N Åe`ÀáêMϺ#"£∞

(„Ѩ=K«# áê~î°O)

™ê=∞"Õ^ŒO +¨}∞‡Y â◊~°‡

|∞∞+≤Ñ‘~î°O „ѨK«∞~°}
N Åe`ÀáêMϺ#=Ú

„j Åe`ÀáêMϺ#"£∞
(„Ѩ=K«# áê~î°O)

™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡

„Ѩ^äŒ=∞ =Ú„^Œ}:
Nqà◊Oa–HÍiÎHõO
_çâ◊O|~ü–2018

"≥Å: ~°∂.200/–

_ç*ˇ·xOQ∑ : ~å=Ú Ñ¨O_®

„ѨK«∞~°}:
|∞∞+≤Ñ‘~î°O Kåi@|∞Öò „@ãπì

=Ú„^Œ}:
ã¨OÇ≤Ï`« „QÍѶ≤H±û, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£
„Ѩ`«∞ʼnõΩ:
áê¡\ò <≥O–1–9–46,
ÃÇÏKü.S.l 'Z—–40,
_®II Z.Zãπ.~å=Ù #QÆ~ü,
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£–20.
á¶È<£: 040–27134557

2 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#=Ú

NÅe`å~°Ê}OQÍ...
NÅe`å^Õg k=ºbÖÏ=∞$`åxfl „Ѩ=K«#~°∂ѨOQÍ Ñ¨Å∞`å=ÙÖ’¡ H©iÎOKÕ ÉèÏQƺO
„j=∂`«$Hõ\ÏHõΔO =Å#, QÆ∞~°∞Hõ$Ѩ =Å# ÅaèOzOk. „Ѩ=K«#~°∂ѨOQÍ =zÛ# P
k=ºQÍ^äŒÅ#∞ ѨÙã¨ÎHõ~°∂ѨOÖ’ fã¨∞‰õΩ~å"åÅx |ǨïHÍÅO #∞O_ç Pâ◊Ü«∞O.
„|Ǩ‡O_»ÑÙ¨ ~å}ÏO`«~`æ° "« ∞≥ #ÿ Åe`ÀáêMϺ#OÖ’x Ѷ∞¨ \ÏìÅ#∞ ѨÓ~åfiѨ~° ѨijÅ#`À
ã¨=∞#fi~Úã¨∂Î „Ѩ=zOK«_»O [iyOk. PÜ«∂ ã¨xfl"ÕâßÅ#∞, Jã¨∞~°QÆ} ã¨OǨ~åxÔH·
J=∞‡ #∞O_ç Pq~°ƒùqOz# ^Õg~°∂áêÅ#∞ Láêã¨<åѨ~°OQÍ, `«`«Î fiѨ~°OQÍ "åºMϺxO
K«_»O D „QÆO^äŒ „Ѩ`ÕºHõ`«. ˆH=ÅO ѨÙ~å}Hõ^äŒQÍ HÍHõ XHõ `«`«Î fi„Ѩuáê^Œ#QÍ Åe`å
K«i`«#∞ ã¨OÉèÏqã¨∂Î „Ѩã¨OyOz# q+¨Ü«∂Å<Õ „QÆO^äŒOÖ’ á⁄O^Œ∞Ѩ~°K«_»=∞~ÚºOk.
Pf‡Ü«ÚÅ∞, ÃÑ^ŒÌÅ∞ _®."åºHõ~°}O PO[<ÕÜ«∞âß„ã≤ÎQÍ~°∞ Ѩ@∞ìѨ\ ˜ì D „QÆO^äŒO
„ѨK«∞~°} HÍ"åÅx „áÈ`«ûÇ≤ÏOKå~°∞.
QÆ`«OÖ’ q+¨μ‚q^Œº, ~°∞„^Œ#=∞Hõ "≥·Éèí=O, kã‘*ò J=~ü Z@~°flÖò ^èŒ~°‡- J<Õ Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅ∞
"å~°∞ Pi÷HõOQÍ `À_»Ê_ç „Ñ¨K«∞iOz#"Õ.
„Ѩ=K«<åÅ ^èŒfix=Ú„kHõÅ#∞ „â◊^ŒúQÍ qx „j=∞u ÅH˜Δ ‡QÍ~°∞(<≥Å∂¡~°∞),
„j=∞u ~åà◊§|O_ç (z\Ïì„ѨQ_Æ )» Åe`«QÍ~°∞(#∂º*ˇsû,Ü«ÚZãπZ), „j=∞u Åe`å„j~å"£∞
QÍ~°∞ (ɡOQÆ∞à◊¥~°∞) JHõ~Δ |° ^ŒOú KÕâß~°∞. "å\˜x ѨijeOz ѨÓi΄QÆO^äOŒ QÍ ~°∂á⁄OkO
z# z~°Or=ÙÅ∞ „j=∞u „j z\˜ìÉÏ|∞â◊~°‡, `«=Ú‡_»∞ z~°Orq ã¨`«º#~° ã≤OÇ¨Ï â◊~°‡
Jjóáê„`«∞Å∞.
Q“sâ◊OHõ~° ã¨fi~°∂ѨÙÖˇ·# =∂`åÑ≤`«~°∞Å∞ ~°=∞}=∞‡, ~å=∞=¸iÎ â◊~°‡QÍ~°¡ n"≥#Å∞,
QÆ∞~°∞=~°∞ºÅ∞ „j =∞Ǩ^Õ"å#O^Œ<å^äŒ∞Å J#∞„QÆÇ¨Ï |ÅO D „QÆO^ä•xfl fiÛkkÌ#q.
ѨÙã¨ÎHõOQÍ „ѨK«∞iOK«_»OÖ’ Pi÷Hõã¨Ç¨Ü«∞O`À „áÈ^ŒƒÅѨ~°z# _®. "åºHõ~°}O
PO[<ÕÜ«∞ âß„ã≤ÎQÍ~°∞, "åi „j=∞u âß~°^Œ=∞‡QÍ~°¡‰õΩ Åe`å Hõ\ÏHõΔ ã≤kú~°ã¨∞Î.
„j=∂„`Õ #=∞ó.
<å ã¨~°fi "åV‡Ü«∞O =Öˇ D „QÆO^äŒ=Ú ‰õÄ_® QÆ*Ï## +¨_®## ã¨"Õ∞`«
„j L=∂=∞¿ÇÏâ◊fi~å~°Ê}=∞ã¨∞Î.
-™ê=∞"Õ^ŒO +¨}∞‡Y â◊~°‡

™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 3
N Åe`ÀáêMϺ#=Ú

ã¨=∞~°Ê}‰õΩ „¿Ñ~°}...
J~°∞}ÏO Hõ~°∞}Ï`«~°Oy`åH©ΔO
^èŒ$`« áêâßO‰õΩâ◊ ѨÙ+¨ÊÉÏ}KåáêO,
J}˜=∂kaè~å=$`åO =∞Ü«¸Mˇÿó
JǨÏq∞`Õº= qÉèÏ=ÜÕ∞ Éèí"åh"£∞.
ã¨=∞#fiÜ«∞ ™ê„=∂\ò „|Ǩχ„j ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° QÍ~°∞ QÆ`« 16 ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ
ɡOQÆ∞à◊¥~°∞Ö’ „Ѩ=K«# Ü«∞[˝O [~°∞ѨÙK«∞<åfl~°∞.
2008 [#=iÖ’ [iy# „Ѩ=K«#=Ú 'Åe`ÀáêMϺ#=Ú—.
J=∞‡"åi g∞^Œ „Ѩ=K«#=Ú #=~å„u ÖÏQÆ, `˘q∞‡k ~ÀAÅ∞ [iy#k.
ɡOQÆ∞à◊¥~°∞ „â’`«Å∞ Hõ_∞» L`åûǨÏ=Ú`À áêÖÁæx ZO`À q[Ü«∞=O`«=Ú *Ëã<≤ å~°∞.
D „â’`«ÅÖ’ „j=∞u ÅHΔ̃ ‡QÍ~°∞ L`åûǨÏ=ÚQÍ qx#k q#fl@∞¡QÍ „"åã≤, `«~∞° "å`«
ã≤._ç. ÃÑ@∞ìH˘x qx ^•xx =∞~°Å fiÛkkÌ =∂‰õΩ JO^Œ*Ëã≤<å~°∞.
^•xx „j â◊~°‡QÍ~°∞ K«kq# `«~°∞"å`« <Õ#∞ â◊~°‡QÍix ã¨O„ѨkOz XHõ „QÆO^äŒ=ÚQÍ
fã¨∞H˘x =zÛ# ÉÏQÆ∞O_»∞#x `«Åzux.
„j â◊~°‡QÍ~°∞ Z<Àfl Ѩ#∞Å`À =∞iÜ«Ú q^Õj „Ѩܫ∂}=ÚÅ`À fiHõ ÖËHõáÈ=_»O
=Å# =∞iÜ«Ú 2010Ö’ [iy# ~°∞„^Œ#=∞Hõ ÉèÏ+¨º=Ú „QÆO^äŒ ~°∂Ѩ=ÚÖ’ „ѨK∞« iOK«∞@
=Å# D „QÆO^äŒ=Ú WѨÙÊ_»∞ 2018Ö’ `«Ü«∂~°∞ J~Ú#k.
~°∞„^Œ#=∞Hõ ÉèÏ+¨º=Ú =∂ki D Åe`ÀáêMϺ#=Ú ‰õÄ_» „j â◊~°‡QÍi Ǩ=
ÉèÏ==ÚÅ#∞ Ѩ@∞ìH˘x „Ѩu =∂@‰õΩ „Ѩu JOâ◊=Ú#∞ „QÆO^ä=Œ ÚQÍ fã¨∞H˘x ~å=@"Õ∞
D „Ѩܫ∞`«fl=Ú. ~°∞„^Œ#=∞Hõ ÉèÏ+¨º=Ú#∞ áê~î°‰õΩÅ∞ ZO`À P^ŒiOzi.
J^Õ q^èŒ=ÚQÆ D Åe`ÀáêMϺ# „QÆO^äŒ=Ú ‰õÄ_® P^ŒiOK«QÆÅ~°x <å Pâ◊.
q+¨μq‚ ^Œº XHõ Ѩiâ’^è<Œ å`«‡Hõ „QÆO^ä=Œ Ú. nx P^è•~°=ÚQÆ ZO`À=∞OkKÕ Ñ¨iâ’^è#Œ Å∞
=∞iÜ«Ú K«~Û° Å∞, ã¨`û« OQÆ=ÚÅ∞ [~°∞QÆ∞K«∞#flq Jx <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. KåÖÏ P#O^ŒH~õ "° ∞≥ #ÿ
q+¨Ü«∞=Ú.
4 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#=Ú
J>Ë¡ ~°∞„^Œ#=∞Hõ ÉèÏ+¨º=Ú#∞ =∞iÜ«Ú Åe`ÀáêMϺ#=Ú ‰õÄ_» „Ѩ*Ï^Œ~°} á⁄O^Œ
QÆÅ=Ù J#∞@‰õΩ ã¨O^ÕǨÏ=Ú ÖË^Œ∞.
D „QÆO^äŒ=ÚÅ∞ „Ѩ`ÕºHõ`« U=∞O>Ë, Wk K«^Œ∞=Ù`«∞#flѨÙÊ_»∞ „j â◊~°‡QÍ~°∞ =∞#=Ú
‰õÄ_» "ÕkHõÃÑ· ‰õÄ~°∞Ûx ÉèÏ+≤OK«∞K«∞#fl@∞¡QÆ ÉèÏqOK«QÆÅ=Ú.
P â‹ÿe <å‰õΩ #zÛ#@∞¡QÆ g∞‰õΩ#∞ P#O^Œ=Ú HõÅ∞QÆ*ËÜ«Ú#x <å JaèÖÏ+¨.
W\ì̃ ã¨^Œ=HÍâ◊=Ú HõeyOz# „j â◊~°‡QÍiH˜ <å ǨÏ$^ŒÜ«∞ ѨÓ~°fiHõ Jaè#O^Œ#=ÚÅ∞.
<å‰õΩ KÕ^À_»∞ "å^À_»∞QÍ LO_ç <å ã¨OHõÅÊ=Ú#‰õΩ JO_»QÍ xeÛ# <å ã¨f=∞}˜
„j=∞u âß~°^Œ‰õΩ <å Pjã¨∞ûÅ∞.
=Ú#∞‡O^Œ∞ [~°∞QÆ∞ „Ѩ}ÏoHõʼnõΩ ‰õÄ_» W>Ë¡ JO_»QÆ LO_»=Öˇ#x HÀ~°∞`«∞<åfl#∞.
„j K«„Hõ~å[ xÅÜ«∂ „j=∞„uÎѨÙ~° ã¨O^Œs
t"å t"åâ◊ÔH·ÎºHõ~°∂Ñ≤}© NÅe`åOaHÍ ....
„j Åe`å^ÕqH˜ ã¨=∞~°Ê} KÕÜ«ÚK«∂....
Éèí=nÜ«Ú_»∞
"åºHõ~°}O PO[<ÕÜ«∞ âß„ã≤Î

™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 5
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞

NÅe`ÀáêMϺ#"£∞
(„Ѩ=K«# áê~î°O)
„|Ǩ‡O_»Ñ¨Ù~å}=ÚÖ’xk Åe`ÀáêMϺ#O.
W^Õ „|Ǩ‡O_»Ñ¨Ù~å}=ÚÖ’x^Õ „Ѩã≤^Œú"≥∞ÿ# Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™È΄`«O.
Åe`ÀáêMϺ<åxfl P^è•~°O KÕã¨∞H˘<Õ P ™È΄`«O U~åÊ@∞ KÕÜ«∞|_çOk.
D LáêMϺ<åxfl „â◊^ŒúQÍ `≥Å∞ã¨∞H˘#fl"å~°∞ Åe`åã¨Ç¨Ï„㨠<å=∞™È΄`åxfl =∞iO`«
P™êfi^Œ#`À áê~åÜ«∞} KÕã≤ k=º"≥∞ÿ# Ѷ¨e`åxfl á⁄O^ŒQÆÅ~°∞.
Åe`ÀáêMϺ#O JO`å =∞O„`«=∞Ü«∞O, `«`«Î fi=∞Ü«∞O.
=∞O„`«q^ŒºÅÖ’ XHõ>#ÿˇ „jq^Œº, „|Ǩχq^Œº ‰õÄ_®. JO^Œ∞Hˆ 'ã¨fi`«O„`«O
`Õ `«O„`«O— J<åfl~°∞ â◊OHõ~°∞Å"å~°∞.
'ã¨fi`«O„`å ã¨~°fi`«O„`Õj ^ŒH˜Δ}Ï=¸iÎ~°∂Ñ≤}˜— J<Õ <å=∂Å∞ W`«~°
`«O„`åÅ HõO>Ë D „jq^•º`«O„`«O XHõ „Ѩ`ºÕ Hõ"∞≥ #ÿ ^Œx `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ <Î åfl~Ú.
^•xH˜ HÍ~°}O Wk "≥∂HõΔq^Œº HÍ=_»"Õ∞. 'P`«‡q^•º =∞Ǩq^•º „jq^•º HÍ=∞¿ãq`å—
J<Õ <å=∂Å∞ Wk P`«‡q^Œº, =∞Ǩq^Œº Jx `≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î<åfl~Ú.
=∞Ǩq^Œº JO>Ë „|Ǩχq^Œº. =∞ǨÏK«Ûù|ÌO „|Ǩχ=Ú#∞ `≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk. P HÍ~°}O
KÕ`«<Õ „|Ǩχq^Œº#∞ „Ѩu+¨ªKÕÜ«∞_®xH˜ |^ŒúHõOHõ}∞Öˇ·# JѨ~°â◊OHõ~°∞Öˇ·# Pkâ◊OHõ~°
ÉèQí =Æ `åÊ^Œ∞Å"å~°∞, D „jq^Œº<Õ Láêã¨<å`«O„`«OQÍ „Ѩu+¨ª KÕ™ê~°∞. LѨx+¨`ü Ѩ~=° ∂~°O÷
Ö’H˜ Ѩ~°º=ã≤OKÕ Láêã¨<å q^Œº - „jq^Œº. „â◊^ŒúQÍ Ñ¨ije¿ãÎ D Åe`åq^Œº JO`å
LѨx+¨`ü „Ѩuáê^Œº"≥∞ÿ# P`«‡q^ŒºQÍ ã¨Ê+¨ì=∞ø`«∞Ok. WǨxH˜, Ѩ~åxH˜, Ѩ~°=∂~å÷xH˜
‰õÄ_® ѨxH˜ =KÕÛ D „jq^•ºã¨fi~°∂áêxfl Pq+¨¯iOKÕ L„^ŒæO^äŒ"Õ∞ „jÅe`ÀáêMϺ#O.
„jq^Œº JO>Ë Uq∞\˜?...
'„j— JO>Ë K≥·`«#ºO Jx J~°úO. '„jq^Œº— JO>Ë K≥·`«#ºq^Œº.
K≥`· <« Àºáêã¨<Õ '„jq^Œº—. Ѩ~„° |Ǩχ JO>Ë<Õ K≥`· #« ºO. P`«‡ JO>Ë<Õ K≥`· #« ºO. HÍj‡~°
â‹·=ã≤^•úO`«OÖ’ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜ ã¨∂„`«O 'K≥·`«#º=∂`凗.
6 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã¨$+≤ìÖ’ JO`«@ "åºÑ≤Oz# P`«‡K≥·`«#ºO. P K≥·`«#º"Õ∞ „j. '„j— JO>Ë K≥·`«#ºO,
â’Éè,í Hõà,◊ HÍOu W`åº^Œ∞Å∞. K≥`· #« º"Õ∞ ã≤i. Jk ÖË#ѨÙÊ_»∞ Z#∞flO>Ë ÖÏÉèOí U=ÚOk?
P K≥·`«#º~°∂Ñ≤}˜ J~Ú# =∂`« '„j=∂`«— Jx H©iÎOK«|_»∞`ÀOk.
P „j=∂`«‰õΩ ã¨O|OkèOz# ã¨∂HõÎO '„jã¨∂HõÎO—. P `«e¡H˜ ã¨O|OkèOz# =∞O„`«O
'„j=∞O„`«O— P `«e¡ Ü≥ÚHõ¯ Jkèëêª#O —„j Ü«∞O„`«O-„j K«„HõO—. Wk „jq^Œº.
„jq^Œº - ^Œâ◊=∞Ǩq^ŒºÅ∞
D „jq^Œº ^Œâ◊=∞Ǩq^ŒºÅÖ’ XHõ\ ˜. ^Œâ◊=∞Ǩq^ŒºÅˆH ã≤^Œúq^ŒºÅx ‰õÄ_® ¿Ñ~°∞.
g\˜^•fi~å P Ѩ~°=∞K≥·`«<åºxfl Láêã≤OK«_»"Õ∞ „Ѩ^è•#"≥∞ÿ#k.
D ^Œâ◊=∞Ǩq^ŒºÅ∞ 1.HÍo, 2. `å~°, 3.„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi 4.zè#fl=∞ã¨Î 5.|QÆàÏ=Úv
6.^èŒ∂=∂=u, 7.=∂`«Oy, 8.Éèˇ·~°q 9.Hõ=∞ÖÏu‡Hõ 10.Éèí∞=<Õâ◊fii Jx K≥ѨÊ|_»∞
`«∞<åfl~Ú. D ^Œâ◊=∞Ǩq^ŒºÅ‰õΩ XH˘¯Hõ¯^•xH˜ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# `«O„`«O LOk.
XHõ q^Œº#∞ ѨiѨÓ~°‚OQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ rq`«O KåÅ#O`« LOk. ^Œâ◊
=∞Ǩq^ŒºÅÖ’ =¸_»= q^Œºx „uѨÙ~°ã¨∞O^Œsq^Œº ÖË^• ëÈ_»jq^Œº Jx JO\Ï~°∞.
P =¸_»= q^ŒºÜÕ∞ „jq^Œº.
=ÚYºOQÍ ÉèÏ~°`«^Õâ◊=∞O`å D „jq^Œº "åºÑ≤Î K≥Ok#ѨÊ\˜H˜ ^ŒH˜Δ}Ïk# D „jq^Õº
„Ѩã≤kúQÍ Hõ#Ѩ_»∞`«∞Ok. =∞iH˘xfl „áêO`åÅÖ’ HÍo "≥Ú^ŒÖˇ·# q^ŒºÅ∞ HõxÑ≤™êÎ~Ú.
Jxfl q^ŒºÅ∞ Q˘Ñ¨Ê"Õ HÍx =¸_»= q^ŒºÜ≥ÿ∞# „jq^Œº =^ŒÌ q∞ye# `˘q∞‡k q^ŒºÅ
ã¨=∞#fiÜ«∞O HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
nx ¿Ñˆ~ ã¨∞O^Œsq^Œº Jx K≥ѨÊ|_»∞`«∞#flk.
™œO^Œ~Àºáêã¨<Õ „uѨÙ~°ã¨∞O^Œs Láêã¨#
D „uѨÙ~°ã¨∞O^Œˆ~ ~å[~å*Ëâ◊fii, ëÈ_»j J~Ú# [QÆ^ŒOaHõQÍ H©iÎOK«|_»∞`ÀOk.
~å=∞Hõ$+¨‚Ѩ~°=∞ǨÏO㨠J=∞‡"åi J#∞„QÆǨÏO á⁄Ok# „|Ǩχx+¨μª_»∞. PÜ«∞#‰õΩ U
=∞O„`«"≥∞ÿ# XHõ¯=∂Å u¿ÑÊã¨iHõÖÏ¡ =∞O„`«^Õ=`« Hõ#Ѩ_Õk. J^Õ q∞ye#"åiH˜ XHõ
=∞O„`«O ã≤kúá⁄O^•ÅO>Ë KåÖÏ HÍÅO Ѩ_»∞`«∞Ok.
„Ѩu `«e¡ =zÛ ^Œ~°≈#O WzÛ J#∞„QÆÇ≤ÏOzO^Œx PÜ«∞# `«# J#∞Éèí"åxfl K≥ѨÓÎ,
''J=∞‡"åi Jxfl =¸~°∞ÅÎ #∞ K«∂™ê#∞. „Ѩu =¸iÎ k=º"Õ∞ HÍx <Õ#∞ K«∂ã≤# =¸~°∞ÅÎ
Ö’ÔHÖÏ¡ J`«ºO`« ~°=∞}©Ü«∞"≥∞ÿ, =∞<ÀǨÏ~°"≥∞ÿ# ã¨fi~°∂ѨO „j ~å[~å*Ëâ◊fii Åe`å
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 7
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=∞Ǩ „uѨÙ~°ã¨∞O^Œs ã¨fi~°∂ѨO, „jq^•ºã¨fi~°∂Ѩ=∞—x ~å=∞Hõ$+¨‚Ѩ~°=∞ǨÏO㨠ã¨Ê+¨ìOQÍ
`≥eÜ«∞*Ë™ê~°∞.
QÀK«~åQÀK«~"° ∞≥ #ÿ D J#O`«"∞≥ #ÿ qâ◊fi=∞O^ŒO`«\Ï U JYO_» ™œO^Œ~º° O "åºÑ≤Oz
LO^À P ™œO^Œ~°º"Õ∞ [QÆ^ŒOaHõ. P ™œO^Œ~Àºáêã¨<Õ „uѨÙ~°ã¨∞O^Œs Láêã¨#. D
`«e¡ [QÆux J#∞„QÆÇ≤ÏOK«_®xÔH· ѨÅ∞=∂~°∞¡ „ѨHõ\ ˜`«"≥∞ÿ#k.. P „ѨHõ\ ˜OѨ|_ç#
J=`å~°QÍ^äŒ#∞ =i‚OKÕ^Õ 'Åe`ÀáêMϺ#O—.
„Ѩ^äŒ=∞ „Ѩ^è•# â’¡HõO:
Jã¨∞Î =ó „âıÜ«∞¿ã x`«ºO =ã¨∞Î "å=∂OQÆ ã¨∞#Ì~°"£∞
Ü«∞`«ã¨Î $fÜ«∞O q^Œ∞ëêO `«∞sÜ«∞O „`≥·Ñ¨Ù~°O =∞ǨÏó
''=¸_»=^≥·# HÍ=∞ѨÙ~°∞ëê~°÷O `«∞sÜ«∞OQÍ (<åÅæ=^≥·# "≥∂HõΔѨÙ~°∞ëê~°÷OQÍ)
Láê㨉Ωõ ʼnõΩ Ñ¨~º° =ã≤OѨ*¿Ë ã t= "å=∂OQÆã∞¨ O^Œ~"° ∞≥ #ÿ `Õ[ã¨∞û-„uѨÙ\˜H˜
ѨÓ~°fiã≤^Œú"≥∞ÿ# `«`«Î fiO g∞‰õΩ "≥∂HõΔ~°∂Ѩ"≥∞ÿ# „âıÜ«∞ã¨∞û#∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞
QÍHõ——
JQÆã¨∞κÅ"åi HÍOpˆHΔ„`« QÆ=∞#O
JQÆ™Èκ<å=∞ ^Õ=i¬ó "Õ^Œ"Õ^•OQÆáê~°QÆó
ã¨~°fiã≤^•úO`«™ê~°[˝ó „|Ǩ‡##Ì~°™ê`«‡Hõó
JQÆã¨∞κÅ"åi „Ѩ™êÎ=#`À „áê~°OÉèí=∞ø`«∞#flk. JQÆã¨∞κ_»∞ J#|_Õ ^Õ=i¬, "Õ^Œ
"Õ^•OQÆáê~°Q∞Æ _»∞, ã¨~fi° ã≤^•úO`åÅ ™ê~°O `≥eã≤#"å_»∞, ZÅ¡"àÕ Å◊ „|Ǩ‡#O^Œ~ã° ¨ ã≤u÷ Ö’
L#fl P`«‡x+¨μ_ª #·≥ =∞Ǩ`«∞‡_»∞ ÉèÏ~°`^« âÕ =◊ ∞O`å ã¨OKå~°O KÕã∂¨ Î (K«Kå~å^Œ∞ƒù`« ¿ÇÏ`«∂x
f~å÷<åºÜ«∞`«<åx K«) J<ÕHõ~°Hõ=ÚÖˇ·# f~°÷Ü«∂„`«Å∞ KÕã¨∂Î L<åfl_»∞. f~°÷Ü«∂„`«, ˆHΔ„`«
Ü«∂„`« P`«‡â◊√kú HÀã¨O KÕÜ«∂e.
ÉèíQÆ=^•ƒù=<å=∞Ü«∞OQÍ P `å^•`«‡ºã≤÷u á⁄O^Œ_®xˆH HÍHõ J<ÕHõ [#‡Å#∞O_ç
ã¨O„Hõq∞Oz# áêáêÅ∞ „ѨHΔÍÅ# HÍqOѨ|_ç z`«ÎO â◊√kú HÍ=_®xH˜ f~°÷Ü«∂„`«,
ˆHΔ„`«Ü«∂„`« KÕÜ«∂e.
=∞Ǩ`«∞‡Å∞ KÕ¿ã f~°÷Ü«∂„`«Å =Å# "åiH˜ ~å=eû#k Un ÖË^Œ∞. HÍh "å~°∞
ZO^Œ∞‰õΩ ã¨OK«i™êÎ~°O>Ë 'f~°÷O ‰õΩ~°fiOu f~å÷x— Jx K≥áêÊ~°∞. f~å÷Å#∞ f~°÷OQÍ
KÕ™êÎ~°∞ "å~°∞. "åà◊√§ "≥à◊§_»O =Å#, "åi LxH˜, `«Ñ¨ã¨∞ûÅ KÕ`« P f~å÷Å∞ â◊H˜Î=∞O`«
=∞=Ù`å~Ú. JÖÏ â◊H˜Î=∞O`«"≥∞ÿ# f~å÷ʼnõΩ "≥àıÎ =∞#O ^èŒ#∞ºÅ=∞=Ù`åO. [QÆux
8 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
`«iOѨKÕÜ«∞_®xÔH· D =∞Ǩ`«∞‡Å∞ ã¨OK«iã¨∂Î LO\Ï~°∞.
P q^èŒOQÍ<Õ JQÆã¨∞κÅ"å~°∞ =∞OQÆà◊„Ѩ^Œ"≥∞ÿ# f~å÷Å∞, PÜ«∞`«<åÅ∞ ã¨O^Œi≈ã¨∂Î
LO_»QÍ HõeÜ«ÚQÆOÖ’ L#fl Éèí∂Ö’Hõ"åã¨∞Å#∞ JO^Œix K«∂ã≤ "Õ^Œ#‰õΩ QÆ∞~°Ü«∂º_»∞.
D Hõe Ü«ÚQÆOÖ’ =∂#=ÙÅO^Œ~°∂ Éè∫uHõ ^Œ$+≤ì HõÅ"å~°∞. HõeÜ«ÚQÆOÖ’ ^èŒ~°‡O
XO\˜áê^ŒO`À #_»∞ã¨∂Î LO@∞Ok. XO\˜ áê^Œ=∞O>Ë áêH˜ΔHõ^Œ$+≤ì(partial view) Jx
J~°÷O.
Hˆ =ÅO Éè∫uHõr=#(materialistic outlook)"Õ∞ x`«ºO J#∞H˘x, WO„kÜ«∂Å#∞
ã¨∞YÃÑ@ì_»"Õ∞ Ѩ~°=∂~°÷OQÍ, nxH˜ Jf`«OQÍ XHõ ^èŒ~°‡=ÚOk J<Õ Z~°∞Hõ ÖˉõΩO_®
„|uˆH „|`«∞‰õΩ ¿Ñˆ~ Hõe„|`«∞‰õΩ.
JÖÏO\˜ D HõeÜ«ÚQÆOÖ’ „Ѩ[ÅO`å Ѩ~°`«`åÎ fixfl `≥Å∞ã¨∞HÀ‰õΩO_® ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
WzÛ# PÜ«Ú=Ù J<Õ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# J=HÍâßxfl =$^ä•Ñ¨~°K«∞H˘O@∞<åfl~°∞.
'tâ’fl^Œ~Ñ° ~¨ å #Ì$ëêìfi zO`«Ü∂« =∂㨠`å„#Êu— - =∂#=ÙÅO^Œ~∂° Hˆ =ÅO WO„kÜ«∂
Å#∞ ã¨∞YÃÑ@ì_»"Õ∞ rq`«Ñ¨~°=∂~°÷O Jx „|`«∞‰õΩ`«∂ ѨÙ}ºáêѨ zO`«# ÖËHõ J^èŒ~°‡
Ѩ~åÜ«∞}∞Öˇ· L<åfl~°∞. g~°∞ ZÖÏ `«i™êÎ~°x PÖ’zOz "Õ^Œ# Ѩ_®¤_»∞.
|∞∞+¨μÅ∞ =∞#HÀã¨O "Õ^Œ# Ѩ_®¤~°∞. =∞# ã¨O㨯 $u JO`å |∞∞+¨μÅ∞ WzÛO^Õ.
=∞#O ÉÏQÆ∞Ѩ_®Åx `«Ñ≤OKå~°∞ |∞∞+¨μÅ∞. =∞#O Z=i |∞∞}"≥∞ÿ<å f~°∞ÛHÀQÆÅO
HÍx |∞∞+¨μÅ |∞∞}O f~°∞ÛHÀÖËO.
Ѩâ◊√`«∞ź"≥∞ÿ# =∂#=ÙʼnõΩ ã¨O™ê¯~åÅ#∞ JOkOz# "å~°∞ =∞ǨÏ~°∞¬ÖË. JÖÏO\˜
"åiÖ’ J„QÆQÆ}∞º_»∞ JQÆã¨Îº=∞ǨÏi¬. P =∞Ǩ`«∞‡_»∞ =∞#=∞O`å ZÖÏ `«i™êÎ=∂ Jx
PÖ’zã¨∂Î D ^ŒH˜Δ}ÏѨ^äŒOÖ’ ã¨OK«iã¨∂Î...
„áêѨΠ=∂ã‘#‡Ç¨ѨÙ}ºO HÍOp#QÆ~°=∞^Œ∞ƒù`«"£∞
HÍOp#QÆ~°O KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. HÍOp#QÆ~°O "≥∂HõΔѨ@ì}ÏÅÖ’ XHõ\ ˜.
JÜ≥∂^蕺 =∞^èŒ∞~å =∂Ü«∂ HÍj HÍOp J=OuHÍ
ѨÙs ^•fi~å=f K≥·= ã¨ÃÑ·Î^ä• "≥∂HõΔѨ@ì}Ïó
JÖÏO\˜ HÍOpˆHΔ„`åxH˜ KÕ~°∞H˘x JHõ¯_»...
`«„`« "å~å} â‹·ÖË„#Ì "Õ∞HÍ„=∞xÅÜ«∞O t="£∞
JHõ¯_» "å~°}â‹Å· =∞<Õ Ñ¨~fi° `«O =^ŒÌ UHÍ„=∞<å^ä∞Œ _»<Õ ¿Ñ~°∞`À Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ L<åfl_»∞.
J^Õ q^èŒOQÍ =~°^Œ~å[™êfiq∞"å~°∞ ‰õÄ_® JHõ¯_Õ "≥Åã≤ L<åfl~°∞. JHõ¯_» J=∞‡"å~°∞
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 9
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
HÍ=∂H˜Δ<å=∞O`À LOk.
HÍ=∂H©ΔO Hõe^À+¨Ñ¶‘∞flO JѨÓ[Ü«∞^Œ^ä•`«‡"å<£
'P`«‡"å<£— JO>Ë Ô~O_»∞ J~å÷Å∞ L<åfl~Ú. W`«~°∞Å ã¨Ç¨Ü«∞O ÖˉõΩO_® `«#O`«
`å<Õ Q˘Ñ¨ÊQÍ LO_»QÆeˆQ"å}˜‚ P`«‡=O`«∞_»∞ JO\Ï~°∞. P`«‡=O`«∞_»∞ J<Õ^•xH˜ WHõ¯_»
P`«‡*Ï˝x Jx J~°Oú . P`«‡*Ï˝x Ü≥∞ÿ # JQÆã∞¨ ºÎ _»∞ Hõe^À+¨ãO¨ Ǩi} J~Ú# HÍ=∂H©^Δ qÕ x
ѨÓlOKå_»∞. Hõe^À+¨Ñ¶≤∞fl ' Jx K≥ѨÊ_»OÖ’<Õ PÜ«∞# U "Õ^Œ#`À L<åfl_À P "Õ^Œ#H˜
JHõ¯_» ã¨=∂^è•#O Åaè™ÈÎO^Œx `≥eÜ«∞|_»∞`ÀOk. HõeÖ’ LO_Õ Jxfl ^ÀëêÅ#∞
áÈQ˘@ìQÆeˆQ Åe`å„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi, `«# Ü«∞^ä•ã¨fi~°∂ѨO`À HÍ=∂H©Δ^ÕqQÍ L#flã¨÷ÅO
HÍOpѨÙ~°O.
J~°∞}ÏO Hõ~°∞}Ï`«~°Oy`åH©ΔO ^Œ$`«áêâßO‰õΩâ◊ѨÙ+¨ÊÉÏ}KåáêO
J}˜=∂kaè~å=$`åO =∞Ü«¸Mˇ·ó JǨÏq∞`Õº= qÉèÏ=ÜÕ∞ Éèí"åh"£∞
-Jx U `«e¡x H©iÎã¨∞Î<åfl"≥∂ P ã¨fi~°∂ѨOQÍ JHõ¯_» LOk. K≥~°‰õΩqÅ∞¡,
J~Ú^Œ∞ ѨÙ=ÙfiÅ ÉÏ}ÏÅ∞, áêâßO‰õΩâßÅ∞ ^èŒiOz Åe`åOaHõ HÍ=∂H©Δ
<å=∞O`À LOk.
Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨O Ѩije¿ãÎ J=∞‡"å~°∞ z^Œyfl‰õΩO_»OÖ’Oz L^ŒƒùqOz#
`«~åfi`« J=∞‡ ¿Ñ~°∞ 't"å™êfinè#=Å¡ÉèÏ— Jx K≥ѨÓÎ „Hõ=∞OQÍ Pq_»
x"åã¨ã¨÷ÅO 'ã¨∞^è• ™êQÆ~°=∞^茺™ê÷— Jx K≥ѨÓÎ, `«~åfi`« 'HÍ=∂H©Δ HÍ=∞ ^•~Úh— Jx
K≥áêÊ~°∞. JO>Ë "≥Ú^Œ>Ë J=∞‡ ¿Ñ~°∞ 'HÍ=∂H©—Δ Jx K≥áêÊ~°∞. Åe`å=∞Ǩ „uѨÙ~°ã∞¨ O^Œi
¿Ñ~°∞ 'HÍ=∂H©Δ— Jx K≥ѨÊ|_»∞`«∞#flk.
Pkâ◊OHõ~°ÉèíQÆ=`åÊ^Œ∞Å"å~°∞ J=∞‡"åi k=º^Œ~°≈<åxfl =¸HÍOaHÍ "≥Ú^ŒÖˇ·#
ˆHΔ„`åÅÖ’ á⁄Ok#ѨÊ@H© HÍOp#QÆ~°O ~åQÍ<Õ PÜ«∞# Ѩ~°=tOzáÈÜ«∂~°∞. JO^Œ∞ˆH
PÜ«∞# J=∞‡"åi =ÚO^Œ∞ „jK«„HÍxfl „Ѩu+ª̈ KÕ™ê~°∞. P q^èOŒ QÍ Pkâ◊OHõ~∞° Å qÉè∂í u
HÍOpˆHΔ„`«OÖ’ „Ѩu+≤ªOѨ|_ç [QÆux HÍáê_»∞`«∂ LOk.
U ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xH˜ K≥Ok# "åÔ~#· ѨÊ@H© QÆ=∞xOKåeû#k..Pkâ◊OHõ~∞° Å JëÈì`~Ϋ â° `◊ «
<å=∂ÅÖ’ 'HÍOpˆHΔ„`«OÖ’ „jK«„HõO „Ѩu+≤ªOKå~°∞— J<Õ <å=∞O ‰õÄ_® LOk.
''HÍOKåºO „jK«„Hõ~å*ÏYº Ü«∞O„`« ™ê÷Ñ#¨ nH˜`Δ åÜ«∞ #=∞ó—— (81= <å=∞O). HÍ=∞HÀ\˜
Jx HÍOp ˆHΔ„`åxH˜ =∞~˘Hõ ¿Ñ~°∞ LOk.
Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™È΄`«OÖ’ '„u‰õÄ\Ï HÍ=∞HÀ\˜HÍ— Jx ‰õÄ_® LOk.
10 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Åe`ÀáêMϺ#OÖ’ ‰õÄ_® 'HÍ=∞HÀ\˜Ñ‘~î°ã≤÷`å— J<Õ <å=∞O LOk.
HÍOp#QÆ~°O J=∞‡"åi â◊H˜ÎÑ‘~îåÅÖ’ XHõ\ ˜. P â◊H˜ÎÑ‘~îåÖ’¡ D â◊H˜ÎÑ‘~î°O ¿Ñ~°∞
HÍ=∞HÀ\˜Ñ‘~î°O. JÖÏO\˜ HÍ=∞HÀ\˜Ñ‘~îåxfl `«~åfi`« â◊OHõ~°∞Å"å~°∞ P~åkèOKå~°∞.
nxH˜ ã¨fi`«óã≤^Œú"≥∞ÿ# <å=∞"Õ∞ 'HÍ=∞HÀ\˜— Jx âß„™êÎÅ∞ P^è•~°OQÍ `≥Å∞ã¨∞Î#flk.
JÖÏO\˜ HÍOp#QÆ~åxH˜ JQÆã¨∞κÅ"å~°∞ KÕ~°∞H˘x J=∞‡"åix P~åkèOz...
''Ö’Hõ¿ÇÏ`À~°ÌÜ«∂„~°Ì㨺 z#ÎÜ«∂#㨺nè=∞`«ó,
z~°HÍÖË# `«Ñ¨™ê `À+≤`À-Éèí∂ [˚<å~°ú#ó——
Ñ≤šʼnõΩ "åi [É˃O\’, ^•xH˜ UO =∞O^À "åiˆH `≥b^Œ∞. HÍh ÃÑ^ŒÌ "åà◊√§ "åi
[|∞ƒ `≥Å∞ã¨∞H˘x ^•x =∞O^Œ∞ ZÖÏ W™êÎ~À, J^Õ q^èŒOQÍ =∞#H˜ J*Ï˝#O J#|_Õ
[|∞ƒ LOk. Jk QÆ=∞xOz# =∞ǨÏhÜ«ÚÖˇ·# =∞ǨÏ~°∞¬Å∞ WÖÏO\˜ B+¨^èŒOÖÏO\˜
Q˘Ñ¨Êq^ŒºÅ#∞ `«Ñ¨ã¨∞û ^•fi~å JOkã¨∞Î<åfl~°∞. J~Ú`Õ [|∞ƒ #∞Oz |Ü«∞@ Ѩ_Õ
Ü≥∂QÆO L#fl"åiˆH =∞O^Œ∞ ^Œ‰Ωõ ¯`«∞Ok. JÖψQ `«iOKÕ Ü≥∂QÆO L#fl"åiˆH D „QÆO^ä=Œ Ú
ÅO^Œ∞ qâßfiã¨O Åaèã¨∞ÎOk.
JQÆã¨∞κx =∂@ Ü«∞O^Œ∞ QÆ∞i ‰õΩki P =∂~åæxfl =∞#O J=ÅOa™êÎO. PÜ«∞#
KåÖÏ HÍÅO HÍOpˆHΔ„`«OÖ’ `«Ñ¨ã¨∞û KÕ™ê~°∞.
HÍOpˆHΔ„`«O QÆ∞iOz W`«~° ѨÙ~å}ÏÅ∞ ‰õÄ_® Ѩije¿ãÎ JHõ¯_» KÕ¿ã H˘kÌáê\˜
[ѨO J#O`« HÀ\˜ Ѷ¨e`åÅ#∞ Wã¨∞ÎO^Œx K≥áêÊ~°∞.
J@∞=O\˜ k=ºˆHΔ„`«O HÍOp#QÆ~°O.
P HÍ~°}O KÕ`«<Õ PÜ«∞# HÍOpˆHΔ„`«OÖ’ `«Ñ¨ã¨∞û KÕ™ê~°∞.
ǨÏÜ«∞„w= „áê^Œ∞~åƒù=O
PÜ«∞# `«Ñ¨ã¨∞ûH˜ ã¨O`À+≤Oz <å~åÜ«∞}∞_»∞ ZÖÏ ™êHΔÍ`«¯iOKå~À K≥ѨÓÎ...
ǨÏÜ«∞„w"åO `«#∂O Hõ$`åfi ™êHΔÍzÛ<凄`«q„QÆǨ"£∞
â◊OYK«„HÍHõΔ=ÅÜ«∞ѨÙã¨ÎHÀ[˚fiÅÉÏǨïHÍ"£∞
<å~åÜ«∞}∞_»∞ ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞QÍ QÀK«iOKå_»∞. =∞#H˜ U „ѨÜ≥∂[#O HÍ"åÖ’
^•xH˜ J#∞QÆ∞}OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ~°∂ѨO ^èŒi™êÎ_»∞. x*ÏxH˜ PÜ«∞#H˜ U ~°∂ѨO
ÖË^Œ∞ Hõ#∞Hõ U ~°∂Ѩ"≥∞ÿ<å ^èŒiOK«QÆÅ_»∞.
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞#efl J#∞„QÆÇ≤ÏOKå_®xH˜ J<ÕHõ~°∂áêÅ∞ ^èŒi™êÎ_»∞. „|Ǩχq^Œº#∞
„Ѩ^•#O KÕÜ«∞_®xH˜ <å~åÜ«∞}∞_»∞ ^èŒiOKÕ PHÍ~°O ¿Ñˆ~ ǨÏÜ«∞„w=ã¨fi~°∂ѨO.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 11
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
<å~åÜ«∞}`«`«Î fiOÖ’ QÆ∞~°∞`«`«Î fiO ǨÏÜ«∞„w=Ù_»∞. t=`«`«Î fiOÖ’ QÆ∞~°∞`«`«Î fiO ^ŒH˜Δ}Ï
=¸iÎ. ^Õg`«`«Î fiOÖ’ QÆ∞~°∞`«`«Î fiO âß~°^•OaHÍ.
<å~åÜ«∞}∞_»∞ ǨÏÜ«∞„w=ã¨fi~°∂ѨOÖ’ ^Œ~°≈#O WKåÛ_»O>Ë J~°÷O ™êHΔÍ`«∞Î „|Ǩχ
q^•ºã¨fi~°∂ѨOQÍ Hõ#Ѩ_®¤_»∞. K≥ѨÊÉ’ÜÕ∞k „|Ǩχq^Õº#x PÜ«∞# ~°∂Ѩ"Õ∞ K≥ѨÙÎ#flk.
PÜ«∞# ã¨fi~°∂ѨO '™êHΔÍ`ü z<凄`«q„QÆÇ¨ "£∞— - PÜ«∞# q„QÆÇϨ O JO`å *Ï˝#=∞Ü«∞"≥∞#ÿ
q„QÆǨÏO.
*Ï˝<å#O^Œ=∞Ü«∞O ^Õ=O x~°‡Åã¨Êù\ ˜HÍHõ$uOI
P^è•~°O ã¨~°fiq^•º<åO ǨÏÜ«∞„w==Úáê㨇¿ÇÏII
*Ï˝<å#O^Œ=∞Ü«∞"≥∞ÿ# q„QÆǨÏOQÍ QÀK«iã¨∂Î, ã¨Êù\ ˜HõO =O\˜ HÍOu`À, <åÅ∞QÆ∞
KÕ`«∞ÅÖ’ ÃÑ· Ô~O_»∞ KÕ`«∞ÅÖ’ â◊OYK«„HÍÅ∞, „H˜Ok Ô~O_»∞ KÕ`«∞ÅÖ’ JHõΔ=∂Å, ѨÙã¨ÎHõO
^èŒiOz â’aèã¨∞Î<åfl_»∞.
D JHõ=Δ ∂Å ^•eÛ# ǨÏãÎ̈OÖ’<Õ z#∞‡„^Œ ‰õÄ_® ™êfiq∞H˜ LOk. PÜ«∞#
â◊s~°O #∞Oz =ã¨∞Î#fl HÍOu`À k‰õΩ¯Åxfl "≥eyáÈ`«∞<åfl~Ú.
ѨÓ~°Ü«∞O „ã≤Î[QÆ`«¯ $`«ûflO „ѨÉèíÜ«∂ ^ÕǨÏ*Ï`«Ü«∂
„áê^Œ∞~°ƒÉèí∂= ѨÙ~°`À =Ú<Õ ~°q∞`«`Õ[ã¨ó
`«O ^Œ$ëêìfi-#O^ŒÉèíi`«ó „Ѩ}=∞º K« =ÚǨï~°∞‡Ç¨ïó
ǨÏÜ«∞„w= =~°„Ѩ^•#O
=∞Ǩ`Õ[ã≤fi J~Ú# JQÆã¨Îº=∞ǨÏi¬ Z^Œ∞~°∞QÍ Ç¨ÏÜ«∞„w=™êfiq∞ ZѨÙÊ_≥·`Õ ^Œ~°≈#
q∞KåÛ_À PÜ«∞xfl ^Œi≈Oz# JQÆã∞¨ ºÎ _»∞ Ѩ~=° ∂#O^ŒÉiíè `«∞_≥· =∂\˜ =∂\˜H˜ #=∞㨯iã¨∂Î
™È΄`«O KÕã≤ q#Ü«∞O`À Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞ ^À~ÚeOK«QÍ...
JQÆã¨∞κx`À ™êfiq∞ =∂\Ï¡_»∞`«∂...
J^äÀ"åK« [QÆ<åfl^äŒ ã¨∞ÎëÈì-ã≤‡ `«Ñ¨™ê `«=I
=~°O =~°Ü«∞ Éèí„^ŒO `Õ Éèíq`å Éèí∂ã¨∞~À`«Î=∞II
''F JQÆã¨Îº=∞ǨÏs¬! h `«Ñ¨ã¨∞ûH˜ KåÖÏ ã¨O`À+≤OKå#∞. h‰õΩ Uk „âı+¨ª=∞x J#∞
‰õΩO@∞<åfl"À ^•xfl J_»∞QÆ∞. <Õ#∞ J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ#∞—— J<åfl_»∞. =∞Ǩ`«∞‡Å∞ `«=∞HÀã¨O
Un J_»∞QÆ~°∞. "å~°∞ PѨÎHÍ=ÚÅ∞. "åiH˜ HÍ=eûOk Ug∞ ÖË^Œ∞. HÍx [QÆ`«∞Î Ç≤Ï`«O
HÀã¨O „Ѩ=iΙêÎ~°∞. `«=∞‰õΩ#fl *Ï˝#O, `«Ñ¨ã¨∞û JO`å [QÆ`ü Ç≤Ï`«O HÀã¨O Z=~°∞ "≥zÛ
ã¨∞Î<åfl~À "åˆ~ |∞∞+¨μÅ∞.
12 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
JQÆã¨∞κÅ∞ ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"åiH˜ #=∞㨯iã¨∂Î...
Ü«∞k `«∞ëÈìã≤ ÉèíQÆ=xfl"Õ∞ áê=∞~° [#Î=ó
ˆH<ÀáêÜÕ∞# =ÚHÍÎã¨∞ûºˆ~`«<Õ‡=‰õΩÎ=∞~°›ã≤
WuѨ$ëÈì kfi*Ë<åÇ¨Ï ^Õ=^Õ"À [<å~°Ì#ó
''x[OQÍ <å `«Ñ¨ã¨∞ûH˜ #∞=Ùfi ã¨O`À+¨O K≥Ok#>ˇÿ¡`Õ F ÉèíQÆ"å#∞_®! J*Ï˝#O`À
L#fl D =∂#=ÙÅO^Œ~°∂ U LáêÜ«∞OKÕ`« =ÚH˜Î á⁄O^Œ∞`å~À ^•xx <å‰õΩ
`≥eÜ«∞*ˇ~Úº—— Jx J_»QÆQÍ<Õ ^Õ=^Õ=Ù_≥·# [<å~°Ì#∞_»∞ K≥ѨÙÎ<åfl_»∞.
h‰õΩ <Õ#∞ XHõ LáêÜ«∞O K≥áêÎ#∞. D LáêÜ«∞O UO H˘`«Îk HÍ^Œ∞. J<åkQÍ Jq^Œº
KÕ`« K«∞@ì|_ç# =∞#H˜ J<åkÜ≥∞ÿ # q^ŒºÜÕ∞ `«iOѨKÜ Õ ∞« QÆÅ^Œ∞ `«Ñʨ H˘`«QÎ Í Ñ¨Ù@∞ìH˘KÕÛ
"Õg `«iOѨKÕÜ«∞ÖË=Ù. ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ã≤^Œú"≥∞ÿ#, ã¨<å`«#"≥∞ÿ# XHõ LáêÜ«∞O K≥áêÊe.
=∞# ÃÑ^Œ"Ì åà◊√¡ Uk K≥ÑÊ≤ <å ã¨<å`«#"≥∞#ÿ ^Õ K≥ÑÙ¨ <Î åfl#x K≥áêÎ~∞° . Hõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡ J~°∞x˚ x`À
'<Õ#∞ K≥¿ÑÊ D ^èŒ~°‡O H˘`«Îk HÍ^Œ∞. ã¨$ëêì ºkÖ’ nxfl <Õ#∞ ã¨∂~°∞º#‰õΩ K≥áêÊ#∞.
ã¨∂~°∞º_»∞ =∞#∞=ÙH˜ K≥áêÊ_»∞. =∞#∞=Ù WHΔÍfi‰õΩ_çH˜ K≥áêÊ_»∞. 'U=O Ѩ~O° Ѩ~å„áêѨOÎ —
JÖÏ Ñ¨~°OѨ~°QÍ =zÛO^Œx K≥áêÎ_»∞. WHõ¯_» ‰õÄ_® JQÆã¨∞κx`À ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞
K≥ѨÓÎ...
U+¨ U= ѨÙ~å „Ñ¨â◊fl t≈"Õ# ~°z`À =∞=∞
JÜ«∞"Õ∞= Hõ$`«ó „Ѩâ’fl „|Ǩχ}Ï`«∞ `«`«ó Ѩ~°"£∞
D „Ѩâ◊fl =ÚO^Œ∞ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_Õ "Õ™ê_»<åfl_»∞. Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞xˆH „Ѩâ◊fl =zÛO^•
JO>Ë =∞# HÀã¨O PÜ«∞<Õ „Ѩâ◊fl "Õã≤ ã¨=∂^è•<åxfl =∞#H˜ JOkOKå_»∞. Hõ#∞Hõ
PÜ«∞# #∞O_ç =zÛO^Õ „|Ǩχq^Œº. nxx J<ÕHõ=∞Ok =∞ǨÏ~°∞¬Å∞, ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_®
J#∞ã¨iOz `«iOKå~°∞. JÖÏO\˜ XHõ ã¨<å`«#"≥∞ÿ# q^Œº#∞ h‰õΩ `≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î<åfl#∞.
^•x =Å# `«Ñ¨Ê‰õΩO_® =ÚH˜Îx á⁄O^Œ∞`å~°∞ ã¨∞=∂! Jk [QÆ^ŒOaHõ P~å^èŒ#. Wk
XHõ¯>Ë D Hõe^ÀëêÅ#∞ #tOѨ*ËÜ«∞QÆÅ^Œ∞.
~°*’QÆ∞} `«"∂≥ QÆ∞}ÏÅ∞ ÉÏQÍ ÃÑK«∞Û ÃÑiy# Ü«ÚQÆO ¿Ñ~°∞ HõeÜ«ÚQÆO. `«"∂≥ QÆ∞}O
JO>Ë J*Ï˝#O. ~°*’QÆ∞}O JO>Ë JǨÏOHÍ~°O. D Ô~O_»∞ „Ѩ=∂^Œ"Õ∞.
J*Ï˝#O LO>Ë <åˆHO `≥b^Œ∞ JO\Ï~°∞. Hõhã¨O <åˆHq∞ `≥eÜ«∞^Œ#fl q+¨Ü«∞=∞<åfl
"å_çH˜ `≥Å∞û Hõ#∞Hõ ^•xH˜ ã¨O`À+≤OK«=K«∞Û. HÍh `«#ˆHq∞ `≥eÜ«∞HõáÈ~Ú<å Jhfl
`≥Å∞ã¨∞ J#∞‰õΩO\Ï~°∞. Jn JǨÏOHÍ~°O. Jk KåÖÏ „Ѩ=∂^ŒHõ~°O.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 13
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J*Ï˝#O ¿Ñ~°∞‰õΩáÈ=_»O KÕ`« "åiÖ’ Ѩ~°`«`«Î fiO J<Õ "≥Å∞QÆ∞ H˘kÌáê\˜ ‰õÄ_®
ÉèÏã≤OK«^∞Œ . JO`« ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ k D HõeÜ«ÚQÆO. =∞#O WO^Œ∞Ö’<Õ Ñ¨Ù\˜ì WO^Œ∞Ö’<Õ
ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞<åflO Hõ#∞Hõ nx ÉèíÜ«∞OHõ~° ÅHõΔ}O =∞#H˜ `≥eÜ«∞^Œ∞. nx Q˘Ñ¨Ê`«#O
`≥eÜ«∂ÅO>Ë H˘O`≥·<å |Ü«∞\˜H˜ ~å"åe. nx #∞Oz |Ü«∞@‰õΩ ~å=_»O =∞#=Å¡
HÍ^Œ∞. JQÆã¨∞κxÖÏO\˜ "å~°∞ áÈÅ∞Û‰õΩ<åfl~°∞. JÜ«∞ºÜ≥∂º! nxÖ’ LO_çáÈÜ«∂~°∞
gà◊√§ ZÖÏ ÉÏQÆ∞Ѩ_»`å~°x J#∞‰õΩ<åfl_»∞. nxH˜ XHõ>Ë LáêÜ«∞O J=∞‡"åi P~å^èŒ#.
'HõeHõŇ+¨<åth— J<Õk Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞O. 'HÍ=∂H©Δ Hõe^À+¨Ñ¶‘∞fl— J<åfl~°∞.
„uâ◊uÖ’ ‰õÄ_® D <å=∞O =ã¨∞ÎOk. P Hõe^À+¨Ñ¶≤∞fl J~Ú# [QÆ^ŒOaHõ#∞ P~åkè¿ãÎ
`«Ñ¨Ê‰õΩO_® `«i™êÎ~°∞ ã¨∞=∂! D P~å^èŒ# ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
„Ѩu ^Õ=`« â◊H˜Î Hõey LO>Ë<Õ ^Õ=`« JxÑ≤OK«∞‰õΩO\Ï~°∞. â◊H˜Î LO_»@O =Å<Õ
„|ǨχQÍx, JyflQÍx, =~°∞}∞_»∞QÍx, WO„^Œ∞_»∞QÍx Ѩx KÕÜ«∞
QÆÅ∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. D q+¨Ü«∞"Õ∞ "Õ^ŒOÖ’ ˆH<ÀѨx+¨`«∞ÎÖ’ 'L=∂ÃÇ·Ï=∞=f
|Ǩïâ’Éèí=∂<å— J~Ú# P Ѩ~°„|Ǩχâ◊H˜Î KÕ`«<Õ ã¨~°fi^Õ=`«Å∞ =º=iOѨ
|_»∞`«∞<åfl~°x ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥eÜ«∞*ËÜ«∞|_çOk. LѨx+¨`ü „Ѩuáê^Œº"≥∞ÿ#
J=∞‡"åˆ~ „|Ǩχq^Œº Jx K≥ѨÊ_»O HÀã¨"Õ∞ LѨx+¨`«∞ÎÖ’¡ J=∞‡"åi
QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*Ë™ê~°∞.
H˘O`«=∞Ok LѨx+¨`∞« ÅÎ QÆ∞iOz, "Õ^•O`«O QÆ∞iOz =∂\Ï¡_`ç Õ `«=∞x Q˘Ñ¨Ê"åà◊§x
J=`«e"åà◊√§ J#∞‰õΩO\ψ~"≥∂#x ^Õ=`«Å∞, ѨÓ[Å∞ W=xfl HÍ=O_ç Ö’`≥·#
LѨx+¨`«∞ÎÅ∞ HÍ"åÅO\Ï~°∞. HÍx Jk ã¨Ô~·#k HÍ^Œ∞.
HõOz =∞Ǩ™êfiq∞"åÔ~·# NNNK«O„^ŒâıYˆ~O„^Œã¨~°ã¨fiu ™êfiq∞ "å~°∞ XHõ =∂@
K≥ѨÓÎ LO_Õ"å~°∞ ''D ~ÀAÖ’¡ [~°∞QÆ∞`«∞#fl LѨx+¨^Œ∞Ѩ<庙êÅ∞ ZѨÙÊ_»∂ [iy
LO_»=Ù. HÍx U XHõ¯iÖ’ z`«âÎ √◊ kúQÍx, 㨄`«Ê=~°#Î QÍx HõxÑ≤OK«_O» ÖË^∞Œ . ZO^Œ∞=Å¡O>Ë
L\˜ì HÔ QÆ~Ö° xË J=∞‡ ã¨fi~åæxH˜ Zyi#@∞ìQÍ, áê=#"≥∞#ÿ ÉèQí =Æ ^ŒƒHù ,Θ ã¨`¯« ~°‡ Wq ÖˉΩõ O_®
UHõOQÍ ^•x QÆ∞iOz =∂\Ï¡_ç`Õ Jk XO\˜H˜ Ѩ@ì^Œ∞ ã¨iHõ^• XHõ^•xH˘Hõ\ ˜ J~°÷"≥∞ÿ
Jáê~°÷O KÕã¨∞H˘x Ѩ`«#O KÕ~Ú™êÎ~Ú——. P „|Ǩχq^•ºã¨fi~°∂Ñ≤}˜ [QÆ^ŒOaHõ Jx
=∞#H˜ ™ê=∞"Õ^•O`«~°æ`«"≥∞ÿ# ˆH<ÀѨx+¨`ÕÎ K≥áÈÎOk. JÖÏO\˜ „|Ǩχq^ŒºÜ≥ÿ∞# P `«e¡
Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î KÕ`«<Õ ^Õ=`«ÅO`å Ѩx KÕã¨∞Î<åfl~°∞. P `«e¡x P~åkè¿ãÎ D HõeHõŇëêÅhfl
áÈ~Ú, 'Ö’HõÜ«∂„`åq^è•~Úh— Jx K≥ѨÊ|_ç#@∞ìQÍ =ÚO^Œ∞QÍ r=Ù_çH˜ WǨÏOÖ’
14 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J=ã¨~°"≥∞ÿ#=hfl WzÛ, Jq z`«Îâ◊√kúH˜ ¿ÇÏ`«∞=ÙÖˇ· „Hõ=∞OQÍ „|Ǩχ*Ï˝#O ‰õÄ_®
Åaèã¨∞ÎOk.
J=∞‡"åi Láêã¨<Õ `«iOK«_®xH˜ ™ê^è#Œ O. Wk Ѩ~O° Ѩ~åQÆ`"« ∞≥ #ÿ ^è~Œ ‡° O. J=∞‡"åi
Láêã¨# QÆ∞iOz K≥ѨÓÎ ...
`«™ê‡^Œâı+¨Ö’HÍ<åO „uѨÙ~å~å^èŒ#O q<å
#™È÷ Éè’QÍѨ=~“æ `«∞ Ü«∞øQÆѨ^Õº# ‰õΩ„`«z`ü
Éè’QÆ=Ú JO>Ë WǨÏÖ’HõOÖ’ J#∞Éèqí OK«=Åã≤#q ‰õÄ_® J=∞‡"åˆ~ W™êÎ~∞° . JѨ=~°=æ Ú
JO>Ë "≥∂HõΔ=Ú‰õÄ_® J=∞‡"åˆ~ W™êÎ~°∞.
ã¨$+≤ìÖ’ W`«~° Láêã¨#Å∞ W¿ãÎ "≥∂HõΔO ÖË^• Éè’QÍxfl W™êÎ~Ú. HÍx J=∞‡"å~°∞ D
Ô~O_ç\ ˜x W™êÎ~°∞. Wk „Ѩ`ÕºH˜Oz ~å[~å*Ëâ◊fii q^ŒºH˜ K≥Ñ≤Ê#k. „áê~°OÉèíOÖ’<Õ
'WO`« K«Hõ¯QÍ Éè’QÍѨ=~åæÅ∞ XˆH KÀ@ WKÕÛ q^Œº =∞~˘Hõ\ ˜ ÖË^Œ∞— Jx K≥áêÊ_»∞.
J=∞‡"åi k=º =∞O„`åxfl Láêã≤OKÕ"å~°∞, J=∞‡"åifl P~åkèOKÕ"å~°∞ `«Ñ¨Ê‰õΩO_®
`«i™êÎ~°x K≥ѨÊQÍ<Õ "≥O@<Õ JQÆã¨Îº=∞ǨÏi¬ #=∞㨯iOz J_»∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞.
ÉèíQÆ=h¯^Œ$â◊O ~°∂ѨO Éèí=`å Ü«∞`«∞Ê~Àk`«"£∞
H˜O qǨ~°O H˜O „ѨÉèÏ= "Õ∞`«<Õ‡ =‰õΩÎ =∞~°›ã≤
''F ÉèíQÆ"å<£! #∞=Ùfi WѨÙÊ_»∞ K≥Ñ≤Ê# J=∞‡"å~°∞ "Õ∞=Ú Láêã≤OKåÅO>Ë JO^Œ∞‰õΩ
J#∞QÆ∞}OQÍ `å#∞ ~å"åe. JÖÏ J=∞‡"å~°∞ U ~°∂áêÅ`À LO^À =∂‰õΩ `≥eÜ«∞
*Ë™êÎ~å—— Jx J_çQÍ_»∞.
^•xH˜ ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ JQÆã∞¨ ºÎ Å"åi`À ''#∞=Ùfi <å P„â◊=∂xH˜ ~å JHõ¯_» K≥áêÎ#∞——
Jx ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ `«# ã¨fi~°∂áêxfl LѨã¨OǨÏiOѨ*Ëã¨∞H˘<åfl_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë H˘kÌ
~ÀAÅáê@∞ J=∞‡"åi Hõ^äŒx „ѨâßO`«OQÍ Ç¨ÏÜ«∞„w=™êfiq∞ JQÆã¨∞κÅ"åiH˜ K≥áêÌ=∞x
J#∞‰õΩ<åfl~°∞. ^•xHÀã¨O PÜ«∞# ‰õÄ_® HÍOp ˆHΔ„`«OÖ’ XHõ P„â◊=∂xfl U~åÊ@∞
KÕã¨∞H˘<åfl~°∞.
XHõ ã¨∞Ǩï=¸~°OÎ Ö’ JQÆãºÎ̈ =∞ǨÏi¬ P P„â◊=∂xH˜ KÕ~∞° ‰õΩx =∞ǨÏi¬QÍ L#fl ǨÏÜ«∞
„w=™êfiq∞"åiH˜ #=∞™ê¯~°O KÕã≤ J=∞‡"åi Hõ^äŒx K≥ѨÊ=∞x J_çy`Õ PÜ«∞# K≥ѨÊ_»O
"≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞.
D Hõ^äŒx ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"å~°∞ HÍOpˆHΔ„`«OÖ’ K≥áêÊ~°∞. WѨÊ@H© HÍOpˆHΔ„`«OÖ’
JQÆã¨∞κÅ"å~°∞ ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ #∞Oz D Åe`ÀáêMϺ#O, Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Å∞
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 15
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
q#fl KÀ@∞ LOk. HÍh HÍOpˆHΔ„`«OÖ’ J=∞‡"åi PÅÜ«∂ÖË H͉õΩO_® K«∂_»=Åã≤#
„Ѩ^ÕâßÅ∞ KåÖÏ L<åfl~Ú. Jq =∞# Ü≥∂QÆO |\˜ì QÀK«~°O J=Ù`å~Ú.
HÍOpˆHΔ„`«OÖ’ LѨx+¨^£ „|¿ÇχO„^Œ™êfiq∞"åi P„â◊=∞OÖ’ JQÆ¿ãκâ◊fi~° PÅÜ«∞=∞x
XHõ z#fl PÅÜ«∞O LOk. P „áêO`«OÖ’ JQÆã¨∞κÅ"åiH˜ ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"å~°∞
Åe`ÀáêMϺ#O, Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Å∞ K≥áêÊ~°∞.
D q+¨Ü«∂xfl K≥áêÊÅO>Ë =∞ǨÏi¬`«∞Å∞ºÖˇ·#"åˆ~ K≥ѨÊQÆÅQÍe. JÖÏO\˜ =∞ǨÏi¬
HÍOpÜ«∞fO„^Œ∞Å∞ „j„j„j K«O„^ŒâıYˆ~O„^Œã¨~°ã¨fif™êfiq∞ "å~°∞ D ~°Ç¨Ï™êºxfl K≥Ñ≤Ê
KåÖÏ HÍÅO JHõ¯_» `«Ñ¨ã¨∞û ‰õÄ_® KÕ™ê~°∞.
P „áêO`«OÖ’ WѨÊ@H© ‰õÄ_® ~å=∞^Œâß=~°} Ü«∞O„`«O ѨÓiÎ ™êÅ„QÍ=∞tÅ`À
K≥H˜¯#k LOk.
JHõ¯_» ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"å~°∞ JQÆã∞¨ ºÎ Å"åiH˜ K≥ÑÓ¨ Î J=∞‡"åi ã¨fi~°∂ѨO
QÆ∞iOz "≥Ú^Œ@ Pq+¨¯iã¨∞<Î åfl~°∞. K≥@∞ìH˜ „áê~°OÉèOí q`«#Î O. q`«#Î OÖ’<Õ
K≥@∞ì â◊HõÎO`å LO@∞Ok. JÖψQ ^ÕxÔH·<å „áê~°OÉèíO KåÖÏ =ÚYºO.
WHõ¯_» Hõ^äŒ HõO>Ë =ÚO^Œ∞ J=∞‡"å~°O>Ë Uq∞\’ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
=∞O„`«-Ü«∞O„`«-q„QÆÇ¨Ï ~°Ç¨Ï™êºÅ∞
Åe`åO| J#QÍ<Õ =∞#efl J#∞„QÆÇ≤ÏOK«_®xH˜ Pq_» ã¨QÆ∞}OQÍ
XHõ ~°∂ѨO ^èŒiOzOk HÍx Pq_» Jã¨Å∞ ã¨fi~°∂ѨO =∂„`«O x~°∞æ}"Õ∞.
Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞O K«kq`Õ PHÍ~°OÖËx ¿Ñ~°∞¡ Hõ#Ѩ_»`å~Ú. xâ◊≈|Ì<å=∂Å∞
L<åfl~Ú. 'xˆ~¡áê x~°‡ÖÏ x`åº x~åHÍ~å x~å‰õΩÖÏ— Jx =™êÎ~Ú. J=∞‡"åix
'x~åHÍ~å— Jx HÍ=∂H©Δ^Õq ^ŒQÆæ~° ‰õÄ~°∞Ûx #=∞™ê¯~°O KÕã¨∞Î<åflO.
x~åHÍ~å JO>Ë `«`«Î fi`«ó PHÍ~° ~°Ç≤Ï`« HÍh, ÉèíHÍÎ#∞„QÆǨ~°÷O JHÍ~°O ^èŒiOzOk.
U^À XHõ>Ë Jx =∂„`«O ZѨÙÊ_»∂ J#∞HÀ~å^Œ∞. x~°∞æ}"Õ∞ =∞# Ü≥∞_»Å Hõ$Ѩ`À
ã¨QÆ∞}OQÍ HõxÑ≤OzOk J<Õ ~°Ç¨Ï™êºxfl `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
J=∞‡"åi ѨOK«^jŒ , ëÈ_»j =∞O„`åÅ∞ L#fl"åiH˜ D q+¨Ü∞« O ã¨Ê+¨Oì QÍ `≥Å∞ã¨∞OÎ k.
ѨOKåHõΔiÖ’ t=<å=∞O, JëêìHõΔiÖ’ <å~åÜ«∞} <å=∞O Hõ#Ѩ_»`å~Ú. HÍx J=∞‡"åi
q^ŒºÖ’ U <å=∞=¸ ÖË^Œ∞. k=º"≥∞ÿ# JHõΔ~°ã¨=Ú^•Ü«∞O LOk. JHõ¯_Õ Wk x~°∞æ}"≥∞ÿ#
=∞Ǩâ◊H˜Î Jx K≥ѨÊ|_»∞`ÀOk. ^Õ=`«H˜ „Ѩ^è•#OQÍ <åÅ∞QÆ∞ã¨fi~°∂áêÅ∞ LO\Ï~Ú.
"≥Ú^Œ\ ˜ ã¨fi~°∂ѨO J=ºHõÎ=Ú. J=ºHõÎO QÆ∞iOz ZO`« K≥Ñ≤Ê<å J~°÷O HÍ^Œ∞.
16 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
P =∂@x Hõ$+¨ìѨ~°=∂`«‡ w`«Ö’ K≥ѨÓÎ
ˆH¡â’kèHõ `«~°¿ãÎëê=∞=ºHÍÎã¨HõÎ KÕ`«™êO
J=ºHÍÎÇ≤Ï QÆu~°∞ÌóYO ^ÕǨÏ=kƒù~°"åѨº`Õ - J<åfl_»∞.
P J=ºHõÎ`«`åÎ fi<Õfl xâ◊≈|Ì<å=∂Ö’¡ Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨O `≥eÜ«∞*Ëã≤Ok. J=ºHõÎ "≥∞ÿ#
`«`åÎ fixH˜ „Ѩ^è•#OQÍ =¸_»∞ ~°∂áêÅ∞ K≥áêÊ~°∞.
Jq â◊|Ì~°∂ѨO, ˆ~MÏ~°∂ѨO, ‰õΩO_»eh ~°∂ѨO.
â◊|Ì~°∂ѨO JO>Ë =∞O„`«O. „Ѩu^Õ=`«H˜ „Ѩ^äŒ=∞OQÍ â◊|Ì~°∂ѨO LO@∞Ok. â◊|ÌO
^•fi~å<Õ ~°∂ѨO Pq+¨¯iOѨ|_»∞`«∞Ok. XHõ â◊ÉÏÌxfl LK«ÛiOz#ѨÙ_»∞ U „ѨHõOѨ#Å∞
U~°Ê_»`åÜ≥∂ Jq Ü≥∂QƈHO„^•ÅÖ’ k=º"≥∞ÿ# ã¨ÊO^Œ#efl ˆ~Ñ≤ J=∞‡"åi PHÍ~åxfl
^èiŒ ™êÎ~Ú. =∞O„`«O [ѨO KÕã∞¨ #Î flѨÙÊ_»∞ U^À XHõ â◊ÉÏÌxfl [Ñ≤ã∞¨ <Î åfl=∞x J#∞HÀ~å^Œ∞.
â◊|Ì~°∂ѨOÖ’ L#fl J=∞‡"åix =Ú@∞ìH˘O@∞<åfl=∞<Õ ã¨Ê $Ç¨Ï Hõey [áêxfl K≥Ü«∞º
QÆÅQÍe.
=∞O„`«O [Ñ≤ã∞¨ <Î åfl=∞O>Ë P =∞O„`«O ^Õ=`« Ü≥ÚHõ¯ â◊|ãÌ fi¨ ~°∂Ѩ=∞x „QÆÇÏ≤ OK«QÅÆ QÍe.
=∞O„`«O "Õ~∞° , J=∞‡"å~°∞ "Õ~∞° HÍ^Œ∞. ÉèQí =Æ <åfl=∂Å∞, ÉèQí =Æ #‡O„`åÅ∞ Jhfl ÉèQí =Æ O`«∞_»∞
^èŒiOz# â◊ÉÏÌ=`å~åÅ∞. PÜ«∞<Õ â◊|Ì~°∂ѨOÖ’ ^˘iHÍ_»∞. =∞O„`«O [Ñ≤OKÕ@ѨÙÊ_»∞,
<å=∞O J<Õ@ѨÙÊ_»∞ „â◊^Œú, UHÍ„QÆ`« J=ã¨~°O. P â◊|ÌOÖ’ J=∞‡ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
Hˆ =ÅO „â◊^`úŒ À<Õ ÉèQí =Æ O`«∞x á⁄O^ŒQÅÆ O. áêO_ç`åºÅ =Å¡ ÉèQí =Æ O`«∞x ^˘~°H|õ ∞K«∞Û
HÀÖËO. D q+¨Ü«∂<Õfl áê~°fif^Õq Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x J_»∞QÆ∞`«∂, ''™êfig∞! #∞=Ùfi ^ÕxH˜
^˘~°∞‰õΩ`å=Ù—— Jx J_ç#ѨÙ_»∞ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ K≥ѨÓÎ
# Hõ~°‡}Ï # `«Ñ¨™ê # [ÃÑ·ó # ã¨=∂kèaèó
„â◊^•ú =∞Ü«∞ºã≤Î KÕ`ü ѨÙO™êO ÜÕ∞# ˆH<åÑ≤ ¿ÇÏ`«∞<å (t=ѨÙ~å}O)
JO\Ï_»∞. Hõ~‡° ÅH˜, `«Ñ㨠∞¨ ûÅH˜, `«~å¯ÅH˜, ^蕺<åxH˜ ^˘~°H#õ ∞. „â◊^HúŒ ˜ =∂„`«"∞Õ ^˘~°∞‰õΩ
`å#∞–Jx. „â◊^Œú JO>Ë ''âß„ã¨Î"åHͺŠܫ∞O^Œ∞ Pã≤ÎHõº |∞kú—— Jx x~°fiK«#O. Wk
âß„ã¨ÎO K≥Ñ≤ÊOk Hõ#∞Hõ Wk x[O J<Õ ÉèÏ"åxH˜ „â◊^Œú Jx ¿Ñ~°∞.
Ô~O_»=k Ü«∞O„`«~°∂ѨO. Ü«∞O„`«O JO>Ë ˆ~YÅ`À L#fl P ^Õ=`« Ü≥ÚHõ¯ =∞~˘Hõ
~°∂ѨO. Jk â◊|ÌO `«~°∞"å`« ~°∂ѨO. ^•x `«~°∞"å`« ~°∂ѨO q„QÆǨÏO. q„QÆǨÏOÖ’
J=ºHõÎ`«`«Î fiO, â◊|ÌO, Ü«∞O„`«â◊H˜Î D =¸_»∞ Hõeã≤ LO\Ï~Ú.
ÉèQí =Æ O`«∞x q„QÆÇϨ O J#QÍ<Õ QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀ=Åã≤#q... ^•xÖ’<Õ Ü«∞O„`«O, =∞O„`«O,
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 17
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
^Õ=`« Ü≥ÚHõ¯ Ѩ~°`«`«Î fiO JO`ÕH͉õΩO_® =ÚYºOQÍ ‰õΩO_»ehã¨fi~°∂ѨO LO@∞Ok.
qâ◊fi=∞O`å ‰õÄ_® ‰õΩO_»ehã¨fi~°∂ѨO "åºÑ≤Oz LOk. JÖψQ „Ѩu r=Ù_ç Ü≥ÚHõ¯
Ñ≤O_®O_»OÖ’#∞ "åºÑ≤Oz LOk.
=ºH˜Î ‰õΩO_»ex, ã¨q∞+≤ì ‰õΩO_»ex JO`å ‰õÄ_® P `«ÖË¡. Ѩije¿ãÎ D „Hõ=∞=∞O`å
‰õÄ_® =∞#H˜ Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Ö’¡ Hõ#Ѩ_»∞`«∞Ok.
=ÚO^Œ∞ J=∞‡"åi ~°∂áêxfl =i‚ã∂¨ Î ''L^Œº^•ƒù#∞ã¨Ç¨Ï„™êÉèÏ K«`«∞~åƒÇ¨ïã¨=∞xfi`å——
Jx K≥ѨÓÎ `«~°∞"å`« <å=∂Ö’¡ ''„j=∞^•fiQƃù=‰õÄ>ˇÿHõã¨fi~°∂Ѩ=ÚYѨOHõ*Ï, HõO~îå^èŒó
Hõ\ ˜Ñ¨~°ºO`« =∞^茺‰õÄ@ ã¨fi~°∂Ñ≤}˜, â◊H˜Î‰õÄ>ˇÿHÍ`åѨ<åflHõ@º^èÀÉèÏQÆ^è•i}˜—— W^ŒO`å
=∞O„`«"Õ∞ J=∞‡ã¨fi~°∂Ѩ=∞x K≥ѨÊ_»O.
''=∞Ǩã¨H˜Îó ‰õΩO_»eh aã¨`«O`«∞`«hÜ«∞ã‘—— Jx ‰õΩO_»eh ã¨fi~°∂ѨO K≥ѨÊ|_çOk.
J@∞ `«~°∞"å`« 'x~°‡ÖÏ... x`店 W`åºk <å=∂Å∞ =™êÎ~Ú. "≥Ú`«ÎO
WÖÏ J=∞‡"åi Ü≥ÚHõ¯ <åÅ∞QÆ∞ã¨fi~°∂áêefl Pq+¨¯iOKå~°∞. Åe`å^Õq
q„QÆÇ¨ xfl #=∞㨯iOKÕ@ѨÙÊ_»∞ q∞ye#=xfl QÆ∞~°∞~Î å"åe. WÖÏ J=∞‡"åi
`«`åÎ fixfl "≥Ú`«ÎO ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ "å~°∞ JQÆã¨∞κÅ"åiH˜ K≥Ñ≤Ê `«~åfi`«
J=∞‡ JO>Ë Z=~À K«Hõ¯x x~°fiK«<åxfl K≥áêÊ~°∞.
J=∞‡"åi `«`«Îfi qKå~°}
J<åkó JdÖÏ^è•~å ã¨^Œã¨`«¯~°‡~°∂Ñ≤}©
^蕺<≥·Hõ^Œ$âߺ *Ï˝<åOw q^•ºOw ǨÏ$^ŒÜ«∂ã¨Ê^•
D XHõ¯ â’¡HÍxfl ѨÓiÎQÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆey`Õ J=∞‡ JO>Ë U=~À `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
J=∞‡ QÆ∞iOz K≥Ñ≤Ê# "≥Ú^Œ\ ˜ =∂@ D â’¡HõO.
J<åkó
'J<åkó— JO>Ë Pk ÖËxk. =∞#H˜ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl ã¨$+≤ì JO`«\ ˜H˜ Pk, =∞^茺O,
JO`«O L<åfl~Ú. D ã¨$+≤ìH˜ Pk, =∞^蕺O`«=ÚÅ∞ J<åkÜ≥ÿ∞# J=∞‡x P^è•~°O
KÕã¨∞H˘<Õ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú.
D q+¨Ü«∞O =∞#H˜ ã¨∞ÅÉèíOQÍ J~°÷O HÍ"åÅO>Ë ÔH~°\ÏxH˜ Pk =∞^蕺O`«=ÚÅ∞
L<åfl~Ú. HÍh ÔH~°\ÏxH˜ P^è•~°"≥∞ÿ# ã¨=Ú„^•xH˜ ÖË=Ù. J^Õq^èŒOQÍ D [QÆ`«∞ÎÖ’
ã¨$+≤ì JO`«\ ˜H˜ ‰õÄ_® Pk, =∞^茺, JO`«=ÚÅ∞ L<åfl~Ú HÍh ã¨$+≤ìH˜ P^è•~°"≥∞ÿ#
Ѩ~°=∞ K≥·`«#ºO =∂„`«O J<åkó.
18 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
JdÖÏ^è•~å J~Ú# `«e¡ J=∞‡"åˆ~#x Pq_» KÕ¿ã Ѩxx J#∞ã¨iOz `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
qâ◊fix~°fiǨÏ}Ë J=∞‡"åi Ѩx. P x~°fiǨÏ} ã¨^Œã¨`«¯~°‡~°∂Ñ≤}˜. ã¨`ü, Jã¨`ü J<Õ Ô~O_»∞
Hõ~°‡Åx K≥áêÊ~°∞. LѨx+¨`ü â◊ÉÏÌÖË WHõ¯_» "å_»|_®¤~Ú.
LxH˜QÍ HõxÑ≤OKÕ D [QÆ`«∞Î JO`«\ ˜x ''ã¨`ü—— JO\Ï~°∞. D LxH˜H˜ P^è•~°"≥∞ÿ#
=¸Å„ѨHõ$ux ''Jã¨`ü—— JO\Ï~°∞. Jã¨`ü, ã¨`ü D Ô~O_»∂ ‰õÄ_® J=∞‡"åi ~°∂áêÖË.
Jã¨`ü JO>Ë J=ºHõOÎ . ã¨`ü JO>Ë =ºHõOÎ . =ºHÍÎ=ºHõãÎ fi¨ ~°∂Ñ≤}˜ Jx Åe`åã¨ÇϨ „ã¨<å=∂Ö’¡
Z=ix K≥ѨÙʉõΩO@∞<åfl"≥∂ P `«e¡<Õ WHõ¯_» K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
`«~°∞"å`« D `«e¡x ZÖÏ K«∂_»QÆÅ"≥∂ K≥ѨÓÎ '^蕺<≥·Hõ^Œ$âߺ— J<åfl~°∞. =ÚO^Œ∞
Pq_» ã¨fi~°∂áêxfl K≥Ñ≤Ê, Pq_» KÕ¿ã Ѩx K≥Ñ≤Ê, K«∂_»=Åã≤# q^è•#O K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
^蕺#-UHõ-^Œ$âߺ. ^蕺#O KÕ`« =∂„`«"Õ∞ K«∂_»|_»∞`«∞#flk. UHÍ„QÆ"≥∞ÿ# ^Œ$¿+ì ^蕺#O.
UHÍ„QÆ"∞≥ #ÿ ^Œ$+≤ì JO>Ë J~°O÷ ã¨^•Kå~°=Ú KÕ`« Ѩq„`«"∞≥ #ÿ UHÍ„QÆ^$Œ +≤ì Jx âß„ã¨HÎ Í~°∞Å
x~°fiK«#O.
JÖÏ xÅHõ_» Hõey# |∞kúH˜ =∂„`«"Õ∞ QÀK«iã¨∞ÎOk Hõ#∞Hõ '^蕺<≥·Hõ^Œ$âߺ—.
Pq_» Ü≥ÚHõ¯ ~°∂ѨOÖ’ PHÍ~°O K≥ÑÓ¨ Î '*Ï˝<åOw—, 'q^•ºOw— Jx ~Ô O_»∞ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ
Ѩ^•Å∞ K≥áêÊ~°∞. *Ï˝#"Õ∞ â◊s~°=ÚQÍ HõÅk. z<凄`«q„QÆǨ...JO>Ë W^Õ.
=∞# WO„kÜ«∂Åxfl *Ï˝#O „Ѩã¨i¿ãΠѨxKÕ¿ãqQÍx ã¨fi`«ã≤û^ŒúOQÍ *Ï˝#O HÍ=Ù.
HÍh J=∞‡"å~°∞ ~°∂ѨO ^èŒi¿ãÎ JO^Œ∞Ö’ „Ѩ`«ºOQÆ=¸ *Ï˝#"Õ∞.
D q+¨Ü∞« O =∞#H˜ ã¨∞ÅÉèOí QÍ J~°O÷ HÍ"åÅO>Ë K«H¯õ x L^•Ç¨Ï~°}x K≥ÑÙ¨ ÊHÀ=K«∞Û.
=∞#O ѨOK«^•~° á⁄\Ï¡ÅÖÏO\˜ "åà◊§"≥∞ÿ`Õ J=∞‡"å~°∞ ѨOK«^•~° zÅHõ ÖÏO\˜k.
„Ѩu"åiÖ’ L#fl Ѩ~=° ∂`Õ‡ ѨOK«^•~°. P fÑ≤^#Œ O JO@∞H˘x D â◊s~°=∞<Õ á⁄\Ï¡xH˜
uÜ«∞º^Œ#O =zÛOk. JO`ÕQÍx D â◊s~åx^ÕO ÖË^Œ∞. HÍx J=∞‡"å~°∞ =∂„`«O
"≥Ú`«ÎO fÑ≤ - '*Ï˝<åOw—. J=∞‡"åi q„QÆǨxH˜ 'ã¨`ü z`ü P#O^Œq„QÆǨϗ Jx ¿Ñ~°∞.
q„QÆǨÏO JO>Ë HõxÑ≤OKÕ ~°∂ѨO. qâı+¨OQÍ „QÆÇ≤ÏOK«∞#k q„QÆǨÏO. ^Õx Ü«∞O^Œ∞
Dâ◊fi~°K`·≥ #« ºO „QÆÇÏ≤ OK«|_»∞`ÀO^À Jk q„QÆÇϨ O. P „QÆÇÏ≤ OK«|_ç# ã¨fi~°∂ѨO "≥Ú`«OÎ
*Ï˝#=∞Ü«∞O.
Ô~O_»=k q^•ºOw. *Ï˝<åOw, q^•ºOw Jx K≥ѨÊ_»OÖ’ XHõ qâı+¨O LOk. WHõ¯_»
*Ï˝#=Ú JO>Ë Ñ¨~=° ∂`«‡`«`Ϋ fi=Ú Jx J~°O÷ . q^Œº JO>Ë =∞O„`«=∞x J~°O÷ . `«O„`«âß„ã¨Î
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’ q^Œº JO>Ë =∞O„`«=Ú. „ã‘Î^Õ=`åHõ=ÚÖˇ·# =∞O„`åÅH˜ q^ŒºÅx ¿Ñ~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 19
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Wk ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O K≥ѨÙÎ#fl J~°÷O.
q^•ºOw JO>Ë =∞O„`«ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ Jx J~°÷O. J=∞‡"åi q„QÆǨxfl K«∂¿ãÎ Jk
"≥Ú`«ÎO ѨOK«^Œj =∞O„`«ã¨fi~°∂Ѩ=∞x `≥eÜ«∂e.
Zxfl =∞O„`åÅ∞ LO\ÏÜ≥∂ JO^Œ~∞° ^Õ=`«Å∞ LO\Ï~°∞. Hõ#∞Hõ<Õ J=∞‡"å~°∞ q^•ºOw.
^蕺#=Ú ^•fi~å ZÖÏ Hõ#Ѩ_»∞`«∞O^À K≥ѨÓÎ P Hõ#Ѩ_ç# ã¨fi~°∂ѨO *Ï˝<åOw, q^•ºOw
Jx K≥Ñ≤Ê, P `«e¡ ZHõ¯_» LO^À K≥ѨÓÎ 'ǨÏ$^ŒÜ«∂ã¨Ê^•— J<åfl~°∞.
ǨÏ$^ŒÜ«∞=Ú#O^Œ∞ L#fl `«e¡. z=~°H˜ D =∂@ K≥ѨÊ_»OÖ’ L^ÕÌâ◊O D =ÚO^Œ∞
K≥ÑÊ≤ # ^蕺#=Ú "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q KÕ¿ãÎ P `«e¡ ǨÏ$^ŒÜ∞« OÖ’ Hõ#Ѩ_∞» `«∞O^Œx J~°O÷ . ǨÏ$^•º,
^ŒÇ¨Ï~åHÍâ◊~°∂Ñ≤}© J<Õ <å=∂Å∞ Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ L<åfl~Ú. D <å=∂ÅH˜ J~°÷O
ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ LO_Õ K≥·`«#º"Õ∞ J=∞‡"å~°∞. =∞# ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’<Õ L#fl J=∞‡x K«∂¿ã
™ê^è Œ # ^è • º#O. D â’¡ H Íxfl K≥ Ñ ≤ Ê WOHÍ J=∞‡"åix ZÖÏ
Pq+¨¯iOK«∞HÀQÆÅ"≥∂ K≥ѨÓÎ...
''P`≥·‡Hͺ^Œfi ºH˜Î =∂Ü«∂u z~å#∞ëêª#Q“~°"å`ü—— J<åfl~°∞. J~°÷"≥∞ÿ<å,
J~° ÷ O HÍHõ áÈ~Ú<å r"å`« ‡, Ѩ ~ ° = ∂`«‡ J<Õ =∂@Å∞ =∂„`«O
"å_»∞`«∞O\Ï~°∞. ^Õx Ü«∞O^Œ∞ '<Õ#∞— J<Õ ÉèÏ=O "åºÑ≤ã¨∞ÎO^À Jk J`«‡.
'<Õ#∞— J<Õ ÉèÏ=O ^ÕǨÏ=Ú#O^Œ∞ "åºÑ≤Oz#ѨÙ_»∞ ^ÕǨ<Õfl —<Õ#∞—
J#∞‰õΩO@∞<åflO. JѨÙÊ_»∞ ^•xfl '^ÕǨ`«‡— Jx J<åfl~°∞. |∞kú<Õ <Õ#∞ Jx J#∞‰õΩO>Ë
Jk '|∞^蕺`«‡— Jx K≥ѨÊ|_»∞`«∞Ok. Wxfl ~°HÍÅ J~å÷Å∞ L#flѨÊ\˜H˜ Uk "åºÑ≤OK«_»O
KÕ`« D ^ÕǨxfl '<Õ#∞— Jx J#∞‰õΩO@∞<åfl"≥∂ ^•xfl Ѩ@∞ìHÀ=_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOKåe.
W^ÕÖÏO\˜^ŒO>Ë ã¨∂~°ºHÍOu XHõ h\˜ Hõ_»=Ö’ „ѨuѶ¨eOz#ѨÙ_»∞ "≥Ú^Œ\ ˜ h\˜
Hõ_=» <Õ K«∂ã≤ P h\˜H_õ =» Ö’ h\˜ xO_® L#fl ã¨∂~°∞º_çfl K«∂ã≤, ‰õΩO_»xO_® ã¨∂~°∞º_»∞
L<åfl_»#∞HÀ=_»O ZO`« J*Ï˝#"≥∂ D ^ÕǨÏ=Ú#O^Õ J`«‡ÉèÏ"åxfl K«∂Ñ≤O K«_»O
JO`Õ J*Ï˝#O. ÃÑ·# L#fl ã¨~°fi"åºÑ¨‰õΩ_≥·# ã¨∂~°∞º_Õ P Hõ_»=Ö’ „ѨuѶ¨eã¨∞Î<åfl_»x
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
ã¨~°fi"åºÑ¨Hõ"≥∞ÿ# P`«‡ÜÕ∞ D ^ÕǨÏ=Ú#O^Œ∞ „ѨuѶ¨e™ÈÎOk. ^•x KÕ`«<Õ Ñ¨x
KÕã¨∞Î<åflO. ‰õΩO_»Ö’ L#fl ã¨∂~°∞º_çH˜, ÃÑ·# L#fl ã¨∂~°∞º_çH˜ UHõ`«fiO `≥Å∞ûHÀ"åe.
UHõ`«fiO W=fi_»O HÍ^Œ∞. UHõ`«fiO JHõ¯_» LOk. P UHõ`åfixfl „QÆÇ≤ÏOK«QÆÅQÍe. J^Õ
q^èŒOQÍ =∞#Ö’ '<Õ#∞— J#|_Õ K≥·`«#ºO =∞#Ö’ L#fl 'P`«‡`«`«Î fiO— U^≥·`Õ LO^À
20 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J#QÍ Uk =∞#Ö’ LO_»_O» =Å¡ '<Õ#∞— Jx =∞#O J#∞‰õΩO@∞<åfl"≥∂ J^Õ Ñ¨~=° ∂`«‡.
~°=∞}∞Å"å~°∞ K≥Ñ≤ÊOk W^Õ. P '<Õ#∞—x 'JǨÏO—`À HõÅáêe.
=∞#Ö’ L#fl 'JǨÏO— J<Õ^•xfl '<Õ#∞—`À HõeÑ≤`Õ J^Õ 'JǨÏq∞`Õº= qÉèÏ=ÜÕ∞
Éèí"åh"£∞—. 'Éèí"åh"£∞— JO>Ë L#fl `«e¡ Jx J~°÷O. J=∞‡"å~°∞ ZѨÙÊ_»∂ LOk. P
L#fl `«e¡`À =∞# JǨÏO Hõeã≤áÈ"åe. JѨÙÊ_Õ J=∞‡"å~°∞ QÀK«i™êÎ~°∞.
„|ǨχO_»Ñ¨Ù~å}OÖ’<Õ L#fl Åe`å„uâ◊u z=~°Ö’ K≥ѨÓÎ '™êfi`≥·‡= ^Õ=`å „áÈHÍÎ
Åe`å qâ◊fiq„QÆǨ— J<åfl~°∞. =∞#Ö’ L#fl P`«‡ÜÕ∞ Åe`«. P P`«‡K≥·`«#º"Õ∞ Åe`«.
P P`«‡K≥`· #« ºO`À =∞#Ö’ L#fl '<Õ#∞— J<Õk `å^•`«‡ºO K≥O^•e. ^ÕÇϨ O`À `å^•`«‡ºO
K≥O^Œ_»O HÍ^Œ∞.
D ^ÕǨ^Œ∞Åhfl U "≥Å∞QÆ∞ =Å¡ "≥Å∞QÆ∞`«∞<åflÜ≥∂ P "≥Å∞QÆ∞`À `å^•`«‡ºO K≥Ok`Õ
JѨÙÊ_»∞ J=∞‡"åi ã¨fi~°∂ѨO ѨÓ~°‚OQÍ `≥Å∞ã¨∞ÎOk. Jk ZÖÏ `≥Å∞ûHÀ"åÖ’ K≥ѨÓÎ
'z~å#∞ëêª# Q“~°"å`ü— J<åfl~°∞. 'z~å— JO>Ë n~°…HÍÅ=Ú Jx J~°÷O.
U^À 40~ÀAÅ∞ Åe`åã¨Ç¨Ï„™êxfl K«kq#O`« =∂„`å# P`«‡`«`åÎ fixfl J~°÷O KÕã¨∞HÀ
ÖË~°∞. Éè∫uHõOQÍ L#fl ~ÀQÆO áÈ=K«∞ÛQÍx r=Ù_ç J<åkQÍ =ã¨∞Î#fl Jq^Œº J<Õ [|∞ƒ
áÈ"åÅO>Ë =∂„`«O KåÖÏ HÍÅO J#∞ëêª#O K≥Ü«∂ºeûO^Õ. x[OQÍ `«iOKåÅ<Õ
HÀiHõ |ÅOQÍ LO>Ë D "åHõºO J~°÷O J=Ù`«∞Ok.
'z~å#∞ëêª# Q“~°"å`ü— - KåÖÏHÍÅO J#∞ëêª#O K≥Ü∂« ºe. Q“~°=O JO>Ë |~°∞=Ù.
QÆ∞~°∞`«fiÉèÏ="Õ∞ Q“~°=O.
Ö’HõOÖ’ ^èŒ#=O`«∞_»∞ JxÑ≤OK«∞HÀ=_®xH˜ KåÖÏ HÍÅO ^èŒ#O áÈQÆ∞KÕ™êÎ~°∞. J^Õ
q^èŒOQÍ KåÖÏHÍÅO ™ê^èŒ# KÕã≤ P Q“~°"åxfl ÃÑOK«∞HÀ"åe. P z~° J#∞ëêª#O
=Å# J`«‡ ã¨fi~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞# J=∞‡`«`«Î fiO `≥eÜ«∞|_»∞`«∞Ok.
n<Õfl Ѩ`«O[e Ü≥∂QÆâß„ã¨ÎOÖ’ K≥ѨÓÎ 'ã¨`«∞ n~°…HÍÅ <≥·~°O`«~°º ã¨`å¯~å-¿ãq`À
^Œ$_è» Éèí∂q∞ó— JO\Ï~°∞.
'n~°…HÍÅ <≥·~°O`«~°º— - KåÖÏ HÍÅO Z_»`≥QƉõΩO_® ™ê^èŒ# KÕ¿ãÎ JѨÙÊ_»∞ ^Œ$_è»`«fiO
U~°Ê_ç ã¨`«ºO `≥Å∞ã¨∞ÎOk. P ã¨`«º"Õ∞ J=∞‡"å~°∞. JÖÏO\˜ J=∞‡"åix J<ÕHõ =∞Ok
Láêã≤Oz ~°Hõ~°HÍÅ∞QÍ ™êHΔÍ`«¯iOѨ*Ëã¨∞H˘<åfl~°∞. P ™êHΔÍ`«¯iOѨ *Ëã¨∞H˘#fl "å\˜<Õ
=∞#O ~°∂áêÅ∞ Jx K≥Ñ≤Ê Láêã¨# KÕã¨∞Î<åfl=Ú. =∞#O J=∞‡"å~°∞ ~°∂áêÅ∞ Z<≥flxfl
K≥ѨÙÎ<åfl"≥∂ "å@xfl\˜x K«∂ã≤#"å~°∞ L<åfl~°∞. "åà◊§HÀã¨O J=∞‡"å~°∞ P ~°∂ѨO
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 21
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
^èiŒ Oz =KåÛ~°∞. Hõ#∞Hõ Z=Ô~=iH˜ ZѨÙÊ_≥ÑÙ¨ Ê_»∞ ZÖÏ Hõ#Ѩ_Oç ^À Jk =∞#H˜ K≥áêÊ~°∞.
ã¨~°fi"åºÑ¨Hõ"≥∞ÿ# P`«‡K≥·`«#º"Õ∞ J=∞‡"å~°x K≥áêÊ~°∞.
Åe`å^Õq J#∞„QÆǨÏO á⁄O^Õ =∂~åæÅ∞
JÖÏO\˜ P `«e¡x `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅO>Ë z~å#∞ëêª#Q“~°==Ú, ^蕺#=Ú LO_®e.
Åe`åã¨ÇϨ „㨠<å=∂efl *Ï„QÆ`QΫ Í Ñ¨ije¿ãÎ J=∞‡"å~°∞ ^˘iˆH =∂~åæÅ∞ H˘xfl K≥áêÊ~°∞.
'ÉèíH˜ÎQÆ=∂º, ^蕺#QÆ=∂º, *Ï˝#QÆ=∂º, ÉèÏ=<åQÆ=∂º, ÉèíH˜Î=âߺ— JÖψQ '"≥∞ÿ„`åºk
"åã¨<åÅÉèϺ— W`åºk <å=∂Å∞. ÉèíH˜ÎQÆ=∂º-ÉèíH˜ÎH˜ ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok. ÉèÏ=<åQÆ=∂º -
ÉèÏ=#H˜ ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok. ^蕺#QÆ=∂º-^蕺<åxH˜ ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok. *Ï˝#QÆ=∂º - *Ï˝<åxH˜
^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok. =∞~˘Hõ KÀ@ "≥∞„ÿ `åºk"åã¨<åÅÉèϺ-W=hfl XHõKÀ@ KÕ~∞° Û‰õΩO>Ë J^Œ∞ƒù`«
"≥∞ÿ# ÉèÏ=O Hõ#Ѩ_»∞`«∞Ok. ^蕺#=Ú, *Ï˝#=Ú, ÉèíH˜Î, ÉèÏ=#-D <åÅ∞QÆ∞ ™ê^èŒ#Å∞.
P `«~°∞"å`« "≥∞ÿ„`åºk "åã¨<åÅÉèϺ.
"åã¨# JO>Ë ã¨O™ê¯~°O. =∞# =∞#ã¨∞ûH˜ LO_»=Åã≤#q "≥∞„ÿ u "≥Ú^ŒÖ#·ˇ
ã¨O™ê¯~°=ÚÅ∞. "≥∞ÿ„u J#QÍ ã¨~°fi[#∞ÅÜ«∞O^Œ∞ ¿ãflǨÏÉèÏ=O, Ô~O_»=k
=Úk`« JO>Ë ZÅ¡"Õà◊ÖÏ P#O^Œ=ÚQÍ LO_»_»O. ^Œ∞óYѨ_»_®xH˜
rq`«OÖ’ HÍ~°}ÏÅ∞ LO\Ï~Ú. ã¨∞YѨ_»_®xH˜ HÍ~°}ÏÅ∞ LO\Ï~Ú.
HÍh Ô~O_»∂ Z=iH© x*ÏxH˜ ÖË=Ù. ZѨÙÊ_»∂ ‰õÄ_® P#O^Œ=ÚQÍ
LO_®e. Jk H˘O^Œi ã¨O™ê¯~°=O`«∞ÅH˜ LO@∞Ok. W`«~°∞Å ã¨∞Y ã¨O`ÀëêÅ#∞,
JÉèí∞º^ŒÜ«∂xfl K«∂ã≤ P#OkOK«_»"Õ∞ '=Úk`«— ÅHõΔ}O.
^•x `«~°∞"å`« Hõ~°∞}: W`«~°∞Å ^Œ∞óYO K«∂¿ãÎ `«@∞ìHÀÖËHõ "åiˆH^≥·<å ™êÜ«∞O
KÕÜ«∂Å<Õ ã¨ÊO^Œ# Z=iÔH·`Õ LO@∞O^À ^•xH˜ Hõ~°∞} Jx ¿Ñ~°∞. <åÅQÆ=k L¿ÑHõΔ.
JO^Œi`À "≥∞„ÿ u`À LO_»=∞x K≥ÑÙ¨ <Î åfl~°∞ HÍx Ö’HõOÖ’ KåÖÏ=∞Ok ^Œ∞~åæ~∞° ‡Å∞ L<åfl~°∞
=∞i "åà◊§<ÕO KÕÜ∂« ÅO>Ë, "åiѨ@¡ L¿ÑHõΔ =Ç≤ÏOKåe. "åà◊§ QÆ∞iOz K«iÛOK«‰Äõ _»^∞Œ .
"åà◊§x =∞#ã¨∞ûÖ’H˜ `≥K«∞ÛHÀ‰õÄ_»^Œ∞. Jk L¿ÑHõΔ. "≥∞ÿ„u, =Úk`«, Hõ~°∞} L¿ÑHõΔ. Wq
"≥∞„ÿ `åºk"åã¨<åÅÉèϺ. g\˜x Z=Ô~`· Õ `≥K∞« ÛH˘O\Ï~À "åiH˜ J=∞‡"å~°∞ ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok.
WÖÏO\˜ q+¨Ü«∂efl `≥Å∞ã¨∞HÀ‰õΩO_® U^À HÀiHõÅ∞ f~°∞ÛHÀ"å_®xH˜ K«^Œ"åe Hõ#∞Hõ
Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂efl K«kq`Õ J=∞‡"å~°∞ ZÖÏ J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ~°∞?
W=xfl ™ê^è#Œ Å∞ K≥ÑÓ¨ Î P `«ex¡ —z~å#∞ëêª#Q“~°"å`ü— K≥áêÊ~°∞. g@xfl\˜x `≥K∞« ÛHÀQÍ
JHõ¯_»∞#fl `«ÖË¡ HõxÑ≤ã¨∞Î#flk.
22 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J=∞‡"åi „Ѩ^è•# ~°∂áêÅ∞
J<åkÜ≥ÿ∞# P `«e¡x „Ѩ^è•#OQÍ =¸_»∞ ~°∂áêÅ∞QÍ qÉèílOz K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl~°∞.
P^Ò „áê^Œ∞~°Éèí∂K«ÛùH˜Î„~°ƒÇ¨Ï‡}À ^蕺#Ü≥∂QÆ`«ó
„ѨHõ$u~åfl=∞ ™ê MϺ`å ^Õ"å<å q∞+¨ìã≤kú^•`ü
ã¨$+≤ìH˜ „áê~°OÉèíOÖ’ „|ǨχQÍ~°∞ ^蕺#Ü≥∂QÆOÖ’ LO_»QÍ PÜ«∞#H˜ D `«e¡
Hõ#Ѩ_çOk. Pq_» ¿Ñ~°∞ „ѨHõ$u. ã¨$+≤ìH˜ J=ã¨~°"≥∞ÿ# â◊H˜Îx „ѨHõ$u J<åfl~°∞.
ã¨$+≤ì JO>Ë ™ê=∂#ºOHÍ^Œ∞ JO^Œ∞Ö’<Õ Jxfl L<åfl~Ú. g@xflH˜ Uk =¸Å"≥∂ P
`«e.¡ „ѨH$õ u JO>Ë ™ê^è•~°}OQÍ '=¸ÅO— J<Õ J~°O÷ Ö’<Õ "å_»`å~°∞. Hõ#∞Hõ J=∞‡"åi
"≥Ú@ì "≥Ú^Œ\ ˜ã¨fi~°∂ѨO „ѨHõ$u.
Ô~O_»=k H©Δ~°™êQÆ~°OÖ’ ѨÙ\˜ì# [QÆ<À‡Ç≤Ïx ã¨fi~°∂Ѩ=∞x K≥ѨÓÎ
kfifÜ«∞=∞Éèí=„^Œ∂ѨO „Ѩ=$`ÕÎ-=∞$`«=∞#ú<Õ
ã¨~°fiã¨"≥∂‡Ç¨Ï[#Hõ=∞"åÜ«∂‡#㨠QÀK«~°"£∞
=¸_»=k ÉèíO_®ã¨∞~° ã¨OǨ~°O HÀã¨O L^ŒƒùqOz# Åe`åã¨fi~°∂ѨO. D =¸_»∞
J=∞‡"åi ~°∂áêÅx ã¨Ê+¨ìOQÍ qÉèílOz ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"å~°∞ K≥áêÊ~°∞. J=ºHõÎ"≥∞ÿ
J<åkÜ≥ÿ∞# `«e¡ D [QÆu HÀã¨O =¸_»∞ ~°HÍÅQÍ =ºHõÎ"≥∞ÿOk.
„ѨHõ$uQÍ =zÛ# `«e¡. [QÆ<À‡Ç≤ÏxQÍ =zÛOk. ÉèíO_®ã¨∞~°ã¨OǨ~°O HÀã¨O =zÛ#
`«e¡ P J<åkÜ≥ÿ∞# `«ÖË¡ Jx K≥áêÊ~°∞. „ѨHõ$uQÍ =zÛOk J<Õ =∂@ J~°÷O HÍ=_®xH˜
ˆH=ÅO Åe`ÀáêMϺ#O ã¨iáÈ^Œ∞.
W`«~°=ÚÖˇ·# ^ÕgÉèÏQÆ=`åk „QÆO^ä•Åhfl Ѩi jeOKåe.
„ѨHõ$uQÍ J=∞‡"å~°∞
=∞#H˜ J~°÷O HÍ=_»OHÀã¨O „ѨHõ$u Jx XHõ¯=∂@`À K≥áêÊ~°∞QÍx D „ѨHõ$uÖ’
=∞m§ KåÖÏ qÉèÏQÍÅ∞ L<åfl~Ú. „ѨHõ$u~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞# P `«e¡<Õ =∞#O J<ÕHõ~°∂áêÅ`À
H˘Å∞ÛH˘O@∞<åfl=∞<Õ q+¨Ü«∂xfl „QÆÇ≤ÏOK«QÆÅQÍe.
„ѨHõ$u J<Õ =∂@H˜ ^ÕgÉèÏQÆ=`«O J`«º^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# J~å÷xfl K≥Ñ≤ÊOk. P âß„ã¨Î
ã¨=∞‡`«"≥∞ÿ# J~å÷<Õfl WHõ¯_» Ѩije^•ÌO. „Ѩ-Hõ$u ''„ѨHõ$u——. Hõ$u JO>Ë 'K≥Ü«∞º|_ç#k—
Jx J~°÷O. K≥Ü«∞º|_ç#k JO>Ë<Õ KÕ¿ã"å~°∞ XHõ~°∞ L<åfl~°x `≥Å∞ã¨∂Î<Õ LOk. D
K≥Ü∞« º|_ç#^ŒO`å ZÖÏ LO^ŒO>Ë „Ѩ - Hõ$u J#QÍ „ѨH$õ +ì̈"∞≥ #ÿ Hõ$u JO>Ë q™êÎ~"° ∞≥ #ÿ
J#O`«"≥∞ÿ# D qâ◊fi"Õ∞ J=∞‡"åi ~°∂Ѩ=Ú.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 23
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
„ѨHõ$u JO>Ë J#O`« qâ◊fi~°∂Ñ≤}˜ Jx XHõ J~°÷O.
'„Ѩ— J<Õ â◊ÉÏÌxH˜ „Ѩ^äŒ=∞O, „Ѩ^è•#O Jx Ô~O_»∞ J~å÷Å∞ L<åfl~Ú. D ã¨$+≤ì J<Õ
Hõ$uH˜ =ÚO^Œ∞ Z=~°∞ L<åfl~À Pq_» „ѨHõ$u.
Hõ$`Õó „Ѩ^=Œä ∞O Wu „ѨH$õ u - Hõ$`Õó „Ѩ^•è #q∞u „ѨH$õ u. WO`« ã¨$+≤ì K≥Ü∞« º|_çO^ŒO>Ë
nxH˜ =ÚO^Œ∞ LO_»_»"Õ∞ H͉õΩO_® „Ѩ^è•#OQÍ L#flk. WO`« ã¨$+≤ìH˜ Pq_Õ „Ѩ^è•#O.
Pq_» ÖËHõáÈ`Õ D ã¨$+≤ì ÖË^Œ∞.
<Õ`«QÍ_»∞ XHõ ÃÑ^ŒÌ =„™êÎxfl <Õ`« <Õ™ê_»∞. =„ã¨ÎO ZO`À q™êÎ~°OQÍ =zÛOk. JO`«
=„ã¨ÎOÖ’ „Ѩu J}∞=ÙÖ’#∞ ^•~°O LOk. JO`« ^•~°=∞O`å XHõ¯ ^Œ∂k HõO_≥Ö’OKÕ
=zÛOk. XHõ¯ ^Œ∂k HõO_≥Ö’x ^Œ∂^Õ "≥Ú`«ÎO =„ã¨Î=∞O`å Ѩ~°K«∞H˘x LOk. ^Œ∂k
ZHõ¯_»∞O^ŒO>Ë =„ã¨Î=∞O`å J^Õ "åºÑ≤Oz LO^Œx K≥áêÎO.
JÖψQ J=∞‡"å~°∞ ZHõ¯_»∞<åfl~°O>Ë „ѨѨOK«=∞O`å P `«ÖË¡ "åºÑ≤Oz
LO^Œx K≥áêÎO. =„ã¨ÎO `«Ü«∂~°∞ HÍHõ=ÚO^Œ∞ ^Œ∂k LOk. „ѨѨOK«O
`«Ü«∂~°∞HÍHõ =ÚO^Œ∂ P `«e¡ LOk. „ѨѨOK«OÖ’ `å#∂ „Ѩ^è•#"≥∞ÿ
LOk. „ѨHõ$u J<Õ <å=∂xH˜ WO`« q™êÎ~°"≥∞ÿ# J~°÷O LOk. Hõ#∞Hõ
„ѨHõ$u J<Õk J=∞‡"åiH˜ "≥Ú^Œ\ ˜ ¿Ñ~°∞.
J=∞‡"åiH˜ „ѨH$õ u Jx ¿Ñ~°∞ K≥Ñʨ _»"∞Õ HÍHõ, P „ѨH$õ u Zxfl ~°∂áêÅ∞QÍ
LO^À ‰õÄ_® K≥áêÊ~°∞. ã¨$+≤ìÖ’ ѨxKÕ¿ã Ѩ~°„|Ǩχ â◊ˆHÎ „ѨHõ$u. „ѨHõ$ux =∞#O Láê
ã≤¿ãÎ D „ѨH$õ uÖ’ L#flO`«HÍÅO Hˆ =Δ ∞OQÍ LO\ÏO. JO`ÕH͉õΩO_® „ѨH$õ uH˜ Jf`«"∞≥ #ÿ
P `«e¡<Õ =∞m§ KÕ~°∞HÀQÆÅO. „ѨHõ$ux Láêã≤OK«_»"Õ∞ „Ѩ^è•#"≥∞ÿ# Láêã¨# Jx
K≥áêÊ~°∞. D „ѨHõ$u „Ѩ^è•#OQÍ S^Œ∞ ~°∂áêÅ∞QÍ LO@∞Ok. D S^Œ∞~°∂áêefl ѨÓ~°‚
„ѨHõ$`«∞Å∞ JO\Ï~°∞. WO^Œ∞Ö’ Uk Q˘Ñ¨Êk! Jx K≥ѨÊ_®xH˜ ÖË^Œ∞.
D S^Œ∞ Q˘Ñ¨Ê"Õ. Jq ^Œ∞~åæ, ÅH©Δ ‡, ã¨~°ã¨fiu, QÍÜ«∞„f, ~å^èŒ.
„ѨHõ$uÜ≥ÚHõ¯ J~Ú^Œ∞ ~°∂áêÅ∞
D S^Œ∞ Z=~°∞? ã¨$+≤Öì ’ L#flk XˆH Ѩ~=° ∂`«‡. PÜ«∞# â◊Hˆ Î J=∞‡"å~°∞. ѨOK«^•~°H,˜
fÑ≤H˜ ZÖÏ ÉèË^ŒO ÖË^À â◊H˜ÎH˜, Ѩ~°=∂`«‡H˜ ÉèË^ŒO ÖË^Œ∞. D â◊H˜Î ã¨$+≤ì KÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞,
ã¨$+≤ìH˜ J=ã¨~°"≥∞ÿ# *Ï˝#O`À L#flѨÙÊ_»∞ ã¨$+≤ìH˜ ã¨Ç¨ÏHõiOKÕ `«e¡ ¿Ñ~°∞ ã¨~°ã¨fiu. D
ã¨$+≤ìH˜ J=ã¨~°"≥∞ÿ# ã¨OѨ^ŒÅ∞ Z<Àfl HÍ"åe. P ã¨OѨ^ŒÅ â◊ˆHÎ ÅH©Δ ‡^Õq.
24 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
P `«~∞° "å`« WK«Û,ù *Ï˝#O, „H˜Ü∞« J<Õ =¸_çO\˜`À D ã¨$+≤xì x~°fiÇ≤ÏOKÕ Ñ¨@∞`«fiâ◊Hˆ Î
^Œ∞~°æ. "≥Ú`åÎxfl xÜ«∞q∞OKÕ â◊H˜Î ^Œ∞~°æ.
WÖÏO\˜ D ã¨$+≤ìH˜ "Õ^Œ=∞<Õ XHõ =∞Ǩq*Ï˝#O P^è•~°"≥∞ÿ LOk. P "Õ^Œã¨fi~°∂Ñ≤}˜
™œ~°=∞O_»ÖÏO`«~°æ`«"≥∞ÿ# `Õ[ã¨∞û.
P `Õ[¿ãû QÍÜ«∞„f ^Õq.
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x |∞kú â◊H˜Î ã¨~°ã¨fiu. ã¨OѨ^Œ â◊H˜Î ÅH©Δ ‡. Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x xÜ«∂=∞Hõ â◊H˜Î
^Œ∞~°æ. Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x "Õ^Œâ◊H˜Î QÍÜ«∞„u. Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x „¿Ñ=∞ â◊H˜Î ~å^èŒ.
D S^Œ∞ J=∞‡"åi „Ѩ^è•# ѨÓ~°‚~°∂áêÅ∞.
XˆH Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞, XˆH â◊H˜Î. =º=Ǩ~°O |\˜ì '|Ç¨ï— K≥ѨÙÎ<åflO.
D SkO\˜x ѨÓ~°‚â◊‰õΩÎÅO\Ï~°∞.
D ѨÓ~°‚â◊‰õΩÎÅÖ’ ^Õxfl Láêã≤Oz<å q∞ye# #Å∞QÆ∞ifl Láêã≤Oz#>Ë¡.
J@∞ `«~°∞"å`« J=∞‡"åi „Ѩ^è•# JOâ◊~°∂áêÅx L<åfl~Ú. JO^Œ∞Ö’ HõO\˜H˜ Hõ#
Ѩ_Õ J=∞‡"åi „Ѩ^è•# JOâ◊~°∂áêÅÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜k QÆOQÆ.
D QÆOQÆ [ÖÏÅxfl\˜H˜ Jkèëêì#"≥∞ÿ L#fl `«e¡. '„™È`«™ê=∞ã≤‡ *ÏǨflg— („Ѩ"åǨÖ’¡
QÆOQÆx <Õ#∞) Jx w`«Ö’ Ѩ~°=∂`«‡ qÉèí∂u Ü≥∂QÆOÖ’ K≥áêÊ_»∞.
QÆOQÆ `«~°∞"å`« `«∞Åã≤, =∂#™ê^Õq, =∞OQÆà◊K«O_ô, HÍm, =ã¨∞O^èŒ~å (Éèí∂^Õq)
g~°O`å J=∞‡"åi „Ѩ^è•# JOâ◊ã¨fi~°∂áêÅ∞. J@∞ `«~°∞"å`« J=∞‡"åi Ü≥ÚHõ¯ `Õ[ã¨∞û
H˘O^ŒiÖ’ „Ѩã¨∞Êù@OQÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. J@∞=O\˜ L`«Î=∞=ÚÖˇ·# "å~°O`å J=∞‡"åi
Ü≥ÚHõ¯ JOâ◊Å`À =zÛ#"å~°∞. "å~°∞ J#ã¨∂Ü«∞, J~°∞O^èŒu W`åº^Œ∞Å∞.
`«~°∞"å`« J=∞‡"åi Ü≥ÚHõ¯ HõàÏOâ◊Å`À L#fl ã¨fi~°∂áêÅ∞ K≥ѨÓÎ „Ѩu „ã‘Î ‰õÄ_®
J=∞‡"åi HõàÏOâ◊`À L#fl"åˆ~ Jx K≥áêÊ~°∞.
WÖÏ „ѨHõ$u J#QÍ<Õ =ÚO^Œ∞ K≥Ñ≤Ê# SkO\˜`À "≥Ú^ŒÅ∞H˘x ã¨~°fi „ã‘ÎÅ =~°‰õÄ
q™êÎ~°"≥∞ÿ# ã¨fi~°∂áêÅxfl HõeÑ≤ ''„ѨHõ$u—— Jx XHõ¯ ¿Ñ~°∞`À K≥áêÊ~°∞ ǨÏÜ«∞„w=
™êfiq∞"å~°∞. HÍx =∞#H˜ J~°÷O HÍ=_»O HÀã¨O ^ÕgÉèÏQÆ=`åxfl P^è•~°O KÕã¨∞H˘x
WO`« q™êÎ~°OQÍ `≥eÜ«∞*ËÜ«∞_»=∞~ÚOk.
D J=∞‡"åi â◊‰õΩÎÅÖ’ U XHõ¯i ã¨Ç¨ÏHÍ~°O ÖËHõáÈ~Ú<å =∞#O D „ѨHõ$uÖ’
=∞#ÖË=Ú. =∞# LxH˜ JO`«\ ˜H˜ P^è•~°O D „ѨHõ$`Õ. WÖÏO\˜ „ѨHõ$u D [QÆ`«∞Îx
xÜ«∞q∞OK«_®xH˜ ѨÅ∞ ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ ѨÅ∞ q^è•Å∞QÍ =zÛOk.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 25
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
[QÆ<À‡Ç≤Ïh J=`å~°O
JÖψQ H©Δ~°™êQÆ~°=∞^äŒ# "Õà◊ P `«ÖË¡ [QÆ<À‡Ç≤Ïh~°∂ѨO`À L^ŒƒùqOzOk Jx
ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"å~°∞ JQÆã∞¨ ºÎ ÅH˜ K≥áêÊ~°∞. P Hõ^xŒä q=~°OQÍ K≥Ñʨ =∞x JQÆã∞¨ ºÅ"å~°∞
ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞x J_»∞QÆQÍ<Õ P J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Hõ^äŒx q=iã¨∞Î<åfl~°∞.
=∞ǨÏ~°∞¬Å∞ K≥Ñ≤Ê# „Ѩu ѨÙ~å}Hõ^äŒÖ’#∞ rq`åxH˜ HÍ=Åã≤# Jxfl JOâßÅ∞
LO\Ï~Ú. "åi "åi ™ê÷~Úx |\˜ì ^•xfl JO^Œ∞H˘O@∂ LO\Ï~°∞.
[QÆ<À‡Ç≤Ïh J=`å~°O QÆ∞iOz K≥ѨÓÎ....
ѨÙ~å-=∞~°Ñ¨Ù~ånèâ◊ó q[Ü«∞„j ã¨=∞$kú=∂<£
„`≥·Ö’HõºO áêÅÜ«∂=∂㨠ã¨^Õ"åã¨∞~°=∂#∞+¨"£∞
XHÍ<˘Hõ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨fi~°Öæ ’HõOÖ’ WO„^Œ∞_»∞ KåÖÏ P#O^ŒOQÍ HÍňHÑΔ O¨ KÕã∞¨ <Î åfl_»∞.
=∞#H˜ ѨÓ~°fi[#‡ ã¨∞Hõ$`«O =Å¡<À, ÖË^• D [#‡Ö’ KÕã¨∞H˘#fl ѨÙ}ϺÅ
=Å¡<À H˘xfl ã¨OѨ^ÅŒ ∞ =™êÎ~Ú. Jq =zÛ# `«~∞° "å`« <≥=∞‡kQÍ ZÖÏÔQ`· Õ
H˘|ƒiHÍÜ«∞Ö’ =ÚO^Œ∞ ÖË`«QÍ LO_ç `«~°∞"å`« ÃÑO‰õΩ `«Ü«∂~“ `«∞O^À
JÖÏ JǨÏOHÍ~°=∞<Õ XHõ ÃÑO‰õΩ `«Ü«∂~“`«∞Ok. ^•xfl ѨQÆ∞ÅQ˘@ì_»O
=∞Ǩ Hõ+Oì̈ . Jk ѨQÅÆ Q˘_ç`<Õ Õ ™êfi^Œ∞"≥#· ~°ãO¨ =∞#H˜ P™êfi^Œ Ü≥∂QƺO
J=Ù`«∞Ok.
JÖÏ WO„^Œ∞_çH˜ ‰õÄ_® XHõ™êi D JǨÏOHÍ~°=∞<Õ ÃÑO‰õΩ Hõ\ ˜ìOk.
^Õ=`«ÅH˜ =∂„`«O JǨÏOHÍ~°O =¿ãÎ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ "≥O@<Õ ã¨i KÕ™êÎ_»∞. W^˘Hõ ÃÑ^ŒÌ
~°Ç¨Ï㨺O. D ~°Ç¨Ï㨺O =Ú#∞Ѩ٠K≥ѨÙʉõΩ#fl ˆH<ÀѨx+¨`«∞ÎÖ’ ‰õÄ_® K≥ѨÊ|_çOk.
^Õ=`«Å∞ JǨÏOHõiã¨∂Î LO>Ë J=∞‡"å~°∞ K≥áêÎ~∞° ''<åÜ«∞<å! JǨÏOHõi¿ãÎ J=∞~°∞Öˇ<· å
Jã¨∞~°∞Öˇ·áÈ`å~°∞——. JǨÏOHÍ~°O =¿ãÎ Jã¨∞~° „Ѩ=$uÎ "≥Ú^ŒÖ∫`«∞Ok. JO^Œ∞ˆH ^Õ=`«Å
ÖÏO\˜ "åà◊§H˜ Jk "≥Úe¿ãÎ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ "≥O@<Õ HõuÎi™êÎ_»∞.
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ H˘O`«=∞OkH˜ JǨÏOHÍ~°O ZO`« "≥Úez<å Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀ_»∞. HÍx ^Õ=
`«Å∞ Ö’Hõ~°HõΔ‰õΩÅ∞. "åiH˜ JǨÏOHÍ~°O =zÛO^À Ö’HÍxH˜ „Ѩ=∂^ŒO. ^•x =Å¡
"≥O@<Õ HõuÎi™êÎ_»∞. H˘O^ŒiH˜ =Úki`ÕQÍx HõuÎiOK«_»∞. H˘O^ŒiH˜ ÖË`«^Œâ◊Ö’<Õ
HõuÎi™êÎ_»∞. WO„^•k ^Õ=`«ÅH˜ WÖÏO\˜q "≥O@<Õ [~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~Ú.
WO„^Œ∞xH˜ D ã¨OѨ^ŒÅhfl <åq J<Õ —JǨÏO— `«Ü«∂Ô~·Ok.
^•x`À =∞^À#‡`«∞Î_»Ü«∂º_»∞. W=hfl ^èŒ#=∞O^•O^èŒ`« =Å¡ =KÕÛq.
26 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
HÍã≤O`« _»|∞ƒ#fl"å_çHˆ JO`« =∞^•O^è`Œ « =zÛ#ѨÙÊ_»∞ =ÚÖ’¡HÍÅ Sâ◊fi~°ºO WO„^Œ∞_ç
^ŒQÆæ~° LOk HÍ|>Ëì P JǨÏOHÍ~°O =zÛOk. ^•xH˜ `À_»∞ PÜ«∞# ^Õ=`«ÅO^Œi`À
Hõeã≤ [OÉèÏã¨∞~°∞_»∞ J<Õ XHõ ~åHõΔã¨∞x ã¨OǨ~°O KÕã≤ L`«û"åefl KÕã¨∞H˘O@∞<åfl_»∞.
WO„^Œ∞_»∞ S~å=`«O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx Tˆ~yOѨÙQÍ =ã¨∂Î LO_»QÍ ^•iÖ’ Q˘Ñ¨Ê
`«Ñ¨ã¨ûOѨ#∞fl_≥·# ^Œ∂~åfi㨠=∞ǨÏi¬ Z^Œ∞~°∞Ѩ_®¤_»∞. q^•º^èŒ~° =∂~°æOÖ’ ^Œ∂~åfiã¨
=∞ǨÏi¬ =ã¨∂Î LO_»QÍ PÜ«∞#H˜ XHõ q^•º^èŒ~åOQÆ# HõxÑ≤OzOk.
Pq_» ^Œ∂~åfiã¨=∞ǨÏi¬x K«∂_»QÍ<Õ #=∞™ê¯~°O K≥Ü«∞ºQÍ<Õ PÜ«∞# Pj~°fikOz
ZHõ¯_çflOz =ã¨∞Î<åfl=x J_»QÍæ<Õ ''WѨÙÊ_Õ J=∞‡"åifl ѨÓlOz =ã¨∞Î<åfl——#x K≥Ñ≤ÊOk.
''^•ã‘É∂íè `« ã¨=∞ãÎ̈ ^Õ==x`åO—— Jx J=∞‡"åiH˜ ¿Ñ~°∞ Hõ#∞Hõ q^•º^è~Œ åOQÆ#ÅO`å
J=∞‡"åifl ѨÓl™êÎ~°∞. JÖÏ<Õ D q^•º^èŒ~åOQÆ# ‰õÄ_® J=∞‡"åifl ѨÓlOz P
J=∞‡"åi Ü≥ÚHõ¯ ѨÓ*Ï x~å‡ÖϺxfl fã¨∞H˘ã¨∂Î LOk. ^Œ∂~åfiã¨∞_»∞ '<å‰õΩ P „Ѩ™ê^•xfl
W™êÎ"å!— Jx Pq_çfl J_çQÍ_»∞.
Jk J=∞‡"åi „Ѩ™ê^ŒO. ^•x qÅ∞= |∞∞+≤H˜ `≥Å∞ã¨∞. "≥O@<Õ Pq_» ÉèíH˜Î`À
WzÛ# P „Ѩ™ê^•xfl ^Œ∂~åfi㨠=∞ǨÏi¬ ѨÙK«∞ÛH˘x Hõà§◊ H˜ J^Œ∞HÌ ˘x Hõ$`å~°∞_÷ flç JÜ«∂º#x
P „Ѩ™ê^•xfl Ѩ@∞ìH˘x „Hõ=∞OQÍ q^•º^èŒ~° =∂~°æO ^•\˜ ^Õ=`«Å∞ „Ѩܫ∂}˜OKÕ
=∂~°æOÖ’H˜ „Ѩ"ÕtOKå_»∞. JHõ¯_» WO„^Œ∞x Tˆ~yOѨ٠™êQÆ∞`ÀOk.
PÜ«∞# P L`«û"åxfl K«∂ã≤ PǨ! WO„^Œ∞_»∞ ~åHõãΔ ∞¨ x ã¨OǨÏiOz ZO`« Ö’HÀѨHÍ~°O
KÕ™ê_»∞ Hõ#∞Hõ DÜ«∞#H˜ U^≥·<å XHõ =∞Oz HÍ#∞Hõx W"åfiÅ#∞H˘<åfl_»∞. =∞Ǩ`«∞‡Å∞
^ŒQÆæ~°H˜ "≥_ç`Õ Uq∞™êÎ~°∞! „Ѩ™ê^Œ"≥∂, qÉèí∂`À W™êÎ~°∞.
ã¨fiHõ~°™ê÷O `«`À =∂ÖÏO â◊„HÍÜ«∞ „Ѩ^Œ^Ò =Úxó
`åO QÆ$Ç‘Ï`åfi QÆ[㨯<Õú ™ê÷Ѩܫ∂=∂㨠^Õ=~å\ò
QÆ[ã¨∞Î `åO QÆ$Ç‘Ï`åfi^äŒ „¿Ñ+¨Ü«∂=∂㨠Éèí∂`«ÖË
JÖÏ<Õ PÜ«∞# ‰õÄ_® `«# KÕ`∞« Ö’ L#fl J=∞‡"åi x~å‡ÖϺxfl WO„^Œ∞xH˜ „Ѩ™ê^ŒOQÍ
WKåÛ_»∞. P „Ѩ™ê^•xfl WO„^Œ∞_»∞ fã¨∞H˘x U#∞QÆ∞ ‰õΩOÉèãí Å÷¨ O g∞^Œ ÃÑ\Ïì_∞» . WO„^Œ∞_çH˜
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^Œ∂~åfiã¨=∞ǨÏi¬ WzÛ# ^•x g∞^Œ Ѩ^•~°÷^Œ$¿+ì LOk QÍh „Ѩ™ê^Œ
^Œ$+≤ìÖË^Œ∞. =∞#H˜ ‰õÄ_® WO\˜ xO_® u#_®xH˜ KåÖÏ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ LO\Ï~Ú. Z=Ô~·<å
WkQÀ fã¨∞HÀ! Jx „Ѩ™ê^ŒOQÍ XHõ J~°\ ˜Ñ¨O_»∞ =ÚHÀ¯, Y~°∂˚~°"≥∂ W¿ãÎ „Ѩ™ê^Œ"Õ∞
Hõ^•! Jx „ѨHõ¯# ÃÑ_»`å~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 27
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
JÖÏ KÕ¿ãÎ =∞ǨáêѨO. P „Ѩ™ê^ŒO =ÖË¡ Wxfl ã¨OѨ^ÅŒ ∞ =KåÛÜ«∞x „QÆÇÏ≤ OK«QÅÆ QÍe.
J^Õ Hõ\ ˜Hõ ¿Ñ^ŒiHõOÖ’ PHõe`À L#fl"å_çH˜ XHõ¯ J~°\ ˜Ñ¨O_»∞x W¿ãÎ ^•xfl "å_»∞
ZÖÏ Ñ¨ÙK«∞ÛH˘O\Ï_À JÖÏ ÉèQí =Æ `ü „Ѩ™ê^•xfl fã¨∞HÀ"åÅx K≥áêÊ~°∞. W^Õ <å ã¨~fi° ã¨fiO
J#fl@∞ìQÍ „Ѩ™ê^•xfl ã‘fiHõiOKåe. Ѩ^•~°÷O "Õ~°∞. „Ѩ™ê^ŒO "Õ~°∞. Jk JO`«=~°‰õÄ
Ѩ^•~°÷"Õ∞ HÍx ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ WzÛ# `«~°∞"å`« „Ѩ™ê^Œ"≥∞ÿOk. ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯 $uÖ’
„Ѩu ÉèÏ~°fÜ«Ú_»∞ „Ѩ™ê^Œ"Õ∞ u<åe `«Ñ¨Ê Ѩ^•~°÷O u#‰õÄ_»^Œx âß„ã¨ÎO K≥áÈÎOk.
„Ѩ™ê^ŒO ux „|`«HõQÆey# *Ïu ÉèÏ~°`«*Ïu. JO`ÕHÍx U^À =O_»∞H˘x U^À
uO@∂ LO>Ë Jk Ѩâ◊√„áêÜ«∞"≥∞ÿ# rq`«=∞x w`«Ö’ Hõ$+¨‚Ѩ~°=∂`«‡ K≥áêÎ_»∞.
Ü«∞[˝tëêìt#ó ã¨O`À =ÚK«ºO`Õ ã¨~°fiH˜eƒÃ+·ó
Éèí∞O[`Õ `Õ `«fiѶ¨∞O áêáê ÜÕ∞ ѨK«O`åº`«‡HÍ~°}Ï`ü
ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ JiÊOz# „Ѩ™ê^•xfl =∞#O ã‘fiHõiOKåe. Jk
JO`«=~°‰õÄ Ñ¨^•~°÷"Õ∞ HÍx ^•xfl ÉèíQÆ=O`«∞_ç ^ŒQÆæ~° ÃÑ@ì_»O =Å¡,
PÜ«∞# ^Œ$+≤ìáê`«O KÕ`« Jk â◊H˜Î=∞O`«O J=Ù`«∞Ok. Jk =∞#O
ѨÙK«∞ÛH˘O>Ë =∞#Ö’ „áê}â◊H,Θ ã¨`Ϋ fi=Ú â◊√^Œ=ú ∞ø`å~Ú. ã¨`Ϋ fiâ◊√kú [iy`Õ
z`«Îâ◊√kú [~°∞QÆ∞`«∞Ok. z`«Îâ◊√kú [iy`Õ *Ï˝#O Åaèã¨∞ÎOk. JO^Œ∞ˆH
PǨÏ~°â◊√kú, „Ѩ™ê^Œâ◊√kú LO_®e.
Sâ◊fi~°º=∞^ŒO`À L#fl WO„^Œ∞_çH˜ ^Œ∂~åfi㨠=∞ǨÏi¬ WzÛ# ѨÙ=ÙfiÅ x~å‡Åº „Ѩ™ê^ŒO
XHõ ѨÓÅ K≥O_»∞ÖÏ HõxÑ≤OzOk HÍx J=∞‡"åi „Ѩ™ê^ŒOQÍ ÉèÏqOK«ÖË^Œ∞. ^•x`À
^•xfl PÜ«∞# U#∞QÆ∞ `«ÅÃÑ· x~°¡HõΔ ºOQÍ ÃÑ\Ïì_»∞. P U#∞QÆ∞ PÜ«∞xfl q∞OzáÈ~Ú#
=∞^ŒO`À P „Ѩ™ê^•xfl `˘O_»O`À fã≤ „H˜O^Œ"Õã≤ HÍe`À `˘H˜¯ "≥o§áÈ~ÚOk. ^•xfl
K«∂ã≤# ^Œ∂~åfi㨠=∞ǨÏi¬ ''Fi „Éèí+¨μì_®! Sâ◊fi~°º=∞^•O^èŒ`« =Å¡<Õ #∞=Ùfi WÖÏ
„Ѩ=iÎOKå=——x J#∞‰õΩO@∂
=∞Ǩ^Õ"åº ^èŒ$`å =∂ÖÏ „|Ǩ‡^≥·ºó ѨÓ[º`ÕÇ≤Ï ™ê
„`≥·Ö’ÔH·ºâ◊fi~°º =∞`ÕÎ# Éèí=`å ǨϺ==∂x`å
''Jk Z@∞=O\˜ =∂Ö’ `≥Å∞™ê? J=∞‡"åi áê^•Å #∞Oz =zÛ# =∂Åx t=Ù_»∞
‰õÄ_® `«Åg∞^Œ ÃÑ@∞ìH˘O\Ï_»∞. „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞, <å~åÜ«∞}∞_»∞ Hõà◊§H˜ J^Œ∞ÌH˘x #=∞㨯
i™êÎ~°∞. ^Õ=`«Å∞ ã‘fiHõi™êÎ~°∞. JO`« Ѩq„`«"≥∞ÿ# P =∂Åx WO`« x~°¡HõΔ ºO KÕ™êÎ"å!
U `«e¡ Ü≥ÚHõ¯ Hõ$Ѩ KÕ`« D ÅH˜Δ ‡ h‰õΩ ÅaèOzO^À, P J=∞‡ Ü≥ÚHõ¯ „Ѩ™ê^•xfl
28 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
x~°¡HõΔ ºO KÕÜ«∞_»O =Å¡ h‰õΩ ÅaèOz# ã¨OѨ^ŒO`å h\˜áêÅ∞ JQÆ∞QÍHõ!—— Jx ^Œ∂~åfiã¨
=∞ǨÏi¬ WO„^Œ∞xfl â◊Ñ≤OKå_»∞.
=∞ǨÏ~°∞¬Å âßáêÅ PO`«~°ºO
™ê^è•~°}OQÍ Ñ¨Ù~å}Hõ^äŒÅÖ’ ^Œ∂~åfiã¨∞_»∞, qâßfiq∞„`«∞_»∞, <å~°^Œ∞_»∞ „Ѩ™êÎ=#
=¿ãÎ KåÖÏ =∞Ok XHõ "≥H˜e #=Ùfi #=Ùfi`«∂ LO\Ï~°∞.
nxH˜ HÍ~°}O =∞# |∞∞+¨μÅ QÆ∞iOz ã¨iÜ≥ÿ∞# J=QÍǨÏ# ÖËHõáÈ=_»O. JO`«HõO>Ë
=∞ǨáêѨO LO_»^Œ∞. ^Œ∂~åfiã¨∞_»∞ ™ê=∂#∞º_»∞ HÍ^Œ∞.
ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ "å~°∞ D Hõ^xŒä ^Œ∂~åfiã¨∞x`À „áê~°Oaèã∞¨ <Î åfl_»∞. HÍ~°}O J=∞‡"åi
Láê㨉õΩÅÖ’ ^Œ∂~åfiã¨∞_»∞ KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê"å_»∞. „HÀ^èŒÉèí\Ïì~°‰õΩ_»∞ Jx ^Œ∂~åfiã¨∞xH˜
¿Ñ~°∞. ~°∞„^Œ∞x Ü≥ÚHõ¯ =∞#∞ºâ◊H˜Î ã¨fi~°∂ѨÙ_Õ ^Œ∂~åfi㨠=∞ǨÏi¬.
[QÆ`«∞ÎÖ’ Z=Ô~·<å ^èŒ~å‡^èŒ~å‡Å∞ =º`åºã¨O KÕ¿ãÎ JÖÏO\˜ "åix x„QÆÇ≤ÏOK«_®xH˜
=zÛ# =∞Ǩ`«∞‡Å∞ |∞∞+¨μÅ∞ Jx „QÆÇ≤ÏOKåe. PÜ«∞xfl `«ÅK«∞H˘O>Ë KåÅ∞ Åe`å^Õq
Hõ$Ѩ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. Åe`«=∞‡ Éèí‰õΩÎÖ’¡ Q˘Ñ¨Ê"å_»∞ ^Œ∂~åfi㨠=∞ǨÏi¬. DÜ«∞# ~°zOz#
„QÆO^ä•ÅÖ’ 'P~åºkfiâ◊u— Jx 200 â’¡HÍÅ∞ J=∞‡"åiH˜ K≥Ok# J^Œ∞ƒù`« „QÆO^äŒO.
JO^Œ∞Ö’ J=∞‡"åi „j=∞#flQÆ~° =~°#‚ , „jK«„Hõ ~°ÇϨ ™êºÅ∞ L<åfl~Ú. Åe`å Hõ=Kåxfl
~°zOKå_»∞.
=∞ǨÏ~°∞¬Å âßáêÅH˜ QÆÅ Ö’`≥#· J~å÷xfl `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅQÍe. |∞∞+¨μÅ∞ â◊ÑO≤ Kå~°O>Ë
J~°÷O- u\Ïì~À, HÀѨyOK«∞H˘<åfl~À Jx HÍ^Œ∞. KÕã≤# `«Ñ¨ÙÊ_»∞ ѨxH˜ Wk Ѷ¨e`«O Jx
K≥áêÎ~°∞. XHõ "Õà◊ "åà◊√§ JÖÏ J#HõáÈ`Õ U=∞ø`«∞O^ŒO>Ë `«Ñ¨Ê‰õΩO_® J#∞Éèíq™êÎ~°∞
QÍx KåÖÏ ã¨=∞Ü«∞O Ѩ_»∞`«∞Ok. HÍx |∞∞+¨μÅ∞ â◊Ñ≤OK«_»O KÕ`« ZѨÙÊ_À ~åÉ’ÜÕ∞k
"≥O@<Õ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. "≥O@<Õ [~°QÆ_»O =Å¡ JHõ¯_çHõHõ¯_Õ Hõ~°‡ HõΔÜ«∞O [iy"å_»∞
ÉÏQÆ∞Ѩ__» ®xH˜ J=HÍâ◊O ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok. JO>Ë ZO`À ѨÙ}º=ÚO>Ë<Õ `«Ñʨ âßѨ=∞<Õk
^˘~°Hõ^Œ∞. HÍ~°}O P =zÛ# áêѨO #∞Oz âßѨO =Å¡ "≥O@<Õ |Ü«∞@Ѩ_»`å~°∞.
H˘xfl áêáêÅ∞ ѨâßÛ`åÎÑO¨ =Å¡ áÈ`å~Ú. H˘xfl áêáêÅ∞ Hõ~å‡#∞Éè=í O KÕ`« áÈ`å~Ú.
â◊Ñ≤OK«_»O =Å¡ <Õ#∞ D `«Ñ¨ÙÊ KÕ™ê#∞ Hõ#∞Hõ <å‰õΩ D ^Œ∞óYO =zÛO^Œx ã¨Ê+¨ìOQÍ
`≥Å∞ã¨∞ÎOk. ÖËHõáÈ`Õ `≥b^Œ∞. =∞#O ‰õÄ_® ^ÕxHÀ ÉÏ^èŒ Ñ¨_»∞`«∂ ^Õ=Ù_çH˜ <å g∞^Œ
^ŒÜ«∞ÖË^Œx ^Œ∞óYѨ_»∞`«∂ LO\ÏO. HÍh K≥Ü«∞ºx^Õn PÜ«∞# W=fi_»∞. HÍh ZO^Œ∞=Å¡
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 29
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=∞#O Jk J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl"≥∂ =∞#H˜ `≥b^Œ∞. J^Õ âßѨO LO>Ë ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥eã≤ J#∞
Éèíqã¨∞Î#flO`« ¿ãѨ٠JÜ≥∂º! P `«Ñ¨ÙÊ KÕ™ê<Õ J<Õ Ñ¨âßÛ`åÎѨO LO@∞Ok. `˘O^Œ~°QÍ
^•x#∞O_ç |Ü«∞@ Ѩ_`» å~°∞. =∞Ǩ`«∞‡Å âßѨ=∞O>Ë JO`« Q˘Ñ¨Êk. WO„^Œ∞_»∞ `˘O^Œ~Q° Í
ÉÏQÆ∞Ѩ_®e Hõ#∞Hõ Dâ◊fi~°„¿Ñ~°} KÕ`« PÜ«∞# <À@O@ P =∂@ =zÛOk.
^Õg „Ѩ™ê^•xfl x~°¡HõΔ ºO K≥Ü«∞º_»O =Å¡ WO„^Œ∞_»∞ "≥Ú`«ÎO ã¨OѨ^Œx áÈQ˘@∞ìH˘<åfl_»∞.
JѨÙÊ_»∞ WO„^Œ∞_»∞ ѨâßÛ`«ÑÎ Ù¨ _Î ·≥ PÜ«∞xfl HõqΔ ∞OK«=∞x J_ç̂Q Ö’¿Ñ P =∞ǨÏi¬ JHõ¯_çflOz
"≥o§áÈÜ«∂_»∞. ZѨÙÊ_≥·<å P^Œ∞H˘<Õ "å_»∞ QÆ∞~°∞=Ù. PÜ«∞# áê^•ÅÃÑ· Ѩ_ç`Õ PÜ«∞#
Z@∞=O\˜"å_≥·fl<å HõΔq∞™êÎ_»∞.
WO„^Œ∞_»∞ |$ǨÏã¨Êux â◊~°}∞"Õ_»_»O, |$ǨÏã¨ÊuKÕ ^èŒ~°‡É’^èŒ
t"Õ~°∞¿+ì QÆ∞~°∞„™êÎ`å QÆ∞~“~°∞¿+ì # Hõâ◊Û#
ÅÉÏÌfi ‰õΩÅQÆ∞~°∞O ã¨=∞ºQÆ∞æ~°∞"Õ∞= ã¨=∂„â◊ÜÕ∞`ü
t=Ù_çH˜ HÀѨO =¿ãÎ QÆ∞~°∞=Ù ~°H˜Δ™êÎ_»∞. QÆ∞~°∞=ÙQÍx HÀѨO =¿ãÎ t=Ù_»∞
‰õÄ_® ~°H˜ΔOK«_»x QÆ∞~°∞w`«Ö’ K≥áêÎ~°∞. WO„^Œ∞_»∞ |Ü«∞Å∞^Õi `«#
QÆ∞~°∞=ÙQÍÔ~·# |$ǨÏã¨Êu ^ŒQÆæ~°H˜ "≥àϧ_»∞.
ÉèíQÆ=<£ ã¨~°fi^èŒ~°‡[˝! „uHÍÅ*Ï˝#HÀq^Œ
^Œ$â◊º<ÕÎ-^Œ$+¨ìѨÓ~åfi}˜ xq∞`åÎ#ºâ◊√ÉèÏx #ó
HÍjÖ’ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞H˘O@∞#fl |$ǨÏã¨Êu áê^•ÅÃÑ· Ѩ_ç# WO„^Œ∞x ÖËÑ≤ U"≥∞ÿO^Œx
J_çy`Õ [iy#^ŒO`å K≥ѨÓÎ <Õ#∞ [QÆ^ÕHõ=∂`«, „j=∂`« S# J=∞‡"åi „Ѩ™ê^•xfl
x~°¡HõΔ ºÑ¨~°K«_»O =Å¡ <å‰õΩ L#fl —„j— JO`åáÈ~ÚOk.
WO„^Œ∞_ç ^ŒQ~æÆ ° —„j— =¸_»∞ q^è•Å∞QÍ LO@∞Ok. XHõ\ ˜ 'ã¨fi~°„æ j—, ~Ô O_»=k 'x`«º„j—,
=¸_»=k 'q[Ü«∞„j—.
q[Ü«∞„j ã¨Î`«ã¨Î㨺 ^≥·`«ºÖ’Hõ=∞^ä•#fiQÍ`ü
x`«º„j x`«ºÑ¨Ù~°∞ëœ "åã¨∞^Õ= =∞^•#fiQÍ`ü
<Õ#∞ KÕã≤# `«Ñ≤Ê^ŒO =Å¡ <å q[Ü«∞„j ~åHõΔã¨∞Å =^ŒÌ‰õΩ "≥o§áÈ~ÚO^Œ<åfl_»∞.
q[Ü«∞„j "åà◊§ ^ŒQÆæ~°H˜ "≥o§áÈ=_»O =Å¡ ~åHõΔã¨∞ÅH˜ ÔQÅ∞Ѩ٠=zÛOk. x`«º„j q+¨μ‚=Ù
=^ŒÌ‰õΩ "≥o§áÈ~ÚOk. ã¨fi~°æ„j ã¨=Ú„^ŒOÖ’H˜ "≥o§áÈ~ÚOk. x`«º„j JO>Ë x`«º=Ú
LO_Õ „j J#QÍ <å~åÜ«∞}∞x ^ŒQÆæ~° x`«º=¸ „j LO@∞Ok.

30 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Z=Ô~·`Õ ÉèíQÆ=O`«∞_ç HÀã¨O `«Ñ≤™êÎ~À ÖË^• ѨÓ~°fi[#‡ ã¨∞Hõ$`«O LO@∞O^À "åiH˜
P x`«º„j #∞Oz XHõ H˜~°}O "≥o§ "åi ^ŒQÆæ~° LO@∞Ok.
Pq_» JHõ¯_» LO>Ë<Õ q[Ü«∞„j "≥Ú^ŒÖˇ·#=hfl JHõ¯_» LO\Ï~Ú. "å~°∞ ZѨÙÊ_≥·`Õ
„Éèí+¨μìÖˇ·áÈ`å~À =∞m§ P x`«º„j <å~åÜ«∞}∞x ^ŒQÆæ~°H˜ "≥o§áÈ`«∞Ok. x`«º„j x`«º
ѨÙ~°∞+¨μ_≥·# "åã¨∞^Õ=Ùx =^ŒÌ‰õΩ "≥o§áÈ~ÚOk. q[Ü«∞„j ^≥·`«ºÖ’HÍxH˜ "≥o§áÈ~ÚO
^ŒÜ«∂º! Jx "≥Ú`«ÎO [iyO^ŒO`å `«# QÆ∞~°∞"≥·# |$ǨÏã¨ÊuH˜ K≥áêÊ_»∞.
WO„^Œ∞_»∞ K≥Ñ≤Ê# ^•xH˜ |$ǨÏã¨Êu ã¨=∂^è•#O K≥ѨÓÎ,
Hõ$`«ã¨º Hõ~°‡}À ~å[<£ HõÅÊHÀ\˜â◊`≥·~°Ñ≤
„áêÜ«∞tÛ`ÀÎѨÉè’QÍÉèϺO q<å <åâ’ #*ÏÜ«∞`Õ
''<åÜ«∞<å! KÕã≤# ^•xH˜ J#∞ÉèíqOK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞——. WHõ¯_» [iy# |$ǨÏã¨Êu WO„^Œ
ã¨O"å^ŒOÖ’ KåÖÏ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂efl =∞#H˜ =∞ǨÏi¬ JOkOKå~°∞. W=hfl
rq`«O fiÛk^Œ∞ÌHÀ=_®xH˜ ѨxH˘KÕÛ K«Hõ¯x ã¨∂„`åÅ∞.
KÕã≤# Hõ~°‡ #tOKåÅO>Ë Ô~O_Õ =∂~åæÅ∞. XHõ\ ˜ J#∞ÉèíqOK«_»O. Ô~O_»=k „áêÜ«∞
tÛ`«ÎO KÕã¨∞HÀ=_»O. XHõ\ ˜ Éè’QÆ=Ú J#QÍ J#∞Éèí==Ú Jx WHõ¯_» J~°÷O. „áêÜ«∞tÛ`«Î
=∞#QÍ KÕã≤# áêѨO `˘ÅyOK«∞H˘<Õ „Ѩ„H˜Ü«∞.
<Õ<ÕO áêѨO KÕÜ«∞ÖË^Œ∞ Hõ#∞Hõ <Õ<ÕO „áêÜ«∞tÛ`«ÎO KÕã¨∞HÀ#Hõ¯ˆ~¡^Œx J#∞HÀ~å^Œ∞.
Jk WѨÊ\˜k HÍHõáÈ~Ú<å ZѨÙÊ_À áÈQÆ∞KÕã¨∞H˘#flk LOk. JO^Œ∞ˆH 'HõÅÊHÀ\˜
â◊`≥·~°Ñ≤— Jx Ö’`≥·# =∂@ K≥áêÊ~°∞. PÖ’zOK«_»O JO@∂ =∞#H˜ JÅ"å@∞ LO>Ë
D =∂@ÅH˜ =}∞‰õΩ =ã¨∞ÎOk.
=∞#O D „ѨHõ$uÖ’ „Ѩ"ÕtOz WѨÊ\˜ =~°‰õÄ Zxfl [#‡Å∞ fã¨∞H˘<åfl"≥∂ P ÖˇHõ¯
=∞#H˜ `≥b^Œ∞. HõÅÊHÀ\˜ â◊`≥·~°Ñ≤ - JѨÊ_»∞flOz D ã¨$+≤ìÖ’ ѨÙ_»∞`«∂, K«ã¨∂Î =ã¨∂Î<Õ
L<åflO. WO^Œ∞Ö’<Õ Ñ¨_ç H˘@∞ìHÀ=_»O JÅ"å>ˇÿáÈ~ÚOk. JO^Œ∞=Å¡<Õ Ñ¨~°`«`«Î fiO
QÆ∞iOz K≥¿ÑÎ "≥O@<Õ J~°÷O HÍ^Œ∞.
=∂#=[#‡ z`«Î â◊√kúHÀã¨O =zÛOk. <å z`«ÎO KåÖÏ â◊√^Œú=∞O_ç Jx H˘O^Œ~°O
@∞O\Ï~°∞. x*ÏxH˜ "åiH˜ z`«Î=∞O>Ë UO\’ `≥b^Œ∞, â◊√^Œú=∞O>Ë Jã¨Å∞ `≥b^Œ∞.
z`«Î=Ú JO>Ë K≥·`«#ºÉèí∂q∞Hõ. J<ÕHõ [#‡Å ã¨O™ê¯~åÅ KÕ`« P K≥·`«#ºÉèí∂q∞Hõ
=∂e<åºÅ`À ‰õÄ_»∞‰õΩáÈ~ÚOk. Jk â◊√^Œú=∞"åfie. Jk â◊√^Œú=∞=fi_®xH˜ =∞# "Õ^Œ
ã¨O㨯 $u ã¨O™ê¯~åÅ∞ J<Õ K«Hõ¯x „Ѩ„H˜Ü«∞x „Ѩ"Õâ◊ ÃÑ\˜ìOk.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 31
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã¨O™ê¯~åÅ∞, ã¨^•Kå~åÅ =Å¡ =∞# z`«ÎO â◊√^Œú=∞ø`«∞Ok. z`«ÎO â◊√^Œú"≥∞ÿ`Õ<Õ ÉèíÔH·Î<å,
*Ï˝#"≥∞ÿ<å Åaèã¨∞ÎOk. =∞#H˜ ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥Ñ≤Ê# Jxfl „H˜Ü«∞Å∞ z`«Îâ◊√kú HÀã¨"Õ∞. â◊OHõ~°∞Å
"å~°∞ =∞#O K«^Œ∞=ÙH˘<Õ ã¨OHõÖÏÊxH˜ =ÚO^Œ∞ Ô~O_Õ=∂@Å∞ K≥ѨÓÎ ''=∞=∞ Láê`«Î
^Œ∞i`«HõΔÜ«∞ ^•fi~å, „jѨ~°"Õ∞â◊fi~°„Ñ‘`«º~°÷O—— J<åfl~°∞. =∞# ã¨OHõÅÊOÖ’ WO`Õ LO_®e.
XHõ\ ˜ KÕã∞¨ H˘#fl"å\˜x Hõ_∞» HÀ¯=_»O. ~Ô O_»=k Dâ◊fi~°„Ñ‘u. D ~Ô O_»∞ LO>Ë ÉÏQÆ∞Ѩ_»
`å=∞x K≥áêÊ~°∞. z`«Î=Ú â◊√^Œú"≥∞ÿ`Õ Jxfl ^Œ∞óMÏÅ∞ áÈ`å~Ú. z`«Îâ◊√kú KÕã¨∞HÀ=_»"Õ∞
„áêÜ«∞tÛ`«ÎO.
Hõ~°‡Åhfl ‰õÄ_® „áêÜ«∞tÛ`åÎ~°÷O, z`«Îâ◊√kúHÀã¨O K≥Ü«∂ºe. JÖÏ KÕ¿ãÎ Jq =∞#efl
`«~°∞"å`« [#‡ÅÖ’H˜ fã¨∞ÔHà◊§‰õΩO_® D [#‡Ö’ J#∞ÉèíqOKåeû#q ‰õÄ_® JO^Œ∞Ö’
^ŒÇÏ≤ OѨ|_ç, â◊√ÉèOí QÍ Ñ¨i}q∞™êÎ~Ú. „áêÜ«∞tÛ`«OÎ QÆ`[« #‡ÅÖ’ KÕã#≤ "å\˜H˜ =∂„`«"∞Õ
HÍ^Œ∞. D [#‡Ö’ ‰õÄ_® =∞#O H˘xfl áêáêÅ∞ KÕ™êÎO HÍh ZѨÊ\˜HÀ
"Õ∞ÖÁ¯O\ÏO.
JÜ≥∂º! Wxfl `«ÑÙ¨ ÊÅ∞ KÕ¿ã<Õ Jx "Õ^#Œ Ѩ_`ç Õ âß„ã¨OÎ ^•xH˜ „áêÜ«∞tÛ`«OÎ
K≥ÑÊ≤ Ok. Jk K≥Ü∂« ºÅO>Ë =ÚO^Œ∞ áêѨO KÕ™ê#<Õ Ñ¨âßÛ`åÎÑO¨ HõÅQÍe.
^•x #∞Oz `«~∞° "å`« |Ü«∞@ Ѩ_®Å<Õ `«Ñ#¨ LO_®e. JѨÙÊ_»∞ =∂„`«"∞Õ
„áêÜ«∞tÛ`«ÎO ѨxKÕã¨∞ÎOk.
„áêÜ«∞tÛ`åÎxH˜ J~°›`« áêѨO K≥Ü«∞º_»O HÍ^Œ∞, ѨâßÛ`åÎѨO Ѩ_»_»O. H˘O`«=∞Ok
ѨâßÛ`åÎѨ"Õ∞ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO J#∞H˘O\Ï~°∞ HÍx Jk HÍ^Œ∞. ѨâßÛ`åÎѨO „áêÜ«∞tÛ`åÎxH˜
J~°›`«. H˘O`«=∞Ok „áêÜ«∞tÛ`«ÎO KÕã¨∞HÀ=K«Ûx áêѨO KÕ™êÎ~°∞. J@∞=O\˜"åiH˜
ѨâßÛ`åÎѨO ÖË^Œ∞ Hõ#∞Hõ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO [~°∞QÆ^Œ∞.áêѨO KÕ™ê<Õ Jx ÉÏQÍ `«Ñ¨# Ѩ_ç`Õ
P ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ^ŒÜ«∂=∞Ü«Ú_»∞ Hõ#∞Hõ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO K«∂Ñ≤™êÎ_»x K≥áêÊ~°∞.
Jã¨Å∞ áêѨ=∞O>Ë Uq∞\’ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. ZO^Œ∞HõO>Ë U"Õq KÕã¨∞H˘<åfl"≥∂ =∞#H˜
`≥b^Œ∞. WѨÙÊ_»∞ Jq K≥Ü«∞º‰õΩO_® *Ï„QÆ`«ÎѨ_®e.
WO„^Œ∞_»∞ |$ǨÏã¨Êux áêáêxH˜ „áêÜ«∞tÛ`«O Uq∞@x J_çy`Õ |$ǨÏã¨Êu ã¨=∂^è•#O
K≥ÑÓ¨ ,Î ''<åÜ«∞<å! XHõ_xç Ç≤ÏOã≤OK«_O» =∞ǨáêѨO. Jã¨`º« =∂_»_O» áêѨO. J„Hõ=∂~°#˚
áêѨO. Wq „Ѩ^è•#"≥∞ÿ# áêáêÅ∞. WOHõ q∞ye#q KåÖÏ L<åfl~Ú. QÆ∞~°∞=ÙÅx
xOkOK«_O» , ÃÑ^ŒÅÌ Ñ¨@¡ J=∞~åº^ŒQÍ „Ѩ=iÎOK«_O» W`åº^Œ∞Å∞ ‰õÄ_® áêáêÖË. „áêÜ«∞
tÛ`«OÎ HÀã¨O âß„™êÎÅ∞ Z<Àfl K≥áêÊ~Ú. "å@xfl\˜x `≥eã≤L#flO`« "Õ∞~°‰Ωõ K≥Ü∂« ºeûO^Õ.
32 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
HÍh Zxfl KÕã≤<å WOHÍ K≥Ü«∂ºeûOk KåÖÏ LO@∞Ok.
„áêÜ«∞tÛ`«HÎ ~õ ‡° Åhfl Z=~°∂ ѨiѨÓ~°O‚ QÍ K≥Ü∞« ºÖË~∞° . ÃÑQ· Í „áêÜ«∞tÛ`«Î Hõ~‡° x ã¨iQÍæ
KÕã¨∞HÀHõáÈ`Õ ^•xH˜ =∞~À „áêÜ«∞tÛ`«ÎO KÕã¨∞HÀ"åe.
=∞#O Zxfl „áêÜ«∞tÛ`«HÎ ~õ ‡° Å∞ KÕã∞¨ H˘<åfl ѨâßÛ`«ÑÎ Ù¨ ÅÎ "≥∞ÿ J=∞‡"åi áê^•Åx P~åkèO
K«_»"Õ∞ Jxfl\˜HõO>Ë Q˘Ñ¨Ê „áêÜ«∞tÛ`«Î Hõ~°‡—— Jx K≥áêÊ_»∞ |$ǨÏã¨Êu. z`«Îâ◊√kúH˜ `«e¡
áê^•Å J~°Û<Õ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO. J=∂‡!...
JѨ~å^èŒã¨Ç¨Ï„™ê}˜ „H˜Ü«∞O`Õ JǨÏiflâ◊O =∞Ü«∂
Ѩل`ÀÜ«∞q∞u =∂"£∞ =∞`åfi HõΔ=∞ã¨fi Ѩ~°"Õ∞â◊fii!
Jx J#QÆey`Õ Jxfl\˜x HõΔq∞Oz ^ŒÜ«∂=∞~ÚÜ≥ÿ∞# `«e¡ J#∞„QÆÇ≤Ïã¨∞ÎOk. ѨâßÛ`åÎ
Ѩ"Õ∞ áêáêxH˜ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO HÍ^Œ∞. H˘O`«=∞Ok ѨâßÛ`åÎѨ Ѩ_ç =∞m§ áêѨO KÕã¨∂Î
LO\Ï~°∞. ^•x =Å¡ „ѨÜ≥∂[#O ÖË^Œ∞. ѨâßÛ`åÎѨ=∞O>Ë U^À KÕ™ê#∞ WHõ g∞^Œ
K≥Ü«∞º#<Õ xâ◊Û~ÚOK«∞H˘x JѨÙÊ_»∞ „áêÜ«∞tÛ`«Î Hõ~°‡ KÕ¿ãÎ WHõ g∞^Œ KÕã≤#=hfl ã¨iQÍæ
ѨxKÕ™êÎ~Ú.
D ^ÕǨÏO`À LO_Õ LxH˜ KåÖÏ z#flk. D ^ÕǨÏO ÖËx LxH˜ KåÖÏ ÃÑ^ŒÌk. D
z#fl LxH˜Ö’<Õ ÃÑ^ŒÌ LxH˜ ˆHΔ=∂xfl *Ï„QÆ`«ÎQÍ K«∂ã¨∞HÀ"åe. Jk =∞# âß„ã¨ÎO KÕã¨∞Î#fl
ÃÇÏK«ÛiHõ.
|$ǨÏã¨Êu WO„^Œ∞xH˜ K≥ѨÓÎ –áêáêÅ∞ J<ÕHõO L#flѨÊ\˜H© Ç≤ÏO㨠J<Õk ÃÑ^ŒÌ áêѨO.
Ç≤ÏO㨠ѨxH˜~å^Œ∞. =∂@`ÀQÍx, =∞#ã¨∞û`ÀQÍx, „H˜Ü∞« `ÀQÍx Z^Œ∞@"åix ÉÏkèOK«_O»
Ç≤ÏO㨠J=Ù`«∞Ok. Jk ÖËHõáÈ=_»O JÇ≤ÏOã¨. JÇ≤ÏO㨠KåÖÏ „Ѩ^è•#O U XHõ¯ix
K«OѨ~å^Œ∞. H˘xfl Ѩ#∞ÅÖ’ L#fl"åiH˜ xÜ«∞=∂Å∞ Z‰õΩ¯= LO\Ï~Ú. JO^ŒiH© Jxfl
xÜ«∞=∂Å∞ LO_»=Ù. ^èŒ~°‡O ™ê¿ÑHõΔO. JO^Œ iH˜ XˆH ^èŒ~°‡=∞x ZHõ¯_® LO_»^Œ∞. H˘xfl
=$`«∞ÅÎ H˜, H˘xfl „H˜Ü∞« ÅH˜, H˘xfl =~å‚ÅH˜, H˘xfl P„â◊=∂ÅH˜ H˘xfl xÜ«∞=∂Å∞ LO\Ï~Ú.
QÆ$ǨÏã¨∞÷ Hõ$`åºÖ’¡<Õ „áêÜ«∞tÛ`«OÎ Hõeã≤áÈ~ÚOk. J^≥ÖÏQÆO>Ë „Ѩu~ÀE L^ŒÜ∂« <Õfl
™êfl#O KÕã≤ ^Õ=ѨÓ[, Ñ≤`«$ѨÓ[, Jukä ѨÓ[ K≥Ü«∞º_»O KÕ`« Jx"å~°º"≥∞ÿ# Ç≤ÏOã¨
KÕã≤# áêѨO áÈ`«∞Ok.
Wà◊√§ `«∞_ç¿ãÎ XHõ Ç≤ÏOã¨. ™êfl#O KÕ¿ãÎ =∞~˘Hõ Ç≤ÏOã¨. ‰õÄ~° `«iy`Õ XHõ Ç≤ÏOã¨.
JÖÏ Jx <À~°∞ Hõ@∞ìH˘x ‰õÄ~ÀÛÖËO. W=hfl Ç≤ÏO㨠Jx K≥ѨÓÎ<Õ g\˜ #∞Oz |Ü«∞@
Ѩ_»_®xH˜QÍ#∞ ѨOK«Ü«∞*Ï˝Åx K≥Ü«∂ºÅx =∞#H˜ K≥áêÊ~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 33
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
P Ç≤ÏOã¨Å #∞Oz |Ü«∞@Ѩ_»_®xH˜ q^è•<åÅ∞ Jhfl K≥áêÊ~°∞. r=*Ï`«∞efl „áê}
=Ú#fl "å\˜x ZѨÙÊ_»∂ Ç≤ÏOã≤OK«~å^Œ∞. =ÚYºOQÍ â◊~°}∞"Õ_ç# "åix Ç≤ÏOã≤OK«_»O
=∞ǨáêѨO Jx K≥áêÊ_»∞.
J„Hõ=∂~°˚# QÆ∞iOz K≥áêÊ_»∞. ^˘OQÆ`«#=Ú JO>Ë ^ÀK«∞HÀ=_»"Õ∞ HÍ^Œ∞. J„Hõ=∞OQÍ
ã¨OáêkOzOk ‰õÄ_® ^˘OQÆ`«#O „H˜OkˆH =ã¨∞ÎOk. JO`ÕHÍ^Œ∞ =∞#O 㨄Hõ=∞OQÍ
ã¨OáêkOzOk ‰õÄ_® =∞#efl #=Ú‡H˘#fl"åiH˜, ^èŒ~°‡HÍ~åºÅH˜ qxÜ≥∂yOK«‰õΩO_®
=∞#O u<åfl, Jk ^˘OQÆ`«#O „H˜O^ŒˆH =ã¨∞ÎOk.
''¿ãÎ#ÜÕ∞= ã¨ó—— Jx w`«Ö’ Hõ$+¨‚Ѩ~°=∂`«‡ K≥áêÊ_»∞.
J„Hõ=∂~°˚#`À KÕã≤# ^èŒ~°‡HÍ~åºÅ =Å¡ ѨÙ}ºO =ã¨∞ÎO^• Jx J_çy# „Ѩâ◊fl‰õΩ ã¨=∂
^è•#O WO„^Œ∞_ç`À |$ǨÏã¨Êu K≥ѨÓÎ, ''<åÜ«∞<å! nxH˜ ã¨O|OkèOz# XHõ Hõ^äŒ LOk
K≥áêÎ#∞.
ѨÓ~°fiO HÍOpˆHΔ„`«OÖ’ =„A_»∞ J<Õ ^˘OQÆ LO_Õ"å_»∞. "å_»∞ J<ÕHõ
=∞Ok ^ŒQ~æÆ ° KåÖÏ ^è<Œ åxfl ^ÀK«∞H˘x XHõ J~°}ºOÖ’ `«qfi áêu ÃÑ\Ïì_∞» .
Jk Z=iH˜ Hõ#Ѩ_» ‰õÄ_»^xŒ `å#∞ K«∂¿ãÎ áÈÅ∞ÛHÀ=_®xH˜ XHõ ~å~Úx
^•x g∞^Œ ÃÑ_»^•=∞x ~å~Úx `Õ=_®xH˜ J~°}ºOÖ’H˜ "≥àϧ_»∞.
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ XHõ H˜~å`«∞_»∞ [O`«∞=ÙÅ "Õ@HÀã¨O =zÛ#"å_»∞
^•xfl K«∂™ê_»∞. D ^˘OQÆ ~å~Ú `≥K«∞ÛH˘<Õ Ö’Ñ¨ÙÖ’<Õ P ^èŒ#OÖ’ H˘O`« _»|∞ƒx
=∂„`«"Õ∞ fã¨∞H˘x =∞m§ ^•xfl Ü«∞^ä•`«^äŒOQÍ Hõ¿ÑÊã≤ "≥o§áÈÜ«∂_»∞.
D ֒Ѩ٠P ^˘OQÆ =zÛ P ~å~Úx P `«qfi# „Ѩ^Õâ◊OÃÑ· QÆ∞~°∞ÎQÍ ÃÑ@∞ìH˘x "≥o§
áÈÜ«∂_»∞. P ÃÑ\˜ì# QÆ∞~°∞Î `«~°∞"å`« H˜~å`«‰õΩ_çH˜ ѨxH˘zÛOk. `«~°∞"å`« „Ѩu ~ÀA
=„A_»∞ _»|∞ƒ `Õ=_»O P Q˘~ÚºÖ’ "Õã≤ ~å~Ú ÃÑ·# ÃÑ@ì_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk.
D H˜~å`«‰õΩ_»∞ "å_»∞ ^˘OyeOz# _»|∞ƒx u#flQÍ fã≤ÔHo§ "åàϧq_»H˜ WKåÛ_»∞.
Å|úO ^èŒ#q∞^ŒO cè~°∞ ã¨=∂^èŒ`«ûfi ^èŒ<åi÷x
`«„K«∞Ûù`åfi `«`«û=∂^•Ü«∞ x^è•Ü«∂Éèíº#Έ~ `«`«ó
''#∞=Ùfi ZѨÙÊ_»∂ _»|∞ƒ HÍ"åe JO@∞O\Ï=Ù Hõ^•! <å‰õΩ _»|∞ƒ ^˘iH˜Ok K«∂_»∞
J<åfl_»∞——. ^ÀK«∞H˘zÛ ^˘iH˜Ok JO@∞<åfl_»∞.
^•xH˜ ÉèÏ~°º, ''P =∞^茺 H˘O`«=∞Ok „ÉÏǨχ}∞Å∞ =∞# WO\˜ =ÚO^Œ∞ #∞Oz
"≥à◊¥Î XHÍÜ«∞# ##∞fl K«∂ã≤ h‰õΩ H˘kÌHÍÅOÖ’ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ^èŒ#O Åaèã¨∞ÎOk—— Jx
34 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
K≥Ñ≤Ê "≥o§áÈÜ«∂~°∞. P =∂@ x[O J~ÚºOk. XHõ¯ =∂@ QÆ∞~°∞Î ÃÑ@∞ìHÀ!
J^äŒ"å`«‡„Ѩܫ∂¿ã# Hõ$„KåÛù^ŒºÅ¡Éèí`Õ ^èŒ#"£∞
`«^Õ= u+¨ªu z~° =∞#º^ŒæK«Ûùu HÍÅ`«ó
<åºÜ«∞|^ŒúOQÍ Hõ+¨ìѨ_ç ã¨OáêkOz# _»É˃ z~°HÍÅO LO@∞Ok. W`«~°=ÚQÍ
ã¨OáêkOz#=xfl HÍÅ„Hõ=∞OÖ’ `˘O^Œ~Q° Í #tOzáÈ`å~Ú. #∞=Ùfi WѨÙÊ_»∞ J„Hõ=∂~°#˚
K≥Ü«∞ºÖË^Œ∞QÍx
ã¨fiÜ«∞ =∂QÆ`«q`«ÎO `«∞ ^èŒ~凈~÷ qxÜ≥∂[ÜÕ∞`ü
‰õΩ~°∞+¨fi `Õ# `«™ê‡`«Î fiO "åÑ‘‰õÄáêkHÍâ◊√≈ÉèÏó
=∞# „â◊=∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q ÖˉõΩO_® U^ÀÖÏ =∞# ^ŒQÆæ~°H˜ _»|∞ƒ ~å=K«∞Û. JÖÏ =¿ãÎ
^•xfl ^èŒ~°‡HÍ~°ºO HÀã¨O qxÜ≥∂yOKåe. HÍ|\˜ì h‰õΩ ^˘iH˜# D _»|∞ƒx ^èŒ~°‡HÍ~°ºO
HÀã¨O qxÜ≥∂yOK«=∞——x ^˘OQÆ`À `«# ÉèÏ~°º K≥ѨÙÎOk.
_»|∞ƒ JÖÏ ã¨fiÜ«∞OQÍ =¿ãÎ ^èŒ~å‡~°˚#HÀã¨O qxÜ≥∂yOKåe. HÍx XHõ áêáê`«∞‡_»∞
^ŒQÆæiflOz =∂„`«O _»|∞ƒ =¿ãÎ ^•xfl u#flQÍ fã≤ÔHo§ h\˜Ö’ Hõe¿ÑÜ«∞=∞x K≥áêÊ~°∞.
Jã¨`«∞Ê~°∞+¨μÅ #∞Oz =zÛ# ã¨OѨ^ŒH˜ JO`« ^À+¨O LO@∞Ok.
ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯 $uÖ’ ZO`« ã¨OáêkOKå=<Õ ^•x HõO>Ë ZÖÏ ã¨OáêkOKå=<Õk
KåÖÏ =ÚYºOQÍ K≥áêÊ~°∞. P ã¨Oáê^Œ<Õ rq`«O g∞^Œ, =Oâ◊O g∞^Œ „ѨÉèÏ=O
K«∂Ñ≤ã¨∞ÎOk. ѨÙ~å}O „ѨѨOK«O HÀã¨O. „|`«∞‰õΩ`«∞#fl =∂#=ÙÅ HÀã¨O. J=ã¨~åxH˜
q∞Oz# ã¨OѨ^Œ =¿ãÎ UO KÕÜ∂« Ö’ K≥áêÊ~°∞. H˘O`«=∞Ok PHõe`À ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∞#fl"åà◊√§
LO_˘K«∞ÛQÍx KåÖÏ =∞OkH˜ J=ã¨~åxH˜ q∞OKÕ =™ÈÎOk. Jk ZÖÏQÀ J<Õk Z=iH˜
"åiˆH `≥Å∞ã¨∞. =zÛ# ^•xfl ã¨`å¯~åºÅH˜, ^•<åxH˜ qxÜ≥∂yOKåe.
ã¨=∞ã¨=∂[O J<Õk ã≤^•úO`åÅ`À ~å^Œ∞. ã¨<å`«# ^èŒ~°‡O`À =ã¨∞ÎOk. ™ê\˜"åiH˜
ѨOz „|`«∞‰õΩ Jx =∞# ã¨<å`«#"≥∞ÿ# "Õ^Œ=∞`«O K≥áÈÎOk. 'ã¨OQÆK«Ûù^ŒfiO ã¨O=^Œ^èŒfiO—
- Hõeã≤ P#O^ŒOQÍ Ñ¨Oz „|`«∞‰õΩ Jx "Õ^Œ=∞O„`«O âßã≤™ÈÎOk. „Ѩu"å_»∞ `«#
ã¨Oáê^Œ#Ö’ Ѩk âß`«O ^•<åxH˜, ^è~Œ ‡° HÍ~åºÅH˜ qxÜ≥∂yOKåÅx K≥ÑÊ≤ Ok. ~°∂áê~Ú
`≥K«∞ÛH˘#fl"å_»∞ Ѩk ÃÑ·ã¨Öˇ·# qxÜ≥∂yOKåÅx =∞# ÃÑ^ŒÌ"åà◊√§ H˘xfl xÜ«∞=∂Å∞
U~°ÊiKå~°∞.
J=ã¨~åxH˜ q∞Oz =zÛ# ^èŒ#O Hõ#∞Hõ U^≥·<å ^èŒ~°‡HÍ~åºxH˜ qxÜ≥∂yOK«=∞x
K≥Ñ≤Ê# ÉèÏ~°º =∂@H˜ JOwHõiOz P ^èŒ#O`À XHõ `«\ÏHÍxfl x~å‡}O KÕã≤ JHõ¯_Õ
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 35
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
XHõ t"åÅÜ«∞O, XHõ qëê‚fiÅÜ«∞O x~å‡}O K≥Ü«∞º_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞. PÅÜ«∂Å∞
H˘O`« x~å‡}O [iˆQ@ѨÊ@H˜ J`«x ^ŒQÆæ~° L#fl _»|ƒO`å J~ÚáÈ~ÚOk. =∞m§
=„A_»∞ ^•z ÃÑ\˜#ì ^˘OQÆ™⁄=Ú‡x `≥zÛ "å\˜ x~å‡}Ïxfl ѨÓiÎ KÕ™êÎ_∞» . „ÉÏǨχ}∞Å#∞,
ѨO_ç`«∞efl Ñ≤ez "åiH˜ =„™êÎÅ#∞, |OQÍ~åxfl, ^èŒ<åxfl ã¨=∞iÊOz, ^Õ=~å`«∞_»<Õ
„ÉÏǨχ}∞x P ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’ x`«º ^èŒ∂Ѩ nѨ <≥·"Õ^•ºÅx [iÑ≤OK«=∞x HÀ~å_»∞.
kfi[=ˆ~‡u <å=∂fl¿ãÎ `«Ãã·º jÅ=fu K«
K«„‰õΩ ã¨ûO`«∞+¨ì=∞#™È =∞Ǩ`å‡<À =∞ǨÏ∫[ã¨ó
^Õ=~å`«∞_»∞ H˜~å`«∞_»∞x, J`«x ÉèÏ~°º#∞ W@∞=O\˜ ã¨`å¯~°ºO KÕã#≤ O^Œ∞‰õΩ Jaè#OkOz
"åiH˜ kfi[=~°‡, jÅ=u Jx ¿Ñ~°∞¡x ÃÑ\˜ì Pj~°fikOKå_»∞.
`«`«ó HÍÅ=â◊O „áêáÈÎ kfi[=~å‡OQÆ<åã¨Yó
Ü«∞=∞㨺 „|Ǩχ}À qëÈ‚ ~°∂Ì`å ~°∞„^Œã¨º KåQÆ`åó
H˘O`«HÍÖÏxH˜ kfi[=~°‡ =∞~°}˜OKå_»∞. J`«x ã¨∂HõΔ ‡^ÕǨxfl
fã¨∞‰õΩáÈ=_®xH˜ Ü«∞=∞ ^Œ∂`«Å∞, q+¨μ‚ ^Œ∂`«Å∞, ~°∞„^Œ^∂Œ `«Å∞ =KåÛ~°∞.
J<Àº#º =∞Éèí=`ÕÎëêO Ü«Ú^ŒúO ^Õ"åã¨∞~ÀѨ=∞"£∞
J„`å#Έ~ ã¨=∂QÆ`«º <å~°^À "åHõº=∞„|g`ü
=∂‰õΩ~°fi#∞Î J^äÀ Ü«Ú^ŒúO â◊$}fiO`«∞ =K«#O =∞=∞
Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞, q+¨μ‚, ~°∞„^Œ ^Œ∂`«Å∞ Q˘_»= Ѩ_®¤~°∞. ѨÙ}ºHõ~°‡Å∞ KÕ™ê_»∞ Hõ#∞Hõ
"Õ∞O fã¨∞ÔH_»`å=∞x ^Õ=^Œ∂`«ÅO>Ë, ^ÀK«∞‰õΩx KÕã≤Ok ѨÙ}º"Õ∞<å Jx Ü«∞=∞^Œ∂`«Å∞
JO@∞<åfl~°∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JHõ¯_»H˜ <å~°^Œ∞Å"å~°∞ =zÛ "åix "åiOz âß„ã¨Î
ã¨=∞‡`«"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O K≥ѨÓÎ W`«_»∞ H˘O`« HÍÅO "åÜ«Ú â◊s~°∞_≥· u~°QÍÅx K≥áêÎ_»∞.
JÜ«∞O H˜~å`«â∫Ûˆ~º} ¿ã`«∞|#úO ѨÙ~åHõ~À`ü
"åÜ«ÚÉèí∂`«â◊Ûˆ~ ^ÕHÀ Ü«∂=„^ŒÌ=ºÇ¨Ï`À =∞$uó
"åÜ«Ú=Ù JO>Ë Éèí∂`«„¿Ñ`« â◊s~åÅ∞. "å\˜x =∞#O —QÍe— ™ÈH˜O^Œx JO@∞O\ÏO.
W`«_»∞ ^˘OQÆ ™⁄=Ú‡x fã¨∞H˘x W^ŒO`å Hõ\Ïì_»∞. Z=i ™⁄=Ú‡x ^˘OyeOKå_À
"å_»∞ K«KÕÛ=~°‰õÄ, g_»∞ "åÜ«Úâ◊s~°∞_≥· u~°∞QÆ∞`å_»x K≥áêÊ_»∞. J„Hõ=∂~°˚# KÕã≤#
Ѷ¨e`«O ZO`«\ ˜ „ѨÉèÏ"åxfl K«∂Ñ≤ã¨∞ÎO^À D Hõ^äŒ ^•fi~å „QÆÇ≤ÏOK«=K«∞Û.
S`Õ =„A_»∞ ‰õÄ_® ^˘OQÆ`«#O KÕ¿ã ã¨OáêkOKå_»∞ Hõ#∞Hõ J`«#∞ ‰õÄ_® `«#∞
Z=Ô~=i ^ŒQÆæ~° ^˘OQÆ`«#O KÕ™ê_À "å~°O^Œ~°∂ D Éèí∂q∞ g∞^Œ L#flO`«=~°‰õÄ
36 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"å_»∞ ‰õÄ_® "åÜ«Ú"≥· u~°∞QÆ∞`å_»x K≥áêÊ_»∞. W^ŒO`å r=Ù_ç ~åHõáÈHõÅH˜ ã¨O|OkèOz#
ã¨∂HõΔ ‡"≥∞ÿ# q*Ï˝#O.
WѨÙÊ_»∞ =∞#O K«∂ã¨∞Î#fl Éè∫uHõ q*Ï˝#O D Hõ>ˇì QÆ∞iOz K≥ѨÙÎOk. D Hõ>ˇìÖ’
L#fl r=Ù_ç ~åHõáÈHõÅ QÆ∞iOz K≥¿ÑÊ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# q*Ï˝<åxfl ÉèÏ~°fÜ«∞ =∞ǨÏ~°∞¬Å∞
JOkOKå~°∞. ^•xfl J#∞ã¨i¿ãÎ ÉÏQÆ∞Ѩ_»`åO ÖËHõáÈ`Õ ÉÏ^èŒÑ¨_»`åO.
<å~°^Œ∞_»∞ P ^Œ∂`«ÅH˜ D q+¨Ü«∞O K≥ѨÊQÍ<Õ "å~°∞ 㨈~#<åfl~°∞. D H˜~å`«‰õΩ_»∞
"åÜ«Ú â◊s~°∞_≥· Éè∂í =∞O_»ÅO u~°∞QÆ∞`«∂ L<åfl_»∞. D ֒ѨŠH˜~å`«∞x ÉèÏ~°ºH˜ =∞~°}O
=zÛOk.
Pq_»H˜ <å~°^Œ∞_»∞ Hõ#Ѩ_ç, ''J=∂‡! Éèí~°Î KÕã≤# áêѨOÖ’ ÉèÏ~°ºH˜ ÉèÏQÆO ~å^Œ∞. Éèí~°Î
KÕã≤# ѨÙ}ºOÖ’ =∂„`«O ÉèÏ~°ºH˜ ÉèÏQÆO =ã¨∞ÎOk. HÍh ÉèÏ~°º KÕã≤# áêѨOÖ’ Éèí~°ÎH˜
ÉèÏQÆO =ã¨∞ÎOk. ÉèÏ~°º KÕã≤# ѨÙ}ºOÖ’ =∂„`«O Éèí~°ÎH˜ ÉèÏQÆO ~å^Œ∞. Hõ#∞Hõ h=Ù Éèí~°Î
J_»∞QÆ∞*Ï_»ÅÖ’ #_çz# KåÖÏ L`«=Î Ú~åÅ=Ù. Éè~í xΰ ÉÏQÆ∞KÕ™ê=Ù. PÜ«∞# ã¨fiÜ«∞=∂QÆ`«
q`«ÎO-^˘iH˜# ™⁄=Ú‡ Jx K≥áêÊ_»∞. #∞=Ùfi ^•xfl ^èŒ~å‡~°÷O qxÜ≥∂yOK«=∞x „¿Ñˆ~
Ñ≤OKå=Ù. HÍ|\˜ì h‰õΩ „|Ǩχ֒Hõ „áêÑ≤Î LO^Œ=∂‡!—— Jx K≥áêÊ_»∞.
~å=Ú_»∞ ~å=∂Ü«∞}OÖ’, ''„ã‘Î U ™ê^èŒ<å K≥Ü«∞º‰õΩO_® ˆH=ÅO `å#∞ KÕÜ«∞=Åã≤#
QÆ$ǨÏHõ$`åºÅx Dâ◊fi~å~°Ê} |∞kú`À KÕ¿ãÎ Pq_»H˜ „|Ǩχ֒Hõ„áêÑ≤Î =ã¨∞ÎO^Œ——x K≥áêÎ_»∞.
JHõ¯_» ‰õÄ_® Pq_» P^蕺u‡Hõ ™ê^èŒ# KÕã≤#>ˇÿ¡`Õ „|Ǩχ֒HõOÖ’ ã¨#HÍk =∞ǨÏ~°∞¬Å∞
„|Ǩχ*Ï˝<ÀѨ^Õâ◊O KÕã≤ =∞i ѨÙ@∞ìHõ ÖËx "≥∂HΔÍxfl W™êÎ~°∞. XHõ"Õà◊ D P^蕺u‡Hõ
™ê^èŒ#ÖËg ÖËHõáÈ`Õ „|Ǩχ֒HõOÖ’ H˘O`«HÍÅO LO_ç `«~°∞"å`« [#‡ =∞ǨÜ≥∂QÆ
[#‡ =zÛ "≥∂HõΔO =ã¨∞ÎO^Œx âß„ã¨ÎO K≥áÈÎOk.
<å~°^Œ∞Å"åi`À P H˜~å`«∞x ÉèÏ~°º =∂\Ï¡_»∞`«∂, ''™êfig∞! <å Éèí~°Î ZHõ¯_»∞<åfl_»——x
J_çy`Õ, ''h Éèí~°Î "åÜ«Ú =∞O_»ÅO ^•\˜ "≥à◊§ÖË_»=∂‡! Éèí∂`«"≥∞ÿ u~°∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞.
hHÍ ÉÏ^èŒÖË^Œ∞ #∞=Ùfi „|Ǩχ֒HÍxH˜ "≥àÁ§K«∞Û—— J<åfl_»∞.
''PÜ«∞# Éèí∂`«"≥∞ÿ u~°∞QÆ∞`«∞O>Ë <Õ#∞ „|Ǩχ֒HÍxH˜ "≥à◊§QÆÅ<å! <Õ#∞ "≥à◊§#∞——
JOk. ZO`« Q˘Ñ¨Ê „¿Ñ"≥∂ K«∂™ê~å! „¿Ñ=∞ ã≤^•úO`«=∞O>Ë Wk.
P =∂@H˜ <å~°^Œ∞_»∞ P#O^ŒÑ¨_ç, ''g∞ PÜ«∞# D Éèí∂`«ã≤÷u #∞Oz |Ü«∞@Ѩ_Õ
XHõ =∂~°æO K≥áêÎ#——x, <å~°^Œ∞_Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ Pq_»H˜ PÜ«Ú=Ùx WzÛ, ѨOKåHõΔs
=∞O„`åx LѨ^ÕtOz ~°∞„^•~°Û# KÕã¨∂Î, PǨ~°xÜ«∞=∞O`À Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_çfl ^蕺#O
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 37
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
KÕã∂¨ Î H˘O`«HÍÅO J#∞ëêª#O K≥Ü∞« º=∞<åfl_»∞. #∞=Ùfi WÖÏ K≥Ü∞« º_»O KÕ`« H˘O`«HÍÖÏxH˜
g∞ PÜ«∞#H˜ Ñ≤âßK«`fi« O áÈ`«∞O^Œx K≥áêÊ_»∞. t"å~å^è#Œ H˜ L#fl "≥t· ëꪺxfl <å~°^∞Œ Å"å~°∞
K≥áêÊ~°∞. x*ÏxH˜ PÜ«∞# HÀã¨O Dq_» KÕ¿ãÎ JO^Œ^Œ∞QÍx ã¨OHõÅÊOÖ’ PÜ«∞#H˜ D
"åÜ«Ú~°∂Ѩ „¿Ñ`«`«fiO áÈ"åÅx KÕã≤Ok.
Éèí~°Î ˆHΔ=∞O HÀã¨=∞x Pq_» ѨOKåHõΔs =∞O„`«O [Ñ≤OK«_»O KÕ`« J`«xH˜ „Hõ=∞OQÍ
P „¿Ñ`«`«fiO #∞Oz q=ÚH˜Î á⁄Ok L`«Î=∞"≥∞ÿ# ÔH·ÖÏã¨Ö’HÍxH˜ KÕ~°∞H˘<åfl_»∞. ÉèÏ~°º
KÕã≤# ã¨`«¯~°‡=Å¡ P H˜~å`«∞_ç "≥Ú`«ÎO áêѨO áÈ~ÚOk. PÅÜ«∂Åx xi‡OKÕ Ñ¨Ù}ºO
=zÛOk.
D Hõ^äŒx „â◊^ŒúQÍ qO@∞#fl WO„^Œ∞_çH˜ "≥O@<Õ XHõ ã¨O^ÕǨÏO Hõey P H˜~å`«‰õΩ_çH˜
ѨÙ}ºO ZO`« =zÛO^À K≥ѨÊ=∞x |$ǨÏã¨Êux J_çQÍ_»∞.
^˘OQÆ™⁄=Ú‡x PÅÜ«∂efl Hõ@ì_®xH˜ qxÜ≥∂yOKå_»∞ Hõ#∞Hõ P KÕã≤#
ѨxÖ’ ã¨QÆO ѨÙ}ºO H˜~å`«∞_»∞H˜ =zÛOk. q∞ye# ã¨QÆOÖ’ áê=ÙÉèÏQÆO
P ^èŒ<åxfl ^˘OyeOz# =„A_»∞H˜, q∞QÆ`å áê=ÙÉèÏQÆO =„A_»∞
Z=iÔ~=i ^ŒQÆæ~° P ™⁄=Ú‡x ^˘OyeOKå_À "å~°O^ŒiH© ѨOK«|_çOk.
ã¨$+≤ìÖ’ Hõ~°‡Å ÖˇHõ¯ ZO`« K«Hõ¯QÍ #_»∞ã¨∞ÎO^À nxfl |\˜ì `≥Å∞ûHÀ=K«∞Û.
J„Hõ=∂~°˚# ZѨÙÊ_≥·<å ^À+¨"Õ∞. J„Hõ=∂~°˚#`À KÕã≤# ѨÙ}ϺŠѶ¨e`åÅ∞
WÖÏ LO\ÏÜ«∞x K≥Ñ≤Ê `«~°∞"å`« |$ǨÏã¨Êu WO„^Œ∞x`À PǨ~°^ÀëêÅ QÆ∞iOz
K≥ѨÙÎ<åfl_»∞.
=∞^Œºáê# ^À+¨O QÆ∞iOz ѨÙ~å}ÏÅÖ’ ZO`À q™êÎ~°OQÍ K≥áêÊ~°∞. JO^Œ∞Ö’
â◊√„HÍKå~°∞ºÅ"å~°∞ â◊Ñ≤Oz# âßѨO LOk. =∞^Œºáê#OÖ’ ‰õÄ_® L`«Î=∞, J^èŒ=∞,
=∞^茺=∞O– Jx ~°HÍÅ∞ L<åfl~Ú. Ñ≤O_ç #∞Oz `«Ü«∂~°∞KÕ¿ãq, `å\˜ #∞Oz `«Ü«∂~°∞
KÕ¿ãq, qÑ¨Ê #∞Oz `«Ü«∂~°∞KÕ¿ãq, ÉˇÅ¡O #∞Oz `«Ü«∂~°∞ KÕ¿ãk WÖÏ ~°Hõ~°HÍÅ∞
K≥ѨÊ|_®¤~Ú. WO^Œ∞Ö’ XHõ^•xHõO>Ë =∞~˘Hõ ^•xH˜ ^À+¨O `«‰õΩ¯=QÍ LO_»=K«∞Û.
WO^Œ∞Ö’ U^≥·`Õ ^À+¨O `«‰õΩ¯= Jx K≥ѨÊ|_»∞`«∞#fl^À Jk fã¨∞HÀ=_»O H˘xfl
=$`«∞ÎÅ"åiH˜, HΔÍ„`«=Ú "≥Ú^ŒÖˇ·# Ѩ#∞Å∞ KÕ¿ã"åiH˜ ^À+¨O ~å^Œx K≥áêÊ~°∞.
HÍh Z=Ô~·`Õ q„ѨÙÖ’ "å~°∞ U ~°Hõ"≥∞ÿ# =∞^•ºxfl ¿ãqOK«~å^Œ∞. =ÚYºOQÍ "å=∂
Kå~°OÖ’ J=∞‡"åifl P~åkèOKÕ PÜ«∂ ^èŒ~°‡O HõÅ"åà◊√§ JO>Ë Jk `«áêÊ XáêÊ Jx
H͉õΩO_® Jk "åà◊§H˜ ã≤^Œú"≥∞ÿ#k. Jk KÕ¿ã"å~°∞ "å\˜H˜ `«QÆæ q^è•<åÅ`À KÕ™êÎ~°∞
38 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
HÍh ™êuÎ fiHõ Ѩ^uúŒ Ö’ J=∞‡"åix P~åkèOKÕ ^ŒH}Δ˜ ÏKå~°OÖ’ ѨOK«^tŒ x ÖË^• QÍÜ«∞„ux
Z=Ô~·`Õ KÕã¨∂Î LO\Ï~À "å~°∞ =∞^Œºáê#O KÕ¿ãÎ =∞ǨáêѨO =ã¨∞ÎOk.
^•xH˜ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO J_çy# WO„^Œ∞_ç`À |$ǨÏã¨Êu K≥ѨÓÎ, ''<åÜ«∞<å! Éè’ˆQK«Ûù`À
„ÉÏǨχ}∞_»∞ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO KÕ¿ãÎ '„áêÜ«∞tÛ`«ÎO #"≥· "åK«ºO tÖÏyflѨ`«<å ^Œ$`Õ—- H˘O_»
g∞Oz „H˜O^ŒH˜ ^Œ∂HÍe ÖË^• xѨÙÊÖ’¡ Ѩ_®e. J^Õ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO—— J<åfl~°∞.
ZO`À *Ï„QÆ`«ÎQÍ HÍáê_»∞‰õΩ#fl XHõ Ѩq„`«"≥∞ÿ# `«Ñ¨ã¨û<Õ ã¨O™ê¯~åxfl ˆH=ÅO Éè’QÆ
ÖÏÅã¨Ö’ HõΔ}ÏÖ’¡ <åâ◊#O KÕã¨∞H˘O@∞<åfl~°∞. U =∂~°æOÖ’ =∞#O L<åfl"≥∂ Jk
ѨÙ+≤ìHÍ"åÅO>Ë x~°O`«~°O =∞#O „|uˆH f~°∞Ö’ *Ï„QÆ`«Îx áê\˜OKåe. XHõ =∞O„`åxfl
Láêã≤OKÕ"å_»∞ KåÖÏ *Ï„QÆ`«ÎQÍ LO_®e. =∞O„`«O JO>Ë ^Õ=`« Ü≥ÚHõ¯ â◊|Ì~°∂Ѩ=∞x
K≥ÑÙ¨ ÊH˘<åflO. â◊|OÌ LK«Ûiù Oz#ѨÙ_»∞ =∞# âßfiã¨Ö’Oz Jk =™ÈÎOk. =∞# „áê}â◊HÖΘ ’
^Õ=`« LO@∞Ok.
=∞# WO\˜H˜ XHõ ÃÑ^ŒÌ"å~°∞ =zÛ#ѨÙ_»∞ ZO`À *Ï„QÆ`«ÎQÍ „Ѩ=iΙêÎO. =∞# XO\’¡
XHõ ÃÑ^•ÌÜ«∞# =zÛ ‰õÄ~°∞Û#flѨÙÊ_»∞ =∞#O ZO`« *Ï„QÆ`«ÎQÍ LO\ÏO. J^Õq^èŒOQÍ
^Õ=`Àáêã¨#Ö’ ^Õ=`å™êxfl^茺O LO@∞Ok Hõ#∞Hõ =∞~åº^ŒÅ∞, xÜ«∞=∂Å∞ J=ã¨~°O.
JÖψQ J#flQÆ`«"≥∞ÿ# ^ÀëêÅ∞ ‰õÄ_® KåÖÏ K≥áêÊ~°∞. J=hfl K≥¿ÑÎ D ~ÀAÖ’¡ KåÖÏ
=∞OkH˜ #K«Û^Œ∞. áêHÍxfl ã≤^ŒúO KÕã≤#"åi ^ŒQÆæiflOz ^ÀëêÅ∞ K≥áêÊ~°∞. U =~°‚OÖ’
L#fl"å~°∞ ZÖÏO\˜ Éè’[#O K≥Ü«∂ºÖ’ K≥áêÊ~°∞.
q„áê^Œ∞Å Éè’[#O "Õ~°∞. `«k`«~°∞Å Éè’[#O "Õ~°∞. LѨ#Ü«∞# ã¨O™ê¯~°"≥∞ÿ, =∞O„`«
ѨÓ`«"≥∞ÿ# J<åflxfl „áê}ÏǨï`«∞Å`À ã‘fiHõi™êÎ_»∞ q„ѨÙ_»∞. W`«~°∞Å∞ "åi ã¨O„Ѩ^•Ü«∞
=ÚÅ∞, "åi Ѩ^Œú`«∞Å∞ "åiH˜ LO_»=K«∞Û. "åà◊√§ JÖÏ `«i™êÎ~°∞. JO`ÕHÍx ^•xfl,
nxfl HõÅѨ#=ã¨~°O ÖË^Œ∞. "åi =~å‚xH˜ ã¨O|OkèOz# PǨ~åxfl "å~°∞ â◊√kúKÕã¨∞H˘x
J=∞‡"åiH˜ x"Õ^Œ# KÕã≤ ^•xfl ã‘fiHõiOKåe.
q„ѨÙxH˜ =~°˚hÜ«∞"≥∞ÿ# Ѩ^•~å÷ÅÖ’ h~°∞e¡, ѨÙ@ìQ˘_»∞QÆ∞, Z„~° Le¡, `≥Å¡ Le¡
WÖÏ „Hõ=∞OQÍ H˘xfl H˘xfl Ѩ^•~å÷Å∞ QÆ∞iOz K≥ѨÓÎ W=xfl XHõ^•x HõO>Ë =∞~˘Hõ\ ˜
^À+¨O `«‰õΩ¯= Jx =∞m§ K≥áêÊ~°∞.
=∞Ǩ `å=∞ã≤Hõ"≥∞ÿ# ÅHõΔ}O Hõey# "å\˜x K≥ѨÓÎ Åâ◊√#O HõÅO[O QÆ$O[#O
JO>Ë "≥Å∞¡e¡, h~°∞e¡, Z„~° Le¡ W=xfl J=∞‡"åi Láê㨉õΩÅ∞ =i˚OKåe.
J#flO Ü≥ÚHõ¯ ã¨∂÷Å ÉèÏQÆO =∞ÅO. ã¨∂HõΔ ‡ÉèÏQÆO „áê}O. J`«ºO`« ã¨∂HõΔ ‡ÉèÏQÆO
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 39
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=∞#ã¨∞ûQÍ =∂~°∞`«∞O^Œx KèåO^ÀQÀºÑ¨x+¨`«∞Î K≥áÈÎOk.
=∞#O u<Õ J#flO |>Ëì =∞#ã¨∞û U~°Ê_»∞`«∞Ok QÆ#∞Hõ<Õ J#flO q+¨Ü«∞OÖ’ Wxfl
*Ï„QÆ`«ÎÅ∞ K≥áêÊ~°∞. Wxfl xÜ«∞=∂Å∞ Kèå^Œã¨ÎO HÍ^Œ∞. <åQÆiHõ`« ZHõ¯_» LO@∞O^À
xÜ«∞=∂Å∞ JHõ¯_» LO\Ï~Ú. JO`« Q˘Ñ¨Ê <åQÆiHõ`« ™êkèOzOk ÉèÏ~°`*« Ïu. JO^Œ∞Hˆ
Jxfl xÜ«∞=∂Åx WHõ¯_» K≥áêÊ~°∞.
áêHõO =O_ç# "åà◊√§, =_ç¤Oz# "åà◊√§ g~°O^Œs „ѨÉèÏ=O ‰õÄ_® u<Õ"å_ç g∞^Œ
LO\Ï~Ú. ZO`≥·<å =∞#O L#flk HõeÜ«ÚQÆO. Zxfl *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞H˘<åfl J<åKå~°O
=zÛ HõÅ∞ã¨∞OÎ k. HõeÜ«ÚQÆOÖ’ =∞#O K≥Ü∞« ºQÆey#O`« KÕã<≤ å =∞#O K≥Ü∞« º=eû#O`«
K≥Ü«∞ºÖËO. JÖÏO@ѨÙÊ_»∞ K≥Ü«∞ºQÆey#O`« K≥Ü«∞º_®xH˜ ^èŒ~°‡|^ŒúOQÍ L<åflO Hõ#∞Hõ
=∞#H˜ `≥eÜ«∞‰õΩO_® U ^À+¨O =zÛO^À Jk `˘ÅyOѨ|_»∞`«∞Ok.
ѨâßÛ`åÎѨO Hõey`Õ WѨÙÊ_»∞ K≥Ñ≤Ê# ^ÀëêÅxfl\˜H˜ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO
K≥ѨÙÎ<åfl~°∞. QÆOQÍk ѨÙ}º#^Œ∞ÅÖ’ ™êfl#O KÕã≤, "≥ÚÅÖ’`«∞ h\˜Ö’
xÅ|_ç QÆ∞~°∞=ÙÅ ^•fi~å LѨ^ÕtOѨ|_ç# ѨOK«^Œj =∞O„`åxfl 108
=∂~°∞¡ [ѨO KÕ¿ãÎ D áêáêÅxfl `˘ÅyOѨ|_»`å~Ú Jx K≥áêÊ~°∞.
J=∞‡"å~°∞ Hõe^Àëêefl `˘Åyã¨∞ÎOk. ѨOK«^Œj W`åºk =∞O„`å^Œ∞Å∞
LѨ^Õâ◊O ÖËHõáÈ`Õ '„j=∂„`Õ #=∞ó— J#∞HÀ=K«∞Û.
=∞#efl `«iOѨ*ËÜ«∞_®xH˜ J=∞‡"åi <å=∞O XHõ¯\˜ KåÅ∞.
Åe`å=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œix #=∞㨯i¿ãÎ KåÅ∞ áêáêÅ∞ `˘ÅyáÈ`å~Ú.
ZO`« =∞#O *Ï„QÆ`«Î fã¨∞H˘<åfl J#fl ^À+¨O LO@∞Ok. P~°˚# =Å¡ =KÕÛ ^À+¨O,
Ѩ^•~°÷O =Å¡ =KÕÛ ^À+¨O J<åflxH˜ ã¨O„Hõq∞ã¨∞ÎOk. J<åflxˆH ^ÀëêÅ∞ Z‰õΩ¯= P„â◊
~ÚOK«∞H˘x LO\ÏÜ«∞x K≥áêÊ~°∞. ã¨∂HõΔ ‡"≥∞#ÿ â◊HxΘ W=fi_»O J<åflxH˜ KåÖÏ „áê=ÚYº`«
LOk Hõ#∞Hõ<Õ Ñ≤`«~°∞ÅH˜ L`«Î=∞Ö’HÍʼnõΩ "≥à◊§_®xH˜ ‰õÄ_® J<åflxfl Ñ≤O_»OQÍ
K≥Ü«∞º_»OÖ’ PO`«~°ºO.
Wk KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê q*Ï˝#O.
W=hfl xÜ«∞=∂Å∞ =∞#H˜ ѨÙ~å}OÖ’ K≥ѨÊ|_®¤~Ú. ѨÙ~å}O =∞#efl ZO`«
ÉèÜ
í ∞« ÃÑ_»∞`«∞O^À JO`« F^•~°∞Û`«∞Ok. ZO`« ÃÇÏK«Ûiã¨∞OÎ ^À JO`« *Ï„QÆ`xΫ K≥ÑÙ¨ OÎ k.
W=xfl ÃÇÏK«ÛiHõÅ∞, *Ï„QÆ`ÅΫ ∞. `«e^ŒO„_»∞Å∞ Ñ≤Åe¡ fl, QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ t+¨μºefl ZÖÏ =∞O^Œe
™êÎ~À JÖÏ Ñ¨Ù~å}"Õ`Ϋ J~Ú# "åºã¨∞_»∞ =∞#H˜ K≥ÑÙ¨ <Î åfl_»∞. |$ǨÏã¨Êu W=xfl WO„^Œ∞_ç`À
40 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
K≥ѨÙÎ<åfl_»O>Ë PÜ«∞# W=hfl KÕã¨∞Î<åfl_»x HÍ^Œ∞. "å~°∞ =∂\Ï¡_»∞‰õΩ<åfl~°O>Ë =∞#
HÀã¨O K≥ѨÙÎ<åfl~°x „QÆÇ≤ÏOK«QÆÅQÍe.
J#flO u<Õ@ѨÙÊ_»∞ H˘xfl ã¨∂K«#Å∞ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞. HõeÜ«ÚQÆOÖ’ PKå~°O áê\˜Oz<å
^Œ∞~åKå~°O HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. HÀáê^Œ∞ʼnõΩ Ö’#∞H͉õΩO_® =∞#O K≥Ü«∞ºQÆey#O`«KÕã≤<å
^À+¨O =zÛO^Œ#∞‰õΩ#flѨÙÊ_»∞ —^Œ∞+¨^ì ∂Œ ~å ^Œ∞~åKå~°â=◊ ∞h ^À+¨=i˚`å, ã¨^•Kå~°„Ѩ=iÎHÍ—
J~Ú# J=∞‡"åifl `«ÅOK«∞HÀ"åe.
J#flã¨∂HõÎO [Ñ≤`åfi`«∞ Éèí$QÆ∞Ô~· fi "å~°∞}©uK«
„|Ǩ‡~°Ê}q∞u â’¡HÍ #˚áêÎ fi Éèí∞HÍÎ fi # ^À+¨ÉèÏH±
"Õ^ŒO `≥eã≤#"åà◊√§ J#flã¨∂HÍÎxfl, Éèí$QÆ∞=e¡x, "å~°∞}˜ "≥Ú^ŒÖˇ·# LѨx+¨`«∞Î
q^Œºefl K≥Ü«∂ºe. q∞ye#"å~°∞
„|Ǩ‡~°Ê}O „|ǨχǨÏqó „|Ǩ‡Q“fl „|Ǩχ}ÏǨï`«O
„|ÃǷχ= `Õ# QÆO`«=ºO „|ǨχHõ~°‡ã¨=∂kè<å
Jx K≥ѨÙÊH˘x J<åflxfl „â◊^ŒúQÍ, =∞ø#OQÍ Éèí∞lOKåe.
LѨ#Ü«∞# ã¨O™ê¯~å^Œ∞Å∞ Hõey QÍÜ«∞„ux á⁄Ok#"å~°∞ =∂„`«O QÍÜ«∞„u`À
Ѩi¿+K«# KÕã≤ W=xfl K≥Ü«∂ºe.
HÍx ^•xfl =kÖËã≤ '„|Ǩ‡~°Ê}O „|ǨχǨÏqó— KÕ¿ãÎ „ѨÜ≥∂[#O ÖË^Œ∞. LѨ#Ü«∞#
ã¨O™ê¯~å^Œ∞Å∞ ÖËx"åiH˜ „|Ǩ‡~°Ê}O „|ǨχǨÏqó =∞O„`åxfl K≥áêÊ~°∞.
''W^ŒO q+¨μi‚ u =∞„<Õ}Î ã¨Ñ"Ψ å~åaè=∞O„u`«"∞£ —— - 'W^ŒO q+¨μ"‚ ∞£ qK«„Hõ"∞Õ „`Õ^•è x^Œ^Õè
Ѩ^OŒ — Jx U^≥`· Õ q+¨μã‚ ∂¨ Hõ=Î ∞O„`«O LO^À ^•xfl U_»∞=∂~°∞¡ h~°∞ fã¨∞H˘x ã¨O„áÈH˜¿Δ ãÎ
J#flO â◊√kú J=Ù`«∞Ok.
''J^äŒ"å â◊OHõ~°O ^蕺ÜÕ∞`ü [áêÎfi "≥· „`«ºO|HõO `«^ä•—— - â◊OHõ~°∞x ^蕺#O KÕã≤
„`«ºO|Hõ =∞O„`åxfl K≥ѨÙʉõΩO>Ë J#flâ◊√kú J=Ù`«∞Ok.
''^蕺`åfi ^ÕgO Ѩ~åO â◊H˜ÎO [áêÎ fi ѨOK«^ŒâßHõΔs"£∞—— -J=∞‡"åi ѨOK«^Œjq^Œº`À
J<åflxfl Jaè=∞O„uOz ã‘fiHõi¿ãÎ J#fl^À+¨O LO_»^Œ∞. J#fl ^À+¨O áÈ=_»"Õ∞ H͉õΩO_®
<å™êº#fl ^À+¨[O H˜Oz#fl ^•i„^ŒºÉèÜ í ∞« O `«^•ä - "åiH˜ ^•i„^Œº=Ú, ÉèÜ
í ∞« =Ú LO_»=Ù.
# "åºkè[O ÉèíÜ«∞O `«ã¨º # K« â◊„`«∞ÉèíÜ«∞O `«^ä• - U "åº^èŒ∞Å∞ ~å=Ù. "åiH˜ â◊„`«∞
í ∞« O LO_»^∞Œ . JO`ÕH͉õΩO_® '[Ѩ`À =ÚH˜~ˆÎ "å㨺 ã¨^• ã¨~fi° „`«=∞OQÆà"◊ ∞£ —- áêáêÅ∞
ÉèÜ
Z<Àfl L#flѨÊ\˜H˜ „áêÜ«∞tÛ`åÎxH˜ J=∞‡ LOk. =∞#O Uk fã¨∞H˘<åfl ....
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 41
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Ü«∞`«¯~Àu Ü«∞^Œâßflu Ü«∞A˚Ǩϟu ^Œ^•u Ü«∞`ü
Ü«∞`«ÎѨ㨺u `«`«û~°fiO Ü«∞ó Hõ~Àu =∞^Œ~°Ê}"£∞
J=∞‡ =∞O„`åxfl, J=∞‡ <å=∂xfl [Ñ≤Oz =∞#O PǨ~åxfl fã¨∞H˘O>Ë PǨ~°Q`Æ "« ∞≥ #ÿ
^À+¨O áÈ`«∞Ok. ѨâßÛ`åÎÑO¨ `À J=∞‡"åifl 㨇i¿ãÎ =∞#O WO`«=~°‰Äõ KÕã#≤ ^ÀëêÅxfl
áÈ~Ú z`«Îâ◊√kú U~°Ê_»∞`«∞Ok.
W^ŒO`å ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ JQÆã¨Îº=∞ǨÏi¬H˜ K≥ѨÙÎ<åfl_»O>Ë ''HõeHõŇëêÅhfl áÈQ˘>Ëì
â◊H˜Î J=∞‡"åi <å=∂xH˜, J=∞‡"åi =∞O„`åxH˜, J=∞‡"åi Láêã¨#H˜ LOk.
Åe`å^Õqx ^蕺xOK«∞ P `«e¡ hˆHk `ÀKÕÖÏ KÕã¨∞ÎO^À ^•#fl#∞ã¨iOz WѨÙÊ_»∞
KÕã#≤ D ^À+¨O #∞O_ç |Ü«∞@Ѩ_∞» —— Jx WO„^Œ∞xH˜ |$ǨÏã¨Êu LѨ^âÕ O◊ KÕã≤ ZѨÙÊ_≥`· Õ
F^•~åÛ_À JѨÙÊ_»∞ WO„^Œ∞_»∞ =∂\Ï¡_»∞`«∂, ''<å‰õΩ ã¨OѨ^Œ áÈ~ÚO^Œ<Õ ^Œ∞óYO HõO>Ë
<Õ#∞ ZO`« `«Ñ¨ÙÊѨx KÕ™ê<À#x ѨâßÛ`åÎѨ Ѩ_»∞`«∞<åfl#∞—— J<åfl_»∞.
''<åH˜Ñ¨ÙÊ_»∞ ã¨OѨ^Œ ~å"åÅ<Õ HõO>Ë J`«‡*Ï˝#O HÍ"åe, <Õ#∞ â◊√^Œ∞ú_çfl
HÍ"åÅ——x ZѨÙÊ_≥`· Õ `«ÑO≤ Kå_À J=∞‡"å~°∞ J#∞„QÆÇÏ≤ OKå~°∞. J=∞‡"å~°∞
J#∞„QÆÇϨ OKÕ`« WO„^Œ∞_çH˜ <å~åÜ«∞}∞_»∞ =∂~ÀæÑ^¨ âÕ O◊ KÕ™ê_»∞. JѨÙÊ_»∞
=zÛO^Õ <å~åÜ«∞}∞x Ü≥ÚHõ¯ Éèí=º"≥∞ÿ# [QÆ<À‡Ç≤Ïh J=`å~°O.
J=∞‡"åi J#∞„QÆǨÏ=Ú KÕ`« <å~åÜ«∞}∞_»∞ WO„^Œ∞xH˜ K≥Ñ≤Ê# =∂@
„ѨHÍ~°OQÍ H©Δ~°™êQÆ~°=∞^äŒ<åxH˜ JO^Œ~°∞ ѨÓ#∞H˘<åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞ ~åHõΔã¨∞Å ™êÜ«∞O
‰õÄ_® HÍ"åeû =zÛOk. ZO`« "≥·+¨=∞ºO L<åfl H©Δ~°™êQÆ~°=∞^äŒ#O HÀã¨O "åà◊§H˜ H˘xfl
J=ã¨~åÅ∞ L<åfl~Ú Hõ#∞Hõ P J=ã¨~åÅ H˘kÌ W^ŒÌ~°∂ Hõe™ê~°∞.
H©Δ~°™ê~°QÆ =∞^äŒ#O [~°∞QÆ∞`«∂ LOk. XHõ J`«º^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ÉèÏ"åxfl D H©Δ~°™êQÆ~°
=∞^äŒ#OÖ’ =∞#H˜ Pq+¨¯iã¨∞Î<åfl~°∞.
Jxfl ѨÙ~å}ÏÅÖ’#∞ H©Δ~°™êQÆ~°=∞^äŒ#O QÆ∞iOz K≥áêÊ~°∞.
ÉèÏQÆ=`«OÖ’#∞, â◊H˜ÎѨÙ~å}OÖ’, t=ѨÙ~å}OÖ’ ‰õÄ_® Wk HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. H©Δ~°™êQÆ~°
=∞^äŒ#O ™êQÆ∞`«∂ LO_»QÍ "≥Ú^Œ@ ǨÖÏǨÏÅO L^ŒƒùqOzOk. ^•x`À ZHõ¯_ç"å~°Hõ¯_»
P Ѩxx q_çz ÃÑ\˜ì Z=~°∞ ~°HõΔ‰õΩ_»∞ Jx ѨiÔQ_»∞`«∞O>Ë [QÆ„^Œ‰õΔΩ_≥·# Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞
JHõ¯_» Pq~°ƒùqOz qëêxfl áê#O KÕã≤ JO^Œifl ~°H˜ΔOz hÅHõO~î°∞_≥· qÅã≤ÖÏ¡_»∞.
J@∞ `«~åfi`« =∞m§ =∞^äŒ#O „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk.
J<ÕHõ ~°HÍÅ ã¨OѨ^ŒÅ∞ H©Δ~°™êQÆ~°=∞^äŒ#OÖ’Oz =KåÛ~Ú. "å\˜xfl\˜x ^Õ=`«Å∞,
42 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Jã¨∞~°∞Å∞ ѨOK«∞H˘O@∞ =KåÛ~°∞. z=~°‰Ωõ J=∞$`«O =zÛOk. D J=∞$`åxfl ^è#Œ fiO`«i
Ѩ@∞ìH˘KåÛ_»∞.
^èŒ#fiO`«i J=∞$`«O `ÕQÍ<Õ ~åHõΔã¨∞Å∞ ^Œ∂‰õΩ_»∞QÍ "≥o§ ^•xfl ÖωõΩ¯<åfl~°∞. ^Œ∂‰õΩ_»∞
~åHõΔã¨ã¨fiÉèÏ=O. ^Õ=`«Å∞ ™êuÎ fi‰õΩÅ∞ QÆ#∞Hõ JÖÏ ^Œ∂H˜ Jk fã¨∞HÀ"åÅ<Õ PÖ’K«#
"åiH˜ `«@ìÖË^Œ∞. ~åHõΔã¨∞ʼnõΩ ^ŒH˜¯Ok - J^˘Hõ „Ѩ=∂^ŒO. JO^Œ∞Ö’ Z=Ô~·<å „`åy`Õ
=∞s „Ѩ=∂^ŒO. ~åHõΔã¨`«Î fi=∞O>Ë ™êfi~°÷Ѩ~°`«fiO.
`«# ™êfi~°÷O HÀã¨O Ѩk=∞Ok ˆHΔ=∂xfl áê_»∞ KÕ¿ã"å_»∞ ~åHõΔã¨∞_»∞. Ѩk=∞Ok
ˆHΔ=∞O HÀã¨O `«# ™êfi~å÷xfl `åºQÆO KÕ¿ã"å~°∞ ^Õ=`«Å∞.
^≥·gâ◊‰õΩÎʼnõΩ J=∞$`«O Åaè¿ãÎ Ö’HÍxH˜ ˆHΔ=∞O. Jã¨∞~°∞ÅH˜ J=∞$`«O ^ŒHõ¯ ‰õÄ_»^Œx
q+¨μ‚=Ù PÖ’zã¨∂Î P PÖ’K«# ã¨∞ÊùiOKÕ Ö’Ñ¨Å =ÚO^Œ∞ D ~åHõΔã¨∞Öˇ=fi~°∂ J=∞$`«O
„`åQƉõΩO_® PáêÅx "≥O@<Õ Hõe ѨÙ~°∞+¨μx Ñ≤eKå_»∞.
Hõe J<Õ â◊ÉÏÌxH˜ J~°÷O 'HõźO`Õ HõÅǨÏO ‰õΩ~°fiOu Jã≤‡<£ Wu Hõeó— -
U HÍÅOÖ’ XHõiH˘HõiH˜ Ѩ_»^À P HÍÅO ¿Ñ~°∞ Hõe. Wk „Ѩ"ÕtOKåˆH L=∞‡_ç
‰õΩ@∞OÉÏÅ∞ peáÈÜ«∂~Ú. ^•x `«~åfi`« ÉèÏ~åºÉè~í Åΰ =∞^躌 ‰õÄ_® q_®‰õΩÅ∞ =KåÛ~Ú.
ã¨OѶ¨∂Å ^ŒQÆæiflOz Jxfl\˜Ö’ Hõe „Ѩ"Õt™êÎ_»∞. Z=ifl Hõeã≤ „|`«Hõx=fi_»∞. WѨÙÊ_»∞
"å_ç J=ã¨~°O =zÛOk Hõ#∞Hõ q+¨μ‚=Ù "å_çfl Ñ≤ez #∞=Ùfi ~åHõΔã¨∞ÅÖ’ „Ѩ"ÕtOK«∞
J<åfl_»∞. ^•O`À JO`«=~°‰õÄ Hõeã≤Hõ@∞ìQÍ Ñ¨x KÕã≤# ~åHõΔã¨∞Å∞ "≥O@<Õ XHõi
H˘Hõ~∞° â◊„`«∞=Ù֡ᷠÈÜ«∂~°∞. Wk q+¨μ=‚ Ù KÕã#≤ `≥e"≥#· Ѩx. P Hõe ZѨÙÊ_≥`· Õ ~åHõãΔ ∞¨ Ö’¡H˜
„Ѩ"ÕtOKå_À "åà◊√§ J=∞$`«O `åQÆ∞^•=∞<Õ ^•xHõO>Ë WOH˘Hõà◊√§ „`åQƉõΩO_®
LO_»_®xˆH „â◊^Œú fã¨∞H˘<åfl~°∞.
JO^Œ~°∂ Hõe¿ãÎ `«Ö’ H˘OK≥O ѨOK«∞H˘O\Ï~°∞. Jk [~°‰õΩ¯O_® Hõe =zÛ Páê_»∞.
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <å~åÜ«∞}∞_»∞ UO KÕÜ«∂ÖÏ Jx PÖ’zã¨∂Î
ã¨=∞ºQÍ~å^èŒÜ«∂=∂㨠Åe`åO Ãã· fiHõ~°∂Ñ≤}©"£∞
U`«ã≤‡#fl#Έ~ q+¨μ‚ã¨û~°fiÖ’ÔH·Hõ ~°HõΔHõó
ã¨~°fiÖ’Hõ ~°HõΔ‰õΩ_≥·# <å~åÜ«∞}∞_»∞ JѨÙÊ_»∞ Åe`å^Õqx P~åkèOKå_»∞. J=∞‡"åi
~°∂áêxfl K≥ѨÓÎ 'Ãã· fiHõ~°∂Ñ≤}©"£∞— J<åfl~°∞. J#QÍ <å~åÜ«∞}∞x Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î Ü≥ÿ∞#
Åe`å^Õq Jx K≥áêÊ~°∞. ^Õ=`«Å â◊Hˆ Î J=∞‡. <å~åÜ«∞}∞_»∞ `«# â◊HÜ Î˜ ∞ÿ≥ # [QÆ^OŒ aHõ#∞
P~å^èŒ# KÕ™ê_»∞. Láêã≤OKå_»∞. „Hõ=∞OQÍ...
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 43
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
`«^ÕHõ^蕺#Ü≥∂ˆQ# `«„^Œ∂Ѩ ã¨û=∞*ÏÜ«∞`«
ã¨~°fiã¨"≥∂‡Ç¨Ïh ™ê `«∞ ™êHΔÍ K«Ûù$OQÍ~°<å~ÚHÍ
Åe`åO|<Õ ^蕺xOK«_»O KÕ`« „Hõ=∞OQÍ PÜ«∞# ~°∂ѨO =∂iáÈ=_»O "≥Ú^ŒÅ∞
ÃÑ\˜ìOk. ZÖÏ =∂iáÈÜ«∂_»O>Ë 'â◊$OQÍ~° <å~ÚHõÖÏ— J<åfl~°∞.
'â◊$OQÍ~°<å~ÚHÍ— J<Õk J=∞‡"åi <å=∞O. â◊$OQÍ~°=Ú JO>Ë =∞Oz JÅOHÍ~°=∞x
J~°÷O. JO^Œ"≥∞ÿ# JÅOHÍ~åxfl ^èŒiOz# ã¨~°fiã¨"≥∂‡Ç¨Ï<å Hõ$ux ^èŒiOKå_»∞.
ã¨~°fiâ◊$OQÍ~°"Õëê_论 ã¨~åfiÉèí~°}Éèí∂+≤`å
ã¨∞~å}Ï =∞ã¨∞~å}ÏO K« x"å~°º}=∞^Œ∞ƒù`«O
XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# [QÆ<À‡Ç≤Ïh~°∂áêxfl <å~åÜ«∞}∞_»∞ ^èŒiOKå_»∞. D [QÆ<À‡Ç≤Ïh
J=`å~°O Z=ik? J=∞‡"åi^•! <å~åÜ«∞}∞x^•! HÍx ѨÙ~°∞+¨μ_»∞ „ã‘QÎ Í =∂~å_»O>Ë
PÜ«∞#Ö’ „ã‘Î`«fiO „Ѩ"ÕtOzOk.
„Ѩ"ÕtOz# „ã‘Î`«Î fiO Z=~°O>Ë `˘e „ã‘Î J~Ú# J=∞‡"åˆ~. „ã‘ÎQÍ
=∂~åÅO>Ë <å~åÜ«∞}∞_»∞ P Ѩ~åâ◊HΘ J#∞„QÆÇϨ O á⁄Ok`ÕQÍx =∂~°Ö_Ë ∞» .
ZÖÏ „ã‘QÎ Í =∂~å_À J#fl^•xH˜ Láêã¨<å Ѩ~"° ∞≥ #ÿ =∞~å‡Å∞ `≥Å∞ûHÀ"åe.
H©Δ~°™êQÆ~°=∞^äŒ#O J<ÕHõ ~°HÍÖˇ·# PO`«~åºÅ#∞ `≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk.
„Ѩ`ÕºH˜Oz D [QÆ<À‡Ç≤Ïh ã¨fi~°∂ѨO QÆ∞iOz K≥ѨÓΖ
'Ü«∂ L=∂ ™ê ã¨fiÜ«∞O q+¨μ‚ó— Jx âß„™êÎÅ∞ K≥ѨÙÎ#fl =∂@. q+¨μ‚=Ù, J=∞‡"å~°∞
W^ŒÌik XHõ>Ë `«`«Î fiO. Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Ö’¡ —Ѩ^Œ‡<åÉèíã¨Ç¨ÏŸ^Œs— J<Õ <å=∞O LOk.
"åˆQæÜ«∞HÍ~°∞Å∞ 'ã¨~°ã≤[<åÉèí ™È^Œs— Jx H©iÎOKå~°∞. JÖψQ `åºQÆ~å[ ™êfiq∞"å~°∞
‰õÄ_® —~å=∞ã¨Ç¨ÏŸ^Œs ~å[~å*Ëâ◊fis— Jx H©iÎOKå~°∞.
ã¨Ç¨ÏŸ^Œi JO>Ë J~°÷O =∞#‰õΩ Ö’HõOÖ’ J<åflK≥Öˇ¡Å∞¡ J#∞‰õΩ#fl@∞ì HÍ^Œ∞. ^Õ=`«Å
Ü≥ÚHõ¯ ÉÏO^èŒ"åºÅ∞ "Õ~°∞. =∂#=ÙÅ ÉÏO^èŒ"åºÅ∞ "Õ~°∞. W^ŒÌiÖ’ XˆH `«`«Î fiO LO^Œx
WHõ¯_» J~°O÷ . J=∞‡"å~°∞ ѨÙ~°∞+¨~∂° ѨOÖ’ HõxÑ≤¿ãÎ q+¨μ=‚ Ù. q+¨μ=‚ Ù „ã‘~Î ∂° ѨOÖ’ HõxÑ≤¿ãÎ
J=∞‡"å~°∞. P"≥∞ ¿Ñ~°∞ "≥·+¨‚q. PÜ«∞# ¿Ñ~°∞ q+¨μ‚=Ù. W^ŒÌ~°∂ XHõ>Ë Ñ¨#∞Å∞ KÕ™êÎ~°∞.
~åHõãΔ ∞¨ Å∞ ÉÏkè¿ãÎ ~°∂ѨO ^èiŒ Oz =zÛ ~°HOΔ˜ KÕ Ñ¨x go§^ŒiÌ ^Õ. q+¨μ=‚ Ù [QÆ<À‡Ç≤ÏxQÍ
=∂~å_»O>Ë 'PÜ«∞# `«`«Î fi"Õ∞ Pq_»— Jx K≥ѨÊ_»O WO^Œ∞Ö’x PO`«~°ºO.
P HÍ~°}O KÕ`«<Õ P Ü≥∂QÆ=∂Ü«∂ ã¨fi~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞# J=∞‡"åi Hõ$Ѩ`À q+¨μ‚=Ù [QÆ
<À‡Ç≤Ïh~°∂áêxfl ^èŒiOKå_»∞. P "≥∂Ç≤Ïh~°∂ѨO K«∂_»QÍ<Õ JO^Œ~°∂ Pâ◊Û~°ºK«H˜`«∞
44 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ÅÜ«∂º~°∞. P [QÆ<À‡Ç≤Ïh^Õq u#flQÍ ~åHõΔã¨∞Å "≥·Ñ¨ÙH˜ "≥o§Ok.
P"≥∞ K«∂Ñ≤ã¨∞Î#fl ™œO^Œ~°º qÖÏ™êÅ =∂Ü«∞Ö’ Ѩ_ç J=∞$`«O q+¨Ü«∞O =∞iÛ
áÈÜ«∂~°∞. Uq∞\˜ g∞Ö’ g∞ˆ~ Q˘_»= Ѩ_∞» `«∞<åfl~°x F~° K«∂ѨÙÅ∞ qã¨~∞° `«∂, qÖÏã¨OQÍ
#=Ùfi`«∂ J_çQÍ_»∞ <å~åÜ«∞}∞_»∞.
UO ÖË^Œ∞ J=∞$`«O =zÛOk. Wk Z=~°∞ ZÖÏ Ñ¨OK«∞HÀ"åÖ’ `≥eÜ«∞Hõ Q˘_»=Å∞
Ѩ_çáÈ`«∞<åfl=∞O>Ë '##∞fl ѨOK«=∞O\Ï~å!— Jx J_çyOk.
Pq_» ZÖÏ J_çyO^ÀQÍx '#∞"Õfi ѨOK«∞— J<åfl~°∞.
U"≥∂ f~å <Õ#∞ ѨOz# `«~°∞"å`« "≥∂ã¨O KÕ™ê=x JO\ψ~"≥∂ JO>Ë ''"Õ∞=Ú JÖÏ
J#=Ú. #∞=Ùfi ZÖÏ Ñ¨Oz`Õ JÖψQ—— J<åfl~°∞ ~åHõΔã¨∞Å∞.
''g∞~°O`å JÖÏ g∞^Œ g∞^Œ Ѩ_`ç Õ <Õ#∞ ѨOK«Ö#Ë ∞! g∞~°O`å |O`«∞Å∞ fiÛ ‰õÄ~ÀÛO_ç——
JOk. ^•<Õfl ѨOH˜Î JO\Ï~°∞. ‰õÄ~ÀÛO_»x K≥¿ÑΠ㨈~ #x ~åHõΔã¨∞ÅO`å XHõ ѨOH˜ÎÖ’
^Õ=`«ÅO`å XHõ ѨOH˜ÎÖ’ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞.
[QÆ<À‡Ç≤Ïx =_ç¤OK«_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\˜ìOk. P =_»¤# LO^Õ
Hõ#`«¯#Hõ^ŒsfiHÍ Hõfi}#‡OQÆà◊HõOHõ}Ï
Hõ=∞hÜ«∞qÉèí∂ëê_®º HõàÏ ™ê Ѩ~°=∂ |Éè∫
[QÆ<À‡Ç≤Ïh J#QÍ<Õ =∞#O ÃÑ^ŒÌ J=`å~°O „H˜O^Œ K«∂_»‰õΩO_® ^•>Ë™êÎOQÍx
WHõ¯_Õ KåÖÏ ~°Ç¨Ï㨺O LOk. „Ѩu ѨÙ~å}Hõ^äŒÖ’ XHõ „ѨfHõ"å^ŒO LOk. ^•xfl
=∞#O *Ï„QÆ`«ÎQÍ fã¨∞H˘O>Ë XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# É’^èŒ# JO^Œ∞Ö’ =∞#H˜ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
XHõ KÕ`ÀÎ |OQÍ~°∞ QÆi@ Ѩ@∞ìH˘x =∞~˘Hõ K≥`ÀÎ J=∞$`«HõÅâ◊O Ѩ@∞ìH˘#fl P
ã¨fi~°∂ѨO K«∂¿ãÎ ™êHΔÍ`«∞Î J#flѨÓ~å‚ã¨fi~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞# [QÆ^ŒO| HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. D [QÆ<À‡
Ç≤Ïh~°∂ѨO ™êHΔÍ`«∞Î [QÆ^ŒO|ã¨fi~°∂ѨO. S`Õ Pq_» Z=iH˜ J=∞$`«O =_礙ÈÎOk?
^Õ=`åfixˆH J=∞$`«O HÍx Jã¨∞~°`åfixH˜ J=∞$`«O LO_»^Œ∞, ^ŒHõ¯^Œ∞.
"åà◊√§ =∞^äŒ#O K≥Ü«∞ºQÍ H˘xfl ã¨OѨ^ŒÖË"À =KåÛ~Ú HÍh, J=∞$`«=∞<Õ Ñ¨~°=∞
ã¨OѨ^Œ =∂„`«O Jã¨∞~°`åfixH˜ W=fi~å^Œ∞. Hõ#∞Hõ<Õ <å~åÜ«∞}∞_»∞ [QÆ<À‡Ç≤Ïh~°∂ѨO`À
J=∞~°∞ʼnõΩ J=∞$`«O =_ç¤ã¨∞Î<åfl_»∞. =∞i =∂HÀ! Jx ~åHõΔã¨∞Å∞ J_çˆQ ֒ѨŠ"åi
"≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∂Î z#fl #=Ùfi #=Ùfi`«∞<åfl_»∞. P #=ÙfiÖ’ "å~°∞ =∞iÛáÈ`«∞<åfl~°∞.
WÖÏ qÖÏ™êÅxfl ~åHõãΔ ∞¨ ʼnõΩ =_çOÌ Kå_»∞. J=∞$`«O ^Õ=`«Å‰õΩ =_çO¤ Kå_»∞. "≥Ú`åÎxH˜
=_»#¤ O`å ѨÓ~°~Î ÚºOk. WO^Œ∞Ö’ PO`«~åºxfl UHÍ„QÆOQÍ Ñ¨ijeOKåe. ѨÙ~å}Hõ^ÅŒä ∞
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 45
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J~°÷O KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ UHÍ„QÆ`« HÍ"åe.
=∞# rq`«O XHõ ÃÑ^ŒÌ H©Δ~°™êQÆ~°=∞^äŒ#O. nxÖ’ =∞^äŒ#O KÕ¿ãÎ<Õ =∞#H˜ J=∞$`«`«Î fiO
Åaèã¨∞ÎOk. ã¨$+≤ìÖ’ ZO`À ã¨OѨ^Œ LOk HÍx =∞#‰õΩ ^ŒHͯÅO>Ë =∞^äŒ# Ѩ_®e.
D =∞^äŒ#O =∞#Ö’ L#fl =¸_»∞ ~°HÍÅ QÆ∞}ÏÖˇ·# ã¨`«Î fi~°[ã¨Î"≥∂ QÆ∞}ÏÅ`À KÕ™êÎO.
~å[ã¨, `å=∞㨠QÆ∞}ÏÖË Jã¨∞~°∞Å∞. ™êuÎ fiHõ QÆ∞}ÏÖË ^Õ=`«Å∞. D =¸_»∞ QÆ∞}ÏÅ`À
=∞^ä#Œ O ™êQÆ∞`«∞Ok. JÖÏ ™êy#ѨÙÊ_»∞ "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ@ q+¨"∞Õ =ã¨∞OÎ k. JO>Ë Éèií OK«ÖxË
qѶ¨∞flO. WHõ Ѩx P¿Ñ^•Ì=∂! J<ÕO`« qѶ¨∞flO =ã¨∞ÎOk.
HÍx ÉèíQÆ=O`«∞x P„â◊~Ú¿ãÎ ^•xfl `˘Åy™êÎ_»∞. P `«~åfi`« ã¨OѨ^ŒÅxfl =™êÎ~Ú.
Whfl =™êÎ~ÚQÍx z=~°‰õΩ J=∞~°`«fiO HÍ"åe. J=∞~°`«fi=∞O>Ë [#‡~åÇ≤Ï`«º"≥∞ÿ#
ÔH·=źO J^Õ P`«‡*Ï˝#O. Pã¨∞s„Ѩ=$uÎ L#fl"åiH˜ P`«‡*Ï˝#O ÅaèOK«^Œ∞.
P`«‡*Ï˝#O J=∞‡"åˆ~ W"åfie. J#flѨÓ~å‚^Õq =_ç¤OKÕ J=∞$`å#flO
W^Õ.
„|Ǩχ*Ï˝#"Õ∞ J=∞$`«O. ã¨~°fiO „|Ǩχ=∞Ü«∞O J<Õ P#O^•#∞Éèí="Õ∞
J=∞$`«O. Jk Pã¨∞s QÆ∞}ÏÅ∞ L#fl "åiH˜ ~å^Œ∞.
[QÆ<À‡Ç≤Ïh J<Õ =∂@‰õΩ J~°÷O [QÆux "≥∂Ç≤ÏOѨ*Ë¿ãk J<Õ J~°÷"Õ∞
HÍHõ, [QÆ`ÕÎ "≥∂Ç≤Ïh J<Õ J~å÷xfl fã¨∞HÀ"åe.
[QÆ"Õ∞ XHõ "≥∂Ç≤Ïx. [QÆ<åfl^äŒ∞_Õ [QÆ=Ú. HÍx =∞#O [QÆ`«∞ÎÖ’ [QÆ<åfl^äŒ∞_çfl
K«∂_»_O» ÖË^∞Œ . [QÆu<Õ K«∂ã¨∞<Î åflO. [QÆ<À‡Ç≤ÏxQÍ <å~åÜ«∞}∞_»∞ ~åQÍ<Õ P "≥∂ǨÏ#O
K«∂ã¨∂Î PÜ«∞# <å~åÜ«∞}∞_»x =∞iÛáÈ`«∞<åflO.J^Õ q^èŒOQÍ D „ѨѨOK«OÖ’ ^˘iˆH
q+¨Ü«∂Å∞, "åOKè«Å∞, D ã¨∞MÏÅ∞, D ÖÏÅã¨Å∞.... W=hfl K«∂ã≤ Wq <å~åÜ«∞}∞x
ã¨fi~°∂áêÖË J<Õ *Ï˝<åxfl =∞iÛáÈ~Ú P ã¨∞MÏÅ "≥O@ Ѩ_çáÈ=_»O =Å¡ =∞#‰õΩ
Jã¨Ö#·ˇ J=∞$`«O ÅaèOK«_O» ÖË^∞Œ . D [QÆ<À‡Ç≤Ïxx [QÆ<åfl^ä∞Œ _»∞QÍ Z=~°∞ K«∂ã¨∞<Î åfl~À
"åiˆH J=∞$`«O =ã¨∞ÎOk. ^Õ=`«Å∞ XHõ =~°∞ã¨Ö’ L<åfl~°∞. PÜ«∞# Zxfl "≥∂ǨÅ∞
K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl, PÜ«∞# [QÆ<åfl^äŒ∞_»<Õ ã¨Ê $Ç¨Ï ^Õ=`«ÅH˜ LOk.
P "≥∂ǨÅ∞ K«∂ã≤ PÜ«∞xfl "≥∂Ç≤Ïh J#∞‰õΩO@∞<åfl~°∞ ~åHõΔã¨∞Å∞.
Pã¨∞s„Ѩ=$uÎ L#fl"åiH˜ [QÆ`∞« Î [QÆ<À‡Ç≤ÏxQÍ, ^≥g· „Ѩ=$uÎ L#fl"åiH˜ D [QÆ<À‡Ç≤ÏxÜÕ∞
™êHΔÍ`«∞Î [QÆ<åfl^äŒ∞_»∞, [QÆ^ŒOaHõ. "åiH˜ J=∞‡"å~°∞ J=∞$`«O =_ç¤ã¨∞ÎOk.
Z=iH˜ ^≥·gQÆ∞}ÏÅ∞ LO\ÏÜ≥∂ "åiˆH P`«‡*Ï˝#O Åaèã¨∞ÎOk.
46 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ÉèQí =Æ næ`Ö« ’ ^≥"· åã¨∞~°ãO¨ ѨkfiÉèÏQÆ Ü≥∂QÆO WHõ¯_» J#fi~ÚOK«∞HÀ"åe. Pã¨∞s ã¨OѨ^Œ
L#fl"åiH˜ „|Ǩχ*Ï˝#O ÅaèOK«^Œ∞, Dâ◊fi~°*Ï˝#O HõÅ∞QÆ^Œ∞. "åiH˜ ZO`« K≥Ñ≤Ê<å
֒ѨÅH˜ "≥à◊§^Œ∞. ^≥·g „Ѩ=$uÎ Z=iH˜ LO@∞O^À "åiH˜ "≥∂HõΔO Åaèã¨∞ÎOk. "≥∂HõΔ"Õ∞
J=∞$`«O. ''^≥·gã¨OѨkfi"≥∂HΔÍÜ«∞—— Jx w`«Ö’ Hõ$+¨‚Ѩ~°=∂`«‡ K≥áêÎ_»∞. ^≥·gã¨OѨ^Œ
Z=i‰õΩO@∞O^À "åiH˜ "≥∂HõOΔ Åaèã∞¨ OÎ ^Œx K≥ÑÊ≤ J~°∞#˚ ∞_çH˜ "≥O@<Õ JÉèÜ í ∞« O W™êÎ_∞» .
''#∞=Ùfi ÉèíÜ«∞Ѩ_»‰õΩ! #∞=Ùfi ^≥·gã¨OѨ^Œ`À ѨÙ\Ïì=Ù Hõ#∞Hõ h‰õΩ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® P ÔH·=źO
=ã¨∞ÎO^Œ——x K≥áêÎ_»∞.
Ö’HõOÖ’ LO_Õ ã¨OѨ^ÅŒ ∞ "åà◊¥§, gà◊¥§ ‰õÄ_® ѨOK«∞HÀ=K«∞Û HÍx Jã¨Å∞ ã¨OѨ^Œ
=∂„`«O ^≥·gã¨OѨ^Œ L#fl "åiˆH Åaèã¨∞ÎO^Œx WO^Œ∞Ö’ L#fl PO`«~°ºO. P
[QÆ<À‡Ç≤Ïhã¨fi~°∂ѨO ^≥·gã¨OѨ^Œ Hõey# "åiH˜ P`«‡*Ï˝<åxfl, ÔH·=ÖϺxfl „Ѩ^•#O
KÕ™ÈÎOk. [QÆ<À‡Ç≤Ïh~°∂ѨO J=∞‡"åi Ô~O_»= J=`å~°OQÍ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞. ZѨÙÊ_≥·<å
Jã¨∞~° QÆ∞}Ïefl ã¨OǨÏiOz, ^≥·gQÆ∞}ÏÅ#∞ ~°H˜ΔOK«_®xˆH J=`å~åÅ∞ =™êÎ~Ú.
Éè∫uHõ"≥∞ÿ# ã¨OѨ^ŒÖË ã¨~°fiã¨fiO J#∞‰õΩx ^èŒ~å‡xfl q_çz ÃÑ>Ëì áêѨѨ٠~ÀAÅ∞ ~°*’
QÆ∞}, `«"≥∂QÆ∞} q[$OÉèí} =ÖË¡ =™êÎ~Ú. "å\˜x x„QÆÇ≤ÏOK«QÆeˆQ â◊H˜Î =∞#‰õΩ ÖË^Œ∞.
JYO_» P`«‡â◊H˜ÎÜ≥ÿ∞# P `«e¡x P„â◊~Ú¿ãÎ P `«e¡ D Ô~O\˜x x„QÆÇ≤ÏOz ^≥·gQÆ∞}Ïxfl
~°H˜Δã¨∞ÎOk. JѨÙÊ_»∞ =∞#H˜ HÍ"åeû# J=∞$`«`«Î fiO Åaèã¨∞ÎOk.
Ö’HõOÖ’QÍx, =∞#Ö’QÍx âßOu HÍ"åÅO>Ë D ~°*’QÆ∞} `«"∂≥ QÆ∞}ÏÅ∞ x„QÆÇÏ≤ OѨ
|_®e. `«"≥∂QÆ∞}O J*Ï˝#O. ~°*’QÆ∞}O JǨÏOHÍ~°O. D Ô~O_»∂ J}K«|_ç ™êuÎ fiHõ
QÆ∞}O ~°H˜ΔOѨ|_ç`Õ<Õ =∞#H˜ âßOu, „ѨѨOKåxH˜ âßOu. P âßOu á⁄O^Œ_®xÔH·
K«O_ô ã¨Ñ¨Îâ◊u, Åe`ÀáêMϺ#O K«^Œ∞=ÙHÀ=∞O\Ï~°∞. 'Jâı+¨[#"≥∂Ç≤Ïh"£∞— J<Õ =∂>Ë
ã¨~°fi[QÆ<À‡Ç≤Ï<≥·# [QÆ^ŒOaHõ.
Pã¨∞s â◊‰õΩÎefl Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ H˘\ÁìK«∞Û. XHõ\ ˜ "åà◊§`À Ü«Ú^ŒúO KÕã≤ „Ѩ`åѨO
K«∂Ñ≤Oz K«OѨ_»O. Ô~O_»∞ "≥∂Ç≤ÏOѨ*Ëã≤ "åi |∞kúx „ѨHõ¯^•i =∞o§Oz J}z
"≥Ü«∞º_»O. Ô~O_»∂ Ü«Ú^ŒúOÖ’ =ӺǨÖË.
"≥∂ǨÏO`À ‰õÄ_® â◊„`«∞=Ùefl J}K«=K«∞Û J<Õk K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl~°∞.
Jâı+¨[#"≥∂Ç≤ÏxÜ≥ÿ∞# P `«e¡ "≥∂ǨÏâ◊H˜Îx qxÜ≥∂yOѨ*Ëã≤ WHõ¯_» Pã¨∞sQÆ∞}Ïefl
J}z "Õã≤Ok. Wk WO^Œ∞Ö’ L#fl J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# PO`«~°ºO. [QÆ<À‡Ç≤Ïhã¨fi~°∂ѨO
WO`« k=º"≥∞#ÿ k Hõ#∞Hõ<Õ Jk Láê㨺=¸iÎ J~ÚOk. D Jâı+¨ [#"≥∂Ç≤Ïhã¨fi~°∂Ѩ"∞Õ
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 47
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã¨~fi° ™œO^Œ~º° ~åtÜ≥∞ÿ # Åe`å=∞Ǩ„uѨÙ~° ã¨∞O^Œi Ü≥ÚHõ¯ ~Ô O_»= J=`å~°OQÍ K≥áêÊ~°∞.
D q^èŒOQÍ q+¨μ‚=¸iÎ KÕã≤ JO`«~å÷#O JÜ«∂º_»∞. J=∞$`«O ѨOK«_»O ѨÓiÎ
J~ÚºOk. ^Õ=`«ÅO`å ã¨O`À+≤OKå~°∞ QÍx Jã¨∞~°∞ÅH˜ HÀѨO =zÛOk. JѨÙÊ_»∞
Jã¨∞~°∞ÅH˜, J=∞~°∞ÅH˜ Ü«Ú^ŒúO "≥Ú^ŒÖˇ·Ok.
J=∞$`«O `åy# ^Õ=`«Å∞ ã¨∞ÅÉèíOQÍ<Õ Jã¨∞~°∞efl xi˚OKå~°∞. JѨÙÊ_»∞ „ѨâßO`«`«
<≥ÅH˘Ok.
t="≥∂Ç≤Ïh „áê^Œ∞~åƒù=O
<å~°^∞Œ _»∞ „Hõ=∞OQÍ HÔ Ö· Ïã¨Ö’HÍxH˜ KÕ~∞° H˘x t=Ùx`À K≥ÑÙ¨ <Î åfl_»∞, ''™êQÆ~=° ∞^ä#Œ OÖ’
q+¨O ~åQÍ<Õ "åà◊§O`å x#∞fl Ñ≤eKå~°∞. #∞=Ùfi Éè’àÏ â◊OHõ~°∞_çq Hõ#∞Hõ K«Hõ¯QÍ "≥o§
q+¨O q∞OˆQã≤ =zÛ ‰õÄ~˘Û<åfl=Ù. P `«~°∞"å`« Z<Àfl ã¨OѨ^ŒÅ∞ =KåÛ~Ú. JѨÙÊ_»∞
=∂„`«O "åà◊√§ x#∞fl Ñ≤Å=ÖË^Œ∞—— Jx K≥áêÊ_»∞.
q+¨O =zÛ#ѨÙÊ_»∞ qâıfiâ◊fi~å! J<åfl~°∞. `«~°∞"å`« S~å=`«O,
zO`å=∞}˜, LK≥Û· „ù â◊=O, HÍ=∞^è#Õ ∞=Ù, HõÅÊ=$HõOΔ W=xfl =KåÛ~Ú. JѨÙÊ_»∞
t= t"å ÖË^Œ∞. hHÍ! <åHÍ! J#∞H˘<åfl~°∞. =∞#"≥∞ÿ<å JO`Õ! HõëêìÅ∞
=zÛ#ѨÙ_»∞ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~å! ã¨∞MÏÅ∞ =zÛ#ѨÙ_»∞ =∂„`«O Z=i`À ѨOK«∞
H˘O^•=∂! ZÖÏ Ñ¨OK«∞H˘O^•=∂! Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ ^ŒÜ∂« =∞Ü«Ú_»∞ QÆ#∞Hõ
Ug∞ Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀ‰õΩO_® ÔH·ÖÏã¨OÖ’ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞xH˜ J=∞$`«O J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. PÜ«∞<Õ =∞$`«∞ºO[Ü«Ú_»∞.
<å~°^Œ∞_»∞ K≥ѨÓÎ, ''JHõ¯_» XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# qO`« [iyOk ã¨∞=∂! <å~åÜ«∞}∞_»∞
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# [QÆ<À‡Ç≤Ïh~°∂ѨO ^èŒiOKå_»Ü«∂º! P ~°∂ѨO ^èŒiOz ZO`À JO^ŒOQÍ
KåÖÏ ÉÏQÆ∞<åfl_»∞—— JO>Ë ''J=Ù<å...! <Õ#∂ K«∂_®e—— Jx Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»O>Ë ''WOˆHO
K«∂™êÎ=Ü«∂º! J=`å~°O J~ÚáÈ~ÚOk!—— J<åfl_»∞. <ÕxѨÙÊ_Õ "≥·‰õΩO~îåxH˜ "≥àÏÎ#x
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ |Ü«∞Å∞^Õi "≥·‰õΩO~îåxH˜ "≥àϧ_»∞.
<å~åÜ«∞}∞_»∞ PÜ«∞xfl K«H¯õ QÍ PǨfixOz ~å! Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~å! Jx QÍ_èO» QÍ PeOQÆ#O
KÕã¨∞H˘x ‰õÄ~ÀÛÃÑ\˜ì Uq∞\˜ qâı+¨O `«=∞~°∞ WÖÏ qKÕÛ™ê~°x J_çy`Õ, Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞,
''<Õ<À "å~°Î q<åfl#∞. #∞=Ùfi J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ "≥∂Ç≤Ïh~°∂ѨO ^èiŒ OKå=Ù@. <åHõk K«∂_®Åx
LOk. XHõ¯™êi Jk K«∂Ñ≤™êÎ"å!—— Jx J_çQÍ_»∞.
q+¨μ‚=ÙH˜ ã≤QÆ∞æ "Õã≤ JO`«~å÷#"≥∞ÿáÈÜ«∂_»∞.
48 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
W^Õq∞\˜! J_çy`Õ JO`«~å÷#"≥∞ÿáÈÜ«∂_»x "≥·‰õΩO~î°OÖ’ t=Ù_»∞ u~°∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞.
JѨÙÊ_»∞ PÜ«∞#H˜ XHõKÀ@ #∞Oz áê@ qxÑ≤OzOk.
Uq∞\Ï P áê\Ï Jx K«∂ã¨∂Î LO>Ë "≥‰· Ωõ O~îO° Ö’ q~°*Ï#k f~°OÖ’ XHõ J`«º^Œ∞ƒù`«
"≥∞ÿ# L^•º#=#O, P L^•º#=#OÖ’ "≥∂Ç≤Ïh~°∂ѨO`À <å~åÜ«∞}∞_»∞ HõxÑ≤OKå_»∞.
áêi*Ï`« `«~À~°∂‡ÖË HÍ<åÎ HÍz ^Œ^Œ$â◊º`«
ÉÏÖÏ~°¯áê@ÖÏHÍ~å #=Ü«∞ø=#^ŒiÊ`å
HõÅÊ=$HΔÍÅÖ’ XHõ\ ˜ áêi*Ï`«O. P áêi*Ï`«=$Hõ=Δ ¸ÅOÖ’ 'ÉÏÖÏ~°¯áê@ÖÏHÍ~å—-
JO>Ë 'ã¨~åfi~°∞}Ï— 'J#=^•ºOw— J#fl>Ë¡ ÖË`« Z„~°x ~°OQÆ∞`À L<åfl_»∞.
'#=Ü«∞ø=#^ŒiÊ`å— - =∞Oz Ü«∞ø=#O`À LOk.
L`«¯ $+¨ìѨ^Œ‡~åQÍÉèí K«~°}Ï|˚#YK«Ûù\Ï
Ü«∂=Hõ„j x~°fi º¿ÑHõΔѨ^ŒÖ∫Ç≤Ï`«º"åÇ≤Ïh
Ѩ^Œ‡~åQÍÅ =O\˜ áê^•Å`À „ѨHÍtã¨∞Î#fl_»∞. Jq ZO`« Z„~°QÍ L<åflÜ«∞O>Ë
áê~å}˜ J=ã¨~°O ÖËx Z„~°^Œ#O J<åfl~°∞. P áê^•Å∞ ZO`À JO^ŒOQÍ L<åfl~Ú. P
áê^•ÅH˜
HõÅxã¨ûfi#=∞Or~° Hõfi}u¯OH˜}˜=∞O_ç`å
„"≥∂QÆ∞K«∞#fl =Ú=fiÅ`À ‰õÄ_ç# #∂ѨÙ~åÅ`À L<åfl_»∞. WÖÏ PÜ«∞# ™œO^Œ~åº
#flO`«\ ˜x ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ =i‚OKå~°∞. HÍ~°}O JÜ«∞# ^èŒiOz# ~°∂Ѩ"Õ∞ Jk.
J@∞=O\˜ ~°∂áêxfl K«∂_»QÍ<Õ t=Ù_»∞ "≥∂Ç≤Ï`«∞_»Ü«∂º_»∞. WHõ¯_» =∞~À PO`«~°ºO
LOk. =ÚO^Œ∞ ^Õ=`«ÅH˜ Hõ#Ѩ_ç# ~°∂ѨO [QÆ<À‡Ç≤Ïh~°∂ѨO. WѨÙÊ_»∞ t="≥∂Ç≤Ïh.
[QÆ`«∞Îx "≥∂Ç≤ÏOѨ*ËÜ«∞_»O "Õ~°∞. t=Ùx "≥∂Ç≤ÏOѨ*ËÜ«∞_»=∞O>Ë ™ê=∂#ºO HÍ^Œ∞.
=∞m§ XHõ¯™êi J=∞‡"åix QÍ_èO» QÍ ^蕺xOK«∞H˘<åfl_»∞ q+¨μ=‚ Ù. JѨÙÊ_Õ^À h ^ŒÜ∞« =Å¡
XHõ~°∂ѨO ^èŒiOKå#∞. WѨÙÊ_»∞ DÜ«∞#QÍ~°∞ =zÛ ##∞fl ~°∂ѨO ^èŒiOK«=∞O@∞<åfl~°∞
Hõ#∞Hõ <å =Å¡ HÍ^Œ=∂‡! JO>Ë "≥O@<Õ J=∞‡"åi J#∞„QÆǨÏOKÕ`« P ~°∂áêxfl
^èŒiOKå_»∞.
~Ô O_»∞ "≥∂Ç≤Ïh~°∂áêÅ∞ XHõ\ ˜ HÍ^Œ∞. Wk t="≥∂Ç≤Ïh~°∂ѨO. ™êHΔÍ`«∞Î xifiHÍ~°∞_≥#·
Ѩ~°=∂`«‡x "≥∂Ç≤ÏOѨ*ËÜ«∂e. t=Ù_»∞ xifiHÍ~°∞_»∞. PÜ«∞xfl Ö’HõOÖ’ L#fl"Õg
"≥∂Ç≤ÏOѨ*ËÜ«∞ÖË=Ù. Hõ#∞Hõ<ÕQÍ =∞#‡^äŒ∞_»∞ `«QÆ∞Å|_®¤_»∞. =∞#‡^äŒ∞_»∞ `«QÆ∞Å|_®¤_»O>Ë
J~°÷O „ѨѨOK«OÖ’"Õg ##∞fl "≥∂Ç≤ÏOѨ*ËÜ«∞ÖË=x K≥ѨÊ_»O.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 49
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ =∞#‡^äŒ∞x `«QÆ∞Åɡ@ìQÆeQÍ_ÕQÍx J=∞‡"åi ^ŒQÆæ~° ÖÁOyáÈÜ«∂_»∞.
t=Ùx "≥∂Ç≤ÏOѨ*Ë¿ã â◊H˜Î „ѨѨOK«OÖ’ J=∞‡"åiH˜ XHõ¯iˆH LOk. JO^Œ∞ˆH
HÍ=∞ѨiѨOkä HÍq∞x HÍ"Õ∞â◊fii HÍ=∞Ñ‘~î°=∞^茺QÆ`Õ
HÍ=∞^Œ∞Ѷ¨∂ Éèí= Hõ=∞ÖË HÍ=∞HõÖË HÍ=∞HÀ\˜ HÍ=∂H˜Δ
Jx =¸HõHõq J^Œ∞ƒù`«OQÍ J=∞‡"åix H©iÎOKå~°∞. HÍ=∞ѨiѨOkä JO>Ë =∞#‡^äŒ∞_ç
â◊„`«∞"≥·# t=Ùx "≥∂Ç≤ÏOѨ*Ëã≤# F `«b¡! Z=~°∞ ÖÁOQÆnÜ«∞ÖË~°#∞H˘#fl t=Ùx Dq_»
ÖÁOQÆnã≤Ok ~°O_ç K«∂Ñ≤™êÎ#x =¸Hõ â◊OHõ~°∞Å∞ K≥ѨÓÎ
ѨOK«â◊~°âß„ã¨ÎÉ’^èŒ#Ѩ~°=∂Kåˆ~º} ^Œ$+≤ìáê`Õ#
HÍOpã‘q∞fl ‰õΩ=∂s HÍK«# "≥∂ǨÏÜ«∞u HÍ=∞*Ë`å~°"£∞
HÍ=Úx [~ÚOz# t=Ùx XHÍq_» HÍOpˆHΔ„`«OÖ’ "≥∂Ç≤ÏOѨ*Ëã≤O^Œx K≥ѨÙÎ<åfl_»∞.
Pq_» K«∂ѨÙÅ`À "≥∂Ç≤ÏOѨ*Ëã≤Ok. Pq_» K«∂ѨÙÅ`À K«∂_»QÍ<Õ t=Ù_»∞
ÖÁOyáÈÜ«∂_»∞ Hõ#∞Hõ<Õ HÍ=∂H©Δ. J=∞‡"å~°∞ Pq_» Hõà◊§Ö’¡Oz
ã¨$lOѨ*Ëã≤# P HÍ=∞<åâ◊H˜ÎKÕ`« t=Ù_»∞ ÖÁOyáÈÜ«∂_»x K≥áêÊ~°∞.
P `«e¡ Ü≥ÚHõ¯ Hõ$Ѩ KÕ`« <å~åÜ«∞}∞_»∞ =∞m§ t="≥∂Ç≤Ïh~°∂áêxfl
^èiŒ OKå_»∞. P t="≥∂Ç≤Ïhã¨fi~°∂áêxfl K«∂ã≤ Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ ã¨ÊOkOKå_»∞.
PÜ«∞# ZO^Œ∞‰õΩ ã¨ÊOkOKå_»O>Ë... PÜ«∞# Pq_» ^ŒQ~ˆæÆ ã¨ÊOk™êÎ_∞» ...
JHõ¯_» P "≥·‰õΩO~î°OÖ’ q~°*Ï#nf~°OÖ’ HõxÑ≤Oz#k ™êHΔÍ`«∞Î <å~åÜ«∞}˜Ü≥ÿ∞# U
[QÆ^ŒOaHõ LO^À P `«ÖË¡.
D ~°Ç¨Ï㨺O â◊OHõ~°ÉèíQÆ=`åÊ^Œ∞Å"åiH˜ `≥Å∞ã¨∞. PÜ«∞# t"å#O^ŒÅǨÏiÖ’ XHõ
J`«º^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# â’¡HÍxfl K≥áêÎ~°∞.
ÉÏ}`«fiO =$+¨Éèí`«fi =∞~°÷=ѨÙëê ÉèÏ~åº`«fi =∂~åºÑ¨`Õ
Ѷ¨∞’}˜`«fiO ã¨d`å =∞$^ŒOQÆ=ǨÏ`å KÕ`åºk ~°∂ѨO ^Œ^èÒ
`«fi`åÊ^Õ #Ü«∞<å~°Ê}O K« Hõ$`«"å<£ `«fi^ÕÌǨÏÉèÏQÀ ǨÏió
ѨÓ*Ϻ`ü ѨÓ[º`«~° ã¨û U=Ç≤Ï #KÕ`ü HÀ"å `«^Œ<ÀºkèHõó
P <å~åÜ«∞}∞_çH˜ #∞=fiO>Ë ZO`« W+¨ìO Ѩ~°"Õ∞â◊fi~å! ZѨÙÊ_»∂ h ^ŒQÆæˆ~ LO_®Åx
#∞=Ùfi Ü«Ú^•úxH˜ |Ü«∞Å∞^Õi`Õ h‰õΩ PÜ«∞# ÉÏ}=∞Ü«∂º_»∞. JHõ¯_»∞#fl #Onâ◊fi~°∞_»∞
‰õÄ_® <å~åÜ«∞}ÏOâ◊ã¨OÉèí∂`«∞_»∞. JO`ÕHÍ^ŒÜ«∂º! PÜ«∞<Õ „ã‘ÎQÍ =∂i ÉèÏ~°ºÜ≥ÿ∞
hÖ’ J~°÷ÉèÏQÍxfl fã¨∞H˘<åfl_»∞. áê~°fif^Õq ã¨fiÜ«∞OQÍ q+¨μ‚ã¨fi~°∂Ñ≤}˜.
50 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
^ÕgÉèÏQÆ=`«OÖ’ nx QÆ∞iOz K«Hõ¯x ã¨=∞#fiÜ«∂xfl K≥áêÊ~°∞. ã¨$+≤ìH˜ ѨÓ~°fiO XHõ
Ѩ~°O*’ºu LO_Õk. P Ѩ~°O*’ºu #∞Oz =¸_»∞~°HÍÖˇ·# Hõ=ÅÅ∞ =KåÛ~°∞. „|Ǩχ,
ÅH˜Δ ‡ gi^ŒÌ~°∂ |OQÍ~°∞ HÍO`«∞Å`À L<åfl~°∞. gi^ŒÌ~°∂ JHͯ`«=Ú‡à◊√§ ÖË^•
J<åflK≥Öˇ¡à◊√§ J#∞HÀ=K«∞Û. W^ŒÌ~°∂ XˆH™êi =KåÛ~°∞.
`«~°∞"å`« q+¨μ‚=Ù, áê~°fiu. =¸_»= Hõ=ÅÅ [O@ t=Ù_»∞, ã¨~°ã¨fiu. g~°∞ *Ï˝#
ã¨fi~°∂ѨÙÅ∞. t=Ùx Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î J~Ú# ã¨~°ã¨fiu "≥o§ „|ǨχQÍiH˜ Ѩufl J~ÚºOk.
nx J~°÷O ÅÜ«∞*Ï˝#O LO>Ë<ÕQÍx ã¨$+≤ì K≥Ü«∞ºÖË_»∞ „|ǨχQÍ~°∞. ã¨$+≤ìÖ’ J=ã¨~°"≥∞ÿ#
ÅH˜Δ ‡ „|ǨχQÍiH˜ ™È^ŒiQÍ =zÛOk. ã¨$+≤ì`Àáê@∞ =zÛOk Sâ◊fi~°ºO. P Sâ◊fi~°ºO
ã≤÷uHÍ~°‰õΩx ^ŒQÆæ~°H˜ =¿ãÎ<ÕQÍx ã≤÷u [~°∞QÆ^Œ∞ Hõ#∞Hõ ÅH©Δ ‡^Õq q+¨μ‚=Ù ^ŒQÆæ~°H˜ =zÛOk.
D ã≤÷ux Z@∞fã¨∞ÔHàϧe? ÅÜ«∞O "≥·Ñ¨Ù fã¨∞‰õΩ"≥àı§k ã≤÷u. ã≤÷u *Ï˝#O LO>Ë<ÕQÍx
ÅÜ«∞ [~°∞QÆ^Œ∞. JO^Œ∞HÀã¨"Õ∞ q+¨μ‚=Ù`À áê@∞ =zÛ# `«e¡ t=Ùx KÕѨ\ ˜ìOk.
J=∞‡"å~°∞, <å~åÜ«∞}∞_»∞ ™È^Œs ™È^Œ~°∞Å ™ê÷#OQÍ K≥áêÊ~°∞ QÆ#∞Hõ<Õ J=∞‡"åi
Ô~O_»= J=`å~°O [QÆ<À‡Ç≤Ïh J=`å~°O ÖË^• t="≥∂Ç≤Ïh J=`å~°=∞x K≥ѨÊ|_»∞
`ÀOk. Wk =∞#H˜ ѨÙ~å}ÏÅ∞ WzÛ# J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# „ѨfHõ"å^ŒO.
D ~°Ç¨Ï™êºxfl â◊OHõ~°∞Å∞ ™œO^Œ~°ºÅǨÏiÖ’ K≥ѨÓÎ-
ǨÏi™êÎ fiO P~å^茺 „Ѩ}`«[#™œÉèÏQƺ[#hO
ѨÙ~å <ås Éèí∂`åfi ѨÙ~°iѨÙ=∞Ñ≤ HΔÀÉèí=∞#Ü«∞`ü
㨇~À-Ñ≤ `åfiO #`åfi ~°u#Ü«∞#ÖË¿ÇϺ# =ѨÙëê
=Úh<åO JѨº#Îó „ѨÉèí=u Ç≤Ï "≥∂ǨÜ«∞ =∞ǨÏ`å"£∞
'„Ѩ}`«[#™œÉèÏQƺ[#h"£∞— J<Õ^•xÖ’ ™œÉèÏQƺq^Œº J<Õ ^•xfl â◊OHõ~∞° Å∞ ^èfiŒ xOѨ
*Ë™ê~°∞. 'ǨÏi— Jx "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\˜ì '[#h"£∞— Jx ѨÓiÎ KÕ™ê~°∞. z=~° =zÛ# —DO—x
"≥Ú^Œ@ =zÛ# —ǨÏi—x HõeÑ≤`Õ —„Ç‘ÏO— J<Õ c*ÏHõΔ~°O ^èŒfixã¨∞ÎOk.
P c*ÏHõ~Δ =° ∞O„`«âH◊ xΘ JO^Œ∞Ö’ xH˜ÑΔ OΨ KÕ™ê~°∞ â◊OHõ~∞° Å∞. J=∂‡! P <å~åÜ«∞}∞_»∞
x#∞fl P~åkèOz „uѨÙ~åã¨∞~°ã¨OǨ~°‰õΩx ‰õÄ_® "≥∂ǨÏÃÑ\Ïì_»<åfl~°∞. "≥∂Ç≤ÏOѨ*Ë¿ã
=ã¨∞=Î ÙÅhfl „uѨÙ~åÅÖ’<Õ LO\Ï~Ú. „uѨÙ~åÅ∞ JO>Ë ã¨∂Å÷ , ã¨∂HõΔ ‡, HÍ~°} â◊s~åÅ∞-
T~°÷fi, =∞^茺, J^èÀ Ö’HÍÅ∞- ÖË^• Éèí∂`« Éèíq+¨º`ü =~°Î=∂<åÅ∞.
D =¸_çO\˜x Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ `«QÆ∞Åɡ>Ëì™ê_»∞. WOHõ PÜ«∞xfl Z=~°∞ "≥∂Ç≤ÏOѨ
*ËÜ∞« QÆÅ~°∞. JO^Œ∞Hˆ 'ѨÙ~°iѨÙ=∞Ñ≤— J<Õ =∂@x â◊OHõ~∞° Å∞ „ѨÜ∂≥ yOKå~°∞. „uѨÙ~åÅx
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 51
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
`«QÆ∞Åɡ\ ˜ì# Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞xÖ’ —HΔÀÉèí=∞#Ü«∞`ü— HõÅ=~°O ѨÙ\˜ìOKå_»∞ <å~åÜ«∞}∞_»∞
J<åfl~°∞. ZO^Œ∞=Å¡ JO>Ë J=∞‡"åifl P~å^èŒ# K≥Ü«∞º_»O =Å¡ - J<Õ XHõ q+¨Ü«∂xfl
â◊OHõ~°∞Å∞ ™œO^Œ~°º ÅǨÏiÖ’ K≥áêÊ~°∞. ^•xH˜ P^è•~°O D =$`åÎO`«O.
"≥·‰õΩO~î°OÖ’ t="≥∂Ç≤Ïxx K«∂ã≤# t=Ù_»∞ "≥∂Ç≤Ï`«∞_»=QÍ "å~°∞ LÉèíÜ«ÚÅ Ü≥ÚHõ¯
`Õ[=¸ HõÅã≤ XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# PHÍ~åxfl ^èŒiOzOk.
`«`« ã¨û=Úk`À ^Õ"À =∞Ǩâß™êÎ =∞Ǩ|Åó
J<ÕHõHÀ\˜ ^≥·`Õº„#Ì QÆ~°fix~åfiѨ}HõΔ=∞ó
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "åi~°∞=Ùi `Õ[ã¨∞û`À L^ŒƒùqOz#"å_Õ '=∞Ǩâß™êΗ J#|_Õ
=∞Ǩ|Å∞_»∞ J<åfl~°∞. JÜ«∞ºÑ¨Ê™êfiq∞ Jx =∞#O Z=Ô~·fl`Õ H©iÎã¨∂Î<åfl"≥∂ PÜ«∞#H˜
=∞Ǩâß™êÎ Jx ¿Ñ~°∞.
H˘O`«=∞Ok J~°H˘~° q∞_ç q∞_ç *Ï˝#O Hõey# "åà◊√§, t=ˆHâ◊=ÙÅ
JÉèË^•xfl JOw HõiOK«x"åà◊√§ JÜ«∞ºÑ¨Ê J=`å~åxfl qâ◊fiã≤OK«~°∞.
JO`ÕHÍ^Œ∞ JÜ«∞ºÑ¨Ê J=`å~åxH˜ ѨÙ~å}OÖ’ „Ѩ=∂}O ÖË^ŒO\Ï~°∞.
ã¨iQÍæ „|Ǩ‡O_»Ñ¨Ù~å}OÖ’ JÜ«∞ºÑ¨Ê J=`å~°O QÆ∞iOz Ô~O_»∞™ê~°∞¡
K≥ѨÊ|_çOk.
JÜ«∞ºÑ¨Ê-PÜ«∞# Jã¨Å∞ ¿Ñ~°∞ âß™êÎ. â◊OHõ~°∞Å∞ 'âß™êÎ~°"£∞ „Ѩ}=∂
=∞ºÇ¨Ï"£∞— Jx DÜ«∞xfl H©iÎOKå~°∞. HÍÅ_çÖ’ â◊OHõ~°∞Å WO\˜ ^ŒQÆæ~° Hõ$+¨‚=∞Ok~°O,
âß™êÎ=∞Ok~°O Ô~O_»∂ LO\Ï~Ú. ^èŒ~°‡âß™êÎ.
âß™êÎ JO>Ë âßã≤OK«∞"å_»∞. 'âß™êΗ â◊ÉÏÌxH˜ ~Ô O_»∞ J~å÷Å∞ L<åfl~Ú. âßã≤OK«∞"å_»∞
JO>Ë Z=i ^ŒQÆæ~° â◊H˜Î LO@∞O^À "å_»∞ âßã≤™êÎ_»∞. J<ÕHõHÀ\˜ ^≥·`Õº„#Ì QÆ~°fix~åfi
Ѩ}HõΔ=∞ó - ÖˇHõ¯ÖË#xfl ^≥·`«ºâ◊‰õΩÎefl PÜ«∞# x„QÆÇ≤ÏOK«QÆeˆQ â◊H˜Î QÆÅ"å_»∞.
J^Õq^èŒOQÍ 'âß™êΗ JO>Ë QÆ∞~°∞=Ù Jx J~°÷O. âßã≤OK«∞"å_»∞. r=Ù_çH˜, Dâ◊fi~°∞_çH˜
ÉèË^ŒOÖË^Œx K≥¿ÑÊk J^≥· fi`«O. P ã≤÷uÖ’ PÖ’z¿ãÎ t=ˆHâ◊=ÙÅ =∞^茺 ÉèË^ŒO ÖË^Œ<Õk
‰õÄ_® J^≥· fi`«OÖ’ XHõ ã¨∂„`«O. ^èŒ~°‡âßã¨Îx J^≥· fi`åxH˜ „ѨfHõQÍ ‰õÄ_® K≥áêÎ~°∞.
PÜ«∞# ã¨fi~°∂áêxfl =∞#O ÉèÏq¿ãÎ J^≥· fi`« `«`«Î fiO HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. P q^èŒOQÍ K«∂_®e
`«Ñ¨Ê U^À nHõΔ Ñ¨\ÏìO QÆ#∞Hõ #ÅÉèˇ·~ÀAÖ’¡ "≥Ú`«ÎO HÀiHõÅxfl fiáÈ`åÜ«∞<Õ ^Œ$+≤ì`À
K«∂_»~å^Œ∞. PÜ«∞# ã¨fi~°∂ѨOÖ’ L#fl `«`åÎ fixfl Ѩije¿ãÎ PÜ«∞# Ü≥∂QÆã¨fi~°∂ѨÙ_»∞,
QÆ∞~°∞ ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞ Jx `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
52 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
JÜ«∞ºÑ¨Ê =¸iÎx Ѩije¿ãÎ Ü≥∂QÆѨ@ìOÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx LO\Ï_»∞.
Jk Ü≥∂QÍã¨#=Ú. J@∞`«~åfi`« z#∞‡„^Œx ^èŒiOz LO\Ï_»∞. r=„|ÃǷχHͺxfl
`≥eÜ«∞*Ë¿ã^Õ P z#∞‡„^Œ. ÃÑ·QÍ P ˆHΔ„`«O =^ŒÌ '`«`«Î fi=∞ã≤— J<Õ =∞Ǩ"åHõºO ‰õÄ_®
~åã≤ LO@∞Ok. nxfl |\˜ì PÜ«∞# ™êHΔÍ`«∞Î „|Ǩχ*Ï˝#„Ѩ^•Ü«∞‰õΩ_≥·# ã¨fi~°∂ѨO.
JÖÏO\˜ HÀiHõ`À JÜ«∞ºÑ¨Êx Láêã≤¿ãÎ „|Ǩχ*Ï˝#O „Ѩ™êk™êÎ_»∞.
WÖÏ ^èŒ~°‡âß™êÎ J=`å~åxfl WHõ¯_» q=iOKå~°∞.
[QÆ<À‡Ç≤Ïh J=`å~°O HÍ~°}OQÍ ^è~Œ ‡° âß™êÎ L^Œƒqù OKå_»∞ <åÜ«∞<å! W^Õ t="≥∂Ç≤Ïh,
Jâı+¨[#"≥∂Ç≤Ïh Ü≥ÿ∞# J=∞‡"åi Ô~O_»=~°∂Ѩ=Ú Jx K≥áêÊ~°∞ JQÆã¨∞κÅ"åiH˜
ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"å~°∞.
Åe`å=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œs „áê^Œ∞~åƒù= <ÕѨ^䌺O
`«~°∞"å`« =¸_»= ~°∂ѨO K≥áêÊe. J^Õ Jã¨Å∞ Hõ^ä≥·# Åe`å=∞Ǩ „uѨÙ~°ã¨∞O^Œs
J=`å~°Ñ¶¨∞@ìO.
Ü«∞`«∞Î Éèí∞H˜Î„Ѩ^ŒO ^≥·=O #`«#∞‡H˜ÎO „Ѩܫ∞K«Ûùu
Ü«∞`«∞Î =ÚH˜Î„Ѩ^ŒO ^≥·=O #`«^Œ∞ƒùH˜Î „Ѩ^Œ"£∞ Éèí"Õ`ü
=ÚH˜ÎxKÕÛ"å~°∞ Éèí∞H˜Îx W=fiÖË~°∞. Éèí∞H˜Î JO>Ë J~°÷O J#∞Éèí==Ú. Hõ~å‡#∞Éèí==Ú,
Éè’QÆ=Ú Jx J~°÷O. ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"å~°∞ K≥ѨÓÎ
LÉèË `Õ Éèí∞H˜Î =ÚH©Î K« Ü«∂ ^•`«∞O ^Õ=`å Ѩ@∞ó
™ê Éèí"Õ Å¡e`å^Õg â◊H˜ÎK«„ÔH·Hõ <å~ÚHÍ
Jx Q˘Ñ¨Ê ™ê~°=O`«"≥∞ÿ# "åHͺxfl K≥ѨÙÎ<åfl~°∞. 'LÉèË `Õ Éèí∞H˜Î =ÚH©Î K«— - Éèí∞H˜Î,
=ÚH˜Î LÉèíÜ«∞=Ú#∂ ‰õÄ_® —Ü«∂ ^•`«∞"£∞— W=fiQÆeˆQ Ѩ@∞`«fiO HõÅ ^Õ=`« Åe`å^Õq
Jx K≥áêÊ~°∞. Pq_» Z=~À K≥ѨÓÎ 'â◊H˜Î K«„Hõ UHõ <å~ÚHÍ— J<åfl~°∞.
â◊H˜Î K«„HÍxH˜ UHõ<å~ÚHõ J~Ú# `«e¡.
™ê ™êHΔÍ`«Ê~°=∞O „|Ǩχ `«Ü«∂ ã¨$+¨ìO [QÆ„`«ÎÜ«∞"£∞
Pq_» ™êHΔÍ`«∞ΠѨ~°„|Ǩχã¨fi~°∂Ñ≤}©. Pq_» =Å¡<Õ D [QÆ`«∞Î JO`å #_»∞ã¨∂Î L#flk.
„|Ǩχq+¨μ‚=∞¿ÇÏâ◊fi~å^Œ∞Å∞ ‰õÄ_® Pq_» â◊H˜Î KÕ`«<Õ Ñ¨x KÕã¨∞Î#fl"å~°∞.
JÖÏO\˜ P `«e¡ K«i„`« q<åÅx ã¨OHõÅÊO h‰õΩ HõÅQÆ_»"Õ∞ J<ÕHõ [#‡Å ѨÙ}º
qâı+¨=∞x JQÆã¨∞κÅ`À ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"å~°∞, 'P `«e¡ K«i„`«x K≥ѨÙÎ<åfl#∞. „â◊^ŒúQÍ
q#∞— Jx K≥áêÊ~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 53
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=ÚO^Œ∞QÍ P `«e¡ Ü≥ÚHõ¯ Pq~åƒù"åxH˜ Uk <ÕѨ^䌺"≥∂ ^•xfl q=iã¨∞Î<åfl~°∞.
^ŒHõΔ„Ñ¨*ÏѨu „|Ǩχ^Õ=Ùx Ü≥ÚHõ¯ Ѩل`«∞ÅÖ’ XHõ_»∞. P ^ŒHõΔ„Ñ¨*ÏѨu t=„^ÀÇ≤Ï.
PÜ«∞# ‰õΩ=∂Ô~Î ™êHΔÍ`«∞Î [QÆ^ŒOaHõ. ã¨$+≤ì K≥Ü«∞º_®xH˜ xÜ«∞q∞OK«|_»¤"å_»∞ ^Œ‰õΔΩ_»∞.
^Œ‰õΔΩ_»∞ „|ǨχQÍi ‰õΩ=∂~°∞_»∞. PÜ«∞# „Ѩ*ÏѨu. ã¨$+≤ì K≥Ü«∞ºQÆeˆQ â◊H˜Î HÍ"åÅO>Ë P
â◊H˜Î J#∞„QÆǨÏO LO_®e.
''#∞=Ùfi L`«=Î ∞ ã¨O`å#O ^•fi~å ã¨$+≤xì K≥Ü∂« ºe. P â◊HÎ̃ h‰õΩ L`«=Î ∞ ã¨O`å#OQÍ
Åaè¿ãÎ<Õ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ã¨$+≤ìq™êÎ~°O [~°∞QÆ∞`«∞Ok F ^ŒHõΔ„Ñ¨*ÏѨf! J=∞‡"åi HÀã¨O
`«Ñ¨ã¨∞û K≥Ü«∞º=∞——x „|ǨχQÍ~°∞ K≥áêÊ~°∞.
^ŒHõΔ„Ñ¨*ÏѨu `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∞QÍ P [QÆ^ŒOaHõ ™êHΔÍ`«¯iOzOk.
PÜ«∞# J=∂‡! #∞=Ùfi <å‰õΩ Ñ¨Ù„uHõQÍ Ñ¨Ù\ÏìÅx J_çQÍ_»∞. ѨلuHõQÍ Ñ¨Ù_»`å#∞QÍx
ZѨÙÊ_≥·<å <Õ#∞ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x â◊H˜Î<Õ. WѨÙÊ_»∞ <Õ#∞ h‰õΩ Ñ¨Ù„uHõQÍ
L^Œƒùq™êÎ#∞. JѨÙÊ_»∞ ‰õÄ_® #∞=Ùfi ##∞fl Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_çˆH WzÛ q"åǨÏO
KÕÜ«∂Åx =ÚO^Õ K≥Ñ≤ÊOk.
J=∞‡"å~°∞ ѨلuHõQÍ Ñ¨Ù@ìHõ =ÚO^Õ"≥∂ J=∞‡"å~°∞. ѨÙ\˜ì# `«~°∞"å`«
<å ‰õÄ`«∞~°∞ J<Õ ÉèÏ=O U~°Ê_çOk. Jk ã¨Ç¨Ï[O. Jk =∂#ã≤Hõ ^èÀ~°}˜.
P ^èÀ~°}˜ „Hõ=∞OQÍ |ÅѨ_ç <å ‰õÄ`«∞~°∞ QÆ#∞Hõ <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê#@∞ì q<åÅ#∞
‰õΩ<åfl_»∞. <å‰õΩ W+¨ì"≥∞ÿ#"åi<Õ JÅ∞¡_çQÍ `≥K«∞Û‰õΩO\Ï#∞ J#∞‰õΩ<åfl_»∞.
^Œ‰õΔΩxH˜ t=`«`«Î fiO `≥b^Œ∞ Hõ#∞Hõ PÜ«∞#O>Ë Ñ¨_»^Œ∞. J=∞‡"å~°∞ =∂„`«O P t=Ù<Õ
^蕺xã¨∂Î LOk.
^Œ‰õΔΩ_»∞ ã¨fiÜ«∞O=~°O U~åÊ@∞ KÕ™ê_»∞. P ã¨fiÜ«∞O=~åxH˜ JO^Œ~°∂ =KåÛ~°∞QÍx
t=Ùx ^Œ‰õΔΩ_»∞ Ñ≤Å=ÖË^Œ∞ Hõ#∞Hõ PÜ«∞# ~åÖË^Œ∞.
P `«e¡ t=ÙxHÀã¨O K«∂ã≤ PÜ«∞# ~åHõáÈÜÕ∞@ѨÊ\˜H˜ KÕuÖ’ L#fl =~°=∂Åx
fã¨∞H˘x 'FO#=∞t≈"åÜ«∞— Jx q_çzÃÑ>Ëìã≤Ok.
ã¨~åfiO`«~åfiq∞Ü≥ÿ∞# Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ "≥O@<Õ JHõ¯_» Pq~°ƒùqOz, P =~°=∂Å „H˜O^Œ
Ѩ_»‰õΩO_®<Õ "≥∞_»Ö’ "Õã¨∞H˘x JO`«~å÷#=∞Ü«∂º_»∞.
J@∞ `«~åfi`« „|Ǩχq+¨μ=‚ ÙÅ∞ É’kè¿ãÎ ^ŒH„Δõ Ѩ*ÏѨu P ã¨f^ÕqH˜ t=Ùx WzÛ q"åǨxfl
[iÑ≤OKå_»∞.
HÍh ^Œ‰ΩΔõ x =∞#ã¨∞ûÖ’ =∂„`«O ÉÏ^èŒ áÈÖË^∞Œ . P `«~åfi`« t=Ùx g∞^Œ L#fl ^Õfi+¨O`À
54 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
t=~°ÇÏ≤ `«"∞≥ #ÿ Ü«∞*Ï˝xfl `«ÅÃÑ\Ïì_∞» . JÖÏO\˜ Ѩ#∞Å∞ K≥Ü∞« º‰õÄ_»^∞Œ - Jk J"≥k· Hõ=∞x
ZO^Œ~À |∞kú K≥áêÊ~°∞. Hõ~°‡Ñ¶¨Å„Ѩ^•`« Dâ◊fi~°∞_»∞. h‰õΩ PÜ«∞# `«`«Î fiO J~°÷O HÍ=_»O
ÖË^Œ∞. U HõÔ~·‡# „áê~°OaèOK«_»O, H˘#™êyOK«_»O, Ѷ¨ÅO ~å=_»O LO@∞Ok. Ü«∞[˝O
Ѷ¨ÅO`À ѨÓ~°Î=Ù`«∞Ok. ^•xfl ѨÓiÎ KÕÜ«∞_»O =~°ˆH =∞#H˜ `≥Å∞û. HÍx ^•x Ѷ¨Å=Ú
Z=i™êÎ~À Jk =∞#H˜ `≥b^Œ∞. ѨÓ~°ÎÜ«∂ºHõ Uk LO@∞O^À J^Õ Ñ¶¨Å=Ú.
Jk WKÕÛ"å_»∞ Dâ◊fi~°∞_»∞.
JO^Œ∞ˆH ã¨$+≤ìH˜ „|Ǩχ J#QÍ Ü«∞[˝O Ü≥ÚHõ¯ P~°OÉèíO „|Ǩχ. ™êyOK«_»O q+¨μ‚=Ù.
Ü«∞[˝Ñ¶¨Å„Ѩ^•`« Dâ◊fi~°∞_»∞. Ü«∞[˝Ñ¶¨Å„Ѩ^•`« J~Ú# Dâ◊fi~°∞<Õ #∞=Ùfi J==∂x¿ãÎ
^Œ∞+¨Êùe`åÅ∞ LO\Ï~Ú *Ï„QÆ`«Î Jx ÃÇÏK«ÛiOz<å ^Œ‰õΔΩ_»∞ q#ÖË^Œ∞. Ü«∞[˝O KÕ™ê_»∞.
J=∞‡"åiH˜ Hõ|∞~°∞ "≥o§Ok. "≥O@<Õ Pq_» ^ŒHõΔÜ«∞[˝ ^èŒfiOã¨O HÀã¨O |Ü«∞Å∞^Õi
=zÛOk.
Hõ^äŒÖ’ UO HõxÑ≤ã¨∞ÎO^ŒO>Ë Ñ¨Ù\˜ìO\˜ g∞^Œ =∞=∞HÍ~°O Hõ#∞Hõ ѨÙ\˜ìO\˜ "å~°∞ KÕ¿ã
Ü«∞[˝O HÀã¨O "åàϧܫ∞# K≥ѨÙÎ<åfl ‰õÄ_® PÜ«∞<Õfl XÑ≤ÊOz Pq_» =zÛOk. HÍx
Jã¨Å∞ ã¨OHõÅÊO t=xO^•Ñ¨~°∞_≥·# ^Œ‰õΔΩxH˜ WOHõ ѨلuHõQÍ LO_»~å^Œx J=∞‡"å~°∞
x~°~‚ ÚOK«∞H˘Ok. JÖÏ =zÛ# P J=`å~åxfl KåeOz =∞m§ Ç≤Ï=∞=O`«∞xH˜ ѨلuHõQÍ
L^ŒƒùqOK« ^ŒÅK«∞H˘Ok.
'^•HΔÍÜ«∞}© ^≥·`«ºÇ¨ÏO„f ^ŒHõΔÜ«∞[˝q<åth— J~Ú# P `«e¡ ^ŒHõΔÜ«∞[˝q<åâ◊<åxH˜
|Ü«∞Å∞^Õi =zÛOk. =ã¨∂Î =ÚO^Œ∞ ^Œ‰õΔΩxH˜ áê~î°O K≥Ñ≤ÊOk. ''ZO`« `«Ñ¨ÙÊ Ñ¨x
KÕã¨∞Î<åfl=Ù...
t= W`«ºHõΔ~°^ŒfiO^Œfiã¨q∞‡`«O Ü«∞㨺 H©~°Î#O
㨇~°`å=∞Ñ≤ ÔH·=źO `«O x#Ìã≤ ^Œ∞~åâ◊Ü«∞
F ^Œ∞~°∞ƒkú HõÅ"å_®! t= J<Õ Ô~O_»HõΔ~åÅ∞ H©iÎOz#"å_»∞ "≥∂HΔÍxfl á⁄O^Œ∞`«∞<åfl_Õ
JÖÏO\˜ t=Ùx #∞=Ùfi xO^Œ KÕã¨∞Î<åfl"å!
`«O qâ◊√^Œúz^•HÍ~°O x#Ìã‘#∞ÌtMÏ=∞}˜"£∞
JǨϟáêѨ =∞ǨϟáêѨO âß#ÎO áêѨO ǨÏ`«O ǨÏ`«O
WO^Œ∞tMÏ=∞}˜ - K«O„^ŒâıY~°∞_≥·#, qâ◊√^Œú"≥∞ÿ# P K≥·`«#ºã¨fi~°∂ѨÙ<Õ #∞=Ùfi xO^Œ
KÕã¨∞Î<åfl=Ù. WO`« HõO>Ë áêѨO LO@∞O^•! nxH˜ Ѷ¨e`«O J#∞Éèíq™êÎ=Ù ã¨∞=∂! Jx
K≥Ñ≤Ê ã¨f^Õq `«# ^ÕǨxfl `åºQÆO KÕã≤Ok. ^•x`À Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ „‰õΩ^Œ∞ú_»Ü«∂º_»∞..
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 55
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~°∞x HÀѨ=∞O`å J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ XHõ PHÍ~åxfl ^èiŒ OzOk. J^Õ g~°É„íè ^•Hõ$u.
P g~°Éèí„^Œ∞_»∞ Z<Àfl ~°∞„^ŒQÆ}Å`À Éèí„^ŒHÍm ã¨"Õ∞`«∞_≥· ^ŒHõΔÜ«∞*Ï˝xH˜ =zÛ JHõ¯_»∞#fl
^Õ=`«efl JO^Œifl tH˜Δã¨∂Î L<åfl_»∞.
JѨÙÊ_»∞ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ü«∞[˝~°HõΔ‰õΩ_≥·# q+¨μ‚=Ù PÜ«∞xfl J_»∞¤H˘<åfl_»∞. `«#
Ü«∞*Ï˝xfl ~°H˜ΔOK«=∞x ^Œ‰õΔΩ_»∞ q+¨μ‚=Ùx Ñ≤eKå_»∞. q+¨μ‚=Ù =zÛ ‰õÄ~˘Û<åfl_»∞. Hõ#∞Hõ
`«# ~°HõΔ} ÉÏ^茺`«QÍ q+¨μ‚=Ù ã¨∞^Œ~°≈# K«„HÍxfl fã≤ g~°Éèí„^Œ∞x ÃÑ· „ѨÜ≥∂yOKå_»∞.
Ѷ¨¸~°‚=∂#O #Éèíâ◊Û„ˆH `«^•Ö’Hõº ã¨∞^Œ~°≈#O
"åº`ÕÎ# x[=„ˆHÎ} g~°Éèí„^Œã¨û=∂yÅ`ü
g~°Éèí„^Œ∞_»∞ "≥O@<Õ <À~°∞ `≥~°z q+¨μ‚=Ù „ѨÜ≥∂yOz# ã¨∞^Œ~°≈<åxfl K«H˜¯ÅOÖÏ
u<Õ™ê_»∞. q+¨μ‚=ÙH˜ ZuÎ# K≥~Úº JÖÏ ã¨ÎOaèOzáÈ~ÚOk.
JѨÙÊ_»∞ <å~åÜ«∞}∞_»∞ =∞O^ŒÇ¨ã¨O KÕã≤ JO@∞<åfl_»∞.
g~°Éèí„^Œ =∞Ǩg~° ™ê÷<Õ `«= Ѩ~å„Hõ=∞
™ê÷<Õ `«fiÜ«∂ Hõ$`å tHΔÍ ^ŒHõΔ™êºã¨º ^Œ∞~å`«‡#ó
g~°Éèí„^•! #∞=Ùfi WѨÙÊ_»∞ K«∂Ñ≤Oz# Ѩ~å„Hõ=∞O ã¨iÜ≥ÿ∞#k. JO^Œ∞=ÖË¡
<å ã¨∞^Œ~≈° #O ‰õÄ_® h <À\˜Ö’H˜ "≥o§áÈ~ÚOk. Z=Ô~`· Õ âß„ã¨qÎ ~°∞^ŒOú QÍ
„Ѩ=iΙêÎ~À "åix ^Õ=`«Å∂ ~°H˜ΔOK«~°∞, <Õ#∂ ~°H˜ΔOK«#∞ J<åfl_»∞. <Õ#∞
~°H˜ΔOK«#∞- JO>Ë ~°H˜ΔOK«ÖË#x HÍ^Œ∞ ~°H˜ΔOK«#∞ J<åfl_»∞. D Ô~O_ç\ ˜H˜ `Õ_® LOk.
=∞i WO`«=~°‰Äõ ZO^Œ∞‰õΩ ~°HOΔ˜ Kå=O>Ë ##∞fl Ñ≤eKå_»∞ Hõ#∞Hõ WO`«=~°‰Äõ ~°HOΔ˜ Kå#∞.
HÍx ^Œ‰õΔΩ_»∞ Ѷ¨e`«O J#∞ÉèíqOKåeû# ã¨=∞Ü«∞O ZѨÙÊ_˘zÛO^À "å_ç tHõΔH˜ <Õ#∞
‰õÄ_® ã¨Ç¨ÏHõi™êÎ#∞ J<åfl_»∞.
t=„^ÀǨïefl q+¨μ‚"Õ tH˜Δ™êÎ_»∞. P HÍ~°}O KÕ`«<Õ <å K«„HõO h Hõ_»∞ѨÙÖ’H˜ "≥o
áÈ~ÚOk. WѨÙÊ_»∞ #∞=Ùfi "≥o§ h Ѩx #∞=Ùfi KÕã¨∞HÀ! J<åfl_»∞.
ZѨÙÊ_≥·`Õ q+¨μ‚=Ù g~°Éèí„^Œ∞x q_çz ÃÑ\Ïì_À JѨÙÊ_»∞ PÜ«∞# K≥~Úº =∂=¸Å∞QÍ
=zÛOk.
=∞i g~°Éèí„^Œ∞_»∞ Hõ_»∞ѨÙÖ’H˜ "≥o§# K«„HõO ZÖÏ =ã¨∞ÎO^ŒO>Ë '#∞=Ùfi Z=iflOz
=KåÛ"À PÜ«∞<Õfl <Õ#∞ =∞m§ Láêã¨# KÕã≤ P K«„HÍxfl `≥K«∞Û‰õΩO\Ï#∞ ã¨∞=∂!— Jx
K≥áêÊ_»∞.
D ~°Ç¨Ï㨺"Õ∞ =∞#H˜ t==∞Ç≤Ï=∞fló™È΄`«OÖ’ ѨÙ+¨Ê^ŒO`«∞Å"å~°∞ K«Hõ¯QÍ K≥áêÎ~°∞.
56 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ǨÏi¿ãÎ ™êǨτã¨O Hõ=∞Å |e=∂^•Ü«∞ Ѩ^ŒÜ≥∂ó,
Ü«∞^ÕHÀ<Õ `«ã≤‡<£ x[=Ú^ŒÇ¨Ï~°<Õfl„`«Hõ=∞Å"£∞I
QÆ`À Éèí‰õΩκ„^ÕHõó Ѩi}u=∞™œ K«„Hõ=ѨÙ+¨ó,
„`«Ü«∂}ÏO ~°HΔÍÜ≥ÿ∞ „uѨÙ~°Ç¨Ï~° *ÏQÆiÎ [QÆ`å"£∞
`«~åfi`« <å~åÜ«∞}∞_»∞ H˘O`«HÍÖÏxH˜ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤ "≥~Úº Hõ=∞ÖÏÅ`À t=Ùx P~å
kèã¨∂Î LO_»QÍ JO^Œ∞Ö’ 999 Hõ=∞ÖÏÅ∞ J=QÍ<Õ "≥Ü≥∂º Hõ=∞ÅO Hõ#Ѩ_»ÖË^Œ∞. Jk
t=bÖÏqÖÏã¨O. P `«~åfi`« Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x ^•fi~å `«# ã¨∞^Œ~°≈# K«„HÍxfl q+¨μ‚=Ù
á⁄O^Œ∞`å_»∞.
P `«~°∞"å`« q+¨μ‚=Ù g~°Éèí„^Œ∞x`À H˘xfl q+¨Ü«∂Å∞ K≥áêÎ_»∞ Jq =∞#O ^ŒiH˜
ѨxH˘™êÎ~Ú.
`«™ê‡k=∞O t=„^ÀǨÏã¨=∞Ê#flO |Ǩïáê`«HõO
^Õg„^À¿ÇÏ} Kå`«ºO`«áêÑ≤+¨ªO [Ç≤Ï ^Œ∞iúÜ«∞"£∞
t=„^ÀÇ≤Ï JO>Ë ^Õg „^À¿ÇÏ. ^Œ‰õΔΩ_»∞ t=„^ÀÇ≤Ï, ^Õg „^ÀÇ≤Ï Hõ#∞Hõ P áêÑ≤+¨μªx F
g~°Éèí„^•! #∞=Ùfi tH˜ΔOK«∞. <å‰õΩ, t=ÙxH˜ ÉèË^Œ=Ú ÖË^Œx WHõ¯_» q+¨μ‚=Ù ã¨fiÜ«∞OQÍ
K≥ѨÙÎ<åfl_»∞. WHõ¯_» J=∞‡`«`«Î fiO q+¨μ‚`«`«Î fiO Ô~O_»∂ =∞#H˜ HõxÑ≤™êÎ~Ú.
J`«ã¨ûfiã≤Î =∞Ǩg~° g~°Éèí„^Œ! „=*Ï=∞ºÇ¨Ï"£∞
ã¨O™ê^èŒÜ«∞ t=™êº*Ï˝O ^Œ∞+¨ìO ^ŒHõΔO K« ÉèíHõΔÜ«∞
^Œ∞+¨μì_≥·# P ^Œ‰õΔΩ_çfl #tOѨ*ËÜ«Ú! t"å[˝ "Õ~°∞, <å P[˝ "Õ~°∞ HÍ^Œ∞.
Ü«∂^Œ$QÍ*Ï˝ =∞¿ÇÏâ◊㨺 `å^Œ$ˆQ= =∞=∂Ñ≤ ™ê
PÜ«∞# P[˝ Uq∞\’ <å P*Ï˝ J^Õ. <Õ#∞, PÜ«∞# U=~°"≥∂ `≥ÖÏû Jx J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#
~°Ç¨Ï™êºxfl K≥ѨÙÎ<åfl_»∞.
<å=Ü≥∂ ifi^Œº`Õ ÉèË^Œó ѨÙ~å}ËëêfiQÆ"Õ∞+¨μ K«
=∂ W^ŒiÌ H˜ ѨÙ~å}ÏÅ Ü«∞O^Œ∞QÍx, =∞O„`«âß„ã¨=Î ÚÅ Ü«∞O^Œ∞QÍx, "Õ^•k âß„ã¨=Î ÚÅ
Ü«∞O^Œ∞QÍx ÉèË^Œ=Ú ÖË^Œ∞.
JǨÏO â◊H˜Îó â◊H˜Î =∂O `«û qâ◊fi"åºÑ‘ =∞¿ÇÏâ◊fi~°ó
<Õ#∞ â◊H˜Îx. PÜ«∞# â◊H˜Î=∞O`«∞_»∞. Wk t=ÙxH˜, q+¨μ‚=ÙH˜ L#fl ã¨O|O^èŒO. â◊H˜Î
"åºÑ≤ã¨∞ÎOk. â◊H˜Î=∞O`«∞_»∞ L#flKÀ@ LO\Ï_»∞. Wk =∞#H˜ J~°÷O HÍ"åÅO>Ë XHõ
nѨO "≥ey¿ãÎ P nѨO #∞Oz =KÕÛk HÍOu. JѨÙÊ_»∞ náêxfl HÍOu=∞u JO\ÏO.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 57
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
HÍOu=∞O`«∞_»∞ nѨO. â◊H˜Î=∞O`«∞_»∞ t=Ù_≥·#@∞ìQÍ, HÍOu=∞O`«∞_»∞ nѨO J~ÚºOk.
nѨO JHõ¯_Õ LOkHÍx HÍOu =∂„`«O "åºÑ≤OzOk.
JÖψQ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ ã≤÷~°"≥∞ÿ LO\Ï_»∞. PÜ«∞# Ü≥ÚHõ¯ â◊ˆHÎ „ѨѨOK«=∞O`å "åºÑ≤
ã¨∞ÎOk. =∞#O náêxfl "Õ~°∞QÍ, HÍOux "Õ~°∞QÍ K«∂_»QÆÅ=∂! nѨO JO@∂ ÖËHõáÈ`Õ
HÍOu J<ÕkÖË^Œ∞. qâ◊fi=∞O`å L#fl D â◊‰õΩÎÅxfl "≥Å∞QÆ∞ÖË. D "≥Å∞QÆ∞Åxfl t=*’ºu
#∞Oz =zÛ# "≥Å∞QÆ∞ÖË. P =zÛ# â◊H˜Î JO`å q+¨μ‚=Ù. q+¨μ‚=Ù JO>Ë "åºÑ≤OK«∞"å_»∞
Jx J~°÷O.
ã≤÷~°OQÍ L#fl t=O â◊H˜ÎQÍ "åºÑ≤¿ãÎ q+¨μ‚=Ù. D =∂>Ë 't"åÜ«∞ q+¨μ‚~°∂áêÜ«∞
t=~°∂áêÜ«∞ q+¨‚"Õ—. "åºÑ≤Oz# â◊ˆHÎ q+¨μ‚=Ù.
Z=i #∞Oz "åºÑ≤OzO^À PÜ«∞# t=Ù_»∞. D t=Ù_»∞ „ѨÑO¨ Kåf`«∞_»∞. PÜ«∞#∞flOz
"åºÑ≤Oz# â◊H˜Î „ѨѨOK«=∞O`å LOk.
„ѨѨOK«=∞O`å, „ѨѨOK«OQÍ Ñ¨~°K«∞H˘#flk PÜ«∞# "≥Å∞ˆQ. t=Ù_»∞
qâ◊fi"åºÑ¨‰õΩ_≥·`Õ q+¨μ‚=Ù. "åºÑ≤Oz#"å_»∞ Ѩ~°=∞â◊√Éèíã¨fi~°∂ѨÙ_»∞ Hõ#∞Hõ
t=Ù_»∞. t=ˆHâ◊=ÙÅH˜ Wn ã¨O|O^èŒO. P =∂@x ™êHΔÍ`«∞Î <å~åÜ«∞}∞_Õ
K≥ѨÙÎ<åfl_»∞.
JǨÏO â◊H˜Îó â◊H˜Î =∂O `«û qâ◊fi"åºÑ‘ =∞¿ÇÏâ◊fi~°ó
â◊H˜Î â◊H˜Î=∞`Àˆ~ƒù^ŒO HÀ [#ó„ѨuѨ^Œº`Õ
â◊H˜ÎH˜, â◊H˜Î=∞O`«∞xH˜ ÉèË^ŒO Z=~°∞ K≥áêÎ~°Ü«∂º! J^≥ÖÏQÆO>Ë
=¿ÇÏflâ◊Û ^•Ç≤ÏHÍÜ«∂â◊Û ÉèË^Œó HÀ#∞ ã¨g∞HõΔ º`Õ
JyflH˜, ^•x Ü≥ÚHõ¯ "Õ_çq∞H˜ Z=Ô~·<å ÉèË^ŒO K≥ѨÊQÆÅ~å! JÖψQ <å‰õΩ, t=ÙxH˜
Z=Ô~<· å Éè^Ë OŒ K≥Ñʨ QÆÅ~å! =∞i J=∞‡"å~°∞ Z=~°<Õ „Ѩâfl◊ ~å=K«∞Û! ^•xH˜ ã¨=∂^è•#O
K≥ѨÓÎ
P^•ºâ◊H˜Î~°‡¿ÇÏâ◊㨺 K«`«∞~å÷aè#flq„QÆǨ
=∞¿ÇÏâ◊fi~°∞x Ü≥ÚHõ¯ P^•ºâ◊H˜Î J#QÍ „Ѩ^äŒ=∞"≥∞ÿ# PÜ«∞# â◊H˜Î <åÅ∞QÆ∞ ~°∂áêÅ`À
P~åkèOѨ|_»∞`«∞Ok. P <åÅ∞QÆ∞ ~°∂áêÅ∞ -
Éè’ˆQ Éèí"åh ~°∂áê ™ê ^Œ∞~åæ~°∂áê K« ã¨OQƈ~
HÀ¿Ñ K« HÍoHÍ"Õëê ѨÙO~°∂¿Ñ K« =∞^•u‡HÍ
t=Ùx Ü≥ÚHõ¯ P^•ºâ◊H˜Îx Éè’QÆ~°∂ѨOÖ’ P~åkè¿ãÎ Éèí"åh J<åfl~°∞.
58 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Éè"í åh ^Õqx P~åkè¿ãÎ Éè’QÍÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. Éè’QÍÅO>Ë ã¨∞MÏÅ∞, =∞Oz J#∞Éè"í åÅ∞,
Sâ◊fi~åºÅ∞ W=hfl WKÕÛk Éèí"åh. Éè’QÆOÖ’ Éèí"åh. P `«ÖË¡ Ü«Ú^ŒúOÖ’H˜ =KÕÛ@ѨÊ@H˜
Ѩ~å„Hõ=∞ ã¨fi~°∂ѨO. P Ѩ~å„Hõ=∞ã¨fi~°∂ѨO ^Œ∞~°æ. WO^Œi ^Õ=`«ÖÏ JO>Ë x*ÏxH˜
L#flk XHõ¯ˆ~. L#flk XHõ¯>Ë. ^•x â◊H˜Î J#flѨÙÊ_»∞ Ô~O_»∞ JÜ«∂º~Ú.
D â◊ˆHÎ ~°Hõ~°HÍÅ J=ã¨~åÅ HÀã¨O ~°Hõ~°HÍÅ ~°∂ѨO ^èŒiOzOk.
Wxfl ^Õ=`å~°∂áêÅ∞ ZO^Œ∞HõO>Ë =∞#H˜ Zxfl J=ã¨~åÖ’ J=∞‡H˜ Jxfl ~°∂áêÅ∞
LO\Ï~Ú. U^À XHõ¯ifl Láêã≤¿ãÎ KåÅ^•! JO>Ë KåÅ^Œ∞. ѨOK«Éèí∂`åÅ∞ XˆH
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞. HÍx U^À XHõ¯ Éèí∂`«O KåÖÏ! Jyfl XHõ¯\˜ KåÅ∞ J#QÆÅ=∂! =∞#
â◊s~°=∞O`«\Ï XHõ>Ë P`«‡K≥`· #« ºO LOk. HÍx U^À XHõ¯ J=Ü«∞=O KåÅ∞ JO\Ï=∂!
Jxfl HÍ"åe. U J=ã¨~O° =zÛ#ѨÙÊ_»∞ Jk HÍ"åe. #_»"åeû#ѨÙÊ_»∞ HÍÅ∞ J=ã¨~O° .
Ѩ@∞ìHÀ=eû#ѨÙÊ_»∞ K≥~Úº J=ã¨~°O.
^Õx J=ã¨~°O =zÛ#ѨÙ_»∞ J^Õ ^Õ=Ù_»∞.
UHõ`«fiO K≥Ñ≤ÊOn Ç≤ÏO^Œ∂=∞`«"Õ∞. J<ÕHõ`«fiO K≥Ñ≤ÊOn Ç≤ÏO^Œ∂=∞`«"Õ∞.
PHÍ~°O K≥Ñ≤ÊOn Ç≤ÏO^Œ∂=∞`«"Õ∞.
x~åHÍ~°O K≥Ñ≤ÊOn Ç≤ÏO^Œ∂=∞`«"Õ∞.
HÍ|\˜ì Z=~À =zÛ =∞#H˜ UHõ`«fiO K≥ѨÊHõ¯ˆ~¡^Œ∞. x~åHÍ~°O K≥ѨÊHõ¯ˆ~¡^Œ∞. ^≥·=O
QÆ∞iOz Zxfl ~°HÍÅ Pq+¨¯~°}Å∞ [~°QÍÖ’ Jxfl ~°HÍÅ Pq+¨¯~°}Å∞ ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’
[iQÍ~Ú. ã¨$+≤ì Ü≥ÚHõ¯ ~°Ç¨Ï㨺O QÆ∞iOz Zxfl PÖ’K«#Å∞ [~°QÍÖ’ Jxfl PÖ’K«#Å∞
ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ Ç≤ÏO^Œ∂ =∞`«OÖ’ [iQÍ~Ú. =∞#ÔH=_À H˘`«Î =∞`«O W=fiHõ¯ˆ~¡^Œ∞.
=∞#O "≥à◊§#Hõ¯ˆ~¡^Œ∞. QÆOQÍ#k ^ŒQÆæ~°H˜ "≥o§ ã‘™êÅ`À hà◊√§ J=∞‡Hõ¯ˆ~¡^Œ∞. JÖψQ
Ç≤ÏO^Œ∂=∞`«O ^ŒQÆæ~°H˜ =zÛ WOÔH=_ç =∞`«"≥∂ W=fiHõ¯ˆ~¡^Œ∞. WHõ¯_» Jxfl ÉèÏ"åÅ∞
L<åfl~Ú.
J^Õ `«e¡ ™œÉèÏQͺefl, Éè’QÍefl WzÛ#ѨÙÊ_»∞ Éèí"åh. „Ѩ`åѨO K«∂Ñ≤OKÕ @ѨÙÊ_»∞
^Œ∞~°æ. 'HÀ¿Ñ K« HÍoHÍ"Õëê—- J=∞‡"åi Ü≥ÚHõ¯ HÀѨâ◊H˜Î HÍoHõ. ã¨$+≤ìÖ’ D HÍo ‰õÄ_®
J=ã¨~"° ∞Õ . =∞#O ã¨∂~°∞ºx Ѩije¿ãÎ XˆH ã¨∂~°∞º_»∞ XHõ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Éèií OKÕ q^èOŒ QÍ,
=∞~˘Hõ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÉèíiOK« ÖËx q^èŒOQÍ LO\Ï_»∞.
"Õã¨qÖ’ ã¨∂~°∞º_»∞ f„=OQÍ ÖËHõáÈ`Õ `«~°∞"å`« "å#Å∞ Ѩ_»=Ù. JÖψQ XHõ #k
H˘O_»ÅÃÑ· #∞Oz „Ѩ=Ç≤ÏOKÕ@ѨÙÊ_»∞ ZO`À "ÕQOÆ QÍ ^Œ∂‰õΩ`«∞Ok. `«~∞° "å`« "≥∞^ÿ •#OÖ’H˜
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 59
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=KÕÛ@ѨÙÊ_»∞ ZO`À <≥=∞‡kQÍ LO@∞Ok. J^Õ #k. JHõ¯_» JO`« "ÕQOÆ QÍ ^Œ∂HõHáõ È`Õ,
WHõ¯_» WO`« <≥=∞‡kQÍ Jk ~åÖË^Œ∞. P "ÕQÆOQÍ ^Œ∂H˜#ѨÙ_»∞ HÍo HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
<≥=∞‡kQÍ „Ѩ=Ç≤ÏOz#ѨÙ_»∞ Q“i HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. HÍh „Ѩ"åǨÏO XHõ¯>Ë.
ã¨$+≤ìÖ’ „Ѩu^•O\’¡ ‰õÄ_® D Ô~O_»∞ â◊‰õΩÎÅ∞ LO\Ï~Ú. P =∞#∞ºâ◊H˜Î(HÀѨâ◊H˜Î)
HÍo JO\Ï~°∞. <å~åÜ«∞}∞_»∞ K≥ѨÙÎ#fl t=Ùx Ü≥ÚHõ¯ Pkâ◊H˜Î Éè’QÆ=ÚÖ’ Éèí"åh.
ã¨OQÆ~°OÖ’ ^Œ∞~°æ. HÀѨOÖ’/„Ѩà◊Ü«∞OÖ’ 'HÍm—.
'ѨÙO~°∂¿Ñ K« =∞^•u‡Hõ— ... ''P â◊ˆHΠѨÙ~°∞+¨~°∂ѨO ^èŒi¿ãÎ <Õ#∞—— J<åfl_»∞ q+¨μ‚=Ù.
â◊H˜ÎH˜ U ~°∂ѨO ÖË^Œ∞.
â◊H˜Î „ã‘ÎHÍ^Œ∞, ѨÙ~°∞+¨μ_»∞ HÍ^Œ∞. P ~°Ç¨Ï㨺O ^ÕgѨÙ~å}OÖ’ K≥áêÊ_»∞.
ѨÙO~°∂ѨO "å 㨇ˆ~^ÕÌgO „ã‘Î ~°∂ѨO "å qz#ÎÜÕ∞`ü
J^äŒ"å x+¨¯ÖÏO ^蕺ÜÕ∞ `«ûzÛ^•#O^Œ ÅHõΔ}Ï"£∞
L#fl^˘Hõ¯>Ë ã¨zÛ^•#O^Œq„QÆǨ J~Ú# â◊H˜Î. P â◊H˜Îx H˘O`«=∞Ok
ѨÙ~°∞+¨~°∂ѨOÖ’ ^蕺x™êÎ~°∞. H˘O`«=∞Ok „ã‘Î ~°∂ѨOÖ’ ^蕺x¿ãÎ,
H˘O`«=∞Ok U ~°∂ѨOÖËx x+¨¯ÅQÍ ^蕺x™êÎ~°∞. ZÖÏ ^蕺xOz<å
'ã¨zÛ^•#O^Œq„QÆǨ"£∞— Jx K≥áêÊ~°∞.
`«™ê‡#‡=∞ K« â◊"≥∂ƒùâ◊Û =∂ ÉèË^Œ =∞=^è•~°Ü«∞
â◊"≥∂ƒù ~å*Ï˝ =∞"≥∞ÿ"å*Ï˝ ^ŒHõΔO =∞~°ÌÜ«∞ x~°ÌÜ«∞O
<å‰õΩ, t=Ù#‰õΩ ÉèË^ŒO LO^Œx J#∞HÀ‰õΩ Jx K≥Ñ≤Ê g~°Éèí„^Œ∞x ѨOÑ≤OKå_»∞. PÜ«∞#
"≥o§ ^ŒHõΔÜ«∞*Ï˝xfl ^èŒfiOã¨O KÕ™ê_»∞. J@∞ `«~åfi`« áê~°fif^Õq J=`«iOzOk. ^Œ‰õΔΩx
ѨلuHõQÍ L#flѨÙÊ_»∞ Pq_» ¿Ñ~°∞ ã¨f^Õq. WѨÙÊ_»∞ áê~°fif^ÕqQÍ, Ç≤Ï=∞=`«∞Ê„uHõQÍ
L^ŒƒùqOzOk.
„Hõ=∞OQÍ P `«e¡ JHõ¯_» `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞H˘O@∞#fl t=Ùx =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ `«# ¿ã=`À,
™œO^Œ~°ºO`À PÜ«∞# =∞#ã¨∞ûx „Ѩã¨#flO KÕã¨∞HÀ"åÅ#∞H˘Ok. P"≥∞ =Å¡ HÍÖË^Œ∞.
D ֒Ѩ٠^Õ=`«ÅO`å HõOQÍ~°∞ Ѩ_»∞`«∞<åfl~°∞. HÍ~°}O `å~°HÍã¨∞~°∞_»<Õ ~åHõΔã¨∞x
ÉÏ^èŒx "å~°O`å `«@∞ìHÀÖËHõáÈ`«∞<åfl~°∞. D `å~°HÍã¨∞~°∞_»∞ ZÖÏ =KåÛ_À K≥ѨÓÎ-
^Œ‰õΔΩ_»∞ t=xO^ŒH˜ áêÅÊ_ç xsâ◊fi~° Ü«∂QÆO KÕ™ê_»∞. ^•xÖ’ ^Õ=`«ÅO`å áêÅ∞
ѨOK«∞H˘<åfl~°∞.
t=Ù_»∞ ^ŒÜ«∞`À =∞m§ J#∞„QÆÇ≤ÏOz ^ŒÜ«∞`À ^Œ‰õΔΩ_çH˜ "Õ∞Hõ `«ÅHÍÜ«∞ JuH˜Oz
60 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Ü«∞[˝O ѨÓiÎ KÕ~ÚOKå_»∞. t=Ù_»∞ ^ŒÜ«∞ K«∂Ñ≤OKå_»∞ QÍx, t=„^ÀǨÏO KÕã≤# áêѨO
=Å¡ „ѨHõ$u T~°∞HÀ^Œ∞. P ^Œ∞ëê¯~°ºOÖ’ áêÅ∞ ѨOK«∞H˘#fl ^Õ=`«ÅO^ŒiH© ^Œ∞~°æ`«∞Å∞
=KåÛ~Ú.
XHõ K≥_¤» Ѩx KÕ¿ã"å_Õ H͉õΩO_® „áÈ`«ûÇ≤ÏOKÕ"å_»∞, ^•xÖ’ áêÅ∞ ѨOK«∞H˘<Õ"å_»∞,
ÉÏQÆ∞Ok J<Õ"å_»∞ ‰õÄ_® Ѷ¨e`«O J#∞ÉèíqOKèåeû =ã¨∞ÎO^Œ<åfl~°∞. JO^Œ∞ˆH
Hõ~åÎ HÍ~°~Ú`å K≥·= „¿Ñ~°Hõâ◊Û J#∞"≥∂^ŒHõó
ã¨∞Hõ$`«O ^Œ∞+¨¯ $`«O K≥·= K«`åfi~°ó ã¨=∞ÉèÏy#ó Jx K≥áêÊ~°∞.
=∞OzѨxHÔ <· å, K≥_Ѥ» x¨ HÔ <· å- P"≥∂kOKÕ"å_»∞, KÕ¿ã"å_»∞, KÕ~ÚOKÕ"å_»∞, „¿Ñ~ˆ Ñ≤OKÕ
"å_»∞ P #Å∞QÆ∞iH˜ ã¨=∞ÉèÏQÆO =ã¨∞ÎOk. ^Õ=`«Å∞ ^ŒHõΔÜ«∞[˝OÖ’ áêÖÁæ<åfl~°∞ Hõ#∞Hõ
JѨÙÊ_»∞ g~°Éèí„^Œ∞_ç KÕ`« `«#∞flÅ∞ u<åfl, "åiH˜ P ^Œ∞~°æu ZO`« ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ
Ѩ@∞ìH˘O^ŒO>Ë `å~°HÍ ã¨∞~°∞_»<Õ ~åHõãΔ ∞¨ _»∞ „ѨHÀÑ≤OKå_»∞. "å~°O^ŒiH© `Õ[ã¨∞û H©}Δ O˜ zOk.
J=`«e"å_»∞ =∞# g∞^Œ ÔQÅ∞Ѩ٠á⁄O^ŒQÆeQÍ_»O>Ë J~°÷O =∞#Ö’ `Õ[ã¨∞û, `«Ñ¨ã¨∞û,
^èŒ~°‡O ^≥|ƒu#_»"Õ∞ HÍ~°}O. `«Ñ¨â◊≈H˜Î H©Δ}˜¿ãÎ<Õ J=`«e"å_»∞ ^•_ç K≥Ü«∞ºQÆÅ_»∞.
^Õ=`«ÅO`å K≥@∞ìH©, ѨÙ@ìH© K≥kiáÈÜ«∂~°∞. D PѨ^Œ#∞O_ç HÍáê_Õ"å_≥=_»O>Ë
t=â◊‰õΩΊѨل`«∞_»∞ =∂„`«"Õ∞. HÍx â◊H˜Î WѨÙÊ_»∞ ™êHÍ~°OQÍ Pq~°ƒùqOz q_çQÍ LOk.
t=Ù_»∞ q_çQÍ L<åfl_»∞. gi^ŒÌifl UHõO K≥Ü«∂ºe.
áê~°fif Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞efl UHõO K≥Ü«∞º_»O HÀã¨O ^Õ=`«ÅO`å Hõeã≤ =∞#‡^äŒ∞x
ѨOÑ≤OKå~°∞. =∞#‡^äŒ∞_çHÀ qâı+¨O LOk. „jq^ŒºH˜ =∞#‡^äŒ∞_»∞ KåÖÏ J=ã¨~°O.
'P`«‡q^•º =∞Ǩq^•º „jq^•º HÍ=∞¿ãq`å—. =∞#‡^äŒ∞_»∞ Láêã≤Oz# „jq^Œº<Õ
JO^Œ~°∂ Láêã≤ã¨∞Î<åfl~°∞.
'ѨOK«^Œt— JO`å 'HÍ=∞~å[ q^Õº—. Jk =∞#‡^äŒ∞_»∞ Láêã≤Oz# q^Œº.
„jq^ŒºÖ’ J"Õ Ñ¨k¿ÇÏ#∞ JHõΔ~åÅ∞. Wk HÍ=∞~å[q^Œº.
=∞#‡^äŒ∞_»∞ ZÖÏ =KåÛ_»O>Ë „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ ã¨$+≤ìx KÕ™êHõ, D ã¨$+≤ì x~°O`«~°O H˘#
™êQÍÅO>Ë UO KÕÜ«∂e? J#∞H˘<åfl_»∞. Hõ~°‡H˜ „¿Ñ~°} LO>Ë<Õ HÍx Hõ~°‡x Z=fi~°∂
K≥Ü«∞º~°∞. Hõ~°‡H˜ „¿Ñ~°} HÀiHõ. HÀiHõ J<Õ XHõ â◊H˜Î.
ã¨$+≤ìÖ’ UÜÕ∞ ÉèÏ"åÅ∞ L<åflÜ≥∂, „Ѩu ÉèÏ"åxH˜ XHõ Jkè^Õ=`« LO\Ï~°∞. P Jkè
^Õ=`« „ѨÉèÏ=O KÕ`«<Õ „Ѩu"åiÖ’ P ÉèÏ"åÅ∞ „Ѩ[˚fiiÅ∞¡`å~Ú.
P HÀiHõx ã¨$lOѨ *ËÜ∞« _®xÔH· „|ǨχQÍ~°∞ <å~åÜ«∞}∞x „áê~°#÷ KÕ¿ãÎ ÅH©Δ ‡ã¨"∞Õ `«∞_≥#·
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 61
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
<å~åÜ«∞}∞x =∞#ã¨∞û Ö’Oz L^ŒƒùqOKå_»∞ =∞#‡^äŒ∞_»∞.
<å~åÜ«∞}∞xH˜ =∞#‡^äŒ∞_»∞ `«O„_ç Jx, ÅH©Δ ‡^Õqx =∞#‡^äŒ∞x `«e¡ Jx JO\Ï~°∞.
''Hõ=∞ÅA Hõ#fl `«e¡ HÍ=Úx Hõ#fl `«e¡ J=∞~°∞ÅQÆ#fl `«e¡ Pk=∞ÅH˜Δ ‡—— Jx
J#fl=∂Kå~°º H©iÎOKå~°∞.
P q^èŒOQÍ =∞#‡^äŒ∞_»∞ D ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ∞ „Ѩ=iÎOKå_»∞.
P =∞#‡^äŒ∞x ^Õ=`«Å∞ Ѩ@∞ìH˘<åfl~°∞. ã¨$+≤ìÖ’ JO^Œi =∞#ã¨∞ûÖ’¡ HÀiHõefl „Ѩ[fiiÅ¡
*Ë¿ã ^Õ=`« PÜ«∞#.
ˆH=ÅO "≥·~åQƺO`À JO`«~°∞‡Y∞_≥·# t=Ùx W@∞ uáêÊÅO>Ë =∞#‡^äŒ∞x ã¨Ç¨Ü«∞O
J=ã¨~°O J#∞H˘x ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ PÜ«∞xfl ѨOÑ≤OK«QÍ PÜ«∞# |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞.
''ÃÑ·QÍ h J=ã¨~°O LOk <åÜ«∞<å!—— Jx ÃÑ^ŒÌ"åàı§ J_çy`Õ PÜ«∞#H˜ JǨÏOHÍ~°O
=zÛOk. P JǨÏOHÍ~°O`À Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞xH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ xÅ|_ç ÉÏ}O
ã¨OkèOK«É’`«∞O>Ë HÍà◊¥§ KÕ`«∞Å∞ =}˜HÍ~Ú. U^À J#∞‰õΩ<åfl#∞ QÍx
D =¸iÎx K«∂¿ãÎ ÉèíÜ«∞"Õ∞™ÈÎO^Œ#∞ ‰õΩ<åfl_»∞.
JѨÙÊ_Õ áê~°fif^Õq J@∞ =zÛOk.
J=∞‡Ü«∂º! WO`« [QÆ^ÕHõ™œO^Œ~°º~åt Z^Œ∞~°∞QÍ LO>Ë <å ÉÏ}O
ѨxKÕã¨∞ÎO^Œ#∞H˘x ÉÏ}„ѨÜ≥∂QÆO KÕ™ê_»∞. HÍx P Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ P
`«e¡ ^ŒQÆæ~°∞flOz HÍ#∞HõÅ∞ fã¨∞HÀÉ’`«∂ =∞#‡^äŒ∞x K«∂™ê_»∞. "≥O@<Õ PÜ«∞# `«Ñ¨ó
ѨÓ`«"≥∞ÿ# ^Œ$+≤ì KÕ`« P á¶êÅ<Õ„`åyfl KÕ`« =∞#‡^äŒ∞_»∞ ^ŒQÆÌ"≥∞ÿáÈÜ«∂_»∞.
ZѨÙÊ_≥`· Õ =∞#‡^ä^Œ ÇŒ Ϩ #O J~ÚO^À t=Ù_»∞ "≥O@<Õ JO`«~å÷#=∞Ü«∂º_»∞. áê~°fif^Õq
^Œ∞ód`«∞~åÖˇ· <Õ#∞ WO`«HÍÅO Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x ¿ã=Å`À „Ѩã¨#flO KÕã¨∞HÀ=K«Û#∞H˘<åfl#∞
QÍx, ™êfiq∞x ¿ã=`ÀQÍx, ™œO^Œ~°ºO`ÀQÍx „Ѩã¨#flO KÕã¨∞HÀÖË=∞x J#∞‰õΩOk.
z=~°H˜ "≥∂Ǩxfl ÃÑOK«QeÆ Qˆ =∞#‡^ä∞Œ _Õ ^ŒQ"ÌÆ ∞≥ áÿ ÈÜ«∂_≥ÑÙ¨ _À, <ÕxOHõ ™êfiq∞x Uq^èOŒ QÍ
"≥∂Ç≤ÏOѨ KÕÜ«∞QÆÅ#∞ J#∞H˘x J=∞‡"å~°∞ ‰õÄ_® `«Ñ¨ã¨∞ûÖ’ ‰õÄ~°∞ÛOk.
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ JHõ¯_çflOz `«# x[^è•=∞"≥∞ÿ# ÔH·ÖÏ™êxH˜ "≥o§ PÜ«∞# `«Ñ¨ã¨∞ûÖ’
L<åfl_»∞.
WѨÙÊ_»∞ ѨÓiÎQÍ "åà◊√§ JO`«~°∞‡Y∞Öˇ· L<åfl~°∞. ^Õ=`«ÅH˜ Wk =∞s Hõ+¨ì"≥∞ÿOk.
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ HÍÅO HÀã¨O PQÆ∞^•=∞x ^Õ=`«ÅH˜ K≥áêÊ_»∞.

62 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ÉèíO_®ã¨∞~° =$`åÎO`«O
JѨÙÊ_»∞ XHõ qO`« [iyOk. =∞#‡^äŒ∞_»∞ `«QÆÅ|_çáÈÜ«∂_»∞. WO^Œ∞Ö’ ѨijeO
Kåeû# q+¨Ü«∂Å∞ KåÖÏ L<åfl~Ú.
=∞#‡^ä∞Œ _ç ã¨∂Å÷ â◊s~°O ^ŒQ"ÌÆ ∞≥ ÿ Ѩ_ç LOk. HÍx ã¨∂HõΔ ‡â◊s~°O`À =∞#‡^ä∞Œ _»∞ L<åfl_»∞.
=∞m§ PÜ«∞#H˜ U^À â◊s~°O =KÕÛ =~°‰õÄ PÜ«∞# LO_®eûO^Õ. D ã¨∂÷Å^ÕǨÏOÖ’
JO`«HÍÅO =∞#‡^äÉŒ Ïè =O "åºÑ≤OzáÈ~ÚOk. WѨÙÊ_»k ѨÓiÎQÍ ^ŒQ"úÆ ∞≥ ÿ |∂_ç^á·≥ È~ÚOk.
JǨÏOHÍ~°O`À =zÛ# =∞#‡^äŒ ^ÕÇϨ O t=Ù_ç HõO\˜ =∞O@Ö’¡ HÍeáÈ~ÚOk. P |∂_ç^Œ
‰õΩÑ¨Ê JHõ¯_» Ѩ_ç LOk.
t=Ùx QÆ}ÏÅÖ’ z„`«Hõ~°‡ Jx XHõ „Ѩ=∞^äŒ∞_»∞ L<åfl_»∞. z„`«Hõ~°‡ - z„`«O JO>Ë
Pâ◊Û~°ºO. Pâ◊Û~°º"≥∞ÿ# Ѩ#∞efl KÕ¿ã"å_»∞. PÜ«∞# u#flQÍ =zÛ D |∂_ç^Œ JO`«\ ˜x
HõeÑ≤ XHõ ÉÁ=∞‡QÍ KÕ™ê_»∞. PÜ«∞# ™ê=∂#∞º_»∞ HÍ_»∞. „Ѩ=∞^äŒQÆ}ÏÅÖ’ XHõ_»∞.
„Ѩ=∞^äŒ∞Å∞ „ѨѨOK«=∞O`å "åºÑ≤Oz LO\Ï~°∞. =∞^äŒ#O JO>Ë =∞#O =∞l˚QÆx zeH˜
"≥#fl fã≤ <≥~Úº KÕ™êÎO. =∞l˚QxÆ =∞^ä#Œ O KÕ¿ãÎ "≥#fl Pq~°ƒqù OzOk. =∂~°∞Ê [iyO^Œx
J~°÷O. =∞^äŒ#O JO>Ë =∂~°∞Ê. ZÖÏO\˜ =∂~°∞Ê JO>Ë „Ѩ-=∞^äŒ#O J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#
=∂~°∞Ê KÕ™êÎ~°∞. ã¨$+≤ì JO`å nx`À<Õ #_»∞™ÈÎOk. =ã¨∞Î=Ù L#fl@∞ì LO>Ë UO ÖÏÉèíO
ÖË^Œ∞. Jk =∞m§ Ѩi}q∞OKåe. D x~°O`«~°O Ѩi}Ï=∞O [QÆ`«∞ÎÖ’ KÕ¿ã t= â◊ˆHÎ
„Ѩ=∞^äŒâ◊H˜Î. JÖÏO\˜ „Ѩ=∞^äŒ∞ÅÖ’ z„`«Hõ~°‡ XHõ_»∞, Hõ#∞Hõ PÜ«∞# |∂_ç^ŒÖ’Oz
‰õÄ_® `«Ü«∂~°∞KÕ™ê_»∞.
K≥Ü∞« ºQÆeQˆ â◊HΘ LO>Ë |∂_ç^ÖŒ ’Oz ‰õÄ_® rq`åxfl fã¨∞‰õΩ~å=K«Ûx XHõ q*Ï˝<åxfl
Pq+¨¯iOKå~°∞. PÜ«∞# „Ѩ=∞^äŒ∞_»∞ Hõ#∞Hõ P |∂_ç^Œx ÉÁ=∞‡QÍ `«Ü«∂~°∞KÕã≤ `«#
â◊H`Θ À ^•xH˜ „áê}O áÈã≤, P ÉÁ=∞‡x qHõ$`åHÍ~°OQÍ `«Ü∂« ~°∞KÕ™ê_»∞. â◊HxΘ WKåÛ_»∞.
P ~°∂ѨOÖ’ "≥O@<Õ XHõ Hõ^ŒeHõ „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk. z„`«Hõ~°‡ KåÖÏ P#O^ŒÑ¨_ç "å_ç`À
''h‰õΩ <Õ#∞ H˘xfl â◊‰õΩÎefl Wã¨∞Î<åfl#——x "å_çH˜ ‰õÄ_® ~°∞„^Œ=∞O„`åefl LѨ^ÕtOz
[Ѩ`«áê^Œ∞Å∞ K≥Ü«∞º=∞<åfl_»∞. "å_çH˜ `«Ñ¨ã¨∞û K≥Ü«∞ºQÍ<Õ KåÖÏ â◊‰õΩÎÅ∞ =KåÛ~Ú.
W^ŒO`å „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ K«∂ã≤ Pâ◊Û~°ºáÈ`«∞<åfl_»∞. XHõ ^Œ∞=Ú‡, ^è∂Œ o JO`å Hõeã≤áÈ~Ú
~åHõãΔ ∞¨ _»∞QÍ =∂~°_O» , "å_»∞ `«Ñ㨠∞¨ û KÕã≤ WO`« „Ѩ`åѨ=O`«∞_≥· |Å=O`«∞_»=fi_»"∞Õ O\˜
J#∞H˘x-
U`«„K«∞Ûù`åfi`«∞ K«i`«O ^è•`å Éèí}˜¤u Éèí}˜¤u
Ü«∞^Œ∞"åK« `«`À<å=∂fl Éèí}À¤ Ö’ˆH+¨μ Hõ^䌺`Õ
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 63
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
WÖÏ |∂_ç^`Œ À `«Ü∂« ~Ô #· ~åHõãΔ ∞¨ _çfl K«∂ã≤ „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ ÉèOí _», ÉèOí _» JO>Ë Pâ◊Û~°ºO,
Pâ◊Û~°ºO J<åfl_»∞. nxH˜ p^ŒiOѨ٠J<Õ J~°O÷ LOk. Jk z„`«H~õ ‡° K«∂ã≤ „|ǨχQÍi`À
JÖÏ J<åfl~°∞ Hõ#∞Hõ g_ç ¿Ñ~°∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»x J<åfl_»∞.
"å_ç ¿Ñ~°∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ JO>Ë Pâ◊Û~°ºHõ~°"≥∞ÿ# ~åHõΔã¨∞_»∞. W`«~° ~åHõΔã¨∞ÅO^Œi
HõO>Ë g_çH˜ H˘O`« „Ѩ`ÕºHõ`« LOk. ÉèíO_» J<Õ^•xH˜ `≥Å∞QÆ∞Ö’ K«∂¿ãÎ |O_». |O_»
JO>Ë "≥Ú^Œ∞ÉÌ Ï~°∞_»∞`«#O Jx J~°O÷ . p^ŒiOK«∞HÀ^Œy# ^Œ∞~°∞}æ ÏʼnõΩÑ¨Ê ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞.
✦✦✦
áÈ`«áÈã≤# `«"∂≥ QÆ∞}O, ~°*’QÆ∞}O Hõ~_° ∞» QÆ@∞ì‰Ωõ áÈ`Õ |O_»`#« "Õ∞. "å_çÖψQ LO>Ë
Ѩ~°"åÖË^Œ∞ QÍx "å_çH˜ ‰õÄ_® `«Ñ¨ã¨∞û XHõ\ ˜ LOk. Jk `å=∞ã≤Hõ `«Ñ¨ã¨∞û. "å_»∂
t=Éè‰í Ωõ _Î .Õ g_»∂ t=Éè‰í Ωõ _Î Õ JO>Ë "å_»∞ `å=∞ã≤. g_»∞ ™êuÎ fiH˜. JO`Õ `Õ_®. ™êuÎ fiHõ"∞≥ #ÿ
ÉèíH˜Î, `«Ñ¨ã¨∞û "≥∂HΔÍxfl W™êÎ~Ú. `å=∞ã≤Hõ"≥∞ÿ# ÉèíH˜Î "å_çH˜ JѨÊ\˜H˜
ã¨∞YOÖÏ HõxÑ≤Oz<å „Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ „Ѩ=∂^ŒO. `«~∞° "å`« "å_çH© „Ѩ=∂^ŒO.
~å[ã¨ÉèíH˜ÎH˜ „ѨÜ≥∂[#O ÖË^Œ∞. Jk "≥∂HΔÍxfl W=fi^Œ∞. Hõ#∞Hõ ™êuÎ fiHõ
ÉèíH˜Î "≥·Ñ¨Ù =∞#O "≥àϧÅx ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥ѨÓÎ LO\Ï~°∞. `å=∞ã≤Hõ Éèí‰õΩÎ_≥·#
D ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ D q^èŒOQÍ â◊H˜Îx ã¨OáêkOKå_»∞. P â◊H˜Î=Å¡
Pâ◊Û~°ºHõ~°OQÍ "å_»∞ ã¨OHõeÊOK«∞HÀQÍ<Õ "å_ç #∞Oz =∞~À =ÚQÆ∞æ~°∞
=KåÛ~°∞. W^ŒÌ~°∞ =∞QÆ ~åHõΔã¨∞Å∞. XHõ P_» ~åHõΔã≤. P ™È^Œ~°∞Å ¿Ñ~°∞¡ qâ◊√„‰õΩ_»∞,
q+¨OQÆ∞_»∞. Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ gi ¿Ñ~°∞¡ =™êÎ~Ú.
gi^ŒÌ~°∞ „Ѩ^è•#OQÍ XHõ_»∞ =∞O„u. XHõ_»∞ Ãã·<åº^茺‰õΔΩ_»∞.
gi^ŒÌ~°∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_çH˜ ‰õΩ_ç, Z_»=∞Å â◊‰õΩÎÅ∞. gi^ŒÌi`À ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ ZÖÏ
L<åfl_À "åºã¨^Õ=Ù_»∞ K≥ѨÙÎ<åfl_»∞.
ã¨OÜ«ÚHõÎó áêѨ֒ÉèÏÉèϺO =∞Ǩ"≥∂Ç¨Ï W"À^Œú`«ó– "≥∂ǨÏ=∞O>Ë J*Ï˝#O. J*Ï˝#
~°∂Ѩ"∞≥ #ÿ "≥∂ǨxH˜ áêѨO, Ö’ÉèOí ~Ô O_»∂ [`«Heõ ¿ãÎ ZÖÏ LO@∞O^À ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞,
"åo§^ŒÌ~°∞ `«=Ú‡à◊√§ JÖÏ L<åfl~°x K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
"≥∂ǨÏO LO>Ë áêѨO, Ö’ÉèOí ~Ô O_»∂ LO\Ï~Ú. ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»O@∂ LO>Ë qâ◊√„‰õΩ_»∞,
q+¨OQÆ∞_»∞ LO\Ï~°∞.
=zÛ# =ã¨∞Î=Ù <å^Õ#x ^•K«∞HÀ"åÅx `åѨ„`«Ü«∞O Ö’ÉèíO. Jk WOH˘Hõi ^ŒQÆæiH˜
"≥à◊§‰õΩO_® LO_»_®xH˜ ÖË^• "å_çk ‰õÄ_® `«#kQÍ KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ KÕ¿ãq áêáêÅ∞.
64 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
áêѨ=Ú, Ö’Éè=í Ú "≥∂ǨxH˜ J#fl^Œ=Ú‡Å∞. ZO`« J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ „ѨfHõ"å^•xfl JOk
ã¨∞Î<åfl~À QÆ=∞xOKåe.
'=∞Ǩ "≥∂ǨÏ=Ú— J<Õ =∂@H˜ P^蕺u‡Hõ ѨiÉèÏ+¨Ö’ 'Jq^Œº— Jx J~°÷O. Jq^Œº
J<Õ ~ÀQÆ „H˜q∞ LO>Ë áêѨ֒ÉèÏk [|∞ƒÅ∞ =™êÎ~Ú. P ~ÀQÆO =¿ãÎ, U^À XHõ [#‡
Z`«∞Î`«∂<Õ LO_®e. P ~ÀQÆ~°∂ѨÙ_Õ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞. "å_çfl K«Oáêe JO>Ë Jq^Œº
<åâ◊#O HÍ"åe.
D Hõ^äŒ#O`å P^蕺u‡Hõ ™ê^èŒ<åѨ~°OQÍ J#fi~ÚOK«∞HÀ"åe. Hõ^ä•Ñ¨~°OQÍ
P#OkOKåe. ^èŒ~°‡Ñ¨~°OQÍ ã‘fiHõiOKåe. XˆH™êi D =¸_çO\˜x KÕã¨∂Î LO_®e.
J=∞‡"åi Láêã¨# ÉèíO_®ã¨∞~° ã¨OǨ~°O HÀã¨"Õ∞. JѨÙÊ_»∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ K«KåÛ_»O>Ë
WѨÙÊ_»∞ =∞#Ö’ „|uH˜ L<åfl_»∞. XHõ¯ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_Õ<å Jx ֒ѨʼnõΩ K«∂¿ãÎ, ZO^Œ~À
~åHõΔã¨∞Å∞ HõxÑ≤™êÎ~°∞.
''Hõ~°_»∞QÆ\ ˜ì# ~°*’QÆ∞}, `«"≥∂QÆ∞} qHÍ~°∞_≥·# ÉèíO_®ã¨∞~°∞_çfl K«OѨ=∂‡! "å_çfl
K«OÑ≤`ÕQÍx <å‰õΩ "≥∂HõΔO ~å^Œ∞. #∞"Õfi `«b¡! k‰õΩ¯—— J#∞HÀ"åe.
„Ѩu"å~°∞ ÉèOí _®ã¨∞~° ã¨OǨ~°O HÀã¨O Láêã¨# K≥Ü∂« ºe. P ÉèOí _®ã¨∞~°∞_çH˜ Z<≥flxfl
~°HÍÅ J*Ï˝#â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ L<åflÜ≥∂, "å@xfl\˜x ã¨OǨÏiOK«_®xH˜ JYO_®`«‡â◊HΘ ã¨fi~°∂Ñ≤}˜
J~Ú# [QÆ^ŒOaHõ #∞Oz Z<≥flxfl â◊‰õΩÎÅ∞ =ã¨∞Î<åflÜ≥∂ ѨijeOKåe.
Pq_» #∞Oz =ã¨∞Î#fl „Ѩu â◊H˜ÎH˜ #=∞™ê¯~°O KÕ¿ãÎ, P â◊H˜Î „â◊=} ^蕺<å^Œ∞Å ^•fi~å
=∞#֒ѨeH˜ „Ѩ"ÕtOz =∞# ֒ѨŠL#fl ÉèíO_®ã¨∞~°∞_ç Ãã·<åºxfl <åâ◊#O KÕã≤ =∞#efl
~°H˜ΔOKåe.
✦✦✦
ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞ ~åQÍ<Õ ~åHõãΔ ∞¨ ÅO^ŒiH© ѨO_»∞QÆ [iyOk. WѨÊ\˜ =~°‰Äõ "å~°O^ŒiH˜
ã¨iÜ≥∞ÿ #"å_»∞ ^˘~°HÖõ ^Ë ∞Œ . WѨÙÊ_»∞ "å~°O`å â◊√„HÍKå~°∞ºx fã¨∞H˘KåÛ~°∞. ~åHõãΔ ∞¨ ÅO^ŒiH˜
QÆ∞~°∞=Ù â◊√„HÍKå~°∞º_»∞.
PÜ«∞# =zÛ ÉèíO_®ã¨∞~°∞x ~åHõΔã¨∞ÅO^ŒiH˜ ~åAQÍ Ñ¨\Ïìaè+≤‰õΩÎx KÕ™ê_»∞.
Jaè+≤K«º =∞Ǩ~å[O Éèí}¤O K«}¤ Ѩ~å„Hõ=∞"£∞
=∞¿ÇÏ„#ÌѨ~°fi`Àáê¿ãÎ â◊¥#ºHõO <å=∞ Ѩ@ì}"£∞
''=∞i ##∞fl ~åAx KÕ™ê~°∞. <å‰õΩ XHõ ~å[^è•x LO_®Å——x ÉèíO_® ã¨∞~°_»O>Ë,
WHõ¯_ç ^ŒQÆæ~À¡ =∞¿ÇÏO„^Œ Ѩ~°fi`«=∞x XHõ Ѩ~°fi`«O LOk JHõ¯_» XHõ Ѩ@ì}O Hõ@ìO_»x
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 65
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
K≥áêÊ~°∞. "≥O@<Õ ~åHõΔã¨∞ÅO^Œ~°∂ Hõeã≤ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Ѩ@ì}O Hõ\Ïì~°∞. ^•x ¿Ñ~°∞
â◊¥#ºHõ Ѩ@ì}O. J`«xH˜ ~åHõΔ㨠¿ã#Åxfl ã¨=∞‰õÄ~å~Ú. ~°^äŒ, Éèí@, QÆ[, `«∞~°QÆ
W`åºk ^ŒàÏÅxfl ã¨=∞‰õÄ~å~Ú. ÃÑ·QÍ #Å∞QÆ∞~°∞ ÉèÏ~°ºÅ∞ ^˘iHÍ~°∞.
K«`«„™È =x`å ã¨Î㨺 |Éèí∂=Ùó „Ñ≤Ü«∞^Œ~°≈<åó
ã¨"≥∂‡Ç≤Ïh ‰õΩ=Úkh z„`åOw ã¨∞#Ìs `«^ä•
"å_ç ÉèÏ~°ºÅ ¿Ñ~°∞¡ ã¨"≥∂‡Ç≤Ïh, ‰õΩ=Úkh, z„`åOw, ã¨∞#Ìs. D #Å∞QÆ∞i`À Hõeã≤
"å_»∞ â◊¥#ºHõ Ѩ@ì}Ïxfl UÅ∞`«∞<åfl_»∞.
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ WѨÙÊ_»∞ ^Õ=`«ÅÃÑ·H˜ ^ŒO_≥`åÎe. ^Õ=`«ÅÃÑ· ^ŒO_≥`åÎÅO>Ë ™ê=∂#ºO
HÍ^Œ∞. =∞m§ "åà◊√§ `«# g∞^ŒH˜ ~å‰õΩO_® H˘xfl *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀ"åe. `«# ~å[ºOÖ’
JO`«\Ï ^èŒ~°‡|^Œú"≥∞ÿ# áêÅ# K≥Ü«∂ºÅx XHõ P[˝ KÕ™ê_»∞.
QÆ$¿ÇÏ QÆ$¿ÇÏ K« Ü«∞*Ï˝â◊Û ã¨=∞ƒÉèí∂= ã¨û=∞#Î`«ó
|∞∞KÀ Ü«∞EO+≤ ™ê=∂x g∞=∂O™ê<åºÜ«∞HÍ^ŒÜ«∞ó
„Ѩu WO\’¡ Ü«∞*Ï˝Å∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. „Ѩu"å~°∞ t"å~°Û# KÕã∞¨ <Î åfl~°∞.
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ ‰õÄ_® x`«ºO t"å~°Û# W`åº^Œ∞Å∞ KÕã¨∞Î<åfl_»∞. =ÚO^Œ∞
^≥·=|ÅO LO>Ë U^≥·<å ™êkèOK«=K«∞Û. ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ WÖÏ J~°Û# W`åº
^Œ∞Å∞ KÕã¨∂Î <≥=∞‡kQÍ ~åHõΔã¨∞ÅO^Œifl ã¨=∂"Õâ◊Ѩ~°z K≥ѨÙÎ<åfl_»∞.
''^Õ=`«efl <åâ◊#O K≥Ü«∞º_»"Õ∞ =∞# Ѩx. <å ^ŒQÆæ~° `«Ñ¨â◊≈H˜Î ‰õÄ_® LOk. WѨÙÊ_»∞
=∞#O =ÚÖ’¡HÍefl JÅ¡ÖÏ¡_çOKåe. ^•x HÀã¨O =∞#O H˘`«Î~°Hõ"≥∞ÿ# Ü«Ú^ŒúO KÕ^•ÌO.
WO`«=~°‰õÄ =∞# "åà◊§O`å KåÖÏ á⁄~°áê@∞¡ KÕ™ê~°∞. "≥Ú~°@∞QÍ <Õ~°∞QÍ PÜ«Ú^è•Å∞
Ѩ@∞ìH˘x ^Õ=`«ÅÃÑ·H˜ "≥àϧ~°∞. =∞#O JÖÏ K≥Ü«∞º^Œ∞Ì—— J<åfl_»∞.
=∞#H˜ '|Ü≥∂>ˇ„~°i["£∞— Jx H˘`«ÎQÍ =™ÈÎOk. nxfl P<å_Õ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ K«∂Ñ≤O
Kå_»∞. P ÉèíO_®ã¨∞~° f„="å^•xfl ã¨OѨÓ~°‚OQÍ JO`«"≥ÚOkOK«=∞x =∞#=∞O`å
J=∞‡"åifl „áêi÷^•ÌO. JO^Œifl ã¨=∂"ÕâÑ◊ ~¨ z° `«# W^ŒiÌ `«=Ú‡Öˇ#· qâ◊√„‰õΩx, q+¨OQÆ∞x
Ñ≤eKå_»∞.
''=∞#"Õ∞O K≥Ü«∂ºÅO>Ë Hõ#Ѩ_»‰õΩO_® "åÜ«Ú~°∂ѨOÖ’ "≥o§ „Ѩu"åi TÑ≤iÖ’H˜
„Ѩ"ÕtOz ֒ѨÅH˜ "≥à◊^•O. "åi ֒ѨeH˜ "≥o§ "åiÖ’ L#fl ~°ã¨â◊H˜Î f¿ã^•ÌO. ~°ã¨
â◊H˜Î „áê}â◊H˜ÎH˜ P^è•~°O. „áê}â◊H˜Î WO„kÜ«∞â◊‰õΩÎÅH˜ P^è•~°O. ^•x =Å¡ â◊s~°O Ѩx
KÕã¨∞ÎOk. Hõ#∞Hõ ~°ã¨O QÍx f¿ã¿ãÎ h~°ã¨O J=Ù`å~°∞. WÖÏ „Ѩu"åiÖ’ ~°ã¨O ÖψQã¨∂Î
66 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
LO>Ë "å~°∞ ZO_çáÈ`å~°∞. |ÅÇ‘Ï#∞Öˇ·áÈ`å~°∞. JѨÙÊ_»∞ =∞#O Jxfl\˜h P„Hõq∞OK«∞
HÀ=K«∞Û. HÍ|\˜ì =ÚÖ’¡HÍÅÃÑ· ^•_ç K≥Ü«∂ºe—— "å_ç `«=Ú‡à◊§`À K≥ѨÓÎ,
''g∞i^ŒÌ~°∂ Éèí∂Ö’HõO, áê`åà◊Ö’HõO "≥à◊§O_ç. <Õ#∞ ã¨fi~°æÖ’HÍxH˜ "≥_»`å#——<åfl_»∞.
"åÜ«Ú~°∂áê J^Œ$âߺâ◊Û „Ѩ"ÕHΔͺ=∞ã¨Î#∂Éèí$`«ó
''„Ѩu"åi â◊s~°OÖ’H˜ =∞#O „Ѩ"Õt^•ÌO. "åi Ü≥ÚHõ¯ `Õ[ã¨∞ûx, â◊H˜Îx „Hõ=∞OQÍ
H©Δ}OѨ*Ë^•Ì=∞—— #QÍ<Õ J#fl^Œ=Ú‡e^ŒÌ~°∂ =∞Ǩϟ`åûǨÏOQÍ ¿ã#Å`À áê@∞
|Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞.
J^äŒ `Õ ™È^Œ~å ã¨ûˆ~fi Ö’Hõ<åâ◊#`«`«Ê~åó
ã¨Ç¨Ï„™êHΔ“Ç≤Ï}© Ü«ÚHÍÎ UÔH·HõO „áÈu÷`å ã¨Î^•
"å~°O`å "ÕÅH˘Åk JHΔ“Ç≤Ï}© Jã¨∞~°¿ã#Å`À |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. JO^Œ~°∂ WÖÏO\˜
HõÑ@¨ q^•º„Ѩg}∞ÖË. ã¨fi~°Öæ ’HÍxfl H˘@ì_O» =∞ǨHõ+Oì¨ Hõ#∞Hõ =ÚO^Œ∞QÍ ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞
JHõ¯_»H˜ "≥àϧ_»∞.
|Éèí∂=Ù ~°uã¨OHΔÀÉèí `«∞=ÚbHõ$`« KÕ`«™ê"£∞
Pqâ◊º =∞~°∞`åO z`«ÎO â’+¨Ü«∞=∂㨠`«„^Œã¨"£∞
"å~°O^Œi TÑ≤i Ö’Oz ֒ѨÅH˜ „Ѩ"ÕtOz, "åà◊§ z`«ÎOÖ’H˜ KÕi, "åix <≥=∞‡kQÍ
â◊√+≤¯OѨ*Ü Ë ∞« _»O „áê~°OaèOKå_»∞. ^•x`À JO^Œ~∂° h~°ã∞¨ ֡ᷠÈÜ«∂~°∞. ~°ã⨠H◊ Θ LO>Ë<Õ
=∞#ã¨∞û Ѩx KÕã¨∞ÎOk. ~°ã¨O H©Δ}˜¿ãÎ Jxfl áÈ`å~Ú. ~°ã¨O H©Δ}˜¿ãÎ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ~°ã¨
=O`«"≥∞ÿ# =ã¨∞Î=Ùefl P™êfikOK«ÖËx ÅHõΔ}O =ã¨∞ÎOk. ~°ã¨[˝`« ÖËHõáÈ=_»O ‰õÄ_®
^Œ∞~°¡HõΔ}"Õ∞. HõeÜ«ÚQÆOÖ’ Wk ÉÏQÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. ZO`«¿ãѨ٠WO„kÜ«∂efl ã¨∞YÃÑ>Ëì
q+¨Ü«∂ÖË `«Ñ¨Ê =∞Oz ™êÇ≤Ï`«ºO, ã¨Ow`«O, J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#, Ö’`≥·#, ~°ã¨=O`«"≥∞ÿ#
q+¨Ü«∂efl P™êfikOKÕ ÅHõΔ}O ~å#∞ ~å#∞ áÈ`ÀOk.
Ñ≤Å¡efl ‰õÄ_® _»|∞ƒ `«Ü«∂~°∞KÕ¿ã Ü«∞O„`«OÖÏ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞_®xH˜ ™êÜ«∞â◊‰õΩÎÅ
Hõ$+≤ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. ^•x`À â◊s~åxfl ã¨∞YÃÑ@ì_»"Õ∞ rq`«O Jx K≥ѨÙÎ<åfl~°∞. ^•x =Å¡
ǨÏ$^ŒÜ«∞=∞x XHõ@∞O^Œx, ^•xH˜ „áê}=∞x, P „áê}ÏxH˜ ~°ã¨=∞x XHõ@∞O^Œx
=∞iÛáÈ`«∞<åfl~°∞. ÉèíO_®ã¨∞~° ã¨O㨯 $u ZO`« "åºÑ≤™ÈÎO^À Hõ#Ѩ_»∞`ÀOk.
^Õ=`«ÅO^ŒiÖ’ D ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ „Ѩ"ÕtOK«_»O KÕ`« JO^Œ~°∂ ZÖÏ `«Ü«∂~°
Ü«∂º~°O>Ë-
L`åûǨ ã¨ûHõÖÏ #ëêì =∞Ç¨Ï ^•Å㨺 =∂QÆ`«"£∞ -Z=iH© L`åûǨÏO ÖË^Œ∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 67
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
L`åûǨÏ=∞O>Ë XHõ ѨxH˜ „¿Ñ~°}. U^≥·<å Ѩx K≥Ü«∂ºÅO>Ë XHõ L`åûǨÏO LO_®e.
L`åûǨÏO ~°ã¨ â◊H˜ÎÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜k. ã¨$+≤ìH˜ W=xfl HÍ"åe. =∞#‡^äŒ∞_»∞ áÈÜ«∂_»∞ JO>Ë
HÀiHõ áÈ~ÚOk. nxfl HÍ=∞„Ѩà◊Ü«∞O Jx JO\Ï~°∞. ^•x =Å¡ =∞x+≤H˜ LO_®eû#
~°ã¨ã≤kú, ~°ã¨â◊H˜Î ÖË^Œ∞. JO^ŒiH© L`åûǨÏO áÈ~ÚOk. |^ŒúHõO =zÛOk.
'=∞Ǩϟ`åûǨϟ =∞Ǩ|Åó— Jx q+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Å∞. ÉèíQÆ=K«ÛùH˜Î =∞Ǩϟ`åûǨÏO.
Jk H©}Δ O˜ záÈ~ÚOk. ~°ã㨠fi¨ ~°∂ѨÙ_»∞ <å~åÜ«∞}∞_»∞. '~°™È"≥· ã¨ó— Jx KèåO^ŒQÀºÑ¨x+¨`ü
K≥áÈÎOk.
~°ã¨"Õ∞ <å~åÜ«∞}∞_»∞. ~°ã¨O H©Δ}˜¿ãÎ L`åûǨÏO ÖË^Œ∞, |Å=ÚÖË^Œ∞. =∞Ǩϟ`åûǨÏO
LO>Ë |ÅO LO@∞Ok.
„Ѩ=∂¡#=^Œ<åâßÛÑ≤ |Éèí∂=Ù ã¨ûfi~°æ"åã≤#ó
ã¨fi~°æ"åã¨∞Å =ÚMÏÅhfl ZO_çáÈÜ«∂~Ú. XHõ¯_ç "≥ÚǨÏOÖ’ ‰õÄ_®
z~°∞#=Ùfi, ~°ã¨=Ú HõxÑ≤OK«_»O ÖË^Œ∞. ™œO^Œ~°º=O`«∞Öˇ·# JѨû~°ã¨Å∞
u~°∞QÆ∞`«∞<åfl XHõ¯iÖ’#∂ ã¨ÊO^Œ# ÖË^Œ∞. ~°ã¨[˝`« ÖË^Œ∞. „ã‘ÎÅH˜ ‰õÄ_®
Éè’QÍÅÃÑ· Pã¨H˜Î ÖˉõΩO_® LOk. ã¨Ow`«OQÍx, J=∞$`«OQÍx "Õ\ ˜ g∞^Œ
"åiH˜ ‰õΩ`«∂ǨÏÅO ÖË^Œ∞. "åi =ÚMÏÅ∞ ZÖÏ L<åflÜ≥∂ K≥ѨÓÎ ''JÅH©Δ ‡
Hõ"£∞—— J<åfl~°∞
ÃÑ^ŒÌ"åà◊√§ K≥Ñ≤Ê# „ѨfHõ"å^•xfl K«∂_®e. HÍ=Ú_ç `«e¡ ÅH©Δ ‡^Õq. ã¨OѨ^ŒO@∂
LO>Ë HÀiHõO@∂ LO@∞Ok. HÀiHõO@∂ LO>Ë ã¨OѨ^ŒO@∂ LO@∞Ok. HÀiHõ#∞
‰õÄ_® J#∞‰õÄÅ ^Œ$HõÊ^äŒO`À K«∂¿ãÎ, ''^èŒ~å‡q~°∞^Àú Éèí∂`Õ+¨μ HÍ"≥∂ã≤‡ Éèí~°`«~°¬Éèí-
''^èŒ~°‡q~°∞^ŒúO HÍx HÍ=∞O <å ã¨fi~°∂ѨO—— Jx w`å"åHõºO.
q+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Ö’¡ 'HÍ=∞ó HÍ=∞„Ѩ^Œó HÍO`«ó HÍ=∞Ǩ HÍ=∞Hõ$`ü— Jx K≥áêÊ~°∞.
^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«"≥∞ÿ# HÍ=∞O <å~åÜ«∞}ã¨fi~°∂Ѩ=Ú. J^èŒ~°‡"≥∞ÿ# HÍ=∂xfl `˘ÅyOKÕ"å_»∞
PÜ«∞<Õ. ZѨÙÊ_≥·`Õ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ JO^ŒiÖ’ "åºÑ≤OzáÈÜ«∂_À JO^ŒiÖ’ ÅH©Δ ‡Hõà◊Å∞
áÈÜ«∂~Ú.
"å#s}Ï q∞= =ÚY =∞=∞s}Ï =∞*ÏÜ«∞`«
^Œ∞~°ƒùQÍâ◊Û Hõ$`å ã¨û~åfi # HÍz `«∞ûÉèíQÍѨû~åó
^Õ=`å „ã‘Î =ÚMÏÅhfl HÀu =ÚMÏÖÏ¡ `«Ü«∂~°Ü«∂º~Ú. XHõ¯i =ÚYOÖ’ ‰õÄ_®
Hõà◊ÖË^Œ∞. ™œÉèÏQƺ zǨflÖËq =ÚYOÖ’ HõxÑ≤OK«_»O ÖË^Œ∞.
68 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
JHõ¯_»∞#fl L^•º#=<åÅ QÆ∞iOz K≥ѨÓÎ-
##Ì<À^•º#=$HΔÍ}Ï=∞Ñ≤ â’ëÈ =∞Ǩ #Éèí∂`ü
~°ã¨O ˆH=ÅO r=ÙÖ’¡, =∂#=ÙÖ’¡<Õ HÍ^Œ∞. =$HΔÍÅÖ’, tÅÖ’¡ ‰õÄ_® LO@∞Ok.
P ~°ã¨O |\˜ì tÅH˜ Hõà◊ LO@∞Ok. ZѨÙÊ_≥·`Õ "å\˜Ö’H˜ ‰õÄ_® D Jã¨∞~°∞Å∞ „Ѩ"ÕtOz
áÈÜ«∂~À K≥@∞¡, Å`«Å∞ W=xfl "å_çáÈÜ«∂~Ú. Ѩà◊√§ ÖË=Ù, zQÆ∞à◊√§ ÖË=Ù. JÖψQ
K«Hõ¯\˜ [ÖÏâ◊Ü«∂Å∞, "≥ÚÅHõÅ∞ ÖË=Ù. ã¨fi~°æOÖ’ L#fl L^•º=#O ¿Ñ~°∞ #O^Œ<À^•º
#=#O. J^ŒO`å Pâ◊Û~°ºHõ~°OQÍ Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞, `«∞"≥∞‡^ŒÅ∞ ÖˉõΩO_® â’ÉèÏ qÇ‘Ï#OQÍ
=∂iáÈ~ÚOk. ã¨fi~°æOÖ’ Ѩiã≤÷u JÖÏ LO>Ë, Éèí∂Ö’HõOÖ’ L#fl =∂#=ÙŠѨiã≤÷u
K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
â◊¥#ºHõO ѨÙ~° =∂Ü«∂`« ã¨û=∞O ã¨Ô~· fiâ◊Û Ãã·xÔH·ó
q=∞~°Ì~Ú+¨º #∂ƒùÖ’Hõ =∞^èŒ Éèí}ÏÌã¨∞~å#∞[ó
â◊¥#ºHõO #∞Oz |Ü«∞Å∞^Õi ÉèíO_®ã¨∞~°∞_ç ™È^Œ~°∞_»∞ qâ◊√„‰õΩ_»∞ Éèí∂Ö’HÍxH˜
=KåÛ_»∞. g_»∞ "≥Ú`«ÎOQÍ Éèí∂q∞Ö’ „Ѩ"ÕtOK«QÍ<Õ WHõ¯_® WOK«∞q∞OK«∞ J^Õ Ñ¨iã≤÷u.
J<Àº#ºOQÍ LO_®eû# J#∞~åQÆO áÈ~ÚOk. h~°ã¨ ã≤÷u LO>Ë W=xfl =™êÎ~Ú.
ZѨÙÊ_≥·`Õ ~°ã¨O áÈ~ÚO^À XHõ~°O>Ë XHõiH˜ Ѩ_»x ã≤÷u, q=ÚY`« =zÛOk. „¿Ñ=∞
J<Õk ^≥|ƒ u#flk.. =∂#=ã¨O|O^è•Åxfl K≥ÖÏ¡K≥^Œ∞Ô~·áÈÜ«∂~Ú. Éèí~°Î JO>Ë ÉèÏ~°ºH˜,
ÉèÏ~°º JO>Ë Éèí~°ÎH˜ q=ÚY`« U~°Ê_ç „Hõ=∞OQÍ Jk WOHÍ qã¨ÎiOz QÆ∞~°∞=ÙÅH˜
t+¨μºÅH˜ WÖÏ Jxfl ã¨O|O^è•Å∞ K≥ÖÏ¡ K≥^Œ∞Ô~·áÈÜ«∂~Ú. W=xfl ÉÏQÆ∞Ѩ_®ÅO>Ë
J=∞‡"å~°∞ ~å"åe.
# ~åQÆó HÍfiÑ≤ Hõ™êºÑ≤ # K« ™œÇ¨~°ÌÉèÏ+≤`«O
XHõi`À XHõ~°∞ „¿Ñ=∞QÍ =∂\Ï¡_»∞HÀ=_»O ÖË^Œ∞. qâ◊√„‰õΩ_»∞ KÕã¨∞Î#fl Ѩx=Å¡
ã≤‡`«Ñ¨Ó~åfi ã¨û=∂Kå~å <å=iÎ+¨º`« Hõ㨺z`ü
^Ò~°∞‡Yº=∞[x „ã‘Î}ÏO ѨÙO™êO K≥·"åÅ™ê`«‡<å"£∞
XHõ¯_»∞ ‰õÄ_® #=Ùfi`«∂ =∂\Ï¡_»_»O ÖË^Œ∞. ^Œ∞~°∞‡YO JO>Ë K«∂_®ÅxÑ≤OKÕ ÅHõΔ}O
"åi =ÚYOÖ’ LO_»_»O ÖË^Œ∞. ã¨OѨ^ŒÅ g∞^Œ HÀiHõÅ∞ áÈÜ«∂~Ú. HÀiHõ L<åfl,
ÖËHõáÈ~Ú<å „Ñ¨=∂^Œ"Õ∞.
WѨÙÊ_»∞ ÉèíO_®ã¨∞~° ÅHõΔ}Ïefl "≥·~åQƺÅHõΔ}ÏÅ∞QÍ K«∂Ñ≤OKÕ"å~°∞ KåÖÏ=∞Ok =∞#H˜
HõxÑ≤™êÎ~°∞. XHõ~°O>Ë XHõiH˜ Ѩ_»^Œ∞. U"≥∞ÿ<å JO>Ë '<å‰õΩ Z=i g∞^Œ =∞=∞HÍ~°O
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 69
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ÖË^ŒO_ô— JO\Ï~°∞. =¸_»∞ ѨÓ@ÖÏ uO_ç ÃÑ_»∞`«∂ LO>Ë D =∂@ =ã¨∂Î LO@∞Ok.
P uO_ç PÑ≤`Õ Z=~°∞ ÃÑ_»`å_® Jx =∞=∞HÍ~°O JѨÙÊ_˘ã¨∞ÎOk. XHõi Ѩ@¡ XHõiH˜
^èŒ~°‡|^Œú"≥∞ÿ# =∞=∞HÍ~°O ÖËHõáÈ=_»O „^ÀǨÏO. „ѨѨOKåxH˜ Jk KåÖÏ „Ѩ=∂^ŒO.
"≥·~åQƺO ‰õÄ_® qHÍ~°OQÍ LO_Õ Ü«ÚQÆO ¿Ñ~°∞ HõeÜ«ÚQÆO.
=∞# ÃÑ^ŒÌ"åà◊√§ *Ï˝# "≥·~åQͺÅ∞ J<åfl~°∞QÍx "≥·~åQƺ *Ï˝<åÅ∞ J#ÖË^Œ∞. *Ï˝#O`À
‰õÄ_ç# "≥·~åQƺO "Õ~°∞. *Ï˝#O`À ‰õÄ_ç# "≥·~åQƺOÖ’ ã¨$+≤ì g∞^Œ „¿Ñ=∞ LO@∞Ok.
"≥∂ǨÏO áÈ`«∞O^Õ"≥∂QÍx „¿Ñ=∞ LO@∞Ok.
D Ô~O_ç\ ˜H˜ KåÖÏ `Õ_® LOk. '„¿Ñ=∞~°∂áê -„Ñ≤Ü«∞OHõs— Jx J=∞‡"åiH˜ ¿Ñ~°∞.
ã¨$+≤ìÖ’ XHõ Q˘Ñ¨Ê ã≤^•úO`«O "≥#HÍÅ ‰õÄ_® XHõ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# qѨs`« HÀ}O
LO@∞Ok. ^•xfl *Ï„QÆ`«ÎQÍ PÖ’zOKåe. 'UO LOk D rq`«OÖ’— Jx ѨxH˜~åx
"Õ^•O`«O =∞# ã¨O㨯 $u K≥ѨÊÖË^Œ∞. ~°ã¨=O`«OQÍ „|`«HÍÅx K≥Ñ≤ÊOk.
Wk J~°÷O KÕã¨∞HÀÖËHõ P^蕺u‡Hõ"å^Œ=∞<Õ ¿Ñ~°∞`À XHõ h~°ã¨"å^ŒO
`«Ü«∂~“`ÀOk. nx#∞O_ç |Ü«∞@ Ѩ_®e.
D ~åHõΔã¨∞Å∞ P =∂#=ã¨O|O^è•efl K≥ÖÏ¡K≥^Œ~°∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. =∞m§
P~ÀQƺ=O`«"∞≥ #ÿ =∂#= ã¨O|O^è•Å∞ U~°Ê_ç`<Õ Õ ^è~Œ ‡° O „Ѩu+¨`ª =« ∞ø`«∞Ok.
^èŒ~°‡O LO>Ë<Õ Ö’HõO LO@∞Ok. K«Hõ¯x ^èŒ~°‡O, K«Hõ¯x Hõ~°‡ LO>Ë<Õ
z`«Îâ◊√kú U~°Ê_»∞`«∞Ok.
z`«âÎ √◊ kú U~°Ê_ç`<Õ Õ *Ï˝#O... g@xfl\˜H˜ XHõ^•xH˘Hõ\ ˜ JO`«~O° yHõ"∞≥ #ÿ ã¨O|O^èOŒ
LOk.
Éèí∂Ö’HõOÖ’ L#fl Wà◊§Ö’¡ D ~åHõΔã¨∞ŠѨx =Å¡ Jxfl KÀ@¡ "≥Ú`«ÎO Hõà◊Åxfl
áÈÜ«∂~Ú. Ѩ~㰠ʨ ~°"∞≥ #ÿ J#∞~åQÍÅ∞ ÖËHáõ È`Õ HõÅǨÅ∞ LO\Ï~Ú. HõÅǨÏO ZHõ¯_»∞O>Ë
*˺ëêª^Õq JHõ¯_»∞O@∞Ok. Ѩ~°ã¨Ê~°O Ѩ_»x =∞#∞+¨μÅ∞ XHõ K«∂~°∞„H˜O^Œ „|uH˜`Õ
JHõ¯_» JÅH˜Δ ‡ =zÛ ‰õÄ~°∞ÛO@∞Ok. 'JÅH©Δ ‡ó HõÅǨ^è•~å— Jx K≥áêÊ~°∞. JÅH˜Δ ‡
JO>Ë ^Œi„^ŒO. JÅH˜Δ ‡ KåÖÏ ~°∂áêÅ∞.
D q^èŒOQÍ Éèí∂Ö’HõOÖ’ L#fl QÆ$ǨÅxfl ZÖÏ JÜ«∂ºÜ≥∂ K≥ѨÓÎ-
㨄=∂ÊáêÎó Hõ~°¯â‹·Ô~·¯â◊≈Ã+·Êã≤ÎÅHõ>ˇÿ~°fià‹·ó
Wà◊§ g∞^Œ „â◊^Œú ÖË^Œ<åfl~°∞. ^•x =Å¡ Wà◊√§ áê_≥·áÈÜ«∂~Ú. Wà◊§Ö’¡ "≥ÚÅ=~åx
"≥ÚHõ¯Å∞ "≥ÚÅ∞ã¨∞Î<åfl~Ú. q+¨=$HΔÍÅ∞ "≥ÚÅ∞ã¨∞Î<åfl~Ú. ZHõ¯_» Ѩ_ç`Õ JHõ¯_» QÆ_ç¤
70 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"≥ÚÅzáÈ`ÀOk. lÖˇ¡à◊√§ "≥ÚÅ∞ã¨∞Î<åfl~Ú.
Wà◊§ g∞^Œ „QÆ^ŒÌÅ∞, H͉õΩÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q J~°∞ã¨∂Î u~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. ÃÑ·QÍ uO_ç
uO^•=∂ JO>Ë J#flѨÙ+≤ì áÈ~ÚOk.
WѨÙÊ_»∞ =∞#O K«∂¿ãÎ WÖÏO\˜=hfl <Õ_∞» HõxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~Ú. "Õ\ Ö˜ ’#∞ ~°ã=¨ Ú LO_»^∞Œ .
D Ü«ÚQÆOÖ’<Õ g\˜x =∞#O K«∂ã¨∞Î<åflO. Hõ$uÎ=∞ Ѩ^ŒúuÖ’¡ ѨO_çOKÕ <Õ\ ˜ ѨO@ʼnõΩ
‰õÄ_® ~°ã¨O ÖË^Œ∞. WѨÙÊ_»∞ =∞#O K«∂ã¨∞Î#flk H˘xfl ÅHõΔÅ ã¨O=`«û~åÅ „H˜`«O ÉèíO_®
ã¨∞~°∞_»∞ KÕã≤ K«∂Ñ≤OKå~°∞. WÖÏO\˜ "≥·Ñ¨s`åºÅ∞ HÍÅOÖ’ Z<Àfl =∂~°∞¡ [iQÍ~Ú. P
[iy# "å\˜Ö’¡Oz áê~îåÅ∞ <Õ~°∞ÛH˘O>Ë, WѨÙÊ_≥·<å ÉÏQÆ∞Ѩ_Õ J=HÍâ◊O LO@∞O^Œx
^•xfl WHõ¯_» q=iã¨∞Î<åfl~°∞.
Éè∂í Ö’HõOÖ’ L#fl 㨙êºÅxfl #+¨"ì ∞≥ áÿ È`«∞<åfl~Ú. L^•º#=<åÅ∞ h~°ã¨ Ѩ_áç È`«∞<åfl~Ú.
Ѩ^•‡Å∞ qHõã≤OK«_»O ÖË^Œ∞. H˘Å#∞Åxfl áêzѨ\ ˜ì áê_≥· áÈ~Ú L<åfl~Ú. ZHõ¯_» Ѩ_ç`Õ
JHõ¯_» [Å, "åÜ«Ú, Éèí∂q∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#=xfl HÍÅ∞+¨ºO`À L<åfl~Ú
Éèí∞HõÎO # áÈ+¨HõO `Õëê =∞<åfl ^Œº[x ^ÕÇ≤Ï<å"£∞
J<åflxH˜ áÈ+¨Hõ`«fiO áÈ`ÀOk. JÖÏO\˜ áÈ+¨HõqÅ∞=Å∞ ÖËx PǨ~åxfl K«∂ã¨∂Î
LO>Ë<Õ ~°∞zOK«_»O ÖË^Œ∞.
# ~°∞z~å˚Ü«∞`Õ `«™ê‡^Àƒù[º=ã¨∞Î+¨μ ^ÕÇ≤Ï<å"£∞
=ÚMË K« â◊‡„â◊√~°Ç≤Ï`å â◊≈„ã¨ÎÜ«Ú^Œú Ѩ~åV√‡MÏó
ã¨~°fi„`À+¨~° Éèí∂~Úëêì ѨÙ}º [#∞Î q=i˚`å
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Éè’[# Ѩ^•~å÷Å∞ L#flѨÊ\˜H˜ ~°∞z HõÅ∞QÆ_»O ÖË^Œ∞. JO^Œi =ÚMÏÅ∞
áêeáÈ~Ú HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. ѨÙ~°∞+¨μÅ =ÚMÏÖ’¡ QÆ_®¤Å∞, g∞™êÅ∞ ÖË=Ù. â∫~°ºO áÈ~Ú
Ü«Ú^Œúcè~°∞=ÙÖˇ·áÈÜ«∂~°∞. Éèí∂q∞ JO`å c_»∞QÍ =∂iáÈ`ÀOk. ѨÙ}º [O`«∞=ÙÅ∞
HõxÑ≤OK«_»O ÖË^Œ∞. =∞#H˜ D ~ÀAÖ’¡<Õ Ñ¨Ù}º[O`«∞=ÙÖˇ·# QÀ=ÙÅ∞ HõxÑ≤OK«_»O `«yæ
áÈ`ÀOk. XHõ Ѩ~°fik#O =¿ãÎ ^Õâ◊"åm P=Ù áêÅ HÀã¨O Z<Àfl áê@∞¡ Ѩ_»∞`«∞<åfl~°∞.
ѨÙ}º[O`«∞=ÙÅ∞ ÖËHõáÈ`Õ Éèí∂q∞H˜ â◊H˜Î LO_»^Œ∞. Éèí∂q∞H˜ â◊H˜Î ÖËHõáÈ`Õ ~°ã¨O LO_»^Œ∞.
QÀ~°HõΔ} HÀã¨O „Ѩu"å~°∞ ѨÓ#∞HÀ"åeû# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞#O L<åflO.
WHõ U"≥·`Õ WO\’¡H˜ =¿ãÎ WO\’¡ L#fl ^Õ=`åaO|OÖ’Oz â◊‰õΩÎÅ∞ áÈ`åÜ≥∂ "å\˜x
Wà◊§Ö’¡ „uѨÙʉõΩO@∂ L<åfl~°∞.
â◊√#Hõ ã¨∂Hõ~° =∂~å˚Å ‰õΩ‰õΩ¯@=ÚÅ∞ - ‰õΩHõ¯Å∞, ѨO^Œ∞Å∞, Ñ≤Å∞¡Å∞, HÀà◊√§ g\˜x
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 71
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Wà◊§Ö’¡, Xà’§ ÃÑ@∞ìH˘x =Ú^Œ∞ÌÅ∞ ÃÑ@∞ìH˘<Õ"å~°∞, "å\˜ =Å¡ [|∞ƒÅ∞ `≥K«∞ÛH˘#fl
"åà◊√§ S<å㨈~ "å\˜x =^ŒÅx"åà◊√§<åfl~°∞.
Jhfl Q˘Ñ¨Ê"Õ HÍx Uq ZHõ¯_» LO>Ë JHõ¯_» Jq Q˘Ñ¨Êq. Jq ‰õÄ_® ÉèQí =Æ `«ûfi~°∂áêÖË.
'â◊fiÉèíºâ◊Û â◊fiѨuÉèíºâ◊Û "À #"≥∂#=∞ó— Jx #=∞™ê¯~°O KÕã≤# Q˘Ñ¨Ê ã¨O㨯 $u
=∞#k. ‰õΩHõ¯Å ~°∂ѨOÖ’ L#fl ~°∞„^Œ∞xH˜ #=∞™ê¯~°=∞x ~°∞„^ŒO K≥áÈÎOk.
„Ѩu^•xfl LO_»=eû# ™ê÷#OÖ’ LOKåe. ˆHΔ„`« ~°HõΔ}H˜, ^èŒ# ~°HõΔ}H˜ ‰õΩHõ¯efl áÈ+≤¿ãÎ
XHõ ѨÙ}ºO K≥áêÊ~°∞. |e|∞‰õΩ¯Å∞ Jx "å\˜H˜ „Ѩ`ºÕ Hõ"∞≥ #ÿ ™ê÷<åxfl WKåÛ~°∞. J=∞‡"åiH˜
J~°Û# KÕã≤# `«~åfi`« |e Éè’[#O "å@xfl\˜H˜ ÃÑ\Ïìe.
"Õ^Œ=ÚÅ∞ ‰õÄ_® âßfi#=ÚÖˇ·(‰õΩHõ¯Öˇ·) HõxÑ≤OKåÜ«∞<åfl~°∞. JHõ¯_ç =~°ˆH P =∞~åº^Œ.
JÖÏ Hõ#Ѩ_®¤Ü«∞x K≥Ñ≤Ê =∞# WO\’¡ ^Õ=`å =∞Ok~åÖ’¡H˜ fã¨∞H˘¿ãÎ ã¨O„áÈHõΔ}
K≥Ü«∂ºÅx âß„ã¨ÎO.
D q^èŒOQÍ qâ◊√„‰õΩ_»∞ Éèí∂Ö’HõOÖ’ JO^Œifl xsfi~°∞ºefl KÕ™ê_»∞.
~°™ê`«Å =∞#∞„áêѨº <åQÍ<åO ã¨OHõΔÜ«∞O =º^è•`ü
J<å##Ì ã¨fiÉèÏ"åâ◊Û ^Œ∞óY=∂„`«Ñ¨~åÜ«∞}Ïó
áê`åà◊Ö’HõOÖ’H˜ "≥o§# q+¨OQÆ∞_»∞ JHõ¯_»∞#fl <åQÆ*Ï`«∞Å∞ JO^ŒiÖ’
‰õÄ_® P#O^Œ =∞<Õk ÖˉõΩO_® KÕ™ê_»∞. „Ѩu"å_çÖ’ kQÆ∞Å∞, HÀѨO.
gÅ∞ ^˘iH˜`Õ U_»=_»O, Hõke¿ãÎ HÀѨyOK«∞HÀ=_»O. D Ô~O_»∞ QÆ∞}ÏÖË JO^ŒiÖ’
HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú.
qâ◊√„‰õΩ_»∞ JO>Ë `Õ*’~°ÇÏ≤ `«∞_»∞ Jx J~°O÷ . q+¨OQÆ∞_»∞ - ã¨OQÆ=Ú JO>Ë ã¨OѨ~¯° O.
ã¨OQÆ=Ú, ã¨`«ûOQÆ=Ú, ^Œ∞ã¨ûOQÆ=Ú, xã¨ûOQÆ=Ú, q+¨OQÆ=Ú.
ã¨$+≤ìÖ’ ã¨OQÆ=Ú ÖˉõΩO_® Z=~°∂ LO_»ÖË~°∞. U ã¨OQÆ=Ú ÖËHõáÈ=_»O xã¨ûOQÆO.
xã¨ûOQÆ=∞<Õk KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê=∂@. ã¨OQÆ=Ú ÖËHõáÈ=_»O "Õ~°∞. ã¨OQÆ=Ú J=ã¨~°=Ú
ÖËHáõ È=_»O "Õ~∞° . =∞#O ÖËx"åà◊§=∂! J=ã¨~O° ÖËx"åà◊§=∂! Jx JÖ’zOK«∞HÀ"åe.
*Ï˝#ã≤÷uÖ’ ÔH·=ÖϺxH˜ Z=_≥·`Õ KÕ~å_À "å_»∞ P Ѩ~°=∂`«‡`À<Õ ã¨OQÆO ÃÑ\Ïì_»∞
Hõ#∞Hõ "å_çˆHO JHõ¯ˆ~¡^Œ∞. HÍx „ѨѨOK«OÖ’ u~°∞QÆ∞`«∞#fl =∞#‰õΩ ã¨OQÆO J=ã¨~°O
Hõ#∞Hõ ã¨`«ûOQÆO HÍ"åe.
''Jã¨Å∞ Z=~°∂ <å‰õΩ Ñ¨_»~°∞! <å =∂<å# <Õ#∞ LO\Ï#O——>Ë "å_çfl q+¨OQÆ∞_»∞
JO\Ï~°∞. JÖÏO\˜ "å_çH˜ U XHõ¯_ç`À ã¨`«ûO|O^è•Å∞ LO_»=Ù. ã¨`«ûO|O^è•Å∞
72 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ÖˉõΩO_® LO_Õ ã¨fiÉèÏ="Õ∞ q+¨OQÆ∞_»∞. g~°O`å WÖÏ =ÚÖ’¡HÍefl Ñ‘_çã¨∂Î L<åfl~°∞.
[QÆxÎ „f}˜ ^Œ∞~°∞ƒkú ~åƒ^èŒ`Õ Éèí∂iq„Hõ=∞ó
^èŒ~°‡âßÛ~°÷â◊Û HÍ=∞â◊Û „u=~Àæ-Ü«∞O ~°¿ã ã≤÷`«ó
~°ã¨=Ú ZѨÙÊ_≥·`Õ áÈ~ÚO^À ^èŒ~°‡O, J~°÷O, HÍ=∞O „u=~åæÅ∞ H©Δ}˜OzáÈÜ«∂~Ú.
=¸_»∞ =~åæÅ∞ ~°™êxfl P^è•~°O KÕã¨∞H˘x LO\Ï~Ú. WHõ¯_» ~°ã¨"≥·Éèí=O QÆ∞iOz
Åe`ÀáêMϺ#O J^Œ∞ƒù`O« QÍ q=iOzOk. =∞#Ö’ ~°ã=¨ ∞O@∂ LO>Ë<Õ „Ñ‘u, L`åûǨÏO
Wq HõÅ∞QÆ∞`åÜ«∞x K≥áÈÎOk. z=~°H˜ ÉèíQÆ=O`«∞_ç g∞^Œ „Ñ‘u HõÅQÍÅ<åfl =∞#Ö’
~°ã¨O LO_®e.
ÉèíQÆ=^ŒƒùH˜Î ‰õÄ_® ~°ã¨"Õ∞.
'~°™È "≥· ã¨ó— JOk "Õ^ŒO. '~°ã¨Q∑æ ¿ÇϺ"åÜ«∞O ÅÉÏúfi P#hÌ Éèí=u— Jx "Õ^Œ"åHõºO.
P ~°™êxfl Z=Ô~·`Õ á⁄O^Œ∞`«∞<åfl~À "å~°∞ P#Okã¨∞Î<åfl~°∞. ~°ã¨=∞O>Ë J#∞Éèí∂u.
J#∞Éèí∂u JO>Ë P#O^ŒO. Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_Õ ~°ã¨ ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞. =∞#Ö’ ~°ã¨=ÚO>Ë<Õ P
=∞Ǩ~°™êxfl JO^Œ∞HÀQÆÅO. ~å=Ú_ç Hõ^äÀ ÖË^• Hõ$+¨μ‚_ç Hõ^äÀ K≥ѨÓÎ LO>Ë =∞#ã¨∞û
Hõiy P Ѩ~°=∂`«‡ "≥·Ñ¨Ù „¿Ñ=∞ ѨÙ\ÏìÅO>Ë =∞#Ö’ ~°ã¨=ÚO_®e.
âß„™êÎ}˜ HÍ=º<å\Ϻx w`åx ǨÏã≤`å#ºÑ≤
Ö’HõOÖ’ HÍ"åºÅ∞, âß„™êÎÅ∞, ã¨Ow`åÅ∞, <å\ϺÅ∞ Jhfl áÈ`«∞<åfl~Ú. ÃÑ·QÍ
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# =ã¨∞Î=ÙÅ∞ Z=~°∂ ¿ãHõiOK«_»O ÖË^Œx K≥áêÊ~°∞. ~°ã¨„ѨHõ$u H©Δ}˜OK«_»O
=Å¡ W=xfl <≥=∞‡kQÍ áÈÜ«∂~Ú.
`åx ã¨~åfi}˜ Éèí}ˤ# <åt`åx `«#∂Éèí$`å"£∞
WÖÏ Jxfl <åâ◊#O JÜ«∂º~Ú. l_»∞¤ J<Õk áÈ~ÚO^Œ<åfl~°∞. l_»∞<¤ Õ ¿ãflǨÏO JO\Ï~°∞.
¿ãflǨÏO ‰õÄ_® =^ŒÅ‰õΩO_® l_»∞¤ÖÏ JO@∞‰õΩO@∞Ok. ^•xfl `≥Å∞QÆ∞Ö’ <≥Ü«∞º=Ú
JO\Ï~°∞. <≥~Úº Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. "å\˜ g∞^Œ ‰õÄ_® "å_»∞ „ѨÉÏè "åxfl K«∂Ñ≤OKå_»∞.
LO_®eû# l_»∞¤`«#O "å\˜Ö’¡ ‰õÄ_® áÈ~ÚOk. K≥@¡H˜, q`«Î<åÅH˜ „Hõ=∞OQÍ r=O
áÈ~ÚOk. WHõ¯_» ~°ã¨O QÆ∞iOz K≥ѨÙÎ<åfl_»∞.
~°ã¨ U= Ѩ~°O „|Ǩχ ~°ã¨ U= Ѩ~å QÆuó
~°™ÈÇ≤Ï HÍxÎ^Œó ѨÙO™êO ~°™È ˆ~`« Wu 㨇 $`«ó
~°™È "≥· 㨠~°ã¨O ¿ÇϺ"åÜ«∞O ÅÉÏúfi-#hÌÉèí=u
"Õ^Œ „áê=∂}ºã¨Oã≤^•úº ~°ã¨ó „áê}`«Ü«∂ ã≤÷`«ó
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 73
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Jx K≥áêÊ~°∞. D ~°ã"¨ ∞Õ r=ÙÅÖ’ „áê}ã¨fi~°∂ѨOQÍ LO@∞Ok. D ~°ãO¨ „Ѩu"åiÖ’
LOk QÆ#∞Hõ<Õ rq`«O ™êQÆ∞`ÀOk.
'Dâß#ó „áê}^Œó „áê}À *˺+¨ªó „âı+¨ªó „Ѩ*ÏѨuó— Jx q+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨O K≥áÈÎOk. P
„áê}ã¨fi~°∂Ѩ"Õ∞ ~°ã¨O. P „áê}â◊H˜Î H©Δ}˜OzáÈ=_»O =Å¡ Jhfl JÖÏ Hõ#Ѩ_»∞`«∞<åfl~Ú.
P ~°™êxfl P~åkèOKåe.
~°ã¨ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ `«e¡. P z^ÕHõ~°ã¨~°∂Ñ≤}© ~å"åe.
HÀ¿ÇϺ"å<åºK«Û Hõó „áê}Ϻ k`«ºÑ≤ „â◊√uÉèÏ+≤`≥·ó
ѨÙ~å}ÏÅÖ’ "Õ^•=∞O„`åxfl K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. 'HÀ¿ÇϺ"å<åºK«Û Hõó „áê}Ϻ— J<Õk
"Õ^Œ=∞O„`«O. „áê}O JO>Ë KÕ+¨ì#∞ HõeyOK«∞#k. '„áê}˜u KÕ+¨ìO Hõ~Àu 'Jx J~°÷O.
„áê}=Ú JO>Ë KÕ+¨ì KÕÜ«Ú#k. KÕ+¨ì#∞ HõeyOKåÅO>Ë Ö’Ñ¨Å ~°ã¨=Ú LO_®e.
h~°ãO¨ QÍ L#fl"å_»∞ U KÕ+ì¨ K≥Ü∞« ºÖË_∞» . Hõ#∞Hõ KÕ+ì¨ JO`«\H˜ ˜ P^è•~°"∞≥ #ÿ k
~°ã¨O. Jk H©Δ}˜OK«∞‰õΩáÈ`ÀOk.
„áê}Ï`«‡HÀ ~°ã¨ó„áÈHõÎó „áê}^Œó ‰õΩ=∞ƒùã¨=∞ƒù=
~°ã¨=Ú „áê}Ï`«‡HõO. J^Õ „áê}^Œ=Ú. ~°ã¨"Õ∞ „áê}Ïxfl Wã¨∞ÎOk.
~°ã¨ã¨fi~°∂ѨÙ_≥·# <å~åÜ«∞}∞x '„áê}^Œó „áê}ó— J#_»O D =∂@Ö’
J~°÷=∞ø`«∞Ok. D q^èŒOQÍ ZѨÙÊ_≥·`Õ ã¨~°fiO h~°ã¨O J~ÚáÈ~ÚO^À
^Õ=`«ÅO`å HõÅã≤ ã≤u÷ HÍ~°‰Ωõ _≥#· <å~åÜ«∞}∞x ^ŒQ~æÆ H° ˜ "≥àϧ~°∞. '™êfig∞ ~°HOΔ˜ K«=Ü«∂º!—
Jx „áêi÷OKå~°∞.
=ÚO^Œ∞ KÕÜ«∂eûOk P ~åHõΔã¨∞efl ã¨OǨÏiOKåe. ZO`« „Ѩ`åáêxfl K«∂Ñ≤Oz<å
"åà◊§x UO K≥Ü«∞ºÖËO ZO^Œ∞HõO>Ë gà◊§O^Œ~°∂ "åà◊§ ~å[ºOÖ’ =∂„`«O ^èŒ~°‡OQÍ<Õ
L<åfl~°∞. "Õˆ~ "åà◊§ÃÑ· ^•_ç KÕã¨∞Î<åfl_»∞. Jk ~å[^èŒ~°‡OÖ’ ÉèÏQÆ"Õ∞ Hõ#∞Hõ "å_çfl UO
J#ÖËO. "å_ç ^ŒQÆæ~° ^èŒ~°‡O ÉÏQÆ∞Ok Hõ#∞Hõ <Õ#∞ "å_çfl UO K≥Ü«∞ºÖË#x K≥áêÊ_»∞
<å~åÜ«∞}∞_»∞.
^èŒ~°‡|ÅO LO>Ë ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® UO K≥Ü«∞ºÖË~°∞. J^èŒ~°‡O =¿ãÎ |ÅÇ‘Ï#"≥∞ÿáÈ`å~°∞.
t=w`«Ö’ ~å=Ú_»∞ t=Ùx „Ѩ`«ºHõΔO KÕã¨∞H˘O>Ë, '#<≥flO^Œ∞‰õΩ Ñ≤eKå=Ü«∂º!— JO>Ë
~å=Ú_»∞, '<Õ#∞ Z=Ô~·fl`Õ H˘\ÏìÖ’ "å_»∞ h Éèí‰õΩÎ_Õ, <Õ#∞ h Éèí‰õΩÎ_Õfl WѨÙÊ_ÕO K≥Ü«∂ºÖ’
K≥ѨÙÊ— Jx J_çQÍ_»∞. JѨÙÊ_»∞ ~å=Úx`À t=Ù_»∞, 'h â◊„`«∞=ÙÖ’ J^èŒ~°‡O LOk. Jk
h J^Œ$+¨ì=∞Ü«∂º!— J<åfl_»∞. J^èŒ~°‡O LO>Ë "å_çfl `˘O^Œ~°QÍ H˘@ì=K«∞Û. =∞i x#∞fl
74 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"å_»∞ #=Ú‡H˘<åfl_»∞ Hõ^•! JO>Ë, #=Ú‡H˘<åfl_»∞ HÍ|>Ëì h KÕuÖ’ „áê}ÏÅ∞ =^Œe
=ÚH˜Î á⁄O^Œ∞`å_»∞ J<åfl_»∞. W=hfl ~°Ç¨Ï™êºÅ∞. ^≥·=O Ü≥ÚHõ¯ ~°K«# =∞# TǨÏH˜
JO^Œ^Œ∞. J^À J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# „Ѩ}ÏoHõ.
J^èŒ~°‡O Jxfl\˜HõO>Ë |bÜ«∞"≥∞ÿ# â◊„`«∞=Ù. ã¨∞O^Œ~°HÍO_»Ö’ ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ ÅOHÍ
~å[ºOÖ’H˜ „Ѩ"ÕtOz ã¨ÉèíÖ’H˜ "≥àı§@ѨÊ\˜H˜ ~å=}∞x K«∂ã≤ Pâ◊Û~°ºáÈ`å_»∞. JǨϟ
`Õ[O JǨϟ ^è≥·~°ºO - Uq∞\Ï `Õ[ã¨∞û? Uq∞\Ï ^è≥·~°ºO? Uq∞\Ï Ñ¨~å„Hõ=∞O? DÜ«∞#
=ÚÖ’¡HÍÅx HõÅHÍÅO UÖË@O`« Q˘Ñ¨Ê"å_»∞. HÍx UO ÖÏÉèíO? J^èŒ~°‡O J<Õk g_ç
^ŒQÆæ~° ÉÏQÍ LOk Hõ#∞Hõ g_çH˜ q<åâ◊HÍÅO =zÛOk J<åfl_»∞.
Jxfl |ÖÏÅ HõO>Ë ^èŒ~°‡|Å"Õ∞ Q˘Ñ¨Êk Jx ~å=∂Ü«∞}O x~°∂Ñ≤OzOk. WHõ ¯ _»
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_çH˜ ^èŒ~°‡|ÅO QÆ\ ˜ìQÍ LOk. HÍx W`«~°∞Å g∞^Œ ^•_ç K≥Ü«∞º_»O
J^èŒ~°‡"≥∞ÿ#ѨÊ@H˜ HõΔ„uÜ«∞~å[^èŒ~°‡OÖ’ J<庄Hõ=∞}O J<Õk ÃÑ^ŒÌ ^À+¨OQÍ Hõ#Ѩ_»^Œ∞.
HÍx Ѩi}Ï=∞OÖ’ Jk ^À+¨"Õ∞. z=~°‰õΩ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ ZÖÏQÆ∞ ^≥|ƒ uO\Ï_»∞ Jk
"Õˆ~ q+¨Ü«∞O. HÍh WѨÙÊ_ÕO K≥Ü«∂ºÖÏ Jx PÖ’zOz <å~åÜ«∞}∞_»∞ "≥O@<Õ `«#
#∞Oz XHõ =∂Ü«∂â◊H˜Îx ã¨$lOKå_»∞.
`å=Ú"åK« `«`À =∂Ü«∂O ^Õ=^Õ"À [<å~°Ì#ó
PÜ«∞# =∂Ü«∞x ã¨$+≤ìOz ^•x`À, '#∞=Ùfi u#flQÍ â◊¥#ºHõ Ѩ@ì}OÖ’H˜ "≥o§
"åà◊§x "≥∂ǨÏOÖ’H˜ ÖÏQÆ∞— Jx K≥áêÊ_»∞. =∞# rq`«OÖ’ ™ê^èŒ#H˜ HÍ"åeû# KåÖÏ
=ÚYº"≥∞#ÿ JOâßÅ∞ WO^Œ∞Ö’ K≥ÑÙ¨ <Î åfl~°∞. ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞ ‰õÄ_® t"Àáêã¨# W`åº^Œ∞Å∞
KÕ™ê_»∞. Jq^Œº`À ‰õÄ_ç# r=Ù_»∞ ‰õÄ_® ÉèQí =Æ ^Œ∞áêã¨# KÕ™êÎ_∞» . ZO^Œ∞HõO>Ë WǨÏOÖ’
ã¨∞YOQÍ LO_®e, <å‰õΩ Jhfl ÉÏQÆ∞O_®Åx KÕ™êÎ_»∞. =∞#Ö’<Õ "å_»∞ L<åfl_»∞.
JÖÏO\˜ "åà◊§H˜ WÖÏO\˜ ã≤÷u U~°Ê_»∞`«∞Ok.
<å~åÜ«∞}∞_»∞ ѨOÑ≤Oz# "≥∂Ç≤Ïh |Ü«∞Å∞^ÕiOk. D "≥∂Ç≤Ïx =ÚO^Œ∞ K≥ÑÙ¨ ÊH˘#fl
t="≥∂Ç≤Ïx, [QÆ<À‡Ç≤Ïx HÍ^Œ∞. Pq_» <å~åÜ«∞}∞_ç #∞Oz =zÛ# XHõ =∂Ü«∂qÖÏã¨O.
Pq_» "≥o§ P â◊¥#ºHõѨ@ì}OÖ’ XHõ `À@Ö’ ‰õÄ~°∞Ûx áê_»∞`ÀOk. "åà◊§ `À@Å∞,
"åà◊§ ~å*ϺÅ∞ =∂„`«O ÉÏQÍ<Õ L<åfl~Ú. ~åHõãΔ ∞¨ Öˇ<· å "åà◊§ ~å*Ϻefl ÉÏQÍ LOK«∞H˘x
WOHÀ_çk <åâ◊#O KÕ™êÎ~°∞. HÍx `«=∞ ™êfi~°÷O HÀã¨O `«=∞ ~å*Ϻxfl ‰õÄ_® <åâ◊#O
KÕã¨∞Î#fl"åà◊√§ =∞#H˜ HõeÜ«ÚQÆOÖ’ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. gà◊§x ~åHõΔã¨∞Å`À ‰õÄ_® áÈÅÛ
‰õÄ_»^∞Œ . ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞ HõO>Ë ÉèÜ
í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ gà◊§x ã¨OǨÏiOK«_O» HÀã¨O ZO`« |ÅO`À
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 75
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
~å"åÖ’ J=∞‡"å~°∞!
`À@Ö’ áê@ áê_»∞`«∞#fl P "≥∂Ç≤Ïx ^ŒQÆæ~°H˜ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ "≥àϧ_»∞. "≥Ú`«ÎO Jxfl
=∞iÛáÈÜ«∂_»∞. P"≥∞ Ü≥ÚHõ¯ "≥∂ǨÏOÖ’ Ѩ_®¤_»∞. J@∞ `«~åfi`« P "≥∂Ç≤Ïx`À áê@∞
H˘xfl â◊‰õΩÎÅ∞ =KåÛ~Ú. "åi`À J#fl^Œ=Ú‡ÅO^Œ~°∂ P#Okã¨∞Î<åfl~°∞. ZѨÙÊ_≥·`Õ ã¨∞YO
=∞iQÍ~À `«Ñ¨ã¨∞û ѨHõ¯H˜ áÈ`«∞Ok.
Ö’HõOÖ’ ‰õÄ_® Z=Ô~·<å ^Œi„^ŒOÖ’ L#flѨÙÊ_»∞ ѨÓ[Å∞, ѨÙ#™ê¯~åÅ∞ KÕ™êÎ~°∞.
Jq f~åHõ =∞x+≤Ö’ JÅã¨`«fiO „Ѩ"Õtã¨∞ÎOk. ã¨∞YO =∞~°QÍæ<Õ ÉèíQÆ=`å¯~åºÅH˜ ã¨O|O
kèOz# Ѩ#∞Å∞ q_çz ÃÑ_»`å~°∞. ÉèíQÆ=`å¯~°ºO =∞~°=QÍ<Õ `«Ñ¨ã¨∞ûÅ∞ H©Δ}˜™êÎ~Ú.
JѨÙÊ_»∞ Z^Œ∞\˜"å_çH˜ ^•_ç K≥Ü«∞º_»O ã¨∞ÅÉèíO. <å~åÜ«∞}∞_»∞ J^Õ KÕã¨∞Î<åfl_»∞.
W^À =ӺǨÏO. ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞, J`«_ç "å~°∞ JO^Œ~°∂ Dâ◊fi~å~°Û# =∂<Õ™ê~°∞. JO`«
HÍÅO KÕã#≤ Ü«∞*Ï˝Å∞ ѨH¯õ H˜ áÈÜ«∂~Ú. Ü«∞^ä•~å*Ï `«^•ä „Ѩ*Ï. JѨÙÊ_»∞
JHõ¯_» P ~å[ºOÖ’ ^è~Œ ‡° O H©}
Δ O˜ zOk. "åà◊§H˜ <åâ◊# HÍÅO "≥Ú^ŒÖO·ˇ k.
WO„^•^Œ∞ÅKÕ J=∞‡"åi P~å^èŒ#
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ WO„^Œ∞x ^ŒQÆæiH˜ "≥o§ <å~°^Œ∞_»∞ K≥ѨÙÎ<åfl_»∞, 'WO„^•!
W^Õ ã¨iÜ≥ÿ∞# ã¨=∞Ü«∞O. kQÆ∞Å∞ Ѩ_ç Hõ~°Î=ºO =∞iÛáÈ~Ú<å „Ñ¨=∂^Œ"Õ∞.
"≥∂ǨÏOÖ’ Ѩ_ç Hõ~°Î=ºO =∞~°z<å „Ñ¨=∂^Œ"Õ∞. Ô~O_»∂ „Ѩ=∂^Œ"Õ∞.
q<å~å^èŒ#`À ^Õ"åºó Ѩ~åâ◊ˆHÎ ã¨Î^ä• ã¨u
Jâ◊HÀº-<Õº# `«Ñ¨™ê HõÅÊHÀ\˜ â◊`≥·~°Ñ≤
WO„^•! ÉèíO_»∞_»∞ q+¨μ‚=∂Ü«∞ KÕ`« "≥∂Ç≤Ï`«∞_≥· L<åfl_»∞. W^Õ ã¨iÜ≥ÿ∞# ã¨=∞Ü«∞O.
#∞=Ùfi J=∞‡"åi P~å^è#Œ K≥Ü∂« ºÅx <å~°^∞Œ _»∞ K≥áêÊ_»∞. JѨÙÊ_»∞ WO„^•k ^Õ=`«ÅO`å
HõÅã≤ Ѩq„`«"≥∞ÿ# Ç≤Ï=∞=`«Ê~°fi`åxH˜ KÕ~°∞H˘<åfl~°∞.
^Õ=`åâ◊HÎ̃x `˘O^Œ~°QÍ *ÏQÆ$`«O K≥Ü«∂ºÅO>Ë Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂ÖË „Ѩ^è•#O. Jk ÉèÏ~°`«
^ÕâßxH˜ ÅaèOz# Q˘Ñ¨Ê =~°O. JHõ¯_Õ „ѨѨOKåxH˜ *Ï˝#*’ºux „ѨHÍtOѨ*Ë¿ã
ã≤^ŒúѨÙ~°∞+¨μÅ∞ L<åfl~°∞.
J=∞‡"åi ѨÙ\˜ìÅ∞¡ Ç≤Ï=∞=`«Ê~°fi`«O. 'Ç≤Ï=∂K«Å =∞Ǩ=Oâ◊áê=<åÜ≥ÿ∞#"≥∂#=∞ó,
L=∂â‹·ÖËO„^Œ `«#Ü«∂ Q“sQÆO^èŒ~°fi¿ãq`å— J<åfl~°∞.
WO„^Œ∞_»∞`À ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ Hõeû Ç≤Ï=∞`«Ê~°fi`åxH˜ "≥o§ „áê~°÷#Å∞ KÕ™ê~°∞.
JHõ¯_» "å~°∞ J=∞‡"åifl ZÖÏ Láêã¨# KÕ™ê~À K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
76 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
`«„`« ÉèÏw~°nä fˆ~ ã¨~°fi~°∞ΉõΩã¨∞"≥∂[˚fiÖË
Ѩ~åâ◊ˆHÎ ~°‡Ç¨ѨÓ*ÏO K«„ˆH-dÅã¨∞Ô~· ã¨ûǨÏ
H˘O`«=∞Ok Ǩϟ=∂^Œ∞Å`À P~åkè¿ãÎ, =∞iH˘O`«=∞Ok [áê^Œ∞Å∞, H˘O^Œ~°∞ áê~å
Ü«∞}ÏÅ∞, H˘O^Œ~°∞ ™È΄`å^Œ∞Å∞, H˘O`«=∞Ok ^蕺<å^Œ∞Å∞ WÖÏ JO^Œ~°∂ Hõeã≤ J=∞‡
"åˆ~fl P~åkèã∞¨ <Î åfl~°∞. D =∂>Ë ^ÕgÉèÏQÆ=`«OÖ’ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. WO^Œ∞Ö’ L#fl =∞~°‡=Ú
K«∂¿ãÎ U^À XHõ¯>Ë K≥Ü«∞º_»O HÍ^Œ∞ Jhfl Hõe¿Ñ P~å^èŒ#.
D ~ÀAÖ’¡ Z=_≥·# XHõ_»∞ J=∞‡"åi [ѨO KÕã¨∞H˘O@∞O>Ë =∞~˘Hõ_»∞ =zÛ 'D
[áêÅ∞ W=xfl ÖÏÉèíOÖË^Œ∞. "≥∞_ç>Ë+¨<£ - TÑ≤i g∞^Õ ^Œ$+≤ì ÃÑ@∞ì— Jx K≥áêÎ_»∞.
WÖÏ =∞#O KÕ¿ã ™ê^èŒ#efl ѨHõ¯^•i Ѩ\ ì̃OKÕ"å~°∞ `«Ü«∂Ô~· "≥Ú`åÎxH˜ ^ÕxH© H͉õΩO_®
`«Ü«∂~°∞KÕ¿ã"åà◊¥§ D HõeÜ«ÚQÆO KåÖÏ =∞Ok L<åfl~°∞. HÍx =∞#H˜ ÃÑ^ŒÌ"åà◊√§
UO K≥áêÊ~°O>Ë, 'âß„ã¨Î|^Œú"≥∞ÿ#k #∞=Ùfi Uk K≥Ü«∞ºQÆey`Õ Jk K≥~Úº. h =∞#ã¨∞û
^ÕxÖ’ ~°q∞¿ãÎ Jk K≥~Úº. h‰õΩ ™È΄`«O KÕ¿ãÎ P#O^Œ"≥∞ÿ`Õ J^Õ K≥~Úº—. nx QÆ∞iOz
â◊OHõ~°∞Å∞ K≥ѨÓÎ
HõOz`å¯Å =Ú=∂=∞¿ÇÏâ◊ Éèí=`«ó áê^•~°q<åÌ~°Û<≥·ó
HõOz^è•Ìº# ã¨=∂kèaèâ◊Û #uaèó HõOz`ü Hõ^ä•Hõ~°‚<≥·ó
HõOz`ü HõOz^Œ"ÕHõΔ}ˇÿâ◊Û #∞uaèó HõOz^ŒÌâßg∞^Œ$jO
Ü«∞ó „áêáÈflu =Ú^• `«fi^ŒiÊ`« =∞<åó r=<£ 㨠=ÚHõÎó YÅ∞
F Ѩ~°"Õ∞â◊fi~å! H˘O`«¿ãѨ٠x#∞fl ѨÓl™êÎ! H˘O`«¿ãѨ٠x#∞fl H©iΙêÎ! H˘O`«¿ãѨÙ
x#∞fl ^蕺x™êÎ! H˘O`«¿ãѨ٠h‰õΩ #=∞™ê¯~°O KÕ™êÎ! H˘xfl ~ÀAÅ∞ h Hˆ „Δ `å^Œ∞Å∞ u~°∞QÆ∞`å!
XH˘¯Hõ¯™êi XH˘¯Hõ¯\˜ KÕã¨∂Î LO>Ë „Ѩu™ês <å =∞#ã¨∞û h`À<Õ LOk Ѩ~°"Õ∞â◊fi~å!
JÖÏ „|uˆH"å_Õ r=#∞‡‰õΩÎ_»x â◊OHõ~°∞Å∞"å~°∞ t"å#O^ŒÅǨÏiÖ’ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
H˘O`«=∞Ok 'ZO`« HÍÅ=∞Ü«∂º D Hõ~‡° Å∞? P`Õ‡ „|Ǩχ=Ú. J^Õ #∞=Ùfi— JO\Ï~°∞.
JÖÏO\˜ "åiH˜ ã¨QÆO J~°÷=∞ø`«∞Ok, ã¨QÆO J~°÷O HÍ^Œ∞. ^•x =Å¡ =∞~À „Ѩ=∂^ŒO.
WÖÏO\˜ "å~°O^Œi ^ŒQÆæiflOz =∞#efl HÍáê_»=∞x =∞#O J=∞‡"åix „áêi÷OKåe.
<åã≤ΉõΩÅ #∞Oz HÍ^Œ∞ =ÚO^Œ∞ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O ÖËx Pã≤ΉõΩÅ #∞Oz =∞#efl HÍáê_»=∞x
J=∞‡"åifl „áêi÷OKåe.
HõeÜ«ÚQÆOÖ’ WÖÏO\˜"å~°∞ Z‰õΩ¯"≥·áÈ`å~°∞. [ѨO, ^蕺#O, J~°Û#, ™È΄`«O W=xfl
‰õÄ_® XHõ^•xH˘Hõ\ ˜ Ѩ~°ã¨Ê~° ã¨Ç¨ÏHÍ~åÅ∞. ÉÏǨº~°Û# KÕÜ«∞_»O =Å¡ â◊s~°O â◊√^Òú
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 77
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
`«∞Ok. "å‰õΩ¯`À ™È΄`«, [áê^Œ∞Å∞ =Å¡ "å‰õΩ¯ â◊√^Œú=∞ø`«∞Ok. ^蕺#O W`åº^Œ∞Å =Å¡
z`«OÎ â◊√^Œ=ú ∞ø`«∞Ok. Un XHõ¯™êi ã≤kOú K«^∞Œ . XHõ^•x`À XHõ\ ˜ Ѩ~㰠ʨ ~° J#∞|O^èOŒ
Hõey LO\Ï~Ú.
â◊√„HÍKå~°∞ºÅKÕ ÉèíO_»∞#‰õΩ É’^èŒ
WÖÏ ^Õ=`«ÅO`å ~°H~õ H° ÍŠѨ^`úŒ ∞« ÅÖ’ J=∞‡"åix P~åkèã∞¨ <Î åfl~°∞. QÆ∞~°∞=Ù ZѨÙÊ_»∂
t+¨μºx HõxÃÑ@∞ìH˘x LO_®e Hõ#∞Hõ Éè’QÍÅÖ’ =Úxy L#fl ÉèíO_®ã¨∞~°∞x ^ŒQÆæ~°H˜
PÜ«∞# QÆ∞~°∞"≥·# â◊√„HÍKå~°∞ºÅ"å~°∞ =KåÛ~°∞. <å~°^Œ∞_»∞ =zÛ ^Õ=`«efl *ÏQÆ$`«O
KÕ™ê_»∞. JÖψQ "åà◊§ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ "≥o§ "åà◊§x ‰õÄ_® *ÏQÆ$`«O K≥Ü«∂ºe.
....Éèí$QÆ∞Ѩل`À =∞Ǩ =∞uó ÉèíO_®ã¨∞~°O ã¨=∞Éè˺`«º x[QÍ^Œ ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«ó
Éèí=#ÎO "≥∂Ç≤Ï`«O ^Œ$ëêìfi ~°„<åú<Õfi+¨}`«`«Ê~°ó
'UO <åÜ«∞<å! "≥∂ǨÏOÖ’ Ѩ_çáÈÜ«∂=Ù...ÖË..ÖË..ã¨$+≤ìÖ’ ÃÑ^ŒÌ
JkèHÍ~°OÖ’ L#fl"å_»∞ KåÖÏ *Ï„QÆ`QΫ Í LO_®e ã¨∞=∂! ZHõ¯_» J=HÍâ◊O
^˘~°∞‰õΩ`«∞O^•? ^≥|ƒf^•Ì=∂? Jx K«∞@∂ì L#fl"åà◊√§ K«∂ã¨∂Î LO\Ï~°∞.
"åà◊√§ h g∞^Œ ^•_ç KÕÜ«∞_®xH˜ ã≤^ŒúOQÍ L<åfl~°∞. #∞=Ùfi "≥∂Ç≤Ï`«∞_»"≥·
"≥o§áÈ`«∞<åfl=Ù.— WѨÊ\˜H˜ `å#∞ áêÅ# KÕã¨∂Î H˘xfl "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ∞
J~ÚáÈ~ÚOk. `«#‰õΩ Z=~°∂ J=~À^èOŒ HÍ~°x ÉèOí _®ã¨∞~°∞x =∞#ã¨∞ûH˜
XHõ #=∞‡HõO U~°Ê_çOk. J^≥ѨÙÊ_≥·`Õ =zÛO^À =∞x+≤Ö’ J*Ï„QÆ`«Î =ã¨∞ÎOk. J*Ï„QÆ`«Î
=¿ãÎ ^•_ç K≥Ü«∞º_»O ã¨∞ÅÉèí=∞ø`«∞Ok.
Éèí=`åO q[Ü«∂~å÷Ü«∞ Hõ~Àf„<ÀÌ =∞ǨÏ`«ÎѨó
Ü«∞k `«∞ëêì [QÆ^•ú„f `«Ãã·º= q[Ü≥∂ Éèí"Õ`ü
''ÉÏQÍ QÆ∞~°∞ÎÃÑ@∞ìHÀ! Z=iÔH·<å â◊H˜Î ã¨Ç¨ÏHÍ~°O LO>Ë "å_çfl Z=~°∂ x~ÀkèOK«ÖË~°∞.
WѨÙÊ_»∞ h ÃÑ· q[Ü«∞O ™êkèOK«_®xH˜ WO„^Œ∞_»∞ ^Õ=`«Å`À Hõeã≤ Ç≤Ï=∞=`«Ê~°fi`«
„áêO`«OÖ’ KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ `«Ñ㨠∞¨ û KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. PÜ«∞#H˜QÍx J=∞‡"å~°∞ „Ѩã#¨ ∞fl~åÅ~ÚºO^•
#∞=Ùfi ^≥|ƒuO\Ï=Ù *Ï„QÆ`«Î—— Jx â◊√„HÍKå~°∞º_»∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞xH˜ K≥áêÊQÍ<Õ "≥O@<Õ
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ ã¨=∂"Õâßxfl U~åÊ@∞ KÕã≤ Ãã·x‰õΩÅx, ¿ã<åkèѨ`«∞Åx Ñ≤ez WѨÙÊ_ÕO
KÕ^•Ì=∞x J_çy`Õ "åà◊§Ö’¡ „â◊√`«=~°‡ J<Õ"å_»∞ ÖËz K≥ѨÙÎ<åfl_»∞.
`«„K«∞Ûù`åfi #$ѨuO „áêÇ¨Ï „â◊√`«=~å‡ q=∞$â◊ºK«
+¨+≤ì~°fi~°¬ ã¨Ç¨Ï„™ê}ÏO ~å[ºO `«= t"åiÊ`«O
78 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J~°"≥· "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ∞ áêÅ# KÕ™ê=Ù. D J~°"≥·"ÕÅ ã¨O=`«û~åÅÖ’ =∞#efl
Z=Ô~·<å U^≥·<å K≥Ü«∞ºQÆeQÍ_®! K≥Ü«∞ºÖËHõáÈÜ«∂_»∞ Hõ#∞Hõ =∞#ˆHO „Ѩ=∂^ŒOÖË^Œx
<Õ#∞ J#∞H˘O@∞<åflx „â◊√`«=~°‡ K≥áêÊ_»∞. JѨÙÊ_»∞ JO^Œ∞Ö’ cè=∞Hõ~°‡ J<Õ"å_»∞
ÖËz K≥ѨÙÎ<åfl_»∞.
`«^•-Ç¨Ï cè=∞Hõ~å‡M’º <À¿ÑHΔÀº-i ~°º^ä•|ÅO
„H˜Ü«∂q¿Ñ¶∞fl Hõ$`Õ-™ê‡aè ifi[Ü«∞¿ãÎ Éèíq+¨ºu
=∞#O Jxfl ÉÏQÆ∞<åflÜ«∞x J#∞HÀ=_®xH˜ ÖË^Œ∞. ZѨÙÊ_»∞ U „Ѩ=∂^ŒO =ã¨∞ÎO^À
`≥b^Œ∞. ÃÑ·QÍ „â◊`«∞=<Õ "å_»∞ ZO`« |ÅÇ‘Ï#∞_≥·#ѨÊ@H© =∞#O KåÖÏ J„Ѩ=∞`«ÎOQÍ
LO_®eû# J=ã¨~O° LOk. HÍÅO ZѨÙÊ_»∂ XˆHÖÏ LO_»^∞Œ . =∞#O WѨÙÊ_»∞ ^Õ=`«ÅH˜
ã¨iÜ≥∞ÿ # „ѨfHÍ~°O K≥Ü∂« ºÅx cè=∞Hõ~‡° K≥áêÊ_»∞. ÉèOí _®ã¨∞~°∞xH˜ P LáêÜ«∞O #zÛOk.
ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞ =∂Ü«∂Ü«Ú^Œqú âß~°^∞Œ _»∞. ^Õ=`«Å`À =∞m§ <Õ~∞° QÍ ^•_ç K≥Ü∞« º‰õΩO_®
ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# qѶ¨∂flÅx HõeyOK«_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞. "åà◊§H˜ ™ê^èŒ# ^Œâ◊Ö’<Õ
qѶ¨∞flO Hõey¿ãÎ J=∞‡"å~°∞ WOHõ "åà◊§x J#∞„QÆÇ≤ÏOK«^Œ∞ Hõ#∞Hõ ™ê^èŒ#H˜ qѶ¨∞flO
HõeyOK«_®xH˜ „Ѩܫ∞uflã¨∞Î<åfl_»∞.
nxÖ’ L#fl PO`«~°ºO Ѩije¿ãΠ֒ѨŠL#fl Jq^Œºx x~°∂‡eOK«_®xH˜ =∞#O
™ê^èŒ# KÕã¨∂Î LO>Ë Ö’Ñ¨Å #∞OKÕ JqѶ¨∂flÅ∞ =ã¨∂Î LO\Ï~Ú. P JqѶ¨∂flÅ∞ =ã¨∂Î
LO>Ë JѨÙÊ_»∞ J=∞‡<Õ â◊~} ° x "Õ_`ç Õ `«Ñʨ ‰õΩO_® J=∞‡"å~°∞ HÍáê_»∞`«∞O^Œ<Õ JÉèÜ
í ∞« O
WHõ¯_» Hõ#Ѩ_»∞`«∞Ok.
'JÅOѶ¨∞º=∞Hõ~À ^Œ„ˆQ =∂Ü«∂ „áêHÍ~° =Ú[˚fiÅO— J=∞‡"å~°∞ UO KÕ™ê~°O>Ë P
qѶ¨∂flÅ∞ ^Õ=`«ÅH˜ HõÅQƉõΩO_® =∂Ü«∂„áêHÍ~°O ^Õ=`«Å K«∞@∂ì xi‡OKå~°∞.
qѶ¨∞fl<åth J<Õ <å=∞O Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. JѨÙÊ_»∞ ^Õ=`«ÅH˜ ~åHõΔã¨∞Å∞
Hõeyã¨∞Î#fl qѶ¨∂flÅxfl "≥#∞uiyáÈÜ«∂~Ú.
"åà◊√§ Zxfl ~°HÍÅ „Ѩܫ∞`åflÅ∞ KÕ™ê~À J=hfl ÉèíQÆfl"≥∞ÿáÈÜ«∂~Ú. ~åHõΔã¨∞Å∞ WOHõ
KÕ¿ã^Õg∞ ÖËHõ
`åO K« ^Œ$ëêìfi [QÆ^•ú„fO ^Œ$ëêìfi „áêHÍ~° =Ú[˚fiÅO
ÉèíÜ«∂ ^Œ∞Ì„^Œ∞qˆ~ ^Õ"å q=ÚHõÎã¨HõÅ„H˜Ü«∂ó
JÖÏ J_»∞¤H˘#fl J=∞‡"å~°∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞xH˜ HõxÑ≤OK«ÖË^Œ∞ HÍh J_»∞¤‰õΩ#fl =∂Ü«∂
„áêHÍ~°O =∂„`«O Hõ#Ѩ_Oç k. D =∂Ü«∂„áêHÍ~°O ^Õ=`«ÅH˜ Hõ#Ѩ_Ö» ^Ë ∞Œ QÍx ~åHõãΔ ∞¨ ÅH˜
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 79
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Hõ#Ѩ_çOk. J=∞‡"å~°∞ ^Õ=`«ÅH© WOHÍ QÀK«iOK«ÖË^Œ∞. ~åHõΔã¨∞ÅO`å áêiáÈÜ«∂~°∞.
^Õ=`«ÅO`å ~åHõΔã¨∞Å∞ áêiáÈÜ«∂~°<Õ q+¨Ü«∂xfl `≥Å∞ûH˘x J=∞‡Hõ$Ѩ KÕ`Õ =∞#O
HÍáê_»|_®¤=∞x J#∞‰õΩ<åfl~°∞QÍx =∂#ã≤HõOQÍ |ÅÇ‘Ï#"≥∞ÿáÈÜ«∂~°∞.
^Õ=`«Å∞ <å~åÜ«∞}∞x P„â◊~ÚOK«∞@, <å~åÜ«∞}∞xKÕ Hõ~°Î=ºÉ’^èŒ:
~åHõΔã¨∞Å∞ =zÛ =∞# ™ê^èŒ#x qѶ¨∞flO K≥Ü«∞º_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOKå~°x ^Õ=`«ÅO`å
ÉèíÜ«∞Ѩ_ç =∞m§ <å~åÜ«∞}∞x ^ŒQÆæ~°H˜ |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞.
''"Õ∞"Õ∞^À =∂‰õΩ `Àz# ™ê^è#Œ KÕã∞¨ <Î åflOQÍh ™êfig∞! ZѨÙÊ_»∞ =∂ ™ê^è#Œ ã≤kãú ∞¨ OÎ k?
=∂ H˘kÌáê\˜ ™ê^èŒ#‰õΩ Jã¨∞~°∞Å qѶ¨∂flÅ∞ =ã¨∞Î<åfl~Ú. F <å~åÜ«∞}Ï! "≥Ú`«ÎO
^Õ=`«ÅO`å xsfi~°∞ºÖˇ·áÈÜ«∂~°∞. WO„^Œ∞x =„*ÏÜ«Ú^èŒO ‰õÄ_® q+¨O ÖËx ã¨~°ÊOÖÏ
J~ÚáÈ~ÚO^Œ——<åfl~°∞. q+¨O ÖËHõáÈ`Õ áê=ÚH˜ qÅ∞= U=ÚO@∞Ok. ^•xH˜ Z=~°∂
ÉèÜ
í ∞« Ѩ_~» ∞° . JÖψQ kHÍÊʼnõΩÅ PÜ«Ú^è•Åxfl xsfi~°º"≥∞áÿ ÈÜ«∂~Ú. "åi
ã¨fi`«ã≤û^Œú"≥∞ÿ# `Õ[ã¨∞ûÅ∞ H©Δ}˜OzáÈÜ«∂~Ú. [QÆ`«ÎO`å XHõ q^èŒOQÍ
ZO_çáÈ~Ú h~°ã¨"≥∞ÿáÈ~ÚOk. HÍ|\˜ì "Õ∞"Õ∞ q^èŒOQÍ nx#∞O_ç
|Ü«∞@Ѩ_»`åO! J=∞‡"åi J#∞„QÆǨÏO =∂‰õΩ Ñ¨iѨÓ~°‚OQÍ ZÖÏ
Åaèã∞¨ OÎ ^À g∞ˆ~ K≥Ñʨ O_ç—— Jx JKå~°ºã¨fi~°∂ѨÙ_≥#· <å~åÜ«∞}∞x ^Õ=`«Å∞
P„â◊~ÚOz J_çy`Õ, <å~åÜ«∞}∞_»∞ K≥ѨÙÎ<åfl_»∞.
''=∞#O JO^Œ~°O Hõeã≤ „|Ǩ‡O_®xH˜ P=Å L#fl Ѩ~°„|Ǩχx P~åkèOKåe.
'JǨÏO „|Ǩ‡ K« ~°∞„^Œâ◊Û =Ü«∞O HÍ~°}ѨÓ~°∞ëêó— <Õ#∞, „|Ǩχ, ~°∞„^Œ∞_»∞ =∂
=ÚQÆ∞æifl HÍ~°}ѨÙ~°∞+¨μÅ∞ JO\Ï~°∞. „Ѩu „|Ǩ‡O_®xH˜ =∂ÖÏ<Õ =ÚQÆ∞æ~°∞ LO@∂
LO\Ï~°∞——.
„|Ǩ‡O_®Å∞ Zxfl L<åflÜ«∞O>Ë ÖˇHõ¯ÖË=Ù. 'J<ÕHõHÀ\˜„|Ǩ‡O_»[#hk=ºq„QÆǨ—
Jx J=∞‡"åiH˜ ¿Ñ~°∞Ok. HÀ\Ï¡k „|Ǩ‡O_®Å∞ L<åflÜ«∞<åfl~°∞.
=∞#O L#fl D „|Ǩ‡O_»OÖ’ D Éè∂í q∞x =∞#O K«∂ã¨∞<Î åflO. WOHÍ „QÆÇϨ #Hõ„Δ `åÅ∞
W`åº^Œ∞Å∞ =∞# HõO\˜H˜ HõxÑ≤OKÕq ã¨∂HõΔ ‡OQÍ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl Jq KåÖÏ q™êÎ~°"≥∞ÿ#=x
=∞# q*Ï˝# âß„ã¨ÎO |\˜ì =∞#H˜ `≥Å∞™ÈÎOk, W=hfl Hõeã≤ XHõ „|Ǩ‡O_»O. WÖÏO\˜
„|Ǩ‡O_®Å∞ Zxfl L<åflÜ≥∂ ÖˇHõ¯ÖË^Œ∞.
=∞#O K«∂ã¨∞Î#fl #HõΔ„`åÅ∞, „QÆǨÅ∞ W=hfl XHõ PHÍâ◊OÖ’ L<åfl~Ú. WÖÏO\˜
PHÍâ◊O KÕ`« P=$`«"≥∞ÿ#k XHõ „|Ǩ‡O_»O. WÖÏO\˜q Zxfl „|Ǩ‡O_®Å∞ L<åflÜ≥∂
80 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ÖˇHõ¯ÖË^Œ∞. S`Õ Z=i „|Ǩ‡O_»O ֒ѨŠ„|`«∞‰õΩ "åik. "åi Hõ^Õ „|Ǩ‡O_»O. nxH˜
L^•Ç¨Ï~°}QÍ XHõ "Õ∞_ç K≥@∞ìx K≥áêÎ~°∞.
"Õ∞_ç K≥@∞ìH˜ ~°Hõ~°HÍŠѨà◊√§ LO\Ï~Ú. P Ѩà◊§Ö’¡ KåÖÏ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å∞ LO\Ï~Ú.
JO^Œ∞Ö’ ѨÙ~°∞QÆ∞H˜ P ѨO_Õ „ѨѨOK«O. P ѨO_»∞ Ü≥ÚHõ¯ ÃÑ· Hõ¿ÑÊ ^•x PHÍâ◊O.
JO`«‰õΩ q∞Oz =∞~À „ѨѨOK«O LO^Œ#fl ã¨Ê $Ç¨Ï ^•xH˜ LO_»^Œ∞. XHõ "Õà◊ U ѨÙ~°∞QÆ∞
`«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤ `≥Å∞ûH˘x q∞ye# "å\˜H˜ K≥Ñ≤Ê<å Jq #=∞‡=Ù.
J^Õq^èŒOQÍ =∞ǨÏ~°∞¬Å∞ =zÛ K≥Ñ≤Ê<å =∞#O #=∞‡=Ú.
HÍx Wxfl „|Ǩ‡O_®ÅH˜ P=Å XHõ =∞Ǩâ◊H˜Î LOk. 'P=Å— JO>Ë P^è•~°"≥∞ÿ Jx
J~°÷O. P P^è•~°"≥∞ÿ L#fl^Õ „Ѩu „|Ǩ‡O_»OÖ’ LOk. „Ѩu „|Ǩ‡O_»OÖ’ "åºÑ≤Oz
„|Ǩ‡O_®xH˜ P=Å x~å=~°}"≥∞ÿ# J#QÍ U ǨÏ^Œ∞ÌÅ∞ ÖËx XHõ Ѩ~°O*’ºuã¨fi~°∂ѨO
LOk. q∞ye#=xfl „|Ǩ‡O_»O ֒ѨŠã¨OQÆ`«∞ÖË.
„Ѩu „|Ǩ‡O_»OÖ’#∞ ‰õÄ_® =¸ÅÉè∂í `«"∞≥ #ÿ Dâ◊fi~°K`·≥ #« º"Õ∞ „|Ǩχq+¨μ~‚ ∞° „^Œ∞Å∞QÍ
=ã¨∞OÎ k. HÍ|\˜ì =∞#O D q+¨μ=‚ Ù<Õ =∞Ǩq+¨μ=‚ Ù J#∞H˘<åfl, D ~°∞„^Œ∞_Õfl ã¨^•t=Ù_»#∞
H˘<åfl „Ѩ=∂^Œ"Õ∞g∞ ÖË^Œ∞.
P Dâ◊fi~°K≥·`«#º"Õ∞ XH˘¯Hõ¯ „|Ǩ‡O_»OÖ’ =ÚQÆ∞æ~°∞ ~°∂ѨOQÍ LO_ç JHõ¯_»∞#fl
„|Ǩ‡O_»OÖ’ ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∞Å∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î LO@∞Ok.
„|Ǩ‡O_»OÖ’<Õ HÍHõ =∞# â◊s~°OÖ’ „Ѩ`«º}∞=ÙÖ’ ‰õÄ_® ã¨$+≤ì, ã≤÷u, ÅÜ«∞Å∞
L<åfl~Ú. "å\˜H˜ Jkè^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® gàı§. ã¨$+≤ìÖ’ „Ѩu^•xH˜ ã¨$+≤ì, ã≤÷u, ÅÜ«∞
LO@∞Ok.
P =¸_»∞ x~°fiÇ≤ÏOKÕ Dâ◊fi~°K`·≥ #« º"Õ∞ „|Ǩχq+¨μ~‚ ∞° „^Œ∞Å∞. WÖÏ J#fi~ÚOK«∞HÀ"åe.
gix JÖÏ J#∞‰õΩ<åfl ^À+¨"Õ∞g∞ ÖË^Œ∞.
gà◊√§ JHõ¯_çˆH J#∞|O^èŒO KÕÜ«∞|_»`å~°∞. ^Õ=`«ÅH˜ q+¨μ‚=Ù K≥ѨÙÎ<åfl_»∞
''JǨÏO „|Ǩ‡ K« ~°∞„^Œâ◊Û =Ü«∞O HÍ~°}ѨÓ~°∞ëêó
JO_»=∞^èÕº Ç≤Ï uëêª=∞ ¿ãÎ<å™ê‡Hõ =∞Ñ≤ [fi~°ó——
''"Õ∞O =ÚQÆ∞æ~°O HÍ~°}ѨÙ~°∞+¨μÅO. =∞# =∞O`å JO_»=∞^茺OÖ’<Õ L<åflO. J}Ϥf
`«OQÍ XHõ~°∞ L<åfl~°∞. PÜ«∞<Õ *’ºuã¨fi~°∂Ѩ"≥∞ÿ# Ѩ~°=∂`«‡. =∞#O^Œ~°O PÜ«∞#
â◊‰Ωõ ÅÎ "Õ∞. J}¤auè Î Jx XHõ@∞Ok. J}¤auè Î J#QÍ ÃÑ· HõÑÙ¨ Ê Jx J~°O÷ . ^•<Õfl Hõ~Ê° ~°=Ú
Jx JO\Ï~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 81
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
P J}¤aèuÎx KèÕkOK«QÆey`Õ D JO_®Åxfl\˜H˜ P^è•~°"≥∞ÿ# P Ѩ~°O*’ºux =∞#O
^Œi≈OK«QÆÅO. P Ѩ~°O*’ºu ¿Ñ~°∞ =∞ǨÏâ◊OÉèí∞=Ù—— Jx K≥áêÊ~°∞.
J}Ϥf`À =∞Ǩâ◊=Úƒù~åfl=∂fl Hõâ◊Û# ѨÓ~°∞+¨ó
Ѩ~åâ◊HÍκ ã¨=∂t¡ëÈì x`«ºO z^Œ…#=¸iÎ=∂<£
™œO^Œ~º° ÅǨÏiÖ’ ‰õÄ_» â◊OHõ~∞° Å"å~°∞ Ѩ~z° u, Ѩ~â° O◊ Éè∞í J<Õ ¿Ñ~°`¡ À =∞ǨHÍâ◊OÖ’
L#fl t=â◊‰õΩÎÅ QÆ∞iOz =i‚™êÎ~°∞. J^Õ D `«`«Î fiO. P =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Ùx =∞#O „áê~°÷#
KÕ^•ÌO. PÜ«∞# nxˆH^≥·<å LáêÜ«∞O K≥ѨÊQÆÅ_»∞. D „|Ǩ‡O_»OÖ’ L#fl "≥Ú`«ÎO
xsfi~°º"≥∞ÿáÈ~ÚOk. ^•xfl ÉÏQÆ∞KÕÜ«∂ÅO>Ë „|Ǩ‡O_®xHõO`«\ ˜H˜ P^è•~°"≥∞ÿ# P
=∞Ǩ*’ºux =∞#O P„â◊~ÚOKåe. P *’ºu ZÖÏO\˜^À K≥ÑÓ¨ Î —x`«ºO z^Œ#… =¸iÎ=∂<£—
J<åfl~°∞.
z^Œ…# JO>Ë Ñ¨iѨÓ~°‚"≥∞ÿ# K≥·`«#º=∞Ü«∞"≥∞ÿ# ã¨fi~°∂Ѩ=∞k. Hõ#∞Hõ =∞#O
"≥o§ JO_»aèuÎx P„â◊~ÚOKåÅx x~°‚~ÚOK«∞H˘x "å~°O`å JHõ¯_» L#fl
J}¤aèuÎx KÕ~°∞H˘<åfl~°∞. ^Õ=`«ÅO`å kQÆæ*ÏÅx fã¨∞ÔHàϧ~°∞. JHõ¯_çH˜
KÕ~°∞HÀ=_»O ‰õÄ_® W`«~°∞Å =Å¡ HÍ^Œ∞. ^Õ=`«Å∞ Hõ#∞Hõ<Õ JHõ¯_çH˜ "≥à◊§
QÆeQÍ~°∞. P J}¤aèuÎx kQÆæ*ÏÅ KÕ`« KèÕkOѨ*Ë™ê~°∞.
JѨÙÊ_»∞ "åiH˜ XHõ z#‡Ü«∞"≥∞ÿ# PHÍâ◊O HõxÑ≤OzOk.
`«„`« z#‡Ü«∞=∂HÍâ◊O x~åÅ=∞ƒO x~°O["£∞
K≥·`«#º=O`«"≥∞ÿ# PHÍâ◊O HõxÑ≤OzOk. â◊¥#º"≥∞ÿ# PHÍâ◊O HÍ^Œ∞. JHÍâ◊=∞O>Ë
J=HÍâ◊O. Jxfl\˜H˜ J=HÍâ◊q∞KÕÛk PHÍâ◊O. =∞#O LO_Õ D ѨOK«Éèí∂`åÅ∞,
„|Ǩ‡O_®ÅH˜ =∞#O K«∂¿ã PHÍâ◊O J=HÍâ◊q∞™ÈÎOk. D PHÍâßxH˜ ‰õÄ_® J=HÍâ◊
q∞KÕÛ PHÍâ◊"Õ∞ z^•HÍâ◊O. "åiH˜ P z^•HÍâ◊O HõxÑ≤OzOk. ^•<Õfl =∞~˘Hõ =∂@Ö’
z^ŒO|~°O JO\Ï~°∞. P z^ŒO|~°OÖ’ "åºÑ≤Oz# t=*’º`Õ z^ŒO|~°t=Ù_»∞. Jxfl\˜H˜
Jk P^è•~°O. ^•xˆHn P^è•~°O ÖË^Œ∞. x~åÅ=∞ƒO x~°O[#"£∞ - ^•xH˜ Ug HõÑ≤Ê#q,
ѨÓã≤# ÖËѨ<åÅ∞ ÖË=Ù. Jk â◊√^Œú"≥∞ÿ#k.
JÉèí∂=∞º[Å =∞*ÏfiÅ =∞=∂~°∞`« ã¨=∂QÆ=∞"£∞
`«„`åHÍâ◊=∞Ü«∞O â◊=ÚƒùO `«∞+¨μì=Ùó Ѩ~°Ü«∂ =Ú^•
=∞#O K«∂¿ã PHÍâ◊OÖ’ [ÅO, "åÜ«Ú=Ù W=xfl L<åfl~Ú. HÍx z^•HÍâ◊OÖ’
h\˜, Jyfl, "åÜ«Ú ã¨OѨ~å¯Å∞ ÖË=Ù. Jk JO`« â◊√^Œú"≥∞ÿ# PHÍâ◊O. TǨÏH˜ ‰õÄ_®
82 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
JO^Œxk. ^•xfl z^•HÍâ◊O JO\Ï~°∞. P t=ã¨fi~°∂Ѩ"∞Õ PHÍâ◊=∞Ü«∞O. JHõ¯_» ~°∂Ѩ"∞Õ O
ÖË^Œ∞. ˆH=ÅO PHÍâ◊O.
Pã¨=∞O`å`ü HÍâ◊O - PHÍâ◊O. PHÍâ◊=∞O>Ë Ñ¨iѨÓ~°‚"≥∞ÿ# HÍOuã¨fi~°∂Ѩ=∞x
J~°÷O. P *’ºu~°‡Ü«∞"≥∞ÿ# P z^•HÍâ◊O QÀK«iOzOk. z^•HÍâ◊ã¨fi~°∂ѨÙ_Õ Ñ¨~°=∂`«‡
ã¨^•t=Ù_»∞. g~°O`å P z^•HÍâ◊ã¨fi~°∂ѨÙ_≥·# =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Ùx ™È΄`«O KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
D =∞Ǩâ◊OÉèí∞ã¨∞Îu Åe`ÀáêMϺ#OÖ’ KåÅ â◊H˜Î=∞O`«"≥∞ÿ# ã¨∞Îu.
D JOâßÅhfl „â◊=}=∂„`«O KÕ`« =∞ǨѶ¨ÖÏefl WKÕÛ Q˘Ñ¨Ê „Ѩ„H˜Ü«∞Å∞.
Åe`ÀáêMϺ#O ˆH=ÅO ^Õ=^•#= Ü«Ú^ŒúQÍ^äŒ =∂„`«"Õ∞ H͉õΩO_® J<ÕHõ „|Ǩ‡O_»
~°Ç¨Ï™êºefl `≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk. ã¨$+≤ì ZO`« J#O`«"≥∞ÿ#^À, Zxfl J#O`«=ÚÖˇ·#q D
[QÆ`«∞ÎÖ’ L<åflÜ≥∂ =∞# TǨÏH˜ ‰õÄ_® JO^Œ=Ù. D [QÆ`«∞ÎH˜ ZHõ¯_» Pk, ZHõ¯_»
JO`«"≥∂ =∞#O x~°‚~ÚOK«ÖËO. JÖÏO\˜ J#O`«"≥∞ÿ# [QÆ`«∞ÎH˜ ‰õÄ_® P^è•~°"≥∞ÿ#
z^•HÍâ◊O „|Ǩ‡q+¨μ‚~°∞„^•^Œ∞ÅH˜ HõxÑ≤™ÈÎOk. P z^•HÍâ◊ "åºÑ¨Hõ"≥∞ÿ# Ѩ~°O*’ºu<Õ
J<ÕHõ=∞Ok J<ÕHõ ~°HÍÅ∞QÍ Láêã≤ã¨∞Î<åfl~°∞. "≥·+¨ì=ÙÅ∞ q+¨μ‚=Ù J<Õk D `«`åÎ fi<Õfl,
â‹·=ÙÅ t=Ù_»∞, â߈HÎÜ«ÚÅ â◊H˜Î J<Õk D `«`«Î fi"Õ∞.
P q+¨Ü«∞O =∞#H˜ —=∞Ǩâ◊OÉèí∞ã¨∞Îu— J<Õ ^•xÖ’ ^Õ=`«Å∞ ã¨Ê+¨ìO KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
Wk J`«º^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ™È΄`«O.
nxfl ã¨=∞#fiÜ«∞ ™È΄`«O Jx K≥ѨÙÊHÀ=K«∞Û. Wk ÉÏQÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆey`Õ t=Ù_»∞
Q˘áêÊ, q+¨μ‚=Ù Q˘áêÊ J<Õ ‰õΔΩ„^Œ"≥∞ÿ# PÖ’K«#Å∞ `˘ÅyáÈ`å~Ú. „|Ǩ‡O_®ÅH˜
P=Å UO LO^À, J^Õ „|Ǩ‡O_®ÅO`«\Ï xO_ç LOk. Jxfl\˜H˜ P=Å L#fl^Õ
JxflO\˜Ö’ LOk J#flѨÙÊ_»∞ P=Å L#fl^•x<Õ Jxfl\˜Ö’ =∞#O K«∂_»=K«∞Û.
P K«∂_»^ŒQÆæ „Ñ¨„H˜Ü«∞ `≥eÜ«∂e. nxfl Ü≥∂QÆѨ~°OQÍ ‰õÄ_® J#fi~ÚOK«∞HÀ=K«∞Û.
Ü≥∂QÆѨ~°OQÍ „|Ǩχq+¨μ‚~°∞„^•k ^Õ=`«ÅO`å "≥o§ „|Ǩ‡O_»=∞<Õ Hõ~°Ê~åxfl
KèÕkOKå~°<åfl~°∞. =∞#H˜ "≥#∞flÖ’ L#fl ã¨∞+¨μfl=∂fl<å_ôÖ’ LO_Õ „áê}â◊H˜Î Ü≥ÚHõ¯
|Ǩïq^è•Öˇ#· =ºH©HÎ ~õ }
° ÖË ^Õ=`«Å∞. P ^Õ=`«ÅO^Œ~∂° =∞# "≥#∞fl^ŒO_»OÖ’<Õ L<åfl~°∞.
XH˘¯Hõ¯ Ü≥∂QÆâ◊H˜ÎH˜ XH˘¯Hõ¯ ^Õ=`« „ѨfHõ.
„Ѩu"åiÖ’ L#fl K≥·`«#ºO „Ѩ^è•#"≥∞ÿ# z^ÕHõ~°ã¨~°∂Ñ≤}˜QÍ ã¨∞+¨μ=∂fl <å_çÖ’Oz
„Ѩãi¨ ã¨∂Î LO@∞Ok. nxfl ™ê^è#Œ KÕã≤ ‰õΩO_»eh „Ѩ„H˜Ü∞« x ÃÑH· ˜ fã¨∞HÔ àı§"å~°∞ L<åfl~°∞.
^•xH˜ LѨÜ≥∂QÆѨ_Õ ™ê^èŒ<Õ Ü≥∂QÍÉèϺã¨O.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 83
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
D ‰õΩO_»eh â◊H˜Î „Ѩu"åiÖ’ LOk. P Ü≥∂QÆâ◊H˜Î XH˘¯Hõ¯ Éèí∂q∞Hõ ^ŒQÆæ~° XH˘¯Hõ¯ÖÏ
Ѩx KÕã¨∂Î LO@∞Ok. JÖÏ XH˘¯Hõ¯ Éèí∂q∞Hõ ^ŒQÆæ~° L#fl XH˘¯Hõ¯ Ü≥∂QÆâ◊ˆHÎ ^Õ=`«Å∞.
HÍh JO`å Hõeã≤ XHõ>Ë z^ÕHõ~°ã¨~°∂Ñ≤}©. "å\˜ Ѩxf~°∞ |\˜ì ^Õ=`«Å∞QÍ K≥ѨÊ
|_»∞`«∞<åfl~°∞.
Ü≥∂QƄѨ„H˜Ü«∞Ö’ =∞#O XH˘¯Hõ¯ ^Œâ◊x ^•\˜ ÃÑ·H˜ "≥àϧÅO>Ë P ^Œâ◊H˜ JkèѨ`«∞Öˇ·#
^Õ=`«Å J#∞„QÆǨÏO LO>Ë<ÕQÍx ^•@ÖËO. ÃÑ·QÍ P ^Œâ◊ =^ŒÌ#∞#fl ^Õ=`å#∞„QÆǨÏOKÕ`«
=∞# â◊s~°OÖ’ â◊√^Œú`« U~°Ê_»∞`«∞Ok. Hõ#∞Hõ ^Õ=`«ÅO`å Ü≥∂QÆâ◊H˜Îã¨fi~°∂áêÖË.
Ü≥∂QÆѨ~°OQÍ, Ü«∞[˝Ñ¨~°OQÍ, =∞O„`«Ñ¨~°OQÍ ^Õ=`«Å∞ L<åfl~°∞.
^Õ=`«Å∞ ÖËx^Õ „ѨѨOK«O ÖË^Œ∞. |Ü«∞@ qâ◊fiOÖ’ L#fl J#O`«â◊‰õΩÎÅH˜, =∞#
֒ѨŠL#fl Ü≥∂QÆâ◊‰õΩÎÅH˜ "åàı§ Jkèëêì# ^Õ=`«Å∞. P ^Õ=`«Å J#∞„QÆǨÏO ÖËHõáÈ`Õ
Ü≥∂QÆO ѨO_»^Œ∞ Hõ#∞Hõ<Õ Ü≥∂QÆâß„ã¨ÎO JOkOz# Ѩ`«O[e ‰õÄ_®
Dâ◊fi~°„Ѩ}^˜ •è <å^•fi`ü - Dâ◊fi~å~°Û# K≥Ü∂« ºÅx K≥áêÊ_»∞. ^Õ=`Àáêã¨#
Ü≥∂QÆOÖ’ XHõ ÉèÏQÆO.
^Õ=`«ÅO`å „|Ǩχq+¨μ‚~°∞„^•^Œ∞Å`À Hõeã≤ „|Ǩ‡O_®xfl KèÕkOKå~°O>Ë
J~°÷O ZO^Œ~À ^Õ=`«Å∞ =∞#H˜ =¸ÖÏ^è•~°O #∞Oz ã¨Ç¨Ï„™ê~°O =~°‰õÄ
L<åfl~°∞.
=ÚYºOQÍ =∞#H˜ =¸_»∞ =∞lbÅ∞ LO\Ï~Ú.
Jq „|Ǩχ„QÆOkäqÉèËkh, q+¨μ‚„QÆOkäqÉèËkh, ~°∞„^Œ„QÆOkäqÉèËkh. `«~°∞"å`« =KÕÛk
P*Ï˝K„« Hõ"∞Õ . P `«~∞° "å`« =KÕÛ ã¨ÇϨ „™ê~°OÖ’ Jã¨Ö#·ˇ t=â◊HÔ ºÎ· Hõº~°∂Ѩ"∞≥ #ÿ ã¨zÛ^•#O^Œ
`«`«Î fiO LOk. =∞#‰õΩ „|Ǩχq+¨μ‚~°∞„^Œ„QÆOkä ÉèË^Œ#O S`Õ QÍx ã¨Ç¨Ï„™ê~åxH˜ KÕ~°ÖËO.
Ü≥∂QÆѨ~°OQÍ „|Ǩ‡O_»Ñ¨Ù HõѨÙÊ Ñ¨QÆÅ_»O JO>Ë J~°÷O W^Õ. Jk Ѩye JHõ¯_»∞#fl
ã¨Ç¨Ï„™ê~°Hõ=∞ÖÏO`«~°æ`«"≥∞ÿ# =∞ǨK≥·`«#ºO =∞# <å_ô=∞O_»ÅOÖ’ „Ѩã¨i¿ãÎ JѨÙÊ_»∞
=∞# ֒ѨŠL#fl ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ áÈ`å_»∞. =∞#Ö’ L#fl Jq^Œº #tã¨∞ÎOk.
Wk Ü≥∂QÆѨ~°"≥∞ÿ# J#fiÜ«∞O. Hõ^ä•Ñ¨~°OQÍ L#fl=hfl Ü≥∂QÆѨ~°OQÍ K≥ѨÊ|_»∞
`«∞<åfl~Ú.
WÖÏ `≥Å∞ã¨∞H˘O>Ë =∞# â◊s~°OÖ’<Õ „|Ǩχ, q+¨μ=‚ Ù, ~°∞„^Œ∞_»∞ L<åfl~°x „QÆÇÏ≤ OK«=K«∞Û.

84 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=∞Ǩâ◊=Úƒù ã¨∞Îu:
„|Ǩ‡O_» Hõ~åÊ~åxfl KèÕkOK«_®xH˜ „Ѩܫ∞uflã¨∞Î#fl „|Ǩ‡k^Õ=`«Å‰õΩ Hõ#Ѩ_ç#
=∞Ǩâ◊OÉèí∞=Ùx "å~°∞ ™È΄`«O KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
J^ŒfiÜ«∞O x~°‡ÅO âßO`«O =∂Ü«∂f`«=∞[O =∞ǨÏó,
x~°ã¨ÎQÆ∞} ã¨Oã¨~°æO =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Úáê㨇¿ÇÏ. 1
^Õ"å<å=∞Ñ≤ Kå"Õ^Œº=∞^èպܫ∞O Ü≥∂y<å=∞Ñ≤,
J#^èպܫ∞O K« "Õ^Œ*ˇ·˝º~°‡Ç¨â◊OÉèí∞=Úáê㨇¿ÇÏ. 2
# ã¨<åflã¨#fl ã¨^Œã¨#fl ^ŒfiÜ«∞O <å^ŒfiÜ«∞O `«^ä•,
Ü«∞㨺 `Õ[ó„ѨHÍâ◊O `«O =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Úáê㨇¿ÇÏ. 3
ã¨fiÜ«∞O "Õ^ŒºO ã¨fiã¨O*Ï`«O ã¨fiÜ«∞O „ѨÉèí∞=∞#O[#O,
\ã¨fiÜ«∞"Õ∞HÍO`«xifi}‚O =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Úáê㨇¿ÇÏ. 4
"Õ^ŒºO quÎâ◊Û "Õ`åÎ K« „uѨÙ\©Ü«∞O qã¨$`«fis,
ã¨Ê $â◊Ou HÍfiÑ≤ Ü«∞<≥·fl`«`«ûfiÜ«∞"Õ∞= =Úáê㨇¿ÇÏ. 5
^èŒ~å‡^èŒÔ~·‡ã¨ÎkfiáêÔH· ã¨∞ûY^Œ∞óMˇ·â◊Û Ü«∞`«Ê^ŒO,
J<å„Ѷ¨∂`«O `«g∞âß#O =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Úáê㨇¿ÇÏ. 6
™œ~å}ÏO ÉèÏ㨯~åHÍ~°O „|Ǩ‡ K« „|Ǩχ"åk<åO,
™œQÆ`å<åO K« q*Ï˝#O =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Úáê㨇¿ÇÏ. 7
Ö’HÍÜ«∞uHõ=ÚMϺ<åO ã¨fiÉèÏ==∞Ü«∞ q„QÆǨÏO,
HõΔ}˜HÍ<åO HõΔ}ÏHÍ~°O =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Úáê㨇¿ÇÏ. 8
â◊¥#ºO =∂^茺q∞HÍ<åO K« ™êOMϺ<åO ѨÙ~°∞ëê`«‡HõO,
áê`«O[ÖÏ<åO âß|ÌO K« =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Úáê㨇¿ÇÏ. 9
HÍ~°∂}ÏO qâ◊fiHõ~å‡}O â‹·"å<åO t=~°∂Ñ≤}O,
q+¨μ‚O K« áêOK«~å„`å}ÏO =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Úáê㨇¿ÇÏ. 10
Jˆ~úâ◊fi~°O xkèq^•O HÍ"Õ∞â◊O HÍ=∞ã¨∂„u}ÏO,
"≥·âßfi#~°O K« "≥·^•º<åO =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Úáê㨇¿ÇÏ. 11
^ŒÜ«∂=`åO ^èŒ~°‡^≥·==Ú„QÍ}ÏO K«O_»^≥·=`«O,
Hõ~°‡~îå<å=Úáê™êºYºO =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Úáê㨇¿ÇÏ. 12
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 85
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
q„áê}Ï=∞yfl xÅÜ«∞O ǨÏ$`«û÷O Ü≥∂QÆ=`å=∞Ñ≤,
„Ѩu=∂ã¨÷=∞|∞^•ú#O =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Úáê㨇¿ÇÏ. 13
㨈~fiëê=∂kÉèí∂`«O K« ã¨fiÜ«∞=∂kq=i˚`«O,
ã¨~åfiO`«O K« ã¨fi`À-#O`«O =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Úáê㨇¿ÇÏ. 14
`«fiO ^Œ$â’º-ã≤ 㨈~fiëêO # ^èÕºÜ≥∂-Ñ≤ =∞¿ÇÏâ◊fi~°,
J㨇r˚"å`«∞ã¨Oã≤^≥·úºó K«‰õΔΩëêO #ó Ѩ^ŒO Éèí=. 15
^Œ∞~°ƒÖÏ™Èû‡ qÉèíQÍfl™Èû‡ h~°™êã¨û‡â◊Û â◊OHõ~°!,
J™ê‡^Œ∞^Œú~° HÍ~°∞}ϺK«Û‰õΔΩëêO #ó Ѩ^ŒO Éèí=. 16
Ü«∞k <À ~°HõΔu Éèí"å<£-ÉèíHÍÎ#™ê‡<£-Ѩ~åiÌ`å<£,
`«"≥·= Ç≤Ï Ü«∞â’Ǩxâ◊Û‰õΔΩëêO #ó Ѩ^ŒO Éèí=. 17
W`Õº=O q+¨μ‚<å ^è•„`å KÕO„^Õ} K« Hõ$`«ã¨∞Îuó,
Pq~°ƒÉèí∂= ÉèíQÆ"å<£ Ѩ~åâ◊HÍκ x¿+q`«ó. 18
"≥Ú^Œ>Ë J^ŒfiÜ«∞O Jx K≥áêÊ~°∞. Ô~O_»=k ÖË^Œ∞. UHõO JkfifÜ«∞O
„|Ǩχ. „|Ǩ‡O_®Åxfl =∂Ü«∞ ֒ѨŠL#fl"Õ. P z^•HÍâ◊O =∂Ü«∞H˜
Jf`«"≥∞ÿ#k.
J[O-[#‡~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ#k. =∞ǨÏó-JO>Ë `Õ[ã¨ûfi~°∂Ѩ"≥∞ÿ#k.
x~°ã¨ÎQÆ∞}ã¨Oã¨~°æO-u„QÆ∞}ÏÅ Ü≥ÚHõ¯ ã¨OѨ~°¯O ÖËx „uQÆ∞}Ïf`« ã≤÷u. =∞Ǩâ◊=Úƒù
=Úáê㨇¿ã J@∞=O\˜ =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Ùx Láêã≤ã¨∞Î<åfl#∞. D "≥Ú^Œ\ ˜ â’¡HõOÖ’ U
~°∂áêxfl K≥ѨÊÖË^Œ∞. WO^Œ∞Ö’ Ѩ~°=∂`«‡ `«`«Î fi=Ú K≥ѨÊ|_çOk.
D XHõ¯ â’¡HÍxfl ÉèÏq¿ãÎ J^Õ ^蕺#O J=Ù`«∞Ok.
^Õ"å<å=∞Ñ≤ Kå"Õ^Œº=∞^èպܫ∞O Ü≥∂y<å=∞Ñ≤ - ^Õ=`«ÅH˜ ‰õÄ_® Wk `≥eÜ«∞|_»^Œ∞
Jx K≥áêÊ~°∞. "Õ^•ÅH˜ ‰õÄ_® P `«`«Î fiO ÅÉèíºO HÍ^Œ∞.
# ã¨<åfl㨠#fl ã¨^Œã¨ #fl ^ŒfiÜ«∞O <å^ŒfiÜ«∞O `«^ä• - Wk |∞∞ˆQfi^ŒOÖ’ <åã¨nÜ«∞
ã¨∂HõÎ=∞x LOk.
P ~°Ç¨Ï™êºxfl WO^Œ∞Ö’ „Ѩuáê^Œ# KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
P `«`«Î fiO ã¨`ü HÍ^Œ∞. Jã¨`ü HÍ^Œ∞. ã¨^Œã¨`ü HÍ^Œ∞. LxH˜QÍ Hõ#Ѩ_ç =ºHõÎ"≥∞ÿ#k D
[QÆ`«∞Î. Wk =ºHõÎO HÍHõ =ÚO^Œ∞ J=ºHõÎ=∞<Õ XHõ ã≤÷uÖ’ LO@∞Ok. D J=ºHõÎO
HõO>Ë Jf`«"≥∞ÿ# J=ºHõÎ"Õ∞ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞.
86 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
K≥@∞ì =ºHõÎO. q`«Î#O J=ºHõÎ=Ú. q`«Î#OÖ’ K≥@∞ì ÅHõΔ}O LOk. HÍx P q`«Î#O
HõO>Ë Jf`«"≥∞ÿ#"å_»∞ Ѩ~°=∂`«‡. c[ã≤÷u HõO>Ë ‰õÄ_® Jf`«∞_»∞ Ѩ~°=∂`«‡. ã¨$+≤ì
JO`å „áê~°OÉèíO HÍHõ =ÚO^Œ∞ ZÖÏ LO^Œx =i‚Oz#ѨÙ_»∞ |∞∞ˆQfi^ŒOÖ’x <åã¨nÜ«∞
ã¨∂HõOÎ „ѨÑO¨ K« `åuÎ fi‰õΩʼnõΩ XHõ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ ã¨=∂^è•<åxfl WzÛOk. W^Õ âıfi`åâıfi`«~À
Ѩx+¨`«∞ÎÖ’ 'Ü«∞^ä• `«=∞ã¨ÎO # k"å # ~å„uó # ã¨#flKåã¨`ü t= U= ˆH=Åó— Jx
K≥áêÊ~°∞.
JѨÊ\˜H˜ ã¨`ü ÖË^Œ∞. Jã¨`ü ÖË^Œ∞. L#flk t="Õ∞ Jx K≥áêÊ~°∞.
ã¨`ü ÖË^Œ∞, Jã¨`ü ÖË^Œ∞ JO>Ë =∞#O K«∂¿ã D [QÆ`«∞Î ÖË^Œ∞. nxH˜ =¸Å"≥∞ÿ# c[ã≤÷u
‰õÄ_® ÖË^∞Œ . HÍ~°ºHÍ~°}ÏʼnõΩ Jf`«"∞≥ #ÿ Hˆ =ÅO Ѩ~O° *’ºu =∂„`«"∞Õ L<åfl_»∞. JÖÏO\˜
PÜ«∞# `«~∞° "å`« c[~°∂ѨOÖ’ [QÆ`∞« xÎ Pq+¨¯iOKå_»∞. P c*ÏÅ #∞Oz =$Hõ~Δ ∂° ѨOÖ’
D „ѨѨOK« =∞O`å =zÛOk. g@xfl\˜H˜ `å#∞ P^è•~°OQÍx W"Õg∞ `å#∞ HÍ_»∞ Jx
K≥¿ÑÊ `«`«Î fi"Õ∞ =∞Ǩâ◊=Úƒã¨∞ÎuÖ’ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
=∞#O U ^≥·"åxfl P~åkèOz# D `«`«Î fi^Œ$+≤ì`À P~åkèOKåe. ^Õ=`«x ˆH=ÅO
^Õ=`å^Œ$+≤ì`À P~åkè¿ãÎ WǨÏÖ’HõOÖ’ HÍ=eû# ã¨∞MÏÅxfl Åaè™êÎ~Ú. HÍx ^Õ=`«x
Ѩ~°`«`«Î fi=∞<Õ ^Œ$+≤ì`À Z=Ô~·`Õ P~åkè™êÎ~À "åiH˜ "≥∂HõΔO Åaèã¨∞ÎOk.
^Õ=`« Ѩ@¡ Ѩ~°`«`«Î fi ^Œ$+≤ì ÖËHõáÈ`Õ SÇ≤ÏHõã¨∞MÏÅ`À WO^Œ∞Ö’<Õ u~°∞QÆ∞`«∂ D
[#‡ JÜ«∂ºHõ =∞~˘Hõ [#‡ JÖÏ =ã¨∂Î<Õ LO\Ï~Ú. Hõ#∞Hõ ^≥·"åxfl Ѩ~°`«`«Î fi^Œ$+≤ì`À
P~åkèOKåe.
=ÚO^Œ∞ Ѩ~°=∂`«‡ Jx ^Õ<≥·fl`Õ LѨx+¨`«∞ÎÅ∞ =i‚OKåÜ≥∂ PÜ«∞<Õ =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Ù.
„|Ǩ‡O_®ÅH˜ Jf`«"≥∞ÿ#, =∂Ü«∂f`«"≥∞ÿ#, x~°O[#"≥∞ÿ#, x~°∞æ}"≥∞ÿ# P Ѩ~°`«`«Î fi"Õ∞
WHõ¯_» K≥ѨÊ|_»∞`«∞#flk.
Ü«∞㨺 `Õ[ó„ѨHÍâ◊O `«O =∞Ǩâ◊=Úƒù=Úáê㨇¿ÇÏ
D =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Ù<Õ J<ÕHõ =∞Ok J<ÕHõ ~°HÍÅ∞QÍ P~åkèã¨∞Î<åfl~°x q=iã¨∂Î
áê`«O[ÖÏ<åO âß|ÌO K« =∞Ǩâ◊=Úƒù=Úáê㨇¿ÇÏ
J<åfl~°∞. áê`«O[Å∞Å∞ - "≥Ü · ∂« Hõ~}
° ∞Å∞ - â◊|„Ì |Ǩχ=∞x ^Õxfl K≥ÑÙ¨ <Î åfl~À, áê`«O[e
Ü≥∂QÆ=∞O>Ë "åºHõ~°} âß„ã¨ÎO. "å~°∞ „ѨѨOK«=∞O`å â◊|ÌO #∞O_Õ L^ŒƒùqOzO^Œx
K≥áêÎ~°∞.
J^≥· fi`«O „ѨHÍ~°OQÍ â◊ÉÏÌxH˜ ‰õÄ_® Jf`«"≥∞ÿ#k Ѩ~°`«`«Î fi=∞x K≥áêÊ~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 87
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
HÍx P Ѩ~°`«`«Î fi"Õ∞ ã¨$+≤ìѨ~°OQÍ â◊|Ì=ÚQÍ =ºHõÎ"≥∞ÿOk Hõ#∞Hõ â◊|Ì ã¨fi~°∂ѨOÖ’
P~åkèã¨∞Î<åfl~°∞ g~°∞.
XˆH Ѩ~°`«`åÎ fixfl â◊|Ì„|Ǩχ"å^Œ∞Å∞ â◊|Ì„|ǨχQÍ P~åkèã¨∞Î<åfl~°∞. áêOK«~å„`«=Ú
"≥Ú^ŒÖˇ·# "≥·+¨‚"åQÆ=∞"å^Œ∞Å∞ q+¨μ‚=ÙQÍ P~åkèã¨∞Î<åfl~°∞. â‹·=âß„ã¨Î"å^Œ∞Å∞ t=ÙxQÍ
P~åkèã¨∞Î<åfl~°∞.
'â‹"· å<åO t=~°∂Ñ≤}"£∞ q+¨μO‚ K« áêOK«~å„`å}Ï"£∞ =∞Ǩâ◊=Úƒù =Úáê㨇¿ÇÏ— J<åfl~°∞.
J^Õ q^èŒOQÍ JyflǨϟ„`« P~å^èŒ# KÕ¿ã "åà◊√§ DÜ«∞xfl JyflǨϟ„`«ã¨fi~°∂ѨÙ_çQÍ
P~åkèã¨∞Î<åfl~°∞.
D Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_Õ qâ◊fiOÖ’ L`«Î=∞"≥∞ÿ# qÉèí∂`«∞Å`À "åºÑ≤Oz L<åfl_»x
Ѩ~°=∂`«‡`«`«Î fi „Ѩuáê^Œ#"≥∞ÿ# J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# â◊OÉèí∞™È΄`«O KÕã≤, ''™êfig∞! #∞=Ùfi x~å
HÍ~°∞_çq. =∂‰õΩ PHÍ~åÅ∞ L<åfl~Ú.
WѨÙÊ_»∞ =∞=∞‡efl J#∞„QÆÇÏ≤ OK«_®xH˜ #∞=Ùfi PHÍ~°O ^èiŒ Oz ~å=Ü«∂º!——
Jx J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. P ã¨~°fi"åºÑ¨‰õΩ_≥·# Ѩ~°=∂`«‡ WѨÙÊ_»∞ PHÍ~°O
^èŒiOz ~å"åe. ZÖÏ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~À K≥ѨÓÎ
qѨs`«ã¨=∂KåÔ~· ~°∞ÌÃ+·ì~°ƒùO_®k^•#"≥·ó
ÉÏkè`å™Èû‡ =∞Ǩâ◊"≥∂ƒù K«‰õΔΩëêO #ó Ѩ^ŒO Éèí=
J<åfl~°∞. WHõ¯_ç #∞O_ç =KÕÛ â’¡HÍÅÖ’, ''K«‰ΩΔõ ëêO #ó Ѩ^OŒ Éè=í —— J<Õ =∂@ =ã¨∞OÎ k.
=∂ Hõà◊§H˜ HõxÑ≤OK«=Ü«∂º! Jx „áêi÷ã¨∞Î<åfl~°∞. ÉèíO_®ã¨∞~°∞_ç KÕ`« ÉÏkèOѨ|_»∞`«∞#fl
=∞=∞‡efl J#∞„QÆÇ≤ÏOK«_®xÔH· =∂ HõO\˜H˜ QÀK«iOK« =Ü«∂º! Jx ^Õ=`«Å∞ J_»∞QÆ∞
`«∞<åfl~°∞.
^Œ∞~°ƒÖϙȇ qÉèíQÍfl™Èû‡ h~°™êã¨û‡â◊Û â◊OHõ~°
J™ê‡#∞^Œú~° HÍ~°∞}Ϻ K«Û‰õΔΩëêO #ó Ѩ^ŒO Éèí=
^Œ∞~°ƒÅ∞Å"≥∞ÿáÈÜ«∂O. Pâ◊Åxfl ÉèíQÆfl=ÚÖˇ·áÈÜ«∂~Ú. h~°ã¨OQÍ L<åflO. ™êfig∞!
HõxÑ≤OK«=Ü«∂º!.
Ü«∞k <À ~°HõΔu Éèí"å#ƒùHÍÎ #™ê‡ #Ê~åiÌ`å<£
`«"≥·= Ç≤Ï Ü«∞â’Ǩx â◊Û‰õΔΩëêO #ó Ѩ^ŒO Éèí=
F Ѩ~°"Õ∞â◊fi~å! =∞=∞‡efl #∞=Ùfi ~°H˜ΔOK«ÖË^ŒO>Ë h‰õΩ JѨH©iÎ. ZO^Œ∞HõO>Ë h‰õΩ
ÉèHí =Îõ `«ûÅ∞_»∞, ÉèHí ~Îõ H° ‰Δõ Ωõ _»∞ Jx Q˘Ñ¨Ê a~°∞^Œ∞Å∞ L<åfl~Ú. Éè‰í Ωõ ÅÎ O>Ë P„â◊~ÚOz#"å~°x
88 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J~°÷O. x<≥fl=Ô~·`Õ P„â◊~ÚOKå~À "åà◊§x ~°H˜ΔOK«ÖË^Œ#∞HÀ h‰õΩ JѨH©iÎ =ã¨∞ÎOk. Hõ#∞Hõ
™êfig∞! h‰õΩ JѨH©iÎ ~å‰õΩO_® =∂ Hõà◊§H˜ Hõ#Ѩ_»=Ü«∂º!
=∞Ǩâ◊OÉèí∞x „áê^Œ∞~åƒù=O
D q^èŒOQÍ „áêi÷OK«QÍ<Õ XHõ¯™êi Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ k=º"≥∞ÿ# ~°∂ѨO ^èŒiOz
HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞.
HÍÅ"Õ∞Ѷ¨∞ã¨=∞KåÛùÜ«∞Hõ<å÷ â◊¥ÅHõáêÅÉèí$`ü
kfiÉèí∞[â◊Û „u}Ë„`«â◊Û ã¨‡Ü«∞=∂# =ÚMÏ=Úƒù[ó
™êfiq∞ QÆ[K«~å‡O|~°^è•iÜ≥ÿ∞, hÅHõO~î°∞_≥·, â◊¥ÖÏxfl, HõáêÖÏxfl ^èŒiOz Z^Œ∞~°∞QÍ
™êHΔÍ`«¯iOKå_»∞. Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å`À, =¸_»∞ Hõà◊§`À, z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ `≥Å¡QÍ
„ѨHÍtã¨∞Î<åfl_»∞. PÜ«∞# „ѨHõ¯<Õ J=∞‡"å~°∞ L<åfl~°∞.
Ѩ~åâ◊H˜Îâ◊Û K«O„^•ÉèÏ K«O„^Œ=pÛù`«ÖÏHõ$uó
J‰õΔΩ„ã¨‰õΩÊã¨ÎHõ^èŒ~å `≥·ˆ~Ì"≥·ó J=Ö’H˜`å
J=∞‡"å~°∞ K«O„^Œ∞x =O\˜ HÍO`«∞efl "≥^Œ[Å∞¡`«∂, K«Å¡QÍ LOk. P `«e¡ <åÅ∞QÆ∞
KÕ`∞« Å`À ÉèÏã≤ã∂¨ Î XHõ KÕuÖ’ JHõ=Δ ∂Å, =∞~˘Hõ KÕuÖ’ ѨÙã¨HÎ Oõ , =∞~À ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å`À
=~°^Œ=Ú„^Œ, JÉèíÜ«∞=Ú„^Œ ^èŒiOz =∞Ǩ â◊OÉèí∞=Ù „ѨHõ¯<Õ LOk. J=∞‡"å~°∞ Ѩ~°zu.
PÜ«∞# ¿Ñ~°∞ Ѩ~°â◊OÉèí∞. P W^ŒÌi ã¨fi~°∂ѨO QÀK«iOzOk. U^≥·`Õ WO`«=~°‰õÄ
x~åHÍ~°OQÍ "åºÑ≤Oz LO^À J^Õ ™êHÍ~°"≥∞ÿOk.
W^≥QÆÖÏO>Ë Ñ¨OK«^•~°x ѨOK«^•~° zÅHõQÍ `«Ü«∂~°∞KÕã≤#@∞ì. JÖÏ L#fl P ã¨fi~°∂
Ѩ"Õ∞ =ºHõÎ"≥∞ÿ Z^Œ∞~°∞QÍ Hõ#Ѩ_çOk.
㨈~fiëêO =¸ÅÉèí∂`Ò `Ò ^Œ=∞Êf Hõ~°∞}ÏHõ~“
Ѩ~å=∞Ǩâ◊=Úƒù<å^ä•=^•`åO ^Œ~°≈<À`«û=O
ã¨~åfixH˜ =¸Å"≥∞ÿ# Pk^ŒOѨ`«∞Å∞ gi^ŒÌˆ~. ™êfiq∞ "å~°O^ŒiH˜ JÉèíÜ«∂xfl Wã¨∂Î
Ü«Ú+¨‡^•QÆ=∞#O *Ï<Õ Ü«Úëê‡O *Ï<Õ Ñ¨~åiÌ`å<£
ÉèíO_®ã¨∞~°ã¨º ^Ò+¨ì ºO K« *Ï<åq∞ [QÆ^ŒO`«Hõ$`ü
J<åfl~°∞. g∞~°∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞x ÉÏ^èŒÅ∞ `«@∞ìHÀÖËHõ <å ^ŒQÆæiH˜ =KåÛ~°∞.
D ã¨$+≤ìÖ’ „Ѩà◊Ü«∞O =¸_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ LO@∞O^Œx Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ K≥ѨÙÎ<åfl_»∞.
XHõ „Ѩà◊Ü«∞O =∞Ǩ„Ѩà◊Ü«∞O. Ô~O_»= „Ѩà◊Ü«∞O J"åO`«~° „Ѩà◊Ü«∞O. =¸_»=k
HÍ=∞„Ѩà◊Ü«∞O. D ã¨=∞ã¨Î [QÆ`«ÎO`å ÅÜ«∞"≥∞ÿáÈ=_»O =∞Ǩ„Ѩà◊Ü«∞O.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 89
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
„|ǨχQÍiH˜ #∂~°∞ ã¨O=`«û~åÅ∞ xO_ç`Õ XHõ „Ѩà◊Ü«∞O =ã¨∞ÎOk. ^•xfl J"åO`«~°
„Ѩà◊Ü«∞O JO\Ï~°∞.
HÍÅO QÆ}#x Ѩije¿ãÎ Hõ$`«Ü«ÚQÆO, „`Õ`åÜ«ÚQÆO, ^•fiѨ~°Ü«ÚQÆO, HõeÜ«ÚQÆO
Jx <åÅ∞QÆ∞ Ü«ÚQÍÅ∞. D <åÅ∞yO\˜H˜ HõeÑ≤ XHõ =∞ǨÜ«ÚQÆ=∞x ¿Ñ~°∞. WÖÏO\˜
=∞ǨÜ«ÚQÍÅ∞ 71 J~Ú`Õ XHõ =∞#fiO`«~°O. WÖÏO\˜ =∞#fiO`«~åÅ∞ 14 J~Ú`Õ
XHõ HõÅÊO. „|ǨχQÍiH˜ XHõ HõÅÊO XHõ ~ÀA. WÖÏO\˜ ~ÀAÅ∞ ã¨O=`åûxH˜ 365.
WÖÏO\˜q 100 S`Õ PÜ«∞#H˜ PÜ«Ú=٠ѨÓ~°Î=Ù`«∞Ok. JѨÙÊ_»∞ U~°Ê_Õ „Ѩà◊Ü«∞O
¿Ñ~°∞ =∞Ǩ„Ѩà◊Ü«∞O. P =∞Ǩ„Ѩà◊Ü«∞OÖ’ „|ǨχQÍiH˜ ‰õÄ_® ã¨fi`«O„`«O LO_»^Œ∞.
HõÖÏÊO`«OÖ’ =KÕÛ J"åO`«~°„Ѩà◊Ü«∞O #∞Oz ã¨$+≤ìx ~°H˜ΔOK«_»O „|Ǩχ^Õ=Ù_ç Ѩx.
PÜ«∞# =∞m§ „á⁄^Œ∞Ì<Õfl ÖËz ã¨$+≤ìx "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ_»`å_»∞. =∞#O ZÖÏÔQ·`Õ Ñ¨QÆÅO`å Ѩx
KÕã≤ ~å„u q„âßOu fã¨∞H˘x á⁄^Œ∞Ì<Õfl ÖËz =∞m§ Ѩ#∞Å∞ „áê~°Oaè™êÎ"≥∂
JÖÏ PÜ«∞# ‰õÄ_® HõÅÊHÍÅO ѨxKÕã≤ HÍã¨Î PÜ«∞# q„âßOu fã¨∞H˘x
=∞m§ `«~°∞"å`« ã¨$+≤ì „áê~°Oaè™êÎ_»∞.
=∞#O QÆ`«O ~ÀA q_çzÃÑ\˜ì# Ѩxx D ~ÀA ZÖÏ „áê~°Oaèã¨∞Î<åfl"≥∂
QÆ`« HõÅÊOÖ’ =ke#^•xfl „|Ǩχ =∞m§ fã¨∞H˘™êÎ_∞» . n<Õfl "Õ^OŒ 'ã¨∂~åº
K«O„^Œ=∞™œ ^è•`å Ü«∞^ä•Ñ¨Ó~°fi=∞HõÅÊÜ«∞`ü— Jx K≥ѨÙÎOk.
x[OQÍ XHõ¯™êi PÖ’z¿ãÎ D J#O`«qâ◊fiO WO^Œ∞Ö’ =∞#O ZO`«? D HÍÅO
ZO`«? ^Œ∂~°O ZO`«? J<åkQÍ =∂#=Ù_çfl "Õkèã¨∞Î#fl =∞Ǩ „Ѩâ◊fl Wk. HÍx nx
QÆ∞iOz JO`«∞ `≥Å∞ûH˘O^•=∞x `«Ñ¨ã¨∞û ^•fi~å „Ñ¨Ü«∞uflOz ã¨=∂^è•#O ~å|\˜ì#
UÔH·Hõ =∞Ǩ`«∞‡Å∞ ÉèÏ~°fÜ«∞ =∞ǨÏ~°∞¬Å∞. "åà◊√§ =∂„`«"Õ∞ D ~°Ç¨Ï™êºefl K≥ѨÊQÆÅ~°∞.
J#O`«HÍÅ QÆ}<åxfl WKåÛ~°∞.
Ѩ~°â◊OÉèí∞=Ù K≥ѨÙÎ<åfl_»∞, '=∞Ǩ„Ѩà◊Ü«∞O #∞Oz D [QÆ`«∞Î#∞ P^Œ∞H˘<Õ"å_çfl <Õ#∞.
D =∞Ǩ„Ѩà◊Ü«∞OÖ’ „|Ǩ‡^Œ∞ÅO`å <åÖ’ b#"≥∞ÿáÈ`å~°∞. =∞m§ [QÆ`«∞Î P~°OaèOz
#ѨÙ_»∞ <Õ#∞ "å~°O^Œifl <åÖ’Oz =ºHõÎO KÕã¨∂Î LO\Ï#∞.
Wk HÍHõ =¸_»=k HÍ=∞„Ѩà◊Ü«∞O. =∞#‡^äŒ∞_»∞ ZѨÙÊ_≥·`Õ #tOzáÈÜ«∂_À ^•x
=Å¡ =KÕÛ "≥·Ñ¨s`«º"Õ∞ ÉèíO_®ã¨∞~°=$`åÎO`«O. ^èŒ~°‡O H©Δ}˜Oz áÈ~ÚOk. h~°ã¨`«fiO
=zÛOk. WÖÏO\˜q JѨÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_»∞ [QÆ`«∞ÎÖ’ ^Œ∞+¨ìâ◊‰õΩÎÅ q[$OÉèí} =Å¡ [~°∞QÆ∞`«∂
LO\Ï~Ú. g\˜x HÍ=∞ „Ѩà◊Ü«∞=∞x JO\Ï~°∞. nx #∞Oz =∂„`«O <åÜ≥ÚHõ¯ â◊H˜Î
90 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J~Ú# Åe`å=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi =∂„`«"Õ∞ L^Œúiã¨∞ÎOk——.
S`Õ PÜ«∞# „ѨHõ¯<Õ L#fl â◊H˜Î Ѩ~°zu <Õ~°∞QÍ =KÕÛÜ«∞=K«∞ÛQÍ! JO>Ë WHõ¯_Õ
~°Ç¨Ï™êºÅ∞ „QÆÇ≤ÏOKåe. Uk ZÖÏ ~å"åÖ’ Jk JÖÏ<Õ ~å"åe. JHõ¯_» Ѩ~°zu
„|Ǩ‡O_®ÅH˜ Jf`«"∞≥ #ÿ â◊HQΘ Í LOk. HÍx „|Ǩ‡O_»OÖ’ HÍ=∞„ѨàÜ
◊ ∞« O áÈQ˘@ì_®xH˜
P Ѩ~°zux „|Ǩ‡O_»"åã¨∞ÅO`å P~åkèOz ã¨OáêkOK«∞HÀ"åe. JѨÙÊ_»∞ Pq_»
=∞~À ~°∂ѨO`À =ã¨∞ÎOk.
=∞Ǩ~åAQÍ~°∞ â◊Ü«∞<åQÍ~°OÖ’ L#flѨÙÊ_»∞ =∂=¸Å∞ =„™êÎÅ∞ ^èŒiOz Ѩ_»∞
H˘O\Ï_»∞. Ü«Ú^•úxH˜ "≥àϧÅO>Ë Ü«Ú^•úxH˜ `«QÆæ =„™êÎÅxfl ^èŒiOz "≥àÏÎ_»∞. JÖψQ
P Ѩ~°zu ‰õÄ_® HÍ=∞„Ѩà◊Ü«∞<åâ◊#O KÕÜ«∞_®xH˜ =∞~À ~°∂ѨO ^•eÛ ~å"åe.
Pq_» ~å"åÅO>Ë „áêi÷OKåe.
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ‰õÄ_® TiH˜<Õ ~å_»∞. Z=~°∞ „áêi÷™êÎ~À "åiˆH ÉèíQÆ=O`«∞_»∞. Hõ#∞Hõ
g∞~°O`å „áêi÷OK«O_ç. J^Õ KÕã¨∞Î<åfl=∞Ü«∂º! WOHÍ J#∞„QÆÇ≤ÏOK« ÖË^ŒO>Ë ''S`Õ <Õ#∞
g∞‰õΩ ã¨Ç¨ÏHõi™êÎ#∞—— J<åfl_»∞ =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Ù.
=∞Ǩâ◊OÉèí∞xKÕ =∞ǨÜ«∂QÆO
''P HÍ=∞„Ѩà◊Ü«∞O #∞Oz "åix L^ŒúiOK«_®xÔH· P zK«ÛùH˜Î L^ŒƒùqOKåe Hõ#∞Hõ
<Õ#∞ WѨÙÊ_»∞ XHõ Ü«∞[˝O KÕ™êÎ#——<åfl_»∞. =∞Ǩâ◊OÉè∞í =Ù. ''g∞~°∞ KÕ¿ã Ü«∞*Ï˝Å∞ KåÅ=Ù.——
x*ÏxH˜ WHõ¯_»∞flOz Hõ^äŒO`å XHõ "≥·Ñ¨Ù Ü≥∂QÆâß„ã¨ÎO, XHõ "≥·Ñ¨Ù =∞O„`«âß„ã¨ÎO,
=∞~˘Hõ "≥Ñ· Ù¨ Ü«∂QÆâß„ã¨OÎ , WOHÀ"≥Ñ· Ù¨ P`«‡qKå~°} J#|_Õ "Õ^•O`« âß„ã¨OÎ `À ‰õÄ_»∞‰õΩx
LO@∞Ok. WѨÙÊ_»∞ â◊OÉèí∞=Ù XHõ Ü«∂QÆO K≥Ü«∞ºÉ’`«∞<åfl_»∞.
Ü«∂QÆO ZÖÏ K≥Ü«∂ºÖ’ q=iã¨∞Î<åfl_»∞.
PÜ«∞# K≥¿ã Ü«∂QÆO ¿Ñ~°∞ =∞ǨÜ«∂QÆ=Ú. Åe`åã¨ÇϨ „ã¨OÖ’ '=∞ǨÜ«∂QÆ„Hõ=∂~å^蕺
=∞ǨÉèˇ·~°=ѨÓl`å— Jx =ã¨∞ÎOk. =∞Ǩâ◊OÉèí∞"Õ =∞ǨÉèˇ·~°=Ù_»∞. WѨÙÊ_»∞ PÜ«∞# P
=∞ǨÜ«∂QÆ„Hõ=∂xfl K≥Ü∞« ºÉ’`«∞<åfl_»∞. P =∞ǨÜ«∂QÆO Ö’Oz J=∞‡"å~°∞ Pq~°ƒqù ™êÎ~∞° .
P Ü«∂QÆO t=Ù_Õ K≥Ü∞« ºQÆÅ_»∞ =∞~˘Hõ_∞» K≥Ü∞« ºÖË_∞» . J=∞‡"åi J#∞„QÆÇϨ O ~å"åÅO>Ë
t=Ù_Õ =ÚO^Œ∞H˜ ~å"åe. t"åÜ«∞QÆ∞~°"Õ#=∞ó
J=∞‡"åˆ~ `«# ^Œâ◊=∞Ǩq^ŒºÅ#∞ t=Ù<Õ `«Ü«∂~°∞ K≥Ü«∞º=∞Ok. <Õ<å! Jx J_çy`Õ
'<å QÆ∞iOz #∞=Ùfi K≥áêÊe, h QÆ∞iOz <Õ#∞ K≥áêÊe. =∞# QÆ∞iOz WOÔH=iH˜
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 91
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
`≥Å∞ã¨∞ÎOk— JOk J=∞‡"å~°∞. <å q^ŒºÅxfl\˜H˜ #∞"Õfi QÆ∞~°∞=Ù JOk. Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞
XH˘¯Hõ¯ q^ŒºH˜ XH˘¯Hõ¯ ~°∂ѨO`À QÆ∞~°∞=Ù JÜ«∂º_»∞. „jq^ŒºH˜ =∂„`«O ^ŒH˜Δ}Ï=¸iÎ
~°∂ѨO`À QÆ∞~°∞=Ù JÜ«∂º_»∞. „jq^Œºx ã¨fi`«O„`« `«O„`«O JO\Ï~°∞.
ã¨fi`«O„`å ã¨~°fi`«O„`Õj ^ŒH˜Δ}Ï=¸iÎ~°∂Ñ≤}©
^ŒH˜Δ}Ï=¸iÎ WzÛ# q^Œº P`«‡q^Œº. J^Õ „|Ǩχq^Œº. „jq^ŒºH˜ ^ŒH˜Δ}Ï=¸iÎ
QÆ∞~°∞=O>Ë „jq^Œº „|Ǩχq^Œº.
P ^ŒH˜Δ}Ï=¸ˆ~Î WHõ¯_» =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Ù. PÜ«∞# WѨÙÊ_»∞ QÆ∞~°∞"≥· ~å"åe. PÜ«∞#
K≥ѨÙÎ<åfl_»∞ '<Õ#∞ =zÛ XHõ Ü«∂QÆO K≥Ü«∂ºe HÍx ^•xH˜ XHõ +¨~°`«∞. g∞‰õΩ WѨÙÊ_»∞#fl
PHÍ~åÅ`À ÖÏÉèíOÖË^Œ∞. g∞ â◊s~åÅ∞ ѨÙOAHÀ"åÅO>Ë g∞~˘Hõ Ѩx K≥Ü«∂ºe. <Õ#∞
Ü«∂QÆO KÕã≤ Jyfl ~°QÆ∞Å∞™êÎ#∞. JO^Œ∞Ö’ q∞=∞‡efl g∞~°∞ Ǩï`«O KÕã¨∞HÀ"åe— Jx
K≥áêÊ_»∞.
''q∞=∞‡efl g∞~°∞ W¿ãΠ֒ѨeflOz XHõ Pq_» =zÛ =∞m§ q∞=∞‡efl
ã¨$+≤ìOz Wã¨∞ÎOk. JѨÙÊ_»∞ g∞~°∞ #= #"åHÍ~°O Éèíq+¨ºu- #= #=
ÖÏ_»∞`«∂ LO\Ï~°∞.
WѨÙÊ_»∞#fl h~°ã¨O, ZO_»∞`«#O J=xfl P JyflQÆ∞O_»OÖ’ Ѩ_ÕÜ«∞O_ç.
=∞m§ â◊√^Œú"≥∞ÿ =™êÎ~°——x K≥áêÊ_»∞.
'Hõ~°Î=º"Õ∞= `«^ÕÌ=! <å„`« HÍ~åº qKå~°}Ï— -qKåiOK«‰õΩO_® Ѩ_»O_»x K≥¿ÑÎ JѨÙÊ_»∞
"å~°O`å Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_çH˜ #=∞㨯iOz ''™êfig∞! #∞"ÕfiO K≥¿ÑÎ Jk KÕ™êÎO ZO^Œ∞HõO>Ë
=∂ ˆHΔ=∞O HÀã¨O #∞=Ùfi K≥ѨÙÎ<åfl=Ù.
=Ü«∞O Hõ$`å~å÷ *Ï`åã¨û‡tÛ^ŒQ“fl ǨÏ=º`åO QÆ`å
JO^Œ∞Ö’ Ѩ_»_»O =Å¡ "Õ∞O ^èŒ#∞ºÅ=∞ø`åO. JO^Œ∞Ö’Oz "Õ∞O =∞m§ |Ü«∞@H˜
Q˘Ñ¨ÊQÍ =™êÎ=∞O>Ë JO`«HõO>Ë =∂ˆHO HÍ"åe.
Hõ#∞Hõ "Õ∞=∞O`å ã≤^Œú"Õ∞—— Jx K≥áêÊ~°∞. JѨÙ_»∞–
Ö’HÍ<å =ÚѨHÍ~åÜ«∞ Ѩ~åâ◊HÍκ ã¨=∞xfi`«ó
J}Ϥ^ŒƒÇ≤ÏtÛ^•HÍâ◊ =∞Ü«∞*Ï˝#=∞ǨQÆ$Ǩ`ü
Ö’HÍÅH˜ LѨHÍ~°O HõeyOK«_®xÔH· „|Ǩ‡O_®Å‰õΩ ÃÑ·# L#fl ™êfiq∞ JO^Œ∞Ö’Oz
kQÍ_»∞. W^ŒO`å Ü≥∂QÆѨ~°"≥∞ÿ# ~°Ç¨Ï㨺O.
ã¨Ç¨Ï„™ê~° Hõ=∞ÅOÖ’Oz kQÆ∞`«∂ ã¨iQÍæ â◊OHõ~°∞Å∞"åi K≥Ñ≤Ê#@∞ìQÍ
92 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã¨∞^è•^è•~å™êÔ~·-â◊Û~°}Ü«ÚQÆÖÏO`«-ifiQÆe`≥·ó
„ѨѨOK«O ã≤OK«Of ѨÙ#~°Ñ≤ ~°™ê=∂flÜ«∞-=∞ǨÏã¨óI
J"åѨº ™êfiO Éèí∂q∞O Éèí∞[QÆxÉèí-=∞^èŒ∞º+¨ì-=ÅÜ«∞O
ã¨fi=∂`å‡#O Hõ$`åfi ã¨fiÑ≤+≤ ‰õΩʼnõΩO_Õ ‰õΩǨÏi}˜II
P â’¡HõOÖ’x ÉèÏ="Õ∞ WHõ¯_» K≥ѨÊ|_»∞`ÀOk.
„|ǨχO_»OÖ’H˜ P Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ „Ѩ"ÕtOz Ǩϟ=∞QÆ∞O_»O HÍ"åe Hõ#∞Hõ U_»∞
ã¨=Ú„^•ÅÖ’ z=~° ã¨=Ú„^•xfl ZO_»QÆ\Ïì_»∞.
„Ѩq"ÕâßO_» =∞^茺O`«∞ ã¨∂HõΔ ‡~°∂Ѩ ã¨û<å`«#ó
PÜ«∞# ã¨∂HõΔ ‡~°∂ѨOÖ’ „Ѩ"ÕtOz Ǩϟ=∞QÆ∞O_®xfl ã≤^ŒúO KÕã¨∞Î<åfl_»∞. Ü«∂QÆO
KÕ™ê_»x ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ K≥ѨÊ_»O Páê_»∞.
=∞ǨÜ«∂QÆ „Hõ=∞O
JѨÙÊ_»∞ JQÆã¨∞κÅ"å~°∞ "≥O@<Õ J_çQÍ~°∞.
ǨÏÜ«∞„w= =∞Ǩ„áê[˝! qz„`«O „Ѩã¨∞Î`«O `«fiÜ«∂
=∞ǨÜ«∂QÀ-Éèí=f¯^Œ$H˜¯OѶ¨Ö’ [QÆ`åO „Ñ≤Ü«∞ó
#∞=Ùfi K≥ѨÙÎ#flk KåÖÏ z„`«OQÍ LO^ŒÜ«∂º! D Ü«∂QÆO <Õ#∞ ZHõ¯_® q#ÖË^Œ∞. U
"Õ^•ÅÖ’#∂ ÖË^Œ∞. P =∞ǨÜ«∂QÆO ZÖÏ [iyOk. ^•x =Å¡ =zÛ# Ѷ¨e`«O Uq∞\˜?
qã¨Îˆ~} =∞=∂K«HõΔ fi `«„`« "Õ∞ H“`«∞HõO =∞ǨÏ`ü
ã¨O„â◊¥Ü«∞=∂}=∞Ñ≤ Ü«∞`«Ê~å#<åÌÜ«∞ HõÅÊ`Õ
q™êÎ~°OQÍ K≥ѨÊ=Ü«∂º! qO\Ï#∞ J<åfl_»∞. ^èŒ#∞º_»=Ù JQÆ™êκ! q#∞.
Hõ^äŒÜ«∂q∞ =∞Ǩ„áê[˝ =∞ǨÜ«∂QÆO =∞Ǩϟ^ŒÜ«∞"£∞
D Hõ^äŒx ѨiîOz#, q<åfl =KÕÛ Ñ¶¨e`åxfl ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"å~°∞ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
Ѩiî`«O ã¨~°fiáêѨѶ¨∞flO „â◊√`«O ã¨~°fi=∞ÖÏѨǨÏ"£∞
Ѩiî¿ãÎ áêáêÅxfl áÈQ˘_»∞`«∞Ok. qO>Ë =∞# ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ L#fl =∂e<åºÅxfl
‰õÄ_® #tOѨ*Ëã¨∞ÎOk.
nxx x~°O`«O Z=Ô~·`Õ áê~åÜ«∞} „Hõ=∞OÖ’ K«^Œ∞=Ù`å~À
P=iÎ`«O`«∞ ã¨Oã≤^≥·úº `«„^ŒƒÇ¨‡=∞$`«ÉèÏ[#"£∞-"åiH˜ Ѩ~°„|Ǩ‡=∞$`«"Õ∞ „áêÑ≤Îã¨∞ÎOk.
UHõ"å~°O „â◊√`«O ¿ÇϺ`«#‡Ç¨Ü«∂QƄѨ=~°Î#"£∞
~å[ã¨∂Ü«∞ã¨Ç¨Ï„ã¨ã¨º ^Œ`ÕΠѶ¨Å =∞#∞`«Î=∞"£∞
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 93
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
XHõ¯™êi nxfl „â◊^ŒúQÍ qO>Ë "≥~Úº ~å[ã¨∂Ü«∞Ü«∂QÍÅ∞ KÕã≤# Ѷ¨e`«O =ã¨∞ÎOk.
„j=∞Ǩâ◊=Úƒù<å^äŒ ã¨û „Ѩqâߺ}¤O =∞ǨÏ`«Î~°"£∞
WѨÙÊ_»∞ K≥ѨÙÎ<åfl#∞ q#∞! =ÚO^Œ∞ Ѷ¨e`«O K≥Ñ≤Ê `«~°∞"å`« „áê~°Oaèã¨∞Î<åfl~°∞. ^•xfl
|\˜ì q+¨Ü«∞O Ü≥ÚHõ¯ Q˘Ñ¨Ê`«#O =∞#H˜ `≥Å∞ã¨∞ÎOk. Ѷ¨e`«O JO`« Q˘Ñ¨Ê^ŒO>Ë Ñ¨xH˜
JO`« UHÍ„QÆ`« HÍ"åÅx J~°÷O.
ã¨fiÜ«∞O Ǩϟ`å-Éèí=`«Î„`« Ü«∞[˝Ñ¨ffl Ѩ~å-Éèí=`ü
PÜ«∞# ã¨fiÜ«∞OQÍ Ç¨ÏŸ`« JÜ«∂º_»∞. PǨï`«∞Å∞ JyflÖ’ "Õ¿ã"å_»∞ Ǩϟ`«. PÜ«∞<Õ
ã¨fiÜ«∞OQÍ JHõ¯_» ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. Ü«∞[˝O K≥Ü«∂ºÅO>Ë Ü«∞[=∂xH˜ Ѩufl LO_®e
Pq_» Ѩ~°zu. P Ѩ~°zu Ü«∞[˝Ñ¨uflQÍ ‰õÄ~°∞ÛOk. PÜ«∞# =∞O„`«O`À Ǩϟ=∞O
K≥Ü«∞ºÉ’`«∞<åfl_»∞. W^Õ x*ÏxH˜ „jq^•ºÇ¨ÏŸ=∞O, =∞ǨÜ«∂QÆ„Hõ=∞O.
ÉÏǨϺOQÍ KÕ¿ã „jq^•ºÜ«∂QÆO XHõ\ ˜. t=Ù_»∞ KÕã≤Ok =∞ǨÜ«∂QÆO.
™ê^茉õΩÅ∞ JO`«~°∞‡Y∞Öˇ· XH˘¯Hõ¯ K«„HÍxfl ^•@∞`«∂ KÕ¿ã =∞ǨÜ«∂QÆO
¿Ñ~°∞ ~°Ç¨ÏŸÜ«∂QÆO. '~°Ç¨ÏŸÜ«∂QÆ„Hõ=∂~å^蕺 ~°Ç¨Ïã¨Î~°Ê}`«iÊ`å—.
D =∞ǨÜ«∂QÆO JO`å ֒ѨŠ[iˆQ Ü«∂QÆ=∞x `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. Wk
Ü«∂QÆO =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞. Ü≥∂QÆO ‰õÄ_®.
Ü≥∂QÆO, Ü«∂QÆO D Ô~O_»∂ XˆH „Ѩ„H˜Ü«∞. =∞# ÃÑ^ŒÌ"åà◊√§ Ü«∞[˝ã¨fi~°∂
ѨO`À Ü≥∂QÆq^Œº<Õ Pq+¨¯iOKå~°∞. Ü«∞[˝‰õΩO_»O Uq∞\’ HÍ^Œ∞ â◊OHõ~°∞Å∞ ™œO^Œ~°º
ÅǨÏiÖ’ ''ã¨fiÑ≤+≤‰õΩʼnõΩO_Õ ‰õΩǨÏi}˜—— J#fl@∞¡QÍ =∞#Ö’ =¸ÖÏ^è•~° K«„HõO =^ŒÌ U
Jyfl LO^À J^Õ. „áê}ÏÜ«∂=∂^Œ∞Å ^•fi~å ™ê^è#Œ KÕ¿ãÎ JHõ¯_»∞#fl `Õ[ã¨∞û T~°fi÷ QÆ`"« ∞≥ ÿ
z^•HÍâ◊ã≤÷uH˜ KÕi JHõ¯_»∞#fl Ѩ~°=∂=∞$`åxfl JO^Œ∞‰õΩO@∞Ok. P „Hõ=∞"Õ∞ WHõ¯_»∞#fl
=∞ǨÜ«∂QÆOÖ’ ‰õÄ_® QÀK«i™ÈÎOk.
Åe`åÜ«∂ =∞Ǩq^•º =ÚK«Û~°O`åûfi`«‡ã¨Oq^Œ"£∞
ã¨Ñ¨Î㨯#ú=∞Ǩ"åÜ«Ú=∞Ü«∞ =∂`å‡# =∂`«<À`ü
Åe`å=∞Ǩq^Œºx LK«Ûùiã¨∂Î ã¨Ñ¨Î㨯O^èŒ|O^èŒ∞~° â◊s~°∞_»Ü«∂º_»∞. JO>Ë "åÜ«Ú
=∞O_»ÖÏÅ∞ "≥Ú`«ÎO U_»∞~°HÍÅ Éèí∂q∞HõÅÖ’ LO\Ï~Ú. D U_çO\˜H˜ ¿Ñ~°∞¡ K≥áêÊ~°∞.
q+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ D ~°Ç¨Ï™êºÅhfl K≥ѨÊ|_®¤~Ú.
D ã¨Ñ¨Î㨯O^èŒ|O^èŒ∞~°ã¨g∞~°"Õ∞ |Ç≤Ï~°˚QÆ`«∞ÎÖ’ ‰õÄ_® ã¨iQÍæ ã¨∂~°º=∞O_»ÅO =~°‰õÄ
L#fl "åÜ«Ú=∞O_»ÖÏÅ =~°∞ã¨<Õ K≥áêÊ~°∞. J^Õq^èŒOQÍ =∞# â◊s~°OÖ’ ‰õÄ_® U_»∞
94 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
~°HÍÅ "åÜ«Ú =∞O_»ÖÏÅ∞ "åºÑ≤Oz L<åfl~Ú. Jk „|Ǩ‡O_»O. =∞#k Ñ≤O_®O_»O.
Ô~O_»∂ XˆH ÅHõΔ}O.
Ñ≤O_®O_»OÖ’ U=ÚO^À „|Ǩ‡O_»OÖ’#∞ J^Õ LOk. Ñ≤O_®O_®xfl ÔH~°@O J#∞
H˘O>Ë „|Ǩ‡O_®xfl ã¨=Ú„^ŒO J#∞HÀ=K«∞Û. ÔH~°@OÖ’ ‰õÄ_® ã¨=Ú„^ŒO Ü≥ÚHõ¯ hˆ~
LO@∞Ok. JÖψQ „Ѩu J}∞=ÙÖ’#∞ „|Ǩ‡O_»O Ü≥ÚHõ¯ â◊ˆHÎ LO@∞Ok. ^•xfl =∞#Ö’
Pq+¨¯iOK«∞H˘O>Ë JO`«\Ï K«∂_»QÆÅO. Jk WHõ¯_» `≥Å∞ûHÀ=eû# Q˘Ñ¨Ê „Ѩ„H˜Ü«∞. P
HÍ~°}O KÕ`« â◊OÉèí∞_Õ ã¨Ñ¨Î㨯O^èŒ=∞Ǩ"åÜ«Ú=ÙQÍ =∂~å_»∞.
„áê}â◊H˜Î KÕ`«<Õ =¸ÖÏ^è•~°O ^ŒQÆæ~° x„kOz# ‰õΩO_»ehx *ÏQÆ$`«O KÕ¿ãk. P
„áê}â◊H˜Î Ѩ~°=∞ t= ã¨fi~°∂Ѩ"Õ∞. Hõ^äŒÖ’ ‰õÄ_® Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ ã¨Ñ¨Î㨯O^èŒ |O^èŒ∞~°"≥∞ÿ#
~°∂ѨO`À „Ѩ"ÕtOKå_»∞. "≥Ú@ì "≥Ú^Œ@ QÍeÖ’ „Ѩ"ÕtOKå_»∞. P QÍeÖ’ `Õ[ã¨∞û
LOk. D =∞ǨÜ«∂QÆ „Hõ=∂xfl KåÖÏ K«Hõ¯QÍ q=iOKå~°∞.
ã¨Ñ¨Î=∞O â◊√^Œú[ÅkèO ‰õΩ}Ϥ~°÷O ã¨=∞â’+¨ÜÕ∞`ü
=ÚO^Œ∞QÍ U_»= ã¨=Ú„^Œ"∞≥ #ÿ â◊√^Œú [Å ã¨=Ú„^•xfl ZO_»Q\Æ Ïì_∞» . ^•xfl ZO_»Q@ Æ Qì Í<Õ
J^˘Hõ Q˘~ÚºÖÏ =∂iOk.
Páê`åà◊QÆcè~å-Éèí∂ ^Œun~°… =∞ǨYxó
Jk XHõ ÃÑ^ŒÌ Ǩϟ=∞‰õΩO_»OÖÏ =∂iOk. ^•xÖ’H˜ WѨÙÊ_»∞ Jyflx ~°QÆÖÏÛe.
^•x HõO>Ë =ÚO^Œ∞ JyflÖ’ "≥Ü«∂ºeû# Ѩ^•~å÷Å∞ ã≤^ŒúO KÕã¨∞H˘<åfl_»∞. Ü«∞[˝O
KÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞ JO^Œ∞Ö’ "≥Ü«∂ºeû# Ǩϟ=∞„^Œ"åºefl fã¨∞H˘x <åÅ∞QÆ∞ ÉèÏQÍÅ∞ KÕ™êÎ~°∞.
<åÅ∞QÀ ÉèÏQÍxfl fã≤ JyflÖ’ "Õ™êÎ~°∞.
J^Õ q^èŒOQÍ DÜ«∞# [QÆ`«∞ÎÖ’ L#fl Lkƒ*ÏÅ∞. Lkƒ[ ã¨$+≤ì JO>Ë Éèí∂q∞x
KÕkOè K«∞H˘x =KÕÛk. "≥Ú`«OÎ „ѨÑO¨ K«=∞O`«\Ï Zxfl ~°HÍÅ ã¨$+≤ì LO@∞O^À J^Œ∞ƒù`O« QÍ
=∞# âß„ã¨ÎO =i‚OzOk.
=∂#ã‘ „Ѩ^äŒ=∂ã¨$+≤ìó `«^ä• *Ï~åÜ«∞g Ѩ~å
J}©¤K≥·= `«$fÜ«∞™êº`ü ¿ãfi^Œ*Ï#º `«^ä• Lkƒ[ó
Jx S^Œ∞ ~°HÍÅ ã¨$+≤ìx K≥áêÊ~°∞. =ÚO^Œ∞ =∂#ã‘ ã¨$+≤ì JO>Ë „|ǨχQÍi =∞#ã¨∞û
#∞Oz ã¨$+≤Oì Ѩ|_»¤ ^ŒHÍΔ k „Ѩ*ÏѨ`∞« Å∞, =tëêª^∞Œ Å∞ g~°O`å =∂#ã‘ ã¨$+≤.ì [~åÜ«Ú=ÙÅ∞
JO>Ë Hõ_∞» ѨÙÖ’ H˘<åflà◊√§ LO_ç Hõ_∞» Ѩ٠pÅ∞ÛH˘x |Ü«∞@H˘KÕÛ ã¨$+≤.ì "åik *Ï~åÜ«Úg
ã¨$+≤.ì J}©¤ K≥=· JO>Ë „QÆ∞_»∞¤ #∞Oz =zÛ#q J}©¤ ã¨$+≤.ì ¿ãfi^Œ[ JO>Ë "å`å=~°}OÖ’x
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 95
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
`Õ=∞ =Å¡ ѨÙ\˜ì#q. W=xfl „H˜q∞H©@HÍÅ∞. Lkƒ[=Ú JO>Ë Éèí∂q∞x KèÕkOK«∞H˘x
=KÕÛq. =$HΔÍÅ∞, QÆ∞ÖχÅ∞, Å`«Å∞ W`åº^Œ∞Åxfl Lkƒ[ ã¨$+≤ì. WO`«‰õΩ q∞Oz ã¨$+≤ì
„ѨѨOK«OÖ’ ÖË^Œ∞. P Ü«∞*Ï˝yflÖ’ "≥Ü«∞º_®xH˜ D Lkƒ[=ÚÅxfl Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞
fã¨∞H˘<åfl_»∞. WѨÙÊ_»∞ Jyfl HÍ"åe. WO^Œ∞ ~°yÖËÛ Jyfl =∂=¸Å∞ JyflHÍ^Œ∞ Jx
K≥áêÎ_»∞. n<Õfl „jq^ŒºÖ’ JO`«ifl~°O`«~°=∞xO^èŒ# "Õ∞^èŒ=∂<Õ ã¨Oq^Œyfló Jx K≥áêÎ~°∞.
WO^è<Œ åÅ∞ J=ã¨~O° ÖˉΩõ O_® =∞O_®e. Jk =∞# x~°O`«~° ™ê^è#Œ =Å¡ ~°Q∞Æ Å∞ÛHÀ"åe.
WHõ¯_» Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ ZÖÏ ~°QÆ∞Å∞Û`«∞<åfl_À K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
XHõ¯™êiQÍ JÜ«∞# J=∞‡"åi =∞O„`åxfl [ѨO KÕã¨∂Î ''ã≤OǨã¨# =∞Ǩq^•ºO
[ѨǨïOHÍ~°=∂ã≤÷`«ó—— - [ѨO KÕã≤ ''ǨïO—— J<åfl_»∞ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞.
W^À ÃÑ^ŒÌ c[O. ǨïO J#flѨÙÊ_»∞ Ç¨Ï J<Õk PHÍâ◊=∞O_»ÅOÖ’ XHõ ã¨ÊO^Œ#
`≥ã¨∞ÎOk. 'Ǩϗ PHÍâ◊c[O. ã¨$+≤ìH˜ L#∞‡Y`«fi"Õ∞ ǨïO J<Õk. ^•xH˜
<å^ŒO HõeûOk. D <å^ŒOÖ’<Õ Jyflâ◊H˜Î ‰õÄ_® ^•y LOk. ǨïOHõiO
Kå_»x =∞#O JO@∞O\ÏO. P ǨïOHÍ~°O ֒ѨŠL#fl^•xfl |Ü«∞@H˜
`≥ã¨∞ÎOk. P c*ÏxH˜ JO`«â◊H˜Î LOk. Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ ǨïOHÍ~°O ZÖÏ
KÕ™ê_»O>Ë
`Õ# Ѷ¨∞’ˆ~} Ǩ˙OHÍ~° â◊ÉËÌ<å^è•`«‡q„QÆǨÏó - ǨïOHõiOK«QÍ<Õ t=Ùx
â◊s~°O XHõ¯™êiQÍ HõOÑ≤OzOk. ^•x`À PÜ«∞# â◊s~°OÖ’ =¸ÖÏ^è•~°O #∞Oz
Hõ^ŒeHõ ~°ye JHõ¯_çflOz Jyfl |Ü«∞Å∞^ÕiOk.
JÖÏ JHõ¯_» |Ü«∞Å∞^Õi# Jyfl ''P=¸Å =∂„|ǨχaÅO `«ã¨º [*ÏfiÅ zzèÛùvó—— -
„jq^Àºáê㨉õΩÅH˜ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
„jK«„HõOÖ’ J=∞‡"åix P"åǨÏ# KÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞ =∞#Ö’ „ѨHÍtOKÕ ''P=¸ÖÏ^è•~å^èŒ
„|ǨχaÅO qÅã¨Of"£∞ aã¨`«O`«∞ `«hÜ«∞ã‘O q^Œ∞ºuÊO[Ñ≤O[~åO q=â◊fi^ŒÜ«Ú`«
ÉèÏã¨fi`ü „ѨHÍâ◊O `Õ*’~°∂¿Ñ} Ѩi}`å"£∞ Ѩ~t° =*’ºu~°a#è fl „ѨHÍâßu‡HÍ"£∞ qÜ«∞^•k
qâ◊fi HÍ~°}Ï"£∞ ã¨~åfi=ÉèÏã≤`å"£∞ ™ê‡`å‡aè<åfl"£∞ Ѩizu"£∞ ã¨∞+¨μ=∂fl Ѩ`«ÜÕ∞º#
L^Œæ=∞º—— - WÖÏ ^蕺#O KÕ™êÎ~°∞.
„jK«„HõOÖ’ L#fl J=∞‡"å~°∞ ZHõ¯_çflOKÀ ky ~å^Œ∞. ֒ѨŠL#fl P P`«‡â◊H˜Îx
JHõ¯_çH˜ `Õ=_»O. J^Õ WHõ¯_» [~°∞QÆ∞`ÀOk. W^Õ Ñ¨ÓiÎQÍ „jK«„Hõ P~å^èŒ#.
D ~°Ç¨Ï™êºxfl WHõ¯_» K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl~°∞.
96 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
P Jyfl¿Ñ~°∞ zzÛùv J<åfl_»∞. z`ü - td Jk =∂=ÚÅ∞ =∞O@ HÍ^Œ∞ z^Œyfl.
K≥·`«<åºyfl. K≥·`«#º„ѨHÍâ◊O. nxˆH z^Œyfl ÖË^• ã¨Oq`ü Jx ¿Ñ~°∞. ã¨Oq`ü J<åfl z`ü
Jx J~°÷"Õ∞.
`«O ã¨Oq^Œ#ÅO á¶êÅ„HÀ_»Ö’K«#HÀ@~å`ü - á¶êÅ<Õ„`«O #∞Oz ÖÏQÍ_»∞.
JÖÏ fã≤– ="å=∞ "å=∞^Õ"À-Ü«∞O 㨠K« ÅQÀfl =∞ǨYx"£∞
="å=∞ JO>Ë '"≥e„QÆHͯ_»∞— Jx J~°÷O. |Ü«∞@H˜ f™ê_»∞. "å=∞^Õ=Ù_»∞ J<åfl~°∞.
t=Ù_ç ¿Ñ~°∞ "å=∞^Õ=Ù_»∞. ==∞#O KÕã≤#"å_»∞ "å=∞^Õ=Ù_»∞. ==∞#O JO>Ë |Ü«∞@H˜
fÜ«Ú@ Jx J~°÷O.
XHõѨi [QÆ=ÚÅ "≥ex_ç XHõѨi ֒ѨeH˜ Q˘#∞K«∞ - XHõ™êi [QÆ`«ÎO`å fã¨∞H˘x
=∞m§ |Ü«∞@ ÃÑ_»`å_»∞. JÖÏ |Ü«∞@ ÃÑ>Ëì"å_Õ "å=∞^Õ=Ù_»∞. P "å=∞^Õ=Ù_»∞ WѨÙÊ_»∞
Jyflx |Ü«∞@ ÃÑ\Ïì_»∞. ZHõ¯_» U â◊|ÌO "å_®Ö’ JHõ¯_» P â◊|ÌO ZO`« JO^ŒOQÍ
"å_»∞`«∞<åfl_À "åºã¨^Õ=Ù_»∞.
WO`«=ÚO^Õ PÜ«∞# Ǩϟ=∞‰õΩO_»OÖ’ Lkƒ[=ÚÅÖ’ "Õã≤# H˘O`« ÉèÏQÆO WѨÙÊ_»∞
JO@∞‰õΩOk. Jyfl ~°yeOk. JO^Œ∞Ö’ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ Ǩϟ=∞O K≥Ü«∞ºÉ’`«∞<åfl_»∞.
Ǩϟ=∞O K≥Ü«∞º_®xH˜ =ÚO^Œ∞QÍ Jyfl ^Õ=Ùx P~åkèOKåe. Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_≥·<å `å#∞
ÃÑ\˜ì# ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xfl `å<Õ áê\˜™êÎ_»∞. Zxq∞k =¸~°∞ÎÅ Jyflx, P~°∞ =¸~°∞ÎÅ
Jyflx, =¸_»∞ =¸~°∞ÎÅ Jyflx Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ ѨÓlOKå~°x K≥áêÊ~°∞.
`«„`åˆQfl ~°+¨ì^è• =¸iÎO ã¨OHõÖÏʺÉèíº~°ÛÜ«∞zÛù=ó
+¨}∂‡iÎ=∞Ñ≤ KåÉèíº~°Ûº =∞^èÕº =¸i΄`«Ü«∞O `«^ä•
L#flk XˆH Jyfl HÍx =∂=¸Å∞QÍ Jyfl J~Ú`Õ Jyfl Ǩϟ„`«O J=^Œ∞. P~åkèOѨ|_Õ
JyflH˜ JyflǨϟ„`«=∞x ¿Ñ~°∞. LuÎ<Õ =∞O_ç¿ãÎ =∞O@. Jk JyflǨϟ„`«O HÍ"åÅO>Ë
^•x Ü«∞O^Œ∞ ^Õ=`åâ◊‰õΩÎÅ∞ P=Ç≤ÏOѨ *ËÜ«∂e. ¿Ñ~°∞¡ ÃÑ\˜ì Jyflx Ñ≤ez#ѨÙ_»∞
XH˘¯Hõ¯ ¿Ñ~°∞`À XH˘¯Hõ¯ =º=Ǩ~°O LO@∞Ok. P ¿Ñ~°∞`À K≥ѨÊ|_»¤ Jyfl P Ѩ<Õ
KÕ™êÎ_»∞ =∞~˘Hõ Ѩx K≥Ü«∞º_»∞. Hõ#∞Hõ WѨÙÊ_»∞ Ü«∞*Ï˝xH˜ Zxfl ~°HÍÅ JQÆ∞flÅ∞ HÍ"åÖ’
Jxfl JQÆ∞flÅx D Jyfl Ü«∞O^Œ∞ ™êfiq∞ P=Ç≤ÏOѨ*Ëã¨∞Î<åfl_»∞. Ñ≤ez P"åǨÏ#
KÕã¨∞Î<åfl_»∞.
P"åǨÏ# KÕã¨∞Î#flѨÙÊ_»∞ H˘xfl ѨÙ=ÙfiÅ∞, JHõΔ`«Å∞ fã¨∞H˘x P JyflH˜ <åÅ∞QÆ∞
"≥·Ñ¨ÙÖÏ "Õ™êÎ~°∞. Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ ѨÙ=ÙfiÅ∞ fã¨∞HÀ=_®xH˜ XHõ™êi PHÍâ◊OÖ’H˜ K≥~Úº
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 97
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
KåK«QÍ<Õ JHõ¯_» #HõΔ„`åÅ∞ Hõ#Ѩ_®¤~Ú "å\˜x KÕ`ÀΠѨ@∞ìH˘<åfl_»x K≥áêÊ~°∞.
`å~°HÍѨÙ+¨ÊxHõÔ~·ó Ѩi`«ó ‰õΩ}¤ =∂~°ÛÜ«∞`ü
=∞#H˜ Ãã·#∞û `≥Å∞ã¨∞ Hõ#∞Hõ #HõΔ„`åÅ∞ fã¨∞H˘<åfl_»O>Ë "å@xfl\˜x ÖÏQÍ_® Jx
HÍ^Œ∞. nxÖ’ L#fl ~°ÇϨ ™êºxfl ѨijeOKåe. nxH˜ ã¨=∂^è•#O Ãã#· ∞û`À<Õ K≥Ñʨ =K«∞Û.
#Hõ„Δ `«=∞O_»ÅO LO^ŒO>Ë =∞#H˜ HÍOu HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. H˘<åflà◊§H˜ #Hõ„Δ `«O #tOzáÈ=K«∞Û
HÍx HÍOu =∂„`«O HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
HÍOu =∞#"≥·Ñ¨Ù „Ѩܫ∂}˜OK«_»O „áê~°OaèOz Éèí∂q∞ g∞^ŒH˜ =KÕÛ@ѨÊ@H˜ H˘xfl
"ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ∞ Ѩ_∞» `«∞Ok. D ֒ѨŠ#Hõ„Δ `«O JO`«iOzáÈ=K«∞ÛQÍx HÍOu=∂„`«O
HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
JÖÏ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ #HõΔ„`åefl fã¨∞H˘<åfl_»O>Ë "å\˜ HÍOux „QÆÇ≤ÏOKå_»x
ÉèÏqOK«=K«∞Û. WѨÙÊ_® „Ѩ„H˜Ü«∞O`å ÉèÏq¿ãÎ ã¨=Ú„^ŒO Jyfl‰õΩO_»O.
^•x Ü«∞O^Œ∞ ѨÙ=ÙfiÅ∞ #HõΔ„`åÅ∞.
Ü«∂QÆO KÕã∞¨ #Î fl"å_»∞ t=Ù_»∞. Jk q~å\ò Ü«∂QÆO. WѨÙÊ_»∞ JyflǨϟ„`«O
¿Ñ~°∞¡ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
JHõΔ~°OÖ’ ^Õ=`« LO@∞Ok. JѨÙÊ_»∞ P Ѷ¨∞@ìO [iy#>Ëì. P Ѷ¨e`åxfl
"≥O@<Õ =∞#O á⁄O^Œ∞`å=∞x K≥áêÊ~°∞.
=∞ǨÉèÏ~°`«OÖ’ Jyfl=Oâ◊=∞x „Ѩ`ÕºH˜Oz Jyfl`«`«Î fiO KåÖÏ K≥ѨÊ|_çOk. Jk
‰õÄ_® WHõ¯_» 㨇iOK«∞ HÀ"åe. WÖÏ Zxq∞k ~°HÍÅ JQÆ∞flÅx Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ "Õ™ê_»∞.
JÖÏ KÕ¿ãÎ ^•xfl Jyflã¨O™ê¯~°O Jx JO\Ï~°∞. Jq K≥ѨÓÎ
*Ï`«"Õ^• ã¨ûѨÎlǨϟfi ǨÏ=º"åǨÏ# U=K«
Jâ’fi^Œ~°â◊Û`«∞~°÷™êûº ^Œ^äŒ "≥·âßfi#~°ó Ѩ~°ó
H“=∂~° `Õ*Ï +¨¬+¨ªâ◊Û qâıfi ^Õ==ÚMÏ JÑ≤
Éèí∂`«ºëœì =¸~°ÎÜ≥∂ =¿ÇÏfl ~°^äŒ=¸sÎâ◊Û +¨„_»∞ƒù"Õ
1.*Ï`«"^Õ • 2.ã¨ÑlΨ Ǩfi 3. ǨÏ=º"åǨÏ<å 4.Jâ’fi^Œ~ó° 5."≥â· ßfi#~°ó 6. H“=∂~°`*Õ Ï
7.qâıfi^Õ"å 8.Éèí∂u Jx "≥Ú`«ÎO Zxq∞k K≥ѨÊ|_®¤~Ú.
WѨÙÊ_»∞ P~°∞ =¸~°∞ÎÅ∞ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
ã¨Ç¨Ï„™êiÛã¨ûfiã≤ÎѨÓ~°‚ LuÎ+¨ªÑ¨Ù~°∞+¨ã¨Î^ä•
^èŒ∂=∞"åºÑ‘ ã¨Ñ¨ÎlǨϟfi ^èŒ#∞~°ú~° WfÇ¨Ï +¨\ò
98 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Jq 1.ã¨Ç¨Ï„™êiÛó 2.ã¨fiã≤ÎѨÓ~°‚ 3. LuÎ+¨ªÑ¨Ù~°∞+¨ó 4. ^èŒ∂=∞"åºÑ‘ 5. ã¨Ñ¨ÎlǨÏfió
6. ^èŒ#∞~°ú~°ó.
D Ü«∞[˝~°Ç¨Ï™êºÅxfl q+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ ã¨Ç¨Ï„™êiÛó ã¨Ñ¨ÎlǨfi ã¨ÃÑ·Î^ä• ã¨Ñ¨Î"åǨÏ#ó
J<Õ â’¡HõOÖ’ K≥ѨÊ|_®¤~Ú.
W=hfl Ü«∞*Ï˝yflã¨fi~°∂áêÅ∞. WÖÏ XHõ^•xH˜ XHõ\ ˜ L#fl J#∞|O^è•Å∞ `≥Å∞ã¨∞
HÀ"åe. WѨÙÊ_»∞ =ÚQÆ∞iæ fl K≥ÑÙ¨ <Î åfl~°∞. ÃÑ#· K≥ÑÊ≤ # P~°∞QÆ∞~°∞Ö’ XHÍÜ«∞# D =ÚQÆ∞~æ ∞° Ö’
‰õÄ_® LO\Ï~°∞. PÜ«∞# JHõ¯_» Ѩx KÕÜ«∂e. WHõ¯_» ‰õÄ_® Ѩx KÕÜ«∂e.
J^äŒ "≥·âßfi#~ÀuÎ+¨ª ѨÙ~°∞ëœ K« `«$fÜ«∞Hõó
zuÊOQÆà◊ Wu MϺ`« „¿ãÎ^è• =¸iÎã¨∞Îâ◊√+¨‡}ó
"å~°∞ 1."≥·âßfi#~°∞_»∞ 2.LuÎ+¨ªÑ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ 3.zuÊOQÆà◊_»∞. W=xfl JѨÙÊ_»∞
JyflǨϟ„`«OÖ’ J=Ç≤ÏOѨ|_®¤~°∞. 8, 6, 3 "≥Ú`«ÎO 17.
P 17 JQÆ∞flÅ∞ WO^Œ∞Ö’ J=Ç≤ÏOѨ|_®¤~°∞. WѨÙÊ_»∞ P Jyfl U_»∞ <åÅ∞HõÅ∞ Kåz
=™ÈÎOk. P U_»∞ <åÅ∞Hõefl K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
J^äŒ lǨfiã¨ûOq^ŒˆQfl ã¨ûѨÎ^è•Éèíº~°ÛÜ«∞zÛù=ó
Ç≤Ï~°}Ϻ Hõ#HÍ ~°HÍÎ Hõ$ëê‚ K≥·= `«∞ ã¨∞„ѨÉèÏ
Ju~°HÍÎ K« +¨+‘ª ™êº ^ŒƒÇ¨ï~°∂áê `«∞ ã¨Ñ¨Îg∞
1. Ç≤Ï~°}º 2. Hõ#Hõ 3. ~°HÍÎ 4. Hõ$ëê‚ 5.ã¨∞„ѨÉèÏ 6.Ju~°HÍÎ 7.|Ǩï~°∂áê WÖÏ
U_»∞ ~°HÍÖˇ#· lǨÏfiÅ∞ JyflH˜ L<åfl~Ú. WѨÙÊ_»∞ ~°Q∞Æ Å∞`«∞#fl JyflÖ’ Ǩï`«O K≥Ü∂« ºe.
™ê^è•~°}OQÍ <≥~Úº "≥Ü«∞º_»O HÀã¨O ã¨$H± ã¨$=O Jx LѨÜ≥∂y™êÎ~°∞. n<Õfl `≥_»∞¡
JO\Ï~°∞. QÆi>ˇ J#=K«∞Û. QÆi>ˇ fã¨∞H˘#flѨÙÊ_»∞ JO^Œ∞Ö’ P[ºO HÍ"åe.
P P[ºO HÀã¨O ÃÑ·# K≥~Úº ZuΠѨ@ìQÍ<Õ P ÃÑ·# L#fl ã¨=Ú„^Œ=∞O`å =zÛ P
QÆi>ˇÖ’ Ѩ_çOk. ã¨Ñ¨Îã¨=Ú„^•ÅÖ’ XHõ ã¨=Ú„^ŒO Ǩϟ=∞QÆ∞O_»O J~ÚºOk. WOHÍ
P~°∞ ã¨=Ú„^•Å∞ L<åfl~Ú. "å\˜x XH˘¯Hõ¯^•xfl ÖÏQÆ∞`«∞<åfl_»∞.
S`Õ P QÆi>ˇ Zq∞\’ K≥ѨÓΖ
ѨÙ+¨¯ÖÏ=~°ÎH“ ^Œsfi QÆ$Ç‘Ï`åfi Ǩϟ`«∞ =∂ã≤÷`«ó
J^äŒ ã¨iÊã¨û=Ú„^Œã¨º ã¨iÊ~å^•Ü«∞ ã¨~°fiâ◊ó
Ü«∞[˝OÖ’ "å_»|_Õ „ã¨∞‰õΩ¯ „ã¨∞==Ú. D Ô~O_»∂, Ô~O_»∞ ~°HÍŠѨ~°˚#ºâ◊‰õΩÎÅx
K≥áêÊ~°∞. Ѩ~°̊<åºÅO>Ë "Õ∞Ѷ¨∂Å∞. WO^Œ∞Ö’ L#fl "≥·*Ï˝xHõ Ѩi*Ï˝<åxfl K«∂¿ãÎ, ZHõ¯_≥·<å
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 99
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
~°™êxfl ÖψQ â◊H˜Î "Õ∞Ѷ¨∂x^Õ. ~°ã¨O "Õ∞Ѷ¨∞=Ú#O^Œ∞ Pq+¨¯iOѨ|_»∞`«∞Ok.
Pq+¨¯iOѨ|_Õk =i¬ã¨∞ÎOk. WѨÙÊ_»k Ǩϟ=∞QÆ∞O_»OÖ’ =i¬OKåe.
=i¬OKåÅO>Ë WOHÀ^•xfl PHõi¬OKåe. ã¨=Ú„^Œ[ÖÏefl PHõi¬ã¨∞Î<åfl~Ú. "Õ∞Ѷ¨∞â◊ˆHÎ
WHõ¯_» ^ŒifiÅ∞QÍ =∂iáÈÜ«∂~Ú. P ^ŒifiÅ ¿Ñ~°∞¡ XHõ\ ˜ ѨÙ+¨¯ÅO, =∞~˘Hõ\ ˜ P=~°HÎ =õ Ú.
"Õ∞Ѷ¨∂ÅÖ’ Zxfl ~°HÍÅ∞ L<åflÜ≥∂ "Õ^Œq*Ï˝#O K≥áÈÎOk. ‰õΩ~°=x "Õ∞Ѷ¨∂Å∞, ‰õΩi¿ã
"Õ∞Ѷ¨∂Å∞, „Ѩà◊Ü«∞HÍÅOÖ’ ‰õΩi¿ã "Õ∞Ѷ¨∂Å∞ WÖÏ KåÖÏ ~°HÍÅ∞ L<åfl~Ú.
ѨÙ+¨¯ÖÏ=~°ÎHÍÅ<Õ "Õ∞Ѷ¨∂Åx ^ŒifiÅ∞QÍ KÕã≤ "≥Ú^Œ\ ˜QÍ ã¨iÊã¨=Ú„^•xfl ÖÏQÍ_»∞.
ã¨iÊ JO>Ë <Õ~Ú (l_»∞¤) Jx J~°÷O. ã¨Ñ¨Îã¨=Ú„^•Å∞ JO>Ë =∂=¸Å∞QÍ =∞#O
Éèí∂q∞ g∞^Œ K«∂¿ã h~°∞ HÍ^Œ∞. Jq W`«~°Ö’HÍÅ Ü«∞O^Œ∞ L#fl [ÖÏÅ∞. "Õ^ŒÑ¨iÉèÏ+¨x
J~°÷O KÕã¨∞H˘x g\˜x H˘OK≥O 㨿ÇÏ`«∞HõOQÍ Ñ¨ijeOKåÅO>Ë "Õ^ŒOÖ’ K≥Ñ≤Ê# W‰õΔΩ,
Å=}, `Õ<≥, ã¨iÊ W`åº^Œ∞Å∞ JO`«iHõΔOÖ’ L#fl qaè#fl"≥∞ÿ# "å`å=~°}
ã≤÷`«∞Å∞.
Wq ZHõ¯_» L<åflÜ«∞O>Ë ÖË=Ù J#_®xH˜ =∞#O Z=~°O?
=∞#H˜ `≥eûOk XHõ „|Ǩ‡O_»"Õ∞. J#O`«"≥∞ÿ# JO`«iHΔÍÅÖ’ L#fl
qq^è=Œ ÚÖˇ#· HÍOu =∞O_»ÖÏÖË P ã¨=Ú„^•Å∞ Jx ‰õÄ_® "Õ^ÑŒ i¨ ÉèÏ+¨Ö’
x~°fiK«#O HõxÊ™ÈÎOk. JÖÏ JHõ¯_» L#fl XH˘¯Hõ¯ ~°ã⨠H◊ xΘ ÖÏQÆ∞`«∞<åfl_»∞.
=ÚO^Œ∞QÍ ã¨iÊ ã¨=Ú„^•xfl ÖÏy ^•xfl P Ǩϟ=∞OÖ’x z^ŒyflH˜ Ǩï`«O KÕ™ê_»∞.
'*Ï˝#áê=ˆH— Jx K≥áêÊ~°∞. z^ŒyflH˜ =∞~À¿Ñ~°∞ *Ï˝<åyfl. Ü≥∂QÆѨ~°OQÍ ‰õΩO_»exÖ’
~°QÆ∞`«∞#flk z^Œyfl JO\Ï~°∞ ÖË^• Ü«∂QÆѨ~°OQÍ Jyfl K≥ѨÊ|_»∞`ÀOk.
"Õ^•O`«Ñ¨~°OQÍ *Ï˝<åyfl. =¸_çO\˜Ñ¨~°OQÍ D Hõ^äŒH˜ J#fiÜ«∞O LOk. „jq^Œº
Jxfl\˜H˜ J#fi~ÚOѨ|_»∞`ÀO^Œx nxfl |\ì̃ =∞#H˜ `≥Å∞ã¨∞#Î fl JOâ◊O. Jk ѨÓ~°=Î QÍ<Õ
J@∞ `«~åfi`« "≥O@<Õ
ѨÙ#â◊Û Ñ¨Ù+¨¯ÖÏ=~°Î^Œ~åfi º ^ŒkèѨÜ≥∂xkèO - ^Œkè ã¨=Ú„^•xfl fã¨∞H˘<åfl_»∞. ^•xfl
Ǩϟ=∞‰õΩO_»OÖ’ "Õ™ê_»∞. P `«~∞° "å`« W‰õΩΔ ™ê~° [Åkè"∞£ - K≥~‰° Ωõ ã¨=Ú„^•xfl fã¨∞H˘x
JO^Œ∞Ö’ "Õ™ê_»∞. J@∞ÃÑ· =∞^Œºã¨=Ú„^ŒO JO>Ë WѨÙÊ_»∞ ™ê^è•~°}OQÍ ÅaèOKÕ =∞^ŒºO
HÍ^Œ∞. W^˘Hõ „Ѩ`ºÕ Hõ"∞≥ #ÿ =∂^ŒHõ „^Œ=ºO. P =∞^Œºã¨=Ú„^ŒO [ÖÏxfl fã¨∞H˘x WO^Œ∞Ö’
"Õ™ê_»∞. XH˘¯Hõ¯\˜ "Õã¨∂Î LO>Ë Jyfl ~°QÆ∞Å∞‰õΩO\’Ok.
„Hõ=∞OQÍ Å=}ÏO|∞xkèx "Õ™ê_»∞.
100 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
z=ik H©Δ~°ã¨=Ú„^ŒO. Jk ѨÓiÎQÍ `≥Å¡QÍ Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞"åˆ~ ã¨=Ú„^ŒO. ^•xfl "Õ™ê_»∞.
WO^Œ∞Ö’ L#fl PO`«~°ºO K«∂¿ãÎ ZѨÙÊ_≥·`Õ ‰õΩO_»eh ~°yeO^À =¸Å^è•~°O #∞Oz
Jk „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ ÃÑ·H˜ "≥o§ q∞ye# P~°∞K«„HÍÅx JkèQÆq∞OKÕ "≥_»∞`«∞Ok. XH˘¯Hõ¯
K«„HõO ^ŒQÆæ~° L#fl â◊ˆHÎ XH˘¯Hõ¯ ã¨=Ú„^ŒO. ã¨Ç¨Ï„™ê~°O =~°‰õÄ L#fl ã¨Ñ¨ÎÉèí∂q∞HõÖË
ã¨Ñ¨Îã¨=Ú„^•Å∞. P ‰õΩO_»eh JHõ¯_çflOz ÃÑ·H˜ [fieã¨∂Î XH˘¯Hõ¯ ^•xfl KèÕkOK«∞H˘O@∂
"≥_»∞`«∂ L#flѨÙÊ_»∞ JHõ¯_»∞#fl â◊H˜Îx `«#Ö’ b#O KÕã¨∞H˘x ÃÑ·H˜ "≥_»∞`ÀOk. Jk
~°Ç¨Ï㨺O. W^ŒO`å Ü≥∂QƄѨ„H˜Ü«∞.
֒ѨŠQÆ=∞x¿ãÎ ~°Ç¨ÏŸÜ«∂QÆO. t=Ù_»∞ KÕ¿ãÎ =∞ǨÜ«∂QÆO. |Ü«∞@ KÕ¿ãÎ =∂=¸Å∞
Ü«∂QÆO. t=Ù_»∞ KÕã¨∞Î#fl ^•xÖ’ D =¸_çO\˜H˜ ã¨=∞#fiÜ«∞O =∞#O K«∂_®e. t=Ù_»∞
KÕ¿ãÎ „|Ǩ‡O_®Åxfl\˜H˜ [~°∞QÆ∞`ÀOk. =∞#O KÕ¿ãÎ =∞#H˜ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. K«„HÍ~å^èŒ#
KÕ¿ãÎ P ã¨OHõÅÊO KÕ`« Ѩk =∞OkH˜ ÉÏQÆ∞KÕÜ«∞=K«∞Û. Wxfl ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ WO^Œ∞Ö’
L<åfl~Ú.
JÖÏ z^Œyfl‰õΩO_»OÖ’ ~°QÆ∞Å∞‰õΩ#fl JyflÖ’ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ `å#∞ K≥Ü«∂ºeû#
„Ѩ„H˜Ü«∞x KÕã≤, `«~°∞"å`« ^Õ=`«Å "≥·Ñ¨Ù K«∂™ê_»∞. JѨÙÊ_»∞ "å~°O`å #=∞™ê¯~°O
KÕ™ê~°∞
^Õ=Ü≥∂x „ѨÉèË^•â◊Û ã¨ˆ~fi ã¨O`À+¨âße#ó
^Õ=`«Å∞ J<ÕHõ=∞Ok LO\Ï~°∞. H˜<≥fl~°Å∞, H˜OѨÙ~°∞+¨μÅ∞, Kå~°}Å∞, QÆ∞ǨϺ‰õΩÅ∞,
QÆO^èŒ~°∞fiÅ∞, ™ê^èŒ∞ºÅ∞, ã≤^Œ∞úÅ∞, MËK«~°Å∞ g~°O^Œ~°∞ ^Õ=`å*Ï`«∞ÅH˜ K≥Ok#"å~°∞.
D ^Õ=`å*Ï`«∞Å"å~°O`å
|^•úO[eѨÙ\Ïó „Ñ‘uǨÏ㨠ã¨=ÚÅ¡ ã¨^•#<åó
Ãã· fiÃã· ûfiâ◊Û "åǨÏ<≥·~°∞ºHÍÎ Ãã· fiÃã· ûfi~°fi„Ãã·Îó ѨiK«Ûù^≥·ó
"åi "åi "åǨÏ<åÅ`À, ^èŒiOz# =„™êÎÅ`À Ѩi"å~åÅ`À ã¨Ç¨ Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞
^À~ÚeOz #=Ùfi`«∂ L#fl =ÚMÏÅ`À P#O^ŒOQÍ, LÖÏ¡ãO¨ QÍ JO^Œ∞Ö’ „Ѩ"tÕ OK«QÍ<Õ
XHõ¯™êi „|Ǩ‡O_®ÅÖ’ HõOѨ#O "≥Ú^ŒÖˇ·Ok. ÉèíO_®ã¨∞~åk ~åHõΔã¨∞Å QÆ∞O_≥Å∞
HõOÑ≤OKå~Ú.
D q^èOŒ QÍ ~åHõãΔ ∞¨ ÅH˜ ÉèÜ í ∞« OHõ~O° , Ö’HÍxH˜ JÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ Ǩϟ=∞O ѨÓ~°~Î ÚºOk.
Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ ÖËz xÖÁÛx ѨÓ~å‚Çï¨ u KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. P z^Œyfl ‰õΩO_»OÖ’Oz J=∞‡"åix
~°=∞‡#=∞x PǨfixã¨∞Î<åfl_»∞. JHõ¯_» ™êfiq∞"å~°∞ J+¨ìHÍiHõÅ∞ K«^Œ∞=Ù`«∞<åfl~°∞. P
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 101
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J+¨ìHÍiHÍ=∞O„`åÅÖ’ J=∂‡! z^Œyfl‰õΩO_»OÖ’Oz L^ŒƒùqOK«x nx `å`«Ê~°ºO.
J+¨ìHÍiHÍ ™È΄`«O:
PAǨ= z^Œyfl™ê÷O HÍiHÍ+¨ìHõáê~î°Hõó
qâ◊fi~°∂Ñ≤}˜! ã¨~åfi`Õ‡ qâ◊fiÉèí∂`≥·Hõ<åÜ«∞H˜,
Åe`åѨ~°"Õ∞âßx! ã¨Oq^Œfi¿ÇÏfl ã¨û=Ú^Œƒù=.
P##Ì~°∂Ñ≤}˜ Ѩˆ~ [QÆ^•##Ì^•~Úx,
Åe`åѨ~°"Õ∞âßx! ã¨Oq^Œfi¿ÇÏfl ã¨û=Ú^Œƒù=.
*Ï˝`«$*Ï˝#*˽ܫ∞~°∂¿Ñ =∞Ǩ*Ï˝#„ѨHÍtx,
Åe`åѨ~°"Õ∞âßx! ã¨Oq^Œfi¿ÇÏfl ã¨û=Ú^Œƒù=.
Ö’Hõã¨OǨ~°~°ã≤ˆH! HÍoˆH Éèí„^ŒHÍoˆH!
Åe`åѨ~°"Õ∞âßx! ã¨Oq^Œfi¿ÇÏfl ã¨û=Ú^Œƒù=.
Ö’Hõ㨄<åÎ}~°ã≤ˆH =∞OQÆàı ã¨~°fi=∞OQÆàı,
Åe`åѨ~°"Õ∞âßx! ã¨Oq^Œfi¿ÇÏfl ã¨û=Ú^Œƒù=.
qâ◊fiã¨$+≤ìѨ~ånè<Õ qâ◊fi<å^äÕ qâ◊OHõ>Ë,
Åe`åѨ~°"Õ∞âßx! ã¨Oq^Œfi¿ÇÏfl ã¨û=Ú^Œƒù=.
ã¨Oq^ŒfiÇ≤Ïfl Ǩï`åâı+¨ ã¨$+≤ìã¨=∂Êk`åHõ$`Õ,
Åe`åѨ~°"Õ∞âßx! ã¨Oq^Œfi¿ÇÏfl ã¨û=Ú^Œƒù=.
Éèí}Ϥ^≥·º ™êÎ~°HÍ^≥·ºâ◊Û Ñ‘_ç`å<åO ã¨`åO =Ú^Õ,
Åe`åѨ~°"Õ∞âßx! ã¨Oq^Œfi¿ÇÏfl ã¨û=Ú^Œƒù=.
J=∂‡! D ã¨Oq^ŒfiÇ≤ÏflÖ’Oz L^ŒƒùqOK«∞..JO@∞<åfl~°∞. #∞=Ùfi qâ◊fi~°∂Ñ≤}˜q.
qâ◊fi=∞O`å xO_ç# â◊H˜Îq.
ã¨~åfi`Õ‡ - ã¨~fi° =ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ "åºÑ≤Oz#, qâ◊fiÉè∂í `≥H· <õ åÜ«∞H© - qâ◊fiOÖ’ JO^ŒiH˜
<å~ÚHõ J~Ú# F Åe`åѨ~°"Õ∞âßx! Pq~°ƒùqOK«∞. WO^Œ∞Ö’ J=∞‡"åi `«`åÎ fixfl
K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
P#O^Œ~°∂Ñ≤}˜ Ѩˆ~ [QÆ^•#O^Œ ^•~Úx -J=∞‡"å~°∞ P#O^Œã¨fi~°∂Ñ≤}˜. Ѩˆ~ JO>Ë
„|Ǩ‡O_®Åxfl\˜H˜ Jf`«Ü≥ÿ∞# â◊H˜Î. Pq_» [QÆ^•#O^Œ^•~Úx - [QÆ`«∞ÎÖ’ JO^ŒiH˜
P#O^•xfl „Ѩ^•#O KÕ¿ã F ^Õg! D ã¨Oq^ŒfiÇ≤ÏflÖ’Oz Pq~°ƒùqOK«∞.
*Ï˝`$« *Ï˝#*ËÜ
˝ ∞« ~°∂¿Ñ =∞Ǩ*Ï˝#„ѨHÍtx - '*Ï˝`$« *Ï˝#*ËÜ
˝ ∞« ~°∂áê— Jx Åe`åã¨ÇϨ „ã¨
102 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
<å=∂Å∞. *Ï˝`å JO>Ë `≥Å∞ã¨∞H˘<Õ"å_»∞. *˽ܫ∞=Ú JO>Ë `≥Å∞ã¨∞HÀ|_Õk. *Ï˝#=Ú
JO>Ë `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<Õ „Ѩ„H˜Ü«∞.
D =¸_»∞ „Ѩu^•xH˜ LO\Ï~Ú. n<Õfl „uѨÙ\˜ Jx JO\Ï~°∞. ™ê^èŒ<å=ã¨÷Ö’ D
=¸_»∞ LO\Ï~Ú. ã≤^•ú=ã¨÷Ö’ D =¸_»∞ XHõ¯>ˇÿáÈ`å~Ú. *Ï˝#"Õ∞ q∞QÆ∞Å∞`«∞Ok.
„uѨÙ\˜ UHõ`fi« O JHõ¯_» LO@∞Ok. P „uѨÙ\˜ UHõ`fi« O ^ŒQ~æÆ H° ˜ =KÕÛ@ѨÊ@H˜ U ™œO^Œ~º° O
LO^À P ™œO^Œ~°º"Õ∞ „uѨÙ~°ã¨∞O^Œi.
„uѨÙ\˜ L#flO`«HÍÅO Jk "Õ~∞° , Wk "Õ~∞° , =∞^躌 Ö’ „Ѩ„H˜Ü∞« WÖÏ =¸_»∞ L<åfl~Ú.
HÍx ™ê^èŒ# K≥Ü«∞ºQÍ, "å\˜Ö’ UHõ`«fiO Hõey L#flk XHõ¯>Ë Jx `≥Å∞ã¨∞ÎOk. P
XHõ¯>Ë *Ï˝`Ö« ’#∂, *Ï˝#=ÚÖ’#∂, *ËÜ ˝ ∞« =ÚÖ’#∂ LOk. P UHõ *Ï˝#"Õ∞ J^≥· fi`«*Ï˝#O.
Jk ÅaèOK«_»"Õ∞ *Ï˝#*Ï˝`«$*˽ܫ∞~°∂áê. „|Ǩχ*Ï˝<åxfl „ѨHÍtOѨ*Ë¿ã q^•º~°∂Ñ≤}˜
‰õÄ_® P"≥∞ÜÕ∞.
P *Ï˝`«$*Ï˝#*˽ܫ∞~°∂Ñ≤}©, =∞Ǩ*Ï˝#„ѨHÍth J~Ú# F ^Õg! Pq~°ƒùqOK«∞. P `«e¡
Jã¨Å∞ `«`«Î fiO „uѨÙ@∞ÅH˜ Jf`«"≥∞ÿ# ™œO^Œ~°ºO. HÍh Ö’HÍÅ HÀã¨O P `«e¡ Zxfl
~°∂áêÅ∞ ^èŒiOzO^À J=hfl XH˘¯Hõ¯\˜ WO^Œ∞Ö’ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
Ö’Hõã¨OǨ~°~°ã≤ˆH HÍoˆH Éèí„^ŒHÍoˆH
Åe`åѨ~°"Õ∞âßx! ã¨Oq^Œfi¿ÇÏfl ã¨û=Ú^Œƒù=
ã¨=∞ã¨ÎÖ’HÍefl „Ѩà◊Ü«∞HÍÅOÖ’ ã¨OǨÏiOKÕ F =∞ǨHÍoHÍ! D ã¨Oq^ŒfiÇ≤Ïfl #∞Oz
L^ŒƒùqOK«∞.
Ö’Hõ㨄<åÎ}~°ã≤ˆH =∞OQÆàı ã¨~°fi=∞OQÆàı
Åe`åѨ~°"Õ∞âßx! ã¨Oq^Œfi¿ÇÏfl ã¨û=Ú^Œƒù=
=ÚO^Œ∞ â’¡HOõ Ö’ 'Ö’HõãO¨ Ǩ~°~ã° Hˆ≤ — J<åfl~°∞. WѨÙÊ_»∞ 'Ö’HÍ㨄<åÎ}~°ãHˆ≤ — J<åfl~°∞.
Ö’Hõã¨OǨ~°O KÕã≤#ѨÙ_»∞ HÍo. Ö’Hõ㨄<åÎ}O KÕã≤#ѨÙ_»∞ ã¨~°fi=∞OQÆà◊.
qâ◊fiã¨$+≤ìѨ~ånè<Õ qâ◊fi<å^äÕ qâ◊OHõ>Ë
Åe`åѨ~°"Õ∞âßx! ã¨Oq^Œfi¿ÇÏfl ã¨û=Ú^Œƒù=
ã¨Oq^ŒfiÇ≤ÏflǨï`åâı+¨ ã¨$+≤ìã¨=∂Êk`åHõ$`Õ
Åe`åѨ~°"Õ∞âßx! ã¨Oq^Œfi¿ÇÏfl ã¨û=Ú^Œƒù=
Éèí}Ϥ^≥·º ™êÎ~°HÍ^≥·ºâ◊Û Ñ‘_ç`å<åO ã¨`åO =Ú^Õ
Åe`åѨ~°"Õ∞âßx! ã¨Oq^Œfi¿ÇÏfl ã¨û=Ú^Œƒù=
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 103
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
WѨÊ\˜ =~°‰õÄ ã¨Oq^ŒyflÖ’ Ѩ_çáÈ~Ú# gà◊§O^Œifl uiy ã¨$+≤ìOKÕ â◊H˜Î Hõey# F
^Õg! ã¨Oq^ŒfiÇ≤Ïfl #∞Oz L^ŒƒùqOK«∞.
Éè}í ∞¤_∞» "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ~åHõãΔ ∞¨ Å KÕ`« ÉÏkèOѨ|_»∞`«∞#fl „ѨÑO¨ KåxH˜ âßOu HõeyOK«_®xÔH·
^Õ=HÍ~°º=Ú#ÔH· ã¨Oq^ŒfiÇ≤Ïfl #∞Oz L^ŒƒùqOK«∞. Jx D ™È΄`åxfl KÕ™ê_»∞.
D ™È΄`«OÖ’ J=∞‡"åi QÆ∞iOz K≥ÑÓ¨ Î Ö’Hõ~H° ‰Δõ Ωõ ~åÅ∞, Ö’HÍ#flO`«\x˜ Å~ÚOѨ*¿Ë ã
`«e¡. Ö’HÍxfl ã¨$+≤ìOz# `«e¡ Hõ#∞Hõ =∂`å J<åfl~°∞. áêeOKÕ `«e¡ Hõ#∞Hõ =∞Ǩ~å}˜
J<åfl~°∞. D áêÅ#Ö’ ã¨=∞Ü«∞O K«∂ã≤ x„QÆÇ≤ÏOKÕ â◊H˜Î P Jkè+≤ìOz# Dâ◊fi~°â◊H˜ÎˆH
LO@∞Ok Hõ#∞Hõ ã≤OǨã¨<Õâ◊fis J<åfl~°∞.
=∂`å-=∞Ǩ~å}˜-ã≤OǨã¨<âÕ fi◊ s. =¸_»∞ Ѩ#∞Å∞ KÕ™ÈÎOk. =¸_»∞ Ѩ#∞Å∞ KÕã∞¨ #Î fl
J=∞‡"å~°∞ =∂„`«O XHõ¯ˆ~. Pq_Õ „j. Hõ#∞Hõ<Õ =¸_çO\˜Ö’ '„j—x K≥áêÊ~°∞.
„j=∂`å „j=∞Ǩ~år˝ „j=∞uûOǨ<Õâ◊fis.
„j JO>Ë K≥·`«#ºO, â’Éèí, Hõà◊, HÍOu W`åº^Œ∞Å∞. D [QÆ`«ÎO`«\ ˜H˜
Hõà◊, â’Éèí, K≥·`«#ºO Pq_Õ. Wk „j â◊ÉÏÌxH˜ „Ѩ^è•# J~°÷O.
Ü«∞`À"å W=∂x Éèí∂`åx *ÏÜ«∞O`Õ
ÜÕ∞# *Ï`åx r=Ou Ü«∞„`«Ê`«ºaèã¨Oqâ◊Ou
Jx LѨx+¨`«∞Î K≥Ñ≤ÊOk. Z=i #∞Oz D ã¨$+≤ì JO`å =zÛO^À,
Z=i Ü«∞O^Œ∞ D ã¨$+≤ì JO`å #_»∞ã¨∂Î LO^À, uiy Z=iÖ’ b#=∞ø `«∞O^À J`«_Õ
Ѩ~°=∂`«‡. n<Õfl ÉèÏQÆ=`«OÖ’ áÈ`«#QÍ~°∞ 'Z=fixKÕ [xOK«∞ [QÆ=Ú Z=fix ֒ѨÅ
LO_»∞ b#"≥∞ÿ Z=fix Ü«∞O^Œ∞_çO^Œ∞— J<åfl~°∞.
„j Åe`å^Õq „áê^Œ∞~åƒù=O
WѨÙÊ_»∞ z^ŒyflÖ’Oz =™ÈÎOk JO>Ë H˘`«ÎQÍ =™ÈÎO^•! ZѨÙÊ_»∂ L#fl`«ÖË¡
„ѨHõ\ ˜OѨ|_çOk. JÖÏ ZHõ¯_» „ѨHõ\ ˜OѨ|_çO^À K≥ѨÓÎ 'z^Œyfl‰õΩO_»ã¨OÉèí∂`å— Jx
K≥áêÊ~°∞. J=∞‡"å~°∞ JO^Œ∞Ö’Oz '^Õ=HÍ~°ºã¨=Ú^Œº`å— - ^Õ=`«Åx ~°H˜ΔOK«_®xÔH·
=ã¨∞Î#flk. D Hõ^äŒO`å Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Ö’¡ K≥áêÊ~°∞. Wk J~°÷"≥∞ÿ`Õ ^•xfl ã¨∞ÅÉèíOQÍ
J~°÷O KÕã¨∞HÀ=K«∞Û.
''Pq~°ƒùÉèí∂= z^Œfi¿ÇÏfl ~°¡e`åѨ~°"Õ∞â◊fis—— -J=∞‡"å~°∞ Pq~°ƒùqã¨∞Î<åfl~°∞. =∞Ǩ
â◊OÉèí∞=Ù K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞. =ÚO^Œ∞QÍ XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# `Õ[óѨÙO[O QÀK«iOzOk.
104 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Jk 'L^Œº^•ƒù#∞ã¨ÇϨ „™êÉèÏ—-''L^Œº`ü{ÉèÏ#∞{ã¨ÇϨ „ã¨{PÉèÏ—— - L^Œ~Úã¨∞#Î fl ã¨∂~°∞ºÅ∞
"ÕÅ =∞Ok XHõ¯KÀ@ LO>Ë ZÖÏ LO@∞O^À JÖÏO\˜ HÍOu. TǨf`«"≥∞ÿ# `Õ[ã¨∞û
JO^Œ∞Ö’ HõxÑ≤OzOk.
=∞ǨÜ«∂QÆq^è•<Õ# „Ѩ}˜^è•Ü«∞ Ǩï`åâ◊#O
„áê^Œ∞~°ƒùÉèí∂= Ѩ~°=∞O `Õ[óѨÙO[O J#∂Ѩ=∞O
áÈeHõ K≥ѨÊÖËx `Õ[ã¨∞û =zÛOk. P `Õ[ã¨∞û HÀ\˜ã¨∂~°º„ѨfHÍâ◊O - =ÚO^Œ∞
=¸iÎ Hõ#Ѩ_»ÖË^Œ∞. HÀ\˜ ã¨∂~°∞ºÅ "≥Å∞QÆ∞ ^Œ~°≈#q∞zÛOk. XHõ¯ ã¨∂~°∞ºx "≥Å∞ˆQ
`«@∞ìHÀÖËHõáÈ`«∞<åfl"Õ∞ HÀ\˜ã¨∂~°∞ºÅ "≥Å∞QÆ∞ `«@∞ìHÀQÆÅ=∂! JO^Œ∞ˆH 'K«O„^ŒHÀ\˜
ã¨∞j`«ÅO— Jx =i‚OKå~°∞. HÍOu J~Ú`Õ HÀ\˜ ã¨∂~°∞ºÅk HÍx K«Å¡^Œ#O =∂„`«O
HÀ\˜ K«O„^Œ∞Åk. P K«Å¡^Œ#O ~°ã¨O(P#O^ŒO). P HÍOu z`ü.
P Ô~O_»∞ HõeÑ≤`Õ z^ÕHõ~°ã¨~°∂Ñ≤}©.
HÀ\˜ã¨∂~°º„ѨfHÍâ◊O K«„#ÌHÀ\˜ ã¨∞j`«Å"£∞
JÖÏ =zÛ# J `«e¡x =∞Ǩâ◊=Úƒù=Ù K«∂ã¨∂Î L<åfl_»∞.
`«#‡^èÕº ã¨=∞^ŒÉèí∂ K«Û„HÍHÍ~° =∞#∞`«Î=∞"£∞
`«#‡^èÕº =∞Ǩ^Õg =Ú^ŒÜ«∂~°¯ã¨=∞„ѨÉèÏ"£∞
P Jyfl=∞^茺OÖ’ XHõ K«„HõO Hõ#Ѩ_çOk. P K«„HõO #= P=~°}Å`À LOk. P
aO^Œ∞=∞^茺OÖ’ L^Œ~Úã¨∞Î#fl ã¨∂~°∞ºx =Öˇ ÖË`« Z„~°x HÍO`«∞Å`À J=∞‡"å~°∞
HõxÑ≤OzOk.
[QÆ^∞Œ r˚=<åHÍ~åO „|Ǩχq+¨μt‚ "åu‡HÍ"£∞ - ã¨~fi° [QÆ`∞« xÎ uiy Lr˚qOѨ*Ü Ë ∞« QÆeQˆ
â◊H˜Î P `«e¡H˜ LOk. P `«e¡ #∞Oz =zÛ# „|Ǩχq+¨μ‚t= â◊‰õΩÎÖË Jxfl „|Ǩ‡O_®Å
Ü«∞O^Œ∞ "åºÑ≤OKå~Ú Hõ#∞Hõ J=∞‡"å~°∞ „|Ǩχq+¨μ‚t"åu‡Hõ. J=∞‡"åi JO^•xfl
=i‚ã¨∂Î '™œ#Ì~°º™ê~°ã‘=∂<åÎ =∂##Ì~°ã¨™êQÆ~åO— - ™œO^Œ~åºxH˜ Hõ_»ã‘=∞ J<åfl~°∞.
P#O^Œ~°ã¨"Õ∞ J=∞‡~°∂ѨO Jx K≥áêÊ~°∞. ã¨=Ú„^Œ=∞x K≥ѨÊ_»OÖ’ ^•xH˜ JO`«∞,
Ö’`«∞, ZO_»_»O, `«~°QÆ_»O LO_»^Œ∞ - Jx ÉèÏ=O.
[áê‰õΩã¨∞=∞ ã¨OHÍâßO ^•_çg∞ ‰õΩã¨∞=∂=∞ƒ~åO
[áê‰õΩã¨∞=∞=Ú(^•™êxѨÙ=Ùfi)Å =O\˜ HÍOu`À LOk. ^•x=∞‡ ѨÙ=Ùfi ~°OQÆ∞
=„ã¨ÎO ^èŒiOzOk. 'J~°∞}Ï~°∞}H“ã¨∞OÉèí=„ã¨ÎÉèÏã¨fi`«¯\©`«\ ©— Jx K≥Ñ≤Ê#@∞ìQÍ Z„~°x
=„ã¨ÎO ^èŒiOzOk.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 105
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã¨~åfiÉèí~°}ã¨OÜ«ÚHÍÎO â◊$OQÍÔ~·Hõ ~°™êÅÜ«∂
U J=Ü«∞"åxH˜ U JÅOHÍ~°O LO_®Ö’ J=hfl L<åfl~Ú. Pq_»H˜ UO H˘^Œ=!
ã¨~°fi„jã¨fi~°∂Ñ≤}˜ Hõ#∞Hõ ã¨~åfiÅOHÍ~åÅ`À â’aèã¨∂Î LOk. JxflO\˜HõO>Ë =ÚO^Œ∞QÍ
J=∞‡"åi Hõ#∞flÅ#∞ =i‚ã¨∂Î..
Hõ$áê`«~°Oy`åáêOQÆ #Ü«∞<åÖ’Hõ H“=ÚnO
J=∞‡ JO>Ë<Õ ^ŒÜ«∞. J~°∞}ÏO Jx "≥O@<Õ, Hõ~°∞}Ï`«~°Oy`åH©ΔO J<åfl~°∞.
Hõ~°∞}Ë J~°∞}. J=∞‡"å~°∞ ^ŒÜ«∂ã¨fi~°∂Ñ≤}˜. P ^ŒÜ«∞ Pq_» Hõà◊§Ö’¡Oz =™ÈÎOk. P
~å=_»O `«~°Oy`«O J<åfl~°∞. XHõ^•x "≥O@ XHõ\ ˜ `«~°OQÍÅ∞QÍ x~°O`«~°O =ã¨∂Î
LO\Ï~Ú. =∞#ÃÑ· „Ѩã¨iã¨∞Î#fl P ^ŒÜ«∞x WHõ¯_» =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞.
áêâßO‰õΩâ◊ W‰õΔΩHÀ^ŒO_» ѨOK«ÉÏ} Åã¨`«¯~åO
XHõ KÕ`ÀÎ áêâ◊=Ú, =∞~˘Hõ KÕ`ÀÎ JO‰õΩâ◊=Ú, =∞~˘Hõ "≥Ñ· Ù¨ W‰õΩΔ HÀ^ŒO_»O
J#QÍ K≥~°‰õΩqÅ∞¡, =∞~˘Hõ KÕ`ÀΠѨOK«ÉÏ}ÏÅ∞ Ѩ@∞ìH˘x QÀK«iOzOk.
P `«e¡ [QÆ^ŒOaHõ. —`åO qÖ’Hõº =∞ǨÏ^ÕgO— - J@∞=O\˜ `«e¡x =∞Ǩ
â◊OÉèí∞=Ù K«∂™ê_»∞. „Hõ=∞OQÍ P [QÆ^ŒOaHõ `«# #∞Oz `«#Ö’ Ѩ_ç
áÈ~Ú# "å~°O^Œix uiy ã¨$+≤ìOK«_»O „áê~°Oaè™ÈÎOk. Åe`å Ѩ~°"Õ∞
â◊fiiÖ’ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# qâ◊fi~°∂ѨO QÀK«i™ÈÎOk.
WѨÊ\˜=~°‰õÄ Åe`« JO>Ë Z„~°x `«e¡, <åÅ∞QÆ∞ KÕ`«∞Å `«e¡x K«∂™êO.
'Åe`å qâ◊fiq„QÆÇ¨ g~å~å^蕺 q~°*Ï qâ◊fi`À=Úv— J~Ú# P `«e¡ Ü≥ÚHõ¯ q~å@ûfi
~°∂áêxfl K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl~°∞.
D Hõ^äŒx ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞H˘x =∞# WO\’¡ L#fl Åe`«=∞‡ Ѩ\Ïxfl K«∂ã≤#ѨÙ_»∞
Pq_» Uq∞\’ =∞#H˜ `≥eÜ«∂e. WHõ¯_» K≥¿ÑÊ ã¨fi~°∂ѨOÖ’ qâ◊fi=∞O`å LOk.
=∞Ǩâ◊OÉèí∞=Ù =ÚO^Œ∞ J=∞‡"åi Hõà◊§x K«∂™ê_»∞.
J^äŒ ™È=∂`«‡HÍ^•fi=∞<Õ„`å „^ŒƒÇ¨‡ `«^ä• ~°=∂
^ŒH˜Δ}Ï`«∂û~°º~°∂áêâ◊Û Åe`åÜ«∂ qÖ’K«<å`ü
q+¨μ‚â‹·Û= =∞$_®h K« ^Òfi [#‡ „áêѨ`«∞ â◊√≈Éèí"£∞
J^äŒ ~°∞„^Œâ◊Û "åˆQÌg Åe`åÜ«∂ó ÅÖÏ@*Ï`ü
Z_»=∞ HõO\˜Ö’ K«O„^Œ∞_»∞, ‰õΩ_çHõO\˜Ö’ ã¨∂~°∞º_»∞, á¶êÅ<Õ„`«OÖ’ Jyfl L<åfl~°∞.
P <Õ„`åÅÖ’ =¸_»∞ ~°HÍÅ Hõ=ÅÅ∞ HõxÑ≤OKå~°∞. J=∞‡"åi Z_»=∞HõO\˜Ö’
106 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
„|Ǩχ^Õ=Ù_»∞, ÅH©;^Õq Hõ#Ѩ_®¤~∞° . ‰õΩ_çHOõ \˜Ö’ q+¨μ=‚ Ù, Q“s HõxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~°∞. J=∞‡"åi
Ü≥ÚHõ¯ á¶êÅ<Õ„`«OÖ’ ~°∞„^Œ∞_»∞, ã¨~°ã¨fiu HõxÑ≤OKå~°∞.
Wk=~°‰õΩ ÉèÏQÍÅÖ’ q=~°OQÍ K≥ѨÙʉõΩ#fl D =ÚQÆ∞æ~°∞ Hõ=ÅÅ∞ D *’ºu #∞Oz
=zÛ#"åˆ~. "å~°O`å J=∞‡"åi ã¨fi~°∂áêÖË Jx K≥ѨÊ_»O WO^Œ∞Ö’ J~°÷O.P `«~åfi`«
J=∞‡"åi ã¨fi~°∂ѨOÖ’ J<ÕHõ=∞Ok ^Õ=`«ÅO`å QÀK«iã¨∞Î<åfl~°∞.
ˆHâ◊áêâı# uq∞~°O ã¨ã¨~°˚ [QÆ`«ó ѨÙ~å
„uaèˆ~fl„`≥· ã¨ûã¨~°˚ „f<£ ~°qK«„#ÌqÉèÏ=ã¨∂<£
á¶êÅ=ÚHÍÎHõÖÏ¿Ñ# `å~°HÍã¨=∞Ê^À-ã¨$[`ü
áêm=`«Oã¨=ÚHÍÎaèó „Ѩã¨ã¨~°˚ #=„QÆǨ<£
P*Ï˝K«„HõO ã¨=∞ã¨ÎO K« ^Œ}‚huO „ѨnäÜ«∞ã‘"£∞
qâ◊fiOÖ’ „|Ǩ‡O_®ÅÖ’ LO_®eû# JO^èŒHÍ~°â◊HõÎO`å J=∞‡"åi [_»ÅÖ’ LOk.
JO^Œ∞=Å¡ P [_» #Å¡QÍ LO^Œ<åfl~°∞. „QÆÇϨ #Hõ„Δ `åÅhfl J=∞‡"åi á¶êÅÉèÏQÆOÖ’ „"ÕÖÏ_»∞
`«∞#fl =Ú`åºÖÏ¡ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. Ö’Hõâßã¨Hõ ^ŒO_»hu P*Ï˝K«„HõOÖ’ L#flk. J=∞‡"åi
Ü≥ÚHõ¯ "å‰õΩ¯Å #∞Oz, T~°∞ÊÅÖ’Oz "Õ^•k q^ŒºÅxfl |Ü«∞@H˜ =ã¨∞Î<åfl~Ú.
xâß≈fiã¨=∂~°∞`≥· ˆ~fi^• #$K«O ™ê=∞ Ü«∞A ã¨Î^ä•
J^äŒ~°fi}O =∞Ǩ=∞O„`«O =∞Ç≤Ï=∂fl ¿ãfi# Kåã¨$[`ü
J=∞‡"åi âßfiã¨ÅÖ’Oz "Õ^•Å∞ =ã¨∞Î<åfl~Ú. Ѩ~åâ◊HÎ̃H˜ LKåÛfiã¨xâß≈fiã¨ÖË "Õ^•Å∞.
ѨÙ~°∞+¨ã¨∂HõÎO U q~å@ûfi~°∂áêxfl K≥Ñ≤ÊO^À J^Õ WHõ¯_» K≥ѨÊ|_»∞`«∞#flk. =∞QÆ, P_»
Jx WÖÏO\˜ J*Ï˝#Ѩ٠ã¨O^ÕǨÅ∞ `≥K«∞ÛHÀ‰õÄ_»^Œ∞.
Jk U^≥·#ѨÊ@H˜ ѨÓ~°‚`åfi`ü ѨÙ~°∞+¨ó - q~å@∞Ê~°∞+¨`«`«Î fi=Ú. Jk ѨÓ~°‚"≥∞ÿ#
ã¨fi~°∂ѨO. q~å„_»∂áê, ã¨Ç¨Ï„™êH©Δ, ã¨Ç¨Ï„ã¨áê`ü - Jx Åe`å <å=∂Å∞ K«k"Õ@ѨÙÊ_Õ
„â◊^ŒúQÍ QÆ=∞x¿ãÎ Pq_» q~å@ûfi~°∂Ñ≤}˜ Jx J~°÷=∞ø`«∞Ok.
=∞#Ö’ P`«‡QÍ Z=~°∞<åfl~À Pq_Õ 'qâ◊fiq„QÆǨ— Jx „|Ǩ‡O_»Ñ¨Ù~å}O K≥áÈÎOk.
'™êfi`≥‡· = ^Õ=`å „áÈHÍÎ Åe`å qâ◊fiq„QÆÇ¨ — - '„uÉè∞í =# =ѨÙ+¨O q+¨μg‚ ∞â◊O #=∂q∞—
Jx q+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞OÖ’ ^蕺#â’¡HõO K≥Ñ≤Ê#k W^Õ.
ã¨=∞ã¨Î „|Ǩ‡O_®Å∞ D `«e¡Ö’ QÀK«iã¨∞Î<åfl~Ú. „|Ǩ‡O_®Åxfl\˜H˜ P^è•~°â◊H˜Î
J=∞‡"åˆ~. "Õ^•Åhfl J=∞‡"åi TÑ≤~°∞ÅÖ’Oz =¿ãÎ q∞ye# q^ŒºÅhfl J=∞‡"åi
<åÅ∞Hõ #∞Oz L^ŒƒùqOKåÜ«∞x K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 107
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
D q^èOŒ QÍ J=∞‡"åi ^ÕÇϨ =∞O`å ~°H~õ H° ÍÖˇ#· qâ◊fiâ◊‰Ωõ ÅÎ `À, ^Õ=`«Å`À xO_çáÈ~Ú
q~å@ûfi~°∂ѨO QÀK«iOzOk. JѨÙÊ_»∞ J=∞‡"åi ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’Oz XHõ =¸iÎ
Pq~°ƒùqOzOk.
ǨÏ$^ŒÜ«∂K«Û Ѩ~åâ߈HÎ ~°HõÅOHõâ◊t„ѨÉèÏ
ã¨=∞ã¨Î=∂`«$HÍ~°∂áê ÉÏÖÏ `åsÎÜ«∞~°∂Ñ≤}©
ã¨=∞ã¨Î =∂`«$HÍ~°∂Ñ≤}˜ J~Ú# ÉÏÖÏ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi J=∞‡"åi ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’Oz
=zÛOk. JÖψQ
|∞^Õúâ◊Û Åe`å^Õ"åº âß≈º=∞ÖÏ Ñ¨~°"Õ∞â◊fis
g}Ïâ◊√HõÅã¨`åÊ}˜ ~å˚`å ã¨Ow`«Ü≥∂yh
=∞#Ö’ XHõ |∞kúâ◊H˜Î, XHõ „H˜Ü«∂â◊H˜Î LO\Ï~Ú. J=∞‡"åiH˜ Pq_» |∞kú, Pq_»
„H˜Ü«∞ JO>Ë Jk ѨiѨÓ~°‚"≥∞ÿ# Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°*Ï˝#O. P |∞kúÖ’Oz
âߺ=∞ÖÏ^Õq Pq~°ƒqù Oz u#flQÍ =zÛ J=∞‡"åi ^ŒH} Δ˜ O "≥Ñ· Ù¨ xÅ∞ÛOk.
âߺ=∞ÖÏ^ÕqHˆ =∞O„u}˜ Jx =∞~˘Hõ ¿Ñ~°∞. Pq_» g}x, â◊√HÍ(zÅ∞Hõ)xfl
^èiŒ Oz QÀK«iOzOk. J=∞‡"åi Ü≥ÚHõ¯ JǨÏOHÍ~°âH◊ ÖΘ ’Oz L^Œƒqù Oz#
`«e¡x K≥ѨÓÎ-
JǨÏOHÍ~å `«û=Ú`«Ê<åfl "Õ∞Ѷ¨∞âߺ=∞Å q„QÆǨ
=∞Ǩ"å~åÎeHÍ ^Õg „áÈ„u=„HõÎã¨=Ú[˚fiÖÏ
J<åfl~°∞. JǨÏOHÍ~°=∞O>Ë =∞#O Ö’HõOÖ’ J#∞H˘<Õ á⁄QÆ~°∞ Jx J~°÷O HÍ^Œ∞.
JǨÏOHÍ~°=∞O>Ë —<Õ#∞— J<Õ ÉèÏ=O. Jk LO>Ë<Õ „Ѩ`åѨO LO@∞Ok. <Õ#∞ J<Õ
ã¨ÊO^Œ# ÖËHõáÈ`Õ [QÆ`«∞ÎÖË^Œ∞.
J=∞‡"åi Ü≥ÚHõ¯ JǨÏOHÍ~°O #∞Oz "Õ∞Ѷ∞¨ =Ú =O\˜ hÅHÍOu`À =~åǨÏ=ÚYO`À
XHÍq_» L^ŒƒùqOz#k. Pq_» ¿Ñ~°∞ "å~åÇ‘Ï^Õq. Pq_»ˆH ^ŒO_»<å^äŒ Jx =∞~˘Hõ¿Ñ~°∞.
=∞O„u}©^Õq âߺ=∞ÖÏ. ^ŒO_»<å^äŒ "å~åÇ‘Ï. "å~åÇ‘Ï^ÕqˆH =∞~˘Hõ ¿Ñ~°∞ "å~åÎb.
J=∞‡"åi #∞Oz WO„^•^Œ∞ÅO`å "≥eH˜ =KåÛ~°∞. "åiH˜ Wk =~°‰õΩÖÏ Ñ‘‰õΩ¯áÈ~Ú,
h~°ã≤Oz# =ÚMÏÅ∞ H͉õΩO_® â◊H˜Î=∞O`«"≥∞ÿ# â◊s~åÅ∞ =KåÛ~Ú. XHõѨÙÊ_»∞ D `«ÖË¡
g~°O^ŒiH˜ â◊H˜Îx WzÛOk. HÍh ~åHõΔã¨∞Å =Å¡ áÈÜ«∂~Ú.
WѨÙÊ_»∞ J=∞‡"åi ^ŒQÆæ~°H˜ =zÛ J=∞‡ ^•fi~å â◊H˜Îx ѨÙOAH˘x =KåÛ~°∞.
WHõ¯_» H˘OK≥O J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ=eû# q+¨Ü∞« O LOk. `«=∞x `å=Ú JyflÖ’ Ѩ_ãÕ ∞¨ H˘O>Ë
108 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J=∞‡"å~°∞ WKåÛ~°∞. J=∞‡"åiH˜ gà◊√§ ~°∂áêxfl WKåÛ~å! gà◊√§ Ǩϟ=∞‰õΩO_»OÖ’
Ѩ_ç`ÕQÍx J=∞‡~åÖË^•! `«=∞#∞ Ѩ_Õã¨∞HÀ=_»=∞O>Ë '<Õ#∞— J<Õ JǨÏOHÍ~åxfl P
Ѩ~åâ◊H˜ÎH˜ J~°Ê}O K≥Ü«∞º_»O. P ~°ye# Jyfl *Ï˝<åyfl.
'<Õ#∞— K«∂™ê#∞. <Õ#∞ q<åfl#∞. <Õ#∞ KÕ™ê#∞ WÖÏO\˜ =∂@Å`À<Õ „|`«∞HõO`å
J~ÚáÈ`ÀOk. HÍx g@xfl\˜H˜ P^è•~°"≥∞ÿ# XHõ Ѩ~°O*’ºu LOk. ^•x =Å¡<Õ Wq
Ѩx KÕã¨∞Î<åflÜ«∞<Õ *Ï˝#O =∞#H˜ Hõey, Jk x~°O`«~°O qKå~°} KÕã¨∂Î LO>Ë P
*Ï˝#O ~°QÆ∞Å∞`«∞Ok. P ~°ye# *Ï˝#OÖ’ <Õ#∞ J<Õ JǨÏOHÍ~°O áÈ`«∞Ok. D <Õ#∞
JǨÏOHÍ~°O =ÖË¡ Ѩiq∞u U~°Ê_»∞`«∞Ok. D <Õ#∞ J<Õ ^•xx ã¨~°fiO„|Ǩχ=∞Ü«∞O
J<Õ *Ï˝<åyflÖ’ Ѩ_Õ¿ãÎ JѨÙÊ_»∞ JѨiq∞`«"≥∞ÿ# =∞Ǩâ◊HÎ̃ Pq~°ƒùqã¨∞ÎOk. Jk WO^Œ∞Ö’
L#fl ~°Ç¨Ï㨺O.
<Õ#∞ J<Õ JǨÏOHÍ~åxfl q_çzÃÑ_ç`Õ J=∞‡"å~°∞ Pq~°ƒùqOz Pã¨∞s â◊‰õΩÎÅx ã¨=¸
ÅOQÍ <åâ◊#O KÕ™êÎ~°∞. `«=∞x `å=Ú Ç¨ï`«O KÕã¨∞H˘<åfl ~°O>Ë J~°÷O Wk. "Õ^ŒÑ¨i
ÉèÏ+¨Ö’ ^Õ=`«ÅO>Ë WO„kÜ«∂ÖË. WO„^Œ∞_»∞ KÕuH˜ Jkè^=Õ `«. "åÜ«Ú=Ù âßfiã¨H,˜ ã¨∂~°∞º_»∞
<Õ„`åÅH˜ WÖÏ Jkè^=Õ `«Å∞ LO\Ï~°∞. Hõ#∞fl ÉÏQÍ K«∂™ÈÎOk. K≥~Úº ÉÏQÍ Ñ¨xKÕ™ÈÎOk.
Hõ#∞fl, K≥~Úº Q˘Ñ¨Ê`«#=∂!
g@xfl\˜H˜ =¸ÅOQÍ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OQÍ XHÍÜ«∞# L<åfl_»∞.
'Dâ◊fi~°ó ã¨~°fiÉèí∂`Õ+¨μ ǨÏ$^ÕÌâı J~°∞˚# u+¨ªu—- ^•x =Å¡ W=hfl Ѩx KÕã¨∞Î<åfl~Ú.
HÍh Jk =∞#H˜ `≥eÜ«∞Hõ W^ŒO`å =∞# x~åfiHõ"∞Õ #x u~°∞QÆ∞`«∂ LO\ÏO. „Hõ=∞OQÍ
JO`«~°∞‡Y™ê^èŒ# K≥Ü«∂ºe J^Õ '~°Ç¨ÏŸÜ«∂QÆ„Hõ=∂~å^蕺. Jk KÕã¨∂Î P ֒ѨŠL#fl
Ѩ~O° *’ºuÃÑ· ^Œ$+≤ì xeÑ≤, D WO„kÜ«∂Åxfl ^•x Ü≥ÚHõ¯ „ѨHÍâßÖË `«Ñʨ WO„kÜ«∂ÅH˜
ã¨fi`«O„`«"≥∞ÿ# K≥·`«#º"Õ∞k ÖË^Œ∞, g@xfl\˜x J^Õ "≥ey™ÈÎO^Œx `≥Å∞ã¨∞H˘"åe.
<Õ#∞ |∞kú=∞O`«∞_çfl JO>Ë |∞kúQÆ`«"≥∞ÿ# JǨÏOHÍ~°O LO@∞Ok. <å ~°∂ѨO KåÖÏ
JO^ŒOQÍ LO^ŒO>Ë ~°∂ѨQÆ`«"≥∞ÿ# JǨÏOHÍ~°O LOk. HÍx W=xfl Pq_» LO_»_»O
=ÖË¡ JO^ŒOQÍ L<åfl~Ú. JO^Œ"Õ∞ ™œO^Œ~°ºO. Pq_Õ Åe`«. Pq_Õ „uѨÙ~°ã¨∞O^Œi.
Pq_Õ =∞#֒ѨŠ„ѨHÍtOKÕ K≥·`«#ºO. Pq_» LO>Ë<Õ Jhfl L<åfl~Ú.
P K≥`· #« º"Õ∞ z^Œyfl. JO^Œ∞Ö’ =∞# JǨÏOHÍ~åÅxfl\˜x Ѩ_"» Ü ≥ ∂« ºe. "≥Ü∞« º_»=∞O>Ë
'JO`å h^Õ#=∂‡! <å^Õg∞ HÍ^Œ— <Õ ã¨=∞~°Ê}Ï ÉèÏ=O. Jk Jã¨Öˇ·# ÉèÏ=O. ''W^ŒO #
=∞=∞——. Wk <åk HÍ^Œ<Õ JǨÏOHÍ~° =∞=∞HÍ~° `åºQÆO [iy`Õ JYO_»"∞≥ #ÿ , JѨi`«"∞≥ #ÿ
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 109
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
P`«‡â◊H˜Î =∞# ǨÏ$^ŒÜ«∞=∞<Õ Ç¨ÏŸ=∞QÆ∞O_»OÖ’ QÀK«iã¨∞ÎOk. Wk qKå~°}Ï=∂~°æOÖ’
"Õ^•O`« Ѩ~°OQÍ J#fi~Ú¿ãÎ J~°÷O. JѨÙÊ_»∞ ^Õ=`«ÅO>Ë Z=~À, ^Õ=`«ÅH˜ =¸Å"≥∞ÿ#
Ѩ~åâ◊HÎ̃ Z=~À `≥Å∞ã¨∞OÎ k. ã¨~fi° ^Õ=`«ÅH˜ =¸Å"≥∞#ÿ k P [QÆ^OŒ aˆH. J=∞‡"åi#∞O_ç
=zÛ# ^Õ=`«ÅH˜ =∞iO`« â◊H˜Î Åaèã¨∞ÎOk. P`«‡â◊H˜Îx Pq+¨¯iOK«∞H˘O>Ë WO„kÜ«∂Åxfl
ѨiѨÓ~°‚"≥∞ÿ# â◊H˜Îx á⁄O^Œ∞`å~Ú. Jq x~°O`«~°O ÉèíQÆ=^Œ#∞Éèí=O`À LO\Ï~Ú.
JÖÏ ^Õ=`«ÅO`å J=∞‡"åi#∞O_ç Pq~°ƒùqOz, J=∞‡"åi Z^Œ∞~°∞QÍ xÅ|_ç #=∞
™ê¯~°O KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. WѨÊ\˜=~°‰Äõ =∞#H˜ Åe`åã¨ÇϨ „ã¨<å=∂Ö’¡ 'z^Œyfl‰õΩO_» ã¨OÉè∂í `å,
^Õ=HÍ~°º ã¨=Ú^Œº`å— JÖÏ „Hõ=∞OQÍ 'K«OѨHÍâ’HõÑÙ¨ <åflQÆ™œQÆOkèHÅõ ã¨`¯« Kå—. J=∞‡"åi
Ü≥ÚHõ¯ [_». '‰õΩ~°∞qO^Œ=∞}˜„âı}˜ Hõ#`À¯\©~°=∞O_ç`å— J=∞‡"åi H˜s@O WÖÏ Jxfl
=i‚ã¨∂Î 'tO*Ï#=∞}˜=∞Or~°=∞O_ç`«„jѨ^•O|∞*Ï—-J=∞‡"åi áê^•Å∞ K«Hõ¯x
=Ú=fiÅ`À L<åfl~Ú J<åfl~°∞.
WѨÙÊ_»∞ J=∞‡"å~°∞ z^Œyfl‰õΩO_»Ö’Oz J_»∞QÆ∞ |Ü«∞@H˜ ÃÑ\˜Oì k. JÖÏ
|Ü«∞@H˜ áê^•Å∞ ÃÑ\˜ì J=∞‡"å~°∞ ZÖÏ=KåÛ~°O>Ë '=∞~åm=∞O^ŒQ=Æ ∞<å—
- P_»Ç¨ÏO㨠Hõke#@∞ì HõkeOk.
P ™œO^Œ~º° O ZÖÏ LO^ŒO>Ë '=∞ǨÖÏ=}ºâı=kèó— 'ã¨~åfi~°∞}Ï— - "≥Ú`«OÎ
J~°∞}=~°‚O. 'J#=^•ºOw— ZHõ¯_® ֒ѨO ÖË^Œ∞. ã¨$+≤ìÖ’ „Ѩu^•xH˜
֒ѨO LO@∞Ok. Jk UO@O>Ë Jã≤Î, *ÏÜ«∞`Õ, =~°ú`Õ, qѨi}q∞`Õ, JѨH©ΔÜ«∞`Õ,
#â◊º`Õ W`åº^Œ∞Å∞ ÖËx `«e¡.
ѨÙ@ì_»O XHõ qHÍ~°O. ÃÑ~°QÆ_»O =∞~˘Hõ\ ˜. `«~°∞"å`« 'JѨH©ΔÜ«∞`Õ— `«~°∞QÆ∞@. z=iH˜
#tOK«∞@. J=∞‡"åi ^ŒQÆæ~° D Ö’áêÅ∞ ÖË=Ù. Pq_» ѨiѨÓ~°‚ã¨fi~°∂Ñ≤}˜. Hõ#∞Hõ<Õ
Pq_» J#=^•ºOw. ã¨~åfiÉèí~°} Éèí∂+≤`«Ü≥ÿ∞ QÀK«iOzOk.
JÖÏO\˜ P `«ex¡ '^Õ=i¬Q}Æ ã¨OѶ∂¨ `«ã∂¨ Ü Î ∞« =∂<å`«‡"≥É· "íè å— - ^Õ=, |∞∞+≤ QÆ}ÏÅhfl
J=∞‡"åix ™È΄`«O KÕã¨∞Î<åflÜ«∞x XHõ¯ "åHõºOÖ’ K≥áêÊ~°∞ =t<åºk"åˆQÌ=`«Å∞. HÍh
"åà◊√§ J=∞‡"åix U=∞x ™È΄`«O KÕ™ê~À ^•xfl WHõ¯_» Åe`ÀáêMϺ#OÖ’ K≥áêÊ~°∞.
Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂xH˜ =¸ÅO Åe`ÀáêMϺ#O.
=ÚO^Œ∞ K≥ѨÙʉõΩ#fl '=∞Ǩâ◊OÉèí∞ ™È΄`«O— ZO`« Q˘Ñ¨Ê^À Wk ‰õÄ_® JO`Õ Q˘Ñ¨Êk.
WѨÊ\˜ =~°‰Äõ =∞#H˜ ~Ô O_»∞ k=ºÑ¶∞¨ \ÏìÅ∞ =KåÛ~Ú. XHõ\ ˜ =∞ǨÜ«∂QÆ„Hõ=∞O. ~Ô O_»=k
J=∞‡"åi Pq~åƒù=O. =¸_»=k ^Õ=`«Å∞ J=∞‡"åix KÕã≤# ™È΄`«O-
110 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
^Õ=`åHõ$`« Åe`å™È΄`«O
^Õ"å TK«∞ó
[Ü«∞ ^Õq [QÆ<å‡`«~°˚Ü«∞ ^Õq Ѩ~å`«Êˆ~I
[Ü«∞ HõÖϺ}xÅÜÕ∞ [Ü«∞ HÍ=∞HõÖÏu‡ˆHII II1II
[Ü«∞HÍ"Õ∞â◊ "å=∂H˜Δ [Ü«∞ HÍ=∂H˜Δ ã¨∞O^ŒiI
[Ü«∂dÅã¨∞~å~å^èÕº [Ü«∞ HÍ"Õ∞t HÍ=∞^ÕII II2II
[Ü«∞ „|Ǩχ=∞ÜÕ∞ ^Õq „|Ǩ‡#O^Œ~°™êu‡ˆHI
[Ü«∞ <å~åÜ«∞}˜ Ѩˆ~ #Ok`åâı+¨q+¨ì¿ÑII II3II
[Ü«∞ „jHõ}ª^Œ~Ú`Õ [Ü«∞ „jÅe`Õ-q∞ƒˆHI
[Ü«∞ „jq[ÜÕ∞ ^Õq q[Ü«∞„jã¨=∞$kú^ÕII II4II
*Ï`«ã¨º *ÏÜ«∞=∂#㨺 WëêìѨÓ~°Î㨺 ¿ÇÏ`«"ÕI
#=∞ã¨ÎÃã·º „u[QÆ`åO áêÅ~Ú„`≥·º Ѩ~å`«Êˆ~II II5II
HõÖÏ=ÚǨ˙~°ÎHÍëêªÇ¨Ï~å‡ã¨~°∞Îâ◊~°^•`«‡<ÕI
#=∞ó ã¨Ç¨Ï„ã¨j~å¬Ü≥ÿ∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨=ÚYÖ’K«<ÕII II6II
#=∞ó ã¨Ç¨Ï„ã¨Ç¨Ï™êÎ|˚áê^ŒÑ¨OHõ[â’aè`ÕI
J}À~°}∞`«ˆ~ ^Õq =∞ǨÏ`À-Ñ≤ =∞Ç‘ÏÜ«∞ã≤II II7II
Ѩ~å`«Ê~°`«ˆ~ =∂`«¿ãÎ[¿ãÎrÜ«∞™ê=∞Ñ≤I
J`«ÅO `«∞ Éèí"Õ`åÊ^Ò q`«ÅO *Ï#∞h `«=II II8II
~°™ê`«ÅO Hõ\ ©^Õâ◊ó ‰õΩH˜Δ¿ãÎ ^èŒ~°}© Éèí"Õ`üI
ǨÏ$^ŒÜ«∞O `«∞ Éèí∞=~À¡Hõó ã¨fi¿ãÎ =ÚY=Ú^•Ç¨Ï$`«"£∞ II9II
^Œ$â◊â◊ÛO„^•~°¯^ŒÇ¨Ï<å kâ◊¿ãÎ ÉÏǨÏ"À-q∞ƒˆHI
=∞~°∞`«ã¨∞Î `«"ÀKåÛùfi™ê "åK«¿ãÎ „â◊√`«Ü≥∂-dÖÏóII II10II
„H©_® `Õ Ö’Hõ~°K«<å ã¨MÏ `Õ z#‡Ü«∞ó t=óI
PǨ~°¿ãÎ ã¨^•#<ÀÌ "å㨿ãΠǨÏ$^ŒÜÕ∞ ã¨`å"£∞II II11II
^Œ$âߺ^Œ$â◊ºã¨fi~°∂áê}˜ ~°∂áê}˜ Éèí∞=<åx `ÕI
t~À~°∞Ǩ Ѷ¨∞<å¿ãÎ `«∞ `å~°HÍó ‰õΩã¨∞=∂x `ÕII II12II
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 111
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
^èŒ~å‡^•º ÉÏǨÏ=¿ãÎ ã¨∞º~°^èŒ~å‡^•ºÜ«Ú^è•x `ÕI
Ü«∞=∂â◊Û xÜ«∞=∂â‹·Û= Hõ~°áê^Œ~°∞Ǩã¨Î^ä•II II13II
ã¨Î<Ò ™êfiǨã¨fi^è•--Hõ~“ Ö’HÀr˚=#HÍ~°H“I
„áê}ÏÜ«∂=∞ã¨∞Î `Õ <å™ê ~°ã¨<å `Õ ã¨~°ã¨fifII II14II
„Ѩ`åºÇ¨~°ã≤Î fi„xÌÜ«∂}˜ ^蕺#O `Õ nèã¨∞Î ã¨`«Î=∂I
=∞#¿ãÎ ^è•~°}Ïâ◊H˜Î~°› $^ŒÜ«∞O `Õ ã¨=∂kèHõóII II15II
=∞Ç‘Ï~°∞Ǩ¿ãÎOQÆ~°∞Ǩó „ѨÉèÏ`«O =ã¨#O `«=I
Éèí∂`«O Éèí=ºO Éèíq+¨ºK«Û x`«ºO K« `«= q„QÆǨÏóII II16II
Ü«∞[˝~°∂áê [QÆ^•ú„f qâ◊fi~°∂áê K« áê=hI
P^Ò Ü«∂ `«∞ ^ŒÜ«∂Éèí∂`å ã¨ã¨~°˚ xdÖÏó „Ѩ*ÏóII II17II
ǨÏ$^ŒÜ«∞™ê÷Ñ≤ Ö’HÍ<å=∞^Œ$âߺ "≥∂ǨÏ<åu‡HÍI
<å=∞~°∂ѨqÉèÏQÆO K« Ü«∂ Hõ~Àu ã¨fibÅÜ«∂I II18II
`å#ºkèëêªÜ«∞ u+¨ªhÎ `Õ+¨fiã¨HÍÎ~°÷HÍ=∞^•I
#=∞ã¨ÎÃã·º =∞Ǩ^Õ"≥·º ã¨~°fiâ◊ÔH·Îº #"≥∂#=∞óII II19II
Ü«∞^•[˝Ü«∂ „Ѩ=~°Î<ÕÎ =Ç≤Ïflã¨∂ˆ~º#∞Ì=∂~°∞`åóI
Ѩ$kä"åºnx Éèí∂`åx `«Ãã·º ^Õ"≥·º #"≥∂#=∞óII II20II
Ü«∂ ã¨ã¨~å˚k^è•`å~°O ã¨~åæ^•"åkÉèí∂i^Œ"£∞I
^Œ^è•~° ã¨fiÜ«∞"Õ∞"≥·HÍ `«Ãã·º ^Õ"≥·º #"≥∂#=∞óII II21II
Ü«∞^ä• ^èŒ$`å `«∞ ^èŒ~°}© Ü«∞Ü«∂--HÍâ◊=∞"Õ∞Ü«∞Ü«∂I
Ü«∞™êº=Ú^Õu ã¨q`å `«Ãã·º ^Õ"≥·º #"≥∂#=∞óII II22II
Ü«∞„`À^Õu [QÆ`«¯ $`«ûflO Ü«∞„`« u+¨ªu x~°ƒù~°"£∞I
Ü«∞„`å#Î"Õ∞u HÍÖË `«∞ `«Ãã·º ^Õ"≥·º #"≥∂#=∞óII II23II
#"≥∂#=∞¿ãÎ ~°[¿ã Éèí"åÜ≥ÿ∞ #"≥∂#=∞ó ™êuÎ fiHõã¨Oã≤÷`åÜ≥ÿ∞I
#"≥∂#=∞¿ãÎ `«=∞¿ã ǨÏ~åÜ≥∞ÿ #"≥∂#"≥∂ x~°∞}æ `«ó t"åÜ≥∞ÿ II II24II
#"≥∂#=∞¿ãÎ [QÆ^ÕHõ=∂„`Õ #"≥∂#=∞¿ãÎ [QÆ^ÕHõÑ≤„`ÕI
#"≥∂#=∞¿ãÎ-dÅ~°∂Ѩ`«„<ÕÎ #"≥∂#=∞¿ãÎ-dÅÜ«∞„#Î~°∂¿ÑII II25II
#"≥∂#"≥∂ Ö’HõQÆ∞~°∞„Ѩ^è•<Õ #"≥∂#=∞¿ãÎ-dÅ"åyfiÉèí∂`≥·ºI
#"≥∂-ã¨∞Î ÅÔHΔ‡º [QÆ^ÕHõ`«∞Ã+·ì º #"≥∂#=∞ó âß=∞ƒùq ã¨~°fiâ◊ÔH·ÎºI II26II
112 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J<åk=∞^蕺#Î=∞áêOK«Éè∫uHõO J"åÜ«∞‡<ÀQÆ=∞º=∞`«~°¯ º"≥·Éèí="£∞I
J~°∂Ѩ=∞^ŒfiO^Œfi=∞^Œ$+¨ìQÀK«~°O „ѨÉèÏ==∞„QƺO Hõ^äŒ=∞O| =~°‚º`ÕII II27II
„Ѩã‘^Œ qâıfiâ◊fii qâ◊fi=xÌ`Õ „Ѩã‘^Œ q^Õºâ◊fii "Õ^Œ~°∂Ñ≤}˜I
„Ѩã^‘ Œ =∂Ü«∂=∞~Ú =∞O„`«q„QÆ¿ÇÏ „Ѩã^‘ Œ ã¨~ˆ fiâ◊fii ã¨~fi° ~°∂Ñ≤}I˜ I II28II
Wu ã¨∞Î`åfi =∞Ǩ^ÕgO ^Õ"åó 㨈~fi ã¨"åã¨"åóI
Éèí∂Ü≥∂ Éèí∂Ü≥∂ #=∞㨯 $`«º â◊~°}O [QÆ∞‡~°O[™êII II29II
`«`«ó „Ѩã¨<åfl ™ê ^Õg „Ѩ}`«O gHõΔ º "åã¨="£∞I
=ˆ~} K«Ûù#ÌÜ«∂=∂㨠=~°^•dÅ^ÕÇ≤Ï<å"£∞II II30II
WO„^Œ L"åK«:
Ü«∞k `«∞ëêìã≤ HõÖϺ}˜ =~°O ^≥·`Õº„#ÌÑ‘_ç`åóI
^Œ∞~°ú~°O rq`«O ^ÕÇ≤Ï `åfiO QÆ`åó â◊~°}Ïi÷#óII II31II
„j^Õ=Ùº"åK«:
JǨÏ"Õ∞= qxi˚`«º Éèí}¤O ^≥·`«º‰õΩÖ’^Œƒù="£∞I
Jz~å`«Î= ^•™êºq∞ „`≥·Ö’HõºO ã¨K«~åK«~°"£∞II II32II
x~°ƒùÜ«∂ =Úk`åó ã¨O`«∞ 㨈~fi ^Õ=QÆ}Ïã¨Î^ä•I
ÜÕ∞ ™ÈÎ+¨ºxÎ K« =∂O ÉèíHÍκ ã¨Î"Õ<å<Õ# =∂#"åóII II33II
ÉèÏ[#O `Õ Éèíq+¨ºxÎ ^èŒ~°‡„jÜ«∞â◊™êO ã¨^•I
q^•ºq#Ü«∞ã¨OѨ<åfl h~ÀQÍ n~°…rq#óII II34II
Ѩل`«q∞„`«HõÅ„`å_论 Éèí=#∞Î =∞^Œ#∞„QÆǨ`üI
Wu Å|ú=~å ^Õ"å ^Õ"ÕO„^À-Ñ≤ =∞Ǩ|ÅóII II35II
P"≥∂^ŒO Ѩ~°=∞O [QÆ∞‡™êÎO qÖ’Hõº =ÚǨï~°∞‡Ç¨ïóII II36II
HÍ"Õ∞j, HÍ=∞^Õ, HÍ"Õ∞â◊fis, HÍ=∂H©Δ–Jx ã¨∞Îuã¨∞Î<åfl~°∞. =zÛ# „Ѩà◊Ü«∞O HÍ=∞
„Ѩà◊Ü«∞O. =zÛ# `«e¡ HÍ"Õ∞â◊fis. ã¨$+≤ì JO`å HÀiHõ #∞OKÕ Ñ¨Ù\˜ìOk. PYiH˜ <å‰õΩ
U HÀiHÍ ÖË^ŒO_ô P Ѩ~°=∂`«‡ XHõ¯_»∞ Åaè¿ãÎ KåÅ∞ JO\Ï_»∞. J^À HÀiHõ LOk.
HÀiHõ LO>Ë Jhfl LO\Ï~Ú. HÀiHõ ÖËHõáÈ`Õ Ug∞ ÖË^Œ∞.
ã¨$+≤ìÖ’ ã¨$+≤ìHõ~°Î J~Ú# Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x ^•fi~å „Ñ¨"ÕtOѨ*ËÜ«∞|_çOk.
'ã¨-HÍ=∞Ü«∞`« |Ǩï™êºO „Ѩ*ÏÜÕ∞Ü«∞— Jx LѨx+¨`«∞Î.
Ѩ~°=∂`«‡, ''XHõ¯ <Õ<Õ Z<Àfl J=Ù`å#——x J#∞‰õΩ<åfl_»∞. PÜ«∞# J#∞HÀ=_»O =ÖË¡
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 113
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Whfl =KåÛ~Ú. Ug∞ ÖË#ѨÙÊ_»∞ Ѩ~°=∂`«‡. Z<Àfl J=Ù`å#∞ J#∞H˘#flѨÙÊ_»∞
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞.
'ã¨`«ºHÍ=∞ó ã¨`«ºã¨OHõÅÊó— Jx LѨx+¨`«∞Î. 'ã¨`«º— JO>Ë =º~°÷=Ú HÍx Jx J~°÷O.
=º~°÷=ÚHÍx ã¨OHõÅÊâ◊H˜Î QÆÅ"å_»∞. P ã¨OHõÅÊâ◊ˆHÎ HÍ"Õ∞â◊fis. n<Õfl 'WKåÛùâ◊H˜Î ' Jx
JO\Ï~°∞. J#∞HÀ=_»OÖ’<Õ J=QÆeQˆ â◊HΘ LOk JO>Ë WKåÛùâH◊ ÖΘ ’<Õ K≥Ü∞« ºQÆeQˆ *Ï˝#O
LOk. K≥Ü«∞º_»=∞<Õ „H˜Ü«∂ LOk. Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_çH˜ *Ï˝#„H˜Ü«∂`«‡Hõ"≥∞ÿ# WKåÛùâ◊H˜Î XHõ\ ˜
LOk. '㨠HÍ=∞Ü«∞`«— J~Ú# Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_çˆH =∞~˘Hõ ¿Ñ~°∞ HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞. PÜ«∞#
Ü≥ÚHõ¯ ã¨OHõÅÊâ◊ˆHÎ HÍ"Õ∞â◊fis.
HÍ"Õ∞â◊fis^Õqx Z=Ô~·`Õ P~åkè™êÎ~À "åiH˜ ''`«<Õ‡ =∞#t≈=ã¨OHõÅÊ=∞ã¨∞Η— "åiH˜
ã¨OHõÅÊã≤kú Åaèã¨∞ÎOk. Dâ◊fi~°∞x Ü≥ÚHõ¯ WKåÛùâ◊H˜Îã¨fi~°∂Ñ≤}˜ HÍ"Õ∞â◊fis. WKåÛùâ◊H˜ÎÖ’<Õ
*Ï˝#„H˜Ü«∞Å∞ L<åfl~Ú Hõ#∞Hõ WKåÛù*Ï˝#„H˜Ü«∂â◊H˜Î ã¨fi~°∂Ñ≤}˜.
Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ D <å=∞O ‰õÄ_® =ã¨∞ÎOk. P `«e¡ W~°∞ „ѨHõ¯Å
âߺ=∞Å^Õq, "å~åÇ‘Ï^Õq L<åfl~°∞.
gi^ŒÌ~°∞ „jq^ŒºÖ’ KåÖÏ =ÚYºO. âߺ=∞Å^Õq J=∞‡"åi *Ï˝#â◊H˜Î.
"å~åÇ‘Ï^Õq J=∞‡"åi „H˜Ü«∂ â◊H˜Î. J=∞‡"å~°∞ WKåÛùâ◊H˜Î.
[QÆ`∞« HˆÎ =¸Å"≥∞#ÿ Dâ◊fi~°HÍ=∞O P z^Œyfl‰õΩO_»OÖ’Oz =zÛOk.
HÍ=∞HõàÏu‡ˆH HÍ"Õ∞â◊"å=∂Yº HÍ=∂H˜Δ ã¨∞O^Œi
[Ü«∞„|Ǩχ=∞ÜÕ∞ ^Õq „|Ǩ‡#O^Œ~°™êu‡ˆH
[Ü«∞<å~åÜ«∞}˜ Ѩˆ~ #Ok`åâı+¨q+¨ì`Õ
[Ü«∞ „jHõO~î°^Œ~Ú`Õ [Ü«∞„jÅe`åOaˆH
[Ü«∞„jq[ÜÕ∞ ^Õg q[Ü«∞ „j ã¨=∞$kú^Õ
„jHõO~î°^Œ~Ú`Õ - hÅHõO~î°∞xH˜ „Ñ≤Ü«Ú~åÖÏ! Jx KÕã≤# ã¨∞ÎuÖ’ J=∞‡"åi
q~å@ûfi~°∂áêxfl J^Œ∞ƒù`«OQÍ =i‚™êÎ~°∞.
HõàÏ =ÚǨï~åÎ HÍëêªÇ¨Ï ~å‡ã¨~°∞Î â◊~°^•`«‡<Õ
J=∞‡"å~°∞ HÍÅã¨fi~°∂Ñ≤}˜. HÍÅOÖ’ Juã¨∂HõΔ ‡ã¨=∞Ü«∂xfl ‰õÄ_® =∞#"åà◊√§
K≥áêÊ~°∞.
18 Ô~ѨÊáê@¡ HÍÖÏxfl HÍëêª Jx JO\Ï~°∞. x"Õ∞+¨=∞O>Ë Ô~ѨÊáê@∞ HÍÅO.
g@xfl`À\˜ QÆ}˜OK«|_çO^Õ =∞ǨHÍÅO. HõΔ}ÏÅ #∞Oz ~ÀA, P ~ÀAÅ #∞Oz
114 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Z<Àfl... ã¨~°fiHÍÖÏÅH˜ =¸ÅO ã¨fiÅÊHÍÅO ‰õÄ_®. Hõ#∞Hõ<Õ Hõà◊, =ÚǨ˙~°Î, HÍ+¨ª,
JǨÏó, =∂ã¨, |∞∞`«∞, â◊~^° Œ Jx K≥áêÊ~°∞. Hõà,◊ =ÚǨï~°OÎ , ѨQÅÆ ∞, <≥ÅÅ∞, |∞∞`«∞=ÙÅ∞,
ã¨O=`«û~°=ÚÅ∞ W=hfl h ã¨fi~°∂áêÖË J=∂‡!
J#O`«"≥∞ÿ# t~°ã¨∞ûÅ`À, J#O`«"≥∞ÿ# ÉÏǨï=ÙÅ`À, J#O`«=ÚÖˇ·# áê^•Å`À
„ѨHÍtã¨∞Î#fl `«b¡! WO^Œ∞Ö’ L#fl J~å÷xfl K«∂_®e. "≥~Úº `«ÅHÍÜ«∞Å∞, "≥~Úº
Éèí∞*ÏÅ∞ Jx TÇ≤ÏOK«∞H˘O\ÏO. ã¨Ç¨Ï„ã¨=∞O>Ë J#O`«O.
J#O`« ^Œ~°≈#â◊ˆHÎ J#O`«=ÚÖˇ·# <Õ„`«=ÚÅ∞. J^Õ ã¨Ç¨Ï„™êHõΔ JO>Ë J~°÷O.
J=∞‡"å~°∞ JxflKÀ@¡ L#flk, ZHõ¯_çÔH·<å Pq_» "åºÑ≤OK«QÆÅ^Œ∞ Hõ#∞Hõ "ÕÅáê^•Å∞
HõÅ^Œx K≥áêÊ~°∞. ^Õ<≥·fl<å Ѩ@∞ìHÀQÆÅ^Œ∞ Hõ#∞Hõ "ÕÅ KÕ`«∞Å∞. J#O`« ^Œ~°≈#â◊H˜Î,
J#O`«„QÆǨÏ}â◊H˜Î, J#O`« K«Å# â◊H˜Î HõÅk P `«e¡.
ã¨Ç¨Ï„™êH˜ΔÜ≥ÿ∞# F `«b¡! h Ü≥ÚHõ¯ ‰õΩH˜Δ^Õâ◊"Õ∞ Éèí∂q∞. h áê^•Å∞ "≥Ú^ŒÅ∞H˘x Hõ\ ˜
=~°‰õΩ J`«Å, q`«Å, ã¨∞`«Å, ~°™ê`«ÖÏ^Œ∞Å∞ W`åºk Ö’HÍÅ∞. J=∂‡! h‰õΩ XHõ P@
LOk. P P@Ö’ h‰õΩ XHõ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ L<åfl_»∞. 'UHÍH© # ~°=∞`Õ— Jx J<åfl~°∞. h
P@ '„H©_® `Õ Ö’Hõ~°K«<å..— Ö’Hõ~°K«# „H©_». =∞i h ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ t=Ù_»∞. h‰õΩ PǨ~°O
'ã¨^•#O^Œó—. PǨ~°=∞O>Ë u#_»=∞x HÍ^Œ∞ J#∞Éèí==∞x WHõ¯_» J~°÷O.
ZѨÙÊ_»∂ P#O^•#∞Éèí=ã¨fi~°∂Ѩ"Õ∞ J=∞‡"å~°∞. 'PǨ~°¿ãÎ ã¨^•#O^À—. J=∞‡"åi
z~°∞<å=∂ K≥ѨÓÎ '"å㨿ãΠǨÏ$^ŒÜ«∞O ã¨`åO— - ã¨`«∞Êù~°∞+¨μŠǨÏ$^ŒÜ«∞O Jx K≥áêÊ~°∞.
#∞=Ùfi LO_Õ KÀ@∞ ã¨`«∞Êù~°∞+¨μÅ =∞#ã¨∞û.
h KÕ`∞« Ö’¡OKÕ ^è~Œ ‡° =¸ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ =hfl L^Œƒqù OKå~Ú. h KÕu "Õà§◊ Ö’¡OKÕ Ü«∞=∞xÜ«∞
=∂k nHõΔÅhfl L^ŒƒùqOKå~Ú. h Ü≥ÚHõ¯ =HõΔã¨÷Å"Õ∞ ™êfiǨ, ã¨fi^è• Jx K≥áêÊ~°∞.
^Õ=`«ÅH˜ PǨï`«∞Å∞ "Õ¿ãÎ ™êfiǨHÍ~°O`À "Õ™êÎ~∞° . Ñ≤`$« ^Õ=`«ÅH˜ ã¨fi^è•HÍ~°O`À "Õ™êÎ~∞° .
'™êfiǨã¨fi^è•=∞uˆ~‡^è• „â◊√uó㨇 $u~°#∞`«=Î ∂—. J=∞‡"å~°∞ ™êfiǨ~°∂Ñ≤}Q˜ Í ^Õ=`«ÅH˜
J#flO ÃÑ_»∞`ÀOk. ã¨fi^è•~°∂Ñ≤}˜QÍ Ñ≤`«$^Õ=`«ÅH˜ J#flO ÃÑ_»∞`ÀOk.
J=∞‡"å~°∞ "åo§^ŒÌ~°H˜ J#flO ÃÑ_ç`Õ, "åo§^ŒÌ~°∞ =∞#H˜ J#flO ÃÑ_»`å~°∞. ^Õ=`«Å
=ÖË¡ Ѩ~°˚#º=ÚÅ∞ ‰õΩ~°∞™êÎ~Ú. =$+≤ì ‰õΩ~°∞ã¨∞ÎOk.
„ѨѨOKåxHõO`«\ ˜H© J#flO ÃÑ>Ëì â◊‰õΩÎÖË ™êfiǨ, ã¨fi^è•. WO„kÜ«∂Å∞ L#flO`«HÍÅO,
WO„kÜ«∂Å ^•fi~å =∞#O PǨ~åxfl ã¨OáêkOK«QÆÅO.
WO„kÜ«∂ÖË ^Õ=`«Åx K≥ѨÙÊH˘<åflO. „|uH˜ L#flO`«HÍÅO =∞#O J#flO u#_®xH˜
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 115
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ѨxH˘KÕÛk ™êfiǨ^Õq. =∞~°}˜Oz# `«~°∞"å`« WO„kÜ«∂Å∞ ÖË=Ù. JѨÙÊ_»∞ r=Ù_çH˜
QÆu Uq∞\˜? "å_»∞ U â◊s~åÅÖ’H˜ "≥àϧ֒ "å_çH˜ `≥b^Œ∞.
ѨÙ@ì_O» , Kå=_»O D ~Ô O_Õ "å_çH˜ `≥Å∞û. =∞m§ "å_çfl Ѩ@∞ìH˘x Éèií Oz U â◊s~°OÖ’
ÃÑ\ÏìÖ’ P `«e¡ K«∂ã¨∞H˘O@∞Ok.
=∞# â◊s~°OÖËx ã≤÷uÖ’ ‰õÄ_® =∞#efl áÈ+≤OKÕ `«e¡H˜ ¿Ñˆ~ ã¨fi^è•. ZÅ¡"Õà◊ÖÏ ã¨~°fi
r=Ùefl áÈ+≤™ÈÎOk.
`«e¡ Ñ≤Å¡Åx =HõΔóã¨÷ÅO`À áÈ+≤ã¨∞ÎOk Hõ#∞Hõ<Õ J=∞‡"åi =HõΔóã¨÷ÅO ™êfiǨ, ã¨fi^è•
Jx K≥áêÊ~°∞.
WÖÏ ã¨~°fi[QÆ`«∞Î J=∞‡"åi ã¨fi~°∂Ѩ"Õ∞ Jx =i‚Oz
#"≥∂ #=∞¿ãÎ ~°[¿ã Éèí"åÜ≥ÿ∞ #"≥∂ #=∞™êûuÎ fiHõ ã¨Oã≤÷`åÜ≥ÿ∞
#"≥∂ #=∞¿ãÎ `«=∞¿ã ǨÏ~åÜ≥ÿ∞ #"≥∂ #=∞ó x~°∞æ}`«t≈"åÜ≥ÿ∞
J=∂‡! #∞"Õfi Éèí"å! =∞$_»! ǨÏ~å! t"å! ~°*’QÆ∞}O`À ã¨$+≤ì KÕã≤#ѨÙÊ_»∞
'Éèí"å— J<Õ ã¨fi~°∂ѨO. ã¨`«Î fiQÆ∞}O`À ã≤÷u KÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞ '=∞$_®!— Jx
K≥ѨÊ|_»∞`ÀOk. `«"≥∂QÆ∞}OKÕ`« ǨÏiOKÕ@ѨÙÊ_»∞ 'ǨÏ~å!— Jx K≥ѨÊ|_»∞
`ÀOk. „uQÆ∞}ÏÅH˜ Jf`«"≥∞ÿ#ѨÙÊ_»∞ 't"å!— Jx K≥ѨÊ|_»∞`ÀOk Jx
D <åÅ∞QÆ∞ <å=∂ÅH˜ <åÅ∞QÆ∞ J~å÷Å∞ K≥áêÊ~°∞. W^Õ ÉèÏ"åxfl „QÆÇ≤ÏOz
ѨÙ+¨Ê^ŒO`«∞Å"å~°∞ =∞Ç≤Ï=∞fló™È΄`åxfl K«Hõ¯QÍ K≥áêÊ~°∞.
|Ǩïà◊~°[¿ã qâ’fi`«Ê`ÒÎ Éèí"åÜ«∞ #"≥∂ #=∞ó
„Ѩ|Å`«=∞¿ã `«`«ûOǨˆ~ ǨÏ~åÜ«∞ #"≥∂ #=∞ó
[# ã¨∞YHõ$`Õ ã¨`ÀÎ fi„kH“Î =∞$_®Ü«∞ #"≥∂#=∞ó
„Ѩ=∞ǨÏã≤Ѩ^Õ x„Ãã·ÎQÆ∞}˺ t"åÜ«∞ #"≥∂#=∞ó
'#"≥∂ #=∞¿ãÎ [QÆ^ÕHõ =∂„`Õ— - D â’¡HõO ^ŒQÆæ~°H˜ =KÕÛ@ѨÊ@H˜ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# `«`«Î fi
„Ѩuáê^Œ# KÕã¨∞Î<åfl~°∞. [QÆ`«ÎO`«@H˜ UHõ"≥∞ÿ# `«e¡q #∞=fi=∂‡!
'#"≥∂ #=∞¿ãÎ [QÆ^ÕHõ Ñ≤„`Õ— [QÆ`«ÎO`«\ ˜H˜ `«O„_ç"≥·# Åe`«=∂‡! J<åfl~°∞.
Åe`Õ `«e¡. Åe`Õ `«O„_ç.
'#"≥∂ #=∞¿ãÎ JdÅ`«O„`«~°∂¿Ñ!— `«O„`«~°∂¿Ñ JO>Ë *Ï˝#~°∂Ñ≤}˜ Jx J~°÷O.
`«#º`Õ q™êÎ~º° `Õ *Ï˝#q∞u `«O„`«O - ^Õx ^•fi~å *Ï˝#O q™êÎ~O° QÍ K≥Ñʨ |_»∞`«∞O^À
^•x ¿Ñ~°∞ `«O„`«O.
116 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
'#"≥∂ #=∞¿ãÎ JdÅ Ü«∞[˝~°∂¿Ñ— - ã¨~°fiÜ«∞[˝ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ Åe`å=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi.
#"≥∂ #=∞¿ãÎ JdÅÖ’Hõ QÆ∞~°∞„Ѩ^è•<Õ
#"≥∂ #=∞¿ãÎ JdÅ "åyfiÉèí∂`≥·Îº
#"≥∂ã¨∞Î ÅÔHΔ‡º [QÆ^ÕHõ`«∞Ã+·ì º
#"≥∂ #=∞âß≈OÉèíq ã¨~°fiâ◊ÔH·Îº
J<åk =∞^蕺O`«=∞áêOK«Éè∫uHõO
D `«e¡ Z=~À K≥ѨÓÎ P<åk=∞^蕺O`«O - Pk, =∞^茺=Ú, JO`«=Ú ÖËx `«e¡.
JáêOK«É∫è uHõO JO>Ë Ñ¨OK«É∂íè `åÅH˜ Jf`«"∞≥ #ÿ `«e.¡ J"åÜ«∞‡<ÀQÆ=∞ºO - =∞#ã¨∞ûH˜,
=∂@H˜ ‰õÄ_® JO^Œx `«e¡. J`«~°¯ º "≥·Éèí=O - "å^Œ#ÅH˜ ^˘~°Hõxk.
'`«~À¯ J„Ѩu+¨ªó— Jx „|Ǩχã¨∂„`åÅÖ’ "åºã¨∞_»∞ K≥áêÊ_»∞.
<å~°^Œ∞_»∞ ‰õÄ_® ÉèíH˜Îã¨∂„`åÅÖ’ '"å^À<å=ÅO|ºó— - ÉèíH˜Î=∂~åæÅÖ’ L#fl"å_»∞
`«~å¯ÅÖ’H˜ "≥_ç`Õ K≥_çáÈ`å~°x K≥áêÊ~°∞.
Ѩ~°=∂`«‡ `«~å¯xH˜ ^˘~°Hõ_»∞. 'Ü«∞#‡#™ê # =∞#∞`Õ— Jx "Õ^ŒO K≥Ñ≤ÊOk.
'Ü«∞`À"åKå x=~°OÎ `Õ J„áêѨº=∞#™ê ã¨ÇϨ — - D =∂@Åxfl\˜H© - TǨf`«"∞≥ #ÿ ^Õ
Ѩ~`° `« Ϋ fi=Ú Jx J~°O÷ . J`«~¯° º"≥É· =íè O 'J~°∂Ѩ=∞^ŒfiO^ŒfiO— - K«H¯õ x ~°∂áêxfl ^èiŒ Oz#
P `«e¡x J~°∂áê J<åfl~°∞. JO`« ~°∂ѨO ^èŒiOz# `«e¡ 'x~åHÍ~å x~å‰õΩÖÏ— -
JO@∞<åfl~°∞..
'J~°∂ѨO— JO>Ë J=∞‡"åi `«`«Î fiO J~°∂ѨO. 'J^ŒfiO^ŒfiO— Ô~O_»=k ÖË^Œ∞. 'J^Œ$+≤ì
QÀK«~°"£∞— - D ã¨$+≤ìH˜ HõxÑ≤OK«xk.
'„ѨÉÏè ==∞„yÜ«∞O Hõ^=Œä ∞O| =~°º‚ `Õ— -J=∂‡! J@∞=O\˜ h „ѨÉÏè "åxfl ZÖÏ =i‚™êÎO.
~°∂ѨO ÖËx^•#=Ù ~°∂áêxfl ^èŒiOKå=O>Ë "Õ∞=Ú ZÖÏ =i‚OK«QÆÅO `«b¡!. "Õ∞O x#∞fl
„áê~°#÷ =∂„`«"∞Õ K≥Ü∞« ºQÆÅO.J=∞‡"åifl „áê~°#÷ K≥Ü∞« ºQÆÅO QÍx J~°O÷ KÕã∞¨ HÀQÆÅ=∂!
#=∞㨯iOz Pq_» „¿Ñ=∞x á⁄O^ŒQÆÅO.
^Õ=`«ÅO^Œ~°∂-
„Ѩã‘^Œ qâıfiâ◊fii qâ◊fi=Ok`Õ
„Ѩã‘^Œ qâıfiâ◊fii "Õ^Œ~°∂Ñ≤}˜
„Ѩã‘^Œ =∂Ü«∂=∞Ü«∞ =∞O„`«q„QÆ¿ÇÏ
„Ѩã‘^Œ 㨈~fiâ◊fii ã¨~°fi~°∂Ñ≤}˜
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 117
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Jx D q^èOŒ QÍ J=∞‡"åix ™È΄`«O K≥Ü∞« ºQÍ<Õ Pq_» K«Åx¡ K«∂ѨÙÅ`À ^Õ=`«ÅO^Œ
ix K«∂ã≤ JÉèíÜ«∞O WzÛOk. JѨÙÊ_»∞ „|Ǩ‡^Œ∞ÅO^Œ~°∂ JHõ¯_»∞‰õΩ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.
„j=∞#flQÆ~° x~å‡}O
J=∞‡"åi P ã¨fi~°∂áêxfl K«∂ã≤ 'J=∂‡! #∞=Ùfi =∂ HÀã¨O =KåÛ=Ù. h‰õΩ "Õ∞O XHõ
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ~å*Ϻxfl W"åfie— J<åfl~°∞.
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_ç g∞^Œ Ü«Ú^•úxH˜ J=∞‡"å~°∞ "≥_»∞`«∞<åfl~°∞. "å_çH˜ ‰õÄ_® ÃÑ^ŒÌ Ѩ@ì}O
LOk. J=∞‡"åiH˜ ‰õÄ_® LO_®e. =∞}˜nfiѨ=∞x ZHõ¯_À „|Ǩ‡O_®ÅH˜ P=Å LOk.
HÍx WѨÙÊ_»∞ J=∞‡"å~°∞ =∞#HÀã¨O „|Ǩ‡O_»OÖ’H˜ =zÛOk Hõ#∞Hõ "Õ∞~°∞ Ѩ~°fi`«
=∞^茺ÉèÏQÆOÖ’ J=∞‡"åiH˜ XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# #QÆ~°x~å‡}O K≥Ü«∂ºÅx J#∞H˘<åfl~°∞.
„|Ǩχ "≥O@<Õ qâ◊fiHõ~°‡x Ñ≤eÑ≤OKå_»∞. PÜ«∞# ^Õ=teÊ. J=∞‡"åiH˜ P"åã¨
x~å‡}=∞O>Ë Jk HõΔ}ÏÖ’¡ [~°QÍe. J^Œ∞ƒù`«OQÍ [~°QÍe. qâ◊fiHõ~°‡
`«Ñ¨Ê =∞~˘Hõ~°∞ ÖË~°∞.
„|Ǩχ<å^äŒ ã¨=∂këÈì qâ◊fiHõ~å‡ qâßOѨuó
K«HÍ~° #QÆ~°O ^Õ"åº Ü«∞^ä•=∞~°Ñ¨Ù~°O `«^ä•
qâ◊fiHõ~°‡ "≥O@<Õ =zÛ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# #QÆ~åxfl x~å‡}O KÕã¨∞Î<åfl_»∞.
JO^Œ∞Ö’ J=∞‡"åi Ѩi"å~åÅH˜ ‰õÄ_® Éèí=<åÅx qâ◊fiHõ~°‡ xi‡OKå_»∞.
J=∞‡"åi ^ŒQ~æÆ ° L#fl '=∞ǨQÆ}âË ◊ 㨯O^è⌠Û◊ =@∞HõâÛ◊ g~°É„íè ^ŒHóõ — "å~°O^ŒiH˜ ã¨iÜ≥∞ÿ #
KÀ@∞¡ g@xfl`À XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# #QÆ~åxfl xi‡OKå_»∞.
P #QÆ~°O ¿Ñˆ~ '„j=∞#flQÆ~°O—.
qâ◊fiHõ~‡° „j=∞#flQÆ~åxfl JK«ÛOQÍ =∞}˜nfiѨOÖ’ J=∞‡"å~°∞ ZÖÏ LO\Ï~À ^•xÖψQ
xi‡OKå_»∞. P =∞}˜nfiáêxfl WHõ¯_»‰õΩ `≥KÕÛ â◊H˜Î LO^•! J=∞‡"åi HÀã¨O J#QÍ<Õ
J=xfl JÖÏ J=∞~°∞`å~Ú. Pq_» LO_Õ KÀ@∞ Jk. J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ „j=∞#flQÆ~O° x~å‡}O
[iyOk. JO^Œ∞Ö’ XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ã≤OǨã¨#O LOk.
ã≤OǨã¨#O ã¨ÉèÏO K≥·= #=~°`«fl=∞~¸O â◊√ÉèÏO
=∞^èÕº ã≤OǨã¨#O k=ºO z<åÎ=∞}˜qxi‡`åO
ã¨ÉèíO`å #=~°`«fl=∞Ü«∞"≥∞ÿ# ã¨ÎOÉèÏÅ`À x~å‡}"≥∞ÿOk. ã≤OǨã¨#O ã≤^ŒúOQÍ LOk.

118 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡

 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
HÍ"Õ∞â◊fis HÍ"Õ∞â◊fi~°∞Å HõÖϺ}O - Ѩ\Ïìaè¿+HõO
ã≤OǨã¨#OÃÑ· J=∞‡"å~°∞ ‰õÄ~ÀÛ"åe. HÍx „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ Pq_çfl ‰õÄ~ÀÛ=∞x K≥ѨÊ
_®xH˜ "≥ÚǨÏ=∂@ Ѩ_®¤~°∞. „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O ÉÏQÍ `≥eã≤#"å_»∞. Z=Ô~·<å
㨈~ ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xH˜ q~°∞^ŒúOQÍ ZѨÙÊ_»∂ „Ѩ=iÎOK«‰õÄ_»^Œ∞. ^Õ=`«Öˇ·<å ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O
áê\˜™êÎ~°∞. ã≤OǨã¨#O g∞^Œ XHõ¯ „ã‘Îx ‰õÄ~ÀÛÃÑ@ì~å^Œ∞. JÖψQ XHõ¯ ѨÙ~°∞+¨μ_çfl
‰õÄ~ÀÛɡ@~ì å^Œ∞. ÉèÏ~°ºÉè~í Öΰ flË ‰õÄ~ÀÛɡ\Ïìe. z^Œyfl‰õΩO_»O Ö’Oz J=∞‡"å~°∞ XHͯq_Õ
=KåÛ~°∞.
'# ˆH=ÖÏ „ã‘Î ~å*Ϻ~å› Ñ¨Ù~°∞ëÈÑ≤ `«Ü«∂ q<å— -XHõ¯ „ã‘ÎH˜ ~å*Ϻ~°›`« ÖË^Œ∞. JÖψQ
XHõ¯ ѨÙ~°∞+¨μ_çH˜ ~å*Ϻ~°›`« ÖË^Œ∞. Hõ#∞Hõ 'h‰õΩ Z=~°∞ J#∞‰õÄÅ"≥∂ "å_çx =iOK«∞
`«b¡!— J<åfl~°∞ „|ǨχQÍ~°∞.
„|ǨχQÍ~°∞ ZO^Œ∞HõÖÏ J<åfl~°O>Ë J=∞‡"åi =∞OQÆà◊ ™œO^Œ~°ºO K«∂ã¨∂Î LO>Ë
"≥O@<Õ XHõ@xÑ≤OzOk. J=∞‡"å~°∞ U ~°∂ѨO ^èŒiOz<å "åà◊§ PÜ«∞# =∂„`«O
t=Ù_Õ. PÜ«∞# =∞Ǩâ◊OÉèí∞=Ù JHõ¯_Õ xÅ∞Ûx L<åfl_»∞. t=Ù_»∞ áê=ÚÅ∞, Éèí㨇O
W=hfl ÃÑ@∞ìH˘O\Ï_»∞.
Pq_» =∞Ǩ™œO^Œ~°º~åt.
Åe`å„uѨÙ~°ã¨∞O^Œix q∞Oz# ™œO^Œ~°º ã¨fi~°∂ѨO ÖË^Œ∞.
ÃÑQ· Í J=∞‡"åik Ѩ^ÇŒ ¨ ~ˆ à◊§ „áêÜ«∞O. P 16 ÜÕ∞à◊§ „áêÜ«∞OÖ’ â’aèã∂¨ Î JO^ŒOQÍ
LOk `«e¡.
t=Ù_Õ"≥∂
[\˜Ö’ =Ú}¤^è•s K« q~°∂áêHõΔó HõáêÅ^èŒ$`ü
HõÖχ+‘ Éèí㨇kQÍúOQÆ â◊≈‡âß#™È÷ qcè+¨}ó
J=∞OQÆàÏã¨Ê^ŒO <≥·#O =~°ÜÕ∞ `åû ã¨∞=∞OQÆÖÏ
Pq_» ã¨∞=∞OQÆà◊ J~Ú`Õ DÜ«∞# J=∞OQÆà◊ "Õ+¨O "Õã¨∞H˘x xÅ|_®¤_»∞. ZÖÏQÆ
Jx 'Wu z#ÎÜ«∞=∂#㨺 „|Ǩχ}Ï„ˆQ =∞¿ÇÏâ◊fi~°ó— Jx =∞#ã¨∞ûÖ’ J#∞‰õΩ<åfl_»∞.
|Ü«∞@H˜ ‰õÄ_® J#ÖË^Œ∞. J=∂‡! h‰õΩ J#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ#"å_»∞ LO>Ë Ñ¨\Ïìaè¿+HõO
KÕ¿ã™êÎ#=∂‡! Jx =∞#ã¨∞ûÖ’ J#∞‰õΩ<åfl_»∞.
JÖÏ „|ǨχQÍ~°∞ =∞#ã¨∞ûÖ’ J#∞HÀQÍ<Õ P â◊OÉèí∞=Ù „|ǨχÔH^Œ∞~°∞QÍ =zÛ "≥O@<Õ
~°∂ѨO =∂~°∞ÛH˘<åfl_»∞. P ~°∂ѨO ZO`« K«Hõ¯QÍ LO^À K≥ѨÙÎ<åfl_»∞
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 119
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
HÀ\˜Hõ#Ì~°ÊÖÏ=}ºÜ«ÚHÀÎ k=ºâ◊s~°"å<£
k"åº=∞ƒ~°^èŒ~° „ã¨ûwfi k=ºQÆ<åú#∞ÖËѨ#ó
H˜s@Ǩ~° ˆHÜ«¸~° ‰õΩ}¤ÖÏ^≥·º~°ÅOHõ$`«ó
„áê^Œ∞~°ƒÉèí∂= ѨÙ~°`À [QÆ<À‡Ç¨Ï#~°∂Ѩ^èŒ$`ü
`«O ‰õΩ=∂~° =∞^ä•eOQƺ „|Ǩ‡ Ö’HõÑ≤`å=∞ǨÏó
HÀ\˜ =∞#‡^ä∞Œ Å ™œO^Œ~º° =∞O`å XHõ¯KÀ@ ~åtáÈ¿ãÎ ZÖÏ LO@∞O^À JÖÏ L<åfl_»∞
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞. J=∞‡"åiH˜ ã¨=∂#OQÍ `«Ü«∂~°Ü«∂º_»∞. K«Hõ¯\˜ JO^Œ"≥∞ÿ# =„™êÎxfl
^èiŒ OKå_»∞. J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ ѨÓÅ^ŒO_»Åx ^•ÖÏÛ_»∞.. k=ºQÆO^è•xfl ÖËÑ#¨ O KÕã∞¨ H˘<åfl_»∞.
z`åÉèí㨇O ÖË^Œ∞. K«Hõ¯x H˜s@O ^èŒiOKå_»∞. ^•xg∞^Œ XHõ K«O„^Œ=OHõ LOk. U
~°∂ѨO ÖËx"å_»∞ QÆ#∞Hõ U ~°∂áê<≥fl· <å ^èiŒ OK«QÅÆ _»∞. JÖÏ ~°∂áêxfl ^èiŒ Oz „|ǨχQÍiH˜
Z^Œ∞~°∞QÍ Hõ#Ѩ_®¤_»∞.
K«„ˆH HÍ"Õ∞â◊fi~°O <å=∂fl Hõ=∞hÜ«∞==Ù~°ú~°O
ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ ~°∂ѨO =∂~°∞ÛH˘KåÛ_»∞ Hõ#∞Hõ H˘`«Î ¿Ñ~°∞ ÃÑ\Ïì_»∞
K«`∞« ~°∞‡Y∞_»∞. 'Hõ=∞hÜ«∞`åfi`ü HÍ=∞ó— -Hõ=∞hÜ«∞"≥∞#ÿ â◊s~åxfl ^èiŒ OKå_»∞
QÆ#∞Hõ HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞. PÜ«∞# U ~°∂ѨO ^èiŒ ¿ãÎ Pq_» P ~°∂ѨO ^èiŒ ã¨∞OÎ k.
Pq_» U ~°∂ѨO ^èŒi¿ãÎ PÜ«∞# P ~°∂ѨO ^èŒi™êÎ_»∞. J=∞‡"åifl
WѨÙÊ_≥`· Õ HÍ"Õ∞â◊fis J<åfl~°∞ QÍx HõOHÍÖÏÅ∞ „"ÕÖÏ_Õã∞¨ ‰õΩO@∂, <åeHõ |Ü«∞@ÃÑ@∞ìH˘x
#iÎOKÕ HÍoã¨fi~°∂ѨOQÍ L#flѨÙÊ_»∞ PÜ«∞# =∞ǨHÍÅ∞_»∞.
WѨÙÊ_»∞ J=∞‡"å~°∞ HÍ"Õ∞â◊fiiQÍ HõxÑ≤OzOk Hõ#∞Hõ PÜ«∞# HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ JÜ«∂º_»∞.
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ JÖÏ JO^ŒOQÍ `«Ü«∂~°=fiQÍ<Õ J=∞‡"å~°∞ PÜ«∞#ˆHã≤ „¿Ñ=∞QÍ K«∂ã≤
ã≤QÆ∞æ`À `«Å=OK«∞H˘Ok. JÖψQ HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞.
'J<Àº<åºÖ’Hõ<åã¨H“Î `å=ÙÉè∫ =∞^Œ<å`«∞~“— - J=∂‡! PÜ«∞xfl q"åǨÏO KÕã∞¨ HÀ=∞x
K≥Ñʨ Hõ¯~ˆ ^¡ ∞Œ . "åà◊√§ JÖÏ „¿Ñ=∞QÍ K«∂ã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. "åi^Œ~Ì ∂° XHõiH˘Hõ~∞° ã≤^ÑúŒ _¨ ®Ì~x°
x~°‚~ÚOK«∞H˘x q"åǨÏO K≥Ü«∂ºe Hõ#∞Hõ 'J=∂‡! PÜ«∞xfl q"åǨÏO KÕã¨∞H˘O\Ï"å!—
Jx „|ǨχQÍ~°∞ J_çQÍ~°∞.
JѨÙÊ_»∞ J=∞‡"å~°∞ K≥áÈÎOk, ''PÜ«∞xfl ÃÑo§KÕã¨∞HÀ=∞O>Ë =∂„`«O <å‰õΩ H˘xfl
x|O^è#Œ Å∞ L<åfl~Ú. ÃÑo§ KÕã∞¨ H˘<åflHõ PÜ«∞# K≥ÑÊ≤ #@∞ì ##∞fl q#=∞O>Ë XѨÙÊHÀ#∞.
<åHõãŨ ∞ Z=~°∂ JHõ¯~ˆ ^¡ ∞Œ . Z=~À ã¨Ç¨ Ü«∞O LO>Ë<Õ <Õ#∞ Ѩx K≥Ü∞« ºQÆÅ#∞‰õΩO@∞<åfl~å!
120 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
„ѨH¯õ # PÜ«∞# ÖËHáõ È`Õ ÉÏQÀ^Œ<åfl~°∞ Hõ#∞Hõ <Õ#∞ q"åǨÏO KÕã∞¨ H˘O\Ï#x K≥áêÊ#∞QÍx
x*ÏxH˜ 'JǨÏ"Õ∞HÍ— - <Õ#∞ XHõ¯^•x<Õ.
UHõ JO>Ë XHõ¯\˜ Jx HÍ^Œ∞ '„Ѩ^è•#O— Jx J~°÷O. <Õ#∞ „Ѩ^è•#O. <åÔH=i
ã¨Ç¨Ü«∞O JHõ¯ˆ~¡^Œ∞. Jhfl <Õ#∞ K≥Ü«∞ºQÆÅ#∞.
'ã¨fi`«„<åÎÇϨ O ã¨^• ^Õ"å! ¿ãfiKåÛùKå~°qǨi}©— - <Õ#∞ <å WK«Ûù „ѨHÍ~°OQÍ u~°∞QÆ∞`å!
HÍh #<Õflg∞ J#‰õÄ_»^Œ∞. JO^Œ∞‰õΩ PÜ«∞# XѨÙʉõΩO>Ë ÃÑo§ KÕã¨∞‰õΩO\Ï#∞
'=∞=∂#∞~°∂ѨK«i`À Éèíq`å `«∞ =∞=∞ „Ñ≤Ü«∞ó—-<å‰õΩ J#∞QÆ∞}OQÍ PÜ«∞#
LO\Ï_®!—— Jx JOk J=∞‡"å~°∞. '`«^äÕu— - JÖψQ J<åfl_»∞ HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞. S`Õ
<å‰õΩ ã¨=∞‡`«"Õ∞ JOk J=∞‡"å~°∞.
'`«^äÕu `«„`«Êu„â◊√`«º ã¨Ô~· fiˆ~Ì"≥·ó Ñ≤`å=∞ǨÏó—. D =zÛ# Pq_» x*ÏxH˜ PÜ«∞#
Ü≥ÚHõ¯ â◊Hˆ .Î WKåÛùâH◊ Θ QÆ#∞Hõ JO`« ¿ãfiK«ÛQù Í =∂\Ï¡_Oç k. JO^Œ∞Hˆ 't"å™êfinè#=Å¡ÉÏè —.
™êfinè#=Å¡ÉÏè JO>Ë =Å¡É∞íè _çfl ™êfinè#O KÕã∞¨ H˘#fl `«e.¡ Åe`ÀáêMϺ#=∞O`å q<åflHõ
Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨O K«kq`Õ D Hõ^äŒ JO`å QÆ∞~°∞Î =ã¨∞ÎOk.
'™êfinè#=Å¡ÉèÏ— <å=∞OÖ’ HõàϺ}O K≥ѨÊ|_çOk.
XHõiH˘Hõ~°∞ #KåÛ~°∞ Hõ#∞Hõ HõàϺ}O K≥Ü«∂ºe. =ÚO^Œ∞ J=∞‡"å~°∞ ã¨fiÜ«∞O=~°O
KÕã≤Ok. J=∞‡"å~°∞ XHõ¯™êi QÆQÆ#O "≥·Ñ¨Ù K«∂_»QÍ<Õ J=∞‡"åi ã¨OHõÅÊâ◊H˜Î KÕ`« XHõ
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ‰õΩã¨∞=∞ =∂Å =zÛOk. P ‰õΩã¨∞=∞ =∂Å KÕu`À Ѩ@∞ìH˘x ã≤QÆ∞æ`À JÖÏ
=keOk. Jk "≥o§ HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x HõO~î°OÖ’ Ѩ_çOk. ã¨fiÜ«∞O=~°O J~ÚºOk. WHõ
q"åǨÏO [~°QÍe.
PÜ«∞# „ѨHõ¯# L#fl q+¨μ‚=Ùx Ñ≤ez, ''<åÜ«∞<å! #∞=Ùfi "≥o§ q"åǨÏO K≥~Úº——
Jx „|Ǩχ K≥áêÊ_»∞.
q+¨μ‚=Ù J#flÜ«∞º =~°∞㨠J=∞‡"åiH˜. Ç≤Ï=∞=O`«∞_»∞ `«~°∞"å`« KÕ™êÎ_»∞.
Jk `«~°∞"å`« =KÕÛ Hõ^äŒ. Ç≤Ï=∞=O`«∞_»∞ ‰õÄ_® q+¨μ‚=Oâ◊OÖ’ ѨÙ\˜ì#"å_»∞.
'q+¨μ‚ó Ѩ~°fi`å<å=∞kèѨuó— W^À ÃÑ^ŒÌ "Õ^Œ ~°Ç¨Ï㨺O.
<å~åÜ«∞}∞_»∞ =ÚǨ˙~°OÎ ZѨÙÊ_»∞ ÉÏQÆ∞O^Œx J_çy`Õ „|ǨχQÍ~°∞ WѨÙÊ_Õ ÉÏQÆ∞O^Œx
K≥áêÊ_»∞. '=ÚǨ˙~ÀÎ-^≥·º= ã¨O„áêáÈÎ [QÆ#‡OQÆà◊ HÍ~°Hõó—. "≥O@<Õ ''^•`«∞=∞~°›ã≤
HõÖϺ}©=∞Ãã·‡ HÍ=∞t"åÜ«∞ `«∞——-DÜ«∞# HÍ=∞t=Ù_»∞.
DÜ«∞# ¿Ñˆ~ HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞. P HÍ=∞t=ÙxH˜ P HõàϺ}˜x WzÛ q"åǨÏO K≥Ü«∂ºe.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 121
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
t=HÍ=∞ã¨∞O^Œi Jx J=∞‡"åiH˜ ¿Ñ~°∞.
`«„K«∞Ûù`åfi =K«#O `«ã¨º ^Õ=^Õ=„ã≤Îq„Hõ=∞ó
^Œ^Ò `«Ãã·‡ q^è•<Õ# „Ñ‘`åº `åO â◊OHõ~åÜ«∞ K«
„|Ǩχ =∞O„`åÅ∞ K«^∞Œ =Ù`«∞<åfl~°∞. PÜ«∞xfl J#∞ã¨iOz =tëêªk =∞ǨÏ~°∞¬Å∞ ‰õÄ_®
=∞O„`åÅ∞ K«^Œ∞=Ù`«∂ L<åfl~°∞.
^Õ=i¬ Ñ≤`«$=ÚMϺ<åO QÆ#ú~åfiѨû~°™êO `«^ä•
ã¨~åfi<åO ^Õ=*Ïf<åO ™êxfl^èÕº [ÅѨÓ~°fiHõO
HõÖϺ}O HÍ~°Ü«∂=∂㨠t=Ü≥∂~åkˆHâ◊=ó
QÆO^è~Œ åfiѨû~°ãŨ ∞ JO^Œ~∂° =∞OQÆàw◊ `åÅ∞ áê_»∞`«∂ #iÎã∂¨ Î LO_»QÍ "åi LÉèÜ
í Ú« Å
ǨϙêÎÅ#∞ HõeÑ≤ q+¨μ=‚ Ù ^è•~° áÈ™ê_»∞. Wk =∞ǨHÍ"Õ∞â◊fis HÍ"Õ∞â◊fi~°∞Å HõàϺ}Ѷ∞¨ @ìO.
D z„`«"Õ∞ =∞#H˜ „^Œq_» ^Õâ◊OÖ’ Z‰õΩ¯=QÍ HõàϺ}=∞O_»áêÅ =^ŒÌ
Hõ#Ѩ_»∞`«∞Ok. Jk q+¨μ‚=Ù ^è•~°É’ã¨∞ÎO>Ë áê~°fifѨ~°"Õ∞â◊fi~°∞e^ŒÌ~°∂
KÕ`«∞Å∞ Ѩ@∞ìH˘x LO\Ï~°∞. q+¨μ‚=Ù ^è•~°áÈ¿ãÎ HõàϺ}O [iyOk.
D HõàϺ}O [iQÍHõ "åi LÉèíÜ«Úefl ã≤OǨã¨#O g∞^Œ ‰õÄ~ÀÛɡ\Ïì~°∞.
P k=ºã≤OǨ#O ÃÑ· ‰õÄ~°∞Û#fl Pk ^ŒOѨ`«∞Å#∞ `«ÅOK«∞H˘x #=∞㨯
iOK«∞HÀ"åe. WÖÏ H˘`«ÎQÍ ÃÑà‹·§# =^èŒ∂=~°∞ÅH˜ JO^Œ~°∂ HÍ#∞HõÅ∞
Wã¨∞Î<åfl~°∞.
LáêÜ«∞<åx „Ѩ^Œ^Œ∞ã¨ûˆ~fi „|Ǩ‡^ŒÜ«∞ ã¨∞û~åó,
^Œ^Ò „|¿Çχ‰õΔΩKåѨO `«∞ =„[™ê~° =∞#â◊fi~°O.
`«Ü≥∂ó ѨÙëêÊÜ«Ú^èŒO „áê^• ^Œ=∂¡#O ǨÏi~°=ºÜ«∞O,
<åQÆáêâ◊O ^Œ^Ò `åÉèϺO =~°∞}À Ü«∂^Œ™êOѨuó.
JO‰õΩâ◊O K« ^Œ^Ò `åÉèϺO qâ◊fiHõ~å‡ qâßOѨuó,
H˜s@=∞yfló „áêÜ«∞K«Ûù `åÎ@OˆH K«„#ÌÉèÏ㨯~“.
#=~°`«fl=∞~¸O Éèí∂ëêO „áê^• „^Œ`åflHõ~° ã¨ûfiÜ«∞O,
^Œ^Ò ã¨∞~å}Ï =∞kèáÈ =∞^èŒ∞áê„`« =∞^ä•HõΔÜ«∞O.
z<åÎ=∞}˜=∞~¸O =∂ÖÏO ‰õΩÉË~°ó „Ѩ^Œ^Ò `«^•,
™ê„=∂[ºã¨∂K«HõO Kè«„`«O ^Œ^Ò ÅH©Δ ‡Ñ¨uã¨ûfiÜ«∞"£∞.
QÆOQÍ K« Ü«∞=Ú<å `åÉèϺO Kå=∞ˆ~ K«„#ÌÉèÏã¨fiˆ~,
122 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
„|Ǩ‡ K« =ã¨"À ~°∞„^• Ǩºk`åº âßÛtfi<Ò `«^ä•.
kHÍÊÖÏ =∞~°∞`«™êû^蕺ó QÆ#ú~åfió „Ѩ=∞^äÕâ◊fi~åó,
™êfix ™êfi<åºÜ«Ú^è• #ºÃã·º „Ѩ^Œ^Œ∞ó Ѩi`À+≤`åó.
~°^ä•Oâ◊Û `«∞~°QÍ <åflQÍ #‡Ç¨"ÕQÍ #‡Ç¨|ÖÏ<£,
ѨÙëêì #~ÀQÍ #„âß<åÎO ‰õΔΩ`«Î $ëê‚Ѩi=i˚`å<£.
^Œ^Œ∞~°fi„*’Ѩ=∂HÍ~å <åÜ«Ú^è•O `«ûѨiK«Ûù^•<£.
=ÚO^Œ∞QÍ „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ `«# ã¨OHõÅÊâ◊H˜ÎÖ’Oz J=∞‡"åiH˜ K«Hõ¯\˜ K≥~°‰õΩqÅ∞¡x
WzÛ, 'J=∂‡! Wk h‰õΩ PÜ«Ú^èŒO— Jx HÍ#∞HõQÍ WKåÛ_»∞. Jk K«∂_®¤xH˜ K≥~°‰õΩ
qÅ∞¡QÍx, =„*ÏÜ«Ú^èŒOÖÏ QÆ\ ˜ìQÍ LO^Œ<åfl~°∞.
J#â◊fi~°O - ZѨÙÊ_»∞ ^≥|ƒ u#x K≥~°‰õΩqÅ∞¡. <å~åÜ«∞}∞_»∞ J=∞‡"åiH˜ ZѨÙÊ_»∞
"å_»x ѨÓÅ PÜ«Ú^è•Åx WKåÛ_»∞. =~°∞}∞_»∞ <åQÆâ◊H˜Î`À ‰õÄ_ç# áêâßxfl WKåÛ_»∞.
qâ◊fiHõ~°‡ JO‰õΩâßxfl WKåÛ_»∞. J=∞‡"åi <åÅ∞QÆ∞ PÜ«Ú^è•Åx #Å∞QÆ∞~°∞ ^Õ=`«Å∞
`≥zÛ WKåÛ~°∞. Jyfl^Õ=Ù_»∞ J=∞‡"åiH˜ XHõ H˜s\Ïxfl HÍ#∞HõQÍ WKåÛ_»∞. K«O„^Œ∞_»∞,
ã¨∂~°∞º_»∞ Hõeã≤ J=∞‡"åiH˜ `å@OHÍÅ∞ WKåÛ~°∞ JO>Ë "åà◊§ â◊H˜Î JO^Œ∞Ö’ LO^Œx
J~°÷O. W=hfl ã¨OˆH`åÅ∞.
J=∞‡"åi PÜ«Ú^è•ÅÖ’ PÜ«∂ ^Õ=`åâ◊‰Ωõ ÅÎ ∞ L<åfl~Ú. Jyflâ◊HΘ J=∞‡"åi H˜s@OÖ’
LOk. áêâ◊OÖ’ =~°∞}â◊HÎ̃ LOk. qâ◊fiHõ~‡° â◊HÎ̃ J=∞‡"åi JO‰õΩâ◊OÖ’ LOk. ǨÏiâ◊HÎ̃
ÉÏ}=ÚÅÖ’ LOk. „|Ǩχâ◊H˜Î W‰õΔΩKåѨOÖ’ LOk. =∞#‰õΩ J~°÷O HÍ=_»OHÀã¨O
"åà◊√§ ÃÑo§ HÍ#∞HõÅ∞ WKåÛ~°x K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
D Ѷ¨∞@ìO ^•fi~å áê~°fifѨ~°"Õ∞â◊fi~°∞Å∞ =∞#H˜ =∞iO`« ^ŒQÆæ~“`å~°∞. ã¨=Ú„^Œ∞_»∞
#=~°`«fl JÅOHÍ~°=ÚÅ∞, =„™êÎÅ∞ WKåÛ_»∞. ã¨∞~ånèâ◊√_≥·# WO„^Œ∞_»∞ =∞^èŒ∞áê„`«x
WKåÛ_»∞. ‰õΩÉË~°∞_»∞ zO`å=∞}˜ =∂Åx WKåÛ_»∞. ÅH©Δ ‡Ñ¨u ѨÙ=ÙfiÅÉÏ}ÏÅ∞ W=fi_»"Õ∞
H͉õΩO_® ÅH©Δ ‡^Õq`À =zÛ XHõ Kè«„`åxfl WKåÛ_»∞.
J=∞‡"å~°∞ 'UHÍ`«Ñ¨„`« ™ê„=∂*Ϻ— - ã¨~°fi[QÆ`«∞ÎH˜ UÔH·Hõ <å~ÚHõ.
JO^Œ∞‰õΩ ã¨OˆH`«OQÍ ™ê„=∂[ºã¨∂K«Hõ"≥∞ÿ# Kè«„`åxfl WKåÛ_»∞. QÆOQÆ, Ü«∞=Ú#Å∞
=zÛ Kå=∞~åÅ∞ WKåÛ~°∞. QÆOQÍ, Ü«∞=Ú#Å∞ ZO`« „ѨâßO`«OQÍ LO\ÏÜ≥∂ P
Kå=∞~åÅ∞ gã¨∂Î LO>Ë JO`« ÉÏQÆ∞O@∞Ok.
J<ÕHõ=∞Ok ^Õ=`«Å∞ J<ÕHõ ~°HÍÖˇ·# PÉèí~°}ÏÅx, PÜ«Ú^è•efl J=∞‡"åiH˜ WzÛ
#=∞™ê¯~°O KÕã¨∞H˘<åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞ J=∞‡ "åix P k=º"≥∞ÿ# ã≤OǨ#OÃÑ· ‰õÄ~ÀÛɡ\ ˜ì
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 123
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
„|Ǩ‡k ^Õ=`«ÅO`å Hõeã≤ Ѩ\Ïìaè¿+HõO KÕ™ê~°∞.
=∞ǨHÍ"Õ∞â◊fi~°∞x`À ‰õÄ_ç# =∞ǨHÍ"Õ∞â◊fiiH˜ Ѩ\Ïìaè¿+HõO.
't=HÍ"Õ∞â◊fi~åOHõ™ê÷ t=("å) ™êfinè#=Å¡ÉÏè — J~Ú# P `«eH¡ ˜ Ѩ\Ïìa¿è +HõO KÕ™ê~°∞.
Wk Åe`å™ê„=∂[º Ѩ\Ïìaè¿+Hõ Ѷ¨∞@ìO.
HõàϺ}O `«~°∞"å`« Ѩ\Ïìaè¿+Hõ Ѷ¨∞@ìO.
J=∞‡"å~°∞ „j=∞#flQÆ~°=∞O`å áêÅ# KÕ™ÈÎOk. ^•x`À ^Õ=`«Å∞– "åiH˜ ã¨fi~°æ=∞x
XHõ@∞O^Œx, WO`«=~°‰õÄ P Ö’HõOÖ’ L<åfl=∞<Õ q+¨Ü«∞O =∞iÛáÈ~Ú, "å~°O^Œ~°∂
Ǩ~ÚQÍ „j=∞#flQÆ~°OÖ’ HÍ"Õ∞â◊fisHÍ"Õ∞â◊fi~°∞Å =^ŒÌ L<åfl~°∞.
P Ö’HÍÅ∞ =∂„`«O JÖÏ „Éèí+¨μìѨ\ ˜ìáÈ~Ú L<åfl~Ú. ÃÑ·QÍ J=∞‡"åi ^ŒQÆæ~°H˜ "≥_ç`Õ
J=∞‡"åi HõO\˜K«∂ѨÙÖ’¡OKÕ "å~°O^Œi HÀiHõÅ∞ fiáÈ`«∞<åfl~Ú. Jxfl HÀiHõÅ∞ fi
áÈ`«∞<åflÜ«∞O>Ë J~°÷O, J=∞‡ K«∂ѨÙÅ „ѨÉèÏ=O KÕ`« =∞i U HÀiHÍ
ѨÙ@ì_»O ÖË^Œ∞. U HÀiHÍ ÖËx =∞ǨÏ^•#O^Œ ѨiѨÓ~°‚ã≤÷ux W™ÈÎOk.
J=∞‡ Hõà§◊ H˜ HÍ=∂H©Δ Jx ¿Ñ~°∞. HÍ=∂H©Δ Jx „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ ¿Ñ~°∞ ÃÑ\Ïì_∞» .
`«^ŒÌ$ëêìfi K«i`«O ^Õ"åº „|Ǩ‡ Ö’HõÑ≤`å=∞ǨÏó
HÍ=∂H©Δu `«^•aèMϺO ^Œ^Ò HÍ"Õ∞â◊fisu K«
P `«e¡H˜ HÍ=∂H˜Δ, HÍ"Õ∞â◊fis Jx ¿Ñ~°∞¡. D ¿Ñ~°∞¡ =∞# rq`«OÖ’ U"≥·<å
J=ã¨~°"≥∞ÿ#q LO>Ë "å\˜H˜ ã¨O|OkèOz# HÀiHõefl `«Ñ¨Ê‰õΩO_® f~°∞™êÎ~Ú. z=~°‰õΩ
U HÀiHÍ J=ã¨~°OÖËx ѨiѨÓ~°‚"≥∞ÿ# P#O^Œã≤÷ux ‰õÄ_® W™êÎ~Ú.
ˆH=ÅO `«# ^Œ$+≤ìáê`«O KÕ`«<Õ Éèí‰õΩÎÅO^Œifl „Ѩã¨#flO KÕÜ«∞_»O KÕ`«, Hõ=∞hÜ«∞"≥∞ÿ#
<Õ„`åÅ =Å¡ HÍ=∂H©Δ J<Õ ¿Ñ~°∞ J=∞‡"åiH˜ =zÛOk.
HÍ=∂H©Δ, HÍ"Õ∞â◊fis J<Õ Ô~O_»∞ ¿Ñ~°¡`À „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ J=∞‡"åix H©iÎOKå_»∞.
#=∞㨯iOz# „Ѩu r=Ùx =∞<À~°^ä•xfl `«# ^Œ$+≤ì=∂„`«OKÕ`«<Õ <Õ~°"Õˆ~Û `«e¡ Hõ#∞Hõ
HÍ=∂H©Δ.
'㨠SHõΔ º`« |Ǩï™êº"£∞ „Ѩ*ÏÜÕ∞Ü«∞— Jx "Õ^Œ=∞O„`«O. 'SHõΔ º`« ' JO>Ë K«∂™ê_»x
J~°÷O. Hõà◊√§ =¸ã¨∞‰õΩx LO>Ë ÅÜ«∞O.
Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ Hõà√◊ § qÑ≤Ê`Õ<Õ ã¨$+≤,ì ã≤u÷ , ÅÜ«∞Å∞ Jhfl [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~°∞x
Hõ#∞flÅ∞ qѨÙÊ@ J<Õ â◊HΘ U^≥`· Õ L#fl^À J^Õ J=∞‡"å~°∞. J^Õ WKåÛù *Ï˝# „H˜Ü∂« `«‡Hõ"∞≥ #ÿ
â◊H˜Î. J^Õ HÍ=∂H©Δ.
124 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
'Hõâ◊Û Jâ◊Û =∞â◊Û Wu HÍ=∞ó— Jx =∞~À J~°úO.
HÍ=∂H©Δ - Pq_» Hõà◊√§ `≥i¿ãÎ ã¨$+≤ì. P `≥iz JÖÏ xeÑ≤`Õ ã≤÷u. =¸¿ãÎ ÅÜ«∞.
ã¨$+≤ìH˜ „ѨfHõ J~Ú# „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ —Hõ— HÍ~°O ^•fi~å, ã≤÷uH˜ „ѨfHõ J~Ú# q+¨μ‚=Ù
'J—HÍ~°O ^•fi~å, ÅÜ«∞H˜ „ѨfHõ J~Ú# ~°∞„^Œ∞_»∞ '=∞—HÍ~°O ^•fi~å `≥eÜ«∞KÕÜ«∞|_»∞
`«∞<åfl~°∞. 'Hõ— 'J— '=∞— - „|Ǩχ q+¨μ‚ ~°∞„^Œ∞Å∞ - ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∞Å∞ W=hfl Hõà◊§Ö’¡<Õ
L#fl `«e¡ Hõ#∞Hõ HÍ=∂H©Δ.
HÍ=∂H©Δ J#fl=∂@Ö’ WO`« Ö’`≥·# J~°úO L#flk Hõ#∞Hõ<Õ J=∞‡"å~°∞ z^Œyfl‰õΩO_»O
#∞O_ç Pq~°ƒùqOz# "≥O@<Õ 'HÍ=∂H©Δ HÍ=∞^•~Úh— Jx H©iÎOz, '^Õ=i¬QÆ}ã¨OѶ¨∂`«
ã¨∂ÎÜ«∞ =∂<å`«‡"≥·Éèí"å— Jx ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ Hõeã≤ „Ѩã¨∞Î uOKå~°∞.
„j=∞#flQÆ~°OÖ’ JO^Œ~°∂ Ǩ~ÚQÍ L<åfl~°∞.
HÍh <å~°^Œ∞xH˜ ÉÏ^èŒ Ñ¨@∞ì‰õΩOk. PÜ«∞# Ö’HÍÅhfl uiˆQ"å_»∞. „ѨuÖ’HõO H©Δ}˜Oz
áÈ~Ú LOk. ^Õ=`«Å Ѩx ÉÏQÍ<Õ LOk. HÍh Éèí∂Ö’HõOÖ’, áê`åà◊Ö’HõOÖ’, ^Õ=
Ö’HõOÖ’ #O^Œ<À^•º#=#O W=hfl áê_≥·áÈÜ«∂~Ú. Hõ#∞Hõ <å~°^Œ∞Å "å~°∞ =zÛ
"åi`À 'g∞~°O`å g∞ Ö’HÍÅH˜ "≥à◊§~å!— Jx J_çQÍ_»∞. "å~°∞ '"Õ∞O "≥à◊§O. =∂‰õΩ
WHõ¯_Õ ÉÏQÆ∞O^ŒO—>Ë <å~°^Œ∞Å"å~°∞ J=∞‡"åi ^ŒQÆæ~°H˜ "≥àϧ~°∞.
''J=∂‡! gà◊√§ x#∞fl ZO^Œ∞‰õΩ Ñ≤eKå~À =∞iÛáÈÜ«∂~°∞. ÉèíO_®ã¨∞~°∞x ã¨OǨÏiOK«
_®xH˜ x#∞fl Ñ≤eKå~°∞. "å_»∞ P#O^ŒOQÍ<Õ L<åfl_»∞. g~°O`å P Ö’HÍefl q_çz
ÃÑ\˜ì WHõ¯_çH˜ =KÕÛ™ê~°∞.
g~°O`å uiy P Ö’HÍÖ’¡H˜ "≥o§ P Ö’HÍÅxfl Hˆ =Δ ∞OQÍ LO_ÕÖÏ K«H¯õ QÍ áêeOKåe.
Hõ#∞Hõ "åiH˜ #∞"Õfi #K«Û*ˇÑ¨Ê=∂‡!—— Jx J=∞‡"åiH˜ K≥áêÊ_»∞. "≥O@<Õ J=∞‡"å~°∞
^Õ=`«Å`À ã¨=∂"ÕâO◊ KÕã,≤ ''g∞ Ö’HÍÅH˜ g∞~°∞ "≥à§◊ O_ç. g∞‰õΩ JHõ¯_çH˜ "≥àÎı ÉèÜ
í ∞« "Õ∞g∞
ÖË^Œ∞. Z=i=Å¡ g∞‰õΩ ÉèíÜ«∞O U~°Ê_çO^À P Jã¨∞~°∞x ã¨OǨÏiOK«_®xH˜ <Õ#∞ |Ü«∞ÖËÌ
~°`å#∞—— JOk `«e¡.
^Õ=`«ÅO`å "åi Ö’HÍÅH˜ KÕ~å~°∞.
J=∞‡"å~°∞ P k=º"≥∞ÿ# „j=∞#flQÆ~°O #∞Oz â◊¥#ºHõѨ@ì}O g∞^ŒH˜ Ü«Ú^•úxH˜
|Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞.
'ÉèíO_®ã¨∞~°=^èÀ^Œ∞ºHõÎ â◊H˜Î¿ã<åã¨=∞xfi`å— - JÖÏ |Ü«∞Å∞^Õi# `«e¡ Z<Àfl bÅÅ∞
KÕã≤Ok.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 125
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Ѷ¨Å„â◊√u:
ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ WѨÊ\˜ =~°‰õÄ K≥Ñ≤Ê# PMϺ<åxfl q#fl Ѷ¨ÖÏxfl K≥ѨÓÎ
U`«^•MϺ# =∂Ü«Ú+¨ºO ã¨~°fi=∞OQÆà◊HÍ~°}O
Pq~åƒù=O =∞Ǩ^Õ"åº ã¨Î™êºó ~å*Ϻaè¿+K«#O
D Ѷ¨∞\ÏìÅ „â◊=} Ѷ¨ÅO PÜ«Úó HÍ~°HõO, ã¨~°fi=∞OQÆàÏÅ#∞ Wã¨∞ÎOk.
Ü«∞ó „áê`«~°∞u÷`À q^•fi#ƒùH˜Î„â◊^•ú ã¨=∞xfi`«ó
[¿Ñ^Œú# ã¨=∞$^Œú™êûº`«∞û^è•ã¨q∞‡`« "åQƃù"Õ`ü
Z=Ô~`· Õ „áê`«óHÍÅOÖ’ ÖËz nxx áê~åÜ«∞} KÕ™êÎ~À "åiH˜ ^è#Œ ã¨=∞$kú Åaèã∞¨ OÎ k.
J=∞$`«=∞Ü«∞"≥∞ÿ# "å‰õΩ¯Å∞ Åaè™êÎ~Ú.
<å-â◊√ÉèíO q^Œº`Õ `«ã¨º Ѩ~°„`ÕǨÏK« nè=∞`«ó
Ü«∞â◊ó„áêáÈflu qѨÙÅO ã¨=∂<À `«Î=∞`å=∞Ñ≤
"åiH˜ WǨÏOÖ’#∂ Ѩ~°OÖ’#∂ ‰õÄ_® Jâ◊√Éèí=∞<Õk [~°QÆ^Œ∞. =∞Oz
Ü«∞â◊ã¨∞û Åaèã¨∞ÎOk. ™ê\˜"åiÖ’ L#fl`« ã≤÷uÖ’ LO\Ï~°∞.
JK«ÖÏ „j~°ƒù"Õ`«Î㨺 „âıÜ«∞â‹·Û= Ѩ^ÕѨ^Õ
"åiH˜ ã≤÷~°"≥∞ÿ# ÅH˜Δ ‡ ÅaèOK«_»"Õ∞ H͉õΩO_® J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å „âıÜ«∞ã¨∞ûÅ∞
Åaè™êÎ~Ú.
Hõ^•z #fl ÉèíÜ«∞O `«ã¨º `Õ[ã‘fi g~°º"å#ƒù"Õ`ü
`åѨ„`«Ü«∞qÇ‘Ï#â◊Û Ñ¨Ù~°∞ëê~°÷â◊Û Ñ¨Ó~°º`Õ
Jx q=iOKå~°∞.
nxx „â◊^ŒúQÍ q#fl "åiH˜ `åѨ„`«Ü«∂Å∞ #tOz ѨÙ~°∞ëê~å÷Å∞ Åaè™êÎ~Ú.
WHõ¯_çH˜ Åe`ÀáêMϺ#OÖ’ XHõ ÉèÏQÆO ѨÓiÎ J~ÚOk.
✦✦✦

126 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡

 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
WѨÙÊ_»∞ Ô~O_»= ÉèÏQÆO „áê~°OÉèí=∞=Ù`ÀOk.
~åÉ’ÜÕ∞ Ѷ¨∞\ÏìÅhfl ‰õÄ_® „Ѩ^è•#"≥∞ÿ# Láêã¨<å =∞~å‡Å`À ‰õÄ_»∞‰õΩx LO\Ï~Ú.
nxx Hõ^ä•Ñ¨~°OQÍ K«∂¿ãÎ J=∞‡"åi bÖÏ qÖÏã¨=∞O`å =∞# ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ ã¨∞Êùiã¨∂Î
P#OkOK«_»O ‰õÄ_® XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Láêã¨#.
WHõ¯_» #∞Oz J=∞‡"åi q[$OÉèí} LO@∞Ok. WO^Œ∞Ö’ â◊H˜Î ¿ã#Å∞ Jhfl Ѩx
KÕ™êÎ~Ú. D â◊HΘ ¿ã#Å∞ ZHõ¯_ç #∞O_À =zÛ J=∞‡"åiH˜ ã¨Ç¨ Ü«∞O K≥Ü∞« º_»O H͉õΩO_®,
J=∞‡ #∞OKÕ Pq~°ƒùqOz Ѩx KÕã¨∞Î<åfl~Ú.
ã¨∂~°ºaO|O #∞Oz ã¨∂~°º H˜~°}ÏÅ∞ ZÖÏ =ã¨∞Î<åflÜ≥∂ J=∞‡ #∞Oz â◊H˜Î ¿ã#Å∞
JÖÏ =KåÛ~Ú. XH˘Hõ¯ H˜~°}ÏxH˜ XH˘Hõ¯ â◊H˜Î LOk. P q+¨Ü«∞O =∞# "Õ^Œq*Ï˝#O
K≥Ñ≤ÊOk. XH˘Hõ¯ H˜~°}OÖ’ XH˘Hõ¯ ~°HõO â◊H˜Î L#fl@∞¡, J=∞‡#∞O_ç "≥Å∞=_ç# J<ÕHõ
H˜~°}ÏÅÖ’ J<ÕHõ"≥∞ÿ# â◊‰õΩÎÅ∞ L<åfl~Ú. =∞# ֒ѨŠL#fl Hõ~°_»∞QÆ\ ˜ì# Jq^Œº#∞
#tOѨK≥Ü«∞º_®xH˜ Wq ѨxKÕ™êÎ~Ú.
D Ѷ∞¨ \ÏìÅÖ’ „Ѩ™êÎqOѨ|_Õ J=∞‡"åi =¸~°∞ÅÎ #∞ =∞# ǨÏ$^ŒÜ∞« OÖ’H˜ PǨfixOz,
=∞#Ö’ L#fl Jq^Œº#∞ ã¨=¸ÅOQÍ <åâ◊#O K≥Ü«∞º=∞x „áêi÷OKåe. ^Õ=`«Å∞ ÉèÏ=#
KÕ`«, â◊|ÌO KÕ`« Pq+¨¯iOѨ|_»`å~°∞. â◊|Ì"Õ∞ ^Õ=`« ã¨fi~°∂ѨO.
^Õ=`«x ZÖÏ P~åkèOKåÖ’ HÍ=ºHõO~î° QÆ}Ѩu=Úx QÍ~°∞ K≥ѨÓÎ.
J~°Û#HÍÖË ~°∂ѨQÆ`å ã¨Oã¨∞Îu HÍÖË â◊|ÌQÆ`å
zO`«#HÍÖË z`«ÎQÆ`å `«`«Î fi qKåˆ~ ã¨~°fiQÆ`å
J~°Û#HÍÖË ~°∂ѨQÆ`å... D ã¨Ê $Ç¨Ï LO_®e. H˘O`«=∞Ok J~°Û# KÕã¨∂Î LO\Ï~°∞
HÍx Z^Œ∞~°∞QÍ ^≥·"åxfl ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl=∞<Õ ã¨Ê $Ç¨Ï ‰õÄ_® LO_»^Œ∞. Jk LO>Ë KåÅ∞
„¿Ñ=∞ U~°Ê_»∞`«∞Ok. HÍx q„QÆǨÏ^Œ$¿+ì `«Ñ¨Ê Dâ◊fi~° ÉèÏ=# HõÅQÆ_»O ÖË^Œ∞. q„QÆǨÏO
Ü«∞O^Œ∞ tÖÏ^Œ$+≤ì, QÆ∞~°∞=Ù Ü«∞O^Œ∞ =∂#= ^Œ$+≤ì, =∞O„`«=Ú#O^Œ∞ ˆH=ÅO â◊|Ì ^Œ$+≤ì
Z=iH˜ LO@∞O^À "åiH˜ ã≤kú ÅaèOK«^Œ∞. J~°Û# KÕ¿ã@ѨÙ_»∞ eOQÆ"≥∞ÿ<å, q„QÆǨÏ"≥∞ÿ<å
™êHΔÍ`«∞Î ^Õ=`« J<Õ „¿Ñ=∞ÉèÏ=# HõÅQÍe. P „¿Ñ=∞ÉèÏ=# Hõey<å, HõÅQƉΩõ <åfl JO^Œ∞Ö’
^Õ=`« LOk. „¿Ñ=∞ÉèÏ=# Hõey`Õ L#fl ^•xx á⁄O^Œ∞`åO. H˘O`«=∞Ok Ju `≥eq
`Õ@ʼnõΩ áÈ~Ú H˘xfl =∂@Å∞ K≥ѨÓÎ LO\Ï~°∞. ''Z=i qâßfiã¨O "åi^ŒO_ô. JO^Œ∞Hõx
^ŒO_»O ÃÑ_ç`Õ ~å~ÚÖ’ ‰õÄ_® PÜ«∞# LO\Ï_»——x JO@∞O\Ï~°∞. Jk W`«~° =∞`åʼnõΩ
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 127
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
K≥Å∞¡`«∞O^À"≥∂ HÍh =∞# =∞`«OÖ’ qâßfiã¨O`À Ѩx ÖË^Œ∞ JO^Œ∞Ö’ ^Õ=Ù_»∞ LO\Ï_»∞.
q„QÆǨÏO K≥H˜¯# q^è•#O, „Ѩu+≤ªOz# q^è•#OÖ’ ^Õ"å`åâ◊H˜Î Pq+¨¯ $`«"≥∞ÿ ã≤~°÷"≥∞ÿ
JO^Œ∞Ö’ LO@∞Ok.
=∞#O #=∞㨯i¿ãÎ ^•xx á⁄O^Œ∞`åO. ÉèíH˜Î LO>Ë ÉèÏ=# Hõey`Õ `˘O^Œ~°QÍ
^Õ=`å#∞„QÆǨxfl á⁄O^Œ∞`å~°∞. JiÛOz#ѨÙÊ_»∞ ~°∂Ѩ=Ú #O^Œ∞ LO@∞Ok.
ã¨Oã¨∞uÎ HÍÖË â◊|QÌ `Æ å- ™È΄`«O KÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞ â◊|OÌ Ö’ J=∞‡"å~°∞ LO\Ï~°<Õ ã¨Ê $ǨÏ`À
™È΄`«O K≥Ü«∂ºe. =∞O„`«O [ѨO KÕã≤<å, ™È΄`«O KÕã≤<å Wk "å„H˜¯Ü«∞. P "å‰õΩ¯Ö’
J=∞‡"å~°∞ ™È΄`« ~°∂ѨOÖ’ â◊|ÌOÖ’ HõxÑ≤™êÎ~°∞.
zO`«# HÍÖË z`«ÎQÆ`å - zO`«# KÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞ z`«ÎOÖ’ LO\Ï~°∞.
`«`Ϋ fiqKåˆ~ ã¨~fi° QÆ`å - `«`Ϋ fi qKå~°} KÕ¿ãÎ J^Õ `«e¡ P`«‡~°∂Ñ≤}Q˜ Í qâ◊fi=∞O`å
"åºÑ≤OzO^Œx `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
<åÅ∞QÆ∞ ~°∂áêÅ`À#∂ =∞#O J=∞‡"åix P~åkèOK«∞HÀ"åe.
D JOâßÅxflO\˜x ^Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩx D Ѷ¨∞\ÏìÅhfl q<åe. Wq
ˆH=ÅO ~åHõΔ㨠ã¨OǨ~°OÖ’ =zÛ# =¸~°∞ÎÅ<Õ H͉õΩO_® =∞#efl rq
`åO`«O J<ÕHõ ~°HÍÖˇ#· JiëêªÅ #∞O_ç HÍáê_»_®xH˜ J=∞‡"å~°∞ ^èiŒ Oz#
=∞O„`«=∞Ü«∞ =∞Ǩ=¸~°∞ÎÅ∞. „jq^ŒºÖ’ =KÕÛ ã¨~°fi ^Õ=`å ã¨fi~°∂áêÅ∞
WO^Œ∞Ö’ K≥ѨÊ|_®¤~Ú. „jq^ŒºÖ’ „Ѩ^è•#O ~å[~å*Ëâ◊fis Åe`å =∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi
J~Ú#ѨÊ\˜H© P"≥∞ #∞Oz =zÛ# J#O`« â◊‰õΩÎʼnõΩ „Ѩ`ÕºH˜Oz =∞O„`åÅ∞<åfl~Ú.
J=∞‡"åi #∞O_ç =zÛ# "å~åÇ‘Ï, âߺ=∞ÖÏ, ã¨OѨ`«¯s^Õg, Jâßfi~°∂_è®^Õg, u~°ã¨¯
i}©, #‰õΩbâ◊fis D q^èŒOQÍ ZO^Œ~À ^Õ=`«Å „Ѩ™êÎ=# =ã¨∞ÎOk.
„jK«„Hõ~å[ q=~°}
J=∞‡"å~°∞ Ü«Ú^•úxH˜ ã≤^ŒúѨ_®¤~°∞. JO^Œ~°∂ ~°^ä•Å∞ ã≤^ŒúO KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.
J=∞‡"åi ~°^äŒO ‰õÄ_® ã≤^Œú"≥∞ÿ~ÚºOk. 'K«„Hõ~å[~°^ä•~°∂_è® ã¨~åfiÜ«Ú^èŒÑ¨i+¨¯ $`å—
- Pq_» Pq~°ƒqù Oz U „jK«„HõOÖ’ =KåÛ~À, P K«„Hõ~å["Õ∞ Pq_»‰Ωõ ~°^OŒä . J=∞‡"å~°∞
^Õx Ü«∞O^Œ∞ Jkè=Ç≤ÏOz qâ◊fi=∞O`å "åºÑ≤Oz L<åfl~À J^Õ ~°^äŒO.
K«„Hõ~å[=Ú JO>Ë K«„HÍÅÖ’ „âı+¨ª"≥∞ÿ#k - JO>Ë Ü«∞O„`åÅÖ’ „âı+¨ª"≥∞ÿ# Ü«∞O„`«O
J^Õ „jÜ«∞O„`«O/„jK«„HõO.
P „jÜ«∞O„`«O „Ѩu P=~°}Ö’#∂ J<ÕHõ PÜ«Ú^è•Å∞<åfl~Ú.
128 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
PÜ«Ú^èŒO JO>Ë ^•xH˜ Ô~O_»∞ â◊‰õΩÎÅ∞O\Ï~Ú.
Jq ~°HõΔ}, tHõΔ}. 㨄`«Ê=$`«∞ÎʼnõΩ ~°HõΔ}. ^Œ∞„+¨Ê=$`«∞ÎʼnõΩ tHõΔ}. =∞#H˜ Z=Ô~·<å
Hõ+¨ìO Hõey¿ãÎ Jk `˘ÅQÍe. JѨÙÊ_»∞ tHõΔ}. =∞#O, =∞# =∞Oz ~°H˜ΔOѨ|_®e Jk
~°HõΔ}. D Ô~O_»∂ KÕ¿ãk =∞O„`«O.
=∞#<å`ü „`åÜ«∞`Õ Wu =∞O„`«"£∞. =∞O„`«â◊‰õΩÎÖË PÜ«Ú^è•Å∞.
D PÜ«Ú^è•Å`À ‰õÄ_ç# =∞Ǩ~°^äŒO J=∞‡"åik.
^•xÖ’ J=∞‡"å~°∞ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. P k=º"≥∞ÿ# ~°^äŒ =~°‚# WHõ¯_» KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
K«„Hõ~å[O g∞^Œ J=∞‡ L#flk-J#QÍ<Õ, K«„Hõ~å[~°^äŒO JO>Ë Uq∞\˜? Jk ZÖÏ
LO@∞O^Œx JQÆã¨∞κÅ∞"å~°∞ J_çy`Õ, ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"å~°∞ J=∞‡"åiH˜ #=∞™ê¯~°O
KÕã≤ „jK«„Hõ ã¨fi~°∂áêxfl WHõ¯_» "åºMϺxã¨∞Î<åfl~°∞.
WHõ¯_» ™êOˆHuHõ Ѩi*Ï˝#O Z‰õΩ¯= W=fi^ŒÅK«∞HÀÖË^Œ∞. ˆH=ÅO ÉèíH˜ÎH˜, ÉèÏ=#H˜,
Láêã¨#H˜ ZO`«"Õ∞~°‰õΩ J=ã¨~°"≥∂ JO`« "Õ∞~°ˆH q=iOK«_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk.
=ÚO^Œ∞ Ü«∞O„`«O JO>Ë Uq∞\’ q=iOK«∞‰õΩO^•O.
^Õ=`å ã¨fi~°∂áêxfl ÉèÏ~°fÜ«∞ Láêã¨<å q*Ï˝#O „Ѩ^è•#OQÍ =¸_»∞ ~°∂áêÅ∞QÍ
Pq+¨¯iOzOk.
1. =∞O„`«O- Wk ^Õ=`« Ü≥ÚHõ¯ â◊|Ì~°∂ѨO. 2. Ü«∞O„`«O- Wk ˆ~MÏ~°∂ѨO.
3. q„QÆǨÏO- Wk =∞#‰õΩ HõxÑ≤OKÕ ã¨∂÷ÖÏHõ$u. =∞# =Öˇ HõxÑ≤OK«_»O, <åÅ∞QÆ∞
KÕ`«∞Å∞ LO_»_»O, ã¨∂~°∞º_»∞, K«O„^Œ∞_»∞ `å@OHõ=ÚÅ∞QÍ LO_»_»O. D q„QÆǨÏO
™ê=∂#∞ºxH˜ ‰õÄ_® "≥O@<Õ J~°÷O J~ÚáÈ`«∞Ok. Wk k=º=∞OQÆà◊ bÖÏ q„QÆǨÏO.
`«~åfi`« L#flk Ü«∞O„`«O, P `«~°∞"å`« =∞O„`«O. =∞O„`«O ã¨∂HõΔ ‡ ~°∂ѨO. ^•x
HõO>ˇ H˘OK≥O ã¨∂÷ÅO Ü«∞O„`«O. ^•x HõO>Ë ã¨∂÷ÅO q„QÆǨÏO. HÍx q„QÆǨÏOÖ’ D
Ô~O_»∂ LO\Ï~Ú. U q^èŒOQÍ =∞# â◊s~°OÖ’ Hõ#Ѩ_»HõáÈ~Ú<å „áê}=Ú, |∞kú
L<åflÜ≥∂, J^Õ q^èŒOQÍ q„QÆǨÏOÖ’ Ü«∞O„`«O, =∞O„`«O Ô~O_»∂ LO\Ï~Ú.
Zxfl =∞O„`åÅ∞O\ÏÜ≥∂ JO^Œ~°∞ ^Õ=`«Å∞O\Ï~°∞. H˘xfl ^Õ=`«ÅH˜ J<ÕHõ ~°∂áêÅ∞
HõxÑ≤™êÎ~Ú. L^•Ç¨Ï~°}H˜ q<åÜ«∞Hõ =¸~°∞ÎÅÖ’ 56 ~°HÍÅ∞ L<åfl~°∞. WOHÍ t=,
q+¨μ‚~°∂áêÅ∞ J<ÕHõO L<åfl~Ú.
„Ѩ^è•#"≥∞ÿ# QÆ}Ѩu =∞O„`«O XHõ\ ˜ L#flѨÊ\˜H©, ^•xH˜ H˘xfl c*ÏHõΔ~åÅx HõeÑ≤`Õ
PHõ$uÖ’ =∂~°∞Ê =ã¨∞ÎOk. â◊|ÌOÖ’ =∂~°∞Ê =¿ãÎ PHõ$uÖ’ =∂~°∞Ê =ã¨∞ÎOk.U â◊ÉÏÌxfl
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 129
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
HõeÑ≤`Õ ZÖÏO\˜ PHõ$u =ã¨∞ÎO^À `≥eÜ«∞_»"Õ∞ =∞O„`«*Ï˝#O.
Jk |∞∞+≤H˜ =∂„`«"Õ∞ `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
''J=∞O„`«=∞HõΔ~°O <åã≤Î-<åã≤Î =¸Å =∞<Ò+¨^èŒO—— Jx âß„ã¨ÎO.
=∞O„`«O HÍx JHõΔ~°O ÖË^Œ∞. B+¨^èŒO HÍx =¸ÅO ("Õ~°∞) ÖË^Œ∞ J<åfl~°∞. „Ѩu
=¸ÅO B+¨^èŒ"Õ∞. U =¸ÖÏxfl ZÖÏ HõeÑ≤`Õ B+¨^èŒO J=Ù`«∞O^À "≥·^Œ∞ºxH˜ `≥Å∞ã¨∞.
U JHõΔ~åxfl ZÖÏ "Õ∞à◊q¿ãÎ =∞O„`«=∞=Ù`«∞O^À |∞∞+≤H˜ `≥Å∞ã¨∞.
"≥^· ∞Œ º_»∞ K≥ÑÊ≤ #@∞¡ =∞O^Œ∞ "Õã∞¨ HÀ=_»O. |∞∞+¨μÅ∞ K≥ÑÊ≤ #@∞¡QÍ =∞O„`«O ã‘fiHõiOK«_O»
=∞# Ѩx. JO`Õ `«Ñ¨Ê =∞#H˜ =∞O„`«O =∂ˆ~Û Ç¨Ï‰õΩ¯, =∞#O`«@ =∞#O ѨÙã¨ÎHÍÅ∞
K«∂ã≤ [ѨO KÕ¿ã ǨωõΩ¯ ѨxH˜ ~å^Œ∞.
=∞O^Œ∞ŠѨÙã¨ÎHõO `≥K«∞Û‰õΩx =∞#O`«@ =∞#O =∞O^Œ∞Å∞ ѨÙK«∞Û‰õΩO>Ë ZO`«
„áê}ÏO`«Hõ"≥∂, ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ K«∂ã≤ =∞O„`åÅ∞ <Õ~°∞Û‰õΩO>Ë JO`Õ „áê}ÏO
`«HõO. <å=∂xfl =∞O„`«OQÍ [Ñ≤¿ãÎ `«¿ÑÊO ÖË^Œ∞ QÍx =∞O„`åxfl =∞#
Wëêì#∞™ê~°O [Ñ≤OK«~å^Œ∞. ^•xH˜ xÜ«∞=∂Å∞ L<åfl~Ú.
D q+¨Ü«∂Å#∞ ã¨∞Êù~°}Ö’H˜ `≥K«∞Û‰õΩx WHõ¯_» =∞O„`«=∞Ü«∞"≥∞ÿ# P
^Õ=`å=¸~°∞ÎÅ#∞ k=º<å=∂Å`À JO^Œ~°∞ H©iÎOK«∞HÀ=K«∞Û.
WѨÙÊ_»∞ D K«„HõO J<Õk J@∞ q„QÆÇ¨ xH˜, W@∞ =∞O„`åxH˜ =∞^躌 ~°∂ѨO.
Z=Ô~·<å g∞ QÆ∞à◊√§ q„QÆǨÅ#∞ ѨÓlOKÕq JO>Ë ã¨=∂^è•#O K≥ѨÊQÆÅQÍe. ˆH=ÅO
Åe`ÀáêMϺ#"Õ∞ H͉õΩO_® nxfl P^è•~°O KÕã¨∞‰õΩx Ç≤ÏO^Œ∂ q*Ï˝<åxfl Pq+¨¯iOK«∞
HÀ"åe. Ç≤ÏO^Œ∞=ÙʼnõΩ =∂„`«"∞Õ ^Õ"åÅÜ«∂Å∞ L<åfl~Ú. q∞ye# "å~°O^ŒiH˜ „áê~°<÷ å
ÅÜ«∂Å∞ L<åfl~Ú. "åà◊√§ qâßfiã¨OQÍ U^À XHõ „ѨfHõ ÃÑ@∞ì‰Ωõ x ^ŒO_»O ÃÑ@∞ì‰Ωõ O\Ï~°∞.
^Õ=`å =º=ã¨÷ L#fl XˆH XHõ¯ =∞`«O Ç≤ÏO^Œ∂=∞`«"Õ∞. ^Õ=`å =º=ã¨÷#∞ U q^èŒOQÍ
LѨÜ≥∂yOKåÅ<Õ *Ï˝#O WHõ¯_» LOk.
=∞# ã¨O㨯 $u =∞# |∞∞+¨μÅ g∞^Œ, "å~°∞ WzÛ# q*Ï˝#O g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_ç LOk.
PÅÜ«∞=∞O>Ë U ^Õ=`«#∞ „Ѩu+¨ª KÕã∞¨ <Î åfl"≥∂, P ^Õ=`«‰Ωõ ã¨O|OkèOz# JOQÆ ^Õ=`«Å∞,
LáêOQÆ ^Õ=`«Å∞, Ѩi"å~° ^Õ=`«Å∞ gà◊§O^Œ~°∂ LO\Ï~°∞.
P „Ѩ^è•# ^Õ=`« ZHõ¯_» LO_®e?
JOQÆ^Õ=`«Å∞ Z@∞ LO_®e?
ZÖÏO\˜ ^Õ=`«x ZÖÏO\˜ tÅÊOÖ’ K≥Hͯe?
130 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
D x~°‚Ü«∂Åhfl âß„ã¨ÎOÖ’ L<åfl~Ú. ѨÙ~°∞+¨ q„QÆǨÅ#∞ K≥ˆH¯@ѨÙÊ_»∞ ѨÙOtÅ, „ã‘Î
q„QÆǨʼnõΩ „ã‘ÎtÅ#∞ "å_»`å~°∞. "å\˜H˜ Ñ‘~î°O K≥ˆH¯@ѨÙÊ_»∞ #ѨÙOã¨Hõ tÅ "å_»`å~°∞.
U tÅ UO\’ K≥ѨÊ_®xH˜ PQÆ=∞ âß„ã¨Î=∞x XHõ âß„ã¨ÎO LOk. P q„QÆǨxfl K≥HͯHõ
‰õÄ_® ^•xH˜ Z<Àfl „Ѩ„H˜Ü∞« Å∞ L<åfl~Ú. U ^Õ=`«#∞ JHõ¯_» „Ѩu+¨ª K≥Ü∞« º^ŒÅ∞K«∞‰õΩ<åfl~À
P ^Õ=`«‰õΩ ã¨O|OkèOz# =∞O„`åxfl `«^Œ∞áê㨉õΩ_»∞ H˘xfl ÅHõΔÅ∞ [ѨO KÕ™êÎ_»∞. Zxfl
[Ñ≤OKå_À JO^Œ∞Ö’ H˘O`« ÉèÏQÆO Ǩϟ=∞O KÕ™êÎ_»∞. H˘O`« ÉèÏQÆO `«~°Ê} KÕ™êÎ_»∞.
JÖÏ =∞O„`« ѨÙ~°â◊Û~°} KÕ™êÎ_»∞.
P =∞O„`åxfl XHõ Ü«∞O„`«OÖ’ „Ѩu+≤ªOz P~å^èŒ# KÕ™êÎ_»∞. P Ü«∞O„`åxfl „Ѩu+¨ª
KÕ¿ã ^Õ=`åq„QÆǨÅ KÀ@ ÃÑ\ì̃ ^•xfl P~åkè™êÎ~°∞. D ֒ѨŠq„QÆǨxfl [ÖÏkè"åã¨O,
H©~Δ åkè"åã¨O, ^è•<åºkè"åã¨O, W`åºk „Ѩ„H˜Ü∞« Å ^•fi~å â◊√kú KÕ™êÎ~∞° . â◊√kú KÕã≤ JѨÙÊ_»∞
q„QÆǨxfl P Ü«∞O„`«O ÃÑ· ÃÑ\˜ì „Ѩu+¨ª KÕ™êÎ~°∞. WO`« „Ѩ„H˜Ü«∞ =∞#‰õΩ LOk.
JѨÙÊ_»∞ D =∞O„`«O ^•fi~å Ü«∞O„`«O ^•fi~å ^Õ=`åâ◊H˜Î P q„QÆǨÏOÖ’ „Ѩ`«º}∞=Ù
ÉèÏã≤ã¨∞ÎOk J^Õ 'J~°Û# HÍÖË ~°∂ѨQÆ`å—.
WO`« „Ѩ„H˜Ü«∞ [iQÍHõ =∞# #=∞‡HõO`À Ѩx U=ÚOk? JHõ¯_» `«Ñ¨Ê‰õΩO_® ^≥·=O
LO_ç f~°∞`«∞Ok. #q∞‡ „¿Ñ=∞`À P~åkèOKÕ"å_»∞ XHõ J#fl=∂Kå~°ºÖÏ, ~å=∞^•ã¨∞ÖÏ,
`åºQÆ~å[™êfiq∞"åiÖÏ P ^≥·=OÖ’ b#=∞=Ù`å_»∞.
Ü«∞O„`« q*Ï˝#=∞<Õk „Ѩf^Õ=`«H˜ LOk. PO„^èŒÑ¨^Õâò ~å„+¨ìOÖ’ XOQÀÅ∞ ^ŒQÆæ~°
J^ŒOÌ H˜ Jx XHõ T~°∞ LOk. P =∞^躌 HÍÅOÖ’ JHõ¯_» XHõ ã≤^úŒ ѨÙ~°∞+¨μ_»∞ LO_Õ"å~°∞.
PÜ«∞# Z@∞=O\˜ "å~°O>Ë, Z=Ô~·<å =∞ø#OQÍ [ѨO KÕã¨∞ÎO>Ë J`«_»∞ U ^Õ=`«#∞
[Ñ≤ã¨∞Î<åfl_À K≥¿ÑÊ"å~°∞.
[ѨO KÕã¨∞Î#flѨÙÊ_»∞ =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_® =∞# K«∞@∂ì L#fl HÍOu =∞O_»ÅOÖ’
^Õ=`« LO@∞Ok. Jk =∞#H˜ HõxÑ≤OK«^∞Œ . ã≤^ÑúŒ Ù¨ ~°∞+¨μ_»∞ Hõ#∞Hõ PÜ«∞#‰õΩ HõxÑ≤OzOk.
PÜ«∞#, =∞~˘Hõ ã≤^ŒúѨÙ~°∞+¨μ_»∞ Hõeã≤ Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨O XH˘¯Hõ¯ <å=∞O Ǩϟ=∞O KÕã¨∂Î
LO_»QÍ Jyfl=∞O_»ÅOÖ’ XH˘Hõ¯ ^Õ=`åHÍ~°O JHõ¯_» PÜ«∞#H˜ HõxÑ≤OzOk.
=∞O„`«q*Ï˝#=∞O>Ë U^À #=∞‡Hõ=∞<Õ á⁄~°áê@∞ Jaè„áêÜ«∞O LO>Ë ^•xfl`«∞_çz
ÃÑ@∞ìHÀ"åe. „QÆÇ≤ÏOK«QÆeˆQ ã≤^Œú ѨÙ~°∞+¨μÅ∞ =∞#‰õΩ „Ѩf HÍÅOÖ’ L^•Ç¨Ï~°}Å∞QÍ
HõxÑ≤™êÎ~°∞.
Åe`åã¨ÇϨ „ã¨O XH˘Hõ¯ <å=∞OÖ’ H˘xfl c*ÏHõ~Δ åÅ∞, ^Õ=`«Å∞ ^•y L<åfl~°∞. Ǩϟ=∞O
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 131
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
KÕã¨∞Î#fl P ã≤^ŒúѨÙ~°∞+¨μ_»∞H˜ "≥Ú`«ÎO "≥~Úº =∞Ok ^Õ=`«Å∞ HõxÑ≤OKå~°∞. P "≥~Úº
=∞Ok ^Õ=`«Å∞ ZÖÏ L<åfl~À PÜ«∞# XHõ „QÆO^äŒO ‰õÄ_® ~°zOKå~°∞. =∞O„`«, Ü«∞O„`«
â◊‰õΩÎÅ∞ ZO`« Q˘Ñ¨Ê"À K≥ѨÊ_®xˆH D L^•Ç¨Ï~°} `≥eÜ«∞*ËÜ«∞_»=∞~ÚOk.
=∞O„`« q^Œºx „Hõ=∞OQÍ XHõ ÉèÏ=#`À ^Œi≈¿ãÎ, J^ŒO`å =∞#Ö’<Õ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. P
„jK«„Hõã¨OKåi}˜, =∞# â◊s~° K«„Hõã¨OKåi}˜ Jx `≥Å∞ã¨∞ÎOk. JѨÙÊ_»∞ D <Õ#∞ ÉèÏ=O,
<Õ#∞ HÍ^Œ∞ W^ŒO`å J=∞‡ Ü≥ÚHõ¯ "≥Å∞QÆ∞ Jx `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
Wk P`«‡q^ŒºQÍ Ñ¨i}q∞ã¨∞ÎOk.
„jq^Œº QÆ∞iOz WO`« K≥ѨÊ_®xH˜ HÍ~°}O Wk P`«‡q^ŒºQÍ Ñ¨O_çOѨ KÕ¿ã „|Ǩχ
q^•ºã¨fi~°∂ѨO.
„jK«„HõOÖ’ `˘q∞‡k P=~°}Å∞ (`˘q∞‡k K«∞@∞¡) L<åfl~Ú.
nxH˜ ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ "å~°∞ '#==∞O Ѩ~°fiq`«Î™êº— J<åfl~°∞.
Ѩ~°fi=Ú JO>Ë ÉèÏQÆ=Ú. Ѩ~°fiã¨OYºÖ’ =∞ǨÉèÏ~°`«O ~°zOKå~°∞
"åºã¨^Õ=ÙÅ∞. q_ç ÉèÏQÍÅ∞QÍ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl, XHõ^•x`À XHõ\ ˜ ã¨O|O^èŒO
LO>Ë ^•xx Ѩ~°fiO JO\Ï~°∞. „jK«„Hõ ã¨fi~°∂áêxfl „Hõ=∞OQÍ J~°÷O KÕã¨∞
‰õΩO@∂ z=iH˜ â◊s~åxH˜ J#fi~ÚOK«∞HÀ"åe. „j K«„HÍxfl U q^èŒOQÍ
ѨijeOKåÖ’ ÉèÏ=<ÀѨx+¨`«∞ÎÖ’ K≥áêÊ~°∞.
P ÉèÏ=<ÀѨx+¨`«∞Î „ѨHÍ~°OQÍ x~°O`«~°O ÉèÏ=# KÕ¿ãÎ #"å=~°}Ï`«‡Hõ"≥∞ÿ# „jK«„Hõ"Õ∞
^ÕǨÏ=∞x, JO^Œ∞Ö’ aO^Œ∞™ê÷#"Õ∞^À Jk P`«‡ Ü≥ÚHõ¯ ™ê÷#=∞x, P`«‡â◊H˜Î Ü≥ÚHõ¯
„ѨHÍâ◊"Õ∞ q∞ye# Zxq∞k P=~°}ÅÖ’ LO^Œx `≥eã≤ =∞#O „jK«„HõOQÍ HõxÑ≤™êÎO.
qâ◊fi"Õ∞ „jK«„HõOQÍ J#∞Éèí"åxH˜ =ã¨∞ÎOk.
„jK«„HõO J#flѨÙÊ_»∞ =¸_çO\˜x ã¨=∞#fi~ÚOK«∞HÀ"åe. Z^Œ∞~°∞QÍ =∞#O ѨÓlOKÕ
„jK«„HõO. `«~∞° "å`« qâ◊fiK«„HõO. =¸_»=k â◊s~° K«„HõO. D =¸_»∞ K«„HÍÅ ã¨=∞#fiÜ«∞"Õ∞
Jã¨Öˇ·# ÉèÏ=#.
JÖÏO\˜ ÉèÏ=# ^•fi~å `≥eÜ«∞|_»∞`«∞#fl Ѩ~`° `« Ϋ fiO Hõ#∞Hõ 'ÉèÏ=<åQÆ=∂º— J<åfl~°∞.
Ü«∞O„`«O ‰õÄ_® ^Õ=`« Ü≥ÚHõ¯ ã¨fi~°∂Ѩ"Õ∞. Wk ˆ~MÏ~°∂ѨO. =∞O„`«O â◊|Ì~°∂ѨO.
q„QÆǨÏO PHõ$u~°∂ѨO.
„jK«„HõOÖ’ =∞#H˜ `˘q∞‡k Ѩ~åfiÅ∞, =∞^躌 Ö’ aO^Œ∞=Ù, z=iH˜ K«`∞« ~°„ã¨O LO\Ï~Ú.
aO^Œ∞=Ù #∞Oz W=xfl q™êÎ~°OQÍ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. XHõ Ѩ^•‡xfl K«∂¿ãÎ Jk =Ú_»∞K«∞
132 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
‰õΩ#flѨÙÊ_»∞ Un ÖË^∞Œ . Jk qK«∞Û‰õΩO>Ë, P =∞^躌 Ö’ HõiH‚ õ LO@∞Ok. ^•x`À J#∞|O^èOŒ
ÃÑ@∞ì‰õΩx J<ÕHõ ˆ~HõÅ∞ HõxÑ≤™êÎ~Ú. JO^Œ∞Ö’ q_çq_ç ÉèÏQÍÅ∞ ÖË=Ù JO`å Hõeã≤
Ѩ^Œ‡"Õ∞.
JÖÏ W^ŒO`å Hõeã≤ XHõ =∞Ǩ aO^Œ∞=Ù. XHõ ÃÑ^ŒÌ =$`«ÎO. =$`«ÎO ֒ѨŠaO^Œ∞=Ù
LO@∞Ok. aO^Œ∞=Ù, =$`«ÎO D Ô~O_Õ K«∂_®e.
aO^Œ∞=Ù qã¨Îi¿ãÎ =$`«ÎO. =$`«ÎO ã¨OH˜ΔѨÎ"≥∞ÿ`Õ aO^Œ∞=Ù. „Ѩu aO^Œ∞=ÙÖ’ =$`«ÎO
LOk, =$`«ÎOÖ’ aO^Œ∞=Ù LOk.
qâßfixfl =$`«Î=ÚQÍ w¿ãÎ nxH˜ ˆHO„^Œ"≥∞ÿ# aO^Œ∞"Õ J=∞‡"å~°∞.
aO^Œ∞=Ùx P^è•~°O KÕã∞¨ ‰õΩx =$`«OÎ ed™êÎ~∞° . JÖÏ qâ◊fi=∞<Õ =∞Ǩ K«„HÍxH˜ Hˆ O„^ŒâH◊ Θ
J=∞‡. Uk aO^Œ∞=ÙÖ’ LO^À J^Õ =$`«ÎOÖ’ LOk.
JÖψQ ˆHO„^ŒOÖ’ L#fl â◊ˆHÎ qâ◊fi=∞O`å LOk.
qâßfixfl XHõ Ѩ^Œ‡OÖÏ ÉèÏq¿ãÎ, qHõã≤Oz# Ѩ^Œ‡O ÖÏO\˜Ok „ѨѨOK«O.
^•xH˜ =∞^茺֒ L#flk ˆHO„^Œ â◊H˜Î J~Ú# Ѩ~°=∂`«‡.
Ѩ^Œ‡O ‰õÄ_® =$`åÎxH˜ ã¨OˆH`«"Õ∞.
Ѩ^Œ‡O ÖÏO\˜ qâßfixH˜ <åaè Ü«∞O^Œ∞ (ˆHO„^Œ=∞O^Œ∞) L#fl â◊H˜Î Hõ#∞Hõ<Õ 'Ѩ^Œ‡<åÉèÏ!—
Jx ™êfiq∞x H©iãÎ ∞¨ <Î åfl~°∞. ¿Ñ~°Ö¡ ’ `Õ_® QÍh `«`Ϋ fiO =∂„`«O XHõ¯>Ë. aO^Œ∞"Õ qã¨iÎ Oz
K«`«∞„~°ã¨O ^•HÍ =zÛOk.
Wk ZÖÏQÆO>Ë XHõ H˘Å#∞Ö’ ~å~Ú "Õ¿ãÎ ^•x #∞Oz J<ÕHõ `«~°OQÍÅ∞ H˘Å#∞
z=~° =~°‰õΩ =™êÎ~Ú.
Wxfl `«~°OQÍÅ∞ P ~å~Ú Ñ¨_»¤ KÀ@ ã¨ÊO^Œ# =Å¡ =zÛ# `«~°OQÍÖË. P ã¨ÊO^Œ#H˜
ZO`« â◊H˜Î LO^À ^•xH˜ `«QÆæ@∞ìQÍ `«~°OQÍÅ∞ Pq~°ƒùq™êÎ~Ú.
=∞#O qâ◊fiOÖ’ K«∂¿ã J<ÕHÍÖˇ·# `«~°OQÍÅH˜ P^è•~°O Dâ◊fi~°∞x Ü≥ÚHõ¯ ã¨ÊO^Œ#
â◊H˜Î.
ã¨ÊO^Œ# â◊ˆHÎ ã¨OHõÅÊâ◊H˜Î, WKåÛùâ◊H˜Î.
D =∂@<Õ ''#YÅ∞ ‰õΩâ◊Åó ã¨ÊOk`«∞=∞Ñ≤—— Jx ™œO^Œ~°ºÅǨÏiÖ’ â◊OHõ~°∞Å∞
K≥áêÊ~°∞. Ü«∞O„`«q*Ï˝#O JO>Ë W^Õ. XH˘Hõ¯ P=~°}Ö’ H˘xfl ~°HÍÅ â◊‰õΩÎÅ∞<åfl~Ú.
D P=~°}Ö’ L#fl â◊H˜ÎH˜, `«~°∞"å`« P=~°}Ö’ L#fl â◊H˜ÎH˜ KåÖÏ qaè#fl`«Î fiO LOk.
WHõ¯_» H˘xfl â◊‰õΩÎÅ∞, JHõ¯_» H˘xfl â◊‰õΩÎÅ∞ LO\Ï~Ú.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 133
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
„jK«„HõO
1 aO^Œ∞=Ù - ã¨~åfi#O^Œ=∞Ü«∞K«„HõO
2. „uHÀ} K«„HõO - 3 „uHÀ}ÏÅ∞ ã¨~°fiã≤kú„Ѩ^ŒK«„HõO
3. J+¨ì„uHÀ} K«„HõO - 8 „uHÀ}ÏÅ∞ ã¨~°fi~ÀQÆǨÏ~°K«„HõO
4. JO`«~°Ìâß~° K«„HõO - 10 „uHÀ}ÏÅ∞ ã¨~°fi~°HΔÍHõ~°K«„HõO
5. |Ç≤Ï~°Ìâß~° K«„HõO - 10 „uHÀ}ÏÅ∞ ã¨~åfi~°ú™ê^èŒHõK«„HõO.
6. K«`«∞~°Ìâß~° K«„HõO -14 „uHÀ}ÏÅ∞ ã¨~°fi™œÉèÏQƺ^•Ü«∞Hõ K«„HõO
7. J+¨ì^Œà◊ Ѩ^Œ‡ K«„HõO - 8 ^ŒàÏŠѨ^Œ‡O ã¨~°fiã¨OHΔÀÉèí}K«„HõO
8. ëÈ_»â◊^Œà◊ K«„HõO - 16 ^ŒàÏŠѨ^Œ‡O ã¨~åfiâßѨiѨÓ~°HõK«„HõO
9. K«`«∞~°„ã¨O - 4 Éèí∞*ÏÅ∞ „`≥·Ö’Hõº"≥∂ǨÏ# K«„HõO
„jK«„HõO Pq~åƒù=O ZÖÏ [iyO^ŒO>Ë "≥Ú^Œ@ aO^Œ∞=Ù.(ÃÑ· #∞Oz
„H˜OkH˜ „Hõ=∞O) Wk "≥Ú^Œ\ ˜ P=~°}(1) aO^Œ∞=Ù #∞Oz „Hõ=∞OQÍ
„uHÀ} K«„HõO XHõ\ ˜ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. Wk Ô~O_»= P=~°}(2) P „uHÀ}O
`«~°∞"å`« 8 „uHÀ}ÏÅ K«„HõO HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. Wk =¸_»= P=~°}(3).
J@∞ `«~°∞"å`« 10 „uHÀ}ÏÅ K«„HõO. nxx JO`«~°Ìâß~° K«„HõO Jx
JO\Ï~°∞. Wk <åÅ∞QÆ= P=~°}(4).
^•x `«~°∞"å`« =∞~À 10 „uHÀ}ÏÅ K«„HõO. Wk |Ç≤Ï~°Ìâß~° K«„HõO. Wk S^Œ=
P=~°}(5). J@∞ `«~°∞"å`« K«`«∞~°Ìâ◊ „uHÀ} K«„HõO J#QÍ 14 „uHÀ}ÏÅ K«„HõO. Wk
P~°= P=~°}(6). J@∞ `«~°∞"å`« J+¨ì^Œà◊Ѩ^Œ‡K«„Hõ=Ú. WO^Œ∞Ö’ 8 ^ŒàÏÅ∞ L<åfl~Ú.
Ѩ^Œ‡ ÅHõΔ}O WO^Œ∞Ö’ QÀK«iã¨∞ÎOk. qã¨Îiã¨∞Î#fl, qHõã≤ã¨∞Î#fl ÅHõΔ}O. Wk U_»=
P=~°}(7). P `«~°∞"å`« 16 ^ŒàÏÅ K«„HõO. ^•x K«∞@∂ì =¸_»∞ =$`åÎÅ∞ L<åfl~Ú.
D 16 ^ŒàÏÅ∞, 3 =$`åÎÅ∞ HõeÑ≤ XˆH P=~°}, Wk Zxq∞^Œ= P=~°}(8). J@∞
`«~°∞"å`« K«`«∞~°„ã¨O. nxH˜ 4 ^•fi~åÅ∞ LO\Ï~Ú. Wk =¸_»∞ ˆ~YÅ`À ‰õÄ_ç#
K«`«∞~°„㨠K«„HõO. Wk `˘q∞‡^Œ= P=~°}(9).
HÍx P~åkèOKÕ „Hõ=∞OÖ’ ZÖÏ =ã¨∞ÎO^À K«∂¿ãÎ =∞^茺֒k J`«ºO`« ã¨∂HõΔ ‡O.
„Hõ=∞OQÍ ã¨∂Ö÷ ÏxH˜ =KÕÛ@ѨÊ@H˜ Ѩ~=° ∞ ã¨∂Ö÷ ÏHõ$u D K«`∞« ~°„ã¨O. P~å^è#Œ KÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞
=ÚO^Œ∞ K«`«∞~°„ã¨O, P `«~°∞"å`« Ô~O_»= P=~°}QÍ K≥ѨÊ|_»∞`«∞#flk, 16 ^ŒàÏÅ∞,
=¸_»∞ =$`åÎÅ =$`«ÎO`À ‰õÄ_ç# Ô~O_»= P=~°}. J@∞ `«~°∞"å`« J+¨ì^ŒàÏ=~°}, P
134 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞

ÃÑ· K«`«∞~°Ìâ◊ „uHÀ} P=~°}, J@∞ `«~°∞"å`« Ѩk „uHÀ}ÏÅ∞ |Ç≤Ï~°Ìâß=~°}. J@∞
`«~°∞"å`« =∞~À Ѩk „uHÀ}ÏÅ∞ JO`«~°Ìâß=~°}. P `«~°∞"å`« J+¨ì„uHÀ} P=~°}.
`«~°∞"å`« „uHÀ} P=~°}. =∞m§ =∞^茺֒ aO^Œ∞=Ù.
K«∂_®¤xH˜ Jq w`«ÖË QÍx XHõ ˆ~Y ã¨iQÍæ wÜ«∞QÆey`Õ, =∞#O J#∞HÀHõáÈ~Ú<å
^Õ=`«Å∞ =zÛ ‰õÄ~°∞ÛO\Ï~°∞. "åà◊√§ JHõ¯_» LO\Ï~°∞ QÆ#∞Hõ<Õ xÜ«∞=∞OQÍ LO_®Åx
K≥áêÊ~°∞. xÜ«∞=∞O KåÖÏ J=ã¨~°O.
WO\˜H˜ Z=Ô~·<å ™êfig∞r =¿ãÎ "åà◊§H˜ J#∞"≥·# â∫K«O Jhfl U~åÊ@∞ KÕ™êÎ=∂?
ÖË^•?
XHõ xëêªÑ¨~°∞Öˇ·# "å~°∞ =∞# WO\˜H˜ =zÛ#O^Œ∞ˆH =∞#O JO`« â∫K«O KÕã≤#ѨÙÊ_»∞
^Õ=`« WO\’¡ L#flѨÙÊ_»∞ ZO`À â◊√z HÍ"åe.
D [#‡Ö’ Xà◊√§ =Oz ™ê^èŒ# KÕ¿ãÎ D [#‡ ^èŒ#ºO J=Ù`«∞Ok. XHõ"Õà◊ Ü≥∂QÆO
LO>Ë [#‡~åÇ≤Ï`«ºO =ã¨∞ÎOk. [#‡ Z`«ÎHõ `«Ñ¨Êx ã¨Ô~·`Õ Q˘Ñ¨Ê [#‡Å∞ =™êÎ~Ú.
ÉèíQÆ=^è•~å^èŒ# JxflO\˜ HõO>Ë Q˘Ñ¨Êk. „â◊=∞`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#fl^Õ HÍ=K«∞Û. =∞#O
uO_ç u#_®xH˜ „â◊=∞ Ѩ_»_»O ÖË^•? ZO`À H˘O`« „â◊=∞ Ѩ_»∞`«∞<åflOQÍ! Hõ#∞Hõ
ÉèíQÆ=~å^èŒ# =∞# JO`«~°æ`«"≥∞ÿ# P`«‡ K≥·`«<åºxfl Pq+¨¯iOK«∞H˘<Õ Q˘Ñ¨Ê ™ê^èŒ#.
=∞# ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xfl =∞#"Õ∞ ~°H˜ΔOK«∞HÀ"åe. '=~å‚„â◊=∞q^è•~Úh, x*Ï*Ï˝~°∂Ѩ
xQÆ=∂, ѨÙ}ϺѨÙ}º Ѷ¨Å„Ѩ^•, ã¨^•Kå~°„Ѩ=iÎHÍ— D <å=∂Å Ü«∞O^Œ∞ qâßfiã¨O
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 135
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
L#fl"å~°O Hõ#∞Hõ ã¨^•Kå~°|^ŒúOQÍ<Õ P~åkèOKåe.
'ã¨fi|∞kú ~°z`≥ó· âß„Ããóη — `«# Wëêì#∞™ê~°O =∂\Ï¡_ç UO Ѷ~¨ åfiÖË^OŒ >Ë "å_çH˜ âß„™êÎÅ
g∞^Œ #=∞‡HõO ÖË^Œx J~°÷O.
ÃÑ^ŒÌÅ∞ XHõ xÜ«∞=∞O ÃÑ\Ïì~°O>Ë `«Ñ¨ã¨∞û`À ^Œi≈Oz P xÜ«∞=∞O ÃÑ\Ïì~°∞.
=∞#‰õΩ P xÜ«∞=∞O Ü≥ÚHõ¯ PO`«~°ºO `≥e¿ã@O`« `«Ñ¨ã¨∞û ÖË^Œ∞ Hõ#∞Hõ, J#∞ã¨iO
K«_»"Õ∞ =∞#O K≥Ü«∞º=Åã≤#k `«Ñ¨Ê J„uHõq∞¿ãÎ =∞ǨáêѨO.
Ü«∞KåÛù„ã¨Î qkè =Ú`«û$[º =~°Î`Õ HÍ=∞HÍ~°`«ó
# K« ã≤kú =∞"åáÈflu # ã¨∞YO, # Ѩ~åOQÆu"£∞
Jx Hõ$+¨‚Ѩ~°=∂`«‡ w`«Ö’ K≥Ñ≤Ê# =∂@ =∞#H˜ Ѩ~°=∞ „Ѩ=∂}O. Z=Ô~·`Õ âß„ã¨Îqkèx
Ju„Hõq∞Oz Wëêì#∞™ê~°O „Ѩ=iΙêÎ~À "åiH˜ WǨÏOÖ’#∂ Ѩ~°OÖ’#∂ ‰õÄ_® ã≤kú
LO_»^Œ∞.
Láêã≤OKÕ ^Õ=`«, Láêã≤OKÕ q^è•#O âß„ã¨Îã≤^Œú"≥∞ÿ LO_®e. 'Jâß„ã¨Î
qÇ≤Ï`«O Ѷ¨∞’~°O— Jx =∞~˘Hõ KÀ@ K≥áêÎ_»∞ Hõ$+¨‚Ѩ~°=∂`«‡.
Hõ$+¨μ‚x K«~°}ÏʼnõΩ #=∞㨯iOz ã¨O„Ѩ^•Ü«∞|^ŒúOQÍ<Õ „|`«HÍe.
„jK«„HõOÖ’ =ÚO^Œ∞QÍ =KÕÛk K«`«∞~°„㨠K«„HõO. nxH˜ K«`«∞~åÌfi~°=ÚÅ∞.
ã¨~°fi`ÀÉèí„^Œ Ü«∞O„`«=∞x nxx JO\Ï~°∞.
<åÅ∞QÆ∞ "≥Ñ· Ù¨ ÖÏ ^•fi~åÅ∞O_Õ k=º"≥∞#ÿ QÆ$ǨÏO. ã¨~fi° `ÀÉè„í ^ŒO JO>Ë Hˆ =Δ ∞OHõ~"° ∞≥ #ÿ k.
nxÖ’ K«`«∞iÌâ◊Å∞, K«`«∞~å=∂flÜ«∂Å∞ K≥ѨÊ|_»∞`«∞<åfl~Ú.
K«`«∞~å=∂flÜ«∞=ÚÅ∞ JO>Ë <åÅ∞QÆ∞ "Õ^Œ=ÚÅ∞. JO`ÕHÍ^Œ∞ D <åÅ∞yO\˜ ^ŒQÆæ~°
‰õÄ_® J<ÕHõ ~°HÍÖˇ·# =∞O„`« â◊‰õΩÎÅ∞<åfl~Ú.
D „jK«„HÍxfl =¸_»∞ ~°HÍÖˇ·# „Ѩ™êÎ~åÅÖ’ K≥áêÎ~°∞.
„Éèí∂ „Ѩ™êÎ~°O, "Õ∞~°∞ „Ѩ™êÎ~°O, ÔH·ÖÏ㨠„Ѩ™êÎ~°O.
1.Éèí∂ „Ѩ™êÎ~°O, 2."Õ∞~°∞ „Ѩ™êÎ~°O
„Éèí∂„Ѩ™êÎ~°O JO>Ë ˆH=ÅO =∞#‰õΩ @∂ _≥·=∞#¬<£û HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. "Õ∞~°∞ „Ѩ™êÎ~°OÖ’
„u _≥·=∞#¬<£û, Z`«∞Î HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. Wk JO`å ‰õÄ_® XHõ HÀ<£ ¿+ѨÙÖ’ =ã¨∞ÎOk. K«`«∞
~°„ã¨O „H˜OkH˜ q™êÎ~°OQÍ LO@∞Ok. aO^Œ∞=Ù ÃÑ·H˜ „Hõ=∞OQÍ JÖÏ "≥_»∞`«∂ XHõ HÀ<£
¿+Ñπ Ö’ Ñ≤~°q∞_çHõÖò ¿+ÑπÖ’ =ã¨∞ÎOk. nxx =∞#O "Õ∞~°∞ „Ѩ™êÎ~°O JO\Ï~°∞.
=∂`«$HÍ=~å‚Å∞ "Õ∞à◊qOz KÕã#≤ ^•xx HÔ Ö· Ï㨠„Ѩ™êÎ~=° Ú Jx JO\Ï~°∞. WO^Œ∞Ö’
136 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
U „Ѩ™êÎ~°"≥∞ÿ<å P K«„HÍÅ∞ =∂„`«O ã¨~°fi ™ê^è•~°}OQÍ LO_Õ"Õ Hõ#∞Hõ ^•x „ѨHÍ~°OQÍ
K«∂¿ãÎ =¸_»∞ HõxÑ≤™êÎ~Ú. P =¸_çO\˜Ö’ D =¸_»∞ ˆ~YÅ∞ <åÅ∞QÆ∞ "≥·Ñ¨ÙÖÏ
qã¨ÎiOKå~Ú.
"≥Ú^Œ\ ˜QÍ „Ѩ^äŒ=∞ ˆ~Y. D ˆ~YÖ’ L#fl ^Õ=`«Å∞ Ѩk =∞Ok.
^Œâ◊„áÈHÍÎã≤kú ^Õ"åºó `å™êO <å=∂x =∞ K«Ûù$}∞
J}˜=∂ =∞Ç≤Ï=∂ K≥·= ÅѶ≤∞=∂ =∞Ç≤Ï=∂ `«^ä•
Dt`åfi =t`åfi „áêÑ≤Î ã≤ûkú â◊Û ã¨Ñ¨Îg∞
„áêHÍ=∂º Éèí∞H˜Î ã≤kúâ◊Û ã¨~°fiHÍ=∂aè^è•ã¨Ê^•
D ^Õ=`«Å∞ =∞# âßfiã¨Ö’Oz =∞#ã¨∞ûÖ’H˜ „Ѩ"tÕ Oz =∞# JO`«~O° QÆOÖ’ ÉèÏã≤™êÎ~∞° .
<å=∞O JO>Ë ^Õ=`« Ü≥ÚHõ¯ â◊ÉÏÌ=`å~°O. <å=∞O Ü«∞O^Œ∞ ˆH=Å JHõΔ~° ^Œ$+≤ìx ÃÑ@∞ì
HÀ‰õΩO_® ^Õ=`å ^Œ$+≤ì ÃÑ@∞ìHÀ"åe. WHõ¯_» U U ^Õ=`«Å∞ K≥ÑÙ¨ <Î åfl~À P ^Õ=`«ÅO^Œ~∂°
=∞# =∞#ã¨∞ûÖ’ „Ѩu+≤ªOѨ|_®e.
ÉèÏq¿ãÎ J#∞„QÆÇ≤ÏOKÕ Hõ~°∞}Ï=∞Ü«ÚÖˇ·# "å~°O^Œ~°∂ <å=∞ =∂„`«O KÕ`« Pq+¨¯iOѨ
|_»∞`«∞<åfl~°∞. WHõ¯_» JO`å ÉèÏ=#ÜÕ∞. W^ŒO`å ÉèÏ=<åѨÓ~°fiHõ"≥∞ÿ# J~°Û#. WHõ¯_»
ÉÏǨϺ"Õ∞q∞ ÖË^Œ∞.
gix ã≤kú ^Õ=`«Å∞ JO\Ï~°∞.
D k=º"≥∞ÿ# ^Õ=`«Å∞ 1. J}˜=∂ 2. =∞Ç≤Ï=∂ 3. ÅѶ≤∞=∂ 4. Dt`«fi5. =t`«fi
6. „áêÑ≤Î 7.WKåÛùã≤kú 8.„áêHÍ=∞ºã≤kú 9.Éèí∞H˜Îã≤kú 10.ã¨~°fiHÍ=∞ã≤kú. KåÖÏ=∞Ok
WHõ¯_» QÆi=∞ `≥eÜ«∞*ËÜ«∞ÖË^Œx J#∞HÀ=K«∞Û. LáêMϺ#OÖ’ QÆi=∞ J#fl <å=∞O
HõxÑ≤Oz#ѨÊ\˜H© „jq^•º ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OÖ’ QÆi=∞ J<Õ ã≤kú „Ѩ`ÕºH˜Oz ÖË^Œ∞. =∞Ç≤Ï=∞
J<Õ LOk. H˘O`«=∞Ok ''WKåÛùã≤kú—— J<Õ „Hõ=∞O ‰õÄ_® K≥áêÊ~°∞.
WO^Œ∞Ö’ L#fl ^Õ=`«Å Ü≥ÚHõ¯ ã¨fi~°∂áêÖË Y_»æ=∂Å.
P ™È΄`åxH˜ Y_»æ=∂Å J<Õk Jã¨Å∞ ¿Ñ~°∞ HÍ^Œ∞. ^•x ¿Ñ~°∞ â◊√^Œúâ◊H˜Î =∂Å. Y_»æ
=∂Å Jx ZO^Œ∞Hõ<åfl~°O>Ë ^•xfl [Ñ≤OK«_»O KÕ`« H˘xfl ã≤^Œ∞úÅ∞ =™êÎ~Ú.
JO^Œ∞Ö’ Y_»æã≤kú "≥Ú^ŒÖˇ·# ã≤^Œ∞úÅ∞<åfl~Ú. ''`å^Œ$â◊O Y_»æ=∂áÈflu—— Jx Y_»æã≤kúH˜
ã¨O|OkèOz# P â’¡HÍxfl JHõ¯_» ÃÑ\Ïì~°∞. Y_»æã≤kú "≥Ú^ŒÅ∞‰õΩx J<ÕHõ ã≤^Œ∞úÅ∞ WHõ¯_»
K≥Ñʨ |_»∞`«∞<åfl~Ú. ã¨~fi° ã≤^∞Œ Åú #∞ W=fiQÆeQˆ k. PÜ«∂ ã≤^∞Œ Åú HÀã¨O nxx P~åkè™êÎ~∞° .
WO^Œ∞Ö’ K≥ѨÊ|_Õq „jK«„Hõ=ÚÖ’ L#fl ^Õ=`å <å=∂ÖË.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 137
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
„jK«„HõOÖ’ „Ѩ^äŒ=∞OQÍ K≥ѨÊ|_»∞`«∞#flq J}˜=∂, =∞Ç≤Ï=∂ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°O`å
Ѩk=∞Ok ã≤kú^Õ=`«Å∞. D ^Õ=`«Ö’¡ U XHõ¯\˜ =∞#H˜ ã≤kúOz<å =∞#O Q˘Ñ¨Ê"åà◊¡"Õ∞.
J=∞‡"åi "≥Ú^Œ\ ˜ QÆ∞=∞‡O ZHõ¯_»"Õ∞ =∞ǨHõ+¨ìO. Wk ~°Ç¨Ï㨺O.
aO^Œ∞=Ù ^•HÍ "≥à◊¡QÆÅQÆ_»O JO>Ë ™ê=∂#º=∂! ѨÓ[Ö’ Hõà◊√§=¸ã¨∞‰õΩO>Ë U
P=~°}Ö’ U ^Õ=`« LO@∞O^À K≥¿ÑÊÜ«∞=KÕÛ"≥∂ HÍx, P P=~°}x ã≤kúOѨ KÕã¨∞HÀ
QÆey`Õ Jk "å_ç Ü≥ÚHõ¯ ™ê÷~Úx K≥ÑÙ¨ OÎ k. WÖÏO\˜ "å~°∞ KåÖÏ J~°∞^Œ∞QÍ LO\Ï~°∞.
PO„^èŒ^Õâ◊OÖ’ `≥<åe ^ŒQÆæ~° K«O^ÀÅ∞ J<Õ „áêO„`«OÖ’ `å_ÕѨe¡ ~åѶ¨∞=<å~åÜ«∞}
âß„ã≤ÎQÍ~°x =∞Ǩ Láê㨉õΩÅ∞ LO_Õ"å~°∞. PÜ«∞#H˜ J=∞‡ „Ѩ`«ºHõΔO JÜÕ∞ºk. PÜ«∞#
^ŒQÆæ~°H˜ "≥àı§ "åiH˜ ‰õÄ_® J=∞‡ HõxÑ≤OKÕk. JO`« ã≤^ŒúѨÙ~°∞+¨μ_»∞.
PÜ«∞# XHõ ~°Ç¨Ï™êºxfl K≥áêÊ~°∞. J~Ú`Õ WOHÍ ZO^Œ~À LO_˘K«∞Û QÍx =∞#H˜
„Ѩã^≤ ∞Œ Öú ’ "åix K≥¿ÑÎ QÆ∞~°∞OÎ @∞Ok. aO^Œ∞=Ù ^•HÍ "≥o§# ã≤^ÑúŒ Ù¨ ~°∞+¨μ_»∞
Z=Ô~·<å L<åfl~å Jx XHõ Q˘Ñ¨Ê™ê^茉õΩ_»∞ PÜ«∞xfl „ѨtflOKå~°∞.
PÜ«∞# ‰õÄ_® ™ê=∂#∞ºÅ∞ HÍ^Œ∞. âß„ã≤ÎQÍ~°∞ J`«xH˜ g∞~°∞ aO^Œ∞=Ù
^ŒQÆæiH˜ "≥àϧ~°x K≥áêÎ_Õ"≥∂ J#∞‰õΩ<åfl~°∞.
HÍx âß„ã≤ÎQÍ~°∞ x~˘‡Ç¨Ï=∂@OQÍ<Õ PÜ«∞#`À g∞~°∞ KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê"å~°∞
14= „uHÀ} K«„HõO =~°‰õÄ "≥àϧ~°x K≥áêÊ~°∞. JHõ¯_»H˜ "≥à◊¡_»O ‰õÄ_®
™ê=∂#ºO HÍ^Œ∞.
H˘O`«=∞Ok J}˜=∂, =∞Ç≤Ï=∂ ^ŒQÆæ~°H˜ =KÕÛã¨iHõÖÏ¡ ^Œ∞HÍ}ÏÅ∞ `≥iKÕ™êÎ~°∞. ^Œ∞HÍ
}ÏÅ∞ JO>Ë QÍeÖ’Oz ã¨$+≤ìOK«_»O, WHõ¯_» LO@∂<Õ =∞~˘Hõ KÀ@ LO_»_»O. W=xfl
‰õÄ_® J}˜=∂, ÅѶ≤∞=∂, =∞Ç≤Ï=∂ "≥Ú^ŒÖˇ·# QÆ∞=∞‡O ^ŒQÆæ~° =KÕÛ ã≤^Œ∞úÅ∞. WHõ¯_»
Z=Ô~·<å H˘O`« QÆ\ ˜ì ™ê^èŒ# KÕ¿ãÎ "å_çH˜ ÖÁOQÆ∞`å~Ú Jq. HÍx JHõ¯_Õ PyáÈ`Õ
"å_»∞ ÃÑ·H˜ "≥à◊¡_»∞. =∞m§ [#‡Ñ¨~°OѨ~°Ö’H˜ "≥o§áÈ`å_»∞.
â◊OHõ~°∞Å"å~°∞ ™œO^Œ~°ºÅǨÏiÖ’ 'ѨÙ~å~å`Õó JO`«óѨÙ~°=∞ã≤— J<Õ â’¡HõOÖ’ D
~°Ç¨Ï™êºxfl K≥áêÊ~°∞. WO„^•k ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® aO^Œ∞=Ù ^•HÍ "≥à◊¡ÖË~°∞. "å~°∞ ‰õÄ_®
D QÆ∞=∞‡O ^ŒQÆæ~° WzÛ# "å\˜`À<Õ `«$Ñ≤ΠѨ_ç "≥o§áÈ`å~°∞. Sâ◊fi~åºÅ∞ =¿ãÎ KåÅ∞.
ã¨∞YOQÍ LO>Ë KåÅ∞ WO^Œ∞‰õΩ Ñ¨ÓlOKÕ"åiH˜ J"Õ =™êÎ~Ú.
J"Õ∞‡ HÍ"åÅ<Õ "åiH˜ W=xfl ^•\˜Oz J=∞‡ Xà’§ ÃÑ@∞ì‰õΩO@∞Ok. W^Õ HÍ"åÅ<Õ
"åiH˜ <å QÆ∞=∞‡O ^ŒQÆæ~° L<åfl~Ú fã¨∞HÀ JO@∞Ok.
138 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=∂‰õΩ J=∞‡ Hõ#Ѩ_»ÖË^ŒO>Ë - h‰õΩ J=∞‡HÍ"åÖÏ? J=∞‡ WKÕÛ =ã¨∞Î=Ù HÍ"åÖÏ?
J=∞‡ Hõ#Ѩ_»_»O JO`« `ÕeHõHÍ^Œ∞. XHõ ™ê^è•~°} ~åAQÍi ÉèÏ~°º J~Ú# ~å}˜<Õ
K«∂_»ÖË=Ú. JÖÏO\˜k 'ѨÙ~å~å`Õó JO`«óѨÙ~°O— „uѨÙ~åã¨∞~° ã¨OǨ~°‰õΩ_ç Ü≥ÚHõ¯
JO`«óѨÙ~°O. JO`« `ÕeHÍ! JHõ¯_» ^•HÍ "≥à◊§_»"Õ∞ =∞ǨHõ+¨ìO.
Hõ#∞Hõ "≥Ú^Œ\’¡ L#fl D Ѩk=∞Ok ã≤kú ^Õ=`«Å∞ J#∞„QÆÇ≤Ï¿ãÎ „|`«∞‰õΩ K«Hõ¯QÍ
™êQÆ∞`«∞Ok. gà◊¡O^Œ~°∂ J#∞„QÆÇ≤Ï¿ãÎ<Õ =∞# rq`«O.
J~Ú`Õ =∞m§ P ™ê^茉õΩ_»∞ ~åѶ¨∞=<å~åÜ«∞} âß„ã≤ÎQÍix Ô~\˜ìOz- ''aO^Œ∞=Ù
^•HÍ "≥o§# ã≤^ÑúŒ Ù¨ ~°∞+¨μ_»∞ U=Ô~<· å L<åfl~å—— Jx J_çy`Õ, ''WѨÙÊ_˘Hõ PÜ«∞# L<åfl~°∞
PÜ«∞<Õ HõOz =∞Ǩ™êfiq∞"å~°∞ „j„j„j K«O„^ŒâYı ~ˆ O„^Œ ã¨~ã° fi¨ f ™êfiq∞ "å~°——x K≥áêÊ~°∞.
PÜ«∞# aO^Œ∞™ê÷<åxH˜ KÕi r=#∞‡‰õΩÎ_≥· Éèí∂q∞ÃÑ· #_»Ü«∂_ç# ã¨^•t=ã¨fi~°∂ѨO.
PÜ«∞# ™êHΔÍ`«∞Î J=∞‡"åi ~°∂Ѩ"Õ∞ Jx ÉèÏ=# K≥Ü«∂ºe.
WHõ¯_» L#fl Ѩk=∞Ok ã≤kú^Õ=`«Å ~°∂áêÅ∞ =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞.
P ~°∂áêefl =∞#O ^Œi≈OK«HõÖËHõ áÈ~Ú<å ÉèÏqOK«∞@‰õΩ J#∞QÆ∞}OQÍ LO\Ï~Ú.
U`å ^Õ"åº â◊Û`«∞~åfiǨ [áê‰õΩã¨∞=∞ã¨xflÉèÏó
z<åÎ=∞}˜O HõáêÅO K« „uâ◊¥ÅO ã≤kúHõ[˚Å"£∞
gà◊√§ ^•™êx ѨÙ=Ùfi=Öˇ Z„~°x HÍOu`À LO\Ï~°∞. <åÅ∞QÆ∞ KÕ`«∞Å"åà◊√§. <åÅ∞QÆ∞
KÕ`«∞Ö’¡ zO`å=∞}˜, HõáêÅ=Ú, „uâ◊¥Å=Ú, ã≤kú Hõ[˚Å=Ú J# |_Õ XHõ HÍ@∞Hõ
áê„`« Ѩ@∞ì‰õΩx LO\Ï~°∞. gà◊§O^Œ~°∂ ZÖÏ LO\Ï~À K≥ѨÓÎ-
^Œ^è•<å ^ŒÜ«∞Ü«∂ ѨÓ~å‚ Ü≥∂yaèâ◊Û x¿+q`å
^ŒÜ∂« =∞Ü«ÚÅ∞QÍ, J#∞„QÆÇϨ ã¨fi~°∂ѨÙÅ∞QÍ LO\Ï~°∞. D ã≤k^ú =Õ `«ÅO^Œi K«∞@∂ì
H˘O^Œ~°∞ Ü≥∂yh ^Õ=`«Å∞ H˘Å∞K«∞‰õΩO@∂ LO\Ï~°∞.
`«„`« Ѩ~Àfi~°úfiÉèψQ K« „ÉÏǨ‡º^•º J+¨ìâ◊HõÎÜ«∞ó
D Ѩ~åfixH˜ Ô~O_»= ˆ~YÖ’ Zxq∞k =∞Ok â◊‰õΩÎÅ∞<åfl~°∞. Jq-
„ÉÏǑχ =∂¿ÇÏâ◊fis K≥·= H“=∂s "≥·+¨‚g `«^ä•
"å~åÇ‘Ï K≥·= =∂¿ÇÏ„hÌ Kå=Ú}Ϥ K≥·= ã¨Ñ¨Îg∞
=∞ǨÅH©Δ ‡ ~°+¨ì=∂ K« kfiÉèí∞*Ï â’≈} q„QÆǨ
gà◊√§ 1.„ÉÏǑχ 2.=∞¿ÇÏâ◊fis 3.H“=∂s 4."≥·+¨‚g 5."å~åÇ‘Ï 6.=∂¿ÇÏO„n
7.Kå=ÚO_® 8. =∞ǨÅH©Δ ‡. „|Ǩχ Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î „ÉÏǑχ.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 139
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
D â◊H˜Î LO>Ë<Õ PÜ«∞# „|Ǩχ JxÑ≤OK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
q+¨μ‚=Ù Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î "≥·+¨‚g. =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞x Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î =∂¿ÇÏâ◊fis.
~°OQÆ∞Å∞ W`åº^Œ∞Å∞ `Õ_®Å∞<åfl „|Ǩχã¨fi~°∂ѨO WO^Œ∞Ö’ QÀK«iã¨∞ÎO@∞Ok. JÖÏ
XH˘Hõ¯iÖ’ PÜ«∂ ^Õ=`«Å ã¨fi~°∂áêÅ∞ QÀK«i™êÎ~Ú. g~°∞ Z„~°x ~°OQÆ∞Ö’ LO\Ï~°∞.
HõáêÅ=Ú`«ÊÅO K≥·= a„ÉèÏ}Ï ~°HõÎ"åã¨ã¨ó
g~°∞ XHõ KÕuÖ’ HõáêÅO, =∞~˘Hõ KÕuÖ’ L`«ÊÅO Ѩ@∞ì‰õΩx LO\Ï~°∞. HõáêÅO
JO>Ë Ñ¨Ù„Ô~.
^Œ$+≤ì, „â◊=}O, "å‰õΩ¯, âßfiã¨, |∞kú Jxfl HõáêÅOÖ’<Õ L<åfl~Ú. t=Ù_»∞ HõáêÅO
Ѩ@∞ì‰õΩO\Ï_»O>Ë *Ï˝#ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞ PÜ«∞#. P *Ï˝# K≥·`«#ºO „Ѩã¨i¿ãÎ<Õ HõáêÅO Ѩx
KÕã¨∞ÎOk. D HõáêÅO J=∞‡"å~°∞ QÍÜ«∞„f^Õq KÕuÖ’ ‰õÄ_® LOk.
'â◊√„ÉèíO HõáêÅO QÆ^•O— J<åfl~°∞. Pq_» KÕuÖ’ HõáêÅO LOk. Ü«∞[˝
„^Œ"åºÅ#∞ LOKÕ H˘xfl áê„`«ÅH˜ HõáêÅ=ÚÅx ¿Ñ~°∞. Ü«∞[˝ã¨fi~°∂Ñ≤}˜
J~Ú# QÍÜ«∞„f^Õq HõáêÅO Ѩ@∞ì‰Ωõ Ok. P `«e¡ ã¨fi~°∂áêÖË gà◊§O^Œ~∂° .
L`«ÊÅO JO>Ë #Å¡ HõÅ∞=.
g\˜x ^èŒiOz, Z„~°x =„™êÎÅ∞ ^èŒiOz LO\Ï~°∞. „|Ǩ‡^Œ∞Å =Öˇ
PHÍ~°=Ú, PÜ«Ú^èŒ=ÚÅ∞ HõÅ"å~°∞.
„|Ǩ‡k ã¨^Œ$âßHÍ~åó „|Ǩ‡k ã¨^Œ$âßÜ«Ú^è•ó
„|Ǩ‡n<åO Ѩ~°O zǨÏflO ^è•~°Ü«∞O`«ºó „ѨH©iÎ`åó
=¸_»= ˆ~YÖ’#∞#fl Ѩk =∞Ok =Ú„^•^Õ=`«Å∞.
`«™êº=Óº~°úfi™ê÷#QÆ`å =Ú„^•^Õ"Àº =∞ǨÏ`«Î~åó
=Ú„^• q~°K«<åÜ«ÚÔH·Îó ǨÏÃã·Îó Hõ=∞ÅHÍxÎaèó
^•_çg∞ ѨÙ+¨Êã¨OHÍâß Ñ‘`åO|~°=∞<ÀǨÏ~åó
K«`«∞~°∞ƒù*Ï Éèí∞[^Œfi#Ìfi^èŒ$`« K«~°‡Hõ$áê}˜HÍó
=∞^Œ~°HõÎqÖ’ÖÏHõΔ º™êΙêO <å=∂x =∞K«Ûù$}∞
D =Ú„^• ^Õ=`«Å KÕ`«∞Å∞ Hõ=∞ÖÏÅ =ÖË LO\Ï~Ú. ^•x=∞‡Ñ¨Ù=Ùfi =O\˜ Z„~°x
HÍO`«∞Å`À LO\Ï~°∞. Ѩ@∞ì=„™êÎÅ∞ ^èŒiOz K«`«∞~°∞ƒù*ÏÅ`À „ѨHÍtã¨∂Î ÃÑ· Ô~O_»∞
KÕ`«∞Ö’¡ K«~°‡O, Hõ$áê}=Ú ^èŒiOz LO\Ï~°∞. K«~°‡=Ú JO>Ë _®Å∞. Hõ$áê}O JO>Ë
Y_»æ=Ú. q∞ye# KÕ`«∞Ö’¡ =~°^Œ=Ú„^Œ, JÉèíÜ«∞=Ú„^Œ ^èŒiOz „ѨHÍtã¨∂Î LO\Ï~°∞.
140 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"åà◊§ Hõà◊√§ Z„~°QÍ LO\Ï~Ú. "åi <å=∂Å∞:
ã¨~°fiã¨OHΔÀaè}©K≥·= ã¨~°fiq„^•q}© `«^ä•
ã¨~åfiHõi¬}˜HÍ =Ú„^• `«^ä• ã¨~°fi=â◊OHõs
ã¨~Àfi<å‡^Œã¨=Ú„^• K« +¨+‘ª ã¨~°fi=∞ǨO‰õΩâß
ã¨~°fiMËK«~°=Ú„^• K« ã¨~°fic*Ï `«^ä•Ñ¨~å
ã¨~°fiÜ≥∂xâ◊Û #=g∞ `«^ä• ã¨~°fi„uY}˜¤HÍ
ã≤kú„ÉÏǨ‡ºk=Ú„^•â◊Û ¿ÇϺ`åó „ѨHõ@â◊HõÎÜ«∞ó
1.ã¨~°fiã¨OHΔÀaè}© 2.ã¨~°fiq„^•q}© 3.ã¨~åfiHõi¬}© 4.ã¨~°fi=â◊OHõs 5.ã¨~Àfi<å‡kh,
6.ã¨~°fi=∞ǨO‰õΩâß 7.ã¨~°fiMËK«s 8.ã¨~°fic*Ï 9.ã¨~°fiÜ≥∂h 10.ã¨~°fi„uYO_®.
WHõ¯_ç`À "≥Ú^Œ\ ˜ P=~°}Ö’ =¸_»∞ ˆ~YÅÖ’ L#fl ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ ѨÓiÎ JÜ«∂º~°∞.
D ^Õ=`«ÅO^ŒiH© „ѨHõ@ Ü≥∂y#∞Å∞ Jx ¿Ñ~°∞. g~°O^Œ~°∂ ÉèíO_®ã¨∞~° ã¨OǨ~°O
HÀã¨O ã≤^ŒúOQÍ L<åfl~°∞.
Ãã·x‰õΩÅ∞ L`åûǨÏOQÍ LO>Ë<Õ ~åAQÍiH˜ ã¨O`À+¨O.
'ÉèOí _®ã¨∞~°=^èÀ^Œ∞ºHõÎ â◊H¿Î˜ ã<åã¨=∞xfi`å— - ÉèOí _®ã¨∞~°∞x ã¨OǨÏiOK«_®xH˜ ã≤^OúŒ QÍ
â◊H˜Î ¿ã#Å`À J=∞‡"å~°∞ L<åfl~°∞. P â◊H˜Î ¿ã#Ö’¡ "≥Ú^Œ\ ˜ "åà◊√§ gà◊√§. WHõ¯_» "≥Ú`«ÎO
D K«„HÍxH˜ Jkè^Õ=`« LO@∞Ok. Pq_» ¿Ñ~°∞ 'K«„ˆHâ◊fis—.
J=∞‡"å~°∞ `«# P*Ï˝~°∂Ѩ"≥∞ÿ# â◊H˜Îx „Ѩf P=~°}Ö’#∂ ÃÑ\Ïì~°∞. Pq_» ‰õÄ_®
J=∞‡"åi ã¨fi~°∂Ѩ"Õ∞. WHõ¯_» LO_Õ K«„ˆHâ◊fii ¿Ñ~°∞ „uѨÙ~°.
D K«`«∞~°„㨠K«„HÍxH˜ „`≥·Ö’Hõº"≥∂ǨÏ# K«„Hõ=∞x ¿Ñ~°∞.
J@∞ `«~åfi`« =¸_»∞ =$`åÎÅ =∞^躌 # L#fl ëÈ_»â^◊ àŒ ◊ Ѩ^‡Œ O. ëÈ_»â◊ JO>Ë Ñ¨^ÇŒ ¨ ~°∞.
W=hfl ѨÓ~°‚`åÎ fixH˜ ã¨OˆH`åÅ∞.
Ѩ^Œ‡O JO>Ë qHõã≤OK«_»O. „Hõ=∞OQÍ qHõã≤OzOk, qãÎ̈iOz "åºÑ≤OzOk. "åºÑ¨Hõ
`åfixH˜ zǨÏflO K«`«∞~°„ã¨O.
qâ◊fi=∞O`å "åºÑ≤Oz#k Jx K≥ѨÊ_®xH˜ K«`«∞~°„ã¨O.
"åºÑ¨Hõ ÅHõΔ}O Hõey# q+¨μ‚=Ù‰õΩ ‰õÄ_® K«`«∞~°∞ƒù*ÏÅ∞ LO_»_»OÖ’ HÍ~°}=∞^Õ.
Ü«∞O„`åxH˜ ^Õ=`«H˜ L#fl ã¨OˆH`«O Wk.
K«`«∞~°„ã¨O qã¨Î~°}, qHõã¨# ÅHõΔ}O Ѩ^Œ‡O.
WO^Œ∞Ö’ 16 =∞Ok ^Õ=`«Å∞ XH˘Hõ¯ ^Œà◊OÖ’ L<åfl~°∞. "åi ¿Ñ~°∞¡:
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 141
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
HÍ=∂Hõi¬}˜HÍ K≥·= |∞^•úºHõi¬}˜HÍ HõÖÏ
JǨÏOHÍ~åHõi¬}© K« â◊ÉÏÌHõi¬}˜HÍ HõÖÏ
ã¨Ê~å≈Hõi¬}˜HÍ x`åº ~°∂áêHõi¬}˜HÍ HõÖÏ
~°™êHõi¬}˜HÍ K≥·= QÆ<åúHõi¬}˜HÍ HõÖÏ
z`åÎHõi¬}˜HÍ K≥·= ^è≥·~åºHõi¬}˜HÍ HõÖÏ
㨇 $`åºHõi¬}˜HÍ x`åº <å=∂Hõi¬}˜HÍ HõÖÏ
c*ÏHõi¬}˜HÍ x`åº Kå`å‡Hõi¬}˜HÍ HõÖÏ
J=∞$`åHõi¬}© x`åº â◊s~åHõi¬}© HõÖÏ
U`å ëȬ_»â◊ j`åOâ’ó HõÖÏ~°∂áêâ◊Û â◊HõÎÜ«∞ó
J+¨ì=∞OѨ~°fi ã¨O„áêáêÎ QÆ∞áêÎ <å=∂fl „ѨH©iÎ`åó
1.HÍ=∂Hõi¬}© 2.|∞^•úºHõi¬}© 3.JǨÏOHÍ~åHõi¬}© 4.â◊ÉÏÌHõi¬}©
5.ã¨Ê~å≈Hõi¬}© 6.~°∂áêHõi¬}© 7.~°™êHõi¬}© 8.QÆO^è•Hõi¬}© 9.z`åÎHõi¬}©
10.^è≥·~åºHõi¬}© 11.㨇 $`åºHõi¬}© 12.<å=∂Hõi¬}© 13.c*ÏHõi¬}©
14.P`å‡Hõi¬}© 15.J=∞$`åHõi¬}© 16.â◊s~åHõi¬}©.
gà◊√§ K«O„^ŒHõàÏã¨fi~°∂ѨÙÅ∞QÍ K≥ѨÊ|_»∞`«∞<åfl~°∞.
WHõ¯_» LO_Õ K«„HÍkè^Õ=`« ¿Ñ~°∞ '„uѨو~j K«„ˆHâ◊fis—.
K«„HõO ¿Ñ~°∞ 'ã¨~åfiâßѨiѨÓ~°HõK«„HõO—.
„`≥·Ö’Hõº"≥∂ǨÏ# K«„HõOÖ’x ^Õ=`«Å∞ J#∞„QÆÇ≤Ï¿ãÎ =ÚÖ’¡HÍÅÖ’x â◊‰õΩÎÅhfl =∞#
=â◊O J=Ù`å~Ú. =â◊O JO>Ë J~°÷O =∞#O ZѨÙÊ_»∞ Ñ≤e¿ãÎ JѨÙÊ_»∞ ѨÅ∞‰õΩ`åÜ«∞x
HÍ^Œ∞. =â◊O JO>Ë J#∞‰õÄÅ=∞ø`åÜ«∞x J~°÷O. =jHõ~°} JO>Ë J#∞‰õÄÅ`«.
"≥Ú^Œ\ ˜ K«„HõOÖ’x ^Õ=`«Å∞ J#∞‰õÄe¿ãÎ „ѨѨOK«OÖ’ Jxfl =∞#‰õΩ J#∞‰õÄÅ
=∞ø`å~Ú. x*ÏxH˜ r=Ü«∂„`« ã¨∞YOQÍ QÆ_»=_®xH˜ "≥Ú^Œ\ ˜ P=~°}Ö’q KåÅ∞.
=∞#ˆH HÍ^Œ∞ ÃÑ^ŒÌÃÑ^ŒÌ ^Õ=`«Å‰õΩ ‰õÄ_® KåÅ∞. WOHõ ã¨~åfiâßѨiѨÓ~°Hõ K«„HõOÖ’
^Õ=`«Å#∞ =∞# â◊s~åxH˜ J#fi~ÚOK«∞H˘O>Ë.. â◊ÉÏÌHõi¬}©H˜ L^•Ç¨Ï~°} K«∂¿ãÎ â◊|ÌO
|Ü«∞@∞Ok. K≥q J<Õk XHõ\ ˜ LO_»_»O =Å¡ Jk =∞#^•HÍ =zÛOk.
P K≥qÖ’H˜ Uk „Ѩã¨iOK«_»O =Å¡ â◊|ÌO PHõi¬OѨ|_çO^À J^Õ â◊ÉÏÌHõi¬}© â◊H˜Î.
ǨÏ$^ŒÜ«∞QÆ`«"≥∞ÿ# K≥·`«#º"Õ∞ „Hõ=∞OQÍ „áê}OÖ’, |∞kúÖ’, â◊s~°OÖ’ „Ѩ"ÕtOzOk.
D HõxÑ≤OKÕ „Ѩf WO„kÜ«∂xH© ã¨∂HõΔ ‡"≥∞ÿ# ÉèÏQÍÅ∞ ֒ѨŠLO\Ï~Ú. ^•O\’¡H˜ D
142 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
K≥`· #« ºO „Ѩ"tÕ OKåe. JÖÏ „Ѩ"tÕ ¿ãÎ „â◊=}O ^ŒQ~æÆ ° â◊|=Ì ∞<Õ PHõ~¬° } â◊HΘ Ѩx KÕã∞¨ OÎ k.
â◊ÉÏÌHõ~°¬} â◊H˜Î JO`«~°OQÆOÖ’ LO>Ë<Õ K≥qH˜ „â◊=}=∞<Õk =zÛOk. WѨÙÊ_»∞ K≥Ñ≤Ê#
Ѩ^ŒÇ¨~°∂ ‰õÄ_® =∞#Ö’H˜ ѨxH˜ =KÕÛ"Õ.
^Õx=Å¡ =∞#O „|`«∞‰õΩ`«∞<åfl"≥∂ ^•xfl `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»"Õ∞ „jK«„HÀáêã¨#.
x`«ºO P `«e¡ =Å¡ „|`«∞‰õΩ`«∞<åflO Hõ#∞Hõ =∞#O Hõ$`«[˝`« K≥ѨÙÊHÀ"åe.
Hõ$`«[˝`« JO>Ë JO`å <åk HÍ^Œ∞ h^Õ Jx J#_»O. J^Õ J~°Û#. # =∞=∞ W^Õ
Ü«∞[˝O. '# =∞=∞— Wk <å^Œ∞ HÍ^Œ∞. HÍ=∂Hõi¬}©, |∞^•úºHõi¬}©, JǨÏOHÍ~åHõi¬}©
JO>Ë <Õ#∞ J<Õ ÉèÏ"åxfl PHõi¬OKÕ P`«‡.
P`«‡ #∞Oz q™êÎ~°"≥∞ÿ# â◊ˆHÎ WO„kÜ«∂ÅxflO\˜x Ѩx KÕ~Ú™ÈÎOk Hõ#∞Hõ ^•xfl
`≥Å∞ã¨∞‰õΩ<Õ „Ѩܫ∞`«flO KÕÜ«∂e.
D qâ◊fi=∞O`å D â◊‰õΩÎÅ`À<Õ xO_ç LOk. h â◊s~°O ‰õÄ_® D â◊‰õΩÎÅ`À<Õ
LOk. *Ï„QÆ`«ÎQÍ g\˜x QÆ=∞xOz`Õ Ö’Ñ¨ÖË K«∂_»QÆÅO. WHõ¯_» K≥ѨÊ|_Õ K«„HõO ¿Ñ~°∞
ã¨~°fi Pâß Ñ¨iѨÓ~°Hõ. Pâ◊ JO>Ë Jxfl Pâ◊Å∞ fˆ~Ûã¨∞ÎOk. HÍx Pâ◊ JO>Ë =∞~˘Hõ
J~°÷O k‰õΩ¯Å∞. ã¨~åfiâßѨiѨÓ~°Hõ JO>Ë Jxfl k‰õΩ¯ÖÏ "åºÑ≤Oz# K«„HõO. "åºÑ¨Hõâ◊H˜Î.
Ѩ^ŒÇ¨~°∞ ^ŒàÏÅ`À ѨÓiΠѨ^Œ‡qHõã¨# â◊H˜Î ã¨~åfiâßѨiѨÓ~°Hõ K«„HõOÖ’ HõxÑ≤™ÈÎOk.
Hõ#∞Hõ Jxfl Pâ◊Å#∞ fˆ~Û â◊H˜Î. =∞# Pâ◊Å∞-=∞Oz =ã¨∞Î=Ù#∞ K«∂_®Åx, =∞Oz
=ã¨∞Î=Ù u<åÅx, =∞Oz"åã¨# K«∂_®Åx WÖÏ â◊|Ì, ã¨Ê~°≈, ~°ã¨, QÆO^èŒ WO„kÜ«∂Å∞
L<åfl~Ú. W=hfl ‰õÄ_® HÍ=∂Hõi¬},© |∞^•úºHõi¬},© JǨÏOHÍ~åHõi¬}˜ Ü«∞O^Õ P^è•~°Ñ_¨ ç
L<åfl~Ú. Wq ã¨iQÍæ Ѩx KÕ¿ãÎ Pâ◊Å∞ <≥~°"Õ~°∞`å~Ú. WHõ¯_» LO_Õ Ü≥∂y#∞Å ¿Ñ~°∞
QÆ∞ѨΠÜ≥∂y#∞Å∞. P 16 =∞Ok ^Õ=`«Å∞ ZÖÏ LO\Ï~À K≥ѨÓÎ
q„^Œ∞=∞ „^Œ∞=∞ ã¨OHÍâß ã¨~°fi^• ǨÏã≤`å#<åó
K«`«∞~°∞ƒù*Ï „ã≤Î<Õ„`åâ◊Û K«O„^•~°ú=Ú‰õΩ\’[fiÖÏó
KåѨÉÏ}∫ K«~°‡Y_Òæ ^Œ^è•<å k=ºHÍ#ÎÜ«∞ó
ѨQÆ_»Ñ¨Ù K≥@¡ÖÏ Z„~°QÍ LO\Ï~°∞. ZѨÙÊ_»∂ z~°∞#=Ùfi #=Ùfi`«∂ LO\Ï~°∞. <åÅ∞QÆ∞
KÕ`«∞Å∞, =¸_»∞ Hõà◊√§`À LO\Ï~°∞. "≥Ú`«ÎO 16 =∞OkH˜ K«O„^ŒÖËYÅ∞ „ѨHÍtã¨∂Î
L<åfl~Ú. "åi <åÅ∞QÆ∞ ǨϙêÎÅÖ’ KåѨ=Ú, ÉÏ}=Ú, K«~°‡=Ú JO>Ë XHõ q^èŒ"≥∞ÿ#
_®Å∞ =O\˜k, Y_»æ=Ú k=º"≥∞ÿ# HÍO`«∞Å`À „ѨHÍtã¨∂Î L<åfl~Ú.
ÉèíO_®ã¨∞~°=^è•~å÷Ü«∞ „Ѩ=$`åÎó ‰õΩOÉèíã¨OÉèí=
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 143
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
D P=~°}Ö’ "åà◊√§ JO^Œ~°∂ ‰õÄ_® Ü«Ú^•úxH˜ ã≤^ŒúOQÍ L<åfl~°∞. gà◊¡ K«∞@∂ì
Ѩ^ŒÇ¨~°∞ =∞Ok Ü≥∂y#∞Å∞ L<åfl~°∞.
J@∞ `«~°∞"å`« ã¨Ñ¨Î=∞Ѩ~°fiO J+¨ì^Œà◊K«„HõO. WHõ¯_» LO_Õ Ü≥∂y#∞Å ¿Ñ~°∞¡
QÆ∞ѨÎ`«~°Ü≥∂y#∞Å∞. gà◊√§ J#OQÆ â◊‰õΩÎÅ∞ Jx K≥ѨÊ|_»∞`«∞O\Ï~°∞.
ã¨Ñ¨Î"Õ∞ Ѩ~°fi}˜ Hõ$`å"å™ê QÆ∞ѨÎ`«~åaè^•ó
J#OQÆâ◊HõÎÜ«∞ ã¨Î fiëœì `å™êO <å=∂x =∞K«Ûù$}∞
J#OQƉõΩã¨∞=∂-#OQÆ"Õ∞YÖÏ K« kfifÜ«∞HÍ
J#OQÆ=∞^Œ<å-#OQÆ=∞^•<å`«∞~°Ü«∂ ã¨Ç¨Ï
J#OQƈ~MÏ Kå#OQÆ"ÕQÍ-#OQÍO‰õΩâßÑ≤ K«
J#OQÆ=∂e #ºÑ¨~å U`å ^Õ"À [áêufi+¨ó
W‰õΔΩKåѨO ѨÙ+¨Êâ◊~å#∞Ê+¨ÊHõ#∞ÌHõ =Ú`«ÊÅ"£∞
a„Éèí`Àº-^Œ„Éèíq„HÍxÎ âße<Àº Åe`å[˝Ü«∂
ÉèíO_®ã¨∞~°O „Ѩu „‰õΩ^•úó „Ѩ[fiÅ#κ W= ã≤÷`åó
gà◊§ ¿Ñ~°∞¡ 1.J#OQƉõΩã¨∞=∂ 2.J#OQÆ"Õ∞YÖÏ 3.J#OQÆ=∞^Œ<å
4.J#OQÆ=∞^Œ<å`«∞~å 5.J#OQƈ~MÏ 6.J#OQÆ"ÕQÍ 7.J#OQÍO‰õΩâß
8.J#OQÆ=∂ex.
gà◊√§ ‰õÄ_® [áêã¨∞‰õΩ=∂Å =ÖË Z„~°x HÍO`«∞Å`À „ѨHÍtã¨∞ÎO\Ï~°∞.
WHõ¯_» LO_Õ K«„ˆHâ◊fii ¿Ñ~°∞ „uѨÙ~°ã¨∞O^Œs K«„ˆHâ◊fis. D K«„HõO ¿Ñ~°∞ ã¨~°fiã¨OHΔÀÉèí}
K«„HõO. ã¨OHΔÀÉèí}O JO>Ë HõÅ=~°áê@∞ Jx J~°úO. HõÅ=~°áê@∞ JO>Ë HõÅ`« Jx
HÍ^Œ∞ Hõ^ŒeHõÅ∞.
=∞#H˜ U^≥·<å HÍ"åÅO>Ë =ÚO^Œ∞ Hõ^ŒeHõÅ∞ ~å"åe. <Õ#∞ J<Õ ÉèÏ=# Ü≥ÚHõ¯ Hõ^Œ
eHõÅ∞ LO>Ë<Õ Jxfl =ã¨∞Î<åfl~Ú. ã¨$+≤ì JO`å Hõ^ŒeHõÅ∞("≥·„ÉË+¨<£û) g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_ç
LO^Œx HÍj‡~° â‹·= ã≤^•úO`«O ã¨ÊO^Œâß„ã¨ÎO Jx „Ѩ`ÕºHõ âß„™êÎxfl K≥Ñ≤ÊOk. ã¨~°fiã¨OHΔÀ
Éèí}=Ú JO>Ë W^Õ. HΔÀÉèí JO>Ë HõÅ=~°áê@∞. HΔÀÉèí LO_»@O =Å¡ Ѩi}Ï=∞O J<Õk
[~°∞QÆ∞`«∞Ok.
ÃÑ~°∞QÆ∞Ö’Oz <≥~Úº HÍ=ÅO>Ë HΔÀÉèí HõÅQÍe. ã¨$+≤ìÖ’ U^≥·<å =ã¨∞Î=٠Ѩi}Ï=∞O
á⁄O^•ÅO>Ë HΔÀÉèí J<Õk HÍ"åe. D HΔÀÉèí HõeyOKÕ, =∞#ã¨∞û#∞ HõÅ=~°ÃÑ>Ëì J#OQÆâH◊ ,Θ
HÍ=∞<åâ◊H˜Î Ü≥ÚHõ¯ qâıëêÖË Zxq∞k =∞Ok ^Õ=`«Å∞. gi ǨϙêÎÅÖ’ XHõ KÕ`ÀÎ W‰õΔΩ
144 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
KåѨ=Ú JO>Ë K≥~°‰õΩqÅ∞¡, Ô~O_»= KÕu`À ѨÓÅǨ~åÅ∞, =∞~À Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å`À
ѨÓÅ|Ou, #Å¡HõÅ∞= ^èŒiOz LO\Ï~°∞. g~°∞ J#OQƉõΩã¨∞=∂k ^Õ=`«Å∞. gà◊√§
‰õÄ_® J=∞‡"åi J[˝#∞ J#∞ã¨iOz ÉèOí _®ã¨∞~°¿ã#Å`À Ü«Ú^ŒOú K≥Ü∞« º_®xH˜ ã≤^OÌŒè QÍ
L<åfl~°∞.
J@∞ `«~°∞"å`« P~°= P=~°}Ö’ K«`«∞~°Ìâ◊ „uHÀ}K«„HõO. K«`«∞~°ÌâßÅO>Ë ÉÏǨϺOÖ’
K«`«∞~°Ìâ◊ Éèí∞=<åÖË. D K«`«∞~°Ìâ◊ Éèí∞=<åkè^Õ=`«ÖË gà◊√§. WHõ¯_» LO_Õ ^Õ=`«Å∞
ã¨~°fiã¨OHΔÀaè}© "≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°∞.
D K«„HõO ¿Ñˆ~ ã¨~°fi™œÉèÏQƺ^•Ü«∞Hõ K«„HõO.
D K«„HõO ã¨~°fi™œÉèÏQͺÅ#∞ Wã¨∞ÎOk. WHõ¯_» LO_Õ K«„ˆHâ◊fii ¿Ñ~°∞ „uѨÙ~°"åã≤x
K«„ˆHâ◊fii. Ü≥∂y#∞Å∞ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ Ü≥∂y#∞Å∞. gˆ~ Y_»æ=∂ÅÖ’ K≥¿ÑÊ ‰õΩÅÜ≥∂yh
^Õ=`«Å∞.
'ã¨~°fiã¨OHΔÀaè}© =ÚMϺó— Jx WHõ¯_» LO_Õ ^Õ=`«Å∞ ¿Ñ~°∞¡ K≥ѨÙÎ`«∞<åfl~°∞.
K«„Hõ~å[~°^äÕ„#Ì㨺 +¨+¨ªO Ѩ~°fi ã¨=∂„t`åó
ã¨~°fiã¨OHΔÀaè}˜=ÚMϺ ã¨ûO„Ѩ^•Ü«∂YºÜ«∂ Ü«Ú`åó
ã¨~åfiã¨OHΔÀaè}© K≥·= ã¨~°fiq„^•q}© `«^ä•
ã¨~åfiHõi¬}˜HÍâ◊H˜Î ã¨û~åfiǨ¡kxHÍ `«^ä•
ã¨~°fiã¨"≥∂‡Ç≤Ïh â◊H˜Î ã¨û~°fiã¨Î=∞ƒù#â◊H˜ÎHÍ
ã¨~°fi[$=∞ƒù} â◊H˜Îâ◊Û `«^ä• ã¨~°fi=â◊OHõs
ã¨~°fi~°O[#â◊H˜Îâ◊Û ã¨~Àfi<å‡^Œ#â◊H˜ÎHÍ
ã¨~åfi~°÷™ê^èŒhâ◊H˜Î ã¨û~°fiã¨=∞ÊuÎѨÓ~°}©
ã¨~°fi=∞„#Î=∞~¸â◊H˜Î ã¨û~°fi^Œfi#ÌfiHõΔÜ«∞OHõs
W`Õº=O 㨄=∞Ê^•Ü«∂<åO <å=∂x Hõkä`åx "≥·
1.ã¨~°fiã¨OHΔÀaè}© 2.ã¨~°fiq„^•=}© 3.ã¨~åfiHõi¬}© 4.ã¨~åfiǨ¡kh 5.ã¨~°fiã¨"≥∂‡Ç≤Ïh
6.ã¨~°fiã¨ÎOaèh 7.ã¨~°fi[$Oaè}© 8.ã¨~°fi=â◊OHõs 9.ã¨~°fi~°O[h 10.ã¨~Àfi<å‡kh
11.ã¨~åfi~°÷™êkèh 12.ã¨~°fiã¨OѨuÎѨÓ~°}˜ 13.ã¨~°fi=∞O„`«=∞~¸ 14.ã¨~°fi^ŒfiO^ŒfiHõΔ
Ü«∞OHõs.
"Õ}©Hõ$`å™ÈÎ=∞ ã≤û#∂Ì~°uÅHÀ[˚fiÖÏó
Ju f„=ã¨fiÉèÏ"åâ◊Û HÍÖÏ#Åã¨=∞ufi+¨ó
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 145
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=Ç≤ÏflKåѨO =Ç≤ÏflÉÏ}O =Ç≤Ïfl~°∂Ѩ =∞ã≤O `«^ä•
=Ç≤ÏflK«„HÍYº Ѷ¨ÅHõO ^Œ^è•<å nѨÎq„QÆǨó
Jã¨∞ˆ~„#ÌO „Ѩu „‰õΩ^•úó HÍ=∞Éèí㨇ã¨=Ú^Œƒù="£∞
P*Ï˝â◊HõÎÜ«∞ U"≥·`å Åe`åÜ«∂ =∞ǨÏ∫[ã¨ó
g~°∞ =∞Ǩf„=~°∂ѨO`À LO\Ï~°∞. K«Hõ¯x [_»Å∞ ^èŒiOz, ^•xÃÑ·# K«O„^Œ∞x
JÅOHõiOK«∞‰õΩx LO\Ï~°∞. ã≤O^èŒ∂~°uÅHÍxfl ^èŒiOz, HÍÖÏyfl=O\˜ HÍO`«∞Å`À
LO\Ï~°∞. gà◊√§ Juf„=ã¨fiÉèÏ=O Hõey LO\Ï~°∞. gà◊§ PÜ«Ú^è•Å∞ Jyfl^èŒ#∞ã¨∞û,
JyflÉÏ}=Ú, Jyfl=∞Ü«∞"≥∞ÿ# Y_»æ=Ú ^èŒiOz, Jyfl`À ‰õÄ_ç# QÆ∞O„_»OQÍ L#fl _®Å∞
Ѩ@∞ì‰õΩx „ѨHÍâ◊=O`«"≥∞ÿ# â◊s~°O Hõey#"åÔ~· ÉèíO_®ã¨∞~°∞x g∞^Œ =∞Ǩ HÀѨOQÍ
LO\Ï~°∞.
=∞#֒ѨŠL#fl f„="≥∞ÿ# â◊‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® D `«Å∞¡Å Ü≥ÚHõ¯ ^ŒÜ«∞ÖË.
gà◊√§ J=∞‡ "åi Ü≥ÚHõ¯ P*Ï˝â◊H˜Î ã¨fi~°∂áêÅ∞ WHõ¯_» LO_Õ `«e¡
''„uѨÙ~°"åã≤h K«„ˆHâ◊fii——.
D =¸_»∞ P=~°}Å∞ JO>Ë ëÈ_»â◊^Œà◊, J+¨ì^Œà◊, K«`«∞~°Ìâß=~°}Ö’
L#fl ^Õ=`«ÅO^ŒiH˜ #=∞㨯iOK«∞‰õΩx, S^Œ= P=~°}Ö’H˜ „Ѩ"tÕ ã¨∞<Î åflO.
~°^äŒÑ¨OK«=∞Ѩ~°fi™ê÷ó ‰õΩÖ’fÎ~å‚ Wu㨇 $`åó
WHõ¯_» L#fl"å~°∞‰õΩÖ’fÎ~°‚Ü≥∂yh ^Õ=`«Å∞.
`åâ◊Û ã¨Ê\˜Hõã¨OHÍâßó Ѩ~°â◊√O áêâ◊"Õ∞=K«
QÆ^•O Ѷ¨∞O\Ï=∞}˜O K≥·= ^Œ^è•<å nѨÎq„QÆǨó
^Õ=kfi+¨ =∞aèHõ$^•ú „Éèí∞‰õΩ\©‰õΩ\˜ÖÏ#<åó
U`å™ê=∞Ñ≤ <å=∂x ã¨=∂Hõ~°‚Ü«∞ ‰õΩOÉèí[
gà◊√§ ã¨Êù\ ˜Hõ=Ú =O\˜ HÍO`«∞Å`À LO\Ï~°∞. Wk Ѩk„uHÀ}ÏÅ K«„HõO. nxfl
|Ç≤Ï~°Ìâß~° K«„HõO JO\Ï~°∞. |Ü«∞@ =Ù#fl Ѩk „uHÀ}ÏÅ∞ Wq. ֒ѨŠ=∞m§ Ѩk
„uHÀ}ÏÅ∞ L<åfl~Ú. ^•xx JO`«~°Ìâß~°HõK«„HõO JO\Ï~°∞. Ô~O_»∞ „uHÀ}ÏÅ∞ J=fi_»O
=Å¡. |Ç≤Ï~°Ìâß~°O, JO`«~°Ìâß~°=∞x Ô~O_»∞ ¿Ñ~°∞¡ K≥áêÊ~°∞.
|Ç≤Ï~°Ìâß~°OÖ’x ^Õ=`«Å∞ ã¨Ê\˜HõO =O\˜ HÍO`«∞Å`À LO\Ï~°∞. gà◊√§ ^èŒiOKÕ
PÜ«Ú^è•Å∞ Ѩ~°â◊√=Ù, áêâ◊=Ú, QÆ^Œ, QÆO@. ^Õ=„^ÀǨïÖˇ·# ~åHõΔã¨∞ŠѨ@¡ =∞Ǩ
„HÀ^èŒOQÍ LO\Ï~°∞. g~°∞ Hõ#∞ÉÁ=∞‡Å∞ =Ú_ç"Õã≤# =ÚY=ÚÅ`À ã≤^ŒúOQÍ LO\Ï~°∞.
146 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"åà◊§ ¿Ñ~°∞¡ q#=Ü«∂º! qO>Ë KåÅ∞ P#O^ŒO HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx K≥ÑÙ¨ <Î åfl~°∞ JQÆãºÎ¨ =∞ǨÏi¬H˜
ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"å~°∞.
ã¨~°fiã≤kú„Ѩ^• ^Õg ã¨~°fiã¨OѨ`ü „Ѩ^• ѨÙ#ó
ã¨~°fi„Ñ≤Ü«∞OHõs ^Õg ã¨~°fi=∞OQÆà◊HÍi}©
ã¨~°fiHÍ=∞„Ѩ^• ^Õg ã¨~°fi^Œ∞óYq"≥∂K«h
ã¨~°fi=∞$`«∞º„Ѩâ◊=∞h ã¨~°fiqѶ¨∞flx"åi}©
ã¨~åfiOQÆã¨∞O^Œs ^Õg ã¨~°fi™œÉèÏQƺ^•~Úh
^Œâ‹·`åó Hõkä`å ^Õ"Àº ^ŒÜ«∞Ü«∂ ѨÓi`åâ◊Ü«∂ó
1.ã¨~°fiã≤kú„Ѩ^• 2.ã¨~°fiã¨OѨ„`«Ê^• 3.ã¨~°fi„Ñ≤Ü«∞OHõs 4.ã¨~°fi=∞OQÆà◊HÍi}©
5.ã¨~°fiHÍ=∞„Ѩ^• 6.ã¨~°fi^Œ∞óYq"≥∂K«h 7.ã¨~°fi=∞$`«∞º„Ѩâ◊=∞h 8.ã¨~°fiqѶ¨∞flx"åi}©
9.ã¨~åfiOQÆã¨∞O^Œs 10.ã¨~°fi™œÉèÏQƺ^•~Úh.
g~°O`å J=∞‡"åi ^ŒÜ«∞`À ‰õÄ_ç# P[˝Å#∞ <≥~°"Õˆ~Û ^Õ=`«Å∞.
D K«„HõO ¿Ñ~°∞ ã¨~åfi~°÷™ê^èŒHõK«„HõO. Wk ã¨~°fi „ѨÜ≥∂[<åÅ#∞ <≥~°"Õˆ~Û K«„Hõ=Ú.
D |Ç≤Ï~°Ìâß~° K«„HÍxH˜ Jkè^Õ=`«QÍ L#fl K«„ˆHâ◊fii ''„uѨÙ~å„j K«„ˆHâ◊fii——.
`«~°∞"å`« <åÅ∞QÆ= P=~°}:
K«„ˆH `«∞sÜ«∞Ѩ~°fi™ê÷ =ÚHÍÎQ“~° ã¨=∞ufi+¨ó
xQÆ~°ƒùÜ≥∂yh <å=∂fl „Ѩkä`å ^Œâ◊H©iÎ`åó
ã¨~°fi*Ï˝ ã¨~°fiâ◊H˜Îâ◊Û ã¨Ô~· fiâ◊fi~°º„Ѩ^•~Úh
ã¨~°fi*Ï˝#=∞~¸ ^Õg ã¨~°fi"åºkèq<åth
ã¨~åfi^è•~åã¨fi~°∂áê K« ã¨~°fiáêѨǨÏ~å`«^ä•
ã¨~åfi#O^Œ=∞~¸ ^Õg ã¨~°fi~°HΔÍã¨fi~°∂Ñ≤}©
^Œâ◊g∞ ^Õ=`å *˽ܫ∂ 㨈~fiÑ≤û`«Ñ¶¨Å„Ѩ^•
<åÅ∞QÆ= P=~°}Ö’ L#fl Ü≥∂y#∞Å∞ xQÆ~°ƒùÜ≥∂y#∞Å∞.
Wk JO`«~°Ìâß~°K«„HõO. ֒ѨŠѨk „uHÀ}ÏÅ∞.
JHõ¯_» L#fl ^Õ=`«Å ¿Ñ~°∞¡ 1.ã¨~°fi*Ï˝ 2.ã¨~°fiâ◊H˜Î 3.ã¨Ô~· fiâ◊fi~°º„Ѩ^•~Úh 4.ã¨~°fi*Ï˝#
=∞~Ú 5.ã¨~fi° "åºkèq<åth 6.ã¨~åfi^è•~°ãfi¨ ~°∂áê 7.ã¨~fi° áêѨÇϨ ~å 8.ã¨~åfi#O^Œ=∞~¸
9.ã¨~°fi~°HΔÍã¨fi~°∂Ñ≤}©. 10.㨈~fiÑ≤û`«Ñ¶¨Å„Ѩ^•.
D K«„HõO ¿Ñ~°∞ ã¨~°fi~°HΔÍHõ~°K«„HõO. D K«„Hõ^Õ=`«efl 㨇i¿ãÎ Jxfl q^è•Öˇ·# ~°HõΔ}Å∞
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 147
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Åaè™êÎ~Ú. WHõ¯_» L#fl K«„ˆHâ◊fii ''„uѨÙ~°=∂eh ^Õ=`«——.
U`å â◊Û`«∞~°∞ƒù*Ï *˽ܫ∂ =„[O â◊H˜ÎO K« `À=∞~°O
K«„HõO K≥·"åaèa„ÉèÏ}Ï ÉèíO_®ã¨∞~°=^èÀ^Œº`å
g~°O^Œ~°∂ K«`«∞~°∞ƒù*ÏÅ`À „ѨHÍtã¨∞ÎO\Ï~°∞. =„[=Ú, â◊H˜Î, `À=∞~°=Ú, K«„Hõ=Ú,
J<Õ <åÅ∞QÆ∞ PÜ«Ú^è•Å∞ ^èŒiOz ÉèíO_®ã¨∞~°∞x ã¨OǨÏiOK«_®xÔH· ã≤^ŒúOQÍ L<åfl~°∞.
J@∞ `«~°∞"å`« =¸_»= P=~°}.
J^äŒ K«„ˆH~°^äÕO„^Œã¨º `«$fÜ«∞O Ѩ~°fiã¨O„t`åó
~°Ç¨Ï㨺Ü≥∂yh <å=∂fl „ѨMϺ`å "åQÆnèâ◊fi~åó
Jk Zxq∞k „uHÀ}ÏÅ K«„HõO. nx¿Ñ~°∞ ã¨~fi° ~ÀQÆÇϨ ~°K„« HõO. ~ÀQÍÅ∞ Pkè, "åº^è∞Œ Åx
Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ LO\Ï~Ú. "åºkè â◊s~åxH˜, Pkè =∞#ã¨∞ûH˜ ã¨O|OkèOz#k. D
[|∞ƒefl `˘ÅyOK«QÆeˆQ ^Õ=`«ÖË gà◊√§. gà◊√§ Zxq∞k =∞Ok
~°ÇϨ 㨺Ü≥∂yh ^Õ=`«Å∞. gà◊√§ "åQÆnâè fi◊ ~°∞Å∞. gàı§ =∞#H˜ Åe`åã¨ÇϨ „ã¨O
WzÛ# ^Õ=`«Å∞. gà◊§O`å "å‰õΩ¯ â◊‰õΩÎÅx K≥ѨÊ|_»∞`«∞<åfl~°∞. gà◊√§
ZÖÏ LO\Ï~°O>Ë
~°HÍÎâ’Ḧ́Ѩã¨∂<åÉèÏ ÉÏ}HÍ~°∞‡Hõáê}Ü«∞ó
Hõ=K«K«Ûù#fl ã¨~åfiOQÀº g}ÏѨÙã¨ÎHõâ’aè`åó
Jâ’Hõ ‰õΩã¨∞=∂Å =Öˇ Z„~°QÍ LO\Ï~°∞. gà◊§H˜ <åÅ∞QÆ∞ KÕ`«∞Å∞. XHõ Ô~O_»∞
KÕ`«∞Ö’¡ ÉÏ}=Ú, ^èŒ#ã¨∞û#∞ ^èŒiOz L<åfl~°∞. q∞ye# Ô~O_»∞ KÕ`«∞Ö’¡ g}, ѨÙã¨ÎHõ=Ú
^èŒiOz L<åfl~°∞. gà◊√§ "åˆQÌ=`«Å∞. gà◊§ â◊s~åxH˜ k=º"≥∞ÿ# Hõ=K«=Ú Å∞<åfl~Ú.
gà◊§ ¿Ñ~°∞¡ `«ÅOK«∞‰õΩO>Ë "åH± â◊H˜Î ÉÏQÍ Ñ¨x KÕã¨∞ÎOk.
=thK≥·= HÍ"Õ∞j "≥∂kh q=∞ÖÏ `«^ä•
J~°∞}Ï K« [~Ú<åºMϺ 㨈~fij H“oh `«^ä•
Jëêì"Õ`å ã¨û‡ $`å ^Õ"Àº ^≥·`«ºã¨OǨ~° ¿ÇÏ`«=ó
1.=th 2.HÍ"Õ∞â◊fis 3."≥∂kh 4.q=∞ÖÏ 5.J~°∞}Ï 6.[~Úh 7.ã¨~ˆ fiâ◊fis 8.H“oh.
D Zxq∞k =∞Ok "åˆQÌ=`«Å∞.
"åˆQ=Ì `«Å∞ JO>Ë *Ï˝# ^Õ=`«Å∞. =∞# "å‰õΩ¯Åhfl JHõ~Δ åÅ g∞^Œ P^è•~°Ñ_¨ ç L<åfl~Ú.
'J—HÍ~°O #∞Oz 'ǨϗHÍ~°O ^•HÍ L#fl JHõΔ~åÖË. J-Ç¨Ï D Ô~O_»∞ =∞^茺<Õ Jxfl
JHõΔ~åÅ∞ L<åfl~Ú. J-Ç¨Ï H˜ XHõ <å^ŒO HõeÑ≤`Õ 'JǨÏO— J~ÚºOk.
148 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
JHõ~Δ åÅhfl 'JǨÏO—Ö’<Õ ^•y LO\Ï~Ú. J-Ç¨Ï D =∞^躌 Ö’ L#fl JHõ~Δ åÅ∞ Zxq∞k
=~åæÅ∞QÍ qÉèí[# KÕ™ê~°∞. J P W D ^ŒQÆæ~°∞flOz JO Jó =~°‰õÄ XHõ =~°æO.
nxx 'J— =~°æ=Ú J<åfl~°∞. `«~°∞"å`« 'Hõ— =~°æO WÖÏ
'J— =~°æ=∞O>Ë - J, P, W, D, L, T, Z,U, S, X,F, B, |∞∞, |∞∂, JO Jó
'Hõ— =~°æO - Hõ Y QÆ Ñ¶¨∞ V
'K«— =~°æO - K« Kè« [ ~°≠ &
'@— =~°æO - @ ~î° _» _è» }
'`«— =~°æO - `« ^äŒ ^Œ ^èŒ #
'Ѩ— =~°æO - Ѩ Ѷ¨ | Éèí =∞
'Ü«∞— =~°æO - Ü«∞ ~° Å =
'â◊— =~°æO - â◊ +¨ 㨠ǨÏ
JHÍ~åk JHõΔ~åÅ#∞ k^Œ∞̉õΩO@∞#flѨÙÊ_»∞ ^Õ=`«Å#∞ Láêã≤OKÕ *Ïu ÉèÏ~°`«*Ïu.
JHõΔ~åÅ∞ J=∞‡Å∞, JHõΔ~åÅ∞ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞.
„Ѩu JHõ~Δ O° Dâ◊fi~°ãfi¨ ~°∂ѨO. =∂`«$HÍ=~°~‚ ∂° Ñ≤},© =∂eh ǨÏOã≤h =∂`å. =∂eh
JO>Ë JHõΔ~°=∂Å. =∂`«$HÍ=~°‚~°∂Ñ≤}˜-Jxfl "åHͺÅH˜ W"Õ =∂`«$HõÅ∞. D JHõΔ~åÅ∞
ÖËHõáÈ`Õ =∂@Å∞ LO\ÏÜ«∂? =∂@Å∞ ÖËHõáÈ`Õ „|`«∞‰õΩ LO@∞O^•?
WÖÏ J-=~°æO #∞Oz â◊–=~°æO =~°‰õÄ Zxq∞k =~åæÅ∞. giH˜ Jkè^Õ=`«Å∞ =th,
HÍ"Õ∞â◊fis, "≥∂kh, q=∞ÖÏ W`åºk ^Õ=`«Å∞. JÖψQ g~°∞ =∞O„`åkè^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_®.
=∞O„`åÅ∞ Zxfl~°HÍÅ ÉèÏQÍÅ`À L<åflÜ≥∂ Jxfl ~°HÍÅ∞ WHõ¯_» L<åfl~Ú.
"≥·kHõ"≥∞ÿ#"≥·<å, `åO„uHõ"≥∞ÿ#"≥·<å =∞O„`åʼnõΩ H˘xfl ÅHõΔ}ÏÅ∞ LO\Ï~Ú. =th
=∞O„`åÅ∞ JO>Ë H˘xfl =∞O„`åÅ∞ [Ñ≤OK«_»O =Å¡ „Ѩu‰õÄÖÏÅ∞ J#∞‰õÄÖÏÅ∞ J~Ú
áÈ`å~Ú. D J#∞‰õÄÅO KÕ¿ã =∞O„`åÅH˜ Jkè^Õ=`«Å∞ =th ^Õ=`«Å∞.
HÍ"Õ∞â◊fis JO>Ë =∞# HÀiHõÅ∞ fˆ~Û =∞O„`åÅ∞ H˘xfl L<åfl~Ú. ~ÀQÆO áÈ=_®xH˜
XHõ =∞O„`«O, ã¨OѨ^ŒHÀã¨O XHõ =∞O„`«O.
WÖÏQÆ HÀiHõÅ∞ fˆ~Û =∞O„`åʼnõΩ Jkè^Õ=`« 'HÍ"Õ∞â◊fis.—
^Œ∞óYO ÉÏQÍ L#flѨÙÊ_»∞ Jq `˘ÅyOz =∞#ã¨∞ûÖ’ XHõ P#O^•xfl W"åfie.
=∞#ã¨∞ûÖ’ XHõ „ѨâßO`«"∞≥ #ÿ P#O^ŒO ~å"åÅO>Ë P#O^ŒH~õ "° ∞≥ #ÿ =∞O„`åÅ∞ L<åfl~Ú.
"å\˜H˜ Jkè^Õ=`«ÜÕ∞ '"≥∂kh— ^Õ=`«.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 149
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
P`«‡*Ï˝<åxH˜ J=~À^èŒO z`«Îâ◊√kú ÖËHõáÈ=_»O. z`«ÎO â◊√^Œú"≥∞ÿ`Õ `«Ñ¨Ê P`«‡*Ï˝#O
J~°÷O HÍ^Œ∞. z`«Îâ◊√kúx HõeyOKÕ H˘xfl =∞O„`åÅ∞ L<åfl~Ú. "å\˜x *Ï˝#=∞O„`åÅ∞
JO\Ï~°∞. 'q=∞ÖÏ— J<Õ ^Õ=`« P =∞O„`åʼnõΩ Jkè^Õ=`«.
J~°∞} J<Õk J#∞~åQÆ „Ѩ™ê~åxfl HõÅ∞QÆKÕã¨∞ÎOk. Hõ~°∞}, J#∞~åQÆ=Ú „¿Ñ=∞
"≥Ú^ŒÖˇ·#q HõeyOK«QÆeˆQ =∞O„`«â◊‰õΩÎʼnõΩ Jkè^Õ=`« J~°∞}.
[~Úh JO>Ë PkèHͺxfl WKÕÛ =∞O„`åÅ∞. Z=Ô~·<å 㨈~ "åi ~°OQÆOÖ’ JkèHõOQÍ
LO_®Åx J#∞‰õΩO\Ï~°∞. ã¨=∂<å<åO L`«Î=∞ â’¡HÀã¨∞Î.
Jxfl\˜HOõ >Ë Z‰õΩ¯=QÍ „ѨHÍtOK«_®<Õfl [Ü«∞O JO\Ï~°∞. P [Ü«∞HÍ~°H=õ ∞O„`åʼnõΩ
Jkè^Õ=`« [~Úh. 㨈~fij JO>Ë Jxfl\˜Ü«∞O^Œ∞ JkèHÍ~°O HõeyÜ«ÚO_»∞@. Dâ◊fi~°`«fi
=∞O>Ë ÖÁOQÆnã¨∞H˘x `«# Pnè#OÖ’ LOK«∞HÀ=_»O. JÖÏ W=fiQÆeˆQ â◊‰õΩÎÅ∞#fl
=∞O„`åÅ∞ L<åfl~Ú. "å\˜H˜ Jkè^Õ=`« 㨈~fiâ◊fis.
`«~åfi`« H“oh. ‰õΩO_»ehâ◊H˜Îx *ÏQÆ$`«O KÕÜ«∞QÆeˆQ =∞O„`«â◊‰õΩÎʼnõΩ
Jkè^Õ=`« H“oh.
Jxfl ~°HÍÅ =∞O„`åÅ#∞ Zxq∞k ~°HÍÅ∞QÍ qÉèíl¿ãÎ Zxq∞k ~°HÍÅ
Jkè^Õ=`«Å∞ =th HÍ"Õ∞j W`åº^Œ∞Å∞. U =∞O„`åÅ∞ `≥eã≤<å `≥eÜ«∞Hõ
áÈ~Ú<å P ¿Ñ~°∞¡ `≥Å∞ã¨∞H˘x J=∞‡"åiH˜ #=∞㨯i¿ã,Î P =∞O„`åkè^=Õ `«
ÅO`å J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ~°∞.
ã¨~°fi~ÀQÆǨÏ~°K«„HõJkèëꪄu J~Ú# P `«e¡H˜ #=∞㨯iOK«∞H˘x `«~°∞"å`« Zxq∞^Œ=
P=~°}Ö’H˜ „Ѩ"Õtã¨∞Î<åflO.
J^äŒ K«„Hõ~°^äÕO„^Œã¨º kfifÜ«∞O Ѩ~°fiã¨O„t`åó
u„㨠„ã≤ÎÑ‘~î°xÅÜ«∂ J+¨ìÉÏǨïã¨=∞xfi`åó
KåѨÉÏ}∫ áê#áê„`«O =∂`«∞Å∞OQÆO Hõ$áê}˜HÍ"£∞
Ѷ¨ÅHõO <åQÆáêâ◊O K« Ѷ¨∞O\ÏO K≥·= =∞Ǩ^èŒfix"£∞
a„ÉèÏ}Ï =∞k~å=∞`åÎ JuѨÓ~°fi ~°Ç¨Ï㨺HÍó
HÍ"Õ∞j K≥·= =„*Ëj ÉèíQÆ=∂e #º^ä•-Ѩ~å
u„㨠U`åã¨û‡ $`å ^Õ"Àº ÉèíO_»âßã¨# `«`«Ê~åó
Åe`å ã¨=∞=∂Ǩ`出 Åe`å ã¨=∞`Õ[ã¨ó
U`åã¨∞Î x`«ºO „j^Õ"åº JO`«~°OQÍó „ѨH©iÎ`åó
150 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Jk „uHÀ} K«„HõO. JHõ¯_» =ÚQÆ∞æ~°∞ ^Õ=`«Å∞ LO\Ï~°∞. "å~°∞ =∞ǨHÍ"Õ∞â◊fis,
=∞Ǩ=„*Ëâ◊fis, =∞ǨÉèíQÆ=∂eh. giH˜ Zxq∞k KÕ`«∞Å∞ LO\Ï~Ú.
gi KÕ`«∞Ö’¡ PÜ«Ú^è•Å∞ KåѨ=Ú, ÉÏ}=Ú, áê#áê„`«, =∂`«∞Å∞OQÆ=Ú, Y_»æ=Ú,
_®Å∞, <åQÆáêâ◊=Ú, Ѷ¨∞O@.giH˜ JuѨÓ~°fi~°Ç¨Ï㨺 Ü≥∂y#∞Å∞ Jx ¿Ñ~°∞. WHõ¯_»∞#fl
K«„ˆHâ◊fiiH˜ ¿Ñ~°∞ ''„uѨÙ~åOÉÏ K«„ˆHâ◊fii——. J=∞‡"åi Ü≥ÚHõ¯ PÜ«Ú^èŒ ^Õ=`«Öˇ·# KåÑ≤h,
áêth, JO‰õΩth W`åºk PÜ«Ú^èŒ ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® gi K«∞@∂ì LO\Ï~°∞. JÜ«Ú^èŒ
^Õ=`«ÅO>Ë J=∞‡"å~°∞ ^èŒiOz# PÜ«Ú^èŒ=Ú Ü≥ÚHõ¯ ^Õ=`«Å∞.
g~°∞ J=∞‡"åiH˜ JO`«~°Oy‰õΩÅ∞. nxH˜ ã¨~°fiã≤kú„Ѩ^ŒK«„Hõ=∞x ¿Ñ~°∞.
`«~°∞"å`« `˘q∞‡^Œ= P=~°} J~Ú# aO^Œ∞K«„HõO. nxfl P#O^Œ=∞Ü«∞Ñ‘~î°=Ú
JO\Ï~°∞. W^Õ ã¨~åfi#O^Œ=∞Ü«∞K«„HõO. ã¨`ü z`ü P#O^Œ=∞Ü«∞"≥∞ÿ# Ѩ~°„|Ǩχã≤÷uÜÕ∞
JYO_®#O^Œ=Ú. JHõ¯_»∞#flk ˆH=ŠѨ~°„|Ǩχã¨fi~°∂ѨO. Ѩ~°„|Ǩχ, Ѩ~°„|Ǩχ Ü≥ÚHõ¯
â◊H˜Î. D Ô~O_»∞ q_çQÍ LO_»=Ù. g~°∞ nѨO, HÍOu =Öˇ LO\Ï~°∞.
JHõ¯_» J=∞‡"å~°∞ JÜ«∞º"åi X_çÖ’ =∞ǨHÍ"Õ∞â◊fis HÍ"Õ∞â◊fi~å`«‡Hõ"≥∞ÿ# t=â◊ÔH·ÎºHõº
~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞# `«e¡QÍ QÀK«iã¨∞ÎOk.
=∞#O K≥ѨÙʉõΩ#fl HÍ=∂Hõi¬}©, |∞^•úºHõi¬}© W=hfl Ö’HõOÖ’ =º=ǨÏiOѨ |_»∞`«∂
L#fl"Õ. Wq LO>Ë<Õ |Ü«∞@ L#fl Ö’Hõ"≥∞ÿ<å, ֒ѨŠL#fl Ö’Hõ"≥∞ÿ<å #_»∞™ÈÎOk.
WOHõ U Ö’HÍÖˇ·<å ÃÑ·# q=iOz# Zxq∞k P=~°}ÅÖ’<Õ L<åfl~Ú.
D Ö’HÍÅxfl\˜H˜ ÃÑ·# XHÍq_» LOk. Pq_» aO^Œ∞Ñ‘~î°xÅÜ«∂.
Ö’HÍÅH˜ Jf`«OQÍ Pq_» „ѨHÍt™ÈÎOk Hõ#∞Hõ - 'Ö’HÍf`« ÖÏ=}Ϻ`ü Åe`å—
Jx =∞`«ûºÑ¨Ù~å}O K≥áÈÎOk. Zxq∞n Ö’HÍÖˇ·`Õ Zxq∞k Ö’HÍʼnõΩ Jf`«OQÍ L#fl
`«e¡ Ö’HÍf`å, QÆ∞}Ïf`å, ã¨~åfif`å, â◊=∂u‡HÍ J~Ú# Ѩ~°„|Ǩχã¨fi~°∂Ñ≤}˜ÜÕ∞
Åe`«.
Åe`« JO>Ë Ö’HÍÅxfl\˜H˜ Jf`«"∞≥ #ÿ ™œO^Œ~º° O. J^Õ Ö’HÍÅxfl\˜Ö’ „Ѩãi¨ OzOk.
Ö’HõOÖ’ „Ѩã¨iOzOk HÍx Ö’HÍxˆH Ѩiq∞`«"≥∞ÿ ‰õÄ~ÀÛÖË^Œ∞.
J^≥ÖÏQÆO>Ë ã¨∂~°ºHÍOu H˜\ H˜ Ö© ’Oz WO\’¡H˜ =zÛOk. ã¨∂~°ºHÍOu ZHõ¯_»∞O^ŒO>Ë
=∂ WO\˜ H˜\ ˜H©Ö’ LO^Œx K≥áêÎ=∂! H˜\ ˜H˜Ö’ L#flk ã¨`«º"Õ∞. HÍx P ã¨∂~°ºHÍOu
H˜\ ˜H˜ˆH Ѩiq∞`«"≥∞ÿ ÖË^Œ∞. Jk JYO_»"≥∞ÿ#k.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 151
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
HÍ|\˜ì Zxfl P=~°}Öˇ·<å Zxq∞k Ö’HÍÅÖ’<Õ LO\Ï~Ú. =∞#Ö’#∂ LO\Ï~Ú.
P Zxq∞k P=~°}ÅH˜ Jf`«O „|Ǩχ~°O„^䙌 ê÷#OÖ’ ã¨ÇϨ „™ê~°OÖ’ P Ѩ~åâ◊HΘ „ѨHÍtã¨∂Î
LOk. Pq_» "≥Å∞ˆQ =∞# â◊s~°=∞O`å „Ñ¨ã¨i™ÈÎOk. g@xfl\˜H˜ Jf`«OQÍ ÉèÏã≤ã¨∞Î#fl
P K≥·`«<åºxfl K«∂¿ãÎ ^•x =Å¡<Õ =∞# â◊s~°OÖ’ ã¨Ñ¨Î^è•`«∞=ÙÅ∞, WO„kÜ«∂Å∞, „áê}
â◊‰õΩÎÅ∞, |∞kúâ◊‰õΩÎÅ∞ W`åº^Œ∞Åxfl ѨxKÕã¨∞Î<åfl~Ú. Pq_Õ JYO_®`«‡ã¨fi~°∂Ñ≤}©. Jhfl
^•x =Å¡ Ѩx KÕã¨∞ÎO>Ë P Ѩ#∞Åxfl qxÜ≥∂yOK«∞H˘O@∞<åflO QÍh, Jxfl Ѩ#∞ʼnõΩ
¿ÇÏ`«∞"≥·# P J#O`«â◊H˜Î ã¨fi~°∂Ñ≤}˜x =∂„`«O `≥Å∞ûHÀÖËHõáÈ`«∞<åflO.
J=∞‡"å~°∞ ã¨q∞+≤ì ‰õΩO_»bh ã¨fi~°∂Ñ≤}.˜ „Ѩu =ºH˜ÖÎ ’#∂, „Ѩu r=ÙxÖ’#∞ ‰õΩO_»eh
ã¨fi~°∂ѨOQÍ J=∞‡"å~°∞ "åºÑ≤Oz L<åfl~°∞. J=∞‡"åiã¨fi~°∂ѨOÖ’ â◊|~Ì ∂° Ѩ=Ú, Ü«∞O„`«
~°∂Ѩ=Ú , q„QÆǨÏ~°∂Ѩ=Ú, ‰õΩO_»eh ã¨fi~°∂ѨO, `«`«Î fi~°∂Ѩ=Ú Jx S^Œ∞ ™œO^Œ~°º
=ÚÅ∞<åfl~Ú. P J~Ú^Œ∞ ™œO^Œ~åºÖË ™œO^Œ~°ºÅǨÏi. D ã¨q∞+≤ª
‰õΩO_»eh ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ J~Ú# [QÆ^ŒOaHõ D `˘q∞‡k P=~°}Å#∞
ã¨$+≤ìOzOk.
#=K«„HÍÅH˜, Ü≥∂QÆѨ~°OQÍ =∞# â◊s~°OÖ’ L#fl K«„HÍÅH˜ ã¨=∞#fiÜ«∞O
LOk. J=∞‡"åi ã¨$[# U q^èŒOQÍ [iyO^À =i‚ã¨∂Î...
'„|Ǩ‡º^ŒÜ«∞ã¨û=Ú„^•â◊Û `åÅ∞=¸ÖË# ™ê-ã¨$*Ë`ü—
"≥Ú^Œ\ ˜ P=~°}Ö’ K«`«∞~°„ã¨OÖ’ ã≤^Œú^Õ=`«Å∞, =∂`«$HÍ^Õ=`«Å∞, =Ú„^•^Õ=`«Å∞
"≥Ú`«ÎO W~°"≥· Zxq∞k =∞Ok. gi`À ‰õÄ_ç# „`≥·Ö’Hõº"≥∂ǨÏ#=∞<Õ K«`«∞~°„㨠K«„HÍxfl
J=∞‡"å~°∞ '`åÅ∞=¸ÖË#— J#QÍ J=∞‡"åi ^Œ=_»Å #∞Oz ã¨$lOzOk. HÍx '=¸ÖË#—
J<Õ Ñ¨^•xH˜, =¸ÖÏ^è•~°O #∞O_ç Jx ‰õÄ_® ã‘fiHõiOK«=K«∞Û.
H˘xfl „QÆO^ä•ÅÖ’ =¸ÖÏ^è•~°=∞x, H˘xfl „QÆO^ä•Ö’¡ —`åÅ∞=¸ÖË#— Jx LOk. D
Ô~O_»∞ ÉèÏQÍÅ #∞Oz J=∞‡"å~°∞ D ^Õ=`«Å#∞ Pq+¨¯iOz#@∞¡ K≥ѨÊ=K«∞Û. HÍx
`«~°∞"å`« `≥eÜ«∞*Ëã≤# K«„HÍÅ#∞ P^è•~°O KÕã¨∞‰õΩO>Ë =¸ÖÏ^è•~°O #∞Oz „`≥·Ö’Hõº
"≥∂ǨÏ# K«„HÍxfl ã¨$lOzOk Jx J~°÷=∞ø`«∞Ok. Hõ#∞Hõ ã¨q∞+≤ª‰õΩO_»b ã¨fi~°∂Ñ≤}©
J~Ú# P `«e¡ ã¨$lOz#k =¸ÖÏ^è•~° K«„HõO #∞O_Õ.
J@∞`«~åfi`«...
™êfikèëêª# „Ѩ^Õâı# ã¨∞^è•ã¨∂u HõÖÏ=∞Ü«∂
™êfikèëêª# K«„HõO =¸ÖÏ^è•~°O ÃÑ·# LO@∞Ok. ^•x #∞Oz ã¨$+≤ìOzOk Ѩ^ŒÇ¨~°∞
152 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
^ŒàÏÅ`À L#fl Ô~O_»= P=~°} ã¨~åfiâ◊ѨiѨÓ~°Hõ K«„HõO.
J@∞ `«~°∞"å`« '=∞}˜Ñ¨Óˆ~} ã¨~°fiã¨OHΔÀÉèí}Ïaè^èŒ"£∞—-ã¨iQÍæ <åaè „áêO`«OÖ’ L#fl
=∞}˜ÑÓ¨ ~°HKõ „« HõO #∞Oz ã¨~fi° ã¨OHΔÀÉè}í =∞<Õ =¸_»= P=~°} Zxq∞k ^ŒàÏŠѨ^‡Œ =Ú#∞
ã¨$lOzOk.
J@∞ `«~åfi`«...
J<åǨÏ`« =∞ǨK«„HÍÅ¡e`åÜ«∂ã¨û=Ú^Œæ`«"£∞
ã¨~°fi™œÉèÏQƺ^ŒO <å=∞ `«`å÷û ^Õ"åº â◊Û`«∞~°Ìâ◊
J<åǨÏ`« K«„HõO ǨÏ$^ŒÜ«∞O =^ŒÌ LO@∞Ok. JHõ¯_» #∞O_ç Ѩ^•flÅ∞QÆ∞ „uHÀ}ÏÅ
ã¨~°fi™œÉèÏQƺ^•Ü«∞Hõ K«„HÍxfl ã¨$lOzOk.
P*Ï˝K«„HÍ#‡¿ÇÏâß<åº â◊Û„HõO ã¨~åfi~°÷™ê^èŒHõO
qâ◊√^ŒúK«„HÍ nâß<åº ã¨û~°fi~°HΔÍHõ~åaè^èŒ"£∞
J@∞ `«~åfi`« qâ◊√kú K«„HõO, J*Ï˝K„« HõO #∞O_ç „Hõ=∞OQÍ ã¨$lOz#q |Ç≤Ï~°âÌ ß~°K„« HõO,
JO`«~åÌâß~°HõK«„HõO. |Ç≤Ï~°Ìâß~°K«„HÍxfl P*Ï˝K«„HõO #∞O_ç ã¨$lOzOk. qâ◊√kú K«„HõO
#∞O_ç JO`«~âÌ° ß~°K„« HÍxfl ã¨$lOzOk.Wq H˘OK≥O ÃÑH· © „H˜O^ŒH˜ J~Ú#@∞¡ HõxÑ≤™êÎ~Ú
HÍx ^•x =∞~å‡Å∞ ^•xH˜ L<åfl~Ú. Ѩk „uHÀ}ÏÅ`À Hõ#|_»∞`«∞#fl |Ç≤Ï~°Ìâß~°K«„HõO
J=∞‡"åi Ü≥ÚHõ¯ J*Ï˝K«„HõO #∞O_ç =zÛOk.
Wk ã¨~åfi~°÷™ê^èŒHõ K«„HõO.
ã¨~°fi~°HΔÍHõ~°O J#|_Õ JO`«~åÌâß~°K«„HõO J=∞‡"åi qâ◊√kú K«„HõO #∞O_ç ã¨$lOK«
|_çOk. J@∞ ÃÑ· „|Ǩχ~°O„^äŒO #∞Oz ã¨$lOK«|_çOk ã¨~°fi~ÀQÆ Ç¨Ï~° K«„Hõ=Ú. D
ã¨~°fi~ÀQÆǨÏ~° K«„Hõ"Õ∞ =t<åºk "åˆQÌ=`«Å`À ‰õÄ_ç# K«„HõO. Wk Zxq∞k „uHÀ}ÏÅ
K«„HõO. J@∞ `«~åfi`« „uHÀ} K«„HÍxfl J=∞‡"å~°∞ ã¨$lOKå~°∞. Wk ã¨~°fiã≤kúHõ~°K«„Hõ=Ú.
^•fi^Œâß#Î=∞ǨK«„HÍ Å¡e`åÜ«∂ ã¨û=Ú^Œæ`«"£∞
ã¨~°fiã≤kúHõ~°O K«„Hõ `«`å÷û ^Õ=ºâ◊Û `«^Œƒù"åó
^•fi^ŒâßO`«=∞ǨK«„HÍó. P ã¨ÇϨ „™ê~åxH˜ KÕ~ˆ ֒ѨŠ„|Ǩχ~°O„^äOŒ #∞Oz ã¨ÇϨ „™ê~°O
=∞^茺֒ ^•fi^ŒâßO`«=Ú J<Õ ™ê÷#O LOk. JHõ¯_» #∞O_ç J=∞‡"å~°∞ ã¨$lOz#k
ã¨~°fiã≤kúHõ~°=Ú J<Õ „uHÀ} P=~°}.
z=~°H˜ U aO^Œ∞"≥·`Õ LO^À J^Õ =¸Å™ê÷#"≥∞ÿ# ã¨Ç¨Ï„™ê~°O. JHõ¯_» #∞O_ç
ã¨$lOK«|_ç#k aO^Œ∞K«„HõO. nx##∞ã¨iOz, =∞# â◊s~åxH˜, „jK«„HÍxH˜ L#fl
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 153
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã¨=∞#fiÜ«∞O ѨijeOK«=K«∞Û. Hõ#∞Hõ â◊s~°"Õ∞ „j K«„HõO. qâ◊fiK«„HõO, =ºH˜ÎK«„HõO, =∞#O
Láêã≤OKÕ „jK«„HõO =¸_»∂ XHõ¯>Ë.
D ã¨=∞#fiÜ«∂xfl ™êkèOK«_®xÔH· Láêã¨#, [ѨO, W`åº^Œ∞Å∞ K≥ѨÊ|_»∞`«∞<åfl~Ú.
Jxfl\˜Ö’#∞ P aO^Œ∞=ÙÖ’ L#fl `«ÖË¡ L#flѨÙÊ_»∞ Jxfl\˜x ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨ÓlOK«_»O?
XHõ¯ aO^Œ∞=ÙÖ’ L#fl `«e¡<Õ Ñ¨Ól¿ãÎ ã¨iáÈ^•! Jx J#~å^Œ∞. Ö’HõOÖ’ L<åflO
QÆ#∞Hõ Ö’HõO L#fl^ŒO`å P aO^Œ∞=Ù Ü≥ÚHõ¯ HÍO`Õ J<Õ Z~°∞Hõ`À =∞#O P~åkèOKåe.
JѨÙÊ_»∞ „ѨѨOK«=∞O`å J=∞‡=∞Ü«∞OQÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. „ѨѨOK«=∞O`å J=∞‡=∞Ü«∞OQÍ
K«∂_»_»=∞O>Ë „ѨѨOKåxfl x~°ã≤OK«_»O HÍ^Œ∞.
„ѨѨOK«=∞O`å J=∞‡=∞Ü«∞"Õ∞ Jx `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. Ѩk~°HÍÅ PÉèí~°}ÏÅ∞ Hõ#Ѩ_ç`Õ
Jxfl\˜Ö’ XˆH ~°H"õ ∞≥ #ÿ |OQÍ~°O LO^Œx K≥áêÎ~∞° . J^Õ q^èOŒ QÍ D „ѨÑO¨ K«O ~°H~õ H° ÍÅ
PÉèí~°}ÏÅ∞QÍ Hõ#Ѩ_»∞`«∞<åfl Jxfl\Ï XHõ>Ë |OQÍ~°O. P |OQÍ~°"Õ∞
J=∞‡"å~°∞ J<Õ Ñ¨~°=∂`«‡. Pq_» LO_»_»O =ÖË¡ g@xfl\˜H˜ qÅ∞=,
K≥ÖÏ=∞}˜, Hõ^ŒeHõ L<åfl~Ú.
D â◊s~°OÖ’ L#fl P=~°}ʼnõΩQÍx, „ѨÑO¨ K«OÖ’ L#fl P=~°}ʼnõΩQÍx
g@xfl\˜H˜ P `«ÖË¡ P^è•~°O. P "≥Å∞ˆQ W^ŒO`å Jx `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
J=∞‡ J<Õ nѨHÍO`Õ D „ѨѨOK«=∞O`å „Ñ¨HÍtã¨∞Î#fl^Œx `≥Å∞ã¨∞H˘O>Ë
Ѩx Kտ㠄Ѩu â◊H˜Î P Ѩ~åâ◊H˜Îã¨fi~°∂Ñ≤}Ë. Jk `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»"Õ∞ „jK«„Hõ P~å^èŒ#.
„Hõ=∞OQÍ P~åkèOz JO^Œ∞Ö’ ã¨~åfixfl ÅÜ«∞O KÕ¿ã™êÎO. J^Õ
J~°∞}ÏO Hõ~°∞}Ï`«~°Oy`åH©ΔO
^èŒ$`«áêâßO‰õΩâ◊ ѨÙ+¨ÊÉÏ} KåáêO
J}˜=∂kaè~å=$`åO =∞Ü«¸Mˇ·ó
JǨÏq∞`Õº= qÉèÏ=ÜÕ∞ Éèí"åh"£∞
Pq_» Jã¨Å∞ ã¨∂~°ºaO|O. Pq_» #∞O_ç =zÛ# H˜~°}ÏÖË WѨÊ\˜ =~°‰õΩ K≥ѨÊ|_»¤
^Õ=`«Å∞. H˜~°}ÏÅÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ H˜~°}O J}˜=∂. `«~°∞"å`« =∞Ç≤Ï=∂ W=xfl H˜~°}ÏÅ∞.
Wxfl H˜~} ° ÏÅH˜ =¸Å"≥∞#ÿ *’ºu J=∞‡"å~°∞. Hõ#∞Hõ<Õ J}˜=∂kaè~å=$`åO =∞Ü«¸Mˇó·
- J}˜=∂ "≥Ú^ŒÖˇ·# H˜~°}ÏÅ`À ‰õÄ_ç# P `«e¡ Z=~À K≥ѨÓÎ 'JǨÏq∞`Õº= qÉèÏ=ÜÕ∞
Éèí"åh"£∞— J<åfl~°∞.
'JǨÏq∞`Õº= qÉèÏ=ÜÕ∞ Éèí"åh"£∞— JO>Ë J~°÷O Ö∫H˜HõOQÍ <Õ#∞ ÉèÏqã¨∞Î<åfl#x
154 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞. Pq_» LO_»_»O =Å¡# JǨÏO J<Õ ã¨∞Êù~°} LOk. D —JǨÏO—
Pq_»^Õ Jx <Õ#∞ ÉèÏqã¨∞Î<åfl#∞. W^Õ 'JǨÏO „|Ǩ‡ã≤‡—. P „|Ǩχ=Ú aO^Œ∞=Ù.
P `«e¡ =Å¡ =zÛ#^Õ —JǨÏO—. P =zÛ# JǨÏO Ö’HÍÅO`«\Ï qã¨ÎiOzOk.
JǨÏ"Õ∞ "≥Å∞QÆ∞. JǨÏO â◊s~°O g∞^Œ P~ÀÑ≤¿ãÎ J#∞Éèí∂u =ã¨∞ÎOk. JǨÏO =ã¨∞Î=Ù
g∞^Œ P~ÀÑ≤¿ãÎ =∞=∞ J<Õ ÉèÏ=O. —JǨÏO— ^Õx g∞^Œ „Ѩã¨iã¨∞ÎO^À J^Õ '=∞=∞—.
g_»∞ <å â◊„`«∞=Ù, g_»∞ <å q∞„`«∞_»∞. "å_»∞ <å "å_»∞, g_»∞ <å "å_»∞ W`åº^Œ∞Åxfl
'=∞=∞—`À<Õ ‰õÄ_ç L<åfl~Ú. D '=∞=∞— J<Õ HÍOuH˜ HÍ~°}O 'JǨÏO—. S`Õ 'JǨÏO—
J<Õ "≥Å∞QÆ∞H˜ HÍ~°}O „|Ǩχ=Ú. Jk `≥Å∞ã¨∞H˘x JǨxfl „Ѩã¨iOKÕ =ã¨∞Î=ÙÅ g∞^Œ
H͉õΩO_® ^Õx =Å¡ =zÛO^À ^•x`À ã¨=∞#fi~ÚOK«_»"Õ∞ 'JǨÏO „|Ǩ‡ã≤‡—.
J^Õ 'JǨÏq∞`Õº= qÉèÏ=ÜÕ∞ Éèí"åh"£∞—. Wk KåÖÏ `ÕeHõQÍ J~°÷"≥∞ÿ#@∞ì LO@∞Ok.
"Õ^•O`«O Ü≥ÚHõ¯ ÅHõΔ}"Õ∞ Jk. „â◊^ŒúQÍ qx ™ê^èŒ# KÕ¿ãÎ `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
'JǨÏO „|Ǩ‡ã≤‡— ÉèÏ=<Õ —JǨÏq∞`Õº= qÉèÏ=ÜÕ∞ Éèí"åh"£∞—. Láêã¨<å, LѨx+¨`ü
Ô~O_»∂ "Õ~°∞ HÍ^Œx ^Œi≈Oz# â◊OHõ~°ÉèíQÆ=`åÊ^Œ∞Å"å~°∞ U LѨx+¨„`«Êuáê^Œº"≥∞ÿ#
'JǨÏO „|Ǩ‡ã≤‡— Jx „ѨuáêkOKå~À Jk ѨÙãÎ̈HÍÅ∞ K«kq`Õ ~å^Œx PÜ«∞#H˜ `≥Å∞ã¨∞.
'Dâ◊fi~å#∞„QÆǨ^Õ= ѨÙO™ê=∞^≥· fi`«"åã¨<å— Jx K≥Ñ≤Ê#@∞ìQÍ Jk ˆH=ÅO
ÉèíQÆ=^•~å^èŒ# =ÖË¡ =ã¨∞ÎOk.
`«`«Î fi=Ú `≥Å∞ã¨∞H˘x Z=~°∞ Láêã≤™êÎ~À "åiH˜ LѨx+¨`ü ã≤kú Åaèã¨∞ÎO^Œx K≥áêÊ~°∞.
D `«`«Î fiO =ÚO^Õ `≥eÜ«∞HõáÈ=K«∞Û. Jã¨ÅO@∂ "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ_ç`Õ =ÚO^Œ∞ áêѨHõΔÜ«∞O
J=Ù`«∞Ok. áêѨHõΔÜ«∞O J=Ù`«∞#fl H˘kÌ `«`«Î fiO `≥Å∞ã¨∞H˘<Õ Ü≥∂QÆO =ã¨∞ÎOk. JѨÙÊ_»∞
z`«Îâ◊√kú U~°Ê_»∞`«∞Ok. JѨÙÊ_»∞ J=∞‡"åˆ~ J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ~°∞. Láêã¨#x, LѨx+¨`«∞Îx
ã¨=∞#fi~ÚOz# â◊OHõ~°∞Å "å~°∞ „jq^Œºx D q^èŒOQÍ „Ѩu+≤ªOѨKÕ™ê~°∞.
ZѨÙÊ_≥·`Õ „uѨÙ~åÅÜ«∞O^Œ∞ "åºÑ≤Oz# J*Ï˝#O #tOzO^À JO>Ë P "≥Å∞QÆ∞ =Å¡
W=hfl "≥Å∞QÆ∞`«∂ LO>Ë P "≥Å∞QÆ∞H˜ HÍ~°}"≥∞ÿ#k XHõ@∞O^Œx `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»"Õ∞
„uѨÙ~åã¨∞~°ã¨OǨ~°O.
Jk [~°QÍæ<Õ „uѨÙ~°ã¨∞O^Œs ™êHΔÍ`å¯~°O Åaèã¨∞ÎOk. J^Õ „uѨÙ~åã¨∞~° ã¨OǨ~°O,
„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi, „uq„Hõ=∞ =¸_»∞ `«`åÎ fiÅ Ü≥ÚHõ¯ J~°÷O.
„jK«„HõOÖ’ D `˘q∞‡k P=~°}Åx =¸_»∞ =∞O_»Å=ÚÅ∞QÍ qÉè[í # KÕã≤ K«∂Ñ≤™êÎ~∞° .
J"Õ K«O„^Œ=∞O_»Å, ã¨∂~°º=∞O_»Å, Jyfl=∞O_»ÖÏÅ∞QÍ =∞#H˜ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 155
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
D =¸_»∞ =∞O_»Å=ÚÖË =¸_»∞ [QÆ`«∞ÎÖ’¡ "åºÑ≤Oz#q. D =¸_»∞ =∞O_»ÖÏÖË
ã¨∂÷Å, ã¨∂HõΔ ‡, HÍ~°} â◊s~åÅH˜ ¿ÇÏ`«∞=ÙÖˇ·#q. `˘q∞‡k P=~°}Å`À ‰õÄ_ç# D
=¸_»∞ =∞O_»Å=ÚÖË „ѨÑO¨ K«=∞O`å ã¨∂~°ºK«O„^•yfl `Õ[ã¨∞ûÅ∞QÍ „ѨHÍâßxflã¨∞<Î åfl~Ú.
Ü«∞^•k`«ºQÆ`«O `Õ*’ [QÆ^•ƒùã¨Ü«∞`ÕdÅO
Ü«∞K«ÛO„^Œ=∞ã≤ Ü«∞KåÛQ“fl `«`ÕÎ*’ qkú=∂=∞Hõ"£∞
ã¨∂~°ºK«O„^•QÆ∞flÅ Ü«∞O^Œ∞ "åºÑ≤Oz# Ѩ~O° *’ºux <Õ<Õ Jx K≥áêÊ_»∞ Hõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡.
D =¸_çO\˜ Ü«∞O^Œ∞ "åºÑ≤Oz# Ѩ~°O*’º`Õ aO^Œ∞™ê÷#=∞O^Œ∞ „ѨHÍtOKÕ Åe`å
=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi. aO^Œ∞™ê÷#OÖ’ LO_Õ K«„HõO ã¨~åfi#O^Œ=∞Ü«∞K«„HõO. WHõ¯_» L#fl
K«„ˆHâ◊fii =∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œs
aO^Œ∞™ê÷#OÖ’ =∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œs XHõ¯ J=∞‡"åˆ~ L<åfl~°x K≥áêÊO HÍx P
aO^Œ∞=ÙH˜ „uHÀ}ÏxH˜ =∞^茺֒ ã¨÷ÅO LOk. P ã¨÷ÅOÖ’ H˘O`«=∞Ok
^Õ=`«Å∞ LO\Ï~°∞. g~°O`å aO^Œ∞=Ù K«∞@∂ì ‰õÄ~°∞Ûx LO\Ï~°∞.
D PHÍ~åxfl ‰õÄ_® XHõ „uHÀ}OQÍ H˘O^Œ~°∞ ÖˇHõ¯ "Õ™ê~°∞. ^•xfl
ZÖÏ K≥áêÊ~°O>Ë „jK«„HÍxfl ÃÑ· #∞Oz QÆ=∞x¿ãÎ =ÚO^Œ∞QÍ aO^Œ∞=Ù
`«~°∞"å`« XHõ „uHÀ}O "≥Ú^ŒÖˇ·Ok. JHõ¯_»∞flOz „Hõ=∞OQÍ QÆ=∞x¿ãÎ S^Œ∞
„uHÀ} P=~°}Å∞ =KåÛ~Ú. aO^Œ∞=Ù P Ѩ~°=∂`«‡ Ü≥ÚHõ¯ ã¨fi~°∂ѨO.
Ѩ~°=∂`«‡ JO>Ë Ñ¨~°=∂`«‡ Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î.
PÜ«∞# WKåÛù, *Ï˝#, „H˜Ü«∂`«‡HõOQÍ qã¨ÎiOKå_»∞ Hõ#∞Hõ „uHÀ}ÏÅhfl â◊H˜Î K«„HÍÅ∞.
aO^Œ∞K«„HÍÅ∞ <åÅ∞QÆ∞ L<åfl~Ú. =ÚO^Œ∞ aO^Œ∞ K«„HõO. `«~°∞"å`« Ô~O_»= aO^Œ∞
K«„HõO J+¨ì^Œà◊K«„HõO. Wk ‰õÄ_® aO^Œ∞K«„Hõ"Õ∞.
ëÈ_»â◊^Œà◊K«„HõO =¸_»=k. K«`«∞~°„ã¨O ‰õÄ_® =$`«ÎK«„Hõ"Õ∞. =$`åÎxfl qã¨ÎiOѨ*Ë¿ãÎ
K«`«∞~°„ã¨O Hõ#∞Hõ, J#O`«O K«`«∞ỉõΩ¯Å Ü«∞O^Œ∞ qã¨Îi¿ãÎ K«`«∞~°„ã¨O J~ÚºOk. Hõ#∞Hõ
aO^Œ∞ K«„HÍÅ∞ <åÅ∞QÆ∞ =KåÛ~Ú.
K«`«∞iƒùó „jOÔ~î·t≈=Ü«Ú=uaèó ѨOK«aè~°Ñ≤
„Ѩaè<åflaè â◊≈OÉè’ ~°fl=aè ~°Ñ≤ =¸Å „ѨHõ$uaèó
K«`«∞â◊Û`åfiiOâ◊ ^Œfiã¨∞^Œà◊ HõàÏ„u=ÅÜ≥ÿ∞ó
„uˆ~MÏaè™êû~°úO `«= â◊~°}HÀ}Ïó Ѩi}`å
Jx â◊OHõ~°∞Å∞ ™œO^Œ~°ºÅǨÏiÖ’ K≥áêÎ~°∞. JO>Ë aO^Œ∞=Ù `«~°∞"å`« XHõ „uHÀ}O
156 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
fã¨∞H˘x JHõ¯_çflOz Jxfl „uHÀ}ÏÅx HõeÑ≤`Õ 43 =™êÎ~Ú.
D 43 „uHÀ}ÏÅH˜ =∞~˘Hõ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ ã¨=∞#fiÜ«∞O #@~åA _»=∞~°∞HõO „"≥∂yOz
#ѨÙ_»∞ =zÛ#q "≥Ú`«ÎO 43 JHõΔ~åÅ∞. #@~åA PHÍ~åxH˜, „jK«„HÍxH˜ ã¨=∞#fiÜ«∞O
LOk. z^ŒO|~°ˆHΔ„`«OÖ’ L#fl `«e¡ t=HÍ=∞ã¨∞O^Œi. Pq_» ^ŒÇ¨Ï~åHÍâ◊~°∂Ñ≤}˜.
#@~å[ PHõ$uH˜, „jK«„HÍxH˜ L#fl J#∞|O^è•xfl PQÆ=∞âß„ã¨ÎO K≥Ñ≤ÊOk.
J=∞‡"å~°∞ aO^Œ∞=Ù ^ŒQÆæ~° LOk. P `«~åfi`« „uHÀ}O ֒ѨŠH˘O`«=∞Ok ^Õ=`«Å∞
L<åfl~°∞.
ѨÙ#â◊ÛǨÏ$^ŒÜ«∂HÍâß`ü ã¨$ëêìfi =∂~åÎO_»Éèˇ·~°="£∞
J=∞‡"å~°∞ `«# ǨÏ$^ŒÜ«∂HÍâ◊OÖ’Oz =∂~åÎO_»Éèˇ·~°=Ù_çfl ã¨$+≤ì KÕ™ê~°∞. Éèˇ·~°=Ù_»∞
JO>Ë Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞ Jx J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe. Éèˇ·~°= JO>Ë Éèí~°`«fi ~°=∞}`«fi
==∞#`«fi HÍ~°‰õΩ_»∞ Éèˇ·~°=Ù_»∞ J#QÍ ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∞HÍ~°Hõ"≥∞ÿ# Dâ◊fi~°â◊H˜Î.
Éèˇ·~°= JO>Ë <å^Œâ◊H˜Îã¨fi~°∂ѨÙ_»∞ Jx ‰õÄ_® J~°÷O. J=∞‡"å~°∞ ǨÏ$^ŒÜ«∂HÍâ◊O
#∞Oz =zÛ# Éèˇ·~°=Ùx ¿Ñ~°∞ =∂~åÎO_»Éèˇ·~°=Ù_»∞.
=∂~åÎO_»∞_»∞ JO>Ë ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞_»∞. '=∂~åÎO_»Éèˇ·~°"å~å^蕺— Jx Åe`å
ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞O. PÜ«∞# PHÍâ◊OÖ’Oz =™êÎ_»∞.
P ã¨∂~°∞º_»∞ ‰õÄ_® J=∞‡"åi `Õ[ã¨∞û =ÖË¡ =KåÛ_»∞ Hõ#∞Hõ P „jK«„HõOÖ’ JHõ¯_»
=∂~åÎO_» =∞O_»ÖÏxfl J=∞‡"å~°∞ ǨÏ$^ŒÜ∞« OÖ’Oz fã≤Ok. JO^Œ∞Ö’Oz 15 =∞Okx
ã¨$+≤ì KÕã≤Ok.
t=Ù_»∞ „uѨÙ~åã¨∞~° ã¨OǨ~åxH˜ |Ü«∞Å∞^Õi#ѨÙ_»∞ PÜ«∞# ~°^ä•xH˜ Ô~O_»∞ K«„HÍÅ∞
ã¨∂~°∞º_»∞, K«O„^Œ∞_»∞ Jx K≥áêÊ~°∞. K«„HõO |\˜ì „`À= U~°Ê_»∞`«∞Ok. ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å
|\ì̃ =∞#H˜ ѨQÅÆ ∞, ~å„u U~°Ê_»∞`ÀOk. ^•xfl |\ì̃ "å~°O, ѨHOΔõ , =∂ã¨O, ã¨O=`«û~°O,
|∞∞`«∞=ÙÅ∞, Ü«ÚQÍÅ∞, HõÖÏÊÅ∞. Jxfl "åi g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_ç L<åfl~Ú.
HÍx „Ѩ^è•#OQÍ HÍÅQÆ}Ï<åxH˜ Z=~°∞ P^è•~°O?
K«O„^Œ∞_»x K≥Ñ≤Ê<å K«O„^Œ∞_çHÍOu ‰õÄ_® ã¨∂~°∞º_ç =ÖË¡ =™ÈÎOk. J=∞‡"å~°∞ D
[QÆ`«ÎO`«\ ˜x #_»Ñ¨_®xH˜ HÍÅâ◊H˜Îx ã¨$lOzOk. JO^Œ∞ˆH =∂~åÎO_»Éèˇ·~°=Ùx #∞O_ç
Ѩk¿ÇÏ#∞ ukä^Õ=`«efl fã≤Ok. =∂ã¨OÖ’ L#flk W@∞ Ѩk¿ÇÏ#∞, J@∞ Ѩk¿ÇÏ#∞
u^äŒ∞ÖË. áê_»ºq∞ #∞Oz ѨÓi‚=∞ =~°‰õÄ Z=~°∞ L<åfl~À "åàı§ qÖ’=∞„Hõ=∞OÖ’ J@∞
#∞Oz P=$`«O J=Ù`å~°∞. JѨÙÊ_»∞ Hõ$+¨‚ѨHõΔO =ã¨∞ÎOk. D Ѩk¿ÇÏ<Õ P^è•~°O. D
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 157
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Ѩk¿ÇÏ#∞ K«O„^ŒHõà◊Å =$kú |\˜ì x~°‚~ÚOѨ_»`å~Ú. ™œ~°=∂#OÖ’ ‰õÄ_® HÍÖÏxH˜
ã¨∂~°∞º_çfl „Ѩ^è•#O KÕã¨∞H˘x ã¨∂~°∞ºx "≥Å∞QÆ∞`À<Õ K«O„^ŒHõà◊Å∞ =∞#H˜ Åaèã¨∞Î<åfl~Ú
Hõ#∞Hõ<Õ =∂~åÎO_»=∞O_»ÅOÖ’OKÕ J=∞‡"å~°∞
`«`«ó ëÈ_»â◊ã¨OMϺ`«ã¨ûfi~ånáêÎ ã¨=Ú^Œæ`åó
J=∞‡"åi ã¨fi~°∂Ѩ=∞O`å JHõ~Δ ã° fi¨ ~°∂ѨO. =∂`«$HÍã¨fi~°∂Ѩ"∞Õ . „Ѩ^•è #OQÍ Zxq∞k
=∞Ok "åˆQÌ=`«ÖË HÍ^Œ∞. WO^Œ∞Ö’ ã¨~°fi JHõΔ~åÅH˜ =¸Å"≥∞ÿ#q Ѩ^ŒÇ¨~°∞ JHõΔ~åÅ∞.
Jq —J—HÍ~°O #∞Oz — JO Jó—. D Ѩ^ŒÇ¨~°∞ ukä ^Õ=`«Å∞.
HÍ"Õ∞â◊fis "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ukä ^Õ=`«efl WHõ¯_» `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ <Î åfl~°∞. D ^Õ=`«Å∞ J#∞‰õÄe¿ãÎ
=∞# „|`«∞‰õΩÅ∞ ÉÏQÆ∞O\Ï~Ú. =∞#O HÍÖÏxfl ^Õ=`«QÍ Láêã≤OKåO. HÍÖÏxfl „ã‘Î
~°∂ѨOÖ’ K≥¿ÑÎ HÍo. HÍÖÏxfl ѨÙ~°∞+¨~°∂ѨOÖ’ K≥¿ÑÎ =∞ǨHÍÅ. =∞#O K«∂¿ã „Ѩuâ◊H˜Î
HÍÅO g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_ç LOk. HÍÅOÖ’ [iˆQ XH˘¯Hõ¯ Ѩi}Ï=∞OÖ’
XH˘¯Hõ¯ â◊H˜Î LO@∞Ok. XH˘¯Hõ¯ ukäH˜ XH˘¯Hõ¯ â◊H˜Î LO@∞Ok. XH˘¯Hõ¯
|∞∞`«∞=ÙÖ’, XH˘¯Hõ¯ =∂ã¨OÖ’ XH˘¯Hõ¯ ukäH˜ „Ѩ`ÕºHõ â◊H˜Î LO@∞Ok. P
=∂ã¨OÖ’, P ѨHõΔOÖ’, P ukäÖ’ UO KÕÜ«∂ Å<Õ q*Ï˝#O =∞#H˜
LOk.
HÍÖÏkè ^Õ=`«Å∞ ëÈ_»â◊x`åº^Õ=`«Å∞. „jq^Œº ѨÓ~°‚q^Œº Jx ZO^Œ∞‰õΩ
K≥áêÎ~O° >Ë ^Œâ=◊ ∞Ǩq^ŒºÅ ã¨fi~°∂áêÅ∞ „jq^ŒºÖ’<Õ L<åfl~Ú. ^Œâ=◊ ∞Ǩq^ŒºÖ’ =∂`«Oy
q^ŒºÜÕ∞ „jq^ŒºÖ’ âߺ=∞ÖÏ, ~å[=∂`«Oy Jx K≥ѨÊ|_»∞`«∞Ok. |QÆàÏ=Úv q^ŒºÜÕ∞
"å~åÇ‘Ï ^ÕqQÍ K≥ѨÊ|_»∞`ÀOk. ^Œâ◊=∞Ǩq^ŒºÅÖ’ HÍm Jx K≥ѨÊ|_Õ J=∞‡"åˆ~
ëÈ_»â◊x`åº ^Õ=`«Å P~å^èŒ#Ö’ LOk.
D ^Õ=`«x K«O„^ŒHõà◊ Jx K≥áêÊ~°∞. K«O„^Œ∞_»∞ J=∞$`«, ~°ã¨„Ѩ^•Ü«∞‰õΩ_»∞. F+¨nè
HÍ~°‰Ωõ _»∞. K«O„^Œ JO>Ë ™œ=∞º~°∂ѨO. HÍh =zÛOk =∂„`«O =∂~åÎO_»=∞O_»ÅO#∞O_ç.
=∂~åÎO_»=∞O_»ÅO =ÖË¡ K«O„^Œ∞_»∞ "≥Å∞QÆ∞`å_»<Õ *Ï˝#O ZO`« J^Œ∞ƒù`«OQÍ "≥·kHõ
q*Ï˝#OÖ’ LO^À nxfl |\˜ì `≥Å∞ã¨∞ÎOk. D Ѩk¿ÇÏ#∞ =∞Ok ukäx`åº^Õ=`«efl
#=∞㨯iOK«∞‰õΩO>Ë HÍÅO J#∞‰õÄeã¨∞ÎOk.
HÍ"Õ∞j ÉèíQÆ=∂ÖÏ K« x`«ºH˜¡<åfl `«^ä≥·=K«
ÉèË~°∞O_® =Ç≤Ïfl"åã≤<Òº =∞Ǩ=„*Ëâ◊fis `«^ä•
^Œ∂f K« `«fii`å ^Õg #=g∞ ‰õΩÅã¨∞O^Œs
158 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
x`åº hÅѨ`åHÍ K« q[Ü«∂ ã¨~°fi=∞OQÆàÏ
*ÏfiÖÏ=∂exHÍ z„`å ^Œâ◊ѨOK« K« H©iÎ`åó
U`åaè ã¨ûÇ≤Ï`å ^Õg ã¨^• ¿ã"≥·Hõ |∞kúaèó
1.HÍ"Õ∞j 2.ÉèíQÆ=∂eh, 3.x`«ºH˜¡<åfl 4.ÉèË~°∞O_® 5.=Ç≤Ïfl"åÇ≤Ïh 6.=∞Ǩ=„*Ëâ◊fis
7.t=^Œ∂u 8. `«fii`å 9.‰õΩÅã¨∞O^Œs 10.x`åº 11.hÅѨ`åHõ 12.q[Ü«∂
13.ã¨~°fi=∞OQÆàÏ 14.*ÏfiÖÏ=∂eh 15.z„`«. D x`åº^Õ=`«ÅÖ’ =∂~°∞ÊÅ∞ =ã¨∂Î
LO\Ï~Ú.
áê_»ºq∞ÖÏ<Õ qkÜ«∞ LO_»^Œ∞. JÖÏ Ñ¨Ói‚=∞ =~°‰õÄ =∂~°`å~Ú. JÖψQ áœ~°‚q∞
`«~∞° "å`« áê_»ºq∞ #∞Oz J=∂"å㨺 =~°‰Äõ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. =∂~°∞`«∞#fl HõàÅ◊ H˜ P^è•~°OQÍ
L#fl =∂~°x XHõ Hõà◊ Ѩ^ŒÇ¨~°=k J^Õ Ñ¨OK«^Œj=∞O„`åxH˜ ÅHõΔ º"≥∞ÿ# ''ëÈ_»j——.
D Hõà◊<Õ ™ê^•YºHõà◊, K«O„^ŒHõà◊ Jx JO\Ï~°∞.
D `«e¡H˜ =∞~À <å=∞O ''Åe`å=∞Ǩx`店—. Pq_» =∂~°^Œ∞. Pq_» =Å¡ J=hfl
=∂~°∞`«∞<åfl~Ú.
=∂~°∞`«∞#fl [QÆ`«∞Î HÍÅO g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_ç LOk. =ã¨∞Î=Ù ‰õÄ_® JO`Õ. XHõ HÍÅO
Ö’ L^ŒƒùqOzOk =∞~˘Hõ HÍÅOÖ’ ѨÓ~°Î~ÚáÈ`ÀOk. Hõ#∞Hõ Ѩi}Ï=∞=∞O`å HÍÖÏ<Õfl
P^è•~°O KÕã∞¨ H˘x LOk. D Ѩk¿ÇÏ#∞ Ѩi}Ï=∞â◊‰Ωõ ÅÎ ∞. D Ѩk¿ÇÏxflO\˜H˜ P^è•~°"∞≥ #ÿ k
JѨi}Ï=∞"≥∞ÿ# Ѩ~°„|Ǩχâ◊H˜Î. Pq_Õ Ñ¨^ŒÇ¨~°=^≥·# ëÈ_»j J~Ú# Åe`å=∞Ǩ„uѨÙ~°
ã¨∞O^Œs ã¨fi~°∂ѨO.
D Ѩk¿ÇÏ#∞=∞Ok ukäx`åº^Õ=`«Å∞ aO^Œ∞=ÙÖ’ L#fl J=∞‡"åi K«∂@∂ì „uHÀ}O
֒ѨŠLO\Ï~°∞. WѨÙÊ_»∞ J=∞‡"åi #∞O_ç =∞iH˘O`« =∞Ok =KåÛ~°∞. "å~°∞-
JOQÆ^Õ=ºâ◊Û +¨@Î™êº Ç¨Ï$^ŒÜ«∂zÛù~°™ÈÑ≤ K«
J=∞‡"åi #∞Oz "≥Ú`«OÎ P~°∞QÆ∞~°∞ JOQÆ^=Õ `«Å∞ =KåÛ~°∞. =∞O„`«[ѨO KÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞
JOQÆ<åºã¨OÖ’ Láêã≤OKÕ ^Õ=`«Å∞. JOQÆ<åºã¨O =∞O„`åxH˜ Hõ=K«OÖÏ HÍáê_»∞`«∞Ok.
Jk KÕ¿ãÎ =∞O„`«ã≤kú Åaèã¨∞ÎOk.
'+¨_»OQÆ^Õ=`åÜ«ÚHÍÎ ëê_»∞æ}ºÑ¨iѨÓi`å— Jx Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞O.
J=∞‡"åi K«∞@∂ì D JOQÆ^Õ=`«Å∞ L<åfl~°∞.
P +¨_»OQÆ^Õ=`«ÖË WHõ¯_» K≥ѨÊ|_»∞`«∞<åfl~°∞.
"åà◊√§ 1.ǨÏ$^ŒÜ«∞^Õg 2.t~À^Õg 3.tMÏ^Õg 4.Hõ=K«^Õg 5<Õ„`«^Õg 6J„ã¨Î^Õq.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 159
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
gix #=∞㨯iOK«∞‰õΩO>Ë ~°HõΔ} Åaèã¨∞ÎOk.
g~°∞ „Hõ=∞OQÍ PˆQflÜ«∞, Dâß#º, <≥·~°∞u, "åÜ«Ú=º, =∞^茺ÉèÏQÆO, K«∞@∂ì "åºÑ≤Oz
LO\Ï~°∞. g~°O`å 'ã¨∞fHΔÍ‚Ü«Ú^èŒ=∞}˜¤`åó— - P~°∞™ê÷<åÅÖ’ fHõΔ‚"≥∞ÿ# PÜ«Ú^è•Åx
^èiŒ ã¨∂Î ÉèOí _®ã¨∞~° Ãã#· ºã¨OǨ~åxÔH· ã≤^OúŒ QÍ L<åfl~°∞. WO`«=~°‰Äõ J=∞‡"åˆ~ W^ŒO`å
ã¨$+≤ìOKå~°∞.
''g∞~°∞ ‰õÄ_» U^≥·<å KÕÜ«∞O_ç—— J#fl@∞¡QÍ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x "≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤Ok. PÜ«∞#
t=HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞. J=∞‡"å~°∞ K≥¿ÑÎQÍx K≥Ü«∞º_»∞. J=∞‡"å~°∞ =ÚO^Õ <å Wëêì#∞™ê~°O
KÕ™êÎ#∞ JOk. [QÆ`«ÎO`å J=∞‡"åi WKÕÛù. PÜ«∞# ^ÕxH˜ JO@x"å_»∞. PÜ«∞# #∞Oz
=zÛ W^ŒO`å Pq_Õ KÕ™ÈÎOk.
Pq_» KÕÜ∞« =∞O>Ë PÜ«∞# KÕ™êÎ_∞» . '`«ãº¨ ã¨xflkè=∂„`Õ}— Jx K≥ÑÊ≤ #@∞¡ [QÆ<å‡Ü«∞,
=∞Ǩ=∂Ü«∞ J~Ú# J=∞‡"å~°∞ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x „¿Ñˆ~Ñ≤OKåe.
P"å =Ú`åÊk`Ò <å^äŒ! Éèí}Ϥã¨∞~°=^è•Ü«∞ Ç≤Ï
=∞ǨÜ«∂QÆHõ$`À `åûÃÇ·Ïó „ѨqÃ+·ì âßÛ#ÅO ã¨∞Ô~·ó
=∞# #∞Oz ~°H}Δõ á⁄O^Œ_®xH˜ JyflÖ’ ^Œ∂H˜# ^Õ=`«ÅO^Œifl ~°HOΔ˜ K«_®xH˜
=∞x^ŒÌ~°O WO`« KÕ™êO. <å #∞Oz WO`«=∞Ok =KåÛ~°∞. g∞~°∞ ‰õÄ_®
U^≥·<å KÕÜ«∞O_ç Jx J=∞‡"å~°O>Ë Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ XHõ¯™êi =∞m§
=ÚYǨïOHÍ~°=∂„`Õ} <å^äŒâ◊Û„Hõ =∞^ä•-ã¨$[`ü
HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ ǨïOHÍ~°O K≥Ü∞« ºQÍ<Õ PÜ«∞#∞flOz =∞m§ XHõ =∞ǨK«„HõO `«Ü∂« ~Ô O· k.
P K«„HõO P aO^Œ∞=∞O_»ÅO K«∞@∂ì LOk. P K«„HõO QÆ∞~°∞K«„HõO. ^•xÖ’ L#fl"å~°∞
k"ҺѶ¨∞, ã≤^ÒúѶ¨∞, =∂#"ÒѶ¨∞ ^Õ=`«Å∞.
t=Ù_»∞ „jq^ŒºÖ’ QÆ∞~°∞ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞. t=Ù_»∞ J#∞„QÆÇϨ O LO>ËQÍx „jq^Œº ÅaèOK«^∞Œ .
Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ QÆ∞~°∞=∞O_»ÖÏxfl ã¨$lOKå_»∞. g~°O`å „jq^Œº#∞ =∞#^•Hõ `≥zÛ#"å~°∞.
QÆ∞~°∞=ÙÅ |∞∞}O ZѨÙÊ_»∂ =∞#O f~°∞ÛHÀÖËO. XHõi #∞Oz XHõiH˜ W=fi|_çOk.
W=fi|_ç# ^•xH˜ ^•Ü«∞=Ú Jx ¿Ñ~°∞. ÉÏQÍ W=fi|_ç`Õ „Ѩ^•Ü«∞=Ú Jx ¿Ñ~°∞.
K«Hõ¯QÍ =º=ã¨÷ KÕã≤ W=fi|_ç`Õ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞=Ú Jx ¿Ñ~°∞.
JÖÏ =∞#H˜ „jq^Œº ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O J~ÚºOk. ã¨O„Ѩ^•Ü«∞OQÍ =zÛ# D =∂~°æ=Ú
™ê^èŒ∞=∂~°æ=Ú. QÆ∞~°∞=∞O_»ÖÏÅ∞ =¸_»∞ ~°HÍÅ∞. =ÚO^Œ∞QÍ J=∞‡"åi QÆ∞iOz Láê
ã≤Oz# QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ ^Õ=`«Å∞.
160 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
gà◊§x k=ºQÆ∞~°∞=ÙÅ∞ JO\Ï~°∞. ^Õ=`å„âı}˜H˜ K≥Ok# k"ҺѶ¨∞=Ú.
FѶ¨∞=Ú JO>Ë ã¨=¸Ç¨Ï=Ú Jx J~°÷O. k"ҺѶ¨∞=Ú JO>Ë k=ºQÆ∞~°∞=ÙÅ∞. ^•x
`«~∞° "å`« ã≤^ÑúŒ Ù¨ ~°∞+¨μÅ∞ Láêã≤OKå~°∞. ã≤^∞Œ ÅÌ H˜ ã≤^ÒúÑ∞¨¶ =Ú Jx ¿Ñ~°∞. "åà◊§ =∞O_»ÅO
"Õ~°∞. ã≤^ÒúѶ¨∞=Ú `«~°∞"å`« =zÛOk =∂#"ÒѶ¨∞O.
D =∂#"ÒѶ∞¨ OÖ’ â◊OHõ~É° Qíè =Æ `åÊ^Œ∞Å"åi #∞O_ç =∞# QÆ∞~°∞=ÙÅ =~°‰Äõ =∞O_»ÅO
JO`å LO@∞Ok. Hõ#∞Hõ QÆ∞~°∞=∞O_»ÅO k"ҺѶ¨∞, ã≤^ÒúѶ¨∞, =∂#"ÒѶ¨∞=ÚÅ∞. gà◊§<Õ
Ѩ~åѨˆ~â◊, q∞„`Õâ◊ W`åºk <å=∂Å`À ™È΄uã¨∂Î LO\Ï~°∞.
D <å=∂Å∞ Y_»æ=∂ÅÖ’ L<åfl~Ú.
Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~° Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~Ô º· #=∞ó, q∞„`Õâ=◊ ∞Ü≥∞ÿ º #=∞ó, +¨+⪑ =◊ ∞Ü≥∞ÿ º #=∞ó, L_ô⤠=◊ ∞Ü≥∞ÿ º
#=∞ó, K«~åº<å^ä=Œ ∞Ü≥∞ÿ º #=∞ó, Ö’áê=Ú„^•=∞Ü≥∞ÿ º #=∞ó, JQÆãºÎ¨ =∞Ü≥∞ÿ º #=∞ó, HõOHÍÅ`å
Ѩã¨=∞Ü≥ÿ∞º #=∞ó, K«~åº<å^äŒ=∞Ü≥ÿ∞º#=∞ó, nѨHõ<å^äŒ=∞Ü≥ÿ∞º#=∞ó (nѨHõàÏ<å^äŒ=∞
Ü≥ÿ∞º#=∞ó HÍ^Œ∞). W`«#∞ ~°zOz# „uѨÙ~å^ŒO_»HõO KåÖÏ „Ѩã≤^Œú"≥∞ÿ#k.
WO^Œ∞Ö’ Ö’áê=Ú„^Œ, JQÆã¨Îº, "åã¨∞^Õ=, „j~å=∂#O^Œ W`åº^Œ∞Å∞ JO^Œ~°∂ QÆ∞~°∞
=∞O_»ÖÏxH˜ K≥Ok#"å~°∞. WÖÏ "≥Ú`«ÎO W~°"≥· =ÚQÆ∞æ~°∞ L<åfl~°∞. J=∞‡ ^ŒÜ«∞=Å¡
WO`« ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O =zÛOk. D ã¨OѨ„^•Ü«∂xHõO`«\ ˜H˜ Dâ◊fi~°∞~åÅ∞ J=∞‡"åˆ~.
D =∂~°æ=Ú ™ê^èŒ∞ =∂~°æ=Ú. D ™ê^èŒ∞=∂~°æ=Ú#O^Œ∞ JO`«\Ï P `«ÖË¡ LOk.
Hõ#∞Hõ<Õ ''ã¨O„Ѩ^•ÜÕ∞â◊fis ™ênèfi QÆ∞~°∞=∞O_»Å~°∂Ñ≤}©—— Jx Åe`åã¨Ç¨Ï„㨠<å=∂Å∞.
t=Ù_»∞ ã¨$+≤ìOz# QÆ∞~°∞=∞O_»Å K«„HõO D q^èŒOQÍ x~å‡}=∞~ÚOk.
J=∞‡"å~°∞ D K«„HõO JO`å HõeÑ≤ J~°"≥·<åÅ∞QÆ∞ HÀ@¡ ^Õ=`«efl ã¨$+≤ìOzOk. gà◊√§
J=∞‡"åi ǨïOHÍ~°O #∞Oz =KåÛ~°∞.
`«™ê‡ ^Œ∞ÌOHÍ~° x#^• ^Àºy#º +¨¬+≤ìHÀ@Ü«∞ó
K«`«∞ëȯ@ºkèHÍ *Ï`å ™êÎ=O`À Éèˇ·~°"å JÑ≤
"≥Ú`«ÎO 64 HÀ@∞¡ Ü≥∂y#∞Å∞, "åiH˜ `«QÆæ Éèˇ·~°=â◊‰õΩÎÅ∞ J=∞‡"åi ǨïOHÍ~°O
#∞Oz L^ŒƒùqOKå~°∞. gi<Õ 'K«`«∞+¨¬+≤ìHÀ\˜Ü≥∂yhQÆ}¿ãq`å— Jx Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’
K≥áêÊ~°∞. g~°∞ „jK«„Hõ=∞O`å Ѩ~°K«∞H˘x HõxÑ≤™êÎ~°∞.
„jq^Œº#∞ J<ÕHõ =∂~åæÅÖ’ Láêã≤Oz#"å~°∞ L<åfl~°∞. Jxfl\˜HõO>Ë Q˘Ñ¨Ê =∂~°æO
™êuÎ fiHõ `åuÎ fiHõ =∂~åæÅ ^•fi~å Láêã≤OK«_O» . „Ѩu Éè‰í Ωõ ÅÎ Ö’ =¸_»∞ ~°HÍÅ∞ LO\Ï~°∞.
~å[ã¨, `å=∞ã¨, ™êuÎ fiHõ. ™êuÎ fiHõ ÉèíH˜Î KåÖÏ =ÚYº"≥∞ÿ#k.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 161
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
™êuÎ fiHõ ÉèíH˜Î „Hõ=∞OQÍ z`«Îâ◊√kúx WzÛ "≥∂HΔÍxfl Wã¨∞ÎOk. ~å[ã¨ÉèíH˜Î HÀiHõÅ#∞
f~°∞ã¨∞OÎ k. `å=∞㨠ÉèHí Θ Ç≤ÏOã¨`À ‰õÄ_»∞H˘x LO@∞Ok. Ç≤ÏO™êÜ«Ú`«"∞≥ #ÿ P~å^è#Œ Åhfl
`å=∞™ê~å^èŒ#Å∞. Jk =ºHÎ̃H˜ Ѩi}Ï=∞OÖ’ „Ѩ=∂^Œ"Õ∞. "åi =Å¡ ã¨=∂*ÏxH˜ ZÖÏQÆ∞
„Ѩ=∂^Œ"Õ∞. Hõ#∞Hõ ™êuÎ fiHõÉèíH˜Î<Õ „áÈ`«ûÇ≤ÏOKåe. ™êuÎ fiHõ ™ê^èŒ#, `åuÎ fiHõ zO`«#
HÍ"åe.
â◊OHõ~°∞Å∞ KÕã≤# =∞ǨϟѨHÍ~°O PÜ«∞# LxH˜ KÕ`«, „Ѩ"Õâ◊O KÕ`« ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’
L#fl Jxfl `«O„`«=∂~åæÅ∞, ~å[ã¨, `å=∞㨠„Ѩ=$`«∞ÎÅ#∞ q_çz ÃÑ\˜ì ™êuÎ fiHõ, `åuÎ fiHõ
=∂~åæÅ∞QÍ Ñ¨i}q∞OѨ|_®¤~Ú.
XHõѨÙÊ_»∞ J^Õ LOk. ^•xfl =∞m§ â◊OHõ~°∞Å∞ fã¨∞H˘KåÛ~°∞. „jq^ŒºÖ’ ™êuÎ fiHõ
`åuÎ fiHõ ÅHõΔ}ÏÅ∞ „Ѩ™êÎqOK«|_»∞`«∂ LO\Ï~Ú.
âߺ=∞Å, "å~åÇ‘Ï^Õ=`«Å Pq~åƒù=O
'K«„Hõ~å[~°^•ä ~°∂_è» ã¨~åfiÜ«Ú^èÑŒ i¨ 㨯 $`å—. J=∞‡"åi ~°^OŒä ã≤^=úŒ ∞Ü«∂ºHõ
Pq_» „ѨHõ¯H˜ =zÛ =∞O„u}©^Õg, ^ŒO_ç}©^Õg xÅ|_®¤~°∞.
J=∞‡"å~°∞ `«# ~°^äŒOÖ’Oz Ô~O_»∞ ~°^ä•efl fã≤ "åi^ŒÌiH© WzÛOk.
fã≤ JO>Ë J~°÷O JHõ¯_» áÈÖË^Œ∞ Jx QÆ∞~°∞ÎÃÑ@∞ìHÀ"åe.
XHõ nѨO "≥Å∞QÆ∞`«∂ LO>Ë =∞~˘Hõ náêxfl JO^Œ∞Ö’ "≥eyOz fã≤
#@∞¡QÍ P „jK«„HõO#∞O_ç Ô~O_»∞ Ü«∞O„`åÅ∞ =KåÛ~Ú. J"Õ "å~åÇ‘Ï, âߺ=∞ÖÏ
Ü«∞O„`åÅ∞. J=∞‡"åi Ü«∞O„`åxH˜ `˘q∞‡k P=~°}Å∞. âߺ=∞ÖÏ^Õq Ü«∞O„`åxH˜
U_»∞ P=~°}Å∞. "å~åÇ‘Ï^Õq Ü«∞O„`åxH˜ S^Œ∞ P=~°}Å∞ „ѨHÍtã¨∂Î LO\Ï~Ú.
ã¨∞+¨μ=∞flH˜ Ô~O_»∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ W_», Ñ≤OQÆà◊ ZÖÏ LO\ÏÜ≥∂ J=∞‡"åiH˜ W~°∞„ѨHõ¯ÖÏ
gi^ŒÌ~°∂ LO\Ï~°∞. WKèåÛùâ◊H˜ÎH˜ *Ï˝#â◊H˜Î, „H˜Ü«∂â◊H˜Î LÉèíÜ«∞=ÚÅ∞ „ѨHõ¯# L<åfl~Ú.
P W^Œ~ˆÌ =∞O„u}©^qÕ , ^ŒO_çh^ÕqQÍ H˘Å∞=|_»∞`«∞<åfl~°∞. =∞O„u}©^qÕ H˜ J=∞‡"å~°∞
WzÛ# ~°^äŒO ˆQÜ«∞K«„Hõ~°^äŒ=Ú. nxˆH yiK«„Hõ=Ú Jx ‰õÄ_® =∞~À¿Ñ~°∞.
yi JO>Ë "å‰õΩ¯. 'ˆQÜ«∞K«„Hõ~°^ä•~°∂_è»=∞O„u}©Ñ¨i¿ãq`å— - ˆQÜ«∞K«„Hõ=Ú #O^Œ∞
‰õÄ~°∞Û#fl =∞O„u}©^Õq KÕ`« ¿ãqOѨ|_»∞`«∞#fl Åe`åO|.
^ŒO_ç}©^ÕqH˜ WzÛ#k H˜i~°^äŒ=Ú. H˜i ÖË^• H˜\ ˜ JO>Ë =~åǨÏ=Ú.
'H˜iK«„Hõ~°^ä•~°∂_è® ^ŒO_»<å^äŒÑ¨Ù~°ã¨¯ $`å—. S^Œ∞ P=~°}Å =~åǨÏK«„Hõ=Ú JHõ¯_»
LOk. =∞^茺֒ J=∞‡"å~°∞.
162 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Pq_»H˜ W~°∞"≥·Ñ¨ÙÅ ~°^ä•ÅÖ’ âߺ=∞ÖÏ, "å~åÇ‘Ï^Õ=`«Å∞ L<åfl~°∞.
Éèí*Ë „jK«„Hõ=∞^茺™ê÷O ^ŒH˜Δ}À`«Î~°Ü≥∂ã¨û^•
âߺ=∂"å~åÎo ã¨O¿ã"åºO Éèí"åh"£∞ Åe`åOaHÍ"£∞
J=∞‡"åiH˜ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù âߺ=∞ÖÏ^Õq, Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù "å~åÇ‘Ï^Õq LO\Ï~°∞. W~°∞"≥·Ñ¨ÙÅ
L#fl *Ï˝#„H˜Ü«∂â◊‰õΩÎÅ`À H˘Å=|_»∞`«∂ =∞^茺֒ „jK«„Hõ=ÚÖ’ L#fl WKåÛùâ◊H˜Î J~Ú#
Éèí"åh^Õqx <å ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ ^蕺xã¨∞Î<åfl#x nx ÉèÏ=O.
P „jK«„Hõã≤OǨÏ<ånèâ◊fiˆ~ =∞Ǩ =∞Ǩ~år˝, =∞Ǩ =∞Ǩâ◊H˜Î, =∞Ǩ =∞ǨQÆ∞áêÎ,
=∞Ǩ =∞Ǩ[˝áêÎ, =∞Ǩ =∞Ǩã¨ÊO^•, =∞Ǩ =∞Ǩ㨯O^è•, =∞Ǩ =∞Ǩâ◊Ü«∂, =∞Ǩ
=∞Ǩ„jK«„Hõ#QÆ~°™ê„=∂r˝. W=hfl P `«e¡ qâı+¨}ÏÖËQÍx g~°∞ „Ѩ`ÕºHõ^Õ=`«Å∞ HÍ~°∞.
✦✦✦
â◊H˜Î~å[ºã¨º ã¨~°fi㨺 Éèí„sÎO ™ê Åe`å-Hõ~À`ü
„Ѩ^è•#`«fi^Àº`«<åÜ«∞ ã¨fiǨϙêÎOQÆ∞o ã¨Oã≤÷`«O
"≥Ú`«OÎ â◊H~Θ å*ϺxH˜ âߺ=∞Å<Õ JkèHÍi}˜ KÕãO≤ k. Dq_» „Ѩ^•è #∞~åÅx JO^ŒiH˜
`≥eÜ«∞_®xH˜ `«# KÕuÖ’x LOQÆ~°O fã¨∞‰õΩx âߺ=∞ÖÏ^Õq K≥~Úº Ѩ@∞ì‰õΩx Pq_»H˜
`˘_çyOk. D LOQÆ~°O |\˜ì #∞=Ùfi =∞O„u}˜q Jx J=∞‡"å~°∞ JkèHÍ~åxfl WKåÛ~°∞.
D =∂>Ë =∞#‰õΩ Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ '=∞O„u}©#Î㨺~å[º^èŒ∂ó— J<Õ <å=∞O Ö’
HõxÑ≤™ÈÎOk.
=∞O„u}˜ âߺ=∞ÖÏ^ÕqH˜ '~å[º^èŒ∂ó— J#QÍ ~å[º ÉèÏ~°=Ú '#ºã¨Î— LOzOk.
WOHõ Ô~O_»= `«e¡ "å~åÇ‘Ï^ÕqH˜
J^äŒ kfifÜ«∂ HÀÖÏ™êº Éèí∞*Ïi˚`« Ѩ~å„Hõ=∂
Ü«∂-¿ãÎ `åO Åe`å^Õg ^ŒO_»<å^ä• =∞HõÅÊÜ«∞`ü
"å~åÇ‘Ï^Õqx ^ŒO_»<å^äŒQÍ ¿ã#ÅH˜ J^茺‰õΔΩ~åÅ∞QÍ KÕã≤Ok.
^ŒO_»<å^ä•aè¿+HõO K« Hõ$`åfi f~°÷ѨÜ≥∂ǨÏÔ~·ó
„Éèí∂Ü«ÚQÍ#∞‡ã¨ÅO ã‘~° =Ú^Œú$`åº-Ãã·º ^Œ^Ò K« ™ê
D"≥∞‰õΩ ‰õÄ_® J=∞$`«=∞Ü«∞"≥∞ÿ# [ÖÏÅ`À Jaè¿+HõO KÕã≤Ok J=∞‡. J=∞‡"å~°∞
`«# Ü≥ÚHõ¯ Hõ#∞ÉÁ=∞Å =Ú_çÖ’Oz <åQÆe, ~ÀHõe J<Õ Ô~O_»∞ fã≤ "å~åÇ‘Ï^ÕqH˜
WzÛOk. Hõ#∞ÉÁ=∞Å =Ú_ç JO>Ë J*Ï˝K«„Hõ ™ê÷#O.
Wk |∞kú â◊H˜Î „Ѩ^è•#"≥∞ÿ# ˆHO„^ŒO.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 163
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J=∞‡ Hõ#∞ÉÁ=∞Å Hõ^ŒeHõÖ’<Õ D [QÆ`«∞Î JO`å #_çÑ≤ã¨∞ÎO@∞Ok. D Hõ#∞ÉÁ=∞Å
=∞^茺 #∞Oz D Ô~O_»∂ ã¨$lOzO^ŒO>Ë D `«e¡ P*Ï˝K«„ˆHâ◊fii J~Ú# "å~åÇ‘Ï^Õq.
P q^èŒOQÍ "å~åÇ≤Ï J=∞‡"åiH˜ D Ô~O_»∞ PÜ«Ú^è•Å∞ WzÛ
`«™ê‡`åû â◊H˜Î ~å*˺-ã≤‡ <åfl*Ï˝K«„Hõ„Ѩ=iÎh
^Œ∞+¨ìã¨OǨi}© t+¨ìáêeh ѨiH©iÎ`å
J=∞‡"å~°∞ WKÕÛ P[˝Å#xfl\˜x â◊H˜Î ¿ã#Ö’¡ J=∞Å∞ KÕ¿ã `«e¡ "å~åÇ‘Ï^Õq. D
q^èŒOQÍ ‰õÄ_® Dq_»H˜ P*Ï˝K«„ˆHâ◊fii J#fl¿Ñ~°∞ =zÛOk.
D "å~åÇ‘Ï^Õqx 㨇i¿ãÎ ~°HõΔ} Åaèã¨∞ÎOk. "å~åÇ‘Ï JO>Ë L^•ú~°}â◊H˜Î.
=∞O„u<å^ä• ^ŒO_»<å^ä• ^Õ"Òº ã¨O„QÍ=∞¿ÇÏ`«"Õ
K«„HõO ~å[~°^ä•fûfiÜ«∂ ^Œ∞`åÊ@º ~°^äŒÜ«ÚQƇHõO
D LÉèíÜ«ÚÅH˜ ~°^ä•Å∞ ‰õÄ_® W=fi|_®¤~Ú. "≥Ú`«ÎOQÍ =¸_»∞ ~°^ä•Å∞
Hõeã≤ |Ü«∞Å∞ ^Õ~°∞`«∞<åfl~Ú.
U=O ÉèíO_®ã¨∞~°=^èÕ ã¨=Ú^Œ∞ºHÍÎ =∞¿ÇÏâ◊fis
D q^èŒOQÍ `«e¡ |Ü«∞Å∞^Õ~°∞`«∞O_»QÍ q[Ü«∞^è•fi<åÅ`À =∞OQÆà◊
"å^•ºÅ∞ „"≥∂QÆ∞`«∞<åfl~Ú. Jq Zxfl ~°Hõ=ÚÅO>Ë
„ѨÉèí∂`«=∞~°Ìà◊^è•fi<≥·ó ѨÓ~°Ü«∂=∂ã¨∞ ~°=∞ƒ~°O
=∞$^ŒOQÍ =Ú~°*Ïâ‹·Û= Ѩ@Ǩ _è»Hõ¯iOQÆ}Ïó
âıÅ∞HÍ ~°≠Åsã¨OѶ¨∂ Ǩï_»∞Hͯ Ǩï_»∞"å Ѷ¨∞\Ïó
P#HÍó Ѩ}"åâ‹·Û= QÀ=ÚMÏ âßÛ~°úK«„#ÌHÍó
W=hfl J<ÕHõ ~°HÍÅ L`åûǨÏ<å^•ÖË. J=∞‡ Láêã¨#Ö’ P â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ q[$OaèOKÕ@ѨÙÊ_»∞
Pq~°ƒùqOKÕ <å^Œâ◊‰õΩÎÅ∞, â◊|Ìâ◊‰õΩÎÅ∞.
ã¨OѨ`«¯i, Jâßfi~°∂_è» ^Õ=`«Å „áê^Œ∞~åƒù=O
J=∞‡"åi #∞Oz =∞~À W^ŒÌ~°∞ â◊‰õΩÎÅ∞ =ã¨∞Î<åfl~°∞.
Åe`å Ѩ~°"Õ∞âß<åº JO‰õΩâß„™êÎ `«û=Ú^Œæ`å
ã¨=∞Ê`«¯s<å=∞ ^Õg K«KåÅ ã¨Ç¨Ïâ◊H˜Îaèó
J=∞‡"åi PÜ«Ú^è•Å‰õΩ‰õÄ_® JO`« â◊H˜Î LOk. Ãã·#ºOÖ’ QÆ[|ÅO, Jâ◊fi|ÅO
L<åfl~Ú. ã¨OѨ`«¯s^Õq QÆ[ |ÖÏxH˜ Jkèëꪄu. ѨÙ}º[O`«∞=ÙÖ’¡ QÀ=ÙÅ∞, JâßfiÅ∞,
QÆ*ÏÅ∞ D =¸_»∞ „Ѩ^è•#OQÍ K≥ѨÊ|_»∞`«∞<åfl~Ú.
164 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
D =¸_»∞ ‰õÄ_® Sâ◊fi~°º ã¨OѨ<åflÅ∞. ˆH~°à◊ ~å„+¨ìOÖ’ QÆ*ÏÅ#∞ Sâ◊fi~°º
ã¨fi~°∂áêÅ∞QÍ „Ѩf^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ P~åkèOK«_»O HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
„^Œq_» ^ÕâO◊ Ö’ ‰õÄ_® „Ѩf PÅÜ«∞OÖ’ „Ѩ^•è #OQÍ XHõ QÆ[O =∂„`«O LOK«∞`å~°∞.
QÆ*Ï~ÀǨÏ}O, Jâßfi~ÀǨÏ}O [~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~Ú. Sâ◊fi~°ºã¨fi~°∂Ñ≤}˜ J~Ú# =∞Ǩ
ÅH˜Δ ‡H˜ W~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ QÆ*ÏÅ∞ LO\Ï~Ú. ã¨OѨ`«¯s J~Ú# `«e¡H˜ W~°∞„ѨHõ¯Å U#∞QÆ∞Å∞
LO_»_»O, =∞ǨÅH˜Δ ‡ ã¨fi~°∂ѨOÖ’ =∞#‰õΩ Láêã¨#Ö’ L#fl QÆ[ÅH©Δ ‡ ã¨fi~°∂ѨO.
ã¨OѨ`«¯s ^Õq J=∞‡"åi JO‰õΩâ◊O #∞Oz =KåÛ~°∞. D ^Õq Pq~°ƒùqOz#ѨÙ_»∞,
Pq_»`Àáê@∞ J<ÕHõ HÀ\˜ =∂`«OQÆ=Ú(U#∞QÆ∞)Å∞ =KåÛ~Ú.
P =∞^ŒQÆ*ÏÅhfl ¿ãqã¨∞ÎO>Ë =∞^茺֒ ã¨OѨ`«¯s J~Ú# `«e¡ „ѨHÍtã¨∂Î LOk.
¿ãq`å `«~°∞}Ïk`«ºáê@ÖÏ ã¨=∞Ênâ◊fis
ã¨OѨ`«¯iˆH =∞~À ¿Ñ~°∞ ã¨OѨnâ◊fis.
Dq_» ‰õÄ_® J=∞‡"åi ÖψQ LO@∞Ok. J^Õ ~°OQÆ∞. PÜ«Ú^è•Å∞ ‰õÄ_® J"Õ
Ѩ@∞ì‰õΩO\Ï~°∞.
~°}HÀÖÏǨÏÅO <å=∞ ™ê--~°∞~ÀÇ¨Ï =∞`«OQÆ["£∞
Pq_» ‰õÄ~°∞Û#fl U#∞QÆ∞‰õΩ ~°}HÀÖÏǨÏÅO Jx ¿Ñ~°∞. ~°}OÖ’ U#∞QÆ∞ =¿ãÎ =∞Oz
HÀÖÏǨÅO ã¨$+≤ìã¨∞ÎOk.
`å=∞#fiQÍÜ«∞Ü«∞ø ¿ã<å =∞ǨÏf Ѷ¨∞’~°~åq}©
Pq_» QÆ[|ÖÏxfl HõkeOK«QÍ<Õ "≥O@<Õ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ <å^•Å`À W=xfl |Ü«∞Å∞^Õ~∞°
`«∞<åfl~Ú. ÃÑ·QÍ P U#∞QÆ∞Å g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û#fl â◊H˜Î¿ã#Å∞ JO^Œ~°∂ ‰õÄ_® J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#
[O_®Å∞ Ѩ@∞ì‰õΩx q[Ü«∞ ã¨OˆH`åÅ∞QÍ "å\˜x uѨÙÊ`«∞<åfl~°∞.
WÖÏ |Ü«∞Å∞^Õ~°∞`«∞#fl U#∞QÆ∞Å`À P `«e¡ ÉèÏã≤ã¨∞Î#flk.
'ã¨OѨ`¯« sã¨=∂~°∂_è® ã≤O^è∞Œ ~°„=[¿ãq`å— ã≤O^è∞Œ ~°„=[=Ú, JO>Ë U#∞QÆ∞Å QÆ∞OѨÙ.
nx`À ‰õÄ_ç#k ã¨OѨ`«¯s^Õq.
WѨÙÊ_»∞ Ô~O_À â◊H˜Î Pq~°ƒùq™ÈÎOk.
J^äŒ „jÅe`å^Õ"åº „j≈áêâßÜ«Ú^èŒã¨=∞ƒù"å
Ju`«fii`«q „HÍxÎ ~°âßfi~°∂_è®-K«Å `«∞Ê~°ó
`«Ü«∂ ã¨Ç¨Ï ǨÏÜ«∞„áêÜ«∞O Ãã·#ºO ¿ÇÏëê`«~°Oy`«"£∞
J=∞‡"åi áêâ◊=Ú#∞O_ç ѨÙ\˜ì#k Jâßfi~°∂_è®^Õq.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 165
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Dq_» =∞Ǩ"ÕQÆOQÍ q„Hõq∞ã¨∞ÎOk. Dq_» ^ŒQÆæ~° L#fl `«∞~°QÆ ¿ã# ¿ÇÏ+¨(ã¨H˜eO`«)
KÕã≤Ok.
=ºK«Å`«∞ö~°‰õΩ^•ÌÅx~åúi`« =∞Ç‘Ï`«Å"£∞
Jq y@ìÅ∞ <ÕňHã≤ H˘_»∞`«∞O>Ë <ÕÅ pÅ∞`ÀO^• J#flO`«QÍ q„Hõq∞ã¨∞Î<åfl~Ú.
J<ÕHõ ~°HÍÅ QÆ∞„~°=ÚÅ∞<åfl~Ú. Jâ◊fiâß„ã¨Î=∞x XHõ Q˘Ñ¨Ê âß„ã¨ÎO LOk. P Jâ◊fiâß„ã¨Î
JOâßÅxfl ‰õÄ_® Åe`ÀáêMϺ#OÖ’ q=iOKå~°∞.
Zxfl ~°HÍÅ JâßfiÅ∞<åflÜ≥∂ "å\˜ ¿Ñ~°¡hfl‰õÄ_®..
=<åÜ«Ú*Ïâ◊Û HÍ"≥∂ƒù*Ï P~°\Ïì ã≤û#∞Ì^Õâ◊*Ïó
@OHõ}Ïó áê~°fifÜ«∂â◊Û áê~°jHÍ ã¨Î^ä•-Ѩˆ~
P*Ï<ÕÜ«∂ Ѷ¨∞@ìѨÙ~å Ѷ¨∞~°\Ïìó HÍÅ=xÎ*Ïó
ÉÏÇ≤Ï¡ˆHÜ«∂ =<À^Œ∂ƒù`å QÍ#ú~åfi âßÛѨˆ~ ǨÏÜ«∂ó
„áêˆQÌâ◊*Ïâ◊Û ÔH· ~å`åó „áê#Î^Õâ’^Œƒù"å JÑ≤
qh`å ™êû^èŒ∞Ü≥∂^•ú~À "Õy# ã≤÷û~°KÕ`«ã¨ó
™êfiq∞z`«Îqâı+¨*Ï˝ =∞ǨÜ«Ú^Œúã¨Ç≤Ï+¨‚=ó
J<Õ ~°HÍÅ JâßfiÅ∞. qh`«ó J#QÍ „>ˇÿ<£¤(tH˜Δ`«"≥∞ÿ#q), ™ê^èŒ∞ó J#QÍ
~“`«∞ Ѩ@¡ ™êfiuHõOQÍ LO_Õq. —Ü≥∂^•ú~ó° — Ü«Ú^ŒOú Ö’ KåÖÏ L`åûǨÏOQÍ
LO_Õq. "Õy#ó.. =∞Ǩ "ÕQÆOQÍ "≥àı§q. —ã≤÷~° KÕ`«ã¨ó— ã≤÷~°"≥∞ÿ# ǨÏ$^ŒÜ«∞O LO_Õq.
ÅHõΔ}ˇÿ~°ƒÇ¨ïaè~°∞ºHÍÎ l`«„HÀ^è• l`«„â◊=∂ó
"å\˜H˜ J#=ã¨~°"≥∞ÿ# L„^ÕHÍÅ∞ HõÅQƉõÄ_»^Œ∞. ZO`« „â◊=∞<≥·<å Jq `«@∞ìHÀQÆeˆQ
q^èŒOQÍ LO_®e. JO`ÕHÍ^Œ∞ S^Œ∞ ã¨∞ÅHõΔ}ÏÅ∞ LO_®e.
^Õ=Ѩ^Œ‡O ^Õ==∞}˜O ^Õ=ã¨fiã≤ÎHõ"Õ∞= K«
J~°úã¨fiã≤ÎHõâ◊√H˜ÎO K« ѨÙOã¨fi~°O ѨÙ+¨ÊQÆxúHõ"£∞
U`åx â◊√ÉèíÅHΔ͇}˜ [Ü«∞~å[º„Ѩ^•x K«
g\˜x HõàϺ} ÅHõΔ}ÏÅ∞ JO\Ï~°∞. ÅHõΔ ‡=Ú JO>Ë QÆ∞~°∞ÎÅ∞, zǨÏfl=ÚÅ∞.
D â◊√ÉèízǨflÅ∞#fl QÆ∞„~åÖË L`«Î=∂âßfiÅ∞. =∞O„`«âß„ã¨Î=ÚÖ’ Jâ◊fiǨÏ$^ŒÜ«∞O J<Õ
ÃÑ^ŒÌ ~°Ç¨Ï㨺"≥∞ÿ# q^Œº LOk.
=∞~˘Hõ ã¨OˆH`åxfl Ѩije¿ãÎ WHõ¯_» Hõ^äŒ`À áê@∞ „QÆÇ≤ÏOKåeû# =∞~å‡Å∞<åfl~Ú.
J=∞‡"å~°O>Ë '™êfi`≥·‡=— Jx K≥ѨÙʉõΩ<åflO. P`«‡ LO>Ë<Õ |∞kú, JǨÏOHÍ~°O Jx
166 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Ô~O_»∞O\Ï~Ú. P Ô~O_Õ âߺ=∞Å, "å~åÇ‘Ï.
Jq^Œº =Å¡ =∞~À Ô~O_»∞ ^Œ∞~°¡HõΔ}ÏÅ∞ =™êÎÜ«∞x K≥ѨÙÎ<åfl~°∞. XHõ\ ˜ =∞^ŒO. Ô~O_»=k
WO„kÜ«∂Å`À SHõºO K≥OkáÈ~Ú <Õ<Õ ^ÕǨxfl J<Õ ^ÕǨ`«‡„ÉèÏOu. D Ô~O_»∞ KåÖÏ
„Ѩ=∂^ŒHõ~åÅ∞. P`«‡â◊H˜Î *ÏQÆ~°} =Å¡ |∞kú, JǨÏOHÍ~°O P`À‡#∞‡Y"≥∞ÿ L#flѨÙÊ_»∞
UO [~°∞QÆ∞`«∞O^Œ<Õk ™ê^èŒ#H˜ KåÖÏ „Ѩ^è•#O. JO^Œ∞ˆH =ÚO^Œ∞ ã¨OѨ`«¯ix K≥áêÊ~°∞.
Pq_» Ѩ<Õ KåÖÏ LOk.
U#∞QÆ∞Å∞ =∞^•xH˜ ã¨OˆH`«O. JO`å <Õ<Õ J<Õ =∞^•xH˜ ã¨OˆH`«O U#∞QÆ∞Å∞.
^•xx xÜ«∞O„uOKÕk JO‰õΩâ◊O. J=∞‡"åi JO‰õΩâ◊OÖ’Oz =zÛ# D ã¨OѨ`«¯s
â◊H˜Îx =∞#O P~å^èŒ# KÕ¿ãÎ D =∞^•xfl Pq_» x„QÆÇ≤Ïã¨∞ÎOk. =∞^•xfl x„QÆÇ≤Ï¿ãÎQÍx
J^蕺u‡Hõ ™ê^è#Œ =ÚO^Œ∞H˜ [~°∞QÆ^∞Œ . ã¨OѨ`¯« s^Õq =∞^Œx„QÆÇϨ }H˜ =ÚO^Œ∞ LO@∞Ok.
„Ѩu"å_çH˜ ^èŒ#=∞^Œ"≥∂, q^•º=∞^Œ"≥∂, |∞kú =∞^Œ"≥∂ U^À XHõ =∞^ŒO LO@∞Ok.
D =∞^Œx„QÆǨÏ} [~°QÍÅO>Ë ã¨OѨ`«¯s^Õg J#∞„QÆǨÏO HÍ"åe. Z=iÔH·<å z=iH˜
HÍ=eûOk P`«‡*Ï˝#"Õ∞. J^Õ Åe`å^Õq ÉèOí _®ã¨∞~°∞_ç g∞^Œ ™êkèOz# Jã¨Å∞ q[Ü«∞O.
W=xfl ֒ѨŠ[~°QÍeû# „Ѩ„H˜Ü«∞Å∞. W=hfl ã¨OˆH`åÅ∞.
Ô~O_»=k WO„kÜ«∂Å∞. 'WO„kÜ«∂}˜ ǨÏÜ«∂<åºÇ¨ïó— Jx LѨx+¨`«∞ΠѨiÉèÏ+¨.
WO„kÜ«∂ÖË QÆ∞„~åÅ∞.
J"Õ =∞# |∞kúx Z@∞ Ѩ_ç`Õ J@∞ ÖψQã¨∞Î<åfl~Ú.
QÆ∞„~åÅ∞ ZÖÏ K≥¿ÑÎ JÖÏ ~“`«∞ qO\Ï_®! ~“`«∞ K≥Ñ≤Ê#@∞ì QÆ∞„~åÅ∞ q<åe. QÆ∞„~åxfl
x„QÆÇ≤ÏOKåÅO>Ë `å_»∞`À Hõ\ ˜ì xÜ«∞O„uOKåe.
J=∞‡"åi áêâßÜ«Ú^èŒOÖ’Oz =zÛOk Jâßfi~°∂_è® J<Õ ã¨OˆH`åxfl QÆ=∞xOKåe.
áêâ◊=∞O>Ë `å_»∞. xÜ«∞O„uã¨∞OÎ k. =∞^•xfl x„QÆÇÏ≤ OK«_O» , WO„kÜ«∂Åx x„QÆÇÏ≤ OK«_O»
- J^蕺u‡Hõ ™ê^èŒ#Ö’ "≥Ú^Œ@ D Ô~O_»∂ [~°QÍe.
Jâ◊fi~°∂_è» WO„kÜ«∂efl x„QÆÇ≤ÏOKÕ `«e¡. Jâ◊fi~°∂_è» Ü≥ÚHõ¯ "åǨÏ#O ¿Ñ~°∞
JѨ~ål`«=∞<Õ Jâ◊fiO.
JѨ~ål`«<å=∂# =∞u `Õ[ã≤fi#O K«Å"£∞
JѨ~ål`«=∞O>Ë Ñ¨~å[Ü«∞=∞<Õk Z~°∞QÆxk. JÖÏO\˜ Jâßfixfl Jkè+≤ªOz LOk
Jâßfi~°∂_è».
D `«e¡ KÕuÖ’ L#fl PÜ«Ú^è•Åx QÆ∞iOz K≥ѨÓÎ-
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 167
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Jâ◊fi~°∂_è® =∞Ǩ^Õg ã¨=∂~°∂_è® Ç¨ÏÜ«∞O Ü«∞Ü«∞ø
K«`«∞iƒù~åƒÇ¨ïaèó áêâ◊ =∞O‰õΩâ◊O "Õ„`«"Õ∞= K«
ǨÏÜ«∞=ÅæO K« ^Œ^èŒf |Ǩïq„Hõ=∞âßeh
`«~°∞}Ïk`«º ã¨OHÍâ◊[fiÅ`å¯xÎ `«~°Oy}©
XHõKÕuÖ’ áêâ◊=Ú. =∞~˘Hõ KÕuÖ’ JO‰õΩâ◊=Ú. ã¨OѨ`«¯s^ÕqH˜, Jâ◊fi~°∂_è®^ÕqH˜
D Ô~O_»∞ LO\Ï~Ú. J@∞ÃÑ· D `«e¡H˜ Ô~O_»∞ KÕ`«∞Ö’¡ ɡ`«ÎO, ǨÏÜ«∞=ÅæO L<åfl~Ú.
ǨÏÜ«∞=Åæ=Ú JO>Ë QÆ∞„~åxfl ~°≠eÑ≤OKÕ H˘~°_® =O\˜Ok.
ã¨OK«KåŠǨÏÜ«∂~°∂_è® #~°ÎÜ«∞hÎ= "ål#"£∞
Jâ◊fi~°∂_è®^Õq `«# QÆ∞„~°"≥∞ÿ# JѨ~ål`åxfl Ü«Ú^ŒúÉèí∂q∞Ö’ <å@ºO KÕ~Ú™ÈÎO^•
J#fl@∞ìQÍ uѨÙÊ`ÀOk. K«∞@∂ì J<ÕHõ=∞Ok ¿ã#Å∞ L`åûǨÏ"≥∞ÿ# H˜ÅH˜ÖÏ ~å"åÅ∞
KÕã¨∂Î |Ü«∞Å∞ ^Õ~å~°∞. gà◊√§ „Ѩ^è•# â◊‰õΩÎÅ∞ Hõ#∞Hõ "å~åÇ‘Ï^Õqx,
âߺ=∞ÖÏ^Õqx =∞~˘Hõ=∂~°∞ „Ѩ`ÕºH˜Oz =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞.
J^äŒ áÈ„u=Úv^Õg ã¨=∂<åHõ$uÉèí∂+¨}Ïó
`«`«û=∂<åÜ«Ú^èŒHõ~å ã¨Î`«û=∂# ã¨fi"åǨÏ<åó
"å~åÇ‘Ï^Õq Ü≥ÚHõ¯ ¿ã#ÅO^Œ~∂° =~åǨÏ=ÚYO Hõey# ^Õ=`«Å∞. JK«ÛO
"å~åÇ‘Ï^Õq =ÖË „ѨHÍtã¨∂Î L<åfl~°∞. gà◊§O`å "å~åÇ‘Ï^Õq #∞Oz
=zÛ#"å~°∞ Hõ#∞Hõ P"≥∞ÖÏ<Õ ÉèÏã≤ã¨∂Î L<åfl~°∞.
fHõΔ‚^ŒO„ëêìqx+¨Øªº`«=Ç≤Ïfl^èŒ∂=∂~Ú`å=∞ƒ~å
"åà◊§H˜ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# HÀ~°Å∞ L<åfl~Ú. Jq Jyfl*ÏfiÅÅ∞ "≥^Œ[Å∞¡`«∂ L<åfl~Ú.
"å\˜`À QÆQÆ#=∞O`å „Ñ¨HÍtã¨∂Î LOk.
`«=∂Åâߺ=∞ÖÏHÍ~åó HõÑ≤Å „‰õÄ~°Ö’K«<åó
"åà◊§O`å Hõ_çq∞ K≥@¡=O\˜ hÅHÍO`«∞Å`À ÉèÏã≤ã¨∂Î #Å¡x Hõà◊§Ö’¡ Z„~°x r~°Å`À
„ѨHÍtã¨∞Î<åfl~°∞.
ã¨Ç¨Ï„㨠=∞Ç≤Ïëê~°∂_è® ™êÎ ^Õ=ºã¨∂ûHõ~å#<åó
J^䌄j ^Œ}¤<å^ä• K« H˜iK«„Hõ~°^äÀ`«Î=∂`ü
D "å~åÇ‘Ï =¸~°∞ÎÅO`å "ÕÅã¨OYºÖ’ L<åfl~°∞. H˜iK«„Hõ ~°^äŒOÖ’ J<ÕHõ ~°HÍÅ
=~åǨÏâ◊‰õΩÎÅ∞ Hõ^Œ∞Å∞`«∞<åfl~Ú. H˜iK«„Hõ~°^äŒO „ѨHõ¯<Õ XHõ "åǨÏ#O LOk.
Jk ã≤OǨÏ"åǨÏ#O.
168 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"å~åÇ‘Ï^Õq Ü«∞^Œú~°OQÆOÖ’ ~°^äŒOÖ’ LO_ç Ü«Ú^ŒúO KÕã¨∂Î JѨÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_»∞ XHÀ™êi
kQÆ∞`å~°∞. JÖÏ ky#ѨÙÊ_»∞ Pq_»H˜ =∞~˘Hõ "åǨÏ#O ã≤^ŒúOQÍ LOk. „Ѩ^è•#"≥∞ÿ#
~°^äŒO H͉õΩO_® "Õˆ~ "åǨÏ#O. P "åǨÏ#O =∞Ǩã≤OǨÏO. ^•x ¿Ñ~°∞ =„[Ѷ¨∞’+¨O.
J=~°∞ǨϺ =∞Ǩã≤OÇ¨Ï =∂~°∞~ÀǨÏã¨fi"åǨÏ#"£∞
=„[Ѷ¨∞’+¨q∞u MϺ`«O ^èŒ∂`«ˆHã¨~° =∞}ÌÅ"£∞
J=ã¨~°"≥∞ÿ`Õ D ã≤OǨÏ"åǨÏ# "≥∞H˜¯ P `«e¡ "≥à◊¥Î LO\Ï~°∞. P ã≤OǨxfl =i‚ã¨∂Î
"åº`åÎ㨺O qHõ\ÏHÍ~°O qâ◊OHõ@ qÖ’K«#"£∞
^ŒO„ëêìHõ@Hõ\Ï`å¯~°|kèsHõ$`«kV√‡Y"£∞
'^è∂Œ `«Hˆ ã¨~=° ∞O_»Å"£∞— - P ã≤OǨÏO EÅ∞x qke¿ãÎ PHÍâ◊OÖ’ HÍO`«∞Å∞ "≥^[Œ Å¡
|_»∞`«∞<åfl~Ú. P ã≤OǨÏO <À~°∞ `≥iz Ѩà◊√§ H˘~°∞‰õΩ`«∞#fl ^èŒfixH˜ k‰õΩ¯Å∞ „Ѩu^èŒfix
ã¨∞Î<åfl~Ú. P ã≤OǨxH˜ L#fl QÀà◊√§x =i‚ã¨∂Î
Pk‰õÄ~°‡Hõ~îÀ~åã≤÷Hõ~°Ê~° „Ѩu"≥∞ÿ~°flMˇ·ó
qHõΔ#Îq∞= Éèí∂K«„Hõ =∂áê`åà◊ x=∞l˚aèó
XH˘¯Hõ¯ QÀ~°∞ Pk‰õÄ~°‡=Ú Ü≥ÚHõ¯ gѨÙ_çÑ¨Ê ZÖÏ LO@∞O^À JÖÏ L<åfl~Ú.
Pk‰õÄ~°‡=∞O>Ë `åÉËÅ∞.
Ü≥∂[#„`«Ü«∞ =Ú`«∞ÎOQÆO "ÕQÍ ^Œ∞^Œú`«"åÅkè"£∞
=¸_»∞ Ü≥∂[<åÅ Z`«∞Î LOk P ã≤OǨÏO. Ü≥∂[#=Ú JO>Ë U_»∞#fl~° "≥∞ÿà◊√§.
~åHõΔã¨∞Å#∞ ZѨÙÊ_»∞ ã¨OǨÏi^•Ì=∂ Jx =∞Ǩϟ`åûǨÏOQÍ LOk.
`«™êº =∞ã¨∞~° ã¨OǨ~°„Ѩ=$`åÎÜ«∂O [fiÅ`«¯ $kè
Ãã·#º=∞O`å "≥Ú`«ÎO Ѩx KÕ™ÈÎO^À ÖË^À ѨijeOK«_®xÔH· XHõ¯™êi H˜iK«„Hõ ~°^äŒO
g∞Oz ky ã≤OǨÏO g∞^Œ "å~åÇ‘Ï^Õq ‰õÄ~°∞Ûx =ÚO^Œ∞ÔHo§ QÆ=∞x™ÈÎOk.
JÖÏ QÆ=∞xã¨∞Î#flѨÙÊ_»∞ P "å~åÇ‘Ï^Õq ZÖÏ LO^À K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
H˜ =∞™œ ÉèíHõΔu ~°∞ëê qâ◊fi =∞^≥·º= áÈ„u}©
H˜O "å =Úã¨ÅѶ¨∂`Õ# Éèí∂q∞O ^èÕfi^è• Hõi+¨ºu
J^äŒ"å ǨÏÅx~å…`≥·ó HΔÀÉèí~Ú+¨ºu "åinè<£
Wu „`«ã¨Î=∞<å ã¨û~Àfi QÆQÆ<Õ <åH˜<åO QÆ}ó
ÃÑ· #∞Oz ^Õ=`«Å∞ D "å~åÇ‘Ï^Õqx K«∂ã¨∞ÎO>Ë "åiH˜ XHõ "≥·Ñ¨Ù ÉèíÜ«∞=Ú, XHõ
"≥Ñ· Ù¨ P#O^Œ=Ú HõÅ∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. J=∞‡"åi P „Ѩ`åѨO ZÖÏ LO^ŒO>Ë Pq_» KÕ`∞« ÅÖ’
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 169
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
L#fl =Úã¨ÖÏxfl, <åQÆex „uÑ≤Ê#ѨÙÊ_»∞ Pq_» WѨÙÊ_Õ |Ü«∞Å∞^Õi "≥Ú`«ÎO Éèí∞=<å
Åxfl\˜x „q∞OˆQã¨∞ÎO^•! J#flO`« f„=OQÍ LOk. P ~ÀHõe áÈ@∞`À Éèí∂q∞x =ÚHõ¯Å∞
KÕ¿ãã¨∞ÎO^•! ÖË^• P <åQÆex qã≤i ã¨=Ú„^•xfl Ãã·`«O pÅ∞Û`«∞O^•! JxÑ≤OKÕ@@∞ì
LOk.
WÖÏ "å~åÇ‘Ï^Õq ã≤^=úŒ ∞=fiQÍ<Õ "≥O@<Õ ÃÑ· #∞Oz ^Õ=`«ÅO^Œ~∂° #=∞㨯iã¨∞<Î åfl~°∞.
==ẍ~ K« `Õ U"å |^•úO[eѨÙ\ÏOz`åó
=ÚǨï~åÌfi^Œâ◊<å=∂x H©~°ÎÜ«∞<ÀÎ #Éèíã¨÷ÖË
„j "å~åÇ‘Ï ^•fi^Œâ◊<å=∂Å∞
^Õ=`«ÅO`å QÆQÆ#O #∞Oz Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞ `«ÅÃÑ· JO[eOz "å~åÇ‘Ï^Õqx
Ѩ<≥flO_»∞<å=∂Å`À H©iÎOKå~°∞ Jx ǨÏÜ«∞„w=Ù_»∞ JQÆã¨∞κÅ"åi`À K≥ѨÊ_»O Jáê_»∞.
`åx ^•fi^Œâ◊ <å=∂x `«™êº ^Õ"åº =^Œ „ѨÉè’
Jâßfi##! =∞Ǩ„áê[˝! ÜÕ∞+¨μ "Õ∞ H“`«∞HõO =∞ǨÏ`ü
F ǨÏÜ«∞„w=! =∞Ǩ |∞kú=∞O`«∞_®! P Ѩ<≥flO_»∞ <å=∂Å∞ K≥áêÎ~å!
Jx JQÆã¨∞κ_»∞ J_çQÍ_»∞.
JѨÙÊ_»∞ ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
„â◊√}∞^•fi^Œâ◊ <å=∂x `«™êº ^Õ"åºó Ѷ¨∞\’^Œƒù=
^Õ=`«Å∞ Ãã·`«O H©iÎOKÕ P Ѩ<≥flO_»∞ <å=∂Å∞ K≥ѨÙÎ<åfl#∞ q#∞! D <å=∂Å∞
qÅ∞"≥·#q QÆ#∞Hõ „â◊^Œú L#fl"åiˆH K≥ѨÊ=∞<åfl~°∞. qÅ∞"≥·#q „â◊^ŒúÖËx"å_çH˜ K≥¿ÑÎ "å\˜
qÅ∞= `≥b^Œ∞.
ÜÕ∞ëê =∂Hõ~°‚<å=∂„`å„`«Êã¨<åfl ™ê Éèíq+¨ºu
D ¿Ñ~°∞¡ J#∞‰õΩO>Ë KåÅ∞ P "å~åÇ‘Ï^Õq „Ѩã¨#fl=∞ø`«∞O^Œx K≥áêÊ~°∞.
Pq_» „Ѩã¨#∞fl~åÖˇ·`Õ U"≥∞ÿ<å ™êkèOK«QÆÅ~°∞.
ѨOK«g∞ ^ŒO_»<å^ä• K« ã¨OˆH`å ã¨=∞ÜÕ∞â◊fis
`«^ä• ã¨=∞Ü«∞ã¨OˆH`å "å~åÇ‘Ï áÈ„u}© t"å
"å~åÎm K« =∞Ǩ¿ã<åáêº-*Ï˝K«„ˆHâ◊fis `«^ä•
JiѶ‘∞fl KÕu ã¨O„áÈHõÎO <å=∞ ^•fi^Œâ◊HõO =Ú<Õ
1.ѨOK«g∞ 2.^ŒO_»<å^ä• 3.ã¨OˆH`å 4.ã¨=∞ÜÕ∞â◊fis 5.ã¨=∞Ü«∞ã¨OˆH`å 6."å~åÇ‘Ï

170 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡

 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
7.áÈ„u}© 8.t"å 9."å~åÎm 10.=∞Ǩ¿ã<å 11.P*Ï˝K«„ˆHâ◊fis 12.JiѶ‘∞fl J<Õq
J=∞‡"åi Ü≥ÚHõ¯ Ѩ<≥flO_»∞ <å=∂Å∞.
<å=∞^•fi^Œâ◊HÍaèYº =„[ѨO[~° =∞^茺QÆó
Z=Ô~·`Õ D Ѩ<≥flO_»∞ <å=∂Å∞ JO\Ï~À "åiH˜ =„[ѨO[~°OÖÏ XHõ Hõ=K«O
U~°Ê_»∞`«∞Ok. "åiH˜ U ÉèíÜ«∞O LO_»^Œ∞.
ã¨OHõ>Ë ^Œ∞óY=∂áÈflu # Hõ^•K«# =∂#=ó
U q^èŒ"≥∞ÿ# Hõ+¨ìO =zÛ#ѨÊ@H© P Ѩ<≥flO_»∞ <å=∂Å∞ 㨇i¿ãÎ "≥O@<Õ P Hõ+¨ìO
`˘ÅyáÈ`«∞Ok.
U`≥· ~åfl=∞aè~°„Éèí™ê÷ ã¨ûOˆH`åO |Ǩï `«∞+¨μì=Ùó
`Õëê=∞#∞„QÆǨ~å÷Ü«∞ „ѨK«KåÅ K« ™ê ѨÙ#ó
D Ѩ<≥flO_»∞ <å=∂Å`À ^Õ=`«ÅO`å J=∞‡"åix H©iÎOKå~°∞. P ^Õ=`«efl J#∞
„QÆÇ≤ÏOK«_®xÔH· J=∞‡"å~°∞ HõkeOk. '^Õ=HÍ~°ºã¨=Ú^Œº`å— Hõ#∞Hõ ^≥·gâ◊‰õΩÎÅx ~°H˜ΔOK«
_®xH˜ `«e¡ HõkeOk. D `«e¡ Ü≥ÚHõ¯ =∞Ç≤Ï=∞ ™ê=∂#º"≥∞ÿ#k HÍ^Œ∞.
â◊OHõ~∞° Å∞ ‰õÄ_» '^Õg „HÀ_»=ÚMË!— Jx "å~åÇ‘Ïã¨∞uÎ KÕ™ê~°∞. JÖψQ „HÀ^èÉŒ \íè Ïì~‰° Ωõ _»x
K≥Ñʨ |_Õ ^Œ∞~åfiã¨=∞ǨÏi¬ P~åfikfiâ◊u J<Õ ™È΄`«OÖ’ J^Œ∞ƒù`O« QÍ H©iOÎ Kå_»∞. (HÀÅ=Úv
JO>Ë =~åÇ¨Ï =ÚYO).
HÀÅ=^Œ<å ‰õΩâıâ◊Ü«∞#Ü«∞<å HÀHÍi=∞O_ç`«tYO_®
ã¨O`«Ñ¨ÎHÍOK«<åÉèÏ ã¨O^蕺~°∞}KÕÅã¨O=$`«x`«OÉÏ
ǨÏÅ=Úã¨Åâ◊OYK«„HÍO‰õΩâ◊áêâßÉèíÜ«∞=~°ã¨∞Êùi`«Ç¨Ï™êÎ
‰õÄÅOHõëê#∞HõOáê ‰õΩO‰õΩ=∞[OÉÏe`«ã¨Î<åÉè’QÍ
^èŒ∂~åÎ<å=∞u^Œ∂~å "å~åÎ âıëê=ÅQÆflHõ=∞hÜ«∂
P~åÎmѶ¨Å^•„f "å~åÎm Éèí=`«∞ "åOzè`å~å÷Ü«∞
PÜ«∞#H˜ D `«e¡ ^Œ~≈° #q∞zÛOk. HÀÅ=^Œ<å JO>Ë =~åǨÏ=^Œ#O. ‰õΩâıâÜ ◊ ∞« #Ü«∞<å
- Ѩ^‡Œ =ÚÅ =O\˜ <Õ„`åÅ∞ L<åfl~Ú. HÀHÍi=∞O_ç`H« s˜ \Ï - HÀHÍi JO>Ë Ñ¨^•‡Å‰õΩ
â◊„`«∞"≥·# K«O„^Œ∞x KÕ`« JÅOHõiOK«|_»¤ H˜s@O.
hÅHÍOu`À L#flѨÊ@H˜ P â◊s~°O #∞Oz "≥^[Œ Å∞¡`∞« #fl "≥Å∞QÆ∞Å∞ =∂„`«O Hõ~Q° ÉÆ _ˇ ∞»
`«∞#fl |OQÍ~°ÑÙ¨ "≥Å∞QÆ∞Å∞. ã¨O^蕺HÍÅOÖ’ PHÍâ◊O ZÖÏ Z~°∞Ѩ٠~°OQÆ∞`À LO@∞O^À
JÖÏO\˜ Z„~°x =„™êÎxfl ^èŒiOzOk. Zxq∞k KÕ`«∞ÅÖ’ =~°∞ã¨QÍ Ç¨ÏÅ=Ú(<åQÆe),
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 171
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=Úã¨Å=Ú(~ÀHõe), â◊OY=Ú, K«„Hõ=Ú, áêâ◊=Ú, JÉèíÜ«∞=Ú„^Œ, =~°^Œ =Ú„^Œ ^èŒiOz
ÉèÏã≤ã¨∞Î#flk "å~åÇ‘Ï^Õq.
qâßÅ"≥∞#ÿ =HõóΔ ã¨Å÷ O`À â’aèã∞¨ #Î fl "å~åÎm (rqHõ#∞ U~°Ê~°KÕ `«e)¡ 'P~åÎm ѶŨ ^•„f—
- Z=Ô~·`Õ P~°∞ÎÖˇ· LO\Ï~À "åà◊§H˜ â◊√ÉèÏxfl Wã¨∞ÎOk. ^èŒ∂~°∞ÎÖˇ·# ^Œ∞~å‡~°∞æÅH˜ =∂„`«O
^˘~°Hõ^Œ∞.
‰õΩ`«~å¯Å∞, q`«O_»"å^•Å∞ KÕ¿ã"åix ^èŒ∂~°∞ÎÅ∞ JO\Ï~°∞. "åiH˜ ^Õ=`å#∞„QÆǨÏO
LO_»^Œ∞... '"å~åÎâıëê=ÅQÆfl Hõ=∞hÜ«∞— - ¿Ñ~°∞H˜ LO^Œx K≥ѨÙÊHÀ=_»"Õ∞ `«Ñ¨Ê #_»∞=Ú
HõxÑ≤OK«_O» ÖË^<Œ åfl~°∞. ã¨#flx #_»∞=Ú Hõey LO_»_O» ™ê=Ú„kHÍ ÅHõ} Δ OÖ’ Q˘Ñ¨Êk.
=∞# JO^Œi "åOzè`åÅx D `«e¡ <≥~°"Õ~°∞ÛQÍHõ!
Ô~O_»= `«e¡ J~Ú# ã¨Ow`«Ü≥∂yh JxÑ≤Å|_Õ âߺ=∞ÖÏ^Õq Ü≥ÚHõ¯ K«„HõO ¿Ñ~°∞
ˆQÜ«∞K«„Hõ=Ú. D K«„HÍxH˜ =∞~À ~Ô O_»∞ ¿Ñ~°∞¡ L<åfl~Ú. Jq yiK«„Hõ=Ú,
wu K«„HõO. ˆQÜ«∞=Ú JO>Ë áê_»^Œy#k. ^•xˆH wu Jx =∞~˘Hõ ¿Ñ~°∞.
yi, wu, ˆQÜ«∞- D =¸_çO\˜H˜ J~°÷O â◊|Ìâ◊H˜Î, <å^Œâ◊H˜Î . q^ŒºÅhfl
D Ô~O_ç\ ˜ g∞^Õ P^è•~°Ñ¨_ç L<åfl~Ú. âߺ=∞ÖÏ^Õqx P~åkèOz ã¨Ow
`«OÖ’, ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ =∞Ǩ L^ŒúO_»∞Öˇ·# "å~°∞ ZO^Œ~À L<åfl~°∞.
"å~åÇ‘Ï^ÕqH˜ Zxfl ã¨fi~°∂áêÅ∞ L<åflÜ≥∂, âߺ=∞ÖÏ^ÕqH˜ Jxfl ã¨fi~°∂
áêÅ∞ L<åfl~Ú. g~°∞ „Ѩ^•è #OQÍ J=∞‡"åiH˜ JOQÆ^=Õ `«Å∞QÍ HõxÑ≤ã∞¨ #Î flѨÊ@H˜ "å~åÇ‘Ï
^ÕqH˜ =∞i H˘O`«=∞Ok JOQÆ^Õ=`«Å∞ L<åfl~°∞.
âߺ=∞ÖÏ^ÕqH˜ =∞i H˘O^Œ~°∞ JOQÆ^Õ=`«Å∞ L<åfl~°∞. "åiÖ’ â◊√Hõâߺ=∞ÖÏ, g}Ï
âߺ=∞Å, ™êiHÍ âߺ=∞Å W`åºk J<ÕHõ =∞O„`«^=Õ `«Å∞ L<åfl~°∞. g~°O^Œ~∂° J=∞‡"åi
^ŒQÆæ~° L<åfl~°∞. âߺ=∞ÖÏ^Õq JO>Ë Ñ¨Å∞‰õΩÅH˜ `«e¡. JHõΔ~°O, ã¨fi~°=Ú Jx ѨÅ∞‰õΩÅ∞
~Ô O_»∞ q^è•Å∞QÍ LO\Ï~Ú. JHõ~Δ O° `À ‰õÄ_ç# ѨÅ∞‰õΩÅ∞ ™êÇ≤Ï`«ºO, ã¨fi~°O`À ‰õÄ_ç#k
ã¨Ow`«O. ã¨fi~°=Ú, JHõΔ~°=Ú ‰õÄ_® â◊|Ì[x`«"Õ∞. D â◊|̄ѨѨOKåxHõO`«@H˜ D `«e¡
Jkèëꪄu. D `«ex¡ Láêã≤¿ãÎ „ѨÑO¨ K«O "≥∞K«∞ÛH˘<Õ J`«º^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ ѨÅ∞‰õΩÅ∞, ã¨fi~°=ÚÅ∞
Åaè™êÎ~Ú.
â◊√Hõg}ÏÅ`åÊ}©O â◊√^Œúq^•ºO =â◊OHõs"£∞
âߺ=∂O hѨ=<åO`«™ê÷O =O^Õ ã¨Ow`«Ü≥∂yh"£∞
Jx ã¨Ow`«Ü≥∂yx J#|_Õ âߺ=∞ÖÏ^Õqx H©iΙêÎ~°∞. ~å[=∂`«Ow, =∂`«Ow,
172 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
âߺ=∞ÖÏ W=hfl P `«e¡ ¿Ñ~°∞¡. D `«e¡ J#∞„QÆǨÏO KÕ`« ã¨Ow`åk q^ŒºÅ∞ =™êÎ~Ú.
D `«e¡ J#∞„QÆǨxfl á⁄Ok „ѨѨOK« ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’<Õ q~å[=∂#∞_≥· "≥ey#"å_»∞
=∞ǨHõq HÍo^•ã¨∞. P `«e¡ Ü≥ÚHõ¯ "≥·Éèí"åxfl K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
J^äŒ ã¨Ow`«Ü≥∂y<åº =∞„xÎ~år˝Ñ¨^Œ ã¨^Œ$â◊ó
=∞O„`«~å}˜Ü≥ÿ∞# `«e¡. ã¨fi~åHõΔ~°=∞Ü«∂Öˇ·# =∞O„`åÅH˜ Dq_» <åÜ«∞‰õΩ~åÅ∞.
x~åº}ã¨∂K«#Hõs kq ^Œ^è•fi# HÍǨÏm
"å~åÇ‘Ï^Õq |Ü«∞Å∞^Õi#ѨÙ_»∞ Pq_» |Ü«∞Å∞^ÕiO^Œ<Õ J@ìÇ¨ ã¨O ZÖÏ Hõ#Ѩ_Oç ^À
JÖψQ D âߺ=∞ÖÏ^Õq |Ü«∞Å∞^Õi#ѨÙ_»∞ ‰õÄ_® J@ìǨ™êÅ∞ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú.
JHõ¯_» J<ÕHõ=∞Ok âߺ=∞ÖÏ^Õq ¿ã#Å∞ L<åfl~°∞. JO^Œ~°∂ WOK«∞q∞OK«∞ Pq_»
~°OQÆ∞Ö’<Õ, Pq_» áÈeHõ`À<Õ L<åfl~°∞. g}, zÅHõ Wq ^èŒiOz „ѨHÍtã¨∞Î#fl"å~°∞.
â◊$OQÍ~°„áêÜ«∞Éèí∂ëê}ÏO âß^ŒfiÅâߺ=∞ÅufiëêO
g~°O`å =∞Oz JÅOHÍ~åÅ∞ f~°∞ÛH˘x L<åfl~°∞. ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’, ã¨Ow`«OÖ’ JÅO
HÍ~åÅ∞ KåÖÏ =ÚYºO. âߺ=∞ÖÏ^Õq ~°OQÆ∞ 'âß^ŒfiÅ âߺ=∞Å ufiëêO— âß^ŒfiÅO
JO>Ë Ñ¨zÛHõ|Ü«∞Å∞ Jx J~°÷O.
ѨzÛHõ=O\˜ ѨKÛ« xHÍO`«∞Å`À zÅHõ, g} ^èiŒ Oz L<åfl~°∞. D ~°∂ѨO K≥ÑÊ≤ #ѨÙÊ_»∞
=∞^èŒ∞~° g∞<åH©Δ^Õq QÆ∞~°∞ÎH˘ã¨∞ÎOk.
=∞^èŒ∞~°g∞<åH©Δ^ÕqÜÕ∞ âߺ=∞ÖÏ^Õq. Pq_» =^ŒÌ zÅ∞Hõ ‰õÄ_» HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. W^Õ
q+¨μ‚`«`«Î fiOÖ’ 'Hõ$+¨‚ã¨∞Î âߺ=∞ÖÏ^Õg, „j~å"≥∂Åe`åOaHÍ— Jx K≥áêÎ~°∞.
Åe`å^Õq ~å=Ú_»∞. âߺ=∞ÖÏ^Õq Hõ$+¨μ_‚ ∞» . ã¨Ow`«qâß~°^∞Œ _»∞, "Õ}∞QÍ#qâß~°^∞Œ _≥#·
Hõ$+¨‚Ѩ~°=∂`«‡. [QÆ^Œ∞æ~°∞"≥·# Hõ$+¨‚Ѩ~°=∂`«‡ âߺ=∞ÖÏ`«`«Î fiOQÍ "≥·+¨‚=OÖ’ QÀK«i™ÈÎOk.
âߺ=∂ÖÏ^Õq ~°∂ѨOÖ’ L#fl g∞<åH©Δ ˆHΔ„`«O ¿Ñ~°∞ =∞^èŒ∞Ô~·. Hõ$+¨μ‚_ç ˆHΔ„`«O ¿Ñ~°∞
=∞^èŒ∞~°. D Ô~O_ç\ ˜H˜ ™ê=∞ºO LOk.
g}Ïã¨<å^äŒáê}©<åO â◊H©Î<åO x~°ºÜ«∞ø|ÅO
gà◊§H˜ ¿ã#Å∞ ZHõ¯_»∞flOKÀ ~å=_»OÖË^Œ∞. "åi #∞OKÕ =ã¨∞Î<åfl~Ú. "å~åÇ‘Ï^ÕqH˜
JÖψQ =KåÛ~Ú. D `«e¡ #∞Oz ‰õÄ_® KåÖÏ =∞Ok ¿ã#Å∞ =KåÛ~°∞.
"å~°∞- HÍtÛ^•æÜ«∞xÎ #$`«ºxÎ =∞`«ÎHÀH˜Åxã¨fi<åó
H˘O`«=∞Ok áê@Å∞ áê_»∞`«∞<åfl~°∞. H˘O`«=∞Ok #$`«ºO KÕã¨∞Î<åfl~°∞. H˘O`«=∞Ok
=∞`≥ÎH˜¯ L<åfl~°∞. W=hfl q^ŒºH˜ ã¨O|OkèOz# ÅHõΔ}ÏÖË. #$`«º=¸ q^Õº. ã¨Ow`«=¸
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 173
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
q^Õº. =∞`≥HÎ ¯˜ LO_»_O» JO>Ë XHõ Q˘Ñ¨Ê q^Œº=Å¡ HõeQˆ áê~°=â◊ºO. P áê~°=â◊º=∞O`å
WHõ¯_» HõxÑ≤™ÈÎOk. =∞Oz HõO~î°=ÚÅ`À L<åfl~°∞. H˘O`«=∞Ok =∞Ü«¸~° "åǨÏ#O`À
"≥à◊√Î<åfl~°∞.
=∞Ü«¸~°"åǨó Hõuz`«¯uz^ŒúOã¨"åǨÏ<åó
Hõuz#fl‰õΩÖÏ~°∂_è®ó Hõuz`À¯H˜ÖÏã¨<åó
H˘O`«=∞Ok ǨÏOã¨Å g∞^Œ "≥_∞» `«∞<åfl~°∞. H˘O`«=∞Ok =ÚOwã¨Å ÃÑ· "≥_∞» `«∞<åfl~°∞.
H˘O`«=∞Ok HÀH˜ÅÃÑ· ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. WO^Œ∞Ö’ L#fl PO`«~åºxfl QÆ=∞xOKåe. g∞
^Õ=`«Å∞ WÖÏ [O`«∞=ÙÅ g∞^• Ѩ‰ΩΔõ Åg∞^Œ ‰õÄ~°∞ÛO\Ï~°∞ Jx |Ü«∞@"å_»∞ J_çy#ѨÙ_»∞
ã¨=∂^è•#O K≥ѨÊQÆÅQÍe. â◊|Ìâ◊H˜Î J<Õk ã¨$+≤ì JO`å "åºÑ≤OzOk.
„áê`«óHÍÅOÖ’ Ѩ‰õΔΩÅ H˜ÅH˜ÖÏ~å"åÅ∞ qO@∞O>Ë áê~°=â◊ºO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. WÖÏ
ã¨$+≤ìÖ’ JO^ŒiH˜ P `«ÖË¡ ѨÅ∞‰õΩÅ∞ WzÛOk. zÅHõ ѨÅ∞ÔH·<å, HÀH˜Å
‰õÄ`≥·<å, =∞Ü«¸~åÅ ˆHHÍ<å^Œ"≥∞ÿ<å, ǨÏOã¨Å^èŒfix J~Ú<å W=hfl
=∞^èŒ∞~°OQÍ<Õ LO\Ï~Ú. =∞Ü«¸~°^èŒfixH˜ 'ˆHHõ— Jx ¿Ñ~°∞. 'ˆHHõ— KÕã¨∞ÎOk
Hõ#∞Hõ 'ˆHH˜— Jx "å\˜H˜ ¿Ñ~°∞.
#‰õΩÅ=ÚÅ∞ J#QÍ =ÚOyã¨Å∞. ǨÏOã¨, =ÚyO㨠W=xfl q^ŒºÅ Ü≥ÚHõ¯
ÅHõΔ}ÏÅ∞. „Ѩun ‰õÄ_® XHõ â◊H˜ÎH˜ ã¨OˆH`«O.
D ~°Ç¨Ï㨺O ™ê¯O^ŒÑ¨Ù~å}OÖ’ HÍjYO_»OÖ’ HÍjˆHΔ„`«OÖ’ 'tdK«O_ô— Jx XHõ
`«e¡ LO@∞O^Œx K≥áêÊ~°∞. tdK«O_ç <≥=∞eÖÏ ^èŒfix KÕã¨∂Î LO@∞Ok.
J=∞‡"å~°∞ „Ѩu"åi Ü«∞O^Œ∞ â◊|Ìã¨fi~°∂ѨOÖ’ LO^Œx `≥Å∞ûHÀ"åe. P â◊|Ì â◊H˜Îx
„Ѩ`ÕºH˜Oz Láêã¨# KÕ¿ãÎ XHõ~°Hõ"≥∞ÿ# ã≤kúx K≥áêÊ~°∞. P â◊ÉÏÌxH˜ ¿ÇÏ`«∞"≥·# U â◊H˜Î
LO^À P â◊H˜Î Ü≥ÚHõ¯ ã¨fi~°∂ѨO, =∞O„`åÅ∞ W=xfl. P HÍ~°}OKÕ`«<Õ D k=º"≥∞ÿ#
â◊|Ìã¨fi~°∂áêÅxfl "åǨÏ<åÅ∞QÍ K≥ѨÊ|_®¤~Ú.
q^ŒºH˜ LO_®eû# ÅHõΔ}ÏÅÖ’ ǨÏO㨠ÅHõΔ}O XHõ\ ˜. ã¨^Œã¨`ü q"ÕHõÅHõΔ}"Õ∞ ǨÏOã¨.
áêÅx, hà◊§x HõeÑ≤ W¿ãÎ hà◊§x =keÃÑ\˜ì áêÅ<Õ ã‘fiHõiã¨∞ÎOk ǨÏOã¨. JÖÏ<Õ
q^•º=O`«∞_≥·#"å_»∞ q"ÕHõO`À Jã¨kfi+¨Ü«∂efl q_çzÃÑ\˜ì ã¨kfi+¨Ü«∂ÖËfl ã‘fiHõi™êÎ_»∞.
Hõ#∞Hõ q^ŒºH˜ LO_®eûOk ǨÏOã¨ÅHõΔ}O-qK«HõΔ}. ǨÏOã¨"åǨÏxÜ≥ÿ∞# âߺ=∞ÖÏ JO>Ë
qK«HõΔ}Ïâ◊H˜ÎH˜ Jkèëêª# ^Õ=`«Ü≥ÿ∞# q^•ºã¨fi~°∂Ñ≤}˜.
J=∞‡"åi #‰õΩbâ◊H˜Îx âß„™êÎÅÖ’ K≥áêÊ~°∞. #‰õΩÅ JO>Ë =ÚOyã¨. q+¨O`À L#flq
174 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Ѩ_»QÆÅ∞ ZuÎ`Õ "å\˜x H˘\˜ì K«OѨÙ`«∞Ok. JÖÏ<Õ q^•º=O`«∞_≥·# "å_»∞ Z=Ô~·<å
‰õΩ`«~å¯Å<Õ Ñ¨_»QÆÅ∞ ZuÎ`Õ "å_çfl H˘_»`å_»∞. q^ŒºH˜ #‰õΩÖÏ~°∂_è» ÅHõΔ}O LO_®e.
J#QÍ ‰õΩ`«~å¯xfl YO_çOKÕ â◊H˜Î LO_®e.
âߺ=∞ÖÏ^Õq JOQÆ^Õ=`«ÅÖ’ D #‰õΩÖÏ^Õq XHõ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# ^Õ=`«. âߺ=∞ÖÏ^Õqx
P~åkè¿ãÎ Jxfl ѨÅ∞‰õΩÅ∞, Jxfl q^ŒºÅ∞ Åaè™êÎ~Ú.
ã¨~åfiâ◊Û âߺ=∞ÖÏHÍ~åó HÍtÛ`«¯i‚~°^äŒã≤÷`å
JO^Œ~°∂ âߺ=∞ÖÏ^Õq PHÍ~°O HõÅ"åÔ~· L<åfl~°∞. P `«e¡ „Ѩ^è•#OQÍ ˆQÜ«∞K«„HõOÖ’
aO^Œ∞™ê÷#OÖ’ ‰õÄ~°∞ÛOk. P âߺ=∞ÖÏ^Õq ã¨fi~°∂áêxfl WHõ¯_» =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞.
ÉÏÖÏ~°¯=~°‚Hõ=Kå =∞^•~°∞}qÖ’K«<å
D+¨„`«Ê¿ãfi^ŒHõ}˜HÍ =∞<ÀǨÏ~°=ÚMÏO|∞*Ï
L^Œ~Úã¨∞#Î fl ã¨∂~°ºHÍOu=O\˜ Hõ=K«O ^èiŒ OzOk. —=∞^•~°∞}qÖ’K«<å— - =∞`≥HÎ ¯˜ #
Hõà◊√§. J^Õ áê~°=âߺxfl K≥ѨÙÎOk.
J=∞‡ =ÚYO H˘OK≥O K≥=∞@Ѩ\ ˜ì LO^Œ<åfl~°∞. ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"å~°∞ ZO`À
J^Œ∞ƒù`«OQÍ ^Œi≈ã¨∂Î =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞.
„¿Ñ+¨Ü«∞hÎ Hõ\ψHΔ} H˜Oz„^Œ∂ƒù=e¡`å}¤"≥·ó
â◊H˜Î¿ã#efl ^ŒÜ«∞`À K«∂ã¨∞Î#flѨÙÊ_»∞ P `«e¡ Hõ#∞ÉÁ=∞Å∞ H˘OK≥O Hõ^Œ∞Å∞`«∞<åfl~Ú.
ã¨=∞ã¨Î =∞Ñ≤ `«`≥· û#ºO â◊H©Î<å =Ú^Œú`À^Œú`«O
P `«e¡ P q^èŒOQÍ K«∂ã¨∂Î LO>Ë P K«∂ѨÙÅ #∞Oz =KÕÛ â◊H˜Î`À â◊H˜Î¿ã#Åxfl\˜H˜
L`åûǨÏO =zÛOk.
"å~°O`å XHõ¯™êi k=º<å^ŒÅ∞ KÕã¨∂Î Hõ^Œ∞Å∞`«∂ LO>Ë ^Õ=`«ÅO`å WѨÙÊ_»∞ P
`«e¡x K«∂ã≤ #=∞㨯iã¨∞Î<åfl~°∞.
„j âߺ=∞ÖÏ ëÈ_»â◊<å=∂Å∞
^Õ=`«ÅO`å J=∞‡"åix ëÈ_»â◊<å=∂Å`À H©iÎOKå~°x K≥áêÊ_»∞ ǨÏÜ«∞„w=
™êfiq∞"å~°∞.
`åO `«∞+¨μì=Ù ëÈ_»â◊aè ~åfl=∞aè ~åflHõ"åã≤#ó
D <å=∂Å∞ =∂#=ã¨$+≤ìHÍ^Œ∞. ^Õ=`«Å∞ ^Œi≈Oz K≥ѨÙÎ#flq. JѨÙÊ_»∞ =∞m§ ǨÏÜ«∞
„w=™êfiq∞x JQÆã∞¨ ºÎ Å"å~°∞ P Ѩ^ÇŒ ¨ ~°∞<å=∂Å∞ K≥Ñʨ =∞x J_çy`Õ q#=∞x ǨÏÜ«∞„w=
™êfiq∞"å~°∞ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 175
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
`åx ëÈ_»â◊<å=∂x ã¨=∂Hõ~°‚Ü«∞ ‰õΩ=∞ƒù[
ã¨Ow`«Ü≥∂yh âߺ=∂ âߺ=∞ÖÏ =∞O„u<å~ÚHÍ
=∞O„u}© ã¨z"Õâßh „Ѩ^è•<Õj â◊√Hõ„Ñ≤Ü«∂
g}Ï=f "≥·}˜H© K« =Ú„k}© „Ñ≤Ü«∞Hõ„Ñ≤Ü«∂
hѨ„Ñ≤Ü«∂ Hõ^Œ"Õ∞ƒj Hõ^ŒO|=#"åã≤h
ã¨^•=∞^• K« <å=∂x ëÈ_»â‹·`åx ‰õΩOÉèí[
1.ã¨Ow`«Ü≥∂yh 2.âߺ=∂ 3.âߺ=∞ÖÏ 4.=∞O„u(„`«) <å~ÚHÍ 5.=∞O„u}©
6.ã¨z"Õâßh 7.„Ѩ^è•<Õj 8.â◊√Hõ„Ñ≤Ü«∂ 9.g}Ï=f 10."≥·}˜H© 11.=Ú„k}©
12.„Ñ≤Ü«∞Hõ„Ñ≤Ü«∂13.hѨ„Ñ≤Ü«∂ 14.Hõ^Œ"Õ∞ƒj 15.Hõ^ŒO|=#"åã≤h 16.ã¨^•=∞^•.
Wq k=º"≥∞ÿ# 16 <å=∂Å∞ 㨇i¿ãÎ, ã¨~°fi[#∞Å∞ J#∞‰õÄÅѨ_Õ q^Œºx J=∞‡"å~°∞
J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ~°∞. D <å=∂Å∞ |∞kúâ◊H˜Îx ã¨iQÍæ ѨxKÕ¿ã@@∞ì KÕ™êÎ~Ú.
U`≥·~°ºã¨ûz"ÕâßhO ã¨Hõ$`ü ™œÎu â◊s~°"å<£
`«ã¨º „`≥·Ö’Hõº=∞dÅO =âı u+¨ª`«ºã¨Oâ◊Ü«∞ó
D â◊s~°O =zÛ# =∂#=ÙÅO^Œ~°∂ XHõ¯=∂~°∞ D Ѩ^ŒÇ¨~°∞ <å=∂Å∞
J#∞‰õΩO>Ë =ÚÖ’¡HÍÅ∞ "åiH˜ J#∞‰õÄÅOQÍ LO\Ï~Ú.
=∞O„u<å^ä• Ü«∞„`« Ü«∞„`« Hõ\ÏHõΔO qH˜~°`«º™œ
`«„`« `«„`« QÆ`åâ◊OHõO â◊H˜ÎÃã·#ºO Ѩ`«`«ºÅO
q^•ºkè^Õ=`«Ü≥ÿ∞# D `«e¡ Hõ\ÏHõΔOQÍx Åaè¿ãÎ ã¨O^ÕǨÅ∞ áÈ`å~Ú. â◊H˜Î¿ã#ÅH˜
"Õ∞O "≥#H˜¯ "≥à§◊ _»=∂! =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à§◊ _»=∂! "Õ∞O [~ÚOK«QÅÆ =∂! WÖÏO\˜ ã¨O^ÕÇ¨ Å∞
Hõey#ѨÙ_»∞ D `«e¡ K«∂ѨÙÅ∞ Ѩ_»QÍ<Õ P â◊OHõÅ∞ Jxfl áÈ~Ú =∞Ǩϟ`åûǨÏOQÍ
Ü«Ú^ŒúOÖ’H˜ "≥à◊`å~Ú.
âߺ=∞ÖÏ^Õq g}, zÅHõx ^èŒiOz Ü«Ú^•úxH˜ =zÛOk. g\˜`À U=Ô~·<å Ü«Ú^•úxH˜
=™êÎ~å! JO>Ë Jq^Œºx H˘@ì_®xH˜ q^ŒºÅ∞ PÜ«Ú^è•Ö∫`å~Ú. Jk WHõ¯_» PO`«~°ºO.
=zÛ# ÉèíO_®ã¨∞~° Ãã·<åºxH˜ `«QÆæ@∞ìQÍ J=∞‡"åiH˜ ‰õÄ_® PÜ«Ú^è•Å∞ HÍ"åe.
J^äŒ ã¨Ow`«Ü≥∂y<åºó Hõ~°ã¨÷â◊√HõáÈ`«HÍ`ü
x~°˚QÍ=∞ ^èŒ#∞ˆ~fi^À =ǨÏO `«û[ºO â◊~åã¨#O
P `«e¡H˜ =ÚO*ËuÖ’ L#fl zÅ∞HõÖ’Oz XHõ ѨÙ~°∞+¨μ_»∞ L^ŒƒùqOKå_»∞. J`«_»∞
^èŒ#∞ˆ~fi^ŒÑ¨Ù~°∞+¨μ_»∞. J zÅ∞Hõ U q^Œºx HÍ"åÅO>Ë P q^Œºx `ÕQÆÅ^Œ∞.
176 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
âߺ=∞ÖÏ^Õq ã¨~°fiq^•ºã¨fi~°∂Ñ≤}˜. Ü«Ú^Œúq^ŒºÖ’ ‰õÄ_® Pq_» <Õ~°Ê~°∞~åÖË. Z‰õΩ¯=
UHÍ„QÆ`«, Z‰õΩ¯= |∞kú â◊H˜Î Ü«Ú^Œúq^ŒºÅÖ’ LO@∞Ok.
'âß~°^•â◊~ã° O¨ ^è•<å â◊„ãÎ̈„Ѩ`º« „ãÎ̈=i¬}—˜ âß~°^•q^Œº QÆ∞iOz J<ÕHõ qâıëêÅ∞<åfl~Ú.
âß~°^•^Õg W`åº^Œ∞ÅO^Œ~∂° D âߺ=∞ÖÏ^Õq qÉè∂í `«∞ÖË. âߺ=∞ÖÏ^Õq ™êHΔÍ`«∞Î q^•ºkè
^Õ=`« Hõ#∞Hõ P zÅ∞HõÖ’Oz ^èŒ#∞ifi^•ºÑ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ =KåÛ_»∞.
XH˘¯Hõ¯ q^ŒºH˜, ÉèÏ"åxH˜ XHõ Jkè^Õ=`« LO\Ï~°∞. P ^èŒ#∞ˆ~fi^ŒÑ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ XHõ
^èŒ#∞ã¨∞ûx, ÉÏ}Ïxfl Ѩ@∞ìH˘KåÛ_»∞.
K«~°∞~åƒÇ¨ïÜ«Ú`À g~° „ã≤Ît~å „ã≤ÎqÖ’K«#ó
J`«_çH˜ <åÅ∞QÆ∞KÕ`«∞Å∞ L<åfl~Ú. g~°∞_»∞. =¸_»∞ =ÚMÏÅ∞ L<åfl~Ú. =¸_»∞
=ÚMÏÅH˜ =¸_Õã≤ K˘Ñ¨ÙÊ# Hõà◊√§ L<åfl~Ú.
#=∞㨯 $`«º „Ѩ^è•<Õj q∞^Œ =∂Ç¨Ï ã¨ ÉèíH˜Î=∂<£
^Õg ÉèíO_®ã¨∞ˆ~O„^Œã¨º Ü«Ú^•úÜ«∞ `«fiO „Ѩ=~°Î¿ã
„Ѩ^è•<Õâ◊fiiÜ≥ÿ∞# P `«e¡H˜ #=∞™ê¯~°O KÕã≤, ''J=∂‡! #=∞™ê¯~°O. h Ü≥ÚHõ¯
J#∞„QÆǨÏO=Å¡ L#fl"å_çx <Õ#∞. g∞~°O^Œ~°∂ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_ç`À Ü«Ú^•úxH˜ ã≤^ŒúѨ_®¤~°∞
Hõ#∞Hõ <Õ#∞ ‰õÄ_® g∞‰õΩ ™êÜ«∞O KÕÜ«∂e. <Õ#∞ D HÀ^ŒO_®xfl h‰õΩ Wã¨∞Î<åfl#∞
ã‘fiHõiOK«∞ `«b¡!—— J<åfl_»∞.
J`« ã¨Î= =∞Ü«∂ ™êǨϺO Hõ~°Î=ºO =∞O„u<å~ÚˆH
z„`«r= q∞^ŒO <å=∂fl HÀ^ŒO_»O ã¨∞=∞ǨÏ`«Î~°O
QÆ$Ǩ} [QÆ`å=∞O|! ^•#"å<åO x|~°›}O
P HÀ^ŒO_»O ¿Ñ~°∞ z„`«r=O. F [QÆ[˚#h! ^•#=Ùefl x„QÆÇ≤ÏOK«_®xH˜ nxfl
ã‘fiHõiOK«∞. nx`À áê@∞ J=Ú‡Åá⁄k Wã¨∞Î<åfl#∞.
W=∞ø KåHõΔÜ«∞ÉÏ}Ï_èÒº `«∂}©~“ ã¨fi~°‚z„u`Ò
QÆ$Ǩ} ^≥·`«º<åâßÜ«∞ =∞=∂-#∞„QÆǨϿÇÏ`«"Õ
Jq |OQÍ~°O`À KÕã≤# J=Ú‡Åá⁄^Œ∞Å∞. JO^Œ∞Ö’ JHõΔÜ«∞ÉÏ}ÏÅ∞ LO\Ï~Ú.
Zxfl fã¨∞<Î åfl =ã¨∞<Î Õ LO\Ï~Ú. ##∞fl J#∞„QÆÇÏ≤ OK«_®xÔH,· ^≥`· ∞« ºÅx ã¨OǨÏiOK«_®xÔH·
fã¨∞HÀ `«b¡!
Wu „Ѩ}=∞º t~°™ê ^èŒ#∞ˆ~fi^Õ# ÉèíH˜Î`«ó
P q^èŒOQÍ ^èŒ#∞ˆ~fi^ŒÑ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ J=∞‡"åiH˜ ÉèíH˜Î`À W¿ãÎ P `«e¡ „QÆÇ≤ÏOzOk.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 177
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
JiÊ`«O KåѨ`«∂}©~°O [„QÍÇ¨Ï „Ñ≤Ü«∞Hõ„Ñ≤Ü«∂
=ÚO^Œ∞ K≥Ñ≤Ê# 16 <å=∂ÅÖ’"Õ `«~°∞"å`« "å_»∞`«∂ =ã¨∞Î<åfl~°∞.
z„`«r=O =∞ǨÏKåÛѨ =∂^•Ü«∞ K« â◊√Hõ„Ñ≤Ü«∂
qëêÊù~°O [#Ü«∂=∂㨠=∞øsfi =Ú^•…@º Éèí∂iâ◊ó
ã¨Ow`«Ü≥∂yhKåѨ^èŒfix<å ѨÓi`«O [QÆ`ü
<åHÍ-ÅÜ«∂<åO K« =∞<À #=Ü«∂-#O^Œã¨OѨ^•
P z„`«r==∞<Õ ^è#Œ ã¨∞û#∞ fã¨∞H˘x ^•x qO\˜<åix J=∞‡"å~°∞ XHõ¯™êi ÖÏyOk.
"≥O@<Õ ^•xÖ’Oz XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# <å^Œ=Ú =∂~°∞ „"≥∂yOk. P ^èŒ#∞~°úfix KÕ`«
[QÆ`«ÎO`å „Ñ¨u^èŒfixOzOk. P <å^ŒO q#QÍ<Õ ^Õ=`«ÅO^ŒiH˜ =∞Ǩ#O^ŒO HõeyOk.
J=∞‡"å~°∞ ^èŒ#∞ã¨∞û, ÉÏ}Ïxfl ã‘fiHõiOz#ѨÙ_»∞ Pq_» ^ŒQÆæ~° JO`«Hõ =ÚO^Œ∞ xOz
L#fl g}x, zÅHõx J=∞‡"åi ^ŒQÆæ~° L#fl Ü«∞O„u}©, `«O„u}© J<Õ
W^ŒÌi ѨiKå~°‰õΩÅH˜ WKåÛ~°∞.
Ü«∞O„u}© `«O„u}© K≥·= ^Õfi `«™êºó ѨiKåiÔH·ó
â◊√HõO g}ÏO K« t~°™ê =ǨÏO`Òº ѨiKÕ~°`«∞ó
zÅHõx Ü«∞O„u}˜ fã¨∞H˘Ok. g}x `«O„u}˜ fã¨∞H˘Ok. J=∞‡ ZѨÙÊ_»
_çy`Õ JѨÙÊ_»∞ W^•Ì=∞x W^ŒÌ~°∞ J=∞‡"åi „ѨHõ¯# #_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞. ZO`«
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ^Œ$âߺxfl WHõ¯_» =i‚ã¨∞Î<åfl~À ÉèÏqOKåe. J=∞‡"åi PÜ«Ú^è•Å∞ Hõ#∞Hõ
"å~°∞ "å\˜x x~°¡HõΔ ºOQÍ Ñ¨@∞ìHÀ‰õΩO_®, ÉèíH˜Î`À t~°ã¨∞û g∞^Œ ÃÑ@∞ìH˘x J=∞‡"åifl
J#∞Hõiã¨∞Î<åfl~°∞.
PÖ’Å=ÅÜ«∞HÍfi}=iú+¨μ‚ QÆ∞}xã¨fi#O
^è•~°Ü«∞Of ^èŒ#∞âß≈º=∂ K«HÍ~å-i=∞<À[fi~°O
J=∞‡"å~°∞ P ^è#Œ ∞ã¨∞û Ѩ@∞ìH˘x ^èfiŒ x K≥Ü∞« ºQÍ<Õ ^Õ=`«Å∞ P#OkOKå~°∞. â◊„`«∞=ÙÅH˜
H˘`«Î [|∞ƒ =zÛO^Œx K≥áêÊ~°∞. Jã¨∞~°∞Å QÆ∞O_≥Å∞ PyáÈÜ«∂Ü«∂! J#flO`« Ѩx
KÕã≤Ok.
z„`«r= =~å¿ã# Éèí∂+≤`å w`«Ü≥∂yh
HÍ^ŒO|h= ~°∞~°∞KÕ HõO^Œà◊ K«Ûù„HõHÍ~°∞‡HÍ
HÍm Hõ\ÏHõΔ= fÎHΔÀ‚ #$`«º ^Œ∞ƒù[QÆã¨xflÉèíó
J=∞‡"å~°∞ ѨK«Ûx HÍOu`À LO\Ï~°∞. z„`«r==∞<Õ ^èŒ#∞ã¨∞û |OQÍ~°∞ ~°OQÆ∞`À
178 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
LOk. nxfl Ѩ@∞ìH˘#fl J=∞‡"å~°∞ "≥∞~°∞ѨÙ`À ‰õÄ_ç# =∞|∞ƒÖÏ L<åfl~Ú.
LÅ¡ã¨O ^ŒH˜Δ}Ë áê}∫ qÅÖÏ㨠tb=ÚYó
ˆQÜ«∞K«„Hõ~°^ä•~°∂_è®O `åO ѨâßÛK«Û x¿+qˆ~
`«^Œfi KåÛùº=∞Å â’ÉèÏ_®º ^Õ"À ÉÏ}^èŒ#∞~°ú~åó
ã¨Ç¨Ï„™êHΔ“Ç≤Ï}©ã¨OMϺ „ã‘Î"ÕQÍ =∞^•Å™êó
PѨÓ~°Ü«∞O`«ºó Hõ‰õΩÉèíó HõÖˇ·ó H˜ÅH˜ÖÏ~°"≥·ó
J=∞‡"å~°∞ ZѨÙÊ_≥`· Õ L`åûǨÏOQÍ ^è#Œ ∞+¨Oª HÍ~°O KÕ™ê~À, Pq_» ¿ã#Åhfl L`åûǨÏOQÍ
H˜Å H˜Å ^èŒfi#∞Å∞ KÕã¨∂Î |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. =∞}˜nfiѨOÖ’ âߺ=∞ÖÏ^ÕqH˜ XHõ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ#
Éèí=#O, "å~åÇ‘Ï^ÕqH˜ XHõ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# Éèí=#O L<åfl~Ú.
âߺ=∞ÖÏ ^ŒO_»HõO
âߺ=∞ÖÏ^Õq HÍo^•ã¨=∞ǨHõqH˜ L[˚~Úh =∞Ǩ#QÆ~°OÖ’ ^Œ~°≈#O WzÛOk.
P `«e¡x K«∂ã≤# "≥O@<Õ HÍo^•ã¨∞ ѨÙÅH˜Oz
=∂}˜Hõºg}Ï =ÚѨÖÏÅÜ«∞OfO
=∞^•Å™êO =∞OAÅ "åyfiÖÏ™êO
=∂¿ÇÏO„^Œ hÅ^Œ∞ºu HÀ=∞ÖÏOwO
=∂`«OQÆ Hõ<åºO =∞#™ê 㨇~åq∞.
Jx H©iÎOKå_»∞. =∂}˜Hõºg}x ^èŒiOz, =∞kOz# Hõà◊§`À „ѨHÍtã¨∞Î#fl P `«e¡
=∞OAÅ"≥∞ÿ# "åyfiÖÏ㨠q^•ºã¨fi~°∂Ñ≤}˜. WO„^ŒhÅ=∞}∞ÅHÍOu`À L#fl P `«e¡x
=∞#™ê㨇~åq∞ J<åfl~°∞.
K«`«∞~°∞ƒù*Ë K«O„^ŒHõàÏ=`«O¿ã
‰õΩKÀ#fl`Õ ‰õΩO‰õΩ=∞~åQÆâ’}Ë,
ѨÙO„_Õ‰õΔΩ áêâßO‰õΩâ◊ ѨÙ+¨ÊÉÏ}
ǨϿãÎ #=∞¿ãÎ [QÆ^ÕHõ=∂`«ó.
=∂`å =∞~°Hõ`«âߺ=∂ =∂`«Ow =∞^èŒ∞âßeh
‰õΩ~åº`«¯\ÏHõΔO HõàϺ}© Hõ^ŒO|=#"åã≤h.
[Ü«∞=∂`«OQÆ `«#ÜÕ∞ [Ü«∞hÖ’`«ÊÅ^Œ∞º`Õ
[Ü«∞ ã¨Ow`« ~°ã≤ˆH [Ü«∞ bÖÏâ◊√Hõ„Ñ≤ÜÕ∞.
WÖÏ J#fl"≥O@<Õ HÍo^•ã¨∞H˜ J=∞‡"å~°∞ =∞}˜nfiѨOÖ’ Hõ^ŒO|=# =∞^茺OÖ’
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 179
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
QÀK«iOzOk.
JѨÙÊ_»∞ P `«e¡ Ü≥ÚHõ¯ t~°ã¨∞û, áê^•Å∞ "≥Ú`«ÎO ^Œ~°≈#q∞zÛOk. ^•x`À Ѩ~°tOz
P ѨÙÅH˜O`«`À J=∞‡"åix =i‚ã¨∞Î<åfl_»∞ HÍo^•ã¨∞.
[Ü«∞[#x! ã¨∞^è•ã¨=Ú„^•O`« ǨÏ$^Œº#‡}˜nfiѨ ã¨O~°∂_è» aÖÏfi@g=∞^茺 HõÅÊ„^Œ∞
=∂HõÅÊ HÍ^ŒO| HÍO`å~°"å㨄Ñ≤Ü∞Õ ! Hõ$uÎ"å㨄Ñ≤Ü∞Õ ! ã¨~fi° Ö’Hõ„Ñ≤Ü∞Õ ! ™ê^Œ~å~°|ú ã¨Ow`«
ã¨OÉèÏ=<å ã¨O„Éèí=∂Ö’Å hѨ„ã¨QÍ|^Œú K«∂m ã¨<å^䌄uˆH! ™ê#∞=∞`«∞Ê„uˆH! âıYsÉèí∂`«
j`åOâ◊√ ˆ~MÏ =∞Ü«¸MÏ=m #^Œú ã¨∞ã≤flQÆú hÖÏÅHõ „âı}© â◊$OQÍi`Õ! Ö’Hõã¨OÉèÏq`Õ!
HÍ=∞bÖÏ ^èŒ#∞ã¨ûxflÉèí „Éèí∂ Å`å ѨÙ+¨Ê ã¨O^ÀÇ¨Ï ã¨O^ÕÇ¨Ï Hõ$KåÛ~°∞ QÀ~ÀK«<å ѨOHõˆHm
ÅÖÏ=∂aè~å"Õ∞! ã¨∞~å"Õ∞! ~°"Õ∞! „áÈÅ¡ã¨^•fioHÍ =∞øH˜ÎHõ„âı}˜HÍ K«O„kHÍ=∞O_»Ö’^•ƒùã≤
ÖÏ=}º QÆO_»ã¨÷Å #ºã¨Î Hõã¨∂ÎiHÍ Ñ¨„`« ˆ~MÏ ã¨=Ú^Œ∂ƒù`« ™œ~°Éèíº ã¨O„ÉèÏO`« Éèí$OQÍOQÆ
<åw`« ™êO„nÉèí= #‡O„^Œ `«O„fã¨fiˆ~! ÉèÏã¨fiˆ~! =Å¡H© "å^Œ# „Ѩ„H˜Ü«∂
Ö’Å `åm ^ŒàÏ |^Œú `å@OHõ Éè∂í ëê qâıëêxfi`Õ! ã≤^ãúŒ =¨ ∂‡x`Õ! k=ºÇ¨ÖÏ
=∞^À^ÕfiÅ ¿ÇÏÖÏ Åã¨K«Û‰õΔΩ~åO^Àà◊# „j ã¨=∂H˜ΔѨΠHõÔ~·‚Hõ hÖ’`«ÊÖË!
ѨÓi`åâı+¨ Ö’HÍaè"åOKèåѶ¨ÖË! „jѶ¨ÖË! ¿ãfi^ŒaO^Œ∂ Å¡ã¨`åÊùÅ ÖÏ=}º
x+¨ºO^Œ ã¨O^ÀÇ¨Ï ã¨O^ÕǨÏHõ$<åflã≤HÍ =∞øH˜ÎˆH! ã¨~°fi =∞O„`åu‡ˆH! HÍoˆH!
‰õΩO^Œ =∞O^Œ ã≤‡`À^•~° = „HõãÎ ∞¨ Êù~° `«∂ÊQÆ Hõ~∂° Ê~° `åO|∂Å YO_À`«¯~ˆ !
*Ï˝#=Ú„^•Hõˆ~! „jHõˆ~! ‰õΩO^ŒÑ¨Ù+¨Ê^Œ∞ºu ã≤flQÆú ^ŒO`å=m x~°‡ÖÏ Ö’Å HõÖ’¡Å ã¨"Õ∞‡à◊#
¿ã‡~° â’}Ï^è~ˆŒ ! Kå~°∞g}Ï^è~ˆŒ ! ѨHfiõ aOÉÏ^è~ˆŒ ! ã¨∞Åe`« #=Ü«∞ø=<å~°OÉèí K«O„^À^ŒÜ∂≥
^ÕfiÅ ÖÏ=}º ^Œ∞QÍú~°‚"åq~°ƒù=`«¯O|∞ aÉ’ƒHõ ǨÏ$`«¯O^茈~! ã¨`«¯àÏ =∞Okˆ~! =∞O^䌈~!
|O^èŒ∞~°K«Ûù#fl g~åkè Éèí∂ëê ã¨=Ú^À̺`« =∂<å#=^•º[˝ â’ÉèË! â◊√ÉèË!
~°`fl« Hˆ Ü«¸~° ~°t‡K«Û\ù Ï Ñ¨Å=¡ „áÈš㨠^ÀÌ~`¡° å ~ål`Õ! Ü≥∂yaèó ѨÓl`Õ! qâ◊fikV‡}¤Å
"åºÑ¨Î =∂}˜Hõº `Õ[ ã¨∞ûÊù~°`«¯OHõ}ÏÅOHõ$`Õ! q„Éèí=∂ÅOHõ$`Õ! ™ê^èŒ∞aè ã¨û`«¯ $`Õ! "åã¨
~å~°OÉèí "ÕàÏ ã¨=Ú[˚$OÉèí=∂}Ï~°qO^Œ „ѨuK«Ûù#fl áê}˜^ŒfiÜÕ∞! ã¨O`«`À^Œº^ŒÌfiÜÕ∞!
k=º~°`Àfli‡HÍ nkèu ™ÈÎ=∞ ã¨O^蕺ܫ∞ =∂<åOQÆ∞m Ѩš"À^Œº #flMËO^Œ∞„ѨÉèÏ =∞O_»ÖË!
„áÈÅ¡ã¨`«∞¯O_»ÖË! `å~°HÍ ~ål hHÍâ◊ Ǩ~å=o ¿ã‡~° Kå~°∞ ãÎ̈<åÉè’QÆ ÉèÏ~å#=∞#‡^茺=b¡
=oKÕÛ^ù Œ gp ã¨=Ú^Œº`«û=ÚÖϡ㨠ã¨O^Œi≈`åHÍ~° ™œO^Œ~º° ~°`åflHõ~ˆ ! „jHõ~ˆ ! ¿ÇÏ=∞ ‰õΩOÉè’Ѩ
"≥∂`«∞ÎOQÆ =HΔÀ[ ÉèÏ~å=#„"Õ∞! „uÖ’HÍ=#„"Õ∞! Åã¨^Œfi$`«ÎQÆOcè~° <åcè ã¨~°ã‘Î~° â‹·"åÅ
â◊OHÍHõ~° âߺ=∞ ~À=∂=m Éèí∂+¨}Ë! =∞OA ã¨OÉèÏ+¨}Ë! Kå~°∞ tO[`«¯\©ã¨∂„`«
180 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
x~°ƒiù uÎû`å#OQÆ ~ˆ MÏ ^è#Œ ∞t≈O[h _»O|ˆ~! k=º~°`åflO|ˆ~! Ѩ^‡Œ ~åQÀÅ¡ã<¨ ‡Õ YÖÏ ÉèÏã¨fi~°
„â’}˜ â’ÉèÏ l`«ã¨fi~°‚ Éèí∂Éèí$`«ÎÖË! K«O„kHÍj`«ÖË! qHõã≤`« #=H˜Oâ◊√HÍ `å„=∞
k"åºOâ◊√HõK«Ûù#fl Kå~°∂~°∞ â’ÉèÏ Ñ¨~åÉèí∂`« ã≤O^èŒ∂~° â’}ÏÜ«∞ =∂<ÕO„^Œ =∂`«OQÆ
ǨϙêÎ~°æàı! âߺ=∞ÖË! HÀ=∞Å ã≤flQÆú hÖ’`«ÊÖÏ#Ok`å#OQÆ `«∂}©~° â◊OHÍHõ~À^ŒÌ=∞
[OѶ¨∂Å`Õ! Kå~°∞ bÖÏQÆ`Õ! #„=∞ kHÍÊÅ ã‘=∞Ouh ‰õΩO`«Å ã≤flQÆú hÅ „ѨÉèÏѨÙO[
ã¨O*Ï`« ^Œ∂~åfiO‰õΩ~åâ◊OHõ ™ê~°OQÆ ã¨OÜ≥∂QÆ iOY #flMËO^Œ∂[˚fiÖË! „áÈ[˚fiÖË! „ѨǨÏfi
^Õ"Õâ◊ ^≥·`Õºâ◊ Ü«∞ˆHΔâ◊ Éèí∂`Õâ◊ "åwâ◊ HÀ}Ëâ◊ "åÜ«∞fiyfl =∂}˜Hõº ã¨OѶ¨∞$+¨ì HÀ\©~° |ÖÏ
`«áÈ^•Ì=∞ ÅHΔÍ~°™ê~°∞}º ÅH©Δ ‡QÆ$Ç‘Ï`åO„Ѷ≤∞ Ѩ^Œ‡^ŒfiÜÕ∞! J^ŒfiÜÕ∞! ã¨∞~°∞z~° #=~°`«fl
Ñ‘~î°ã≤÷`Õ! ã¨∞ã≤÷`Õ! â◊OY Ѩ^Œ‡^ŒfiÜ≥∂áê„t`Õ! `«„`« q¿Ñ¶∞flâ◊ ^Œ∞~åæ=@∞ˆHΔ„`« áêÖˇ·~°∞º`Õ!
=∞`«Î=∂`«OQÆHõ<åº ã¨=¸Ç¨xfi`Õ! Éèˇ·~°"≥·~°+¨ìaèˆ~fi+≤ì`Õ! ^Õq "å=∂kaè ã¨ûO„t`Õ! ^è•„u
ÅHΔ͇ºk â◊Hõκ+¨ìÔH·ó ¿ãq`Õ! Éèˇ·~°g ã¨O=$`Õ! ѨOK«ÉÏ}Ë# ~°`åº K« ã¨OÉèÏq`Õ! „Ñ‘uâ◊HÍκ
=ã¨O`Õ# Kå#Ok`Õ! ÉèíH˜ÎÉèÏ*ÏO Ѩ~°O „âıÜ«∞¿ã HõÅÊ¿ã! Kè«O^Œ™ê "≥∂[™ê„ÉèÏ[¿ã!
Ü≥∂y<åO =∂#¿ã ^蕺ܫ∞¿ã! w`« q^•ºk Ü≥∂QÍu `«$¿+‚# Hõ$¿+‚# ã¨OѨÓ[º¿ã!
ÉèHí =Î̃ ∞KÕÛ`«™ê "Õ^™Œè ê ã¨∂Ü
Î ∞« ¿ã! qâ◊fi ǨÏ$^Õº# "å^Õº# q^•º^è~ÔŒ · sæÜ∞« ¿ã! Ü«∞HõΔ QÆO^è~Œ fi°
ã≤^•úOQÆ<å =∞O_»Öˇ· ~°‡O_ç`Õ! ã¨~°fi ™œÉèÏQƺ"åOKèå=f aè~°fi^èŒ∂aèã¨∞û~å}ÏO ã¨=∂
~å^茺¿ã! ã¨~°fi q^•º qâıëêxfi`«O, Kå@∞QÍ^ä• ã¨=ÚKåÛ~°}O, HõO~î°=∂Ö’Å¡ ã¨^Œfi~°‚
ˆ~MÏxfi`«O, HÀ=∞ÅO âߺ=∞Ö’^•~° ѨHõΔ^ŒfiÜ«∞O, `«∞O_» â’ÉèÏu^Œ∂s Éèí=u¯Oâ◊√HÍ
ÉèíO â◊√HõO ÖÏÅÜ«∞Of Ѩi„H©_»¿ã! áê}˜Ñ¨^Œ‡^ŒfiÜÕ∞ <åHõΔ=∂ÖÏ QÆ∞}O ™êÊù\ ˜HõO *Ï˝#
™ê~°`‡« HõO ѨÙã¨HÎ Oõ KåѨ áêâßO‰õΩâß<£ a„Éèfí , ÜÕ∞# ã¨Oz`«º¿ã KÕ`™« ê `«ãº¨ =„HÍÎO`«~å
^Œæ^Œº Ѩ^•ºu‡HÍ ÉèÏ~°f xã¨ûˆ~^Õº# "åÜ«∂=HÍÉèÏ Hõ$u ~åƒù=º¿ã, `«ã¨º=âߺ Éèí=Ou
„ã≤ÎÜ«∞ó ѨÓ~°∞ëêó, ÜÕ∞# "å âß`«‰õΩOÉèí ^Œ∞ºu~åƒù=º¿ã ™ÈÑ≤ ÅH©Δ ‡ã¨Ç¨Ï„Ãã·Îó Ѩi„H©_ç`Õ,
H˜ #flã≤^Õúº^ŒfiѨÙâß≈º=∞ÅO `å=Hõ"£∞ K«O„^ŒK«∂_®xfi`«O ^蕺ܫ∞`«ã¨Î㨺 bÖÏã¨~À "åikè
ã¨Î㨺 ˆHm=#O #O^Œ#O `«ã¨º Éèí„^•ã¨#O Éèí∂`«ÅO `«ã¨º wˆ~Ì=`å H˜OHõs `«ã¨º Kå*Ï˝Hõs
„j ã¨ûfiÜ«∞O, ã¨~°fif~å÷u‡ˆH! ã¨~°fi=∞O„`åu‡ˆH! ã¨~°fi`«O„`åu‡ˆH! ã¨~°fi=Ú„^•u‡ˆH!
ã¨~°fiâ◊HÍκu‡ˆH! ã¨~°fi=~å‚u‡ˆH! ã¨~°fi~°∂¿Ñ! [QÆ<å‡`«$ˆH! áêÇ≤Ï =∂O áêÇ≤Ï =∂O áêÇ≤Ï——
Jx H©iÎOKå_»∞.
WO^Œ∞Ö’ âߺ=∞ÖÏ^Õq Ü≥ÚHõ¯ ã¨fi~°∂ѨO t~°ã∞¨ û "≥Ú^ŒÅ∞H˘x áê^•Å =~°‰Ωõ =i‚OK«
|_çOk. D ^ŒO_»HõOÖ’ âߺ=∞ÖÏ Ü«∞O„`«qâı+¨=∞O`å K≥áêÊ~°∞. âߺ=∞ÖÏ =∞O„`«OÖ’
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 181
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
L#fl J+¨Éì ~·ˇè =° ã¨fi~°∂áêÅ∞, ^Œ∞~åæ, =@∞Hõ Éè~·ˇ =° Ù_»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å~°O^Œix ‰õÄ_® WO^Œ∞Ö’
H©iÎOKå~°∞. â◊√Hõ=Ú, g}, ѨÙã¨ÎHõ=Ú, JHõΔ=∂ŠѨ@∞ìH˘#fl P `«e¡x Z=Ô~·`Õ ^蕺x™êÎ~À
"åà◊§ "å‰õΩ¯Å #∞Oz J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ѨÅ∞‰õΩÅ∞ ѨeH˜ã¨∞ÎOk P `«e¡.
Z=Ô~·`Õ J=∞‡"åifl JÜ«∞º"åi`À HõeÑ≤ ^蕺x™êÎ~À, "åiH˜ Jáê~°"≥∞ÿ# Sâ◊fi~°ºO
Åaèã¨∞ÎOk. '=ѨÙó âߺ=∞ÅO `å=Hõ"£∞ K«O„^ŒK«∂_®xfi`«O— - K«O„^ŒÖËYx ^èŒiOz# P
âߺ=∞Å â◊s~åxfl Z=~°∞ ^蕺xã¨∞Î<åfl_À "å_»∞ P_»∞H˘<Õ KÀ@∞ ã¨fi~°æOÖ’ L#fl #O^Œ#
=#O. "å_çHõk „H©_®ã¨÷ÅO.'Éèí∂`«ÅO `«ã¨º Éèí„^•ã¨#O—- Éèí∂q∞ "å_çH˜ ZHõ¯_»O>Ë
JHõ¯_» Jxfl U~åÊ@∞¡ KÕã¨∞ÎOk. "åˆQÌ=`«Å∞ "å_ç H˜OHõ~°∞Å∞ J=Ù`å~°∞. ÅH©Δ ‡^Õq "å_»∞
UO K≥¿ÑÎ Jk KÕã¨∞ÎOk.
P `«e¡ ZHõ¯_»∞O^À K≥ѨÓÎ 'ã¨∞^è•ã¨=Ú„^•O`« ǨÏ$^Œº#‡}˜nfiѨ ã¨O~°∂_è» aÖÏfi@g=∞^茺
HõÅÊ„^Œ∞=∂HõÅÊ HÍ^ŒO| HÍO`å~°"å㨄Ñ≤ÜÕ∞— J<åfl~°∞.
u#flQÍ J=∞‡"å~°∞ ã¨∞^è•ã≤O^èÀ~°‡^èÕº JHõ¯_çH˜ fã≤ÔHo§ =∞}˜nfiѨO, P
=∞}˜nfiѨOÖ’ aÅfi=#O ^•@QÍ<Õ Hõ^ŒO|=#O LOk.
Hõ$uÎ"å㨄Ñ≤ÜÕ∞ - U ~°∂ѨO ^èŒiOz<å Pq_»H˜ PÜ«∞<Õ ã¨~°fiO. HÍo^•ã¨
=∞ǨHõq P k=ºã¨fi~°∂áêxfl D q^èŒOQÍ ã¨OÉèÏqOKå_»∞.
„jK«„Hõ~°^äŒ ã≤÷`« Åe`å^Õq â’Éèí
J@∂, W@∞ ~Ô O_»∞~°^•ä Å∞ =∞^躌 Ö’ Åe`å^Õq L<åfl~°∞. gà◊√§ Hõ^ÅŒ QÍ<Õ P =∞^躌 Ö’
L#fl ~°^äŒO Hõ^Œ∞Å∞`ÀOk. Åe`åO| QÆ∞iOz K≥ѨÙÎ#flѨÙÊ_»∞ â’¡HÍÅÖ’ ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞
"å~°∞ Kè«O^Œã¨∞û =∂~åÛ~°∞.
J^äŒ K«„Hõ~å[~°^äŒ<åÜ«∞HÍ„t`å
[fie`åO‰õΩâß Ñ¶¨}˜ã¨=∂#áêâ◊Éèí$`ü
HõÅxHõfi} ^ŒfiÅÜ«∞ "≥∞ÿHõΔ=O ^èŒ#∞
~°ú^èŒf „ѨnѨΉõΩã¨∞"Õ∞+¨μ ѨOK«HÍó
J=∞‡"åi KÕ`«∞Ö’ L#fl JO‰õΩâ◊O „ѨHÍtã¨∂Î Jyfl*ÏfiÅefl "≥^Œ[Å∞¡`ÀOk. KÕuÖ’
L#fl áêâ◊O áê=ÚÖÏ Hõ^Œ∞Å∞`«∂ LOk. J=∞‡"å~°∞ ^èŒiOz# K≥~°‰õΩqÅ∞¡H˜ H˘xfl
z~°∞QÆO@Å∞ „"ÕÖÏ_»∞`«∞<åfl~Ú.
J=∞‡"å~°∞ Hõkeã¨∂Î LO>Ë Jq ^èŒfixã¨∞Î<åfl~Ú. J=∞‡"åi KÕ`«∞Ö’ L#fl P
ѨOK«‰õΩã¨∞=∞ ÉÏ}ÏÅ∞ ‰õÄ_® ÉèÏã≤ã¨∂Î LO_»QÍ
182 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
L^ŒÜ«∞`«ûǨτã¨=∞ǨϙêO ã¨Ç¨Ï„ã¨`À
Ѩºuáê@ÅO x[=ѨÙó „ѨÉèÏ~°≠~°O
J=∞‡â◊s~°O #∞Oz L^Œ~Úã¨∞Î#fl ã¨∂~°ºHÍO`«∞Å∞ ÉèÏã≤ã¨∂Î â◊H˜Î¿ã#Åxfl\˜ g∞^Œ
„Ѩã¨iã¨∂Î Z„~°QÍ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú.
'x*Ï~°∞}„ѨÉèÏѨÓ~°=∞[˚„^ŒƒÇ¨‡O_»=∞O_»ÖÏ—- J=∞‡"åi â◊s~°HÍO`«∞Å`À "≥Ú`«ÎO
„ѨHÍâ◊=∂#O J=Ù`«∂ LO>Ë
H˜~°f kâßã¨∞ =^Œ#㨺 HÍOuaèó
ã¨$[f= K«O„^Œ=∞Ü«∞ =∞„Éèí=∞O_»ÅO
K«∞@∂ì D ÖË`« Z„~°x HÍO`«∞Å∞ "åºÑ≤Oz LO>Ë =∞^茺֒ J=∞‡=^Œ#O „Ѩã¨#flOQÍ
z~°∞#=Ùfi`À â’aèã¨∂Î LO>Ë ã¨O^蕺HÍâ◊OÖ’ ѨÓ~°‚K«O„^Œ∞_»∞ L^Œ~ÚOKå_® J#fl@∞¡
LOk. J=∞‡=^Œ#O ѨÓ~°‚K«O„^Œã¨=∂#OQÍ LO@∞Ok.
'Ѩi}`« â◊~°K«ÛO„^Œ=^Œ<å— J<åfl~°∞ â◊OHõ~°∞Å"å~°∞.
J=∞‡"åi ~°^äŒO-
^Œâ◊Ü≥∂[<åÜ«∞u=∞`å [QÆ„`«Î~¸
=∞aè=$}fi`å qâ◊^Œ=∞øH˜ÎHÍ`«‡<å
^èŒ=àÏ`«Ñ¨„`«=ÅÜÕ∞# ÉèÏã¨∞~å
â◊t=∞O_»Å㨺 ã¨d`å =Ú¿ÑÜ«Úëê
ѨkÜ≥∂[<åÅ Z`«∞Î`À J=∞‡"åi ~°^äŒO LOk. ~°^äŒO ÃÑ·# `≥Å¡x Q˘_»∞QÆ∞ LOk.
J=∞‡"åiH˜ 'UHÍ`«Ñ¨„`«™ê„=∂[º^•~ÚHÍÜ≥ÿ∞ #"≥∂#=∞ó— Jx ¿Ñ~°∞.
ã¨~°fi[QÆ`«∞Îx XˆH Q˘_»∞QÆ∞ „H˜O^Œ áêeã¨∞Î#fl `«e¡. P Kè«„`«O Jxfl\˜HõO>Ë L#fl`«OQÍ
„ѨHÍtã¨∂Î ÃÑ·# LOk.
P Q˘_»∞QÆ∞ ZHõ¯_À L#fl K«O„^Œ=∞O_»ÅO`À ¿ãflǨÏO KÕ™ÈÎO^• J#fl@∞¡Ok.
Jaègl`å K« =∞}˜HÍ}¤â’aè<å
q[Ü«∂k =ÚYºÑ¨iKåiHÍ [<≥·ó
#=K«O„kHÍÅǨÏiHÍOuHõO^Œm
K«`«∞ˆ~} Kå=∞~°K«`«∞+¨ìÜÕ∞# K«
J=∞‡"å~°∞ ‰õÄ~°∞Û#fl ~°^äŒOÖ’ <åÅ∞QÆ∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ [Ü«∞, q[Ü«∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# #Å∞QÆ∞~°∞
ѨiKåiHõÅ∞ L<åfl~°∞. "å~°∞ K«Hõ¯x Kå=∞~åÅ∞ Ѩ@∞ìH˘x J=∞‡"åiH˜ gã¨∂Î L<åfl~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 183
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
â◊ÔH·ÎºHõ~å[ºÑ¨^Œg =∞aèã¨∂K«Ü«∞Of
™ê„=∂[ºzǨÏfl â◊`«=∞O_ç`« Ãã·#º ^Õâß
"≥Ú`«ÎO â◊H˜Î¿ã#ÅH˜ J=∞‡"åˆ~ =∞Ǩ~å}˜ Jx ã¨∂zã¨∂Î P ™ê„=∂[ºzǨÏfl=ÚÅhfl
„ѨHÍtã¨∂Î L<åfl~Ú. ^•xH˜ `«QÆæ@∞ìQÍ
ã¨Ow`«"å^Œº~°K«<åaè ~°^ä•=∞~å}ÏO
ã¨Oã¨∂ÎÜ«∞=∂#qÉèí"å qâ◊^Œ„ѨHÍâß
K«„Hõ~å[~°^ä•~°∂_è» J~Ú# „jÅe`å=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œs Ѩ~åÉèí\ÏìiHõx K«∂ã≤
ѨÙÅH˜Oz# â◊s~åÅ`À ^Õ=`«Å∞, |∞∞+¨μÅ∞ #=∞㨯iã¨∞Î<åfl~°∞. ^Õ=HÍO`«Å∞
"≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°O`å q[Ü«∞ã¨∂K«HõOQÍ ‰õΩã¨∞=∂Å∞, ÖÏ[Å∞ [Å∞¡`«∞<åfl~°∞.
LnÌѨÎѨÙ+¨Êâ◊~° ѨOK«Hõ`«ã¨û=Ú`≥·÷
~À˚ ºu~°‡Ü«∞O „uÉèí∞=#O =∞Ǩϙê ^Œ^è•<≥·ó
q^Œ∞º`«û=∞^Œ∞ºuaè ~°Ñ¨û~°™êO ã¨=¸ÃÇ·Ï
ifiH˜ΔѨº=∂}[Ü«∞=∞OQÆà◊ ÖÏ[=~å¬
ÖÏ[Å∞ JO>Ë ¿ÑÖÏÅ∞ Jx J~°÷O. Jq [Ü«∞ã¨∂K«HõOQÍ K«Å∞¡`å~°∞.
J^Õq^èŒOQÍ HõÅÊ=$HõΔ ‰õΩã¨∞=∂Å∞ J=∞‡"åi g∞^Œ [Å∞¡`«∂ "åà◊§O`å
[Ü«∞ [Ü«∞ ^è•fi<åÅ∞ ѨÅ∞‰õΩ`«∂ L<åfl~°∞.
„jK«„Hõ<å=∞uÅHõO ^Œâ◊Ü≥∂[<åu
`«∞OQÆ^èŒfi*’e¡d`«"Õ∞Ѷ¨∞Hõ^Œ=∞ƒ =ÚK≥·Ûó
Ѩk Ü≥∂[<åÅ Z`«∞Î#fl P „jK«„Hõ~å[~°^äŒO PHÍâßxfl `å‰õΩ`ÀOk.
f„"åcè~å=~°}â◊H˜ÎѨ~°=∞Ê~åaè
~°∞ºHõÎO ~°^äŒO ã¨=∞~°Hõ~°‡}˜ KåÅÜ«∞Of
„j Åe`å ѨOK«qOâ◊u (25) <å=∂Å∞
J<ÕHõ =∞Ok Ѩi"å~°^Õ=`«Å`À, P=~°} ^Õ=`«Å`À L#fl P ~°^äŒO Hõ^Œ∞Å∞`«∂
LO>Ë ^Õ=`«Å∞ ѨÙÅH˜Oz# â◊s~åÅ`À, ã¨ÊOkOz# ǨÏ$^ŒÜ«∂Å`À Ѩ~°=tOz#
ÉèÏ=#`À J=∞‡"åix H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞.
=ÚO^Œ∞ K≥ÑÙ¨ ʉõΩ#fl "å~åÇ‘Ï^Õq Ѩ<fl≥ O_»∞ <å=∂Å∞. âߺ=∞ÖÏ^Õq Ѩ^ÇŒ ¨ ~°∞ <å=∂Å∞.
WѨÙÊ_»∞ Åe`åOaHõH˜ W~°"≥· J~Ú^Œ∞ <å=∂Å`À H©~°Î# KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
184 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ѨOKåkèÔH·ifiOâ◊u<å=∞~°`≥·fló
„ѨѨOK«áêѨ „Ѩâ◊=∞<åÜ«∞ ^ŒÔHΔÂó
D W~°"≥· S^Œ∞ <å=∞ ~°`åflÅ∞ „ѨѨOK«OÖ’ L#fl áêáêÅ∞ ‰õÄ_® `˘ÅyOK«QÆÅ=Ù.
nx J~°÷O =∞#H˜ U „ѨѨOK«O ѨiK«Ü«∞"≥∂, P „ѨѨOK«OÖ’ áêѨO ÖËHõáÈ`Õ KåÅ∞
ˆHΔ=∞OQÍ LO_»QÆÅO.
=∞# K«∞@∂ì áêѨO ÖˉõΩO_®, =∞#Ö’ ‰õÄ_® áêѨO ÖˉõΩO_® LO_®ÅO>Ë x`«ºO
D 25 <å=∞~°`åflÅx 㨇i¿ãÎ KåÅ∞.
ã¨Oã¨∂ÎÜ«∞=∂# Åe`å =∞~°∞kƒù
ã¨ûO„QÍ=∞ =ÚkÌâ◊º ã¨=ÚK«ÛKåÅ
Jx ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"å~°∞ P¿Ñ™ê~°∞.
"ål=„HõÎ! =∞Ǩ|∞^Õú! ѨOK«qOâ◊u<å=∞aèó
Åe`å Ѩ~°"Õ∞âß<åº ^ÕÇ≤Ï Hõ~°‚~°™êÜ«∞#O
F QÆ∞„~°O =ÚYOQÆÅ ™êfig∞! =∞Ǩ|∞^Õú! K≥=ÙʼnõΩ J=∞$`«=Ú=O\˜"≥·# P W~°"≥·
J~Ú^Œ∞ <å=∂Å∞ <å‰õΩ K≥ѨÊ"å! JO>Ë Ç¨ÏÜ«∞„w=™êfiq∞ ã¨O`À+≤Oz K≥ѨÙÎ<åfl_»∞.
ã≤OǨã¨<Õj Åe`å =∞Ǩ~år˝ Ѩ~åO‰õΩâß
KåÑ≤h „uѨÙ~å K≥·= =∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œs
ã¨∞O^Œs K«„Hõ<å^ä• K« ™ê„=∂r˝ K«„H˜}© `«^ä•
K«„ˆHâ◊fis =∞Ǩ^Õg HÍ"Õ∞j Ѩ~°"Õ∞â◊fis
HÍ=∞~å[„Ñ≤Ü«∂ HÍ=∞HÀ\˜HÍ K«„Hõ=iÎh
=∞Ǩq^•º t"å#OQÆ=Å¡ÉèÏ ã¨~°fiáê@ÖÏ
‰õΩÅ<å^ä•-=∂flÜ«∞<å^ä• ã¨~åfi=∂flÜ«∞x"åã≤h
â◊$OQÍ~°<å~ÚHÍ KÕu ѨOK«qOâ◊u<å=∞aèó
1.ã≤OǨã¨<Õâ◊fis 2.Åe`å 3.=∞Ǩ~år˝ 4.Ѩ~åO‰õΩâß (nxH˜ =∞iH˘xfl áê~îåO`«
~åÅÖ’ =~åO‰õΩâß ‰õÄ_® LOk. Uk J#∞‰õΩ<åfl `«Ñ¨ÙÊÖË^Œ∞.) 5.KåÑ≤h 6.„uѨÙ~å
7.=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œs 8.ã¨∞O^Œs 9.K«„Hõ<å^äŒ 10.™ê„=∂r˝ 11.K«„H˜}© 12.K«„ˆHâ◊fis
13.=∞Ǩ^Õg 14.HÍ"Õ∞j 15.Ѩ~°"Õ∞â◊fis 16.HÍ=∞~å[„Ñ≤Ü«∂, 17.HÍ=∞HÀ\˜HÍ
18.K«„Hõ=iÎh 19.=∞Ǩq^•º 20.t"å#OQÆ=Å¡ÉèÏ 21.ã¨~°fiáê@ÖÏ 22.‰õΩÅ<å^ä•
23.P=∂flÜ«∞<å^äŒ 24.ã¨~åfi=∂flÜ«∞x"åã≤h 25.â◊$OQÍ~°<å~ÚHÍ... Z=Ô~`· Õ D W~°"·≥
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 185
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
S^Œ∞ <å=∂Å`À Åe`å^Õqx P~åkè™êÎ~À
ã¨∞Î=Ou ÜÕ∞ =∞ǨÉèÏQÍO Åe`åO Ѩ~°"Õ∞â◊fisO
`Õ „áêѨÙfl=Ou ™œÉèÏQƺ =∞ëœìã≤nú ~°‡Ç¨Ï^Œºâ◊ó
"åiH˜ ™œÉèÏQƺO, J+¨ãì ^≤ ∞Œ Åú ∞, Q˘Ñ¨ÊH©iÎ Åaè™êÎÜ∞« x ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"å~°∞ K≥áêÊ~°∞.
Wu „ѨK«O_»ã¨O~°=∞ƒùO KåÅÜ«∞Of =∞ǨÏ^ŒƒÅO
Éèí}Ϥã¨∞~°O „Ѩu „‰õΩ^•ú K«KåÅ Åe`åq∞ƒHÍ
ˆQÜ«∞ K«„Hõ , H˜i K«„Hõ , „jK«„Hõ~å[ ~°^äŒ =~°‚#
D q^èŒOQÍ ~°^ä•Åhfl ã≤^Œú=∞Ü«∂º~Ú. J=∞‡"å~°∞ Hõ^Œ∞Å∞`«∂ L<åfl~°∞. WѨÙÊ_»∞
„jK«„Hõ~°^äŒO „ѨHõ¯#∞#fl ˆQÜ«∞K«„Hõ~°^äŒO, H˜iK«„Hõ~°^ä•ÅÖ’#∂ P=~°} ^Õ=`«Å∞ L<åfl~°∞.
ˆQÜ«∞K«„HõO:
=∞O„u}©^ÕqH˜ ã¨O|OkèOz# ˆQÜ«∞K«„HõOÖ’ U_»∞ (ã¨Ñ¨Î Ѩ~åfi}˜)
Ѩ~åfiÅ∞<åfl~Ú. XHõ^•xH˘Hõ\ ˜ J#∞|O^èŒO L#flk Ѩ~°fiO.
aO^Œ∞=Ù #∞O_ç =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞ Hõ#∞Hõ D K«„HõOÖ’ „Ѩ^äŒ=∞™ê÷#OÖ’ L#flk
`«e¡ âߺ=∞ÖÏ^Õq.
`«^ä≥·= „Ѩ^äŒ=∞O Ѩ~°fi =∞O„u}Ϻã¨∞Î x"åã¨Éèí∂ó
Dq_» '„j^Õ"åºó Ju=Å¡ÉèÏ— Åe`å^ÕqH˜ J`«ºO`«„Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ#k.
J^äŒkfifÜ«∞ Ѩ~°fi™ê÷ ˆQÜ«∞K«„Hõ~°^äÀ`«Î"Õ∞
~°uó„Ñ‘u~°‡<À*Ï K« g}ÏHÍ~°∞‡Hõáê}Ü«∞ó
`«=∂Åâߺ=∞ÖÏHÍ~å ^•#"À#‡~°Ì#HõΔ=∂ó
Ô~O_»= P=~°}Ö’ ~°u, „Ñ‘u, =∞<À*Ï J<Õ"åà◊√§ g}x, ^èŒ#∞ã¨∞ûx ^èŒiOz L<åfl~°∞.
`«=∂Å =$HõΔO(Hõ_çq∞ K≥@∞¡)=O\˜ âߺ=∞Å^ÕǨÏO`À „ѨHÍtã¨∞Î<åfl~°∞.
^•#=ÙÅ#∞ =∞iúOK«QÆeˆQ â◊‰õΩÎÅ∞ gà◊√§.
=¸_»= P=~°}Ö’ ÉÏ}^Õ=`«Å∞ ÉèÏã≤ã¨∂Î L<åfl~°∞.
g~°∞ "≥Ú`«ÎO S^Œ∞QÆ∞~°∞.
`«$fÜ«∞O Ѩ~°fi ã¨O~°∂_è® =∞<ÀÉèí∂ ÉÏ}^Õ=`åó
„^•q}© â’+≤}© K≥·= |xúh "≥∂Ç≤Ïh `«^ä•
L<å‡kh K« ѨOK≥·`å nѨΠHÍ~°∞‡Hõáê}Ü«∞ó
„^•q}©, â’+≤}©, |xúh, "≥∂Ç≤Ïh, L<å‡kh. g~°∞ [fieã¨∞Î#fl ^èŒ#∞ã¨∞ûÅ∞ Ѩ@∞ìH˘x
186 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ÉèÏã≤ã¨∂Î L<åfl~°∞. =¸_»= Ѩ~°fiOÖ’ Ô~O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞<åfl~Ú.
"≥Ú^Œ@ S^Œ∞QÆ∞~°∞ ÉÏ}^Õ=`«Å∞ L<åfl~°∞. ^•xH˜ „H˜O^ŒÉèÏQÆOÖ’
`«„`«Ñ¨~°º}º^茙êÎ`«∞Î =~°Î=∂<å =∞ǨÏ∫[ã¨ó
HÍ=∞~å[â◊Û HõO^Œ~ÀÊ =∞#‡^äÀ =∞Hõ~°^èŒfi[ó
=∞<ÀÉèí=ó ѨOK«=∞ ™êûº^Õ`Õ „`≥·Ö’Hõº"≥∂ǨÏ<åó
Hõã¨∂ÎsuÅHÀÖÏ¡ã≤á¶êÖÏ =ÚHÍÎqÉèí∂+¨}Ïó
Hõ=K«K«Ûù#fl ã¨~åfiOQÍó ѨÖÏâ◊„Ѩã¨=ufi+¨ó
ѨOK«HÍ=∂ W"Õ∞ „áÈHÍÎ ÉèíO_®ã¨∞~°=^è•i÷#ó
HÍ=∞~å[, HõO^Œ~°Ê, =∞#‡^äŒ, =∞Hõ~°^èŒfi[, =∞<ÀÉèí= J<Õ S^Œ∞ „`≥·Ö’Hõºã¨fi~°∂áêÅ∞
L<åfl~Ú. gà◊√§ Hõã¨∂ÎsuÅHõO ^èŒiOz, K«Hõ¯x =Ú`åºÅx JÅOHõiOK«∞‰õΩx, Hõ=K«O
^èŒiOz, "≥∂^Œ∞QÆ∞ ѨÙ=ÙfiÅ=O\˜ Z„~°x HÍO`«∞Å`À ÉèÏã≤Îã¨∞<åfl~°∞.
gix ѨOK«HÍ=ÚÅ∞ JO\Ï~°∞. g~°O`å J=∞‡"åi Ü≥ÚHõ¯ =¸_»= Ѩ~fi° OÖ’ ~Ô O_»=
ÉèÏQÆOÖ’ L<åfl~°∞. <åÅ∞QÆ= Ѩ~°fiOÖ’
ˆQÜ«∞K«„Hõ~°^äÕO„^Œã¨º K«`«∞~°÷O Ѩ~°fiã¨O„t`åó
„ÉÏǑχ=ÚMϺã¨∞ΠѨÓ~ÀfiHÍÎ â◊ÛO_çHÍ `«fi+¨ìg∞ Ѩ~å
`«„`« Ѩ~°fi}º^茙êÎ`«∞Î ÅH©Δ ‡â‹·Û= ã¨~°ã¨fif
~°uó „Ñ‘uó H©iÎó âßOf ѨÙ+≤ìã¨∞Î+≤ìâ◊Û â◊HõÎÜ«∞ó
U`å â◊Û „HÀ^èŒ ~°HÍÎHΔÀº ^≥·`«ºO „Ѩu=∞Ǩ|ÅO
‰õΩO`«K«„Hõ^èŒ~åó „áÈHÍÎ ‰õΩ=∂~°ºó ‰õΩ=∞ƒùã¨=∞ƒù=ó
=ÚO^Œ∞ K≥ÑÊ≤ # „ÉÏǑχ, =∞¿ÇÏâ◊fis, H“=∂s "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q U"≥`· Õ Åe`å^Õq P=~°}Ö’
L<åflÜ≥∂ P =∂`«$HÍ^Õ=`«Å∞ WHõ¯_» ‰õÄ_® ÉèÏã≤ã¨∞Î<åfl~°∞.
^•xH˜ Ô~O_»= ÉèÏQÆOÖ’ ÅH©Δ ‡, ã¨~°ã¨fif , ~°f^Õq, „Ñ‘u^Õq, âßOu, H©iÎ, ѨÙ+≤ì,
`«∞+≤ì J<Õ â◊‰õΩÎÅ∞ L<åfl~Ú. âߺ=∞ÖÏ^Õqx #=∞㨯iOK«∞‰õΩO>Ë D â◊‰õΩÎÅhfl „Ѩ™ê
kã¨∞ÎOk. ~°u JO>Ë Pã¨H˜Î.
L`«Î=∞"≥∞ÿ# Pã¨H˜Î HõeyOKåÅO>Ë ~°f^Õq J#∞„QÆÇ≤ÏOKåe.
„Ñ‘u JO>Ë „Ñ‘u ÉèÏ=O HõeyOK«∞@, H©iÎ HõeyOK«_»O, âßOux=fi_»O.
D ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ J=∞‡"åi Ü≥ÚHõ¯ <åÅæ= P~°=}Ö’ Ô~O_»= ÉèÏQÆOÖ’ L#fl"å~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 187
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
WHõ S^Œ=Ѩ~°fiOÖ’ L#fl"å~°∞:
ѨOK«=∞O Ѩ~°fi ã¨O„áêáêÎ "å=∂^•º ëÈ_»âß-Ѩ~å
wuK«„Hõ~°^äÕO„^Œã¨º `å™êO <å=∂x =∞K«Ûù$}∞
"å=∂ *˺ëêª K« ~“„n K« âßxÎ „â◊≈^•ú ã¨~°ã¨fif
„H˜Ü«∂â◊H˜Îâ◊Û ÅH©Δ ‡â◊Û `«∞+≤ìâ‹·Û= `«∞ "≥∂Ç≤Ïh
`«^ä• „Ѩ=∞käh Kåâßfiã≤h gz ã¨Î^ä≥·= K«
q^Œ∞º<å‡e#º^äŒ ã¨∞~å#<åÌ-^äÀ<åQÆ|∞kúHÍ
U`åã¨∞Î ‰õΩ~°∞q<åÌÉèÏ [QÆ`ü HΔÀÉèí}Å=∞Ê\Ïó
=∞Ǩã¨=∞~°ã¨<åflÇ¨Ï =∂^Œ^è•<åó Ѩ^Õ Ñ¨^Õ
=„[HõO@Hõ ã¨OKè«<åfló Hõ~îÀ~å@ìǨ™È[˚fiÖÏó
=„[^Œ}∫¤ â◊`«Ñ¶‘∞flO K« ã¨Oa„ÉèÏ}Ï Éèí∞â◊√O}˜¤HÍ"£∞
ѨOK«=∞ Ѩ~°fiOÖ’ "å=∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# â◊‰õΩÎÅ∞ L<åfl~Ú. gi ¿Ñ~°∞¡ "å=∂,
*Ëëêª, ~“„n, âßOu, „â◊^Œú, ã¨~°ã¨fif, „H˜Ü«∂â◊H©Î, ÅH©Δ ‡, `«∞+‘ì, "≥∂Ç≤Ïh,
„Ѩ=∞käh, Pâßfiã≤h, gz, q^Œ∞º<å‡ex, ã¨∞~å#O^•, <åQÆ|∞kúHÍ. g~°O`å
‰õΩ~°∞qO^Œ=ÚÅ =O\˜ ~°`«flHÍO`«∞Å`À „ѨHÍtã¨∞ÎO\Ï~°∞. g~°O^Œ~°∂
=„[=ÚÖˇ#· Hõ=K«=ÚÅ ^èiŒ Oz Hõ~Àî ~°"∞≥ #ÿ J@ìÇ¨ ã¨O KÕã∂¨ Î =„[^ŒO_®xfl,
â◊`«Ñ¶‘∞fl J<Õ PÜ«Ú^è•xfl, Éèí∞â◊√O_ç J<Õ PÜ«Ú^è•xfl ^èŒiOz S^Œ= P=~°}Ö’
„ѨHÍtã¨∞ÎO\Ï~°∞.
P~°= P=~°}Ö’ Éèˇ·~°=ÙÅ∞<åfl~°∞.
D Éèˇ·~°=â◊‰õΩÎÅ J#∞„QÆǨÏO ‰õÄ_» HÍ"åe.
J^äŒ wu~°^äÕO„^Œã¨º +¨+¨ªO Ѩ~°fi ã¨=∂„t`åó
Jã≤`åOQƄѨÉèí$`«Ü≥∂ Éèˇ·~°"å â◊≈„ã¨Îcè+¨}Ïó
„utYO áê#áê„`«O K« a„ÉèÏ}Ï hÅ=~°Ûã¨ó
Jã≤`åOQÀ ~°∞~°∞â◊ÛO_»ó „HÀ^èŒ L#‡`«Î Éèˇ·~°=ó
HõáêÖ’ cè+¨}â‹·Û= ã¨OǨÏ~°âßÛÑ≤ Éèˇ·~°=ó
g~°∞ „uâ◊¥Å=Ú, áê#áê„`« ^èŒiOz „ѨHÍtã¨∞Î<åfl~°∞.
gà◊§ ¿Ñ~°∞¡ Jã≤`åOQÆ Éèˇ·~°=Ù_»∞, ~°∞~°∞ Éèˇ·~°=Ù_»∞, K«O_» Éèˇ·~°=Ù_»∞, „HÀ^èŒ Éèˇ·~°=Ù_»∞,
L#‡`« Éèˇ·~°=Ù_»∞, HõáêÅ Éèˇ·~°=Ù_»∞, cè+¨} Éèˇ·~°=Ù_»∞, ã¨OǨ~° Éèˇ·~°=Ù_»∞.
188 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
U_»= P=~°}Ö’ „Ѩ"ÕtOK«QÍ<Õ...
J^äŒ wu~°^äÕO„^Œã¨º ã¨Ñ¨Î=∞O Ѩ~°fi ã¨O„t`åó
=∂`«Ow ã≤^ŒúÅH©Δ ‡â◊Û =∞Ǩ=∂`«OyHÍ `«^ä•
=∞ǨÏf ã≤^ŒúÅH©Δ ‡â◊Û â’}Ï ÉÏ}^èŒ#∞~°ú~åó
`«Ãã·º= Ѩ~°fi}À-^茙êÎ ^Œæ}Ѩó ˆHΔ„`«Ñ¨ ã¨Î^ä•
^Œ∞~åæOÉÏ =@∞Hõâ‹·Û= 㨈~fi `Õ â◊„ã¨Îáê}Ü«∞ó
=∂`«Ow, ã≤^ŒúÅH˜Δ ‡, =∞Ǩ=∂`«Oy, =∞ǨÏu, ã≤^ŒúÅH©Δ ‡ ^Õ=`«Å∞ „ѨHÍtã¨∞Î<åfl~°∞.
g~°O^Œ~°∂ Z„~°x HÍO`«∞Å`À „ѨHÍtã¨∂Î, ÉÏ}ÏÅ∞ ^èŒiOzÜ«Ú<åfl~°∞.
D U_»=Ѩ~°fiOÖ’ D ^Õ=`«ÅH˜ „H˜Ok ÉèÏQÆOÖ’ QÆ}ѨÙ_»∞ J<Õ ˆHΔ„`«áêʼnõΩ_»∞
L<åfl_»∞. JHõ¯_Õ ^Œ∞~åæO|, =@∞Hõ J<Õ"å~°∞ L<åfl~°∞. D q+¨Ü«∞"Õ∞ '^Œ∞~åæ=@∞ˆHΔ„`«
áêÖˇ·~°∞º`Õ— Jx HÍo^•ã¨∞=∞ǨHõq D K«„Hõã¨fi~°∂áêxfl âߺ=∞ÖÏ^ŒO_»HõO ^•fi~å
`≥eÜ«∞*Ë™ê~°∞.
`«„`≥·Î= Ѩ~°fi}À-^茙êÎ ÅH©Δ ‡ â‹·Û= ã¨~°ã¨fif
â◊OYѨ^Œ‡xnèK≥·= `Õ ã¨ˆ~fi â◊„ã¨Îáê}Ü«∞ó
^•x „H˜O^Œ =∞m§ =∞~˘Hõ ÅH©Δ ‡, ã¨~ã° fi¨ u ã¨fi~°∂áêÅ∞, Sâ◊fi~°º ã¨fi~°∂áêÖˇ#· â◊OYxkè,
Ѩ^‡Œ xkè „Ñ¨HÍtã¨∞<Î åfl~Ú. g~°O^Œ~∂° ‰õÄ_® â◊„ã¨áÎ ê}∞Öˇ· L<åfl~°∞. "åi K«∞@∂ì WO„^•k
J+¨ì kHÍÊʼnõΩÅ∞ ÉèÏã≤ã¨∞Î<åfl~°∞.
D q^èŒOQÍ Åe`å^ÕqH˜ ^ŒH˜Δ}O "≥·Ñ¨Ù# J^Œ∞ƒù`«OQÍ xi‡OK«|_ç L#fl ˆQÜ«∞
K«„HõO~°^äŒOÖ’ ã¨Ow`«q^Õºj J~Ú# âߺ=∞ÖÏ^Õq Pkè~ÀÇ≤ÏOz L#flk.
H˜iK«„HõO: U_»∞ P=~°}Å ˆQÜ«∞K«„HõO `«~°∞"å`« S^Œ∞ P=~°}Å "å~åÇ‘Ï^Õq Ü≥ÚHõ¯
~°^äŒO 'H˜iK«„HõO—:
H˜iK«„Hõ~°^äÕO„^Œã¨º ѨOK«Ñ¨~°fiã¨=∂„t`åó
^Õ=`å â◊Û â◊$}∞ „áê[˝! Ü«∞<åfl=∞ â◊$}fi`åO [Ü«∞ó
gi ¿Ñ~°∞¡ qO>Ë [Ü«∞=Ú, HÍ~°ºã≤kú =ã¨∞ÎOk. âߺ=∞ÖÏ^Õq K«„HõO =Öˇ WHõ¯_»
‰õÄ_® aO^Œ∞=Ù #∞O_ç "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ_»∞`«∞<åfl~°∞. „Ѩ^äŒ=∞ aO^Œ∞=Ù ^ŒQÆæ~° ^ŒO_»<å~ÚH˜
J~Ú# "å~åÇ‘Ï^Õq LOk.
„Ѩ^äŒ=∞O Ѩ~°fi aO^•fiYºO ã¨O„áê`åû ^ŒO_»<å~ÚHÍ
™ê `«„`« [QÆ^Œ∞^ŒÌO_»Hõ}¤Hõ„"å`«Ñ¶¨∞㨇s
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 189
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
[QÆ`«∞ÎÖ’ U~°Ê_ç# Ö’HõHõO@Hõ â◊‰õΩÎÅ∞ JxflO\˜h ‰õÄ_® ã¨=¸ÅOQÍ <åâ◊#O
KÕÜ«∞HõÅ â◊H˜Î Pq_».
<å<åq^è•„ã¨Î*ÏfiÖÏaè~°fl~°ÎÜ«∞Of [Ü«∞„tÜ«∞"£∞
L^ŒÌO_» áÈ„`«x~å…`«xiƒù}À‚^Œú`« ^•#"åó
Pq_» =~åÇ¨Ï =Ú\˜ì ^ŒQÆæ~° „ѨHÍtOKÕ HÀ~°Å KÕ`Õ ~åHõΔã¨∞Å∞ JO^Œ~°∂ ‰õÄ_®
ã¨OǨÏiOѨ|_»QÆÅ~°∞. P HÀ~°Å∞ UÖÏ L<åflÜ«∞O>Ë
^ŒO„ëêì ÉÏÅ=∞$QÍOHõ㨺 qǨã¨# qÉèÏ=s
~Ô O_»∞ K«O„^Œ=OHõÅ∞<åflÜ«∂? J#fl@∞¡ P hÅ=^Œ#O ^ŒQ~æÆ ° P HÀ~°Å∞ `«à`◊ à« Ï¡_∞» `«∂
„ѨHÍtã¨∞Î<åfl~Ú.
„áê=$¿+}ºÑ¨Ü≥∂"åÇ¨Ï =ӺǨÏhÅ=ѨÙ~°¡`å
=∞Oz h~°∞ xO_ç# =∞|∞ƒÖÏO\˜ hÅ"Õ∞Ѷ¨∞âߺ=∞Å â◊s~°O`À L#fl
`«e¡.
`«Ãã·º= ~°^äŒ<å^äŒã¨º kfifÜ«∞O Ѩ~°fiã¨O„t`åó
[q∞ƒùh "≥∂Ç≤ÏhK≥·= ã¨Îq∞ƒùh u„㨠U=K«
L`«∞ÊùÅ¡^•_ç=∞„ѨMϺ ã¨û~°fi^•#==∞~°Ì<åó
kfifÜ«∞ Ѩ~fi° OÖ’ [Oaèh, "≥∂Ç≤Ïh, ã¨OÎ aèh J<Õ =¸_»∞ â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ ÉèÏã≤ã∂¨ Î
L<åfl~Ú. g~°∞ ^•x=∞‡Ñ¨Ù=Ùfi =O\˜ Z„~°x HÍO`«∞Å`À „ѨHÍtã¨∞Î<åfl~°∞. gà◊§O`å
‰õÄ_® K«Hõ¯x PÜ«Ú^è•Å∞ ^èŒiOz, =~åÇ¨Ï =^Œ#=ÚÅ`À<Õ ÉèÏã≤ã¨∞Î<åfl~°∞.
=¸_»= P=~°}Ö’ JOkèh, |Okèh, [$Oaè}©, "≥∂Ç≤Ïh, ã¨ÎOaèh J<Õ â◊‰õΩÎÅ∞
ÉèÏã≤ã¨∞Î<åfl~°∞
K«`«∞~°÷Ѩ~°fiOÖ’ „ÉÏǨ‡ºk â◊‰õΩÎÅ∞ L<åfl~Ú. JO>Ë =∂`«$HÍâ◊‰õΩÎÅ∞. „jK«„HõOÖ’,
âߺ=∞ÖÏK«„HõOÖ’ ‰õÄ_® =KåÛ~Ú. HÍx JHõ¯_» L#fl W^ŒÌ~°∞ WHõ¯_» ÖË~°∞. „ÉÏǑχ,
=∂¿ÇÏâ◊fis, H“=∂s, "å~åÇ‘Ï.
D "å~åÇ‘Ï ^Õq q∞ye# KÀ@¡ ÉèÏã≤ã¨∂Î L#flk Hõ#∞Hõ WHõ¯_» ÖË^Œ∞.
D =∂`«$HÍâ◊‰õΩÎÖ’¡ ''„|Ǩ‡º^•º ѨOK«g∞ =~å˚ J+¨ìg∞ =i˚`å JÑ≤—— =∞ǨÅH©Δ ‡
J<Õ ^Õ=`« ‰õÄ_® D =∂`«$HõÖ’¡ ÖË^Œ∞. Hõ#∞Hõ Ô~O_»∞ â◊‰õΩÎÅ#∞ fã≤"Õ¿ãÎ P~°∞ â◊‰õΩÎÅ∞
WHõ¯_» L<åfl~°∞.
+¨_Õ= ^Õ=º+¨¬@Û„HõO [fiÅ*Ï˚fiÖÏHõàı|~åó
190 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
D q^èŒOQÍ <åÅæ= P=~°}Ö’ L<åfl~°∞. D P=~°}Ö’ „ÉÏǨ‡ºk =∂`«$HõʼnõΩ
„H˜O^Œ H˘O^Œ~°∞ =ÚYº"≥∞ÿ# ^Õ=`«Å∞ L<åfl~°∞.
`«Ãã·º= Ѩ~°fi}À-^茙êÎ `«Êi`« ™ê÷û#=∂„t`åó
Ü«∂H˜h ~åH˜}© K≥·= ÖÏH˜h HÍH˜h `«^ä•
âßH˜h _è®H˜h K≥·= `å™ê "≥∞ÿHõºã¨fi~°∂Ñ≤}©
ǨH˜h ã¨Ñ¨Îg∞ `Õº`å â◊ÛO_»^À~°ÌO_» q„Hõ=∂ó
"å~°∞ Ü«∂H˜h, ~åH˜h, ÖÏH˜h, HÍH˜h, ™êH˜h, _è®H˜h ^Õ=`«Å∞. g~°∞.....
qâ◊√kúK«„HõxÅÜ«∂ ~°HõÎ=~å‚„uÖ’K«<å
áêÜ«∞™ê#fl„Ñ≤Ü«∞ `«fiHÍû÷ Ѩâ◊√Ö’HõÉèíÜ«∞OHõs
J=∞$`åk=∞Ǩâ◊H˜Î ã¨O=$`å _è®H˜hâ◊fii
WÖÏ Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ K≥ѨÊ|_Õ ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ WHõ¯_» L<åfl~°∞.
g~°∞ =∞# â◊s~°OÖ’ ã¨Ñ¨Î^è•`«∞=ÙʼnõΩ Ñ¨Ù+≤ì HõeyOKÕ Jkè^Õ=`«Å∞. „Ѩ^è•#OQÍ
=∞# â◊s~°OÖ’ ã¨Ñ¨Î^è•`«∞=ÙÅ∞ LO\Ï~Ú. '`«fiHÍû÷— JO>Ë K«~°‡^è•`«∞=Ù#O^Œ∞#flk,
'=∂Oã¨xëꪗ JO>Ë =∂O㨠^è•`«∞=Ù#O^Œ∞#flk. '~°∞kè~° ã¨Oã≤÷`å— J#QÍ ~°HõÎ ^è•`«∞=Ù,
'Jã≤÷ ã¨Oã≤÷`å— Z=ÚHõ J#|_Õ ^è•`«∞=Ù. =∂O㨠J#QÍ "Õ∞^Œã¨∞û, =∞[˚, â◊√Hõ¡=Ú WÖÏ
"≥Ú`«ÎO U_»∞^è•`«∞=ÙÅ∞ K≥ѨÊ|_»∞`«∞<åfl~Ú.
D ^è•`«∞=ÙÅ∞ ÉÏ=ÙO>Ë<Õ â◊s~°O ÉÏQÆ∞O@∞Ok. ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞ ~°™êxfl ÖψQ¿ã@ѨÙÊ_»∞
^è•`«∞=ÙÅ#∞ xsfi~°ºO KÕ™ê_»∞ JO^Œ∞‰õΩ D ^è•`«∞^Õ=`«Å∞ "≥o§ ÉÏQÆ∞ KÕ™êÎ~°∞.
Wq Jhfl ~°Ç¨Ï™êºÅ∞.
Hõ#∞Hõ Z=Ô~·`Õ D ^è•`«∞<å^äŒ∞efl 㨇i™êÎ~À "åi â◊s~°OÖ’ ^è•`«∞ ѨÙ+≤ì ÉÏQÍ
LO@∞Ok. J=∞‡H˜ Hõ$`«[˝`« K≥ѨÊ_®xH˜ =∞# „|`«∞‰õΩ KåÅ^Œ∞. J=∞‡ #_çÑ≤ã¨∞Î#fl
^ÕǨÏO`À #_çKÕã¨∞Î<åflO HÍh D ^è•`«∞=ÙÅxfl\˜Ö’ WO^Œ~°∞ ^Õ=`«Å∞QÍ J=∞‡"å~°∞
LO_ç ~°H˜Δã¨∞Î<åfl~°∞. J=∞‡"åix ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨ÓlOKåÅO_ô JO>Ë? U^À Wã¨∞ÎOk Jx
ѨÓlOK«=^Œ∞Ì - Z<Àfl WzÛO^Œx ѨÓlOK«O_ç.
^è•`«∞<å^ä• Wu „áÈHÍÎ J}˜=∂^Œº+¨ìã≤kú^•ó
g~°∞ ''^è•`«∞ <å^äŒÅ∞—— gix P~åkè¿ãÎ J+¨ìã≤^Œ∞úÅ∞ ‰õÄ_® J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ~°∞. g~°∞-
"≥∂ǨÏ<Õ =∂~°}ËK≥·= ã¨Î=∞ƒù<Õ `å_»<Õ `«^ä•
ÉèíHõΔ}Ë ^Œ∞+¨ì^≥·`åº<å =∂=¸ÅO K« xHõ$#Î<Õ
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 191
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
gi‰õΩ#fl â◊‰õΩÎÅ`À Jã¨∞~°∞Å#∞ "≥∂Ç≤ÏOѨ KÕÜ«∞QÆÅ~°∞, K«OѨQÆÅ~°∞, ã¨ÎOaèOѨ
KÕÜ«∞QÆÅ~°∞, H˘@ìQÆÅ~°∞, „q∞OˆQÜ«∞QÆÅ~°∞. J@∞=O\˜ "å~°∞ D ^è•`«∞<å^äŒÅ∞.
'^è•`«∞<å^ä• W=∂ó „áÈHÍÎ ã¨û~°fi^è•`«∞+¨μ ã¨Oã≤÷`åó— gˆ~ ã¨~°fi ^è•`«∞=ÙÅÜ«∞O^Œ∞
"åºÑ≤Oz#"å~°∞. g~°∞ Z=ix Ç≤ÏOã≤™êÎ~À q=iã¨∂Î....
ã¨fi™êfiq∞h„^ÀǨÏHõ$`åO ã¨fiH©Ü«∞ã¨=∞Ü«∞„^Œ∞Ǩ"£∞
"≥·kHõ„^ÀÇ≤Ï}ÏO ^Õ=„^ÀÇ≤Ï}ÏO g~°"≥·i}Ï"£∞
Ü«∞[˝„^ÀǨÏHõ$`åO ^Œ∞+¨ì^≥·`åº<åO ÉèíHõΔ}Ë HõΔ=∂ó
x`«º"Õ∞=Ç≤Ï ¿ã=<ÕÎ áÈ„u}©O ^Œ}¤<å~ÚHÍ"£∞
J=∞‡"åi Ѩ@¡ U=Ô~·<å „^ÀǨÏO KÕ¿ãÎ "åix ÉÏ^èŒÃÑ_»`å~°∞.
'ã¨fiH©Ü«∞ã¨=∞Ü«∞„^Œ∞Ǩ"£∞— ã¨=∞Ü«∞O JO>Ë Láêã¨<å Ѩ^uúŒ , Ü«∞[˝ „^ÀǨïÅ∞ J#QÍ
^Õ=`å xO^Œ KÕ¿ã <åã≤ΉõΩÅ#∞ g~°∞ Ç≤ÏOã≤™êÎ~°∞.
^Œ∞+¨ì ^≥`· åº<åO ÉèHí }Δõ Ë Hõ=Δ ∂ó- "å~°∞ W@∞=O\˜ "åix „q∞Oy"ÕÜ∞« QÆÅ~°∞.
Hõ#∞Hõ gi =Å¡ ã¨<å`«# ^èŒ~°‡O ~°H˜ΔOѨ|_»∞ QÍHõ Jx =∞#O „áê~°÷#
K≥Ü«∂ºe. g~°∞ P ^ŒO_»<å~ÚHõ#∞ ¿ãqã¨∂Î LO\Ï~°∞.
ã¨iQÍæ giH˜ „H˜Ok ™ê÷~ÚÖ’ J#QÍ <åÅæ= P=~°}Ö’ =¸_»=
™ê÷~ÚÖ’..
`«Ãã·º= Ѩ~°fi}ó áê~°fi ≈kfi`«ÜÕ∞ Hõ$`«=∞ẍ~
„HÀkèh ã¨Îq∞ƒùh MϺ`Õ =ˆ~Î`Õ ^Õ=`Õ LÉèË
Kå=∞ˆ~ g[Ü«∞<Òº K« Ö’ÅHõOHõ}^À~°¡`Õ
„HÀkèh, ã¨Îq∞ƒùh J<Õ â◊‰õΩÎÅ∞ L<åfl~°∞. "å~°∞ Kå=∞~åÅ∞ ^èŒiOz „ѨHÍtã¨∞Î<åfl~°∞.
J^äŒ `«ã¨º ~°^äÕ„#Ì㨺 H˜iK«„HÍaè^è•A+¨ó
áê~°≈fi^ŒfiÜ«∞Hõ$`å"å㨠=∂Ü«Ú^èŒ^ŒfiÜ«∞ =Ú^Œú`«"£∞
ǨÏÅO K« =Úã¨ÅO K≥·= ^Õ=`å~°∂Ѩ =∂ã≤÷`«"£∞
ã¨iQÍæ P P=~°}H˜ ^ŒQÆæ̂~ PÜ«Ú^èŒ ^Õ=`«Å∞ W^ŒÌ~°∞<åfl~°∞. "å~°∞ ǨÏÅ^Õ=`«. <åQÆeH˜
Jkèëêª# ^Õ=`«. =Úã¨Å ^Õ=`«-~ÀHõeH˜ Jkèëêª#^Õ=`«. P „ѨHõ¯<Õ K«O_», LK«ÛO_»
J<Õ ~°HõΔ} â◊‰õΩÎÅ∞ Ô~O_»∞ L<åfl~Ú. "å~°∞ â◊¥ÅO Y_»æO ^èŒiOz „ѨHÍtã¨∞Î<åfl~°∞. Wq
<åÅæ= P=~°}Ö’ L#fl ^Õ=`«Å q=~åÅ∞.
WHõ J~Ú^Œ= P=~°}Ö’ J=∞‡"åi J#O`« â◊‰õΩÎÅ∞ ÉèÏã≤ã¨∞Î<åfl~Ú.
192 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
nxÖ’ „Ѩ^è•#OQÍ J+¨ì ^Õ=`«Å∞ L<åfl~°∞.
H˜iK«„Hõ~°^äÕ„#Ì㨺 ѨOK«=∞O Ѩ~°fiã¨O„t`åó
"å~åÎàϺ^•º J+¨ì^Õ"Àº kHõΔ fi+¨ìã¨∞ K« q„â◊√`åó
"å~åÎm K≥·= "å~åÇ‘Ï ™ê =~åǨÏ=Úv Ѩ~å
Jxúh |xúh K≥·= [$q∞ƒùhK≥·= "≥∂Ç≤Ïh
ã¨Îq∞ƒùhu iѨÙHΔÀÉèí ã¨Î=∞ƒù<ÀKåÛ@#HõΔ=∂ó
1."å~åÎm, 2."å~åÇ‘Ï, 3.=~åǨÏ=Úv, 4.JOkèx, 5.|Okèx, 6.[$Oaè}˜,
7."≥∂Ç≤Ïx, 8.ã¨OÎ aèx. D Zxq∞k =∞Ok â◊„`«∞=ÙÅ#∞ x„QÆÇÏ≤ OKÕ"å~°∞. giH˜ ^ŒQ~æÆ Q° Í
J<ÕHõ =∞Ok â◊‰õΩÎÅ∞ ÉèÏã≤ã¨∞Î<åfl~°∞. "åiÖ’ WO„^•k â◊‰õΩÎÅ∞, JѨû~°ã¨ â◊‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_®
L<åfl~°∞. nxH˜ ^ŒQ~æÆ Q° Í Hˆ „Δ `«áêÅ∞_»∞ J<Õ ^Õ=`« ÉèÏã≤ã∞¨ <Î åfl_»∞. J`«#∞ =¸_»∞ Ѩ_Q» ÅÆ ∞
Hõey# áê=Ú =O\˜ áêâßxfl ^èiŒ Oz L<åfl_»∞. PÜ«∞#H˜ ^ŒQ~æÆ Q° Í J=∞‡"åi "åǨÏ#"≥∞#ÿ
'=„[Ѷ¨∞’+¨O— ¿Ñ~°∞`À#∞#fl ã≤OǨÏO ÉèÏã≤ã¨∞Î#flk.
D J~Ú^Œ= P=~°}‰õΩ =∞~˘Hõ "≥·Ñ¨Ù Hõ$+¨‚™ê~°OQÆ=Ú (J#QÍ #Å¡ lOHõ) J<Õ
"åǨÏ#O LOk. #Å¡lOHõ "åÜ«Ú^Õ=`« Ü≥ÚHõ¯ "åǨÏ#=∞x âß„ã¨ÎO.
J=∞‡"å~°∞ "åÜ«Ú"ÕQÆO`À ã¨OK«iã¨∂Î LO@∞O^Œx Wk `≥eÜ«∞KÕã¨∞ÎOk. Wk âßfiã¨
â◊H˜ÎH˜ ‰õÄ_® ã¨OˆH`«O. D S^Œ= Ѩ~°fiOÖ’ =∞~˘Hõ Q˘Ñ¨Ê ^Õ=`« L<åfl_»∞. PÜ«∞#
QÆ∞iOz K≥ѨÓÎ
=~°Î`Õ =∞k~å ã≤O^èŒ∞ ˆ~Ì=`å~°∂Ѩ=∂ã≤÷`«ó
W`«_»∞ ã¨∞~å ã¨=Ú„^Œ ^Õ=`«. Z=iÔH·<å |ÅÇ‘Ï#OQÍ LO>Ë "åiH˜ â◊H˜Îx Wã¨∂Î
LO\Ï_»∞. â◊H˜Î ¿ã#Å∞ Ü«Ú^ŒúO KÕã≤ JÅã≤áÈ~Ú#ѨÙÊ_»∞ DÜ«∞# â◊H˜Îx W™êÎ_»∞. =∞k~°
JO>Ë Ö’HõOÖ’ fã¨∞H˘<Õk HÍ^Œ∞. D =∞k~° "Õ~°∞. P =∞k~°H˜ PÜ«∞# JkèѨu.
¿ÇÏ`«∞Hõ, „uѨÙ~åi, JyflÉèˇ·~°=, Ü«∞=∞lǨÏfi, UHõáê^Œ, HÍÅ, Hõ~åà◊, cè=∞~°∂Ѩ,
Ǩ@ˆHâ◊, JK«Å J<Õ Ñ¨k â◊‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® WHõ¯_» ÉèÏã≤ã¨∞Î<åfl~Ú.
D q^èŒOQÍ H˜i K«„HõO, ˆQÜ«∞K«„HõO, K«„Hõ~å[ ~°^äŒO J<Õ =¸_»∞ ~°^ä•Å∞ ã≤^Œú"≥∞ÿ
L<åfl~Ú. WHõ D K«„HÍÅ∞ Hõ^ŒÖÏe.
J=∞‡"åi ~°^ä•xH˜ K«`«∞ˆ~fi^Œ=ÚÅ∞ J<Õ <åÅ∞QÆ∞ K«„HÍÅ∞ ã≤^ŒúO KÕ™ê~°∞. J=∞‡"åi
K≥·`«#ºO "Õ^•Å ^•fi~å "åºÑ≤ã¨∞Î#flk Jx nxÖ’ L#fl PO`«~°ºO.
"Õ^•Å Ü«∞O^Œ∞ "åºÑ≤Oz L#flk P `«e¡ Ü≥ÚHõ¯ `«`«Î fi"Õ∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 193
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
JHõ¯_» "≥Ú`«ÎO J~Ú^Œ∞ ~°HÍÅ ™ê~°^äŒ∞Å∞ L<åfl~°∞.
W~°^Õg „Ѩ^äŒ=∞`« ã¨Î^ä• „uѨÙ~°Éèˇ·~°g
ã¨OǨ~°Éèˇ·~°=âßÛ<Àº ~°HõÎÜ≥∂yx=Å¡Éèíó
™ê~°ã¨ó ѨOK«=∞â‹·Û= Kå=ÚO_® K« `«^ä•Ñ¨~å
U`åã¨∞Î ^Õ=`å ã¨Î„`« ~°^䌙ê~°^äŒÜ«∞㨇 $`åó
1.W~°^qÕ 2,„uѨÙ~°^qÕ 3.ã¨OǨ~° Éè~·ˇ =° Ù_»∞ 4.~°HÜ
Îõ ∂≥ yh =Å¡É∞íè _»∞ 5.™ê~°ã∞¨ _»∞...
D S^Œ∞QÆ∞~°∞ P „jK«„Hõ ~°^ä•xH˜ ™ê~°^äŒ∞Å∞QÍ L<åfl~°∞.
Kå=ÚO_» J#|_Õ P~°= P"≥∞ ‰õÄ_® giÖ’ L#flk. D ™ê~°^äŒ∞ÅÖ’ „ã‘ΠѨÙ~°∞+¨μÅ∞
W^ŒÌ~°∂ L<åfl~°∞. "≥Ú^Œ\ ˜ W^ŒÌ~°∞ „ã‘ÎÅ∞.
âߺ=∞ÖÏ^Õq ~°^äŒ"≥∞ÿ# ˆQÜ«∞ K«„Hõ ~°^ä•xH˜ ™ê~°kä ''ǨÏã¨OuHõ——.
Dq_» #=Ùfi‰õΩ Jkè^Õ=`«. =∂@Å K«„HÍxH˜ ™ê~°kä #=Ùfi Jx nx
PO`«~°ºO.
#=Ùfi`«∂ =∂\Ï¡__» O» , =∂\Ï¡_∞» `«∂ #=fi_»O XHõ J`«º^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ "åHõ≈HÎ̃
ã¨fi~°∂ѨO. ~å=∞K«O„^Œ=¸iÎx ‰õÄ_® ~å=∂Ü«∞}OÖ’ ã≤‡`«ÉèÏ+≤,
ѨÓ~°fiÉèÏ+≤, ã≤‡`«Ñ¨Ó~°fiÉèÏ+≤ Jx =i‚OKå~°∞. PÜ«∞# #=Ùfi`«∂ =∂\Ï¡_»
`å_»∞. #=Ùfi =∂@H˜ K«Hõ¯x JO^•xfl `≥zÛ ÃÑ_»∞`«∞Ok.
HÍ=ºHõO~î° "åã≤+¨ª QÆ}Ѩu =Úx J=∞‡"åi =∂@#∞ =i‚ã¨∂Î J=∞‡ #=Ùfi, =∂@
Hõeã≤ =ã¨∞Î<åfl~Ú.. Jq q_çq_çQÍ ÖË=Ù J<åfl~°∞. J=∞‡"åi #=Ùfi `≥Å¡QÍ LO^Œx
K≥áêÊ~°∞. =∂@ JO>Ë ã¨~°ã¨fiu. P Ô~O_»∂ ZÖÏ L<åflÜ≥∂ =i‚ã¨∂ΠǨÏO㨠g∞^Œ
‰õÄ~°∞Û#fl ã¨~°ã¨fiuÖÏ L<åflÜ«∞x K≥áêÊ~°∞.
#=Ùfi ǨÏOã¨ÖÏ LOk. =∂@ ã¨~°ã¨fiuÖÏ LOk.
Hõ#∞Hõ ˆQÜ«∞K«„HÍxH˜ ™ê~°kä ǨÏã¨OuHõ.
Ǩ~ÚQÍ #=fi_»O KÕ`H« ÍHõáÈ`Õ 'ǨÏã¨OuHÍÜ≥∞ÿ #=∞ó— J#∞‰õΩO>Ë P `«e¡ ^ŒÜ∞« =Å¡<<·≥ å
#=fi_»O KÕ`« <Ò`«∞Ok. #=fi_»O XHõ ^≥·gÅHõΔ}O.
H˜iK«„Hõ~°^äÕO„^Œã¨º ã¨Îq∞ƒùh ™ê~°kä ã¨û‡ $`å
"å~åÇ‘Ï^Õq ~°^äŒ"≥∞ÿ# H˜iK«„Hõ ~°^ä•xH˜ ã¨ÎOaèh^Õq ™ê~°kä.
D ~°^ä•xfl K«∂¿ãÎ<Õ Jã¨∞~°¿ã#Å∞ ã¨ÎOaèOzáÈ`å~Ú.
D =¸_»∞ ~°^ä•Å#∞ HõeÑ≤ K«∂_»_»O ^Õ=`«Å‰õΩ ™ê^茺=∞=Ù`«∞Ok.
194 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
K«„Hõ~å[~°^äŒO
W@∞ ˆQÜ«∞K«„HõO, J@∞ H˜iK«„HõO, =∞^茺֒ J=∞‡"åi K«„Hõ~å[~°^äŒO LO@∞Ok.
=∞^茺֒ L#fl ~°^äŒO
^Œâ◊Ü≥∂[#=Ú#fl„"≥∂ Åe`å ~°^äŒ Ñ¨ÙOQÆ=ó
ã¨Ñ¨ÎÜ≥∂[#=Ú„KåÛù~¸ wuK«„Hõ~°^äÀ`«Î=∞ó
+¨_Àº[# ã¨=Ú#fl„=∞ó H˜i K«„HÀ =∞Ǩ=Ú<Õ
J=∞‡"åi ~°^äŒO Ѩk Ü≥∂[<åÅ á⁄_»=Ù LOk. ˆQÜ«∞ K«„HõO U_»∞ Ü≥∂[<åÅ
á⁄_»=Ù LOk. H˜iK«„HõO P~°∞ Ü≥∂[<åÅ á⁄_»=Ù`À LOk. g@xfl\˜H˜ K«H¯õ \˜ Kè„« `«=ÚÅ∞,
^èŒfi[=ÚÅ∞ „ѨHÍtã¨∂Î L<åfl~Ú.
=∞Ǩ ™ê„=∂[º Ѩ^Œg=∂~°∂_è® Éèí∞=<Õâ◊fis
J^äŒ ™ê Åe`Õâßh ã¨~°fiâ◊H˜Î =∞¿ÇÏâ◊fis
K«KåÅ ÉèíO_» ^≥·`«ºã¨º [Ü«∞ã≤^ŒúºaèHÍOH˜Δ}©
â◊ÉÏÌÜ«∞O`Õ kâ◊ ã¨û~åfió HõOѨ`Õ K« =ã¨∞O^èŒ~å
ZѨÙÊ_≥·`Õ D `«e¡ ÉèíO_»^≥·`«∞ºx [~ÚOK«_®xH˜ ã≤^ŒúѨ_çO^À â◊H˜Î ¿ã#Å Hõ^ŒeHõÅH˜
k‰õΩ¯Åxfl ^èŒfixã¨∂Î L<åfl~Ú. P „Ѩ`åáêxH˜ Éèí∂q∞ HõOÑ≤™ÈÎO^• J#fl@∞ìQÍ LOk.
^Õ=^Œ∞O^èŒ∞ÉèíÜ≥∂ <Õ^Œ∞ifl¿Ñ`«∞ó ѨÙ+¨Ê=$+¨ìÜ«∞ó
g~°∞ KÕã¨∞Î#fl ^èŒfi#∞Å∞ H͉õΩO_® ^Õ= ^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞ „"≥∂QÆ∞`«∞<åfl~Ú. ‰õΩã¨∞=∞=$+≤ì
‰õΩ~°∞ã¨∂Î LOk.
qâßfi=ã¨∞„ѨÉèí$`«Ü≥∂ QÆO^èŒ~åfiã¨∞û~°QÍÜ«∞HÍó
`«∞=Úƒ~°∞~åfl~°^Œâ‹·Û= ™êHΔÍ^Õ=ã¨~°ã¨fif
[Ü«∞=∞OQÆà◊Ѩ^•ºx Ѩ~î°Ou Ѩ@∞wuaèó
ã¨∞~°QÍÜ«∞‰õΩÖˇ#· QÆO^è~Œ ∞° fiÅ∞, qâßfi=ã¨∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å~°O`å QÍ#O KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. `«∞O|∞~°,
<å~°^∞Œ Å∞, „|Ǩχ ѨuflÜ≥∞ÿ # ã¨~ã° fi¨ f ^Õq ‰õΩ_® H©iãÎ ∞¨ #Î flk. g~°O`å J=∞‡"åi "≥É· "íè åxfl
~°Hõ~°HÍÅ w`åÅ ^•fi~å QÍ#O KÕã¨∞ÎO_»QÍ
ǨÏ~°¬ã¨OѶ¨ÙÅ¡ =^Œ<å ã¨∞ûÊù~°`«∞ÊÅHõÉèí∂+¨}Ïó
Jq qO@∂ J=∞‡"åi =ÚYO P#O^ŒO`À qHõã≤OzOk.
=ÚǨï~°˚Ü«∞ [Ü«∞`Õº= ã¨∞Î"å<å Åe`Õâ◊fis"£∞
J=∞‡"åi H©~°Î#Å∞ qO@∂ ^Õ=`«Å X_»Å∞ ѨÙÅH˜OzáÈ`«∞<åfl~Ú. P ѨÙÅH˜Oz#
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 195
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
â◊s~åÅ`À ^Õ=`«Å∞ J=∞‡"åix #=∞™ê¯~°O KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. =ã≤ëêªk =∞ǨÏ~°∞¬Å∞ J=∞‡"åix
H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞.
ã¨Ñ¨Î~°¬Ü≥∂ =ã≤ëêª^•ºó |∞∞QƺA ™êû=∞~°∂Ñ≤aèó
J^äŒ~°fi ~°∂ÃÑ· ~°‡O„`≥·â◊Û =~°úÜ«∞O`À [Ü«∞ „tÜ«∞O
|∞∞V‡O„`«=ÚÅ`À, Ü«∞A~°‡O„`«=ÚÅ`À, ™ê=∞ =∞O„`åÅ`À, J^äŒ~°fi} "Õ^Œ=∞O„`å
Å`À =ã≤ëêªk ã¨Ñ¨Î~°∞¬Å∞ J=∞‡"åiH˜ [Ü«∞=Ú HõeˆQ =∞O„`åÅ∞ =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞..
ǨÏq¿+# =∞Ǩ =Ç≤Ïfl tMÏ =∞`«ºO`«áê=h"£∞
Ü«∞[˝ ã¨O|O^è"Œ ∞≥ #ÿ =∞O„`«=ÚÅ`À, Ü«∞[˝ „Ѩ„H˜Ü∞« Å`À J=∞‡"åix H©iãÎ ∂¨ Î g~°O`å
[Ü«∞ [Ü«∞ ^è•fi#=ÚÅ∞ KÕã¨∞ÎO_»QÍ JѨÙÊ_»∞ P `«e¡ Ü«Ú^Œú ã¨#fl^Œ∞ú~åÖˇ·Ok.
â◊H˜Î ¿ã#Å∞ q[$Oaèã¨∞Î<åfl~Ú.
â◊¥#ºHõ Ѩ@ì}OÖ’ L`åÊ`åÅ∞, Ü«Ú^Œú ã¨<åflǨÏO:
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÉèíO_®ã¨∞~°∞x â◊¥#ºHõ Ѩ@ì}OÖ’ L`åÊ`åÅ∞, Z<Àfl
JѨâ◊‰õΩ<åÅ∞ QÀK«iOKå~Ú.
^èŒfi*Ï„QÆ=iÎ#ó HÍHÍ QÆ$„^è•â‹·Û= =ÖÏó YQÍó
Pk`«º=∞O_»ÅO ^Œ$ëêìfi ^Œ$ëêìfi K«„HõO^Œ∞ ~°∞K«ÛÔH·ó
HÀ@ʼnõΩ ÃÑ·# ÃÑ\˜ì# *ˇO_®Å K«∞@∂ì QÆ∞O„_»OQÍ H͉õΩÅ∞, „QÆ^ŒÌÅ∞
u~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. Jq Jxfl JѨâ‰◊ Ωõ <åÅ∞. ã¨∂~°º=∞O_»ÖÏxfl K«∂ã¨∂ΠѨ‰ΩΔõ Å∞ `«ÅÖˇuÎ
U_»∞ã¨∞<Î åfl~Ú. ZѨÙÊ_≥<· å „Ñ¨H$õ uÖ’ „Ѩu‰õÄÅ â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ HõxÑ≤¿ãÎ áÈÅÛQÆeQˆ â◊HΘ =∞#HõO>Ë
Ѩâ◊√ ѨHΔͺ^Œ∞ʼnõΩ Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok. =∞#"Õ∞ Q˘Ñ¨Ê"åà◊§=∞x =∞#O J#∞‰õΩO\ÏO.
=∞# WO„kÜ«∂ʼnõΩ q∞Oz# â◊‰õΩÎÅ∞ "å\˜H˜ L<åfl~Ú.
^Œ~°Ê}Ï<åO =~°‡}ÏO K« ^èŒfi*Ï<åO Y_»æã¨=∞Ê^•"£∞
=∞}©<å =∞=∞ƒ~å}ÏO K« =∂e#º =∞Éèí=#∞‡Ç¨ïó
z„`«OQÍ "åi WO_»¡ g∞^Œ, HÀ@Å g∞^Œ ÃÑ\˜ì# *ˇO_®Å∞ "å@O`«@ J"Õ Ñ¨_ç
áÈ`«∞<åfl~Ú. Y_®æÅ∞ =ÚHõ¯Öˇ·áÈ`«∞<åfl~Ú. J^•ÌÅ∞ ѨyeáÈ`«∞<åfl~Ú. Hõ=KåÅ∞ pe
áÈ`«∞<åfl~Ú. „ã‘ÅÎ PÉè~í }° ÏÅ∞ "å@O`«@ J"Õ *Ïi Ѩ_áç È`«∞<åfl~Ú. HÍ~°}O ÖˉΩõ O_®<Õ
J^•ÌÅ#∞ ZO`« `«∞_»∞ã¨∞Î<åfl =∞m§ =∂e#ºO Ѩ>Ëì™ÈÎOk. ^•x`À ǨǨHÍ~åÅ∞
KÕã¨∞Î<åfl~°∞. JO`å JѨâ◊‰õΩ<åÅ∞ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú.
W^ŒO`å Uq∞\Ï! Jx PÖ’z¿ãÎ J@∞ XHõ =∞Ǩ¿ã# `«=∞ g∞^Œ ^•_ç KÕÜ«∞_®xH˜
196 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã≤^ŒúOQÍ LO^Œx `≥eã≤Ok.
„`≥·Ö’Hõºq[ÜÕ∞ Å|úO =~°÷Ü«∞<ÒÎ =∞ǨÏ^Œºâ◊ó
# `Õ# t~°™ê `«ã¨º =∞$^Œfl<ÀÎ áê^ŒÑ‘iîHÍ"£∞
Hõ$`åO[e „Ѩ}Ï=∞ø K« ã¨=Úáêqâ◊`åO Éèí∞q
JѨÙÊ_»∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ "åà◊§#∞ Z^Œ∞~˘¯#_®xÔH· ã¨=∂"Õâ◊O U~åÊ@∞ KÕ™ê_»∞.
qâ◊√„‰õΩ_»∞, q+¨OQÆ∞_»∞ =zÛ ÉèOí _®ã¨∞~°∞xH˜ #=∞™ê¯~°O KÕã≤ ã¨ÉÖíè ’ „ѨH¯õ # ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞.
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ "åà◊§x '#QÆ~°OÖ’ JѨâ◊‰õΩ<åÅ∞ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. U"À â◊H˜Î¿ã#Å∞ =KåÛ
Ü«∞x q<åflO. g∞ Jaè„áêÜ«∞O Uq∞@—x J_çQÍ_»∞.
~åAH˜ ã¨=∂Kå~°O `≥eã≤#ѨÊ\˜H© W`«~∞° Å Jaè„áêÜ«∞O J_çy x~°Ü ‚ ∞« O fã¨∞HÀ"åe.
"å_ç ^ŒQÆæ~° ‰õÄ_® K«Hõ¯x ~å[hu LOk. JѨÙÊ_»∞ qâ◊√„‰õΩ_»∞ JO@∞<åfl_»∞
^Õ=! `«finÜ«∞^À~°Ì}¤q^èŒfiã¨Î|Åq„Hõ=∂ó
[fiÅ*Ï˚fiÖÏ=∞ÜÕ∞ =ǨÏ∫fl Ѩu`å <åâ◊=∂QÆ`åó
`«™ê‡^ÕÌ"å `«û=Ú`«Ê<åfl HÍz`ü „ã‘Î |ÅQÆifi`å
UO [iyO^À `≥Å∞™ê! h ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# Ѩ~å„Hõ=∂xfl `«@∞ìHÀÖËHõ, ^Õ=`«Å∞ U^À
Jyfl ~°yeOz ^•xÖ’ ^Œ∞q∞H˜ #tOKå~°∞. "åà◊√§ áÈÜ«∂Hõ P Jyfl #∞Oz XHÍ<˘Hõ
„ã‘Î L^ŒƒùqOzOk. Pq_»ˆH^À H˘kÌQÍ |ÅO LOk. ^•x`À QÆifiOzOk. "åà◊§O^Œifl
uiy ã¨$+≤ìOzOk.
ã¨fiÜ«∞"Õ∞=H˜ÖÏ-„™êH©Δ `åÎO^Õ"å<åflfiã¨"åkHÍ<£
uiy "å~°O^Œih ã¨$+≤ìOzOk Hõ#∞Hõ `«<Õ^À |Å=O`«∞~åÅ#∞‰õΩx =∞# g∞^ŒH˜
Ü«Ú^•úxH˜ =ã¨∞Î#flk. Pq_»ˆHO `≥Å∞ã¨∞ =∞# Ѩ~å„Hõ=∞O? „ã‘ÎÅO>Ë "≥∞`«Îx â◊s~°O
L#fl"å~°∞.
J|ÖÏ<åO ã¨=¸Ç¨Ï âıÛ ^Œƒe<À-™ê‡ xfi*Ë+¨º`Õ
'J|ÖÏ<åO ã¨=¸Ç¨Ïó— P_»QÆ∞OѨ٠=∞#efl UO K≥Ü«∞ºQÆÅ^Œ∞? "å~°∞ =∞# g∞^ŒH˜
Ü«∞^•úxH˜ ~å=_»O ZÖÏ LO^ŒO>Ë '`«iù ѨÅ=¡ ÉèOí Qˆ # áêëê}㨺 q^•~°}"£∞— - zQÆ∞à◊√§
fã¨∞H˘zÛ ~åux ѨQÆ∞ÅQ˘@ì_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOz#@∞ì LO@∞Ok.
=ÚÖ’¡HÍefl =â◊O KÕã¨∞H˘#fl ~å=}∞_»∞ =∂#=Ùefl, HÀ`«∞efl QÆ}˜OK«ÖË^Œ∞. ^Õ=`«Å∞
#<ÕflO K≥Ü∞« º‰õÄ_»^xŒ ÃÑ· K«∂¿Ñ K«∂™ê_»∞ „H˜O^Œ"åà◊§x Ѩ\ Oì˜ K«∞HÀÖË^∞Œ . HÍx Ѩ~=° ∂`«‡
"åà◊§Ö’OKÕ =zÛ H˘\Ïì_»∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 197
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ÉèOí _®ã¨∞~°∞_ç =ÚO^Œ∞ L#fl H˘O^Œ~∞° ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ =∞Ç≤Ïëêã¨∞~°∞_»∞, K«O_»=ÚO_»∞Å∞...
gà◊√§ ‰õÄ_® P_»k Uq∞ KÕã¨∞ÎOkÖË! J#∞‰õΩ<åfl~°∞. P ~°∂ѨOÖ’<Õ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞
=KåÛ_»∞. ã¨$+≤ìÖ’ ^Õ<≥·fl<å `«‰õΩ¯=QÍ K«∂¿ãÎ ^•x xOKÕ ^≥|ƒuO\Ï~°∞. Hõ#∞Hõ<Õ ã¨$+≤ìÖ’
^Õhfl Ç‘Ï#OQÍ K«∂_»~å^Œ∞.
„ã‘ÎÅ∞ UO K≥Ü«∞ºQÆÅ~°x qâ◊√„‰õΩ_»∞ K≥ѨÓÎ '<å‰õΩ ã≤QÆ∞æQÍ LO^ŒÜ«∂º!—
q_»O|<å # H˜=∞™œ Å*Ï˚Hõ~°q∞^ŒO # H˜"£∞
=∞#ÖÏO\˜ „Ѩ`åѨ=O`«∞Å g∞^ŒH˜ P_»"åà◊√§ Ü«Ú^•úxH˜ =KåÛ~°O>Ë WO`«HõO>Ë
Å[˚ =∞~˘Hõ\ ˜ LO^•! S`Õ „ã‘ÎÅ∞ Jx `«‰õΩ¯=QÍ K«∂_»~å^Œ∞, JÅ∞ÊÖˇ·<å QÆ\ ˜ì ^≥É˃
fÜ«∂e ã¨∞=∂! Jx K≥¿ÑÎ, ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ q+¨OQÆ∞x „ѨtflOK«QÍ..
q+¨OQÆã¨∞Î =∞Ǩã¨`Àfi qKå~°*’˝ qK«HõΔ}ó
q+¨OQÆ∞_»∞ Q˘Ñ¨Ê |Å=O`«∞_»∂, "å_ç "Õ∞^èŒã¨∞û U^À "å_çH˜ LOk.
^Õ=! `«fi "Õ∞= *Ï<åã≤ ã¨~°fi HÍ~°º=∞iO^Œ=∞
# `«∞ `Õ HÍfiÑ≤ =HõÎ=ºO hu =~°Î‡x =~°Î`Õ
~å[hu Uq∞\’ "Õ∞O h‰õΩ K≥áêÊÖÏ? =∞=∞‡efl J_»∞QÆ∞`«∞<åfl=Ù Hõ#∞Hõ
=∂‰õΩ `ÀzOk K≥|∞`«∞<åflO. „ã‘Î Jx `«‰õΩ¯= |∞kÌ`À K«∂_˘^ŒÌx <åHõx
Ñ≤™ÈÎOk. =∞# ѨÓsfi‰õΩÅO^Œ~°∂ WÖψQ á⁄~°áê@∞ Ѩ_ç ^≥|ƒu<åfl~°∞
Hõ#∞Hõ =∞#O *Ï„QÆ`«ÎQÍ LO_®e. "åÔ~=~°O>Ë
u~°º y`«ºÑ≤ <åsu ‰õΔΩ„^Œ W`«ºÑ≤ ~å[aèó
HÍ~åº"≥·i}˜ <å=*Ï˝ â◊ˆHÎ ã¨û~°fi„`« ã¨OÉèí"å`ü
[O`«∞=x, „ã‘Î Jx `«‰õΩ¯=QÍ K«∂_»~å^Œ∞. HÍ~°}O JO`«\Ï â◊ˆHÎ LOk Hõ^•!
"å_çH˜ `≥eÜ«∞HõáÈ~Ú<å P =∂@ =KÕÛã≤Ok. â◊H˜Î ã¨~°fi„`å LOk. Jk q[$OÉèí}
™ê÷~ÚH˜ ~å"åÅO>Ë ZHõ¯_ç #∞OK≥·<å ~åQÆÅ^Œ∞. =∞#‰õΩ Ñ¨Ó~°fiOÖ’ XHõ Hõ^äŒ [iyOk
`≥Å∞™ê ! F ÉèíO_®!
ã¨ÎOÉè’`«Ê<Õfl# ˆH<åÑ≤ #~° u~°ºH± =ѨÙ~°ú$`å
Éèí∂`Õ# ã¨~°fi Éèí∂`å<åO Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙ~°›`«ó
h‰õΩ QÆ∞~°∞ÎO^À! ÖË^À! KåÖÏ HÍÅO „H˜`«O ã¨ÎOÉèíO Ö’Oz XHõ Éèí∂`«O =zÛOk@.
P Éèí∂`«O z„`«"≥∞ÿ# [O`«∞=Ù =ÚYO, =∂#= â◊s~°O`À =zÛOk. #~°ã≤OǨϙêfiq∞
QÆ∞iOz q+¨OQÆ∞_»∞ K≥¿ÑÊ =∂@Å∞ Jq. "å_ç L^ÕÌâ◊O JÖÏ LOk. P Éèí∂`«O =zÛ
198 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙx ã¨OǨÏiOzOk J<åfl_»∞.
<å~åÜ«∞}∞_»∞ #~°ã≤OǨ=`å~°O ^èŒiOKå_»x ÉèíH˜Î`À "å_»∞ ZÖÏ K≥áêÎ_»∞! ~åHõΔã¨∞Å∞
JÖψQ JO\Ï~°∞. ^Õ=`«efl, ^Õ=`«Å J=`å~åefl J=¿ÇÏà◊# KÕ¿ã"å~°O`å gà◊§
J#fl^Œ=Ú‡ÖË Jx nx|\˜ì J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe. J@∞=O\˜"å~°∞ ZѨÙÊ_À XHõѨÙÊ_»∞
<åâ◊#=∞=Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞.
q+¨OQÆ∞_»∞ XHõ =∞ǨÉèí∂`«O =zÛO^Œx K≥ѨÙÎ<åfl_»∞. "å_»∞ P =∂@ J<åfl!
J#HõáÈ~Ú<å PÜ«∞# =∞ǨÉèí∂`«"Õ∞. 'UHÀ q+¨μ‚ó =∞ǨÏ^Œ∂ƒù`«O Ѩ$^äŒH± Éèí∂`åx
J<ÕHõâ◊ó— Jx q+¨μ‚ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞O.
ѨÙ~åÇ≤Ï K«O_çHÍ<å=∞ <ås =∂Ü«∂ q[$Oaè}©
xâ◊√OÉèí â◊√OÉè’ =∞Ç≤Ï+¨O "åºáêk`«=f ~°}Ë
K«O_çHõ J<Õ XHõ Pq_» =zÛ qâ◊√OÉèí â◊√OÉèÏ^Œ∞Å#O^Œifl K«O¿Ñã≤Ok. HÍ|\˜ì
J`À =^•q∞ <å-=*Ï˝ „ã‘Î=∂„`Õ „H˜Ü«∞`åO Hõfiz`ü
„ã‘ÎÜÕ∞ Hõ^• Jx `«‰õΩ¯=QÍ K«∂_»‰õΩ. q[Ü«∂xH˜ HÍ~°}O „ã‘ÎÜ≥∂, ѨÙ~°∞+¨μ_À HÍ^Œ∞,
â◊H˜Î JO@∞<åfl_»∞.
â◊H˜Î ˆ~=Ç≤Ï ã¨~°fi„`« HÍ~°}O q[Ü«∞„tÜ«∞ó
â◊ˆHÎ ~å^è•~°`åO „áêÃÑ·Î „ã‘ûÎѨÙOeOÔQ· ~°fl <À ÉèíÜ«∞"£∞
â◊H˜Î „Ѩ^è•#O QÍh „ã‘ÎÜ«∂? ѨÙ~°∞+¨μ_®? J<Õk HÍ^Œ∞.
â◊H˜Îâ◊Û ã¨~°fi`À ÉèÏu ã¨O™ê~°ã¨º ã¨fiÉèÏ=`«ó
D [QÆ`«∞Î ã¨Ç¨Ï[ ã¨fiÉèÏ==ÚQÍ â◊H˜Î KÕ`« P„Hõq∞OK«|_çOk. "å_çH˜ `«`«Î fiO `≥Å∞ã¨∞..
HÍx Jã¨∞~°|∞kú LOk.
`«i› `«™êº ^Œ∞~åâßÜ«∂ó „Ѩ=$uÎó *Ï˝Ü«∞`åO `«fiÜ«∂
=∞#O WѨÙÊ_»∞ KÕÜ«∂eûOk Pq_» Z=~À ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe
ˆHÜ«∞O Hõ™ê‡ `«û=Ú`«Ê<åfl H˜=∂Kå~° H˜=∂„â◊Ü«∂
H˜O |ÖÏ H˜O ã¨Ç¨Ü«∂"å ^Õ=! `«„`«ÊqKå~°º`å"£∞
ZHõ¯_ç #∞Oz =zÛOk? U q^èŒOQÍ „Ѩ=iÎã¨∞ÎOk? ^Õxfl P^è•~°O KÕã¨∞‰õΩx LOk?
Pq_» ¿ã#ÖËq∞\˜? Pq_»‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∂ÖËq∞\˜? ^•xx ÉÏQÍ PÖ’zOKåe. JO`ÕHÍx
U=ÚOkÖË! J<Õ x~°¡HõΔ ºO =∂„`«O ѨxH˜ ~å^Œ∞. Jx q+¨OQÆ∞_»∞ <˘H˜¯K≥áêÊ_»∞.
go§^ŒÌi =∂@Å∞ q#fl ÉèíO_»∞_»∞H˜ á⁄QÆ~°∞ JO`« `˘O^Œ~°QÍ áÈ`«∞O^•! "≥O@<Õ
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 199
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J=*Ï˝O „Éèí∞‰õΩ\©O K«„ˆH „ã‘Îu ¿ÇÏÅѨ~åÜ«∞}ó
Hõ#∞ÉÁ=∞Å∞ =Ú_ç "Õã≤ ''pè! "å~°∞ P_»"åà◊√§—— Jx XHõ x~°¡HõΔ º ^èÀ~°}˜`À J<åfl_»∞.
Jˆ~! hu qKå~À-Ü«∞O ã¨=∞ã¨`Õfi+¨μ â◊„`«∞+¨μ
â◊„`«∞=ÙÖˇ=~°∞? "åi |ÅO Uq∞\˜?
W=hfl ã¨=∞|ÅO Hõey# "åi ^ŒQÆæ~° K«∂ã¨∞HÀ"åe. "åà◊√§ ˆH=ÅO =∂=¸Å∞
„ã‘ÎÅ∞. "åˆ~q∞\’ <Õ#∂ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl#∞.
Jˆ~ áêѨ ã¨=∂Kå~°! H˜O =$^ä• â◊OHõ¿ã „ã≤ÎÜ«∞"£∞
„ã‘ÎÅ =Å¡ ÉèíÜ«∞O Jx ZO^Œ∞‰õΩ J#∞‰õΩO@∞<åfl=Ù?
`«`«û~°fiO Ç≤Ï =∞Ü«∂ ѨÓ~°fiO Kå~°^•fi~å qÖ’H˜`«O
Kå~°∞Å ^•fi~å <å‰õΩ =ÚO^Õ `≥eã≤Ok.
JˆQfl ã¨û=Úu÷`å HÍzÅ¡e`å <å=∞^è•i}©- Jyfl #∞Oz Åe`« Jx XHõ
Pq_» =zÛO^Œ@.
Ü«∞^ä•~°÷<å=∞= `Õºëê ѨÙ+¨Ê= `ÕÊâ◊ÖÏHõ$uó - ¿Ñ~°∞H˜ `«QÆæ>Ëì! Åe`« JO>Ë
ÖÏe`«ºO. Pq_» ѨÙ=ÙfiÖÏO\˜ "≥∞`«xÎ k, ã¨∞‰õΩ=∂~°"∞≥ #ÿ k. JÖÏO\˜ Pq_»
x<Õflq∞ KÕã¨∞ÎOk? J<åfl_»∞. Åe`« - ™œ‰õΩ=∂~°ºO. ÉèíO_»- |O_»`«#O.
Ô~O_»∂ ZO`« Ѩ~°ã¨Ê~° q~°∞^Œú"≥∂ WHõ¯_» K≥ѨÙÎ<åfl_»∞. g_»∞ "≥Ú^Œ∞ÌÉÏ~°∞_»∞
"å_≥·`Õ J=∞‡"å~°∞ ™œ‰õΩ=∂~°º"≥∞ÿ# `«e¡. K≥·`«#ºO ÅHõΔ}"Õ∞ ™œ‰õΩ=∂~°ºO. ¿Ñ~°¡Ö’<Õ
JO^ŒO LOk. Åe`å <å=∂xH˜ "åºMϺ#O WHõ¯_» ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ K≥ѨÙÎ<åfl_»∞.
# ã¨`«fiO # K« "å g~°ºO # ã¨O„QÍ"Õ∞+¨μ "åQÆuó
Pq_»H˜ |ÅO ÖË^Œ∞, g~°`«fi=¸ ÖË^Œ∞. Pq_» K«i„`«Ö’ Ü«Ú^ŒúO KÕã≤# J#∞Éèí=O
ÖË^∞Œ . =∞#"≥∂ JO^Œifl JÅ¡ÖÏ¡_Oç KåO Hõ#∞Hõ Pq_» =∞#ÖËflO KÕã∞¨ OÎ ^Œx JO@∞<åfl_»∞.
J„âß qKå~°x=Ǩ u¯O`«∞ =∂Ü«∂ Ѩ~åÜ«∞}Ï
J~Ú`Õ H˘xfl =∂Ü«∞Å∞ "åi ^ŒQÆæ~° LO_»=K«∞Û. JyflÖ’Oz =zÛ "å~°O^Œix
ã¨$+≤ìOzO^ŒO>Ë =∂ÜÕ∞^À LOk. S`Õ =∞# ^ŒQÆæ~° ‰õÄ_® =∂Ü«∞Å∞ L<åfl~Ú HÍ|\˜ì
=∞#O `«Ñ¨Ê‰õΩO_® "åà◊¡#∞ [~Ú™êÎO. g∞~°∞ K≥Ñ≤Ê# q+¨Ü«∂ÅÖ’ XHõ^•xfl <Õ#∞ XѨÙÊ
‰õΩO@∞<åfl#∞. Jxfl q^è•Å∞QÍ *Ï„QÆ`«ÎQÍ<Õ LO_®e. z#fl áê=Ú<≥·<å ÃÑ^ŒÌHõ„~°`À<Õ
H˘\Ïìe. =∞# ¿ã#Åhfl WѨÙÊ_»∞ ã¨#fl^Œú=∞"åfie. Hõ#∞Hõ JO^Œ~°∂ Ü«Ú^•úxH˜ ã≤^ŒúO
HõO_ç. =∞# |ŠѨ~å„Hõ=∂ÖËg Pq_»H˜ `≥eÜ«∞ÖË^Œ∞. ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ „ѨHõ¯<Õ LO_ç
200 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã¨∞Îuã¨∂Î LO>Ë Q˘Ñ¨Ê â◊H˜Î=∞O`«∞~åÅ#∞ J#∞‰õΩO\’Ok. =∞#"Õ∞q∞\’ WѨÙÊ_»∞ ~°∞z
K«∂_»É’`ÀOk.
J|ÖÏ #z~À`«Ê<åfl `Õ<≥·ëê ^Œ~°Ê=∞â◊√fl`Õ
# *Ï#Ou „ã≤ÎÜ≥∂ =¸_è® =$^ä• HõeÊ`« ™êǨϙêó
„ã‘ÎÅ∞ =¸~°∞öÅ∞ Hõ#∞Hõ "åiˆHg∞ `≥eÜ«∞Hõ J#=ã¨~°Ñ¨Ù ™êǨϙêxH˜ =ÚO^Œ∞‰õΩ
=ã¨∞Î<åfl~°∞. gà◊√§ =ÚO^Œ∞‰õΩ ~å=_»O "åi q<åâ◊#O HÀã¨"Õ∞!
q<åâ◊ =∞#∞^è•=Ou HÍ~åºHÍ~°º q"≥∂Ç≤Ï`åó
Jx K≥Ñ≤Ê "å_ç ¿ã#ÅO^Œifl Ñ≤eKå_»∞.
‰õΩ\˜ÖÏHõΔó ‰õΩ~°∞O_»â◊Û Hõ~°Hõó HÍHõ "åã≤`«ó
=„[^ŒO`À =„[=ÚY =„[Ö’=∂ =ÖÏǨÏHõó
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_ç ¿ã#Ö’¡ ¿Ñ~°∞¡ ‰õΩ\˜ÖÏHõΔ, ‰õΩ~°∞O_», Hõ~°Hõ, HÍHõ"åã≤`«, =„[^ŒO`«,
=„[=ÚY, =„[Ö’=∞, =ÖÏǨÏHõ, ã¨∂p=ÚY, á¶êÅ=ÚY, qHõ~°‚, qHõ\Ï## g~°O`å
L<åfl~°∞. g~°O^ŒiH˜ JkèѨuQÍ ‰õΩ\˜ÖωõΔΩ_»∞ J<Õ ~åHõΔã¨∞_»∞. Pã¨∞s |∞^Œ∞úÅ∞ JO>Ë
=OHõ~°K«∂ѨÙÅ∞O_ç-ã¨∂\˜QÍ, u#flQÍ PÖ’zOKÕ ÅHõΔ}O ÖËHõáÈ_»"Õ∞. K«∂Ѩ٠JO>Ë
^Œ$H± HÀ}=∞x J~°O÷ . H˘O`«=∞Ok =OHõ~H° À}OÖ’<Õ PÖ’z™êÎ~∞° . XHõ =∞Oz q+¨Ü∂« xfl
K≥¿ÑÎ ^•xfl J#∞‰õÄÅ HÀ}OÖ’ fã¨∞HÀ‰õΩO_® „Ѩu‰õÄÅHÀ}OÖ’ fã¨∞HÀ=_»"Õ∞
‰õΩ\˜ÖωõΔΩ_»∞. P ‰õΩ\˜ÖωõΔΩ_»∞ ~åHõΔ㨿ã#ÅH˜ JkèѨu.
L"åK« x[¿ã<å#ºO ‰õΩ\˜ÖÏHõΔO =∞Ǩ|ÅO
''LuÎ+¨ª ˆ~! |ÅO ã¨~°fiO ã¨<åflǨÏÜ«∞ ã¨=∞O`«`«ó
Xˆ~Üü∞ ‰õΩ\˜ÖÏHΔÍ ÖË! =∞# ¿ã#Å#xfl\˜h ã¨#fl^ŒúO KÕ~ÚOK«∞.
â◊¥#ºHõ㨺 ã¨=∞O`åâ◊Û ^•fiˆ~+¨μ |Å =∞~°ÊÜ«∞
=∞# â◊¥#ºHõ Ѩ@ì}OÖ’ <åÅ∞QÆ∞ ^•fi~åÅÖ’ ã¨iÜ≥ÿ∞# ~°HõΔ‰õΩÅ#∞ ÃÑ@∞ì.
^Œ∞~åæ}© ã¨OQÆ$Ǩ} `«fiO ‰õΩ~°∞ ˆHΔѨ}˜HÍâ◊`«"£∞
ã¨r˚‰õΩ~°∞ K« â◊„™êÎ}˜ Ü«Ú^Œú"Õ∞`« ^Œ∞Ѩã≤÷`«"£∞——
Jxfl ~°HÍÅ ~°HõΔ}Å∞ KÕã≤, J„ã¨Î â◊„™êÎÅhfl ã≤^ŒúO K≥~Úº. ¿ã<åѨ`«∞Å#∞ ã¨#fl^ŒúO
K≥~Úº—— Jx ‰õΩ\˜ÖωõΔΩ_çH˜ JѨÊyOz ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ ֒ѨeH˜ "≥o§áÈÜ«∂_»∞. WHõ
‰õΩ\˜ÖωõΔΩ_»∞ ^•xH˜ `«QÆæ@∞ìQÍ J<ÕHõ =∞Ok ~åHõΔ㨠g~°∞Å#∞ ã≤^ŒúO KÕã≤ =ÚO^Œ∞QÍ
XHõ_çx ѨOÑ≤OKå_»∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 201
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
‰õΩ\˜ÖÏHõΔ â◊Û=¸Éèí~åÎ ^Œ∞~°‡^ŒO <å=∞ ^•#="£∞
=OHõ~° K«∂Ѩ٠`«~°∞"å`« =KÕÛk ^Œ∞~°‡^ŒO. ^Œ∞~°‡^ŒO JO>Ë ‰õÄ_»x =∞^ŒO. JO`å
<å^Õ, JO`å <Õ<Õ J#∞‰õΩ<Õ ÉèÏ="Õ∞ ^Œ∞~°‡^ŒO. P ^Œ∞~°‡^Œ∞x ѨOÑ≤OKå_»∞ "å_»∞
^ŒâßHΔ“Ç≤Ï}˜HÍÜ«ÚHõÎO „áêÇ≤Ï}À Å¡e`åO „Ѩu
Ѩk JHΔ“Ç≤Ï}˜ ¿ã#Å`À "å_»∞ |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. â◊¥#ºHõ Ѩ@ì}OÖ’ ^•fi~åÅ ^ŒQÆæ~°
XH˘¯Hõ¯ifl ~°HõΔ}QÍ ÃÑ_»∞`«∞<åfl_»∞.
â◊¥#ºHõ㨺 ѨÙ~°^•fiˆ~ „áêp<Õ ã¨=∞HõÅÊÜ«∞`ü
~°HõΔ}Ï~°÷O ^ŒâßHΔ“Ç≤Ï}∞º¿Ñ`«O `åà◊[OѶ¨∞HõO
Ѩk JHΔ“Ç≤Ï}˜Å ¿ã#`À `«∂~°∞Ê ^•fi~°O =^ŒÌ `åà◊[OѶ¨Ú_»∞ J<Õ"å_çx LOKå_»∞.
`åà◊[OѶ∞¨ JO>Ë `å_çK@ ≥ Oì `« HÍe Ñ≤H¯õ Å∞ HõÅ"å_»O>Ë q∞ye# ã¨fi~°∂áêxfl TÇ≤ÏOK«∞
HÀ=K«∞Û. *Ï˝#O U "≥·Ñ¨Ù #∞Oz ~å‰õΩO_® =¸ã≤"ÕÜ«∞_»O J^Õ ^•fi~åÅ
^ŒQÆæ~° ~åHõΔ㨠â◊‰õΩÎÅ#∞ ÃÑ@ì_»OÖ’ L#fl PO`«~°ºO.
J*Ï˝# â◊‰õΩÎÅ∞ ֒ѨeH˜ *Ï˝<åxfl ~åx=fi‰õΩO_® =¸™êÎ~Ú. ã¨iQÍæ
QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ q^Œº<Õˆ~Ê ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Jk ֒ѨÅH˜áȉõΩO_® ^•fi~åÅ∞
=¸ã¨∞‰õΩáÈ`å~Ú. J^Õ [_»`«fiO.
Ü«Ú^Œú „áê~°OÉèíO
J"åp<Õ Ñ¨Ù~°^•fiˆ~ ^ŒâßHΔ“Ç≤Ï}˜ ã¨OÜ«Ú`«"£∞
<å=∂fl `åà◊Éèí∞[O ^≥·`«ºO ~°HõΔ}Ï~°÷ =∞HõÅÊÜ«∞`ü
^ŒH˜Δ} ^•fi~°O =^ŒÌ `åà◊Éèí∞A_»∞ L<åfl_»∞. "å_çH˜ Ѩk JHΔ“Ç≤Ï}©Å Ãã·#ºO. „Ѩfp<Õ
ѨÙ~°^•fiˆ~ - Ѩ_»=∞~° ^•fi~°O =^ŒÌ `åà◊„w=Ù_»∞, JO>Ë "å_ç "≥∞_Õ `åà◊=$HõΔO JO`«
LOk. L`«~ˆÎ `«∞ ѨÙ~°^•fiˆ~ `åà◊Hˆ `«∞"£∞ - L`«~Î ^° •fi~°O ^ŒQ~æÆ ° `åà◊Hˆ `«∞=Ù J<Õ ~åHõãΔ ∞¨ _»∞
L<åfl_»∞. WÖÏ Ñ¨Ù~°^•fi~åÅ =^ŒÌ ~åHõΔã¨∞Å∞ ã≤^ŒúOQÍ L<åfl~°∞.
^Œ∞~°‡^Œ∞_»∞ ~åHõΔ㨿ã#Å`À Ü«Ú^•úxH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. â◊H˜Î¿ã#Å∞ Jã¨∞~°¿ã#efl
Z^Œ∞~À¯É’`«∞<åfl~Ú.
‰õΩ\˜ÖÏHõΔ â◊Û=¸Éèí~åÎ ^Œ∞~°‡^ŒO<å=∞ ^•#="£∞
^ŒâßHΔ“Ç≤Ï}˜HÍÜ«ÚHõÎO „áêÇ≤Ï}À Å¡e`åO „Ѩu
‰õΩ\˜ÖωõΔΩ_»∞ ^Œ∞~°‡^Œ∞_»<Õ ~åHõΔã¨∞x Ѩk JHΔ“Ç≤Ï}©Å ¿ã#ÅxzÛ Ñ¨OÑ≤OKå_»∞. P
¿ã#Å∞ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# "åǨÏ<åÅ#∞ Jkè~ÀÇ≤ÏOz, J„ã¨Î â◊„™êÎÅ∞ ^èŒiOz â◊H˜Î¿ã#ÅÃÑ·
202 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
q[$OaèOKå~°∞. ^Œ∞~°‡^Œ∞_çfl ѨOÑ≤OKå#<Õ "å~°Îx ‰õΩ\˜ÖωõΔΩ_»∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞#‰õΩ `≥eÜ«∞
KÕ™ê_»∞.
ã¨OѨ`«¯i-^Œ∞~°‡^Œ∞Å Ü«Ú^ŒúO
^Õ=! `«fi^•*Ï˝Ü«∞ ^Œ`«ÎO Ãã·<≥·º~°flQÆ~°~°HõΔ}"£∞
^Œ∞~°‡^Œó „¿Ñ+≤`«ó ѨÓ~°fiO `åfiO ^Œ∞ëêìO Åe`åO „Ѩu
P Åe`«x Z^Œ∞~À¯=\ÏxH˜ ^Œ∞~°‡^Œ∞x ѨOÑ≤OKå#∞. ѨÙ~° ~°HõΔ} KÕ™ê#∞. =ÚO^Œ∞
PÖ’K«#QÍ ~°HõΔ} KÕ™ê<Õ HÍx WO`« J=ã¨~°O ÖË^Œ∞.
P"≥∞#∞ ã¨∞ÅÉèíOQÍ<Õ =∞# H˜OHõ~°∞ÖË fã¨∞H˘zÛ =∞#H˜ JѨÊy™êÎ~°<Õ JǨÏOHÍ~°O`À
‰õΩ\˜ÖωõΔΩ_»∞ =∂\Ï¡_®_»∞. WÖÏ LO_»QÍ ^Œ∞~°‡^Œ∞_»∞ â◊H˜Î¿ã#ÅÖ’H˜ „Ѩ"ÕtOKå_»∞.
^À^èŒ∂Ü«∞=∂<≥· ~°ã≤cèifl¿Ñ`«∞â◊≈H˜Î Ãã·xˆH
`åâ◊Û â◊HõÎÜ«∞ L^ŒúO_»ã¨∞Êùi`å@ìǨÏã¨ã¨fi<≥·ó.
Jã¨∞~°¿ã#Å∞ ~åQÍ<Õ â◊H˜Î¿ã#Å∞ KåÖÏ L`åûǨÏO`À „ѨHÍâ◊=O`«"≥∞ÿ# â◊„™ê΄™êÎefl
ã‘fiHõiOz Jã¨∞~°¿ã#Å#∞ JÅ¡ÖÏ¡_çã¨∞Î<åfl~Ú.
`«=∂Ѩ`«O`« =∂Ö’Hõº^Œ$áêÎHΔ“Ç≤Ï}˜ã¨O=$`«O
ã¨OѨ`«¯s `«fiu„HÀ^è• ^Œaè^Œ∞„^•= ã¨OQƈ~
^Œ∞~°‡^Œ∞_»∞ `«# ~åHõΔ㨿ã#Åxfl â◊H˜Î¿ã#Å KÕ`« xsfi~°º=∞=_»O QÆ=∞xOz J`«_Õ
=ÚO^Œ∞H˘zÛ â◊H˜Î ¿ã#Åxfl\˜x ‰õÄ_® JÅ¡HõÖ’¡Å Ѩ~°ã¨∂Î `«# „Ѩ`åáêxfl K«∂Ñ≤OK«@O
"≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞. P ^Œ$âߺxfl K«∂z# ã¨OѨ`«¯s^Õq =ÚO^Œ∞ H˘zÛOk. J=∞‡"åi
QÆ[|ÖÏxH˜ Jkè<åÜ«∞‰õΩ~åÖˇ·# `«e¡.
ã¨OѨ`«¯sã¨=∂<åaèó â◊≈H˜Îaèã¨û=∞kè+≤ª`åó
`«#`À ã¨=∂#"≥∞#ÿ â◊H¿Î˜ ã#Å`À P `«e¡ ^Œ∞~°‡^Œ∞x Z^Œ∞~˘¯#flk.. J=∞‡"åi ¿ã#ʼnõΩ,
Jã¨∞~°¿ã#ʼnõΩ =∞^茺 ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# Ü«Ú^Œú=Ú [~°∞QÆ∞`ÀOk.
U=O „Ѩ=$`ÕÎ ã¨=∞ˆ~ [QÆK«Ûù„HõÉèíÜ«∞OHõˆ~
â◊HõÎÜ≥∂ Éèí$â◊ã¨O„‰õΩ^•ú ^≥·`«º¿ã<å =∞=∞~°ÌÜ«∞<£
D J=∞‡"åi ^ŒQÆæ~°∞#fl ¿ã#Å∞ Q˘Ñ¨Ê Ѩ~å„Hõ=∂xfl K«∂Ñ≤ã¨∞ÎO_»QÍ ^Œ∞~°‡^Œ∞xH˜
L„HÀ+¨O HõeyOk. "å_ç "åǨÏ#O XO>ˇ.
L„+¨ì=∂~°∞ǨϺ ã¨Ç¨Ï™ê ^Œ∞~°‡^À-Éèíº„^Œ= K«Û=¸"£∞
^•x`À =∞Ǩ"ÕQÆOQÍ J=∞‡"åi g∞^ŒH˜ =KåÛ_»∞. JÖÏ =zÛ# "å_çfl K«Hõ¯QÍ
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 203
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J=∞‡"å~°∞ Z^Œ∞~˘¯<åfl~°∞.
ã¨OѨ`«¯sK«=¸K«„HõO =#O "åiƒùi"å=Úƒ^Œó
~åHõãΔ ∞¨ Å ¿ã#Åxfl\˜ g∞^Œ ã¨OѨ`¯« s^Õq `«# ^è#Œ ∞ã¨∞û #∞Oz ÉÏ}ÏÅ#∞ ‰õΩiÑ≤OzOk.
Jq =∞|∞ƒÖ’Oz "å# [Å∞¡Å∞ ‰õΩ~°∞ã¨∞Î#fl@∞ìQÍ ÉÏ}ÏÅ =~°¬O ‰õΩ~°∞™ÈÎOk.
XHõ¯ ã¨OѨ`«¯s "Õã≤# ÉÏ}=~°¬O`À Jã¨∞~°¿ã#Åxfl JÅ¡HõÖ’¡Å"≥∞ÿ áÈ`«∞<åfl~Ú.
ã¨Îq∞ƒù`Õ"å Éèí= `Õû<å ã¨OѨ`«¯~åºó HõΔ}O ~°}Ë
J^䌄HÀ^è•~°∞}O K«‰õΔΩ~°ú^è•<å ã¨=∞Ê^Œq∞ƒHÍ
^Œ∞~°‡^Œ∞_ÕO `«‰õΩ¯= "å_»∞ HÍ_»∞. "å_»∞ ‰õÄ_® `«# =∂Ü«∂â◊‰õΩÎÅ`À ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ#
„Ѩ`åáêxfl K«∂Ñ≤OK«QÍ, â◊H˜Î¿ã#Å∞ H˘OK≥O ã¨ÎOaèOKå~Ú.
Jk QÆ=∞xOz# ã¨OѨ`¯« s^Õq, „HÀ^è•~°∞} <Õ„`åÅ`À `«# ~°}HÀÖÏǨÏÅ=∞<Õ QÆ*Ïxfl
=∞iO`« =ÚO^Œ∞‰õΩ ^Œ∞~°‡^Œ∞_ç ÃÑ·H˜ fã¨∞‰õΩ =zÛOk.
ã¨OѨ`«¯s J<Õ =∞O„`åkè^Õ=`« ^Œ∞~°‡^Œ=∞<Õ Pã¨∞sâ◊H˜Îx ã¨OǨÏi™ÈÎOk.
JO‰õΩâ◊O ^ÕxH˜ ã¨OˆH`«O? U#∞QÆ∞#∞ J}K«∞`«∞Ok. U#∞QÆ∞ =∞^•xH˜
ã¨OˆH`«O. =∞^•xfl x„QÆÇ≤ÏOK«@"Õ∞ „Ѩ^è•#OQÍ HÍ=eûOk Hõ#∞Hõ "å_ç
¿Ñ~°∞ ^Œ∞~°‡^Œ∞_»∞. P ¿Ñ~°∞ ÃÑ@ì_»OÖ’<Õ ã¨OˆH`«"å^ŒO HõxÑ≤™ÈÎOk. ^Œ∞~°‡
^Œ∞_ç g∞^ŒH˜ J=∞‡"åi JO‰õΩâßÜ«Ú^èOŒ #∞Oz L`«Ê#fl"≥∞#ÿ ã¨OѨ`¯« s^Õ"Õ
"≥_»∞`ÀOk.
D Ü«Ú^ŒúO =∞##O KÕã¨∞Î#flO`« ¿ãѨ٠ã¨OѨ`«¯s =∞O„`åxfl J#∞ëêª#O KÕã¨∞Î#fl>Ëì.
=∞O„`åxfl XHõ¯ =∂~°∞ JO>Ë Ñ¶e¨ OK«^∞Œ . ^•xH˜ J<ÕHõ P=$`«∞Å∞ HÍ"åe. J<ÕH=õ ∂~°∞¡
=∞O„`åxfl LK«ÛùiOKåe. =∞# „â◊^Œú, UHÍ„QÆ`« D Ô~O_ç\ ˜ g∞Oz P P=$u Ѩx
KÕã¨∞ÎOk.
H˘O`«=∞Ok H˘xfl ÅHõΔÅ∞ KÕã≤<å Ѷ¨eOK«^Œ∞. H˘O`«=∞OkH˜ Jk Ѩk=∂~°∞¡ KÕ¿ãÎ<Õ
Ѷ¨eã¨∞ÎOk. ^•xH˜ HÍ~°}O J`«x ѨÓ~°fi[#‡ ™ê^èŒ<å ã¨O™ê¯~°=Ú. D [#‡Ö’
J`«_çH˜ L#fl f„="≥∞ÿ# UHÍ„QÆ`«. D Ô~O_çO\˜ HÍ~°}OQÍ H˘O^ŒiH˜ J^Õ =∞O„`«O
`«fi~°QÍ ã≤kúã¨∞ÎOk. H˘O^ŒiH˜ H˘O`«HÍÅO Ѩ_»∞`«∞Ok. P HÍÅO Ѩ\ ˜ì ã≤kúOK«_»"Õ∞...
H˘O`«HÍÅO Ü«Ú^ŒúO [~°QÆ_»=∞<Õ ^•xÖ’ PO`«~°ºO. „Ѩu ã≤kú ‰õÄ_® XHõ Pã¨∞sâ◊H˜Î
ÃÑ· q[Ü«∞"Õ∞. ^Œ∞~°‡^Œ∞x`À Ü«∞^ŒúO [~°∞QÆ∞`ÀO^Œx UHÍ„QÆ`«QÍ K«^Œ∞=Ù`«∞#flO`« ¿ãѨÙ
ã¨OѨ`«¯s^Õq J#∞„QÆǨÏO =∞# ÃÑ· ѨiѨÓ~°‚OQÍ =i¬ã¨∞ÎOk. Ü«Ú^ŒúOÖ’ J=∞‡"å~°∞
204 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ZÖÏ L<åfl~À P ™œO^Œ~åºxfl =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞.
=∂=¸Å∞QÍ ã≤OǨã¨#=Ú g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û#fl ^Õq Ü≥ÚHõ¯ ™œO^Œ~°ºO =i‚OK«@O "Õˆ~
q+¨Ü«∞O. Ü«Ú^ŒúOÖ’ ™œO^Œ~åºxfl =i‚OK«_»O Q˘Ñ¨Ê J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# JOâ◊O.
nx<Õ ^èŒ∂~°˚\ ˜ =∞ǨHõq 'g~°â◊$OQÍ~°=¸iΗ Jx ÉèÏqOKå~°∞. J@∞ â◊$OQÍ~°=¸
LOk JO>Ë ™œO^Œ~°º=O`«"≥∞ÿ# JÅOHÍ~°=¸ LOk. W@∞"≥·Ñ¨Ù g~°`«fi=¸ LOk. P
g~°â◊$OQÍ~°=¸iÎx Ü«Ú^ŒúOÖ’<Õ K«∂_»QÆÅ~°∞.
=∞O„`åkè^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ ‰õÄ_® g~°â◊$OQÍ~°=¸~°∞ÎÅ∞QÍ HõxÑ≤™êÎ~°∞ Hõ#∞Hõ "å~°∞
ZO`« „Ѩ`åѨO K«∂Ñ≤ã¨∞ÎO\Ï~À JO`« „Ѩã¨#flOQÍ LO\Ï~°∞. H˘O`«=∞Ok „Ѩ`åѨO
K«∂Ñ≤OKÕ@ѨÊ@H˜ "åiH˜ ֒ѨÅ∞#fl ™œ‰õΩ=∂~°ºO, „Ѩã#¨ fl`« W=xfl J_»∞QÆO\˜ áÈ`å~Ú.
HÍx J=∞‡"å~°∞ „Ѩ`åáêxfl, „Ѩã¨#fl`«x Ô~O_çO\˜h K«∂Ñ≤ã¨∞ÎO\Ï~°∞.
z`ÕÎ Hõ$áê ã¨=∞~° x+¨μª~°`å K« ^Œ$ëêì, `«fiÜÕ∞º= ^Õq =~°^Õ Éèí∞=#„`«ÜÕ∞-Ñ≤
Jx J^Œ∞ƒù`«OQÍ K«O_ô ã¨Ñ¨Îâ◊u(^Õg =∞Ǩ`«‡ºO)Ö’ "åºã¨=∞ǨÏi¬ =i‚™êÎ~°∞.
x*ÏxH˜ J=∞‡"å~°∞, J=∞‡"åi ¿ã#Å∂ ^ŒÜ«∂ ã¨fi~°∂ѨÙÅ∞. HÍx "å~°∞ Ü«Ú^ŒúOÖ’
JÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ „Ѩ=iÎã¨∞Î<åfl~°O>Ë 'ã¨=∞~°x+¨μª~°`å— J<åfl~°∞.
Ü«Ú^ŒúOÖ’ JÖÏ „Ѩ=iÎOKåe Hõ#∞Hõ JÖÏ L<åfl~°∞. P „Ѩ`åѨ=Ú ‰õÄ_® HÍ~°∞}ºO
Ü≥ÚHõ¯ =∞~˘Hõ ÉèÏ= „ѨHõ@#"Õ∞! JO`Õ HÍx HÍ~°∞}º~åÇ≤Ï`«ºO HÍ^Œ∞.
P g~°â◊$OQÍ~°=¸iÎx ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ =∞#‰õΩ Hõà◊¡‰õΩ Hõ>ËìÖÏ =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞.
PÖ’Å HõOHõ}HÍfi} ~°=∞}©Ü«∞`«~°ó Hõ~°ó
`«™êºâ◊ÛHõ~°¬ HÀ^ŒO_»=∞øsfi =∂Hõ~°‚ =∂ǨÏ"Õ
P ã¨OѨ`¯« s^Õq ~°}HÀÖÏǨÏÅ=∞<Õ U#∞QÆ∞ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx „"≥∂QÆ∞`«∞#fl HõOHõ}ÏÅ`À
#∞#fl KÕu`À ^èŒ#∞ã¨∞û#∞ Ѩ@∞ì‰õΩx, =∞~˘Hõ KÕ`ÀÎ qO\˜<åix ÖÏyOk. ^Œ$âߺxfl,
â◊ÉÏÌxfl Ô~O_çO\˜x J^Œ∞ƒù`«OQÍ =∞# J#∞Éèí∂uÖ’H˜ `≥ã¨∞Î<åfl_»∞.
ÅѶ¨ÚǨÏã¨Î`«Ü«∂ `«™êº <åHõ$+¨ìO # K« "≥∂HõΔ}O
P ÖψQ@ѨÙÊ_»∞ U^À Hõ+¨ìѨ_ç KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. bÅQÍ ÖÏyOk@. J~Ú`Õ ÖÏQÆ@O
HõxÑ≤OzOk `«Ñ¨Ê =∞m¡ H˘O`«¿ãѨ\ ˜H˜ q_çz ÃÑ\˜ìO^• J#flk HõxÑ≤OK«@O ÖË^Œ∞.
JÖÏ XHõ Ѩ~°OѨ~°QÍ P"≥∞ ^èŒ#∞ã¨∞û #∞Oz ÉÏ}ÏÅ∞ =i¬ã¨∂Î<Õ L<åfl~Ú. JѨÙÊ_»∞
^èŒ#∞ã¨∞û ZÖÏ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl^ŒO>Ë
^Œ^Œ$âı ^èŒ#∞+¨â◊Û„HÍ `Õ¯=ÅO â◊~°^èÀ~°}˜
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 205
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
^è#Œ ∞ã¨∞û XHõ K«„HõOÖÏ HõxÑ≤ã∞¨ #Î flk. <åix ÖÏQÆQÍ<Õ ^è#Œ ∞ã¨∞û K«„HõOÖÏ =∂~°∞`«∞Ok.
P K«„HõOÖÏ =∂i# ^èŒ#∞¿ãû HõxÑ≤™ÈÎOk `«Ñ¨Ê =∞m¡ =∂=¸Å∞QÍ =∂~°@O Hõ#|_»@O
ÖË^Œ∞. U =∂„`«O Z_»=∞ W=fi‰õΩO_® ÉÏ} Ѩ~°OѨ~°Å#∞ "Õ™ÈÎOk `«e¡.
JÉèí∂^Œ<Àº#ºã¨OѶ¨∞@ì ã¨ã¨∞ÊùeOQÆ tb=ÚYO
„Ѩ^äŒ=∞O „Ѩã¨$`≥· ~åƒ}ˇÿ ã¨û=∞Ê^ÕÌg ã¨∞~°kfiëÈó
JO^èŒHÍ~° ã¨û=∞Éèí= uÎ~°ã¨∞¯~°fi#flǨÏ㨯~°O
W@∞ J=∞‡"å~°∞ "Õã¨∞Î#fl ÉÏ}ÏÅ∞, J@∞ ^Œ∞~°‡^Œ∞_»∞ "Õã¨∞Î#fl ÉÏ}ÏÅ =Å¡ XHõ z„`«
"≥∞ÿ# JHÍÅ JO^èŒHÍ~°O =zÛOk. "≥O@<Õ P ÉÏ}ÏÅ =ÖË¡ JO^èŒHÍ~°O áÈ~ÚOk.
J^≥ÖÏQÆO>Ë...
qã¨∞ÊùeOQÍ q^Œkèˆ~ Y^Àº`«„Éèí=∞Kå`«∞sO
`«^ŒO`«ˆ~ K« ÉÏ}Ï<å =∞uã¨OѶ¨∞@ìÜ≥∂#Ü«∞ó
ÉÏ}ÏxH˜ ÉÏ}O `«QÆÅQÍ<Õ P ~åÑ≤_ç =Å¡ q∞}∞QÆ∞~°∞Å∞=O\˜ xѨÙÊÅ∞
"≥^Œ[Å¡|_ç P pHõ\ ˜ áÈ~ÚOk. P q^èŒOQÍ pHõ\ ˜ HõѨÊ|_ç, pHõ\ ˜
áÈ~ÚOk. ^Œ$âߺxfl WѨÙ_»∞#fl U J^è∞Œ <å`«# ™êOˆHuHõ`« ‰õÄ_® `ÕÖ#Ë O`«
J^Œ∞ƒù`O« QÍ z„fHõiOz K«∂Ñ≤ã∞¨ <Î åfl~°∞ ѨÙ~å}Hõ~ΰ J~Ú# "åºã¨^=Õ Ù_»∞.
`«Ü«∂-kè~°∂_è» ã¨∞û„â’}Ϻ ~°}HÀÖÏǨÏÅó Hõs
Ѩ~å„Hõ=∞O |Ǩïq^èŒO ^Œ~°≈Ü«∂=∂㨠ã¨OQƈ~
Pq_» „Ѩ`åѨO JÖÏQÆ∞O>Ë, Pq_» ZH˜¯‰õÄ~°∞Û#fl U#∞QÆ∞ „Ѩ`åѨO WOHÍ z„`«OQÍ
LOk.
Hõˆ~} Hõuz^≥·Ì`å <åÊ^•Ñ¶¨∂`Õ# HÍOâ◊Û#
L^Œ„QÆ^ŒO`«=Úã¨ÖÏѶ¨∂`≥· ~°<åºOâ◊Û ^•#"å<£
"åÅ^ŒO_® ǨÏ`≥·~°<åº hÊù\ϯÔ~·~°Ñ¨~å „xѨÓ<£
QÍ„`«"åº=∞~°Ì<≥· ~°<åº#flMÏѶ¨∂`≥· ã¨Î^ä•-Ѩ~å
„Ѩkä=∂<åaèѶ¨∂`Õ# HÍOtÛ^≥·Ì`åº xfi=∞~°ÌÜ«∞<£
K«`«∞~°O K«i`«O K«„ˆH ã¨=∞Ê^ÕÌg=∞`«OQÆ[ó
P U#∞QÆ∞ `«# `˘O_»=Ú qã¨∞~°∞`À J<ÕHõ =∞Ok ~åHõΔã¨∞Å#∞ ã¨OǨÏiã¨∞Î#flk. `«#
áê^•Å∞ ZuÎ J<ÕHõ =∞Ok ~åHõΔã¨∞efl J}z "Õ™ÈÎOk. Jun~å…Öˇ·# ^ŒO`åÅ`À J<ÕHõ
=∞Ok ^≥`· ∞« ºefl ã¨OǨÏi™ÈÎOk. `ÀHõ qkeOѨÙ`À H˘O^Œ~∞° ~åHõãΔ ∞¨ Å#∞ ã¨OǨÏiã¨∞#Î flk.
206 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
¿Ñ¶`å¯~°=Ú JO>Ë Ñ¶‘∞OHÍ~° ^èŒfix KÕ`« H˘O^Œ~°∞ ~åHõΔã¨∞Å QÆ∞O_≥Å∞ PyáÈÜ«∂~Ú. P
â◊s~åxfl `åH˜Oz H˘O`«=∞Ok ^≥·`«∞ºÅ#∞ ã¨OǨÏi™ÈÎOk. "åÔ~H˜¯ ‰õÄ~°∞Û#fl "åǨÏ<åÅ∞
‰õÄ_® Z@∞fã¨∞ÔH_ç`Õ J@∞"≥àı§@@∞¡ H͉õΩO_®, Jq ‰õÄ_® Ü«Ú^ŒúOÖ’ XHõ Ü≥∂^èŒ∞ÖÏ¡
Ѩx KÕã¨∞Î<åfl~Ú. WÖÏ [~°∞QÆ∞`«∞O_»QÍ ^Œ∞~°‡^Œ∞_»∞ KåÖÏ HÀѨyOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
„Hõ=∞OQÍ `«# ¿ã#O`å `«iyáÈ`ÀOk. â◊H¿Î˜ ã#Å∞ =∞iO`« |ÅOQÍ Ñ¨x KÕã∞¨ <Î åfl~Ú.
J`«xH˜ KåÖÏ L„HÀ+¨O =zÛ Zé]x K«∂ѨÙÅ∞ K«∂ã≤
ã¨^Œ∞~°‡^Œó „‰õΩ^è• ~°HõÎ^Œ$+≤ì ˆ~ˆH# Ѩ„u}Ï
ã¨=∞Ê`«¯s=∞‰õΩ@QÆO =∞}˜"Õ∞Hõ=∞áê`«Ü«∞`ü
|ÅOQÍ XHõ ÉÏ}O fã¨∞‰õΩx "Õ™ê_»∞. P ÉÏ}O u#flQÍ "≥o¡ ã¨OѨ`¯« s^Õq H˜s@OÖ’
L#fl XHõ =∞}˜x Ѩ_»"Õã≤Ok. Jk Ѩ_çáÈQÍ<Õ J=∞‡"åiH˜ HÀѨO =zÛOk.
J^äŒ „HÀ^è•~°∞}^Œ$âß `«Ü«∂=ÚÔH·Ît≈b=ÚMˇ·ó
qHõΔ`À =HõΔã≤ H˜Δ„ѨO rq`«O ^Œ∞~°‡^À [ǨÏ∫
"≥O@<Õ P `«e¡ `«# ^èŒ#∞ã¨∞û #∞Oz JѨÓ~°fi"≥∞ÿ# ÉÏ}ÏÅ∞ P ~åHõΔã¨∞_ç =HõΔó
ã¨÷ÖÏxH˜ `«yÖËÖÏ „ѨÜ≥∂yOzOk. ^•x`À ^Œ∞~°‡^Œ∞_»∞ ã¨OǨÏiOѨ|_®¤_»∞.
"≥Ú^Œ\ ˜ q[Ü«∞O ã¨OѨ`«¯s^Õq ™êkèOzOk.
'ã¨OѨ`«¯sã¨=∂~°∂_è» ã≤O^èŒ∞~°„=[ ¿ãq`å— ã¨OѨ`«¯s^Õq q[Ü«∂xfl ™êkèOK«QÍ<Õ
`«`«ó H˜eH˜ÖÏ~å=O Hõ$`åfiâ◊H˜Î K«=¸Ñ¨Ô~·ó
`«`≥· ûxHõK«~å ã¨Î fi<Õº xǨÏ`å ^•#"À`«Î=∂ó
â◊H˜Î¿ã#Å∞ L`åûǨÏO`À H˜ÅH˜ÖÏ~å"åÅ∞ KÕ™ê~°∞. WHõ K«zÛ q∞ye# Jã¨∞~°¿ã#Å∞
u#flQÍ"≥o¡ D q+¨Ü«∞=∞O`å ÉèíO_®ã¨∞~°∞x`À K≥áêÊ~°∞. ^Œ∞~°‡^Œ∞_ç ^•HÍ J=ã¨~°O
ÖË^Œ∞ U ѨiKå~°‰õΩ_À "≥o¡ UHõOQÍ Åe`å^Õq<Õ fã¨∞H˘KÕÛ™êÎ_»#∞H˘O>Ë, Pq_» KÕuÖ’
^Œ∞~°‡^Œ∞_Õ =∞~°}˜OKå_Õ Jx ‰õΩ\˜ÖωõΔΩ_»∞ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞.
Hõ^äŒO ™ê ^Œ∞+¨ì=x`å ^Œ∞~°‡^ŒO |Åâße#"£∞
xáêu`«=f Ü«Ú^Õú Hõ+¨ì U= q^èÕó „Hõ=∞ó
P ^Œ∞+¨ì=x`« ^Œ∞~°‡^Œ∞}˜‚ ZÖÏ K«O¿Ñã≤Ok? ~åHõΔã¨∞Å ^Œ$+≤ìÖ’ ^Õ=`«Å∞ ^Œ∞+¨ì=x`«ÖË.
^Œ∞~°‡^Œ∞_»∞ Wk=~°‰õΩ ^Õ=`«Å`À, <åQÆ∞Å`À Ü«Ú^ŒúO KÕ™ê_»∞. "åÔ~=~°∂ ^Œ∞~°‡^Œ∞x
^ŒQÆæ~° xÅ∞= ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. JÖÏO\˜ ^Œ∞~°‡^Œ∞}˜‚ ˆH=ÅO QÆ[|ÖÏxH˜ =∂„`«"Õ∞ JkèѨu
Ü≥ÿ∞# XHÍq_» K«O¿Ñã≤O^•?
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 207
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Jâßfi~°∂_è»-‰õΩ~°∞O_»∞Å Ü«Ú^ŒúO
WHõ WѨÙÊ_ÕO KÕÜ«∂Åx ÉÏQÍ PÖ’zOz =∞~˘Hõ ¿ã<åѨux Ñ≤eKå_»∞. "å_ç ¿Ñ~°∞
‰õΩ~°∞O_»∞_»∞.
¿ã<åѨuO ‰õΩ~°∞}ϤYºO „¿Ñ+¨Ü«∂-ǨÏ=^Œ∞~°‡^Œ"£∞
‰õΩ~°∞}¤O K«}¤^À~°Ì}¤ =∂AǨ= „ѨÉè’ó ѨÙ~°ó
=∂Ü«∂Ü«∂O K«`«∞~Àã≤ `«fiO z„`«Ü«Ú^Œúqâß~°^Œó
J`«}˜‚ Ñ≤eÑ≤OKå_»∞. D ‰õΩ~°∞O_»∞_»∞ ^Œ∞~°‡^Œ∞xH˜ J#flQÍ~°∞. ‰õΩ~°∞O_»∞_»∞ ã¨OѨ`«¯i
g∞^Œ‰õΩ |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞.
Pâ◊Û~°ºHõ~°OQÍ Ü«Ú^Œú=Ú KÕÜ«∞_»OÖ’, =∂Ü«∂ Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞_»OÖ’ KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê
"å_»∞. JÖÏO\˜ ^Œ∞~°‡^Œ™êº-„QÆ[ â◊Û}¤ó ‰õΩ~°∞}¤ã¨û=∞~°O Ü«∞Ü«∞ø
"å_»∞ Ü«Ú^•úxH˜ u#flQÍ "≥_»∞`«∂<Õ â◊H˜Î¿ã#efl =∞Ǩ„HÀ^èŒOQÍ u_»∞
`«∞<åfl_»∞. u@ì_»=∞<Õk D Jã¨∞~°¿ã#ÅÖ’ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. Z^Œ∞\˜"å_çfl
u_ç`Õ g_çH˜ =∂#ã≤HõOQÍ H˘O`« ^è≥·~°ºO =ã¨∞ÎOk. #∞=Ùfi ^ÕxH© ѨxH˜
~åx"å_ç=x JO>Ë "å_çH˜ =∂#ã≤HõOQÍ, ^è≥·~°ºO =ã¨∞ÎOk. J=`«Å"å_»∞
ѨxH˜~åx"å_çfl Jx J#∞‰õΩO>Ë<Õ W=`«Å #∞Oz g_»∞ „Ѩ`åѨO K«∂Ñ≤OK«
QÆÅ_»∞. u@ì_»=∞<Õk XHõq^èŒ"≥∞ÿ# =∞<ÀqHÍ~°O. JkHõ¯_» HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
áê¿Ñ! =∞^Œ#∞[O ǨÏ`åfi ^Œ∞~°‡^ŒO Ü«Ú^Œú^Œ∞~°‡^ŒO
=$^ä• =ǨÏã≤ q„HÍxÎ Å=ÖËâß #‡Ç¨=∞^Œ"£∞
u#flQÍ =zÛ JHõ¯_» ^Œ∂~°OQÍ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl ã¨OѨ`«¯ix K«∂ã≤ 'F áêáê`«∞‡~åÖÏ! <å
`«=Ú‡}˜‚ K«O¿Ñ™êÎ"å? U^À HÍã≤O`« Ѩ~å„Hõ=∞O L#flO`« =∂„`å# #∞qfiO`« q∞_çã≤
Ѩ_»∞`«∞<åfl"Õ! <ÕxѨÙÊ_»∞ K«∂Ñ≤™êÎ!—
J^èŒ∞<å Éè’HõΔ º¿ã ^Œ∞¿+ì! Ѩâ◊º "Õ∞ Éèí∞[Ü≥∂ ~°ƒÅ"£∞
Wu ã¨O`«~°˚Ü«∞O `«û=∞Ê`«¯sO Hõi=~°ã≤÷`å"£∞
''h â◊H˜Î ¿ã#ÅO`«\ ˜h „q∞OˆQ™êÎ#∞. <å Éèí∞[|Å"Õ∞q∞\’ K«∂Ñ≤™êÎ#——x ã¨OѨ`«¯s
‰õÄ~°∞Û#fl U#∞QÆ∞ "≥·Ñ¨Ù `«# ¿ã#Å#∞ ‰õΩ~°O_»∞_»∞ `ÀeOKå_»∞.
Ãã·#ºO „áÈ`åûǨÏÜ«∂=∂㨠â◊H˜Î¿ã<å q=∞~°Ì<Õ
J^äŒ `åO Ѩ$`«<åO K«}©¤ ‰õΩ~°∞}¤ã¨º =∞ǨÏ∫[ã¨ó
‰õΩ~°∞O_»∞_»∞ ~å=@O K«∂z# ã¨OѨ`«¯s^Õg z#fl#=Ùfi #=Ùfi‰õΩx `«# U#∞QÆ∞#∞
208 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=ÚO^Œ∞‰õΩ HõkeOK«É’`«∞O_»QÍ „ѨHõ¯ #∞Oz Jâßfi~°∂_è®^Õq =zÛOk.
Jâßfi~°∂_è® ã¨=∂QÆ`«º ¿ãfl¿ÇÏ<å-„~°Ì q∞^ŒO =K«ó
ã¨d! ã¨=∞Ê`«¯i! „Ñ‘`åº =∞=∞ "å}© xâ◊=∞º`å"£∞
Jâßfi~°∂_è®^Õq =zÛ ã¨OѨ`«¯s^Õq`À ''F ¿ãflÇ≤Ï`«∞~åÖÏ! <Õ#∞ K≥¿ÑÊ=∂@ H˘OK≥O
„Ñ‘u`À qO\Ï"å?——
J㨺 Ü«Ú^Œúq∞^ŒO ^ÕÇ≤Ï =∞=∞ Hõ~°∞ÎO QÆ∞}À`«Îˆ~
HõΔ}O ã¨Ç¨Ïã¨fi ã¨=∞ˆ~ =∞Ü≥ÿ∞<≥·â◊ xÜ≥∂`«ûº`Õ
''g_ç`À Ü«Ú^ŒúO KÕ¿ã J=HÍâ◊O <å H˜=Ùfi. h‰õΩ KÕ`«HÍ^Œx <Õ##_»O ÖË^Œ∞. <å‰õΩ
L`åûǨÏOQÍ LOk. #∞=Ùfi HõΔ}O ¿ãѨ٠‰õÄ~ÀÛ! P HõΔ}OÖ’ g_ç Ѩx Ѩ_»`å——#Ok
Jâßfi~°∂_è®^Õq.
`«fiO Ü«∂z`å ã¨d`Õfi# <å„`« ã¨Oâ◊Ü«∞ =∂K«~°
Wu `«™êº =K« „â◊√`åfi ã¨OѨ^ÕÌg Hõ$`«ã≤‡`å
''Wk <Õ<≥O^Œ∞‰õΩ x#∞fl J_çQÍ#O>Ë ˆH=ÅO ¿ãflǨÏO`À ã¨∞=∂!—— Jâßfi~°∂_è» Jâ◊fi
|ÖÏxH˜ JkèѨ`«∞~åÅ∞. J=∞‡"åi áêâßÜ«Ú^èŒO #∞Oz ѨÙ\˜ì# Jâßfi~°∂_è®^Õq K≥Ñ≤Ê#
=∂@Å∞ qx ã¨OѨ`«¯s^Õq z~°∞#=Ùfi #qfi ''㨈~#——x Jâßfi~°∂_è®^Õqx ѨOÑ≤Oz
`«#∞ "≥#H˜¯ =∞o¡Ok.
Jâßfi~°∂_è» `«# "åǨÏ#"≥∞ÿ# 'JѨ~ål`å— J<Õ Jâßfixfl =ÚO^Œ∞‰õΩ `ÀeOk. Jâßfi
~°∂_è» K«∞@∂ì L#fl Jâ◊fi¿ã#Åhfl HõkÖÏ~Ú. Jq Hõ^Œ∞Å∞`«∂ L#flѨÙÊ_»∞ "å\˜ HÍey@ì
Å`À ˆ~y# ^èŒ∂o`À "≥Ú`«ÎO Ü«Ú^ŒúÉèí∂q∞ JO`å xO_ç áÈ~ÚOk.
`«~°OQÍ W= Ãã·<åºÉËú ã¨∞Î~°OQÍ "å`«~°OǨÏã¨ó
YÔ~·ó Y∞~°Ñ¨Ù>ˇÿó HΔÀ}© =Úe¡Y<ÀÎ =ÚǨï~°∞‡Ç¨ïó
¿Ñ`«∞ ˆ~Hõ„Ѩ"å¿ÇÏ} ‰õΩ~°∞O_»ã¨º K«=¸=ÚMË
Jâßfi~°∂_è®q∞ƒHÍÃã·#ºâ◊H˜Îaè ã¨ûÇ¨Ï ^•#"åó
JѨ~ål`«<å=∂#O ǨÏÜ«∞ =∂~°∞ǨϺ "Õy#"£∞
"åÜ«Ú"ÕQOÆ `À JâßfiÅ∞ "≥_∞» `«∞<åfl~Ú. Jq Ѩ~∞° QÔ _»∞`«∞O>Ë XHõ =∞Ǩã¨=Ú„^ŒOÖ’
ÔH~°\ÏÅ∞ ÖËã¨∞Î#fl@∞ìQÍ Ü«Ú^Œú=∞<Õ ã¨=Ú„^ŒOÖ’ `«~°OQÍÅ∞ÖÏ `«∞~°OQÍÅ∞<åflÜ«∞x
J<åfl~°∞. Jxfl XHõ „Ѩ"åǨÏOÖÏ "≥_»∞`«∞<åfl~Ú. ‰õΩ~°∞O_»∞x "≥·Ñ¨Ù "≥_»∞`«∞#fl Jâßfi
~°∂_è®^Õq JO^•xfl =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 209
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
JÉèíº„^Œ=^Œ∞Ì~åKå~° =∞âßfi~°∂_è® ‰õΩ~°∞O_»Hõ"£∞
„ѨK«Å^Õfi}˜ã¨∞ÉèíQÍ K«ÅK«Û„#ÌHõÖ’[˚fiÖÏ
"ÕQÆOQÍ "≥à◊√`«∞O>Ë Pq_» [_» J@∂ W@∂ TyOk. ^Õ=`«Å#QÍ<Õ A@∞ìq~°QÆ
É’ã¨∞‰õΩx LO_»~°∞. Jk ^Õ=`«Å‰õΩ =ºuˆ~Hõ"≥∞ÿ#"å~°∞ KÕ¿ã Ѩx. A@∞ì‰õΩ [_»"Õã¨∞
HÀ=@=∞<Õk ^Õ=`å ÅHõΔ}O. ~å=∂Ü«∞}=ÚÖ’ ã¨∞O^Œ~°HÍO_»Ö’ ã‘`«=∞‡ QÆ∞iOz
K≥¿ÑÊ@ѨÙÊ_»∞ 'UHõ"Õ}©— Jx '"Õ}©— Jx =∂\˜=∂\˜H© =ã¨∞ÎOk. nx J~°÷O [_» "Õã¨∞HÀ
=@O ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O™ê¯~°O. =∞Ǩ"ÕQÆO`À QÆ∞„~°O ÃÑ· "≥_»∞`«∂ LO>Ë P [_» Hõ^Œ∞Å∞
`ÀOk. P t~°ã¨∞û ÃÑ· K«O„^ŒHõà◊‰õÄ_® „ѨHÍt™ÈÎOk.
P `«e¡ Y_®æxfl XHõ KÕ`ÀÎ „uѨÙÊ`«∂, =∞~˘Hõ KÕ`ÀÎ ^èŒ#∞ã¨∞û#∞ fã¨∞‰õΩOk.
ã¨<åúº#∞~°HõÎj`åOâ◊√ =∞}¤b ã¨∞#Ì~å#<å
㨇ܫ∞=∂<Õ# ã¨=∞ˆ~ QÆ$Ç‘Ï`«=∞}˜HÍ~°∞‡HÍ
Pq_» =ÚYO ™êÜ«∞O ã¨O^蕺HÍÅO WOHÍ LO@∞O_»QÍ<Õ K«O„^Œ∞_»∞
L^Œ~Ú¿ãÎ ZÖÏ LO@∞O^À JÖÏ „ѨHÍt™ÈÎOk. Ü«Ú^ŒúO KÕã¨∞Î#flѨÙÊ_»∞
‰õÄ_® z#fl#=Ùfi`À<Õ Ü«Ú^ŒOú KÕ™ÈÎOk. Ü«Ú^Œ=ú Ú ‰õÄ_® Hõ+Ñì¨ _¨ ç H͉õΩO_®
J=bÅQÍ<Õ KÕ™ÈÎO^Œx K≥Ñʨ _»O nxÖ’ L^ÕâÌ O◊ . P"≥∞ `«# KÕuÖ’ =∞}∞Å∞
á⁄ky# ^èŒ#∞ã¨∞û#∞ Ѩ@∞ì‰õΩOk.
J"åH˜~°K«Ûù~å™êÔ~·ó ‰õΩ~°∞}¤O `«∞~°QÍã¨<å
Jâßfi~°∂_è®`«∞~°OQÀÑ≤ =∞~°ÌÜ«∂=∂㨠^•#"å<£
`«ã¨º ¿ÇÏëê~°"å ^Œ∂Ì~° =Ú`åÊ`å=Úƒ^Œxã¨ûfi<å
J=¸~°ÛùÜ«∞ #fl<ÕHÍx `«™êº-hHÍx "≥·i}ó
P Jâ◊fiO ÃÑ· ‰õÄ~°∞Û#fl`«e¡ ‰õΩ~°∞O_»∞x ÃÑ· ÉÏ}=~å¬xfl ‰õΩiÑ≤™ÈÎOk. Pq_» "åǨÏ#O
‰õÄ_® `«# ¿ÇÏ+¨Å KÕ`« ~åHõΔ㨿ã#Å#∞ #tOѨKÕ™ÈÎOk. ¿ÇÏëê~°=O JO>Ë QÆ∞é]ѨÙ
ã¨H˜eO`«.
x[O áêâßÜ«Ú^èŒO k=ºO =Ú"≥∂K« [fie`åHõ$uó
`«™ê‡`åÊâß `À¯\˜â’-<Õº áêâß Éèí∞[QÆcè+¨}Ïó
ã¨=∞ã¨Î=∞Ñ≤ `«`≥· û#ºO |^è•fi |^è•fi =º=¸~°ÛùÜ«∞<£
â◊ˆ~}ˇÿˆH# zKÕÛù^Œ `«™êº =∞}˜^èŒ#∞ ~°∞æ}O
P `«e¡ `«# áêâßÜ«Ú^è•xfl qkeOK«QÍ<Õ ^•x Ö’Oz ÖˇHõ¯ÖË#xfl áêâßÖÁKåÛ~Ú.
210 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
P áêâßÅxfl u#flQÍ "≥o¡ J@∞ W@∂ Hõ^ŒÅ‰õΩO_® "≥Ú`«ÎO ~åHõΔ㨠¿ã#ÅO`«\ ˜x
|OkèOKå~Ú. "≥O@<Õ ÉèíiOK«ÖËx ‰õΩ~°∞O_»∞_»∞ f„=OQÍ UHÍ„QÆ`«#∞ K«∂Ñ≤Oz XHõ
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ÉÏ}Ïxfl „ѨÜ≥∂yOKå_»∞.
zè#fl=∞øifi ^èŒ#∞ã¨ÎºHÍÎ fi Éèí$â◊O „‰õΩ^•ú ǨÏÜ«∂##
JO‰õΩâ◊O áê`«Ü«∂=∂㨠`«ã¨º =HõΔã≤ ^Œ∞~°‡`Õ
`Õ<åO‰õΩâı# [fie`å g`«rq`«â’}˜`«ó
‰õΩ~°∞O_À #ºÑ¨`« ^Œ∂ƒù=∞ø =„[~°∞QÆ‚ W= „^Œ∞=∞ó
P ÉÏ}O u#flQÍ"≥o¡ Jâßfi~°∂_è® ^Õq ^èŒ#∞ã¨∞ûx, qO\˜<åix ‰õÄ_® `≥QÆH˘\˜ìOk.
^èŒ#∞ã¨∞û, JÖˇ¡„`å_»∞ Ô~O_»∂ `≥yáÈQÍ<Õ "≥O@<Õ P `«e¡ qã≤i# áêâ◊O "≥o¡ ‰õΩ~°∞O_»∞x
|OkèOzOk. ^èŒ#∞ã¨∞û ZѨÙÊ_≥·`Õ qiyáÈ~ÚO^À P `«e¡ JO‰õΩâßxfl fã≤ qã≤iOk.
P JO‰õΩâ◊O u#flQÍ "≥o¡ "å_ç =HõΔã¨÷ÖÏxH˜ `«yeOk. Jyfl *ÏfiÅÅ∞ "≥^Œ[Å∞¡`«∂
"≥o¡# JO‰õΩâ◊=Ú`À "å_ç ~°HõÎ=∞O`å "≥^Œ[Å¡|_ç Ñ≤_»∞QÆ∞Ѩ_ç# K≥@∞ì ‰õÄe#@∞ì „H˜O^Œ
Ѩ_çáÈÜ«∂_»∞.
D q^èOŒ QÍ ‰õΩ~°∞O_»∞x ã¨OǨÏiOzOk. ^Œ∞~°‡^Œ∞_»∞, ã¨OѨ`¯« s ã¨OHˆ `«O J~°"÷ ∞≥ Oÿ k.
‰õΩ~°∞O_» Jâßfi~°∂_è®ÅÖ’ =Ù#fl ã¨OˆH`åxfl ѨijeOKåe. ~°∞O_» JO>Ë `«Å. ‰õΩ~°∞O_»
JO>Ë K≥_`¤» Å« QÍ_»∞ Jx J~°O÷ . "å_ç `«ÅѨÙÅ∞, ÉèÏ"åÅ∞, PÖ’K«#Åhfl K≥_"¤» !Õ H˘O^ŒiH˜
JÖÏ PÖ’zOK«HõáÈ`Õ `ÀK«^Œ∞.
D K≥_»¤ `«ÅѨÙÅ =Å¡<Õ WO„kÜ«∞ KåOK«Åº "Õ∞~°Ê_»∞`«∞Ok. =ÚO^Œ∞ ^•xfl xÜ«∞O
„uOz WO„kÜ«∂efl x„QÆÇÏ≤ OKåe. WO„kÜ«∞ x„QÆÇ¨ Å∞ „ѨfHõÖ#·ˇ JâßfiÅ#∞ x„QÆÇÏ≤ OKÕ
`«e¡ ‰õΩ~°∞O_»∞x ã¨OǨÏiOzOk. Jâßfi~°∂_è® =∞O„`«O ‰õÄ_® „jq^•º =∞O„`åÅÖ’
XHõ\ ˜. P =∞O„`åkè^Õ=`«x WHõ¯_» K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl_»∞. =∞#H˜ `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ D
„jq^Àºáêã¨# KÕã¨∞Î<åflO. XH˘¯Hõ¯ ^Õ=`«x Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åflO. ֒ѨŠU ^Œ∞~°‡^Œ∞_»∞<åfl_À,
‰õΩ~°∞O_»∞_»∞<åfl_À "å_çfl P ^Õ=`« KÕuH˜ JѨÊyã¨∞Î<åflO.
„jq^ŒºÖ’ U U =∞O„`åÅ∞<åflÜ≥∂ P =∞O„`«QÆ∞KåÛùÅhfl XHõ KÀ@ ÃÑ_ç`Õ J^Õ
Åe`ÀáêMϺ#O.
Wk ˆH=ÅO Hõ^äŒ K«^Œ∞=Ù`«∞#fl@∞ì J#∞HÀ‰õΩO_® PÜ«∂ Ѷ¨∞\ÏìÅx ^蕺xã¨∂Î LO>Ë
K«H¯õ x Ѷe¨ `åxfl á⁄O^Œ=K«∞Û. Jâßfi~°∂_è®^Õq ‰õΩ~°∞O_»∞x =kèOK«QÍ<Õ, "≥Ú^Œ@ W^≥O`«
J#∞‰õΩ#fl ÉèíO_®ã¨∞~°∞#‰õΩ <≥=∞‡kQÍ ÉèíÜ«∞O "≥Ú^ŒÖˇ·Ok.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 211
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã¨fi¿ÑflÑ≤ Ü«∞#fl ã¨=∂ƒù=ºO Ü«∞#fl„â◊√`«q∞`«ó ѨÙ~å
Ü«∞K«Û<À â◊OH˜`«O z`ÕÎ `«^Õ`« `«¯+¨ì=∂QÆ`«O
''‰õΩ~°∞O_»∞_»∞HÍx, ^Œ∞~°‡^Œ∞_»∞HÍx "åi ¿ã#Å∞ ZO`À Q˘Ñ¨Êq. "åiH˜ ^≥|ƒ `«QÆ∞Å∞
`«∞O^Œ#fl q+¨Ü«∞O <Õ#∞ HõÅÖ’ ‰õÄ_® TÇ≤ÏOK«ÖË^Œ∞. ZѨÙÊ_»∂ TÇ≤ÏOK«x Hõ+¨ìO
=∞#‰õΩ WѨÙÊ_˘zÛOk. ÖËHõáÈ`Õ XHõ „ã‘Î Wxfl ¿ã#Å`À =ã¨∞ÎO^Œx =∞#O J#∞‰õΩO
\Ï=∂?—— J#∞‰õΩ<åfl_»∞.
ZO`« qé]gˆQ "å_çÔH·<å ZѨÙÊ _À XHõѨÙÊ_»∞ rq`«OÖ’ TÇ≤ÏOK«x Z^Œ∞~°∞ ^≥|ƒ`«QÆ
Å@O ã¨Ç¨Ï[O.
J^Õ ~åHõΔ㨙È^Œ~°∞ÅO`å K≥ѨÙÎ#fl Q˘Ñ¨Ê ã¨O^Õâ◊O.
^Œ∞+¨ì^•™êºó „ѨÉèÏ"À-Ü«∞O =∂Ü«∂q<åº =∞ǨÏ`«Î~°ó
W`«óѨ~°O Hõ~°OHÍn#ÊOK« ¿ã<åkè<åÜ«∞HÍ<£
=∂Ü«∂qxÜ≥∞ÿ # ^Œ∞+¨^ì •ã≤ =Å¡ W^ŒO`å [~°∞QÆ∞`ÀO^Œ<åfl_»∞. ~åHõãΔ |¨ ∞kú
HÍ|\˜ì J=∞‡"åix JO`«=∂@ JO@∞<åfl_»∞.
WHõ¯_» #∞Oz WOHÍ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ qxÑ≤™êÎ~Ú.
Hõ~°O‰õΩ_»∞, ã¨iÊ}© ~åHõΔ㨠â◊‰õΩÎÅ∞-#‰õΩb^Õq q[$OÉèí}
Hõ~O° ‰õΩ_»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ S^Œ∞QÆ∞~°∞ ¿ã<åkèÑ`¨ ∞« efl Ñ≤ez "åix ѨOÑ≤ã∞¨ <Î åfl_»∞.
â◊`« =∞HΔ“Ç≤Ï}©<åO K« „Ѩ™ê÷Ѩܫ∞ ~°}ÏOQÆ}O
‰õΩ\˜ÖÏHõΔó Hõ~°OHÍn <åAǨ= K«=¸Ñ¨f<£
"åi`À #∂~°∞ JHΔ“Ç≤Ï}© ¿ã#Å#∞ ѨOÑ≤OKå_»∞.
D q^èŒOQÍ ‰õΩ\˜ÖωõΔΩ_»∞ ÉèíO_® ã¨∞~°∞x P[˝##∞ã¨iOz Hõ~°O‰õΩ_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#"åix
ѨOѨQÍ<Õ "å~°O`å K«Hõ¯QÍ ã¨#fl^Œ∞úÖˇ· |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. gi ^ŒQÆæ~° H˘xfl =∂Ü«∂
q^ŒºÅ∞<åfl~Ú.
"å\˜`À H˘@ì_®xH˜ "≥à◊√ `«∞<åfl~°∞.
ã¨iÊ}©O <å=∞ ã¨=∞ˆ~ =∂Ü«∂O K«„‰õΩ~°‡Ç‘ÏÜ«∞ã‘"£∞
`≥·ó ã¨=Ú`åÊk`å ^Œ∞ëêì ã¨iÊ}© ~°}âß=∞ƒs
„ѨÜ∂≥ QÍÅ∞, KÕ`|« _»∞Å∞ Jx JO@∞O\Ï~°∞ Hõ^•.. JÖÏO\˜ q^ŒºÖ’ "å~°∞ „Ѩg}∞Å∞.
"å~°O`å Hõeã≤ 'ã¨iÊ}©— J<Õ =∂Ü«∂â◊H˜Îx ã≤^ŒúOKÕã≤ ѨOÑ≤OKå~°∞.
Ü«Ú^ŒúOÖ’ q[$OaèOKÕ D ã¨iÊ}© ZÖÏ L#fl^ŒO>Ë...
212 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
^èŒ∂„=∞=~å‚K« ^èŒ∂„"≥∂+‘ª ^èŒ∂„=∂Å=∞ƒ ѨÜ≥∂^èŒ~å
„Ѩ=$`ÕΠѶ¨∞’~°ã¨O„QÍ"Õ∞ â◊H©Î<åOK« ã¨∞~°kfiëê"£∞
á⁄QÆK«∂i# ~°OQÆ∞`À LOk. á⁄QÆÖÏO\˜ ~°OQÆ∞`À L#fl ÃÑ^Œ=ÙÅ∞, á⁄QÆ=O\˜
ǨÏ$^ŒÜ«∞=Ú Hõey# P"≥∞ Ö’`≥·# á⁄@ì`À LOk. P"≥∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥o¡Ok. D
J~Ú^Œ∞QÆ∞~°∞ "åi ¿ã#efl "≥#H˜¯ LOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. D ã¨iÊ}˜ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥_»∞`ÀOk.
ã¨iÊ}˜ â◊s~°O xO_® JÅOHÍ~åÅ∞ ‰õÄ_® áê=ÚÖË. P"≥∞ <åã≤HõÖ’¡Oz, <À\’¡Oz
‰õÄ_® áê=ÚÖÁã¨∞Î<åfl~Ú. "≥Ú`«Î=Ú â◊s~°O #∞Oz áê=ÚÖÁã¨∞Î<åfl~Ú. P ã¨iÊ}˜
áê=ÚÅ#∞ `«Ü«∂~°∞KÕ¿ã =∂Ü«∂â◊H˜Î. Z<Àfl~°HÍÖˇ·# áê=ÚÅ∞ ÖˇHõ¯ÖË#xfl ã¨OYºÖ’ P
ã¨iÊ}˜ #∞Oz =ã¨∂Î â◊H¿Î˜ ã#ÅÖ’H˜ "≥o§ "åà◊§x K«∞@∞ì‰Ωõ áÈ`«∞<åfl~Ú. HÍ@∞¡ "Õã∞¨ <Î åfl~Ú.
^•x`À â◊H˜Î¿ã#Å∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ Hõ^ŒÅÖËHõáÈ`«∞<åfl~Ú. XHõ áê=Úx K«OÑ≤`Õ =∞iH˘xfl
áê=ÚÅ∞ ѨÙ_»∞`«∞<åfl~Ú. JO`«∂ á⁄O`«∂ ÖˉõΩO_® áê=ÚÖÁã¨∞Î<åfl~Ú.
J^äŒ ã¨fiO |Å=∂^•Ü«∞ ѨOK«aèó „¿Ñi`å ã¨f
<å<åq^èŒ=ѨÙ~åflQÍ <å<å^ŒO„ëêì ÉèíÜ«∞OHõ~åó
<å<åq^èŒ q+¨*ÏfiÖÏ x~°ÌQÆúÉèí∞=#„`«Ü«∂ó
ã¨iÊ}˜ #∞O_ç =KÕÛ áê=ÚÅ∞ XˆH ~°HõO áê=ÚÅ∞ H͉õΩO_® KåÖÏ ~°HÍÅ∞ L<åfl~Ú.
XH˘¯Hõ¯ ^•x â◊s~°O XH˘¯Hõ¯ÖÏ LOk. XH˘¯Hõ¯ ^•xH˜ ~°Hõ~åHÍÅ HÀ~°Å∞<åfl~Ú.
"å\˜‰õΩ#fl qëêÅÖ’ ‰õÄ_® `Õ_® L#flk. qëêÅÖ’ `Õ_® K≥ѨÙÎ<åfl_»∞.
^•~°^ŒO =`«û<åÉèíO K« HÍʼnõÄ@ =∞^ä•-Ѩ~°"£∞
™œ~å„+¨ì[q+¨O Ѷ¨∞’~°O „|ǨχѨل`« =∞^ä•-Ѩ~°"£∞
„ѨnѨ#O â∫H˜¡ˆHÜ«∞ =∞<åº#ºÑ≤ qëê}˜ K«
^èŒ∂„=∞=~å‚ kfi=^Œ<å ã¨û~åÊ JuÉèíÜ«∞OHõ~åó
ã¨iÊ}Ϻ #Ü«∞#^Œfi<åÌfi^Œ∞u÷`å ã¨û~°ÊHÀ@Ü«∞ó
XH˘¯Hõ¯ q+¨O XH˘¯Hõ¯ ~°Hõ"≥∞ÿ#k. H˘xfl qëêÅ∞ #~åÖ’¡H˜ "≥o¡ „áê}ÏÅ#∞ áÈQ˘_»
`å~Ú. H˘xfl qëêÅ∞ „Ѩu ~À=∞‰õÄѨO #∞Oz <≥`«∞Î~°∞ =KÕÛ@@∞ì KÕã≤ K«O¿Ñ™êÎ~Ú.
D q+¨ ÅHõΔ} âß„ã¨Î=Ú ‰õÄ_® =∞#H˜ LOk.
P ÅHõΔ}ÏÖË WHõ¯_» =i‚ã¨∞Î<åfl_»∞.
"åº`≥·Î ã¨fiH©Ü«∞=^Œ<≥· ifiÖ’Å~°ã¨<å^ŒfiÜ≥ÿ∞ó
ã¨iÊ}Ϻ #Ü«∞#^Œfi<åÌfi ^Œ∞u÷`å ã¨û~°ÊHÀ@Ü«∞ó
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 213
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
P ã¨~åÊÅ∞ ~°Hõ~°HÍÖˇ·# qëêÅ`À <À~°∞ `≥~°∞ã¨∞Î<åfl~Ú. `≥~°z# <À\’¡Oz Ô~O_Õã≤
<åÅ∞HõÅ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥#‰õΩ¯ "≥_»∞`«∂ Jyfl*ÏfiÅÖÏ¡ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. H˘xfl á⁄QÆ=O\˜
~°OQÆ∞`À L<åfl~Ú. H˘xfl\˜H˜ Ô~O_»∞ `«ÅÅ∞<åfl~Ú. Ju ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ L<åfl~Ú.
ã¨iÊ}˜ Hõà◊¡Ö’¡Oz H˘xfl áê=ÚÖÁKåÛ~Ú.
J„ˆQѨÙKÕÛù K« =^Œ#O ^è•~°Ü«∞O`«ó Ѷ¨}Ïxfi`«"£∞
P™êº ^•hÅ=ѨÙ+¨ ã¨ûiÊ}Ϻó Ѷ¨}˜}À-Éèí=<£
J<Õº â◊|Å=~å‚ÉèÏ â◊Û`«∞~°fi„HÍÎ â◊Û`«∂~°^•ó
<åã≤HÍ q=~å `«Î™êº^Œ∞^Œæ`å L„QÆ~Àz+¨ó
ã¨iÊ}Ϻó Hõ~°‚‰õΩǨÏ~å ^Œ∞u÷`åó „HÀ^èŒnÑ≤`åó
ÅO|=∂# =∞ǨK«~°‡ ^èŒ$u ã¨∂÷ŠѨÜ≥∂^èŒ~å`ü
J„ˆQ ѨÙKÕÛù K« =^Œ#"£∞-"å\˜H˜ =ÚO^Œ∂, "≥#∞HÍ `«ÅÅ∞<åfl~Ú. #Å¡x
~°OQÆ∞`À L#fl ã¨~åÊÅq. H˘xfl Z„~°x HÍO`«∞Å`À L<åfl~Ú. "å\˜
<À\˜Ö’¡Oz q+¨O`À áê@∞ xѨÙÊ Hõ}˜HõÖÁã¨∞Î<åfl~Ú. H˘xfl ã¨iÊ}˜
K≥=ÙÅ#∞O_ç =KåÛ~Ú. qã¨Î $`«"≥∞ÿ# â◊s~åÅ`À ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ#
ǨÖÏǨÏÅ=Ú "≥^Œ[Å∞¡ `«∞#fl ã¨~åÊÖÁKåÛ~Ú.
Y}¤º=∂<å-Ñ≤ =ÚǨï â◊≈H©Î<åO â◊„ã¨ÎHÀ\˜aèó
LѨ~°∞ºÑ¨i =~°÷O`Õ ã¨~åÊ㨇ó „Ѩqã¨iÊ}ó
Ѩâ◊ºOu |ǨÏ=ã¨û~åÊó *ÏÜ«∞O`Õ KåѨˆ~ ѨÙ#ó
g@xfl\˜h #iH˜`Õ, =ÚO^˘zÛ# "å\˜Hõ<åfl H˘xfl Ô~@∞¡ ÃÑiyáÈ`«∞<åfl~Ú. JÖÏ
ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂ W=xfl q[$Oaèã¨∞ÎO_»QÍ UOKÕÜ«∂Ö’ Z=fiiH˜ `≥eÜ«∞@O ÖË^Œ∞. JѨÙÊ_»∞
â◊H˜Î ¿ã#Åhfl PÖ’zOK«∞‰õΩx Jã¨Å∞ áê=Úefl K«OÑ≤`Õ ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞.
D áê=ÚÅhfl Z=i #∞O_ç =ã¨∞<Î åflÜ≥∂ P ã¨iÊ}˜<Õ <åâ◊#O KÕÜ∂« Åx x~°~‚ ÚOK«∞
‰õΩ<åfl~Ú. P =¸ÖÏxfl q_çzÃÑ>Ëìã≤ g\˜x H˘_ç`Õ ÖÏÉèíO ÖË^Œ#∞H˘<åfl~Ú.
=¸ÅÉèí∂`å Ü«∞`À ^Œ∞ëêì ã¨iÊ}© # q#â◊ºu
J`« ã¨Î`«¯ $`«ã¨~åÊ}ÏO <åâı ã¨~åÊO`«~À^Œæ=∞ó
P =¸ÅÉèí∂`«"≥∞ÿ# ã¨iÊ}˜x <åâ◊#O KÕÜ«∞HõáÈ`Õ D áê\˜ â◊H˜Î ¿ã#Å∞ ‰õÄ_®
q∞QÆ∞Å=x PÖ’zOK«∞‰õΩx HõOQÍ~°∞Ѩ_∞» `«∞O>Ë Hõ~O° ‰õΩ_»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å~°∞ qHõ\Ï@ìÇ¨ ã¨O
KÕã¨∂Î =ã¨∞Î<åfl~°∞.
214 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
XH˘¯Hõ¯iH˜ XH˘¯Hõ¯~°Hõ"≥∞ÿ# ~°^ä•Å∞ L<åfl~Ú.
Hõ~°OHÀ QÆ~°ÌÉèíâ◊`≥·~°∞ºHõÎO 㨺O^Œ# =∂ã≤÷`«ó
L`åÊ`«"åi^Œ W= „Ѩ==~°¬ â◊~å=mó
HÍHõ"åã≤`« <å=∂#º ¿ãû<å<å^äÀ QÆ*Ëã≤÷`«ó
=„[^ŒO`åaè^èŒ âßÛ<Àº Éèí}¤^≥·`«º K«=¸Ñ¨uó
J^äŒ=„[=ÚY âßÛ#º â◊≈H˜ÎK«„Hõ =∞=∞~°ÌÜ«∞`ü
XHõ_kç QÍ_ç^`·≥ Õ WOH˘Hõ_kç U#∞QÆ∞. WÖÏ XH˘¯Hõ¯iH˜ XH˘¯Hõ¯ "åǨÏ#=ÚÅ∞<åfl~Ú.
#∂~°∞ QÍ_ç^ŒÅ∞ `ÀÅ∞`«∞#fl ~°^äŒO g∞^Œ Hõ~°O‰õΩ_»∞ =ã¨∞Î<åfl_»∞. g_»∞ KåÖÏ =ÚYº"≥∞ÿ#
"å_»∞. J@∞ `«~∞° "å`« HÍHõ"åã≤`∞« _»∞ U#∞QÆ∞ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx =ã¨∞<Î åfl_»∞. WHõ =„[^ŒO`«∞_»∞
XO>ˇ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx =ã¨∞Î<åfl_»∞. =„[=ÚY∞_»∞ XHõ~°Hõ"≥∞ÿ# ~°^ä•xfl ZH˜¯ =KåÛ_»∞.
Jk z„`«"≥∞ÿ# [O`«∞=ÙÅ`À `ÀÅ|_»∞`«∞#flk.
=„[Ö’=∂aè^èŒâßÛ#º â◊Û=¸<å^äÀ =∞Ǩ|b
QÆ$„^èŒÜ«ÚQƇ ~°^ä•~°∂_è»ó „Ѩ[Ǩ~° tb=ÚMˇ·ó
HõΔ}Ë HõΔ}Ë HÀ\˜ã¨OMϺ xfiã¨ã¨~°˚ Ѷ¨}Ï^èŒ~å<£
=„[Ö’=Ú_»<Õ"å_»∞ „QÆ^ŒÌ#∞ "åǨÏ#=Ú KÕã¨∞‰õΩx =ã¨∞Î<åfl_»∞. WÖÏ g~°O^Œ~°∂
|Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. ã¨iÊ}˜ KåÖÏ ÉÏQÍ Ñ¨x KÕã¨∞Î#flk. â◊H˜Î¿ã#Å∞ H©Δ}˜ã¨∞Î<åfl~Ú. WHõ
"åiˆHq∞ KÕÜ«∂Ö’ `≥eÜ«∞Hõ =¸Åâ◊H˜Î J~Ú# Åe`åѨ~åÉèí\ÏìiHõ#∞ 㨇iOKå~°∞. P
`«e¡x Hõ+¨ìÃÑ@ì‰õÄ_»^Œx â◊H˜Î¿ã#Å∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~Ú. P"≥∞ ^•HÍ ~åHõΔ㨿ã#Å∞ "≥à◊¡‰õΩO_®
gˆ~ J_»¤O =ã¨∞Î<åfl~°∞. HÍh "åi=Å¡ ZѨÙÊ_≥·`Õ HÍÖË^À 'J=∂‡! Åe`åѨ~åÉèí\ÏìiHÍ—
Jx #=∞™ê¯~°O KÕ™ê~°∞.
„Ѩ`«Ñ¨ÎHõ#Hõ„ѨMϺ Åe`å `åÅ∞ã¨OÉèí"å
#‰õΩb QÆ~°∞_®~°∂_è® ã¨=∞Êáê`« ~°}Ïlˆ~
J=∞‡"åi 㨇~°} K≥Ü«∞ºQÍ<Õ ã¨OHõÅÊ =∂„`«O KÕ`«<Õ J=∞‡"åi ^Œ=_»Å Ö’Oz
#‰õΩb^Õq =zÛOk. ^Œ=_» "å‰õΩ¯‰õΩ ™ê÷#O.
D â◊H˜Îx 㨇i¿ãÎ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# "åHõÛùH˜Î Åaèã¨∞ÎOk.
J^èŒ~å ǨÏ#∞ó ѨÓ~°fi~°∂ѨO
L`«Î~å ǨÏ#∞ó L`«Î~°~°∂ѨO
"åH± ã¨O^è•#O lǨfiã¨Okèó
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 215
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Jx "Õ^ŒO K≥áÈÎOk. "åHõûfi~°∂áêxfl K≥ѨÓÎ „H˜O^Œ XHõ ^Œ=_», ÃÑ·# XHõ ^Œ=_», P
Ô~O\˜H˜ =∞^茺 L#fl <åÅ∞Hõ Ö’Oz â◊|ÌO =™ÈÎOk. nx J~°÷O J=∞‡"åi ^Œ=_»Ö’¡Oz
XHõ â◊|Ìã¨fi~°∂Ñ≤}˜ =zÛO^Œx K≥ѨÊ_»O. D â◊|Ìã¨fi~°∂Ñ≤}˜ XHõ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# ^Õ=`«.
H˘kÌQÍ Ö’`«∞QÍ Ñ¨ije¿ãÎ nxÖ’ L#fl ÉèÏ=ÙHõ`«‰õΩ Pâ◊Û~°ºáÈ`å~°∞.
#‰õΩb^Õq QÆ~°∞`«‡O`«∞x ÃÑ· ‰õÄ~°∞Ûx =zÛOk. QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞ ã¨~åÊÅH˜ â◊„`«∞=Ù.
Pq_»ÖÏ =zÛ XHõ¯ ™êiQÍ â◊H˜Î¿ã#ÅÖ’ ^Œ∂H˜Ok.
ã¨=∞ã¨Î "åV‡Ü«∂HÍ~å ^Œ<≥·Î ~°fi„[=∞Ü≥ÿ∞~°∞º`å
ã¨iÊ}ºaè=ÚYO `«„`« qã¨ã¨~°˚ x[O |Å"£∞
#‰õΩb^Õq '"åV‡Ü«∞ã¨fi~°∂Ñ≤}˜—. ™ê~°ã¨fi`« =∞O„`åÅx H˘xfl =∞O„`«âß„ã¨ÎOÖ’ HõxÑ≤
™êÎ~Ú. ™ê~°ã¨fi`« =∞O„`åÅO>Ë |∞kúH˜, "å‰õΩ¯H˜ ã¨O|OkèOz# =∞O„`«~åt.
"å‰õΩ¯Ö’ J<ÕHõ ÅHõΔ}ÏÅ∞O\Ï~Ú. H˘xfl "å‰õΩ¯Å∞ =ke`Õ J=`«e"å_»∞
#t™êÎ_»∞. H˘xfl "å‰õΩ¯Å∞ J=`«Å"å_çH˜ =~°OÖÏ Ñ¨xKÕ™êÎ~Ú.
H˘xfl "å‰õΩ¯Å∞ =∞^èŒ∞~°OQÍ, P#O^ŒOQÍ LO\Ï~Ú. H˘xfl"å‰õΩ¯Å∞
J=`«Å"å_»∞ „¿ÑÅ∞`«∞O>Ë D "å‰õΩ¯`À YO_çOK«=K«∞Û. J=`«e "å_»∞
=^Œ∞~°∞`«∞<åfl_»#∞HÀO_ç XHõ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ =∂@`À YO_çOK« =K«∞Û. #‰õΩb
ã¨~°ã¨fif Láêã¨# ѨO_ç`«∞Å∞ KÕã≤#ѨÙ_»∞, "åà◊§`À q`«O_»"å^Œ# KÕ¿ãÎ
<À~°∞ =¸~ÚOK«QÆÅ~°∞.
„Ѩã¨∞Î`«O =∞#H˜ Ѩq„`«"≥∞ÿ# "≥·kHõ ã¨<å`«# ^èŒ~°‡O ÃÑ· |∞~°^Œx [ÖË¡ ^Œ∞+¨ì "å‰õΩ¯Å∞
^Œ∞+¨ì ã≤^•úO`åÅ∞#fl "åi <Àà◊√¡ =¸~ÚOKåÅO>Ë #‰õΩb^Õq J#∞„QÆǨÏO HÍ"åe.
J=`«e "å_»∞ =∞# =∞`«O QÆ∞iOz U^À q=∞i≈¿ãÎ J~Ú=ÙO_˘K«Ûx =∞#=∞O\ÏO.
HÍx "å_ç <À~°∞ =¸~ÚOKåÅO>Ë ã¨iÜ≥ÿ∞# ¿ÇÏ`«∞=Ù =∞#‰õΩ ^˘~°Hõ^Œ∞. JѨÙ_»∞
#‰õΩb^Õqx 㨇i¿ãÎ Pq_» Wã¨∞ÎOk.
nx##∞ã¨iOz =∞#H˜ ã¨~åÊÅ∞ Z=~À J~°÷O KÕã¨∞HÀ=K«∞Û. #‰õΩÅ JO>Ë =ÚOyã¨
Jx J~°÷O. Pq_» =ÚOyã¨Å#∞ ã¨$+≤ìOKÕ â◊H˜Î. XHõ"≥·Ñ¨Ù QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞, =∞~˘Hõ "≥·Ñ¨Ù
=ÚOyã¨. D ~Ô O_»∂ ‰õÄ_® áê=ÚʼnõΩ â◊„`«∞=ÙÅ∞. Ѩ_QÔ» uÎ`Õ KåÅ∞ XHõ¯ ^≥|ƒH˘_»∞`«∞Ok
=ÚOyã¨.
=∞#O |Ü«∞@ K«∂ã¨∂Î<Õ LO\ÏO. =ÚOy㨠áê=Úx Ѩ_»ÔQuÎ`Õ H˘_»∞`«∞O@∞Ok.
U ^Œ∞+¨ì"åÔH·¯<å Ѩ_»ÔQuÎ`Õ D #‰õΩb^Õq XHõ\ ˜ H˘_»∞`«∞Ok. Jn nx J~°÷O.
216 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
#‰õΩb^Õqx Láêã¨# KÕ¿ãÎ ZÖÏO\˜ "å^•<≥·fl<å Z^Œ∞~À¯=K«∞Û. q"å^ŒOÖ’ [Ü«∞O Hõe
yOKÕ â◊ˆHÎ #‰õΩb^Õq. D #‰õΩb^Õq ^ŒO`åÅ∞ =„*ÏÅ ÖÏO\˜ „Ѩ`åѨO`À Ѩ^Œ∞#∞ `Õe
LO\Ï~Ú.
'FëêªÑ^≤ •<å #‰õΩb ^ŒO`≥ó· Ѩi=$`å Ѩqó— Jx J=∞‡"åi =∞O„`«OÖ’ K≥Ñʨ |_çOk.
#‰õΩbã¨~°ã¨fif Jx XHõ =∞O„`«O LOk. Åe`å^Õq `åà◊√=ÙÅÖ’Oz =zÛ# D
#‰õΩb ^Õq QÆ~°∞`«‡O`«∞xÃÑ· =zÛ =ÚO^˘zÛ# áê=ÚÅxfl\˜h ‰õÄ_® ѨÓiÎ KÕÜ«∞\ÏxÔH·
`«# ^ŒO`åÅ#∞ XHõ¯™êi K«∂Ñ≤OzOk.
J^äŒ „j#‰õΩb^Õ"åº ^•fi„uOâ◊^ŒÌO`«HÀ\˜`«ó
^•fi„uOâ◊`À¯@Ü≥∂ *Ï`å #‰õΩÖÏó Hõ#Hõ„ѨÉèÏó
J=∞‡"åi =ÚѨÊk ~Ô O_»∞ ^ŒO`åÖ’¡Oz =ÚÃÑÊ· ~Ôù O_»∞HÀ@¡ =ÚOyã¨ÖÁKåÛ~Ú. W=hfl
|Ü«∞Å∞ ^Õi P ã¨~åÊÅxfl\˜ g∞^Œ ^Œ∂H˜ JHõ¯_» HõxÑ≤Oz# ã¨~åÊxfl HõxÑ≤Oz#@∞ì
=ÚHõ¯Å∞ KÕÜ«∞@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~Ú.
UÔH·Hõ=∂Ü«∂ã¨~°Ê㨺 |„Éèí∞ˆ~ÔH·Hõ L^Œæ`«ó
fHõΔ‚^ŒO`«xáê`Õ# YO_»Ü«∂=∂㨠q„QÆǨÏ"£∞
#‰õΩÖÏ=o^Œëêì<åO #ëêìã¨∂<åO Ѷ¨}ÏÉèí$`å"£∞
Ѷ¨}ÏÉèí ~°ã¨=Úf¯~å‚ =∞}Ü≥∂ =º~°∞K« „ã¨}Ë
áê=Ú Ñ¨_»ÔQuÎ`Õ H˘_»∞`ÀOk =ÚOyã¨. áê=ÚÅhfl ÉèíÜ«∞Ѩ_ç H˘O`«¿ãѨ\ ˜H˜ K«∞@∞¡
K«∞@∞ì‰Ωõ x Ѩ_Q» ÅÆ ∞ =¸¿ãã¨∞‰õΩx JÖψQ LO_çáÈÜ«∂~Ú. JѨÙÊ_»∞ "å\˜ `«ÅÅ g∞^Œ∞#fl
~°`åflÅHÍOu`À Ü«Ú^ŒúÉèí∂q∞ JO`å „Ñ¨HÍt™ÈÎO^Œx J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# =~°‚# KÕ™ê~°∞.
P áê=ÚÖÏ q^èŒOQÍ LO>Ë =ÚOyã¨Å∞ =∂„`«O HõΔq∞OK«‰õΩO_® H˘_»∞`«∞<Õ L<åfl~Ú.
U=O „ѨHÍ~°`À |„Éèí∞=∞O_»Öˇ·~°=Y}˜¤`Õ
=∂Ü«∂=∞ÜÕ∞ ã¨~°Ê*Ï`Õ ã¨iÊ}©HÀѨ =∂^Œ^èÕ
`«Ü«∂ ã¨Ç¨Ï =∞ǨÏ^Œ∞º^ŒúO Hõ$`åfi ™ê #‰õΩbâ◊fis
QÍ~°∞_®„ã¨Î =∞u„‰õÄ~°O ã¨=∂^èŒ`«Î tb=ÚMË
D q^èŒOQÍ `«# #∞O_ç =ã¨∞Î#fl áê=ÚÅhfl #tã¨∞Î<åflÜ«∞x ã¨iÊ}˜H˜ HÀѨO =zÛ
=ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛOk. "≥O@<Õ #‰õΩbâ◊fii ã≤^ŒúѨ_ç QÍ~°∞_®„™êÎxfl „ѨÜ≥∂yOzOk.
`«^•æ~°∞_®„ã¨Î =Ú^•Ì=∞*ÏfiÖÏnÑ≤`«kV√‡YO
„Ѩqâ◊º ã¨iÊ}©^ÕǨÏO ã¨~°Ê=∂Ü«∂O =ºâ’+¨Ü«∞`ü
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 217
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
P QÍ~°∞_®„ã¨ÎO u#flQÍ "≥o§ ã¨iÊ}˜ ^ÕǨÏOÖ’H˜ „Ѩ"ÕtOz ^•xx ^ŒQÆúO KÕã≤Ok.
Jk QÍ~°∞_®„ã¨ÎO Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î. WO^Œ∞Ö’ L#fl PO`«~åºxfl XHõ =∞O„`«q^Œº qâı+¨OQÍ
K≥áêÊ~°∞. PÜ«Ú^è•ÅO>Ë =∞O„`åÅ∞. J„™êÎÅO>Ë =∞O„`åÅ∞. „Ѩu"å_çH˜ H˘xfl PÜ«Ú^è•Å∞
LO_®e ÖËHõáÈ`Õ D „ѨѨOK«OÖ’ #_»=ÖË~°∞.
=∞#O ™êyã¨∞Î#fl rq`«O ÃÑ^ŒÌ ~°}~°OQÆO. D ~°}~°OQÆOÖ’ P„Hõ=∞} HÀã¨O
H˘O`«=∞Ok PÜ«Ú^è•Å∞ "Õ™êÎ~°∞. =∞#O P„Hõ=∞}HÀã¨O "≥Ü«∞ºHõáÈ~Ú<å P`«‡~°HõΔ}
HÀã¨O "≥Ü«∂ºe. JO`ÕHÍx J=`«Å"å_»∞ U_çÑ≤ã¨∞ÎO>Ë =∞#O JÖÏ Xà◊¡Ñ¨ÊyOK«∞H˘x
K«∂ã¨∞ÎO>Ë Jk KÕ`«HÍx`«#O JxÑ≤OK«∞‰õΩO@∞Ok.J=`«Å"å}˜‚ uiy Z^Œ∞~˘¯<Õ P`«‡
~°H}Δõ H˜ HÍ=Åã≤# |ÅO HÍ"åe. Wk WѨÙÊ_»∞ Ç≤ÏO^Œ∂*ÏuH˜ HÍ=Åã≤Ok. D ^Õ=`«Å#∞
ZO^Œ∞‰õΩ ã¨‡iOKåÅO>Ë WO`«HÍÅO D K≥OѨ g∞^Œ H˘_ç`Õ P K≥OѨ K«∂Ñ≤Oz Ô~O_»∞
K≥OѨÅ∂ "å~ÚOK«∞‰õΩx xsfi~°∞ºÅ"≥∞ÿ áÈÜ«∂O. WѨÊ\˜ÔH·<å D ^Õ=`«Å
#∞Oz ã¨∂ÊùiÎ á⁄O^•e. =∞# ^Õ=`«ÖË"≥∂ „Ѩ`åѨ=O`«∞Å∞.. =∞#O
KÕ`«HÍx H©¡|`åÎ fixfl á⁄O^Œ∞`«∞<åflO.
JO^Œ∞ˆH ''<Õ#∞ Ü«Ú^ŒúO K≥Ü«∞º#O——>Ë J~°∞˚#∞_ç`À ''#ѨÙO㨉õΩ_çÖÏ
=∂\Ï¡_H» —õ —x Hõ$+¨μ_‚ ∞» =∞O^ŒeOKå_»∞. 'ÔH|¡· ºO =∂㨇 QÆ=∞ó áê~°—÷ J<åfl_»∞.
HÍ|\˜ì ѨxH˜~åx =∂@Å∞ =^Œe P`«‡~°HõΔ} HÀã¨O „Ѩ`åѨ "å‰õΩ¯Å∞
HÍ"åe.
D rq`«O „Ѩu"å_çH˜ ‰õÄ_® XHõ Ü«Ú^Œú"Õ∞! „Ѩu HõΔ}O Ü«Ú^Œú"Õ∞. Z<Àfl =∞#O
Z^Œ∞~À¯=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. „Ѩu ^•O\’¡ XHõ ™ê÷~ÚH˜ "≥à◊¡\ÏxH˜ Ü«Ú^Œú"Õ∞. Z<Àfl =∞#
K«∞@∂ì LO\Ï~Ú. Jq ^•\˜ =∞#O =ÚO^Œ∞ÔHàÏ¡ÅO>Ë áê~°=∂i÷HõOQÍ =∂„`«"Õ∞
HÍHõ, "åº=ǨiHõOQÍ ‰õÄ_® J<ÕHõ Ѷ¨∞~°¬}Öˇ^Œ∞~À¯"åe. HÍx ^ŒÜ«∂=∞~Ú J~Ú#
JYO_»"≥∞ÿ# P`«‡â◊H˜Îã¨fi~°∂Ñ≤}˜ P `«e¡ „Ѩu ^•xH˜ =∞#H˜ H˘xfl PÜ«Ú^è•Å∞ W™ÈÎOk.
D PÜ«Ú^è•ÖË =∞O„`åkè^Õ=`«Å∞. PÜ«∂ „ѨÜ≥∂[<åÅH˜ PÜ«∂ =∞O„`«=ÚÅ∞. U^À
XHõ¯\˜ KåÅO>Ë ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞. L#flk XHõ¯ Åe`åOÉË! P"≥∞#∞OKÕ g~°O`å =KåÛ~°x
QÆ∞~°∞Î ÃÑ@∞ìHÀ"åe.
XHõ¯~°∞ Kåe<å XHõ¯~°∞ KåÅ~°∞. XHõ¯i #∞OKÕ Z<Àfl ~å"åe. =¿ãÎ ZO`À =∞Ozk.
=∞#"≥ÚHõ¯~°"Õ∞ HÍx L^ŒÜ«∞=Ú ÖËz# ^ŒQÆæ~° #∞Oz Zxfl ~°HÍŠѨ#∞Å∞ KÕÜ«∂e!
HÍ|\˜ì XHõ¯_ç`À „ѨѨOK«O ™êQÆ^Œ∞. HÍx =∞#O Ju`≥eqH˜ áÈ~Ú "≥∞@ì "Õ^•O`åÅ∞
218 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=∂\Ï¡_»`å~°∞. J<ÕHõO ã¨$+≤ìÖ’ LO\Ï~Ú. ~°HõΔ} HÀã¨O UHõO #∞Oz J<ÕHõO =ã¨∞ÎOk.
Hõ#∞Hõ g~°O`å =∞O„`åkè^Õ=`«Å∞.
QÍ~°∞_» J<Õk QÍ~°∞_» q^Œº Jx XHõ =∞O„`«q^Œº. Wk J~°÷O HÍ"åÅO>Ë „Ѩu
=∞O„`åxH˜-JO>Ë L`«Î=∞"≥∞ÿ# `«O„`«OÖ’ LO_Õ „Ѩu =∞O„`åxH˜ Ô~O_»∞ ~°HÍÅ „ѨÜ≥∂
[<åÅ∞ LO\Ï~Ú. XHõ\ ˜ Éè∫uHõOQÍ Ö’HõÜ«∂„`«Ö’ U „Ѩ=∂^Œ=Ú ÖˉõΩO_® ™êQÆ@O.
Ô~O_»=k áê~°=∂i÷HõOQÍ „|Ǩχ*Ï˝#O ~å=_»O.
D Ô~O_»∞ „ѨÜ≥∂[<åÅ∞ L`«Î=∞ `«O„`«OÖ’ LO\Ï~Ú. JÖÏO\˜ L`«Î=∞ `«O„`«O
„jq^Œº.
L`«Î=∞`«O„`«O „j q^ŒºÖ’ ‰õÄ_® Ô~O_»∞ ~°HÍÅ „ѨÜ≥∂[<åÅ∂ HÍ"åe.
Ö’HõÜ«∂„`å q^è•~Úh Jx J=∞‡"åiH˜ ¿Ñ~°∞. =∞#H˜ Ö’HõÜ«∂„`« ‰õÄ_® ™êQÍe.
D Ö’HõÜ«∂„`« ™êQÆ_®xH˜ U W|ƒOn ÖˉõΩO_® K«∂ã¨∞ÎOk.
=∞#O WHõ¯_»∞flOz HÍjH˜ "≥à◊¡_»O ÅHõΔ º"≥∞ÿ#ѨÊ\˜H˜ K«Hõ¯QÍ j`«ÅOQÍ „Ѩܫ∂}
U~åÊ@∞¡ KÕã¨∞‰õΩO>Ë Ç¨~ÚQÍ "≥à◊§QÆÅO. JÖÏ ™œHõ~°ºOQÍ Ü«∂„`« [~°QÍe. JO`ÕHÍx
H˘@∞ì‰õΩO@∂, u@∞ì‰õΩO@∂ "≥àıÎ Ü«∂„`« U"≥∞ÿ<å ÉÏQÆ∞O@∞O^•? J=∞‡"åi P~å^èŒ#
KÕ¿ãÎ "≥∂HõΔ=∞<Õ QÆ=∂ºxH˜ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® "≥_»`åO HÍh Ǩ~ÚQÍ P#O^ŒOQÍ "≥_»`åO.
U"≥∞ÿ<å =∞Oz Ѩx KÕ^•Ì=∞x `«Ñ≤OKÕ "å_»∞O>Ë "å_çH˜ â◊„`«∞=Ù Öˇ‰õΩ¯"Ò`å~°∞.
JÖÏO\˜ "åiH˜ ~°HõΔ‰õΩÖˇ=~°∞? "å_çH˜ Éè∫uHõ"≥∞ÿ# ~°HõΔ}Å∞O_»=Ù. "å_çH˜ =∞O„`«"Õ∞
|ÅO. =∞O„`«"Õ∞ ~°HõΔ}. P =∞O„`åkè ^Õ=`«Å∞O_®e. Pkâ◊OHõ~°ÉèíQÆ=`åÊ^Œ∞Å"å~°∞
HÍjˆHΔ„`«OÖ’ LO_»QÍ XHõ `åO„u‰õΩ_»∞ „ѨÜ≥∂QÆO KÕ™ê_»∞. ^•x`À PÜ«∞#‰õΩ ÉèíQÆO^èŒ~°
"åºkè =zÛOk. Jâ◊fih ^Õ=`« ÖÁzÛ "≥·^ŒºO KÕ™ê~°∞ HÍh `«QÆæÖË^Œ∞. "å~°∞ "≥·^•ºxH˜
ѨxH˘KåÛ~°∞ HÍh ‰õΔΩ„^Œ^Õ=`å „Ñ¨Ü≥∂QÍxH˜ "åi â◊H˜Î KåÅ^Œ∞.
PÜ«∞# t+¨μºÅ∞ Ѩ^‡Œ áê^•Kå~°∞ºÅ"å~°∞ L<åfl~°∞. XHõ =∞Ǩϟáê㨉Ωõ _ç =^ŒÌ JÖÏO\˜
"å~°∞ XHõ~∞° LO_®e. PÜ«∞# =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍÔ~O^Œ∞H˜ÖÏ L<åfl~°x XHõ™êi k=º^Œ$+≤`ì À
K«∂¿ãÎ Jk „ѨÜ≥∂QÆ=∞x `≥eã≤Ok.
"≥O@<Õ PÜ«∞#HÀ ^≥=· =Ú<åfl_»∞. ÅH©Δ ‡#$ã≤OÇ¨Ï =∞=∞^ÕÇÏ≤ Hõ~å=ÅO|"£∞. PÜ«∞xfl
Láêã¨# KÕÜ«∞QÍ<Õ #~°ã≤OǨϙêfiq∞ =zÛ Z=_»∞ „ѨÜ≥∂yOKå_À "å_çfl ã¨OǨÏiOz
â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ"åix HÍáê_®~°∞.
W=hfl =∞#‰õΩ P`«‡~°H} Δõ HÀã¨O HÍ=eû# â◊‰Ωõ ÅÎ ∞. #‰õΩb ^Õqx 㨇i¿ãÎ ^Œ∞+¨`ì ~« å¯Å∞,
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 219
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
‰õΩ`«~å¯Å∞, q`«O_»"å^•Å∞, q"å^•Å∞ g@xfl\˜x ã¨=∞~ÚOѨKÕ¿ã â◊H˜Îx Wã¨∞ÎOk.
#‰õΩb Láê㨉õΩ_»∞ ‰õÄ~°∞ÛO>Ë PÜ«∞#`À "å^•xH˜ =zÛ#"å_»∞ <À~°∞ =¸ã¨∞‰õΩx
"≥o§áÈ`å_»∞. #‰õΩb^ÕqH˜, "å~åÇ≤Ï^ÕqH˜ J@∞=O\˜ â◊H˜Î LOk.
#‰õΩb ã¨~°ã¨fiux QÆ~°∞`«‡O`«∞x "åǨÏ#=Ú`À K«∂Ñ≤OKå~°∞. WHõ¯_» QÍ~°∞_ôq^Œº
‰õÄ_® HõxÑ≤™ÈÎOk. QÍ~°∞_ô q^Œº XHõ~°Ç¨Ï㨺O. Wk q+¨Ç¨Ï~°O. nxx Ѩije¿ãÎ XHõ
"≥·Ñ¨Ù Pq_» "åˆQÌq. J@∞ "≥·Ñ¨Ù ^Œ∞+¨ìâ◊‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ~°∞Û#flq, QÍ_ç^ŒÅ∞, HÍH˜ W`åº^Œ∞Å∞.
W=hfl â◊ÉÏÌÖË. WHõ¯_» „ѨfHõ"å^•xfl ѨijeOKåe. W=hfl â◊ÉÏÌÖË HÍh qHõ$`« â◊ÉÏÌÅ∞.
"å~°∞ "å\˜x ~°^ä•Å∞QÍ fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞.
=∞#O J^Œ∞ƒù`«OQÍ HÀH˜Å ‰õÄ`«H˜ PǨ! FǨϟ! JO\ÏO QÍx QÍ~°ÌÉèíã¨fi~åxH˜ JÖÏ
J#ÖËO. Jk qHõ$`«"≥∞ÿ#k. ã¨∞â◊ÉÏÌʼnõΩ gà◊√¡ Jkè^Õ=`«Å∞. ~åHõΔã¨∞Å∞ ^Œ∞+¨ìâ◊ÉÏÌÅÃÑ·
‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. ã¨$+≤ìÖ’ ^Œ∞+¨ìâ◊ÉÏÌÅ<Õq XHõ\ ˜ LO\Ï~Ú.
â◊H˜Î J<Õk „Ѩu =ºH˜Î #∞Oz „ѨѨOK«OÖ’H˜ =ã¨∞ÎO@∞Ok. „Ѩu "å_»∂
‰õÄ_® XHõ q^Œ∞º`«ÊiHõ~°O ÖÏO\˜ "å_»∞. „Ѩu "å_»∂ XHõ â◊H˜Î ˆHO„^ŒO.
D â◊H˜Î Ö’Oz J<ÕHõO |Ü«∞@‰õΩ =ã¨∞ÎO\Ï~Ú. „Ѩu"å_ç #∞Oz U^À
XHõ ÉèÏ=O =ã¨∞OÎ @∞Ok. D ÉèÏ=O „Ѩ^•è #OQÍ ~Ô O_çO\˜ #∞Oz =ã¨∞OÎ k.
XHõ\ ˜ =∂@. WOH˘Hõ\ ˜ K«∂ѨÙ. D Ô~O_çO\˜H˜ ™ê÷#O =ÚY"Õ∞.
H˘O^Œ~°∞ Hõà◊√¡ z\˜¡OK«@O W`åº^Œ∞Å∞ HõxÑ≤ã¨∞ÎO\Ï~Ú. J=hfl K«∂ѨÙÖ’¡ qHÍ~åÅ∞.
Jq ‰õÄ_® `«~∞° "å`« =∞#H˜ K«∂Ñ≤™êÎ_∞» . WѨÊ\˜ =~°‰Äõ =∞#H˜ K«∂Ñ≤OzOk â◊ÉÏÌÅÖ’x
qHÍ~åÅ∞. Ö’HõOÖ’ ^Œ∞+¨ìâ◊ÉÏÌÅ „ѨÉèÏ="≥ÚHõ\ ˜ LO@∞Ok. K«Hõ¯QÍ WÅ∞¡ Hõ_»∞`«∞O>Ë
'ZO`« K«Hõ¯\˜Å∞¡ Hõ@∞ì‰õΩO@∞<åfl_À— Jx JO\Ï_˘Hõ_»∞.
JO`Õ P WÅ∞¡ ѨÙ<å^Œ∞Å`À ã¨Ç¨ ‰õÄeáÈ`«∞Ok. Jk =∂@‰õΩ#fl â◊H˜Î.
"å_»∞ â◊H˜Î ˆHO„^Œ=Ú x["Õ∞! HÍx "å_ç ֒Ѩe ã¨O™ê¯~°=Ú#fl^Õ P ã¨O™ê¯~°=ÚÖ’
QÆ`« [#‡Å =Å# H˘O`« =∂e#º=ÚO@∞Ok. D [#‡Ö’ "å_»∞ H˘xfl KÕã¨∞‰õΩx
LO\Ï_»∞. ZѨÙÊ_»∂ á⁄~°áê@∞# ‰õÄ_® =∞Oz PÖ’K«# LO_»^Œ∞.
z`åÎxfl ã¨O㨯iOK«∞‰õΩ<Õ U ™ê^èŒ<å KÕÜ«∞_»O ÖË^Œ∞ Hõ#∞Hõ "åiÖ’ =∂e#ºO ¿Ñ~°∞‰õΩ
áÈ`«∞Ok. JÖÏO\˜ "åi Ö’Oz XHõ =∂@ =zÛ<å, XHõ K«∂á⁄zÛ<å, XHõ ÉèÏ=O
=zÛ<å, XHõ qѨs`«â◊H˜Î =ã¨∞ÎOk. Wk =∂@Ö’Oz =ã¨∞ÎOk. "åi LxH˜ Ö’Oz
=ã¨∞ÎOk.
220 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=∞# QÆ∞iOz =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. HÍx „ѨHõ¯"åi QÆ∞iOz K≥áêÎO. =∞#Ö’ UO
LO\ÏÜ≥∂ =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. „Ѩu"å_çH˜ ÉÏ^èŒ `«Ñ¨Ê^Œ∞. „ѨѨOK«OÖ’ JO^Œi`À Hõeã≤
„|`«Hõ@O =∞Ǩ Hõ+¨ìO. Ѩk=∞Ok ÖˉõΩO_® XO@iQÍ „|`«Hõ@O WOHÍ Hõ+¨ìO. Ô~O_»∂
^Ò~åƒùQƺ"Õ∞! ^Õx HõëêìÅ∞ ^•x‰õΩ<åfl~Ú. Hõeã≤ „|`«HõHÍ `«Ñ¨Ê^Œ∞, Hõeã≤ „|uˆH@ѨÙÊ_»∞
„ѨHõ¯#∞#fl "å_ç Ѷ¨e`åÅ∞ J#∞ÉèíqOK«HÍ `«Ñ¨Ê^Œ∞. J@∞=O@ѨÙÊ_»∞ D #‰õΩb^Õqx
㨇i¿ãÎ D ^Œ∞+¨ì "å‰õΩ¯Å „ѨÉèÏ=O ÖˉõΩO_® KÕã¨∞ÎOk.
^Œ∞+ì̈ "å‰õΩ¯Å „ѨÉÏè =OÖ’ WѨÙÊ_»∞ K≥ÑÊ≤ # K≥_=¤» ∂@ÖÁHõ\ ,˜ JO`ÕH͉õΩO_® H˘O^Œ~∞°
‰õΔΩ„^Œ=∞O„`« „ѨÜ≥∂QÍÅ∞ KÕ¿ã "å~°∞O\Ï~°∞.
x[OQÍ â◊OHõ~°∞Å∞ `«# q^Œº`À Z=iH˜ U Ǩh KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. PÜ«∞# Q˘Ñ¨Ê `«O„`À
áê㨉õΩ_Õ HÍx XHõifl ~°H˜ΔOK«\ÏxH˜ =∂„`«"Õ∞ ^•xfl qxÜ≥∂yOKå~°∞. PÜ«∞<˘Hõ
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# â◊|Ì=Ú Ñ¨eH˜`Õ XHõ Pq_çO\’¡ |OQÍ~°∞ =~°¬O ‰õΩiã≤Ok. PÜ«∞# â◊ÉÏÌx
‰õΩ#fl â◊H˜Î Jk. PÜ«∞# â◊|ÌO JO`« Ѩq„`«"≥∞ÿ#k.
â◊OHõ~∞° Å g∞^Œ XHõ ‰õΩΔ „^Œ∞_»∞ „ѨÜ∂≥ QÆO KÕ¿ãÎ <å~°ãO≤ ǨÏ=∞O„`« â◊HΘ =zÛ HÍáê_çOk.
=∞# =∂<å# =∞#O L<åfl, =∞#"≥∞=iѨ\Ï¡ â◊„`«∞=ÙÅO HÍHõáÈ~Ú<å, =∞#ÃÑ·
â◊„`«∞`«fiO ÃÑ@∞ì‰Ωõ #fl "å~°∞O@∂O\Ï~°∞. ZHõ¯_» Z=_»∞O\Ï_À =∞#H˜ `≥eÜ«∞^Œ∞. JÖÏO\˜
"å_≥=_≥<· å =∞#ÃÑ· ‰õÄ_»x =∂@<åfl, WOˆH^≥<· å =∞O„`« „ѨÜ∂≥ QÆ=Ú KÕã<≤ å D #‰õΩb^Õq
„uÑ≤Ê H˘@ìQÆÅ^Œ∞.
^Œ∞+¨ì"≥∞ÿ# "åHõ≈‰õΩÎÅ#∞ „uÑ≤ÊH˘@ìQÆeˆQ q^ŒºÅÖ’ QÆ~°∞`«‡O`«∞x „Ѩ`«ºi÷QÍ ÃÑ\Ïì~°∞.
#‰õΩb, QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞ Ô~O_çO\˜ ã¨=∞#fiÜ«∞O D =∞O„`«O.
QÆ~∞° `«‡O`«∞x Láêã¨# KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê Láêã¨#. JO`ÕHÍ^Œ∞ Ü«∞*Ï˝ÅÖ’ QÆ~∞° _»KÜ « ∞« #=∞x
XHõ Ü«∞[˝=Ú#flk. =∞#O „Ѩu ѨÙ~å}Hõ^äŒÖ’ =∞O„`«ã¨OˆH`«O, Ü«∞[˝ã¨OˆH`«O, ^èŒ~°‡
ã¨OˆH`«O, É’^èŒ#, Ü≥∂QÆO Jhfl Hõeã≤áÈ~Ú LO\Ï~Ú. z@ìz=~°‰õΩ `«`«Î fiã¨OˆH`«O
=~°‰õÄ Jxfl Hõeã≤ LO\Ï~Ú. Jxfl ã¨OˆH`åÅ∞ HõeÑ≤ XHõ Hõ^äŒÖ’ ÃÑ_»`å~°∞.
QÆ~°∞_»K«Ü«∞#O QÆ∞iOz =∞ǨÉèÏ~°`«OÖ’ ™œÑ¨i‚HÀáêMϺ#=∞x „Ѩ`ÕºH˜Oz q=iO
Kå~°∞. ™œÑ¨i‚Hõ Jx J=∞‡"åi ¿Ñ~°∞. "åˆQÌ=`« #‰õΩb^Õ=x K≥ѨÙʉõΩ<åflO.
D "åˆQÌ=`« Hõ\ÏHõΔO LO>Ë ^Œ∞+¨ì"å‰õΩ¯Åxfl `˘ÅyOK«QÆÅ^Œ∞. =∂\Ï¡_»ÖËHõáÈ=@O
H˘O^ŒiH˜ LO@∞Ok. ZO`À ã≤^Œú"≥∞ÿáÈ`å~°∞. Jhfl `≥Å∞™êÎ~Ú. f~å =ÚO^Œ∞‰õΩ =KÕÛ@
ѨÊ\˜H˜ =∂@ ~å^Œ∞. J@∞=O\˜ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ #‰õΩb^Õqx 㨇i¿ãÎ P =¸Hõ`åÎ fixfl
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 221
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
`˘ÅyOK« HõÅ^Œ∞. Wk Åe`å^Õq #∞O_ç =ºHõÎ"≥∞ÿ# ã¨fi~°∂ѨO.
=¸HÍOaHÍ^Õq ^ŒQ~æÆ ° ™œÑ¨iH‚ Í #k LO_»@OÖ’ U^À PO`«~º° =Ú LO_ç LO@∞Ok.
D ¿Ñ~°¡Ö’ ‰õÄ_® ~°Ç¨Ï™êºÅ∞<åfl~Ú. QÆ~°∞`«‡O`«∞x g∞^Œ ~å=_»OÖ’ L#fl ã¨OˆH`åxfl
K«∂^•ÌO.
QÆ~°∞`«‡O`«∞_»O>Ë Z=~°∞? =∞Oz "å‰õΩ¯Å∞ JO>Ë Uq?
Jxfl\˜ HõO>Ë =∞Oz "å‰õΩ¯Å∞ "Õ^•Å∞. "Õ^qŒ ^Œºx QÆ~∞° `«‡O`«∞x`À "Õ^"Œ ∞Õ áÈeÛOk.
ã¨∞Ѩ~°∞‚_»x QÆ~°∞`«‡O`«∞xH˜ ¿Ñ~°∞. ã¨∞Ѩ~°‚ ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ#k Hõ#∞Hõ ™œÑ¨i‚HÍ Jx
¿Ñ~˘zÛOk. =∞Oz Ѩ~°‚=ÚÅ∞ HõÅ"å_»∞. Ѩ~°‚=ÚÅ∞ JO>Ë Ô~Hõ¯Å∞ HõÅ"å_»∞.
KèO« ^•Oã≤ Ü«∞㨺 Ѩ~å‚x... "Õ^Œ ѨiÉèÏ+¨Ö’ ~Ô Hõ¯ÅO>Ë KèO« ^Œã∞¨ ûÅ∞. "Õ^=Œ Ú KèO« ^Œã∞¨ û
^•fi~å QÆ=∞#=Ú KÕã¨∞ÎOk. QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞ Ô~Hõ¯Å`À QÆ=∞#=Ú KÕ™êÎ_»∞. QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞
JO>Ë Kè«O^Œã¨∞ûÅ`À ‰õÄ_ç# "Õ^Œq^Œº Jx J~°÷O. "Õ^ŒO ^•fi~å Z=~°∞
`≥eÜ«∞|_»∞`«∞<åfl_À PÜ«∞# <å~åÜ«∞}∞_»∞.
QÆ~°∞`«‡O`«∞_ç g∞^Œ q+¨μ‚=O>Ë J~°÷=∞k.
=∞Oz "å‰õΩ¯Å∞ QÆ~∞° `«‡O`«∞xq Hõ#∞Hõ "åV‡Ü«∞<å~ÚHõ P~Ú# #‰õΩb^Õq
QÆ~°∞`«‡O`«∞x g∞^Œ =zÛO^ŒO>Ë "Õ^Œ=∞Ü«∞"≥∞ÿ# ã¨fi~°∂Ѩ=∞x nxÖ’
L#fl =∞~˘Hõ PO`«~°ºO. q+¨=Ú JO>Ë ã¨~åÊÅ∞. P qëêxfl áÈQ˘>Ëì
J=∞$`«ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞ QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞. J=∞$`«=Ú#∞ `≥zÛ#"å_»∞ PÜ«∞#.
QÆ~°∞`«‡O`«∞_ç =∞O„`«q^Œº KåÖÏ ~°Ç¨Ï㨺"≥∞ÿ#k. =∞ǨQÍ~°∞_ÀѨx+¨`«∞Î Jx XHõ
LѨx+¨`«∞Î LOk.
JO^Œ∞Ö’ 'J*Ï˝#"Õ∞= q+¨"£∞— Jx K≥áêÎ_»∞.
Wk `«`«Î fiѨ~°OQÍ! J*Ï˝#"Õ∞ q+¨=Ú, *Ï˝#"Õ∞ J=∞$`«O.
Jq^•º~°∂Ѩ q+¨O`À q+¨"≥∞H˜¯áÈ~Ú L#fl"åà◊¡O =∞#O. nxfl áÈQ˘\ÏìÅO>Ë *Ï˝#
ã¨fi~°∂ѨÙ_≥·# QÆ~°∞`«‡O`«∞x P~å^èŒ# KÕÜ«∂e. `«`«Î fiѨ~°OQÍ QÆ~°∞_Àáêã¨# JO^Œ∞‰õΩ
ѨxH˘ã¨∞Î#flk. "Õ^Œ=∞Ü«Ú_≥·# QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞ J#_»OÖ’ Wn L^ÕÌâ◊O.
=∞~˘Hõ J~°÷O [|∞ƒÅ‰õΩ Jxfl\˜H© HÍ~°}O =∞# â◊s~°OÖ’ J}∞=ÙÅÖ’ KÕi# q+¨
Ѩ^•~å÷Å∞. J"≥xfl ~°HÍÅ∞O\ÏÜ≥∂ =∞#H˜ `≥eÜ«∞^Œ∞. Jxfl ~°HÍÅ∞ ã¨iÊ}˜ #∞Oz
=zÛ# Jxfl~°HÍÅ áê=ÚÅ∞. g@xfl\˜x H˘@ì\ÏxH˜ =zÛ# J=∞$`« ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞ PÜ«∞#.
QÍ~°∞_ôq^Œº KÕÜ«∞@O =Å# =∞# â◊s~°OÖ’ L#fl qëêÅ∞, P qëêÅ =Å¡ HõeˆQ
222 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
~ÀQÍÅ∞. U ~ÀQÆ"≥∞ÿ<å q+¨=Ú =Å¡ =ã¨∞ÎOk.
XHõ¯™êi K«O¿Ñ qëêÅ∞ H˘xfl LO>Ë, <≥=∞‡kQÍ K«O¿Ñ qëêÅ∞ H˘xfl LO\Ï~Ú.
WO„kÜ«∂Å#∞ ѨxKÕÜ«∞‰õΩO_® KÕ¿ã "å\˜H˜ ‰õÄ_® qëêÅ<Õ ¿Ñ~°∞. =º~°÷Ѩ^•~å÷Å∞
â◊s~°=ÚÖ’ KÕiáÈ`Õ Jk q+¨OQÍ =∂i, â◊s~åxH˜ ~ÀQÆO Hõeyã¨∞ÎOk. D =º~°÷
qëêÅ∞ áÈ`Õ =∞#O "åºkè~°Ç≤Ï`«∞ÅO J=Ù`åO. W=xfl ~°Ç¨Ï™êºÅ∞.
H˜~°Of=∞OˆQÉèíºó H˜~°} x‰õΩ~°OÉÏ=∞$`«~°ã¨O
ǨÏ$k`åfi=∂^èŒ`ÕÎ Ç≤Ï=∞Hõ~° tÖÏ=¸iÎq∞= Ü«∞ó
㨠ã¨~åÊ}ÏO ^Œ~°ÊO â◊=∞Ü«∞u â◊‰õΩO`åkèѨ W=
[fi~°Ñ¨Ù¡ëêì<£ ^Œ$ëêì º ã¨∞YÜ«∞u ã¨∞^è•™ê~°ã≤~°Ü«∂
JO^Œ∞Ö’ 'â◊‰Ωõ O`åkèѨ W=— J<åfl~°∞. ѨH~Δ˜ åA =Öˇ '㨠ã¨~åÊ}ÏO ^Œ~Ê° O â◊=∞Ü«∞u—
Jx QÍ~°∞_ôq^Œºx K«∂Ñ≤OKå~°∞, JÖÏO\˜ J=∞$`«ã¨fi~°∂Ñ≤Ü≥ÿ∞# Åe`åOaHÍ^Õq <À\˜
#∞Oz =KåÛ~°O>Ë P QÍ~°∞_ôq^Œº, #‰õΩbq^Œº HõeÑ≤ Pq~°ƒùqOz# XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#
ã¨O^Õâ◊O, ã¨OˆH`«O WO^Œ∞Ö’ HõxÑ≤™ÈÎOk.
QÆ~°∞`«‡O`«∞xÃÑ· ‰õÄ~°∞Û#fl #‰õΩb^Õqx =∞#O 㨇iOK«∞‰õΩ<åflO.
WÖÏ L#fl P #‰õΩb^Õq ã¨fi~°∂áêxfl =∞#O ÉèÏ=# KÕã¨∞Î<åflO.
=∂Ü«∂â◊H˜Îq<åâı# ã¨iÊ}© qÅÜ«∞O QÆ`åI
„HÀ^èŒOK« `«kfi<åâı# „áêáêÎó ѨOK« K«=¸=~åóII
D q^èŒOQÍ ã¨iÊ}˜ #tOzáÈQÍ<Õ â◊H˜Î ¿ã#Åxfl\˜H˜ ‰õÄ_® =∞Ǩã¨O`À+¨O =¿ãÎ
S^Œ∞ ~åHõΔ㨿ã#ʼnõΩ =∞Ǩ HÀѨO =zÛOk.
P „HÀ^èŒO`À "å~°∞ =ÚO^Œ∞ H˘ã¨∞Î<åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞ D `«e¡H˜ â◊H˜Î¿ã#Åxfl #=∞™ê¯~°O
KÕã,≤ ''J=∂‡! WHõ #∞=Ùfi "≥oá¡ È=^Œ∞.Ì =∂‰õΩ JO_»QÍ LO_ç D ~åHõãΔ ¨ ¿ã<åѨ`∞« ÅO^Œ~∂°
K«KÕÛ =~°‰õÄ #∞=Ùfi LO_®Å——x Pq_çfl „áêi÷OKå~°∞.
=„[™ê~°=∞Ü≥ÿ∞~°Ì<≥·Î~°fi º^Œâ◊#‡~°‡ã‘=∞ã¨∞
x[Ãã·<åºx n<åx Hõ~°OHÍó HÀѨ=∂ã≤÷`«ó
JѨÙÊ_»∞ D áê=Úefl K«O¿Ñã≤# =ÚOyã¨Åhfl ~åHõΔ㨿ã#Å g∞^Œ‰õΩ =KåÛ~Ú. "å~°O^Œ
ix `«=∞ =„[ã¨=∂#"≥∞ÿ# ^ŒO`åÅ`À H˘~°Hõ@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~Ú. `«# ¿ã#Åhfl ^≥|ƒ
u<Õã∞¨ OÎ >Ë Hõ~O° ‰õΩ_çH˜ ÉÏQÍHÀѨO =zÛOk. ^•x`À =∞iO`« =ÚO^Œ∞‰õΩ `«# "åǨÏ<åxfl
`ÀeOKå_»∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 223
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J^äŒ ™ê #‰õΩb"å}© "åV‡Ü«∞Ãã·ºHõ<å~ÚHÍ
JH©Δ}#‰õΩÅO <å=∞ =∞Ǩ„ã¨ÎO ã¨~°fi`À=ÚY"£∞
=„*ÏOQÍ =„[~À=∂}À =„[^ŒO`å =∞ǨÏ["åó
=„[™ê~åâ◊Û xa_® =„["åÅÉèíÜ«∞OHõ~åó
=∞~°ÌÜ«∞#Îã¨∞û~å~åuÃã·#ºO ^Œâ◊#HÀ\˜aèó
P `«e¡H˜ „HÀ^èŒO =zÛ JH©Δ}#‰õΩÅ=∞<Õ J„™êÎxfl "Õã≤# "≥O@<Õ J=∞‡"åi ^èŒ#∞=Ù
#∞Oz =zÛ# P =∞Ǩ„ã¨ÎO ~°Hõ~°HÍÅ Jyfl*ÏfiÅÅ∞ "≥^Œ[Å∞¡`«∂ u#flQÍ "≥o¡Ok. P
ÉÏ}=Ú Ö’Oz ÖˇHõ¯ÖË#xfl =ÚOy㨠ÖÁKåÛ~Ú. Wq WO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ ^ŒO`åÅÖ’Oz
=zÛ# "å\˜ HõO>Ë â◊H˜Î=∞O`«"≥∞ÿ#q =KåÛ~Ú.
W=hfl ‰õÄ_® =„*ÏÅ =O\˜ â◊s~°=Ú, =„*ÏÅ =O\˜ ~À=∂Å∞, "å\˜ `ÀHõÅ∞
‰õÄ_® =„*ÏÜ«Ú^è•Å=Öˇ ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ L<åfl~Ú. D =ÚOyã¨Åhfl
‰õÄ_® Jã¨∞~° ¿ã#Å g∞^Œ ^Œ∂HÍ~Ú. P =ÚOyã¨Åhfl ~åHõΔã¨HÀ\˜x
xsfi~°º Ѩ~°∞ã¨∞ÎO_»QÍ, JѨÙÊ_»∞ P `«e¡ QÆ~°∞`«‡O`«∞x `ÀeOz
=∞Ǩ["Õ# `åˆ~HΔ º} QÆ`åfi ™ê #‰õΩbâ◊fis
Ѩ@ì¿ã# Hõ~°OHõ㨺 zKÕÛù^Œ Hõiî#O t~°ó
`«# ^ŒQ~æÆ ∞° #fl Hõ~¯° â◊=Ú J<Õ PÜ«Ú^è=Œ Ú`À Hõ~O° ‰õΩ_ç `«Åx KèkÕ OzOk.
J@∞`«~åfi`« Y_®æxfl fã¨∞‰õΩx HÍHõ"åã¨∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "åi `«ÅÅ#∞ KèÕkOzOk.
L`«Ê`Àº`«Ê`«º `åˆHΔ~º} =ºÅ∞h`å-ã≤<å t~°ó
`å^Œ$â◊O ÖÏѶ¨∞=O ^Œ$ëêìfi #‰õΩÖϺO âߺ=∞ÖÏq∞ƒHÍ
x*ÏOQÆ^Õ=`å`«fiO K« `«Ãã·º âߺ=∂q∞ƒHÍ ^Œ^Ò
ZѨÙÊ_≥·`Õ #‰õΩb^Õq J^Œ∞ƒù`«OQÍ `«#„Ѩ`åáêxfl K«∂Ñ≤OzO^À, Jk K«∂ã≤ âߺ=∞
ÖÏOaHõ ã¨O`À+≤OzOk. x*ÏxH˜ "åˆQÌ=`« P"≥∞! "å‰õΩ¯Åxfl\˜H© Jkè^Õ=`≥·# #‰õΩb
J=∞‡"åi ^Œ=_»ÅÖ’Oz =zÛOk. =∞m§ "≥#H˜¯ Pq_» ^ŒQÆæ~°H˜ "≥o§áÈ"åe.
âߺ=∞ÖÏOaHõ K«∂ã≤, P#O^ŒOQÍ ^ŒQÆæ~°‰õΩ Ñ≤ezOk.
Ö’HÀ`«Îˆ~ QÆ∞}Ë ^Œ$¿+ì Hõ㨺 # „Ñ‘uã¨=∞ƒù=ó
ǨÏ`«tëêì cè`«cè`å â◊¥#ºHÍÜ«∞ ѨÖÏ~Ú`åó
=ÖÏǨÏHõ „ѨÉèí$`«Ü«∞ ã¨ûѨΠÜÕ∞ Ãã·xHÍkèáêó
`å #∞^Œ„QÆÉèí∞*Ïã¨`åfi „<åÊÇ≤Ï}∞ „Ѩ^äŒ#O „Ѩu
224 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# QÆ∞}O Z=Ô~·<å K«∂Ñ≤¿ãÎ Z=_çH˜ P#O^ŒO HõÅ∞QÆ^Œ∞? h=Ù <å‰õΩ
¿ã#Ö’ JOQÆ=ÚQÍ LO_»=∞x âߺ=∞ÖÏ^Õq #‰õΩb^ÕqH˜ K≥ÑÊ≤ Ok. #‰õΩb^Õq q[$OaèOK«
QÍ<Õ Kå=QÍ q∞ye# ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ "≥#∞Hõ‰Ωõ áêiáÈÜ«∂~°∞. x*ÏOQÆ ^Õ=`«QÍ âߺ=∞ÖÏOaHõ
#‰õΩb^Õ=`«x xÜ«∞q∞OzOk.
JѨÊ\˜ #∞Oz #‰õΩb^Õq âߺ=∞ÖÏ^Õq JOQÆ =∞O„`åÅÖ’ XHõ\ ˜QÍ LOk.
âߺ=∞ÖÏ^ÕqH˜ KåÖÏ JOQÆ =∞O„`åÅ∞<åfl~Ú. „Ѩ^è•#"≥∞ÿ#k ~å[=∂`«Oyq^Œº,
âߺ=∞ÖÏq^Œº. ÅѶڨ âߺ=∞, "åQÍfikh, #‰õΩbâ◊fis, WOHÍ â◊√Hõâߺ=∞Å, ™êiHÍ âߺ=∞Å,
g}Ïâߺ=∞Å W`åº^Œ∞Åhfl âߺ=∞ÖÏ^Õq JOQÆ=∞O„`åÅ∞. JOQÆ=∞O„`åÅÖ’ "åQÍfikh,
ÅѶ¨Úâߺ=∞, #‰õΩb âߺ=∞ÖÏ^ÕqH˜ „Ѩ^è•# JOQÆ=∞O„`åÅ∞.
¿ã<åѨ`«∞Å∞ - u~°ã¨¯i}˜HÍ^Õ=`«Å Ü«Ú^èŒúO
WѨÊ\˜=~°‰õΩ â◊ÉÏÌÅÖ’ ^Œ∞+¨ì`åfixH˜ tHõΔ [iyOk.
WѨÙÊ_»∞ K«∂ѨÙÅ ^Œ∞+¨ì`«fiO QÆ∞iOz K≥ѨÙÎ<åfl~°∞. ^•xHÀã¨O U_»∞QÆ∞~°∞ ¿ã<åѨ`«∞Å∞
ÃÑ\Ïì_»∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞.
=ÖÏǨÏHõ „ѨÉèí$`«Ü«∞ ã¨ûѨΠÜÕ∞ Ãã·xHÍkèáêó
`å #∞^Œ„QÆÉèí∞*Ïã¨`åfi „<åÊÇ≤Ï}∞ „Ѩ^äŒ#O „Ѩu
H©Hõ™êQÆ~°ƒùã¨O*Ï`å ¿ãÎ „ѨK«}¤Ñ¨~å„Hõ=∂ó
g~°O^Œ~∂° ‰õÄ_® =∞Ǩ f„="≥∞#ÿ L`åûǨÏO`À, f„="≥∞#ÿ „HÀ^èOŒ `À |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞.
`«=∞"åà◊¡O^Œ~°∂ ZѨÙÊ_≥·`Õ áÈ`«∞<åfl~À "å~°O^ŒiH˜ =∞Ǩ „HÀ^èŒO =zÛOk.
^•x`À "åà◊√¡ =∞iO`« L„^ÕHõO`À |Ü«∞Å∞^Õ~°∞`«∂ "≥à◊√`«∞<åfl~°∞. H©Hõ™ê J<Õ ~åHõΔã≤
g~°O^ŒiH˜ `«e.¡ WѨÙ_»∞ gà◊§ ¿Ñ~°∞¡ =ÖÏǨωõΩ_»∞, ã¨∂p=ÚY∞_»∞, á¶êÅ=ÚY∞_»∞, qHõ~∞° _‚ ∞» ,
qHõ\Ï##∞_»∞, Hõ~åàωõΔΩ_»∞, Hõ~°@‰õΩ_»∞. "åi¿Ñ~°¡xfl K«∂ѨÙÖ’¡ LO_Õ qHÍ~åÖË.
XH˘¯Hõ¯ K«∂ѨÙH˜ XH˘¯Hõ¯ „Ѩ`ÕºHõ`« LOk. =ÖÏǨÏHõó JO>Ë =∞|∞ƒ. =∞|∞ƒ Ѩ\ ˜ì#
Hõà◊√¡ H˘O^ŒiH˜ LO\Ï~Ú. "å_»∞ =ÖÏǨωõΩ_»∞. WOH˘Hõ_»∞ ã¨∂p=ÚYó - ã¨∂p JO>Ë
ã¨∂k. H˘O^Œi K«∂ѨÙÅ∞ ã¨∂k „QÆ∞zÛ#@∞¡O\Ï~Ú. "å_»∞ ã¨∂p =ÚY∞_»∞.
á¶êÅ=ÚYó - H˘O^Œ~°∞ <˘ã¨Å∞ z\˜¡Oz K«∂ã¨∞ÎO\Ï~°∞. J\Ï¡O\˜ K«∂ѨÙÅ "å_»∞.
qHõ~ó‚° - H˘O^Œ~∞° K«∂ã¨∞OÎ >Ë K≥=ÙÅ =~°‰Äõ =KÕÛ@@∞ì K«∂¿ãÎ "å_»∞ qHõ~∞° _‚ ∞» . qHõ\Ï##ó
H˘O^Œ~°∞ K«∂¿ãÎ =ÚY=∞O`å qHÍ~°OQÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
Hõ~åàÏHõΔó - ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ K«∂KÕ Hõà◊√¡ QÆÅ"å_»∞. Hõ~°@Hõó - H˘iˆH@@∞¡ K«∂¿ã
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 225
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"åà◊√¡. WÖÏ gà◊¡O`å ~°Hõ~°HÍÅ K«∂ѨÙÅ"åà◊√¡. ^Œ$+≤ì ^ÀëêÅx "Õ\ ˜x JO@∞<åfl"≥∂
"å\˜ QÆ∞iOz WѨÙÊ_»∞ K≥Ñʨ É’ÜÕ∞k. D ^Œ$+≤ì ^Àëêefl áÈQ˘>Ëì `«e¡ WѨÙÊ_»∞ ~åÉ’`«∞Ok.
=∞#ˆHq∞ HÍ"åÖ’ =∞#HõO>Ë ÉÏQÍ `≥eã≤# "å~°∞ =∞# |∞∞+¨μÅ∞. Ñ≤šňHO HÍ"åÖ’
`«e^¡ OŒ „_»∞ÖË Jhfl ã¨=∞‰õÄiÛ#@∞¡. =∞#O^ŒiH˜ UO HÍ"åÖ’ "å\˜x J=∞‡"åˆ~ Wã¨∞OÎ k.
H˘O`«HÍÅO „H˜`«O ѨÙ~å}ÏÅ∞ K≥ѨÙʉõΩO@∂ „|uˆH PÜ«∞#‰õΩ ˆH=ÅO ^Œ$+≤ì^À+¨O KÕ`«
Z=~À "åH± ã¨ÎOÉèí# KÕ™ê~°∞. JѨÙÊ_®Ü«∞# D K≥ѨÊÉ’ÜÕ∞ ^Õ=`«<å~åkèOz ^•x
#∞Oz |Ü«∞@Ѩ_®¤~°x PÜ«∞# K«i„`«Ö’ PÜ«∞# „"åã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. ^Œ$+≤ì ^ÀëêÅ∞ ZO`À
ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ#q. WÖÏO\˜q LO\Ï~Ú.
„Ѩu^•xH˜ PÜ«Ú^è•Å∞ ã≤^OúŒ KÕã∞¨ HÀ"åe. J<ÕHõ =∞Ok ~°H~õ H° ÍÅ K«∂ѨÙÅ∞. <À\˜`À
ZÖÏO\˜q LO\ÏÜ«∞x K≥ѨÙʉõΩ<åfl"≥∂ JÖÏO\˜q K«∂ѨÙÅ`À =ÙO\Ï~Ú.
g∞ K«∂Ѩ٠™ÈH˜`Õ KåÅO_ô!-Jx ÃÑ^ŒÌ"åi ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§#ѨÙ_»∞
JO@∞O\ÏO. "åi K«∂Ѩ٠Ѩ_ç`Õ =∞#O ÉÏQÆ∞Ѩ_çáÈ`åO. ™ê^èŒ∞ÅHõΔ}O
L#fl"åi ^ŒQÆæ~° #∞Oz =¿ãÎ JÖÏ LO@∞Ok. WHõ q~°∞^Œú"≥∞ÿ# "åi ^ŒQÆæ~°
#∞Oz q~°∞^ŒúOQÍ<Õ LO@∞Ok. Wk ã¨Ç¨Ï[O Ö’HõOÖ’!
`«b¡! h Hõ_»HõO\˜ K«∂Ѩ٠KåÅx JO\Ï~°∞ â◊OHõ~°∞Å"å~°∞. ÅH©Δ ‡^Õq
K«∂Ѩ٠<å g∞^Œ Ѩ_®Åx Hõ#Hõ^è•~å ™È΄`«OÖ’ J<åfl~°∞. P â◊OHõ~°∞ÖË
t=Ù_ç ^ŒQÆæ~° xÅ|_ç JO\Ï~°∞,
`«fi`åÊ^•O|∞[ =∞~°ÛÜ«∂q∞ Ѩ~°=∞O `åfiO zO`«Ü«∂ =∞º#fiǨÏO
`åfig∞â◊O â◊~°}O „=*Ïq∞ =K«™ê `åfi"Õ∞= Ü«∂KÕ qÉè’
nHΔÍO "Õ∞ kâ◊ Kå‰õΔΩ+‘O 㨠Hõ~°∞}ÏO k"≥·ºtÛ~°O „áêi÷`åO
â◊OÉè’ Ö’Hõ QÆ∞~À =∞nÜ«∞ =∞#㨠™œûM’ºÑ¨ ^Õâ◊O ‰õΩ~°∞
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~å! XHõ¯™êi XHõ K«∂Ѩ٠K«∂_»=Ü«∂º Jx J<åfl_»∞. =∞#O Ö’HõOÖ’
‰õÄ_® XHõ K«∂Ѩ٠K«∂_»O_ô! JO\ÏO. K«∂Ѩ٠K«∂¿ãÎ KåÅ∞. L`«Î=ÚÅ∞ QÍx XHõ¯
K«∂Ѩ٠K«∂¿ãÎ =∞#H˜ HÍ=eû#=xfl Åaè™êÎ~Ú. QÆ∞~°∞=ÙÅÖ’ L`«Î=∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ ^Œ$H±
nHõΔ ~Ú™êÎ~°∞.
^Œ$H± nHõΔ JO>Ë K«∂¿ãÎ KåÅ∞ ÉÏQÆ∞Ѩ_çáÈ`åO. P K«∂ѨÙÅÖ’ J=∞$`«O LO@∞Ok.
Hõ$+¨‚Ѩ~°=∂`«‡ XHõ¯™êi HÍoOn =∞_»∞QÆ∞Ö’ h~°∞ „`åq K«xáÈ~Ú# QÀѨÉÏÅ∞~°#∞,
^Œ∂_»Å#∞ K«∂Kå_»∞. PÜ«∞# K«∂ѨÙÅ∞ `«ye "å~°∞ „|uHÍ~°∞.
226 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
'DHõΔ}Ï=∞$`«^è•~°ÖˇÅq∞ ‰õΩiÃã— Jx JO\Ï~°∞ áÈ`«#QÍ~°∞. K«∂ѨÙÅH˜ J@∞=O\˜
â◊HΘ LO@∞Ok. ÉÏQÆ∞KÕ¿ã â◊HΘ ZÖÏQÆ∞O@∞O^À, áê_»∞KÕ¿ã â◊HΘ ‰õÄ_® JÖψQ LO@∞Ok.
=∞# rq`åÅÖ’ ‰õÄ_® J#∞Éèí"åÅ∞O\Ï~Ú.
J=`«e"å_ç K«∂ѨÙÅ∞ KåÖÏ K≥_»¤QÍ L<åflÜ«∞x =∞#O K≥áêÎO. =∞# K«∂ѨÙÖˇÖÏ
L<åflÜ≥∂ J=`«e "å_çH© `≥Å∞ã¨∞. ZѨÙÊ_»∂ ‰õÄ_® <å K«∂Ѩ٠ÉÏQÆ∞O_®e, <å <À~°∞
ÉÏQÆ∞O_®e, Jx ÉèíQÆ=O`«∞x „áêi÷OK«∞ HÀ"åe.
=∞^èŒ∞=∞fO "åK«=ÚnÜ«∞O
Éèí„^ŒOHõˆ~‚aèó â◊$}∞Ü«∂=∞ ^Õ"åó
Éèí„^ŒO Ѩâıº=∂HõΔaè~°º[„`åó - Jx "Õ^Œ=K«#O.
W=hfl K≥ѨÊ\ÏxH˜ HÍ~°}O W=hfl ÉÏQÆ∞O_®e. =∞# #∞Oz =KÕÛq ‰õÄ_® ÉÏQÆ∞O
_®e. Wk HÀ~°∞HÀ=@"Õ∞ =∞#„|`«∞HõO`å [~°∞QÆ∞`«∂ LO_®e.
=∞# K«∂ѨÙÅÔHxfl â◊‰õΩÎÅ∞O\ÏÜ≥∂ ‰õÄ_® K≥áêÊ~°∞. HÍOu J<Õk =∞#Hõà◊¡ #∞OKÕ
|Ü«∞@‰õΩ =ã¨∞ÎOk. DHõ^äŒÖ’ Zxfl ~°Ç¨Ï™êºÅ∞O\ÏÜ≥∂!!
D U_»∞QÆ∞~°∞ ~åHõΔã¨∞Å∞ =¸_»∞=O^ŒÅ JHΔ“Ç≤Ï}© ¿ã#Å`À Ü«Ú^•úxH˜ |Ü«∞Å∞
^Õ~å~°∞. ~å#∞ ~å#∞ |ÖÏxfl ÃÑOK«∞`«∞<åfl~°∞. g~°O^Œ~°∂ ‰õÄ_® Wk=~°Ö’ ^Õ=`«Å#∞
ã¨Ç≤Ï`«O QÆ_»QÆ_»ÖÏ_çOz# "å~°∞. "åix ‰õÄ_® xÅ∞=Ù<å =ÚOKÕã≤# ã¨=∞~°∞÷Å∞.
ã¨Ñ¨ÎÖ’Hõ q=∞ˆ~Ì# `Õ# ^Œ∞ëêì =∞Ǩ|ÖÏó
Éèí}Ϥã¨∞ˆ~} =∞ǨÏ`å [QÆkfi[Ü«∞HÍi}Ï
g~°O`å ÉèíO_®ã¨∞~°∞#‰õΩ ÉÏQÍ ã¨Ç¨Ü«∞OQÍ LO@∂ ã¨Ñ¨Î T~°÷fi Ö’HÍÅÖ’
L#fl"å~°O^Œix ‰õÄ_® F_çOK«QÆeˆQ "å~°∞. g~°∞ „Ѩ`ÕºH˜Oz ~°Hõ~HÍÅ PÜ«Ú^è•Å`À
|Ü«∞Å∞^Õ~°∞`«∂<Õ â◊H˜Î¿ã#Å#∞ u_»∞`«∞<åfl~°∞.
PÜ«∂`å-Ü«∂`« ¿ÇÏ ^Œ∞ëêìó! áêÑ≤<Àº =x`å^èŒ=∂ó
=∂Ü«∂Ѩi„QÆÃÇ·Ï~°∂Ì~°O "≥∂ǨÏÜ«∞<Àκ [_®â◊Ü«∂<£
~°O_ç ~°O_ç F ^Œ∞+¨μìÖÏ~å! F ѨxH˜=∂e# P_»"åà◊¡ÖÏ~å! U"À =∂Ü«∞Å∞ Ѩxfl P
=∂„`«O |ÅO L#fl ~åHõãΔ ¿¨ ã#Å#∞ <åâ◊#O KÕÜ∞« QÆeQÍ~°∞ HÍh =∞=∞‡efl g∞~°∞ Z^Œ∞~À¯
ÖË~°∞ ã¨∞=∂! WѨÙÊ_Õ q∞=∞‡ÅflO^Œih #~°HÍxH˜ ѨOÑ≤™êÎO *Ï„QÆ`«Î! J<åfl~°∞
<Õëêº"≥∂ Éèí=f~°^Œº „¿Ñ`«<å^äŒxˆH`«#"£∞
Wu â◊H©Î~°ƒù~°ÎûÜ«∞<ÀÎ ^•#"å â◊Û„‰õΩ ~åǨÏ="£∞
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 227
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ZO^Œ∞‰õΩ u_»`å~À =ÚO^Õ K≥ѨÙʉõΩ<åflO. WÖÏ â◊H˜Î¿ã#efl u_»∞`«∂ =ÚO^Œ∞‰õΩ
"≥à√◊ `«∞<åfl~°∞. XH˘¯Hõ¯iH© XH˘¯Hõ¯~°H"õ ∞≥ #ÿ "åǨÏ<åÅ∞<åfl~Ú. J=hfl á⁄_çKÕ "åǨÏ<åÖË!
á⁄_»=\ÏÅÖ’ ~°HÍÅ∞ L<åfl~Ú. H˘O^Œ~°∞ K«∂ѨÙÅ`À á⁄_»=\ÏÅ∞O\ÏÜÕ∞ JO^Œ∞Ö’
~°HÍÅ∞ WHõ¯_» K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl~°∞.
=ÖÏǨωõΩ_»∞ ÃÑ^ŒÌ „QÆ^ŒÌg∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. Jq H˘xfl K«∂ѨÙÅ∞. ^•x ¿Ñ~°∞
ã¨OǨ~°QÆ∞ѨÎO. JO>Ë g~°∞ <Õ~°∞QÍ K«OѨ~°∞ HÍh K«∂¿ãΠ֒ѨŠ#∞Oz QÆ∞ѨÎOQÍ<Õ
ã¨OǨ~°"≥∞ÿáÈ`«∞Ok.
JÖψQ ã¨∂p=ÚY∞_»∞ HÍH˜x "åǨÏ#OQÍ fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. J@∞`«~åfi`« á¶êÅ=ÚY∞_»∞
XHõ~°Hõ"≥∞ÿ# H˘OQÆ*ÏuH˜ K≥Ok# "åǨÏ<åxfl ZH˜¯ =ã¨∞Î<åfl_»∞. qHõ@∞_»∞ ÉèË~°∞O_» J<Õ
^•x g∞^Œ ZH˜¯ =ã¨∞Î<åfl_»∞. K«O_»∞_»∞ HÀ_çx "åǨÏ<åxfl fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. Hõ~åÖωõΔΩ_»∞
J<Õ "å_»∞ „¿Ñ`åxfl "åǨÏ#=ÚQÍ fã¨∞H˘<åfl_»∞.
WHõ¯_» Z<Àfl ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ K≥ѨÙÎ<åfl_»∞? „¿Ñ`«"åǨÏ#O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.
"å_ç â◊ˆHÎq∞@O>Ë... =∞Ǩâ◊‡âß#=∞O„`Õ} `Õ# ã¨O™êkè`«ó ѨÙ~å
=∞O„`åÅÖ’ H˘xfl â◊‡âß# =∞O„`åÅ∞ L<åfl~Ú. W=hfl ‰õΔΩ„^Œ =∞O„`«
q^ŒºÅ∞. â◊‡âß#=∞O„`åÅO>Ë â◊"åÅ g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx ™ê^è#Œ Å∞ KÕÜ∞« \ÏÅ∞
W`åº^Œ∞Å∞ K≥áêÎ~∞° . g\˜`À „ѨÜ∂≥ QÍÅ∞ KÕ™êÎ~∞° . Wq „Ѩ=∂^ŒH~õ "° ∞≥ #ÿ q.
JÖÏO\˜ „ѨÜ≥∂QÍÅ∞ KÕ¿ã â◊‰õΩÎÅ∞. g@xfl\˜x H˘@ìQÆeˆQ J=∞‡"å~°∞ =ã¨∞Î<åfl~°∞. Jk
^è≥·~°ºO =∞#H˜.
D „¿Ñ`«"åǨÏ#O g∞^Œ L#fl"å_»∞ â◊‡âß# =∞O„`åÅ#∞ ™êfinè#O KÕã¨∞‰õΩ#fl"å_»∞,
JÖψQ n~°…ÉÏǨï_»∞ g_˘Hõ ~°Hõ"≥∞ÿ# „¿Ñ`«"åǨÏ<åxfl ZH˜¯ L<åfl_»∞. Hõ~°@‰õΩ_»∞ ÉèË`åà◊
"åǨÏ#O g∞^Œ L<åfl_»∞. g~°O^Œ~°∂ ‰õÄ_® KÕ`«|_»∞Åx =∞#"Õ∞"≥·`Õ JO@∞<åfl"≥∂
JÖÏO\˜ "å\˜H˜ ã¨O|OkèOz# ‰õΔΩ„^Œ=∞O„`« „ѨÜ≥∂QÆ xѨÙ}∞Å∞. g~°O`å |Ü«∞Å∞^Õi
=ã¨∞Î<åfl~°∞.
`Õ ã¨Ñ¨ÎѨÓ~°fiO `«Ñ¨™ê ã¨q`å~°=∞`À+¨Ü«∞<£
~°}Ë+¨μ ã¨xfl^è•`«=º=∞™ê‡HõO <Õ„`«‰õΩH˜Δ+¨μ
D U_»∞QÆ∞~°∂ XHõѨÙÊ_»∞ ã¨∂~°∞º_çHÀã¨O Q˘Ñ¨Ê `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤, "Õ∞=Ú `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤#
^•xH˜ Ѷ¨e`«OQÍ =∂ Hõà◊¡Ö’¡ XHõ~°Hõ"≥∞ÿ# f„="≥∞ÿ# â◊H˜Îx xH˜ΔѨÎO K≥Ü«∞º=∞x ã¨∂~°∞º_çfl
HÀ~°`å~°∞. "Õ∞"≥∞=Ô~·fl`Õ K«∂™êÎ"≥∂ "å~°∞ ã¨ÎOcèÉèí∂`«∞Öˇ·áÈ"åe. P q^èŒOQÍ =∂ Hõà◊¡Ö’¡
228 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
h â◊HxΘ LOK«∞ Jx J_çQÍ~°∞. nxx |\˜ì =∞#O J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ=eûOk Z=i <Õ„`åxÔH<· å
Jkè^Õ=`« ã¨∂~°∞º_Õ! P Jkè^Õ=`«#∞ Láêã¨# KÕã≤ P <Õ„`åxH˜ HÍ=Åã≤# â◊H˜Îx
`≥K«∞ÛHÀ=K«∞Û.
^Õ=`å Láêã¨#ÖˇÑÙ¨ Ê_»∂ =¸_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ LO\Ï~Ú. Wk `≥eÜ«∞Hõ Z<Àfl á⁄~°ÉÏ@∞¡
Ѩ_»`å~°∞. „Ѩu"å_»∂ ^Õ=`«Å QÆ∞iOz ã¨iÜ≥ÿ∞# J=QÍǨÏ# ÖˉõΩO_® ѨxH˜ =∂e#
„Ѩâ◊flÅ∞ "Õã¨∞ÎO\Ï~°∞. x[OQÍ "åiH˜ „ѨtflOKåÅ<Õ l*Ï˝ã¨ LO_»^Œ∞.
HÍňHΔѨO HÀã¨O KÕã¨∞ÎO\Ï~°∞. „Ѩun ‰õÄ_® â◊H˜Î =ÖË¡ =ã¨∞ÎOk. ^Œ∞~å‡~°∞æ_»∞H©,
ã¨<å‡~°∞_æ Hç © ‰õÄ_® â◊HÜ
Θ ∞Õ P^è•~°O. L`«=Î Ú_≥#· |∞∞+≤H© J"ÕHàõ √◊ ,¡ áêáê`«∞‡_≥#· ~åHõãΔ ∞¨ _çH©
J"Õ Hõà◊√¡. P Hõà◊√¡ HÍáê_»∞`«∞<åfl~Ú. D Hõà◊√¡ ÉÏkèã¨∞Î<åfl~Ú. ZO^Œ∞=Å#? P HõO\˜H©,
D HõO\˜H© ã¨∂~°∞º_Õ Jkè^Õ=`«. HÍh "å_ç ã¨O™ê¯~åÅHõ#∞QÆ∞}OQÍ P â◊H˜Îx "å_»∞
qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. Jk P ^Õ=`« ^À+¨O HÍ^Œ∞. Jk "å_ç `«Ñ¨ã¨∞ûHÀ Hõ~°‡HÀ J#∞
QÆ∞}OQÍ â◊H˜ÎxzÛOk. JO`«=∂„`«"Õ∞!
â◊H˜Îx ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕã¨∞‰õΩ<åfl_® ^•x ^Œ∞+¨Êùe`«OQÍ =∞~Àq^èŒOQÍ =∞~˘HõѨÙÊ_»∞
J#∞Éèíq™êÎ_»∞. HÍh ^•xH˜ P ^Õ=`« =∂„`«O xq∞`«ÎO HÍ^Œ∞. =∞#O =∞# ^ŒQÆæ~° Ѩx
KÕ¿ã W^ŒÌiH˜ r`«q∞KåÛO. W^ŒÌiH© XˆH r`«q∞KåÛ~°∞. XHõ_»∞ `«Ñ¨Ê„`åy Ѩ_çáÈÜ«∂_»∞.
Ô~O_À"å_»∞ K«Hõ¯QÍ =∞Oz Ѩ#∞ÅH˜ LѨÜ≥∂yOz ÉÏQÆ∞ Ѩ_®¤_»∞. Jk r`«q∞zÛ#"å_ç
„ѨÉèÏ=O HÍ^Œ∞. ã¨O™ê¯~åÅ „ѨÉèÏ=O.
^Õ=`åâ◊‰õΩÎÅx "å_ç `«Ñ¨ã¨∞ûÅH˜, Hõ~°‡ÅH˜ J#∞QÆ∞}OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ W™êÎ_»∞. D
â◊s~°OÖ’ HõO\˜H˜ ã¨∂~°∞º_»∞ Jkè^Õ=`«. K≥qH˜ kHÍÊʼnõΩÅ∞ Jkè^Õ=`«Å∞. <åã≤Hõ‰õΩ
"åÜ«Ú=Ù Jkè^Õ=`«. <åÅ∞Hõ‰õΩ =~°∞}∞_»∞ Jkè^Õ=`«. "å‰õΩ¯‰õΩ Jyfl Jkè^Õ=`«. JÖÏ
XH˘¯Hõ¯ WO„kÜ«∂xH˜ ѨÓ~°fiѨÙ}º qâı+¨OKÕ`« P ^Õ=`åâ◊‰õΩÎÅ∞ Ѩ~°=∂`«‡ ÃÑ\˜ì
ѨOÑ≤OKå_»∞.
Ѩ~°=∂`«‡ WzÛ# "å\˜x ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞ QÍx "å\˜x WzÛ#
"å_çfl QÆ∞iOz PÖ’zOK«@O ÖË^Œ∞. "å\˜ g∞^Œ Ѩx KÕ¿ã ^Õ=`«Å#∞ 㨇iOK«@O ÖË^Œ∞.
Wk Hõ$`«Ñ¶¨∞fl`å ^À+¨O. K≥_»∞ KÕ¿ã "å~°∂ W^Õ â◊H˜Îx "å_»`å~°∞. =∞Oz KÕ¿ã "å~°∂
W^Õâ◊H˜Îx "å_»`å~°∞.
K≥_»∞ KÕÜ«∞_®xH˜ ~åHõΔã¨∞Å∞ ã¨∂~°∞º_Õfl `≥K«∞Û‰õΩ<åfl~°O>Ë JO^Œ∞Ö’x ~°Ç¨Ï㨺O W^Õ.
ã¨∂~°∞ºx Láêã¨# KÕ™ê~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 229
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
^Õ=`å Láê㨉õΩÅ∞ =¸_»∞ ~°HÍÅ∞. ™êuÎ fiHõ, ~å[ã¨, `å=∞㨠J<Õq.
`å=∞ã¨∞Å∞ Láêã≤Oz â◊HxΘ `≥K∞« Û‰õΩx ^•x`À W`«~∞° Å#∞ Ç≤ÏOã≤OK«\ÏxH˜ "å_»`å~°∞.
giH˜ `å`å¯eHõOQÍ „ѨÜ≥∂[#O HõxÑ≤Oz<å n~°…HÍÅOÖ’ ÃÑ^ŒÌ^≥|ƒ uO\Ï~°∞. gi<Õ
‰õΔΩ„^Àáê㨉õΩÅx JO@∞O\Ï~°∞.
`«Ñ㨠∞¨ û KÕã#≤ O^Œ∞‰õΩ J#∞„QÆÇÏ≤ OK«@O ^Õ=`å ã¨fiÉèÏ==Ú. JO`Õ HÍh Wq `≥eÜ«∞Hõ
„|Ǩχ, t=Ù_»∞ ~åHõãΔ ∞¨ ʼnõΩ =~åeKÕÛ™êÎ~∞° . `«~∞° "å`« Q˘_»= =KÕÛã¨∞OÎ ^Œx J#∞‰õΩO\Ï~°∞.
PÖ’zOK«@O KÕ`« HÍHõ W=xfl JO\Ï~°∞.
^Œ∞~å‡~°∞æ_»∞ "≥o¡ #kÖ’ hà◊√¡ fã¨∞‰õΩ<åfl, ã¨<å‡~°∞æ_»∞ „QÆÇ≤ÏOz<å, #k ^•Ç¨ÏO
f~°∞ã¨∞OÎ k. #k ^è~Œ ‡° O JHõ¯_» ^•HÍ Hõ+Ñì¨ _¨ ç =zÛ#"å_»∞ JO^Œ∞‰õΩO>Ë ^•Ç¨ÏO f~°Û@O.
JO`«HÍÅO Hõ+¨ìѨ_ç ‰õÄ~°∞Ûx ǨÏ~î°O KÕã≤ Ѩ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞ Hõ#∞Hõ J#∞„QÆÇ≤ÏOKå_»∞. HÍx
^Œ∞~°∞ƒkú LO^• ^•xH˜ `«~°"å`« =∞m¡ H˘_»`å_»∞. Jk "Õˆ~ q+¨Ü«∞O.
^Õ=`å ã¨∂„`åÅ∞ "Õ~∞° . Ö∫H˜H"õ ∞≥ #ÿ =∞# <åºÜ«∞ã¨∂„`åÅ∞ "Õ~∞° . ^≥g· Ü«∞"≥∞#ÿ
^Õ=`å Éè∂í q∞HõÖ’ [iˆQ <åºÜ«∞ ã¨∂„`åÅ∞ "Õ~∞° . nxH© ^•xH© J#fi~ÚOz
=∞#ÖÏO\˜ qHÍ~åÖË "åi‰õΩ<åflÜ«∞#∞‰õΩx =∂\Ï¡_ç`Õ ^Õ=¿ÇÏà◊# J<Õ
„H˘`«Î ^À+¨O =∞#H˘ã¨∞ÎOk.
D U_»∞QÆ∞~°∞ ~åHõΔã¨∞Å∞ ã¨∂~°∞ºx Láêã≤Oz WO`« K≥_»¤K«∂Ѩ٠`≥K«∞Û
‰õΩ<åfl~°O>Ë - ã¨∂~°∞º_ç =Å¡ K≥_»¤K«∂Ѩ٠=ã¨∞ÎO^Œx J#∞‰õΩ<Õ"åi QÆ∞iOz WO`« qâı¡+¨}
K≥áêÊeû =zÛOk. „Ѩu^•xfl á⁄~°ÉÏ@∞QÍ J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ=\ÏxH˜ =∞#Ö’ ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞
ã≤^ŒúOQÍ LO\Ï_»∞.
Hõ#∞Hõ "å_çx x~°∂‡ÅO KÕÜ«∂e. W=hfl Láêã¨#Å =∞~°‡=ÚÅ∞.
~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠K≥áêÎ~°∞ ''™êuÎ fi‰õΩ_»∞ UO KÕã¨∞Î<åfl_À ‰õÄ_® W`«~°∞ʼnõΩ `≥e
Ü«∞^Œ∞. `≥eÜ«∂Å<å "å_»∞ Láêã¨# KÕ™êÎ_»∞? "å_ç z`«Îâ◊√kú HÀã¨O,Dâ◊fi~°„Ñ‘u HÀã¨O
KÕ™êÎ_»∞. D ™êuÎ fi‰õΩ_»∞ x~°∞æ}∞_≥· áÈÜ«∂_®, "å_ç „Ñ¨=~°Î# ÉÏÅ L#‡`«Î Ñ≤âßK«=`ü.
"å_ç ã≤÷u Jk——. J@∞=O\˜ "åik ã≤^ŒúÉèíH˜Î, Ѩ~åÉèíH˜Î, x~°∞æ}ÉèíH˜Î.
g~°∞ ~åHõΔã¨∞Å∞. Pã¨∞s |∞kú`À KÕã≤# Láêã¨# `å=∞ã≤HÀáêã¨#. JO^Œ∞=ÖË¡ gi
Hõà◊¡Ö’ P â◊H˜Î =zÛOk.
`«fiÜ«∂ Ü«∞^• ã¨xflÇ≤Ï`«O `«Ñ¨™ê-™ê‡Hõ =∞H˜Δ+¨μ
`«^•-H˜Δ q+¨Ü«∞ ã¨û~Àfi xâıÛëÈì Éèí=`å „`«ÊÉè’
230 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"å~°∞ ã¨∂~°∞º}˜‚, ''"Õ∞"≥∞=ifl K«∂™êÎ"≥∂ "å_çH˜ KÕ+¨ìÅ∞ ÖˉõΩO_® LO_ç áÈ"åe——Jx
HÀ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. xâıÛ+¨.ì H˘O^Œi K«∂ѨÙÖˇ`· Õ J@∂ W@∂ Hõ^ÅŒ ÖË~∞° . JÖÏ LO_çáÈ`å~°∞.
JÖÏO\˜ K«∂ѨÙÅ∞ HõÅ"åà◊√¡ WÖÏO\˜ ‰õΩΔ „^Àáê㨉Ωõ ÅÖ’#∂ LO\Ï~°∞. H˘xfl [O`«∞=ÙÅ∞
‰õÄ_® LO\Ï~Ú. Uq ZÖÏO\˜"À =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. Jxfl K«∂ѨÙÅ#∞Oz ~°HOΔ˜ K«\ÏxH˜
=∞#H˜ J=∞‡"å~°∞<åfl~°∞
D K«∂ѨÙÅQÍà◊¡O^Œ~°∂ |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. Zxfl ~°HÍÅ ^Œ∞+¨ìK«∂ѨÙÅ â◊‰õΩÎÅ∞<åflÜ≥∂
P ¿ã#Åxfl =ÚO^Œ∞H˘ã¨∞Î<åfl~Ú.
`«`«ã¨ÎûÉËú+¨μ â◊„¿ãÎ+¨μ gHõΔ}Ï^Õ= #ó „ѨÉè’
xâıÛëêì iѨ"À-™ê‡aè ~°›O`«"åº ã¨∞ûHõ~°`«fi`«ó
"åà◊√§ ã¨∂~°∞º_ç ^ŒQÆæ~° fã¨∞‰õΩ#fl =~°O`À WO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ ZO^Œi g∞^Œ ^•_»∞ʼnõΩ
"≥àÏ¡~À "å~°O^Œih K«∂¿ã "å~°∞. P ~åHõΔã¨∞Å∞ K«∂_»QÍ<Õ â◊„`«∞=ÙÅ∞ JÖψQ LO_ç
áÈÜ«∂~°∞. "å~°ÖÏ ã¨ÎOaèOK«QÍ<Õ "åà◊¡#∞ gà◊√¡ K«O¿Ñ¿ã"å~°∞. JÖÏ WO`«=~°‰õÄ <≥QÆ∞æ
H˘KåÛ~°∞. WѨÙÊ_»∞ ‰õÄ_® [iyáÈ`«∞O^Œ#∞‰õΩx =KåÛ~°∞.
HÍÅO Jxfl "Õà◊ÖÏ JO^ŒiH© J#∞‰õÄÅ=ÚQÍ LO_»^Œ∞.
H©Hõ™ê`«#Ü≥ÿ∞Ãã·Îã¨∞Î ã¨Ñ¨Îaè ã¨û`«Î fiâßeaèó
q+¨ìq∞ƒù`å„ã¨Îâ◊„™êÎ}ÏO â◊H©Î<åO <À^Œº"≥∂-Éèí=`ü
L^Œº"Õ∞ „H˜Ü«∞=∂}ËÑ≤ â◊„ã¨Î ã¨Î"Õ∞ƒù# Éèí∂Ü«∞™ê
ǨǨHÍ~°O q`«<åfi<åó „ѨѨ<åfl Åe`Õâ◊fis"£∞
gà◊√§ D q^èŒOQÍ |Ü«∞Å∞ ^Õ~°QÍ<Õ â◊HÎ̃¿ã#Å∞ JO`å "åà◊§ „Ѩܫ∞`«fl"Õ∞g∞ ÖˉõΩO_®
xâıÛ+¨μìÖˇ· áÈÜ«∂~°∞. "åà◊√¡ „Ѩܫ∞`«flO KÕã¨∞Î#flѨÊ\˜H˜ ‰õÄ_® P ~åHõΔã¨K«∂ѨÙÅ „ѨÉèÏ=O
KÕ`« Hõ^ŒÖË¡HõáÈ`«∞<åfl~°∞. XHõ¯™êiQÍ â◊H˜Î¿ã#ÅÖ’ ǨǨHÍ~°O =zÛOk.
''J=∂‡! Åe`åOaHÍ! â◊~°}∞! â◊~°}∞!—— Jx J<åfl~°∞.
"å~°O^Œ~°∂ Åe`Õâ◊fiix â◊~°}∞ "Õ_®~°∞.
J^äŒ ^Õ"åº[˝Ü«∂ ^ŒO_»<å^䕄Ѩ`«ºOQÆ~°H˜Δ}©
u~°ã¨¯i}˜HÍ ^Õg ã¨=Ú`«Î™œ÷ ~°}Ïlˆ~
"åà◊¡ g∞^ŒH˜ ^Œ∞+¨μìÖˇ=~À =KåÛ~°∞ "åà◊§x K«∂ã¨∞HÀ=∞x J=∞‡"å~°∞ ^ŒO_»<å^ä•^ÕqH˜
K≥ѨÊQÍ<Õ Pq_» `«#^ŒQÆæ~°∞#fl XHõ JOQÆ^Õ=`«x ѨOÑ≤OzOk.
P"≥∞ ¿Ñ~°∞ u~°ã¨¯i}˜HÍ^Õq.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 231
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
D"≥∞ ^ŒO_»<å^ä•^ÕqH˜ JOQÆ^Õ=`«. WO^•Hõ J=∞‡^Œ=_»ÅÖ’Oz =zÛ<å"≥∞
âߺ=∞ÖÏO|H˜ JOQÆ^Õ=`«QÍ KÕiOk.
WѨÙÊ_»∞ ^ŒO_»<å^äŒ ^ŒQÆæ~° =Ù#fl JOQÆ^Õ=`« "≥o§Ok. D `«e¡ Ѩ~°=∞O„`« qÉèËkx.
"å~åÇ‘Ï^ÕqH˜ H˘xfl JOQÆ^Õ=`å =∞O„`åÅ∞<åfl~Ú. u~°ã¨¯i}˜, ã¨fiѨfl"å~åÇ≤Ï,
L#‡`«ÉÎ ~·ˇè q° W`åºk =∞O„`åÅ∞ "å~åÇ‘Ï^Õq JOQÆ =∞O„`«=ÚÅ∞. "å~åÇ‘Ï^Õqx P~åkè¿ãÎ
g~°O`å =∞#efl J#∞„QÆÇÏ≤ ™êÎ~∞° . âߺ=∞ÖÏ^Õqx P~åkè¿ãÎ =ÚO^Œ∞ K≥ÑÊ≤ # ^Õ=`åâ◊‰Ωõ ÅÎ
J#∞„QÆÇϨ O LO@∞Ok. "å~åÇ‘Ï^Õq ~°H}Δõ LO>Ë W@∞=O\˜ ^Œ$+≤^ì ÀëêÖÏ¡O\˜ ^Œ∞+¨âì ‰◊ Ωõ ÅÎ
#∞Oz P `«e¡ ~°H˜Δã¨∞ÎOk.
JÖÏO\˜ ^Œ$+≤ì ^ÀëêÅ#∞ áÈQ˘>Ëì â◊H˜Î u~°ã¨¯i}˜HÍ ^Õq‰õΩOk.
`«"≥∂eáêÎǨÏfiÜ«∞O <å=∞ q=∂#O ã¨~°fi`À =ÚY"£∞
=∞Ǩ=∂Ü«∂ ã¨=∂~°∞ǨϺ â◊H©Î<å=∞ÉèíÜ«∞O =º^è•`ü
u~°ã¨¯i}˜HÍ^Õq J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# "åǨÏ<åxfl fã¨∞‰õΩ =™ÈÎOk. ^•x¿Ñ~°∞
`«"∂≥ eÑÎ̈=Ú. ã¨$+≤Öì ’ "≥Å∞QÆ∂ „Ѩ=∂^Œ"∞Õ ! pHõ\ © „Ѩ=∂^Œ"∞Õ ! g~°O^Œ~∂°
ã¨∂~°∞ºx â◊H˜Îx K«∂ѨÙÖ’¡H˜ `≥K«∞Û‰õΩx „ѨÜ≥∂QÆO KÕ™ê~°∞. D "≥Å∞QÆO`å
=¸¿ãÜ«∂ÅO>Ë `«"≥∂eѨÎO(pHõ\ ˜) HÍ"åe.
=∞#O =∞^蕺ǨÏfl=Ú Ñ¨_»∞‰õΩ#flѨÙÊ_»∞ WO\˜ H˜\ ˜H©Åhfl `≥~°z LO>Ë P
ã¨∂~°ºHÍOuH˜ x„^ŒÑ¨@ìHõ `≥~°Åxfl "Õ™êÎO. JѨÙÊ_»∞ K≥ѨÊO_ç, "≥Å∞QÆ∞ Q˘Ñ¨Ê^•? pHõ\ ˜
Q˘Ñ¨Ê^•?
W^Õ Q˘Ñ¨Ê^Œx x~°‚Ü«∂xH˜ ZѨÙÊ_»∂ ~å‰õÄ_»^Œ∞. ZѨÙÊ_»∞ Uk Q˘Ñ¨Ê^À JѨÙÊ_»k
Q˘Ñ¨Êk. Hõ#∞Hõ pHõ\ ˜‰õÄ_® Q˘Ñ¨Ê^Õ! gà◊¡ K«∂ѨÙÖÁzÛ Hõ¿ÑÊã¨∞ÎO>Ë P K«∂ѨÙÅ#∞
Hõ¿ÑÊÜ«∂e. P K«∂ѨÙÅ∞ Ѩ_»‰õΩO_® pHõ\ ˜ ÃÑ_ç`Õ<Õ â◊H˜Î ¿ã#Å∞ =∞m¡ L`åûǨÏOQÍ
J=Ù`å~Ú. JO^Œ∞HÍ"≥∞ ~å=@"Õ∞ `«"∂≥ eѨΠJO>Ë pHõ\x˜ ÖËÑ#¨ O KÕÜ∞« QÆeQˆ "åǨÏ#O.
W=hfl =∞O„`« ã¨OˆH`åÅ∞. =∞#Ö’=Ù#fl JYO_®`«‡=Å#<Õ „Ѩ`«º}∞=Ó Ñ¨x KÕã¨∞Î#flk.
D „Ѩ`«º}∞=Ó â◊H˜Î¿ã<Õ!
Hõ^ÖŒ Ïe JO>Ë HÍe‰õΩ#fl â◊H¿Î˜ ã#Å∞ ѨxKÕÜ∂« e. Ѩ@∞ìHÀ"åÅO>Ë KÕu‰õΩ#fl â◊H¿Î˜ ã#Å∞
Ѩx KÕÜ«∂e. =∞#â◊s~°OÖ’ JO`åâ◊H˜Î ¿ã#ÖË! Dâ◊H˜Î ¿ã#Åxfl\˜H˜ Jã¨Å∞ <å~ÚHõ
P`«‡~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞# P `«e¡.
WO^Œ∞Ö’ =∞m§ ¿ã<å^茺‰õΔΩÅ∞ =O\˜"å~°∞ |∞kúâ◊H˜Î, JǨÏOHÍ~° â◊H˜Î. D â◊H˜Î ¿ã#Å∞
232 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
‰õÄ_® Ѩx KÕÜ«∞x=fi‰õΩO_® |Ü«∞@#∞Oz =∞#"≥·Ñ¨Ù Z<Àfl ^Œ∞+¨ìâ◊‰õΩÎÅ∞ =ã¨∞ÎO\Ï~Ú.
JѨÙÊ_»∞ JYO_» P`«‡â◊Hˆ Î u~°ã¯¨ i}˜HÍ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ =∞O„`åkè^=Õ `«Å∞QÍ =ºHõ=Î ∞ø`«∞Ok.
Láêã¨# JO>Ë |Ü«∞@ #∞Oz =KÕÛk HÍ^Œ∞ =∞# #∞Oz =KÕÛk. XHõ =∞O„`«[ѨO
KÕ¿ãÎ ã≤kú ZHõ¯_»∞flOz =ã¨∞ÎOk? =∞# JO`«@ =∞#O ֒ѨÖË =∞O„`« [ѨO KÕã≤ `≥K«∞Û
‰õΩ<åflO. |Ü«∞@ =∞\˜ì`À ^Õ=`«x `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. =∞O„`«O`À ^Õ=`«x KÕã¨∞
‰õΩO@∞<åflO Hõ#∞Hõ =∞#Ö’OKÕ =™ÈÎOk JO>Ë =∞# JYO_» P`«‡â◊H˜Î J#∞ã¨O^è•#O
KÕ`« Jk =™ÈÎOk. Wn ~°Ç¨Ï㨺O.
WѨÙÊ_»∞ =∞m¡ â◊H¿Î˜ ã#Å∞ Ѩx KÕÜ∞« @O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~Ú. XHõÑÙ¨ Ê_»∞ KåÖÏ L`åûǨÏOQÍ
L#fl"å~°∞ ^Œ$+≤ì ^ÀëêÅ∞ `«ye`Õ Hõ^ŒÅÖË~°∞, "≥∞^ŒÅÖË~°∞. HÍh u~°ã¨¯i}˜Hõ =¿ãÎ Pq_»
=∞m¡ Jxfl\˜x HõkeOK«QÆÅ^Œ∞. Jk WO^Œ∞Ö’ L#fl ã¨OˆH`«O. nxfl WÖÏ J#fi~ÚOK«∞
HÀ"åe.
`«=∂Åâߺ=∞ÖÏHÍ~å âߺ=∞HõOK«∞Hõ^è•i}©
âߺ=∂KåÛùÜÕ∞ `«"≥∂e¿ÑÎ âߺ=∞Ü«ÚQƺ`«∞~°OQÆ"Õ∞
=ã¨hÎ "≥∂ǨÏ<åaèYºO ^èŒ#∞~å^•Ü«∞ ã¨ã¨fi#"£∞
ã≤OǨÏ<å^ŒO q#^Õº+¨Ø#=~°¬ `«û~°Êã¨xflÉèÏ<£
D `«e¡ Hõ_çq∞ K≥@∞ì=O\˜ #Å¡x HÍOu`À, #Å¡x =„ã¨Î=Ú ^èŒiOz L#flk. P"≥∞
Ѩ\ #ì˜ ~°^•ä xH˜ #Å¡x QÆ∞„~åÅ∞ `˘_»Q|Æ _ç L<åfl~Ú. JѨÙÊ_® `«e¡ "≥∂ǨÏ#=∞<Õ ^è#Œ ∞ã¨∞û
fã≤ ÃÑ^ŒÌ ã≤OǨÏ<å^ŒO KÕã≤ "≥O@<Õ ÉÏ}ÏÅ#∞ "ÕÜ∞« @O „áê~°OaèOzOk. D ÉÏ}ÏÅhfl
‰õÄ_® #Å¡x ÉÏ}ÏÅ∞. "å\˜Ö’¡Oz #Å¡x áê=ÚÖÏ¡QÍ „ѨHÍtã¨∞Î<åfl~Ú. D ÉÏ}ÏÅ∞
u#flQÍ "≥o¡ JHõ¯_»∞#fl ~åHõΔ㨿ã#Å g∞^Œ Ѩx KÕã¨∞Î<åfl~Ú.
JѨÙÊ_»∞ D`«e¡ =∞~˘Hõ â◊„™êÎxfl "Õã≤Ok.
J<åúaè^ŒO =∞Ǩâ◊„ã¨ÎO ™ê =Ú"≥∂K« kfiëêO QÆ}Ë
L^Œæ`Õ <åO^èŒÉÏ}Ë# K«‰õΔΩ¿ãÎëêO =ºnèÜ«∞`«
JOnèHõ$`åâ◊Û `Õ ã¨Ñ¨Î # `«∞ „ÃÑ·HõΔO`« H˜OK«#
JO^è•„ã¨Î=Ú#∞ „ѨÜ≥∂yOzOk. JO^èŒ=∞O>Ë „QÆ∞_ç¤`«#O. P J„ã¨ÎO u#flQÍ "≥o¡ P
~åHõΔã¨∞Å Hõà◊¡ g∞^Œ H˘\˜ìOk. Jk `«QÆÅQÍ<Õ "åi Hõ#∞Å∞ Ѩx KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. P q^èŒOQÍ
"åà◊§ Hõà◊§#∞ ÉÏkèOѨ KÕã≤Ok.
P ~åHõΔ㨿ã#Åhfl ^Õxh K«∂_»ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. â◊H˜Î¿ã#ÅO`«\ ˜H© ã¨ÎOÉèí#O q_çáÈ~Ú
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 233
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
LaƒáÈ~ÚOk. J=hfl =∞m§ q[$OaèOz L`åûǨÏO`À D`«e¡ ^ŒQÆæ~°‰õΩ =zÛ JO@∞
<åfl~Ú. J=∂‡! h=Ù "≥o¡áȉõΩ! #∞=Ùfi =∂ ^ŒQÆæˆ~ LO_»∞! ÖËHõáÈ`Õ "åà◊√¡ =∞m¡ Hõà◊√¡
`≥~°∞™êÎ~°∞.
™ê^èŒ∞ ™ê^èŒ∞ =∞ǨÉèψQ u~°ã¨¯~°}˜HÍq∞ƒˆH
™ê÷<ÕHõ$`« ã≤Î~°™ê¯~À ^Œ$âß "Õ∞ëêO ^Œ∞~å`«‡<å"£∞
ÉèíàÏ! ÉèíàÏ! F u~°ã¨¯i}˜HÍ! #∞=Ùfi D u~°™ê¯~°=∞<Õ ^•xfl K«Hõ¯QÍ KÕ™ê=Ù. `«b¡!
WHõ¯_» ǨÏÜ«∞„w=Ù_»∞ XHõ zxflâ’¡HõOÖ’ ^Õ=`å `«`åÎ fi#flO`«\ ˜x ÃÑ_»∞`«∞<åfl_»∞.
`«fiO Ç≤Ï ^Œ∞~°˚#<Õ„`å}ÏO u~°™ê¯~°=∞ǨÏ∫+¨kèó
`«fiÜ«∂ |^Œú^Œ$âß-<Õ# ^≥·`«ºK«„ˆH} Éèí∂Ü«∞`Õ
^Œ∞~°˚#∞Å Hõà◊§H˜ #∞=Ùfi u~°™ê¯~°=∞<Õ =∞ǨÏ∫+¨kèq Jx J<åfl~°∞. ^Œ∞~°˚#∞Å K«∂ѨÙÅ∞
=∞#g∞^Œ Ѩ_»‰õΩO_® KÕ¿ã B+¨^èŒO =O\˜^•#=Ù. #∞"≥fiѨÙÊ_≥·`Õ
J#∞„QÆÇ≤ÏOKå"À "åà◊§O`å ZÖÏ ã¨ÎOaèOK«∞‰õΩ áÈÜ«∂~À!
^Õ=HÍ~°ºq∞^ŒO ^Õq `«fiÜ«∂ ã¨=∞ºQÆ#∞+≤ª`«"£∞
xǨÏ`å#¡e`å „â◊√`åfi ã¨<ÀÎ+¨O Ѩ~°=∂Ѩûºu
^Õ=HÍ~åºxfl K«Hõ¯QÍ <≥~°"ÕiÛ# ^Õqq. J=∂‡! #∞=Ùfi "≥#H˜¯ "≥à◊¡Hõ=∂‡!
Wk ^Õ= HÍ~°ºO. =∂‰õΩ ã¨Ç¨ÏHõiOK«=∂‡! Jx J#QÍ<Õ P `«e¡ 㨈~#x
J#∞„QÆÇ≤ÏOzOk. D q^èŒOQÍ u~°ã¨¯i}© ^Õq "≥Ú`«ÎO ~åHõΔ㨿ã#Å#∞ ã¨OǨÏiOz#^Œ<Õ
q+¨Ü«∞O `≥eã≤ Åe`å^Õq KåÖÏ ã¨O`À+≤OzOk. Jhfl P"≥∞ „Ñ‘u HÀã¨"Õ∞!
=∞#O Uk KÕã≤<å „j Åe`å „Ñ‘u~°ã¨∞Î. U =∞O„`«=Ú KÕã≤<å ÜÕ∞ ™ê^èŒ# KÕã≤<å P
`«e¡ K«~°}ÏňH JiÊOK«|_®e. P"≥∞ „Ñ‘u HÀã¨O g~°O^Œ~°∂ Ѩx KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
JÖψQ =∞# ™ê^èŒ#Å∞, =∞#O Kտ㠄Ѩuk J=∞‡ „Ñ‘u HÀã¨"Õ∞ KÕÜ«∂Åx nxÖ’
L#fl ÃÑ^ŒÌ ã¨OˆH`«O. U Láêã¨#Öˇ·<å "å\˜ Ѩ~°=∞ ÅHõΔ ºO =∂„`«O J=∞‡ „Ñ‘`Õ! JѨÊ\˜
HõѨÊ_»∞ ÅaèOKÕq ÅHΔͺÅ∞ HÍ=Ù. ˆH=ÅO k+≤ìx áÈQ˘@∞ìHÀ=@"Õ∞ =∞#H˜ Ѩ~°=∂~°÷O
HÍ^Œ∞.
Jk J=ã¨~°"Õ∞ HÍx Jã¨Å∞^Õk? P`«‡ „áêÑ≤ÎÜÕ∞! J^Õ Åe`åOaHÍ „Ñ‘u.
^•xxHõ¯_» ^èŒfixOѨKÕã¨∞Î<åfl_»∞.
U=O `«fiÜ«∂ q~°z`Õ ^Œ}˜¤h „Ñ‘u=∂Ѩûºu
PHõ$+¨º ˆHâı+¨fiã≤<å K«Hõ~åÎ-#Îiú^Õ=`å
234 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
`≥·ã¨ûѨÎ^≥·`«º=Ú}ˇÿ¤â◊Û „QÆkè`å<Àº#ºˆHâ◊ÔH·ó
Ǩ~°^•=∞ QÆàı Hõ$`åfi ##~åÎl#Îiú^Õ=`å
J=∂‡! #∞=Ùfi =∂‰õΩ ã¨Ç¨ÏHõi¿ãÎ ^ŒO_çh^Õq JO^Œ~°∂ ã¨O`À+≤™êÎ~°∞ `«b¡! J#_»O
KÕ`« Pq_» 㨈~#x ã≤^Œú"≥∞ÿ, ~åHõΔã¨∞Å g∞^Œ â◊„ã¨ÎO "Õã≤# `«~°∞"å`« ^Œ∂H˜ "≥o¡ P ~åHõΔã¨∞
x [@∞ì Ѩ@∞ì‰Ωõ x `«Åx Hõu`Î À #iH˜# "≥O@<Õ QÆ$„^èŒ "åǨÏ#=Ú g∞^Œ #∞#fl =ÖÏǨωõΩ_»∞
„H˜O^ŒÑ¨_çáÈÜ«∂_»∞.
WÖÏ JO^Œi `«ÅÅ∞ HõΔ}OÖ’ #iH˜ "å@xfl\˜x HõeÑ≤ XHõi `«ÅA@∞ì, WOH˘Hõ_ç
A@∞ì`À =Ú_ç"Õã≤ =∂ÅKÕã≤ "≥∞_»Ö’ "Õã¨∞‰õΩx u~°ã¨¯s}˜^Õq <å@ºO KÕã≤Ok. P
k=º"≥∞ÿ# â◊H˜Î¿ã<å =∞^茺OÖ’ #iÎã¨∞Î#fl P `«e¡H˜ #=∞™ê¯~°O.
P `«e¡ ZÖÏ #iΙÈÎO^À K«H¯õ QÍ =i‚OKå~°∞.J=∞‡"å~°∞ JO`« ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ LO_®ÖÏ
Jx J#∞‰õΩO\Ï~°∞. JO`« ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ L#fl "åix H˘@ì\ÏxH˜ JO`« ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ<Õ
J=∞‡ ~å"åe. =∞# ÉèíÜ«∂Å#∞ ÉèíÜ«∞ÃÑ@ì_®xH˜ ^Õ=`«ÅH˜ L„QÆ=¸~°∞ÎÅ∞<åfl~Ú.
=∞#‰õΩ L„QÆ=¸~°∞ÎÅ ã¨Ç¨Ü«∞=Ú ‰õÄ_® KåÖÏ J=ã¨~°O. L„QÆ`«fiO LO_»HõáÈ`Õ
=∞#‰õΩ ~°HõΔ} ÖË^Œ∞. ÉèÏ~°fÜ«∞ã¨O㨯 $u Jxfl ~°HÍÅ∞QÍ PÖ’zOzOk. D =∞^茺֒
D "≥∞`«Hõ`«#O, KÕ`«HÍx`«#O ZÖÏ =zÛO^À `≥b^Œ∞.
WѨÙÊ_»∞#fl xsfi~°º ÅHõΔ}O áÈ"åe. WÖÏO\˜ „Ѩ`åѨO HÍ"åe.
J^èŒ~°‡O Ѩ@¡ WÖÏ q[$OaèOKåe. P `«e¡ P q^èŒOQÍ HõáêÅ=∂Åefl "Õã¨∞‰õΩx <å@ºO
KÕã¨∞ÎO>Ë â◊‰õΩÎÅxfl\˜H© =∞Ǩϟ`åûǨÏO =zÛOk.
WÖÏO\˜q K«∂¿ãÎ L`åûǨÏO ~å^Œ∂?
"åà◊§H© L`åûǨÏO =zÛ [Ü«∞[Ü«∞ ^è•fi<åÅ∞ KÕâß~°∞.
=ÖÏǨÏHÍk¿ã<åh^Œ$+≤ì~À^èŒ#"≥·Éèí"å`ü
ǨÏ`«tëêìó HõuѨܫ∂ó |Ǩïq„`å㨠ã¨O‰õΩÖÏó
"å_ç ¿ã#ÅÖ’ q∞ye# H˘kÌ=∞Ok "≥#H˜¯ Ѩ~°∞QÆ∞fã≤ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_ç ^ŒQÆæ~°‰õΩ
KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.
â◊~°}O [QÆ∞‡~°`åº~åÎó „Hõ#Ì#Îâ◊¥≈#ºˆHâ◊fi~°"£∞
^Œ}˜¤hK« =∞Ǩ=∂Ü«∂O„Ѩâ◊Oã¨hΠѨÙ#óѨÙ#ó
â◊¥#ºHõ Ѩ@ì}ÏkèѨu ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o¡ "≥Ú~°ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. JѨÙ_»∞ "å_®â◊Û~°ºáÈ~Ú
=∞m¡ `«~°∞"å`« WOÔH=ifl ѨOáêÖ’ PÖ’zã¨∞Î<åfl_»∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 235
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
D Ѩx KÕã≤ u~°ã¨¯i}˜ =∞m¡ "å~åÇ‘Ï^Õq „ѨHõ¯H˜ =zÛ ‰õÄ~°∞Û#flk.
P"≥∞H˜ JOQÆ^Õ=`« Hõ^•! P"≥∞ ~åQÍ<Õ "å~åÇ‘Ï^Õq ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩx PeOQÆ#O
KÕã∞¨ ‰õΩx ‰õÄ~ÀÛɡ\ ì˜ '=∞Oz Ѩx KÕ™ê=Ù— Jx "≥∞K«∞Û‰õΩ#flk. â◊H¿Î˜ ã#Å∞ âß¡Ñ∞≤¶ OKå~Ú.
„Ѩ™ê^Œ=∞#ú~°O K«‰õΔΩã¨Î™êº =∂^è•Ü«∞Ñ≤„Ñ≤ÜÕ∞
™ê^èŒ∞ ™êkèfiu `«„`«™ê÷ â◊≈HõÎÜ«∞ó HõO„Ѩ=∞øà◊Ü«∞ó
u~°ã¨¯i}˜HÍO ^Õg=∞âߡѶ¨∞ã¨Î Ѩ^Õ Ñ¨^Õ
WÖÏO\˜ u~°ã¨¯i}© ^Õq ã¨`«∞Ê~°∞+¨μÅ#∞ ZÅ¡"Õà◊ÖÏ HÍáê_»∞QÍHõ!
ukäx`åº^Õ=`«Å Ü«Ú^ŒúO
D q^èŒOQÍ [iy# `«~°∞"å`« WѨÙ_»∞ =∞~˘Hõ XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Ѷ¨∞@ìOÖ’H˜
"≥_»∞`«∞<åflO.
`«`«„â◊√≈`åfi =^èŒO `ÕëêO `«áÈ|Å=`å =∞Ñ≤
xâ◊≈fiã¨`«¯ $+¨‚㨈~ÊO„^Œ W= ÉèíO_»=∞Ǩã¨∞~°ó
`«Ñ¨ã¨∞ûKÕ`« |ÅO `≥K«∞Û‰õΩ#fl"å~°∞ ‰õÄ_® K«KåÛ~å! Jx x@∂ì~åÛ_»∞.
P x@∂ì~°∞Ê F ÃÑ^ŒÌ #Å¡„`åK«∞ |∞ã¨H˘\˜ì#@∞ì LOk.
P q^èOŒ QÍ x@∂ìiÛ `«# J#fl^Œ=Ú‡Öˇ#· qâ◊√„‰õΩx, q+¨OQÆ∞x Ñ≤eKå_»∞.
JǨϟ|`« ‰õΩÅ„ÉèíOâ◊ã¨û=∂Ü«∂`« ã¨∞û~°„^Œ∞Ǩ"£∞
L¿ÑHΔÍ =∞^èŒ∞<å Hõ~°∞ÎO „Ѩ=$`ÀÎ ÉèíQÆ"åxfikèó
''K«∂™ê~å! WO`«HÍÅO Ǩ~ÚQÍ J~°"≥· "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ∞ L<åflO. WO`« =~°‰õÄ
=∞#=Oâ◊OÖ’ Z=iH© ^≥|ƒ ~åÖË^Œ∞. WѨÙÊ_»∞ ‰õΩÅ„ÉèíOâ◊=∞ø`ÀO^• Jx <åˆH ÉèíÜ«∞O
HõÅ∞QÆ∞`ÀOk—— J<åfl_»∞. J=∞‡"å~°∞ "å_çH˜ ZÖÏO\˜ cèu ѨÙ\˜ìOzO^À K«∂_»O_ç.
WO`«=~°‰õΩ <åˆHO\˜! Jx x~°¡HõΔ ºOQÍ L#fl "å_ç =∞#ã¨∞Ö’ kQÆ∞Å∞ „Ѩ"ÕtOzOk.
K«H¯õ \˜ ~åHõãΔ ∞¨ ÅO^ŒiH˜ ‰õÄ_® WѨÙÊ_≥ÖÏO\˜ QÆ_∞» ~¤ ÀAÖÁKÕÛ™ê~Ú! U"≥∞<ÿ å qkè =∞#Ѩ@¡
qѨs`«OQÍ L#fl^Œ<åfl_»∞. qkè J#∞‰õÄeOK«Hõ áÈ`Õ Jxfl WÖψQ LO\Ï~Ú.
n~å…Ü«Ú+¨ =∞<åÜ«Ú+¨¯O ^Œ∞~åÌO`å Éèíq`«=º`å
Hõ~Àu |e#O H©¡|O ^èŒx#O ^èŒ#=i˚`«"£∞
ã¨iÊ}©=∂Ü«∞ Ü≥∂^Œ„QÍ ã¨ÎÜ«∂ ^Œ∞~åÌO`«â∫~°ºÜ«∂
qkè J#∞‰õÄeOK«Hõ áÈ`Õ |Å=O`«∞_»∞ ‰õÄ_® |ÅÇ‘Ï#∞_»∞ =Öˇ, #ѨÙO㨉õΩ_»∞ =Öˇ
236 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J~ÚáÈ`å_»∞. ^èŒ#=O`«∞_»∞ ^èŒ#Ç‘Ï#∞_≥· áÈ`å_»∞. =∞Oz PÜ«Ú=Ù#fl "å_»∞ ‰õÄ_®
PÜ«Ú=Ù ÖËx "å_≥· áÈ`å_»∞.
W^ŒO`å qkè=Å¡! =∞#O ‰õÄ_® |bÜ«∞"≥∞ÿ# qkè =Å# WÖÏ J~ÚáÈ`«∞<åfl"Õ∞"≥∂
#xÑ≤ã¨∞ÎOk. ÖËHõáÈ`Õ ã¨iÊ}© =∂Ü«∞x #‰õΩb =zÛ áÈQ˘\˜ìOk.
Hõ|mHõ$`«w~åfi}Ïó ÔH·Hõ¿ãÜ«∂â◊Û áêu`åó
Ü«∞k ã¨O„ѨǨÏ~° `«º™ê‡ xúQƃÅO <À Éèí∞*Ïi˚`«"£∞
W=∞O „Ѩã¨OQÆO =‰õΩÎOK« lǨfi l„¿ÇÏu =∂=∞H©
ˆHHõã≤ Ѩل`«∞Öˇ·# U_»∞QÆ∞~°∂ ^Õ=`«Å#∞ Ãã·`«O =â◊O KÕã¨∞‰õΩ#fl"å~°∞. "åix P u~°
㨯i}˜ ã¨OǨÏiOzOk. WѨÙÊ_Õq∞ KÕ™êÎO! Jã¨Å∞ =∞# |ÖÏefl K«∂z =∞#O QÆifiOK«
_®xH˜ UOÖË^Œ∞. WO`«HÍÅO `≥K«∞Û‰õΩ#fl |ÖÏÅhfl pè! =$^ä•! J#∞‰õΩ<åfl_»∞. D =∂@
JO@∞#flO^Œ∞ˆH <å <åeHõ KåÖÏ ã≤QÆ∞æ Ѩ_»∞`ÀOk. <å |Å=∞O`å ‰õÄ_® pè! XHõ P_»
^•x KÕuÖ’ ^≥|ƒu<Õ™ÈÎO^•? Wk J#\ÏxˆH ã≤QÆ∞æQÍ LOk.
=x`å H˜=Ú =∞`≥· û#ºO =∞~°Ì~Ú+¨ºu ^Œ∞~°‡^•
„ã‘ÎÖÏ <å Ãã·#ºO =∞iÌOKÕk! WѨÙÊ_»∞ <åH˘Hõ\ ˜ J~°÷=∞ø`ÀOk.
gà◊¡#∞ K«OѨ@O, "åà◊¡#∞ K«OѨ@O HÍ^Œ∞, g~°O^ŒiH© =¸Å"≥∞ÿ# P"≥∞ Ѩ<Õ Ñ¨ÓiÎ
KÕ¿ãÜ«∂e. Z=iѨx? J=∞‡ Åe`åOaHõ!
`«^Œ„`« =¸ÅKÕÛù^•Ü«∞ `«™êº Ü«∞`Àfl qnèÜ«∞`åO
=∞Ü«∂ Kå~°=ÚMÏ`ü *Ï˝`å `«™êº =$uÎ ~°‡Ç¨|ÖÏ
P =¸ÖÏxfl =∞#O KèÕkOKåe Hõ#∞Hõ UO KÕ^•ÌO? <ÕxHõ¯_çÖÏ ‰õÄ~°∞Û<åfl#<Õ
HÍ^Œ∞. P Ãã<· åº#flO`«\ h˜ ѨijeOKÕ#∞. JHõ¯_» "åÔ~ÖÏ x~°fiÇ≤Ïã¨∞<Î åfl~À <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞.
J=∞‡"åiH˜ =ÚO^Œ∞ "åi ¿ã#Åhfl L<åfl~Ú. „ѨHõ¯# H˘xfl L<åfl~Ú. D „ѨHõ¯#
L#flq ‰õÄ_® ~åHõΔã¨∞Å∞ ~åQÍ<Õ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥o¡áÈÜ«∂~Ú. „ѨHõ¯#∞#fl "åà◊√§ XHõ"≥·Ñ¨Ù
^ŒO_çh, =∞~˘Hõ "≥·Ñ¨Ù =∞O„u}˜ WѨÙÊ_»∞ P"≥∞ XHõ¯ˆ~ "≥#∞Hõ#∞<åfl~°∞. Pq_»H˜ "≥#∞Hõ
`«@∞ì Z=~°∂ ÖË~°∞. JO^Œ~°∂ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥àı¡ Ü«Ú^•úÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
HÍ|\ì̃ WѨÙÊ_»∞ =∞#=Ú "≥#∞Hõ #∞Oz =Ú@ì_ç KÕã≤ P =¸Å"≥∞ÿ# ^•xfl KèÕkèOKåe.
"≥#∞Hõ #∞Oz H˘@ì_»=∞O>Ë ™ê=∂#º=∂? ^•xH˜ ‰õÄ@q^•º „Ѩg}∞Å∞ HÍ"åe.
‰õÄ@q^Œº JO>Ë =OK«#, "≥∂ã¨=Ú KÕÜ«∞QÆeˆQ"å~°∞ HÍ"åe. "≥#∞fláÈ@∞ á⁄_çKÕ "å~°∞
HÍ"åe. =∞# ^ŒQ~æÆ ∞° #fl "åiÖ’ "≥#∞fláÈ@∞ á⁄_çK"Õ åiÖ’ Q˘Ñ¨Ê"å_≥=_»∞? D "≥#∞fláÈ@∞
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 237
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
á⁄_çKÕ"å}˜‚ ''áêi¬ ‚„QÍǨϗ— Jx ã¨O㨯 $`«O Ö’ JO\Ï~°∞.
^Œâ◊ѨOK« K« ¿ã<å#º ã¨ûÇ¨Ï Ü«∂#∞Î Ü«ÚÜ«Ú`«ûÜ«∂
`«™êº ã¨û=¸Å<åâı# â◊H˜Î|$O^ŒO q#â◊ºu
D áêi¬‚„QÍǨïÅÖ’ q+¨OQÆ∞_»∞ Q˘Ñ¨Ê"å_»∞. "å}˜‚ Ñ≤eKå_»∞. ''h`Àáê@∞ =∞#
^ŒQÆæ~° HÍHõÅ∞ ni# Ѩk¿ÇÏ#∞=∞Ok ¿ã<å#∞Å∞ L<åfl~°∞. "åi`À áê@∞ h‰õΩ Zxfl
JHΔ“Ç≤Ï}©Å ¿ã#Å∞ HÍ"åÖ’ JO`«=∞Okx fã¨∞‰õΩx "≥à◊√¡——.
WÖÏ g~°O^Œi`À q+¨OQÆ∞_»∞ |Ü«∞Å∞ ^Õ~å_»∞. WѨÙÊ_çk =∂=¸Å∞ Ü«Ú^ŒúO HÍ^Œ∞.
‰õÄ@ Ü«Ú^ŒúO.
P"≥∞x ѨÓiÎ KÕ¿ãÎ â◊H˜Î |$O^Œ=∞O`å ѨÓÔ~·ÎáÈ`«∞O^Œx x~°‚~ÚOK«∞‰õΩx "≥#Hõ#∞Oz
"≥_»∞`«∞<åfl~°∞. Jk ‰õÄ_® ZѨÙÊ_»∞ ~å„u J=Ù`«∞O^• Jx Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. ÃÑ·QÍ
"≥#Hõ P"≥∞ ~°^äŒO ZÖÏ LO@∞O^À ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ =i‚Oz K≥áêÊ_»∞, P
~°^OŒä Ѩk Ü≥∂[<åÅ á⁄_»∞QÆ∞O@∞Ok. JHõ¯_» P"≥∞ „ã‘ÅÎ `À Hõ|∞~å¡_∞» `«∂
‰õÄ~°∞ÛO@∞Ok.
J^Õ^À K«„HõO@. `˘q∞‡k P=~°}Å@. JHõ¯_»∞#fl"å~°O`å P_»"å~°∞.
"åi`À ‰õÄ~°∞Ûx Hõ|∞~å¡_»∞`«∂O@∞Ok. Ü«Ú^Œú=Ú "åà◊√¡ K«∂ã¨∞‰õΩO@∞
<åfl~°∞ Hõ#∞Hõ g∞~°∞ J„Ѩ=∞`«ÎOQÍ"≥o¡ „Ѩ=∞`«ÎOQÍ L#fl, JO>Ë U=∞~°∞
áê@∞QÍ L#fl Pq_çfl "≥#∞Hõ #∞Oz "≥o§ ^≥|ƒfÜ«∞O_ç.
`«ã≤‡„#^äÕ ã¨=∂Ü«∂u ™ê ^Œ∞ëêì ǨÏi}ËHõΔ}Ï
xÉèí$`«O ã¨xflѨ`«º `«fiO z¿ÇÏfl<å-<Õ# ÅH˜Δ`å"£∞
`åO ql`«º ^Œ∞~åKå~°O ˆHâıëêfiHõ$-+¨º=∞~°ÌÜ«∞
g∞ Ô~=iH© Hõ#|_»‰õΩO_® "≥àÏ¡e. g∞ zǨflÅ∞ ‰õÄ_® Hõ#|_»‰õÄ_»^Œ∞. JHõ¯_» P"≥∞
^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o¡ [~ÚOz A@∞ì Ѩ@∞ì‰õΩx ÖωõΩ¯~°O_ç—— Jx K≥áêÊ_»∞.
~åHõΔ㨠‰õÄ`«Å∞ WÖψQ LO\Ï~Ú.
ѨÙ~°`« â◊Ûe`Õ Ãã·<Õº ã¨`«Î fiâßex ™ê =^èŒ∂ó
J^Àº ^Œ=∞#HÀ <å=∞ n~°…lǨϟfi kfifÜ«∞Hõó
=ÚO^Œ∞#fl ¿ã#Åhfl P ѨxÖ’ L<åfl~Ú Hõ#∞Hõ Pq_çfl ~°H˜ΔOKÕ "åÔ~=~°∂ ÖË~°∞.
=∞Ǩ S`Õ H˘kÌ=∞Ok „ã‘ÎÅ∞. Ѩk¿ÇÏ#∞ =∞O^À U"≥∂ P K«∞@∂ì ‰õÄ~°∞Ûx LO\Ï~°∞,
"åi`À Hõ|∞~å¡_»∞‰õΩO@∂ Pq_» ‰õÄ~°∞ÛO@∞Ok.
238 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
g∞~°∞ |Ü«∞Å∞^Õ~°O_»O>Ë Ñ¨k¿ÇÏ_»∞ =∞Ok`À q+¨OQÆ∞_»∞ |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞.
P Ѩk¿ÇÏ#∞ =∞Ok ~åHõΔã¨∞Å ¿Ñ~°∞¡:
Ǩï"Õ∞ƒHÀ ǨïÅ∞=ÚÅ¡â◊Û Hõůã¨ó Hõe¯"åǨÏ#ó
ѨÙůã¨ó Ѩل}¤ˆH`«∞â◊Û K«}ÌÉÏǨïâ◊Û ‰õΩ‰õΩ¯~°ó
[=ÚƒHÍHΔÀ [=∞ƒù#â◊Û fHõΔ‚â◊$OQÆ „ã≤ÎHõO@Hõó
K«„#ÌQÆ∞ѨÎâ◊Û Ñ¨OK≥·`Õ ^Œâ◊ KÀHÍÎâ◊Û=¸=~åó
`«^ä• QÆ∞ѨÎã¨=∂Kå~°ó áêi¬ ‚„QÍǨÏO ã¨=∂K«~°
^Œ=∞#‰õΩ_»∞, n~°l… Ǩïfi_»∞, ǨïOÉˉΩõ _»∞, ǨïÅ∞=ÚÅ∞¡_∞» , Hõůã¨∞_»∞, Hõe¯ "åǨÏ#∞_»∞,
ѨÙůã¨∞_»∞, ѨÙO„_»ˆH`«∞_»∞, K«O_»ÉÏǨï_»∞, ‰õΩ‰õΩ¯~°∞_»∞, [O|∞H͉õΔΩ_»∞, [OÉèí#∞_»∞,
fHõΔ ‚â◊$OQÆ∞_»∞, „uHõO@‰õΩ_»∞, K«O„^ŒQÆ∞ѨÎ_»∞ J<Õ"å~°∞.
D K«O„^ŒQÆ∞ѨÙÎ_»∞ ~åHõΔã¨∞ÅÖ’x "å_»∞.
ã¨∂~°∞º_»∞ ZѨÙÊ_»∞ Jã¨Îq∞™êÎ_®x K«∂K«∞‰õΩO@∂ pHõ\ ˜ Ѩ_ç# `«~°∞"å`« #Å¡x
Hõ=KåÅ∞ "Õã¨∞‰õΩx pHõ\’¡ Hõ#|_»‰õΩO_® LO_Õ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ ã‘fiHõiOz |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞.
Jã¨∞~å}ÏO „Ѩ^Œ∞ëêì<åO ~å„uˆ~= |ÖÏ=Ǩ
^Œ=∞<å^•ºâ◊Û ¿ã<å#º âß≈º=∞HõO@Hõ^è•i}ó
âߺ"≥∂+‘‚+¨^èŒ~å âß≈º=∞=~°‚ ã¨~°fiѨiK«Ûù^•ó
Pã¨∞s â◊‰Ωõ ÅÎ ‰õΩ ~å„`Õ ÉÏQÍ Ñ¨x KÕã∞¨ OÎ k. JO^Œ~∂° ‰õÄ_® #Å¡x Hõ=KåÅ∞ "Õã∞¨ ‰õΩx,
#Å¡x =Úã¨∞QÆ∞Å∞ "Õã¨∞‰õΩx |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. JO^Œ∞Ö’ q+¨OQÆ∞_»∞ XHõ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ#
Hõ=K«=Ú "Õã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
"Õ∞Ѷ¨∞_»O|~°HõO <å=∞ ^Œ^èÕ =HõΔã≤ HõOHõ@"£∞
Ü«∞^ä• `«ã¨º xâßÜ«Ú^•ú#∞~°∂áÈ "Õ+¨ã¨O„QÆǨÏó
ã¨K« ^Œ∞O^Œ∞aè x™êfi<À #K« =∞~°Ìà◊QÆi˚`«"£∞
QÆ∞áêÎHÍ~åó „ѨK«e`å ã≤Îq∞ˆ~} ã¨=∂=$`åó
Jã¨ÖË ~å„u. ^•O\’¡ =∞|∞ƒÅ∞ Ѩ_`ç Õ ZÖÏ LO@∞Ok? „Ѩu™ês Ü«Ú^•úxH˜ "≥o#¡ ѨÙ_»∞
ÃÑ^ŒÌÃÑ^ŒÌ _»Ñ¨ÙÊÅ∞ „"≥∂yOK«∞‰õΩO@∂ "≥àı¡"å~°∞. WѨÙÊ_»∞ U _»Ñ¨ÙÊÅK«Ñ¨ÙÊ_»∞‰õÄ_® ÖË^Œ∞.
QÆ∞áêÎHÍ~°∞Öˇ· "≥à◊√Î<åfl~°∞.
J=∞‡"å~°∞ `«∂~°∞Ê#∞<åfl~°∞. ѨtÛ=∂aè=ÚYOQÍ "≥à√◊ `«∞<åfl~°∞. gà◊√¡ „Hõ=∞OQÍ L`«~Î °
=∂~°Oæ ^•fi~å =zÛ `«∂~°∞ʉõΩ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞. P pHõ\’¡ "å~°∞ "≥_∞» `«∞#flѨÙÊ_»∞ â◊H¿Î˜ ã#Å∞,
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 239
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
''Z=~°k—— JO>Ë D~åHõΔã¨∞Å∞ Q˘O`«∞Å∞ =∂iÛ, ''J=∞‡"åi ^ŒQÆæ~°∞#fl â◊H˜Î¿ã#Å"Õ∞#——x
Q˘O`«∞=∂iÛ K≥áêÊ~°∞.
FǨϟ J#∞‰õΩx "å~°∞ "≥o¡áÈÜ«∂~°∞. gà◊¡‰õΩ#fl ‰õΩ`«O„`«O P q^èŒOQÍ Ñ¨x KÕã≤Ok.
Åe`åÃã·#º "Õ∞= ™êfiO `«∂ûK«Ü«∞#Îó „ѨѨ$K«Ûù`å"£∞
P=$`«º xÉèí$`«O Ѩ$¿+ª Hõ=K«K«Ûù#fl q„QÆǨó
K«„Hõ~å[~°^äŒO `«∞OQÆO "Õ∞~°∞=∞O^Œ~°ã¨xflÉèí"£∞
JÖÏ <≥=∞‡kQÍ =KÕÛ@ѨÊ\˜H˜ =∞Ǩϟ#fl`«"∞≥ #ÿ K«„Hõ~å[~°^OŒä HõxÑ≤™ÈÎOk. J=∞‡"åi
K«„Hõ~å[~°^ä•xH˜ "≥#∞Hõ‰õΩ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. „ѨHõ¯ "åiH˜ ã¨∂K«#xKåÛ~°∞. JHõ¯_» Pq_»
K«∞@∂ì L#fl Ѩk¿ÇÏ#∞=∞Ok`À ‰õÄ~°∞Ûx =ÚK«Û\Ï_»∞`«∞#flk. P"≥∞ U=∞~°áê@∞Ö’
LOk. =∞#=Ú =zÛ# ã¨∂K«# ‰õÄ_® P"≥∞‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞ Hõ#∞Hõ W^Õ ã¨Ô~·# ã¨=∞Ü«∞O
J#∞‰õΩ<åfl~°∞.
=∞`åÎ fi-#=Ç≤Ï`å"Õ∞= q+¨OQÆ ã¨û^Œ∞~åâ◊Ü«∞ó
Ѩ$+¨ª=Oâ◊O ~°^äÕO„^Œã¨º Ѷ¨∞@ìÜ«∂=∂ã¨Ãã·xÔH·ó
J#=Ç≤Ï`«...JO>Ë Ñ¨~å‰õΩQÍ LO^•q_» J#∞‰õΩ<åfl~°∞. W^Õ J#∞"≥#·
ã¨=∞Ü«∞=∞x PÜ«Ú^è•Åhfl fã¨∞‰õΩx P K«„Hõ~å[~°^äŒO z=~°ÉèÏQÆO g∞^Œ
"≥Ú\Ïì~°∞.
JO>Ë „`≥·Ö’Hõº "≥∂ǨÏ# K«„HõO. JO`å "Õ∞~°∞=Ù =Öˇ LOk. P „`≥·Ö’Hõº "≥∂ǨÏ<åxfl
H˘@ìQÍ<Õ XHõ¯™êiQÍ ‰õΩ^ŒÑ¨|_çOk K«„Hõ~å[ ~°^äŒO.
=∞ǨHõÅHõÅO K«„‰õΩ ~°}˜=∂^•ºóѨ~°â◊≈`«"£∞
K«„Hõ~å[~°^OŒä Ö’ L#fl P}˜=∂k â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ XHõ¯™êiQÍ HõÅHõÖÏ~å=O KÕ™ê~°∞. "å~°O`å
â◊H¿Î˜ ã#Åxfl\˜H© ÃÇÏK«ÛiHõÅ∞ KÕã∂¨ Î ~åHõãΔ ∞¨ ÖÁKÕÛâß~°∞, H˘>Ë™ì ê~°x ǨǨHÍ~åÅ∞ KÕ™ê~°∞.
Jk q#QÍ<Õ XHõ¯™êiQÍ =∞^茺֒ ‰õÄ~°∞Û#fl P `«e¡ K«∂ã¨∞Î#flk.
JHÍO_»‰õΔΩaè`«O Kå-ã‘ „^Œ^äŒã¨÷O â◊H˜Î=∞O_»ÅO
J^Œ$â◊º=∂#â◊„™êÎ}Ï =∞^Œ$â◊ºx[=~°‡}ÏO
â◊H©Î<åO =∞O_»ÅO `Õ# „HõO^Œ#O Åe`åO „Ѩu
Ѩ~åfi#∞„Hõ=∞`« ã¨Î„`« ã¨O„áêѨÎO ã¨∞=∞ǨÏ^ŒƒùÜ«∞"£∞
pHõ\’¡ LO_ç, pHõ\ ˜ÖÏQÍ L<åfl~°∞ Hõ#∞Hõ "åiH˜ Z=~°∞ KÕã¨∞Î<åfl~À `≥eÜ«∞@O
ÖË^Œ∞. Jhfl =∂„`«O HÀÖÏǨÏÅO KÕã¨∞Î<åfl~Ú. U^À [iyOk.
240 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
WѨÙ_ÕO KÕÜ«∂Åx â◊H˜Î¿ã#Åhfl J=∂‡! Åe`åOÉÏ Jx J~°∞ã¨∞Î<åfl~Ú.
Hõ~å‚Hõi‚HõÜ«∂-Hõ~°‚º Åe`å HÀѨ=∂ã≤÷`å
„Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ XH˘¯Hõ¯ Ѩ~°fiO #∞O_ç XHõiH˜ „Hõ=∞OQÍ D "å~°Î J=∞‡"åiH˜ KÕiOk.
P `«e¡H˜ HÀѨO =zÛOk.
U`«ã≤‡#fl#Έ~ Éèí}¤â◊Û}¤^Œ∞~°‡„#ÎѨ}˜¤`«ó
U=OKÀÉèíÜ«∞`À Ü«Ú^ŒúO ѨâßÛ^Œ„ˆQ `«^•-Éèí=`ü
HõÅHõÅO KÕ¿ãÎ =ÚO^Œ∞ "≥à◊√Î#fl "å~°∞ =∞m§ "≥#H˜¯ =KÕÛ J=HÍâ◊O LOk HÍ|\˜ì
"å~°∞ "≥#H˜¯ ~å‰õΩO_® JO`«=~°‰õÄ ã¨~°fi¿ã<åº^茺‰õΔΩ_çQÍ L#fl ‰õΩ\˜ÖωõΔΩx =ÚO^Œ∞
#∞Oz Z^Œ∞~˘¯#=∞<åfl_»∞.
‰õΩ\˜ÖωõΔΩ_»∞ =ÚO^Œ∞ #∞Oz ¿ã#Å`À =KåÛ_»∞. "åà◊¡<≥^Œ∞~À¯=\ÏxH˜ ^ŒO_çh^Õq
"åà◊√¡ Ѩx KÕã¨∞Î<åfl~°∞. =ÚO^Œ∞ "åà◊√¡, "≥#∞Hõ gà◊√¡.
"≥#∞HÍ =ÚO^Œ∞ ‰õÄ_® Ü«Ú^ŒúO [~°∞QÆ∞`«∞Ok. HÍh "≥#∞Hõ Z=~°∞<åfl~À `≥eÜ«∞@O
ÖË^Œ∞.
JѨÙÊ_»∞ â◊H˜Î=∞O_»ÅO HõHÍqHõÅ =∞ø`«∞O>Ë J=∞‡"åi K«∞@∂ì L#fl Ѩk¿ÇÏ#∞=∞Ok
x`åº^Õ=`«ÅH˜ HÀѨO =zÛOk.
"åà◊√§ 1.HÍ"Õ∞j 2.ÉèQí =Æ ∂eh, 3.x`«ºH˜<¡ åfl 4.Éè~Ë ∞° O_® 5.=Ç≤Ïfl"åã≤h 6.=∞Ǩ=„*Ëâfi◊ s
7.t=^Œ∂u 8.`«fii`å 9.‰õΩÅã¨∞O^Œs 10.x`åº 11.hÅѨ`åHõ 12.q[Ü«∂
13.ã¨~°fi=∞OQÆàÏ 14.*ÏfiÖÏ=∂eh 15.z„`«.
HÍ"Õ∞â◊fis=ÚMÏ x`åº =∞ǨO`«O „HÀ^äŒ=∂Ü«∞Ü«Úó
D+¨„^Œ∞ƒù‰õΩ\˜ã¨Oã¨~°æO „j^Õ"åº =^Œ<åO|∞*Ë
J=Ö’Hõº Éèí$â’kfiQÍfl x`åº ^Œ^èŒ∞ ~°uHõ$^Œú"£∞
x`åºHÍÅã¨fi~°∂Ñ≤}ºó „Ѩ`ÕºHõO ukäq„QÆǨó
"å~°O`å J=∞‡"åi =ÚYO K«∂ã≤, ''J=∂‡! #∞=Ùfi P[˝x W=Ùfi "≥_»`å=∞O——>Ë
J=∞‡"å~°∞ XHõ¯™êi Hõ#∞ÉÁ=∞Å∞ HÀѨOQÍ =Ú_ç"Õ™ê~°∞.
Jk KåÅ∞ "åiH˜ P[˝ „H˜O^Õ ÖˇHõ¯. "å~°O`å HÍÅã¨fi~°∂Ѩ ^Õ=`«Å∞. HÍÅOÖ’ L#fl
HÍOux P„Hõq∞Oz, P K«O„^ŒHàõ Ï ™œÉèÏQƺO ÖˉΩõ O_® KÕÜ∞« \ÏxÔH· =zÛ#"å~°∞ ~åHõãΔ ∞¨ Å∞.
HÍÖÏxfl ã¨kfiÜ≥∂QÆO KÕÜ«∞‰õΩO_® J_»∞¤‰õΩ<Õ ^Œ∞+¨ìâ◊‰õΩÎÅ∞. "å\˜x x~°∂‡eOK«\ÏxH˜
HÍÅâ◊‰õΩÎÅ∞ WѨÙ_»∞ Ѩx KÕÜ«∂e. "å~°O`å J=∞‡"åifl K«∂ã≤
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 241
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
^Õq^Õq =∞Ǩ~år˝ `«fiÜ«∂-„ˆQ „¿Ñ+≤`åO K«=¸O
^ŒO_çh=∞O„u<å^ä•k =∞Ǩâ◊Hõκaèáêe`å"£∞
^èŒi¬`«∞O HÍ`«~å ^Œ∞ëêì =∂Ü«∂K«Ûù^Œ‡Ñ¨~åÜ«∞}Ïó
''J=∂‡! g∞‰õΩ =ÚO^Œ∞ Jã¨∞~°¿ã# LOk. ^ŒO_çh =∞O„u}© "å~°O`å =ÚO^Œ∞<åfl~°∞.
WѨÙÊ_»∞ "≥#‰õΩ¯ =zÛ "åix Z=~°∞ H˘_»`å~°∞. ÃÑQ· Í Z=Ô~=~À áÈÅ∞ÛHÀÖËHõ áÈ`«∞<åfl~°∞.
"å~°O`å =∂Ü«∂ "ÕëêÅ`À L<åfl~°∞. #∞=Ùfi J#∞=∞u¿ãÎ "Õ∞O "≥_»`åO. "åà◊¡O`å
HõxÑ≤OK«@O ÖË^Œ∞. g∞ˆ~O KÕÜ«∞QÆÅ~°O>Ë =∂ ^ŒQÆæ~° L#fl"åà◊§ÅÖ’ ÉÏQÍ "≥Å∞QÆ∞Å∞
"≥^Œ[ÖË¡"å~°∞ W^ŒÌ~°∞<åfl~°∞. g~°∞ KåÅ∞ ZO`« pHõ\ ˜<≥·<å áÈQ˘@ì QÆÅ~°∞. JѨÙÊ_»∞
"åÔ~=~À `≥eã≤áÈ`«∞Ok. "åi^ŒÌ~°∂ Z=~°O>Ë
Ü«∂ =Ç≤Ïfl"åã≤h x`åº Ü«∂ *ÏfiÖÏ=∂eh Ѩ~å
`åÉèϺO „ѨnÑ≤`Õ Ü«Ú^Õú „^Œ+¨μìO â◊Hͺ ã¨∞û~°kfi+¨ó
=Ç≤Ïfl"åã≤h, *ÏfiÖÏ=∂eh. gi â◊s~åÅ∞ =∞Ǩ HÍOu=O`«OQÍ
LO\Ï~Ú. "åi^ŒÌih "Õ∞O Ѩ@∞ì‰õΩx "≥_»`åO. "åi^ŒÌ~°∂ JHõ¯_»∞O>Ë
ZÖÏO\˜ =∂Ü«∂ "Õ+¨O "Õã≤# "åi<≥·<å "Õ∞O Ѩ>ËìÜ«∞QÆÅ=∞——<åfl~°∞.
HÍÅOÖ’ á⁄Oz =Ù#fl =∂Ü«∂â◊‰õΩÎefl x~°∂‡eOz, HÍÅO J#∞‰õÄeOKÕ
q^èŒOQÍ KÕ¿ã ^Õ=`«ÖË ukäx`åº^Õ=`«Å∞. ''`«b¡! h=Ù XѨÙʉõΩO>Ë KåÅ∞
"Õ∞O |Ü«∞Å∞^Õi "≥_»`åO——.
P*Ï˝O ^ÕÇ≤Ï =∞Ǩ~ål˝! =∞~°Ì<å~°÷O ^Œ∞~å`«‡<åO
W`«∞ºˆHÎ ã¨u x`åºaè ã¨Î^ä• ã≤Î fiu [QÍ^Œ ™ê
J^äŒHÍ"Õ∞â◊fisx`åº ‰õΩO_»bHõ$`«HÍ~°∞‡HÍ
ÉÏÖÏ~°∞}q∞= „HÀ^è•~°∞}O =„HõÎO q`«#fif
P `«e¡, ''㨈~! HÍx=fiO_ç. `«^ä•ã¨∞Η— JOk.
g~°∞ aO^Œ∞=Ù ^ŒQÆæ~° J=∞‡K«∞@∂ì L<åfl~°∞. aO^Œ∞=ÙÖ’ J=∞‡ =ÙOk. JHõ¯_ç
#∞OKÕ qO\˜ <åi ÖÏQÆ∞`«∂ Ѩk¿ÇÏ#∞ =∞On XH˘¯Hõ¯ Ѩ~°fi=¸ kQÆ∞`«∂ „H˜O^Œ‰õΩ
=ã¨∞Î<åfl~°∞. P â’Éèíx =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞.
ˆ~ˆ~ u+¨ª`« áêÑ≤ëêª! =∂Ü«∂=∞^Œº zè#k‡ =ó
JO^èŒHÍ~° =∞#∞„áêѨº ‰õÄ@Ü«Ú^ŒúѨ~åÜ«∞}Ïó
Wu `å #ƒù~°ÎûÜ«∞Of ™ê `«∂}©~À`åö`«™êÜ«∞HÍ
242 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Ѩ~åfi=~ÀǨÏ}O K«„ˆH „HÀ^èÕ# „Ѩã¨öÅ^Œæuó
ã¨[˚HÍ~°∞‡HõǨϙêÎâ◊Û ÉèíQÆ=∂ÖÏѨÙ~°ã¨û~åó
J<åºâ◊Û K«e`å x`åºó Hõ$`«Ñ¨~åfi=~ÀǨÏ}Ïó
"≥Ú^Œ@ L#fl HÍ"Õ∞â◊fis^Õq =ã¨∂Î<Õ, ''F áêÑ≤+¨μªÖÏ~å! PQÆO_ç. g∞ =∂Ü«∞x <Õ#∞
KèÕkã¨∞Î<åfl#∞. pHõ\ ˜Ö’ =∂Ü«∂ Ü«Ú^ŒúO KÕ™êÎ~å?—— WÖÏ J~°∞ã¨∂Î `«# ^èŒ#∞ã¨∞ûÖ’
ÉÏ}O J#∞ã¨O^è•xOzOk. K«Hõ¯x ^Œ$âߺxfl Hõà◊§HõkÌ#@∞ì K≥ѨÙÊ<åfl~°∞. "å~°∞ XH˘¯Hõ¯
Ѩ~°fiO kQÆ∞`«∞<åfl~°∞. P kQÆ@O ZO`« "ÕQÆOQÍ kQÆ∞`«∞<åfl~°O>Ë HÀѨO`À "≥∞@∞¡ ZÖÏ
ky=™êÎ~À JÖÏ ky =ã¨∞<Î åfl~°∞. P HÀѨO KÕ`« #_»HÖõ ’ "ÕQOÆ ÃÑiyOk. HÍ"Õ∞â◊fis^Õq
kQÆQÍ<Õ q∞ye# "å~°O`å kQÍ~°∞. gà◊¡O^Œ~°∂ ky=zÛ
*ÏfiÖÏ=∂ex x`åºK« ™ê x`åº =Ç≤Ïfl"åã≤h
=Ç≤Ïfl"åã≤h, *ÏfiÖÏ=∂ehÅ∞ ~åQÍ<Õ, P "≥Å∞QÆ∞Ö’ q+¨OQÆ∞_ç`À ã¨Ç¨ JHõ¯_»∞#fl
~åHõΔã¨∞ÅO^Œ~°∂ Hõ#|_®¤~°∞.
HÍ"Õ∞â◊fi~åºkHÍ x`åº `åó ѨOK«^Œâ◊ ™êÜ«Ú^è•ó
㨠ã≤OǨÏ<å^• ™êÎ <≥·Ì`åº #=∞$^Œfl<ÕflHõ¿ÇÏÅÜ«∂
Ü«∂=∞kfi`«Ü«∞Ѩ~°ºO`« "Õ∞=O Ü«Ú^ŒúO „Ѩ=~°Î`«
JѨÙÊ_»∞ "å~°∞ `«=∞ ÉÏ}„Ѩ`åáêxfl K«∂Ñ≤OK«QÍ<Õ JHõ¯_»∞#fl ~åHõΔ㨠¿ã#Åhfl ‰õÄ_®
JkiáÈÜ«∂~Ú. H©Δ}˜OKå~Ú. WOHÍ Ô~O_»∞ *Ï=ÚÖ’¡ `≥Å¡"å~°∞`«∞O^Œ#QÍ JѨÊ\˜
=~°‰õÄ Ü«Ú^ŒúO [iyOk. P Ѩk¿ÇÏ#∞ =∞Ok ~åHõΔã¨∞efl D Ѩk¿ÇÏ#∞=∞Ok ukä
x`åº^Õ=`«Å∞ H˘\Ïì~°∞. Z=i<≥=~°∞ ã¨OǨÏiOKå~À q#@O XHõ =∞O„`å#∞ëêª#O.
[Ѷ¨∂# ^Œ=∞#O ^Œ∞+¨ìO HÍ"Õ∞j „Ѩ^äŒ=∞O â◊Ô~·ó
^Œ=∞#∞_»∞ J<Õ"å}˜‚ HÍ"Õ∞â◊fis, n~°…lǨïfix ÉèíQÆ=∂ex, x`«ºH˜¡<åfl ǨïOÉˉõΩx,
ÉèË~°∞O_» Ǩï_»∞=ÚÅ∞¡‰õΩx, =Ç≤Ïfl"åã≤x Hõůã¨∞x, =∞Ǩ=„*Ëâ◊fii Hõe¯"åǨÏ#∞x, t=
^Œ∂u ѨÙůã¨∞x, `«fii`å^Õq ѨÙO„_»ˆH`«∞x, ‰õΩÅã¨∞O^Œi K«O_»ÉÏǨïx, hÅѨ`åHõ
‰õΩ‰õΩ¯~°∞x, [O|∞H͉õΩΔ x q[Ü«∂, J^Õq^èOŒ QÍ ã¨~fi° =∞OQÆà◊ fHõâ‚Δ $◊ OQÆ∞x, *ÏfiÖÏ=∂eh
„uHõO@‰õΩx, K«O„^ŒQÆ∞ѨÙÎx z„`åx`åº ã¨OǨÏiOKå~°∞.
WÖÏ 15=∞Ok ^Õ=`«Å∞ 15 =∞Ok ^Œ∞+¨ì Jã¨∞~°¿ã<åѨ`«∞efl ã¨OǨÏiOK«QÍ<Õ
WOHÍ JѨÊ\˜H˜ 'Ü«∂=∂=âıëêÜ«∞— XHõ *Ï=Ú q∞yeOk. ~å„u ѨÓÔ~·ÎáÈ`ÀOk.
HÍÅOÖ’ ~å„u ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ P Pã¨∞s â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ ѨxKÕ™êÎ~Ú. WOHõ `≥Å"¡ å~°É’`«∞#flk.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 243
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
„ÉÏǑχ =ÚǨ˙~°OÎ . JѨÙÊ_çOHõ "å\˜ â◊HΘ ã¨#flyÅ∞¡`∞« Ok. JѨÊ\˜Hˆ Jxfl\˜H© =¸Å"≥∞#ÿ
q+¨OQÆ∞_»∞<åfl_Õ "å_»∞ K«∂ã≤ -
q+¨OQÆó Ѩ~°=∞„‰õΩ^Œú â◊ÛKå~° ѨÙ~°`À |b
Jâ◊Hõº`«fiO ã¨=ÚnfiHõΔ º K«„Hõ"Õ∞ „ѨѨÖÏ~Ú`«∞"£∞
"å_»∞ =ÚO^Œ∞H˘KåÛ_»∞. HÍh pHõ\ ˜ J~ÚáÈ`ÀOk. g_ç =∂Ü«∞ Ѩx KÕÜ«∞@O
ÖË^Œ∞. JO^Œ∞HÀã¨O WOHõ ÖÏÉèíO ÖË^Œx, "å_»∞ "≥O@<Õ "≥#H˜¯ ѨÖÏÜ«∞#O z`«ÎyOKå_»∞.
áêiáÈ`«∞#fl"åxx H˘@ì‰õÄ_»^Œ∞ Hõ#∞Hõ HÍ"Õ∞â◊fis^Õq ÉÏ}ÏÅ#∞ „ѨÜ≥∂yOK«@O =∂x
"Õã≤, ''h‰õΩ Kå=Ù =∂ KÕuÖ’ ~åã≤ÃÑ\˜ì ÖË^Œ∞ÖË. WOHÀ P"≥∞ KÕuÖ’ QÆ\ ˜ì^≥|ƒ uO\Ï=Ù
*Ï„QÆ`«Î!—— Jx K≥Ñ≤Ê
`«ã≤‡#ÊÖÏ~Ú`Õ ^Œ∞¿+ì q+¨OˆQ ÉèíO_»™È^Œˆ~
™ê qÉèÏ`åK« ~°[h „Ѩã¨<åfl âßÛÉèí=<£ kâ◊ó
"å_»∞ áêiáÈÜ«∂_»∞. D ֒ѨŠ`≥Å¡"åiOk.
„ѨâßO`«OQÍ L#fl P „ÉÏǑχ =ÚǨ˙~°ÎOÖ’ x`åº ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂
Åe`å^Õq =^ŒÌ‰õΩ "≥o¡, ''J=∂‡! "Õ∞=∞O^Œ~°O ‰õÄ_® P =∂Ü«∂
q^•ºqâß~°^Œ∞efl ã¨OǨÏiOKåO. q+¨OQÆ∞_»∞ áêiáÈÜ«∂_»——x K≥áêÊ~°∞.
W`«÷O ~å„`Ò =∞ǨÏ^Œ∞º^ŒúO `«„`« *Ï`«O ÉèíÜ«∞OHõ~°ó
x`åº<åO q„Hõ"≥∞ÿâßÛÑ≤ Åe`å „Ñ‘u =∂ã¨^Œ`ü
Åe`å^Õq x`åº ^Õ=`«Å∞ KÕã≤# Ѩ~å„Hõ=∂xfl K«∂ã≤ =∞Ǩϟ`åûǨÏѨ_çOk.
'x`åºÑ¨~å„Hõ=∂\’Ѩ xsHõΔ}ã¨=Ú`«∞ûHÍ— J#QÍ<Õ D Hõ^äŒO`å QÆ∞~°∞ΉõΩ ~å"åe.
x`åº^Õ=`«Å∞ K«∂Ñ≤Oz# Ѩ~å„Hõ=∞ P\’áêxfl K«∂ã≤ ã¨O`À+≤Oz# `«e¡ Åe`åO|.
*ÏfiÖÏ=∂exKÕ =Ç≤Ïfl„áêHÍ~° x~å‡}O
JǨϟ |`« =∞ǨÏ`«¯+¨ìO =∞Ǩ^Õ"åº ã¨û=∂QÆ`«"£∞
''=∞#O ÖËx ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J=∞‡"åiH˜, J=∞‡"åi ~°^ä•xH˜ „Ѩ=∂^ŒO HõeÊOKåÅx
„Ѩܫ∞uflOKåˆ~ ~åHõΔã¨∞Å∞, ZO`« á⁄~°áê@∞ [iyOk.
=∞#O =ÚO^Œ∞ =KÕÛ â◊H˜Î ¿ã#Å∞ QÆ∞iOz =∂„`«"Õ∞ PÖ’zOKåO QÍh "≥#∞fláÈ@∞
á⁄_çKÕ ÅHõΔ}O LO@∞O^Œx PÖ’K«# =ÚO^Œ∞ K«∂ã¨∞HÀ‰õΩO_®, J=∞‡"åiH˜ `«y#
~°HõΔ} |ÖÏxfl U~åÊ@∞ K≥Ü«∞º‰õΩO_® =∞#O U=∞~°∞áê@∞`À LO_»_»O =Å¡ W^ŒO`å
[iyOk.
244 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=∞ǨK«„Hõ~°^äÕO„^Œã¨º # *Ï`«O ~°HõΔ}O |Öˇ·ó
K«„Hõ~å[ ~°^•ä xH˜ ã¨~Ô #· ~°H}Δõ #∞ U~åÊ@∞ K≥Ü∞« ºÖË^∞Œ . "å~åÇ‘Ï, âߺ=∞ÖÏ LÉèÜ
í Ú« Å∞——
Jx, ѨâßÛ`«ÎѨÙÎÖˇ· u#flQÍ „jK«„HõO ^ŒQÆæ~°‰õΩ =KåÛ~°∞. =ã¨∂Î<Õ XH˘Hõ¯ Ѩ~°fiO Z‰õΩ¯`«∂
"≥o§ P aO^Œ∞ K«„HõO ^ŒQÆæ~°‰õΩ KÕ~°∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.
Wu â◊OH͉õΩÖÏ ã¨Î„`« ^ŒO_»<å^ä•Ñ¨Ù~ÀQÆ=∂ó
=∞O„u}©O ѨÙ~°`«ó Hõ$`åfi „ѨKÕÅ∞ ~°¡e`åO „Ѩu
P "≥_»∞`«∂ LO>Ë „`À=Ö’ L#fl P=~°} ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ [iy# q=~åÅxfl ‰õÄ_®
"å~åÇ‘Ï^ÕqH˜, âߺ=∞ÖÏ^ÕqH˜ K≥áêÊ~°∞. u#flQÍ "å~°∞ "≥o§ J=∞‡"åiH˜ q#Ü«∞OQÍ
#=∞㨯iOz, ''`«b¡ "Õ∞O KÕã≤# á⁄~°áê@∞ #∞=Ùfi =∞xflOKåe. "Õ∞=Ú TÇ≤ÏOK«‰õΩO_®,
h‰õΩ `«y#O`« ~°HõΔ}|ÖÏxfl U~åÊ@∞ K≥Ü«∞º‰õΩO_® =ÚO^Œ∞ "≥·¿Ñ K«∂ã¨∞‰õΩ<åflO.
JO^Œ∞=ÖË¡ WO`« [iyOk.
UHÍ=Å=∞ƒ#O Hõ$`åfi =∞Ǩ~ål˝! Éèí=`«Ê^Œ"£∞
=Ü«∞O 㨈~fiÑ≤ r"å=∞ ™êû^èŒÜ«∂=∞ ã¨ûg∞Ç≤Ï`«"£∞
J=∂‡! x#∞fl XHõ¯^•xfl P^è•~°O KÕã¨∞‰õΩx h Ѩ^•Å#∞ #=Ú‡‰õΩx L#fl "åà◊§O
"Õ∞=Ú JO^Œ~°O. #∞=Ùfi ÖË#ѨÙÊ_»∞ Ug ÖË==∂‡! "Õ∞=¸ ÖË=Ú!—— ã¨$+≤ìÖ’ L#fl
„Ѩuâ◊H˜ÎH˜ PÅO|# Ѩ~åâ◊H˜Î J~Ú# Åe`å^Õ"Õ Jx D =∂@Ö’x JO`«~å~°÷O.
''JxflO\˜H© #∞"Õfi PÅO|#O. JÖÏO\˜ hˆH^≥·<å [iy`Õ WOˆHO LO_»=Ù Hõ#∞Hõ x#∞fl
~°H˜ΔOK«∞HÀ=_»O =∂ Hõ~°Î=ºO—— J<åfl~°∞.
J`À™ê‡aèâ◊Û Hõ~°Î=ºO „j=∞^ŒOQÆ㨺 ~°HõΔ}"£∞
=∂Ü«∂q#â◊Û ^≥·`ÕºO„^• ã¨Î„`« =∞O„`À qnèÜ«∞`åO
''^≥·`«∞ºÅ∞ =∞Ǩ =∂Ü«∂=ÙÅ∞, HõѨ@∞Å∞, JÖÏO\˜ "åi #∞Oz HÍáê_»|_®ÅO>Ë
"Õ∞q∞ѨÙÊ_»∞ H˘`«~Î H° "õ ∞≥ #ÿ TǨ~°K#« K≥Ü∂« ºe. ^•xH˜ "Õ∞O XHõ Q˘Ñ¨Ê ta~åxfl xi‡OK«
^ŒÅ∞K«∞‰õΩ<åflO. "å_»O>Ë "å_ç Ѩ@ì}O â◊¥#ºHõѨ@ì}OÖ’ ˆHΔ=∞OQÍ L<åfl_»∞. #∞=Ùfi
h Ѩ@ì}"≥∞ÿ# „j=∞#flQÆ~åxfl q_çzÃÑ\˜ì WHõ¯_»‰õΩ =KåÛ=Ù.
h‰õΩ K«∞@∂ì ~°HõΔ} ta~°O ÖË^Œ∞. "Õ∞=Ú WѨÊ\˜H˜Ñ¨ÙÊ_»∞ XHõ ~°HõΔ} ta~åxfl #∂~°∞
Ü≥∂[<åÅ q™êÎ~°OQÍ xi‡OK«^ŒÅ∞K«∞‰õΩ<åflO. JO^Œ∞Ö’ XHõ Ü≥∂[#O q™êÎ~°O`À
XHõ¯>Ë ^•fi~°O ÃÑ_»`åO. P ^•fi~°O #∞OKÕ =∞#O "≥_»`åO. â◊„`«∞=ÙÅ#∞ ‰õÄ_® ^•x
#∞OKÕ "≥o§ Z^Œ∞~˘¯O\ÏO. P ^•fi~°O #∞Oz â◊„`«∞=ÙÅ∞ ~å‰õΩO_® |bÜ«∞"≥∞ÿ# HÍѨÖÏ
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 245
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ÃÑ_»`å=∞——x ^ŒO_»<å^ä•^Õq "≥Ú`«ÎO q=i™ÈÎOk. ''#∞=Ùfi P*Ï˝Ñ≤Oz, JOwHõiOz,
J#∞=∞ux¿ãÎ "Õ∞O =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥_»`å=∞——#QÍ<Õ
=∞O„u}Ϻ ^ŒO_»<å^ä•Ü«∂ Wu „â◊√`åfi=K«ã¨Î^•
â◊√z^ŒO`«~°∞Kå =ÚHÍÎ =~°¬Of Åe`å-„|g`ü
ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞ J=∞‡"åi QÆ∞iOz K≥ѨÙÎ#flѨÙÊ_»∞ ZO`À qâı+¨OQÍ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
ZѨÙÊ_≥`· Õ "å~åÇ‘Ï^Õq,âߺ=∞ÖÏ^Õq D q^èOŒ QÍ K≥áêÊ~À JѨÙÊ_»∞ J=∞‡"å~°∞ =∞O^ŒÇ¨ ã¨O
KÕ™ê~°∞. P"≥∞#∞ XHõ~°∞ ~°H˜Δ™êÎ~å? `«e¡x Z=fi~°∂ ~°H˜ΔOK«=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞.
HÍx JÖÏ Jx L¿ÑH˜ΔOK«~å^Œ∞. J=∞‡"åiH˜ [~°QÍeû# LѨKå~åÅ∞ [~°QÍeû#"Õ.
J=∞‡"åiH˜ =∞#O LѨKå~åÅ∞ KÕ¿ã^Õq∞@O_»x ‰õÄ~°∞ÛO>Ë Jk =∞# ^À+¨O.
J=∞‡"åiH˜ P q^èŒOQÍ ~°HõΔ}x HõeÊOKå=∞#fl LѨKå~°O J^˘Hõ =∞Ǩ ѨÙ}ºqâı+¨O.
J=∞‡ Ѩ@¡ L#fl „â◊^ŒúH˜ Wk =ºH©ÎHõ~°}.
P `«e¡ x~°‡ÅOQÍ #qfiOk.
^Õ=`«Å #=ÙfiH˜ â◊√zã≤‡`«O Jx ¿Ñ~°∞. =∞# #=ÙfiÖ’¡ HõѨ@ѨÙ
#=ÙfiÅ∞O\Ï~Ú. Jk ֒ѨŠXHõ\.˜ |Ü«∞@ XHõ\ .˜ HÍx ^Õ=`«Å #=ÙfiÅ∞
x~°‡Å"≥∞ÿ#q.
Éèí=fÉèϺ=∞Ü«∞O =∞O„`« âßÛ~°∞|∞^•úº qKåi`«ó
JÜ«∞O ‰õΩâ◊Å nè=∂~Àæ huˆ~ëê ã¨<å`«h
JHõ¯_» =Ú`åºÅ∞ "≥^Œ[Å¡|_®¤Ü«∂ J#fl@∞¡ #=Ùfi`«∂ J=∞‡"å~°∞,
''g∞~°∞ K«Hõ¯x |∞kú`À D q^èŒ"≥∞ÿ# PÖ’K«# KÕ™ê~°∞. Wk ã¨<å`«"≥∞ÿ# ~å[huH˜
`«y# =∂@—— J#flk.
ã¨fiK«„Hõ㨺 ѨÙ~À ~°HΔÍO q^è•Ü«∞ ^Œ$_è»™ê^èŒ<≥·ó
Ѩ~°K«„HÍ„Hõ=∞ó HÍ~Àº lw+¨kƒù~°‡Ç¨[<≥·ó
=ÚO^Œ∞ `«# Ãã·<åºxH˜ `«y# ~°HõΔ} U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩ<åflˆH P=`«Å "åi g∞^Œ ^•_ç
K≥Ü«∂ºe. D K«∞@∂ì ta~åxfl xi‡OK«_®xH˜ D x`åº ^Õ=`«Ö’¡ XHõ~°∞ ã¨=∞~°∞úÅ∞
Jx ÉèÏqOz
*ÏfiÖÏ=∂exHÍO x`åº =∂Ǩ˙Ü≥ÿ∞= =Ú"åK«Ç¨Ï
JHõ¯_» L#fl 15 =∞Ok ukäx`åº ^Õ=`«Ö’¡ *ÏfiÖÏ=∂eh^Õ=`«x Ñ≤ezOk J=∞‡"å~°∞.
=Ç≤Ïfl"åã≤h, *ÏfiÖÏ=∂ex ã¨fiÜ«∞O „ѨHÍâ◊ã¨fi~°∂ѨÙÅ∞, ZO`«\ ˜ pHõ\ ˜â◊‰õΩÎÅ<≥·<å g~°∞
246 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Z^Œ∞~˘¯#QÆÅ~°∞. ÃÑ·QÍ â◊√Hõ¡Ñ¨HõΔ K«`«∞~°Ìt ukäH˜, Hõ$+¨‚ѨHõΔ qkÜ«∞H˜ ã¨O|OkèOz#
^Õ=`« D *ÏfiÖÏ=∂eh^Õq. Pq_»x ^ŒQÆæiy Ñ≤ez Åe`å^Õq JO\’Ok
=`Õû! `«fiO =Ç≤Ïfl ~°∂áê-ã≤ [fiÅ*Ï˚fiÖÏ=∞Ü«∂Hõ$uó
`«fiÜ«∂ qnèÜ«∞`åO ~°HΔÍ |Å™êºã¨º =∞Ç‘ÏÜ«∞ã¨ó
''h `«`«Î fiO LO^Õ Jk „ѨHÍâ◊=O`«"≥∞ÿ# ѨÓ~°‚"≥∞ÿ# Jyfl`«`«Î fiO. [fieã¨∞Î#fl *ÏfiÅ`À
‰õÄ_ç# PHõ$u hk. "≥Ú`«ÎO =∞# Ãã·<åºxH˜ JO`«\ ˜H© ~°HõΔQÍ #∞=Ùfi WѨÙÊ_»∞ L^Œº
q∞OKåe. =∞# |Å"≥∞ÿ# ¿ã#Å∞ JxflO\˜H˜ ‰õÄ_® #∞=Ùfi XHõ ~°HõΔ} „áêHÍ~åxfl
U~åÊ@∞ K≥Ü«∂ºe—— Jx J=∞‡ P*Ï˝Ñ≤OzOk.
"≥O@<Õ *ÏfiÖÏ=∂eh ^Õq `«# #∞Oz J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# =Ç≤Ïfl *ÏfiÅÅ#∞ „Ѩã¨iOѨ
KÕã≤, P *ÏfiÅÅ`À<Õ ta~°O U~åÊ@∞ KÕã≤Ok. Jyfl #∞Oz Z=fi~°∂ ^•\˜ ~åÖË~°∞
Hõ#∞Hõ Jyfl=∞Ü«∞"≥∞ÿ# XHõ „áêHÍ~åxfl U~åÊ@∞ KÕã≤Ok.
â◊`«Ü≥∂[#q™êÎ~°O Ѩi=$`«º =∞Ç‘Ï`«Å"£∞
„uOâ◊^Àº[# =Ú#fl„=∞ *ÏfiÖÏ„áêHÍ~°`åO „=[
P *ÏfiÖÏ „áêHÍ~°O #∂~°∞ Ü≥∂[<åÅ "≥_»Å∞Ê, =ÚÃѶ·Ê Ü≥∂[<åÅ L#flu (Z`«∞Î)`À
U~åÊ@∞ KÕã≤Ok. JO^Œ∞Ö’ =∞^茺֒ =∂„`«O XHõ Ü≥∂[#O, ^•fi~°O xq∞`«ÎO q_çz
ÃÑ\˜ìOk. D ^•fi~°O #∞OKÕ â◊H˜Î ¿ã#Å∞ |Ü«∞@H˜ "≥o§ Ü«Ú^ŒúO KÕ™êÎ~Ú.
Jã¨∞~°¿ã#Å∞ ~å‰õΩO_® WHõ¯_» `«y# ~°HõΔHõ=ÅÜ«∂xfl U~åÊ@∞ KÕã≤Ok.
`«~°∞"å`« J=∞‡"åiH˜ #=∞™ê¯~°O KÕã≤, ''J=∂‡ <Õ#∞ KÕã≤Ok ÉÏQÆ∞O^•?—— Jx
J_çyOk.
Uk KÕã≤<å J=∞‡ „Ñ‘u HÀã¨"Õ∞.
WHõ¯_» Hõ^ä•Ñ¨~°OQÍ ZO`« J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O LO^À, =∞O„`«Ñ¨~°OQÍ ‰õÄ_®
H˘xfl q+¨Ü«∂Å∞<åfl~Ú.
=∞# ѨÓ~°fi[#‡ ã¨∞Hõ$`«O KÕ`« J=∞‡"åix ™ê^èŒ# KÕã¨∞‰õΩ<Õ [#‡ÅaèOzOk. JÖÏ
=zÛ#ѨÙÊ_»∞ ‰õÄ_® KåÖÏ J„Ѩ=∞`«ÎOQÍ LO_®e. P ѨÓ~°fi[#‡ã¨∞Hõ$`«O KÕ`« ÅaèOz#
`«e¡ Láêã¨# ‰õÄ_® Jã¨∞s â◊‰Ωõ ÖÎ #·ˇ ~°*’QÆ∞}, `«"∂≥ QÆ∞}ÏÅ =Å¡ „Hõ=∞OQÍ ^Œ∂~°"∞≥ áÿ ÈÜÕ∞
„Ѩ=∂^ŒO LOk.
ã¨O^ÕǨÅ∞, <åã≤ÎHõ |∞^Œ∞úÅ∞, ÉèíÜ«∂Å∞, W`åº^Œ∞Å∞ U~°Ê_ç =∞#O *ÏiáÈÜÕ∞ „Ѩ=∂
^•Å∞ L<åfl~Ú. J"Õ HõѨ@OQÍ =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_® =∞#Ö’OKÕ „Ѩ"ÕtOKÕ Pã¨∞s
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 247
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ÅHõΔ}ÏÅ∞. JÖÏO\˜ "å\˜ #∞Oz HÍáê_»_®xH˜ ÉèíQÆ=`ü *Ï˝#=∞Ü«∞"≥∞ÿ# XHõ HÍOu
„áêHÍ~°O LO_®e. P HÍOu „áêHÍ~°"Õ∞ ~°H˜Δã¨∞ÎOk. =∞# ѨÙ~åHõ$`« ã¨∞Hõ$`«O =Å¡
ÅaèOz# ^Õg P~å^èŒ# J<Õ |∞kúx *ÏfiÖÏ=∂eh^Õq HÍáê_»∞`«∞O^Œx nxÖ’ L#fl
PO`«~°ºO. JÖÏ HÍáê_ç`Õ HÍh =∞#O P Láêã¨#Ö’H˜ "≥à◊§ÖË=Ú. H˘O`«=∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞
„áê~°Oaè™êÎ~∞° HÍh =∞^躌 Ö’ É’Öˇ_∞» ã¨O^ÕÇ¨ Å∞ =™êÎ~Ú. ''<å‰õΩ JѨÊ\’¡ ÉèHí Θ LO_Õ^OŒ _ô
P `«~°∞"å`« H˘xfl J#∞Éèí"åÅ∞ [iQÍ~Ú =kÖË™ê#O——\Ï_»∞.
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ ֒ѨŠLO>Ë WÖÏO\˜ PÖ’K«#ÖË =™êÎ~Ú. "≥#∞Hõ #∞Oz ^≥|ƒ
uÜ«∞º_»O JO>Ë W^Õ. "å\˜ #∞Oz HÍáê_»_®xH˜ P HÍÅã¨fi~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞# J=∞‡ D
x`åº^Õ=`«ÅÖ’ XHõÔ~·# *ÏfiÖÏ=∂exx xÜ«∞q∞OzOk. D *ÏfiÖÏ=∂ex WKÕÛ
"≥Å∞QÆ∞ÅÖ’ PYO_»"∞≥ #ÿ P`«‡ â◊HÎ̃ ~°HOΔ̃ Ѩ|_»∞`«∞Ok. Wk Láêã¨<åѨ~O° QÍ J=∞‡"åi
J#∞„QÆǨÏO.
P`«‡*Ï˝#Ѩ~°OQÍ-x~°O`«~° qKå~°}Ï`«‡Hõ"≥∞ÿ# *Ï˝#"Õ∞ =Ç≤Ïfl„áêHÍ~°O.
x~°O`«~° qKå~°} [~°QÍe. ÖËHõáÈ`Õ ™ê^èŒ# ZѨÙÊ_»∞ PÑ≤ "Õã≤<å
"≥O@<Õ Éè∫uHõ"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂Å∞ Hõ¿ÑÊ™êÎ~Ú. "å\˜x Z^Œ∞~˘¯"åÅO>Ë
x~°O`«~° qKå~°}Ï`«‡Hõ"≥∞ÿ# *Ï˝#=Ú LO_®e.
P *Ï˝# „áêHÍ~°"Õ∞ *ÏfiÖÏ=∂eh. P x~°O`«~° qKå~°} =Å¡ P`«‡*Ï˝#O
~°H˜ΔOѨ|_»∞`«∂ LO@∞Ok. Wk nxÖ’x `åuÎ fiHõ"≥∞ÿ# PO`«~°ºO.
P q^èŒOQÍ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# =Ç≤Ïfl„áêHÍ~°O U~°Ê_çOk. Jk K«∂ã≤# "≥O@<Õ KåÖÏ
ã¨O`À+≤OzOk Åe`å^Õq.
WѨÙÊ_»∞ P ֒ѨŠU~åÊ@∞ KÕ™ÈÎOk ^ŒO_»<å^ä•^Õq. Ãã<· åºxfl ZÖÏ ã≤^OúŒè K≥Ü∂« ºe,
=ÓºÇ¨Ï ~°K«# ZÖÏ KÕã¨∞HÀ"åÅ<Õ^ŒO`å ‰õÄ_® P*Ï˝K«„ˆHâ◊fiÔ~·# ^ŒO_»<å^ä•^Õq Ѩx.
J=∞‡"åi ~°^ä•xfl =∞^茺֒ LOzOk.
"å=∞ѨˆHΔ ~°^äŒO ã‘fiÜ«∞O ^ŒˆHΔ K« âߺ=∞ÖÏ~°^äŒO
ѨâßÛ^•ƒùˆQ ã¨=∞Ê^ÕjO ѨÙ~°™êÎK«Û ǨÏÜ«∂#<åO
J=∞‡"åi ~°^ä•xH˜ Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù `«# H˜i~°^ä•xfl ÃÑ\˜ìOk "å~åÇ‘Ï^Õq.
J=∞‡"åiH˜ ‰õΩ_ç "≥·Ñ¨Ù# âߺ=∞ÖÏ ~°^ä•xfl, "≥#∞Hõ "≥·Ñ¨Ù# ã¨OѨ`«¯s ^Õqx ÃÑ\˜ì,
=ÚO^Œ∞ "≥·Ñ¨Ù Jâßfi~°∂_è®^Õqx LOzOk. J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# *Ï˝#„ѨHÍâ◊O, =∞^茺֒ Åe`å
„uѨÙ~°ã∞¨ O^Œs ^Õq „jK«„HõO ÃÑ,· J@∞, W@∞ âߺ=∞ÖÏ "å~åÇ‘ÏÅ∞, =ÚO^Œ∞ Jâßfi~°∂_è®,
248 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"≥#∞Hõ ã¨OѨ`«¯s. WÖÏ J=∞‡"å~°∞ L<åfl~°∞. P K«∞@∂ì â◊H˜Î ¿ã#Å∞ L<åfl~Ú.
JO^Œ∞Ö’ âߺ=∞ÖÏ, "å~åÇ‘Ï ^Õ=`«Å∞ L<åfl~°#QÍ<Õ "åi Ѩi"å~° ^Õ=`«Å∞, JOQÆ
^Õ=`«ÅO`å "åi „ѨHõ¯# L<åfl~°∞. WÖÏ "≥Ú`«ÎO â◊H˜Î ¿ã# *ÏfiÖÏ=∂ex =Å¡ U~°Ê_ç#
=Ç≤Ïfl„áêHÍ~° =∞^茺OÖ’ L<åfl~°∞.
nx<Õ '*ÏfiÖÏ=∂exHÍHΔ̃ÑÎ̈=Ç≤Ïfl„áêHÍ~°=∞^茺QÍ— J<Õ Åe`å<å=∞OÖ’ K≥ѨÊ|_çOk.
WѨÙÊ_»∞ ^•fi~°O XHõ\ ˜ LOk. P ^•fi~°O ^ŒQÆæ~° ^ŒO_»<å^ä• ^Õq J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# PÜ«Ú
^è•Å#∞ WzÛ, W~°"≥· JHΔ“Ç≤Ï}∞Å ¿ã##∞ WzÛ 'ã¨ÎOaèh— J<Õ ^Õ=`«#∞ JHõ¯_» xÜ«∞
q∞OzOk. Pã¨∞sâ◊‰õΩÎÅ∞ ֒ѨʼnõΩ ~å‰õΩO_® HÍáê_»∞`«∂ ^•fi~° ~°HõΔHõ â◊H˜ÎQÍ LOk
ã¨ÎOaèh.
Ü«∂^Õg ^ŒO_»<å^ä•Ü«∂ qѶ¨∞fl^Õgu q„â◊√`å
ã¨ÎOaèh^Õq ^ŒO_»<å^ä• Ü≥ÚHõ¯ qѶ¨∞fl^Õ=`«. qѶ¨∞fl^Õq JO>Ë â◊„`«∞=ÙʼnõΩ qѶ¨∂flÅ∞
HõeyOz `«# "å~°Å‰õΩ qѶ∂¨ flÅ∞ `˘ÅyOK«QeÆ Qˆ â◊H.Θ "å~åÇ‘Ï Láêã¨# =Å¡ P^蕺u‡Hõ
™ê^èŒ#Ö’ qѶ¨∂flÅ∞ `˘ÅQÆ∞`å~Ú. JO^Œ∞‰õΩ ã¨Ç¨ÏHõiOKÕ "å~åÇ‘Ï â◊H˜Î ¿Ñ~°∞ 'ã¨ÎOaèh—.
`«`«ó H˜eH˜ÖÏ~å=O Hõ$`åfi â◊H˜Î =∞ǨK«=¸ó
â◊H˜Î ¿ã#ʼnõΩ K«Hõ¯x ~°HõΔ} ÅaèOK«QÍ<Õ J=xfl P#O^ŒÑ¨_ç DÅÅ∞ "Õã¨∂Î , H˜ÅH˜Å
^èŒfi#∞Å∞ KÕ™ê~Ú. D ֒ѨŠWHõ¯_ç ã¨OQÆu JO`å ‰õΩ\˜ÖωõΔΩ_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "åiH˜
`≥eã≤Ok. WÖÏ "å~°∞ ÃÑ^ŒÌ „áêHÍ~°O U~åÊ@∞ KÕã∞¨ HÀ=_»O =Å¡ "≥#∞fláÈ@∞ á⁄_»"åÅ#∞
‰õΩ#fl "åiH˜ ^≥|ƒ `«yeOk.
ÉèíO_»Ñ¨Ù„`«∞Å`À ÉÏÖÏ^Õq Ü«Ú^ŒúO
‰õΩ\˜ÖωõΔΩ_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#"åi`À ã¨=∂"Õâ◊O U~åÊ@∞ KÕâß_»∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞. UO
K≥Ü«∂ºÅx PÖ’zã¨∞ÎO>Ë JѨÙÊ_»∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞xH˜ `ÀzOk.
q+¨OˆQ# qâ◊√„ˆH} ã¨=∞ =∂`«‡ã¨∞`≥·~°Ñ≤
qâ◊√„‰õΩ_»∞, q+¨OQÆ∞x`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# „Ѩ`åѨO HõÅ 30 =∞Ok ‰õΩ=∂~°∞efl Ñ≤ez
''g∞~°∞ |Ü«∞Å∞ ^Õ~°O——_»x K≥áêÊ_»∞. "åi ¿Ñ~°∞¡- K«`«∞~åƒÇ¨ï_»∞, K«HÀ~å‰õΔΩ_»∞,
K«`∞« t≈~°∞_»∞, =„[Ѷ∞¨ ’+¨μ_»∞, T~°fi÷ Hˆ â◊√_»∞, =∞Ǩ=∂Ü«Ú_»∞, =∞ǨǨÏ#∞_»∞, =∞Yâ◊„`«∞=Ù,
=∞Y㨯Okè, ã≤OǨÏѶ¨∞’+¨μ_»∞, ã¨∞~åʼnõΩ_»∞, JO^茉õΩ_»∞, ã≤O^èŒ∞<Õ„`«∞_»∞, Hõ$Ѩ‰õΩ_»∞, Hõ$Ѩ
Ö’K«#∞_»∞, QÆ∞Ǩ‰õΔΩ_»∞, QÆO_»Å∞_»∞, K«O_»=~°∞‡_»∞, Ü«∞=∂O`«‰õΩ_»∞, Å_»¤#∞_»∞, ѨO_»
¿ã#∞_»∞, ѨÙ~°∞l`«∞,ΠѨÓ~°fi=∂~°‰Ωõ _»∞, ã¨fi~°âæ „◊ `«∞=Ù, ã¨fi~°|æ Å∞_»∞, ^Œ∞~°∞_æ ∞» , ã¨fi~°Hæ Oõ @‰õΩ_»∞,
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 249
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Ju=∂Ü«Ú_»∞, |$ǨÏ<å‡Ü«Ú_»∞, LѨ=∂Ü«Ú_»∞ "≥Ú`«ÎO =ÚÃÑ·Êù =∞Ok L<åfl~°∞.
'Ñ≤`«∞ ã¨û^Œ$â◊^Àsfi~åºó Ñ≤`«∞ã¨û^Œ$â◊q„QÆǨó—
`«O„_ç`À ã¨=∂#"≥∞#ÿ „Ѩ`åѨO HõÅ"å~°∞, `«O„_çÖÏO\˜ PHÍ~°O HõÅ"å~°∞. "å~°O^Œifl
Ñ≤ez ã¨ÉèíÖ’ JO@∞<åfl_»∞
Éè’ Éè’ =∞nÜ«∂ ã¨Î#Ü«∂ó Éèí=`åO Hõ ã¨û"≥∂ Éèí∞qó
FǨϟ! <å Ѩل`«∞ÖÏ~å! g∞`À D Éè∂í q∞Ö’ Z=fi~°∞ ã¨=∂#∞Ö’ K≥Ñʨ O_ç! JO`«=∞Okx
H˘\ÏìÅO>Ë ZO`« |ÅO HÍ"åÖ’ Jx z#fl ÉèíÜ«∞O U~°Ê_»∞`«∞Ok. g∞Ô~O`≥·<å K≥Ü«∞º
QÆÅ~°x á⁄y_ç`Õ ÉèíÜ«∞O áÈ`«∞Ok. ÃÑ·QÍ QÆ`«OÖ’ g~°∞ KÕã≤# Ѷ¨∞#HÍ~åºÅ∞O\Ï~Ú.
"å\˜x ‰õÄ_® QÆ∞~°∞Î KÕ¿ãÎ =∞iO`« L`åûǨÏO =ã¨∞ÎOk. Z=iÔH·<å 㨈~ á⁄QÆ_»Î XHõ H˘`«Î
â◊H˜Îxã¨∞ÎOk. `«O„_Õ á⁄QÆ∞_»∞`«∞<åfl_»∞.
Éèí=`å"Õ∞= ã¨`ÕÎ fi# l`«O qâ◊fiO =∞Ü«∂ ѨÙ~å
''g∞~°∞ ™ê=∂#∞ºÅ∞ HÍ~°∞. WO`«=~°‰õÄ ã¨OǨÏiOѨ|_ç# ¿ã<åѨ`«∞Å∞
JO^Œ~∂° ‰õÄ_® <å‰õΩ ã¨ÇϨ HõiOz#ѨÊ\˜H,© <Õ#∞ Wk =~°‰Ωõ ^Õ=`«ÅO^Œifl
=â◊O KÕã¨∞‰õΩ<åfl#O>Ë Jk g∞ ã¨Ç¨Ü«∞O =ÖË¡ [iyOk. g∞~°∞ WO„^•k
^Õ=`«Å#∞ ZÖÏ QÆ_»QÆ_»ÖÏ_çOKå~À <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. g∞~°∞ Hõ#|_ç`Õ KåÅ∞
"åà◊√§ ÉèíÜ«∞Ѩ_Õ"å~°∞. =∞# ^Œ∞~°^Œ$+¨ìO Uq∞\’ QÍh ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ#
U^À â◊H˜Î =zÛ =∞#efl <åâ◊#O K≥Ü«∞º_®xH˜ „Ѩܫ∞ufl™ÈÎOk. S#ѨÊ\˜H© g∞~°∞ L<åfl~°∞
Hõ#∞Hõ ^•xx [~ÚOK«QÆÅ=∞<Õ #=∞‡HõO <å‰õΩ LO^Œ——<åfl_»∞.
=∂Ü«∂qh ^Œ∞~°¡e`å HÍz„fÎû Ü«Ú^Œú^Œ∞~°‡^•
|Ç‘Ïfiaè ã¨ûfiã¨=∂<åaè „ã‘Îûaè ~°∞ºHÍÎ Ç≤Ï#ã≤Î #ó
''XHõ =∂Ü«∂qx LOk. P"≥∞ ¿Ñ~°∞ Åe`«. ^Œ∞~°¡e`«. Ü«Ú^ŒúOÖ’ ^Œ∞~°‡^Œ∞~åÖˇ·#k.
J<ÕHõ=∞Ok „ã‘Î ¿ã#Å`À Hõeã≤ ~°Hõ~°HÍÅ =∂Ü«∞Å∞ Ѩxfl =∞# "åà◊§O^Œih ã¨OǨÏ
i™ÈÎOk. g∞iѨÙÊ_»∞ P"≥∞ =^ŒÌ‰õΩ "≥o§-
r=„QÍǨÏO K« ™ê „QÍǨº Éèí=kƒù~°˚fiÅ^•Ü«Ú^è≥·ó.
g∞ PÜ«Ú^è•Å`À P"≥∞#∞ „|u‰õΩO_»QÍ<Õ |OkèOz WHõ¯_»‰Ωõ fã¨∞‰õΩ~åQÆÅ~°x q∞=∞‡efl
ѨOÑ≤ã¨∞Î<åfl#∞. J~Ú#ѨÊ\˜H© ‰õÄ_® g∞~°∞ ##∞fl H˘OK≥O HõΔq∞OKåe.
J„ѨfѨ „Ѩ`åáê_论 #∞ºëê‡ <ÕHÍO „ã≤ÎÜ«∞O „Ѩu
ã¨O„¿Ñ+¨} =∞<Òz`«ºO `«^䕿Ѻ+¨ q^èÕó „Hõ=∞ó
250 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
g∞ÖÏO\˜ =∞Ǩ „Ѩ`åѨ=O`«∞efl XHõ P_»^•x g∞^Œ‰õΩ "≥à◊§O_ç Jx ѨOѨ_»O
H˘O`« J==∂#Hõ~°"Õ∞. HÍh UO KÕ™êÎO! WѨÙÊ_»∞ qkè "≥·Ñ¨s`«ºO =Å¡ `«Ñ¨ÊÖË^Œ∞.
Hõ#∞Hõ =∞QÆnè~°∞Öˇ·# g∞‰õΩ H˘OK≥O J==∂#Hõ~°"≥∞ÿ#ѨÊ\˜H© ‰õÄ_® g∞~°∞ J#º^ä•
ÉèÏqOK«‰õΩO_® "≥à◊§O_ç.
W=∞"Õ∞HõO ã¨Ç¨Ï^èŒfiOK« â∫~°º H©~Àκ ifiѨ~°ºÜ«∞"£∞
K«∂_»O_ç! =∞#H˜ ZO`« â∫~°ºO, H©iÎ LO_Õ"À! J=hfl WѨÙÊ_»∞ qѨs`«"≥∞ÿáÈÜ«∂~Ú.
g∞~°∞ Ug∞ =∞#ã¨∞ûÖ’ ÉèÏqOK«‰õΩO_® g∞ „Ѩ`åáêxfl K«∂Ñ≤Oz |Ü«∞Å∞^Õ~°O_ç——
J<åfl_»∞.
kfiâ◊`«O KåHΔÀÇ≤Ï}©<åO `«`«ûǨÜ«∂Ü«∞ „áêÇ≤Ï}À`ü
`å#∞¯=∂~å #‡Ç¨ã¨`åÎ fi <å¡[=Ô~·¬ ~°"åH˜~°<£
gnè+¨μ Ü«∂<≥· â◊Ûe`å áœ~°=$^Œú ѨÙ~°O„^èŒÜ«∞ó
"åiH˜ Ô~O_»∞ =O^ŒÅ JHΔÀÇ≤Ï}∞Å ¿ã#Å#∞ WzÛ Ñ¨OÑ≤OKå_»∞. "å~°∞ |Ü«∞Å∞
^Õˆ~@ѨÙÊ_»∞ K«Hõ¯\˜ g~°uÅHÍÅ∞ k^Œ∞̉õΩ<åfl~°∞. #QÆ~°OÖ’ L#fl „ã‘ÎÅO^Œ~°∂ ‰õÄ_®
™œ^è•Å g∞^Œ ZH˜¯ L<åfl~°∞.
~å[Ѩل`«∞Å∞ Hõ=KåÅ∞ ^èŒiOz Ü«Ú^•úxH˜ "≥_»∞`«∂ LO>Ë ÃÑ· #∞Oz ѨÙ=ÙfiÅ∞,
ÖÏ[Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# =∞OQÆà◊Hõ~° „^Œ"åºÅxfl qã¨∞~°∞`«∂ - g∞‰õΩ q[Ü«∞O ÅaèOK«∞QÍHõ!
Jx =∞OQÆà◊Ǩ~°`«∞Å∞ Wã¨∞Î<åfl~°∞.
WѨÙÊ_»∞ "åà◊√§ =∞Ǩf„="≥∞ÿ# HÀѨO`À, Ü«∞=fi#=∞^ŒO`À, Ѩ~å„Hõ=∞=∞^ŒO`À
|Ü«∞Å∞^Õi J=∞‡"åi ¿ã#Å#∞ Z^Œ∞~À¯_®xH˜ "≥_»∞`«∞<åfl~°∞. ã¨iQÍæ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’
WÖÏ ÉèOí _»∞x Ü≥ÚHõ¯ Ѩل`«∞Å∞ =ã¨∞<Î åfl~°<Õ "å~°Î â◊HΘ ¿ã#Å#∞Oz J=∞‡"åiH˜ `≥eã≤Ok.
JѨÙÊ_Õ J=∞‡"åi „ѨHõ¯<Õ L#fl ''PQÆ`å#∞º^ŒúHõ$`åºÜ«∞ ÉÏÖÏ H“`«∂ǨÏÅO ^Œ^èÕ——
WHõ¯_» =∞~À ѨiѨÓ~°‚"≥∞ÿ# =∞Ǩâ◊H˜Î =™ÈÎOk. P `«e¡ ÉÏÖÏ=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œs^Õq.
Pq_» J=∞‡"åi „ѨHõ¯# ‰õÄ~°∞ÛOk. J=∞‡"åi ǨÏ$^ŒÜ«∞O #∞Oz =zÛOk D `«e¡.
''ã¨=∞ã¨Îâ◊H˜Î K«„HÍ}ÏO ѨÓ*Ϻ q„Hõ=∞âßeh——
"å~åÇ‘Ï, âߺ=∞ÖÏ "≥Ú`«ÎO â◊H˜Î ¿ã#ÅO^Œ~°∞ ‰õÄ_® Åe`å^Õqx ZO`« Q“~°q™êÎ~À,
D ÉÏÖÏ „uѨÙ~°ã¨∞O^Œix ‰õÄ_® JO`« Q“~°q™êÎ~°∞. Jk Pq_» Q˘Ñ¨Ê`«#O. nx
JO`«~°ºO Åe`å^Õq ZO`«\ ˜^À, ÉÏÖÏ=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œs JO`«\ ˜k. ÉÏÖÏ=∞Ǩ
„uѨÙ~°ã∞¨ O^Œix Z=~°∞ P~åkè™êÎ~À "åiH˜ Åe`å^Õq J#∞„QÆÇϨ O ѨiѨÓ~°O‚ QÍ ÅaèOz
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 251
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ѨOK«^tŒ QÍ, ëÈ_»tQÍ, =∞ǨëÈ_»tQÍ =ã¨∞OÎ k P `«e.¡ W=xfl Láêã¨<å ~°ÇϨ 㨺=ÚÅ∞.
ÉÏÖÏ^Õq Ü≥ÚHõ¯ `«`åÎ fixfl WHõ¯_» K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
‰õΩ=∂s Åe`å^Õ"åº ã¨Î™êº xHõ@"åã≤h
Åe`å ã¨^Œ$âßHÍ~å ‰õΩ=∂s HÀѨ =∂^Œ^èÕ
Ü«∂ ã¨^• #==Ô~·¬= ã¨~°fiq^•º=∞ǨYxó
Dq_» Ü«Ú^ŒúO HÀã¨O ~åÖË^Œ∞@. ˆH=ÅO J=∞‡"åiH˜ „Ñ‘u Hõeyã¨∂Î Pq_» ^ŒQÆæ~°
‰õÄ~°∞ÛOk. P"≥∞#∞ K«∂ã¨∞ÎO>Ë<Õ J=∞‡"åiH˜ L`åûǨÏO. JO^Œ∞‰õΩ „ѨHõ¯# ‰õÄ~ÀÛÃÑ@∞ì
‰õΩOk. ÉÏÅ `˘q∞‡^Õà◊§ =Ü«∞ã¨∞û#fl J=∂‡~Ú. Pq_» PHÍ~°O ZÖÏ LO^ŒO>Ë J=∞‡
"åiÖψQ Z„~°QÍ LOk. P ÉèíO_»∞_ç Ѩل`«∞Å∞ =ã¨∞Î<åfl~°<Õ "å~°Î q#QÍ<Õ P `«e¡H˜
HÀѨO =zÛOk. Ü«ÚQÍÅ∞ QÆ_çzáÈ`«∞<åfl Pq_» =Ü«∞ã¨∞û `˘q∞‡^Õà◊§„áêÜ«∞"Õ∞.
''ã¨~fi° q^•º =∞Ǩ Yxó——- Wk Q˘Ñ¨Ê qâı+O¨ . WHõ¯_» ÉÏÖÏ„uѨÙ~°ã∞¨ O^Œs
=∞O„`«`«`«Î fiO K≥ѨÙÎ<åfl~°∞. Pq_» ã¨~°fi q^ŒºÅ‰õΩ XHõ QÆx =O\˜^Œ<åfl~°∞.
QÆxÖ’ ~°`åflÅxfl ZÖÏ LO\ÏÜ≥∂, q^ŒºÅhfl Dq_»Ö’ L<åfl~Ú.
Z=Ô~`· Õ ÉÏÖÏ„uѨÙ~°ã∞¨ O^Œix Láêã≤™êÎ~À, "åiH˜ ã¨~fi° q^ŒºÅ∞ Åaè™êÎ~Ú.
ÃÑ·QÍ D q^Œº „|Ǩχq^Œº. ÉÏÖÏ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œs ™êHΔÍ`«∞Î „|Ǩχq^•º
ã¨fi~°∂Ñ≤}©.
=∞O„`«ÉèÏ+¨ºHÍ~°∞Å∞ ÉÏÖÏ=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œs =∞O„`åxH˜ "åºMϺ#O „"åâß~°∞. P
=∞O„`åxfl ã¨ÉèíÖ’ K≥ѨÊ~å^Œ∞QÍx ÉÏÖÏ=∞O„`«O z„`«OQÍ =ÚO^Œ∞ H˘O`« ÉèÏQÆO "≥o§,
"≥#H˜¯ =KÕÛ@ѨÊ\˜H˜ uiy P=$u J=Ù`«∞Ok. P =∞O„`åxfl P~°∞ JHõΔ~åÅ`À H˘O^Œ~°∞,
`˘q∞‡k JHõΔ~åÅ`À H˘O^Œ~°∂ [Ñ≤™êÎ~°∞.
P =∞O„`åxH˜ J~°÷O ''JǨÏO „|Ǩ‡ã≤‡——, ''„|ÃǷχ"åǨÏ=∞ã≤‡—— Jx K≥áêÊ~°∞.
=∞Ǩ"åHõº"Õ∞ P =∞O„`«O. P `«ex¡ x+ª̈QÍ Láêã¨# KÕ¿ãÎ `«Ñʨ ‰õΩO_® „|Ǩχq^Œº#∞
„Ѩ^•#O KÕã¨∞ÎOk. P PO`«~°ºO WO^Œ∞Ö’ K≥ѨÊ|_»∞`ÀOk.
„|Ǩχq^Õº W™ÈÎO^ŒO>Ë W`«~° q^ŒºÅ#∞ Wã¨∞ÎO^Œx "Õˆ~ K≥ѨÊ#Hõ¯~°ÖË^Œ∞. ã¨~°fiq^ŒºÅ∞
‰õÄ_® ÉÏÖÏ Láê㨉õΩÅH˜ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® Åaè™êÎ~Ú. ÉÏÖÏq^ŒºÖ’x =¸_»∞ ‰õÄ\ÏÖË
Åe`«Ö’ =¸_»∞ ‰õÄ\ÏŠѨk¿ÇÏ#∞ JHõΔ~åÅ∞QÍ qã¨ÎieOk.
ÉÏÖÏ JO>Ë z#fl^Œx J~°÷O HÍ^Œ∞ ã¨∂HõΔ ‡"≥∞ÿ#k Jx J~°÷O. ÉÏÖÏ`«`«Î fi Láêã¨#
Jxfl ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Ö’¡#∂ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. ÉÏÖÏ`«`«Î fiO H˘OK≥O Ö’`«∞QÍ PÖ’zOKåe.
252 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J=∞‡#∞ 㨇i¿ãÎ =zÛ ‰õÄ~°∞ÛO@∞Ok Pq_». P ã¨Ê $ǨÏ`À ÉÏÖÏ=∞Ǩ„uѨÙ~°ã∞¨ O^ŒiH˜
#=∞㨯iOKåe. â‹·=OÖ’, "≥·+¨‚=OÖ’, â߈HÎÜ«∞OÖ’ ‰õÄ_® ÉÏÖÏ`«`«Î fi Láêã¨# LOk.
"≥·+¨‚=OÖ’ ÉÏÅHõ$+¨‚ Láêã¨#.
D ÉÏÅHõ$+¨‚ Láêã¨# QÆ∞iOz ã¨#`«∞¯=∂~°ã¨OÇ≤Ï`«Ö’ KåÖÏ qѨÙÅOQÍ QÀáêÅ
=∞O„`«âß„ã¨ÎO JO`å LOk. Hõ$+¨μ‚x ÉÏÅ∞_çQÍ Láêã≤OK«_»O JO^ŒiH© `≥Å∞ã¨∞.
ÉÏÅHõ$+¨μ‚x Láêã≤OK«_»O JO>Ë ÃÑ^ŒÌ Hõ$+¨μ‚_ç HõO>Ë PÜ«∞# z#fl"å_À ÖË^• `«‰õΩ¯=
â◊H˜Î L#fl"å_À Jx HÍ^Œ∞ J~°÷O. ÉÏÅHõ$ëÈ‚áêã¨# J<Õk Hõ$+¨‚`«`«Î fiOÖ’ ZÖÏO\˜^À,
ÉÏÖÏ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi Láêã¨# Åe`Àáêã¨#Ö’ JÖÏO\˜k. JÖψQ â‹·=OÖ’ ÉÏÅt"À
áêã¨# ã¨∞„|Ǩχ}Àºáêã¨#. ã¨∞„|Ǩχ}∞º_»∞ ÉÏÅt=`«`Ϋ fi"Õ∞. nxH˜ „Ѩ=∂}O ™ê¯O^•k
ѨÙ~å}ÏÅÖ’ K«Hõ¯QÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
H˘xfl ~°∞„^Œ=∞O„`åÅÖ’ ^蕺#=¸iÎQÍ K≥Ñ≤Ê# t=Ù_»∞ P~°∞ =ÚMÏÅ`À LO\Ï_»x
q=iOKå~°∞. Jk ã¨∞„|Ǩχ}º`«`Ϋ fiO. â◊¥~°Ñ^¨ ∞Œ ‡_»<Õ ~åHõãΔ ∞¨ x ã¨∞„|Ǩχ}º™êfiq∞ ã¨OǨÏ
iOK«_®xH˜ =zÛ#ѨÙÊ_»∞ J`«x =∞O„`«∞Ö’¡ XHõ_»∞ ''ã¨∞„|Ǩχ}∞º_»∞ z#fl ~°∂ѨOÖ’
L#fl t=Ù_»∞—— Jx K≥áêÎ_»∞.
D Hõ^äŒÖ’¡ K≥¿ÑÊ =∂@Åhfl P ^Õ=`å `«`åÎ fixfl K≥áêÎ~Ú. ÉÏÖÏ JO>Ë z#flk J<Õ
J~°O÷ fã¨∞HÀ‰õÄ_»^∞Œ . ''ÉÏÅó ^è•~°}ÏѨ@∞ó—— Jx âß„ã¨OÎ K≥áÈÎOk. |∞kú â◊HΘ Q˘Ñ¨Ê`«<åxH˜
ÉÏÖÏ J<Õ â◊|ÌO K≥ѨÊ|_»∞`ÀOk. ÉÏÖÏ J<Õk ^è•~°}ÏѨ@∞`åfixfl `≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk.
ÃÑ·QÍ ÉÏÅ∞~°∞ JO>Ë JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’H˜ =KÕÛ"å~°x J~°÷O. K≥~Úº Kåz`Õ K≥~ÚºKåz
=KÕÛ"å~°∞ ÉÏÅ∞ˆ~! Ѩ~åâ◊H˜Î JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’H˜ =KÕÛ k=º~°∂Ѩ"Õ∞ ÉÏÖÏ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œs
`«`«Î fiO. JÖÏ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’H˜ =KÕÛ `«e¡ Pq_». Pq_» J#∞„QÆǨÏO ÖËx^Õ „jq^Œº
ѨÓ~°‚=Ú HÍ^Œ∞.
D `«e¡ „jK«„HõOÖ’ =∞^茺ÉèÏQÆ"≥∞ÿ# ǨÏ$^ŒÜ«∞ÉèÏQÆOÖ’<Õ LO@∞Ok. Åe`å=∞Ǩ
„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi Ü≥ÚHõ¯ ǨÏ$^ŒÜ«∞â◊H˜Î, „áê}â◊H˜Î ÉÏÅ.
=∞Ǩ~år˝ áê^ŒÑ‘ˆ~î x`«º =∂Ç≤Ï`« ã¨xflkèó
ÉÏÖÏ~°∞}`«#∞„âı}© â’}=~°‚ =ѨÙ~°¡`å
P `«e¡ L^Œ~Úã¨∞Î#fl ÉÏÅã¨∂~°∞ºx =Öˇ Z„~°x HÍO`«∞Å`À LOk.
''J~°∞}H˜~°}*ÏÖˇ·~°Oz`åâß=HÍâß, q^èŒ$`«[Ѩ Ѩ\ ©HÍ Ñ¨Ùã¨ÎHÍcèuǨϙêÎI
W`«~° Hõ~°=~å_论 ѨÙÅ¡HõÖÏ›~° ã¨O™ê÷, x=ã¨`«∞ ǨÏ$kÉÏÖÏ x`«ºHõÖϺ}jÖÏII——
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 253
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
`«# â◊s~°O #∞O_ç "≥^Œ[Å¡|_»∞`«∞#fl ÖË`« Z„~°x HÍO`«∞Å`À k‰õΩ¯Å Ç¨Ï^Œ∞ÌÅxfl
xO¿Ñ™ÈÎOk. P `«e¡ ÃÑ· Ô~O_»∞ KÕ`«∞Ö’¡ [Ѩ=∂Å, ѨÙã¨ÎHõO, „H˜Ok Ô~O_»∞ KÕ`«∞Ö’¡
JÉèíÜ«∞ǨÏãÎ̈=Ú, =~°^ŒÇ¨ÏãÎ̈=Ú ^èŒiOzOk. Hõ=∞ÖÏÅÖ’ XHõ *ÏuH˜ K≥Ok# HõÖÏ›~°=∞<Õ
Hõ=∞ÅOÖ’ ‰õÄ~°∞Û#fl P `«e¡ ã¨fi~°∂áêxfl K≥áêÊ~°∞.
''`«™êº |Ç≤Ïâ◊Û~åó „áê}Ï Ü«∂ K«`«∞~°÷O qÖ’K«#O—— Åe`å^ÕqH˜ |Ü«∞@ uiˆQ
„áê}O ÉÏÖÏ=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi J<åfl~°∞. |Ç≤Ïó„áê}ó Jx K≥ѨÊ_»O Dq_» „áê}
â◊H˜Îã¨fi~°∂Ñ≤}˜ J<Õ J~å÷xfl ‰õÄ_® `≥eÜ«∞*Ë™ÈÎOk.
D „áê}â◊H˜ÎH˜ ‰õÄ_® U P`«‡â◊H˜Î =¸Å"≥∂ Pq_Õ Åe`å =∞Ǩ„uѨÙ~° ã¨∞O^Œi
Jx nx PO`«~°ºO. U =∞O„`åxÔH·<å [Ѩq^è•#OÖ’ âßfiã¨`À HõeÑ≤ [ѨO K≥Ü«∞º_»O
J<Õ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O L#flѨÊ\˜H© ÉÏÖÏ=∞O„`« ã≤kúH˜ âßfiã¨`À ÉÏÖÏ=∞O„`åxfl [Ñ≤OKåe
Jx XHõ âß„ã¨ÎO LOk.
ã¨QÆ~°ƒù[Ѩ=∞O>Ë âßfiã¨`À =∞O„`åxflHõeÑ≤ K≥Ü«∞º_»O. =∞#Ö’ âßfiã¨
ã¨iQÍæ LO>Ë<Õ â◊|ÌO ã¨iQÍæ LO@∞Ok. âßfiã¨â◊H˜Îx =∞O„`«O`À "Õ∞à◊qO
K«_»O. U =∞O„`å<≥·fl<å ã¨QÆ~°ƒù [ѨOQÍ K≥Ü≥ÚºK«∞Û. |Ü«∞@H˜ =∞O„`åxfl
LK«ÛùiOK«‰õΩO_® LKåÛùfiã¨`À XHõ P=$u, xKåÛùfiã¨`À =∞~ÀHõ P=$u
KÕã¨∂Î LO>Ë =∞#ã¨∞û, âßfi㨠Ô~O_»∂ JO^Œ∞Ö’ Hõeã≤áÈ`å~Ú. Wk KåÖÏ
L`«Î=∞O. Wk j„Ѷ¨∞Ѷ¨ÅHÍi.
'Ü«∂ K«`«∞~°úO qÖ’K«#O— Åe`åO|H˜ =¸_»∞ Hõà◊√§ L<åfl~Ú. D ÉÏÅ <åÅæ=
Hõ#∞fl Jx K≥áêÊ~°∞. JO`« „¿Ñ=∂`«‡Hõ"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O. <åÅæ= Hõ#∞fl JO>Ë =¸_çO\˜x
^•\˜# '`«∞sÜ«∞=Ú— J<Õ `«`åÎ fixfl `≥eÜ«∞KÕ¿ãk. Hõ#∞fl JO>Ë K«∂¿ãk. `«∞sÜ«∂xfl
`≥eÜ«∞KÕ¿ãk. JÖÏO\˜ ÉÏÖÏ=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œs^Õq - ZѨÙÊ_≥·`Õ ÉèíO_»Ñ¨Ù„`«∞Å∞
Ü«∞^•úxflH˜ =ã¨∞Î<åfl~À JѨÙÊ_»∞ Åe`«=∞‡`À K≥áÈÎOk.
=∂`«! ~°ƒùO_»=∞Ǩ^≥·`«ºã¨∂#"À Ü≥∂^Œ∞ú=∂QÆ`åó
`≥· ã¨û=∞O Ü≥∂^Œ∞ú q∞KåÛùq∞ ‰õΩ=∂i`åfi `«ûH“`«∞HÍ
ã¨∞Êù~° xfl=K« "Õ∞ ÉÏǨï ~°∞º^ŒúHõO_»∂Ü«∞ HÍOHõΔÜ«∂
''J=∂‡! ÉèíO_»∞_ç Ѩل`«∞Å∞ Ü«Ú^•úxH˜ =KåÛ~°∞. <å‰õΩ KåÖÏ ‰õΩ`«∂ǨÏÅOQÍ LOk.
"≥o§ "åi`À Ü«Ú^ŒúO KÕ™êÎ#O——k. HÍx Åe`«=∞‡ XѨÙÊHÀÖË^Œ∞. `«# a_»¤ Ü«Ú^•úxH˜
"≥_»`å#O>Ë `«e¡ XѨÙʉõΩO@∞O^•! ''#∞=Ùfi z#flÑ≤Å¡q "≥à◊¡Hõ=∂‡!—— JOk. ''z#flÑ≤Å¡ÅH˜
254 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
P_»∞HÀ=_»O ‰õΩ`«∞ǨÏÅOQÍ LO@∞OkQÍ K≥ѨÙÊ! <Õ#∞ P_»∞HÀ"åe. <å‰õΩ P@ ‰õΩ`«∂
ǨÏÅO Hõ#∞Hõ ##∞fl ѨOÑ≤OK«∞—— JOk ÉÏÅ.
„H©_® =∞"≥∞ÿ ëê ǨÏO`«"åº # Éèí=`åº x"å~°}ˇÿó
JǨÏO Ç≤Ï ÉÏeHÍ x`«ºO „H©_»<Õ+¨fi#∞~åy}©
HõΔ}O ~°}„H©_»Ü«∂ K« „Ñ‘uO ^•™êºq∞ KÕ`«ã¨ó
"åà◊§x ã¨OǨÏiOK«_»O <å‰õΩ P@. HÍ|\˜ì #∞=Ùfi PѨ‰õΩ. J~Ú`Õ P_»∞‰õΩO\Ï"å!
JO>Ë Ñ≤Å¡ÅH˜ P@ L`åûǨÏO Hõ^•! JOk. <Õ#∞ ÉÏeHõ#∞ Hõ#∞Hõ P@Ö’¡ <å‰õΩ
J#∞~åQÆO Z‰õΩ¯=. HÍ|\˜ì Hõ} Δ HÍÅO Ü«Ú^ŒOú J<Õ P@ P_»∞HÀ=_®xH˜ <å‰õΩ P=HÍâ◊O
W=Ùfi! J#flk. JѨÙÊ_»∞ Åe`å^Õq "å`«ûźO`À J#flk
''=`Õû! `«fi=∞u=∞$^ŒfiOw #==~å¬ #=„Hõ=∂——
''hk KåÖÏ "≥Ú`«xÎ Xà◊§=∂‡! #∞=Ùfi ã¨∞‰õΩ=∂iq. h =Ü«∞ã¨∞û `˘q∞‡k ã¨O=`«û~åÖË.
#∞"≥fiѨÙÊ_»∂ Ü«Ú^ŒOú K≥Ü∞« ºÖË^∞Œ . ÃÑQ· Í #∞=Ùfi Ü«Ú^ŒOú HÀã¨O.. Jx <Õ#∞ J#∞HÀÖË^∞Œ .
Ü«Ú^ŒOú K≥Ü∞« º_®xH˜ âߺ=∞ÖÏ^Õq, "å~åÇ‘Ï^ÕqÅ∞ WOHÍ "åi Ѩi"å~åÅ∞ L<åfl~Ú.
<å‰õΩ P#O^ŒO HõeyOK«_®xˆH #∞=Ùfi L<åfl=Ù! JO`ÕHÍx Ü«Ú^•úxH˜ #∞=Ùfi "≥à◊¡
‰õÄ_»^Œ=∂‡!——
#g<åÜ«Ú^èŒtHΔÍ K« ‰õΩ=∂s `«fiO =∞"≥∞ÿH˜HÍ
`åfiO q<å HõΔ}=∂„`«O "Õ∞ # xâß≈fiã¨ó „Ѩ=~°Î`Õ
#∞=Ùfi <å‰õΩ XHõ¯^•x"Õ. JO^Œ~°∂ Åe`«=∞‡#∞ P^è•~°O JO>Ë `«e¡ #∞"Õfi <å‰õΩ
P^è•~°O JO\’Ok ÉÏÅ`À.
ÉÏÖÏ`«`«Î fiO ZO`« Q˘Ñ¨Ê `«`«Î fi"≥∂ `≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î<åfl~°∞. #∞=Ùfi ÖËHõáÈ`Õ HõΔ}HÍÅO
‰õÄ_® <Õ#∞ TÑ≤i uÜ«∞ºÖË#∞ JO\’Ok Åe`«=∞‡. Uq∞\© D ~°Ç¨Ï㨺O! JHõ¯_Õ
K≥ѨÊ|_»∞`ÀOk „áê}â◊H˜Î J<Õ PO`«~°ºO.
=∞"≥∂K«Ûùfiã≤`« "Õ∞"åã≤ # `«fiO Ü«∂Ç≤Ï =∞ǨǨÏ="£∞
^ŒO_çh =∞O„u}© K≥·= â◊HõÎÜ≥∂-<åºã¨∞Î HÀ\˜â◊ó
Wu „jÅe`å^Õ"åº x~°∞^•úÑ≤ ‰õΩ=∂iHÍ
=∞m§ K≥ѨÙÎ<åfl#∞. <å LKåÛùfiã¨"Õ∞ h=Ù! Wk ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# Ü«Ú^ŒúO. "≥àÁ§^Œ=∂‡!
^ŒO_çh, =∞O„u}© "≥Ú^ŒÖˇ·# HÀ\Ï¡k ¿ã<å<å~ÚHõÅ∞ =∞#‰õΩ L<åfl~°∞—— Jx PÑ≤<å
PQÆÖË^Œ∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 255
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
''<Õ#∞ "≥o§ f~°`å#——x =∞s JÅ¡i ÃÑ_ç`Õ `«# ^ŒQÆæ~° L#fl Hõ=Kå<Õfl fã≤ WzÛOk.
JO>Ë- nѨO #∞Oz nѨO "≥eyOz#@∞¡ J=∞‡"å~°∞ `«# Hõ=K«O #∞Oz =∞~À
Hõ=Kåxfl fã≤ WKåÛ~°∞.
ã¨fiH©Ü«∞ Hõ=Kå^ÕHõ =∂zÛù^Œº Hõ=K«O ^Œ^Ò
™êfiÜ«Ú^èÕÉèíºâßÛÜ«Ú^è•x qf~°º qã¨ã¨~°˚ `å"£∞
ÉÏÅ KÕuÖ’ L#fl =~°^Œ, JÉèíÜ«∞ ǨϙêÎÅ`À Ü«Ú^ŒúO UÖÏ KÕã¨∞ÎO^Œx J=∞‡ `«#
#∞Oz ^èŒ#∞ã¨∞û, ÉÏ}O W`åºk PÜ«Ú^è•Å∞ fã≤ WKåÛ~°∞. âߺ=∞ÖÏ, "å~åÇ‘ÏʼnõΩ
Ü«Ú^ŒúO HÀã¨O ~°^ä•Å∞ WzÛOk. HÍx ÉÏÅ#∞ Ü«Ú^ŒúO HÀã¨O ã¨$+≤ìOK«ÖË^Œ∞ Hõ#∞Hõ
WO`«=~°‰õÄ Pq_»H˜ ~°^äŒOÖË^Œ∞. WѨÙÊ_»∞ Pq_»H˜ Hõs‚ ~°^äŒ=∞<Õ XHõ ~°^ä•xfl WzÛOk.
Hõs‚~°^äŒO =∞Ǩ~år˝ KåѨ^ŒO_® `«û=Úu÷`«"£∞
ǨÏOã¨Ü«ÚQƺâ◊`≥·~°∞ºHõÎ =∂~°∞~ÀÇ¨Ï ‰õΩ=∂iHÍ
`«# K≥~°‰õΩ qÅ∞¡Ö’Oz D ~°^ä•xfl fã≤Ok. D ~°^äŒO ÖÏQÆ_®xH˜
=O^Œ ǨÏOã¨Å∞ QÆ∞„~åÅ =Öˇ U~åÊ@∞ KÕãO≤ k. ÃÑ#· K≥ÑÙ¨ ʉõΩ#fl „áê}â◊HÜ
Θ ∞Õ
WHõ¯_» ǨÏOã¨Å∞QÍ HõxÑ≤™ÈÎOk. "≥#∞fl ^ŒO_»"Õ∞ KåѨ=Ú. LKåÛùfiã¨,
xKåÛùfiã¨Å‰õΩ Ç¨ÏOã¨Åx ¿Ñ~°∞. ǨÏO㨠"åÇ≤Ïh ã¨~°ã¨fiu. ''„áê}â◊H˜Îó
ã¨~°ã¨fif—— Jx "Õ^Œ=∞O„`«O. J@∞ W@∞ „Ѩã¨iã¨∞ÎOk Hõ#∞Hõ '„Ѩã¨~°}"Õ∞—
ã¨~°}O. ã¨~°} â◊ˆHÎ ã¨~°ã¨fiu. ÃÑ·QÍ â◊ÉÏÌÅ∞, ã¨fi~åÅ∞, JHõΔ~åÅ∞, *Ï˝#O JO`å D
âßfiã¨g∞^Õ P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok. D âßfiã¨Ö’ ã¨OK«iOKÕ K≥·`«#º"Õ∞ ã¨~°ã¨fiu. D
âßfi¿ã ǨÏO㨠Hõ#∞Hõ ǨÏOã¨"åÇ≤Ïx ã¨~°ã¨fif. WÖÏ „Ѩu ^Õ=`å "åǨÏ<åxH˜, ~°∂áêxH˜,
~°OQÆ∞H˜, PÜ«Ú^è•xH˜ =∞~å‡Å∞<åfl~Ú. ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ q„QÆǨ~å^茉õΩÅ∞ HÍ~°∞ `«`åÎ fi
~å^茉õΩÅ∞. P q„QÆǨÏO ^•fi~å XHõ `«`åÎ fixfl P~åkèã¨∞Î<åfl~°∞. ǨÏOã¨"åÇ≤Ïx ã¨~°ã¨fiu
JO>Ë âßfiã¨#∞ Jkè+Oì≤ z# „áê}â◊HΘ ã¨fi~°∂ѨO Jx J~°O÷ . Dq_» ã¨~åfiq^•ºã¨fi~°∂Ñ≤},˜
„áê}ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ Hõ#∞Hõ<Õ =O^Œ ǨÏOã¨Å ~°^äŒO.
`«™êºO ~°}„Ѩ=$`åÎÜ«∂O ¿Ñ~î°∞ó H˜#fl~°Ü≥∂+≤`«ó
^ÕgÉèí∞*Ïã¨fi^•<åx ã¨~°fiѨ~°fiã¨÷^Õ=`åó
|^•úO[eѨÙ\Ï <Õ=Úó „ѨܫÚHÍÎjó Ѩ~°=∞Ê~å
^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ J=∞‡"åi „ѨHõ¯# ‰õÄ~°∞Û#fl J^Œ∞ƒù`« ÉÏeHõ J#∞‰õΩ<åfl~°∞ QÍh,
Pq_» Ü«Ú^•úxH˜ "≥_»∞`«∞O>Ë "å~°O`å Pâ◊Û~°ºáÈ~Ú #=∞™ê¯~°O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. H˜<≥fl~°Å∞
256 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°O`å ÉÏÖÏOaHõ#∞ QÍ#O KÕã¨∞<åfl~°∞. Pq_» J=∞‡"åi ^ŒQÆæiflOz =ã¨∂Î
~°^ä•xfl ZHõ¯É’`«∞O>Ë P P=~°}Ö’ L#fl ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ ÖËz xÅ|_ç Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞
t~°ã¨∞# ^À~ÚeOz ''D"≥∞‰õΩ [Ü«∞O HõÅ∞QÆ∞QÍHõ!—— Jx JO@∞<åfl~°∞.
nxÖ’ L#fl ÉèÏ=O J=∞‡"å~°∞ ã¨~°fiâ◊‰õΩÎÅKÕ`« ZO`« P~åkèOѨ|_»∞`«∞<åfl~À ÉÏÖÏ
=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œs^Õq ‰õÄ_® JO`«QÍ P~åkèOѨ|_»∞`ÀO^Œx K≥ѨÊ_»O. "≥Ú`«ÎO D
#"å=~°} ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ ‰õÄ_® D ÉÏÖÏOaHõ‰õΩ #=∞™ê¯~°O KÕã¨∞ÎO>Ë
`åaèó „Ѩ}=∞º=∂<å ™ê K«„Hõ~å[~°^äÀ`«Î=∂`ü
K«„Hõ~å[O ~°^äŒO #∞Oz ky u#flQÍ `«#‰õΩ ˆH\Ï~ÚOz# ~°^äŒO g∞^Œ ‰õÄ~°∞ÛOk.
ÉÏÖÏ^Õq ^èŒ#∞ã¨∞û Ѩ@∞ì‰õΩx „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# `«# ~°^äŒOÃÑ· ‰õÄ~ÀÛQÍ<Õ "≥O@<Õ "å~åÇ‘Ï,
âߺ=∞ÖÏ Ñ¨iÔQ`«∞ΉõΩ =zÛ, ''J=∂‡! #∞=Ùfi Ü«Ú^•úxH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~å"Õq∞@=∂‡! =∂
g∞^Œ Åe`å^ÕqH˜ HÀѨOQÍx =zÛO^•? x#∞fl Ü«Ú^•úxH˜ ѨOѨ_»O Uq∞\˜? #∞=Ùfi,
Pq_» Ü«Ú^•úxH˜ "≥à◊§‰õÄ_»^Œ∞. "Õ∞=Ú<åflO!. "Õ∞O K«∂ã¨∞‰õΩO\ÏO! #∞=Ùfi =KåÛ=O>Ë
- WO^•Hõ á⁄~°áê@∞# "≥#∞Hõ #∞Oz [iy# ^•_çx "Õ∞O QÆ=∞xOK«ÖËHõáÈ~Ú#O^Œ∞‰õΩ
J=∞‡"å~°∞ =∞=∞‡efl â◊OH˜OzO^•! HÀѨO =zÛO^•!—— Jx J_çQÍ~°∞.
H˜O Éèí~°Î $^•iˆH! Ü«Ú^Õú =º=™êÜ«∞ó Hõ$`«ã¨Î fiÜ«∂
JHÍO_Õ H˜O =∞Ǩ~å*ÏV „¿Ñ+≤`åã≤ ~°}O „Ѩu
Éèí~°Î $^•iˆH JO>Ë =∞Ǩ~å}˜. P ÉÏÖÏOaHõ`À ''F! =∞Ǩ~å}©! #∞=Ùfi ZO^Œ∞Hõ=∂‡
Ü«Ú^•úxH˜ ã≤^ŒúѨ_®¤=Ù! L#fl@∞ìO_ç P `«e¡ x#∞fl Ü«Ú^•úxH˜ ZO^Œ∞‰õΩ „¿Ñˆ~Ñ≤OzOk!——
`«^Õ`«^Œ∞z`«O <≥·= =~°Î=∂<ÕÑ≤ Ãã·xˆH
`«fiO =¸iÎO rq`«=∞ã≤ „j^Õ"åº ÉÏeˆH! Ü«∞`«ó
''WO`«=∞Ok "Õ∞=Ú LO_»QÍ #∞=Ùfi ZO^Œ∞‰õΩ |Ü«∞Å∞^Õ~å=Ù! J=∞‡"åi Ü≥ÚHõ¯
rq`«O =¸iÎÉèíq¿ãÎ #∞=Ùfi—— Jx K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
'rq`«O— J#QÍ „áê}â◊H˜Î. P „áê}â◊H˜Îq #∞=Ùfi!
x=~°Îã¨fi ~°}À`åûǨ`ü „Ѩ}Ï=∞¿ãÎ qnèÜ«∞`Õ
Wu `åÉèϺO x~°∞^•úÑ≤ „áêK«Å ^ŒÌ$_è»xâ◊ÛÜ«∂
J`«ºO`«q㨇ܫ∂q¿+ì =∞O„u}© ^ŒO_»<å~ÚˆH
ã¨ÃÇ·Ï= `«™êº ~°HΔÍ~°÷O KÕÅ`«∞ó áê~°≈fiÜ≥∂ ~°ÌfiÜ≥∂ó
''Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞ ZuÎ h‰õΩ ^ŒO_»O ÃÑ_»∞`«∞<åflO `«b¡! Ü«Ú^•úxH˜ ~åHõ=∂‡!—— Jx
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 257
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"å~°∞ "Õ_»∞‰õΩO@∞<åfl q#‰õΩO_® D `«e¡ ~°^ä•xfl =ÚO^Œ∞‰õΩ HõkeOz "≥o§áÈ`ÀOk.
JÖÏ Pq_» Hõ^Œ∞Å∞`«∞O>Ë KÕ¿ã^ÕOÖËHõ âߺ=∞ÖÏ, "å~åÇ‘ÏÅ∞ J=∞‡ ~°^ä•xH˜ "≥#HÍÅ
|Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. L`åûǨÏO H˘nÌ |Ü«∞Å∞^ÕiOk QÍh P ~åHõΔã¨∞Å#∞ D ã¨∞‰õΩ=∂i
UO Z^Œ∞~˘¯#QÆÅ^Œx J#∞‰õΩ<åfl~°∞.
J^ä•QÍflº=~°}^•fi~å `åÎÉèϺ =∞#∞QÆ`å ã¨f
J`«ºO`« qã≤‡`å ^≥·`«º‰õΩ=∂~å #==i¬}©O
„Hõ=∞OQÍ ÉÏÖÏ~°^äŒO =Ç≤Ïfl„áêHÍ~°OÖ’x ^•fi~åxfl ^•\˜ |Ü«∞Å∞^Õ~°QÍ "≥#HÍÖË
J#∞ã¨iã¨∞Î#fl ^ŒO_çh, =∞O„u}© ^Õ=`«Å`À áê@∞ "åix J#∞ã¨iã¨∂Î â◊H˜Î ¿ã#Åxfl
|Ü«∞Å∞^Õ~å~Ú. giH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ =ÚÃÑ·Êù=∞Ok ÉèíO_»Ñ¨Ù„`«∞Å∞, "åi "≥#HÍÅ H˘xfl
=O^ŒÅ JHΔ“Ç≤Ï}© ¿ã#Å`À ~åHõΔ㨿ã#Å∞ =ã¨∞Î<åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞ "åix Z^Œ∞~À¯_®xH˜
ã≤^ŒúѨ_çOk #==i¬}ˇÿ# ÉÏeHõ.
Dq_»x K«∂ã≤ ÉèOí _»ÑÙ¨ „`«∞Å∞ Pâ◊Û~°áÈÜ«∂~°∞, J==∂#Ѩ_®¤~∞° . JÜ≥∂º
„ã‘Îx Z^Œ∞~À¯=_»"Õ∞ g~°`åfixH˜ ã≤QÆ∞æKÕ@∞ J#∞‰õΩO>Ë WѨÙÊ_»∞ D Ñ≤Å¡
=zÛO^Õ J#∞‰õΩ<åfl~°∞.
Hõs‚~°^䌙ê÷ =∂Ö’Hõº H˜~°OfO â◊~°=∞O_»Å"£∞
HõΔ}Ë HõΔ}Ë ÉÏeHõÜ«∂ „H˜Ü«∞=∂}O =∞Ǩ~°}O
Pq_» ~åQÍ<Õ ^èŒ#ã¨∞ûx Z‰õΩ¯ÃÑ\˜ì ÉÏ}ÏÅ∞ "Õ™ÈÎOk. ÃÑ\˜ìOk XHõ¯ ÉÏ}"Õ∞ QÍh
"ÕÅ H˘Ån ÉÏ}ÏÅ∞ =ã¨∞Î<åfl~Ú.
HõΔ}HõΔ}ÏxH˜ Pq_» Ü«Ú^Œú „Ѩ`åáêxfl K«∂ã¨∞ÎO>Ë WO`« z#flÑ≤Å¡ WO`« „Ѩ`åáêxfl
K«∂Ñ≤™ÈÎO^Œx â◊H˜Î ¿ã#Å∞ Pâ◊Û~°ºÑ¨_ç xâıÛ+¨μªÖˇ·áÈÜ«∂~°∞.
=∞O„u}©, ^ŒO_ç}© ^Õ=`«Å∞ Pq_»H˜ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕ^•Ì=∞x ÉÏ}ÏÅ∞ Z‰õΩ¯ÃÑ\˜ì ã≤^OúŒ QÍ
L#fl"å~°∞, Dq_» „Ѩ`åáêxfl K«∂ã≤ Ѩ@∞ì‰õΩ#fl ^èŒ#ã¨∞ûÅ∞ „ѨHõ¯# ÃÑ\˜ì, ''=∂ ™êÜ«∞O
Dq_»H˜ JHõ¯ˆ~¡^Œ——x #=∞™ê¯~°O KÕã¨∂Î D Ü«Ú^ŒúO KÕã¨∞Î#fl JO^•Å ÉÏeHõ#∞
K«∂ã¨∂Î ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞.
=∞O„u}©^ŒO_»<å^äÕ q㨇ÜÕ∞# ~°}`«º*∫
„¿ÑHõΔHõ`«fi =∞#∞„áê¿ÑÎ `«∂+‘‚"Õ∞= |Éèí∂=`«∞ó
ÉÏÖÏ^Õq =¿ãÎ JO`å `å<Õ K«∂ã¨∞HÀQÆÅ^Œx WHõ¯_ç ÉèÏ=O. WHõ¯_» D `«e¡ UÖÏ
ÉèÏã≤™ÈÎO^ŒO>Ë
258 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
㨈~fiëêO ^≥·`«ºÑ¨Ù„`å}Ï "Õ∞Hõ~°∂áê ‰õΩ=∂iHÍ
„Ѩ`ÕºHõaè<åfl ^Œ^Œ$âı a=∞ƒ=∂ÖË= ÉèÏã¨fi`«ó
=ÚÃÑ·Êù =∞Ok ~åHõΔã¨Ñ¨Ù„`«∞ÅH˜ XHõ¯ ÉÏÅ aO|=∂e =Öˇ =ÚÃÑ·Êù~°∂áêÅ`À
HõxÑ≤OzOk. aO|=∂e JO>Ë ã¨∂~°∞º_»∞. XHõ¯ ã¨∂~°∞º_»∞ J<ÕHõ=∞OkH˜ J<ÕHõOÖÏ
HõxÑ≤Oz#@∞ìQÍ XHõ¯ ÉÏÖÏOaHõ J<ÕHõ=∞OkH˜ J<ÕHõ q^è•Å∞QÍ QÀK«iOzOk. W^Õ
cè+¨‡Ñ≤`å=∞Ǩï_»∞ ÉèÏQÆ=`«OÖ’ K≥ѨÓÎ 'XHõ ã¨∂~°∞ºO_»∞ ã¨=∞ã¨Î r=ÙʼnõΩ `å<˘Hõ¯Hõ¯_≥·
`ÀK«∞ áÈeHõ— JO\Ï_»∞.
JHõ¯_» U Ѩ~°`«`«Î fiO QÆ∞iOz K≥áêÊ_À P Ѩ~°`«`«Î fi"Õ∞ WHõ¯_» ÉÏÖÏOaHõQÍ
QÀK«i™ÈÎOk.
™êÜ«∞ÔH· ~°yflK«∂_®Öˇ· ¿ãÎëêO =∞~å‡}˜ aèO^Œf
P `«e¡ Pâ◊Û~°ºHõ~°OQÍ Jyfl *ÏfiÅÅ∞ "≥^Œ[Å∞¡`«∞#fl ÉÏ}Ïefl „ѨÜ≥∂yã¨∞ÎO>Ë
^ŒO_»<å^äŒ, =∞O„u}© P#O^ŒO Ѩ@ìÖËHõ '™ê^èŒ∞ ™ê^èŒ∞— JO@∞<åfl~°∞.
Pq_» "Õã¨∞Î#fl XH˘¯Hõ¯ J„™êÎxfl K«∂ã¨∂Î „Ѩâ◊O™ê "åHͺÅ∞ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
™ê^èŒ∞"å^≥· ~°ƒÇ¨ïq^è≥· ~°‡O„u}© ^ŒO_»<å^äŒÜ≥∂ó
J~°Ûº=∂<åO ~°}O K«„ˆH ÅѶ¨ÚǨϙêÎ ‰õΩ=∂iHÍ
JÖÏ "å~°O^Œi KÕ`å ѨÓlOѨ|_»∞`«∂ J=bÅQÍ U J„ã¨ÎO =º~°÷O H͉õΩO_®
Jã¨∞~°¿ã#Å#∞ QÆ_»QÆ_»ÖÏ_çã¨∞Î#flk `«e¡.
J„ã¨Î„Ѩ`«º„ã¨Î"≥∂ˆHΔ} `åO `«û~åfi#Ñ≤ aèO^Œf
~°HÀÎ`«ÊÅq∞= „HÀ^èŒã¨O~°HõÎO a„Éèíf =ÚY"£∞
JÖÏ ~åHõãΔ ∞¨ Å∞ "Õã∞¨ #Î fl „Ѩu J„™êÎxH˜ „Ѩ`º« „ã¨OÎ "Õã∂¨ ,Î „Hõ=∞OQÍ HÀѨO`À <å~åÜ«∞}Ï
„™êÎxfl "Õã≤ - ÉèíO_»Ñ¨Ù„`«∞Å∞ `À_»∞ `≥K«∞Û‰õΩ#fl Ô~O_»∞ =O^ŒÅ JHΔ“Ç≤Ï}˜ ¿ã#Å#∞
XˆH™êi Éèí㨇O K≥Ü«∞ºQÍ<Õ ^Õ=`«Å∞ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂~°∞.
P g~° ™œO^Œ~åºHõ$u ZÖÏ LO^ŒO>Ë
PHõ$+¨ìQÆ∞~°∞^èŒ<åfi# ¿ãÎ-Ѩ`« <ÕflHõ¿ÇÏÅÜ«∂
`«`«ó HõÅHõÖË *Ï`Õ â◊H©Î<åO K« k"ÒHõ™ê"£∞
XHõ¯™êi =∞O^ŒÇ¨ã¨O KÕã≤Ok. WHõ q∞yeOk =ÚÃѶ·Ê=∞Ok =∂„`«"Õ∞. JѨÙÊ_»∞
XHõ¯™êiQÍ ã¨OHõeÊOK«∞‰õΩx ^èŒ#∞ã¨∞û fã¨∞‰õΩx P qO\˜<åi ™êQÆnã≤ J~°úK«O„^Œ
PHÍ~°OÖ’ L#fl ÉÏ}O ÃÑ\˜ì ÖÏѶ¨∞=OQÍ q_çzÃÑ\˜ìOk.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 259
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
„uOâ◊`å „uOâ◊`«O Éèí}¤Ñ¨Ù„`åÎ}Ï =∂ǨÏ`«O t~°ó
Wu Éèí}¤ã¨º Ѩل`Õ+¨μ „áê¿ÑÎ+¨μ Ü«∞=∞™ê^Œ#"£∞
J`«º#Îq㨇ܫ∂qëêì ==~°∞¬ó ѨÙ+¨Ê =∞„ÉèíQÍó
P XHõ¯ ÉÏ}"Õ∞ =ÚÃѶ·Ê ÉÏ}ÏÅ∞QÍ =∂i u#flQÍ "≥o§ P ÉèíO_» Ѩل`«∞Å Ü≥ÚHõ¯
=ÚÃÑ·Êù `«ÅHÍÜ«∞Å#∞ KÕkèOK«QÍ "å~°∞ =∞~°}˜OKå~°∞. JѨÙÊ_»∞ ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ [Ü«∞
[Ü«∞^è•fi<åÅ∞ ѨÅ∞‰õΩ`«∞<åfl~°∞. ^ŒO_çh, =∞O„f}© ^Õ=`«Å∞ Ü«Ú^ŒúO KÕ¿ãÎ Hõey#
Pâ◊Û~°ºO HõO>Ë WO`« #=HÀ=∞ÖÏOy S# ÉÏeHõ WO`« Q˘Ñ¨Ê Ü«Ú^ŒúO K≥Ü«∞º_»O
KåÖÏ q㨇ܫ∂xfl HõeyOzO^Œ<åfl~°∞. ^Õ=*Ï`«∞ÅO^Œ~°∂ PHÍâ◊O #∞Oz J=∞‡"åi
ÃÑ· ‰õΩã¨∞=∞=$+≤ì ‰õΩiÑ≤OKå~°∞. "å~åÇ‘Ï, âߺ=∞ÅÅ∞ "åi ~°^ä•Å#∞Oz ky P#O^ŒO
`«@∞ìHÀÖËHõ ÉÏÖÏOaHõ#∞ QÆ\ ˜ìQÍ PeOQÆ#O KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
''=∞„xÎ}©^Œ}¤<å^ä•ÉèϺ =∂eOQƺ`« Éèí$â◊O =Ú^•——
â◊H˜Î¿ã#Åhfl ‰õÄ_® ''ÉÏÖÏ=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^ŒiH© *ˇ·—— Jx [Ü«∞[Ü«∞
^è•fi<åÅ∞ KÕã¨∂Î #$`åºÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
D q^èŒOQÍ `«e¡ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Ѩ~å„Hõ=∂xfl K«∂Ñ≤OK«QÍ<Õ P"≥∞#∞
^ŒQ~æÆ ∞° O_ç "å~åÇ≤Ï, âߺ=∞ÅÅ∞ K≥~Úº Ѩ@∞ì‰Ωõ x u#flQÍ „jK«„HõO ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ
fã¨∞‰õΩ=zÛ, "≥Ú`«ÎO `˘q∞‡k Ѩ~åfiÅ∞ ZH˜¯Oz J=∞‡"åi ^ŒQÆæ~° ÃÑ\˜ì
''J=∂‡! g∞ J=∂‡~Ú ZO`« ÉÏQÍ Ü«Ú^èŒúO KÕã≤O^ŒO——>Ë, ''J=hfl <Õ#∞ qO@∂<Õ
L<åfl#∞—— JOk.
ÉÏÖÏ=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi XH˘¯Hõ¯ ÉÏ}O "Õã¨∞ÎO>Ë P q+¨Ü«∞O Åe`å^ÕqH˜ ZѨÊ\˜
HõѨÙÊ_»∞ KÕiáÈÜÕ∞k. P"≥∞ qO@∂ P#OkOKÕk. ^ŒQÆæ~°Ö’ ^èŒ#∞ã¨∞û Ѩ@∞ìH˘x xÅ∞Û#fl
P ÉÏÖÏOaHõ#∞ K«∂ã≤ Åe`å=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩx Xà’§ ÃÑ@∞ì‰õΩx
ã≤OǨã¨# ã≤÷`åO ^ÕgO ^Œ$ëêìfi <Õ=Ú ã¨û‡Ü«∂xfi`åó
JOˆH ѨلfO ã¨=∂~ÀѨº ã¨Ê $â◊hÎ áê}˜<å =ѨÙó
=¸~°∞úºfláê„Ѷ¨∂Ü«∞ ™ê ^Õg ǨÏ$ëêì ÉÏÖÏO =º=ÚOK«`«
KÕ`ÀÎ "≥Ú`«OÎ xq∞i P `«Åx =Ú^Œ∞ÃÌ Ñ@∞ì‰Ωõ Ok. Åe`åO| ÉèOí _»ÑÙ¨ „`«∞Å`À ÉÏÖÏ^Õq
Ü«Ú^•úxH˜ |Ü«∞Å∞^Õi#ѨÙÊ_»∞ =ÚK«Û@Ѩ_Oç k. Ü«Ú^ŒOú KÕã∞¨ #Î flѨÙÊ_»∞ =Úiã≤áÈ~ÚOk.
[~ÚOz#ѨÙÊ_»∞ P#O^ŒÑ¨_çOk. JO^Œ∞ˆH 'ÉèíO_»Ñ¨Ù„`«=^èÀ^Œ∞ºHõÎ ÉÏÖÏq„Hõ=∞#Ok`å—
D XHõ¯ Åe`å<å=∞O`À Hõ^äŒO`å K≥ѨÊ|_çOk.
260 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
D ÉÏÖÏ Láêã¨# j„Ѷ¨∞Ѷ¨ÅHÍi}˜. ÉÏÖÏ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi Láêã¨# KÕ¿ã"åà◊¡ WO\’¡
P `«e¡ u~°∞QÆ∞`«∞Ok. KåÖÏ =∞OkH˜ Jk J#∞Éèí=O ‰õÄ_®.
Jq^•º=$`«∞ÖÎ Ë ÉèOí _»ÑÙ¨ „`«∞Å∞–J<Õ `«`åÎ fi~°O÷ . P =$`«∞eÎ fl #tOѨ*¿Ë ã *Ï˝# ã¨fi~°∂Ñ≤}˜
ÉÏÅ.
ZѨÙÊ_≥·`Õ H˘_»∞‰õΩÅ∞ =∞~°}˜OKå~À ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ -
Ǩ Ѩل`å! Ǩ QÆ∞}À^•~å! Ǩ =∞^ÕHõѨ~åÜ«∞}Ïó!
Ǩ =∞<Õfl„`«ã¨∞^è•Ñ¨Ó~å! Ǩ =∞`«∞¯Åq=~°ú<åó!
F! H˘_»∞‰õΩÖÏ¡~å! L`«Î=∞ QÆ∞} ã¨OѨ#∞flÖÏ~å! J<åfl_»∞. Z=_ç H˘_»∞‰õΩ "å_çH˜
JO`Õ! F Ñ≤`«$ÉèíH˜Î Ѩ~åÜ«∞}∞ÖÏ~å! <å Hõà◊§‰õΩ J=∞$`«OÖÏ LO@∂ <å ‰õΩÖÏxfl
=$kúKÕ¿ã "å~°∞ g∞~°∞. ^Õ=`«ÅO^Œix ‰õÄ_® JÅ¡ÖÏ¡_çOKÕ"å~°∞ PYiH˜ XHõ zxfl
ÉÏeHõ KÕuÖ’ ^≥|ƒu<Õ™êˆ~!
Hõ^äŒ "Õ∞HõѨ^Õ ^Œ∞ëêì =x`å ã¨OQƈ~-=nè`ü
=∞=∞ #ëêìx ™œMϺx =∞=∞ #ëêìó ‰õΩÅ„tÜ«∞ó
P ^Œ∞+¨ì=x`« Z=~À XˆH™êi 30 =∞Okx K«O¿Ñã≤Ok@! <å=xfl #+¨ì"≥∞ÿáÈÜ«∂~Ú!
<å ã¨OѨ^ŒÅ∞ áÈÜ«∂~Ú! WOˆH=ÚOk!
W`«óѨ~°O Hõ^• gˆHΔ º ã¨Ç¨Ï™êx =ÚMÏx =ó
g∞ =ÚYO =∞m§ K«∂_»ÖË#∞ Hõ^•! Jx U_»∞ã¨∂Î =¸~°ÛùáÈÜ«∂_»∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞.
JѨÙÊ_»∞ q„â◊√‰õΩ_»∞, q+¨OQÆ∞_»∞ J#flQÍi =ÚYO g∞^Œ h~°∞ [e¡ ÖËÑ≤ ‰õÄ~ÀÛÃÑ\˜ì
F^•~åÛ~°∞. „ѨHõ¯# áêiáÈ~Ú=zÛ# ‰õΩ\˜ÖωõΔΩ_»∞ L<åfl_»∞. "å_»∞ ‰õÄ_® ^è≥·~°ºO
K≥ѨÙÎ<åfl_»∞. qâ◊√„‰õΩ_»∞ JO@∞<åfl_»∞.
^Õ=! H˜O „áêHõ$`« W= „áêѨΠâ’≈Hõ㨺 =â◊º`åO
g∞~°∞ ™ê=∂#∞ºÅ∞H͈~ - XHõ áê=∞~°∞_çÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ U_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞? WÖÏO\˜q
~åAʼnõΩ ™ê^è•~°}"Õ∞. Ü«Ú^ŒúOÖ’ =∞~°}˜Oz#"å~°∞ J^Œ∞ƒù`«OQÍ g~°ã¨fi~åæxfl KÕ~°∞
‰õΩO\Ï~°∞. Wk Ü«Ú^Œú^èŒ~°‡O. Hõ#∞Hõ áÈÜ«∂~°x ÉÏ^èŒÑ¨_»‰õΩ.
^èŒ~°‡áê}˜O^èŒ=∞ó ѨO^ä• g~å}Ï "Õ∞+¨ âßâ◊fi`«ó
Hõ#∞Hõ ^Œ∞óYѨ_»‰õΩO_® K≥Ü«∞º=Åã≤# Hõ~°Î=ºO K«∂_»∞.
^Œ∞óYO Hõ~°Î"åºxfl á⁄QÀ_»∞`«∞Ok Hõ#∞Hõ Ѩل`«â’HõO #∞Oz |Ü«∞@‰õΩ~å=Ü«∂º!
Jx J#QÍ<Õ â’HÍxfl „HÀ^èŒOQÍ =∂~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 261
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Éèí}ˤ# K«O_»HÍÖÏyfl ã¨^Œ$â◊ó „HÀ^èŒ P^Œ^èÕ
"≥O@<Õ „HÀ^èŒO`À Y_»æO fã≤, '"≥o§ P Åe`å^Õq Z=~À #iˆH™êÎ!— J<åfl_»∞.
â◊HõbHõ$`«º ã¨=∞ˆ~ â◊=∞O „áêáêûºq∞ |#∞úaèó
W^•h"Õ∞= `åO ^Œ∞ëêìO Y_Õæ <å<Õ# YO_»â◊ó
JѨÙÊ_»∞ "å~°∞, '`˘O^Œ~°Ñ¨_»‰õΩ! "Õ∞O LO_»QÍ #∞=Ùfi "≥à◊§=^Œ∞Ì!— J<åfl~°∞. JO>Ë
J~°÷O '=∂ JO^Œi Ѩ#Ü«∂ºˆH hѨ#Ü«∂º— Jx K≥ѨÊ_»O.
J™ê‡aè ã¨û|Öˇ·~°∞ºHÍÎ ~°}À`åûǨϟ qnèÜ«∞`Õ
Éèí= ^•*Ï˝|ÅO „áêѨº ã¨=∞ã¨ÎO Éèí∞=#O ǨÏ~îå`ü
q=∞~°Ì~Ú`«∞ g∞âß㨇 H˜=Ú `åO =ÚQÆúÉèÏq∞hO
''#∞=Ùfi P*Ï˝ÑO≤ K«∞! =Ú[˚QÍÅ#∞ =Ú^ŒÌ KÕ¿ãÜ«∞ºQÆÅO. P XHõ¯ „ã‘Î UO K≥Ü∞« ºQÆÅ^Œ∞!——
J<åfl~°∞.
ZO`≥·<å á⁄QÆ~°∞ áÈ^Œ∞Hõ^•! Jk áÈÜÕ∞ =~°‰õÄ JÖψQ LO@∞Ok.
q<åâ◊HÍÖË qѨs`« |∞kúó.
H˜O â’+¨Ü«∂=∞ ã¨ûáêÎcú #ƒùHõΔÜ«∂"≥∂-^äŒ"å ys<£
K≥ѨÙÊ! UO K≥Ü«∞º=∞O\Ï"À! U_»∞ ã¨=Ú„^•Å#∞ ZO_»QÆ@ì=∞O\Ï"å!
ÖËHõ H˘O_»efl q∞OQÆ=∞O\Ï"å!
J^èŒ~À`«Î~° "Õ∞"≥·`« „`≥·Ö’HõºO Hõ~°"å=∞ =
ÖËHõ =∞m§ =ÚÖ’¡HÍefl =Ú^ŒÌ K≥Ü«∞º=∞O\Ï"å! K≥ѨÙÊ J#QÍ<Õ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞.
=∞ǨQÆ}Ѩu Pq~åƒù=O, qѶ¨∞fltÖÏÜ«∞O„`« <åâ◊#O,
â◊„`«∞¿ã#ÅÃÑ· QÆ}Ѩu q[$OÉèí}:
qâ◊√„‰õΩ_»∞ =∞Ǩ=∂Ü«∂q. g~°O^Œ~°∂ Q˘Ñ¨Ê `å=∞ã¨Hõ Láê㨉õΩÅ∞. ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞
qâ◊√„‰õΩx Ñ≤ez
qâ◊√„Hõ! Éèí=`å QÆ`åfi =∂Ü«∂O`«i›`«=~°¬‡}Ï
[Ü«∞qѶ¨∞fl =∞ǨÜ«∞O„`«O Hõ~°Î=ºO Hõ@ˆH kfiëêO
h =∂Ü«∞`À Z=fiiH˜ Hõ#Ѩ_»‰õΩO_® "≥o§ XHõ qѶ¨∞flHÍ~°Hõ"≥∞ÿ# â◊H˜Îx „ѨÜ≥∂yOK«
=∞<åfl_»∞. WѨÙÊ_»∞ <Õ~°∞QÍ Ü«Ú^ŒúO H͉õΩO_® =∞O„`« „ѨÜ≥∂QÍÅ∞ K≥Ü«∞º=∞<åfl_»∞.
"≥O@<Õ "å_»∞ ã≤^ŒúѨ_ç ^•xH˜ ã¨O|OkèOz XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# „ѨÜ≥∂QÍxfl K≥Ü«∞ºÉ’
262 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
`«∞<åfl_»∞. =ÚO^Œ∞QÍ "≥o§ â◊H˜Î ¿ã#Å∞ ZÖÏ L<åfl~À ѨijeOKå_»∞. =Ç≤Ïfl„áêHÍ~°O
ZÖÏ LO^À K«∂™ê_»∞. ^•x K«∞@∂ì uiQÍ_»∞ HÍh "≥àı§ =∂~°æO HõxÑ≤OK«ÖË^Œ∞.
PÖ’zOz „Hõ=∞OQÍ Ü«∞O„`åxfl `«Ü«∂~°∞K≥Ü«∞º_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_»∞.
QÆ=Óºu=∂„`«HÍÜ«∂"Õ∞ `«`«û=∂#„Ѩqã¨Îˆ~
<åÅ∞æ "≥∞ÿà◊¡x QÆ=Óºu JO\Ï~°∞. <åÅ∞QÆ∞"≥∞ÿà◊¡ á⁄_»=Ù. <åÅ∞QÆ∞"≥∞ÿà◊¡ "≥_»Å∞Ê L#fl
XHõ ~åux fã¨∞‰õΩx ^•xÖ’ Ü«∞O„`åxfl K≥Hͯ_»∞. Wk XHõ ‰õΔΩ„^Œ"≥∞ÿ#, W`«~°∞Å#∞
Ç≤ÏOã≤OKÕ ÅHõΔ}O Hõey#k. ^•xfl `«Ü«∂~°∞ KÕã≤ ^•x g∞^Œ edã¨∞Î<åfl_»∞.
J+¨ìkHõΔ fi +¨ìâ◊¥ÖË# ã¨OǨ~åHõΔ~°=∞øo<å
=∞O„`«O J#QÍ<Õ JO^Œ∞Ö’ ˆ~YÅ∞, =$`åÅ∞, c*ÏHõΔ~åÅ∞ H˘xfl ~åÜ«∞_»O [~°∞QÆ∞
`«∞Ok. D c*ÏHõΔ~åÅ =Å¡, ˆ~MÏx~å‡}O =Å¡, Ü«∞O„`«x~å‡}O =Å¡ `å#∞ U â◊H˜Îx
J#∞‰õΩ<åfl_À P â◊H˜Î P=Ç≤ÏOѨ|_çOk. XH˘Hõ¯ â◊H˜Î P=Ç≤ÏOѨ|_»_®xH˜ XH˘¯Hõ¯
~°Hõ"≥∞ÿ# „Ѩ„H˜Ü«∞ LO@∞Ok. L^•Ç¨Ï~°}H˜ XˆH q^Œ∞ºK«ÛùH˜Î =∞#H˜ HÍ"åÅ<åfl â◊|ÌOÖ’
HÍ"åÅO>Ë â◊ÉÏÌxfl „QÆÇ≤ÏOKÕ Ñ¨iHõ~°O `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞HÀ"åe.
HÍOu HÍ"åÅO>Ë HÍOu „QÆÇ≤ÏOKÕ Ñ¨iHõ~°O KÕã¨∞HÀ"åe. JÖψQ XˆH Dâ◊fi~° â◊H˜Î
L#flѨÊ\˜H˜ qq^èŒ „ѨÜ≥∂[<åÅ∞ ã¨OáêOkOK«_®xH˜ qq^èŒ Ü«∞O„`åÅ∞ `«Ü«∂~°∞
KÕã¨∞HÀ"åe. JѨÙÊ_»∞ P Ü«∞O„`åÅ ^•fi~å P â◊H˜Î P q^èŒOQÍ =ºHõÎ=∞=Ù`«∞Ok. Wk
=∞O„`« q*Ï˝#O, Ü«∞O„`« q*Ï˝#O, ^Õ=`å q*Ï˝#O. D =¸_»∞ q*Ï˝<åÅ`À ‰õÄ_ç#^Õ
Ç≤ÏO^Œ∂=∞`«O. D q*Ï˝#O Ç≤ÏO^Œ∂=∞`åxH˜ `«Ñ¨Ê ^ÕxH© ÖË^Œ∞. D ^Õ=`«Ö’¡ ‰õÄ_®
‰õΔΩ„^Œ=Ú, L#fl`«=Ú W`åº^Œ∞Å∞O\Ï~Ú. "å\˜ „ѨÜ≥∂[#O |\˜ì Jk L`«Î=∞=∂,
J^èŒ=∞=∂ Jx x~°‚~ÚOK«|_»∞`«∞Ok.
qâ◊√„‰õΩ_»∞ qѶ¨∞flHõ~° Ü«∞O„`åxfl `«Ü«∂~°∞KÕã≤ qѶ¨∞flHÍ~°Hõ â◊‰õΩÎÅxfl\˜x Ü«∞O„`«OÖ’
P=Ç≤ÏOѨ*Ëã¨∞Î<åfl_»∞. P tÖÏѨ@ìOÖ’ "å\˜x PHõi¬OKÕ q^èŒOQÍ Ü«∞O„`åxfl edã¨∞Î
<åfl_»∞. Zxq∞k k‰õΩ¯ÅÖ’ Zxq∞k â◊¥ÖÏÅ∞ ÃÑ\˜ì ã¨OǨ~° JHõΔ~åÅx ÃÑ·# „"å™ê_»∞.
JÅ™ê Hõ$Ѩ}Ï n<å x„^• `«O„^• „Ѩg∞eHÍ
H©¡ÉÏ K« x~°Ç¨ÏOHÍ~å W`«ºëœì ^Õ=`å ã¨û‡ $`åó
JÅã¨, Hõ$Ѩ}, n#, x„^Œ, `«O„^Œ, „Ѩg∞eHõ, H©|¡ , x~°ÇϨ OHÍ~° Jx Zxq∞k ^Õ=`«Å∞.
Zxq∞k =∞Ok ^Õ=`«Å∞ Zxq∞k ÉèÏ"åÅ∞. ^Õ=`å`«`åÎ fixfl K≥¿ÑÊ@ѨÙÊ_»∞ XH˘Hõ¯
ÉèÏ"åxH˜ XH˘¯Hõ¯ Jkè^Õ=`« LO\Ï~°∞. Jk U ÉèÏ="≥∞ÿ<å HÍ=K«∞Û. gà◊§x "≥·kHõÉèÏ+¨Ö’
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 263
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Jaè=∂#^Õ=`«ÅO\Ï~°∞. g~°∞ qѶ¨∞flO HõeyOKÕ qѶ¨∞fl^Õ=`«Å∞.
Hõ$Ѩ} JO>Ë ^Œi„^ŒO Jx XHõ J~°O÷ . <åˆHO LOk <Õ<OÕ K≥Ü∞« ºQÆÅ#∞ J#∞HÀ=_»O.
q[Ü«∞O HõÅQƉõΩO_® U"Õq J_»∞¤‰õΩO\ÏÜ≥∂ P ÉèÏ"åÅ∞ WHõ¯_» `≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î<åfl~°∞.
Ü«∞O„`«=∂!=∞O„`«=∂! `«O„`«=∂! J<Õk „ѨH¯õ # ÃÑ_ç`Õ ™ê^è#Œ HÀã¨O nxx ÉèÏqOKåe.
W=hfl Ñ≤Å¡Å∞ ‰õÄ_® `≥Å∞ã¨∞HÀ=eû# JOâßÅ∞. Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ K«Hõ¯x Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅx,
HÍ~°ºã≤kúx, q[Ü«∂xfl J_»∞¤‰õΩ<Õ â◊‰õΩÎÅ∞ Wq.
+¨_ÀÌëêó ѨÙ~°∞¿+}ËÇ¨Ï Ç¨Ï`«"åº Éèí∂uq∞K«Ûù`å
x„^• `«O„^• ÉèíÜ«∞O „HÀ^èŒO PÅ㨺O n~°…ã¨∂„`«`å (q^Œ∞~° hu)
Z=iÔH·`Õ Sâ◊fi~°ºO, q[Ü«∞O HÍ"åÖ’ "å~°∞ D P~°∞ ^ÀëêÅ∞ =^Œe ÃÑ\Ïìe. JÅã¨
JO>Ë |^ŒúHõO. x„^Œ q_çzÃÑ\Ïìe. `«O„^• ‰õΩxH˜áê@∞. Uk K≥Ü«∂ºÅ<åfl, =ÚO^Œ∞‰õΩ
J_»∞ˆQÜ«∂Å<åfl ÉèíÜ«∞"Õ∞.
JÖÏO\˜ ÉèíÜ«∞O =Å¡ ‰õÄ_® q[Ü«∞O ~å^Œ∞. „HÀ^èŒO - HÀѨO =Å¡
Ѩx[~°∞QÆ^∞Œ . „HÀ^èOŒ L#fl"å_»∞ q[Ü«∞O ™êkèOK«Ö_Ë ∞» . ã¨ÇϨ #O LO_®e.
PÅ㨺O J#QÍ |^ŒúHõO, n<å JO>Ë ÉËÅ`«#O. <Õ#∞ K≥Ü«∞ºQÆÅ#<Õ
#=∞‡HõO ÖËHõáÈ=_»O. J^Õ P`«‡qâßfi㨠~åÇ≤Ï`«ºO.
n~°…ã¨∂„`«`« JO>Ë "å~Ú^•Å∞ "Õã¨∞‰õΩO@∂ "≥à◊§_»O. „Ѩg∞eHÍ...
JO>Ë =Ú_»∞K«∞ H˘#∞@ Jx „Ѩ^è•#"≥∞ÿ# J~°÷O. =Ú_»∞K«∞H˘#∞@ JO>Ë Hõà◊√§
=¸ã¨∞HÀ=_»"Õ∞ H͉õΩO_® |∞kúH˜ =Ú‰õΩà◊`«fiO, ã¨O‰õΩz`«`«fiO LO>Ë Jk „Ѩ=∂^ŒO.
H©¡ÉÏ JO>Ë #ѨÙOã¨Hõ`«fi=∞x K≥ѨÊ|_»∞`ÀOk. ã¨iQÍæ ã¨ÊOkOK«ÖËHõáÈ=_»O. ^ÕxH˜
ZÖÏ ã¨ÊOkOKåÖ’ JÖÏ ã¨ÊOkO K«Háõ È=_»O. x~°OǨÏOHÍ~°- JǨÏOHÍ~°O ÖËHáõ È=_»O.
JǨÏOHÍ~°O ÖËHõáÈ=_»O KåÖÏ ã¨∞QÆ∞}=∞x K≥ѨÓÎ, WѨÙÊ_»k ^Œ∞~°∞æ}O JO@∞<åflˆ~
JO>Ë „Ѩf ÉèÏ"åxH˜ Ô~O_»∞ J~å÷Å∞O\ÏÜ«∞x „QÆÇ≤ÏOKåe. "Õ^•O`«O ‰õÄ_® |^ŒúHõOQÍ
=∂iáÈ`«∞#fl „Ѩ=∂^ŒHõ~°"≥∞ÿ# Ѩiã≤÷`«∞Å∞<åfl~Ú.
JǨÏOHÍ~°O ZO`« „Ѩ=∂^Œ"≥∂ JǨÏOHÍ~°O ÖËHõáÈ=_»O ‰õÄ_® JO`« „Ѩ=∂^ŒO.
<Õ#∞ K≥Ü«∞ºQÆÅ#<Õ ã¨∞Êù~°} ÖËHõáÈ`Õ Ug∞ K≥Ü«∞ºÖË~°∞. HÍ~åºxH˜ <Õ#∞ J<Õ ÉèÏ=#
HÍ"åe. Wk J~°÷O HÍHõ, <Õ#∞ J<Õk q_çzÃÑ@∞ì JO>Ë, =ÚO^Œ∞QÍ =KÕÛq „Ѩu‰õÄÅ
^èÀ~°}∞ÖË. <Õ#∞ J<Õ á⁄QÆ~°∞ "Õ~°∞, WHõ¯_» <Õ#∞ K≥Ü«∞ºQÆÅ#<Õ P`«‡qâßfiã¨O ÖËHõáÈ`Õ
KåÖÏ „Ѩ=∂^ŒO. ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯 $u ˆH=ÅO ã¨∂‰õΩÎÅ∞ K≥ѨÓÎ ‰õÄ~ÀÛÖË^Œ∞. ^•xfl
264 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ZÖÏ qxÜ≥∂yOKåÖ’ ã¨Ê+¨ìOQÍ K≥Ñ≤Ê# =∞`«O =∞# Ç≤ÏO^Œ∂=∞`«O.
#∞"≥fio§ XHõ Ѩx K≥Ü«∞º=∞O>Ë, ''—<Õ#∞ K≥Ü«∞ºQÆÅ<å? <å =Å¡ JO`« HÍ^Œ∞ÖˇO_ô——
Jx J<Õ"å~°∞ q[Ü«∞O ™êkèOK«ÖË~°∞. D ^Œ∞~°∞æ}"Õ∞ WHõ¯_» 'x~°Ç¨ÏOHÍ~°O—.
D ÃÑ· Zxq∞kO\˜H˜ ‰õÄ_® ^Õ=`«Å∞O\Ï~°∞. "åà◊§x qâ◊√„‰õΩ_»∞ ÖÏQÍ_»∞.
D ÉèÏ"åÅhfl „ѨHõ$uÖ’ L#fl"Õ ZHõ¯_» #∞OKÀ „H˘`«ÎQÍ ~å=Ù. =∞#Ö’ U ÉèÏ"åÅ∞
<åflÜ≥∂, „ѨHõ$uÖ’ J"Õ ÉèÏ"åÅ∞<åfl~Ú. HÍx „ѨHõ$uÖ’ L#fl P ÉèÏ"åxfl ˆHO„nHõ$`«O
KÕã≤ ÖÏy`Õ Jk ^Õ=`«=Ù`«∞Ok. P ˆHO„nHõ$`« „H˜Ü«∞<Õ =∞O„`«O, [ѨO, Ü«∞O„`«O
JO\Ï~°∞. ˆHO„nHõ$`«"≥∞ÿ# â◊H˜Î ÉÏQÍ Ñ¨xKÕã¨∞ÎOk. „ѨHõ$uÖ’<Õ LOk HÍh WHõ¯_» ÉÏQÍ
Ѩx KÕã¨∞ÎOk. ZÖÏQÆO>Ë ã¨∂~°ºHÍOu JO`«\Ï "åºÑ≤ã¨∞Î#flѨÊ@H˜ ZO_»Ö’ HÍy`«O
ÃÑ_ç`Õ `«QÅÆ Éˇ@^ì ∞Œ . HÍh Éè∂í `«^OÌŒ ÃÑ_ç`Õ P ã¨∂~°ºHÍOu Éè∂í `«^OÌŒ Ö’Oz "≥o§ HÍy`åxfl
`«QÆÅÃÑ_»∞`«∞Ok. WHõ¯_» `«QÆÅɡ\ ˜ìOk Éèí∂`«^ŒÌ=∂? ã¨∂~°ºHÍO`å? ã¨∂~°º HÍO`Õ. P
ã¨∂~°ºHÍO`Õ `«QÆÅɡ@ìQÆey`Õ =ÚO^Œ∞ ZO^Œ∞‰õΩ `«QÆÅɡ@ìÖË^Œ∞? D Éèí∂`«^•Ìxfl h_»Ö’
ÃÑ_ç`Õ UO K≥Ü«∞ºÖË^Œ∞.
ã¨∂~°ºHÍOu Éèí∂`«^ŒÌO ^•fi~å ˆHO„nHõ$`«O K≥Ü«∞º|_ç nxfl `«QÆÅɡ\ ˜ìOk. JÖψQ
ã¨$+≤ìÖ’ L#fl ÉèÏ"åÅx =∞O„`«, Ü«∞O„`«, [Ѩ=ÚÅ ^•fi~å ˆHO„nHõ$`«O KÕ¿ãÎ ^Õ=`«Ü≥ÿ∞
~°H˜ΔOK«_»"≥∂, tH˜ΔOK«_»"≥∂ KÕã¨∞ÎOk.
"å_»∞ P Zxq∞k =∞Ok ^Õ=`«efl P"åǨÏ#O KÕã≤ "åix ã≤÷~°O K≥Ü«∞º_®xH˜
P~å^èŒ# KÕã≤ "å\˜H˜ W+¨ì"≥∞ÿ#q KÕ™ê_»∞. JÖÏO\˜ "å\˜H˜ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# PǨ~åÖË
x"Õ^Œ#Å∞QÍ LO\Ï~Ú.
ѨÓ*ÏO q^è•Ü«∞ Ü«∞O„`«ã¨º |eaè âßÛQÆÖÏkaèó
"Õ∞Hõ |e "≥∞ÿ^ŒÖˇ·# |Å∞Å∞ WzÛ, P Ü«∞O„`åxfl K«Hõ¯QÍ "≥∂ã≤ ÃÑ·H˜ fã¨∞‰õΩx, ÃÑ·
#∞Oz P „áêHÍ~°O ֒ѨŠѨ_ÕÖÏ qã≤~å_»∞.
H˜ΔѨΠ=ÚÅ¡OѶ¨∞º =~°}O Ѩáê`« Hõ@HÍO`«ˆ~
'Hõ@HÍO`«ˆ~— JO>Ë =Ç≤Ïfl„áêHÍ~°O ֒ѨŠÉèÏQÆOÖ’ D Ü«∞O„`«O qã≤~å_»∞.
Jk „Hõ=∞OQÍ "≥o§ â◊H˜Î ¿ã#Å ^ŒQÆæ~° Ѩ_çOk. ZHõ¯_» Ѩ_çO^À, UÖÏ Ñ¨_çO^À
Z=fiiH© `≥eÜ«∞ÖË^Œ∞. HÍx Ѩ_ç# Ü«∞O„`«O ѨxK≥Ü«∞º_»O "≥Ú^ŒÖˇ\ ˜ìOk. JѨÊ\˜ =~°‰õΩ
ZO`À L`åûǨÏOQÍ L#fl â◊H˜Î¿ã#Åhfl XHõ¯™êi x~°∞`åûǨÏѨ_®¤~Ú.
P x~°∞`åûǨÏã≤u÷ H˜ ~åQÍ<Õ "åiÖ’ "å~°∞ J#∞‰õΩ<åfl~°∞, ''Jã¨Å∞ WO`« ¿ãѨ٠ܫÚ^ŒOú
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 265
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
KÕ™êO QÍh W^ŒO`å =$^ä•ÜÕ∞Hõ^•! J#=ã¨~O° QÍ Ü«Ú^ŒOú KÕ™êO. D Ü«Ú^ŒOú K≥Ü∞« º_»O
=Å¡ UO „ѨÜ≥∂[#O? =∞#=∞O^Œ~°O Hõeã≤ Ü«Ú^ŒúO KÕ¿ãÎ P ^Õ=`«Å‰õΩ U^À ÖÏÉèíO.
JO`Õ. =∞#ˆHO\˜ „ѨÜ≥∂[#O? TiHõ<Õ JÅã≤áÈ=_»O `«Ñ¨Ê UO ÖÏÉèíO? =∞#O
Ü«Ú^ŒúO KÕã≤ ÔQe¿ãÎ, Åe`å^Õq ÔQezOk JO\Ï~°∞. „Ѩ`åѨ"Õ∞"≥∂ =∞#k, Q“~°=O
Pq_»k. ÖËHõáÈ`Õ ^ŒO_»<å^äŒ ÉÏQÍ KÕã≤Ok. âߺ=∞ÖÏ^Õq ÉÏQÍ KÕã≤Ok JO\Ï~°∞.
=∞#O Hõ+Ñì¨ _¨ _» =» ∂! "åà◊§HÍ ¿Ñ~°∞? =^Œ∞!Ì =^Œ∞!Ì —— J#∞‰õΩ<åfl~°∞. HÍ~°º™ê^è#Œ KÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞
‰õÄ_® HÍ~åºÅÜ«∂Ö’¡ J<ÕHõ =∞Okx K«∂ã¨∂Î LO\Ï~°∞. g~°O^Œ~°∂ P ÉèíO_®ã¨∞~°∞x
KÕu Ѩx=Ú@∞¡ Jx QÆ∞~°∞ÎÃÑ@∞ìHÀ"åe. F Ѩk =∞Ok XHõ Ѩx KÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞ "åà◊§Ö’
WÖÏO\˜q ѨÙ_»∞`«∂ LO\Ï~Ú. <å‰õΩ UO „áê^è•#ºO ÖË^Œ∞ HÍ|\˜ì <Õ<ÕO K≥Ü«∞º#∞
J<Õ "å~°∞ HõxÑ≤™êÎ~°∞. JO>Ë "åiÖ’ qѶ¨∞flÜ«∞O„`«O Ѩx K≥Ü«∞º_»O "≥Ú^ŒÅ∞
ÃÑ\˜ìO^Œ#=∂@.
™ê^èŒ# KÕã¨∞Î#flѨÙÊ_»∞ ‰õÄ_® =∞^茺֒, ''<Õ<Õ^À [ѨO KÕã¨∞Î<åfl#∞ HÍx
x[OQÍ LO^• P ^Õ=`åâ◊H˜Î! TiHõ<Õ =∂Å „uѨÊ_»"Õ∞<å! U"Õ"À
ѨÓ[Å∞, ^蕺<åÅ∞ KÕ™êÎO QÍx x[OQÍ W=hfl ã¨=∞O[ã¨"Õ∞<å! W=hfl
Ѷ¨e™êÎÜ«∂!—— D q^èŒOQÍ U"Õ"À J#∞‰õΩO@∞O\Ï~°∞. W=xfl ‰õÄ_®
P^蕺u‡Hõ ™ê^èŒ#Ö’ ‰õÄ_® =KÕÛ qѶ¨∂flÖË. HÍ~°ºã≤kúH˜ ZO`«QÍ
J#fi~ÚOK«∞‰õΩO\Ï~À, P^蕺u‡Hõ ™ê^èŒ#H˜ ‰õÄ_® JO`«QÍ J#fi~ÚOK«∞HÀ"åe.
ZO`« ѨÙ~ÀQÆq∞Oz<å ZHõ¯_À XHõ KÀ@ ™ê^è#Œ Ö’ ^≥|ƒ `«Ñʨ ^Œ∞. JO^Œ∞‰õΩ ™ê^è#Œ Ö’
„Ѩu HõΔ}O *ÏQÆ∞~°∞Hõ`«`À LO_®e. Z=iÖ’<≥·<å ^Œ∞~°∞ƒùkÌ Ñ¨Ù@ì=K«∞Û. ÖË^• „ѨHõ¯"å_»∂
ѨÙ\˜ìOK«=K«∞Û. HÍ|\˜ì ™ê^èŒ#Ö’ KåÖÏ J„Ѩ=∞`«ÎOQÍ LO_®e. =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_®
„Ѩ"ÕtOz# W@∞=O\˜ qѶ¨∞flâ◊‰õΩÎÅ#∞ `˘ÅyOK«_®xH˜ =∞~˘Hõ ^Õ=`« =™êÎ~°∞. PÜ«∞#
L<åfl_»<Õ ^è≥·~°ºO `≥K«∞ÛHÀ"åe.
'HÍ ™êfiq∞h =∞Ǩ~år˝ HÍ "å ™ê ^ŒO_»<å~ÚHÍ—
=∞Ǩ~å}˜ Z=~°∞ Jã¨Å∞? Z=~°∞ Åe`«? Z=~°∞ âߺ=∞Å? Z=~°∞ "å~åÇ‘Ï?
JO`å „Éèí=∞.
''Z=~°∞ J=∂‡? Z=~°∞ <å#fl? Z=~°∞ Ñ≤Å¡Å∞? "åà◊§HÀã¨O <Õ#∞ Hõ+¨ì Ѩ_»_»O
ZO^Œ∞‰õΩ—— Jx |^ŒúHõã¨∞ÎÖˇ·# "å~°∞ HõxÑ≤ã¨∂Î LO\Ï~°∞. Jk q#_®xˆH "≥·~åQƺO. HÍx
Jk „ѨѨOKåxH˜, "å_çH˜ ‰õÄ_® „Ѩ=∂^Œ"Õ∞. D ¿ã#Å∂ JÖψQ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞.
266 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
qO@∞O>Ë ZO`À `åi¯HõOQÍ x["Õ∞"≥∂ JxÑ≤ã¨∞ÎO\Ï~Ú. WÖÏO\˜"Õ k=º"≥∞ÿ#
ÃÇÏ· O^Œ==∞`«OÖ’ „Ѩ"tÕ Oz xsfi~°ºO KÕ¿ãã≤ "≥Ü∞Õ ºà◊§ ÉÏxã¨`åÎ fixH˜ ÖψQ™ê~Ú. WѨÊ\˜H©
D JÅã¨`fi« O, x~°ÇϨ OHÍ~°O, `«O„^Œ, "≥Ú^Œ∞xÌ „^Œ JÅ"å>ˇáÿ È~Ú Ç≤ÏO^Œ∂*ÏuH˜ *ÏQÆ$u
ÖˉõΩO_® áÈ~ÚOk. Hõ#∞Hõ D qѶ¨∞flHÍ~°Hõ â◊‰õΩÎÅxfl\˜x ^Œ∞#∞=∂_»=∞x WѨÙÊ_»∞
J=∞‡"å~°∞ ѨOѨɒÜÕ∞"åix „áêi÷^•ÌO.
'HÍ "å ™ê =∞O„u}© âߺ=∂ Éèí$`«º`«fiO <À-^äŒ H©^Œ$â◊"£∞ —
Jã¨Å∞ "åà◊§H˜ =∞#O |O@¡=∂? "åà◊√§ UO K≥¿ÑÎ Jk K≥Ü«∂ºÖÏ? ZO^Œ∞‰õΩ
K≥Ü«∂ºe? K≥Ü«∞º=∞O>Ë U=∞ø`«∞Ok?
'=x`åO ™êfiq∞h Hõ$`åfi H˜O Ѷ¨ÅO Éè’HõΔ º`Õ Ñ¨~°"£∞— =∞#"≥∞ÖÏQÆ∞ P_»"åà◊§O.
P_»^•xx <åÜ«∞‰õΩ~åÅ∞QÍ ÃÑ@∞ì‰õΩO>Ë =∞#ˆHO „ѨÜ≥∂[#O? =∞#‰õΩ#fl „ѨÜ≥∂[#O
ã¨Ê+¨ìOQÍ HõxÑ≤OKÕk XHõ¯>Ë.. Ü«Ú^ŒúOÖ’ ^≥|ƒÅ∞ u#_»O. "åà◊√§ H˘_»∞`«∂ LO>Ë
=∞#H© `«QÆ∞Å∞`«∞<åfl~Ú. J~Ú`Õ Ü«Ú^ŒúOÖ’ =∞#O „|`«∞‰õΩ`å=∂ J<Õk ã¨O^ÕǨÏO!
K«™êÎO J<Õk xâ◊ÛÜ«∞O.
'Ü«Ú^Õú KÕ #‡~°}O ÉèÏq =$^è• ™êº r˚q`åx #ó—
U^À J^Œ$+¨ìO H˘kÌ „|`«HÍe `«Ñ¨Ê ÃÑ·QÍ K«zÛáÈ`Õ K«zÛáÈÜ«∂=Ù g~°ã¨fi~åæxH˜
"≥_»`å=O\Ï~°∞. Jã¨Å∞ Jk LO^Œx Z=~°∞ #=∂‡~°∞? WÖÏ â◊H˜Î¿ã#Å∞ J#∞‰õΩO@∞
<åfl~Ú. `«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ K«Hõ¯QÍ K«∂ã¨∞HÀ~å Jx Ñ≤ÖÏ¡_çH˜ K≥¿ÑÎ, K«∂¿ãÎ UO@\Ï?
K«∂¿ãÎ UO =ã¨∞ÎOk? <Õ<Õ"≥∞ÿ<å "åà◊§x Hõ#=∞x K≥áêÊ<å? JO\Ï_»∞. W@∞=O\˜=hfl
H˘kÌ Ñ¨^Œ∞Å ã¨O=`«û~åÅ #∞Oz ÉèÏ~°`«^Õâ◊ ‰õΩ@∞OÉÏÖ’¡ „Ѩ"ÕtOz# q+¨c*ÏÅ∞.
"åà◊§x "Õ∞O Hõ#=∞<åfl=∂? Hõ<åfl~°∞. Hõ#fl"åà◊√§ áÈ+≤OK«Hˆ O KÕ™êÎ~∞° ? Jx JO\Ï~°∞.
HÍh ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯 $u „|`«∞H˜zÛ# `«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ rq`åO`«O H˘Å∞K«∞HÀ=∞x
K≥ѨÙÎOk. HÍh U"À ѨÓ~°fi[#‡ |O^è•efl |\˜ì W=hfl =KåÛ~Ú `«Ñ¨Ê Uk âßâ◊fi`«O?
J^˘Hõ "Õ^•O`«O.
D Ô~O_»∂ ‰õÄ_® 1.ѨzÛ Éè∫uHõ"Õ^•O`«O 2. ѨxH˜=∂e# "Õ^•O`«"å^ŒO.
D Ô~O_»∂ Hõeã≤ =∂#=Ùefl xsfi~°ºO KÕã¨∞Î<åfl~Ú. D "Õ^•O`«O ^ÕxH˜ ZHõ¯_»
ZÖÏ J#fi~ÚOKåÖ’ `≥eÜ«∞HõáÈ=_»O =Å¡ =zÛ# ^Ò~åƒùQƺO. ÃÑ^ŒÌefl, `«e¡^ŒO„_»∞Å#∞
„â◊^ŒúQÍ H˘Å∞K«∞‰õΩO>Ë L`«Î=∞ QÆ`«∞ÖÁ™êÎ~Ú JO>Ë Z=_»∞ K«∂_˘KåÛ_»O_ô ã¨fi~åæxfl,
#~°HÍxfl? WѨÙÊ_»∞ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl^Õ ã¨`«ºO, HõxÑ≤OK«xk Z=iH˜ HÍ"åe? J<Õ ^èÀ~°}˜
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 267
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
‰õÄ_® LO@∞Ok. W=xfl ‰õÄ_® q[Ü«∞O ~å‰õΩO_® KÕ¿ã"Õ.
'Ü«Ú^Œú=∞$`Òº Éèí"Õ `«ûfi~°æ Wu `«„`« „Ѩ"≥∞ÿ=HÍ—
ã¨fi~°æO LO^Œ#_®xH˜ „Ѩ=∂}O Uq∞\˜? J~Ú`Õ WѨÙÊ_»∞ Uk ã¨∞YO?
'L`åû¿ÇÏ# Ѷ¨ÅO <åã≤Î x„^Õ"≥·HÍ ã¨∞MÏ=Ǩ—
WѨÙÊ_»∞ L`åûǨÏOQÍ Ü«Ú^ŒúO K≥Ü«∞º_»O =Å¡ Ѷ¨e`«O ÖË^Œ∞. „ѨѨOKåxfl =∞iz
x„^ŒáÈ=_»"Õ∞ =∞Oz ã¨∞YO.
'PÅ㨺 ã¨^Œ$â◊O <åã≤Î z`«Îq„âßOu ^•Ü«∞HõO
U`å^Œ$jâ◊Û <À *Ï˝`åfi ™ê ~år˝ H˜O Hõi+¨ºu—
|^ŒúHÍxfl q∞Oz# J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# z`«Îq„âßOuxKÕÛk =∞~˘Hõ\ ˜ ÖË^Œ∞ J#∞‰õΩx, Jã¨Å∞
=∞#O^Œ~°O Hõeã≤ ѨxK≥Ü«∞ºHõáÈ`Õ Pq_˘Hõ¯~°∞ UO KÕ™êÎ~°∞?
'`«™êº ~ål˝`«fi=∞Ñ≤ #ã¨û=∞"åÜÕ∞# HõeÊ`«O—
=∞#=ÚO>Ë<Õ Pq_»H˜ ~å}˜ Jx ¿Ñ~°∞.
D ~ÀAÖ’¡ J<ÕHõ"≥∞ÿ# ÃÑ^ŒÌ HÍ~åºÅÜ«∂ÅÖ’ „H˜O^Œ qÉèÏQÍÖ’¡ ѨxKÕ¿ã
"åi „Ѩ=~°Î#Å∞ WÖψQ HõxÑ≤ã¨∞ÎO\Ï~Ú. WÖÏO\˜q ÃÑ~°QÆ_»O =Å¡ J<ÕHõ
Jaè=$kú K≥Ok# HÍ~åºÅÜ«∂Å∞ =¸`«Ñ¨_»_»O ‰õÄ_® HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú.
„Ѩu~°OQÆOÖ’ ÉèíO_®ã¨∞~°∞x ™ê„=∂[ºO HõeÜ«ÚQÆOÖ’ ZÖÏ Jaè=$kú
K≥O^Œ∞`ÀO^À ã¨Ê+¨ìOQÍ HõxÑ≤™ÈÎOk. g@xflO\˜x ^Œ∞#∞=∂_»=∞x „áêi÷OK«_»O HÀã¨"Õ∞
Åe`ÀáêMϺ#O.
U=O KÀ¿ÑHõΔ º`Õ-™ê‡aè ™êûÑ≤ #+¨ì|ÖÏ Éèí"Õ`ü
U="Õ∞= ~°}Ï~°OÉèíO q=ÚK«º q^èŒ∞`åÜ«Ú^è•
â◊HõÎÜ≥∂ x„^ŒÜ«∂ ^Œ∂~°O Ѷ¨¸~°‚=∂<å W"å-Éèí=<£
=∞#O L¿ÑH˜Δ¿ãÎ, Pq_»H˜ ¿ã#Å∞ ÖË=Ù, JѨÙÊ_»∞ Pq_»H˜ ~å}˜`«fi"Õ∞ ÖË^Œ∞. JѨÙÊ_»∞
~åHõΔã¨∞Å#∞ Uq∞ tH˜ΔOK«QÆÅ^Œ∞? tH˜ΔOK«QÆÅQÍÅ<åfl =∞#O Ѩx KÕ¿ãÎ<Õ Pq_» tH˜ΔOK«
QÆÅ^Œ∞ Hõ^•——... Jx „Ѩu"å~°∞ PÜ«Ú^è•Å∞ q_çzÃÑ\˜ì JO^Œ~∂° K«H¯õ QÍ x„^ŒáÈ`«∞<åfl~°∞.
'ã¨~°fi„`« =∂O^ŒºO H͈~º+¨μ =∞ǨÏ^•Å㨺 =∂QÆ`«O—
|^ŒúHõO, x„^Œ, =∂O^ŒºO D =¸_»∂ ~åQÍ<Õ â◊H˜Î ¿ã#Å∞ ѨÙ~ÀQÆq∞OK«_»O ÖË^Œ∞.
Wk [Ü«∞qѶ¨∞flÜ«∞O„`«O Ü≥ÚHõ¯ „ѨÉèÏ=O. Jk WO`« KÕã¨∞ÎO^Œx Z=iH© `≥b^Œ∞. HÍh
^•x „ѨÉèÏ=O Jk K«∂Ñ≤™ÈÎOk. HÍh „jK«„HõOÖ’ L#fl Åe`å, ÉÏÅ, =∞O„u}©,
268 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
^ŒO_»<å^äÅŒ g∞^Œ qѶ∞¨ flÜ«∞O„`«O „ѨÉÏè =O K«∂Ñ≤OK«Ö^Ë ∞Œ QÆ#∞Hõ g~°∞ "≥o§ â◊H¿Î˜ ã#Å`À,
'UO\˜ÖÏ x„^ŒáÈ`«∞<åfl~°∞? ÖË=O_ç. D֒Ѩ٠~åHõΔ㨠¿ã#Å∞ ~å=_»O "≥Ú^ŒÅ∞
ÃÑ_»∞`«∞<åfl~Ú. J^Œ∞QÀ "å~°O`å =KÕÛã¨∞Î<åfl~°∞ g∞~°∞ ÖË=ˆ~O\˜— JO>Ë....
'Uq∞\˜ ÖËKÕk? g∞~°∞ Z=~°∞? "Õ∞=Ú Z=~°O? "Õ∞=Ú UO K≥Ü«∞ºO?— J<åfl~°∞.
=∞O„u}©, ^ŒO_»<å^äŒ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂~°∞. WO`« =~°‰õÄ "Õ∞O K≥Ñ≤Ê# =∂@ q#fl gà◊√§
ZO^Œ∞=Å¡ JÖÏ J~ÚáÈÜ«∂~À `≥eÜ«∞ÖË^∞Œ . âߺ=∞ÖÏ, "å~åÇ‘Ï^Õq K≥~Úº^•\˜áÈ~Ú#
JO`« ÉèíÜ«∞OHõ~° â◊H˜Î [Ü«∞qѶ¨∞flÜ«∞O„`åxH˜ LOk.
JѨÙÊ_»∞, ''J=∂‡! #∞"Õfik‰õΩ¯—— Jx u#flQÍ J=∞‡^ŒQÆæiH˜ ѨiÔQ`«∞ÎÔHàϧ~°∞.
'x~°™êÎÜ«Ú^èŒã¨OÉèÏ~å x„^• `«„<åÌ qѶ¨¸i‚`åó
# =∂#Ü«∞xÎ "åHͺx <å~°ÛÜ«∞xÎ =∞¿ÇÏâ◊fis"£∞
^Õq! Hõ㨺 qHÍ~À-Ü«∞O â◊HõÎÜ≥∂ qQÆ`À^Œº=∂ó—
''U qHÍ~°O =Å¡ "åiH˜ Wk =zÛO^À `≥eÜ«∞_»O ÖË^Œ=∂‡. WѨÙÊ_»∞ â◊„`«∞=ÙÅ∞
=KÕÛã¨∞Î<åfl~°∞. =∞# â◊H˜Î ¿ã#Å∞ x„^•à◊√=ÙÖˇ· =ÚO^Œ∞‰õΩ Hõ^ŒÅ_»O ÖË^Œ∞. =∞#O UO
K≥Ü«∂ºÅ——x J=∞‡"åix â◊~°}∞"Õ_®~°∞. J=∞‡‰õΩ `≥Å∞ã¨∞ Uk ZO^Œ∞‰õΩ [iyO^À..
"≥O@<Õ Pq_» z#fl#=Ùfi #qfi „ѨHõ¯<Õ ‰õÄ~°∞Û#fl `«# Ѩux K«∂ã≤Ok.
WO`« =~°‰Äõ PÜ«∞# ‰õÄ_® Ü«Ú^ŒOú K≥Ü∞« º_»O ÖË^∞Œ . Pq_» â◊Hˆ Î WO`å ѨxKÕ™ÈÎOk.
PÜ«∞# K«∂ã¨∞<Î åfl_»O>Ë PÜ«∞# ™êH©ÉΔ ∂íè `«∞_≥#· xifiHÍ~°∞_≥#· Ѩ~„° |Ǩχ. PÜ«∞# PYO_»
=∂Ü«∂â◊H˜ÎÜÕ∞ Åe`åOaHõ .
'`«`« ™êû Åe`å ^Õg HÍ"Õ∞â◊fi~°=ÚYO „Ѩu
^Œ`«Î^Œ$+≤ì ã¨û=∂Ǩã¨<åflu=ºHõÎ~°^•=oó—
=ÚO^Õ `≥eÜ«∞*Ëã#≤ @∞¡ "åàÏ¡Ü∞« #O>Ë Ñ¨^ÇŒ ¨ ~ˆ à◊¡ JO^ŒQÍ_≥#· HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞. PÜ«∞xfl
K«∂ã¨∂Î<Õ J=∞‡"åi =∞#ã¨∞ûÖ’ „Ñ‘u HõeyOk. P „¿Ñ=∞`À Pq_»HÀ #=Ùfi =zÛOk.
„¿Ñ=∞ =Å¡ Hõey# P#O^ŒO =Å¡ J=∞‡"å~°∞ #qfiOk.
P #=Ùfi ZÖÏ LO^ŒO>Ë ^ŒO`åÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ Hõ#Ѩ_‰» Ωõ O_® #qfiOk. ^•xfl z~°∞#=Ùfi
JO\Ï~°∞. zxfl#=Ùfi #qfiOk. D z~°∞#=Ùfi „Ѩã¨#fl`«H©, „¿Ñ=∞H© ã¨OˆH`«O.
„Ñ‘u, „Ѩã¨#fl`« Ô~O_»∞ ÉèÏ"åÅ∞. „Ñ‘u ZO^Œ∞‰õΩ HõeyOk? PÜ«∞##∞ K«∂_»_»O
=Å¡.
J=∞‡"åix 'x[Éèí~°Î $=ÚMÏOÉè’[ zO`«<åÜ≥ÿ∞ #"≥∂#=∞ó— J<åfl~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 269
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Pq_» =∞ǨѨu„=`«. „¿Ñ=∞‰õΩ „ѨfHõÅ∞ P Pk^ŒOѨ`∞« Å∞. PÜ«∞xfl K«∂_»QÍ<Õ Dq_»Ö’
XHõ „¿Ñ=∞ Hõey XHõ #=Ùfi #qfiOk. Pq_» #=Ùfi ‰õÄ_® K≥·`«#º=O`«"Õ∞. P Z„~°x
ÃÑ^Œ=ÙÅ g∞^Œ P `≥Å¡x #=Ùfi, P #=ÙfiÖ’Oz XHõ ~°∂ѨO =zÛOk.
P ~°∂áêxH˜ #=∞㨯iOK«∞HÀ"åe.
'`«™êºó ã≤‡`«„ѨÉèÏѨÙO*Ï`ü ‰õΩO[~åHõ$u=∂#∞‡MË
Hõ@„HÀ_»QÆà◊^•Ì#ó HõtÛ^ÕÌ"À =º[$OÉèí`«—
J=∞‡"åi P #=ÙfiÖ’Oz QÆ}Ѩu Pq~°ƒqù OKå_»∞. PÜ«∞#k K«H¯õ x =∞^ŒQ[Æ =^Œ#O.
'=<ÕÌ QÆ*ËO„^Œ=^Œ#O "å=∂OHÍ~°∂_è»=Å¡ÉèÏt¡+¨ì"£∞
‰õΩO‰õΩ=∞Ѩ~åQÆâ’}O ‰õΩ=ÅÜ«∞h *Ï~°HÀ~°HÍÑ‘_»O—
Jx ^Œ∂~åfiã¨=∞Ǩ=Úx "≥Ú^Œ@ PÜ«∞#H˜ #=∞™ê¯~°O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. JÖÏ L^Œƒù
qOz# QÆ}Ѩu ã¨fi~°∂ѨOÖ’x =∞~å‡xfl QÆ=∞xOKåe.
WѨÙÊ_˘zÛ# QÆ}Ѩu =∞#O =∂=ÚÅ∞QÍ K«∂¿ã <åÅ∞QÆ∞ KÕ`«∞Å"å_»∞
HÍ^Œ∞ DÜ«∞#H˜ Ѩ^ŒH˘O_»∞ KÕ`«∞Å∞.
c*ÏѨÓ~°O QÆ^•q∞‰õΔΩKåѨO â◊¥ÅO ã¨∞^Œ~°≈#"£∞
J|˚áêâ’`«ÊÅ „gÇ≤Ï=∞O[s ã¨fi~°^Œ¯~å<£
QÆ}Ѩ`∞« ÖˇO`«=∞Ok L<åfl~°∞? ™ê=∂#º ^Œ$+≤Öì ’ QÆ}Ѩu JO>Ë J=∞‡"åi
XO\˜ #Å∞QÆ∞ #∞Oz `«Ü«∂~°∞ K≥Ü«∞º|_ç`Õ, t=Ù_˘zÛ `«Å KèÕkOz`Õ U#∞QÆ∞ =ÚYO
JuH˜OKå~°∞. PÜ«∞<À QÆ}Ѩu.
Wq HÍHõ WOHÍ ÖˇHõ¯ÖË#xfl QÆ}Ѩu ~°∂áêÅ∞ L<åfl~Ú. U_»∞ P=~°}Å =∞Ǩ
Ü«∞O„`«"≥∞ÿ# HÍjˆHΔ„`«OÖ’ XH˘Hõ¯ P=~°}H˜ 8 =∞Ok K˘Ñ¨ÙÊ# "≥Ú`«ÎO 56 =∞Ok
QÆ}Ѩ`∞« Å∞<åfl~°∞. WOHÍ QÆ}Ѩu Láêã¨#Ö’ 32 =∞Ok H˘O^Œ~∞° , 16 =∞Ok H˘O^Œ~∞°
K≥áêÎ~°∞. QÆ}Ѩu`«`«Î fiO J~°÷O HÍ"åÅO>Ë =∞Ǩ~å„+¨ìH˜ "≥o§ ѨijeOKåe. JHõ¯_»
QÆ}Ѩux Ѩ~°„|ǨχQÍ P~åkè™êÎ~°∞. WOHÍ `≥eÜ«∂ÅO>Ë „^Œq_»^ÕâßÖˇ·# ˆH~°à◊, `«q∞à◊
<å_»∞Ö’¡ QÆ}Ѩ`«∞ºáêã¨# ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
WOHÍ Hõ~å‚@Hõ ^Õâ◊OÖ’ ‰õÄ_® LOk. HÍx Jxflq^è•ÖÏ K≥_çáÈ`«∞#flk `≥Å∞QÆ∞
~å„ëêìÅ∞. giH˜ =∂„`«O H˘`«Î ^Õ=Ùà◊√§ ZHõ¯_»#∞O_ç =ã¨∞Î<åfl~À QÍx ã¨<å`«#"≥∞ÿ#
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞"≥∞ÿ# ^Õ=`åq*Ï˝#O „Hõ=∞OQÍ #tOzáÈ`«∞#fl Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡ L<åfl~°∞.
QÆ}Ѩu Láêã¨<å =∞~å‡Å∞ `≥eÜ«∞Hõ D =∞^茺 H˘O`« =∞Ok ÅH©Δ ‡QÆ}Ѩu UO@O_ç
270 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
q#_®xˆH ÉÏQÀÖË^Œx JO@∞<åfl~°∞.
DÜ«∞# áê~°fifѨ~"° ∞Õ â◊fi~°∞ŠѨل`«∞_»∞ =∂„`«"∞Õ HÍ^Œ∞. „|Ǩχ^Õ=ÙxH˜ ã¨$+≤Hì ˜ ѨÓ~°fi"Õ∞
qѶ∂¨ flÖÁKåÛ~Ú. PÜ«∞# P qѶ∂¨ flÅ∞ K«∂ã≤ ÉèÜ í ∞« Ѩ_áç È~Ú x~°∞}æ „|Ǩχ‰õΩ ã¨OHˆ `«"∞≥ #ÿ
FOHÍ~åxfl [Ñ≤ã∂¨ Î ^蕺#O KÕã∞¨ OÎ >Ë P FOHÍ~°"∞Õ PÜ«∞# =ÚO^Œ∞ XHõ *’ºu~°∂ѨOÖ’
xÅ|_ç „Hõ=∞OQÍ XHõ~°∂ѨO ^èŒiOzOk.
JÖÏ „Ѩ^äŒ=∞OQÍ „|ǨχQÍiH˜ Hõ#|_ç# ~°∂Ѩ"Õ∞ =„Hõ`«∞O_» QÆ}Ѩu. P FOHÍ~°O
Ü≥ÚHõ¯ ã¨fi~°∂Ѩ"Õ∞ =„Hõ`«∞O_»O. P `«`åÎ fixfl
„Ѩ}=ã¨fi~°∂Ѩ =„Hõ`«∞O_»O x~°O`«~°O x@ÅK«O„^ŒYO_»O
x["å=∞Hõ~° q^èŒ$`Õ‰õΔΩ^ŒO_»O "å`åÑ≤ QÆ}ѨuO Éèí*ËǨÏO
Jx H©iÎOKå~°∞ nH©Δ`«∞Å "å~°∞. JÖÏ „Ѩ^äŒ=∞ã¨fi~°∂ѨÙ_≥·# =„Hõ`«∞O_»™êfiq∞ HõxÑ≤O
Kå_»∞. Jk FOHÍ~°ã¨fi~°∂ѨO. J@∞ `«~°∞"å`« P FOHÍ~°"Õ∞ áê~°fifѨ~°"Õ∞â◊fi~°∞Å
ã¨fi~°∂Ѩ"≥∞ÿ J~°ú<åsâ◊fi~åHõ$u`À QÀK«i¿ãÎ "åo§^ŒÌi ã¨"≥∞ÿHõº=¸iÎ `«`«Î fiO QÆ}ѨuQÍ
=∞m§ Pq~°ƒùqOzOk. ZO^Œ~°∞ QÆ}Ѩ`«∞Å∞<åfl~°O>Ë Zxfl™ê~°∞¡ J=ã¨~°O =ÙO>Ë Jxfl
=∂~°∞¡ QÆ}Ѩu =KåÛ_»∞. =zÛ# „Ѩu QÆ}Ѩu~°∂ѨO XHõ QÆ}Ѩu =∞O„`«"Õ∞. ^Õ=`«#∞
Zxfl=∂~°∞¡ Ñ≤e¿ãÎ Jxfl=∂~°∞¡ =ã¨∞ÎOk.
P Ñ≤eKÕ |∞∞+≤ Ü≥ÚHõ¯ ^Œ~°≈<åxH˜ ZÖÏ Hõ#Ѩ_®¤_À ^•x |\˜ì =∞O„`«O LO@∞Ok.
ÃÑ·QÍ QÆ}Ѩu J<Õ =∞O„`åxH˜ Zxfl c*ÏHõΔ~åÅ∞ KÕ~°∞Û`«∞O\Ï"≥∂ ^•xHõ#∞QÆ∞}OQÍ
QÆ}Ѩu PHÍ~°OÖ’ =∂~°∞Ê =ã¨∞ÎOk.
WHõ¯_» =zÛ# QÆ}Ѩu ¿Ñ~°∞ „jq^•º QÆ}Ѩu. QÆ}Ѩu ZѨÙÊ_≥<· å t=â◊‰Ωõ ÅÎ UHõ`Ϋ fi"Õ∞.
ˆH=ÅO â◊H˜Î ã¨$+≤ì LO_»^Œ∞, ˆH=Å t=ã¨$+≤ì ‰õÄ_® LO_»^Œ∞. Ѩ^•~°÷=Ú, â◊H˜Î D
Ô~O_çO\˜x Z=fi~°∂ g_»nÜ«∞ÖË~°∞. P Ô~O_»∂ Hõe¿ãÎ<Õ U^≥·<å HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. ˆH=ÅO
â◊H˜Î =Å¡ Un xÅ=ÖË^Œ∞ JO^Œ∞ˆH `«Å `≥yáÈ~ÚOk.
JѨÙÊ_»∞ t=Ù_»∞ =zÛ `«Å ÃÑ\Ïì_»∞. QÆ}ѨuÖ’ „H˜O^ŒÉèÏQÆO â◊H˜Î, ÃÑ· ÉèÏQÆO t=Ù_»∞
HõeÑ≤`Õ t=â◊H˜Î J~ÚOk. „ѨHõ$fѨÙ~°∞+¨μÅ JÉèË^•Hõ$u QÆ}Ѩu.
QÆ}Ѩu ZѨÙÊ_˘zÛ<å t=â◊‰Ωõ ÅÎ UHÍHõ$`Õ. WѨÙÊ_»∞ ‰õÄ_® t=â◊‰Ωõ ÅÎ #∞O_Õ =KåÛ_»∞.
^Õ=`«Å∞ ÉèÏ=<å=∂„`«O KÕ`«, ^Œ~°≈#=∂„`«O KÕ`« XHõ #∂`«#ã¨$+≤ìx K≥Ü«∞ºQÆÅ~°∞.
HÍ"Õ∞â◊fis^Õq HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x K«∂_»QÍ<Õ P K«∂ѨÙÅ Ü≥∂QÆâH◊ Θ KÕ`« J=∞‡"åi =∞O^ŒÇ¨ ã¨OÖ’
=ºHõÎ"≥∞ÿ# `«`«Î fi"Õ∞ QÆ}Ѩu. QÆ}Ѩu J=∞‡"å~°∞ =∂=ÚÅ∞QÍ #qfi`Õ ~åÖË^Œ∞. ã¨$+≤ìÖ’
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 271
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
x*ÏxH˜ ^Õ=`«ÖËO^Œ~À ÖË~°∞. XHõ¯_Õ. PÜ«∞<Õfl Ѩ~°„|Ǩχ ÖË^• t= Jx JO\Ï~°∞.
PÜ«∞# Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î. D Ô~O_Õ =∞~˘Hõ\ ˜ ÖË^Œ∞. D Ô~O_Õ J<ÕHõ =∞Ok ^Õ=`«Å∞QÍ D
[QÆ`«∞ÎÖ’ =ºHõÎ=∞ø`å~Ú.
P Ô~O_Õ „|Ǩ‡ ã¨~°ã¨fiu, ÅH©Δ ‡ <å~åÜ«∞}∞Å∞, L=∂=∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å∞. ã¨$+≤ìÖ’ U
Ô~O_»∞<åflÜ≥∂ J=hfl P Ô~O_çO\˜ Ü≥ÚHõ¯ qÉèí∂`«∞ÖË Jx t=ѨÙ~å}O K≥áÈÎOk.
D QÆ}Ѩu =∂=ÚÅ∞ QÆ}Ѩu HÍ^Œ∞. DÜ«∞#Ö’ S^Œ∞QÆ∞~°∞ [O@ ^Õ=`«Å∞<åfl~°∞.
D [O@Å<Õ q∞^äŒ∞# ^Õ=`«ÅO\Ï~°∞. D S^Œ∞ q∞^äŒ∞#^Õ=`«ÅH˜ ã¨O|OkèOz# c*ÏHõΔ
~åÅ∞ D =∞O„`«OÖ’ L<åfl~Ú. P =∞O„`åxfl |Ç≤Ï~°æ`«O K≥Ü«∞º_»O ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O
HÍ^Œ∞.
Ѩk KÕ`«∞Ö’¡ ÃÑ·# L#fl Ô~O_»∞ KÕ`«∞Ö’¡ K«„Hõ=Ú, Ѩ^Œ‡=Ú LO\Ï~Ú. H˘O^Œ~°∞
â◊OY=Ú Jx K≥áêÎ~°∞. U^Œ<åfl `«Ñ¨ÙÊHÍ^Œ∞. D =¸iÎÖ’ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù JO`å
ѨÙ~°∞+¨ã¨fi~°∂Ѩ ÅHõΔ}O. Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù „ã‘Îã¨fi~°∂Ѩ ÅHõΔ}O. ǨÏÖÏÜ«Ú^èŒ
™È΄`«OÖ’ XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ~°Ç¨Ï㨺O K≥áêÊ~°∞.
QÆ}ѨuH˜ XˆH "≥¿· Ñ ^ŒO`«O LO@∞Ok. ~Ô O_»= "≥Ñ· Ù¨ LO_»^∞Œ . ѨÙ~å}Hõ^ÅŒä
„ѨHÍ~°O XHõ ^ŒO`«O fã≤ ~åHõΔã¨∞x ã¨OǨÏiOKå~°x H˘O^Œ~°O>Ë, XHõ
^ŒO`«O fã≤ ÉèÏ~°`«O „"å™ê_»x =∞i H˘O^Œ~°∞ K≥áêÎ~°∞. HÍh ǨÏÖÏ
Ü«Ú^è∞Œ _»∞ XHõ ~°ÇϨ 㨺O K≥áêÊ_»∞. QÆ}Ѩu P t=Ùx K«∂ã≤ =∂ <å#flÖÏ <Õ#∞ J~°<ú åsâ◊fi
~åHõ$u J=Ù^•=∞#∞‰õΩ<åfl_»∞. =∞QÆ U#∞QÆ∞H˜ ^ŒO`«O LO@∞Ok, P_» U#∞QÆ∞H˜ ^ŒO`«O
LO_»^Œ∞. QÆ}Ѩu t=â◊ÔH·ÎºHõº~°∂ѨO Hõ#∞Hõ XHõ "≥·Ñ¨Ù ^ŒO`«O LO@∞Ok =∞~À "≥·Ñ¨Ù
LO_»^Œx J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ÉèÏ=O K≥áêÊ_»∞ ǨÏÖÏÜ«Ú^èŒ∞_»∞.
''`«O QÆ}ѨuO Ü≥∂ q㨇~°u Ö’ˆH ã¨O`«`«=∞ÉèÏQÀº =∞[˚u 㨠⒈H—— J<åfl~°∞
HÍ=ºHõO~î° QÆ}Ѩu =Úx. Z=Ô~·`Õ QÆ}Ѩux q㨇i™êÎ~À "åÔ~ѨÙÊ_»∞ â’HõOÖ’ =Úxy
LO\Ï~°∞. "åix Z=~°∂ L^ŒúiOK«ÖË~°∞.
PÜ«∞# S^Œ∞ q∞^ä∞Œ #^Õ=`«Åã¨fi~°∂ѨO. "≥Ú^Œ\ ˜ q∞^ä∞Œ #O W@∞ K«„HõO, J@∞ Ѩ^‡Œ =Ú
ÅH©Δ ‡<å~åÜ«∞}∞Å∞. J@∞ `«~åfi`« „uâ◊¥Å=Ú, áêâ◊=Ú L=∂=∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Åã¨fi~°∂ѨO.
`«~°∞"å`« KÕ`«∞Ö’¡ Ѩ@∞ì‰õΩ#flq K≥~°‰õΩqÅ∞¡, #Å¡HõÅ∞= ~°f=∞#‡^äŒ∞Åã¨fi~°∂ѨO. WHõ¯_»
HÍ=∞„Ѩà◊Ü«∞O U~°Ê_çOk Hõ#∞Hõ W=xfl J=ã¨~°O J=Ù`«∞<åfl~Ú.
HÍ=∂H©Δ^Õq Ѩل`«∞_»∞ QÆ#∞Hõ P áÈeHõ LO_®e.
272 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
HÍ=Ú_»∞, ~°f JO>Ë HÀiHõ, Pã¨H˜Î. Pã¨H˜Î<Õ `≥Å∞QÆ∞Ö’ =∞‰õΩ¯= JO\Ï~°∞. HÀiHõ`À
áê@∞ =∞‰õΩ¯= LO_®e. Jk LO>Ë<Õ Hõ~°‡ J<Õk K≥Ü«∞ºQÆÅ~°∞. HÀiHõH˜ â◊H˜Î =∞‰õΩ¯=,
=∞‰õΩ¯=H˜ `À_»∞ HÀiHõ. ÉèÏ~°fÜ«∞ ^Õ=`å q*Ï˝#O ZO`« J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#^À... ZO`«
BzfÉèíi`«"≥∂ „QÆÇ≤ÏOK«QÆÅQÍe. =∞#‡^äŒ∞_çH˜ ã¨OˆH`«O K≥~°‰õΩqÅ∞¡. ~°f^ÕqH˜ ã¨OˆH`«O
#Å¡ HõÅ∞=. P „H˜Ok Ô~O_»∞ KÕ`«∞Ö’¡ XHõ KÕuÖ’ QÆ^Œ, =∞~À KÕ`ÀÎ =iHõO‰õΩÅ∞ Ѩ@∞ì
‰õΩ<åfl_»∞. =iHõO‰õΩÅ∞ Éèí∂^Õq, QÆ^Œ =~åǨϙêfiq∞. Jk Éèí∂=~åǨÏ`«`«Î fiO.
Éèí∂q∞ =~åǨÏ=∞O>Ë =¸ÖÏ^è•~°â◊H˜Î. „Ѩ^è•#O Éèí∂`«`«Î fiO. ^•xH˜k ã¨fi~°∂ѨO.
^•xH˜O^Œ c*ÏѨÓ~°=Ú, WOHÀ KÕ`ÀÎ ^ŒO`«=Ú Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. Wk ѨÙ+≤ì, ѨÙ+≤ìѨu Jx
K≥ѨÊ|_»∞`«∞#fl ã¨fi~°∂ѨO.
''ѨÙëêì<åO Ѩ`«ÜÕ∞ #=∞ó—— Jx ~°∞„^Œ#=∞HõOÖ’ K≥ѨÊ|_çOk. "≥Ú`«ÎO S^Œ∞ [O@Å∞
J#QÍ Ñ¨k ^Õ=`«Å∞. D ѨOK« q∞^äŒ∞#^Õ=`«Å∞ ѨOK«Éèí∂`« `«`åÎ fiÅH˜ „ѨfHõÅ∞. D
=∞^茺 `˘O_»OÖ’ ~°`åflÅ∞ xO_ç# |OQÍ~°∞ ~°`«flHõÅâ◊O Ѩ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞.
Wk ã¨~°fi*Ï˝<åʼnõΩ, ã¨Ô~·â◊fi~åºÅ‰õΩ x^è•#O.
PÜ«∞# Xà’§ =Å¡ÉèÏ^Õq Jx XHÍq_» ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. =Å¡ÉèÏ JO>Ë „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ#k.
J#QÍ P#O^Œ `«`«Î fiO. ÅH©Δ ‡QÆ}Ѩu JO>Ë Z=~À `«`«Î fi`«ó PÖ’z¿ãÎ q+¨μ‚=Ù, QÆ}Ѩu
XHõ>Ë. P ÅH©Δ ‡, D =Å¡ÉèÏ ‰õÄ_® XHõ¯>Ë.
HÍh „Ѩf"å_çH˜ XHõ ÅH˜Δ ‡ LO@∞O^Œx `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
'Ü«∂ ^Õg ã¨~°fiÉèí∂`Õ+¨μ ÅH©Δ ‡~°∂¿Ñ} ã¨Oã≤÷`å
#=∞ó`«Ãã·Îº #=∞ó`«Ãã·Îº #=∞ó`«Ãã·Îº #"≥∂#=∞ó—
ÅHõΔ}â◊H˜Î, áÈ+¨Hõ â◊ˆHÎ ÅH˜Δ ‡. XHõ qÉèí∂u, XHõ Hõà◊ ÅH˜Δ ‡. „Ѩf"å_çÖ’ ÅH˜Δ ‡
LO_®e. XHõ =∞Oz HõqH˜ Hõq`«Î fi=∞<Õ ÅH˜Δ ‡ LO_®e. "åºáê~°"Õ`«Î‰õΩ "åºáê~°=∞<Õ
ÅH˜Δ ‡ LO_®e. ã¨Ow`«HÍ~°∞xH˜ QÍ#=∞<Õ ÅH˜Δ ‡ LO_®e. n<Õfl qÉèí∂u, Sâ◊fi~°ºO Jx
JO\Ï~°∞. JÖψQ „Ѩf ^Õ=`«H˜ XHõ qÉèí∂u LO@∞Ok. P qÉèí∂`Õ ÅH˜Δ ‡. JÖÏ
QÆ}Ѩu Ü≥ÚHõ¯ qÉè∂í u â◊Hˆ Î JHõ¯_»∞#fl ÅH˜Δ ‡. QÆ}ѨuH˜, q+¨μfi‚ `«`åÎ fixH˜ KåÖÏ ã¨O|O^èOŒ
LOk.
''L=∂â◊OHõ~°Ü≥∂~ÀºQÆO 㨠Ü≥∂QÀ q+¨μ‚~°∞K«º`Õ—— Jx âß„ã¨ÎO K≥áÈÎOk.
PÜ«∞# QÆ∞~°∞=ÙʼnõΩ QÆ∞~°∞=Ù. `≥eqH˜ `≥eq. "Õ∞^èŒã¨∞û‰õΩ "Õ∞^èŒã¨∞û. JÖÏO\˜ QÆ}Ѩu
Z„~°xHÍO`«∞Å`À J=∞‡ áÈeHõÅ`À L^ŒƒùqOKå_»∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 273
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
~°`«fl‰õΩ=∞ƒùO K« ^Œâ◊aè ~°›Ãã·Îó ã‘fiÜ≥ÿ∞ ã¨û=Ú^ŒfiǨÏ<£
`«∞xÌÅ â◊Û„#ÌK«∂_®Ö’ =∞^Œ|$OÇ≤Ï`«xã¨fi#ó
ã≤^ŒúÅHΔ͇º ã¨=∂t¡+¨ìó „Ѩ}<å=∞ =∞¿ÇÏâ◊fis"£∞
'`«∞xÌÅó— JO>Ë |Å∞ѨÙ. ÉÏQÍ |eã≤ L<åfl_»∞.
QÆ}Ѩu JO>Ë<Õ Ñ¨Ù+≤ª. K«Hõ¯QÍ, ÉÁ^Œ∞ÌQÍ , =Ú^Œ∞ÌQÍ LO\Ï_»∞. K«O„^ŒÖËY ^èŒiOz
L<åfl_»∞ JO>Ë <å#fl áÈeHõ. `˘O_»O ZuÎ =∞^Œ"≥∞uÎ# Ѷ‘∞OHÍ~°O KÕ™ê_»∞. ã≤kú J<Õk
XHõ ÅH˜Δ ‡. HÍ~°ºOÖ’ J_»∞¤‰õΩ<Õk qѶ¨∞flO. J_»∞¤ `˘Åy`Õ ã≤kú. QÆ}Ѩu qѶ¨∂flxfl
`˘ÅyOz ã≤kú J<Õ Sâ◊fi~°ºO W™êÎ_»∞ QÆ#∞Hõ ã≤kú PÜ«∞# Ü≥ÚHõ¯ ÅH˜Δ ‡. P"≥∞ÜÕ∞
=Å¡ÉèÏ. „Ѩu ^Õ=`å ~°∂ѨOÖ’ ã¨OˆH`åxfl `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. JÖÏO\˜ QÆ}Ѩu =zÛ
J=∞‡‰õΩ #=∞™ê¯~°O KÕ™ê_»∞. ''#∞"ÕfiO KÕÜ«∂Ö’ h‰õΩ `≥Å∞㨗—x "≥O@<Õ J=∞‡ Ãã·QÆ
KÕãO≤ k. u#flQÍ |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞ QÆ}Ѩu. Z=iH© Hõ#|_»x qѶ∞¨ flÜ«∞O„`«O
DÜ«∞#H˜ HõxÑ≤OzOk. ^•x ^ŒQÆæiH˜ "≥o§ ^•xfl Ѩ@∞ì‰õΩx
''㨠^Õ"À Ѷ¨∞’~°x~å…`«^Œ∞ã¨ûÃÇ·Ï ~°Ì#Îáê`«<≥·ó
HõΔ}Ï`ü K«∂s‚Hõ~Àu㨇 [Ü«∞qѶ¨∞fl =∞ǨtÖÏ"£∞——
PÜ«∞# KÕuÖ’ ^ŒO`«O`À P qѶ¨∞flÜ«∞O„`åxfl Ñ≤O_ç KÕ¿ã™ê_»∞. P
qѶ∞¨ flÜ«∞O„`«O Ñ≤O_ç J~Ú# "≥O@<Õ â◊HΘ ¿ã#ʼnõΩ =∞`«∞Î =^ŒeáÈ~ÚOk.
=∂=ÚÅ∞ "åà◊§H˜ qHÍ~åÅ∞ ֒Ѩe #∞Oz =™êÎ~Ú. L`«Î=ÚʼnõΩ Jq ɡ·@ #∞O_ç
=™êÎ~Ú. JÖÏ |Ü«∞@ #∞O_ç =¿ãÎ áÈ`å~Ú. H˘O^ŒiH˜ ^Œ∞~å‡~°æO ã¨fiÉèÏ=O. H˘O^ŒiH˜
^Œ∞~å‡~°æO Ѩiã¨~åÅ „ѨÉèÏ=O. JO^Œ∞ˆH Jk ã¨fiÉèÏ==∂! „ѨÉèÏ==∂! Jx PÖ’zOK«∞
HÀ"åe.
„ѨÉèÏ=O KÕ`« =zÛO^ŒO>Ë `˘ÅyOK«=K«∞Û. ã¨fiÉèÏ=O KÕ`« =¿ãÎ Hõ+¨ìO. ѨÙ@∞ìHõ`À<Õ
=zÛOk ѨÙ_»HõÅ`À<Õ áÈ"åÅO\ψ~ JÖÏ áÈ"åeûO^Õ. D â◊H˜Î¿ã#ʼnõΩ ã¨fiÉèÏ=`«ó D
^Œ∞~°∞}
æ ÏÅ∞ ÖË=Ù. „ѨÉÏè =`«ó =KåÛ~Ú. P „ѨÉÏè "åxfl J=∞‡"å~°∞ QÆ}Ѩu J<Õ „ѨÉÏè =O
^•fi~å `˘ÅyOKå~°∞. "≥O@<Õ â◊H˜Î ¿ã#Åhfl L`åûǨÏÉèíi`«∞Öˇ·
'`«`«ó H˜ÅH˜ÖÏ~å=O Hõ$`åfi㨡㨺 q=i˚`åó—
|^ŒúHÍxfl =^Œe =∞m§ L`åûǨÏOQÍ H˜ÅH˜ÖÏ~å=O KÕ™ê~°∞. QÆ}Ѩu g~°O^ŒiH©
^Œ#∞flQÍ xÅ|_ç ~åHõΔ㨠¿ã#Å"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤ XHõ ^èŒfix KÕ™ê_»∞. P ^èŒfixÖ’Oz ÖˇHõ¯ÖË#xfl
QÆ}Ѩ`∞« Å∞ =ã¨∂,Î XH˘¯Hõ¯ QÆ}Ѩu ZÅ∞Hõ "åǨÏ#"≥∞H˜¯ K«HKõ H« Í Ñ¨iQÔ `«∞‰Î Ωõ =ã¨∞<Î åfl~°∞.
274 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ZÅ∞Hõ"åǨÏ#O QÆ∞iOz KåÖÏ `«`«Î fiO LOk.
ZÅ∞Hõ |Ü«∞@ ^˘iˆH=xfl f¿ãã¨∞ÎOk. HÍx ZHõ¯_» uO@∞O^À Z=fiiH© `≥b^Œ∞.
Jk Ѩ^•~å÷xfl fã¨∞‰õΩ"≥o§ Z=iH˜ Hõ#Ѩ_»∞‰õΩO_® HõÅ∞QÆ∞Ö’ uO@∞Ok. =¸+≤Hõó
^˘OQÆQÍ LO_Õ^Œx J~°÷O. WO„kÜ«∂Å<Õ „`À=Ö’¡Oz =zÛ q+¨Ü«∂Å<Õ =ã¨∞Î=ÙÅ#∞
fã¨∞‰õΩx ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ J#∞ÉèíqOKÕ r=Ù_Õ ZÅ∞Hõ.
D r=Ùx Jkè+≤ªOz L#fl Dâ◊fi~° K≥·`«#º"Õ∞ QÆ}Ѩu.
WOHÍ ~°Ç¨Ï㨺O `≥eÜ«∂ÅO>Ë QÆ}Ѩu JHõΔ~° ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞. PÜ«∞# â◊s~°O JO`å
JHõ~Δ =° ∞Ü«∞O. D JHõ~Δ åÅhfl ZHõ¯_»#∞O_ç =™êÎÜ∂≥ PÖ’zOKåe. QÆ}Ѩu ã¨ÇϨ „ã¨OÖ’
''lǨfiã≤OǨã¨#„ѨÉèí∞ó—— J<Õ <å=∞O LOk. JHõΔ~åÅhfl <åÅ∞Hõ g∞^Œ #∞O_ç =™êÎ~Ú.
=∂\Ï¡_∞» `«∞O>Ë, <åÅ∞Hõ ZÅ∞HõO`« "ÕQOÆ QÍ <À~°∞ J<Õ HõÅ∞QÆ∞Ö’ u~°∞QÆ∞`«∂ LO@∞Ok.
D <åeHõ g∞^Œ #∞Oz =KÕÛ^Õ^≥·<å ZOye JO\ÏO.
JHõΔ~åÅhfl ZOyÖË. <åÅ∞Hõ J<Õ ã≤OǨã¨#O g∞^Œ =KÕÛ JHõΔ~åÅ ~°∂ѨO QÆ}Ѩu
Hõ#∞Hõ LzÛù+¨ì QÆ}Ѩu J<åfl~°∞. W=hfl ~°Ç¨Ï™êºÅ∞. D q+¨Ü«∂xfl QÆ}Ѩu =Úx
Pq+¨¯iOKå~°∞. QÆ}Ѩu JO>Ë ã¨~°fiq^•ºã¨fi~°∂ѨÙ_»<Õ ~°Ç¨Ï™êºxfl D Ѷ¨∞@ìOÖ’ `≥eÜ«∞
*Ëã¨∞Î<åfl~°∞. Jxfl QÆ}Ѩ`«∞Å∞ D ~°∂ѨOÖ’ L<åfl~Ú. JO^Œ∞‰õΩ Wk Q˘Ñ¨Ê QÆ}Ѩu
~°∂ѨO. DÜ«∞#HõO@∂ XHõ Ü«∞O„`«O, H˘O`«=∞Ok „Ѩ`ºÕ Hõ Ѩi"å~° ^Õ=`«Å∞ L<åfl~°∞.
g~°O^Œ~°∂ ‰õÄ_® ~åHõΔ㨠ã¨OǨ~åxH˜ ã≤^ŒúOQÍ L<åfl~°∞.
P"≥∂^Œâ◊Û „Ѩ"≥∂^Œâ◊Û ã¨∞=ÚM’ ^Œ∞~°∞‡Y ã¨Î^ä•
qѶ¨∞flâ◊Û qѶ¨∞flHõ~åÎ K« +¨_Õ`Õ qѶ¨∞fl<åÜ«∞HÍó
"åà◊√§ P"≥∂^Œ, „Ѩ"≥∂^Œ, ã¨∞=ÚY, ^Œ∞~°∞‡Y, qѶ¨∞fl, qѶ¨∞flHõ~°Î JO>Ë qѶ¨∞flHõ~°Î,
qѶ¨∞flǨÏ~°Î - qѶ¨∂flÅ∞ HõeyOKÕ â◊H˜Î XHõ\ ˜. qѶ¨∂flÅ∞ `˘ÅyOKÕ â◊H˜Î XHõ\ ˜. Ô~O_»∞
ZO^Œ∞‰õΩ<åflÜ«∞O>Ë ^Œ∞+¨ì"≥∞ÿ# "å\˜H˜ qѶ¨∂flÅ∞ Hõey™êÎ_»∞.
=∞Oz"å\˜H˜ qѶ¨∂flÅ∞ `˘Åy™êÎ_»∞. Ô~O_»∂ K≥Ü«∂ºÅO>Ë qѶ¨∂flÅ g∞^Œ PÜ«∞#H˜
=∞Oz Ѩ@∞ì LOk. ѨOÑ≤OKÕk PÜ«∞<Õ. uiy "≥#H˜¯ fã¨∞‰õΩ<Õk PÜ«∞<Õ.
Hõ#∞Hõ<Õ „Ѩ^è•#"≥∞ÿ# P~°∞ â◊‰õΩÎÅ∞ L<åfl~Ú.
WqHÍHõ ã≤kú, |∞∞kú D Ô~O_»∞ ‰õÄ_® PÜ«∞# â◊‰õΩÎÅ∞. g~°O`å PÜ«∞# K«∞@∂ì
L<åfl~°∞.
|∞∞kú JO>Ë ã¨=∞$kú. DÜ«∞# #∞O_ç =zÛ# QÆ}Ѩ`«∞Å∞x =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 275
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ÜÕ∞ ã¨Ñ¨ÎHÀ\˜ ã¨OMϺ<åO ¿ÇÏ~°=∂ƒ}Ï =∞nèâ◊fi~åó
U_»∞ HÀ@¡ ¿ÇÏ~°O|∞Å∞. QÆ}ѨuH˜ ¿ÇÏ~°O| Jx ¿Ñ~°∞. ¿ÇÏ~°O| JO>Ë J~°÷O-
'¿ÇÏâ◊Û ~°O|fu Wu ¿ÇÏ~°O|ó— Jx J=∞~°HÀâ◊O K≥áÈÎOk.
'¿ÇÏâ◊Û— JO>Ë 't=ã¨xfl^èÒ ~°O|u „H©_»u Wu ¿ÇÏ~°O|ó— J<åfl~°∞.
t=Ùx ^ŒQÆæ~° P_»∞‰õΩO@∂ LO_Õ"å_»∞ Jx J~°÷O.
ÃÑQ· Í QÆ}ѨuH˜ ''â◊OÉè∞í HÀѨÑ∞¨¶ fló—— ''â◊OÉè∞í ǨÏ㨺Éè∂í ó—— Jx ~Ô O_»∞ <å=∂Å∞. t=ÙxH˜
ZѨÙÊ_≥·<å HÀѨO =¿ãÎ QÆ}Ѩu Z^Œ∞~°∞QÍ Hõ#Ѩ_»QÍ<Õ PÜ«∞# #"Õfi™êÎ_»∞. PÜ«∞xfl
„Ѩã¨#flO KÕ¿ãÜ«∞QÆÅ_»∞. Ǩ㨺~°™êxH˜ Jkè^Õ=`« QÆ}Ѩu.
J=∞‡"åi #=ÙfiÖ’Oz =KåÛ_»O>Ë Jk ‰õÄ_® J~°÷O. P#O^Œ"Õ∞ QÆ}Ѩu `«`«Î fiO.
Ǩã¨"Õ∞ QÆ}Ѩuã¨fi~°∂ѨO.
â◊OHõ~∞° Å"å~°∞ ^ŒH}Δ˜ ^Õâ◊ Ü«∂„`« KÕã∞¨ OÎ _»QÍ [O|∞ˆHâ◊fi~°OÖ’x JdÖÏO_Õ
â◊fis J=∞‡"åi PÅÜ«∂xH˜ "≥o§ J=∞‡"åiH˜ #=∞™ê¯~°O KÕã≤ =ã¨∞ÎO>Ë
Ti"åà◊√§ PÜ«∞xfl PÑ≤, ''=∞Ǩ#∞ÉèÏ"å! J=∞‡"å~°∞ KåÖÏ â◊H=Θ ∞O`«∞~åÅ∞
=∂‰õΩ HÀiHõÅ∞ f~°∞™ÈÎOk. HÍx Pq_» =ÚO^Œ∞ xÅ|_»_®xH˜ =∂‰õΩ
ÉèíÜ«∞OQÍ LOk. Pq_» Hõà◊§Ö’Oz L„QÆHõà◊ =™ÈÎOk—— J<åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞
â◊OHõ~∞° Å"å~°∞ PÖ’zOz J=∞‡"åiH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ QÆ}Ѩux „Ѩu+¨ª KÕ™ê~°∞.
"≥O@<Õ J=∞‡ Hõà◊§Ö’¡ L„QÆHõà◊ áÈ~Ú âßO`«Hõà◊ =KÕÛã≤Ok. JÉσ~Úx K«∂_»QÍ<Õ Pq
_»‰Ωõ P#O^ŒO HõeyOk. J=∂‡ JÜ«∂º =∞#H˜ ^˘~°HÍÅO>Ë QÆ}ѨuH˜, ‰õΩ=∂~°™êfiq∞H˜
#=∞™ê¯~°O KÕã¨∞HÀ"åe.
J=∞‡"å~°∞ ''‰õΩ=∂~°QÆ}<å^ä•OÉÏ `«∞+≤ìóѨÙ+≤ìó=∞u~°ú$uó——.
QÆ}Ѩu #∞Oz U_»∞ HÀ@¡ QÆ}Ѩ`«∞Å∞ =KåÛ~°∞.
^Õ=`«ÅO>Ë =∞O„`åkè^Õ=`«ÖË Hõ^•! WHõ¯_» K≥¿ÑÊ ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ "Õ^Œ^Õ=`«Å∞. "≥·kHõ
=∞O„`åÅ∞ U_»∞HÀ@∞¡. U_»∞HÀ@¡ =∞O„`åÅH˜ Z=~°∞ Jkè^=Õ `«Ü∂≥ P „Ѩ}= ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞
QÆ}Ѩu. =∞O„`åÅxflO\˜H˜ Pk FOHÍ~°O.
=∞O„`åkè^Õ=`« QÆ}Ѩu. FOHÍ~°OÖËx^Õ U "Õ^Œ=∞O„`«O |Ü«∞@H˜~å^Œ∞. JO^Œ∞ˆH
^Õ=`«ÅÖ’ `˘eѨÓ[ JO^Œ∞‰õΩ<Õ "å_»∞ QÆ}Ѩu. Wk PO`«~°ºO.
PÜ«∞# =∞O„`åʼnõΩ „ѨÉèí∞=Ù. U_»∞HÀ@¡ QÆ}Ѩ`«∞Å∞ =KåÛ~°O>Ë U_»∞HÀ@¡ =∞O„`åkè
^Õ=`«Å∞. ''ã¨ÑHΨ À\˜=∞Ǩ=∞O„`« =∞O„u`å=Ü«∞=^Œ∞ºuó—— Jx QÆ}Ѩu ã¨ÇϨ „ã¨<å=∂ÅÖ’
276 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
LOk. PÜ«∞# â◊s~°O U_»∞ HÀ@¡ =∞Ǩ=∞O„`åÅKÕ =∞O„u`«"≥∞ÿ# â◊s~°O. D QÆ}Ѩu
Ѷ‘∞OHÍ~° ^èŒfix qx H˘O`«=∞Ok ~åHõΔã¨∞Å∞ =∞~°}˜OKå~°∞. PÜ«∞# ^ŒO`åÅ `åH˜_çˆH
H˘O^Œ~°∞ =∞~°}˜OKå~°∞. PÜ«∞# K«¿Ñ@O(KÕu^≥|ƒ)`À H˘O^Œ~°∞ =∞~°}˜OKå~°∞. WÖÏ
J<ÕHõ =∞Ok ~åHõΔã¨∞Å#∞ PÜ«∞# ã¨OǨÏiOKå_»∞.
„uOâ◊^ŒHΔÀÇ≤Ï}©A+¨ìO qâ◊√„HõO â◊„Hõâßã¨#O
„¿Ñ+¨Ü«∂=∂㨠^Õ=㨺 QÆ*Ïã¨∞~° =∞™œ ѨÙ#ó
JѨÙÊ_»∞ qâ◊√„‰õΩ_»∞ =ÚÃÑ·Êù JHΔ“Ç≤Ï}© ¿ã#Å#∞ fã¨∞H˘KåÛ_»∞. "å~°O^Œix QÆ}Ѩu
#∞O_ç =zÛ# J<ÕHõ =∞Ok QÆ}Ѩ`«∞Å∞ <åâ◊#O KÕ™ê~°∞. qâ◊√„‰õΩ_»∞ P QÆ}Ѩu
=ÚO^Œ∞ xÅ|_»ÖËHõ ÉèíÜ«∞Ѩ_çáÈ~Ú =∞~À „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# ~åHõΔã¨∞x Ñ≤eKå_»∞. "å_Õ
QÆ*Ïã¨∞~°∞_»∞. "å_»∞ U_»∞ JHΔ“Ç≤Ï}∞Å ¿ã#`À =KåÛ_»∞.
QÆ}Ѩu "å_çfl Ju `ÕeHõQÍ ã¨OǨÏiOKå_»∞. QÆ*Ïã¨∞~°∞_»∞ =∞~°}˜OK«QÍ<Õ ~åHõΔã¨
¿ã#Åhfl ɡkiáÈ~Ú qâ◊√„‰õΩ_»∞ ‰õÄ_® áêiáÈÜ«∂_»∞. WO`«‰õΩ=ÚO^Œ∞ q+¨OQÆ∞_»∞
áêiáÈÜ«∂_»∞.
q`«`å~° =∞Ǩ~år˝ „Ñ‘Ü«∞=∂}Ï QÆ}Ët`«∞ó
"≥Ú`«ÎO QÆ=∞xOKå_»∞. WOHõ K≥Ü«∂ºeûO^ÕO ÖË^Œ∞. K≥Ü«∂ºeû# Ѩx ѨÓiÎ KÕã¨∞‰õΩx
"≥Ú`«ÎO â◊H˜Î ¿ã#Å∞ ''[Ü«∞ [Ü«∞ QÆ}Ëâß—— JO@∞O_»QÍ P „jq^•ºQÆ}Ѩu u#flQÍ
=∞m§ J=∞‡ ^ŒQÆæ~°H˜ "≥o§, ''J=∂‡! #∞=Ùfi K≥Ñ≤Ê#^ŒO`å KÕ™ê#∞—— J<åfl_»∞.
JѨÙÊ_»∞ J=∞‡, ''KåÖÏ ã¨O`À+¨O <åÜ«∞<å!—— Jx P#OkOzOk.
D Hõ^äŒ#O`«\ ˜x =t<åºk "åˆQÌ=`«Å∞ Ô~O_»∞ <å=∂Ö’¡ K≥áêÊ~°∞.
'HÍ"Õ∞â◊fi~° =ÚMÏÖ’Hõ HõeÊ`« „jQÆ}Ëâ◊fi~å— - HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x =ÚYO K«∂_»QÍ<Õ =zÛ#
#=ÙfiÖ’Oz QÆ}Ѩux ã¨$+≤ìOzOk QÆ#∞Hõ P <å=∞O.
'=∞ǨQÆ}Ëâ◊ xiƒù#flqѶ¨∞flÜ«∞O„`« „ѨǨÏi¬`å— -P QÆ}Ѩu =zÛ qѶ∞¨ flÜ«∞O„`«O KèkÕ O
K«_»O, Jã¨∞~° ã¨OǨ~°O JO`å K«∂ã≤ ''„ѨǨÏi¬`å—— =\˜ì ''ǨÏi¬`å—— HÍ^Œ∞ ''„ѨǨÏi¬`å——
JO>Ë W`«~°∞Å∞ KÕ¿ã Ѩxx "≥∞K«∞ÛHÀ=K«∞ÛQÍx, "åà◊¡ JÉσ~Ú KÕ¿ãÎ ÉèíÖË P#O^ŒO.
ÉÏQÍ P#OkOzOk.
'qâ◊√„Hõ„áê}ǨÏ~°} "å~åÇ‘Ï g~°º#Ok`å— J#flѨÙÊ_»∞ #Ok`« Jx =ã¨∞ÎOk. Åe`å
ã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ WÖÏ #Ok`å, ǨÏi¬`å W=xfl =™êÎ~Ú.
HÍx QÆ}Ѩu ^ŒQÆæ~°‰õΩ =KÕÛ@ѨÊ\˜H˜ ''„ѨǨÏi¬`å——
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 277
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã¨~°fi^≥·=`«Ñ¨Ó*ÏÜ«∂ó ѨÓ~°fiѨÓ[º`«fi =Ú`«Î=∞O
''x#∞fl ã¨~°fi^Õ=`«Å ѨÓ[ÅÖ’ =ÚO^Œ∞ ѨÓlOKåe—— Jx J=∞‡ ‰õÄ_® `«# <À\˜`À
JOk. D q^èŒOQÍ P =∞ǨQÆ}Ëâ◊√x Ü≥ÚHõ¯ J^Œ∞ƒù`« „Ѩ`åáêxfl `≥eÜ«∞*Ë™ê~°∞.
qâ◊√„‰õΩ_»∞, q+¨OQÆ∞Å`À âߺ=∞ÖÏ, "å~åÇ‘Ï^Õ=`«Å Ü«Ú^ŒúO
ZѨÙÊ_≥·`Õ qѶ¨∞flÜ«∞O„`«O ‰õÄ_® aè#fl"≥∞ÿáÈ~ÚO^À ÉèíO_®ã¨∞~°∞xH˜ XHõ"≥·Ñ¨Ù "Õ^Œ#,
=∞~˘Hõ "≥·Ñ¨Ù L„HÀ+¨O Ô~O_»∂ HõÅ∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. ^•x`À "≥O@<Õ `«# ^ŒQÆæ~° q∞ye#
„Ѩ^•è #∞Öˇ#· ™È^Œ~∞° Å∞ qâ◊√„‰õΩ_»∞, q+¨OQÆ∞Å#∞ Ñ≤ez Ü«Ú^•úxH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~=° ∞<åfl_»∞.
„¿Ñ+¨Ü«∂=∂㨠ܫÚ^•úÜ«∞ ÉèíO_» ^≥·`«º ã¨ûǨϟ^Œ~“
`å=ÙÉè∫ Ѩ~°=∞„‰õΩ^Òú ÉèíO_» ^≥·`Õº# ^Õt`Ò
q+¨OQÆâ◊Û qâ◊√„Hõâ◊Û =∞Ǩϟ^Œº=∞ =∞"åѨ`«∞ó
`«=∞ ã¨=∞ã¨Î ¿ã#Å∞ ^≥|ƒ u#_»O`À "åiH˜ ‰õÄ_® L„HÀ+¨O`À „HÀ^èŒO
=zÛOk. P „HÀ^èOŒ `À "åà◊√§ KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê „ѨÜ∞« `åflÅ`À "≥àϧ~°∞. WѨÙÊ_»∞
ã¨fiÜ«∞OQÍ `å"Õ∞ Ü«Ú^ŒúOÖ’H˜ "≥à◊√Î<åfl~°∞.
WO`«‰Ωõ =ÚO^Œ∞ q+¨OQÆ∞_»∞ =∂Ü«∞`À Ü«Ú^•úxH˜ "≥o§ "≥#H˜¯ áêiáÈ~Ú
=KåÛ_»∞. qâ◊√„‰õΩ_»∞ =∂Ü«∞`À [Ü«∞qѶ¨∞flO Ѩxfl "å_»∂ áêiáÈ~Ú
=KåÛ_»∞.
WѨÙÊ_»∞ W^ŒÌ~°∂ <åÅ∞QÆ∞ =O^ŒÅ JHΔ“Ç≤Ï}∞Å∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞Û‰õΩx "≥à◊√Î<åfl~°∞.
JHΔ“Ç≤Ï}˜ J#QÍ KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ ã¨OYºÖ’ LO_Õ Ãã·#ºO. ^•xÖ’ QÆ[|ÅO, Jâ◊fi|ÅO,
Ѩ^•u |ÅO Jhfl J`«ºkèHõ ã¨OYºÖ’ LO\Ï~Ú.
=∞Ǩ ÉèÏ~°`«Ü«Ú^ŒúOÖ’ Ô~O_»∞ "≥·Ñ¨ÙÖÏ HõeÑ≤ Ѩ^≥Ìxq∞k JHΔ“Ç≤Ï}∞Å∞.
WHõ¯_» J#fl ^Œ=Ú‡e^ŒÌ~°∂ `«=∞`À fã≤ÔHo§Ok <åÅ∞QÆ∞=O^ŒÅ JHΔ“Ç≤Ï}© ¿ã#Å∞
JO>Ë TÇ≤ÏOK«∞HÀ=K«∞Û.
qâ◊√„Hõ =∞#∞=„"å[ ¿ã<å „`≥·Ö’HõºHõq∞Êh
JHΔ“Ç≤Ï}© K«`«∞â◊≈`åº ¿ã<å<å =∂=$`«â◊Û ã¨ó
LÅ∂Hõl„`«ÊÉèí$`«Ü≥∂ ÉèÏy<ÕÜ«∂ ^Œâ’^Œú`åó
ÉèíO_»ã¨º `«^Œƒùy<åºO`«∞ ^èŒ∂q∞<åºO *Ï`«Ü≥∂#Ü«∞ó
Hõ$`å„ã¨ÎtHΔÍ ÉèíO_Õ# =∂`«∞ÖË# =∞Ç‘ÏÜ«∞™ê
^ŒfiÜ≥∂ ~å‡`«∞ÅÜ≥∂ó „Ñ‘uO ÉèÏy<ÕÜ«∂q`Õxˆ~
278 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"å~°∞ "≥à◊√ÎO>Ë "åi "Õ∞#Å∞¡à◊√§, ''"Õ∞O ‰õÄ_® Ü«Ú^•úxH˜ =™êÎ=∞——x K≥Ñ≤Ê "åi
^ŒQÆæiH˜ =KåÛ~°∞.
g~°∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞x K≥Öˇ¡Öˇ·# ^èŒ∂q∞Hõ Ѩل`«∞Å∞. g~°∞ LÅ∂Hõl`ü "≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°∞
"≥Ú`«ÎO Ѩk =∞Ok. "Õ∞#=∂=∞ ÉèíO_»∞_Õ giH˜ ã¨fiÜ«∞OQÍ Ü«Ú^ŒútHõΔ}x WKåÛ_»∞.
g~°O`å "Õ∞#=∂=∞Öˇ·# qâ◊√„Hõ q+¨OQÆ∞Å`À Hõeã≤ Ü«Ú^•úxH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. gix
K«∂ã≤ "Õ∞#=∂=∞ÅH˜ `«=∞ =^ŒÌ WO`« |ÅO LO^Œx KåÖÏ P#O^ŒO HõeyOk.
xâ◊=∞º Ü«ÚQÆѨ^Àº^Œ∞úO =∞O„u}© ^ŒO_»<å~ÚˆH
H˜iK«„HõO ˆQÜ«∞K«„Hõ=∂~°∂_èÕ~°^äŒ âıYˆ~
^èŒ$`å`«Ñ¨„`« =ÅÜÕ∞ Kå=∞~åÉèϺO K« gl`Õ
JѨû~Àaèó „Ѩ#$`åÎaèsæÜ«∞=∂# =∞Ǩϟ^ŒÜÕ∞
Wk KåÖÏ „Ѩ^è•#"≥∞ÿ# Ü«Ú^ŒúO. D Ѷ¨∞@ìO Ѩ~î°#=∂„`«O KÕ`«<Õ J"≥∂Ѷ¨∞"≥∞ÿ#
Ѷ¨e`åÅ#∞ Wã¨∞ÎOk. ZѨÙÊ_≥·`Õ q+¨OQÆ, qâ◊√„‰õΩÅ∞ Ü«Ú^•úxH˜ =ã¨∞Î<åfl~°x `≥eã≤O^À
âߺ=∞ÖÏ, "å~åÇ‘Ï^Õ=`«Å∞ Ü«Ú^•úxH˜ ã≤^Œú=∞Ü«∂º~°∞. "å~°∞ LÉèíÜ«ÚÅ∂ "åi ~°^ä•Öˇ·#
H˜iK«„HõO, ˆQÜ«∞K«„HõO g∞^Œ Ü«Ú^•úxH˜ |Ü«∞Å∞^Õi "≥à◊√ÎO>Ë, "åi=Ùi ~°^ä•ÅÃÑ· `≥Å¡x
Q˘_»∞QÆ∞Å∞ "ÕÖÏ_»∞`«∞<åfl~Ú. JѨû~°ã¨Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°O`å P `«Å∞¡ÅH˜ Kå=∞~åÅ∞
gã¨∂Î QÍ<åÅ`À, #$`åºÅ`À q[Ü«∞ã¨OHˆ `«OQÍ [Ü«∞ [Ü«∞ ^è•fi#=ÚÅ∞ ѨÅ∞‰õΩ`«∞O_»QÍ
x~°˚QƇ`Ò ~°}O Hõ~°∞ÎO ã¨Ç¨--ÉèϺO Åe`å[˝Ü«∂
„jK«„Hõ~°^äŒ~å[㨺 ~°HõΔ}Ï~°÷O x"Õt`å"£∞
â◊`åHΔ“Ç≤Ï}˜HÍ¿ã<åO =~°˚~Ú`åfi-„ã¨Îcè+¨}Ï"£∞
Åe`å ^Õq Ü≥ÚHõ¯ P[˝K`Õ « "åi~°∞=Ù~°∂ |Ü«∞Å∞^Õ~∞° `«∂ =ÚO^Œ∞QÍ, ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ
J„™êÎÅ∞ ^èiŒ Oz# #∂~°∞ JHΔ“Ç≤Ï}∞Å â◊H¿Î˜ ã#Å#∞ „jK«„Hõ~^° •ä xH˜ ~°H}Δõ QÍ ÃÑ\˜ì gi^Œ~Ì ∂°
Ü«Ú^•úxH˜ |Ü«∞Å∞^Õi# =~°‚##∞ ǨÏÜ«∞„w=∞™êfiq∞ K«Hõ¯QÍ =i‚Oz K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
P =~°‚#`À P Ô~O_»∞ ~°∂áêÅ∞ ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ „Ѩu+≤ªOѨ|_®e.
ѨÙ~°`«ó „áêK«Å ^ŒÌO_»<å^ä• ~°^äŒx¿+^Œ∞+‘
UHõÜ≥ÿ∞= Hõ~åOQÆ∞àϺ Ѷ¨¸~°‚Ü«∞Of ǨÏÖÏÜ«Ú^èŒ"£∞
=Úã¨ÅO Kå#ºÇ¨Ï¿ãÎ# „ÉèÏ=∞Ü«∞Of =ÚǨï~°∞‡Ç¨ïó
`«~°∞}ËO^Œ∞ HõàÏK«∂_® ã¨∞Êù~°„`ÀÊ„u=ÚMÏ=Úƒ*Ï
W`«ã¨Î`«ó „ѨK«e`åO ¿ã<åO „`≥·Ö’HõºHõq∞Êh"£∞
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 279
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Ѩâ◊ºOf =∞k~åáê# "åã≤`å^èŒ~°Ñ¨Å¡"å
ѨÙ~°ó„ѨǨτsÎ ã¨=∞ˆ~ ã¨~°fi^• q„Hõ"≥∂^Œ∞ú~å
=ÚO^Œ∞QÍ ^ŒO_»<å^ä•^Õq ~°^OŒä HõkeOk. P `«e¡ `«# Ü≥ÚHõ¯ "ÕeH˘#Å`À <åQÆex
Ѩ\ ì˜ uѨÙÊ`ÀOk. =∞~˘Hõ KÕ`ÀÎ ~ÀHõex Ѩ@∞ì‰Ωõ x uѨÙÊ`ÀOk. K«O„^Œ~ˆ Y`À „ѨHÍtã¨∞#Î fl
=~åǨÏ=^Œ#O`À P `«e¡ ÉèÏã≤ã¨∞Î#flk. P `«e¡H˜ J@∂ W@∂ HÀ\Ï¡k ã¨OYºÅÖ’
"å~åÇ‘Ï=¸~°∞ÎÅ∞ J#∞QÆq∞ã¨∂Î LO_»QÍ =ÚÖ’¡HÍÅ∞ HõOÑ≤ã¨∞Î<åflÜ«∂ J#flO`« ã¨O^Œ_ç
JHõ¯_» LOk. "å~°O`å XHõ ~°H"õ ∞≥ #ÿ áœ~°∞+¨ [#Hõ"∞≥ #ÿ áê#=Ú#∞ KÕã≤ =∞Ǩϟ`åûǨÏOQÍ
q„Hõ=∂xfl „ѨHõ\ ˜ã¨∂Î "≥à◊√`«∞<åfl~°∞. âߺ=∞ÖÏ^Õq ZÖÏ LO^À =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞.
`«™êº J#∞„ѨK«e`å ˆQÜ«∞K«„Hõ ~°^äŒã≤÷`å
^èŒ#∞ëÈ ^èŒxfi<å qâ◊fiO ѨÓ~°Ü«∞Of =∞^À^Œú`å
âߺ=∞ÖÏ ^Õq `«# ^è#Œ ∞Ãã· û# z„`«r"åxfl fã≤ qO\˜<åix „"≥∂yOzOk.
J=∞‡"åi zÅHõ #∞Oz =zÛ# ^èŒ#∞ˆ~fi^Œ ѨÙ~°∞+¨μ_»∞ —J=∂‡! D JHõΔÜ«∞
`«∂}©~åÅ∞, J=Ú‡Åá⁄k Wã¨∞Î<åfl—#x P ^èŒ#∞ã¨∞û#∞ WKåÛ_»∞.
P qO\˜<åi "≥∂`«‰õΩ "≥Ú`«ÎO kyÌQÆO`åÅhfl =∂~°∞„"≥∂QÍ~Ú.
"Õ}©Hõ$`«HõK«#ºã¨Î qÅã¨K«ÛO„^ŒÑ¨Å¡"å
ã¨∞Êù~°`«Î $fÜ«∞<Õ„`Õ} ã≤O^Œ∂~°uÅHõufiëê
P `«e¡ K«Hõ¯QÍ [_» "Õã¨∞‰õΩOk. X`≥·Î# P"≥∞ A@∞ì‰õΩ ÃÑ·# K«O„^ŒÖËY „ѨHÍtã¨∞Î#flk.
J=∞‡"å~°∞ ã≤O^Œ∂~°O ^èŒiOzO^• J#fl@∞¡ á¶êÅ <Õ„`«O „ѨHÍtã¨∞Î#flk.
áê}˜<å Ѩ^Œ‡ ~°"Õ∞º} =∞}˜HõOHõ} Kå~°∞}Ï
`«∂}©~°=ÚY`«ó Hõ$+¨ìO „ÉèÏ=∞Ü«∞Of tb=ÚYO
[Ü«∞ =~°úã¨fi =~°ú¿ãfi `«ºuǨÏ~°¬ã¨=∂‰õΩÖˇ·ó
P `«e¡ ÉÏ}Ïxfl J=Ú‡Åá⁄kÖ’ #∞Oz fã¨∞ÎO>Ë, P KÕu‰õΩ#fl HõOHõ}ÏÅ∞ =∂~°∞
„"≥∂QÍ~Ú. ǨÏÜ«∞„w=ÙÅ "å~°∞ „Ѩu z#fl q+¨Ü«∂xfl ^Œi≈Oz, „â◊=}O KÕã≤ K≥ѨÙÎ<åfl~å
J#fl@∞¡ =i‚OKå~°∞. ^Õ=`åHõ^#Œä ∞ JO`« ÉèHí QΘ Í Ç¨Ï$^ŒÜ∞« OÖ’H˜ `≥K∞« ÛHÀ"åe. âߺ=∞ÖÏ^Õq
ÉÏ}Ïxfl fã≤ J#∞ã¨Okèã¨∂Î LO_»QÍ, ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ ''g∞~°∞ =$kú K≥O^ŒO_ç—— ''=$kú
K≥O^ŒO_ç—— Jx [Ü«∞ [Ü«∞ ^è•fi<åÅ∞ KÕ™ê~°∞.
LÉèíÜ«∞¿ã#ÅH˜ k=º"≥∞ÿ# Pjã¨∞ûÅ∞ WKåÛ~°∞. Pjã¨∞ûÅO>Ë ÃÑ^ŒÌ"å~°∞ z#fl"åiH˜
WKÕÛ=<Õ HÍ^Œ∞ J~°÷O. PtOK«∞>Ë Pjã¨∞û.
280 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ giH˜ [Ü«∂xfl PtOKå~°∞.
#$`«ºkƒùiÌ=º =Úxaè ~°fii÷`åj~°fiKÀ=∞$`≥·ó
ˆQÜ«∞K«„Hõ~°^äÕO„^Œã¨º K«„Hõ<Õq∞qѶ¨∞@ì<≥·ó
^•~°Ü«∞Of H˜Δu`«ÅO ^≥·`åº<åO ǨÏ$^ŒÜ≥ÿ∞ã¨ûǨÏ
^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ ‰õÄ_® P#O^ŒO`À #$`«ºO KÕã¨∞Î<åfl~°∞. âߺ=∞ÖÏ, "å~åÇ‘Ï^Õ=`«Å∞
|Ü«∞Å∞^Õi`Õ P Ѩ~å„Hõ=∞O ã¨`º« "≥∞ÿ ™êѶŨ º=∞ø`«∞Ok. J=∞‡"åi Qˆ Ü«∞K«„HõO #_»∞ã¨∞OÎ >Ë,
P K«„HÍÅ W~°∞ã¨∞ `«ye, Éèí∂q∞ pÅ∞`«∞O^• J#fl@∞ì LOk.
P K«„HÍÅ∞ Hõ^Œ∞Å∞`«∞O>Ë ^≥·`«∞ºÅ QÆ∞O_≥Å∞ ‰õÄ_® pÅ∞`«∞<åfl~Ú.
Ö’HÍuâß~Ú<å qâ◊fi=∞<À"≥∂ǨÏ# HÍi}Ï
JHΔ“Ç≤Ï}©ã¨Ç¨Ï„™ê}Ï =∞+¨ìHõO ã¨=∞~À^Œú`«O
Ö’HõOÖ’ ZHõ¯_® ÖËxq^èŒOQÍ qâ◊fi=∞<ÀǨÏ~°"≥∞ÿ# "≥·Éèí=O`À ˆQÜ«∞K«„HõO „ѨHÍtã¨∂Î
=ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞`ÀOk. J<ÕHõ=∞Ok J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ã¨Ow`åefl, <å^•efl qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞.
ˆQÜ«∞K«„HõO JO>Ë<Õ â◊|Ì ã¨fi~°∂ѨO.
=ÚO^Œ∞ =i‚Oz# ˆQÜ«∞K«„Hõ ~°^äŒ=~°‚#x WHõ¯_» QÆ∞~°∞Î `≥K«∞ÛHÀ"åe. J@∞=O\˜ XHõ
<å^Œ=∞Ü«∞"≥∞#ÿ ǨÏ_®q_ç JHõ¯_» K≥Å~ˆ QÆ∞`«∂ LOk. ÖˇH¯õ HõO^Œx â◊H¿Î˜ ã#Å∞ "≥à√◊ <Î åfl~Ú.
JO^Œ∞Ö’ âߺ=∞ÖÏ^Õq ^ŒQÆæ~° L#fl â◊H˜Î ¿ã#ÅÖ’ H˘xfl QÆ∞OѨÙÅ∞ H˘xfl ~°OQÆ∞ÅÖ’
L<åfl~Ú. W^˘Hõ z„`«"≥∞ÿ# J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ~°Ç¨Ï㨺O.
`«™êºó â◊H˜ÎK«=¸K«„ˆH HÍtÛ `«¯#Hõ~Àz+¨ó
HÍtÛ^•Ì_ç=∞ ã¨OHÍâßó HÍtÛr˚=¸`« ~Àz+¨ó
J<åº ã≤ûO^Œ∂~°~°∞K«Ü«∞ó Ѩ~åó áê@Å áê@ÖÏó
HÍtÛK«Û K«O„kHÍHÍ~å Ѩ~åâß≈º=∞Å HÀ=∞ÖÏó
J<åºã¨∞Î Ç‘Ï~°Hõ„ѨMϺó Ѩ~å QÍ~°∞`«‡`ÀѨ=∂ó
H˘O^Œ~∞° |OQÍ~°∞ ~°OQÆ∞Å`À L<åfl~°∞. H˘O^Œ~∞° ^•x=∞‡ ѨÙ=ÙfiÅ =O\˜ HÍO`«∞Å`À
L<åfl~°∞. H˘O^Œ~°∞ =∞|∞ƒ =O\˜ HÍO`«∞Å`À L<åfl~°∞. =∞iH˘O`«=∞Ok ã≤O^Œ∂~°
HÍO`«∞Å∞, =∞iH˘O`«=∞Ok áê@Å ‰õΩã¨∞=∂Å =O\˜ Z„~°x HÍO`«∞Å`À L<åfl~°∞.
H˘O^Œ~°∞ "≥<≥flÅ =O\˜ HÍO`«∞Å`À L<åfl~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ âߺ=∞Å =~°‚O`À „ѨHÍtã¨∂Î
L<åfl~°∞. H˘O^Œ~°∞ =„[=Ú =O\˜ HÍO`«∞Å`À, =∞iH˘O`« =∞Ok QÆ~°∞_» ѨK«Û ѨÓã¨Å
=O\˜ HÍO`«∞Å`À L<åfl~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 281
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
D `˘q∞‡k ~°OQÆ∞Å∞ #=~°`«fl HÍO`«∞Å∞. #==~°‚ â◊‰õΩÎÅ∞.
âߺ=∞ÖÏ ^Õq Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î â◊|ÌO, =~°‚O Ô~O_çO\˜h ^ÀÑ≤OѨ KÕ™ÈÎOk. D =~å‚Åxfl
ÉèÏ= ã¨OˆH`åÅ∞. `˘q∞‡k =~å‚Å∞ J<ÕHõ ~°HÍÅ ÉèÏ"åÅH˜ ã¨OˆH`åÅ∞. D =~å‚ÅÖ’
LO_Õ ™êO„^Œ`«, ѨÅÛ^Œ#O JO`ÕH͉õΩO_® "å\˜ g∞^Œ =∞Ô~<Àfl ÉèÏ"åÅ∞ K≥ѨÊ|_»∞
`«∞O\Ï~Ú. XHõ¯ `≥Å∞ѨÙÖ’ Z<Àfl ~°HÍÅ∞, XHõ¯ Z~°∞ѨÙÖ’ Z<Àfl q^è•Å∞ LO\Ï~Ú.
D `˘q∞‡k =~å‚Å∞ #=~°`«flHÍO`«∞Å∞, #= =~å‚Å∞, =~°‚qâıëêÅxfl\˜x K≥áêÊ~°∞.
D HÍOu =∞O_»ÅOÖ’ `˘q∞‡k =~å‚Å∞ „QÆÇϨ â◊‰Ωõ ÅÎ H˜ ‰õÄ_® ã¨OHˆ `åÅ∞. „QÆÇϨ ^ÀëêÅ#∞
áÈQ˘>Ëì â◊H˜Î D =~°‚#Ö’ HõxÑ≤™ÈÎOk.
Åe`ÀáêMϺ#O =∞O„`åÅ∞ J<Õ Ñ¨à◊§#∞ ѨO_çOKÕ HõÅÊ=$HõΔO. nxÖ’ Z<Àfl =∞O„`«
âß„ã¨Î ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ L<åfl~Ú. QÆ}Ѩu, ÉÏÖÏ „uѨÙ~°ã¨∞O^Œs, ã¨OѨ`«¯s, Jâßfi~°∂_è®,
#‰õΩb, u~°ã¨¯i}© "≥Ú^ŒÖˇ·# =∞O„`« qâıëêÅ∞ Z<Àfl L<åfl~Ú. —x`åº
Ѩ~å„Hõ=∂\’áê— J#flѨÙÊ_»∞ *ÏfiÖÏ=∂eh "≥Ú^ŒÖˇ·# x`åº ^Õ=`«Å∞
g~°O^Œifl K≥áêÊ~°∞. D qaè#fl"≥∞ÿ# =~å‚Å`À ‰õÄ_ç# âߺ=∞ÖÏ =∞O„`«
âß„ã¨Î q^Œº WHõ¯_» K≥ѨÊ|_çOk. W=xfl âߺ=∞ÖÏ =∞O„`« qâı+¨=ÚÅ∞.
Jã¨OMϺ â◊≈HõÎÜ«∞ âıÛÅ∞ ~°ÌO_ç<åº Ãã· ûxˆH `«^ä•
^ŒO_çh^Õq Ü≥ÚHõ¯ Ãã·x‰õΩÅ∞ ‰õÄ_® KåÖÏ ~°HÍÅ∞QÍ "≥_»∞`«∂ L<åfl~°∞.
Ѩ~å„Hõ=∞OÖ’ QÍx, „Ѩ`åѨOÖ’ QÍx, q∞ye# qâı+¨}ÏÅÖ’ QÍh ^ŒO_çh ¿ã#ʼnõΩ
ZO`« |ÅO LO^À, âߺ=∞ÖÏ ¿ã#ʼnõΩ ‰õÄ_® JO`Õ |ÅO LOk. Ô~O_»∂ ã¨=∂#"≥∞ÿ#
„Ѩ`åѨO Hõey#"Õ.
qâı+¨ã¨∞ΠѨ~°O `«™êº ã¨ûz"Õâߺó Ѩ~°O Hõˆ~
=∞Ǩ~år˝qf~°‚O `«^•*Ï˝=Ú„^•OQÆ∞mÜ«∞HõO
HÍh âߺ=∞ÖÏ^Õq KÕuH˜ XHõ qâı+¨O LOk. Åe`å^Õq ã¨fiÜ«∞OQÍ `«# LOQÆ~°O
fã≤ âߺ=∞ÖÏ^Õq "ÕeH˜ `˘_çQÍ~°∞. P LOQÆ~°Ñ¨Ù Ü≥ÚHõ¯ qâı+¨"≥∞ÿ# HÍOu âߺ=∞ÖÏ^Õq
^èŒ#∞ã¨∞û#∞ Ѩ@∞ì‰õΩ#flѨÙÊ_»∞ â’ÉèÏÜ«∞=∂#OQÍ „ѨHÍt™ÈÎOk. WÖÏ ^ŒO_çx ¿ã#Å∞,
âߺ=∞ÖÏ ¿ã#Å∞ Hõ^Œ∞Å∞`«∞O>Ë
`«^•ƒù~° ÉèíOQÆ∞~å Éèí∂q∞ ~À¤ÖÏbÖÏ =∞Å=∞ƒ`«
`«`«ó „Ѩ==$`Õ Ü«Ú^ŒúO `«∞=ÚÅO ~À=∞ǨÏ~°¬}O
P ÉèÏ~åxH˜ Éèí∂q∞ LÜ«∂ºÅÖÏ H˘OK≥O HõOÑ≤OzO^Œx K≥áêÊ~°∞. `«~°∞"å`« Ü«Ú^ŒúO
282 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"≥Ú^ŒÖˇ·Ok. D Ü«Ú^ŒúO Wk =~°‰õΩ [iy# Ü«Ú^•úÅ HõO>ˇ qâı+¨"≥∞ÿ#k. nxÖ’
~°Ç¨Ï™êºÅ∞ KåÖÏ „â◊^ŒúQÍ QÆ=∞xOz „QÆÇ≤ÏOKÕ „Ѩܫ∞`«flO KÕÜ«∂e.
^ŒO_»<å^ä• q+¨OˆQ} ã¨=∞Ü«Ú^茺`« ã¨OQƈ~
qâ◊√„ˆH} ã¨=∞O âߺ=∂ qHõ$+¨ì=∞}˜ HÍ~°∞‡HÍ
W<åflà◊√§ Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨O *Ï„QÆ`«ÎQÍ K«^Œ∞=Ù‰õΩ#fl"åà◊√§ ‰õÄ_® k^Œ∞ÌHÀ=Åã≤# H˘xfl
q+¨Ü∂« Å∞ WHõ¯_» =ã¨∞<Î åfl~Ú. WO`«‰Ωõ =ÚO^Œ∞ q_çq_çQÍ Ü«Ú^ŒOú KÕã#≤ ^Õ=`«ÅO^Œ~∂°
WHõ¯_» HõÅ∞™êÎ~∞° . qâ◊√„Hõ q+¨OQÆ∞Å`À KÕã#≤ Ü«Ú^ŒOú KåÖÏ =ÚYº"≥∞#ÿ k. âߺ=∞ÖÏ^Õq
Ü≥ÚHõ¯ JOQÆ ^Õ=`«Å∞, "å~åÇ‘Ï^Õq Ü≥ÚHõ¯ JOQÆ ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® D Ü«∞^ŒúOÖ’
áêÖÁæ<åfl~°∞.
D ~åHõΔã¨∞Å "Õ∞#Å∞¡à◊§#∞ XH˘¯Hõ¯ix ã¨OǨÏiOK«_®xH˜ XH˘¯Hõ¯ ^Õ=`« ã≤^ŒúѨ_çOk.
Jâßfi~°∞_è® K«HÍ~ÀK≥·Û ã¨ûǨϟÅ∂Hõl`å ~°}O
ã¨=∞Ê^Õj K« [„QÍÇ¨Ï Ñ¨Ù~°∞¿+}O Ü«ÚÜ«Ú`«ûÜ«∂
J=∞‡"åi áêâ◊O #∞Oz =zÛ# Jâßfi~°∂_è®^Õq, ÉèOí _®ã¨∞~°∞x "Õ∞#à◊√§_≥#· LÅ∂Hõl`ü
J<Õ ~åHõΔã¨∞x ã¨OǨÏiOK«_®xH˜ ã≤^ŒúѨ_çOk.
Ü«ÚÜ«Ú`«∞û_»∞ J<Õ ~åHõΔã¨∞x ã¨OǨÏiOK«_®xH˜ ã¨OѨ`«¯s ã≤^ŒúѨ_çOk.
‰õΩOu¿+}Ë# ã¨=∞~°O =∞Ǩ=∂Ü«∂ `«^•-`«Hõ~À`ü
=∞Å^Õ# ã¨=∞O K«„ˆH Ü«Ú^Œú =Ú#‡`«Î Éèˇ·~°g
‰õΩOu¿ã#∞_»∞ J<Õ "å_çx ã¨OǨÏiOK«_®xH˜ =∞Ǩ=∂Ü«∂^Õq =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛOk.
L#‡`«ÎÉèˇ·~°g J<Õ ^Õ=`« =∞Å^Œ∞_»∞ J<Õ ~åHõΔã¨∞_çx ã¨OǨÏiOK«_®xH˜ =zÛOk.
L#‡`«ÎÉèˇ·~°g^Õq "å~åÇ≤Ï^Õq Ü≥ÚHõ¯ JOQÆ ^Õ=`«ÅÖ’ XHõ~°∞.
P =∞O„`« â◊H˜Î WHõ¯_» K≥ѨÊ|_»∞`«∞#flk.
ÅѶ¨Úâߺ=∂ K«HÍ~ÀK≥·Ûó ‰õΩâ◊¥ˆ~} ã¨=∞O ~°}O
ÅѶ¨Úâߺ=∂^Õq J<Õ ^Õ=`« âߺ=∞ÖÏ^Õq Ü≥ÚHõ¯ =∞O„`« ^Õ=`«ÅÖ’ XHõ~°∞. D
^Õq ‰õΩâ◊¥~°∞_ç`À L^ŒúO KÕã≤Ok. D ÅѶ¨Úâߺ=∂ ^Õqx 㨇i¿ãÎ "≥O@<Õ Ñ¶¨eã¨∞ÎOk.
ÅѶڨ JO>Ë "≥O@<Õ Jx J~°O÷ . D ÅѶڨ âߺ=∞#∞ 㨇i¿ãÎ JѨÓ~°fi"≥∞#ÿ "åHõÊ\˜=∞#∞,
*Ï˝<åxfl "≥O@<Õ J#∞„QÆÇ≤Ïã¨∞ÎOk.
ã¨fi¿Ñflj =∞OQÆàÏM˺# ^≥·`ÕºO„^Õ} ~°}O =º^è•`ü
"åQÍfikh`«∞ [Ѷ¨∞>Ë ^èŒ$Ѷ¨∞}Ë# ã¨=∞O ~°}Ë
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 283
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã¨fi¿Ñflâ◊fis Jx XHõ ^Õ=`« LOk. Pq_» =∞OQÆà◊√_»∞ J<Õ ~åHõΔã¨∞x H˘_»∞`ÀOk. D
ã¨fi¿Ñflâ◊fis^Õq "å~åÇ‘Ï^Õq Ü≥ÚHõ¯ JOQÆ^Õ=`«ÅÖ’ XHõ~°∞. P `«e¡<Õ ã¨fiѨfl"å~åÇ≤Ï
JO\Ï~°∞. P `«e¡ =zÛ =∞OQÆà◊√x ã¨OǨÏiOzOk.
^èŒ$Ѷ¨∞}∞_»∞ J<Õ ~åHõΔã¨∞x`À "åQÍfikh ^Õq `«ÅѨ_çOk. "åQÍfikx âߺ=∞ÖÏ ^Õq
Ü≥ÚHõ¯ JOQÆ ^Õ=`«ÅÖ’ XHõ~°∞. Dq_» "åH± â◊H˜Î ã¨fi~°∂Ñ≤}˜.
HÀÖÏ¡>Ë# K« ^Œ∞¿+ì# K«O_»HÍà◊ºHõ~À„^Œ}O
J=Ö’Hõº ~°∞ëê-q+¨ì ã¨ûOHõ$+¨ì QÆ∞~°∞HÍ~°∞‡Hõó
HÀÖÏ¡@∞_»∞ J<Õ ~åHõΔã¨∞x`À K«O_»HÍo Ü«Ú^ŒúO KÕã≤Ok. WÖÏ "≥Ú`«ÎO Ѩk =∞Ok
"Õ∞#Å∞¡à◊§H˜ Ѩk =∞Ok ^Õ=`«Å∞ nè@∞QÍ ã¨=∂^è•#O K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
WHõ qâ◊√„‰õΩx Z^Œ∞~˘¯#_®xÔH· âߺ=∞ÖÏ^Õq, q+¨OQÆ∞x Z^Œ∞~˘¯#_®xH˜ ^ŒO_»<å^ä•
^Õq ã≤^ÑúŒ _¨ ®¤~∞° . ZѨÙÊ_≥`· Õ D q^èOŒ QÍ WO`«=∞Ok â◊‰Ωõ ÅÎ ∞, âߺ=∞ÖÏ^Õq,
"å~åÇ≤Ï^Õq q[$OaèOKåÜ≥∂, ~åHõΔã¨∞Å JHΔ“Ç≤Ï}˜Å ¿ã#Åhfl „Hõ=∞
„Hõ=∞OQÍ `«iyáÈ=_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~Ú.
=~°ú=∂<åO â◊H˜ÎK«=¸O Ç‘ÏÜ«∞=∂<åO x*ÏO K«=¸O
â◊H˜Î Ãã·<Õº ã¨=∞¿ãÎ-Ñ≤ `«$ëê„ã¨ÎO „Ѩ=Ú"≥∂K« ǨÏ
K«=Ú JO>Ë ¿ã#Å∞. â◊H˜Î ¿ã#Å∞ ÃÑiy áÈ`«∞<åfl~Ú, ~åHõΔ㨠¿ã#Å∞
`«iyáÈ`«∞<åfl~Ú.
Wk K«∂ã≤ WHõ `«@∞ìHÀÖËHõ qâ◊√„‰õΩ_»∞ `«$ëê„ã¨ÎO J<Õ XHõ J„™êÎxfl "Õ™ê_»∞. `«$+¨
J#QÍ ^•Ç¨ÏO. nx #∞OKÕ `«$+¨‚ J<Õ Ñ¨^ŒO =zÛOk.
Jk "Õã≤# "≥O@<Õ â◊H˜Î¿ã#Å g∞^Œ D J„ã¨ÎO Ѩx KÕÜ«∞_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\˜ì JO^ŒiH©
â◊s~åÅ∞ ZO_çáÈ=_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~Ú. P "Õ_çH˜ ^•Ç¨ÏO ѨÙ_»∞`ÀOk. <åeHõ
Ñ≤_»K«Hõ@∞ì‰õΩ áÈ~Ú <À@ =∂@Å∞ ~å=_»O ÖË^Œ∞, â◊s~°=∞O`å ZO_çáÈ=_»O =Å¡
Hõ^ŒÅ_®xH˜ â◊H˜Î ÖË^Œ∞. ^•Ç¨ÏO, h~°ã¨O JO^ŒiÖ’ xO_çáÈÜ«∂~Ú.
HΔÀÉèíÜ«∞xflO„kÜ«∞„QÍ=∞O `å_»∞=¸ÅO qâ’+¨Ü«∞<£
=∞O„u}© ã¨Ç¨ÏáÈ„u}Ϻ Éèí$â◊O zO`å =∞"åѨ ™ê
â◊H¿Î˜ ã#Åxfl\˜H˜ ^Œ=_»Å∞, <À~°∞ ZO_çáÈ~Ú WO„kÜ«∂Åhfl JÅ¡HÖõ ’¡Å=∞=Ù`«∞<åfl~Ú.
~åHõΔ㨠¿ã#Å∞ Jhfl q[$Oaèã¨∞Î<åfl~Ú. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ UO KÕÜ«∂ÖÏ Jx ^ŒO_çh,
âߺ=∞ÅÅ∞ PÖ’zã¨∞ÎO_»QÍ âߺ=∞ÖÏ^Õq "å~åÇ‘Ï^Õq`À JO\’Ok–
284 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã¨d! áÈ„u}˜! ^Œ∞+¨ì㨺 `«$ëê„ã¨Î q∞^Œ=∂QÆ`«O
tkäb‰õΩ~°∞`Õ Ãã·#º=∞™ê‡HõO Ǩ! q^èÕó „Hõ=∞ó
qâ◊√+¨¯ `åÅ∞=¸ÖÏ<åO q„ÉèíëêìÜ«Ú^èŒ `Õ[™êO
áÈ„u}˜ JO>Ë "å~åÇ‘Ï^Õq. ''F ã¨v! K«∂™ê"å! P ^Œ∞+¨μì_»∞ "Õã≤# `«$ëê„ã¨ÎO ZÖÏ
Ѩx KÕ™ÈÎO^À! =∞# ¿ã#Å#O`«\ ˜h tkäÅO KÕ™ÈÎOk. "åà◊§ <åÅ∞HõÅ∞, <Àà◊√§
ZO_çáÈÜ«∂~Ú. "åi PÜ«Ú^è•Å#∞ ‰õÄ_® "åà◊√§ Ѩ@∞ìHÀÖËHõ áÈ`«∞<åfl~°∞. #∞=Ùfi h
~°^äŒÑ¨~°fiO Ü≥ÚHõ¯ z=~° ã¨∞~åã¨=Ú„^•xH˜ Jkè^Õ=`« XHÍÜ«∞# L<åfl~°∞. PÜ«∞#‰õΩ
HÍã¨Î Ѩx JѨÊyOK«∞—— JOk.
^ŒO_çh ^Õq ~°^ä•xH˜ "≥Ú`«ÎO J~Ú^Œ∞ P=~°}Å∞. "å\˜Ö’ J~Ú^Œ= P=~°} z=~°
L#fl PÜ«∞# 'j^èŒ∞=∞Ǩ~°‚=ó— J#QÍ ã¨∞~åã≤O^èŒ∞ ^Õ=`«. PÜ«∞# XHõ ~°Hõ"≥∞ÿ# =∞^èŒ∞~°
Ѩ^•~å÷xfl ã≤^ŒúOQÍ LOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. ã¨∞~å ã¨=Ú„^•xH˜ Jkè^Õ=`« PÜ«∞#.
`«=∂kâ◊ ã¨=∞™êÎ<åO â◊H©Î<åO `«~°¬ =ÚHõÎÜÕ∞
<åÖˇ·Êó áêhÜ«∞ áê<å^≥·º ˆ~`å™êO `«~°¬ã¨OHõΔÜ«∞ó
''D â◊H˜Î¿ã#Åxfl\˜ Ü≥ÚHõ¯ ^•Ç¨iÎ áÈÜÕ∞@@∞¡QÍ "å_çx P*Ï˝Ñ≤OK«∞!—— Jx
"å~åÇ‘Ï^Õq`À âߺ=∞ÖÏ^Õq K≥ÑÊ≤ Ok. =∂=¸Å∞QÍ [ÅO áê„`«Å`À W¿ãÎ gà◊§ ^•Ç¨ÏO
f~°^Œ∞. gà◊§H˜ ã¨=Ú„^ŒO HÍ"åeûO^Õ. P `«$ëê„ã¨ÎO Ü≥ÚHõ¯ "Õ_ç JO`«\ ˜k. JO^Œ∞‰õΩ
`«=∂kâ◊ =∞Ǩ`å‡#O ã¨=∞~À`åûǨÏHÍi}"£∞
ã¨~°fi`«~°¬ „Ѩâ◊=∞#O =∞Ǩ|Å q=~°ú#"£∞
H©Δ}˜ã¨∞Î#fl L`åûǨxfl uiy „ѨKÀ^Œ#O KÕÜ«∞QÆeˆQk P „^Œ= ÅHõΔ}O. D ~ÀAÖ’¡
L`åûǨÏO HÀã¨=∞x U"Õ"À „^Œ"åºÅ∞ „`åQÆ∞`«∂ LO\Ï~°∞.
JÖÏO\˜^Œx =∂„`«O nxfl J#∞HÀ=^Œ∞Ì. g\˜x "å=∂Kå~°Ñ¨~°OQÍ J#fi~ÚOK«∞‰õΩx
P q^èŒOQÍ KÕ¿ã"å~°∞ LO_»=K«∞Û. ^•x =∞Oz K≥_»¤Å∞ K«iÛOK«_»O WHõ¯_» J„Ѩã¨∞Î`«O
Hõ#∞Hõ "åi K«~Û° J#=ã¨~O° . ã¨∞~åã≤O^è∞Œ =Ù J<Õk —"å~°∞}© =∞^ŒqǨÏfiÖÏ—, —=∞^ŒÑ¸
¨¶ i‚`«
~°HÍÎH©Δ— W`åºk <å=∂Å∞ ^•fi~å `≥Å∞ã¨∞ÎOk. P k=º"≥∞ÿ# ã¨∞^è•ã≤O^èŒ∞ ^Õ=`«#∞
P*Ï˝Ñ≤OK«=∞x K≥ѨÊQÍ<Õ JѨÙÊ_»∞ "å~åÇ‘Ï^Õq–
PAǨ= ã¨∞~åã≤O^èŒ∞O P*Ï˝K«„ˆHâ◊fis ~°}Ë
㨠=∞^•Å㨠~°HÍÎHΔÀ ¿ÇÏ=∂|˚ „ã¨yfiÉèí∂+≤`«ó
„Ѩ}=∞º ^Œ}‚<å^ä•O `åO `«^•*Ï˝Ñ¨iáêÅHõó
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 285
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
P*Ï˝K«„ˆHâ◊fii J#QÍ "å~åÇ‘Ï ^Õq. ¿ã#ÅH˜ P[˝ WKÕÛ â◊H˜Î Hõey# `«e¡.
WHõ¯_» ã¨∞~åã≤O^èŒ∞ ^Õ=`« ~°∂ѨO =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞.
PÜ«∞# Hõà◊√§ =∞`≥ÎH˜¯ Z„~°QÍ L<åfl~Ú. PÜ«∞# |OQÍ~°∞ Ѩ^•‡Å =∂Å ^èŒiOz
L<åfl_»∞. J`«_»∞ =zÛ P "å~åÇ‘Ï ^ÕqH˜ #=∞㨯iOz 'J=∂‡! h P[˝ „ѨHÍ~°OQÍ
WѨÙÊ_»∞ q[$OaèOK«É’`«∞<åfl——#x `«#x `å#∞ |Ǩï ~°∂áêÅ∞QÍ =∂~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞.
P`å‡#O |Ǩï^è• Hõ$`åfi `«~°∞}Ïk`«º áê@Å"£∞
Hõfiz`åÎÑ≤OKè«=KåÛùº=∂OHõfizK«Û ^èŒ=à◊^Œ∞ºu"£∞
L^ŒÜ«∞ ã¨∂~°∞ºx =O\˜ HÍOu`À, PÜ«∞# k=º"≥∞ÿ# =∞^èŒ∞~°™êxfl, ã¨∞~å ã≤O^èŒ∞=Ù#∞
â◊H˜Î ¿ã#ÅÃÑ· "≥^Œ[Å¡_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞.
Jq U^À h~°∞ Ѩ_#ç @∞ì Ѩ__» O» H͉õΩO_® U#∞QÆ∞ `˘O_®Å =O\˜ ^è•~°Å`À â◊H¿Î˜ ã#ÅÃÑ·
Ѩ_»∞`ÀOk. WÖÏ Ñ¨_»∞`«∞#flѨÙÊ_»∞ "å~°∞ `«_çã≤ áÈ=_»"Õ∞ HÍHõ <À~°∞
ÉÏQÍ `≥~°z Hõ_»∞Ѩ٠xO_® „`åQÆ∞`«∞<åfl~°∞. â◊H˜Î ¿ã#Å∞, Jã¨∞~° ¿ã#Å∞
Hõeã≤ Ü«Ú^ŒúO KÕã¨∞Î<åfl~Ú Hõ#∞Hõ D ã¨∞^è•ã≤O^èŒ∞ ^è•~°Å∞ Jã¨∞~°∞Å
g∞^Œ ‰õÄ_® Ѩ_Õ J=HÍâ◊O LO^Œx QÆ=∞xOz âߺ=∞ÖÏ^Õq
`«^ä• Ãã·#ºã¨º Ѩi`À =∞Ǩ „áêHÍ~°=∞}¤ÅO
ÅѶ¨ÚǨÏã¨Î`«Ü«∂ =ÚÔH·Î â◊≈~°*ÏÖˇ· ã¨ûǨτã¨â◊ó
K«HÍ~° q㨇ܫ∞Hõs Hõ^Œ=∞ƒ=#"åã≤h
Hõ~°‡}Ï `Õ# 㨈~fi-Ñ≤ qã≤‡`å =∞~°∞`À-Éèí=<£
Hõ^ŒO|=#"åã≤x âߺ=∞ÖÏ ^Õq "≥O@<Õ `«# ^èŒ#∞ã¨∞û #∞Oz JѨÓ~°fi"≥∞ÿ# ÉÏ}Ïefl
"Õã≤Ok. D ÉÏ}ÏÅ∞ `«# ¿ã#Å g∞^Œ =∂„`«"Õ∞ ã¨∞~å^è•~° Ѩ_Õ@@∞ìQÍ KÕã¨∂Î, ~åHõΔã¨∞Å
g∞^Œ D ^è•~° Ѩ_»‰õΩO_® Hõ¿ÑÊ¿ã@@∞¡ "Õã≤Ok.
Pq_» âߺ=∞ÖÏ^Õq Hõ#∞Hõ<Õ JÖÏ "ÕÜ«∞QÆeyOk. D qz„`«"≥∞ÿ# Hõ~°‡ K«∂ã≤ â◊H˜Î
¿ã#Å∞ Pâ◊Û~°ºáÈ`«∂ L<åfl~Ú. Jã¨∞~°∞Å∞ h~°ã¨Ñ¨_Õ ã≤÷u =zÛOk.
ZѨÙÊ_≥·`Õ D ^è•~° Ѩ_çO^À "≥O@<Õ â◊H˜Î ¿ã#Åxfl =∞Ǩϟ`åûǨÏOQÍ ÖËKå~Ú.
"åi ^•Ç¨iÎ "≥Ú`«ÎO `˘ÅyáÈ~ÚOk.
D ã¨∞~å^è•~°H˜ L#fl ÅHõΔ}ÏÅ∞ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞
â◊„ã¨ÎHõΔu~°∞*ÏǨÏO„f ~°ã≤÷ã¨O^è•#^•~Úh
~°}„â◊=∞ǨÏs j≈`åó Hõ"Àëê‚â◊Û `«^ä•ÅѶ¨Ú
286 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã¨O`åѨǨi}©ó H˜O Kå#∞+¨‚j`å [Ü«∞„Ѩ^•ó
JqzÛù#flO Ü«∂==∂„`«"Õ∞ÔH·HÍ `«„`« Ü≥∂yh
Ü«Ú^ŒúOÖ’ PÜ«Ú^è•Å∞ `«QÆÅ_»O =Å¡ Hõey# <˘Ñ¨ÙÊÅ∞, QÍÜ«∂efl =∂#∞Ê`«∞Ok.
qiy# Z=ÚHõÅ∞ D ã¨∞~åã≤O^èŒ∞=٠Ѩ_ç`Õ HõÅ∞ã¨∞‰õΩO@∞<åfl~Ú. ZO`« ¿ãѨ٠ܫÚ^ŒúO
KÕã≤<å „â◊=∞ ÖˉõΩO_® KÕã¨∞Î<åfl~Ú. P ã¨∞^è•^è•~° Ju K«Å¡QÍ H͉õΩO_®, Ju "Õ_çQÍ
H͉õΩO_® ã¨=∞™ê÷~ÚQÍ ZÖÏ LO_®Ö’ JÖÏ<Õ LOk. P ^è•~°H˜ [Ü«∞O HõeyOKÕ
ÅHõΔ}O LOk. Wq XHõ *Ï=Ú HÍÅO ‰õΩ~°∞ã¨∂Î<Õ L<åfl~Ú. *Ï=Ú JO>Ë <åÅ∞QÆ∞
QÆO@Å∞. P Ѩ_»_»O ‰õÄ_®
S~å=`«Hõ~°„ѨMϺO ã¨∞^è•^è•~°O =Ú^•Ñ¨áœ
L`å÷#O =^Œ#O Hõ$`åfi qÖ’Å~°ã¨<åOK«ÅO
^Õq! Ѩâ◊º! =∞Ǩ~år˝! ^ŒO_»=∞O_»Å <å~ÚˆH!
=∞Ü«∂ ã¨O`«iÊ`å =ÚHõÎ `«~å¬ â◊≈H˜Îq=iúh
S~å=`«Ñ¨Ù `˘O_»O JO`« ^è•~°Å`À ‰õΩi™ê~Ú. g\˜x <À~°∞ `≥~°z `«$Ñ≤ÎQÍ „`åy#
â◊H˜Î ¿ã#Å∞ L`åûǨÏO Ѩ@ìÖËHõ #$`«ºO KÕÜ«∞™êQÍ~°∞.
J^ŒO`å K«∂ã≤ `«# Ѩx ÉÏQÍ [iyO^Œx `«$Ñ≤Î K≥Ok# ã¨∞^è• ã¨=Ú„^Œ∞_»∞ ^•x
QÆ∞iOz K≥ѨÊ_®xH˜ "å~åÇ‘Ï^Õq ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§ #=∞™ê¯~°O KÕã≤, ''F! ^ŒO_»=∞O_»Å
<å~ÚˆH! =∞Ǩ~å}©! XHõ¯™êi K«∂_»=∂‡! <Õ#∞ qã≤i# P ã¨∞^è•^è•~å „Ñ¨"åǨÏOÖ’
"å~°O`å `«$Ñ≤ΠѨ_®¤~°∞. "åi ^•Ç¨ÏO =keáÈ~ÚOk.
HÍtÛ#fl$`«ºOu QÍÜ«∞Ou HõÅHõfi}˜`« "Õ∞YÖÏ
#$`«ºOf<åO ѨÙ~°ó HÍtÛ `«¯~°`åà◊O q`«#fi`Õ
"åiÖ’ H˘O^Œ~°∞ P#O^ŒO`À <å\ϺÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. H˘O^Œ~°∞ QÍ<åÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
<å@ºO KÕã¨∞Î#fl "åi=ÚO^Œ∞ H˘O^Œ~°∞ Hõ~°`åà◊O "Õã¨∞Î<åfl~°∞. WÖÏ JO^Œ~°∂
L`åûǨÏѨÓi`«∞Öˇ· L<åfl~°——x K≥ѨÊQÍ<Õ "å~åÇ‘Ï^Õq ã¨O`À+≤Oz ''<åÜ«∞<å! x#∞fl
L`«Î=ÚÖˇ·# "å~°∞ ‰õÄ_® ¿ãq™êÎ~°∞—— Jx =~°q∞OzÛOk `«e¡.
=∂¿ÇÏâ◊fis =∞Ǩ^Õ"À |Å^Õ=â◊Û ÉèÏ~°æ=ó
^Œ`å΄`ÕÜ«∞ ã¨Î^ä•<ÕºK« `åfiO „áêâ◊ºOu =∞Ǩ[<åó
Ü«∂ˆQ ã¨=∞iÛ`« ã¨Î fiO Ç≤Ï ã¨~åfiO ã≤kúO „Ѩ^•ã¨ºã≤
W`«÷O =~°„Ѩ^•<Õ# `À+¨~Ú`åfi ã¨∞~å=Úƒk"£∞
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 287
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
P ã¨∞~°#∞ ã¨fi~°Oæ Ö’ L#fl"å~°∞, |Å~å=Ú_»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ =∞Ǩϟáê㨉Ωõ Å∞, ^Œ`å΄`ÕÜÚ« _»∞
"≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°O^Œ~°∂ ¿ãq™êÎ~°∞. "å~°∞ ¿ãqOz# ã¨∞~°™ê÷~Ú "Õ~°∞. D ã¨∞~°Å∞ "Õ~°∞.
"å~åÇ‘Ï^Õq P ã¨∞~åã≤O^èŒ∞ ^Õ=`«‰õΩ XHõ Ü≥∂Qƺ"≥∞ÿ# ™ê÷<åxfl WzÛOk.
WHõ L¿ÑH˜ΔOz ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞ ~åHõΔã¨∞efl QÆ\ ˜ì ^≥|ƒ H˘\ÏìÅx ^ŒO_çx, =∞O„u}˜ `«fi~°QÍ
"åix =kèOKåÅx ã≤^ŒúѨ_®¤~°∞.
=∞O„u}©O `«fi~°Ü«∂=∂㨠ѨÙ#~°∞º^•úÜ«∞ ^ŒO_çh
ѨÙ#ó „Ѩ==$`Õ Ü«Ú^ŒúO â◊H©Î<åO ^•#"≥· ã¨ûǨÏ
"å~°∞ =∞m§ Ü«Ú^Œú ~°OQÆOÖ’H˜ kQÍ~°∞. WHõ JHõ¯_»∞#fl J<ÕHõ ~°HÍÖˇ·# ¿ã#Åxfl
JѨÊ\˜ =~°‰õΩ Z=Ô~=i`À Ü«Ú^ŒúO KÕã¨∞Î<åfl~À "å~°O^Œih =kèOKå~°∞.
JO‰õΩâı<å-ufˆHΔ‚# `«∞~°QÍ~ÀÇ≤Ï}© ~°}Ë
LÅ∂Hõl`« =Ú#‡^䌺 Ѩ~°Ö’HÍukäO =º^è•`ü
LÅ∂Hõl`«∞Î`À Jâ◊fi~°∂_è®^Õq Ü«Ú^ŒúO KÕã¨∂Î, "å_çfl JO‰õΩâ◊O`À á⁄_çz
Ѩ~°Ö’HÍxH˜ JukäQÍ Ñ¨OÑ≤Ok.
ã¨=∞Ê`«¯s„ѨÉèí$`«Ü«∞ â◊≈H˜Î^ŒO_®kè<åÜ«∞HÍó
ѨÙ~°∞¿+} =ÚMÏ #<åº #fl=Ü«Ú^Õú =º^•~°Ü«∞<£
q∞ye# ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® Jã¨∞~°¿ã#efl ã¨OǨÏiã¨∞OÎ _»QÍ WHõ ™êÜ«∞O„`«O
HÍÉ’`«∞#flk. Ü«Ú^ŒúO Ѩiã¨=∂Ñ≤Î HÍ"åe. D ֒ѨŠqâ◊√„‰õΩx g∞^ŒH˜ âߺ=∞ÖÏ ^Õq
|Ü«∞Å∞^ÕiOk.
qâ◊√„HõO Ü≥∂^èŒÜ«∂=∂㨠âߺ=∞ÖÏ HÀѨâßeh
J„ã¨Î„Ѩ`«º„ã¨Î "≥∂ˆHΔ} cè+¨}Ë# k"ÒHõ™êO
qâ◊√„‰õΩ_»∞ ™ê=∂#∞º_»∞ HÍ_»∞. ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ J„™êÎÅ∞, â◊„™êÎÅ∞ "Õã∞¨ <Î åfl_»∞. â◊„™êÎÅ∞
JO>Ë =∂=¸Å∞QÍ Éè∫uHõOQÍ HõxÑ≤OKÕ PÜ«Ú^è•Å∞, J„™êÎÅ∞ JO>Ë J"≥∂Ѷ¨∞"≥∞ÿ#
=∞O„`« â◊‰õΩÎefl x|^ŒúO KÕã≤ ѨOÑ≤OKÕq. â◊„™êÎÅ HõO>Ë ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ#q J„™êÎÅ∞.
qâ◊√„‰õΩ_»∞ Zxfl J„ã¨Î â◊„™êÎÅ∞ "Õã∞¨ <Î åfl_À, "å@xfl\˜H© |^Œ∞Å∞QÍ âߺ=∞ÖÏ^Õq ã¨=∂^è•#O
K≥áÈÎOk. Pq_» KÕã¨∞Î#fl J"≥∂Ѷ¨∞"≥∞ÿ# Ü«Ú^•úxfl K«∂ã≤ ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® Pâ◊Û~°ºK«H˜`«∞Öˇ·
J=∞‡ÃÑ· ‰õΩã¨∞=∞ =$+≤ì ‰õΩiÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞.
PÜ«Ú^è•x ã¨∞fHΔÍ‚x qâ◊√„Hõ㨺 =∞ǨÏ∫[ã¨ó
„Hõ=∞â◊ó YO_»Ü«∞Of ™ê ˆH`«#O ~°^䌙ê~°käO
^èŒ#∞~°∞æ}O ^èŒ#∞~°ÌO_»O YO_»Ü«∞Of tb=ÚMˇ·ó
288 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
qâ◊√„‰õΩ_»∞ "Õã¨∞Î#fl „Ѩu PÜ«Ú^è•xfl âߺ=∂Å^Õq `«# ÉÏ}ÏÅ`À YO_»# KÕã¨∂Î
„Hõ=∞OQÍ "å_ç ~°^äŒO g∞^Œ *ˇO_®#∞, ~°^䌙ê~°käx ‰õÄ_® H˘\˜ìOk. "å_ç ^èŒ#∞ã¨∞û
Ü≥ÚHõ¯ qO\˜<åix, ^èŒ#∞ã¨∞û#∞ ‰õÄ_® YO_çOzOk.
"å_çOHõ q~°^äŒ∞_≥· áÈÜ«∂_»∞. ~°^äŒO =ÚHõ¯Öˇ· áÈ~ÚOk, ™ê~°kä áÈÜ«∂_»∞. W@∞"≥·Ñ¨Ù
KÕuÖ’ L#fl ^èŒ#∞ã¨∞û, <åi ‰õÄ_® `≥yѨ_®¤~Ú.
J„¿ãÎ} „|Ǩχt~°™ê [fiÅ`åÊ=Hõ~Àzëê
qâ◊√„HõO =∞~°ÌÜ«∂=∂㨠™È-Ѩ`«`ü zÛù#fl q„QÆǨÏó
JѨÙÊ_»∞ âߺ=∞ÖÏ^Õq „|Ǩ‡„™êÎxfl „ѨÜ≥∂yOzOk. „|Ǩχt~À<å=∞HÍ„ã¨ÎO JO>Ë
„|Ǩ‡„ã¨ÎO. Jk Jyfl *ÏfiÅÅ∞ "≥^Œ[Å∞¡`«∞#fl k=º"≥∞ÿ# J„ã¨ÎO. "≥O@<Õ P J„ã¨ÎO "≥o§
"å_çx `åH˜# "≥O@<Õ qâ◊√„‰õΩ_»∞ <ÕÅÃÑ· Ѩ_ç =∞~°}˜OKå_»∞. ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# ~åHõΔã¨â◊H˜Î
#tOzOk. Wk â◊H˜Î ¿ã#ÅH˜ XHõ Q˘Ñ¨Ê q[Ü«∞O.
WHõ q+¨OQÆ∞x "≥·Ñ¨Ù HõkeOk ^ŒO_»<å^ä• ^Õq.
q+¨OQÆOK« =∞Ǩ^≥·`«ºO ^ŒO_»<å^ä• =∞^À^Œú`å
Ü≥∂^èŒÜ«∂=∂㨠K«O_Õ# =Úã¨ÖË# qxѶ¨∞flf
㨠KåÑ≤ ^Œ∞ëÈì ^Œ#∞[ó HÍÅ^ŒO_» xÉèÏO QÆ^•O
L^Œº=∞º ÉÏǨï<å Ü«Ú^ŒúO K«HÍ~å-âı+¨cè+¨}O
Pq_» ~ÀHõe, <åQÆe Ѩ@∞ì‰õΩx Ü«Ú^ŒúO KÕ™ÈÎOk. q+¨OQÆ∞_»∞ HÍÅ^ŒO_»O`À
ã¨=∂#"≥∞ÿ# QÆ^Œ#∞ fã¨∞‰õΩx J=∞‡ g∞^Œ‰õΩ =KåÛ_»∞. "≥O@<Õ P `«e¡ ‰õÄ_® `«#
KÕuÖ’ L#fl ~ÀHõe`À P QÆ^#Œ ∞ ZQÆ~° Q˘\˜Oì k. „Hõ=∞OQÍ "å~°∞ LÉèÜ í Ú« Å∂ ~°H~õ H° ÍÖˇ#·
PÜ«Ú^è•Å`À XHõi<˘Hõ~°∞ H˘@∞ì‰õΩO@∞<åfl~°∞.
‰õΩ~åfi}∫ qq^è•OâßÛs #∂…~°‚O`Ò Ñ¨Ó~°‚"Õ+¨ì<≥·ó
J<Àº#º^ŒO_»Ç¨Ï#<å <À‡Ç¨ÏÜ«∞O`Ò =ÚǨï~°∞‡Ç¨ïó
gi Ѩ~㰠ʨ ~° PÜ«Ú^èŒ Ñ¶∞¨ @ì<åÅ =Å¡ [fieã¨∞#Î fl "≥∞~°∞ѨÙÅ`À PHÍâ◊O "≥∞iã≤áÈ`ÀOk.
J<Àº#º „ѨǨÏ$`Ò ~°O„^èŒ g∞HõΔ=∂}∫ =∞^À^Œú`Ò
=∞Ǩ=Úã¨Å ^ŒO_®„QÆ Ñ¶¨∞@ì# HΔÀaè`å=∞ƒ~“
^ŒO_»<å^ä^Œ qÕ Ü≥ÚHõ¯ =Úã¨ÖÏxfl, ǨÏÖÏxfl Ñ≤O_ç KÕ^•Ì=∞x „ѨÜ∞« uflã¨∞<Î åfl_»∞ P ~åHõãΔ ∞¨ _»∞,
HÍx "å_ç =Å¡ HÍ=_»O ÖË^Œ∞. g\˜ Ü≥ÚHõ¯ Ѷ¨∞@ì# =Å¡ Jyfl *ÏfiÅÅ∞ ˆ~QÆ∞`«∞O>Ë D
~åHõΔã¨∞_ç Hõà◊√§ q∞~°∞q∞@∞¡ Q˘Å∞ѨÙ`«∞<åfl~Ú.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 289
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
JÜ«Ú^èÕº`åO ^Œ∞~å^èŒ~“¬ ^ŒO_çh ^≥·`«ºâıY~“
J^ä•-~°÷ ~å„`« ã¨=∞Ü«∞ Ѩ~°ºO`«O Hõ$`«ã¨OQÆ~å
WÖÏ J~°÷~å„u =~°‰õΩ Ü«Ú^ŒúO ™êyOk. ZѨÊ\˜H© JO`«O HÍ=_»O ÖË^Œ∞. K«∂ã≤
K«∂ã≤ ^ŒO_çh ^Õq
ã¨O„‰õΩ^•úǨÏO`«∞ =∂ˆ~ÉèË q+¨OQÆO ^ŒO_»<å~ÚHÍ
™ê `«#∂‡iúfl x=∞ˆQfl# ǨÏÖË<å-Hõ$+¨º "≥·i}O
<åQÆex fã¨∞‰õΩx "å_ç "≥∞_» g∞^Œ Ѩ_ÕÖÏ qã≤i ÖÏyOk.
Hõ~îÀ~°O `å_»#O K«„ˆH =Ú™êÖË<å-^äŒ áÈ„u}Ë
<åQÆe`À ^ŒQÆæiH˜ ÖÏy ~ÀHõe`À <≥uÎ g∞^Œ "≥ÚuÎOk. "å_ç `«Å zuH˜ <ÕÅ g∞^Œ
Ѩ_ç =∞~°}˜OKå_»∞. q+¨OQÆ∞_çx WÖÏ ã¨OǨÏiOzOk "å~åÇ‘Ï ^Õq.
K«∂i‚`Õ# â◊`åOˆQ# ã¨=∞O Éèí∂`«Å =∂„â◊Ü«∞`ü
Wu Hõ$`åfi =∞ǨÏ`«¯~°‡ =∞O„u}© ^ŒO_»<å~ÚˆH
qâ◊√„‰õΩx, q+¨OQÆ∞x ã¨OǨÏiOz# âߺ=∞ÖÏ, "å~åÇ‘ÏÅ ÃÑ· ^Õ=`«Å∞
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ‰õΩã¨∞=∞ =$+≤ìx ‰õΩiÑ≤OKå~°∞. â◊H˜Î¿ã#Å∞ P#O^Œ `åO_»=O
KÕ™ê~Ú. `«# Ü≥ÚHõ¯ |∞kú â◊HÎ̃ J~Ú# âߺ=∞ÖÏ, JǨÏOHÍ~° â◊HÎ̃ J~Ú#
"å~åÇ‘Ï KÕã≤# D ~åHõΔ㨠=^èŒÅH˜ ã¨O`À+≤OzOk Åe`å^Õq. D Hõ^äŒ
UHÍ„QÆOQÍ qO>Ë Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ WO`«HÍÅO K«^Œ∞=Ù`«∞#fl..
=∞O„u}ºOÉÏ q~°z`« q+¨OQÆ =^èŒ`À+≤`å
qâ◊√„Hõ „áê} ǨÏ~°} "å~åÇ‘Ï g~°º #Ok`å
D Ô~O_çO\˜Ö’ Ô~O_»∞ á⁄~°áê@∞¡ L<åfl~Ú. ... Jx `≥Å∞ã¨∞ÎOk. Hõ^äŒ „ѨHÍ~°O
=∞O„u}ºOÉÏ J#QÍ âߺ=∞ÖÏ ^Õq qâ◊√„‰õΩx ã¨OǨÏiOzOk. HÍx '=∞O„u}ºOÉÏ
q~°z`« q+¨OQÆ =^èŒ`À+≤`å— Jx K«^Œ∞=Ù`«∞<åfl~°∞.
nxx '=∞O„u}ºOÉÏ q~°z`« qâ◊√„Hõ =^èŒ`À+≤`å— Jx K«^Œ∞=ÙHÀ"åe.
Ô~O_»=k 'qâ◊√„Hõ „áê} ǨÏ~°} "å~åÇ‘Ï g~°º#Ok`å— Jx K«^Œ∞=Ù`«∞<åfl~°∞ HÍh
Jk 'q+¨OQÆ „áê}ǨÏ~°} "å~åÇ‘Ï g~°º #Ok`å— J#flk ã¨Ô~·# <å=∞O.
q+¨OQÆ∞x ã¨OǨÏiOzOk "å~åÇ‘Ï. WO`«HÍÅO K«^∞Œ =Ù`«∞#fl ^•xfl =∂ˆ~Ûã¨∞HÀ"åÖÏ
Jx J#∞HÀ=^Œ∞Ì.
ÉèÏ㨯~°~åÜ«∞Å "å~°∞ ~°zOz# Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ÉèÏ+¨ºO J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#k.
290 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
PÜ«∞#‰õΩ ^˘iH˜# áê~îåÅÖ’<À ZHõ¯_À D =Ú„^Œ}Ï Ö’Ñ¨O [iy LO_»=K«∞Û. P
Ö’áêxfl J#∞ã¨iOz WѨÊ\˜=~°‰õΩ "åºYºÅhfl =ã¨∂Î<Õ L<åfl~Ú. HÍx ™œÉèÏQƺ ÉèÏ㨯~°
ÉèÏëêºxH˜ ѨÓ~°fi ÉèÏëêºÅ∞ <å~åÜ«∞} Éèí@∞ì "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°∞ ~°zOz#q K«∂¿ãÎ H˘xfl
=∂~°∞ÊÅ∞ L<åfl~Ú.
Jxfl =∂~°∞ÊÅ#∞ =∞#O ã‘fiHõiOK«HõáÈ~Ú<å JO^Œ∞Ö’ L#flk =∂„`«O-
''=∞O„u}ºOÉÏ q~°z`« qâ◊√„Hõ =^èŒ `À+≤`å——, ''q+¨OQÆ „áê}ǨÏ~°} "å~åÇ‘Ï
g~°º #Ok`å—— Jx k^Œ∞ÌHÀ"åe.
<å~åÜ«∞}Éè@í ∞ì K≥ÑÊ≤ # áê~îO° Ö’ WÖψQ LOk. nxH˜ „Ѩ=∂}O D Åe`ÀáêMϺ#"Õ∞.
Åe`å ã¨Ç¨Ï„㨠<å=∞™È΄`«OÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆ=∞O`å J=∞‡"åi bÖÏ "≥·Éèí=O. ^•xH˜
P^è•~°O Åe`ÀáêMϺ#O. Åe`ÀáêMϺ#=∞O`å =t<åºk "åˆQ=Ì `«Å∞ z#fl <å=∂ÅÖ’
ÃÑ\Ïì~∞° . WHõ ÃÑ· P <å=∂Å#∞ K«kq#ѨÙÊ_»∞ P Hõ^OŒä `å QÆ∞~°∞~Î å=_®xH˜ D LáêMϺ#O
ѨxH˘ã¨∞ÎOk. ѨÓ~°fiáê~îåÅÖ’ ‰õÄ_® D <å=∂Å∞ WÖψQ L<åfl~Ú.
D Ü«Ú^ŒúOÖ’ J=∞‡"åi ~°^äŒO LOk. P ~°^äŒOÖ’ aO^Œ∞ K«„HõO #∞Oz ÖˇHõ¯ "Õ¿ãÎ
=¸_»= P=~°} LOk. P =¸_»= P=~°}Ö’ =t<åºk "åˆQÌ=`«Å∞ L<åfl~°∞. "åà◊√§
"≥Ú`«ÎO Ü«Ú^•úxH˜ ™ê‰õΔΩºÅ∞. =t<åºk "åˆQÌ=`«Å∞ JÖÏ K«∂™ê~°∞ Hõ#∞Hõ<Õ J=∞‡"å~°∞
`«# <å=∂Å∞ K≥ѨÊ=∞#QÍ<Õ Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞OÖ’ P Hõ^äŒO`å ÃÑ\Ïì~°∞.
D "≥Ú`«ÎO LáêMϺ<åxfl P <å=∂Ö’¡ xH˜ΔѨÎO KÕã≤ =∞#HõOkOKå~°∞. Hõ^äŒx K≥ѨÓÎ
„Ѩu<å=∂xH˜ J=∞‡"åi`À ã¨O|O^èŒO K«Hõ¯QÍ K≥áêÊ~°∞.
=∞O„u}ºOÉÏ q~°z`« qâ◊√„Hõ =^èŒ`À+≤`å- =∞O„u}© ^Õq qâ◊√„‰õΩx K«OÑ≤#O^Œ∞‰õΩ
ã¨O`À+≤Oz# Åe`åOaHõ J<åfl~°∞.
„Ѩu <å=∂xH˜ Åe`åOaHõ J<Õ J~°÷O. HÍx KÕ¿ÑÊ f~°∞ JÖÏ LOk. Hõ^äŒx K≥Ñ≤Ê
<å=∂xfl K≥ѨÊ_»O J<Õk Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™È΄`« „Ѩ`ÕºHõ`«. WÖÏO\˜ ™È΄`«O =∞~˘Hõ\ ˜
Hõ#|_»^Œ∞. ^•xHõ^Õ ™ê\˜.
XHõ "≥·Ñ¨Ù Hõ^äŒ, XHõ "≥·Ñ¨Ù =∞Ç≤Ï=∞, XHõ "≥·Ñ¨Ù =∞O„`«O W=hfl ‰õÄ~°Û|_ç# ™È΄`«O
Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞™È΄`«O. nxfl =∂=¸Å∞ =∂#=ÙÅ∞ ~åÜ«∞ÖË~°∞ Hõ#∞Hõ<Õ =t<åºk
"åˆQÌ=`«Å∞ ~°zOKå~°∞.
=ÚYº"≥∞#ÿ q+¨OQÆ =^è,Œ qâ◊√„Hõ =^èŒ ZѨÙÊ_»∞ [iyO^À ^Õ=`«ÅO^Œ~∂° =∞ǨÏ^•#O^Œ
Éèíi`«∞ÅÜ«∂º~°∞. W^ŒO`å K≥Ñ≤Ê Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_»∞ =∞ø#OQÍ L<åfl_»∞. qO@∞#fl JQÆã¨∞κ_»∞
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 291
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
UÖÏ qO@∞<åfl_À ѨiH˜ΔOKåÅx.
WHõ q∞ye# "å_»∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_˘Hõ¯_Õ. WHõ "å_ç`À Ü«Ú^ŒúO. WHõ Åe`åOaHõ‰õΩ,
ÉèOí _®ã¨∞~°∞xH˜ Ü«Ú^ŒOú . WO`«=~°‰Ωõ Dq_» Ü«Ú^Œ~ú O° QÆOÖ’H˜ ~åÖË^∞Œ . WHõ ~åÉ’`ÀOk.
JѨÙÊ_»∞ JQÆã¨∞κ_»∞,
''Jâßfi##! =∞Ǩ„áê[˝! =i‚`«O =∞O„u}© |ÅO
q+¨OQÆ㨺 =^èÀ Ü«Ú^Õú =i‚`À ^ŒO_»<å^äŒÜ«∂
#∞=Ùfi K≥Ñ≤Ê# Ô~O_»∞ =$`åÎO`åÅ∞ qO@∞O>Ë =∞ǨÏ^•#O^ŒO HõeyOk. WѨÙÊ_»∞
Jã¨Å∞ `«e¡ J~Ú# Åe`å=∞Ǩ „uѨÙ~°ã¨∞O^Œs Ѩ~å Éèí\ÏìiHõ UO KÕã≤Ok?
„j ^Õ"åºó „â’`«∞q∞KåÛùq∞ ~°}K«„ˆH Ѩ~å„Hõ=∞O
P Åe`å ^Õq Ѩ~å„Hõ=∂xfl <Õ#∞ q<åÅ#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. Hõ#∞Hõ ^ŒÜ∞« KÕã≤ J#∞„QÆÇÏ≤ Oz
<å‰õΩ K≥ѨÊ=Ü«∂º!—— Jx J_çQÍ~°∞.
ǨÏÜ«∞„w= L"åK«:
W^ŒO â◊$}∞ =∞Ǩ „áê[˝ ã¨~°fi áêѨ xHõ$O`«#O
Åe`åK«i`«O ѨÙ}º =∞}˜=∂kQÆ∞}„Ѩ^ŒO
Jx nxH˜ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# Ѷ¨Åâ◊$u =ÚO^Õ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
Åe`ÀáêMϺ<åxHõO`«\ H˜ © ѶŨ â◊$u L#flѨÊ\˜H,© D Ѷ∞¨ @ìO Ü≥ÚHõ¯
„Ѩ`ÕºHõ Ѷ¨Åâ◊$u- Wk ã¨~°fi áêѨ=ÚÅ#∞ ã¨=¸ÅOQÍ <åâ◊#O KÕã¨∞ÎOk.
Wk k=º"≥∞ÿ# Åe`å K«i„`«. nxx -
q+¨μ<åÜ«∞#HÍÖË+¨μ ѨÙ}˺+¨μ ã¨=∞ÜÕ∞+¨μ K«
ã≤kú^ŒO ã¨~°fi áêѨѶ¨∞flO H©iÎ`«O ѨOK« Ѩ~°fiã¨∞
ã¨O=`«û~åxH˜ Ô~O_»∞™ê~°∞¡ =KÕÛ q+¨μ=ÙÖ’#∞, ѨÙ}º HÍÖÏÅÖ’#∞, ã¨O„Hõ=∞}O
"≥Ú^ŒÖˇ·# "å\˜Ö’#∞ Åe`ÀáêMϺ<åxfl áê~åÜ«∞} KÕã≤<å, ѨiîOz<å, „â◊=}O KÕã≤<å
ZO`À Ѷ¨Å„Ѩ^ŒO.
J~Ú^Œ∞ Ѩ~fi° k#=ÚÅÖ’ J=∞‡"åi P~å^è#Œ QÍh, ™È΄`«áê~åÜ«∞} QÍx, [ѨOQÍx
qâı+¨OQÍ KÕ¿ãÎ qâı+¨"≥∞ÿ# Ѷ¨ÅO LO@∞Ok.
J~Ú^Œ∞Ѩ~åfiÅ∞ JO>Ë- J+¨ìq∞, #=q∞, K«`«∞~°Ìt, ѨÓi‚=∞, J=∂"å㨺.

292 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡

 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
„j Åe`å^Õq-ÉèíO_®ã¨∞~°∞Å Ü«Ú^ŒúO
`«=Ú‡o§^ŒÌ~°∂ ZѨÙÊ_≥·`Õ K«xáÈÜ«∂~À, JѨÙÊ_»∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞xH˜ =∞Ǩ ^Œ∞óYO
HõeyOk. "≥O@<Õ ‰õΩ\˜ÖωõΔΩx Ñ≤eKå_»∞.
''"≥Ú`«ÎO =∞# ¿ã#ÅÖ’ Z=Ô~=~°∞ q∞yÖÏ~À "å~°O^Œih fã¨∞‰õΩx "≥à◊^•O Ѩ^Œ——
Jx K≥Ñ≤Ê WHõ Z=fiih q∞QÆÅÛ‰õΩO_® JO^Œi`À#∞ |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞.
„ÉèÏ`«$ Ѩل`« =∞Ǩâ’Hõ=Ç≤ÏflO x~åfiѨܫ∂ =∞ºÇ¨ÏO
QÆK«Ûù ˆ~ ‰õΩ\˜ÖÏHõΔ! `«fiO ã¨r˚‰õΩ~°∞ Ѩ`åH˜hO
W`«∞ºHÍÎ fi Hõiî#O =~°‡ =„[áê`«ã¨=∞O =∞ǨÏ`ü
''H˘_»∞‰õΩÅ∞ áÈ~Ú# ^Œ∞óYO, `«=Ú‡à◊√§ áÈ~Ú# ^Œ∞óYO D "≥Ú`«ÎO <ÕxѨÙÊ_»∞
f~°∞ÛHÀ"åe. Jk P â◊H˜Î ¿ã#Å ~°HõÎO`À<Õ f~°∞ÛHÀ"åe. ¿ã##O`«\ ˜h ã≤^ŒúO K≥~Úº——.
Jx =„[O =O\˜ ѨÅ∞‰õΩÅ∞ ѨeH˜ "≥Ú`«ÎOQÍ <åÅ∞QÆ∞ ^•fi~åÅ ^ŒQÆæ~° HÍѨÖÏ HÍã¨∞Î#fl
`åà◊[OѶ¨Ú_»∞, `åà◊„w=Ù_»∞, `åà◊Éèí∞A_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°O^Œih ‰õÄ_® "åà◊¡ ^ŒQÆæ~°∞#fl
¿ã#Å`À ã¨Ç¨ HõkeOKå_»∞.
K«`«∞iƒù~°ú$`« â◊„™œÎÃѶ∞ÿ~°ú$`«=~°‡aè ~°∞^Œú`≥·ó
kfi ã¨Ç¨Ï„㨠JHΔ“Ç≤Ï}©<åO ѨOKåju â◊≈`åkèHõó
WÖÏ "åà◊¡#∞, "åà◊¡ ¿ã#Å#∞, „Ѩ`ÕºH˜Oz =∞~À =ÚÃÑ·Ê J~Ú^Œ∞ =∞Ok ¿ã#Å#∞,
‰õΩ\˜ÖωõΔΩx ¿ã<åѨuQÍ ÃÑ\ì̃ "åà◊§x HõkeOKå_»∞. =∞~˘Hõ "≥·Ñ¨Ù ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# ¿ã#Å∞
g_ç ^ŒQÆæ~° L<åfl~Ú. gà◊√§ HÍHõ "≥Ú`«ÎOQÍ L#fl ¿ã#Åxfl\˜h ã¨=∞‰õÄ~°Û=∞<åfl_»∞.
"å~°O`å HõeÑ≤ Ô~O_»∞"ÕÅ#∂@Z#Éèˇ·J~Ú^Œ∞ JHΔ“Ç≤Ï}∞Å Ãã·#ºO L<åfl~°∞. g~°O^Œih
ã¨r˚Hõ$`«O KÕ™ê_»∞.
â◊¥#ºˆH #Qƈ~ `«„`« „ã‘Î =∂„`« =∞=âı+≤`«"£∞
PcèÅ <å=∞ ^≥·`ÕºO„^À ~°^äŒ=~°ºO =∞Ǩ~°^äŒó
â◊¥#ºHõ #QÆ~°OÖ’ P_»"åà◊√§ q∞#Ǩ~ÚOz JO^Œ~°∂ |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. D ÉèíO_»∞_ç
~°^äŒO ¿Ñ~°∞ PcèÅ=Ú. PcèÅ=∞O>Ë ÉèíÜ«∞OHõ~°O Jx J~°÷O. "å_»∞ „ѨѨOKåxfl ÉèíÜ«∞
ÃÑ>Ëì"å_»∞. Ѩk =∞Okh ÉèíÜ«∞ÃÑ>Ëì "å_»∞ ÖË^• Ѩk =∞Ok ^ŒQÆæ~° ÉèíÜ«∞Ѩ_Õ"å_»∞ W^Õ
Pã¨∞s „Ѩ=$uÎ.
g_ç ^ŒQÆæ~° L#fl ~°^äŒO ѨiѨÓ~°‚"≥∞ÿ# ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# ÅHõΔ}O Hõey# ~°^äŒO. ^•xH˜
"≥~Úº ã≤OǨÅ∞ ™ê~°^äŒ∞Å∞QÍ L<åfl~Ú.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 293
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã¨Ç¨Ï„ã¨Ü«ÚQƺ ã≤OǨ_軺 =∂~°∞~ÀÇ¨Ï ~°}À^Œú`«ó.
Ü«∂`«<å<å=∞"å #ö_»æ â◊ÛO„^ŒÇ¨㨠ã¨=∂Hõ$uó
D`«x ^ŒQÆæ~° `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤ ™êkèOK«∞‰õΩ#fl XHõ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# Y_»æO LOk. D Y_»æO
¿Ñ~°∞ Ü«∂`«#. Jk XHõ J~°÷ K«O„^•HÍ~°OÖÏ LOk. „ѨHÍâ◊=∂#OQÍ L#fl P Y_®æxfl
J@∂ W@∂ uѨÙÊ`«∂ =ã¨∞Î<åfl_»∞. D ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# ~åHõΔ㨠¿ã#Åhfl ~°Hõ~°HÍÅ
^Œ∞O^Œ∞cè <å^•Å∞, [Ü«∞ÉèË~°∞Å∞ „"≥∂yã¨∂Î =ã¨∂Î LO_»QÍ "≥Ú`«ÎO ã¨=Ú„^•Åxfl
JÅ¡HõÖ’¡ÅO J=Ù`«∞<åfl~Ú. JÖÏ ~åHõΔ㨿ã#Å`À Hõ^Œ∞Å∞`«∞#fl gà◊§ =ÚO^Œ∞ LůÅ∞
Ѩ_»∞`«∞<åfl~Ú. LůÅ∞ Ѩ_»_»O JѨâ◊‰õΩ<åxH˜ ã¨∂K«HõOQÍ K≥áêÎ~°∞. WÖÏ g~°O^Œ~°∂
|Ü«∞Å∞^Õi =ã¨∂Î LO_»QÍ, W@∞ J=∞‡"åi ~°^äŒO WѨÙÊ_»∞ HõkeOk.
WHõ Hõ^Œ∞Å∞`«∞#flk „jK«„Hõ ~°^äŒO.
xtÛ`«º Åe`å^Õg ã¨fiÜ«∞O Ü≥∂^Œ∞úO „ѨK«„Hõ"Õ∞
ÉèíO_»^≥·`Õº# ^Œ∞¿+ì# ã¨fiÜ«∞=Ú^ÀºQÆ =∂ã≤÷`å
Åe`å =∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œs Ѩ~åÉèí\ÏìiHõ ÉèíO_»∞_ç`À `å<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ
Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞_®xH˜ "≥_»∞`ÀOk. J=∞‡"åi ~°^ä•xH˜ L#fl K«„HÍÅ∞
K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
K«`«∞ˆ~fi^Œ=∞ǨK«„Hõó ѨÙ~°∞ëê~°÷=∞ǨǨÏÜ«∞ó
P#O^Œ^èŒfi[ã¨OÜ«ÚHõÎó #=aèó Ѩ~°fiaè~°∞º`«ó
J=∞‡"åi ~°^ä•xH˜ <åÅ∞QÆ∞ "Õ^•ÖË K«„HÍÅ∞. ^èŒ~°‡, J~°÷, HÍ=∞, "≥∂HΔÍÖË P ~°^ä•xH˜
QÆ∞„~åÅ∞. „Ѩ^è•#OQÍ XHõ *ˇO_® J=∞‡"åi ~°^äŒO ÃÑ· K«Hõ¯QÍ Ô~ѨÔ~Ѩ ÖÏ_»∞`ÀOk.
^•x ¿Ñ~°∞ P#O^Œ^èŒfi[O.
J=∞‡"å~°O>Ë<Õ P#O^Œ ã¨fi~°∂ѨO. `˘q∞‡k P=~°}Å`À ‰õÄ_»∞‰õΩx LOk, P
P=~°} ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ ‰õÄ_® J<ÕHõ HÀ\˜ Ü≥∂yh QÆ}ÏÅ ¿ã#Å`À „ѨHÍtã¨∞Î<åfl~Ú.
^Œâ◊Ü≥∂[# =Ú#fl„=∞ â◊Û`«∞~Àº[# qã¨Î $`«ó
=∞Ǩ~år˝ K«„Hõ~å[ ~°^äÕO„^Œó „ѨK«Å #ƒÉè∫
Ѩk Ü≥∂[<åÅ Z`«∞ÖÎ ’ <åÅ∞QÆ∞ Ü≥∂[<åÅ q™êÎ~"° ∞≥ ÿ JÖÏ Hõ^ÅŒ _»O „áê~°OaèOzOk
`«e¡ Ü≥ÚHõ¯ ~°^äŒO.
`«ã≤‡„#ÊK«e`Õ A+¨ìO âߺ=∞Ü«∂ ^ŒO_»<å^äŒÜ«∂
ˆQÜ«∞K«„HõO K«K«ÖÏ-„ˆQ H˜iK«„Hõ㨺 Ѩ$+¨ª`«ó
294 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J=∞‡"åi ~°^äŒO Hõ^ŒÅQÍ<Õ, =ÚO^Œ∞ ˆQÜ«∞ K«„HõO `«~°∞"å`« H˜i K«„HõO ‰õÄ_®
J=∞‡#∞ J#∞ã¨iã¨∂Î |Ü«∞Å∞^Õi "≥àϧ~Ú.
J<庙ê =∞Ñ≤ â◊H<Ω åO "åǨÏ<åx Ѩ~å~°âú ó◊ q∞ye# â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ ‰õÄ_® "åi "åǨÏ<åÅ`À,
PÜ«Ú^è•Å`À |Ü«∞Å∞^Õi =ã¨∞<Î åfl~°∞. g~°O`å =Ç≤Ïfl „áêHÍ~°O ^•\˜ |Ü«∞@‰õΩ ~å"åe.
P „áêHÍ~°OÖ’ g~°∞ "Õã∞¨ ‰õΩ#fl Ü≥∂[# =∂„`«O ^•fi~°O g~°O^Œ~∂° |Ü«∞@H˜ ~å=_®xH˜
KåÅÖË^Œ∞.
JѨÙÊ_»∞ J=∞‡"å~°∞ XHõ¯™êiQÍ *ÏfiÖÏ=∂exHÍ ^Õqx K«∂™ê~°∞.
'*ÏfiÖÏ=∂exHÍH˜ΔѨÎ=Ç≤Ïfl„áêHÍ~°=∞^茺QÍ—- P „áêHÍ~åxHõO`«\ ˜H© Pq_» JkèѨu
Hõ#∞Hõ Pq_» J=∞‡"åi L^ÕÌâߺxfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩx P ^•fi~åxfl "≥O@<Õ q™êÎ~°O KÕã≤Ok.
Jk Pq_» KÕuÖ’ L#fl Ѩx. JÖÏ q™êÎ~°O KÕÜ«∞QÍ<Õ "å~°O`å Ǩ~ÚQÍ |Ü«∞@‰õΩ
=KåÛ~°∞. JÖÏ J=∞‡"å~°∞ Hõ^∞Œ Å∞`«∞#flO^Œ∞‰õΩ ^Õ=`«Å∞ "åi Ö’HÍÅ #∞O_ç ^Œ∞O^Œ∞Éè∞í Å∞
„"≥∂yã¨∂Î ‰õΩã¨∞=∞ =$+≤ì ‰õΩiÑ≤OKå~°∞.
=∞Ǩ =ÚHÍÎ`«Ñ¨„`«O`«∞ kq nѨΠ=∞^Œ$â◊º`«
JÉèí= #¡e`å Ãã·#º L`åÊ`åã¨∞Î kfiëêO |ÖË
J=∞‡"åiH˜ ÃÑ·# ZÖÏQÆ∂ Q˘_»∞QÆ∞ L#flѨÊ\˜H© ^Õ=`«Å∞ ÃÑ· #∞O_ç Kè«„`«O ã¨=∞~°Ê
Ü«∂q∞, Kå=∞~°O g[Ü«∂q∞ J#fl@∞¡QÍ |Ǩï q^èŒ LѨKå~åÅ∞ ã¨=∞iÊOK«∞ ‰õΩO@∞
<åfl~°∞. J=∞‡ ¿ã#ÅÖ’ ‰õΩã¨∞=∞ =$+≤ì W`åº^Œ∞Öˇ·# â◊√Éèí ã¨∂K«HÍÅ∞ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú.
~åHõΔ㨿ã#ÅÖ’ ^Œ∞iflq∞`åÎÅ∞, JѨâ◊‰õΩ<åÅ∞ QÀK«iã¨∞Î<åfl~Ú. â◊H˜Î ¿ã#ÅH˜ Jã¨∞~°
¿ã#ÅH˜ <åÅ∞QÆ∞ ~ÀAÅ∞ ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ Ü«Ú^ŒOú [iyOk. JѨÙÊ_»∞ ÉèOí _»∞_ç Z^Œ∞~°∞QÍ
`«e¡ Ѩ~åÉèí\ÏìiHõ `«# W‰õΔΩ HÀ^ŒO_®xfl ã¨OkèOz xÅ|_ç QÀK«iã¨∞Î#flk.
„ѨǨÏ~°^ŒfiÜ«∞Ѩ~°ºO`«O ¿ã#Ü≥∂ ~°∞ÉèíÜ≥∂ ~°Ñ≤
`«„`« „jÅe`åÜ«∂â◊Û ÉèíO_»™êº ѨºÉèí= „^Œ}ó
J„ã¨Î„Ѩ`«º„ã¨Îã¨OHΔÀÉèí `«∞=ÚbHõ$`« kHõÎ@ó
"å_»∞ "Õã∞¨ #Î fl ÉÏ}ÏÅ∞ J„™êÎÅ∞, "å\˜H˜ J=∞‡"å~°∞ "Õã∞¨ #Î fl ã¨=∂^è•<åÅ`À k‰õΩ¯Åxfl
J„ã¨Î „Ѩ`«º„™êÎÅ`À xO_çáÈÜ«∂~Ú.
ÃÑ·QÍ J=∞‡"å~°∞ P ÉÏ}ÏÅ∞ "Õã¨∞Î#fl f~°∞ ™⁄QÆã¨∞QÍ LOk.
ǨÏã¨Î ÖÏѶ¨∞= "ÕˆQ# # „áê*Ï˝Ü«∞`« H˜OK«#
ã¨O^è•<Õ `ÕfiHõ^• `«™êº ^Œâ◊^è• KåѨx~°æ"Õ∞
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 295
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Pq_» P KÕux KåÖÏ X_»∞ѨÙQÍ „ѨÜ≥∂yã¨∞Î<åfl~°∞. z„`«OQÍ J=∞‡ ^èŒ#∞ã¨∞û g∞^Œ
ÃÑ>Ëì@ѨÙÊ_»∞ XHõ¯ ÉÏ}"Õ∞ HõxÑ≤™ÈÎOk HÍh ^èŒ#∞ã¨∞û #∞Oz |Ü«∞Å∞^Õ~°QÍ<Õ Ñ¨k
ÉÏ}ÏÅ∞ J=Ù`«∞<åfl~Ú. Jq PHÍâ◊OÖ’H˜ KÕ~°QÍ<Õ #∂~°∞ J=Ù`ÀOk. ^≥·`«º ¿ã#Å
^ŒQÆæiH˜ KÕ~°QÍ<Õ "≥~ÚºÉÏ}ÏÅ=Ù`«∞<åfl~Ú. ^≥·`«º¿ã#Å ^ÕǨÅH˜ `«yÖËã¨iHõÖÏ¡ HÀ\˜
ã¨OYº J=Ù`«∞<åfl~Ú. XHõ¯ ÉÏ}Ïxfl J=∞‡"å~°∞ JO`« KÕ™ÈÎOk.
WÖÏ ~°Hõ~°HÍÅ∞QÍ "≥à◊¥Î ^•#=ÙÅO^Œifl ÉÏ} =~å¬Å`À =ÚOz #tOѨ*Ëã¨∂Î
LO_»QÍ, ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ L„HÀ+¨O `«@∞ìHÀÖËHõ J=∞‡"åi ÃÑ·# „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# J„™êÎÅ∞
"Õã¨∞Î<åfl_»∞. Wq KåÖÏ =ÚYº"≥∞ÿ# J„™êÎÅ∞.
'ÉèíO_®ã¨∞ˆ~O„^Œx~°∞‡HõÎ â◊„ã¨Î„Ѩ`«º„ã¨Î=i¬}©— J<Õ Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞OÖ’ K≥ѨÊ|_ç#
J<ÕHõ â◊„ã¨Î „Ѩ`«º„™êÎÅ∞ WHõ¯_» q=iOѨ|_»`å~Ú.
"å_»∞ XHõ J„ã¨ÎO "Õ¿ãÎ, J=∞‡"å~°∞ XHõ „Ѩ`«º„ã¨ÎO "Õã¨∞Î<åfl~°∞. ^•x
=Å¡ "å_ç J„ãÎ̈O =∞~°}˜™ÈÎOk. =∞#efl Ö’HõOÖ’ ~°Hõ~°HÍÅ∞QÍ ÉÏkèOKÕq
Uq L<åflÜ≥∂ J"Õ D J„™êÎÅ∞. "å\˜x áÈQ˘@ì_®xH˜ ã¨~°fi=∞O„`«
ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ J~Ú# J=∞‡"åi #∞Oz =KÕÛ qq^èŒ =∞O„`åÖË D „Ѩ`«º„ã¨Î
=ÚÅ∞. Ñ≤šʼnõΩ Zxfl HõëêìÖ’ J=∞‡"åiH˜ `≥Å∞ã¨∞. Pq_» "åà◊§ PÜ«∞xfl
HÀi ~°Hõ~°HÍÅ `«O„`« âß„™êÎefl `«Ü«∂~°∞ KÕ~ÚOzOk. ZѨÙÊ_»∂ D
Éè∫uHõ „ѨÜ≥∂[<åÖË<å? "≥∂HΔÍxfl, Éè∫uHõѶ¨ÖÏxfl Ô~O_çO\˜h WKÕÛ XHõ âß„ã¨ÎO
K≥Ü«∞º‰õÄ_»^• Jx t=Ùx ÉÏQÍ áÈi`Õ, ''㨈~#——x t=Ù_»∞ XHõ `«O„`«O `«Ü«∂~°∞
KÕ™ê_»∞.
P `«O„`«"Õ∞ jq^•º `«O„`«O.
JÖÏ P `«e¡ KÕã#≤ x~°ƒO^è•xH˜ t=Ù_»∞ =∞#H˜zÛ# =∞Ǩ„Ѩ™ê^ŒO „jq^Œº. 'ã¨fi`«O„`«O
`Õ `«O„`«O HΔ̃u`«Å =∞"åf`«~k° ^ŒO— J<åfl~°∞ ™œO^Œ~º° ÅǨÏiÖ’ â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ "å~°∞.
Hõ#∞Hõ „jq^ŒºÖ’ Jxfl\˜H© =∞O^Œ∞Å∞ L<åfl~Ú.
Jk „|Ǩχq^Œº =∂„`«"Õ∞ H͉õΩO_® Ö’HÍxH˜ ѨxH˜ =KÕÛ q^Œº. J=∞‡"åi ^ŒQÆæiH˜
"≥o§ P~ÀQͺxfl W=∞‡O>Ë D Éè∫uHõ^ÕǨÏO q∞^䌺 "≥∂HõΔO XHõ¯>Ë HÀ~°∞HÀ Jx K≥ѨÊ^Œ∞.
<åÜ«∞<å! P~ÀQƺO HÍ"åÖÏ Jx K«Hõ¯x P~ÀQͺxfl Wã¨∂Î<Õ, "≥∂HΔÍxH˜ HÍ=Åã≤#
*Ï˝#O ‰õÄ_® W=fiQÆÅ^Œ∞. Jn „jq^Œº‰õΩ#fl „Ѩ`ÕºHõ`«. Jn P `«e¡ ^ŒÜ«∞.
Éèí∞H˜Î =ÚH˜Î Hõs q^Œº. Jq^Œº =Å¡<Õ Jxfl ÉÏ^èŒÅ∂ =™êÎ~Ú. Jk WѨÊ\˜ áêѨO
296 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
HÍ=K«∞Û, QÆ`« [#‡Å áêѨO HÍ=K«∞Û. P Jq^•º~°∂Ѩ"≥∞ÿ# ÉèíO_®ã¨∞~°∞_ç =ÖË¡, Ü«∂`«#
J<Õ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# ~°^äŒO ÃÑ· #∞O_ç Y_»æ „ѨǨ~åÅ∞ `«QÆ∞Å∞`«∞O\Ï~Ú. Jq Wxfl
~°HÍÅ∞QÍ =ã¨∂Î LO>Ë J=∞‡ "å@xfl\˜H˜ ã¨=∂^è•#O K≥áÈÎOk.
WѨÙÊ_»∞ WHõ¯_» Jã¨∞~°∞x #∞O_ç ~åÉ’ÜÕ∞=hfl =∞#Ö’ L#fl k=º â◊‰õΩÎÅ#∞ ^≥|ƒ
f¿ã"Õ. "å\˜ #∞Oz HÍáê_»_®xH˜ Åe`å ^Õq =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛOk. Hõ#∞Hõ WHõ¯_»
"å_»∞ "Õ¿ã J„™êÎxfl QÆ∞~°∞Î ÃÑ@∞ìH˘x, J=∞‡ "տ㠄Ѩ`«º„™êÎxfl ‰õÄ_® `«ÅK«∞‰õΩO@∂
LO_®e. JÖÏ KÕ¿ãÎ P =∞O„`« ^Õ=`« J#∞„QÆǨÏO "≥O@<Õ á⁄O^ŒQÆÅ~°∞. JO^Œ∞‰õΩ
HÍ=Åã≤#k „â◊^Œú.
JO^èŒ`åq∞„ã¨HõO <å=∞ =∞Ǩ„ã¨ÎO „Ѩ=Ú"≥∂K« ã¨ó
=∞Ǩ`«~°}˜ ÉÏ}Ë# `«#∞fl<À^Œ =∞¿ÇÏâ◊fis
"å_»∞ JO^èŒ `åq∞„ã¨HõO J<Õ ÉÏ}Ïxfl "Õ™ê_»∞. Wk pHõ\ ˜ ÉÏ}O. pHõ\ ˜ JO>Ë
"Õ^•O`«Ñ¨~°OQÍ J*Ï˝#O. "≥Ú`«ÎO pHõ@∞O>Ë =∞#O =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à◊¡ÖËO. "≥O@<Õ
J=∞‡"å~°∞ '=∞Ǩ`«~°}˜— J<Õ ÉÏ}O "Õ™ê~°∞.
`«~}
° ˜ J#QÍ ã¨∂~°º ÉèQí "Æ å#∞_»∞. =∞Ǩ `«~}
° ˜ JO>Ë ã¨∂~°º=∞O„`«O WHõ¯_» K≥Ñʨ |_»∞
`«∞#flk. „jq^ŒºÖ’<Õ ã¨∂~°º =∞O„`«O XHõ ÉèÏQÆO. Pk`«º Láêã¨# Jx WHõ¯_» K≥ÑÙ¨ <Î åfl~°∞.
â◊OHõ~°∞Å"å~°∞ „jq^Œº<Õ ZO^Œ∞‰õΩ L^ŒúiOKå~°O>Ë, XHõ¯ „jq^ŒºÖ’<Õ ã¨~°fi^Õ=`«Å#∞
P~åkèOK«_»O LOk. W`«~° P~å^èŒ#ÅÖ’ H˘xfl J"≥·kHõ ^èÀ~°}∞Å∞ L<åfl~Ú. H˘xfl
â‹·"åÅÖ’ q+¨μ‚=Ù#∞ 㨇iOK«~°∞, H˘xfl "≥·+¨‚"åÅÖ’ t=Ùx 㨇iOK«~°∞. HÍx „jq^ŒºÖ’
t=ÙxH˜, q+¨μ‚=ÙH˜ JO^ŒiH© =∞O„`åÅ∞ L<åfl~Ú.
^Õ=`« JO>Ë =∞O„`åkè^Õ=`« Hõ#∞Hõ J=∞‡ ã¨~°fi=∞O„`åu‡Hõ, ã¨~°fiÜ«∞O„`åu‡Hõ,
ã¨~°fi^Õ"åu‡Hõ Åe`å=∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œi.
P `«e¡ ZѨÙÊ_»∞ U J=ã¨~°O LO>Ë P =∞O„`åxfl, P ^Õ=`«#∞ `«# #∞Oz „ѨÜ≥∂y
ã¨∞Î<åfl~°∞. ã¨$+≤ìÖ’ =∞ǨO^èŒHÍ~°O LO>Ë J=∞‡ ã¨∂~°∞º_»∞ J<Õ "å_çx ÃÑ@ì_»O =ÖË¡
=∞# „|`«∞‰õΩ WÖÏ ™êQÆ∞`ÀOk. Hõ#∞Hõ P `«~°}˜x J=∞‡"åˆ~ WKåÛ~°∞. P ã¨∂~°º ~°∂Ѩ
â◊H˜Îx =∞#O "Õ^•O`«Ñ¨~°OQÍ *Ï˝#=∞<åfl, Ö∫H˜HõѨ~°OQÍ "≥Å∞QÆ<åfl Wk J=∞‡"å~°∞
=∞# HÀã¨O WzÛ# "≥Å∞QÆ∞. Pk`«º =∞Ǩ=∞O„`«O WHõ¯_» K≥ѨÊ|_çOk.
áê+¨O_®„ã¨ÎO =∞Ǩg~À ÉèíO_»ó „Ѩ=Ú=ÚKÕ ~°}Ë
QÍÜ«∞„`«º„ã¨ÎO `«ã¨º #∞`≥·º 㨙ê‡~° [QÆ^Œq∞ƒHÍ
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 297
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
áê+¨O_®„ã¨ÎO "Õ™ê_»∞. HõeÜ«ÚQÆOÖ’ áê+¨O_»∞Å∞ Z‰õΩ¯= J=Ù`å~°∞. Z=Ô~·`Õ
"Õ^•^èŒ~å‡xH˜ q~°∞^ŒúOQÍ =~å‚„â◊=∂Å∞ J=ã¨~°O ÖË^ŒO\Ï~À, Z=~°∞ âß„ã¨ÎO K≥Ñ≤Ê#
q^èŒ∞Å#∞ Ju„Hõq∞ã¨∞Î<åfl~À, Z=~°∞ ã¨^•Kå~åxfl Ju„Hõq∞™êÎ~À "åà◊§x áê+¨O_»∞Å∞
JO\Ï~°∞. HõeÜ«ÚQÆOÖ’ gi ã¨OM˺ Z‰õΩ¯=. WÖÏO\˜ áê+¨O_»`åfixfl J`«_»∞ J„ã¨ÎOQÍ
"Õ™ê_»∞. nxH˜ ã¨=∂^è•#O "≥·kHõ^èŒ~°‡O. "Õ^•xHõO`«\ ˜H˜ HõeÑ≤ XHõ ^Õ=`åHõ$u LOk.
P `«ÖË¡ QÍÜ«∞„f ^Õq. ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ "Õã≤# áê+¨O_®„™êÎxH˜ ã¨=∂^è•#OQÍ J=∞‡
QÍÜ«∞„f J„ã¨ÎO "Õã≤Ok. „jq^ŒºÖ’<Õ QÍÜ«∞„f =∞O„`«O K≥ѨÊ|_çOk. QÍÜ«∞„f
=∞Ǩ=∞O„`åxfl D `«e¡ „ѨÜ∂≥ yOzOk. QÍÜ«∞„u KÕ¿ãÎ áê+¨O_»`fi« O áÈ`«∞Ok. JO^Œ~∂°
[Ñ≤OK«^ŒQÆæ QÍÜ«∞„u "åºã¨^Õ=Ù_»∞ ѨÙ~å}OÖ’ K«Hõ¯QÍ K≥áêÊ~°∞.
ã¨~°fi K≥·`«#º ~°∂áêO `åO,
P^•ºO q^•ºO K« nè=∞Ç≤Ï,
|∞kúO Ü«∂ #ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü.
Wk ã¨~°∞fiÅ∂ [Ñ≤OK«^ŒQÆæ QÍÜ«∞„f. Wk KÕ¿ãÎ =∞#Ö’ ѨÙ>Ëì áê+¨O_»`«fiO
áÈ`«∞Ok.
JO^è•„ã¨Î=∞ã¨$[ ^ŒƒùO_» â◊≈H˜Î^Œ$+≤ìq<åâ◊#O
K«‰õΔΩ+¨‡u=∞Ǩ„¿ãÎ} â◊=∞Ü«∂=∂㨠`«„`«Êã¨∂ó
`«~°∞"å`« "å_»∞ JO^è•„ã¨ÎO J<Õ ^•xfl "Õ™ê_»∞. JO^èŒ`åq∞„ã¨O "Õ~°∞. JO^è•„ã¨ÎO
"Õ~∞° . |Ü«∞@ pHõ\ ˜ LO>Ë Hõà√◊ §<åfl K«∂_»Ö~Ë ∞° Jk JO^è`Œ åq∞„ã¨O. |Ü«∞@ "≥Å∞QÆ∞<åfl
K«∂_»ÖËHõáÈ=_»O JO^è•„ã¨ÎO J#QÍ QÆ∞_ç¤`«#O Jx J~°÷O. pHõ\ ˜ "Õ~°∞. QÆ∞_ç¤`«#O
"Õ~°∞. JÖÏ Hõà◊√§ ã¨iQÍ Ñ¨x K≥Ü«∞ºHõáÈ=_»O J<Õ ^Œ∞+¨ì â◊H˜Îx „ѨÜ≥∂yOKå_»∞. HõO\˜H˜
U"≥·<å ã¨=∞㨺Å∞ =¿ãÎ UO K≥Ü«∂ºÖ’ Ѩiëê¯~°O J=∞‡ K«∂Ñ≤™ÈÎOk.
P JO^è•„™êÎxH˜ J=∞‡ "Õã≤# „Ѩ`«º„ã¨ÎO K«‰õΔΩ+¨‡f. K«‰õΔΩ+¨‡f XHõ ^Õ=`«. K«‰õΔΩ+¨‡f
^ÕqH˜ ã¨O|OkèOz# q+¨Ü«∞O =∞#H˜ "≥·kHõ ™œ~°=∞O„`åÅÖ’ QÀK«iã¨∞ÎOk. ^•xx
fã¨∞‰õΩx ã¨~°fi[#∞Å ™œÅÉèíºO HÀã¨O Åe`åѨ~°"Õ∞â◊fii Hõ$Ѩ=Å¡ „jq^ŒºÖ’ K«‰õΔΩ+¨‡uH˜
ã¨O|OkèOz# XHõ â’¡HõO LOk.
P â’¡HÍxfl x`«ºO [Ñ≤OKÕ"åiH˜ HõO\˜H˜ ã¨O|OkèOz# ^ÀëêÅ∞ U"≥∞ÿ<å LO>Ë
áÈ`å~Ú.
D `«e¡ ã¨∂~°º=∞O_»Å =∞^茺OÖ’ Jkè=ã≤Oz LO@∞Ok. „Ѩu "å_ç HõO\˜ „QÆ∞_»∞¤
298 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
֒ѨŠD ^Õ=`« LO@∞Ok. D `«e¡ J#∞„QÆǨÏO á⁄Ok`Õ, Hõ#∞fl „QÆ∞_»∞¤ K«Hõ¯QÍ Ñ¨x
KÕã¨∞ÎOk. Dq_» ZÖÏ LO@∞O^À, ZÖÏ ^蕺xOKåÖ’ âß„ã¨ÎO K≥áÈÎOk.
K«‰õΔΩ¿ãÎ*’=∞Ü«∞O ѨÙ+¨ÊO HõO^Œ∞HõO a„ÉèífO HõÔ~·ó
~“Ѩº ã≤OǨã¨<å~°∂_è®O ^ÕgO K«‰õΔΩ+¨‡fO Éèí*Ë
"≥O_ç ã≤OǨã¨#O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx XHõ |Oux, `Õ*’=∞Ü«∞"≥∞ÿ# XHõ ‰õΩã¨∞=∂xfl
Ѩ@∞ì‰õΩx LO@∞Ok. ^Õ=`åâ◊H˜Îx =∞#"åà◊√§ U q^èŒOQÍ ÉèÏ=# KÕã≤ ™êHΔÍ`«¯iOѨ
KÕã¨∞‰õΩ<åfl~À ѨijeOKåe. "≥O_ç ã≤OǨã¨#O Hõà◊§Ö’ LO_Õ `≥Å∞ѨÙ. J^Õ q^èŒOQÍ
`Õ*’=∞Ü«∞ ѨÙ+¨ÊO Ѩ@∞ìH˘Ok. ѨÙ+¨Ê=Ú JO>Ë qHõã≤OK«∞@ Jx J~°÷O. HõO\˜H˜ D
qHõã¨#O J<Õ Ñ¨Ù+¨Ê ÅHõΔ}O LO_®e. Hõà◊√§ qHõã≤¿ãÎ<Õ Hõ^• ^Œ$+≤ì. J=∞‡ ѨÙëêÊxfl
Ѩ@∞ì‰õΩOk JO>Ë HõO\˜H˜ LO_»=Åã≤# qHõã¨<å`«‡Hõ"≥∞ÿ# ÅHõΔ}O J=∞‡ Pnè#OÖ’
LO^Œ#fl=∂@. J=∞‡ PÜ«Ú^è•ÅÖ’ L#fl =∞~å‡Å∞ =∞#H˜ J~°÷O HÍ=_»O HÀã¨O D
qâı¡+¨} K≥Ü«∞º_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk.
HõO^Œ∞HõO J#QÍ |Ou. QÆ∞O„_»x =ã¨∞Î=Ù. Jk Hõ#∞„QÆ∞_»∞¤#∞ K≥áÈÎOk. Wq ^èŒiOz
K«‰õΔΩ+¨‡f ^Õq „ѨHÍtã¨∂Î LO@∞Ok. P `«e¡H˜ #=∞™ê¯~°O. D K«‰õΔΩ+¨‡f =∞Ǩ„™êÎxfl
"Õã≤# "≥O@<Õ "å_ç JO^è•„ã¨ÎO #tOzOk.
â◊H˜Î<åâßaè^èŒO ÉèíO_À =Ú"≥∂Kå„ã¨ÎO =∞Ǩ~°}Ë
qâßfi=™È ~°^ä•-„¿ãÎ} `«ã¨º ^Œ~°Ê =∞áêHõ~À`ü
â◊H˜Î<åâ◊=Ú J<Õ XHõ J„™êÎxfl "Õ™ê_»∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞. ^•xH˜ ã¨=∂^è•#OQÍ
J=∞‡"å~°∞ "≥·kHõ"≥∞ÿ# ''qâßfi=ã¨∞—— J<Õ =∞O„`å„™êÎxfl „ѨÜ≥∂yOzOk.
JO`«HÍ„ã¨ÎO ã¨ã¨~À˚K≥·Û ã¨ûO„‰õΩ^Àú ÉèíO_»^•#=ó
=∞Ǩ=∞$`«∞ºO[Ü«∂„¿ãÎ} <åâ◊Ü«∂=∂㨠`«^ŒƒÅO
`«~°∞"å`« ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ JO`«HÍ„ã¨ÎO J<Õ ^•xx „ѨÜ≥∂yOK«QÍ, J=∞‡"å~°∞ ^•xH˜
ã¨=∂^è•#OQÍ =∞Ǩ=∞$`«∞ºO[Ü«∞ =∞O„`åxfl J„ã¨ÎOQÍ „ѨÜ≥∂yOKå~°∞.
ã¨~åfi„ã¨Î㨇 $u<åâßYº =∞„ã¨ÎO ÉèíO_À =º=ÚOK«`«
^è•~°}Ï„¿ãÎ} K«„ˆHj `«^ŒƒùÜ«∞O ã¨=∞<åâ◊Ü«∞`ü
J@∞ `«~åfi`« "å_»∞ Jxfl J„™êÎÅ∞ =∞iÛáÈÜÕ∞ XHõ J„™êÎxfl "Õ™ê_»∞. J„™êÎÅO>Ë
=∞O„`åÅ∞. ã¨iQÍæ ã¨=∞Ü«∂xH˜ =∞O„`«O QÆ∞~°∞Î~åHõáÈ`Õ =∞O„`«O Ѩx K≥Ü«∞º^Œ∞.
J=`«Å"å_çH˜ Jxfl QÆ∞~°∞Î ~å‰õΩO_® KÕ¿ã@@∞ì JO>Ë *Ï˝Ñ¨Hõâ◊H˜Î #tOKÕ XHõ
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 299
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J„™êÎ(ã¨~åfi„ã¨Î㨇 $u<åâßMϺ„ã¨ÎO)xfl "Õ™ê_»∞.
^•xH˜ „Ѩ`«º„ã¨ÎOQÍ J=∞‡"å~°∞ ^è•~°}Ï„ã¨ÎO "Õã≤Ok. D ^è•~°}, "Õ∞^èŒ W=xfl
"≥·kHõ"≥∞ÿ# ™ê~°ã¨fi`« =∞O„`« qâıëêÅ∞.
^è•~°} J<Õ J„™êÎxfl J=∞‡"å~°∞ "≥Ü«∞ºQÍ<Õ ã¨~åfi„ã¨Î㨇 $u<åâ◊<å„ã¨ÎO #tOzOk.
ÉèíÜ«∂„ã¨Î =∞ã¨$[^ŒƒùO_» â◊≈H©Î<åO cèu^•Ü«∞HõO
JÉèíÜ«∞OHõ~° "≥∞ÿO„^•„ã¨ÎO =∞=ÚKÕ [QÆ^Œq∞ƒHÍ
J@∞ `«~°∞"å`« P ~åHõΔã¨∞_»∞ ÉèíÜ«∂„ã¨ÎO "Õ™ê_»∞. H˘O^ŒiH˜ „Ѩu^•xH˜ ÉèíÜ«∞O
"Õã¨∞ÎO@∞Ok. D ÉèíÜ«∞O =Å¡ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à◊¡ÖË~°∞. D ÉèíÜ«∂xfl á⁄Q˘@ì_®xH˜ J=∞‡
JÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# SO^•„ã¨ÎO "Õ™ê~°∞. WO„^Œ ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# =∞O„`åÖ’¡ JÉèíÜ«∞OHõ~°
WO„^Œ=Ú J<Õ =∞O„`«O LOk. WO„^Œ∞_»∞ JO>Ë =∞#H˜ ã≤x=∂Ö’¡, Ñ≤@ìHõ^äŒÖ’¡ q#|_Õ
WO„^Œ∞_»∞ HÍ^Œ∞.
U ^Õ=`« QÆ∞iOz ¿ÇÏà◊# KÕã≤<å =∞ǨáêѨO =¸@QÆ@∞ì‰õΩ#fl "åˆ~
J=Ù`å~°∞. WO„^Œ, Ü«∞=∞ W=hfl ‰õÄ_® XˆH Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x Ü≥ÚHõ¯
ã¨fi~°∂áêÅ∞. ~°∞„^ŒOQÍx, |∞∞ˆQfi^ŒO QÍx WO„^Œ∞x „Ѩ^•è # Ѩ~=° ∂`«‡QÍ<Õ
=i‚OzOk.
'™È=∞â◊Û=∞ WO„^Œâ◊Û "Õ∞ ã¨q`å K«=∞ WO„^Œâ◊Û"Õ∞— Jx ~°∞„^ŒK«=∞HõO
K≥áÈÎOk. WO„^Œ∞x Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î ÖËHõáÈ`Õ U ^Õ=`å Ѩx K≥Ü«∞º^Œ∞. WO„^Œ â◊|ÌO KåÖÏ
Q˘Ñ¨Êk.
WO„^•}©^Õq Ü≥ÚHõ¯ ~°Ç¨Ï™êºÅ#∞ HÍ=ºHõO~î° QÆ}Ѩu =Úx KåÖÏ "åºMϺxOKå~°∞.
Hõ#∞Hõ WO„^Œ ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# SO„^•„ã¨ÎO Jk. JÉèíÜ«∞OHõ~° SO„^•„™êÎxfl J=∞‡"å~°∞
„ѨÜ≥∂yOKå~°∞ ^•x`À ÉèíÜ«∂„ã¨ÎO áÈ~ÚOk. J@∞ `«~åfi`« "å_»∞ =∞Ǩ~ÀQÍ„ã¨ÎO
J<Õ ^•xx "Õ™ê_»∞. nxH˜ J=∞‡"å~°∞ "Õã≤# „Ѩ`«º„ã¨ÎºO =ÚYº"≥∞ÿ#k. D ~ÀQÍ„ã¨ÎO
"≥Ü«∞ºQÍ<Õ ^•xÖ’Oz J<ÕHõ ~°HÍÖˇ·# ~ÀQÍÖÁKåÛ~Ú |Ü«∞@‰õΩ. Jq UO@O>Ë
=∞Ǩ~ÀQÍ„ã¨Î =∞ã¨$[ K«ÛùH˜Î ¿ã<åã¨∞ ^•#=ó
~å[Ü«∞HΔ͇^ŒÜ≥∂ ~ÀQÍ ã¨Î`À-Éèí∂=O `«ûǨτã¨â◊ó
`«xfl"å~°}ã≤^Œúº~°úO Åe`åѨ~°"Õ∞â◊fis
<å=∞„`«Ü«∞ =∞Ǩ=∞O„`«=∞Ǩ„ã¨ÎO ã¨=∞=ÚOK«`«
Jxfl ~°HÍÅ ~ÀQÍÅ∞ "å_»∞ „ѨÜ≥∂yOz# J„ã¨ÎOÖ’ L<åfl~Ú.
300 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"å_»∞ P J„™êÎxfl "≥Ü«∞ºQÍ<Õ, J=∞‡"å~°∞ <å=∞„`«Ü«∞ =∞Ǩ=∞O„`« =∞Ǩ„™êÎxfl "Õã≤Ok.
D =∞Ǩ=∞O„`«O JO^Œ~°∂ K«Hõ¯QÍ KÕã¨∞HÀ=K«∞Û. Jk..
JK«∞º`« âßÛѨº#O`«â◊Û QÀqO^Œ ã¨ÎK«Ûù~Àu÷`åó
ǨïOHÍ~°=∂„`«x~°ÌQÆú ~ÀQÍ™êÎ=∞#=∞#∞‡^•
#`åfiK« `åO =∞¿ÇÏâßhO `«^ŒƒùHõÎ "åºkè=∞~°Ì#O
JK«∞º`«, J#O`«, QÀqO^Œ J<Õ D =¸_»∞ <å=∂Å`À ‰õÄ_ç# =∞Ǩ=∞O„`åxfl
J=∞‡"å~°∞ "Õ™ê~°∞. "Õã≤# "≥O@<Õ J=∞‡"åi J„ã¨ÎOÖ’Oz D =ÚQÆ∞æ~°∞ ^Õ=`«Å∞
=zÛ P ~ÀQÆ~°∂Ѩ ^Õ=`«efl K«∂ã≤ ǨïOHÍ~°O KÕã≤# "≥O@<Õ P ~ÀQÍÅxfl ‰õÄ_®
"≥O@<Õ |∂_ç^≥·áÈÜ«∂~Ú.
J=∞‡"å~°∞ =∞# HÀã¨O WzÛ# =∞Ǩ~ÀQÆx"å~°}Ï„ã¨ÎO JK«∞º`«, J#O`«, QÀqO^Œ
J<Õ <å=∂Å∞. D <å=∂ʼnõΩ U c*ÏHõΔ~åÅ∞ ÖË=Ù. J=hfl LO>Ë<Õ xÜ«∞=∞O. JK«∞º`«,
J#O`«, QÀqO^Œ g\˜ „Hõ=∞O =∂~°‰õÄ_»^Œ∞. W^Õ =~°∞ã¨Ö’ K≥áêÊe. nxx x~°O`«~°O
J#∞HÀ"åe. ~ÀQÆOÖ’ L#fl"å_»∞ â◊√zQÍ [ѨO K≥Ü«∞ºÖË_»∞.
"å_»∞ ZHõ¯_»∞<åfl, ZÖÏ L<åfl, ZѨÙÊ_≥·<å [Ñ≤OK«∞HÀ^ŒQÆæ =∞O„`«O JK«∞º`«, J#O`«,
QÀqO^Œ. =∞#"åà◊√§ D ~ÀAÖ’¡ ~ÀQÍÅ∞ áÈ=_®xH˜ Z=~À Ѩ~å~Ú"åà◊√§ „áê~°÷#Å∞
KÕ™êÎ~°x K≥Ñ≤Ê D =∞`«O Ö’Oz =∂iáÈ`«∞<åfl~°∞. =∞#H˜ ã¨fiã¨÷`« W`åº^Œ∞Åxfl =∞#
=∞`«OÖ’<Õ ^˘~°∞‰õΩ`«∞<åfl~Ú. ZO`À K«Hõ¯\˜ ~ÀQÆx"å~°}Ï„ã¨ÎO J=∞‡"å~°∞ =∞#H˜
WKåÛ~°∞.
D <å=∂„™êÎxfl ZѨÙÊ_≥·<å Z=iÔH·<å J<å~ÀQƺO Hõey<å ÖË^• Z=Ô~·<å J<å~ÀQƺ
Ñ‘_ç`«∞Å∞ HõxÑ≤Oz<å KÕux JK«∞º`å, J#O`å, QÀqO^• <å=∂Å`À ~åÑ≤_ç KÕã≤, P
KÕux P "åºkè`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞#fl KÀ@ LOz XHõ Ѩkxq∞ëêÅ∞ UHÍ„QÆOQÍ D
<å=∂„™êÎxfl KÕÜ«∞ºQÆey`Õ "≥O@<Õ x"å~°} [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
Wk J<ÕHõ =∞Ok J<ÕHõ KÀ@¡ KÕã≤# q+¨Ü«∞"Õ∞. D <å=∂Å∞ KÕã¨∞ÎO>Ë `«Ñ¨Ê‰õΩO_®
=∞O^Œ∞ ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok.
J~Ú`Õ D <å=∂Å∞ KÕã¨∞ÎO>Ë ã¨iáÈ`«∞O^•? "≥·^Œ∞º_»∞ J=ã¨~°O ÖË^•? JO>Ë
ã¨~Ô #· "≥^· ∞Œ º_»∞, B+¨^OŒè ^˘~°∞‰õΩ`å~Ú. (WO`« Ãã#· ∞û Jaè=$kú K≥O^•Hõ WOHÍ ^Õ=Ù_ÕO\˜
J#∞‰õΩO>Ë JO`« Jaè=$kú J~ÚºOk Hõ#∞Hõ<Õ ^Õ=Ù_»∞ HÍ"åe. UO Jaè=$kú J~ÚºO^À
=∞#‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. ZO^Œ∞HõO>Ë "≥·^ŒºO "åºáê~°"≥∞ÿ „áê}ÏÅ`À P_»∞HÀ=_»O JÅ"å>ˇÿ#
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 301
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
D ~ÀAÖ’¡ =∞#H˜ J=∞‡"åˆ~ k‰õΩ¯.
=∞#H˜ ѨÓ~°fiÜ«ÚQÍÅÖ’ HõO>Ë D Ü«ÚQÆOÖ’<Õ ^Õ=Ù_ç J=ã¨~°O WOHÍ ÃÑiyOk.
JK«∞º`«, J#O`«, QÀqO^• <å=∂Å∞ x~°O`«~°O [Ñ≤OKåe).
ѨijeOK«QÆey`Õ J=∞‡"åi Ü«Ú^ŒúO ZO`« Q˘Ñ¨ÊQÍ LO^À J~°÷=∞ø`«∞Ok. Jk
Åe`å^Õq Ü≥ÚHõ¯ Q˘Ñ¨Ê`«#O. J@∞ `«~°∞"å`«
PÜ«Ú~åflâ◊#=∞„ã¨ÎO`«∞ =ÚHõÎ"å<£ ÉèíO_»^•#=ó
HÍÅã¨OHõ~°¬}© ~°∂Ѩ=∞„ã¨ÎO ~år˝ =º=ÚOK«`«
PÜ«Ú~åflâ◊#=∞<Õ J„™êÎxfl ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞ "Õ¿ãÎ "≥O@<Õ J=∞‡"å~°∞ HÍÅã¨OHõ~¬° }=∞<Õ
=∞O„`åxfl „ѨÜ∂≥ yOKå~°∞. Wk ~°∞„^Œ=∞O„`«"∞Õ . ~°∞„^Œã‡¨ ~°}. Wk PÜ«Ú~åflâ◊# J„™êÎxfl
#tOѨ KÕã≤Ok.
=∞Ǩã¨∞~å„ã¨Î =Ú^•Ì=∞O =ºã¨$[ ^ŒƒùO_»^•#=ó
`«`« ã¨ûǨτã¨â’ *Ï`å =∞ǨHÍÜ«∂ =∞Ǩ|ÖÏó
`«~°∞"å`« "å_»∞ =∞Ǩã¨∞~å„™êÎxfl "Õ™ê_»∞. =∞Ǩ~åHõΔ㨠J„ã¨ÎO JO>Ë
WO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ Ü«Ú^•úÅÖ’ =∞~°}˜Oz# Jã¨∞~åOâ◊Å#∞, D J„ã¨ÎO`À
fã¨∞H˘KåÛ_»∞. "å~°O`å g_çÖÏO\˜ ~åHõΔ㨠ÅHõΔ}O HõÅ"å~°∞. "å_ç
ÖÏO\˜ ÅHõΔ}O L#flZO^Œ~À HÍÅQÆ~°ƒùOÖ’H˜ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. HÍx XHõ
hK«∞_»∞ ѨÙ_ç`Õ "å_»∞ "åà◊¡O^Œih ‰õÄ_® `≥K«∞Û‰õΩ~åQÆÅ_»∞. ~å=}Ïã¨∞~°∞_»∞ ÖÏO\˜
"åà◊√§, ‰õΩOÉèíHõ~°∞‚_»∞ ÖÏO\˜ "åà◊√§ WѨÊ\˜H© HõxÑ≤ã¨∂Î<Õ LO\Ï~°∞. "å~°∞ P ÅHõΔ}ÏÅx
fã¨∞‰õΩ~åQÆÅ~°∞. ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ ÖÏO\˜ ~åHõΔã¨∞_»∞ WOH˘Hõ_»∞ LO_»_»∞. "å_»∞ D
=∞Ǩã¨∞~å„ã¨ÎOÖ’ JO^Œifl ÃÑ\˜ì |Ü«∞@‰õΩ =kÖÏ_»∞.
"åà‹§=~°O>Ë...
=∞^èŒ∞â◊Û ÔH·@Éèíâ‹·Û= =∞Ç≤Ïëêã¨∞~° U= K«
^èŒ∂„=∞Ö’K«#^≥·`«ºâ◊Û K«O_»=ÚO_®^ŒÜ≥∂-ã¨∞~åó
z‰õΔΩ~° âßÛ=∞~° â‹·Û= ~°HõÎc*Ïã¨∞~° ã¨Î^ä•
â◊√=∞ƒù â‹·Û= xâ◊√=∞ƒùâ◊Û HÍňHÜ«∂ =∞Ǩ|ÖÏó
^èŒ∂„=∂aè^è•<å â◊Û Ñ¨ˆ~ `«™ê‡ ^Œ„™êÎ `«û=Úu÷`åó
`Õ ã¨ˆ~fi ^•#=„âıëêªó Hõ~îÀÔ~· â◊≈„ã¨Î=∞O_»Öˇ·ó
â◊H˜Î¿ã<åO =∞~°ÌÜ«∞O`À #~°ÌO`«â◊Û ÉèíÜ«∞OHõ~°O
302 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=∞^èŒ∞ÔH·@Éèí∞Å∞, =∞Ç≤Ïëêã¨∞~°∞_»∞, ^èŒ∂„=∞Ö’K«#∞_»∞, K«O_»=ÚO_»∞Å∞, Kå=∞~°∞_»∞,
~°HõÎcA_»∞, â◊√OÉèíxâ◊√OÉèí∞Å∞, HÍňHÜ«Ú_»∞ W`åº^Œ∞ÅO^Œ~°∂ QÆ∞OѨÙÅ∞, QÆ∞OѨÙÅ∞
Hõ@∞ì‰õΩx =ã¨∞Î<åfl~°∞. g~°O^Œifl K«∂ã≤ â◊H˜Î¿ã#Åxfl ÉèíÜ«∞Ѩ_ç
Ǩ¿ÇÏu „HõO^Œ=∂<åâ◊Û â◊HõÎÜ≥∂ ^≥·`«º=∞iÌ`åó
Åe`åO â◊~°}O „áêáêÎó áêÇ≤Ï áêÇ‘Ïu ã¨`«fi~°O
'J=∂‡! ~°H˜ΔOK«=∂‡! ^≥·`«∞ºÅ∞ Hõ@ìÅ∞ Hõ@∞ì‰õΩx =ã¨∞Î<åfl~°=∂‡— J<åfl~°∞.
JѨÙÊ_»∞ J=∞‡"åiH˜ =∞Ǩ HÀѨO =zÛOk.
J^äŒ ^Õg Éèí$â◊O „‰õΩ^•ú ~Àëê@ìǨ㨠=∂`«<À`ü
`«`«ã¨û=Úu÷`å HÍz ^Œ∞Ì~åæ <å=∞ Ü«∞â◊ã≤fih
J=∞‡"åiH˜ HÀѨO =zÛ J@ìǨã¨O KÕã≤Ok. J@ìǨã¨O JO>Ë Ñ¨QÆÅ|_ç #=fi_»O.
~À+¨O`À ‰õÄ_ç# J@ìǨã¨O Ö’Oz XHõ â◊H˜Î =zÛOk.
Dq_» ã¨~°fi^≥·`«º<åâ◊Hõâ◊H˜Î J~Ú# ^Œ∞~åæ^Õq. WHõ¯_» K≥ѨÊ_»O Åe`« "Õ~°∞ ^Œ∞~°æ "Õ~°∞
JxHÍ^Œ∞. Åe`åO| JO^Œ~∞° J=∞‡Å HõÅ~ÚHõ. Åe`ÀáêMϺ#OÖ’x^Õ ^Œ∞~åæ=∞O„`«O.
K«O_ôã¨Ñ¨Îâ◊f JO`å WHõ¯_» qâı+¨OQÍ K≥áêÊ~°∞. ^Œ∞~åæ^Õ"Õ =∞^èŒ∞ÔH·@Éèí∞efl ã¨Ç¨ÏiOz#
=∞ǨHÍm, =∞Ç≤Ïëêã¨∞~°∞x ã¨OǨÏiOz# =∞ǨÅH©Δ ‡, â◊√OÉèxí â◊√OÉèÏ^Œ∞efl ã¨OǨÏiOz#
=∞Ǩã¨~°ã¨fiu .
D ~åHõΔã¨∞ÅO^Œ~°∂ ZѨÙÊ_À =∞~°}˜OKå~°∞. =∞m§ ZÖÏ =KåÛ~°O>Ë? "åÔ~ѨÙÊ_»∂
áÈÖË^Œ∞.. =∂#=ÙÖ’¡<Õ QÆ∂_»∞ Hõ@∞ì‰õΩ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°x `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. =∞^èŒ∞-ÔH·@Éèí.
=∞^èŒ∞ JO>Ë fÑ≤. „Ѩu"å_çH˜ ֒ѨŠXHõ fÑ≤ LO@∞Ok. <Õ#∞ J<Õ ÉèÏ=<Õ fÑ≤. J^Õ
JǨÏO. XHõ fÑ≤x ÃÑ_ç`Õ ^•x K«∞@∂ì ~°Hõ~°HÍÅ „H˜=ÚÅ∞ =™êÎ~Ú. <Õ#∞ J<Õ fÑ≤x
ÃÑ_ç`Õ <åk J<Õ H©@HÍÅ∞ KÕ~°`å~Ú.
'H©@=^•ƒùu H©@HõO, H©@Éèí㨺ÉèÏ=O ÔH·@ÉèíO— Jx "åºMϺ#O.
JǨÏOHÍ~°O '=∞^èŒ∞—, =∞=∞HÍ~°O 'ÔH·@ÉèíO—. JǨÏOHÍ~° =∞=∞HÍ~åÖË ~åHõΔã¨∞Å∞.
gà◊¡ =ÖË¡ Jxfl JiëêªÅ∞ =ã¨∞Î<åfl~Ú.
JǨÏOHÍ~åÅxfl\˜h ^≥|ƒf¿ãk HÍÅO. D HÍńѨ"åǨÏOÖ’ ''<Õ#∞ `«Ñ¨Ê WOH˘Hõ_»∞
ÖË_»——x K≥ѨÙʉõΩ#fl ~åAÅ∞ áÈÜ«∂~°∞, ~å*ϺÅ∞ áÈÜ«∂~Ú.
J#O`« HÍÖÏxfl `«ÅK«∞‰õΩO>Ë Jxfl JǨÏOHÍ~åÅ∞ áÈ`å~Ú. JǨÏOHÍ~°O, =∞=∞HÍ~°O
JxflO\˜x Hõ|oOKÕk HÍÅO. HÍ|>Ëì =∞^è∞Œ HÔ @ · Éèí ã¨OǨ~°O KÕã#≤ `«e¡ ¿Ñ~°∞ =∞ǨHÍm.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 303
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
WHõ =∞Ç≤Ï+¨-Jã¨∞~° "åà◊√¡ =∞#Ö’<Õ L<åfl~°∞.
=∞Ç≤Ï+¨ JO>Ë `≥Å∞QÆ∞Ö’ ^Œ∞#fláÈ`«∞ Jx J~°÷O. U =∂„`«O ã¨ÊO^Œ#ÖËx |O_»`«#O
"å_Õ. ^•xH˜ `À_»∞ Jã¨∞~°`fi« O `À_≥O· k. =∞Ç≤Ïëêã¨∞~°∞_»∞ JO>Ë ~°*’QÆ∞}`«"∂≥ QÆ∞}ÏÖË.
WÖÏ K«O_», =ÚO_», â◊√OÉèí xâ◊√OÉèí g~°O`å JO`Õ.
=ÚO^Œ∞ K≥ѨÙʉõΩ#fl@∞ìQÍ x~°OǨÏHÍ~°=¸ áêѨ"Õ∞, ^Œ∞~°Ç¨ÏOHÍ~°=¸ áêѨ"Õ∞. J^Õ
K«O_»=ÚO_». go§^ŒÌ~°∂ J@∞=O\˜ "åˆ~. â◊√OÉèíxâ◊√OÉèí∞Å∞ `«"≥∂QÆ∞} ~°*’QÆ∞}ÏÅ∞.
Ô~O_»∞ Z‰õΩ¯"Õ gà◊§H˜. g\˜x ѨQÆÅQ˘\ÏìeûO^Õ. JO^Œ∞HÀã¨O *Ï˝#ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ =∞Ǩ
ã¨~°ã¨fiu ~å"åeû =zÛOk. W=hfl HõeÑ≤`Õ ^Œ∞~åæ^Õq. P ^Œ∞~åæ =∞O„`åxfl WHõ¯_»
K≥ѨÙÎ<åfl~°∞. ã¨=∞~åOQÆ}OÖ’ ^Œ∞~åæ^Õq<Õ K≥áêÊ~°∞.
Éè’ˆQ Éèí"åh ~°∂áê ™ê ^Œ∞~åæ ~°∂áê K« ã¨OQƈ~
HÀ¿Ñ K« HÍoHÍ"Õëê ѨÙO~°∂¿Ñ K« =∞^•u‡HÍ
ã¨OQƈ~+¨μ ^Œ∞~åæ... J=∞‡"åi Ѩ~å„Hõ=∞ã¨fi~°∂ѨO ^Œ∞~°æ. D Ü«Ú^ŒúOÖ’
=zÛ# ^Œ∞~°æ ã¨~°fi^Õ=`«Å `Õ[ã¨∞û`À `«Ü«∂Ô~·Ok JO>Ë ^Õ=`«ÅO`å
`«Ü«∂~°∞KÕã≤O^Œx J~°÷O HÍ^Œ∞.
ÉèíO_®ã¨∞~°∞x ã¨OǨ~°O HÀã¨O ^Õ=`«ÅO`å `«=∞x `å=Ú PiÊOK«∞
‰õΩO>Ë J=∞‡"å~°∞ ZÖÏ =KåÛ~À, JÖψQ D ~åHõΔã¨∞Å ã¨OǨ~°O HÀã¨O
‰õÄ_® ^Œ∞~°æ =zÛOk. K«O_ôã¨Ñ¨Îâ◊uÖ’ D ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ L<åfl~Ú. =∞Ç≤Ïëêã¨∞~°∞_»∞
f„=OQÍ Ñ¨~å„Hõq∞ã¨∞ÎO_»QÍ, ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ t=Ùx =^ŒÌ‰õΩ, q+¨μ‚=Ù =^ŒÌ‰õΩ "≥àÏ¡~°∞.
JѨÙÊ_»∞ t=ÙxH˜ ^≥·`«∞ºÅg∞^Œ =∞ǨHÀѨO =zÛOk. HÀѨO ~åQÍ<Õ PÜ«∞#Ö’x
`Õ[O |Ü«∞@‰õΩ =zÛOk.
HÀѨO LO>Ë<ÕQÍ â◊H˜Î |Ü«∞@‰õΩ =ã¨∞ÎOk. q+¨μ‚=ÙH˜ ‰õÄ_® ^≥·`«∞ºÅ g∞^Œ HÀѨO
=zÛOk. PÜ«∞#Ö’Oz ‰õÄ_® XHõ `Õ[ã¨∞û =zÛOk. Jk K«∂ã≤ „|ǨχQÍiH˜ ‰õÄ_®
HÀѨO =zÛOk. D =ÚQÆ∞æi HÀѨO XHõ ^ŒQÆæ~°‰õΩ ~åQÍ<Õ ã¨=∞ã¨Î ^Õ=`«Å∂ "åi "åi
`Õ[ã¨∞ûÅ#∞ |Ü«∞@‰õΩ `≥KåÛ~°∞.
Wxfl `Õ[ã¨∞ûÅ∞ HõÅ∞ѨىõΩx J=∞‡"å~°∞ =KåÛ~°∞.
'HÍ=∂H©Δ „HÀ^èŒã¨OÉèí"å— J<Õ ÅH©Δ ‡ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂xH˜ W^Õ J~°÷O. K«_ç HÀ¿Ñ Jx
^è•`«∞=Ù #∞O_ç ''K«O_ç—— J<Õ <å=∞O HõeyOk. K«O_ô, „HÀ^èŒã¨OÉèí"å Ô~O_»∞ XHõ¯>Ë.
XHõ „ѨK«O_»"≥∞ÿ# Ѩ~åâ◊H˜Î L^ŒƒùqOzOk.
304 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
D Ѩ~åâ◊H˜Î ã¨~°fi^Õ=`«Å `Õ[ã¨∞ûÖ’Oz =zÛOk Hõ#∞Hõ ã¨~°fi^Õ"åu‡HÍ.
ã¨~°fi ^Õ=`«Å∞ Hõeã≤ J=∞‡"åiH˜ ~°∂ѨO WKåÛ~°#∞HÀ=_»O á⁄~°áê@∞. J=∞‡"å~°∞
WzÛ# `Õ[¿ãû g~°O^Œi Ü«∞O^Œ∂ q_çq_çQÍ LOk. ^Õ=`«Å∞ P q+¨Ü∂« xfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩx
J=∂‡! =∂ JO^Œi Ü«∞O^Œ∞ L#flk #∞"Õfi#x P â◊HxΘ XHõ ã¨=¸Ç¨Ïâ◊HQΘ Í fã¨∞H˘KåÛ~°∞.
nxÖ’Oz J=∞‡"å~°∞ Pq~°ƒùqOKå~°∞.
J^Õq^èŒOQÍ K«O_ôã¨Ñ¨Îâ◊uÖ’ â◊√OÉèíxâ◊√OÉèí∞Å∞ q[$OaèOz#ѨÙÊ_»∞ ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂
"≥o§ Ç≤Ï=∞=`«Ê~°fi`«OÖ’ „áê~°ú# KÕ™ê~°∞.
Ü«∂^Õg ã¨~°fiÉèí∂`Õ+¨μ â◊H˜Î~°∂¿Ñ} ã¨Oã≤÷`å
#=∞ã¨ÎÃã·º #=∞ã¨ÎÃã·º #=∞ã¨ÎÃã·º #"≥∂#=∞ó
#"≥∂^Õ"≥·º =∞Ǩ^Õ"≥·º t"åÜ≥ÿ∞ ã¨`«`«O #=∞ó
#=∞ó „ѨHõ$`≥·º Éèí„^•Ü≥ÿ∞ xÜ«∞`åó „Ѩ}`åó㨇 `å"£∞
WÖÏ „áê~°÷# K≥Ü«∞ºQÍ<Õ Q“s^Õq =zÛ "åiH˜ JÉèíÜ«∞O WzÛOk. JѨÙÊ_»∞ Q“s^Õq
^ÕǨÏO #∞Oz L^ŒƒùqOz# H“tH© J<Õ `«e¡ ^Õ=`«ÅO^ŒiH˜ JÉèíÜ«∞O WzÛ Pq_»
XHõ¯ˆ~ Ü«Ú^•úxH˜ "≥o§Ok. HÍh P"≥∞ Ü«Ú^ŒúO KÕã¨∞ÎO>Ë P"≥∞ #∞Oz ã¨Ñ¨Î=∂`«$HõÅ∞,
J<ÕHõ ~°HÍÖˇ#· â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ L^Œƒqù Oz â◊√OÉèxí â◊√OÉè∞í Å`À Ü«Ú^ŒOú KÕ™ê~°∞. z=iH˜ xâ◊OÉè∞í _»∞
K«OѨ|_ç â◊√OÉèí∞_»∞ XHõ¯_»∞ q∞yÖÏ_»∞.
â◊√OÉèí∞_»∞ J=∞‡"åi`À, ''W^Õ"≥∞ÿ<å Q˘áêÊ J<ÕHõ =∞Ok P_»"åix fã¨∞‰õΩx =zÛ
Ü«Ú^ŒúO KÕã¨∞Î<åfl=O——>Ë ''Ñ≤zÛ"å_®! hk J<ÕHõO. <åk J<ÕHõO HÍ^Œ∞~å!—— JOk
J=∞‡.
''h ~åHõΔã¨∞Å∞ QÆ∞OѨÙÅ∞ QÆ∞OѨÙÅ∞QÍ =KåÛ~°∞ Hõ#∞Hõ <å #∞Oz J<ÕHõ â◊‰õΩÎÅ∞
=KåÛ~Ú HÍh <Õ#∞ UHõ<Õ. HÍ"åÅO>Ë K«∂_»∞—— J#QÍ<Õ q_çQÍ J=∞‡ #∞Oz =zÛ
Ü«Ú^ŒúO KÕã¨∞Î#fl ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ uiy J=∞‡Ö’H˜ "≥o§áÈ~Ú J=∞‡ XHõ¯ˆ~ Hõ#Ѩ_ç
"å_çfl ã¨OǨÏiOzOk. WHõ¯_» q_çq_çQÍ J=∞‡ #∞Oz ^Õ=`«ÖÁKåÛ~°∞.
JHõ¯_» ^Õ=`«Å #∞Oz J=∞‡ =zÛOk. Ô~O_çO\˜ J~°úO XHõ¯>Ë.
J=∞‡ ZѨÙÊ_˘zÛ<å ã¨~°fi^Õ"åu‡HÍ Jx `≥Å∞ûHÀ"åe. D XHõ¯ Ѷ¨∞@ìOÖ’ "≥Ú`«ÎO
^Õg=∞Ǩ`出xfl `≥eÜ«∞*Ë™ê~°∞.
Ü«∂K«}©¤ =∞^èŒ∞ÔH·@ÉèÏk ^Œ=∞h Ü«∂ =∂Ç‘ÏëÈ#∂‡eh
Ü«∂ ^èŒ∂„"Õ∞HõΔ}K«}¤=Ú}Ì=∞^äŒh Ü«∂ ~°HõÎc*Ïâ◊hI
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 305
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
â◊H˜Îó â◊√OÉèí xâ◊√OÉèí ^≥·`«º^Œ=∞h Ü«∂ã≤kú^•„f Ѩ~å
™ê ^Õg #=HÀ\˜ =¸iÎ ã¨Ç≤Ï`å =∂O áê`«∞ qâıfiâ◊fisII
^Œ∞~åæO| JO>Ë JO`« K«i„`« LOk. JO^Œ∞Hˆ 'ã¨=∞ã¨^Î =Õ `Õ*’aè ifli‡`å qâ◊fi~°∂Ñ≤}—©
Jx K≥áêÊ~°∞. J=∞‡"åix
^Œ∞~°¡ÉèÏ ^Œ∞~°æ=∂ ^Œ∞~åæ ^Œ∞óYǨÏO„f ã¨∞Y„Ѩ^•
^Œ∞+¨ì^Œ∂~å ^Œ∞~åKå~°â◊=∞h ^À+¨=i˚`å
Jx „áêi÷™êÎ~°∞. P `«e¡ Ѩ^≥Ìxq∞k KÕ`«∞Å`À „ѨHÍtã¨∂Î P KÕ`«∞Ö’¡ ~°Hõ~°HÍÖˇ·#
PÜ«Ú^è•Å∞ ^èiŒ Oz, „ѨHÍtã¨∞#Î flk. Z=Ô~=~°∂ U U PÜ«Ú^è•Åx WKåÛ~À K≥ÑÙ¨ <Î åfl~°∞.
â◊¥ÅOK« â◊¥e<å ^Œ`«ÎO K«„HõO K«„H˜ã¨=∞iÊ`«O
â◊OYO =~°∞}^Œ`«ÎOK« â◊H˜ÎO ^Œ`åÎO ǨÏq~°∞ƒù*Ï
KåѨ=∞HõΔÜ«∞`«∂}©~°O =∞~°∞^ŒÌ`«ÎO =∞Ǩ^èŒfixO
=„[^ŒO`«O K« ‰õΩeâ◊O Ѷ¨∞O\Ï "≥∞ÿ~å=`åiÊ`«O
HÍÅ^Œ`«ÎO =∞Ǩ^ŒO_»O áêâ◊O áêâ◊^èŒ~åiÊ`«O
„|Ǩχ^Œ`åÎO ‰õΩO_çHÍO K« K«+¨HõO ^èŒ#^•iÊ`«O
=∞$`«∞º^Œ`ÒÎ Y_»æMË\∫ Ǩ~°O [Åkè<åiÊ`«O
qâ◊fiHõ~°‡„Ѩkëêìx Éèí∂+¨}Ïx K« aè„Éèíf
JOÔQ· ã¨ûǨτã¨H˜~°}„âı}˜ ÉèÏã¨∞~° ~°t‡aèó
PÜ«Ú^è•x ã¨=∞™êÎx nѨܫ∞Of =∞Ǩϟ^ŒÜ«∂
J=∞‡"åiH˜ â◊¥ÅO Dâ◊fi~°∞_»∞ WKåÛ_»∞. t=Ùx Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î Pq_»Ö’ LO^Œx ^•x
J~°÷O. K«„HõO q+¨μ‚=Ù WKåÛ_»∞. â◊OYO =~°∞}∞_»∞ WKåÛ_»∞.
â◊H˜Î J<Õ PÜ«Ú^è•xfl Jyfl^Õ=Ù_çKåÛ_»∞. ^èŒ#∞ã¨∞û, ÉÏ}ÏÅ∞ "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞ WKåÛ_»∞.
WO„^Œ∞_»∞ =„[=Ú, Ѷ∞¨ O@, S~å=`«=Ú WKåÛ_»∞. Ü«∞=Ú_»∞ ^ŒO_®xfl, áêâßxfl WKåÛ_»∞.
„|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ XHõ K«+¨HÍxfl WKåÛ_»∞.
WÖÏ J=∞‡"åiH˜ XH˘Hõ¯~°∞ XH˘Hõ¯\˜ ã¨=∞iÊOKå~°∞. D q=~°} JO`å K«O_ôãѨ âΨ u◊
(^Õg=∞Ǩ`«‡ºO)Ö’ K≥áêÊ~°∞. WHõ¯_» J=∞‡"åi KÕ`«∞Ö’¡ ^Õ=`«ezÛ# PÜ«Ú^è•ÅO>Ë
J~°÷O =∞m§ J=∞‡"å~°∞ ã¨~°fi^Õ"åu‡Hõ Jx K≥ѨÊ_»"Õ∞ WO^Œ∞Ö’x PO`«~°ºO.
J=∞‡‰õΩ #=∞㨯i¿ãÎ JO^Œ~°∞ ^Õ=`«Å‰õΩ #=∞㨯iOz#>Ë¡. [QÆ^ŒO| U ~°∂ѨO
^èŒiOz<å ã¨~°fi^Õ"åu‡Hõ. JO^Œ∞‰õΩ JÖÏ `«Ü«∂Ô~· -
306 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã≤OǨÏ"åǨÏ# =∂~°∞ǨϺ Ü«Ú^ŒúO <å~åÜ«∞}© =º^è•`ü
`«Ü«∂ `Õ =∞Ç≤Ï+¨„ѨMϺ ^•#"å qxáêu`åó
^Œ∞~°æˆH <å~åÜ«∞}© Jx ¿Ñ~°∞.
'<å~åÜ«∞}˜ #"≥∂ã¨∞Î`Õ— Jx J=∞‡x H©iΙêÎ~°∞. J=∞‡"å~°∞ <å~åÜ«∞}∞x ™È^Œi.
'#~å}ÏO ã¨=¸Ç¨ÏO <å~°O— JO>Ë r= ã¨=¸Ç¨ÏO Jx J~°÷O. JÜ«∞#O JO>Ë
P„â◊Ü«∞=∞x J~°÷O. <å~åÜ«∞}© JO>Ë ã¨~°fir= ã¨=¸Ç¨xH˜ P„â◊Ü«∞"≥∞ÿ# `«e¡, kÔH·¯#
`«e¡ Jx J~°÷O.
=∞#ˆHO Hõ+¨ìO =zÛ<å <å~åÜ«∞}˜x 㨇iOKåe.
Pq_» J#∞„QÆÇ≤ÏOK«_®xH˜ ã≤^ŒúOQÍ LOk. J=∞‡"åiH˜ '„j— Jx ¿Ñ~°∞. '„j— JO>Ë
P„â◊Ü«∞â◊H˜Î Jx J~°÷O.
„j, <å~åÜ«∞}©, â◊~}° Ϻ g@xfl\˜H˜ W^Õ J~°O÷ . D `«e¡ =ÚQÆ∞~æ =° ∞‡Å =¸ÅѨÓ@=∞‡
Hõ#∞Hõ 'â◊~°}˺ „`«ºO|ˆH Q“i <å~åÜ«∞}˜ #"≥∂ã¨∞Î`Õ— Jx P `«e¡x H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞.
D ^Œ∞~åæ^Õqx 㨇iOK«_®xH˜ =∞Ǩ=∞O„`«O-
ã¨~°fi=∞OQÆà◊ =∂OQÆàıº t"Õ ã¨~åfi~°÷ ™êkèˆH
â◊~°}˺ „`«ºO|ˆH Q“i <å~åÜ«∞}˜ #"≥∂ã¨∞Î`Õ
^Œ∞~°æ‰õΩ ã¨O|OkèOz Z<Àfl =∞O„`åÅ∞ L#flѨÊ\˜H© nxfl „Ѩ^è•#OQÍ fã¨∞HÀ=K«∞Û.
J@∞=O\˜ D ^Œ∞~åæ„ã¨ÎO ZѨÙÊ_≥·`Õ q[$OaèOzO^À, "≥O@<Õ P =∞Ǩã¨∞~å„ã¨ÎO #∞Oz
=zÛ# ~åHõΔã¨∞ÅO^Œ~°∂ ã¨OǨÏiOѨ|_®¤~°∞.
^Œ∞~åæ=∞O„`«O ^•fi~å Pã¨∞s â◊‰õΩÎÅ <åâ◊#O [iyOk. D Ѩx KÕã≤ ^Œ∞~åæ^Õq =zÛ
Åe`å^Õq`À, ''WѨÙÊ_ÕO K≥Ü«∞º=∞O\Ï=——x J_çy`Õ ''#∞=Ùfi <å ֒ѨeH˜ ~å!—— J#QÍ<Õ
Åe`«Ö’ ^Œ∞~°æ b#=∞~ÚOk.
`«`«¯ $`åfi ^Œ∞+¨¯~°O Hõ~°‡ Åe`åO „Ѩ}<å=∞ ™ê
=¸HÍ„ã¨Î =∞ã¨$[ ^Œ∞Ì+¨ì â◊≈H˜Î ¿ã<åã¨∞ ^•#=ó
ÉèíO_»∞_»∞ =¸HÍ„ã¨ÎO „ѨÜ≥∂yOKå_»∞. Wk ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# J„ã¨ÎO. =¸Hõ JO>Ë
=¸QÆ`«#O. <À~°∞ ѨxK≥Ü«∞ºHõáÈ=_»"Õ∞ =¸QÆ`«#O HÍ^Œ∞ K≥ѨÊ^ŒÅ∞Û‰õΩ#flk K≥ѨÊÖËHõ
áÈ=_»O ‰õÄ_® =¸QÆ`«#"Õ∞. |∞kúÖ’H˜ PÖ’K«# ‰õÄ_® ~åHõáÈ=_»O ‰õÄ_® =¸Hõ"Õ∞
Hõ#∞Hõ |∞kú, "å‰õΩ¯ ã¨ÎOaèOK«_»"Õ∞ =¸Hõ`«#=Ú. ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ "Õã≤# =¸HÍ„™êÎxH˜
„Ѩ`«º„ã¨ÎO =∞Ǩ"åQÍfikh J<Õ =∞O„`åxfl "Õã≤Ok.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 307
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=∞Ǩ"åQÍfikh<å=∞ ã¨ã¨~å˚-„ã¨ÎO [QÆ„`«Êã¨∂ó
q^•º~°∂Ѩ㨺 "Õ^Œã¨º `«ã¨¯~å #ã¨∞~å^èŒ=∂<£
Wk "åQÍfikh =∞O„`«O. D =∞O„`«O [Ñ≤¿ãÎ ã¨Î|ú`« áÈ~Ú "≥O@<Õ *Ï˝#O, "å‰õΩ¯
qHõãã≤ ∞¨ OÎ k. =¸HÍ„ã¨OÎ ‰õÄ_® =º~°=ú ∞Ü«∂ºHõ ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞ H˘`«Î ~åHõãΔ ∞¨ Å#∞ ã¨$+≤Oì K«_O»
"≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ_»∞`«∞<åfl_»∞.
^ŒHõΔǨϙêÎOQÆ∞+¨ª#MÏ #‡Ç¨~å*Ï˝ã¨û=Úu÷`«ó
=∞Ǩ=∞`åûºHõ$u „j≈=∂ <åk<å~åÜ«∞}À qÉèí∞ó
`Õ# `Õ "Õ^ŒÇ¨ÏO`å~° ™Èû=∞HÍ^•º q<åt`åó
WHõ¯_» #∞Oz =∞~À J„ã¨Îâ◊„ã¨Î =~°¬O [~°∞QÆ∞`ÀOk. "å_»∞ ™È=∞‰õΩ_»∞ J<Õ ~åHõΔã¨∞x
„ѨÜ≥∂yOKå_»∞. "≥O@<Õ J=∞‡ `«# ^èŒ#∞ã¨∞û#∞ „ѨHõ¯# ÃÑ\˜ì KÕu "Õà◊¡`À WѨÙÊ_»∞
Ü«Ú^ŒúO KÕã¨∞Î<åfl~°∞. =ÚO^Œ∞QÍ ‰õΩ_ç KÕu „ÉÁ@#"Õex HõkeOK«QÍ<Õ,
P „"Õe QÀ~°∞#∞Oz XHõ â◊H˜Î =zÛOk.
J^Õ =∞`åûº=`å~°O.
Pk<å~åÜ«∞}∞_»∞ =∞`åûºHõ$u ^èŒiOz =zÛ P ™È=∞HÍã¨∞~°∞x H˘\˜ì
"Õ™ê_»∞.
J~°‚"å„ã¨ÎO =∞Ǩg~À ÉèíO_»^≥·`Àº ~°}Ë-ã¨$[`ü
`«„`À^•Ì=∞Ѩܫ∞óѨӈ~ â◊H˜ÎÃã·#º =∞=∞~°Ì`«
J^äŒ „jÅe`å ^ŒHõΔǨÏã¨Î`«~°˚xHÍ#MÏ`ü
Pk‰õÄ~°‡ã¨û=Ú`«Ê<Àfl Ü≥∂[<åÜ«Ú`«qã¨Î~°ó
^èŒ$`å ¿ãÎ#=∞ǨÉè’QÆ Hõ~°Êˆ~} „ѨnäÜ«∞™ê
â◊HõÎÜ≥∂ ǨÏ~°¬ =∂Ѩ<åfl ã¨û=Ú„^•„ã¨Î ÉèíÜ«∞O [Ǩïó
"≥O@<Õ ÉèíO_»∞_»∞ J~°‚"å„ã¨ÎO "Õ™ê_»∞. Wk XHõ ã¨=Ú„^ŒOÖÏ LO@∞Ok. D J„ã¨ÎO
=zÛ JO^Œih =ÚOKÕ™ÈÎOk. JÖÏ =ÚxyáÈ`«∞O>Ë L^ŒúiOK«_®xH˜ "≥O@<Õ P `«e¡
`«# K«∂ѨÙ_»∞ „"Õex HõkeOK«QÍ<Õ, P „"Õe QÀà◊§Ö’Oz Pk‰õÄ~°‡™êfiq∞ L^ŒƒùqOz
â◊H˜Î¿ã#Åxfl\˜x L^ŒúiOz D J~°‚=O #∞Oz |Ü«∞@ÃÑ\Ïì_»∞.
"≥O@<Õ ÉèíO_»∞_»∞ Ç≤Ï~°}ϺHõΔO J<Õ J„™êÎxfl „ѨÜ≥∂yOK«QÍ "≥O@<Õ J=∞‡ =∞^茺„"Õe
QÀ~°∞Ö’Oz =∞Ǩ=~åǨϙêfiq∞ L^ŒƒùqOKå~°∞.
DÜ«∞# =ã¨∂Î<Õ Ç≤Ï~°}Ϻ‰õΔΩx ã¨OǨÏiOKå_»∞.
308 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"å_»∞ Ç≤Ï~°}ºHõtѨ٠J„™êÎxfl „ѨÜ≥∂yOKå_»∞. J=∞‡ `«# LOQÆ~°Ñ¨Ù „"Õe H˘#Ö’¡Oz
`«™ê‡^Œ∞ú`«ã¨\Ï*ÏÅó „Ѩ[fiÅÖ’¡K«#„`«Ü«∞ó
ã≤OǨ㨺ó ѨÙ~°∞ëêHÍ~°ó HõO~î°™êº-^èÀ [<å~°Ì#ó
=ÚYÉèÏQÆO ã≤OǨÏO, „H˜Ok ÉèÏQÆO ǨÏi HõeÑ≤ #~°Ç¨Ïi~°∂ѨO`À #~°ã≤OǨHõ$u
L^Œƒqù Oz Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙx, J`«x Ѩi"å~åxfl ã¨OǨÏiOKå_»∞. J@∞`«~∞° "å`« ÉèOí _»∞_»∞
|bO„^•„ã¨ÎO „ѨÜ≥∂yOK«QÍ J=∞‡"åi z\˜ÔH# „"ÕÅ∞#∞Oz
`«^Œ„ã¨Î^Œ~°Ê<åâßÜ«∞ "å=∞<å â◊≈`«â’-Éèí<åó
=O^ŒÅ H˘nÌ "å=∞#∞ÖÁKåÛ~°∞. P =zÛ# "åà◊√§ |ex, J`«x ¿ã#ÅxflO\©h
‰õÄ_® J}z"Õ™ê~°∞.
J@∞ `«~åfi`« ÉèíO_»∞_»∞ ÃÇ·ÏǨÏÜ«∂„ã¨ÎO J<Õ ^•xx „ѨÜ≥∂yOKå_»∞. ÃÇ·ÏǨÏÜ«Ú_»∞
J#QÍ HÍ~°Îg~庄™êÎxfl „ѨÜ≥∂yOKå_»∞.
W=hfl =∞O„`«q^ŒºÖË. Wq qO@∞O>Ë J<ÕHõ „Ѩâ◊flÅ∞ L^Œƒùqã¨∂Î LO\Ï~Ú.
g@xfl\˜H˜ ‰õÄ_® ã¨=∂^è•#O K≥ѨÙÊHÀ=K«∞Û.
ÃÇ·ÏǨÏÜ«∂„ã¨ÎO ã¨=∞ã¨$[`ü ÉèíO_»^≥·`Àº ~°}Ïlˆ~
WO^Œ∞Ö’#∞O_ç J<ÕHõ =∞Ok HÍ~°Îg~å~°∞˚#∞Å∞ =KåÛ~°∞. JѨÙÊ_»∞ J=∞‡"åi Z_»=∞
K≥~Úº „ÉÁ@# „"Õe QÀ~°∞ #∞Oz Ѩ~°∞â◊√~å=Ú_»∞ ã≤OǨÏ<å^ŒO KÕã¨∂Î =zÛ P
HÍ~°Îg~å~°∞˚#∞ÅO^Œih ã¨OǨÏiOKå_»∞.
„Ѩ[fiÅ^•ƒù~°æ"À ~å=∞ ã¨û„HÀ^èŒ ã≤ûOǨÏ<å^Œ"å<£
J^äŒ ‰õΩ„^Àú ÉèíO_»^≥·`«ºó „HÀ^èŒÇ¨ïOHÍ~° =∂`«<À`ü
WOHõ „HÀ^èŒO`À ÉèíO_»∞_»∞ ǨïOHõiOKå_»∞.
P ǨïOHÍ~°OÖ’Oz ~åHõΔã¨∞Å QÆ∞OѨ٠=zÛOk.
P ~åHõΔã¨∞Å QÆ∞OѨىõΩ J^茺‰õΔΩ_»∞ Ѩk `«ÅHÍÜ«∞Å"å_≥·# ^Œâ◊HõO~î°∞_»∞. "å_ç „Ñ¨Hõ¯
‰õΩOÉèíHõ~°∞‚_»∞, WO„^Œl`«∞Î "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°∞ ~åQÍ<Õ
J^äŒ „j„uѨÙ~å "å=∞ǨÏã¨Î`«~°˚xHÍ #MÏ`ü
HÀ^ŒO_»~å=∞ ã¨û=∞Éèí∂Å¡HõΔ ‡}Ë# ã¨=∞xfi`«ó
J=∞‡"åi Z_»=∞KÕ„u K«∂ѨÙ_»∞ „"ÕÅ∞ #∞Oz HÀ^ŒO_»~å=Ú_»∞ ǨÏ#∞=∞fû`å
ÅHõΔ ‡}Éè~í `° « â◊„`«∞Ѷ∞¨ fl Ѩi"å~° ã¨"∞Õ `«OQÍ =zÛ ~å=}Ï„ãÎ̈O "≥Ú`åÎxfl ã¨OǨÏiOKå_»∞.
P =zÛ# JO^•Å ~å=Ú_»∞
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 309
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
[\Ï=∞‰õΩ@"å#fib¯ |^Œú`«∂}©~° Ѩ$+¨ªÉèí∂ó
hÖ’`«ÊÅ^Œà◊âߺ"≥∂ ^èŒ#∞ifiëêÊù~°Ü«∞ #∞‡Ç¨ïó
<åâ◊Ü«∂=∂㨠k"庄Ãã·Îó HõΔ}Ï „^•HõΔ㨠Ãã·xHõ"£∞
=∞~°ÌÜ«∂=∂㨠áœÅã¨ÎºO ‰õΩOÉèíHõ~°‚O K« ™È^Œ~°"£∞
J*Ï#∞ÉÏǨïO J~°qO^Œ ^ŒàÏÜ«∞`åHõΔO...
'J@∞ `«~åfi`« ÉèOí _»∞_»∞ kfiq^•„ã¨OÎ J<Õ ^•xx "Õ™ê_»∞.JѨÙÊ_»∞ J=∞‡ `«# Z_»=∞KÕ„u
=∞^茺 "ÕÅ∞#∞ K«∂Ñ≤OKå~°∞. ^•x #∞O_ç |Å~å=Ú_»∞ <åQÆe ^èŒiOz =KåÛ_»∞ .
J^äŒ „j„uѨÙ~å "å=∞ǨÏã¨Î=∞^蕺OQÆ∞m #MÏ`ü
Pq~°ƒù= #ùÅ^èŒ~°ó „HÀ^èŒ=∞^•º~°∞}ËHõΔ}ó
W`«_»∞ kfiq^Œ∞_»<Õ ~åHõΔã¨∞x ã¨OǨÏiOKå_»∞. JѨÙÊ_»∞ ÉèíO_»∞_çH˜ ÉÏQÍ L„HÀ+¨O
=zÛ =∞~À ~åHõΔ™ê„ã¨Î"≥∞ÿ# ~å*Ïã¨∞~å„™êÎxfl "Õ™ê_»∞.
^•fiѨ~°Ü«ÚQÆOÖ’ Jã¨∞~°∞ÅO^Œ~°∂ ~åAÅ∞QÍ Ñ¨Ù\Ïì~°∞.
~å*Ïã¨∞~°O <å=∞ =∞Ç¨Ï `«ûã¨~å˚-„ã¨ÎO 㨠^•#=ó
`«™ê‡ ^Œ„™êÎ `«û=Ú^Œ∂ƒù`å |ǨÏ"À #$Ѩ^•#=ó
tâ◊√áêÖ’ ^ŒO`«=„HõÎ ™êûÅfió HÍjѨu ã¨Î^ä•
áœO„_»HÀ "åã¨∞^Õ=â◊Û ~°∞H©‡ ǨÏOã¨Hõ _ç=∞ƒùH“
â◊=∞ƒ~°â◊Û „ѨÅ=∞ƒâ◊Û `«^ä• ÉÏ}Ïã¨∞~À-Ñ≤ K«
HõO㨠âßÛ}∂~°=∞Å¡â◊Û =Ú+≤ìHÀ`«ÊÅâıY~“
JiëÈì ^èÕ#∞Hõó ˆHj HÍmÜ≥∂ Ü«∞=∞àÏ~°∞˚<Ò
ѨÓ`«<å â◊Hõ@ â‹·Û= `«$}Ï=~åÎ^ŒÜ≥∂-ã¨∞~åó
J#ÔH· ã¨ûÇ¨Ï ¿ã<åaè ~°∞u÷`å â◊≈„ã¨Îáê}Ü«∞ó
tâ◊√áêÅ∞_»∞, ^ŒO`«=„‰õΩ_Î ∞» , ™êÅ∞‡_»∞, HÍjѨu , áœO„_»H"õ åã¨∞^Õ=Ù_»∞, ~°∞H˜‡, ǨÏOã¨
‰õΩ_»∞, _çO|‰õΩ_»∞, â◊=∞ƒù~°∞_»∞, „ѨÅO|∞_»∞, HõOã¨∞_»∞, Kå}∂~°=∞Å∞¡Å∞, =Ú+≤ì‰õΩ_»∞
"≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å~°∞ =KåÛ~°∞. g~°O^Œih ^Œ∞#∞=∂_»_®xH˜ XHõ =∞Ǩ=`å~°O, k"åº=`å~°O
ѨiѨÓ~å‚=`å~°"≥∞ÿ# „jHõ$ëê‚=`å~°O =zÛOk.
D J=`å~°O J=∞‡"åi Z_»=∞KÕu LOQÆ~°O „"Õe#∞Oz L^ŒƒùqOzOk.
`åxfi<åâ◊~Ú`«∞O ã¨û~åfi <åfiã¨∞^Õ= ã¨û<å`«#ó
„j^Õg "å=∞ǨϙêÎÉÏ˚<åq∞HÍ#Yã¨=∞ƒù=ó
310 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
K«`«∞~°∂fi ºÇ¨ÏO ã¨=∂`Õ<Õ K«`åfi~° ¿ãÎ `«`À-Éèí=<£
"åã¨∞^Õ"À kfifÜ«∞ã¨∞Î ã¨OHõ~°¬} Wu㨇 $`«ó
„Ѩ^Œ∞º=∞fl âßÛ-x~°∞^Œúâ◊Û `Õ ã¨ˆ~fi „áÈ^Œ^•Ü«Ú^è•ó
Hõ$+¨μx‚ `À áê@∞QÍ „Ѩ^∞Œ º=Úfl_»∞, Jx~°∞_ú ∞» W`åº^Œ∞ÅO^Œ~∂° L^Œƒqù Oz D ~å*Ïã¨∞~°
J„™êÎxfl áÈQ˘\Ïì~°∞. ^•x`À ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞...
^èŒ~°‡qáê¡=HõO Ѷ¨∞’~°O Hõź„ã¨ÎO ã¨=∞=ÚOK«`«
"Õ^Œqáê¡=HÍ ^èŒ~°‡„^ÀÇ≤Ï}ó „áê}˜Ç≤ÏOã¨HÍó
Hõe J<Õ J„™êÎxfl "Õ™ê_»∞. "Õ∞¡K«Ûù`åfixfl „¿Ñq∞OKÕ ã¨O㨯 $uÜÕ∞ Hõe. "Õ∞¡K«∞ÛùÅO>Ë
=∞#H˜ KåÖÏ W+¨ìO. D J„ã¨ÎO #∞Oz =zÛ#"å~°∞ Ǩ˙}∞Å∞, Ü«∞=#∞Å∞. W"Õ
áêâßÛ`«º^ÕâßÅ ã¨O㨯 $u #∞Oz =zÛ#q. P "Õ∞¡KåÛùk =∞`åÅ "å~°O^Œih H˘@ì_®xH˜
Hõx+≤ªHÍ#M’^Œ∂ƒù`«ó Hõe¯~åfl=∞ [<å~°Ì#ó
Jâßfi~°∂_è»ó „ѨnѨ΄j ~°@ìǨã¨O K«HÍ~°ó
J=∞‡"åi Z_»=∞KÕu z\˜ÔH#„"ÕÅ∞ #∞O_ç Hõe¯ J<Õ [<å~°Ì#∞_»∞ QÆ∞„~°O g∞^Œ =zÛ
J@ìǨã¨O KÕã¨∂Î "å~°O^Œix Y_»æO`À ã¨OǨÏiOKå_»∞. WÖÏ J=∞‡"åi Ѩk KÕ`«∞Å
#∞Oz Ѩk J=`å~åÅ∞ =KåÛ~Ú.
Åe`å<å=∞O ''Hõ~åOQÆ∞o#M’`«Ê#fl<å~åÜ«∞}^ŒâßHõ$uó—— `≥eÜ«∞*Ëã≤#k.
D Hõ^äŒ ZѨÙÊ_»∞ [iyO^Œ<Õk =∞# „Ѩâ◊fl. Hõe¯ J=`å~°O WOHÍ [~°QÆÖË^Œ∞. HÍx
Hõe¯ J=`å~åxfl WHõ¯_» K≥áêÊ~°∞. ã¨$+≤ìÖ’ Zxfl HõÖÏÊÅ∞ [iQÍÜ≥∂, Zxfl J=`å~åÅ∞
[iQÍÜ≥∂ Z=iH© `≥b^Œ∞. WѨÊ@H˜ Zxfl=∂~°∞¡ Jã¨∞~°â◊‰õΩÎÖÁã¨∞Î<åfl, Jxfl=∂~°∞¡ ^Õ=`å
â◊‰õΩÎʼnõΩ ~°HõΔ}QÍ <å~åÜ«∞}∞_À, <å~åÜ«∞}À =KåÛ~°∞. ã¨$+≤ìÖ’ Wk ã¨Ç¨Ï[O. ã¨$+≤ìÖ’
ZѨÙÊ_»∞ ã¨`«Î fi~°[ã¨Î"≥∂ QÆ∞}ÏÅ∞ LO\Ï~Ú.
JÖÏ L#flѨÙÊ_»∞ ã¨`«Î fiQÆ∞}ÏxH˜ „áê^蕺#=ÚO@∂ ã¨`«Î fiQÆ∞}O KÕ`« ~°*’QÆ∞}O,
`«"≥∂QÆ∞}O xÜ«∞q∞OѨ|_ç`Õ Jk ˆHΔ=∞O. P ~°*’QÆ∞}, `«"≥∂QÆ∞}ÏÅ∞ ã¨`«Î fiQÆ∞}Ïxfl
xÜ«∞q∞¿ãÎ Jk ~å=}∞_»∞, ‰õΩOÉèHí ~õ ∞° _‚ ∞» ^ŒQ~æÆ ° qcè+}¨ ∞_çÖÏ J~ÚáÈ`«∞Ok. ZѨÙÊ_≥`· Õ
P `Õ_®Å∞ =™êÎÜ≥∂ JѨÙÊ_»∞ Ѩ~°=∂`«‡ Uk ÃÑiyO^À ^•xx H˘\˜ì ^èŒ~°‡™ê÷Ѩ#
KÕ™êÎ_»∞.
Ö’HõOÖ’ Wk ã¨Ç¨Ï[O.
ѨO@Å∞ ѨO_çOKÕ@ѨÙÊ_»∞ HõÅ∞Ѩ٠"≥ÚHõ¯Å∞ =¿ãÎ =∞^茺֒ Uiáêˆ~™êÎ~°∞. PÜ«∞<å
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 311
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
JÖψQ KÕ™êÎ_»∞. JÖÏ WѨÊ\˜ =~°‰õÄ Zxfl [iQÍÜ≥∂ `≥b^Œ∞. ™ê¯O^ŒÑ¨Ù~å}OÖ’
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O K≥áêÎ~°∞. HÍjˆHΔ„`«OÖ’ <å~åÜ«∞}∞x „Ѩf J=`å~°O LO\Ï~Ú.
J=`å~°O J~ÚáÈ~Ú# "≥O@<Õ PÜ«∞# XHõ qÉè∂í ux HÍj Hˆ „Δ `«OÖ’ LOz "≥‰· Ωõ O~îåxH˜
"≥o¡áÈ`å_»∞.
ã¨~°fiÖ’HÍÅ∞, ã¨~åfi=`å~°â◊‰õΩÎÅ∞ HÍjˆHΔ„`«OÖ’ c[~°∂ѨOÖ’ LO\Ï~Ú. J^˘Hõ
~°ÇϨ 㨺O. JÖÏO\˜q WѨÊ\˜H˜ '=Ú^Œ∞~°∞HõKÛ« Ñù =¨ ÚÅ∞ =¸_»∞ Ѩ^∞Œ Å∞— J<åfl~°∞. =ÚÃÑÊ·¶
‰õΩ~å‡=`å~åÅ∞ L<åfl~Ú.
"Õ~Ú Hõ$ëê‚=`å~åÅ∞<åfl~Ú. W~°"≥· XHõ\ ˜ ~å=∂=`å~åÅ∞<åfl~Ú.
Zxfl HõÖÏÊÅÖ’ Zxfl [iQÍÜ≥∂ =∞#H˜ `≥b^Œ∞. Jq „"åã¨∞‰õΩO^•=∞x „Ѩܫ∞ufl¿ãÎ
Jk =∞# J*Ï˝#O. HÍÅO =∞#H˜ ^˘~°Hõ^Œ∞, JO^Œ^Œ∞.
S`Õ D Ѩk=∞Ok ~åHõΔã¨∞Å∞ =∞#Ö’ L<åfl~°∞.
D Ѩk J=`å~åÅ∞ =∞#H˜ HÍ"åe. Jk ZÖÏQÆO>Ë =ÚO^Œ∞ ™È=∞
HÍã¨∞~°∞_»∞. "å_»∞ "Õ^•Å#∞ Ѩ@∞ì‰õΩx ã¨=Ú„^ŒOÖ’ ^•KÕ™ê_»∞. =∞#
q*Ï˝<åxfl J*Ï˝#OÖ’ ^•Kտ㠄Ѩ=$`ÕÎ ™È=∞HÍã¨∞~°∞_»∞. ^•x #∞O_ç
|Ü«∞@ ÃÑ@ì_®xH˜ =∞`åûº=`å~åxfl 㨇iOKåe.
J@∞ `«~åfi`« ‰õÄ~å‡=`å~°O „‰õΩOyáÈ`«∞#fl Ѩ~°fi`åxfl Z`åÎ_»∞.
^•x J~°÷O D r=#OÖ’ „‰õΩOyáÈ`«∞#fl =∞#ã¨∞ûx ^è≥·~°ºOQÍ ZuÎ xÅѨQÆeˆQk
‰õÄ~å‡=`å~°O. QÆu `«Ñ≤Ê#ѨÙÊ_»∞ uiy ^•xx ã≤÷~°Ñ¨iKÕ"å_»∞ =~åǨϙêfiq∞. WOHõ
#~°ã≤OǨï_»∞ ZO^Œ∞H˘KåÛ_»∞? ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ JO`«\Ï L<åfl_»x „ѨǨ¡^Œ∞_»∞ K≥ѨÙÎO>Ë
ZHõ¯_® ÖË_»∞ JO\Ï_»∞ Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙ_»∞.
PÜ«∞# ZHõ¯_® ÖË_∞» J<Õ"å_»∞ =∞#Ö’<Õ L<åfl_»∞. „Ѩu Pã≤‰Î Ωõ _çÖ’ <åã≤‰Î Ωõ _»∞<åfl_»∞.
„Ѩu <åã≤ΉõΩ_çÖ’ Pã≤ΉõΩ_»∞<åfl_»∞. Ѩ~°=∂`«‡ LxH˜x ã¨O^ÕÇ≤ÏOz, `«`«Î fi*Ï˝<åxfl
ZO`« K≥Ñ≤Ê<å ZHõ¯x JǨÏOHÍ~°"Õ∞ Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙ_»∞.
"å_çfl pÅÛ_®xH˜ <å~°ã≤OǨÏO ~å"åe. JO`å <Õ#∞<åfl#∞ Jx „ѨHõ\ ˜Oz# ã¨`«º"Õ∞
<å~°ã≤OǨï_»∞.
J@∞ `«~åfi`« ZÖÏQÀÖÏ JO`å ã¨OáêkOK«∞‰õΩx JO`å <å^Õ Jx JǨÏOHõiOKÕ"å_Õ
|e. "å_»∞ =ÚÖ’¡HÍÅ∞ ã¨OáêkOz Jhfl <å"Õ J<åfl_»∞.
JѨÙÊ_»∞ "å=∞#∞_»∞ =zÛ, =¸_»∞ J_»∞QÆ∞Å∞ W¿ãÎ KåÅ∞ J<åfl_»∞. ~Ô O_»∞ J_»∞QÆ∞Å`À
312 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"≥Ú`«ÎO H˘eKÕ™ê_»∞. Uk =¸_À J_»∞QÆ∞ J<åfl_»∞.
''=∞=∞—— JO`å Ô~O_»_»∞QÆ∞ʼnõΩ J~ÚáÈ~ÚOk. WOHõ q∞yeOk JǨÏO. Jk ‰õÄ_®
WKÕÛã¨∞Î<åfl fã¨∞HÀ! J<åfl_»∞.
''JǨÏO—— ‰õÄ_® WKÕÛ™ê_»∞. |e JO>Ë Ñ¨Ó[ Jx J~°÷O.
JǨÏOHÍ~° =∞=∞HÍ~° ã¨=∞~°Ê}"Õ∞ Jã¨Öˇ·# |e. P JǨÏOHÍ~°O á⁄Q˘@ì_®xˆH
„uq„Hõ=Ú_»∞ =KåÛ_»∞. PÜ«∞# H˘`«ÎQÍ Ug∞ P„Hõq∞OK«ÖË^Œ∞.
Fi Ñ≤zÛ"å_®! =ÚÖ’¡HÍÅ∞ <Õ<Õ Jx K«∂Ñ≤OKå_»∞.
''„uÉèí∞=# =ѨÙ+¨O q+¨μ‚g∞â◊O #=∂q∞—— J^Õ "å=∞#, „uq„Hõ=∞.
P "å=∞#∞x `«~åfi`« =zÛ#"å_»∞ Ѩ~â° √◊ ~å=Ú_»∞. ZO`« #~°∞‰õΩ`«∞<åfl =∂\˜=∂\˜H˜
`«ÅÖˇ`ÕÎ "å\˜x ѨÓiÎQÍ #iH˜áêˆ~Ü«∞_®xH˜ QÆO„_»Q˘_»¤e Ѩ@∞ì‰õΩx =zÛ#"å_»∞ Ѩ~°â◊√
~å=Ú_»∞. DÜ«∞# =∞Ǩ `«Ñ¨ã≤fi. Wk ѨxH˜=∂e# Ç≤ÏOã¨HÍ^Œ∞. Ѩ~°â◊√~å=∂=`å~°O
J"≥∂Ѷ¨∞"≥∞ÿ# J=`å~°O.
â߈HÎÜ«∞OÖ’ „ѨK«O_» K«O_ô, zè#fl=∞™êÎ, ˆ~}∞HÍ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å\˜`À ã¨=∞#fi~ÚOz
=∞#H˜ K«∂Ñ≤Oz# k"åº=`å~°O. =∂\˜=∂\˜H˜ `«Öˇ`«∞Î`«∞#fl JǨÏOHÍ~åxfl #iH˜
áêˆ~¿ã^Õ Ñ¨~°â◊√~å=∂=`å~°O.
J@∞`«~åfi`« Ѩk `«ÅHÍÜ«∞Å∞<åfl `«QÆx HÍ=∞O`À Ô~zÛáÈ`«∞#fl"å_Õ ~å=}∞_»∞.
Ѩ~° J<Õ "åº"≥∂ǨÏO „Ѩf "å_çH˜ LO@∞Ok. Ѩk *Ï˝<OÕ „kÜ«∂Å∞, Ѩk Hõ~ˆ ‡O„kÜ«∂Å∞.
g\˜`À ZѨÙÊ_»∂ PtOKÕk Ѩ~°=ã¨∞Î, Ѩ~°„^Œ=º JaèÖÏ¿+. `«#H˜ ÖË^Œ<Õ ^•xHõO>ˇ
Z^Œ∞@"å_ç‰õΩO^Œx U_»∞ѨÙ.
~å=}-~å=∞ Ô~O_»∞ q~°∞^Œú"≥∞ÿ# ã¨fiÉèÏ"åÅ∞. ÉèíO_»-Åe`å UÖÏQÀ ~å=}-~å=∞
JÖÏO\˜"Õ. Ô~O_çO\˜H˜ ZO`À `Õ_® LOk. ~å=}∞_»∞ J=HÍâ◊O LO>Ë U_çÑ≤™êÎ_»∞.
KÕ`«HÍHõáÈ`Õ U_»∞™êÎ_»∞. HÍx ~å=Ú_»∞ P#O^Œã¨fi~°∂ѨÙ_»∞. Ç≤ÏO™ê„Ѩ=$uÎ`À ‰õÄ_ç#
ÅHõΔ}O ~å=}∞_»∞. "≥Ú`åÎxH˜ =∞#Ö’ LO>Ë D K≥_»∞ã¨fiÉèÏ"åefl H˘@ì_®xH˜ P
~°=∞º"≥∞ÿ# ~å=∞=¸iÎ ~å=eûO^Õ.
J<ÕHõ ~°HÍÖˇ·# Jã¨∞~° „Ѩ=$`«∞ÎÅ∞ ZѨÊ\˜H© áÈHõáÈ`Õ =∞#Ö’ ZO_»∞`«#O =KÕÛ¿ãÎ
JѨÙÊ_»∞ ѨiѨÓ~°‚"≥∞ÿ# Ѩ~°`«`«Î fi"Õ∞ Ѩ^ŒÇ¨~°∞ Hõà◊Å`À UHõOQÍ ky ~å"åe. P ѨiѨÓ~°‚
"≥∞ÿ# Ѩ~°`«`«Î fiO =zÛ =∞#Ö’ „áê}ÏÅ<Õ QÀ=ÙÅ`À, WO„kÜ«∂Å<Õ QÀÑ≤HõÅ`À P_»∞
‰õΩO@∂ L#fl QÀáêÅHõ$+¨‚=¸iÎ `«# =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# "Õ}∞<å^ŒO`À Ѩ~°=∂#O^•=∞$`åxfl
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 313
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
JOkOK«_®xH˜ =™êÎ_»∞. JÖψQ =∞#H˜ ѨxH˜ =∂e# á⁄ÅO XHõ\ ˜ LOk. J<ÕHõ
[#‡Å #∞O_ç ^•xÖ’ ѨxH˜~åx ѨO@Å∞ ѨO_çOz ^•xfl x™êû~°O KÕ¿ã™êO.
J^Õ =∞# „|`«∞‰õΩ. D „|`«∞Hõ<Õ á⁄ÅO |O_»~åà◊`¡ À, zO`« `«∞ѨÊÅ`À xO_çáÈ~ÚOk.
g\˜x ÉÏQÆ∞ KÕã≤ =∞Oz ѨO@ ѨO_çOKåÅO>Ë Ç¨ÏÅ^èŒ~°∞_»∞ ~å"åeûO^Õ.
=∞# „|`«∞‰õΩ Ñ¨O@#∞ ÉÏQÆ∞KÕã≤ *Ï˝<åxfl ѨOK«=∞#_®xH˜ |Å~å=Úx Ñ≤Å"åeûO^Õ.
J@∞ `«~åfi`« "Õ∞¡K«Ûù ÉèÏ"åÅ∞ |Ü«∞@ Zxfl L<åflÜ≥∂ ֒ѨŠ‰õÄ_® Jxfl L<åfl~Ú.
ZO^Œ∞HõO>Ë P "Õ∞¡K«Ûù ã¨O㨯 $u ÃÑ· =∞#‰õΩ#fl „¿Ñ=∞, ^•xfl J#∞Hõiã¨∂Î, Z=Ô~·<å
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ "Õ`«Î Hõ#Ѩ_ç`Õ p^ŒiOK«∞‰õΩO@∂ LO_»_»O. Hõ#∞Hõ P "Õ∞¡K«Ûù ÉèÏ"åÅ∞.
W`«~°∞Å#∞ P„Hõq∞OK«∞‰õΩx Ç≤ÏOã¨`À<À, ÖË^• =∞~À ~°Hõ"≥∞ÿ# Hõ$„u=∞"≥∞ÿ# HõѨ@O`À<À
`«=∞ "≥·Ñ¨Ù =∞~°Å∞ÛH˘<Õ=hfl ‰õÄ_® "Õ∞¡K«ÛùÉèÏ"åÖË.
P "Õ∞¡K«∞ÛùÅ P„Hõ=∞}Å #∞Oz |Ü«∞@ ÃÑ@ì_®xH˜ Hõe¯ J#|_Õ"å_»∞
~å"åe. Hõ#∞Hõ Wq ZѨÙÊ_À [iQÍÜ«∂? ZѨÙÊ_»∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú? Jx
Ñ≤zÛ „Ѩâ◊flÅ∞ "Õã¨∞HÀ‰õΩO_®, ZѨÙÊ_»∂ Ѩk J=`å~åÅ∞ =∞#‰õΩ
HÍ"åeûO^Õ... Jx `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
^Œâß=`å~° ã¨OH©~°Î#Å∞ =∞#H˜ K≥ѨÊ|_»∞`«∞<åfl~Ú. D J=`å~åÅ∞
J=∞‡"åi KÕu„"Õà◊¡ QÀà◊§Ö’Oz =KåÛ~Ú. WO^Œ∞Ö’ L#fl qâı+¨O.
''Ü«∂ L=∂ ™ê ã¨fiÜ«∞O q+¨μ‚ó——... Jx "≥Ú^Œ\ ˜ #∞O_ç `≥eÜ«∞*ËÜ«∞_» =∞~ÚOk.
[QÆ<À‡Ç≤Ïh J=`å~°O Åe`å^Õ"Õ#x ã¨Ê+ì̈OQÍ K≥ѨÙʉõΩ<åflO. L=∞ÜÕ∞ q+¨μ‚=Ù, q+¨μ‚"Õ
L=∞.
<å~åÜ«∞}©, <å~åÜ«∞}∞_»∞ ™È^Œs ™È^Œ~∞° Å∞. [QÆ„^ŒH}Δõ HÀã¨O PÜ«∞# ѨÙ~°∞+¨~∂° ѨO,
Dq_» „ã‘Î ~°∂ѨO JO`Õ `Õ_®. Pq_»Ö’OKÕ J=hfl =KåÛÜ«∞O>Ë J~°÷O Pq_» ™êHΔÍ`«∞Î
<å~åÜ«∞}∞_»∞.
D Ѩk J=`å~åÅ∞ J=∞‡"åi KÕ`«∞Å#∞O_Õ ~å=_»OÖ’ ‰õÄ_® JO`«~å~°÷O LOk.
K≥~Úº ^ÕxH˜ ã¨OˆH`«O? Z=Ô~·<å 㨈~ H˘@ìÉ’`Õ J_»∞¤‰õΩ<Õk KÕu`À<Õ Hõ^•! K≥~Úº
K«∂Ñ≤OKå~°O>Ë J_»∞¤HÀ_®xH˜ JO>Ë ~°H˜ΔOK«_®xH˜. ~°HõΔ} J#QÍ ã≤÷uH˜ ã¨OˆH`«O.
ã≤÷uHÍ~°‰õΩ_»∞ <å~åÜ«∞}∞_»∞.
J=∞‡"åi KÕuÖ’Oz =KåÛ~°O>Ë, ã≤u÷ HÍ~°H"õ ∞≥ #ÿ <å~åÜ«∞}â◊HΘ Jx nxÖ’ PO`«~º° O.
g~°O^Œ~°∂ D Ѩx KÕã≤, J=∞‡"åi ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§, ''=∞=∞‡efl UO KÕÜ«∞º=∞O\Ï=——x
314 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J_çy`Õ ''"≥·‰õΩO~îåxH˜ "≥o§ JHõ¯_» LO@∂, U U HõÅÊOÖ’ WÖÏO\˜ Jã¨∞~°∞Å∞ ѨÙ_»
`å~À JѨÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_»∞ J=`«iã¨∂Î LO_»O_ç—— Jx K≥Ñ≤ÊOk „j Åe`åѨ~åÉèí\ÏìiHõ. "å~°O
^Œ~°∂ "≥·‰õΩO~îåxH˜ "≥àϧ~°∞.
D q^èOŒ QÍ ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞ „ѨÜ∂≥ yOz# Ѩk q^è•Å ^Œ#∞Aefl, P Ѩk J=`å~åÅ∞
#tOѨKÕ™ê~Ú. P `«~°∞"å`« J`«_»∞ =∞Ǩ"≥∂Ǩ„ã¨ÎO J<Õ ^•xfl "Õ™ê_»∞. "≥∂ǨÏO
QÆ\ ˜ìQÍ ^≥|ƒuO>Ë<Õ QÍx ÔH·=źO ã≤kú ÅaèOK«^Œ∞.
q∞QÆ`å Jxfl\˜h XHõÖÏ K≥Ñ≤Ê, nxH˜ „Ѩ`ÕºHõOQÍ K«∂Ñ≤OKå~°∞. x*ÏxH˜ WHõ¯_»
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ "Õã≤# J„™êÎÅÖ’ PYi J„ã¨ÎO Wk. D J„™êÎxfl H˘_ç`Õ WHõ J„™êÎÅ∞
|Ü«∞@H˜ fÜ«∞#Hõ¯~°ÖË^Œ∞. Wk =∞Ǩ "≥∂Ǩ„ã¨ÎO.
ã¨$+≤ìÖ’ Jxfl\˜ HõO>Ë ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ#k "≥∂ǨÏO. "≥∂ǨÏO áÈ`Õ<Õ *Ï˝#O. ÉèíQÆ=næ`«
JO`å J~Ú# `«~°∞"å`« J~°∞˚#∞_»∞
''#ëÈì "≥∂ǨÏó 㨇 $u~°¡ÉÏúfi `«fi„`«Ê™ê^•#‡Ü«∂K«∞º`«
ã≤÷`Àã≤‡ QÆ`« ã¨O^ÕǨÏó Hõi¿+º =K«#O `«=—— - J<åfl_»∞.
"≥∂ǨÏO ã¨`åºxfl `≥eÜ«∞x=fi^Œ∞. Jã¨`åºxfl ã¨`º« OQÍ „Éèqí ∞OѨKãÕ ∞¨ OÎ k. D "≥∂ǨÏO
áÈÜÕ∞ =~°‰õÄ, ã¨O™ê~°O #∞O_ç |Ü«∞@ Ѩ_»ÖË~°∞. Jn "≥∂ǨÏO Ü≥ÚHõ¯ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ#
ÅHõΔ}O. ã¨`åºxfl `≥eÜ«∞x=fixk "≥∂ǨÏO. ^•x#∞O_ç ^•\˜OKÕ q^Œº ¿Ñˆ~ ''„uѨÙ~å
q^Œº——. "≥∂ǨÏO #∞Oz ^•\˜OKÕ q^ŒºˆH „|Ǩχq^Œº Jx ¿Ñ~°∞. „uѨÙ~å q^Œº U^À,
J^Õ „|Ǩχ q^Œº. ^ÕxH© ѨxH˜~åx^Œx `≥eã≤<å ^•x QÆ∞iOz "Õ^Œ# =^ŒÅ^Œ∞. D
q+¨Ü«∞"Õ∞ ^Õg =∞Ǩ`«‡ºO "≥Ú^Œ\’¡ K≥ѨÊ|_»∞`«∞Ok.
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ "Õã≤# =∞Ǩ "≥∂Ǩ„™êÎxfl H˘@ì_®xH˜ J=∞‡"å~°∞ âßOÉèí"å„™êÎxfl
"Õã≤Ok.
''â◊O Éèí=u Wu â◊OÉèí∞ó—— JO`Õ HÍ^Œ∞... ''â◊O—— J<Õ ^•xH˜ J=∞‡ ''Éèí∂ó——-JO>Ë
=¸ÅHÍ~°}O, P^è•~°O, LxH˜ Jx J~°÷O. ''â◊O——H˜ Uk LxHÀ J`«_»∞ â◊OÉèí∞=Ù.
ã¨∞YO, â◊√ÉèOí , âßOu D =¸_çO\˜H˜ â◊O Jx ¿Ñ~°∞. ^•x Éè∂í ó JO>Ë P^è•~°"∞≥ #ÿ "å_»∞
â◊OÉèí∞_»∞. 'â◊O ÉèÏ=Ü«∞fu â◊OÉèí∞ó— - âßOuh, â◊√ÉèÏhfl „Ѩ™êkOK«∞"å_»∞. Ѩ~°=∂`«‡
`«`«fi"Õ∞ x["≥∞ÿ# ã¨∞YO, x["≥∞ÿ# âßOu. Jk Ѩ~°=∂`«‡ Ü«∞O^Õ LOk.
â◊OÉèí∞ JO>Ë Ñ¨~°=∂`«‡ *Ï˝#=∞x, âßOÉèí"å„ã¨ÎO JO>Ë *Ï˝<å„ã¨Î=∞x J~°÷O.
`«~°∞"å`« ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ U J„ã¨ÎO "ÕÜ«∞‰õΩO_®<Õ `«e¡ <å~åÜ«∞}Ï„™êÎxfl „ѨÜ≥∂
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 315
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
yOzOk. HÍ~°}O "≥∂Ǩ„ã¨ÎO #tOzáÈ`Õ, WHõ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_ç ^ŒQÆæ~° U J„™êÎÅ∞ ÖË=Ù.
HÍx "å_ç ^ŒQÆæ~° Ãã·<åºÅ∞ L<åfl~Ú. ÖˇHõ¯ÖË#xfl P Ãã·<åºÅ#∞ J=∞‡ K«∂ã≤Ok. =∞~˘Hõ
"≥Ñ· Ù¨ 45 =∞Ok ã¨∞tH˜`Δ ∞« Öˇ#· =∞ǨÜ≥∂^è∞Œ Å∞ L<åfl~°∞. J=∞‡ "åà◊§O^Œix ã¨OǨÏiOKåe.
=ÚO^Œ∞ D ÖˇHõ¯HõO^Œx JHΔ“Ç≤Ï}∞Å ¿ã#efl H˘@ì_®xH˜ J=∞‡ <å~åÜ«∞}Ï„ã¨ÎO „ѨÜ≥∂
yOzOk. P J„ã¨ÎO`À "≥Ú`«ÎO JHΔ“Ç≤Ï}© ¿ã#Åhfl HõΔ}OÖ’ Éèí㨇"≥∞ÿáÈÜ«∂~Ú.
WHõ¯_ç #∞Oz <å~åÜ«∞}Ï„ã¨OÎ , âßOÉè"í å„ã¨OÎ , áêâ◊√Ѩ`å„ã¨OÎ Jx „Ѩ^•è #OQÍ K≥Ñʨ |_Õ
J„™êÎÅ∞ =™êÎ~Ú. D =¸_»∂ P`«‡*Ï˝<åxH˜ ã¨O|OkèOz# q+¨Ü«∂ÖË. <å~åÜ«∞}
J<Õk P`«‡*Ï˝<åxH˜ ã¨O|OkèOz# ™ê^èŒ#. â◊OHõ~°ÉèíQÆ=`åÊ^•Kå~°∞ºÅ "å~°∞ „Ѩu
Ü«∞fO„^Œ∞xH˜ <å~åÜ«∞} 㨇~°}<Õ xÜ«∞=∞OQÍ ÃÑ\Ïì~°∞.
'<å~°O— #∞ JO^Œ~∂° K«∂_»QÅÆ ~°∞ HÍx, <å~åÜ«∞}∞x ã≤^∞Œ Åú ∞ =∂„`«"∞Õ K«∂_»QÅÆ ~°∞.
<å~°O JO>Ë r= ã¨=¸Ç¨ÏO.
"å~°O^ŒiÜ«∞O^Œ∞ JO`«~åºq∞QÍ "åºÑ≤Oz#"å_Õ <å~åÜ«∞}∞_»∞. J`«_Õ
P`«‡, Ѩ~°=∂`«‡ Jx K≥ѨÊ|_Õ"å_»∞. P *Ï˝#"Õ∞ <å~åÜ«∞}Ï„ã¨ÎO. P
<å~åÜ«∞}Ï„ã¨Î „ѨÜ≥∂QÆO KÕ`« Jã¨∞~°¿ã#Åxfl ã¨OǨÏiOѨ|_®¤~Ú. P
`«~°∞"å`« q∞ye L#fl 45 =∞Ok „Ѩ^è•# ¿ã#Å#∞ #tOѨKÕÜ«∞_®xH˜
J=∞‡ áêâ◊√Ѩ`å„ã¨ÎO „ѨÜ≥∂yOzOk.
J^äŒ áêâ◊√Ѩ`å„¿ãÎ} nѨÎHÍÖÏ#Åufiëê
K«`åfiiOâ◊ K«Û=¸<å^ä• #‡Ç¨~år˝ =º=∞~°ÌÜ«∞`ü
D áêâ◊√Ѩ`å„ã¨ÎO`À ¿ã#ÅÖ’ q∞ye# 45 =∞Ok ‰õÄ_® ã¨OǨÏiOѨ |_®¤~°∞. WHõ
ÉèíO_®ã¨∞~°∞xH˜ `«# "å~°O@∂ Z=~°∂ q∞QÆÅÖË^Œ∞. Jq^Œº Ü≥ÚHõ¯ JOQÆ=ÚÅhfl
#tOzáÈÜ«∂~Ú. JÖÏ P 45 =∞Okx H˘\˜ì# J„ã¨ÎO ¿Ñ~°∞ áêâ◊√Ѩ`å„ã¨ÎO.
D Ѷ¨∞\Ïìxfl QÆ∞~°∞ÎKÕ¿ã Åe`åã¨Ç¨Ï„㨠<å=∞O-
''=∞Ǩáêâ◊√Ѩ`å„™êÎyfl x~°ÌQÍúã¨∞~° Ãã·xHÍ——.
áêâ◊√Ѩ`å„ã¨ÎO JO>Ë Uq∞\˜?...
áêâ◊√Ѩ`O« J<Õ ¿Ñ~°∞`À XHõ =∞`«O ‰õÄ_® LOk. =∞`«O J#QÍ<Õ J^Õ^À ÉÏǨϺ"≥∞#ÿ
q+¨Ü«∞O HÍ^Œ∞. Jk qKå~°}Ï`«‡Hõ"≥∞ÿ# Q˘Ñ¨Ê JOâ◊O.
nx QÆ∞iOz t=ѨÙ~å}OÖ’ áê~°fif^Õq t=Ùx ''*Ï˝#O JO>Ë Uq∞\˜? áêâ◊√Ѩ`«O
JO>Ë Uq∞\˜?—— Jx J_»∞QÆ∞`«∞Ok.
316 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
JѨÙÊ_»∞ t=Ù_»∞ ''áêâ◊√Ѩ`«"Õ∞ *Ï˝#O—— J<åfl_»∞. J=∞‡"åiH˜ `≥b^•? Jx J#∞HÀ
‰õÄ_»^Œ∞. „ѨtflOK«_»O =∞#H˜ `≥eÜ«∞^Œ∞ HÍ|\˜ì,=∞# HÀã¨O J=∞‡ JÜ«∞º"åix „ѨtflO
zOk. t=Ù_»∞ K≥ѨÙÎ<åfl_»∞ J=∞‡"åi`À, ''Ѩâ◊√áêâ◊ Ѩu~å˚˝#O *Ï˝#q∞`«ºaènèÜ«∞`Õ -
Ѩâ√◊ =ÙÅ∞, áêâ◊=Ú, Ѩu D =¸_çO\˜ QÆ∞iOz `≥e¿ãÎ ^•xH˜ *Ï˝#=∞x ¿Ñ~°∞. =ÚO^Œ∞
Ѩâ◊√=ÙÅ∞, áêâ◊=Ú, Ѩu g\˜ J~å÷Å#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
ã¨$+≤ìÖ’ Ѩâ◊√=Ù HÍx"å_»∞ ÖË_»∞. áêâ◊=Ú`À |OkèOѨ|_Õk Ѩâ◊√=Ù.
Ô~O_»= *Ï˝#O- áêâ◊O J<Õk `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O. =¸_»= *Ï˝#O P áêâßefl Hõ\ ˜ì
"å\˜x #_»∞ѨÙ`«∞#fl P Ѩâ◊√ѨuH˜ ã¨O|OkèOz# *Ï˝#O.
D =¸_»∂ HõÅQÍe.
''„|Ǩ‡^•º ™ê÷=~åO`åâ◊Û Ñ¨â◊=ó ѨiH©iÎ`åó—— - „|Ǩχ^Õ=Ù_»∞ "≥Ú^ŒÅ∞H˘x D
ã¨$+≤ìÖ’ L#fl ã¨~°fir=ÙÅ∞ ‰õÄ_® Ѩâ◊√=ÙÖË Jx K≥áêÊ~°∞.
g~°O`å ‰õÄ_® „`åà◊§ KÕ`« Hõ@∞ì|_ç# "åˆ~. =∞# K«∞@∂ì Z<Àfl áêâßÅ∞ L<åfl~Ú,
HõxÑ≤OK«x áêâßÅ∞. U#∞QÆ∞#∞ Hõ@ì_®xH˜ LѨÜ≥∂yOKÕ `å_»∞ x*ÏxH˜ XHõ K≥@∞ì
#∞Oz =KÕÛ <å~° =∂„`«"Õ∞, q_ç q_çQÍ K«∂¿ãÎ "å\˜H˜ |ÅO ÖË^Œ∞. HÍx "å@xfl\˜x
¿Ñx KåÖÏ |ÅOQÍ KÕã≤ U#∞QÆ∞#∞ ‰õÄ_® Hõ_»`å~°∞.
JÖψQ =∞# ^ŒQÆæ~° ‰õÄ_® Hõ~°‡áêâ◊, QÆ∞}áêâ◊ W`åºk áêâßÅxfl Hõeã≤ XHõ ÃÑ^ŒÌ
`å_»∞ÖÏ LOk. P XHõ¯ `å_»∞ ¿Ñˆ~ Jq^Œº.
JO^Œ~°∞ P Jq^Œº<Õ `å_»∞H˜ Hõ@∞ì|_Õ u~°∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. D Jq^Œº ‰õÄ_® ѨÓ~°fi[#‡
Hõ~‡° qâı+O¨ KÕ`« `«yeOK«|_çOk. ^•xfl ǨÏ~îå`«∞QÎ Í `≥OKÕã<≤ å „Ñ¨=∂^Œ"∞Õ . ^≥|ƒ `«ye`Õ
Hõ@∞ì Hõ@∞ìHÀ=_»O ‰õÄ_® áêâ◊"Õ∞. HÍeH˜ Hõ\ ˜ì# Hõ@∞ì#∞ ‰õÄ_® ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ fã≤"Õ¿ãÎ
HÍeH˜ „Ѩ=∂^ŒO. HÍÅ∞ ÉÏQÆ∞Ѩ_®¤Hõ uÜ«∂ºe. J^Õq^èŒOQÍ P Hõ@∞ì<Õ HÍÅ∞ J#∞‰õΩO>Ë
Jk =∞s „Ѩ=∂^Œ"Õ∞. HÍeH˜ Hõ@∞ì‰õΩ#fl Hõ@∞ì <Õ#∞ HÍ^Œ∞ Jx ZÖÏ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl"À,
JÖψQ D r=Ù_çH˜ D ^ÕǨÏ=Ú, |O^è•Å∞ L<åfl Jq <Õ#∞ HÍ^Œx ã¨Ê $Ç¨Ï LO_®e.
"≥·^Œ∞º_»∞ ZÖÏÔQ·`Õ ~ÀQÆO `≥Å∞ã¨∞‰õΩx Hõ@∞ì Hõ\ ˜ì ~ÀQÆ x~°∂‡Å#O J~ÚºO^Œx Hõ@∞ì
f™êÎ_À JÖÏ P Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ ‰õÄ_® =∞# Hõ~å‡#∞Éèí==∞<Õ ~ÀQÆOHõΔÜ«∞O KÕÜ«∞_®xH˜
Jq^Œº J<Õ Hõ@∞ì Hõ_»`å_»∞.
`«~∞° "å`« P r=Ù_»∞ Ü≥∂QÆ∞º_≥#· ѨÙÊ_»∞ P Hõ@∞ì fã≤"™Õ êÎ_∞» . J^Õ ''Ѩâ√◊ áêâ◊ q"≥∂K«h——
<å=∞OÖ’ J~°÷O, J^Õ áêâ◊√Ѩ`å„ã¨ÎO.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 317
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Hõ@∞ì|_®¤~°x `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë H˘O`« *Ï˝#O =zÛ#>Ëì. HÍx Jk XѨÙÊHÀ~°∞. J*Ï˝<åxfl
QÆ∞iÎOK«_»O ã¨QÆO *Ï˝#O. `«~°∞"å`« P áêâ◊O #∞O_ç ZÖÏ |Ü«∞@ Ѩ_®ÖÏ J<Õ "Õ^Œ#
LO_®e. `«~°∞"å`« D "≥Ú`«ÎO <å KÕuÖ’ ÖË^Œ∞ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ KÕuÖ’<Õ LO^Œx
PÜ«∞<Õfl Ѩ@∞ìHÀ"åe. J^Õ Ñ¨â◊√-áêâ◊-Ѩu *Ï˝#O. W^Õ áêâ◊√Ѩ`«=∞`«O JO>Ë J~°÷O.
''Ѩâ◊¥<åO Ѩ`«ÜÕ∞ #=∞ó—— Jx Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x ~°∞„^ŒOÖ’ „áê~°÷# KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
P áêâ◊√Ѩ`« `«`«Î fi"Õ∞ J=∞‡. J=∞‡, JÜ«∞º "Õ~°∞ HÍ^Œ∞. Ѩâ◊√áêâ◊q"≥∂K«h.
D *Ï˝#O Hõey`Õ WHõ Jq^•º ¿ã#Å∞ q∞QÆÅ=Ù. JO^Œ∞ˆH 45 =∞Ok P áêâ◊√Ѩ`å
„ã¨ÎO`À ^ŒQÆú=∞Ü«∂º~°∞. Wq |Ü«∞@ "Õã≤# J„™êÎÅ∞ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, =∞#O ֒ѨÅ
qKå~°}`À „ѨÜ≥∂yOK«=Åã≤# J„ã¨Î=ÚÅx `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
„j Åe`åѨ~åÉèí\ÏìiHõ q[Ü«∞O
WHõ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞, "å_ç ~å[ºO q∞yÖÏ~Ú. "å_ç ~å[ºO ¿Ñ~°∞
â◊¥#ºHõѨ@ì}O. ¿ã#Å#∞, ÉèíO_®ã¨∞~°∞x K«OÑ≤ T~°∞‰õΩO>Ë =∞~˘Hõ
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ ѨÙ>Ëì J=HÍâ◊O LOk. Hõ~°‡âı+¨O H˘kÌQÍ ‰õÄ_® q∞QÆÅ
‰õÄ_»^Œ∞. J=∞‡"å~°∞ JѨÙÊ_»∞ =∞ǨHÍ"Õ∞â◊fi~å„ã¨ÎO „ѨÜ≥∂yOKå~°∞.
=∞ǨHÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ JO>Ë ™êHΔÍ`«∂ΠѨ~°=∞t=*Ï˝#O.
ѨiѨÓ~°‚ Ѩ~°„|Ǩχ*Ï˝#O.
P Ѩ~„° |Ǩχ`«`Ϋ fiO`À J#∞ã¨O^è•#"Õ∞ =∞ǨHÍ"Õ∞â◊fi~å„ã¨Î „ѨÜ∂≥ QÆO. Ѩ~„° |Ǩχ=Ú`À
`å^•`«‡ºO K≥OkOK«∞@ Jx nx J~°÷O. WHõ <Õ#∞ J<Õ ÉèÏ=O q∞QÆʼnõΩO_® „|Ǩχ
ÉèÏ=OÖ’ b#=∞=_»"Õ∞ =∞ǨHÍ"Õ∞â◊fi~å„ã¨Î ã¨O^è•#O. Wk "Õ¿ãÎ WOˆHO q∞QÆÅ^Œ∞. P
J„™êÎxfl J=∞‡"å~°∞ ZO`« `≥eqQÍ „ѨÜ≥∂yOKå ~°O>Ë, Jk ÉèíO_®ã¨∞~°∞_çx <åâ◊#O
KÕÜ«∞º_»"Õ∞ H͉õΩO_® â◊¥#ºHõ Ѩ@ì}O "≥Ú`åÎxfl ^ŒQÆúO KÕã≤Ok.
JHõ¯_» WOHÍ q∞yeáÈ~Ú# "å~°∞ ‰õÄ_® D J„ã¨ÎO =Å¡ ^ŒQÆú"≥∞ÿáÈÜ«∂~°∞. W^Õ
Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ ''HÍ"Õ∞â◊fi~å„ãÎ̈x~°ÌQÆúã¨ÉèíO_®ã¨∞~°â◊¥#ºHÍ—— - â◊¥#ºHõѨ@ì}O`À ã¨Ç¨
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_çfl HÍ"Õ∞â◊fi~å„ã¨ÎO`À `«QÆÅɡ\ ˜ì# `«e¡. JÖÏ "≥Ú`«ÎOQÍ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞,
"åx Ѩ@}ì O ‰õÄ_® <åâ◊#"≥∞áÿ ÈÜ«∂~Ú. WO`«HÍÅO WO`«QÍ ÉÏ^èÃŒ Ñ\˜#ì ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞
ã¨=¸ÅOQÍ <åâ◊#"≥∞ÿáÈÜ«∂_»∞.
^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ P#O^ŒO`À q[Ü«∞^èŒfi#∞Å∞ KÕã¨∂Î Åe`å =∞Ǩ„uѨÙ~°ã¨∞O^Œs Ѩ~å
Éèí\ÏìiHÍ =∞Ǩ~å*Ëâ◊fis^ÕqÃÑ· ‰õΩã¨∞=∞=$+≤ì ‰õΩiÑ≤OKå~°∞.
318 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J=∞‡"å~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ J=`«iOKå~À P Ѩx ѨÓiÎ J~ÚOk. ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ ã¨OѨÓ
~°‚OQÍ #tOKå_»∞. z=iH˜ „|ÃǷχHõº"Õ∞ Åe`åq^Œº Ü≥ÚHõ¯ „ѨÜ≥∂[#O. P„â◊~ÚOz#
"åiH˜ P `«ÖË¡ Wã¨∞ÎO^Œx nxÖ’ L#fl Jã¨Öˇ·# PO`«~°ºO. "≥O@<Õ
J"åH˜~° #∞Ê+¨Ê=$+‘ì ˆ~Ì"å ǨÏ~°¬ ã¨=∞xfi`åó
^Õ=^Œ∞O^Œ∞ÉèíÜ≥∂ <Õ^Œ∞ ~°fiѨ٠~åfiã¨O`« "åÜ«∞=ó
kâ◊ó „Ѩã¨#fl`å =∂ѨÙó #Éèíâ◊Û q=∞ÅO `«^ä•
XHõ¯™êiQÍ ^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞ „"≥∂QÍ~Ú. =ã¨O`« "åÜ«Ú=ÙÅ∞ gKå~Ú. J=hfl
„Ѩã¨#fl=∞Ü«∂º~Ú.
Pã¨∞sâ◊‰õΩÎÅ∞ ÃÑiy`Õ Ñ¨OK«Éèí∂`åÅ∞ HΔÀaè™êÎ~Ú. ѨOK«Éèí∂`åÅÖ’ HÍÅ∞ëêºÅ‰õΩ
Éè∫uHõ HÍ~°}ÏÅ∞ "≥`«∞‰õΩ`«∞O\Ï~°∞. HÍh Jã¨Å∞ HÍ~°}O Pã¨∞s â◊‰õΩÎÅ q[$OÉèí}.
Pã¨∞sâ◊‰õΩÎÅO>Ë =∞#Ö’ ~°*’ QÆ∞}, `«"≥∂QÆ∞} qHÍ~åÅ∞ ÃÑiyáÈ`Õ HÍÅ∞+¨ºO ÃÑiy
áÈ`«∞Ok.
"å\˜=Å¡ U~°Ê_Õ Ñ¨iã≤÷`«∞Å ^•fi~å „Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’ ‰õÄ_® HÍÅ∞+¨ºO ÃÑiyáÈ`«∞Ok.
ZѨÙÊ_≥`· Õ Pã¨∞s â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ #tOzáÈÜ«∂Ü≥∂ k‰õΩ¯Åhfl „Ѩã#¨ fl=∞Ü«∂º~Ú. x~°‡Å`«fiO
=zÛOk. Z=Ô~·`Õ P`«‡*Ï˝#O á⁄O^Œ∞`å~À "åi =∞#ã¨∞û‰õΩ =KÕÛ Ñ¨iã≤÷u JO`å
WHõ¯_» q=iã¨∞Î<åfl~°∞.
PO`«~°ºOÖ’ ^•xx „QÆÇ≤ÏOKåe. "≥∂HõΔO JO>Ë =∞~°}O `«~°"å`« =KÕÛ^Œx J#∞HÀ
~å^Œ∞. „|u‰õΩO_»QÍ<Õ r=ÉèÏ=O áÈ~Ú, „|ǨχÉèÏ=O`À `å^•`«‡ºO K≥Ok# r=#∞‡‰õΩÅÎ ∞
ZO^Œ~À L<åfl~°∞. JÖÏO\˜ "åi =∞#óã≤÷u ZÖÏ LO@∞O^À WHõ¯_» "å`å=~°} ã≤÷ux
JÖÏ =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞. ѨÙ~å}Hõ^äŒÖ’ |Ü«∞@ Hõ^äŒ`À áê@∞ ֒ѨŠP`«‡q^Œºx Pq+¨¯iOK«∞
HÀ=_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JÖÏ JHõ¯_» „Ѩã¨#fl`«, x~°‡Å`«fiO U~°Ê_çOk. "≥O@<Õ ^Õ=
QÆO^èŒ~°fi „ã‘ÎÅO`å J=∞‡"åi =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ Ç¨~°`«∞eKåÛ~°∞. q[Ü«∂xfl á⁄Ok# P
`«e¡H˜ P#O^Œ Hõ~°∂Ê~° h~å[<åeKåÛ~°∞.
=∞OQÆàÏ~åiÎHõO K«„‰õΩ ˆ~Ì=QÆO^èŒ~°fi Ü≥∂+≤`«ó
##$`«∞ âßÛѨû~°„âı≈ëêª T~°fij "Õ∞#HÍ^ŒÜ«∞ó
T~°fij, "Õ∞#Hõ "≥Ú^ŒÖˇ·# JѨû~°ã¨ÅO^Œ~°∂ k=º #$`åºÅ∞ KÕ™ê~°∞. ^Õ=`«Å∞,
=∞ǨÏ~°∞¬Å∞ J=∞‡"åi K«∞@∂ì KÕi ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å∂ `«ÅÃÑ· ÃÑ@∞ì‰Ωõ x QÆ^^æŒ "Œ ∞≥ #ÿ HõO~îO° `À
P#O^•„â◊√=ÙÅ∞ *ÏÅ∞"å~°∞`«∞#fl <Õ„`åÅ`À J=∞‡"åiH˜ [Ü«∞ [Ü«∞ ^è•fi<åÅ∞ ѨÅ∞‰õΩ`«∂
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 319
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"Õ^Œ=∞O„`åÅ`À #=∞㨯iã¨∞Î<åfl~°∞ .
ã¨Ñ¨Î~°¬Ü≥∂ =tëêª^•º |∞∞QƺA™êû=∞~°∂Ñ≤aèó
J^äŒ~°fi~°∂ÃÑ· ~°‡O„`≥·â◊Û =~°÷Ü«∞O`À [Ü«∞„tÜ«∞O
J=∞‡"åix D k=º =∞O„`åÅ`À "å~°∞ H©iÎOKå~°∞. WÖÏ q[Ü«∞O ™êkèOz#
J=∞‡ `«# „j=∞#flQÆ~åxH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~∞° `«∞<åfl~°∞. P"≥∞#∞ â◊H¿Î˜ ã#Åhfl J#∞ã¨iOKå~Ú.
q∞QÆÅ=Åã≤#k „j=∞#flQÆ~°O. `«QÆÅ|_»=Åã≤#k â◊¥#ºHõ #QÆ~°O.
JÖÏ „j=∞#flQÆ~°OÖ’xH˜ „Ѩ"Õtã¨∞ÎO_»QÍ =ÚO^Œ∞ "≥#∞Hõ ‰õÄ_® „Ѩ^è•# â◊‰õΩÎÅ∞
L<åfl~Ú.
J^äŒ ã¨OѨ`«¯s ^Õg K«KåÖÏ-„ˆQ ã¨fi¿ã#Ü«∂
áêâßÜ«Ú^èŒã¨=Ú`«Ê<åfl ǨÏÜ«∂~°∞_è® ã¨fi¿ã#Ü«∂
„j=∞#flQÆ~åxH˜ "≥_»∞`«∞#fl J=∞‡"åiH˜ =ÚO^Œ∞ L#flk ã¨OѨ`«¯s^Õq.
"≥#Hõ "≥·Ñ¨Ù Jâßfi~°∂_è® ^Õq LOk. "åà◊§O`å q[Ü«∞ Ѩ`åHÍÅ∞ ZQÆ∞~°
"Õã¨∂Î J=∞‡"åiH˜ [Ü«∞[Ü«∞ ^è•fi<åÅ∞ ѨÅ∞‰õΩ`«∂ L<åfl~°∞.
áê~°≈fi^ŒfiÜ«∞O ã¨=∂„t`«º =∞Ǩ~å*Ï˝ „ѨKÕÅ`«∞ó
=∞O„u}© ^ŒO_»<å^äÕ `Õ P~°∞ǨϺ ~°^äŒÑ¨ÙOQÆ"Ò
ˆQÜ«∞K«„Hõ ~°^äŒO ÃÑ· =∞O„u}©^Õq, H˜iK«„Hõ ~°^äŒOÃÑ· ^ŒO_»<å^ä•^Õq J=∞‡
~°^ä•xH˜ W~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ LO_»QÍ J=∞‡"å~°∞ „j=∞#flQÆ~åxH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.
W`«÷O q^è•Ü«∞ ã¨∞~°HÍ~°º =∞xO^Œº~°∂áê
„j K«„Hõ~å[ ~°^äŒ=∞O_»Å =∞O_»#„jó
HÍ"Õ∞â◊fis „u[QÆ`åO [#h |ÉèÏ¿ã
q^Àº`«=∂#qÉèí"å q[Ü«∞„tÜ«∂-_论
D q^èŒOQÍ P =∞ǨHÍ"Õ∞â◊fis, P =ÚÖ’¡HÍÅ `«e¡, „j K«„Hõ~å[~°^ä•xˆH â’ÉèíxzÛ,
ã¨=∞ã¨Î"≥∞ÿ# "≥·ÉèÏ"åefl „ѨHÍtOѨ KÕã¨∂Î „j=∞#flQÆ~°OÖ’ „Ѩ"ÕtOzOk.
JѨÙÊ_»∞ ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ ã≤OǨã¨<å~°∞_è» J~Ú# P `«e¡x ™È΄`«O KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
W=∞O Ѩq„`«O Åe`å Ѩ~å„Hõ=∞O
ã¨=∞ã¨Î áêѨѶ¨∞fl=∞âı+¨ ã≤kú^Œ"£∞
Ѩ~î°Ou ѨÙ}˺+¨μ k<Õ+¨μ ÜÕ∞ #~å
Éèí[Ou `Õ ÉèÏQƺ ã¨=∞$kú =Ú`«Î=∂"£∞
320 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
WѨÊ\˜ =~°‰õÄ K≥ѨÊ|_ç# D Åe`å Ѩ~å„Hõ=∞QÍ^äŒ#∞ Z=~°∞ qO\Ï~À, "åiH˜
ã¨=∞ã¨Î áêáêÅ∞ `˘Åy, ã¨=∞ã¨Î ã≤^Œ∞úÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. g\˜x ѨÙ}º k<åÅÖ’ ѨiîOz#
"åiH˜ ÉèÏQƺ ã¨=∞$kú Åaèã¨∞ÎOk. Åe`ÀáêMϺ#OÖ’ XH˘¯Hõ¯ Ѷ¨∞\ÏìxH˜ XH˘¯Hõ¯ Ѷ¨e`«O
LOk. „Ѩ^è•#OQÍ ÉèíO_®ã¨∞~° ã¨OǨ~° Ѷ¨∞@ìO z=~°‰õΩ Åe`«=∞‡ KÕã≤# Ѩ~å„Hõ=∞
ѨÓ~°fiHõ"≥∞ÿ# q[$OÉèí}ÏxH˜ „Ѩ`ÕºHõ Ѷ¨Åâ◊$u K≥ѨÊ_»O W^˘Hõ „Ѩ`ÕºHõÉèÏQÆ=∞x Jx
K≥ѨÊ_»O nxÖ’ L^ÕÌâ◊O.
J=∞‡"å~°∞ `«# â◊H˜Î ¿ã#Åxfl\˜h K«∂ã≤Ok. JO`«=~°‰õÄ P â◊H˜Î¿ã#Åhfl Ü«Ú^ŒúO
KÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞ ~åHõΔã¨∞Å Ü≥ÚHõ¯ â◊„™êÎÅ ^≥|ƒÅ∞ u<åfl~°∞. ^•x`À "åiÖ’ ‰õÄ_® „â◊=∞
HõxÑ≤OzOk. J=∞‡"å~°∞ "å~°O^Œih `«# Hõà◊§`À XHõ™êi K«∂_»QÍ<Õ
Åe`å Ѩ~°"Õ∞âß<åºó Hõ\ÏHΔÍ=∞$`« ^è•~°Ü«∂
[Ǩï ~°∞º^Œú Ѩi„âßOuO â◊HõÎÜ«∞ó „Ñ‘`« =∂#™ê
J=∞‡"åi P Hõà§◊ #∞O_ç =zÛ# J=∞$`«=∞Ü«∞"≥∞#ÿ K«∂ѨÙÅ`À â◊H¿Î˜ ã#Åxfl XHõ¯™êi
`«=∞ „â◊=∞#O`«\ ˜x =∞~°z `Õ*’=O`åÅÜ«∂º~Ú.
''Hõ#∞flÅ `«e¡—— Jx J=∞‡"åix „Ѩ`ÕºH˜Oz K≥áêÎ~°∞. g∞<åH©Δ, HÍ=∂H©Δ, qâßÖÏH©Δ,
â◊`åH©Δ, WO„^•H©Δ, P=∂flÜ«∂H©Δ, ã¨Ç¨Ï„™êH©Δ Jx WÖÏ Hõà◊§ g∞^Œ Wxfl ¿Ñ~°∂¡ XHõ¯
J=∞‡ˆH L<åfl~Ú. P Hõà◊§`À Zxfl Ѩ#∞Å∞ KÕ™ÈÎO^À!
'J~°∞}ÏO— J#QÍ<Õ 'Hõ~°∞}Ï `«~°Oy`åH©ΔO— Jx "≥O@<Õ JO@∞<åfl~°∞. P Hõà◊§
#∞O_ç =ã¨∞Î#fl Hõ~°∞} =\˜ì Hõ~°∞} HÍ^Œ∞. Jk JYO_» â◊H˜Îx ^•K«∞‰õΩ#fl Hõ~°∞}. J=∞‡
^ŒÜ«∞ JO>Ë<Õ J#O`« â◊H˜Î. ^ŒÜ«∞H˜ L#fl â◊H˜Î JO`å WO`å HÍ^Œ∞. P ^ŒÜ«∞Ö’<Õ Jhfl
L<åfl~Ú. P Hõà◊§ K«∂ѨÙÅ #∞OKÕ JYO_»Éèí∞=<åÅ#∞ ã¨$+≤ìOzO^ŒO>Ë ^ŒÜ«∞`À D
[QÆu#O`«\ ˜x J=∞‡ ã¨$lOzOk.
^ŒÜ«∞ *ÏÅ∞"åˆ~ P <Õ„`åÅ∞ ^ŒÜ«∂=∞$`« `«~°OQÍefl =i¬OѨ KÕã¨∞Î<åfl~Ú Hõ#∞Hõ â◊H˜Î
¿ã#Åhfl Lr˚q`«"≥∞ÿ Ǩ~ÚQÍ „ѨâßO`«`«#∞ J#∞ÉèíqOKå~Ú. JѨÙÊ_»∞ ã≤^Œ∞úÅ∞,
H˜OѨÙ~°∞+¨μÅ∞, Ü«∞‰õΩΔ Å∞, ^•fi^Œâßk`«∞ºÅ∞, UHÍ^Œâ◊ ~°∞„^Œ∞Å∞, J+¨ì =ã¨∞=ÙÅ∞, =∞~°∞`«∞ÅÎ ∞,
„|Ǩχ q+¨μ‚ ~°∞„^•^Œ∞Å∞, WO„^•k kHÍÊʼnõΩÅ∞ g~°O^Œ~°∂ J=∞‡ =ÚO^Œ∞ xÅ|_ç
Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞ `«ÅÃÑ· ^À~ÚeOz J=∞‡"åix H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞.
D <å=∞"Õ∞ Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ ''„|Ǩϟ‡¿ÑO„^Œ =∞¿ÇÏO„^•k ^Õ= ã¨Oã¨∞Î`« "≥·Éèí"å——
Jx K≥ѨÊ|_»∞`«∞#flk. "åà◊√§ KÕã≤# ™È΄`«O WHõ¯_» LOk.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 321
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
„|Ǩχ, L¿ÑO„^Œ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# ^Õ=`«ÅO^Œi KÕ`« ™È΄`«O KÕÜ«∞|_ç# Åe`åOaHõ
Jx P <å=∂xH˜ J~°÷O. Wk KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê ™È΄`«O.
J=∞‡"å~°∞ Pq~°ƒùqOz#ѨÙÊ_»∞ KÕã≤# ™È΄`«=∞O`« Q˘Ñ¨Êk D ™È΄`«O.
J=∞‡"å~°∞ Pq~°ƒùqOz# ™È΄`«Ñ¶¨∞\ÏìxH˜ Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ ''^Õ=i¬QÆ}ã¨OѶ¨∂`«
ã¨∂ÎÜ«∞=∂<å`«‡ "≥·Éèí"å—— Jx K≥áêÊ~°∞.
Wk Pq_» z^Œyfl‰õΩO_»OÖ’Oz „ѨHõ\ ˜OѨ|_»QÍ<Õ KÕã≤# ^•xH˜ K≥áêÊ~°∞.
Ü«Ú^Œú=∞O`å KÕã≤# `«~°∞"å`« =zÛ# <å=∞O-
''„|Ǩϟ‡¿ÑO„^Œ =∞¿ÇÏO„^•k ^Õ= ã¨Oã¨∞Î`« "≥·Éèí"å——.
D q^èŒOQÍ Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨O ZO`À „Hõ=∞|^Œú"≥∞ÿ# JO^Œ"≥∞ÿ# ‰õÄ~°∞Ê.
XHõ "≥·Ñ¨Ù Hõ^äŒ, XHõ "≥·Ñ¨Ù bÅ, XHõ "≥·Ñ¨Ù `«`«fiO, XHõ "≥·Ñ¨Ù =∞Ç≤Ï=∞ WÖÏ Jxfl
^•xÖ’ ÃÑ\Ïì~°∞.
^•xfl ÉèÏqOK«_»O KÕ`«<≥·`Õ „|`«∞‰õΩHõO`«\ ˜H˜ XHõ¯ Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞O
ã¨iáÈ`«∞Ok. ^•xÖ’ JO`« Ö’`«∞ LOk. Jk XHõ ~°`åflÅ ÃÑ>ˇì. J^˘Hõ
HõÅÊ =$HõΔO. ^•xÖ’ ÖËxk ÖË^Œ∞.
J=∞‡"å~°∞ Z<≥flxfl ~°∂áêÅ∞ ^èiŒ OzO^Œx "Õ^•Å∞, ѨÙ~å}ÏÅ∞ K≥áêÊÜ≥∂
Jhfl ^•xÖ’ L<åfl~Ú. U ~°∂ѨO HÍ"åÅO>Ë P ~°∂ѨOÖ’ JO^Œ∞Ö’#∞O_ç
J=∞‡"å~°∞ =∞#HÀã¨O =™êÎ~°∞.
=∞#O x`«ºO =∞##O KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ ^•xÖ’ J=∞‡ K«i„`« LOk.
„â◊^ŒúQÍ D LáêMϺ<å#flO`«@x `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl `«~°∞"å`« Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨O K«kq`Õ
D Ѷ¨∞\ÏìÅhfl J#∞Éèí∂uÖ’H˜ ~å"åe.
Wk x`«ºO =∞#H˜ J#∞Éèí"åxH˜ ~å=_®xÔH· =t<åºk "åˆQÌ=`«Å∞ XH˘¯Hõ¯ <å=∞OÖ’
XH˘¯Hõ¯ Hõ^äŒ#∞ xH˜ΔѨÎO KÕ™ê~°∞.
P J=`å~° Ѷ¨∞@ìOÖ’ K≥ѨÊ|_»¤ =∞O„`åkè^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ P <å=∂ÅÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx
LO\Ï~°∞.
XHõ¯ <å=∞OÖ’ XHõ Hõ^äŒ, XHõ =∞O„`«O, XHõ `«O„`«O, XHõ `«`«Î fiO ‰õÄ_® ^•y
L<åfl~Ú.

322 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡

 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
„|Ǩϟ‡¿ÑO„^Œ=∞¿ÇÏO„^•^Œ∞Å∞ KÕã≤# ™È΄`«O
#"≥∂ #=∞¿ãÎ [QÆ^ÕHõ<å^äÕ #"≥∂#=∞„j≈ „uѨÙ~åaè^è•<Õ,
#"≥∂ #"≥∂ ÉèíO_»=∞Ǩã¨∞~°Ñ¶≤∞fl #"≥∂ã¨∞Î HÍ"Õ∞â◊fii "å=∞ˆHt. 1
zO`å=∞}Ë zOu`« ^•#^ŒˆHΔ-zO`Õº z^•HÍ~°`«~°OQÆ=∂ÖË,
z„`åO|ˆ~ z„`«[QÆ„`«Êã¨∂`Õ z„`åYº x`åºaèQÆ`Õ #=∞¿ãÎ. 2
"≥∂HõΔ„Ñ¨^Õ =ÚQÆúâ◊âßOHõK«∂_Õ =ÚQÆúã≤‡`Õ "≥∂ǨÏqÉèË^Œ^ŒˆHΔ,
=Ú„^Õâ◊fisK«iÛ`« ~å[º`«O„`Õ =Ú„^•„Ñ≤ÜÕ∞ ^Õq! #"≥∂ #=∞¿ãÎ. 3
„‰õÄ~åO^èŒHõ^èŒfiOã≤x HÀ=∞ÖÏOy HÀ¿Ñ+¨μ HÍm `«#∞=∂^Œ^è•<Õ,
„HÀ_®#<åáêe`« Ãã·#ºK«„ˆH „HÀ_ôHõ$`åâı+¨^ŒÜÕ∞! #=∞¿ãÎ. 4
+¨_»OQÆ^Õg Ѩi"å~°QÆ∞¿ÑÎ +¨_»OQÆÜ«ÚHõÎ „â◊√u"åHõº=∞$ˆQº,
+¨@Û„Hõã¨O¿ã÷ K« +¨_»∂i‡Ç¨ÏO„u +¨_®ƒù=~°∂¿Ñ Åe`Õ! #=∞¿ãÎ. 5
HÍ"Õ∞â◊fis=ÚYº ã¨=∞ã¨Î x`åº HÍO`åã¨<åO`Õ! Hõ=∞ÖÏÜ«∞`åH˜Δ,
HÍ=∞„Ѩ^Õ HÍq∞x HÍ=∞â◊OÉè’ó HÍ"Õ∞º HõàÏ<å=∞kè¿Ñ! #=∞¿ãÎ. 6
k"ҺѶ¨∞ ã≤^ÒúѶ¨∞ #~“Ѷ¨∞~°∂¿Ñ k"Õº k<ånèâ◊ ã¨Ç¨Ï„ã¨HÍO`Õ,
^ÕnѨº=∂<Õ ^ŒÜ«∞Ü«∂ ã¨<å^äÕ ^Õ"åk^Õ= „Ѩ=∞^Õ #=∞¿ãÎ. 7
ã¨^•}˜=∂^Œº+¨ìHõ ¿ã=hÜÕ∞ ã¨^•t"å`À‡[˚fiÅ=∞OK«"å¿ã,
™œ"Õ∞º ã¨^ÕHÍÜ«∞#áê^ŒÑ¨Ó*˺ ã¨q„u Ö’Hõ㨺 #"≥∂ #=∞¿ãÎ. 8
ÉÏǑχ=ÚMˇ·~å‡`«$QÆ}ˇÿifl¿+"Õº „|Ǩχ„Ñ≤ÜÕ∞ „ÉÏǨχ}|O^èŒÇ¨ÏO„u,
„|Ǩ‡=∞$`«„™È`«ã≤ ~å[ǨÏOã≤ „|¿Çχâ◊fii „jÅe`Õ #=∞¿ãÎ. 9
ã¨OHΔÀaè}©=ÚYº ã¨=∞ã¨Î =Ú„^• ã¨O¿ãq`Õ ã¨Oã¨~°}„ѨǨÏO„u,
ã¨O™ê~°bÖÏHõi ™ê~°™êH˜Δ ã¨^• #=∞¿ãÎ Åe`Õ-kè<å^äÕ. 10
x`åºHõàÏëÈ_»â◊ˆH# HÍ=∂Hõi¬}ºkè„j„Ѩ^äŒ"Õ∞# ¿ã"Õº,
x`Õº x~å`«OHõ^ŒÜ«∂„ѨѨOKÕ hÖÏÅHõ„âı}˜ #"≥∂ #=∞¿ãÎ. 11
J#OQÆѨÙëêÊkaè~°∞#‡^•aè-~°#OQÆ^Õgaè-~°[„㨠¿ã"Õº,
JÉèí=º ǨÏO„`«ºHõΔ~° ~åt~°∂¿Ñ ǨÏ`åi=ˆ~æ Åe`Õ #=∞¿ãÎ. 12
ã¨OHΔÀaè}©=ÚYº K«`«∞~°ÌâßiÛ~å‡ÖÏ=$`À^•~° =∞Ǩ„ѨnѨO,
P`å‡#=∂a„Éèíu q„Éèí=∂_èÕº â◊√„ÉèÏâ◊ÜÕ∞ â◊√^ŒúѨ^Õ #=∞¿ãÎ. 13
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 323
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã¨ã¨~°fiã≤^•úºkHõâ◊H˜Î|$O^Õ ã¨~°fi[˝ q*Ï˝`« Ѩ^•~°qO^Õ,
ã¨~åfikèˆH ã¨~°fiQÆ`Õ ã¨=∞ã¨Îã≤kú„Ѩ^Õ „jÅe`Õ #=∞¿ãÎ. 14
ã¨~°fi[˝`åÜ«Ú„HõÊ^äŒ=∂aè-~°#º^Õgaè-~°á꺄t`« K«„HõÉèí∂"Õ∞,
ã¨~åfi=∞~åHÍOH˜Δ`« ѨÓ~°~Ú„u! ã¨~°fi㨺 Ö’Hõ㨺 ã¨q„u! áêÇ≤Ï. 15
=O^Õº =t<åºkHõ "åyfiÉèí∂u =iú+¨μ‚ K«„Hõ^Œ∞ºu"åǨÏ"å¿ÇÏ,
|ÖÏǨÏHõ âߺ=∞HõKÕ! =KÀÉËú =~°„Ѩ^Õ ã¨∞O^Œi áêÇ≤Ï qâ◊fiO. 16
ÉÏ}Ïk k"åºÜ«Ú^èŒ ™ê~°fiÉè∫"Õ∞ ÉèíO_®ã¨∞~åhHõ =<åO`«^•"Õ,
„Ѩ`«º„QÆ `Õ*’ [fie`åO|∞~åâı „áêѨź=∂<Õ Ñ¨i`À #=∞¿ãÎ. 17
HÍ"Õ∞t =„*Ët ÉèíˆQt~°∂¿Ñ! HõÖ˺ HõÖË HÍÅq֒Ѩ^ŒˆHΔ,
Hõ^ä•=âı+‘Hõ$`«^≥·`«ºÃã·<Õº! HÍ"Õ∞â◊HÍO`Õ Hõ=∞ÖË #=∞¿ãÎ. 18
aO^Œ∞ã≤÷`Õ aO^Œ∞Hõà‹·Hõ~°∂¿Ñ „|Ǩ‡u‡ˆH |$OÇ≤Ï`« z„`«ÊHÍâı,
|$ǨÏ`«∞¯KåÉè’QÆqÖ’ÅǨˆ~ |$Ǩτ`«ÊÉèÏ"Õ =~°^Õ #=∞¿ãÎ. 19
HÍ"Õ∞â◊fi~À`«ûOQÆ ã¨^•x"å¿ã HÍÖÏu‡ˆH HõO^Œo`å#∞HõO¿Ñ,
HõÖÏÊ=™ê<Àu÷`« HÍo~°∂¿Ñ HÍ=∞„Ѩ^Õ HõÅÊÅ`Õ #=∞¿ãÎ. 20
ã¨~åfi~°∞}Ë ™êO„^Œã¨∞^è•ã¨∞ã‘`Õ ™ê~°OQÆâßÉÏH˜Δ ã¨~À[=„ˆHÎ,
™ê~°ã¨º™ê~°ã¨º ã¨^≥·HõÉèí∂"Õ∞ ã¨=∞ã¨Î q^Õºâ◊fii ã¨#flu¿ãÎ. 21
✦✦✦
#"≥∂ #=∞¿ãÎ [QÆ^ÕHõ<å^äÕ #"≥∂ #=∞ó „j„uѨÙ~åaè^è•<Õ
#"≥∂ #"≥∂ ÉèíO_»=∞Ǩã¨∞~°Ñ¶≤∞fl #"≥∂-ã¨∞Î HÍ"Õ∞â◊fii"å=∞ˆHt
¿ÇÏ [QÆ[˚#h! [QÆ^ÕHõ<å^äÕ... [QÆ`«ÎO`«\ ˜H© UHõ J~Ú# k‰õΩ¯"≥·# `«b¡! =∞#O^ŒiH˜
XˆH XHõ k‰õΩ¯ J=∞‡"å~°∞. J=∞‡"åiH˜ „uѨÙ~å Jx ¿Ñ~°∞. „uѨÙ~å! „uѨÙ~°ã¨∞O^Œs!
J=∞‡"å~°∞. J=∞‡"åi XH˘¯Hõ¯ <å=∂xH˜ XH˘¯Hõ¯ â◊H˜Î LO@∞Ok.
nxfl J=∞‡"åifl ã¨∞Îuã¨∂Î HÍo^•ã¨∞ K≥áêÎ_»∞.
ÅH©Δ ‡O ~å[‰õΩÖË [Ü«∂O ~°}=ÚMË ˆHΔ=∞OHõs =∞^èŒfix
„Hõ"åºk kfiѨ ã¨~°Ê ÉèÏl â◊|sO HÍO`å~° ^Œ∞ˆ~æ y~“
Éèí∂`« „¿Ñ`« Ñ≤âßK« [$OÉèíHõ ÉèíÜÕ∞ 㨇 $`åfi =∞Ǩ ɡ·~°gO
"åº"≥∂¿ÇÏ „uѨÙ~åO `«~°Ou qѨ^• ™êÎ~åO K« `ÀÜ«∞Ѩ¡"Õ
ZHõ¯_≥·<å L#flu HÍ"åÅ#∞‰õΩO>Ë ÅH©Δ ‡ <å=∞O K≥Ü«∂ºÅx K≥áêÊ~°∞.
324 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
^•x =Å¡ ÃÑ^ŒÌ"åà◊√§ ‰õÄ_® Q“~°q™êÎ~°∞. Wk ÅH©Δ ‡ <å=∂xH˜ L#fl â◊H˜Î. ZHõ¯_≥·<å
[Ü«∞O ™êkèOKåÅO>Ë [Ü«∂ ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ J~Ú# JѨ~ål`å ^Õqx 㨇i¿ãÎ [Ü«∞O
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. Ѩâ◊√ ѨHΔͺ^Œ∞Å =Å¡, „H˜q∞ H©@HÍ^Œ∞Å =Å¡, J~°}ϺÅÖ’#∞ U"≥·<å
„Ѩ=∂^•Å∞ LO>Ë, JO>Ë XO@i`«#O =Å¡ U"≥∞ÿ<å „Ñ¨=∂^•Å∞ =™êÎÜ«∞xÑ≤¿ãÎ â◊|s
^Õqx 㨇iOKåe. â◊|i<Õ =#^Œ∞~åæ Jx JO\Ï~°∞.
Éèí∂`«„¿Ñ`« Ñ≤âßKåÅ ÉèíÜ«∞O HõeˆQ@ѨÙÊ_»∞ „uѨÙ~°Éèˇ·~°g^Õqx 㨇iOKåe. Dq_»
‰õΔΩ„^Œâ◊‰õΩÎÅxfl\˜x ‰õÄ_® `˘ÅyOK«QÆÅ^Œ∞. Jxfl\˜HõO>Ë ÃÑ^ŒÌ ÉèíÜ«∞O "≥∂ǨÏO. Jk
`˘ÅyOK«∞HÀ=_®xH˜ „uѨÙ~å <å=∞O 㨇iOKåe. „uѨÙ~å^Õq Jxfl "≥∂Ǩefl `˘ÅyOz
J*Ï˝<åxfl ã¨=¸ÅOQÍ <åâ◊#O KÕ¿ã „|Ǩχq^•ºã¨fi~°∂Ñ≤}©. P „uѨÙ~°ã¨∞O^Œix WHõ¯_»
„|Ǩ‡k ^Õ=`«Å∞ [Ü«∞ [Ü«∞ ^è•fi<åÅ`À #=∞㨯iã¨∂Î J=∞‡"åi ã¨~°fi "≥·Éèí"åxfl K≥ѨÓÎ
"≥Ú`«ÎO #"å=~°} K«„HõOÖ’ L#fl ^Õ=`«ÅO^Œix D ™È΄`«OÖ’ H©iÎOKå~°∞.
ÉèíO_®ã¨∞~å^•ºó ã¨=∞~°„ѨK«O_®
ǨÏ`å [QÆ`«¯O@Hõ`åO „Ѩܫ∂`«ó
#"åºx ã¨~åfi}˜ =ѨÓO+≤ ^Õq
`«fi`åûO„^ŒHÍ~°∞}º ã¨∞^è•Ñ¨Ù¡`åx
J=∂‡! h ^ŒÜ«∞ =Å¡ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ ã¨OǨÏiOѨ|_®¤_»∞, h z^Œyfl ‰õΩO_»OÖ’
Ѩ_»_»O =Å¡ uiy =∂ JO^ŒiH© #∞=Ùfi k=º"≥∞ÿ# ^ÕǨÅ∞ WKåÛ=Ù. WOHÍ h =Å¡
[~°QÍeû# Ѩx H˘O`« q∞yeO^Œ=∂‡! J<åfl~°∞.
=∞#‡^äŒ∞x rqOѨ*Ëã≤# J=∞‡"åi Hõ~°∞}
''„j â◊OÉèí∞<å^äŒã¨º =∞ǨÜ«∞â◊㨺—— - h ™êfiq∞ J~Ú# U â◊OÉèí∞_»∞ L<åfl_À PÜ«∞<Õ
WHõ¯_» HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞QÍ =ºHõÎ=∞Ü«∂º_»∞.
PÜ«∞<Õ D [QÆ`«∞ÎÖ’ ~°∞„^Œ∞_»∞QÍ J=`«iOz L<åfl_»∞. JѨÙÊ_»∞ #∞"Õfi Q“s^ÕqQÍ
L^ŒƒùqOz L<åfl=Ù. JѨÙÊ_»∞ g∞ W^ŒÌi Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î =Å¡ ã¨∞„|Ǩχ}∞º_»∞ L`«Ê#fl=∞~Úº
`å~°HÍã¨∞~°∞_çx K«Oáêe. HÍx PÜ«∞<Õ"≥∂ =∞Ǩ "≥·~åQƺO`À L<åfl_»∞. Pq_» ‰õÄ_®
WѨÙÊ_»∞ `«Ñ¨ã¨∞û‰õΩ "≥o§ ‰õÄ~°∞ÛOk. "åo§^ŒÌ~°∂ `«Ñ¨ã¨∞ûÖ’¡ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. WѨÙÊ_»∞ Ö’Hõ
~°HõΔ} ZÖÏQÆ? "åo§^ŒÌ~°∂ JO>Ë g∞i^ŒÌˆ~.
„|Ǩ‡O_®Å‰õΩ Jf`«OQÍ WÖÏ ÉèÏã≤ã¨∞Î<åfl~°∞. D „|Ǩ‡O_®ÅO^Œ∞ g∞ˆ~ t=
áê~°fi`«∞Å∞QÍ =ºHõÎ"≥∞ÿ L<åfl~°∞. WѨÙÊ_»∞ q_ç q_çQÍ L#fl g∞ W^ŒÌifl uiy g∞ W^ŒÌiH˜
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 325
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
XHõi Ѩ@¡ XHõiH˜ ~åQÆO HõeyOKåe. HÍx ~åQÆO HõeyOKÕ =∞#‡^äŒ∞_»∞ HÍeáÈÜ«∂_»∞.
WѨÙÊ_»∞ #∞=Ùfi J=`«iOKå=Ù Hõ^•! Hõ#∞‰õΩ P Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞xH˜ áê~°fiuÃÑ· J#∞~åQÆO
ѨÙ>ËìÖÏ P"≥∞#∞ KÕѨ>ËìÖÏ #∞"Õfi U^≥·<å KÕÜ«∞=∂‡. Jx J_çQÍ~°∞.
JHõ¯_» JO^Œ~°∂ P#Okã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ~°f^Õq U_»∞™ÈÎOk. J=∞‡"å~°∞ Ѩu„=`«
U_ç¿ãÎ `«@∞ìHÀÖË^Œ∞.
''Ѩu„=`åOQÆ<åcè+¨ìѶ¨Å^•Ü≥ÿ∞ #"≥∂ #=∞ó—— Jx J=∞‡H˜ ¿Ñ~°∞. Pq_Õ ÃÑ^ŒÌ Ѩu„=`«
Hõ#∞Hõ Pq_»‰õΩ ™êkèfi JO>Ë JO`« W+¨ìO. Éèí~°Î áÈÜ«∂Hõ ^Œ∞ódã¨∂Î<Õ rq`«=∞O`å
QÆ_çÑ≤# P ~°f^Õqx K«∂ã≤ J=∞‡ Hõ~°∞}˜OzOk. HÍ=Ú_çfl JH˜ΔÖ’Oz ã¨$+≤ìOz# `«e¡
Hõ#∞Hõ HÍ=∂H©Δ.
`«`«ó Hõ\ÏHΔÍ ^Œ∞`«Ê#flã¨û‡Ü«∞=∂# =ÚMÏO|∞[ó
ѨÓ~°fi^ÕǨkèHõ ~°∞z~°‡#‡^äÀ =∞^Œ"Õ∞^Œ∞~°ó
㨠K« HõO^Œ~°Êg~À-Ñ≤ #=∞㨯 $`«º =∞¿ÇÏâ◊fisO
=º*Ï˝Ñ¨Ü«∞k^ŒO "åHõºO ÉèíH˜Îx~°ƒù~°=∂#ã¨ó
=∞O^ŒÇ¨ã¨=^Œ#O`À =KåÛ_»∞ =∞#‡^äŒ∞_»∞. PÜ«∞# =Ú#∞Ѩ\ ˜ â◊s~°O
HõO>Ë q∞OzáÈ~Ú# JO^ŒO`À L<åfl_»∞. WѨÙÊ_»∞ PÜ«∞# J=∞‡"åi
HõO\˜Ö’Oz =KåÛ_»∞. PÜ«∞# =ã¨∂Î<Õ J=∞‡"åiH˜ #=∞™ê¯~°O KÕã≤,
''J=∂‡! PÜ«∞# HÍÖËÛ™ê_»∞, #∞=Ùfi „|uH˜OKå=Ù!—— J<åfl_»∞. Ñ≤Å¡efl `«O„_ç QÆ\ ˜ìQÍ
H˘\˜ì =∞O^Œe¿ãÎ "åà◊√§ `«e¡ ^ŒQÆæ~°ÔHo§ J=∂‡! Jx U_»∞™êÎ~°∞. "≥O@<Õ `«e¡ ^ŒQÆæ~°H˜
fã¨∞H˘x ÖÏeOz F^•~°∞ã¨∞ÎOk. JÖÏ =∞#‡^äŒ∞_çfl <å#fl HÍÖËÛ¿ãÎ J=∞‡ „|uH˜OzOk.
ZO`À "å`«ºÖϺxfl K«∂Ñ≤OzOk. =∞#‡^äŒ∞_»∞ #=∞㨯iOz, ''##∞fl UO KÕÜ«∞=∞O\Ï=Ù
`«b¡!—— Jx J_çQÍ_»∞.
W^Õ Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ ''ǨÏ~°<Õ„`åyflã¨O^ŒQÆúHÍ=∞ã¨Or=<Ò+¨kèó—— J<Õ <å=∞O. D
<å=∂xfl =∞^茺֒ qÉèílOK«~å^Œ∞. ''ǨÏ~°∞x Ü≥ÚHõ¯ HõO\˜ =∞O@Ö’¡ HÍeáÈ~Ú#
=∞#‡^äŒ∞x „|uH˜Oz# F ã¨Or=<Ò+¨nè Åe`åO|!—— Jx J~°÷O.
WHõ¯_» QÆ=∞xOKåeû# J<ÕHõ JOâßÅ∞, Ö’`«∞, `«`«Î fiO, Ѩ~°=∂~°÷O L<åfl~Ú.
J=∞‡"åi J=`å~° „ѨÜ≥∂[#O ÉèíO_®ã¨∞~°∞x K«OѨ_»=∂? =∞#‡^äŒ∞x „|uH˜OK«
_»=∂? Ô~O_»∂ „ѨÜ≥∂[<åÖË. =∞#‡^äŒ∞_»O>Ë =∞# ^Œ$+≤ìÖ’ HÍ=Ú_»∞. "≥Ú^Œ\ ˜ â◊„`«∞=Ù
J#∞H˘O\Ï~°∞. =∞#‡^ä∞Œ _»∞ Ji+¨_fi» ~åæÅÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ â◊„`«∞=Ù J<Õk JO^Œi Jaè„áêÜ«∞O.
326 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
HÍx Wk =ºuˆ~Hõ ^èÀ~°}˜. ''^èŒ~å‡-q~°∞^Àú Éèí∂`Õ+¨μ HÍ"≥∂-ã≤‡ Éèí~°`«~°¬Éèí—— Jx Hõ$+¨‚
Ѩ~°=∂`«‡ w`«Ö’ K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ P HÍ=∞ã¨fi~°∂ѨO "Õ~°∞. Jk ÖËHõáÈ`Õ [QÆ`ü ã≤÷u ÖË^Œ∞.
=∞i WHõ¯_» HÍ=Ú_çH˜ J~°÷O Uq∞\˜? „|Ǩχq^•ºã¨fi~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞ J=∞‡"å~°∞ HÍ=Ú_çfl
uiy „|uH˜OK«_»O U"≥∞ÿ<å `«QÆ∞<å?
Wk *Ï„QÆ`«ÎQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤# „Ѩ^è•<åOâ◊O.
=∞#‡^äŒ∞_»∞ J=∞‡ "åi Láê㨉õΩÅÖ’ KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê"å_»∞. ѨOK«^ŒtH˜ —HÍ=∞~å[
q^Œº— Jx ¿Ñ~°∞. Ѩ<≥flO_»∞ =∞Ok „Ѩ^è•#"≥∞ÿ# „jq^Àºáê㨉õΩÅ∞ L<åfl~°∞.
XH˘¯Hõ¯ik XH˘¯Hõ¯ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O. „Ѩã¨∞Î`«O „ѨKåi`«=∞ø`«∞#fl ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O —HÍk
q^Œº—. —Hõ— J<Õ JHõΔ~°O`À "≥Ú^ŒÅÜÕ∞º Ѩk¿ÇÏ#∞ JHõΔ~åÅ q^Œº.
'Ǩk q^Œº— Jx =∞~˘Hõ\ ˜ LOk.
Jk Ö’áê=Ú„^Œ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°∞ KÕã≤# Q˘Ñ¨Ê q^Œº.
J=∞‡"å~°∞ =∞#‡^äŒ∞x „|uH˜OK«_»=∞O>Ë XHõ HÀ}OÖ’ t=ÙxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ
ѨxKÕã≤#>Ë¡. t=Ù_»∞ HÍÖËÛ¿ãÎ J=∞‡ „|uH˜OzOk. ÉèÏ=<åâ◊H˜Î ÖËx"å_çH˜ Wq J~°÷O
HÍ=Ù. x*ÏxH˜ J=∞‡ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ KÕã≤# Ѩxx ѨÓiÎQÍ Ñ¨iѨÓ~°‚O KÕã≤Ok. t=Ù_»∞
=∞#‡^äŒ∞_ç ^ÕǨxfl ѨÓiÎQÍ HÍÅÛ‰õΩO_® |∂_ç^Œ#∞ q∞yÖÏÛ_»∞.
P q∞ye# |∂_ç^OŒ `å Hõeã≤ ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞ JÜ«∂º_»∞. "å_çx ã¨=¸ÅOQÍ <åâ◊#O
KÕã≤Ok J=∞‡"å~°∞. Jã¨Å∞ t=Ù_ç Ѩxx J=∞‡ ѨÓiÎ KÕã≤Ok.
=∞#‡^äŒ∞x „|uH˜OzOk. PÜ«∞# =∞#‡^äŒ∞_»#|_Õ r=Ù_»∞. PÜ«∞# ^ÕǨÏO áÈ~ÚOk
HÍh PÜ«∞# „|u‰õΩ<åfl_»∞. Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ ^ÕǨxfl ZO^Œ∞‰õΩ HÍÖÏÛ_»∞?
''<Õ#∞ =∞#‡^äŒ∞_»#∞. Dâ◊fi~°∞x ‰õÄ_® [~Ú™êÎ#——<Õ JǨÏOHÍ~°=∞O`å ^ÕǨÏQÆ`«"≥∞ÿ#
JǨÏOHÍ~°O. Jk t=Ùx Ü≥ÚHõ¯ HõO\˜ =∞O@ÅÖ’ HÍeáÈ~ÚOk. t=Ùx Hõ#∞fl JO>Ë
*Ï˝<åyfl.
''*Ï˝<åyfl ^ŒQÆú Hõ~å‡}O `«=∂Ǩïó ѨO_ç`«ó |∞^è•ó—— J<åfl_»∞ w`«Ö’ [QÆ^Œ∞æ~°∞"≥·#
Hõ$+¨‚Ѩ~°=∂`«‡.
t=Ù_»∞ QÆ∞~°∞ ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞. PÜ«∞# WzÛ# *Ï˝#O`À ^ÕǨ`å‡aè=∂#O áÈ~ÚOk.
HÍx ѨÓiÎQÍ Hõ~°‡HõΔÜ«∞O [~°QÍÅO>Ë „|Ǩχq^•ºã¨fi~°∂Ñ≤}ˇÿ# P `«e¡ J#∞„QÆǨÏO
HÍ"åeûO^Õ. J^Õ WѨÙÊ_»∞ [iyOk. WѨÙÊ_»∞ WOHõ r=Ù_»∞ q∞yeáÈÜ«∂_»∞. P"≥∞
Éèí~°Î â◊s~°O f¿ã™ê_»∞ Hõ#∞Hõ Dq_» â◊s~°O W=fi^Œ∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 327
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J=∞‡"å~°∞ Ѩu„=`«. ~°f^ÕqH˜ =∂„`«"Õ∞ Hõ#|_Õ â◊s~°O WzÛOk. ~°f^Õq Ѩu„=`«
Hõ#∞Hõ Pq_»#∞ U_çÑ≤OK«‰õÄ_»^Œ∞ Hõ#∞Hõ g∞ PÜ«∞# h‰õΩ =∂„`«"Õ∞ Hõ#|_»`å_»∞ WOÔH
=fiiH© Hõ#|_»_»∞ Jx =~°q∞zÛOk. =∞#‡^äŒ∞_»∞ J#OQÆ∞_≥·áÈ`å_»∞. J#OQÆ∞_»∞ JO>Ë
â◊s~°O ÖËx"å_»∞. â◊s~°O ÖËx"å_»∞ JO>Ë â◊s~°O J=ã¨~°O ÖËx"å_»x J~°÷O.
#kÖ’ H˘@∞ì‰õΩáÈÜÕ∞ "å_çH˜ Ѩ_»=ÖËHõáÈ`Õ Ñ¨_»= ÖËx"å_»∞ JO\Ï~°∞. X_»∞¤‰õΩ
KÕi# "å_çH˜ Ѩ_»= ÖËHõáÈ`Õ Ñ¨_»= J=ã¨~°O ÖËx"å_»∞ JO\Ï~°∞.
=∞#‡^äŒ∞xH˜ ^ÕǨ^Œ∞Å∞ J=ã¨~°O ÖˉõΩO_®<Õ Jxfl Ѩ#∞Å∞ KÕÜ«∞QÆeˆQ â◊H˜Îx J=∞‡
WzÛOk. ^ÕǨ`«‡ „ÉèÏOu ѨÓiÎQÍ `˘Åy# `«~åfi`Õ *Ï˝#O =ã¨∞ÎOk.
^ÕǨ`«‡„ÉèÏOu JO>Ë ã¨∂÷Å ^ÕǨÏO <Õ#∞ J#∞HÀ=_»O XHõ J*Ï˝#O.
ã¨∂HõΔ ‡ ^ÕǨÏO <Õ#∞ J#∞HÀ=_»O =∞~˘Hõ J*Ï˝#O. HÍ~°}^ÕǨÏO <Õ#∞ J#∞HÀ=_»O
=¸_»= J*Ï˝#O. D =¸_»∞ ^ÕǨÅ∞ <Õ#∞ HÍ^Œ∞, <Õ#∞ JYO_»"≥∞ÿ#
ã¨zÛ^•#O^•`«‡ ã¨fi~°∂Ѩ=∞x `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O Jã¨Öˇ·# *Ï˝#O.
^ÕǨ`«‡ „ÉèÏOu áÈ`Õ r=Ù_»∞ J#OQÆ∞_≥· áÈ`å_»∞.
^ÕǨÏO J=ã¨~°O ÖËx ã≤÷u. J^Õ [#‡~åÇ≤Ï`«ºO. JѨÙÊ_»∞ ZHõ¯_» Ѩ_ç`Õ
JHõ¯_» LO\Ï_»∞. =∞#‡^äŒ∞xH˜ ^ÕǨÏO ZѨÙÊ_≥·`Õ ÖË^À ZHõ¯_çH˜ HÍ"åÅO>Ë
JHõ¯_çH˜ "≥o§áÈQÆeQÍ_»∞. ^ÕǨÏO LO>Ë ZHõ¯_»∞<åfl_À JHõ¯_Õ LO_®e.
^ÕǨÏO ÖËHõáÈ=_»O`À ã¨~°fi„`å "åºÑ≤OzáÈÜ«∂_»∞. P r=Ù_çx J=∞‡"å~°∞ ã¨~°fi„`å
"åºÑ≤Oz# `«`«Î fiOQÍ =∂iÛ"Õ™ê~°∞. ã¨~°fi"åºÑ¨Hõ"≥∞ÿ# Ѩ~°=∂`«‡ `«`«Î fiOÖ’ qb#O
KÕã≤ „|ÃǷχHͺxfl HõeyOKå~°∞. Jn nxÖ’ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åeû# PO`«~°ºO.
QÆ=∞x¿ãÎ „Ѩu r=Ù_»∞ HÍ=Ú_Õ. D HÍ=Ú_»∞ Q˘Ñ¨Ê HÍ=Ú_»∞. =∞#O D HÍ=Ú_≥·
áÈ"åe. D HÍ=Ú_»∞ t= â◊‰õΩÎÅ#∞ XHõ\ ˜QÍ K«∂_»_®xH˜ |Ü«∞Å∞^Õi# HÍ=Ú_»∞.
DÜ«∞xfl ^Õ=`«ÅO^Œ~∂° t=áê~°fi`«∞Å#∞ HõÅѨ=∞x ѨOÑ≤OKå~°∞. ^Õ=`«ÅO>Ë WO„k
Ü«∂Å∞. WO„kÜ«∂Åhfl Hõeã≤ t=â◊ÔH·ÎºHͺxfl K«∂_®Å#∞‰õΩ<åfl~Ú. „ѨѨOK«=∞O`å
"åºÑ≤Oz#k â◊H˜Î. nxH˜ =¸Å"≥∞ÿ#k t=O. t=â◊‰õΩÎÅ∞ W^ŒÌ~°∂ XHõ¯>Ë J<Õ *Ï˝#"Õ∞
„|Ǩχ*Ï˝#O.
Jk K«∂_®Åx ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ Hõeã≤ HÀ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.P HÀiˆH HÍ=Ú_»∞. ^Õ=`«ÅO>Ë
WO„kÜ«∂Åx K≥ѨÙʉõΩ<åflO. P WO„kÜ«∂Åhfl x„QÆÇ≤ÏOz, P Ѩ~°`«`åÎ fixfl `≥Å∞ã¨∞HÀ=
_®xH˜ `åѨ„`«Ü∞« Ѩ_`ç ,Õ t=Ù_»∞ `«# =¸_»= HõO\˜`À HÍeÛ"Õ™ê_»∞. PÜ«∞# =ÚO^Œ∞QÍ
328 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J#∞„QÆǨÏO`À `«# *Ï˝<åyfl`À g_ç ^ÕǨ`«‡ „ÉèÏOux ^ŒQÆúO KÕ™ê_»∞. JѨÙÊ_»∞ P
q∞ye# Hõ~°‡HõΔÜ«∞"Õ∞^≥·<å LO>Ë P Åe`å Ѩ~åÉèí\ÏìiHõ ã¨OѨÓ~°‚OQÍ #tOѨKÕã≤ P
r=Ùx t=â◊ÔH·ÎºHõº `«`åfixH˜ J#∞ã¨O^è•#O KÕã≤O^Œx D Hõ^äŒÖ’x PO`«~°ºO.
J=∞‡"å~°∞ z^Œyfl‰õΩO_»OÖ’ Z=Ô~=~°∞ Ѩ_®¤~À "å~°O^Œih ã¨$+≤ìOKå~°∞. HÍx
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ z^Œyfl‰õΩO_»OÖ’ Ѩ_»ÖË^Œ∞. "å_»∞ ‰õÄ_® P z^Œyfl‰õΩO_»OÖ’ Ѩ_ç LO>Ë
Hõ^äŒ WO`«=~°‰õÄ =KÕÛ^Õ HÍ^Œ∞. ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ Ѩ_®¤~°∞.
K«H¯õ x â◊s~åÅ`À =∞m§ ѨiѨÓ~°∞Ö‚ ·ˇ =KåÛ~°∞. HÍx =∞#‡^ä∞Œ _»∞ „Ѩ`ºÕ H˜Oz Ü«Ú^Œ=ú ∞O`å
J~Ú# `«~°∞"å`« J=∞‡"åi HõO\˜ #∞O_ç =KåÛ_»∞. z^Œyfl‰õΩO_»OÖ’ Z=~°∞ Ѩ_®¤~À
"åà◊√§ =∂„`«"Õ∞ J=∞‡Ö’Oz =™êÎ~°∞. =∞i z^Œyfl‰õΩO_»OÖ’ Ѩ_»x =∞#‡^äŒ∞_»∞ J=∞‡
#∞Oz WѨÙÊ_»∞ ZÖÏ =KåÛ_»∞? "å_»∞ gà◊§O^Œi HõO>Ë =ÚO^Õ z^Œyfl‰õΩO_»OÖ’
Ѩ_®¤_»∞. J^Õ t=Ù_ç HõO\˜ =∞O@Ö’¡ HÍeáÈ=_»O. t=Ù_»∞ HõO\˜=∞O>Ë z^Œyfl‰õΩO_»O.
t=Ù_»∞ z^Œyfl‰õΩO_»O JHõ¯_çflOKÕ ~°yÖÏÛ_®x K≥áêÊ~°∞. Jn ã¨Ô~·# ã¨=∞#fiÜ«∞O.
D q^èŒOQÍ =∞#‡^äŒ∞_»∞ J=∞‡"åi JÉèíÜ«∂xfl á⁄Ok ^è≥·~°ºOQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÍ_»∞.
KÕuÖ’ K≥~°‰õΩ qÅ∞¡, ѨÙ=ÙfiÅ ÉÏ}ÏÅ∞, ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞ =∞ÅÜ«∞ Ѩ=#∞_»∞, =ã¨O`«∞_»∞,
zÅ∞HõÅ ~°^äŒO. Ug∞ QÆ\ ˜ì |ÅO ÖË^Œ∞.
^èŒ#∞ó áœ+¨ÊO =∞øsfi =∞^èŒ∞Hõ~°=∞~¸ ѨOK«qtMÏó
=ã¨O`« ™êû=∞O`À =∞ÅÜ«∞=∞~°∞^• Ü≥∂^èŒ# ~°^äŒó
`«^䕿ѺHõã¨û~°fiO Ç≤Ï=∞yiã¨∞`Õ HÍ=∞Ñ≤ Hõ$áê
=∞áêOQÍ`ÕÎ ÅÉÏúfi [QÆk^Œ=∞#OQÀ q[Ü«∞`Õ
Jx â◊OHõ~°∞Å∞ ™œO^Œ~°ºÅǨÏiÖ’ K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ â◊s~°O ÖËHõáÈ~Ú<å t=Ù_ç ^ŒQÆæ~°‰õΩ
[~ÚOK«_®xH˜ ^è~·≥ º° OQÍ "≥à√◊ <Î åfl_»∞. J=∂‡! =∞#‡^ä∞Œ _»∞ Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~°∞x [~ÚOz f~å`å_»∞
ZO^Œ∞=Å¡#O>Ë PÜ«∞#H˜ h Hõ_»HõO\˜ K«∂ѨÙÖ’Oz U^À Jx~°fiK«hÜ«∞"≥∞ÿ# ^ŒÜ«∞
^˘iH˜Ok. JO^Œ∞=ÖË¡ PÜ«∞# JO`« â◊H˜Î=∞O`«∞_»Ü«∂º_»∞. ѨxH˜~åx "å_çfl ‰õÄ_®
ѨxH˘KÕÛ@@∞ì KÕÜ«∞QÆÅ^Œ∞ P Ѩ~åâ◊H˜Î.
HÍiΈHÜ«∞ [##O, `å~°HÍã¨∞~åk ~åHõΔã¨∞Å =^èŒ
=∞#‡^äŒ∞_»∞ =∞Ǩ P#O^ŒOQÍ |Ü«∞Å∞^Õi t=Ù_»∞ Ѩ~°=∞ "≥·~åQƺO`À L#fl ™ê÷}Ïfi
„â◊=∂xH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl_»∞.
WѨÙÊ_»∞ J=∞‡"åi WzÛ# â◊s~°O, J=∞‡"å~°∞ WzÛ# PÜ«Ú^è•Å`À L<åfl_»∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 329
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J^äŒ HõO^Œ~°Ê ÉÏ}∫ÃѶ∞ÿ ™êÎ_ç`« â◊ÛO„^ŒâıY~°ó
^Œ∂s K«HÍ~° "≥·~åQƺO `«Ñ¨ ã¨Î`åº[º ^Œ∞+¨¯~°O
=∞#‡^äŒ ÉÏ}ÏÅ =Å#, "≥·~åQƺO JO`å ^Œ∂~°O KÕã¨∞‰õΩx `«Ñ¨ã¨∞û q_çz ÃÑ\˜ì,
áê~°fif^Õq `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞Î#fl KÀ@∞H˜ =KåÛ_»∞. J=∞‡`À ''J^Œº „ѨÉèí$u `Õ ^•ã¨ó—— -
''D ~ÀA #∞O_ç h ^•ã¨∞_çx—— J<åfl_»∞. JO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ Zxfl `«Ñ¨ã¨∞ûÅ∞ KÕã≤<å
ѨÅHõx ™êfiq∞, h ^•ã¨∞_çx J<åfl_»∞.
Wk =∞#‡^ä∞Œ x â◊HÎ̃ HÍ^Œ∞. J=∞‡"åi HõO\˜ K«∂ѨÙH˜ L#fl â◊H.Î̃ P â◊HÎ̃ =ÖË¡ =∞#‡^ä∞Œ _»∞
"≥o§ P Ѩx KÕÜ«∞QÆeQÍ_»∞. J=∞‡"åi Hõ#∞ K«∂Ѩ٠J<Õ =∞#‡^äŒ∞_Õ P Ѩx KÕÜ«∞QÆÅ_»∞.
ѨOK«â◊~° âß„ã¨ÎÉ’^èŒ# Ѩ~°=∂Kåˆ~º} ^Œ$+≤ìáê`Õ#
HÍOpã‘q∞fl ‰õΩ=∂s HÍK«# "≥∂ǨÏÜ«∞u HÍ=∞*Ë`å~°"£∞
JO\Ï~°∞ =¸Hõâ◊OHõ~°∞Å∞.
'„Ñ‘`Àã≤‡ `«= `«áÈaèó— h `«Ñ¨ã¨∞û`À ##∞fl „Ñ‘u á⁄OkOKå=<åfl_»∞.
áê~°fif Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞ʼnõΩ k=º"≥∞ÿ# HõàϺ}O [iyOk.
WHõ JHõ¯_ç #∞O_ç Pq_Õ PÜ«∞#‰õΩ „ѨÑO¨ K«O. Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~°∞xH˜ J=∞‡"åiÃÑ·
ZO`« „¿Ñ=∞! t=Ù_»∞ =∞Ǩ`«Ñ㨠fi≤ , =∞Ǩ "≥~· åQƺO JO\Ï~°∞. "≥~· åQƺ=∞O>Ë
t=Ù_Õ QÆ∞~°∞Î =™êÎ_∞» . HÍx PÜ«∞#O`« â◊$OQÍ~° ѨÙ~°∞+¨μ_»∞ =∞~˘Hõ_∞» O_»_∞» .
k=º"≥∞ÿ# Éèí∞=<åÅÖ’ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ J=∞‡"åi`À Hõeã≤ qǨÏiã¨∂Î L<åfl_»∞.
P Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x k=º`Õ[O J=∞‡"åi HÍ~°}OQÍ "≥eH˜ =zÛOk. P âßOÉèí=`Õ[O
=ÚO^Œ∞QÍ D Ѩ$käfi g∞^Œ Ѩ_çOk. HÍh Ѩ$käfi ÉèíiOK«ÖËHõáÈ~ÚOk. JѨÙÊ_»∞ Jk
"åÜ«Ú=Ù ^•fi~å JyflH˜ JѨÊyOK«|_çOk. Jyfl ‰õÄ_® P =∞Ǩ`Õ*Ïxfl ÉèíiOK«ÖËHõ
áÈÜ«∂_»∞. t=`Õ[O ѨOK«Éèí∂`åʼnõΩ =¸Å"≥∞ÿ#k. ѨOK«Éèí∂`åÅÖ’ XHõ_≥·# Jyfl
‰õÄ_® P `Õ[ã¨∞û#∞ ÉèíiOK«ÖËHõáÈÜ«∂_»∞.
Jyfl ^•xx fã¨∞‰õΩx "≥o§ QÆOQÆ Ü«∞O^Œ∞ LOKå_»∞. HÍh QÆOQÆ ‰õÄ_® ^•xx
ÉèíiOK«ÖËHõ `«Ñ≤¿ãÎ =∂=¸Å∞ Jyfl KåÅ^Œx „|Ǩχ ^Õ=Ù_»∞ XHõ „Ѩ`ÕºHõ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤
^•x`À JyfltYÅ`À ‰õÄ_ç# Ô~Å∞¡ `«∞ѨÊ#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕ™ê_»∞.
Ô~Å∞¡H˜ 'â◊~°=Ú— Jx ¿Ñ~°∞.
`«∞ѨÊH˜ '=#=Ú— Jx ¿Ñ~°∞. P Ô~O_»∂ HõeÑ≤`Õ ''â◊~°=}O—— J~ÚOk.
JÖÏ `«Ü«∂~°∞ KÕã≤# â◊~°=}OÖ’ D t= `Õ[ã¨∞û LOk. P â◊~°=}O [QÆ<å‡`«
330 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
~°∂Ѩ"∞Õ . P t=`Õ[O H˘O`« HÍÖÏxH˜ Ѩ<fl≥ O_»∞ KÕ`∞« Å`À, P~°∞ =ÚMÏÅ`À =ºHõ"Î ∞≥ Oÿ k.
J^Õ ''â◊~°=} Éèí=—— J~Ú# `Õ[ã¨∞û.
J^Õ —㨯O^Œó—. 㨯O^Œ∞_»∞ JO>Ë t=Ùx #∞O_ç *Ïi=zÛ# `Õ[óã¨fi~°∂ѨÙ_»∞.
nxÖ’ ã¨$+≤ì „Hõ=∞=∞O`å K≥ѨÊ|_çOk. qâ◊fi=∞O`å XHõ =∞Ǩâ◊H˜Î "åºÑ≤Oz LOk.
„ѨѨOK«=∞O`å áê~°fif Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞ʼnõΩ Ñ¨Ù„`« ™ê÷#"Õ∞.
D [QÆ`∞« ÖÎ ’ =¸_Õ `«`åÎ fiÅ∞ L<åfl~Ú. Jq =∂`«$, Ñ≤`$« , Ѩل`« `«`åÎ fiÅ∞. qâ◊fiOÖ’
„Ѩ^è•#OQÍ <åÅ∞QÆ∞ k‰õΩ¯Å∞, ÃÑ·# XHõ\ ˜, „H˜O^Œ XHõ\ ˜- "≥Ú`«ÎO P~°∞. D P~°∞
k‰õΩ¯ÖÏ "åºÑ≤Oz L#fl^ŒO`å P t=â◊‰Ωõ ÅÎ `«`Ϋ fi"Õ∞ Jx `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»"∞Õ P~°∞ =ÚMÏÅ
ã¨∞„|Ǩχ}º `«`«fiO.
qâ◊fi=∞O`å ‰õΩ=∂~°™ê÷#OÖ’ LOk. ^•xH˜ =¸Å"≥∞#ÿ "å~°∞ t=â◊‰Ωõ ÅÎ ∞. ѨOK«É∂íè `å
ʼnõΩ Jf`«"≥∞ÿ# Ѩ~°=∂`«‡ `Õ[ã¨∞û „ѨHõ$u ^•fi~å =zÛOk. „ѨHõ$u „¿Ñ~°} â◊H˜Î. P
„ѨH$õ u áê~°fiu. Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~°∞x #∞O_ç =ºHõ"Î ∞≥ #ÿ P `Õ[ã¨∞û 'Éè∂í q∞ ~åáÈ-#Ö’ "åÜ«Úó
YO =∞<À |∞kúˆ~=K«— WÖÏ Éèí∂q∞, h~°∞, Jyfl, "åÜ«Ú=Ù, PHÍâ◊O JÖÏ „Hõ=∞OQÍ
"åºÑ≤Î K≥Ok qâ◊fiOQÍ qã¨Î $`«=∞~ÚOk.
qâ◊fi=Ú#O^ŒO`«\Ï "åºÑ≤Oz#k t=â◊HÍκ`«‡Hõ"∞≥ #ÿ `«`Ϋ fiO J^Õ ã¨∞„|Ǩχ}º `«`Ϋ fiO,
J^Õ +¨}∞‡Y`«`«Î fiO. Jk Åaè¿ãÎ qâ◊fi=∞O`å P t=â◊HÎ̃=∞Ü«∞=∞<Õ *Ï˝#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
J`«x KÕuH˜ J=∞‡"å~°∞ *Ï˝#â◊H˜Î J<Õ PÜ«Ú^è•xflKåÛ~°∞.
P â◊HÍκܫÚ^èŒO`À ™êfiq∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ áÈQÍ q∞ye# `å~°HÍã¨∞~°∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#
~åHõΔã¨∞Å#∞ ã¨OǨÏiOKå_»∞. ^Õ=¿ã#Åxfl\˜h XHõ\ ˜ KÕ™ê_»∞.
WHõ¯_» ã¨∞„|Ǩχ}º `«`åÎ fixfl 㨇iOK«∞HÀ"åe. ~å=∂Ü«∞}OÖ’ ~å=∞ ÅHõΔ ‡}∞ʼnõΩ
qâßfiq∞„`«∞_»∞ ã¨∞„|Ǩχ}º `«`åÎ fixfl K≥áêÊ~°∞.
JÖψQ =∞ǨÉèÏ~°`«O J~°}ºÑ¨~°fiOÖ’ ã¨fiÜ«∞OQÍ =∂~°¯O_ÕÜ«∞ =∞ǨÏi¬ ã¨∞„|Ǩχ}º
`«`åÎ fixfl ^èŒ~°‡~åA‰õΩ K≥áêÊ~°∞. Ô~O_»∞ Ü«Ú^•úʼnõΩ =ÚO^Œ∞QÍ ã¨∞„|Ǩχ}º `«`«Î fiO
K≥ѨÊ|_çOk.
~å=} Ü«Ú^ŒúO HÀã¨O ~å=Úx ѨOÑ≤OKÕ@ѨÙÊ_»∞ qâßfiq∞„`«∞_»∞ "≥Ú^Œ@ K≥Ñ≤Ê#k
JO>Ë J=`å~°„ѨÜ≥∂[#O <≥~°"Õ~°Û_®xH˜ =ÚO^Œ∞ K≥Ñ≤Ê#k ã¨∞„|Ǩχ}º`«`«Î fiO.
‰õΩ~°∞ˆHΔ„`«ã¨O„QÍ=∞OÖ’ ѨÓ~°fi~°OQÆOQÍ K≥Ñ≤ÊOk ã¨∞„|Ǩχ}º`«`«Î fiO. ^Õ= â◊‰õΩÎÅ∞ KåÖÏ
Q˘Ñ¨Ê"Õ HÍx Pã¨∞sâ◊‰õΩÎÅ =Å¡ J=hfl K≥ÖÏ¡K≥^Œ∞Ô~·áÈÜ«∂~Ú.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 331
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"Õ\ ˜H© „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# |ÅO ÖËHõ H©Δ}˜OzáÈÜ«∂~Ú. ã¨∞„|Ǩχ}∞º_»∞ ^Õ=â◊‰õΩÎÅxfl\˜h
ã¨g∞HõiOz, "å~°O^ŒiH© <Õ#∞<åfl#x JÉèÜ í ∞« q∞KåÛ_»∞. JO^Œ∞Hˆ —^Õ=¿ã<åx— JÜ«∂º_»∞.
JO^Œix HõeÑ≤ "å\˜x ^Œ∞+¨ì â◊‰õΩÎÅ g∞^Œ q[$OÉèí} KÕ~ÚOz "å\˜x ã¨OǨÏiOKå_»∞.
WѨÊ\˜H© Ѩq„`«"∞≥ #ÿ ^≥g· QÆ∞}ÏÅ∞ Hõey# "å~°∞ ZO^Œ~À L<åfl~°∞. HÍx "åi â◊‰Ωõ ÅÎ xfl
K≥ÖÏ¡K≥^ŒÔ~· áÈ~Ú L<åfl~Ú. ã¨∞„|Ǩχ}∞ºx P~åkè¿ãÎ P ^≥·g â◊‰õΩÎÅxfl\˜x XHõKÀ@
ã¨=∞‰õÄiÛ, |Åq∞zÛ Pã¨∞s â◊‰õΩÎÅ#∞ ã¨OǨÏiOѨ KÕÜ«∞QÆÅ_»∞. ZѨÙÊ_≥·<å ^èŒ~°‡~°HõΔ}‰õΩ
ã¨∞„|Ǩχ}º `Õ[O J=`«iOKåe.
J^Õ q^èŒOQÍ J*Ï˝# â◊‰õΩÎefl <åâ◊#O KÕÜ«∞_®xH˜ ã¨∞„|Ǩχ}º`Õ[O ZѨÊ\˜HõѨÙÊ_»∞
Pq+¨¯iOѨ|_»∞`«∞Ok.
D ã¨∞„|Ǩχ}∞º_»∞ *Ï˝#Ѩ~°OQÍ K«∂¿ãÎ QÆ∞~°∞QÆ∞Ǩï_»∞, t=â◊‰õΩÎÅ `«`«Î fiO`À =∞#‰õΩ
ÅaèOz# QÆ∞~°∞ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞. P QÆ∞~°∞ã¨fi~°∂ѨÙ_≥· J=`«iOz J=`å~åÖË
*Ï˝#ã¨O|O^èŒ∞_»∞, Pkâ◊OHõ~° ÉèíQÆ=`åÊ^Œ∞Å∞, ~°=∞} =∞ǨÏi¬.
g~°O^Œ~∂° ã¨∞„|Ǩχ}ºqÉè∂í `«∞Å∞. D qÉè∂í u ^≥g· Ü«∞"≥∞#ÿ QÆ∞}ÏÅxfl\˜x
ã¨g∞Hõiã¨∞ÎOk Hõ#∞Hõ ~å=∂Ü«∞}OÖ’, ÉèÏ~°`«OÖ’ K≥ѨÊ|_ç#@∞ì ã¨∞„|
Ǩχ}º 㨇~°} =Å¡ ^≥·g â◊‰õΩÎʼnõΩ ~°HõΔ} HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
Pã¨∞s â◊‰õΩÎÅ∞ |ÅÇ‘Ï#=∞ø`å~Ú. ã¨∞„|Ǩχ}∞ºx Pq~åƒù="Õ∞ áê~°fif
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞ʼnõΩ P#O^ŒO.JÖÏ D Åe`ÀáêMϺ#O ‰õÄ_® ‰õΩ=∂~° ã¨OÉèí=O`À ѨÓiÎ
J~ÚOk. D ~°Ç¨Ï㨺O `≥eã≤# HÍo^•ã¨ =∞ǨHõq ~°zOz# —‰õΩ=∂~° ã¨OÉèí=O— Ö’
ZHõ¯_® ‰õΩ=∂~° ™êfiq∞ Ü≥ÚHõ¯ ѨÙ@∞ìHõ „Ѩ™êÎ=# LO_»^Œ∞.
HÍh ¿Ñ~°∞ =∂„`«O —‰õΩ=∂~° ã¨OÉèí=O—. ^•xÖ’ PÜ«∞# t= áê~°fi`«∞Å HõàϺ}O,
t= áê~°fi`«∞Å∞ P#O^ŒOQÍ Hõeã≤ qǨÏiOK«_»O =~°‰õΩ K≥Ñ≤Ê PÑ≤"Õ™ê~°∞. `«~°∞"å`«
[iˆQ^Õ ‰õΩ=∂~° ã¨OÉèí=O.
t= â◊‰õΩÎÅ UHõ`«fi"Õ∞ ‰õΩ=∂~°™êfiq∞. t=Ù_»∞ J~Ú^Œ∞ =ÚMÏÅ "å_»∞, â◊H˜Îk XHõ
=ÚYO. P ~Ô O_»∂ Hõeã≤ P~°∞ =ÚMÏÅ∞. ã¨∞„|Ǩχ}∞º_»O>Ë t=â◊HÔ ºÎ· Hõº~°∂ѨÙ_»∞. PÜ«∞#
^Õ=`«efl ~°H˜ΔOKå_»∞. ^Õ=`«ÅO>Ë Ü«∞[˝ ã¨fi~°∂ѨÙÅ∞. Ü«∞[˝O JO>Ë ã¨`«¯~°‡. ^•x =ÖË¡
Ö’HõO xÅ∞ã¨∞ÎOk. PÜ«∞# Ü«∞[˝ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞. Ü«∞[˝OÖ’ XHõ Jyfl ÃÑ·H˜ ~°QÆ∞Å∞`«∂
LO@∞Ok. ^•x ÃÑ·# P[ºO "Õ™êÎ~°∞. ^•x<Õ ™È=∞O JO\Ï~°∞.
D P[ºO „H˜OkH˜ Ѩ_»∞`«∞Ok. P[ºO Ü≥ÚHõ¯ kâ◊ ZѨÙÊ_»∂ „H˜OkˆH LO@∞Ok.
332 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Jyfl kâ◊ ZѨÙÊ_»∂ ÃÑ·ˆH LO@∞Ok. D Ô~O_»∂ HõeÑ≤`Õ ^Õ=`å â◊‰õΩÎÅ∞ JO^Œ∞Ö’Oz
=ºHõÎ"≥∞ÿ J#∞„QÆÇ≤Ïã¨∞Î<åfl~Ú.
ÃÑ·H˜ "≥àı§ Jyfl t=Ù_»∞, „H˜OkH˜ =KÕÛ ™È=∞O â◊H˜Î. Jyfl ÖËx^Õ ™È=∞O ÖË^Œ∞.
™È=∞O ÖËx^Õ Jyfl „Ѩ[fiiÅ¡^Œ∞. '#=∞™Èû=∂Ü«∞ K« ~°∞„^•Ü«∞K«— J#_»OÖ’ Wn
PO`«~°ºO.
ÃÑ·H˜ "≥àı§ JyflH˜ ã¨OˆH`«O T~°÷fi „uHÀ}O. „H˜OkH˜ =KÕÛ ™È=∂xH˜ ã¨OˆH`«O J^èŒó
„uHÀ}O. D Ô~O_»∞ „uHÀ}ÏÅ∞ HõeÑ≤`Õ P~°∞ „uHÀ}ÏÅ∞ J=Ù`å~Ú. J^Õ +¨\’¯}O.
J^Õ +¨}∞‡Y`«`«Î fiO. Ü«∞[˝`«`«Î fi=∞O`å ã¨∞„|Ǩχ}º `«`«Î fiOÖ’ ^•y LOk.
'‰õΩ=∂~° QÆ}<å^ä•OÉÏ `«∞+≤ìó ѨÙ+≤ìó =∞u~°ú$uó— J<Õ <å=∞OÖ’ K≥ѨÊ|_ç# QÆ}Ѩu,
ã¨∞„|Ǩχ}∞ºÅ∞ W^ŒÌ~°∂ D Åe`ÀáêMϺ#OÖ’ K≥ѨÊ|_®¤~°∞.
â◊„ˆH} ^Œ`åÎO 㨠QÆ∞Ǩϟ ^Õ=¿ã<å=ÚáêÜ«∞`«
™ê â◊„Hõ`«#Ü«∂ ^Õ=¿ã<å <åg∞fl Ü«∞â◊ã≤fih
P ã¨∞„|Ǩχ}∞ºxH˜ WO„^Œ∞_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ ^Õ=¿ã##∞ WzÛ q"åǨÏO KÕ™ê_»∞. =b¡
J<Õ â◊H˜Î. D Ô~O_»∞ <å~åÜ«∞}∞x Ü≥ÚHõ¯ â◊‰õΩÎÅ∞. =~°∞㨠„ѨHÍ~°OQÍ ã¨∞„|Ǩχ}∞º_»∞
<å~åÜ«∞}∞xH˜ "Õ∞#Å∞¡_»∞ J=Ù`å_»∞. "Õ∞#Å∞¡_çH˜ `«# Ñ≤Å¡e^ŒÌifl WzÛ#@∞¡ ѨÙ~å}ÏÅ∞
K≥¿ÑÊ JO^Œ"≥∞ÿ# Hõ^äŒ. nxÖ’ Z<Àfl ã¨OˆH`åÅ∞<åfl~Ú. ^Õ=¿ã# DÜ«∞#‰õΩ XHõ ÉèÏ~°º.
ã¨∞„|Ǩχ}∞º_»∞ ^Õ=¿ã#Åxfl\˜h ã¨g∞HõiOKå_»∞ Hõ#∞Hõ P ^Õ=¿ã<å â◊H˜ÎH˜ XHõ ~°∂ѨÙ
W¿ãÎ J^Õ ^Õ=¿ã#.
=b¡ JO>Ë fQÆ. fQÆ JO>Ë K«∞@∞ìH˘<Õk Jx J~°÷O. ™ê=∂#ºOQÍ =¸ÖÏ^è•~°O
=^ŒÌ ‰õΩO_»eh „H˜OkH˜ K«∂ã¨∂Î LO@∞Ok. ™ê^èŒ# K≥Ü«∞ºQÍ =¸Å^è•~°O =^ŒÌ#∞#fl
QÆ}Ѩu J#∞„QÆÇ≤Ï¿ãÎ P ‰õΩO_»eh â◊H˜Î L`å÷#=∞ø`«∞Ok. JÖÏ "Õ∞ÖÁ¯#fl ‰õΩO_»eh
fQÆÖÏ ÃÑ·H˜ "≥à◊§_»"Õ∞ =b¡ â◊H˜Î. JÖÏ Jk P~°∞ K«„HÍÅ g∞^Œ #∞O_ç "≥à◊√ÎOk Hõ#∞Hõ
P~°∞ =ÚMÏÅ∞. JÖÏ „Ѩܫ∂}O KÕã¨∂Î P =b¡â◊H˜Î =∞ǨÔH·ÖÏ™êxH˜ KÕ~°∞‰õΩO@∞Ok.
JHõ¯_» t=â◊ÔH·ÎºHõº`«`«Î fiO LO@∞Ok. JHõ¯_» D ‰õΩ=∂~°-QÆ}<å^äŒ∞Å∞, J=∞‡-JÜ«∞ºÅ
X_çÖ’H˜ "≥o§áÈ`å~°∞.
Wn Ü≥∂QÆѨ~°"≥∞ÿ# `«`«Î fiO. Ü≥∂QÆѨ~°OQÍ, Ü«∞[˝Ñ¨~°OQÍ, Ü«∞O„`«Ñ¨~°OQÍ, `«`«Î fi
Ѩ~°OQÍ WO`« PO`«~°ºO LOk.

™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 333

N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
„j=∞#flQÆ~° =~°‚#
JQÆã¨∞κŠ"å~°∞ „j=∞#flQÆ~°O ZÖÏ LO@∞O^À K≥áêÎ"å ™êfig∞? Jx J_çQÍ~°∞.
ǨÏÜ«∞„w=ÙÅ "å~°∞ K≥ÑÓ¨ Î ''Wk UHÍ„QÆOQÍ qO>Ë ã¨~Àfi`«¯ $+¨ì ѶŨ „Ѩ^OŒ ——. Jx q=iã¨∂,Î
''„|Ǩχ q+¨μ‚ ~°∞„^Œ∞efl J=∞‡"å~°∞ q=∂#O ^•fi~å fã¨∞‰õΩx "≥o§# KÀ>Ë =∞}˜nfiѨO.
P =∞}˜nfiáêxfl qâ◊fiHõ~‡° ÉèOí _®ã¨∞~°ãO¨ Ǩ~°O HÀã¨O WHõ¯_» kOKå_»∞. J^Õ „j=∞#flQÆ~O° .
PÜ«∞# J=∞‡"å~°∞ u~°QÆ_®xH˜ Ѩ^ŒÇ¨~°∞ „j=∞#flQÆ~åÅ∞ KÕ™ê_»∞. „Ѩ^è•#"≥∞ÿ#
„j=∞#flQÆ~°O QÆ∞iOz WѨÙÊ_»∞ K≥ѨÙÎ<åfl#∞ q#∞—— J<åfl_»∞ ǨÏÜ«∞„w= ™êfiq∞"å~°∞.
D „j=∞#flQÆ~°O ã¨∞"Õ∞~°∞ J#|_Õ Ñ¨~°fi`«O =∞^茺 tY~°OÖ’ LOk.
'ã¨∞"Õ∞~°∞ â◊$OQÆ =∞^茺™ê÷ „j=∞#flQÆ~° <å~ÚHÍ— Jx Åe`å<å=∞O. ã¨∞"Õ∞~°∞Ѩ~°fi`«O.
ã¨∞"Õ∞~°∞ J#QÍ „Ѩ^è•# P^è•~° ˆHO„^ŒO Jx J~°÷O.
Wk H˘O_» JO>Ë =∞#O K«∂¿ã@@∞ì LO_»^Œ∞. WkHõO\˜H˜ Hõ#|_»x
XHõ `Õ*’=∞Ü«∞ "≥∞ÿ# Éèí∂q∞Hõ. W^Õ D [QÆK«Û„HÍxˆH HÍHõ ã¨~°fi„|Ǩ‡O_®
ʼnõΩ P^è•~°O. ã¨~°fiÉèí∞=<åÅH˜ P^è•~°O ã¨∞"Õ∞~°∞Ѩ~°fi`«O. D ã¨∞"Õ∞~°∞‰õΩ
=¸_»∞ tY~åÅ∞ L<åfl~Ú. J"Õ „|Ǩχ, q+¨μ‚, ~°∞„^ŒtY~åÅ∞.
D =¸_çO\˜H˜ =∞^茺֒ XHõ =ÚYº tY~°O LOk. W^Õ —„u‰õÄ\Ï—.P
„Ѩ^è•# tY~°"Õ∞ 'ã¨∞"Õ∞~°∞ =∞^茺 â◊$OQÆO—. P k=º tY~°OÃÑ· „j=∞#flQÆ~°
x~å‡}O [iyOk.
=∞}˜nfiѨÑ~¨ O° QÍ =i‚¿ãÎ J=∞$`«=∞Ü«∞"≥∞#ÿ ã¨=Ú„^Œ=∞^躌 OÖ’ =∞}˜nfiѨOÖ’ „j=∞#fl
QÆ~°OQÍ ÉèÏqOKåe. J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ã¨∞"Õ∞~°∞ â◊$OQÆOÖ’, J=∞$`«=∞Ü«∞"≥∞ÿ# XHõ ~°ã¨
„Ѩ"åǨÏO,^•x =∞^躌 Ö’ L#fl =∞}˜nfiѨO WHõ¯_» `≥eÜ«∞*ËÜ∞« |_»∞`ÀOk. nxÖ’ "≥Ú`«OÎ
W~°"≥· J~Ú^Œ∞ „áêHÍ~åÅ∞ LO\Ï~Ú. P `«~°∞"å`« J=∞‡"åi zO`å=∞}˜ QÆ$ǨÏO
LOk.
^•xÖ’ J=∞‡"å~°∞ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. â◊OHõ~É° Qíè =Æ `åÊ^•Kå~°∞ºÅ∞"å~°∞ ™œO^Œ~º° ÅǨÏiÖ’
ã¨~°à◊OQÍ XHõ â’¡HõOÖ’ K≥áêÊ~°∞.
ã¨∞^è• ã≤O^èÀ~°‡^èÕº ã¨∞~°q@Ñ≤ "å\© Ѩi=$`Õ
=∞}©nfi¿Ñ háÈѨ=#=u zO`å=∞}˜ QÆ$¿ÇÏ
t"åH͈~ =∞OKÕ Ñ¨~°=∞t=Ѩ~°ºOHõ xÅÜ«∂O
Éèí[Ou `åfiO ^èŒ<åºó HõuK«# z^•#O^Œ ÅǨÏsO
334 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
'ã¨∞~° q@Ñ≤ "å\© Ѩi=$`Õ— Jx XHõ¯ =∂@Ö’ K≥áêÊ~°∞QÍx nxÖ’ KåÖÏ „áêHÍ~åÅ∞
L<åfl~Ú. =∞}˜nfi¿Ñ...=∞}˜ JO>Ë ~°`åflÅ∞. P ~°`åflÅ`À =∞iH˘xfl „áêHÍ~åÅ∞
L<åfl~Ú. =∞}˜nfiѨOÖ’ „Ѩ^=Œä ∞ „áêHÍ~°OÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ Zxq∞k ^è•`«∞„áêHÍ~åÅ∞. ^è•`«∞=Ù
ÅO>Ë W#∞=Ú, "≥O_ç, |OQÍ~°O "≥Ú^ŒÖˇ·#q. `«~°∞"å`« `˘q∞‡k #=~°`«fl „áêHÍ~åÅ∞.
`«~°∞"å`« H˘xfl =∞}∞Å =∞O_»áêÅ∞, z=~°‰õΩ =∞ǨѨ^•‡@g, `«~°∞"å`« zO`å=∞}˜
QÆ$ǨÏO. =∞}˜nfiѨ=~°‚# ^ÕgÉèÏQÆ=`«OÖ’ z=~°‰õΩ K≥ѨÊ|_çOk.
^•x<Õ „j=∞#flQÆ~°=~°‚# Jx Åe`ÀáêMϺ#OÖ’ z=~°‰õΩ `≥eÜ«∞*Ë™ê~°∞. z=iH˜
U KÀ@∞H˜ KÕi`Õ =∞i uiy "≥#H˜¯ ~å_À P KÀ@∞ Jk. J^Õ
# `«^•ƒùã¨Ü«∞`Õ ã¨∂~°ºó #â◊âßOHÀ # áê=Hõó
Ü«∞^Œæ`åfi #x=~°ÎO`Õ `«^•ú=∞ Ѩ~°=∞O =∞=∞
Jx K≥ѨÊ|_»¤ Ѩ~°=∞"≥∞ÿ# ^è•=∞O. Uk x~°O`«~°O zO`«# KÕ¿ãÎ J^Õ J=Ù`å~°∞. P
k=º^è•=∞ zO`«‰õΩÅ∞, P âßâ◊fi`« ^è•=∂xH˜ KÕ~°∞‰õΩO\Ï~°∞.
„áêHÍ~°ó „Ѩ^äŒ=∞ó „áÈHõÎó HÍÖÏÜ«∞㨠qxi‡`«ó
+¨@Ûù`åkèHõ ™êǨτã¨Ü≥∂[<åÜ«∞`« "Õ+¨ì#ó
„Ѩ^äŒ=∞ „áêHÍ~°O L‰õΩ¯ ֒ǨÏO`À xi‡OK«|_çOk. „Ѩu „áêHÍ~åxH© =∞^茺֒ U_»∞
Ü≥∂[<åÅ ^Œ∂~°O LO@∞Ok. „Ѩ^äŒ=∞ „áêHÍ~åxH˜ U_»∞ Ü≥∂[<åÅ ^Œ∂~°OÖ’ HÍO㨺
„áêHÍ~°O LOk. HÍO㨺O J#QÍ HõOK«∞.
HÍÖÏÜ«∞ã¨ã¨º ™êÅ™êºO`«ˆ~ =∂~°∞`« Ü≥∂[<Õ
JO`«ˆ~ HÍO㨺™êÅ ™êûº`«∂Ê~°fi=^ÀæѨÙ~åxfi`«ó
D „áêHÍ~°OÖ’ K«Hõ¯\˜ QÀѨÙ~åÅ∞, =ã¨`«∞Å∞ L<åfl~Ú. L‰õΩ¯ „áêHÍ~åxH˜, HÍO㨺
„áêHÍ~åxH˜ =∞^茺 L#fl U_»∞ Ü≥∂[<åÅ qã‘Î~°‚"≥∞ÿ# J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Éèí∂q∞Ö’ ~°Hõ~°HÍÅ
k=º =$HΔÍÅ∞ L<åfl~Ú.
=∞}˜nfiѨ=∞O>Ë „ѨÑO¨ K«=∞<Õ =$`åÎxH˜ Hˆ O„^ŒO. Hˆ O„^ŒOÖ’ Uk LO^À J^Õ =$`«OÎ Ö’
qã¨ÎiOz HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. D „ѨѨOK«OÖ’ U"Õ"≥·`Õ K«∂ã¨∞Î<åfl~À "å\˜Ö’ áÈ+≤OKÕq,
~°H˜ΔOKÕq, HÍáê_Õg k=º=ÚÅ∞ KåÖÏ L<åfl~Ú.
g@xfl\˜ =¸ÖÏÅ∞ JHõ¯_» L<åfl~Ú. J"Õ „|Ǩ‡O_»=ÚÅO^ŒO`«\Ï Ñ¨OK«|_ç
L<åfl~Ú.
=∞}˜nfiѨOÖ’ U U =$HΔÍÅ∞ K≥ѨÙÎ<åfl~À Jq D Éèí∂q∞ g∞^Œ L#fl>Ëì JxÑ≤™êÎ~Ú.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 335
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"å\˜ k=º`«fi ~°∂Ѩ =$HΔÍÅ∞ JHõ¯_» L<åfl~Ú. JO^Œ∞Hˆ nx ¿Ñ~°∞ <å<å=$Hõ=Δ ∞Ǩϟ^•º#O.
UÖÏ Å=OQÍ ã¨Î`À¯ÖÏ ã¨Î^ä• Hõ~°∂Ê~° âßd#ó
Ñ‘Å=ó HÍHõ`«∞O_®â◊Û #ÅHÍ âßÛã¨# ã¨Î^ä•
Jx <å<å =$HõΔ=ÚÅ∞ JHõ¯_» L<åfl~Ú.
<å<å =$HõΔ =∞Ǩϟ^•º<Õ =~°ÎO`Õ =~° âßd#ó
D „áêHÍ~°OÖ’ L#fl XH˘¯Hõ¯ L^•º# =<åxH˜ XH˘¯Hõ¯ Jkè^Õ=`« LO\Ï_»∞. "åi
㨇~°} ‰õÄ_® ZO`À „ѨÜ≥∂[#Hõ~°O. =¸_»=k `å„=∞=∞Ü«∞(~åy) „áêHÍ~°O. HÍO㨺
„áêHÍ~°O, ~åy „áêHÍ~åʼnõΩ =∞^躌 Ö’ L#flk HõÅÊ "å\˜H.õ WHõ¯_ç #∞O_ç P~°∞ „áêHÍ~åÅ∞
HõÅÊ=$HΔÍÅ `À@Å∞. =∞O^•~°O, HõÅÊ=$HõΔ=Ú, áêi*Ï`«O, ã¨O`å#O, ǨÏiK«O^Œ#O
Jx J~Ú^Œ∞ ~°HÍÅ∞<åfl~Ú. P~°∞ ~°HÍÅ HõÅÊ=$HΔÍÅÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜k HõÅÊHõO.
nx `«~°∞"å`« ã‘ã¨=∞Ü«∞"≥∞ÿ# <åÅæ= „áêHÍ~°O LOk. D „áêHÍ~°OÖ’
ã¨O`å#"å\˜Hõ J<Õ HõÅÊ=$HΔÍÅ`À@ LOk.
`«~°∞"å`«k P~°‰õÄ@=∞Ü«∞"≥∞ÿ# J~Ú^Œ= „áêHÍ~°O. P~°‰õÄ@O JO>Ë
W`«Î_ç. W@∞ ã‘ã¨=∞Ü«∞ „áêHÍ~åxH˜, J@∞ P~°‰õÄ@ „áêHÍ~åÅ =∞^茺֒
L#flk ǨÏiK«O^Œ# "å\˜Hõ J<Õ HõÅÊ=$HΔÍÅ `À@. P~°= „áêHÍ~°O
ѨOK«Ö’Ç¨Ï ^è•`«∞=ÙÅ`À ‰õÄ_»∞‰õΩOk. D „áêHÍ~åxH˜, W`«_Î ç „áêHÍ~åxH˜
=∞^茺 L#flk =∞O^•~° „^Œ∞=∞ "å\˜Hõ. =∞O^•~° HõÅÊ=$HΔÍÅ`À@.
U_»= „áêHÍ~°O ~°[`«("≥O_ç)=∞Ü«∞"≥∞ÿ#k. =ÚO^Œ∞ K≥ѨÊ|_ç# ѨOK«Ö’Ç¨Ï ^è•`«∞
„áêHÍ~åxH˜, ~°[`« „áêHÍ~åxH˜ =∞^茺֒ áêi*Ï`«O J#|_Õ HõÅÊ=$HõΔ "å\˜Hõ LOk.
WHõ¯_ç`À HõÅÊ =$HΔÍÅ∞ ѨÓiÎ J=Ù`å~Ú.
Zxq∞^Œ= „áêHÍ~°O ¿Ñ~°∞ ¿ÇÏ=∞™êÅO. Wk ѨÓiÎ |OQÍ~°O`À KÕÜ«∞|_ç#k.
Wk âߺ=∞ÖÏ ^Õq LO_Õ KÀ@∞. ¿ÇÏ=∞™êÖÏxH˜ ~°[`«„áêHÍ~åxH˜ =∞^茺 L#flq
Hõ_çq∞ K≥@∞¡.
`«„`« k"åº hѨ=$HΔÍó Ü≥∂[#^ŒfiÜ«∞ =Ú#fl`å
Jq Hõ^ŒO| =$HΔÍÅ∞. D `«e¡x Hõ^ŒO|=#"åã≤x Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. "≥Ú`«ÎO
Hõ^ŒO|=<åÅ∞ JHõ¯_» ÉèÏã≤ã¨∂Î LO\Ï~Ú. P Hõ^ŒO|=<åÅÖ’ âߺ=∞ÖÏ J=∞‡"å~°∞
`«# JOQÆ ^Õ=`«Å∞, Ѩi"å~° ^Õ=`«Å∞, ¿ã#Å`À ‰õÄ_ç „Ñ¨`ÕºHõ x"åã¨O LO@∞Ok. D
`«e¡H˜ WHõ¯_» „Ѩ`ÕºHõ Éèí=#O HÍHõ, J=∞‡"åi zO`å=∞}˜ QÆ$ǨxH˜ „ѨHõ¯# =∞~˘Hõ
336 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Éèí=#O ‰õÄ_® LOk. WHõ¯_» D qÉèÏQÆO K«∂ã¨∂Î<Õ âߺ=∞ÖÏ ^Õq =∞~˘Hõ ~°∂ѨO`À
J=∞‡"åix H˘Å∞K«∞‰õΩO@∂ LO@∞Ok.
x"å™ê #QÆs ¿ãÜ«∞O âߺ=∂Ü«∂ó ѨiH©iÎ`å
¿ã"å~°÷ #QÆs `«fi<åº =∞ǨѨ^•‡@g ã¨÷ÖË
Dq_Õ =∂`«OQÆHõ#º. ǨÏÜ«∞„w=ÙÅ "å~°∞ JÖÏ K≥ѨÊQÍ<Õ JQÆã¨∞κ_»∞, ''P"≥∞#∞
=∂`«OQÆ Hõ#º Jx ZO^Œ∞Hõ<åfl~°——x „ѨtflOKå_»∞.
=∞`«OQÆ =∞ǨÏi¬ =t+¨μª_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "åi`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤#"å_»∞.
=∞`«OQÀ <å=∞ `«Ñ¨™ê"Õ∞Hõ~åtã¨ÎáÈ^èŒ#ó
=∞Ǩ„ѨÉèÏ=ã¨=∞Ê<Àfl [QÆ`«û~°˚#Å=∞Ê@ó
D =∞`«OQÆ =∞Ǩ=ÚxH˜ =∂`«OQÆ∞_»∞ Jx XHõ H˘_»∞‰õΩ LO_Õ"å_»∞. J`«#∞ `«O„_ç
^•fi~å J=∞‡"åi Láêã¨##∞ ã‘fiHõiOz âߺ=∞ÖÏ^Õqx Láêã≤OKå_»∞.
P `«e¡ J`«x J"åº["≥∞ÿ# ÉèíH˜Îx K«∂ã≤ J#∞„QÆÇ≤ÏOz "≥O@<Õ Hõ#|_çOk.
^Õq `«fi`«û‡ $u =∂„`Õ} =∞=∞ ã¨~åfiâ◊Û ã≤^ŒúÜ«∞ó
*Ï`å U"å-}˜=∂^•º ™êÎ ã¨û~åfi J<åº qÉèí∂`«Ü«∞ó
J=∞‡ UO HÍ"åÅx J_»QÍæ<Õ PÜ«∞# ''J=∂‡! <åˆHO =^Œ∞Ì. x#∞fl 㨇i¿ãÎ KåÅ∞
„Ѩ`«ºHõΔO H͉õΩO_®<Õ Jxfl W™êÎ=Ù. h =Å¡ <å‰õΩ Jxfl ~°HÍÅ ã≤^Œ∞úÅ∞ ÅaèOKå~Ú,
Jxfl HÀiHõÅ∞ fiáÈÜ«∂~Ú. Jxfl qÉèí∂`«∞Å∞ <å‰õΩ ÅaèOKå~Ú. HÍh XHõ¯ H˘~°`«
=∂„`«O LO_çáÈ~ÚO^Œ=∂‡!
ѨÓ~°fiO Ç≤Ï=∞=`å ™ê~°úO ™œÇ¨~°ÌѨiǨã¨"å<£
„H©_® =∞`«#=O "åÔH·º ã¨Î„`« `Õ# „ѨQÆeƒù`«"£∞
JǨÏO Q“sQÆ∞~°∞iu âߡѶ¨∂ =∂`«‡x `Õx"å<£
<å‰õΩ Ç≤Ï=∞=O`«∞_»∞ q∞„`«∞_»∞. J`«#∞ U^≥·<å ã¨O^Œ~°ƒùO =zÛ#ѨÙÊ_»ÖÏ¡ '<Õ#∞
Q“s^Õq `«O„_ç<ÀÜü∞— Jx =∂\˜=∂\˜H© JO@∂ LO\Ï_»∞. ZO`« Q˘Ñ¨Ê! [QÆ`OΫ `«\ h˜
Hõ#flk P `«Öˇ·¡`Õ P `«e¡x Hõ#fl"å_çx <Õ#∞ Jx Ǩ~ÚQÍ K≥ѨÙʉõΩO@∂ LO\Ï_»∞. Jk
<å‰õΩ Jã¨∂Ü«∞ HÍ^Œ∞QÍx JÖÏ JxÑ≤OK«∞HÀ"åÅx <å‰õÄ LO^Œ=∂‡! Jx J_çQÍ_»∞.
JѨÙÊ_»∞, ''J=∞‡ 㨈~! J#∞„QÆÇ≤Ïã¨∞Î<åfl#∞—— Jx =~°q∞zÛOk.
=∂`«OQÆ∞_ç ÉèÏ~°º ¿Ñ~°∞ ã≤kú=∞u.
Pq_»‰õΩ J=∞‡"å~°∞ ã¨fiѨflOÖ’ HõxÑ≤Oz–
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 337
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
`åÑ≤OKè«=∞O[s"Õ∞HÍO ^Œ^Ò Hõ~å‚=`«Oã¨Hõó
`«`«ûfiѨfl㨺 „ѨÉèÏ"Õ# =∂`«OQÆ ã¨Ç¨Ï ^èŒi‡}˜
`å#∞ ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl Hõ_çq∞ѨÓÅ QÆ∞uÎ #∞O_ç XHõ QÆ∞uÎx fã≤ D ã≤kú=∞uH˜ WzÛOk.
"≥O@<Õ =∞~°∞~ÀA J=∞‡`Õ[O P"≥∞ Ü«∞O^Œ∞ „Ѩ"ÕtOzOk.
JÖÏ =∂`«OQÆ=ÚxH˜ ã≤kú=∞u Ü«∞O^Œ∞ J=`«iOzOk âߺ=∞ÖÏ^Õq. JѨÙÊ_»∞ P
`«e¡ =∂`«OQÆHõ#º JxÑ≤OK«∞‰õΩOk.
Pq_»<Õ '=∂`«OQÆHõ<åºO =∞#™ê㨇~åq∞— Jx H©iÎã¨∂Î LO\Ï~°∞.
Dq_Õ âߺ=∞ÖÏ^Õq Ü≥ÚHõ¯ =∞O„`åÅÖ’ ÅѶ¨Úâߺ=∞Å J#|_Õ `«e¡.
ÅѶ¨Úâߺ=∂ =∞Ǩâߺ=∂ =∂`«Ow|$O^Œã¨OÜ«Ú`å
`«`« U= ã¨=Ú`«Ê<åfl =∂`«Ow `Õ# H©iÎ`å
ÅѶ¨Úâߺ"Õ∞u ™ê „áÈHÍÎ âߺ"Õ∞Ü«∞O =¸ÅHõO^ŒÉèí∂ó
D `«e¡ „Ѩ^è•#"≥∞ÿ# â◊H˜ÎQÍ ÉèÏã≤ã¨∞Î#fl^Œx P J=∞‡"åi „áêHÍ~åxfl
=i‚OKå~°∞.
PÜ«∂ =<åÅ Jkè^Õ=`«Å q=~åÅ∞ ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"å~°∞ K≥ѨÙÎ<åfl~°∞.
"≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ\ ˜ „áêHÍ~°O <å<å=$Hõ=Δ ∞Ǩϟ^•º#OÖ’ =∞ǨHÍÅ∞_»<Õ PÜ«∞#
=∞ǨHÍo`À áê@∞ LO\Ï~°∞.
=∞ǨHÍm =∞ǨHÍà∫ Åe`å*Ï˝ „Ѩ=~°ÎH“
qâ◊fiO HõÅÜ«∞`«ó Hõ$`«ûflO „Ѩ^äŒ"≥∂^•º# "åã≤<Ò
x*ÏxH˜ nxÖ’ L#fl ã¨OHˆ `«"å^ŒO Ѩije¿ãÎ J^ŒO`å XHõ ÃÑ^ŒÌ „QÆO^äOŒ J=Ù`«∞Ok.
Z<Àfl J^Œ∞ƒù`« q+¨Ü«∂Å∞ L<åfl~Ú.
„ѨѨOK«OÖ’ HÍÅO ZÖÏ qÉèílOѨ|_çOk? ^Õâ◊O ZÖÏ qÉèílOѨ|_çOk? J<Õ
q+¨Ü«∂efl WO`« ã¨Ê+¨ìOQÍ =∞ˆ~ =∞`«OQÍx, ^Õâ◊OQÍx K≥ѨÊÖË^Œ∞. WHõ¯_» =∞ǨHÍm-
=∞ǨHÍÅ∞_»∂ L#fl Ü«∞O„`«O LO@∞Ok. =ÚO^Œ∞ `≥eÜ«∞*Ëã≤# Ü«∞O„`«q*Ï˝#O WHõ¯_»
QÆ∞~°∞Î `≥K«∞ÛHÀ"åe.
D Ü«∞O„`«OÖ’ =∞#fiO`«~° ^Õ=`«Å∞, Ü«ÚQÆ ^Õ=`«Å∞, ѨQÆÅ∞-~å„u ^Õ=`«Å∞,
pHõ\ ˜-"≥Å∞QÆ∞Å ^Õ=`«Å∞, „Ѩ^À+¨ ^Õ=`«Å∞, ã¨O^蕺 ^Õ=`«Å∞, J~°ú~å„u ^Õ=`«Å∞
Jxfl ~°HÍŠѨÓi‚=∞-J=∂"å㨺ÅÖ’ L#fl ^Õ=`«Å∞, HÍÅOÖ’ ã¨∂HõΔ ‡ qÉèÏQÍÖˇ·#
HõÖÏ, HÍ+¨,ª x"Õ∞+¨, Hõ}Δ , Å=, `«$\˜, =ÚǨ˙~°,Î ‰õΩ`«Ñ,¨ Ѷ∞¨ ’~° W=hfl P=~°} ^Õ=`«Å∞QÍ
338 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
LO_ç, P =∞^茺֒ =∞ǨHÍm-=∞ǨHÍÅ∞_»∞ LO\Ï~°∞. ã¨~°fiHÍÅ ã¨fi~°∂ѨO WHõ¯_»
K«∂Ñ≤OK« |_çOk.
`«~°∞"å`«k Ô~O_»= L^•º#=#"≥∞ÿ# HõÅÊ=$HΔÍÅ "å\˜Hõ. WHõ¯_ç #∞O_ç P~°∞ HõÅÊ
=$HΔÍÅÖ’ P~°∞ |∞∞`«∞=ÙÅ Jkè^Õ=`«Å∞ LO\Ï~°∞. D |∞∞`«∞=ÙʼnõΩ, =∞# â◊s~åxH˜
ã¨O|O^èŒO LOk. „ѨѨOK«OÖ’ „Ѩu =ã¨∞Î*ÏÅO g∞^Œ |∞∞`«∞=ÙÅ „ѨÉèÏ=O LOk.
H˘xfl |∞∞`«∞=ÙÖ’¡ H˘xfl =ã¨∞Î=ÙÅ∞ ^˘~°∞‰õΩ`å~Ú. H˘xfl |∞∞`«∞=ÙÖ’¡ H˘xfl "åº^èŒ∞Å∞,
ÉÏ^èÅŒ ∞ =ã¨∞OÎ \Ï~Ú. |∞∞`«∞=ÙÅ∞ =∞Oz, K≥_∞» ~Ô O_»∂ KÕ™êÎ~Ú. HÍx WѨÙÊ_»∞ K≥Ñʨ É’ÜÕ∞
D |∞∞`«∞ ^Õ=`«Å#∞ #=∞㨯iOK«∞‰õΩO>Ë, P |∞∞`«∞=ÙÅ Ü«∞O^Œ∞ "Õ∞Å∞ `«Ñ¨Ê H©_»∞
[~°QÆ^Œ∞. P |∞∞`«∞=ÙÅÖ’ HÍÅѨ~°"≥∞ÿ# W|ƒO^Œ∞Å∞ `˘ÅQÆ_»O Éè∫uHõ Ѷ¨ÅO.
D |∞∞`«∞ K«„Hõ=∞O`å â◊s~°=Ú#O^Õ LOk. "åˆ~ +¨@Û„HÍkè^=Õ `«Å∞. W=hfl =∞iO`«
Ö’`≥·# q+¨Ü«∂Å∞. HÍÅ=∞O`å „Ñ¨^è•#OQÍ D |∞∞`«∞â◊‰õΩÎÅ ^•fi~å<Õ =∞#H˜ Jxfl\˜h
W™ÈÎOk. h~°∞, QÍe, Ѷ¨ÖÏÅ∞, 㨙êºÅ∞ W=xfl |∞∞`«∞=ÙÅ Ü«∞O^Œ∞ P^è•~°"≥∞ÿ L<åfl~Ú
Hõ#∞Hõ WHõ¯_ç #∞O_ç P~°∞ HõÅÊ=$HõΔ=ÚÅ∞ |∞∞`«∞=ÙÅH˜ K≥ѨÊ|_»∞`«∞<åfl~Ú.
~Ô O_»= HõÅÊ=$Hõ"Δ å\˜HÖõ ’ Jkè^=Õ `«QÍ L#fl"å_»∞, P L^•º#=# ~°H‰Δõ Ωõ _»∞ =ã¨O`«∞_»∞.
DÜ«∞#‰õΩ W^ŒÌ~°∞ â◊‰õΩÎÅ∞ L<åfl~°∞. "åàı§ ÉèÏ~°ºÅ∞QÍ K≥ѨÊ|_»∞`«∞<åfl~°∞. ÉèÏ~°ºÅ∞
JO>Ë "åi Ü≥ÚHõ¯ â◊‰õΩÎÅ∞. "å~°∞ =∞^èŒ∞„j, =∂^èŒ=„j.
=¸_»= L^•º#=#O ã¨O`å# "å\˜Hõ. WHõ¯_»∞#fl |∞∞`«∞^Õ=`« „w+¨‡ |∞∞`«∞=Ù.
DÜ«∞#H˜ L#fl Ô~O_»∞ â◊‰õΩÎÅ∞ â◊√„Hõ„j, â◊√z„j.
<åÅ∞QÆ= L^•º#=#O ǨÏiK«O^Œ#"å\˜H.õ WHõ¯_» LO_Õ"å_»∞ =~°¬ |∞∞`«∞=Ù Jkè^=Õ `«.
DÜ«∞#‰õΩ KåÖÏ â◊‰õΩÎÅ∞ L<åfl~Ú. #Éèí„j,, #Éèí㨺„j, ã¨~°™ê, ã¨ã¨º=∂eh, JOÉÏ
^Œ∞Å, x`«ffl, J„ÉèíÜ«∞Ou, "Õ∞Ѷ¨∞Ü«∞OuHõ, =~°¬Ü«∞Ou, zѨÙ}˜Hõ, "åi^è•~° Wq =ÚYº
"≥∞ÿ#q. „âß=} ÉèÏ„^ŒÑ¨^•ÅÖ’ "Õ∞Ѷ¨∂Å∞ =∞|∞ƒÅ∞QÍ =∂i ^è•~°Å∞QÍ ‰õΩiã≤ Jxfl\˜x
xOѨ_»=∞<Õ "≥Ú`«ÎO Ѩ^Œúux XH˘¯Hõ¯ ã≤÷uÖ’ LO_Õ â◊‰õΩÎÅ∞QÍ WHõ¯_» K≥ѨÊ|_®¤~Ú. Wq
^•fi^Œâ◊ â◊‰õΩÎÅ∞.
J~Ú^Œ= L^•º#=#O =∞O^•~° "å\˜Hõ. WHõ¯_» â◊~°^Œ$`«∞=Ù Jkè^Õ=`« LO\Ï_»∞.
W+¨„j, T~°˚„j J<Õ W^ŒÌ~°∞ W`«xH˜ „áê} â◊‰õΩÎÅ∞QÍ ÉèÏã≤ã¨∞Î<åfl~°∞.
P~°= L^•º#=#O áêi*Ï`«"å\˜Hõ‰õΩ ¿ÇÏ=∞O`« |∞∞`«∞=Ù Jkè^Õ=`«.
ã¨Ç¨Ïó„j, ã¨Ç¨Ï㨺„j J<Õ "å~°∞ DÜ«∞# ÉèÏ~°ºÅ∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 339
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
L^•º#=<åÖ’¡ U_»=^≥·# Hõ^ŒO|=#"å\˜Hõ JO>Ë Zxq∞^Œ= „áêHÍ~°OÖ’ L#fl
^Õ=`« tt~° |∞∞`«∞=Ù. `«Ñ¨„j, `«Ñ¨ã¨º„j DÜ«∞# â◊‰õΩÎÅ∞. gi 㨇~°} P |∞∞`«∞
^Õ=`«Å J#∞„QÆǨxfl Hõeyã¨∞ÎOk. WÖÏ ^è•`«∞ „áêHÍ~åÅ∞ Zxq∞kO\˜ =~°‚# ѨÓiÎ
J~ÚOk.
`«~°∞"åu `˘q∞‡k ~°`«fl „áêHÍ~åÅ∞.
''ѨÙ+¨º~åQÍk q„^Œ∞=∂O`« #=~°`«fl „áêH͈~Éè’º #=∞ó—— Ñ¨Ù+¨º~åQÆO #∞O_ç ѨQÆ_»O
=~°‰õΩ `˘q∞‡k „áêHÍ~åÅ∞ `≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î<åfl~°∞.
=ÚO^Œ∞QÍ L#flk ѨÙ+¨º~åQÆ=∞Ü«∞ „áêHÍ~°O. nx =ÚO^Œ∞ L#fl „áêHÍ~°O |OQÍ~°∞
„áêHÍ~°O #∞O_ç D „áêHÍ~°O =~°‰õΩ =∞^茺֒ L#fl^ŒO`å ѨÙ+¨º~åQÆ=∞Ü«∞"Õ∞. WHõ¯_ç
#∞O_ç J=∞‡"åi Láê㨉õΩÅ∞ U ™ê÷~ÚH˜ K≥Ok# "å~°∞ U „áêHÍ~°OÖ’ LO\Ï~À
K≥Ñʨ |_»∞`«∞Ok. ã≤^úŒ *Ï`«∞ÅÖ’ Åe`å ^Õqx Láêã≤OKÕ"å~°O`å ѨÙ+¨º~åQÆ
=∞Ü«∞ „áêHÍ~°OÖ’ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# k"åº#∞Éèí∂ux á⁄O^Œ∞`«∂ J=∞‡"åix
P~å^èŒ# KÕã¨∂Î LO\Ï~°∞. JHõ¯_» á⁄O^Õ J#∞Éèí∂u KåÖÏ qâı+¨O.
`«~°∞"å`«k Ѩ^Œ‡~åQÆ=∞Ü«∞ „áêHÍ~°O. WHõ¯_» Kå~°}∞Å∞ J<Õ"å~°∞
LO\Ï~°∞. ѨÓ~°fiOÖ’ J=∞‡"åix Láêã≤OK«_»O =Å¡ ã≤kú á⁄Ok k=º
^ÕǨÏ=ÚÅ`À D „áêHÍ~°OÖ’ ÉèÏã≤ã¨∂Î LO\Ï~°∞. "å~°∞ P Åe`åOaHõ
k"åº#∞„QÆÇ¨Ï P#O^•xfl á⁄O^Œ∞`«∂ LO\Ï~°∞. D Ö’Hõ=∞O`å P#O^ŒÖ’Hõ"Õ∞. „Ѩu
„áêHÍ~°=Ú P#O^Œ=∞Ü«∞"Õ∞. Z=i Láêã¨<å ™ê÷~Úx |\˜ì "åiH˜ J#∞Éèí=O WHõ¯_»
HõÅ∞QÆ∞`«∂ LO@∞Ok.
`«~∞° "å`« QÀ"Õ∞kèHõ „áêHÍ~°O. Wk Ѩ^HŒ ˘O_»= „áêHÍ~°O. WHõ¯_» Ü≥∂QÆ~∂° Ѩ â◊‰Ωõ ÅÎ hfl
LO\Ï~Ú. HÀ@¡ H˘Åk Ü≥∂y#∞Å∞, Éè~·ˇ =° ÙÅ∞ LO\Ï~°∞. g~°∞ Åe`å^Õqx HÍÅã¨OHõi¬}©
J<Õ ~°∂ѨO`À P~å^èŒ# KÕã¨∂Î LO\Ï~°∞.
Ѩ<≥flO_»=k Ç‘Ï~° „áêHÍ~°O JO>Ë =„[ „áêHÍ~°O. WHõ¯_» QÆO^èŒ~°∞fiÅ∞, JѨû~°ã¨Å∞
"≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°O`å J=∞‡"åix =„*Ëâ◊fii J<Õ ¿Ñ~°∞`À P~åkè™êÎ~°∞.
WHõ¯_» =„[ J<Õ #k LOk.
`«~∞° "å`«k "≥_· ∂»è ~°º „áêHÍ~°O. WHõ¯_» áê`åà◊"åã¨∞Öˇ#· <åQÆ *Ï`«∞Öˇ#· âı+,¨ Hõ~À¯@Hõ,
=∞ǨѨ^Œ‡, "åã¨∞H˜, â◊OY, `«HõΔHõ, â◊OYK«∂_», =∞Ǩ^ŒO`«, =∞ǨѶ¨} "≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°O`å
J=∞‡"åix P~åkèOK«∞‰õΩO@∂ LO\Ï~°∞.
340 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
D KÀ@O`å =∞Ǩ#O^ŒÉèíi`«OQÍ ÉèÏã≤ã¨∂Î LO@∞Ok.
Ѩ^•flÅæ=k WO„^ŒhÅ=∞Ü«∞ „áêHÍ~°O. WHõ¯_» #^Œ∞Å∞, ã¨~ã° ∞¨ ûÅ∞ LO\Ï~Ú. "å\˜Ö’
h~°∞ ‰õÄ_® =∞^èŒ∞~°OQÍ LO\Ï~Ú. J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Éè’Qƺ Ѩ^•~å÷Å∞ WHõ¯_» LO\Ï~Ú.
Éèí∂Ö’HõOÖ’ „â◊^ŒúQÍ J=∞‡"åi Láêã¨# KÕ¿ã "å~°O`å LO_Õ KÀ@∞ Wk.
ÜÕ∞ Éèí∂Ö’HõQÆ`å =∞~åκó Åe`å=∞O„`« ™ê^èŒHÍó
`Õ ^ÕǨO`Õ â◊„HõhÅHõHΔͺO „áêѨº =ã¨Ou Ç≤Ï
WHõ¯_çH˜ KÕ~°_»O JO`« `ÕeHõ HÍ^Œ∞. HÍh WHõ¯_çH˜ KÕ~°_»"Õ∞ Ѩ~°=∂=kè HÍ^Œ∞.
=∂#=ÙÅ∞ ã¨HÍ=∞OQÍ<À, =∞~˘Hõ q^èOŒ QÍ<À J=∞‡"åix P~åkèã∂¨ Î LO>Ë WHõ¯_çHH˜ ¯õ _Õ
H˘xfl ѨÓiÎ J=Ù`«∂ LO\Ï~Ú. H˘O`«=∞Ok ˆH=ÅO „¿Ñ=∞`À J=∞‡"åi P~å^èŒ#
KÕã¨∂Î LO\Ï~°∞. giH˜ *Ï˝#O, P`«‡ qKå~°}, "≥·~åQƺO W"Õg LO_»=Ù.
Jáê~°"≥∞ÿ# ÉèíH˜Î ‰õÄ_® giH˜ ã≤kúOK«Hõ áÈ=K«∞Û. WOHÍ Ö∫H˜Hõ"≥∞ÿ# "åã¨#Å∞
LO\Ï~Ú. JÖÏO\˜ "å~°∞ "≥àı¡ KÀ@∞ Wk. D KÀ@∞ xã¨ûOâ◊Ü«∞OQÍ Éèí∂q∞ HõO>Ë
ZO`À L^•`«Î"≥∞ÿ#k. ZO^Œ∞=Å##QÍ Wk „|Ǩ‡O_®Åxfl\˜H© P=Å LOk. ã¨fi~åæk
Ö’HÍÅ HõO>ˇ Z‰õΩ¯= P#O^ŒO WHõ¯_» J#∞Éèíq™êÎ~°∞. HÍx WHõ¯_» á⁄O^Õ =ÚH˜Î ¿Ñ~°∞
™êÖ’Hõº=ÚH˜Î. P Ö’HõOÖ’ LO_Õ =ÚH˜Î =∂„`«"Õ∞. WOHÍ zO`å=∞}˜ QÆ$ǨxH˜ g~°∞
KÕ~°ÖË^Œ∞.
WHõ¯_ç"å~°∞ Åe`å^Õqx ^蕺xã¨∂Î P ^蕺<å#O^•xfl J#∞Éèqí ™êÎ~∞° HÍx Hõ~‡° HõÜ
Δ ∞« "≥∞#ÿ
`«~°∞"å`« "å~°∞ Éèí∂q∞ Ü«∞O^Œ∞ L`«Î=∞ [#‡Å∞ á⁄O^Œ∞`å~°∞. JѨÙÊ_»∞ "åà◊√§ *Ï˝#∞Öˇ·,
Ü≥∂QÆ∞Öˇ· qKå~°} KÕ™êÎ~°∞.
^ŒfiO^Œfi~°Ç≤Ï`«∞Å∞-J#QÍ ã¨∞Y ^Œ∞óMÏÅ∞, ÖÏÉèí #ëêìÅ∞, j`Àëê‚ʼnõΩ Jf`«∞Öˇ·,
l`ÕO„kÜ«ÚÖˇ· Z=Ô~·`Õ P`«‡`«`åÎ fixfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï~À P *Ï˝#∞Å∞ =∂„`«"Õ∞ zO`å=∞}˜
QÆ$ǨÏOÖ’ L#fl J=∞‡Ö’ b#=∞=Ù`å~°∞.
D „áêHÍ~åxH˜ KÕi<å `«~°∞"åu [#‡ÅÖ’ ZѨÊ\˜ÔH·<å JHõ¯_çH˜ KÕˆ~ JÉèíÜ«∞O
HõxÑ≤ã¨∞Î#flk. J=∞‡ Láêã¨# KÕ¿ã "å~°O^Œ~°∂ ‰õÄ_® „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ *Ï˝# "≥·~åQͺÅ#∞
J=ÅOaOK«∞‰õΩx ™êuÎ fiHõ"≥∞ÿ JO`«~°∞‡Yã¨=∂~å^èŒ# KÕ¿ãÎ D [#‡Ö’<Õ zO`å=∞}˜
QÆ$ǨÏOÖ’ L#fl J=∞‡Ö’ ™êÜ«Ú[ºO á⁄O^ŒQÆÅ~°∞.
Wk Ѩ^Œ∞<åÅæ= „áêHÍ~°O.
D „áêHÍ~°OÖ’ L#fl"å~°O`å KåÖÏ QÆ\ ˜ì ™ê^茉õΩÖË. ™ê=∂#∞ºÅ∞HÍ~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 341
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
`«~°∞"å`« =KÕÛk =ÚHÍÎ~°`«fl=∞Ü«∞„áêHÍ~°O JO>Ë =Ú`åºÅ „áêHÍ~°O. `å„=∞Ѩi‚,
=∞ǨѨi‚, ã¨^•=ÚHÍÎ, ã¨^À^ŒHÍ J<Õ =∞Oz #^Œ∞Å∞ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∂Î LO\Ï~Ú. WHõ¯_»
LO_Õ"å~°O`å ^Õ=Ö’Hõ "åã¨∞Å∞. WO„^•k Ö’HÍÅÖ’ LO_Õ ^Õ=`«Å∞ J=∞‡"åix
P~åkè¿ãÎ WHõ¯_»‰õΩ KÕ~°`å~°∞. P ^Õ=`«ÅO`å WHõ¯_» k"åº#O^Œ J#∞Éèí"åxfl á⁄O^Œ∞`«∂
LO\Ï~°∞.
WHõ¯_» L#fl ^Õ=`«Å#∞ ~°H˜ΔOK«_®xH˜ „|Ǩχ q+¨μ‚ ~°∞„^Œ Ö’HÍÅ qÉèí∂`«∞Å∞ WHõ¯_»
LO\Ï~Ú. „|Ǩχ q+¨μ‚ ~°∞„^Œ Ö’HÍÅ∞ „Ѩu „|Ǩ‡O_®xH˜ LO\Ï~Ú HÍh "å\˜
=¸ÅO WHõ¯_» LOk. D Ѩk¿ÇÏ#= „áêHÍ~°OÖ’<Õ J+¨ì kHÍÊʼnõΩÅ Ö’HÍÅ∞ L<åfl~Ú.
nxÖ’ `«∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù ~°∞„^Œ Ö’HõO LOk.
D ~°∞„^ŒÖ’HõOÖ’ Ѩ^ŒÇ¨~°∞ P=~°}Å∞ LO\Ï~Ú. D Ѩ^ŒÇ¨~°∞ P=~°}Å =∞^茺֒
=∞Ǩ~°∞„^Œ∞_»∞ LO\Ï_»∞. Ç≤Ï~°}ºÉÏǨï=Ù, ¿ã<åx, kâßOѨu, ǨÏiˆHâ◊√_»∞,
Ѩâ√◊ Ѩu, ã¨ãÊ≤ O[~°∞_»∞, ufi+‘=∞O`«∞_»∞, Ѩn<ä åO Ѩu, |„Éè∞í â◊√_»∞, q"åºkè,
J#flѨu, ǨÏiˆHâ◊√_»∞, LѨgu, ѨÙëêì<åOѨu Jx WÖÏ gà◊§ ¿Ñ~°∞O¡ \Ï~Ú.
~°∞„^ŒOÖ’ K≥ѨÊ|_»¤ ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ WHõ¯_» L<åfl~°∞.
Åe`ÀáêMϺ#OÖ’ D ÉèÏQÆO qO>Ë ~°∞„^•aè¿+HõO, ~°∞„^ÀѨx+¨`ü [Ñ≤Oz#
Ѷ¨e`«O =ã¨∞ÎO^Œx K≥áêÊ~°∞. J=∞‡q^ŒºÖ’ Jxfl q^ŒºÅ∞ L<åfl~Ú.
`«~∞° "å`«k =∞~°H`õ « „áêHÍ~°O. Wk ~°`fl« „áêHÍ~åÖ’¡ H©ÅHõ"∞≥ #ÿ „áêHÍ~°O. D „áêHÍ~°O
^ŒO_»<å^ä•^Õg JO>Ë "å~åÇ‘Ï^Õg LO_Õ KÀ@∞. WHõ¯_» J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ QÆ$ǨÅ∞, q™êÎ~"° ∞≥ #ÿ
`åà◊ =$HõΔ=ÚÅ∞(`å\˜ K≥@∞¡) LO\Ï~Ú. J=hfl |OQÍ~°∞ P‰õΩÅ `å\˜ K≥@∞¡. P K≥@¡
ɡ~°_»∞ ‰õÄ_® |OQÍ~°OQÍ LO@∞Ok, "≥∞`«ÎQÍ LO@∞Ok. "å\˜ „H˜O^Œ‰õΩ "≥_ç`Õ âßOu
Åaèã¨∞ÎOk.
^ŒO_»<å^ä• ^Õq Ü≥ÚHõ¯ ã¨=∞ã¨Î Ѩi"å~° ^Õ=`«Å∞ D „áêHÍ~°OÖ’<Õ LO\Ï~°∞. D
`«e¡H˜ WHõ¯_Õ HÍHõ J=∞‡"åi zO`å=∞}˜ QÆ$ǨÏO ^ŒQÆæ~° =∞~˘Hõ Éèí=#O ‰õÄ_® LOk.
L#‡`«Î Éèˇ·~°g, ã¨fi¿Ñflj, u~°ã¨¯i}©, H˜iѨ^•^Õg "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~åÇ‘Ï â◊‰õΩÎÅ∞ WHõ¯_»
ÉèÏã≤ã¨∂Î L<åfl~Ú.
`«~°∞"å`«k q„^Œ∞=∞ „áêHÍ~°O. q„^Œ∞=∞O J#QÍ Ñ¨QÆ_»O. nx`À ~°`«fl „áêHÍ~åÅ∞
ѨÓiÎ J=Ù`å~Ú. D Ѩk¿ÇÏ_»=„áêHÍ~°OÖ’ „|Ǩχ֒Hõ "åã¨∞ÅO^Œ~°∂ LO\Ï~°∞.
„|Ǩχ֒HõOÖ’ LO_Õ"å~°∞ J=∞‡ J#∞„QÆÇϨ O á⁄Ok`Õ WHõ¯_çH˜ KÕ~∞° ‰õΩO\Ï~°∞. „|Ǩχ^Õ=Ùx
342 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
"åã¨O. WHõ¯_» k=º =∞ǨÏ~°∞¬Å∞, "Õ^•Å∞ H˘Å∞"≥· LO\Ï~Ú.
`«~°∞"å`« =KÕÛk =∂}˜Hõº =∞O_»Ñ¨O. nx<Õ <å<å~°`«fl=∞Ü«∞„áêHÍ~°O JO\Ï~°∞.
Wk KåÖÏ =ÚYº"≥∞ÿ# „áêHÍ~°O. WHõ¯_» "≥·‰õΩO~î°OÖ’ L#fl â◊‰õΩÎÅhfl LO\Ï~Ú. J=∞‡
Ö’HÍÅÖ’ Jxfl Ö’HÍÅ∞ L<åfl~Ú. J=∞‡Ö’ JO^Œ~∞° ^Õ=`«Å∞ L<åfl~°∞. WHõ¯_Õ J=∞‡"åi
#MÏÅ #∞Oz ѨÙ\˜ì# ^Œâß=`å~åÅ∞ L<åfl~Ú. Pkâı+¨μ=٠Ѩ~°ºOHõO ÃÑ· <å~åÜ«∞}∞_»∞
WHõ¯_» â◊Ü«∞xã¨∂Î LO\Ï_»∞. ã¨=∞ã¨Î PÜ«Ú^è•Å`À, ã¨~°fi â◊‰õΩÎÅ`À ã¨~°fiA˝_»∞, ã¨~°fi`À
=ÚY∞_≥·# ^•"≥∂^Œ~°∞_»∞ WHõ¯_» „ѨHÍtã¨∂Î LO\Ï_»∞.
`«~°∞"å`«k ã¨Ç¨Ï„ã¨ã¨ÎOÉèí=∞O@ѨO. Wk ѨO`˘q∞‡^Œ= „áêHÍ~°O. WHõ¯_» t=Ù_»∞
™êHΔÍ`ü =∞¿ÇÏâ◊fi~°ã¨fi~°∂ѨÙ_»∞ =∞Ǩ^Õ=Ù_»#fl ¿Ñ~°∞`À „ѨHÍtã¨∂Î LO\Ï_»∞. WHõ¯_» 28
â‹"· åQÆ=∂Å∞ ~°∂ѨO ^èiŒ Oz ѨÓ[Å∞ JO^Œ∞‰õΩO@∂ LO\Ï~Ú. Åe`å^ÕgÉè‰í Ωõ ÖÎ #·ˇ "å~°∞
D =∞Ǩ^Õ=Ùx P„â◊~Ú¿ãÎ, "åi =∞O„`«O, `«Ñ¨ã¨∞û ã≤kúOKÕ@@∞¡ J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ_»∞.
WHõ¯_ç`À ~°`«fl „áêHÍ~åÅ∞ ѨÓiÎ JÜ«∂º~Ú. "≥Ú`«ÎO WѨÊ\˜ =~°‰õÄ Ñ¨O`˘q∞‡k
„áêHÍ~åÅ∞ ѨÓiÎ JÜ«∂º~Ú.
`«~°∞"å`«k =∞<À=∞Ü«∞„áêHÍ~°O. WѨÊ\˜ =~°‰õÄ K≥Ñ≤Ê#=xfl Éè∫uHõOQÍ HõxÑ≤ã¨∞Î
<åfl~Ú. HÍx =∞#ã¨∞û Z<Àfl HõeÊOK«QÅÆ ^Œ∞QÍx Éè∫uHõOQÍ "å\˜x K«∂_»Ö~Ë ∞° . Éè∫uHõOQÍ
‰õÄ_® ™ê^茺O HÍx"å\˜x ™ê^茺O K≥Ü«∞ºQÆeˆQ „áêHÍ~åÅ∞ WHõ¯_» #∞O_ç =¸_»∞
~°HÍÅ∞ =™êÎ~Ú. "å\˜Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜^Õ D =∞<À=∞Ü«∞ „áêHÍ~°O.
ã¨Ç¨Ï„ã¨ã¨ÎOÉèí=∞O@áêxH˜, D =∞<À=∞Ü«∞ „áêHÍ~åxH˜ =∞^茺֒ XHõ ÉÏq LOk.
Wk J=∞$`« "åÑ≤. J=∞$`«Ñ¨Ù ÉÏq. nx 㨇~°} KåÖÏ Ñ¨Ù}º„Ѩ^ŒO. nxÖ’ [ÖÏxfl
„`åy#"å~°∞ ã≤^Œ∞úÅ∞, =∞Ǩ|Å∞Å∞, =„[ â◊s~°∞Å∞, „áêA˝Å∞ J=Ù`å~°∞. D h~°∞
ZO`« â◊H˜Î=∞O`«"≥∞ÿO^ŒO>Ë "åã¨# K«∂ã≤<å ^•x Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î Åaèã¨∞ÎO^Œx K≥áêÊ~°∞.
WHõ¯_» J<ÕHõ ~°HÍŠѨ‰õΔΩÅ∞ LO\Ï~Ú. D Ѩ‰õΔΩÅhfl Åe`å =∞O„`«"Õ∞ [Ñ≤ã¨∂Î
LO\Ï~Ú. J=∞$`«"åÑ≤ Ju qâßÅ"≥∞ÿ#k. ^•xÖ’ <ÒHõÅ∞ u~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~Ú.
JHõ¯_çH˜ KÕ~°QÆeˆQ ã≤÷u QÆÅ ã≤^Œ∞úÅH˜ P <ÒHõÅÖ’ qǨ~°O KÕ~Úã¨∂Î LO\Ï~°∞. P
k"åº#O^•xfl "å~°∞ á⁄O^Œ∞`«∂ LO\Ï~°∞. P <ÒHõÅÖ’ Z=~°∞ ZHͯÅ<Õk K«∂ã¨∞‰õΩx
#_ç¿Ñ XHõ Dâ◊fii LO@∞Ok.
Pq_» <ÒˆHâ◊fis^Õq. P <ÒˆHâ◊fis^Õq "å~åÇ‘Ï ^Õq KÕ`« xÜ«∞q∞OѨ|_ç# XHõ â◊H˜Î.
Pq_» ¿Ñ~°∞ `å~°. `å~° JO>Ë ^•\˜OK«∞#k Jx J~°÷O.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 343
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
#Å¡ HõÅ∞=Å =O\˜ hÅHÍO`«∞Å`À L#fl ѨiKåiHõÅ∞ D `å~å^ÕqH˜ LO\Ï~°∞.
gi J#∞=∞u ÖËx^Õ Z=fi~°∂ W@∞ ~åÖË~°∞.
`«~∞° "å`« =KÕÛk |∞kúâßÅ=Ú. =∞<À„áêHÍ~åxH˜, |∞kú „áêHÍ~åxH˜ =∞^躌 Ö’ P#O^Œ
"åÑ≤ J<Õ ÉÏq LOk. D ÉÏqÖ’x h~°∞ =∞^ŒºOÖÏ LO@∞Ok. JO>Ë =∞`≥ÎH˜¯ã¨∞ÎOk.
Ö’HõOÖ’ K«∂¿ãq HÍ=Ù. Wq k=º=ÚÖˇ·#q. nxH˜ á⁄QÆ_»Ñ¨ÓÅ "åã¨# LO@∞Ok.
WÖÏ K≥ѨÊ_»OÖ’ ǨÏÜ«∞„w= ™êfiq∞ ^Œ$â◊ºO K≥ѨÊ_»"Õ∞ H͉õΩO_® â◊|ÌO qxÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞.
"åã¨# ‰õÄ_® K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl_»∞. =∞}˜nfiáêxfl J#∞Éèí=OÖ’H˜ `≥ã¨∞Î<åfl~°∞. P ÉÏqÖ’x
h~°∞ |OQÍ~°∞ ~°OQÆ∞Ö’ ÉèÏã≤ã¨∂Î LO@∞Ok.
WHõ¯_ç <ÒˆHâ◊fis^ÕqH˜ "å~°∞}©^Õq, ã¨∞^è•=∂eh, J=∞$`Õâ◊fis Jx =¸_»∞ ¿Ñ~°∞¡
K≥áêÊ~°∞.
`«~°∞"å`«k JǨÏOHÍ~°=∞Ü«∞ „áêHÍ~°O. WHõ¯_» q=∞~°≈"åÑ≤ J<Õ ÃÑ^ŒÌ
ÉÏq LOk. ã¨∞+¨μ=∂fl <å_çÖ’ „ã¨qOKÕ J=∞$`«ÑÙ¨ ~°∞z JHõ¯_» LO@∞Ok.
ã¨∞+¨μ=∂flO`«~°æ`«"≥∞ÿ#k. ã¨∞+¨μ=∞flÖ’ „Ѩf "åiH˜ z^ÕHõ~°ã¨~°∂Ñ‘}© Jx
XHõ J=∞$`«^è•~° LO@∞Ok.
P^蕺u‡Hõ ™ê^è#Œ Ö’ XH˘¯Hõ¯ WO„kÜ«∞ „Ѩ[#˝ ∞ ^•\˜ Zky#"å_»∞ XH˘¯Hõ¯
„áêHÍ~åxH˜ KÕ~°∞‰õΩO\Ï_»∞. WHõ¯_» Éèí‰õΩÎ_ç „Ñ¨[˝ U ™ê÷~Ú ^•HÍ =KåÛHõ
^ÕÇϨ O KåeOKå_À, P ™ê÷~ÚÖ’ JHõ¯_»‰Ωõ KÕ~∞° `å_»∞. J<å`«‡ `«`åÎ fixfl ѨiǨÏiOK«_O» Ö’
™ê^艌 Ωõ _»∞ U „áêHÍ~°O =~°‰Ωõ ~åQÆeQÍ_À JHõ¯_ç #∞Oz =∞}˜nfiѨOÖ’ H˘#™êQÆ∞`«∞Ok.
ã¨∞+¨μ=∞flÖ’ L#fl P Ѩ~=° ∂=∞$`« ~°™êxfl Ѩ@∞ìHÀQÆey#"å_»∞ WHõ¯_çH˜ KÕ~∞° ‰õΩO\Ï_»∞.
U ã≤u÷ Ö’ ^ÕÇ¨ xfl q_çz ÃÑ_»`å_À P Ü≥∂QÆãu÷≤ x JHõ¯_» J#∞Éèqí ™êÎ_∞» . P =∞}˜nfiѨÑÙ¨
~°∞z TǨÏH˜ JO^Œ^Œ∞. WHõ¯_ç <ÒˆHâ◊fis ^ÕqH˜ =∞~À¿Ñ~°∞ ‰õΩ~°∞‰õΩàϧ^Õq.
D =¸_»∞ "åÑ≤HõÅ∞ W_®, Ñ≤OQÆà◊, ã¨∞+¨μ=∞flÅ∞QÍ ÉèÏqOK«=K«∞Û.
`«~°∞"å`« =KÕÛk ã¨∂~°ºaO|=∞Ü«∞„áêHÍ~°O.
=∞# Éè∂í q∞H˜ XHõ ã¨∂~°∞º_»∞, HÍh WÖÏO\˜ ã¨∂~°∞ºÅ∞ ZO^Œ~À L<åfl~°∞. "å~°O^ŒiH©
=¸Å™ê÷#O D „áêHÍ~°O. WHõ¯_ç `«e¡ ã¨OHõÅÊOÖ’Oz ã¨∂~°º=∞O_»ÖÏÅH˜ =¸Å"≥∞ÿ#
XHõ `Õ[óã¨fi~°∂ѨÙ_»∞ =KåÛ_»∞. PÜ«∞# ¿Ñ~°∞ =∂~åÎO_» Éèˇ·~°=Ù_»∞.
PÜ«∞# #∞O_Õ ã¨=∞ã¨Î „|Ǩ‡O_®ÅÖ’H˜ ã¨∂~°∞º_»∞ =KåÛ_»∞.
WHõ¯_» ZO_» LO@∞Ok HÍh Jk "Õ_çQÍ H͉õΩO_® PǨ¡^Œ=∞Ü«∞OQÍ LO@∞Ok.
344 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
WHõ¯_» LO_Õ ã¨∞~°Å∞, ã≤^Œ∞úÅ∞, #~°∞Å∞, Jã¨∞~°∞Å∞ JO^Œi â◊s~°O ã¨∂~°ºHÍOuÖÏ
LO@∞Ok. D ã¨∂~°º=∞O_»ÅO ^ŒQ~æÆ ° =∂~åÎO_» Éè~·ˇ =° Ù_»∞ Ѩ<fl≥ O_»∞ ~°∂áêÅ`À „ѨHÍtã¨∂Î
LO\Ï_»∞. gˆ~ ^•fi^Œâßk`«∞ºÅ∞. =∂~åÎO_» Éèˇ·~°=Ùx ^ŒQÆæ~° =ÚQÆ∞æ~°∞ „Ѩ^è•# â◊‰õΩÎÅ∞
LO\Ï~°∞. P ¿Ñ~°¡x qx P ^Õ=`«Å∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOKåÅx #=∞™ê¯~°O KÕã¨∞H˘O>Ë KåÅ∞
„|`«∞‰õΩ ÉÏQÆ∞O@∞Ok. g~°O`å J=∞‡"åix P~å^èŒ# KÕã¨∂Î LO\Ï~°∞.
Jq =∞Ǩ„ѨHÍâ◊Hõâ◊H˜Î, K«‰õΔΩ+¨‡f, KèåÜ«∂^Õq J<Õ =¸_»∞ â◊‰õΩÎÅ∞.
gi =ÖË¡ "≥Å∞QÆ∞ =™ÈÎOk. =∞Ǩ„ѨHÍâ◊HõO JO>Ë HÍOu. K«‰õΔΩ+¨‡f JO>Ë Hõ#∞fl.
K«∂_»QÆeˆQ â◊H˜Î. KèåÜ«∞ JO>Ë h_». "≥Å∞QÆ∞ LO>Ë<Õ h_» LO@∞Ok.
nx<Õ ÉÏÖÏ`«áÈ^•æ~° Éèí∂q∞ JO\Ï~°∞. P`«Ñ¨O JO>Ë ZO_» ÖË^• HÍOu. P ÖË`«
ã¨∂~°º HÍOu L^•æ~"° ∞≥ ÿ q™êÎ~"° ∞≥ ÿ L#fl KÀ@∞ HÍ|\˜ì nxfl ã¨∂~°ºaO|=∞Ü«∞„áêHÍ~°=∞x,
ÉÏÖÏ`«áÈ^•æ~°=∞x JO\Ï~°∞.
`«~°∞"å`« K«O„^ŒaO|=∞Ü«∞ „áêHÍ~°O. „Ѩu „áêHÍ~°=∞^茺OÖ’ ^Œ∂~°O U_»∞ Ü≥∂[
<åÅ∞. D „áêHÍ~°OÖ’ "≥<≥flÅ HÍOu Ѩ~°∞K«∞‰õΩx LO@∞Ok. nx ¿Ñ~°∞ K«O„kHÀ
^•æ~°=Ú. ã¨~°fiK«O„^Œ∞ʼnõΩ, ~°™êʼnõΩ Jkè^Õ=Ù_≥·# K«O„^Œ∞_»∞ ™È=∞<å^äŒ∞_»∞ J<Õ ¿Ñ~°∞`À
„ѨHÍtã¨∂Î LO\Ï_»∞. x~°‡Å"≥∞ÿ# PHÍ~°O Hõey LO\Ï_»∞.
PÜ«∞# K«∞@∂ì Jtfi<åºk #HõΔ„`åkè^Õ=`«Å∞ „ѨHÍtã¨∂Î LO\Ï~°∞. ™È=∞<å^äŒ∞_»∞
g~°Ok`À Hõeã≤ J=∞‡#∞ P~åkèã¨∂Î LO\Ï_»∞.
`«~°∞"å`«k â◊$OQÍ~°„áêHÍ~°O. â◊$OQÍ~°O JO>Ë JÅOHÍ~°O, â’Éèí. n<Õfl `≥Å∞QÆ∞Ö’
ã≤OQÍ~°O JO\Ï~°∞. Wk H“ã¨∞ÎÉèí=∞}∞Å`À xi‡OK«|_çOk. Wk Éèí∂q∞ Ü«∞O^Œ∞ ^˘iˆH
=∞}˜ HÍ^Œ∞, ã¨=Ú„^Œ=∞^ä#Œ OÖ’ L^Œƒqù Oz# =∞}˜. <å~åÜ«∞}∞_»∞ =HõóΔ ã¨Å÷ OÖ’ ÃÑ@∞ì‰Ωõ <Õ
=∞}∞Å∞. WHõ¯_» =∞Ǩâ◊$OQÍ~° ѨiѶ¨∞ LOk. ѨiѶ¨∞ JO>Ë HõO^ŒHõO(JQÆ~°Î). HÀ@Å
^ŒQÆæ~° HõO^ŒHõO `«qfi ^•xÖ’ h~°∞ áÈã≤ â◊„`«∞=ÙÅ∞ ^•\˜ ~å‰õΩO_® U~åÊ@∞ KÕ™êÎ~°∞.
P q^èŒOQÍ JHõ¯_» =∞Ǩâ◊$OQÍ~° ѨiѶ¨∞ LOk. ^•x xO_® =∞Oz ~°ã¨=∞Ü«∞"≥∞ÿ#
[ÅO xOѨ|_ç LO@∞Ok. ^•xÖ’ KåÖÏ =∞Ok K«H¯õ QÍ JÅOHõiOK«∞‰õΩ#fl JO^ŒQÍà◊√§,
JO^ŒQ`Æ ÅÎ≥ ∞ qǨÏiã¨∂Î k=º"≥∞#ÿ P#O^•xfl J#∞Éèqí ã¨∂Î LO\Ï~°∞. "å~°O^Œi =∞^躌 Ö’
‰õÄ~°∞Ûx, P ѨiѶ¨∞#O`«\ ˜x *Ï„QÆ`«ÎQÍ K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ"å_»∞ =∞#‡^äŒ∞_»∞. WHõ¯_» Z=~°∞
zO`å=∞}˜ QÆ$ǨÏOÖ’H˜ "≥àϧ֒ x~°‚~ÚOKÕk W`«_Õ. Jk ^•\˜ "≥à◊§_»O =∞Ǩ Hõ+¨ìO.
"≥∂Ǩxfl Z=~°∞ ѨÓiÎQÍ [~Ú™êÎ~À "å~°∞ =∂„`«"Õ∞ nxx ^•\˜ "≥à◊§QÆÅ~°∞.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 345
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
ã¨O™êi}â◊Û ~åQÍO^è•ó |Ǩï ã¨OHõÅÊ HõÅÊ<åó
"≥∂Ǩ‰õΩÖÏâ◊Û Ñ¨Ù~°∞ëê qHõÅÊHΔÀÉèí^èŒ∂ã¨~åó
„ѨÉèí∂`« ~åQÆ QÆǨÏ<åO „áœ_è»"åº"≥∂ǨÏ^•~Úh"£∞
ã¨O™ê~°∞Öˇ·#"å~°∞, ~åQÍO^èŒ∞Å∞ (XHõ =ã¨∞Î=Ù <åk Jx =∞=∞HÍ~°OÖ’<Õ Ñ¨_ç
LO_çáÈÜÕ∞"å~°∞), J<ÕHõ ã¨OHõÖÏÊÅ∞ HõÅ"å~°∞, ZO`À Q˘Ñ¨Ê ™ê^èŒ#Å∞ KÕã≤#ѨÊ\˜H©
D „áêHÍ~°O =~°ˆH KÕ~°QÆÅ~°∞.
Ü«∞㨺 㨈~fi ã¨=∂~°OÉèÏó HÍ=∞ã¨OHõÅÊ=i˚`åó
*Ï˝<åyfl^ŒQÆúHõ~å‡}O `«=∂Ǩïó ѨO_ç`«O |∞^è•ó
J=∞‡ Ü≥ÚHõ¯ Jã¨Å∞ `«`«Î fiO(P`«‡`«`«Î fiO) =∞O„`åxH˜, Láêã¨#‰õΩ ‰õÄ_® ^˘~°Hõ^Œ∞.
^Õx=Å¡ Jk ^˘~°∞‰õΩ`«∞O^À, ^•xH˜ HÍ=eû# z`«Îâ◊√kúx W=fi_®xH˜ W=hfl ѨxH˜
=™êÎ~Ú. KåÖÏ =∞Ok ѨÓ[ Éè∫uHõ„ѨÜ≥∂[<åÅ HÀã¨"Õ∞ HÍh P`«‡`«`«Î fi
™ê^èŒ# HÀã¨O K≥Ü«∞º~°∞. Éè∫uHõ„ѨÜ≥∂[<åÅ∞ Ö’HõÜ«∂„`«H˜ =∂„`«"Õ∞.
Jã¨Å∞ Ѩ~°=∂~°÷O J=∞‡ X_çx KÕ~°_»O. J=∞‡ X_çx J_çy`Õ J=∞‡ Hõx
Ñ≤ã∞¨ OÎ k. U^À HÍ"åÅx J=∞‡x J_çy`Õ, J=∞‡ Hõ#Ѩ_^» ∞Œ . `«ÑÙ¨ Ê J=∞‡k
HÍ^Œ∞. aK«ÛQÍ_»∞ aK«ÛO J_çy`Õ J=∞‡ ~å=Hõ¯ˆ~¡^Œ∞. ѨiKåiHõ =zÛ aHõΔ
"Õã≤ ѨOÑ≤OKÕã¨∞ÎOk. ã¨O™êi}∞Öˇ·, ~åy}∞Öˇ· ã¨OHõÖÏÊÅ`À L#fl"å~°O^Œ
ih JHõ¯_» P¿Ñ™êÎ~°∞. J=∞‡ ^ŒQÆæ~°H˜ „|Ǩχ, q+¨μ‚, =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å∞ =∂„`«O ¿ãfiK«ÛùQÍ
"≥à◊§=K«∞Û. "å~°∞ ™êHΔÍ`«∞Î J=∞‡ Ü≥ÚHõ¯ ã¨fi~°∂áêÅ∞.
„u=¸~°∞ÎÅ∞ HÍHõ, D qHÍ~åÅ#∞ [~ÚOz# ã≤^Œ∞úÅ∞/=∞Ǩ`«∞‡Å∞ D „áêHÍ~°O
^•\˜ "≥à◊§QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞.
WHõ¯_ç`À 25 „áêHÍ~åÅÖ’ „Ѩ^è•#"≥∞ÿ#=hfl J~ÚáÈÜ«∂~Ú. g@xfl\˜ `«~°∞"å`«
=KÕÛk J=∞‡"åi x"åã¨"≥∞ÿ# zO`å=∞}˜ QÆ$ǨÏO.
W~°"≥· J~Ú^Œ∞ „áêHÍ~åÅÖ’ „Ѩu „áêHÍ~åxH˜ <åÅ∞QÆ∞ k‰õΩ¯ÖÏ <åÅ∞QÆ∞ QÀѨÙ~åÅ∞
L<åfl~Ú. "≥Ú`«ÎO =O^Œ QÀѨÙ~åÅ∞ ^•\ÏHõ zO`å=∞}˜QÆ$ǨÏOÖ’H˜ „Ѩ"Õâ◊O. Wk
„áêHÍ~°OQÍ K≥ѨÊ|_»ÖË^Œ∞. D zO`å=∞}˜ QÆ$ǨÏO K«∞@∂ì ÃÑ^ŒÌ =#O LOk, ^•x
¿Ñ~°∞ =∞ǨѨ^•‡@g =#O. P =∞ǨѨ^•‡@qÖ’ L#fl=hfl "≥∞@ì `å=∞~°Å∞. "≥∞@ì`å=∞~°
ÅO>Ë <ÕÅ g∞^Œ =KÕÛ `å=∞~°Å∞. Wq zO`å=∞}˜ QÆ$ǨxH˜ P~°∞ Ü≥∂[<åÅ ^Œ∂~°OÖ’
qã‘Î~°‚OQÍ "åºÑ≤Oz LO\Ï~Ú. WHõ¯_ç =∞\˜ì JO`å #=~°`«fl=∞Ü«∞"≥∞ÿ#k.
346 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
=ÚO^Œ∞ K≥ѨÙʉõΩ#fl Ѩ^Œ‡~åQÆ =∞Ü«∞„áêHÍ~°O ^ŒQÆæ~° L#fl Éèí∂q∞ ‰õÄ_® P q^èŒOQÍ<Õ
LO@∞Ok. =∞}∞ÅH˜ ã¨fiÜ«∞O „ѨHÍâ◊Hõ ÅHõΔ}O LO@∞Ok.
J=∞‡"åi KÀ@∞ =∞}˜nfiѨO JO>Ë ã¨fiÜ«∞O„ѨHÍâ◊Hõ"≥∞ÿ# nfiѨO. D Éèí∂q∞ ~°`«fl
=∞Ü«∞"≥∞ÿ#k. P Éèí∂q∞Ö’ |OQÍ~°∞HÍ_»Å`À ‰õÄ_ç# ÃÑ^ŒÌ Ѩ^•‡Å∞ LO\Ï~Ú.
XH˘¯Hõ¯ HÍ_» á⁄_»=Ù XHõ Ü≥∂[#O LO@∞Ok. D Ѩ^•‡Å Ѩ„`åÅ∞ Ѩk `å\˜K≥@¡
á⁄_»=Ù Hõey LO\Ï~Ú. "å\˜ ˆHã¨~åÅ∞ (H˜O[ů=ÚÅ∞) J~Ú^Œ∞ `å\˜ K≥@¡ á⁄_»=Ù
LO\Ï~Ú. ѨÓÅ =∞^茺ÉèÏQÆO L#fl k^Œ∞Ì =O^Œ =¸~°Å Z`«∞Î`À „ѨHÍtã¨∂Î LO@∞Ok.
"å\˜ HÍO_®Å xO_® z#fl HõO@HÍÅ∞ JO^ŒOQÍ ÉèÏã≤ã¨∂Î LO\Ï~Ú.
=∞Ǩ Ѩ^•‡@g HõHõΔ ºH˜ `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆOÖ’ J~°…º áê„`« LO@∞Ok. „jq^Àºáê㨉õΩÅ∞
#"å=~°} J~°Û# KÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞ D J~°…º áê„`« ÃÑ@∞ì‰õΩO\Ï~°∞. J~°…º áê„`«Ö’ =¸_»∞
ÉèÏQÍÅ∞ LO\Ï~Ú. P^è•~°=Ú, áê„`«, áê„`«Ö’ ~°ã¨O.
P^è•~°O Jyfl HõàÅ◊ `À KÕÜ∞« |_çOk. ^è∂Œ „=∂iÛ, [fiex, T+¨‡, *Ïfiex, qã¨∞ÊùeOyHõ
"≥Ú^ŒÖˇ·# Ѩk Hõà◊Å`À Jyfl JHõ¯_» LO\Ï_»∞. ^•x ÃÑ·# Ѩ<≥flO_»∞ ã¨∂~°ºHõà◊Å`À
áê„`« LO@∞Ok. ^•xÖ’ J<ÕHõ F+¨nè [Å=ÚÅ`À xOÑ≤# J=∞$`«O LO@∞Ok.
nxÖ’ K«O„^Œ Hõà◊Å∞ Ѩ^ŒÇ¨~°∞, „|Ǩχ Hõà◊Å∞ Ѩk, q+¨μ‚ Hõà◊Å∞ `˘q∞‡k, ~°∞„^Œ Hõà◊Å∞
Ѩk, <åÅ∞QÆ∞ =∞¿ÇÏâ◊fi~° Hõà◊Å∞, Ѩ^ŒÇ¨~°∞ ã¨^•t= Hõà◊Å∞ ÉèÏã≤ã¨∂Î LO\Ï~Ú. D
Hõà◊Å`À ÉèÏã≤ã¨∂Î, qâßÅ"≥∞ÿ# áê„`«Ö’ z#fl <ÒHõÅ∞ LO\Ï~Ú.
P <ÒHõÅÖ’ D HõàÏ ^Õ=`«Å∞ „H©_çã¨∂Î LO\Ï~°∞. Wk P áê„`«Ö’ LO_Õ ™⁄QÆã¨∞.
D áê„`«Ö’x ã¨~“fi+¨nè~°™êxfl =∞ǨѨ^•‡@qÖ’ LO_Õ"åà◊√§, J=∞‡"åi „jK«„HõOÖ’x
`˘q∞‡k P=~°}ÅÖ’ LO_Õ ^Õ=`«Å∞ `åQÆ∞`«∂ LO\Ï~°∞. gà◊√§ `åQÆ_®xH˜ "≥∂ã¨∞‰õΩx
"≥àı§ ѨiKåiHõÅ∞ LO\Ï~°∞.
„jK«„HõOÖ’ „`≥·Ö’Hõº"≥∂ǨÏ#K«„HõO #∞O_ç ã¨~åfi#O^Œ=∞Ü«∞K«„HõO =~°‰õΩ K≥ѨÊ|_»¤
J}˜=∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# â◊‰õΩÎÅ #∞O_ç HÍ"Õ∞â◊fii, ÉèíQÆ=∂eh =~°‰õΩ JO^ŒiH© J_»áê ^Œ_»áê
D áêhÜ«∞O HÍ"åe. gix Jk `«$Ñ≤ΠѨ~°∞ã¨∞ÎOk.
„j q^ŒºÖ’ J~°…ºáê„`«#∞ ÃÑ\˜ì —`«~°ÊÜ«∂q∞ ѨÓ[Ü«∂q∞— Jx K≥ѨÓÎ LO\Ï~°∞. W^Õ
~°Ç¨Ï㨺O WHõ¯_» K≥ѨÊ|_»∞`ÀOk.
D J}˜=∂k â◊‰Ωõ ÅÎ O^Œ~∂° J=∞‡"åi zO`å=∞}˜ QÆ$ǨÏO ֒ѨŠLO\Ï~°∞. ѨiKå~°
‰õΩÅ∞ =zÛ HÀ@¡ H˘Åk |OQÍ~°∞ ~°`«fl ‰õΩOÉèÏÅ`À fã¨∞‰õΩx "≥o§ J}˜=∂k ^Õ=`«Å‰õΩ
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 347
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Wã¨∂Î LO>Ë "å~°∞ `åQÆ∞`«∂ LO\Ï~°∞. J@∞=O\˜k D J~°…º áê„`«.
=∞ǨѨ^•‡@q HõHõΔ ºH˜ PˆQflÜ«∞ kQ̓ùQÆOÖ’ Jyfl‰õΩO_»O LOk. XHõ¯ WO\˜ˆH Jyfl
Ǩϟ„`«O KÕã∞¨ HÀ"åe J#flѨÙÊ_»∞, qâ◊fi=∞<Õ WO\˜H˜ ^ŒOѨ`∞« Öˇ#· P HÍ"Õ∞â◊fis HÍ"Õ∞â◊fi~°∞Å∞
qâ◊fi~°HõΔ} HÀã¨O JyflǨϟ„`«O KÕ™êÎ~°∞. JHõ¯_» PˆQflÜ«∞ kQ̓ùQÆOÖ’ z^Œyfl ~°QÆ∞Å∞`«∂
LO@∞Ok. P z^Œyfl ‰õΩO_»OÖ’ Ǩϟ„uQÍ Åe`å =∞Ǩ^Õq, Ǩϟ`«QÍ =∞ǨHÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞
D ã¨∞^è•^è•~°Å∞ Ǩϟ=∞OÖ’ "Õã¨∂Î LO\Ï~°∞.
D QÆ$ǨxH˜ <≥|· ∞∞u ÉèÏQÆOÖ’ K«„Hõ~å[~°^OŒä ÉÏã≤ã∂¨ Î LOk. QÆ$ǨÏ~å*ÏxH˜ "åÜ«∞=º
ÉèÏQÆOÖ’ =∞O„u}©^Õq Ü≥ÚHõ¯ ˆQÜ«∞K«„Hõ~°^äŒO LO@∞Ok.
Dâß#ºÉèÏQÆOÖ’ "å~åÇ‘Ï^Õq Ü≥ÚHõ¯ H˜iK«„Hõ ~°^äŒO LO@∞Ok.
zO`å=∞}˜Q$Æ Ç¨xH˜ PˆQflÜ«∞k‰õΩ¯Ö’ L#fl z^Œyfl‰õΩO_®xH˜ Ѩ_=» ∞\˜ k‰õΩ¯Ö’ QÍÜ«∞„f
^Õq =∞Ok~°O LOk. ^•x „ѨHõ¯# JÉèíÜ«∞OHõ~° =∞Ok~°O LO@∞Ok.
^•x „ѨHõ¯QÍ ã¨∂~°º =∞Ok~°O, FOHÍ~° =∞Ok~°O. `«∞sÜ«∞ QÍÜ«∞„f
=∞Ok~°O, K«‰ΩΔõ +¨‡f =∞Ok~°O, QÆO^è~Œ fi° ~å[ =∞Ok~°O, „jǨÏi =∞Ok~°O,
=∞ǨQÆ}Ѩu=∞Ok~°O, ѨOKåHõsΔ =∞O„`« "åK«∞º_≥#· t= =∞Ok~°O, „`«ºHõ~Δ °
=∞O„`« "åK«∞º_≥·# =∞Ǩ=∞$`«∞ºO[Ü«∞ =∞Ok~°O L<åfl~Ú. ã¨~°fi
=∞O„`åkè^Õ=`«Å∞ JHõ¯_» L<åfl~°∞.
W=hfl zO`å=∞}˜ QÆ$ǨxH˜ K«∞@∂ì, „Ѩ^•è #OQÍ D JyflǨϟ„`åxH˜ K«∞@∂ì L<åfl~Ú.
zO`å=∞}˜Q$Æ Ç¨ÏO Ü≥ÚHõ¯ `«∂~°∞Ê ^•fi~åxH˜ ^ŒH} Δ̃ O"≥Ñ· Ù¨ =∞O„u}©^qÕ J~Ú# âߺ=∞ÖÏ
^Õq Ü≥ÚHõ¯ WÅ∞¡ LOk. "å=∞ÉèÏQÆOÖ’ ^ŒO_»<å^äŒ J~Ú# "å~åÇ‘Ï^Õq Ü≥ÚHõ¯ WÅ∞¡
LOk. =∞^茺֒ L#fl zO`å=∞}˜ QÆ$ǨÏO Ô~O_»∞ Ü≥∂[<åÅ qã‘Î~°‚O Hõey LOk.
WHõ¯_ç QÀ_»Å∞ XH˘¯Hõ¯\˜ „HÀÃã_»∞ qã‘Î~°‚OÖ’ LO\Ï~Ú. D QÀ_»ÅÖ’ W@∞HõÅ∞,
=∞\˜ì, ~å~Ú Ug∞ ÖË=Ù, Jhfl zO`å=∞}∞ÖË. zK«ÛùH˜Î ã¨fi~°∂Ѩ"Õ∞ zO`å=∞}˜ QÆ$ǨÏO.
zK«ÛùH˜Î Ü«∞O^Œ∞ QÆiƒù`«"≥∞ÿ# =∞Ǩ`Õ[¿ãû t=â◊ÔH·ÎHõº~°∂Ñ≤}© Åe`åOaHõ. zO`å=∞}˜
QÆ$ǨÏOÖ’ zK«ÛùH˜Î ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ J~Ú# [QÆ^ŒOaHõ ÉèÏã≤ã¨∞Î#flk.
WHõ¯_ç QÀ_»Å∞ <åÅ∞QÆ∞ Ü≥∂[<åÅ Z`«∞Î LO_ç ^•xÖ’ zO`å=∞}∞Å∞ „ѨHÍtã¨∂Î
LO\Ï~Ú. HÀ~°∞‰õΩ#fl=hfl WKÕÛ =∞}∞ÖË zO`å=∞}∞Å∞.
WÖÏ¡e ÅHõΔ}"Õ∞ WO\’¡ Hõ#|_»∞`«∞Ok. J=∞‡ JO^Œi zO`«#Å#∞ fˆ~Û Jã¨Å∞
zO`å=∞}˜ Hõ#∞Hõ Pq_» L#fl WÅ∞¡ ‰õÄ_® Pq_» "≥Å∞QÆ∞`À<Õ xO_ç LOk. zO`å=∞}˜
348 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
QÆ$ǨÏO Ü≥ÚHõ¯ Jxfl ^•fi~åÅÖ’#∞ k=º"≥∞ÿ# â◊‰õΩÎÅ∞ x=ã≤ã¨∂Î LO\Ï~Ú. P „áêO`«
=∞O`å `«e¡ Ü≥ÚHõ¯ Z„~°x HÍO`«∞Å`À „ѨHÍtã¨∂Î LO@∞Ok. D zO`å=∞}˜QÆ$ǨÏO
=∞^茺ÉèÏQÆOÖ’ XHõ =∞ǨÑ‘~î°O LOk. J^Õ „jK«„HõO. „jK«„HÍxH˜ =∞^茺 ÉèÏQÆOÖ’
aO^Œ∞=Ù. aO^Œ∞=Ù ^ŒQ~æÆ ° XHõ =∞OK«O Ѩ~K° |« _ç LOk. WHõ¯_» „jK«„HõOÖ’ ^Õ=`«ÅO^Œ~∂°
=i‚OѨ|_®¤~°∞. =∞OKåxH˜ <åÅ∞QÆ∞ HÀà◊√§, =∞^茺֒ XHõ |Å¡ LOk. "å\˜Ö’ XHõ
áê^ŒO [áê‰õΩã¨∞=∞OÖÏ LOk. JO>Ë Z„~°x ѨÙ=Ùfi =Öˇ ÉèÏã≤ã∂¨ Î LOk. Jk =∞OKåxH˜
PˆQflÜ«∞ÉèÏQÆOÖ’ LOk. P HÀ_»∞ „|Ǩχ^Õ=Ùx ã¨fi~°∂ѨO. JÖÏ „|Ǩ‡`«‡Hõ"≥∞ÿ# áê^ŒO
PˆQflÜ«∞ kâ◊Ö’ LOk.
Ô~O_»= áê^ŒO <≥·|∞∞u k‰õΩ¯Ö’ LOk, Wk qëê‚fi`«‡Hõ"≥∞ÿ#k. Wk WO„^ŒhÅ HÍO`«∞
Å`À ÉèÏã≤ã¨∂Î LO@∞Ok. =¸_»=k ~°∞„^•`«‡Hõ áê^ŒO â◊√^Œúã¨Êù\ ˜HõOÖÏ LO_ç "åÜ«∞=º
k‰õΩ¯Ö’ LO@∞Ok. Dâ◊fi~å`«‡Hõ"≥∞ÿ# áê^ŒO Hõi‚HÍ~°=Ú (H˘O_»QÀQÆ∞ ѨÙ=Ùfi) ~°OQÆ∞Ö’
ÉèÏã≤ã¨∂Î LO@∞Ok. Wk Dâß#º k‰õΩ¯# LO@∞Ok, =∞¿ÇÏâ◊fi~° â◊H˜Î.
=∞^茺֒ Ѩ~°K«|_ç# |Å¡ ^•x=∞‡ ѨÙ=Ùfi ~°OQÆ∞Ö’ LO@∞Ok. Jk ^•x=∞‡ ѨÙ=Ùfi
~°OQÆ∞Ö’ LO_»_®xfl Pkâ◊OHõ~°∞Å∞ ÉèÏqã¨∂Î, ''x*ÏxH˜ Jk `≥Å¡x^Œ=∂‡! HÍ~°}O
Jk ã¨^•t=Ù_»∞. qâ◊√^Œú"≥∞ÿ#`«`«Î fiO Jk. ã¨~åfi~°∞} J~Ú# `«e¡ JHõ¯_» ‰õÄ~ÀÛ=_»O`À
Jk JO`å "åºÑ≤Oz PÜ«∞# Z„~°|_çáÈÜ«∂_»——x =i‚OKå~°∞. qâ◊√^Œ"ú ∞≥ #ÿ P`Õ‡ Wxfl\˜H©
HÍ~°}=∞x ÉèÏã≤OѨKÕ¿ãk PÜ«∞# Ü≥ÚHõ¯ JYO_»â◊H˜Î J~Ú# [QÆ^ŒOaHõ Jx nxÖ’x
`«`«Î fiO. D q^èŒOQÍ ÉèÏã≤ã¨∞Î#fl P |Å¡ÃÑ·H˜ ZHõ¯_®xH˜ 36 ~°HÍÅ "≥∞@∞¡ L<åfl~Ú.
W"Õ „ѨÑO¨ K«OÖ’ "åºÑ≤Oz# 36 `«`Ϋ fi=ÚÅ∞. ^•x ÃÑ#· ''t"åH͈~ =∞OKÕ Ñ¨~=° ∞t=
Ѩ~°ºOHõxÅÜ«∂O——- HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_≥·# Ѩ~°=∞t=Ù_»∞ L<åfl_»∞.
PÜ«∞<Õ S^Œ∞ JÜ«∂º_»∞. "≥Ú`«ÎO HõeÑ≤ 't"åH͈~ =∞OKÕ— J<åfl~°∞. ¿Ñ~°∞H˜ <åÅ∞QÆ∞
HÀà◊√§, |Å¡ Jx K≥Ñ≤Ê<å JO`å HõeÑ≤ XˆH Hõ„~° Hõ^•! K«∂_»_®xH˜ J~Ú^Œ∞QÆ∞Ô~·<å
JO`å HõeÑ≤ XˆH t=Ù_»∞. ã¨$+≤ì Ѩx ÃÑ@∞ì‰õΩO>Ë J~Ú^Œ∞. ã¨$+≤ì Ѩx ÖËHõáÈ`Õ
qâ◊√^Œ`ú `« Ϋ fi"≥∞#ÿ "å_Õ. ã¨$+≤ì K≥Ü∂« ºÅ#∞‰õΩ#flѨÙÊ_»∞ HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞. P HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x Ü≥ÚHõ¯
JOHõOÖ’ J=∞‡"å~°∞ L<åfl~°∞. PÜ«∞# ZO`« JO^ŒQÍ_À!
`«™ÈºÑ¨i =ã¨#∂Ê~°fikV√‡M’ ^ŒÜ«∞Ü«∂xfi`«ó
â◊$OQÍ~°"Õ+¨~°∞z~°ã¨û^• ëÈ_»â◊"åi¬Hõó
L^Œº^•ƒù㨯~°aOÉÏÉèí â◊Û`«∞~°›ã¨Î „ã≤ÎÖ’K«#ó
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 349
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
Ǩ~° ˆHÜ«¸~° =∞‰õΩ@ Hõ@HÍ^≥·º~°ÅOHõ$`«ó
Hõ=∞hÜ«∞ ã≤‡`« *’º`åûfl ѨiѨÓ~°‚HõáÈÅÉèí∂ó
DÜ«∞# `«∂~°∞Ê k‰õΩ¯‰õΩ Jaè=ÚYOQÍ L#fl ^ŒÜ«∂xfi`«∞_»∞. J^Œ∞ƒù`«OQÍ JÅO
HõiOK«∞‰õΩx ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. DÜ«∞#k ZѨÙÊ_»∂ Ѩ^ŒÇ¨ˆ~à◊§ =Ü«∞ã¨∞. L^Œ~Úã¨∞Î#fl
ã¨∂~°ºHÍOu =O\˜ Z„~°x HÍO`«∞Å`À L<åfl_»∞. <åÅ∞QÆ∞ KÕ`∞« ÅÖ’ J=∞‡"åi PÜ«Ú^è•Å
=O\˜ PÜ«Ú^è•ÖË ^èŒiOz L<åfl_»∞. JO^Œ"≥∞ÿ# "≥<≥flÅ=O\˜ #=ÙfiÅ`À PÜ«∞# |∞QÆæÅ∞
"≥∞iã≤áÈ`«∞<åfl~Ú. JO`« JO^ŒOQÍ L<åfl_»∞ ™êfiq∞.
*ÏQÆiÎ ÉèíQÆ"å<åk^Õ=ó HÍ"Õ∞â◊fi~°ó Ѩ~°ó
`«™Èº`«ûOˆQ ã¨=∂ã‘<å `«~°∞}Ïk`«ºáê@ÖÏ
PÜ«∞# Ü≥ÚHõ¯ JOHõOÖ’ J=∞‡ LOk.'t=HÍ"Õ∞â◊fi~åOHõ™ê÷— J~ÚOk. PÜ«∞# #∞Oz
q_»nÜ«∞ÖËx â◊H˜Îx Jx K≥ѨÊ_®xH˜ J=∞‡ PÜ«∞# X_çÖ’ ‰õÄ~°∞ÛOk.
ã¨^• ëÈ_»â◊=~å¬K« #= Ü«∞ø=#^ŒiÊ`å
P=∞$+¨ì Ѩ^Œ‡~åQÍÉèí K«~°}Ï|˚#YK«Ûù\Ï
Ü«∂=Hõ„j x~°fi º¿ÑHõΔ áê^ŒÖ∫Ç≤Ï`«º "åÇ≤Ïh
HõÅ xã¨ûfi#=∞Or~° ~°}`«¯OHõ} =∞<ÀǨÏ~å
J#OQÆg~° `«∂}©~° ^Œ~ÀÊ#‡^äŒ# [OѶ≤∞HÍ
ã¨~°fiâ◊$OQÍ~° "Õëê_论 ã¨~åfiÉèí~°}=∞O_ç`å
ã¨=∞ã¨ÎÖ’Hõ=∂`å K« ã¨^•#O^Œ q=iúh
WÖÏ J=∞‡ áê^ŒO #∞O_ç `«Å =~°‰õΩ =i‚OKå~°∞.
W^Õ Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ '‰õΩ~°∞qO^Œ=∞}˜„âı}©Hõ#`À¯\©˜~°=∞O_ç`å— <å=∞O #∞O_ç
=i‚OѨ|_çOk. P `«e¡ J^Œ∞ƒù`« ™œO^Œ~åºxfl `å#∞ =i‚OK«ÖË#x ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞"å~°∞
K≥ѨÓÎ, ''JQÆ™êκ! <Õ#∞ K≥Ñ≤ÊO^Õ J=∞‡~°∂ѨO J#∞‰õΩO\Ï=Ù #∞=Ùfi.
HÍh <Õ#∞ ѨÓiÎQÍ K≥Ñʨ ÖË#∞. <Õ<Õ HÍ^Œ∞. D Ö’HõOÖ’ L#fl"åˆ~ HÍHõ |$ǨÏã¨Ê`«∞Öˇ<· å
J=∞‡#∞ QÆ∞iOz ѨÓiÎQÍ K≥ѨÊÖË~°∞—— Jx K≥áêÊ_»∞.
`«™êºó „jÅe`å^Õ"åº =~°‚Ü«∂q∞ Hõ^äŒO =ѨÙó
=~°¬HÀ\˜ ã¨Ç¨Ï„¿ã}Ï-¿ÑºHÍOâ’ #Ç≤Ï =~°‚º`Õ
=~°‚<å <å=∞ "å„QÆ∂áê "åK«ã¨Î™êºO ‰õΩ`À QÆuó
Ü«∞`À "åKÀ x=~°ÎO`Õ J„áêѨº =∞#™ê ã¨Ç¨Ï
350 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
P `«e¡ K«∞@∂ì ÃÑ^ŒÌ `≥~° (KåOkh) Hõ@ì|_çOk. J^Õ =∞Ǩ=∂Ü«∂ Ü«∞=xHõ. P
ÃÑ#· XHõ K«„HõO LOk, Jk WO„^ŒQÀѨ q`å#O. ^•x #∞O_ç J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ ~°`fl« HÍO`«∞Å∞
=ã¨∂Î LO\Ï~Ú. "å\˜x ^蕺xOKåe. JHõ¯_» ÉèÏã≤ã¨∞Î#flk D `«e¡. „áêHÍ~åÅhfl
K«∂ã≤ P#OkOz<å =∞#O KÕ~°=Åã≤# KÀ@∞ Wk. =∞# =∞#ã¨∞û JHõ¯_» xezáÈ"åe.
Ѷ¨Åâ◊$u
<å<å=$HõΔ =∞Ǩϟ^•º#=∂~°Éè˺u „Hõ"Õ∞} ÜÕ∞
=^ŒOu „jѨÙ~°Hõ^ä•O`Õ Ü«∂Ou `åO Ѩ~°=∂OQÆu"£∞
Z=Ô~·`Õ D <å<å =$HõΔ =∞Ǩϟ^•º#O #∞O_ç „Hõ=∞OQÍ ^蕺xã¨∂Î, aO^Œ∞™ê÷#OÖ’
L#fl Åe`å^Õq =~°‰õÄ ÉèÏq™êÎ~À, "åiH˜ Ѩ~°=∞"≥∞ÿ# QÆu `«Ñ¨Ê‰õΩO_® Åaèã¨∞ÎOk.
PHõ~°‚Ü«∞Ou Ѩ$K«ÛùOu q`«#fiOu K« ÜÕ∞ #~åó
ÜÕ∞ ѨÙã¨ÎˆH ^è•~°Ü«∞Ou `Õ Ü«∂Ou Ѩ~°=∂O QÆu"£∞
Wk „â◊^ŒúQÍ q<åfl, 㨇iOz<å, q=iOz K≥Ñ≤Ê<å, q<åÅx ‰õΩ`«∂ǨÏÅO`À J_çy<å
"å~°O`å ^èŒ#∞ºÅ∞. "åiH˜ ã¨^Œæu Åaèã¨∞ÎOk. D q+¨Ü«∞ÖÏ#∞ XHõ ѨÙã¨ÎHõOÖ’ „"åã≤, P
ѨÙã¨ÎHÍxfl Ѩ@∞ì‰õΩ<åfl Ѩ~°=∞QÆux á⁄O^Œ∞`å~°∞. ''<åÜ«∞<å! Wk ^Õq Ü≥ÚHõ¯ =∞Ok~°O.
WO`«‰õΩ q∞Oz# Q˘Ñ¨Ê KÀ@∞ =∞~˘Hõ\ ˜ ÖË^Œ∞ ã¨∞=∂! Hõ#∞Hõ nxx ÉèÏqOK«∞.—— Jx
K≥áêÊ~°∞ ǨÏÜ«∞„w=ÙÅ "å~°∞. 25 `«`åÎ fiÖË 25 „áêHÍ~åÅ∞. D „ѨѨOK«=∞O`å =º+≤ì
QÍx, ã¨q∞+≤ì QÍx D 25 `«`åfiÅ`À xO_ç L#fl^Õ. ™êOYº „ѨHÍ~°OQÍ Ñ¨OK« `«<凄`«Å∞,
ѨOK« Éèí∂`åÅ∞, ѨOK« *Ï˝<ÕO„kÜ«∂Å∞, ѨOK« Hõˆ~‡O„kÜ«∂Å∞, =∞<À |∞kú JǨÏOHÍ~°
z`«Î=ÚÅ∞, r=Ù_»∞. Wq "≥Ú`«ÎO 25.
D 25 ‰õÄ_® 26=^≥·# Ѩ~°"Õ∞â◊fii K≥·`«#ºO KÕ`«<Õ "≥Å∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. 24 <Õ#∞
J#∞‰õΩ<Õ"å_»∞ r=Ù_»∞. D r=Ù_»∞ Z=i =Å¡ L<åfl_À `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë, WHõ P r=Ù_»∞
q∞QÆÅ_»∞, J^Õ q∞ye áÈ`«∞Ok. x*ÏxH˜ 24 K≥áêÊ~°∞QÍx 25,26 =∞#O J~°÷O
KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ K≥áêÊ~°∞. x*ÏxH˜ Wxfl ÖË=Ù, L#flk XHõ>Ë Ñ¨~°`«`«fiO. J^Õ D 24
Ü«∞O^Œ∞ xO_çáÈ~Ú ÉèÏã≤™ÈÎOk. g\˜ Ü«∞O^Œ∞ ÉèÏã≤ã¨∂Î W^Õ <Õ#∞ Jx `«#‡Ü«∞O
K≥Ok`Õ r=Ù_»∞. g@xfl\˜h #_çÑã≤ ∞¨ <Î åfl, W"Õg <Õ#∞ HÍ^Œ∞ Jx `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë Dâ◊fi~°∞_»∞.
P `«`«Î fiO`À PÖ’z¿ãÎ r"Õâ◊fi~°∞ÅH˜ ÉèË^Œ"Õ∞ ÖË^Œ∞. D 25 Z=i =Å¡ "≥Å∞QÆ∞`«∞<åflÜ≥∂
P `«e¡ Pq_». „Hõ=∞OQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤#k J=∞‡"åi „j=∞#flQÆ~°O. Wk <åk
J#∞‰õΩO>Ë â◊¥#ºHõ#QÆ~°"≥∞ÿ r=Ù_»∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_Ò`å_»∞. <åk J#∞‰õΩO>Ë â◊¥#ºHõO.
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 351
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J=∞‡k J#∞‰õΩO>Ë „j=∞#flQÆ~°O. <åk J#∞‰õΩ#flk Un x*ÏxH˜ <åk HÍ^Œ∞. HÍh
<åk JxÑ≤™ÈÎOk, JO^Œ∞ˆH ^•x ¿Ñ~°∞ â◊¥#ºHõO. W^Õ ^ÕǨ`«‡ „ÉèÏOu. q∞^䌺 JO>Ë
J^Õ. D 24 `«`åÎ fiÅ∞ „ѨѨOK«=∞O`å L<åfl~Ú Hõ#∞Hõ „ѨѨOK«=∞O`å J=∞‡ KÀ>Ë.
W=hfl WHõ¯_Õ D â◊s~°OÖ’<Õ L<åfl~Ú Hõ#∞Hõ W^ŒO`å J=∞‡ KÀ>Ë. Z=i ǨÏ$^ŒÜ«∞O
J=∞‡"åix x~°O`«~O° P~å^è#Œ KÕã∂¨ Î LO@∞O^À "åi â◊s~°"∞Õ „j=∞#flQÆ~O° . J^≥ÑÙ¨ Ê_»∂
„j=∞O`«"Õ∞. „j=∞O`«=∞O>Ë *Ï˝#=O`«O, „ѨHÍâ◊=O`«O, HÍOu=O`«O, ÅH©Δ ‡=O`«O.
=∞# â◊s~°OÖ’ J=∞‡ "≥Å∞QÆ∞ „Ѩã¨i™ÈÎO^Œx Z~°∞Hõ HõÅQÍe. JÖÏO\˜ "åiH˜ WO„k
Ü«∂Å∞ WO„kÜ«∂ÖÏ¡ H͉õΩO_® J=∞‡"åi qÉèí∂`«∞Å =Öˇ QÀK«iã¨∂Î LO\Ï~Ú.
Jq `≥Å∞ã¨∞‰õΩx „Hõ=∞OQÍ ''™êfi`≥·‡= ^Õ=`å „áÈHÍÎ Åe`å qâ◊fiq„QÆǨ—— Jx P
=¸ÅOÖ’ ã¨Ç¨Ï„™ê~° Hõ=∞ÅOÖ’ ÉèÏã≤ã¨∞Î#fl P `«e¡x „QÆÇ≤ÏOK«QÆÅ=∞x K≥ѨÊ_»"Õ∞
WѨÊ\˜ =~°‰Äõ `≥eÜ«∞*Ëã#≤ „j=∞#flQÆ~=° ~°#‚ HõO`«\H˜ © Jã¨Ö#·ˇ Ѩ~=° ∂~°O÷ .
Z=Ô~·`Õ D zO`«#O x~°O`«~°O KÕã¨∂Î LO\Ï~À "åi Ü≥ÚHõ¯ WO„kÜ«∞
„Ѩ=$`«∞ÎÅ∞, =∞<À „Ѩ=$`«∞ÎÅ∞, |∞kú „Ѩ=$`«∞ÎÅ∞, „áê} „Ѩ=$`«∞ÎÅ∞ "≥Ú`«ÎO
Åe`å=∞Ü«∞"≥∞ÿ "åi LxˆH =∞}˜nfiѨO J~ÚáÈ`«∞Ok. JÖÏO\˜ "å~°∞
ã¨OK«iã¨∞ÎO>Ë J=∞‡"å~°∞ u~°∞QÆ∞`«∞#fl>Ë¡. Hõ#∞Hõ<Õ nxx ÉèÏ=# KÕã¨∂Î
J=∞‡"åi =∞O„`«O K≥Ü«∂ºe.
J=∞‡ =∞O„`«O HÍkq^Œº, Ǩkq^Œº "≥Ú^ŒÖˇ·# J<ÕHõ ~°∂áêÅ`À LOk. Ö’HõOÖ’
HÍkq^Œº WǨÏ=Ú, Ѩ~=° Ú ‰õÄ_® W=fiQÆey# Q˘Ñ¨Ê q^Œº. nxx U q^èOŒ QÍ ^蕺xOKåÖ’
K≥ѨÓÎ, ''L^ŒÜ«∂<Õfl x„^Œ ÖËz =∞OK«O g∞^Õ ‰õÄ~°∞Ûx „Hõ=∞OQÍ XH˘¯Hõ¯ K«„HÍxfl ^•@∞
`«∞#fl@∞¡ ^蕺#O KÕã≤ ÃÑ·#∞#fl t~°ã¨∞ûÖ’ ã¨^Œ∞æ~°∞ áê^Œ∞HõÅ#∞ 㨇iOKåe. `«~°∞"å`«
J=∞‡"åix zO`«# KÕã∞¨ ‰õΩx LëÈ‚^HŒ Oõ ("Õ_hç ~°∞)`À ™êfl#O KÕÜ∂« e. "Õ_ç hà◊§ ™êfl#O
™ê^茉õΩ_çH˜ =∞Ozk. [Å=Ú â◊√kú KÕã¨∞ÎOk, "Õ_ç KÕÜ«∞_»O =Å¡ Jyfl ‰õÄ_® HõÅ∞ã¨∞ÎOk
Hõ#∞Hõ Jk â◊√^ŒúO KÕã¨∞ÎOk. P `«~°∞"å`«
Ѩi^è•Ü«∞ Ѩ\∫ â◊√^Òú H“ã¨∞OÉè∫ "å^ä"Œ å~°∞}Ï–Z„~°x ~°OQÆ∞ J=∞‡‰õΩ „Ñ‘uáê„`«"∞≥ #ÿ k
Hõ#∞Hõ Z„~°x Hõ#HÍO|~°O ~°OQÆ∞ Hõey# Ѩ@∞ì|@ìQÍx ÖË^•, =∞_ç =„ã¨OÎ HÍh Hõ@∞ì‰Ωõ x,
Ѩq„`«OQÍ `«#x `å#∞ JÅOHõiOK«∞‰õΩx, "åi "åi ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å#∞ J#∞ã¨iOz
T~°÷fi ѨÙO„_»O HÍx, „uѨÙO„_»O HÍh ÖË^• aO^Œ∞=ÙQÍ QÍh á¶êÅÉèÏQÍxfl JÅOHõiO
K«∞HÀ"åe.
352 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
J@∞ `«~∞° "å`« ã¨∂~°º ÉèQí "Æ å#∞xH˜ "åi "åi q^è•<åÅ „ѨHÍ~°OQÍ J~°º… „Ѩ^•<åÅ∞
KÕã≤, ã¨O^蕺 =O^Œ<å^Œ∞Å∞ ѨÓiÎ KÕÜ«∂e. J@∞ `«~°∞"å`« ã¨∂~°º =∞O_»ÖÏO`«~°fiiÎ
J~Ú# J=∞‡"åix ^蕺xOz, ^Õ= Ñ≤`$« `«~Ê° }Å∞ KÕã≤ JѨÙÊ_»∞ WO`«=~°‰Ωõ K≥ÑÊ≤ #^ŒO`å
^蕺#O KÕÜ«∂e.
<å<å =$HõΔ =∞Ǩϟ^•º#O P~°Éèíº Åe`å=kè- <å<å =$HõΔ =∞Ǩϟ^•º#O #∞Oz
Åe`å^Õq =~°‰õÄ ^蕺xOz, ѨÓ*ÏYO_»OÖ’ K≥Ñ≤Ê# q^èŒOQÍ Ñ¨ÓlOKåe. ѨÓ[
KÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞ `«∂~°∞Ê =ÚYOQÍ HÍh, L`«Î~° =ÚYOQÍ HÍh ‰õÄ~˘Ûx [Ñ≤OKåe. P
ã≤OǨã¨<Õâ◊fiix ™ê÷Ñ≤Oz, ѨÓ*Ï#O`«~°O J=∞‡"åi =∞O„`åxfl [ѨO KÕÜ«∂e.
Z=iH˜ U =∞O„`åÅ∞ LѨ^ÕtOѨ|_®¤Ü≥∂ Jq [Ñ≤OKåe. U =∞O„`«O ÖËHõáÈ`Õ
'„j=∂„`Õ#=∞ó— J<Õ =∞Ǩ =∞O„`åxfl [Ñ≤OK«=K«∞Û.
=∞O„`åxfl J^Õ ã¨~°fiã¨fiOQÍ â◊H˜Î H˘Åk K≥Ü«∂ºe. <å „|`«∞HõO`å P =∞O„`« [ѨO
HÀã¨"∞Õ W=fi|_çO^Œ#fl ™ê^è#Œ QÍ =∞O„`« [ѨO KÕã#≤ "å_»∞ U áêѨO ÖËx"å_»=Ù`«∞<åfl_»∞.
J@∞=O\˜ "å_çfl ^Õ=`«ÅO^Œ~°∞ #=∞㨯i™êÎ~°∞. "å~°∞ Åe`å ^Õq Ü≥ÚHõ¯ J#∞„QÆǨxfl
á⁄O^Œ∞`å~°∞. D `«e¡x ~°Hõ~°HÍÅ „ѨÜ≥∂[<åÅ HÀã¨O, ~°Hõ~°HÍÅ∞QÍ P~åkèOK«_»O
LOk. H˘O`« =∞Ok `«e¡ `≥Å¡x HÍOu`À ÉèÏã≤ã¨∞Î#fl@∞¡ ^蕺x™êÎ~°∞, J@∞=O\˜ "åiH˜
k=º"≥∞ÿ# *Ï˝#ã≤kú, "åH± ã≤kú Åaè™êÎ~Ú.
ÜÕ∞ ^蕺ܫ∞Ou =∞Ǩ^ÕgO `åO™êÎã≤ûnú ~°ƒù[Ou `Õ
=∞<À~åk=∞YO_»ã¨∞Î ‰õΩO^ÕO^Œ∞ ^èŒ=à◊ ^Œ∞ºuó
PǨÏ$K«Û„HõO [fiÅ*Ï˚fiÅ tÛO`«hÜ«∞ã¨∞Î =¸ÅˆH
Z=Ô~`· Õ J<åǨÏ`« K«„HõOÖ’ J=∞‡"åix `≥Åx¡ HÍO`«∞Å`À ^蕺x™êÎ~À "åiH˜ k=º"≥∞#ÿ
ã≤^Œ∞úÅ∞ Åaè™êÎ~Ú.
WO„^ŒQÀѨHõ ã¨OHÍâ’ kfifÜ≥∂ =∞#∞YO_»Hõó
qÉèÏ=hÜ≥∂ ǨÏ$K«Û„Hõ Pá¶êÖÏO`«O [fiÅzÛùYó
`«~°∞"å`« J=∞‡"åix hÅHÍO`«∞Å`À ÉèÏqã¨∂ΠǨÏ$^ŒÜ«∞O #∞Oz á¶êÅO =~°‰õΩ
^蕺xOKåe.
J^äŒ ÅÖÏ@Ѩ@ìã¨÷ kfi^ŒàÏO|∞[ HÀ@ˆ~
qÉèÏ=hÜ«∞ ™êÎsÎÜ«∞ YO_À ^Œ∞i`«YO_»Hõó
=ÚH“Î ^èպܫ∂`ü â◊t*’º`åûfl^èŒ=àÏHõ$u~°q∞ƒHÍ
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 353
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
JHõ¯_ç #∞O_ç á¶êÅÉèÏQÆO ÃÑ·# JO`å ‰õÄ_® â◊t *’º`åûfl^èŒ=àÏHõ$uó Jx K≥áêÊ~°∞.
nx<Õ – t~°óã≤÷`åK«O„^ŒxÉèÏ á¶êÅ¿ã÷O„^Œ ^èŒ#∞ó„ѨÉèÏ
ǨÏ$^ŒÜ«∞™ê÷ ~°q„ѨMϺ „uHÀ}ÏO`«~°nÑ≤HÍ
Jx Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ K≥áêÊ~°∞. WÖÏ J=∞‡"åix ǨÏ$^ŒÜ«∞O #∞O_ç t~°ã¨∞û =~°‰õΩ
T~°÷fiK«„HÍÅÖ’ ^蕺xOKåe. Wk L`«Î=∞"≥∞ÿ# ™ê^èŒ#. Wk k=º"≥∞ÿ# q^Œº. L`«Î=∞"≥∞ÿ#
QÆ∞~°∞=ÙÅ ^ŒQÆæ~° á⁄O^•eûOk. Z=iÔH·`Õ Åe`å^Õqx ѨÓlOKåÅx |∞kú ѨÙ_»∞`«∞O^À
"åiH˜OHõ ÉèíÜ«∞O ÖË^Œ∞. "åiOHõ „H˜O^Œ Ѩ_»~°∞. "åi ™ê÷#O |\˜ì ÃÑ· ÃÑ·ˆH "≥à◊√`«∂
LO\Ï~°x K≥áêÊ~°∞.
Ü«∞㨺 <À ѨtÛ=∞O [#‡ ã¨fiÜ«∞O Ü≥∂ "å # â◊OHõ~°ó
# `Õ# ÅÉèíº`Õ q^•º Åe`å Ѩ~°"Õ∞â◊fis
Jx K≥áêÊ~°∞. Z=iH˜ z=i[<À‡, "åiˆH „jq^Œº Åaèã∞¨ OÎ k ÖË^• ™êHΔÍ`«∞Î
t"åOâ◊ L#fl"å_çH˜ „jq^Œº Åaèã¨∞ÎOk.
WÜ«∞"Õ∞= P`«‡q^•º™êº`ü WÜ«∞"Õ∞= Ѩ~åQÆuó
# „áêѨº`Õ ‰õΩKåi„`≥·ó ‰õΩuû`≥·ó ‰õΩ\˜ÖÏâ◊Ü≥ÿ∞ó
"Õ^ŒÉÏÃǷϺó =$^ä•`«Ô~·¯ó =$^ä•q„ÉèÏO`« |∞kúaèó
#Ã+·ì~°jÖˇ·~°∞zÛùÃ+·ìó ‰õΩÅ„ÉèíÃ+·ìâ◊Û x+¨μªÔ~·ó
^Œ~°≈#^Õfi+≤aèó áêѨjÖˇ· ~åKå~°x#ÌÔH·ó
Kå~åfiHõ=∞`«xëêª`≥· ~°æifi`≥·ó Ѩ~°^Œ∂+¨ÔH·ó
J<å`«‡*ˇ·˝ ~°#ÖËÊÃ+·ó „HÀ^èŒ<≥· ~°∞æ~°∞ÉÏ^èŒÔH·ó
L^Œú`≥· ~°∞^Œú`åÖÏÃÑ·~åÌOaèÔH·~°u=∂xaèó
U`å^Œ$âß<åO =∞~åκ<åO WÜ«∞=∞`«ºO`« ^Œ∞~°¡ÉèÏ
Wk P`«‡q^Œº Jx K≥ѨÊ|_»∞`ÀOk. P `«e¡x P~åkèOKåÅO>Ë Z=~°∞ J~°∞›Ö’
K≥ѨÓÎ, ''K«i„`« =∞Ozk HÍx "åiH˜, ‰õΩuû`« |∞kú HõÅ"åiH˜, ‰õΩ\˜Å"≥∞ÿ# ǨÏ$^ŒÜ«∞O
HõÅ"åiH˜, "Õ^Œ=∂~åæxH˜ q~°∞^ŒúOQÍ L#fl"åiH˜, =$^ä• `«~å¯Å∞ KÕ¿ã"åiH˜, ~°Hõ~°HÍÅ
JÜ≥∂=∞Ü«∂Å`À L#fl"åiH˜ „jq^Œº#∞ W=fi~å^Œ∞. JO`Õ HÍHõ jÅ=Ú ÖËx"å~°∞,
ZOyà◊√§ u<Õ"å~°∞, ‰õΩÅ„Éè+í μ¨ Åì ∞, â‹=· =Ú, âßHõ=Î Ú "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ^Œ~≈° <åÅ#∞ ^Õfi+≤OK«∞"å~°∞,
áêѨjÅ∞~°∞, PKå~°xO^Œ‰õΩÅ∞, Kå~åfiHõ =∞`« xëê‚`«∞Å∞ „jq^Œº‰õΩ Ñ¨xH˜~å~°∞.
Kå~åfi‰õΩÅ∞ JO>Ë Éè∫uHõ"å^Œ∞Å∞. W`«~°∞Å#∞ ^Œ∂+≤ã¨∂Î uiˆQ"å~°∞, P`«‡`«`«Î fiO
354 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡
 N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅx `«Ñ#¨ ÖËx"å~°∞, „HÀ^è#Œ ∞Å∞, W`«~∞° Å#∞ ÉÏkèOKÕ"å~°∞, QÆ∞~°∞=Ù
Ѩ@¡ ÉèíH˜Î ÖËx"å~°∞, JǨÏOHÍ~° ѨÓi`«∞Å∞, ѨxH˜=∂e# =∂@Å∞ =∂\Ï¡_Õ "å~°∞,
P_»O|~åÅ∞ Hõey#"å~°∞, á⁄QÆ~°∞QÍ LO_Õ"å~°∞ giH˜ J=∞‡"å~°∞ ^˘~°Hõ~°∞.
J@∞=O\˜ "åiH˜ Z=Ô~·<å „jq^Œºx WzÛ<å Jk "åiH˜ Ѷ¨eOK«^Œ∞.
Hõ^äŒO z^ŒÑ≤ ÅÉÏúfi-Ñ≤ q^•º `Õ+¨μ Ѩ~åV√‡v
L#fl^ÀëêÅ#∞ `˘ÅyOK«=∞x „áêi÷Oz<å, J=∞‡ J#∞„QÆÇÏ≤ Oz `˘Åyã¨∞OÎ k. WѨÊ\˜
=~°‰õΩ K≥Ñ≤Ê# D Ѷ¨∞@ì=∞O`å ^ÕxHõ^Õ Q˘Ñ¨Êk. J=∞‡"å~°∞ „ѨHõ$u, [QÆ<À‡Ç≤Ïx, Åe
`åOaHõÅ∞QÍ =¸_»∞ ~°∂áêÅ∞. JO^Œ∞Ö’ [QÆ<À‡Ç≤Ïh J=`å~åxH˜ XHõ Ѷe¨ `«O LOk.
J@∞ `«~åfi`« XH˘¯Hõ¯ ^Õ=`« =zÛ, XH˘¯Hõ¯ ~åHõΔ㨠ã¨=¸Ç¨xfl H˘@ì_»OÖ’ XH˘¯Hõ¯
Ѷ¨e`«O LOk. ã¨OѨ`«¯s, Jâßfi~°∂_è®, #‰õΩb, u~°ã¨¯i}©, âߺ=∞Å, "å~åÇ‘Ï,
ÉÏÖÏ„uѨÙ~°ã∞¨ O^Œs, =∞ǨQÆ}Ѩu- g~°O^Œi ~åHõãΔ ã¨ O¨ Ǩ~°QÍ^äÅŒ ‰õΩ XH˘¯Hõ¯ „ѨÜ∂≥ [#O
LOk. Jq K«kq`Õ PÜ«∂ =∞O„`åkè^Õ=`«Å J#∞„QÆǨÏO Åaèã¨∞ÎOk.
z=~°QÍ J=∞‡"å~°∞ KÕã#≤ ÉèOí _®ã¨∞~° ã¨OǨ~°QÍ^ä.Œ `«~∞° "å`« t= áê~°fif HõàϺ}O,
ã¨∞„|Ǩχ}º [##O K«kq`Õ k=ºÑ¶¨e`åÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. Jxfl\˜HõO>Ë =∞Ǩϟ#fl`«"≥∞ÿ#k
„j=∞#flQÆ~° =~°#‚ . W^ŒO`å Z=Ô~`· Õ K«^∞Œ =Ù`å~À, "åiH˜ J=∞‡"åi ѨiѨÓ~°‚ J#∞„QÆÇϨ O
Åaèã¨∞ÎOk. Ö’HÍxH˜ Jf`«OQÍ „ѨHÍtOKÕ JuÖ’Hõ ÖÏ=}º=u(Åe`«) HÍ|\˜ì Pq_çfl
=i‚OK«ÖË=∞x K≥áêÊ~°∞.
''Ü«∞`À "åKÀ x=~°ÎO`Õ J„áêѨº =∞#™ê ã¨Ç¨Ï—— J<åfl_»∞ ǨÏÜ«∞„w=™êfiq∞. =∂@,
=∞#ã¨∞ ^Õxx =i‚OK«ÖË"À Pq_Õ Åe`å^Õq J#QÍ ™êHΔÍ`«∞ΠѨ~°=∂`«‡ Jx J~°÷O.
ã¨^•t=㨺 =∞#™È ÖÏÅ<å`ü Åe`åaè^•
Dq_» ã¨^•t=Ùx =∞#ã¨∞x ÖÏeOѨKÕã¨∞ÎOk JO>Ë P#OkOѨ*Ëã¨∞ÎOk HÍ|\˜ì
Dq_» ¿Ñ~°∞ Åe`« Jx K≥ѨÊ|_çOk.
Ü«∞ W^ŒO „â◊√}∞Ü«∂kÌ=ºO PMϺ#O ‰õΩOÉèíã¨OÉèí=
`«ã¨º ã≤kúó Hõ~°Ãã·÷= # 㨠Éèí∂Ü≥∂-Ñ≤ *ÏÜ«∞`Õ
Z=Ô~·`Õ nxfl qO\Ï~À "åiH˜ ã≤^Œ∞úÅhfl J~°KÕuÖ’ Åaè™êÎ~Ú. Z=~°∞ Uk HÀ~°∞H˘x
nxx qO\Ï~À, Jk "åiH˜ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® Åaèã¨∞ÎOk. ~ÀQÍ^Œ∞ÅKÕ ÉÏ^èŒÑ¨_Õ"å~°∞ D
K«i„`«#∞ qO>Ë, P ~ÀQÍÅ#∞O_ç |Ü«∞@Ѩ_»`å~°∞.
Z=Ô~·<å "åºkè„QÆã¨∞ÎÅ∞ "å~°O`«@ "å~°∞ KÕã¨∞HÀÖËHõáÈ`Õ "åiH˜ ~ÀQÆ x~°∂‡Å#
™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡ 355
N Åe`ÀáêMϺ#"£∞
[~°QÍÅx Z=Ô~·<å áê~åÜ«∞} KÕ¿ãÎ "åiH˜ P ~ÀQÆO áÈ`«∞Ok.
JaèKå~å^Œ∞Å∞ JO>Ë W`«~°∞Å∞ Kտ㠄ѨÜ≥∂QÆ=ÚÅ ^•fi~å ÉÏ^èŒÅ∞ =¿ãÎ, D Láê
MϺ<åxfl áê~åÜ«∞} KÕ¿ãÎ, P ÉÏ^èŒÅ∞ áÈ`å~Ú. g\˜x ѨOK« Ѩ~åfiÅ Ü«∞O^Œ∞ J#QÍ
J+¨ìq∞, #=q∞, K«`«∞~°Ìj, ѨÓi‚=∞, J=∂"å㨺Šܫ∞O^Œ∞, [#‡ u^äŒ∞ÅÖ’#∂, ѨÙ}º
ˆHΔ„`åÅH˜ "≥o§#ѨÙÊ_»∂ áê~åÜ«∞} K≥Ü«∂ºe.
~å[ºOÖ’ U"≥·<å HΔÀÉèíÅ∞ L#flѨÙÊ_»∞, TiÖ’ U"≥·<å JÅ¡HõÖ’¡Å"≥∞ÿ# ~ÀQÍÅ∞ =¿ãÎ
Wk K«kq`Õ âßOu Åaèã¨∞ÎOk. D âß„ã¨ÎO XHõ J=∞$`« ã¨fi~°∂ѨO.
Wk XHõ ^Œ~°≈# âß„ã¨ÎO Jx K≥áêÊ~°∞. Wk K«^Œ=_®xH˜
Jâ◊√z~åfi â◊√z~åfiÑ≤ Ü«∂^Œ$HÍÎ ^Œ$QÆ=ã≤÷`«ó
„Ѩ`«º|Ì =Ú`«û"Õ ^Òˆ~æ áê~î°ÜÕ∞^Œ∂ƒùq∞=Å¡Éèíó
â◊√z KÕã¨∞‰õΩ<Õ J=HÍâ◊O ÖËx Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’, Jâ◊√zQÍ L#flѨÊ\˜H©
K«^Œ==K«∞Û. U^À XHõ q^èŒOQÍ D „QÆO^ä•xfl K«^Œ∞=ÙHÀ"åe. „Ѩu ã¨O=
`«û~° P~°OÉèíOÖ’ nxfl K«^Œ"åe. ^Œ∞~åæ L`«û"åÅÖ’ (â◊~°#fl=~å„`«∞ÅÖ’)
nxx áê~åÜ«∞} KÕÜ«∂e. ã¨O„Hõ=∞}O J=∞‡"åiH˜ KåÖÏ „Ñ‘u.
Wk XHõ¯™êi K«kq`Õ K«O_ôáê~îO° HÀ\˜™ê~°∞¡ K«kq# Ѷe¨ `«O Åaèã∞¨ OÎ ^Œx
K≥áêÊ~°∞.
^•fi„uOâ◊uHÍÜ«∂ã¨∞Î ã¨Hõ$^•=~°Î<å^ŒÑ≤
K«O_çHÍ HÀ\˜ áê~î°ã¨º ã¨^Œ$â◊O Ѷ¨Å=Ú^Œƒù"Õ`ü
JMϺ# "Õ∞`«^Œ=^•`« QÆ∞}Ïó Ѩ~î°O`«ó
ã¨`«ûO„Ѩ^•Ü«∞Hõ =∞áêHõ$`« ã¨~°fi^Œ∞óYO
q*Ï˝# nÑ≤Î HõeHÍO Åe`å =∞¿ÇÏj
=∂™ê^Œº KÕ`«ã≤ =ǨÏO`« ã¨^•-aè `«$Ñ≤Î"£∞
D `«e¡x D PMϺ#O`À #=∞㨯iOz ã¨`«ûO„Ѩ^•Ü«∞ „ѨHÍ~°OQÍ P~åkè¿ãÎ, P
`«e¡ "åi ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ q*Ï˝#nÑ≤Îx „Ѩ[fieOѨ*Ëã≤ `«# `«`åÎ fixfl „ѨHõ\ ˜ã¨∞ÎO^Œx
Åe`ÀáêMϺ#O PYi â’¡HõOÖ’ `≥eÜ«∞*Ë™ê~°∞.
„j Åe`åOÉÏ K«~°}Ï~°qO^•~°Ê}=∞ã¨∞Î

356 ™ê=∞"Õ^ŒO +¨¨}∞‡Yâ◊~°‡