Republic of the Philippines

Surigao del Sur State University

Rosario, Tandag City, Surigao del Sur 8300
Telefax No. 086-214-4221
Website: www.sdssu.edu.ph

Ang Kayariang Pangwika ng Cantilangnun at Filipino

ayon sa Sintaks: Isang Pagsasaling-wika

MEDELYN MOLINO- MONTENEGRO

Surigao del Sur State University

medelynmolinomontenegro0222@gmail.com

Abstrak: Ang Cantilangnun ay dayalekto ng mga taong nakatira sa Cantilan

na isa sa mga lungsod ng Surigao del Sur. Pinakalayunin ng pag-aaral na
alamin ang mga kayariang pangwika ng Cantilangnun at Filipino ayon sa
Sintaks . Bunga ng nabanggit na layunin, pinagsikapang matugunan ang
mga sumusunod na pahayag: Ang mga kayariang pangwika ng
Cantilangnun at Filipino ayon sa; pangungusap na walang pandiwa, at
pangungusap na may pandiwa. At , ang kaibahan ng Cantilangnun at
Filipino ayon sa ; pangungusap na walang padiwa, at pangungusap na may
pandiwa. Ang pangunahing pamamaraang ginamit sa pag-aaral ay ang
deductive approach sa pamamagitan ng focus group discussion. Gumamit
din ng dayalogo upang madali ang pagkalap ng mga datos at maisalin ang
mga ito sa Filipino.Lumabas sa pag-aaral na magkakatulad ang kayariang
pangwika ng Cantilangnun at Filipino sa pangungusap na walang pandiwa,
walang makabuluhang pagkakaiba ang kayariang pangwika ng
Cantilangnun at Filipino ayon sa pangungusap na may pandiwa,
magkatulad ang kayariang pangwika ng Cantilangnun ayon sa
pangungusap na walang pandiwa, magkatulad ang kayariang pangwika ng
Cantilangnun ayon sa pangungusap na may pandiwa, at may
makabuluhang pagkakaiba ang dalawang wika sa mga pangungusap na
walang pandiwa, at mga kabuluhang pagkakaiba ang dalawang wika sa
mga pangungusap na may pandiwa.
 Republic of the Philippines
Surigao del Sur State University
Rosario, Tandag City, Surigao del Sur 8300
Telefax No. 086-214-4221
Website: www.sdssu.edu.ph

.Mga susing salita: kayariang Pangwika, wikang Cantilangnun, Filipino,

Sintaks, dayalogo, pagsasaling-wika, pangungusap na may pandiwa,
pangungusap na walang pandiwa .
 

____________________________________________________________
________
INTRODUKSYON
Napakahalaga ng wika sa sangkatauhan, masasabing napakahalaga
ng wika dahil instrumento ito ng komunikasyon. Ang wika ay mahalaga sa
pakikipag-ugnay ng tao sa kanyang kapwa dahil tayong mga tao ay mga
nilikhang panlipunan. Upang magkaroon ng saysay ang isang wika,
kailangang ito’y gamitin bilang kasangkapan sa komunikasyon kapag ang
wika’y hindi na ginagamit, ito’y unti-unting mawawala.
Ang paggamit ng iisang wika ay nagbubuklod sa mga mamamayan
na ito ay gagamit ng dalawang wika. Ang pagtalakay na ito ay gagamit
bilang kasangkapan sa komunikasyon kapag ang wika’y hindi na ginagamit
ng dalawang pananaw: Una, mula sa mikrolinggwistika, at pangalawang
pananaw, mula sa makrolinggwistika.
Sa sangay ng mikrolinggwistika, tinatalakay ang wika bilang
kabuuang sistema na nahahati sa ponolohiya, morpolohiya at sintaksis,
samantalang sa makro-linggwistika napapailalim ang sikolohikal at sosyal
na aspekto kaugnay ng paggamit ng wika sa komunikasyon. Sa
sikolinggwistika tinatalakay ang paksang wika at lipunan.
Ang wika ay paraan ng pananagisag ng mga tunog na ginagawa sa
pamamagitan ng mga sangkap ng katawan sa pagsasalita upang ang
isang tao ay makaunawa ng iba. (Tumangan, Sr. et al., 1986). Natural na
nagbabago ang wika upang patuloy na magtugunan ang pangangailangan
ng mga taong gumagamit nito. Ang wika ay hindi isang abstraktong bagay
na binubuo ng mga nakapag-aral o ng gumagawa ng diksiyonaryo kundi ito
ay bunga ng gawain, pangangilangan, ugnayan, damdamin at panlasa ng
maraming henerasyon ng mga tagapagsalita nito-nasa ordinaryong
 Republic of the Philippines
Surigao del Sur State University
Rosario, Tandag City, Surigao del Sur 8300
Telefax No. 086-214-4221
Website: www.sdssu.edu.ph

tagapagsalita ang pundasyon ng wika. Patuloy na hinuhubog ang wikang

Filipino ng mga tagapagsalita nito kay’t patuloy ito sa pagdedebelop. Dapat
tingnan kung ayon sa praktikal na pananaw ang Filipino at tingnan ang
mga pahiwatig tungkol sa wika ayon sa kasalukuyang pagsasalita ng mga
tao. Nasa proseso tayo ng pagtukoy kung ano ang karaniwan / normal at
kung ano ang tinatanggap. Ang mga gumagamit ng wikang Filipino ay
aktibong kabahagi sa paghulma ng wika, di lamang mga positibogn biktima
ng tuntuning panggramatika na idinidikta sa kanila. Tingnan natin ang
wikang pambansa hindi bilang abstraktong sistema ng tuntunin kundi
bunga ng pagnanais ng ating mga kapwa Pilipino mula sa ibat’ ibang etno-
linggwistikang pangkat upang magkaunawaan sa kanilang pag-uusap.
Magkakaroon tayo ng kamalayan sa paggamit ng ating wika.
Sa pang-araw-araw na pakikihalubilo ng mananaliksik, napapansin
niya na ang wika lalung-lalo na ang Cantilangnun at Filipino ay ginagamit
na hindi pareho sa iba’t ibang pagkakataon ng mga tao. Tulad halimbawa
sa usapang narinig ng mananaliksik: “Da, uno baja dajun na tinood man…
ugsa gani.” “bato-bato sa langit ang tamaan ‘wag magalit”. Sa usapang ito,
hindi lamang sa mga mamamayan narinig ng mananaliksik kundi mismo
sa loob ng klase kung ang wikang ginagamit nila ay wikang Filipino, may
mga salita sa wikang Cantilangnun na akala nila ay wikang Filipino, may
mga salita sa wikang Cantilangnun na akala nila ay wikang Filipino na ang
kanilang ginagamit. Tulad sa sitwasyong ito: “Nakita ko kahapon ang iyong
anakon na nakikipag-inuman sa kanyang mga barkada at hindi pumasok
sa klase.” Ang salitang “anakon” ay wikang Cantilangnun na ang salin sa
wikang Filipino ay “pamangkin.” Ibig sabihin na ang mga wikang katutubo
lalung-lalo na ang wikang Cantilangnun ay mapagkamalang Filipino kung
magkasintunog ang huling pantig ng mga salita dahil ang salin sa
Cantilangnun ng salitang “pamangkin” ay “anakon” kaya akala ng mga
Cantilangnon na ang “anakon” ang salin sa Filipino. Kaya, kinakailangan
ang wikang Cantilangnun kahit man magkasintunog ito sa wikang Filipino
ay kailangan maisalin para sa lubusang pagkatoto ng mga estudyante sa
dalawang wika na ginagamit sa pakikipagtalastasan, pakikitungo,
pakikisalamuha at pakikipagkapwa-tao.
Magkaiba ang pananaw at paggamit ng wika ng mga lipunan, lalung-
lalo na sa isyung pang-akademiko, isyung pampulitikal, at isyung pang-
sosyal ang pinag-uusapan. Bagamat may mga salitang iba ang gamit ng
 Republic of the Philippines
Surigao del Sur State University
Rosario, Tandag City, Surigao del Sur 8300
Telefax No. 086-214-4221
Website: www.sdssu.edu.ph

bawat sektor sa lipunan ngunit may pagkakataon na ang mga taong

napabilang sa politika at sosyal na pangkat ay makahabol o makapantay
sa nasabing pagbabago.
Dahil dito, masasabi natin na ang bawat wikang ginagamit ng iba’t
ibang sektor sa lipunang kinabibilangan ay may barayti. Ang wikang
ginagamit ng mga estudyante, manggagawa, ng mga istambay sa kanto,
ng mga tindera sa palengke, at ng anumang grupo ay masasabi ring iba’t
ibang barayti ng mga wika. Bilang isang gurong nagtuturo ng Filipino sa
mga di-tagalog o sa mga Cantilangnun, batid ng mananaliksik ang
kahirapan ng mga mag-aaral sa pag-aaral ng pangalawang-wika lalung-lalo
na sa bahaging panggramatika. Ito’y magiging malaking balakid sa
paglinang ng husto sa kasanayan ng mga mag-aaral sa
pakikipagtalastasan, pagsulat o pagsalita, tangi narito’y ang pagsasama-
sama ng mga salita sa isang pangungusap na malimit na
naiipluwensyahan ng unang wika ng mga mag-aaral. Kung kaya’t bilang
aksyon at tugon sa suliraning ito ay nahikayat ang mananaliksik sa
paggawa ng isang pagsusuring kaugnay sa wika at sa ganitong
pagkakataon, pumasok ang pangangailangan sa pagsasaling-wika na
lubhang kailangan sa mga estudyanteng di-Tagalog.
Isa sa pinakasimpleng katuturan ng pagsasalin, ayon kay Nido
(Morong al Cruz, 2004) ay paglalahad sa wikang pinagsasalinan ng
pinakamalapit, pinakanatural, at ikalawa lamang sa estilo.
Napakahalaga ng pagsasaling-wika dahil nagpapalaganap ito ng mga
kaalaman sa iba’t ibang larangan. Ang malaking bansa na ikinauunlad ng
mayayaman at makapangyarihang bansa ay mula sa mga salin.
Ang mga naging pahayag at paniniwala ng mga dalubwika ay lalo
ring nakapagbigay ng lakas at hangarin ng mga mananaliksik na isagawa’t
isulong ang pag-aaral kung papaano maisasalin ang dayalogong
Cantilangnun sa wikang Filipino na napalooban sa tatlong isyu; isyung
akademiko, isyung politikal at isyung sosyal na kung saan binibigyang
pokus ang pagsusuri ng mga kayariang pangwika ng Cantilangnun at
Filipino ayon sa sintaksis sa pamamagitan ng pagsasaling-wika upang higit
na madaling mauunawaan at gagawing lunsaran ng mga aralin. Naniniwala
rin ang mananaliksik na isa talagang kalamangan sa isang gurong
 Republic of the Philippines
Surigao del Sur State University
Rosario, Tandag City, Surigao del Sur 8300
Telefax No. 086-214-4221
Website: www.sdssu.edu.ph

nagtuturo ng Filipino sa mga di-Tagalog o sa mga Cantilangnun na may

kabatiran sa sintaksis ng una at pangalawang wika ng mga mag-aaral
sapagkat ito ay makatutulong nang malaki sa pagtuturo ng wika ayon sa
tunay na kaayusan ng pangungusap sa Filipino at bilang isa ring mabisang
behikulo sa pagtuturo ng wika.
Pagpapahayag ng Suliranin
Ang pag-aaral na ito ay naglalayong alamin ang mga kayariang
pangwika ng Cantilangnun at Filipino ayon sa sintaksis. Ang pagsusuri ay
ibabatay sa mga oral diskors. Inaasahang ang kinalabasan ng pagsururi ay
magiging batayan sa pagbubuo ng isang patnubay sa magaang
pakikipagtalastasan sa dalawang wika. Nilalayong sagutin sa pag-aaral
ang mga sumusunod:
Ang mga kayariang pangwika ng Cantilangnun at Filipino ayon sa;
Pangungusap na walang pandiwa; at pangungusap na may pandiwa.
Ang kaibahan ng Cantilangnun at Filipino ayon sa;
Pangungusap na walang pandiwa; at pangungusap na may pandiwa.
Theory Generation
Ang pag-aaral na ito ay nakabatay sa mga sumusunod na axioms:

Axiom 1, magkakaiba ang kakanyahan ng mga wikang hindi

magkakaangkan; magkakatulad ang kakanyahan ng mga magkakaangkan
( Santiago, 1976).
Axiom 2, ang lahat ng wikain sa Pilipinas ay nagkakaisa sa palaugnayan o
sintaksis ( Baltazar , 1977 ).
Axiom 3, ang wika ay panlipunan at ang speech ( language ) ay pang-
indibidwal ( Saussurre, 1915).
Axiom 4, ang wika ay isang instrumento ng sosyolisasyon, na ang mga
relasyong sosyal ay hindi iiral kung wala ito ( Sapir, 1949 ).
 Republic of the Philippines
Surigao del Sur State University
Rosario, Tandag City, Surigao del Sur 8300
Telefax No. 086-214-4221
Website: www.sdssu.edu.ph

Axiom 5, ang pagsasaling-wika ay nagtatangkang halinhan ang nakasulat

na mensahe o pahayag sa isang wika ( source language ) ( Salipan,
1995 ).
Axiom 6, ang salin ay kailangang matapat sa orihinal, na kailangang
madama ng bumabasa na ang kanyang binabasa ay isang salin at hindi
orihinal ( Newmark , 1988 ).
IPOTESIS
Ang kayariang pangwika ng Cantilangnun at Filipino ayon sa pangungusap
na walang pandiwa ay pwedeng paghambingin at may sariling alituntunin
ayon sa gamit.
Ang Cantilangnun at Filipino ayon sa pangungusap na walang pandiwa at
pangungusap na may pandiwa ay may makabuluhang pagkakaiba sa
estruktura.
PROPOSISYON
Proposisyon 1: Ang lahat ng wika sa Pilipinas ay may natatanging
kakanyahan at pagkakaisa sa sintaksis. (A1 at A2 )
Proposisyon 2: Ang wika ay panlipunan, isang instrumento ng
sosyolisasyon. ( A3 at A4 )
Proposisyon 3: Ang pagsasaling-wika ay ang paglilipat ng isang wika sa iba
pang wika. (A5, A6 )

Teoryang Nabuo
Ang wikang Cantilangnun ay wikang katuwang ( auxillary language ) ng
mga Cantilangnon sa madaling pag-unawa ng Wikang Filipino..

.
 Republic of the Philippines
Surigao del Sur State University
Rosario, Tandag City, Surigao del Sur 8300
Telefax No. 086-214-4221
Website: www.sdssu.edu.ph

Figura 1. Eskimatikong Balangkas sa Teoryang Nabuo

METODOLOHIYA
Ang pangunahing pamamaraan na gagamitin sa pag-aaral na ito ay
ang deductive approach.sa pamamagitan ng focus group discussion ( FGD
).

Kapaligiran ng Pananaliksik
Ang pag-aaral na ito ay isinagawa sa pamamagitan ng pag-uusap ng
mga piling
respondenteng nakatira sa Cantilan, Surigao del Sur. Ang paksa ng
kanilang usapan ay tungkol sa isyung akademiko, politikal, at sosyal. Ini-
rekord ng mananaliksik ang kanilang usapan at itinala ito. Nang naitala na,
isinalin ng mananaliksik sa wikang Filipino ang usapang Cantilangnun
upang matalos ang kaibahan at pagkakatulad ng dalawang wika partikular
sa pangungusap na walang pandiwa at pangungusap na may pandiwa.
Itinala ng mananliksik ang mga pangungusap na walang pandiwa at
pangungusap na may pandiwa sa Tandaganon at isinalin sa Filipino upang
suriin ang pagkakatulad at pagkakaiba sa kayarian ng dalawang wika.
 Republic of the Philippines
Surigao del Sur State University
Rosario, Tandag City, Surigao del Sur 8300
Telefax No. 086-214-4221
Website: www.sdssu.edu.ph

Populasyon ng Pag-aaral
Nilalaman. Ang pokus ng pag-aaral na ito ay pagsusuri ng mga kayariang
pangwika ng Cantilangnun at Filipino ayon sa sintaksis, isang
pangsasaling-wika. Ito ang napiling suliranin ng mananaliksik upang
malaman ang kaibahan at kaugnayan ng dalawang wika sa pamamagitan
ng paggamit ng oral diskors. Napakahalaga nito sa mga mag-aaral upang
malinang ang kanilang kakayahan sa pakikipagtalastasan sa iba’t ibang
wikang umiiral sa kanilang paligid.
Panahon. Ang pag-aaral na ito ay itinakda sa loob ng taong panuruan
2017-2018, isang taong kinakailangan ng mananaliksik, sapat upang
maisakatuparan ang pag-aaral nito.
Pook. Sinasaklaw sa pag-aaral na ito ang mga piling respondenteng
nakatira sa Cantilan, Surigao del Sur.
Instrumentong Gagamitin
ibabatay ang pagsusuri sa kayariang pangwika ng Cantilangnun at
Filipino ng mga usapan o dayalogo, na naglalaman ng mga pagsusuri sa
dalawang wika. Bigyang tuon ng mananaliksik ang pangungusap na
walang pandiwa at pangungusap na walang pandiwa.
Sa hangaring matiyak ng lubusang ang kawastuhan ng pag-aaral na
ito: ang instrumentong gagamitin ay mula sa usapang ini-rekord ng
mananaliksik. Mula sa usapang, tatlong paksa ang ginagamit ng wikang
Cantilangnun at wikang Filipino, ang isyung pang-akademiko, isyung
pampulitikal at isyung pang-sosyal. Ang tatlong isyung ito ay pinag-
uusapan ng mga mamamayang nakatira sa Cantilan at pagkatapos
malikom ng mananaliksik ang usapan, ito’y kanyang isinalin sa wikang
Filipino upang masuri ang pagkakatulad at pagkakaiba ng dalawang wika.

Paraan ng Paglikom ng Datos

Pagkatapos mai-rekord ng mananaliksik ang usapang Cantilangnun,
itinala, inaalisa at isinalin sa wikang Filipino ang usapan upang makabuo
 Republic of the Philippines
Surigao del Sur State University
Rosario, Tandag City, Surigao del Sur 8300
Telefax No. 086-214-4221
Website: www.sdssu.edu.ph

ng mga pangungusap na walang pandiwa at pangungusap na may

pandiwa na siyang pagbabasehan sa pag-aaral na ito.

RESULTA/ PALIWANAG
Lumabas sa pag-aaral na ito, na magkakatulad ang kayariang pangwika ng
Cantilangnun at Filipino sa pangungusap na walang pandiwa, walang makabuluhang
pagkakaiba ang kayariang pangwika ng Cantilangnun at Filipino ayon pangungusap na
walang pandiwa, magkatulad ang kayariang pangwika ng Cantilangnun at Filipino ayon
sa pangungusap na walang pandiwa, magkatulad ang kayariang pangwika ng
Cantilangnun at Filipino ayon sa pangungusap na may pandiwa, at may makabuluhang
pagkakaiba ang dalawang wika sa mga pangungusap na may pandiwa, at mga
kabuluhang pagkakaiba ang dalawang wika sa mga pangungusap na may pandiwa.
Natutuklasan din ng mananaliksik na sa pagsasalin ay kailangang maging
pinakamalapit sa diwa, isipan at damdaming taglay ng orihinal. Maaaring hindi
makuhang buong-buo ang isipan o diwa sa pagsasalin ngunit pakapiliting huwag
malayo, at masama na, kung maiba pa.
Natuklasan din niya na kung may bahagi ng maaaring isalin ng literal, lalung-lalo na ang
mga salita, pararila o pangungusap na may isa lamang diwa o kahulugan ay naisasalin
ng literal.
Napag-alaman din ng mananaliksik na tunay na may salitang Ingles na mahirap tapatan
ng katumbas sa Filipino, lalo na ang mga katawagang tekniko at pang-agham.
Gayunman, ang mga ito’y malalapatan sa pamamagitan ng panghihiram sa iba’t ibang
wikain sa Pilipinas, sa kastila o sa Ingles.
Samakatuwid, wikang Cantilangnun ay magiging auxiliary language ng mga
Cantilangnun sa madalinng pag-unawa ng wikang Filipino. Ang bawat wika ay may
kanya-kanyang paraan ng paglalahad. May pagkakahawig subalit walang wika na
talagang magkatulad na magkatulad. Dahil dito madaling makita ang pagkakaisa at
pagkakaiba ng dalawang wika kung magkakaroon ng siyentipikong pag-aaral ang guro
at ang mag-aaral. Ang mga gurong nagtuturo ng wikang Filipino sa kanyang mga
estudyanteng mga Cantilangnun ay hindi ganoong mahihirapan sa pagtuturo ng wikang
Filipino bagkus pa ngang masisiglahan sapagkat kakaunti lamang ang pagkakaiba sa
kayarian ng pangungusap. Ang mga magtuturo ng wikang Filipino ay lalo pang
 Republic of the Philippines
Surigao del Sur State University
Rosario, Tandag City, Surigao del Sur 8300
Telefax No. 086-214-4221
Website: www.sdssu.edu.ph

magiging masugid na tagapagturo ng wikang Filipino dahil sa magkahawig ang mga

pangungusap na walang pandiwa at may pandiwa ng wikang Cantilangnun at sa wikang
Filipino kaya lalo pang mas madali ang pagtuturo ng wikang Filipino. Lalo pa ngang
magkaroon ng sigla sa pananaliksik ang mga guro ng wikang Filipino sa mga iba’t ibang
wikain sa mga karatig na mga pook ng probinsya ng Surigao del Sur upang mapalawak
ang kanilang kaalaman sa mga iba’t ibang wikain sapagkat wala namang
makahulugang pagkakaiba ang wikang Cantilangnun sa wikang Filipino.
Sa pagsasalin, sundin ang kinaugaliang paraan ng pagsasalin alang-alang sa
ikapagiging makatotohanan nito at sa ikadudulas at ikagagawa ng pagbasa ng mga
salita at pangungusap.
Sa kabuuan, walang makabuluhang pagkakaiba ang dalawang wika sa mga
pangungusap na may pandiwa partikular na sa usapang akademiko, political, at sosyal.
Sa pagsasalin sa wikang Cantilangnun sa wikang Filipino, may mga salitang ginamit na
ang wikang Filipino sa pakikipagtalastasan ng mga Cantilangnon na gumamit nan g
wikang Filipino tulad ng “ Amo gani na, Batu-bato sa langit ang tamaan ay huwag
magalit “ , ito’y di na kailangan pang isalin sa Cantilangnun dahil sa komunikasyon,
barayti na ang wika at isa rin sa katangian ng wika ay ang pagkadinamiko nito kahit ang
wikang Ingles ay madalas gamitin ngayon ng mga nakikipagtalastasan ng di- Tagalog
dahil bahagi na ito sa pagka-intelektwalisado ng wikang Filipino.
 Republic of the Philippines
Surigao del Sur State University
Rosario, Tandag City, Surigao del Sur 8300
Telefax No. 086-214-4221
Website: www.sdssu.edu.ph

KONGKLUSYON/ REKOMENDASYON

Walang wika na talagang magkatulad sa alin mang bahagi nito. Ang kahirapan
sa pagkatuto ng mga mag-aaral ng Cantilangnun sa wikang Filipino ang maipapalagay
sa mga hulwarang anyo na inangkin ng unang wika. Ang Cantilangnun at Filipino ay
magkakaiba sa larangan ng Sintaktika dahil sa pagkakaiba ng kayariang pangwika gaya
ng panlapi at aspekto ng pandiwang ginagamit sa pangungusap. Masasabi nating
walang wikang higit na mabisa kaysa ibang wika, ang lahat ng wika ay may sariling bisa
at kakayahan bilang kasangkapan sa pagpapahayag ng sariling kulturang
kinabubuhulan nito.
Ang layunin sa pagtuturo ng wikang Filipino ang dapat maipaliwanag nang mabuti.
Dapat isali ang tungkulin at layuning pangkalinangan, na maaaring mailalarawan ayon
sa paglinang ng kaalaman sa wikang Filipino na bibigyan-diin ang pag-aaral ng
Ponolohiya, Morpolohiya, Sintaksis upang makatulong ito sa paglinang ng mga
kasanayang dapat gawin gaya ng pakikinig, pagsasalita, pagbabasa, pagsusulat,
panonood at ang pagpapahalaga ng wikang Filipino bilang isang wikang Pambansa.
May tungkulin ang bawat guro sa Filipino na linangin ang kaisipan ng mga mag-aaral sa
magandang ugali at pag-unawa ng wikang Filipino. Ang pagkakalantad ng isang mag-
aaral sa wika ay hindi katiyakan na may alam na siya sa wika. Ito ang maaaring
mapayayaman sa pamamagitan ng paggamit at pagsasalita nito araw-araw. Kaya dapat
magpakita ang guro ng maraming pagsasanay at katapatan ng pagtuturo upang
mahikayat ang mga estudyanteng mag-aaral.
Upang mas lalong mabisa, makabuluhan at kapakipakinabang sa mga mag-aaral at
komunidad ang pag-aaral na ito, itinala ng mananaliksik ang iba’t ibang mahahalagang
salita na ginamit sa usapan at isinalin sa wikang Filipino na ito’y tinatawag na glosaryo
sa wikang Cantilangnun upang mas madali nilang maintindihan at magsisilbing gabay
nila sa anumang bagay na nanaisin sa larangan ng komunikasyon.
 Republic of the Philippines
Surigao del Sur State University
Rosario, Tandag City, Surigao del Sur 8300
Telefax No. 086-214-4221
Website: www.sdssu.edu.ph