MỤC-LỤC

ĐẶT-VẤN-ĐỀ...................................................................................................1
CHƯƠNG-1-TỔNG-QUAN-VỀ-VẤN-ĐỀ-NGHIÊN-CỨU..............................3
1.1. Những-vấn-đề-chung-về-viễn-thám-và-GIS.................................................3
1.1.1. Các-khái-niệm............................................................................................3
1.2. Đặc-điểm-và-thông-số-kỹ-thuật-của-ảnh-vệ-tinh-Landsat.............................5
1.3. Tổng-quan-nghiên-cứu-ứng-dụng-viễn-thám-trong-và-ngoài-nước..............8
1.3.1.Trên-thế-giới...............................................................................................8
1.3.2. Ở-trong-nước...........................................................................................11
CHƯƠNG-2-KẾT-QUẢ-NGHIÊN-CỨU.........................................................28
2.1. Đặc-điểm-và-tình-hình-quản-lý-rừng-khu-vực-nghiên-cứu.........................28
2.1.1. Đặc-điểm-rừng-tại-huyện-Quan-Hóa...................................................28
2.1.2. Tình-hình-quản-lý-rừng-huyện-Quan-Hóa,-Thanh-Hóa.......................28
2.2. Diễn-biến-diện-tích-rừng-giai-đoạn-2014-2020..........................................29
2.2.1. Thành-lập-bản-đồ-hiện-trạng-rừng......................................................29
2.3. Biến-động-rừng-khu-vực-nghiên-cứu-giai-đoạn-2014-2020.......................33
2.3.1. Cơ-sở-khoa-học-của-đánh-giá-biến-động-diện-tích-rừng......................33
2.3.2. Thành-lập-bản-đồ-biến-động-rừng......................................................35
2.4. Nghiên-cứu-xác-định-nguyên-nhân-biến-động-diện-tích-rừng-tại-khu-vực

CHƯƠNG-3-KẾT-LUẬN,-TỒN-TẠI,-KIẾN-NGH.........................................41
3.1. Kết-luận....................................................................................................41
4. TÀI-LIỆU-THAM-KHẢO

ii
 ĐẶT-VẤN-ĐỀ

Rừng-cung-cấp-cho-chúng-ta-nhiều-sản-vật-quí-hiếm.-Nhiều-loại-cây-cỏ-
của-rừng-còn-là-những-vị-thuốc-đem-lại-sức-khỏe-và-sự-sống-cho-con-người.-
Rừng-còn-giữ-vai-tròò-điều-hòa-khí-hậu,-bảo-vệ-sự-sống.-Rừng-cây-xanh-bạt-
ngàn-là-lá-phổi-khổng-lồ-thanh-lọc-không-khí,-cung-cấp-nguồn-dưỡng-khí-duy-
trì-sự-sống-cho-con-người.-Có-loại-rừng-chắn-gió,-chắn-cát-ven-biển.-Có-loại-
rừng-ngăn-nước-lũ-trên-núi.-Rừng-giúp-con-người-hạn-chế-thiên-tai.-Rừng-
ngập-mặn-là-bức-tường-thành-ngăn-chặn-bão-gió,-sóng-thần,-lũ-lụt...-Đặc-biệt,-
rừng-là-khu-bảo-tồn-thiên-nhiên-vô-giá-với-hàng-ngàn-loài-chim,-loài-thú-quý-
giá,-là-nguồn-đề-tài-nghiên-cứu-vô-tận-cho-các-nhà-sinh-vật-học.

Bên-cạnh-những-lợi-ích-thu-được-từ-việc-khai-thác,-sử-dụng-nguồn-lợi-từ-
rừng,-các-hoạt-động-của-con-người-đã-gây-ra-rất-nhiều-tác-động-đối-với-tài-
nguyên-và-môi-trường.-Hiện-nay,-chúng-ta-đang-phải-đương-đầu-với-những-
vấn-đề-về-sự-suy-thoái-của-nguồn-lợi-tự-nhiên-và-môi-trường.-Sự-phát-triển-
kinh-tế-gắn-với-bảo-vệ-tài-nguyên-thiên-nhiên-và-môi-trường-phục-vụ-phát-
triển-bền-vững-đang-là-vấn-đề-hết-sức-cấp-thiết-được-các-nhà-quản-lý-đặt-ra.-
Để-làm-tốt-công-việc-này,-công-tác-điều-tra,-theo-dõi-và-phân-tích-biến-động-
diện-tích-rừng-là-một-trong-những-nhiệm-vụ-quan-trọng-hàng-đầu.-Hàng-năm,-
các-nhà-quản-lý-đều-có-các-báo-cáo-về-hiện-trạng-và-tình-hình-biến-động-diện-
tích-rừng.-Tuy-nhiên,-trước-đây-khi-công-nghệ-thông-tin-chưa-được-phổ-cập-
rộng-thì-việc-đánh-giá-biến-động-mới-chỉ-dừng-lại-ở-mức-độ-thô-sơ-dựa-vào-
các-số-liệu-thu-thập-được-qua-sổ-sách-và-bản-đồ-giấy,-so-sánh-sự-thay-đổi-bằng-
phương-pháp-lấy-số-liệu-từ-năm-trước-trừ-số-liệu-của-năm-sau-với-các-diện-tích-
thay-đổi-để-tìm-xem-diện-tích-đó-thay-đổi-theo-chiều-hướng-tăng-hay-theo-
chiều-hướng-giảm-từ-đó-lập-bản-đồ-chuyển-đổi-rừng.-Đây-là-phương-pháp-rất-
tốn-kém,-mất-thời-gian,-tốn-nhiều-công-sức,-và-chưa-thể-hiện-được-các-thông-
tin-cần-thiết-của-dữ-liệu.-Phương-pháp-đánh-giá-đã-lỗi-thời-không-còn-phù-hợp-
nữa-vì- vậy-phải- thay-thế- bằng- các- phương- pháp- đánh- giá- mới- đáp- ứng- được

1
yêu-cầu-trên-và-phải-đảm-bảo-kịp-thời-theo-dõi-sự-thay-đổi-của-đất-rừng.

Ngày-nay-cùng-với-sự-phát-triển-không-ngừng-của-nền-khoa-học-hiện-đại-
GIS-(Geographic-Information-Systems)-ra-đời-đánh-dấu-một-bước-ngoặt-mới-
trong-lịch-sử-loài-người.-Hệ-thống-này-có-những-chức-năng-cơ-bản-đó-là-thu-
thập-và-quản-lý-thông-tin-theo-ý-muốn,-đặc-biệt-là-có-khả-năng-chuẩn-hoá-và-
biểu-thị-dữ-liệu-không-gian-từ-thế-giới-thực-phục-vụ-cho-các-mục-đích-khác-
nhau-trong-đời-sống.-GIS-có-khả-năng-thu-thập,-cập-nhật,-quản-trị-và-phân-
tích,-thể-hiện-dữ-liệu-địa-lý-phục-vụ-các-bài-toán-ứng-dụng-có-liên-quan-tới-vị-
trí-địa-lý-của-các-đối-tượng-trên-bề-mặt-trái-đất,-là-công-cụ-hỗ-trợ-đắc-lực-cho-
công-tác-quản-lý,-quy-hoạch-tài-nguyên-thiên-nhiên-và-môi-trường.

Xuất-phát-từ-những-lý-do-trên,-đề-tài:-“Ứng-dụng-viễn-thám-và-GIS-
nghiên-cứu-biến-động-tài-nguyên-rừng-tại-huyện-Quan-Hóa-–-Thanh-Hóa-
giai-đoạn-2014-–-2020-”-đã-được-thực-hiện.
 CHƯƠNG-1

TỔNG-QUAN-VỀ-VẤN-ĐỀ-NGHIÊN-CỨU

1.1. Những-vấn-đề-chung-về-viễn-thám-và-GIS

1.1.1. Các-khái-niệm.

Viễn-thám-(Remote-sensing):-là-một-ngành-khoa-học-và-nghệ-thuật-để-
thu-nhận-thông-tin-về-một-đối-tượng,-một-khu-vực-hoặc-một-hiện-tượng-thông-
qua-việc-phân-tích-tài-liệu-thu-nhận-được-bằng-các-phương-tiện.-Những-
phương-tiện-này-không-có-sự-tiếp-xúc-trực-tiếp-với-đối-tượng,-khu-vực-hoặc-
với-hiện-tượng-được-nghiên-cứu-[1].

Về-bản-chất-viễn-thám-là-công-nghệ-nhằm-xác-định-và-nhận-biết-các-đối-
tượng-hoặc-các-điều-kiện-môi-trường-thông-qua-các-đặc-trưng-riêng-về-phản-xạ-
hoặc-bức-xạ-điện-từ.-Tuy-nhiên-những-năng-lượng-như-từ-trường,-trọng-trường-
cũng-có-thể-được-sử-dụng.

Viễn-thám-nghiên-cứu-đối-tượng-bằng-giải-đoán-và-tách-lọc-thông-tin-
giải-đoán-tư-liệu-ảnh-hàng-không-hoặc-ảnh-vệ-tinh-dạng-số.-Các-dữ-liệu-dưới-
dạng-ảnh-chụp-và-ảnh-số-được-thu-nhận-dựa-trên-việc-ghi-nhận-năng-lượng-
bức-xạ-và-sóng-phản-hồi-phát-ra-từ-vật-thể-khi-khảo-sát.-Năng-lượng-phổ-dưới-
dạng-sóng-điện-từ,-nằm-trên-các-dải-phổ-khác-nhau,-cùng-cho-thông-tin-về-một-
vật-thể-từ-nhiều-góc-độ-sẽ-góp-phần-giải-đoán-đối-tượng-một-cách-chính-xác-
hơn.
Giải-đoán-ảnh-viễn-thám-là-quá-trình-tách-chiết-thông-tin-định-tính-cũng-
như-định-lượng-từ-ảnh-như-hình-dạng,-vị-trí,-cấu-trúc,-đặc-điểm,-chất-lượng,-
điều-kiện...-Mối-quan-hệ-tương-hỗ-giữa-các-đối-tượng-dựa-trên-tri-thức-chuyên-
ngành-hoặc-kinh-nghiệm-của-người-giải-đoán-ảnh.-Việc-tách-thông-tin-trong-
viễn-thám-có-thể-chia-thành-5-loại,-cụ-thể:
 +-Phân-loại-đa-phổ:-là-quá-trình-tách,-gộp-thông-tin-dựa-trên-các-tính-
chất-phổ,-không-gian-và-thời-gian-cho-bởi-ảnh-của-đối-tượng-cần-nghiên-cứu.
+-Phát-hiện-biến-động:-là-sự-phát-hiện-và-tách-các-sự-biến-động-(thay-
đổi)-dựa-trên-dữ-liệu-ảnh-đa-thời-gian.
+-Tách-các-đại-lượng-vật-lý:-chiết-tách-các-thông-tin-tự-nhiên-như-đo-
nhiệt-độ,-trạng-thái-khí-quyển,-độ-cao-của-vật-thể-dựa-trên-các-đặc-trưng-phổ-
hoặc-thị-sai-của-ảnh-lập-thể.
+-Tách-các-chỉ-số:-tính-toán-xác-định-các-chỉ-số-mới-(chỉ-số-thực-vật-
NDVI…)
+-Xác-định-các-đối-tượng-đặc-biệt:-là-xác-định-các-đặc-tính-hoặc-các-
hiện-tượng-đặc-biệt-như-thiên-tai,-cháy-rừng,-các-dấu-hiệu-phục-vụ-tìm-kiếm-
khảo-cổ…
GIS-(Geographic-Information-System)-hay-hệ-thống-địa-lý-được-hình-thành-từ-
ba-khái-niệm-địa-lý,-thông-tin-và-hệ-thống.
+-Khái-niệm-“địa-lý”-liên-quan-đến-các-đặc-trưng-về-không-gian.-Chúng-
có-thể-là-vật-lý,-văn-hóa,-kinh-tế,….-trong-tự-nhiên.
+-Khái-niệm-“thông-tin”-đề-cập-đến-dữ-liệu-được-quản-lý-bởi-GIS.-Đó-
là-các-dữ-liệu-về-thuộc-tính-và-không-gian-của-đối-tượng.
+-Khái-niệm-“hệ-thống”-là-hệ-thống-GIS-được-xây-dựng-từ-các-môđun.
Việc-tạo-các-môđun-giúp-thuận-lợi-trong-việc-quản-lý-và-hợp-nhất.
Dữ-liệu-viễn-thám-là-nguồn-cung-cấp-cơ-sở-dữ-liệu-cho-GIS-trên-cơ-sở-
các-lớp-thông-tin-đề-tài-khác-nhau;-sử-dụng-chức-năng-chồng-lớp-hay-phân-
tích-của-GIS-để-tạo-ra-một-kết-quả-phong-phú-hơn.-Do-đó,-việc-phối-hợp-viễn-
thám-và-GIS-sẽ-trở-thành-công-nghệ-tích-hợp-rất-hiệu-quả-để-xây-dựng-và-cập-
nhật-dữ-liệu-không-gian-phục-vụ-cho-nhiều-lĩnh-vực-khác-nhau.
Việc-kết-hợp-giữa-kỹ-thuật-viễn-thám-và-GIS-trong-phân-loại-lớp-phủ-
và-đánh-giá-biến-động-sẽ-mang-lại-hiệu-quả-cao,-cụ-thể-như-sau:
+-Giảm-hoặc-loại-bỏ-các-hoạt-động-thừa-từ-đó-tiết-kiệm-được-thời-gian,-
công-sức-và-tiền-của.
 +-Kết-quả-chuẩn-hóa-số-liệu-tốt-hơn,-với-giá-thành-thấp-hơn,-lập-kế-
hoạch-hiệu-quả-hơn.
+-Nhanh-chóng-thu-thập-được-nhiều-thông-tin-và-phân-tích-chúng,-lập-
báo-cáo-cho-mọi-nhu-cầu-của-công-tác-quản-lý.
+-Tạo-cầu-nối-giữa-các-công-cụ-và-công-nghệ-nhằm-cải-tiến-sản-xuất.
+-Tạo-khả-năng-lưu-trữ-và-xử-lý-số-liệu,-cải-tiến,-truyền-thông-tin.
+-Tạo-ra-một-loại-dịch-vụ-mới-là-cung-cấp-thông-tin.
+-Truy-xuất-những-thay-đổi-về-diện-tích,-trạng-thái-rừng-và-cà-phê-
trong-những-thời-điểm-cụ-thể.
ERDAS-là-tên-của-một-hãng-sản-xuất-phần-mềm-của-Mỹ,-được-sử-dụng-
rất-phổ-biến-ở-nhiều-nơi-trên-thế-giới,-đặc-biệt-là-ở-những-nước-có-sự-đầu-tư-
cho-khoa-học-Viễn-thám-–-GIS.-ERDAS-là-phần-mềm-mạnh-cả-về-chức-năng-
xử-lý-ảnh-và-GIS.
Với-những-lợi-ích-to-lớn-như-vậy,-cũng-như-các-ngành-khác,-ngành-lâm-
nghiệp-cần-phải-phát-triển-hơn-nữa-trong-việc-ứng-dụng-viễn-thám-và-GIS-
trong-công-tác-điều-tra-theo-dõi,-đánh-giá-diễn-biến-rừng-để-quản-lý,-phát-triển-
rừng-bền-vững.
1.2. Đặc-điểm-và-thông-số-kỹ-thuật-của-ảnh-vệ-tinh-Landsat.
Landsat-là-ảnh-vệ-tinh-tài-nguyên-của-Mỹ-do-cơ-quan-hàng-không-và-vũ-
trụ-(National-Aeronautics-and-Space-Administration-–-NASA)-quản-lý.-Phần-
lớn-các-vệ-tinh-trên-Trái-đất-được-sử-dụng-nhằm-mục-đích-giám-sát-bề-mặt-đất,-
chúng-không-được-thiết-kế-tối-ưu-cho-mục-đích-lập-bản-đồ-chi-tiết-bề-mặt-trái-
đất.-Vệ-tinh-đầu-tiên-được-thiết-kế-để-giám-sát-bề-mặt-Trái-đất,-vệ-tinh-Landsat-
1,-được-phóng-bởi-NASA-vào-năm-1972.-Ban-đầu-được-gọi-là-ERTS-1-(Earth-
Resource-Technology-Satellite-–-Kỹ-thuật-viễn-thám-thăm-dò-Trái-Đất),-
Landsat-được-thiết-kế-như-một-thử-nghiệm-để-kiểm-tra-tính-khả-thi-của-việc-thu-
thập-dữ-liệu-quan-trắc-Trái-đất-đa-quang-phổ.-Kể-từ-đó,-chương-trình-đã-thu-thập-
được-dữ-liệu-phong-phú-từ-khắp-nơi-trên-thế-giới-từ-một-số-vệ-tinh-Landsat.
 Tiếp-theo-đó-các-thế-hệ-vệ-tinh-Landsat-2--1975,-1978---Landsat-3.-Hai-
loại-ảnh-Landsat-này-chỉ-được-trang-bị-MSS-(Multispectral-Scanner-System---
Hệ-thống-bộ-cảm-đa-phổ:-là-bộ-cảm-quang-học-được-thiết-kế-để-thu-nhận-bức-
xạ-phổ-từ-ánh-sáng-mặt-trời-chiếu-xuống-bề-mặt-trái-đất-theo-4-kênh-phổ-khác-
nhau,-được-tích-hợp-bởi-hệ-thống-quang-học-và-bộ-cảm).-Landsat-4-được-
phóng-vào-quỹ-đạo-năm-1982-và-Landsat-5-vào-năm-1984,-cả-hai-vệ-tinh-này-
được-trang-bị-thêm-bộ-cảm-TM-(Thematic-Mapper),-dùng-để-quan-sát-Trái-đất-
theo-7-kênh-phổ-có-phạm-vi-từ-dải-sóng-nhìn-thấy-đến-hồng-ngoại.-Landsat-6-
và-7-được-phóng-vào-năm-1993-và-1999-với-bộ-cảm-cải-tiến-mới-ETM-
(Enhanced-TM).-Vệ-tinh-Landsat-8-được-phóng-thành-công-lên-quỹ-đạo-vào-
ngày-12/02/2013,-với-nhiệm-vụ-theo-dõi-diễn-biến-rừng-và-các-hệ-sinh-thái-
trên-Trái-đất.
Thiết-Bị-ETM+-quét-8-băng-phổ-cho-hình-ảnh-độ-phân-giải-cao-về-bề-
mặt-trái-đất,-có-độ-phân-giải-là-30m-đối-với-ảnh-đa-phổ-TM-và-15m-đối-với-
ảnh-toàn-sắc.

Bảng-1.1.-Các-thông-số-đặc-trưng-của-bộ-cảm-Enhanced-TM+

Phổ-màu Kênh Bước-sóng Độ-phân-

(µm) giải-(m)

Lam-–-Blue 1 0.45-–-0.52 30

Lục-–-Green 2 0.52-–-0.60 30

Đỏ---Red 3 0.63-–-0.69 30

Cận-hồng-ngoại---Near-IR 4 0.76-–-0.90 30

Hồng-ngoại-sóng-ngắn--SWIR 5 1.55-–-1.75 30

Hồng-ngoại-nhiệt---Thermal-IR 6 10.4-–-12.5 60

Hồng-ngoại-sóng-ngắn-–-SWIR 7 2.08-–-2.35 30

Đen-trắng-–-Panchromatic 8 0.52-–-0.9 10
 Ảnh-Landsat-được-ứng-dụng-trong-nhiều-lĩnh-vực,-từ-việc-giám-sát,-
theo-dõi-biến-động-rừng-đến-việc-thành-lâp-bản-đồ-hiện-trạng-rừng.-Ảnh-vệ-
tinh-Landsat-có-7-bands-màu-khác-nhau-[2],-mỗi-phần-đại-diện-cho-một-phần-
khác-nhau-của-quang-phổ-điện-tử,-cụ-thể-các-thông-số-như-sau:

Bảng-1.2.-Ứng-dụng-của-các-kênh-phổ-trong-nghiên-cứu

Kênh-phổ Ứng-dụng
Bước-sóng-ngắn-của-ánh-sáng-này-thường-xâm-nhập-tốt-
hơn-so-với-các-bands-màu-khác,-nó-thường-được-lựa-
Xanh-lam---Band- chọn-để-giám-sát-các-hệ-sinh-thái-thủy-sản-(lập-bản-đồ-
1-(0.45-–-0.52µm) trầm-tích-trong-nước,-môi-trường-sống-của-rạn-san-hô)-
và- xác- định- các- đối- tượng- khác.- Tuy-nhiên- nó- dễ- nhiễu
do-bị-phân-tán-trong-khí-quyển.
Xanh-lục---Band-2 Band- màu- này- có- tính- chất- tương- tự- band- 1,- chúng
(0.52-–-0.60µm) thường-được-dùng-để-xác-định-trạng-thái-thực-vật.
Đỏ---Band-3 Phân-biệt-thực-vật-và-đất,-đồng-thời-theo-dõi-tình-trạng
(0.63-–-0.69µm) phát-triển-của-thực-vật.
Vì-nước-hấp-thụ-gần-như-tất-cả-ánh-sáng-trong-bước
Cận-hồng-ngoại-
sóng-này-nên-nó-là-band-màu-rất-tốt-để-xác-định-nước/độ-
(0.76-–-0.90µm)
ẩm-đất.
Hồng-ngoại- Band-màu-này-rất-nhạy-cảm-với-độ-ẩm-và-do-đó-được-sử-
sóng-ngắn- dụng-để-theo-dõi-thảm-thực-vật-và-độ-ẩm-của-đất.- Nó
(1.55-– cũng-tốt-tính-khác-biệt-giữa-các-đám-mây-và-tuyết
1.75µm)
Hồng-ngoại-nhiệt Xác-định-thời-điểm-thực-vật-sốc,-độ-ẩm-của-đất-và-thành
(10.4-–-12.5µm) lập-bản-độ-nhiệt
Hồng-ngoại-
trung-bình- Ứng-dụng-trong-lập-bản-đồ-địa-chất.
(2.08-–
2.35µm)
 Các-band-màu-có-thể-kết-hợp-với-nhau-để-giúp-hình-dung-ra-các-dữ-liệu-
màu-sắc,-có-rất-nhiều-cách-để-kết-hợp-các-band-màu-với-nhau-và-mỗi-cách-có-
ưu-nhược-điểm-riêng-[3],-[4].

Do-ảnh-vệ-tinh-Landsat-có-khả-năng-phân-giải-phổ-tốt,-là-ảnh-số-nên-
thích-hợp-cho-việc-xử-lý-bằng-các-thiết-bị-ảnh-số-hiện-đại,-cho-phép-đưa-ra-
nhiều-loại-sản-phẩm-ảnh-mà-phương-pháp-tương-tự-không-thực-hiện-được.-Sản-
phẩm-ảnh-Landsat-được-phát-hành-dưới-dạng-số-lẫn-phim-ảnh-với-mức-độ-xử-
lý-nhiễu-và-xử-lý-hình-học-khác-nhau-để-dễ-dàng-tiện-lợi-trong-việc-sử-dụng.-
Do-vậy,-Đề-tài-sử-dụng-ảnh-vệ-tinh-Landsat-(4,5,3)-để-theo-dõi-biến-động-của-
diện-tích-rừng.

1.3. Tổng-quan-nghiên-cứu-ứng-dụng-viễn-thám-trong-và-ngoài-nước.

1.3.1.Trên-thế-giới.

Viễn-thám-là-một-ngành-khoa-học-thực-sự-phát-triển-mạnh-mẽ-qua-ba-
thập-kỷ-gần-đây-khi-mà-công-nghệ-vũ-trụ-đã-cho-ra-đời-các-ảnh-số,-bắt-đầu-
được-thu-nhận-từ-các-vệ-tinh-trên-quỹ-đạo-của-Trái-Đất-từ-năm-1960.-Sự-phát-
triển-của-kỹ-thuật-viễn-thám-gắn-liền-với-sự-phát-triển-của-kỹ-thuật-chụp-ảnh.-
Năm-1859-G.F.Tounmachon-người-Pháp-đã-sử-dụng-khinh-khí-cầu-bay-ở-độ-
cao-80-mét-để-chụp-ảnh-từ-trên-không,-từ-việc-sử-dụng-này-vào-năm-1858-
được-coi-là-năm-khai-sinh-ngành-kỹ-thuật-viễn-thám.-Năm-1894-Aine-
Laussedat-đã-khởi-dẫn-một-chương-trình-sử-dụng-ảnh-cho-mục-đích-thành-lập-
bản-đồ-địa-hình-(Thomas,-1999).-Sự-phát-triển-của-ngành-hàng-không-đã-tạo-
nên-một-công-cụ-tuyệt-vời-trong-việc-chụp-ảnh-từ-trên-không-những-vùng-lựa-
chọn-và-có-điều-khiển.-Những-bức-ảnh-đầu-tiên-được-chụp-từ-máy-bay-do-
Xibur-Wright-thực-hiện-năm-1990-trên-vùng-Centocal-ở-Italia.-Các-máy-ảnh-
tự-động-có-độ-chính-xác-cao,dần-dần-được-đưa-vào-thay-thế-các-máy-ảnh-chụp-
bằng-tay.-Đến-năm-1929-ở-Liên-Xô-cũ-đã-thành-lập-Viện-nghiên-cứu-ảnh-hàng-
không-Leningrad,-viện-đã-sử-dụng-ảnh-hàng-không-để-nghiên-cứu-địa-mạo,-
thực-vật,-thổ-nhưỡng.
 Việc-ra-đời-của-ngành-hàng-không-đã-thúc-đẩy-nhanh-sự-phát-triển-
mạnh-mẽ-ngành-chụp-ảnh-sử-dụng-máy-ảnh-quang-học-với-phim-và-giấy-ảnh,-
là-các-nguyên-liệu-nhạy-cảm-với-ánh-sáng-(photo).-Công-nghệ-chụp-ảnh-từ-
máy-bay-tạo-điều-kiện-cho-nghiên-cứu-mặt-đất-bằng-các-ảnh-chụp-chồng-phủ-
kế-tiếp-nhau-và-cho-khả-năng-nhìn-ảnh-nổi-(stereo).-Khả-năng-đó-giúp-cho-
việc-chỉnh-lý,-đo-đạc-ảnh,-tách-lọc-thông-tin-từ-ảnh-có-hiệu-quả-cao.-Một-
ngành-chụp-ảnh,-được-thực-hiện-trên-các-phương-tiện-hàng-không-như-máy-
bay,-khinh-khí-cầu-và-tàu-lượn-hoặc-một-phương-tiện-trên-không-khác,-gọi-là-
ngành-chụp-ảnh-hàng-không.-Các-ảnh-thu-được-từng-ngành-chụp-ảnh-hàng-
không-gọi-là-không-ảnh.-Bức-ảnh-đầu-tiên-chụp-từ-máy-bay,-được-thực-hiện-
vào-năm-1910,-do-Wilbur-Wright,-một-nhà-nhiếp-ảnh-người-Ý,-bằng-việc-thu-
nhận-ảnh-di-động-trên-vùng-gần-Centoceli-thuộc-nước-Ý-[5].

Sự-phát-triển-của-viễn-thám,-đi-liền-với-sự-phát-triển-của-công-nghệ-
nghiên-cứu-vũ-trụ,-phục-vụ-cho-nghiên-cứu-Trái-đất,-các-hành-tinh-và-khí-
quyển.-Các-ảnh-chụp-nổi-(stereo),-thực-hiện-theo-phương-đứng-và-xiên,-cung-
cấp-từ-vệ-tinh-Gemini-(1965),-đã-thể-hiện-ưu-thế-của-công-việc-nghiên-cứu-Trái-
đất.-Tiếp- theo,-tàu-Apolo-cho-ra-sản-phẩm-ảnh-chụp-nổi-và-đa-phổ,-có-kích-
thước-ảnh-70mm,-chụp-về-trái-đất,-đã-cho-ra-các-thông-tin-vô-cùng-hữu-ích-
trong-nghiên-cứu-mặt-đất.-Ngành-hàng-không-vũ-trụ-Nga-đã-đóng-vai-tròò-tiên-
phong-trong-nghiên-cứu-Trái-đất.-Việc-nghiên-cứu-Trái-đất-đã-được-thực-hiện-
trên-các-con-tàu-vũ-trụ-có-người-như-Soyuz,-các-tàu-Meteor-và-Cosmos-(từ-năm-
1961),-hoặc-trên-các-trạm-chào-mừng-Salyut.-Sản-phẩm-thu-được-là-các-ảnh-
chụp-trên-các-thiết-bị-quét-đa-phổ-phân-giải-cao,-như-MSU-E-(trên-Meteor---
priroda).

Vào-năm-1956,-người-ta-đã-tiến-hành-thử-nghiệm-khả-năng-ảnh-máy-bay-
trong-việc-phân-loại-và-phát-hiện-kiểu-thực-vật.-Năm-1960-nhiều-cuộc-thử-
nghiệm-về-ứng-dụng-ảnh-hồng-ngoại-màu-và-ảnh-đa-phổ-đã-được-tiến-hành-dưới-
sự-bảo-trợ-của-cơ-quan-hàng-không-vũ-trụ-quốc-gia-Hoa-Kỳ.

Từ-những-thành-công-trong-nghiên-cứu-trên-vào-ngày-23/7/1972-Mỹ-đã-
phóng-vệ-tinh-nhân-tạo-Landsat-đầu-tiên-mang-đến-khả-năng-thu-nhận-thông
tin-có-tính-toàn-cầu-về-các-hành-tinh-(kể-cả-Trái-đất)-và-môi-trường-xung-
quanh.Và-từ-đó-đến-nay,-NASA-đã-phóng-thêm-6-vệ-tinh-quan-sát-tài-nguyên-
lần-lượt-là-Landsat-2(1975),-Landsat-3(1978),-Landsat-4(1982),-1984-Landsat-
5-được-đưa-vào-quỹ-đạo,-đến-năm-1993-và-1999-Landsat-6,-Landsat-7-lần-lượt-
được-đưa-vào-quỹ-đạo.-Hoa-Kỳ-cũng-đã-phóng-vệ-tinh-khí-tượng-NOAA-là-thế-
hệ-3-sau-TIROS.-Từ-năm-1979-đến-năm-1991,-các-vệt-inh-NOAA,-NOAA-7,…
NOAA-12;-năm-1992-NOAA-–-1-và-năm-1993-NOAA-–-J-đã-cung-cấp-ảnh-
theo-chế-độ-cập-nhập-với-độ-phân-giải-không-gian-1.1-km.Những-máy-đặt-trên-
vệ-tinh-nhân-tạo-Trái-Đất-cung-cấp-thông-tin-có-tính-toàn-cục-về-động-thái-của-
mây,-lớp-phủ-thực-vật,-cấu-trúc-địa-mạo,-nhiệt-độ-và-gió-trên-bề-mặt-đại-
dương.-Sự-tồn-tại-tương-đối-lâu-của-vệ-tinh-trên-quỹ-đạo-cũng-như-khả-năng-
lặp-lại-đường-bay-của-nó-cho-phép-theo-dõi-những-biến-đổi-theo-mùa,-theo-
hàng-năm-và-trong-khoảng-thời-gian-tương-đối-dài-của-các-đối-tượng-trên-mặt-
đất.
Trong-vòng-hơn-thập-kỷ-gần-đây-kỹ-thuật-viễn-thám-được-hoàn-thiện-
dần-dần-không-những-với-những-thiết-bị-thu-đặc-biệt-mà-nhiều-nước-dự-kiến-
kế-hoạch-sẽ-phóng-vệ-tinh-điều-tra-tài-nguyên-như-Nhật,-Ấn-Độ,-các-nước-
Châu-Âu.-Tổ-chức-EOS-phóng-vệ-tinh-mang-máy-thu-MODIS-(100-kênh)-và-
HIRIS-(200-kênh)-lên-quỹ-đạo.-Nhiều-phần-mềm-xử-lý-ảnh-số-đã-ra-đời-là-cho-
nó-thành-một-kỹ-thuật-quan-trọng-trong-việc-điều-tra-điều-kiện-và-đánh-giá-tài-
nguyên-thiên-nhiên-quản-lý-và-bảo-vệ-môi-trường.-Ngày-nay-tia-laze-cũng-bắt-
đầu-được-ứng-dụng-trong-viễn-thám.-Hiện-nay-nó-được-ứng-dụng-chủ-yếu-cho-
các-mục-đích-nghiên-cứu-trong-khí-quyển,-làm-bản-đồ-địa-hình-và-nghiên-cứu-
lớp-phủ-bề-mặt-bằng-hiệu-ứng-huỳnh-quang.
Viễn-thám-ngày-nay-cung-cấp-những-thông-tin-tổng-hợp-hoặc-những-
thông-tin-tức-thời-để-có-thể-khắc-phục-một-loạt-các-vấn-đề-về-thiên-tai,-theo-
dõi-biến-động-của-các-tài-nguyên-phục-hồi.

Viễn-thám-trong-Lâm-Nghiệp:-Khoảng-ba-thập-kỷ-qua,-các-nhà-khoa-
học- đã- phát- hiện- và- ứng- dụng- dữ- liệu- vệ- tinh- rất- hiệu- quả- cho- việc- phát- hiện
các-biến-động,-đặc-biệt-trong-việc-giám-sát-các-xu-hướng-trong-các-hệ-sinh-
thái-rừng.-Nó-cho-phép-đánh-giá-những-xu-hướng-thay-đổi-trong-thời-gian-dài-
cũng-như-có-thể-xác-định-các-xu-hướng-thay-đổi-đột-ngột-do-thiên-nhiên-hoặc-
con-người-gây-ra.

Nghiên-cứu-của-Aschbacher-và-cộng-sự-đã-đánh-giá-tình-trạng-sinh-thái-
của-rừng-ngập-mặn-theo-độ-tuổi,-mật-độ-và-các-loài-trong-vịnh-Phangnga,--
Thái-Lan.-Tiếp-theo-có-thể-nói-đến-nghiên-cứu-của-Thu-và-Populus-(2007)-đã-
đánh-giá-tình-trạng-và-sự-thay-đổi-của-rừng-ngập-mặn-ở-tỉnh-Trà-Vinh-và-đồng-
bằng-sông-Cửu-Long,-Việt-Nam-từ-năm-1965-đến-năm-2001.-Gang-và-
Agatsiva-sử-dụng-thành-công-giải-thích-trực-quan-cho-ảnh-SPOT-XS-ở-Mida-
Creek,-Kenya-để-thành-lập-bản-đồ-mức-độ-trạng-thái-rừng-ngập-mặn,-trong-khi-
Wang-và-cộng-sự-đã-sử-dụng-ảnh-Landsat-TM-1990-và-2000-Landsat-7-ETM+-
xác-định-được-những-thay-đổi-trong-khu-vực-phân-bố-và-tổng-diện-tích-rừng-
ngập-mặn-dọc-theo-bờ-biển-Tanzania.-Áp-dụng-các-ảnh-SPOT-XS-từ-năm-
1986-và-2006,-Conchedda-và-cộng-sự-đã-lập-được-bản-đồ-hiện-trạng-sử-dụng-
đất-trong-hệ-sinh-thái-rừng-ngập-mặn-ở-Casamance,-Senegal.-Họ-đã-phân-tích-
các-hệ-sinh-thái-dọc-theo-ba-con-sông-lớn-tại-vịnh-nhiệt-đới-Bengal---sông-
Hằng,-Irrawaddy-và-sông-Mekong,-và-bao-gồm-các-tiêu-chí-như:-thực-vật-khí-
hậu,-các-đặc-điểm-tự-nhiên-và-mật-độ-của-rừng-ngập-mặn.

Như-vậy,-có-thể-thấy-rằng-công-nghệ-viễn-thám,-GIS-được-các-nhà-khoa-
học-trên-thế-giới-áp-dụng-rất-nhiều-trong-các-lĩnh-vực-khác-nhau-và-đặc-biệt-là-
ứng-dụng-trong-tài-nguyên-và-môi-trường.-Việc-đoán-đọc,-giải-đoán-ảnh-ngày-
càng-có-độ-chính-xác-cao-nhằm-xác-định-diễn-biến-môi-trường,-đưa-ra-giải-
pháp-để-có-được-môi-trường-bền-vững-trong-tương-lai.

1.3.2. Ở-trong-nước.

Công-nghệ-viễn-thám-được-ứng-dụng-ở-Việt-Nam-bắt-đầu-từ-những-
năm-1980,-và-phát-huy-hiệu-quả-trong-nhưng-năm-tiếp-theo-của-thế-kỷ-XX-
vào-nhiều-ngành-kinh-tế-quốc-dân-như-trong-quản-lý-tài-nguyên-thiên-nhiên,
dự-báo-thời-tiết,-giám-sát-tình-trạng-ô-nhiễm,-hiện-trạng-sử-dụng-đất,-đo-đạc-
bản-đồ,-phòng-chống-thiên-tai,-theo-dõi-diễn-biến-rừng,-đánh-bắt-và-nuôi-trồng-
thủy-sản,-quy-hoạch-đô-thị-và-quản-lý-giao-thông.

Giai-đoạn-năm-1990---1995,-đã-có-rất-nhiều-ngành-đưa-công-nghệ-viễn-
thám-vào-ứng-dụng-trong-thực-tiễn-như-các-lĩnh-vực-khí-tượng,-đo-đạc-bản-đồ,-
địa-chất-khoáng-sản,-quản-lý-tài-nguyên-rừng-và-đã-thu-được-các-kết-quả-rõ-rệt.-
Công-nghệ-viễn-thám-kết-hợp-với-hệ-thống-thông-tin-địa-lý-đã-được-ứng-dụng-
để-thực-hiện-nhiều-đề-tài-nghiên-cứu-khoa-học-và-nhiều-dự-án-có-liên-quan-đến-
điều-tra-khảo-sát-điều-kiện-tự-nhiên-và-tài-nguyên-thiên-nhiên,-giám-sát-môi-
trường,-giảm-thiểu-tới-mức-thấp-nhất-các-thiên-tai-ở-một-số-vùng.-Cũng-từ-
những-năm-1990-viễn-thám-ở-nước-ta-chuyển-dần-từng-bước-từ-công-nghệ-
thông-tin-tương-tự-sang-công-nghệ-số-kết-hợp-hệ-thống-thông-tin-địa-lý,-vì-vậy-
hiện-nay-chúng-ta-có-thể-xử-lý-nhiều-loạt-ảnh-đạt-yêu-cầu-cao-về-độ-chính-xác-
với-quy-mô-sản-xuất-công-nghiệp.-Nhiều-ngành,-nhiều-cơ-quan-đã-trang-bị-các-
phần-mềm-mạnh-phổ-biến-trên-thế-giới-như-các-phần-mềm-ENVI,-ERDAS,-
PCI,-ER-MAPPER,-OCAPI,…-để-xây-dựng-hệ-thống-thông-tin-địa-lý.

Đến-nay,-ở-Việt-Nam-tuy-đã-có-trung-tâm-Viễn-thám-Quốc-gia,-nhưng-
do-yêu-cầu-cấp-thiết-của-ngành-nên-đã-hình-thành-rất-nhiều-trung-tâm-và-
phòng-viễn-thám,-đó-là-các-cơ-sở-nghiên-cứu-và-đưa-tiến-bộ-kỹ-thuật-viễn-
thám-vào-ứng-dụng-vào-công-tác-chuyên-môn-như:-Trung-tâm-viễn-thám-Tổng-
cục-địa-chính,-Phòng-viễn-thám-của-Viện-điều-tra-quy-hoạch-rừng-Bộ-Nông-
nghiệp-và-Phát-triển-Nông-thôn.

Nhìn-chung,-những-nghiên-cứu-ứng-dụng-công-nghệ-viễn-thám-vào-
trong-phân-loại-và-điều-tra-rừng-ở-Việt-Nam-đã-được-thực-hiện-từ-rất-sớm.
 CHƯƠNG-2

KẾT-QUẢ-NGHIÊN-CỨU

2.1. Đặc-điểm-và-tình-hình-quản-lý-rừng-khu-vực-nghiên-cứu
2.1.1. Đặc-điểm-rừng-tại-huyện-Quan-Hóa-.
Huyện-Quan-Hóa-là-một-trong-những-huyện-có-tài-nguyên-rừng-lớn-của-
tỉnh-Thanh-Hóa-với-độ-che-phủ-rất-cao.-Tài-nguyên-giá-trị-thực-vật-của-rừng-
Thanh-Hóa-rất-đa-dạng-sinh-học-về-bảo-tồn-nghiên-cứu-cũng-như-giàu-tiềm-
năng-khoanh-nuôi-tái-sinh-phục-hồi-các-loài-cây-bản-địa-có-giá-trị-cao:-lát,-pơ-
mu,-sa-mu,-lim-xanh,-táu,-sến,-vàng-tâm,-giổi,-de,-chò-chỉ...-Các-loại-thuộc-tre-
nứa-gồm-có:-luồng,-nứa,-vầu,-giang,-tre,...-Ngoài-ra-nguồn-lâm-sản-ngoài-gỗ-
còn-có:-mây,-song,-dược-liệu,-quế,-cánh-kiến-đỏ...-Rừng-trồng-phát-triển-kinh-
tế-có-các-loại-cây-lâm-nghiệp:-luồng,-thông-nhựa,-mỡ,-bạch-đàn,-phi-lao,-quế,-
cao-su.
Phát-triển-lâm-nghiệp-tổng-hợp-của-Quan-Hóa-theo-xu-hướng-kết-hợp-bảo-
tồn,-nghiên-cứu,-giáo-dục-và-du-lịch-sinh-thái-có-các-khu-rừng-đặc-dụng:-khu-
bảo-tồn-thiên-nhiên-Pù-Luông,-khu-bảo-tồn-thiên-nhiên-Pù-Hu.
2.1.2. Tình-hình-quản-lý-rừng-huyện-Quan-Hóa,-Thanh-Hóa.
Tài-nguyên-rừng-huyện-Quan-Hóa,-Thanh-Hóa-do-các-cơ-quan-chính-
quyền-quản-lý,-nhưng-để-quản-lý-hiệu-quả-hơn-địa-phương-đã-vạch-ra-các-kế-
hoạch-quản-lý-dựa-trên-thực-trạng-của-tài-nguyên-rừng-của-từng-vùng.
Diện-tích-các-khu-rừng-tự-nhiên-và-rừng-trồng-trên-địa-phận-huyện-
Quan-Hóa-chủ-yếu-do-các-hộ-gia-đình-quản-lý,-tỷ-lệ-34,01%-đối-với-rừng-tự-
nhiên,-25,11%-đối-với-rừng-trồng.-Điều-này-vừa-góp-phần-tăng-thu-nhập,-cải-
thiện-đời-sống-người-dân,-vừa-gắn-trách-nhiệm-của-người-dân-đối-với-công-tác-
bảo-vệ-rừng.
Theo-các-khảo-sát-của-Sở-Nông-nghiệp-và-Phát-triển-nông-thôn-tỉnh-
Thanh-Hóa-năm-2007,-cho-thấy-những-cánh-rừng-Luồng-của-đang-bị-khai-thác-
quá-mức,-thiếu-sự-đầu-tư-bảo-vệ-chăm-sóc,-nên-nhiều-diện-tích-đang-lâm-vào-
tình-trạng-suy-thoái.-Khoảng-gần-1/3-diện-tích-Luồng-đang-có-nguy-cơ-thoái
hóa-hoặc-đã-bị-thoái-hóa.-Nguyên-nhân-chủ-yếu-của-hiện-tượng-trên-là-khâu-
trồng-và-khai-thác.-Do-sức-ép-của-đời-sống,-nhiều-hộ-dân-khai-thác-không-
theo-quy-trình,-quy-phạm.-Hiện-trữ-lượng-Luồng-ở-Thanh-Hóa-chỉ-cho-phép-
khai-thác-khoảng-9,3-triệu-cây/1năm,-nhưng-người-dân-đã-khai-thác-tới-15---20-
triệu-cây/năm.
Trong-khu-vực-diện-tích-rừng-đặc-dụng-tại-các-khu-vực-bảo-vệ-nghiêm-
ngặt,-các-hoạt-động-khai-thác-gỗ-bị-nghiêm-cấm-tuyệt-đối.-Việc-săn-bắn-động-
vật-cũng-bị-nghiêm-cấm,-đặc-biệt-là-các-loài-thú-quý-hiếm-nằm-trong-danh-lục-
IUCN- (2012),- DLĐVN- (2007)- và- NĐ- 32/2006/NĐ-CP.- Tuy- nhiên,- do- lợi
nhuận-cao-từ-việc-khai-thác-trái-phép-gỗ-và-săn-bắn,-bẫy-các-loài-động-vật-
hoang-dã-nên-tình-trạng-này-vẫn-còn-diễn-ra-tại-một-vài-nơi,-ở-mức-độ-nhỏ-lẻ-
[6],[7].
Từ-thực-trạng-trên-cho-thấy,-cách-quản-lý-tài-nguyên-rừng-còn-nhiều-
hạn-chế.-Đặc-biệt-là-nhận-thức-người-dân-còn-thấp.-Sự-liên-kết-giữa-các-ngành-
liên-quan-ở-các-vùng-có-tài-nguyên-rừng-còn-lỏng-lẻo.

2.2. Diễn-biến-diện-tích-rừng-giai-đoạn-2014-2020.

2.2.1. Thành-lập-bản-đồ-hiện-trạng-rừng.

Kết-quả-phân-tích-nghiên-cứu-cho-thấy-diện-tích-rừng-phân-bố-dàn-trải-
khắp-khu-vực-nghiên-cứu.-Tuy-nhiên,-tập-trung-nhiều-ở-hai-xã-Trung-Thành--
và-Thành-Sơn.

Diện-tích-rừng-tại-huyện-Quan-Hóa-thay-đổi-qua-các-năm,-có-sự-chuyển-
đổi-diện-tích-giữa-rừng-và-các-đối-tượng-khác-(một-số-loài-thực-vật-khác,-sông-
suối,-đất-trống-và-nương-rẫy)-được-thể-hiện-ở-hình-4.1,-4.2-.
Hình-4.1.-Phân-bố-hiện-trạng-rừng-năm-2014.

Hình-4.2.-Phân-bố-hiện-trạng-rừng-năm-2020.
 Nhận-xét:
Dựa-vào-phương-pháp-phân-loại-theo-chỉ-số-thực-vật-NDVI,-chuyên-đề-đã-
tính-được-diện-tích-rừng-của-khu-vực-nghiên-cứu-qua-các-năm-2014-và-2020.-
Có-thể-nhận-thấy-diện-tích-rừng-phân-bố-không-đồng-đều.

Qua-đó,-nhận-thấy-việc-vận-dụng-phương-pháp-phân-loại-theo-chỉ-số-
thực-vật-NDVI-cho-kết-quả-một-cách-tương-đối-chính-xác,-song-vẫn-có-sai-số-
do-một-số-nguyên-nhân-khách-quan-như-sự-nhiễu-loạn-quang-phổ-của-ảnh,-
bóng-mờ-của-địa-hình-không-loại-hết-trong-quá-trình-xử-lý-ảnh.-Từ-đó-có-thể-
thấy,-phương-pháp-phân-loại-theo-chỉ-số-thực-vật-NDVI-có-thể-được-vận-dụng-
trong-việc-phân-tích-và-giải-đoán-ảnh-vệ-tinh-của-khu-vực-nghiên-cứu.

2.3. Biến-động-rừng-khu-vực-nghiên-cứu-giai-đoạn-2014-2020.

2.3.1. Cơ-sở-khoa-học-của-đánh-giá-biến-động-diện-tích-rừng.

Rừng-của-nước-ta-thể-hiện-những-đặc-trưng-cơ-bản-của-rừng-nhiệt-
đới.Theo-thống-kê-của-Viện-Điều-tra-Quy-hoạch-rừng,-rừng-tự-nhiên-nước-ta-
liên-tục-bị-giảm-trong-suốt-thời-kỳ-1976-–-1995.-Từ-1976-–-1990-loại-rừng-này-
giảm-khá-nhanh,-chỉ-sau-14-năm-loại-rừng-này-giảm-tới-2,7-triệu-ha-tức-1,7%-
năm-so-với-diện-tích-rừng-tại-điểm-năm-1976-[5].-Trong-những-năm-gần-đây
rừng-nước-ta-biến-đổi-phức-tạp,-khó-có-thể-kiểm-soát-một-cách-chặt-chẽ.-Để-
có-cơ-sở-tin-cậy-phục-vụ-chiến-lược-bảo-vệ-phát-triển-tài-nguyên-rừng-một-
cách-hợp-lý-và-bảo-vệ-môi-trường-sinh-thái.-Nhà-nước-giao-cho-ngành-Lâm-
nghiệp-mà-chủ-yếu-là-viện-điều-tra-quy-hoạch-rừng-thực-hiện-chương-
trình:-“Điều-tra-đánh-giá-và-theo-dõi-diễn-biến-tài-nguyên-rừng-toàn-quốc”-
liên-tục-qua-các-chu-kỳ-(1991-–-1995),-(1996-–-2000),-(2001-–-2005).-Trong-
đó-điều-tra,-đánh-giá-biến-động-rừng-là-một-nội-dung-quan-trọng-của-chương-
trình.

Như-chúng-ta-đã-biết-rừng-là-một-hiện-tượng-khách-quan-luôn-biến-đổi-
theo-thời-gian-dưới-tác-động-của-thiên-nhiên-và-con-người.-Nếu-được-tác-động--
tốt-rừng-sẽ-phát-triển,-ngược-lại-nếu-gặp-tác-động-xấu-rừng-sẽ-nguy-kiệt.Vì-
vậy-sự-biến-động-tài-nguyên-rừng-chính-là-một-đặc-trưng-hết-sức-cơ-bản-xét-ở-
trạng-thái-động-của-nó.

Trong-lâm-nghiệp-khi-đánh-giá-tài-nguyên-rừng-người-ta-sử-dụng-hai-nhóm-
chỉ-tiêu-đó-là:-biến-động-về-số-lượng-và-biến-động-về-chất-lượng-[5]-Trong-
đó:-Biến-động-về-số-lượng-được-phân-ra-các-loại-biến-động-sau:
- Biến-động-về-tổng-diện-tích-rừng.
- Biến-động-của-một-số-kiểu-rừng-chủ-yếu.
- Biến-động-rừng-theo-3-khu-vực:-sản-xuất,-phòng-hộ,-đặc-dụng.
- Biến-động-do-sự-chuyển-hóa-giữa-các-loại-rừng-và-đất-khác-nhau.
- Biến-động-rừng-theo-đai-cao-theo-vùng-sinh-thái.
- Biến-động-rừng-theo-hệ-thống-đường-giao-thông-và-khu-dân-cư-tập-trung.

- Biến-động-rừng-theo-hình-thái-quản-lý.
Biến-động-về-chất-lượng-rừng:-như-biến-động-về-tổ-thành-loài,-phẩm-
chất-gỗ,-tỷ-lệ-gỗ-thương-phẩm,-độ-phì-của-đất,…-Khi-chất-lượng-rừng-bị-giảm-
sút-người-ta-gọi-đó-là-sự-suy-thoái-hóa-của-rừng.-Sự-suy-thoái-rừng-chính-là-sự-
thay-đổi-kết-cấu,-tổ-thành-của-rừng-có-thể-từ-rừng-có-thể-từ-rừng-kín-sang-rừng-
thưa,-rừng-giàu-sang-rừng-nghèo,-từ-gỗ-sang-rừng-tre-nứa…Sự-thay-đổi-này-có
lợi-cho-quần-thể-hoặc-lập-địa,-khả-năng-cung-cấp-lâm-sản-cũng-như-phòng-hộ-
môi-trường,-tiểm-năng-du-lịch-sinh-thái-cảnh-quan-cũng-bị-suy-giảm-[2].

2.4. Nghiên-cứu-xác-định-nguyên-nhân-biến-động-diện-tích-rừng-tại-
khu-vực-nghiên-cứu-và-đề-xuất-giải-pháp.

2.4.1.nguyên-nhân-biến-động-diện-tích-rừng-tại-khu-vực-nghiên-cứu.

Qua-kết-quả-phân-tích-cho-thấy-diện-tích-rừng-qua-các-năm-2014-và-
2020-có-sự-biến-động,-cụ-thể-diện-tích-rừng-đã-giảm-ở-khu-vực-nghiên-cứu.

Từ-những-vấn-đề-trên,-tiến-hành-nghiên-cứu-và-xác-định-được-một-số-
nguyên-nhân-chủ-yếu-gây-nên-biến-động-diện-tích-rừng-như-sau:
 +-Chuyển-đổi-mục-đích-sử-dụng:-Do-các-dự-án-đầu-tư-vào-khu-vực-
nghiên-cứu-như-dự-án-làm-đập-thủy-điện-Trung-Sơn-được-thi-công-giải-phóng-
mặt-bằng-cho-dự-án-đã-làm-mất-đi-diện-tích-rừng-khá-lớn,-kèm-theo-đó-là-việc-
làm-nương-rẫy-của-người-dân-tại-đây-cũng-làm-mất-một-phần-diện-tích-tài-
nguyên-rừng-ở-khu-vực-nghiên-cứu.

+-Khai-thác-nguồn-lâm-sản-quá-mức:-khai-thác-và-sử-dụng-tài-nguyên-
rừng-ở-tỉnh-huyện-Quan-Hóa-chủ-yếu-tập-trung-vào-các-loại-rừng-trồng,-đặc-
biệt-là-rừng-Luồng.-Một-số-khu-vực-vùng-phục-hồi-sinh-thái,-vùng-đệm-được-
phép-khai-thác-tận-thu-các-cây-gỗ-đổ…-Đây-là-nguyên-nhân-trực-tiếp-dẫn-đến-
tình-trạng-làm-mất-đa-dạng-tự-nhiên,-dẫn-đến-chất-lượng-rừng-bị-suy-giảm-gây-
ảnh-hưởng-đến-sinh-vật-và-cây-trồng.

Ngoài-ra-nguyên-nhân-gây-suy-giảm-diện-tích-rừng-còn-do-phá-rừng-để-
cung-cấp-chất-đốt-chủ-yếu-cho-sinh-hoạt,-phục-vụ-cho-xây-dựng-(làm-kè,-cốt-
pha),-hoặc-các-tác-nhân-tự-nhiên-(mưa-axit,-khí-hậu-thay-đổi,-cháy-rừng)
 CHƯƠNG-3
KẾT-LUẬN,-TỒN-TẠI,-KIẾN-NGH-

3.1. Kết-luận.
Từ-kết-quả-đạt-được-sau-khi-nghiên-cứu-biến-động-diện-tích-rừng-dựa-
trên-“-Ứng-dụng-viễn-thám-và-Gis-nghiên-cứu-biến-động-tài-nguyên-rừng-tại-
huyện-Quan-Hóa-–-Thanh-Hóa-giai-đoạn-2014-2020-”.-đề-tài-rút-ra-một-số-kết-
luận-sau:
Khu-vực-nghiên-cứu-có-diện-tích-hơn-99000-ha-thuộc-huyện-Quan-Hóa,-
Thanh-Hóa-được-chính-quyền-địa-phương-quản-lý,-đối-tượng-nghiên-cứu-là-
rừng-cùng-rất-nhiều-các-kiểu-rừng-khác-nhau.-Tuy-nhiên,-do-nhiều-nguyên-
nhân-nên-việc-quản-lý-tài-nguyên-rừng-còn-chưa-hiệu-quả,-chưa-khai-thác-được-
tối-ưu-lợi-ích-từ-nguồn-tài-nguyên-rừng-dẫn-đến-tình-trạng-trong-giai-đoạn-
2014-2020-diện-tích-rừng-có-xu-hướng-giảm.
Diện-tích-rừng-từ-năm-2014-2020-giảm-rất-mạnh-từ.-Nhưng-trong-giai-
đoạn-này-diện-tích-rừng-tại-một-số-vùng-có-xu-hướng-tăng-nhưng-không-bằng-
diện-tích-rừng-đã-bị-mất-đi.-Điều-này-chứng-tỏ,-trong-những-năm-gần-đây-đã-
có-những-biện-pháp-phục-hồi-nguồn-tài-nguyên-rừng-và-người-dân-đã-có-ý-
thức-hơn-về-vai-tròò-của-rừng-đối-với-cuộc-sống-của-người-dân,-tuy-nhiên-
chưa-khôi-phục-được-diện-tích-rừng--so-với-năm-2014.
Nguyên-nhân-suy-giảm-rừng-ngập-mặn-từ-năm-1993-–-2003-chủ-yếu-là-
do-các-hoạt-động-chuyển-đổi-mục-đích-sử-dụng.-Ngoài-ra-còn-có-nhiều-
nguyên-nhân-như-thiên-tai,-khai-thác-quá-mức.
Trên-cơ-sở-đó,-đề-tài-đã-đưa-ra-một-số-giải-pháp-nhằm-phục-hồi-rừng-tại-
khu-vực-nghiên-cứu.-Ngoài-các-giải-pháp-truyền-thông-cho-người-dân-cũng-
như-chính-quyền-địa-phương,-còn-có-một-số-biện-pháp-như:-Có-các-chế-tài-
nghiêm-khắc-hơn-đối-với-các-hành-động-khai-thác-rừng-bừa-bãi,-phát-triển- các
lĩnh-vực-quan-trắc-nhằm-theo-dõi-thường-xuyên-các-biến-động-về-môi-trường,-
thời-tiết-để-có-các-biện-pháp-xử-lý-kịp-thời.-Qua-đó-nâng-cao-chất-lượng-cũng-
như-số-lượng-tài-nguyên-rừng-tại-huyện-Quan-Hóa,-Thanh-Hóa.
 TÀI-LIỆU-THAM-KHẢO

[1] Nguyễn-Khắc-Thời-(2011).-Giáo-trình-Viễn-thám.-ĐHNN,-Hà-Nội.

[2] Hạ-Văn-Hải-(2002),-Giáo-trình-phương-pháp-viễn-thám.Đại-học-Mỏ-địa-chất.

[3] Nguyễn-Đức-Phương-(2012).-Tích-hợp-viễn-thám-và-GIS-phục-vụ-công-tác-
quản-l-tài-nguy-n-thi-n-nhi- n.-Đại-học-công-nghệ.

[4] Trần-Duy-Trung-(2011),-Nghiên-cứu-kỹ-thuật-phân-loại-ảnh-viễn-thám-
ứng-dụng-trong-giám-sát-hiện-trạng-sử-dụng-đất.-Đại-học-Đà-Nẵng.

[5] Nguyễn-Ngọc-Thạch-(2005).-Cơ-sở-viễn-thám.-NXB-NN.-Hà-Nội.

[6] Báo-cáo-tổng-kết-2014-huyện-Quan-Hóa,-Thanh-Hóa.

[7] cơ-sở-dữ-liệu-đa-dạng-sinh-học-tỉnh-Thanh-Hóa.