8 10.

Sınıf
Felsefe
Varlık Felsefesi - 2

1. Felsefenin ele aldığı “varlık” kavramı ile bilimin kullandığı 4. Felsefe tarihi içerisinde filozoflar var olanı tanımlamak
“varlık” kavramı aynı anlama gelmez. Felsefe için varlık, için varlığın gerisinde, ona temel olan bir şey aramış-
her şeyden önce bir şüphe konusudur. Oysa bilim için lardır. Herakleitos varlığın ilk nedenine “ateş” derken,
varlık, gündelik yaşam dilinin ifade ettiği her bir somut Demokritos var olanın temelinde “atomlar” olduğunu söy-
nesneden başka bir şey değildir. lemiştir. Platon’ da ise değişen dünyanın varlık sebebi de-
Buna göre bilimin varlığa yaklaşımı için aşağıdakiler- ğişmeyen, maddi olmayan “idea”dır.
den hangisi söylenebilir? Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Varlığın nasıl olması gerektiğini araştırır. A) Varlık en son şeydir.
B) Yeni varlık türleri tasarlar. B) Var olan her şey gerçektir.
C) Varlığı maddi olarak görür ve inceler. C) Var olanların gerisinde genel bir ilke vardır.
D) Varlıkları düşünsel ve gerçek olarak sınıflar. D) Varlık, felsefenin konusu dışında kalmaktadır.
E) Varlıkları değerli ve değersiz olarak ayırır. E) Varlığı anlamak için olgusal dünyayı incelemek yeterlidir.

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

2. Günlük yaşamın sorgulayıcı olmayan akışı içerisinde var- 5. Bir felsefe öğretmeni, derse başlamadan önce kürsüde
lık kavramı pek fazla dikkat çekmez. Fakat ihtiyaç duyu- bulunan sandalyeyi eline alıp öğrencilere, “Bu sandalye-
lan bir nesnenin var olup olmadığı dikkat çeker. Oysaki bir nin var olduğunu kim kanıtlayacak?” diye sorar. Bunun
filozof için var olmanın ne olduğunu düşünmek yaşama- üzerine öğrencilerden biri öğretmenine şöyle bir soru yö-
nın doğrudan kendisidir. neltir: Hangi sandalyenin?
Buna göre felsefenin varlığa yaklaşım tarzı için aşağı- Bu parçaya göre felsefenin, varlığa bakış açısı aşağı-
dakilerden hangisi söylenebilir? dakilerden hangisidir?
A) Felsefe güncel olmayan varlıklara yönelir. A) Varlığı tarzlara ayırması
B) Felsefe varlık olmanın ne olduğunu sorun edinir. B) Varlıktan şüphe etmesi
C) Felsefe varlık olmanın işlevselliğini sorgular. C) Olgusal varlık alanını sorgulaması
D) Felsefe neyin var olması gerektiğini sorgular. D) Varlığın var olduğunu kabul etmesi
E) Felsefe yaşamsal ihtiyaçlar için varlığın değerini sor- E) Görünen nesneler üzerinde araştırma yapması
gular.
●

3. Bilimler ele aldıkları nesnenin nasıl, ne şekilde var oldu- 6. • Varlık nedir?
MEB 2018 - 2019

ğuyla ilgilenmez. Bilimler için herhangi bir şeyin var olup • Var olanların ana maddesi nedir?
olmamasının dışında, kendi başına bir varlık olması soru-
nu yoktur, yani bilimler varlığın kendisini sorun edinmez- • Görünenlerin arkasında görünmeyen bir şey var mıdır?
ler. Bu bir felsefe sorunudur. Felsefe varlığı kendisine • Çoklukta birlik mi vardır?
konu edinerek “varlık nedir?” diye sorar.
• Değişmelerin arkasında değişmeyen bir şey var mı?
Buna göre felsefe ve bilimin varlığa yaklaşımlarındaki
farklılık için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Verilen sorulara ilişkin aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Felsefe varlığın kendisini sorun edinir.
A) Soruların bazıları nelik ve anlam sorularıdır.
B) Bilim, deney ve gözlem konusu olan varlık alanıyla il-
B) Ontolojinin temel sorularıdır.
gilenir.
C) Tüm sorulara bilim de cevap aramaktadır.
C) Bilim olgusal alanla sınırlandırılmış bir etkinliktir.
D) Sorulara verilen cevaplar farklılık gösterir.
D) Bilim varlığın var olduğu konusunda bir ön kabule da-
E) Tarihte ilk felsefeyi başlatan sorulardır.
yanır.
E) Felsefe varlığı parçalara ayırarak ele alır.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
 8 10. Sınıf
Felsefe
Varlık Felsefesi - 2

7. Kaos var oluşa izin vermez. Kaos var olmanın değil, ola- 10. Descartes’e göre ruhun öz niteliği düşünmedir. Maddenin
mamanın karşılığıdır. temel niteliği yer kaplamadır. Ruh ile madde birbirinden
Bu ifade aşağıda verilen sorulardan hangisine cevap özce farklı olan ve birbiriyle uzlaşamayan iki cevherdir.
niteliğindedir? Buna göre Descartes’in düalizmi ile ilgili aşağıdaki
yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Kaç türlü dünya vardır?
B) Dünyada yaşanan kaosun sebebi nedir? A) Maddenin öz niteliği düşüncedir.
C) Evrende dünyanın yeri nedir? B) Ruh-madde aynı niteliklere sahiptir.
D) Evrende düzen var mıdır? C) Asıl varlık ruhtur.
E) Kaos evreni nasıl etkiler? D) Maddenin varlığı ruha bağlıdır.
E) Varlığın ruh ve madde olarak ayrı iki yönü vardır.

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

11. Varlık felsefesi, olgusal ya da zihinsel tüm varlıkları, daha

8. I. Gerçekten bir şeyler var mı? doğrusu bir bütün olarak ‘varlık’ı inceler. Varlığından ya
II. Varlık kaç tarzdadır? da yokluğundan, niçin ve nasıl var olduğundan ve var ola-
nın ne olduğundan emin olmaya çalışır.
III. Varlığın ana maddesi nedir?
Buna göre varlık felsefesi için aşağıdakilerden hangisi
IV. Gerçek varlık nedir?
söylenemez?
V. Dünyanın şekli ve hareketleri nasıldır?
A) Varlığın belli bir tarzıyla sınırlı olmadığı
Verilen sorulardan hangileri felsefenin varlıkla ilgili B) Varlığın var olduğundan kuşku duymadığı
temel sorularından değildir?
C) Varoluşun kaynağı hakkında düşündüğü
A) Yalnız I. D) Varlığın kendisini konu edindiği
B) Yalnız II. E) Varlığın yapısını anlamaya çalıştığı
C) Yalnız V.
D) I ve II.
●

E) III ve V.
MEB 2018 - 2019

9. Evrenin işleyişi makine gibidir, hiçbir sapmaya izin ver- 12. Değişme; hem var olma ve yok olma hem de zamana ve
mez. Bütün gücü determinist yapısından kaynaklanır. mekâna bağlı olarak içerik ve biçim bakımından farklılaş-
Evrende neler nasıl var olabiliyorsa öyle olur ve oluş sü- ma anlamına gelir. Gerçekten var olan her şey, kesintisiz
reçleri asla değişmez. bir değişme halindedir. Ve mademki her şey değişmekte-
Evrenin varlığını bu şekilde yorumlayan bir yaklaşım dir, öyleyse değişme her şeydir.
için aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz? Bu yaklaşıma göre varlık aşağıdaki kavramlardan
hangisi ile ifade edilebilir?
A) Evrende her şeyin bir amacı vardır.
B) Evrenin oluş yapısı değiştirilemez. A) Düşünce
C) Evrende özgürlükten söz edilemez. B) Madde
D) Her şey neden sonuç ilişkisine bağlıdır. C) Oluş
E) Evrende değişmeyen bir düzen yapısı vardır. D) İdea
E) Fenomen

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.