You are on page 1of 144

ORTAÖĞRETİM

GÜZEL SANATLAR LİSESİ

BATI MÜZİĞİ
TEORİ VE UYGULAMASI
DERS KİTABI

10
YAZARLAR

Dr. Çağrı ŞEN


Ali ÖZER
İlker ERMİŞ

DEVLET KİTAPLARI
ÜÇÜNCÜ BASKI
……………………., 2019
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI YAYINLARI ............................................................................: 6495
YARDIMCI VE KAYNAK KİTAPLAR DİZİSİ.......................................................................: 847

Her hakkı saklıdır ve Milli Eğitim Bakanlığına aittir. Kitabın metni ve şekilleri
kısmen de olsa hiçbir surette alınıp yayımlanamaz

Editör
Dr. Ebru ŞEN

Dil Uzmanı
Muharrem DEMİR

Program Geliştirme Uzmanı


Özlem AYDEMİR

Ölçme Değerlendirme Uzmanı


İsmail ŞENER

Rehberlik ve Gelişim Uzmanı


Mevlüt SELVİ

Grafik ve Görsel Tasarım Uzmanı


Taner MÜFTÜOĞLU

ISBN 978-975-11-4367-9

Millî Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 14.07.2017 gün ve 10794287 sayılı yazısı
ile eğitim aracı olarak kabul edilmiş, Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün
28.05.2019 gün ve 10443977 sayılı yazısı ile üçüncü defa 2.361 adet basılmıştır.
Korkma, sönmez bu úafaklarda yüzen al sancak; BastÕ÷Õn yerleri toprak diyerek geçme, tanÕ:
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. Düúün altÕndaki binlerce kefensiz yatanÕ.
O benim milletimin yÕldÕzÕdÕr, parlayacak; Sen úehit o÷lusun, incitme, yazÕktÕr, atanÕ:
O benimdir, o benim milletimindir ancak. Verme, dünyalarÕ alsan da bu cennet vatanÕ.
Çatma, kurban olayÕm, çehreni ey nazlÕ hilâl! Kim bu cennet vatanÕn u÷runa olmaz ki feda?
Kahraman ÕrkÕma bir gül! Ne bu úiddet, bu celâl? ùüheda fÕúkÕracak topra÷Õ sÕksan, úüheda!
Sana olmaz dökülen kanlarÕmÕz sonra helâl. CânÕ, cânânÕ, bütün varÕmÕ alsÕn da Huda,
HakkÕdÕr Hakk’a tapan milletimin istiklâl. Etmesin tek vatanÕmdan beni dünyada cüda.
Ben ezelden beridir hür yaúadÕm, hür yaúarÕm. Ruhumun senden ølâhî, úudur ancak emeli:
Hangi çÕlgÕn bana zincir vuracakmÕú? ùaúarÕm! De÷mesin mabedimin gö÷süne nâmahrem eli.
Kükremiú sel gibiyim, bendimi çi÷ner, aúarÕm. Bu ezanlar -ki úehadetleri dinin temeli-
YÕrtarÕm da÷larÕ, enginlere sÕ÷mam, taúarÕm. Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.
GarbÕn âfâkÕnÕ sarmÕúsa çelik zÕrhlÕ duvar, O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taúÕm,
Benim iman dolu gö÷süm gibi serhaddim var. Her cerîhamdan ølâhî, boúanÕp kanlÕ yaúÕm,
Ulusun, korkma! NasÕl böyle bir imanÕ bo÷ar, FÕúkÕrÕr ruh-Õ mücerret gibi yerden na’úÕm;
Medeniyyet dedi÷in tek diúi kalmÕú canavar? O zaman yükselerek arúa de÷er belki baúÕm.
Arkadaú, yurduma alçaklarÕ u÷ratma sakÕn; Dalgalan sen de úafaklar gibi ey úanlÕ hilâl!
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsÕzca akÕn. Olsun artÕk dökülen kanlarÕmÕn hepsi helâl.
Do÷acaktÕr sana va’detti÷i günler Hakk’Õn; Ebediyyen sana yok, ÕrkÕma yok izmihlâl;
Kim bilir, belki yarÕn, belki yarÕndan da yakÕn HakkÕdÕr hür yaúamÕú bayra÷ÕmÕn hürriyyet;
HakkÕdÕr Hakk’a tapan milletimin istiklâl!

Mehmet Âkif Ersoy


GENÇLİĞE HİTABE

Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini,


ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir.
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin en
kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek
isteyecek dâhilî ve hâricî bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti
müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın
vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok
namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek
düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili
olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün
tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil
işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere,
memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet
içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini,
müstevlîlerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde
harap ve bîtap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen,
Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmaktır. Muhtaç olduğun kudret,
damarlarındaki asil kanda mevcuttur.
Mustafa Kemal Atatürk
İSTİKLÂL MARŞI (*)
Söz: Mehmet Âkif ERSOY

,
Müzik: Osman Zeki ÜNGÖR

#4
Moderato
ê
& 4 œ œ œ #œ ™ œ ˙ ™ œ œ œ œ™ œ#œ ™ œ
mf œ
· Kork ma söz mez bu şa fak lar da yü zen al san
‚ Çat ma kur ban o la yım çeh re ni ey naz lı hi

# ,ê r ,ê
œ #œ œ œ œ™™ œ œ ™ œ ™ œ œ ™ œ œ ™ œ œ ™ œ
4
3

& ˙™ #œ
cak Sön me den yur du mun üs tün de tü ten en son o cak O
lâl Kah ra man ır kı ma bir gül Ne bu şid det bu ce lâl Sa

7
#œ ,ê
œ œ œ™ œ œ œ œ
3
& ˙™ œ
3

œ# œ œ
3

œ#œ œ œ
be nim mil le ti min yıl dı zı dır par la ya cak O be
na ol maz dö kü len kan la rı mız son ra he lâl Hak kı

# ê
œ™™ , œ œ™ œ œ™
10

& œ R œ œ™ œ œ ˙™
™™
œ
nim dir o be nim mil le ti min dir an cak
dır Hak k'a ta pan mil le ti min is tik lâl

( )
* , ê
İstiklâl Marşı'nın birinci sözlerini söylerken ( ) virgül, ikinci sözlerini söylerken ise ( ) yıldız
işaretlerinin bulunduğu yerlerde nefes alınız.

7
1. ÜNİTE : AKSAK VE EKSİK ÖLÇÜ 11

Aksak Ölçüler 12
Eksik Ölçüler 18
Ölçme ve Değerlendirme 19

2. ÜNİTE : MODAL MÜZİK 21

Modal Müzik 22
Batı Müziği Sistemine Uyarlanmış Türk Müziği Makamları 24
Kürdi 27
Hüseyni 30
Rast 33
Hicaz 38
Nikriz 41
Nihavend 45
Ölçme ve Değerlendirme 52

3. ÜNİTE : AKOR 57

Akor Sembolleri 58
Temel Konumda Majör Akorlar 61
Temel Konumda Minör Akorlar 64
Temel Konumda Eksik Beşli Akorlar 68
Temel Konumda Artık Beşli Akorlar 72
Ölçme ve Değerlendirme 75

4. ÜNİTE : TEK DİYEZLİ/TEK BEMOLLÜ TONLAR 77

Sol Majör 78
Mi Minör 80
Fa Majör 83
Re Minör 85
Ölçme ve Değerlendirme 88

5. ÜNİTE : SOL MAJÖR VE Mİ MİNÖR TONUNDA MÜZİKSEL OKUMA 89

Sol Majör Tonunda Müziksel Okuma 90


Mi Minör Tonunda Müziksel Okuma 99
Ölçme ve Değerlendirme 106

8
6. ÜNİTE : FA MAJÖR VE RE MİNÖR TONUNDA MÜZİKSEL OKUMA 107

Fa Majör Tonunda Müziksel Okuma 108


Re Minör Tonunda Müziksel Okuma 115
Ölçme ve Değerlendirme 122

7. ÜNİTE : SOL MAJÖR VE Mİ MİNÖR TONUNDA MÜZİKSEL YAZMA 123

Sol Majör Tonunda Müziksel Yazma 124


Mi Minör Tonunda Müziksel Yazma 126
Ölçme ve Değerlendirme 130

8. ÜNİTE : FA MAJÖR VE RE MİNÖR TONUNDA MÜZİKSEL YAZMA 131

Fa Majör Tonunda Müziksel Yazma 132


Re Minör Tonunda Müziksel Yazma 134
Ölçme ve Değerlendirme 138

Ölçme ve Değerlendirme Cevap Anahtarı 139


Terimler Sözlüğü 140
Kaynakça 143
Genel Ağ Adresleri 144

9
Öğrencilerin araştırma, inceleme, gözlem yapma, düşünme ve fikir yürütme becerisi kazanmasını sağlayacak
çalışmalar bu bölümde yer alır.

Öğrencilerin müziksel işitme, okuma, yazma becerisini geliştirmeye yönelik kazanımlarını destekleyen, sınıf
içinde ve dışında bireysel ve grup hâlinde yapılacak uygulama çalışmalarını içeren bölümdür.

Öğrencilerin verilen konularla ilgili bilgi ve becerilerinin ölçüldüğü, dönüt sağlamayı amaçlayan çalışmalar bu
bölümde yer alır.

Bu bölümde, ezgisel nitelikli okuma parçaları, ölçü rakamına, ses sürelerine ve ses yüksekliklerine uygun
tonal-makamsal ögeler göz önünde bulundurularak okunur.

Bu bölümde verilen okuma parçaları; ölçü rakamına, ses sürelerine dikkat edilerek, ses yükseklikleri ve
tonal-makamsal ögeler göz önüne alınmaksızın okunur.

Bu bölümde, öğretmeninin çalacağı ezgisel ve tartımsal nitelikteki eserleri öğrencinin daha önceden öğrendiği
bilgilerle birleştirerek yazmasını sağlamak hedeflenmiştir. Ezgisel eserler; ses yükseklikleri, tonal, makamsal öge-
ler, ölçü rakamı ve ses süreleri göz önünde bulundurularak yazılır (dikte edilir). Ritmik eserler ise ses yükseklikleri,
tonal ve makamsal ögeler değil, sadece ölçü rakamı ve ses sürelerine dikkat edilerek yazılır (dikte edilir).

• Konu Başlığı

Ünitede yer alan konuların başlangıcını gösterir.

Karekod ile okutarak resim, video, animasyon, soru ve çözümleri gibi ilave kaynaklara ulaşabi-
leceğiniz kod.

http://kitap.eba.gov.tr/KodSor.php?KOD=1699

10
1. ÜNİTE

11
1. “Onuncu Yıl Marşı” ile “Oynaya Oynaya Gelin Çocuklar” şarkısını, elinizle ritim tutarak söyleyiniz. İki eser
arasındaki ritim farklılığının nedenini arkadaşlarınızla paylaşınız.

2. İstiklal Marşı’nın ölçü sayısını gözeterek eserin ilk ve son ölçülerinde gördüğünüz farklılıkları tartışınız.

• Aksak Ölçüler

İkili zamanla, üçlü zamanın birlikte kullanıldığı ölçülere denir. Bir aksak ölçü, hem basit ölçünün hem de bile-
şik ölçünün özelliklerini yapısında birleştirir. Bu nedenle karma ölçü olarak da adlandırılır.

Daha çok geleneksel Türk müziğinde ve çağdaş sanat müziğinde kullanılan aksak ölçülerde birim vuruşlar
çoğunlukla sekizlik olmakla birlikte eserin hızına göre dörtlük ya da on altılık da olabilir. Hızlı eserlerde sekizlik ya
da on altılık gibi birim vuruşlar kullanılırken metronomu yavaş eserlerde dörtlük birimin kullanıldığı örneklere sık-
ça rastlanır.

5 5
Aşağıda birim vuruşu sekizlik olan örnekler verilmiştir:

İki Zamanlı Aksak Ölçüler ( 8, 4 )


Tablo 1’de iki zamanlı aksak ölçülerin, iki vuruşlu ve üç vuruşlu zamanlarının kuruluş çeşitleri gösterilmiştir.

5 5
2 + 3 3 + 2

8 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ 8 1 2

1. zaman 2. zaman 1. zaman 2. zaman

Tablo 1. İki zamanlı aksak ölçü çeşitleri

1. Aşağıda verilen ritim kümelerinin ikili ve üçlü zamanlarını belirtiniz.

& 8 œ œ œ œ œ œ œ™
5 5 j
&8 œ œ œ œ œ œ œ œ
5
2. Aşağıda 8 ’lik ölçü sayısında verilen ezginin ölçü çizgilerini yerleştiriniz.

& 8 œ œ œ™
5 œ œ œ œ œ j
œ œ œ œ œ œ™

5
Aşağıda 8 ’lik ölçülerde kuvvetli (K), yarı kuvvetli (k) ve zayıf (Z) zamanlar gösterilmiştir:
5 5
&8 œ œ œ œ œ &8 œ œ œ œ œ
K z k z z K z z k z

12
1. Aşağıda verilen ritim kümelerinin kuvvetli ve zayıf zamanlarını belirtiniz.

5 j 5 j
&8 œ œ œ œ œ œ œ œ &8 œ œ œ œ œ œ œ œ œ
2. Aşağıda verilen ezginin vuruşlarını elinizle yaparak önce ritmik (bona), sonra da ezgisel (solfej) olarak okuyu-

™™
nuz.

œ œ œ™
5 j
&8 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™
œ œ œ œ œ j bœ
& œ J œ œ œ œ œ bœ œ œ™

& ™™ œ œ œ bœ œ bœ œ œ j
œ œ œ œ j
œ œ œ œ™
™™

5
3. Öğretmeninizin çalacağı 8 ‘lik ritim kümelerini aşağıda verilen dizeklere yazınız.

7 7 7 8
Üç Zamanlı Aksak Ölçüler ( 8 , 4 , 16 , 8 )
Tablo 2’de üç zamanlı aksak ölçülerin, iki vuruşlu ve üç vuruşlu zamanlarının kuruluş çeşitleri gösterilmiştir.

7 8
8 8
2 2 2
7
+ + 3 + 3 + 3

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ 8 1 3

1. zaman 2. zaman 3. zaman 1. zaman 2. zaman 3. zaman


2
2 + 3 + 2 3 + 2 + 3

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
8
1. zaman 2. zaman 3. zaman 1. zaman 2. zaman 3. zaman
8 1 3

3 + 2 + 2 3 + 3 + 2

œ œ œ œ œ œ œ œ
2

œ œ œ œ œ œ œ
1. zaman 2. zaman 3. zaman 1. zaman 2. zaman 3. zaman

Tablo 2. Üç zamanlı aksak ölçü çeşitleri


13
1. Aşağıda verilen ritim kümelerinin ikili ve üçlü zamanlarını belirtiniz.

& 8 œ œ œ™ & 8 œ œ œ œ œ™œ œ œ œ œ œ


7 j 7 j
œ œœœ œ

Ϫ
8 8 j
&8 œ œ œ œ œ œ œ &8 œ œ œ œ
7 8
2. Aşağıda 8 ’lik ve 8 ’lik ölçü sayılarında verilen ezgilerin ölçü çizgilerini yerleştiriniz.
j
a)
7 œ j
&8 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™
œ
b)
8
&8 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

& œ œ œ œ œ œ œ œ j
œ œ œ œ œ™

7 8
8 ’lik ve 8 ’lik bazı ölçü çeşitlerindeki kuvvetli ve zayıf zamanlar aşağıda gösterilmiştir.

& 8 œ œ œ™ & 8 œ™ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ
7 8
œœœœœœœ
K k k K z k z k z z K k k K z z k z k z z

1. Aşağıda verilen ritim kümelerinin kuvvetli ve zayıf zamanlarını belirtiniz.

& 8 œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ & 8 œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™
7 8 j

14
2. Aşağıda verilen ezgilerin vuruşlarını elinizle yaparak önce ritmik (bona), sonra da ezgisel (solfej) olarak okuyu-
nuz.

Ϫ
a) Anonim

7 j j
&8 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
4

& œ j œ j
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™

8 œj œ œ™ j
b) Anonim

&8 œ œbœ œ œ œ œ œ œ œ bœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™
J

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œj œ œ œ œ œ™ ™™


j j
5
j œ j j

œ œ œ ™ œ ™™
8 œj œ œ™ œ j j j
c) Anonim

œ œ œ œ œ j
&8 > œ œ œ™ œ

& ™™ œ œ œ ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ ™™
j j
5

œ œ
œ œ œ œ™

7 8
3. Öğretmeninizin çalacağı 8 ’lik ve 8 ’lik ritim kümelerini aşağıda verilen dizeklere yazınız.

15
9 9 9 10
Dört Zamanlı Aksak Ölçüler ( 8 , 4 , 16 , 8 )
Tablo 3’te dört zamanlı aksak ölçülerin, iki vuruşlu ve üç vuruşlu zamanlarının kuruluş çeşitleri gösterilmiştir.

9 10
8 8
2 + 2 + 2 + 3 2 + 3 + 2 + 3

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
1. zaman 2. zaman 3. zaman 4. zaman 1. zaman 2. zaman 3. zaman 4. zaman

2 + 2 + 3 + 2 2 + 2 + 3 + 3

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
1. zaman 2. zaman 3. zaman 4. zaman 1. zaman 2. zaman 3. zaman 4. zaman

2 + 3 + 2 + 2 3 + 2 + 2 + 3

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
1. zaman 2. zaman 3. zaman 4. zaman 1. zaman 2. zaman 3. zaman 4. zaman

3 + 2 + 2 + 2 3 + 3 + 2 + 2

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
1. zaman 2. zaman 3. zaman 4. zaman 1. zaman 2. zaman 3. zaman 4. zaman

3 + 2 + 3 + 2

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
4
1 1. zaman 2. zaman 3. zaman 4. zaman
3
2 + 3 + 3 + 2

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
2

1. zaman 2. zaman 3. zaman 4. zaman

Tablo 3. Dört zamanlı aksak ölçü çeşitleri

1. Aşağıda verilen ritim kümelerinin ikili ve üçlü zamanlarını belirtiniz.

& 8 œ ™ œ œ œ œ œ œ œœœœœ
9 j 9 j
& 8 œœœ œ œœœ œ œœœ œ œ

& 8 œ œœœœ œ ™ œœœ ™ œ œ œ & 8 œ ™ œ œ œ ™ œœœ œ œ œ œ


10 j 10 j

16
9 10
2. Aşağıda 8 ’lik ve 8 ’lik ölçü sayılarında verilen ezgilerin ölçü çizgilerini yerleştiriniz.

& 8 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™
a) Anonim

9
œ œ œ œ œ œ œ œ

& œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™

b) Anonim

10
&8 ™ œ œ œ œ
j
œ
j œ œ ‰
œ œ œ

& ™ œ œ œ j œ œ œ œ œ œ

œ œ œ œ

9 10
8 ’lik ve 8 ’lik bazı ölçü çeşitlerindeki kuvvetli ve zayıf zamanlar aşağıda gösterilmiştir.

& 8 œ™œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ & 8 œ œ ™œ œ ™ œ œœœœœœœœœ


9 10
K k k k K z z k z k z k z K k k k K z k z z k z k z z

1. Aşağıda verilen ritim kümelerinin kuvvetli ve zayıf zamanlarını belirtiniz.


9 j 10 j
& 8 œ œœœœ œ œœœ œ œ œœ & 8 œœœœœœœœœœ œ œœ œœœ

2. Aşağıda verilen ezgilerin vuruşlarını elinizle yaparak önce ritmik (bona), sonra da ezgisel (solfej) olarak okuyu-
nuz.

& 8 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œj œ œ œ œ œ œ œj œ œ œ œ œ œj œ ™™
j
Anonim

9
a)

17
10 œ bœ œj j œ j
b) Anonim

j
&8 œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
3
j j j j
& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ
9 10
3. Öğretmeninizin çalacağı 8 ’lik ve 8 ’lik ritim kümelerini aşağıda verilen dizeklere yazınız.

11 13
8 ’lik, 8 ’lik,
15
Not: Geleneksel Türk müziğinde, yukarıda verilen aksak ölçülerin dışında, sık olmamakla birlikte

  8 ’lik gibi farklı aksak ölçülü örneklere de rastlanmaktadır.

1. “Sol Majör ve Mi Minör Tonunda Müziksel Okuma” ünitesindeki aksak ölçü ile ilgili ritmik okuma (bona) çalışma-
larını yapınız (Sayfa 96/Etkinlik 59).

• Eksik Ölçüler

Batı Müziği Teori ve Uygulaması 9. sınıf ders kitabında da tanımlandığı gibi; eksik ölçü, bir eserin belirtilen
ölçü sayısından eksik başlamasıdır.

1. Öğretmeninizin çalacağı eksik ölçülü ezgi cümlelerini aşağıdaki dizeklere yazınız.

18
™™
2. Aşağıdaki eksik ölçülü ezgilerin solfejini yapınız.

3 j j j œ œj œ œ
a) G. Çelikkanat

j Ϫ
&8 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ J œ

& ™™ œ œ œj ™™
9
j j j j
œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ
j ™™
b)
6 j
& 8 œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ™ #œ œ œ œ j
œ œ œ œ œ
œ™ œ œ œ ™™
œ™ œ œ œ
c)
4
& 4 œ™ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ
œ
œ

“Fa Majör ve Re Minör Tonunda Müziksel Okuma” ünitesindeki eksik ölçü ile ilgili ritmik okuma (bona) çalışmala-
rını yapınız (Sayfa 113/Etkinlik 62).

Aşağıdaki soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.


5
1. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi 8 ’lik aksak ölçü sayısına uygun değildir?

& 8 œ™ œ œ œ
A) B) C)

5 j 5 j 5
&8 œ œ œ œ &8 œ œ œ œ œ
D) E)

5 5 j
& 8 œ œœœ œ œ œ &8 œ œ œ œ œ
7
2. Aşağıda verilen 8 ’lik ritim kümelerinden hangisi 2+2+3 zaman kalıbını göstermez?

& 8 œ ™ œœ œ ™ œ œ & 8 œ œ ™ œ ™ œœ œ œ
A) B) C)

7 7 j 7
& 8 œ œ œœœ œ œœ
D) E)

7 7
& 8 œ œœœ œ œœœ œ & 8 œ œœœ œ œœœ œ
19
9
3. Aşağıda verilen ritim kümelerinden hangisi 8 ’lik aksak ölçü sayısında yazılmıştır?

& œ œ œ œ œ œ œ™ & œ™ œ œ œ œ™ œ
A) B) C)

& œœœœœœœ

& œ œ œ œ œ œ™
D) E)

& œœœœœœœœœœœ

9
4. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi 8 ’lik aksak ölçü göstergesine uygun değildir?
A) B) C)

& œœœœœ œ œœœ & œœœœœœœœœœœ & œœœ œ œœœœœœ

& œ œ œ œ œ œ™
D) E)

& œœœœœœœœœœœ

10
5. Aşağıda verilen 8 ’lik ritim kümelerinden hangisi 3+3+2+2 zaman kalıbını gösterir?

& œœœœœœœœ ™œœœœ & œœœ ™ œœ œœœœ


A) B) C)
j
& œ œœœœœœœ œ

& œ ™ œ œ œœœ œ œ
D) E)
j
& œœœœœœœœœœœœ

6. Sekizlik nota değeriyle eksik ölçü başlayan bir eserin son ölçüsü aşağıdakilerden hangisi olabilir?

6 ™ j‰ r
A) B) C)
j 4 4
& 8 œ #œ œ & 4 #œ œ œ &4 œ œ ˙ œ

4 œ œ œ œj
D) E)

2
&4 œ œ &4 #œ

20
2. ÜNİTE

21
Antik Yunan ve Orta Çağ müziklerini araştırıp dinleyiniz, geleneksel Türk müziği ezgileriyle karşılaştırınız.

• Modal Müzik
Melodiyi belirli bir sistem içinde oluşturmanın kaynağı ses dizileridir. Dizilerdeki sesleri kullanarak melodi
elde ederiz. Tarih boyunca Doğu ve Batı medeniyetlerinde çeşitli diziler kullanılmıştır. İlk Çağdaki Yunan medeni-
yetinin müzik sistemi, mod adı verilen makamsal dizilere dayanır. Modal sistem tarih boyunca etkili olmuştur. Bu-
gün kullanılan dizilerin kaynağı Antik Yunan modlarıdır.

Orta Çağ boyunca Avrupa müziğinde modlardan yararlanılmıştır. Orta Çağ’da Avrupa’daki halk şarkılarının
çoğunluğu modaldir. Rönesans döneminden başlayarak tonal müziğin yaygınlaşması ve çok sesliliğin gelişme-
siyle modal sistem yerini tonal sisteme bırakmıştır. Yirminci yüzyıl başlarında ise modlar, tekrar ilgi görmeye baş-
lamış ve birçok besteciye esin kaynağı olmuştur. Caz müziğinde de bu dizilerden yararlanılmaktadır.

Modlar, bugünkü tonal sistemin çekirdeğini oluşturur. Tonal bir dizinin majör veya minör olarak adlandırılma-
sı, dizideki tam ve yarım seslerin sıralanışına bağlıdır. Modal sistemde, dizilerdeki tam ve yarım seslerin yerleri
değişiklik gösterir. Modlar, adlarını Ege kıyılarında kurulmuş olan eski Anadolu uygarlıklarından almıştır.

İonian (İyonyan), tonal sistemde kullanılan majör dizinin de kaynağıdır. Türk müziği makamlarından çargâh
ile benzerlik göstermektedir. Dizideki seslerin aralıkları aşağıdaki gibidir:

w w
1/2

& w w
1/2
w w w
w 1
1 1
1 1

Aşağıda verilen fa dizisini, gerekli değiştirici işaret/işaretleri kullanarak fa iyonyan dizisine dönüştürünüz.

w w w w w
& w w w

Dorian (Doryan), Türk müziği makamlarından hüseyni ile benzerlik göstermektedir. Dizideki seslerin aralık-
ları aşağıdaki gibidir:

w w w w
1/2

& w w w w
1/2

1 1
1 1
1

Aşağıda verilen mi dizisini, gerekli değiştirici işaret/işaretleri kullanarak mi doryan dizisine dönüştürünüz.

w w w w
& w w w w

22
Phrygian (Frigyan), Türk müziği makamlarından kürdi ile benzerlik göstermektedir. Dizideki seslerin aralık-
ları aşağıdaki gibidir:

w
1/2
w w w
& w
1/2
w w w
1 1
1 1
1

Aşağıda verilen si dizisini, gerekli değiştirici işaret/işaretleri kullanarak si firigyan dizisine dönüştürünüz.

& w w w w
w w w w

Lydian (Lidyan) modundaki seslerin aralıkları aşağıdaki gibidir:

w w
1/2

w w w
1/2

& w w w
1 1
1 1
1

Aşağıda verilen re dizisini, gerekli değiştirici işaret/işaretleri kullanarak re lidyan dizisine dönüştürünüz.

& w w w w w
w w w

Mixolydian (Miksolidyan) modundaki seslerin aralıkları aşağıdaki gibidir:

w w w w
1/2

w w
1/2

& w w
1
1 1
1 1

Aşağıda verilen la dizisini, gerekli değiştirici işaret/işaretleri kullanarak la miksolidyan dizisine dönüştürünüz.

& w w w w
w w w w

23
Aeolian (Eolyan), tonal sistemde kullanılan doğal minör dizinin de kaynağıdır. Türk müziği makamlarından
nihavend ile benzerlik göstermektedir. Dizideki seslerin aralıkları aşağıdaki gibidir:

w w w w
w
1/2

w w
1/2

& w 1 1
1 1
1

Aşağıda verilen do dizisini, gerekli değiştirici işaret/işaretleri kullanarak do eolyan dizisine dönüştürünüz.

& w w w w
w w w w

Locrian (Lokriyan) modundaki seslerin aralıkları aşağıdaki gibidir:

& w w w w
w
1/2

w w
1/2
w 1 1
1 1
1

Aşağıda verilen re dizisini, gerekli değiştirici işaret/işaretleri kullanarak re lokriyan dizisine dönüştürünüz.

& w w w w w w
w w

• Batı Müziği Sistemine Uyarlanmış Türk Müziği Makamları

Dünyanın farklı coğrafyalarında, evrensel sanat müziği olarak da kabul edilen Batı müziğinin yanı sıra yerel,
yöresel, etnik özellikler taşıyan çeşitli müzik türleri vardır. Ait oldukları toplumların kültürlerini yansıtan bu müzik
türleri; çalgılarıyla, çalma söyleme biçimleriyle ya da içerikleriyle biçimsel ve tınısal olarak farklılıklar gösterir. Bun-
lardan en temel olanı, ses dizilerindeki farklılıklardır. Örneğin Uzak Doğu toplumlarının geleneksel müziklerinde,
yarım aralıkların bulunmadığı diziler kullanılır. Geleneksel Türk müziğinde ise yarım aralıktan daha küçük aralık-
ları da içeren diziler vardır. Geleneksel Türk müziğinde, bu dizilerin kullanılmasıyla oluşturulan kurallar bütününe
makam denilmektedir.

Makamlarda kullanılan diziler, tek başına makam kavramının karşılığı değildir. Makamsal müzikteki dizilerde,
tonal müzikte olduğu gibi durucu-yürüyücü sesler, karar sesi (eksen ses), yeden ses (sansibl) ve dizinin çıkıcı-inici
özellikleri gibi unsurlar bulunur. Ancak bu unsurlar her makamda, o makamın yapısına göre benzerlik ya da fark-
lılıklar gösterebilir. Örneğin bazı makamlar, dizi aralıkları ve diğer özellikleri bakımından aynı olsa da farklı isimler
alabilirler. Buradaki farklılık, eserlerin icrası sırasındaki çıkıcılık ya da inicilik özelliklerinden kaynaklanır. Her ma-
kam kendine has bir melodik çizgiye sahiptir. Seyir adı verilen ve kendine özgü nitelikleri olan bu ezgisel hareket
biçimi makamlardaki farklılıkları ortaya koyar.

24
Geleneksel Türk Müziği Ses Sistemi

Geleneksel Türk müziğinde bir tam perdelik aralık (B2) birbirine eşit, dokuz küçük aralığın birleşmesinden
oluşur. Bu küçük aralıkların her birine koma denir.

RE

9 koma
8 koma
7 koma
6 koma

DO 4 koma
5 koma

3 koma
2 koma
1 koma

Geleneksel Türk müziğinde K2'li aralıktan daha küçük aralıklar olduğundan Batı müziğinde kullanılan değiş-
tiricilerden farklı değerlerde değiştiriciler de kullanılır. Tablo 4’te farklı koma değerleri ve sembolleri gösterilmiştir.

ADI KOMA DEĞERİ DİYEZ BEMOL SİMGESİ

Koma 1 F

Bakiye 4 B

Küçük Mücennep 5 S

Büyük Mücennep 8 K

Tanini 9 T

Artık İkili 12-13 - - A

Tablo 4. Koma tablosu

B2'li aralık içinde değiştiricilerin yerleşmesi:

DO RE

25
Geleneksel Türk müziğinde her sesin ayrı bir adı vardır. Sesler perde olarak ifade edilir. Aşağıda bazı perde

w
isimleri gösterilmiştir:

w w w w
& w w w w w
w w w

NEVA
RAST
KABA ÇARGÂH

YEGÂH

HÜSEYNİAŞİRAN

ACEMAŞİRAN

DÜGÂH

BUSELİK

ÇARGÂH

HÜSEYNİ

ACEM

GERDANİYE

MUHAYYER
Türk müziğinde dörtlü ve beşli dizi kalıpları bulunur. Makam dizileri bu dörtlü ve beşli dizilerin birleşmesiyle
oluşur.

Dörtlüler Beşliler

T

T

B
 T

T

B

T

   
Çargâh dörtlüsü Çargâh beşlisi

T B T

T B T T
     
   
Buselik dörtlüsü Buselik beşlisi

  
B T T

B T T T
      
Kürdi dörtlüsü Kürdi beşlisi

K

S

T
 K

S

T

T

   
Uşşak dörtlüsü Hüseyni beşlisi

 
S A S

S A S T

       
Hicaz dörtlüsü Hicaz beşlisi

T K S

T K S T

         
Rast dörtlüsü Rast beşlisi

Dizi, makamın en önemli unsurudur; ancak tek başına makamı ifade etmez. Makam kavramının ana unsurla-
rı durak (eksen) sesi, güçlüsü (dominant), yeden (sansibl) sesi, asma karar perdesi gibi dizilerin değişkenlik gös-
terebilen dereceleri ve dizi seyirleridir.

26
• Kürdi

Dizisi: Dügâh (la) perdesinden neva (re) perdesine kadar sıralanan kürdi dörtlüsüne, neva (re) perdesinden
muhayyer (la) perdesine kadar sıralanan buselik beşlisinin eklenmesiyle meydana gelmiştir.

eşlisi
buselik b
i dörtlüsü
œ œ œ w
w
kürd

& :œ; w bœ œ B T T
T T
B T

Seyri: Çıkıcı, bazen de çıkıcı-inicidir.


Durak Sesi (Eksen Ses): Dügâh (la) perdesidir.
Güçlüsü: Dizinin dördüncü derecesi olan neva (re) perdesidir.
Yedeni: İkinci çizgideki rast (sol) perdesidir.

w œ œ œ w
& :œ; w bœ œ

yeden karar güçlü

Asma Karar Perdesi: Kürdi makamının asma karar perdesi neva (re) perdesidir. Bazen de rast (sol) perde-
sinde asma karar yapılabilir.

Donanımı: Geleneksel yazımda si küçük mücennep bemol donanıma yazılır.

&b

Geleneksel şekliyle kürdi makam dizisi ve perde adları aşağıdaki gibidir:

w w w w w
& w bw w
NEVA
DÜGÂH

KÜRDİ

ÇARGÂH

HÜSEYNİ

ACEM

GERDANİYE

MUHAYYER

Kürdi makam dizisi, tampere sisteme uyarlandığında aşağıdaki dizi oluşur:

w w w w w w w w w w w
w bw w
& w bw

Kürdi makam dizisi, tampere sisteme uyarlanmış hali ve tüm makamsal özellikleriyle başka seslere de akta-
rılabilir. Aşağıda tampere sisteme uyarlanmış kürdi makam dizileri ile ilgili etkinliklere yer verilmiştir.

27
1. Aşağıda, eksen sesleri re ve mi olan kürdi makam dizisini seslendiriniz.

& w bw w w w bw w w w w bw w w
w bw w
w w w w w w w
& w w w w w w w w w
2. Aşağıda verilen eksen seslerine göre çıkıcı-inici kürdi makam dizilerini oluşturunuz. Karar seslerini, güçlülerini
ve yeden seslerini ekleyerek seslendiriniz.

&
w

& w

& #w

1. Aşağıda verilen kürdi makamındaki ezgilerin solfejini yapınız.

KARAHİSAR KALESİ

#2 œ ™ ™™
Anonim

& 4 œœ œ œœœœœœœ œœœœœ œœ œœœ œ


œ œ œ œ™ œ œ œ œ
# ™‰ œ œ™ œ œ™ œ œ™ œ œ œ ™™
& ™
6

˙
œ œ œ
# ™ œ™ ™™
& ™ œœ œ œœœœœœœ œœœœœ œ œœ
10

œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ
# ™
15

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
# ™ œ™ ™™
& ™ œœ œ œœœœœœœ œœœœœ œœ œœœ œ
18

œ œ œ œ™ œ œ œ œ
28
BÜLBÜLÜM ALTIN KAFESTE

b9 œ œ œ œ œ
Rumeli Türküsü

b
& 8 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™ œ œ™
b œ
œ œ œ œ œ œ ™ œ œ™ ™™
3

&b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

b ™Œ
& ™ œ œ œ œ œ œ œ œ
5

b œ œ œ œ œ œ
œ J
bœ œ œ œ œ œ œ œ
7

&b œ œ œ œ œ œ œ œ
J
bœ œ œ œ œ œ œ œ œ
9

& b œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ
b œ œ œ œ œ œ œ ™™
11

&b œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ™
b ™œ œ œ œ œ
& ™ œ œ œ œœ œœ œ œ œ œ œ œ ™ œ œ™
13

b œ
œ œ œ œ œ œ ™ œ œ™ ™™
15

&b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

EKLEMEDİR KOCA KONAK Anonim

& c œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œj œ œj œ œ œ œ œ ™ œj œ œ œ ™™
TRT THM Rep.

œ œ œ œ #œ œ œ #œ œ œ œ ™ œ œ
j j œj œ j j œ
5

& œj œ œ œ œ œœ œ

& ™™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œj œ œj œ œ œ œ œ ™ œj œ œ œ ™™
9

29
2. Öğretmeninizin çalacağı düzeye uygun kürdi makamındaki ezgi/ezgileri aşağıdaki dizeklere yazınız.

• Hüseyni

Dizisi: Dügâh (la) perdesinden hüseyni (mi) perdesine kadar sıralanan hüseyni beşlisine, hüseyni (mi) per-
desinden muhayyer (la) perdesine kadar sıralanan uşşak dörtlüsünün eklenmesiyle meydana gelmiştir. Hüseyni
makam dizisi inici olduğunda eviç (fa ) perdesi yerine acem (fa) perdesi kullanılır.

rtlüsü kürdi dört


uşşak dö
œ w w œ nœ w œ eyni beşlisi
beşli si lüsü hüs

œ #œ
hüseyni
w
& < œ > w K Bœ S œ T T K S T T T B T T
œ Bœ w
S K

Seyri: İnici-çıkıcıdır.
Durak Sesi (Eksen Ses): Dügâh (la) perdesidir.
Güçlüsü: Dizinin beşinci derecesi olan hüseyni (mi) perdesidir.
Yedeni: İkinci çizgideki rast (sol) perdesidir.

w #œ œ w
& w Bœ œ œ
: œ;
yeden durak güçlü
(rast perdesi) (dügâh perdesi) (hüseyni perdesi)

Asma Karar Perdesi: Hüseyni makamının en önemli asma karar perdesi çargâh (do) perdesidir. Segâh (si),
neva (re) ve rast (sol) perdelerinde de asma karar yapılabilir.

Donanımı: Geleneksel yazımda si koma bemol ve fa bakiye diyez, donanıma yazılır.

&B
#

30
Geleneksel şekliyle hüseyni makam dizisi ve perde adları aşağıdaki gibidir:

w
Bw w w w #w w
& w

NEVA
DÜGÂH

SEGÂH

ÇARGÂH

HÜSEYNİ

EVİÇ

GERDANİYE

MUHAYYER
Hüseyni makam dizisi tampere sisteme uyarlandığında aşağıdaki dizi oluşur:

w #w w w w w nw w w
& w w w w w w w

Hüseyni makam dizisi, tampere sisteme uyarlanmış hali ve tüm makamsal özellikleriyle başka seslere de
aktarılabilir. Aşağıda tampere sisteme uyarlanmış hüseyni makam dizileri ile ilgili etkinliklere yer verilmiştir.

1. Aşağıdaki eksen sesleri re ve mi olan hüseyni makam dizilerini seslendiriniz.

& w w w w w w w w w w bw w w w w w

w w #w w w w w nw w w
& w #w w w #w w

2. Aşağıda verilen eksen seslerine göre çıkıcı-inici hüseyni makam dizilerini oluşturunuz. Karar seslerini, güçlüle-
rini ve yeden seslerini ekleyerek seslendiriniz.

& w

&
w

&
bw

31
1. Aşağıda verilen hüseyni makamındaki ezgilerin solfejini yapınız.

ÇEÇEN KIZI
Tamburi Cemil Bey
Moderato

2 œœœœœ œœœœœ œœœœœœœœ


& 4 œ œ œ œ œ. œ. ˙

j j
& œ œ œ œ œ
6

œ œ œ œ. ‰ œ œ œ œ. ‰ œ œ bœ œ œ œ œ

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ ‰ ™™ œ œ œ œ œ œ œ œ™ ‰
10
1. 2.

œ œ œ
œœ ˙ œ œ œ œ œ œ œ œ bœ œ œ
15

& œ œ œ
œœœ
20

& œ œ œ œ œ œ œ œ ‰
œ œ œ œ œ œ œ œ œ™

& ™™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™™
23

œœœ œœ ‰ œœœœœœ œœœ


27

& œ œ œ œ œ. œ. œœ
31

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰
Ϫ
EVLERİNİN ÖNÜ BULGUR KAZANI Anonim
TRT THM Rep.

& c ‰ œ œ œ œ™ œ œ™ œ œ œ bœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ


™ ™ œ
3

& œ bœ œ œ œ œ œ b œ œ œ œ nœ œ
1. 2.

œ œ œ œ œ

& ™™ ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™™
œ
5

32
ÇARŞIYA VARDIM Anonim
TRT THM Rep.

4
& b4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

& b ™™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
5

& b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™™
9

2. Öğretmeninizin çalacağı düzeye uygun hüseyni makamındaki ezgi/ezgileri aşağıdaki dizeklere yazınız.

• Rast

Dizisi: Yerinde rast beşlisine, neva (re) perdesinde rast dörtlüsünün eklenmesi ile oluşur. Bu dizi inici nağ-
melerde bakiye diyezli fa (eviç) perdesini atarak yerine fa bekar (acem) perdesini kullanır. Bu durumda neva (re)
üstündeki rast dörtlüsü buselik dörtlüsüne dönüşür. Oluşan bu diziye de “acemli rast dizisi” denir.

Rast makamı dizisi


rast dö
w w
rtlüsü
#œ #œ rast dö rtl
œ œ
üsü ast beş r
w w
şlisi

& : #œ ; w œ KBœ S œ T T K S œ Bœ œ w
rast be lisi
S K T T S
T K T

Acemli rast makamı dizisi


buselik
rtlüsü
#œ w w nœ
rast dö dör ra
œ œ
şlisi tlüsü st beşli
w w
rast be

& : #œ; w T œ KBœ S œ T T K S œ Bœ œ w


si
S K T T S K T

33
Seyri: Çıkıcıdır.
Durak Sesi (Eksen Ses): Rast (sol) perdesidir.
Güçlüsü: Neva (re) perdesidir.
Yedeni: Birinci aralıktaki ırak(fa diyez) perdesidir.

œ w œ #œ w
& : #œ ; w œ Bœ
güçlü
yeden durak
(neva perdesi)
(ırak perdesi) (rast perdesi)

Asma Karar Perdeleri: Makamı meydana getiren bütün perdelerde asma kararlar yapılabilir.

Donanımı: Si koma bemolü, fa bakiye diyez donanıma yazılır. Diğer gerekli değişiklikler eser içinde göste-

&B
rilir.
#

Bw
Geleneksel şekli ile rast makamı dizisi ve perde adları aşağıdaki gibidir:

w w w #w w
& w w
NEVA
RAST

DÜGÂH

SEGÂH

ÇARGÂH

HÜSEYNİ

EVİÇ

GERDANİYE
Rast makam dizisi tampere sisteme uyarlandığında aşağıdaki dizi oluşur:

w w w #w w w #w w w w
& w w w w w w

Rast makam dizisi, tampere sisteme uyarlanmış hali ve tüm makamsal özellikleriyle başka seslere de akta-
rılabilir. Aşağıda tampere sisteme uyarlanmış rast makam dizileri ile ilgili etkinliklere yer verilmiştir.

1. Aşağıda eksen sesleri do ve re olan rast makamı dizilerini seslendiriniz.

& w w w w w w w w w w w
w w w
w w

w w #w w w
& w w #w w w w #w w #w w w

34
2. Aşağıda verilen eksen seslerine göre çıkıcı-inici rast makam dizilerini oluşturunuz ve seslendiriniz.

& w

&
w

&
bw

1. Aşağıda verilen rast makamındaki ezgilerin solfejini yapınız.

MAVROVA'DAN ALDIM BİR OKKA NOHUT Anonim


3+2+2 TRT THM Rep.

7
& b 8 œ œj œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœœ œ œ œœœ

™™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
4

& b œ™ ˙

™™ œ œj œ œ œ œ
7

& b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ

œ œ œ œ œ™
10

&b œ œ œ œ œ œ œ œ œœœ œ œ ˙

& b ™™ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ
13

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

™™
15

&b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ

35
YİNE BİR GÜLNİHAL Dede Efendi
TRT TSM Rep.

3
&4 œ œ #œ ˙ œ œ ˙ œ œ
œ œ œ œ œ œ
™™
6

˙™
1. 2.

& ˙ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ
& ™™ ˙ ™™
10

œ œ œ ˙™ œ œ œ ˙™
1.

œ ˙™ ˙ œ ˙™

& œ œ œ ˙™ ™™ ˙ œ ˙™ œ œ œ ˙™
18
2.

˙ œ ˙™

™™ ™™ œ œ œ
26

œ œ œ
œ œ œ ˙™
1. 2.

&
œ œ œ œ œ œ
˙ œ œ œ œ œ œ ™™
32

& #œ œ œ ˙™ œ œ œ œ œ œ
1.

™™ ˙ ˙™ ˙™
38

& #œ œ œ ˙™ œ
2.

œ œ œ
™™
44

˙™
1. 2.

& œ ˙™ œ
˙ œ œ œ œ œ œ œ œ

ŞU DERELER ŞU DÜZLER

‰ œ œ œ œ™ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ
#c
Anonim
œ œ œ œœœ œ
&
#
œ œ œ ™™
4

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙

# ™œ œ ™™
& ™ œ œ œ
6

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙

36
ESKİ DOSTLAR Gültekin Çeki

## 6
TRT TSM Rep.

‰ ‰ œ œ œ ‰ œœœœœ
& 8 œ œ
œ œ œœœ œ œ œœœœ œ œ œ œ œœ œ ‰

##
5

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™
œ
## ™
& ™ œ œ œ œ™ j
œ œ œ œ™
9

j
œ œ œ œ œ œ œ œ œ™
## j ™™
œ œ œ œ œ™
13

& œ œ œœœ œ œ œœœ œ œ œ œ œ


œ œ™
## ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œ œ œ œ œ œ œ
& ™
17

œ œ œœœœœ‰

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œ œ œ œ œ œj œ œ œ œ œ™ ™™
##
21

## ™
& ™ œ œ œ œ™ œ
25

œ œ œ œ œ œ ‰ œJ œ œ œJ œ œ œ œ œ ‰
## ™™
29

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œj Œ œ œ œ œ œ œj œ œ œ
œ œ™

2. Öğretmeninizin çalacağı düzeye uygun rast makamındaki ezgi/ezgileri aşağıdaki dizeklere yazınız.

37
• Hicaz

Dizisi: Dügâh (la) perdesinden neva (re) perdesine kadar sıralanan hicaz dörtlüsüne, neva (re) perdesinden
muhayyer (la) perdesine kadar sıralanan nevada rast beşlisinin eklenmesiyle meydana gelmiştir.

Seyri: İnici-çıkıcıdır. Bazen çıkıcı olarak da kullanılmıştır.


Durak Sesi (Eksen Ses): Dügâh (la) perdesidir.

nevada
si uşşak be
w w
rast beşli
œ œ
ş
#œ nœ
lüsü lisi hicaz dö
œ œ
rt
hicaz dö

& < œ > w bœ A#œ S w T K S T w #œ bœ w


rtlüsü

T T B T S A S
S

İnici durumda VI ve VII. derece arasındaki bakiye (K2’li) aralık, melodik yapıya göre tanini (B2’li) aralığa
dönüşür.

Güçlüsü: Dizinin dördüncü derecesi olan neva (re) perdesidir.


Yedeni: İkinci çizgideki rast (sol) perdesidir.

œ #œ œ w
w bœ #œ w
& < œ>
yeden durak güçlü
(eviç perdesi) (rast perdesi) (neva perdesi)

Asma Karar Perdesi: Neva (re) perdesinde asma kalış yapılır.


Donanımı: Si bakiye bemol, fa bakiye diyez, do bakiye diyez kullanılır.

##
& b

Geleneksel şekliyle hicaz makam dizisi ve perde adları aşağıdaki gibidir:

w #w w w
& w bw #w w
NEVA

MUHAYYER
DÜGÂH

DİK KÜRDİ

NİM HİCAZ

HÜSEYNİ

EVİÇ

GERDANİYE

38
Hicaz makam dizisi tampere sisteme uyarlandığında aşağıdaki dizi oluşur:

#w w w #w w w w w nw w w
#w bw w
& w bw

Hicaz makam dizisi, tampere sisteme uyarlanmış hali ve tüm makamsal özellikleriyle başka seslere de akta-
rılabilir. Aşağıda tampere sisteme uyarlanmış hicaz makam dizileri ile ilgili etkinliklere yer verilmiştir.

1. Aşağıda eksen sesleri re ve si olan hicaz dizilerini seslendiriniz.

b
& b w w #w w w nw w w w w bw w w
#w w w

#
& w w #w w w w w nw w
w #w w w
w w #w

2. Aşağıda verilen eksen seslerine göre çıkıcı-inici hicaz makam dizilerini oluşturunuz. Karar seslerini, güçlülerini
ve yeden seslerini ekleyerek seslendiriniz.

& w

& #w

& w

39
1. Aşağıda verilen hicaz makamındaki ezgilerin solfejini yapınız.

AĞASAR'IN BALINI
Giresun Türküsü

5 œ
& 8 œ œ œ œ œ œ œ œ œ#œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ#œ œ

™™
5

& #œ œ œ œ œ œ œ œ œj œ œ
j
œ œ œ
j
œ œ

& ™™#œ œ œJ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ#œ œ œ ™ ™™


9

& œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ ™ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ ™
13

& ™™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ#œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ#œ œ


œ
17

™™
21

& #œ œ œ œ œ œ œ œ œj œ œ
j
œ œ œ
j
œ œ

İZMİR ZEYBEĞİ

& 8 œ œ œ œbœ œ œ œ œ œbœ œ œ œ œ œ œ œ œ œbœ œ œ œ œ œbœ œ œ œ ™™


#9
Adagio Anonim

# ™ ™™
& ™
3

b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ b œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
# ™ nœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ nœ œ œ œ œ œ œbœ œ
& ™œ œ œ œ œ ™™
5

œ œ

# ™ nœ œ œ œbœ
& ™œ œ œ œ œ œbœ œ œ œ œ œ œnœ œ œ œbœ œ œ œ œ œbœ œ œ œ ™™
7

40
ANKARA ZEYBEĞİ

™™
Anonim
b9
Andante

& b 4 #œ œ œ œ œ œ œ œœœœœœœœœ œœœ œ Œ

b
& b œ œ œ nœ œ œ bœ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ œ
2

œ œ

b œ œ nœ œ œ bœ
3

&b œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ ˙

2. Öğretmeninizin çalacağı düzeye uygun hicaz makamındaki ezgi/ezgileri aşağıdaki dizeklere yazınız.

• Nikriz

Dizisi: Rast (sol) perdesinden neva (re) perdesine kadar sıralanan nikriz beşlisine, neva (re) perdesinden
gerdaniye (sol) perdesine kadar sıralanan nevada (re) rast dörtlüsünün eklenmesiyle meydana gelmiştir.

nevada nevada
lüsü buselik d
#œ w w nœ
rast dört
lisi örtlüsü
ikriz beş
œ œ
nikriz be
w w
n

& < #œ > w œ Sbœ A #œ S T T S #œ bœ œ w


şlisi

T B T S A S
T T

41
İnici durumda VII ve VIII. derece arasındaki bakiye (K2’li) aralık, melodik yapıya göre tanini (B2’li) aralığa
dönüşür.

Seyri: İnici-çıkıcıdır. Bazen çıkıcı olarak da kullanılmıştır.


Durak Sesi (Eksen Ses): Rast (sol) perdesidir.
Güçlüsü: Dizinin beşinci derecesi olan neva (re) perdesidir.
Yedeni: Birinci aralıktaki bakiye diyezli ırak (fa ) perdesidir.

w œ #œ w
& < #œ> w œ bœ #œ
güçlü
yeden durak (neva perdesi)
(eviç perdesi) (rast perdesi)

Asma Karar Perdesi: En önemli asma karar perdesi, mi hicaz perdesidir. Bu perdenin güçlüye yakın bir gö-

##
revi vardır.

Donanımı: Si bakiye bemol, fa bakiye diyez, do bakiye diyez kullanılır. & b

Geleneksel şekliyle nikriz makam dizisi ve perde adları aşağıdaki gibidir:

w w #w w
& w w bw #w
NEVA
RAST

DÜGÂH

DİK KÜRDİ

NİM HİCAZ

HÜSEYNİ

EVİÇ

GERDANİYE

Nikriz makam dizisi tampere sisteme uyarlandığında aşağıdaki dizi oluşur:

#w w w #w w w nw w w
#w bw w w
& w w bw
Nikriz makam dizisi, tampere sisteme uyarlanmış hali ve tüm makamsal özellikleriyle başka seslere de akta-
rılabilir. Aşağıda tampere sisteme uyarlanmış nikriz makam dizileri ile ilgili etkinliklere yer verilmiştir.

1. Aşağıdaki eksen sesleri do ve re olan nikriz makam dizilerini seslendiriniz.

& w w bw #w w w w w w bw w w
#w bw w w

w w nw w w
& w w w #w w w #w #w w w w
42
2. Aşağıda verilen eksen seslerine göre çıkıcı-inici nikriz makam dizilerini oluşturunuz. Karar seslerini, güçlülerini
ve yeden seslerini ekleyerek seslendiriniz.

&
w

& w

& w

1. Aşağıda nikriz makamında verilen ezgilerin solfejini yapınız.

BAHÇEDE ERİK DALI

#c œ œ™ œ bœ bœ ™
œ œ œ œ œ œ œ Œ œ œ œ œ œ œ œbœ œ bœ ™ œ œ œbœ ™
Bursa Türküsü

& J œœ
# j ™ œ œ ™ œbœ œ bœ ™ œ
j Œ ™™
5

& j œ
œ œ œœœ œ b œ œ œ œbœ œ œ œ j
œœ œ œœ œœœ

& ™ nœ œ œ œ œbœ œ œ bœ œ œ œ œ œ Œ œ œbœ œ ™ œ œ œ œ bœ œ œ œ œ ˙ ™™


# ™
9

œ œ œ

SENDEN BANA BİR GÜN BİLE FAİDE YOKMUŞ

#9
Mediha Şen Sancakoğlu

j œ bœ œ œ œ j
& 8 œ œ œ œ œ bœ œ œ bœ œ œ
# ™™
3
j œ bœ œ œ
& œ œ œ œ œ bœ œ œ œ bœ œ œj œ

43
SERVİ BOYLU İNCE BELLİ

#8
Erdinç Çelikkol

œ œ œ œ ™ bœ œ œ œ œ œ ™ œ œ œ œ ™ bœ œ œ œ œ œ ™
& 8 j j

& œ œbœ œ œ œ œ œ œ œbœ œ œ œ ™


#
5

œ œ œ œbœ œ œ œ œ ™
œ œ œbœ œ

# ™œ œœœœœ œ œœ ™
™ ™ ™ œ œ œj œ j bœ œ
9

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œnœ
J
# ™ ™™
& ™ nœ œ œ œ œj œ#œbœ œ œ ™
j
13

œ œ œ œ™
Fine
œ œ œbœ œ œb œ
œ œœ
# ™
& ™ œ œbœ œ œ œ œ œ œ œbœ œ œ œ ™
17

œ œ œ œ ™ bœ œ œ œ œ œ ™
j

& nœ œ œ œ nœj œ#œbœ œ œ œ ™


j # ™™
21

œ œ œ œ™
D.C. al Fine
œ œ œbœ œ œb œ
œ œœ

2. Öğretmeninizin çalacağı düzeye uygun nikriz makamındaki ezgi/ezgileri aşağıdaki dizeklere yazınız.

44
• Nihavend

Buselik makamı dizisinin rast perdesine aktarılmış halidir.

Dizisi: Rast (sol) perdesinde buselik beşlisine, neva (re) perdesinde kürdi dörtlüsünün, bazen de buselik ma-
kamının 2. şeklinde olduğu gibi neva (re) perdesinde hicaz dörtlüsünün eklenmesi ile oluşur.

Nihavend 1. şekli:
örtlüsü
w w œ bœ w buœ selik beşlisi
kürdi dörtlüsü
œ
kürdi d
b œ
beşlis i

œ wbuselik
& : #œ ; w œ Bbœ T T B T T T T bœ œ w
B T T
T B T

Nihavend 2. şekli:
örtlüsü
#œ w w #œ bœ w buœselik beşlisi
hicaz dörtlüsü
hicaz d
b œ
şlisi
w
be
œ
buselik
b œ
& : #œ ; w œ T T S A S (12) S A S T T
bœ œ w
(12)
B T B T

Seyri: İnici-çıkıcıdır.
Durak Sesi (Eksen Ses): Rast (sol) perdesidir.
Güçlüsü: Dizinin 5’inci derecesi olan neva (re) perdesidir. Makamın seyrinde üzerinde sıklıkla asma karar-
lar yapılan perdedir.
Yedeni: Birinci aralıktaki ırak (fa ) perdesidir.

w bœ œ w
& w œ bœ œ
: #œ ;
yeden durak güçlü
(ırak perdesi) (rast perdesi) (neva perdesi)

Asma Karar Perdesi: Makamı meydana getiren bütün perdelerde asma kararlı duruşlar yapılabilir.
Donanımı: Geleneksel yazımda, si ve mi küçük mücennep bemolü donanıma yazılır. Yeden sesi olan ırak
(fa ) ezgi içinde kullanılır.

bb
&
Geleneksel şekli ile nihavend makamı dizisi ve perde adları aşağıdaki gibidir:

w w bw w w
& w w bw
NEVA
RAST

DÜGÂH

KÜRDİ

ÇARGÂH

NİM HİSAR

ACEM

GERDANİYE

Nihavend makam dizisi tampere sisteme uyarlandığında aşağıdaki dizi oluşur:

w w b w w w w w bw w w
& w w bw bw w w
Nihavend makam dizisi, tampere sisteme uyarlanmış hali ve tüm makamsal özellikleriyle başka seslere de
aktarılabilir. Aşağıda tampere sisteme uyarlanmış nihavend makam dizileri ile ilgili etkinliklere yer verilmiştir.

45
1. Aşağıdaki eksen sesleri la ve re olan nihavend makamı dizileri seslendiriniz.

&
w w w w w w w w w w
w w w w
w w

& w w w w w bw w w w w bw w w
w w w

2. Aşağıda verilen eksen seslerine göre çıkıcı-inici nihavend makam dizilerini oluşturunuz ve seslendiriniz.

& w

&
w

& #w

1. Aşağıda nihavend makamında verilen ezgilerin solfejini yapınız.

ÜSKÜDAR'A GİDER İKEN Anonim

#c œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™™
TRT TSM Rep.

™ œœ œ™ œœ œ œ œœœœœ
& œ œ œ œ
œ
#

4

& œ œ œ œ œ œ#œ œ ˙ œ œ œœœœ


œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ#œ ˙
# ™ œœ œ œœœœœ œ
& ™ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™™ œ ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
7

#

10

& œ œ œ œ œ œ#œ œ ˙ œ œ œ œœœœœœ œœœœœ


œ œ œ œ#œ ˙

46
KIZ SEN GELDİN GELDİN ÇERKEŞTEN

œ ™ œ œ #œ œ œ œ œ œ
Tamburi Fâize Ergin
b9 œ œ œ œ œ œ œ œ
&b 8

bœ œ œ œ œ œ œ œ œ ™ œ œ #œ œ Œ™ ™™
3

&b

NİHAVENT LONGA Kevser Hanım

j j
TRT TSM Rep.

2 j j
& b4 œœœœ
œ œ œ œ œ œ œ œœœœ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ #œ
œ œ œ œ œ #œ œ
5

&b œ œ œ œ #œ
œ œ
œ œ œ œ#œ œ œ œ œ œ œ œ#œ œ ™™
9

& b œœ œœœœœœœœ
œ œ œ

& b ™™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ
13

&b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™™
17

œ œ

& ™ œ #œ œ œnœ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ#œ
21

b #œ œ nœ œ œœ

& b #œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™™
26

& b ™™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
29

œ ™™
33

&b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ

47
2. Öğretmeninizin çalacağı düzeye uygun nihavend makamındaki ezgi /ezgileri aşağıdaki dizeklere yazınız.

Aşağıdaki ezgileri seslendirerek hangi makamlarda olduklarını noktalı alanlara belirtiniz.

.............................. DİVANE AŞIK GİBİ


Trabzon Türküsü

5 j j œ œ œj œ j
& 8 #œ œ œ œ œ œ #œ bœ œ œ œ #œ bœ œ
™™
bœ ™ œ œ œ
5

& œ œ bœj #œ j j
œ œ œ œ œ
j
œ œ

& ™™#œ œ œ bœ œ œ bœ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ#œbœ œj ™™


j
9



j j œ œ œj œ
13

& #œ œ œ œ œ œ #œ bœ œ œ #œ bœ j
œ œ
™™
bœ ™ œ œ œ
17

& œ œ bœj #œ j j
œ œ œ œ œ
j
œ œ
48
ATEŞ ATTIM SAMANA
..............................
Manisa Türküsü

9
& b8 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ


œ œœœ œ œ œœœ œ œ ™
3

& b œj ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ

œ œ œ œ œ nœ œ œ œ œ œ œ
5

& b œ nœ œ œ œ

œ
7

& b œ nœ œ œ œ œ œ œ bœ œ œ œ œœœ œ œ œ œ œ œ

& b œ œ nœ œ œ œ œ œ œ nœ œ œ œ œ œ œ
9

œ œ œ œ bœ œ
11

& b œ nœ œ œ œ œœœ œœœ œ œ œ œ œ

& b ™™ œ œ œ œ œ œ œ œ
13

œ œ œ œ œ œ œ œ œ
™™
15

& b œj ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
DEVİNİM

™™ œ œ œ œ
.............................. İ. Ermiş

œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ™
#5 1. 2.

& 8
œ œ bœ œ
# ™ œ œ œ bœ ™
& ™ œ ™ œ
6

œ œ™
Fine
œ œ œ bœ œ œ œ bœ œ œ
1. 2.

œ œ œ œ œbœ œ
# ™ ™™
& ™ œ œ œbœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œbœ œ œ œ œbœ œ
11

œ œ œ œ œœœ
# ™ œ œ œ œbœ ™™
& ™
15

œ œ œ bœ œ œ bœ bœ
D.C. al Fine

œ œ œ œ œ œ œbœ œ œ œ œ œ
49
..............................
ÇUBUĞUM YOK AMAN

#9 œ
Rumeli Türküsü

& 8 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ

#œ œ œ ™™ œ™
#
3

#œ œ œ œ
1. 2.

& œ™ œ œ œ œ
œœ œœœ œœ œœœ
#œ œ #œ œ œ œ™
5

& #œ œ œ #œ œ œ œ
# œ œ œ œ œ
7

& œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

#
9

& œœœœœ œ œ œ œ œ #œ œœ
œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ

œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ
#œ œ
11

&
œ œ œ œ
# œ #œ œ
13

& œ™ œ œ ™ œ #œ œ œ œ œ #œ œ œ
œ œ œ

#œ œ œ œ œ ™

15

& œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ

#œ œ œ
17

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ

#œ œ œ ™™ œ œ œ œ œ œ œ œ
#
19

& œ™ œ œ
œ œ œ œ œ
# ™
#œ œ ™ œ™ œ œ ™
21

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ ™ œ
1. 2.

œ œœ œ œ œ œ œ™

50
.............................. DERYALAR

Ϫ
Anonim

#7 œ ™ œ™
3+2+2
œ œ œ œ œ œ
TRT THM Rep.

œ œ œ œ œ œ œ œ
& 8
#
& œJ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ™
5

œ œ œ œ œ

#œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ™
9

& J œ œ œ œ

# ™ ™ œœœ œ œ œ œ œ œ œ
& ™œ œ™ œ œ œ œ™ œ œ œ
13

# œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ™ ™™
17

& œ œ œ œ œ œ œ

.............................. EVLERİNİN ÖNÜ MERSİN Anonim

& b 4 œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ ™™
2+2+2+3 TRT THM Rep.

9
3

& b bœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ bœ œ œnœ œbœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

œ™ œ œ œ™ ˙™ œ œ œ#œ ™ œ œ ™ œ œ œ œ œ œ œ œ
5 3

&b œ œ œ J J J œ
j ‰ ™7
œ œ œ œ œ ™4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
7 2+2+3

b
& œœœ œ œ œ œ œ

9 j ™
Œ ™ œ œ œ œ œ œ œ œj
9

& b 4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ ˙
1. 2.

œ™ ˙™

51
A) Aşağıdaki cümlede boş bırakılan yere doğru sözcükleri yazınız.

1. ..........................................., günümüzde kullanılan dizilere kaynak oluşturan Antik Yunan medeniyetinin


müzik sistemidir.

B) Aşağıdaki tabloda verilen her bir özellik hangi ses sistemine ait ise ilgili alana örnekteki gibi (ü) işa-
reti koyunuz.

Özellikler Batı Müziği Ses Sistemi Türk Müziği Ses Sistemi

Makamsaldır ü
Tonaldir

Sadece tam ve yarım aralıklardan oluşur

Yarım aralıktan daha küçük aralıklar içerir

Koma adı verilen aralıklar içerir

C) Aşağıdaki soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.

1. Aşağıdakilerden hangisi geleneksel Türk müziğinde beş koma diyez işaretidir?


A) B) C) D) E)

2. Aşağıdakilerden hangisi geleneksel Türk müziğinde dört koma bemol işaretidir?


A) B) C) D) E)

3. Bir dizide makamı meydana getirebilmek için dizi seslerinde gezinmeye ne ad verilir?
A) Makam B) Güçlü C) Durak D) Karar E) Seyir

4. Aşağıdakilerden hangisi la kararlı kürdi makamı yedenidir?


A) sol B) re C) do D) mi E) la

5. Aşağıdakilerden hangisi geleneksel şekliyle kürdi dörtlüsüdür?

w
& w #w w
bw
A) & w #w w w B) C) & w bw w

w
D) & #w w w bw E) & w bw w
6. Aşağıdakilerden hangisi geleneksel şekliyle hicaz dörtlüsüdür?

A) & w w #w Bw B) & w w bw #w C) & w Bw w w

D) & w bw #w w E) & w bw w #w
52
7. Aşağıdakilerden hangisi geleneksel şekliyle rast beşlisidir?

& w Bw w w & w w Bw w w
w
A) B) & w w bw w w C)

D) & w w #w w w E) & w Bw #w w w

8. Aşağıdakilerden hangisi geleneksel şekliyle buselik beşlisidir?

& w Bw w w & w w Bw w w
w
A) & w w w w w B) C)

w w
D) & w bw #w w E) & w w w w

9. Aşağıdakilerden hangisi geleneksel şekliyle kürdi makamı dizisidir?

w w w w b w w w w
A) & w w
w w B) & w bw
w w

w w w w w w w #w w w
C) & w bw
w D) & w bw
w

#w w w w w w
E) & w w

10. Kürdi makam dizisi tampere sistemde başka seslere aktarıldığında aşağıdakilerden hangisi bu diziye
karşılık gelmez?
w
A) & w w w w w w w B) & w bw bw w w bw bw w

b w w w
C) & w bw w w w bw w w D) & w bw b w w w

w #w w w w
E) & w
#w w
53
11. Aşağıdakilerden hangisi re kararlı hüseyni makamı dizisinin yedenidir?

A) La B) Si C) Do D) Mi E) Fa

12. Aşağıdakilerden hangisi geleneksel şekliyle hüseyni makamı dizisidir?

w w w w
A) & w Bw B) & w Bw
w w w #w w w w w

w w w w
D) & w Bw
#w w w w #w w b w #w
C) & w bw

Bw w w w #w w
E) & w w

13. Hüseyni makam dizisi tampere sistemde başka seslere aktarıldığında aşağıdakilerden hangisi bu diziye
karşılık gelmez?

bw w
A) & w w w w w w w w B) & w w b w b w w w

#w w w
C) &
w #w w w w
w b w w w w w w
&
w
D)

E) &
w w #w #w ww
w #w

14. Aşağıda verilen perde adlarından hangisi rast makamı dizisine ait değildir?

A) Segâh B) Çargâh C) Neva D) Muhayyer E) Hüseyni

15. Aşağıdakilerden hangisi tampere sisteme uyarlanmış rast makamı dizisidir?

w b w w w w w w w w
A) & w bw w B) & w w w w

w bw w w
C) & w w b w b w w & w w #w w w #w w
D)

w w w w #w w
E) & w w

54
16. Rast makam dizisi tampere sistemde başka seslere aktarıldığında aşağıdakilerden hangisi bu diziye
karşılık gelmez?

& w w w w w w & w w #w w w w w w
w w
A) B)

w b w w w w w w bw
& w w b w w&w
bw w w
C) D)

w bw
E) & bw w w bw bw w

17. Aşağıda verilen perde adlarından hangisi hicaz makamına ait değildir?

A) Neva B) Gerdaniye C) Nim Hicaz D) Dügâh E) Kürdi

18. Aşağıdakilerden hangisi tampere sisteme uyarlanmış hicaz makamı dizisidir?

### bw w w w w w w ## w w w ww
A) & w B) & ww b w
## bw w w bw w w w # bw w #w w w w w
C) & w D) & w
## bw w w w w w w
E) & w

19. Hicaz makam dizisi tampere sistemde başka seslere aktarıldığında aşağıdakilerden hangisi bu diziye
karşılık gelmez?

b w w nw w w w w
A) & b b w w nw & w w #w w w #w B)

bbbb w w #
& w nw w w nw D) &
w w #w ww
C)
w w w #w
b w #w w
E) & b #w w w
ww

20. Aşağıda verilen perde adlarından hangisi nikriz makamına ait değildir?

A) Rast B) Neva C) Dik Kürdi D) Muhayyer E) Hüseyni

55
21. Aşağıdakilerden hangisi tampere sisteme uyarlanmış nikriz makamı dizisidir?

w w w w w #w w b w ww
A) & w w bw B) & w w bw

#w w w #w w #w w w #w w
C) & w bw w D) & w bw w

#w w w #w w
E) & ww b w

22. Nikriz makam dizisi tampere sistemde başka seslere aktarıldığında aşağıdakilerden hangisi bu diziye
karşılık gelmez?

b w ## w #w w
&b w w nw B) & w #w w
w w w #w ww
A)

bb
b w w #w www D) & #w w w #w w
C) & ww w w w
# w w #w w w #w w
E) & w

23. Aşağıda verilen perde adlarından hangisi nihavend makamı dizisine ait değildir?
A) Rast B) Segâh C) Dügâh D) Acem E) Gerdaniye

w w
24. Aşağıdakilerden hangisi tampere sisteme uyarlanmış nihavend makamı dizisidir?

w w w #w w w b w w w
A) & w w B) & w w bw

w b w #w
C) & w w #w w w bw #w w D) & w w w b w w

E) & w w w w w bw w w

25. Nihavend makam dizisi tampere sistemde başka seslere aktarıldığında aşağıdakilerden hangisi bu
diziye karşılık gelmez?

& w w w w w w #w w & # w w w #w w w w
w
A) B)

w w w w w w w w
C) & w #w w w w w D) & w w

& w w b w bw w
w w bw
E)

56
3. ÜNİTE

57
1. Do majör ve la minör dizinin durucu seslerini (I, III, V) melodik (yatay) ve armonik (dikey) olarak çalınız.

2. Bu sesleri çaldığınızda majör ve minör dizinin tınısal karakterini algılayıp algılamadığınızı arkadaşlarınız-
la paylaşınız.

3. Çaldığınız sesleri pesten tize doğru “na” hecesiyle seslendirerek bu seslerin belleğinizdeki bazı şarkıların
başlangıçlarına ya da bir bölümüne benzeyip benzemediğine dikkat ediniz.

• Akor Sembolleri

En az üç sesten oluşan ses kümesine akor denir. Ancak rastgele sıralanmış her üç ya da daha fazla ses akor
olarak adlandırılmaz. Akoru oluşturan seslerin yazıldıkları müzikal sisteme göre kuramsal olarak uyumluluk gös-
termesi gerekir. Örneğin tonal müzikte akorlar üçlü aralıklardan oluşurken makamsal çalışmalarda dörtlü aralıklar
kullanılabilir. Belirli bir müzikal sisteme göre kuramsal uyumluluk gösteren akorlar, kendi içinde de işitsel uyumlu-
luk ya da uyumsuzluk ilişkisi içerir.

Burada tonal müzik algısı içinde üçlü aralıklardan oluşan işitsel olarak uyumlu ve uyumsuz üç sesli akorları
inceleyeceğiz:

Tonal müzikte akorlar, majör ve minör dizilerin derecelerinin üzerine üçlüler eklenerek elde edilir. Dolayısıyla
akorlar, ait oldukları dizilerin (tonalitelerin) seslerini içerir.

Akorlar, seslendirilme şekillerine göre Tablo 5’te gösterilmiştir.

Seslendirilme Şekli Adı Örnek Gösterim

& w
w
w
Armonik (dikey) Akor

& w
w w
Melodik (yatay) ve sıralı Arpej

Melodik ancak sıra gözetmeksizin Kırık akor & w w w


Tablo 5. Akor seslendirme tablosu

1. Aşağıda do majör ve armonik la minörde, dizilerin her bir derecesine üst üste iki üçlü gelecek şekilde akorlar
oluşturulmuştur. Örnekte olduğu gibi yanlarına üçlülerini belirtiniz.

w w w w
w w
w
& w w
w w
w w
w w
w w
w w w
w
w K3
B3 w w

w w w
w
& w w
w #w
w w
w
w #w
w
w w
w w
#w w
w
w B3
K3 w w
58
2. Yukarıdaki do majör ve armonik la minör dizilerde oluşan akorları üçlü aralıkların dizilişine dikkat ederek sınıf-
landırınız. Üçlülerin dizilişi açısından birbirinden farklı kaç akor olduğunu söyleyiniz.

3. Üçlülerin dizilişine göre sınıflandırdığınız akorları piyano ile melodik (yatay) ve armonik (dikey) çalarak işitsel
benzerlik ve farklılıklarını tespit ediniz.

4. Çaldığınız akorların her birini aşağıdan yukarıya doğru “na” hecesi ile seslendiriniz.

Etkinlik 30’daki örneklerde de olduğu gibi kuramsal (üçlülerin dizilişleri) ve işitsel etkilerine göre birbirinden
farklı dört akor elde ederiz. Bu durum Tablo 6’da gösterilmiştir.

Majör (M) Minör (m) Eksik Beşli (-5) (dim) Artık Beşli (+5) (aug)

B3 + K3 M K3 + B3 m K3 + K3 -5 B3 + B3 +5

Tablo 6. Üçlü dizilişlerine göre akor çeşitleri

1. Aşağıdaki akorları bünyelerindeki üçlülere göre adlandırınız.

& w w
w w
w bw
w #w w bw
w
w
w K3
B3
w K3
B3 w B3
K3 w K3
K3 w
w B3
B3
w
w B3
K3 w K3
K3

........ ........ ........ ........ ........ ........ ........

2. Aşağıdaki akorları örnekte olduğu gibi üçlülerini de belirterek adlandırınız.

& w #w bbw
w
w
w B3
K3
w
w bw
w
w w
m
........ ........ ........ ........

w
w
w bw
w w
& w bw
w #w
w
w
........ ........ ........ ........

Akorların sadece nitelikleri (majör, minör vb.) onları adlandırmamız için yeterli değildir. Dizilerde olduğu gibi
akorlarda da akora adını veren temel (eksen) ses vardır ve akorlar bu sese göre adlandırılır.

& w
w w
w w #w
w
w w w
w w
do majör re minör si -5 do +5

59
Sesleri şifrelemek için kullanılan harfler Tablo 7’de gösterilmiştir. Bu harfler akorları adlandırmak için de kul-
lanılır.

La Si Do Re Mi Fa Sol

A B C D E F G
Tablo 7. Seslerin harflerle gösterimi

w
w
w w
w
w
& w
w w
w w
w w
w
w w w w
do majör CM re minör Dm si -5 B-5

Majör akorları ifade etmek için sesleri simgeleyen harflerin (A, B, C,...) yanında “M” yazılır. Ancak “M” yazıl-
masa da o akorun majör olduğu anlaşılır.

& w w w
w
w w
w
w
w w
w w
CM C FM F

Bazı akor örnekleri Tablo 8’de gösterilmiştir.

AKOR ADI SEMBOLLERİ


Do Majör C dur CM C
Mi bemol Majör E b dur Eb M Eb
Fa diyez Majör F# dur F# M F#
La minör A moll A- Am
Do diyez minör C # moll C# - C# m
Si bemol minör B b moll Bb - Bbm
Si eksik beşli B dim. B° B -5
Fa diyez eksik beşli F# dim F# ° F# -5
Do artık beşli C aug. C+ C +5
Mi bemol artık beşli E b aug. Eb +
E b +5
Tablo 8. Bazı akorlar ve sembolleri

Temel sesin kök durumunda, yani altta olduğu akorlara temel konumda akorlar (temel akor) denir. Temel
konumda akorlar, diğer seslerin temel sese uzaklığına göre 5 akoru olarak da adlandırılır ancak temel konumdaki
3
akor şifrelerinde bunun belirtilme zorunluluğu yoktur.

& w
w w
w w
w w
w
T5 w B3 w T5 w K3 w
Temel C 53 C Temel Dm 53 Dm
Ses Ses

Özet olarak bir akoru adlandırabilmek için akorun niteliğinin (majör, minör, -5, +5), temel sesinin (akorun kök
sesi) ve temel sesin hangi konumda olduğunun bilinmesi gerekir.

60
Aşağıdaki akorları, verilen örnekte olduğu gibi en sade biçimde adlandırınız.

w w
w w
w
& #w
w
w w
w w
w w w
w
D
........ ........ ........ ........ ........

• Temel Konumda Majör Akorlar

Temel ses, kök durumundadır. Temel konumda majör akorlar, temel sesin üzerine aşağıdan yukarıya doğru
B3’lü + K3’lü aralık kurulmasıyla oluşur. M (M 53 ) akoru olarak şifrelenir.

& w w
w w
w
w
T5 w
w K3
B3
T5 w K3
B3
T5 K3
B3

Temel Temel
Temel Ses Ses
Ses

“M” akorlarda, majör etkiyi hissettiren ilk üçlünün B3 (Majör) olmasıdır.

1. Aşağıdaki akorları örnekte olduğu gibi şifrelendiriniz.

w #w #w
w bbbw
bbw
& w
w w
w w
w w w w
#w
w w
w
w w
C
......... ......... ......... ......... ......... ......... .........

2. Aşağıda şifreleri verilen akorları armonik ve melodik olarak yazınız.

& w
w w
w ww
C B E Ab

&
F# G C# D#

3. Aşağıda temel sesi ve beşlisi verilen M akorların üçlülerini yazıp oluşan akorları şifrelendiriniz.

& w w
w
w
w bbw
w bw
w
w
......... ......... ......... ......... .........

61
4. Aşağıda temel sesi verilen M akorları oluşturup noktalı alanlara şifrelerini yazınız.

& #w w bw
w w
......... ......... ......... ......... .........

5. Aşağıda beşlisi verilen M akorları oluşturup noktalı alanlara şifrelerini yazınız.

& w w w #w bw
......... ......... ......... ......... .........

6. Aşağıda üçlüsü verilen M akorları oluşturup noktalı alanlara şifrelerini yazınız.

w #w #w w
& w
......... ......... ......... ......... .........

Akorların, majör ve minör dizilerin her bir derecesinin üzerine üçlüler kurularak elde edildiğini öğrenmiştik.
Majör akorlar, majör dizilerin I, IV ve V. ya da ilgili doğal minör dizilerinin III, VI ve VII. derecelerinin üzerine ku-
rularak elde edilir.

w w w
w w
w w
w
& w
w w
w w w
w w w w
w w w
F G
C V
IV
w
I

& w w w
w w
w w
w
w w
w
w
w
w w
w w
w w w
F G
C
VI VII
III

1. Aşağıda verilen majör diziler ve ilgili minör dizilerinin bünyelerinde oluşan M akorları örnekte olduğu gibi nokta-
lı alanlara şifrelerini yazarak belirtiniz. Dizilerin diğer dereceleri üzerine kurulan akorların M olup olmadıklarını
kontrol ediniz.

# w w
Sol Maj.

w w w
& ww w w
G
......... ......... ......... ......... ......... ......... .........

#
Mi min.

w w w w
& w w w
......... ......... ......... ......... ......... ......... .........

62
Fa Maj.

w w w
&b w w w w
......... ......... ......... ......... ......... ......... .........
Re min.

&b w w w w w
w w
......... ......... ......... ......... ......... ......... .........

Yukarıda görüldüğü gibi majör ve doğal minör dizilerin diğer derecelerinin üzerine ton dışı ses kullanma-
dan majör akor kurulamaz. Bu durumda bir majör dizinin I, IV, V. ya da doğal minör dizinin III, VII, VIII. de-
receleri kullanılarak o tonalitelerdeki M akorların tamamı elde edilir.

2. Diğer majör ve minör dizileri de kullanarak o tonlara ait tüm M akorları şifreleriyle defterinize yazınız.

1. Öğretmeniniz tarafından akor seslerinden herhangi biri belirtilerek çalınacak temel konumda M akorları, sesleri
ve şifreleriyle aşağıdaki numaralandırılmış ölçülere yazınız.

1 2 3 4 5

&
....... ....... ....... ....... .......

1 2 3 4 5

&
....... ....... ....... ....... .......

2. Öğretmeniniz tarafından akor sesleri dışında herhangi bir kılavuz ses verilerek çalınacak temel konumda M
akorları, sesleri ve şifreleriyle aşağıdaki numaralandırılmış ölçülere yazınız.

1 2 3 4 5

&
....... ....... ....... ....... .......

1 2 3 4 5

&
....... ....... ....... ....... .......

63
1. Aşağıdaki akorları piyano eşliğinde seslendiriniz.

w w
& #w
w
w #w
w
w
w
w w
w w
w ##w
w
w w
E D F C G B

2. Aşağıda temel sesleri verilen M akorları kurup sadece temel sesleri piyanodan alarak seslendiriniz.

& w w w w
w w
M M M M M M

3. Aşağıda beşlileri verilen M akorları kurup sadece temel sesleri piyanodan alarak seslendiriniz.

& w w w w #w w
M M M M M M

4. Aşağıda üçlüleri verilen M akorları kurup sadece temel sesleri piyanodan alarak seslendiriniz.

& w w #w bw w
w
M M M M M M

• Temel Konumda Minör Akorlar

Temel ses kök durumundadır. Temel konumda minör akorlar, temel sesin üzerine aşağıdan yukarıya doğru
K3’lü + B3’lü aralık kurulmasıyla oluşur. m (m53 ) akoru olarak şifrelenir.

w w w
w
w
& T5 w
w B3
K3
T5 w
w B3
K3
T5 B3
K3

Temel Ses
Temel Ses
Temel Ses

“m” akorlarda, minör etkiyi hissettiren ilk üçlünün K3’lü (minör) olmasıdır.

64
1. Aşağıdaki akorları örnekte olduğu gibi şifrelendiriniz.

###w #w
w
& w
w
w
w
w
w bw
w
w bbbw
w
w w
w w
Dm
........ ........ ........ ........ ........ ........

2. Aşağıda şifreleri verilen akorları armonik ve melodik olarak yazınız.

& w
w
w ww
w
Dm Cm Am Bm

&
C#m Ebm Gbm F#m

3. Aşağıda temel sesi ve beşlisi verilen m akorların üçlülerini yazıp oluşan akorları şifrelendiriniz.

w
& w
w
w
w #w ##w
w w
w
......... ......... ......... ......... .........

4. Aşağıda temel sesi verilen m akorları oluşturup noktalı alanlara şifrelerini yazınız.

& w #w bw
bw #w
......... ......... ......... ......... .........

5. Aşağıda beşlisi verilen m akorları oluşturup noktalı alanlara şifrelerini yazınız.

w #w w #w #w
&
......... ......... ......... ......... .........

6. Aşağıda üçlüsü verilen m akorları oluşturup noktalı alanlara şifrelerini yazınız.

#w w bw
& bw bw
......... ......... ......... ......... .........

65
Minör akorlar, majör dizilerin II, III ve VI. ya da ilgili doğal minör dizilerinin I, IV ve V. derecelerinin üzerine
kurularak elde edilir.

w w w
w w
w w
w
w
& w
w w
w w
w w
w w w
w w Am
Dm Em
VI
II III

& w w w w
w w
w
w
w w
w w
w w
w w
w w w
w w Em
Dm
Am V
IV
I

1. Aşağıda verilen majör diziler ve ilgili doğal minör dizilerinin bünyelerinde oluşan m akorları örnekte olduğu gibi
noktalı alanlara şifrelerini yazarak belirtiniz. Dizilerin diğer dereceleri üzerine kurulan akorların m olup olma-
dıklarını kontrol ediniz.

# w w w
Sol Maj.

w
w w w w
& w
......... Am
......... ......... ......... ......... ......... .........
Mi min.
# w w
& w w w w w
......... ......... ......... ......... ......... ......... .........

w
Fa Maj.

w w
&b w w w w
......... ......... ......... ......... ......... ......... .........
Re min.

&b w w w w w w
w
......... ......... ......... ......... ......... ......... .........

Yukarıda görüldüğü gibi majör ve doğal minör dizilerin diğer derecelerinin üzerine ton dışı ses kullan-
madan minör akor kurulamaz. Bu durumda bir majör dizinin II, III ve VI. ya da doğal minör dizinin I, IV, V.
dereceleri kullanılarak o tonalitelerdeki m akorların tamamı elde edilir.

2. Diğer majör ve minör dizileri de kullanarak o tonlara ait tüm m akorları şifreleriyle defterinize yazınız.

66
1. Öğretmeninizin piyanoda karışık olarak çalacağı temel konumda M ve m akorları işitsel olarak ayırt edip sesle-
rini belirtmeksizin şifrelerini (M, m) noktalı alanlara yazınız.

............... ............... ............... ............... ...............

............... ............... ............... ............... ...............

2. Öğretmeniniz tarafından akor seslerinden biri belirtilerek çalınacak temel konumda M ve m akorları ayırt edip
seslerini ve şifrelerini aşağıdaki numaralandırılmış ölçülere yazınız.

1 2 3 4 5

&
....... ....... ....... ....... .......

1 2 3 4 5

&
....... ....... ....... ....... .......

3. Öğretmeniniz tarafından akor sesleri dışında bir kılavuz ses verilerek çalınacak temel konumda M ve m akorları
ayırt edip seslerini ve şifrelerini aşağıdaki numaralandırılmış ölçülere yazınız.

1 2 3 4 5

&
....... ....... ....... ....... .......

1 2 3 4 5

&
....... ....... ....... ....... .......

1. Aşağıdaki akorları piyano eşliğinde seslendiriniz.

& bw
w w
w
w w
w bw
w
w bw
w
w #w
w w w
w
Cm Em Dm Gm Fm Bm

67
2. Aşağıda temel sesleri verilen m akorları kurup sadece temel sesleri piyanodan alarak seslendiriniz.

& w bw #w bw w
w
m m m m m m

3. Aşağıda beşlileri verilen m akorları kurup sadece temel sesleri piyanodan alarak seslendiriniz.

w w w bw w
& w
m m m m m m

4. Aşağıda üçlüleri verilen m akorları kurup sadece temel sesleri piyanodan alarak seslendiriniz.

& w w bw bw w w
m m m m m m

• Temel Konumda Eksik Beşli Akorlar

Temel ses, kök durumundadır. Temel sesin üzerine aşağıdan yukarıya doğru K3’lü + K3’lü aralık kurulmasıy-
la oluşur. -5’li ya da diminished (dim.) olarak şifrelenir.

& w
w bw
w
w #w
w
w
w
K3
-5 K3
K3
K3 -5 K3
-5
K3

-5’li (dim.) akorlarda üçlü, temel sese göre K3’lü (minör) olmasına karşın 5’lisi eksik olduğundan minör etki
hissedilmez. -5’li akorlar majör ya da minör akorlar gibi uyumlu tınlamazlar.

1. Aşağıdaki akorları örnekte olduğu gibi şifrelendiriniz.

& bw
w bbw
w bbw
w
w bw
w
w
w w
D -5
............. .............. .............. ..............

68
2. Aşağıda şifreleri verilen akorları armonik ve melodik olarak yazınız.

&
B-5 A-5 C-5 F-5

3. Aşağıda temel sesi ve üçlüsü verilen -5’li akorların beşlilerini yazıp oluşan akorları şifrelendiriniz.

bw
w w
w
& w
w bw
w #w
w #w
w
.............. .............. .............. .............. .............. ..............

4. Aşağıda temel sesi verilen -5’li akorları oluşturup noktalı alanlara şifrelerini yazınız.

& w bw #w #w #w
w
.............. .............. .............. .............. .............. ..............

5. Aşağıda beşlisi verilen -5’li akorları oluşturup noktalı alanlara şifrelerini yazınız.

w w bw bw w
& w
.............. .............. .............. .............. .............. ..............

6. Aşağıda üçlüsü verilen -5’li akorları oluşturup noktalı alanlara şifrelerini yazınız.

& bw w bw w
w #w
.............. .............. .............. .............. .............. ..............

Eksik beşli akorlar; majör dizilerin VII., doğal minör dizilerin II., armonik minör dizilerin II ve VII. ya da me-
lodik minör dizilerin VI ve VII. derecelerinin üzerine kurularak elde edilir.

w w w
w w
w
& w
w w
w w
w w
w w
w w w
w w w B-5
VII

& w w w
w w
w w
w
w
w
w w
w
w w
w w
w w w
w
B-5
II

69
1. Aşağıda verilen armonik ve melodik minör dizilerin bünyelerinde oluşan -5’li (dim.) akorları örnekte olduğu gibi
noktalı alanlara şifrelerini yazarak belirtiniz. Dizilerin diğer dereceleri üzerine kurulan akorların -5’li (dim.) olup
olmadıklarını kontrol ediniz.

Mi min armonik
# w w #w
& w w w w
......... F# -5
......... ......... ......... ......... ......... .........

#
Mi min melodik

& w w w #w #w
w w
......... ......... ......... ......... ......... ......... .........
Re min armonik

&b w w w w #w
w w
......... ......... ......... ......... ......... ......... .........
Re min melodik

&b w w nw #w
w w w
......... ......... ......... ......... ......... ......... .........

Diğer armonik minör dizilerin II ve VII. ya da melodik minör dizilerin VI ve VII. derecelerinden yararla-
narak -5’li akorların tamamı elde edilebilir.

2. Diğer armonik ve melodik minör dizileri de kullanarak o tonlara ait tüm -5’li akorları şifreleriyle defterinize yazı-
nız.

1. Öğretmeninizin piyanoda karışık olarak çalacağı temel konumda M, m ve -5’li akorları işitsel olarak ayırt edip
seslerini belirtmeksizin şifrelerini (M, m, -5) noktalı alanlara yazınız.

............... ............... ............... ............... ...............

............... ............... ............... ............... ...............

............... ............... ............... ............... ...............

70
2. Öğretmeniniz tarafından akor seslerinden birini belirtilerek çalınacak temel konumda M, m ve -5’li akorları ayırt
edip seslerini ve şifrelerini aşağıdaki numaralandırılmış ölçülere yazınız.

1 2 3 4 5

&
....... ....... ....... ....... .......

1 2 3 4 5

&
....... ....... ....... ....... .......

3. Öğretmeniniz tarafından akor sesleri dışında bir kılavuz ses verilerek çalınacak temel konumda M, m ve -5’li
akorları ayırt edip seslerini ve şifrelerini aşağıdaki numaralandırılmış ölçülere yazınız.

1 2 3 4 5

&
....... ....... ....... ....... .......

1 2 3 4 5

&
....... ....... ....... ....... .......

1. Aşağıdaki akorları piyano eşliğinde seslendiriniz.

& bbw
w bw
w bw
w
w w
w
#w
w bbw
w
w
w w w
w
C -5 D -5 E -5 B -5 F# -5 G -5

2. Aşağıda temel sesleri verilen -5’li akorları kurup sadece temel sesleri piyanodan alarak seslendiriniz.

& w w w w bw #w
-5 -5 -5 -5 -5 -5

3. Aşağıda beşlileri verilen -5’li akorları kurup sadece temel sesleri piyanodan alarak seslendiriniz.

w w w w w bw bw
&
-5 -5 -5 -5 -5 -5 -5
71
• Temel Konumda Artık Beşli Akorlar

Temel ses, kök durumundadır. Temel sesin üzerine aşağıdan yukarıya doğru B3’lü + B3’lü aralık kurulmasıy-
la oluşur. +5’li ya da augmented (aug.) olarak şifrelenir.

& #w #w
w w
+5
w
w B3
B3
+5 w B3
B3 +5 bw
w B3
B3

Kuramsal bakımdan +5’li olarak adlandırılan bu akor, işitsel olarak uyumsuz tınladığından tonal müzikte mü-
zikal olarak kullanılmaz.

1. Aşağıdaki akorları örnekte olduğu gibi şifrelendiriniz.

& #w
w
w #w
w #w ##w
w
w w
w w
G +5
.............. .............. .............. ..............

2. Aşağıda şifreleri verilen akorları armonik ve melodik olarak yazınız.

&
C# +5 G# +5 Db +5 Eb +5

3. Aşağıda temel sesi ve üçlüsü verilen +5’li akorların beşlilerini yazıp oluşan akorları şifrelendiriniz.

& w
w w
w
w #w
w bw
w w #w
w
.............. .............. .............. .............. .............. ..............

4. Aşağıda temel sesi verilen +5’li akorları oluşturup noktalı alanlara şifrelerini yazınız.

& w bw #w #w bw
.............. .............. .............. .............. ..............

5. Aşağıda beşlisi verilen +5’li akorları oluşturup noktalı alanlara şifrelerini yazınız.

w w w #w #w
&
.............. .............. .............. .............. ..............

Artık beşli akorlar, majör dizilerin herhangi bir derecesi üzerine kurulamaz. Sadece armonik ve melodik minör
dizilerin III. derecelerinin üzerine kurularak elde edilir.

& #w
w
w w w w #w
w w
C+5
III

72
1. Aşağıda verilen armonik ve melodik minör dizilerin bünyelerinde oluşan +5’li (aug.) akorları örnekte olduğu gibi
noktalı alanlara şifrelerini yazarak belirtiniz. Dizilerin diğer dereceleri üzerine kurulan akorların +5’li (aug.) olup
olmadıklarını kontrol ediniz.

#
Mi min armonik

& #w
w w w w #w
w w w
......... ......... G+5
......... ......... ......... ......... .........

#
Mi min melodik

& w w w #w #w
w w
......... ......... ......... ......... ......... ......... .........

Re min armonik

&b w w w w #w
w w
......... ......... ......... ......... ......... ......... .........
Re min melodik

&b w w nw #w
w w w
......... ......... ......... ......... ......... ......... .........

Diğer armonik ya da melodik minör dizilerden yararlanarak +5‘li akorların tamamını elde edebiliriz.

2. Diğer armonik ya da melodik minör dizileri kullanarak o tonalitelere ait tüm +5’li akorları şifreleriyle defterinize
yazınız.

1. Öğretmeninizin piyanoda karışık olarak çalacağı temel konumda M, m, -5’li ve +5’li akorları işitsel olarak ayırt
edip seslerini belirtmeksizin şifrelerini (M, m, -5’li, +5’li) noktalı alanlara yazınız.

............... ............... ............... ............... ...............

............... ............... ............... ............... ...............

............... ............... ............... ............... ...............

............... ............... ............... ............... ...............

73
2. Öğretmeniniz tarafından akor seslerinden biri belirtilerek çalınacak temel konumda M, m, -5’li ve +5’li akorları
ayırt edip seslerini ve şifrelerini aşağıdaki numaralandırılmış ölçülere yazınız.

1 2 3 4 5

&
....... ....... ....... ....... .......

1 2 3 4 5

&
....... ....... ....... ....... .......

3. Öğretmeniniz tarafından akor sesleri dışında bir kılavuz ses verilerek çalınacak temel konumda M, m, -5’li ve
+5’li akorları ayırt edip seslerini ve şifrelerini aşağıdaki numaralandırılmış ölçülere yazınız.

1 2 3 4 5

&
....... ....... ....... ....... .......

1 2 3 4 5

&
....... ....... ....... ....... .......

1. Aşağıda temel sesleri verilen +5’li akorları kurup sadece temel sesleri piyanodan alarak seslendiriniz.

& w w bw
w
+5 +5 +5 +5

2. Aşağıda verilen sesler üzerine istenilen akorları kurup seslendiriniz.

& w w w w #w
bw
-5 m M m +5 M

74
1. Aşağıdaki akorların şifrelerini yazınız.

& #w
w w w
w w
#w bw
w
w
bw
w
w w w
w w w
........... ........... ........... ........... ........... ...........

2. Aşağıda şifreleri verilen akorların notalarını yazınız.

&
E -5 Gb F#m Gbm B A +5

3. Yukarıdaki akorları sadece temel seslerini piyanodan alarak seslendiriniz.

A) Aşağıdaki yönergeleri dikkatlice okuyunuz ve doğru eşleştirmeleri yapınız.

1. Aşağıdaki üçlü dizilişlerini uygun şifrelerle eşleştiriniz.

B3 + K3 +5

K3 + B3 -5

K3 + K3 m

B3 + B3 M

2. Aşağıda verilen akorları şifreleriyle eşleştiriniz.

si bemol majör B

si majör Cm

do minör D

fa diyez minör B

re majör F#m

75
B) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcükleri yazınız.

1. Üç veya daha fazla ses; armonik (dikey) seslendirildiğinde ……………., melodik (yatay) ve sıralı seslen-
dirildiğinde ……………., melodik ancak sıra gözetmeksizin seslendirildiğinde ….....…….......……. olarak
adlandırılır.

C) Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.


1. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Temel durumdaki akorlarda temel ses akorun en altındaki sestir.
B) M akorlarda ilk aralık B3’lü ikinci aralık K3’lüdür.
C) Minör akorlarda sesleri ifade eden harflerin yanına, minör anlamına gelen “m” harfinin
konulması zorunlu değildir.
D) +5’li (aug.) akorlar, işitsel olarak uyumsuz akorlardır.
E) -5’li (dim.) akorlar, iki adet K3’lü aralığın üst üste gelmesiyle oluşurlar.

2. Aşağıdakilerden hangisi armonik re minör dizinin akorlarından biri değildir?

A) C#-5 B) E-5 C) Gm D) F+5 E) Am

3. Aşağıdakilerden hangisi re majör dizinin akorlarından biridir?

A) Dm B) F# C) C#+5 D) G-5 E) A

4. Aşağıdaki akorlardan hangisi verilen şifreye uygun değildir?

A) & #w
w
w B) & w
w
w C) & ##w
w
w
E Dm D+5

& #w & bbw


w
w
D)
w
w
E)

B-5 G-5

5. Aşağıdaki şifrelerden hangisi verilen akora uygundur?

bbw & ###w


w
& w
w #w
w
w & w
A) B) C)

E m C# F#+5

& #w
w
w & bw
D) E)
bw
w
G-5 D

76
4. ÜNİTE

77
Piyanoda sadece beyaz tuşları kullanarak, bir oktav içerisinde çıkıcı ve inici sol dizisi çalınız. Çaldığınız
dizinin majör dizi etkisini ne ölçüde verdiğini tartışınız.

• Sol Majör

Majör dizinin III ve IV. derece sesleri arasındaki aralık ile VII ve VIII. derece sesleri arasındaki aralığın
yarım perde, diğerlerinin tam perde olması gerekir. Bu yapılanmaya dikkat edilerek istenilen eksen ses üzerinde
yeni majör diziler oluşturulabilir.

Tonal müzikte, majör dizinin kuruluşu doğal do dizisine göre belirlenmiştir. Majör kalıbına uymasından dolayı
do diyatonik dizisi değiştirici işaret almaz ancak farklı seslerden başlayan majör diziler oluştururken aralık yapısını
majör kalıbına uydurabilmek için değiştirici işaretler kullanılması gerekir. Buna göre, sol eksen sesinden başlayan
sol dizisine majör dizi kalıbı uygulandığında dizinin VII. derecesi olan fa sesi yarım ses tizleşir. Oluşan tek diyezli
bu dizi, sol majör dizidir.

w #w w
1/2

w w w
1/2

& w w
1 1 1 1
1
I II III IV V VI VII VIII

Tablo 9’daki beşliler çemberi, diyezli majör ve ilgili minör tonalitelerinin aldığı değiştirici işaretleri göstermek-
tedir. Sol majör ve ilgili minörü olan mi minörün aldığı değiştirici işaretleri Tablo 9’dan faydalanarak da bulabiliriz.

C-dur

&
G
## r
& # ##-du

-d
# ##

&
#
ur

A-moll
C

E-
m
l
ol

ol
l
-m
A#

&#
F#-dur

Diyezli
D#-moll
## #

B-moll

D-dur
& # ##

Tonalitelerde
Beşliler Çemberi
F

l
ol
#-
m

m
#-
ol
l

G
& # #-dur
# ## #

C#-moll
#
#
&
r

A
du -
B

&#
# ##
E-dur

Tablo 9. Diyezli tonalitelerde beşliler çemberi

# œ w œ œ w
& w œ w
I II III IV V VI VII VIII

Sol majör dizinin dereceleri ve durucu-yürüyücü sesleri

78
1. Aşağıda verilen sol majör dizi ve arpeji piyanoda çalıp seslendiriniz.

™™
#4 , , ,
& 4 œ œœ œ œœœ œ œ œ œ
œ œ œ œ œœ œ œ œ œ œ ˙
2. Aşağıda sol majör tonunda verilmiş sesleri okuyunuz.

# U U
w w w w w U
& w w w w w w w w w w w

U# U U U U
w U
& w w w w w w w w w w w w w w
w w
3. Aşağıdaki sol majör ezgiyi okuyup derecelerini örnekteki gibi yazınız.

#2
& 4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ
œ œ œ œ œ œ
#
.....
I .....
III .....
V ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... .....

& œ œ œ œ œ ˙
œ œ œ œ œ œ œ œ œ
..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... .....

4. Aşağıdaki sol majör ezgilerin eksik bırakılan ölçülerini, tonalite kurallarını göz önünde bulundurarak tamamla-
yıp okuyunuz.

#2
a)

& 4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œj ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

#2
b)
j
& 4 œ œœ œ œ ‰ œœœ œ œ œ œœ œ œ œœœœ

1. “Sol Majör ve Mi Minör Tonunda Müziksel Okuma” ünitesindeki sol majör tonunda yazılmış solfejleri okuyunuz
(Sayfa 90/Etkinlik 58).

2. “Sol Majör ve Mi Minör Tonunda Müziksel Yazma” ünitesindeki sol majör ezgi dikte çalışmalarını yapınız (Say-
fa 124/Etkinlik 64).

79
• Mi Minör

Sol majör dizisinin VI. derecesinden (mi sesinden) başlayarak oluşturulan dizi, mi minör dizidir. Mi minör,
sol majörün ilgili minörüdür. Sol majörün değiştirici işaretini alır. Bu nedenle donanımında fa diyez vardır.

# w w w w
& w w w w
K3

# w w w
K6

& w w w w w B3

B6 VI

Doğal mi minör dizi

# w w w w
w
1/2

& w
1/2

w w
1 1 1
1 1
I II III IV V VI VII VIII

Armonik mi minör dizi

Doğal mi minör dizisindeki VII. derecenin (re sesinin) yarım ses tizleştirilmesiyle armonik mi minör dizi olu-
şur. Armonik minör dizisinin tipik özelliği olan A2’li aralık, VI.-VII. dereceleri olan do-re diyez sesleri arasındadır.

# w #w w
1/2

w w
1/2

& w
1/2

w w
1 1 1,5
1
I II III IV V VI VII VIII

Melodik mi minör dizi

Doğal mi minör dizisindeki VI. derecenin (do sesinin) ve VII. derecenin (re sesinin) yarım ses tizleştirilme-
siyle melodik mi minör dizi oluşur. Bu dizi inici olduğunda doğal mi minör dizisine dönüşür.

# w w nw nw1/2 w w 1/2
& w w w w w #w #w
1/2

w w w
1/2

1 1 1 1 1 1 1 1
1 1
I II III IV V VI VII VIII VIII VII VI V IV III II I

# w œ #œ w
& w œ w œ
I II III IV V VI VII VIII

Mi minör dizinin dereceleri ve durucu-yürüyücü sesleri

80
1. Aşağıda verilen mi minör dizi ve arpejleri piyanoda çalıp seslendiriniz.

œ œ œ ™™ œ œ œ œ œ œ
#4 œ œœœ œ œ
& 4œ œœœœœœ ˙
#4
& 4œ œœ œ œ œ#œ œ #œ œ œ œ ™

œœ œ œ œ œ œ
œ œ
œ
˙

& 4 œ œ œ œ œ#œ#œ nœ nœ œ œ œ œ ™™ œ œ œ œ œ œ
#4 œ œ œ
˙

2. Aşağıda mi minör tonunda verilmiş sesleri okuyunuz.

# U U w U w U U
& w w w w w w w w w w w w
w w #w w
# U w nw U #w U
w
& w nw w w w w
w w # w #w w w nw

3. Aşağıdaki mi minör ezgiyi okuyup derecelerini örnekteki gibi yazınız.

#2
& 4 œ œ œ œ œ œ #œ œ œ ˙
œ œ œ œ œ œ
I
..... III .....
..... V ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... .....
# œ œ
& #œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ
..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... .....

4. Aşağıdaki mi minör ezgilerin eksik bırakılan ölçülerini, tonalite kurallarını göz önünde bulundurarak tamamla-
yıp okuyunuz.

#2
a)

& 4 œ œ œ œ#œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ#œ œ œ œ œ œ#œ

#2
b)

& 4 œ œ œ œ œ œœ œ œ ‰ œ
#œ œ # œ #œ J œ#œ
81
5. Aşağıdaki ezgileri okuyup hangi tonalitelere ait olduklarını noktalı alanlara yazınız.

..................................


#c jœ j
a)

™ œ™ œ œ œ ˙ ™ œ œ œ œ œ œ œ œ
j œ
& œ œ œ œ ˙™
œ œ

& œ™ œ #œ œ ˙ ™ nœ œ ™ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œj #œ œ ˙ ™
# j
7

& 4 œ ™ œj œ ™ œj œ œ œ œ œ
#2 ™™
..................................
j
b)

œ œ™ j œœœ
œ™ œ œ ˙
œ
# ™œ œ œ œœ œœœ œ j œ™ j ™™
& ™ œ œ
‰ œ œ œ œœœœ ˙

& 4 Ϫ
#4
c) ..................................

Ϫ
jœ œ œ œ œ ˙ j ˙
œ œ œ œ ˙
#
5

& œ œ œ œ œ œ ˙
œ œ œ ˙ œ œ œ œ œ

d)
#6 ,
..................................

j j
& 8 œ œJ œ œ œ œ œ #œ œ œ #œj j œ nœj œ
œ œ œ œ
#
5

œ # œ #œ œ™ œ ™
& j ‰ j œ œj œ #œ œ œ #œj œJ œ œ œ
œ™ œ œ œ

1. “Sol Majör ve Mi Minör Tonunda Müziksel Okuma” ünitesindeki mi minör tonunda yazılmış solfejleri okuyunuz
(Sayfa 99/Etkinlik 60).

2. “Sol Majör ve Mi Minör Tonunda Müziksel Yazma” ünitesindeki mi minör ezgi dikte çalışmalarını yapınız (Sayfa
126/Etkinlik 65), (Sayfa 128/Etkinlik 66).

82
• Fa Majör

Eksen sesi fa olan diziye majör dizi kalıbı uygulandığında dizinin IV. derecesi olan si sesinin yarım ses pest-
leşmesiyle oluşan tek bemollü dizi, fa majör dizidir.

w w
1/2

bw w w
1/2

& w w w
1 1 1
1 1
I II III IV V VI VII VIII

Tablo 10’daki beşliler çemberi, bemollü majör ve ilgili minör tonalitelerinin aldığı değiştirici işaretleri göster-
mektedir. Fa majör ve ilgili minörü olan re minörün aldığı değiştirici işareti Tablo 10’dan faydalanarak da bulabiliriz.

C-dur

&
ur

C b bb b b
b -d b
& b F-d

&

A-moll
ur
b
l

A
ol

b -m
-m
D

ol
l

Bemollü
& b bbbb
E b-moll
G-moll
B b-dur

G b-dur

Tonalitelerde
b

Beşliler Çemberi
b
&b

B
ol

b-
-m

m
C

ol

& b
l

F-moll
b b bb
bb
ur

Db
E b

&
b -d

du -
r

&b b
bb
A b-dur

Tablo 10. Bemollü tonalitelerde beşliler çemberi

w œ œ w
&b w œ w œ
I II III IV V VI VII VIII

Fa majör dizinin dereceleri ve durucu yürüyücü sesleri

83
1. Aşağıda verilen fa majör dizi ve arpeji piyanoda çalıp seslendiriniz.

œ œ œ œ ™™
œ , œ œ , œ , œ
4 œ œ
& b4 œ œ œ œ œ œ œ
œ œœ
œ ˙

2. Aşağıda fa majör tonunda verilmiş sesleri okuyunuz.

U w U U
&b w w w w w w w w w w
w w
U U U
&b w w w w w w
w w w w w
3. Aşağıdaki fa majör ezgiyi okuyup derecelerini örnekteki gibi yazınız.

2 œ œ œ œ
& b4 œ œ œ œ œ ˙ œ œ
œ
.....
I .....
III .....
V ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... .....

&b œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... .....

4. Aşağıdaki fa majör ezgilerin eksik bırakılan ölçülerini, tonalite kurallarını göz önünde bulundurarak tamamlayıp
okuyunuz.
a)
4 œœœ œ œ œ Œ
& b4 œœœœ˙
b)
2 œ œœ œœ œ œ œ œœ
& b4 œœ œ œ

1. “Fa Majör ve Re Minör Tonunda Müziksel Okuma” ünitesindeki fa majör tonunda yazılmış solfejleri okuyunuz
(Sayfa 108/Etkinlik 61).

2. “Fa Majör ve Re Minör Tonunda Müziksel Yazma” ünitesindeki fa majör ezgi dikte çalışmalarını yapınız (Sayfa
132/Etkinlik 67).

84
• Re Minör

Fa majör dizisinin VI. derecesinden (re sesinden) başlayarak oluşturulan dizi, re minör dizidir. Re minör, fa
majörün ilgili minörüdür. Fa majörün değiştirici işaretini alır. Bu nedenle donanımında si bemol vardır.

&b w w w w w
w w w
K3

w w w
K6

b
& w w w w w
B3

B6 VI

Doğal re minör dizi

&b w
1/2
w w
1/2
w w w
w w
1 1
1 1 1
I II III IV V VI VII VIII

Armonik re minör dizi

Doğal re minör dizisindeki VII. derecenin (do sesinin) yarım ses tizleştirilmesiyle armonik re minör dizi olu-
şur. Armonik minör dizisinin tipik özelliği olan A2’li aralık, VI.-VII. dereceleri olan si bemol-do diyez sesleri ara-
sındadır.

#w w
&b w w
1/2

w w
1/2 1/2

w w
1 1 1,5
I 1 II III IV V VI VII VIII

Melodik re minör dizi

Doğal re minör dizisindeki VI. derecenin (si bemol sesinin) ve VII. derecenin (do sesinin) yarım ses tizleşti-
rilmesiyle melodik re minör dizi oluşur. Bu dizi inici olduğunda doğal re minör dizisine dönüşür.

b nw #w w w nw b w
1/2

& w w w w w w w w w w
1/2 1/2 1/2

1 1 1 1
1 1 1 1
1 1
I II III IV V VI VII VIII VIII VII VI V IV III II I

#œ w
&b w œ w œ w œ
I II III IV V VI VII VIII

Re minör dizinin dereceleri ve durucu-yürüyücü sesleri

85
1. Aşağıda verilen re minör dizi ve arpejleri piyanoda çalıp seslendiriniz.

œ œ œ œ œ ™™
, , ,
4 œ œ œ
& b4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙

& b 4 œ œ œ œ œ œ#œ #œ œ œ œ œ œ ™™ œ œ œ œ œ œ
, , ,
4 œ œ œ
˙

& b 4 œ œ œ œ œ nœ#œ nœbœ œ œ œ œ ™™ œ œ œ œ œ œ œ ˙


, , ,
4 œ œ

2. Aşağıda re minör tonunda verilmiş sesleri okuyunuz.

U U
&b w w w w
w w w w w w
w w
nw bw #w U
w
&b w w w w w w
w nw #w

3. Aşağıdaki re minör ezgiyi okuyup derecelerini örnekteki gibi yazınız.

2 œ œ #œ œ ˙
& b4 œ œ œ œ œ œ œ
œ
œ œ
œ
.....
I .....
III .....
V ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... .....

&b œ
#œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... .....

4. Aşağıdaki re minör ezgilerin eksik bırakılan ölçülerini, tonalite kurallarını göz önünde bulundurarak tamamlayıp
okuyunuz.
a)
2 œ œœœ œ œ œ œ œ œ œ œ™
& b4 œœ

œ ™ nœbœ
b)

œ œ œ œ™ œœ
2 #œ
& b4 œ™ œ œ œ œnœ
86
5. Aşağıdaki ezgileri okuyup hangi tonalitelere ait olduklarını noktalı alanlara yazınız.

..................................
a)
œ œœ˙
& bc œ œ œ œ œ œ œ
œœœ œœ œ œœ˙
5
œ
&b œ œ œ œ œ œ œœ˙
œœœ œœœ
œ œœ˙

œ™ œ œ™ œ œ™ œ ˙
..................................

3
b)

& b 4 œ™ œ œ™ œ ˙
˙ œ

&b œ™ œ ˙ œ™ œ ˙
5

#œ ™ œ œ™ œ œ™ œ ˙ œ

..................................
c)
3
& b4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œ
œ
œ
5

&b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ nœ #œ œ

j œ œ œ œ™ j œ œ
..................................

j œ œ œ œ™ j œ œ
d)
2
œ™ œ
& b4 œ œ œ™ œ œ œ

™ œ œ œ œ ™ œj œ œ œ
9

& b œ œ j œœ ‰ œœœ
J œ™ œ œ J œœœ

1. “Fa Majör ve Re Minör Tonunda Müziksel Okuma” ünitesindeki re minör tonunda yazılmış solfejleri okuyunuz
(Sayfa 115/Etkinlik 63).

2. “Fa Majör ve Re Minör Tonunda Müziksel Yazma” ünitesindeki re minör ezgi dikte çalışmalarını yapınız (Sayfa
134/Etkinlik 68), ( Sayfa 136/Etkinlik 69).

87
A) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun sözcüklerle doldurunuz.

1. Sol majörün ilgili minörü ........................................dür.


2. Fa majörün ilgili minörü ......................................... dür.
3. Armonik re minör dizinin VI. derecesi ........................................ sesidir.
4. Fa majörün donanımında ................................... değiştirici işareti bulunur.
5. Armonik mi minör dizinin VII. derecesi ....................................... sesidir.
6. İnici melodik re minör dizinin VII. derecesi ....................................... sesidir.
7. Sol majörün donanımında .......................................... değiştirici işareti bulunur.
8. Fa majör dizinin V. derecesi ................................... sesidir.

B) Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyup doğru seçeneği işaretleyiniz.

1. Re dizisini armonik re minör dizi yapabilmek için kullanılacak değiştirici işaretler hangileridir?
A) fa diyez, do diyez B) si bemol, si naturel C) fa diyez, mi bemol
D) si bemol, do diyez E) si bemol, mi bemol

2. Aşağıdakilerden hangisi sol majör tonundaki bir ezginin başlangıç sesleri olabilir?
A) sol-si-fa B) re-si-sol C) si-sol-la
D) sol-mi-do E) si-sol-mi

3. Aşağıdakilerden hangisi fa majör tonundaki bir ezginin başlangıç sesleri olabilir?


A) fa-la-re B) la-fa-do C) fa-mi-si
D) do-la-re E) re-fa-mi

4. Fa majörün yedinci derecesi, re minörün kaçıncı derecesidir?


A) V B) VI C) II
D) III E) IV

5. Aşağıdaki seslerden hangisi armonik mi minör dizisinde bulunmaz?


A) re diyez B) fa diyez C) la naturel
D) do E) do diyez

6. Aşağıdaki seslerden hangisi armonik re minör dizisinde bulunur?


A) do B) mi bemol C) fa diyez
D) si diyez E) do diyez

7. Aşağıdakilerden hangisi mi minör tonundaki bir ezginin başlangıç sesleri olabilir?


A) mi-la-re B) mi-sol-do C) sol-si-fa
D) mi-sol-si E) si-sol-la

8. Aşağıdakilerden hangisi re minör tonundaki bir ezginin başlangıç sesleri olabilir?


A) si-sol-la B) fa-la-do C) re-sol-si
D) fa-la-mi E) re-fa-la

88
5. ÜNİTE

89
Müziksel okuma etkinliklerinden önce nefes egzersizleri ve ilgili tonlarda (sol majör/mi minör) entonasyon
çalışmaları yapınız
Sol Majör ve Mi Minör Tonunda Müziksel Okuma ünitesinde yer verilen tüm etkinliklerde, ünite sonunda-
ki “Öz Değerlendirme Formları” nı kendinizi değerlendirmek için kullanınız.

• Sol Majör Tonunda Müziksel Okuma

1. Sol majör dizisini çıkıcı ve inici olarak seslendiriniz.

2. Aşağıdaki sol majör solfejleri, süre değerlerine ve entonasyona dikkat ederek okuyunuz.

œ™ œ œ œ
Ü. Özgür

œ™ œ œ œ
#c
Moderato Ü. Özgür - S. Aydoğan MİOE ve Kuram 2. Kitap No:153

j œ œ œ œ Œ œ œ œ œ œ Œ
1 & J
# œ™ œ œ ™ œj œ œ j œ Œ
5

& œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ
J
# Ϫ Ϫ j j
9

& œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ
J œ œ ˙
M. Sun

#C
h = 80 M. Sun Solfej 2 No:20

2 & œœœœœ œ œ œ ˙ œ œ œ œ ˙
˙ œœœœœ œ
mf f

˙™
#œ œ
6

& œ œ œ œ œ œ Œ œ œ ˙ œ œ
˙
mf

˙™
# œ œ œœ ˙ ˙ œ œ
11

& œ œœœœœ œ œ œ ˙ ˙ Œ
f

Sebare: Notaların vuruşlarının yarı uzunlukta okunması


gerektiğini gösteren ölçü belirtecidir.

œ œ œ œ œ ˙™
M. Sun

#2 œ œ
Moderato
, M. Sun Solfej 2 No:23

3 & 2 œ œ œ œ œ œ œ œ
#œ, ™™
,
f

œœœœœœœœ
5

& œ œ œ œ œ œ Œ Ó
œ œœœœœ
mf

90
W. Gohl

#2 j j
Moderato Ü. Özgür - S. Aydoğan MİOE ve Kuram 1. Kitap No:154

4 & 4œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œ œ œ œ œ

# ‰ œJ œ ‰ ‰ œJ œ ‰ ‰ œJ
6

& œ œ œ œ™ œ œ œ œ J J
#œ œ œ œ j
11

& œ ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ ‰

œ™ œ œ Œ œ™ œ œ Œ
H. Lemoine (Lemoyn)

#c
Moderato M. Sun Solfej 2 No:21

œ œ œ™ j Œ œ
5 & ˙ œ J ˙ œ œœ ˙ œ J
f

# j ˙ œ œ œ™ œj œ Œ ˙ œ œ œ™ œj œ Œ
7

& ˙ œ™ œ ˙ œ Œ
Fine


,j
p f

™ œ œ œ™ œ ™ œ ˙ Œ œ œ œ™ œj œ™ œj ˙ œj ‰ œ œ
# j j j
13

j
& œ™ œ œ œ j œ™ œ œ
,
mf p

# %
19

j j j ‰
& œ™ œ œ™ œ ˙ œ œ œ œ #œ œ œ ˙™ œ œ œ œ œ œ
˙ œ

A. M. Karkın

? # 44 œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ
Allegro Ü. Özgür - S. Aydoğan MİOE ve Kuram 1. Kitap No:155

6 ‰ œ
œ œ œ œœœœœ œ œ œ œ œœœœœ
‰ ™™ ™™
?#
4
œ œ œ œ œ™ œ

œ œ œ œ œ œ œ œ 1.œ œ œ
œ
J ‰ ™™
2.œ
œ œ ˙
?# œ œ
7

œ
Fine

? # œ œ œ#œ œ œ œ œ œ œ œ ™ ‰ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ D.C. al Fine
œ˙
10

91
œ œ œ œ œ œ ˙™
S. Aydoğan

#3
Allegretto
jœ ,
Ü. Özgür - S. Aydoğan MİOE ve Kuram 1. Kitap No:157

& 4œ œ œ œ œ œ œ œ œ
7 Ϫ

™™ œ œ #œ ˙™
,
mf


6

œ œ œ œ œ œ œ œ
1. 2.

& ˙™
# ™œ œ œ œ œ ,
& ™
11

œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ
˙™ ™™
, Fine ,

œ œ œ ˙™
#
15

& œ#œ œ œ œ œ#œ œ œ œ œ œ œ œ


#
1. 2.

# ™ j œ , ,
& ™œ
21

#œ ™
œ œ™ œ œ #œ j
p
œ œ #œ œ œ
# j ™™
˙™
25

œ œ œ œ œ œ
D.C. al Fine

& œ œ œ œ™ œ œ

A. Salieri

#2
Andante Ü. Özgür - S. Aydoğan MİOE ve Kuram 1. Kitap No:156

8 & 4œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
, U
mf

# œ œ œ œ
4

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœœ œ œ Œ

#Œ œœœœ œ
œœœœ œ
9

& œ Œ
œ œ œ œ œ œ œ Œ

# œ U
Ó œ œ Œ
14

& œ œ œ œ œ œœœ œ œ Œ Ó

#œ j j j U
œ œ œ
20

& œ ‰ œJ ‰ œ ‰ œ ‰ œ œ œ œ œ

92
A. Balkan

œ œ œ œ œ œ™
#6 j
q. = 60
j , j ,
Solfej Aziz Balkan No:80

& 8 œ œ œ œ œ œ œ™ œ j œ j
9
œ œ
,
Ϫ
# œ œ œ œ œ œ œ œ
& œ œJ œ œ œ œ œJ
5

J œ œJ
9
#œ j ,
& œ œ œ œ œ œ™ œ œ nœ œ œ œ œ œ nœ œj œ œj
13
# j œ œ œ œ ,
& œ œj nœ œ œ œ œ œ™ œ œ œ™ œ œ
J
17
#œ œ j ,
œ œ œ œ œ j
& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ

21
# j j ,
& œ œ œ œ œ œ™ œ j œ œ œ œ œ œ œ j
œ œ

Ϫ
#œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
25

& œ œ œ œ œ J J œ
J

™ ™
H. Lemoine

#6 œ ™ œ œ œ ™ œ œ œ œ™ ‰ œ™ œ œ œ
,
q = 60 Lavignac 2A No:8

& 8 œœ œ œ œ œ œ
10
J œ J

œ œ œ ™ œ ‰ œ™ œ œ œ œ ™ œ ‰ #œ ™ œ œ œ œ ™ œ ‰
# ™ œ
p
7

& œ
# ™ ™ œ œ œ ™ ,œ
œ ™ œ#œ œ ™ U
œ#œnœ
13

& œ™ œ œ œ b œ œ ‰ #œ œ #œ œ œ

™ ™
p

# œ™ œ ,
œ œ ™ œ œ œ œ™ ™
,
œ œ™
f

œ œ œ œ
19

& œœ ‰ œ œœœ œœœ


J œ J
,
Ϊ
,
& œ ™ œ ‰ œ™ œ œ œ œ ™ œ œ œ œ™ œ œ œ ˙ ™ œ™ œ™ œ™
#
26

93
J. J. Rodolphe (Rudolf)

#3
Moderato Lavignac 1A No:111

11 & 4 œ œœœœ ˙ Œ œ œœœœ ˙ Œ ‰ œJ œ œ œ œ œ œ œ œ œ


p

& œ œ œ œ œ œ œ œ Œ œ ™ œJ œ œ ˙ Œ œ ™ œJ œ œ ˙ Œ ‰ œJ#œ œ œ œ
#
7

, ,
mf


# j
œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ ™ œ œ ˙ Œ
14

& œ œ œ œ j œ j j œ

# j j jœ j j
21

& œ™ œ œ ˙ Œ œ
œ™ œ œ ˙ Œ ‰ œ œ œ ‰
œ œ œ œ œ œ™ œ#œ œ
# œ
# œ œ œ œ™ j œ œ œ ™ , j œ œ œ™ j ,
™ œ
,
mf

& Ϫ J
œ
28

œ œ œ œœ œœœ œ œ J œ œœœ œ
# œ™ œœ , ,
p mf

œ œ œ œ œ ™ j œ œ œ™ œ œ œ
35

& œ
J œ œœœ œ œœœœ œ œœ œœœ œ
œ J


, , ,
mf

™ ™
# œœœ œ œ œœœ œœœ œ
42

& œ J œ œ j œ œ œ™ œ œ œ œ J ˙ Œ
œ J
p

œ™ , œ œ œ ™
S. Acay

œ œ œ œ œ œ œ œ œ Œ ™™
q = 112
œ™ œ œ œ
Açkı Değişimli Tonal ve Makamsal Solfejler No: 18-B

? #c œ œ œ
12
J J
œ œ œ œ œ œ œ œ™ , œ œ œ ™ œœ œ
? # œ™ J œœœœœ Œ
5

#œ œ œ œ œ œ ™ , œ #œ œ œ
? # ™™ œ ™#œ œ œ œ œ œ œ œ™ J œ œ œ œ Œ ™™
9

™ œ ™ œ œ œ 1. œ œ
? # ™™ œ™ œ œ œ œ œ œ ™ 2.œ œ œ œ Œ
œ œ , œ
Œ ™
œ œ œ
13

J
J

94
A. Balkan

#2
q = 85 Solfej Aziz Balkan No: 78

13 & 4œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
# j j j j
5

œ
Fine

& œ œ œ œ œ œ œ ˙
#œ j œ j
9

& J œ œ œ œ œ œ
J œ œ œ œ
# œ œ #œ œ
13

œ œ œ #œ
3 3 3 3

& œ œ œ
#œ œ œ œ œ œ œ
# œ nœ œ j j
17

œ œ œ œ œ œ
D.C. al Fine

& œ ˙
A. Balkan

œ œ™ œ œ œ
#c
q = 90 Solfej Aziz Balkan No: 79

œ™ œ œ™ œ œ œ œ™ œ œ™ œ œ œ j
14 & œ œ œj ˙
# œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
5

& œ œ œ œ œ
#œ œ œ œ œ œ œ j ™™
7

& œ œ œ j œ œ œ œ
œ œ™

Metronom Değeri: Birim vuruşun metronom hızını gösterir.

A. Balkan

#6 œ ™ œ
œ œ œj œ ™ œ œ œ ™ œ œ œ œJ œ œ œ œ œ ™
j
q. = 60 Solfej Aziz Balkan No:74

15 & 8
# œ™ œ œ œ œ
œ œ œ ™ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™
5

& œ
J
# ≈ œœœ≈œœœœ œ jœ j
œ œ™
jœ œ œ œ œ ™™
9

& œ œ œ œ œ œ œ J
95
1. Öğretmeninizin çalacağı aksak ölçülü kısa tartım cümlelerini tekrarlayınız.

2. Aşağıdaki aksak ölçülü ritmik okuma (bona) parçalarını, süre değerlerine dikkat ederek okuyunuz

& 8 œ œ™ œ œ œj œ
5
16 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™

œœœ œ œœœœ
7

& œ œ œ œ œ œœœ œ œ œœ œ œ œ œ œ

œ œ œœ œ œ œ œœ
11

& œ œ œ œœ œœœ œ œ œ œ œ
œ œœ œ œ œœ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
16

œ
œ œ œ™
& œ œ œ œ œ œ

Ϫ
& 8 œ ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œj œ œ œ œ œ œ œ œ œ œJ œ œ œ œ
17
5
3

œ œ œ œ œ œ œ œœœ œ j j
7

œ
œ œ œ œ œ œœ œ œ œ œ œ œ œœœ
3

& Jœ
3

œ œœ œ œ jœ Œ œ œ œ œ œœ œ œ œ
& œ™ œ œ
13

‰ œ œ œ œ
J J
œ œ œ œ œ œ œ œœœ œ œ
19

& ‰ œœ œœœœ jœ œ
J œ J œ œ œ

9 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ
18 &8 œ œ œ œ œ J œ œ
œ œ œ œ™ œ œ œœœ œœœ ‰ œœœ œ œ œ
4

& œ œœ œœ œœœœœœ

96
10 œœ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œj œ
19 &8 œœœ œ œ œ œ
œ œ œ œ œœœ œ

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œ œ œJ œ œ™ œ ™
œ œœ œ™ œ œ
4

œœœœœ œ œ j œœ œ
7


& œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œœ œ œ œœ
œ œ œ J
œœœ ™ œœœœ™ œ œœœ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ
10

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ J

7 œ œ œ œ œ œ œ
&8 œ œ œœœ œ œ œœœ œ œœœ œœœœœœ
œ
20

œ œœ œ
4

‰ œ
& œœœ œœ œœ œ œœœ œœœ œ œœ œ œ œ œ œ œ

& œ™ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™
7

™ œ ™ œœœ œœ
10

œ
& œ™ œ œ œ œ œ œ œ œj œ ‰
œ œ œ œ œ œ™

8 œ œ œ œ œœœœœ œ œ œœœœœ œ œ œ œ œ œ ‰ œ œ œ œ œ
21 &8 œœ J J J
œ™ œ œ œ œ œ œ œ œœœœ
5

œ œœ ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
& J œœ œ

™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
8

& œ œ œ œ œ‰ œ œ œœ œ œ œœœ œ œ œ

œ œ œ œ™ œ ≈ œ œ œ
œ œ œ œ
11

& œ œ œ œ œ œ œ œ
œ

97
7 œ œ œ œ œ œ œœœœ œ œœœœœ œ œ œ œ œ œœœ œ œ œ œ
22 & 8 œ
œ œ œ œ œœœ J
œœ œ œJ œ œ œœœ œ œ œ œ œ œ œœœ œ œ œ œ œœœ j œ
7

& œ œ œ œ œ œ œ
J œ œ œ

9œ j œ œ œ jœ
23 &8 œ œ œ œ œœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœœ œ
œœ
œ™ œ œ
œ
& œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ ™
4

œœ œœœ œ œ œ

™ œœœ
œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™
7

& œ œ œ

œ œœ œ œ œ œœ œ
9

& Ϫ
3

œ œ œ œ œ œœœœœ œ œ
œ

8 œ j œ œ œ ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ
24 &8 œ J œ œœœ œ œœœ
œœ

œ™ œ j œ œœœœœœœ
5

& œ œj œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œœ
œœœœ
9

œ
& œ œ œ œ œ œ™ œœœ œ œ œ œ™
œ œ œ œ œ
œœ

9 œ œ œ
25 &8 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

œ œ œ œ œ œœœœœœœœ
4

& œœ œœ œ œ œ œœœ œ œ œ œ œ œ™ œ
œ 3

j
œ œ™ œ œ œ ™ œ œ œ œ
7

& œ œœ œ œ œ œ
œ œœœ œœœ ‰
œ
98
• Mi Minör Tonunda Müziksel Okuma

1. Mi minör dizisini çıkıcı ve inici olarak seslendiriniz.

2. Aşağıdaki mi minör solfejleri, süre değerlerine ve entonasyona dikkat ederek okuyunuz.

Ü. Özgür


#6
Adagio
, j ,
Ü. Özgür - S. Aydoğan MİOE ve Kuram 1. Kitap No:160

26 & 8 œ œ œ
œ œ œ œœœ œ ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ

œ œ œ œ™ œ œ œ œ™
, ,
mf

# j j
5

& #œ œ œ œœœ œ œ
Ϫ
# , ,
œ # œ #œ œ ™
j
9 Fine

& #œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
J

J œ œ œ œ™
# œ , j ,
nœ œ
13

& œ œJ œ œ œ œ œ œ
J Ϫ
f

# œ œ œ œ œ œ œ œ œ œj ™
17

œ œ œ œ
D.C. al Fine

& œ œ œ œ J œ œ™

A. Adnan Saygun

, . .
& 4 œ™ œ œ™ œ œ™ œ œ
#4
Ü. Özgür - S. Aydoğan MİOE ve Kuram 1. Kitap No:162

œ œ œ œ
Moderato

œ. œ. œ œ œ ˙
27 œ

œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
, ,
f

# œ™ œ œ œ œ .
5

& œ™ œ. œ
. . . ˙
# œ™ , œ™ œ ,
œ œ ™ œ œ œ™ œ œ ™ œ œ œ œœœ œ œ œ ˙
9

& œ
# œ™ œ œ œ™ œ œ œ œ ™ ,
Ϫ
13

& œ œœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ‰

99
H. Lemoine

œ™ œ œ Œ ˙ œ™ œ œ Œ
%
#c
Moderato Lavignac 1A No:113

28 & ˙ œ œ J œ œ ˙ Ó ˙ œ œ J
mf

& œ ™ œj œ™ #œj ˙ ™
#
œœœœ ˙ ˙ œœœœ
7

Œ œ Œ
Fine

˙
f

# j
œœ œ œœœ Œ ‰ œœœœœœœ
12

& ˙ Œ œ œ œ œ
œ œ

& œ Œ œ œ œ œ œ œ œ Œ œ ™ œ œ ™ œj œ™ œ œ ‰
mf

# j j j %
16

˙™

H. Lemoine

# 2 œ. œ. , . .
Ü. Özgür - S. Aydoğan MİOE ve Kuram 1. Kitap No:163

j œ œ
Allegretto

œ. œ. >œ
29 & 4 œ. œ. œ™ œ ‰ œ
J œ. œ. œ. œ.
, .œ œ. . .
p

# .œ œ. œ œ j œ œ œ. œ.
œ. œ. œ ™
6

& œ. œ. œ . . œ™ œJ œ

œ œ œ œ œ ‰ œJ œ ™
# >œ ‰ œ œ. œ. œ. œ. œ j
12

& J . . œ œ œ
>
# ™ j
‰ j œ. œ. œ œ j œ. œ.
18

& œ ‰ j œ œ œ ‰ œ
œ œ . . œ œ. œ.
, . œ. œ. œ. œ. œ. >œ ‰ œ
p

#

24

œ œ œ j
& œ™ J œ
>œ œ J œ. œ. œ. œ.
# #œ ™ œ œ™ œ œ œ œ œ
30

& œ. œ. œ œ œ #œ œ œ ‰ œJ J J
>
#œ ™
mf

# Ϫ
36

& œ ‰ œ œ œ œ œ œ
J J J #œ ˙
mf

100
H. Lemoine

#% ,
œ œ ‰ œ œ œ œ ‰ œ œ œ œ œ œ œj
œ œ
Moderato Lavignac 1A No:114

3
30 & 8 œ œ ‰ œœœ
J œ
p

# œ œ , ,
œ œ
10

œ œ
& œ ‰ œ œ œ ‰ œ œ œ œJ œ œ œ œ ‰ œ œ œ
Fine

J
f

# œœœ œ ,j ,
œ
,
œ œ
,j
19

& œ œ œ œ œj œ j œ œ œ J œ œ œ œ#œ œ œ œ
J œœ J
f

# j‰ œ œ ‰ j j j j‰ j j‰ œ œ ‰ j j j j‰ j %
28

& nœ J J #œ œ ‰ œ œ œ œ J J #œ œ ‰ œ œ œ œ ‰

Fransız Ezgisi

œ œ œ œ œ œ
? # 42 œ œ œ œ œ j ‰ ‰ œJ œ œ œ œ œ
Andante Ü. Özgür - S. Aydoğan MİOE ve Kuram 1. Kitap No: 161

31 œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
mf

? # ‰ œJ œ œ œ Œ ™™ ™™ ‰ J
7

‰ J
f

? # ‰ œJ œ œ œ œ œ ™™ ™™ œ œ œ œ œ œ
>
‰ œJ œ œ œ Œ
13

œ œ œ œ œ
f

? # >œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œJ ‰ œ
18

œ ‰
J
?# œ œ œ œ œ Œ ™™ ‰ œJ œ œ œ œ #œ #œ œ œ œ œ
œ
mf
23

œ œ œ
mf

?# ‰ œ œ œ œ œ œ #œ #œ œ œ Œ œ œ œ J ‰
29

J
œ
p

?# j œ œ œ œ U
35

œ œ œ œ œ ‰ œ œ Œ

101
œ ˙
™ œ™ œ
#3 œ #˙ œ ≈œ ˙ œ ≈œ
Allegretto H. Lemoine

32 & 4œ œ œ œ œ œ Œ œ

# œ ™#œ œ
mf sf sf

œ j œ
œ œ™ œ ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
7

œ Œ œ œ œ œ œ œ œ
3

& #œ œ œ

™ œ™ œ œ œ ™ œ œ
3 3


3 3 3

# ˙ #œ œ
12

& #œ œ ‰ œ œ œ œ œ Œ œ œ œ œ
J J J
, ,
mf

# #˙ œ ≈œ ˙ œ™
18

& J R œ œ œ Œ ˙ œ œ
œ J œ œ J œ œ jœ Œ
J œ #œ ˙
sf

L. Leo

j œ™ œ œ ™ œ œ ™ œj œ™ j œ ™ j Œ œ™ œ œ™ œ
,
œ™ J œ™ œ
#4
Andante Lavignac 1A No:116

33 & 4 œ œ œœ
J J J J
# ˙ ˙ , œ™ j , ,
f mf

j j j
6

Ϫ
& œ œ™ œ ˙ ˙ œ œ™ œ ˙ ˙ #œ ™ œj œ™ œj

j œ ™ œj œ™ j œ™ œ œ ™ œJ œ™ œJ œ ™ #œj œ ™ œJ ˙ ˙ œ ™ j œ ™ œj
, , ,
mf p

#
& Ϫ
j
12

œ œ œ
, , ,
# j ™ œ ˙ ˙ œ ™ j œ™ œj ˙ ˙
f mf

j
18

& j j
˙ # ˙ œ™ œ œ™ n œ œ™ œ œ œ

œ œ™ œ œ™ œ ™
œ ™ œ œ ™ œJ ˙ ˙
# , j œ , j ,
œ ˙
24

& œ™ J J J ˙


, ,
& Ϫ
# j œ ™ œj j œj œ™ œj
29

j j w w œ j
œ œ™ œ œ™ œ œ œ™ œ™ œ
, j ,œ œ™ œ ˙ ,j

# j Ϫ j
j # œ ™ œ œ ™ œ œ™
35

& #œ ™ j œ œ J J ˙ œ œ™ œ ˙ ˙
œ
# œ™ , œ™ œj œ™ œj U
œ™ œ
j j j w
41

& œ œ™ œ ˙ w w
102
A. Gretry (Gıretri)

#3 ™ œ œ œ œ™ j ‰ j
Andantino Lavignac 1B No:99

& 8ΠΠj j
34
œ œ œ
J œ œ œ œ

j ‰ j œ œ œ œ œ œ™
p

# j
& œ œ œ œ™
8

œ œ J œ ‰ œj œ #œ œ

‰ œ™
# , j œ
j œ œ œ
16

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ


,
œ œ œ œ™
# j œ œ œ œ œ œ
24

œ
& œ J œ œ ‰ œJ œ J J
mf

#œ‰ j j j œ j j j
œ œ ‰ œ œ œj
32

& J œ œ J œ œ œ œ œ #œ œ ‰ œ ‰
J #œ
# Œ œ œ™ œ™ œ™ , ,
p

Ϫ U
œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ™
41

& ‰
J
f p

S. Heller

#6 , œ œ œ , ˙™
Lento Lavignac 1B No: 102

& 8 œ #œ œ œ œ œ j j J œ J
35
œ #œ œ œ
p
# j , j j , ,
& œ œ œ œ œ œ œ œ œj œ
5

œ œ ˙™
œ œ
9
# j ,j ,
& j nœ œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œ œj j
œ œ œ J #œ œ œ
# œ œ œ , œ œ ,
13

& J œ J œ œ œ
J œ œ œ J œ J nœ J œ œ nœ œ
# , , ,
œ #œ œ œ #œ œ ˙ ™ œ œ œ ˙™
17

j
& œ #œ œ œ #œ œ œ œ nœ
,œ ,j j ,
œ œ œ œ™ œ œ œ ˙™
# nœ
22

& j œ œ œ œ œ œ œ œ
œ J J
103
#c
‰ œ œ œ ‰ ‰ œ œj ‰ ‰ œ
Allegretto Teoria Musical e Solfejo No:244

36 & œ #œ œ œ œ œ œ œ ˙™ J œ œ
p
mf

#
4

& #˙ ™ Œ œ #œ œ œ œ #œ œ œ #˙ ™ ‰ œ nœ
mf p

œ œ#œj ‰ ‰ œ œ ˙ ™
# j ‰ ‰
7

& œ Œ
œ #œ œ œ œ œ œ œ
mf

# nœ
10

& ‰ j œ #œ œ nœ œ œ #œ œ ˙ ‰ œ œ
˙™ f
œ mf

#œœ ‰ œ œ œ ‰ ‰ œ œ œj ‰ ‰ œ œ ˙ ™
13

& œœœœ Œ
œ œ ˙™ p
J

q = 84
. œ. œ.
œ
? # 42 ‰ œ œ œ œ œ œ œ. ‰ œ œ œ œ œ œ œ. œ œ œ
S. Acay

37
. . .
.œ œ. œ. œ œ œ œ. œ. -œ
? # ‰ œ œ œ œ œ œ œ.
5

Œ
.
œ .
œ
? # ™™ ‰ œ œ œ œ œ œ .
œ J œ œ
œ œ œ œ J.
J ‰ ‰ ‰ œ œœœ œ
9

J ‰ ‰ ‰
.

œ œ œ œ
J ‰ ™ œ œ #œ #œ œ Œ
œ œ
? # œ œ #œ œ#œ œ œ œ œ œ œ
14
1. 2.

? # œ œ œ #œ œ œ œ #œ œ œ #œ # œ œ œ #œ
œ œ #œ œ
19

#œ œ Œ

?# œ Œ œ#œ œ œ# œ œ œ œ#œ œ œ œ œœœœ œ œ


26

‰ œ Œ
œ œ œ œ œœœœœœ
?# œ Œ #œ œ œ œ œ œ #œ #œ œ Œ
33


104
J. J. Rodolphe
Moderato (h = 80)
#C , , ,
Lavignac 1A No:115

38 & œ ˙ œ œ ˙ œ œ ˙ #œ œ ˙ œ œ ˙ œ œ ˙ œ

™™ ™™ ˙
,
mf
#
œ œ ˙
7

& œ ˙ œ ˙ Ó œ œ ˙ œ œ ˙ œ
œ
# ,˙ ˙ #œ œ ˙
13

& œ œ ˙ œ œ Œ Œ œ
œ œ #œ œ œ œ
œ

œ œ ˙ œ œ ˙ #œ œ ˙ œ œ ˙ #œ ˙ Ó ™™
19
# , ,
& œ ˙

Hasse
Allegro (h = 72)
#C œ œ Œ œœœœ œ
Lavignac 1A No:117

& œ œ Œ œ œ œ œœœ
39
œ œ œ œ œ # œ œ

& œ œ œ œ œ œ Œ œ œ œ œ œ Œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ œ Œ ™™
,
p
# œ
4

œ
# ™ ,
& ™ œœœœ œ Œ œœœ
œ œ œ
Œ œ œ œœœœœœœ œ œ œœœ
œ œ
9

œ
,
mf
#œ œ œ
14

& œœœœœœœ œ œœ œœ œœœ œ œ œœœœ


œ œ œ œ
18
# ,
& œ œœœœœ œ Œ œ œ œœœ
œ œ œœœ
œ œ œ œ ˙ #˙
,
f
# œ
22

& œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ Œ œ œ œ œ œ Œ œ œ œ
œ
œ
,
p

26

& œ #œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ Œ œ œ œ œ

™™
#œ Œ œ œ œ U
29

& œ œ œ œ œ Œ
œ œ œ
f

105
Öz Değerlendirme Formları

Bu formlar kendinizi değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Aşağıda verilen ölçütlere göre müziksel oku-
ma alanındaki çalışmalarınızı değerlendirerek sizi en iyi şekilde ifade eden seçeneğin altına (X) koyunuz.

Müziksel okuma (bona) öz değerlendirme formu.

DERECELER

ÖLÇÜTLER Yetersiz Geçer Orta İyi Çok İyi

1 2 3 4 5

Deşifresini yapma.

Ölçü vuruşlarını eliyle göstererek okuma.

Hız terimlerine uygun olarak okuma.

Müziksel okuma (solfej) öz değerlendirme formu.

DERECELER

ÖLÇÜTLER Yetersiz Geçer Orta İyi Çok İyi

1 2 3 4 5

Deşifresini yapma.

Ölçü vuruşlarını eliyle göstererek okuma.

Entonasyona dikkat ederek okuma

Hız terimlerine uygun olarak okuma.

Gürlük terimlerine uygun okuma.

106
6. ÜNİTE

107
Müziksel okuma etkinliklerinden önce nefes egzersizleri ve ilgili tonlarda (fa majör/re minör) entonasyon ça-
lışmaları yapınız.

Fa Majör ve Re Minör Tonunda Müziksel Okuma ünitesinde yer verilen tüm etkinliklerde, ünite sonunda-
ki “Öz Değerlendirme Formları” nı kendinizi değerlendirmek için kullanınız.

• Fa Majör Tonunda Müziksel Okuma

1. Fa majör dizisini çıkıcı ve inici olarak seslendiriniz.

2. Aşağıdaki fa majör solfejleri, süre değerlerine ve entonasyona dikkat ederek okuyunuz.

F. Sor

, ,
œ ™ œj œ Œ ˙ ˙
Andante Lavignac 1B No:103

& bc ˙ ˙ ˙ ˙ œ ˙
40
˙ ˙ œ
, ,
p

œ ™ œj œ Œ
7

&b œ ˙ œœ ˙ œ œ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙

™™ ˙
,
p

˙ œ œ ˙ œœ ˙
13

&b ˙ œ ˙ Ó ˙ ˙ œ Œ
,
f p

˙
19

&b Œ ˙ œ œ ˙ œ Œ ˙ œ ˙ nœ bœ œ bœ ˙ Œ
œ ˙ ˙

& b ˙ ˙ ˙ ˙ #˙ œ Œ ˙ #˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ Ó ™™
, ,
mf p
26

cresc.

G. F. Haendel (Hendel)

œ œ œ j
Andante M. Sun Solfej 2 No:36

? b 43 œ œ œ™ œ œ œ œ™ ?
41 J & œ œ

˙™
mf

?b œ œ
5

œ &
œ œ œ œ™ œ œ ?
J
? b œ œ œ œ™ œJ œ œ œ œ
f

œœœœ
9

& œœ œ œ œ œ ˙™
3

108
R. Schumann (Şuman)

2 œ™ œ œ ‰ œ ‰ œ ‰ œ ‰ œj ‰ j ‰ j ‰ œ™ œ œ ‰ œ ‰ œ ‰ œJ ‰ œ ‰
Moderato Lavignac 1B No:104

b
& 4 œ œ J
42
J J J J J J J
f f

œ œ ‰ œ ‰ œ ‰ œj ‰
8

& b J ‰ œJ ‰ œ™ œ œJ ‰ J J J
j ‰ j ‰ œ
œ ‰ œ ‰ J ‰ œJ ‰ œ ‰ œ ‰
12

b
& œ œ œ™ œ œJ ‰ J J J J
f

& b ™™ ™ œ œ
17

œ œ œ ˙ ˙ œ™ œ œ œ œ ˙ ˙
œ ‰ j ‰ Œ ™™
f f

œ ‰ œ ‰ œ ‰ œj ‰ j ‰ j ‰
25

& b œ™ œ œ ‰ J œ
J J J œ œ™ œ œ œ œ œ J œ
f f f f

H. Lemoine

,
œ œ œ œ œ™ œ œ ‰ œj œ œ >œ œ œ ˙ ™ #œ
Adagio (q = 63) Lavignac 2A No:18

43
& bc ˙ J œ
>

œ œ™ œ œ ‰ j œ™ œ œ ™ œ
5

& b œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ Œ œœ
, œ œ™ ,
p

œ œ œ™ œœ œ™ œ ˙
œ j œ œ
9

b œ œ ‰ Œ
& ˙ J > > œœ ˙

œ œ™ œ œ
œ ™ œ œ ‰ œj œ nœ ™ œ œJ ≈ œr ˙ œ™ œ
cresc.

œ™ #œ œ Œ
14

& b
J >
,
f p f sf

œ œ œ œ œ™ œ œ ‰ œj œ œ œ œ œ ˙ ™ #œ
dim.
18

&b Œ ‰ œJ ˙ œ
˙ J

& b œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ ‰ œ œ™ œ œ œ ™ œ œ ˙
j
23

Œ œœ

&b ˙™
œ œ™
27

œœ ˙ Œ œ œ œ œ ˙ Ó ∑
œ œ œœ
sf sf

109
H. Lemoine

,

Moderato Lavignac 1A No:119

˙ œ j Œ
44 & bc ˙ œ œ
˙ œ Œ œ œ œ œ ˙ œ
œ ˙ ˙
mf

œ œ ™ j Œ
7

&b œ œ
œ Œ œ œ œ œœ
Fine

œ ˙ ˙ œ œ œœ
f
12

&b ˙ Œ œ ‰ j j‰ Œ
œ œ œœœ œ œ œœœ œœ ˙
D.C. al Fine

œ ˙
œ
H. Lemoine

& b8 Œ ™ œ™ j ‰ ‰ Œ™
Andante Lavignac 1B No:106

6 œ™ œ™ œ œ œ œ™ œ™
45 œ™ œ
dolce

œ™ œ œ nœ œ™ œ ‰ Œ ™ œ™
& b œ™ œ ™ œ™ œ œ œ
6

Ϫ
Ϫ
cresc. p


12

& b œ™ j ‰ ‰ œ™ œ™ œ™ œ™ ™ œ œ œ œ™ œ ‰ œ œ™ nœ ‰
Fine

œ œ J
œ œ mf

œ œ™ œ ‰ Œ œ œ œ œ™ œ Œ
& b Œ œj œ œJ œ™ nœ ‰ œ™ œ J
19

J J J

& b œ œ œ œ œ œ œ ™ œ œ œ œ ™ œ œj œj œ œ œnœbœ Œ ™ œ™ œ™ œ™
,
p mf p
25

p
,
& b œ ™ œ œ œ œ™ j ‰ ‰ œ™ œ œ œ œ™ œ œj
31

Ϫ
Ϫ
Ϫ Ϫ
œ
™ , , ™ ,
p

œ œ œ œ œ ™ œ œ œ œ™ œ œ œ œ™ œ œ œ œ
37

& b œ™ œ œ œ œœœ

œ ™ œ ‰ bœ ™ œ œ œ œ ™ œ ‰ bœ ™ œ œ œ œ ™ œ j
cresc.

&b œ™ œ œ œ
43

œ œ™ œ œ œ
™ , , ™ ,
œ œ œ œ™ œ œ œ œ™ œ ‰
f p mf p

& b œ œ œ œ ™ œ œ œ œ™ œ œ œ œ™ œ œ œ
œ œ
50
D.C.

cresc. f

110
J. B. Lully (Luli)

,
& bc œ™ œ ˙ ™
j j
Andante Lavignac 1B No:105

œ Œ œ œ™ œ
46 œ
œ œ œ œ œ™ œ ˙ œ Œ J

œ nœ œ œ ™ œJ ˙ ™™
, , ,
p

œ œ œ œ œ ˙™
6

&b œ ˙ œœ œ ˙

& b ™™ Œ œ #œ ˙
œ ,
œ œ ˙™
12

˙ œ ˙ Œ Œ ˙ œ
œ
™™
,
p

œ œ Œ œ œ œ œ œ œ ™ œj ˙
18

&b ˙ ˙ ˙

J. J. Rodolphe
Moderato

œ œœœ œœœœœœ
Lavignac 1B No:121

2 œ œœœ œ Œ
& b4 œ œ œ œ œ Œ
3 3 3 3
47

,
mf 3
7

& b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ Œ œ™ œ œ œ œ œ Œ
3 3 3 3
3

œ
,
œ œ œ œ œ œ™
œ œ
13

&b œ™ œ œ nœ œ œ œ nœ œ
3 3 3 3

œ œ œ œ œ

™™ ™™
f mf 3 f mf 3

œ œ œ nœ
17

œ œ œ nœ œ œ œ œ œ
3

&b Œ Œ
3 3

œ œ œ
œ œ œ œ

œ ™ œ œ ™ œ œ™ œ œ™ œ œ œ œ ™ œ œ Œ
3 mf
23 3

&b œ œ œ œ œ Œ
3

œ œœœ œ Œ
&b œ œ œ œ œ Œ œœœœœœ œœœœœœ
29

,
3
,
mf 3 p 3 3 3 3

& b œ œ œ œ œ œ œ ™ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ
35 3
3 3 3 3 3

œ œ Œ ™™
mf

œœœ œœœœœœ œœœœœœ œ


40

& b œ œ œ
3 3 3 3
3 3

111
G. F. Haendel
Moderato Lavignac 1B No:107

2 œ œ
48 & b 4 œj œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰
œ
j
f
5

&b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
‰ j
œ
9

& b œ œ œ œ œ nœ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ ‰ œj œ œ œ

j œ™ œ œ œ ‰ œj œ œ œ œ œ œ œ
14

&b œ™ œ œ
œ

œ™ œ œ
19

&b œ ‰ j œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ
mf
œ
œ œ
23

&b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
U
œ œ œ œ œ ™ œ œ™
œ œ œœ œ
27

œ
&b J J œ œ œ œ
œ œ œ œ
f

H. Lemoine

, ,
œ ™ œj œ Œ ˙ ˙
Non Troppo Lavignac 2A No:12

& bc ˙ ˙ ˙ œ
49
p
˙ ˙ ˙ œ ˙
, ,
œ ™ œj œ Œ
7

&b œ ˙ œœ ˙ œ œ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙

™™ ˙
,
p

˙ œ œ ˙ œ ˙ œœ ˙
13

&b ˙ Ó ˙ ˙ œ Œ
,
f p

˙
19

&b Œ ˙ œ œ˙ œ Œ ˙ œ ˙ nœ bœ œ bœ ˙ Œ ˙ ˙
œ

, ,
p

˙ ˙ ˙ Ó ™ ˙ Ó
mf

œ
26

&b ˙ ˙ ˙ ˙ #˙ Œ ˙ #˙ ˙ ˙
1. 2.

112
1. Öğretmeninizin çalacağı eksik ölçülü kısa tartım cümlelerini tekrarlayınız.

2. Aşağıdaki eksik ölçülü ritmik okuma (bona) parçalarını, süre değerlerine dikkat ederek okuyunuz

2 j
&4 œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ
50
œœœ œ œœœœ œœ œœ
3
7
3 3 3
& œ œœ œœ œ œ œ œ œ
œ œœœœ œœœ œœœ œ œœ
œ œ™ œ œ œ œ œ
13

& œ œœœœ œ œ œ œœ œœ
œœ œœœœ œ œ

œ œ œ œ œ œ œ
18

& œ Œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ
3 3

j j
22

& œ œœœ œ œ œ ‰ œj œ œ œ ‰ œ œJ œ œ œ œ œ œ œJ


œ œœœ œœœ
51
6 j œ
&8 œ œœ œ œ œ œ œœœ œ œ œ œ œ œ œ œ™

œ œ œœœœ
5

& œj ‰ œj œj ‰ j œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
3

œœœ
œ
œœ™
3

œ ‰œ ‰
9
3

œ œœœ ™ j j
3

& œ œ
œ œœ œ œ œ œœ œ œœœœœœ
œ œœœœœ
14

& œ œ œ œ œ œ™ œ œ ™ œ™ œ œ œ œ œ œ
œ œœœ œœ œ

œ ™ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œœœ œ œœœ
18

& œ œ™

& œ œ œ œ œ œ™ œœœœœ
22

œœœ œ œœœ œ œ œ™ œ œ
œ œœ œ
3

113
Moderato

3 3
˙ œœœ œ
3 3
œ œœœœ
3 3
52 &4 œ œ œ ˙ œœœ œ™ œ™ œ œ™ œ ˙ ™ œ œ œ œ œ

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ™ œ œ ˙™
7

Ϫ
3

œ œ™ œ ˙ ™
& œ œ œ œ™

™ ™
3 3

œ™ œ œ ™ œ œ œ
œ œ ™œ ˙ ™ œ™ œ
œ
13

œ œ œ œ œ
3

& œ œ œ œ œœ œ œ œœœœœ œ
3 3

œœ
3 3 3

& œ œ œ œ™ œ œ œ ˙ ™ œ ™ œ œ ™ œ œ œ œ œ œ™ œ œ™ œ
19

œœœœœ
3 3 3 3

œ œœ ˙
3

& 4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œj ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™ œ
2 j j
Andante

53
mf 3 3

j
9

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ ™ œ
3

œ j ‰ œ
3 3 3 3

p
mf

œœœ œ j‰ j
œ œ œ œ œ œ œ œ œœœ œ œ™ œ
17

& œ œ œ œ œ œ œœœœ
3
,
f 3 3

œ™ œ œ™
25

œ œ
3

& œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œœœœ
3 3 3

mf
œ œ œ œ œ

œ œ œ ™ œ œ œ œ œ ,
Moderato

? c œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ œ œ
54 J
œ œ œ œ ™ œ œœœ
p 3
5
œ
? œ œ œ œ œ œœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

œ œ œ œ œ œ œ œœ
3 3

œ œ œ œ œ™ , œ œœœ œ œ œ
mf f

? œ œ œ
10

‰ œ œ
3 3

œœ œ œœœœ
mf

? œœœœœ œ œ œ œ œ œ œ
14

œœ œ œ
3 3 3
3

114
• Re Minör Tonunda Müziksel Okuma

1. Re minör dizisini çıkıcı ve inici olarak seslendiriniz.

2. Aşağıdaki re minör solfejleri, süre değerlerine ve entonasyona dikkat ederek okuyunuz.


J. Brahms

j j Ϫ j ,
Allegretto M. Sun Solfej 2 No:43

55
2
& b 4 œ™ œ œ™ œ œ œ™ j
œ ˙ ˙
Ϫ
,
mf

j
7

& b œ™ œ œ™ œ œ œ™ œ ˙ ˙
J J J

&b Ϫ Ϫ
,
f

j j j
Ϫ
j
13

œ œ œ™ œ œ ˙ ˙

&b Ϫ Ϫ Ϫ
j j j
19

œ œ œ™ j œ ˙
œ ˙
p
H. Lemoine

œ Œ ™™
Andantino Lavignac 1A No:124

2
56 & b 4 œ œ #œ œ œ œ œœœj ‰ œ œ œ œ œ
œ
mf

& b ™™ œ œ
cresc.

œ œ‰ œ œ œ ‰ j
œ œj ‰ œ œ #œ œ œ œ
9

J œ
p

Œ ™™
mf cresc.

& b œ œ #œ œ œ #œ œ
17

œ œ œœœj ‰ œ œ œ œ

œ œ œ œ ˙™ œ œ œ œ œ ˙
Teoria Musical e Solfejo No:218

? 43 œ Œ
57 b
œ œœœœ ˙ ™
mf

? b œ œ œ œ œ ˙™ œ œœœœ ˙
5

Œ
œ ˙ œ œœœœ œ œ œ# œ œ ˙
? œ œœ œ œ ˙
11

b Œ Œ
115
Moderato
Teoria Musical e Solfejo No:215

2 œ œ œ œ
58 & b4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ
mf

œ #œ œ œ œ
4

&b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
p
8

&b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ
mf

&b œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ nœ œ œ œ œ œ œ œ
12

f
V. Solovyov-Sedoy
Larghetto M. Sun Solfej 2 No:43

2
59 & b2 œ œ œ œ ˙ œ œ ˙ ˙ w
p

˙ n-̇ #-̇
5

&b œ œ œ œ œ œ ˙™ œ-


mf

>œ œ
&b ™
j
9

˙ œ œ œ œ œ™ œ ˙ ˙ œ œ

™™
f

œ- n-̇ #-̇
13

&b ˙ ˙
1. 2.

œ œ ˙ ˙™ w
Allegro Teoria Musical e Solfejo No:220

4
60 & b4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ Œ œ
œœœœœ œœ ˙
Ó

& b œ œ œ œ œ #œ œ #˙ ™
mf

œ
5

Œ œ œ #œ œ œ œ œ œ ˙ Ó

œœœœ œœœ ˙
9

&b œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ Œ #œ Ó

œ ˙
13

&b œ œ œ œ œ œ œ ˙ Œ œ œ #œ Ó
œ œ œœ
116
H. Lemoine
Andantino Lavignac 1A No:126

3
61 & b4 œ œ œ œ Œ œ œ Œ œ œ Œ Œ œ œ œ œ Œ œ œ Œ œ œ œ Œ
mf
9

&b œ œ œ œ Œ œ œ Œ œ œ Œ Œ œ œ œ œ Œ œ œ Œ œ œ Œ Œ
Fine

&b œ œ œ ˙ Œ œ œ œ ˙ Œ
17

œ œ œ Œ œ œœ œ ˙ Œ
p œ

&b œ œ œ œ œ Œ œ œ œ œ œ Œ
25

œ œ Œ œ œœœ œŒ œ
œœ f
33

&b œ Œ œ œ Œ œ œ Œ œ œ Œ œ œ Œ œ œ Œ œ œ Œ œ œ Œ Œ
D.C. al Fine

J. J. Rodolphe

, œ œ #œ ™ œ œ Œ
Moderato Lavignac 1A No:127

62 & bC ˙™ œ ˙™ œ œ ˙ J ˙ œ œ
mf

j ™™ ˙™ œ œ ˙™ œœ
6

& b œ™ œ ˙ œ œœœ œ ˙
Ó

œ ™ œj ˙
p

œ œ œ œ œ œ œ œ Œ œ œ
11

& b œ ˙ œ œ
mf

œ
, œ œ #œ ™ œ œ
œ œ ˙
15

&b œ œ œ œ œ ˙ Ó ˙™ œ ˙™ J Œ

œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ
21

& b œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ
mf

&b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ Œ
24

#œ œ #œ œ
f

117
Ü. Özgür

œ œ
Andante Ü. Özgür - S. Aydoğan MİOE ve Kuram 1. Kitap No:172

3
63 & b4 œ œ Œ œ Œ œ œ œ œ œ œ œ nœ#œ œ œ Œ œ Œ
, , ,
f

œ œ#œ œ œ œ#œ ˙ œ
7

& b œ œ œ œ ˙™ œ# œ œ œ œ œ ˙
#˙ ™
œ œ ,
œ œ nœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
13

&b œ œ œ ˙™

& b ™™ ˙
19
,
œ ˙ œ
˙ œ ˙™ œœœœœ œ œ #œ

™™ ˙
25
,
& b ˙™ ˙™ œ ˙ #œ ˙ #œ ˙ #œ

n˙ ™ #˙ ™ œ œ Œ œ
31

& b ˙™ ˙™ œ Œ
,
œ œ Œ
37

&b œ œ œ œ œœ˙ œ œ Œ œœœ œ


˙
Œ

œ #œ œ
43

&b Œ
œ #œ œ
Œ
#œ nœ œ ˙™
J. J. Rodolphe

™™
Moderato
, , Lavignac 1A No:125

3
64 & b 4 ˙
œ # ˙ œ #œ œ œ œœŒ ˙ Œ
œ #˙ œ #œ œ œ ˙

& b ™™ ˙ œ

f p

œ œ œ œ œ œ
9

œ œ™ œ œ œ œ Œ œ œ œœœ œ œ œ ˙ Œ
J J
,
f mf

œ œ œ œ ˙ Œ
17

& b Œ œ Œ ˙ #˙ #œ
œ # ˙ œ # œ œ œ œ œ
p f

Œ ™™
,
œ œ œ œ œ œ #œ œ#œ œ œ œ œ œ œ œ œ
25

& b œ #œ #œ œ ˙
mf p

118
E. Ratets
q=116 H. Egemen Sistematik Solfej Öğretim sf.158 No:27
œ œ#œ œ
65 & bc œ œ œ œ œ œ #œ œ œ™ œJ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
p 3

œ #œ œ œ ‰ œ j j
5

b
& Jœ œ j
œ œ œ œœœœ œ ‰ œ ‰ œ
J œ œ

œ ‰ œj œ ‰ œj bœ ‰ j œ ‰ j œ ‰ j œ œ œ#œ
œ œ œ™
9

& b œ nœ œ#œ œ œ œ
f

j œ ‰ j j œ ‰ j ‰œ œœœœ
13

b œ
& œœœœ ‰ œ œ œ ‰ œ œœ J œ™ œ œ

j œ #œ œ œ™ œ œ
17

&b œ œ œ œ œ œ ‰ œ œ œ œ œ œœ
3

J œ œ œ œ œ

œ œ #œ œ œ j œ œ œ œ œ #œ œ œ ‰ œ
21

&b ˙ J œ œ œ œ œ J

‰ œ œ nœ œ #œ œ ™
j j
25

&b œ ‰ œ œ œœ
œ
Œ Ó

œ œ œ œœ ˙
Andante Teoria Musical e Solfejo 2 No:26

? 22 ˙ œœœœ ˙ œ
‰ œ œ œœ œ Ó
66 b
œœœœœœœœ ˙
p

?b ˙ œœœœ ˙ ‰ œJ œ œ
5

Ó
˙ œ œ œ œ ˙
p

?b ˙ œ Œ
œ œ œ œ ˙
9

?b œ œ œ œ œ Œ
p f

œœœœœ Œ
13

œ œ #œ œ œ œ ˙ Ó
p mf f

119
A. M. Panseron

, H. Egemen Sistematik Solfej Öğretim sf.106 No:261

˙ œ œ ˙ Œ œ œ œ œ™ œ ˙ œ œ œ
Moderato

3
67 & b 4 œ œ œ ˙
œœ œ œœ
,
œ
8

&b ˙ Œ œ œ œ œ œ ˙ œ ˙ œ ˙ Œ ˙ œ œ œ œ œ

&b œ™ œ œ™ œ œ™ œ ˙ Œ
, ,
œ ˙
15

œ œ ˙ œœ œ œœœ œ
œ œ œ
,
& b ˙ #œ œ œ œ œ œ™ œ œ ™œ ˙ Œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™œ# œ œ
21

Œ œ ™ #œn˙
, ™
#œ ™ œ œ #œ ™ nœ œ œ œ œbœ œ œ œ œ
28 3 3

&b ˙ œ J
, œ
& b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ œ ˙ œ œ ˙ Œ œ nœ#œ œ
33

œ j ,
œ
39

&b œ œ œ œ™ œ œ
œ
Œ œ œ™ œ œ™ œ œ
#œ ˙ œ
, ,
œ
44

&b ˙ œ œ œ œ œ
˙™ œ œ œ ˙
Œ

? b 68 œ ™ œ ™ œ ™ œ, œ œ œ œ œ œ œ ™ œ ‰ œ œ œ œ
H. Lemoine
Andante non troppo Lavignac 1A No:162

68 J J J J
p
œ
? b œ œJ œ™ œ J œ œ œ ™ œ ‰ ‰ ™™ ™™ œ œ œ œ œ œJ œ ‰
6
,
J J J J
p p

? b œ œ œ œ œ œ œ ‰ œ œJ œ œ œ™ œ ‰ œ œJ œ œ
11

J J J J J


œ™ œ
p p fz p

™ œ œ œ #œj œ™ œ ‰ ™™
œ œ œ œ ,
?b œ
16

‰ J J b œ œ
fz p fz p

120
J. A. Hasse

™ œœœ œœœ œ ‰ œ™
Moderato
, Lavignac 1A No:128

6
69 & b 8 Œ
œ œ œ # œj œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ
œ ™ #œ œ œ ‰ œ ™ œnœ œ œ œ œ
p
,
j
6

& b œ œ nœ œ™ œb œ#œ œœœœœœ œ œ œœœ


jœœœ œœ œ j j
12

b
& œ œj œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ™
œœ œ
œ j
18

b
& œœ œ™ œ œ œ œ œ œœœœ œ œ ‰ œœœ œœœœœœ œ jœœœ
œ #œ
24

& b œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ ‰
#œ œ #œ
P. I. Çaykovski

4 -œ
M. Sun Solfej 2 No:47

r
Larghetto

b œ #œ œ nœ œ -
70 & 4J #œ œ œ ˙™ œ ≈ œJ
mf p

,
& b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ ˙ œ #œ œ œ
3

mf
Çarpma: Esas notadan önce ve onun süre değerinden alınarak
seslendirilen çok kısa süreli süsleme şeklidir. Seslendirimi
&œ œ™ œ
œ ≈ j ™™ j
üstte gösterilmiştir.
6
˙™
&b R œ œœ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œJ œ ™ œJ
p
-
9 , ,
& b œ™ œ œ œ œ nœ #œ
rit.

J œ œ œ œœ
j
œ œ œ

r ≈ -œ
& b œ #œ #œ œ nœ
11 A tempo

œ œ œ ˙™ œ J
f

j ‰ ‰ j ™™
13

&b œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ j ‰ ‰
1. 2.

œ œ- ˙ œ
p p

121
Öz Değerlendirme Formları

Bu formlar kendinizi değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Aşağıda verilen ölçütlere göre müziksel oku-
ma alanındaki çalışmalarınızı değerlendirerek sizi en iyi şekilde ifade eden seçeneğin altına (X) koyunuz.

Müziksel okuma (bona) öz değerlendirme formu.

DERECELER

ÖLÇÜTLER Yetersiz Geçer Orta İyi Çok İyi

1 2 3 4 5

Deşifresini yapma.

Ölçü vuruşlarını eliyle göstererek okuma.

Hız terimlerine uygun olarak okuma.

Müziksel okuma (solfej) öz değerlendirme formu.

DERECELER

ÖLÇÜTLER Yetersiz Geçer Orta İyi Çok İyi

1 2 3 4 5

Deşifresini yapma.

Ölçü vuruşlarını eliyle göstererek okuma.

Entonasyona dikkat ederek okuma

Hız terimlerine uygun olarak okuma.

Gürlük terimlerine uygun okuma.

122
7. ÜNİTE

123
Müziksel yazma etkinliklerinden önce ilgili tonlarda (sol majör/mi minör) çıkıcı-inici dizi seslendirme ve ento-
nasyon çalışmaları yapınız.

Sol Majör ve Mi Minör Tonunda Müziksel Yazma ünitesinde yer verilen tüm etkinliklerde, ünite sonundaki
“Öz Değerlendirme Formları” nı kendinizi değerlendirmek için kullanınız.

• Sol Majör Tonunda Müziksel Yazma

1. Aşağıdaki dizeğe çıkıcı/inici sol majör dizi yazınız.

2. Öğretmeninizin çalacağı sol majör ezgi cümlelerini aşağıdaki dizeklere yazınız.

124
125
• Mi Minör Tonunda Müziksel Yazma

1. Aşağıdaki dizeklere çıkıcı/inici doğal, armonik ve melodik mi minör dizileri yazınız.

2. Öğretmeninizin çalacağı mi minör ezgi cümlelerini aşağıdaki dizeklere yazınız.

126
127
Öğretmeninizin çalacağı sol majör/mi minör ezgi cümlelerini aşağıdaki dizeklere yazınız.

128
129
Öz Değerlendirme Formları

Bu formlar kendinizi değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Aşağıda verilen ölçütlere göre müziksel yaz-
ma alanındaki çalışmalarınızı değerlendirerek sizi en iyi şekilde ifade eden seçeneğin altına (X) koyunuz.

Müziksel yazma (tartım dikte) öz değerlendirme formu.

DERECELER

ÖLÇÜTLER Yetersiz Geçer Orta İyi Çok İyi

1 2 3 4 5

Çalınan tartım cümlesinin ölçü sayısını algılama.

Çalınan tartım cümlesinin ritmik kalıbını çözümle-


me.

Çalınan tartım cümlesini bellekte tutabilme.

Çalınan tartım cümlesindeki üçleme, senkop, uzat-


ma noktası gibi ritmik yapıları algılama.

Müziksel yazma (ezgi dikte) öz değerlendirme formu.

DERECELER

ÖLÇÜTLER Yetersiz Geçer Orta İyi Çok İyi

1 2 3 4 5

Çalınan ezginin makamını algılama.

Çalınan ezginin ölçü sayısını algılama.

Çalınan ezginin ritmik kalıbını çözümleme.

Çalınan ezginin aralıklarını algılama.

Çalınan ezgi motiflerini bellekte tutabilme

Çalınan ezgi cümlesindeki üçleme, senkop, uzat-


ma noktası gibi ritmik yapıları algılama.

130
8. ÜNİTE

ÜNİTE 8:

131
Müziksel yazma etkinliklerinden önce ilgili tonlarda (fa majör/re minör) çıkıcı-inici dizi seslendirme ve ento-
nasyon çalışmaları yapınız.

Fa Majör ve Re Minör Tonunda Müziksel Yazma ünitesinde yer verilen tüm etkinliklerde, ünite sonundaki
“Öz Değerlendirme Formları” nı kendinizi değerlendirmek için kullanınız.

• Fa Majör Tonunda Müziksel Yazma

1. Aşağıdaki dizeğe çıkıcı/inici fa majör dizi yazınız.

2. Öğretmeninizin çalacağı fa majör ezgi cümlelerini aşağıdaki dizeklere yazınız.

132
133
• Re Minör Tonunda Müziksel Yazma

1. Aşağıdaki dizeklere çıkıcı/inici doğal, armonik ve melodik re minör dizileri yazınız.

2. Öğretmeninizin çalacağı re minör ezgi cümlelerini aşağıdaki dizeklere yazınız.

134
135
Öğretmeninizin çalacağı fa majör/re minör ezgi cümlelerini aşağıdaki dizeklere yazınız.

136
137
Öz Değerlendirme Formları

Bu formlar kendinizi değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Aşağıda verilen ölçütlere göre müziksel yaz-
ma alanındaki çalışmalarınızı değerlendirerek sizi en iyi şekilde ifade eden seçeneğin altına (X) koyunuz.

Müziksel yazma (tartım dikte) öz değerlendirme formu.

DERECELER

ÖLÇÜTLER Yetersiz Geçer Orta İyi Çok İyi

1 2 3 4 5

Çalınan tartım cümlesinin ölçü sayısını algılama.

Çalınan tartım cümlesinin ritmik kalıbını çözümle-


me.

Çalınan tartım cümlesini bellekte tutabilme.

Çalınan tartım cümlesindeki üçleme, senkop, uzat-


ma noktası gibi ritmik yapıları algılama.

Müziksel yazma (ezgi dikte) öz değerlendirme formu.

DERECELER

ÖLÇÜTLER Yetersiz Geçer Orta İyi Çok İyi

1 2 3 4 5

Çalınan ezginin makamını algılama.

Çalınan ezginin ölçü sayısını algılama.

Çalınan ezginin ritmik kalıbını çözümleme.

Çalınan ezginin aralıklarını algılama.

Çalınan ezgi motiflerini bellekte tutabilme

Çalınan ezgi cümlesindeki üçleme, senkop, uzat-


ma noktası gibi ritmik yapıları algılama.

138
1. ÜNİTE 2. ÜNİTE

A) A)
1. D 1. modal müzik
2. C
3. D B)
4. D Batı Türk
5. E Özellikler Müziği
Ses
Müziği
Ses
6. E Sistemi Sistemi

Makamsaldır ü

Tonaldir ü

Sadece tam ve yarım


aralıklardan oluşur ü
3. ÜNİTE
Yarım aralıktan daha
küçük aralıklar içerir ü
A)
1. Koma adı verilen ara-
lıklar içerir ü

B3 + K3 +5
C)
K3 + B3 -5 1. C 2. B
K3 + K3 m 3. E 4. A
5. E 6. D
B3 + B3 M 7. C 8. E
9. C 10. E
2. 11. C 12. A
13. D 14. D
si bemol majör B 15. E 16. B
si majör Cm 17. E 18. E
19. E 20. D
do minör D 21. E 22. C
23. B 24. B
fa diyez minör B 25. A
re majör F#m
4. ÜNİTE

A)
B) 1. mi minör
1. akor, arpej, kırık akor 2. re minör
3. si bemol
C) 4. si bemol
1. C 5. re diyez
2. E 6. do natürel
3. E 7. fa diyez
4. D 8. do
5. E B)
1. D
2. B
3. B
4. C
5. E
6. E
7. D
8. E

139
A

acem : Türk müziğinde bir perde adı, dizeğin beşinci çizgisindeki fa sesi.

acemaşiran : 1. Türk müziğinde, dizeğin birinci aralığındaki fa sesi.


2. Türk müziğinde bir makam.

adagio : Ağır ve gösterişli.

allegretto : Moderato ile allegro arası, çabukca tempo.

allegro : Çabuk, canlı.

andante : Rahat, yavaş.

andantino : Andanteden biraz hızlıca tempo.

bakiye : Türk müziğinde dört komaya bölünen en küçük ikili aralık.

bekar : Natürel.

bemol : Önüne konulduğu notayı yarım ses pestleştiren ses değiştirici işaret.

buselik : 1. Türk müziğinde, dizeğin üçüncü çizgisindeki si sesi.


2. Türk müziğinde bir makam.

büyük mücennep : Türk müziğinde sekiz koma değerindeki aralık.

C-Ç

crescendo : Birbirini izleyen notalarda sesin giderek gürleşeceğini belirten işaret.


Simgesi:

çargâh : 1. Türk müziğinde, dizeğin üçüncü aralığındaki do sesi.


2. Türk müziğinde bir makam.

decrescendo : “Sesi söndürerek” ses gürlüğünü giderek hafifletme.


Simgesi:

dik kürdi : Türk müziğinde dizeğin üçüncü çizgisindeki fa diyez 4 koma sesi.

diminuendo : Sesi giderek hafifletmek, decresendo.

diyez : Önüne konulduğu notayı yarım ses incelten (tizleştiren) işaret.

dolce : Tatlı, yumuşak, hafif.

donanım : Dizek üzerindeki tonalite veya makama ait değiştirici işaretler.

durak : Karar sesi. Geleneksel Türk müziğinde, eseri tonalitenin esas sesinde sona erdiren karar
notası.

dügâh : 1. Türk müziğinde, dizeğin ikinci aralığındaki la sesi.


2. Türk müziğinde bir makam.

140
E

eksen : Tonik. Dizinin ilk derecesi, diziye adını veren ses.

eviç : 1. Türk müziğinde dizeğin beşinci çizgisindeki fa diyez 4 koma sesi.


2. Türk müziğinde bir makam.

fine : Müziğin sona ermesi gereken yere yazılan terim.

forte : Kuvvetli, güçlü.

gerdaniye : 1. Türk müziğinde ince sol sesi.


2. Türk müziğinde bir makam.

hüseyni : 1. Türk müziğinde dizeğin dördüncü aralığındaki mi perdesi.


2. Türk müziğinde en çok kullanılan basit makam.

hüseyniaşiran : 1. Türk müziğinde dizeğin birinci çizgisindeki mi sesi.


2. Türk müziğinde bir makam.

ırak : 1. Türk müziğinde dizeğin birinci aralığındaki fa diyez 4 koma sesi.


2. Türk müziğinde birleşik makam.

kaba çargâh : Türk müziğinde dizek üzerinde ek çizgi ile gösterilen kalın do sesi.

koma : Makamsal müzikte bir tam sesin dokuzda biri. En küçük ses birimi.

kromatik : İsimleri aynı seslerin yarım ton ara ile dizilmeleri.

küçük mücennep: Türk müziğinde beş koma değerindeki aralık.

larghetto : Largo ile andante arası tempo terimi. Largodan hızlı, andanteden ağır.

majör : Büyük. Dizideki büyük üçlü.

makam : Geleneksel müzikte bir dizinin işleniş tarzı.

marş : Grupları aynı düzende yürütmek (askeri marş), ulusal birliği güçlendirmek (ulusal marş),
bazen de kederli bir ortam oluşturmak için (cenaze marşı gibi) yazılan belirgin ve güçlü
vurgulamalı kısa müzik.

mezzoforte : Orta kuvvette.

minör : Küçük. Dizide küçük üçlü.

muhayyer : 1. Türk müziğinde ince la sesi.


2. Türk müziğinde bir makam.

141
N

natürel : Bemol veya diyez almış bir notanın doğal hâline döneceğini belirten terim.

neva : 1. Türk müziğinde dizeğin dördüncü çizgisindeki re sesi.


2. Türk müziğinde bir makam.

nikriz : Türk müziğinde bir makam adı.

nim hicaz : Türk müziğinde dizeğin üçüncü aralığındaki do diyez 4 koma sesi.

O-P-R

oktav : Sekizli aralık.

perde : Ses derecesi.

piyano : Hafif, yumuşak sesli.

presto : Hızlı çevik.

ritm : Tartım.

sansibl : Yeden. Karar sesinden önceki nota. Dizide yedinci derecedeki ses.

sforzando : Sesi birden kuvvetlendirmek.

tampere : Bir tam ses aralığının iki, bir oktavın ise on iki eşit parçaya bölündüğü sistemdir.

tanini : Türk müziğinde dokuz komadan oluşan tam ses.

tonalite : Dizilerin yapılanmasını oluşturan kurallar bütünü.

tonik : Eksen. Dizinin ilk derecesi, diziye adını veren ses.

transpoze : Aktarım. Bir yapıtın yazıldığı tondan başka bir tona aralıklarını koruyarak taşınması.

triole : Üçleme. Bir vuruşun üç eşit zamana bölünmesi.

U-Ü

uşşak : Türk müziğinde bir makam adı.

ünison : Tek sesli.

3
vals : 4 ölçüde dans ve dansın müziğine verilen ad.
Y

yeden : Sansibl. Karar sesinden önceki nota. Dizide yedinci derecedeki ses.

142
Acay, S. (2006). Açkı Değişimli Tonal ve Makamsal Solfejler, Ankara: Önder Matbaacılık,1. Basım.
Aktüze, İ. (2003). Ansiklopedik Müzik Sözlüğü, İstanbul: Pan Yayıncılık, 1. Basım.
Balkan, A. (2008). Solfej, Malatya: Kendi Yayını.
İldan, H. (2010). Müzik Teorisi Nota Okuma ve Öğrenme Metodu-Bona, İstanbul: Bemol Müzik Yayınları.
Cangal, N. (2002). Armoni, Ankara: Arkadaş Yayınevi, 2. Baskı.
Cardoso, B. ve Macarenhas, M. (1973). Curso Completo de Teoria Musical e Solfejo, Volume1, Volume 2, Brasil,
Rio de Janeiro.
Çakar, Ş. Ş. (2004). Türk Müziği Teorisi ve Makamlar, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Çalışır, F. (2004). Müzik Dili Sözlüğü, Ankara: Yeni Dağarcık Yayınları.
Çelikkol, E. (1994). 150 Eseriyle Erdinç Çelikkol, Bursa.
Çelikkol, E. (2000). Türk Musikisi Bilgileri, Bursa: F. Özsan Matbaacılık.
Çelikkol, E. (1988). Türk Musikisi Bölümü 1, 2, 3, 4. Sınıf Ders Kitapları, Bursa.
Danhauser, A. (1997). Temel Müzik Kuralları, çev. İlhan Baran, Ankara: Önder Matbaası.
Egemen, H. (2003). Sistematik Solfej Eğitimi, İstanbul: Bemol Müzik Yayınları, 1. Baskı.
Fontaine, F. (2000). Traitè Pretique du Rythme Mesurè, Paris: Editions Henry Lemoine.
Ghezzo, M. A. (1980). Music Theory, Ear Training, Rhythm, Solfege and Dictation, a Comprehensive Course,
Alabama: University of Alabama Press.
Hacıev, P. (2005). Temel Müzik Teorisi, çev. Ahter Destan, İstanbul: Pan Yayıncılık, 2. Basım.
Kalender, C. ve Keskin, L. (2009). Bağlama Eğitimi, Ankara: Arkadaş Yayınevi, 2. Baskı.
Karadeniz, M. E. (1965). Türk Mûsikîsinin Nazariye ve Esasları, Ankara: İş Bankası Kültür Yayınları.
Karolyi, O. (1996). Müziğe Giriş, çev. Mehmet Nemutlu, İstanbul: Pan Yayıncılık, 2. Basım.
Köse, Y. (2012). Uygulamalı Armoni Öğretimi, İzmir: Arvo Yayınları.
Lavignac, A. (2000). Des Solfeges Volume 1A, 1B, 2A, 2B, Paris: Henry Lemoine Yayını.
Lemoine, H. (1955). Editions, Fransa: Henry Lemoine Yayını.
Özçelik, S. (2003). Müzikal Dikte ve Solfej, Ankara: Başkent Matbaacılık, 1. Baskı.
Özdemir, M. (2001). Armoni, İzmir: Kanyılmaz Matbaacılık., İzmir, 2001.
Özgür, Ü. ve Aydoğan, S. (2004). Müziksel İşitme Okuma Eğitimi ve Kuram 1. Kitap, Ankara: Sözkesen Matbaası,
3. Baskı.
Özgür, Ü. ve Aydoğan, S. (2003). Müziksel İşitme Okuma Eğitimi ve Kuram 2. Kitap, Ankara: Sözkesen
Matbaası, 1. Baskı.
Özgür, Ü. ve Aydoğan, S. (2005). Müziksel Yazma Eğitimi ve Ezgi Bankası, Ankara: Sözkesen Matbaası, 1. Baskı.
Özkan, İ. H. (2006). Türk Musikisi, Nazariyatı ve Usulleri, İstanbul: Ötüken Neşriyat, 8. Basım.
Sağlam, A. (2004). Müzik Yetenek Sınavlarına Hazırlık, İstanbul: Aktüel Yayınları, 1. Baskı.
Say, A. (2001). Müziğin Kitabı, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları, 1. Basım.
Sevgi, A. ve Tuğcular, E. (2002). Halk Ezgileriyle Solfej, Ankara: SCAMV Nota Yayınları.
Signell, K. L. (2006). Makam, çev. İlhami Gökçen, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Sözer, V. (1986). Müzik ve Müzisyenler Ansiklopedisi, 1. ve 2. Cilt, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Sun, M. (1998). Temel Müzik Eğitimi, Ankara: Yurt Renkleri Yayınevi.
Sun, M. (2004). Türk Müziği Makam Dizileri, Ankara: Sun Yayınevi, 1. Baskı.
Sun, M. (2004). Tonal Diziler ve Kadanslar, Ankara: Sun Yayınevi, 1. Baskı.
Sun, M. (2004). Solfej 1, Ankara: Sun Yayınevi, 1. Basım.
* APA Kriterlerine göre hazırlanmıştır.

143
Sun, M. (2008). Solfej 2, Ankara: Sun Yayınevi, 3. Basım.
Sun, M. ve Munzur, M. (2006). Aralık Bilgisi, Ankara: Sun Yayınevi, 1. Basım.
Tabakoğlu, V. (2000). Bona Müzik Teorisi, Ankara: Yeni Dağarcık Yayınları.
TRT Müzik Dairesi Başkanlığı, (1996). TRT Türk Halk Müziği Repertuarı, Ankara.
TRT Müzik Dairesi Başkanlığı, (1998). TRT Türk Sanat Müziği Seçme Eserler 1, Ankara.
TRT Müzik Dairesi Başkanlığı, (2009). TRT Türk Sanat Müziği Seçme Eserler 2, Ankara.
Türk Dil Kurumu, (1998). Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Türk Dil Kurumu, (2005). Yazım Kılavuzu, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Uluç, M. Ö. (2002). Müzik Sözlüğü, Ankara: Yurt Renkleri Yayınevi.
Yavuzoğlu, N. (2011). Uygulamalı Müzik Teorisi 2, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
Zeki, E. (1985). Taksimat Metodu-Bona, İstanbul: Doğuş LTD. ŞTİ. Matbaası.

http://www.aboutmusictheory.com/classic-music-theory.html (03.04.2017 12:45)


http://www.ars-nova.com/et/TOC.html (03.04.2017 12:47)
http://www.earmaster.com/music-theory-online/ch01/chapter-1-1.html (03.04.2017 12:48)
http://www.edly.com/edlysmtfpp_sample.pdf (03.04.2017 12:50)
http://tobyrush.com/theorypages/pdf/ 0103rhythmnotation.pdf (03.04.2017 12:51)
http://www.musictheory.net/lessons/10 (03.04.2017 12:53)
http://www.musictheory.org.uk (03.04.2017 12:55)
http://www.risingsoftware.com/support/training/ (03.04.2017 12:59)
http://www.teoria.com/en/tutorials/ (03.04.2017 13:05)
http://www.treblis.com/notation/music.htm (03.04.2017 13:07)

144

You might also like