BİYOKİMYA FİNAL

PLAZMA PROTEİNLERİ
PLAZMA PROTEİNLERİ
• Plazma proteinleri 3 sınıfta incelenir;

1. Albumin- plazma proteinlerinin %60’ını oluşturur, ozmotik basıncın oluşumundan sorumludur.

2. Globulinler- plazma proteinlerinin %35’ini oluşturur. α,β,γ, alt fraksiyonlarından oluşur.. α ve β

globulinler yağları ve yağda çözünen vitaminleri taşırken γ globulin antikorları taşır.

3. Fibrinojen- plazma proteinlerinin %4’sini oluşturur, pıhtılaşma faktörüdür

4. Diğerleri %1

Plazma proteinleri 5 ‘e ayrılır

1. Prealbumin ve albümin

2. alfa1 globulin

3. alfa2 globulin

4. Beta globülin

5. Gama globülin

6. Fibrinojen

PLAZMA PROTEİNLERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ

 Granüler ER üzerindeki ribozomlarda preprotein olarak sinyal peptid içerir halde sentezlenir
 Hepsi glikopreteindir (albümin hariç)
 Çoğu karaciğerde sentezlenir ve katabolize olurlar (imminoglobulinler hariç
 Kan ve ekstraselüller doku aralıkları arasında dolaşırlar

PLAZMA PROTEINLERININ GÖREVLERI

❖Savunma ❖Kataliz ❖Hemostaz ❖ Endokrin etki ❖Transport ❖Özel fonksiyonları olan proteinlerdir
❖Doku Beslenmesi ❖ Vücut Kompartımanları arası sıvı dağılımı ❖ pH düzenlenmesi;

AKUT FAZ PROTEİNLERİ (APR)

➢Akut yanıtta veya bazı tipte doku zedelenmelerinde kanda bazı plazma proteinlerinin düzeyi
miktarları artar veya azalır. Bu tip proteinlere akut faz reaktanları /proteinleri denir

Pozitif Akut faz reaktanları: enfeksiyonların akut döneminde artar;

• a-1 antitripsin

• a-1 asitglikoprotein

• IgG, IgM, IgA

Negatif akut faz reaktanları:
• Transferrin

• Albumin

• Prealbumin

PLAZMA PROTEİNLERİNİN FONKSİYONLARI

Prealbumin: Tiroksin hormunu ve A vitaminin taşıması

➢Sentezlenmesi substratların diyetle alımı ile orantılı olduğu için vücudun beslenme durumunu
gösteren en iyi belirteçtir.

Albumin: Yağ asitleri; metalleri, iyonları, aa’leri, metabolitleri, enzimleri, hormonları ve ilaçları bağlar

NEGATİF AKUT FAZ REAKTANIDIR Yani akut dönemde azalır

Fibrinojen: kanı pıhtılaştırır

Transferrin: Fe’i bağları taşır

Seruloplazmin: bakırı bağlayıp taşır, Wilson hastalığı

Haptoglobulin: demiri bağlar, hemoliz tanısında kullanılır,sarılık

Alfa 2 makro glabulin: En önemli fizyolojik rolünün pıhtılaşmayı kontrol etmesi pıhtı lizisinde rol
oynaması ve lökositlerdeki kollegenazı lizözomal katepsini ve pankreatik tripsin ve kimotripsini
kontrolünde görev alır

a-1 asit glikoprotein: lipofilik bileşikleri ve progesteronu bağlar

C-Reaktif Protein (CRP): Karaciğerde üretilen bir proteindir tümör ve travma gibi durumlara yanıt
verir ➢Oluşan fizyolojik yanıt enfeksiyona veya enflamasyona sebep olan etkeni ortadan kaldırmaya,
doku hasarını azaltmaya ve vücudun tamir mekanizmasını harekete geçirmeye yöneliktir.

α – Fetoprotein (AFP): Fetal kc embriyonik fc ve diğer organlar tarafından sentezlenir

İmmunoglobulinler
• Vücudun bağışıklık sistemi iki ana bileşenden oluşur:

• B lenfositler: Kemik iliğinden köken alır. İmmunoglobulinler denilen humoral antikorların

sentezinden sorumludur.

• T lenfositler: Timus kökenlidir. Greft reddi, aşırı duyarlılık tepkimeleri, malign hücreler ve virüslere
karşı korunma gibi hücre-aracılı bağışıklık olaylarına katılır
GENEL TANIMLAR

PLAZMA LİPİDLERİ
Kan lipidleri:
Kan serumundaki lipidler protein bileşikleri halindedir. ▪ Kolesterol, ▪ fosfalipid ve ▪ trigliseridleri
içerirler.

LİPOPROTEİNLER

✓ Hem protein hem lipitlerden oluşan biyokimyasal bileşimlerdir.

✓ Lipidlerin plazmada taşınma şekilleridir

Lipidler= suda çözünmez, proteinler ile taşınırlar.

➢ Lipoproteinlere bağlı olan proteinler apolipoproteinlerdir (apoproteinler).

➢ 5 çeşit (A,B,C,D ve E), alt grupları apo A, apo B, apo C, apo D, apo E gibi adlandırılırlar.

LİPOPROTEİN

✓ Kan plazmasındaki yağ veya diğer lipidlerle birleşen ve bunları taşıyan çözünür proteinlerdir.

✓ Hem protein hem lipitlerden oluşan biyokimyasal bileşimlerdir.

✓ KÇ’de sentezlenir

✓ Sınıf:HDL, LDL, IDL, VLDL ve ULDL

✓ Hidrofobik lipitlerin kanda taşınmasında görev alırlar

APOLİPROTEİN

✓ Hem bağırsaklarda hem de KÇ’de sentezlenir

✓ fosfolipitlere bağlı proteinler

TOTAL LİPİDLER
Total lipid tespiti : serumdaki tüm lipidlerin tayin edilmesidir.

Total lipid seviyesinde meydana gelen değişiklikler genellikle trigliserid seviyesindeki değişikliklerdir.

KAN LİPİDLERİ *
Lipid ve trigliseridce zengin ve proteince fakir oluşlarına göre şöyle sıralanır:
▪ Şilomikronlar,
▪ Prebeta-lipoproteinler, (VLDL)
▪ Beta-lipoproteinler (LDL)
▪ ve alfa-lipoproteinler (HDL)
▪ Yağ asitleri ise albümine bağlı halde dolaşımda bulunur

Şilomikron
➢Eksojen kaynaklı lipidlerin taşınmasında görev alır ➢Yapılarında bol miktarda TG bulunur

VLDL (çok düşük dansiteli lipoprotein), endojen trigliserid bakımından oldukça zengindir. KC’de
sentezlenen TG ve kolesterolü ekstrahepatik dokulara taşırlar

VLDL, KC oluştuktan sonra taşıdıkları trigliseritleri vücuttaki çeşitli dokulara aktarırlar, bu sürecin
sonunda LDL'ye dönüşürler

LDL (düşük dansiteli lipoprotein), VLDL artığı olarak damar içinde sentezlenir. Ekstrahepatik dokularda
ve KC’de reseptörleri bulunur
Kolesterol, ➢ dışarıdan alındığı gibi, ➢ vücutta asetil-CoA’dan da kolayca sentezlenir.

safra asitleri, ✓ D vitamini ✓ steroid hormonların sentezinde ✓ hücre zarlarının yapısına katılır.

Kan kolesterol seviyesi «kolesterolemi». Kanda kolesterolün artmasına «hiperkolesterolemi»,

azalmasına ise «hipokolesterolemi» denir

ATEROSKLEROZİS VE AKUT MİYOKART İNFAKTSÜNÜN DIAGNOSTİK

LABORATUVAR BELİRLEYİCİLERİ

ATEROSKLEROZİS
Lipid metabolizmasında değişikliklerle birlikte, hücresel ve humoral immün cevabın katıldığı
inflamatuar bir hastalık olarak tanımlanmaktadır.

ARTER DARALIR VE KANIN ARTER IÇINDEKI AKIŞI SINIRLANIR.

RİSK FAKTÖRLERİ
▪ MAJÖR
▪ Dislipidemi (hiperkolesterolemi, HDL-kolesterol düşüklüğü),Hipertansiyon, Sigara,
Diabetesmellitus
▪ Yaş, kalıtım, cinsiyet
▪ MİNÖR
▪ Hipertrigliseridemi
▪ Fiziksel aktivite azlığı
▪ Stres
▪ Obesite
▪ YENİ RİSK FAKTÖRLERİ
▪ 1. koagulasyoneğilimini arttıran faktörler
▪ • Fibrinojen• Plazminojen aktivatör inhibitör-1 (PaI-1)• Hiperhomosisteinemi• Lipoprotein
(a) yüksekliği• F- vII, F-vIII, v-WF yüksekliği….
▪ 2. inflamasyon göstergeleri :fibrinojen, CRP, IL-6, TnF-α
DİSLİPİDEMİ: Kan lipitlerinin düzeylerinin sağlığı bozacak şekilde degisiklikleri; plazma lipoprotein ve
TG düzeyinin artmasıdır

AMI (AKUT MİYOKART ENFAKTÜSÜ)= miyokardın oksijen ihtiyacının koronerler tarafından

karşılanamaması sonucu kalp kasında oluşan nekrozun tanımlanmasındadır.

AMI’nün diagnostik «laboratuvar belirleyicileri, kardiyak markerler» olarak adlandırılırlar.

AMI tanısı için sıklıkla kullanılan belirleyiciler;

✓CK-MB,

✓LDH,

✓Miyoglobin

✓Kardiyak Troponinlerdir.

AMI tanısı için;

AST miyokardda fazla miktarda bulunmaktadır.

Aspartatın oksaloasetata dönüşümünü katalizler.

AST aktivitesi, AMI’te 8-12 saatte artar, 18-36 saatte pik yapar ve 3-4 günde normale döner.

AST’nin yanlış pozitif oranı yüksek olduğundan diğer değerler ile birlikte yorumlanmalı.

AMI tanısı için; kreatin kinaz (CK) iskelet kası, kalp kası, beyin, prostat ve uterusta bulunur

MİYOGLOBİN
miyokard hasarı sonucu hücrelerden salınır ve kana karışır. İnfarktüsün başlamasından sonra en
erken (birkaç saat içinde) artış göstermektedir. Pik seviyesine CK’den daha erken ulaşır.

TROPONİNLER
Troponin, farklı yapı ve fonksiyonlara sahip 3 alt üniteden oluşan bir proteindir.

Troponin T (TnT), troponin kompleksini tropomiyozine ve komşu moleküllere bağlar.

Troponin I (TnI), F-aktin miyozin etkileşmesini inhibe eder.

Troponin C (TnC), kalsiyum bağlayıcı proteindir.