FORMY POLIFONICZNE

Uwagi wstępne
 istotą konstrukcji w formach
polifonicznych jest równoczesne
prowadzenie głosów w oparciu o zasób
środków kontrapunktycznych i zasady
harmoniczne charakterystyczne dla
danego okresu historycznego
 do środków stosowanych w formach
polifonicznych należą:
▪ kontrapunktowanie
▪ imitacja
▪ augumentacja
▪ dyminucja
▪ inwersja
▪ rak
▪ kontrapunkt podwójny
▪ kontrapunkt wieloraki
 ze względu na
▪ sposób wykorzystania środków
polifonicznych oraz
▪ ścisłość użycia środków polifonicznych

wyróżnia się
 ścisłe formy polifoniczne

ich budowa wiąże się

z zastosowaniem
określonego rodzaju
techniki
kanon
fuga
 swobodne formy polifoniczne – dopuszczają
znaczną różnorodność środków polifonicznych,
która nie zakłóca polifonicznej struktury
utworów
• fugato
• preludium
• przygrywka chorałowa
• toccata
• capriccio
• fantazja
• inwencja
ŚCISŁE FORMY
POLIFONICZNE
 Uwagi wstępne
 kanon i fuga (oprócz tego, że należą do ścisłych
form polifonicznych) są zarazem formami
imitacyjnymi – imitacja stanowi podstawę ich
konstrukcji
 fuga jest terminem wcześniejszym (fugare =
uciekać)
 termin canon – oznaczał pierwotnie regułę,
zasadę, wskazówkę, według której z podanego
głosu należało wyprowadzić cały utwór
 termin fuga odnosił się do
utworu opierającego się
na imitacji ciągłej (fuga
ligata) – a więc do formy
kanonu (w dzisiejszym
rozumieniu tego pojęcia)
 równocześnie posługiwano
się techniką, polegającą na
szeregowaniu
imitacyjnych odcinków
(fuga sciolta)

z tej techniki rozwinęła się

forma, która opierała się na
na oznaczenie utworów • kształtowaniu
z imitacją ciągłą tematycznym
wprowadzono nazwę • założeniach
harmonicznych systemu
dur-moll
kanon
tej formie pozostawiono
nazwę
fuga