N ã¨~°ã¨fif ѨÓ*Ï q^è•#=Ú

‰õÄ~°∞Ê :
_®II HõOÉèíOáê\˜ áê~°fif‰õΩ=∂~ü

^èŒx+¨ª Ѩa¡ˆH+¨<£û
qâßYѨ@flO.
„Ѩ^äŒ=∞ =Ú„^Œ} : 2012 N #O^Œ# – N~å=∞ #=q∞

„Ѩ`«∞Å∞ : 1,000

"≥Å : ~°∂II 15–00

„áêÑ≤Ιê÷#=Ú :
^èŒx+¨ª Ѩa¡ˆH+¨<£û,
[QÆ^Œ∞æ~°∞ =∞Ok~°=Ú
(k =~°Öò¤ \©K«~ü >ˇOѨÙÖò)
'~å^è•=∂^èŒ="£∞—, 14–38–2,
=ÚÑ≤Ê_ç HÀÅh,
qâßYѨ@flO – 530 002.

=Ú„^Œ} :
ZˆHfiiÜ«∞<£ Ñ≤„O\˜OQ∑ ã¨∂¯Öò
qâßYѨ@flO – 530 016.
G 0891-2747320, 98480 75132.
 ^èŒx+¨ª
''^èxŒ +¨—ª — J#QÍ ^è#Œ ѨÓi`« k=º"åÜ«Ú=Ù. ^è#Œ =∞#QÆ
k=ºã¨OѨ^Œ. Jk ˆH=Å=Ú _»|∞ƒHÍ^Œ∞. _»|∞ƒ`À ã¨OѨ^Œ#∞
H˘Å∞=ÖË=Ú, H˘#ÖË=Ú. ã¨OѨ^Œ r=# "≥·Éèí==Ú#‰õΩ
ã¨O|OkèOz#k. =∞# „â◊√`«∞ÅÖ’ Jyfl, "åÜ«Ú=Ù, WO„^Œ∞_»∞,
|$ǨÏã¨Êu ~Ú`åºk k=º „Ѩ[Å˝ #∞ ^è#Œ =∞xi. P~°q¬ *Ï˝#"Õ∞
x["≥∞ÿ# ^èŒ#=Ú. J\˜ì ^èŒ#=Ú#∞ ‰õÄ~°∞ÊKÕã≤ "åºÑ≤Î
KÕÜ«Ú@‰õΩ '^èŒx+¨ª— 1992Ö’ [xOz#k.
''^èxŒ +¨—ª — _®II HõOÉèOí áê\˜ áê~°fif‰õΩ=∂~ü QÍi "å‰õΩ¯#∞
ã≤._ç., P_çÜ≥∂, g_çÜ≥∂ HͺÃã@¡ ~°∂Ѩ=ÚÖ’#∞, ѨÙãÎ̈Hõ=ÚÅ
~°∂Ѩ=ÚÖ’#∞ Éè„í ^ŒÑ~¨ z° ã¨`åû^艌 Ωõ Å HõOkOK«∞#\ì̃ Ü«∞*Ï˝~÷°
Hõ~°‡#∞ KÕѨ\˜ì#k.
''^èxŒ +¨—ª — XHõ K«H¯õ x „QÆO^ä•ÅÜ«∞=Ú#∞, ^蕺#=∞Ok~°
=Ú#∞, ã¨^Àæ+≤ªÔH· =Åã≤# „ѨâßO`« "å`å=~°}=Ú#∞ –
''[QÆ^Œ∞æ~°∞ =∞Ok~°=Ú——QÆ U~°Ê~°z, Pã¨H˜Î HõÅ"åiH˜
^蕺#=Ú, ™êfi^蕺ܫ∞=Ú <Õ~°∞ÊK«∞#flk.

3
 =ÚO^Œ∞ =∂@
Pk„|Ǩχ=Ú ÖËHõ Pk<å~åÜ«∞}∞_»∞ ÖËHõ Ѩ~°=Ú
#∞O_ç ã¨$+≤ìH˘~°ˆH~°Ê_ç# "≥Ú^Œ\˜ ã¨OHõÅÊ"Õ∞ ã¨~°ã¨fiu. P"≥∞
ã¨OHõÅÊ"Õ∞ ã¨$+≤ìHõ~°ÎÜ«∞QÆ∞ K«`«∞~°∞‡Y „|Ǩχ#∞ xÜ«∞q∞Oz PÜ«∞#
#∞O_ç „Ñ¨=Ç≤ÏOz J<ÕHÍ<ÕHõ Ö’HõáêʼnõΩÅ∞QÆ#∞ Ö’Hõ=ÚÅ∞QÆ#∞
U~°Ê~°∞K«∞#∞. ã¨OHõÅÊ=ÚQÆ ky~å#ѨÙ_»∞ P"≥∞ Ѩ~°^Õ=`«. ky=zÛ
#ѨÙ_»∞ ã¨$+≤ìHõ~°Î‰õΩ Ѩâ◊ºOu. P"≥∞ ã¨OHõÅÊ=Ú ##∞ã¨iOzÜÕ∞
ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ì U~°Ê_»∞@, #_»K«∞@ [~°∞QÆ∞#∞. P"≥∞ K≥·`«#º "≥ÚHõ
„Ѩ"åǨÏ=Ú QÆ#∞Hõ 'ã¨~ã° fi¨ u— Ü«∞x, „Ѩ^äŒ=∞=ÚQÆ LK«ÛiOѨ|_ç#k
Hõ#∞Hõ '"å‰õΩ¯—Ü«∞x |∞∞+¨µÅ∞ H©iÎOzi. Ѩ~å, Ѩâ◊ºOf, =∞^茺=∞,
"≥·Ys "å‰õΩ¯Å∞QÍ Jxfl Ö’Hõ=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞, JO^Œi r=ÙÅ Ü«∞O^Œ∞
P"≥∞ÜÕ∞ =ºHõÎ=∞QÆ∞K«∞#flk. Éè∫uHõ Ö’Hõ=Ú# =ºHõÎ=∞QÆ∞ "å‰õΩ¯QÍ
`≥eÜ«∞|_»∞K«∞#flk. ã¨∂Hõ;Ö’Hõ=Ú ÅO^Œ∞ k=º"≥∞ÿ, J=ºHõÎ"≥∞ÿ
=∞^茺=∞, Ѩâ◊ºOu, Ѩ~å "å‰õΩ¯QÍ J=ºHõÎ=∞∞QÆ xÅz Ü«Ú#flk.
ã¨$+≤ì ã¨=∞ã¨Î=Ú ã¨~°ã¨fiu „Ѩ}ÏoHõÜÕ∞!

4
 P"≥∞ ~Ú@∞¡ ã¨=∞ã¨Î [QÆ`«∞Î#∞ xÜ«∞q∞OK«∞#∞. P"≥∞#∞
=∞Ǩ ã¨~°ã¨fiu Ü«∞O^Œ∞~°∞. =∞Ǩ ã¨~°ã¨fiuQÍ P"≥∞ [QÆ<å‡`«.
P"≥∞ `«# ã¨OHõÅÊ=Ú #∞O_ç „uâ◊‰õΩÎÅ∞QÍ U~°Ê_»∞#∞. Jq =~°∞ã¨QÍ
WK«Ûù, *Ï˝#, „H˜Ü«∂ â◊‰õΩÎÅ∞. J@∞¡ P"≥∞ÜÕ∞ =ÚQÆ∞~°=∞‡ÅÖ’
ã¨~°ã¨fiu, ÅH˜;, áê~°fiu Ü«∞QÆ∞ K«∞O_»∞#∞. P"≥∞ #∞O_çÜÕ∞
Pk`«∞ºÅ∞, ~°∞„^Œ∞Å∞, =ã¨∞=ÙÅ∞ ~Ú`åºk ^Õ=`«Å∞, „Ѩ*ÏѨ`«∞Å∞,
=∞#∞=ÙÅ∞, =∂#㨠Ѩل`«∞Å∞, |∞∞+¨µÅ∞, <å~°^Œ∞_»∞ U~°Ê_»∞^Œ∞~°∞.
g~°O^Œ~°∞ P"≥∞ "≥·Éèí= =¸~°∞ÎÅ∞.
=ÚQÆ∞~°=∞‡ÅÖ’ WKåÛùâ◊H˜Îx ã¨~°ã¨fiuQÍ ÉèÏqOz
'q^•º^Õ=`«—QÍ „Ѩ`ÕºHõ=ÚQÍ P~åkèO`«∞~°∞. ã¨=∞ã¨Î q^ŒºÅ‰õΩ
ã≤kú XHõ\˜ÜÕ∞. Jk ÜÕ∞=∞# ã¨HÍÅ=Ú# ã≤kú xK«∞Û ã¨OHõÅÊ=Ú
HõÅ∞QÆ∞@. HÍx Ѩ#∞Å∞, qѶ¨Å=ÚK≥O^Œ∞ Ѩ#∞Å∞ `«ÅѨÙ#‰õΩ
~å‰õΩO_»∞@, [~°∞QÆ∞#q `«ÅѨÙ#‰õΩ =K«∞Û@ q^ŒºÅ ã≤kú, J\˜ì ã≤^Œ∞úÅ
`«ÅѨÙÅ Ü«∞O^Œ∞ P"≥∞ =iÎOK«∞@KÕ P"≥∞ „Ѩ}ÏoHõ ##∞ã¨iOz
"åiHÍ `«ÅѨÙÅ∞ HõÅ∞QÆ∞#∞. W\˜ì ã≤kú ã¨~°ã¨fiu J#∞„QÆǨÏ"Õ∞.
q^ŒºÅ∞ <Õ~°∞Û"åiH˜ P"≥∞ „Ѩ^è•# ѨÓ[hÜ«∞ =¸iÎQÍ U~°Ê_ç
Ü«ÚO_»∞@‰õΩ HÍ~°}=∞∞ q^•ºã≤kú xK«∞Û ^Õ=`«QÍ #∞O_»∞@ÜÕ∞!

5
q^ŒºÖˇxfl <ÕiÛ##∞, P q^ŒºÅ∞ `«ÅѨÙ# #∞O_»∞@, =Åã≤#ѨÙ_»∞
[˝Ñ≤ÎH˜ =K«∞Û@ =∂#=ÙÅ KÕuÖ’ ÖË^Œ∞. Jk ã¨~°ã¨fiu ǨÏã¨ÎQÆ`«"≥∞ÿ
Ü«Ú#flk.
„â◊^ŒúQÆ ã¨~°ã¨fiu <å~åkèOz rq`«=Ú# ã≤kú á⁄O^Œ∞@ =∞#
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞=Ú. J\˜ì ã¨O„Ѩ^•Ü«∞=Ú#∞ JaèÅ+≤OK«∞ "åiH˘~°‰õΩ
~¸ ѨÓ*Ïq^è•#=Ú =Ú„kOѨ|_ç#k. WO^Œe ™È΄`«=ÚÅ∞ |∞∞+≤
„áÈHõÎ=ÚÅ∞. ѨÓ*Ïq^è•#=Ú âߢ™ÈÎHõÎ=Ú.
D =Ú„^Œ}‰õΩ `À_»Ê_ç# z~°Or=ÙÅ∞ ÔH. t=â◊OHõ~ü, =_»e
ã¨∂~°º„ѨHÍâ◊~å"£, J#ã¨∂Ü«∞ ^ŒOѨu, Ñ≤. Hõ$+¨‚"≥∂ǨÏ<£
=∞iÜ«Ú ZˆHfiiÜ«∞<£ „Ñ≤O\˜OQ∑ ã¨∂¯Öò HÍ~°º=~°æ=Ú Ü«∞^äÀz`«
=∞QÆ∞ J#∞„QÆǨÏ=Ú#∞ á⁄O^ŒQÆÅ~°∞.
N #O^Œ# <å=∞ ã¨O=`«û~° K≥·„`« â◊√^Œú #=q∞ ã‘`å~å=∞
HõÖϺ} Ѩ~°fik# ã¨O^Œ~°ƒù=ÚÖ’ D ѨÙã¨ÎHõ =∂q+¨¯iOѨ|_»∞@
N~å=∂#∞„QÆǨÏ"Õ∞!
N #O^Œ# – N~å=∞#=q∞.
`Õk 31–03–2012
– áê~°fif‰õΩ=∂~ü

6
 N ã¨~°ã¨fif ѨÓ*Ï q^è•#=Ú
F"£∞ ^ÕgO"åK« =∞[#Ü«∞O`« ^Õ"å™êÎO qâ◊fi~°∂áêó Ѩâ"◊ À
=^ŒOuI ™ê<À =∞O„^Õ+¨ =¸~°̊O ^Œ∞Ǩ<å ^è#Õ ∞~åfiQÆ ™ê‡#∞Ѩ
ã¨∞+¨µì`≥·`«∞ II JÜ«∞O =ÚǨ˙~°Î ã¨∞û=ÚǨ˙~ÀÎ-ã¨∞Î II
â’¡ II Ü«∞t≈"À <å=∞~°∂áêÉèϺO Ü«∂ ^Õg ã¨~°fi=∞OQÆàÏ I
`«Ü≥∂ ã¨ûO㨇~°}Ï `«∞ÊO™êO ã¨~°fi`À [Ü«∞=∞OQÆà◊"£∞II
â◊√HÍ¡O|~°^èŒ~°O q+¨µ‚O â◊t=~°‚O K«`«∞~°∞ƒù["£∞ I
„Ѩã#¨ fl=^Œ#O ^蕺ÜÕ∞`«û~°fi qѶ∞¨ ’flѨâßO`«Ü∞Õ II `«^=Õ ÅQÆflO
ã¨∞k#O `«^Õ= `å~å|ÅO K«O„^Œ|ÅO `«^Õ= I q^•º|ÅO
^≥=· |ÅO `«^=Õ ÅH©;Ѩ`Õ `Õ-O„Ѷ∞≤ Ü«ÚQÆO 㨇~åq∞ II Ü«∞„`«
Ü≥∂ˆQâ◊fi~°ó Hõ$ëÈ‚ Ü«∞„`«áê~À÷ ^èŒ#∞~°ú~°ó I `«„`« Nifi[Ü≥∂
Éèí∂u „~°∞ú"å hu ~°‡u~°‡=∞ II 㨇 $`Õ ã¨HõÅ HõàϺ} ÉèÏ[#O
Ü«∞„`« *ÏÜ«∞`Õ I ѨÙ~°∞+¨#Î =∞[O x`«ºO „=*Ïq∞ â◊~°}O
ǨÏi"£∞ II ã¨~fi° ^• ã¨~fi° H͈~º+¨µ <åã≤Î `Õëê =∞=∞OQÆà"◊ ∞£ I ÜÕ∞ëêO
ǨÏ$k™È÷ ÉèQí "Æ å#‡OQÆàÏÜ«∞ `«#"£∞ ǨÏió II ÖÏÉè¿í ãÎëêO
7
[Ü«∞¿ãÎëêO ‰õΩ`«¿ãÎëêO Ѩ~åÉèí=ó I ÜÕ∞ëê q∞On=~°âߺ"≥∂
ǨÏ$^ŒÜ«∞™È÷ [<å~°Ì#ó II
PѨ^•=∞ѨÇϨ ~åÎ~O° ^•`å~°O ã¨~fi° ã¨OѨ^•OI Ö’HÍaè~å=∞O
N~å=∞O Éèí∂Ü≥∂ Éèí∂Ü≥∂ #=∂=∞ºÇ¨Ï"£∞ II ã¨~°fi=∞OQÆà◊
=∂OQÆàºı t"Õ ã¨~åfi~°™÷ êkè̂H I â◊~}
° ºË „`«ºO|ˆH ^Õq <å~åÜ«∞}˜
#"≥∂-ã¨∞Î`Õ II
N ÅH©;<å~åÜ«∞}ÏÉèϺO #=∞ó I L=∂=∞¿ÇÏâ◊fi~åÉèϺO
#=∞ó I "å}© Ç≤Ï~°}ºQÆ~åƒùÉèϺO #=∞ó I â◊pѨÙ~°O^Œ~åÉèϺO
#=∞ó I WO„^•k J+¨ì kHÍÊÅHõ ^Õ=`åÉè’º #=∞ó I J~°∞O^èŒf
=ã≤ëêªÉèϺO #=∞óI ã‘`å~å=∂ÉèϺO #=∞óI =∂`å Ñ≤`«$ÉèϺO
#=∞ó I 㨈~fiÉè’º =∞Ǩ[<ÕÉè’º #=∞ó II
FO ˆHâ◊"åÜ«∞ ™êfiǨ I FO <å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ ™êfiǨ I FO
=∂^èŒ"åÜ«∞ ™êfiǨ I (D =¸_»∞ =∞O„`«=ÚʼnõΩ f~°÷=Ú`À
PK«=∞#=Ú KÕÜ«∞=Öˇ#∞) FO QÀqO^•Ü«∞ #=∞ó I q+¨"‚ Õ #=∞ó I
=∞^è∞Œ ã¨∂^Œ<åÜ«∞ #=∞ó I „uq„Hõ=∂Ü«∞ #=∞ó I "å=∞<åÜ«∞
#=∞ó I N^è~Œ åÜ«∞ #=∞ó I ǨÏ$+‘Hˆ âßÜ«∞ #=∞ó I Ѩ^‡Œ <åÉèÏÜ«∞
#=∞ó I ^•"≥∂^Œ~åÜ«∞ #=∞ó I ã¨OHõ~°¬}ÏÜ«∞ #=∞ó I "åã¨∞

8
^Õ"åÜ«∞ #=∞ó I „Ѩ^Œ∞º=∂flÜ«∞ #=∞ó I Jx~°∞^•úÜ«∞ #=∞ó I
ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=∂Ü«∞ #=∞ó I J^èÀHõ∆*ÏÜ«∞ #=∞ó I <å~°ã≤OǨÜ«∞
#=∞ó I JK«∞º`åÜ«∞ #=∞ó I [<å~°Ì<åÜ«∞ #=∞ó I L¿ÑO„^•Ü«∞
#=∞ó I ǨÏ~°Ü∞Õ #=∞ó I N Hõ$ëê‚Ü∞« #=∞ó II
(h\˜x ÃÑ·H˜, „ѨHõ¯Å‰õΩ, "≥#∞Hõ‰õΩ K«Å∞¡K«∂...)
LuÎ+Oª¨ `«∞ Éè∂í `« Ñ≤âßKåó I ÜÕ∞`Õ Éè∂í q∞ ÉèÏ~°HÍó I U`Õëê
=∞q~À^èÕ# „|ǨχHõ~°‡ ã¨=∂~°ÉèË II
(„áê}ÏÜ«∂=∞=Ú KÕÜ«ÚK«∂)
FO Éè∂í ó, FO Éè∞í =ó, FQ∑O ã¨∞=ó, FO =∞ǨÏó, FO [#ó,
FO `«Ñó¨ , FQ∑O ã¨`«º"£∞. FO `«`«ûq`«∞ ~°fiˆ~}ºO II Éèí~Àæ
^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï I kèÜ≥∂ Ü≥∂ #ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü II F =∂áÈ
*’ºf ~°™È-=∞$`«O „|Ǩχ Éèí∂~°∞ƒù=ã¨∞û=~À"£∞ II
(D „H˜Ok ã¨OHõÅÊ=Ú K≥ѨÊ=Öˇ#∞)
=∞=∞ Láê`«Î ã¨=∞ã¨Î ^Œ∞i`«Hõ∆Ü«∞ ^•fi~å N Ѩ~°"Õ∞â◊fis
„Ñ‘`«º~°÷O â◊√ÉèË, â’Éè<í Õ =ÚǨ˙~ˆ ,Î N =∞ǨqëÈ‚ ~å[˝Ü∂« ,
9
„Ѩ=~°=Î ∂#㨺, J^Œº„|Ǩχ}ó, kfifÜ«∞ Ѩ~åˆ~÷, âıfi`«
=~åǨÏHõÖËÊ, "≥·=ã¨fi`« =∞#fiO`«ˆ~, HõeÜ«ÚˆQ, „Ѩ^äŒ=∞áê^Õ,
[O|∂nfi¿Ñ, Éèí~°`«=ˆ~¬, Éèí~°`« YO_Õ, "Õ∞~À~°ÌH˜∆} kQ̓ùˆQ,
Nâ‹·Å㨺 ... „Ѩ^Õâı ... =∞^茺^Õâı, â’Éèí#QÆ$¿ÇÏ, ã¨=∞ã¨Î ^Õ=`å
„ÉÏǨχ} ǨÏiǨÏ~° QÆ∞~°∞K«~°} ã¨xfl^èÒ Jã≤‡<£ =~°Î=∂#
"åº=ǨiHõ KåO„^Œ=∂<Õ#, .... <å=∞ ã¨O=`«ûˆ~, .... PÜ«∞<Õ,
.... |∞∞`Ò, .... =∂¿ã, ..... ѨHˆ ,∆ ..... u^äÒ, ... "åã¨~ˆ , â◊√Éè#í Hõ„∆ `Õ,
â◊√ÉèíÜ≥∂ˆQ, â◊√ÉèíHõ~°}Ë, U=OQÆ∞} qâı+¨} qtëêìÜ«∂"£∞,
â◊√Éèuí ^äÒ, =∞=∞ Láê`«Î ã¨=∞ã¨Î ^Œ∞i`«HÜ ∆õ ∞« ^•fi~å N Ѩ~"° ∞Õ â◊fis
„Ñ‘`º« ~°O÷ , N=∂<£ .... N=∞`«ó .... QÀ„`«ãº¨ , ..... <å=∞^èÜ Õ ∞« 㨺,
^èŒ~°‡Ñ¨ffl ã¨"Õ∞`«ã¨º, =∞=∞ 㨉õΩ@∞O|㨺 ˆH∆=∞ Ãã÷Â~°º q[Ü«∞
JÉèÜ í ∞« PÜ«Ú~å~ÀQƺ Sâ◊fi~åºaè=$^躌 ~°O÷ , ^è~Œ å‡~°÷ HÍ=∞"≥∂Hõ∆
K«`∞« ifi^èŒ Ñ¶Å¨ ѨÙ~°∞ëê~°÷ ã≤^ºŒè ~°O÷ , Ö’Hõ HõÖϺ}Ï~°O÷ , N =∞Ǩ
ÅH©; ëÈ_»â’ѨKå~° ѨÓ*Ï ã¨=∞ÜÕ∞, `«^ŒOQÆ HõÅâß~å^èŒ#O
Hõi¿+º II

10
 HõÅâß~å^èŒ#
(HõÅâ◊=ÚÖ’ QÆO^èŒ, ѨÙ+¨Ê, JHõ∆`«Å∞ "Õã≤, HõÅâ◊=Ú#∞
‰õΩ_çKÕu`À =¸ã≤)
HõÅâ◊㨺 =ÚMË q+¨µ‚ó, HõOˆ~î ~°∞„^Œ ã¨û=∂„t`«ó I
=¸ÖË `«„`« ã≤÷`À „|Ǩ‡, =∞^èÕº =∂`«$QÆ}Ïó 㨇$`åó II
‰õΩH∆“`«∞ ™êQÆ~å ã¨ûˆ~fi ã¨Ñ¨Înfiáê =ã¨∞O^èŒ~å I
|∞∞ˆQfi^À-^äŒ Ü«∞Aˆ~fi^Œ ™êû=∞"Õ^À ǨϺ^äŒ~°fi}ó I
JOÔQ·â◊Û ã¨Ç≤Ï`å ã¨ûˆ~fi HõÅâßO|∞ ã¨=∂„t`åó II
=∞O„`«=Ú :
PáÈ"å W^ŒQO∑ ã¨~fi° O qâßfiÉè∂í `å <åºÑ¨ó, „áê}"å
PѨó, Ѩâ◊= PáÈ-#fl =∂áÈ-=∞$`«=∂Ѩó, ã¨û„=∂_®áÈ,
q~å_®Ñ¨, ã¨û fi~å_®Ñ¨, â◊ÛO^•Q∑O ëêºáÈ, *’ºfQ∑O ëêºáÈ,
Ü«∞EQ∑ëêºÑ¨, ã¨û`«º=∂Ѩãû¨ ~åfi ^Õ=`å PáÈ, Éè∂í ~°∞ƒù=ã¨∞û=
~åѨ F"£∞.
11
 (D „H˜Ok â’¡Hõ=ÚÅ K«kq â◊√^Àú^ŒHõ=Ú#∞ ^Õ=ÙxÃÑ·, `«#ÃÑ·,
ѨÓ*Ï ™ê=∞„yÃÑ· K«Å¡=Öˇ#∞.)
QÆOˆQK« Ü«∞=Ú<Õ K≥·= QÀ^•=i ã¨~°ã¨fif I
#~°‡^Õ ã≤O^èŒ∞ HÍ"Õs [ÖË-ã≤‡<£ ã¨xflkèO‰õΩ~°∞ I
HÍ"Õs `«∞OQÆÉèí„^• K«, Hõ$+¨‚"Õ}Ϻ K« Q“`«g∞ I
ÉèÏw~°näu qMϺ`åó ѨOK«QÆOQÍó „ѨH©iÎ`åó II
PÜ«∂#∞Î =∞=∞ ^Œ∞i`«Hõ∆Ü«∞ HÍ~°HÍó I N =∞ǨÅH©;
ѨÓ*Ï~°÷O â◊√^Àú^ŒˆH# ^Õ=O, P`å‡#O, ѨÓ*Ï„^Œ"åº}˜
ã¨O„áÈHõº∆ II
„áê}„ѨuëêªÑ¨#=Ú
FO Pã¨∞h`Õ Ñ¨Ù#~°™ê‡ã¨∞ K«‰õ∆Ωó I ѨÙ#ó „áê}q∞ǨÏ<À
^ÕÇ≤Ï Éè’QÆ"£∞ I *’ºHõÊâıº=∞ ã¨∂~°º=ÚK«Û~°O I `«"£∞ J#∞=∞`Õ
=∞$_»Ü∂« #ó ã¨fiã≤Î II J=∞$`«O "≥· „áê}Ï J=∞$`«=∂Ѩó, „áê}Ï
<Õ= Ü«∞^ä•™ê÷# =ÚѨÇϨ fiÜ«∞`Õ I ã≤~÷ ÀÉè=í , =~°^ÀÉè=í , ã¨∞=ÚM’
Éèí=, ã¨∞„Ѩã¨<ÀflÉèí=, ã≤÷~åã¨#O‰õΩ~°∞.
12
„áê~°÷# :
ã¨~°ã¨fif #=∞ã¨∞ÎÉèíºO =~°^Õ HÍ=∞~°∂Ñ≤}© I
q^•º~°OÉèíO Hõiëêºq∞ ã≤kú~°ƒù=`«∞"Õ∞ ã¨^• II
âß~°^• âß~°^•OÉ’[ =^Œ<å =^Œ<åO|∞*Ë I
ã¨~°fi^• ã¨~°fi^•™ê‡HõO ã¨xflkèO ‰õΩ~°∞ II
ëÈ_»â’ѨKå~°=ÚÅ∞
^蕺#O :
Ü«∂‰õΩO^ÕO^Œ∞ `«∞ëê~°Ç¨~° ^èŒ=àÏ Ü«∂â◊√„Éèí=¢™êÎxfi`å
Ü«∂ g}Ï=~° ^ŒO_»=∞O_ç`«Hõ~å Ü«∂ âıfi`«Ñ¨^•‡ã¨<å
Ü«∂ „|Ǩ‡K«∞º`« â◊OHõ~° „ѨÉèí$u aèˆ~Ì"≥·ó ã¨^• ѨÓl`å
™ê =∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif ÉèíQÆ=f xâı≈+¨ *Ï_®ºÑ¨Ç¨ II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó I ^蕺ܫ∂q∞.
(ѨÙ+¨Ê=ÚÅ∞ ÖËHõ JHõ∆`«Å∞ fã¨∞H˘x ^Õq=^ŒÌ #∞Oz #=∞㨯iOѨ=Öˇ#∞)
P"åǨÏ#O :
Ç≤Ï~°}º=~å‚O ǨÏi}©O ã¨∞=~°‚ ~°[`« „ã¨*ÏO I K«O„^•O
Ç≤Ï~°}‡~¸O ÅH©;O *Ï`«"Õ^À =∞=∂=Ç¨Ï II
13
â’¡II Ü«∂"Õ^•O`å~°÷ `«`≥·fiHõ ã¨fi~°∂áê Ѩ~°=∂~°ú`«ó I
<å=∞ ~°∂áê`«‡<å =ºHÍÎ ™ê =∂Oáê`«∞ ã¨~°ã¨fif II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – P"åǨÏÜ«∂q∞.
Pã¨#O :
`åO =∞ P=Ç¨Ï *Ï`«"^Õ À ÅH©; =∞#ѨQÍq∞h"£∞ I Ü«∞™êºO
Ç≤Ï~°}ºO q<ÕÌÜ«∞O QÍ=∞â◊fi"£∞ ѨÙ~°∞ëê#ǨÏ"£∞ II
â’¡II J=¸Åº ~°`«fl ™ê~°OK« xi‡`«O qâ◊fiHõ~°‡}Ï I
Pã¨#OK« „Ѩã¨#flOK« =∞Ǩ^Õg „ѨQÆ$ǨϺ`å"£∞ II
â’¡II Ü«∂âßOQÀ áêOQÆ "Õ^Õ+¨µ K«`«∞ˆ~¬fi"≥·=wÜ«∞`Õ I
J^≥·fi`å „|Ǩχ}â◊≈H˜Îó ™ê=∂Oáê`«∞ ã¨~°ã¨fif II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó I – Pã¨#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
(ѨÙ+¨Ê=Ú#∞ fã¨∞H˘x ^Õq=^ŒÌ #∞OK«=Öˇ#∞.)
áê^ŒºO :
Jâ◊fiѨÓ~åfiO ~°^äŒ=∞^蕺O ǨÏã≤Î<å^Œ „Ѩɒkèh"£∞ I „tÜ«∞O
^Õg =ÚѨǨÏfiÜÕ∞ N~å‡ ^Õg~°∞˚+¨`å"£∞ II
14
â’¡II ã¨∞~åã¨∞~° =∞Ǩ=∞øo =∂ÖÏ =∂}˜Hõº HÍOuaèó I
q~ål`« Ѩ^Œ^ŒfiO^Õfi áê^ŒºO ^Õg ^Œ^•=∞ºÇ¨Ï"£∞ II
â’¡II Ü«∂ =~°‚ Ѩ^Œ "åHͺ~°÷ ã¨fi~°∂¿Ñ}ˇÿ= #~°Î`Õ I
J<åk x^èŒ<å#O`å ™ê=∂O ã¨~°ã¨fif II
N =∞Ǩ ã¨~ã
° fi¨ `≥º· #=∞ó – áê^ŒÜ∂≥ ó áê^ŒºO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
(ѨÙ+¨Ê=Ú`À h\˜x [Å¡=Öˇ#∞.)
J~°… ºO :
HÍO™Èã≤‡`åO Ç≤Ï~°}º„áêHÍ~å =∂„~åÌO [fiÅOf"£∞ `«$áêÎO
`«~Ê° Ü«∞Of"£∞I Ѩ^Õ‡ ã≤÷`åO Ѩ^Œ‡ =~å‚O `åq∞ ǨϟѨǨÏfiÜÕ∞
„tÜ«∞"£∞ II
â’¡II J#~°… ã¨`«º ã¨OѨӈ~‚ „Ѩã¨<Õfl #~°… "åOzè`Õ I
J~°… ºO ^•™êºq∞ ^Õ"Õj =∞Ǩ#~°… =~°„Ѩ^Õ II
â’¡II J^蕺`«‡ =∞kè^≥·=O K« ^Õ"å<åO ã¨=∞ºwâ◊fis I
„Ѩ`«ºQÍ ¿ãÎ=^ŒOf Ü«∂ ™ê=∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – Ç¨Ïã¨ÎÜ≥∂ ~°~°… ºO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
(L^ŒHõ=Ú#∞ K«Å¡=Öˇ#∞.)

15
 PK«=∞hÜ«∞O :
K«„<åÌO „ѨÉÏè ™êO Ü«∞â◊™ê[fiÅOfO „tÜ«∞O Ö’ˆH ^Õ=Aëêì
=Ú^•~åO I `åO Ѩk‡hO DO â◊~} ° =∞ǨÏO „ѨÑ^¨ ºÕ JÅH©;
~ˆ ‡#â◊º `åO `åfiO =$}Ë II
â’¡II â◊√^Àú^ŒHõO K« áê„`«ã¨÷O QÆO^èŒÑ¨ÙëêÊk q∞„t`«O I
J~°… ºO ^•™êºq∞`Õ ^Õq QÆ$Ǩ} ã¨∞~°Ñ¨Ól`Õ II
â’¡II JO`«~åº =∂º`«‡<å qâ◊fiO ¢`≥·Ö’HõºO Ü«∂x Ü«∂K«ÛuI
~°∞„^•k`åºk ~°áê™ê÷ Ü«∞™êº =∂"Õâ◊º`åO
ѨÙ#ó ^蕺ܫ∞Ou ã¨~°fi~°∂ÃÑ·HÍ ™ê =∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – =ÚMË PK«=∞hÜ«∞O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
(ѨÙ+¨Ê=Ú`À h\˜x K«Å¡=Öˇ#∞.)
ѨOKå=∞$`« ™êfl#=Ú :
Pk`«º=ˆ~‚ `«Ñ¨™È-kè *Ï`À =#ã¨Êu ã¨Î= =$H∆À-^äŒ
aÅfió I `«ã¨º Ѷ¨ÖÏx `«Ñ¨™ê #∞^Œ#∞Î =∂Ü«∂#Î ~åÜ«∂â◊Û
ÉÏǨº JÅH©;ó II
16
H©∆Ô~·~°Ì^è•fl ã¨iÊëê=∂H˜∆ˆH# I ¿ãflÜ≥ÿ∞ ™ÈÎÜ≥ÿ∞ â◊≈~°¯~å q∞„t`≥·â◊ÛI
N^Õq ѨOKå=∞$`≥·ã¨fiO I ™êfl#O ™êfi#O ^•#∞Éèí∂`Õ‰õΩ~°∞+¨fi II
Ü«∂ „Ѩ`«ºQÆÌ$+≤ìaè s˚"≥· ~°fiº[º=∂<å#∞ÉèíÜ«∞`Õ I
"åºÑ≤h [˝Ñ≤Î~°∂ÃÑ·HÍ ™ê =∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif II
N =∞Ǩ ã¨~ã
° fi¨ `≥º· #=∞ó – Ñ¨OKå=∞$`« ™êfl#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
â◊√^Àú^ŒHõ ™êfl#=Ú :
PáÈÇ≤Ïëêª =∞Ü≥∂Éè∞í =™êÎ# Tˆ~˚ ^Œ^•è `«#I =∞¿ÇÏ~°}ÏÜ«∞
K«Hõ∆¿ã I Ü≥∂=t≈= `«"≥∂ ~°ã¨ ã¨Î㨺ÉèÏ[Ü«∞ `ÕǨÏ#óI Lâ◊fi=
=∂`«~°ó I `«™ê‡ J~°OQÆ =∂=∞"À Ü«∞㨺 Hõ∆Ü«∂Ü«∞ l#fi^äŒ I
PáÈ [#Ü«∞^è•K«# ó II
â’¡II QÆOQÍ[ÅO =∞Ü«∂h`«O =∞Ǩ^Õ= t~°ã≤÷`«O I
â◊√^Àú^ŒHõ™êfl#q∞^ŒO QÆ$Ǩ} Ѩ~°"Õ∞â◊fis II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – â◊√^Àú^ŒHõ ™êfl#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
N =∞Ǩ ã¨~ã
° fi¨ `≥º· #=∞ó–ã¨∞QÆO^è•=∞ÅH©[ÅO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.

17
=G=Ú :
LÃÑ·`«∞=∂ <ÕÌ=ã¨Yó H©iÎâ◊Û =∞}˜<åã¨Ç¨Ï I
„áê^Œ∞~°∂ƒù`À-ã≤‡ ~å„¿+ì ã≤‡h¯iÎ =∞$kúO ^Œ^•`«∞"Õ∞ I
â’¡II Ñ‘`åO|~°^茈~ ^Õg Ñ‘`åO|~° „Ñ≤Ü«∞ã¨f I
Ñ‘`åO|~°O „Ѩܫ∞KåÛùq∞ q^Œ∞º^ŒæOQÆ [\Ï^茈~ II
â’¡II <å=∞ *Ï`åºkaè ˆ~ƒù^≥· ~°+¨ì^è• Ü«∂ qHõeÊ`å I
xifiHõÖÏÊ`«‡<å =ºHÍÎ ™ê =∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – =GÜ«ÚQƇO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O :
‰õΩ∆ uÊáê™ê=∞ÖÏO *˺ëêªO JÅH©;~åflâ◊Ü∂« =∞ºÇ¨Ï"£∞ I
JÉèí∂u =∞ã¨=∞$kúOK« ã¨~åfixfl~°∞‚^Œ"Õ∞ QÆ$Ǩ`ü II
â’¡II Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O Ѩ~°=∞O Ѩq„`«O
„Ѩ*ÏѨ`Õ ~°º`«ûǨÏ[O ѨÙ~°™êÎ`ü I
PÜ«Ú+¨º=∞„QƺO „Ѩu =ÚOK«
â◊√„ÉèíO Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O |Å=∞ã¨∞Î `Õ[óII

18
â’¡II =ºHÍÎ=ºHõÎy~° ã¨ûˆ~fi "Õ^•^•º (^Õ"å^•º) "åºÇ¨Ï~°Ou Ü«∂OI
ã¨~°fiHÍ=∞ ^Œ∞ Ѷ¨∂ ^èÕ#∞ ™ê=∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó–#∂`«# Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
QÆO^èŒ=Ú :
QÆO^èŒ^•fi~åO ^Œ∞~å^èŒ~å¬O x`«ºÑ¨ÙëêªO Hõs+≤}©O I
Dâ◊fisQ∑O ã¨~°fiÉèí∂`å<åO `åq∞ ǨϟѨǨÏfiÜÕ∞ „tÜ«∞O II
â’¡II Hõ~°∂Ê~°QÆO^èŒ ã¨q∞‡„â◊O Hõã¨∂Îs ‰õΩO‰õΩ=∂xfi`«O I
N QÆO^èŒO`Õ „Ѩ*Ï™êfiq∞ H©iÎ=∞$kúO ‰õΩ~°∞+¨fi"Õ∞ II
â’¡II Ü«∂O qk`åfidÅO |O^èŒO x~°‡^蕺dÅ =~°Î‡<å I
Ü≥∂wÜ«∂u Ѩ~°O ™ê÷#O ™ê =∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fifII
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – N QÆO^èŒO ^è•~°Ü«∂q∞.
‰õΩO‰õΩ=∞ :
â’¡II ‰õΩO‰õΩ=∞O â’Éèí#O k=ºO ã¨~°fi^• =∞OQÆà◊O „Ѩ^• I
=∞Ü«∂h`«O =∞Ǩ^Õq `«∞ÉèíºO ^•™êºq∞ ã¨∞O^Œs II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – ‰õΩO‰õΩ=∞O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.

19
Ѩã¨∞Ѩ٠:
â’¡II ǨÏi„^ŒOK« =∞Ü«∂h`«O ^Õq HõàϺ} ^•Ü«∞h I
™œÉèÏQƺ =~°ú#O k=ºO QÆ$Ǩ} ǨÏi=Å¡ÉèË II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – Ç¨Ïi„^•K«∂~°‚O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
ѨÙ+¨ÊO :
Hõ~°Ì"Õ∞# „Ѩ*ÏÉèí∂`å =∞~Ú ã¨OÉèí= Hõ~°Ì=∞ I „tÜ«∞O
"åã¨Ü«∞ "Õ∞ ‰õΩÖË =∂`«~°O Ѩ^Œ‡=∂ehO II
â’¡II <å<å ‰õΩã¨∞=∞ x~å‡}O „|Ǩχâ’ÉèÏ „Ѩ^ŒO =~°O I
ã¨~°fiÉèí∂`« „Ñ≤Ü«∞O â◊√^ŒúO =∂źO ^Õg „ѨQÆ$ǨϺ`åO II
â’¡II <å=∞ ~°∂áê`«‡HõO ã¨~°fiO Ü«∞™êº =∂"Õâ◊`åO ѨÙ#óI
^蕺ܫ∞Ou „|Ǩχ~°∂ÃÑ·HÍ ™ê =∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – Ñ¨Ù+¨ÊO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
PÉèí~°}O :
=∞#ã¨ó HÍ=∞ =∂‰õÄuO "åK«ã¨û`«º=∞j=∞Ç≤Ï I
Ѩâ◊¥<åQ∑O ~°∂Ѩ =∞#fl㨺 =∞~Ú N „â◊≈Ü«∞`åO Ü«∞â◊ó II
20
â’¡II ~°`«flã¨fi~°‚ qHÍ~°OK« ^ÕǨÅOHÍ~° =~°ú#O I
â’ÉèÏ^•#O N Hõ~°OK« Éèí∂+¨}O „ѨQÆ$ǨϺ`å"£∞ II
â’¡II =∞Orˆ~K« ã¨fi~°‚ HÍOpO H˜s@O `å@OˆH
ˆHÜ«¸~°Ç¨Ï~Ài‡HÍâ◊Û I
N^Õq "å™ê qÉèí∂ëêO ^Œ`åfi
k=ºO ^Œ~°Ê}O ^Œ~°≈Ü«∂q∞ II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – PÉèí~°}Ï<£ ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
J^è•OQÆѨÓ[
FO NO „|Ǩχ}ˇÿº #=∞ó – áê^Ò Ñ¨Ó[Ü«∂q∞
FO NO „|Ǩχ}º=¸~°ÎÜÕ∞ #=∞ó – QÆ∞Ö∫Êù ѨÓ[Ü«∂q∞
FO NO [QÆ`«ûfi~°∂Ñ≤}ˇÿº #=∞ó – [OѶ¨∞ø ѨÓ[Ü«∂q∞
FO NO [QÆ^•^•ºÜ≥ÿ∞ #=∞ó – *Ï#∞h ѨÓ[Ü«∂q∞
FO NO Kå~°∞qÖÏã≤<≥·º #=∞ó – T~°∂O ѨÓ[Ü«∂q∞
FO NO Hõ=∞ÅÉèí∂=∞ÜÕ∞ #=∞ó – Hõ\˜O ѨÓ[Ü«∂q∞
FO NO ǨÏO™êã¨<åÜ≥ÿ∞ #=∞ó – [Ѷ¨∞#OѨÓ[Ü«∂q∞

21
FO NO =∞O„`«q^•ºÜ≥ÿ∞ #=∞ó – <åaèO ѨÓ[Ü«∂q∞
FO NO ™êq¢`≥· º #=∞ó – L^Œ~°O ѨÓ[Ü«∂q∞
FO NO Kå=ÚO_®Ü≥ÿ∞ #=∞ó – ã¨Î<≥·Ñ¨Ó[Ü«∂q∞
FO NO qâßÅ=H˜∆}Ë #=∞ó – =Hõ∆ã¨÷ÅO ѨÓ[Ü«∂q∞
FO NO HõO|∞HõO~îåÜ≥ÿ∞ #=∞ó – HõO~î°O ѨÓ[Ü«∂q∞
FO NO =∞ǨÉèí∞*ÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó – ã¨¯O^Ò Ñ¨Ó[Ü«∂q∞
FO NO kfiÉèí∞*ÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó – ÉÏǨ˙<£ ѨÓ[Ü«∂q∞
FO NO ѨÙã¨ÎHõ^è•i}ˇÿº #=∞ó – Ç¨Ï™œÎ ѨÓ[Ü«∂q∞
FO NO â’„uÜ«∞|O^èŒ"Õ #=∞ó – „â’„`Õ Ñ¨Ó[Ü«∂q∞
FO NO ~°∂Ѩ™œÉèÏQƺ^•~Ú<≥·º #=∞ó– =„HõÎO ѨÓ[Ü«∂q∞
FO NO ã¨∞"åã≤<≥·º #=∞ó – <åã≤HÍO ѨÓ[Ü«∂q∞
FO NO =~°„Ѩ^•Ü≥ÿ∞ #=∞ó – Fëœì ѨÓ[Ü«∂q∞
FO NO g∞<åÔH∆ #=∞ó – <Õ„`Ò Ñ¨Ó[Ü«∂q∞
FO NO uÅHõ^è•i}ˇÿº #=∞ó – ÅÖÏ@O ѨÓ[Ü«∂q∞
FO NO K«O„^Œ=¸~°ÎÜÕ∞ #=∞ó – t~°ó ѨÓ[Ü«∂q∞
FO NO =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – ã¨~åfi}ºOQÍx ѨÓ[Ü«∂q∞
22
 ã¨~°ã¨fi`«ºëÈì`«Î~° â◊`«<å=∞ ™È΄`«"£∞
ã¨~°ã¨fif =∞ǨÉèí„^• =∞Ǩ=∂Ü«∂ =~°„Ѩ^• I
N„Ѩ^• Ѩ^Œ‡xÅÜ«∂ Ѩ^•‡H©∆ Ѩ^Œ‡¢HõÎHÍ II 1
t"å#∞*Ï Ñ¨Ùã¨ÎHõÉèí$`ü *Ï˝#=Ú„^• ~°=∂ Ѩ~å I
HÍ=∞~°∂áê =∞Ǩ q^•º =∞Ǩáê`«Hõ <åth II 2
=∞Ǩ„â◊Ü«∂ =∂eh K« =∞Ǩ Éè’QÍ =∞ǨÉèí∞*Ï I
=∞ǨÉèÏQÍ =∞Ǩϟ`åûǨ k"åºOQÆã¨∞~° =Ok`å II 3
=∞ǨHÍm =∞Ǩáêâß =∞ǨHÍ~å =∞ǨO‰õΩâß I
ã‘`åK« q=∞ÖÏ qâßfi q^Œ∞º<å‡ÖÏ K«"≥·+¨‚g II 4
K«O„kHÍ K«O„^Œ=^Œ<å K«O„^ŒÖËMÏ qÉèí∂+≤`å
™êq„f ã¨∞~°™ê ^Õg k"åºÅOHÍ~° Éèí∂+≤`å II 5
"åˆQÌg =ã¨∞^è•„f"å =∞ǨÉèí„^• =∞Ǩ|ÖÏ I
Éè’QÆ^• ÉèÏ~°fÉèÏ=∂ QÀqO^• QÀ=∞f t"å II 6
23
[\˜ÖÏ qO^茺"å™ê K« qO^蕺K«Å q~ål`å I
K«O_çHÍ "≥·+¨‚g „ÉÏǑχ „|Ǩχ*Ï˝<≥·Hõ ™ê^èŒ<å II 7
™œ^•q∞h ã¨∞^è•=¸iÎ ã¨∞ûÉèí„^• ã¨∞~°Ñ¨Ól`å I
ã¨∞"åã≤h ã¨∞<å™ê K« qx„^• Ѩ^Œ‡Ö’K«<å II 8
q^•º~°∂áê qâßÖÏH˜∆ „|Ǩχ*ÏÜ«∂ =∞ǨѶ¨ÖÏ I
„`«~¸=¸iÎó „uHÍÅ*Ï˝ „uQÆ∞}Ï âßG~°∂Ñ≤}© II 9
â◊√OÉèÏã¨∞~° „Ѩ=∞käh â◊√Éèí^• K« ã¨fi~åu‡HÍ I
~°HõÎc[ qǨO„fK« Kå=ÚO_® KåOaHÍ `«^ä• II 10
=ÚO_»HÍÜ«∞ „ѨǨÏ~°}Ï ^èŒ∂„=∞Ö’K«# =∞~°Ì<å I
ã¨~°fi^Õ=ã¨∞Î`å ™œ=∂º ã¨∞~åã¨~° #=∞㨯$`å II 11
HÍà◊~å„f HõÖÏ^è•~å ~°∂Ѩ™œÉèÏQƺ ^•~Úh I
"åˆQÌg K« =~å~ÀǨ "å~åÇ‘Ï "åi*Ïã¨<å II 12
z„`åO|~å z„`«QÆO^è• z„`«=∂źqÉèí∂+≤`å I
HÍO`å HÍ=∞„Ѩ^• =O^•º q^•º^èŒ~° ã¨∞ѨÓl`å II 13

24
âıfi`å#<å hÅÉèí∞*Ï K«`«∞~°fi`«æ Ѷ¨Å„Ѩ^• I
z`«∞~åã¨# ™ê„=∂*Ϻ ~°HõÎ =∞^蕺 x~°O[<å II 14
ǨÏO™êã¨<å hÅ[OѶ¨∂ „|Ǩχq+¨µ‚ t"åu‡HÍ I
U=O ã¨~°ã¨fif ^Õ"åº <å=∂fl=∞ëÈì`«Î~°O â◊`«"£∞ II 15
Wu ã¨~°ã¨fi`«ºëÈì`«Î~° â◊`«<å=∞ ™È΄`«O ã¨OѨÓ~°‚"£∞ I

N ã¨~°ã¨fif ^Œâ◊â’¡H© =∞Ǩ =∞O„`«=Ú

1. FO „Ѩ}À^Õg ã¨~°ã¨fif
"å*Ëaè~åfilh=u
nè<å =∞q„`«º=`«∞ II
25
2. SO K«`åfii "åHõÊiq∞`å Ѩ^•x
`åx q^Œ∞„~åƒÇ¨Ï‡}ÏÜÕ∞ =∞h+≤}ó I
QÆ∞Ǩ„f}˜ xÇ≤Ï`å <ÕOQÆÜ«∞Ou
`«∞sÜ«∞O "åKÀ =∞#∞ëêº =^ŒOu II
3. „Ç‘ÏO P<Àk"À |$ǨÏ`«ó Ѩ~°fi`å^•
ã¨~°ã¨fif Ü«∞[`å QÆO`«∞ Ü«∞[˝O I
ǨÏ=O ^Õg A Aëê}Ï Ñ¶¨∞$`åp
â◊Q͇<Àfl "åK«=Úâ◊f â◊$}À`«∞ II
4. NO áê=HÍ# ã¨û~°ã¨fif
"å*Ëaè~åfilh=u
Ü«∞[˝O =+¨µì kèÜ«∂=ã¨∞ó II
5. |∂¡O KÀ^Œ~Ú„f ã¨∂#$`å<åO
KÕ`«Of ã¨∞=∞f<åO
Ü«∞[˝O^Œ^èÕ ã¨~°ã¨fif II

26
6. ã¨O L`«`«fió Ѩâ◊º#fl^Œ^Œ~°≈ "åK«O
L`«`«fi â◊$}fi#fl â◊$}À`Õº<å"£∞
L`À`«fiÃã·‡ `«<åfi q㨄¿ã
*ÏÜÕ∞= Ѩ`«∞ºó Lâ◊f ã¨∞"å™êó II
7. ™œó =∞Ǩ˙ J~°‚ ã¨û~°ã¨fif
„ѨKÕ`«Ü«∞u ˆH`«∞<å
kèÜ≥∂qâßfi q~å[f II
8. SO JOa`«"Õ∞ #n`«"Õ∞ ^Õq`«"Õ∞ ã¨~°ã¨fifI
J„Ѩâ◊™êÎ W= â◊‡ã≤ „Ѩâ◊ã≤Î=∞O|#㨯$kè II
9. H©¡O Ü«∞^•fiQÆfi^ŒO`«º qKÕ`«<åx
~å„+‘ì ^Õ"å<åO x+¨™ê^Œ =∞O„^• I
K«`«„㨠T~°˚O ^Œ∞^Œ∞¿ÇÏ Ñ¨Ü«∂Oã≤
Hõfiã≤fi^Œ™êºó Ѩ~°=∞O [QÍ=∞ II
27
10. ™œó ^ÕgO "åK«=∞[#Ü«∞O`« ^Õ"å
™êÎO qâ◊fi~°∂áêó Ѩâ◊"À =^ŒOu I
™ê<À =∞O„^Õ+¨ =¸~°˚O
^Œ∞Ǩ<å^èÕ#∞ ~åfiQÆ™ê‡#∞Ѩã¨∞+¨µì`≥·`«∞ II
FO, SO, „Ç‘ÏO, NO, |∂¡O, ã¨O, ™œó, SO, H©¡O, ™œó.
FO „Ѩ}À^Õg ã¨~°ã¨fif
"å*Ëaè~åfilh=u
nè<å =∞q„`«º=`«∞ II
D =∞O„`«=ÚÅ#∞ J^茺ܫ∞#=Ú KÕã≤# "≥#∞Hõ D
kQÆ∞= ™È΄`«=Ú ÉèíH˜Î`À ѨiîOѨ=Öˇ#∞.
K«`«∞~°∞‡Y =ÚMÏOÉè’[ =#ǨÏO㨠=^èŒ∂~°‡=∞ I
=∂#¿ã ~°=∞`åO x`«ºO ã¨~°fiâ◊√HÍ¡ ã¨~°ã¨fif II 1
#=∞¿ãÎ âß~°^Õ ^Õq HÍj‡~° ѨÙ~° "åã≤x I
`åfi =∞ǨÏO „áê~°÷ÜÕ∞ x`«ºO q^•º^•#OK« ^ÕÇ≤Ï"Õ∞ II 2

28
JHõ∆ ã¨∂„`åO‰õΩâ◊^èŒ~å áêâ◊ ѨÙã¨ÎHõ ^è•i}© I
=ÚHÍÎǨ~° ã¨=∂Ü«ÚHÍÎ "åz u+¨ì`«∞ "Õ∞ ã¨^• II 3
HõO|∞ HõOsî! ã¨∂`å„"≥∂+‘ª! ã¨~åfiÉèí~°} Éèí∂+≤`å I
=∞Ǩ ã¨~°ã¨fif ^Õg! lǨfi„ˆQ ã¨xfl"Õâ◊º`åO II 4
Ü«∂ „â◊^•ú ^è•~°}Ï "Õ∞^è• "åˆQÌg qkè=Å¡ÉèÏ I
ÉèíHõÎ lǨfi„QÆ ã¨^Œ<å â◊=∂k QÆ∞}^•~Úh II 5
#=∂q∞ Ü«∂q∞h<å^äŒ ˆ~MÏÅOHõ$`« ‰õΩO`«ÖÏ"£∞ I
Éèí"åhO Éèí= ã¨O`åѨ x~åfiѨ} ã¨∞^è•#n"£∞ II 6
N ã¨~°ã¨fif ™È΄`«"£∞
(JQÆã¨Îº=Úx „áÈHõÎ"£∞)
Ü«∂ ‰õΩO^ÕO^Œ∞ `«∞ëê~° Ǩ~° ^èŒ=àÏ Ü«∂â◊√„Éèí =¢™êÎxfi`å
Ü«∂ g}Ï =~°^ŒO_» =∞O_ç`« Hõ~å Ü«∂âıfi`« Ѩ^•‡ã¨<å
Ü«∂ „|Ǩ‡K«∞º`« â◊OHõ~° „ѨÉèí$uaè ˆ~Ì"≥· ã¨Ê^• ѨÓl`å
™ê=∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif ÉèíQÆ=f xâı≈+¨ *Ï_®ºÑ¨Ç¨ II 1
^Àiƒ ~°∞ºHÍÎ K«`«∞iƒùó ã¨Ê\˜Hõ =∞}˜ xÉèˇ· ~°Hõ∆=∂ÖÏ #Ì^è•<å
ǨϿãÎ <≥· ˆH# Ѩ^Œ‡O ã≤`« =∞Ñ≤ K« â◊√HõO ѨÙã¨ÎHõO KåѨˆ~}
29
ÉèÏ™ê ‰õΩO^ÕO^Œ∞ â◊OYã¨Ê\˜Hõ =∞}˜ xMÏ ÉèÏã¨=∂ <åã¨=∂<å
™ê "Õ∞ "åˆQÌ=`ÕÜ«∞O x=ã¨`«∞ =^Œ<Õ ã¨~°fi^• ã¨∞„Ѩã¨<åfl II 2
ã¨∞~åã¨∞~° ¿ãq`« áê^ŒÑ¨OHõ*Ï Hõˆ~ q~å[ `«¯=∞hÜ«∞ ѨÙã¨ÎHÍI
qiOz Ѩffl Hõ=∞ÖÏã¨# ã≤÷`å ã¨~°ã¨fif #$`«∞º`«∞ <åz"Õ∞ ã¨^• II3
ã¨~°ã¨fif ã¨~°ã≤[ ˆHã¨~° „ѨÉèÏ `«Ñ¨ã≤fih ã≤`« Hõ=∞ÖÏã¨h „Ñ≤Ü«∂I
Ѷ∞¨ #ã¨hÎ Hõ=∞Å qÖ’Å Ö’K«<å =∞#ã≤fih Éè=í `«∞ =~°„Ѩ™êkhII
ã¨~°ã¨fiu #=∞ ã¨∞ÎÉèíºO =~°^Õ HÍ=∞~°∂Ñ≤}© I
q^•º~°OÉèíO Hõiëêºq∞ ã≤kú ~°ƒù=`«∞ "Õ∞ ã¨^• II 5
ã¨~°ã¨fif #=∞ã¨∞ÎÉèíºO ã¨~°fi^Õg #"≥∂ #=∞ó I
âßO`«~°∂¿Ñ â◊t^茈~ ã¨~°fiÜ≥∂ˆQ #"≥∂ #=∞ó II 6
x`åº#O^Õ x~å^蕈~ x+¨¯àÏÜ≥ÿ∞ #"≥∂ #=∞ó I
q^•º^茈~ qâßÖÏH©∆ â◊√^Œú*Ï˝<Õ #"≥∂ #=∞ó II 7
â◊√^Œú ã¨Ê\˜Hõ ~°∂áêÜ≥ÿ∞ ã¨∂Hõ;~°∂¿Ñ #"≥∂ #=∞ó I
â◊|Ì„|Ç≤χ K«`«∞~°›¿ãÎ ã¨~°fiã≤^≥úºÂ #"≥∂ #=∞ó II 8
=ÚHÍÎÅ=∞Hõ$`« ã¨~åfiOÔQ·º =¸ÖÏ^蕈~ #"≥∂ #=∞ó I
=¸Å=∞O„`« ã¨fi~°∂áêÜ≥ÿ∞ =¸Åâ◊ÔHκ #"≥∂ #=∞ó II 9

30
=∞<À#‡}˜ =∞ǨÏÜ≥∂ˆQ "åwâ◊fii #"≥∂ #=∞ó I
"åÔQ·‡º =~°^Œ ǨϙêÎÜ≥ÿ∞ =~°^•Ü≥ÿ∞ #"≥∂ #=∞ó II 10
"Õ^•Ü≥ÿ∞ "Õ^Œ~°∂áêÜ≥ÿ∞ "Õ^•O`«Ü≥ÿ∞ #"≥∂ #=∞ó I
QÆ∞}^À+¨ q=i˚<≥·º QÆ∞}nÃÑÂκ #"≥∂ #=∞ó II 11
ã¨~°fi*Ï˝<Õ ã¨^•#O^Õ ã¨~°fi~°∂¿Ñ #"≥∂ #=∞ó I
ã¨OѨ<åflÜ≥ÿ∞ ‰õΩ=∂Ô~·ºK« ã¨~°fi*Ë˝ `Õ #"≥∂ #=∞ó II 12
Ü≥∂QÆ<å~°º L=∂^Õ"≥·º Ü≥∂QÍ#O^Õ #"≥∂ #=∞ó I
k=º*Ï˝# „u"Õ„`åÜ≥ÿ∞ k=º=¸Ô~κ #"≥∂ #=∞ó II 13
J~°úK«O„^Œ [\Ï^è•i K«O„^ŒaOÉË #"≥∂ #=∞ó I
K«O„^•k`«º [\Ï^è•i K«O„^ŒaOÉË #"≥∂ #=∞ó II 14
J}∞~°∂¿Ñ =∞Ǩ~°∂¿Ñ qâ◊fi~°∂¿Ñ #"≥∂ #=∞ó I
P}˜=∂ ^Œº+¨ìã≤^•úÜ≥ÿ∞ P#O^•Ü≥ÿ∞ #"≥∂ #=∞ó II 15
*Ï˝# q*Ï˝# ~°∂áêÜ≥ÿ∞ *Ï˝#=¸ˆ~Î #"≥∂ #=∞ó I
<å<åâßG ã¨fi~°∂áêÜ≥ÿ∞ <å<å~°∂¿Ñ #"≥∂ #=∞ó II 16
Ѩ^Œ‡^• Ѩ^Œ‡=OâßK« Ѩ^Œ‡~°∂¿Ñ #"≥∂ #=∞ó I
Ѩ~°"Õ∞Ã+ªÂº Ѩ~å=¸Ô~κ #=∞¿ãÎ áêѨ<åth II 17
31
=∞Ǩ^Õ"≥·º =∞ǨHÍà‹·º =∞ǨÅÔH∆‡º #"≥∂ #=∞ó I
„|Ǩχq+¨µ‚ t"åÜ≥ÿ∞ K« „|Ǩχ<åÔ~·º #"≥∂ #=∞ó II 18
Hõ=∞ÖÏHõ~° ѨÙëêÊK« HÍ=∞~°∂¿Ñ #"≥∂ #=∞ó I
Hõáêe Hõ~°‡náêÎÜ≥ÿ∞ Hõ~°‡^•Ü≥ÿ∞ #"≥∂ #=∞ó II 19
™êÜ«∞O „áê`«ó Ѩˆ~î xfl`«ºO ëê}χ™ê uûkú ~°∞K«º`Õ I
Ѷ¨∞’~° "庄Ѷ¨∞ ÉèíÜ«∞O <åã≤ΠѨ~î°`åO â◊$}Ïfi`å =∞Ñ≤ II 20
W`«÷O ã¨~°ã¨fif ™È΄`« =∞QÆã¨Îº=Úx "åK«Hõ"£∞ I
ã¨~°fiã≤kú Hõ~°O #$Ï}ÏO ã¨~°fiáêѨ „Ѩ}Ïâ◊#"£∞ II 21
^èŒ∂ѨO :
PѨ„ã¨[O`«∞ ã≤flQÍúx zH©¡`« =ã¨"Õ∞ QÆ$¿ÇÏ I xK«^ÕgO
=∂`«~°Q∑O „tÜ«∞O "åã¨Ü«∞ "Õ∞ ‰õΩÖË II
â’¡II =$Hõ∆ x~åºâ◊ ~°∂ѨOK« QÆO^èŒ „^Œ"åºk ã¨OÜ«Ú`«O I
NHõ$+¨‚HÍO`Õ ^èŒ∂ѨOK« Ѩq„`«O „ѨuQÆ$ǨϺ`åO II
â’¡II Ü«∞™êÎfi^Õq ã¨~°ã¨fif LѨ„|∂`Õ ^èŒ<ÕÇ≤Ï`Õ
WO„^ŒO#=$„`«`«∂ˆ~º II
32
 K«`«∞~°∞‡Y =ÚMÏOÉè’[ =#ǨÏOã¨=^èŒ∂~°‡=∞ I
=∂#¿ã ~°=∞`åO x`«ºO ã¨~°fiâ◊√HÍ¡ ã¨~°ã¨fif II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – ^èŒ∂Ѩ =∂„Ѷ¨∂Ѩܫ∂q∞ I
(JQÆ~°∞=`«∞ÎÅ∞ "≥eyOK«=Öˇ#∞)
nѨO :
P„~åÌO ѨÙ+¨¯i}©O ѨÙ+≤ìO Ñ≤OQÆàÏO Ѩ^Œ‡=∂ehO I
K«O„^•O Ç≤Ï~°}‡~¸O ÅH©;O *Ï`«"Õ^À =∞=∂=Ç¨Ï II
â’¡II [QÆK«Û‰õ∆Ω ã¨fi~°∂ѨOK« „áê}~°Hõ∆} HÍ~°}O I
„ѨnѨO â◊√^Œú~°∂ѨOK« QÆ$ǨϺ`åO Ѩ~°"Õ∞â◊fis II
â’¡II `«fiO^Õg ã¨~°ã¨fi`«º"å
"å*Ë+¨µ"ålh ~°^•=Ó¿+=#ó ã¨x"£∞ II
â’¡II #=∞¿ãÎ âß~°^Õ ^ÕqHÍj‡~° ѨÙ~°"åã≤x I
`åfi=∞ǨÏO „áê~°÷ÜÕ∞x`«ºO q^•º^•#OK« ^ÕÇ≤ÏÜÕ∞II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – ™êH∆Í`ü nѨO ^Œ~°≈Ü«∂q∞

33
 ^èŒ∂Ѩnáê#O`«~°O â◊√^Œú PK«=∞hÜ«∞O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
(L^ŒHõ=Ú#∞ q_çzÃÑ@ì=Öˇ#∞)
<≥·"Õ^ŒºO :
P„~åÌO Ü«∞ó Hõi}©O Ü«∞+≤ìO ã¨∞=~å‚O ¿ÇÏ=∞=∂eh"£∞ I
ã¨∂~åºO Ç≤Ï~°}‡~¸O ÅH©;O *Ï`«"Õ^À =∞=∂=Ç¨Ï II
FO Éèí∂~°∞ƒù=ã¨∞û=ó I FO `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO I Éèí~Àæ
^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï I kèÜ≥∂ Ü≥∂ #ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü II ã¨`«º#Îfiˆ~Î#
Ѩi+≤OKåq∞ I J=∞$`«=∞ã¨∞Î I J=∞$`ÀѨã¨Î~°}=∞ã≤ II
(ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞=Ú `«~°∞"å`« ''|∞∞`«O`«fiˆ~Î# Ѩi+≤OKåq∞——
Jx K≥ѨÊ=Öˇ#∞.)
FO „áê}ÏÜ«∞ ™êfiǨ I FO Jáê<åÜ«∞ ™êfiǨ I FO
"åº<åÜ«∞ ™êfiǨ I FO L^•<åÜ«∞ ™êfiǨ I FO ã¨=∂<åÜ«∞
™êfiǨ I =∞^èÕº =∞^èÕº J=∞$`« áêhÜ«∞O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ I
J=∞$`åÑ≤^è•#=∞ã≤ I L`«Î~åáÈâ◊#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ I ǨϙœÎ
34
„ѨH∆Íà◊Ü«∂q∞ I áê^Ò „ѨH∆Íà◊Ü«∂q∞ I â◊√^•úK«=∞hÜ«∞O
ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ I
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – <≥·"Õ^ŒºO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
`åO|∂ÅO :
`åO =∞ P=Ç¨Ï *Ï`«"Õ^À ÅH©; =∞#ѨQÍq∞h"£∞ I
Ü«∞™êºO Ç≤Ï~°}ºO „ѨÉèí∂`«O QÍ"À ^•™Èº-âßfi<£ q<ÕÌÜ«∞O
ѨÙ~°∞ëê#ǨÏ"£∞II
â’¡II `åO|∂ÅOK« =~°O ~°=∞ºO Hõ~°∂Ê~åk ã¨∞"åã≤`«"£∞ I
lǨfi*Ï_»ºKÕÛù^Œ Hõ~°O `åO|∂ÅO ^Õq QÆ$ǨϺ`å"£∞ II
â’¡II Ü«∞™êº J#O`À JǨÏ$`«ã¨∞Î U+¨â◊Ûi+¨µ‚~°~°‚=óI
J=∞â◊Û~°u~À~°∞=`ü II
â’¡II HõO|∞HõOsî! ã¨∞`å„"≥∂+‘ª! ã¨~åfiÉèí~°} Éèí∂+≤`å I
=∞Ǩã¨~°ã¨fif^Õg! lǨfi„ˆQ ã¨xfl "Õâ◊º`åO II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – `åO|∂ÅO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.

35
h~å[#O :
Ü«∞â◊√≈zó „ѨÜ∞« `À Éè∂í `åfiAǨïÜ«∞^•^Œfiº =∞#fiǨÏ"£∞I
„tÜ«∞ó ѨOK«^Œâ◊~°ÛOK« NHÍ=∞ã¨û`«`«O [¿Ñ`ü I
â’¡II „tÜÕ∞*Ï`« „tÜ«∞ Px~åºÜ«∞ „tÜ«∞O =Ü≥∂
[x`«$Éè’º ^Œ^•`«∞I
„tÜ«∞O =™ê<å-=∞$`«`fi« =∂Ü«∞<£ Éè=í Ou
ã¨^ºŒ ã¨ûq∞^è• q∞`«^∂Œ º<£II
â’¡II Ç≤Ï~°}ºáê„`«O =∞^èÀó ѨÓ~°‚O^Œ^•u =∞^èŒ"Àº™êhu
– UHõ^ä• „|Ǩχ}O LѨǨ~°u UHõ^è≥·=º Ü«∞[=∂#
PÜ«Ú¿ãÎ *’^Œ^•u – P¢~°ÌO [fiÅu *’ºu~°Ç¨Ï
=∞ã≤‡*’ºu~°˚fiÅu „|ǨχǨÏ=∞ã≤‡ – Ü≥∂Ѩ=∞ã≤‡
„|ǨχǨÏ=∞ã≤‡ – JǨ=∞ã≤‡ „|ǨχÇ≤Ï=∞ã≤‡ – JǨÏ
"Õ∞"åǨÏO =∂OAǨϟq∞ ™êfiǨó II
„tÜ«∞ÜÕ∞"≥·#O „`«zÛùÜ«∞ =∂^Œ^è•u ã¨O`«`« =∞$KåO
36
=+¨@¯$`«O ã¨O^èŒ`«ÎO ã¨OnèÜ«∞`Õ „Ѩ[Ü«∂ Ѩâ◊√aè~°º U=O
"Õ^Œ I FO ã¨O`«`« N~°ã¨∞Î I ã¨=∞ã¨Î ã¨#‡OQÆàÏx Éèí=O`«∞ II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – Hõ~°∂Ê~° =∞OQÆà◊ h~å[#O
ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
h~å[<å#O`«~°O â◊√^Œú PK«=∞hÜ«∞O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
=∞O„`«Ñ¨Ù+¨Ê=Ú
P#O^Œó Hõ~°Ì=∞â‹·Û= zH©¡`« Wu q„â◊√`åó I
|∞∞+¨Ü«∞¿ã΄`«Ü«∞ó Ѩل`å ã¨fiÜ«∞O N^Õq ^Õ=`å II 1
Ѩ^•‡ã¨<Õ Ñ¨^Œ‡ T~°∞ Ѩ^•‡H˜∆ Ѩ^Œ‡ã¨OÉèí"Õ I
`«fi=∂‡O Éèí[ã¨fi Ѩ^•‡H˜∆ ÜÕ∞# ™œYºO ÅÉèÏ=∞ºÇ¨Ï"£∞ II 2
Jâ◊fi^•~ÚK« QÀ^•~Ú ^èŒ#^•~Ú =∞Ǩ^èŒ<Õ I
^èŒ#O"Õ∞ A+¨`åO ^ÕgO ã¨~°fi HÍ=∂~°÷ã≤^ŒúÜÕ∞ II 3
Ѩل`« ᜄ`«O ^èŒ#O ^è•#ºO ǨÏã¨Îºâßfi*ÏqQÀ~°^äŒO I
„Ѩ*Ï<åO Éèí=ã≤ =∂`å PÜ«Ú+¨‡O`«O Hõ~À`«∞=∂"£∞ II 4
37
K«O„^•ÉèÏO ÅH©;g∞âß<åO ã¨∂~åºÉèÏO „tÜ«∞g∞â◊fis"£∞ I
K«O„^Œ ã¨∂~åºyfl ã¨~åfiÉèÏO N =∞ǨÅH©; =Úáê㨇¿ÇÏ II 5
^èŒ#=∞yfl~°ú#O "åÜ«Ú~°ú#O ã¨∂~Àº^èŒ#O =ã¨∞ó I
^èŒ#q∞O„^À |$ǨÏã¨Êu ~°fi~°∞}O ^èŒ#=∞â◊√fl`Õ II 6
"≥·#`ÕÜ«∞ ™È=∞O Ñ≤|™È=∞O Ñ≤|`«∞ =$„`«Ç¨ I
™È=∞O^èŒ#㨺 ™Èq∞<À =∞ǨϺO ^Œ^•`«∞ ™Èq∞x II 7
#„HÀ^èÀ #K«=∂`«û~°ºO #Ö’Éè’ <å-â◊√ÉèÏ=∞uó I
Éèí=OuHõ$`« ѨÙ}Ϻ<åO ÉèíHÍÎ<åO Nã¨∂HõÎO[¿Ñ`«û^• II 8
=~°¬O`«∞ `ÕqÉèÏ=i k"À J„Éèí㨺 q^Œ∞º`«ó I
~ÀǨÏO`«∞ ã¨~°fi c*Ï#º= „|Ǩχ kfiëÈ[Ç≤Ï II 9
Ѩ^Œ‡„Ñ≤ÜÕ∞ Ѩk‡x Ѩ^Œ‡Ç¨Ï¿ãΠѨ^•‡ÅÜÕ∞ Ѩ^Œ‡^ŒàÏÜ«∞`åH˜∆ I
qâ◊fi„Ñ≤Ü∞Õ q+¨µ=‚ ∞<À#∞‰õÄÖË `«fi`åÊ^ŒÑ^¨ ‡Œ O =∞~Ú ã¨xfl^è`Œ û« fiII 10
Ü«∂™ê Ѩ^•‡ã¨#™ê÷ qѨÙÅHõ\˜`«\© Ѩ^Œ‡Ñ¨„`åÜ«∞`åH©∆ I
QÆOcè~å=~°Î <åaèã¨Î#Éèí~°}q∞`å â◊√„Éèí =„™ÈÎ`«ÎsÜ«∂ II 11
ÅH˜; iÌ"≥· º ~°æ*ËO¢^≥·~°‡}˜QÆ}Yz`≥· ™êû flÑ≤`å¿ÇÏ=∞‰õΩOÉèˇ·ó I
xfl`«ºO™êѨ^Œ‡Ç¨Ï™êÎ =∞=∞ =ã¨`«∞QÆ$¿ÇÏ ã¨~°fi=∂OQÆà◊ºÜ«ÚHÍÎ II 12
38
ÅH©;O H©∆~°ã¨=Ú„^Œ~å[`«#Ü«∂O N~°OQÆ^è•"Õ∞â◊fis"£∞
^•ã‘Éèí∂`« ã¨=∞ã¨Î ^Õ==x`åO Ö’ÔH·Hõ náêO‰õΩ~åO I
N=∞#‡O^Œ Hõ\ÏHõ∆Å|Ì qÉèí=„^Œƒ¿ÇχO„^Œ QÆOQÍ^èŒ~å"£∞ I
`åfiO ¢`≥Ö· ’Hõº ‰õΩ@∞OahO ã¨~ã° *≤ ÏO =O^Õ =Ú‰õΩO^Œ„Ñ≤Ü∂« "£∞ II 13
â◊√^ŒúÅH©; ~À‡Hõ∆ÅH©; ~°˚Ü«∞ÅH©; ã¨û~°ã¨fif I
N~°¡H©; ~°fi~°ÅH©;â◊Û „Ѩã¨<åfl=∞=∞ ã¨~°fi^• II 14
=~åO‰õΩâ∫ áêâ◊=∞cèu =Ú„^•O Hõ~Ô ~· fi° ǨÏOfO Hõ=∞ÖÏã¨#™ê÷"∞£ I
ÉÏÖÏ~°¯HÀ\˜ „ѨuÉèÏO „u<Õ„`åO Éè*í ÇË Ï¨ =∞OÉÏO [QÆnâ◊fisO`å"£∞ I 15
ã¨~°fi=∞OQÆà◊ =∂OQÆàıº t"Õ ã¨~åfi~°÷ ™êkèˆH I
â◊~°}˺ „`«ºO|ˆH ^Õq <å~åÜ«∞}˜ #"≥∂ã¨∞Î`Õ II 16
ã¨HõÅ q^≥·ºK« q^Œ‡¿ÇÏ I „|Ǩχ Ѩ`≥·flºK« nè=∞Ç≤Ï I
`«<Àfl"å}©ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü II 17
HÍ`åºÜ«∞<åÜ«∞ q^Œ‡¿ÇÏ I Hõ#º‰õΩ=∂i nè=∞Ç≤Ï I
`«<Àfl ^Œ∞iæó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü II 18

39
 N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó – ã¨∞=~°‚k=º =∞O„`«Ñ¨ÙëêÊ<£
ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.

Hõ∆=∂„áê~°÷#
„`åÇ≤Ï=∂OHõ$Ѩܫ∂ ^Õg â◊~°}ÏQÆ`« =`«ûÅ I J#º^è•
â◊~°}O <åã≤Î `«fi"Õ∞= â◊~°}O =∞=∞ I `«™ê‡`å¯~°∞}ºÉèÏ"Õ#
~°Hõ∆ ~°Hõ∆ Ѩ~°"Õ∞â◊fii II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fi`≥·º #=∞ó–P`«‡ „Ѩ^ŒH˜∆} #=∞™ê¯~å<£
ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞II
(„Ѩ^ŒH˜∆} KÕÜ«∞=Öˇ#∞)
Kè«„`«Kå=∞~° w`« #$`«º PO^ÀoHÍ Jâßfi~ÀǨÏ} I
QÆ*Ï~ÀǨÏ} ã¨=∞ã¨Î ~å*’ѨKå~° ^Õ"ÀѨKå~å<£ =∞#™ê
ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ II =∞O„`«Ç‘Ï#O „H˜Ü«∂Ç‘Ï#O ÉèíH˜ÎÇ‘Ï#O
Ѩ~°"Õ∞â◊fii I Ü«∞`«∂Êl`«O =∞Ü«∂^Õq ѨiѨÓ~°‚O `«^Œã¨∞Î`Õ II
(JHõ∆`«Å∞, hà◊√§ fã¨∞H˘x) J#Ü«∂ ^蕺<å"åǨÏ<åk
ëÈ_»â’ѨKå~° ѨÓ[Ü«∂ ÉèíQÆ=f ã¨~åfiu‡HÍ N ã¨~°ã¨fif

40
Ѩ~°^Õ=`å ã¨∞„Ñ‘`À ã¨∞„Ѩã¨<Àfl =~°^À Éèí=`«∞ II (JHõ∆`«Å∞,
hà◊√§ q_»∞==ÅÜ«Ú#∞.)
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fif ^Õ=`å „Ñ¨™ê^ŒO t~°™êQÆ$Ǩ‚q∞ II
N =∞Ǩ ã¨~°ã¨fif ^Õ=`å „Ñ¨™ê^Œ ã≤kú~°ã¨∞Î II
FO âßOu âß≈Ou âß≈Ouó II

41
J#∞|O^èŒ=Ú – W`«~° =ÚYº ™È΄`«=ÚÅ∞

42
 ã¨~°ã¨fif ã¨∂HõÎ=Ú
WÜ«∞ =∞^Œ^•`ü ~°Éèí㨠=∞$}K«∞º`«"£∞
k"À ^•ã¨O =„^茺âßfiÜ«∞ ^•â◊√¿+ I
Ü«∂ â◊â◊fiO`« =∂ K«MÏ^•=ã¨O Ѩ}˜"£∞
`å`Õ ^•„`å}˜ `«qëê ã¨~°ã¨fiu II 1
WÜ«∞O â◊√¿+‡aè iƒã¨MÏ W"å~°∞[`ü
™ê#∞ ys}ÏO `«q¿+aè~°∂i‡aèó I
áê~°=`« Ѷ‘∞fl =∞=¿ã ã¨∞=$H˜Îaèó
ã¨~°ã¨fif =∂q"å¿ã=∞ nèuaèó II 2
ã¨~°ã¨fiu ^Õ=x^À x|~°›Ü«∞
„Ѩ*ÏO qâ◊fi㨺 =$ã¨Ü«∞㨺 =∂~Ú#ó I
L`«H˜∆uÉè’º- =h~° qO^À
q+¨ "Õ∞ Éè’º P„ã¨"À "ålh=u II 3
„Ѩ}À^Õg ã¨~°ã¨fif
"å*Ëaè ~åfilh =f
nè<å =∞q„`«º=`«∞ II 4
43
Ü«∞™êÎfi^Õq ã¨~°ã¨fiu
LѨ„|∂`Õ ^èŒ<Õ Ç≤Ï`Õ
WO„^ŒO # =$„`« `«∂ˆ~º II 5
`«fiO ^Õq ã¨~°ã¨fi`«º"å
"å*Ë +¨µ "ålx
~°^• Ѩӿ+= #ó ã¨x"£∞ II 6
L`«™êº#ó ã¨~°ã¨fif Ѷ¨∞’~å Ç≤Ï~°}º =~°Îxó I
=$„`«Ñ¶‘∞fl =+≤ì ã¨∞+¨µìu"£∞ II 7
Ü«∞™êº J#O`À JǨÏ$`«ã¨∞Î
U+¨ â◊Ûi+¨µ‚ ~°~°‚=ó I
J=∞â◊Û~°u ~À~°∞=`ü II 8
™ê<À qâßfi Jukfi+¨ó
ã¨fi ã¨$Ï~°<åº |∞∞`å=s
J`«#fl ¿ÇÏ= ã¨∂~°ºó II 9
L`« #ó „Ñ≤Ü«∂ „Ñ≤Ü«∂ã¨∞
ã¨Ñ¨Î ã¨fi™êã¨∞ Aëêì
ã¨~°ã¨fif ™ÈÎÉèϺÉèí∂`ü II 10

44
P Ѩ„ѨÙ+‘ áêi÷"åx
L~°∞ ~°*’ JO`«iHõ∆"£∞
ã¨~°ã¨fif x^Œ™êÊ`«∞ II 11
„u+¨^茙ê÷ ã¨Ñ¨Î ^è•`«∞ó
ѨOK« *Ï`å =~°úÜ«∞Of
"å*Ë "å*Ë Ç¨Ï"åºÉèí∂`ü II 12
^ÕgO "åK« =∞[#Ü«∞O`« ^Õ"åó `åO
qâ◊fi~°∂áêó Ѩâ◊"À =^ŒOu I
™ê<À =∞O„^Õ+¨ =¸~°˚O ^Œ∞Ǩ<å ^èÕ#∞ó
"åQÆ™ê‡#∞Ѩ ã¨∞+¨µì `≥·`«∞ II 13
K«`åfii "åHõÊiq∞`å Ѩ^•x
`åx q^Œ∞„~åƒÇ¨Ï‡}Ï ÜÕ∞ =∞h+≤}ó I
QÆ∞Ǩ „f}˜ xÇ≤Ï`å <ÕOQÆÜ«∞Ou
`«∞sÜ«∞O "åKÀ =∞#∞ëêº =^ŒOu II 14
L`«`«fió Ѩâ◊º<£ # ^Œ^Œ~°≈ "åK«"£∞
L`«`«fió â◊$}fi<£ # â◊$}Àu U<å"£∞ I

45
L`À`«fiÃã·‡ `«#fiO q㨄¿ã
*ÏÜÕ∞= Ѩ`«∞ºó Lâ◊f ã¨∞"å™êó II 15
JOa`«"Õ∞ #n`«"Õ∞ ^Õq`«"Õ∞ ã¨~°ã¨fiu I
J„Ѩâ™◊ êÎ W= â◊‡ã≤ „Ѩâã◊ "Î≤ ∞£ JO|#㨯$kè II 16
áê=HÍ #ó ã¨~°ã¨fif
"å*Ëaè~åfilh=f
Ü«∞[˝O =+¨µì kèÜ«∂=ã¨∞ó II 17
P<À k"À |$ǨÏ`«ó Ѩ~°fi`å ^•
ã¨~°ã¨fif Ü«∞[`åQÆO`«∞ Ü«∞[˝"£∞ I
ǨÏ=O ^Õg AAëê}Ï Ñ¶¨∞$`åp
â◊Q͇O<À "åK«=Úâ◊f â◊$}À`«∞ II 18
ã¨~°ã¨fif LѨx+¨`ü
^蕺#=Ú :
hǨ~° Ǩ~° Ѷ¨∞#™ê~° ã¨∞^è•Hõ~åÉèÏO
HõàϺ}^•O Hõ#Hõ K«OѨHõ ^•=∞ Éèí∂ëê"£∞ I

46
L`«∞ÎOQÆ Ñ‘# ‰õΩK«‰õΩOÉèí =∞<ÀǨÏ~åOwO
"å}©O #=∂q∞ =∞#™ê =K«™ê qÉèí∂`≥·º II 1
Ü«∂ "Õ^•O`å~°÷ `«`≥·fiHõ ã¨fi~°∂áê Ѩ~°=∂~°÷`«ó I
<å=∞ ~°∂áê`«‡<å =ºHÍÎ ™ê =∂Oáê`«∞ ã¨~°ã¨fif II 2
Ü«∂ ™êOQÀáêOQÆ "Õ^Õ=∞ K«`«∞ˆ~¬ fi"≥·= wÜ«∞`Õ I
J^≥·fi`å „|Ǩχ}â◊≈H˜Îó ™ê =∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif II 3
Ü«∂ =~°‚ Ѩ^Œ "åHͺ~°÷ ã¨fi~°∂¿Ñ} „Ѩ=~°Î`Õ I
J<åk x^èŒ<å #O`å ™ê =∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif II 4
P^蕺`«‡ =∞kè ^≥·=OK« ^Õ"å<åO ã¨=∞ºwâ◊fis I
„Ѩ`«ºQÍ¿ãÎ =^ŒOf Ü«∂ ™ê =∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif II 5
JO`«~åº=∂º`«‡<å qâ◊fiO „`≥·Ö’HõºO Ü«∂ xÜ«∞K«Ûùu
~°∞„^•k`åºk ~°∂Ѩ™ê÷ Ü«∞™êº =∂"Õâ◊º `åO ѨÙ#ó
^蕺ܫ∞Ou ã¨~°fi~°∂ÃÑ· HÍ ™ê =∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif II 6
Ü«∂„Ѩ`«ºQÆÌ$+≤ìaès˚"≥· ~°fiº[º=∂<å#∞Éèí∂Ü«∞`Õ I
"åºÑ≤h [˝Ñ≤Î ~°∂ÃÑ·HÍ ™ê =∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif II 7

47
<å=∞*Ï`åºkaèˆ~ƒù^≥·ó J+¨ì^è• Ü«∂ qHõeÊ`å I
xifiHõÖÏÊ`«‡<å =ºHÍÎ ™ê =∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif II 8
=ºHÍÎ=ºHõÎ y~°ã¨ûˆ~fi "Õ^•^•º "åºÇ¨Ï~°Ou Ü«∂O I
ã¨~°fi HÍ=∞^Œ∞Ѷ¨∂ ^èÕ#∞ó ™ê =∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif II 9
Ü«∂O qk`åfidÅO |O^èŒO x~°‡^蕺dÅ =~°Î‡<å I
Ü≥∂wÜ«∂u Ѩ~°O™ê÷#O ™ê =∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif II 10
<å=∞ ~°∂áê`«‡HõO Ü«∞™êº =∂"Õâ◊º`åO ѨÙ#ó I
^蕺ܫ∞Ou „|Ǩχ~°∂ÃÑ· HÍ ™ê =∂O áê`«∞ ã¨~°ã¨fif II 11

N ã¨~°ã¨fif Hõ=K«"£∞
FO NO „Ç‘ÏO ã¨~°ã¨fi`≥·º ™êfiǨ t~À"Õ∞áê`«∞ ã¨~°ã¨fi`«ó
NO "åˆQÌ=`åÜ≥ÿ∞ ™êfiǨ á¶êÅO "Õ∞ ã¨~°fi^• -=`«∞
FO „Ç‘ÏO ã¨~°ã¨fi`≥·º ™êfi¿ÇÏu„â’„`Õ áê`«∞ x~°ã¨Î~°"£∞
FO NO „Ç‘ÏO ÉèíQÆ=`≥·º ã¨~°ã¨fi`≥·º ™êfiǨ <Õ„`« Ü«ÚQƇO
ã¨^•-=`«∞

48
SO „Ç‘ÏO "åQÍfik<≥·º ™êfiǨ <å™êO"Õ∞ ã¨~°fi^•-=`«∞
FO „Ç‘ÏO q^•ºkèëêª`«$ ^Õ"≥·º ™êfiǨ F+¨ªO ã¨^•-=`«∞
SO W`ÕºHÍHõ∆~À =∞O„`À =∞=∞ HõO~î°O ã¨^•-=`«∞
FO NO „Ç‘ÏO áê`«∞"Õ∞ „w"åO 㨯O^èÒ"Õ∞ NO ã¨^è•-=`«∞
FO „Ç‘ÏO q^•ºkèëêO`«$ ^Õ"≥·º ™êfiǨ =Hõ∆ó ã¨^•-=`«∞
FO „Ç‘ÏO ¿ÇÏu =∞=∞ ǨϙœÎ ã¨^•-=`«∞
FO "åQÆkèëêª`«$ ^Õ"≥·º ™êfiǨ ã¨~°fiO ã¨^•-=`«∞
FO ã¨~°fiHõO~î° "åã≤<≥·º ™êfiǨ „áêKåºO ã¨^•-=`«∞
FO ã¨~°filǨfi„QÆ"åã≤<≥·º ™êfiǨyfl ~°∞kt~°Hõ∆`«∞
SO „Ç‘ÏO NO „`«ºHõ∆~À =∞O„`À <≥·~°$`åºO ã¨~°fi^•-=`«∞
FO SO lǨfi„QÆ "åã≤<≥·º ™êfiǨ =∂O "å~°∞}Ë=`«∞
FO ã¨~åfiOaHÍÜ≥ÿ∞ ™êfiǨ "åÜ«∞"Õº =∂O ã¨^•-=`«∞
FO SO NO H©¡O QÆ^Œº"åã≤<≥·º ™êfiǨ =∂=Ú`«Îˆ~=`«∞
SO ã¨~°fiâßG "åã≤<≥·º ™êfi¿ÇÏâß<åºO ã¨^•-=`«∞
FO „Ç‘ÏO ã¨~°fiѨÓl`åÜ≥ÿ∞ ™êfiǨ KÀ~°úºO ã¨^•-=`«∞
„Ç‘ÏO ѨÙã¨ÎHõ "åã≤<≥·º ™êfiǨ^èÀ=∂O ã¨^•-=`«∞
FO „QÆO^äŒc[ ã¨fi~°∂áêÜ≥ÿ∞ ™êfiǨ P=∞O ã¨~°fi^•-=`«∞

49
 N ã¨~°ã¨fif ^•fi^Œâ◊<å=∞ ™È΄`«"£∞

ã¨~°ã¨fif ufiÜ«∞O ^Œ$ëêìfi g}ÏѨÙã¨ÎHõ ^è•i}© I

ǨÏOã¨"åǨÏ# ã¨=∂Ü«ÚHÍÎ q^•º^•#Hõs =∞=∞ II 1
„Ѩ^äŒ=∞O ÉèÏ~°f<å=∞O kfifÜ«∞O K« ã¨~°ã¨fif I
`«$fÜ«∞O âß~å^•^Õg K«`«∞~°÷O ǨÏOã¨"åǨÏ<å II 2
ѨOK«=∞O [QÆf MϺ`«O +¨+¨ìO "åwâ◊fis `«^ä• I
H“=∂s ã¨Ñ¨Î=∞O „áÈHõÎ =∞+¨ì=∞O „|ǨχKåi}© II 3
#==∞O |∞kú^•„f K« ^Œâ◊=∞O =~°^•~Úh I
UHÍ^Œâ◊O ‰õ∆Ω„^ŒÑ¶¨∞O\Ï ^•fi^Œâ◊O Éèí∞=<Õâ◊fis II 4
„ÉÏǑχ ^•fi^Œâ◊ <å=∂x „uã¨O^茺O Ü«∞óѨˆ~î#fl~°ó I
ã¨~°fiã≤kÌHõs `«ã¨º „Ѩã¨<åfl Ѩ~°"Õ∞â◊fis I
™ê "Õ∞ =ã¨`«∞ lǨfi„ˆQ „|Ǩχ~°∂áê ã¨~°ã¨fif II 5
N ã¨~°ã¨fif ^•fi^Œâ◊<å=∞ ™È΄`«O ã¨=∂ѨÎ"£∞ I

50
 âߺ=∞ÖÏ ^ŒO_»Hõ=Ú
(HÍo^•ã¨ Hõ$`«=Ú)
â’¡II =∂}˜Hõºg}Ï =ÚѨÖÏÅÜ«∞OfO
=∞^•Å™êO =∞OAÅ "åyfiÖÏ™êO I
=∞¿ÇÏO„^ŒhÅ^Œ∞ºu HÀ=∞ÖÏOwO
=∂`«OQÆHõ<åºO =∞#™ê 㨇~åq∞ II
K«`«∞~°∞ƒù*Ë K«O„^ŒHõàÏ=`«O¿ã
‰õΩKÀ#fl`Õ ‰õΩO‰õΩ=∞~åQÆâ’}Ë I
ѨÙO„_Õ‰õ∆Ω áêâßO‰õΩâ◊ ѨÙ+¨ÊÉÏ}
ǨϿãÎ #=∞¿ãÎ [QÆ^ÕHõ =∂`«ó II
=∂`å =∞~°Hõ`«âߺ=∂ =∂`«Ow =∞^èŒ∞âßeh I
‰õΩ~åº`«¯\ÏHõ∆O HõàϺ}© Hõ^ŒO|=#"åã≤h I
[Ü«∞ =∂`«OQÆ`«#ÜÕ∞ [Ü«∞ hÖ’`«ÊÅ^Œ∞º`Õ I
[Ü«∞ ã¨Ow`«~°ã≤ˆH! [Ü«∞ bÖÏâ◊√Hõ„Ñ≤ÜÕ∞ II
[Ü«∞[#x ! ã¨∞^è•ã¨=Ú„^•O`«~ü ǨÏ$^Œº#‡}˜nfiѨ
ã¨O~°∂_è» aÖÏfi@g=∞^茺 HõÅÊ„^Œ∞=∂HõÅÊ HÍ^ŒO|HÍO`å~°

51
 "å㨠„Ñ≤Ü∞Õ ! Hõ$uÎ"åã¨ó „Ñ≤Ü∞Õ ! ã¨~fi° Ö’Hõ „Ñ≤Ü∞Õ ! ™ê^Œ~å~°|ú
ã¨Ow`« ã¨OÉèÏ=<å ã¨O„Éè=í ∂Ö’Å hѨ„ã¨QÍ|^ŒKú ∂« m ã¨<å^è„Œ uˆH
™ê#∞=∞„`«∞Ê„uˆH, âıYsÉèí∂`« j`«Oâ◊√ˆ~MÏ =∞Ü«¸MÏ=m
#^Œãú ∞¨ ã≤flQÆú hÖÏÅHõ „âı}˜ â◊$OQÍi`Õ, Ö’HõãO¨ ÉèÏq`Õ, HÍ=∞bÖÏ
^èŒ#∞ã¨ûxflÉèí „Éèí∂Å`åѨÙ+¨Ê ã¨O^ÕǨÏHõ$KåÛ~°∞ QÀ~ÀK«<åѨOHõ
Hˆ mÅÖÏ=∂aè~å"Õ∞ ã¨∞~å"Õ∞ ~°"∞Õ , „áÈÅ¡ã^¨ •fioHÍ =∞øH˜HÎ „õ âı}H˜ Í
K«O„kHÍ =∞}‚Ö’^•ƒùã≤ÖÏ=}º QÆO_»ã¨÷Å #ºã¨Î Hõã¨∂ÎiHÍѨ„`«
ˆ~MÏã¨=Ú^Œ∂ƒù`« ™œ~°Éèíº ã¨O„ÉèÏO`«Éèí$OQÍOQÆ <åw`« ™êO„n
Éè=í #‡O„`« `«O„fã¨fi~ˆ ã¨∞ã¨fi~ˆ ÉèÏã¨fi~ˆ , =Å¡H"© å^Œ# „Ѩ„H˜Ü∂«
Ö’Å `åm^ŒàÏ|^Œú `å@OHõÉ∂íè ëê qâıëêxfi`Õ ã≤^úŒ ã¨=∂‡x`Õ,
k=º ǨÖÏ=∞^À^ÕfiÅ ¿ÇÏÖÏÅ ã¨K«Û‰õ∆Ω~å<ÀÌà◊# Nã¨=∂H˜∆ѨÎ
HõÔ~‚ÂHõ hÖ’`«ÊÖË Ñ¨Ói`åâı+¨ Ö’HÍaè"åOKèåѶ¨ÖË NѶ¨ÖË, ¿ãfi^Œ
aO^Œ∂Å¡ ã¨`«∞ÊùÅ¡ÖÏ=}ºx+¨ºO^Œ ã¨<ÀÌÇ¨Ï ã¨O^ÕÇ¨Ï Hõ$<åflã≤HÍ
=∞øH˜ÎˆH, ã¨~°fi =∞O„`åu‡ˆH, HÍoˆH, ‰õΩO^Œ =∞O^Œã≤‡`À^•~°
=¢HõãÎ ∞¨ Êù~° `«∂ÊQÆ Hõ~∂° Ê~° `åO|∂ÅYO_À`«¯~ˆ , *Ï˝# =Ú„^•
Hõ~ˆ , NHõ~ˆ , ‰õΩO^Œ ѨÙ+¨Ê^Œ∞ºuã≤flQÆú ^Œ<åÎ=m x~°‡ÖÏÖ’Å HõÖ’¡Å
ã¨"Õ∞‡à◊# ¿ã‡~° â’}Ï^茈~, Kå~°∞g}Ï^茈~, ѨHõfiaOÉÏ^茈~,
ã¨∞Åe`« #=Ü«∞ø=<å~°OÉèí K«O„^À ^ŒÜ≥∂^ÕfiÅ ÖÏ=}º
52
^Œ∞QÍú~"‚° åq~°ƒ=ù `«¯O|∞aÉ’ƒHõ ǨÏ$`«¯O^è~ˆŒ , ã¨`¯« àÏ=∞Okˆ~
=∞O^䌈~ |O^èŒ∞~°K«Ûù#fl g~åkèÉèí∂ëê ã¨=Ú^À̺`« =∂<å #=
^•ºOQÆâ’ÉèË â◊√Éè,Ë ~°`fl« Hˆ Ü«¸~° ~°t‡K«Û\
ù Ï=Å¡= „áÈÅ¡ã^¨ Àú~` ¡° å
~ål`Õ Ü≥∂yaèó ѨÓl`Õ, qâ◊fikV‡O_»Å"åºÑ¨Î =∂}˜Hõº
`Õ[ã¨∞Êù~` ° ¯« OHõ}Ï ÅOHõ$`Õ q„Éè=í ∂ ÅOHõ$`Õ ™ê^è∞Œ aèãû¨ `«¯$`Õ,
"åã¨~å~°OÉèí"ÕàÏ ã¨=Ú[˚ $OÉèí =∂}Ï~°qO^Œ „ѨuK«Ûù#fl
áê}˜^ŒfiÜÕ∞, ã¨O`«`À^Œº^ŒfiÜÕ∞, J^ŒfiÜÕ∞, k=º~° `Àflifl
HÍnkèu™ÈÎ=∞ ã¨O^蕺ܫ∞ =∂<åOQÆ∞m Ѩš"À^Œº#fl MËO^Œ∞
„ѨÉÏè =∞O_»ÖË ! ã¨#∞fl`å YO_»ÖË z„`«ÊÉèÏ=∞O_»ÖË „áÈÅ¡ã` ¨ ∞« ¯O
_»ÖË ! `å~°HÍ~ålhHÍâ◊ Ǩ~å=m¿ã‡~° Kå~°∞ã¨<Î å Éè’QÆÉÏè ~å#
=∞#‡^茺 =b¡=oKÕÛù^Œ gnä ã¨=ÚÖϡ㨠ã¨#Ìi≈`åHÍ~° ™œO^Œ~°º
~°`åflHõˆ~ H˜OHõ~° NHõˆ~! ¿ÇÏ=∞‰õΩOÉè’Ѩ"≥∂`«∞ÎOQÆ =H∆À[ÉèÏ~å
=#„"Õ∞ ! „uÖ’HÍ=#„"Õ∞ ! Åã¨^Œfi$`«Î QÆOcè~° <åcèã¨ifÎ~°
â‹"· åÅ â◊OHÍHõ~Ⱐߺ=∞ ~À=∂=mÉè∂í +¨}Ë ! =∞OA ã¨OÉèÏ+¨},Ë
Kå~°∞tO[`«¯\©ã¨∂„`« x~°ƒùiÎ û`å#OQÆ bÖÏ^èŒ#∞t≈Ol
h_»O|ˆ~ ! k=º~°`åflO|ˆ~ Ѩ^‡Œ ~åQÀÅ¡ ã¨<‡Õ YÖÏ ÉèÏã¨fi~°
„â’}˜ â’ÉèÏl`«ã¨fi~°‚ Éèí∂Éèí$`«ÎÖË ! K«O„k HÍj`«ÖË, qHõã≤`«
#=H˜Oâ◊√HÍ`å„=∞ k"åºOâ◊√Hõ K«Ûù#fl Kå~°∂~°∞â’ÉèÏѨ~åÉèí∂`«
53
ã≤O^Œ∂~° â’}ÏÜ«∞=∂<ÕO„^Œ =∂`«OQÆ Ç¨Ï™êÎ~àæ° ı ! "≥É· "íè å#~°àæ ı !
âߺ=∞ÖË, HÀ=∞Å ã≤flQÆúhńѨÉèÏѨÙO[ ã¨O*Ï`« ^Œ∂~åfiO‰õΩ~å
â◊OHõ ! ™ê~°OQÆ ã¨OÜ≥∂QÆiOY #flMËO^Œ∂[fiÖË ! „áÈ[˚ fiÖË !
x~°‡ÖË ^Õ=^Õ"âÕ ◊ ^≥` · ºÕ â◊ Ü«∞Hˆ â∆ ◊ Éè∂í `Õâ◊ "åwâ◊ HÀ}Ëâ"◊ åÜ«∞fiyfl
HÀ\©~° =∂}˜Hõº ã¨OѶ¨∞$+¨‚ ÉÏÖÏ `«áÈ^•Ì=∞ ÖÏH∆Í~°™ê~°∞}º
`å~°∞}º ÅH©∆‡ QÆ$Ç‘Ï`åO„Ѷ≤∞ Ѩ^Œ‡^ŒfiÜÕ∞ J^ŒfiÜÕ∞! ã¨∞~°∞z~°
#=~°`«fl Ñ‘~î°ã≤÷`Õ! ã¨∞ã≤÷`Õ â◊OYѨ^Œ‡ ^ŒfiÜ≥∂áê„t`Õ! P„t`Õ
^Õq^Œ∞~åæ =@ˆH„∆ `«áêÖˇ~· ∞° º`Õ! =∞`«=Î ∂`«OQÆ Hõ<åºã¨=¸Ç¨xfi`Õ
Éèˇ·~°"≥·~°+¨ì aèˆ~fi+≤ì`Õ, ^Õq"å=∂kaè â◊≈H˜Îaèó ã¨ûO„t`Õ, ^Õq
ÅH∆͇ ºk â◊HºÎõ +¨HÔì ó· ¿ã=`Õ, Éè~·ˇ g° ã¨O=$`Õ Ñ¨OK«ÉÏ}Ë# ~°`åºK«
ã¨OÉèÏq`Õ! „Ñ‘`«â◊HÍκ =ã¨O`Õ# Kå#Ok`Õ ÉèíH˜ÎÉèÏ*ÏO
Ѩ~°O„âıÜ«∞¿ã HõÅÊ¿ã Ü≥∂y<åO =∂#¿ã ^蕺ܫ∞¿ã Kè«O^Œ™ê
"≥∂[¿ã „ÉèÏ[¿ãw`« q^•º#∞Ü≥∂QÍ q`«$¿ÑÎ# Hõ$¿+‚#
ã¨OѨÓ[º¿ã, Ü«∞Hõ∆QÆO^èŒ~°fi ã≤^•úOQÆ<å=∞O_»Öˇ· ~°‡O_ç`Õ ã¨~°fi
™œÉèÏQƺ "åOKèå=f aè~°fi^Œ∂aè ã¨∞û~å}ÏO ã¨=∂~å^茺¿ã
ã¨~fi° q^•º qâıëêxfi`«O Kå@∞QÍ^è• ã¨=ÚKåÛ~°}Ï HõO~î=° ÚÖ’¡Å
ã¨^Œfi~°‚ ˆ~MÏxfi`«O HÀ=∞ÅO âß=∞Ö’^•~° =Hõ∆^ŒfiÜ«∞O`«∞O_»
â’ÉèÏu ^Œ∂sÉèí =u¯Oâ◊√HÍ ÉèOí â◊√HõO ÖÏÅÜ«∞Of= ã¨O„H©_¿» ã,
54
áê}˜ Ѩ^Œ‡^ŒfiÜÕ∞ <å^Œˆ~}ÏHõ∆ =∂ÖÏQÆ∞}O ™êÊù\˜HõO *Ï˝#
™ê~å`«‡HõO ѨÙã¨ÎHõO a„ÉèífÜÕ∞# ã¨OzO`«º¿ã `«#º=„HÍÎO`«
~å^Œæ^Œº Ѩ^•ºu‡HÍ ÉèÏ~°f xã¨ûˆ~. ^Õº#"å`«fiO ã¨<å^ä•
Hõ$u~åƒù=º¿ã, ™È-Ñ≤ ÅH©‡∆ ã¨ÇϨ „Ãã·, Ѩi„H©_`» Õ H˜O # ã≤^ºúÕ ^ŒfiѨÙ
âß≈º=∞ÅO Kå~°∞K«O„^•= K«∂_®xfi`«O ^蕺ܫ∞`«ããΨ º¨ bÖÏã¨~À
"åi^èŒã¨Î㨺 ˆHm=#O, #O^Œ#O, `«ã¨ºÉèí„^•ã¨#O Éèí∂`«ÅO
`«ã¨ºwˆ~Ì=`å H˜OHõs! `«ã¨º "åKåHõs Nã¨û fiÜ«∞O ã¨~°fi
Ü«∞O„`åu‡ˆH! ã¨~°=∞O„`åu‡ˆH! ã¨~°fi=Ú„^•u‡ˆH! ã¨~°fi
â◊HÍÎ ºu‡ˆH! ã¨~fi° =~å‚u‡ˆH! ã¨~fi° ~°∂¿Ñ! [QÆ<å‡`«$Hˆ ! áêÇ≤Ï=∂O
áêÇ≤Ï=∂O áêÇ≤Ï=∂O ^Õq`«∞ÉèíºO #"≥∂^Õq`«∞ÉèíºO #=∞ó II

55
 ^èŒx+¨ª W`«~° „ѨK«∞~°}Å∞
1. q<åÜ«∞Hõ „=`«HõÅÊ=Ú 25–00
2. ѨÙ~å}ѨÙ~°∞+¨µx ѨÓ*Ï q^è•#=Ú 10–00
3. â◊~°#fl=~å„`« ѨÓ*Ï q^è•#=Ú 30–00
4. N ^Œ`å΄`ÕÜ«∞ ѨÓ*Ï q^è•#=Ú 10–00
5. N ǨÏ#∞=∂<£ Kåb™ê 15–00
6. N =∞ǨÅH˜; ѨÓ*Ï q^è•#=Ú 12–00
7. N ~å=∞ ѨÓ*Ï q^è•#=Ú 10–00
8. N t= ǨÏ$^ŒÜ«∞=Ú 5–00
9. N t= ѨÓ*Ï q^è•#=Ú 15–00
10. N ã¨∂~°º ѨÓ*Ï q^è•#=Ú 7–00
11. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ѨÓ*Ï q^è•#=Ú 8–00
12. N q+¨µ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=Ú ™È΄`«=Ú 12–00
13. N ã¨∞„|Ǩχ}º ѨÓ*Ï q^è•#=Ú 10–00
14. N ™œ‰õΩ=∂~°º â◊`«Hõ=Ú 10–00
15. N Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™È΄`«"£∞ 10–00
56