15 11.

Sınıf
Felsefe
20. Yüzyıl Felsefesi - 2

1. Yaşam bir akıştır. Akıl ve mantık bu akışı kavrayabilecek 4. Yeni Ontoloji, varlığı dört katmanlı gerçeklik olarak ele
esneklikte değildir. Akışı kavrama gücü, zekâ ile içgüdünün almaktadır. Bu yaklaşıma göre varlık, bilinçten bağımsız
birleşimiyle ortaya çıkan bir yetiyi gerektirir. Bu yeti bizde olarak vardır. Dünya, her biri birbirinden ayrı dört katma-
doğuştan bulunmaktadır ve mutlak bilginin kaynağıdır. nın bir araya gelerek oluşturduğu bir bütündür. En altta
Bu parçadaki görüş aşağıdakilerden hangisine uy- nesneler, canlılar, sonra ruhlu varlıklar ve en üstte değer
gundur? üreten insan. En altta fizik, en üstte felsefe vardır.
Buna göre “yeni ontoloji” ile ilgili olarak aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez?
A) Comte’un pozitivizmine
B) Husserl’in fenomenolojisine A) Dış dünya onu bilenden bağımsız değildir.
C) Bergson’un entüisyonizmine B) Varlık, çeşitlilik içeren bir bütündür.
D) Wittgenstein’ın analitik felsefesine C) İnsan en üst katmanda yer alır.
E) Descartes’ın rasyonalizmine D) Varlık en alttan üste doğru ilerler.
E) Varlık felsefi bir problemdir.
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

2. Fenomenoloji, gerçek varlığı fenomen olarak değerlen- 5. Varoluşçuluk (Egzistansiyalizm), varlığın genel ve soyut
diren bir yaklaşım tarzıdır. Bir varlığı o varlık yapan öz, çerçevede sorgulanmasını doğru bulmaz. İnsan doğru-
insana fenomen olarak açılır. Fenomene yani görüngüye dan oluşun öznel ve somut göstergelerine yönelir. Çünkü
aracısız ulaşmak, öz ile doğrudan yüzleşmek anlamına insan diğer nesneler gibi değişmez bir özün varlığı de-
gelir. Fakat buna bazı faktörler engel olur. ğildir; kendi özünü kendisi belirlemek zorunda olan bir
Buna göre aşağıdakilerden hangisi öze ulaşmada in- varlıktır.
sanı engelleyebilecek baskın unsurlardan değildir? Bu yaklaşıma göre aşağıdaki çıkarımlardan hangisi
yapılabilir?
A) Kullanılan dil
B) Kültürel çevre A) Nesnelerin özünü insan belirler.
C) Geçmiş yaşantılar B) Evrendeki tek gerçeklik insandır.
D) Dini inançlar C) İnsan koşulsuz özgürlüğe sahiptir.
E) Doğal çevre D) İnsan olmanın özü aynı kalmaktır.
E) İnsanın amacı öznelliği aşmaktır.

3. K. Marx diyalektik materyalizmin en önemli temsilcilerin- 6. İnsan ilk önce vardır, sonra şu ya da budur. İnsanoğlu
dendir. Başta insan bilinci olmak üzere, her şeyin köke- yaşamından başka bir şey değildir. İnsanoğlu eylemlerde
nini maddeye dayandırır. Madde, yapısındaki çelişkiden bulunmaktan başka bir şey yapamaz. Düşünceleri birta-
dolayı hem niceliksel, hem de niteliksel değişime uğrar. kım tasarımlar, duyguları da girişimlerdir. İstemesek de
Ona göre; varlık ve toplumsal olayların tümü, sözü edilen her birimiz evrensel değerler merdiveninin bir basamağı-
değişim sürecinin ürünüdür. nı oluştururuz.
Parçaya göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? Parçaya göre Sartre’ın görüşü ile ilgili aşağıdaki yar-
gılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Maddi yapılanmalarda oluşacak hatalar değişim sü-
recini bozar. A) İnsan evreni sorgular.
B) Düşünce üretmeyen toplumlarda maddi değişim ta- B) İnsanı insan yapan yaşamıdır.
mamlanmış demektir. C) Var oluşta düşünceler esastır.
C) Düşüncenin yol göstermediği değişimlerde madde D) İnsanın özü tutarlı olmasıdır.
durağanlaşır. E) Evrensel değerlere göre yaşamak gerekir.
D) Toplumsal olayların nedeni maddenin diyalektik yasa-
larına bağlıdır.
E) Diyalektik değişim süreci zihinsel olanın maddi olana
dönüşmesiyle sonlanır.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
 15 11. Sınıf
Felsefe
20. Yüzyıl Felsefesi - 2

7. Varoluş kendi içinde diyalektik bir sıra izleyen estetik, etik 10. Varoluş, dünyada yer kaplamak ya da sadece nefes alıp
ve dini varoluş olmak üzere üç aşamadan oluşur. “Estetik vermek değildir. Hayvanlar da yer kaplarlar ve nefes alıp
varoluş” aşamasının en belirleyici özellikleri; duyu dene- verirler. Ama var olmanın ne anlama geldiğini düşünmez-
yinde daima gerçeklik yerine olanaklılığın yeğlenmesi, bir ler. Bunlar kendinde varlıktır. İnsan ise amacı kendisi
öznenin yaşadığı bölük pörçük deneyimler, ironi ile kuş- olan varlıktır. İnsan istediği kadardır. Bu yüzden de ken-
kuculuğun yok sayıcı kullanımı ve elden geldiğince can disi için varlıktır.
sıkıntısından kaçıştır. “Etik varoluş” ile anlatılmak iste- Parçada görüşlerine yer verilen düşünür aşağıdaki-
nen, dinsel bir yaşam sürdürülürken dâhi edinilmesi ola- lerden hangisidir?
naklı bir yaşam görüşü ve daha yüksek bir aşama olan
“dinsel aşama” ile sınırlandırılmış varoluş aşamasıdır.
A) Kierkegaard
Görüşleri açıklanan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
B) Sartre
A) Dewey C) Nietzsche
B) Hartmann D) Dewey
C) Sartre E) Hartmann

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

D) Nietzsche
E) Kierkegaard

8. Günümüzde bilgi artışından dolayı insan, var olmanın an- 11. Nietzsche, insana değerlerin yeniden değerlendirilmesi
lamını unutarak kendi öznel gerçekliğine yabancılaşmıştır. görevini yüklemiştir.
Verilen ifade aşağıdaki yaklaşımlardan hangisine ait Nietzsche bu görevi yapabilecek insanı aşağıdakilerden
olabilir? hangisi ile ifade eder?

A) Egzistansiyalizm A) Üst insan

B) Postmodernizm B) Bilge insan
C) Fenomenoloji C) Özgür insan
D) Pragmatizm D) Egoist insan
E) Yeni ontoloji E) Ödeve uyan insan

9. N. Hartmann, tek düze bir varlık alanı üzerinde varlığın 12. Felsefenin görevi dildeki kavramları çözümlemektir. Bu
sorgulanmasını doğru bulmaz. Bunun için de varlıkları; felsefe anlayışına göre bilime dayanan bilgi doğru bilgidir.
inorganik, organik, ruhsal, tinsel gibi katmanlara ayırır. Bir bilginin doğru olup olmadığını anlamak için de bilginin
Hartmann’a göre varlıkların sınıflandırılması, bir bakı- analizi gerekir. Bu amaçla bilimin kullandığı önermelerin
ma diğer görüşler için de birbiriyle çatışmayan yaklaşım kuruluşu ve yapısı incelenir.
alanları oluşturacaktır. Verilen görüş aşağıdaki felsefi akımlardan hangisiy-
Buna göre Hartmann’ın yeni ontolojisi için aşağıda- le uyuşmaktadır?
kilerden hangisi söylenebilir? A) “Gerçekliğin bilgisi mantıksal dil çözümlemeleriyle
elde edilir.” diyen analitik felsefe
A) Karşıt yaklaşımlar arasında uzlaşı alanı oluşturur.
B) “İnsan bilinci nesnenin özünü kavrayarak doğru bilgi-
B) Ontolojik düşünceye bilimsel nitelik kazandırır.
ye ulaşabilir.” diyen fenomenoloji
C) Varlık konusunu sorun olmaktan çıkarır.
C) “Olgulara ait olmayan yargılar anlamsızdır.” diyen po-
D) Felsefi problemlerin çözümünü kolaylaştırır. zitivizm
E) Yeni felsefi düşüncelerin oluşmasını önler. D) “Bilgi aniden ortaya çıkan içsel bir kavrayışın ürünü-
dür.” diyen entüisyonizm
E) “İnsan doğduğunda zihni beyaz bir kağıt gibi boştur.”
diyen empirizm

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.