მიკრობიომა და პროსტატის კიბო

კუცია ბორისი
ნაშრომის ტიპი -ესე

მედიცინის სკოლა, საგანმანათლებლო პროგრამა „სამკურნალო საქმე“ მე-6 კურსი

სამედიცინო ხელმძღვანელი: ეკატერინე კლდიაშვილი,ბიოლოგიის დოქტორი

განაცხადი

მე, ქვემორე ხელისმომწერი, წინამდებარე სამეცნიერო ნაშრომის ავტორი

ვადასტურებ, რომ ჩემს მიერ წარმოდგენილი სამეცნიერო ნაშრომი წარმოადგენს
ორიგინალურ ნამუშევარს და არ შეიცავს სხვა ავტორების გამოქვეყნებულ,
გამოსაქვეყნებლად მიღებულ ან დასაცავად წარდგენილ მასალებს, რომლებიც
ნაშრომში არ არის მოხსენიებული ან ციტირებული სათანადო წესების შესაბამისად.

კუცია ბორისი

თარიღი: 28.01.2022

1
 სარჩევი

რეზიუმე----------------------------------------1
წინასიტყვაობა--------------------------------------------1
მიკრობიომის ანალიზის მეთოდოლოგია----------------------5

ამპლიკონის თანმიმდევრობა--------------------------------------6

თოფის დნმ-ისა და რნმ-ის თანმიმდევრობა--------------------------8

პროსტატის კიბო და ადამიანის მიკრობიომი------------------------------10

ჰიპოთეზა-------------------------------------------12

ბიბლიოგრაფია---------------------------------------------13

2
რეზიუმე
მიკრობიოტა დიდ როლს თამაშობს ისე როგორც ადამიანის ჯანმრთელობაში ასევე
დაავადებებში,მათ შორის ის მოქმედებს კიბოს რამდენიმე ტიპზე. თუმცა,
მიკრობული დისბიოზის როლი პროსტატის კიბოს განვითარებაში, პროგრესირებასა
და მკურნალობაზე ნაკლებად არის შესწავლილი.ცოდნის ეს სიმწირე გამოწვეულია:
რისკის უკეთესი სტრატიფიკაციისა და პროგნოზული ინსტრუმენტების
ნაკლებობით, რომლებიც მოიცავენ რისკ ფაქტორებს, მაგალითად როგორიც არის
ბაქტერიული ინფექციები და ანთებითი ნიშნები. ათწლეულის მანძილზე
ჩატარებული კვლევებით, რომლებიც იკვლევდნენ კავშირებს მიკრობიომსა და
პროსტატის კანცეროგენეზს შორის, დრო და დრო სულ უფრო თვალსაჩინო ხდება,
რომ ამ ორს შორის გადამწყვეტი ბიოლოგიური კავშირი არსებობს.
თუმცა,მიუხედავად ყველაფრისა, საბოლოო დასკვნამდე ჯერჯერობით ვერავინ ვერ
მივიდა. განიხილება NGS (Next Generation Sequencing)-ზე დაფუძნებული ანალიზის
სამი ხშირად გამოყენებული მეთოდოლოგია, რომლებიც გამოიყენება მიკრობიომის
პროფილირებისთვის, რაც ემსახურება სწრაფ სახელმძღვანელოს მომავალი
მიკრობიომის კვლევისთვის.

წინასიტყვაობა

ადამიანის სხეული შედგება ტრილიონი მიკროორგანიზმისგან, სავარაუდოდ

ბაქტერიულია 1013 უჯრედი,რის შედეგადაც თანაფარდობა ბაქტერიულ და

ადამიანის უჯრედებს შორის დაახლოებით 1:1 შეადგენს. ამრიგად, გასაგებია, რომ

ადამიანის მიკრობულ ეკოსისტემას (მიკრობიოტას) შეუძლია გავლენა მოახდინოს

ადამიანის ჯანმრთელობისა და დაავადების ასპექტებზე, პირდაპირი ან

არაპირდაპირი ზემოქმედებით , მაგალითად, საკვები ნივთიერებების მიღების,

წამლების მეტაბოლიზმის მანიპულირებით ან სისტემური ანთებითი რეაქციების

გამოწვევით. ჩვეულებრივ მიკრობიოტა მის მასპინძელზე სასარგებლო ეფექტებთან

ასოცირდება,მიუხედავად ამისა, მიკრობული შემადგენლობის ცვლილებები,

ცნობილი როგორც მიკრობული დისბიოზი, შეიძლება ასოცირებული იყოს ისეთ

დაავადებებთან, როგორიცაა ნაწლავის ანთებითი დაავადება, შაქრიანი დიაბეტი და

სიმსუქნე. ვინაიდან ანთება მრავალი პრე-ნეოპლასტიკური და ავთვისებიანი

დაზიანების ნიშანია, ქრონიკული ანთება ასევე ჩართულია კანცეროგენეზში,

3
სავარაუდოდ, ბაქტერიული ტოქსინების შუამავლობით, როგორც Helicobacter pylori-

ისა და კუჭის კარცინომის შემთხვევაში.

არსებობს იმის მტკიცებულება,რომ მიკრობული დისბიოზი გადამწყვეტ როლს

თამაშობს კიბოს განვითარებასა და პროგრესირებაში, მათ შორის მნიშვნელოვანი

ასოციაციებია,როგორც ბაქტერიულ, ასევე ვირუსულ სახეობებთან.პროსტატის კიბო

(PCa) არის მეორე ყველაზე გავრცელებული მამაკაცის ავთვისებიანი სიმსივნე

მსოფლიოში 2018 წელს 358000-ზე მეტი გარდაცვალებით. PCa-ს აქვს უმეტესწილად

ჰეტეროგენული კლინიკური მიმდინარეობა. შეზღუდული ორგანოების

(ლოკალიზებული) PCa-ს უმეტესობას აქვს ინტოლენტური კურსი 5 წლიანი საერთო

გადარჩენით- 100% ყოველგვარი მკურნალობის გარეშეც კი. ასეთ შემთხვევებში

რეკომენდებულია აქტიური მეთვალყურეობა. PCa-ს აგრესიულ ფორმებში, სადაც

სიმსივნე ჯერ კიდევ შეზღუდულია ორგანოებით, აუცილებელია პროსტატის სრული

მოცილება რადიკალური პროსტატექტომიის ან/და რადიაციული თერაპიის

მეშვეობით დაავადების შემდგომი გავრცელების და მისი რისკების თავიდან

ასაცილებლად.ჯერჯერობით არ არსებობს ზუსტი ტესტები, რომლებიც დაადგენენ

ინტოლენტურ და აგრესიულ PCa-ს ლოკალიზებულ (ადრეულ) სტადიებზე. ეს

იწვევს ინტოლენტური შემთხვევების ზედმეტ მკურნალობას და აგრესიული PCa-ის

არასრულ მკურნალობას, რაც იწვევს პაციენტების ავადობას და სიკვდილიანობას.

ამრიგად, გადაუდებელი აუცილებლობაა უკეთესი რისკის სტრატიფიკაციის

ინსტრუმენტები, რომლებიც მოიცავენ განსხვავებულ რისკ ფაქტორებს, როგორიც

არის ბაქტერიული ინფექციები ან ანთებითი მარკერები.შემდეგი თაობის

თანმიმდევრობის (NGS) ტექნოლოგიების გამოჩენამ გამოავლინა PCa კვლევის ახალი

სფერო, რომელიც საშუალებას იძლევა წვდომა ქონდეთ PCa-ში გენომიურ და

ტრანსკრიპტომურ საფუძვლებზე. ამ ტექნოლოგიების პოტენციალის გამოყენებით,

შემოთავაზებულია რამდენიმე მოლეკულური მარკერი PCa-ს სტრატიფიკაციისთვის ,

თუმცა სრული წარმატებას ამ მხრივ ჯერ კიდევ მიაღწიეს. მთავარი მიზეზი შეიძლება

4
იყოს ნეოპლასტიური უჯრედებისა და სიმსივნის მიკროგარემოს ურთიერთქმედება,

რომელიც დინამიკაშია. პროსტატის მიკრობიოტა ასევე შეიძლება იყოს ჰიპოთეზა,

როგორც მთავარი მამოძრავებელი საშუალება, რომელიც

უზრუნველყოფს,დიფერენციალურ კლინიკურ კურსს ლოკალიზებული PCa-ში.

სინამდვილეში, PCa-ს ცნობილ რისკ-ფაქტორებს შორის, როგორებიცაა ასაკი და

ეთნიკური წარმომავლობა, მიკრობული შემადგენლობა, ეს ფაქტორები გახდა

მეცნიერების შესწავლის საგანი,რადგან ისინი პროვოცირებენ ანთებითი კერების

გაჩენასა და ასევე პროსტატის კანცეროგენეზში.ადრინდელი კვლევები ეყრდნობოდა

პროსტატის ბაქტერიების კულტივირებას, ხოლო NGS-ზე დაფუძნებულმა

მეთოდების საშუალებით ხდება პროსტატის მიკრობული ეკოსისტემის

გენოტიპირება ასობით ან ათასობით პაციენტისთვის პარალელურად, რაც

უზრუნველყოფს PCa ასოცირებული მიკრობიომის ლანდშაფტის უკეთეს

მიმოხილვას.ნაშრომის მიზანია: 1) საჭირო ტექნიკური ცოდნა მიკრობიომის

ანალიზის ჩასატარებლად 2) მიღწევები, რომელიც მიღწეულია პროსტატის კიბოს

მიკრობიომის კვლევის სფეროში. NGS-ზე დაფუძნებული ანალიზის სამი ყველაზე

ხშირად გამოყენებული მეთოდოლოგიაა (ამპლიკონის თანმიმდევრობა, თოფის დნმ

და მთლიანი რნმ-ის თანმიმდევრობა), რომლებიც ფართოდ იქნა მიღებული

მიკრობიომის მკვლევარებოს მიერ. მკაფიო განსხვავება PCa-ს განვითარებასთან

(კარცინოგენეზი) და მის კავშირს შორის PCa-ს პროგრესირებასთან (მაგ.

მეტასტაზური გავრცელება) შორის ძნელია განვსაზღვროთ ჯანსაღი არა კიბოს

კონტროლის ნიმუშების ნაკლებობის გამო უმეტეს კვლევებში და, შესაბამისად, ეს

რჩება გამორჩეულ საკითხად.

5
მიკრობიომის ანალიზის მეთოდოლოგია

ამჟამინდელი კვლევებისს უმეტესობა, რომელთა საშუალებითაც ხდება პროსტატისა

და სხეულის სხვადასხვა უბნებში არსებული მიკრობული სახეობების დასახელება,
დაფუძნებულია NGS მეთოდოლოგიებზე, განსხვავებით გასული საუკუნის
განმავლობაში გამოყენებული კულტურაზე დაფუძნებული ტექნიკისგან, რომელსაც
შეეძლო გამოეჩინა მხოლოდ სახეობები, რომელთა კულტივირებაც შესაძლებელი
იყო.

6
ა) პროსტატის სიმსივნის მიკროგარემო ნაჩვენებია ბაქტერიული, ვირუსული,
სოკოვანი და არქეალური სახეობებით. 16s ამპლიკონის თანმიმდევრობა
სასარგებლოა პროფილირებისთვის მაგ. ბაქტერიული ტაქსა, ხოლო თოფის
მეტაგენომის (დნმ) და მეტატრანსკრიპტომის (მთლიანი რნმ) თანმიმდევრობა
იძლევა სიმსივნური ასოცირებული მიკრობიოტის მთელი პროფილის საშუალებას.

ბ) ზოგადი სამუშაო პროცესი მიკრობიომის მონაცემების ანალიზისთვის, რომელიც

ასახავს სამი ძირითადი NGS მეთოდისთვის ჩართულ ძირითად ნაბიჯებს. QC,
ხარისხის კონტროლი. OTU, ოპერატიული ტაქსონომიური ერთეული. ASV,
ამპლიკონის თანმიმდევრობის ვარიანტები.

ამპლიკონის თანმიმდევრობა

პროკარიოტული ტაქსონების პროფილირებისთვის, ყველაზე მარტივი მეთოდია

დნმ-ის თანმიმდევრობა, რომელიც აკოდირებს 16s rRNA გენის, რომელიც ძალიან

კონსერვირებულია ყველა პროკარიოტში. როგორც წესი, 16s დნმ-ის ერთი ან მეტი

ცვლადი რეგიონი (V1-V9) გაძლიერებულია და თანმიმდევრული. შემდეგ,

7
პარალელურად დარიგებული მრავალი ნიმუშისთვის, ნედლეული თანმიმდევრობის

წაკითხვები დემულტიპლექსირებულია და ხარისხის შემოწმება დაბალი ხარისხის

თანმიმდევრობების და ადაპტერის/პრაიმერის თანმიმდევრობების მოსაშორებლად.

თუ გამოიყენება დაწყვილებული ბოლო თანმიმდევრობის მონაცემები,ხდება

წაკითხული წყვილების გაერთიანება, ხდება ქიმერების ამოღება და წარმოიქმნება

ოპერაციული ტაქსონომიური ერთეული (OTU) ან ამპლიკონის თანმიმდევრობის

ვარიანტის (ASV) ცხრილი, რომელიც აღრიცხავს რამდენჯერ იქნა დაკვირვებული

თითოეული OTU/ASV. მიუხედავად იმისა, რომ OTU ტრადიციულად

გამოიყენებოდა, როგორც ერთეული მსგავსი თანმიმდევრობების დაჯგუფებისთვის,

უფრო ზუსტი გარჩევადობის მიღწევა შესაძლებელია ASV-ების გამოყენებით,

რომლებიც ზუსტია ერთნუკლეოტიდის განსხვავებების დონემდე . დაბოლოს,

ტაქსონომია მინიჭებულია OTU/ASV-ებზე საცნობარო მიკრობული მონაცემთა

ბაზების გამოყენებით, როგორიცაა SILVA 16s rRNA გენის მონაცემთა ბაზა. ეს

ნაბიჯები, როგორც წესი, შესრულებულია სპეციალურ მილსადენებში, როგორიცაა

DADA2 , mothur ან qiime2 . მონაცემები ახლა მზად არის შემდგომი საძიებო

ანალიზისთვის, ასევე სახეობების შემადგენლობითი განსხვავებების სტატისტიკური

ტესტირებისთვის.

Phyloseq არის მძლავრი R პაკეტი, რომელიც ფართოდ გამოიყენება ტაქსონომიით

მინიჭებული OTU/ASV რაოდენობის მონაცემების მიკრობიომის ანალიზისთვის. აქ
შესაძლებელია ალფა მრავალფეროვნების (მაგ. სახეობების მთლიანი რაოდენობა და
მათი შედარებითი პროპორციები პაციენტში ან ნიმუშის ჯგუფში) და ბეტა
მრავალფეროვნების (კომპოზიციური განსხვავება პოპულაციებს შორის) ანალიზი R
პაკეტების გამოყენებით, როგორიცაა ვეგანი.

გარდა ამისა, დიფერენციალური სიმრავლის შეფასება შესაძლებელია R პაკეტების

გამოყენებით, როგორიცაა DESeq2 ან Conda ფორმულა, LEfSe.ამპლიკონის
თანმიმდევრობის შეზღუდვა არის ის, რომ მხოლოდ კონკრეტული გენის რეგიონი
არის გაძლიერებული, რაც შეიძლება მიკერძოებული იყოს მრავალფეროვნების
შეფასებით იმის და მიხედვით, თუ რომელი ცვლადი რეგიონია არჩეული. გარდა
ამისა, სხვადასხვა ორგანიზმს შეიძლება ჰქონდეს 16s გენის ასლის სხვადასხვა
ნომერი, რომელსაც შეუძლია მიკერძოვდეს მიკრობული სიმრავლის შეფასებებთან,

8
მიუხედავად იმისა, რომ ისეთი ინსტრუმენტებია შემუშავებული, როგორიცაა
PICRUSt ასეთი მიკერძოების გამოსწორების მცდელობაში.

თოფის დნმ-ისა და რნმ-ის თანმიმდევრობა

მთელი გენომის თანმიმდევრობის ან მთლიანი რნმ-ის თანმიმდევრობის გამოყენება,

როგორც არამასპინძელი დნმ/რნმ-ის გამოსავლენად, გახდა ამპლიკონის

თანმიმდევრობის პოპულარულ ალტერნატივად, რადგან ის იძლევა ორგანიზმების

სახეობრივი დონის იდენტიფიკაციის საშუალებას და წარმოქმნის სრულ გენომს,

ასევე ტრანსკრიპტომს ყველასთვის. ჩვენ შეგვიძლია მივიღოთ ინფორმაცია

მიკრობიომის ფუნქციური მნიშვნელობის შესახებ. გარდა ამისა, ბაქტერიული,

ვირუსული, სოკოვანი და სხვა არქეული მონაცემების მიღება შესაძლებელია ამ

მეთოდოლოგიების გამოყენებით, რაც მათ იდეალურს ხდის მიკრობიომის

ანალიზისთვის. რნმ-ის თანმიმდევრობაზე დაფუძნებული მეტატრანსკრიპტომიური

ანალიზს ასევე შეუძლია ამოიცნოს ის სახეობები, რომლებიც აქტიურად

მონაწილეობენ ქსოვილის ექსპრესიის პროფილში, მაშინ როცა დნმ-ის

თანმიმდევრობით დაფუძნებული მეტაგენომის ანალიზი იჭერს ყველა სახეობას,

მაგრამ შესაძლოა ისინი აქტიურად არ მონაწილეობდნენ ქსოვილის ფენოტიპში.

ხშირად, ამ ორი მეთოდოლოგიის კომბინაციაა საჭირო სიმსივნის ძირითადი

ბიოლოგიის გასაგებად სიმსივნის მიკროგარემოსთან მიკრობიომის

ურთიერთქმედების კონტექსტში.

ბიოინფორმატიკის სამუშაო პროცესი მეტაგენომის ან მეტატრანსკრიპტომის

ანალიზებისთვის მსგავსია ამპლიკონის თანმიმდევრობაზე დაფუძნებული

ანალიზებისთვის, თუმცა გარკვეული ძირითადი განსხვავებებით. ვივარაუდოთ, რომ

ერთმა მოახდინა მთელი მიკრობული დნმ/რნმ-ის თანმიმდევრობა მაგ. ადამიანის

ქსოვილის ნიმუში, მისაღებ დაფარვამდე და შეასრულა წინასწარი დამუშავების

საფეხურები, რომლებიც ზოგადია ნედლეული თანმიმდევრობის წაკითხვის

ანალიზისთვის, მათ შორის რიბოსომული რნმ-ის მოცილება და დაწყვილებული

9
ბოლო წაკითხვის შერწყმა, შემდეგ პირველი ნაბიჯი არის წაკითხულის გასწორება

მითითებასთან ადამიანის გენომი, მაგ. hg38 ისეთი ინსტრუმენტების გამოყენებით,

როგორიც არის BWT (Burrows-Wheeler Transform). წაკითხვები, რომლებიც არ

უკავშირდება მითითებას, შეიძლება ჩაითვალოს არა მასპინძელი წარმოშობისა.

შემდეგ ეს წაკითხვები შეიძლება დაფიქსირდეს საცნობარო გენომებზე ბაქტერიული,

ვირუსული, სოკოვანი და არქეული თანმიმდევრობის მონაცემთა ბაზებში (მაგ. SILVA

, NCBI RefSeq) და ანოტირდეს ისეთი ინსტრუმენტებით, როგორიცაა DIAMOND.

საბოლოოდ ანოტირებული წაკითხვები გროვდება წაკითხულის დათვლის

ცხრილების გენერირებისთვის, რომლებიც შემდგომში შეიძლება გაანალიზდეს

ამპლიკონის თანმიმდევრობით გენერირებული OTU/ASV დათვლის ცხრილების

მსგავსად.

ბევრი ავტომატური ბიოინფორმატიკის მილსადენი, როგორიცაა Sunbeam ,

MetaWRAP და SqueezeMETA ხელმისაწვდომია მეტაგენომიური ანალიზისთვის,

ხოლო სამუშაო ნაკადები, როგორიცაა IMP , SAMSA2 და MetaTrans გაკეთდა

ანალიზისთვის. მეტატრანსკრიპტომა. ზოგიერთი ამ მილსადენის მიმოხილვა, მათი

შესაძლებლობებისა და ნაკლოვანებების ჩათვლით, ადრე იქნა განხილული სხვების

მიერ. ზემოთ აღწერილი ნაბიჯები ზოგადია და ამ მეთოდოლოგიების ვარიაციები

არსებობს, მაგრამ სცილდება მიმდინარე მიმოხილვის ფარგლებს.

პროსტატის კიბო და ადამიანის მიკრობიომი

პროსტატის კიბო ყველაზე გავრცელებული კიბოა მამაკაცებში (კანის კიბოს შემდეგ).

პროსტატას აქვს სხვადასხვა ფუნქცია. ის გამოიმუშავებს სითხეს,რომელიც კვებავს
და ატარებს სპერმას, გამოყოფს პროსტატის სპეციფიური ანტიგენს (PSA), პროტეინს,
რომელიც ეხმარება სპერმას შეინარჩუნოს თხევადი მდგომარეობა და ეხმარება
შარდის კონტროლს. ზუსტი მიზეზი თუ რა იწვევს პროსტატის კიბოს არ არსებობს.
ის ვითარდება, როდესაც ხდება სპეციფიკური ცვლილებები ჯირკვლის უჯრედებში.
როდესაც პროსტატის ჯირკვლის უჯრედები არანორმალურად გამოიყურება, ექიმმა

10
შეიძლება მოიხსენიოს ეს ცვლილებები, როგორც პროსტატის ინტრაეპითელური
ნეოპლაზია (PIN).2015 წლიდან დღემდე იზრდება პუბლიკაციების რაოდენობა,
სადაც აკვირდებიან ადამიანის მიკრობიომსა და პროსტატის კიბოს განვითარებას,
პროგრესირებას და მკურნალობის შედეგებს შორის კავშირს. მიუხედავად იმისა, რომ
კვლევების უმეტესობა ფოკუსირებულია ეგრეთ წოდებულ პირდაპირ ეფექტზე
მიკრობიომის PCa-ზე პროსტატის ქსოვილში, გამოკვლეული აგრეთვე იქნა, კავშირი
PCa-სა და ძირითადი მიკრობიოტას შორის სხეულის სხვადასხვა უბნებიდან, ე.წ.
არაპირდაპირი ეფექტები. ეს ძირითადად ფოკუსირებულია კუჭ-ნაწლავის
მიკრობიოტის და შარდის მიკრობიომის ეფექტზე პროსტატის ეპითელიის
ნეოპლასტურ ტრანსფორმაციაზე, მაგრამ ასევე მოიცავს კვლევებს, რომლებიც
აფასებენ ასოციაციებს PCa-სა და პროსტატისა და სათესლე სითხის მიკრობიომებს.

11
ჰიპოთეზა

მომავალი კვლევების მიზანი უნდა იყოს მასპინძელი მიკრობული სახეობების

ფუნქციონალურ პროფილებთან რუკების დადგენაზე და სპეციფიკური მექანიზმების

განსაზღვრაზე, რომელთა მეშვეობითაც მიკრობები ხელს უწყობენ კიბოს

განვითარებას და პროგრესირებას ან გავლენას ახდენენ მკურნალობის პასუხზე.

მასპინძლის მიკრობიომის ჯვარედინი საუბრისა და მასთან დაკავშირებული

მოლეკულური მექანიზმების უკეთ გაგებამ შეიძლება გააჩინოს ახალი პრევენციის

ან/და მკურნალობის სტრატეგიების შემუშავების გზა. ამრიგად, მომავალმა

კვლევებმა უნდა გამოიკვლიოს მიკრობიომის, როგორც კიბოს საწინააღმდეგო

მკურნალობის ახალი მეთოდის კლინიკური სარგებლობა. მაგალითად,

Ruminococcus-ის გვარი შეიძლება იყოს საუკეთესო კანდიდატი შემდგომი

გამოკვლევებისთვის მისი შესაძლო მამოძრავებელი როლის შესახებ მკურნალობის

რეზისტენტული CRPC-ის განვითარებაში. მოსალოდნელია, რომ სამომავლო

პერსპექტიულმა კლინიკურმა კვლევებმა შეიძლება შეამოწმოს თუ არა მკურნალობის

ახალი სტრატეგია მიმართული Ruminococcus sp. Pca-ით დაავადებული მამაკაცის

ნაწლავიდან, შეუძლია თავიდან აიცილოს/დააყოვნოს მკურნალობის რეზისტენტობა

და უფრო დიდი შანსი იყოს მამაკაცის გადარჩენის. სამომავლო კვლევამ ასევე უნდა

დააკავშიროს მეტაგენომიური ან მეტატრანსკრიპტომიური გამოკვლევები

მეტაბოლომიკას, რათა უზრუნველყოს მასპინძელი მიკრობის ურთიერთქმედების

უფრო სრულყოფილი მიმოხილვა PCa-ს კონტექსტში. კვლევა ასევე უნდა იყოს

ფოკუსირებული სისხლისა და/ან შარდის ახალი მიკრობული ხელმოწერების

განსაზღვრაზე, რომლებიც შეიძლება იყოს დიაგნოსტიკური, პროგნოზული და/ან

პროგნოზირებადი პოტენციალი.

12
ბიბლიოგრაფია

https://www.medicalnewstoday.com/articles/150086

https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fonc.2021.805459/full

13