Professional Documents
Culture Documents
Leap Assessment Esp7 4th Q
Leap Assessment Esp7 4th Q
1|P a g e
mataas ang kawalan ng trabaho sa mga mas kakaunti ang
kasanayan o pormal na edukasyon.
2|P a g e
alamin ay may kinalaman sa iyong talento, hilig, kasanayan,
pagpapahalaga, maging ang katayuang pinansiyal at mithiin.
Ang mga bagay na ito tungkol sa iyong sarili ang magpapakita
ng iyong potensiyal para sa isang partikular na gawain. Kapag
natukoy mo ang mga potensiyal mong ito, higit na magiging
madali para sa iyo na makapili ng angkop na hanapbuhay o
negosyo.
Basahin at unawain ang maikling sanaysay tungkol sa mga
pansariling salik sa pagpili ng kursong akademiko, teknikal-
bokasyonal o Negosyo:
1.TALENTO
Kung hanapbuhay ang pinag-uusapan, hindi sapat na may hilig
ka sa gawaing iyong napili. Mahirap ang paghahanap ng
trabaho sa kasalukuyang panahon dahil sa pag-aagawan ng
maraming tao sa kakaunting trabaho.
Ang talento ay natural sa isang tao at hindi niya kinakailangang
pagsanayan o pag-aralan. Ang talento ay isang pambihirang
biyaya at likas na kakayahang kailangang tuklasin dahil ito ang
magsisilbi mong batayan sa pagpili ng tamang track o kursong
akademiko, teknikal-bokasyonal, negosyo o hanabuhay sa iyong
pagtatapos ng Junior High School (Baitang 10) Sa iyong pagsusuri
mula sa mga talentong napaunlad mo na, alin pa sa mga ito ang
natuklasan mo at ngayon ay napagtutuunan mo ng pansin at
pagpapahalaga? Maaari bang isa-isahin mo ito upang maging
konsiderasyon mo sa pag-iisip ng angkop na track o kurso para
sa iyo?
2.KASANAYAN (SKILLS)
Ito ay maituturing na mahalagang salik sa paghahanda sa iyong
pipiliing track o kurso. Ang isang kasanayan ay nangangailangan
ng pagsasanay at paghubog upang mapaunlad Ang isang
kasanayan ay maaaring maangkin ng sinuman na may sapat na
determinayon upang pag-aralin ito. Ang lahat ng tao ay may
taglay na talento at kasanayan ngunit magkakaiba ang taglay
nilang talento at kasanayan at maging sa antas nito. Ang mga
kasanayang ating tinutukoy ay ang mga bagay kung saan tayo
mahusay o magaling. Ito ay madalas na iniuugnay sa salitang
abilidad, kakayahan (competency) o kahusayan (proficiency).
Upang makilala at matukoy mo ang iyong mga kasanayan sa
isang bagay, kailangang ikaw ay may hilig o interes, mga tiyak na
potensiyal at malawak na kaalaman. Sa iyong pagsusuring
pansarili, may mga tiyak ka bang kasanayan o skills na siyang
magagamit mo sa pagtukoy ng iyong pipiliing track o kurso?
3. HILIG
Ano-ano ang mga bagay na nais mong gawin? Ano ang
karaniwang libangan mo at gawain sa pagpapalipas ng oras?
Ano ang mga gawaing ikinasisiya mong gawin?
Naiimpluwensiyahan ng iyong hilig ang iyong motibasyon sa
paggawa. Ibig sabihin, makabubuti kung ang iyong gawain ay
makasisiya sa iyo sapagkat tiyak na maibibigay mo ang lahat ng
3|P a g e
iyong makakaya upang mapagbuti at maiayos ang gawaing
iyon.
Maaari kang makakita ng isa o higit pang hilig o interes batay sa
mga gawain mo. Pagsusulat man ito, pagbabasa paglalaro o
ano pa man, makatutulong na matukoy mo ito sapagkat
gagamitin mo ito sa pagpapasiya mo ukol sa iyong papasukin na
hanapbuhay.
4.PAGPAPAHALAGA
Kung ang iyong mga gawain ay naaayon sa iyong
pinahahalagahan o naibibigay ang anumang mahalaga sa iyo,
nagkakaroon ka ng sigla at kasiyahan, at pagnanais na isagawa
at tapusin ito. Maaari din naman na ang pinahahalagahan mo
ay ang direktang pagtulong sa kapwa. Dahil dito, higit kang
masisiyahan kung ang iyong hanapbuhay ay nagbibigay sa iyo
ng pagkakataon na magawa ito.
Ang iyong mga mithiin sa buhay ay kaugnay din ng iyong
pagpapahalaga kung kaya dapat na maging malinaw sa iyo
kung ano ang mga nais mo.
5.KATAYUANG PINANSIYAL
Ang antas ng iyong pamumuhay at kakayahang pinansiyal,
gustuhin mo man o hindi, ay mahalagang isaalang-alang sa
pagpili ng hanapbuhay o negosyo na nais mong pasukin.
Nalilimitahan o napapalawak ng iyong katayuang pinansiyal ang
iyong mga opsiyon ukol sa magiging kurso at hanapbuhay. Ang
mga taong may kakayahang pinansiyal na tustusan ang pag-
aaral ng isang kurso gaya ng medisina, abogasya o arkitektura
ay maaaring piliin ang mga ito kung ito ang kanilang nais.
Samantala, ang isang tao na walang kakayahang pinansiyal
para sa mga kursong ito, kahit pa mayroon silang hilig o
kagalingan para dito ay mapipilitan na alisin ang mga ito sa
kanilang opsiyon at sa halip ay pumili ng mga kursong akademiko
o bokasyonal na hindi nangangailangan ng malaking halaga.
Bagamat madalas na idinidikta ng katayuang pinansiyal ang
kurso at hanapbuhay na maaaring pasukin, mayroon mga
paraan upang magkaroon ng pagkakataong mapili ang kurso
na nararapat sa iyo kagaya ng paghahanap ng scholarship o ng
programang study now, pay later. Maaari din mag-aral sa mga
pampubliko at pang-estadong pamantasan kung saan higit na
mura ang matrikula.
6.MITHIIN
Kalakip ng pagkamit ng mithiin sa buhay ay ang pagkakaroon ng
matibay na personal na pahayag ng misyon sa buhay. Hindi
lamang dapat na umiiral sa iyo ang hangaring magkaroon ng
mga material na bagay at kaginhawaan sa buhay, kailangan ay
isipin rin ang pakikibahagi para sa kabutihang panlahat. Kung
ngayon pa lamang sa mura mong edad ay matutuhan mong
bumuo ng iyong personal na misyon sa buhay, hindi malabong
makamit mo ang iyong mithiin sa buhay at sa iyong hinaharap.
Sa huling pansariling salik na ito sa pagpili ng tamang travk o
kursong kukunin ay masasabing may malaking bahagi sa
pagtamo ng iyong mga naisin sa buhay. Dito na hinahamon ang
4|P a g e
iyong kakayahan upang isakatuparan o gawing ganap ang
iyong mithiin sa buhay. Sigurado akong may ginamit kang
pamantayan sa pagtatakda at pagkamit ng iyong mga
itinakdang mithiin. Ito ay ang tinatawag na SMARTA na ang ibig
sabihin ay:
S-pecific (Tiyak)
M-easurable (Nasusukat)
A-ttainable (Naaabot/ Makatotohanan)
R-elevant (Makabuluhan)
T-ime-bound (May itinakdang panahon)
A-action-oriented (May kaakibat na pagkilos)
Ang anim na pansariling salik sa pagpili ng track o kurso ay ilan
lamang na gabay tungo sa iyong maayos na pagpili patungo sa
maunlad na hanapbuhay na nag-aantay sa iyo sa pagtatapos
mo ng Senior High. Kaya ngayon pa lamang mula sa iyong
kakayahang mag-isip (intellect) at kalayaan ng kilos-loob
(freewill) ay gamitin ito tungo sa tama at wastong pagpili o
pagpapasiya.
Kung magagawa mo ngayon na pumili ng tamang track o kurso
para sa Baitang 11, makakamit mo ang tunay na layunin nito.
1.ang pagkakaroon ng makabuluhang buhay.
2.tataglayin mo ang katangian ng isang produktibong
manggagawa.
3.kung masisiguro ang pagiging produktibo sa iyong mga
gawain, ikaw rin ay nakikibahagi sa pagpapaunlad ng
ekonomiya ng bansa.
Mahalaga sa kukunin mong hanapbuhay o negosyo sa
hinaharap ay maibalik mo sa Diyos kung ano ang mayroon ka
bilang tao.
Suggested
IV. LEARNING PHASES Learning Activities
Timeframe
A. Introduction 15 minuto Ngayong nasa haiskul ka na, mas mahihirap na ang mga
Panimula asignatura mo. Higit na marami ka nang mga gawain sa paaralan, mga
takdang-aralin, projects at pati na rin research work! Mas komplikado na
ang mga desisyong kailangan mong gawin at mga kinakaharap na
sitwasyon.
Sabi nila ang mga teenager daw ay talaga naming
napakasensitibo. Higit na mahirap tuloy magbigay tuon sa mga gawain
sa ekwela. Minsan naman tinatamad mag-aral. Di ba mas masarap
manood ng T.V o kaya making ng musika o kaya maglaro ng games sa
kompyuter?
Pero ano naman ang mangyayari sa kinabukasan mo kung hindi
ka mag-aaral? Paano na lang ang pangarap mong maging visual
artist, abogado, guro o kaya doctor, o matagumpay na negosyante
kung haiskul pa lang eh tinatamad ka na?
Malaki ang kaugnayan ng kasanayan at natapos na pormal na
edukasyon sa pagtatagumpay sa mercado ng paggawa. Sa araling ito
ay inaasahang masasagot mo ang mahalagang tanong: Bakit
mahalaga ang pag-aaral sa paghahanda sa pagnenegosyo at
paghahanapbuhay?
5|P a g e
Suggested
IV. LEARNING PHASES Learning Activities
Timeframe
A. Concept Mapping. Mag-isip ng mga salitang may kaugnayan sa
salitang edukasyon. Isulat ang mga salita sa loob ng bawat
kahon. Matapos nito ay bumuo ng kahulugan ng edukasyon mula
sa mga salitang nasa loob ng kahon.
Edukasyon
Edukasyon___________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________.
Gawain sa Pagkatuto 2
Sagot:_______________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
6|P a g e
Suggested
IV. LEARNING PHASES Learning Activities
Timeframe
C. Engagement 20 minuto Gawain sa Pagkatuto 3: Suriin ang sarili. Gumawa ng Ulat ng
Pakikipagpalihan Pagpapalakas ng iyong mga Kahinaan.
-Magsanay
1.
2.
3.
4.
5.
Sagot:_____________________________________
___________________________________________
___________________________________________
7|P a g e
Suggested
IV. LEARNING PHASES Learning Activities
Timeframe
8|P a g e
Suggested
IV. LEARNING PHASES Learning Activities
Timeframe
Isulat ang tatlong Mga pansariling Limang
pinakamimithing salik na tugma at trabahong/negosyong
karera kailangang angkop sa akin
paunlarin para sa
minimithing karera
(Negosyo/Trabaho)
Halimbawa: Tugma 1. Beterinaryo
1. Beterinaryo Interes: Mahilig sa 2. Surgeon
2. Pediatrician pag-aalaga ng Iba pa na maaaring
3. Guro hayop bigyan ng
Pagpapahalaga: konsiderasyon
Pasensyosa, may 3. Nurse
pagpapahalaga sa 4. Dentist
kalinisan at 5. Optometrist
kaayusan (malinis at
maayos); magiliw sa
mga bata
Kakayahan:
May sapat na talion
at may malusog na
pangangatawan
Kailangang
Paunlarin
Interes: Hilig sa
asignaturang
Biology
Pagpapahalaga:
Pagiging
palakaibigan o
pagiging people-
oriented
Kakayahan:
Paghahanda ng
mga kagamitan sa
pagtuturo
Ikaw naman:
9|P a g e
10 | P a g e
IKAAPAT NA MARKAHAN
WEEK 1 – ASSESSMENT
Pangalan______________________________________ Petsa______________________
Baitang/Seksiyon_______________________________ Guro______________________
I. MULTIPLE CHOICE
Panuto: Basahin ang mga sumusunod na katanungan. Isulat ang titik ng
pinakaangkop na sagot sa sagutang papel.
Sagot:__________________________________________________________
________________________________________________________________
11 | P a g e
IKAAPAT NA MARKAHAN
WEEK 2 – ASSESSMENT
I. MULTIPLE CHOICE
Panuto: Basahin ang mga sumusunod na katanungan. Isulat ang titik ng
pinakaangkop na sagot sa sagutang papel.
1.Isa sa mahahalagang ugali sa pag-aaral o study habit ang pakikipag-usap sa
mga guro sapagkat …
a. Madalas mahirap kausapin ang guro.
b. Kailangan mo ring magpalapad ng papel sa guro paminsan-minsan.
c. Mahalagang paraan ang pakikipag-usap sa guro upang makatiyak na
tama ang pagkaunawa sa mga takdang-aralin at sa paghahanda sa mga
pagsusulit.
5. Ano ang ibig sabihin ng pahayag na “Ang taong may pormal na edukasyon ay
higit na may kakayahang magtamasa pa ng higit na kaalaman at maging isang
highly skilled na manggagawa.
a. Ang taong nakatapos ng kolehiyo ay maaaring mag-aral pa ng ibang
kurso o kaya’y magtamo pa ng mas mataas na titulo.
b. Ang taong may pormal na pag-aaral ay mas madaling makaunawa at
makagawa ng tamang pagpapasiya.
c. Ang taong hindi marunong bumasa at sumulat ay wala nang pag-asang
umasenso.
12 | P a g e
II. ESSAY
1. Bakit mahalaga ang pagpaplano sa karera o negosyong
tatahakin? Ipaliwanag
R – Relevant (Angkop)___________________________________
13 | P a g e
W3 Learning Area Edukasyon sa Pagpapakatao Grade Level 7
14 | P a g e
mob a ang kaibigan mo sa pagsusulit at marami pang iba.
ALinman sa mga ito ay nangangailangan ng kasanayan upang
makagawa ng matalinong pasya lalo na sa mga sitwasyong
moral.
15 | P a g e
Ang pagpapahalaga ang pundasyon o haligi ng proseso ng
mabuting pagpapasya. Kung hinihingi ng pagkakataon na tayo
ay mamili, madalas na tinitimbang natin ang mga pamimilian
batay sa kung ano ang mahalaga sa atin. Ang proseso ng
mabuting pagpapasya sa maikling salita ay – “batay sa ating
pagpapahalaga, ginagamit natin ang ating isip at damdamin
upang tiyakin sa loob ng sapat na panahon ang ating
pasya. “
16 | P a g e
a. Kailangan mong suriin ang uri ng aksiyon.
Tanungin mo ang iyong sarili, A”Ano ba ang aking
binabalak na gawin?” Ito ba ay naaayon sa
pamantayan ng Likas na batas moral?” “Ito ba ay
tama?”
b. Mahalagang tanungin mor in ang iyong sarili kung
ano ba talaga ang iyong personal na hangarin sa
iyong isasagawang aksiyon. Mahalagang
pagnilayan mong mabuti ang ang iyong
isasagawang kilos dahil tiyak na makaaapekto
ang iyong mga hangarin sa pagiging moral ng
iyong kilos.
c. Mahalagang tingnan din ang mga pangyayaring
may kaugnayan sa aksiyon. Dahil ang tao ay
nabubuhay sa mundo na kasama ang kaniyang
kapwa, may epekto sa iyong kapwa ang iyong
mga pagkilos. Ito ang dahilan kung bakit
mahalaga na suriin muna kung ano ang magiging
kahihinatnan ng iyong kilos bago ito isagawa.
Samakatuwid, kailangang isaalang-alang ang
lahat ng bagay na may kaugnayan sa aksiyon
upang hindi magkamali sa isasagawang pasya at
kilos.
3. Hingin ang gabay ng Diyos sa isasagawang
pagpapasiya. Ang panalangin ang pinakamabisang
paraan na maaaring gawin upang ganap na maging
malinaw kung ano talaga ang plano ng Diyos para sa
atin. Dahil sa panalangin, mabibigyan ng linaw sa iyo
kung ano talaga ang gusto ng Diyos na iyong gawin.
Mahalagang gawin ito upang magkaroon ng lakas
na maisakatuparan ang anomang dapat gawin
ayon sa paghuhusga ng sariling konsensiya.
4. Tayain ang damdamin sa napiling isasagawang
pasya. Mahalaga ring isaalang-alang ang ating
damdamin o kalooban sa ating gagawing pagpili.
Hindi lahat ng lohikal o makatuwirang pamimilian ay
makabubuti sa atin. Mahalaga ring isaalang-alang
ang ating magiging kasiyahan bunga ng ating
ginawang pagpili.
5. Pag-aralang muli ang pasya. Kung nananatili s aiyo
ang agam-agam dahil mayroon ka ring pakiramdam
na maaari kang magsisi sa iyong pasiya, kailangan
mong pag-aralan muli ang iyong pasya na may
kalakip na panalangin at mas ibayong pagsusuri.
Maging bukas sa posibilidad na magbago ang pasya
pagkatapos ng prosesong pinagdaanan mo.
17 | P a g e
Ang Pahayag ng Personal na Layunin sa Buhay o
Personal Mission Statement
Isang mabuting giya o gabay sa ating mga pagpapasya
ang pagkakaroon ng personal na pahayag ng layunin sa
buhay o personal mission statement. Ayon kay Sean Covey
sa kanyang aklat na The Seven Habits of Highly Effective
Teens, “Begin with the end in mind.” Kung sa simula pa lang
ay alam na natin ang gusto nating mangyari sa ating
buhay, hindi na magiging mahirappara sa atin ang
mahahalagang pagpapasya sa buhay. Ang pahayag ng
layunin sa buhay ay maihahalintulad sa isang personal o
pansariling motto o kredo na nagpapahayag kung ano ang
kabuluhan ng iyong buhay. Para itong balangkas ng iyong
buhay. Iba’t iba ang paraan ng pagpapahayag ng mission
statement o layunin o sa buhay. Ang iba mahaba; ang iba
naman ay maikli. Ang iba ay awit; ang iba ay tula. Ang iba
naman ay ginagamit ang kanilang paboritong salawikain o
kasabihan bilang pahayg ng layunin sa buhay.
Ayon pa kay Covey (1998) ang pahayag ng personal na
layunin sa buhay ay maihahalintulad sa isang punong may
malalim na ugat. Ito ay matatag at hindi mawawala,
ngunit ito ay buhay at patuloy na lumalago. Kailangan natin
ng makakapitan upang malampasan ang anomang unos
na dumarating sa ating buhay.
18 | P a g e
4. Huwag labis na alalahanin ang pagsulat nito. Hindi
kinakailangan ang perpektong pagkakasulat ng
layunin sa buhay. Hindi naman ito isang proyekto sa
isang asignaturang na kinakailangan ng marka ng
guro. Ito ay personal mong sikreto. Ang mahalaga
nagsisilbi itong inspirasyon sa iyo.
Suggested
IV. LEARNING PHASES Learning Activities
Timeframe
E. Introduction 10 minuto Ang pag-unawa sa mga konsepto ng birtud at pagpapahalaga
Panimula ay nagsisilbing gabay sa paggawa ng mapanagutang
pagpapasya at kilos. Sa ikatlong markahan ay pinag-aralan mo
ang kaugnayan ng birtud at pagpapahalaga.
Sa araling ito ay inaasahang gagamitin mo ang lahat ng ng mga
pag-unawang ito upang maipamalas mo ang mga layuning
pampagkatuto na inaasahan sa araling ito Sa huli ay inaasahan
na masasagot mo ang mahalagang tanong na: Bakit mahalaga
ang mga hakbang sa pagpapasya tungo sa pagkamit ng mga
mithiin sa buhay?
Suriin ang mga larawan sa ibaba. Piliin mo ang larawan na
itinuturing mong may mataas na kabutihan mula sa kasunod na
mga halimbawa. Magsulat ng maikling paliwanag sa ginawang
pagpili sa ibaba. Gawin ito sa iyong kuwaderno.
A. B.
Paliwanag:________________________________________
_________________________________________________
A. B.
Paliwanag:________________________________________
19 | P a g e
_________________________________________________
Suggested
IV. LEARNING PHASES Learning Activities
Timeframe
Sagot: _______________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
20 | P a g e
Suggested
IV. LEARNING PHASES Learning Activities
Timeframe
Gawain sa Pagkatuto 3: Dumating na ba sa iyong buhay
ang pagkakataon na kinailangan mong mamili sa mga
bagay na may halaga sa iyo? Ano ang iyong naging
damdamin tungkol dito? Ano ang iyong ginawa? Ibahagi
mo ang iyong naging karanasan gamit ang pormat sa
ibaba. Gawin ito sa malinis na papel.
Buod ng Hakbang na
Sitwasyon Ginawa
____________ 1___________
Mga Pagpipilian
____________ 2___________
____________ 3___________
4___________
_______
❖ Maging inspirasyon ng
kapwa kabataan
❖ Mapasaya ang mga
magulang
❖ Gumawa lamang ng
magpapasaya at
magpapadakila sa Diyos
21 | P a g e
Suggested
IV. LEARNING PHASES Learning Activities
Timeframe
V. ASSESSMENT Gawain sa Pagkatuto Bilang 5: Sa isang malinis na papel sagutin
(Learning Activity Sheets for
Enrichment, Remediation or ang Assessment 3 at 4.
Assessment to be given on Weeks
3 and 6)
VI. REFLECTION 5 minuto Gawain sa Pagkatuto Bilang 6: Pagninilay
Magsulat ng pagninilay sa malinis na papel. Tapusin ang
sumusunod na di-tapos na pangungusap.
22 | P a g e
ESP 7
IKAAPAT NA MARKAHAN
WEEK 3 ASSESSMENT
Pangalan____________________________ Petsa_______________________
Baitang/Seksiyon_____________________ Guro________________________
I. Multiple Choice. Isulat sa iyong kuwaderno/malinis na papel ang iyong mga sagot sa
sumusunod na pagsusulit. Basahin at unawain ang bawat pahayag. Piliin lamang ang
titik ng pinakatamang sagot.
1. Ang lahat ng kilos ng tao ay bunga ng proseso ng pagpapasiya. Ano ang ibig sabihin nito?
A. Ang lahat ng kilos natin ay dumadaan sa isang mahabang proseso.
B. Ang lahat ng kilos natin ay ginagamitan ng proseso ng mabuting pagpapasiya.
C. Ang lahat ng ating kilos ay nababatay sa ating isip at kilos-loob.
D. Kailangang pinag-iisipang mabuti ang lahat ng ating kilos o ginagawa.
2. Paano maikukumpara sa chess ang proseso ng pagpapasya?
A. Mahirap laruin ang chess dahil ginagamitan din ito ng pag-iisip.
B. Kinakailangan ito ng panahon upang laruin.
C. Pinag-aaralan munang mabuti ang bawat galaw upang maging batayan ng gagawing tira.
D. Kailangang isaalang-alang dito ang iyong mga pagpapahalaga.
23 | P a g e
6-10 Balikan o alalahanin ang isang sitwasyon kung kalian ka gumawa ng isang mahalagang
pagpapasya sa iyong buhay. Ilahad ang prosesong iyong pinagdaanan.
Sagot:___________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Halimbawa ng personal motto: “Cherish your yesterdays, dream your tomorrows and live your
todays”. - Anonymous
________________________________________________________________
Paliwanag:_______________________________________________________
________________________________________________________________
ESP 7
IKAAPAT NA MARKAHAN
24 | P a g e
WEEK 4 ASSESSMENT
Pangalan____________________________ Petsa_______________________
Baitang/Seksiyon_____________________ Guro________________________
Sagot__________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Sagot__________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Sagot__________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
25 | P a g e