PAKSANG ARALIN:

Kaligirang Pangkasaysayan ng Noli Me Tangere

KASANAYANG PAMPAGKATUTO

• Natitiyak ang kaligirang pangkasaysayan ng akda sa pamamagitan ng: (F9PN-IVa-b

-56)
pagtukoy sa layunin ng may-akda sa pagsulat nito;
pagtukoy sa mga kondisyon sa panahong isinulat ito; at
pagpapatunay sa pag-iral ng mga kondisyong ito sa kabuuan o ilang bahagi ng akda.
• Nailalarawan ang mga kondisyong panlipunan sa panahong isinulat ang akda at ang
epekto nito matapos maisulat hanggang sa kasalukuyan. (F9PB-IVa-b-56)

LAYUNING PAMPAGKATUTO
*Nasusuri ang mga layunin sa pagsulat ng akda.

*Nabibigyang-reaksyon ang kalagayang panlipunan na binanggit sa akda.

*Napahahalagahan ang naiambag ng akda sa panahong nabanggit.

Mahalaga ang papel ng panitikan sa buhay ng tao. Sa mga naunang aralin,

natutuhan mo na malaki ang ginagampanang papel ng mga akdang pampanitikan sa
buhay ng tao maging ito man ay pabula, maikling kwento, alamat, tula, sanaysay at
iba pa. Ngayon, sama-sama nating tuklasin at balikan ang mga karanasan ng ating
mga ninuno lalo na noong panahon ng Kastila.

Ang Noli Me Tangere ay isang nobelang isinulat ni Jose Rizal, at inilathala

noong 1887 sa Europa. Hango sa Latin ang pamagat nito na sa Filipino ay "Huwag
Mo Akong Salingin". Kinuha ito ni Rizal sa ebanghelyo ni Juan 20:13-17 sa Bibliya
na tumutukoy kung paano pinagsusuot ng mga patalastas ang mga may ketong
upang lubayan sila ng mga nakakasalubong nila. Mas madalas itong tinatawag na
Noli; at may salin sa Ingles na “Touch Me Not”.

Ikaw ay inaasahang makilahok sa iba’t ibang gawain na maghahanda sa iyo

tungo sa pagtamo ng iba’t ibang kasanayan. Handa ka na ba?

MOTIBEYSYUNAL NA TANONG
1. 1. Mahilig ba kayong magbasa ng mga nobela?
2. 2. Ano ang kalimitang paksa ng mga binabasa ninyo?
3. 3. Bakit ninyo ito kinahiligan?
 GAWAIN 1: Paglinang Ng Talasalitaan

Isulat ang iyong nalalaman ukol sa mga salitang nasa biluhaba.

Noli Me Tangere

ALAM MO BA NA...
Ang Noli Me Tangere ay isang nobelang isinulat ni Jose Rizal, at inilathala
noong 1887 sa Europa. Hango sa Latin ang pamagat nito na sa Filipino ay
"Huwag Mo Akong Salingin". Kinuha ito ni Rizal sa ebanghelyo ni Juan 20:13-
17 sa Bibliya na tumutukoy kung paano pinagsusuot ng mga patalastas ang mga
may ketong upang lubayan sila ng mga nakakasalubong nila. Mas madalas itong tinatawag
na Noli; at may salin sa Ingles na “Touch Me Not”.

Kasaysayan ng Noli Me Tangere

Inilathala ito noong 26 taong gulang si Rizal. Makasaysayan ang aklat na ito at
naging instrumento upang makabuo ang mga Filipino ng pambansang pagkakakilanlan. Sa
di-tuwirang paraan, nakaimpluwensiya ang aklat ni Rizal sa rebolusyon subalit si Rizal
mismo ay isang mananalig sa isang
mapayapang pagkilos at isang tuwirang
representasyon sa pamahalaang Kastila.
Sinulat sa wikang Espanyol ang Noli, ang
wika ng mga edukado noong panahong
yaon.

Sinimulan niya ang nobela sa

Madrid, Espanya. Kalahati nito ay
natapos bago siya umalis ng Paris, at
natapos ito sa Berlin, Alemanya. Inilaan Mula sa https://manilatoday.net/
ni Vicente Blasco Ibáñez, isang bantog na
manunulat, ang kaniyang serbisyo bilang tagapayo at tagabasa. Bumuo ng kontrobersya
ang nobelang ito kung kaya't pagkatapos lamang ng ilang araw na pagbalik ni Rizal sa
Filipinas, tinanggap ni Gobernador-Heneral Terrero sa Malacañang at inabisuhang puno
ng subersibong ideya ang Noli. Pagkatapos ng usapan, napayapa ang liberal ng
Gobernador-Heneral ngunit nabanggit niya na wala siyang magagawa sa kapangyarihan ng
simbahan na gumawa ng kilos laban sa nobela ni Rizal.
 Ang pagsusulat ng "Noli Me Tangere" ay bunga ng pagbasa ni Rizal sa "Uncle Tom's
Cabin" ni Harriet Beacher Stowe, na pumapaksa sa kasaysayan ng mga aliping Negro sa ka-
may ng mga panginoong puting Amerikano. Inilarawan dito ang iba't ibang kalupitan at pag-
mamalabis ng mga Puti sa Itim. Inihambing niya ito sa kapalarang sinapit ng mga Filipino sa
kamay ng mga Espanyol. Sa simula, binalak ni Rizal na ang bawat bahagi ng nobela ay ipasu-
lat sa ilan niyang kababayan na nakababatid sa uri ng lipunan sa Pilipinas at yaon ay pagsasa-
ma-samahin niya upang maging nobela ngunit hindi ito nagkaroon ng katuparan, kaya sa
harap ng kabiguang ito, sinarili niya ang pagsulat nang walang katulong. Ipinaliwanag ni Ri-
zal sa kanyang liham sa matalik niyang kaibigang si Dr. Ferdinand Blumentritt ang mga dahi-
lan kung bakit niya isinulat ang "Noli Me Tangere”. Ang lahat ng mga ito ay maliwanag na
inilarawan sa mga kabanata ng nobela. Ang pamagat ng "Noli Me Tangere" ay salitang Latin
na ang ibig sabihin sa Tagalog ay "Huwag Mo Akong Salingin" na hango sa Ebanghelyo ni
San Juan Bautista. Itinulad niya ito sa isang bulok sa lipunan na nagpapahirap sa buhay ng
isang tao.

Halaw sa:
https://prezi.com/wqewkwltgend/kaligirang-kasaysayan-ng-noli-me-tangere/

GAWAIN 2: Sagutin ang mga Pagsasanay

Pagsasanay 1
Ibigay ang hinihingi. Isulat ang sagot sa patlang.

___________1. Kailan isinulat ni Jose Rizal ang nobelang Noli Me Tangere?

___________2. Bakit niya ito isinulat? Para kanino?
___________3. Ano-anong kalagayang panlipunan mayroon sa panahong isinulat ito?
___________4. Ano ang nagsilbing inspirasyon ni Jose Rizal upang isulat ang akda?
___________5. Sa tingin mo, bakit pinamagatan ang nobela na “Noli Me Tangere”?
Pagsasanay 2
Kung ikaw ay isinilang sa panahong naisulat ang akda, anong aksyon ang gagawin mo
para masolusyunan ang sinasabing “kanser sa lipunan”? Gagawin mo rin ba ang ginawa ni
Jose P. Rizal? Bakit? Isulat ito sa makikitang kahon sa sanayang-aklat.

May Aksyon Ako

Pagsasanay 3
Sagutin ang sumusunod na katanungan.

Sino si Jose Rizal at ano ang kaugnayan niya sa nobelang “Noli Me Tangere”?
____________________________________________________________________________
Bakit kaya niya isinulat ito? Ano ang kanyang layunin?
____________________________________________________________________________

Mahalaga bang malaman ng isang mambabasa kung sino ang may-akda at panahon ng
pagkasulat nito? Bakit? ________________________________________________________
____________________________________________________________________________

Pagsasanay 4
Isa-isahin at ilarawan ang mga kondisyong panlipunan sa panahong isinulat ang akda at ang
mga epekto nito matapos maisulat hanggang sa kasalukuyan. Bukod sa impormasyong nabang-
git, maaari ding magsaliksik sa aklatan o Internet. Punan ang talahanayan.

Blg. Mga kondisyong Panlipunan Epekto matapos maisulat

Pagsubok ng Kaalaman

Bigyang-diin ang pagpapahalaga sa akdang binasa sa pamamagitan ng pagtiyak ng

bisa nito sa damdamin at isip ng mga mag-aaral. Maaaring pumili ng gawain ang
mga mag-aaral sa mga sumusunod:

1. Magsulat ng isang talatang panata sa bayan na nagsasaad ng iyong damdaming ipagtanggol

ang iyong bayan mula sa kaapihan. Gawin itong parang isang monologo ng tauhan sa Noli Me
Tangere.

2. Bumuo ng isang storyboard na ang kuwento ay tulad ng Noli Me Tangere. Kung

isasapelikula ito, ano-ano ang mahahalagang pangyayari ang isasama? Pumili lamang ng mula
lima hanggang sampu.

SANGGUNIAN:
Pinagyamang Pluma 9 ( ph 410-442)
Ginintuang Pamana NOLI ME TANGERE ni Dr. Jose Rizal