11 10.
SINIF FELSEFENİN TEMEL KONULARI VE PROBLEMLERİ
Bilim, varlığı incelerken onu (3. ÜNİTE)olarak ele
VARLIK FELSEFESİNİN KONUSU VE PROBLEMLERİ
1-Varlık felsefesinin konusu nedir?
Varlığın ne olduğunu, anlamını, doğasını, yapısını
sorgulayan felsefe disiplinidir. Konusu varlıktır.
2-Varlık nedir?
Varlık; var olan her şeydir
3-Felsefenin varlıkla ilgilenen dalına ne ad verilir?
Ontoloji
4- Arkhe ne demektir?
Her şeyin kendisinden doğduğu düşünülen ilk
madde.
5-İlkçağ Yunan filozoflarından Thales, Herakleitos,
Anaximenes, -Anaximandros’un varlıkla ilgili
sordukları temel soru nedir?
Evrenin ana maddesi nedir? Arkhe nedir Sorusunu
6-Varlık kaça ayrılır.
Varlık ikiye ayrılır.1-gerçek varlık 2-Düşünsel (ideal
varlık)
7-Gerçek varlık nedir?
Reel (gerçek) varlık kavramı, varlığı duyumsanabilen,
dış dünyada var olan varlıklar için kullanılır.Örneğin
masa, kitap, kuşlar, insanlar gerçek varlıklardır.
8-İdeal varlık nedir?
İdeal varlık ise insan zihninde var olan, dış dünyada
var olmayan varlıklardır. Örneğin; Ekvator çizgisi, pi
sayısı, Kafdağı, enflasyon canavarı , Geometrinin
şekilleri (üçgen, kare, dikdörtgen,…), sayılar, fikirler
vb…
Gerçek( Reel) varlıklar İdeal (düşünsel) varlıklar
Ağaç – İnsan- Dağ- Vazo Pi sayısı-Üçgen-Kafdağı
9-Bilime göre varlık nedir?
Bilim varlığın var olup olmadığını sorgulamaz. Uzay
ve zamanda var olan yani insan zihninden bağımsız
bir gerçekliğin var olduğunu kabullenir.
bir bütün
almaz ve incelemez. Her bilim dalı varlığın bir
parçasını ele alır ve onu araştırır. Örneğin, biyoloji
canlı organizmayı, fizik hareketi, astronomi yıldızları,
kimya maddeyi konu edinir.
10- Felsefeye göre varlık nedir?
Felsefe, varlığın var olup olmadığını, varsa ne olarak
var olduğunu araştırır. Dış dünyadaki varlıkların
gerçek mi? yoksa görünüşten mi ibaret olduğunu
sorgular.
Bunun için felsefenin varlığa yaklaşımı eleştireldir.
* Felsefe varlığı var olarak yaklaştığında varlığı genel
olarak bir bütün olarak ele alır.
* Felsefe varlığı akıl yoluyla açıklar ve
temellendirmeye çalışır.
11- Varlık felsefesinin temel kavramları nelerdir?
Arkhe: Bütün varlıkların ondan çıktığı düşünülen ilk
madde (töz, cevher)
Metafizik: Duyusal olarak algılanamayan,
kanıtlanamayan varlıkları (Tanrı, ruh, öteki dünya...)
inceleyen felsefe dalıdır.
Madde: İnsan bilincinden bağımsız olarak var olan,
duyularla algılanan varlık.
İdea: Değişmeden kalan, öncesiz ve sonrasız olan,
var olmak için başka bir varlığa ihtiyaç duymayan,
mükemmel varlık.
12- Metafizik ve Ontoloji arasında nasıl bir İlişki
vardır?
Metafizik duyular için var olmayanı, ontolojide
duyular sayesinde var olduğunu bildiğimiz her şeyi
inceler. Metafiziğin kapsama alanı ontolojiye oranla
daha geniştir.
13-Varlık felsefesinin temel soruları nelerdir?
A-Varlık var mıdır? B- Varlık nedir? C- Varlık nasıl
oluşmuştur?D- Varlığın türleri nelerdir?E- Varlığın
temeli nedir?F- Gerçekten var olan nedir? vb.
14- Varlık felsefesinin temel sorusu nedir?
Bir şey gerçekten var mıdır?
15- Bu soruya bağlı olarak kaç görüş ortaya
çıkmıştır.?Bu soruya bağlı olarak iki farklı görüş
ortaya çıkmıştır.
 içinde olduğundan özünü saptamak
olanaksızdır.Değişimi
10.SINIF FELSEFENİN TEMEL KONULARI VE PROBLEMLERİifade
VARLIK VAR MIDIR ?
YOKTUR VARDIR
1-NİHİLİZM 3-REALİZM
2-TAOİZM
16-Nihilizm Nedir?
Hiçbir değer ve kural tanımayan felsefe akımıdır
Nihilizm; metafizik ve ahlaki güçleri yok sayan,
mevcut olan değerlere ve düzene karşı çıkan, hiçbir
iradeye boyun eğmeyen görüşlerin genel adıdır.
17- Nihilizmin ilkçağdaki temsilcileri kimlerdir?
Gorgias ve Protagoras.
18-“Nihilizm” denilince ilk akla gelen ve “Tanrı
öldü”diyerek toplumsal normları ve değerleri kabul
etmeyen filozof kimdir?
Nietzsche (1844-1900)
19- Taoizm nedir?
İlk çağda Çin’de Lao-Tse ‘nin Kurduğu “Tao”
evrendeki tüm karşıtlıkları kendisinde birleştiren
tanımlanamaz bir şeydir. Taoculukta bir tanrı,
yaratıcı kavramı bulunur. Sonsuzluk ve sınırsızlık Tao
ile açıklanır.
( şahane bir yaşam felsefesi bu. dinginlik, önemsiz
şeyleri olduğu yerde bırakma, hayatta bütün
zevklerin sabırla harmanlanması, en ufak bir
güzelliğin bile tadının çıkara çıkara yaşanması yoksa
anlamını kaybedeceği düşüncesi)
20- Realizm nedir?
İnsan zihninden bağımsız bir gerçekliğin var
olduğunu savunan görüşün adı
21-Realizme bağlı olarak ortaya çıkan akımlar
nelerdir?
A.OLUŞ OLARAK VARLIK (OLUŞÇULUK):
Varlığı oluş kabul etme.herakleitos ve whitehead
tarafından temsil edilen bu yaklaşıma göre varlık
sürekli bir oluş yokoluş ve yeniden varoluş süreci
eder.
(3. ÜNİTE)
B-DÜŞÜNCE OLARAK VARLIK (İDEALİZM):
Varlığın var olduğunu ve idea (düşünce) cinsinden
olduğunu savunan görüşün adı
C.MADDE OLARAK VARLIK (MATERYALİZM):
Tek gerçekliğin madde olduğunu savunan görüşün
adı..Önemli temsilcileri ilk çağ’da
thales,Aneximenes,Aneximandros,Demokritos
D.MADDE VE DÜŞÜNCE OLARAK VARLIK (DUALİZM):
Varlık anlayışı olarak birbirine indirgenemeyen iki
varlık ilkesinin olduğunu kabul eden görüşün adı
E. Varlığı Fenomen olarak kabul eden yaklaşım:
Algılanan ya da bilince görünen şey olup
gözlemlenebilen olay ya da olgulardır. Yani “görünen
şey” lerdir.
22-Varlığın tek bir gerçeklikten oluştuğunu iddia
eden görüş nedir?
Monizm
23. Gerçekliğin açıklamasının ikiden çok ilkeyle
mümkün olabileceğini ileri süren görüşün adı nedir?
Plüralizm
24- Varlığın ruh ve madde olarak iki ayrı tözden(ÖZ)
meydana geldiğini savunan görüş nedir?
Varlığın ruh ve madde olarak iki ayrı tözden meydana
geldiğini savunan görüştür.Bu felsefeyi savunan
filozof Descartes’tir.
Ruh=soyut öz Madde=somut öz
Ruh+madde=varlık
25- Çağdaş varlık felsefesindeki akımlar nelerdir?
1. Yeni Ontoloji 2. Pragmatizm (Faydacılık) 3.
Egzistansiyalizm (Varoluşçuluk)
26-Yeni ontoloji nedir?
Nicolai Hartmann (1882-1950) 20. yy’da Yeni Ontoloji
adıyla yeni bir varlık felsefesi ortaya koymuştur.
Husserl’den etkilenmiştir. Ontolojiyi
deneysel temellere dayandırmaya ve bilimsel bilgilerle
bağdaştırmaya çalışmıştır.
27-Egzistansiyalizm (Varoluşçuluk) Nedir ?
Varoluşçuluk, diğer birçok akım gibi insana genel bir
kavram gibi yaklaşmaz, onun öznelliğini (kendine has
oluşunu), nesnelliğinin (somutluluğunun) üstünde tutar.
Varoluşçuluğa göre; insan önce var olur, daha sonra
kendisini tanımlayıp bilerek özünü oluşturur.