Professional Documents
Culture Documents
Kagawaran ng Edukasyon
Pambansang Punong Rehiyon
SANGAY NG MGA PAARALANG LUNGSOD – MAYNILA
Sentrong Edukasyon ng Maynila, Luntiang Parke ng Arroceros
Daang Antonio J. Villegas. Ermita, Maynila
TeleFax: 5272315 / 5275184 / 5275180
manila_deped@yahoo.com
Filipino 9
Sanaysay mula sa
Silangang Asya
Ikalawang Markahan
Ikalimang Linggo
Modyul 5
Kasanayang Pampagkatuto:
1. Naipaliliwanag ang pananaw ng may-akda batay sa mga
kaisipan, layunin, paksa at paraan ng pagkakabuo ng sanaysay,
2. Naipaliliwanag ang mga salitang di-lantad ang kahulugan batay
sa konteksto ng pangungusap
1
PAANO GAMITIN ANG MODYUL?
Bago simulan ang modyul na ito, kailangang isantabi muna ang lahat
ng iyong pinagkakaabalahan upang mabigyang pokus ang iyong gagawing
pag-aaral gamit ang modyul na ito. Basahin ang mga simpleng panuto na
nasa ibaba para makamit ang layunin sa paggamit nito.
1. Sundin ang lahat ng panutong nakasaad sa bawat pahina ng modyul.
2. Isulat ang mahahalagang impormasyon tungkol sa aralin sa inyong
kwaderno. Nagpapayaman ng kaalaman ang gawaing ito dahil madali
mong matatandaan ang mga araling pinag-aaralan.
3. Gawin ang lahat ng mga pagsasanay na makikita sa modyul.
4. Hayaan ang iyong tagapagdaloy ang magsuri at magwasto sa iyong
mga kasagutan.
5. Pag-aralang mabuti ang naging katapusang pagsusulit upang
malaman ang lawak ng iyong pagkatuto. Ito ang magiging batayan
kung may kakailanganin ka pang dagdag na pagsasanay para lalong
maunawaan ang aralin. Lahat ng iyong natutuhan ay magagamit mo
sa iyong pang-araw-araw na pamumuhay at pakikipagtalastasan.
6. Nawa’y maging masaya ka sa iyong pag-aaral gamit ang SLeM.
BAHAGI NG MODYUL
2
ARALIN
Pagsusuri sa Sanaysay
1
Inaasahan
Panimulang Pagsubok
Balik-tanaw
Maraming mga isyu ang lumalaganap sa ating bansa sa kasalukuyan.
Magtala ng dalawang isyu at ilahad ang narinig o nalaman mo ukol dito. Itala rin
ang masasabi ng iyong magulang ukol dito. Isulat ang iyong kasagutan sa
kwaderno.
3
Isyu 1: Isyu 2:
4
masuswelduhan ng mataas. Tumataas ang pagkakataon na umangat ang mga
babae sa isang kompanya at nakikita na ring may mga babaeng namamahala. Isa
pa, tumataas ang pagkakataon para sa mga babae pagdating sa edukasyon. Ayon
sa isang estadistika mula sa gobyerno, higit na mataas ang bilang ng mga babaeng
nag-aaral sa kolehiyo kung ihahambing sa mga kalalakihan sa makalipas na 50
taon.
At ang huling kalagayan ay ang pagbabago ng mga batas para sa
pangangalaga ng mga kababaihan ay nakikita rin. Halimbawa, Accton Inc., isa sa
nangungunang hardware manufacturer sa Taiwan, ginawa ng isang taon ang
maternity leave sa halip na tatlong buwan lamang. Ang gobyerno ng Taiwan ay
gumagawa na ng mga batas sa pagkakaroon ng pantay na karapatan upang higit
nilang mapangalagaan ang mga kababaihan.
Bilang pangwakas, naiiba na ang mga gampanin ng mga babae at higit itong
mapanghamon kung ihahambing noon. Ang kanilang karapatan at kahalagahan ay
binibigyan na ng pansin. Ngunit hindi ito nangangahulugan na ang mga babae ay
tumatanggap na ng pantay na posisyon at pangangalaga sa lipunan. Mayroon pa
ring mga kompanya na hindi makatarungan ang pagtrato sa mga babaeng lider
nito. Marami pa ring kalalakihan ang nagbibigay ng mabigat na tungkulin sa
kanilang asawa sa tahanan. Ito ay matuwid pa rin sa kanila. Marami pa ring dapat
magbago sa kalagayan ng kababaihan sa Taiwan at malaki ang aking pag-asa na
makita ang ganap at pantay na karapatan nila sa lipunan.
SANAYSAY
- Ang Panitikan ay nasa anyong tuluyan na maaaring tumalakay sa
anumang napapanahong isyu. Isa itong matalinong pagkukuro ng sumulat na
naglalahad ng kanyang opinyon at damdamin. Sa pagsulat nito, nangangailangan
ng malawak na karanasan, pagmamasid sa kapaligiran, pagbabasa, o pagsasagawa
ng pananaliksik tungkol sa napiling paksa. Nararapat din na nakapokus sa isang
paksa lamang.
Bahagi ng Sanaysay
1. Panimula – makatawag-pansin, mababasa ang paksang tatalakayin
2. Katawan /panggitna- tumatalakay sa opinyon, saloobin o damdamin,
maaaring magbigay ng mungkahi, mga halimbawa o patotoo
3. Pangwakas- mapanghamong tanong, buod na tinalakay, paninindigan o patotoo.
Sangkap ng Sanaysay
1. Paksa - isyung iinugan ng pagtalakay
2. Nilalaman - opinyon, damdamin, mungkahi, pananalita, istilo
3. Mambabasa - target o kung kanino nais na maiparating ang nilalaman at
layunin ng sanaysay.
5
Ngayong nalaman mo na ang iyong binasa ay isang sanaysay, subukin natin
ang iyong kakayahan. Sagutan ang mga sumusunod na gawain.
Gawain
Gawain 1
Panuto: Gamit ang LINEAR GRAPH, suriin ang sanaysay na binasa batay sa
paksa, layunin ng may-akda sa pagsulat at mga kaisipang inilahad ukol
sa paksa. Isulat ang iyong sagot sa kwaderno.
P Paksa
A
M Layunin
A
G Mga Kaisipan
1.
A 2.
3.
T
Gawain 2:
Panuto: Itala ang mga opinyon o pananaw na inilahad ng may-akda sa sanaysay.
Isulat ang inyong kasagutan sa kwaderno.
Tandaan
Pag-alam sa Natutuhan
6
Batay sa ating aralin, magbigay ng iyong opinyon sa kulturang mayroon ang
Taiwan at Pilipinas kaugnay sa kalagayan ng kababaihan. Isulat ang sagot sa
kwaderno.
1._____________________________________________________________
2._____________________________________________________________
3._____________________________________________________________
4._____________________________________________________________
5._____________________________________________________________
Pangwakas na Pagsusulit
Panuto: Basahin at unawain ang mga pangungusap. Piliin at isulat sa kwaderno
ang titik ng tamang sagot.
ARALIN
Pagbibigay-kahulugan sa mga
2 salitang di-lantad ang kahulugan
Inaasahan
7
Naipaliliwanag ang mga salitang di lantad ang kahulugan batay sa konteksto
ng pangungusap.
Unang Pagsubok
Balik-tanaw
Panuto: Basahin, unawain at suriin ang talata sa ibaba. Pagkatapos, isulat ang
sagot sa iyong kwaderno ayon sa mga sumusunod na tanong.
8
Panahon para iwaksi ang mga bato, at panahon para tipunin ang mga
bato; panahon para yumakap, panahon para itigil ang pagyakap;
9
nang di ko namamalayan. Noong bandang huli, nalaman kong tinangka ng mga
kaibigan kong European na mabago ang pasyang ito ng mga magulang ko para sa
akin, isang musmos pa na nagmamahal sa buhay, subalit wala silang nagawa.
Hindi nahikayat ang mga magulang ko; nakulong ako nang tuluyan. Apat na
mahahabang taon ang tinagal ko sa pagitan ng makapal na pader, at hindi ko
nasilayan minsan man ang mundong nasa labas.
Mula sa akda, suriin natin ang mga salitang may tagong kahulugan. Sagutin
mo ang mga gawaing inihanda ko na hahamon sa kakayahan mo na hanapin ang
kahulugan ng mga salitang di lantad ang kahulugan. Umpisahan mo na.
Gawain
Gawain 1
Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na pangungusap mula sa akdang
binasa. Hanapin sa loob ng pangungusap ang kahulugan ng mga salitang
may salungguhit. Isulat sa kwaderno ang iyong kasagutan.
Gawain 2
Panuto: Piliin sa kahon sa ibaba ang kahulugan ng mga initimang salita. Isulat
sa kwaderno ang kasagutan.
10
Tandaan
May mga salitang di-lantad ang kahulugan ngunit malalaman natin ang
kahulugan nito sa konteksto kung paano ito ginamit sa pangungusap.
Pag-alam sa Natutuhan
Panuto: Ilahad ang sarili mong opinyon sa mga nagaganap sa lipunan natin sa
kasalukuyan. Gumamit at bigyang kahulugan ang mga salitang di-
lantad ang kahulugan sa iyong pagbibigay-opinyon. Isulat sa kwaderno
ang iyong kasagutan.
Opinyonasyon
Isyu: _____________________________________________
Pananaw/Opinyon:
1._______________________________________________
2.________________________________________________
3._________________________________________________
4.________________________________________________
5._______________________________________________
Pangwakas na Pagsusulit
11
5. Buhay-daga noon, dahil sa pagsisikap buhay-reyna na ngayon.
Tinutukoy ng may salungguhit ay______.
A. pulubi C. patago-tago
B. hinahabol D. mahirap
K1 ________________________________________________________________________
K2 ________________________________________________________________________
Sanggunian
12
Susi sa Pagwawasto
Aralin 1
Unang Pangwakas na Balik-tanaw
Pagsubok Pagsusulit
Iba-iba ang
1. C 1. D sagot ng mag-
aaral
2. B 2. C
s
3. A 3. A
4. D 4. B
5. B 5. D
Gawain 1
Pamagat: Ang Kababaihan ng Taiwan Ngayon at Noong Nakaraang 50 Taon
Layunin: Maiparating ang mga nararanasan ng kababaihang Taiwanese noon at
ngayon
Maipahayag ang mga pagbabago at karapatang nais maranasan ng
kababaihang Taiwanese.
Kaisipan:1. Walang karapatang mag-aral
2. Tanging sa bahay lamang para gumawa ng gawaing -bahay
3. Mas mababang tingin
4. Mas komplikado-naghahapbuhay at nakaatang ang tungkulin sa
tahanan
5. May batas na nangangalaga sa babae,pagkakataong mag-aral
Gawain 2
1. Mga Karapatan ng mga babaeng taga Taiwan noong at ngayon
2. naglahad ng mga datos
3. paglalahat
4. sariling sagot ng mag-aaral
Pag-alam sa Natutuhan
Iba-iba ang sagot ng mag-aaral
13
Susi sa Pagwawasto
Aralin 2
Unang Balik-tanaw
Pagsubok
1. Kabanata 3 ng Aklat ng Ecclesiastes
1. C
2. Mga Panahon na Dinadaanan ng Bawat Tao
2. A
3. A 3. Inilahad ang mga Nangyayari at Kahagalahan ng
mga Panahong Dinaadaanan ng Bawat Tao sa
4. D
Kanyang Buhay
5. B
Gawain 1 Gawain 2
1.Sumibol 1. E.
2. Itinai 2. B.
3. Bawal 3. D
4. Nilulumot 4. C
5. Bahay 5. A
Pag-alam sa Natutunan
Pangwakas na
Sanggunian Papel sa Replektibong Pagkatuto
Sangguni
Pagsusulit
Sariling sagot ng mag-aaral
1. B
2. B
3. A
4. C
5. D
14