กลิน

่ รบกวน

ี ะบุตร
ธนาศรี สห
1400
จํานวนเรือ
่ งร้องเรียนในประเทศไทย
1200
อืน
่ ๆ
1000
ความสนั่ สะเทือน
800 ี อันตราย
ของเสย
มูลฝอย/สงิ่ ปฎิกล
ู
600 ี
นํ้ าเสย
ฝุ่ นละออง/เขม่าควัน
400
เสย ี งรบกวน
200 กลิน
่ เหม็น

0
2553 2554 2555 2556 2557
กายวิภาคเกีย
่ วกับการดม
แหล่งทีม
่ า: The Nobel Foundation
นิยาม
กลิน
่ เป็ นการผลจากการรับรู ้ (perception experience)
เมือ ั ผัสกับ
่ สารเคมีชนิดหนึง่ หรือหลายชนิดเข ้ามาสม
ประสาทสม ั ผัสทางด ้านกลิน่

สารทีท ่ หมายถึงสารเคมีใดๆ ในอากาศซงึ่

่ ําให ้เกิดกลิน
สามารถกระตุ ้นประสาทสม ั ผัสทางด ้านกลิน
่

กลิน
่ เหม็น
“visible” form ของมลพิษทางอากาศซงึ่ สามารถรับรู ้ได ้
จากการดม
ความเข ้มข ้นกลิน
่ และการรับรู ้

แหล่งทีม
่ า St.Croix Sensory, 2005
 ลักษณะความเข ้มข ้นของสารเคมีทม
ี่ ผ
ี ลต่อมนุษย์ (McGinley et.al)

สารเคมี ความเข ้มข ้นทีเ่ พิม

่ ขึน
้ มิลลิกรัมต่อลูกบาศก์เมตร

กลิน
่ <<DT>> <<RT>>
ความรําคาญ <<<<<<<<<AT>>>>>>>
ผลทางด ้านสุขภาพ <<<<<<<<HST>>>>>>>>

หมายเหตุ
ระดับทีต
่ รวจวัดได ้โดยการหายใจ
ระดับทีก่ อ ่ ให ้เกิดความตระหนัก
ระดับทีก ่ อ ่ ให ้เกิดความรําคาญ
ระดับทีท ่ ําให ้มีอาการทางสุขภาพ
Detection Threshold (DT)
Recognition Threshold (RT)
Annoyance Threshold (AT)
Health Symptom Threshold (HST)
 ความถี่
การร้องเรี ยน
ระยะเวลา
ความเข้มข้น/ความเข้ม
ลักษณะกลิ่น
 การร ้องเรียนจากกลิน
่ รบกวน

 ลักษณะของกลิน ่ (Odor Character)

ต ัวอย่าง กลิน ่ ไข่เน่า กลิน
่ ฉุนทินเนอร์ กลิน
่ นํ้ ามันเบนซน ิ
กลิน่ เหม็นอับถุงเท ้า กลิน่ คล ้ายกล ้วยหอมเน่า กลิน ่ ทีท
่ ําให ้
หงุดหงิด กลิน ่ หอมเน่า กลิน ่ เหม็นเปรีย
้ ว

 ความเข ้มของกลิน
่ (Odor Intensity)

 ระยะเวลา (Episode Duration)

 ความถี่ (Episode Frequency)

การวัดและวิเคราะห์กลิน
่
้
 การใชประสาทส ั ผัส
ม (sensory test)
้ อ
 การใชเครื ่ งมือ (instrumental analysis)
้ อ
 การใชเครื ่ งมือทดสอบอย่างง่าย
(detecting tube method)
การวัดและวิเคราะห์กลิน
่
 ้
การใชประสาทส ั ผัส
ม
 การวัดความเข ้มข ้นกลิน
่ (Odor
Concentration)
 การวัดความเข ้มข ้นกลิน
่ ภาคสนาม
 การวัดความเข ้มข ้นกลิน
่ ในห ้องปฏิบต
ั ก
ิ าร

 การวัดความเข ้มกลิน
่ (Odor Intensity)
ความเข ้มข ้นกลิน
่ ภาคสนาม

Field Olfactometer

แหล่งทีม
่ า St.Croix Sensory, 2005
 ตัวกรองอากาศ

ชองดมกลิ่น อากาศที่มีกลิ่น

ตัวกรองอากาศ
ความเข ้มข ้นกลิน
่ ในบรรยากาศ

 The US Public Health Service method

defined the dilution factors as “Dilution to
Threshold”

D/T = Volume of Carbon Filtered Air = ปริมาณอากาศดี

Volume of Odorous Air ปริมาณอากาศเสยี
แหล่งทีม
่ า St.Croix Sensory, 2005
การวัดความเข ้มข ้นกลิน
่ ในห ้องปฏิบต
ั ก
ิ าร

 JIS-Triangular odor bag method

 ASTM E697
 EN 13275

การวัดความเข ้มกลิน
่ ในห ้องปฏิบต
ั ก
ิ าร
 ASTM E544
 กฎหมาย ขอบเขต ค่ามาตรฐาน วิธก
ี าร
อํานาจ ตรวจ
1) กฎกระทรวง กําหนดมาตรฐานและวิธก ี าร โรงงาน ริมรวหรื
ั้ อขอบเขต ASTM
ตรวจสอบกลิน ่ ในอากาศจากโรงงาน 23 โรงงาน หรือ
พ.ศ. 2548 ประเภท - 15 หน่วยกลิน ่ JIS
2) ประกาศกระทรวงทร ัพยากรธรรมชาติและ สําหร ับพืน
้ ทีน ่ อก
สงิ่ แวดล้อม เรือ ่ ง เขตอุตสาหกรรม
- กําหนดมาตรฐานค่าความเข้มกลิน ่ ของอากาศ - 30 หน่วยกลิน ่
เสย ี ทีป่ ล่อยทิง้ จากแหล่งกําเนิดมลพิษ พ.ศ. สําหร ับพืน้ ทีใ่ นเขต
2553 อุตสาหกรรม
- กําหนดให้โรงงานอุตสาหกรรมบางประเภท ปล่องระบาย
และบางขนาดเป็นแหล่งกําเนิดมลพิษทีจ ่ ะต้อง อากาศของโรงงาน
ถูกควบคุมค่าความเข้มกลิน ่ ของอากาศเสย ี ที่ -300 หน่วยกลิน ่
ล่อยทิง้ ออกสูบ ่ รรยากาศ พ.ศ. 2553 สําหร ับพืน ้ ทีน ่ อก
3) ประกาศคณะกรรมการควบคุมมลพิษ เรือ ่ ง เขตอุตสาหกรรม
วิธต ี รวจว ัดค่าความเข้มกลิน ่ โดยการวิเคราะห์ -1000 หน่วยกลิน ่
กลิน ่ ด้วยการดม (sensory test) และการขึน ้ สําหร ับพืน ้ ทีใ่ นเขต
บ ัญชรี ายชอ ื่ ผูท ้ ดสอบกลิน
่ ของกรมควบคุม อุตสาหกรรม
มลพิษ กระทรวงทร ัพยากรธรรมชาติและ
สงิ่ แวดล้อม พ.ศ. 2554
กฎหมาย ขอบเขต ค่ามาตรฐาน วิธก
ี าร
อํานาจ ตรวจ
1) ประกาศกระทรวง สถานที่ 30 หน่วยกลิน ่ ASTM
ทร ัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อม เลีย ั
้ งสตว์ จุดใต้ลมและ หรือ
เรือ
่ ง กําหนดมาตรฐานค่าความเข้ม จุดทีม่ ก ี ลิน ่ JIS
กลิน ่ ของอากาศเสย ี ทีป
่ ล่อยทิง้ จาก
รุนแรงทีส ่ ด ุ ซงึ่
สถานทีเ่ ลีย ั พ.ศ. 2556
้ งสตว์
2) ประกาศคณะกรรมการควบคุม ไม่ใชจ ่ ด ุ ใต้ลม
มลพิษ เรือ ่ ง การเก็บต ัวอย่างกลิน ่ ที่ ณ ริมอาณา
ปล่อยทิง้ จากสถานทีเ่ ลีย ้ งสตว์ั การ เขตด้านนอก
ตรวจว ัดค่าความเข้มกลิน ่ ด้วยการดม ของสถานที่
(sensory test) และการขึน ้ บ ัญช ี ้ งสตว์
เลีย ั
รายชอ ื่ ผูท
้ ดสอบกลิน ่ ของกรมควบคุม
มลพิษ กระทรวงทร ัพยากรธรรมชาติ
และสงิ่ แวดล้อม พ.ศ. 2556
หมวด 5 พระราชบ ัญญ ัติการ สถานที่ ไม่ม ี ดุลย
สาธารณสุข 2535 ทว่ ั ไปทีม่ ี พินจ
ิ
การ
ร้องเรียน
การสอบสวนเหตุรําคาญจากกลิน
่
ข้อมูลจากผู ้
ร้องเรียนและผู ้
ั างเคียง
อาศยข้
ข้อมูลจากเจ้าหน้าที่
ข้อมูลจากสถาน
- วิธที างกายภาพ
ประกอบการ
ี ารใชเ้ ครือ
- วิธก ่ งมือ

ดุลย
พินจ
ิ
ตัวอย่างแบบบันทึกสําหรับผู ้ได ้รับผลกระทบ
ว ันที่ เวลา ระยะ ความต่อเนือ
่ งของกลิน
่ ล ักษณะ แหล่ง ความ ผล
เวลา กลิน่ กําเนิด แรง กระทบ
การ ต่อ ระยะ น ้อย เป็ น ของ ต่อ
เกิด เนือ
่ ง เวลา กว่า บาง กลิน
่ สุขภาพ
กลิน่ สว่ น ร ้อย ครัง้
ใหญ่ ละ 50 บาง
ตราว

ลงชอ ื่ ....................................
ว ันที.่ ...........................................
ความแรงของกลิน
่
0 ไม่มก ี ลิน
่
1 กลิน
่ จางแต่ไม่ทราบว่าเป็ นกลิน ่ อะไร
2 กลิน่ จางแต่ระบุได ้ว่าเป็ นกลิน ่ อะไร
3 กลิน ่ ทีร่ ับรู ้ได ้ง่ายและบอกได ้ว่าเป็ นกลิน
่ อะไร
4 กลิน ่ แรง
5 กลิน ่ แรงจนทนไม่ได ้ ต ้องหลีกเลีย ่ งการสูดดม