KABANATA 26 MGA PASKEL
propesor ng Medisina na hindi
Tagpuan - Unibersidad, Ospital, Bahay ni
Macaraig
Buod
● May 3 gagawin si Basilio: una ay
bibisitahin niya mga pasyente,
pangalwa ay pupunta siya sa
Unibersidad para usisain kung
wala na bang problema sa
natapos na licenciatura, at ikatlo
ay babayaran niya si Macaraig
bilang paglakad sa inaasam-asam
na diploma.
● Isang grupo ng estudyante na
pauwi na ang kanyang
nakasalubong na nag-uusap
tungkol sa paghihimagsik.
● Nakasalubong niya ang propesor
sa Medisina at binalaan siya
about sa pagiging miyembro ng
Akademya. Pinapapunit sa kanya
ang mga dokumentong hawak
niya.
● Tinanong ni Basilio kung sangkot
ba si Simoun sabi naman ng
propesor ay nagpapagaling si
Simoun sa kanyang bahay dahil
ito ay nasugatan ng misteryong
kaaway.
● Sinisisi ang mga estudyante na
sila ang nagplano ng himagsikan
dahil may nakuha raw na mga
paskel ang mga gwardiya sibil sa
mismong palarindingan ng
Pamantasan.
● May pumasok pa na isang
mukhang manggagamot na ayon
sa bulung-bulungan ay tinanggap
lang na propesor dahil malakas
ang kapit sa Bise Rektor.
● Pumasok si Basilio sa pahingahan
ng mga propesor. Nalaman niya
na ang mga paskel ay natagpuan
sa mga pintuan ng Unibersidad.
Ang mga paskel ay tungkol daw
sa pananakot tulad ng pagbitay,
pagsalakay sa mga gusaling
pansimbahan, at pagdanak ng
dugo sa paligid.
● Sa pagpunta niya sa unibersidad
ay nadaanan niya ang Legaspi,
Beaterio, at Solano (nalungkot sya
kc wla na don ung mga
nagtatawanan na students).
● Nakasalubong niya sina Sandoval,
Tadeo, Juanito Pelaez, at si
Isagani naman na buong tapang
na nagpapaliwanag.
● Pagkarating niya kina Macaraig,
may mga sundalo doon at dinakip
din si Basilio.
Suliranin
● Nabunyag ang mga planong
paghihimagsik dahil sa mga
nadiskubreng paskel sa
unibersidad.
Isyung Panlipunan
● Paniniil sa mga kritiko ng
pamahalaan. Sa kasalukuyan ay
nakikita natin ito sa patuloy na
pagpapatahimik ng
administrasyong duterte sa mga
aktibista.
Aral
● Respetuhin ang opinyon ng iba
kahit kritikal ito sa iyo.
KABANATA 27 ANG PRAYLE AT
ANG MGA PILIPINO
Tagpuan - Silid ni Padre Fernandez
Buod
● Binulungan si Isagani ng isang
student na gusto raw
makipag-usap sa kaniya ni Padre
Fernandez. Nagulat si Isagani
kase mabait daw kase yung kura
na yon.
● Pinuri ni Padre Fernandez ang
pagkakaroon ni Isagani ng
paninindigan.
● Walong taon nang propesor si
Padre Fernandez at may
dalawang libo at limang daang
students na ang natuturuan niya
ngunit walang nakakapagsalita
nang tapatan o harapan.
● Ayon kay Isagani, hindi lang sa
kabataan ibunton ang pagsisisi.
May malaking kasalanan din ang
nagtuturo sa kanila. Kapag daw
may nagsasalitang kabataan, lagi
na lang sinasabi ng
makapangyarihan na ito ay
nag-aalsa.
● Tinanong ni Padre Fernandez
kung anong gusto ng mga
students, sabi ni Isagani ay
hangad ng mga ito na tupadin
daw ng mga propesor ang
obligasyon nila.
● Ang mga propesor/prayle ang
may kasalanan kung bakit hindi
maayos ang kalagayan o ang
kawalan ng kaasalan ng mga
estudyante ayon kay Isagani.
● Sabi ni Padre Fernandez na
magulang daw ang may
kasalanan.
● Nagtalo sila, nagsabihan ng sides,
opinions, kaya ang title ng
kabanata na to ay ang prayle at
ang mga pilipino
● Mangha si Padre F kay Isagani
kase ang lalim daw niya mag-isip.
● Pagkatapos nila ay pupunta raw si
Isagani sa Kapitan Heneral para
tignan ang mga paskel. The end
Suliranin
● Hindi sapat na pagtuturo ng mga
prayle sa mga estudyante at
karunungan.

Aral
● Wala sa edad o katayuan sa
buhay ang pagiging tama o nasa
katuwiran. Hindi naibibigay ng
edad ang karanasan at
pinaniniwalaan ang siyang ugat
ng pagiging matuwid.
KABANATA 28 MGA
KATATAKUTAN
Tagpuan - sa simbahan, sa basar ni
quiroga, sa tahanan ni don custodio
Buod
● Nung Biyernes, paglabas ng mga
paskil, natuwa si Ben Zayb at
kinantiyawan si “Horatius” na
kumutya sa kanya sa tudling ng
“Pirotecnia”
● Nagwika ang mamamahayag na si
Ben Zayb na wasto ang kaniyang
sinasabi na masama sa Pilipinas
ang pagkatuto ng mga kabataan.
● E2ng mga sumusunod n nasa
bullet n 2 part lng 2 ng usapan
nina Ben Zayb dun sa intro ng
kabanatang to: Malaon nang
nagkukunwari ang “El Grito” na
kinatawan niya ng Pilipinas. Si
Fray Ibañez ay nagiging
musulman kapag sumusulat.
● Hindi dumalo sa pagtitinda ni
Quiroga ang mga pari.
● Nais namang konsultahin ng takot
ding si Quiroga si Simoun tungkol
sa mga sandatang nakatago.
Ngunit nagpaabot lang ng
mensahe si Simoun na wag
galawin ang mga ito.
● Nagpunta si Quiroga kay Don
Custodio ngunit ayaw din nito ng
bisita dahil nag aaral siya ng
panukala ukol sa pagtatanggol.
● Nagtungo si Quiroga kay Ben
Zayb, nakita niya ang 2 rebolber
ni Ben Zayb kaya umalis agad
siya.
● Ikaapat ng hapon, kumalat ang
balitang ang mga binata ay
kinaalam ng mga tagabundok ng
San Mateo at lulusubing bigla
ang maynila sa tulong ng bapor
na pandigma ng mga Aleman.
● Isang pulutong ng mga binata ang
nagsadya sa Malakanyang at
ipiniit.
● May mga taong nag-uusyok sa
Kapitan Heneral na samantalahin
ang pagkakataong iyon para
takutin at bigyan ng mabuting aral
ang mga pilibustero.
● Ikinwento yon ni Padre Irene kay
Kapitan Tiyago. Nabalisa si Tiago
dahil sa takot at di kinaya ang
kuwento. Nawalan na ito ng
buhay. Kumaripas naman ng
takbo ang pari.
● May napabalita namang may
nagpaagaw ng salapi sa isang
binyagan na pinagkaguluhan ng
 mga tao roon. Inakalang mga pagkabalisa ni kapitan tiyago
pilibustero ang gumawa noon. kung kaya'y nalagutan ito ng
● Hinabol ng mga sibil ang mga ito. hininga.
May nahuli ring dalawang
lalaking nagbabaon ng mga Isyung Panlipunan
armas na hinabol din ng mga sibil
habang isang beterano naman ● Mas pinipili pang wag pag aralin
ang napatay. ng mga magulang ang kanilang
● May matandang napatay sa mga anak dahil nagkakaroon at
Dalumbayan. Tapos patay na rin namumulat sila sa reyalidad ng
ata si Tadeo sabe sa chismis. buhay na nagreresulta sa
● May nagsabi na si Padre Salvi raw pagrerebelde.
ang may gawa nung kaguluhan
pero sabi ng iba ay si Quiroga. Aral
● Mga tatlumpu ang bilanggo.
Tapos sabi may pugutan daw na ● Kahit ang mga nilalang na
mangyayari. ipinakikitang mas matapang sila
● Pinalitan ang mga Tanod sa loob sa kapuwa ay mayroon ding
ng Maynila ng mga artilyerong kinatatakutan.
Kastila nung gabi na.
● Sa Luneta may natagpuang nag
iisa na halos hubad na dalagang
indiya. Tapos nd man lang KABANATA 29 MGA HULING
napag-usapan at nabigyang SALITA TUNGKOL KAY
pansin KAPITAN TIAGO
● Isang bagyo ang dumaan sa
Amerika ang nakapatay sa 2000
Talis vita, finis ita (kita q lng sa taas)
tao. Inilathala yon ni Ben Zayb.
Ang lathala ay sinagot ni Tagpuan - Bahay ni kapitan tiago
“Horarius” sa kanyang
“Pirotecnia” ngnit nd p rin Buod
nabanggit ung dalaga.
● Sabi ni Padre Irene na hindi daw
Suliranin dapat ipagkait sa namatay ang
bendisyon at misa requiem sa
● Ang pagbabalita ni padre Irene
hindi pangungumpisal bago
kay kapitan TIyago sa mga mamatay.
kaguluhang nangyayari na ● Ayon sa testamentong
nagresulta sa takot, pagaalala at pinanghahawakan ng Dominiko,
 ang malaking kayamanan ni
Kapitan Tiago ay mahahati:
mapupunta sa kumbento ng
Santa Clara, tig iisang parte ang
mauuwi sa Santo Papa,
Arsobispo, at sa Korporasyon ng
mga kura. Binibigyan ni Padre
Irene ng tigdadalaang piso ang
mahihirap na mag-aaral. Binawi
niya ang 2 pesos na para kay
Basilio. Maaawain siya so
kukuhanin na lang daw niya sa
bulsa niya ang ibibigay kay
Basilio.
● Marami ang usap-usapan na
nakita raw nila si Kapitan Tiago.
May nagsasabi na nagpakita raw
ang nagliliwanag na kaluluwa
nito sa beateryo. May nagsabi
naman na may dala raw itong
dahon, ikmo, at bungang
nginanganga, ang pipa at
opyong hinihithit at talisaing
ipinansasabong.
● Ang usapan ay napunta sa
pambibliyang kaisipan at
kinalaunan ay naging sentro na
ng talakayan ang pilosopiya na
naging bida bida si Don Primitivo
na parang nasa ikapitong langit
daw.
● Inis si Don Martin (expert sa
sabong), lahat daw kc ng
nagsusugal ay nananalo. Malakas
niyang hinampas ang makapal ma
pasimano na ikinagluat ng mga
tao. Inis yarn
● Nag away sila ni primitivo tas
nagsabe ng masasamang words
chz basta mga latin katulad ng an
gallus talisainus, acuto tari, an
gallus beati Petri bulikus
sasabungus sit.
● Damit naman pinag usapan nila.
Iminungkahi ni Kapitan Tinong
na ipagamit ang abitong nasa
baul niya na inihandog sa kanya
nang mag abuloy ng 36 piso sa
mga Pransisklano. Prak daw ang
gagamitin sabi ng sastre.
Lumang damit daw sabi ni padre
Irene. Hindi daw mahalaga ang
kasuotan, ang mahalaga ay kung
anong nagawang tama o mabuti
● Tatlong prayle ang dapit sa libing.
Maraming sinunog na insenso,
maraming awiting Latin ang
ipinarinig
● Agua bendita ay iwinisik para
mapalayo sa imperno si Kapitan
Tiago.
● Umawit ng Dies Irae si Irene na
kinasakit ng ulo ng iba
● Gusto ni Donya Patrocinio na
mamatay na kinabukasan upang
malaunan ang libing ng kaaway.
Isyung Panlipunan - pagmamalinis
upang matakpan ang ginawang
kamalian.
Suliranin - pagkakaroon ng hindi
pagkakaintindihan kung anong susuotin
ni Kapitan Tiago.
Aral - ang kayamanan ay hindi madadala
sa kabilang buhay.

KABANATA 30 SI JULI
Tagpuan -
Sistemang Padrino - ang isang tao ay
nakakakuha ng pabor, promosyon, o
appointment sa politika sa
pamamagitan ng pagkakaugnay ng
pamilya o pagkakaibgan, taliwas sa
merito ng tao.
Buod
● Mabilis ang pagkalat ng
balitang pagkamatay ni kapitan
tiago at pagkakabilanggo ni
Basilio sa bayan ng San Diego
na labis na ikinalungkot ng
kanyang kasintahang si Juli.
● Dala ng pagiging desperadang
mapalaya ang kasintahan ay
naisip nyang lumapit kay Padre
Camorra na kilala ng mga tao
bilang isang mabuti at mabait
na kura ngunit hindi alam ng
mga tao na may taglay itong
isang nakakasulasok na
pagnanais sa mga dalaga sa
kanilang bayan kaya
nagalangan si Juli na ituloy ang
planong paghingi ng tulong sa
kura.
● Kinagabihan ay nanaginip ang
dalaga na bumagabag sa
kaniya ng ilang araw. Kitang
kita niya raw sa panaginip
niya ang ama na nagtatago sa
kagubatan ngunit hindi niya
matulungan. Napaginipan niya
rin si Basilio na nakakapit aa
rehas na bakal gulanit ang
kasuotan at pawisan.
● Nabalitaan nya rin ang paglaya
ng mga kasamang bilanggo ni
basilio sa tulong ng mga
kamaganak ng mga ito ngunit
naiwan ang kanyang
kasintahan sapagkat ang
tanging kamaganak nito na si
Kapitan Tiago ay pumanaw na.
● Labag man sa kalooban ni Juli
ay napilitan syang
magpasama sa hermana
patungo sa kura nagkaroon
man ng pagdadalawang isip ay
pinilit sya ng hermana na ituloy
ang paglapit sa kura.
● Makalipas ang ilang sandali
natagpuan na lamang na
walang buhay ang dalaga at
ang hermana ay parang baliw
na naglalakas sa kalye.
● Nalaman naman ni Tandang
Celo ang nangyari sa kanyang
apo kaya agaran itong humingi
ng tulong sa gobernadorcillo,
maestrado at sa tinyente mayor
ngunit ang matanda ay nabigo
lamang.
Suliranin
● Pagkakakulong ni Basilio
● Pagdadalawang isip ni Juli na
lumapit kay Padre Camorra
para makalaya si Basilio.
● Pagkamatay ni Kapitan Tiago
na nag-iisang itinuturing na
kamag-anak ni Basilio.
Suliraning Panlipunan
● Kawalang katarungan
pagdating sa mga Pilipino
● Pagkamahusgahin ng mga tao
Aral
● Huwag agad manghusga kung
hindi naman alam ang buong
kwento
● Pagsunod sa sariling pasya na
hindi na kailangan ang opinyon
ng iba
KABANATA 31 ANG MATAAS
NA KAWANI
Tagpuan - Palasyo ng Kapitan Heneral
Buod
● Nung Kinitil ni Juli ang sariling
buhay pagkatapos halayin ni
Padre Camorra, hindi raw ito
ipinakalat ni Ben Zayb.
● Ibinalita ng mga pahayagan ang
tungkol sa isang nabunyag na
patayang na naganap sa Europa,
tungkol sa mga pagpuri sa ilang
predikador sa Maynila at ang
tungkol sa tagumpay ng
operatang Pranses.
● Umalis na Pari Camorra sa Tiyani.
Titigil siya ng ilang panahon sa
kumbento ng Maynila.
● Unang nakalaya ay si Macaraig.
Ang huli ay si Isagani sapagkat
hindi agad nakarating sa Maynila
si Pari Florentino.
● Hindi nakalaya si Basilio dahil
meron siyang mga aklat na bawal.
Sinabi ni Padre Camorra sa
Heneral na ang naiwang nag iisa
ay si Basilio na naging alila ni
Tiyago, naiwan siya mag-isa
upang mailigtas ang karangalan
ng kapangyarihan.
● Lumapit ang Mataas na Kawani
upang ipagtanggol si Basilio. Ang
sagot lamang sa kanya ng heneral
 ay mas mabuti raw iyon dahil
magiging halimbawa ng iba na
katakutan ang parusa nila.
● Pinagbintangan ng heneral si
Basilio na gumagamit ng
ipinagbabawal na aklat para sa
medisina.
● Sinabihan siya ng Kawani na
dapat ay matakot sa bayan at sa
kahahantungan ng kanyang mga
kilos ngunit siya ay tinawanan
lang nito.
● Kapag itinanggi sa isang bayan
ang liwanag, tahanan, katarungan,
at kalayaan ay itinuturing ng
bayan na magnanakaw.
● Sabi ng Kawani sa kutserong
Indio, “Kapag balang araw ay
nakapagsarili na kayo ay
alalahanin ninyong sa Espanya ay
may pusong tumibok nang dahil
sa inyo at nakipaglaban para sa
inyong mga karapatan.”
● After 2 hours, bumalik siya sa
harapan ng kapitan heneral
upang magresign,babalik daw
siya sa Espanya sa unang
koreong aalis.
Suliranin
● Kahit na may mga ebidensya at
ipinagtatanggol ng Kawani si
Basilio, ay pilit pa rin siyang
ikinulong ng Heneral. Nais nilang
patahimikin at ikulong si Basilio
dahil kahit mahirap ito ay may
angkin na talino.
Isyung Panlipunan
● Kawalan ng Hustisya para sa
mahihirap at ang pilit na pagsipsip
ng mga politika sa sambayanan
upang makuha ang tiwala, tapos
kapag nahalal ay hindi naman
nagagampanan ng mabuti.
Aral
● May mga tao na kahit mali sila ay
paninindigan pa rin ang kanilang
sinasabi upang sila ay hindi
mapahiya.
Makabuluhang Sipi
● “Opo kamahalan, kastila nga ako,
ngunit ang pagiging Espanyol ko
ay pumapangalwa lang sa
pagiging tao ko. Isang tao dapat
lang na may mataas na
pagpapahalaga sa katotohanan,
katarungan, at karangalan.
Mga Tema
● Balatkayo lang ang pamahalaan
noon
● Mga inosente ang nadadamay sa
alitan ng mga may kapangyarihan
● Anumang hangarin ay mababago
sa kasakiman
Dagdag kaalaman
● Matanglawin daw si Kabesang
Tales dahil lahat ng titigan ni
Kabesang Tales ay nababaril.
● Ang Mataas na Kawani na
Espanyol at maka-Pilipino dahil
maspanig siya sa kung ano ang
tama at totoo.
● Paano nasabing walang pagkiling
ang pagsulat ni rizal nd ko alam
sagot