Professional Documents
Culture Documents
LLVH6.Hà Thị Huyền.705601173
LLVH6.Hà Thị Huyền.705601173
BÔNG”, “CÂY TAM CÚC”, “QUA VƯỜN ỔI” CỦA NHÀ THƠ HOÀNG CẦM
Hà Thị Huyền
Khoa Ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Tóm tắt: Bài cáo cáo nghiên cứu về tính vô cực hai chiều không gian - thời gian trong 3 bài thơ thuộc chùm thơ
viết về Kinh Bắc của nhà thơ Hoàng Cầm. Lấy ngôn từ làm chất liệu, nhà thơ Hoàng Cầm đã tái hiện lại không gian của
vùng đất Kinh Bắc, không những thế, ngòi bút của ông còn đi sâu vào thế giới cảm xúc ngọt ngào của mối tình đầu với
“người chị” thời thơ ấu. Câu chuyện tình kéo dài bốn năm được kể lại qua những vần thơ ngắn gọn, nhưng chứa đựng
trong đó là quãng thời gian chờ đợi và kiếm tìm dài dằng dặc. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng chủ yếu trong bài
báo cáo là phương pháp phân tích, phương pháp thống kê, phương pháp so sánh và phương pháp tổng hợp, nhằm mục
đích chỉ ra một đặc trưng của văn học với tư cách là nghệ thuật ngôn từ trong tác phẩm đã được chọn làm đề tài cho bài
báo cáo. Đây là cũng là một điểm mới so với các bài báo cáo trước đây chưa từng đề cập đến vấn đề này. Có những
công trình nghiên cứu về thơ ca thế kỉ XX, tuy nhiên chưa dành nhiều sự quan tâm cho Hoàng Cầm và những đóng góp
của ông. Thông qua bài báo cáo, người viết mong muốn được mang đến một góc nhìn mới về thế giới nghệ thuật của
“thi sĩ đa tình” Hoàng Cầm.
Từ khóa: Hoàng Cầm, tính vô cực hai chiều, lá diêu bông, cây tam cúc, qua vườn ổi
1. Mở đầu
“Một nhà thơ chân chính chỉ biết cúi đầu trước mẹ, trước tổ quốc và trước cái đẹp mà vầng trăng là
một biểu tượng... một thi sĩ tài hoa, đặc sắc của một thời đại thi ca Việt.” Đó là những mỹ từ dành cho cố nhà
thơ Hoàng Cầm, một hồn thơ đã làm say đắm biết bao trái tim của những người yêu mến thi ca. Những bài
thơ như Bên kia sông Đuống, Lá diêu bông đã trở nên quen thuộc qua những giai điệu và những thước phim,
nhất là từ sau năm 1987.
Sự nghiệp văn thơ của ông dù không quá đồ sộ nhưng vẫn giữ một vị trí đặc biệt không thể thay thế.
Tuy nhiên trong những năm gần đây, những công trình nghiên cứu chưa thật sự dành cho ông một vị trí thỏa
đáng so với những cống hiến, đóng góp của ông dành cho nền văn học nước nhà. Nghiên cứu về thơ của nhà
thơ Hoàng Cầm, trước đây đã có những bài báo cáo khoa học, luận văn, luận án (ví dụ: Luận văn thạc sĩ
“Yếu tố vô thức trong thơ Hoàng Cầm” - Lê Công Phương Anh, luận án tiến sĩ “Những hình ảnh và ý hay
trong thơ Hoàng Cầm” - Trần Đức Hoàn...).
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 9 Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, Đảng ta đã nhận định: “Phát triển
văn hóa vì sự hoàn thiện nhân cách con người và xây dựng con người để phát triển văn hóa”. Nghị quyết cho
thấy sự quan tâm của Đảng dành cho việc phát triển văn học nghệ thuật, bao gồm cả những nghiên cứu về
tác giả, tác phẩm văn học. Trong thời đại mở rộng giao lưu văn hóa quốc tế như hiện nay, việc nghiên cứu
thơ Hoàng Cầm dưới góc độ đặc trưng của văn học với tư cách là nghệ thuật ngôn từ, cụ thể là đặc trưng tính
vô cực hai chiều không gian và thời gian đó là sự bắt kịp với xu thế tiến bộ đó, đồng thời góp phần bổ sung
vào kết quả của những nghiên cứu trước.
Mục đích chính của bài báo cáo đó là chỉ ra và phân tích được tính vô cực hai chiều không gian và thời
gian trong thơ của Hoàng Cầm, cụ thể là ba bài thơ “Lá diêu bông”, “Cây tam cúc”, “Qu a vườn ổi”. Bài báo
cáo chọn một đặc trưng của văn học với tư cách là nghệ thuật ngôn từ làm đề tài để phân tích thơ Hoàng
Cầm trên hai phương diện chính: thứ nhất là tính vô cực trong không gian nghệ thuật, thứ hai là tính vô cực
trong thời gian nghệ thuật. Qua đó, báo cáo cũng muốn phác họa được bức chân dung nghệ thuật của thi sĩ
Hoàng Cầm: phong cách thơ và sự cá tính trong ngòi bút của Hoàng Cầm, cũng như hoàn cảnh đã chắp bút
cho sự sáng tạo ấy.
Bài báo cáo là một cách tiếp cận mới đối với thơ Hoàng Cầm so với những báo cáo trước đó. Những
nghiên cứu trước tiếp cận từ góc độ văn hóa, góc độ ngôn từ, hay hình ảnh thơ... Báo cáo lựa chọn tiếp cận từ
góc độ đặc trưng của văn học với tư cách là nghệ thuật ngôn từ trong phạm vi là ba bài thơ nêu trên. Thông
qua việc sử dụng các phương pháp phân tích tài liệu, phương pháp tổng hợp, phương pháp thống kê, phương
pháp so sánh để làm nổi bật và sáng tỏ vấn đề cần nghiên cứu. Đây cũng là đề tài nghiên cứu mới, cung cấp
một hướng đi mới về thơ Hoàng Cầm, dưới góc độ một bài báo cáo khoa học có thể chưa lột tả hết những
đặc sắc trong thơ của ông, chỉ tập trung đi sâu vào phân tích một đặc trưng trong tổng thể.
Ngày nhận bài: 3/11/2021 Ngày sửa bài: 5/11/2021 Ngày nhận đăng: 9/11/2021
Tác giả liên hệ: Hà Thị Huyền Địa chỉ email: hahuyen050402@gmail.com