ب و ّ
اﻟ²ح ﺒ¾½ ﻓÅة واﺤªة ﺼ¡¡£ﺔ.
©
.3ﻔﻰ ﻓﻲ ّ
-e
¨ ¬£.ﺎ.
ﻤﻌﺎ. ﺤªد اﻷﺴﻠ¨¬£.
ﻴ© µﺘ£¡¢ﺢ إﻻّ( اﻹﺠﺎﺔ اﻷوﻟﻰ ﻟﻠ©¤ﻌّﻠ µإذا ّ
ﺘ¡¢ﺢ )ﻻ ّ
ّ .4
اﻟاﻝ اﻟﺎﻤ:
اﻟاب ﻋﻠﻰ ّ
اﻟﻋﺎن ﻫﺎ:
/ 1اﻟ ُkﺎن ّ
cy
02 2x0.5
0 -وﺠ¨ب اﻟﻐ¥ﻞ ﻤ¬ اﻟ¦³ﺎﺔ.
-ﺠ¨از اﻟ©َ £ﱡ µ¤ﻋ ª³ﻋªم اﻟ¤ﺎء.
اﻟ¥ﻔ.
اﻟ© µ¤£ﺤﺎﻝ اﻟ¤ض أو ّ
-ﻤ²وﻋ£ﺔ )ﺠ¨از /إﺎﺤﺔ( ّ
ﻠ¢ﻼة.
اﻟ©¶ﻬ ﻟ ّ
ّ -وﺠ¨ب
¶ﺎﻫ.
ﺎﻟ¢ﻌ ª£اﻟ ّ
اﻟ©ّ µ¤£
-وﺠ¨ب ّ
اﻟ©.µ¤£
-وﺠ¨ب ﻤ¥ﺢ اﻟ¨ﺠﻪ واﻟª£ﻴ¬ ﻓﻲ ّ
ﺼﻔkﺔ 2ﻤ4 l
اﻹﺟﺎﺑﺔ اﻟﻨﻤﻮذﺟﻴﺔ ﻟﻤﻮﺿﻮع اﺧﺘﺒﺎر ﻣﺎدة :اﻟﻌﻠﻮم اﻻﺳﻼﻣﻴﺔ /اﻟﺸﻌﺒﺔ :ﻛﻞ اﻟﺸﻌﺐ /ﺑﻜﺎﻟﻮرﻳﺎ2018 :
اﻟ³ﻬﻲ ﻋ¬:
½ﻞ ﺠ¤ﻠﺔ ﻤ®©ªأة ﺒـ :اﻷﻤ ﺒـ / :أو ّ
ﻤﻼﺤﺔ :ﻌ©® ُﺤ¤Åﺎ ﺸﻋ£ﺎ ﺼ¡¡£ﺎ ﱡ
/2اﻟﻔﺎﺌﺘﺎن ﻫﺎ:
اﻟ©.µ¤£
ﺒ£ﺎن ½£ﻔ£ﺔ ّ
اﻟ© £¥£ﻤ¬ ِﺴ¤ﺎت اﻹﺴﻼم.
اﻟ©£
اﻟﻠﻪ ﺘﻌﺎﻟﻰ ﻋ®ﺎدﻩ اﻟäﻤِ ¬£³
m
ﺎﻟ¶°ﺎب. ﺨ Àاﻟﻠ
ّ
ﺎﻟ¡¢ﺔ اﻟ¦£¤¥ﺔ.
ّ اﻫ©¤ﺎم اﻹ
اﻹﺴﻼم
2x0.5 اﻟ²ﻋ£ﺔ. اﻟ ¥
ﻔ ﻤ¬ أﺴ®ﺎب اﻟ©ّ°ﻔ£ﻒ ﻓﻲ اﻟ©Åﺎﻟ£ﻒ ّ اﻟ¤ض و ّ¥
co
ﻌ©® ﻫ¾ﻩ اﻵﺔ ﻤﺤﻠﺔ ﻤ¬ ﻤاﺤﻞ ﺘ¡ µاﻟ.¤°
ﺘﻌ©®
ﻔ¨ ،اﻟﻐﻔ¨ر.
اﻟﻌﻔ ﱡ¨
ﺴ¤ﺎء اﻟﻠﻪ ﺘﻌﺎﻟﻰ :اﻟﻌُ
ﻤ¬ أﺴ¤ﺎء
n.
ﻌ®ﺎدﻩ.
ﻟﻠﻪ ﺘﻌﺎﻟﻰ ®ﺎدﻩ. ِ
ﺤ¤ﺔ اﻟﻠﻪ
رﺤ¤ﺔ ِﺴﻌﺔ
ﻤﻼﺤﺎت:
اﻟ©¤ﺸﺢ.
ّ
(-
ﺎﻨﻲ 08) :ﻘﺎ-
ﻨﻘﺎ- اﻟء اﻟﻟ ّﺎﻨﻲ:
اﻷوﻝ:
اﻟاب ّ
ﺘ®ﻌﺎﺘﻬﺎ.
ﺘ¡¤ﻞ ®ﻌﺎﺘﻬﺎ.
أ /ﻤﻌﺎﻫﺎ :ﻫﻲ ﻗ£ﺎم اﻹﻨ¥ﺎن ﺎﻟ¤ﻬﺎم اﻟّ
¤ﻠﻒ ﺒﻬﺎ و ّ
-e
ﻟﻘ£ﺎﻤﺔ ﻋ¬ ½½ﻞ
ﻝ ﻴ¨م اﻟﻘ£ﺎﻤﺔ
ﻫﻲ أداء اﻟ¨اﺠ®ﺎت ﻋﻠﻰ أﻛ¤ﻞ وﺠﻪ ﻤ¬ ﻤ¶³ﻠ' ﻘ ¬£اﻹﻨ¥ﺎن ّأﻨﻪ ﺴ¥£ﺄﻝ
1
01 ﻌﺎت أﻋ¤ﺎﻟﻪ ..ﻗﺎﻝ
ﻟ©¡¤ﻞ ﺘ®ﻌﺎت
ﻤ¤ﺎ ¦ﻌﻠﻪ ﻤﻠ©Âﻤﺎ ﻘ¨اﻨ ¬£اﻟ¤©¦¤ﻊ وﻨ¼¤ﻪ وﻤ©¥ﻌªا ّ ﺼﻐ£ة و½®£ة؛ ّ
اع َوُ½ﱡﻠ َُ µْ Åﻤ ْÃ¥وﻝ َﻋ ْ¬ َرِﻋِ£ﱠ© ِﻪ"] .رواﻩ اﻟ®°ﺎر' وﻤ¥ﻠ(([µ
ﺼﻠﻰ اﻟﻠﻪ ﻋﻠ£ﻪ وﺴﻠُّ " :µﻛﱡﻠ َُ µْ Åر ٍ
cy
ﻤﻼﺤﺔ:
ﻼﺤ
ﻘ®ﻞ ½ﻞ إﺠﺎﺔ ﺼ¡¡£ﺔ. .1ﺘُﻘ®
m
اﻷﺜ ﺒ¾½ ﻓÅة واﺤªة ﺼ¡¡£ﺔ.
©Åﻔﻰ ﻓﻲ اﻷ
©Åُ . 2ﻔﻰ
اب اﻟﺎﻨﻲ:
اﻟ
co
اﻟ¢ﻼح( ¢ف اﻟ ¼³ﻋ¬
)اﻟ¦ªارة – ّ
ﺴﺎس اﻟ %ﻘم ﻋﻠﻪ اﻟ :3kﻫ¨ اﻟÅﻔﺎءة َ
أ /اﻷﺴﺎس
01
اﻷﻗªﻤ£ﺔ.
ﻤ£ﺔ.
ورب اﻟﻌﻞ:
اﻟﻌﺎﻤﻞ و ّ
ب /أﺜﻩ ﻋﻠﻰ ﻟﻌﺎﻤﻞ
n.
رب اﻟﻌ¤ﻞ.
½®£ة ﺒ³£ﻪ وّ ¬£. وﺠ¨د ﺜﻘﺔ ½®
اﻟﻌﺎﻤﻞ - :وﺠ¨
-أﺜﻩ ﻋﻠﻰ ﻌﺎﻤﻞ
01
-ﻴÂداد رﻀﺎ وﺘﻔﺎﻨ£ﻨ£ﺎ£ﺎﺎً ﻓﻲ اﻟﻌ¤ﻞ.
03
اﻟﻌ¤ﺎﻝ.
tio اﻟ©©ّﻗ£ﺔ وزﺎدة اﻷﺠ.
اﻟﺤ¤ﺔ ﺒﻬ.µاﻟﻓ' و ّ
ّ -
-اﻟﻌªﻝ ﺒ ¬£اﻷﺒ³ﺎء.
اﻟ³ﻔﻘﺔ وﺘﻠ®£ﺔ ﺤﺎﺠ£ﺎﺘﻬ.µ
ّ -
en
اﻟﻌﻼﻤﺔ
ﻋﺎﺼ اﻹﺠﺎ#ﺔ )اﻟﻀع اﻟﺎﻨﻲ(
اﻟع ﻤأة
اﻟء اﻷوﻝ 12) :ﻨﻘﺔ(
اﻷوﻝ:
اﻟاﻝ ّ
ﻋﻠﻰ ّ
اب ﻋﻠﻰاﻟ
m
kﺎﺒﻲ راو اﻟkﻴ:
kﺎﺒﻲ
#ﺎﻟ
اﻟﻌ# £6ﺎﻟ ّ
اﻟªوﺴﻲ.
ﺤ ¬¤ﺒ¬ ﺼّ ° اﻟﺤ
ﺤاﻟ
ﻋ®ّ ª ﺴﻪ وﻨ¤ﻪ :ﻋ®
اﺴﻪ
01 2x0.5
co
ﻟﻠ®³ﻲ ﷺ
ﺸªة ﻤﻼزﻤ©ﻪ ّ
¡ﺎﺔ روااﺔ ﻟﻠ¡ªﻴ 5374) ÉﺤªﻴÄﺎ( ـ ـ ـ ـ ّ
¡¢ﺎﺔاﻟ¢
¢ ﻤﺎﻗ¤ﻪ :ـ ـ أﻛّ Ä
:
ﻓﺎﺘﻪ :ﺘ¨ﻓﻲ ﺴ³ﺔ 57ه )ﺘُْﻘَ®ﻞ 58ه( ودﻓ¬ ﺎﻟ®ﻘ£ﻊ ـ ـ رﻀﻲ اﻟﻠﻪ ﻋ³ﻪ ـ ـ
ﺦ وﻓﺎﺘﻪ:ﺘﺎر6ﺦ
ﻤﻌﻠ¨ﻤ© ¬£ﺼ¡ ¬£©¡£ﻓﻘ./
ﻤﻌﻠ¨ﻤ©£
©Åﻔﻰ ﺒ¾½ ﻤﻌ
ﻤﻼﺤﺔ©Åُ :ﻔﻰ
ﺔ -
n.
اﻟﺎﺎﻨﻲ:
اﻟاﻝ اﻟ ّ
ﻟ
اﻟاب ﻋﻠﻰ ّ
ﻔﻬ¤ﺎ:
££³¢ﻔﻬ¤ﺎ
ﻘ ¬£©¤£وﺘﺘ³³¢
اﺴ©°ج ﻟاﻟ ¬ ا ﺃ-
2x0.5
2x0.5
tio اﻟ ّﻒ
ﻓدﺔ
ﻓ
اﺠ©¤ﺎﻋ£ﺔ
اﺠ©¤ﺎﻋ
-
-
اﻟﻘﺔ
ﻟﻘﺔ
اﻹﺤ¥ﺎن
اﻟ©ّﻌﺎون
-
-
ca
اﺠ©¤ﺎﻋ£ﺔ
ﺠ©¤ﺎﻋ - اﻟ©Åﺎﻓﻞ اﻻﺠ©¤ﺎﻋﻲ -
ﺴ£ﺔ
ﺴ£ﺎﺴ£ﺔ - اﻟﻌªﻝ -
)اﻟ¤ﻔﻬ¨م -اﻷﺜ(
اﻟ©¤ﺸﺢ ¤ﻔﻬ¨م
ّ ﺏ -ﺸح اﻟﻘ¤£ﺔ و£.ﺎن أﺜﻫﺎ :ﻴ¾½
1
du
ﻤ¶ﻠ¨ب ²ﻘ£ﻪ؛
اﻹﺤ¥ﺎن ﻓﻲ اﻹﺴﻼم ﻤ¶
ن -ﺸح ﻗﺔ اﻹﺤﺎن :ﻫ¨ ﺒ¾ﻝ اﻟ³¤ﻔﻌﺔ ﻟﻠ°¤ﻠ¨ﻗﺎت .و
ªﻗﺎت.
ª¢ﻗﺎت
½ﺎﻟ¢
£اﻟ¨اﺠّ º
ﻫﻞ ،وﻏ£
اﻟ¤ﺎد' :ﻤ©Ä¤ﻼ ﻓﻲ اﻹﻨﻔﺎق اﻟ¨اﺠ½ ºﺎﻟ½Âﺎة وﻨﻔﻘﺔ اﻷﻫﻞ
-ﺸح ﻗﺔ اﻟﻌﺎون :ﻫ¨ اﻟ©Åﺎﻤﻞ واﻻﺘّ¡ﺎد ﻟ©¡ﻘ '£اﻷﻫªاف واﻟﻐﺎﺎت اﻟ½©²¤ﺔ؛ ﻋ¤ﻼ ﻘ¨ﻟﻪ
ِ
ان ۚ َوا ﱠﺘُﻘا اﻟﱠﻠ َﻪ ۖ ِإ ﱠن اﻟﱠﻠ َﻪ َﺸ ُ
ﻴ ﺘﻌﺎﻟﻰَ ) :وَﺘ َﻌ َﺎوُﻨا َﻋَﻠﻰ اْﻟ َِ ِّ¤واﻟ ﱠ ْﻘ َ ٰ ۖ َوَﻻ َﺘ َﻌ َﺎوُﻨا َﻋَﻠﻰ ِْ
اﻹ ْﺜ¡ِ َواْﻟ ُﻌ ْ َو ِ
ﺎب( ]اﻟ¤ﺎﺌªة [02 / اْﻟ ِﻌَﻘ ِ
-ﺒﺎن أﺜ اﻟﻌﺎون ﻋﻠﻰ اﻟﻊ:
ازدﻫﺎر ورﻗﻲ اﻟ¤©¦¤ﻊ /ﺘ¤ﺎﺴ Èواﺴ©ﻘار اﻟ¤©¦¤ﻊ /ﻨ ²اﻟ £°واﻟ³¤ﻔﻌﺔ ﺒ ¬£اﻟ³ﺎس /
-ﺸح ﻗﺔ اﻟﺎﻓﻞ اﻻﺠﺎﻋﻲ :ﻫ¨ اﻻﺸ©اك ﻓﻲ اﻟ¡ﻔﺎ Aﻋﻠﻰ اﻟ¢¤ﺎﻟﺢ اﻟﻌﺎﻤﺔ واﻟ°ﺎﺼﺔ،
واﻟ©¯ﺎﻤ¬ واﻟ©ﺂزر ﺒ ¬£أﻓاد اﻟ¤©¦¤ﻊ اﻟ¨اﺤª؛ ﻋ¤ﻼ ﻘ¨ﻝ اﻟ®³ﻲ ﺼﻠﻰ اﻟﻠﻪ ﻋﻠ£ﻪ وﺴﻠ" :µاْﻟ ُ ْ ِﻤ ُl
ﻟِْﻠ ْ ِﻤ ِ َ lﺎْﻟُِ َْ¤
ﺎن َُ %ﱡ َْ #ﻌ ُ
§ ُﻪ َْ #ﻌ ً§ﺎ" )ﻤ©ﻔ' ﻋﻠ£ﻪ( ُ
-ﺒﺎن أﺜ اﻟﺎﻓﻞ اﻻﺠﺎﻋﻲ ﻋﻠﻰ اﻟﻊ:
m
اﻻﺠ©¤ﺎﻋ£ﺔ /ﺤﻔ 5اﻟ¼³ﺎم اﻟﻌﺎم /ﺘ¤ﺎﺴ Èواﺴ©ﻘار اﻟ¤©¦¤ﻊ /ﻨ ²ﻗ µ£اﻟ®¾ﻝ واﻟﻌ¶ﺎء
اﻟواا /اﻻﺠ
ﺘﻌّ ÂÂ
ﺤ' ﺤّﻘﻪ ،دون ﻤ¡ﺎﺎة ﻷﺤª؛ ﻋ¤ﻼ ﻘ¨ﻟﻪ ﺘﻌﺎﻟﻰ: ِ
½ﻞ ذ' ٍّ ﻌﻝ :ﻫ¨ إﻋ¶ﺎء ّ ﻗﺔ اﻟﻟﻟﻌ -ﺸح ﻗ
co
ﺂن َﻗ ْ ٍم َﻋَﻠ ٰﻰ أﱠَﻻ َﺘ ْﻌ ُِﻟا ۚ ِ ِ اﻤ ِﱠ ِ ِ ِ
اء ِ#ﺎْﻟﻘ ْ; ۖ َوَﻻ ََِ ْ %ﻤﱠ ُ ْ¡ َﺸَ ُ
lﻟﻠﻪ ُﺸ َﻬ َ َ ﻨا َﻗ ﱠا َ آﻤُا ُُ ﻨ ﻴَ l )َ%ﺎ أَﱡﻴ َﻬﺎ اﱠﻟاﻟ َ
ِ
اﻋُﻟا ُﻫ َ أَ ْﻗَ ُب ﻟِﻠ ﱠ ْﻘ َ ٰ ۖ َوا ﱠﺘُﻘا اﻟﱠﻠ َ
اﻟﻠﻪﻪ ۚ ِإ ﱠن اﻟﱠﻠ َﻪ َﺨ َِ #ِ ٌ ¤ﺎ َﺘ ْﻌ َُﻠ َن( ]اﻟ¤ﺎﺌªة [08 / ْ
-ﺒﺎن أﺜ اﻟﻌﻝ ﻋﻠﻰ اﻟﻊ:
n.
ﺴ©ﻘار ﻓﻲ اﻟ¤©¦¤ﻊ /ﻨ ²اﻟ £°واﻟ³¤ﻔﻌﺔ.
ﻻﺴ©
ﺘ¡ﻘ '£اﻷﻤ¬ واﻻ ﺤﻔ 5اﻟ¡ﻘ¨ق واﻟ©¤¤ﻠ
ﻠÅﺎت /ﻘ'£
©¤ﻠÅﺎت
ﻟﻠﻘ¤£ﺔ.
إﺠ¤ﺎﻟﻲ ﻤ ¢©°ﻟﻠﻘ¤£ﺔ
ٍ²ح ﺠ¤ﺎﻟﻲ
©Å.ﻔﻰ ²
-ﻤﻼﺤﺔُ 1 :
io ﺼ¡¡£ﺔ.
ﺼ¡¡£ﺔ
ﺒ¾½ ﻓÅة واﺤªة ﺼ¡
اﻷﺜ ¾½
ﻻﺴ©ªﻻﻝ.
©
.2ﻔﻰ ﻓﻲ ﻷﺜ
ﺸﺢ ﻏ £ﻤ¶ﺎَﻟ ºﺎﻻﺴ©ªﻻﻝ
3ـ اﻟّ ©¤
at
اﻟاﻝ اﻟﺎﻟ:
اﻟاب ﻋﻠﻰ ّ
0.5 اﻟª¢ﻗﺔ اﻟ¦ﺎرﺔ.
¤©¥ﻌ ªﻤ¨ت ﺼﺎﺤ®ﻬﺎ :اﻟ¨ﻗﻒ – ّ ﻨﻔﻌﻬﺎ ُﻤ §ا
اﻟª¢ﻗﺔ اﻟ©ﻲ ﻴ®ﻘﻰ ُ
أّ -
uc
اﻟ³¤ﻔﻌﺔ.
اﻟ©¨¥ﻝ:
ب -ﻤ¥ﺎﻫ¤ﺔ اﻟ¨ﻗﻒ ﻓﻲ ﻋﻼج Îﺎﻫة اﻟ®¶ﺎﻟﺔ و ّ
-إ¦ﺎد ﻓص ﻋ¤ﻞ.
-
2x0.5
5
)اﻟ©¨¥ﻝ(. اﻟ©¡¤ﺎﺠ¤ ¬£ﺎ ³¤ﻌﻬ µﻤ¬ اﻟÃ¥اﻝ
ﺴ ªﺤﺎﺠﺔ ُّ -
cy
ّ
-ﺘ¨¤ﻞ ﻤ²ﺎرﻊ ﻤ©°ﻠﻔﺔ.
ﻤ¢ﻐة ﻷﺼ¡ﺎب اﻟÅﻔﺎءات.ّ ﻤÃﺴ¥ﺎت
-إﻨ²ﺎء ّ
اﻟ¡£¡¢ﺔ.
-ﻤﻼﺤﺔ 1 :ـ ﺘُﻘ®ﻞ اﻹﺠﺎﺎت ّ
en
اﻟاﻝ اﻟا#ﻊ:
اﻟاب ﻋﻠﻰ ّ
0.5 أ -ﻨﻌ ،µأواﻓﻘﻪ اﻟأ'.
03 1 اﻟﺠﻞ( إﺸﺎرة إﻟﻰ اﻟ©ﻌﺎون ،وﻫ¨
و6ﻌّ l
ﻷن ﻓﻲ ﻗ¨ﻟﻪ ﺼﻠﻰ اﻟﻠﻪ ﻋﻠ£ﻪ وﺴﻠُّ ) :µ
-اﻟ ّﻀﺢّ :
m
-ﻤﻼﺤﺔ :ﺘُﻘ®ﻞ اﻟوا /اﻻﺠ©¤ﺎﻋ£ﺔ ½ﺄﺴﺎس أﺸﺎر إﻟ£ﻪ اﻟ¡ªﻴ.É
ﺤ Éﻋﻠﻰ ﺒ¾ﻝ اﻟ £°ﻟﻠﻐ £ﻤ¬ ﺎب
ﻷن اﻟ®³ﻲ ﺼّﻠﻰ اﻟﻠﻪ ﻋﻠ£ﻪ وﺴّﻠّ µ
ﻀﺢّ :
اﻟﻀﺢ
اﻟ ّ
co
أﺴ· ﻋﻼﻗﺔ اﻟ¥¤ﻠ ¬£¤ﻐ£ﻫ.µ اﻹﻨ¥ﺎﻨ£ﺔ اﻟ©ﻲ ﻫﻫﻲ ﻤ¬ ّ
اﻟوا /اﻻﺠ©¤ﺎﻋ£ﺔ ،وﻫﻲ ﻤ¬ ُ
ﻌﺎ½ ،Ïﺄﺴﺎس أﺸﺎر إﻟ£ﻪ اﻟ¡ªﻴ.É
ﻘ®ﻞ اﻟ©ّ©ﻌﺎÏ
ﻼﺤﺔُ :ﻘ®ﻞ
-ﻤﻼﺤﺔ
اﻟ³ﺎس ﺠ£¤ﻌﺎ اﻟ¾' ﻫ¨
اﻟ¶®£ﺔ ﻤﻊ ّ
ﺤ Éﻋﻠﻰ اﻟÅﻠ¤ﺔ ّ ﻋﻠ£ﻪ ووﺴّﻠّ µﻰ اﻟﻠﻪ ﻋ
ﺼﻠﻠﻰ
®ﻲ ﺼ
ﻷن اﻟ ³³ﻲاﻟﻀﺢّ :
n.
ﻤ¬ اﻟ©ﻌﺎ ،Ïووﻫ¨ ﻤ¬ أأﺴ· ﻋﻼﻗﺔ اﻟ¥¤ﻠ ¬£¤ﻐ£ﻫ.µ ¬
:
اﻟﺎﻤ
اﻟاﻝ ﻟﺎﻤ
اﻟاب ﻋﻠﻰ ّ
2x0.5 tio
.
.
²
ﺎﻟ²
اﻟkﺎن ﻫﺎ:
ُ
-وﺠ¨ب ﻤﻘﺎﺒﻠﺔ ِﻨﻌ µﻪ
اﻟﻠﻪ ﱡ
اﻟﻌ¨ن ﺨ
ﻟﻶﺨ¬. -اﺴ©¡®ﺎب ﺘﻘَ µª
ca
ﺎس.
اﻟ³³ﺎس
ﺌﺞ ّاﻟ¥ﻌﻲ ﻓﻲ ﻗ¯ﺎء ﺤ¨اﺌﺞ
-اﺴ©¡®ﺎب ّ
02 اﻟ¶®£ﺔ.
-اﺴ©¡®ﺎب اﻟÅﻠ¤ﺔ ّ
du
اﻟª¢ﻗﺔ.
-اﺴ©¡®ﺎب ّ
اﻟ¢ﻼة.
-اﺴ©¡®ﺎب اﻟ²¤ﻲ إﻟﻰ ّ
¶'.
-اﺴ©¡®ﺎب إﻤﺎ¸ﺔ اﻷذ ﻋ¬ اﻟ ّ
-e
ﻲ ﻋ¬:
-ﻤﻼﺤﺔ :ﻌ©® ُﺤ¤Åﺎ ﺸﻋ£ﺎ ﺼ¡¡£ﺎ ½ﻞ ﺠ¤ﻠﺔ ﻤ®©ªأة ﺒـ :اﻷﻤ ﺒـ :أوو اﻟ³ﻬﻲ
اﻟﻔﺎﺌﺘﺎن ﻫﺎ:
-ﺒ£ﺎن ½Äة ¸ق اﻟ.£°
cy
2x0.5
x0.5
اﻟ³ﺎس.
اﻟ¡ Éﻋﻠﻰ اﻹﺼﻼح ﺒّ ¬£
ّ -
-اﻟ©ﻏ º£ﻓﻲ ﺼﻼة اﻟ¦¤ﺎﻋﺔ.
en
¶'.
-اﻟªﻋ¨ة إﻟﻰ إزاﻟﺔ اﻷذ ﻋ¬ اﻟ ّ
¡ Éﻋﻠﻰ ﻨﻔﻊ اﻟﻐ.£
-اﻹﺴﻼم ّ
-اﻟ©ّ¡ﻔ £ﻋﻠﻰ اﻟ®¾ﻝ واﻟﻌ¶ﺎء.
-ﺒ£ﺎن ُﺴ®ﻞ ﺸ
اﻟﻠﻪ ﺘﻌﺎﻟﻰ ﻋﻠﻰ ﻨﻌ¤ﻪ.
-ﻤﻼﺤﺔ:
اﻟ©¤ﺸﺢ.
ّ ﺘ¡¢ﺢ اﻷوﻟﻰ ﻓﻘ /وﻓ' اﻟ©ّﺘ º£ﻓﻲ إﺠﺎﺔ
اﻟ¡£¡¢ﺔ اﻷﺨ ،و ّ .1ﺘﻘ®ﻞ اﻹﺠﺎﺎت ّ
.اﻟ¤ﻌ£ﺎر ﻓﻲ ﻗ®¨ﻝ اﻟﻔﺎﺌªة ﻫ¨ أن ﺘ¨Åن ﺠ¤ﻠﺔ ﻤﻔª£ة ﻤﺘ®¶ﺔ ¤ﻌ³ﻰ اﻵﺔ.
.2اﻟ¤ﻌ£ﺎ
ﺤﺎﻝ ﻨﻘﻞ ﺠÂء ﻤ¬ اﻵﺔ ﻋﻠﻰ ّأﻨﻪ ﻓﺎﺌªة :ﻻ ﺘ³¤ﺢ أ' ﻨﻘ¶ﺔ.
3ـ ﻓﻲ ﺤ
m
ﻤة واﺤªة ﻓﻘ./
ﻓﻲ ﺤﺎﻝ ﺘÅار ﻨﻔ· اﻟﻔÅة £¢ﻎ ﻤ©°ﻠﻔﺔ :ﺘ¡ º¥اﻟﻔﺎﺌªة ّ
.4ﻲ
اﻟء اﻟﺎﻨﻲ 08) :ﻨﻘﺎ(-
co
اﻷوﻝ :ﺘkﻴ اﻟﻌﺎﻤﻠﺔ اﻟﺎ²ـ±ﺔ:
اﻷوﻝ:
اﻟاﻝ ّ
ﻟاب ﻋﻠﻰ ّ اﻟ
®¥³ﺔ ﻟﻠ¤ﻌﺎﻤﻼت :أ ،ب ،ﺠـ .ﻋﻠﻰ اﻟ ¨¡³اﻵﺘﻲ) :ﺘ³Ä©¥ﻰ د(
ﺎﻟ®¥³ﺔ
ﺼ¡¡£ﺎ ّﻞ ﺠ¨اب ﺼ¡£
½ﻞ
ﻌ©® ½ ّ
-
¢°ﺎن ﻋﻠﻰ إﻨ¦ﺎز ﺒ³ﺎﺔ ﺴ
£³ﺔ ،ﺤ¥ É£ﺎﻫ µأﺤªﻫ¤ﺎ ﺎﻟ¤ﺎﻝ 2x0.5
ﺸ¢°ﺎﻔ' ﺸ
-اﻟﻌﺎﻤﻠﺔ اﻟﺎ±²ﺔ ﻫﻲ :أ //ﺘاﺘّﺘﻔ'
n.
واﻵﺨ ﺎﻟﻌ¤ﻞ.
ﻤ¦ﺎﻝ اﻟ©¦ﺎرة ،ﻓﻼ ¢ﺢ أن ﺘ¨Åن ﻓﻲ اﻟ¡ف. اﻟ¯¤ﺎر.ﺔ أن ﺘ¨Åن ﻲ
ﻓﻲ ﻤﻤ¦ اﻟ :©6اﻷﺼﻞ ﻓﻲ ¯¤ﺎ
01
ﻤﻔﻗﺎ ﻋﻠﻰ أﺠÂاء ،ﻓﻲ
ª¥د ﺜ³¤ﻬﺎ ّ
ﻋﻠﻰ أن ّ tio
اﺸ© ﺸ À°ﺴﻠﻌﺔ ﻋ
-اﻟﻌﺎﻤﻠﺔ اﻟﺎ±²ﺔ ﻫﻲ :ب© /
أوﻗﺎت ﻤﻌﻠ¨ﻤﺔ.
ﻤﻔﻗﺎﻗﺎ ﻋﻠﻰ أﺠÂاء ﻤﻌﻠﻤﺔ ،ﻓﻲ أوﻗﺎت اﻟ :©6اﺸ© ﺸ À°ﺴﻠﻌﺔ ﻋﻠﻰ أن ّ
ª¥د ﺜ³¤ﻬﺎ ّ
ca
ﻤﻌﻠ¨ﻤﺔ.
اﻟ¤ﻌﻠ¨م اﻟ¾' اﺸ©اﻫﺎ ﻪ.
-اﻟﻌﺎﻤﻠﺔ اﻟﺎ±²ﺔ ﻫﻲ :ﺠـ /ﺎع ﺸ À°ﺴ£ﺎرة ﻵﺨ ﺄﻛ Äﻤ¬ ﺜ³¤ﻬﺎ اﻟ¤
du
ﺸ½ﺔ(
إذا ذ½ ﺸ½ﺔ
ﻨﻘ¶ﺔ ذا
ﺸ½ﺔ اﻟﻘاض )ﻨ¢ﻒ ﻘ¶ﺔ أ
04 4x01 ﺒ£ﻊ اﻟ©ﻘ/£¥ ب
cy
ّ
اﻟ³ﺎس ورﻓﻊ اﻟ¡ج ﻋ³ﻬ.µ
-اﻟ© £¥£ﻋﻠﻰ ّ
03 3x1 اﻟ³ﺎس ¨¢رة أوﺴﻊ.
ﺴ ªﺤﺎﺠﺔ ّّ -
-ﺘ£¤³ﺔ اﻟ¤ﺎﻝ ¶ق ﻤ²وﻋﺔ.
-ﺘ¨³ﻊ آﻟ£ﺎت اﻟ º¥Åاﻟ²¤وع.
m
ﻋﺎﻟﺞ ﻤوﻀوﻋﺎ واﺤدا ﻋﻠﻰ اﻟﺨﺎر
co
اﻟﺼورّGﺔ ﻓﻘ< ؟ ِ اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ:
ﻷوﻝ: ﻀو
اﻟﺼﺤﺢ ﻤﺸرو 7ﺎﻨﺴﺠﺎم ﺒ ْﻨﻴﺘﻪ ّ
ﻔﻴر ّ
ﻫﻞ اﻟﺘّﺘﻔﻴر
n.
ﻘوﻝ ﺒﻴر' » :اﻟرGﺎﻀ
Gﺎﻀﺎت ﻋﺎرة ﻋن ﻨﺴ Dﻓرﻀﻲ -اﺴﺘﻨﺘﺎﺠﻲ« - اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻨﻲ:
داﻓﻊ ﻋن ﺼﺤﺔ ﻫذﻩ اﻷطروﺤﺔ.
tio
اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻟث " :اﻟّﻨص "
ca
اﻟﻤﺤﻘﺔ ﺒﻬﺎ ﺒـﻴن ﻋ ّـدة ﺨﺼـﺎﺌص
وﻝ اﻟﺼﻌوﺎت ُ اﻟﻌﻠوم اﻹﻨﺴﺎﻨﺔ ،ﻟﻟﺘَ ُﺠو َ
ﻠﺔ ﻌﻠوم» ﻟﻘد ﻗﻴﻞ اﻟﻛﺜﻴر ﻓﻲ ﺤﻴﺜﺎت ﻤﺸﻠﺔ
دوﻨﺎ ﻋن اﻟطﺒﻌﺔ ::ﻤن ﻗﺒﻴﻞ ﺼﻌوﺔ اﻟﺘّﻛﻛﻤم واﺴﺘﺨدام أﻟﻔﺎ yﻔﺔ ،وﻤن ّ
ﺜم ﺼﻌوﺔ ظﺎﻫرة اﻹﻨﺴﺎﻨﺔ ًﺘﺘﻤﻴز ﺒﻬﺎ اﻟ ّ
ّ
du
ﻓﻼﺒد ْ
أن ﺸـﻌر ﺘﺠﺎﻫﻬـﺎ ﻤﻴـوﻝ وأﻫـواء اﻟظﺎﻫرة اﻟﺘﻲ ﻴﺤﺜﻬﺎ ،ﻓ ّ
ﻫ أن اﻟﺎﺤث ﺠزء ﻻ ﻴﺘﺠ أز ن
ﻤن ﺼﺎﻏﺔ ﻗواﻨﻴن دﻗﻘﺔ ،و ّ
اﻟﺤﻀﺎرGﺔ ااﻟﺘﻲ ﻴﻨﺘﻤﻲ إﻟﻴﻬﺎ ،ﻓﺘؤد' ﻪ
اﻟﺜﻘﺎﻓﺔ واﻟﺒﻴﺌﺔ اﻟﺤ
ﺔ ﻤﻌﻴﻨﺔ ،ﺘﻔرﻀﻬﺎ اﻷﻴدﻴ وﻟوﺠﺔ اﻟﺴﺎﺴﺔ واﻻﺠﺘﻤﺎﻋﺔ واﻟﺒﻴﺌﺔﺔ
ّ
إﻟﻰ إﻀﻔﺎء اﻹﺴﻘﺎطﺎت اﻟﺘﻘﻴﻤﺔ أو اﻷﺤﺎم ﻋﻠﻰ ﻤﺎدة ﺤﺜﻪ ،ﻤـﺎ ﻴﻨـﺎﻗض طﺒﻌـﺔ اﻟﻌﻠـم اﻟـذ' ـﺄﺒﻰ ﺘـدﺨﻞ ﻋﻨﺼـر
-e
²ح
اﻟﻌﺎد :اﻻﺨ©ﻼف ﺤ¨ﻝ ¸®£ﻌﺔ وﺸو Jاﻟ©ﻔ £Åاﻟ£¡¢ﺢ )ﺒ ¬£اﻨ¶®ﺎﻗﻪ ﻤﻊ ﻨﻔ¥ﻪ واﻨ¶®ﺎﻗﻪ ﻤﻊ اﻟ¨اﻗﻊ(
اﻟﻠﺔ
04
اﻟاﻝ :ﻫﻞ اﻨ¶®ﺎق اﻟﻔ Åﻤﻊ ﻨﻔ¥ﻪ ¯ ¬¤ﺎﻟ¯ورة ﺼ¡ﺔ اﻟ©ﻔ £Åوﺴﻼﻤ©ﻪ؟
ﺔ
-ﺴﻼﻤﺔ اﻟﻠﻐﺔ
m
ﻋض ﻤ 3اﻷ²وﺤﺔ وﻤّﻠﺎﺘﻬﺎ :ﻤﻬ¤ﺎ ½ﺎن ﻤ¯¨¤ن اﻟﻔ Åﻓﻬ¨ ¡©ﺎج إﻟﻰ إ¸ﺎر ﻋﻘﻠﻲ.
ﻓﺎﻨ¦¥ﺎم اﻟ®£³ﺔ اﻟ¨¢رﺔ ﺘ¯ ¬¤اﻟ©ﻔ £Åاﻟ£¡¢ﺢ.
وﻤ³ﻪ ﻓﺎﻨ
co
ﺘﻌ© ª¤ﻋﻠﻰ ﻤ®ﺎد اﻟﻌﻘﻞ )اﻟﻬ¨ﺔ وﻋªم اﻟ©³ﺎﻗ´(.
اﻟkﺔ- :ﻷﻨﻬﺎ ﺘﻌ
04 -ﻗ¨ااﻋ ªاﻟ '¶³¤اﻟ¨¢ر' :اﻟ¡ªود – اﻟﻘ¯ﺎﺎ – اﻻﺴ©ªﻻﻝ ،ﺘ¦ º³اﻟﻔ Åﻤ¬ اﻟ¨ﻗ¨ع ﻓﻲ اﻟ¶°ﺄ.
اﻷرﺴ¶ﻲ ¯ ¬¤ﻋªم ﺘ³ﺎﻗ´ اﻟﻔ Åﻤﻊ ﻨﻔ¥ﻪ ،ﻓﻬ¨ ﻻ ¯ ¬¤ﻋªم ﺘ³ﺎﻗ´ اﻟﻔ Åﻤﻊ
اﻟ '¶³¤اﻷرﺴ¶
إذا ﺎن '¶³¤
اﻟﻘ :إذ
ﻘ
n.
اﻟﻟ¨اﻗﻊ.
اﻷﻗ¨اﻝ +ﺴﻼﻤﺔ ااﻟﻠﻐﺔ
-اﻷﻤÄﻠﺔ و ﻷﻗ
½ﺎن ﻤ¯¨¤ن اﻟﻔ Åﻓﻬ¨ ¡©ﺎج إﻟﻰ إ¸ﺎر ﻤﺎد'.
وﻤﻠﺎﺘﻬﺎ :ﻤﻬ¤ﺎ ½ﺎ
ﺎﺘﻬ اﻷ²وﺤﺔ
ﺤﺔ ﻨﻘ´
ﻋض ´
io
ﻤkﺎوﻟﺔ ﺤﻞ اﻟﻠﺔ
ﻊ. وﻤ³ﻪ ﻓ ¬¤اﻟ¯ور' ¶®ﺎﻗﻪ
اﻨ¶®ﺎﻗﻪ ﻤﻊ اﻟ¨اﻗﻗﻊ.
اﻟ¨¢ر' )اﻟ¡ªود – اﻟﻘ¯
اﻟﻘ¯ﺎﺎ – اﻻﺴ©ªﻻﻝ( ﻻ ﺘﻔ¨Î ¥اﻫ اﻟ¨اﻗﻊ. اﻟ¨¢ '¶³¤ر
اﻟkﺔ :إن ﻗ¨اﻋ'¶ ª
at
04 ﺘﻔ £Åﺴﻠ¤¤£ﺎﺎ ﻓﻲ ﺘﺘﻔ £¥اﻟ¼¨اﻫ اﻟ¶®£ﻌ£ﺔ.
ا -اﻻﺴ©ﻘاء اﻟﻌﻠ¤ﻲ وﻗ¨اﻋªﻩ ﻫﻲ اﻟ©ﻲ ﺘ¯¬¤
ﻋﻠﻰ ﺨ¶¨ات إﺠاﺌ£ﺔ ﻓﻘ /ﺒﻞ ﻴ®³ﻰ ﻋﻠﻰ أﺴ· ﺼ¨رﺔ أ¯ﺎ )ﻤ®ﺎد
ﻴ©ﺄﺴ· ﻰ
اﻟﻘ :اﻻﺴ©ﻘاء اﻟﻌﻠ¤ﻲ ﻻ ّ
c
اﻟﻌﻘﻞ(.
-اﻷﻤÄﻠﺔ واﻷﻗ¨اﻝ +ﺴﻼﻤﺔ اﻟﻠﻐﺔ
du
اﻟ¨¢رّﺔ واﻟ¤ﺎدﺔ
ﻟ¢ ِ
اﻟ£¡¢ﺢ ﻤ²و Jﺎﻨ¦¥ﺎم ﺒ ْ©£³ﻪ ّ
اﻟ :© اﻟ©ّﻔّ £Å
04 اﻟ©³ﺎﻗ´ اﻟ¨¢ر' واﻟ¤ﺎد'(.
ﺼ¨رﺔ )ﻤ®ªأ ﻋªم اﻟ©
ﻘ£ﺔ ¨ اﻟ¡¦ﺞ- :اﻟﻘﺎﻨ¨ن اﻟﻌﻠ¤ﻲ ﻤ¯¨¤ﻨﻪ ﻋﻠ¤ﻲ و©£³.ﻪ ﻤ¶³ﻘ£ﺔ
-اﻷﻤÄﻠﺔ واﻷﻗ¨اﻝ
-e
اﻨ¶®ﺎﻗﻪ ﻤﻊ
ﻓﻘ ،/ﺒﻞ J©²أ¯ﺎ اﻨ¦¥ﺎﻤﻪ واﻨ¶
اﺴﺎج :اﻟ©ﻔ £Åاﻟ£¡¢ﺢ ﻟ ·£ﻤ²و¸ﺎ ﺎﻨ¦¥ﺎم ﺒ©£³ﻪ اﻟ¨¢رﺔ ﻘ/
ﺤﻞ اﻟﻠﺔ
اﻟ¨اﻗﻊ.
04
-ﻤ ªاﻨ¦¥ﺎم اﻟ¡ﻞ ﻤﻊ ﻤ¨¶³ق اﻟ
²¤ﻠﺔ
cy
داﻓﻊ ﻋ lﺼkﺔ ﻫﻩ اﻷ²وﺤﺔ اﻟﻀع اﻟﺎﻨﻲ% :ﻘﻝ ﺒ" :اﻟ6ﺎﻀﺎت ﻋ¤ﺎرة ﻋ lﻨ 3ﻓﻀﻲ-اﺴﺎﺠﻲ"-
²ح
ح اﻟﻠ
ﺘ©¢ﻒ ﺎﻟ¡¢ﺔ واﻟ£ﻘ ¬£ﻤ¬ ﺤ É£ﺨ¶©ﻬﺎ وﻨ©ﺎﺌ¦ﻬﺎ) .اﻟﺎﻀ£ﺎت ﻨ '¥ﻘ³£ﻲ اﺴ©©³ﺎﺠﻲ(
اﻟﻠﺔ
04
om
ﻨﻘ§ﻬﺎ :اﻟﺎﻀ£ﺎت ﻨ '¥ﻓﻀﻲ – اﺴ©©³ﺎﺠﻲ.-
ﻨﻘ§ﻬ
إذا ﺴّﻠ³¤ﺎ ¡¢ﺔ ﻫ¾ﻩ اﻷ¸وﺤﺔ ½£ﻒ ³³
¤ﺎ إﺜ®ﺎﺘﻬﺎ واﻟªﻓﺎع ﻋ³ﻬﺎ؟
اﻟﻠﺔ :إذ
اﻟ
اﻟﻠﻐﺔ
ﺴﻼﻤﺔ اﻟﻠﻐ
-ﺴﻼ
اﻷ²وﺤﺔ :اﻟﻠﺔ :اﻟ
¤ﺎن اﻟﻬª³ﺴﻲ ﻤﻐﺎﻴ ﻟﻠ
¤ﺎن اﻟﻬª³ﺴﻲ اﻹﻗﻠ.'ª£
ﻋض ﻤ 3ااﻷ²وﺤ
.c
ﺎﻀ£ﺎت ﻋ®ﺎرة ﻋ¬ ﻨ '¥ﻓﻀﻲ-اﺴ©©³ﺎﺠﻲ.-
ﻓﺎﻟﺎﻀ
اﻟ :£µﻓﺎﻟ
£µ
)اﻟ¶³¤ﻠﻘﺎت( ﺘﺘّ َ ºﻋ³ﻪ ﺘﻌªد اﻷﻨ¥ﺎق اﻟﻬª³ﺴ£ﺔ.
اﻟ¥¤ﻠ¤ﺎت )اﻟ¶³¤
ﺘ©ﻌªد ¥ﻠ¤ﺎت
-ﺘ©ﻌªد
اﻟkﺞ- :
04
ﺘ³ﺎﻗ´ اﻟ©³ﺎﺌﺞ ﻤﻊ اﻟ¤ﻘªﻤﺎت )اﻻﻨ¦¥ﺎم اﻟªاﺨﻠﻲ ﻟﻠ ('¥³وﻟ ·£اﻟ¶¤ﺎﻘﺔ ﻤﻊ اﻟ£ﻘ ¬£اﻟﺎﻀﻲ ﻫ¨ ﻋªم ﺘ³ﺎﻗ
ﻤﻌ£ﺎر ﻘ¬£
-ﻌ£ﺎر
n
س.
إﻗﻠª£س. اﻟ¨اﻗﻊ ½¤ﺎ ¬Î
tio
اﻟ®ﻫﺎن اﻟﺎﻀﻲ ﻋﻠﻰ ﺼªق أو ½¾ب ﻗ¯£ﺔ ﻤﺎ ﻔ©ض اﻻﻋ©¤ﺎد ﺎﻟ¯ورة ﻋﻠﻰ
إﻗﺎﻤﺔ
ﺴﻼﻤﺔ اﻟﻠﻐﺔ
اﻷﻗ¨اﻝ +ﻼﻤﺔ
-اﻷﻤÄﻠﺔ و ﻗ
ﻋض ﻤ 3اﻟم وﻨﻘﻩ:
(1ﻋض ﻤﻘﻬ¡ :إن ﻤﺔ
ﻤkﺎوﻟﺔ ﺤﻞ اﻟﻠﺔ
اﻟ©ﻌﻔﺎت( ،وﻫﻲ ﺤªود ﻤ¶ﺎﻘﺔ ﻟﻠﻌﻘﻞ واﻟ¨اﻗﻊ.
اﻟ¥¤ﻠ¤ﺎت – اﻟ©
)اﻟ®ªﻴﻬ£ﺎت – ¥¤ ﻤ¶³ﻠﻘﺎت أوﻟ£ﺔ ﺼ¡¡£ﺔ ¶ﻠﻘﺔ
وﻤ¶ﻠﻘﺔ ªﻴﻬ£ﺎت
ca
04 ﻤﻌ£ﺎر اﻟ£ﻘ ¬£ﻓ£ﻪ اﻻﻨ¦¥ﺎم اﻟªاﺨﻠﻲ ﻟﻠ.'¥³
ﺎﻀﻲ ﻤﻌ£ﺎ
اﻻﺴ©ªﻻﻝ ﻟاﻟﺎﻀ
ﻤ¶ﻠﻘﺔ ،ﻷن اﻻﺴ©ª
(2ﻨﻘﻩ :ﻟ µﺘﻌ ªاﻟ¡ﻘ£ﻘﺔ اﻟﺎﻀ£ﺔ ¶ﻠﻘﺔ
®£ﺔ ،ﺘﺘﻔﻘ ªدﻗ©ﻬﺎ وﺘﻘﻊ ﻓﻲ "اﻟ©ﻘ®£ﺎت" ،ﻤ¤ﺎ ¦ﻌﻞ
اﻟ©¶®£ﻘﺎت اﻟ©¦ £
ﻘﺎت (3إن اﻟ¡ﻘﺎﺌ' اﻟﺎﻀ£ﺔ ﻋª³ﻤﺎ ﺘ³ﻝ إﻟﻰ
ﻨ©ﺎﺌ¦ﻬﺎ ﻨ£®¥ﺔ.
u
-ﺴﻼﻤﺔ اﻟﻠﻐﺔ
ed
أ¸وﺤﺔ
ﻓﻀﻲ اﺴ©©³ﺎﺠﻲ أ¸وﺤ
ﻲ
اﻻﺴﺎج :ﻤ²وﻋ£ﺔ اﻟªﻓﺎع :اﻷ¸وﺤﺔ اﻟﻘﺎﺌﻠﺔ أن اﻟﺎﻀ£ﺎت ﻋ®ﺎرة ﻋ¬ ﻨ '¥ﻀﻲ
ﺤﻞ اﻟﻠﺔ
20/20
2 اﻟـــع
²ح اﻟﻠﺔ
اﻹ²ﺎر اﻟﻔﻠﻔﻲ ﻟﻠ¶ :ﻴª³رج اﻟ À³ﻀ ¬¤إﺸ
ﺎﻟ£ﺔ ﻓﻠ¥ﻔﺔ اﻟﻌﻠ¨م و.ﺎﻟ¯® /ﻓﻲ ﻓﻠ¥ﻔﺔ اﻟﻌﻠ¨م اﻻﻨ¥ﺎﻨ£ﺔ.
m
04
ﻌ©ﻘ ªاﻟ®ﻌ´ أن اﻟ¼ﺎﻫة اﻻﻨ¥ﺎﻨ£ﺔ ﻗﺎﺒﻠﺔ ﻟﻠ©¦ ºﺘ¤ﺎﻤﺎ ﻤÄﻞ اﻟ¼ﺎﻫة اﻟ¶®£ﻌ£ﺔ )ﻗﺎﺒﻠﺔ ﻟﻠªراﺴﺔ اﻟﻌﻠ£¤ﺔ(.
اﻟﻠﺔ :ﻫﻞ ¬
¤دراﺴﺔ اﻟ¼¨اﻫ اﻹﻨ¥ﺎﻨ£ﺔ دراﺴﺔ ﻋﻠ£¤ﺔ ﺤ º¥ﺼﺎﺤ®ﺔ اﻟÀ³؟
اﻟﻠﺔ
co
-ﺴﻼﻤﺔ اﻟاﻟﻠﻐﺔ.
£µﺼﺎﺤ© اﻟ¶:
ﻤ£µ
ﺘ ﺼﺎﺤ®®ﺔ اﻟ À³ن
أن اﻟ¼¨اﻫ اﻹﻨ¥ﺎﻨ£ﺔ ﻻ ﺘ¯°ﻊ ﻟﻠ©¦) ºﻏ £ﻗﺎﺒﻠﺔ ﻟﻠªراﺴﺔ اﻟﻌﻠ£¤ﺔ ﻤÄﻞ اﻟ¼ﺎﻫة اﻟ¶®£ﻌ£ﺔ( ﺘ
n.
ﻤ¯¨¤ﻨﺎ(
اﻟ¨¤ﻗﻒ ﺸ
ﻼ و ﻤ¯¨¤
®¨ /ﻗﻒ )ﻀ®/
04 اﻻﺴ©³Ìﺎس ﻌ®ﺎرات اﻟÀ³
-ﺴ©³Ìﺎس
ﻟ©¦¨ﻝ اﻟ¢ﻌ¨.ﺎت اﻟ£¡¤ﻘﺔ ﺒ ¬£ﻋªة ﺨ¢ﺎﺌ Àﺘ©Â£¤
اﻟﻌﻠ¨¨م اﻻﻨ¥ﺎﻨ£ﺔٌ ،
"ﻟﻘ ªﻗ£ﻞ اﻟ £ÄÅﻓﻲ ﺤ£Ä£ﺎت ﻤ
²ﻠﺔ ﻠ
)ﻀ® /اﻟ¨¤ﻗﻒ ﺸ
ﻼ( tio ﺒﻬﺎ اﻟ¼ﺎﻫة اﻻﻨ¥ﺎﻨ£ﺔﺔ دوﻨﺎ ﻋ¬ اﻟ¶®£ﻌ£ﺔ "
-ﺴﻼﻤﺔ اﻟﻠﻐﺔ
اﻟkــﺞ :ﺘ¡ﻠ£ــﻞ ﺨ¢ــﺎﺌ Àﻟاﻟ¼ــﺎﻫة اﻹﻨ¥ــﺎﻨ£ﺔ اﻟ©ــﻲ ﺘ©°ﻠــﻒ ﻋــ¬ ﺨ¢ــﺎﺌ Àاﻟ¼ــﺎﻫة اﻟ¶®£ﻌ£ــﺔ) :اﻟﻌ¨اﺌــ'
ca
اﻻ¨¤©¥ﻟ¨ﺠ£ﺔ(
ﻤkﺎوﻟﺔ ﺤﻞ اﻟﻠﺔ
اﻟ¨¤ﻀ¨ﻋ£ﺔ واﻟ©ّ°ﻠ Àﻤ¬ اﻟ¾اﺘ£ﺔ.
اﻟ¨¤ﻀ¨ﻋ
£ﻘﺔ -ﺼﻌ¨.ﺔ ﺘ¡ﻘ '£اﻟ¤
-ﺼﻌ¨.ﺔ اﻟ© µ£¤Åوﺼ£ﺎﻏﺔ ﻗ¨اﻨ ¬£دﻗ£ﻘﺔ
04 و¸®£ﻌ©ﻬﺎ.
-اﻟ¼ﺎﻫة اﻻﻨ¥ﺎﻨ£ﺔ ﻤﻌﻘªة ﻓﻲ ﻤ
¨ﻨﺎﺘﻬﺎ ¸®£ﻌ©ﻬﺎ.
du
وﺘ££Åﻔﻪ ﻤﻊ
ﺒ©ﻬ¾ﻴ ºاﻟ³¤ﻬﺞ اﻟﻌﻠ¤ﻲ وﺘÅ
اﻻﻨ¥ﺎﻨ£ﺔ ﻬ¾ﻴº
اﻟﻘ واﻟﻘ¡ - :ﺘ¦ﺎوز اﻟﻌ¨اﺌ' اﻻ¨¤©¥ﻟ¨ﺠ£ﺔ ﻓﻲ اﻟªراﺴﺎت ¥ﺎﻨ£ﺔ
¸®£ﻌﺔ اﻟ¼ﺎﻫة ،ﺤ É £أﺼ®¡ Ñاﻟﻌﻠ¨م اﻻﻨ¥ﺎﻨ£ﺔ ﻤﻌﻓﺔ ﻋﻠ£¤ﺔ ﻟ ¬Åﻤ¬ ﻨ¨ع ﺨﺎص.
04 -اﺴ©ﻘاء ﻨ©ﺎﺌﺞ اﻟªراﺴﺎت اﻟﻌﻠ£¤ﺔ ﻓﻲ ﻤ¦ﺎﻝ اﻟ¼¨اﻫ اﻻﻨ¥ﺎﻨ£ﺔ )اﻟ©ﺎرﺦ – ﻋﻠ µاﻟ³ﻔ· – ﻋﻠ µاﻻﺠ©¤ﺎ
اﻻﺠ©¤ﺎع(
cy
ﺤﻞ اﻟﻠﺔ
وﺨ¨¢ﺼ©£ﻬﺎ.
04
-ﻤ ªاﻨ¦¥ﺎم اﻟ¡ﻞ ﻤﻊ ﻤ¨¶³ق اﻟ
²¤ﻠﺔ
-اﻷﻤÄﻠﺔ واﻷﻗ¨اﻝ +ﺴﻼﻤﺔ اﻟﻠﻐﺔ
20/20 اﻟـع
m
:ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺘرﺸﺢ أن ﻴﺨﺘﺎر أﺤد اﻟﻤوﻀوﻋﻴن اﻵﺘﻴﻴن
co
اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ
ﺤﺘو اﻟﻤوﻀ
(16 ﻤن8 إﻟﻰ اﻟﺼﻔﺤﺔ16 ﻤن1 ( ﺼﻔﺤﺎت )ﻤن اﻟﺼﻔﺤﺔ08) اﻟﻤوﻀوع اﻷوﻝ ﻋﻠﻰ
n.
Aḍris s teqbaylit:
Tadaddactt
D lewhayem deg lecɣal n Rebbi. Win ur nessinn ara Tadaddact,
yennan ta d tameṭṭut n Bu Leɣṭuṭ, yezmer ad ixaṭer
tio
Tadadd
er s uqerruy-is
yemlil-itt-id,
y yili wi i as-
uqerruy-is ar d lekdeb. Acimi ? Kan akka
kan. Mi tt-iwala ad yini ur tezmir ta ad tili d tameṭṭut
ṭut n yiwen am Bu
B Leɣṭuṭ.
ca
Maca, daymi qqaren : « Yufa umger titar i 1-is
titar is ». K
Kra n wayen akken ixuṣṣen Bu Leɣṭuṭ,
tewwi-t nettat. Ma d ayen akk yesɛa ɛa izad, as-tiniḍ
d, ad as- nettat i wumi t-yekkes. Neɣ ɛad, ḥaca ma
as-tiniḍ d net
ren-
en-ass “ Tadaddact
tefka-as-t nettat s lebɣi-s. Qqaren-as dadd ”, dɣa d ɣef tewzel, wezzilet. Ladɣa, tettban d
du
tawezzlant aṭas aṭas, ilmend d n urgaz-is mi ara tbed tbedd tama-s. Netta yessurug d lebda aman seg
ettat, dɣa
yimi-s d wanzaren-is. Nettat, dɣa, tekkaw.
ekka Tekkaw
Tek akk maḍi. Deg yiḍarren alamma d aqerru,
tiniḍ
tekkaw, teqqur, ad as-tiniḍ ḍ ula d idamm
idammen
idammen-is -i daxel, wissen ma leḥḥun. Daɣ netta, ahat, d ayen
awraɣt, d tameḍɛafut,
swayes tettban d tawraɣt, tameḍ d tqejjirin-is alamma d iɣesmaren-is, ala iɣsan kan ara
deg
-e
iwilen.
en. Lakin ad
tettwaliḍ ttembiwilen. ad yeɣleḍ
ye win ara iǧeɛlen txuṣṣ deg ṣṣifa neɣ tehlek. D lmuḥal. Ama
d anebdu, amama d ccetwa, leɛmer i tt-yeqriḥ uzɣal neɣ usemmiḍ. Leɛmer i tt-id-teccif tidi, neɣ
tergagi. Leɛmer
er tehlik, leɛmer i tt-yeqriḥ
t uqerruy-is, neɣ i tt-tuɣ tawla.
cy
iwali ; alamma
alamm yewhem
y bnadem amek tettfeẓ lqut, amek, ansi d-tessuffuɣ imeslayen. Yerna,
R
nnan-t-id, a Rebbi tenna-d yiwen neɣ sin n yimeslayen deg wass ; alamma tettwaḥres kan s
ssebba tameqqrant.
ssebba tam Ma d Bu Leɣṭuṭ, thedder-as kan s wallen. Mi tent-terfed kan deg-s, tesmuqel-
it,, netta yeẓra, yefhem d acu i as-tenna.
1
Titar : d tajellabt n uglim neɣ n wuzzal ideg ttarran ayen qeṭṭiɛen am : umger, ajenwi...
16 ﻣﻦ1 ﺻﻔﺤﺔ
▣
2018 ( ﺑﻜﺎﻟﻮر/ ﲨﻴﻊ اﻟﺸﻌﺐ:اﻟﺸﻌﺒﺔ/ اﻟﻠﻐﺔ اﻷﻣﺎزﻳﻐﻴﺔ:اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
Daɣ netta, ad yili Bu Leɣṭuṭ yesneḥniḥ-d azniq azniq, yezzuɣur-d ajerbub-is deg lqaɛa,
yesmaray-d isusfan ɣef tamart-is… Akken kan i d-yekcem s axxam, tefka-t-id tewwurt n usqif-
nsen ɣer daxel, tqabel-it-id Tdaddact, dɣa ad ak-yeḍher ibeddel akken ma yella : wellah Bu
Leɣṭuṭ-nni ! Wellah ileddayen-nni…Yekkaw akk deg yiwet n teswiɛt ; ifenɣaren-nni-ines uɣalen
aɛt, urr tt-
ɣer daxel ; lḥaṣun udem-is akk teɣli-d fell-as “ ṣṣifa-nni n lɛaqel ” iɣef yettnadi deg tejmaɛt,
daddact
yufi. Bu Leɣṭuṭ, lḥaṣun, yuɣal d argaz am yirgazen, imi kan tesked deg-s s wallen-is Tdaddactdact !
m
Ziɣen mačči d lqedd aɣezzfan neɣ d tuzert i ttaggaden lɛibad. Daɣ netta, kra n wid akken
n, ad brun i wallen-
yeqqaren i Bu Leɣṭuṭ “ susem...”, akken ara d-mlilen yid-s, nettat, ad susmen, wallen
co
nsen, am wakken d izem i ten-id-iqublen.
Belɛid At Ɛli, Ittafttaren n Belɛid, Boudouaou, Dar Khettab, Sb. 304, 305.
hettab, 2014, Sb
n.
Tuttriwin:
I) Tigzi n uḍris : (/12)
1. Ayɣer i as-qqaren Tadaddact i tmeṭṭut n Bu Leɣṭuṭ
2. Amek i tga ṭṭbiɛa n Tdaddact ?
uṭ ?
tio
ca
3. Acu-t wanaw n uḍris-a ? Ini-d ayɣer.
er.
4. Kkes-d seg tseddart tis snat awalen
walen
n yezdi uẓar,
uẓar,
r, semmi
semmi-d yal yiwen.
5. Beddel ayen yettuderren deg
eg tefyirt-a s um ilaqen mebla ma ibeddel unamek :
umyag ila
du
« Tettban d tawraɣt ».
- Efk-d talɣa-iness taḥerfit.
ḥerfit.
6. Err tafyirt-a ɣer wunti
nti asuf :
-e
« Akken
n ara d-mlilen yid-s,
yid- nettat,
ne ad susmen, ad brun i wallen-nsen ».
7. Semmi-d
mmi-dd isumar n tefyirt-a :
cy
« D izem i ten-id-iqublen
ten-
ten-id
id--iqub ».
8. Sleḍ tafyirt-a
tafyirt-a ilmend
ilme n talɣa d twuri :
en
II)
I) Afares
Afare s tira : (/08)
Mgaraden yimdanen deg tmetti ideg tettidireḍ : yal yiwen amek iga, yal yiwen d ṭṭbiɛa-s.
Mg
- Aru-d aḍris ideg ara d-tgelmeḍ yiwen n umdan i tessneḍ akken ilaq.
- Ḍfer ayen iwatan deg tɣessa d tutlayt.
16 ﻣﻦ2 ﺻﻔﺤﺔ
▣
2018 ( ﺑﻜﺎﻟﻮر/ ﲨﻴﻊ اﻟﺸﻌﺐ:اﻟﺸﻌﺒﺔ/ اﻟﻠﻐﺔ اﻷﻣﺎزﻳﻐﻴﺔ:اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
Aḍris s tcawit:
Tadaddact
D abhat deg lecɣal n Rebbi. Win ur yessinen ca Tadaddact, yemlaqqa-tt-id, yella wa as-
yennan ta d tameṭṭut n Bu Leɣṭuṭ, yenjem ad ixaṭer s yixef-nnes ɣir d tiserkas, maɣer ? Hamma
mma
berk, daɣa ad tt-iẓer ad yini ur tezmir ta ad tili d tameṭṭut n yict am Bu Leɣṭuṭ.
m
Maca, ɣef wa i qqaren : « Yufa umjer titar1-nnes». Cci yellan ixuṣṣ Buu Leɣṭuṭ, ɣṭuṭ, tewwi-t
teww
tewwi-tt
nettat. Ma d cci i ɣer-s izad, ad as-tinid i nettat i mumi t-yekksa. Neɣ ɛad, ḥaca tuca-as-t
ca ma tuc
tuca -ass-t nettat
nett
co
s uxsay-nnes. Qqaren-as “Tadaddact”, ma ɣef teggezlent, d tagezzlant.. Annak, nak, tettban tegzel
t
xirella xirella, ilmend n urgaz-nnes ald tbedd tma-nnes. Netta yessladday ssladday tinzar-nnes
ay aked tinzar-n
ttellfent s waman. Nettat, teqqur, tcuḥ seg yiḍarren ɣer yixef, ad as-tinid damme ur gguren
tinid aked idammen
ca deg yiẓewran-nnes, ahat d ayen smayes tettban d tawraɣt, d tazdadt adt seg tfedn
tfednin ɣer wudem, a
n.
yeqqimen deg-s d aglim ilayem iɣsan. Maca yeɣleṭ win yessersen ersen ur teḥli ca ddeg zzin
zz neɣ tuḍen.
D awezɣi. Ama d tajrest neɣ d anebdu adma i tt-yettḍurra uzɣal al neɣ usemmiḍ.
usemm Le Leɛmer ur tt-tseqqi
tidi neɣ terjiji. Adma tettaḍen, ur tt-ineqq yixef-nnes urr tt-
t-tetteṭṭef
tetteṭṭef tmest.
tt-tetteṭṭef tmest
Cci i as-yewwi Bu Leɣṭuṭ labas, d imi. Nettat,
ya Rebbi ma tudef deg-s tdaḍt, yerni tessekmac mac ticenfirin-nnes
tio
tat, add tinid ulac ɣe
ɣer
ɣer-s
ticenfirin-nnes daxel,
-s ṭul,
ṭu imi-nnes am txatemt,
daxe amzun yegni yimi-nnes.
Yerni akedma tettett, akedma tessiwel s wawalawal neɣeɣ sen, tiɣmas-nnes
tiɣmas-nn ulac win aha hent-yeẓren :
tiɣ
ca
mɣir ad yebhet bnadem mukca tetteffeẓ učči,, manis
man s i d-tessraga
mani d-tes awalen, yerni nnan-t-id ya Rebbi
ma tettutlay awal neɣ sen deg wass, mɣirr ad tettwakmer
tettwakm s ssebbet
s d tameqqrant. Ma d Bu Leɣṭuṭ
t-terfed
fed ɣer-s
tettutlay-as ɣir s tiṭṭawin, mi hent-terfed ɣer-s berk, ad ttaqqel deg-s, netta yeẓra, yefhem matta i
as-tenna.
du
Belɛid At Ɛli, Ittafttaren n Belɛid, Boudouaou, Dar Khettab, 2014, Sb. 304, 305.
Be
1
Titar : D tajellabit n uglim neɣ n wuzzal ideg ggaren tɣawsa yemḍan am : umjer, ajenwi neɣ d agestur...
16 ﻣﻦ3 ﺻﻔﺤﺔ
▣
2018 ( ﺑﻜﺎﻟﻮر/ ﲨﻴﻊ اﻟﺸﻌﺐ:اﻟﺸﻌﺒﺔ/ اﻟﻠﻐﺔ اﻷﻣﺎزﻳﻐﻴﺔ:اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
Tuttriwin:
I) Tigzi n uḍris : (/12)
1. Maɣer i as-qqaren Tadaddact i tmeṭṭut n Bu Leɣṭuṭ ?
2. Mukca i temmugg ṭṭbiɛet n Tdaddact ?
m
3. Matta yella wanaw n uḍris-a ? Ini-d maɣer.
4. Kkes-d seg tseddart tis sent awalen yezdi uẓar, semma-d kul ict.
co
5. Beddel ayen yettuderren deg tefyirt-a s umyag iwatan mebla ma ad ibeddel
del unamek :
« Tettban d tawraɣt ».
- Uc-d talɣa taḥerfit-nnes.
n.
6. Uɛa tafyirt-a ɣer wunti asuf :
« Ald mlilen yid-s, nettat, ad susmen, ad ssersen tiṭṭawin-nsen
tiṭṭawin sen ».
»
7. Semma-d isumar n tefyirt-a :
« D arr i hen-id-iqablen ».
tio
8. Sleḍ tafyirt-a ilmend n talɣa d twuri :
ca
« Yufa umjer titar-nnes ».
16 ﻣﻦ4 ﺻﻔﺤﺔ
▣
اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة :اﻟﻠﻐﺔ اﻷﻣﺎزﻳﻐﻴﺔ /اﻟﺸﻌﺒﺔ :ﲨﻴﻊ اﻟﺸﻌﺐ /ﺑﻜﺎﻟﻮر( 2018
ﺛﺎﺩﺍﺩّﺍﺷﺖ
ﺫﺍﺑﻬﺎﺙ ﺫﻱ ﺷﺬﻏﺂﻝ ﻥ ﺭﺁﺑّﻲ .ﻭﻳﻦ ﺅﺭ ﻳﺂﺳّﻴﻨﺂﻧﺸﺎ ﺛﺎﺩﺍﺩّﺍﺷﺖ ،ﻳﺂﻣﻼﻗّﺎﺕ ،ﻳﺂﻻّ ﻭﺍﺳﻴﺂﻳﺂﻧّﺎﻥ ﺛﺎ ﺫ ﺛﺎﻣﺂﻃّﻮﺙ ﻥ ﺑﻮﻟﻐﻄﻮﻁ،
ﺂﻧﺠﺂﻡ ﺃﺫﻳﺨﺎﻃﺂﺭ ﺱ ﻳﻴﺨﺂﻑ ﻧّﺂﺱ ﻏﻴﺮ ﺫ ﺛﻴﺴﺂﺭﻛﺎﺱ ،ﻣﺎﻏﺂﺭ ؟ ﻫﺎﻣّﺎ ﺑﺮﻙ ،ﺩﺍﻏﺎ ﺃﺗﻴﺰﺁﺭ ﺃﺫ ﻳﻴﻨﻲ ﺅﺭ ﺛﺂﺯﻣﻴﺮ ﺛﺎ ﺃﺫ ﺛﻴﻠﻲ ﺛﺎﻳﺂﻧﺠﺂﻡ
ﻃّﻮﺙ ﻥ ﻳﻴﺸﺖ ﺃﻡ ﺑﻮﻟﻐﻄﻮﻁ.
ﺗﺎﻣﺂﻃ
ﺗﺎﻣﺂ
ﻣﺎﺷﺎ ،ﻑ ﻭﺍ ﺉ ﻗّﺎﺭﺁﻥ " :ﻳﻮﻓﺎ ﺅﻣﺠﺂﺭ ﺛﻴﺜﺎﺭ 1ﻧّﺂﺱ" .ﺷّﻲ ﻳﺂﻻّﻥ ﺋﺨﻮﺹ ﺑﻮﻟﻐﻄﻮﻁ ،ﺛﺂﻭّﻳﺚ ﻧﺂﺗّﺎﺙ .ﻣﺎ ﺫ ﺷّﻲ ﺉ
m
ﻣﺎﺷ
ﺃﺳﺜﻴﻨﻴﺬ ﺉ ﻧﺂﺗّﺎﺙ ﺉ ﻣﻮﻣﻲ ﺋﺜﻴﺂﻛﺴﺎ .ﻧﻴﻎ ﻋﺎﺫ ،ﺣﺎﺷﺎ ﻣﺎ ﺛﻮﺷﺎﺳﻴﺚ ﻧﺂﺗّﺎﺙ ﺱ ﻭﺁﺧﺴﺎﻱ ﻧّﺂﺱ .ﻗّﺎﺭﺁﻧﺎﺱ ﻏﺂﺭﺱ ﺋﺰﺍﺫ ،ﺃﺳﺜﻴﻨﻴ
ّﺁﺯﻟﻨﺖ ،ﺫ ﺛﺎﺓﺁﺯﻻﻧﺖ .ﺃﻧّﺎﻙ ،ﺛﺂﺗّﺒﺎﻥ ﺗّﺎﺓﺁﺯﻻﻧﺖ ﺧﻴﺮﺁﻻّ ﺧﻴﺮﺁﻻّ ،ﺋﻠﻤﺂﻧﺪ ﻧﻮﺭﺓﺍﺯ ﻧّﺂﺱ ﺃﻟﺪ ﺛﺒﺂﺩ ﺛﻤﺎ ﻧّﺂﺱ. ﺎﺩﺍﺩّﺍﺷﺖ" ،ﻣﺎ ﻑ ﺛﺂﺓّﺁﺯ
"ﺛﺎﺩﺍ
co
ﺛﻴﻨﺰﺍﺭ ﻧّﺂﺱ ﺗّﺂﻟﻔﺂﻧﺖ ﺱ ﻭﺍﻣﺎﻥ .ﻧﺂﻧّﺎﺙ ،ﺛﺂﻗّﻮﺭ ،ﺛﺸﻮﺡ ﺳﺂﻅ ﻳﻴﻀﺎﺭّﺁﻥ ﻏﺂﺭ ﻳﻴﺨﺂﻑ ،ﺃﺫﺳﺜﻴﻨﻴﺚ ﺃﻛﺬ ﺳﻼﺩّﺍﻱ ﺃﻛﺂﺫ ﺛﻴﻨﺰﻧﺂﺗّﺎ ﻳﺂﺳﻼ
ﻳﻴﺰﻭﺭﺍﻥ ﻧﺂﺱ ،ﺍﻫﺎﺙ ﺫﺍﻳﺂﻥ ﻣﺎﻳﺂﺱ ﺛﺂﺗّﺒﺎﻥ ﺫ ﺛﺎﻭﺭﺍﻏﺚ ،ﺫ ﺛﺎﺯﺩﺍﺕ ﺳﺂﻅ ﺛﻔﺂﺫﻧﻴﻦ ﻏﺂﺭ ﻭﻭﺫﺁﻡ ،ﺍ ّﺂﻥ ﺅﺭ ﺓّﻭﺭﺁﻥ ﺷﺎ ﺫﺁﻅ ﻳﻴﺰﻭﺭﺍ ﺋﺬﺃﻣﺂﻥ
ﻣﺎﺷﺎ ﻳﺂﻏﻶﻁ ﻭﻳﻦ ﻳﺂﺳّﺂﺭﺳﺂﻥ ﺅﺭ ﺛﺂﺣﻠﻴﺸﺎ ﺫﻱ ﺯّﻳﻦ ﻧﻴﻎ ﺛﺂﺗّﺎﺿﺂﻥ .ﺫﺍﻭﺁﺯﻏﻲ .ﺃﻣﺎ ﺫ ﺋﻐﺴﺎﻥ .ﻣﺎﺷ
ﻳﺂﻗّﻴﻤﺂﻥ ﺫﻳﺲ ﺫﺍﺓﻟﻴﻢ ﺋﻼﻳﺂﻡ ﺋﻐﺴﺎ
n.
ﺅﺯﻏﺎﻝ ﻧﻴﻎ ﺫﺍﺳﺂﻣّﻴﺾ .ﻵﻋﻤﺂﺭ ﺅﺗﺴﺂﻗّﻲ ﺛﻴﺬﻱ ﻧﻴﻎ ﺛﺂﺭﺟﻴﺠﻲ .ﺃﺩﻣﺎ ﺛﺂﺗّﺎﺿﺂﻥ ،ﺅﺭ ﻧﻴﻎ ﺫﺍﻧﺂﺑﺬﻭﻭ ﺃﺩﻣﺎ ﺋﺘﻴﺂﺗّﻀﻮ ّﺭّﺍ ﺅﺯ
ﺛﺎﺟﺮﺁﺳﺖ ﻎ
ّﺜﺂﺗّﺂﻃّﺂﻑ ﺛﻤﺂﺳﺖ. ّﺂﺱ ﺅﺭ ﺗ ﺂ
ﺗﻴﻨﺂﻕّ ﻳﻴﺨﺂﻑ ﻧ ﺱ
ّﺎﺙ ،ﺃﺫ ﺛﻴﻨﻴﺬ ﺅﻻﺵ ﻏﺂﺭﺱ ﻃﻮﻝ ،ﺋﻤﻲ ﻧّﺂﺱ ﺍﻡ ﺛﺨﺎﺛﺂﻣﺖ ،ﻳﺎ ﺭﺁﺑّﻲ ﻣﺎ ﻮﻁ ﻻﺑﺎﺱ ،ﺫﻳﻤﻲ ،ﻧﺂﺗّﺎﺙ ﺷّﻲ ﺋﺴﻴﺂﻭّﻱ ﺑﻮﻵﻏﻄﻮﻁ
ﻵﻏﻄﻮﻁ
ﺋﺪﻳﻘﺎﺑﻶﻥ.
ﺃﻟﺪ ﻣﻠﻴﻶﻥ ﻳﻴﺬﺁﺱ ،ﻧﺂﺗّﺎﺙ ،ﺃﺫ ﺳّﺂﺭﺳﺂﻥ ﺛﻴﻄّﺎﻭﻳﻦ ﻧﺴﺂﻥ ،ﺃﺫ ﺛﻴﻨﻴﺬ ﺫ ﺃ ّﺭ ﺉ ﻫﺂﻥ ﺎﺑﻶﻥ.
cy
Bel At Ɛli, Ittafttaren n Belɛid, Boudouaou, Dar Khettab, 2014, Sb. 304, 305.
Belɛid
en
ﺛﻮﺗﺮﻳﻮﻳﻦ:
(Iﺛﻴﺔﺯﻱ ﻥ ﺅﺿﺮﻳـــــﺲ (/12) :
.1ﻣﺎﻏﺂﺭ ﺋﺴﺂﻗّﺎﺭﺁﻥ ﺛﺪﺍﺩّﺍﺷﺖ ﺉ ﺛﻤﺂﻃّﻮﺙ ﻥ ﺑﻮﻟﻐﻄﻮﻁ ؟
.2ﻣﺂﻛﺸﺎ ﺋﺜﺂﻣّﻮﻅ ﻃّﺒﻴﻌﺂﺙ ﻥ ﺛﺎﺩﺍﺩﺍﺷﺖ ؟
.3ﻣﺎﺗّﺎ ﻳﺂﻻّ ﻭﺍﻧﺎﻭ ﻥ ﻭﺁﺿﺮﻳﺲ ﺃﻳﺎ ؟ ﺋﻨﻴﺪ ﻣﺎﻏﺂﺭ.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1ﺛﻴﺜﺎﺭ :ﺗّﺎ ﺟﺂﻟّﺒﻴﺚ ﻧﻮﺓﻟﻴﻢ ﺋﺬﺁﻅ ﺓّﺍﺭﺁﻥ ﺛﻐﺎﻭﺳﺎ ﻳﺂﻣﻀﺎﻥ ﺃﻡ ﺅﺟﺂﻧﻮﻱ ،ﺃﻣﺠﺂﺭ ﻧﻴﻎ ﺫﺍﺓﺁﺳﺘﻮﺭ...
m
-ﺅﺅﺷﺂﺩ ﺛﺛﺎﻟﻐﺎ ﺛﺎﺣﺂﺭﻓﻴﺚ ﻧّﺂﺱ.
ﺛﺎﻓﻴﻴﺮﺙ ﺃﻳﺃﻳﺎ ﻏﺂﺭ ﻭﻭﻧﺘﻲ ﺃﺳﻮﻑ :
.6ﺅﻋﺎ ﺛﺎﻓﻴﻴ
co
ﻳﻴﺬﺁﺱ ،ﻧﺂﺗّﺎﺙ ،ﺃﺫ ﺳّﺂﺭﺳﺂﻥ ﺛﻴﻄّﺎﻭﻳﻦ ﻧﺴﺂﻥ «.
ﺱ،
ﻴﺬﺁﺁﺱ
ﻥ ﻳﻴﺬ
ﻣﻠﻴﻶﻥ
ﻣﻠﻴﻠﻴﻶ
ﻴﻶ ﺃﻟﺪ ﻣﻠ
» ﺃﻟﺪ
n.
«..
ﺋﺪﻳﻘﺎﺑﻶﻥ «
ﻶﻥ
ﻶﻥ
ﺋﺪﻳﻘﻳﻘﺎﺑﺑﻶ
ﻥ ﺋﺪ
ﻫﺂﻥ
» ﺫ ﺃﺭّ ﺉ ﻫﻫﺂﺂ
ﺛﻮﻭﺭﻱ :
ﺇﻟﻤﻨﺪ ﻥ ﺛﺎﻟﻐﺎ ﺫ ﺛﻮ
ﺛﺎﻓﻴﻴﺮﺛﺎ ﻨﺪ
ﺛﺎ .8ﺻﻶﺽ
tadaddact
d leuhayem deg lec$al n rRebbi. uin ur nessin ara tadaddact, yemlilittid, yili ui i
asyennan ta d tameTTut n bu le$TuT, yezmer ad ixaTer s uqerruyis ar d lekdeb. acimi ?
kan akka kan. mi ttiuala ad yini ur tezmir ta ad tili d tameTTut n yiuen am bu le$TuT.
maca, daymi qqaren : « yufa umger titar1is ». kra n uayen akken ixuSSen bu le$TuT,e$Tu
m
teuit nettat. ma d ayen akk yesâa izad, ad astiniD d nettat i umi tyekkes. ne$ $ âad, Haca ma
tefkayast nettat s leb$is. qqarenas “ tadaddact ”, d$a $ef teuzel, uezzilet. ezzilet.
ilet. lad$a,
tettban d tauezzlant aTas aTas, ilmend n urgazis mi ara tbedd tamas. netta yessurug d
co
lebda aman seg yimis d uanzarenis. nettat, d$a, tekkau. tekkau akk maDi. Di. deg yiDarren
yiDa
alamma d aqerru, tekkau, teqqur, ad astiniD ula d idammenis daxel, el, uissen
ssen ma leHH
leHHun. dda$
netta, ahat, d ayen suayes tettban d taura$t, d tameDâafut, deg tqejjirinis
jjirinis alam
alamma d
i$esmarenis, ala i$san kan ara tettualiD ttembiuilen. lakin kin add ye$leD uin ara ioeâlen
n.
txuS deg SSifa ne$ tehlek. d lmuHal. ama d anebdu, amaa d ccetua, leâmerleâme i ttyeqriH
ergagi.
uz$al ne$ usemmiD. leâmer i ttidteccif tidi, ne$ tergagi. gagi. leâmer tehlik,
tehl leâmer i
ttyeqriH uqerruyis, ne$ i tttu$ taula.
ayen i asyeui bu le$TuT bezzaf, d aqemmuc. nettat,
a rebbi ma tekcem degs tDadect, ternu tzemmeD
astiniD ixaD. yerna xas tettett, xas tenTeq
zemmeD
tio
ettat, d$a, ad astiniD
astini
as
D deg tcenfirinis
tce
tcenfiri
Teq s yiuen uaual ne$ sin,
ur tesâi ara akk.
$er daxel, d$a ad
s tu$masis macci yella
uin izemren ad tentiuali ; alamma yeuhem euhem bnadem aamek tettfeZ lqut, amek, ansi
ca
dtessuffu$ imeslayen. yerna, nnantid,d, a rebbi tennad yiuen ne$ sin n yimeslayen deg uass ;
alamma tettuaHres kan s ssebba tameqqrant.
eqqrant. ma d bu lle$TuT, thedderas kan s uallen. mi
elit, netta
tentterfed kan degs, tesmuqelit, etta yeZra, yef
yefhem d acu i astenna.
du
e$TuT yesneHniHd
da$ netta, ad yili bu le$TuT yesneHni a
azniq azniq, yezzu$urd ajerbubis deg
lqaâa, yesmarayd isusfan fan $ef
ef tamartis
tamartis… akken kan i dyekcem s axxam, tefkatid
teurt n usqifnsen $er r daxel,l, tqabelitid
tqabeli tdaddact, d$a ad akyeDher ibeddel akken ma
yella : uellah bu le$TuTuT nni! uellah ile
ileddayen nni… yekkau akk deg yiuet n tesuiât ;
s u$alenn $er daxel
ifen$aren nni ines dax ; lHasun
lH udemis akk te$lid fellas “ SSifanni n lâaqel
-e
1
titar : d tajellabt n uglim ne$ n uzzal ideg ttarran ayen qeTTiâen am : umger, ajenwi...
16 ﻣﻦ7 ﺻﻔﺤﺔ
▣
2018 ( ﺑﻜﺎﻟﻮر/ ﲨﻴﻊ اﻟﺸﻌﺐ:اﻟﺸﻌﺒﺔ/ اﻟﻠﻐﺔ اﻷﻣﺎزﻳﻐﻴﺔ:اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
λίλλΰςΪ:
I) tigzi n uDris : (/12)
1. ay$er i asqqaren tadaddact i tmeTTut n bu le$TuT ?
2. amek i tga TTbiâa n tdaddact ?
m
3. acut uanau n uDrisa ? inid ay$er.
n.
4. kkesd seg tseddart tis snat aualen yezdi uZar, semmid yal yiuen.
co
5. beddel yΎΪ yettuderren deg tefyirta s umyag ilaqen mebla ma ibeddel
beddel unamek :
« tettban d taura$t ».
- efkd tal$a ines taHerfit.
n.
6. err tafyirta $er unti asuf :
« akken ara dmlilen yids, nettat, ad susmen, ad bru
brunn i uuallen
allen nnsen
sen ».
7. semmid isumar n tefyirta :
« d izem i tenidiqublen ».
8. sleD tafyirta ΧmΎΪΈ Ϊ tal$a d tauri
ri :
tio
ca
« yufa umger titaris ».
yen iuatan
- Dfer ayen an deg t$essa
t$ d tutlayt.
cy
en
16 ﻣﻦ8 ﺻﻔﺤﺔ
▣
2018 ( ﺑﻜﺎﻟﻮر/ ﲨﻴﻊ اﻟﺸﻌﺐ:اﻟﺸﻌﺒﺔ/ اﻟﻠﻐﺔ اﻷﻣﺎزﻳﻐﻴﺔ:اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻨﻲ
(16 ﻤن16 إﻟﻰ اﻟﺼﻔﺤﺔ16 ﻤن9 ( ﺼﻔﺤﺎت )ﻤن اﻟﺼﻔﺤﺔ08) ﺤﺘو اﻟﻤوﻀوع اﻟﺜﺎﻨﻲ ﻋﻠﻰ
Aḍris s teqbaylit :
m
Tuɣalin ɣer taddart
Taddart teččur d ixxamen maca drus i ten-izedɣen, gguǧen akk medden n ɣer temdint. Ayen
Aye
co
akk i d-yefka udrar yečča-t uzaɣar (luḍa) !
Gar wid i yegguǧen yella Urezqi d watmaten-is. Seg wasmi i yemmut mut baba-tsen,
baba-tsen ǧǧan
ǧǧ
taddart, ruḥen ɣer teɣremt. Dinna i ufan aɣrum-nsen d ttawilat i ixuṣṣen taddart addart ; ɣas akken
ulawen-nsen ǧǧan-ten dinna, ttmenṭaren (ttcalin) deg yal tazniqt. Acku, u, akken yebɣu
yeb yili : axxam-
n.
ik d axxam-ik ay amdan. Akken i ak-yehwa cali, akken yebɣuu yemmenṭar menṭar uḍar-ik
uḍar
uḍa -ik
i deg berra, ul-ik
yezga daxel-is ; deg-s i yeṭṭef tasga.
Arezqi, irezzu-d ɣer taddart yiwet n tikkelt deg wayyur, yettas-d yettas d ad iẓ
iẓer wid yeckenṭḍen
deg-s, deg udrar d yicerfan-is. Wid ur nettruẓ ur nkennu
Arezqi, yeẓra anida i tebɣuḍ terreḍ, sani i ak-yehwa
tio
ennu
nu sdat tudert akken
akk tebɣu
yehwa tawḍeḍ ; yella wansa
taddart-ik, seg uxxam-ik. Ma yella yeskaddebb winn yennan : “ Ma M yella
w
te tesmir-d ssem-is.
i tebdiḍ tikli : seg
ye iɛreq-ak sani i tettedduḍ,
muqel seg wansi i d-tekkiḍ”.
ca
Arezqi, mačči d tuɣalin ɣer talaa kan i t-id-yettawin
t-id
i -yettawin
yettaw ɣɣer taddart-is, yella wayen-nniḍen ;
id-yessegzi
ayen akkenni ur yezmir umdan ad t-id-yessegziessegzi i way A d ayen i yettɣimin deg wul, d ayen i
wayeḍ. Aya
d-ssekfalen tikwal wuḍan, d ayenn i d-ttalsen
d-ttalsen medden
medde i tziritz d yitran. D ayen uɣur irezzu umdan mi
du
yyettsa
ara as-yenquqel usirem, mi ara yebdu layas yettsawam-d tasga deg wul-is. Yal mi ara d-yas,
zu ɣerr uẓekka n baba-s.
yettruḥu ɣer tqerrabt, irezzu baba
ba -s Yejjem-it. Yectaq imeslayen-is d lewṣayat-is…
Lɛezza-s mi ara isennedned ɣer tmenzit n uẓekka-s,
uẓek ad yettmeslay yid-s amzun din i yella. Ad
yesteqsay iman-is, ad yesseḥsab
sseḥsab amek
a ara tili tririt n baba-s. Acku baba-tsen yeẓra ma yella ur
-e
Murad IRNATEN, Di lǧerra-k ay awal, Tizi Wezzu, Achab, 2015, Sb. 17, 18.
16 ﻣﻦ9 ﺻﻔﺤﺔ
▣
2018 ( ﺑﻜﺎﻟﻮر/ ﲨﻴﻊ اﻟﺸﻌﺐ:اﻟﺸﻌﺒﺔ/ اﻟﻠﻐﺔ اﻷﻣﺎزﻳﻐﻴﺔ:اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
Tuttriwin :
I / Tigzi n uḍris : (/12)
m
2. At taddart, tuget deg-sen rewlen ɣer temdint. Ini-d ayɣer.
3. D acu i d-yettarran Arezqi ɣer taddart yal tikkelt ?
co
4. Kkes-d seg uḍris arwasen (aknawen) n wawalen-a :
- Yeccedha = ........... - Tamdint = ...........
5. Arezqi, yeččur wul-is. Efk-d tamentilt (ssebba) n waya.
n.
6. Semmed tafelwit-a :
Timeẓra Izri ibaw Urmir ussid
Amyag yeftin
Ad d-yessegzi
tio
............................ ...........................
................
ca
7. Sleḍ tafyirt-a ilmend n talɣa d twuri
uri :
“ Tebdiḍ tikli ”.
t--a, tiniḍ-d
8. Semmi-d isumar n tefyirt-a, tiniḍ-d d acu i d-temmal
tiniḍ d-tem tesɣunt i ten-yeqqnen :
du
- mmutt baba-
Seg wasmi i yemmut baba -tsen, ǧǧ
baba-tsen, ǧǧan ttaddart.
Tbeddel
ddel twacult-ik
twacult--ik amkan
twacult am n tmezduɣt, teǧǧiḍ akk ayen i yeɛzizen fell-ak.
- Aru d aḍris id
Aru-d ideg ara d-talseḍ ayen i ak(am)-yeḍran.
- Ḍfer taɣes
Ḍfe taɣessa n wullis.
en
16 ﻣﻦ10 ﺻﻔﺤﺔ
▣
اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة :اﻟﻠﻐﺔ اﻷﻣﺎزﻳﻐﻴﺔ /اﻟﺸﻌﺒﺔ :ﲨﻴﻊ اﻟﺸﻌﺐ /ﺑﻜﺎﻟﻮر( 2018
ﺃﻗﺂﻭّﺍﺭﻳﺂﺗﺸـّﻮﺭﺫﻳﺨّﺎﻣﺂﻥ ﻣﺎﺷﺎ ﺫﺭﻭﺱ ﺉ ﺛﺂﻧﻴﺰﺁﺩﻏﺂﻥ ،ﺭﺁﺣﻶﻥ ﻳﻮﺫﺍﻥ ﺅﻙّ ﻏﺂﺭﺛﺂﻣﺪﻳﻨﺚ .ﻣﺎﺗـّﺎ ﺉ ﺩﻳﻮﺷﺎ ﺅﻙّ ﺅﺫﺭﺍﺭ
ﺛﺂﺗﺸـّﻴﺚ ﻟﻮﺿﺎ )ﺃﻣﻜﺎﻥ ﻳﺂﺭﺳﻴﻦ..ﻟﻘﺎﻉ ( !
ﺟﺎﺭ ﻳّّﺎ ﺉ ﺭﺁﺣﻶﻥ ﻳﺂﻻ ّﺅﺭﺁﺯﻗﻲ ﺫ ﺃﻳﺜﻤﺎﺱ ﻧّﺂﺱ .ﺳﺂﻅ ﻭﺍﺳﻤﻲ ﻳﺂﻣـّﻮﺙ ﺑﺎﺑﺎﺙ ﺳﺂﻥ ﺉ ﻳﺂﺩﺟّﻴﻦ ﺃﻗﺂﻭّﺍﺭ ،ﺭﻭﺣﺂﻥ
m
ﻏﺂﺭﺛﺂﻏﺮﺁﻣﺚ .ﺫﻳﻦ ﺉ ﻳﻮﻓﻴﻦ ﺃﻏﺮﻭﻡ ﻧﺴﺂﻥ ﺫ ﺛﻐﺎﻭﺳﻴﻮﻳﻦ ﺉ ﺋﺨﻮﺻﺂﻥ ﺃﻗﺂﻭّﺍﺭ؛ ﻻﺷﺘﺎ ﺅﻻﻭﺁﻥ ﻧﺴﺂﻥ ﺩﺟـّﻴﻦ ﺛﺂﻥ ﺫﻳﻦ،
،ﺳﺎ ﻳﺂﻣـّﺂﻧﺪﺍﺭ ّﻶﻣﺪﺍﺭﺁﻥ ﺫﺁﻅ ﻳﻳﺎﻝ ﺃﺯﺁﻗ
ﺃﺯﺁﻗﺎﻕ .ﺃﺷﻜﻮ ،ﺳﺎﻳﺂﺧﺲ ﻳﺂﻻّ :ﺃﺧّﺎﻡ ﻧّﺂﻙ ﺫﺍﺧّﺎﻡ ﻧّﺂﻙ ﺃﻳﺎﻣﺬﺍﻥ .ﻣﺎﻧﻲ ﺛﺂﺧﺴﺂﺫ ﺅ ﺗـﻶﻣﺪﺍﺭﺁﻥ
co
ﺉ ﻳﺂﻃـّﺂﻑ ﺛﺎﻏﻤﺂﺭﺙ. ّﺂﻙ ﺑﺂﺭّﺍ ،ﺅﻝ ﻧّﺂﻙ ﻳﺂﻗـّﻴﻢ ﺫﺫﺍﺧﺂﻝ ﻧّﺂﺱ ؛ ﺫﺁ
ﺿﺎﺭﻧﺂﻙ
ﺅﺿﺎﺭ
ﺃﺭﺁﺯﻗﻲ ﻳﺂﺗـّﺠﺂﺑّـّﺎﺩ ﻏﺂﺭ ﺅﻗﺂّﻭّﺍﺭ ﺛﻴﺸﺖ ﻥ ﺛﻴﻜﺂﻟﺚ ﺫﺁﻅ ﺅﻳﻮﺭ ،ﻳﺂﺗـّﺎﺳﺪ ﺃﺫ ﻴﺯﺁﺭ ﻳّﺎ ﺉ ﻳﺂﻃـّﻔﺂﻥ ﺫﺁﻅ ﺅﻗﺂﻭّﺍﺭ ،ﺫ ﺅﺫﺯﺍﺭ ﺫ
ﻲ
n.
ﺅﺫﺋﻜﺂﻧـّﺎﻥ ﺷﺎ ﺳﺪﺍﺙ ﺛﻤﺂﺩّﻭﺭﺙ ﺃﻣّﻴﻦ ﺉ ﺛﺂﺧﺲ ﺛﺂﺳﻤﻴﺮﺩ ﺳـّﺂﻡ ﻧّﺂﺱ .ﺃﺭﺁﺯﻗﻲ ،ﻳﺂﺯﺭﺍ ﻣﺎﻧﻲ ﻳﻴﺤﺮﺍﺭّﺍﺫﺁﻥ ﻧّﺂﺱ.
ﺂﺱ .ﻳﺎّﺎ ﺅﺫﻳﺂﺗـّﺮﺁﺯﺍﻥ ﺅﺫﺋ
ّﻣﺎﻧﻴﺲ ﺉ ﺛﺂﺑﺬﻭﺫ ﺛﻴﻜﻠﻲ :ﺳﺂﻅ ﺅﻗﺂﻭّﺍﺭﻧّﺂﻙ ،ﺳﺂ ﻅ ﺅﺧّﺎﻡ ﻧّﺂﻙ .ﻣﺎ ﻳﺂﻻّ
ﻣﺎﻧﻲ ﺛﺂﺧﺴﺬ ﺁﺫﺗـّﺎﻭﺿﺂﺫ ؛ ﻳﺂﻻّﻣﺎﻧ
ﺛﺂﺧﺴﺬ ﺛﻮﻋﻴﺬ ،ﻲ
ﺛﺂﺑﺬﻭﺛﺠﺂﻣـّﺂﻝ ﺛﺛﻴﻔﺎﻭﺙ
ﺎﺑﺎﺱ .ﺛﺎﻓﻮﻛﺚ ﺛﺂﺑﺬﻭﺛﺠﺂ
ﺃﺭﺁﺯﻗﻲ ﺫﺍﻳﺎ ﺉ ﻳـﺂﺗﺸـّﻮﺭﺁﻥ ﺅﻝ ﻧّﺂﺱ .ﻳﺂﺩﺟـّﻮﻝ ﺃﺫ ﺋﻜﺂﻣـّﺂﻝ ﺃﺑﺮﻳﺬ ﺉ ﺩﻳﺂﻧﺠﺂﺭﺑﺎﺑﺎﺱ.
ﻧّﺂﺱ ،ﺫﺍﻳﺬﻳﻦ ﺗـّﺎﻣﺂﺩّﻳﺚ .ﺃﺭﺁﺯﻗﻲ ﻳﻮﻣﺎ ﻓﺂﻻّﺱ ﺃﺫﻳﺎﺫﺁﻑ ﻏﺂﺭﺅﺧّﺎﻡ.
en
Murad IRNATEN, Di lǧerra-k ay awal, Tizi Wezzu, Achab, 2015, Sb. 17, 18.
ﺛﻮﺗﺮﻳﻮ ﻳﻦ :
m
ﻣـﺎﺗـّﺎ ﺉ ﺩﻳﺂﺗـّﻮﻋﺎﻥ ﺃﺭﺁﺯﻗﻲ ﻏﺂﺭﺅﻗـﺂﻭّﺍﺭ ﻳﺎﻝ ﺛﻴﻜﺂﻟﺚ ؟ .3ﻣـ
.4ﻛـّﺂﺳـﺪ ﺳﺂ ﻅ ﺅﺿﺮﻳﺲ ﺃﺭﻭﺍﺳﺂﻥ )ﺃﻛﻨﺎﻭﻥ( ﻥ ﻭﺍﻭﺍﻵﻥ ﺃﻳﺎ :
ﺋﻀﻴﻖ = ،.............ﺛﺎﻣﺬﻳﻨﺖ = ...............
ﻀﻴﻖ
ﻴﻖ ﺋﻀﻴ
-ﺋﻀ
co
.5ﺃﺭﺁﺯﻗﻲ ﻳﻳﺂﺗﺸـّﻮﺭ ﻭﻭﻝ ﻧّﺂﺱ .ﻣﺎﺗﺎ ﺛﺎﻣﺂﻧﺘﻴﻠﺖ ﻥ ﻭﺍﻳﺎ ؟
ﻟﻮﻳﺚ ﺃﻳﺎ :
.6ﺗﺸّﺎﺭ ﺛﺎﻓﻓﺂﺂﻟﻮﻳﺚ
ﺅﻭﺭﻣﻴﺮ ﺅﻭﺳّﻴﺬ ﺋﺰﺭﻱ ﺋﺒﺎﻭ ﺛﻴﻤﺰﺭﺍ
ﻤﺰﺭ
ﻴﻤﺰ
ﺛﻴﺛﻴﻤ
n.
ﻳﻔﺜﻴﻦ
ﻣﻴﺎڨ ﻳﻔﺜﺜﻴﻴﻴﻦ
ﻦ ﻣﻴﺎﻴﺎڨ
ﺎڨ
ﻣﻴﺎﺃﻴ
........................... .......................... ﺃﺩﺩ ﺩﻳﺂﺳّﺂﺓﺯﻱ
Aḍris s tcawit :
Tawellit ɣer uqewwar
Aqewwar yeččur d ixxamen maca drus i ten-izedɣen, reḥlen yudan ukk ɣer temdint.
nt. Matta
atta
i d-yuca ukk udrar tečč-it luḍa (amkan yersin ) !
m
n, ǧǧin
Jar yya i ireḥlen yella Urezqi d ayetma-s. Seg wasmi i yemmut baba-tsen, ǧin aqewwar,
ruḥen ɣer teɣremt. Din i ufin aɣrum-nsen d tɣawsiwin i ixuṣṣen aqewwar ; lacta ulawen
ulawen-nsen
co
-nnekk d axxam
ǧǧin-ten din, ttlemdaren deg yal azqaq. Acku, sa yexs yella : axxam-nnek axxam--nn
nnek aay
axxam-nnek
amdan. Mani texsed ugir, sa yemmendar uḍar-nnek berra, ul-nnekk yeqqim daxel-nnes
daxel
axel--nn
nnes ; deg-s
d i
yeṭṭef taɣmert.
n.
yur, yettas-
Arezqi yettjebba-d ɣer uqewwar tict n tikkelt deg uyur, yettas-d ad iẓe
yettas-d iẓer yy
yya i yeṭṭfen deg
ẓan
an ud ikennan ca zdat tmeddurt ammin i
uqewwar, d udrar d yiḥrarraden-nnes. Yya ud yettreẓẓan
nnek.
sed tuɛid, mani texsed
texs tessmir-d ssem-nnes. Arezqi, yeẓra mani i texsed tio
k. Ma yella yes
tebdud tikli : seg uqewwar-nnek, seg uxxam-nnek.
texs ad tawded ; yella manis i
yesserkes win yennan : “ Ma yella
yesserk
iɛreq-ak mani i teggured, qqel seg manis i d-tusid”.
”.
ca
Arezqi, maci d tawellit ɣer talaa berk i t-id-yettawin
t-id-yettawin
yettaw ɣɣer uqewwar-nnes, tella tɣawsa tict ;
matta mi ur yezmir ca umdan ad t-id-yessegzi
ssegzi i wayeḍ.
way D tay i yettɣiman deg wul, d matta i d-
du
nzit n unil
isenned ɣer tmenzit l-nnes, ad yettutlay
unil-nnes, yettu yid-s amzun din i yella. Ad yesseqsay iman-nnes, ad
yettwehhar mammek
ek aha tili tririt n baba-s. Acku baba-tsen yeẓra ma yella ud ugir ca tarwa-nnes
id n laṣel ad temmir
deg ubrid tem cce
ccetlet, ad yeqqar uciḍu-idin i mumi yeggeɛmer uẓwer unnes kemm n
cy
run.
leqrun.
ye
Manni wa ad yexsen anect-a ? Manni wa ad iqeblen ad truḥ ccetlet-nnes ? Baba-tsen yuca
en
tameddu -nnes
tameddurt nn d asfel
tameddurt-nnes a ɣef tidet d laṣel. Yennuɣ, yuta mammek ad yesfeḍ tiserkas d lbaṭel...
Arezqi d aya i yeččuren ul-nnes. Yeǧǧul ad ikemmel abrid i d-yenjer baba-s. Tafukt tebdu
tjemm ti
tjemmel tifawt-nnes, daydin d tameddit. Arezqi yuma fell-as ad yadef ɣer uxxam.
Murad IRNATEN, Di lǧerra-k ay awal, Tizi Wezzu, Achab, 2015, Sb. 17, 18.
16 ﻣﻦ13 ﺻﻔﺤﺔ
▣
2018 ( ﺑﻜﺎﻟﻮر/ ﲨﻴﻊ اﻟﺸﻌﺐ:اﻟﺸﻌﺒﺔ/ اﻟﻠﻐﺔ اﻷﻣﺎزﻳﻐﻴﺔ:اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
Tuttriwin:
m
2. At uqewwar, tuget deg-sen rewlen ɣer temdint. Ini-d maɣef.
3. Matta i d-yettuɛan Arezqi ɣer uqewwar yal tikkelt ?
co
4. Kkes-d seg uḍris arwasen (aknawen) n wawalen-a :
- Iḍiq = ........... - Tamdint = ...........
5. Arezqi yeččur wul-nnes. Matta d tamentilt n waya ?
n.
6. Ččar tafelwit-a :
Timeẓra Izri ibaw Urmir
ir ussid
Amyag yeftin
Ad d-yessegzi tio
.......................... ......................
...........................
- ut baba-
Seg wasmi yemmut aba-tsen,
tsen, ǧǧin aqew
baba-tsen, aqewwar.
- Ar -d aḍris ideg
Ari
Ari-d ide aha d-talsed matta i ak(am)-yeḍran.
- yeb ɣef tɣessa n wullis.
Aḍris ad yebna
en
16 ﻣﻦ14 ﺻﻔﺤﺔ
▣
2018 ( ﺑﻜﺎﻟﻮر/ ﲨﻴﻊ اﻟﺸﻌﺐ:اﻟﺸﻌﺒﺔ/ اﻟﻠﻐﺔ اﻷﻣﺎزﻳﻐﻴﺔ:اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
Uvul s tavremt
m
dev wi d-yehunen yelli Arezqi d ayetm-as wa ful aba ti-s uyyen
yen tavremt,
avremt,
akken avrem dindev ad agrewen tagella-nesen d haraten wi yusaren
en dev
ev tevrem
tevremt,
co
k teqqal
akked kud ulawen-nesn uyyen-ten dindev, idit aygen tavahamt-nnek eqqal tavahamt-
tavah
Ïaf d-s tavmert.
nnek, axrek ideg tarid, ul-nnek abadeh iha ammas-nnit, yeÏÏaf tavm
Arezqi itaqqel-d tavremt imir iyyen dev ayur, ivalley iri
i wad innuÏÏef
in
n.
er annihen s tmeddurt
lmana dev adrar d tisdag-nnit wi wer tereÇÇi wer tmedd
tm a tga
i ideg
ÃÃahet-nnit. Arezqi issan innin is thaled, illi deg wa d-itsented
d-itsent
d- tikli, wan
d-yewayen s tav
t-id-yewayen tavremt, illi haret iyyen
ca
greh, awa ytavay
haäen wer yeddubet awadem ed t-igreh, yt
ytavaymin dev ul n awadem d awa
qusen
en i afa n ayur d itran, awav,
yzuzuyen turna-nnit, awa sineqqusen awa yttaqqel
iv div d-teqq
awadem as as-aba diran miv d-teqqel ttisnant äakker ul-nnit, div d-yass
du
Çekka
ka n ti-s ye
itakk isensa, ittak aÇekka yewina
yewinafet-t yewinafet amesli-nnit d tittar-
nnit.
LOeza-nnit as isvemer
svemer idis
i
idis-nnit, isawal-as hund innin iddar, isastan
-e
nheggi
ggi alvu wa has
iman-nnit, izinheggi has-eyeg ti-s idit ti-s issan in kud wer iwiyen
s abereqqa
meddan-nnes bereqqa n mantat
mantatu, ed yeg amezzi, ed yeqqar alekat wa dev yusev
cy
iki.
Mi he-yavhali
he-yavhalin awav ? Mi he-yevbelin ed yexrek aÇar-nnit ? Abba-nesn
fa tameddurt
ikfa tamedd
tameddurt-nnit ful tidet d tumast, yenimenva s amek wa s eyames
en
tikerra d b
tikerras bahu, yenimenva d wi issibeggun akked ful ickan d mudaren d
turnaw
turnawin....
Ar
Arezqi nevwav awa yeÏkaren ul-nnit yeheä ya ad ilkem i abarid yeÏkel
s Tafuk teggeh asdekkel n afa-nnit azelewaÇ a yuyyen arezqi yeqqel
ti-s.
tavahamt-nnit.
Murad IRNATEN, Di lǧerra-k ay awal, Tizi Wezzu, Achab, 2015, Sb. 17, 18.
16 ﻣﻦ15 ﺻﻔﺤﺔ
▣
2018 ( ﺑﻜﺎﻟﻮر/ ﲨﻴﻊ اﻟﺸﻌﺐ:اﻟﺸﻌﺒﺔ/ اﻟﻠﻐﺔ اﻷﻣﺎزﻳﻐﻴﺔ:اﺧﺘﺒﺎر ﰲ ﻣﺎدة
λίλλΰςΪ:
I / Tigzi n uäris : (/12)
m
1. Emmi d-ihun arezqi s avrem ?
2. Kel tevremt, agut-nesen ahunen s avrem, ma ful.
3. Ma yemmus haret wa tayyen arezqi ittaqqel tavremt ak imir
mir ?
co
4. Kkes-d dev aäris ikniwen n awalen-wiv :
- asensu = ........... - bahu = ...........
n.
5. Arezqi yeÏkar ul-nnit akf-d tamantilt n awav haret
aret ?
6. Semmendu tafelwit-tav :
λΨΎυΰ
Ψσ΄σΎΏλΪ
tio υΰ ς
ς
ς ίΰΨΰ ίζ
ίζζΈ
Έ Έ-σΎζζΎ΄υ ...........................
.....................
....... ............................
ca
7. Sleä tawinest-tav ilmend
nd n talva d tahuri
tah :
du
“tessented tikli”.
8. Ag isem i isumar
ar n tawinest-tav,
tawinest-t ttaned-d awa d-temmal tasvunt ta tanet-
yeqqenen :
-e
- Wa full aba ti
i-sen uyyen
ti-sen uy ttavremt.
II / asnas
as s tira : (/08)
cy
Arezqi
ezqi akked kud
ku izzav avrem wer igriw tin man-nnit, yeqqim vas
itaqqel-d
qel-d tavre
tavremt ; inder-as ed tet-itaw.
en
Yehun aviw
aviwen-nnewen s ideg iyyen, tuyyid-in äeffer-k awa tarid imda.
- Afne
Afnev-d aäris dev e talsed tinfusin iggan alweq windev.
- ÄΏΎΰλvΎζζΪςίΧΧζʳ
16 ﻣﻦ16 ﺻﻔﺤﺔ
ﺠﻤﻊ اﻟﺸﻌب: ﺔ,اﻟﺸﻌ 2018 ﺎﻟور!ﺎC, اﻟﻠﻐﺔ اﻻﻤﺎز!ﻐﺔ: ﺔ اﻟﻨﻤوذﺠﺔ اﻟﻤﺎدة,اﻹﺠﺎ
ﺍﻟﻌﻼﻣﺔ
Tadaddact : ﻋﻧﺎﺻﺭ ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ
ﻣﺟﺯﺃﺓ ﻣﺟﻣﻭﻉ
Tiririt :
I) Tigzi n uḍris :
1.5 1. Tameṭṭut n Bu Leɣṭuṭ qqaren-as : “ Tadaddact ” acku wezzilet.
1.5 2. Tdaddact ur tessugut ara awal, tesɛa lhiba yerna tewɛer.
1.5 3. Anaw n uḍris-a : d agelman (d tarudemt), acku ameskar yemmal-d amek tga
m
Tdaddact akked urgaz-is Bu Leɣṭuṭ, ama deg tfekka ama deg ṭṭbiɛa.
1.5 4. Awalen yezdi uẓar seg tseddart tis snat d usemmi n yal yiwen :
co
Tewzel → d isem n tɣara.
Wezzilet → d amyag n tɣara.
Tawezzlant → d arbib.
1.25 5. Abeddel n wawal yettuderren deg tefyirt s umyag
myagg ilaqen mebla
mebl ma ibeddel
i
n.
unamek :
« Tettban werraɣet / werriɣet ».
Talɣa-s taḥerfit : Iwriɣ.
1 6. Tiririt n tefyirt ɣer wunti asuf :
« Akken ara d-temlil yid-s, nettat
nettat,
io
t, ad tes
tessusem,
essus
su em tebru i wallen-is ».
em, ad te
at
1 7. Asemmi n yisumar n tefyirt
fyirt :
12/12 D izem : D asumerr agejdan.
dan.
i ten-id-iqublen : D asumer amas
amassa ɣ.
amassaɣ.
c
8. Tasleḍt n tefyirt
efy : « yufa
efyirt ufa umger titar ».
umge titar-is
du
Awal
wal Talɣa
T Tawuri-ines
D am
amyag yef
yefti ɣer yizri ilaw, ɣer
yufa /
wudem wis
wud wi krad amalay asuf.
D amatar
ama udmawan n wudem wis D amigaw / d asentel/ d
y......
-e
waddad amaruz.
D isem unti asget yella deg
titar D asemmad usrid.
waddad ilelli.
is D amqim awsil n yisem amagnu. D asemmad n yisem.
en
8 ﻤن1 ﺼﻔﺤﺔ
ﺠﻤﻊ اﻟﺸﻌب: ﺔ,اﻟﺸﻌ 2018 ﺎﻟور!ﺎC, اﻟﻠﻐﺔ اﻻﻤﺎز!ﻐﺔ: ﺔ اﻟﻨﻤوذﺠﺔ اﻟﻤﺎدة,اﻹﺠﺎ
ﺍﻟﻌﻼﻣﺔ
ﻋﻧﺎﺻﺭ ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ
ﻣﺟﺯﺃﺓ ﻣﺟﻣﻭﻉ
II)Afares s tira :
Aḍris ad yili d agelman (d tarudemt). Aktazal ad ibedd ɣef yisefranen-a :
¾ Udem n ufaris :
m
- Aḍris ɣur-s azwel.
0.25
0.25 - Tettwafhem tira.
0.25 - Tella tama deg tazwara n yal taseddart.
co
0.25 - Tella tallunt (ilem) gar tseddart d tayeḍ.
08/08 ¾ Anaw n uḍris :
0.5 - Banen-d yiferdisen n tegnit n tmenna : amesgal, iswi,
swi, isalen iwatan
n.
(izen), anermas…
0.5 - Tikta ddant d usentel.
0.5 - Taɣessa n uḍris tefrez.
0.5
0.5
- Aqader n tecraḍ n wanaw n uḍris.
¾ Tutlayt :
- Asemres n umawal iwatan.
io
at
0.5 - Asemres n yiferdisen i d-yemmalen
yemmalen
alen tugna n wayen i d-igellem akked
tesnukyest (irbiben, isuraz,
uraz, aserwes, tanɣ
tan
tanɣumnayt,
ɣumnay
u ismawen n tɣara).
0.5 - Asefti n yimyagen ɣer tmeẓra
tmeeẓra iwatan.
uc
¾ Tased
Taseddast
dast / taẓḍawt
ta
taẓḍa :
0.5 - Tifyarr d tummi
tummidin.
0.55 - Tuqqna gar tef
tefyar aakked tuqqna gar tseddarin.
0.5 - Asem
Asemres n yisen
yisenfalen (tikkesrert).
-
cy
en
8 ﻤن2 ﺼﻔﺤﺔ
ﺠﻤﻊ اﻟﺸﻌب: ﺔ,اﻟﺸﻌ 2018 ﺎﻟور!ﺎC, اﻟﻠﻐﺔ اﻻﻤﺎز!ﻐﺔ: ﺔ اﻟﻨﻤوذﺠﺔ اﻟﻤﺎدة,اﻹﺠﺎ
Tiririt :
I) Tigzi n uḍris :
1.5 1. Tameṭṭut n Bu Leɣṭuṭ qqaren-as : “ Tadaddact ” acku d tagezlant.
1.5 2. Tadaddact d tasusamt, ɣer-s lhibt yerni tewɛer.
1.5 3. Anaw n uḍris-a : d agelman (d tarudemt), acku ameskar yemmal-d mamek
k
temmug Tdaddact d urgaz-nnes Bu Leɣṭuṭ, ama deg tafekka ama deg
ṭṭbiɛt.
m
4. Awalen yezdi uẓar seg tseddart tis sent d usemmi n yal yiǧ :
1.5 Teggezlent → d isem n tɣara.
Tegzel → d amyag n tɣara.
co
Tagezlant → d arbib.
5. Abeddel n wawal yettuderren deg tefyirt s umyagg ilaqen mebla ma ibeddel
ibedd
1.25 unamek :
n.
« Tettban tewreɣ ».
Talɣa-nnes taḥerfit : Wreɣ.
6. Tiririt n tefyirt ɣer wunti asuf :
12/12
1
1
7. Asemmi n yisumar n tefyirt :
D arr : D asumer agejdan.
an.
tio
« Ald temlil yid-s, nettat, ad tessusem,
sem,, ad tessers ti
susem tiṭṭawi
tiṭṭawin-nnes ».
ca
i hen-id-iqablen : D asumer
mer amassa
amassaɣɣ.
amassaɣ.
8. Tasleḍt n tefyirt : « yufa umjer titar
ti -nn ».
titar-nnes
Awal Talɣa
T
Tal ɣa Tawuri-nnes
du
D amyag ye
yefti ɣer
ɣ yizri ilaw, ɣer
yufa
ufa /
wudem wis
w kraḍ
kra amalay asuf.
D amatar
am uudmawan n wudem wis D amigaw. d asentel/ d
y......
krad asu
asuf amalay. asilaw/ d ameskar.
-e
2.75 ufa D af
afeggag n umyag. D aseɣru umyig.
D isem amalay asuf yella deg
umjer D asemmad imsegzi.
waddad amaruz.
D isem unti asget yella deg
cy
8 ﻤن3 ﺼﻔﺤﺔ
ﺠﻤﻊ اﻟﺸﻌب: ﺔ,اﻟﺸﻌ 2018 ﺎﻟور!ﺎC, اﻟﻠﻐﺔ اﻻﻤﺎز!ﻐﺔ: ﺔ اﻟﻨﻤوذﺠﺔ اﻟﻤﺎدة,اﻹﺠﺎ
II)Afares s tira :
Aḍris ad yili d agelman (d tarudemt). Aktazal ad ibedd ɣef yisefranen-a :
¾ Udem n ufaris :
0.25 - Aḍris ɣer-s azwel.
0.25
m
- Tettwafhem tira.
0.25 - Tella tama i yal taseddart.
0.25 - Yella yilem jar tseddart d tict.
co
¾ Anaw n uḍris :
0.5 - Banen-d yiferdisen n tegnit n tmenna : amesgal, iswi, isalen
alen iwatan
wat
08/08
(izen), anermas…
0.5 - Tikta ugirent d usentel.
n.
0.5 - Taɣessa n uḍris tefrez.
0.5 - Aqader n tecraḍ n wanaw n uḍris.
¾ Tutlayt :
0.5
0.5
- Asemres n umawal iwatan.
- Asemres n yiferdisen i d-yemmalen
tesnukyest (irbiben, isuraz, aserwes,
io
malen tugna n way
wes, tanɣ
tan
wayen i dd-igellem akked
tanɣumnayt,
ɣumnayt,
umnay ism ismawen n tɣara).
at
0.5 - Asefti n yimyagen ɣer tmeẓra
meẓra iwatan.
watan.
0.5 - Asemres n yisemmadenden mukca
ukca i dd-yewwi
-yewwi
yeww ad iilin.
0.5 - Aqader n yilugan n tira.
a.
uc
- Tifyar
fyar d tummidin.
0.5
0.5 - Tuqqna
na jar tefyar d tuqqn
tuqqna jar tseddarin.
-e
0.5 - Asemres
res n yisen
yisenfalen (tikkesrert).
cy
en
8 ﻤن4 ﺼﻔﺤﺔ
اﻟﺸﻌ,ﺔ :ﺠﻤﻊ اﻟﺸﻌب C,ﺎﻟور!ﺎ 2018 اﻹﺠﺎ,ﺔ اﻟﻨﻤوذﺠﺔ اﻟﻤﺎدة :اﻟﻠﻐﺔ اﻻﻤﺎز!ﻐﺔ
ﺛﻴﺮﻳﺮﻳﺚ :
(Iﺛﻴﺔﺯﻱ ﻥ ﺅﺿﺮﻳﺲ :
1.5 ّ
ﺛﺎﻣﺂﻁﻮﺙ ﻥ ﺑﻮﻵﻏﻄﻮﻁ ﻗّﺎﺭﺁﻧﺎﺱ "ﺛﺎﺩﺍﺩّﺍﺷﺖ" ﺃﺷﻜﻮ ﺫ ﺛﺎﺓﺁﺯﻻﻧﺖ. .1
1.5 .2ﺛﺎﺩﺍﺩّﺍﺷﺖ ﺫ ﺗﺎﺳﻮﺳﺎﻣﺖ ،ﻏﺂﺭﺱ ﻟﻬﻴﺒﺂﺙ ،ﻳﺂﺭﻧﻲ ﺛﻮﻋﺂﺭ.
1.5
.3ﺍﻧﺍﻧﺎﻭ ﻥ ﺅ ﺿﺮﻳﺲ ﺫﺍﺓﺁﻟﻤﺎﻥ )ﺫ ﺛﺎﺭﻭﺫﺁﻣﺖ( ،ﺃﺷﻜﻮ ﺃﻣﺂﺳﻜﺎﺭ ﻳﺂﻣﺄﻻﺩ ﻣﺎﻣﺂﻙ ﺛﺂ ّﻣﻮﻅ ﺛﺪﺍﺩﺍﺷﺖ
m
ﺫﻭﺭﺓﺍﺯ ﻧﺂﺱ ﺑﻮﻵﻏﻄﻮﻁ ،ﺍﻣﺎ ﺫﺍڤ ﺛﺎﻓﺂ ّﻛﺎ ﺍﻣﺎ ﺫﺍڤ ّ
ﻁﺒﻴﻌﺂﺙ. ﺫﻭﺭﺓﺍ
ﻳﺂﺯﺫﻱ ﺅﺯﺍﺭ ﺳﻲ ﺛﺴﺂﺩّﺍﺭﺙ ﺛﻴﺲ ﺳﺂﻧﺖ ﺫ ﺅﺳﺂ ّﻣﻲ ﻥ ﻳﺎﻝ ﻳﻴﺪﺝ :
.4ﺍﻭﺍﻵﻥ ﻳﺂﺯﺫ
1.5
ﺫﻳﺴﺂﻡ ﻥ ﺛﻐﺎﺭﺍ.
ﺛﺎﺓﺁﺯﻟﻨﺖ ← ﺫﻳﺴ
ﺛﺂﺓﺯﺁﻝ ← ﺫﺫﺍﻣﻴﺎﻅ ﻥ ﺛﻐﺎﺭﺍ.
ﺛﺂﺓﺯ
ﺛﺎﺓﺁﺯﻻﻧﺖ ← ﺫﺍﺭﺑﻴﺐ.
ﺎﺓﺁﺯﻻﻧﺖ
ﺛﺂﻓﻴﻴﺮﺙ ﺱ ﺅﻣﻴﺎﻅ ﺋﻼﻗﺂﻥ ﺑﻼ ﻣﺎ ﺋﺒﺂﺩّﺁﻝ ﺅﻧﺎﻣﺂﻙ : .5ﺃﺑﺂﺩّّﺁﻝ
ﺁﻝ ﻥ ﻭﺍﻭﺍﻝ ﻳﺂﺗﻮﺫﺭﺁﻥ ﺫﺫﻱ ﺛﺂﻓ
1.25
ﺛﺂﻭﺭﺁﻍ <. > ﺗﺒﺎﻥ
ﺛﺂﺗﺒﺎﻥ ﺂﻭﺭ
ﻭﺭﺁﻍ.
ﻓﻴﺚ :ﻭﺭ
ﺛﺎﻟﻐﺎ ﻧﺂﺱ ﺛﺎﺣﺂﺭﻓﻴﺚ
ﺛﺂﻓﻴﻴﺮﺙ ﻏﺂﺭ ﻭﻭﻧﺜﻲ ﺃﺳﻮﻑ : .6ﺛﻴﺮﻳﺮﻳﺚ ﻥ ﻴﺮﺙ
1 ﺛﺂﺳﺂﺭﺱ ّ
ﺛﻴﻄﺎﻭﻳﻦ ﻧّﺂﺱ «. ﻮﺳﺂﻡ ،ﺃﺫ ﺛﺂ ّ
ﺳﺂﺂﺭﺱ » ﺍﻟﺪ ﺛﺂﻣﻠﻴﻞ ﻳﻴﺬﺱ ،ﻧﺂﺗ ّﺎﺎﺙ ،ﺃﺫ ﺛﺂ ّ
ﺛﺂﺳﻮﺳﺂﻡ
ﺛﺂﺳﻮ
ﺳ
ﺛﺂﻓﻴﻴﺮﺙ :
.7ﺍﺳﺂ ّﻣﻲ ﻥ ﻳﻴﺴﻮﻣﺎﺭ ﻥ ﺮﺙ
1 ﺃﺭ :ﺃﺳﻮﻣﺂﺭ ﺃﺓﺁﺟﺬﺍﻥ.
ﺫ ّ
12/12
ﺉ ﻫﺂﻧﻴﺪﻳﻘﺎﺑﻶﻥ :ﺫ ﺃﺳﻮﻣﺂﺭ ﺃﻣﺎﺳﺎﻍ.
.8ﺛﺎﺳﻶﻁ ﻥ ﺛﺂﻓﻴﻴﺮﺙ » :ﻳﻮﻓﺎ ﺅﻣﺠﺂﺭ ﺛﻴﺜﺎﺭ ﻧّﺂﺂﺱ «.
du
ﺛﺎﻭﻭﺭﻱ ﻧﺲ
ﺛﺎ ﺎ
ﺛﺎﻟﻐﺎ ﺃﻭﺍﻝ
ﺫ ﺃﻣﻴﺎﻅ ﻳﺂﻓﺜﻲ ﻏﺂﺭ ﻳﻴﺰﺭﻱ ﺉﻻﻭ ﻥ ﻭﻭﺫﺁﻡ
ﻭﺫﺁﻡ
/ ﻱﻭﻓﺎ
ﻭﻳﺲ ﻛﺮﺍﺽ ﺃﻣﺎﻻﻱ ﺃﺳﻮﻑ
ﺃﺳﺂﻧﺘﺂﻝ/
ﺫﺍﻣﻴﺔﺍﻭ/ﺃﺳﺂﻧ
ﺍﻣﻴﺔﺍﻭ
-e
ﺳﻮﻑ .
ﺫﺍﻣﺎﺛﺎﺭ ﺅﺫﻣﺎﻭﺍﻥ ﻥ ﻭﺫﺍﻡ ﻭﻳﺲ ﻛﺮﺍﺫ ﺃﺳﻮﻑ
ﺫﺍ ﺃﻣﺴﻜﺎﺭ ./ﺫﺍ ﻱ......
ﺍﻣﺎﻻﻱ.
ﺃﺳﻴﻼﻭ
2.75
5 ﺫﺍﺳﺂﻏﺮﻭ ﺅﻣﻴﻴﻆ.
ﺳﺂﻏﺮﻭ ﺫﺍﻓﺂﺓّﺍﻅ ﻥ ﻭﺁﻣﻴﺎﻅ. ﺅﻓﺎ
cy
ﺍﻟﻌﻼﻣﺔ
ﻋﻧﺎﺻﺭ ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ
ﻣﺟﺯﺃﺓ ﻣﺟﻣﻭﻉ
m
0.25 xﺅﺫﺁﻡ ﻥ ﺅﻓﺎﺭﻳﺲ :
0.25 ﻏﺂﺭﺱ ﺃﺯﻭﺁﻝ. -ﺃﺿﺮ
ﺃﺿﺮﻳﺲ ﻏﺂ
co
0.25 -ﺛﺂﺗﻮﺍﻓﻬﺎﻡ ﺛﻴﺮ
ﺛﻴﺮﺍ.
n.
0.5 xﺃﻧّ ﻭ
ﺎﻭ ﻥ ﺅﺿﺮﻳﺲ :
0.5 ﺛﻤﺂﻧﻧّﺎ :ﺃﻣﺂﺳﺔ
ﺃﻣﺂﺳﺔﺍﻝ ،ﺋﺴﻮﻱ ،ﺋﺴﺎﻻﻥ ﺋﻮﺍﺛﺎﻥ)ﺋﺰﺁﻥ( ،ﺃﻧﺂﺭﻣﺎﺱ... -ﺑﺎﻧﺂﻧﺪ ﻔﺂﺭﺫﻳﺴﺂﻥ
ﻳﻴﻔﺂﺭﺫﻳﺴﺂﻥ ﻥ ﺛﺂﺓﻧﻴﺚ ﻥ ﺛﻤﺂ
ﺖ
ﺅﺓﻳﺮﺃﻧﺖ ﺫﻭﺳﺂﻧﺘﺂﻝ. -ﺛﻴﻜﺜﺎ
01
0.5
io ﺯ
ﺛﺂﻓﺮﺁﺯ. ﺲ
ﺅﺿﺮﻳﺲ -ﺛﺎﻏﺂﺳّﺎ ﻥ
-ﺃﻗﺎﺫﺁﺭ ﻥ ﺛﺂﺷﺮﺍﺽ ﻥ ﻭﺍﻧﺎﻭ
ﻧﺎﻭ ﻥ ﺅﺿﺮﻳﺲ.
at
0.5
xﺛﻮﺛﻼﻳﺚ :
0.5 -ﺃﺳﺂﻣﺮﺁﺱ ﻥ ﺅﻣﺎﻭﺍﻝ ﺋﻮﺍﺛﺎﻥ.
-ﺃﺳﺂﻣﺮﺁﺱ ﻥ ﺅﻳﻴﻔﺂﺭﺫﻳﺴﺂﻥ ﺋﺪﻳﺂ ّﻣﺎﻵﻥ ﺛﻮﻳﻨﺎﺎ ﻥ ﻭﺃﻳﻦ ﺅﺩﻳﻤﺎﻟﻦ ﺛﻮﻳﻨﺎ ﺃﻛﺎﺫ ﺛﺴﻨﻮﻛ
uc
0.5
-ﺃﻗﺎﺩﺭ ﻥ ﻳﻴﻠﻮﺓﺍﻥ ﻥ ﺛﻴﺮﺍ.
0.5
-ﺍﺳﻴﺔﺁﺯ ﻥ ﺅﺿﺮﻳﺲ.
05
0.5 -ﺛﻮﻗﻨﺎ ﺟﺎﺭ ﺛﺂﻓﻴﺎﺭ ﺫ ﺛﻮﻗﻨﺎ ﺟﺎﺭ ﺛﺴﺂﺩّﺍﺭﻳﻦ.
-ﺍﺳﺂﻣﺮﺁﺱ ﻥ ﻳﻴﺴﺂﻧﻔﺎﻵﻥ )ﺛﻴﻜﺂﺳﺮﺁﺭﺙ(.
en
Tiririt :
I) tigzi n uDris :
1.5 1. tameTTut n bu le$TuT qqarenas “ tadaddact ” acku uezzilet.
1.5 2. tdaddact ur tessugut ara aual, tesâa lhiba yerna teuâer.
1.5 3. anau n uDrisa d agelman (d tarudemt), acku ameskar yemmal-d amek mek
k
tga tdaddact akked urgazis bu le$TuT, ama d tafekka ama d TTbiâa.
biâa.
m
4. aualen yezdi uZar seg tseddart tis snat d usemmi n yal yiuen :
1.5 teuzel → d isem n t$ara.
uezzilet → d amyag n t$ara.
co
tauezzlant → d arbib.
5. abeddel n uaual yettuderren deg tefyirt s umyag ilaqen
aqen mebla
m m
ma
ibeddel unamek :
1.25
n.
« tettban ςerra$et / ςerri$et ».
tal$as taHerfit : iuri$.
6. tiririt n tefyirt $er uunti asuf : « akken ara d
d-temlil
-temlil yids, nettat, ad
12/12
1
1
tessusem, ad tebru i uallen-is
7. asemmi n yisumar n tefyirt :
ejdan.
d izem : d asumer agejdan.
tio
s ».
ca
i tenidiqublen : d asumer
mer amassa$.
8. tasleDt n tefyirt : « yufa umgar titaris
ti ».
du
Aaςal
al tal$a
tal$ λaςuri-ΪΎζ
d amyag yeft
yefti $er yizri ilauay,
yufa er uudem
$er uu uis kraD amalay /
asu
asuf.
d amigau / d asentel/
-e
d amatar
am udmaςan nςudem
y......
ςis
ς ΐΰΈΨΧσζίΏ. ΈΨΎζΐΰˀΈζΧς
.75
2.75
ufa d afeggag n umyag. d ase$ru umyig.
cy
II)afares s tira :
8 ﻤن7 ﺼﻔﺤﺔ
ﺠﻤﻊ اﻟﺸﻌب: ﺔ,اﻟﺸﻌ 2018 ﺎﻟور!ﺎC, اﻟﻠﻐﺔ اﻻﻤﺎز!ﻐﺔ: ﺔ اﻟﻨﻤوذﺠﺔ اﻟﻤﺎدة,اﻹﺠﺎ
AaDris ad yili d agelman (d tarudemt). Aaktazal ad ibedd $ef yisefranena :
¾ Uudem n ufaris :
- AaDris $urs azwuel.
- tettuwafhem tira.
- tella tama i yal taseddart.
- Ytella yilem gar tseddart d tayeD.
0.25
0.25 ¾ Aanawu n uDris :
0.25 - Bbanend yiferdisen n tegnit n tmenna : amesgal, isuwi, isalan iuwatan
watan
n
m
0.25 (izen), anermas…
- tikta ddant d usentel.
0.5 - ta$essa n uDris tefrez.
co
- Aaqader n tecraD n uwanauw n uDris.
0.5
¾ tutlayt :
0.5
0.5 - Aasemres n umauwal iwuatan.
n.
- Aasemres n yiferdisen i dyemmalen λί΄ΪΪςσΎΪΈ˚΄ΎΧΧΎʰΐΐΎΈ
Ϊ ςσΎΪ
σΎΪ Έ
Έ˚΄ΎΧΧΎ
΄ΎΧΧΎʰΐΐΎ
08/08 λΎζΪίΐσΎζλ (irbiben, ζίΰυ, ζΎΰςΎζʰλΪ$ίʰΪσλʰ
ζʰλΪΪ$ίʰΪσλ
Ϊσλʰʰ isem n t$ara).
t$a
0.5
- aAsefti n yimyagen $er tmeZra iuwatan.
ata
atan.
0.5
0.5
0.5
- ΟΈΎΰΪσΧί΄ΪΪλΰʳ
- Tira n usekkil ameqqran anda
tio
- Aasemres n yisemmaden akken i d dyeuwwi
yeuwwi
nda iwata.
uwwi ad ilin.
0.5
ca
- aAsigez n uDris.
0.5
0.5 ¾ taseddast / tazDa
tazDauwt
auwt :
- tifyar d tummidin.
din.
- tuqqna gar tefyar akked tuqqna
tuq gar
ga tseddarin.
du
8 ﻤن8 ﺼﻔﺤﺔ
ﺠﻤﻊ اﻟﺸﻌب: ﺔ,اﻟﺸﻌ 2018 ﺎﻟور!ﺎC, اﻟﻠﻐﺔ اﻻﻤﺎز!ﻐﺔ: ﺔ اﻟﻨﻤوذﺠﺔ اﻟﻤﺎدة,اﻹﺠﺎ
ﺍﻟﻌﻼﻣﺔ ﺍﻟﻣﺣﺎﻭﺭ
Tuɣalin ɣer taddart : ﻋﻧﺎﺻﺭ ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ
ﻣﺟﺯﺃﺓ ﻣﺟﻣﻭﻉ
I/ Tigzi n uḍris :
1. Yegguǧ Urezqi ɣer temdint asmi i yemmut baba-s.
01
m
2. Rewlen at taddart ɣer temdint acku :
- Din i ufan aɣrum-nsen.
01
- Xuṣṣen ttawilat deg taddart ...
co
3. Ayen i d-yettarran Arezqi ɣer taddart yal tikkelt :
- Ad iwali tala.
n.
0.5 - Leḥmala n taddart.
0.5 - addart.
art.
Ad iẓer wid i yeckenṭḍen deg taddart.
12/12 0.5 - en
n deg taddart.
Acuddu-ines ɣer uxxam-nsen
-
- s.
Yettekkes ɣef wul-is.
io
s, ad yemmeslay yid-s.
Ad iwali aẓekka n baba-s, yid-
at
- dda deg taddart ...
Ccfawat i yesɛedda
Tamdint = tiɣremt
5. Arezqi,, yeččur
ččur wul
wul--is acku
wul-is ack :
01
- Yegguǧ
uǧ ɣer temdint.
tem
ed
- Ur yufi ara im
iman
iman-is deg temdint.
- Yeǧǧa lewṣayat
lewṣay n baba-s.
le
6. Ase
6. Asemmed t
n tfelwit :
-
02
cy
8 ﻣﻦ1 ﺻﻔﺤﺔ
ﺠﻤﻊ اﻟﺸﻌب: ﺔ,اﻟﺸﻌ 2018 ﺎﻟور!ﺎC, اﻟﻠﻐﺔ اﻻﻤﺎز!ﻐﺔ: ﺔ اﻟﻨﻤوذﺠﺔ اﻟﻤﺎدة,اﻹﺠﺎ
asemmad usrid.
01 8. Asemmi n yisumar d tesɣunt i ten-yeqqnen :
01 - Seg wasmi i yemmut baba-tsen : asumer imsentel n wakud.
0.5 - ǧǧan taddart : d asumer agejdan.
- Seg wasmi : d tasɣunt n usentel n wakud.
m
II/ Afares s tira :
Aḍris ad yili d ullis. Aktazal ad ibedd ɣef yisefranen-a :
0.25 x Udem n ufaris :
co
0.25 - Aḍris ɣur-s azwel.
0.25 - Tettwafhem tira.
n.
0.25 - Tella tama deg tazwara n yal taseddart.
- Tella tallunt (ilem) gar tseddart d tayeḍ.
x Anaw n uḍris :
08/08
0.5
0.5 x Tutlayt
yt :
0.5 - Asemres
emres n yinammalen
yinammale (isuraz)
(isu iwatan (akud, adeg… ).
-e
0.55 - Asemres
semres n yisemm
yisemmaden akken i d-yewwi ad ilin.
cy
0.55 - Tira n u
usekkil ameqqran anda iwata.
use
- Asige
Asigez n uḍris.
A
en
8 ﻣﻦ2 ﺻﻔﺤﺔ
اﻟﺸﻌ,ﺔ :ﺠﻤﻊ اﻟﺸﻌب C,ﺎﻟور!ﺎ 2018 اﻹﺠﺎ,ﺔ اﻟﻨﻤوذﺠﺔ اﻟﻤﺎدة :اﻟﻠﻐﺔ اﻻﻤﺎز!ﻐﺔ
ﺍﻟﻌﻼﻣﺔ ﺍﻟﻣﺣﺎﻭﺭ
ﻋﻧﺎﺻﺭ ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ Tawellit ɣer uqewwar :
ﻣﺟﻣﻭﻉ ﻣﺟﺯﺃﺓ
m
-ﺫﻳﻦ ﺉ ﺅﻓﻴﻦ ﺃﻏﺮﻭﻡ ﻧﺴﺂﻥ.
ﺅﻗﺂﻭﺍﺭ.
ّ -ﺧﻮ ّ
ﺻﺂﻥ ﺗـّﺎﻭﻳﻼﺙ ﺫﺁﻅ
co
ﺅﺭﺁﺯﻗﻲ ﻳﺂﺗـّﻮﺁﻻّﺩ ﻳﺎﻝ ﺛﻴﻜﺂﻟﺚ ﻏﺂﺭ ّ
ﺅﻗﺂﻭﺍﺭ : ﺎﻥ ﺅﺭ
ﺂﺩﺟـﺎﻥ
ﺃﻳﺂﺗــ ّﺂﺂﺩﺟـ ّﺎ
.3ﺃﻳﺂﺗ
-ﺃﺫﺉﻳﻬﺎﻧﺎ ﺛﺎﻻ.
0.5
-ﺃﺫﻴﻴ~
n.
12/12 0.5 ﺅﻗﺂﻭﺍﺭ.
ّ ﻳﺂﻟﻤﻮﻣﺂﻥ ﺫﺁﻅ
~ﺁﺭ ﻳﻳــّﺎ ﻳﺂﻟﻤ
0.5 ﺃﻁــ ّﺎﺎﻑ ﻧّﺂﺂﺱ ﻏﺂﺭ ﺅﺧـ ّﺎ
ﺎﻡ ﻧﺴ
ﻧﺴﺂﻥ ﺫﺁﻅ ﺅﻗﻮﺍﺭ. ﺅﺧـﺎﻡ -ﻁ
ﺃﻁ
-ﺃﺫﻴ~ﺁﺭ ﺃﻧﻴﻞﻞ ﻥ ﺑﺎﺑﺎﺱ ،ﺃﺫﻳﻮﺛﻼﻱ ﻳﻴﺬﺱ.
ﻖ ═ ﺂﺷﺜﺎ
.4ﺃﺭﻭﺍﺳﺂﻥ ﻥ ﻭﺍﻭﺍﻵﻥ ﺃﻳﺎ :ﺋﻀﻴﻖ
0.5x2
ﺸﻮﺭ ﻭﻭﻝ ﻧّﺂﺱ ﺃﺷﻜﻮ :
.5ﺃﺭﺁﺯﻗﻲ ،ﻳﺂﺗ ّ
-ﺇﺭﺡﺍﻝ ﻏﺂﺭ ﺛﺂﻣﺪﻳﻨﺚ.
ed
ﻭﺳﻴﻴﺬ
ﺳ
ﻭﺭﻣﻴﺮ ﺅﻭ ّ
ﺅﻭﺭﻣﻴﺮ ﺋﺰﺭﻱ ﺋﺒﺎﻭ ﺛﻴﻢ ﺁﺯﺭﺍ
cy
ﺃﻣﻴﺎڨ
02 ﺯﺍﻳﺪ /
ﺱﺁﺓ ﺍﻳﺪ
ﻱ ّ
ﺁ ﺱﺁﺓﺯﻳﺸﺎ
ﺅﻭﺩﻱ ّ
ﺁ ﺳﺂﺓﺯﻱ
ﺃﺫ ﺩﻳﺂ ّ
ﺱﺁﺓ ﺍ
ﺯﺍﻱ ﺩﻱ ّ
ﺃﺫ ﺁ
en
m
ﺃﻓﺎﺭﺁﺱ ﺱ ﺛﻴﺮﺍ : .IIIﺃﻓﺎ
ﺃﺿﺮﻳﺲ ﺃﺫ ﻳﻴﻠﻲ ﺫﻭﻟّﻴﺲ .ﺃﻛﺜﺎﺯﺍﻝ ﺃﺫ ﺋﺒﺂﺩ ﻏﺂﻑ ﻳﻴﺴﺂﻓﺮﺍﻧﺂﻥ ﺃﻳﺎ : ﺃﺿﺮﻳ
0.25 ﺅﻭﺫﺁﻡ ﻥ ﻭﻓﺎﺭﻳﺲ :
co
0.25 ﻏﺎﺭﺱ ﺃﺯﻭﺍﻝ. -ﺃﺿﺮﻳﺲ ﻏﺎﺭ
0.25 -ﺛﺂﺗ ّﻮﻮﺍﻓﻬ
ﻮﺍﻓﻬﺎﻡ ﺛﻴﺮﺍ
0.25 ّﺍﺭﺙ. ﺛﺂﻻّ ﺛﺎﻣﺎ ﺉ ﻳﺎﻝ ﺛﺎﺛﺎﺳﺂﺩ
ﺛﺎﺳﺂﺩﺍﺭ -ﺛﺂﻻ
n.
ﺛﺴﺂﺩّﺍﺭﺙ ﺫ ﺗّﺎﻳﺂﺽ.ﺟﺎﺭ ﺛﺴ -ﺛﺂﻻّ ﺛﺎﻟﻮﻧﺚ ) ﻡ
ﺋﻶﻡ( ﺟ
ﺿﺮﻳﺲ :
ﺃﻧﺎﻭ ﻥ ﻭﺿﺮﻳﺲ
ﺛﻤﺂﻧﻧّﺎ :ﺃﻣﺂﺱﺓ ﺍﻝ ،ﺋﺴﻮﻱ ،ﺋﺴﺎﻵﻥ ﺋﻴﻮﺍﺛﺎﻥ )ﺋﺰﺁﻥ ( ،ﻴﺚ ﻥ ﺛﻤﺂ
ﻔﺂﺭﺫﻳﺴﺂﻥ ﻥ ﺛﺛﺂ ﺓﻧﻴﺚ
ﺴﺂﻥ
-ﺑﺎﻧﺂﻧﺪ ﻳﻴﻔﺂﺭﺫﻳﺴﺂﻥ
0.5
01
0.5
tio ﺅﺳﺂﻧﺘﺂﻝ.
ﺖ ﻳﻴﺬ ﺳﺂﻧﺘﺂﻝ
ﺛﺂﻓﺮﺁﺯ.
ﺃﻧﺂﺭﻣﺎﺱ...
-ﺛﻴﻜﺜﻴﻮﻳﻦ ﺅﻳﻴﺮﺁﻧﺖ
ﺳﺎ ﻥ ﺅﺿﺮﻳﺲ ﺂﻓﺮﺁﺯ -ﺛﺎﻏﺂ ّ
08/08
ca
0.5 -ﺃﻗﺎﺩﺁﺭ ﻥ ﺛﺂﺷﺮﺍﺽ ﻥ ﻭﺍﻧﺎﻭﻭ ﻥ ﺅﺿﺮﻳﺲ.
ﺛﻮﺛﻼﻳﺚ :
0.5 -ﺃﺳﺂﻣﺮﺁﺱ ﻥ ﺅﻣﺎﻭﺍﻝ ﺋﻴﻮﺍﺛﺎﻥ.
.(...
ﻅ (..
ﺃﻛﻮﺫ ,ﺃﺫﺁﺁﻅ
-ﺃﺳﺂﻣﺮﺁﺱ ﻥ ﻳﻴﻨﺂ ّﻣﺎﻵﻥ ﺋﻴﻮﺍﺛﺎﻥ ) ﺫ
du
0.5
0.5 -ﺃﺳﺂﻓﺜﻲ ﻥ ﻳﻴﻤﻴﺎﺓﺁﻥ ﻏﺂﺭ ﺛﻤﺂﺯﺭﺍ ﺋﻴﻮﺍﺛﺎﻥ.
0.5 -ﺃﺳﺂﻣﺮﺁﺱ ﻥ ﻳﻴﺴﺂ ّﻣﺎﺫﺁﻥ ﺃ ّﻣﻴﻦ ﺉ ﻳﻮﻣﺎ ﺃﺫ ﺋﻠﻴﻦ.
0.5
-ﺃﻗﺎﺩﺁﺭ ﻥ ﻳﻴﻠﻮﺓﺍﻥ ﻥ ﺛﻴﺮﺍ.
-e
0.5
ﺃﺳﻲ ﺁﺯ ﻥ ﺅﺿﺮﻳﺲ. ﺓ -
ﺛﺎﺳﺂﺩّﺍﺳﺚ /ﺛﺎﺯﺽﺍﻭﺙ :
0.55 ﻲﻳﻦ. -ﺛﻴﻔﻴﺎﺭﺗّﻮ ّﻣ ﺫ
cy
0.5
0.55
-ﺛﻮﻗﻨﺎ ﺟﺎﺭ ﺛﺂﻓﻴﺎﺭ ﺃﻛﺂﺫ ﺛﻮﻗﻨﺎ ﺟﺎﺭ ﺛﺴﺂﺩّﺍﺭﻳﻦ.
-ﺃﺳﺂﻣﺮﺁﺱ ﻥ ﻳﻴﺴﺂﻧﻔﺎﻵﻥ )ﺛﻴﻜﺴﺮٱﺭﺙ.ሺ
en
ﺍﻟﻌﻼﻣﺔ ﺍﻟﻣﺣﺎﻭﺭ
Tawellit ɣer uqewwar : ﻋﻧﺎﺻﺭ ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ
ﻣﺟﺯﺃﺓ ﻣﺟﻣﻭﻉ
I/ Tigzi n uḍris :
1. Yerḥel Urezqi ɣer temdint asmi i yemmut baba-s.
m
- Din i ufin aɣrum-nsen.
- Xuṣṣen ttawilat deg uqewwar…
01
co
war :
3. A yetteǧǧan Arezqi yettwella-d yal tiĨkelt ɣer uqewwar
- Ad ihenna tala.
- Acehhal n uqewwar.
n.
0.5 - wwar.
Ad iẓer yya i yelmumen deg uqewwar.
0.5 - eg uqewwar.
Aṭṭaf-nnes ɣer uxxam-nsen deg
12/12
0.5 -
- s.
Yettekkes ɣef wul-nnes. io
Ad iẓer anil n baba-s, ad yutlay
tlay yid-s.
yid s.
at
- uqewwar...
Ccfawat i yesɛeddaa deg uqewwar...
uqewwar
n) n wawalen-a
4. Arwasen(aknawen) wawalen
wawale -a : Iḍiq
Iḍiq ═ yectaq , Tamdint═
0.5x2
uc
taɣremt
eččur
ččur wul
5. Arezqi, yeččur wul-nne
es acku
wul-nnes a :
01 - ḥal ɣer
Irḥal ɣer temdint.
ed
- Ud yufi ca iman-nne
iman
iman-nnes deg temdint.
- Yeǧǧa lewṣayat
lew n baba-s.
66.. Asemmed
semmed n tfel
tfelwit :
-
Timeẓra
T Izri ibaw Urmir ussid
02
cy
A
Amyag yeftin
Ad d-yessegzi Ur d-yessegzi ca yessegzay-d /
Ad d-yessegzay
en
m
Aḍris ad yili d ullis. Aktazal ad ibedd ɣef yisefranen-a :
x Udem n ufaris :
co
- Aḍris ɣer-s azwel.
0.25
- Tettwafhem tira.
0.25
- Tella tama deg tazwara n yal taseddart.
n.
0.25
- Tella tallunt (ilem) jar tseddart d tayeḍ.
0.25
x Anaw n uḍris :
0.5
(izen), anermas…
tio
- Banen-d yiferdisen n tegnit n tmenna
na : amesgal, iswi, isallen
i i iwatan
0.5 - Asemres
mres n yinammalen iwatan
iwata (akud, adeg… ).
-e
0.5 - Asemres
emres n yisemmaden
yisemma ammin yuma ad ilin.
0.55 - Tira n us
usekkil ameqqran mani i iwata.
usekk
0.5 - Asigez
As n uḍris.
x Taseddast / taẓḍawt :
en
8 ﻣﻦ6 ﺻﻔﺤﺔ
ﺠﻤﻊ اﻟﺸﻌب: ﺔ,اﻟﺸﻌ 2018 ﺎﻟور!ﺎC, اﻟﻠﻐﺔ اﻻﻤﺎز!ﻐﺔ: ﺔ اﻟﻨﻤوذﺠﺔ اﻟﻤﺎدة,اﻹﺠﺎ
ﺍﻟﻌﻼﻣﺔ ﺍﻟﻣﺣﺎﻭﺭ
Tuɣalin ɣer taddart : ﻋﻧﺎﺻﺭ ﺍﻹﺟﺎﺑﺔ
ﻣﺟﺯﺃﺓ ﻣﺟﻣﻭﻉ
I/ azgez n aÄris :
01 1. Yehun arezqi s aVrem ahel wa d-aba ti-s.
2. Arwalen kel taVremt s aVrem idit :
m
01 - DindeV agrawen tagella-nesn.
- grawen haret wi yusaren.
3. Ittaqqel arezqi taVremt ak imir :
co
- Terha n taVremt.
- Id inhi imerhan-nnit.
0.5
- TasaÄeft-nnit d taVahamt d taVremt.
0.5
n.
- Id inhi asensu n ti-s, has-iseddewennet.net.
0.5
- Id isunfu ul-nnit.
12/12 - Isekta ila deV teVremt.
0.5x2 tio
4. Ikniwen n awalen : asensu=aÇekka
5. Arezqi, yeÏkar ul-nnit idit :
- Yehun s aVrem.
ekka
kka , bahu= asebbegg
aseb
asebbeggu = tikerras
02 myag σΎΏλΪ
Amyag σΎΏλΪ
ίΰΈ˚ ΈΈ˚
ΈΈ˚σΎζζΎ΄υ
Έ Έ˚σΎζζΎ΄υ
σΎ σΎζζΎ΄υ σΎζζΎ΄υσ
-e
ΰ
7. Ta
7. TasleÄt n ttawinest ilment n talVa d tahuri :
cy
- Tes
Tessented : amyag yeftin brin yizri ilaw, udem wan sin
0.55 amalay.
- T---d : amatar udmawan ΪςίΈΎΨςζζΪζίΏ /
en
0.5
0 λςίΰ˚ΪΎζ asentel, amigaw, ameskar, ζΧςʳ
- ssent : afeggag ΪίΨσ΄ / λςίΰ˚ΪΎζ aseVru n amyig.
0.5 - Tikli : isem unti asuf σΎΧΧ deV addad ilelli / λςίΰ˚ΪΎζ
asemmad usrid.
0.5
8 ﻣﻦ7 ﺻﻔﺤﺔ
ﺠﻤﻊ اﻟﺸﻌب: ﺔ,اﻟﺸﻌ 2018 ﺎﻟور!ﺎC, اﻟﻠﻐﺔ اﻻﻤﺎز!ﻐﺔ: ﺔ اﻟﻨﻤوذﺠﺔ اﻟﻤﺎدة,اﻹﺠﺎ
- Wa ful aba ti-sen : asumer imsentel akud.
- Uyyen taVremt : asumer agejdan.
01 - Wa full : tasVunt ΪίζΎΪλΎΧΪ akud.
01 II/ Afares s tira :
AÄris ad yili d ullis. Aktazal ad ibedd Vef yisefranen-a :
0.5
x Udem n ufaris :
m
- ÄΰζVίΰ˚ζυςΎΧʳ
- Tettwafhem tira.
co
0.25 - Tella tama ΈΎ΄ yal taseddart.
0.25 - Tella tallunt (ilem) gar tseddart d tayeÄ.
0.25 x Anaw n uÄris :
n.
0.25 - Banen-d yiferdisen n tegnit n tmenna : amesgal,
gal, iswi, isallen iwatan
iw
(izen), anermas…
08/08
0.5 - Tiktiwin ddant d usentel.
- TaVessa n uÄris tefrez.
io
at
0.5 - Aqader n tecraÄ n wanaw n uÄris..
0.5 x Tutlayt :
uc
0.5 - Asemres
mres n yisemmaden akken
akke i ilaq ad ilin.
0.5 - Aqader n yilugan n tira.
0.5 - Tira
ra n usekkil
usek ameq
ameqqran anda iwata.
-
0.5
5 x Tased
Tas
Taseddast / tazÄawt :
0.5 - Tifyar
Ti d tummidin.
en
- Tu
Tuqqna gar tefyar akked tuqqna gar tseddarin.
8 ﻣﻦ8 ﺻﻔﺤﺔ