l eTVü‰ \ø°Î |üPC≤ $<Ûëq+

≈£Ls¡TŒ:
yÓT~Æ ©∏ yÓ+ø£fXÒ «¯ sêe⁄

düsd¡ «ü ‹ |ü_øπ¢ wüH‡é

ns¡+&É˝|ùŸ ≥, $»j·Tyê&É.
1
l eTVü‰\ø°Î |üPC≤ $<Ûëq+
(ªªl nwü\º ø°Îdæ~μΔ μ >Á +∑ <∏+ä qT+&ç)

yÓTT<ä{Ï eTTÁ<Dä :
2015

yÓ\: s¡÷. 40/`

2
 $wüjT· dü÷∫ø£
l\ø°Î |üPC≤ $<Ûëq+......................................................... 5
l >∑D|ü‹ |üP» .................................................................. 7
l eTVü‰\ø°Î |üPC≤ bÁ Õs¡+uÛ+Ñ .......................................... 13
l \ø°Î nc˛º‘sÔ· X¡ ‘¯ · Hêe÷e[ '....................................... 20
l eTVü‰\ø£àå ´wüøº y£ Té ................................................. 28
l \ø°Î<ë«<äXH¯ êeT k˛Ô‘Á y· Té ........................................ 30
l $c˛í' c˛&ÉX¯ HêeT k˛Ô‘Á y· Té ..................................... 30
l nwü\º ø°Î k˛Ô‘Á y· Té ..................................................... 31
l eTVü‰\ø°Î #·‘T· ]«+X¯‹ Hêe÷e[' .......................... 33
ãTTD $yÓ÷#·ø£ XÀ¢øe£ TT................................................ 35
ø£qø£<ëÛ sê k˛Ô‘Á y· Té ....................................................... 35
l eTVü‰\ø°Î <Ûë´qyéT (<äTsêZ dü|XÔü ‹¯ ) ............................ 41
l \ø°Î nc˛º‘sÔ· X¡ ‘¯ H· êeT k˛Ô‘Á y· Té ................................ 41
3
leTVü‰\ø°Î k˛Ô‘Á y· Té (|üsêX¯se¡ TVü≤]¸) ......................... 45
<ë]Á<´ä HêX¯qeT+Á‘+· .................................................. 46
l \ø°Î nwüøº y£ Té ........................................................... 46
<ÛHä ê<ë<˚$ k˛Ô‘Á y· Té ...................................................... 48
l\ø°Î k˛Ô‘Á y· Té ............................................................ 49
l eTVü‰\ø°Î eT+Á‘y· Té ................................................. 52
l\ø°Î k˛Ô‘Á y· Té (n>∑d´Ôü eTVü≤]¸) .................................... 52
l\ø°Î ø£e#·yTé ........................................................... 56
leTVü‰\ø°Î ø£e#·+
(ÁãVü≤àye’Ó s¡Ô |ü⁄sêDeTT) ................................................ 58

4
 l\ø°Î |üPC≤ $<Ûëq+
#·øÿ£ >± n\+ø£]+#·ã&çq \ø°ÎHêsêj·TDT\ |ü≥eTTqT eT+~s¡eTT
q+<äT+#·e˝…qT. Ä |ü≥eTT e<ä› ‘·÷s¡TŒ yÓ|’ ⁄ü ø=dü ñ+&ÉTq≥T¢>±
‘·eT\bÕ≈£î qT+∫ <ëì˝À |üdTü |ü⁄‘√ #˚dqæ >∑D|ü‹ qT+∫ eTT+<äT
>∑D|ü‹ì |üPõ+∫ ‘·sê«‘· \ø°Î<˚$ì |üPõ+#·e˝…qT.
Ä#·eT´ : z+ øπ X¯yêj·T kÕ«Vü‰, Hêsêj·TD≤j·T kÕ«Vü‰, e÷<Ûyä êj·T
kÕ«Vü‰ (Ád”\Ô T nsTTq#√ øπ X¯yêj·T qeT', Hêsêj·TD≤j·T qeT',
e÷<Ûyä êj·T qeT') nì Ä#·eTqeTTqT #˚dqæ ‘·sê«‘· BbÕsê<Ûqä
#˚dæ á ÁøÏ+~ ÁbÕs¡Hú ê XÀ¢øe£ TT\qT |ü]+ƒ #·e˝…qT.
5
 <Ûë´q+
XÀ¢ ˆˆ X¯óø±¢eT“s¡<säÛ +¡ $wüß+í X¯•es¡+í #·‘T· s¡T“¤»+ˆ
Á|üdqü ïe<äq+ <Ûë´j˚T ‘·‡s¡« $|òTü Àï|üXÊqÔjT˚ ˆˆ
‘·<e˚ \>∑ï+ düT~q+ ‘·<e˚ ‘êsêã\+ #·+Á<äã\+ ‘·<e˚ ˆ
$<ë´ã\+ <Óe’ ã\+‘·<e˚ \ø°Î|ü‘˚ ‘˚-+Á|òTæ j·TT>∑+ düàsê$T ˆˆ
j·TÁ‘· jÓ÷>π X¯«s¡' ø£èwü'í j·TÁ‘· bÕs√ú <Ûqä Ts¡sΔ '¡ ˆ
‘·Á‘· l]«»jÓ÷uÛ÷Ñ ‹Ás¡TyΔ ê ˙‹s¡à‹s¡àeT ˆˆ
nqHê´•ÃqÔjT· H√Ôe÷+j˚T»Hê' |üsT¡ ´bÕdü‘˚ ˆ
‘˚cÕ+ ì‘ê´_ÛjT· Tø±ÔHê+ jÓ÷>∑øπ eå T+ eVü‰eT´Vü≤yéT ˆˆ
düàè‘˚døü \£ ø£˝≤´DuÛ≤»q+ j·TÁ‘· C≤j·T‘˚ ˆ
|ü⁄s¡Twü+‘·eT»+ ì‘·´+ ÁeC≤$TX¯sD ¡ +Vü≤]yéT ˆˆ
düs«¡ <ë düs«¡ ø±πs´wüß HêdæÔ ‘˚cÕeTeT+>∑\+ ˆ
j˚TcÕ+ Vü≤è~k˛ú uÛ>Ñ y∑ êHé eT+>∑fi≤j·T‘·q+ Vü≤]' ˆˆ
˝≤uÛùÑ dcÔ Õ+ »j·TùdcÔ Õ+ ≈£î‘·ùdcÔ Õ+ |üsêuÛeÑ ' ˆ
j˚TcÕ$T˙›es¡XÊ´yÓ÷ Vü≤<äjT· k˛ú »Hês¡qΔ ' ˆ
n|ü<ëeT|üV≤ü sêÔs+¡ <ë‘ês¡+ düs«¡ dü+|ü<ë+ ˆ
˝Àø±_ÛsêeT+ lsêeT+ uÛ÷Ñ jÓ÷uÛ÷Ñ jÓ÷ qe÷eT´Vü≤yéTˆ
düs«¡ eT+>∑fi¯ e÷+>∑fi´‚ •y˚ düsê«s¡Δ kÕ~Ûøπ ˆ
X¯sD¡ ´Ò Á‘·´+ãπø<˚$ Hêsêj·TDÏ qyÓ÷düT‘Ô ˚ ˆˆ
l \ø°ÎHêsêj·TD≤uÛ≤´+ qeT', ñe÷eTùV≤X¯«sêuÛ≤´+ qeT', yêD°
6
Væ≤s¡D´>∑sꓤuÛ≤´+ qeT', X¯N|ü⁄s¡+<äsêuÛ≤´+ qeT', ns¡T+<Ûär
e•cÕºu≤Û ´+ qeT', d”‘êsêe÷uÛ≤´+ qeT', düsπ «uÛÀ´ eTVü‰»H˚uÀÛ ´
qeT'.
l >∑D|ü‹ |üP»
düTeTTKXËÃ’ ø£<ä qÔXï ø£|˝æ À >∑»ø£søí¡ '£
\yÓ÷“<äsX¡ ï $ø£{À $|òTü ï sêCÀ >∑D≤~Û|'ü
<Û÷ä eTπø‘·Ts¡DZ ≤<Û´ä ø£'å bòÕ\#·ÁH√›>C∑ ≤qq'
eÁø£‘T· D¶' X¯Ss¡Œø£s√í ùV≤s¡eT“' düÿq›|Pü s¡«»'
c˛&ÉX‘’Ë êì Hêe÷ì j·T' |üsπ #ƒ ÷ è¤ DTj·÷<ä|,æ
$<ë´s¡+uÛ$Ò yêùV≤#· Á|üyX˚ ì‚ s¡yZ T˚ ‘·<ë∏
dü+Á>±y˚Tdüs«¡ ø±πs´wüß $|òTü ï düqÔ ´ q C≤j·T‘˚,
n;Û|‡æ ‘ês¡dú <æ ´Δä s¡+ú |üPõ‘√ j·TdüT‡¬s’ s¡|,æ
düs«¡ $|òTü ï ∫ä<˚ ‘·ôdà’ l>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT'
Ä#·eT´ : z+ øπ X¯yêj·T kÕ«Vü‰, Hêsêj·TD≤j·T kÕ«Vü‰, e÷<Ûyä êj·T
kÕ«Vü‰, z+ >√$+<ëj·T qeT', z+ $wüyí ˚ qeT', z+ eT<ÛTä dü÷<äHêj·T
qeT', z+ Á‹$Áø£e÷j·T qeT', z+ yêeTHêj·T qeT', z+ l<Ûsä êj·T
qeT', z+ ãTTw”πøXÊj·T qeT', z+ |ü<äàHêuÛ≤j·T qeT', z+
<ëyÓ÷<äsêj·T qeT', z+ dü+ø£sD ¸¡ ≤j·T qeT', z+ yêdüT<˚yêj·T
qeT', z+ Á|ü<äT´e÷ïj·T qeT', z+ nìs¡T<ë›j·T qeT', z+
7
|ü⁄s¡Tc˛‘·eÔ ÷j·T qeT', z+ n<Û√ø£Cå ≤j·T qeT', z+ Hês¡d+æ Vü‰j·T
qeT', z+ n#·T´‘êj·T qeT', z+ »Hês¡›Hêj·T qeT', z+ ñ
ù|+Á<ëj·T qeT', z+ Vü≤s¡jT˚ qeT', z+ lø£ècÕíjT· qeT'.
ñ‹Ôwq˜ü TÔ uÛ÷Ñ ‘·|Xæ Ê#ê' @‘˚ uÛ÷Ñ $TuÛ≤s¡ø±'
@‘˚cÕeT$s√<Ûq˚ ÁãVü≤à ø£sà¡ düe÷s¡uÒÛ
nì nøÏ‘å \· T yÓqTø£ y˚dTü ø=qe˝…qT.
z+ uÛ÷Ñ ', zyéT uÛTÑ e', z>¥+ düTe' zyéT eTVü≤', zyéT »q', zyéT
‘·|'ü , z>¥+ dü‘´· +, zyéT ‘·‘Y dü$‘·Ts¡«sπ D´+, uÛsÑ √Z<e˚ dü´ BÛeTVæ≤,
~Ûj÷Ó jÓ÷q' Á|ü#√<äj÷· ‘Y, ze÷b˛ CÀ´rs¡k˛-eTè‘·+ ÁãVü≤à
uÛ÷Ñ s¡T“¤edüT‡es√yéT.
eTeT ñbÕ‘·Ô düeTdüÔ<äT]‘·ø£åj·T <ë«sê l |üs¡y˚TX¯«s¡eTT~›X¯´,
l|üs¡y˚TX¯«s¡ Á|”‘·´s¡ú+ X¯óuÛÒXÀuÛÑH˚ eTTVüAπsÔ, l eTVü‰$c˛ísêπ>ïj·÷
Á|ües¡Ôe÷qdü´ n<ä´ÁãVü≤àD' ~«rj·T|üsêπsΔ, X‚«‘·esêVü≤ø£˝ÒŒ,
yÓe’ dü«‘· eTq«qÔsπ , ø£*j·TTπ>, Á|ü<eä∏ TbÕ<˚, »eT÷“B«ù|, uÛsÑ ‘¡ · eπs,¸
uÛÑs¡‘·KDÒ¶, y˚Ts√' <äøÏåD~>±“¤π>, lXË’\dü´ áXÊq´Á|ü<˚X‚,
ø£ècÕí>√<ëes√´s¡à<Ûä´<˚X‚ dü«>∑èùV≤ (n<Ó› Ç\¢sTTq edü‹ >∑èùV≤ nì
#Ó|Œü e˝…qT) düeTdü<Ô e˚ ‘ê Áu≤Vü≤àD Vü≤]Vü≤s¡ #·sD ¡ düìï<ÛÍ ndæàHé
es¡Ôe÷q, yê´eVü‰]ø£, #·+Á<äe÷H˚q.... HêeTe‘·‡πs... Äj·TH˚...
ãTT‘Í.. e÷ùd... |üøπ .å .. ‹<∏Í... yêdüs¡ j·TTø±Ôj÷· + @e+>∑TD $X‚wD ü
8
$•cÕºj÷· |ü⁄Á‘· bÂÁ‘ê_Ûeè<ä´Δ s¡+ú , Çwüøº ±e÷´s¡dú <æ ´Δä s¡+ú , eTH√yê+#Ûê
|òü\dæ<äΔ´s¡ú+, düeTdüÔ<äT]‘√|ü XÊqÔ´s¡ú+, düeTdüÔeT+>∑fi≤ yê|üÔ´s¡ú+
nkÕàø£+ düVü≤≈£î≥T+u≤Hê+ πøåeTôd’ús¡´ $»j·÷j·TTsês√¬>’´X¯«sê´
_Ûeè<äΔ´s¡ú+, <Ûäsêàs¡ú ø±eTyÓ÷ø£å #·‘·T]«<Ûä |òü\|ü⁄s¡TcÕs¡Δ dæ<äΔ´s¡ú+,
dü‘·‡HêÔqkÂuÛ≤>∑´ |òü˝≤yê|üÔ´s¡ú+, leTVü‰\ø°Î <˚e‘ê eTT~›X¯´ l
eTVü‰\ø°Î <˚e‘ê Á|”‘·´s¡ú+ uÛÑ$c˛´‘·Ôs¡|ü⁄sêDø£˝ÀŒø£Ô Á|üø±πsD
j·÷e#·Ã¤øÏÔ <Ûë´HêyêVü≤Hê~ c˛&ÉXÀ|ü#ês¡|üPC≤+ ø£]ùw´. (˙{Ïì
#˚‹‘√ ‘êø£e\j·TTqT)
n<Í ì]«ù|Tò ïq |ü]düe÷|ü´Ô s¡+ú >∑D≤~Û|‹ü |üPC≤+ ø£]ùw´ ‘·<+ä >∑
‘˚«q ø£\X¯|Pü C≤+ ø£]ùw´. (ñ<äøe£ TTqT ‘êø£e˝…qT.)
ø£\X¯+ >∑q|Δ ⁄ü cÕŒø£‘å s’Ó u¡ ´ÑÛ s¡Ã´ (ø£\X¯eTTq≈£î eT÷&ÉT #√≥¢ >∑+<Ûeä TT,
≈£î+≈£îeT u§≥¢qT ô|{Ϻ nø£å‘·\~› ˝À|ü\H=ø£ |ü⁄wüŒeTTqT+∫)—
‘·<Tä |ü] Vü≤dü+Ô ì<Ûëj·T (Ä bÕÁ‘·qT #˚‹‘√ eT÷dæ ô|{Ϻ á ÁøÏ+~
eT+Á‘· e TT qT#· Ã ]+∫ >∑ + >±~dü ø £ \ rs√ú < ä ø £ e TT\qT
ø£\X¯eTTq+<ëyêVü≤qeTT #˚jT· e˝…qT.)
ø£\X¯d´ü eTTUÒ$wüß'í ø£+sπ sƒ T¡ Á<ä' düe÷Á•‘·'
eT÷˝Ò‘Á· ‘· dæ‘ú √ ÁãVü‰à eT<Û´˚ e÷‘·è >∑D≤' düàè‘ê'
≈£îøåö‘·TkÕ>∑sê' düsπ « dü|BÔü «bÕ edüTqΔsê,
ãTTπ>«<√-<∏ä j·TEπs«<ä' kÕeTy˚<√ Vü≤´<Ûsä «¡ D'.
n+¬>X’ ï düV≤æ ‘ê' düsπ « ø£\XÊ+ãT düe÷Á•‘ê',
9
Ä j·÷qTÔ <˚e|üPC≤s¡+ú <äT]‘·øj å£ T· ø±s¡ø±'.
>∑+>π #· j·TTeTH˚ #Óe’ >√<ëe] düsd¡ «ü ‹,
qs¡à <˚ dæ+<ÛTä ø±y˚] »˝Ò-dæàHé düìï~Û+ ≈£îs¡T.
eT+Á‘e· TT : Äb˛yê Ç<ä>¥ düs«¡ + $XÊ«u÷ÑÛ ‘êHê´|'ü
ÁbÕD≤yê Ä|ü'|üXe¯ nb˛qï e÷b˛-eTè‘e· ÷|üd‡ü
Áe÷&Üb˛ $sê&Ü|üd‡ü « sê&Ü|üXÃ̄H¤ ê›>+¥ kÕ´b˛CÀ´r>¥
cÕ´b˛j·Tp >¥ cÕ´ |üdü‡‘·´e÷|üdü‡sê« <˚e‘ê
Äb˛uÛ÷Ñ s¡T“e¤ düT‡esê|ü z+.
ø£\XÀ<äπøq |üP» Á<äyê´DÏ dü+Áb˛ø£å´ (|üPC≤ edüTÔe⁄\ô|’ ˙s¡T
#·\e¢ ˝…qT) <˚e+ Ä‘êàq+ dü+Áb˛ø£´å (<˚e⁄ì MT<ä, ‘·q MT<ä ˙s¡T
#·\T¢ø=q e\j·TTqT.)
>∑D≤Hê+ ‘ê«>∑D|ü‹>¥+ Vü≤yêeTùV≤ ø£$+ ø£MHê
eTT|üeTÁXe¯ düeÔ T+ CÒ´w˜ü sê»+ ÁãVü≤àD≤+ ÁuVü≤àDdüŒ‘·
ÄqX¯àèD«q÷ï‹_Ûd‡” <kä Õ<äqyéT.
l eTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' <Ûë´j·÷$T. qeTkÕÿs¡eTT
#˚jT· e˝…qT.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j
· T˚ qeT' ÄyêVü≤j·÷$T. nøÏ‘å \· T y˚jT· e˝…qT.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' Ädüq+ düeTs¡Œj·÷$T. nøÏ‘å \· T
y˚jT· e˝…qT.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j· T˚ qeT' Äs¡È´+ düeTs¡Œj·÷$T. |üfiflË eTT˝À
10
 #Ó+#ê‘√ ˙s¡T e<ä\e˝…qT.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' bÕ<äj÷Ó ' bÕ<ä´+ düeTs¡Œj·÷$T.
|üfiflË eTT˝À #Ó+#ê‘√ ˙s¡T e<ä\e˝…qT.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' Ä#·eT˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$T.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' W|ü#ê]ø£kÕïq+ düeTs¡Œj·÷$T.
|ü⁄wüŒeTT‘√ ˙{Ïì #·˝≤¢*.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' kÕïHêqqÔs+¡ Ä#·eT˙j·T+
düeTs¡Œj·÷$T.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' eÁdüÔ j·TT>∑à+ düeTs¡Œj·÷$T.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' j·TCÀ„|Mü ‘·+ düeTs¡Œj·÷$T.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' >∑+<ÛëHé <Ûës¡j÷· $T.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' >∑+<Ûkä ˛´|ü] n\+ø£sD ¡ ≤s¡+ú nø£‘å êHé
düeTs¡Œj·÷$T.
|ü⁄ôwŒ’ ' |üP»j·÷$T :
z+ düTeTTU≤j·T qeT', z+ @ø£<Hä êÔjT· qeT', z+ ø£|˝æ ≤j·T qeT',
z+ >∑»ø£]øí ±j·T qeT', z+ \yÓ÷“<äsêj·T qeT', z+ $ø£{≤j·T
qeT', z+ $|òüTïsêC≤j·T qeT', z+ >∑D≤~ÛbÕj·T qeT', z+
<Û÷ä eTπø‘·y˚ qeT', z+ >∑D≤<Û´ä øå±j·T qeT', z+ bòÕ\#·+Á<ëj·T
qeT', z+ >∑C≤qHêj·T qeT', z+ eÁø£‘·T+&Üj·T qeT', z+
X¯Ss¡Œø£sêíjT· qeT', z+ ùV≤s¡e÷“j·T qeT', z+ düÿ+<Û|ä Pü s¡«C≤j·T
11
qeT', leTVü‰>∑D≤~Û|ü‘·j˚T qeT', HêHê$<Ûä|ü]eTfi¯ |ü⁄cÕŒDÏ
düeTs¡Œj·÷$T.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' <Û÷ä |ü+ düeTs¡Œj·÷$T.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' B|ü+ <äsÙ¡ j·÷$T.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' ìy˚<qä + düeTs¡Œj·÷$T.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' eT<Û´˚ eT<Û´˚ bÕ˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$T,
ñ‘·sÔ êb˛X¯q+ düeTs¡Œj·÷$T, Vü≤kÂÔÁ|üø±å fi¯j÷· $T, bÕ<Í Á|üø±å fi¯j÷· $T
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' ‘ê+ã÷\+ düeTs¡Œj·÷$T.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' ˙sê»q+ düeTs¡Œj·÷$T.
leTVü‰>∑D≤~Û|ü‘·j˚T qeT' ˙sê»HêqqÔs¡+ Ä#·eT˙j·T+
düeTs¡Œj·÷$T.
eÁø£‘T· +&É eTVü‰ø±j·T ø√{Ïd÷ü s¡´düeTÁ|üuÑÛ ˆ
n$|òTü ï+ ≈£îs¡Ty˚T<˚e düs«¡ ø±πs´wüß düs«¡ <ë ˆˆ
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' eT+Á‘·|⁄ü wüŒ+ düeTs¡Œj·÷$T.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' Ä‘·àÁ|ü<øä D åÏ qeTkÕÿsêHé düeTs¡Œj·÷$T.
leTVü‰>∑D≤~Û|‘ü j · T˚ qeT' düs√«|ü#ês¡|Pü C≤' düeTs¡Œj·÷$T.
j·Tdü´düàè‘ê´#· HêyÓ÷ø±Ô´‘·|ü' |üPC≤ ÁøÏj·÷~wüß, q÷´q+
dü+|üPs¡‘í ê+ j·÷‹ dü<√´ eH˚› ‘·eT#·T´‘·+. eTÁqÔV≤” q+ ÁøÏj÷· V”≤q+
uÛøÑ ÔÏ V”≤q+ >∑D≤~Û|ü j·T‘·÷Œõ‘·+ eTj·÷ <˚e |ü]|üPs¡+í ‘·<dä Tü ‘Ô ,˚
12
nqj·÷ <Ûë´Hê-yêVü≤Hê~ c˛&ÉXÀ|ü#ês¡|Pü »j·÷ uÛ>Ñ y∑ êHé düs«¡
<˚e‘·àø£' leTVü‰ >∑D≤~Û|‹ü ' düTÁ|üdHü √ï es¡<√ uÛeÑ ‘·T (nì nøÏ‘å \· T
|ü⁄e⁄«\‘√ >∑÷&É ˙s¡T $&ÉTee\dæq~) eTeT Çwüºø±e÷´s¡ú
|ò\ü dæ~sΔ d¡ Tü .Ô
l eTVü‰>∑D≤~Û|‹ü Á|ükÕ<ä+ •s¡kÕ >∑èVü‰$í T (nì #Ó|Œæ nøÏ‘å \· T,
|ü⁄wüŒeTT\qT •s¡dTü ‡q <Û]ä +|üe\dæq~.)
ñ<ë«düq :
j·TCÒq„ j·T»„ eTj·T»+‘·<y˚ ê' ‘êì<Ûsä êàì Á|ü<eäÛ ÷ Hê´düHé
‘˚V≤ü Hêø£+ eTVæ≤e÷qdü‡ #·+ ‘˚ ` j·TÁ‘·|Pü sπ « kÕ<Ûë´dü‡+‹<˚yê'
leTVü‰>∑D|ü‹ j·T<ÛëkÕúq+ Á|üyX˚ j ¯ ÷· $T. |ü⁄qsê>∑eT Hêj·T#·.
nì |üdTü |ü⁄ >∑D|ü‹ qT+∫q ‘·eT\bÕ≈£îqT ‘·÷s¡TŒq≈£î ø=~›>±
ø£<|ä eü ˝…qT.
á Á|üø±s¡eTTq yÓTT<ä≥ $Hêj·Tø£|Pü »qT #˚jT· e\j·TTqT.
l eTVü‰\ø°Î |üPC≤ ÁbÕs¡+uÛ+Ñ
eTs¡\ Ä#·eTqeTT #˚dæ dü+ø£\ŒeTT #Ó|ü ø=q e\j·TTqT.
<Ûë´q+ :
|ü<ëàdüH˚ |ü<àä ø£sπ düs«¡ ˝À¬øø’ |£ Pü õ‘˚ ˆ
Hêsêj·TDÁ|æjT˚ <˚$ düTÁ|”‘· uÛeÑ düs«¡ <ë ˆˆ
ø°så √<ës¡eí düeT÷“¤‘˚ ø£eT˝Ò ø£eT˝≤\j˚T ˆ
düTdæsú ê uÛeÑ y˚T >π ùV≤ düTsêdüTs¡qeTdüÿè‘˚ ˆˆ
13
leTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' <Ûë´j·÷$T. qeTkÕÿs¡eTT #˚jT· e˝…qT.
ÄyêVü≤q+ :
eT+ ˆˆ Vü≤]' z+! Væ≤s¡D´esêí+ Vü≤]D°+ düTes¡í s¡õ‘·ÁdüC≤yéT ˆ
#·ÁHê›+ Væ≤s¡DàsT÷+ \ø°Î+ C≤‘·y<˚ √ eTe÷eVü≤ ˆˆ
XÀ¢ ˆˆ düs«¡ eT+>∑fie¯ ÷+>∑˝´Ò $wüßeí ø£'å dü˝ú ≤\j˚T ˆ
ÄyêVü≤j·÷$T <˚$ ‘ê«+ düTÁ|”‘ê uÛeÑ düs«¡ <ë ˆˆ
leTVü‰\ø°Î <˚e‘êe÷yêVü≤j·÷$T nì nøÏ‘å \· T #·\e¢ ˝…qT.
ÄdüqeTT :
eT+ ˆˆ ‘ê+ eT neVü≤C≤‘·y<˚ √ \ø°Î eTq|ü>±$T˙yéTˆ
j·TkÕ´+ Væ≤s¡D´+ $H˚j › T· + >±eTX¯«+ |ü⁄s¡TcÕqVü≤yéTˆˆ
XÀ¢ ˆˆ dü÷sê´j·TT‘·ìuÛdÑ ÷ü Œ¤sπ Ô düTŒ¤sÁ¡ <ä‘ï· $uÛ÷Ñ wæ‘+· ˆ
dæ+Vü‰düq$T<ä+ <˚$ d”j ú T· ‘ê+ düTs¡|Pü õ‘˚ ˆˆ
leTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' s¡‘ï· dæ+Vü‰düq+ düeTs¡Œj·÷$T. nøÏ‘å \· T
#·\e¢ ˝…qT.
Äs¡È´+ :
eT+ ˆˆ nX¯«|üPsê«+ s¡<eä∏ T<Ûë´+ Vü≤dæHÔ ê<Ûä Á|üuÀ~Û˙yéTˆ
Á•j·T+ <˚M eTT|üV≤ü «j˚T lsêà<˚M Ewü‘êyéT ˆˆ
XÀ¢ : X¯ó<√Δ<øä +£ #· bÕÁ‘·d+úü >∑q|Δ ⁄ü cÕŒ~$TÁ•‘·+ ˆ
ns¡È´+ <ëkÕ´$T ‘˚ <˚$ >∑èVü‰D düTs¡|Pü õ‘˚ ˆˆ
14
leTVü‰\ø°Î<˚e‘êjÓTÆ qeT' ns¡È´+ düeTs¡Œj·÷$T.
(|üfiflË eTT˝À #Ó+#ê‘√ ˙s¡T e<ä\e˝…qT.)
bÕ<ä´eTT :
eT+ ˆˆ ø±+k˛-dæà‘ê+ Væ≤s¡D´ÁbÕø±sê ` e÷Ásê›+ »«\˙Ô+ ‘·èbÕÔ+ˆ
‘·sŒ¡ j·T˙ÔyTé |ü<à˚ dæ‘ú ê+ |ü<àä esêí+ ‘ê$T ôVA|üV≤ü «j˚T Á•j·TyéTˆˆ
XÀ¢ ˆˆ düTyêdæ‘»· \+ s¡eT´+ düs«¡ rs¡ú düeTT<ä“e¤ + ˆ
bÕ<ä´+ >∑èVü‰D <˚$ ‘·«+ düs«¡ <˚e qeTdüÿè‘˚ ˆˆ
l eTVü‰\ø°Î<˚e‘êjÓTÆ qeT' bÕ<ä´+ düeTs¡Œj·÷$T.
(|üfiflË eTT˝À #Ó+#ê‘√ ˙s¡T e<ä\e˝…qT.)
Ä#·eTqeTT :
eT+ ˆˆ #·ÁHê›+ Á|üu≤Û kÕ+ j·TX¯kÕ »«\˙Ô+
Á•j·T+ ˝Àπø <˚eEcÕº eTT<ësêyéT ˆ
‘ê+ |ü<àä H˚MT+ X¯sD ¡ eTVü≤+ Á|ü|<ü ´˚
n\ø°sπå àqX¯´‘ê+ ‘ê«+ eèDÒ ˆˆ
XÀ¢ ˆˆ düTes¡øí \£ XÊ˙‘·+ #·qH› ê>∑sT¡ dü+j·TT‘·+ ˆ
>∑èVü‰D≤#·eTq+ <˚$ eTj·÷ <ä‘+Ô· X¯óuÛÁÑ |ü<˚ ˆ
leTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' Ä#·eT˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$T.
eT<ÛTä |üsÿ¡ + :
eT+ ˆˆ Ä~‘·´eπsí ‘·|kü ˛-~ÛC≤‘√, eqdüŒ‹ düeÔ eèøå√-<∏_ä \«' ˆ
‘·d´ü |ò˝ü ≤ì ‘·|kü ÕqT<äqTÔ, e÷j·÷ qÔsêj·÷X¯Ã u≤Vü‰´ n\ø°Î' ˆˆ
15
XÀ¢ : eTVü‰\øÏÎ' qeTdüTuÔ ´ÑÛ + qeTdüTuÔ ´ÑÛ + düTsπ X¯«] ˆ
Vü≤]Á|æjT˚ qeTdüTuÔ ´ÑÛ + qeTdüTuÔ ´ÑÛ + <äj÷· ì<Û˚ ˆˆ
leTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' eT<ÛTä |üsÿ¡ + düeTs¡Œj·÷$T.
|ü+#êeTè‘· kÕïq+ :
eT+ ˆˆ ñô|‘’ T· e÷+ <˚e düK' ø°]XÔ Ã¯ eTDÏHê düV≤ü ˆ
ÁbÕ<äTs¡÷“¤‘√-dæà sêÁùw- º dæàHé ø°]eÔ Tè~Δ+ <ä<ë‘·T y˚T ˆˆ
XÀ¢ : |üj÷Ó <ä~Û |òTü è‘√ ù|‘·+ X¯sÿ¡ sêeT<∏Tä dü+j·TT‘·+ˆ
|ü+#êeTè‘· $T<ä+ kÕïq+ >∑èVü‰D düTs¡|Pü õ‘˚ ˆˆ
leTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' |ü+#êeTè‘· kÕïq+ düeTs¡Œj·÷$T.
kÕïq+ :
>∑+>±»\+ eTj·÷-˙‘·+ eTVü‰<˚e•s¡' dæ‘ú +· ˆ
X¯ó<√Δ<øä k£ Õïq$T<ä+ >∑èVü‰D $<ÛTä k˛<ä] ˆˆ
leTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' X¯ó<√Δ<øä £ kÕïq+ düeTs¡Œj·÷$T
(|ü⁄wüŒeTT‘√ ˙s¡T #·\e¢ \j·TTqT.)
kÕïHêqqÔs+¡ X¯ó<äΔ Ä#·eT˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$T (|ü⁄wüŒeTT‘√ ˙s¡T
#·\e¢ \j·TTqT.)
eÁdü+Ô :
eT+ ˆˆ ≈£îå ‹ŒbÕkÕeT˝≤+ CÒcÕ˜eT\ø°Î sêïX¯j÷· eT´Vü≤yéTˆ
nuÛ÷Ñ ‹eTdüeTè~Δ+ #· düsê«+ ìs¡Tï<äyT˚ >∑èVü‰‘Y ˆˆ
16
XÀ¢ ˆˆ düTsê]Ñê+Á|òTæ j·TT>∑fi‚ <äT≈£L\edüqÁ|æjT˚ ˆ
eÁdüjÔ T· T>∑à+ Á|ü<ëkÕ´$T >∑èVü‰D Vü≤]e\¢uÒÛ ˆˆ
l eTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' eÁdüj Ô T· T>∑à+ düeTs¡Œj·÷$T.
(eÁkÕÔs+›¡ nøÏ‘å êHé düeTs¡Œj·÷$T)
ÄuÛsÑ D ¡ +:
XÀ¢ ˆˆ øπ j·T÷s¡ø+£ ø£DÒ ~y˚´ Vü‰s¡q÷|ü⁄s¡ y˚TK˝≤' ˆ
$uÛ÷Ñ wüD≤q´eT÷˝≤´ì >∑èVü‰D ãTTwæ|Pü õ‘˚ ˆˆ
l eTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' ÄuÛsÑ D ¡ ≤ì düeTs¡Œj·÷$T.
(ÄuÛsÑ D ¡ ≤s¡+› nøÏ‘å êHé düeTs¡Œj·÷$T)
j·TCÀ„|Mü ‘·+ :
XÀ¢ ˆˆ ‘·|ùÔü V≤eT ø£è‘·+ dü÷Á‘·+ eTTø£<Ô ëeT $uÛ÷Ñ wæ‘+· ˆ
ñ|üM‘· $T<ä+ <˚$ >∑èVü‰D ‘·«+ X¯óuÛÁÑ |ü<˚ ˆˆ
leTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ j·TCÀ„|Mü ‘·+ düeTs¡Œj·÷$T.
(j·TCÀ„|Mü ‘ês¡+› nøÏ‘å êHé düeTs¡Œj·÷$T)
>∑+<Û+ä :
eT+ ˆˆ >∑q<ú ë«sê+ <äTsê<Ûsä ê¸+ ì‘·´|ü⁄cÕº+ ø£ØwæDy° Té ˆ
áX¯«Ø>¥+ düs«¡ uÛ÷Ñ ‘êHê+ ‘ê$T ôVA|üV≤ü «j˚T Á•j·TyéTˆ
XÀ¢ ˆˆ ø£s÷¡ Œsê>∑sT¡ ø£d÷ü ØÔ s√#·Hê~_Ûsì¡ «‘·+ ˆ
>∑q+Δ <ëkÕ´eT´Vü≤+ <˚$ Á|”‘´· s¡+ú Á|ü‹>∑èVü≤´‘êyéT ˆˆ
leTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' >∑+<ÛëHé <Ûës¡j÷· $T.
17
nøÏ‘å \· T :
XÀ¢ ˆˆ nøÏ‘å êHé <Ûeä fi≤Hé <˚$ XÊ©j·÷+ dü+Ô &ÉT˝≤Hé X¯óuÛ≤Hé ˆ
Vü≤]Á<ë≈£î+≈£îyÓ÷ù|‘êHé >∑èVü≤´‘êeT_Δ|⁄ü Á‹πø ˆˆ
leTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' nøÏ‘å êHé düeTs¡Œj·÷$T.
|üdTü |ü⁄ :
XÀ¢ ˆˆ kÂuÛ≤>∑´dü÷Á‘·+ es¡<˚ düTes¡eí TDÏ dü+j·TT‘˚ ˆ
ø£+sπ ƒ ã<Ûëï$T <˚y•˚ kÂuÛ≤>∑´+ <˚V≤æ y˚T dü<ë ˆˆ
l eTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' Vü≤]Á<ëHé |üP»j·÷$T
≈£î+≈£îeT :
XÀ¢ ˆˆ ‘·|øÔü ±+#·q dü+ø±X¯+ ø√{Ï dü÷s¡´ düeTÁ|üu+ÑÛ ˆ
≈£î+≈£îeT+ ‘˚ eTj·÷<ä‘+Ô· >∑èVü‰D es¡<ë uÛeÑ ˆˆ
l eTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' ≈£î+≈£îe÷Hé |üP»j·÷$T
|ü⁄wüŒ+ :
eT+ ˆˆ eTqdü' ø±eTe÷≈£L‹+ yê#·dŒü ‘·´eToeTVæ≤ ˆ
|üXS¯ Hê>¥+ s¡÷|üeTqïdü´ eTsTTlÁX¯Ùj·T‘ê+ j·TX¯' ˆˆ
XÀ¢ : eT*¢ø±C≤õ≈£îdüTyÓTÆ X¯Ã+|üø¬ s’ «¡ ≈£îfiËs’ |¡ æ ˆ
X¯‘|· Áü ‘ÓX’ ï ø£˝≤Ωs¬ '’ |üP»j·÷$T Vü≤]Á|æjT˚ ˆˆ

18
leTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' |ü⁄ôwŒ’ ' |üP»j·÷$T.
n<∏ë+>∑ |üPC≤ :
z+ #·+#·˝≤jÓTÆ qeT' ` bÕ<Í |üP»j·÷$T
z+ #·|˝ü ≤jÓTÆ qeT' ` C≤qT˙ |üP»j·÷$T
z+ |”‘ê+ãs¡<säÛ êjÓTÆ qeT' ` }s¡÷ |üP»j·÷$T
z+ ø£eT\yêdæH´’Ó qeT' ` ø£{+Ï |üP»j·÷$T
z+ |ü<ëà\j·÷jÓTÆ qeT' ` Hê_Û+ |üP»j·÷$T
z+ eT<äqe÷Á‘˚ qeT' ` düHÔ Í |üP»j·÷$T
z+ \*‘êjÓTÆ qeT' ` uÛTÑ »<ä«j·T+ |üP»j·÷$T
z+ ø£eTT“ø£+s¬ ´’ƒ qeT' ` ø£+sƒ+¡ |üP»j·÷$T
z+ düTeTTU≤jÓTÆ qeT' ` eTTK+ |üP»j·÷$T
z+ Á•jÓTÆ qeT' ` zc˜ |üP»j·÷$T
z+ düTHêdæø±jÓTÆ qeT' ` Hêdæø±+ |üP»j·÷$T
z+ düTH˚Á‘Ó´’ qeT' ` H˚Á‘˚ |üP»j·÷$T
z+ s¡e÷jÓTÆ qeT' ` ø£söí |üP»j·÷$T
z+ ø£eT˝≤jÓTÆ qeT' ` •s¡' |üP»j·÷$T
z+ eTVü‰\ø°Î <˚y´’Ó qeT' düsê«D´+>±ì |üP»j·÷$T.
19
 l \ø°Î nc˛º‘sÔ· X¡ ‘¯ · Hêe÷e[ '
z+ Á|üøè£ ‘Ó´’ qeT' z+ <ÛHä ê´jÓTÆ qeT'
z+ $ø£è‘Ó´’ qeT' z+ Væ≤s¡DàjÓTÆ qeT'
z+ $<ë´jÓTÆ qeT' z+ \¬øàÌå ´ qeT'
z+ düs«¡ uÛ÷Ñ ‘·V≤æ ‘· z+ ì‘·´|ü⁄cÕºjTÆÓ qeT'
Á|ü<ëjÓTÆ qeT' z+ $uÛ≤e¬s´’ qeT' 20
z+ ÁX¯<ëΔjTÆÓ qeT' z+ ~‘Ó´’ qeT'
z+ $uÛ÷Ñ ‘Ó´’ qeT' z+ BbÕÔjTÆÓ qeT'
z+ düTs¡u´’…Û qeT' z+ edüT<ÛëjÓTÆ qeT'
z+ |üse¡ ÷‹àø±jÓTÆ qeT' z+ edüT<Ûë]D…´Æ qeT'
z+ yê#˚ qeT' z+ ø£eT˝≤jÓTÆ qeT'
z+ |ü<ëà\j·÷jÓTÆ qeT' z+ ø±+‘êjÓTÆ qeT'
10 z+ ø±e÷¬ø´Ìå qeT'
z+ |ü<ëàjÓTÆ qeT' z+ ø°så √<Ûdä +ü uÛyÑ êjÓTÆ qeT'
z+ X¯ó#·jT˚ qeT' z+ nqTÁ>∑V≤ü Á|ü<ëjÓTÆ
z+ kÕ«Vü‰jÓTÆ qeT' qeT' 30
z+ dü«<ÛëjÓTÆ qeT' z+ ãT<äj Δ T˚ qeT'
z+ düT<ÛëjÓTÆ qeT' z+ nq|ò÷ü jÓTÆ qeT'
20
z+ Vü≤]e\¢u≤Û jÓTÆ qeT' qeT' z+ |ü~àHÓ’´ qeT'
z+ nXÀø±jÓTÆ qeT' 50
z+ neTè‘êjÓTÆ qeT' z+ |ü<àä >∑+~ÛH´’Ó qeT'
z+ BbÕÔjTÆÓ qeT' z+ |ü⁄D´>∑+<ÛëjÓTÆ qeT'
z+ ˝Àø£XÀø£$Hê•HÓ´’ qeT' z+ düTÁ|üdHü êïjÓTÆ qeT'
z+ <Ûsä à¡ ì\j·÷jÓTÆ qeT' z+ Á|ükÕ<ë_ÛeTTU…´’ qeT'
z+ ø£sT¡ D≤jÓTÆ qeT' z+ Á|üu≤Û jÓTÆ qeT'
z+ ˝Àø£e÷Á‘˚ qeT'40 z+ #·+Á<äe<äHêjÓTÆ qeT'
z+ |ü<àä Á|æj÷· jÓTÆ qeT' z+ #ê+Á<ëjÓTÆ qeT'
z+ |ü<àä Vü≤kÕÔjTÆÓ qeT' z+ #·+Á<ädôü VA<äs¬ ´’ qeT'
z+ |ü<ëà¬ø´Ìå qeT' z+ #·‘T· s¡T“¤C≤jÓTÆ qeT'
z+ |ü<àä düTq›s¬ ´’ qeT' z+ #·+Á<ä s¡÷bÕjÓTÆ qeT'`'
z+ |ü<√à<ä“y¤ êjÓTÆ qeT' 60
z+ |ü<àä eTTU…´’ qeT' z+ Ç+~sêjÓTÆ qeT'
z+ |ü<äàHêuÛÑ Á|æj·÷jÓÆT z+ ÇqT›o‘·˝≤jÓTÆ qeT'
qeT' z+ ÄVü‰<¢ »ä qHÓ´’ qeT'
z+ s¡e÷jÓTÆ qeT' z+ |ü⁄ôw´º’ qeT'
z+ |ü<äàe÷˝≤<ÛäsêjÓÆT z+ •yêjÓTÆ qeT'
21
z+ •eø£s¬ ´’ qeT' z+ Vü≤]D…´Æ qeT'
z+ dü‘´’Ó qeT' z+ ùV≤eTe÷*HÓ´’ qeT'
z+ $eT˝≤jÓTÆ qeT' z+ <Ûqä <Ûëq´ø£s¬ ´’ qeT'
z+ $X¯«»qHÓ´’ qeT' z+ dæ<j Δä T˚ qeT'
z+ ‘·Tôw´º’ qeT' 70 z+ ÁôdDÔ’ kÂe÷´jÓTÆ qeT'
z+ <ë]Á<ä´Hê•HÓ’ qeT' z+ X¯óuÛÁÑ |ü<ëjÓTÆ qeT'
z+ Á|”‘´’Ó qeT' z+ qè|üy˚X¯à>∑‘êqHê›jÓÆT
z+ Á|”‹|ü⁄wüÿ]D…´Æ qeT' qeT'
z+ XÊ+‘êjÓTÆ qeT' z+ q+<ëjÓTÆ qeT'90
z+ X¯óø£e¢ ÷˝≤´eT“s¡<säÛ êjÓTÆ z+ es¡\ø¬ àÌå ´ qeT'
qeT' z+ edüTÁ|ü<ëjÓTÆ qeT'
z+ Á•jÓTÆ qeT' z+ X¯óuÛ≤jÓTÆ qeT'
z+ uÛ≤düÿs¬ ´’ qeT' z+ Væ≤s¡D´ÁbÕø±sêjÓÆT
z+ _\«ì\j·÷jÓTÆ qeT' qeT'
z+ esês√Vü‰jÓTÆ qeT' z+ düeTTÁ<ä ‘·qj·÷jÓÆT
z+ j·TX¯d«æ HÓ´’ qeT'80 qeT'
z+ edüT+<Ûsä êjÓTÆ qeT' z+ »j·÷jÓTÆ qeT'
z+ ñ<ësê+>±jÓTÆ qeT' z+ eT+>∑fi≤jÓTÆ <˚y´’Ó qeT'
22
z+ $wüßíeø£å' düú\dæú‘êjÓÆT z+ qe<äTsêZjTÆÓ qeT'
qeT' z+ eTVü‰ø±fiË´’ qeT'
z+ $wüß|í ‘ü ï’Ó ´ qeT' z+ ÁãVü ≤ à$wü ß í
z+ Á|üdHü êï¬ø´Ìå qeT'100 •yê‹àø±jÓTÆ qeT'
z+Hêsêj·TD z+ Á‹ø±\ C≤„qdü+|üHêïjÓTÆ
düe÷Á•‘êjÓTÆ qeT' qeT'
z+ <ë]Á<ä´ <Û«ä +dæH´’Ó <˚y´’Ó z+ uÛTÑ eH˚X«¯ s¬ ´’ qeT'110
qeT' Ç‹ lnc˛º‘sÔ· ¡
z+ düs√«|üÁ<äeyê]D…´Æ qeT' X¯‘H· êe÷e[' dü+|üPs¡yí Té
<Û÷ä |ü+ :
eT+ ˆˆ ø£Ás¡y› T˚ e Á|üC≤ uÛ÷Ñ ‘êeTsTT dü+uÛeÑ ø£se›¡ T ˆ
Á•j·T+ yêdüjT· y˚T≈£î˝Ò e÷‘·s+¡ |ü<àä e÷*˙yéT ˆ
<äXÊ+>∑+ >∑T>∑T˝Z À ù|‘·+ düT>∑q+Δ #· eTH√Vü≤s¡+ ˆ
<Û÷ä |ü+ <ëkÕ´$T <˚y•˚ eTVü‰\ø°Îs¡èZ Vü‰D ‘·yTé ˆˆ
leTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' <Û÷ä |üe÷Á|ò÷ü |üj÷· $T.
B|ü+ :
eT+ ˆˆ Ä|üd‡ü è»qTÔ dæï>±Δì ∫ø°‘ ¢ · edü y˚T>∑èùV≤ ˆ
ì#· <˚M+ e÷‘·s+¡ Á•j·T+ yêdüjT· y˚T≈£î˝Ò ˆˆ
23
 |òTü è‘·øeÔ£ ]Ô dü+j·TTø£Ô eTqΔø±s¡ $HêX¯ø+£ ˆ
B|ü+ <ëkÕ´$T ‘˚ <˚$ >∑èVü‰D eTT~‘ê uÛeÑ ˆˆ
l eTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' B|ü+ <äsÙ¡ j·÷$T.
<Û÷ä |üBbÕqqÔs+¡ Ä#·eT˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$T.
HÓy’ <˚ ´ä + :
eT+ ˆˆ ÄÁsê›+ |ü⁄wüÿ]D°+ |ü⁄wæ+º düTesêí+ ùV≤eTe÷*˙yéT ˆ
dü÷sê´+ Væ≤s¡DàsT÷+ \ø°Î+ C≤‘·y<˚ √ eTe÷eVü≤ ˆˆ
XÀ¢ ˆˆ HÓy’ <˚ ´ä + wüÁ&Ék˛ù|‘·+ <ä~eÛ T<Ûë«»´dü+j·TT‘·+ ˆ
HêHêuÛøÑ ´å£ |ò˝ü Àù|‘·+ >∑èVü‰D Vü≤]e\¢uÒÛ ˆˆ
l eTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' ìy˚<qä + düeTs¡Œj·÷$T.
z+.... j·÷‘Y, <˚edü$‘·' Á|üdTü e, dü+‘·´+‘·«Ô sπ qÔ |ü]wæ+#ê$T.
neTè‘·eTdüT,Ô neTè‘√|üdsÔü D ¡ eTdæ, kÕ«Vü‰, z+ ÁbÕD≤j·T
kÕ«Vü‰, z+ nbÕHêj·T kÕ«Vü‰, z+ yê´Hêj·T kÕ«Vü‰, z+ ñ
<ëHêj·T kÕ«Vü‰, z+ düe÷Hêj·T kÕ«Vü‰, z+ ÁãVü≤àDÒ kÕ«Vü‰,
ÁãVü≤àDÏeT Ä‘êàeTè‘·‘ê«j·T.
eT<Ûä´eT<Û˚´ bÕ˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$T. (˙s¡T e<ä\
e\j·TTqT)
ñ‘·sÔ êb˛düq+ düeTs¡Œj·÷$T. ,,
Vü≤kÂÔ Á|üø±å fi¯j÷· $T ,,
bÕ<Í Á|üø±å fi¯j÷· $T ,,
24
XÀ¢ ˆˆ |òTü qkÕs¡dTü >∑HqΔ˚ $TÁ•‘·+ |ü⁄wüŒyêdæ‘+· .
bÕ˙j·T+ >∑èVü≤´‘ê+ <˚$ o‘·\+ düTeTH√Vü≤s¡yTé .
l eTVü‰\ø°Î<˚e‘êjÓTÆ qeT' bÕ˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$T.
‘ê+ã÷\+ :
eT+ ˆˆ ÄÁsê›+ j·T' ø£]D°+ j·Twæ+º |æ+>∑fi≤+ |ü<àä e÷*˙yéTˆ
#·ÁHê›+ Væ≤s¡DàsT÷+ \ø°Î+ C≤‘·y<˚ √ eTe÷eVü≤ ˆˆ
XÀ¢ ˆˆ |üP^|ò\ü düe÷j·TTø£+Ô Hê>∑e©¢<fiä s’Ë T¡ ´‘·+ ˆ
ø£s÷¡ Œs¡#÷· s¡í dü+j·TTø£+Ô ‘ê+ã÷\+ Á|ü‹>∑èVü≤´‘êyéTˆˆ
leTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' ‘ê+ã÷\+ düeTs¡Œj·÷$T.
˙sê»q+ :
eT+ ˆˆ ‘ê+ eT ÄeVü≤ C≤‘·y<˚ √ \ø°Î eTq|ü>±$T˙yéTˆ
j·TkÕ´+ Væ≤s¡D´+ Á|üu÷ÑÛ ‘·+ >±y√ ˆ
<ëk˛´-XÊ«Hé $H˚j › T· + |ü⁄s¡TcÕqVü≤yéT ˆˆ
XÀ¢ ˆˆ ˙sê»q+ düe÷˙‘·+ ø£s÷¡ ŒπsD düeTì«‘·+ˆ
‘·TuÛ´Ñ + <ëkÕ´eT´Vü≤+ <˚$ >∑èVü≤´‘ê+ $wüßeí \¢uˆÒÛ ˆ
l eTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' ˙sê»q+ <äsÙ¡ j·÷$T.
˙sê»HêqqÔs+¡ Ä#·eT˙j·T+ düeTs¡Œj·÷$T.
eT+Á‘·|⁄ü wüŒ+ :
\ø°Î+ ø°så d¡ eü TTÁ<äs껑·qj·÷+ ls¡+>∑<ëÛ y˚TX¯«]+.
25
 <ëd”u÷ÑÛ ‘· düeTdü<Ô e˚ eì‘ê+ ˝À¬øø’ B£ bÕ+≈£îsê+
leTqàq›ø{ £ ≤ø£å \ãΔ$uÛeÑ ÁãùV≤àÁqΔ >∑+>±<Ûsä ê+,
‘ê«+ Á‘Ó˝’ Àø£´≈£î≥T$T“˙+ düsd¡ Cæ ≤+ eH˚› eT≈£îq› Á|æj÷· yéT
X¯ó<ä\Δ ø°Î s√àø£\å ø°Î s¡j® T· \ø°Î dü‡s¡d«ü r,
ls¡ø¢ ΰ s¡«s¡\ø°ÎX¯Ã Á|üdHü êï eTeT düs«¡ <ë.
|üsê+≈£îXÖ bÕX¯eT;Û‹ eTTÁ<ë+ø£s¬ s’ «¡ Vü≤˙Ô+ ø£eT˝≤düqkÕÔ+
u≤˝≤s¡ÿø√{ÏÁ|ü‹e÷+ Á‹H˚Á‘ê+ uÛÑCÒ -Vü≤eTe÷“+
»>∑BX¯«Ø+ ‘êyéT,
düs«¡ eT+>∑fie¯ ÷+>∑fi´‚ •y˚ düsê«s¡kú Õ~Ûøπ
X¯sD¡ ´Ò Á‘·´+ãπø <˚$ Hêsêj·TDÏ qyÓ÷-düT‘ Ô ,˚
z+ eTVü‰<˚y´’Ó #· $<äàùV≤, $wüß|í ‘ ü ï’Ó ´ #· BÛeTVæ≤,
‘·H√ï \ø°Î' Á|ü#√<äj÷· ‘Y.
XÀ¢ ˆˆ |ü<ëàdüH˚ |ü<àä ø£sπ düs«¡ ˝À¬øø’ £ |üPõ‘˚ ˆ
Hêsêj·TDÁ|æjT˚ <˚$ düTÁ|”‘ê uÛeÑ düs«¡ <ë ˆˆ
XÀ¢ ˆˆ z+ düèwædº ‹úæ $HêXÊHê+, X¯øuÔÏ ÷ÑÛ ‘˚ düHê‘· ˆ
>∑TD≤ÁX¯jT˚ >∑TDeTj˚T Hêsêj·TDÏ qyÓ÷-düT‘ Ô ˆ˚ ˆ
l eTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT'ˆ düTes¡~í e´ eT+Á‘·|⁄ü wüŒ+
düeTs¡Œj·÷$T.
Á|ü<øä DåÏ yéT
26
 qeT' ø£eT\yêdæH´’Ó Hêsêj·TD…´Æ qyÓ÷qeT' ˆ
ø£èwüÁí |æj÷· jÓTÆ dü‘‘ · +· eTVü‰\¬øàÌå qyÓ÷qeT' ˆˆ
leTVü‰\ø°Î <˚e‘êjÓTÆ qeT' Ä‘·à Á|ü<øä D åÏ qeTkÕÿsêHé
düeTs¡Œj·÷$T.
|ü⁄q' |üPC≤ :
(nøÏ å ‘ · \ T y˚ j · T T#· T á ÁøÏ + ~ $<Û ä e TT>± |ü P »
#˚jT· e\j·TTqT.)
#ÛÁ· ‘·+ <Ûës¡j÷· $T, #êeTs¡+ M»j·÷$T, qè‘·´+ <äsÙ¡ j·÷$T,
^‘· + ÁXÊej· ÷ $T, yê<ä ´ + |ò ü T Àwü j · ÷ $T, n+<√[ø±
Hês√Vü≤j·÷$T, nXÊ« Hês√Vü≤j·÷$T, >∑C≤Hês√Vü≤j·÷$T,
düeTdüÔ sêCÀ|ü#ês¡, uÛøÑ √Ô´|ü#ês¡, X¯ø√Ô´|ü#ês¡, eT+Á‘√|ü#ês¡,
j· T +Á‘√|ü # ês¡ , <˚ y √´|ü # ês¡ , dü s √«|ü # ês¡ |ü P C≤+
düeTs¡Œj·÷$T.
XÀ¢ ˆˆ eT+Á‘·V≤” q+ ÁøÏj÷· V”≤q+ uÛøÑ VÔÏ ≤” q+ eTùV≤X¯«] ˆ
j·T‘·÷Œõ‘·+ eTj·÷<˚$ |ü]|üPs¡+í ‘·<dä Tü ‘ Ô ˚ ˆˆ
nqj·÷<Ûë´HêyêVü≤Hê~ bò˛&ÉXÀ|ü#ês¡ |üP»j·÷#·
uÛ>Ñ e∑ r düsê«‹àπø l eTVü‰\ø°Î <˚e‘ê'düTÁ|”‘ê düTÁ|üdHü êï
es¡<ëuÛeÑ ‘·T ˆˆ
(nøÏ‘ å \· T ñ<äøe£ TT‘√ |üfiflË eTT˝À e<ä\e\j·TTqT.)
27
 leTVü‰\ø°Î <˚e‘ê Á|ükÕ<ä+ •s¡kÕ >∑èVü‰$í T.
neTàyê] e<ä› nøÏå‘·\T, |ü⁄wüŒeTT rdüTø=ì •s¡düT‡q
<Û]ä +#·e\j·TTqT. ≈£î+≈£îeT u§≥Tº ô|≥Tºø=qe\j·TTqT.
ø£eå ÷ ÁbÕs¡qΔ :
j·T<äøså£ ¡ |ü<Áä uÛwÑ +ºü e÷Á‘êV”≤q+‘·T j·T<ä“y¤ ‘
˚ ˆY
‘·‘‡· s¡«+ ø£eå T´‘ê+<˚M Hêsêj·TDÏ qyÓ÷-düT‘ Ô ˆ˚
rs¡eú TT :
rs¡úeTT rdüTø=qTq|ü&ÉT á ÁøÏ+<ä XÀ¢ø£eTT |ü]ƒ+#·
e\j·TTqT.
nø±\eTè‘·T´Vü≤s¡D+ düs«¡ yê´~Ûìyês¡DyéTˆ
düeTdüÔ bÕ|üøj å£ T· ø£s+¡ l \ø°ÎHêsêj·TD bÕ<√<äø+£ bÕeq+
|æã ˆˆ
l eTVü‰\ø£àå ´wüøº y£ Té
Ç+Á<ä ñyê#· :`
qeTùd- Ô düTÔ eTVü‰e÷j˚T l|”sπ ƒ düTs¡|Pü õ‘˚ˆ
X¯+K #·Áø£ >∑<ë Vü≤ùdÔ eTVü‰\øÏÎ qyÓ÷-düT‘Ô ˚ ˆˆ 1
qeTùdÔ >∑sT¡ &Üs¡÷&Û˚ &√˝≤düTs¡ uÛj Ñ T· +ø£] ˆ
düs«¡ bÕ|üV≤ü sπ <˚$ eTVü‰\øÏÎ qyÓ÷-düT‘Ô ˚ ˆˆ 2
düs«¡ CÒ„ düs«¡ es¡<˚ düs«¡ <äTwüuº j
ÑÛ T· +ø£] ˆ
28
düs«¡ <äT'K Vü≤sπ <˚$ eTVü‰\øÏÎ qyÓ÷-düT‘Ô ˚ ˆˆ 3
dæ~Δ ãT~Δ Á|ü<˚ <˚$ uÛTÑ øÏÔ eTTøÏÔ Á|ü<ësTTì ˆ
eT+Á‘·eT÷πsÔ dü<ë <˚$ eTVü‰\øÏÎ qyÓ÷-düT‘Ô ˚ ˆˆ 4
Ä<ä´+‘·sV¡ ≤æ ‘˚ <˚$ Ä~X¯øÔÏ eTùV≤X¯«] ˆ
jÓ÷>∑C„Ò jÓ÷>∑d+ü uÛ÷Ñ ‘˚ eTVü‰\øÏÎ qyÓ÷-düT‘Ô ˚ ˆˆ 5
dü÷\ú dü÷ø£àå eTVü‰söÁ<˚ eTVü‰X¯øÔÏ eTôVA<äsπ ˆ
eTVü‰bÕ|üV≤ü sπ <˚$ eTVü‰\øÏÎ qyÓ÷-düT‘Ô ˚ ˆˆ 6
|ü<ëàdüqdæ‘ú ˚ <˚$ |üsÁ¡ ãVü≤à dü«s¡÷|æDÏ ˆ
|üsy¡ T˚ • »>∑Hêà‘· s¡àVü‰\øÏÎ qyÓ÷-düT‘Ô ˚ ˆˆ 7
X‚«‘ê+ãs¡ <Ûsπä <˚$ HêHê\+ø±s¡ uÛ÷Ñ wæ‘˚ ˆ
»>∑d‘úæ ˚ »>∑Hêà‘· s¡àVü‰\øÏÎ qyÓ÷-düT‘Ô ˚ ˆˆ 8
eTVü‰\ø°Î´wüøº +£ k˛ÔÁ‘·+ j·T'|üsπ ƒ <ä“ø¤ eÔÏ ÷qïs¡' ˆ
düs«¡ dæ~Δ eTyêb˛ï‹ sê»´+ ÁbÕb˛ï‹ düs«¡ <ë ˆˆ 9
@ø£ø±˝Ò |üsπ ìƒ ï‘·´+ eTVü‰bÕ|ü $HêX¯q+ ˆ
~«ø±\+ j·T' |üsπ ìƒ ï‘·´+ <Ûqä <Ûëq´ düeTì«‘·' ˆˆ 10
Á‹ø±\+ j·T' |üsπ ìƒ ‘·´+ eTVü‰X¯Á‘·T $HêX¯qyéT ˆ
eTVü‰\øÏÎ s¡“y¤ ì˚ ï‘·´+ Á|üdHü êï es¡<ë X¯óuÛ≤ ˆˆ 11
leTVü‰\ø°Î´wüøº y£ Té düe÷|üÔ '

29
 l \ø°<Î ë«<Xä H¯ êeT k˛ÔÁ‘y· Té
Á‘Ó˝’ Àø£´ |üPõ‘˚ <˚M ø£eT˝Ò $wüßeí \¢uÒÛ ˆ
j·T<∏ë‘·«+ düTdæsú ê ø£èùwí ‘·<ëÛ uÛeÑ eTsTTdæsú ê ˆˆ
áX¯«Ø ø£eT˝≤ \ø°ÎX¯Ã˝≤ uÛ÷Ñ ‹s¡Ω] Á|æj÷· ˆ
|ü<ëà|ü<ëà\j·÷ dü+|ü<é s¡e÷ l' |ü<àä <Ûë]D° ˆˆ
<ë«<äX’Ë ‘êì Hêe÷ì \ø°Î+ dü+|üP»´ j·T' |üs𠑃 Y ˆ
dæsú ê \ø°Îs¡“y¤ ‘˚ Y ‘·d´ü |ü⁄Á‘·<ësê~_Û düV≤ü ˆˆ
$X¯«s¡÷bÕdü´ uÛ≤sê´|æ |ü<à˚ |ü<ëà\j˚T X¯óuÛÒ ˆ
dü+dü«‘·' bÕVæ≤e÷+ <˚M eTVü‰\ø°Î qyÓ÷-düT‘Ô ˚ ˆˆ
l $c˛í' c˛&ÉX¯ HêeT k˛ÔÁ‘y· Té
Wwü<˚Û ∫+‘·jT˚ ~«wüß+í uÛÀ»H˚ #· »Hês¡q› yéT ˆ
X¯jT· H˚ |ü<àä HêuÛ+Ñ #· $yêùV≤ #· Á|üC≤|ü‹yéT ˆˆ 1
j·TT<˚Δ #·Áø£<säÛ +¡ <˚e+ Á|üyêùd #· Á‹$Áø£eTyéT ˆ
Hêsêj·TD+ ‘·qT‘ê´π> l<Ûsä +¡ Á|æjT· dü+>∑yT˚ ˆˆ 2
<äTdü‡«ù|ï düàs¡ >√$+<ä+ dü+ø£fÒ eT<ÛTä dü÷<äqyéT ˆ
ø±qH˚ Hês¡d+æ Vü≤+ #· bÕeπø »\XÊsTTqyéT ˆˆ 3
»\eT<Û´˚ esêVü≤+ #· |üs«¡ ‘˚ s¡|Tüò q+<äqyéT ˆ
>∑eTH˚ yêeTq+ #Óe’ düs«¡ ø±˝Òwßü e÷<Ûeä yéT ˆˆ 4
c˛&ÉX‘’Ë êì Hêe÷ì ÁbÕ‘· s¡T‘êújT· j·T' |üs𠑃 Y ˆ
düs«¡ bÕ|ü $ìs¡Tàø√Ô $wüß˝í Àø£ eTV”≤j·T‘˚ ˆˆ 5
30
 l nwü\º ø°Î k˛ÔÁ‘y· Té
Ä~\øÏÎ
düTeTqdüe+~‘· düT+<ä] e÷<Û$ä #·+Á<ädôü VA<ä] ùV≤eTeTj˚T ˆ
eTTì>∑De+~‘· yÓ÷ø£Áå |ü<ësTTì eT+E\uÛ≤wæDÏ y˚<qä T‘˚ ˆ
|ü+ø£»yêdæì <˚edüT|üPõ‘· dü<äTZDe]¸DÏ XÊ+‹j·TT‘˚ ˆ»j·T
»j·TùV≤ eT<ÛTä dü÷<äqø±$Tì Ä~\øÏÎ dü<ë bÕ\j·Te÷yéT ˆˆ
<Ûëq´\øÏÎ
nsTT ø£*ø£\àwü HêX¯ì ø±$Tì yÓ~’ ø£s÷¡ |æDÏ y˚<eä Tj˚Tˆ
ø°så d¡ eü TT<ä“e¤ eT+>∑fis¯ ÷¡ |æD!Ï eT+Á‘·ìyêdæì eT+Á‘·qT‘˚ˆ
eT+>∑fi<¯ ësTTìn+ãT»yêdæì <˚e>∑D≤Á•‘· bÕ<äjT· T‘˚ ˆ
»j·T »j·TùV≤ eT<ÛTä dü÷<äqø±$Tì <Ûëq´\øÏÎ dü<ë bÕ\j·Te÷yéT ˆ
<Ûs’Ó ´¡ \øÏÎ
»j·T es¡e]íì yÓw’ $íü uÛ≤s¡$Z eT+Á‘·d«ü s¡T|æDÏ eT+Á‘·eTj˚T ˆ
düTs¡>D ∑ |üPõ‘· oÁ|òTü |ò\ü Á|ü<ä C≤„q$ø±dæì XÊÁdüqÔ T‘˚ˆ
uÛeÑ uÛj
Ñ T· Vü‰]DÏ bÕ|ü$yÓ÷#·ì kÕ<ÛTä »HêÁ•‘· bÕ<äjT· T‘˚ˆ
»j·T »j·TùV≤ eT<ÛTä dü÷<äqø±$Tì <Ûs’Ó ´¡ \øÏÎ dü<ë bÕ\j·Te÷yéTˆˆ
>∑»\øÏÎ
»j·T »j·T <äTs¡‹Z Hê•ì ø±$Tì düs«¡ |ò\ü Á|ü<ä XÊÁdüeÔ Tj˚Tˆ
s¡<>ä∏ »∑ ‘·Ts¡>∑ |ü<ë‹düe÷eè‘· |ü]»qeT+&ç‘· ˝Àø£qT‘˚ ˆ
31
Vü≤]Vü≤s¡ÁãVü≤à düT|üPõ‘·ùd$‘· ‘ê|üìyês¡D bÕ<äjT· T‘˚ ˆ
»j·T »j·TùV≤ eT<ÛTä dü÷<äqø±$Tì >∑»\øÏÎ s¡÷ù|D bÕ\j·Te÷yéT ˆ
dü+‘êq\øÏÎ
nsTT K>∑yêVæ≤ì yÓ÷Væ≤ì #·ÁøÏDÏ sê>∑$e]úì C≤„qeTj˚Tˆ
>∑TD>∑Dyê]~Û ˝Àø£V≤æ ‘Ów’ Dæ Ï dü«s¡d|ü uÔü ÷ÑÛ wæ‘· >±qqT‘˚ˆ
düø\£ düTsêdüTs¡ <˚eeTT˙X¯«s¡ e÷qee+~‘· bÕ<äjT· T‘˚ˆ
»j·T »j·TùV≤ eT<ÛTä dü÷<äqø±$Tì dü+‘êq\øÏÎ dü<ë bÕ\j·Te÷yéT ˆ
$»j·T\øÏÎ
»j·T ø£eT˝≤düì dü<‹Zä <ësTTì C≤„q$ø±dæì >±qeTj˚Tˆ
nqT~qeT]Ñ· ≈£î+≈£îeT<Û÷ä düs¡ uÛ÷Ñ wæ‘y· êdæ‘· yê<ä´qT‘˚ ˆ
ø£qø£<ëÛ sêdüT‹Ô yÓu’ eÑÛ e+~‘· X¯+ø£s<¡ •˚ ø£ e÷q´|ü<˚ ˆ
»j·T »j·TùV≤ eT<ÛTä dü÷<äqø±$Tì $»j·T\øÏÎ dü<ë bÕ\j·Te÷yéT ˆ
$<ë´\øÏÎ
Á|üDT‘·dTü sπ X¯«] uÛ≤s¡‹ uÛ≤s¡$Z XÀø£$Hê•ì s¡‘ï· eTj˚Tˆ
eTDÏeTj·TuÛ÷Ñ wæ‘· ø£s$í¡ uÛ÷Ñ wüD ø±+‹düe÷eè‘· Vü‰düeTTUÒ ˆ
qeì~Û<ësTTì ø£*eT\Vü‰]DÏ ø±$T‘·|\üò Á|ü<ä V≤ü düj Ô T· T‘˚ ˆ
»j·T »j·Ty˚T eT<ÛTä dü÷<äqø±$Tì $<ë´\øÏÎ dü<ëbÕ\j·Te÷yéT ˆ

32
 <Ûqä \øÏÎ
~Û$T ~Û$T ~Û+~Û$T ~Û+~Û$T ~Û+~Û$T <äT+<äT_ÛHê<ä düT|üPs¡eí Tj˚T ˆ
|òTü TeT|òTü TeT |òTü T+|òTü TeT |òTü T+|òTü TeT |òTü T+|òTü TeT X¯+KìHê<ä
düTyê<ä´qT‘˚ ˆ
y˚<|ä ⁄ü sêDÒ‹Vü‰dü düT|üPõ‘· yÓ~’ ø£e÷s¡Z Á|ü<sä Ù¡ j·TT‘˚ˆ
»j·T »j·TùV≤ eT<ÛTä dü÷<äqø±$Tì <Ûqä \øÏÎs¡÷ù|D bÕ\j·Te÷yéT ˆ
l eTVü‰\ø°Î #·‘T· ]«+X¯‹ Hêe÷e['
(düsê«;Ûwºü dæ~ÁΔ |<ü yä Té )
<Ûë´qyéT
áXÊHê+ »>∑‘√-dü´ y˚+ø£≥|ü‘˚ ]«c˛í' |üsê+ Áù|j·Td”+
‘·<«ä ø£då ‡úü \ ì‘·´yêdüsd¡ øæ ±+ ‘·‘øY ±å +‹ dü+e]Δ˙yéT
|ü<ëà\+ø£è‘·bÕDÏ|\ü e¢ j·TT>±+ |ü<ëàdüqkÕú+ Á•j·T+
yê‘·‡˝≤´~ >∑TD√»®«˝≤+ uÛ>Ñ e∑ r+ e+<˚ »>∑Hêà‘·sy¡ Té ˆ
z+ Á•jÓTÆ qeT'
z+ ˝Àø£<ëÛ Á‘Ó´’ qeT'
z+ ÁãVü≤àe÷Á‘˚ qeT'
z+ |ü<àä H˚Á‘êjÓTÆ qeT'
z+ |ü<àä eTTU…´’ qeT'

33
z+ Á|üdqü ïeTTK |ü<ëàjÓTÆ qeT'
z+ |ü<àä ø±+‘Ó´’ qeT'
z+ _\«eqkÕújTÆÓ qeT'
z+ $wüß|í ‘ü ï’Ó ´ qeT'
z+ $∫Á‘· øåöeT<Ûë]D…´Æ qeT' 10
z+ |üè<∏Tä ÁXÀD…´Æ qeT'
z+ |üø«£ _\«|ò˝ü ≤ |”q‘·T+>∑ düHÔ ´’Ó qeT'
z+ düTs¡øÔ£ |ü<àä |üÁ‘êuÛøÑ s£ ¡ bÕ<ä‘˝· ≤jÓTÆ qeT'
z+ X¯óuÛ≤jÓTÆ qeT'
z+ düs‘¡ êï+>∑‘· øπ j·T÷s¡ ø±+Nq÷|ü⁄s¡ XÀ_Û‘êjÓTÆ qeT'
z+ j·Tø£å ø£se›¡ T dü+*|üÔ düsê«+>±jÓTÆ qeT'
z+ ø£≥ø√»®«˝≤jÓTÆ qeT'
z+ e÷+>∑˝≤´uÛsÑ D ¡ •Æ… ŒÁ‘Ós’ T¡ àø±ÔV≤ü s¬ ]Ô’ «uÛ÷Ñ wæ‘êjÓTÆ qeT'
z+ ‘ê≥+¬ø’ s¡e‘·+ôd’Xï XÀuÛeÑ ÷qeTTU≤+ãTC≤jÓTÆ qeT'
z+ |ü<àä Vü≤kÕÔjTÆÓ qeT' 20
z+ Vü≤]e\¢u≤Û jÓTÆ qeT'
z+ ãTT>∑´EkÕ‡eT s¡÷bÕjÓTÆ qeT'
z+ $<ë´jÓTÆ qeT'
z+ n_ΔC≤jÓTÆ qeT' 24
34
 @e+ #·‘T· ]«+X¯‹ HêeT_Û' _\«|üÁ‘Ó'’
\ø£àå ´s¡Ãq+ ≈£îsê´‘Yˆ ‘˚q düsê«;Ûwºü dæ~sΔ “¡ e¤ ‹ ˆˆ
Ç‹ #·‘T· ]«+X¯‹ Hêe÷e['
ãTTD $yÓ÷#·ø£ XÀ¢øe£ TT
z+ ◊+ ÁV”≤+ l+ Á•jÓTÆ ' qyÓ÷ uÛ>Ñ e∑ ‹ eTeT düeTè<ÍΔˆ
»«\ »«\ y˚T+ düs«¡ dü+|ü<√ <˚V≤æ <˚V≤æ eTeT n\ø°Î+ HêX¯jT· HêX¯jT· ˆ
ø£qø£<ëÛ sê k˛ÔÁ‘y· Té
e+<˚ e+<ës¡T eT+<ës¡ $T+~sêq+<ä ø£+<äfiy¯ Té
neT+<ëq+<ä dü+<√Vü≤ ã+<ÛTä s¡+ dæ+<ÛTä sêqqyéT ˆ
n+>∑+ Vü≤sπ ' |ü⁄\ø£u÷ÑÛ wüD e÷ÁX¯jT· +r
uÛèÑ +>±+>∑He˚ eTT≈£îfi≤uÛsÑ D
¡ + ‘·e÷\yéT ˆ
n+^ø£è‘êœ\ $uÛ÷Ñ ‹ s¡bÕ+>∑©˝≤
e÷+>∑\´<ë-düTÔ eTeT eT+>∑fi¯ <˚e‘êj·÷'ˆˆ 1
eTT>±Δ eTTVüQ]«<ä<räÛ e<äH˚ eTTsêπs'
Áù|eTÁ‘·bÕ Á|üDVÏ ≤æ ‘êì >∑‘ê>∑‘êì ˆ
e÷˝≤ <äèXÀs¡à<ÛTä ø£Øe eTôVA‘·Œ˝Ò j·÷
kÕ y˚T Á•j·T+ ~X¯‘T· kÕ>∑s¡ dü+uÛyÑ êj·÷' ˆˆ 2
35
$XÊ«eTπs+Á<ä|<ü $ä ÁuÛeÑ T<ëq<äøyå£ Té
Äq+<ä ùV≤‘·T s¡~øÛ +£ eTTs¡$~«c˛- |æˆ
áwüìïw”<‘ä T· eTsTT ø£D å MTø£D
å ≤s¡yú Té
Ç+Bes√<äs¡ düôVA<äs¡ $T+~sêj·÷' ˆˆ 3
nMT*‘êø£eå T~Û>e∑ T´ eTT<ë eTT≈£î+<äyTé
Äq+<äø+£ <äeTìy˚Twü eTq+>∑‘+· Á‘·yTé ˆ
nπøø£sd¡ ‘úæ ø· ˙£ ìø£ |üøHå£ Á˚ ‘·+
uÛ÷Ñ ‘Ó´’ uÛyÑ q˚ àeT uÛTÑ »+>∑Xj ¯ ÷· +>∑Hêj·÷' ˆˆ 4
ø±˝≤+ãT<ë[ \*‘√s¡dø¬æ ≥ ’ uÛ≤sπ '
<Ûësê<Ûsπä düTŒ¤s‹¡ j·÷ ‘·{<Ï +ä >∑He˚ ˆ
e÷‘·Tdü‡eTdü»Ô >∑‘ê+ eTVü≤˙j·TeT÷]Ô'
uÛÁÑ <ëDÏ y˚T ~X¯‘T· uÛ≤s¡eZ q+<äHêj·÷' ˆˆ 5
u≤Vü≤«+‘·sπ eT<ÛTä õ‘·' Á•‘·øödüTuÔ ÒÛ j·÷
Vü‰sêe∞e Vü≤]˙\eTsT÷ $uÛ÷Ñ ‹ ˆ
ø±eTÁ|ü<ë uÛ>Ñ e∑ ‘√- |æ ø£{≤ø£eå ÷˝≤
ø£˝≤´De÷eVü≤‘·T y˚T ø£eT˝≤\j·÷j·÷' ˆˆ 6

36
ÁbÕ|ü+Ô |ü<+ä Á|ü<eä∏ T‘·' K\T j·TÁ‘·ŒuÛ≤yê‘Y
e÷+>∑\´uÛ≤õ eT<ÛTä e÷~∏ì eTqà<∏q˚ ˆ
eTj·÷´|ü‘‘˚ Y ‘·~Vü≤ eTqús¡ MTø£D å ≤s¡+ú
eTHê›\dü+ #· eTø£sê\j·Tø£q´ø±j·÷' ˆˆ 7
<ä<ë´<äj
› ÷· qT|üeH√ Á<ä$D≤+ãT<Ûësê
eTdæàHé q øÏ+#·q $Vü≤+>∑•XÖ $wüDíÒ ˆ
<äTwüÿs¡à|òTü s¡àeT|ü˙j·T ∫sêj·T <ä÷s¡+
Hêsêj·TDÁ|üDsTT˙ qj·THê+ãTyêVü≤' ˆˆ 8
ÇcÕº $•wüeº T‘·j÷Ó - |æ j·Tj·÷ <äj÷· Ás¡Δ
<äècÕº´ Á‹$wü|º |ü <ü +ä düT\uÛ+Ñ \uÛHÑ Ô˚ ˆ
<äèwæ'º Á|üV≤ü èwüº ø£eT˝À<äsB¡ |æ]Ô cÕº+
|ü⁄wæ+º ø£è|”wºü eTeT |ü⁄wüÿs¡$wüsº êj·÷' ˆˆ 9
^πse› ‘˚‹ >∑sT¡ &É<«äÛ » düT+<äØ‹
XÊø£+uÛØÑ ‹ X¯•X‚Ks¡ e\¢u‹ÒÛ ˆ
düèwædº ‹úæ Á|üfij
¯ T· øπ [wüß dü+dæ‘ú êjÓTÆ
‘·ôd’´ qeTÁdæuÔ TÑÛ eHÓø’ £ >∑Ts√düsÔ T¡ D…´Æ ˆˆ10
ÁX¯ó‘Ó´’ qyÓ÷-düTÔ X¯óuÛøÑ s£ à¡ |ò\ü Á|üd÷ü ‘Ó´’
s¡‘´’Ó qyÓ÷-düTÔ s¡eTD°jT· >∑TD≤s¡yí êjÓTÆ ˆ
37
X¯ø¬ ´’ qyÓ÷-düTÔ X¯‘|· Áü ‘·ì øπ ‘·HêjÓTÆ
|ü⁄ôw´º’ qyÓ÷-düTÔ |ü⁄s¡Tc˛‘·eÔ Te\¢u≤Û jÓTÆ ˆˆ 11
qyÓ÷-düTÔ Hê∞ø£ìuÛ≤qHêjÓTÆ
qyÓ÷-düTÔ <äT>√Δ<~ä Û »qàuÛ÷Ñ yÓT´Æ ˆ
qyÓ÷-düTÔ k˛e÷eTè‘· k˛<äsêjÓTÆ
qyÓ÷-düTÔ Hêsêj·TD e\¢u≤Û jÓTÆ ˆˆ 12
qyÓ÷-düTÔ ùV≤e÷+ãT» |”]øƒ ±jÓTÆ
qyÓ÷-düTÔ uÛ÷Ñ eT+&É\ HêsTTø±jÓTÆ ˆ
qyÓ÷-düTÔ <˚yê~ <äj÷· |üsêjÓTÆ
qyÓ÷-düTÔ XÊsêZjT· T<Ûeä \¢u≤Û jÓTÆ ˆˆ 13
qyÓ÷-düTÔ <˚M uÛèÑ >∑Tq+<äHêjÓTÆ
qyÓ÷-düTÔ $c˛ísT¡ s¡dæ dæ‘ú êjÓTÆ ˆ
qyÓ÷-düTÔ \¬øàÌå ´ ø£eT˝≤\j·÷jÓTÆ
qyÓ÷-düTÔ <ëyÓ÷<äs¡ e\¢u≤Û jÓTÆ ˆˆ 14
qyÓ÷-düTÔ ø±+‘Ó´’ ø£eT˝ÒøD å£ ≤jÓTÆ
qyÓ÷-düTÔ uÛ÷Ñ ‘Ó´’ uÛTÑ eqÁ|üd÷ü ‘Ó´’ ˆ
qyÓ÷-düTÔ <˚yê~_Û s¡]ÑêjÓTÆ
qyÓ÷-düTÔ q+<ë‘·à» e\¢u≤Û jÓTÆ ˆˆ 15
38
dü+|ü‘ÿ· sêDÏ düø˝£ +Ò Á~j·T q+<äHêì
kÕÁe÷»´<ëq$uÛyÑ êì düs√s¡TVü‰øÏå ˆ
‘·«<ä«+<äHêì <äT]‘√<äsΔ D ¡ √<ä´‘êì
e÷y˚Te e÷‘·sì¡ X¯+ ø£\j·T+‘·T e÷H˚´ ˆˆ 16
lj·T‘·ÿ{≤ø£å düeTTbÕdüHê$~Û'
ùdeø£d´ü düø˝£ ≤s¡ú dü+|ü<'ä ˆ
dü+‘·H√‹ e#·Hê+>∑e÷qôd’'
‘ê«+ eTTsê]Vü≤è<ä.j˚TX¯«Ø+ uÛCÑ Ò ˆˆ 17
düsd¡ »æ ì\j˚T! düs√»Vü≤ùdÔ!
<Ûeä fi¯‘e· ÷+X¯óø£>+∑ <Ûeä ÷\´XÀuÛ!Ò
uÛ>Ñ e∑ ‹! Vü≤]e\¢u!ÒÛ eTH√CÒ!„
Á‹uÛTÑ equÛ÷Ñ ‹ø£]! Á|üd<” ä eTVü≤´yéT ˆˆ 18
~>∑Èd_Ôæ 'Û ø£qø£≈î£ +uÛÑ eTTU≤edüèwüº
dü«sê«Væ≤˙ $eT\#ês¡T»˝≤|ü⁄‘¢ ê+^yéT ˆ
ÁbÕ‘·sï¡ e÷$T »>∑‘ê+ »q˙eTX‚wü
˝Àø±~ÛHê<∏>ä è∑ Væ≤D°+ neTè‘ê_Δ|⁄ü ÁryéT ˆˆ 19
ø£eT˝Ò! ø£eT˝≤ø£eå \¢u!ÒÛ ‘·«+
ø£sT¡ D≤|üPs¡ ‘·s+¡ –‘Ós’ b¡ Õ+¬>'’ ˆ
39
ne˝Àø£jT· e÷eTøÏ+#·HêHê+
Á|ü<eä∏ T+ bÕÁ‘·eTø£èÁ‹eT+ <äj÷· j·÷' ˆˆ 20
_˝≤«≥MeT<Û´ä \dü‘Y düs√CÒ!
düV≤ü Ádü|Áü ‘˚ düTKdüìï$cÕºyTé ˆ
ncÕº|<ü ë+uÛÀs¡TVü≤ bÕDÏ|<ü ëà+
düTes¡eí sêí+ Á|üDe÷$T \ø°ÎyéT ˆˆ 21
ø£eT˝≤düqbÕDÏHê \˝≤fÒ
*œ‘êeTø£så ¡ |ü+øÏeÔ Tdü´ »+‘√' ˆ
|ü]e÷s¡j ® T· e÷‘·s+¡ Á|òTæ D≤ ‘˚
<Ûìä ø£<ë«s¡ ìyêdü <äT'K<√Á^úyTé ˆˆ 22
n+uÛÀs¡TVü≤+ »qà>∑èVü≤+ uÛeÑ ‘ê´'
eø£då ‡úü \+ uÛsÑ èÔ¡ >∑èVü≤+ eTTsêπs' ˆ
ø±s¡TD´‘·' ø£\Œj·T |ü<àä yêùd
©˝≤>∑èVü≤+ y˚T Vü≤è<äj÷· s¡$+<äyTé ˆˆ 23
düTeÔ +‹ j˚T düT‹Ô _Ûse¡ T÷_Ûsq¡ «Vü≤+
Á‘·sT÷eTsT÷+ Á‹uÛTÑ eqe÷‘·s+¡ s¡e÷yéT ˆ
>∑TD≤~Ûø± >∑Ts¡T‘·s¡ uÛ≤>∑´uÛ≤õH√
uÛeÑ ìÔ ‘˚ uÛTÑ $ ãT<Ûuä ≤Û $‘êX¯j÷· ' ˆˆ 24
40
düTes¡<í ëÛ sêk˛ÔÁ‘·+ j·T#·Ã+¤ ø£sê#ês¡´ì]à‘·yTé ˆ
Á‹dü+<Û´ä + j·T' |üsπ ìƒ ï‘·´+ dü ≈£îuÒsd¡ yü ÷Ó uÛyÑ ‘˚ Y ˆˆ
Ç‹ leT#·Ã+¤ ø£s¡ uÛ>Ñ e∑ ‘·ÿè‘·+ ø£qø£<ëÛ sêk˛ÔÁ‘·yTé
l eTVü‰\ø°Î <Ûë´qyéT (<äTsêZ dü|XÔü ‹¯ )
z+ nø£Áå düøŒ£ s¡XS¯ >∑<w˚ ßü ≈£î$X¯+ |ü<àä + <Ûqä T'≈£îDÏø¶ ±+
<äD+¶ X¯øeÔÏ Tdæ+ #· #·sà¡ »\»+ |òTü D≤º+ düTsêuÛ≤»qyéT ˆ
X¯S\+ bÕX¯dTü <äsÙ¡ H˚ #· <ä<räÛ + Vü≤ôd'Ô’ Á|üyêfi¯ Á|üu≤Û +
ùdy˚ ôd’]uÛÑ eT]Δ˙yéT ÇVü≤ eTVü‰\ø°Î+ düs√»dæ‘ú ê+ˆ
l \ø°Î nc˛º‘sÔ· X¡ ‘¯ H· êeT k˛ÔÁ‘y· Té
<Ûë´qyéT
e+<˚ |ü<ëàø£sê+ Á|üdqü ïe<äHê+ kÂuÛ≤>∑´<ë+ uÛ≤>∑´<ë+
Vü≤kÕÔu≤Û ´eTuÛj Ñ T· Á|ü<ë+ eTDÏ>D
∑ sÆ… êïHê $<Ûs’Ó ÷¡ “¤w‘æ êyéTˆ
uÛøÑ ±Ô;wÛ |ºü \üò Á|ü<ë+ Vü≤]Vü≤s¡ÁãVü‰à~_Ûùd‡$‘ê+
bÕπsÙ« |ü+ø£»X¯+K|ü<àä ì~Û_sÛ T¡ ´ø±Ô+ dü<ë X¯ø_ÔÏ 'Û ˆˆ 1
düsd¡ »æ qj·TH˚! düs√»Vü≤ùdÔ!
<Ûeä fi¯‘s· ê+X¯óø£>+∑ <Ûeä ÷\´XÀuÛ!Ò
uÛ>Ñ e∑ ‹! Vü≤]e\¢u!ÒÛ eTH√CÒ!„
Á‹uÛTÑ equÛ÷Ñ ‹ø£]! Á|üd<” ä eTVü≤´yéT ˆˆ 2
41
 k˛ÔÁ‘y· Té
Á|üøè£ ‹+ $ø£è‹+ $<ë´+ düs«¡ uÛ÷Ñ ‘·V≤æ ‘·Á|ü<ëyéT ˆ
ÁX¯<ëΔ+ $uÛ÷Ñ ‹+ düTs¡_+Û qe÷$T |üse¡ ÷‹àø±yéT ˆ 3
yê#·+|ü<ëà\j·÷+ |ü<ëà+ X¯ó∫+kÕ«Vü‰+ dü«<Ûë+düT<ÛëyéT
<ÛHä ê´+ Væ≤s¡DàsT÷+ \ø°Î+ ì‘·´|ü⁄cÕº+ $uÛ≤eØyéT ˆ 4
n~‹+ #· ~‹+ BbÕÔ+ edüT<Ûë+ edüT<Ûë]D°yTé ,
qe÷$T ø£eT˝≤+ ø±HêÔ+ ø£eå ÷+ ø°så √<äd+ü uÛyÑ êyéT ˆ 5
nqTÁ>∑V≤ü |üsê+ ãT~Δ+ nq|ò÷ü + Vü≤]e\¢u≤Û yéT ˆ
nXÀø±eTeTè‘ê+ BbÕÔ+ ˝Àø£XÀø£$Hê•˙yéT ˆ 6
qe÷$T <Ûsä à¡ ì\j·÷+ ø£sT¡ D≤+ ˝Àø£e÷‘·sy¡ Té ˆ
|ü<àä Á|æj÷· + |ü<àä Vü≤kÕÔ+ |ü<ëàø°Î+ |ü<àä düT+<äØyéT ˆ 7
|ü<√à<ä“y¤ ê+ |ü<àä eTTF+ |ü<àä HêuÛÁÑ |æj÷· + s¡e÷yéT ˆ
|ü<àä e÷˝≤<Ûsä ê+ <˚M+ |ü~à˙+ |ü<àä >∑ì˙Δ yéT ˆ 8
|ü⁄D´>∑+<Ûë+ düTÁ|üdHü êï+ Á|ükÕ<ë_ÛeTTF+ Á|üu≤Û yéT ˆ
qe÷$T #·+Á<äe<äHê+ #·ÁHê›+ #·+Á<ädôü VA<äØyéT ˆ 9
#·‘T· s¡T“¤C≤+ #·+Á<äs÷¡ bÕ $T+~sê$T+<äTo‘·˝≤yéT ˆ
ÄVü‰<¢ »ä q˙+ |ü⁄wæ+º •yê+ •eø£Ø+ düryéT ˆ 10
42
$eT˝≤+ $X¯«»q˙+ ‘·Twæ+º <ë]Á<ä´Hê•˙yéT ˆ
Á|”‹|ü⁄wüÿ]D°+ XÊ+‘ê+ X¯óø£e¢ ÷˝≤´+ãsê+ Á•j·TyéT ˆ 11
uÛ≤düÿØ+ _\«ì\j·÷+ esês√Vü≤+ j·TX¯d«æ ˙yéT ˆ
edüT+<Ûsä êeTT<ësê+>±+ Vü≤]D°+ ùV≤eTe÷*˙yéT ˆ 12
<Ûqä <Ûëq´ø£Ø+ dæ~+Δ ÁôdDÔ’ kÂe÷´+ X¯óuÛÁÑ |ü<ëyéT ˆ
qè|üyX˚ ௠>∑‘êq+<ë+ es¡\ø°Î+ edüTÁ|ü<ëyéT ˆ 13
X¯óuÛ≤+ Væ≤s¡D´ÁbÕø±sê+ düeTTÁ<ä‘q· j·÷+ »j·÷yéT ˆ
qe÷$T eT+>∑fi≤+ <˚M+ $wüßeí ø£då \úü dæ‘ú êyéT ˆ 14
$wüß|í rü ï+ Á|üdHü êïø°Î+ Hêsêj·TD düe÷Á•‘êyéT ˆ
<ë]Á<ä´<Û«ä +dæ˙+ <˚M+ düs√«|üÁ<äeyê]D°yTé ˆ 15
qe<äTsêZ+ eTVü‰ø±∞+ ÁãVü≤à$wüß•í yê‹àø±yéT,
Á‹ø±\C≤„q dü+|üHêï+ qe÷$T uÛTÑ eH˚X«¯ ØyéT ˆ 16
\ø°Î+ ø°Îs¡deü TTÁ<äs껑·qj·÷+ ls¡+>∑<ëÛ y˚TX¯«Ø+
<ëd”u÷ÑÛ ‘· düeTdü<Ô e˚ eì‘ê+ ˝À¬øø’ B£ bÕ+≈£îsêyéT ˆ
leTqà+<äø{£ ≤ø£\å ãΔ$uÛeÑ ÁãùV≤à+Á<ä>+∑ >±<Ûsä ê+
‘ê«+ Á‘Ó˝’ Àø£ ≈£î≥T+_˙+ düsd¡ Cæ ≤+ e+<˚
eTT≈£î+<äÁ|æj÷· yéTˆˆ 17
43
 e÷‘·sï¡ e÷$T ø£eT˝Ò! ø£eT˝≤j·T‘êøÏ!å
l$wüßVí ≤ü è‘·ÿeT\yêdæì! $X¯«e÷‘·'!
ø°så √<äC!Ò ø£eT\ø√eT\ >∑s“¡ >¤ ö]!
\øÏÎ! Á|üd<” ä dü‘‘· +· qeT‘ê+ X¯sD¡ ´Ò ! 18
Á‹ø±\+ jÓ÷ »ù|~«<ë«Hé wüD≤àdü+ $õ‘˚+Á~j·T',
<ë]Á<ä´<Û«ä +düq+ ø£è‘ê« Á•j·Te÷b˛ï‘·´j·T‘·ï‘·'. 19
<˚MHêeT düV≤ü Áùdwüß |ü⁄D´eTc˛º‘sÔ· +¡ X¯‘y· Té ,
j˚Tq Á•j·TeTyêb˛ï‹ ø√{Ï»qà<ä]Á<ä‘'· . 20
uÛèÑ >∑Tyêπs X¯‘+· BÛe÷Hé |üsπ <ƒ «ä ‘·‡s¡e÷Á‘·øy£ Té ,
nôwXº’ «¯ s¡´eTyêb˛ï‹ ≈£îuÒs¡ Çe uÛ÷Ñ ‘·˝.Ò 21
<ë]Á<ä´yÓ÷#·q+ HêeT k˛ÔÁ‘·eT+u≤|üs+¡ X¯‘y· Té ,
j˚Tq Á•j·TeTyêb˛ï‹ <ä]Á<ä' ø√{Ï»qàdüT. 22
uÛTÑ ø±Ô« ‘·T $|ü⁄˝≤Hé uÛÀ>±Hé n+‘˚ kÕj·TT»´e÷|ü⁄ïj·÷‘Y
ÁbÕ‘·'ø±˝Ò |üsπ ìƒ ï‘·´+ düs«¡ <äT'UÀ|üXÊqÔjT˚
|üs+¡ƒ düTÔ ∫+‘·jT˚ <˚M› + düsê«uÛsÑ D¡ uÛ÷Ñ wæ‘êyéT. 23
Ç‹ l \ø°Î nc˛º‘sÔ· ¡ X¯‘H· êeTk˛ÔÁ‘·+ dü+|üPs¡yí Té

44
 leTVü‰\ø°Î k˛ÔÁ‘y· Té (|üsêX¯se¡ TVü≤]¸)
nHê<ë´qqÔs÷¡ bÕ+ ‘ê«+ »q˙+ düs«¡ <˚V≤æ HêyéT
l $wüßí s¡÷|æD+° e+<˚ eTVü‰\ø°Î+ |üsπ X¯«ØyéT ˆ 1
HêeT C≤‘ê´~ s¡÷ù|D dæ‘ú ê+ ‘ê«+ |üsy¡ T˚ X¯«ØyéT
l$wüßí s¡÷|æD+° e+<˚ eTVü‰\ø°Î+ |üsπ X¯«ØyéT ˆ 2
e´ø±Ôe´ø£Ô dü«s¡÷ù|D ø£è‘·‡ï+ yê´e´q´edæ‘ú y· Té
l $wüßí s¡÷|æD+° e+<˚ eTVü‰\ø°Î+ |üsπ X¯«ØyéT ˆ 3
uÛøÑ ±Ôq+<ä Á|ü<ë+ |üPsêí+ |üPs¡øí ±eTø£Ø+ |üsê+
l $wüßí s¡÷|æD+° e+<˚ eTVü‰\ø°Î+ |üsπ X¯«ØyéT ˆ 4
n+‘·sê´e÷´‘·àHê $X¯«e÷|üPs¡« Vü≤è~ dü+dæ‘ú êyéT
l $wüßí s¡÷|æD+° e+<˚ eTVü‰\ø°Î+ |üsπ X¯«ØyéT ˆ 5
düsŒ¡ <Ó‘’ ´· $HêXÊs¡+ú \ø°Îs¡÷bÕ+ e´edæ‘ú êyéT
l $wüßí s¡÷|æD+° e+<˚ eTVü‰\ø°Î+ |üsπ X¯«ØyéT ˆ 6
uÛTÑ øÏ+Ô eTTøÏ+Ô #· <ë‘·T+yÓ’ dü+dæ‘ú ê+ ø£sM¡ s¡øπ
l $wüßí s¡÷|æD+° e+<˚ eTVü‰\ø°Î+ |üsπ X¯«ØyéT ˆ 7
düsê«uÛj
Ñ T· Á|ü<ë+ <˚M+ düs«¡ dü+X¯jT· HêX¯˙yéT
l $wüßí s¡÷|æD+° e+<˚ eTVü‰\ø°Î+ |üsπ X¯«ØyéT ˆ 8
45
 <ë]Á<´ä HêX¯qeT+Á‘+·
z+ ÁV”≤+ Á‹uÛTÑ eq bÕ*HÓ´’ ˆ eTVü‰\¬øàÌå ˆ
nkÕàø£+ <ë]Á<ä´+ HêX¯jT· HêX¯jT· ˆ
Á|ü#T· s¡+ <Ûqä + y˚T <˚V≤æ <˚V≤æ ˆ ø°+¢ ÁV”≤+ l+ z+ ˆˆ
l \ø°Î nwüøº y£ Té
eTVü‰\øÏÎ uÛÁÑ <˚ |üsy¡ √´eTyêdæq´qH˚Ô
düTwüße÷ï Vü≤«j˚T dü÷]Eùwº ˆ
»j˚T dü÷]‘·Tùwº X¯sD ¡ ´Ò düTø°sπ Ô Á|ükÕ<ä+
Á|ü|Hü ï˚ eTsTT ‘·«+ ≈£îs¡Twü« ˆˆ 1
dü‹ dü«dæÔ ‘˚ >ö] >±j·TÁ‹ >ö]
Á<ÛTä y˚ ø±eT<ÛH˚ √ düTsêBÛXe¯ H˚´› ˆ
düT˙‘˚ düT|üPsπ qí T›o‘˚ ≈£îe÷] Á|ükÕ<ä+
Á|ü|Hü ï˚ eTsTT ‘·«+ ≈£îs¡Twü« ˆˆ 2
dü<ë dæ<>Δä q∑ sΔ «¡ j·Tøπ Xå $¯ <ë´<Ûs¬ä '’
dü÷jÔ T· e÷H˚ s¡yT˚ sêeTsêy˚T μ
Á|üXù¯ dÔ düeTkÕÔeTØùde´e÷H˚ Á|ükÕ<ä+
Á|ü|Hü ï˚ eTsTT ‘·«+ ≈£îs¡Twü´ ˆˆ 3
46
<äT]‘Í|òTü ìyê]DÒ Á|üMDÒ ø£eT˝Ò
uÛ≤düTs¡u≤Û >∑<j
˚Û T· \uÛ´Ò ˆ
Á|üDeÁ|ü‹bÕ<ä´ edüTsÔ ÷¡ ù|
düTŒ¤sD
¡ ≤UÒ´ Vü≤]e\¢uÒÛ qeTùdÔ ˆˆ 4
dæ<Δ˚ kÕ<Û´˚ eTÁqÔeT÷πsÔ eπsDÒ´
>∑Tù|Ô <äèù|Ô ì‘·´eTTBZ<$ä∏ <˚´ ˆ
e´πøÔ $<ä«<들$‘˚ uÛ≤eHêUÒ´ uÛÁÑ <˚
uÛÁÑ <ä+ <˚V≤æ y˚T dü+Á•‘êj·T ˆˆ 5
düsê«<Ûsπä dü<‘Zä -
˚ <Ûë´‘·à$<˚´
uÛ≤$Hê´πsÔ ìs¡«è‘˚- <Ûë´‘·àe*¢ ˆ
$XÊ«<Û´ä øπ å eT+>∑fi≤yêdüu÷ÑÛ y˚T uÛÁÑ <˚
uÛÁÑ <ä+ <˚V≤æ y˚T dü+Á•‘êj·T ˆˆ 6
nyÓ÷|òTü ùdy˚ ì»dü<Tä D
Z Öù|òT
$B|æ‘êqT ÁX¯eeT÷s¡uú ≤π> ˆ
nùV≤‘·TMTe÷+dü´ eTVü‰qTuÛ≤y˚
$˝Àø£H˚ e÷+ $wüsT÷ ø£sT¡ wü« ˆˆ 7
ñe÷ X¯Nø°]Ô düsd¡ «ü r BÛkÕ«Vü‰~HêHê$<ÛXä ø¯ uÔÏ <ÒÛ ˆ˚
nX‚wü ˝Àø±uÛsÑ D
¡ dü«s¡÷ù| $˝Àø£He˚ ÷+ $wüsT÷ ≈£îs¡Twü« ˆˆ 8
Ç‹ nVæ≤s¡T“<Ûïä ´ dü+Væ≤‘êj·÷+ \ø°Î nwüøº y£ Té
47
 <ÛHä ê<ë<˚$ k˛ÔÁ‘y· Té
qeT' düs«¡ dü« s¡÷ù|#· qeT' ø£fi≤´D<ësTTì
eTVü‰ dü+|ü‘Y Á|ü<˚ <˚$ <Ûqä <ëjÓTÆ qyÓ÷düT‘Ô ˚ ˆˆ
eTVü‰uÛÀ>∑ Á|ü<<˚ $˚ <Ûqä <ëjÓTÆ qyÓ÷düT‘Ô ˚
düTKyÓ÷ø£å Á|ü<<˚ $˚ <Ûqä <ëjÓTÆ qyÓ÷düT‘Ô ˚ ˆˆ
ÁãVü≤às¡÷ù| dü<ëq+<˚ dü<ëq+<ä dü«s¡÷|æDÏ
Á<äT‘· dæ~Δ Á|ü<<˚ $˚ <Ûqä <ëjÓTÆ qyÓ÷düT‘Ô ˚ ˆˆ
ñ<ä´‘Y dü÷s¡´ Á|üø±XÊ UÒ ñ<ä´<ë~‘·´ eT+&É˝Ò ˆ
•e ‘·‘«Ô· Á|ü<˚ <˚$ <Ûqä <ëjÓTÆ qyÓ÷düT‘Ô ˚ ˆˆ
$wüßí s¡÷ù| $X¯«eT‘˚ $X¯«bÕ\q ø±]DÏ
eTVü‰dü‘´· >∑TDÒ - q+‘˚ <Ûqä <ëjÓTÆ qyÓ÷düT‘Ô ˚ ˆˆ
•es¡÷ù| •yêq+<˚ ø±s¡D≤q+<ä $Á>∑ùV≤
$X¯«dü+Vü‰s¡ s¡÷ù|#· <Ûqä <ëjÓTÆ qyÓ÷düT‘Ô ˚ ˆˆ
|ü+#·‘‘· «· dü«s¡÷ù|#· |ü+#êX¯<«ä s¡<í ]ä Ù‘˚
kÕ<Ûøä ±;wü<º ˚ <˚$ <Ûqä <ëjÓTÆ qyÓ÷düT‘Ô ˚ ˆˆ

48
 l\ø°Î k˛ÔÁ‘y· Té
(<Ûqä eè~Δ ø=s¡≈î£ )
ls¡ø¢ 'å° ø£fi≤´D° ø£eT˝≤ ø£eT˝≤\j·÷ |ü<ëà ˆ
e÷eTø£#‘˚ · dü‡<äàì Vü≤è‘·Œ<˚à edü‘T· $wüßHí ê kÕø£yTé ˆˆ 1
‘·‘‡· <√+ l$T‹ |ü<'’Ó #·‘T· ]“¤Xï ‘·Tsê>∑yTÓ 'Æ ˆ
#·‘T· s¡TàKdüT‘Ô ê eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 2
dü∫Ñ·T‡KÁ‘·sT÷eT÷]Ô' düs«¡ |ü⁄D´|ò˝ü ≤‹àø± ˆ
düsπ «X¯eTVæ≤w” eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 3
$<ë´y˚<ë+‘· dæ<ëΔ+‘· $y˚#q· $#ês¡C≤ ˆ
$wüßdí «ü s¡÷|æD° eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 4
‘·TØj·÷<Ó«’ ‘· $C≤„qdæ~dΔ ‘ü êÔd«ü s¡÷|æD° ˆ
düs«¡ ‘·‘«· eTsT÷ eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 5
es¡<ë- uÛj
Ñ T· <ë-+uÛÀ»<Ûsä b¡ ÕDÏ#‘· T· wüj
º ÷· ˆ
yê^X¯»q˙ eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 6
sπ #·ø¬ '’ |üPs¡ø¬ '’ |üPs¡≈í î£ +uÛø¬Ñ '’ |üP‘·<V˚ ≤æ _Û' ˆ
eTTì_Ûsꓤ$‘ê eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 7

49
D°‘´· ø£så e¡ TTbÕdü+‘√ j·TÁ‘·ŒkÕ<˚q dü+‘·‹+ˆ
≈£î\dü´ ÁbÕ|ü⁄ïj·TT s¡àVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆ 8
j·T+Á‘· eT+Á‘· ÁøÏj÷· dæ~sΔ ÷¡ bÕ düs«¡ düTU≤‹àø± ˆ
j·T»Hê~eTsT÷ eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 9
uÛ>Ñ e∑ ‘·´#·T´‘˚ $cº nq+‘˚ ì‘·´yêdæ˙ ˆ
uÛ>Ñ ‘∑ ´· eT˝≤ eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 10
>√$Á|üy<˚ dä ÷ü sê´–ï >∑+>±_\« düTes¡>í ± ˆ
kÕ\Á>±eTsT÷ eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 11
<˚e‘ê <˚e‘êHê+#· ø°så k¡ Õ>∑sd¡ +ü uÛyÑ ê ˆ
ø£fi≤´D° uÛ≤s¡MZ eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 12
eøÏj
Ô ÷Ó e#·kÕì‘·´+ dü‘´· y˚Te q#êqè‘·+ ˆ
‘·dàæ Hé j·÷ s¡eT‘˚ eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 13
dü´eT+‘·ø±~eTDjÓ÷ j·TÁ‘·ŒkÕ<ë+X¯ø±+X¯ø±' ˆ
nq+‘·$uÛyÑ ê eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 14
BÛsêD≤+ yê´düyê©àøÏ |üPsê«D≤+ yê∫ø£+ ‘·|'ü ˆ
j·TÁ‘êŒ|æ|Ô \üò ø£+ eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 15

50
eTVü‰qTuÛ≤yÓs’ T¡ àì_Û' eTVü‰uÛ≤>¬ d’ |Ôü dü «æ _Û' ˆ
Äsê<Û´ä ÁbÕ]ú‘ê eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 16
Væ≤e÷#·\düT‘êyêD°dKü ´ kÂuÛ≤>∑´\ø£D å ≤ˆ
j·÷eT÷\Á|üøè£ ‹ s¡àVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 17
~Ûj÷· uÛøÑ ±Ô´_Ûj÷· yê#ê ‘·|Xü ÖÙ#·ÁøÏj÷· s¡y® '’Ó ˆ
dü~“¤d‡ü eT]Ñê eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 18
jÓ÷>π q ø£sà¡ D≤ uÛøÑ ±Ô´ ÁX¯<j Δä ÷· ldü‡e÷|ü´‘˚ ˆ
dü‘´· XË#’ |· s¬ü ’ s¡àVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 19
jÓ÷>∑øπ eå TÚ düTU≤BHê+ |ü⁄D´C≤Hê+ ìC≤]ΔH˚ ˆ
<ä<ë‹ <äjT· j·÷ eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 20
qX¯ÙØsêDÏ #˚‘ê+dæ ø£sD ¡ ≤ì düTU≤ì #· ˆ
j·T<äBHÛ êì kÕ eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 21
Á|üC≤„e÷j·TTs¡“\+ $‘·+Ô Á|üC≤e÷s√>∑´MTX¯‘ê+ ˆ
j·TX¯'|ü⁄D´+ düTK+ eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 22
#√sê]yê´\s√>∑sí¡ Á>∑V≤ü |”&Ü ìyê]D° ˆ
n˙rs¡uj ÑÛ T· + eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 23

51
 <äj÷· e÷Á•‘·yê‘·‡\´+ <ëøÏD å ´+ dü‘´· o\‘ê+ ˆ
ì‘·´+ j·÷eVü≤‘˚ eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 24
j·÷<˚e´yê´»ø£sT¡ D≤ j·÷ »>∑»q® ˙ s¡e÷ ˆ
dü«‘·+Á‘·Xø¯ sÔÏ ê´ eTVü≤´+ Ç+~πswü+º Á|üjT· #·Ã‘¤ T· ˆˆ 25
ÁãVü≤àD´ düTÁãVü≤àD√´ø±Ô+ >±j·TÁ‘·´ø£så ¡ dü$Tà‘ê+ ˆ
Çwüdº ~æ sΔ “¡ y¤ ì˚ ï‘·´+ |üs‘¡ƒ ê+ Ç+~sêdüT‹Ô yéT ˆˆ 26
l eTVü‰\ø°Î eT+Á‘y· Té
(ñ<äjT· + yê´bÕs¡ dü+dü˝ú À ≈£Ls¡TÃH˚ eTT+<äT)
z+ l+ ÁV”≤+ l+ ø£eT˝Ò ø£eT˝≤\j˚T Á|üd<” ä Á|üd<” ä ˆl+
ÁV”≤+ l+ z+ eTVü‰\ø°Î <˚y´’Ó qeT' ˆˆ
l\ø°Î k˛ÔÁ‘y· Té (n>∑d´Ôü eTVü≤]¸)
(X¯øÔÏ ø√dü+, ø±s¡´dæ~Δ ø√dü+)
»j·T |ü<àä $XÊ˝≤øÏå »j·T‘·«+ l|ü‹Á|æjT˚ ˆ
»j·T e÷‘·sà¡ Vü‰\ø°Î dü+kÕsês¡eí ‘ê]DÏ ˆ 1
eTVü‰\ø°Î qeTdüTuÔ ´ÑÛ + qeTdüTuÔ ´ÑÛ + düTsπ X¯«] ˆ
Vü≤]Á|æjT˚ qeTdüTuÔ ´ÑÛ + qeTdüTuÔ ´ÑÛ + <äj÷· ì<Û˚ ˆ 2

52
|ü<ëà\j˚T qeTdüTuÔ ´ÑÛ + qeTdüTuÔ ´ÑÛ + #· düs«¡ <˚ ˆ
düs«¡ uÛ÷Ñ ‘·V≤æ ‘êsêújT· edüTeèwæ+º dü<ë ≈£îs¡T ˆ 3
»>∑Hêà‘·sï¡ eTdüTuÔ ´ÑÛ + qeTdüTuÔ ´ÑÛ + <äj÷· ì<Û˚ ˆ
<äj÷· e‹ qeTdüTuÔ ´ÑÛ + $X‚«X¯«] qyÓ÷-düT‘Ô ˚ ˆ 4
qeT' ø°så ês¡eí düT‘˚ qeTÁôd˝Ô’ Àø£´<Ûë]DÏ ˆ
edüTeèùwº qeTdüTuÔ ´ÑÛ + s¡øå£ e÷+ X¯sD¡ ≤>∑‘y· Té ˆ 5
s¡øå£ ‘·«+ <˚e<˚y•˚ <˚e<˚edü´ e\¢uÒÛ ˆ
<ä]Á<ä+ Á‘êVæ≤ e÷+ \øÏÎ+ ø£èbÕ+ ≈£îs¡T eTyÓ÷|ü] ˆ 6
qeTÁôd˝Ô’ Àø£´»qì qeTÁôd˝Ô’ Àø£´ bÕeì ˆ
ÁãVü‰à<äj÷Ó qeTdü´ìÔ ‘ê«+ »>∑<ëqq›<ësTTì ˆ 7
$wüßÁí |æjT˚ qeTdüTuÔ ´ÑÛ + qeTdüTuÔ ´ÑÛ + »>∑~‘Δ ˚ ˆ
Ä]ÔV≤ü ÁìÔ qeTdüTuÔ ´ÑÛ + düeTè~Δ+ ≈£îs¡T y˚T dü<ë ˆ 8
nã®yêùd qeTdüTuÔ ´ÑÛ + #·|˝ü ≤jÓTÆ qyÓ÷ qeT' ˆ
#·+#·˝≤jÓTÆ qeTdüTuÔ ´ÑÛ + \*‘êjÓTÆ qyÓ÷ qeT' ˆ 9
qeT' Á|ü<Tä ´eTï»qì e÷‘·dTü uÔ ´ÑÛ + qyÓ÷ qeT' ˆ
|ü]bÕ\j·T e÷+ e÷‘·' e÷+ ‘·TuÛ´Ñ + X¯sD¡ ≤>∑‘y· Té ˆ 10
53
 X¯sD¡ ´Ò ‘ê«+ Á|ü|Hü √ï2dæà ø£eT˝Ò ø£eT˝≤\j˚T ˆ
Á‘êVæ≤ Á‘êVæ≤ eTVü‰\ø°Î |ü]Á‘êD|üsêj·TDÒ ˆ 11
bÕ+&ç‘´· + XÀ_Û‘˚ HÓe’ q XÀuÛìÑ Ô >∑TD≤ qπs ˆ
o\‘·«+ HÓe’ XÀuÛ‘Ò · eTVü‰\ø°Î ‘·«j·÷ $Hê ˆ 12
‘êe~«s껑˚ s¡÷|ü+ ‘êeNä\+ $s껑˚ ˆ
‘êe<äTDZ ≤ qsêD≤+ #· j·÷e\¢øàå° ' Á|üd<” ‹ä ˆ 13
\ø°Î ‘·«j·÷\+ø£è‘·e÷qyêj˚T
bÕô|]’ «eTTø±Ô qè|ü˝Àø£e÷Hê´'
>∑TD…]Æ «V”≤Hê >∑TDÏH√ uÛeÑ ìÔ <äToÙ*q' o\e‘ê+ e]cÕº' ˆ 14
\ø°Îs¡÷“¤wjü T· ‘˚ s¡÷|ü+ \ø°Îs¡÷“¤wj
ü T· ‘˚ ≈£î\+ ˆ
\ø°Îs¡÷“¤wjü T· ‘˚ $<ë´+ düsê« \ø°Î]«•wü´‘˚ ˆ 15
\ø°Î ‘·«<äTDZ ø°sHÔ¡ q˚ ø£eT\ uÛ÷Ñ sê´‘·´\+ õVü≤à‘ê+
s¡TÁ<ë<ë´ s¡$#·Áq›<e˚ |ü‘j · ÷Ó e≈£î+Ô #· HÓe’ ø£eå ÷' ˆ
nkÕà_ÛdeÔü s¡÷|ü\ø£Då >∑TD≤q«≈£î+Ô ø£<+ä∏ X¯ø´£ ‘˚
e÷‘·sêà+ |ü]bÕVæ≤$X¯«»q˙ø£è‘ê«eTy˚Twü+º Á<ÛTä eyéT ˆ 16
BHê]Ô;‘Û +· uÛeÑ ‘ê|ü|&” ‘ç +·
<ÛHä ]’Ó «V”≤q+ ‘·e bÕs¡Ù« e÷>∑‘+· ˆ
54
ø£èbÕì~Û‘ê«qàeT \øÏÎ dü‘«· s¡+
<Ûqä Á|ü<ëHê<äqΔ Hêj·Tø£+ ≈£îs¡T ˆ 17
e÷+ $˝Àø£´ »q˙ Vü≤]Á|æjT˚
ìs¡qΔ + ‘·e düMT|üe÷>∑‘+· ˆ
<˚V≤æ y˚T s¡a&ç‹ \ø°Î ø£sêÁ>∑+
eÁdüøÔ ±+#·q esêqï eT<äT“¤‘y· Té ˆ 18
‘·«y˚Te »q˙ \ø°Î |æ‘ê \ø°Î ‘·«y˚Te #· ˆ
ÁuÛ≤‘ê ‘·«+ #· düU≤ \ø°Î $<ë´\ø°Î‘·«y˚Te #· ˆ 19
Á‘êVæ≤ Á‘êVæ≤ eTVü‰\ø°Î Á‘êVæ≤ Á‘êVæ≤ düTsπ X¯«]
Á‘êVæ≤ Á‘êVæ≤ »>∑Hêà‘·' <ë]Á<ë´ Á‘êVæ≤ y˚>‘∑ '· ˆ 20
qeTdüTuÔ ´ÑÛ + »>∑<ëΔÁ‹ qeTdüTuÔ ´ÑÛ + qyÓ÷ qeT' ˆ
<Ûsä êà<Ûësπ qeTdüTuÔ ´ÑÛ + qeTdü‡eTŒ‹Ô<ësTTì ˆ 21
<ë]Á<ë´s¡eí eT>√ï - Vü≤+ ìeT>√ï - Vü≤+ s¡kÕ‘·˝Ò ˆ
eT»®q+Ô e÷+ ø£sπ <Ûèä ‘ê« ‘·÷<äsΔ ¡ ‘·«+ s¡yT˚ Á<äT‘·yTé ˆ 22
øÏ+ \ø°Î ãVüQH√πøqÔ »*Œ‘˚q |ü⁄q' |ü⁄q' ˆ
nq´H˚à X¯sD¡ + HêdæÔ dü‘´· + dü‘´· + Vü≤]Á|æjT˚ ˆ 23

55
@‘·Á#·Tä‘ê«>∑dyÔæ êø£´+ Vü≤èwü´e÷D≤ Vü≤]Á|æj÷· ˆ
ñyê#· eT<ÛTä sê+ yêD° ‘·TcÕºV≤ü + ‘·e düs«¡ <ë ˆ 24
Ç‘·´>∑d´Ôü $s¡∫‘·+ l\ø°Îk˛ÔÁ‘·yTé
l\ø°Î ø£e#·yTé
(eTVü‰ s¡øDå£ ø√dü+, X¯Á‘T· HêX¯q+ ø√dü+)
ÁãôVAàyê#· :
eTVü‰\øå±à´' Á|üeøå±´$T ø£e#·+ düs«¡ ø±eT<ä+ ˆ
düs«¡ bÕ|ü Á|üXe¯ Tq+ <äTwüyº ê´~Û $HêX¯qyéT ˆˆ 1
Á>∑V≤ü |”&Ü Á|üXe¯ Tq+ Á>∑V‰ü ]wüº Á|üu+ÑÛ »q+ ˆ
<äTwüeº Tè‘·T´ Á|üXe¯ Tq+ <äTwü<º ë]Á<ä´ HêX¯qyéT ˆˆ 2

kÕe<Ûëq eTHê uÛ÷Ñ ‘ê« ÁX¯óDT ‘·«+ X¯óø£ dü‘eÔ· T ˆ

nH˚ø»£ qà dü+dæ~Δ \uÛ´Ñ + eTTøÏÔ |ò\ü Á|ü<yä Té ˆˆ 3

<Ûqä <Ûëq´ eTVü‰sê»´ düs«¡ kÂuÛ≤>∑´ ø£\Œø£+ ˆ

düøè£ ‘·‡às¡D e÷Á‘˚D eTVü‰\ø°Î' Á|üd<” ‹ä ˆˆ 4

ø°så ê_Δ eT<Û´˚ |ü<ëàHê+ ø±qH˚ eTDÏeT+≥ù| ˆ

‘·qà<Û´˚ düTdæ‘ú ê+ <˚M+ eT˙wæ»q ùd$‘êyéT ˆˆ 5
56
düTkÕï‘ê+ |ü⁄wüŒdüTs¡_Û ≈£î{Ï˝≤\ø£ ã+<ÛHä ê+ ˆ
|üPsπ +í <äT _+ã e<äHê eTs¡#ú +· Á<ä \˝≤{Ïø±yéT ˆˆ 6

Ç+Beπsø£Då ≤+ ø±eT ø√<ä+&ÉÁuÛTÑ e MTX¯«Ø+ ˆ

‹\Á|üdeü dü+düŒ]Δ Hêdæø±\+ø£è‘ê+ Á•j·TyéT ˆˆ 7

≈£î+<ä ≈£î≥à\ <ä+‘ê[+ ã+<Û÷ä ø±<Ûsä ¡ |ü\y¢ ê+ ˆ

<äsŒ¡ D≤ø±s¡ $eT\ ø£b˛\ ~«‘· jÓ÷»®«˝≤yéT ˆˆ 8

s¡‘ï· ‘ê≥+ø£ ø£*‘· ø£sí¡ ~«‘·jT· düT+<äsê+ ˆ

e÷+>∑˝≤´uÛsÑ D
¡ √ù|‘ê+ ø£+ãTø£+؃+ »>∑Á‘·Œdü÷y鈈 9

‘ês¡V‰ü ] eTH√Vü≤] ≈£î#·≈î£ +uÛÑ $uÛ÷Ñ wæ‘ê+ ˆ

s¡‘êï+>∑<ë~ \*‘· ø£s|¡ <ü àä #·‘T· wüj º ÷· yéT ˆˆ 10
ø£eT˝Ò #· düT|üÁ‘ê<Û´˚ Vü≤´uÛj
Ñ T· + <ä<räÛ + es¡+ ˆ
s√eTsêõ ø£˝≤ #ês¡T uÛTÑ >∑ï Hê_Û ‘·˝À<äØyéT ˆˆ 11

|ü≥eº ÁdüÔ düeTT<들dæ düTì‘·+u≤~ \ø£D

å ≤+ ˆ
ø±+#·q dü+Ô uÛÑ $ÁuÛ≤» <ä«s¡ C≤q÷s¡T XÀ_Û‘êyéT ˆˆ 12

57
düàs¡ ø±Vü≤*ø± >∑s«¡ Vü‰] »+|ò÷ü + Vü≤]Á|æj÷· + ˆ
ø£eT؃ |üèwü˜ dü<èä X¯ bÕ<ëu≤®+ #·+Á<ä düìïuÛ≤yéT ˆ ˆ13
|ü+ø£CÀ<äs¡ ˝≤eD´ düT+<äsê+Á|òTæ ‘·˝≤+ Á•j·T+ ˆ
düsê«uÛsÑ D
¡ dü+j·TTø±Ô+ düs«¡ \ø£D å \øÏ‘å êyéT ˆˆ 14
|æ‘êeTVü≤ eTVü‰Á|”‘ê+ ì‘·´‘·èbÕÔ+ Vü≤]Á|æj÷· + ˆ
ì‘·´+ ø±s¡TD´ \*‘ê+ ø£d÷ü ØÔ ˝Ò|æ ‘ê+–ø±yéT 15
düs«¡ eT+Á‘· eTsT÷+ \ø°Î+ ÁX¯ó‹ XÊÁdüÔ dü«s¡÷|æD+° ˆ
|üsÁ¡ ãVü≤à eTsT÷+ <˚M+ |ü<àä HêuÛÑ ≈£î≥T+_˙+ ˆ
@e+ <Ûë´‘ê« eTVü‰\ø°Î+ |üsπ ƒ ‘·‘Ô ÿ· e#·+ |üsy¡ Té ˆ 16
leTVü‰\ø°Î ø£e#·+
(ÁãVü≤àye’Ó s¡Ô |ü⁄sêDeTT)
(≈£î≥T+ã ñqï‹, ÁX‚jT· düT‡ ø√dü+, eT+>∑fiø¯ ±sê´\ ø√dü+)
eTVü‰\øå±à´X¯Ã eT+Á‘·+ #· ÁX¯óDT‘·+ ø£<j äÛ ÷· $T ‘˚
z+ l+ ø£eT\yêdæH´’Ó kÕ«ùV≤‹ |üse¡ ÷<äT“¤‘+· ˆˆ
<Ûë´qyéT :
<Ûë´q+ #· kÕeTy˚<√ø£+Ô ÁX¯óDT |üPC≤$~Û+ eTTH˚
<ä‘+Ô· ‘·ôd’à≈£îe÷πsD |ü⁄wüÿsêøå±j·TBÛeT‘˚
58
düV≤ü Ádü<fiä ¯ |ü<àä kÕú+ |ü<àä HêuÛÑ Á|æj÷· + dür+
|ü<ëà\j·÷+ |ü<àä eÁø±Ô+ |ü<àä |ü⁄wüŒ‘·˝≤Œ~Û XÊsT÷˙+

|ü~à˙+ |ü<àä Vü≤kÕÔ+ #· |ü<àä e÷˝≤ $uÛ÷Ñ wæ‘ê+

|ü<àä uÛ÷Ñ wüD uÛ÷Ñ cÕ&ÛÜ´+ |ü<àä XÀuÛ≤ $e]Δ˙+
|ü<ëà≥M+ Á|ü|Xü ´¯ +r+ düdàæ ‘ê+ ‘ê+uÛCÑ eÒ TT<ë
#·+<äHêwü<º fiä ‚ |ü<à˚ |ü<àä |ü⁄ùwŒD |üP»j˚T‘Y
>∑D+ dü+|üP»´ <ä‘ê« #Óy’ √ |ü#êsê+X¯Ã c˛&ÉX¯
‘·‘'· düT‘Ô ê« #· Á|üDy˚T‘Y kÕ<Ûøä √ uÛøÑ ÔÏ |üPs¡«ø£+
ø£e#·+ ÁX¯Sj·T‘ê+ ÁãVü≤àHé düs«¡ kÕs¡+ <ä<ë$T‘˚ ˆˆ
düs«¡ dü+|ü‘Y Á|ü<kä Õ´dü´ ø£e#·d´ü Á|üC≤|ü‹'
ãTTwæXï +¤ <äXï ãèVü≤r<˚M |ü<ëà\j·÷ dü«j·T+

<Ûsä êàs¡øΔ ±eTyÓ÷øπ wå ßü $ìjÓ÷>∑' Á|üø]° ‘Ô '·

|ü⁄D´;»+ #· eTVü≤‘ê+ ø£e#·+ |üse¡ ÷<äT“¤‘+·

z+ ÁV”≤+ ø£eT\yêdæH´’Ó kÕ«Vü‰ y˚T bÕ‘·TeTdüøÔ +£

Á•j˚TbÕ‘·T ø£bÕ\+ #·˝À#·H˚ l+ Á•jÓTÆ qeT'
59
l+ l+ Á•jÓTÆ kÕ«ùV≤‹ #· ø£sj í¡ T· T>∑à+ dü<ëe‘·T
z+ ø°+¢ eTVü‰\¬øàÌå ´ kÕ«Vü‰ y˚TbÕ‘·T Hêdæø±+
z+ l+ |ü<ëà\j·÷jÓTÆ #· kÕ«Vü‰ <ä+‘êHé dü<ëe‘·T
z+ l+ ø£èwüÁí |æj÷· jÓTÆ #· <ä+‘· s¡+Á<Û+ä dü<ëe‘·T
z+ l+ Hêsêj·TDÒXÊjÓTÆ eTeT ø£+sƒ+¡ dü<ëe‘·T
z+ lπøX¯eø±+‘êjÓTÆ eTeT düÿ+<Û+ä dü<ë-e‘·T
z+ l+ |ü<àä ìyêdæH´’Ó kÕ«Vü‰ Hê_Û+ dü<ëe‘·T
z+ ÁV”≤+ l+ dü+kÕs¡e÷Á‘˚ eTeTeø£'å dü<ë-e‘·T
z+ l+ jÓ÷+ ø£èwüøí ±+‘êjÓTÆ kÕ«Vü‰ |üèwü+˜ dü<ëe‘·T
z+ ÁV”≤+ l+ ø°+¢ Á•jÓTÆ kÕ«Vü‰ düsê«+>∑yT˚ dü<ë-e‘·T
ÁbÕ#ê´+ bÕ‘·T eTVü‰\ø°Î' Äπ>ïj·÷´+ ø£eT˝≤\j·÷
|ü<ëàe÷+ <äøD åÏ bÒ Õ‘·THÓ’ ãTT‘ê´+ lVü≤] Á|æj÷·
|ü<ëà\j·÷e÷+ |ü•Ãy˚T yêj·Tyê´+ bÕ‘·TkÕ dü«j·T+
ñ‘·sπÔ ø£eT˝≤bÕ‘·T #Ó’ XÊHê´+ dæ+<ÛTä ø£q´ø±
Hêsêj·TD° bÕ‘·÷s¡«ú eT<Û√$wüßÁí |æj÷· e‘·T
dü‘‘· +· düs«¡ ‘·' bÕ‘·T $wüßí ÁbÕD≤~Ûø±eTeT
Ç‹‘˚ø~£ ‘∏ +· e‘·‡ düs«¡ eT+Á‘˚wßü ìÁ>∑V≤ü +
düs¬ «’ X¯«s¡´ Á|ü<+ä HêeT ø£e#·+ |üse¡ ÷<äT“¤‘+·
60
düTes¡|í sü «¡ ‘·+ <ä‘ê« y˚Ts¡T ‘·T\´+ ~«C≤‘·jT˚
j·T‘·Œ\¤ + \uÛ‘Ñ ˚ <ÛØä à ø£e#˚q ‘·‘√~Ûø+£

>∑Ts¡TeTuÛ´Ñ s¡Ã´$~Ûe‘Y ø£e#·+<Ûës¡jT˚ ‘·Tj Ô T· '

ø£+sπ yƒ ês¡øDåÏ Ò u≤Vü≤Ödüle÷Hé Á|ü‹»qàì
ndæ\Ô ø°Îs¡èZ ùV≤‘·d´ü ìX¯Ã˝≤X¯‘· |üPs¡Twü+
<˚y+˚ Á<ëXÊà düTsπ +Á<ÓX’ ï k˛- e<Û√´ì•Ã‘·+ uÛyÑ ‘˚ Y

düdsü «¡ |ü⁄q´yêHé BÛe÷Hé düs«¡ j·TCÒw„ ßü BøÏ‘å '·

dükÕï‘·' düs«¡ rπswú ßü j·Tùd´<ä+ ø£e#·+>±fiÖ

j·Tôd’àø£ôd’àq<ë‘·e´+ ˝ÀuÛyÑ ÷Ó Vü≤uÛj

Ñ TÆÓ s¡|æ
>∑Ts¡TuÛøÑ ±ÔjT· •cÕ´j·T X¯sD
¡ ≤´j·T Á|üø±X¯jT˚ ‘Y

Ç<ä+ ø£e#· eTC≤„‘ê«»ù|‘Y \ø°Î+ »>∑‘Y Á|üd÷ü +

ø√{Ï dü+K´+ Á|ü»bÕÔ|æ q eT+Á‘·' dæ~<Δ ëj·Tø£'
Ç‹ ÁãVü≤àyÓe’ s¡Ô |ü⁄sêDÒ leTVü‰\ø°Î ø£e#·yTé .

`X¯óuÛeÑ TdüT`Ô

61