Republic Of The Philippines

Department Of Education
Region VIII
SCHOOLS DIVISION OF LEYTE

ARALING PANLIPUNAN 10
(KONTEMPORARYONG ISYU)
Pangalan : ____________________________________________________________________

Taon at Seksiyon: ____________________________________________________________________

LEARNING ACTIVITY SHEET

LIPUNAN

Panimula (Susing Konsepto)

Katuturan ng Kultura
Sa pag-aaral ng lipunan, mahalagang pagtuunan din ng pansin ang kultura. Ayon kina Andersen at Taylor ang kultura
ay isang kumplikadong sistema ng ugnayan na nagbibigay-kahulugan sa paraan ng pamumuhay ng isang grupong
panlipunan o isang lipunan sa kabuuan. Sa isang lipunan, binibigyang-katwiran ng kultura ang maganda sa hindi, ang
tama sa mali at ang mabuti sa masama. Pinatutunayan din na ang naunang kahulugan ng kultura sa pamamagitan ng
pagsasabing “ito ang kabuuang konseptong sangkap sa pamumuhay ng mga tao, ang batayan ng kilos at gawi, at ang
kabuuang gawain ng tao”. Ang kultura ay tumutukoy sa kahulugan at paraan ng pamumuhay na naglalarawan sa isang
lipunan. Samakatuwid ang ginagawa natin sa ating pang-araw-araw na pamumuhay mula paggising hanggang bago
matulog ay bahagi ng ating kultura. May dalawang uri ang kultura. Ito ay ang materyal na kultura at hindi materyal na
kultura.
Dalawang Uri ng Kultura
Materyal - Binubuo ito ng mga gusali, likhang-sining, kagamitan, at iba pang bagay na nakikita at nahahawakan at gawa
o nilikha ng tao. (Panopio, 2007) Ang mga bagay na ito ay may kahulugan at mahalaga sa pag-unawa ng kultura ng
isang lipunan.
Di-Materyal - Kabilang dito ang batas, gawi, ideya, paniniwala, at norms ng isang grupo ng tao. Hindi tulad ng materyal
na kultura, hindi ito nahahawakan subalit ito ay maaaring makita o maobserbahan. Ito ay bahagi ng pangaraw-araw na
pamumuhay ng tao at sistemang panlipunan.

Mga Elemento ng Kultura

Kung ang mga institusyong panlipunan ay tumutukoy sa mga istruskturang bumubuo sa isang lipunan, ang kultura
naman ay tumutukoy sa kahulugan at paraan ng pamumuhay ng mga mamamayan sa isang lipunan. Naglalarawan ito
sa isang lipunan. Nag-iiba ang paglalarawan ng bawat lipunan batay na rin sa kultura nito. Binubuo ang kultura ng mga
paniniwala (beliefs), pagpapahalaga (values), norms, at simbolo.
Paniniwala (Beliefs) Tumutukoy ito sa mga kahulugan at paliwanag tungkol sa pinaniniwalaan at tinatanggap na totoo.
Pagpapahalaga (Values) Ang pagpapahalaga ay hindi maaaring maihiwalay sa paniniwala ng isang lipunan.
Maituturing itong batayan ng isang grupo o ng lipunan sa kabuuan kung ano ang katanggap-tanggap at kung ano ang
hindi. Batayan ito kung ano ang tama at mali, maganda at kung ano ang nararapat at hindi nararapat(Mooney,
2011).Bagama’t may iba’t ibang pagpapahalaga ang bawat lipunan, marami sa pagpapahalaga ay kanilang
pinagsasaluhan. Kapag ang isang situwasyon o gawain ay labag sa mga pagpapahalaga, itinuturing ito na isyu o
hamong panlipunan.
Norms Tumutukoy ito sa mga asal, kilos, o gawi na binuo at nagsisilbing pamantayan sa isang lipunan. Ang mga norm
ang nagsisilbing batayan ng mga ugali, aksyon, at pakikitungo ng isang indibiduwal sa lipunang kaniyang
kinabibilangan. Mauuri ang norms sa folkways at mores.
 Ang folkways ay ang pangkalahatang batayan ng kilos ng mga tao sa isang grupo o sa isang lipunan sa
kabuuan. Sa kabilang banda,
 Ang Mores ay tumutukoy sa mas mahigpit na batayan ng pagkilos. Ang paglabag sa mga mores ay
magdudulot ng mga legal na parusa (Mooney, 2011). Ang kawalan ng batayan ng pagkilos sa isang lipunan ay
maaaring magdulot ng kaguluhan. Halimbawa, ang mga batas trapiko ay inilaan upang magkaroon ng
kaayusan at kaligtasan ang mga tao sa lansangan. Batayan ito ng pagkilos ng mga tao. Ang hindi pagsunod sa
mga batas na ito ay may kaukulang kaparusahan.Simbolo
Simbolo ( Symbols) ay ang paglalapat ng kahulugan sa isang bagay ng mga taong gumagamit dito. (White, 1949)
Kung walang simbolo, walang magaganap na komunikasyon at hindi rin magiging posible ang interaksiyon ng mga tao
sa lipunan. Ang mga halimbawa ng simbolo ay wika, mga pagkumpas (gestures), at iba pang bagay na nauunawan ng

A. Mabini Street Brgy. Bagongbayan Bato, Leyte

Tel. No. (053) 568-0204
Your Future…Our Focus
 Republic Of The Philippines
Department Of Education
Region VIII
SCHOOLS DIVISION OF LEYTE

mga miyembro ng isang lipunan.Halimbawa, isang gawi ng mga Pilipino ang pagmamano. Ang gawing ito ay
sumisimbolo sa isang paraan ng pagpapakita ng paggalang ng mga Pilipino sa mga nakatatanda.

Kasanayang Pagkatuto at Koda

Nasusuri ang kahalagahan ng pag-aaral ng Kontemporaryong Isyu

Gawain:

Panuto: Buuin ang mga concept map at sagutin ang mga gabay na tanong sa ibaba.

Dalawang Uri ng Kultura Elemento ng Kultura

Mga gabay na tanong.

1. Ano ang pagkakaiba sa material at di material na kultura? - ____________________________________

___________________________________________________________________________________.

2. Bakit komplikadong Sistema ang Kultura? __________________________________________________

___________________________________________________________________________________.
3. Isa-isahin ang mga element ng kultura. Ano ang kahalagahan nito sa paghubog ng isang kultura?

Modified True or False: Isulat ang TAMA kung wasto ang isinasaad ng pangungusap; kung ito ay mali,
itama ang salitang may salungguhit upang maiwasto ang pahayag. Isulat ang iyong sagot sa patlang.
__________1. Ang kultura ay tumutukoy sa kahulugan at paraan ng pamumuhay ng mga mamamayan sa isang
lipunan.

__________2. Ang paniniwala ay isang elemento ng kultura na tumutukoy sa mga asal, kilos o gawi na nagsisilbing
pamantayan ng pagkilos sa isang lipunan.

__________3. Ang pagpapahalaga ay batayan ng pagkilos na katanggap- tanggap sa grupo ng mga tao o lipunan sa
kabuuan.

__________4. Ang hindi pagsunod sa norms ng isang lipunan ay may kaukulang kaparusahan o sanctions.
__________5. Ang kultura aynaglalarawan sa isang lipunan.

Pangwakas

Ang aking bahagi sa pag-aaral ng kontemporaryong isyu ay

_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

Inihanda ni:

EMMYLOU SANCHEZ – SABANDAL

Guro sa Araling Panlipunan

A. Mabini Street Brgy. Bagongbayan Bato, Leyte

Tel. No. (053) 568-0204
Your Future…Our Focus
 Republic Of The Philippines
Department Of Education
Region VIII
SCHOOLS DIVISION OF LEYTE

A. Mabini Street Brgy. Bagongbayan Bato, Leyte

Tel. No. (053) 568-0204
Your Future…Our Focus