Pag-aari ng Pamahalaan

HINDI IPINAGBIBILI

NOT
6
11
Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan – Modyul 8
Epekto ng Pamamahala sa Panahon ng
mga Hapon

(design your own cover page)

Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas

Published by the
 Department of Education
Region X - Northern Mindanao
Division of Tangub City
 

PAUNAWA HINGGIL SA KARAPATANG SIPI

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring

magkaroon ng karapatangsipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto
o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit
sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang
matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales.
Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa
mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o

ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilimbag sa Pilipinas ng Kagawaran ng Edukasyon- Sangay ng Lungsod ng Tangub

Pansangay na Tagapamanihala : Agustines E. Cepe, CESO V
Office Address: Anecito St. Mantic, Tangub City

I
Araling Panlipunan - Baitang 6
Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan – Modyul 8: Epekto ng Pamamahala sa Panahon ng mga Hapon
Unang Edisyon, 2020
 Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring
magkaroon ng karapatangsipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o
brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa
modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang
matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales.
Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa
mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag
sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Pansangay na Tagapamanihala: Agustines E. Cepe, CESO V
Development Team of the Module
Author/s: Araceli T. Cruda
Reviewers: Evelyn B. Rodriguez
Gladys Ann E. Cuasito
Terry Lou D. Lumacad
Alma M. Melgar
Illustrator and Layout Artist: Joselito B. Escala
Management Team
Chairperson: Agustines E. Cepe, CESO V
Schools Division Superintendent
Co-Chairperson: Lorena P. Serrano, CESE
OIC-Assistant Schools Division Superintendent
Members
Carmelita A. Jubay, CID Chief
Lorna C. Peňonal, EPS-Araling Panlipunan
Gina L. Mandawe, LRMS Manager
Marilou S. Galvez, PDO II
Binepie M. Tapao, Librarian II

Inilimbag sa Pilipinas ng
Kagawaran ng Edukasyon – Sangay ng Tangub City
Office Address: Anecito St.,Mantic, Tangub City,
Telefax: (088) 395-3372
E-mail Address: www.depedtangub.net
II

6
Araling Panlipunan
 Ikalawang Markahan
Modyul 8

Ang modyul na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga guro,

punong guro, tagamasid pampurok at tagamasid ng programang pang-edukasyon
ng Kagawaran ng Edukasyon-Sangay ng Tangub. Hinihikayat namin ang mga guro
at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag - email ng inyong mga puna at
mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon- Sangay ng Tangub sa
www.depedtangub.net.

Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.

Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas

FAIR USE AND DISCLAIMER:

This SLM (Self Learning Module) is for educational purposes only. Borrowed
materials (i.e., songs, stories, poems, pictures, photos, brand names, trademarks,
etc.) included in this module are owned by their respective copyright holders. The
publisher and authors do not represent nor claim ownership over them. Sincerest
appreciation to those who have made significant contributions to this module.
 TALAAN NG MGA NILALAMAN

Page

TAKIP NG PAHINA
PAHINA NG COPYRIGHT
PAHINA NG TITULO
TALAAN NG MGA NILALAMAN

Aralin 1 – Epekto ng Pamamahala sa Panahon ng mga Hapon 1

Layunin 1

Tuklasin 2
Suriin 5
Pagyamanin 6
Isaisip 7
Tayahin 8
Susi ng Pagwawasto 9
Apendiks 11
Sanggunian 15

IV
Paunang Salita
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan.
Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-
aralan. Hangad din nitonng madulutan ka ng mg makabuluhang oportunidad sa
pagkatuto. Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong
maunawaan.

Mga Icons na dapat maunawaan

( Layunin ) Sa bahaging ito, malalaman mo ang

mga dapat mong matutuhan sa modyul
Alamin

Sa bahaging ito, ang bagong arallin ay

ipakikilala sa iyo sa maraming paraan
tulad ng isang kwento, awitin,
(Tuklasin) tula,pambukas na suliranin, gawain o
isang sitwasyon

Sa bahaging ito, bibigyan ka ng maikling

pagtatalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang
(Suriin) bagong konsepto at mga kasanayan

Binubuo ito ng ga gawaing para sa

malayang pagsasanay upang
mapagtibay ang iyonng pag unawa at
(Pagyamanin) mga kasanayan sa paksa. Maari mong
iwasto ang mga sagot sa pagsasanay
gamit ang susi sa pagwawasto
Naglalaman ito ng mga katanungan o
pupunaan ang patlang ng pangungusap
(Isaisip) o talata upang ma proseso kung ano
ang natutuhan mo mula sa aralin

Ito ay gawain na naglalayong matasa o

(Tayahin) masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi

v
 Epekto ng Pamamahala sa
Aralin Panahon ng mga Hapon
1

Layunin

Pamantayan sa Pagkatuto

Nakapagbibigay ng sariling pananaw tungkol sa naging epekto

sa mga Pilipino ng pamamahala sa mga dayuhang mananakop.

Sa araling ito, inaasahan na makapagbibigay ng sariling pananaw

tungkol sa naging epekto sa mga Pilipino ng pamamahala sa mga
dayuhang mananakop.

1
Panimula:
Ang modyul na ito ay inihanda upang maintindihan ang mga naging
epekto sa bansang Pilipinas sa ilalim ng Pamamahala ng Pananakop na
mga Hapones.

Tuklasin

Tinawag na Panahon ng Kadiliman ang Panahon ng Digmaan (1942

hanggang 1945) dahil ito ang panahon na nagdusa nang husto ang mga Pilipino
sa kalupitan ng mga Hapones. Noong mga panahong iyon, nawalan ng mga
Bakit
karapatang pantao ang mga Pilipino. May mga babaeng naabuso at naging
tinawag
comfort women. Nasira nang lubos ang ating bansa noon. Inangkin ng mga
na
Hapones ang ating pamahalaan, mga ari-arian, minahan, pabrika, at iba pang
Panaho
kabuhayan. Nagkaroon ng malawakang taggutom at bumagsak ang ekonomiya.
n ng
Kadilim
an ang
panana
kop ng
mga
Hapon
sa
Pilipina
s?

Tinawag na Panahon ng Kadiliman ang pananakop

ng mga Hapon dahil ito ang panahon na naghirap
nang husto ang mga Pilipino sa kalupitan ng mga
Hapones.

2
Paglipat-lipat ng Tirahan

Dahil sa mga labanan, marami ang nasirang daan, tulay, bahay, at

mga gusali. Sanhi ng magulong kalagayan ng lipunan,nagpalipat-lipat ng
tirahan ang mga Pilipino. Nakitira sila sa kanilang mga kamag-anak o kaibigan
sa malalayong lugar. Kapag nabalitaan nilang darating ang mga Hapones, agad
silang lumikas sa ibang lugar dahil sa takot. Ang iba ay kung saan-saan na
lamang natutulog kapag inabot ng dilim.
Maraming mag-anak na Pilipino ang tumira sa malalayong lugar at
kabundukan. Ang mga bahay nila ay yari sa mga dahon ng niyog at kawayan.

Ang kabuhayan
Dahil sa mga pakikipagdigma ng mga sundalo at gerilyang Pilipino sa
mga Hapones, napabayaan ang lupang sinasaka. Ang ilang malalawak na
palayan sa Gitnang Luzon ay bulak ang itinanim.
Pinabawasan ng mga Hapones ang kalakalan tulad ng pagluluwas ng
produksiyon ng asukal patungong Amerika. Pinilit nila ang mga Pilipino na
gumawa ng alcohol sa halip na asukal mula sa tubo. Ang alcohol ay ginagamit
ng mga kawal na Hapones sa pagpapatakbo ng mga kotse at sasakyang
pandigma.
Pinamahalaan ng Hapones ang industriya ng tabako, abaka, niyog at
pagmimina.Nagdagdag sila ng ibang kaalaman upang higit na mapaunlad ang
mga industriyang ito. Lumaki ang pakinabang nila at hindi ng mga Pilipino.
Tumaas ang pangangailangan sa pagkain kung kaya nagkaroon ng
malawakang taggutom. Dahil sa ganitong kakapusan at kahirapan, nagkaroon
ng iba’t ibang pandaraya. Iba’t ibang krimen ang lumaganap, tulad ng black
market o ang ilegal na bentahan ng iba’t ibang produkto, panghuhuthot, pag-
iimbak, pagnanakaw, pandaraya, at lahat ng uri ng gawain upang magkamal ng
salapi.
Bunga ng mga pangyayaring ito, bumagsak ang ekonomiya. Nawala
ng halaga ang pera. Tumaas ang presyo ng bilihin. Nawalan ng mabibili ang
mga pera. Bumaba ang moralidad ng mga tao.

Para sa iyo, anong uri ng

pamumuhay ang naranasan ng
mga Pilipino sa Panahon ng
Pananakop ng mga Hapones?

Nabawasan ang kalakalan tulad ng

pagluluwas ng produksiyon ng asukal
patungong Amerika.
Nagpalipat lipat ng tirahan ang mga Pilipino.
Napabayaan ng mga Pilipino ang lupang
sinasaka.
Tumaas ang pangangailangan sa pagkain
kung kaya nagkaroon ng malawakang
taggutom.
 3

Pagpapatanim sa mga Bakanting Lote

Pagpapatanim sa mga bakanteng lote ang naisip ni Pangulong Laurel

upang maibsan ang mga problema. Nagpatanim siya ng mga gulay sa
bakanteng lugar. Ang mga bangketa sa Maynila ay may tanim ding gulay. Ang
gulay na kangkong ay may malaking naitulong sa mga Pilipino. Nag-utos din
ang pamahalaan na itaas ang produksiyon ng bigas sa pamamagitan ng
malawak na pagtatanim nito. Iba’t ibang samahan din ang naitatag, tulad ng
BIBA o Bigasang Bayan na namahagi ng bigas sa mga mamamayan.
Sa kabilang dako, naging maparaaan at masipag ang mga tao upang
magkaroon ng pantawid-gutom. Upang maibangong muli ang nasirang
ekonomiya at mga industriya, higit silang nag-ibayo sa pagsisikap. Ang mga
bakanteng lupa ay kanilang tinamnan ng mga halamang makakain. Naging
matulungin din sila sa isa’t isa.

Paano mababawasan
ang epekto ng
kahirapan sa panahon
ng paghihikahos ng
bansa?

Pagtatanim ng gulay at iba pang halamang

makakain sa mga bakanteng lote upang
maibsan ang mga problema sa pagkain.
Naging maparaan at masipag ang mga tao
upang magkaroon ng pantawid-gutom.
 4

Suriin

Panuto: Sa kahon sa ibaba isulat kung ano ano ang mga naging epekto
ng pananakop ng mga Hapones. Isulat ito sa sagutang papel.

Sagot:

Nasira ang daan, Bumagsak ang Nawalan ng mga

tulay at bahay ekonomiya pagkain

5
 Pagyamanin

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na katanungan. Isulat ito sa

sagutang papel.( 5 puntos sa bawat tanong)

1. Paano nabawasan ang epekto ng kahirapan ng bansa sa Panahon ng

Hapon?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

2. Paano nilutas ng mga Pilipino ang mga suliraning pangkabuhayan?

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

1. Nabawasan ang epekto ng kahirapan sa

pamamagitan ng pagtatanim ng mga
gulay sa bakanteng lote at pagtaas ng
produksiyon ng bigas.
2. Nilutas ng mga Pilipino ang suliraning

6
 Isaisip

Panuto: Magbigay ng sariling pananaw tungkol sa bawat tanong. Isulat ito

sa sagutang papel.

1. Para sa iyo, ano ang naging epekto ng pananakop ng mga Hapones sa mga
Pilipino?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
A. 2. Bakit naging napakahirap ng kabuhayan ng mga Pilipino noong Panahon ng
Kadiliman?
B. ________________________________________________________________
________________________________________________________________
C. 3. Sang-ayon ka ba sa paraan ng paglutas ng mga Pilipino sa suliraning
pangkabuhayan sa panahon ng mga Hapon? Bakit?
D. ________________________________________________________________

1. Napakalaki ang epekto sa buhay at mga

ari-arian ng mga tao. Naging kaawa-awa
ang kalagayan ng mga Pilipino. Napinsala
nang husto ang ating bansa.

2. Wala halos mapasukang trabaho. Nasira

ang mga industriya at mga kagamitan sa
paggawa. Ang mga pananim ay napinsala.
Nasira ang mga daan, tulay at iba pang
impraestruktura.
3. Oo, dahil sa pagiging mapamaraan at
masipag naibsan ang kanilang mga
problema.
7
 Tayahin

Panuto: Ibigay ang sariling pananaw tungkol sa bawat epekto ng

pamamahala ng mga Hapones. Isulat sa kahon ang iyong
sagot.

Bumagsak ang ekonomiya

Nasira ang mga ari-arian at tirahan

Napabayaan ang mga sakahan at

pananim.

Rubric sa Pagbibigay ng Sariling Pananaw sa Epekto ng Pamamahala ng

mga Hapon
Pamantayan 10 9 8 7
Pagsasaayos Malinaw at Maayos ang Magulo ang Walang
maayos ang kabuuan ng ilang datos. kaayusan ang
paglalahad. paglalahad. mga
impormasyon.
Kawastuhan Napakahusay Mahusay ang May Paligoy-ligoy
ng mga ng pagkabuo pagkabuo sa kahusayan ang talata.
impormasyon ng talata. talata. ang
pagkakabuo
ng talata.
Kaangkupan Angkop na Angkop at Hindi angkop Maraming
ng mga salita angkop at wasto ang at wasto ang kamalian sa
wasto ang mga salita mga salita. mga salita.
mga salita.

8
 Susi ng Pagwawasto

TUKLASIN

Tinawag na Panahon ng Kadiliman ang panahon ng Pagtatanim ng gulay at iba

digmaan (1942 hanggang 1945) dahil ito ang pang halamang makakain
panahon na naghirap nang husto ang mga Pilipino sa mga bakanteng lote
sa kalupitan ng mga Hapones. upang maibsan ang mga
problema sa pagkain.

Naging maparaan at
masipag ang mga tao
upang magkaroon ng
pantawid-gutom.
Nabawasan ang kalakalan tulad ng pagluluwas ng
produksiyon ng asukal patungong Amerika.

Nagpalipat lipat ng tirahan ang mga Pilipino.

Napabayaan ng mga Pilipino ang lupang sinasaka.

Tumaas ang pangangailangan sa pagkain kung kaya

nagkaroon ng malawakang taggutom.

SURIIN

Nasira ang daan, Bumagsak ang Nawalan ng mga

tulay at bahay ekonomiya pagkain
PAGYAMANIN
9
1. Nabawasan ang epekto ng kahirapan sa pamamagiyan ng pagtatanim ng mga
gulay sa bakanteng lote at pagtaas ng produksiyon ng bigas.
2. Nilutas ng mga Pilipino ang suliraning pangkabuhayan sa pamamagitan ng:
Pagiging maparaan at masipag.
Pagsikap ng mabuti.
Pagtutulungan sa isa’t isa.

( Iba pang maaring sagot ng mga mag-aaral)

ISAISIP
1. Napakalaki ang epekto sa buhay at mga ari-arian ng mga tao. Naging
kaawa-awa ang kalagayan ng mga Pilipino. Napinsala nang husto ang ating
bansa.

2. Wala halos mapasukang trabaho. Nasira ang mga industriya at mga

kagamitan sa paggawa. Ang mga pananim ay napinsala. Nasira ang mga
daan, tulay at iba pang impraestruktura.
3. Oo, dahil sa pagiging mapamaraan at masipag naibsan ang kanilang mga
problema.

( Iba pang maaring sagot ng mga mag-aaral)

TAYAHIN

1.

Nawalan ng halaga ang pera

2.

Nawalan ng tirahan at ari-arian ang

mga tao.

3.

Nawalan ng makain ang mga tao.

10
Apendiks

Suriin

Pangalan_______________________________________ Iskor____________

Panuto: Sa kahon sa ibaba isulat kung ano ano ang mga naging epekto ng
pananakop ng mga Hapones. Isulat ito sa sagutang papel.

Makikita sa pahina 5

11
Pagyamanin

Pangalan___________________________________ Iskor____________

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong. Isulat ito sa sagutang papel.
(5 puntos sa bawat tanong)

1. Paano nabawasan ang epekto ng kahirapan ng bansa sa Panahon ng

Hapon?

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
________________________________________________________

2. Paano nilutas ng mga Pilipino ang mga suliraning pangkabuhayan?

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

12 Makikita sa pahina 6
Isaisip

Pangalan______________________________________ Iskor____________

Panuto: Magbigay ng sariling pananaw tungkol sa bawat tanong. Isulat ito sa

sagutang papel.

1. Para sa iyo, ano ang naging epekto ng pananakop ng mga Hapones sa mga
Pilipino?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
________________________________________

E. 2. Bakit naging napakahirap ng kabuhayan ng mga Pilipino noong Panahon ng

Kadiliman?
F. _____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________

G. 3. Sang-ayon ka ba sa paraan ng paglutas ng mga Pilipino sa suliraning

pangkabuhayan sa panahon ng mga Hapon? Bakit?
H. _______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________

Makikita sa pahina 7
 13

Tayahin

Pangalan_____________________________________ Iskor____________

Gawain 4

Panuto: Ibigay ang sariling pananaw tungkol sa bawat epekto ng pamamahala ng

Mga Hapones. Isulat sa kahon ang iyong sagot.

Bumagsak ang ekonomiya

Nasisira ang mga ari-

arian at tirahan

Napabayaan ang mga

sakahan at pananim

Pamantayan 10 9 8 7
Pagsasaayos Malinaw at Maayos ang Magulo ang Walang
maayos ang kabuuan ng ilang datos. kaayusan ang
paglalahad. paglalahad. mga
impormasyon.
Kawastuhan Napakahusay Mahusay ang May Paligoy-ligoy
ng mga ng pagkabuo pagkabuo sa kahusayan ang talata.
impormasyon ng talata. talata. ang
pagkakabuo
ng talata.
Kaangkupan Angkop na Angkop at Hindi angkop Maraming
ng mga salita angkop at wasto ang at wasto ang kamalian sa
wasto ang mga salita mga salita. mga salita.
mga salita.

14
Sanggunian

Kayamanan 6 pp. 151-166

15
Para sa mga katanungan o puna,sumulat o tumawag sa:

Kagawaran ng Edukasyon – Sangay ng Lungsod ng Tangub

Division Address: Anecito St., Mantic, Tangub City

Telefax: (088) 395 – 3372

Website: www.depedtangub.net

16
This page is intentionally blank