V კლასი

ნინო მარღიშვილი
ზაქარია ქარსაულიძე
თამარ ლოსაბერიძე
კლასი

ინფორმაციული და საკომუნიკაციო
ტექნოლოგიები
მოსწავლის წიგნი

ინფორმაციული და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიები

©
 შტრიხკოდი

საქართველოს სახელმწიფო ჰიმნი

თავისუფლება

ჩემი ხატია სამშობლო,

სახატე მთელი ქვეყანა,
განათებული მთა-ბარი,
წილნაყარია ღმერთთანა.
თავისუფლება დღეს ჩვენი
მომავალს უმღერს დიდებას,
ცისკრის ვარსკვლავი ამოდის
და ორ ზღვას შუა ბრწყინდება,
დიდება თავისუფლებას,
თავისუფლებას დიდება.

ლექსი დავით მაღრაძისა

ამ სახელმძღვანელოს გაყიდვის ფაქტის აღმოჩენის შემთხვევაში,

გთხოვთ, დაგვიკავშირდეთ ცხელ ხაზზე: (+995 32) 2 200 220

ictschool56.blogspot.com
ი ნფორმაციული და

ს აკომუნიკაციო

ტ ექნოლოგიები

მოსწავლის წიგნი

ნინო მარღიშვილი
ზაქარია ქარსაულიძე
თამარ ლოსაბერიძე
ინფორმაციული და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიები
ავტორები:

ნინო მარღიშვილი ზაქარია ქარსაულიძე თამარ ლოსაბერიძე

რედაქტორი: თამარ კალხიტაშვილი

გარეკანისა და რუბრიკების დიზაინერი: სალომე ქაჩიბაია

დამკაბადონებელი: ზაქარია ქარსაულიძე

სახელმძღვანელოს ვებგვერდი: https://ictschool56.blogspot.com

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

ყველა უფლება დაცულია, 2018

Information and Communication Technologies

Authors:
Nino Marghishvili
Zakaria Karsaulidze
Tamar Losaberidze

© Nino Marghishvili, Zakaria Karsaulidze, Tamar Losaberidze

All Rights Reserved, 2018

 სარჩევი
ცხოვრება ციფრულ სამყაროში �����������������������������������������������������������������������5
MS Windows 10 და MS Word 2016
1. ჩემი პირველი ტექსტური დოკუმენტი �����������������������������������������������������������8
2. ტექსტის დაფორმატება������������������������������������������������������������������������������13

I თავი
3. რა არის ინფორმაცია? ������������������������������������������������������������������������������18
4. ოპერაციული სისტემა MS Windows 10�������������������������������������������������������22
5. ფურცლის პარამეტრები ����������������������������������������������������������������������������32
6. სიები���������������������������������������������������������������������������������������������������������39
7. კონტურები������������������������������������������������������������������������������������������������41
ინტერნეტი და MS Word 2016
8. რა არის ინტერნეტი? ���������������������������������������������������������������������������������48
9. ინტერნეტში ნავიგაცია�������������������������������������������������������������������������������50
10. ინფორმაციის მოძიება ინტერნეტში������������������������������������������������������������52
11. რა არის საავტორო უფლება?���������������������������������������������������������������������54
12. ელექტრონული თარჯიმანი ������������������������������������������������������������������������55

II თავი
13. ფიგურები ტექსტურ რედაქტორში���������������������������������������������������������������56
14. ტექსტური ველი და WordArt ����������������������������������������������������������������������60
15. სურათები���������������������������������������������������������������������������������������������������61
16. მოქმედებები სურათებზე����������������������������������������������������������������������������65
17. სიმბოლოები���������������������������������������������������������������������������������������������70
18. ცხრილები�������������������������������������������������������������������������������������������������71
19. შაბლონების გამოყენება ���������������������������������������������������������������������������78
20. დოკუმენტის ბეჭდვა ����������������������������������������������������������������������������������80
გრაფიკული რედაქტორი GIMP
21. GIMP-ში მუშაობის დაწყება ������������������������������������������������������������������������84
22. გრაფიკული გამოსახულება კომპიუტერში���������������������������������������������������90 III თავი
23. სურათის დასამუშავებელი ინსტრუმენტები �������������������������������������������������92
24. შრეებთან მუშაობა�������������������������������������������������������������������������������������95
25. ფილტრების გამოყენება გრაფიკულ რედაქტორში�������������������������������������98
საპრეზენტაციო პროგრამა MS PowerPoint 2016
26. პრეზენტაცია �������������������������������������������������������������������������������������������102
IV თავი

27. ფოტოალბომი�����������������������������������������������������������������������������������������108
28. ცხრილები და დიაგრამები პრეზენტაციაში �����������������������������������������������109
29. ანიმაციები ����������������������������������������������������������������������������������������������113
30. ბმული და მოქმედების ღილაკები�������������������������������������������������������������116
31. სლაიდების დაბეჭდვა �����������������������������������������������������������������������������118
32. პრეზენტაციაში შაბლონების გამოყენება ��������������������������������������������������119
ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი�������������������������������������������������������������122
ეს რუბრიკები სახელმძღვანელოს გამოყენებაში დაგეხმარება:

ივარჯიშე!

სავარჯიშოები ზოგჯერ დამოუკიდებლად, ზოგჯერ კი

მასწავლებლის დახმარებით შეასრულე

ყურადღება
მიაქციე!
ამ ინფორმაციის გათვალისწინება დაგეხმარება
ტექნოლოგიების სწორად გამოყენებაში

გააკეთე ჩემთან
ერთად!

ჩემთან ერთად შეასრულე მოქმედებები

ეს
საინტერესოა!
ეს ინფორმაცია შენთვის, შესაძლოა, ძალიან საინტერესო
აღმოჩნდეს
 5
ცხოვრება ციფრულ სამყაროში
სამ­ყა­რო, რო­მელ­შიც ვცხოვ­რობთ, მუდ­მი­ვად იც­ვ­ლე­ბო­და და იც­ვ­ლე­ბა. ბო­ლო წლებ­ში
ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის სწრაფ­მა გან­ვი­თა­რე­ბამ ეს ცვლი­ლე­ბა უფ­რო შე­სამ­ჩ­ნე­ვი გა­ხა­და.
ციფ­რულ ტექ­ნო­ლო­გი­ებს ვი­ყე­ნებთ: სკო­ლა­სა და უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში, სახ­ლ­სა და სამ­სა­
ხურ­ში, ქუ­ჩა­სა და ტრან­ს­პორ­ტ­ში. ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის დახ­მა­რე­ბით ვსწავ­ლობთ, ვიხ­დით
გა­და­სა­ხა­დებს, ვყი­დუ­ლობთ სა­ჭი­რო ნივ­თებს, ვი­გებთ სი­ახ­ლე­ებს, მო­ვი­ძი­ებთ და ვა­ხა­
რის­ხებთ ინ­ფორ­მა­ცი­ას. ციფ­რუ­ლი ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბამ შეც­ვა­ლა სას­წავ­
ლო და სა­მუ­შაო გა­რე­მო, ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის გა­რე­შე წარ­მო­უდ­გე­ნე­ლია ყო­ველ­დღი­უ­რი
ცხოვ­რე­ბა.
ჩვე­ნო პა­ტა­რა მე­გო­ბა­რო, ამ სა­ხელ­მ­ძღ­ვა­ნე­ლოს დახ­მა­რე­ბით შენ გა­იღ­რ­მა­ვებ ცოდ­
ნას ციფ­რუ­ლი ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის შე­სა­ხებ და ბევრ ახალ, სა­ინ­ტე­რე­სო და აუცი­ლე­ბელ
სა­კითხ­საც შე­ის­წავ­ლი. ციფ­რუ­ლი ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის და­უფ­ლე­ბა და­გეხ­მა­რე­ბა, ფე­ხი
აუწყო თა­ნა­მედ­რო­ვე სამ­ყა­როს, გახ­დე მი­სი გან­ვი­თა­რე­ბის აქ­ტი­უ­რი და პა­სუ­ხის­მ­გებ­
ლი­ა­ნი მო­ნა­წი­ლე.
მზად ხარ და­ე­უფ­ლო ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის სწო­რად გა­მო­ყე­ნე­ბას? მა­შინ და­ჯე­ქი კომ­პი­უ­
ტერ­თან და შე­ვუდ­გეთ სწავ­ლას. პირ­ველ რიგ­ში და­აკ­ვირ­დი სუ­რათს და გა­ით­ვა­ლის­წი­
ნე კომ­პი­უტ
­ ერ­თან ჯდო­მის წე­სე­ბი.

ეკრანს უყურე არანაკლებ 40

სანტიმეტრიდან
მონიტორი
ოდნავ დახარე

სიბნელეში გამოიყენე
გარე განათება

ტერფები
მოათავსე იატაკზე

გა­ით­ვა­ლის­წი­ნე, რომ კომ­პი­უ­ტერ­თან მუ­შა­ო­ბი­სას ყო­ვე­ლი 30 წუ­თის შემ­დეგ აუცი­ლე­

ბე­ლია 5-10 წუ­თი და­ის­ვე­ნო.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

ამ თავის შესწავლის შემდეგ შენ შეძლებ:
კლავიატურაზე ტექსტის სწორად დაბეჭდვას;

ტექსტური დოკუმენტის შექმნას, რედაქტირებასა და დაფორმატებას;

ინფორმაციის საზომი ერთეულების შესახებ საუბარს;

კომპიუტერის შემადგენელი ნაწილების ჩამოთვლას;

ოპერაციული სისტემა Windows 10-ის შესახებ საუბარს;

ინფორმაციის შესანახი მოწყობილობების გამოყენებას;

ფაილებსა და საქაღალდეებზე მოქმედებების შესრულებას.

MS WORD 2016
 8
ჩემი პირველი ტექსტური დოკუმენტი
კომ­პი­უ­ტე­რი ელექ­ტ­რო­ნუ­ლი მოწყო­ბი­ლო­ბა­ა, რო­მე­ლიც იღებს და ამუ­შა­ვებს ინ­ფორ­
მა­ცი­ას. ის სა­ოც­რად სწრა­ფად მუ­შა­ობს, ყო­ველ წამ­ში მი­ლი­ო­ნო­ბით ოპე­რა­ცი­ას ას­რუ­
ლებს. კომ­პი­უ­ტე­რი და­გეხ­მა­რე­ბა, ყო­ველ­დღი­უ­რი საქ­მე­ე­ბი უფ­რო სწრა­ფად და ხა­რის­
ხი­ა­ნად შე­ას­რუ­ლო.
კომ­პი­უ­ტერ­თან მუ­შა­ო­ბის შეს­წავ­ლას მე­ხუ­თე კლას­ში ტექ­ს­ტუ­რი რე­დაქ­ტო­რის შეს­
წავ­ლით ვიწყებთ. მას წე­რი­ლე­ბის, მოთხ­რო­ბე­ბის, ლექ­სე­ბი­სა და სხვა ტი­პის ტექ­ს­ტე­ბის
კომ­პი­უ­ტერ­ში ასაკ­რე­ფად და გა­სა­ფორ­მებ­ლად ვი­ყე­ნებთ. ერ­თ­-ერ­თი ყვე­ლა­ზე პო­პუ­
ლა­რუ­ლი ტექ­ს­ტუ­რი რე­დაქ­ტო­რი არის Word 2016, რო­მე­ლიც კომ­პა­ნია Microsoft-ის
მი­ე­რაა შექ­მ­ნი­ლი. Word-ს ხში­რად მო­იხ­სე­ნი­ე­ბენ რო­გორც ტექ­ს­ტურ პრო­ცე­სორს (Word
Processor), რად­გან მას ტექ­ს­ტუ­რი რე­დაქ­ტო­რე­ბის­გან გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბით, რო­გო­რი­ცაა მა­
გა­ლი­თად Notepad, აქვს ტექ­ს­ტის და­ფორ­მა­ტე­ბის გა­ცი­ლე­ბით მე­ტი შე­საძ­ლებ­ლო­ბა.

პროგრამის აღწერა
Microsoft Word 2016-ის გა­სახ­ს­ნე­ლად სა­მუ­შაო მა­გი­და­ზე მო­ძებ­ნე შე­სა­ბა­მი­სი
პიქ­ტოგ­რა­მა და ორ­ჯერ და­აწ­კა­პუ­ნე.
ახა­ლი დო­კუ­მენ­ტის გა­სახ­ს­ნე­ლად, მა­უ­სის მარ­ცხე­ნა ღი­ლაკ­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბით, აირ­ჩიე
­ ი არის სა­მუ­შაო ფურ­ცე­ლი.
ცა­რი­ე­ლი დო­კუ­მენ­ტი. გა­იხ­ს­ნე­ბა ფან­ჯა­რა, რომ­ლის შუ­აშ
მას შენ ტექ­ს­ტის ასაკ­რე­ფად გა­
მო­ი­ყე­ნებ. ფან­ჯ­რის ზე­და ნა­წილ­ში
მდე­ბა­რე­ობს ლენ­ტი, რო­მელ­ზეც
ტექ­ს­ტის შე­საქ­მ­ნე­ლად და და­სა­მუ­
შა­ვებ­ლად სა­ჭი­რო ყვე­ლა ინ­ს­ტ­რუ­
მენ­ტია მო­თავ­სე­ბუ­ლი.
პროგ­რა­მა Word-ის ფან­ჯა­რა ასე
გა­მო­ი­ყუ­რე­ბა:

1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5

6 7 8 9 0 6 7 8 9 0 6 7 8 9 0

1 2 3 4 5
სამუშაო ფურცელი
6 7 8 9 0

1 2 3 4 5
6 7 8 9 0
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
 MS Windows 10 და MS Word 2016 9

2თა­უ­რ3ის ზო­
1 სა­ 4 ლი5– ცენ­ტ­რშ­ ი ჩანს დო­კუ­მენ­ტის სა­ხე­ლი;
2 ლენ­
1 6 3
7
ტი48 5ი9­ცავს0ჩა­ნარ­თებს, რომ­ლე­ბიც თა­ვის მხრივ, ბრძა­ნე­ბა­თა სხვა­
– შე­
დას­ხ­ვა ჯგუ­ფის­გან შედ­გე­ბა. ამ ბრძა­ნე­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით შე­გეძ­ლე­ბა გა­ა­
8 მო9და გა­
6 7 ფორ­ 0ა­ლა­მა­ზო ტექ­ს­ტი;
1 2 3 სწრა­
4 ფი5წვდო­მის ხელ­საწყო­ე­ბის ზო­ლი – შე­ი­ცავს ბრძა­ნე­ბებს, რომ­ლებ­საც
დო­კუ­მენ­ტ­თან მუ­შა­ო­ბი­სას ხში­რად ვი­ყე­ნებთ;
9 0
6 7 8 ვერ­
1 2 3 4 5 ტი­კა­ლუ­რი გა­და­ფურ­ცვ­ ­ლის ბი­ლი­კი – ვი­ყე­ნებთ დო­კუ­მენ­ტის და­სათ­
ვა­ლი­ე­რებ­ლად;
2
0
6 37 48 59 სტა­
ტუ­სის ზო­ლი – გვაწ­ვ­დის სხვა­დას­ხ­ვა ინ­ფორ­მა­ცი­ას, მა­გა­ლი­თად, დო­კუ­
მენ­ტის გვერ­დე­ბი­სა და სიტყ­ვე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბის შე­სა­ხებ.
7 8 9 0
ლენტი
ლენ­ტი რამ­დე­ნი­მე ჩა­ნარ­თის­გან შედ­გე­ბა: ფა­ი­ლი (File), საწყი­სი (Home), ჩას­მა
(Insert), დი­ზა­ი­ნი (Design), გან­ლა­გე­ბა (Layout), კავ­ში­რე­ბი (References), გზავ­ნი­
ლე­ბი (Mailing), გა­და­ხედ­ვა (Review), ხე­დი
(View). მა­თი გა­აქ­ტი­უ­რე­ბა შე­გიძ­ლია ჩა­ნარ­თ­ზე
მა­უ­სის მარ­ცხე­ნა ღი­ლა­კის დაწ­კა­პუ­ნე­ბით.
ლენ­ტის ჩა­ნარ­თე­ბის ჯგუ­ფე­ბი ზოგ­ჯერ შე­კე­ცი­ლია და არ ჩანს. მა­თი გა­მო­ჩე­ნა ან და­
მალ­ვა შე­გიძ­ლია ნე­ბის­მი­ერ ჩა­ნარ­თ­ზე მა­უ­სის მარ­ცხე­ნა ღი­ლა­კის ორ­ჯერ სწრა­ფად
დაწ­კა­პუ­ნე­ბით.

ტექსტის შექმნა
და­აკ­ვირ­დი სა­მუ­შაო ფურ­ცელს, ალ­ბათ შე­ნიშ­ნე მო­ციმ­ცი­მე ვერ­ტი­კა­ლუ­რი ხა­ზი – ეს
კურ­სო­რი­ა. ის მი­უ­თი­თებს ად­გილს, სა­ი­და­ნაც სა­მუ­შაო ფურ­ცელ­ზე ტექ­ს­ტის წე­რა შე­
გიძ­ლია და­იწყო. ტექ­ს­ტის აკ­რე­ფა კომ­პი­უ­ტე­რის კლა­ვი­ა­ტუ­რის სა­შუ­ა­ლე­ბით ხდე­ბა.
სწო­რედ ამი­ტომ ეწო­დე­ბა მას ინ­ფორ­მა­ცი­ის შემ­ტა­ნი მოწყო­ბი­ლო­ბა. კლავიატურა
კლავიშთა რამდენიმე ჯგუფს მოიცავს:

Print Pause
Scroll
Esc F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 F10 F11 F12 Scrn
Lock Break
Num
Lock
Caps
Lock
Scroll
Lock
SysRq

~ ! @ # $ % ^ & * ( ) _ + | Page Num / * -

Insert Home Up Lock
` 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 - = \
Tab { } 7 8 9
Q W E R T Y U I O P [ ]
Delete End
Page
Down Home PgUp
:
Enter
4 5 6 +
"
Caps
Lock A S D F G H J K L ; '
< > ? 1 2 3
Shift Z X C V B N M , . /
Shift
End PgDn
Enter
0 .
Ctrl Alt Alt Gr Ctrl
Ins Del

ფუნქციონალური კლავიშები კურსორის მართვის კლავიშები სხვა კლავიშები

ანბნურ-ციფრული კლავიშები ციფრული კლავიშები

სისტემური კლავიშები Enter კლავიშები

კლა­ვი­ა­ტუ­რის თი­თო­ე­ულ კლა­ვიშს თა­ვი­სი ფუნ­ქ­ცია აქვს. ჩვენ შე­ვეც­დე­ბით, გზა­დაგ­ზა

დაწ­ვ­რი­ლე­ბით აგიხ­ს­ნათ თი­თო­ე­ულ
­ ი მათ­გა­ნის და­ნიშ­ნუ­ლე­ბა.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

10
კლა­ვი­ა­ტუ­რის ქარ­თულ ენა­ზე გა­და­სარ­თა­ვად გა­მო­ი­ყე­ნე ენე­ბის
გა­დამ­რ­თ­ვე­ლი, რო­მე­ლიც მო­თავ­სე­ბუ­ლია ეკ­რა­ნის ქვე­და მარ­ჯ­ვე­
ნა კუთხე­ში. მა­უ­სის დახ­მა­რე­ბით მო­ნიშ­ნე ქარ­თუ­ლი ენა.
კლა­ვი­ა­ტუ­რა­ზე ქარ­თუ­ლი ან­ბა­ნის ასო­ე­ბი ემ­თხ­ვე­ვა ლა­თი­ნუ­რი
ასო­ე­ბის გან­ლა­გე­ბას. შვი­დი ქარ­თუ­ლი ასოს და­სა­წე­რად კი Shift
კლა­ვი­შის გა­მო­ყე­ნე­ბა დაგ­ჭირ­დე­ბა.
ბეჭ­დ­ვი­სას ისარ­გებ­ლე შემ­დე­გი ცხრი­ლით:

თ Shift + T

შ Shift + S

ჩ Shift + C

ღ Shift + R

ძ Shift + Z

ჭ Shift + W

ჟ Shift + J

გაიხსენე შემდეგი კლავიშების დანიშნულება:

ტექ­ს­ტ­ში სიტყ­ვებს შო­რის მან­ძი­ლის გა­მო­სა­ტო­
ვებ­ლად ერ­თხელ და­ა­ჭი­რე ყვე­ლა­ზე გრძელ კლა­
ვიშს – „ჰარი“;

ტექსტის ახალი აბზაცით დასაწყებად კი გამოიყენე Enter კლავიში;

კურსორის მარცხნივ სიმბოლოს წასაშლელად გამოიყენე Backspace კლავიში;

კურსორის მარჯვნივ სიმბოლოს წასაშლელად გამოიყენე Delete კლავიში;

Caps Lock კლავიშით ჩართავ/გამორთავ დიდ ლათინურ ასოებს;

Shift კლა­ვი­შით ცვლი ასო­თა რე­გისტრს, ის მოქ­მე­დებს სხვა კლა­ვიშ­თან

კომ­ბი­ნა­ცი­ა­ში;

Ctrl მოქ­მე­დებს სხვა კლა­ვიშ­(ებ­)­თან კომ­ბი­ნა­ცი­ა­ში და სხვა­დას­ხ­ვა ფუნ­ქ­ცი­ას

ას­რუ­ლებს.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 MS Windows 10 და MS Word 2016 11
კლავიატურაზე სწორად ბეჭდვა
კლა­ვი­ა­ტუ­რა­ზე სწრა­ფად და მოქ­ნი­ლად ტექ­ს­ტის და­სა­ბეჭ­დად მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია გა­ით­
ვა­ლის­წი­ნო მას­თან მუ­შა­ო­ბის წე­სე­ბი. თი­თო­ე­ულ კლა­ვიშს შე­ე­სა­ბა­მე­ბა კონ­კ­რე­ტუ­ლი
თი­თი. და­აკ­ვირ­დი სუ­რათს, ფე­რე­ბის მი­ხედ­ვით ად­ვი­ლად გა­მო­იც­ნობ, რო­მელ კლა­ვიშს
რო­მე­ლი თი­თი უნ­და და­ა­ჭი­რო.

თითების საწყისი განლაგება

მარცხენა ხელი მარჯვენა ხელი

კლა­ვი­ა­ტუ­რა­ზე თი­თე­ბის სწო­რად გან­ლა­გე­ბა და­გეხ­მა­რე­ბა, კლა­ვი­ა­ტუ­რის შე­ხედ­ვის

გა­რე­შე ტექ­ს­ტის სწრა­ფად ბეჭ­დ­ვას მი­ეჩ­ვი­ო.
თი­თე­ბის კლა­ვი­ა­ტუ­რა­ზე სწო­რად და­ლა­გე­ბა­ში F და J კლა­
ვი­შებ­ზე არ­სე­ბუ­ლი მა­ნიშ­ნე­ბე­ლი და­გეხ­მა­რე­ბა, რო­მე­ლიც
მი­გი­თი­თებს საჩ­ვე­ნე­ბე­ლი თი­თე­ბის საწყის პო­ზი­ცი­ას და მას
კლა­ვი­ა­ტუ­რის შე­ხედ­ვის გა­რე­შეც შე­იგ­რ­ძ­ნობ.
ტექ­ს­ტის და­ბეჭ­დ­ვის შემ­დეგ თი­თე­ბი ყო­ველ­თ­ვის საწყის პო­ზი­ცი­ა­ზე და­აბ­რუ­ნე.

ივარჯიშე! ზე­მოთ მო­ცე­მუ­ლი წე­სე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით შე­ე­ცა­დე,

დაბეჭ­დო ენის გა­სა­ტე­ხე­ბი.

ენის გასატეხები:
„აბლაბუდა, მაბლაბუდა, შიგ ობობა გაბლანდულა“.
„დაფაციცებულნი ფრინველნი უფრო დაფაციფუცდებიან“.
„კუბიკში რომ კუბიკია, იმ კუბიკში კუბიკი დევს“.
„ბაყაყი წყალში ყიყინებს“.
„ყვავო, ყვავო, ყვანჩალა, აქ რამ მოგაჩანჩალა?“
„თეთრი თრითინა თეთრ თრთვილზე თრთოდა“.
„შარიანი შარისათვის შარს დაეძებს შარა-შარა“.
„ყვავი ყვა-ყვას ყრანტალებსო, ყორანი კი აჯავრებსო“.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

12
დოკუმენტის შენახვა
შენ უკ­ვე აკ­რი­ფე ენის გა­სა­ტე­ხე­ბი, ახ­ლა ვნა­ხოთ, რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა მი­სი შე­ნახ­ვა.
აირ­­ჩიე ფა­­ი­­ლი (File) ჩა­­ნარ­­თის შე­
ნახ­­­ვა (Save) ბრძა­­ნე­­ბა;

მა­უ­სის ღი­ლაკ­ზე ორ­ჯერ დაწ­კა­პუ­

ნე­ბით აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა ეს კომ­პი­უ­
ტე­რი (This PC);

მო­ი­ფიქ­რე დო­კუ­მენ­ტის სა­ხე­ლი,

მა­გა­ლი­თად, ენის გა­სა­ტე­ხე­ბი და
ჩა­წე­რე ველ­ში ფა­ი­ლის სა­ხე­ლი;
და­ა­ჭი­რე ღი­ლაკს შე­ნახ­ვა (Save).

შე­ნახ­ვაბრძა­ნე­ბის შეს­რუ­ლე­ბა
ასე­ვე შე­საძ­ლე­ბე­ლია კლა­ვი­ა­
ტუ­რის კლა­ვიშ­თა კომ­ბი­ნა­ცი­ით:

+ შენახვა

ფაილის გახსნა
შე­ნა­ხუ­ლი ფა­ი­ლის გა­სახ­ს­ნე­ლად აირ­ჩიე ფა­ი­ლი (File) ჩა­ნარ­თის გახ­ს­ნა (Open)
ბრძა­ნე­ბა;
მა­უ­სის ღი­ლაკ­ზე ორ­ჯერ დაწ­კა­პუ­
ნე­ბით აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა ეს კომ­პი­უ­
ტე­რი (This PC);

მო­ძებ­ნე შე­ნი ფა­ი­ლი და და­ა­ჭი­რე

ღი­ლაკს გახ­ს­ნა (Open).

გახ­ს­ნაბრძა­ნე­ბის შეს­რუ­ლე­ბა
ასე­ვე შე­საძ­ლე­ბე­ლია კლა­ვი­ა­
ტუ­რის კლა­ვიშ­თა კომ­ბი­ნა­ცი­ით:

+ გახსნა

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 MS Windows 10 და MS Word 2016 13
ტექსტის დაფორმატება
შე­ნი დო­კუ­მენ­ტი ად­ვი­ლად წა­სა­კითხი და აღ­საქ­მე­ლი რომ გახ­დეს, მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია
მი­სი და­ფორ­მა­ტე­ბა. ეს პრო­ცე­სი გუ­ლის­ხ­მობს ტექ­ს­ტის ფე­რის, ზო­მის, ფორ­მის, მი­მარ­
თუ­ლე­ბი­სა და სხვა მა­ხა­სი­ა­თებ­ლე­ბის შერ­ჩე­ვას. ტექ­ს­ტის და­ფორ­მა­ტე­ბით სა­შუ­ა­ლე­ბა
გაქვს გა­მოკ­ვე­თო ტექ­ს­ტ­ში საკ­ვან­ძო და მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი ად­გი­ლე­ბი, გა­ა­ფორ­მო და გა­
ა­ლა­მა­ზო ის, რი­თიც შეძ­ლებ მკითხ­ვე­ლის ყუ­რადღე­ბის გა­მახ­ვი­ლე­ბას.
Word 2016-ს აქვს დო­კუ­მენ­ტის და­ფორ­მა­ტე­ბის ყვე­ლა სა­ჭი­რო და აუცი­ლე­ბე­ლი სა­შუ­
ა­ლე­ბა. ახ­ლა ის­წავ­ლი, თუ რო­გორ და­ა­ფორ­მა­ტო აკ­რე­ფი­ლი ტექ­ს­ტი.

ფონტის ზომა
შენ უკ­ვე და­ბეჭ­დე ენის გა­სა­ტე­ხე­ბი და გინ­და სა­თა­უ­რის ზო­მის შეც­ვ­ლა. ამის­თ­ვის პირ­
ველ რიგ­ში სა­ჭი­როა გა­იხ­სე­ნო, თუ რო­გორ ხდე­ბა ტექ­ს­ტის მო­ნიშ­ვ­ნა: და­ა­ჭი­რე მა­უ­სის
მარ­ცხე­ნა ღი­ლაკს და თი­თის აუღებ­ლად
გა­და­ა­ტა­რე სა­თა­ურს – „ენის გა­სა­ტე­ხე­ბი“.
შე­ნიშ­ნავ, რომ ტექ­ს­ტი ნაც­რის­ფ­რად შე­ფე­
რად­და ანუ მო­ი­ნიშ­ნა. შემ­დეგ კი საწყი­სი
(Home) ჩა­ნარ­თის შრიფ­ტი (Font) ჯგუ­ფი­
დან ჩა­მო­შა­ლე ბრძა­ნე­ბა შრიფ­ტის ზო­მა
(Font Size) და აირ­ჩიე სა­სურ­ვე­ლი რიცხ­ვი.
რაც უფ­რო დიდ რიცხვს აირ­ჩევ, ფონ­ტის
ზო­მა უფ­რო გა­იზ­რ­დე­ბა.

ფონ­ტის თი­თო ზო­მით გაზ­რ­და-­და­პა­ტა­რა­ვე­ბა ასე­ვე შე­საძ­ლე­ბე­ლია

შრიფ­ტი ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბე­ბით: შრიფ­ტის ზო­მის გაზ­რ­და (Increase
Font Size) და შრიფ­ტის ზო­მის შემ­ცი­რე­ბა (Decrease Font Size).
სიტყ­ვის მო­ნიშ­ვ­ნა მას­ზე მა­უ­სის მარ­ცხე­ნა ღი­ლა­კით ორ­ჯერ დაწ­კა­პუ­ნე­ბი­თაც შე­გიძ­
ლი­ა, ხო­ლო სტრი­ქო­ნის მო­სა­ნიშ­ნად შე­გიძ­ლია გა­მო­ი­ყე­ნო მო­ნიშ­ვ­ნის არე, რო­მე­ლიც
სა­მუ­შაო ფურ­ც­ლის მარ­ცხ­ნივ მდე­ბა­რე­ობს.
მონიშვნის არე
სტრი­ქო­ნის მო­სა­ნიშ­ნად:
მი­­იყ­­ვა­­ნე მა­­უ­სი მო­­ნიშ­­ვ­ნის არე­­ზე მო­­სა­­ნიშ­­ნი სტრი­
ქო­ნის გას­­წ­ვ­რივ, მა­­უ­სის მაჩ­­ვე­­ნე­­ბე­­ლი მი­­ი­ღებს დახ­
რი­ლი ის­­რის ფორ­­მას;
და­აწ­კა­პუ­ნე მა­უსს ერ­თხელ, სტრი­ქო­ნი მო­ი­ნიშ­ნე­ბა.
მო­­ნიშ­­ვ­ნის გა­­სა­­უქ­­მებ­­ლად საკ­­მა­­რი­­სია სა­­მუ­­შაო ფურ­­ც­ლის ნე­­ბის­­მი­­ერ ად­­გი­­ლას მა­­უ­სის
ერ­­თხელ დაწ­­კა­­პუ­­ნე­­ბა.

ყურადღება
მიაქციე! ტექ­ს­ტის მო­ნიშ­ვ­ნის შემ­დეგ, ტექ­ს­ტ­
თან ჩნდე­ბა საწყი­სი (Home) ჩა­ნარ­თის
ხელ­საწყო­ებ­ ის პა­ნე­ლი. ტექ­ს­ტის ზო­მის შე­საც­ვ­ლე­
ლად და გა­სა­ლა­მა­ზებ­ლად შე­გიძ­ლია ეს პა­ნე­ლიც
გა­მო­ი­ყე­ნო.
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
14
ტექსტისა და მისი ფონის გაფერადება
ტექსტის გასაფერადებლად:
მონიშნე ტექსტი;
ჩა­მო­შა­ლე ბრძა­ნე­ბა შრიფ­ტის ფე­რი (Font Color) და
აირ­ჩიე სა­სურ­ვე­ლი ფე­რი.

თუ ჩა­მო­ნათ­ვალ­ში არ­სე­ბუ­ლი ფე­რე­ბი შენ­თ­ვის საკ­მა­რი­

სი არ აღ­მოჩ­ნ­და, შე­გიძ­ლია გა­მო­ი­ყე­ნო ბრძა­ნე­ბა მე­ტი ფე­
რი... (More Colors...).

გა­იხ­ს­ნე­ბა ფან­ჯა­რა ფე­რე­ბი, რო­მელ­შიც ჩანს ფერ­თა პა­

ლიტ­რა – სტან­დარ­ტუ­ლი (Standard). შე­არ­ჩიე სა­სურ­ვე­
ლი ფე­რი და და­აწ­კა­პუ­ნე ღი­ლაკს კარ­გი (OK), ხო­ლო თუ
ამ ფან­ჯა­რა­შიც არ აღ­მოჩ­ნ­და შენ­თ­ვის სა­სურ­ვე­ლი ფე­
რი, მა­შინ გა­მო­ი­ყე­ნე ჩა­ნარ­თი – მორ­გე­ბუ­ლი (Custom).

თუ გსურს, ტექ­ს­ტი გა­მოკ­ვე­თი­ლი იყოს, შე­გიძ­ლია ფე­რით

მო­ნიშ­ნო:
მონიშნე ტექსტი;
ჩა­მო­შა­ლე ბრძა­ნე­ბა ტექ­ს­ტის გა­მო­ყო­ფი­ლი ფე­რი
(Text Highlight Color) და აირ­ჩიე სა­სურ­ვე­ლი ფე­რი.

შეეცადე, ზე­მოთ აღ­წე­რი­ლი ბრძა­ნე­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით სა­

მუ­შაო ფურ­ცელ­ზე აკ­რე­ფი­ლი ენის გა­სა­ტე­ხე­ბი ნი­მუ­შის მი­ ივარჯიშე!
ხედ­ვით გა­ა­ფე­რა­დო.

ენის გასატეხები:
„აბლაბუდა, მაბლაბუდა, შიგ ობობა გაბლანდულა“.
„დაფაციცებულნი ფრინველნი უფრო დაფაციფუცდებიან“.
„კუბიკში რომ კუბიკია, იმ კუბიკში კუბიკი დევს“.
„ბაყაყი წყალში ყიყინებს“.
„ყვავო, ყვავო, ყვანჩალა, აქ რამ მოგაჩანჩალა?“
„თეთრი თრითინა თეთრ თრთვილზე თრთოდა“.
„შარიანი შარისათვის შარს დაეძებს შარა-შარა“.
„ყვავი ყვა-ყვას ყრანტალებსო, ყორანი კი აჯავრებსო“.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 MS Windows 10 და MS Word 2016 15
შრიფტი ჯგუფის სხვა ბრძანებები
ტექ­ს­ტის გა­ფორ­მე­ბა შე­გიძ­ლია გა­ნაგ­რ­ძო შრიფ­ტი (Font) ჯგუ­ფის სხვა ბრძა­ნე­ბე­ბით.
თი­თო­ე­უ­ლი მათ­გა­ნის და­ნიშ­ნუ­ლე­ბას ქვე­მოთ მო­ცე­მულ ცხრილ­ში გა­ეც­ნო­ბი. ბრძა­ნე­
ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბამ­დე არ და­გა­ვიწყ­დეს ტექ­ს­ტის მო­ნიშ­ვ­ნა.

ტექსტის რეგისტრის
ტექსტის გამუქება (Bold)
შეცვლა (Change Case)

ტექსტური ეფექტები და
ტექსტის დახრა (Italic) გაფორმება (Text Effects and
Typography)

ტექსტის ფერით მონიშვნა

ტექსტის ხაზგასმა (Underline)
(Text Highlight Color)

ტექსტის გადახაზვა (Strikethrough) ფონტის ფერი (Font Color)

პა­­ტა­­რა სიმ­­ბო­­ლოს და­­წე­­რა ტექ­­ს­

დაფორმატების წაშლა
ტის სტრი­­ქო­­ნის ქვე­­მოთ (Subscript)
(Clear All Formating)
ან ზე­­მოთ (Superscript), მაგ.: 32, ან y2

ცვლი­ლე­ბე­ბის შე­ნახ­ვა დო­კუ­მენ­ტ­ში

შე­­ნა­­ხულ დო­­კუ­­მენ­­ტ­ში „ენის გა­­სა­­ტე­ხე­ბი“
გა­­ნა­­ხორ­­ცი­­ე­ლე ცვლი­­ლე­­ბა. ამ ცვლი­­ლე­­
ბის შე­­სა­­ნა­­ხად გა­­მო­­ი­ყე­­ნე ფა­­­ი­­­­ლი (File)
ჩა­­ნარ­­თის შენ­­თ­ვის უკ­­ვე ნაც­­ნო­­ბი ბრძა­­ნე­­ბა
შე­­­­ნახ­­­­­­­ვა (Save).

ეს ბრძა­ნე­ბა სწრა­ფი წვდო­მის პა­ნელ­ზეც

არის მო­თავ­სე­ბუ­ლი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

16
მოქმედების გაუქმება და აღდგენა
ტექ­ს­ტ­თან მუ­შა­ო­ბი­სას, შე­საძ­ლო­ა, დაგ­ჭირ­დეს შეს­რუ­ლე­ბუ­ლი მოქ­მე­დე­ბის გა­უქ­მე­ბა,
ამა­ში და­გეხ­მა­რე­ბა სწრა­ფი წვდო­მის პა­ნელ­ზე მო­თავ­სე­ბუ­ლი ღი­ლა­კი
უკუს­ვლ­ ა (Undo), ხო­ლო თუ გა­უქ­მე­ბუ­ლი მოქ­მე­დე­ბის დაბ­რუ­ნე­ბა დაგ­
ჭირ­და, მა­შინ გა­მო­ი­ყე­ნე ღი­ლა­კი გა­მე­ო­რე­ბა (Redo).

+ უკუსვლა

გამეორება
+

ამოჭრა და დაკოპირება
ტექ­ს­ტებ­თან მუ­შა­ო­ბი­სას, შე­საძ­ლო­ა, დაგ­ჭირ­დეს ერ­თი და იმა­ვე ტექ­ს­ტის გა­მე­ო­რე­ბა,
ან მი­სი ერ­თი ად­გი­ლი­დან სხვა ად­გი­ლას გა­და­ტა­ნა. ამა­ში და­გეხ­
მა­რე­ბა საწყი­სი (Home) ჩა­ნარ­თის გაც­ვ­ლის ბუ­ფე­რის (Clipboard)
ბრძა­ნე­ბე­ბი: კო­პი­რე­ბა (Copy), ამოჭ­რა (Cut) და ჩას­მა (Paste).
ტექსტის დასაკოპირებლად:
მონიშნე ტექსტი და აირჩიე ბრძანება კოპირება (Copy);
მიიყვანე კურსორი იმ ადგილას, სადაც გინდა დაკოპირებული ტექსტის ჩასმა;
აირჩიე ბრძანება ჩასმა (Paste).
ხოლო თუ ტექსტის ერთი ადგილიდან ამოჭრა და სხვა ადგილას გადატანა გინდა, მაშინ:
მონიშნე ტექსტი და აირჩიე ბრძანება ამოჭრა (Cut);
მიიყვანე კურსორი იმ ადგილას, სადაც გინდა ამოჭრილი ტექსტის ჩასმა;
აირჩიე ბრძანება ჩასმა (Paste).

+ კოპირება

+ ამოჭრა

+ ჩასმა

ადა­მი­ა­ნე­ბი სა­წე­რად სხვა­დას­ხ­ვაგ­ვარ მა­სა­ლას იყე­ნებ­დ­ნენ. ეს

უძ­ვე­ლე­სი ხელ­ნა­წე­რე­ბი ტყავ­ზეა ნა­წე­რი, მოგ­ვი­ა­ნე­ბით კი საინტერესოა!
რო­ცა ჩი­ნეთ­ში გა­მო­გო­ნი­ლი ქა­ღალ­დი ევ­რო­პა­შიც გავ­რ­ცელ­
და, ადა­მი­ა­ნებ­მა უფ­რო მსუ­ბუ­ქი, ქა­ღალ­დის­ფურ­ც­ლე­ბი­ა­ნი წიგ­ნე­ბის აკინ­ძ­
ვა და­იწყეს. სა­ნამ გერ­მა­ნე­ლი გა­მომ­გო­ნე­ბე­ლი იოჰან გუ­ტენ­ბერ­გი სა­ბეჭდ
მან­ქა­ნას გა­მო­ი­გო­ნებ­და, ყვე­ლა­ფერს ხე­ლით წერ­დ­ნენ: წიგ­ნებს, წე­რი­ლებ­სა
თუ სა­ნო­ტო რვე­უ­ლებს. ას­ლის შექ­მ­ნაც მხო­ლოდ ხე­ლით გა­და­წე­რით შე­იძ­
ლე­ბო­და, რა­საც საკ­მა­ოდ დი­დი დრო სჭირ­დე­ბო­და.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 MS Windows 10 და MS Word 2016 17
დოკუმენტზე მუშაობის ეტაპები
დოკუმენტზე მუშაობა შედგება სამი ეტაპისგან:
წყალი
წყა­ლი უსუ­ნო, უგე­მო და უფე­რუ­ლი სითხე­ა. ის ერ­თ-­ ერ­თი ყვე­ლა­ზე მნიშ­
I ეტაპი
ვ­ნე­ლო­ვა­ნი ელე­მენ­ტია დე­და­მი­წის არ­სე­ბო­ბი­სათ­ვის. სა­დაც წყა­ლია იქ სი­
კრეფ ტექსტს ცოცხ­ლე და სა­დაც მი­სი ნაკ­ლე­ბო­ბა, იქ არ­სე­ბო­ბი­სათ­ვის ბრძო­ლა მი­დის.
დე­დამ­წის გარ­და წყლი არ­სე­ბო­ბა და­დას­ტუ­რე­ბუ­ლია რამ­დე­ნი­მე სხვა ცი­
ურ­ს­ხე­ულ­ზე

II ეტაპი
წყალი
ასწორებ ტექსტის წყა­ლი უსუ­ნო, უგე­მო და უფე­რუ­ლი სითხე­ა. ის ერ­თ­-ერ­თი ყვე­ლა­ზე მნიშ­
ბეჭდვისას ვ­ნე­ლო­ვა­ნი ელე­მენ­ტია დე­და­მი­წის არ­სე­ბო­ბი­სათ­ვის. სა­დაც წყა­ლი­ა, იქ სი­
დაშვებულ ცოცხ­ლეა და სა­დაც მი­სი ნაკ­ლე­ბო­ბა­ა, იქ არ­სე­ბო­ბი­სათ­ვის ბრძო­ლა მი­დის.
შეცდომებს, სვამ
გამორჩენილ დე­და­მი­წის გარ­და წყლის არ­სე­ბო­ბა და­დას­ტუ­რე­ბუ­ლია რამ­დე­ნი­მე სხვა ცი­
სასვენ ნიშნებს ურ სხე­ულ­ზე.

წყალი
III ეტაპი წყა­ლი უსუ­ნო, უგე­მო და უფე­რუ­ლი სითხე­ა. ის ერ­თ­-ერ­თი ყვე­ლა­ზე მნიშ­
აფორმატებ ვ­ნე­ლო­ვა­ნი ელე­მენ­ტია დე­და­მი­წის არ­სე­ბო­ბი­სათ­ვის. სა­დაც წყა­ლი­ა, იქ სი­
ტექსტს ცოცხ­ლეა და სა­დაც მი­სი ნაკ­ლე­ბო­ბა­ა, იქ არ­სე­ბო­ბი­სათ­ვის ბრძო­ლა მი­დის.
დე­და­მი­წის გარ­და წყლის არ­სე­ბო­ბა და­დას­ტუ­რე­ბუ­ლია რამ­დე­ნი­მე სხვა ცი­
ურ სხე­ულ­ზე.

აკ­რი­ფე მო­ცე­მუ­ლი ტექ­სტ

­ ი და ნი­მუ­შის მი­ხედ­ვით და­აფ
­ ორ­მა­ტე.
ივარჯიშე!

ქოლგის ისტორია
ქოლ­გა წვი­მის ან მზი­სა­გან დაც­ვის სა­შუ­ა­ლე­ბა­ა. რო­მე­ლიც და­ახ­ლო­ე­ბით 4000
წლის წინ ჩი­ნეთ­ში გა­მო­ი­გო­ნეს. თავ­და­პირ­ვე­ლად ქოლ­გის ტა­რე­ბის უფ­ლე­ბა
მხო­ლოდ სა­მე­ფო გვა­რის წარ­მო­მად­გენ­ლებს ჰქონ­დათ, რო­მე­ლიც ძა­ლა­უფ­ლე­
ბი­სა და ძლი­ე­რე­ბის სიმ­ბო­ლოდ ით­ვ­ლე­ბო­და.
წი­თე­ლი და ყვი­თე­ლი ფე­რის ქოლ­გებს დიდ­გ­ვა­როვ­ნე­ბი ატა­რებ­დ­ნენ, ხო­ლო
ლურჯს კი – უბ­რა­ლო ადა­მი­ა­ნე­ბი. ქოლ­გის სიგ­რ­ძე 1 მეტ­რ­სა და 50 სან­ტი­მეტრს,
ხო­ლო წო­ნა 2 კგ.-ს აღ­წევ­და.
ქოლ­გა სიმ­დიდ­რის სიმ­ბო­ლოდ ით­ვ­ლე­ბო­და ეგ­ვიპ­ტე­სა და ინ­დო­ეთ­შიც.
მოგ­ვი­ა­ნე­ბით ქოლ­გე­ბი გავ­რ­ცელ­და ძველ სა­ბერ­ძ­ნეთ­სა და რომ­შიც, სა­დაც მას
მხო­ლოდ ქა­ლე­ბი იყე­ნებ­დ­ნენ მზის სხი­ვე­ბი­სა­გან და­სა­ცა­ვად.
XVIII სა­უ­კუ­ნის და­საწყის­ში, და­ახ­ლო­ე­ბით 1715 წელს, საფ­რან­გეთ­ში შე­იქ­მ­ნა
პირ­ვე­ლი და­სა­კე­ცი ქოლ­გა, რომ­ლის გა­მო­ყე­ნე­ბაც ხალ­ხ­მა ნელ­-­ნე­ლა წვი­მი­სა­გან
თა­ვის და­სა­ცა­ვად და­იწყო.
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
18
რა არის ინფორმაცია?
წიგ­ნის კითხ­ვის, მუ­სი­კის მოს­მე­ნის, ტე­ლე­ვი­ზო­რის ყუ­რე­ბის, სუ­რა­თე­ბის დათ­ვა­ლი­ე­რე­
ბის, საჭ­მ­ლის დაგემოვნების თუ სა­თა­მა­შო­ე­ბით თა­მა­ში­სას შენ იღებ სხვა­დას­ხ­ვა სა­ხის
ინ­ფორ­მა­ცი­ას. სიტყ­ვა „ინფორმაცია“ ლა­თი­ნუ­რი ენი­დან მო­დის და მრა­ვა­ლი მნიშ­ვ­ნე­
ლო­ბით გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა, თუმ­ცა მი­სი მთა­ვა­რი მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბაა – შეტყო­ბი­ნე­ბა, ცნო­ბა რა­ი­
მეს შე­სა­ხებ.

ციფრული ინფორმაცის ცნება

ადამიანი ინფორმაციას აღიქვამს გრძნობის ორგანოებით:

ლი
თვა
გრაფიკული ანუ ვიზუალური

ხელი

ყური
შეხება

ხმოვანი ანუ აუდიო

გრძნობის
ორგანოები

პირი
გემო ცხვირი
სუნი

იმ ინ­ფორ­მა­ცი­ას, რო­მე­ლიც კომ­პი­უ­ტე­რის სა­შუ­ა­ლე­ბით ვრცელ­დე­ბა, ციფ­რულ ინ­ფორ­

მა­ცი­ას უწო­დე­ბენ. ციფ­რუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცია შე­საძ­ლოა იყოს ტექ­ს­ტუ­რი, გრა­ფი­კუ­ლი,
ვი­დეო და ა.შ. ქვე­მოთ მო­ცე­მუ­ლი დი­აგ­რა­მა და­გეხ­მა­რე­ბა ციფ­რუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის
უკეთ გა­აზ­რე­ბა­ში.

ლექსი
მოთხრობა
სტატია
მუსიკა
სიმღერა
საუბარი

ტექსტური
ხმოვანი

ციფრული
რაოდენობრივი
ინფორმაცია
ცხრილი გრაფიკული
ფორმულა

ვიდეო

ნახატები
ნახაზები
სურათები
სქემები
ფილმი
დიაგრამები
ანიმაცია
გრაფიკი
კლიპი

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 MS Windows 10 და MS Word 2016 19
როგორ იზომება ინფორმაცია კომპიუტერში?
კომ­პი­უ­ტერ­ში ჩა­წე­რი­ლი ტექ­ს­ტი, სუ­რა­თი, ვი­დეო და ხმო­ვა­ნი ჩა­ნა­წე­რი – სხვა­დას­ხ­ვა
ტი­პის ინ­ფორ­მა­ცი­ა­ა, რო­მე­ლიც კომ­პი­უ­ტერ­ში მის­თ­ვის გა­სა­გებ ენა­ზე, ორი სიმ­ბო­ლოს,
0-ის და 1-ის გა­მო­ყე­ნე­ბით ჩა­ი­წე­რე­ბა.

თუ კომ­პი­უ­ტერ­ში მხო­ლოდ ნუ­ლე­ბის და ერ­თე­ბის და­მახ­სოვ­რე­ბაა შე­საძ­ლე­ბე­ლი, მა­შინ

რო­გორ ჩა­ი­წე­რე­ბა ასო­ე­ბი, სას­ვე­ნი ნიშ­ნე­ბი ან სხვა სიმ­ბო­ლო­ე­ბი? მა­გა­ლი­თად, რო­დე­
საც კლა­ვი­ა­ტუ­რა­ზე წერ A სიმ­ბო­ლოს, კომ­პი­უ­ტე­რის მეხ­სი­ე­რე­ბა­ში იწე­რე­ბა მი­სი შე­სა­
ბა­მი­სი კო­დი 0 1 0 0 0 0 0 1.

0 1 0 0 0 0 0 1

ამ­გ­ვა­რად კომ­პი­უ­ტერ­ში შე­ტა­ნილ ნე­ბის­მი­ე­რი სა­ხის ინ­ფორ­მა­ცი­ას კომ­პი­უ­ტე­რი გა­და­

იყ­ვანს 0-ებში და 1-ებში და ასე ინა­ხავს. ინ­ფორ­მა­ცი­ის ჩა­წე­რის ასეთ სის­ტე­მას ორო­
ბით სის­ტე­მას ეძა­ხი­ან.

კომ­პი­უ­ტე­რის მეხ­სი­ე­რე­ბის იმ ად­გილს, სა­დაც და­მახ­სოვ­რე­ბუ­ლია ნუ­ლი ან ერ­თი ჰქვია

ბი­ტი (Bit – binary digit). 1 ბი­ტი არის ინ­ფორ­მა­ცი­ის სა­ზო­მი უმ­ცი­რე­სი ერ­თე­უ­ლი, ხო­
ლო ერ­თად აღე­ბულ 8 ბიტს 1 ბა­იტს უწო­დე­ბენ.
1 ბიტი

0 1 0 0 0 0 0 1
8 ბიტი = 1 ბაიტი 1 ბიტი

დი­დი მო­ცუ­ლო­ბის ინ­ფორ­მა­ცი­ის გა­სა­ზო­მად გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ინ­ფორ­მა­ცი­ის სა­ზო­მი სხვა

ერ­თე­უ­ლე­ბიც: კი­ლო­ბა­ი­ტი (Kilobyte), მე­გა­ბა­ი­ტი (Megabyte), გი­გა­ბა­ი­ტი, (Gigabyte),
ტე­რა­ბა­ი­ტი (Terabyte).

1 კბ (კილობაიტი) = 1024 ბაიტი

1 მბ (მეგაბაიტი) = 1024 კილობაიტი

1 გბ (გიგაბაიტი) = 1024 მეგაბაიტი
1 ტბ (ტერაბაიტი) = 1024 გიგაბაიტი

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

20
ინფორმაციის შემტან-გამომტანი და დამმუშავებელი
მოწყობილობები
კომ­პი­უ­ტე­რის და­ნიშ­ნუ­ლე­ბა ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­ღე­ბა, და­მუ­შა­ვე­ბა და გა­და­ცე­მა­ა. ამ ყვე­
ლა­ფერს ის სხვა­დას­ხ­ვა მოწყო­ბი­ლო­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბით ას­რუ­ლებს. კომ­პი­უ­ტე­რის ძი­რი­
თა­დი ნა­წი­ლე­ბია სის­ტე­მუ­რი ბლო­კი, მო­ნი­ტო­რი, კლა­ვი­ა­ტუ­რა და მა­უ­სი.
მო­ნი­ტო­რი კომ­პი­უ­ტე­რი­დან ინ­ფორ­მა­ცი­
ის გა­მომ­ტა­ნი მოწყო­ბი­ლო­ბა­ა, მი­სი ეკ­რა­ნი
გან­კუთ­ვ­ნი­ლია ტექ­ს­ტე­ბის, სუ­რა­თე­ბის, ვი­
დე­ო­ე­ბის სა­ნა­ხა­ვად.
კლა­ვი­ა­ტუ­რის სა­შუ­ა­ლე­ბით კომ­პი­უ­ტერ­ში
ბეჭ­დავ შენ­თ­ვის სა­სურ­ველ ტექსტს. ის კომ­
პი­უ­ტერ­ში ინ­ფორ­მა­ცი­ის შემ­ტა­ნი მოწყო­ბი­
ლო­ბა­ა.
მა­უ­სის სა­შუ­ა­ლე­ბით შე­გიძ­ლია კომ­პი­უ­
ტერ­ში სხვა­დას­ხ­ვა მოქ­მე­დე­ბა შე­ას­რუ­ლო.
სტან­დარ­ტუ­ლად, მას აქვს ორი ღი­ლა­კი: მარ­ცხე­ნა და მარ­ჯ­ვე­ნა, რო­მელ­თა შო­
რის მო­თავ­სე­ბუ­ლია პა­ტა­რა გორ­გო­ლა­ჭი. მა­უ­სის ფუნ­ქ­ცი­ას ნეტ­ბუ­ქებ­ში თაჩ­პე­დი
ას­რუ­ლებს.
სის­ტე­მურ ბლოკ­ში მო­თავ­სე­ბუ­ლი­ა: დე­დაპ­ლა­ტა, პრო­ცე­სო­რი, ოპე­რა­ტი­უ­ლი მეხ­
სი­ე­რე­ბა, მყა­რი დის­კი, დის­კ­წამ­კითხ­ვე­ლი და ა.შ. ისი­ნი ერ­თ­მა­ნეთ­თა­ნაა და­კავ­
ში­რე­ბუ­ლი და ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­ღე­ბა-­გა­და­ცე­მას, და­მუ­შა­ვე­ბა­სა და შე­ნახ­ვას უზ­
რუნ­ველ­ყო­ფენ.

კომ­პი­უ­ტერ­ში ყვე­ლა გა­მოთ­ვ­ლას და ოპე­რა­ცი­ას პრო­ცე­სო­რი ას­რუ­ლებს.

რაც უფ­რო მძლავ­რია პრო­ცე­სო­რი, მით უფ­რო სწრა­ფად ამუ­შა­ვებს კომ­
პი­უ­ტე­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ას. პრო­ცე­სო­რი მუ­შა­ო­ბის დროს ცხელ­დე­ბა, ამი­ტომ
მის გა­საგ­რი­ლებ­ლად პა­ტა­რა ვენ­ტი­ლა­ტორს (ქულერს) იყე­ნე­ბენ.

კომ­პი­უ­ტერ­ში ჩა­წე­რი­ლი პროგ­რა­მე­ბი, თა­მა­შე­ბი, სუ­რა­თე­ბი, ფილ­მე­ბი,

მუ­სი­კა, წიგ­ნე­ბი, დო­კუ­მენ­ტე­ბი კომ­პი­უ­ტე­რის მეხ­სი­ე­რე­ბა­ში ანუ მყარ
დის­კ­ზე ინა­ხე­ბა. ინ­ფორ­მა­ცი­ის შე­სა­ნა­ხად გა­რე მეხ­სი­ე­რე­ბის მოწყო­
ბი­ლო­ბებ­საც იყე­ნე­ბენ, ესე­ნი­ა: დის­კი, ფლეშ ბა­რა­თი, მეხ­სი­ე­რე­ბის ბა­
რა­თი, გა­რე მყა­რი დის­კი.

კომ­პი­უ­ტერს აქვს დრო­ებ­ ი­თი მეხ­სი­ე­რე­ბაც – ოპე­

რა­ტი­უ­ლი მეხ­სი­ერ
­ ე­ბა. მას­ში ინა­ხე­ბა მხო­ლოდ მუ­
შა­ო­ბის პრო­ცეს­ში სა­ჭი­რო ინ­ფორ­მა­ცი­ა. კომ­პი­უ­
ტე­რის გა­მორ­თ­ვი­სას ოპე­რა­ტი­უ­ლი მეხ­სი­ე­რე­ბი­დან
ინ­ფორ­მა­ცია იშ­ლე­ბა.

სის­ტე­მუ­რი ბლო­კის ელექ­ტ­რო­ე­ნერ­გი­ით მო­მა­რა­გე­ბას უზ­რუნ­

ველ­ყოფს კვე­ბის ბლო­კი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 MS Windows 10 და MS Word 2016 21
სის­ტე­მურ ბლოკ­ში მო­თავ­სე­ბუ­ლია დე­დაპ­ლა­ტა,
რომ­ლის სა­შუ­ა­ლე­ბი­თაც კომ­პი­უ­ტე­რის ყვე­ლა
ნა­წი­ლი ერ­თ­მა­ნეთს უკავ­შირ­დე­ბა.
კომ­პი­უ­ტერს შე­გიძ­ლია შე­უ­ერ­თო და­მა­ტე­ბი­თი
მოწყო­ბი­ლო­ბე­ბი, რო­მელ­თა სა­შუ­ა­ლე­ბით შეძ­
ლებ ამო­ბეჭ­დ­ვას, სუ­რა­თის კომ­პი­უ­ტერ­ში გა­და­
ტა­ნას, ვი­დე­ო­სა და ხმის ჩა­წე­რას, სიმ­ღე­რის მოს­მე­ნას, თა­მაშს.
აკ­რე­ფი­ლი ტექ­ს­ტის ან მო­ნა­ცე­მის ამო­სა­ბეჭ­დად პრინ­ტე­რი გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა. ეს მოწყო­ბი­
ლო­ბა სა­შუ­ა­ლე­ბას გაძ­ლევს ამო­ბეჭ­დო სა­სურ­ვე­ლი გა­
მო­სა­ხუ­ლე­ბა და­/ან ტექ­ს­ტი ფე­რა­დად ან შავ­-­თეთ­რად.
სკა­ნე­რის სა­შუ­ა­ლე­ბით კი შე­გიძ­ლია ქა­ღალ­დ­ზე არ­სე­ბუ­
ლი ინ­ფორ­მა­ცია ციფ­რულ ფორ­მატ­ში შე­ი­ნა­ხო. არ­სე­ბობს
კომ­ბი­ნი­რე­ბუ­ლი მოწყო­ბი­ლო­ბე­ბი, რომ­ლებ­საც ერ­თ­დ­
რო­უ­ლად აქვთ პრინ­ტე­რის და სკა­ნე­რის ფუნ­ქ­ცი­ა.
ხმო­ვა­ნი ინ­ფორ­მა­ცი­ის მო­სას­მე­ნად გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა სპი­კე­რე­ბი. ისი­ნი სხვა­დას­ხ­ვა ფორ­მი­სა
და სიმ­ძ­ლავ­რის არ­სე­ბობს. პერ­სო­ნა­ლუ­რი გა­მო­ყე­ნე­ბის­თ­ვის არ­
სე­ბობს ყურ­სას­მე­ნე­ბი. ყურ­სას­მე­ნებს შე­საძ­ლოა ჰქონ­დეს მიკ­
რო­ფო­ნიც, რომ­ლი­თაც შე­გიძ­ლია შე­ნი ხმა კომ­პი­უ­ტერ­ში ჩა­ი­წე­
რო, ან სხვა ადა­მი­ანს და­ე­ლა­პა­რა­კო.
ვებ­კა­მე­რისსა­შუ­ა­ლე­ბით შე­გიძ­ლია კომ­პი­უ­ტერ­ში ჩა­ი­წე­რო ვი­დეო გა­მო­სა­ხუ­
ლე­ბა, მო­აწყო ვი­დეო ჩარ­თ­ვე­ბი.
ციფ­რუ­ლი თა­მა­შე­ბის სა­თა­მა­შოდ იყე­ნე­ბენ ჯო­ის­ტიკს. მას­ზე არ­სე­ბუ­ლი ღი­
ლა­კე­ბი მო­სა­ხერ­ხე­ბე­ლია სხვა­დას­ხ­ვა მოქ­მე­დე­ბის შე­სას­რუ­ლებ­ლად.
ქვე­მოთ მო­ცე­მუ­ლი სქე­მა და­გეხ­მა­რე­ბა უკეთ გა­ი­აზ­რო, თუ რო­გორ უერ­თ­დე­ბა მოწყო­
ბი­ლო­ბე­ბი კომ­პი­უ­ტერს.

პრინტერი დედაპლატა პროცესორი

MotherBoard CPU
მონიტორი

ვიდეო თვალი

პროცესორის
ქულერი
კვების
ბლოკი

კლავიატურა
მაუსი

ოპერატიული
მეხსიერება (RAM)
სისტემური
ბლოკი მყარი დისკი (HDD)
დისკი

სპიკერები
ფლეშ
მეხსიერება
ყურსასმენები და
მიკროფონი

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 22
ოპერაციული სისტემა MS Windows 10
კომ­პი­უ­ტე­რის ჩარ­თ­ვი­სას პირ­ვე­ლად ოპე­რა­ცი­უ­ლი სის­ტე­მა იტ­ვირ­თე­ბა, რო­მე­ლიც უზ­
რუნ­ველ­ყოფს კომ­პი­უ­ტე­რის ნე­ბის­მი­ე­რი მოწყო­ბი­ლო­ბი­სა თუ პროგ­რა­მის გა­მარ­თულ
მუ­შა­ო­ბას.
ერ­თ­-ერ­თი ყვე­ლა­ზე პო­პუ­ლა­რუ­ლი ოპე­რა­ცი­უ­ლი სის­ტე­მაა Windows. სწო­რედ ეს ოპე­
რა­ცი­უ­ლი სის­ტე­მაა ჩა­წე­რი­ლი სკო­ლის კომ­პი­უ­ტე­რებ­ში.

ოპერაციული სისტემის მიმოხილვა

ოპე­რა­ცი­უ­ლი სის­ტე­მის ჩატ­ვირ­თ­ვის შემ­დეგ მო­ნი­ტო­რის ეკ­რან­ზე გა­მოჩ­ნ­დე­ბა სა­მუ­შაო
მა­გი­და (Desktop). მას­ზე შე­გიძ­ლია მო­ა­თავ­სო სა­ჭი­რო პროგ­რა­მე­ბი, ფა­ი­ლე­ბი და სა­ქა­
ღალ­დე­ე­ბი, რომ­ლე­ბიც მცი­რე ზო­მის ნა­ხა­ტე­ბის, ანუ პიქ­ტოგ­რა­მე­ბის, სა­ხი­თაა წარ­მოდ­
გე­ნი­ლი. სა­მუ­შაო მა­გი­დის ქვე­და ნა­წილ­ში მო­თავ­სე­ბუ­ლია ამო­ცა­ნა­თა პა­ნე­ლი. მას­ზე
და­ტა­ნი­ლია Start ღი­ლა­კი, სა­ძი­ე­ბო ვე­ლი, პროგ­რა­მე­ბი­სა და სა­ქა­ღალ­დე­ე­ბის პიქ­ტოგ­
რა­მე­ბი, ენის გა­დამ­რ­თ­ვე­ლი, თა­რი­ღი, სა­ა­თი და სხვ.

1 2 3 4 5
6 7 8 9 0

1 2 3 4 5
6 7 8 9 0

13 24 35 4 5 1 2 3 4 5
6 8 7 9 80 9 0 6 7 8 9 0
1 3 მა­გ4ი­დის5ფო­ნი
2მუ­შაო
სა­ – შე­გიძ­ლია შეც­ვა­ლო ფო­ნი და შენ­თ­ვის სა­სურ­ვე­ლი
სუ­რა­თი შე­არ­ჩი­ო;
6 7ტოგ­8 9 0
3 4რა­მე­5ბი – სა­მუ­შაო მა­გი­და­ზე შე­გიძ­ლია მო­ა­თავ­სო სხვა­დას­ხ­ვა პროგ­რა­
1 2 პიქ­
მა, ფა­ი­ლი ან სა­ქა­ღალ­დე;
0
6 7 48ცა­ნა­9თა პა­
1 2 3 ამო­ 5 ნე­ლი – შე­საძ­ლო­ა, და­ა­მა­ტო ნე­ბის­მი­ე­რი პროგ­რა­მის პიქ­ტოგ­რა­
მა, რომ­ლი­თაც შე­გეძ­ლე­ბა ამ პროგ­რა­მის სწრა­ფად გახ­ს­ნა;
6
2 3
9 0
7 48 Start
5 ღი­ლა­კი – მას­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბით გა­იხ­ს­ნე­ბა Start მე­ნი­უ, ყვე­ლა იმ პროგ­
რა­მით, რო­მე­ლიც შენს კომ­პი­უ­ტერ­შია ჩა­წე­რი­ლი;
8 9 0
37 4 5 სა­ძი­ე­ბო ვე­ლი – მი­სი სა­შუ­ა­ლე­ბით შე­გიძ­ლია სწრა­ფად მო­ძებ­ნო კომ­პი­უ­ტერ­ში
ჩა­წე­რი­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ა.
8 9 0
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
 MS Windows 10 და MS Word 2016 23
Start მე­ნი­უ­ში მარ­ცხე­ნა მხა­რეს მო­ცე­მუ­ლია ყვე­ლა ის პროგ­რა­მა, რო­მე­ლიც კომ­პი­
უ­ტერ­შია ჩა­წე­რი­ლი. ისი­ნი და­ლა­გე­ბუ­ლია ან­ბა­ნის მი­ხედ­ვით, ხო­ლო ამ ჩა­მო­ნათ­ვალს
წინ უძღ­ვის Most Used (ხშირად გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი) პროგ­რა­მე­ბი. ნე­ბის­მი­ე­რი პროგ­რა­მის
გა­საშ­ვე­ბად პროგ­რა­მის პიქ­ტოგ­რა­მას უნ­და და­აწ­კა­პუ­ნო.
პროგ­რა­მე­ბი, მა­თი ძებ­ნის გა­სა­მარ­ტი­ვებ­ლად, შე­გიძ­ლია გა­ნა­თავ­სო Start მე­ნი­უს მარ­
ჯ­ვე­ნა მხა­რეს. ამი­სათ­ვის პროგ­რა­მე­ბის ჩა­მო­ნათ­ვალ­ში ან სა­მუ­შაო მა­გი­და­ზე მო­ძებ­ნე
პროგ­რა­მის გამ­შ­ვე­ბი პიქ­ტოგ­რა­მა, მას­ზე მა­უ­სის მარ­ჯ­ვე­ნა ღი­ლა­კის დაწ­კა­პუ­ნე­ბით გა­
მო­სულ ფან­ჯა­რა­ში აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა Pin to Start (Start-ში და­მა­ტე­ბა).
Start მე­ნი­უ­ში და­მა­ტე­ბუ­ლი პიქ­ტოგ­რა­მის წა­საშ­ლე­ლად და­აწ­კა­პუ­ნე მას­ზე მა­უ­სის მარ­
ჯ­ვე­ნა ღი­ლა­კით და გა­მო­სულ ფან­ჯა­რა­ში აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა Unpin from Start (Start-დან
მოხ­ს­ნა).
მა­­უ­სის სა­­შუ­­ა­ლე­­ბით სა­­სურ­­ვე­­ლი პიქ­­ტოგ­­რა­­მა შე­­გიძ­­ლია სა­­მუ­­შაო მა­­გი­­დის ნე­­ბის­­მი­­ერ
ად­­გი­­ლას გა­­და­­ი­ტა­­ნო.

Start მე­ნი­უ­ში მო­თავ­სე­ბუ­ლი Power ღი­ლა­კის გა­მო­ყე­ნე­ბით შე­საძ­ლე­ბე­ლია კომ­პი­უ­ტე­

რის დრო­ე­ბით გა­მორ­თ­ვა, გა­მორ­თ­ვა ან გა­დატ­ვირ­თ­ვა.

Sleep – მო­ნი­ტო­რი გა­ი­თი­შე­ბა და კომ­პი­უ­ტე­რი გა­და­ვა ნაკ­

ყურადღება ლე­ბი ელექ­ტ­რო­ე­ნერ­გი­ის მოხ­მა­რე­ბის რე­ჟიმ­ში;
მიაქციე!
Shut down – კომ­პი­უ­ტე­რი გა­მო­ირ­თ­ვე­ბა;
Restart – კომ­პი­უ­ტე­რი გა­და­იტ­ვირ­თე­ბა (გამოირთვება და ხე­
ლახ­ლა ჩა­ირ­თვ­ ე­ბა).
ოპე­რა­ცი­უ­ლი სის­ტე­მის, Windows 10-ის, სა­მუ­შაო მა­გი­და შე­გიძ­ლია შე­ნი სურ­ვი­ლი­სა­
მებრ მო­აწყო. აქ შე­გიძ­ლია გა­ნა­თავ­სო სა­მუ­შაო პიქ­ტოგ­რა­მე­ბი. ამი­სათ­ვის:
სა­მუ­შაო მა­გი­დის თა­ვი­სუ­ფალ ად­გილ­ზე მა­უ­სის მარ­ჯ­ვე­ნა ღი­ლა­კით და­აწ­კა­პუ­ნე,
გა­იხ­ს­ნე­ბა მე­ნი­უ, რო­მელ­საც კონ­ტექ­ს­ტურ მე­ნი­უს უწო­დე­ბენ;
აირ­­ჩიე ბრძა­­ნე­­ბა Personalize, გა­­იხ­­ს­ნე­­ბა Settings (პარამეტ-
რები) ფან­­ჯა­­რა;

Settings ფან­ჯ­რის მარ­ცხე­ნა პა­ნე­ლი­დან აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა Themes

(თემები) და შემ­დ­გომ ბრძა­ნე­ბა desktop icon settings (სამუშაო
მა­გი­დის პიქ­ტოგ­რა­მის პა­რა­მეტ­რე­ბი);

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 24
გახ­ს­ნილ ფან­ჯა­რა­ში ჩარ­თე ის ობი­ექ­ტე­ბი, რომელთა სა­მუ­შაო მა­გი­და­ზე გა­მო­ტა­
ნაც გინ­და;
და­ე­თან­ხ­მე ღი­ლა­კით OK.

ნე­­ბის­­მი­­ერ ად­­გი­­ლას მა­­უ­სის მარ­­ჯ­ვე­­ნა ღი­­ლაკ­­ზე დაწ­­კა­­პუ­­ნე­­ბით ყურადღება

გა­­მო­­სულ მე­­ნი­­უს კონ­­­ტექ­­­ს­­­ტუ­­რი მე­­ნიუ ჰქვი­­ა. მიაქციე!

ფანჯრებთან მუშაობა
Windows-ში სა­მუ­შაო მა­გი­დის ნე­ბის­მი­ერ პიქ­ტოგ­რა­მა­ზე მა­უ­სის მარ­ცხე­ნა ღი­ლაკ­ზე
ორ­ჯერ დაწ­კა­პუ­ნე­ბი­სას გა­იხ­ს­ნე­ბა ფან­ჯა­რა. Windows-ის ფან­ჯა­რა შედ­გე­ბა შემ­დე­გი
ელე­მენ­ტე­ბის­გან:
1 2 3 4 5
1 2 36 47 58 9 0
6 17 2 8 3 9 4 0 5
6 7 8 9 0
1 2 3 4 5
1 2 3 4 5
1 2 36 4 7 5 8 9 0
6 7 8 9 0
6 7 8 9 0

1 2 3 ველზე
სათაურის 4 5წერია ფანჯრის დასახელება;

1 6 7 48
3
2 ლენტი შეიცავს 0
59 სხვადასხვა ჩანართს და ბრძანებას;

2 3
1 6 48 59არეში
7 სამუშაო 0 ჩანს ფანჯრის შიგთავსი;
62 3
7 48 ნავიგაციის
59 0 პანელიდან შეგიძლია სხვადასხვა საქაღალდეზე გადასვლა;
37 48 5 20 3 4 გადაფურცვლის
19 ვერტიკალური 5 ზოლით შეგიძლია ფანჯრის დათვალიერება;

7 8 9ველში
8 9 60 სამისამართო 0 ჩანს თუ სად არის შენახული ინფორმაცია კომპიუტერში.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 MS Windows 10 და MS Word 2016 25
ფან­ჯ­რის სა­თა­ურ
­ ის ვე­ლის მარ­ჯ­ვე­ნა კუთხე­ში არის ღი­ლა­კე­ბი:
ფან­ჯ­რის მი­ნი­მი­ზა­ცია (Minimize) – ღი­ლაკ­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბით ფან­ჯა­რა გაქ­რე­ბა და
ამო­ცა­ნა­თა პა­ნელ­ზე მო­თავ­ს­დე­ბა (ჩაიკეცება);
ფან­ჯ­რის მაქ­სი­მი­ზა­ცია (Maximize) – ღი­ლაკ­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბით ფან­ჯა­რა მთელ ეკ­
რან­ზე გა­იშ­ლე­ბა. მაქ­სი­მი­ზა­ცი­ის ღი­ლა­კი შე­იც­ვ­ლე­ბა ფან­ჯ­რის საწყი­სი ზო­მე­ბის
აღ­დ­გე­ნის ღი­ლა­კით;
ფან­ჯ­რის და­ხურ­ვა (Close) – ღი­ლაკ­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბით ფან­ჯა­რა და­ი­ხუ­რე­ბა.

ფანჯრის ზომების შეცვლა და გადაადგილება

მა­უ­სის გა­მო­ყე­ნე­ბით შე­საძ­ლე­ბე­ლია ფან­ჯ­რის ზო­მის შეც­ვ­ლა. ამი­სათ­ვის:
მა­უ­სის მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი მი­ი­ტა­ნე ფან­ჯ­
რის ჩარ­ჩოს ერ­თ­-ერთ კი­დეს­თან ან
კუთხეს­თან ისე, რომ ორ­მა­გი ის­რის
ფორ­მა მი­ი­ღოს;
და­ა­ჭი­რე თი­თი მა­უ­სის მარ­ცხე­ნა ღი­
ლაკს და მა­უ­სი გა­და­ა­ად­გი­ლე;
რო­დე­საც ფან­ჯა­რა სა­სურ­ველ ზო­მას
მი­ი­ღებს, აუშ­ვი თი­თი მა­უ­სის ღი­ლაკს.
ფან­ჯ­რის გა­და­სა­ად­გი­ლებ­ლად:
მა­უ­სის მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი მი­ი­ტა­ნე ფან­ჯ­
რის სა­თა­უ­რის ზოლ­ზე;
და­ა­ჭი­რე თი­თი მა­უ­სის მარ­ცხე­ნა ღი­ლაკს და გა­და­ა­ად­გი­ლე ფან­ჯა­რა.

აქტიური ფანჯარა
Windows ოპე­რა­ცი­ულ სის­ტე­მა­ში შე­საძ­ლე­ბე­ლია ერ­თ­დ­რო­უ­ლად რამ­დე­ნი­მე ფან­ჯ­რის
გახ­ს­ნა. მათ­გან აქ­ტი­უ­რია მხო­ლოდ ერ­თი ფან­ჯა­რა, რო­მე­ლიც ეკ­რან­ზე ყვე­ლა­ზე წი­ნაა
და და­ნარ­ჩენ ფან­ჯ­რებს ეფა­რე­ბა.
სხვა ფან­ჯ­რის გა­სა­აქ­ტი­უ­რებ­ლად საკ­მა­რი­სია მას­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბა. ის გა­აქ­ტი­ურ­დე­ბა და
და­ნარ­ჩე­ნი ფან­ჯ­რე­ბის წინ გად­მო­ი­ნაც­ვ­ლებს.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

26
ფაილები და ფაილის ტიპები
შენ უკ­ვე იცი, რო­გორ და­ბეჭ­დო ტექ­ს­ტი და შე­ი­ნა­ხო ის კომ­პი­უ­ტერ­ში. ინ­ფორ­მა­ცი­ის
შე­ნახ­ვი­სას კომ­პი­უ­ტერ­ში იქ­მ­ნე­ბა ფა­ი­ლი. ყვე­ლა ფა­ილს აქვს თა­ვი­სი სა­ხე­ლი.

ალბათ, ხშირად
დაგიხატავს
ფაილები, გიყვარს თუ კომპიუტერში
ნახატები
რომლებიც ტექსტურ კომპიუტერში ფილმებს უყურებ,
კომპიუტერში ან
რედაქტორში სიმღერების უნდა იცოდე,
დაგითვალიერებია
შექმენი, ტექსტური მოსმენა? – ესენი რომ ესენი ვიდეო
სურათები, ესენი
ფაილებია აუდიო ფაილებია ფაილებია
გრაფიკული
ფაილებია

რო­გორც მიხ­ვ­დი, ფა­ი­ლე­ბი სხვა­დას­ხ­ვა ტი­პი­სა­ა, ზო­გი მათ­გა­ნი ტექ­ს­ტუ­რი­ა, ზო­გი გრა­
ფი­კუ­ლი, ზო­გიც კი აუდიო ან ვი­დეო ფა­ი­ლი­ა. ნე­ბის­მი­ე­რი ფა­ი­ლის სა­ხე­ლი ორი ნა­წი­
ლის­გან შედ­გე­ბა, რომ­ლე­ბიც ერ­თ­მა­ნე­თის­გან წერ­ტი­ლით გა­მო­ი­ყო­ფა.

ენის გასატეხები.docx

მომხმარებლის
ფაილის
მიერ დარქმეული
გაფართოება
სახელი

ამ ფა­ი­ლის შემ­თხ­ვე­ვა­ში, „ენის გა­სა­ტე­ხე­ბი“ – მომ­ხ­მა­რებ­ლის მი­ერ დარ­ქ­მე­უ­ლი სა­ხე­

ლი­ა, ხო­ლო docx – ფა­ი­ლის გა­ფარ­თო­ე­ბა­ა, რო­მელ­საც პროგ­რა­მა Word 2016 ანი­ჭებს
ფა­ილს შე­ნახ­ვი­სას.
ფა­ი­ლის გა­ფარ­თო­ე­ბა ძი­რი­თა­დად 2-4 სიმ­ბო­ლოს­გან შედ­გე­ბა, მა­გა­ლი­თად: .bmp, .jpg,
.mp3, .html. კომ­პი­უ­ტერ­ში ყვე­ლა ფა­ილს აქვს გა­ფარ­თო­ე­ბა. სწო­რედ ფა­ი­ლის გა­ფარ­
თო­ე­ბით შე­გიძ­ლი­ა, მიხ­ვ­დე, თუ რა ტი­პი­საა ეს ფა­ი­ლი: ტექ­ს­
ტუ­რი, გრა­ფი­კუ­ლი, აუდი­ო, ვი­დეო და ა.შ. გა­ფარ­თო­ე­ბა ფა­ილს
შე­ნახ­ვის დროს ენი­ჭე­ბა.
სხვა­დას­ხ­ვა ტი­პის ფა­ი­ლე­ბის პიქ­ტოგ­რა­მა ერ­თ­მა­ნე­თის­გან ვი­
ზუ­ა­ლუ­რა­დაც გან­ს­ხ­ვავ­დე­ბა.
ნე­ბის­მი­ე­რი ფა­ი­ლის გა­ფარ­თო­ე­ბის ნახ­ვა მი­სი კონ­ტექ­ს­ტუ­რი
მე­ნი­უს Properties (თვისებები) ბრძა­ნე­ბით შე­გიძ­ლი­ა. Type of
file (ფალის ტი­პი) ვე­ლის გას­წ­ვ­რივ გა­მოჩ­ნ­დე­ბა ფა­ი­ლის გა­
ფარ­თო­ე­ბა.
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
 MS Windows 10 და MS Word 2016 27
საქაღალდე
ფა­ი­ლე­ბის და­სა­ხა­რის­ხებ­ლად გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა სა­ქა­ღალ­დე­ე­ბი. მათ­ში შე­საძ­ლე­ბე­ლია რო­
გორც ფა­ი­ლე­ბის, ისე სა­ქა­ღალ­დე­ე­ბის მო­თავ­სე­ბა. სა­ქა­ღალ­დე­ში მო­თავ­სე­ბულ სხვა სა­
ქა­ღალ­დეს ქვე­სა­ქა­ღალ­დე ეწო­დე­ბა.
საქაღალდის შესაქმნელად:
სა­მუ­შაო მა­გი­დის ცა­რი­ელ ად­გი­ლას მა­უ­სის მარ­ჯ­
ვე­ნა ღი­ლაკ­ზე და­აწ­კა­პუ­ნე;
გა­მო­სულ კონ­ტექ­ს­ტურ მე­ნი­უ­ში აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა
New/Folder (ახალი/საქაღალდე);

სა­მუ­შაო მა­გი­და­ზე შე­იქ­მ­ნე­ბა სა­ქა­ღალ­დე. კლა­

ვი­ა­ტუ­რის სა­შუ­ა­ლე­ბით აკ­რი­ფე სა­ქა­ღალ­დის სა­
ხე­ლი და ნე­ბის­მი­ერ ად­გი­ლას მა­უ­სის მარ­ცხე­ნა
ღი­ლაკ­ზე და­აწ­კა­პუ­ნე ან და­ა­ჭი­რე კლა­ვი­ა­ტუ­რის
Enter კლა­ვიშს.
სა­ქა­ღალ­დის დათ­ვა­ლი­ე­რე­ბა შე­საძ­ლე­ბე­ლია ამ სა­ქა­ღალ­დე­ზე ორ­ჯერ დაწ­კა­პუ­ნე­ბით.
სა­ქა­ღალ­დე­ში ქვე­სა­ქა­ღალ­დის შექ­მ­ნა ასე­ვე შე­გიძ­ლია კონ­ტექ­ს­ტუ­რი მე­ნი­უს გა­მო­ყე­
ნე­ბით.

ყურადღება
მიაქციე! შე­უძ­ლე­ბე­ლია ერ­თი და იმა­ვე მი­სა­მარ­თ­ზე ორი ერ­თ­ნა­ი­რი
და­სა­ხე­ლე­ბის სა­ქა­ღალ­დის შექ­მნ
­ ა.

ფაილის გადატანა საქაღალდეში

ფა­ი­ლის ერ­თი სა­ქა­ღალ­დი­დან სხვა სა­ქა­ღალ­დე­ში ან სხვა ად­გი­ლას გა­და­სა­ტა­ნად:
მო­ნიშ­ნე შე­სა­ბა­მი­სი ფა­ი­ლი ან სა­ქა­ღალ­დე (რამდენიმე ფა­ი­ლის ან სა­ქა­ღალ­დის
მო­სა­ნიშ­ნად გა­მო­ი­ყე­ნე Ctrl კლა­ვი­ში);
მო­ნიშ­ნულ ობი­ექ­ტ­ზე და­აწ­კა­პუ­ნე მა­უ­სის მარ­ჯ­ვე­ნა ღი­ლაკს;
გახ­ს­ნი­ლი კონ­ტექ­ს­ტუ­რი მე­ნი­უ­დან აირ­ჩიე Cut (ამოჭრა) ან
Copy (კოპირება) ბრძა­ნე­ბა;
გახ­სე­ნი სა­ქა­ღალ­დე, რო­მელ­შიც ამოჭ­რი­ლი ან კო­პი­რე­ბუ­
ლი ობი­ექ­ტის ჩას­მა გსურს;
კონ­ტექ­ს­ტუ­რი მე­ნი­უ­დან აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა Paste (ჩასმა).
სა­ქა­ღალ­დის გა­და­ტა­ნის ან კო­პი­რე­ბის დროს მას­ში მო­თავ­სე­ბუ­
ლი ფა­ი­ლე­ბი და ქვე­სა­ქა­ღალ­დე­ებ­ იც გა­და­ად­გილ­დე­ბა.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

28
ფაილის ან საქაღალდის სახელის შეცვლა
საქაღალდის ან ფაილის სახელის შესაცვლელად:
მიიყვანე მაუსი ფაილთან/საქაღალდესთან და მარჯვენა ღილაკზე დააწკაპუნე;
კონტექსტურ მენიუში აირჩიე ბრძანება Rename (სახელის გადარქმევა);
შე­ი­ტა­ნე სა­სურ­ვე­ლი სა­ხე­ლი და და­აწ­კა­პუ­ნე ცა­რი­ელ ად­გი­ლას მა­უ­სის მარ­ცხე­ნა
ღი­ლაკ­ზე ან და­ა­ჭი­რე კლა­ვი­ა­ტუ­რის Enter კლა­ვიშს.

ფაილების და საქაღალდეების წაშლა

მო­ნიშ­ნე წა­საშ­ლე­ლი ფა­ი­ლი ან სა­ქა­ღალ­დე და კონ­ტექ­ს­ტურ მე­ნი­უ­ში აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა
Delete (წაშლა).
წაშ­ლი­ლი ფა­ი­ლე­ბი და სა­ქა­ღალ­დე­ე­ბი
თავ­ს­დე­ბა სა­ქა­ღალ­დე­ში Recycle Bin
(ნაგვის ყუ­თი), რო­მე­ლიც სა­მუ­შაო მა­
გი­და­ზეა მო­თავ­სე­ბუ­ლი.
შე­უძ­ლე­ბე­ლია სა­ქა­ღალ­დის წაშ­ლა, თუ
მას­ში მო­თავ­სე­ბუ­ლი რო­მე­ლი­მე ფა­ი­ლი
გახ­ს­ნი­ლი­ა.
თუ წაშ­ლი­ლი სა­ქა­ღალ­დის ან ფა­ი­ლის
აღ­დ­გე­ნა გა­დაწყ­ვი­ტე, მა­შინ:
გახ­სე­ნი სა­ქა­ღალ­დე Recycle Bin;
წაშ­ლი­ლი ფა­ი­ლის ან სა­ქა­ღალ­დის აღ­სად­გე­ნად ობი­ექ­ტის კონ­ტექ­ს­ტუ­რი მე­ნი­
უ­დან აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა Restore (აღდგენა). ფა­ი­ლი ან სა­ქა­ღალ­დე აღ­დ­გე­ბა იმ
მი­სა­მარ­თ­ზე, სა­ი­და­ნაც წა­შა­ლე.

Recycle Bin-ის მთლი­ა­ნად გა­სა­სუფ­თა­ვებ­ლად, მი­სი კონ­ ყურადღება

ტექ­ს­ტუ­რი მე­ნი­უ­დან აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა Empty Recycle Bin მიაქციე!
(ნაგვის ყუ­თის გა­სუფ­თა­ვე­ბა).

ინფორმაციის შემნახველი მოწყობილობები

ინ­ფორ­მა­ცია მყა­რი დის­კის გარ­და, სხვა, გა­რე მეხ­სი­ე­რე­ბის მოწყო­ბი­ლო­ბებ­ზეც შე­
გიძ­ლია შე­ი­ნა­ხო და ერ­თი კომ­პი­უ­ტე­რი­დან მე­ო­რე­ში გა­და­ი­ტა­ნო. ციფ­რუ­ლი ინ­ფორ­
მა­ცი­ის შე­სა­ნა­ხი და გა­და­სა­ტა­ნი ამ­გ­ვა­რი მოწყო­ბი­ლო­ბე­ბი­ა: CD, DVD, BD დის­კე­ბი,
ფლეშ ბა­რა­თი, მეხ­სი­ე­რე­ბის ბა­რა­თი, გა­რე მყა­რი დის­კი.
CD დის­კის ტე­ვა­დო­ბა 700 მე­გა­ბა­ი­ტამ­დე­ა, DVD დის­კე­ბის მო­ცუ­ლო­ბა მას რამ­დენ­ჯერ­მე
აღე­მა­ტე­ბა და შე­საძ­ლოა 15 გი­გა­ბა­იტ­საც კი აღ­წევ­დეს. ყვე­ლა­ზე დი­დი მო­ცუ­ლო­ბი­საა
BD დის­კი და მი­სი ტე­ვა­დო­ბა 120 გი­გა­ბა­იტს აღ­წევს.
DVD დის­კე­ბი მო­სა­ხერ­ხე­ბე­ლია დი­დი მო­ცუ­ლო­ბის ინ­ფორ­
მა­ცი­ის ჩა­სა­წე­რად, ხო­ლო BD დის­კებს, ხშირ შემ­თხ­ვე­ვა­ში,
იყე­ნე­ბენ კი­ნომ­წარ­მო­ებ­ლე­ბი, რომ­ლე­ბიც ფილ­მებს ასეთ
დის­კებ­ზე წე­რენ.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 MS Windows 10 და MS Word 2016 29
არ­სე­ბობს ერ­თ­ჯე­რა­დი და მრა­ვალ­ჯე­რა­დი დის­კე­ბი. ერ­თ­ჯე­რად დის­კ­ზე ჩა­წე­რი­ლი ინ­
ფორ­მა­ცია აღარ იშ­ლე­ბა, ხო­ლო მრა­ვალ­ჯე­რად დის­კ­ზე შე­გიძ­ლია ინ­ფორ­მა­ცია ჩა­წე­
რო, წა­შა­ლო და ხე­ლახ­ლა ჩა­წე­რო. დის­კებ­ზე ინ­ფორ­მა­ცი­ის წა­სა­კითხად ან ჩა­სა­წე­რად
აუცი­ლე­ბე­ლია კომ­პი­უ­ტერს მი­ერ­თე­ბუ­ლი ჰქონ­დეს შე­სა­ბა­მი­სი დის­კ­წამ­კითხ­ვე­ლი/­
დის­კ­ჩამ­წე­რი მოწყო­ბი­ლო­ბა. დის­კ­წამ­კითხ­ვე­ლი მოწყო­ბი­ლო­ბა შე­საძ­ლოა არ იყოს
დის­კ­ჩამ­წე­რი, მაგ­რამ დის­კ­ჩამ­წერ მოწყო­ბი­ლო­ბას ყო­ველ­თ­ვის შე­უძ­ლია დის­კი­დან ინ­
ფორ­მა­ცი­ის ამო­კითხ­ვა. ქვე­მოთ მო­ცე­მუ­ლია ცხრი­ლი, რო­მელ­შიც შე­გიძ­ლია გა­ეც­ნო,
თუ რო­გო­რი დის­კ­წამ­კითხ­ვე­ლი/­დის­კ­ჩამ­წე­რი მოწყო­ბი­ლო­ბი­თაა შე­საძ­ლე­ბე­ლი დის­
კებ­ზე ინ­ფორ­მა­ცი­ის ჩა­წე­რა/­წა­კითხ­ვა.

CD დისკი DVD დისკი BD დისკი

დისკწამკითხველი CD-R CD-RW DVD-R DVD-RW BD-R BD-RE

დისკჩამწერი

CD-ROM წაკითხვა წაკითხვა -- -- -- --

ჩაწერა
ჩაწერა
CD-RW recorder წაკითხვა -- -- -- --
წაკითხვა
წაშლა

DVD-ROM წაკითხვა წაკითხვა წაკითხვა წაკითხვა -- --

ჩაწერა ჩაწერა
ჩაწერა ჩაწერა
DVD-RW recorder წაკითხვა წაკითხვა -- --
წაკითხვა წაკითხვა
წაშლა წაშლა

BD-ROM წაკითხვა წაკითხვა წაკითხვა წაკითხვა წაკითხვა წაკითხვა

ჩაწერა ჩაწერა ჩაწერა

ჩაწერა ჩაწერა ჩაწერა
BD-RE recorder წაკითხვა წაკითხვა წაკითხვა
წაკითხვა წაკითხვა წაკითხვა
წაშლა წაშლა წაშლა

ფლეშ ბარათი მეხსიერების ბარათები

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

30
ფლეშ ბა­რა­თი ხშირ შემ­თხ­ვე­ვა­ში დის­კებ­ზე უფ­რო მო­
სა­ხერ­ხე­ბე­ლი­ა, რად­გან:
მას­ზე უფ­რო სწრა­ფად შე­იძ­ლე­ბა ინ­ფორ­მა­ცი­ის
ჩა­წე­რა/­წა­კითხ­ვა;
მცი­რე ზო­მი­საა და ად­ვი­ლია სა­ტა­რებ­ლად;
უფ­რო და­ცუ­ლია და ნაკ­ლე­ბად ზი­ან­დე­ბა;
უერ­თ­დე­ბა ყვე­ლა თა­ნა­მედ­რო­ვე კომ­პი­უ­ტერს USB პორ­ტით, დის­კ­ჩამ­წე­რი/­დისკ­
წამ­კითხ­ვე­ლი მოწყო­ბი­ლო­ბა კი ყვე­ლა კომ­პი­უ­ტერს არა აქვს;
ყო­ველ­თ­ვის მრა­ვალ­ჯე­რა­დი გა­მო­ყე­ნე­ბი­საა და დი­დი ზო­მის ინ­ფორ­მა­ცი­ის შე­
ნახ­ვა შე­უძ­ლი­ა. არ­სე­ბობს სხვა­დას­ხ­ვა მო­ცუ­ლო­ბის ფლეშ ბა­რა­თე­ბი მა­გა­ლი­თად:
8გბ, 16გბ, 32გბ, 64გბ და სხვ.

მეხ­სი­ე­რე­ბის ბა­რა­თებს რო­გორც წე­სი ციფ­რულ ფო­ტო/­ვი­დეო აპა­რა­ტებ­სა და სმარ­ფ­

ტო­ნებ­ში იყე­ნე­ბენ. ისიც ფლეშ მეხ­სი­ე­რე­ბის მსგავ­სად სხვა­დას­ხ­ვა მო­ცუ­ლო­ბის არ­სე­
ბობს.
კომ­პი­უ­ტე­რის ში­და მეხ­სი­ე­რე­ბა – მყა­რი დის­კი,
და­ყო­ფი­ლია ნა­წი­ლე­ბად, რომ­ლე­ბიც აღი­ნიშ­ნე­ბა
ლა­თი­ნუ­რი ასო­ე­ბით, მა­გა­ლი­თად: C, D. მა­თი ნახ­ვა
შე­საძ­ლე­ბე­ლია კომ­პი­უ­ტე­რის სა­ქა­ღალ­დე­ში This
PC (ეს კომ­პი­უ­ტე­რი).
დის­კ­ზე არ­სე­ბუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის ნახ­ვაც ამ სა­
ქა­ღალ­დი­დან შე­გიძ­ლი­ა, მას შემ­დეგ, რაც დისკს
წამ­კითხ­ველ­ში მო­ა­თავ­სებ. ისიც, მყა­რი დის­კის ნა­
წი­ლე­ბის მსგავ­სად, ლა­თი­ნუ­რი ასო­ე­ბით აღი­ნიშ­
ნე­ბა, მა­გა­ლი­თად: F.
იმა­ვე სა­ქა­ღალ­დე­ში აღ­მო­ა­ჩენ ფლეშ ბა­
რათ­ზე ან მეხ­სი­ე­რე­ბის ბა­რათ­ზე არ­სე­ბულ
ინ­ფორ­მა­ცი­ას. რო­დე­საც ფლეშ ბა­რათს
შე­ა­ერ­თებ USB პორ­ტ­ში, This PC (ეს კომ­
პი­უტ­ ე­რი) სა­ქა­ღალ­დე­ში გაჩ­ნ­დე­ბა ახა­ლი
პიქ­ტოგ­რა­მა, რო­მე­ლიც ასე­ვე ლა­თი­ნუ­რი
ასო­თი აღი­ნიშ­ნე­ბა მაგ.: G.
კომ­პი­უ­ტე­რი­დან მეხ­სი­ე­რე­ბის ბა­რათ­ზე ფა­ი­ლე­ბის ჩა­წე­რა, ან პი­რი­ქით, კომ­პი­უ­ტერ­ში
გა­და­ტა­ნა, ისე­ვე ად­ვი­ლად შე­იძ­ლე­ბა, რო­გორც ერ­თი სა­ქა­ღალ­დი­დან მე­ო­რე სა­ქა­ღალ­
დე­ში.
ფლეშ ბა­რათ­თან და მეხ­სი­ე­რე­ბის ბა­რათ­თან მუ­შა­ო­ბის დას­რუ­ლე­
ბის შემ­დეგ, უსაფ­რ­თხო­ე­ბის მიზ­ნით, აუცი­ლე­ბე­ლია მი­სი პროგ­
რა­მუ­ლად გა­მორ­თ­ვა. ამი­სათ­ვის This PC (ეს კომ­პი­უ­ტე­რი) ფან­
ჯ­რი­დან ფლეშ მეხ­სი­ე­რე­ბა­ზე გა­მო­ი­ტა­ნე კონ­ტექ­ს­ტუ­რი მე­ნიუ და
აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა Eject (გამორთვა).

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 MS Windows 10 და MS Word 2016 31
კომპიუტერში ინფორმაციის ძიება
კომ­პი­უ­ტერ­ში ჩა­წე­რი­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის ძი­ე­ბა, ოპე­რა­ცი­ულ სის­ტე­მა­ში, Start ღი­ლა­კის
გვერ­დით მო­თავ­სე­ბუ­ლი სა­ძი­ებ­ ო ვე­ლით შე­გიძ­ლი­ა.
კომ­პი­უ­ტერ­ში ჩა­წე­რი­ლი დო­კუ­მენ­ტის მო­სა­ძებ­ნად:
ჩა­წე­რე სა­ძი­ე­ბო ველ­ში დო­კუ­მენ­ტის და­სა­ხე­ლე­ბა ან საწყი­სი ასო­ე­ბი;
ჩა­მო­შა­ლე Filters (ფილტრები) ღი­ლა­კი და აირ­ჩი­ე, რი­სი მო­ძებ­ნა გსურს კომ­პი­
უ­ტერ­ში. ამ შემ­თხ­ვე­ვა­ში აირ­ჩიე Documents (დოკუმენტები);
მო­ძი­ე­ბუ­ლი დო­კუ­მენ­ტე­ბი ძი­ე­ბის პა­ნელ­ზე გა­მოჩ­ნ­დე­ბა, გახ­სე­ნი დო­კუ­მენ­ტი მის
და­სა­ხე­ლე­ბა­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბით.

ასე­ვე შე­გიძ­ლია მო­ძებ­ნო კომ­პი­უ­ტერ­ში ჩა­წე­რი­ლი სხვა ინ­ფორ­მა­ცი­ა: სა­ქა­ღალ­დე­ე­ბი,

პროგ­რა­მე­ბი, სუ­რა­თე­ბი, ვი­დე­ო, მუ­სი­კა.

ივარჯიშე!
უპასუხე კითხვებს და პასუხი დაასაბუთე:

შესაძლებელია თუ არა კომპიუტერში წაშლილი ინფორმაციის აღდგენა?

შეიძლება თუ არა საქაღალდეში სხვა საქაღალდის ჩაწერა?
რა სახის ინფორმაციას ინახავს გრაფიკული ფაილი?
შე­საძ­ლე­ბე­ლია თუ არა ერთ მი­სა­მარ­თ­ზე ერ­თ­ნა­ი­რი სა­ხე­ლის მქო­ნე ორი ან
მე­ტი სა­ქა­ღალ­დის შექ­მ­ნა?
ფაილის შესანახად აუცილებელია თუ არა ახალი საქაღალდის შექმნა?
რა შემთხვევაში არ წაიშლება საქაღალდე?
ჩა­მოთ­ვა­ლე კომ­პი­უ­ტე­რის გა­რე მეხ­სი­ე­რე­ბის მოწყო­ბი­ლო­ბე­ბი და იმ­ს­ჯე­ლე
მა­თი უპი­რა­ტე­სო­ბე­ბის შე­სა­ხებ;
კომ­პი­უ­ტერ­ში ჩა­წე­რი­ლი გაქვს დო­კუ­მენ­ტი skola.docx, რო­მე­ლიც არ გახ­
სოვს რო­მელ სა­ქა­ღალ­დე­შია შე­ნა­ხუ­ლი. რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა მი­სი მო­ძებ­ნა?

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

32
ფურცლის პარამეტრები

რა არის აბზაცი?
ტექ­ს­ტის მარ­ტი­ვად წა­სა­კითხად და აღ­საქ­მე­ლად აბ­ზა­ცე­ბი გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა.
რო­გორც იცი Word-ში ახა­ლი აბ­ზა­ცის და­საწყე­ბად Enter კლა­ვიშს ვი­
ყე­ნებთ. აბ­ზა­ცე­ბის მო­სა­წეს­რი­გებ­ლად საწყი­სი (Home) ჩა­ნარ­თის, აბ­ზა­
ცი (Paragraph) ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბე­ბი და­გეხ­მა­რე­ბა. ბრძა­ნე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბამ­დე, მო­ნიშ­ნე
აბ­ზა­ცი, მო­სა­ნიშნ არე­ში აბ­ზა­ცის გას­წ­ვ­რივ ორ­ჯერ დაწ­კა­პუ­ნე­ბით ან აბ­ზა­ცის ტექ­ს­ტ­ზე
სამ­ჯერ დაწ­კა­პუ­ნე­ბით და შემ­დეგ აირ­ჩიე სა­სურ­ვე­ლი ბრძა­ნე­ბა:
სწო­რე­ბა მარ­ცხ­ნივ (Align Left) – ტექ­ს­ტის სწო­რე­ბა ფურ­ც­ლის მარ­ცხე­ნა კი­დეს­თან;
ცენ­ტ­რი (Center) – ტექ­ს­ტის ცენ­ტ­რ­ზე სწო­რე­ბა;
სწო­რე­ბა მარ­ჯ­ვ­ნივ (Align Right) – ტექ­ს­ტის სწო­რე­ბა ფურ­ც­ლის მარ­ჯ­ვე­ნა კი­დეს­თან;
ორ­მხ
­ ­რი­ვი სწო­რე­ბა (Justify) – ტექ­ს­ტის თა­ნა­ბა­რი გა­ნა­წი­ლე­ბა მარ­ცხე­ნა და მარ­ჯ­
ვე­ნა კი­დე­ებს შო­რის.

+ სწორება მარცხნივ

+ ცენტრი

+ ორმხრივი სწორება

+ სწორება მარჯვნივ

აკ­­­რი­­ფე აკა­­კი წე­­რეთ­­­ლის ლექ­­­სი „ყმაწვილი და პე­­პე­­ლა“, აბ­

ზა­­ცე­­ბი ნი­­მუ­­შის მსგავ­­­სად გა­­ას­­­წო­­რე და შე­­ი­­ნა­­ხე დო­­კუ­­მენ­­­ტი. ივარჯიშე!
ყმაწვილი და პეპელა
ჭრელი პეპელა დაათრო
და გააბრუა იამა...
მას მიეპარა ყმაწვილი,
დაიჭირა და იამა...
ალერსით უთხრა: „პეპელა,
თავს რითი ირჩენ შენაო?
როგორ არა გღლის მთელი დღე
მოუსვენარი ფრენაო?“
პეპელამ უთხრა: „მინდორში
ვსცხოვრობ მე უზრუნველადო...
იქ ყვავილები გაშლილან
ჩემ საზრდოდ, საწუწნელადო.
რაც დღე მაქვს, ტკბილად ვატარებ,
ჩემს ნებაზედაც დავფრენო,
მაგრამ დღეგრძელი არა ვარ...
გამიშვი... ნუღა მაცდენო!“
ყმაწვილმა ხელი გაუშვა,
გაფრინდა ნაზი პეპელა...
და თითქოს ნიშნად მადლობის,
თავს ევლებოდა ნელ-ნელა.
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
 MS Windows 10 და MS Word 2016 33
ფურცლის მინდორი და სახაზავი
დააკვირდი ამ ორ ფურცელს, რა განსხვავებაა მათ შორის?

სუ­რათ­ზე მო­ცე­მუ­ლია ორი ერ­თ­ნა­ი­რი ტექ­ს­ტის შემ­ც­ვე­ლი დო­კუ­მენ­ტი. ალ­ბათ, შე­ამ­

ჩ­ნევ­დი, რომ მათ­ში სტრი­ქო­ნე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა სხვა­დას­ხ­ვა­ა. ეს დო­კუ­მენ­ტე­ბი ერ­თ­მა­
ნე­თის­გან მინ­დ­ვ­რის ზო­მით გან­ს­ხ­ვავ­დე­ბა. მინ­დო­რი არის მან­ძი­ლი ფურ­ც­ლის კი­დი­დან
სა­მუ­შაო არემ­დე. მინ­დ­ვ­რის ზო­მებს სა­ხა­ზა­ვის მუ­ქი ფე­რი მი­გა­ნიშ­ნებს, ტექ­ს­ტი კი სა­ხა­
ზა­ვის თეთ­რი ფე­რის გას­წ­ვ­რივ იწე­რე­ბა.

სახაზავი მინდორი

აბზაცი

მინდორი მინდორი

თუ შენს დოკუმენტში სახაზავი არ ჩანს, მის გამოსაჩენად:

გაააქტიურე ჩანართი ხედი (View);
ჯგუფ­ში ჩვე­ნე­ბა (Show) ჩარ­თე
სა­ხა­ზა­ვი (Ruler).

მინდვრის ზომების დასარეგულირებლად:

მა­უ­სის მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი მი­ი­ტა­ნე სა­ხა­ზა­ვის თეთ­რი და მუ­ქი ფე­რის საზღ­ვარ­თან ისე,
რომ მა­უ­სის მაჩ­ვე­ნე­ბელ­მა ორ­მ­ხ­რი­ვი ის­რის ფორ­მა
მი­ი­ღოს;
დააჭირე მაუსის მარცხენა ღილაკს და გადააადგილე მაუსი თითის აუღებლად.
და­აკ­ვირ­დი, რო­გორ იც­ვ­ლე­ბა ტექ­ს­ტის გან­ლა­გე­ბა ფურ­ცელ­ზე მინ­დ­ვ­რის ზო­მე­ბის
ცვლი­ლე­ბის შე­სა­ბა­მი­სად.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

34
მინდვრის ზომის შერჩევა ასევე შეგიძლია ჩანართიდან განლაგება. ამისათვის:
გაააქტიურე ჩანართი განლაგება (Layout);
და­აწ­კა­პუ­ნე გვერ­დის პა­რა­მეტ­რე­ბი (Page Setup) ჯგუ­ფის მარ­ჯ­ვე­ნა ქვე­და
კუთხე­ში მო­თავ­სე­ბულ ღი­ლაკს;

გა­იხ­ს­ნე­ბა ფან­ჯა­რა გვერ­დის პა­რა­მეტ­რე­ბი. ეს ფან­ჯა­რა

სა­ხა­ზა­ვის მუქ ნა­წილ­ზე ორ­ჯერ დაწ­კა­პუ­ნე­ბი­თაც შე­
გიძ­ლია გახ­ს­ნა.
გვერ­დის პა­რა­მეტ­რე­ბი ფან­ჯ­რის მინ­დ­ვ­რე­ბი (Margins)
ველ­ში მი­უ­თი­თე ფურ­ც­ლის მარ­ცხე­ნა, მარ­ჯ­ვე­ნა, ზე­და
და ქვე­და მინ­დ­ვ­რის ზო­მე­ბი.

მანძილი აბზაცსა და მინდორს შორის

ტექ­ს­ტ­ზე მუ­შა­ო­ბი­სას დაგ­ჭირ­დე­ბა აბ­ზაც­სა და მინ­დორს შო­რის მან­ძი­ლის გაზ­რ­და ან
და­პა­ტა­რა­ვე­ბა. და­აკ­ვირ­დი მო­ცე­მულ ნი­მუშს. აღ­მო­ა­ჩენ, რომ ლექ­სის თი­თო­ე­უ­ლი
სტრო­ფი სხვა­დას­ხ­ვა მან­ძი­ლით არის და­შო­რე­ბუ­ლი მარ­ცხე­ნა მინ­
დ­ვ­რი­დან. ტექ­ს­ტის და­სა­შო­რებ­ლად გა­მო­ი­ყე­ნე საწყი­სი ჩა­ნარ­თის,
აბ­ზა­ცი ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბა და­შო­რე­ბის შემ­ცი­რე­ბა (Decrease Indent)
და და­შო­რე­ბის გაზ­რ­და (Increase Indent).

მონიშვნის წესები
დო­კუ­მენ­ტ­ზე მუ­შა­ო­ბის დროს შენ უკ­ვე შე­ის­წავ­ლე ტექ­ს­ტის მო­ნიშ­ვ­ნა. მო­დი გა­ვიხ­სე­
ნოთ ეს წე­სე­ბი და ზო­გი­ერ­თი ახა­ლი წე­სიც შე­ვის­წავ­ლოთ.

ტექსტის კლავიატურის საშუალებით

მაუსის საშუალებით მონიშვნის წესები
ელემენტები მონიშვნის წესები

მო­­ნიშ­­ვ­ნა შე­­საძ­­ლე­­ბე­­ლია სიმ­­ბო­­ლო­­ზე +

სიმბოლო
მა­­უ­სის გა­­და­­ტა­­რე­­ბით. +

+ +
სიტყვა სიტყვაზე ორჯერ დაწკაპუნებით.
+ +

მო­ნიშ­ვ­ნის არე­დან მო­სა­ნიშ­ნი სტრი­ქო­ +

სტრიქონი
ნის გას­წ­ვ­რივ ერ­თხელ დაწ­კა­პუ­ნე­ბით. +

მო­ნიშ­ვ­ნის არე­დან მო­სა­ნიშ­ნი აბ­ზა­ცის

რო­მე­ლი­მე სტრი­ქო­ნის წინ ორ­ჯერ დაწ­ + +
აბზაცი
კა­პუ­ნე­ბით ან აბ­ზა­ცის ტექ­ს­ტ­ზე სამ­ჯერ
+ +
დაწ­კა­პუ­ნე­ბით.

მთლიანი
დოკუმენტი მონიშვნის არეში სამჯერ დაწკაპუნებით. +

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 MS Windows 10 და MS Word 2016 35
სააბზაცო შეწევა
ტექ­ს­ტ­თან მუ­შა­ო­ბის დროს სა­აბ­ზა­ცო მან­ძი­ლის გან­საზღ­ვ­რა­ში ტექ­ს­ტუ­რი რე­დაქ­ტო­რის
სა­ხა­ზავ­ზე მო­თავ­სე­ბუ­ლი მარ­კე­რე­ბი და­გეხ­მა­რე­ბა:

1 2 3 4 5
6 7 8 9 0
1 2 3 4 5
1 2 83 94 05
1 2 63 74 5
6 7 8 9 0
6 7 8 9 0

1 პირ­
2 ვე­ლ
3ი სტრი­
4 ქო­5ნის სა­აბ­ზა­ცო მარ­კე­რი – გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა აბ­ზა­ცის პირ­ვე­ლი
სტრი­ქო­ნის და­სა­შო­რებ­ლად სა­მუ­შაო არის მარ­ცხე­ნა კი­დი­დან;
1 6 3
2 სა­
9 0
7აბ­ზა­4ც8ო მარ­
5 კე­რი – გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა აბ­ზა­ცის და­ნარ­ჩე­ნი (პირველი სტრი­ქო­ნის
გარ­და) სტრი­ქო­ნე­ბის და­სა­შო­რებ­ლად სა­მუ­შაო არის მარ­ცხე­ნა კი­დი­დან;
8 9 0
6 7 მარ­
1 2 3 4 ცხე­5ნა სა­აბ­ზა­ცო მარ­კე­რი – გა­მო­ყე­ნე­ბა მთლი­ა­ნი აბ­ზა­ცის და­სა­შო­რებ­-­
ლად სა­მუ­შაო არის მარ­ცხე­ნა კი­დი­დან;
1 6
2 3
9 0
7 48 მარ­
5 ჯვ­ ე­ნა სა­აბ­ზა­ცო მარ­კე­რი – გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა მთლი­ა­ნი აბ­ზა­ცის და­სა­შო­რებ­-­
ლად სა­მუ­შაო არის მარ­ჯ­ვე­ნა კი­დი­დან.
6 7 8 9 0

აბზაცებსა და სტრიქონებს შორის მანძილის ცვლილება

დოკუმენტში სტრიქონებს შორის მანძილის შესაცვლელად:
მონიშნე ტექსტი;
საწყი­სი (Home) ჩა­ნარ­თის აბ­ზა­ცი (Paragraph) ჯგუ­ფი­
დან აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა სტრი­ქო­ნე­ბი­სა და აბ­ზა­ცე­ბის სივ­
რ­ცე­ე­ბად და­ყო­ფა (Line and Paragraph Spacing);

შეარჩიე სასურველი რიცხვი.

აბზაცებს შორის მანძილის შესაცვლელად:
მონიშნე ტექსტი;
საწყი­სი ჩა­ნარ­თის აბ­ზა­ცი ჯგუ­ფი­დან აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა სტრი­ქო­ნე­ბი­სა და აბ­ზა­ცე­
ბის სივ­რ­ცე­ე­ბად და­ყო­ფა;

შე­არ­ჩიე ფორ­მის და­მა­ტე­ბა აბ­ზა­ცამ­დე (Add Space Before Paragraph) ან ფორ­

მის ამო­ღე­ბა აბ­ზა­ცის შემ­დეგ (Remove Space After Paragraph).

აბ­ზა­ცებ­სა და სტრი­ქო­ნებს შო­რის და­მა­ტე­ბი­თი პა­რა­მეტ­რე­ბის შე­სარ­ჩე­ვად სტრი­ქო­ნე­

ბი­სა და აბ­ზა­ცე­ბის სივ­რ­ცე­ებ
­ ად და­ყო­ფა ბრძა­ნე­ბი­დან აირ­ჩიე ხა­ზის და­შო­რე­ბის პა­რა­
მეტ­რე­ბი (Line Spacing Options...).

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

36
გვერდის ზომა და ორიენტაცია
სა­ერ­თა­შო­რი­სო სტან­დარ­ტით მი­ღე­ბუ­ლია ფურ­ც­ლის ზო­მის A სე­რია – A0, A1, A2, A3,
A4, A5, A6, A7, A8. მათ­გან ყვე­ლა­ზე გავ­რ­ცე­ლე­ბუ­ლია A4 ფურ­ც­ლის ზო­მა, რომ­ლის
სი­გა­ნეა 210 მმ, ხო­ლო სიგ­რ­ძე – 297 მმ. თუ და­აკ­ვირ­დე­ბი სუ­რათს აღ­მო­ა­ჩენ A სე­რი­ის
ფურ­ც­ლის ზო­მებს შო­რის კა­ნონ­ზო­მი­ერ ­ ე­ბას. მა­გა­ლი­თად, A4 ზო­მის ფურ­ც­ლის სიგ­რ­ძის
მხრი­დან შუ­ა­ზე გა­კეც­ვით მი­ი­ღებ A5 ზო­მის ფურ­ცელს. სუ­რათ­ზე ფურ­ც­ლის ზო­მე­ბი მო­
ცე­მუ­ლია რო­გორც მი­ლი­მეტ­რებ­ში ასე­ვე ინ­ჩებ­ში.

A7
74 X 105მმ

A5
A3
2.9 X 4.1″

148 X 210მმ
A6
105 X 148მმ
5.8 X 8.3″

4.1 X 5.8″

297 X 420მმ
A4 11.7 X 16.5″

A1
210 X 297მმ
8.3 X 11.7″

594 X 841მმ
23.4 X 33.1″

A2
420 X 594მმ
16.5 X 23.4″

A0
841 X 1190მმ
33.1 X 46.8″

ტექ­ს­ტურ რე­დაქ­ტორ­ში ფურ­ც­ლის ზო­მის შე­სარ­ჩე­ვად გა­მო­ი­ყე­ნე გან­

ლა­გე­ბა (Layout) ჩა­ნარ­თის ბრძა­ნე­ბა ზო­მა (Size). პროგ­რა­მა Word-ში
შე­საძ­ლე­ბე­ლია A სე­რი­ის მხო­ლოდ A3, A4, A5, A6 და A7 ზო­მის ფურ­
ც­ლებ­თან მუ­შა­ო­ბა. ზო­მე­ბის ჩა­მო­ნათ­ვალ­ში A სე­რი­ის გარ­და აღ­მო­ა­ჩენ
ფურ­ც­ლის სხვა ზო­მებ­საც, მა­გა­ლი­თად Letter, რო­მე­ლიც ასე­ვე ხში­რად
გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა. თუ დაგ­ჭირ­და ისე­თი ზო­მის გა­მო­ყე­ნე­ბა, რო­მე­ლიც ჩა­მო­
ნათ­ვალ­ში არ არის, გა­მო­ი­ყე­ნე ბრძა­ნე­ბა მე­ტი ფურ­ც­ლის ზო­მა (More
Paper Sizes...) და შე­არ­ჩიე ფურ­ც­ლის სა­სურ­ვე­ლი ზო­მა.
ტექ­ს­ტურ რე­დაქ­ტორ­ში სა­მუ­შაო ფურ­ცე­ლი თავ­და­პირ­ვე­ლად
არის შვე­უ­ლი. თუ გსურს ფურ­ც­ლის ორი­ენ­ტა­ცი­ის შეც­ვ­ლა,
გან­ლა­გე­ბა (Layout) ჩა­ნარ­თის ორი­ენ­ტა­ცია (Orientation)
ბრძა­ნე­ბა­ში მო­ნიშ­ნე თა­რა­ზუ­ლი (Landscape).

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 MS Windows 10 და MS Word 2016 37
ტექსტის სვეტები
ფურ­ცელ­ზე ტექ­ს­ტი შე­გიძ­ლია სვე­ტე­ბად გა­ა­ნა­წი­ლო. პირ­ველ სუ­რათ­ზე ტექ­ს­ტი სამ
სვე­ტად არის წარ­მოდ­გე­ნი­ლი, ხო­ლო მე­ო­რე სუ­რათ­ზე – ორად.

ტექსტის სვეტებად გასანაწილებლად:

მონიშნე ტექსტი;
აირ­ჩიე გან­ლა­გე­ბა (Layout) ჩა­ნარ­თის გვერ­დის პა­რა­მეტ­რე­ბი (Page
Setup) ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბა სვე­ტე­ბი (Columns) და შე­არ­ჩიე სვე­ტე­ბის
სა­სურ­ვე­ლი რა­ო­დე­ნო­ბა.
სვე­ტებს შო­რის გამ­ყო­ფი ხა­ზის გა­სავ­
ლე­ბად ან სვე­ტე­ბის ზო­მის შე­საც­ვ­ლე­
ლად, გა­მო­ი­ყე­ნე ბრძა­ნე­ბა და­მა­ტე­ბი­თი სვე­ტე­ბი
(More Columns...).
გახსნილ ფანჯარაში:
სვე­ტებს შო­რის ხა­ზის გა­მო­სა­ჩე­ნად ჩარ­თე ღი­
ლა­კი ხა­ზი შო­რის (Line Between);
სვე­ტის სი­გა­ნე მი­უ­თი­თე ველ­ში სი­გა­ნე
(Width);
სვე­ტებს შო­რის მან­ძი­ლი შე­არ­ჩიე ველ­ში და­
შო­რე­ბა (Spacing).

აკ­რი­ფე ტექ­ს­ტი გა­ლი­ლეო გა­ლი­ლე­ის შე­სა­ხებ და იმა­ვე

ივარჯიშე! გვერ­დ­ზე და­ა­კო­პი­რე.

საწყისი ტექსტი გააფორმე ასე: სტრიქონებს შორის დაშორება: 1.0; ფონტის

ზომა: 10; დაკოპირებული ტექსტი კი ასე: სტრიქონებს შორის დაშორება:
1.5; ფონტის ზომა: 12; აბზაცებს შორის დაშორება – „ფორმის დამატება
აბზაცის შემდეგ“.

გალილეო გალილეის სახელს უკავშირდება „გამადიდებელი“ ანუ სამზერი მილის

ტელესკოპად გადაქცევა. მან 1609 წელს თავისი პირველი ჭოგრიტი და ტელესკოპი
ააწყო, რომელიც გამოსახულებას სამჯერ აახლოებდა. სწორედ ამ სამზერი მილის
გამოგონება დაეხმარა გალილეო გალილეის, პირველს დაენახა ახლოდან მთვარე
და ვარსკვლავები და დაჰკვირვებოდა ციურ სხეულებს.
გალილეო გალილეიმ პირველმა დაამტკიცა, რომ დედამიწა და სხვა პლანეტები
არა მარტო საკუთარი ღერძის, არამედ მზის გარშემოც ბრუნავენ.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

38

ივარჯიშე!
მოცემული ინსტრუქციის მიხედვით შეასრულე დავალება:

Word-ში გახსენი ახალი ფურცელი;

ფურცლის ზომა შეარჩიე A5, ხოლო ორიენტაცია თარაზული;
მინ­დ­ვ­რე­ბის ზო­მა შე­არ­ჩიე შემ­დეგ­ნა­ი­რად: და­საწყი­სი და ქვე­და – 1.7 სმ;
მარ­ცხე­ნა და მარ­ჯვ ­ ე­ნა – 1.2 სმ;

დაბეჭდე ქვემოთ მოცემული ტექსტი – „კომპასის ისტორია“;

ტექსტი გაანაწილე ორ სვეტად, სვეტები ერთმანეთისაგან გამოყავი ხაზით;
შეინახე დოკუმენტი და დაარქვი სახელი „კომპასის ისტორია - 1“.

იმავე დოკუმენტში შეცვალე გვერდის პარამეტრები:

ფურცლის ზომა შეარჩიე A4, ხოლო ორიენტაცია შვეული;
მინდვრების ზომა შეარჩიე ოთხივე მიმართულებით 1 სმ;
ტექსტი გაანაწილე სამ სვეტად, სვეტები ერთმანეთისაგან გამოყავი ხაზით;
შე­ი­ნა­ხე დო­კუ­მენ­ტი ბრძა­ნე­ბით შე­ნახ­ვა, რო­გორც და და­არ­ქ­ვი სა­ხე­ლი
„კომპასის ის­ტო­რია - 2“.

კომპასის ისტორია
ჩვე­ნი წელ­თაღ­რიცხ­ვით მე­სა­მე სა­უ­კუ­ნე­ში, ჩი­ნეთ­ში გა­მო­ი­გო­ნეს მოწყო­
ბი­ლო­ბა, რო­მე­ლიც ნე­ბის­მი­ე­რი ად­გი­ლი­დან აღ­მო­სავ­ლეთს, და­სავ­ლეთს,
ჩრდი­ლო­ეთ­სა და სამ­ხ­რეთს მი­ა­ნიშ­ნებ­და. ამ მოწყო­ბი­ლო­ბას კოვ­ზის ფორ­მა
ჰქონ­და და მაგ­ნი­ტი­სა­გან იყო დამ­ზა­დე­ბუ­ლი. მას კომ­პა­სი უწო­დეს. იმ დრო­
ი­დან მო­ყო­ლე­ბუ­ლი კომ­პა­სი აუცი­ლე­ბე­ლი მოწყო­ბი­ლო­ბა გახ­და მოგ­ზა­უ­
რე­ბის­თ­ვის, რომ­ლე­ბიც ზღვი­თა თუ ხმე­ლე­თით გა­და­ად­გილ­დე­ბოდ­ნენ. ისი­ნი
სწო­რედ კომ­პა­სის დახ­მა­რე­ბით იკ­ვ­ლევ­დ­ნენ გზას.
კომ­პა­სი ადა­მი­ანს დღე­საც ეხ­მა­რე­ბა ორი­ენ­ტა­ცი­ა­სა და ნა­ვი­გა­ცი­ა­ში. თა­ნა­
მედ­რო­ვე კომ­პა­სი მრგვა­ლი კო­ლო­ფი­ა. მის ცენ­ტ­რ­ში და­მაგ­ნი­ტე­ბუ­ლი ისა­
რია მო­თავ­სე­ბუ­ლი, რომ­ლის ერ­თი ბო­ლო ჩრდი­ლო­ეთს, ხო­ლო მე­ო­რე კი
სამ­ხ­რეთს მი­ან­ იშ­ნებს.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 MS Windows 10 და MS Word 2016 39
სიები

სიის დანომვრა
გაკ­ვე­თი­ლის და­საწყის­ში მას­წავ­ლე­ბე­ლი კითხუ­ლობს შე­ნი კლა­სის სი­ას, რო­მე­ლიც სას­
კო­ლო ჟურ­ნალ­შია შე­ტა­ნი­ლი. სი­ა­ში შე­ნი და შე­ნი კლა­სე­ლე­ბის გვა­რე­ბი ან­ბა­ნის მი­
ხედ­ვი­თაა და­ლა­გე­ბუ­ლი და და­ნომ­რი­ლი­ა.
დანომრილი სიის შექმნა ტექსტურ რედაქტორშიც შეიძლება.
სიის დასანომრად:
მონიშნე ტექსტი;
საწყი­სი (Home) ჩა­ნარ­თის აბ­ზა­ცი (Paragraph) ჯგუ­ფი­დან
აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა გა­და­ნომ­ვ­რა (Numbering);
გა­და­ნომ­ვრ
­ ის ბიბ­ლი­ო­თე­კი­დან შე­არ­ჩიე ნუ­მე­რა­ცი­ის სა­სურ­
ვე­ლი სტი­ლი.

სიის მარკირება
ტექ­ს­ტის უკეთ წა­სა­კითხად და აღ­საქ­მე­ლად შე­საძ­ლე­ბე­ლია გა­მო­ი­ყე­ნო ბურ­თუ­ლე­ბი­
ა­ნი სი­ა. სი­ის­თვ­ ის სხვა­დას­ხ­ვა სიმ­ბო­ლოს გა­მო­ყე­ნე­ბა გა­მოკ­ვეთს და ალა­მა­ზებს სი­ას.
ბურთულიანი სიის შესაქმნელად:
მონიშნე ტექსტი;
საწყი­სი (Home) ჩა­ნარ­თის აბ­ზა­ცი (Paragraph) ჯგუ­ფი­დან აირ­
ჩიე ბრძა­ნე­ბა ბურ­თუ­ლე­ბი (Bullets), ანუ ბურ­თუ­ლე­ბი­ა­ნი სი­ის
შექ­მ­ნა.
ბურ­თუ­ლე­ბის ბიბ­ლი­ოთ­ ე­კი­დან შე­გიძ­ლია შე­არ­ჩიო სა­სურ­ვე­ლი ფორ­მის სიმ­ბო­ლო.­მო­
ნიშ­ნუ­ლი ტექ­ს­ტი შენ მი­ერ შერ­ჩე­უ­ლი სიმ­ბო­ლო­ე­ბით გა­ფორ­მ­დე­ბა.

ნა­­წარ­­­მო­­ე­­ბე­­ბი­­დან ან ფილ­­­მე­­ბი­­დან გა­­იხ­­­სე­­ნე შე­­ნი საყ­­­ვა­­

ივარჯიშე! რე­­ლი პერ­­­სო­­ნა­­ჟე­­ბი და შექ­­­მე­­ნი ბურ­­­თუ­­ლე­­ბი­­ა­­ნი სი­­ის სხვა­
დასხვა ვა­­რი­­ან­­­ტი.

დახარისხება
წიგ­ნე­ბის კითხ­ვას დი­დი მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა აქვს ადა­მი­ა­ნის ცხოვ­რე­ბა­ში. კითხ­ვი­სას შე­საძ­
ლოა შეგ­ხ­ვ­დეს უცხო სიტყ­ვე­ბი, რო­მელ­თა გან­მარ­ტე­ბის ნახ­ვა ლექ­სი­კონ­შია შე­საძ­
ლე­ბე­ლი. ლექ­სი­კონ­ში სიტყ­ვე­ბი ან­ბა­ნის მი­ხედ­ვი­თაა და­ლა­გე­ბუ­ლი, რაც გი­ად­ვი­ლებს
მათ მო­ძებ­ნას.
სიტყ­ვე­ბის ან­ბა­ნის მი­ხედ­ვით და­ლა­გე­ბა პროგ­რა­მა Word-შიც შე­გიძ­ლი­ა. მა­გა­ლი­თად
მო­ვა­წეს­რი­გოთ ან­ბა­ნის მი­ხედ­ვით არ­ქა­უ­ლი სიტყ­ვე­ბი და მა­თი გან­მარ­ტე­ბე­ბი. ამი­სათ­
ვის:
მო­ნიშ­ნე სიტყ­ვე­ბი;
საწყი­სი ჩა­ნარ­თის აბ­ზა­ცი ჯგუ­ფი­დან აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა და­ხა­რის­ხე­ბა (Sort);

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

40
გახ­ს­ნილ ფან­ჯა­რა­ში, და­ხა­რის­ხე­ბი­სა (Sort by)
და ტი­პის (Type) ველ­ში აირ­ჩიე შე­სა­ბა­მი­სი პა­
რა­მეტ­რე­ბი; მო­ნიშ­ნე, რო­გო­რი თან­მიმ­დევ­რო­ბით
გინ­და სიტყ­ვე­ბის და­ლა­გე­ბა. სიტყ­ვე­ბი შე­საძ­ლე­
ბე­ლია და­ლაგ­დეს ან­ბა­ნის მი­ხედ­ვით, პირ­ვე­ლი
ასო­დან ბო­ლოს­კენ (ზრდადობით) ან პი­რი­ქით
(კლებადობით);
დააჭირე ღილაკს კარგი (OK).

ბჭე – კარი, შესავალი ანგარება – სიხარბე

კდემა – რიდი, რცხვენა ბჭე – კარი, შესავალი
ანგარება – სიხარბე დამაშვრალი – დაღლილი
მართვე – ბარტყი, ბახალა დასტაქარი – ქირურგი
დასტაქარი – ქირურგი კდემა – რიდი, რცხვენა
მეკობრე – ავაზაკი, ყაჩაღი ლიტონი – უბრალო
დამაშვრალი – დაღლილი მართვე – ბარტყი, ბახალა
პარეხი – გამოქვაბული მეკობრე – ავაზაკი, ყაჩაღი
ლიტონი – უბრალო პარეხი – გამოქვაბული

გა­ე­ცა­ნი სი­ას. შე­არ­ჩიე ის ნა­წარ­მო­ე­ბე­ბი, რომ­ლის წა­კითხ­

ვა­საც ისურ­ვებ­დი და აკ­რი­ფე Word-ში. შერ­ჩე­უ­ლი ნა­წარ­ ივარჯიშე!
მო­ე­ბე­ბი და­ა­ლა­გე ან­ბა­ნის მი­ხედ­ვით.

ასტრიდ ლინდგრენი – „პეპი გრძელი წინდა“

ჯანი როდარი – „ჩიპოლინოს თავგადასავალი“
რუდოლფ რასპე – „ბარონ მიუნჰაუზენის თავგადასავალი“
შარლ პერო – „ჩექმებიანი კატა“
ძმები გრიმები – „ბრემენელი მუსიკოსები“
ლუის კეროლი – „ელისი საოცრებათა ქვეყანაში“
ჰარიეტ ბიჩერ სტოუ – „ბიძია თომას ქოხი“
მარკ ტვენი – „ტომ სოიერის თავგადასავალი“
ოსკარ უაილდი – „ვარსკვლავბიჭუნა“
ჩარლზ დიკენსი – „ოლივერ ტვისტის თავგადასავალი“
ანტუან დე სენტ ეკზიუპერი – „პატარა პრინცი“
ჯეიმს გრინვუდი –„პატარა მაწანწალა“
ნოდარ დუმბაძე – „HELLADOS“
დანიელ დეფო – „რობინზონ კრუზოს თავგადასავალი“
ჟიულ ვერნი – „80 000 კილომეტრი წყალქვეშ“

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 MS Windows 10 და MS Word 2016 41
კონტურები
თუ­კი გა­დაწყ­ვეტ, შექ­მ­ნა მი­სა­ლო­ცი ბა­რა­თი, მო­საწ­ვე­ვი ან პა­ტა­რა აფი­შა, მის გა­სა­
ლა­მა­ზებ­ლად გვერ­დის ან აბ­ზა­ცის ირ­გ­ვ­ლივ შე­გიძ­ლია და­ა­მა­ტო სხვა­დას­ხ­ვა სტი­ლის
კან­ტი. კან­ტი ყუ­რადღე­ბას იპყ­რობს და შენს ნა­მუ­შე­ვარს შთამ­ბეჭ­დავ იერს აძ­ლევს.
კან­ტის შექ­მ­ნი­სას შე­გიძ­ლია გა­მო­ი­ყე­ნო სხვა­დას­ხ­ვა ფორ­მი­სა და ფე­რის ხა­ზი ან შე­არ­
ჩიო მხატ­ვ­რუ­ლი გა­ფორ­მე­ბა.

აბზაცის კონტური
აბზაცის კანტით გასაფორმებლად:
ჩას­ვი კურ­სო­რი იმ აბ­ზაც­ში, რო­მელ­ზეც კან­ტის შე­მოვ­ლე­ბა
გინ­და;
საწყი­სიჩა­ნარ­თის აბ­ზა­ცი ჯგუ­ფი­დან, ჩა­მო­შა­ლე ბრძა­ნე­ბა
კან­ტე­ბი (Borders) და აირ­ჩიე საზღ­ვ­რე­ბი და ჩრდი­ლე­ბი
(Borders and Shading...);
გახ­ს­ნილ ფან­ჯა­რა­ში საზღ­ვრ­ ე­ბი და ჩრდი­ლე­ბი შე­არ­ჩიე
კან­ტის პა­რა­მეტ­რე­ბი: სტი­ლი, ფე­რი, კან­ტის სის­ქე;
ღილაკით კარგი დააფიქსირე შენ მიერ შერჩეული კანტი.

აბზაცის კანტის
წაშლა

კანტის ჩრდილი

სხვადასხვა შეარჩიე კანტი

მხარეს აბზაცისთვის ან
განსხვავებული სტრიქონებისთვის
კანტის მორგება

კან­ტე­ბის შექ­მ­ნა/­გა­უქ­მე­ბა ასე­ვე შე­გიძ­ლია აბ­ზა­ცი ჯგუ­ფის კან­ტე­ბი ბრძა­ნე­ბე­ბის გა­მო­

ყე­ნე­ბით. შე­გიძ­ლია შე­არ­ჩიო ზე­და, ქვე­და, მარ­ცხე­ნა და მარ­ჯ­ვე­ნა კან­ტი.

აბზაცის გაფერადება
აბზაცის გასაფერადებლად:
ჩასვი კურსორი იმ აბზაცში, რომლის გაფერადებაც გინდა;
საწყისი ჩანართის აბზაცი ჯგუფიდან, ჩამოშალე ბრძანება გამუქება (Bold);
შეარჩიე სასურველი ფერი;
აბ­ზა­ცე­ბი­სათ­ვის ფე­რის გა­სა­უქ­მებ­ლად ჩა­ნარ­თ­ში დაჩ­რ­დილ­ვა (Shading) აირ­ჩიე არა­
ფე­რი (No Color) და და­ა­ფიქ­სი­რე ღი­ლა­კით კარ­გი (Ok).

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

42
გვერდის კონტური
გვერდის კონტურის შესაქმნელად:
დი­ზა­ი­ნი (Design) ჩა­ნარ­თის გვერ­დის ფო­ნი (Page Color) ჯგუ­ფი­
დან აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა გვერ­დის კონ­ტუ­რე­ბი (Page Borders);
გახ­ს­ნილ ფან­ჯა­რა­ში საზღ­ვრ
­ ე­ბი და ჩრდი­ლე­ბი (Borders and Shading) შე­არ­ჩიე
გვერ­დის კან­ტის პა­რა­მეტ­რე­ბი: სტი­ლი, ფე­რი, კან­ტის სის­ქე;
ღილაკით კარგი დააფიქსირე შენ მიერ შერჩეული კანტი.

გვერდის კანტის
წაშლა

აირჩიე
მხატვრული კანტი
გვერდისთვის

ქარ­თულ ხელ­ნა­წერ წიგნს თექ­ვ­ს­მეტ­სა­უკ­ უ­ნო­ვა­ნი ტრა­დი­ ეს

ცია აქვს. სპე­ცი­ა­ლუ­რი ხელ­საწყო­ებ­ ის სა­შუ­ა­ლე­ბით ხდე­ბო­და საინტერესოა!
მინ­დ­ვ­რე­ბი­სა და სვე­ტე­ბის ჩა­ნიშ­ვ­ნა, გა­მო­ყოფ­დნ­ ენ ად­გი­ლებს
ძი­რი­თა­დი ტექ­ს­ტის­თ­ვის, კო­მენ­ტა­რი­სა და მი­ნი­ა­ტუ­რე­ბი­სათ­
ვის (ნახატისათვის).
ის სა­მუ­შა­ო, რაც დღეს ელექ­ტ­რო­ნულ ფურ­ცელ­ზე ასე ცო­ტა დროს გვარ­თ­
მევს, თვე­ე­ბის სა­მუ­შა­ოს წარ­მო­ად­გენ­და ჩვე­ნი წი­ნაპ­რე­ბი­სათ­ვის.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 MS Windows 10 და MS Word 2016 43

ივარჯიშე! კომ­პ­ლექ­სუ­რი და­ვა­ლე­ბა:მო­ცე­მუ­ლი ნი­მუ­შე­ბის მი­ხედ­ვით

აკ­რი­ფე და და­ა­ფორ­მა­ტე ტექ­სტ
­ ი.

ეროვნული პარკი

ეროვ­ნუ­ლი პარ­კი და­ცუ­ლი ტე­რი­ტო­რი­ის ერ­თ­-ერ­თი სა­ხე­ა, რო­

მე­ლიც იქ­მ­ნე­ბა ეროვ­ნუ­ლი და სა­ერ­თა­შო­რი­სო მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბის
ეკო­სის­ტე­მე­ბის და­სა­ცა­ვად. ამ­ჟა­მად სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში 11 ეროვ­
ნუ­ლი პარ­კი­ა, რო­მელ­თა სა­ერ­თო ფარ­თო­ბი და­ახ­ლო­ე­ბით 350
000 ჰა-ს შე­ად­გენს.

ეს პარკებია:

1. ალგეთის ეროვნული პარკი

2. ბორჯომ-ხარაგაულის ეროვნული პარკი
3. ვაშლოვანის ეროვნული პარკი
4. თბილისის ეროვნული პარკი
5. თუშეთის ეროვნული პარკი
6. კოლხეთის ეროვნული პარკი
7. მაჭახელას ეროვნული პარკი
8. მტირალას ეროვნული პარკი
9. ფშავ-ხევსურეთის ეროვნული პარკი
10. ყაზბეგის ეროვნული პარკი
11. ჯავახეთის ეროვნული პარკი

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

44

მზის სისტემა

მზის სის­­ტე­­მა კოს­­მო­­სის ის ნა­­წი­­ლი­­ა, რო­­მელ­­საც დე­­და­­მი­­წა ეკუთ­­ვ­ნის. მის

ცენ­­ტ­რ­ში მდე­­ბა­­რე­­ობს მზე, ვარ­­ს­კ­ვ­ლა­­ვი, რომ­­ლის მა­­საც მზის სის­­ტე­­მის
მთლი­­ა­ნი მა­­სის 99,9 პრო­­ცენტს შე­­ად­­გენს. მზის მი­­ზი­­დუ­­ლო­­ბას „ჩაჭერილი
აქვს“ მზის მახ­­ლობ­­ლად მდე­­ბა­­რე ყვე­­ლა კოს­­მო­­სუ­­რი სხე­­უ­ლი, პლა­­ნე­­ტე­­ბის
ჩათ­­ვ­ლით.

პლანეტები მზის გარშემო ორბიტებზე მოძრაობენ და ამავე

დროს, საკუთარი ღერძის გარშემოც ბრუნავენ.

მზის სის­ტე­მის ოთხი პლა­ნე­ტა შე­და­რე­ბით პა­ტა­რაა და ძი­რი­თა­დად, ქვი­სა

და მე­ტა­ლის­გან შედ­გე­ბა, ესე­ნი­ა:

• მერკური;
• ვენერა;
• დედამიწა;
• მარსი.

ორი დი­დი პლა­ნე­ტა, ძი­რი­თა­დად, წყალ­ბა­დი­თა და ჰე­ლი­უ­მი­თაა გა­ჯე­რე­

ბუ­ლი, ესე­ნი­ა:

იუპიტერი;

სატურნი.

ორ უშო­რეს პლა­ნე­ტა­ზე მე­თა­ნის, წყალ­ბა­დი­სა და ამი­აკ

­ ის ყი­ნუ­ლე­ბის
დი­დი მა­რა­გი­ა, რის გა­მოც მათ ზოგ­ჯერ „ყინულის გი­გან­ტე­ბად“ მო­იხ­სე­
ნი­ე­ბენ ესე­ნი­ა:

1. ურანი;
2. ნეპტუნი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 MS Windows 10 და MS Word 2016 45
პირველი თავის შემაჯამებელი კითხვები:

1. კლა­ვი­ა­ტუ­რა­ზე სწო­რად ბეჭ­დ­ვი­სას, რო­მე­ლი თი­თე­ბი შე­ე­სა­ბა­მე­ბა კლა­ვი­შებს F

და J?
2. როგორ აღვიქვამთ ინფორმაციას?
3. რომელია ინფორმაციის საზომი ერთეულები?
4. რომელი მოწყობილობა გამოიყენება ტექსტის ამოსაბეჭდად?
5. რა განსხვავებაა მიკროფონსა და სპიკერებს შორის?
6. რა არის ოპერატიული მეხსიერება და როდის გამოიყენება ის?
7. რა არის მყარი დისკი?
8. რაში გვეხმარება ოპერაციული სისტემა?
9. რა განსხვავებაა Sleep და Shut down ბრძანებებს შორის?
10. რა გაფართოება აქვს შენ მიერ შექმნილ ტექსტურ ფაილს?
11. კომპიუტერში უყურებ ფილმს. რა ტიპის ფაილია ის?
12. ჩამოთვალე ფაილის ტიპები;
13. რა დანიშნულება აქვს კომპიუტერში საქაღალდეს Recycle Bin?
14. ჩამოთვალე გარე მეხსიერების მოწყობილობები და იმსჯელე მათ მახასიათებლებზე;
15. რას გულისხმობს ტექსტის დაფორმატება? მოიყვანე მაგალითები.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

ამ თავის შესწავლის შემდეგ შენ შეძლებ:
ინტერნეტის გამოყენების სფეროების შესახებ მსჯელობას;

ინტერნეტში ნავიგაციასა და ინფორმაციის მოძიებას;

ელექტრონული თარჯიმნის გამოყენებას;

საავტორო უფლებებზე საუბარს;

ტექსტურ დოკუმენტში ფიგურების, სურათების, სიმბოლოების,

ცხრილების ჩასმას და რედაქტირებას;

ტექსტური დოკუმენტის ამობეჭდვას.

 ინტერნეტი

MS WORD 2016
48
რა არის ინტერნეტი?
ინ­ტერ­ნე­ტი არის გლო­ბა­ლუ­რი კომ­პი­უ­ტე­რუ­ლი ქსე­ლი, რო­მელ­შიც კომ­პი­უ­ტე­რე­ბი
მსოფ­ლი­ოს სხვა­დას­ხ­ვა ქვეყ­ნი­და­ნაა ჩარ­თუ­ლი. კომ­პი­უ­ტე­რე­ბი ერ­თ­მა­ნეთ­თან და­კავ­ში­
რე­ბუ­ლია სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო ხა­ზე­ბით, რო­მელ­თა სა­შუ­ა­ლე­ბი­თაც შე­საძ­ლე­ბე­ლია ნე­ბის­მი­
ე­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ის გაც­ვ­ლა. ინ­ტერ­ნე­ტით შე­გიძ­ლია გა­ეც­ნო სხვა­დას­ხ­ვა სა­ხის ინ­ფორ­
მა­ცი­ას, უყუ­რო გა­და­ცე­მებს პირ­და­პირ ეთერ­ში, და­ათ­ვა­ლი­ერ ­ ო და გა­ა­ზი­ა­რო სუ­რა­თე­ბი,
და­ამ­ყა­რო კო­მუ­ნი­კა­ცია ადა­მი­ა­ნებ­თან, გა­და­ი­ხა­დო გა­და­სა­ხა­დე­ბი, შე­ი­ძი­ნო პრო­დუქ­
ტე­ბი, ვირ­ტუ­ა­ლუ­რად იმოგ­ზა­ურ ­ ო მსოფ­ლი­ოს სხვა­დას­ხ­ვა ქვე­ყა­ნა­ში, ის­წავ­ლო დის­
ტან­ცი­უ­რად, თარ­გ­მ­ნო ტექ­ს­ტე­ბი სხვა­დას­ხ­ვა ენა­ზე და ა.შ.
ინ­ტერ­ნე­ტის ერ­თ­-ერ­თი ყვე­ლა­ზე პო­პუ­ლა­რუ­ლი სერ­ვი­სია მსოფ­ლიო აბ­ლა­ბუ­და (www
– World Wide Web), რო­მე­ლიც მი­ლი­არ­დო­ბით ურ­თი­ერ­თ­და­კავ­ში­რე­ბულ ელექ­ტ­რო­
ნულ დო­კუ­მენტს შე­ი­ცავს. www მომ­სა­ხუ­რე­ბას უზ­რუნ­ველ­ყოფს ინ­ტერ­ნეტ­ში ჩარ­თუ­
ლი უამ­რა­ვი კომ­პი­უ­ტე­რი ანუ ვებ­სერ­ვე­რი, რომ­ლებ­ზეც შე­ნა­ხუ­ლია ინ­ტერ­ნეტ­ში გა­
მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ა. სერ­ვე­რე­ბი მუდ­მი­ვად ჩარ­თუ­ლი­ა, რა­თა ეს ინ­ფორ­მა­ცია
თი­თო­ე­უ­ლი ჩვენ­გა­ნის­თ­ვის ყო­ველ­თ­ვის ხელ­მი­საწ­ვ­დო­მი იყოს.
ვებ­სივ­რც
­ ე­ში გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი ელექ­ტ­რო­ნუ­ლი დო­კუ­მენ­ტი შე­საძ­ლოა შე­ი­ცავ­დეს
ტექსტს, გრა­ფი­კას, ანი­მა­ცი­ას, აუდიო და ვი­დეო მა­სა­ლას. ვებ­სივ­რც­ ის შე­მად­გე­ნელ
თი­თო­ე­ულ დო­კუ­მენტს ვებ­გ­ვერ­დი ეწო­დე­ბა, ხო­ლო თე­მა­ტუ­რად გა­ერ­თი­ა­ნე­ბულ ვებ­
გვერ­დებს – ვებ­სა­ი­ტი, ან უბ­რა­ლოდ სა­ი­ტი.
ყვე­ლა ვებ­სა­იტს აქვს თა­ვი­სი სა­ხე­ლი, ანუ URL მი­სა­მარ­თი. ვებ­სა­ი­ტის მი­სა­მარ­თით
შე­გიძ­ლია ამო­იც­ნო ქვე­ყა­ნა ან ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ტი­პი, რო­მელ­საც ეს სა­ი­ტი ეკუთ­ვ­ნის. ყუ­
რადღე­ბა მი­აქ­ციე ვებ­სა­ი­ტის და­ბო­ლო­ე­ბას.

საიტის დაბოლოება ქვეყანა, რომელსაც ეკუთვნის

.ge საქართველო

.us ამერიკის შეერთებული შტატები

.uk დიდი ბრიტანეთი

.de გერმანია

.fr საფრანგეთი

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 ინტერნეტი და MS Word 2016 49
ორგანიზაციების კუთვნილი ვებსაიტები:

საიტის დაბოლოება რა ტიპის ორგანიზაციას ეკუთვნის

.edu საგანმანათლებლო ორგანიზაციები

.gov სამთავრობო ორგანიზაციები

.com კომერციული ორგანიზაციები

.org არა­კო­მერ­ცი­ულ
­ ი და არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი

.net ქსელური კომპანიები

.int საერთაშორისო ორგანიზაციები

მა­გა­ლი­თად, nplg.gov.ge არის სა­ქარ­თ­ვე­ლოს პარ­ლა­მენ­ტის ეროვ­ნუ­ლი ბიბ­ლი­ოთ ­ ე­კის

სა­ი­ტი. nplg აღ­ნიშ­ნავს „საქართველოს პარ­ლა­მენ­ტის ეროვ­ნუ­ლი ბიბ­ლი­ოთ ­ ე­კა“ სა­ხელ­
წო­დე­ბის ინ­გ­ლი­სურ აბ­რე­ვი­ა­ტუ­რას (National Parliament Library of Georgia), .gov
აღ­ნიშ­ნავს, რომ სა­ი­ტი ეკუთ­ვ­ნის სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას, ხო­ლო .ge და­ბო­ლო­ებ­ ა
მი­უ­თი­თებს, რომ სა­ი­ტი სა­ქარ­თ­ვე­ლო­შია რე­გის­ტ­რი­რე­ბუ­ლი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 50
ინტერნეტში ნავიგაცია
ვებ­გ­ვერ­დე­ბის დათ­ვა­ლი­ე­რე­ბა შე­გიძ­ლია სპე­ცი­ა­ლუ­რი პროგ­რა­მის – ბრა­უ­ზე­რის – სა­
შუ­ა­ლე­ბით. ცხრილ­ში მო­ცე­მუ­ლია დღე­ი­სათ­ვის არ­სე­ბუ­ლი ყვე­ლა­ზე პო­პუ­ლა­რუ­ლი
ბრა­უ­ზე­რე­ბი.

პიქტოგრამა

Google Internet Mozilla Fire-

ბრაუზერი Opera Safari
Chrome Explorer fox

გან­ვი­ხი­ლოთ ერ­თ­-ერ­თი მათ­გა­ნი Google Chrome-ი, რო­მე­ლიც მომ­ხ­მა­რებ­ლებ­ში დი­

დი პო­პუ­ლა­რო­ბით სარ­გებ­ლობს. სა­მუ­შაო მა­გი­და­ზე ან Start მე­ნი­უ­ში მო­ძებ­ნე Google
Chrome ბრა­უ­ზე­რის პიქ­ტოგ­რა­მა და გახ­სე­ნი. ეკ­რან­ზე გა­მოჩ­ნ­დე­ბა ბრა­უ­ზე­რის ფან­ჯა­
რა.
1 2 3 4 5
1 2 3 4 5
1 2 3 4 5

1 სა­­
2თა­­უ­­
3რის4ზოლ­­­
5ზე ჩანს იმ ვებ­­გ­ვერ­­დე­­ბის სა­­ხე­­ლე­­ბი, რომ­­ლე­­ბიც ერ­­თ­დ­რო­­უ­ლა­­დაა
გახ­­ს­ნი­­ლი ფან­ჯ­ ა­­რა­­ში. მათ­­გან მხო­­ლოდ ერ­­თი ვებ­­გ­ვერ­­დი იქ­­ნე­­ბა აქ­­ტი­­უ­რი;
1 2 New
3 Tab
4 5ღი­­ლა­­კით შე­­გიძ­­ლია ბრა­­უ­ზე­­რის იმა­­ვე ფან­­ჯ­რის ახალ ჩა­­ნარ­­თ­ში გახ­­ს­ნა
ახა­­ლი ვებ­­გვ­ ერ­­დი;
1 2 3 ინ­
4სტ­ ­რ5უ­მენ­ტე­ბის პა­ნე­ლი მო­ი­ცავს ნა­ვი­გა­ცი­ის ღი­ლა­კებს, სა­მი­სა­მარ­თო ველს, სა­
ნიშ­ნე­ე­ბი­სა და ბრა­უ­ზე­რის პა­რა­მეტ­რე­ბის სა­მარ­თავ ღი­ლა­კებს.
ნა­ვი­გა­ცი­ის ღი­ლა­კე­ბით Back და Forward, – ვებ­გ­ვერ­დის წი­ნა და მომ­დევ­ნო გვერ­
დებ­ზე გა­დახ­ვალ, ხო­ლო თუ და­აწ­კა­პუ­ნებ Refresh ღი­ლაკს, ვებ­გ­ვერ­დი ხე­ლახ­ლა ჩა­
იტ­ვირ­თე­ბა. ჩატ­ვირ­თ­ვის დროს გა­მოჩ­ნ­დე­ბა Stop ღი­ლა­კი, რო­მელ­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბი­თაც
ჩატ­ვირ­ვ­თის პრო­ცე­სი შეწყ­დე­ბა.
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
 ინტერნეტი და MS Word 2016 51
სა­მი­სა­მარ­თო ველ­ში წე­რია გახ­ს­ნი­ლი ვებ­სა­ი­ტის სა­ხე­ლი ანუ მი­სა­მარ­თი, მა­გა­ლი­თად,
buki.ge. ახა­ლი ვებ­გ­ვერ­დის გა­სახ­ს­ნე­ლად იმა­ვე ან ახა­ლი ჩა­ნარ­თის სა­მი­სა­მარ­თო
ველ­ში აკ­რი­ფე სა­სურ­ვე­ლი სა­ი­ტის სა­ხე­ლი და და­ა­ჭი­რე კლა­ვი­ა­ტუ­რის Enter კლა­ვიშს.
შენ­თ­ვის სა­ინ­ტე­რე­სო ვებ­გ­ვერ­დის­/­სა­ი­ტის მი­სა­მარ­თი შე­გიძ­ლია შე­ი­ნა­ხო რჩე­ულ სა­ქა­
ღალ­დე­ში, რა­თა სხვა დროს ად­ვი­ლად მო­ძებ­ნო. ამი­სათ­ვის:
და­აწ­კა­პუ­ნე მი­სა­მარ­თის ვე­ლის ბო­ლო­ში მო­თავ­სე­ბულ ვარ­ს­კ­ვ­ლა­ვის ფორ­მის ღი­
ლაკს;
Name ველ­ში ჩა­წე­რე ვებ­გ­ვერ­დის­/­სა­ი­ტის სა­ხე­ლი, Folder ვე­ლი­დან კი აირ­ჩიე
უკ­ვე არ­სე­ბუ­ლი სა­ქა­ღალ­დე, სა­დაც გსურს, და­ი­მახ­სოვ­რო ამ ვებ­გ­ვერ­დის­/­სა­ი­ტის
მი­სა­მარ­თი.

თუ ბრა­უ­ზე­რის Tab ჩა­ნარ­თი და­გე­ხუ­რა და სა­სურ­ვე­ლი სა­ი­ტი და­გე­კარ­გა, ნე­ბის­მი­ერ

Tab-ზე გახ­სე­ნი კონ­ტექ­ს­ტუ­რი მე­ნიუ და Reopen closed tab ბრძა­ნე­ბით აღად­გი­ნე და­
ხუ­რუ­ლი ვებ­გ­ვერ­დი.
სხვა­დას­ხ­ვა ვებ­გ­ვერ­დ­ზე არ­სე­ბუ­ლი რე­სურ­სე­ბი ერ­თ­მა­ნეთ­თან ჰი­პერ­ბ­მუ­ლე­ბის სა­შუ­ა­
ლე­ბი­თაა და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი. თუ მა­უსს ჰი­პერ­ბ­მულ­თან მი­იყ­ვან, ის აუცი­ლებ­ლად ხე­ლის
ფორ­მას მი­ი­ღებს. ჰი­პერ­ბ­მულ­ზე მა­უ­სის დაწ­კა­პუ­ნე­ბით გა­იხ­ს­ნე­ბა მას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­
ლი რე­სურ­სი, რო­მე­ლიც შე­საძ­ლო­ა, სულ სხვა სა­იტ­ზე მდე­ბა­რე­ობ­დეს.
და­აკ­ვირ­დი სუ­რათს, ბრა­უ­ზერ­ში გახ­ს­ნი­ლია ვებ­გ­ვერ­დი nplg.gov.ge. მას­თან ჰი­პერ­ბ­
მუ­ლი­თაა და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ახალ ფან­ჯა­რა­ში გახ­ს­ნი­ლი რე­სურ­სი – სას­კო­ლო ლი­ტე­რა­
ტუ­რა.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

52
ინფორმაციის მოძიება ინტერნეტში
ინ­ტერ­ნეტ­ში ინ­ფორ­მა­ცი­ის ად­ვი­ლად მო­ძებ­ნა­ში სა­ძი­ე­ბო სის­ტე­მე­ბი და­გეხ­მა­რე­ბა. არ­
სე­ბობს სხვა­დას­ხ­ვა სა­ძი­ე­ბო სის­ტე­მა, მა­გა­ლი­თად: google.com, bing.com, yahoo.com,
search.com. მათ შო­რის ყვე­ლა­ზე მძლავ­რი და პო­პუ­ლა­რუ­ლია გუგ­ლის სა­ძი­ე­ბო სის­
ტე­მა google.com, რო­მე­ლიც ინ­გ­ლი­სუ­რე­ნო­ვა­ნი­ა, თუმ­ცა არ­სე­ბობს ქარ­თუ­ლე­ნო­ვა­ნი
სა­ი­ტიც – google.ge

ინტერნეტში მზის სისტემის შესახებ ინფორმაციის მოსაძიებლად:

გახ­სე­ნი google.ge სა­ძი­ე­ბო სის­ტე­მა;
სა­ძი­ე­ბო ველ­ში შე­ი­ტა­ნე საკ­ვან­ძო
სიტყ­ვა ან სიტყ­ვე­ბი, მა­გა­ლი­თად –
მზის სის­ტე­მა;

და­­აწ­­კა­­პუ­­ნე ღი­­ლაკს Google ძებ­ნა.

ეკ­რან­ზე გა­მოჩ­ნ­დე­ბა იმ ვებ­გ­ვერ­დე­ბის ჩა­
მო­ნათ­ვა­ლი, რო­მელ­შიც მზის სის­ტე­მის შე­
სა­ხებ ინ­ფორ­მა­ციაა გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი.
თუ მზის სის­ტე­მის შე­სა­ხებ მხო­ლოდ სუ­
რა­თე­ბის მო­ძი­ე­ბა გსურს, გა­და­დი ჩა­ნარ­თ­
ზე სუ­რა­თე­ბი (Images), ხო­ლო ვი­დე­ო­ებ­ ის
შე­სა­ხებ ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­სა­ღე­ბად ჩა­ნარ­თ­ზე
– ვი­დე­ოე­ ­ბი (Videos).
ჩა­ნარ­თ­ში სუ­რა­თე­ბი სხვა­დას­ხ­ვა ზო­მი­სა და ხა­რის­ხის სუ­რა­თე­ბია წარ­მოდ­გე­ნი­ლი. ხელ­
საწყო­ე­ბი (Tools) ღი­ლაკ­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბით გაჩ­ნ­დე­ბა ჩა­ნარ­თის და­მა­ტე­ბი­თი მე­ნი­უ, რომ­
ლი­და­ნაც შე­გიძ­ლია შე­არ­ჩიო მო­ძი­ე­ბუ­ლი სუ­რა­თე­ბი სხვა­დას­ხ­ვა პა­რა­მეტ­რით – ზო­მით,
ფე­რით, გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბის დრო­ის მი­ხედ­ვით და ა.შ.

მა­უ­სის მარ­ცხე­ნა ღი­ლაკ­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბით გახ­სე­ნი სუ­რა­თი. მარ­ჯ­ვ­ნივ გა­მოჩ­ნ­დე­ბა იმ

ვებ­გ­ვერ­დის ბმუ­ლი, სა­დაც ეს სუ­რა­თია გან­თავ­სე­ბუ­ლი, ასე­ვე სა­ძი­ე­ბო სის­ტე­მის მი­ერ
შე­მო­თა­ვა­ზე­ბუ­ლი მსგავ­სი ში­ნა­არ­სის მქო­ნე სხვა სუ­რა­თე­ბი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 ინტერნეტი და MS Word 2016 53
კომპიუტერში სურათის გადმოსაწერად:
დააწკაპუნე სურათზე მაუსის მარჯვენა ღილაკს;
გა­მო­სულ კონ­ტექ­ს­ტურ მე­ნი­უ­ში აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა Save image as... გა­იხ­ს­ნე­ბა
Save as ფან­ჯა­რა. შე­არ­ჩიე სა­ქა­ღალ­დე და და­არ­ქ­ვი ფა­ილს სა­ხე­ლი;
დააწკაპუნე Save ღილაკს.
გადმოწერილი სურათი შენ მიერ შერჩეულ საქაღალდეში შეინახება.

ჩა­ნარ­თ­ში ვი­დე­ო­ებ­ ი (Videos) სხვა­დას­ხ­ვა ხა­რის­ხი­სა და ხან­გ­რ­ძ­ლი­ვო­ბის ვი­დე­ო­ებ­ ია

მო­თავ­სე­ბუ­ლი. ჩა­ნარ­თ­ზე ხელ­საწყო­ე­ბი (Tools) დაწ­კა­პუ­ნე­ბით გა­იხ­ს­ნე­ბა და­მა­ტე­ბი­თი
მე­ნი­უ, რომ­ლი­და­ნაც მო­ძი­ე­ბუ­ლი ვი­დე­ო­ებ­ ი სხვა­დას­ხ­ვა პა­რა­მეტ­რით შე­გიძ­ლია და­ა­
ლა­გო.

ყურადღება ინ­ტერ­ნეტ­ში ძი­ე­ბის შე­დე­გი ხში­რად და­მო­კი­დე­ბუ­ლია სა­ძი­ე­

მიაქციე! ბო სიტყ­ვის ან ფრა­ზის ზუს­ტად შერ­ჩე­ვა­ზე.
სა­ძი­ე­ბო სის­ტე­მა­ში საკ­ვან­ძო სიტყ­ვა ან ფრა­ზა იმ ენა­ზე უნ­და
ჩა­წე­რო, რო­მელ ენა­ზეც გსურს ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­ღე­ბა.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

54
რა არის საავტორო უფლება?
ორი­გი­ნა­ლურ მხატ­ვ­რულ ნა­წარ­მო­ებს, ფო­ტოს, მუ­სი­კას, კი­ნო­სა და თა­მა­შის სცე­ნარს,
ვებ­გ­ვერდს, ყო­ველ­თ­ვის ჰყავს ავ­ტო­რი. მხო­ლოდ ავ­ტორს აქვს სა­კუ­თა­რი ნა­მუ­შევ­რის
სა­ჯა­როდ გავ­რ­ცე­ლე­ბის და გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბის უფ­ლე­ბა, თუ იგი ამ უფ­ლე­ბას თა­ვად არ გა­
დას­ცემს სხვას. არ უნ­და და­გა­ვიწყ­დეს, რომ ინ­ტერ­ნეტ­ში გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბულ ნე­ბის­მი­ერ
ინ­ფორ­მა­ცი­ას: ტექ­ს­ტი იქ­ნე­ბა ეს თუ გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა, ვი­დეო თუ აუდიო მა­სა­ლა, ყო­
ველ­თ­ვის ჰყავს ავ­ტო­რი და მათ სა­ავ­ტო­რო უფ­ლე­ბას კა­ნო­ნი იცავს.
თუ ინ­ტერ­ნეტ­ში გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი მა­სა­ლის გა­მო­ყე­ნე­ბა დაგ­ჭირ­და, აუცი­ლე­ბე­ლი­ა, გა­
ით­ვა­ლის­წი­ნო ამ მა­სა­ლის ავ­ტო­რის მოთხოვ­ნე­ბი მის გა­მო­ყე­ნე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით.
შე­საძ­ლე­ბე­ლი­ა, ავ­ტორ­მა მოგ­ცეს ან შე­გიზღუ­დოს ნა­მუ­შევ­რის გად­მო­წე­რის, ამო­ბეჭ­დ­
ვის ან გა­ზი­ა­რე­ბის უფ­ლე­ბა.
ალ­ბათ, შე­გი­ნიშ­ნავს, სუ­რა­თებ­ზე ან
ვებ­გ­ვერ­დებ­ზე და­ტა­ნი­ლი სიმ­ბო­ლო
©, ეს სწო­რედ სა­ავ­ტო­რო უფ­ლე­ბის
და­ცუ­ლო­ბის ნი­შა­ნი­ა. ამ სიმ­ბო­ლოს­
თან ერ­თად, რო­გორც წე­სი, მი­თი­
თე­ბუ­ლია იმ პი­როვ­ნე­ბის ან ორ­გა­
ნი­ზა­ცი­ის სა­ხე­ლი, რო­მელ­საც აქვს
სა­ავ­ტო­რო უფ­ლე­ბა ნა­მუ­შე­ვარ­ზე.

© gvari, saxeli 2017

© ბუნების დამცველთა კლუბი

2017

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 ინტერნეტი და MS Word 2016 55
ელექტრონული თარჯიმანი
თა­ნა­მედ­რო­ვე ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით შე­საძ­ლე­ბე­ლია ტექ­ს­ტე­ბის თარ­გ­მ­ნა ერ­
თი ენი­დან მე­ო­რე­ზე.
https://translate.google.ge ერ­თ­-ერ­თი ყვე­ლა­ზე პო­პუ­ლა­რუ­ლი ელექ­ტ­
რო­ნუ­ლი თარ­ჯი­მა­ნი­ა. მო­დი, ვნა­ხოთ, რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა ქარ­თუ­ლი სიტყ­
ვე­ბის, ფრა­ზის ან ტექ­ს­ტის ინ­გ­ლი­სურ ენა­ზე გა­და­თარ­გ­მ­ნა ელექ­ტ­რო­ნუ­
ლი თარ­ჯიმ­ნის გა­მო­ყე­ნე­ბით.
გახსენი ბრაუზერი და სამისამართო სტრიქონში აკრიფე translate.google.ge;
ფან­ჯა­რა­ში გა­იხ­ს­ნე­ბა ვებ­გ­ვერ­დი, რო­მე­ლიც ორი ნა­წი­ლი­სა­გან შედ­გე­ბა: მარ­ცხე­
ნა მხა­რეს უნ­და შე­არ­ჩიო ენა, რომ­ლი­და­ნაც გსურს თარ­გ­მ­ნა, მარ­ჯ­ვე­ნა მხა­რეს კი
ენა, რო­მელ­ზეც უნ­და ითარ­გ­მნ­ ოს.

გა­ით­ვა­ლის­წი­ნე, რომ წი­ნა­და­დე­ბე­ბის თარ­გ­მ­ნი­სას ხში­რია შეც­დო­მე­ბი სიტყ­ვე­ბის სწორ

ფორ­მა­სა და ბრუნ­ვა­ში ჩას­მი­სას.

ეს მას შემ­დეგ, რაც მძლავ­რი გა­მომ­თ­ვ­ლე­ლი მან­ქა­ნე­ბი, კომ­პი­

საინტერესოა! უ­ტე­რე­ბი შე­იქ­მ­ნა, ადა­მი­ა­ნე­ბი ცდი­ლო­ბენ მათ გა­მო­ყე­ნე­ბას
თარ­გ­მა­ნის­თ­ვის.
არ­სე­ბობს კომ­პი­უ­ტე­რუ­ლი თარ­გ­მ­ნის ორი მე­თო­დი: წე­სებ­ზე და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი
და სტა­ტის­ტი­კა­ზე და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი. სწო­რედ სტა­ტის­ტი­კა­ზე და­ფუძ­ნე­ბულ
მან­ქა­ნურ თარ­გ­მანს იყე­ნებს Google-ი, რაც ნიშ­ნავს, რომ გუგ­ლის მთარ­გ­მ­
ნე­ლი პროგ­რა­მა სხვა­დას­ხ­ვა ენებ­ზე დაგ­რო­ვი­ლი პა­რა­ლე­ლუ­რი ტექ­ს­ტე­ბი­
დან გთა­ვა­ზობს თარ­გ­მა­ნის ვა­რი­ანტს. ხში­რად ასე­თი თარ­გ­მა­ნი არა­ზუს­ტი­ა,
შე­მო­თა­ვა­ზე­ბის ფან­ჯა­რა­ში შე­გიძ­ლია მი­უ­თი­თო შე­ნი ვერ­სი­ა, გა­ამ­დიდ­რო
და გა­ა­უმ­ჯო­ბე­სო პროგ­რა­მის მო­ნა­ცე­მე­ბი.
თარ­გ­მა­ნის ხა­რის­ხის გა­სა­უმ­ჯო­ბე­სებ­ლად საკ­მა­რი­სი არაა სტა­ტის­ტი­კუ­რი
მე­თო­დე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა და გარ­და­უ­ვა­ლია გრა­მა­ტი­კულ წე­სებ­ზე და­ფუძ­ნე­
ბუ­ლი სა­თარ­გ­მ­ნი პროგ­რა­მე­ბის შექ­მ­ნა.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

56
ფიგურები ტექსტურ რედაქტორში
შე­ნი დო­კუ­მენ­ტის გა­სა­ფორ­მებ­ლად შე­გიძ­ლია გა­მო­ი­ყე­ნო ფი­გუ­რე­ბი. მა­თი შერ­ჩე­ვა
შე­გიძ­ლია ჩას­მა (Insert) ჩა­ნარ­თის ბრძა­ნე­ბით – ფი­გუ­რე­ბი (Shapes).

მო­დი ერ­თად დავ­ხა­ტოთ ფი­გუ­რე­ბის­გან გვი­რი­ლა. ამი­სათ­ვის ჩემ­თან ერ­თად შე­ას­რუ­ლე

მოქ­მე­დე­ბე­ბი:

ფი­გუ­რე­ბის ჩა­მო­ნათ­ვა­ლი­დან აირ­ჩიე წრე და და­აწ­კა­პუ­ნე მა­ გააკეთე ჩემთან

უ­სის მარ­ცხე­ნა ღი­ლაკს სა­მუ­შაო არე­ზე; ფურ­ცელ­ზე და­ი­ხა­ ერთად!
ტე­ბა წრე;

წრე­ზე და­ა­ჭი­რე მა­უ­სის მარ­ცხე­ნა ღი­ლაკს და თი­თის აუღებ­ლად გა­და­ი­ტა­ნე

სა­სურ­ველ ად­გი­ლას;
წრე­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბით ფი­გუ­რა მო­ი­ნიშ­ნე­ბა და გა­უჩ­ნ­დე­ბა მო­ნიშ­ვ­ნის მარ­
კე­რე­ბი; მარ­კერ­თან მი­ახ­ლო­ე­ბი­სას მა­უ­სის მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი იღებს ორ­მ­ხ­რი­ვი
ის­რის ფორ­მას. მი­სი სა­შუ­ა­ლე­ბით შე­გიძ­ლია ფი­გუ­რას ზო­მე­ბი შე­უც­ვა­ლო;
ფი­გუ­რის ფე­რის შე­საც­ვ­ლე­ლად მო­ნიშ­ნე ფი­გუ­რა და ფორ­მა­ტი
(Format) ჩა­ნარ­თის ფი­გუ­რის შევ­სე­ბა (Shape Fill) და ფი­გუ­რის
კან­ტი (Shape Outline) ბრძა­ნე­ბი­დან შე­არ­ჩიე ყვი­თე­ლი ფე­რი.

ახლა დავხატოთ გვირილის თეთრი ფურცლები.

აირ­ჩიე ფი­გუ­რა წრე და მა­უ­სი­დან თი­თის აუღებ­ლად ფურ­ცელ­ზე და­ხა­ტე
გვი­რი­ლის ფურ­ც­ლის ფორ­მის ოვა­ლი, შე­უც­ვა­ლე ფე­რი ნი­მუ­შის შე­სა­ბა­მი­
სად.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 ინტერნეტი და MS Word 2016 57

გააკეთე ჩემთან
გვი­რი­ლის­თვ­ ის რამ­დე­ნი­მე ასე­თი ფურ­ცე­ლი დაგ­ჭირ­დე­ბა.
ერთად!
ამი­სათ­ვის და­ხა­ტუ­ლი გვი­რი­ლის ფურ­ცე­ლი Ctrl კლა­ვიშ­თან
ერ­თად გა­და­ა­ად­გი­ლე. ნა­ხავ, რომ ფი­გუ­რა და­კო­პირ­დე­ბა.
შე­ას­რუ­ლე ეს მოქ­მე­დე­ბა იმ­დენ­ჯერ, რამ­დე­ნი გვი­რი­ლის ფურ­ც­ლის და­ხატ­
ვაც გინ­და. ფი­გუ­რის კო­პი­რე­ბა ასე­ვე შე­საძ­ლე­ბე­ლია შენ­თ­ვის უკ­ვე ნაც­ნო­ბი
ბრძა­ნე­ბე­ბით კო­პი­რე­ბა და ჩას­მა.

გვი­რი­ლის ასაწყო­ბად დაგ­ჭირ­დე­ბა ყვა­ვი­ლის ფურ­ც­ლე­ბის მობ­რუ­ნე­ბა. ამი­

სათ­ვის:
მონიშნე ფიგურა;
დააჭირე მობრუნების ისარს და თითის აუღებლად დაატრიალე.
თუ შემ­თხ­ვე­ვით ზედ­მე­ტი ფი­გუ­რა და­ხა­ტე და გინ­და წა­შა­ლო, მო­ნიშ­ნე ის

და და­ა­ჭი­რე კლა­ვი­ა­ტუ­რის backspace ან delete კლა­ვიშს.

და­ხა­ტუ­ლი გვი­რი­ლის ად­ვი­ლად გა­და­სა­ად­გი­ლე­ბა­ლად დაგ­ჭირ­დე­ბა ობი­ექ­
ტე­ბის დაჯ­გუ­ფე­ბა. ამი­სათ­ვის:
მონიშნე დახატული გვირილის ერთი ფიგურა;
და­ნარ­ჩე­ნი ფი­გუ­რე­ბი მო­ნიშ­ნე კლა­ვი­ა­ტუ­რის
Ctrl კლა­ვიშ­თან ერ­თად;
კონ­ტექ­ს­ტუ­რი მე­ნი­უ­დან აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა
დაჯ­გუ­ფე­ბა/­დაჯ­გუ­ფე­ბა (Group/Group).

დაჯ­გუ­ფე­ბუ­ლი ფი­გუ­რე­ბის ცალ­კე­ულ ფი­

გუ­რე­ბად დაშ­ლა კი დაჯ­გუ­ფე­ბა/­გან­ჯ­გუ­ფე­ბა
(Group/Ungroup) ბრძა­ნე­ბით შე­გიძ­ლი­ა.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

58

და­ას­რუ­ლე ჩემ­თან ერ­თად დაწყე­ბუ­ლი და­ვა­ლე­ბა ქვე­მოთ ივარჯიშე!

მო­ცე­მუ­ლი ნი­მუ­შის მსგავ­სად. ამის­თ­ვის გა­მო­ი­ყე­ნე ჩას­მა ჩა­
ნარ­თის ბრძა­ნე­ბა ფი­გუ­რე­ბი, რომ­ლის სა­შუ­ა­ლე­ბი­თაც ფურ­
ცელ­ზე სხვა­დას­ხ­ვა ფი­გუ­რებს და­ხა­ტავ, გა­ავ­ლებ ხა­ზებს,
ტე­ხი­ლებს და სხვ. გვი­რი­ლას და­ხატ­ვის
შემ­დეგ შექ­მე­ნი მი­სი ას­ლე­ბი.

ფიგურებზე სამუშაო ჩანართი – ფორმატი

ფი­გუ­რის მო­ნიშ­ვ­ნი­სას ლენ­ტ­ზე ჩნდე­ბა და­მა­ტე­ბი­თი ჩა­ნარ­თი ფორ­მა­ტი (Format). მას­ზე
მო­თავ­სე­ბუ­ლი ბრძა­ნე­ბე­ბით შე­გიძ­ლია ფი­გუ­რე­ბის ტექ­ს­ტ­ში გას­წო­რე­ბა, გა­და­ად­გი­ლე­ბა
და სხვ.

შეარჩიე ფიგურაზე დაწერილი

შეარჩიე ფიგურის შეცვალე
ტექსტის ადგილმდებარეობა
ფერები და სტილი ფიგურის ზომები
და მიმართულება

შეარჩიე ფიგურაზე სხვადასხვანაირად განათავსე

დახატე ფიგურა, შეცვალე
დაწერილი ტექსტის ფიგურა ტექსტში, გადააადგილე
ფიგურის ფორმა
სტილი ფიგურა წინ, უკან და სხვ.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 ინტერნეტი და MS Word 2016 59

ივარჯიშე! ქვე­მოთ მო­ცე­მუ­ლი ნი­მუ­შე­ბის მსგავ­სად ფი­გუ­რე­ბის­გან შექ­

მე­ნი სუ­რა­თე­ბი და გა­ა­ფე­რა­დე.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

60
ტექსტური ველი და WordArt
დო­კუ­მენ­ტ­ში მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი ტექ­ს­ტის გა­მო­საკ­ვე­თად და ყუ­რადღე­ბის გა­სა­მახ­ვი­ლებ­
ლად, სუ­რა­თებ­სა და ფი­გუ­რებ­ზე ტექ­ს­ტის და­სა­წე­რად შე­გიძ­ლია გა­მო­ი­ყე­ნო ტექ­ს­ტუ­
რი ვე­ლი.
ტექსტური ველის დასახატად:
ჩას­მა (Insert) ჩა­ნარ­თი­დან აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა ტექ­ს­ტუ­რი
ვე­ლი (Text Box);

აირ­ჩიე მზა ნი­მუ­ში კო­ლექ­ცი­ი­დან ან ბრძა­ნე­ბით – ტექ­

ს­ტუ­რი სარ­კ­მ­ლის ხატ­ვა (Draw Text Box) – და­ხა­ტე
სა­სურ­ვე­ლი ზო­მის ტექ­ს­ტუ­რი ჩარ­ჩო;
ჩაწერე ტექსტი ჩარჩოში;
მა­უ­სის სა­შუ­ა­ლე­ბით ჩარ­ჩო სა­სურ­ვე­ლი მი­მარ­თუ­ლე-­
ბით გა­და­ა­ად­გი­ლე.
ტექ­ს­ტუ­რი ჩარ­ჩოს მო­ნიშ­ვ­ნი­სას ლენ­ტ­ზე გა­მოჩ­ნ­დე­ბა და­მა­
ტე­ბი­თი ჩა­ნარ­თი – ფორ­მა­ტი, სა­ი­და­ნაც შე­გიძ­ლია ტექ­ს­ტუ­
რი ვე­ლის პა­რა­მეტ­რე­ბის შეც­ვ­ლა.

თუ დო­კუ­მენ­ტ­ში ტექ­ს­ტის მხატ­ვ­რუ­ლი გა­ფორ­მე­ბა დაგ­ჭირ­და,

გა­მო­ი­ყე­ნე ჩას­მა ჩა­ნარ­თის ტექ­ს­ტი (Text) ჯგუ­ფის WordArt-ის
ჩას­მა ბრძა­ნე­ბა. ამი­სათ­ვის:

და­აწ­კა­პუ­ნე WordArt-ის ჩას­მა ღი­ლაკს და აირ­ჩიე სა­

სურ­ვე­ლი დი­ზა­ი­ნი;
ფურ­ცელ­ზე გა­მოჩ­ნ­დე­ბა ტექ­ს­ტუ­რი ჩარ­ჩო,
რო­მელ­შიც ტექ­ს­ტი უნ­და ჩა­წე­რო.
ჩა­წე­რი­ლი ტექ­ს­ტი არ­ჩე­უ­ლი დი­ზა­ი­ნის შე­სა­ბა­მი­სი
იქ­ნე­ბა.
WordArt-ის ჩარ­ჩოს მო­ნიშ­ვ­ნი­სას ლენ­ტ­ზე ჩნდე­ბა და­მა­ტე­ბი­თი ჩა­ნარ­თი – ფორ­მა­ტი. ამ
ჩა­ნარ­თი­დან შე­გიძ­ლია მხატ­ვ­რუ­ლი ტექ­ს­ტის პა­რა­მეტ­რე­ბის შეც­ვ­ლა.

ნას­წავ­ლი ბრძა­ნე­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით შე­ას­რუ­ლე და­ვა­ლე­ბა

ივარჯიშე!
ქვე­მოთ მო­ცე­მუ­ლი ნი­მუ­შის მი­ხედ­ვით.

მზე
მზე არის მზის სისტემის ცენტრში მდებარე ერთადერთი ვარსკვლავი.

მზის დი­ა­მეტ­რი და­ახ­ლო­ე­ბით 1 392 684 კი­ლო­მეტ­რი­ა, რო­მე­ლიც

დე­და­მი­წის დი­ა­მეტ­რზ­ ე 109-ჯერ დი­დი­ა. მზის მა­სა კი დე­და­მი­წის
მა­სას და­ახ­ლო­ე­ბით 330 000-ჯერ აღე­მა­ტე­ბა.
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
 ინტერნეტი და MS Word 2016 61
სურათები
დო­კუ­მენ­ტ­ში სუ­რა­თე­ბის ჩას­მა შე­გიძ­ლია ჩას­მა ჩა­ნარ­თის
ილუს­ტ­რა­ცი­ე­ბი (Illustrations) ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბე­ბით სუ­რა­თე­
ბი (Pictures) და სუ­რა­თე­ბი ინ­ტერ­ნე­ტი­დან (Online Pictures).

სუ­რა­თე­ბი
ბრძა­ნე­ბით ტექ­ს­ტურ დო­კუ­მენ­ტ­ში ჩას­ვამ იმ სუ­რა­თებს, რო­მე­ლიც კომ­პი­უ­
ტერ­ში გაქვს შე­ნა­ხუ­ლი. კომ­პი­უ­ტერ­ში სუ­რა­თე­ბი შე­გიძ­ლია შე­ი­ნა­ხო მო­ბი­ლუ­რი­დან,
ციფ­რუ­ლი ფო­ტო­ა­პა­რა­ტი­დან, ინ­ტერ­ნე­ტი­დან და სხვ.
კომპიუტერიდან დოკუმენტში სურათის ჩასასმელად:
მო­ა­თავ­სე კურ­სო­რი სა­მუ­შაო ფურ­ც­
ლის იმ ად­გი­ლას, სა­დაც გსურს სუ­რა­
თის ჩას­მა;
ჩას­მაჩა­ნარ­თის ილუს­ტ­რა­ცი­ებ­ ი ჯგუ­ფი­
დან აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა სუ­რა­თე­ბი;
გახ­ს­ნილ ფან­ჯა­რა­ში მო­ძებ­ნე სუ­რა­თი,
რომ­ლის ჩას­მაც გინ­და დო­კუ­მენ­ტ­ში;
მო­ნიშ­ნე მო­ძებ­ნი­ლი სუ­რა­თი და და­აწ­
კა­პუ­ნე ღი­ლაკს ჩას­მა.
სუ­რა­თი სა­მუ­შაო ფურ­ცელ­ზე გან­თავ­ს­დე­ბა. მის გა­და­სა­ად­გი­ლებ­ლად მა­უ­სი და­აწ­კა­პუ­
ნე სუ­რათს და თი­თის აუღებ­ლად გა­და­ა­ად­გი­ლე სა­სურ­ველ ად­გი­ლას.
შენ უკ­ვე შე­გიძ­ლია ტექ­ს­ტურ დო­კუ­მენ­ტ­ში სუ­რა­თის ჩას­მა. ახ­ლა ვის­წავ­ლოთ რო­გორ
შე­უც­ვა­ლო მას ზო­მა, მო­ატ­რი­ა­ლო და სხვ.
სურათის ზომის შესაცვლელად:
მონიშნე სურათი. სურათს გაუჩნდება მონიშვნის მარკერები;
მა­უ­სი მი­იყ­ვა­ნე მო­ნიშ­ვ­ნის მარ­კერ­თან. მა­უ­სის კურ­სო­რი მი­
ი­ღებს ორ­მ­ხ­რი­ვი ის­რის ფორ­მას. თი­თის აუღებ­ლად გა­და­ად­
გი­ლე მა­უ­სი შე­სა­ბა­მი­სი მი­მარ­თუ­ლე­ბით. სუ­რა­თის ზო­მა შე­
იც­ვ­ლე­ბა.
სუ­რა­თის მო­საბ­რუ­ნებ­ლად მო­ნიშ­ნე სუ­რა­თი და მობ­რუ­ნე­ბის ის­რის
გა­მო­ყე­ნე­ბით და­ატ­რი­ა­ლე.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

62
თუ შენ მი­ერ ჩას­მუ­ლი სუ­რა­თის წაშ­ლა მო­გინ­დე­ბა, მო­ნიშ­ნე სუ­რა­თი და კლა­ვი­ა­ტუ­რი­
დან და­ა­ჭი­რე კლა­ვიშს Delete.
ტექსტურ დოკუმენტში ინტერნეტიდან სურათის ჩასასმელად:
მოათავსე კურსორი სამუშაო არის იმ ადგილას, სადაც გსურს სურათის ჩასმა;
ჩას­მა ჩა­ნარ­თის ილუს­ტ­რა­ცი­ე­ბი ჯგუ­ფი­დან აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა სუ­რა­თე­ბი ინ­ტერ­ნე­
ტი­დან;

გახ­ს­ნი­ლი ფან­ჯ­რის ველ­ში „სუ­

რა­თე­ბის ძებ­ნა Bing-ით“ ჩაწერე
საძიებო სიტყვა. მაგალითად, მზე და
დააჭირე ძიების ღილაკს.
ფან­ჯა­რა­ში გა­მოჩ­ნ­დე­ბა ძი­ე­ბის შე­
დე­გე­ბი. მა­უ­სით მო­ნიშ­ნე სუ­რა­თი
და Insert ღი­ლა­კით ჩას­ვი სუ­რა­თი
დო­კუ­მენ­ტ­ში.

ძი­ე­ბის შე­დე­გე­ბი­დან შე­გიძ­ლია ერ­თ­დ­რო­უ­ლად რამ­დე­ნი­მე სუ­რა­თი მო­ნიშ­ნო და დო­

კუ­მენ­ტ­ში ჩას­ვა.

წა­ი­კითხე ნაწყ­ვე­ტი ვა­ჟა-­ფ­შა­ვე­ლას მოთხ­რო­ბი­დან „ხმელი

წი­ფე­ლი“. მო­ი­ძიე ინ­ტერ­ნეტ­ში სუ­რა­თე­ბი და გა­ა­ფორ­მე ივარჯიშე!
ტექ­ს­ტი შემ­დეგ გვერ­დ­ზე მო­ცე­მუ­ლი ნი­მუ­შის შე­სა­ბა­მი­სად.
ხმელი წიფელი

(ნაწყვეტი)
ყვე­ლას და, მათ შო­რის, მეც მიყ­ვარს მა­ღა­ლი, მწვა­ნით, ყვა­ვი­ლე­ბით მორ­
თუ­ლი მთა; გა­ზაფხუ­ლის სუ­ნი, ახ­ლად ამო­მა­ვა­ლი ბა­ლა­ხი, ახ­ლად დამ­დ­
ნა­რის ყი­ნუ­ლი­სათ­ვის რომ უჯობ­ნი­ა, უცოდ­ვე­ლად, უვ­ნებ­ლად ამო­უ­ჩე­ნია
თა­ვი და შეჰ­ყუ­რებს მზეს, ქვე­ყა­ნას, იჩ­ქ­მა­ლე­ბა, ინა­ბე­ბა, მაგ­რამ ნაზს, მიბ­
ნე­დილს სა­ხე­ზე გა­მო­უთ­ქ­მე­ლი ტრფი­ა­ლე­ბა გა­დაჰ­ფე­ნი­ა: – გავ­ცოცხ­ლდ ­ ი,
მად­ლი ჩემს გამ­ჩენ­სა­ო, – თით­ქოს დუ­დუ­ნებს. სა­ა­მუ­რი­ა, გა­ყი­ნუ­ლი ხე­ე­ბი
გა­ზაფხუ­ლის სით­ბო­თი ზოგ­ნი რომ გა­ი­ფოთ­ლე­ბი­ან და სხვა­ნი აყ­ვავ­დე­ბი­ან.
მი­ბუნ­დე­ბულს, უღ­რანს, ბნელს, და­ბუ­რულს ტყეს ხომ არა შე­ედ­რე­ბა!..
მაგ­რამ ამ­ჟა­მად ყვე­ლა­ფე­რი მა­ვიწყ­დე­ბა და თვალ­თ­-­წინ მიდ­გე­ბა მხო­ლოდ
ერ­თი ხმე­ლი წი­ფე­ლი. ისიც უღ­რანს ტყე­ში დგას, ერ­თის კლდის თავ­ზედ. ამ
კლდე­საც ხა­ვერ­დი­ვით მწვა­ნე ხავ­სი გა­დაჰ­კ­ვ­რი­ა. ხმელს წი­ფელს სხვა ხე­
ე­ბი შორს უდ­გა­ნან, თით­ქოს გან­გებ გაჰ­შო­რე­ბი­ან და ამა­ყად დას­ჩე­რე­ბი­ან
თავ­ზე. ხმე­ლის წიფ­ლის ახ­ლო რამ­დე­ნი­მე ჟო­ლის ფე­ხია მო­სუ­ლი, შვე­ლი­სა
და ირ­მის ნაკ­ვ­ნე­ტის ფოთ­ლე­ბით. ისი­ნი გად­მო­ძა­ბუ­ლან და გად­მოს­ც­ქე­რი­ან
დაბ­ლა მდი­ნა­რეს, მის ფეს­ვებ­ში რამ­დე­ნი­მე ფე­ხი ძირ­ტ­კ­ბი­ლა მო­დის, ზამ­
თარ­-­ზაფხულ მწვა­ნე, დაკ­ბი­ლულ­-­ფოთ­ლე­ბი­ა­ნი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 ინტერნეტი და MS Word 2016 63

ივარჯიშე! ხმელი წიფელი

(ნაწყვეტი)
ყვე­­ლას და, მათ შო­­რის, მეც მიყ­­ვარს მა­­ღა­­ლი, მწვა­­ნით, ყვა­­ვი­­ლე­­ბით მორ­­
თუ­­ლი მთა; გა­­ზაფხუ­­ლის სუ­­ნი, ახ­­ლად ამო­­მა­­ვა­­ლი ბა­­ლა­­ხი, ახ­­ლად დამ­­დ­
ნა­­რის ყი­­ნუ­­ლი­­სათ­­ვის რომ უჯობ­­ნი­­ა, უცოდ­­ვე­­ლად, უვ­­ნებ­­ლად ამო­­უ­ჩე­­ნია
თა­­ვი და შეჰ­­ყუ­­რებს მზეს, ქვე­­ყა­­ნას, იჩ­­ქ­მა­­ლე­­ბა, ინა­­ბე­­ბა, მაგ­­რამ ნაზს, მიბ­­
ნე­­დილს სა­­ხე­­ზე გა­­მო­­უთ­­ქ­მე­­ლი ტრფი­­ა­ლე­­ბა გა­­დაჰ­­ფე­­ნი­­ა: – გავ­­ცოცხ­­ლ­დი,

მად­­ლი ჩემს გამ­­ჩენ­­სა­­ო, – თით­­ქოს დუ­­დუ­­ნებს. სა­­ა­მუ­­რი­­ა, გა­­ყი­­ნუ­­ლი ხე­­ე­ბი

გა­­ზაფხუ­­ლის სით­­ბო­­თი ზოგ­­ნი რომ გა­­ი­ფოთ­­ლე­­ბი­­ან და სხვა­­ნი აყ­­ვავ­­დე­­ბი­­ან.
მი­­ბუნ­­დე­­ბულს, უღ­­რანს, ბნელს, და­­ბუ­­რულს ტყეს ხომ არა შე­­ედ­­რე­­ბა!..
მაგ­­რამ ამ­­ჟა­­მად ყვე­­ლა­­ფე­­რი მა­­ვიწყ­­დე­­ბა და თვალ­­თ-­ ­წინ მიდ­­გე­­ბა მხო­­ლოდ
ერ­­თი ხმე­­ლი წი­­ფე­­ლი. ისიც უღ­­რანს ტყე­­ში დგას, ერ­­თის კლდის თავ­­ზედ. ამ
კლდე­­საც ხა­­ვერ­­დი­­ვით მწვა­­ნე ხავ­­სი გა­­დაჰ­­კ­ვ­რი­­ა. ხმელს წი­­ფელს სხვა ხე­­
ე­­ბი შორს უდ­­გა­­ნან, თით­­ქოს გან­­გებ გაჰ­­შო­­რე­­ბი­­ან და ამა­­ყად დას­­ჩე­­რე­­ბი­­ან
თავ­­ზე. ხმე­­ლის წიფ­­ლის ახ­­ლო რამ­­დე­­ნი­­მე ჟო­­ლის ფე­­ხია მო­­სუ­­ლი, შვე­­ლი­­სა
და ირ­­მის ნაკ­­ვ­ნე­­ტის ფოთ­­ლე­­ბით. ისი­­ნი გად­­მო­­ძა­­ბუ­­ლან და გად­­მოს­­ც­ქე­­რი­­ან

დაბ­­ლა მდი­­ნა­­რეს, მის ფეს­­ვებ­­ში რამ­­დე­­ნი­­მე ფე­­ხი ძირ­­ტ­კ­ბი­­ლა მო­­დის, ზამ­­

თარ­-­ ­ზაფხულ მწვა­­ნე, დაკ­­ბი­­ლულ­­-­ფოთ­­ლე­­ბი­­ა­ნი.

შენ უკ­ვე შე­გიძ­ლია სუ­რა­თე­ბის ძი­ე­ბა, ტექ­ს­ტურ რე­დაქ­ტორ­ში მი­სი ჩას­მა, ზო­მის შეც­ვ­
ლა და მობ­რუ­ნე­ბა. სუ­რა­თე­ბის ჩას­მის შემ­დეგ ტექ­ს­ტ­ში „ხმელი წი­ფე­ლი“ სტრი­ქო­ნებს
შო­რის ად­გი­ლი გა­ი­ზარ­და. იმი­სათ­ვის, რომ სუ­რა­თე­ბი ტექ­ს­ტ­ში ეფექ­ტუ­რად გა­ნა­თავ­სო,
აუცი­ლე­ბე­ლია გა­მო­ი­ყე­ნო და­მა­ტე­ბი­თი ჩა­ნარ­თის სუ­რა­თე­ბის ხელ­საწყო­ე­ბი (Picture
Tools) ბრძა­ნე­ბა ტექ­სტ
­ ის გა­და­ტა­ნა (Wrap Text).

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

64
სურათების განლაგების შესაცვლელად:
მონიშნე სურათი;
სუ­რა­თე­ბის ხელ­საწყო­ე­ბი და­მა­ტე­ბი­თი ჩა­ნარ­
თის მო­წეს­რი­გე­ბა (Arrange) ჯგუ­ფი­დან ჩა­მო­
შა­ლე ბრძა­ნე­ბა ტექ­ს­ტის გა­და­ტა­ნა;
შე­არ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა მჭიდ­რო (Tight), რა­თა სუ­
რა­თი ტექ­ს­ტშ
­ ი გან­თავ­ს­დეს.
ამ მოქ­მე­დე­ბის შეს­რუ­ლე­ბა სუ­რა­თის კონ­ტექ­ს­ტუ­რი
მე­ნი­უ­და­ნაც შე­გიძ­ლი­ა.

ივარჯიშე!
ზე­მოთ ნას­წავ­ლი ბრძა­ნე­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით ტექ­ს­ტ­ში ჩას­მუ­ლი
სუ­რა­თე­ბი გა­ა­ფორ­მე და დო­კუ­მენტს სა­ბო­ლოო სა­ხე მი­ე­ცი:

ხმელი წიფელი

(ნაწყვეტი)
ყვე­­ლას და, მათ შო­­რის, მეც მიყ­­ვარს მა­­ღა­­ლი, მწვა­­ნით,
ყვა­­ვი­­ლე­­ბით მორ­­თუ­­ლი მთა; გა­­ზაფხუ­­ლის სუ­­ნი, ახ­­ლად
ამო­­მა­­ვა­­ლი ბა­­ლა­­ხი, ახ­­ლად დამ­­დ­ნა­­რის ყი­­ნუ­­ლი­­სათ­­ვის
რომ უჯობ­­ნი­­ა, უცოდ­­ვე­­ლად, უვ­­ნებ­­ლად ამო­­უ­ჩე­­ნია თა­­ვი
და შეჰ­­ყუ­­რებს მზეს, ქვე­­ყა­­ნას, იჩ­­ქ­მა­­ლე­­ბა, ინა­­ბე­­ბა, მაგ­­
რამ ნაზს, მიბ­­ნე­­დილს სა­­ხე­­ზე გა­­მო­­უთ­­ქ­მე­­ლი ტრფი­­ა­ლე­­
ბა გა­­დაჰ­­ფე­­ნი­­ა: – გავ­­ცოცხ­­ლ­დი, მად­­ლი ჩემს გამ­­ჩენ­­სა­­ო,
– თით­­ქოს დუ­­დუ­­ნებს. სა­­ა­მუ­­რი­­ა, გა­­ყი­­ნუ­­ლი ხე­­ე­ბი გა­­ზაფხუ­­ლის სით­­ბო­­თი
ზოგ­­ნი რომ გა­­ი­ფოთ­­ლე­­ბი­­ან და სხვა­­ნი აყ­­ვავ­­დე­­ბი­­ან. მი­­ბუნ­­დე­­ბულს, უღ­­რანს,
ბნელს, და­­ბუ­­რულს ტყეს ხომ არა შე­­ედ­­რე­­ბა!..
მაგ­რამ ამ­ჟა­მად ყვე­ლა­ფე­რი მა­ვიწყ­დე­ბა და თვალ­თ-­ ­წინ მიდ­გე­
ბა მხო­ლოდ ერ­თი ხმე­ლი წი­ფე­ლი. ისიც უღ­რანს ტყე­ში დგას,
ერ­თის კლდის თავ­ზედ. ამ კლდე­საც ხა­ვერ­დი­ვით მწვა­ნე ხავ­
სი გა­დაჰ­კ­ვ­რი­ა. ხმელს წი­ფელს სხვა ხე­ე­ბი შორს უდ­გა­ნან,
თით­ქოს გან­გებ გაჰ­შო­რე­ბი­ან და ამა­ყად დას­ჩე­რე­ბი­ან თავ­ზე.
ხმე­ლის წიფ­ლის ახ­ლო რამ­დე­ნი­მე ჟო­ლის ფე­ხია მო­სუ­ლი,
შვე­ლი­სა და ირ­მის ნაკ­ვ­ნე­ტის ფოთ­ლე­ბით. ისი­ნი გად­მო­ძა­ბუ­
ლან და გად­მოს­ცქ­ ე­რი­ან დაბ­ლა მდი­ნა­რეს, მის ფეს­ვებ­ში რამ­დე­ნი­მე ფე­ხი
ძირ­ტ­კ­ბი­ლა მო­დის, ზამ­თარ­-­ზაფხულ მწვა­ნე, დაკ­ბი­ლულ­-­ფოთ­ლე­ბი­ა­ნი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 ინტერნეტი და MS Word 2016 65
მოქმედებები სურათებზე
სუ­რა­თის მო­ნიშ­ვ­ნი­სას ლენ­ტ­ზე ჩნდე­ბა და­მა­ტე­ბი­თი ჩა­ნარ­თი სუ­რა­თე­ბის ხელ­საწყო­
ე­ბი/­ფორ­მა­ტი, რო­მე­ლიც სუ­რა­თე­ბის და­მუ­შა­ვე­ბა­ში გვეხ­მა­რე­ბა. ფორ­მა­ტი ჩა­ნარ­თი
ოთხი ჯგუ­ფის­გან შედ­გე­ბა: გას­წო­რე­ბა (Adjust), სუ­რა­თის სტი­ლე­ბი (Picture Styles),
მო­წეს­რი­გე­ბა (Arrange) და ზო­მა (Size).

სუ­რა­თე­ბის სი­კაშ­კა­შის, კონ­ტ­რას­ტის და სიმ­კ­

ვეთ­რის გა­სა­უმ­ჯო­ბე­სებ­ლად მო­ნიშ­ნე სუ­რა­თი და
გა­მო­ი­ყე­ნე ფორ­მა­ტი ჩა­ნარ­თის გას­წო­რე­ბა ჯგუ­
ფის ბრძა­ნე­ბა – შეს­წო­რე­ბე­ბი (Corrections).

სუ­რათ­ზე ფე­რე­ბის შე­საც­ვ­ლე­ლად აირ­ჩიე ფორ­

მა­ტი ჩა­ნარ­თის გას­წო­რე­ბა ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბა –
ფე­რი (Color).

იმი­სათ­ვის, რომ სუ­რა­თი და­ემ­ს­გავ­სოს ეს­კიზს ან

ნა­ხატს სუ­რათ­ზე სხვა­დას­ხ­ვა მხატ­ვ­რუ­ლი ეფექ­
ტე­ბის და­მა­ტე­ბა შე­გიძ­ლი­ა. ამის­თ­ვის გა­მო­ი­ყე­ნე
ფორ­მა­ტი ჩა­ნარ­თის გას­წო­რე­ბა ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­
ბა – მხატ­ვ­რუ­ლი ეფექ­ტე­ბი (Artistic Effects).
სუ­რა­თის სხვა სუ­რა­თით ჩა­სა­ნაც­ვ­ლებ­ლად ისე, რომ ძვე­ლი სუ­
რა­თის ფორ­მა­ტი და ზო­მე­ბი შე­ნარ­ჩუნ­დეს, გა­მო­ი­ყე­ნე გას­წო­რე­ბა
ჯგუ­ფის სუ­რა­თის შეც­ვ­ლის (Change Picture) ბრძა­ნე­ბა.
სუ­რა­თე­ბის ჩას­მის შემ­დეგ შე­საძ­ლე­ბე­ლია იზ­რუ­ნო სუ­რა­თე­ბის სტილ­ზე. ამი­სათ­ვის მო­
ნიშ­ნე სუ­რა­თი და და­მა­ტე­ბი­თი ჩა­ნარ­თი­დან სუ­
რა­თის ხელ­საწყო­ე­ბი ჯგუ­ფი­დან სუ­რა­თის სტი­
ლე­ბი შე­არ­ჩიე შე­სა­ბა­მი­სი ბრძა­ნე­ბა.

სუ­რა­თის ყვე­ლა სტი­ლის სა­ნა­ხა­ვად და­ა­ჭი­რე მარ­ჯ­ვე­ნა კუთხე­ში მო­თავ­სე­ბულ პა­ტა­რა

ისარს და აირ­ჩიე რო­მე­ლი­მე სტი­ლი, მა­გა­ლი­თად: რბი­ლი ოვა­ლუ­რი კი­დე (Soft Edge
Oval).

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

66
სუ­რა­თე­ბის კონ­ტუ­რი­სა და ეფექ­ტე­ბის შე­საც­ვ­ლე­ლად სუ­რა­თის ხელ­საწყო­ებ­ ი და­მა­ტე­
ბი­თი ჩა­ნარ­თის სუ­რა­თის სტი­ლი ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბე­ბი გა­მო­ი­ყე­ნე.
სუ­რა­თის კონ­ტუ­რის შე­სარ­ჩე­ვად მო­ნიშ­ნე სუ­რა­თი და მა­უ­სის დახ­მა­
რე­ბით აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა სუ­რა­თის კონ­ტუ­რი (Picture Border). შე­არ­
ჩიე კონ­ტუ­რის ფე­რი, სი­გა­ნე და ხა­ზის სტი­ლი.

სუ­რა­თე­ბი­სათ­ვის ვი­ზუ­ა­ლუ­რი ეფექ­ტე­ბის შე­სარ­ჩე­ვად მო­ნიშ­ნე

სუ­რა­თი და მა­უ­სის დახ­მა­რე­ბით აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა სუ­რა­თის ეფექ­
ტე­ბი (Picture Effects). შე­არ­ჩიე სუ­რა­თის ეფექ­ტის პა­რა­მეტ­რი.

ბრძა­ნე­ბა სუ­რა­თე­ბის გან­ლა­გე­ბა (Picture Layout)

და­გეხ­მა­რე­ბა რამ­დე­ნი­მე სუ­რა­თი SmarArt დი­აგ­
რა­მად გარ­დაქ­მ­ნა, შე­უც­ვა­ლო მათ ზო­მა და და­ა­
სა­თა­უ­რო.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 ინტერნეტი და MS Word 2016 67
სა­მუ­შაო ფურ­ცელ­ზე სუ­რა­თის მდე­ბა­რე­ობ­ ის შე­სარ­ჩე­ვად
გა­მო­ი­ყე­ნე ფორ­მა­ტი ჩა­ნარ­თის მო­წეს­რი­გე­ბა ჯგუ­ფის ბრძა­
ნე­ბე­ბი.
სუ­რა­თის მდე­ბა­რე­ობ­ ის შენ­თ­ვის სა­სურ­ვე­ლი ვა­რი­ან­ტის შე­სარ­ჩე­ვად
მო­ნიშ­ნე სუ­რა­თი და გა­მო­ი­ყე­ნე მო­წეს­რი­გე­ბა ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბა – მდე­
ბა­რე­ო­ბა (Position).

სუ­რა­თის წინ ან უკა­ნა პო­ზი­ცი­აზ­ ე გა­და­სა­ტა­ნად მო­ნიშ­ნე სუ­რა­თი და

გა­მო­ი­ყე­ნე მო­წეს­რი­გე­ბა ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბე­ბი: წინ გად­მო­ად­გი­ლე­ბა
(Bring Forward) ან უკან გა­და­ად­გი­ლე­ბა (Send Backward). და­აკ­ვირ­
დი ქვე­მოთ მო­ცე­მულ სუ­რა­თებს. მარ­ცხე­ნა სუ­რათ­ზე
სახ­ლი ეფა­რე­ბა პალ­მას, ხო­ლო მარ­ჯ­ვე­ნა სუ­რათ­ზე პალ­
მა სახ­ლის წი­ნა­ა.

და­აკ­ვირ­დი ქვე­მოთ მო­ცე­მულ გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბას, რო­მე­ლიც სა­მი სუ­რა­თის­გან შედ­გე­ბა:

ცხე­ნი, პალ­მა და სახ­ლი. თუ გსურს რო­მე­ლი­მე სუ­რა­თი, მა­გა­ლი­თად ცხე­ნი, პალ­მი­სა და
სახ­ლის წინ ან უკან გა­ნა­თავ­სო, მა­შინ გა­მო­ი­ყე­ნე ბრძა­ნე­
ბე­ბი: წი­ნა პლან­ზე გად­მო­ნაც­ვ­ლე­ბა (Bring to Front) ან
უკა­ნა პლან­ზე გაგ­ზავ­ნა (Send to Back).

წინ­/უ­კან გა­და­ად­გი­ლე­ბა ბრძა­ნე­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბი­სას სუ­რა­

ყურადღება თის­თ­ვის არ უნ­და გქონ­დეს შერ­ჩე­ულ ­ ი ბრძა­ნე­ბა მდე­ბა­რე­ო­
მიაქციე!
ბა/­ხაზ­ში ტექ­ს­ტ­თან ერ­თად (In Line With Text).

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

68
სუ­რა­თე­ბის ჰო­რი­ზონ­ტა­ლურ ან ვერ­ტი­კა­ლურ ხაზ­ზე, ზე­და, ქვე­და,
მარ­ცხე­ნა ან მარ­ჯ­ვე­ნა კი­დე­ზე გა­სას­წო­რებ­ლად გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ფორ­მა­
ტი ჩა­ნარ­თის მო­წეს­რი­გე­ბა ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბა – სწო­რე­ბა (Align).

სუ­რა­თე­ბის გას­წო­რე­ბამ­დე აუცი­ლე­ბე­ლია მო­ნიშ­ნო ისი­ნი Ctrl ან Shift

კლა­ვი­შე­ბის დახ­მა­რე­ბით.

თუ გინ­და, რომ სუ­რათს სიგ­რ­ძე და სი­გა­ნე ზუს­ტად მი­უ­თი­თო, მი­სი მო­ნიშ­ვ­ნის შემ­დეგ
გა­მო­ი­ყე­ნე ფორ­მა­ტი ჩა­ნარ­თის ზო­მა (Size) ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბე­ბი სი­მაღ­ლე (Height) და
სი­გა­ნე (Width).

სუ­რა­თი­დან არა­სა­სურ­ვე­ლი არე­ე­ბის შე­მო­საჭ­რე­ლად კი მო­ნიშ­ნე სუ­

რა­თი და და­მა­ტე­ბი­თი ჩა­ნარ­თის სუ­რა­თის ხელ­საწყო­ე­ბი ჯგუ­ფი­დან ზო­
მა აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა ჩა­მოჭ­რა (Crop).

მო­დი ჩა­მოვ­ჭ­რათ სუ­რა­თი­დან პლა­ნე­ტე­ბი, ისე, რომ მხო­ლოდ დე­და­მი­წის სუ­რა­თი დარ­
ჩეს. ამი­სათ­ვის მო­ნიშ­ნე სუ­რა­თი და აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა ჩა­მოჭ­რა. მა­უ­სი მი­იყ­ვა­ნე ჩა­მოჭ­
რის მარ­კე­რებ­თან და გა­და­ა­ად­გი­ლე მარ­ჯ­ვე­ნა მხა­რეს. შავ ნა­წილ­ში მო­აქ­ციე ჩა­მო­
საჭ­რე­ლი ნა­წი­ლი და კლა­ვი­ა­ტუ­რა­ზე და­ა­ჭი­რე კლა­ვიშს Enter. სუ­რათს შა­ვი ნა­წი­ლი
ჩა­მო­ეჭ­რე­ბა.

მზე მერკური ვენერა დედამიწა მზე მერკური ვენერა დედამიწა

მთვარე მარსი იუპიტერი სატურნი მთვარე მარსი იუპიტერი სატურნი

ურანი ნეპტუნი პლუტონი ურანი ნეპტუნი პლუტონი

მოჭ­რის გარ­და, სუ­რა­თის­თ­ვის სხვა­დას­ხ­ვა ფორ­მის მი­ცე­მაც შე­გიძ­ლი­ა. ამი­სათ­ვის სუ­

რა­თის მო­ნიშ­ვ­ნის შემ­დეგ გა­მო­ი­ყე­ნე ფორ­მა­ტი ჩა­ნარ­თის ზო­მა ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბა – ჩა­
მოჭ­რა/­ჩა­მოჭ­რა ფორ­მის მი­ხედ­ვით (Crop to Shape).

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 ინტერნეტი და MS Word 2016 69

ქვემოთ მოცემული სურათებით გააფორმე სულხან-საბა

ივარჯიშე!
ორბელიანის იგავ-არაკი „სოფლის მაშენებელნი“.

ერთი ძაღლი და ერთი მამალი დაძმობილდნენ: სოფელი ავაშენოთო!

ძაღლმა უთხრა: როგორ ავაშენოთო?
მამალმა უპასუხა: შენ იყეფე, მე ვიყივლებ და აშენდებაო.
წა­ვიდ­ნენ ტყე­ში. ძაღ­ლ­მა ყე­ფა და­
იწყო და და­ე­ძი­ნა. მა­მა­ლი ხე­ზე შეჯ­და,
ყი­ვი­ლი და­იწყო. მე­ლას ხმა მო­ეს­მა,
მო­ვი­და, მა­მალს ჰკითხა: მანდ რა­სა
იქ­მო?
მა­მალ­მა უთხ­რა: სო­ფელს ვა­შე­ნებ­თო.
მე­ლამ უთხ­რა: ჩა­მო­დი, სახ­ლის ალა­
გი მო­მი­ზო­მე­ო!
მა­მალ­მა უთხ­რა: მა­მა­სახ­ლი­სი მან­და
წევს, გა­აღ­ვი­ძე, ეგ მო­გი­ზო­მავ­სო!
მე­ლია მამ­ლის ნდო­ბით შეც­და და
ვე­ღა­რა გა­ი­გო რა. ძაღ­ლ­თან მი­ვი­და, მა­მა­სახ­ლი­სო­ბით უხ­მო: ადე, სახ­ლის
ალა­გი მინ­და­ო.
წა­მოდ­გა ძაღ­ლი, მე­ლას გა­მო­უდ­გა, და­ჩეჩ­ქ­ვა და კუ­დი მოს­წყ­ვი­ტა. და­
კო­დი­ლი წა­ვი­და. გაგ­ლე­ჯი­ლი, ნათ­რე­ვი, გო­რა­ზე წა­მოდ­გა და და­უ­ძა­ხა: მე
ხომ ჩე­მი ჭკუ­ი­სა და­მე­მარ­თაო და თუ თქვენ მაგ საქ­მით სო­ფე­ლი ააშე­ნოთ,
თქვენც შე­იტყობ­თო!

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

70
სიმბოლოები

სპეციალური სიმბოლოების ჩასმა ტექსტურ რედაქტორში

ტექ­ს­ტურ დო­კუ­მენ­ტ­ში ბეჭ­დ­ვი­სას შენ იყე­ნებ სხვა­დას­ხ­ვა სიმ­ბო­ლოს: ასო­ებს, ციფ­
რებს, სას­ვენ ნიშ­ნებს და სხვ. ხან­და­ხან დო­კუ­მენ­ტ­ში გჭირ­დე­ბა ისე­თი სპე­ცი­ა­ლუ­რი
სიმ­ბო­ლო­ებ­ ის გა­მო­ყე­ნე­ბა, რომ­ლე­ბიც არ არის კლა­ვი­ა­ტუ­რა­ზე, მა­გა­ლი­თად:  
   
ტექსტურ რედაქტორში სპეციალური სიმბოლოების ჩასასმელად:
მიიყვანე კურსორი სასურველ ადგილას;
ჩასმა (Insert) ჩანართიდან აირჩიე ბრძანება სიმბოლო (Symbol);
გა­მოჩ­ნ­დე­ბა ბო­ლოს გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი სიმ­ბო­ლო­ებ­ ი. აირ­ჩიე სა­სურ­
ვე­ლი სიმ­ბო­ლო მა­უ­სის დაწ­კა­პუ­ნე­ბით.
თუ სხვა სიმბოლოების არჩევა და დოკუმენტში ჩასმა გინდა, მაშინ:
აირ­ჩიე ღი­ლა­კი მე­ტი სიმ­ბო­ლო (More Symbols...). ეკ­რან­ზე გა­მოჩ­ნ­დე­ბა სიმ­ბო­
ლო­ე­ბის ფან­ჯა­რა;
შრიფ­ტის (Font) ველ­ში აირ­ჩიე ის
ფონ­ტი რო­მელ­შიც შენ­თ­ვის სა­სურ­
ვე­ლი სიმ­ბო­ლო შე­იძ­ლე­ბა იყოს მო­
თავ­სე­ბუ­ლი, მა­გა­ლი­თად: Webdings,
Windings, Windings2, Windings3;
სა­სურ­ვე­ლი სიმ­ბო­ლოს მო­ძი­ე­ბის
შემ­დეგ, მას­ზე ორ­ჯერ და­აწ­კა­პუ­ნე ან
მო­ნიშ­ნე სიმ­ბო­ლო და აირ­ჩიე ჩას­მა
(Insert) ღი­ლა­კი;
და­ხუ­რე ფან­ჯა­რა ღი­ლა­კით – გა­უქ­
მე­ბა (Cancel).

სიმბოლოების დაფორმატება ტექსტის დაფორმატების მსგავსად ხდება.

1. სიმ­ბო­ლო­ე­ბის, ტექ­ს­ტუ­რი ვე­ლი­სა და ფი­გუ­რე­ბის გა­მო­ყე­ ივარჯიშე!

ნე­ბით შე­ად­გი­ნე საგ­ზაო ნიშ­ნე­ბი:

2. ამინ­დის სიმ­ბო­ლო­ე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით შე­ად­გი­ნე მიმ­დი­ნა­რე დღის ამინ­დის

პროგ­ნო­ზი;
3. მო­ი­ფიქ­რე და შექ­მე­ნი რე­ბუ­სე­ბი სიმ­ბო­ლო­ე­ბი­სა და სუ­რა­თე­ბის გა­მო­ყე­
ნე­ბით.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 ინტერნეტი და MS Word 2016 71
ცხრილები
ცხრი­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის ორ­გა­ნი­ზე­ბუ­ლად და თვალ­სა­ჩი­ნოდ წარ­მოდ­გე­ნის სა­უ­კე­თე­სო
სა­შუ­ა­ლე­ბა­ა. ცხრი­ლი შედ­გე­ბა სტრი­ქო­ნე­ბი­სა და სვე­ტე­ბის­გან. სტრი­ქო­ნე­ბი­სა და სვე­
ტე­ბის გა­დაკ­ვე­თა ქმნის უჯ­რებს. ტექ­ს­ტურ დო­კუ­მენ­ტ­ში ჯერ ცა­რი­ე­ლი ცხრი­ლი იქ­მ­ნე­
ბა, შემ­დეგ კი მის უჯ­რებ­ში იწე­რე­ბა მო­ნა­ცე­მე­ბი.

ცხრილის აგება
ცხრილის ჩასმა ტექსტურ რედაქტორში შესაძლებელია რამდენიმე ხერხით:
ცხრილის ჩასმა ბადის გამოყენებით:

აირჩიე ჩასმა (Insert) ჩანართის ბრძანება – ცხრილი (Table);

მა­უ­სის დახ­მა­რე­ბით ცხრი­ლის ბა­დე­ზე მო­ნიშ­ნე სვე­ტე­ბი­სა და
სტრი­ქო­ნე­ბის სა­სურ­ვე­ლი რა­ო­დე­ნო­ბა. ბა­დის თავ­ზე წარ­წე­რა,
მა­გა­ლი­თად, 4x3 ცხრი­ლი მი­გა­ნიშ­ნებს, რომ და­ი­ხა­ზე­ბა 4 სვე­ტი­
ა­ნი და 3 სტრი­ქო­ნი­ა­ნი ცხრი­ლი;
მაუსით დააფიქსირე ცხრილის ჩასმა დოკუმენტში.
ამ მეთოდით მაქსიმუმ 10 სვეტიანი და 8 სტრიქონიანი ცხრილის დახაზვა შეიძლება.
ცხრილის ჩასმა ბრძანებით:

ჩას­მა (Insert) ჩა­ნარ­თის ბრძა­ნე­ბი­დან ცხრი­ლი (Table) აირ­ჩიე

ცხრი­ლის ჩას­მა (Insert Table);

გახ­ს­ნი­ლი ფან­ჯ­რის ცხრი­ლის ზო­მა (Table size) ველ­ში მი­უ­

თი­თე სვე­ტე­ბი­სა და სტრი­ქო­ნე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა;
ღილაკით კარგი (OK) ჩასვი ცხრილი დოკუმენტში.
ცხრილის დახატვა ბრძანებით:

ჩას­მა (Insert) ჩა­ნარ­თის ბრძა­ნე­ბი­დან ცხრი­ლი (Table) აირ­ჩიე ბრძა­

ნე­ბა ცხრი­ლის და­ხატ­ვა (Draw Table);
კურ­სო­რი მი­ი­ღებს ფან­ქ­რის ფორ­მას. და­ხა­ზე სა­სურ­ვე­ლი რა­ო­დე­ნო­
ბის უჯ­რე­ბი. შე­საძ­ლე­ბე­ლია ხა­ზე­ბის დი­ა­გო­ნალ­ზე გავ­ლე­ბაც.

ეს ლურ­ს­მუ­ლი დამ­წერ­ლო­ბა ერ­თ-­ ერ­თი უძ­ვე­ლე­სია და იგი

საინტერესოა! შუ­მე­რებ­მა ძვე­ლი წელ­თაღ­რიცხ­ვის მე­ოთხე ათას­წ­ლე­
ულ­ში შექ­მ­ნეს. ჯერ კი­დევ ნო­ტიო თი­ხის ფირ­ფი­ტებ­ზე
წვე­ტი­ა­ნი ხის კალ­მე­ბით წერ­დ­ნენ და შემ­დეგ ფირ­ფი­ტებს
გა­მოწ­ვავ­დნ­ ენ. ბევ­რ­მა ასეთ­მა ფირ­ფი­ტამ მო­აღ­წია ჩვენს
დრომ­დე. ახ­ლა მსოფ­ლი­ოს წამ­ყ­ვა­ნი მეც­ნი­ე­რე­ბი მათ გა­
ციფ­რუ­ლე­ბა­ზე მუ­შა­ო­ბენ. სუ­რათ­ზე ხე­დავ ძვ. წ. აღ. 2044
წელს შუ­მე­რულ ქა­ლაქ ურ­ში შეს­რუ­ლე­ბულ წარ­წე­რას,
რო­მე­ლიც და­საქ­მე­ბულ­თა ცხრილს წარ­მო­ად­გენს. ცხრი­
ლის სვე­ტებ­ში მო­ცე­მუ­ლია ქა­ლა­ქის მი­ერ და­ქი­რა­ვე­ბუ­
ლი მი­წის მუ­შე­ბის სია და მა­თი გა­სამ­რჯ­ ე­ლოს ოდე­ნო­ბა.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

72
ცხრილში მონაცემების შეტანა და უჯრის ზომების შეცვლა
ცხრილში მონაცემების შესატანად:
ფურცელზე ჩასვი ცხრილი;
ჩასვი კურსორი ცხრილის რომელიმე უჯრაში და ჩაწერე მონაცემები.
უჯრა, რომელშიც მოთავსებულია კურსორი, არის აქტიური უჯრა.

ცხრილში უჯრის ზომების შეცვლა რამდენიმე ხერხითაა შესაძლებელი.

მა­უ­სის მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი მი­იყ­ვა­ნე სტრი­ქო­ნის ან სვე­ტის გამ­ყოფ
ხაზ­თან;
მაუსის ისარი მიიღებს ორმხრივი ისრის ფორმას;
მაუსიდან თითის აუღებლად გადააადგილე ხაზი.
მთლი­ა­ნი ცხრი­ლის ზო­მის შე­საც­ვ­ლე­ლად მა­უ­სი მი­იყ­ვა­ნე ცხრი­ლის მარ­ჯ­ვე­ნა ქვე­და
მარ­კერ­თან, მა­უ­სი მი­ი­ღებს ორ­მ­ხ­რი­ვი ის­რის ფორ­მას და მა­უ­სი­დან თი­თის აუღებ­ლად
ცხრილს მი­ე­ცი სა­სურ­ვე­ლი ზო­მა. ცხრი­ლის გა­და­ად­გი­ლე­ბის მარ­კე­რი და­გეხ­მა­რე­ბა
ცხრი­ლი ფურ­ცელ­ზე გა­და­ად­გი­ლო.

ააგე მიმ­დი­ნა­რე თვის კა­ლენ­და­რი ქვე­მოთ მო­ცე­მუ­ლი ნი­მუ­შის ივარჯიშე!

მი­ხედ­ვით. და­ა­ფორ­მა­ტე შენ­თ­ვის ნაც­ნო­ბი ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტე­ბით
ცხრილ­ში შე­ტა­ნი­ლი მო­ნა­ცე­მე­ბი.
დეკემბერი, 2018 წელი

ორშაბათი სამშაბათი ოთხშაბათი ხუთშაბათი პარასკევი შაბათი კვირა

26 27 28 29 30 1 2

3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15 16

17 18 19 20 21 22 23

24 25 26 27 28 29 30

31 1 2 3 4 5 6

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 ინტერნეტი და MS Word 2016 73
ცხრილში სვეტებისა და სტრიქონების ჩასმა/წაშლა
ცხრილ­ზე მუ­შა­ო­ბი­სას შე­იძ­ლე­ბა დაგ­ჭირ­დეს სვე­ტის ან სტრი­ქო­ნის და­მა­ტე­ბა ან წაშ­ლა.
ამა­ში და­გეხ­მა­რე­ბა და­მა­ტე­ბი­თი ჩა­ნარ­თი ცხრი­ლის ხელ­საწყო­ებ­ ი (Table Tools), რო­მე­
ლიც ავ­ტო­მა­ტუ­რად ჩნდე­ბა მხო­ლოდ მა­შინ, რო­დე­საც კურ­სო­რი ცხრი­ლის რო­მე­ლი­მე
უჯ­რა­შია მო­თავ­სე­ბუ­ლი.
და­მა­ტე­ბი­თი ჩა­ნარ­თი ცხრი­ლის ხელ­საწყო­ე­ბი ორი ჩა­ნარ­თის­გან შედ­გე­ბა: დი­ზა­ი­ნი
(Design) და გან­ლა­გე­ბა (Layout). სვე­ტის ან სტრი­ქო­ნის და­სა­მა­ტებ­ლად ჩას­ვი კურ­
სო­რი ცხრი­ლის უჯ­რა­ში და გა­მო­ი­ყე­ნე გან­ლა­გე­ბა ჩა­ნარ­თის მწკრი­ვე­ბი და სვე­ტე­ბი
(Rows & Columns) ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბე­ბი:
ზე­მოთ ჩას­მა (Insert Above) – სტრი­ქო­ნი და­ე­მა­ტე­ბა აქ­ტი­უ­რი
უჯ­რის ზე­მოთ;
ქვე­მოთ ჩას­მა (Insert Below) – სტრი­ქო­ნი და­ე­მა­ტე­ბა აქ­ტი­უ­რი
უჯ­რის ქვე­მოთ;
მარცხნივ ჩასმა (Insert Left) – სვეტი დაემატება აქტიური უჯრის მარცხნივ;
მარჯვნივ ჩასმა (Insert Right) – სვეტი დაემატება აქტიური უჯრის მარჯვნივ.
სტრი­ქო­ნის ან სვე­ტის წა­საშ­ლე­ლად ჩას­ვი კურ­სო­რი ცხრი­ლის უჯ­რა­ში და გა­მო­ი­ყე­ნე
გან­ლა­გე­ბა ჩა­ნარ­თის მწკრი­ვე­ბი და სვე­ტე­ბი ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბა წაშ­ლა (Delete):
უჯრის წაშლა (Delete Cells...) – წაიშლება აქტიური უჯრა;
სვე­ტე­ბის წაშ­ლა (Delete Columns) – წა­იშ­ლე­ბა სვე­ტი, რო­
მელ­შიც აქ­ტი­უ­რი უჯ­რა მდე­ბა­რე­ობს;
მწკრივ­თა წაშ­ლა (Delete Rows) – წა­იშ­ლე­ბა სტრი­ქო­ნი, რო­
მელ­შიც აქ­ტი­უ­რი უჯ­რა მდე­ბა­რე­ობს;
ცხრი­ლის წაშ­ლა (Delete Table) – წა­იშ­ლე­ბა ცხრი­ლი, რო­მელ­
შიც აქ­ტი­ურ
­ ი უჯ­რა მდე­ბა­რე­ობს.
უჯრების გაყოფა და გაერთიანება
მო­ნიშ­ნე უჯ­რე­ბი, რო­მელ­თა გა­ერ­თი­ა­ნე­ბაც გინ­და და გა­მო­ი­ყე­ნე გან­ლა­გე­ბა ჩა­ნარ­თის
გა­ერ­თი­ან
­ ე­ბა (Merge) ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბა – უჯ­რე­ბის გა­ერ­თი­ა­ნე­ბა (Merge Cells).

1 2 3 4 51 2 3 4 5
1 2 3 4 5

უჯრის რამდენიმე ნაწილად დასაყოფად:

გააქტიურე უჯრა და აირჩიე ბრძანება უჯრების გაყოფა (Split Cells);
გა­მო­სულ ფან­ჯა­რა­ში უჯ­რე­ბის გა­ყო­ფა (Split Cells) მი­უ­თი­თე, რამ­დენ ნა­წი­ლად
გინ­და რომ და­ი­ყოს უჯ­რა.

1 2 3 41 52 3 14 25 3 41 52 3 4 5

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

74
ტექსტის განლაგება უჯრაში
უჯ­რა­ში ტექ­ს­ტის გან­ლა­გე­ბის შეც­ვ­ლა შე­გიძ­ლია გან­ლა­გე­ბა
(Layout) ჩა­ნარ­თის ჯგუ­ფი­დან – სწო­რე­ბა (Alignment).

ტექ­ს­ტის სა­სურ­ველ პო­ზი­ცი­აზ­ ე გა­და­სა­ტა­ნად კურ­სო­რი მო­ა­თავ­სე უჯ­რა­ში და აირ­ჩიე

შე­სა­ბა­მი­სი ბრძა­ნე­ბა:
სწორება ზედა სწორება ზედა სწორება ზედა
მარცხენა კიდით ცენტრალური მარჯვენა კიდით
(Align Top Left) კიდით (Align Top Right)
(Align Top Center)

სწორება სწორება
ცენტრალური სწორება ცენტრში ცენტრალური
მარცხენა კიდით (Align Center) მარჯვენა კიდით
(Align Center Left) (Align Center Right)

სწორება ქვედა
სწორება ქვედა ცენტრალური სწორება ქვედა
მარცხენა კიდით კიდით მარჯვენა კიდით
(Align Bottom Left) (Align Bottom Center) (Align Bottom Right)

ტექსტის მიმართულების შეცვლა

უჯ­რა­ში ტექ­ს­ტის მი­მარ­თუ­ლე­ბის შე­საც­ვ­ლე­ლად აირ­ჩიე გან­ლა­
გე­ბა ჩა­ნარ­თის სწო­რე­ბა (Alignment) ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბა – ტექ­ს­
ტის მი­მარ­თუ­ლე­ბა (Text Direction).

ტექსტის მიმართულება გა­აქ­ტი­უ­რე უჯ­რა და ბრძა­ნე­ბას ტექ­

ტექსტის მიმართულება

ტექსტის მიმართულება

ს­ტის მი­მარ­თუ­ლე­ბა (Text Direction)

მა­უ­სით აწ­კა­პუ­ნე, სა­ნამ ტექ­ს­ტი სა­
სურ­ველ მი­მარ­თუ­ლე­ბას არ მი­იღ ­ ებს.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 ინტერნეტი და MS Word 2016 75
ცხრილის კონტური
მას შემ­დეგ, რაც და­ხა­ზავ ცხრილს, შე­ი­ტან მას­ში ინ­ფორ­მა­ცი­ას, შე­გიძ­ლია სვე­ტე­ბი­სა
და სტრი­ქო­ნე­ბის კონ­ტუ­რის შეც­ვ­ლა­ზეც იზ­რუ­ნო, რაც მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი ინ­ფორ­მა­ცი­ის
გა­მოკ­ვე­თა­ში და­გეხ­მა­რე­ბა.
ცხრი­ლის ხა­ზე­ბის ანუ კონ­ტუ­რის შეც­ვ­ლა შე­საძ­ლე­ბე­ლია და­მა­ტე­ბი­თი ჩა­ნარ­თის ცხრი­
ლის ხელ­საწყო­ებ ­ ი/­დი­ზა­ი­ნი (Table Tools/Design) ბრძა­ნე­ბი­დან – საზღ­ვ­რე­ბი (Bor-
ders).
მო­ნიშ­ნუ­ლი ცხრი­ლი­სათ­ვის ბრძა­ნე­ბი­დან კან­ტე­ბი (Borders) შე­გიძ­ლია შე­არ­ჩიო ზე­და,
ქვე­და, მარ­ცხე­ნა, მარ­ჯ­ვე­ნა კან­ტე­ბი, ასე­ვე ცხრი­ლის ში­და და გა­რე საზღ­ვ­რე­ბი.
კანტის სისქის
შეცვლა

კანტის სტილის
შეცვლა

კან­ტის სტი­ლის შეც­ვ­ლა შე­გიძ­ლია საზღ­ვ­რე­ბის ხატ­ვის (Border Painter) ბრძა­ნე­ბით.

კან­ტის სტი­ლის არ­ჩე­ვის შემ­დეგ, ფუნ­ჯი უნ­და გა­და­ა­ტა­რო ცხრი­ლის იმ ხაზს, რომ­ლის
შეც­ვ­ლაც გსურს.

ცხრილის საშლელი
ცხრი­ლის კონ­ტუ­რე­ბის წაშ­ლა შე­საძ­ლე­ბე­ლია ცხრი­ლის ხელ­საწყო­ე­ბი­დან (Table
Tools), გან­ლა­გე­ბა (Layout) ჩა­ნარ­თის ბრძა­ნე­ბით – საშ­ლე­ლი (Eraser). საშ­ლე­ლის
დახ­მა­რე­ბით შე­გიძ­ლია წა­შა­ლო კან­ტე­ბი და სა­ჭი­რო­ე­ბის შემ­თხ­ვე­ვა­ში – გა­ა­ერ­თი­ა­ნო
უჯ­რე­ბი.
მა­უ­სის გა­მო­ყე­ნე­ბით აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა საშ­ლე­ლი (Eraser). კურ­სო­რი მი­ი­
ღებს საშ­ლე­ლის ფორ­მას. გა­და­ა­ტა­რე ცხრი­ლის იმ ხაზს ან უჯ­რას, რომ­ლის
წაშ­ლაც გსურს.
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
76
ცხრილში ფერის ჩასხმა
ინ­ფორ­მა­ცი­ის გა­მო­საკ­ვე­თად ცხრი­ლის სვე­ტებ­ში ან სტრი­ქო­ნებ­ში
შე­გიძ­ლია ფე­რი ჩა­ას­ხა. ამი­სათ­ვის გა­მო­ი­ყე­ნე ცხრი­ლის ხელ­საწყო­
ე­ბი/­დი­ზა­ი­ნი (Table Tools/Design) ჩა­ნარ­თის ბრძა­ნე­ბა – გა­მუ­ქე­ბა
(Shading).
ფე­რის ჩას­ხ­მა შე­საძ­ლე­ბე­ლია რო­გორც აქ­ტი­ურ, ისე მო­ნიშ­ნულ უჯ­
რებ­ში, სვე­ტებ­ში ან სტრი­ქო­ნებ­ში.

როგორ შევარჩიოთ ცხრილის სტილი

ცხრილის სტილის შესაცვლელად:
კურ­სო­რი მო­ა­თავ­სე ცხრი­ლის რო­მე­ლი­მე უჯ­რა­
ში;
გა­ა­აქ­ტი­უ­რე ჩა­ნარ­თი ცხრი­ლის ხელ­საწყო­ებ­ ი/­
დი­ზა­ი­ნი (Table Tools/Design);

ჯგუ­ფი­დან ცხრი­ლის სტი­ლე­ბი (Table Styles)

შე­არ­ჩიე სა­სურ­ვე­ლი სტი­ლი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 ინტერნეტი და MS Word 2016 77

ივარჯიშე! 1. გახ­სე­ნი შენ მი­ერ შექ­მ­ნი­ლი „კალენდარი“ და ცხრი­ლი

და­ა­ფორ­მა­ტე შეს­წავ­ლი­ლი ბრძა­ნე­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით: ჩა­
ას­ხი ფე­რი, მო­ნა­ცე­მე­ბი გა­ას­წო­რე უჯ­რე­დებ­ში, შე­არ­ჩიე
სტი­ლი.

ორშაბათი სამშაბათი ოთხშაბათი ხუთშაბათი პარასკევი შაბათი კვირა

26 27 28 29 30 1 2

3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15 16

17 18 19 20 21 22 23

24 25 26 27 28 29 30

31 1 2 3 4 5 6

2. ტექსტურ რედაქტორში ააგე ცხრილი ნიმუშის შესაბამისად.

ქვეყანა დედაქალაქი დროშა

ბელგია ბრიუსელი

გერმანია ბერლინი

საფრანგეთი პარიზი

ესპანეთი მადრიდი

პორტუგალია ლისაბონი

საბერძნეთი ათენი

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

78
შაბლონების გამოყენება
ელექ­ტ­რო­ნუ­ლი ჟურ­ნა­ლის, გა­ზე­თის, ბრო­შუ­რის, გან­ცხა­დე­ბის, მო­საწ­ვე­ვის, სი­გე­ლის
შექ­მ­ნი­სას შე­გიძ­ლია საქ­მე გა­ი­მარ­ტი­ვო და პროგ­რა­მა Word-ის მზა შაბ­ლო­ნე­ბით ისარ­
გებ­ლო. შაბ­ლო­ნი არის მზა, და­ფორ­მა­ტე­ბუ­ლი დო­კუ­მენ­ტი, რო­მელ­შიც გა­მო­ყო­ფი­ლია
ად­გი­ლე­ბი სა­თა­უ­რის, ქვე­სა­თა­უ­რის, ძი­რი­თა­დი ტექ­ს­ტის ჩა­სა­წე­რად, სუ­რა­თის ჩა­სას­მე­
ლად, ცხრი­ლის შე­სავ­სე­ბად და სხვ.
ყო­ველ­თ­ვის, რო­დე­საც ახალ დო­კუ­
მენტს ირ­ჩევ, ცა­რი­ე­ლი დო­კუ­მენ­ტის
გვერ­დით სხვა­დას­ხ­ვა თე­მა­ზე შექ­მ­
ნილ შაბ­ლო­ნებს ხე­დავ. შე­არ­ჩიე შაბ­
ლო­ნი, მა­გა­ლი­თად, „Seasonal event
flyer“ და და­აწ­კა­პუ­ნე ღი­ლაკს შექ­მნ
­ა
(Create).

ეკ­რან­ზე გა­იხ­ს­ნე­ბა შაბ­ლო­ნი, რო­მელ­შიც შე­გიძ­ლია ჩა­წე­რო ტექ­ს­ტი და შეც­ვა­ლო სუ­

რა­თი. შაბ­ლონ­ში წი­ნას­წარ გან­საზღ­ვ­რუ­ლია ტექ­ს­ტის ზო­მა და ფე­რი, სუ­რა­თის მდე­ბა­
რე­ო­ბა, ზო­მა და სტი­ლი, რაც მას­ზე მუ­შა­ო­ბის დროს შე­ნარ­ჩუნ­დე­ბა. შაბ­ლო­ნე­ბი გეხ­მა­
რე­ბა სწრა­ფად და მარ­ტი­ვად შექ­მ­ნა გა­ფორ­მე­ბუ­ლი დო­კუ­მენ­ტი.
სა­ძი­ე­ბო ვე­ლის დახ­მა­რე­ბით შე­გიძ­ლია კონ­კ­რე­ტულ თე­მა­ზე შექ­მ­ნი­ლი შაბ­ლო­ნი მო­ი­
ძი­ო. ამი­სათ­ვის სა­ძი­ე­ბო ველ­ში, ინ­გ­ლი­სურ ენა­ზე, მი­უ­თი­თე საკ­ვან­ძო სიტყ­ვა ან სიტყ­
ვე­ბი, მა­გა­ლი­თად, happy birthday და და­აწ­კა­პუ­ნე ღი­ლაკს ძებ­ნა.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 ინტერნეტი და MS Word 2016 79

ივარჯიშე! Word-ის შაბ­ლო­ნის „Spring festivities year“ გა­მო­ყე­ნე­ბით

შექ­მე­ნი მო­ცე­მუ­ლი ნი­მუ­შის მსგავ­სი აფი­შა.

გიწვევთ გაზაფხულის ყოველწლიურ ფესტივალში

მონაწილეობის მისაღებად!

გაზაფხულის ფესტივალი

დღესასწაული
ადგილმდებარეობა: თბილისი, მთაწმინდის პარკი

თარიღი: 3.03.2019

დრო: 15.00 სთ

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

80
დოკუმენტის ბეჭდვა
კომ­პი­უ­ტერ­ში შექ­მ­ნი­ლი დო­კუ­მენ­ტი შე­გიძ­ლია ფურ­ცელ­ზე
და­ბეჭ­დო, ამი­სათ­ვის აუცი­ლე­ბე­ლია კომ­პი­უ­ტერ­თან და­კავ­
ში­რე­ბუ­ლი იყოს სა­ბეჭ­დი მოწყო­ბი­ლო­ბა – პრინ­ტე­რი.
ტექ­ს­ტუ­რი დო­კუ­მენ­ტის ამო­სა­ბეჭ­დად გახ­სე­ნი დო­კუ­მენ­ტი,
აირ­ჩიე ფა­ი­ლი (File) ჩა­ნარ­თის ბრძა­ნე­ბა – ბეჭ­დ­ვა (Print).
გახსნილ ფანჯარაში შეარჩიე ბეჭდვის პარამეტრები.

ასლების
რაოდენობა

ამოსაბეჭდი
გვერდები.
მაგ.: 1-5, 8,
10

კომპლექსური დავალება: „ღირსშესანიშნავი ადგილები“ ივარჯიშე!

ნი­კამ და მის­მა მე­გობ­რებ­მა გა­დაწყ­ვი­ტეს სა­ქარ­თ­ვე­ლო­
ში მოგ­ზა­უ­რო­ბა. მათ და­სახ­მა­რებ­ლად შექ­მე­ნი სა­ინ­ფორ­მა­ციო ბუკ­ლე­ტე­
ბი სხვა­დას­ხ­ვა კუთხის ღირ­ს­შე­სა­ნიშ­ნა­ვი ად­გი­ლე­ბის შე­სა­ხებ. გა­მო­ი­ყე­ნე
Word-ის შაბ­ლო­ნე­ბი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 ინტერნეტი და MS Word 2016 81
მეორე თავის შემაჯამებელი კითხვები:

1. რა არის გლობალური ქსელი?

2. რა არის ჰიპერბმული?
3. რაზე მიანიშნებს საიტის დაბოლოება?
4. რა არის ბრაუზერი?
5. რა არის საძიებო სისტემა?
6. როგორ გესმის საავტორო უფლება?
7. რას აღნიშნავს © სიმბოლო?
8. რაზე მიანიშნებს სიმბოლო
9. არის თუ არა შესაძლებელი ინტერნეტიდან სურათის ჩასმა დოკუმენტში?
10. შესაძლებელია თუ არა სპეციალური სიმბოლოების ჩასმა ტექსტურ რედაქტორში?
11. შე­გიძ­ლია თუ არა ტექ­ს­ტურ რე­დაქ­ტორ­ში ცხრილ­ში ჩა­წე­რილ ტექსტს შე­უც­ვა­
ლო მი­მარ­თუ­ლე­ბა?
12. რაში გეხმარება შაბლონები ტექსტურ რედაქტორში?
13. რამ­დე­ნი გვერ­დი და­ი­ბეჭ­დე­ბა თუ ტექ­ს­ტუ­რი რე­დაქ­ტო­რის ბეჭ­დ­ვა ფან­ჯ­რის
გვერ­დე­ბის ველ­ში მი­თი­თე­ბუ­ლია 7-17?

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

ამ თავის შესწავლის შემდეგ შენ შეძლებ:
სურათის შექმნას სახატავი ინსტრუმენტების გამოყენებით;

იმსჯელო პიქსელურ და ვექტორულ გამოსახულებას შორის განსხვავებაზე;

ახსნა როგორ წარმოდგება ფერი კომპიუტერში;

სურათის დასამუშავებელი ინსტრუმენტების გამოყენებას;

ტექსტის ჩასმას გამოსახულებაში;

შრეებთან მუშაობას და ანიმაციების შექმნას;

გრაფიკული ეფექტების/ფილტრების გამოყენებას.

გრაფიკული რედაქტორი
GIMP
84
GIMP-ში მუშაობის დაწყება
შენ უკ­ვე იცი ხატ­ვის პროგ­რა­მა Paint-ში მუ­შა­ო­ბა. წელს კი პროგ­რა­მა GIMP-ის შეს­
წავ­ლას იწყებ. GIMP უფა­სო გრა­ფი­კუ­ლი რე­დაქ­ტო­რი­ა, რო­მე­ლიც გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის
და­სა­მუ­შა­ვებ­ლად უამ­რავ სა­შუ­ა­ლე­ბას გვთა­ვა­ზობს. ის და­გეხ­მა­რე­ბა შე­ნი სუ­რა­თე­ბი
სხვა­დას­ხ­ვა ეფექ­ტით გა­ა­ფორ­მო, ამოჭ­რა სუ­რა­თი­დან ზედ­მე­ტი ელე­მენ­ტე­ბი, შექ­მ­ნა
ფო­ტო­კო­ლა­ჟი, პლა­კა­ტი და რაც ყვე­ლა­ზე მთა­ვა­რი­ა, თა­ვად და­ხა­ტო და აამოძ­რა­ვო
ნა­ხა­ტი.

პროგრამის აღწერა
GIMP-ის გა­სახ­ს­ნე­ლად Start მე­ნი­უ­ში მო­ძებ­ნე შე­სა­ბა­მი­სი პიქ­ტოგ­რა­მა და
ერ­თხელ და­აწ­კა­პუ­ნე.
პროგრამა GIMP-ის ფანჯარა ასე გამოიყურება:

მუ­შა­ო­ბის და­საწყე­ბად აირ­ჩიე File მე­ნი­უს ბრძა­ნე­ბა – New, აირ­ჩიე ფურ­ც­ლის პა­რა­მეტ­
რე­ბი და და­ა­ჭი­რე ღი­ლაკს Ok.

ფურცლის
სიგანე

ძირითადი
ფერი
ფურცლის
სიმაღლე

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 გრაფიკული რედაქტორი GIMP 85
სახატავი ინსტრუმენტები
ხატ­ვის და­საწყე­ბად ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტე­ბის სვე­ტი­დან აირ­ჩიე ხელ­საწყო ფუნ­ჯი ან ფან­ქა­რი
და გა­ა­კე­თე ფურ­ცელ­ზე რამ­დე­ნი­მე მო­ნას­მი. ფურ­ცელ­ზე შა­ვი შტრი­ხე­ბი გა­მოჩ­ნ­დე­ბა.

ფანქარი

ფუნჯი აეროგრაფი

საშლელი კალამი

ძირითადი მეორეული
ფერი ფერი

სახატავი ფერის შესარჩევად:

და­აწ­კა­პუ­ნე ძი­რი­თა­დი ფე­რის შე­სარ­ჩევ ღი­ლაკს, გა­იხ­ს­
ნე­ბა ფერ­თა პა­ლიტ­რა;
მა­უ­სის სა­შუ­ა­ლე­ბით აირ­ჩიე სა­სურ­ვე­ლი ფე­რი და შე­დე­
გის და­სა­ფიქ­სი­რებ­ლად და­აწ­კა­პუ­ნე ღი­ლაკს Ok.

აირ­ჩიე წი­თე­ლი ფე­რი და გა­უს­ვი ფურ­ცელ­ზე. შეც­ვა­ლე ფე­

ივარჯიშე!
რე­ბი სხვა­დას­ხ­ვა ფე­რის მო­ნას­მე­ბის გა­სავ­ლე­ბად. გა­ით­ვა­
ლის­წი­ნე, რომ ძი­რი­თა­დი ფე­რი არის სა­ხა­ტა­ვი ფე­რი.

მო­ნას­მე­ბის წა­საშ­ლე­ლად გა­მო­ი­ყე­ნე ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი

საშ­ლე­ლი (Eraser Tool). საშ­ლე­ლის ფე­რი შე­ე­სა­
ბა­მე­ბა მე­ო­რე­ულ ფერს. ამ შემ­თხ­ვე­ვა­ში საშ­ლე­ლის
ფე­რი თეთ­რი­ა.
საშლელის ფერის შესაცვლელად:
და­აწ­კა­პუ­ნე მე­ო­რე­უ­ლი ფე­რის შე­სარ­ჩევ ღი­
ლაკს, გა­იხ­სნ­ ე­ბა ფერ­თა პა­ლიტ­რა;
მა­უ­სის სა­შუ­ა­ლე­ბით აირ­ჩიე სა­სურ­ვე­ლი ფე­რი და შე­დე­გის და­სა­ფიქ­სი­რებ­ლად
და­აწ­კა­პუ­ნე ღი­ლაკს Ok.

სუ­რათ­ზე ნაჩ­ვე­ნე­ბია წი­თე­ლი ძი­რი­თა­დი (აქტიური) ფე­რი და

ყურადღება
მიაქციე! ლურ­ჯი მე­ო­რე­ულ ­ ი ფე­რი. თი­თო­ე­ულ­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბით გა­
მოჩ­ნ­დე­ბა ფერ­თა პა­ლიტ­რა, რომ­ლი­და­ნაც შე­საძ­ლე­ბე­ლია
ახა­ლი ფე­რის შერ­ჩე­ვა. ორ­მ­ხ­რივ ისარ­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბით შე­
საძ­ლე­ბე­ლია ძი­რი­თა­დი და მე­ო­რე­უ­ლი ფე­რე­ბის შე­ნაც­ვ­ლე­ბა,
ხო­ლო მარ­ცხე­ნა პა­ტა­რა შავ­-­თეთრ ღი­ლაკ­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბით
შე­გიძ­ლია ფე­რე­ბი შავ­-­თეთ­რ­ზე გა­დარ­თო.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

86
ხატ­ვის­თ­ვის ასე­ვე გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტე­ბი აეროგ­რა­ფი (Airbrush Tool) და კა­ლა­
მი (Ink Tool).

მონასმის
სიმუქე

ფუნჯის ტიპი

ფუნჯის ზომა

ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტე­ბის პა­რა­მეტ­რე­ბის პა­ნელ­ზე ყო­ველ­თ­ვის აისა­ხე­ბა არ­ჩე­უ­ლი ინ­ს­ტ­რუ­მენ­

ტის პა­რა­მეტ­რე­ბი, რომ­ლის შეც­ვ­ლაც შე­გიძ­ლი­ა.
მა­გა­ლი­თად, აირ­ჩიე ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი ფუნ­ჯი (Paintbrush Tool), რომ­ლის პა­რა­მეტ­რე­ბის
პა­ნელ­ში შე­გიძ­ლია შეც­ვა­ლო:
ფუნჯის ტიპი: რბილი ან უხეში;
ფუნჯის ზომა;
ფუნჯის სიმუქე და სხვა პარამეტრები.

ნი­მუ­შის მი­ხედ­ვით შეც­ვა­ლე ფუნ­ჯის პა­რა­მეტ­რე­ბი, გა­ა­კე­თე

სხვა­დას­ხ­ვა­ნა­ი­რი მო­ნას­მი და შემ­დეგ საშ­ლე­ლით წა­შა­ლე. ივარჯიშე!

სწო­რი ხა­ზი Shift კლა­ვი­ში­სა და ხატ­ვის ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტე­ბის გა­ ყურადღება

მო­ყე­ნე­ბით შე­გიძ­ლია გა­ავ­ლო. მიაქციე!
სწო­რი ხა­ზი 15 გრა­დუ­სი­ან­ ი და­შო­რე­ბე­ბით Shift და Ctrl კლა­
ვი­შე­ბის კომ­ბი­ნა­ცი­ით შე­გიძ­ლია გა­ავ­ლო.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 გრაფიკული რედაქტორი GIMP 87
ნახატის შენახვა
ნახატის შესანახად:
File მენიუდან აირჩიე ბრძანება Save;
გახ­ს­ნი­ლი ფან­ჯ­რის Name ველ­ში ჩა­წე­რე
ფა­ი­ლის სა­ხე­ლი;
დააჭირე ღილაკს Save;
ფა­ი­ლი შე­ი­ნა­ხე­ბა პროგ­რა­მა Gimp-ის
ფა­ი­ლად, მი­სი გა­ფარ­თო­ე­ბა იქ­ნე­ბა .xcf.

თუ გინ­და, რომ ფა­ი­ლი სხვა გა­ფარ­თო­ე­ბის ნა­

ხა­ტად შე­ი­ნა­ხო:
File მენიუდან აირჩიე ბრძანება Export;
Select File Type ველ­ში შე­არ­ჩიე ფა­ი­
ლის სა­სურ­ვე­ლი გა­ფარ­თო­ე­ბა, მა­გა­ლი­
თად .jpg;
Name ველ­ში ჩა­წე­რე ფა­ი­ლის სა­ხე­ლი
და და­ა­ჭი­რე ღი­ლაკს Export;
გახ­ს­ნი­ლი ფან­ჯა­რის Quality ველ­ში შე­
არ­ჩიე გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის ხა­რის­ხი;
არჩევანი დააფიქსირე ღილაკით Export.

შენი ნახატი .jpg გაფართოების ფაილად შეინახება.

სა­ხა­ტა­ვი ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით და­ხა­ტე მან­ქა­ნა და

ივარჯიშე!
შე­ი­ნა­ხე .jpg გა­ფარ­თო­ე­ბის ფა­ი­ლად.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

88
მონიშვნა
სუ­რა­თის რა­ი­მე ფრაგ­მენ­ტის და­სა­მუ­შა­ვებ­ლად: ფე­რის ჩა­სას­ხ­მე­ლად, ამო­საჭ­რე­ლად,
ზო­მე­ბის შე­საც­ვ­ლე­ლად ან მო­სატ­რი­ა­ლებ­ლად მი­სი მო­ნიშ­ვ­ნა დაგ­ჭირ­დე­ბა.
ინსტრუმენტების პანელზე მოთავსებულია მონიშვნის რამდენიმე ხელსაწყო.

მართკუთხა თავისუფალი ფერით

ფიგურის ფორმის
ელიფსური უწყვეტი არის
მიხედვით

მონიშვნის შებრუნება შესაძლებელია Select მენიუდან ბრძანებით – Invert;

მონიშვნის გაუქმება ხდება Select მენიუდან ბრძანებით – None;

ფერის ჩასხმა სურათში

სუ­რა­თის ფრაგ­მენ­ტის გა­ფე­რა­დე­ბა შე­გიძ­ლია მო­ნიშ­ნულ არე­ში ან შენ მი­ერ და­ხა­ტუ­ლი
ნა­ხა­ტის, მა­გა­ლი­თად, მან­ქა­ნის შეკ­რულ არე­ებ­ში. გახ­სე­ნი შენ მი­ერ შე­ნა­ხუ­ლი მან­ქა­ნა
და გა­ა­ფე­რა­დე. ამი­სათ­ვის:
ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტე­ბის პა­ნელ­ზე აირ­ჩიე ინ­
ს­ტ­რუ­მენ­ტი ფე­რის ჩას­ხ­მა (Bucket
Fill Tool);
შე­არ­ჩიე გა­სა­ფე­რა­დე­ბე­ლი ფე­რი და
და­აწ­კა­პუ­ნე მა­უ­სი მან­ქა­ნის რო­მე­ლი­
მე ნა­წილს.

მარ­თ­კუთხა მო­ნიშ­ვ­ნის ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტის სა­შუ­ა­ლე­ბით მო­ნიშ­ნე მან­ქა­

ნის კა­რის ნა­წი­ლი და ნაც­რის­ფ­რად გა­ა­ფე­რა­დე, ამი­სათ­ვის:
აირჩიე Edit მენიუს ბრძანება – Fill With FG color;
მონიშნულ არეში მეორეული ფერის ჩასასხმელად:
აირჩიე Edit მენიუს ბრძანება – Fill With BG color.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 გრაფიკული რედაქტორი GIMP 89
ხელსაწყო პიპეტი
ხელ­საწყო პი­პე­ტი (Color Picker Tool) გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა სუ­რათ­ზე არ­სე­ბუ­ლი ფე­რის სა­ხა­
ტავ ფე­რად შე­სარ­ჩე­ვად. ამი­სათ­ვის:
აირჩიე ინსტრუმენტი პიპეტი;
მიიყვანე პიპეტი სურათის რომელიმე ფერთან და დააწკაპუნე;
ძირითადი სახატავი ფერი ამ ფერით შეიცვლება.

ყურადღება
სა­მუ­შაო ფურ­ცელ­ზე Ctrl კლა­ვი­ში ხატ­ვის ინ­სტ
­ ­რუ­მენ­ტებს
მიაქციე!
ცვლის პი­პე­ტით.

ტექსტი
სამუშაო ფურცელზე ტექსტის დასაწერად:
ინ­­ს­ტ­რუ­­მენ­­ტე­­ბის პა­­ნე­­ლი­­დან აირ­­ჩიე
ინ­­ს­ტ­რუ­­მენ­­ტი ტექ­­­ს­­­ტი (Text Tool);
და­აწ­კა­პუ­ნე სა­მუ­შაო ფურ­ცელ­ზე და
გახ­ს­ნილ ფან­ჯა­რა­ში შე­არ­ჩიე ფონ­ტი,
ფონ­ტის ზო­მა, ფე­რი;
აკრიფე ტექსტი.

კონტურის შექმნა
მო­ნიშ­ნულ არე­ზე კონ­ტუ­რის შე­მო­სავ­ლე­ბად Edit მე­ნი­უ­დან აირ­
ჩიე ბრძა­ნე­ბა – Stroke Selection, შე­არ­ჩიე პა­რა­მეტ­რე­ბი და და­ა­
დას­ტუ­რე Stroke ღი­ლა­კით.

ივარჯიშე! ნას­წავ­ლი ბრძა­ნე­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით და­ხა­ტე პე­პე­ლა და გა­

ა­ფე­რა­დე.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

90
გრაფიკული გამოსახულება კომპიუტერში
ნა­ხატს ან სუ­რათს, რო­მელ­საც კომ­პი­უ­ტერ­ში ქმნი და ინა­ხავ, გრა­ფი­კუ­ლი ფა­ი­ლი ეწო­
დე­ბა, ხო­ლო იმ პროგ­რა­მებს, რომ­ლებ­საც გრა­ფი­კუ­ლი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის შე­საქ­მ­ნე­ლად
და და­სა­მუ­შა­ვებ­ლად ვი­ყე­ნებთ, გრა­ფი­კუ­ლი რე­დაქ­ტო­რე­ბი ჰქვი­ა. გრა­ფი­კულ რე­დაქ­
ტო­რებს იყე­ნე­ბენ მხატ­ვ­რე­ბი, დი­ზა­ი­ნე­რე­ბი, ისი­ნი, ვი­საც გრა­ფი­კუ­ლი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის
შექ­მ­ნა სურთ.

პიქსელური და ვექტორული გამოსახულება

თუ ციფ­რულ სუ­რათს ზო­მა­ში გაზ­რ­დი, და­ი­ნა­
ხავ პა­ტა­რა წერ­ტი­ლებს – პიქ­სე­ლებს. სწო­რედ
ასე­თი პიქ­სე­ლე­ბის­გან არის აგე­ბუ­ლი ეს სუ­რა­
თი. პიქ­სე­ლე­ბის­გან შექ­მ­ნილ გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბას
რას­ტ­რუ­ლი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა ეწო­დე­ბა. ციფ­რუ­
ლი ფო­ტო­სუ­რა­თე­ბი არის სწო­რედ რას­ტ­რუ­
ლი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის მა­გა­ლი­თი.
ქვე­მოთ მო­ცე­მულ ნი­მუშ­ში ერ­თი და იგი­ვე გა­
მო­სა­ხუ­ლე­ბა სხვა­დას­ხ­ვა რა­ო­დე­ნო­ბის პიქ­სე­
ლის­გან შედ­გე­ბა. ად­ვი­ლი მი­სახ­ვედ­რი­ა, რომ რაც მე­ტი პიქ­სე­ლის­გან შედ­გე­ბა სუ­რა­თი,
გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა უფ­რო მკა­ფი­ო­ა.
10X10 20X20 50X50 100X100
პიქსელი პიქსელი პიქსელი პიქსელი

რას­ტ­რუ­ლი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის შექ­მ­ნა და და­მუ­შა­ვე­ბა შე­გიძ­ლია გრა­ფი­კუ­ლი რე­დაქ­ტო­

რე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით: Paint, Gimp, Adobe Photoshop და სხვ.

რას­ტ­რუ­ლი რე­დაქ­ტო­რის გარ­და, არ­სე­ბობს ვექ­ტო­რუ­ლი რე­დაქ­ტო­რე­ბიც. ვექ­ტო­რუ­

ლი რე­დაქ­ტო­რი გან­ს­ხ­ვავ­დე­ბა რას­ტ­რუ­ლი­სა­გან გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის წარ­მოდ­გე­ნის ხერ­ხით.
ვექ­ტო­რუ­ლი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა შედ­გე­ბა წრფე­ე­ბის­გან, მრა­ვალ­კუთხე­დე­ბის­გან, ტე­ხი­ლე­
ბის­გან და სხვა­დას­ხ­ვა მარ­ტი­ვი გე­ო­მეტ­რი­უ­ლი ფი­გუ­რის­გან. ფო­ტო­სუ­რა­თის და­სა­მუ­
შა­ვებ­ლად ვექ­ტო­რულ რე­დაქ­ტორს ნაკ­ლე­ბად იყე­ნე­ბენ, ამ შემ­თხ­ვე­ვა­ში რას­ტ­რულ
რე­დაქ­ტო­რებს ანი­ჭე­ბენ უპი­რა­ტე­სო­ბას.
ვექ­ტო­რუ­ლი რე­დაქ­ტო­რე­ბია CorelDraw, Adobe
Illustrator და სხვ.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 გრაფიკული რედაქტორი GIMP 91
ვექ­ტო­რუ­ლი რე­დაქ­ტო­რი მო­სა­ხერ­ხე­ბე­ლი­ა, მა­გა­ლი­თად, რუ­კე­ბის შე­სად­გე­ნად, რაც
სა­შუ­ა­ლე­ბას გაძ­ლევს სა­სურ­ვე­ლი ად­გი­ლი ახ­ლო­ხე­დით ისე და­ათ­ვა­ლი­ე­რო, რომ გა­მო­
სა­ხუ­ლე­ბის ხა­რის­ხი არ და­ი­კარ­გოს. და­აკ­ვირ­დი მო­ცე­მულ სუ­რათს: გა­დი­დე­ბის დროს
რას­ტ­რუ­ლი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა გახ­და ბუნ­დო­ვა­ნი, ხო­ლო ვექ­ტო­რულ­მა გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბამ არ
და­კარ­გა ხა­რის­ხი.

რასტრული ვექტორული
გამოსახულება გამოსახულება

ფერთა ფორმირების მოდელები

გა­იხ­სე­ნე, რო­გორ შე­არ­ჩიე ფუნ­ჯის ფე­რი პროგ­რა­მა GIMP-ში.
გახ­სე­ნი ფერ­თა პა­ლიტ­რა და და­აკ­ვირ­დი მარ­ჯ­ვ­ნივ მდე­ბა­რე
ჰო­რი­ზონ­ტა­ლურ ზო­ლებს.
კომ­პი­უ­ტერ­ში ფე­რის მი­სა­ღე­ბად სა­მი ძი­რი­თა­დი ფე­რია გა­მო­
ყე­ნე­ბუ­ლი: წი­თე­ლი (Red), მწვა­ნე (Green) და ლურ­ჯი (Blue).
ნე­ბის­მი­ე­რი ფე­რი ამ სა­მი ფე­რის შე­რე­ვით მი­ი­ღე­ბა. ფერ­თა
წარ­მოდ­გე­ნის ამ სის­ტე­მას RGB მო­დელს უწო­დე­ბენ.
ფერ­თა პა­ლიტ­რა­ზე RGB მო­დე­ლის მა­ნიშ­ნე­ბე­ლია R, G და B ასო­ე­ბი. სამ­კუთხა მარ­
კე­რე­ბის გა­და­ად­გი­ლე­ბით შე­გიძ­ლია ამ ფე­რე­ბის სი­კაშ­კა­შე 0-დან 255-ის ჩათ­ვ­ლით
შე­არ­ჩი­ო. და­აკ­ვირ­დი, რო­გორ იც­ვ­ლე­ბა ფე­რე­ბი ფერ­თა პა­ლიტ­რა­ზე სი­კაშ­კა­შის შეც­ვ­
ლი­სას.
RGB მო­დე­ლის გარ­და, ასე­ვე გავ­რ­ცე­ლე­ბუ­ლია ფერ­თა ფორ­მი­რე­ბის CMYK მო­დე­ლიც,
რო­მე­ლიც ფე­რა­დი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბე­ბის და­სა­ბეჭ­დად გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა. სა­ბეჭ­დი მოწყო­ბი­ლო­
ბე­ბიც ძი­რი­თა­დად ამ მო­დე­ლის გა­მო­ყე­ნე­ბით ბეჭ­და­ვენ. RGB-სგან გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბით CMYK
მო­დელ­ში 4 ფე­რია გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი: ცის­ფე­რი (Cyan ), მე­წა­მუ­ლი (Magenta), ყვი­თე­ლი
(Yellow ) და შა­ვი (BlacK).

R RGB C CMYK
წითელი
მოდელი ცისფერი მოდელი

Y K
B G ყვითელი M
ლურჯი მწვანე მეწამული

ფერ­თა ფორ­მი­რე­ბის ამ მო­დე­ლებ­ში შე­საძ­ლე­ბე­ლია 17 მი­

ეს
ლი­ო­ნამ­დე გან­სხ ­ ­ვა­ვე­ბუ­ლი ფე­რის მი­ღე­ბა, რაც სრუ­ლი­ად
საინტერესოა!
საკ­მა­რი­სი­ა, რად­გან ადა­მი­ან ­ ის თვა­ლი მხო­ლოდ 10 მი­ლი­
ო­ნამ­დე გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბულ ფერს აღიქ­ვამს.
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
92
სურათის დასამუშავებელი ინსტრუმენტები

გამადიდებელი ხელსაწყო
გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის გა­დი­დე­ბა და­გეხ­მა­რე­ბა, უკეთ და­ა­მუ­შა­ვო სუ­რა­თის ესა თუ ის ნა­წი­ლი.
ამის­თ­ვის შე­გიძ­ლია გა­მო­ი­ყე­ნო ხელ­საწყო ლუ­პა.
აირჩიე ინსტრუმენტი ლუპა (Zoom Tool) მასზე დაწკაპუნებით;
მი­იყ­ვა­ნე ლუ­პა გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის იმ ად­გი­ლას, რომ­ლის გა­დი­დე­ბაც გინ­და და და­
აწ­კა­პუ­ნე;
გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის და­სა­პა­ტა­რა­ვებ­ლად და­აწ­კა­პუ­ნე მა­უ­სის მარ­ცხე­ნა ღი­ლაკ­ზე Ctrl
კლა­ვიშ­თან ერ­თად.

კადრირების ინსტრუმენტი
გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბი­დან არა­სა­სურ­ვე­ლი ნა­წი­ლის ამო­საჭ­რე­ლად გა­მო­ი­ყე­ნე ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი
კად­რი­რე­ბა (Crop Tool):
ინსტრუმენტების პანელიდან აირჩიე ხელსაწყო კადრირება;
მო­ნიშ­ნე გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის მარ­თ­კუთხა არე, რომ­ლის და­ტო­ვე­ბაც
გინ­და;
და­აწ­კა­პუ­ნე მო­ნიშ­ნულ არე­ში ან კლა­ვი­ა­ტუ­რი­დან და­ა­ჭი­რე
Enter კლა­ვიშს.

დახრის ინსტრუმენტი
გამოსახულების დასახრელად:
ინსტრუმენტების პანელიდან აირჩიე ხელსაწყო დახრა (Shear Tool);
გა­მო­სულ ფან­ჯა­რა­ში შეც­ვა­ლე X და Y მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბე­ბი ან და­ხა­რე გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა
მა­უ­სის სა­შუ­ალ
­ ე­ბით;
დააჭირე ღილაკს Shear.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 გრაფიკული რედაქტორი GIMP 93
კლონირების ინსტრუმენტი
სუ­რათ­ში რა­ი­მე ნა­წი­ლის გამ­რავ­ლე­ბის­თ­ვის, მა­გა­ლი­თად წვი­მის წვე­
თე­ბის­თ­ვის, გა­მო­ი­ყე­ნე ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი კლო­ნი­რე­ბა (Clone Tool). ამი­
სათ­ვის:
დააწკაპუნე ინსტრუმენტზე კლონირება;

პარამეტრებში აირჩიე Brush ფუნჯის სტილი;

და­აწ­კა­პუ­ნე მა­უ­სი Ctrl ღი­ლაკ­თან ერ­თად იმ ად­გი­ლას, რომ­ლის
კლო­ნი­რე­ბაც გსურს;
და­იწყე ხატ­ვა იმ ად­გი­ლას, სა­დაც კლო­ნი­რე­ბუ­ლი გა­მო­სა­ხუ­ლე­
ბის და­ხატ­ვა გსურს.

ინსტრუმენტები Blur/Sharpen და Dodge/Burn

თუ გინ­და, რომ შენ სუ­რათს მო­ე­მა­ტოს სიმ­კ­ვეთ­რე ან პი­რი­ქით, გახ­დეს
ბუნ­დო­ვა­ნი, აირ­ჩიე ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი Blur/Sharpen:
პა­რა­მეტ­რე­ბის პა­ნელ­ზე ჩარ­თე Blur, გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­
ბით ის ბუნ­დო­ვა­ნი გახ­დე­ბა;
პა­რა­მეტ­რე­ბის პა­ნელ­ზე ჩარ­თე Sharpen, გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა­ზე დაწ­კა­პუ­
ნე­ბით ის უფ­რო მკვეთ­რი გახ­დე­ბა.

გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის გა­ნა­თე­ბა-­ჩაბ­ნე­ლე­ბის­თ­ვის კი გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა

ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი Dodge/Burn.
აირჩიე ინსტრუმენტი Dodge/Burn;
პა­რა­მეტ­რე­ბის პა­ნელ­ზე ჩარ­თე Burn, გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბით
ის ჩა­აბ­ნე­ლებს გა­ნა­თე­ბულ ად­გი­ლებს;
პა­რა­მეტ­რე­ბის პა­ნელ­ზე ჩარ­თე Dodge, გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­
ბით ის გა­ა­ნა­თებს ჩაბ­ნე­ლე­ბულ ად­გილს.

ივარჯიშე!
და­მო­უ­კი­დებ­ლად მო­სინ­ჯე, რა მოქ­მე­დე­ბებს ას­რუ­ლებს შემ­
დე­გი ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტე­ბი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

94
სურათის ზომის შეცვლა
სურათის ზომის შესაცვლელად:
გახსენი სურათი;
აირჩიე Image მენიუს ბრძანება – Canvas Size;
გა­იხ­ს­ნე­ბა ფან­ჯა­რა, რო­მელ­შიც შე­გიძ­ლი­ა, შეც­ვა­ლო სუ­რა­თის სი­გა­ნე (Width) და
სი­მაღ­ლე (Height);
აირჩიე ბრძანება Resize.
სურათს ზომები შეეცვლება.

სიმაღლისა და სიგანის
პროპორციულად
შესაცვლელად დააწკაპუნე
ღილაკზე.

შენ მი­ერ და­ხა­ტუ­ლი ნა­ხა­ტე­ბი სუ­რა­თის და­სა­მუ­შა­ვე­ბე­ლი ივარჯიშე!

ინ­სტ
­ ­რუ­მენ­ტე­ბით და­ა­მუ­შა­ვე და ისე შე­ი­ნა­ხე.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 გრაფიკული რედაქტორი GIMP 95
შრეებთან მუშაობა

შრეები
GIMP-ში შენ მი­ერ შექ­მ­ნი­ლი ნა­ხა­ტე­ბი ერ­თ­შ­რი­ა­ნი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბე­ბი­ა. შრე იგი­ვე ფურ­
ცე­ლი­ა, რო­მელ­ზეც ხა­ტავ ფუნ­ჯით, ქმნი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის ასლს, აფე­რა­დებ ობი­ექტს და
ა.შ. რად­გან შენ ნა­ხა­ტე­ბი ერთ შრე­ზე შექ­მე­ნი, ძნე­ლია ამ
ნა­ხა­ტის ცალ­კე­უ­ლი ნა­წი­ლის რე­დაქ­ტი­რე­ბა: გა­და­ად­გი­ლე­ბა, შრე 1
ზო­მის შეც­ვ­ლა ან წაშ­ლა. გრა­ფი­კუ­ლი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა შე­საძ­ შრე 2
ლოა შედ­გე­ბო­დეს ერ­თი ან რამ­დე­ნი­მე შრის­გან. რო­დე­საც შრე 3
გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის ობი­ექ­ტე­ბი სხვა­დას­ხ­ვა შრე­ზეა მო­თავ­სე­ბუ­
ლი, მა­თი რე­დაქ­ტი­რე­ბა მარ­ტივ­დე­ბა.
და­აკ­ვირ­დი ქვე­მოთ მო­ცე­მულ სუ­რათს, მას­ზე მო­ცე­მუ­ლია ორი ფი­გუ­რა: წრე და მარ­
თ­კუთხე­დი. ისი­ნი სხვა­დას­ხ­ვა შრე­ზეა გან­ლა­გე­ბუ­ლი, ამი­ტომ თი­თო­ე­უ­ლი მათ­გა­ნის რე­
დაქ­ტი­რე­ბა შე­საძ­ლე­ბე­ლია ისე, რომ მე­ო­რე ფი­გუ­რა არ შე­იც­ვა­ლოს.

შრის
გამჭვირვალობა შრეების
გადაადგილება
შრის ჩართვა
და გამორთვა
შრის წაშლა
ახალი შრის
შექმნა

გააკეთე ჩემთან შრეებზე მუშაობის სანახავად:

ერთად! გახსენი ახალი სამუშაო გვერდი და Open the layers dia-
log ფან­ჯა­რა­ში გახ­სე­ნი ახა­ლი შრე, გა­მო­სულ ფან­ჯა­რა­ში
შე­გიძ­ლია მი­უ­თი­თო შრის სა­ხე­ლი, ზო­მე­ბი, ფო­ნის ფე­რი
და სხვ. აირ­ჩიე ფო­ნის ფე­რი გამ­ჭ­ვირ­ვა­ლე – Transparecy.
ეს შრე ავ­ტო­მა­ტუ­რად წი­ნა შრის ზე­მოთ თავ­ს­დე­ბა;
მარ­­თ­კუთხა მო­­ნიშ­­ვ­ნის ინ­­ს­ტ­რუ­­მენ­­ტით და­­ხა­­ტე ოთხ­­კუთხე­­
დი და მას­­ში ფე­­რის ჩას­­ხ­მის ინ­­ს­ტ­რუ­­მენ­­ტით ჩა­­ას­­ხი წი­­თე­­
ლი ფე­­რი;
ისევ გახ­სე­ნი ახა­ლი გამ­ჭ­ვირ­ვა­ლე შრე, ელიფ­სუ­რი მო­ნიშ­ვ­ნის ინ­ს­ტ­რუ­მენ­
ტით და­ხა­ტე წრე და მას­ში ჩა­ას­ხი ლურ­ჯი ფე­რი;
მა­უ­სის სა­შუ­ა­ლე­ბით, ან შრე­ე­ბის გა­და­ად­გი­ლე­ბის ღი­ლა­კე­
ბით, შრე­ებს შე­უ­ცა­ლე ად­გი­ლი ისე, რომ წრე აღ­მოჩ­ნ­დეს
ოთხ­კუთხე­დის უკან.
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
96
შრე­ებ­თან მუ­შა­ო­ბის დას­რუ­ლე­ბის შემ­დეგ, შე­გიძ­ლია ისი­ნი Image მე­ნი­უს ბრძა­ნე­ბა
Flatten Image-ით გა­ა­ერ­თი­ა­ნო. შრე­ე­ბის გა­ერ­თი­ა­ნე­ბის შემ­დეგ შე­უძ­ლე­ბე­ლია მა­თი
იმა­ვე შრე­ე­ბად და­ყო­ფა და თი­თო­ე­უ­ლი შრის და­მო­უ­კი­დებ­ლად რე­დაქ­ტი­რე­ბა.

შრის ჩარ­თ­ვა და გა­მორ­თვ ­ ა შე­საძ­ლე­ბე­ლია შრის და­სა­ხე­ ყურადღება

მიაქციე!
ლე­ბის წინ ღი­ლაკ­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბით.

ანიმაციის შექმნა შრეების გამოყენებით

გრა­ფი­კულ რე­დაქ­ტორ­ში შრე­ე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით შე­გიძ­
ლია აამოძ­რა­ვო ნა­ხა­ტი, ანუ შექ­მნ­ ა ანი­მა­ცი­ა.
მო­დი, ერ­თად შევ­ქ­მ­ნათ ფუტ­კ­რის ფრე­ნის ანი­მა­ცია შრე­ე­
ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით.

გახ­სე­ნი სუ­რა­თი „ფუტკარი.jpg“. შრე­ე­ბის პა­ნელ­ზე გა­მოჩ­

ნ­დე­ბა ერ­თი შრე. ანი­მა­ცი­ის შე­საქ­მ­ნე­ლად დაგ­ჭირ­დე­ბა ამ გააკეთე ჩემთან
ერთად!
შრის ორი ას­ლის (დუბლიკატის) შექ­მ­ნა. ამი­სათ­ვის სუ­
რათ­ზე ნაჩ­ვე­ნებ ღი­ლაკ­ზე ორ­ჯერ და­აწ­კა­პუ­ნე. შე­იქ­მ­ნე­ბა
ორი შრე. მა­უ­სი და­აწ­კა­პუ­ნე მე­ო­რე შრე­ზე – „ფუტკარი.
jpg copy“, ის გა­მუქ­დე­ბა. მო­დი ამ შრე­ზე ფუტ­კარს ფრთე­
ბი საშ­ლე­ლით წა­უ­შა­ლე, რის­თ­ვი­საც და­ნარ­ჩე­ნი ორი შრე
გა­მორ­თე.
ფრთების მოძრაობის ეფექტის შესაქმნელად ჩართე ყველა შრე შრის ასლის
შექმნა

და გამოსახულება Gif ფორმატში

შეინახე, ამისათვის:
აირჩიე File მენიუს ბრძანება
Export As…;
გახ­ს­ნი­ლი ფან­ჯ­რის Name ველ­ში
ჩა­წე­რე ფა­ი­ლის სა­ხე­ლი, Save in
folder ველ­ში მი­უ­თი­თე სა­ქა­ღალ­
დე, რო­მელ­შიც გსურს ფა­ი­ლის შე­
ნახ­ვა; ფა­ი­ლის ტი­პი­დან შე­არ­ჩიე
Gif და და­აწ­კა­პუ­ნე ღი­ლაკ­ზე Ex-
port;
გა­მო­სულ ფან­ჯა­რა­ში ჩარ­თე ღი­ლა­კი As
animation და ანი­მა­ცი­ის შე­საქ­მ­ნე­ლად და­
ა­ჭი­რე ღი­ლაკს Export.
შექ­მ­ნი­ლი ანი­მა­ცი­ის სა­ნა­ხა­ვად გახ­სე­ნი შე­ნი შე­
ნა­ხუ­ლი Gif ფა­ი­ლი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 გრაფიკული რედაქტორი GIMP 97

ივარჯიშე! 1. აამოძრავე შენ მიერ დახატული პეპელა.

2. და­ხა­ტე მზე, შრე­ე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით შექ­მე­ნი მო­ციმ­ცი­მე
მზის ეფექ­ტი.
3. და­ხა­ტე ღრუბ­ლე­ბი, შრე­ე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბით შექ­მე­ნი ღრუბ­
ლე­ბის მოძ­რა­ო­ბის ეფექ­ტი.

ტექსტზე ჩრდილის ეფექტის შექმნა შრეების გამოყენებით

გააკეთე ჩემთან
ტექსტზე ჩრდილის ეფექტის შესაქმნელად:
ერთად!

გახ­სე­ნი სა­მუ­შაო ფურ­ცე­ლი და ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი ტექ­ს­ტის გა­მო­ყე­ნე­ბით და­წე­

რე სიტყ­ვა „სკოლა“;
შექ­მე­ნი შრის ას­ლი. გა­მორ­თე სხვა შრე­ე­ბი და იმუ­
შა­ვე ამ შრე­ზე;
გა­და­ა­ად­გი­ლე ამ შრე­ზე და­წე­რი­ლი ტექ­ს­ტი ოდ­ნავ
მარ­ჯ­ვ­ნივ და შრის გამ­ჭ­ვირ­ვა­ლე­ო­ბა შე­ამ­ცი­რე 50%-
მდე;
ჩართე ყველა შრე;
ტექსტს გაუჩნდება ჩრდილის ეფექტი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

98
ფილტრების გამოყენება გრაფიკულ რედაქტორში
გრა­ფი­კუ­ლი რე­დაქ­ტო­რის ფილ­ტ­რე­ბი სა­შუ­ა­ლე­ბას გაძ­ლევს, გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის და­სა­მუ­
შა­ვებ­ლად გა­მო­ი­ყე­ნო სხვა­დას­ხ­ვა არ­სე­ბუ­ლი ეფექ­ტი, მა­გა­ლი­თად: ხმა­უ­რის, გა­ნა­თე­
ბის, ჩრდი­ლე­ბის და სხვ.

ფილტრები
ფილ­ტ­რის გა­მო­სა­ყე­ნებ­ლად გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის მე­ნი­უ­დან Filtres აირ­ჩიე შე­სა­ბა­მი­სი ბრძა­
ნე­ბა.
მაგალითად, Filtres/Noise/Pick… ფილტრის
შემდეგ

ფილტრის
შემდეგ
Filtres/Noise/RGB Noise..

Filtres/Light and Shadow/Lens Flare…

ფილტრის
შემდეგ

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 გრაფიკული რედაქტორი GIMP 99
ბეჭდვა
GIMP-დან გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის და­სა­ბეჭ­დად აირ­ჩიე File მე­ნი­უს ბრძა­ნე­ბა Print, გა­მო­სულ
ფან­ჯა­რა­ში Image Settings ჩა­ნარ­თი­დან მი­უ­თი­თე გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის სი­გა­ნე (Width) და
სი­მაღ­ლე (Height).
რო­გორც კი შეც­ვ­ლი სი­გა­ნე­სა და სიგ­რ­ძეს გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის X და Y რე­ზო­ლუ­ცია ავ­ტო­
მა­ტუ­რად, პრო­პორ­ცი­უ­ლად შე­იც­ვ­ლე­ბა. თუ გსურს, რომ ეს მაჩ­ვე­ნებ­ლე­ბი პრო­პორ­ცი­
უ­ლად არ შე­იც­ვა­ლოს, მა­შინ და­აწ­კა­პუ­ნე ჯაჭ­ვის პიქ­ტოგ­რა­მა­ზე.
აქვე შეგიძლია, განსაზღვრო სხვა პარამეტრები:
გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის პო­ზი­ცია (Position) შე­გიძ­ლია
გა­და­ი­ტა­ნო მარ­ჯ­ვ­ნივ, მარ­ცხ­ნივ, ზე­მოთ და ქვე­
მოთ;
ბეჭ­დ­ვი­სას ფურ­ც­ლის მინ­დ­ვ­რე­ბის იგ­ნო­რი­რე­ბა
(Ignore Page Margins);
ბეჭ­დ­ვი­სას მოჭ­რის მარ­კე­რე­ბის ჩვე­ნე­ბა (Draw
Crop Marks).
პა­რა­მეტ­რე­ბის არ­ჩე­ვის შემ­დეგ და­აწ­კა­პუ­ნე ღი­ლაკს Print და გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბაც და­ი­ბეჭ­
დე­ბა.

ივარჯიშე! კომ­პ­ლექ­სუ­რი და­ვა­ლე­ბა:

შექ­მე­ნი შე­ნი სკო­ლის ბა­ნე­რი. გა­
ა­ფორ­მე სუ­რა­თე­ბით და ტექ­ს­ტე­ბით.

პროექტი: „კროსვორდების კრებული“.

Word-ში შექმენი კროსვორდების კრებული სხვადასხვა თემაზე. გააფორმე

GIMP-ში შესრულებული ნახატებით და ყდით.

მესამე თავის შემაჯამებელი კითხვები:

1. რა არის გრაფიკული რედაქტორი?

2. რა განსხვავებაა პიქსელურ და ვექტორულ გამოსახულებას შორის?
3. რომელი ფერები გამოიყენება კომპიუტერში სხვა ფერების მისაღებად?
4. რატომ არის მოხერხებული შრეების გამოყენება?
5. რის საშუალებას გვაძლევს ბრძანება კლონირება?
6. რას ნიშნავს RGB და CMYK ფერთა მოდელები?
7. შესაძლებელია თუ არა შენ მიერ დახატული სურათის დაბეჭდვა?

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

ამ თავის შესწავლის შემდეგ შენ შეძლებ:
პრეზენტაციის დანიშნულების შესახებ მსჯელობას;

სლაიდებში ტექსტების, სურათების, ცხრილების, დიაგრამების ჩასმას;

პრეზენტაციის სლაიდების გალამაზებასა და გაფორმებას;

სლაიდებისთვის ეფექტებისა და ანიმაციების შერჩევას, პრეზენტაციის

ჩვენებას;

ბმულების და მოქმედების ღილაკების გამოყენებას.

საპრეზენტაციო პროგრამა
MS PowerPoint 2016
102
პრეზენტაცია
ახა­ლი იდე­ე­ბის, პრო­ექ­ტე­ბის, პრო­დუქ­ტე­ბის, საქ­მი­ა­ნო­ბე­ბის და სხვა სი­ახ­ლე­ე­ბის შე­სა­
ხებ ინ­ფორ­მა­ცი­ის გად­მო­სა­ცე­მად ადა­მი­ა­ნე­ბი ხში­რად მი­მარ­თა­ვენ პრე­ზენ­ტა­ცი­ას. პრე­
ზენ­ტა­ცია არის რა­ი­მე თე­მის სა­ზო­გა­დო­ე­ბის წი­ნა­შე წარ­დ­გე­ნის პრო­ცე­სი, რომ­ლის მი­ზა­
ნია მსმე­ნე­ლის­თ­ვის ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­წო­დე­ბა გა­სა­გე­ბი და სა­ინ­ტე­რე­სო ფორ­მით.
ადა­მი­ა­ნი ინ­ფორ­მა­ცი­ას უკეთ აღიქ­ვამს, თუ ის ვი­ზუ­ა­ლუ­რად არის გა­ფორ­მე­ბუ­ლი. სწო­
რედ ამი­ტომ, პრე­ზენ­ტა­ცი­ის ეფექ­ტუ­რად წარ­დ­გე­ნი­სათ­ვის იყე­ნე­ბენ სხვა­დას­ხ­ვა ვი­ზუ­ა­
ლურ მა­სა­ლას: სქე­მებს, სუ­რა­თებს, ცხრი­ლებს, დი­აგ­რა­მებს და ა.შ.
დღეს, ციფ­რულ ერა­ში, ფარ­თოდ გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ელექ­ტ­რო­ნულ ფორ­მატ­ში მომ­ზა­დე­ბუ­
ლი პრე­ზენ­ტა­ცი­ე­ბი, რომ­ლის შექ­მ­ნის სა­შუ­ა­ლე­ბა­საც გაძ­ლევს კომ­პა­ნია Microsoft-ის
პროგ­რა­მა PowerPoint. მი­სი სა­შუ­ა­ლე­ბით შენ შეძ­ლებ სა­ინ­ტე­რე­სო და ეფექ­ტუ­რი პრე­
ზენ­ტა­ცი­ე­ბის მომ­ზა­დე­ბას.

საპრეზენტაციო პროგრამა
პროგ­რა­მის გა­სახ­ს­ნე­ლად Start მე­ნი­უ­ში მო­ძებ­ნე MS PowerPoint 2016-ის
პიქ­ტოგ­რა­მა და ერ­თხელ და­აწ­კა­პუ­ნე.
პროგ­რა­მა PowerPoint 2016-ის საპ­რე­ზენ­
ტა­ციო ფა­ი­ლი – სლა­ი­დე­ბის – ფურ­ც­ლე­ბის
ერ­თობ­ლი­ობ­ ა­ა. თი­თო­ე­ულ სლა­იდ­ში შე­გიძ­
ლია ტექ­ს­ტე­ბის, სუ­რა­თე­ბის, ცხრი­ლე­ბის,
ფი­გუ­რე­ბის, სქე­მე­ბის, დი­აგ­რა­მე­ბის ჩას­მა.
PowerPoint 2016-ის პროგ­რა­მის გახ­ს­ნის­
თა­ნა­ვე ეკ­რან­ზე გა­მოჩ­ნ­დე­ბა შაბ­ლო­ნე­ბის
ჩა­მო­ნათ­ვა­ლი. აირ­ჩიე შაბ­ლო­ნი: ცა­რი­ე­ლი
პრე­ზენ­ტა­ცია (Blank Presentation). გა­იხ­ს­
ნე­ბა პირ­ვე­ლი სლა­ი­დი, რო­მე­ლიც პრე­ზენ­
ტა­ცი­ის სა­თა­ურ
­ ის და ქვე­სა­თა­უ­რის და­სა­წე­რად გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა.

ჩანართები სხვადასხვა
ბრძანებით

სამუშაო ფურცელი -
სლაიდი
სლაიდების სამართავი
პანელი

სტატუსის ზოლი

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 საპრეზენტაციო პროგრამა MS PowerPoint 2016 103
პრეზენტაციის დიზაინი
პრე­ზენ­ტა­ცი­ის შექ­მ­ნი­სას მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია ყუ­რადღე­ბა მი­აქ­ციო მის დი­ზა­ინს. პროგ­რა­
მა PowerPoint-ი სლა­ი­დე­ბის­თ­ვის დი­ზა­ი­ნის მზა ფორ­მებს გთა­ვა­ზობს. მათ შე­სარ­ჩე­ვად
დი­ზა­ი­ნი (Design) ჩა­ნარ­თის თე­მე­ბი (Themes) ჯგუ­ფი­დან აირ­ჩიე ერ­თ­-ერ­თი თე­მა.

დი­ზა­ი­ნის ყვე­ლა თე­მის სა­ნა­ხა­ვად და­აწ­კა­პუ­ნე ჯგუ­ფის მარ­ჯ­ვე­ნა კუთხე­ში მო­თავ­სე­ბულ

ღი­ლაკს.

თე­მის არ­ჩე­ვის შემ­დეგ დი­ზა­ი­ნი (Design) ჩა­ნარ­თის ვა­რი­ან­

ტი (Variants) ჯგუ­ფი­დან შე­საძ­ლე­ბე­ლია თე­მის სხვა ვა­რი­ან­ტის
შერ­ჩე­ვა.
სა­სურ­ვე­ლი­ა, დი­ზა­ი­ნი შე­ნი პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­თ­ვის სლა­ი­დებ­ზე მუ­შა­ო­ბის დაწყე­ბამ­დე შე­
არ­ჩი­ო, თუმ­ცა მი­სი შეც­ვ­ლა მუ­შა­ო­ბის პრო­ცეს­შიც შე­გიძ­ლი­ა.
დი­ზა­ი­ნი (Design) ჩა­ნარ­თის ჯგუ­ფი­დან მორ­გე­ბა (Customize) შე­გიძ­ლია
გან­საზღ­ვ­რო სლა­ი­დის ზო­მა და სლა­ი­დის ფო­ნი.

ივარჯიშე! შექ­მე­ნი პრე­ზენ­ტა­ცი­ის პირ­ვე­ლი სლა­ი­დი სა­ქარ­თ­ვე­ლოს

ეროვ­ნუ­ლი პარ­კე­ბის შე­სა­ხებ.

1. პირველ სლაიდზე დაწერე პრეზენტაციის სათაური და ქვესათაური;

2. შეარჩიე დიზაინის თემა Crop და თემის ვარიანტი ნიმუშის მიხედვით.
1

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

104
ახალი სლაიდის ჩასმა
ახა­ლი სლა­ი­დის და­სა­მა­ტებ­ლად ჩა­მო­შა­ლე საწყი­სი (Home) ჩა­
ნარ­თის ბრძა­ნე­ბა ახა­ლი სლა­ი­დი (New Slide). ჩა­მო­ნათ­ვა­ლი­
დან შე­არ­ჩიე სლა­ი­დის სა­სურ­ვე­ლი მა­კე­ტი. მა­კე­ტის შერ­ჩე­ვი­სას
გა­ით­ვა­ლის­წი­ნე, თუ რა სა­ხის ინ­ფორ­მა­ცი­ის გან­თავ­სე­ბას აპი­რებ
სლა­იდ­ზე.
გა­ვაგ­რ­ძე­ლოთ პრე­ზენ­ტა­ცი­ა­ზე მუ­შა­ო­ბა. პრე­ზენ­ტა­ცი­ას ეროვ­ნუ­
ლი პარ­კე­ბის შე­სა­ხებ და­ა­მა­ტე ორი ახა­ლი სლა­ი­დი – სა­თა­ურ ­ ი
და შიგ­თავ­სი (Title and Content) და მო­ცე­მუ­ლი ნი­მუ­შის მი­ხედ­
ვით გა­ა­ფორ­მე.
2 3

სურათის ჩასმა სლაიდზე

სლა­ი­დე­ბი შე­გიძ­ლია სუ­რა­თე­ბით გა­ა­ფორ­მო. სლა­იდ­ზე სუ­
რა­თის ჩა­სას­მე­ლად აირ­ჩიე ჩას­მა (Insert) ჩა­ნარ­თის ნა­ხა­ტე­
ბი ჯგუ­ფი­დან ბრძა­ნე­ბა სუ­რა­თე­ბი (Pictures) ან სუ­რა­თე­ბი
ინ­ტერ­ნე­ტი­დან (Online Pictures).

ინ­ტერ­ნეტ­ში მო­ი­ძიე სა­ქარ­თ­ვე­ლოს რუ­კა ეროვ­ნუ­ლი პარ­კე­ბის შე­სა­ხებ და შენ მი­

ერ შექ­მ­ნილ მე­სა­მე სლა­იდ­ზე ჩას­ვი ნი­მუ­შის მი­ხედ­ვით. მე­ოთხე სლა­ი­დის­თ­ვის აირ­
ჩიე მა­კე­ტი – სუ­რა­თი წარ­წე­რას­თან (Picture with Caption). სლა­იდ­ზე ჩას­ვი ალ­გე­თის
ეროვ­ნუ­ლი პარ­კის სუ­რა­თი მა­კეტ­ზე არ­სე­ბულ ღი­ლაკ­ზე – სუ­რა­თე­ბი (Pictures)
დაწ­კა­პუ­ნე­ბით და გა­ა­ფორ­მე სლა­ი­დი ტექ­ს­ტით ნი­მუ­შის შე­სა­ბა­მი­სად.
3 4

PowerPoint პროგ­რა­მა­ში ტექ­სტ

­ ის და სუ­რა­თე­ბის და­ფორ­მა­ ყურადღება
ტე­ბის ბრძა­ნე­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა ისე­ვე შე­გიძ­ლი­ა, რო­გორც მიაქციე!
ამას პროგ­რა­მა Microsoft Word-ში აკე­თებ.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 საპრეზენტაციო პროგრამა MS PowerPoint 2016 105
პრეზენტაციის შენახვა და გახსნა
საპ­რე­ზენ­ტა­ციო პროგ­რა­მა­ში უკ­ვე შექ­მე­ნი ოთხი სლა­ი­დი. ვნა­ხოთ, რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა
მი­სი შე­ნახ­ვა. ამი­სათ­ვის:
აირ­ჩიე ფა­ი­ლი (File) ჩა­ნარ­თის შე­ნახ­
ვა (Save) ბრძა­ნე­ბა;

მა­­უ­სის ღი­­ლაკ­­ზე ორ­­ჯერ დაწ­კა­პუ­ნე­

ბით აირ­­ჩიე ბრძა­­ნე­­ბა – ეს კომ­­­პი­­უ­­ტე­­
რი (This PC);

მო­ი­ფიქ­რე პრე­ზენ­ტა­ცი­ის სა­ხე­ლი, მა­

გა­ლი­თად, „ეროვნული პარ­კე­ბი“ და
ჩა­წე­რე ველ­ში ფა­ი­ლის სა­ხე­ლი (File
Name);
დააჭირე ღილაკს შენახვა (Save).
შენახული პრეზენტაციის გასახსნელად:
აირ­ჩიე ფა­ი­ლი (File) ჩა­ნარ­თის გახ­ს­
ნა (Open) ბრძა­ნე­ბა;

მა­უ­სის ღი­ლაკ­ზე ორ­ჯერ დაწ­კა­პუ­ნე-­

ბით აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა – ეს კომ­პი­უ­ტე­
რი (This PC);

მო­ძებ­ნე შე­ნი ფა­ი­ლი და და­ა­ჭი­რე ღი­

ლაკს გახ­ს­ნა (Open).

მოქმედებები სლაიდებზე
პრე­ზენ­ტა­ცი­ა­ზე მუ­შა­ო­ბი­სას შე­საძ­ლოა დაგ­ჭირ­დეს სლა­ი­დის გა­და­ად­გი­ლე­ბა, დუბ­ლი­
რე­ბა, სლა­ი­დის მა­კე­ტის შეც­ვ­ლა, წაშ­ლა და სხვა.
სლა­ი­დებ­ზე მოქ­მე­დე­ბე­ბის შე­სას­რუ­ლებ­ლად სლა­ი­დე­ბის სა­მარ­თავ
პა­ნელ­ზე, სლა­ი­დის კონ­ტექ­ს­ტუ­რი მე­ნი­უ­დან აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა:

ახალი სლაიდი (New Slide) – ახალი სლაიდის ჩასასმელად.

სლა­ი­დის დუბ­ლი­რე­ბა (Duplicate Slide) – სლა­ი­დის და­სა­კო­პი­რებ­
ლად;
სლაიდის წაშლა (Delete Slide) – სლაიდის წასაშლელად;
განლაგება (Layout) – სლაიდის მაკეტის შესაცვლელად;
სლა­ი­დე­ბის თან­მიმ­დევ­რო­ბის შე­საც­ვ­ლე­ლად მა­უ­სის სა­შუ­ა­ლე­ბით
გა­და­ა­ად­გი­ლე ისი­ნი სლა­ი­დე­ბის სა­მარ­თავ პა­ნელ­ზე.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

106
პრეზენტაციაზე მუშაობისას გაითვალისწინე:

სლა­ი­დებ­ზე მო­ა­თავ­სე ძი­რი­თა­დი და სა­ინ­ტე­რე­სო ინ­ფორ­მა­ცი­ა. და­ნარ­ჩენ­ზე კი

პრე­ზენ­ტა­ცი­ის წარ­დ­გე­ნი­სას ისა­უბ­რე;
სლა­იდს ისე­თი ფო­ნი შე­ურ­ჩი­ე, რომ მას­ზე მო­თავ­სე­ბუ­ლი ტექ­ს­ტე­ბი, სუ­რა­თე­ბი,
სქე­მე­ბი და ა.შ. კარ­გად გა­მოჩ­ნ­დეს;
ყო­ვე­ლი სლა­ი­დი­სათ­ვის ერ­თი და იგი­ვე დი­ზა­ი­ნი გა­მო­ი­ყე­ნე, რომ პრე­ზენ­ტა­ცი­ის
მთლი­ა­ნო­ბა არ და­ირ­ღ­ვეს;
სათაურებს შეურჩიე ერთი და იგივე ზომის ფონტი და მდებარეობა;
თუ გინ­და, ტექ­ს­ტი ად­ვი­ლად აღ­საქ­მე­ლი იყოს შე­ნი მსმე­ნე­ლე­ბი­სათ­ვის, თი­თო­ე­
ულ სლა­იდ­ზე მცი­რე ტექ­ს­ტი და ცო­ტა სუ­რა­თი ჩას­ვი;
სურათები შეუსაბამე სლაიდის სათაურსა და ტექსტებს;
პრეზენტაციაში ყოველთვის მიუთითე გამოყენებული ლიტერატურა.

და­ას­რუ­ლე პრე­ზენ­ტა­ცია სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ეროვ­ნუ­ლი პარ­კე­

ბის შე­სა­ხებ ნი­მუ­შის მი­ხედ­ვით და შე­ინ
­ ა­ხე.
ივარჯიშე!

პრეზენტაციის ჩვენებაზე გაშვება – Slide Show

აუდი­ტო­რი­ის წი­ნა­შე პრე­ზენ­ტა­ცი­ის წარ­სად­გე­ნად დაგ­ჭირ­დე­ბა საპ­რე­ზენ­ტა­ციო ფა­
ი­ლის ჩვე­ნე­ბის რე­ჟიმ­ზე ჩარ­თ­ვა. პრე­ზენ­ტა­ცი­ის გაშ­ვე­ბა შე­საძ­ლე­ბე­ლია სლა­იდ­-­შოუ
(Slide Show) ჩა­ნარ­თის სლა­იდ­-­შო­უს დაწყე­ბა (Start Slide Show) ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბე­ბით.

პრეზენტაციის ჩვენება პრეზენტაციის ჩვენება პრეზენტაციის ჩვენება შერჩეული

პირველი სლაიდიდან აქტიური სლაიდიდან სლაიდებით

პრეზენტაციის ჩვენებაზე გაშვება პირველი

სლაიდიდან

პრეზენტაციის ჩვენებაზე გაშვება აქტიური

სლაიდიდან +
პრეზენტაციის ჩვენების შეწყვეტა

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 საპრეზენტაციო პროგრამა MS PowerPoint 2016 107
პრეზენტაციის წარდგენისას გაითვალისწინე:

წი­ნას­წარ მო­ემ­ზა­დე პრე­ზენ­ტა­ცი­ის­თ­ვის. გა­ით­ვა­ლის­წი­ნე აუდი­ტო­რია ვის­თ­ვი­საც

აკე­თებ პრე­ზენ­ტა­ცი­ას;
პრე­ზენ­ტა­ცი­ის დაწყე­ბამ­დე მო­ამ­ზა­დე საპ­რე­ზენ­ტა­ციო გა­რე­მო და ტექ­ნი­კუ­რი სა­
შუ­ა­ლე­ბე­ბი;
სა­უბ­რის დაწყე­ბამ­დე წა­რუდ­გი­ნე მსმე­ნე­ლებს სა­კუ­თა­რი თა­ვი;
პრე­ზენ­ტა­ცი­ის და­საწყის­ში მოკ­ლედ აუხ­სე­ნი აუდი­ტო­რი­ას, თუ რა­ზე აპი­რებ სა­უ­
ბარს. გა­მო­ყა­ვი ძი­რი­თა­დი მიზ­ნე­ბი;
პრე­ზენ­ტა­ცი­ის დროს ისა­უბ­რე გა­სა­გე­ბად და და­მა­ჯე­რებ­ლად, ეცა­დე ტექ­ს­ტე­ბი არ
წა­ი­კითხო სლა­ი­დე­ბი­დან;
სა­უბ­რი­სას ხა­ზი გა­უს­ვი ძი­რი­თად აზ­რებს და იდე­ებს;
პრე­ზენ­ტა­ცი­ის დროს და­ამ­ყა­რე კავ­ში­რი აუდი­ტო­რი­ას­თან, და­უს­ვი მათ კითხ­ვე­ბი;
პრე­ზენ­ტა­ცი­ის და­სას­რულს შე­ა­ჯა­მე პრე­ზენ­ტა­ცია და მად­ლო­ბა გა­და­უ­ხა­დე აუდი­
ტო­რი­ას;
პრეზენტაციის შემდეგ უპასუხე აუდიტორიის შეკითხვებს.

მო­ი­ძიე სხვა­დას­ხ­ვა სატ­რან­სპ

­ ორ­ტო სა­შუ­ალ
­ ე­ბა­ზე სა­ინ­ტე­
ივარჯიშე!
რე­სო ფაქ­ტე­ბი და ნი­მუ­შის შე­სა­ბა­მი­სად შექ­მე­ნი პრე­ზენ­ტა­
ცია „სატრანსპორტო სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი“.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

108
ფოტოალბომი
პროგ­რა­მა PowerPoint-ი სა­შუ­ა­ლე­ბას გაძ­ლევს მარ­ტი­ვად და ძა­ლი­ან სწრა­ფად შექ­მ­
ნა ციფ­რუ­ლი ფო­ტო­ალ­ბო­მი. ამი­სათ­ვის სა­ჭი­როა წი­ნას­წარ მო­აგ­რო­ვო სუ­რა­თე­ბი შენს
კომ­პი­უ­ტერ­ში. ფო­ტო­ალ­ბო­მის შე­საქ­მ­ნე­ლად:
აირ­ჩიე ჩას­მა (Insert) ჩა­ნარ­თის ნა­ხა­ტე­ბი (Images) ჯგუ­
ფის ბრძა­ნე­ბა ფო­ტო­ალ­ბო­მი­/ა­ხა­ლი ფო­ტო­ალ­ბო­მი (Photo
Album/New Photo Album...);
გახ­ს­ნილ ფან­ჯა­რა­ში აირ­ჩიე ღი­ლა­კი ფა­
ი­ლი/­დის­კი (File/Disk...). კომ­პი­უ­ტერ­ში
მო­ძებ­ნე და მო­ნიშ­ნე სუ­რა­თე­ბი. ჩას­მა
(Insert) ღი­ლა­კით გად­მო­ი­ტა­ნე სუ­რა­თე­
ბი ფო­ტო­ალ­ბომ­ში;
ფო­ტო­ალ­ბო­მის შე­საქ­მ­ნე­ლად და­ა­ჭი­რე
ღი­ლაკს შექ­მ­ნა (Create).
ფან­ჯა­რა­ში ფო­ტო­ალ­ბო­მი (Photo Album) შე­
გიძ­ლია გა­უ­კე­თო წარ­წე­რე­ბი სლა­ი­დებს ყო­
ვე­ლი სუ­რა­თის ქვე­მოთ, შე­არ­ჩიო რამ­დე­ნი
სუ­რა­თი გან­ლაგ­დეს სლა­იდ­ზე, ჩარ­ჩოს ფორ­მა და სხვ.

ფო­ტო­ალ­ბო­მის რე­დაქ­ტი­რე­ბის­თ­ვის აირ­ჩიე ჩას­მა ჩა­ნარ­თის ნა­ხა­

ტე­ბი ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბა – ფო­ტო­ალ­ბო­მი/­ფო­ტო­ალ­ბო­მის რე­დაქ­ტი­
რე­ბა.

შექ­მ­ნილ ფო­ტო­ალ­ბომს შე­გიძ­ლია შე­ურ­ჩიო დი­ზა­ი­ნი, და­ა­მა­ტო

სლა­ი­დე­ბი და სხვა.

შექ­მე­ნი შე­ნი საყ­ვა­რე­ლი ქა­ლა­ქის, რა­ი­ო­ნის, სოფ­ლის ან ივარჯიშე!

და­ბის ფო­ტო­ალ­ბო­მი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 საპრეზენტაციო პროგრამა MS PowerPoint 2016 109
ცხრილები და დიაგრამები პრეზენტაციაში

ცხრილების ჩასმა სლაიდზე

გა­იხ­სე­ნე, რა არის ცხრი­ლი და რო­გორ ქმნი მას ტექ­ს­ტურ რე­დაქ­ტორ­ში. საპ­რე­ზენ­ტა­
ციო ფა­ილ­ში ცხრი­ლის ჩას­მა და და­ფორ­მა­ტე­ბა ისე­ვე შე­გიძ­ლი­ა, რო­გორც ამას პროგ­
რა­მა Microsoft Word-ში აკე­თებ.
სლაიდზე ცხრილის ჩასმა შესაძლებელია:
ჩასმა ჩანართის ბრძანებით – ცხრილი (Tables);
სლა­ი­დის მა­კეტ­ზე მო­თავ­სე­ბუ­ლი ღი­ლა­კით – ცხრი­ლის ჩას­ მა (Insert
Table).
და­აკ­ვირ­დი ქვე­მოთ მო­ცე­მულ ცხრილს. მას­ში წარ­მოდ­გე­ნი­ლია ინ­ფორ­მა­ცია 2017-2023
წლებ­ში წყლის სპორ­ტულ სა­ხე­ო­ბებ­ში მსოფ­ლიო შე­ჯიბ­რის გან­რი­გის შე­სა­ხებ. შე­ე­ცა­დე
ეს ცხრი­ლი საპ­რე­ზენ­ტა­ციო სლა­იდ­ზე გა­ნა­თავ­სო.

წელი თარიღი ადგილმდებარეობა

2017 წელი 14-30 ივლისი ბუდაპეშტი, უნგრეთი

2019 წელი 12-28 ივლისი გუანჯუ, სამხრეთ კორეა

2021 წელი 16 ივლისი - 1 აგვისტო ფუკუოკა, იაპონია

2023 წელი 6 – 22 ოქტომბერი დოჰა, კატარი

სლაიდზე ცხრილის ჩასასმელად შემდეგი მოქმედებები შეასრულე:

აირჩიე ჩასმა ჩანართის ბრძანება – ცხრილი;
მა­უ­სის დახ­მა­რე­ბით ცხრი­ლის ბა­დე­ზე მო­ნიშ­ნე სა­მი სვე­ტი და ხუ­
თი სტრი­ქო­ნი და ცხრი­ლის ჩას­მა სლა­იდ­ზე და­ა­ფიქ­სი­რე მა­უ­სით.
სლაიდზე ცხრილი დაიხაზება.
ცხრი­ლის დი­ზა­ი­ნი სლა­ი­დის დი­ზა­ინ­ზეა და­მო­კი­დე­ბუ­ლი. სტრი­ქო­ნე­ბი­სა
და სვე­ტე­ბის ფე­რე­ბი სლა­ი­დის დი­ზა­ი­ნის შე­სა­ბა­მი­სად ავ­ტო­მა­ტუ­რად
ფორ­მ­დე­ბა. შე­გიძ­ლია გა­მო­ი­ყე­ნო უკ­ვე ნას­წავ­ლი ბრძა­ნე­ბე­ბი და ცხრი­
ლი შე­ნი გე­მოვ­ნე­ბით გა­ა­ფორ­მო.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

110

მო­ი­ძიე ინ­ფორ­მა­ცია ინ­ტერ­ნეტ­ში და შექ­მე­ნი პრე­ზენ­ტა­ცია ივარჯიშე!

წყლის სპორ­ტულ სა­ხე­ო­ბებ­ში მსოფ­ლიო შე­ჯიბ­რის შე­სა­ხებ,
პრე­ზენ­ტა­ცი­ა­ში გა­მო­ი­ყე­ნე შენ მი­ერ შექ­მ­ნი­ლი ცხრი­ლი.

დიაგრამების ჩასმა სლაიდზე

ცხრილ­ში წარ­მოდ­გე­ნი­ლი რიცხ­ვი­თი მო­ნა­ცე­მე­ბის უკეთ აღ­საქ­მე­ლად, მა­თი შე­და­რე­
ბი­სა და ანა­ლი­ზი­სათ­ვის სა­უ­კე­თე­სო გზაა მო­ნა­ცე­მე­ბის დი­აგ­რა­მის სა­ხით წარ­მოდ­გე­ნა.
და­აკ­ვირ­დი ცხრილს. მას­ში მო­ცე­მუ­ლია ინ­ფორ­მა­ცია იმ ორი ქვეყ­ნის შე­სა­ხებ, რო­მელ­
თაც წყლის სპორ­ტუ­ლი სა­ხე­ო­ბე­ბის მსოფ­ლიო ჩემ­პი­ო­ნა­ტებ­ში 2017 წლამ­დე ყვე­ლა­ზე
მე­ტი მე­და­ლი მო­ი­პო­ვეს.

ქვეყანა ოქრო ვერცხლი ბრინჯაო

აშშ 253 193 140

ჩინეთი 130 95 71

თი­თო­ე­უ­ლი ქვეყ­ნის მი­ერ მო­პო­ვე­ბუ­ლი მედ­ლე­ბის რა­ო­დე­ნო­ გააკეთე ჩემთან

ბა წარ­მო­ვად­გი­ნოთ დი­აგ­რა­მის სა­ხით: ერთად!
აირ­ჩიე ჩას­მა ჩა­ნარ­თის ბრძა­ნე­ბა –
დი­აგ­რა­მა (Chart);

გა­მო­სულ ფან­ჯა­რა­ში შე­არ­ჩიე დი­

აგ­რა­მის ტი­პი, მა­გა­ლი­თად: გის­ტოგ­
რა­მა (Column). მო­ნიშ­ნე ამ კა­ტე­
გო­რი­ი­დან სა­სურ­ვე­ლი ნი­მუ­ში და
და­აწ­კა­პუ­ნე ღი­ლაკს – კარ­გი.
სლა­იდ­ში გან­თავ­ს­დე­ბა დი­აგ­რა­მა,
მის ზე­მოთ კი გა­მოჩ­ნ­დე­ბა ცხრი­ლის
ფან­ჯა­რა, რო­მელ­შიც დი­აგ­რა­მის ასა­
გე­ბად სა­ჭი­რო მო­ნა­ცე­მე­ბი უნ­და ჩა­
წე­რო.

მო­ნა­ცე­მე­ბის შე­ტა­ნის შემ­დეგ გან­საზღ­ვ­რე შენ მი­ერ შე­ტა­ნი­ლი მო­

ნა­ცე­მე­ბის დი­ა­პა­ზო­ნი, ამი­სათ­ვის ნი­მუ­შის შე­სა­ბა­მი­სად გა­და­ა­ნაც­ვლ
­ ე
ლურ­ჯი ჩარ­ჩო მა­უ­სის სა­შუ­ალ ­ ე­ბით.
მონაცემების შეტანის შემდეგ დახურე ცხრილის ფანჯარა.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 საპრეზენტაციო პროგრამა MS PowerPoint 2016 111
ცხრილში შეტანილი მონაცემები დიაგრამაზე აისახება.

დი­აგ­რა­მის ფე­რე­ბის, სტი­ლი­სა და ფორ­მის შე­საც­ვ­ლე­ლად გა­მო­ი­ყე­ნე და­მა­ტე­ბი­თი ჩა­

ნარ­თი – დი­აგ­რა­მის ხელ­საწყო­ე­ბი (Chart Tools): დი­ზა­ი­ნი (Design) და ფორ­მა­ტი (For-
mat), რო­მე­ლიც დი­აგ­რა­მის მო­ნიშ­ვ­ნის შემ­დეგ ჩნდე­ბა.

დი­აგ­რა­მა­ზე მო­ნა­ცე­მე­ბის შე­საც­ვ­ლე­ლად გა­მო­ი­ყე­ნე დი­აგ­რა­მის

ხელ­საწყო­ე­ბი/­დი­ზა­ი­ნი და­მა­ტე­ბი­თი ჩა­ნარ­თის ბრძა­ნე­ბა – მო­ნა­
ცემ­თა რე­დაქ­ტი­რე­ბა/­მო­ნა­ცემ­თა რე­დაქ­ტი­რე­ბა (Edit Data).

დი­აგ­რა­მის ჩას­მა ასე­ვე შე­გიძ­ლია სლა­ი­დის მა­კეტ­ზე მო­თავ­სე­ბუ­ლი ღი­ლა­

კით – დი­აგ­რა­მის ჩას­მა (Insert Chart).

SmartArt გრაფიკა
SmartArt გრა­ფი­კა ინ­ფორ­მა­ცი­ის ორ­გა­ნი­ზე­ბუ­ლად წარ­მოდ­გე­ნის ერ­თ-­ ერ­თი სა­შუ­ა­ლე­
ბა­ა.
სლაიდზე SmartArt-ის ჩასასმელად შეასრულე მოქმედებები:
აირჩიე ჩასმა ჩანართის ბრძანება – SmartArt;
გახ­ს­ნილ ფან­ჯა­რა­ში მო­ნიშ­ნე სა­სურ­ვე­
ლი სქე­მა, მა­გა­ლი­თად: გა­და­ნაც­ვ­ლე­
ბუ­ლი სუ­რა­თის სა­თა­ურ
­ ის სია (Bend-
ing Picture Caption List);
დააწკაპუნე ღილაკზე კარგი.
შერჩეული სქემა სლაიდზე განთავსდება.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

112
სქე­მა­ში შე­გიძ­ლია ტექ­ს­ტის და სუ­რა­თის ჩას­მა. ტექ­ს­ტის ჩა­სას­მე­ლად და­აწ­კა­პუ­ნე ტექ­
ს­ტურ არე­ში და ჩა­წე­რე ტექ­ს­ტი, ხო­ლო სუ­რა­თის და­სა­მა­ტებ­ლად სქე­მა­ზე მო­ცე­მუ­ლი
სუ­რა­თის გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბას და­აწ­კა­პუ­ნე.

სქე­მის მარ­ცხე­ნა მხა­რეს მო­თავ­სე­ბულ ღი­ლაკ­ზე დაწ­კა­პუ­ნე­ბით გა­იხ­ს­ნე­ბა და­მა­ტე­ბი­თი

არე, რომ­ლი­თაც შე­გიძ­ლი­ა:
დაამატო ახალი ფიგურა Enter კლავიშზე დაჭერით;
წაშალო ზედმეტი ფიგურა;
დაამატო სასურველი ინფორმაცია.
სქე­მის ფე­რე­ბის, გან­ლა­გე­ბის, სტი­ლის შე­საც­ვ­ლე­ლად გა­მო­ი­ყე­ნე და­მა­ტე­ბი­თი ჩა­ნარ­
თი – SmartArt-ის ხელ­საწყო­ებ­ ი: დი­ზა­ი­ნი და ფორ­მა­ტი, რო­მე­ლიც სქე­მის მო­ნიშ­ვ­ნის
შემ­დეგ ჩნდე­ბა.

SmartArt ხელ­საწყო­ე­ბი/­დი­ზა­ი­ნი და­მა­ტე­ბი­თი ჩა­ნარ­

თის გრა­ფი­კის შექ­მნ­ ა (Create Graphic) ჯგუ­ფი სა­შუ­
ა­ლე­ბას გაძ­ლევს მარ­ტი­ვად მარ­თო SmartArt სქე­მის
ფი­გუ­რე­ბი: შეც­ვა­ლო იერარ­ქი­ის დო­ნე ან ფი­გუ­რე­ბის თან­მიმ­დევ­რო­ბა, სქე­მას და­ა­მა­ტო
ახა­ლი ფი­გუ­რა და სხვ.

ქვე­მოთ მო­ცე­მუ­ლი ნი­მუ­შის მი­ხედ­ვით სლა­იდ­ზე შექ­მე­ნი ივარჯიშე!

SmartArt სქე­მა კონ­ტი­ნენ­ტე­ბის შე­სა­ხებ.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 საპრეზენტაციო პროგრამა MS PowerPoint 2016 113
ანიმაციები
იმი­სათ­ვის, რომ შე­ნი პრე­ზენ­ტა­ცია მე­ტად სა­ინ­ტე­რე­სო და ეფექ­ტუ­რი გახ­დეს, შე­გიძ­
ლია ანი­მა­ცი­ე­ბი გა­მო­ი­ყე­ნო. საპ­რე­ზენ­ტა­ციო ფა­ილ­ში ანი­მა­ცი­ის ფუნ­ქ­ცია ქმნის ვი­ზუ­
ა­ლურ და ხმო­ვან ეფექ­ტებს, რო­მე­ლიც სლა­ი­დებს ან სლა­ი­დის ობი­ექ­ტებს შე­გიძ­ლია
და­ურ­თო.

სლაიდის გადასვლის ეფექტები

პრე­ზენ­ტა­ცი­ის ჩვე­ნე­ბის დროს სლა­ი­დი­დან სლა­იდ­ზე გა­და­სას­ვ­ლე­ლად შე­გიძ­ლია გა­მო­
ი­ყე­ნო სპე­ცი­ა­ლუ­რი ანი­მა­ცი­უ­რი ეფექ­ტი. შე­გიძ­ლია აკონ­ტ­რო­ლო სლა­ი­დი­დან სლა­იდ­
ზე გა­დას­ვლ­ ის ეფექ­ტი, სიჩ­ქა­რე და და­ა­მა­ტო ხმა.
სლა­ი­დი­დან სლა­ი­დებ­ზე გა­დას­ვ­ლის სპე­ცი­ა­ლუ­რი ეფექ­ტის და­სა­მა­ტებ­ლად გა­აქ­ტი­უ­
რე სლა­ი­დი და აირ­ჩიე გა­დას­ვ­ლე­ბი (Transitions) ჩა­ნარ­თის ამ ცო­ცი­ა­ზე გა­დას­ვ­ლა
(Transition to The Slide) ჯგუფ­ში მო­ცე­მუ­ლი ეფექ­ტე­ბი.

სლა­ი­დის გა­დას­ვ­ლის მე­ტი ეფექ­ტე­ბის სა­ნა­ხა­ვად და­აწ­კა­პუ­ნე ჯგუ­ფის მარ­ჯ­ვე­ნა კუთხე­

ში მო­თავ­სე­ბულ ღი­ლაკს. პროგ­რა­მა გვთა­ვა­ზობს გა­დას­ვ­ლის მრა­ვალ­გ­ვარ ეფექტს, რო­
მე­ლიც და­ყო­ფი­ლია სამ ძი­რი­თად კა­ტე­გო­რი­ად: უბ­რა­ლო (Subtle), რთუ­ლი (Exciting)
და დი­ნა­მი­უ­რი შიგ­თავ­სი (Dynamic Content). მა­უ­სის დახ­მა­რე­ბით სლა­ი­დი­სათ­ვის შე­
არ­ჩიე ერ­თ­-ერ­თი ეფექ­ტი, მა­გა­ლი­თად: გა­ელ­ვე­ბა (Flash).
იმ სლა­იდს, რო­მელ­საც ეფექტს მი­ა­ნი­ჭებ, სლა­ი­დე­ბის პა­ნელ­ზე სლა­ი­
დის ნომ­რის ქვეშ გა­უჩ­ნ­დე­ბა ვარ­ს­კ­ვ­ლა­ვი.
გა­დას­ვ­ლის ეფექ­ტის შერ­ჩე­ვის შემ­დეგ შე­გიძ­ლია ზო­გი­ერთ
ეფექტს გა­დას­ვ­ლის მი­მარ­თუ­ლე­ბა შე­უც­ვა­ლო. ამი­სათ­ვის გა­მო­ი­ყე­ნე ბრძა­
ნე­ბა ეფექ­ტე­ბის პა­რა­მეტ­რე­ბი (Effect Options).
პრე­ზენ­ტა­ცი­ის სლა­იდ­-­შო­უს რე­ჟიმ­ში გაშ­ვე­ბამ­დე შე­გიძ­ლია შე­არ­ჩიო სლა­
ი­დე­ბი­სათ­ვის გა­და­სავ­ლის და­მა­ტე­ბი­თი პა­რა­მეტ­რე­ბი:

მიუთითე გადასვლის
ეფექტის ხანგრძლივობა
სლაიდიდან სლაიდზე
გადასვლა მაუსის
საშუალებით

შეარჩიე ხმა

სლაიდიდან სლაიდზე
ავტომატური გადასვლა
არჩეული ეფექტების
მითითებული დროის
ყველა სლაიდზე მინიჭება
გასვლის შემდეგ

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

114
ობიექტის ანიმაციები
საპ­რე­ზენ­ტა­ციო ფა­ილ­ში სლა­ი­დე­ბის ცალ­კე­ულ ობი­ექ­ტებ­ზე შე­საძ­ლე­ბე­ლია ანი­მა­ცი­ე­
ბის და­მა­ტე­ბა, რაც კი­დევ უფ­რო ეფექ­ტურს გახ­დის შენს პრე­ზენ­ტა­ცი­ას.
სლაიდზე ანიმაციის დასამატებლად მონიშნე ობიექტი და შეასრულე მოქმედებები:
აირ­ჩიე ანი­მა­ცი­ებ­ ი (Animations) ჩა­ნარ­
თის ანი­მა­ცია (Animation) ჯგუფ­ში მო­ცე­
მუ­ლი ანი­მა­ცი­ე­ბი;
ანი­მა­ცი­ე­ბის ეფექ­ტე­ბი და­ყო­ფი­ლია ოთხ
ჯგუ­ფად: შე­სას­ვ­ლე­ლი (Entrance), მახ­
ვი­ლი (Emphasis), გა­მოს­ვ­ლა (Exit) და
მოძ­რა­ო­ბის მდე­ბა­რე­ო­ბა (Motion Paths);

სლა­ი­დის თე­მი­სა და მიზ­ნის გათ­ვა­ლის­

წი­ნე­ბით შე­გიძ­ლია ობი­ექ­ტებს თი­თო­ე­ულ
ჯგუ­ფი­დან გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი ანი­მა­ცია შე­
ურ­ჩი­ო. მა­გა­ლი­თად შე­სას­ვ­ლე­ლი ჯგუ­
ფი­დან ანი­მა­ცია სა­ა­თის ისა­რი (Wheel).
ამ ანი­მა­ცი­ის შერ­ჩე­ვის შემ­დეგ ობი­ექ­ტი სა­ა­
თის ის­რის მი­მარ­თუ­ლე­ბით ნელ­-­ნე­ლა გა­მოჩ­ნ­დე­ბა. შერ­ჩე­ულ ანი­მა­ცი­ას შე­გიძ­ლია შე­
ურ­ჩიო და­მა­ტე­ბი­თი პა­რა­მეტ­რე­ბი ბრძა­ნე­ბი­დან ეფექ­ტის პა­რა­მეტ­რე­ბი (Effect
Options).
ობი­ექ­ტ­ზე და­მა­ტე­ბულ ანი­მა­ცი­ებს გა­ნუ­საზღ­ვ­რე დაწყე­ბის, ხან­გ­რ­ძ­ლი­ვო­ბის, და­
ყოვ­ნე­ბის დრო ჯგუ­ფი­დან დრო­ის შერ­ჩე­ვა (Timing).
ობი­ექ­ტებ­ზე და­მა­ტე­ბუ­ლი ანი­მა­ცი­ე­ბის რე­დაქ­ტი­რე­ბი­სა
და მარ­თ­ვის­თ­ვის გა­მო­ი­ყე­ნე ანი­მა­ცი­ე­ბი ჩა­ნარ­თის გაძ­
ლი­ერ
­ ე­ბუ­ლი ანი­მა­ცია (Advanced Animation) ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბე­ბი.

ანი­მა­ცი­ის სარ­კ­მე­ლი (Animation Pane) ბრძა­ნე­ბით შე­გიძ­ლია ანი­მა­ცი­ე­ბის სა­მარ­თა­ვი

პა­ნე­ლის გახ­ს­ნა. ეკ­რა­ნის მარ­ჯ­ვე­ნა მხა­რეს, პა­ნელ­ზე, გა­მოჩ­ნ­დე­ბა ანი­მა­ცი­ე­ბი, რომ­ლე­
ბიც მიმ­დი­ნა­რე სლა­ი­დის ობი­ექ­ტებ­ზე გაქვს და­მა­ტე­ბუ­ლი. ამ პა­
ნე­ლი­დან მარ­ტი­ვად შეძ­ლებ ანი­მა­ცი­ის წაშ­ლას, თან­მიმ­დევ­რო­ბის
შეც­ვ­ლას, დრო­ის სკა­ლის ნახ­ვას და რე­დაქ­ტი­რე­ბას.
ანი­მა­ცი­ე­ბის შეს­რუ­ლე­ბის თან­მიმ­დევ­რო­ბა მა­თი და­მა­ტე­ბის რი­გი­
თო­ბას შე­ე­სა­ბა­მე­ბა. თან­მიმ­დევ­რო­ბის შე­საც­ვ­ლე­ლად გა­და­ად­გი­ლე
ანი­მა­ცია მა­უ­სის გა­მო­ყე­ნე­ბით.
თუ გსურს ანი­მა­ცი­ის და­მა­ტე­ბი­თი პა­რა­მეტ­რე­ბის შერ­ჩე­ვა, მო­ნიშ­ნე
ანი­მა­ცია და და­აწ­კა­პუ­ნე მარ­ჯ­ვე­ნა მხა­რეს მო­თავ­სე­ბულ ისარს. ჩა­
მო­ნათ­ვალ­ში შე­გიძ­ლია გან­საზღ­ვ­რო ანი­მა­ცი­ის შეს­რუ­ლე­ბის პი­რო­ბა,
ხან­გ­რ­ძ­ლი­ვო­ბა და სხვ.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 საპრეზენტაციო პროგრამა MS PowerPoint 2016 115
ერთ ობი­ექ­ტ­ზე გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი ანი­მა­ცი­ე­ბის სხვა ობი­ექ­ტ­ზე გავ­რ­ცე­ლე­
ბა მარ­ტი­ვად შე­გიძ­ლია ანი­მა­ცი­ე­ბი (Animations) ჩა­ნარ­თის ბრძა­ნე­ბით
– ანი­მა­ცი­ის მხატ­ვა­რი (Animation Painter).
ამი­სათ­ვის მო­ნიშ­ნე ობი­ექ­ტი, რო­მელ­საც უკ­ვე და­ა­მა­ტე ანი­მა­ცი­ე­ბი, აირ­ჩიე ბრძა­ნე­ბა
ანი­მა­ცი­ის მხატ­ვა­რი (Animation Painter). და­აწ­კა­პუ­ნე მა­უ­სი იმ ობი­ექტს, რო­მელ­საც
გინ­და ავ­ტო­მა­ტუ­რად და­ა­მა­ტო შერ­ჩე­უ­ლი ანი­მა­ცი­ებ­ ი.

1. შექ­მე­ნი პრე­ზენ­ტა­ცია – „კომპიუტერის მოწყო­ბი­ლო­ბე­ბი“

ივარჯიშე! ქვე­მოთ მო­ცე­მუ­ლი ნი­მუ­შის მი­ხედ­ვით. სლა­ი­დებს გა­უ­კე­თე
გა­დას­ვ­ლის ეფექ­ტე­ბი, ობი­ექ­ტებს გა­უ­კე­თე ანი­მა­ცი­ე­ბი.

2. მო­ცე­მუ­ლი ნი­მუ­შის მი­ხედ­ვით და­ას­რუ­ლე პრე­ზენ­ტა­ცია კონ­ტი­ნენ­ტე­ბის

შე­სა­ხებ. გა­მო­ი­ყე­ნე დი­აგ­რა­მე­ბი და ანი­მა­ცი­ე­ბი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

116
ბმული და მოქმედების ღილაკები
ინ­ტერ­ნეტ­ში ვებ­გ­ვერ­დე­ბის დათ­ვა­ლი­ერ ­ ე­ბი­სას ხში­რად გხვდე­ბა ჰი­პერ­ბ­მუ­ლე­ბი, რო­
მელ­თა სა­შუ­ა­ლე­ბი­თაც სხვა­დას­ხ­ვა ვებ­გ­ვერ­დი ერ­თ­მა­ნეთს უკავ­შირ­დე­ბა. ჰი­პერ­ბ­მუ­ლის
გა­მო­ყე­ნე­ბა Powerpoint-შიც შე­გიძ­ლი­ა. მი­სი სა­შუ­ა­ლე­ბით ტექ­ს­ტი, სუ­რა­თი, ფი­გუ­რა ან
დი­აგ­რა­მა შე­გიძ­ლია იმა­ვე პრე­ზენ­ტა­ცი­ის სხვა სლა­იდ­თან, ფა­ილ­თან, სა­ქა­ღალ­დეს­თან,
ან ვებ­გ­ვერ­დ­თან და­ა­კავ­ში­რო.

გახ­სე­ნი შენ მი­ერ შექ­მ­ნი­ლი პრე­ზენ­ტა­ცია „კომპიუტერის გააკეთე ჩემთან

მოწყო­ბი­ლო­ბე­ბი“ და მე­ო­რე სლა­იდ­ზე ჩა­მოთ­ვ­ლი­ლი მოწყო­ ერთად!
ბი­ლო­ბე­ბის და­სა­ხე­ლე­ბე­ბი ბმუ­ლე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბით შე­სა­ბა­მის
სლა­ი­დებს და­ვუ­კავ­ში­როთ:
მონიშნე ტექსტი სისტემური ბლოკი;
აირ­ჩიე ჩას­მა (Insert) ჩა­ნარ­თის ბმუ­ლე­ბი (Links) ჯგუ­ფის
ბრძა­ნე­ბა – ბმუ­ლი (Hyperlink);
გახ­ს­ნი­ლი ფან­ჯ­რის მარ­ცხე­ნა პა­ნელ­ში შე­არ­ჩიე ბმუ­ლის სა­ხე­
ო­ბა – განთ. დო­კუ­მენტ… (Place in This Document)
არე­ში ად­გი­ლის არ­ჩე­ვა მო­ცე­მულ დო­კუ­მენ­ტ­ში (Select a place in this doc-
ument) შე­არ­ჩიე სლა­ი­დი, რო­მელ­საც მო­ნიშ­ნულ ტექსტს უკავ­ში­რებ ბმუ­
ლის სა­შუ­ა­ლე­ბით, ჩვენს შემ­თხ­ვე­ვა­ში, სლა­ი­დი სის­ტე­მუ­რი ბლო­კი;

შერჩეული სლაიდი სლაიდის გადახედვა (Slide preview) არეში გამოჩნდება;

დააწკაპუნე ღილაკს კარგი. მონიშნულ ტექსტზე ბმული შეიქმნება.
შექმენი ბმულები დანარჩენ ტექსტზეც და შეინახე პრეზენტაცია.

პრეზენტაციის ჩვენებისას თუ მაუსს ბმულიან ობიექტთან მიიყვან, კურსორი

მიიღებს ხელის ფორმას. მასზე დაწკაპუნებით ბმული გაიხსნება.
ობიექტზე ბმულის გასაუქმებლად, მისი მონიშვნის შემდეგ, გამოიყენე
კონტექსტური მენიუს ბრძანება – ბმულის ამოღება (Remove
Hyperlink).

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 საპრეზენტაციო პროგრამა MS PowerPoint 2016 117
გარ­და ბმუ­ლე­ბი­სა, მო­ნიშ­ნულ ობი­ექტს შე­გიძ­ლია მი­ა­ნი­ჭო მოქ­მე­დე­ბა, რო­მე­ლიც შეს­
რულ­დე­ბა ობი­ექ­ტ­ზე მა­უ­სის დაწ­კა­პუ­ნე­ბის ან კურ­სო­რის მი­ახ­ლო­ვე­ბი­სას. მა­გა­ლი­თად,
შე­გიძ­ლია შემ­დეგ სლა­იდ­ზე გა­დას­ვ­ლა ან ახა­ლი პროგ­რა­მის გახ­ს­ნა და სხვ.

გააკეთე ჩემთან გახ­სე­ნი შენ მი­ერ შექ­მ­ნი­ლი პრე­ზენ­ტა­ცია „კომპიუტერის

ერთად!
მოწყო­ბი­ლო­ბე­ბი“;

მე­სა­მე სლა­იდ­ზე „სისტემური ბლო­კი“ და­ხა­ტე ფი­გუ­რა „მარცხენა ისა­რი“

ჩას­მა (Insert) ჩა­ნარ­თის ბრძა­ნე­ბით – ფი­გუ­რე­ბი (Shapes);

მო­ნიშ­ნე და­ხა­ტუ­ლი ფი­გუ­რა და აირ­ჩიე ჩას­მა (Insert) ჩა­ნარ­თის

ბმუ­ლე­ბი (Links) ჯგუ­ფის ბრძა­ნე­ბა – მოქ­მე­დე­ბა (Action);

გახ­ს­ნილ ფან­ჯა­რა­ში გა­აქ­ტი­უ­რე ვე­ლი ბმუ­ლე­ბი (Hy-

perlink to) და ჩა­მო­ნათ­ვალ­ში აირ­ჩიე – წი­ნა სლა­ი­
დი (Previous Slide);

და­აწ­კა­პუ­ნე ღი­ლაკს კარ­გი. ფი­გუ­რა­ზე შე­იქ­მ­ნა ბმუ­

ლი;
პრე­ზენ­ტა­ცი­ის ჩვე­ნე­ბი­სას ამ ფი­გუ­რა­ზე დაწ­კაპუ­ნე­
ბით წი­ნა სლა­იდ­ზე დაბ­რუნ­დე­ბი.

ივარჯიშე! 1. პრე­ზენ­ტა­ცი­ა­ში „კომპიუტერის მოწყო­ბი­ლო­ბე­ბი“ ჩას­ვი

ობი­ექ­ტე­ბი და მი­ა­ნი­ჭე მათ სხვა­დას­ხ­ვა მოქ­მე­დე­ბე­ბი ჩას­მა
ჩა­ნარ­თის ბრძა­ნე­ბით – მოქ­მე­დე­ბა. იზ­რუ­ნე, რომ შე­ნი პრე­
ზენ­ტა­ცია ჩვე­ნე­ბი­სას ეფექ­ტუ­რი იყოს.

2. ბმუ­ლე­ბი­სა და მოქ­მე­დე­ბის ღი­

ლა­კის გა­მო­ყე­ნე­ბით შექ­მე­ნი პრე­
ზენ­ტა­ცია „ვიქტორინა“, სა­დაც
გა­მო­ი­ყე­ნებ კითხ­ვებს სხვა­დას­ხ­ვა
საგ­ნი­დან.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

118
სლაიდების დაბეჭდვა
შე­ნი შექ­მ­ნი­ლი პრე­ზენ­ტა­ცი­ის სლა­ი­დე­ბი შე­გიძ­ლია და­ბეჭ­დო ფურ­ც­ლებ­ზე, ამი­სათ­ვის
გახ­სე­ნი პრე­ზენ­ტა­ცია და აირ­ჩი­ე:
ფაილი (File) ჩანართის ბრძანება – ბეჭდვა (Print);
გახ­ს­ნილ ფან­ჯა­რა­ში შე­არ­ჩიე ბეჭ­დ­ვის პა­რა­მეტ­რე­ბი და­ა­ჭი­რე ღი­ლაკს ბეჭ­დ­ვა
(Print);

ასლების
რაოდენობა

ამოსაბეჭდი
სლაიდები

განსაზღვრე
ამოსაბეჭდი
სლაიდების
განლაგება
ფურცელზე

ფერადი ან
შავთეთრი
ბეჭდვა

შენიშვნების
დაბეჭდვა

მხოლოდ
ტექსტის
დაბეჭდვა

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 საპრეზენტაციო პროგრამა MS PowerPoint 2016 119
პრეზენტაციაში შაბლონების გამოყენება
შენ უკ­ვე შე­ის­წავ­ლე ტექ­ს­ტუ­რი რე­დაქ­ტორ­ში შაბ­ლო­ნე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა. საპ­რე­ზენ­ტა­
ციო პროგ­რა­მა­შიც შე­გიძ­ლია მზა შაბ­ლო­ნე­ბით ისარ­გებ­ლო.
ამ­ჯე­რად პროგ­რა­მა PowerPoint-ში შაბ­ლო­ნის გა­მო­ყე­ნე­ბით პოს­ტე­რის შექ­მ­ნას ის­წავ­
ლი. პოს­ტე­რი შე­ი­ცავს რო­გორც ტექ­ს­ტურ, ასე­ვე გრა­ფი­კულ ინ­ფორ­მა­ცი­ას. მი­სი მი­ზა­
ნია სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ინ­ფორ­მი­რე­ბა, მა­გა­ლი­თად, გარ­კ­ვე­უ­ლი პრო­დუქ­ცი­ის, მომ­სა­ხუ­რე­
ბის ან გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი პრო­ექ­ტი­სა თუ კვლე­ვის შე­სა­ხებ.
პოსტერის სტანდარტული ფორმატია: A2, A3 და A4.

პოსტერის შექმნა
რო­დე­საც ახალ პრე­ზენ­ტა­ცი­ას ირ­ჩევ, ცა­რი­ე­ლი პრე­ზენ­ტა­ცი­ის გვერ­დით სხვა­დას­ხ­ვა
შაბ­ლონს ხე­დავ. პოს­ტე­რის შაბ­ლო­ნის მო­სა­ძებ­ნად ველ­ში შაბ­ლო­ნე­ბი­სა და თე­მე­ბის
ინ­ტერ­ნეტ­ში ძი­ე­ბა (Search for online templates and themes) ჩა­წე­რე poster და და­ა­
ჭი­რე ძი­ე­ბის ღი­ლაკს.
გამოჩნდება პოსტერის შაბლონები.

აირჩიე ერთ-ერთი შაბლონი და დააწკაპუნე ღილაკს შექმნა (Create).

ეკ­რან­ზე გა­იხ­ს­ნე­ბა სლა­ი­დი, რო­მელ­შიც შე­გიძ­ლია ჩა­წე­რო ტექ­ს­ტი, შეც­ვა­ლო სუ­რა­თი,

დი­აგ­რა­მა. ეს შაბ­ლო­ნი და­გეხ­მა­რე­ბა სწრა­ფად და მარ­ტი­ვად შექ­მ­ნა გა­ფორ­მე­ბუ­ლი
პოს­ტე­რი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

120
შექმნილი პოსტერი შეინახე გრაფიკულ ფორმატში. ამისათვის:
აირჩიე ფაილი ჩანართის შენახვა ბრძანება;
მაუსის ღილაკზე ორჯერ დაწკაპუნებით აირჩიე ბრძანება – ეს კომპიუტერი;
მო­ი­ფიქ­რე პოს­ტე­რის სა­ხე­ლი, და
ჩა­წე­რე ველ­ში ფა­ი­ლის სა­ხე­ლი;
ვე­ლი­დან ფა­ი­ლის ტი­პი შე­არ­ჩიე
გრა­ფი­კუ­ლი ფორ­მა­ტი მა­გა­ლი­
თად: .tiff;
დააჭირე ღილაკს შენახვა;
გა­მო­სულ ფან­ჯა­რა­ში რო­მე­ლი
ფა­ი­ლე­ბის ექ­ს­პორ­ტი­რე­ბა გსურს
აირ­ჩიე ღი­ლა­კი მხო­ლოდ ეს;

შენი შექმნილი პოსტერი შეინახება გრაფიკულ ფორმატში.

კომ­პ­ლექ­სუ­რი და­ვა­ლე­ბა:მო­ი­ძიე ინ­ფორ­მა­ცია გლო­ბა­ლუ­რი ივარჯიშე!

დათ­ბო­ბის შე­სა­ხებ და მო­ამ­ზა­დე ქვე­მოთ მო­ცე­მუ­ლი ნი­მუ­
შის მსგავ­სი სა­ინ­ფორ­მა­ციო პოს­ტე­რი. გა­მო­ი­ყე­ნე პროგ­რა­მა
Powerpoint-ის შაბ­ლო­ნე­ბი.

პროექტი: „ჩემი ელექტრონული წიგნი“.

პროგრამა Powerpoint-ში შექმენი ელექტრონული წიგნი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

 საპრეზენტაციო პროგრამა MS PowerPoint 2016 121
მეოთხე თავის შემაჯამებელი კითხვები:

1. რა არის პრეზენტაცია?
2. რა უნდა გაითვალისწინო პრეზენტაციის შექმნისას?
3. რა უნდა გაითვალისწინო პრეზენტაციის წარდგენისას?
4. შე­­საძ­­ლე­­ბე­­ლია თუ არა პროგ­­რა­­მა PowerPoint-ის სა­­შუ­­ა­ლე­­ბით ფო­­ტო­­ალ­­ბო­­მის
შექ­­მ­ნა?
5. რა დანიშნულება აქვს მოქმედების ღილაკებს?

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

122
ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი
BD (Blu-ray Disk) – ბლუ-­რეი დის­კი. მი­სი ტე­ვა­დო­ბა აღ­წევს 120 გბ-ს;
CD (Compact Disk) – კომ­პაქ­ტ­დის­კი. მი­სი ტე­ვა­დო­ბა სა­შუ­ა­ლოდ არის 700 მბ;
CMYK (ცისფერი Cyan, მე­წა­მუ­ლი Magenta, ყვი­თე­ლი Yellow, შა­ვი BlacK) – კომ­პი­უ­
ტერ­ში ფერ­თა ფორ­მი­რე­ბის მო­დე­ლი, რო­მე­ლიც გუ­ლის­ხ­მობს ოთხი ფე­რის შე­რე­ვით
ნე­ბის­მი­ე­რი ფე­რის მი­ღე­ბას;
CPU (Central Processing Unit) – ცენ­ტ­რა­ლუ­რი პრო­ცე­სო­რი. ის ას­რუ­ლებს ყვე­ლა გა­
მოთ­ვ­ლა­სა და ოპე­რა­ცი­ას კომ­პი­უტ
­ ერ­ში;
Delete – წაშ­ლის კლა­ვი­ში ან ბრძა­ნე­ბა;
DVD (Digital Versatile Disk/Digitan Video Disk) – DVD დის­კი, მი­სი ტე­ვა­დო­ბა სტან­დარ­
ტუ­ლად არის 4.7 გბ;
Enter – კლა­ვი­ა­ტუ­რის ერ­თ­-ერ­თი ხში­რად გა­მო­ყე­ნე­ბა­დი კლა­ვი­ში. უმე­ტეს შემ­თხ­ვე­ვა­
ში ას­რუ­ლებს ოპე­რა­ცი­ის ან მოქ­მე­დე­ბის და­მოწ­მე­ბას;
GIMP – უფა­სოდ გავ­რ­ცე­ლე­ბა­დი გრა­ფი­კუ­ლი რე­დაქ­ტო­რი;
Google Search – ყვე­ლა­ზე ხში­რად გა­მო­ყე­ნე­ბა­დი ინ­ტერ­ნეტ სა­ძი­ე­ბო სის­ტე­მა;
HDD (Hard Disk Drive) – მყა­რი დის­კი, გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა კომ­პი­უ­ტერ­ში ინ­ფორ­მა­ცი­ის შე­სა­
ნა­ხად;
Microsoft – მსოფ­ლი­ოშ
­ ი ცნო­ბი­ლი ფირ­მა, რო­მე­ლიც ქმნის ძი­რი­თა­დად პროგ­რა­მულ
უზ­რუნ­ველ­ყო­ფას, რო­გო­რე­ბი­ცაა Windows, MS Office და სხვ;
New Folder – ახა­ლი სა­ქა­ღალ­დის შექ­მ­ნის ბრძა­ნე­ბა. ხში­რად ახ­ლად შექ­მ­ნილ სა­ქა­
ღალ­დეს გა­ჩუ­მე­ბის პრინ­ცი­პით ოპე­რა­ცი­უ­ლი სის­ტე­მა ამ სა­ხელს არ­ქ­მევს;
Office – კომ­­პა­­ნია Microsoft -ის მი­­ერ გა­­მოშ­­ვე­­ბუ­­ლი პროგ­­რა­­მუ­­ლი უზ­­რუნ­­ველ­­ყო­­ფის
პა­­კე­­ტი. შე­­ი­ცავს რამ­­დე­­ნი­­მე ცნო­­ბილ რე­­დაქ­­ტორს: Word, Excel, PowerPoint და სხვ;
Open – ფა­ი­ლის გახ­სნ­ ის ღი­ლა­კი ან ბრძა­ნე­ბა;
Operating system (OS) – ოპე­რა­ცი­უ­ლი სის­ტე­მა. ის უზ­რუნ­ველ­ყოფს კომ­პი­უ­ტე­რის გა­
მარ­თუ­ლად ფუნ­ქ­ცი­ო­ნი­რე­ბას;
Paste – ჩას­მის ღი­ლა­კი ან ბრძა­ნე­ბა. კომ­პი­უ­ტე­რის დრო­ე­ბი­თი მეხ­სი­ე­რე­ბი­დან
(ბუფერიდან) და­მახ­სოვ­რე­ბუ­ლი ობი­ექ­ტის ას­ლის ჩას­მა კურ­სო­რის ად­გი­ლას;
PowerPoint – პრე­ზენ­ტა­ცი­ე­ბის შე­საქ­მ­ნე­ლი პროგ­რა­მა, რო­მე­ლიც შე­დის Microsoft Of­
fice-ის პროგ­რა­მულ პა­კეტ­ში;
RAM (Random Access Memory) – ოპე­რა­ტი­უ­ლი მეხ­სი­ე­რე­ბა კომ­პი­უ­ტე­რის დრო­ებ­ ი­თი
მეხ­სი­ე­რე­ბა­ა. მას­ში ჩა­წე­რი­ლი ინ­ფორ­მა­ცია კომ­პი­უ­ტე­რის გა­მორ­თ­ვი­სას იშ­ლე­ბა;
RGB (წითელი Red, მწვა­ნე Green, ლურ­ჯი Blue) – კომ­პი­უ­ტერ­ში ფერ­თა ფორ­მი­რე­ბის
მო­დე­ლი, რო­მე­ლიც გუ­ლის­ხ­მობს სა­მი ფე­რის შე­რე­ვით ნე­ბის­მი­ერ
­ ი ფე­რის მი­ღე­ბას;
Save – ინ­ფორ­მა­ცი­ის შე­ნახ­ვის ღი­ლა­კი ან ბრძა­ნე­ბა;
Shift – კლა­ვი­ა­ტუ­რის ერ­თ­-ერ­თი ხში­რად გა­მო­ყე­ნე­ბა­დი კლა­ვი­ში, რო­მე­ლიც გა­მო­ი­ყე­
ნე­ბა მხო­ლოდ კლა­ვი­ა­ტუ­რის სხვა კლა­ვი­შებ­თან კომ­ბი­ნა­ცი­ა­ში. ძი­რი­თა­დად ზე­და რე­
გის­ტ­რის ასო­ე­ბის ასაკ­რე­ფად;
© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე
 123
Shortcut – იარ­ლი­ყი, გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა პროგ­რა­მის გა­სახ­ს­ნე­ლად. ხში­რად გა­მო­ყე­ნე­ბა­დი
პროგ­რა­მე­ბის იარ­ლი­ყებს ინა­ხა­ვენ სა­მუ­შაო მა­გი­და­ზე;
Start მე­ნიუ – Microsoft Windows ოპე­რა­ცი­უ­ლი სის­ტე­მის მთა­ვა­რი მე­ნი­უ. მას­ში მო­
თავ­სე­ბუ­ლია ოპე­რა­ცი­ულ სის­ტე­მა­ში ჩა­წე­რი­ლი პროგ­რა­მე­ბი;
URL (Uniform Resource Locator) ვებ­სა­ი­ტის სა­ხე­ლი ანუ მი­სა­მარ­თი;
Windows – კომ­პა­ნია Microsoft -ის მი­ერ გა­მოშ­ვე­ბუ­ლი ოპე­რა­ცი­ულ
­ ი სის­ტე­მა;
Word – ტექ­ს­ტუ­რი რე­დაქ­ტო­რი (ან ტექ­ს­ტუ­რი პრო­ცე­სო­რი), რო­მე­ლიც შე­დის Microsoft
Office-ის პროგ­რა­მულ პა­კეტ­ში;
WWW (World Wide Web) – მსოფ­ლიო აბ­ლა­ბუ­და. ინ­ტერ­ნე­ტის ერ­თ-­ ერ­თი ყვე­ლა­ზე
პო­პუ­ლა­რუ­ლი სერ­ვი­სი;
ბა­ი­ტი (byte ) – ინ­ფორ­მა­ცი­ის სა­ზო­მი ერ­თე­უ­ლი. უდ­რის 8 ბიტს;
ბი­ტი (bit ) – ინ­ფორ­მა­ცი­ის ყვე­ლა­ზე პა­ტა­რა სა­ზო­მი ერ­თე­უ­ლი;
ბრა­უ­ზე­რი (Browser) – ინ­ტერ­ნეტ­თან სა­მუ­შაო პროგ­რა­მა. გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ვებ­გ­ვერ­დე­ბის
და სა­ი­ტე­ბის და­სათ­ვა­ლი­ე­რებ­ლად;
გი­გა­ბა­ი­ტი (GB) – 1024 მე­გა­ბა­ი­ტი;
გრა­ფი­კუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცია – გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა, ნა­ხა­ტი ან ფო­ტო სუ­რა­თი;
დე­დაპ­ლა­ტა (Motherboard) – კომ­პი­უ­ტე­რის მთა­ვა­რი სის­ტე­მუ­რი პლა­ტა, რომ­ლის სა­
შუ­ა­ლე­ბი­თაც კომ­პი­უ­ტე­რის ყვე­ლა ნა­წი­ლი ერ­თ­მა­ნეთს უკავ­შირ­დე­ბა;
თაჩ­პე­დი
(Touch Pad) – პორ­ტა­ტი­ულ კომ­პი­უ­ტერ­ზე მარ­თ­კუთხე­დის ფორ­მის სენ­სო­რუ­
ლი არე, რომ­ლის და­ნიშ­ნუ­ლე­ბაა კურ­სო­რის მარ­თ­ვა. გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა მა­უს­ ის მა­გივ­რად;
ინ­სტ
­ ­რუ­მენ­ტე­ბის პა­ნე­ლი – სხვა­დას­ხ­ვა რე­დაქ­ტორ­ში ფუნ­ქ­ცი­ე­ბის მი­ხედ­ვით დაჯ­გუ­
ფე­ბუ­ლი ღი­ლა­კე­ბი;
კი­ლო­ბა­ი­ტი (KB) – 1024 ბა­ი­ტი;
კო­პი­რე­ბა(Copy) – ღი­ლა­კი ან ბრძა­ნე­ბა. მო­ნიშ­ნუ­ლი ობი­ექ­ტის (ფაილი, ტექ­ს­ტი, სუ­რა­
თი, იარ­ლი­ყი) ას­ლის დრო­ებ­ ი­თი და­მახ­სოვ­რე­ბა კომ­პი­უ­ტე­რის მეხ­სი­ე­რე­ბა­ში (ბუფერში);
მა­უ­სი
(Mouse) – ციფ­რუ­ლი მოწყო­ბი­ლო­ბა, უერ­თ­დე­ბა კომ­პი­უ­ტერს და მარ­თავს კურ­
სორს. გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა თაჩ­პე­დის მა­გივ­რად;
მე­გა­ბა­ი­ტი (MB) – 1024 კი­ლო­ბა­ი­ტი;
სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო სო­ცი­ა­ლუ­რი ქსე­ლი – ვებ­სა­ი­ტი, რო­მე­ლიც სპე­ცი­ა­ლუ­რად გან­კუთ­
ვ­ნი­ლია ადა­მი­ა­ნებს შო­რის სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო ხა­სი­ა­თის კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­თ­ვის, მა­გა­ლი­
თად Edmodo.com;
სა­მუ­შაო მა­გი­და(Desktop) – ოპე­რა­ცი­უ­ლი სის­ტე­მის ერ­თ­-ერ­თი მთა­ვა­რი სა­ქა­ღალ­დე,
რო­მე­ლიც კომ­პი­უ­ტე­რის ჩარ­თ­ვის­თა­ნა­ვე ეკ­რან­ზე გა­მოჩ­ნ­დე­ბა;
სა­ქა­ღალ­დე (Folder) – გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ფა­ი­ლე­ბის და­სა­ხა­რის­ხებ­ლად;
ფა­ი­ლი (File) – ინ­ფორ­მა­ცი­ის შე­სა­ნახ მოწყო­ბი­ლო­ბა­ზე ჩა­წე­რი­ლი მო­ნა­ცე­მე­ბი, რო­
მელ­საც აქვს სა­ხე­ლი. ფა­ი­ლე­ბის წა­კითხ­ვა და რე­დაქ­ტი­რე­ბა სხვა­დას­ხ­ვა პროგ­რა­მი­თაა
შე­საძ­ლე­ბე­ლი.

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

124

© ნინო მარღიშვილი, ზაქარია ქარსაულიძე, თამარ ლოსაბერიძე

V კლასი
ნინო მარღიშვილი
ზაქარია ქარსაულიძე
თამარ ლოსაბერიძე
კლასი

ინფორმაციული და საკომუნიკაციო
ტექნოლოგიები
მოსწავლის წიგნი

ინფორმაციული და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიები

©