‫کتاتچّ پششکی کْٕظتاٌ – دٔرِ‬

‫يمذياتی‬
‫‪ٝ‬یژ‪ ٙ‬کبؿآٓ‪ٞ‬فإ‬

‫کارگزِٔ پششکی‪ ،‬ايذاد ٔ َجات‬

‫فذراطیٌٕ کُْٕٕردی ٔ صعٕدْای ٔرسشی‬

‫ث‪ٜ‬بؿ مبٍ ‪7931‬‬

‫تانیف ٔ تذٔیٍ‪:‬‬

‫خاَى يزیى دمیمی – کارشُاص ارشذ پزطتاری ٔ يذرص پششکی کْٕظتاٌ‬

‫دکتز جثزئیم شعزتافی‪ -‬يذیز گزِٔ تیًاریٓای غیزٔاگیز داَشگاِ عهٕو پششکی تثزیش ٔ يذرص‬
‫پششکی کْٕظتاٌ‬

‫دکتز عهیزضا تٓپٕر – رئیض کًیتّ پششکی کْٕظتاٌ فذراطیٌٕ کُْٕٕردی ٔ يذرص پششکی‬
‫کْٕظتاٌ‬

‫تا ًْکاری‪:‬‬

‫يذرطاٌ پششکی کْٕظتاٌ فذارطیٌٕ کُْٕٕردی ٔ صعٕدْای ٔرسشی‬

‫‪1‬‬
 ‫‪Contents‬‬
‫يمذيّ ‪4a .............................................................‬‬
‫‪ٛ‬ؼف ػ‪ٝ‬ؿ‪ ٙ‬کبؿآٓ‪ٞ‬فی ٓوؼٓبتی پقىکی ک‪ٛٞ‬نتبٕ‪5 .......................... :‬‬
‫فصم أل ‪ :‬تیًاریٓای ارتفاع ‪5 .........................................‬‬
‫‪ .7-7‬تؼـیق ‪ ٝ‬تونیْث٘ؼی اؿتلبع ‪6 .....................................‬‬
‫ٓکبٗینْ ایزبػ ثیٔبؿی‪ٛ‬بی اؿتلبع ‪6 ..............................‬‬ ‫‪.2-7‬‬
‫‪ْٞٛٛ .9-7‬ایی (‪1 ..................................... )Acclimatization‬‬
‫اٗ‪ٞ‬اع ثیٔبؿی‪ٛ‬بی اؿتلبع ‪1 ......................................‬‬ ‫‪.4-7‬‬
‫‪ .7-4-7‬ثیٔبؿی صبػ ک‪ٛٞ‬نتبٕ )‪1 ......... Acute Mountain Sickness (A.M.S.‬‬
‫‪ٝ .2-4-7‬ؿّ (اػّ) ؿی‪ٞ‬ی اؿتلبع ثبال (‪High Altitude Pulmonary ()H.A.P.E‬‬
‫‪8 ........................................................... )Edema‬‬
‫‪ٝ .9-4-7‬ؿّ (اػّ) ٓـقی اؿتلبع ثبال (‪High Altitude Cerebral ( )H.A.C.E‬‬
‫‪3 ........................................................... )Edema‬‬
‫فصم دٔو‪ْ :‬یپٕتزيی(فزٔديایی) ‪77 .......................................‬‬
‫‪ .7-2‬تؼـیق ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ‪ ٝ‬اٗ‪ٞ‬اع إٓ‪77 .................................. :‬‬
‫‪ .2-2‬ػَِ ‪ ٝ‬ػ‪ٞ‬آَ ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی‪77 ....................................... :‬‬
‫‪ .7-2-2‬مـٓب‪72 ................................................... :‬‬
‫‪ .2-4-2‬ثبػ‪72 .................................................... :‬‬
‫‪ .9-2-2‬ؿٕ‪ٞ‬ثت ‪79 ...................................................‬‬
‫‪ .9-2‬ػالیْ ‪ٗ ٝ‬يبٗ‪ٛٚ‬ب ‪79 ..............................................‬‬
‫‪ .4-2‬ػؿٓبٕ ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ‪79 ..............................................‬‬
‫‪ .7-4-2‬ػؿٓبٕ ‪٘ٛ‬گبٓی ک‪َٓ ٚ‬ؼ‪ٞٛ ّٝ‬ىیبؿ امت‪79 ....................... :‬‬
‫‪ .2-4-2‬ػؿٓبٕ ‪٘ٛ‬گبٓی ک‪َٓ ٚ‬ؼ‪ٞٛ ّٝ‬ىیبؿ ٗینت‪75 ...................... :‬‬
‫‪ .5-2‬پیيگیـی اف ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ‪75 .........................................‬‬
‫فصم طٕو‪ :‬فزاطت تایت یا یخسدگی یا طزياسدگی ‪71 .........................‬‬
‫‪ .2-9‬ػ‪ٞ‬آَ ثـ‪ٝ‬ف مـٓبفػگی‪71 ........................................ :‬‬
‫‪ .7-2-9‬مـٓب‪71 ................................................... :‬‬
‫‪ .2-2-9‬ثبػ‪71 .................................................... :‬‬
‫‪ .9-2-9‬ؿٕ‪ٞ‬ثت‪71 .................................................. :‬‬
‫‪ .9-9‬اػْبی صنبك ث‪ ٚ‬مـٓبػفگی‪78 ..................................... :‬‬
‫‪ .۴-9‬آمیتى٘بمی ثـ‪ٝ‬ف مـٓبفػگی ػؿ ػْ‪78 ............................. :ٞ‬‬
‫‪ .۵-9‬ػؿر‪ٚ‬ث٘ؼی مـٓبفػگی اٗؼاّ‪ٛ‬ب ‪ ٝ‬ػالیْ إٓ ‪73 .........................‬‬
‫‪ .7-۵-9‬مـٓبفػگی ػؿر‪73 ........................................ :7 ٚ‬‬
‫‪ .2-۵-9‬مـٓبفػگی ػؿر‪73 ........................................ :2 ٚ‬‬
‫‪ .9-۵-9‬مـٓبفػگی ػؿر‪73 ........................................ :9 ٚ‬‬
‫‪ .۴-۵-9‬مـٓبفػگی ػؿر‪22 ........................................ :۴ ٚ‬‬
‫ػؿ کَ ػالیْ ىبَٓ‪22 ................................................. :‬‬
‫‪ .6-9‬ػؿٓبٕ ػْ‪ ٞ‬مـٓبفػ‪22 .......................................... :ٙ‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ .8-9‬ػؿٓبٕ ػاؿ‪ٝ‬یی كـػ ٓجتال ث‪ ٚ‬مـٓبفػگی‪27 .......................... :‬‬
‫فصم چٓارو‪َٕ :‬ر خٕرشیذ ٔ کُْٕٕرداٌ ‪29 .................................‬‬
‫‪ٞٗ .7-4‬ؿ آكتبة ‪29 ...................................................‬‬
‫‪ .2-4‬اٗ‪ٞ‬اع آمیت‪ٛ‬بی ٗبىی اف ٗ‪ٞ‬ؿ آكتبة ‪24 .............................‬‬
‫‪ .7-2-4‬آكتبة م‪ٞ‬عتگی پ‪ٞ‬مت ‪24 .......................................‬‬
‫‪ .2-2-4‬آمیت چيْ ‪26 ................................................‬‬
‫فصم پُجى‪ :‬گزياسدگی (ْیپزتزيی) ‪28 .....................................‬‬
‫‪ .7-5‬ؿا‪ٛٙ‬بي ػكبػي ثؼٕ ػؿ ثـاثـ گـٓب ‪28 ..............................‬‬
‫‪ .7-7-5‬تؼـین ‪28 ...................................................‬‬
‫‪ٔٛ .2-7-5‬ـكت ‪28 ...................................................‬‬
‫‪ .9-7-5‬ت٘لل ‪28 ....................................................‬‬
‫‪ .4-7-5‬ػٌِٔـػ ػمتگب‪ ٙ‬هِت ‪ ٝ‬ػـ‪ٝ‬م ‪28 ................................‬‬
‫‪ٓ .2-5‬کبٗینْ ایزبػ گـٓبفػگي ‪28 ......................................‬‬
‫‪ٓ .9-5‬خِج گـٓبفػگی ‪23 ...............................................‬‬
‫‪ .7-9-5‬گـٓب ‪23 ....................................................‬‬
‫‪ .2-9-5‬كؼبُیت ‪23 ..................................................‬‬
‫‪ .9-5‬اكـاػ ػؿ ٓؼـُ عٖـ گـٓبفػگی‪23 ................................. :‬‬
‫‪ٓ .5-5‬ـاصَ ‪ ٝ‬اٗ‪ٞ‬اع گـٓبفػگي ‪23 ......................................‬‬
‫‪ .7-5-5‬گـكتگي ػْالٗي ٗبىي اف گـٓب (‪92 .................. )Heat Cramps‬‬
‫(‪92 .................... )Heat Exhaustion‬‬ ‫‪ .2-5-5‬عنتگي ٗبىي اف گـٓب‬
‫‪ .9-5-5‬صِٔ‪ٚ‬ی گـٓبیي (‪92 ............................... )Heat Stroke‬‬
‫‪ .۴-5-5‬مٌ٘‪ٞ‬پ (ؿو) ٗبىي اف گـٓب (‪92 ................... )Heat Syncope‬‬
‫‪ .6-5‬پیيگیـي اف گـٓبفػگی ‪97 .........................................‬‬
‫‪ .1-5‬ػؿٓبٕ ‪ٗ ٝ‬ض‪ٙٞ‬ی ثـع‪ٞ‬ؿػ ثب ثیٔبؿإ گـٓبفػ‪97 ..................... ٙ‬‬
‫‪ٝ .7-1-5‬هتي َٓؼ‪ٞٛ ّٝ‬ىیبؿ امت‪97 .................................. :‬‬
‫‪ٝ .2-1-5‬هتی َٓؼ‪ٞٛ ّٝ‬ىیبؿ ٗینت‪92 ................................. :‬‬
‫‪ٝ .9-1-5‬هتی َٓؼ‪ ّٝ‬كؤ کـآپ ػْالٗی ػاؿػ‪92 ........................ :‬‬
‫فصم ششى‪ :‬صاعمّ ‪99 ....................................................‬‬
‫‪ٍ .7-6‬بػو‪99 ....................................................... ٚ‬‬
‫‪ .2-6‬تغٔیٖ كبٍِ‪ٍ ٚ‬بػو‪99 ........................................... ٚ‬‬
‫‪ٗ .9-6‬ض‪ٙٞ‬ی اٗتوبٍ ٍبػو‪94 .......................................... ٚ‬‬
‫‪ .4- 6‬پیيگیـی اف ثـع‪ٞ‬ؿػ ٍبػو‪94 .................................... ٚ‬‬
‫‪ .5-6‬آمیت ‪ٛ‬ب ‪ٍ ٝ‬ؼٓبت ٗبىی اف ٍبػو‪95 ............................. : ٚ‬‬
‫‪.7-5-6‬رـیبٕ ٓنتویْ ‪ ٝ‬عیِی ک‪ٞ‬تب‪95 .............................. : ٙ‬‬
‫‪.2-5-6‬رـیبٕ ٕ‪ٞ‬الٗی تـ‪95 .......................................... :‬‬
‫‪ .9-5-6‬آمیت‪ٛ‬بي ٗبىي افاٍبثت ٓنتویْ ‪ ٝ‬ؿیـ ٓنتویْ‪95 ............... :‬‬
‫‪ .6-6‬ػالیْ ٍبػو‪ ٚ‬فػگی‪96 ............................................ :‬‬

‫‪3‬‬
‫‪ .1-6‬اهؼآبت آؼاػی ػؿ ٓ‪ٞ‬ار‪ ٜٚ‬ثب كـػ آمیت ػیؼ‪96 .................. :ٙ‬‬
‫فصم ْفتى‪ :‬تغذیّ در کُْٕٕردی ‪91 .......................................‬‬
‫‪ .7-1‬تـؾی‪ ٚ‬ػؿ ک‪ٛٞ‬نتبٕ ‪91 ............................................‬‬
‫‪ٝ .2-1‬یژگی ‪ٛ‬بی ؿؾای ک‪ٓ ٝ ٙٞ‬ـاصَ تـؾی‪98 ............................ ٚ‬‬
‫‪ٓ .9-1‬ضبمج‪ ٚ‬کبُـی ٓ‪ٞ‬ؿػ ٗیبف ‪ ٝ‬ؿژیْ ؿؾایی ٓ٘بمت ‪98 ...................‬‬
‫‪ٝ .4-1‬یتبٓی٘‪ٜ‬ب ‪ ٝ‬آالس ػؿ ک‪ٛٞ‬نتبٕ ‪93 .................................‬‬
‫‪ .5-1‬تبٓیٖ آة ػؿ ک‪ٛٞ‬نتبٕ ‪42 .........................................‬‬
‫فصم ْشتى‪ :‬کیف کًک ْای أنیّ‪47 ...................................... :‬‬
‫‪ٝ .7-8‬ظبیق آؼاػگـ‪47 .............................................. :‬‬
‫‪ .2-8‬مٖش ث٘ؼی کیق(رؼج‪ )ٚ‬کٔک ‪ٛ‬بی ا‪ُٝ‬ی‪42 ........................... :ٚ‬‬
‫‪.7-2-8‬اهالّ ٓ‪ٞ‬ؿػ ٗیبف ػؿ کیق کٔک‪ٜ‬بی ا‪ُٝ‬ی‪ ٚ‬آؼاػگـ تیْ‪42 .......... :‬‬
‫‪ .2-2-8‬اهالّ ٓ‪ٞ‬ؿػ ٗیبف ػؿ کیق کٔک‪ٜ‬بی ا‪ُٝ‬ی‪ ٚ‬ىغَی یک ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػ‪44 ..... :‬‬
‫‪ُٞ.9-2-8‬افّ ثوب ‪ ٝ‬تز‪ٜ‬یقات پبی‪45 .............. :(the ten essentials)ٚ‬‬
‫‪ .4-2-8‬تز‪ٜ‬یقات ر‪ٜ‬ت پ٘ب‪ٛ‬گب‪ٛ ٙ‬ب‪45 ................................. :‬‬
‫‪46 ......................................................... References‬‬

‫يمذيّ‬
‫ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی یکی اف ُؾت ثغو تـیٖ ‪ ٝ‬پـ ٕـكؼاؿتـیٖ ىکَ ‪ٛ‬بی ٕجیؼت گـػی ‪ ٝ‬ػؿ‬
‫ػیٖ صبٍ ‪ٝ‬ؿفىی چبُو ثـاٗگیق ‪ ٝ‬پـ فصٔت امت ک‪ٔٛ ٚ‬قٓبٕ ثب ُؾتی ‪ٍٝ‬ق‬
‫ٗبىؼٗی‪ ،‬ک‪ ٚ‬اف تٔبىبی اكن ‪ٛ‬بی ثبف ٓی ػ‪ٛ‬ؼ‪ ،‬ث‪ ٚ‬صلظ ‪ ٝ‬ث‪ٜ‬ج‪ٞ‬ػ مالٓت كیقیکی‬
‫‪ ٝ‬ؿ‪ٝ‬صی ث‪ ٚ‬ث‪ٜ‬تـیٖ ىکَ کٔک ٓی ک٘ؼ‪.‬‬

‫ک‪ٛٞ‬نتبٗ‪ٜ‬بی ثبىک‪ ،ٙٞ‬ثب ػآ٘‪ٛ ٚ‬بی ع‪ٞ‬ه آة ‪ٞٛ ٝ‬ا‪ ،‬چئ‪ٛ ٚ‬بی ر‪ٞ‬ىبٕ ‪ ٝ‬ػؿ‪ٙ‬‬
‫‪ٛ‬بی مـمجق ػؿ مـتبمـ مـفٓیٖ کيیؼ‪ ٙ‬ىؼ‪ ٙ‬اٗؼ‪ .‬آب گبّ ثـػاىتٖ ػؿ ک‪ٝ ٙٞ‬‬
‫تاله ثـای اف ٗقػیک تزـث‪ ٚ‬کـػٕ إٓ ‪ ٚٔٛ‬فیجبیی‪ ،‬یک مـی اٍ‪ٗ ٝ ٍٞ‬کبت ػاؿػ‬
‫ک‪ ٚ‬ؿػبیت آٗ‪ٜ‬ب ػال‪ ٙٝ‬ثـ مجک کـػٕ ‪ ٝ‬ایٖٔ تـ ٗٔ‪ٞ‬ػٕ ثـٗبٓ‪ ٚ‬ک‪ٛٞ‬پیٔبیی ‪ٝ‬‬
‫ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی‪ ،‬کٔک ٓی ک٘ؼ ک‪ ٚ‬اف ىـکت ػؿ ایٖ ثـٗبٓ‪ٛ ٚ‬ب ثیيتـ ‪ ٝ‬ث‪ٜ‬تـ ُؾت‬
‫ثؼ‪ ٙ‬ى‪ٞ‬ػ‪ .‬ای٘ک‪ ٚ‬ع‪ٞ‬ػتبٕ ث‪ ٚ‬ت٘‪ٜ‬بیی اهؼاّ ث‪ ٚ‬ک‪ٛٞ‬پیٔبیی ٓی ک٘یؼ یب ػؿ یک‬
‫گـ‪ ٝ ٙٝ‬ثب ػ‪ٝ‬متبٕ ‪ ٝ‬یب ثب ت‪ٞ‬ؿ‪ٛ‬بی ٕجیؼت گـػی ‪ ٝ‬گـػىگـی ث‪ ٚ‬چ٘یٖ ثـٗبٓ‪ٚ‬‬
‫‪ٛ‬بیی ٓی ؿ‪ٝ‬یؼ‪ ،‬كـهی ٗٔی ک٘ؼ‪ ،‬آب ثبیؼ ثب ٓ‪ٜ‬بؿت ‪ٛ‬بی ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی‬
‫ایٖٔ آى٘بیی ػاىت‪ ٚ‬ثبىیؼ ‪ ٝ‬یکی اف ٓ‪ٞ‬اؿػ ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی ایٖٔ آى٘بیی ثب‬
‫ثیٔبؿی‪ٜ‬بی ‪ ٝ‬آمیت ‪ٛ‬بی ىبیغ ک‪ٛٞ‬نتبٕ ٓی ثبىؼ‪ .‬ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی آؿبف ٓی ى‪ٞ‬ػ ثب‪:‬‬
‫ا‪ ٍٝ‬ایٔ٘ي ‪ :‬كـاگـكتٖ ػاٗو ً‪ٛٞ‬پیٔبیي ‪ًٞ٘ٛٞ ٝ‬ؿػي ‪ ٝ‬فٗؼگي ػؿ ٕجیؼت ‪ٝ‬‬
‫امتلبػ‪ ٙ‬اف تزبؿة ٓتغََیٖ ایٖ ‪ٝ‬ؿفه ‪.‬‬

‫ػ‪ ّٝ‬ایٔ٘ي ‪ :‬امتلبػ‪ ٙ‬اف ‪ٝ‬مبیَ ‪ُٞ ٝ‬افّ امتبٗؼاؿػ ‪٘ٓ ٝ‬بمت ػؿ ثـٗبٓ‪ٛ ٚ‬ب‪.‬‬
‫م‪ ّٞ‬ایٔ٘ي ‪ :‬امتلبػ‪ ٙ‬ث‪ٞٓ ٚ‬هغ اف ػاٗو كـاگـكت‪ ٚ‬ىؼ‪ُٞ ٝ ٙ‬افّ ٓ٘بمت ‪ٛ‬ـ‬
‫ثـٗبٓ‪ٚ‬‬
‫اٗزبّ ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی ثب ت‪ٞ‬ر‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬عٖـات ثبُو‪ٞٓ ٙٞ‬ر‪ٞ‬ػ ػؿ إٓ ک‪ ٚ‬ت‪ٜ‬ؼیؼ ک٘٘ؼ‪ٙ‬‬
‫‪ٔٛ‬یيگی مالٓت ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػإ ث‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬ىـایٔ عبً ٓکبٗی إٓ‪ ،‬ک‪ ٚ‬عبؿد اف ٓضؼ‪ٝ‬ػ‪ٙ‬‬
‫‪ٝ‬اصؼ ‪ٛ‬بی اؿای‪ ٚ‬عؼٓبت مالٓت ٓی ثبىؼ‪ ،‬ثؼ‪ ٕٝ‬آى٘بیی ثب ایٖ عٖـات ‪ٝ‬‬
‫ثیٔبؿی‪ٜ‬ب ‪ ٝ‬ؿا‪ٜٛ‬بی ٓوبثِ‪ ٚ‬ثب آٗ‪ٜ‬ب‪ ،‬هٖؼب کبؿ ٍضیش ‪ ٝ‬ػبهالٗ‪ ٚ‬ای ٗٔی‬
‫ثبىؼ‪ .‬ثب ت‪ٞ‬ر‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬اٍَ ا‪ٝ ٍٝ‬ؿفه ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی ک‪ ٚ‬ایٔ٘ی مـ ُ‪ٞ‬ص‪ ٚ‬کِی‪ ٚ‬كؼبُیت‬
‫‪4‬‬
‫‪ٛ‬ب ٓی ثبىؼ‪ ،‬کبؿگـ‪ ٙٝ‬پقىکی ک‪ٛٞ‬نتبٕ كؼؿامی‪ ٕٞ‬ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی ‪ٍ ٝ‬ؼ‪ٞ‬ػ‪ٛ‬بی ‪ٝ‬ؿفىی‬
‫آى٘بیی ثب ایٖ عٖـات ‪ ٝ‬ثیٔبؿی‪ٜ‬ب ؿا ‪ ،‬ػؿ ٕی یک ػ‪ٝ‬ؿ‪ ٙ‬ػ‪ ٝ‬ؿ‪ٝ‬ف‪ ٙ‬ث‪ٗ ٚ‬بّ‬
‫"کبؿآٓ‪ٞ‬فی ٓوؼٓبتی پقىکی ک‪ٛٞ‬نتبٕ" ٕـاصی ٗٔ‪ٞ‬ػ‪ ٙ‬امت ‪ ٝ‬ایٖ رق‪ ٙٝ‬ر‪ٜ‬ت‬
‫آى٘بیی کبؿآٓ‪ٞ‬فإ ثب ٓوؼٓبت ایٖ مـكََ ‪ٛ‬ب ت‪ٜ‬ی‪ ٚ‬گـػیؼ‪ ٙ‬امت‪.‬‬
‫ْذف دٔرِ کارآيٕسی يمذياتی پششکی کْٕظتاٌ‪:‬‬
‫‪ٛ‬ؼف ایٖ ػ‪ٝ‬ؿ‪ ٙ‬آى٘بیی کبؿآٓ‪ٞ‬فإ ثب ثیٔبؿی‪ٜ‬بی ؿایذ ػؿ ک‪ٛٞ‬نتبٕ ‪ ٝ‬ؿا‪ٜٛ‬بی‬
‫پیيگیـی آٗ‪ٜ‬ب ‪ٔٛ ٝ‬چ٘یٖ ػؿ ٓ‪ٞ‬اؿػ ٓٔکٖ ؿا‪ٜٛ‬بی ػؿٓبٕ ایٖ ثیٔبؿی‪ٜ‬ب ٓی‬
‫ثبىؼ‪ٛ .‬ؼف ایٖ ػ‪ٝ‬ؿ‪ ٙ‬تـثیت آؼاػگـ ٗج‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬ث‪ٛ ٚ‬یچ‪ٞ‬ر‪ ٚ‬ثب گؾؿاٗؼٕ ایٖ‬
‫ػ‪ٝ‬ؿ‪ ٙ‬کبؿآٓ‪ٞ‬فإ ‪ ٝ‬ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػإ ٗجبینتی اهؼاّ ث‪ ٚ‬ػؿٓبٕ ٓيکالت ‪ ٝ‬ثیٔبؿی‪ٜ‬بی‬
‫ػیگـ ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػإ ٗٔبی٘ؼ‪ .‬ثب ت‪ٞ‬ر‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬ای٘ک‪ٕ ٚ‬جن ه‪ٞ‬اٗیٖ ‪ٛ‬ـگ‪ٓ ٚٗٞ‬ؼاعِ‪ ٚ‬ػؿ‬
‫تيغیٌ ‪ ٝ‬ػؿٓبٕ ثیٔبؿإ ثؼ‪ ٕٝ‬ػاىتٖ تغٌَ الفّ رـّ ٓضن‪ٞ‬ة ٓی ى‪ٞ‬ػ‪ُ ،‬ؾا‬
‫ت‪ٍٞ‬ی‪ٞٗ ٚ‬ین٘ؼگبٕ ‪ٓ ٝ‬ؼؿمبٕ پقىکی ک‪ٛٞ‬نتبٕ تبکیؼ ثـ ػؼّ اؿای‪ ٚ‬عؼٓبت ثؼ‪ٕٝ‬‬
‫ػاىتٖ تغٌَ ث‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬ػؿ ػیٖ صبٍ اٗزبّ آٗ‪ٜ‬ب ػؿ ٓ‪ٞ‬اهغ ّـ‪ٝ‬ؿت فیـ ٗظـ‬
‫ٓتغََبٕ ا‪ َٛ‬كٖ ٓی ثبىؼ‪.‬‬
‫ر‪ٜ‬ت آى٘بیی کبؿآٓ‪ٞ‬فإ ػقیق ثب ٓجبصج ٓوؼٓبتی پقىکی ک‪ٛٞ‬نتبٕ‪ ،‬ایٖ رق‪ٙٝ‬‬
‫ػؿ ‪ٛ‬يت كََ ث‪ ٚ‬تـتیت فیـ ت‪ٜ‬ی‪ ٚ‬گـػیؼ‪ ٙ‬امت‪:‬‬
‫‪ -7‬ثیٔبؿی‪ٜ‬بی اؿتلبع‬
‫‪ -2‬تـؾی‪ ٚ‬ػؿ ک‪ٛٞ‬نتبٕ‬
‫‪ٞٗ -9‬ؿ ع‪ٞ‬ؿىیؼ‪ ٝ‬ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػإ‬
‫‪ -۴‬گـٓب فػگی(‪ٛ‬یپـتـٓی)‬
‫‪ٍ -۵‬بػو‪ٚ‬‬
‫‪ٛ -۶‬یپ‪ٞ‬تـٓی(كـ‪ٝ‬ػٓبیی)‬
‫‪ -1‬كـامت ثیت(یظ فػگی)‬
‫‪ -8‬کیق کْ ‪ٛ‬بی ا‪ُٝ‬ی‪ٚ‬‬

‫فصم أل ‪ :‬تیًاریٓای ارتفاع‬

‫ػؿ مـامـ ر‪ٜ‬بٕ تغٔیٖ فػ‪ٓ ٙ‬ی ى‪ٞ‬ػ ک‪ ٚ‬توـیجب ‪ٓ ۴2‬یِی‪ٗ ٕٞ‬لـ ػؿ ثبالی ‪2۴22‬‬
‫ٓتـی ‪ٓ 2۵ ٝ‬یِی‪ٗ ٕٞ‬لـ ثبالی ‪ٓ9222‬تـی اف مٖش ػؿیب فٗؼگی ٓی ک٘٘ؼ‪ .‬آب‬
‫ثـ عالف ایٖ اكـاػ ک‪ ٚ‬ػؿ اؿتلبػبت ثبال مبکٖ ‪ٛ‬نت٘ؼ‪ ،‬ثیيتـ گـ‪ٛٝ‬ی ک‪ٍ ٚ‬ؼ‪ٞ‬ػ‬
‫ث‪٘ٓ ٚ‬بٕن ک‪ٛٞ‬نتبٗی یب اؿتلبػبت ؿا ػؿ ىکَ گـػىگـی (‪ 22‬تب ‪ٓ %2۵‬نبكـإ‬
‫ث‪ ٚ‬اؿتلبػبت ثبال) ‪ ٝ‬كؼبُیت ‪ٝ‬ؿفىی ک‪ٛٞ‬نتبٗی ػاؿٗؼ ػؿ ٓؼـُ عٖـ ثیٔبؿی‪ٜ‬بی‬
‫صبػ اؿتلبع ‪ٛ‬نت٘ؼ‪.‬‬
‫م‪ ٚ‬اٍَ ػٔؼ‪ ٙ‬توـیجب ثـای ‪ٚٔٛ‬ی ٓيکالت اؿتلبػبت ثبال ‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ ػاؿػ‪:‬‬
‫أل‪ :‬صنبمیت اكـاػ ث‪ ٚ‬تبحیـ اؿتلبػبت ثبال ىؼیؼا ٓتـیـ ‪ٛ‬نت٘ؼ ‪ ٝ‬یک‬
‫ثـٗبٓ‪ٚ‬ی ٍؼ‪ٞ‬ػ ک‪٘ٓ ٚ‬بمت اکخـ اكـاػ یک گـ‪ ٙٝ‬امت ٓٔکٖ امت ثـای ػؼ‪ٙ‬ای‬
‫ػیگـ عیِی مـیغ ث‪ٞ‬ػ‪ٓ ٝ ٙ‬يکَمبف ى‪ٞ‬ػ‪ .‬ایٖ اعتالكبت ؽاتی ‪ٛ‬نت٘ؼ ‪ٞٗ ٝ‬ع‬
‫تٔـی٘بت اكـاػ‪ َْٔٓ ،‬ث‪ٞ‬ػٕ كـػ ‪ ٝ‬یب ت‪ٞ‬إ ‪ ٝ‬رـات ‪ٝ‬ی تبحیـی ثـ ایزبػ ایٖ‬
‫ٓيکالت ٗؼاؿٗؼ‪.‬‬
‫دٔو‪ :‬اف ث‪ٞ‬ر‪ٞ‬ػ آٓؼٕ ثیٔبؿی‪ٛ‬بی رؼی اؿتلبع ٓیت‪ٞ‬إ ثب پیيگیـی‪ٛ‬بی مبػ‪ٙ‬‬
‫رِ‪ٞ‬گیـی کـػ ‪ٛ ٝ‬یچگب‪ٗ ٙ‬جبیؼ اربف‪ ٙ‬ػاػ ک‪ ٚ‬ىـایٔ صبػ ‪ ٝ‬رؼی ؿط ثؼ‪ٛ‬ؼ‪.‬‬
‫طٕو‪ٛ :‬ـچ٘ؼ تبحیـات اؿتلبػبت ثبال ٓٔکٖ امت ىبَٓ ٕیق ‪ٝ‬میؼی اف اعتالالت اف‬
‫رِٔ‪ ٚ‬مـٓبفػگی‪ ،‬اف ػمتؿكتٖ آة ثؼٕ ‪ ٝ‬ؿیـ‪ ٙ‬ثبىؼ ک‪ٔٛ ٚ‬گی ٓیت‪ٞ‬اٗ٘ؼ ػؿ ‪ٛ‬ـ‬
‫ىـایٖی ثـای ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػإ ؿط ػ‪٘ٛ‬ؼ؛ ‪ُٝ‬ی ‪ٛ‬ـ كـػی ک‪ ٚ‬ػؿ اؿتلبػبت ثبال ثیٔبؿ‬

‫‪5‬‬
‫ىؼ ثبیؼ ایٖ٘‪ٞ‬ؿ كـُ ى‪ٞ‬ػ ک‪ ٚ‬اعتالٍ ث‪ٞ‬ر‪ٞ‬ػآٓؼ‪ ٙ‬ػؿ احـ اؿتلبع ثبال ث‪ٞ‬ػ‪ٝ ٙ‬‬
‫ثب كـ‪ٝ‬ػ مـیغ ٓیت‪ٞ‬إ إٓ ؿا ٓؼا‪ٝ‬ا کـػ‪.‬‬

‫‪ .۱-۱‬تعزیف ٔ تمظیىتُذی ارتفاع‬

‫تعزیف اؿتلبع‪ :‬چ٘ؼیٖ تؼـیق ثـای اؿتلبع ىؼ‪ ٙ‬امت ک‪ ٚ‬ىبَٓ ٓ‪ٞ‬اؿػ فیـ ٓی‬
‫ثبىؼ‪:‬‬
‫ثبال تـ اف ‪ٓ 7۵22‬تـ‬ ‫‪‬‬
‫صؼ‪ٝ‬ػ ‪ٓ 7222‬تـ اف ٓضَ فٗؼگی ػائٔی كـػ ٓـتلغ تـ ثبىؼ‬ ‫‪‬‬
‫‪ٛ‬ـ ٓکبٕ ٓـتلغ تـ اف اؿتلبع ٓ٘بٕن ثـكگیـ ػؿ اؿتلبػبت آُپ‬ ‫‪‬‬

‫ر‪ٜ‬ت م‪ُٜٞ‬ت اؿتلبػبت ع‪ٞ‬ػ ث‪ ٚ‬چ٘ؼ ػمت‪ ٚ‬تونیْ ٓی ى‪ٗٞ‬ؼ‪:‬‬

‫‪ .7‬ارتفاع تهُذ‪ ۱055 :‬تا ‪ 0055‬يتز‬
‫اؿتلبع گـكتگی ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿت اٗزبّ ٍؼ‪ٞ‬ػ مـػتی ػؿ ایٖ اؿتلبع ىـ‪ٝ‬ع ٓی ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫ایٖ اؿتلبػی امت ک‪ٓ ٚ‬ؼٔ‪ٞ‬ال ث‪ ٚ‬ػِت تـػػ فیبػ ٓـػّ ػبػی ‪ ٝ‬ک‪ٙٞ‬ؿ‪ٛٝ‬ب ‪ٝ‬‬
‫‪ٔٛ‬چ٘یٖ ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿت اٗزبّ ٍؼ‪ٞ‬ػ ثب مـػت فیبػ‪ ،‬اؿِت ٓ‪ٞ‬اؿػ ثیٔبؿی اؿتلبع ػؿ‬
‫ایٖ اؿتلبػبت ؿط ٓیػ‪ٛ‬ؼ‪.‬‬
‫‪ .2‬ارتفاع تظیار تهُذ (‪ 0055‬تا ‪ 0055‬يتز)‬
‫ػؿ ایٖ اؿتلبػبت ٓیقإ اىجبع ع‪ ٕٞ‬ىـیبٗی اف اکنیژٕ‪ ،‬ث‪ ٚ‬فیـ ‪ 32‬ػؿٍؼ‬
‫مو‪ٓ ٓٞ‬یک٘ؼ ‪ ٝ‬اؿتلبع گـكتگی ىبیغ ث‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬کب‪ٛ‬و ثبؿف اکنیژٕ ع‪ ٕٞ‬ػؿ صیٖ‬
‫‪ٝ‬ؿفه‪ٓ ،‬یت‪ٞ‬اٗؼ ایزبػ گـػػ‪ .‬اکخـ ثیلکٔپ‪ٛ‬ب ػؿ ایٖ اؿتلبع ‪ٝ‬اهغ ىؼ‪ٙ‬اٗؼ‪.‬‬
‫ٓؼٔ‪ٞ‬ال ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػإ ثب تزـث‪ ٝ ٚ‬ثب آٓبػگی رنٔبٗی ث‪ ٚ‬ایٖ اؿتلبػبت ٍؼ‪ٞ‬ػ‬
‫ٓیک٘٘ؼ‪ٍ .‬ؼ‪ٞ‬ػ ٗبگ‪ٜ‬بٗی ‪ ٝ‬ثؼ‪ْٞٛٛ ٕٝ‬ایی ث‪ ٚ‬ایٖ اؿتلبػبت عٖـٗبک امت ‪ٝ‬‬
‫ٓیت‪ٞ‬اٗؼ ثبػج اٗ‪ٞ‬اع ثیٔبؿی‪ٛ‬بی اؿتلبع ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ .9‬دذ َٓایی ارتفاع (تیش اس ‪ 0055‬يتز)‬
‫ػؿ ایٖ اؿتلبع ػیگـ تٖبثن ٓ‪ٞ‬حـ هبثَ صَ‪ٗ ٍٞ‬ج‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬پنـكت پیيـ‪ٗٝ‬ؼ‪ٙ‬‬
‫كیقی‪ُٞٞ‬ژیک ‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ ػاىت‪ ٝ ٚ‬ػؼّ آکبٕ اػآ‪ ٚ‬صیبت ٕ‪ٞ‬الٗی ٓؼت ٗبٓ٘بمت ‪ٝ‬‬
‫آمیت ؿمبٕ ٓی ثبىؼ چ‪ٛ ٕٞ‬بیپ‪ٞ‬کنی ػؿ صبُت امتـاصت ٗیق ‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ ػاؿػ‪ ،‬ثب ایٖ‬
‫صبٍ ٓٔک٘‪ ٚ‬صتی ػؼ‪ ٙ‬ای اف ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػإ تب ‪ٓ 1۵22‬تـ ٗیق ثؼٕ ىبٕ ػَٔ تٖبثن‬
‫ؿا اٗزبّ ثؼ‪ٛ‬ؼ‪.‬‬

‫‪ .2-۱‬يکاَیظى ایجاد تیًاریْای ارتفاع‬

‫‪٘ٛ‬گبّ ػّ ک‪ٞٛ ٚ‬ا ‪ٝ‬اؿػ ؿی‪ٛ ٚ‬ب ‪ ٝ‬کین‪ٛ ٚ‬بی ‪ٞٛ‬ایی ٓی ى‪ٞ‬ػ‪ ،‬چ‪ ٕٞ‬كيبؿ اکنیژٕ‬
‫ػؿ ؿی‪ٛٚ‬ب اف كيبؿ إٓ ػؿ ع‪ ٕٞ‬ثیيتـ امت‪ ،‬اکنیژٕ اف کین‪ٛٚ‬بی ‪ٞٛ‬ایی ث‪ ٚ‬ع‪ٕٞ‬‬
‫‪ٝ‬اؿػ ٓیى‪ٞ‬ػ‪ .‬ػؿ مٖش ػؿیب ‪ٔٛ ٝ‬چ٘یٖ ػؿ اؿتلبػبت ثِ٘ؼ تـکیت ٓ‪ُٞ‬ک‪ٛ ٍٞ‬بی‬
‫‪ٞٛ‬ا یکنبٕ امت یؼ٘ی یک پ٘زْ ‪ٞٛ‬ا ؿا اکنیژٕ ‪ ٝ‬ثوی‪ ٚ‬ؿا ٗیتـ‪ٝ‬ژٕ ‪ ٝ‬مبیـ‬
‫ِٓک‪ٛ ٍٞ‬ب تيکیَ ٓی ػ‪ٛ‬ؼ‪ .‬ػؿ اؿتلبػبت ثبال‪ ،‬ثب کب‪ٛ‬و كيبؿ ‪ٞٛ‬ا تـکیت إٓ‬
‫تـییـ ٗٔی ک٘ؼ ‪ ٝ‬كؤ تؼؼاػ ٓ‪ُٞ‬ک‪ ٍٞ‬ػؿ ‪ٝ‬اصؼ ٓؼیٖ صزْ کب‪ٛ‬و ٓی یبثؼ‪ .‬ث‪ٚ‬‬
‫كـُ اگـ ػؿ مٖش ػؿیب ػؿ یک ‪ٝ‬اصؼ صزْ ‪ُٞٓ 7222‬ک‪ ٍٞ‬اکنیژٕ ػاىت‪ ٚ‬ثبىیْ‪،‬‬
‫ػؿ اؿتلبع ‪ٓ ۴222‬تـ ایٖ تؼؼاػ ث‪ ۶22 ٚ‬ػؼػ ٓیؿمؼ‪ .‬ػؿ اؿتلبع ‪ٓ ۵۵22‬تـ‪،‬‬
‫كيبؿ ر‪ٞ‬ی ‪ ٝ‬كيبؿ اکنیژٕ ٓ‪ٞ‬ر‪ٞ‬ػ ػؿ ‪ٞٛ‬ا‪ ،‬ث‪َٗ ٚ‬ق كيبؿ ػؿ مٖش ػؿیب ‪ ٝ‬ػؿ‬
‫هِ‪ٚ‬ی ا‪ٝ‬ؿمت (‪ٓ 88۴8‬تـ)‪ ،‬ایٖ كيبؿ ث‪ ٚ‬یک م‪ ّٞ‬إٓ ػؿ مٖش ػؿیب ٓی ؿمؼ‪.‬‬
‫صؼاکخـ کبؿایی ثؼٕ اٗنبٕ فٓبٗی امت ک‪ ٚ‬كيبؿ اکنیژٕ ػؿ‪ ٕٝ‬مـعـگ‪ٛ‬ب ‪ 82‬تب‬
‫‪ٓ 32‬یِیٓتـری‪ ٙٞ‬ثبىؼ‪ ،‬ک‪ ٚ‬ایٖ كيبؿ اکنیژٕ ثبػج ٓیى‪ٞ‬ػ تب صؼاکخـ‬

‫‪6‬‬
‫گِج‪ٍٛٞ‬بی هـٓق ث‪ ٚ‬ثیيتـیٖ ٓیقإ ع‪ٞ‬ػ اف اکنیژٕ اىجبع ى‪ٗٞ‬ؼ ( ‪3۵‬ػؿٍؼ اف‬
‫‪ٞٔٛ‬گِ‪ٞ‬ثیٖ ع‪ ٕٞ‬اف اکنیژٕ اىجبع ٓی ى‪ٞ‬ػ)‪.‬‬

‫‪ْ .0-۱‬ىْٕایی (‪)Acclimatization‬‬

‫‪ْٞٛٛ‬ایی كـآی٘ؼی امت ک‪ٕ ٚ‬ی إٓ ثؼٕ ع‪ٞ‬ػ ؿا ثب ىـایٔ کٔج‪ٞ‬ػ اکنیژٕ ػؿ‬
‫اؿتلبػبت ثبال تٖجین ٓیػ‪ٛ‬ؼ‪ .‬كـای٘ؼ ‪ْٞٛٛ‬ایی ثب مـػت آ‪ٛ‬نت‪ ٝ ٚ‬اف چ٘ؼ ؿ‪ٝ‬ف‬
‫تب چ٘ؼ ‪ٛ‬لت‪ ٚ‬ثٖ‪ٓ ٍٞ‬ی اٗزبٓؼ‪ْٛ ،‬چ٘یٖ ت‪ٞ‬اٗبیی اكـاػ ثـای ‪ْٞٛٛ‬ا ىؼٕ‬
‫ٓتـییـ امت‪ .‬ػٔال ػؿ اؿتلبػبت کٔتـ اف ‪ٓ 2۵22‬تـ اف مٖش ػؿیب ٗگـاٗی اف‬
‫ثبثت ثیٔبؿی اؿتلبع ‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ ٗؼاؿػ ‪ ٝ‬ایٖ ثیٔبؿی کٔتـ ػؿ ایٖ اؿتلبع یب‬
‫اؿتلبػبت کٔتـ اف إٓ اتلبم ٓی اكتؼ‪.‬‬
‫ثـرنت‪ٚ‬تـیٖ ٓکبٗینْ‪ٛ‬بی ‪ْٞٛٛ‬ایی ػجبؿت٘ؼ اف‪ :‬اكقایو تؼؼاػ ‪ ٝ‬صزْ ت٘لل‪،‬‬
‫اكقایو ّـثبٕ هِت ‪ ٝ‬ثـ‪ٕٝ‬ػ‪ ٙ‬هِت‪ ،‬اكقایو كيبؿ مـعـگ‪ٛ‬بی ؿی‪ٞ‬ی ک‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬ای٘‪ٜ‬ب‬
‫ٓکبٗینْ ‪ٛ‬بی ک‪ٞ‬تب‪ٓ ٙ‬ؼت ٓی گ‪ٞ‬ی٘ؼ‪ .‬ایٖ ٓکبٗینْ ‪ٛ‬ب ػاؿای ٓؼبیجی ٓبٗ٘ؼ‪:‬‬
‫کب‪ٛ‬و ػی اکنیؼ کـثٖ ع‪ ،ٕٞ‬آُکبُ‪ٞ‬ف ت٘لنی‪ ،‬مـػؿػ ‪ٓ ٝ‬ضؼ‪ٝ‬ػ ىؼٕ ت‪ٜٞ‬ی‪ ٚ‬ؿی‪ٞ‬ی‬
‫‪ٛ‬نت٘ؼ‪.‬‬
‫اكقایو تؼؼاػ گِج‪ٍٛٞ‬بی هـٓق ع‪ ،ٕٞ‬اكقایو ت‪ٞ‬إ اٗتوبٍ ‪ ٝ‬ربثزبیی اکنیژٕ‬
‫ت‪ٞ‬مٔ گِج‪ٍٛٞ‬بی هـٓق ع‪ ٝ ٕٞ‬تـییـ ػؿ ثبكت‪ٛ‬بی ثؼٕ ثـای ث‪ٜ‬ج‪ٞ‬ػ ػِٔکـػ ػؿ‬
‫ىـایٔ کٔج‪ٞ‬ػ اکنیژٕ‪ ،‬ػیگـ ٓکبٗینْ ‪ٛ‬بی ثؼٕ ثـای ‪ٞٛ ْٛ‬ایی ‪ٛ‬نت٘ؼ ک‪ٚ‬‬
‫ٓکبٗینْ ‪ٛ‬بی ثِ٘ؼ ٓؼت ٗبٓیؼ‪ٓ ٙ‬ی ى‪ٗٞ‬ؼ‪ .‬ایٖ ٓکبٗینْ ‪ٛ‬ب ‪ٓ ْٛ‬ؼبیجی چ‪:ٕٞ‬‬
‫اكقایو ‪ٝ‬ینک‪ٞ‬فیت‪(ٚ‬ؿِظت) ع‪ ٝ ٕٞ‬عٖـات ٓـتجٔ ثب إٓ ؿا ػاؿٗؼ‪.‬‬
‫ؿ‪ٝ‬ه ٍؼ‪ٞ‬ػ ٓـصِ‪ ٚ‬ای ر‪ٜ‬ت ‪ٞٛ ْٛ‬ایی ث‪ٜ‬تـ‪:‬‬
‫اگـ آکبٕپؾیـ امت‪ ،‬صؼاهَ یک ىت ػؿ اؿتلبع ٓت‪ٞ‬مٖی فیـ ‪ٓ 9222‬تـ‬ ‫‪‬‬
‫گؾؿاٗؼ‪ ٙ‬ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫ػؿ ثبالی ‪ٓ 9222‬تـ اؿتلبع‪ٓ ،‬ضَ ع‪ٞ‬اة (اؿتلبع ىتٓبٗی) ٗجبیؼ ‪ٛ‬ـ ىت‬ ‫‪‬‬
‫ثیو اف ‪ 922‬تب ‪ٓ ۵22‬تـ اف ىت هجَ ثبالتـ ثبىؼ‪.‬‬
‫ثـای ‪ٛ‬ـ ‪ٓ 7222‬تـ اكقایو اؿتلبع‪ ،‬یک ؿ‪ٝ‬ف امتـاصت یب ع‪ٞ‬اة ػؿ‬ ‫‪‬‬
‫اؿتلبع ٓيبث‪ ٚ‬ػؿ ٗظـ گـكت‪ ٚ‬ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫ٓتبملبٗ‪ ٚ‬ػؿ ثنیبؿی اف ٓ‪ٞ‬اؿػ ایٖ ىـایٔ هبثَ اٗزبّ ٗینت‪ .‬ث٘بثـایٖ ث‪ٚ‬‬
‫ػ٘‪ٞ‬إ ؿا‪ ٙ‬صَ؛ ؿ‪ٝ‬ه كؼبُیت ػؿ ثبال ‪ ٝ‬ع‪ٞ‬اة ػؿ پبییٖ پیي٘‪ٜ‬بػ ٓیى‪ٞ‬ػ‪ .‬یؼ٘ی‬
‫اهؼاّ ث‪ٍ ٚ‬ؼ‪ٞ‬ػ کـػ‪ ،ٙ‬اؿتلبع ثبال ؿا ُٔل ٗٔ‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬مپل ث‪ٓ ٚ‬ضَ ع‪ٞ‬اة هجِی‬
‫ثـگيت ٗٔبیؼ‪.‬‬
‫‪ .4-۱‬إَاع تیًاریْای ارتفاع‬
‫‪ .۱-4-۱‬تیًاری داد کْٕظتاٌ )‪Acute Mountain Sickness (A.M.S.‬‬
‫ثیٔبؿی صبػ ک‪ٛٞ‬نتبٕ یب ‪ٔٛ‬بٕ ک‪ ٙٞ‬گـكتگی صبػ یب اؿتلبع فػگی ث‪ٓ ٚ‬زٔ‪ٞ‬ػ‪ٚ‬‬
‫ای اف ػالیْ گلت‪ٓ ٚ‬ی ى‪ٞ‬ػ ک‪ٗ ٚ‬يبٕ ػ‪٘ٛ‬ؼ‪ ٙ‬ػؼّ ‪ٞٛ ْٛ‬ای ‪ ٝ‬تٖبثن ثؼٕ ثب‬
‫اؿتلبع صبّـ ػؿ إٓ امت‪ .‬ایٖ ثیٔبؿی کنبٗی ؿا ک‪ ٚ‬مـیغ ث‪ ٚ‬اؿتلبػبت ثِ٘ؼ‬
‫ٍؼ‪ٞ‬ػ ٓیک٘٘ؼ‪ٓ ،‬جتال ٓیک٘ؼ ‪ ٝ‬ثب كـ‪ٝ‬ػ اف اؿتلبع تنکیٖ پیؼا ٓیک٘ؼ‪.‬‬
‫ٓکبٗینْ ایزبػ اؿتلبعفػگی کبٓال ٓيغٌ ٗینت‪ ،‬آب اصتٔبٍ ٓیؿ‪ٝ‬ػ ک‪ ٚ‬کب‪ٛ‬و‬
‫اکنیژٕ ثؼِت كيبؿ پبییٖ اکنیژٕ ػؿ اؿتلبع ثبػج اصتجبك ٗنجی ٓبیغ ‪ ٝ‬ػؿ‬
‫ٗتیز‪ ٚ‬اػّ ٓـقی ٓغتَـ ىؼ‪ ٝ ٙ‬ثبػج ثـ‪ٝ‬ف ػالیْ ک‪ ٙٞ‬گـكتگی صبػ ٓی ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ .۱-۱-4-۱‬عالیى ‪AMS‬‬
‫ٗيبٗ‪ٛٚ‬بی ک‪ ٙٞ‬گـكتگی صبػ ‪ AMS‬ث‪ ٚ‬مـػت ٍؼ‪ٞ‬ػ‪ ،‬اؿتلبػی ک‪ ٚ‬كـػ ث‪ ٚ‬إٓ ؿمیؼ‪ٙ‬‬
‫‪ ٝ‬اف ‪ْٜٓ ٚٔٛ‬تـ صنبمیت كـػ ثنتگی ػاؿػ‪ٗ .‬يبٗ‪ٛٚ‬بی ثیٔبؿی ٓؼٔ‪ٞ‬ال ىو تب‬
‫ػ‪ٝ‬افػ‪ ٙ‬مبػت ثؼؼ اف اكقایو اؿتلبع ىـ‪ٝ‬ع ٓیى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬ىؼت آٗ‪ٜ‬ب اگـ كـػ ث‪ٚ‬‬
‫اؿتلبػی ثبالتـ ٍؼ‪ٞ‬ػ ٗک٘ؼ ػؿ ٕ‪ ٍٞ‬یک تب م‪ ٚ‬ؿ‪ٝ‬ف کب‪ٛ‬و پیؼا ٓیک٘ؼ‪ .‬مـػؿػ‬
‫‪7‬‬
‫ٗبىی اف اؿتلبع فػگی ثیيتـ ٓـث‪ ٓٞ‬ث‪ ٚ‬اػّ ٓـقی ٓی ثبىؼ ‪ ٝ‬ثیيتـ گیزگب‪ٛ‬ی‬
‫‪ ٝ‬ػ‪ٕ ٝ‬ـك‪ ٚ‬ث‪ٞ‬ػ‪ ٙ‬ک‪ٍ ٚ‬جش ‪ٛ‬ب ىؼیؼتـ ‪ ٝ‬ػؿ ‪ّٝ‬ؼیت ع‪ٞ‬اثیؼ‪ ٙ‬ثؼتـ ٓی ى‪ٞ‬ػ‪ .‬ثؼ‪ٕٝ‬‬
‫تت ث‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬كـػ كيبؿ ع‪ٕ ٕٞ‬جیؼی ػاىت‪ ٝ ٚ‬ثؼ‪ ٕٝ‬ػالیْ ؿی‪ٞ‬ی ٓی ثبىؼ‪ .‬اٗزبّ‬
‫ت٘لل ػٔین ػؿ ك‪ٞ‬اٍَ ٓؼیٖ ٓی ت‪ٞ‬اٗؼ ایٖ ػالیْ ؿا کب‪ٛ‬و ػ‪ٛ‬ؼ‪ .‬عالیى ک‪ٙٞ‬‬
‫گـكتگی ىبَٓ‪ :‬مـػؿػ تعالِٔی ‪ٛ‬ـ کؼاّ اف ػالیْ فیـ‪:‬‬

‫عنتگی ‪ ٝ‬ک‪ٞ‬كتگی یب ّؼق ثؼٗی‬ ‫‪‬‬

‫گیزی یب اصنبك مجکی ػؿ مـ‬ ‫‪‬‬
‫ػالیْ گ‪ٞ‬اؿىی(ت‪ٜٞ‬ع یب امتلـاؽ‪ ،‬ثی اىت‪ٜ‬بیی)‬ ‫‪‬‬
‫ثیع‪ٞ‬اثی یب ثؼع‪ٞ‬اثی‬ ‫‪‬‬

‫ػؿٍ‪ٞ‬ؿتیک‪ ٚ‬كـػ‬ ‫آب‬ ‫ٓؼٔ‪ٞ‬ال مبثو‪ٚ‬ی كـػ ثبفگ‪ٞ‬ک٘٘ؼ‪ٙ‬ی ٗ‪ٞ‬ع تيغیٌ ع‪ٞ‬ا‪ٛ‬ؼ ث‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫ک٘٘ؼ تب ‪ٚٔٛ‬ی‬ ‫ٍجـ‬ ‫ػؿ اؿتلبع ٓـیِ ث‪ٗ ٚ‬ظـ ٓیؿمؼ‪ ،‬اكـاػ ‪ٔٛ‬ـا‪ٗ ٙ‬جبیؼ‬
‫ْزگَّٕ ادظاص‬ ‫ک‪:ٚ‬‬ ‫ٗيبٗ‪ٛٚ‬ب ظب‪ٛ‬ـ ى‪ٞ‬ػ‪ ،‬ثِک‪ ٚ‬یک هبػؼ‪ٙ‬ی کِی ایٖ امت‬
‫شٕد‪.‬‬ ‫حاتت‬ ‫َاخٕشایُذ در ارتفاع‪ ،‬ارتفاعسدگی اطت يگز ایُکّ خالفش‬
‫‪ .2-۱-4-۱‬پیشگیزی ٔ درياٌ ‪AMS‬‬
‫ث‪ٜ‬تـیٖ ؿ‪ٝ‬ه پیيگیـی اف ک‪ ٙٞ‬گـكتگی صبػ اٗزبّ ‪ْٞٛٛ‬ایی تؼؿیزی ‪ٍ ٝ‬ؼ‪ٞ‬ػ‬
‫ٓـصِ‪ٚ‬ای ػؿ اؿتلبػبت ٓیبٗی امت‪ .‬اٍ‪ ٍٞ‬پیشگیزی ث‪ ٚ‬ىـس فیـ امت‪:‬‬
‫ٍؼ‪ٞ‬ػ تؼؿیزی ػؿ اؿتلبع ثیو اف ‪ٓ 9222‬تـی‬ ‫‪‬‬
‫ٍؼ‪ٞ‬ػ ثٖ‪ٞ‬ؿ ٓت‪ٞ‬مٔ ‪ٓ 922‬تـ ػؿ ؿ‪ٝ‬ف‬ ‫‪‬‬
‫امتـاصت یک ؿ‪ٝ‬ف ث‪ ٚ‬افای ‪ٛ‬ـ ‪ٓ 7222‬تـ یب م‪ ٚ‬ؿ‪ٝ‬ف كؼبُیت‬ ‫‪‬‬

‫ثـای ػؿٓبٕ ک‪ ٙٞ‬گـكتگی صبػ تبکیؼ ٓیى‪ٞ‬ػ ک‪ ٚ‬ػؿٍ‪ٞ‬ؿت ثـ‪ٝ‬ف ػالئْ صتٔب ‪ٝ‬‬
‫ٓیثبینت اف ٍؼ‪ٞ‬ػ ثیيتـ ع‪ٞ‬ػػاؿی ى‪ٞ‬ػ‪ .‬ث‪ٜ‬تـیٖ ؿ‪ٝ‬ه درياٌ ک‪ ٙٞ‬گـكتگی ‪:‬‬
‫ت‪ٞ‬هق اكقایو اؿتلبع‬ ‫‪‬‬
‫کبمتٖ اف اؿتلبع ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿتی ک‪ ٚ‬ث‪ٜ‬ج‪ٞ‬ػی ایزبػ ٗگـػػ ‪ ٝ‬یب ای٘ک‪ٚ‬‬ ‫‪‬‬
‫ثیٔبؿی تيؼیؼ گـػػ‬
‫کبمتٖ مـیغ اف اؿتلبع ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿتی ک‪ ٚ‬ػالئْ یب ٗيبٗ‪ٛ ٚ‬بی اػّ ٓـقی یب‬ ‫‪‬‬
‫اػّ ؿی‪ٞ‬ی ‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ ػاىت‪ ٚ‬ثبىؼ‪.‬‬
‫ػالٓت ػؿٓبٗی‬ ‫‪‬‬
‫اکنیژٕ ػؿٓبٗی‪ ،‬ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿت آکبٕ امتلبػ‪ ٙ‬اف گبٓ‪ٞ‬ثگ یب ٓضلظ‪ ٚ‬پـ كيبؿ‬ ‫‪‬‬

‫اكـاػی ک‪ ٚ‬ػچبؿ ثیٔبؿی صبػ ک‪ٛٞ‬نتبٕ ىؼ‪ٙ‬اٗؼ ثبیؼ اف كؼبُیت م٘گیٖ ارت٘بة‬
‫ک٘٘ؼ‪ ،‬ع‪ٞ‬اة ث‪ٛٚ‬یچ‪ٝ‬ر‪ ٚ‬کٔکی ث‪ ٚ‬ث‪ٜ‬ج‪ٞ‬ػ ػالیْ ‪ّٝ ٝ‬ؼیت ایٖ ثیٔبؿإ ٗٔی ک٘ؼ‪،‬‬
‫چ‪ ٕٞ‬ت٘لل ػؿ ‪٘ٛ‬گبّ ع‪ٞ‬اة آ‪ٛ‬نت‪ٚ‬تـ ىؼ‪ٔٓ ٝ ٙ‬کٖ امت ثبػج ثؼتـ ىؼٕ ٗيبٗ‪ٛٚ‬بی‬
‫ثیٔبؿی ى‪ٞ‬ػ‪َٓ .‬ـف ػعبٗیبت ‪ ٝ‬اُکَ ٓٔ٘‪ٞ‬ع ٓیثبىؼ‪ .‬اهؼآبت ػیگـ ػؿ کب‪ٛ‬و‬
‫ػالیْ ک‪ ٙٞ‬گـكتگی صبػ ػؿ اكـاػ ٓجتال ٗ‪ٞ‬ىیؼٕ آة اّبكی ‪ ٝ‬ؿژیْ ؿؾایی مجک‬
‫ثـپبی‪ٚ‬ی کـث‪ٛٞ‬یؼاؿت ٓی ثبىؼ‪.‬‬
‫ثـای پیيگیـی اف ک‪ ٙٞ‬گـكتگی ٓیت‪ٞ‬إ هـً امتبف‪ٝ‬الٓیؼ ث‪ٓ ٚ‬وؼاؿ ‪72۵‬‬
‫ٓیِیگـّ ػ‪ ٝ‬ثبؿ ػؿ ؿ‪ٝ‬ف اف م‪ ٚ‬ؿ‪ٝ‬ف هجَ اف ٍؼ‪ٞ‬ػ امتلبػ‪ ٙ‬کـػ‪ .‬اف‬
‫امتبف‪ٝ‬الٓیؼ ٓی ت‪ٞ‬إ ثـای ػؿٓبٕ ک‪ ٙٞ‬گـكتگی صبػ ث‪ٓ ٚ‬وؼاؿ ‪ٓ 2۵2‬یِی گـّ‬
‫ػ‪ ٝ‬ثبؿ ػؿ ؿ‪ٝ‬ف تب ث‪ٜ‬ج‪ٞ‬ػ کبَٓ ػالیْ امتلبػ‪ ٙ‬کـػ‪ .‬ر‪ٜ‬ت ک٘تـٍ مـػؿػ ٓیت‪ٞ‬إ‬
‫اف ٓنکٖ‪ٛ‬بی مجک ٓبٗ٘ؼ امتبٓی٘‪ٞ‬كٖ ‪ ٝ‬ایج‪ٞ‬ثـ‪ٝ‬كٖ امتلبػ‪ ٙ‬کـػ‪.‬‬
‫‪ٔ .2-4-۱‬رو (ادو) ریٕی ارتفاع تاال (‪)High Altitude Pulmonary Edema()H.A.P.E‬‬
‫ٗ‪ٞ‬ع ػیگـ اف ثیٔبؿی‪ٛ‬بی اؿتلبػبت ثبال ‪ ٝ‬یکی اف عٖـٗبکتـیٖ آٗ‪ٜ‬ب اػّ ؿی‪ٞ‬ی‬
‫امت‪ .‬اػّ ؿی‪ٞ‬ی ػِت اٍِی ٓـگ ٗبىی اف اؿتلبػبت ثبال ٓی ثبىؼ‪ .‬ثـ‪ٝ‬ف اػّ‬
‫ؿی‪ٞ‬ی ػؿ اؿتلبػبت ‪ٓ ۴۶22‬تـی صؼ‪ٝ‬ػ ‪ ۴‬ػؿٍؼ امت‪ .‬ک‪ ٙٞ‬گـكتگی صبػ پیو ىـٓ‬
‫ایزبػ اػّ ؿی‪ٞ‬ی ٗینت یؼ٘ی ٓٔک٘‪ ٚ‬كـػی ثؼ‪ ٕٝ‬ػاىتٖ ػالیْ ک‪ ٙٞ‬گـكتگی ‪ٝ‬‬
‫ت٘‪ٜ‬ب ثب ػالیْ اػّ ؿی‪ٞ‬ی ٗيبٗ‪ٛ ٚ‬بی ع‪ٞ‬ػ ؿا ىـ‪ٝ‬ع ک٘ؼ‪ٝ .‬ؿّ ؿی‪ٞ‬ی ٓؼٔ‪ٞ‬ال ػؿ‬
‫‪8‬‬
‫ىت ػ‪ ّٝ‬پل اف ٍؼ‪ٞ‬ػ اتلبم ٓی اكتؼ ‪ ٝ‬ػؿ ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػإ ر‪ٞ‬إ ‪ ٝ‬آٓبػ‪ ٙ‬ثیيتـ‬
‫اتلبم ٓی اكتؼ ‪ ٝ‬ثب توال ‪ ٝ‬تاله ثؼتـ ٓیى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ .۱-2-4-۱‬عالیى ٔ َشاَّ ْای ٔرو (ادو) ریٕی‬
‫ٗيبٗ‪ٛٚ‬بی اػّ ؿی‪ٞ‬ی ػؿ اؿتلبػبت ثِ٘ؼ یک تب چ‪ٜ‬بؿ ؿ‪ٝ‬ف ثؼؼ اف ؿمیؼٕ ث‪ٚ‬‬
‫اؿتلبػبت ىـ‪ٝ‬ع ٓیى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬عالیى اػّ ؿی‪ٞ‬ی صؼاهَ ػ‪ٞٓ ٝ‬ؿػ اف ٓ‪ٞ‬اؿػ فیـ ٓی‬
‫ثبىؼ‪:‬‬
‫ت٘گی ٗلل ػؿ ‪٘ٛ‬گبّ امتـاصت‬ ‫‪‬‬
‫مـك‪ ٚ‬اصتٔبال ‪ٔٛ‬ـا‪ ٙ‬ثب کق یب ثقام کقآُ‪ٞ‬ػ ٍ‪ٞ‬ؿتی ؿٗگ‬ ‫‪‬‬
‫عنتگی ‪ ٝ‬ک‪ٞ‬كتگی ٓلـٓ یب ّؼق کِی ‪ ٝ‬ػِٔکـػ ثؼٗی ّؼیق‬ ‫‪‬‬
‫اصنبك ت٘گی‪ ،‬پـی یب گـكتگی می٘‪ٚ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ٝ‬صؼاهَ ػ‪ٞٓ ٝ‬ؿػ اف َشاَّ ْای ‪ٝ :‬یق یب کـاکَ ػؿ صؼاهَ یکی اف ؿی‪ٚ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٛ‬ب(عل عل می٘‪ ،)ٚ‬میبٗ‪ٞ‬ف ٓـکقی(ٗبعٖ ‪ٛ‬ب ‪ ٝ‬یب ُت ‪ٛ‬بی آثی ؿٗگ ‪ٝ‬‬
‫عبکنتـی)‪ ،‬تبکی پ٘‪(ٚ‬ت٘لل مـیغ ‪ ٝ‬مٖضی) ‪ ٝ‬تبکی کبؿػی( ّـثبٕ هِت‬
‫ثبال)‬
‫‪ .2-2-4-۱‬پیشگیزی ٔ درياٌ‬
‫ث‪ٜ‬تـیٖ ؿ‪ٝ‬ه پیشگیزی اف اػّ ؿی‪ٞ‬ی ‪ٔٛ‬بٗ٘ؼ ک‪ ٙٞ‬گـكتگی صبػ اٗزبّ ‪ْٞٛٛ‬ایی‬
‫تؼؿیزی ‪ٍ ٝ‬ؼ‪ٞ‬ػ ٓـصِ‪ٚ‬ای ػؿ اؿتلبػبت ٓیبٗی امت‪ .‬درياٌ اػّ ؿی‪ٞ‬ی کب‪ٛ‬و‬
‫اؿتلبع ‪ ٝ‬پبییٖ آٓؼٕ ك‪ٞ‬ؿی امت‪ .‬ػؿٍ‪ٞ‬ؿتیک‪ ٚ‬اکنیژٕ ػؿ ػمتـك ٗجبىؼ ‪ٛ‬ـگ‪ٚٗٞ‬‬
‫تبعیـ ٓٔکٖ امت ٓـگآكـیٖ ثبىؼ‪ .‬كـ‪ٝ‬ػ ث‪ ٚ‬عبٕـ عنتگی ٓلـٓ ٓٔک٘‪ ٚ‬ثب ٓيکَ‬
‫اٗزبّ پؾیـػ ‪ ٝ‬ثب گیزی َٓؼ‪ٔٛ ّٝ‬ـا‪ ٙ‬ثبىؼ‪ُ ،‬ؾا ػؿ ایٖ ٓ‪ٞ‬اؿػ صَٔ ثیٔبؿ‬
‫ت‪ٍٞ‬ی‪ٓ ٚ‬ی ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫ٓی ت‪ٞ‬إ اف ٗیلیؼیپیٖ ث‪ٓ ٚ‬وؼاؿ ‪ٓ 22‬یِی گـّ ‪ٛ‬ـ ‪ 8‬تب ‪ 72‬مبػت اف ؿ‪ٝ‬ف هجَ‬
‫اف ٍؼ‪ٞ‬ػ ثـای پیيگیـی ‪ٔٛ ٝ‬بٕ ػ‪ٝ‬ف ػاؿ‪ ٝ‬ؿا ثـای ػؿٓبٕ تب ث‪ٜ‬ج‪ٞ‬ػ ػالیْ‬
‫امتلبػ‪ ٙ‬کـػ‪ .‬ایٖ ػؿٓبٗ‪ٜ‬ب ‪ ٝ‬صتی اکنیژٕ ‪ ٝ‬گبٓج‪ٞ‬ثگ ثؼ‪ ٕٝ‬كـ‪ٝ‬ػ ‪ ٝ‬پبییٖ‬
‫آٓؼٕ ‪ٛ‬یچ احـی ٗؼاؿػ‪ُ ،‬ؾا صتٔب ثبیؼ ػَٔ كـ‪ٝ‬ػ مـیغ اٗزبّ گیـػ تب ایٖ‬
‫ػاؿ‪ٛٝ‬ب احـ کٔکی ‪ ٝ‬ػؿٓبٗی ع‪ٞ‬ػ ؿا ػاىت‪ ٚ‬ثبى٘ؼ‪.‬‬
‫‪ٔ .9-4-۱‬رو (ادو) يغشی ارتفاع تاال (‪)High Altitude Cerebral Edema( )H.A.C.E‬‬
‫اؿتلبعفػگی ٕیلی اف ثیٔبؿی‪ٛ‬بمت‪ ،‬اف ٓالیْ تب ٓـگجبؿ‪ .‬اػّ ٓـقی ػؿ‬
‫اؿتلبػبت ػؿ اٗت‪ٜ‬بی ٓـگجبؿ ایٖ ٕیق هـاؿ ػاؿػ‪ٓ .‬کبٗینْ ایٖ ثیٔبؿی ‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ‬
‫ٓبیغ ثیو اف صؼ ػؿ ػاعَ ‪ ٝ‬إـاف ثبكت ٓـق امت ‪ ٝ‬فٓبٗی ک‪ٓ ٚ‬ـق ت‪ٞ‬ؿّ کـػ‪ٙ‬‬
‫‪ ٝ‬کبؿایی ع‪ٞ‬ػ ؿا اف ػمت ثؼ‪ٛ‬ؼ‪ ،‬ؿط ٓیػ‪ٛ‬ؼ‪ .‬اػّ ٓـقی ٓیت‪ٞ‬اٗؼ مـیؼب پیيـكت‬
‫کـػ‪ ٝ ٙ‬ظـف چ٘ؼ مبػت تب یک یب ػ‪ ٝ‬ؿ‪ٝ‬ف ٓـگآكـیٖ ثبىؼ‪.‬‬
‫‪ .۱-0-4-۱‬عالیى ادو يغشی‬
‫اكـاػ ٓجتال ث‪ ٚ‬اػّ ٓـقی اکخـا گیذ ث‪ٞ‬ػ‪ٔٓ ٝ ٙ‬کٖ امت ثیٔبؿی ع‪ٞ‬ػ ؿا تيغیٌ‬
‫ٗؼ‪٘ٛ‬ؼ‪ .‬کنی ک‪ ٚ‬ػؿ ٕ‪ ٍٞ‬چ٘ؼ ؿ‪ٝ‬ف مـػؿػ ‪ ٝ‬امتلـاؽ ا‪ ٝ‬ثؼتـ ىؼ‪ ٙ‬ثبىؼ‪ٔٓ ،‬کٖ‬
‫امت گ‪ٞ‬ى‪ٚ‬گیـی ک٘ؼ ‪ ٝ‬ػؿ‪ ٕٝ‬چبػؿ ثغ‪ٞ‬اثؼ ‪ ٝ‬ػؿ ٗ‪ٜ‬بیت ث‪ ٚ‬صبُت کٔب ؿ‪ٝ‬ػ؛‬
‫‪ٔٛ‬ـا‪ٛ‬بٕ ایٖ كـػ فٓبٗی ٓت‪ٞ‬ر‪ ٚ‬ىـایٔ ‪ٝ‬ی ٓیى‪ٗٞ‬ؼ ک‪ٔٗ ٚ‬یت‪ٞ‬اٗ٘ؼ ا‪ ٝ‬ؿا اف‬
‫ع‪ٞ‬اة ثیؼاؿ ک٘٘ؼ‪ .‬عالیى اػّ ٓـقی ٗبىی اف اؿتلبع ىبَٓ‪:‬‬
‫ؽ‪٘ٛ‬ی(‪ٞٛ‬ىیبؿی) یب آتبکنی(اعتالٍ ؿا‪ ٙ‬ؿكتٖ) ػؿ كـػ‬ ‫‪ّٝ‬ؼیت‬ ‫تـییـ ػؿ‬ ‫‪‬‬
‫صبػ‬ ‫گـكتگی‬ ‫دچار ک‪ٙٞ‬‬
‫ؽ‪٘ٛ‬ی(‪ٞٛ‬ىیبؿی) یب آتبکنی(اعتالٍ ؿا‪ ٙ‬ؿكتٖ) ػؿ كـػ‬ ‫‪ّٝ‬ؼیت‬ ‫تـییـ ػؿ‬ ‫‪‬‬
‫صبػ‬ ‫گـكتگی‬ ‫فالذ ک‪ٙٞ‬‬
‫ث‪ ٚ‬تؼؿیذ ‪ّٝ‬ؼیت ثیٔبؿ ثؼتـ ٓیى‪ٞ‬ػ‪ٕٞ ،‬ؿیک‪ٔٗ ٚ‬یت‪ٞ‬اٗؼ ُجبك ع‪ٞ‬ػ ؿا ثپ‪ٞ‬ىؼ‪،‬‬
‫ث٘ؼ کلو اه ؿا ثج٘ؼػ‪ ،‬یب هبىن ػؿ ػمت ثگیـػ‪.‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‪ .2-0-4-۱‬پیشگیزی ٔ درياٌ‬
‫ثبیؼ ث‪ ٚ‬عبٕـ ػاىت ک‪ ٚ‬اکخـ ٓ‪ٞ‬اؿػ اػّ ٓـقی ػؿ اكـاػی ٓيب‪ٛ‬ؼ‪ٓ ٙ‬ی ى‪ٞ‬ػ ک‪ٚ‬‬
‫ٓتبملبٗ‪ ٚ‬ػالیْ اؿتلبعفػگی ؿا ػاىت‪ ٝ ٚ‬ث‪ٍ ٚ‬ؼ‪ٞ‬ػ اػآ‪ ٚ‬ػاػ‪ ٙ‬اٗؼ‪ .‬پیشگیزی‬
‫اف اػّ ٓـقی ٗیق ٓبٗ٘ؼ ک‪ ٙٞ‬گـكتگی ‪ ٝ‬اػّ ؿی‪ٞ‬ی ‪ٞٛ ْٛ‬ایی ‪ٍ ٝ‬ؼ‪ٞ‬ػ ٓـصِ‪ ٚ‬ای‬
‫‪ ٝ‬تؼؿیزی امت‪ٓ .‬تبملبٗ‪ ٚ‬اػّ ٓـقی ػؿ ىت ‪٘ٛ‬گبّ ىؼیؼتـ ٓیى‪ٞ‬ػ‪ .‬چ‪ ٕٞ‬ت٘لل‬
‫ىجبٗ‪ٗ ٚ‬بٓ٘ظْتـ ‪ ٝ‬ؿیـاؿاػی امت ‪ ٝ‬مجت اعتالٍ ثیوتـ ػؿ ع‪ٗٞ‬ـمبٗی ث‪ٓ ٚ‬ـق‬
‫ٓیى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫درياٌ ادو يغشی فزٔد فٕری امت‪ .‬ایٖ كـ‪ٝ‬ػ ثنیبؿ ّـ‪ٝ‬ؿی ث‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬یک ا‪ٝ‬ؿژاٗل‬
‫‪ٝ‬اهؼی ٓی ثبىؼ‪ٗ .‬جبیؼ تب ٍجش ٓ٘تظـ ىؼ؛ ‪ٛ‬ـگ‪ ٚٗٞ‬تبعیـ ٓٔکٖ امت ثب ٓـگ‬
‫ثیٔبؿ ‪ٔٛ‬ـا‪ ٙ‬ثبىؼ‪ .‬كـ‪ٝ‬ػ تب اؿتلبػی ٓ٘بمت امت ک‪ ٚ‬كـػ ىت ؿا ث‪ ٚ‬ؿاصتی ػؿ‬
‫إٓ ع‪ٞ‬اثیؼ‪ ٝ ٙ‬ثیؼاؿ ىؼ‪ ٙ‬امت‪ ،‬ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿت ىک‪ ،‬کب‪ٛ‬و اؿتلبع ث‪ٓ ٚ‬یقإ ‪ ۵22‬تب‬
‫‪ٓ 7222‬تـ ٓیت‪ٞ‬اٗؼ ٓلیؼ ثبىؼ‪.‬‬
‫ػگقآتبف‪ ٕٝ‬ؿا ٓی ت‪ٞ‬إ ثؼ٘‪ٞ‬إ پیيگیـی اف اػّ ٓـقی ثٔوؼاؿ ‪ٓ ۴‬یِی گـّ‬
‫‪ٛ‬ـ ‪ ۴‬تب ‪ ۶‬مبػت اف ؿ‪ٝ‬ف هجَ اف ٍؼ‪ٞ‬ػ امتلبػ‪ ٙ‬کـػ ‪ ٝ‬ثـای ػؿٓبٕ ‪ ْٛ‬ث‪ٚ‬‬
‫‪ٔٛ‬بٕ ٓوؼاؿ ػ‪ٝ‬ف اف فٓبٕ ثـ‪ٝ‬ف ػالیْ تب ؿكغ کبَٓ آٗ‪ٜ‬ب امتلبػ‪ ٙ‬گـػػ‪ .‬مبیـ‬
‫ػؿٓبٕ‪ٛ‬ب ىبَٓ اکنیژٕ ػؿٓبٗی ‪ٓ ٝ‬ضلظ‪ ٚ‬اکنیژٕ پـ كيبؿ( گبٓ‪ ٞ‬ثگ) امت‪ .‬ک‪ٚ‬‬
‫ثبف ثؼ‪ ٕٝ‬کب‪ٛ‬و اؿتلبع تبحیـی ثـ كـػ ٗغ‪ٞ‬ا‪٘ٛ‬ؼ ػاىت‪.‬‬

‫‪10‬‬
 ‫فصم دٔو‪ْ :‬یپٕتزيی(فزٔديایی)‬
‫اٗنبٕ ٓ‪ٞ‬ر‪ٞ‬ػی ع‪ٗٞ‬گـّ امت‪ ،‬یؼ٘ی ػٓبی ثؼٗو حبثت امت ‪ ٝ‬ثب تـییـ ػٓبی‬
‫ٓضیٔ‪ ،‬ػٓبی ثؼٕ کب‪ٛ‬و یب اكقایو پیؼا ٗٔیک٘ؼ‪ .‬ػؿ ىـایٔ ػبػی ػٓبی ثؼٕ‬
‫صؼ‪ٝ‬ػ ‪ 91‬ػؿر‪ٚ‬ی مبٗتیگـاػ امت‪ٝ .‬هتی ثؼٕ ث‪ٛ ٚ‬ـ ػِتی ػؿ ٓؼـُ تـییـ ػٓب‬
‫هـاؿ گیـػ‪ٓ ،‬یک‪ٞ‬ىؼ تب ثب مبف‪ٝ‬کبؿ‪ٛ‬بیی ‪ٔٛ‬چ‪ ٕٞ‬صلظ صـاؿت اف ٕـین کب‪ٛ‬و‬
‫رـیبٕ ع‪ ٕٞ‬پ‪ٞ‬مت ‪ ٝ‬ت‪ُٞ‬یؼ صـاؿت اف ؿا‪ُ ٙ‬ـف ‪ ٝ‬اكقایو م‪ٞ‬عت ‪ ٝ‬مبف اٗـژی؛‬
‫تؼبػٍ ػٓبیی ؿا صلظ ک٘ؼ ‪ ٝ‬ػٓب ؿا ػؿ صؼ ‪ 91‬ػؿر‪ ٚ‬صلظ ٗٔبیؼ‪.‬‬
‫اگـ ایٖ تؼبػٍ ث‪ ْٜ‬ثغ‪ٞ‬ؿػ‪ٓ ،‬خال ثؼٕ ػؿ ٓؼـُ مـٓبی ثیواف صؼ هـاؿ گیـػ ‪ٝ‬‬
‫یب ث‪ ٚ‬اٗؼاف‪ ٙ‬ی کبكی اٗـژی ثـای م‪ٞ‬عت ‪ ٝ‬مبف ٗؼاىت‪ ٚ‬ثبىؼ‪ ،‬ػیگـ ٗٔیت‪ٞ‬اٗؼ‬
‫ػٓبی الفّ ؿا صلظ ک٘ؼ ‪ ٝ‬ػٓبی ثؼٕ اٗؼکاٗؼک اكت ٓیک٘ؼ‪ٔٛ .‬قٓبٕ ثب ایٖ‬
‫کب‪ٛ‬و ػٓب ػِٔکـػ ػمتگب‪ٛٙ‬بی ػیگـ ثؼٕ ٓبٗ٘ؼ ٓـق‪ ،‬ػمتگب‪ ٙ‬گـػه ع‪،ٕٞ‬‬
‫کِی‪ٛٚ‬ب‪ٓ ،‬ب‪ٛ‬یچ‪ٛٚ‬ب ‪ ٝ‬ؿیـ‪ ٙ‬ػچبؿ اعتالٍ ٓیى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬اثتؼا ػٓبی ثؼٕ اٗؼکی اكت‬
‫ٓیک٘ؼ ‪ ٝ‬ػالیْ ا‪ُٝ‬ی‪ٚ‬ی ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ػؿ ثؼٕ پؼیؼاؿ ٓیى‪ٞ‬ػ‪ .‬ػالیٔی ک‪ ٚ‬ػؿ اثتؼا‬
‫چ٘ؼإ ت‪ٞ‬ر‪ٜ‬ی ث‪ ٚ‬إٓ ٗٔیى‪ٞ‬ػ ‪ٓ ٝ‬ب ث‪ ٚ‬مبػگی اف ک٘بؿ إٓ ٓیگؾؿیْ‪ .‬آب ‪ٝ‬هتی‬
‫ػٓب ثیو اف صؼ پبییٖ آٓؼ‪ ،‬آٗگب‪ ٙ‬ػالیْ ث‪ ٚ‬مـػت ‪ ٝ‬ثؼ‪ ٕٝ‬آٗک‪ ٚ‬كـٍت ٓوبثِ‪ٚ‬‬
‫ثؼ‪٘ٛ‬ؼ‪ ،‬پیيـكت ٓیک٘٘ؼ ‪ ٝ‬كـػ ؿا اف پب ػؿ ٓیآ‪ٝ‬ؿٗؼ‪.‬‬
‫مـٓب ثبػج ثـ‪ٝ‬ف ػ‪ٓ ٝ‬يکَ ػٔؼ‪ ٙ‬ػؿ اٗنبٕ ٓیى‪ٞ‬ػ‪ :‬یکی کب‪ٛ‬و ػٓبی ػٔ‪ٓٞ‬ی ثؼٕ‬
‫ک‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬إٓ ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی( كـ‪ٝ‬ػٓبیی) ٓیگ‪ٞ‬ی٘ؼ ‪ ٝ‬ػیگـی ػؿ ٓؼـُ مـٓب هـاؿ گـكتٖ‬
‫هنٔتی اف ثؼٕ ک‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬إٓ كـ‪ٝ‬متثبیت( یظفػگی) ٓیگ‪ٞ‬ی٘ؼ ‪ ٝ‬ػؿ كََ ثؼؼی ػؿ‬
‫ؿاثٖ‪ ٚ‬ثب إٓ ٍضجت ع‪ٞ‬ا‪ٛ‬ؼ ىؼ‪ .‬گب‪ ٙ‬ػؿ ثـعی ٓت‪ ٕٞ‬كبؿمی ‪ٝ‬اژ‪ٙ‬ی «مـٓبفػگی»‬
‫ث‪ ٚ‬ػ٘‪ٞ‬إ ٓؼبػُی ثـای ‪ٛ‬ـ ػ‪ٓ ٝ‬ل‪ٛ« ّٜٞ‬یپ‪ٞ‬تـٓی» ‪« ٝ‬كـ‪ٝ‬متثبیت» ث‪ٚ‬کبؿ‬
‫ٓیؿ‪ٝ‬ػ ‪ ٝ‬ایٖ ٓٔکٖ امت ثبػج مـػؿگٔی ع‪ٞ‬اٗ٘ؼ‪ ٝ ٙ‬یب ى٘‪ٗٞ‬ؼ‪ ٙ‬ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ .۱-2‬تعزیف ْیپٕتزيی ٔ إَاع آٌ‪:‬‬
‫کب‪ٛ‬و ػٓبی ٓـکقی ثؼٕ ث‪ ٚ‬فیـ ‪ 9۵‬ػؿر‪ ٚ‬ؿا ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ٓیگ‪ٞ‬ی٘ؼ ک‪ ٚ‬ثـ صنت‬
‫ٓیقإ ػٓبی ثؼٕ ث‪ ٚ‬م‪ ٚ‬ػمت‪ ٚ‬تونیْ ٓیى‪ٞ‬ػ‪:‬‬
‫‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی علیق ‪ :‬اف ػٓبی ‪ 9۵‬ػؿر‪ ٚ‬تب ‪ 92‬ػؿر‪ ٚ‬مبٗتیگـاػ‬ ‫‪‬‬
‫‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ٓت‪ٞ‬مٔ ‪ :‬اف ػٓبی ‪ 92‬ػؿر‪ ٚ‬تب ‪ 28‬ػؿر‪ ٚ‬مبٗتیگـاػ‬ ‫‪‬‬
‫‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ىؼیؼ ‪ :‬ػٓبی کٔتـ اف ‪ 28‬ػؿر‪ ٚ‬مبٗتیگـاػ‬ ‫‪‬‬

‫ٓؼٔ‪ٞ‬ال ‪ٓ ٚٔٛ‬نتؼؼ ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ‪ٛ‬نت٘ؼ ‪ُٝ‬ی یک ػؼ‪ ٙ‬اكـاػ ثیيتـ ػؿ ٓؼـُ عٖـ‬
‫کب‪ٛ‬و ػٓبی ثؼٕ هـاؿ ػاؿٗؼ‪:‬‬
‫اكـاػ ٓنٖ‬ ‫‪‬‬
‫ک‪ٞ‬ػکبٕ ثغَ‪ ًٞ‬ىیـع‪ٞ‬اؿإ ‪ٞٗ ٝ‬فاػإ‬ ‫‪‬‬
‫ثیٔبؿإ هِجی‬ ‫‪‬‬
‫َٓـفک٘٘ؼگبٕ ٓ‪ٞ‬اػ ٓغؼؿ‪ ،‬اُکَ ‪ ٝ‬ثـعی ػاؿ‪ٛٝ‬ب‬ ‫‪‬‬
‫كـػیک‪ ٚ‬هجال ػچبؿ ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ىؼ‪ ٝ ٙ‬یب ث‪ ٚ‬تبفگی ػؿٓبٕ ٗبىی اف ایٖ‬ ‫‪‬‬
‫آمیت ؿا پيتمـ گؾاىت‪ ٚ‬امت‪.‬‬
‫ػ‪ٞ‬آَ ٓنتؼؼ ک٘٘ؼ‪ ٙ‬ػیگـ ثـای ایزبػ ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ػجبؿت٘ؼ اف‪ّ :‬ؼق ‪ ٝ‬عنتگی‪،‬‬
‫ثیع‪ٞ‬اثی‪ ،‬گـم٘گی ‪ ٝ‬تي٘گی ٓی ثبى٘ؼ‪ٓ .‬یت‪ٞ‬إ گلت ایٖ ػ‪ٞ‬آَ كـػی یب‬
‫فٓی٘‪ٚ‬مبف‪ ،‬ثؼٕ ؿا ٗنجت ث‪ ٚ‬مـٓب آمیتپؾیـ ‪ّ ٝ‬ؼیق ٓیک٘٘ؼ ‪ ٝ‬ػ‪ٞ‬آَ اٍِی‬
‫ثبػج ٗل‪ٞ‬ؽ مـٓب ػؿ ثؼٕ ‪ ٝ‬ثـ‪ٝ‬ف ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ٓیى‪ٗٞ‬ؼ‪.‬‬

‫‪ .2-2‬عهم ٔ عٕايم ْیپٕتزيی‪:‬‬

‫م‪ ٚ‬ػبَٓ اٍِی ػمت ث‪ ٚ‬ػمت ‪ ْٛ‬ػاػ‪ٛ ٝ ٙ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ؿا ایزبػ ٓیک٘٘ؼ‪ .‬يخهج‪:‬‬
‫مـٓب‪ ،‬ثبػ‪ ،‬ؿٕ‪ٞ‬ثت‬

‫‪11‬‬
 ‫سرما‬

‫رطوبت‬ ‫باد‬

‫‪ٛ‬ـگب‪ ٙ‬ایٖ ٓخِج تکٔیَ ى‪ٞ‬ػ ‪ٝ‬ه‪ٞ‬ع ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ارت٘بة ٗبپؾیـ امت‪ ،‬گـچ‪ٝ ٚ‬ر‪ٞ‬ػ‬
‫صتی یک یب ػ‪ٞٓ ٝ‬ؿػ اف ایٖ ػ‪ٞ‬آَ ‪ٓ ْٛ‬یت‪ٞ‬اٗؼ عٖـمبف ثبىؼ‪.‬‬
‫‪ .۱-2-2‬طزيا‪:‬‬
‫‪ .2‬اٗتوبٍ ػٓبی ثؼٕ ث‪ٚ‬‬ ‫ثؼٕ ث‪ ٚ‬ػ‪ ٝ‬ػِت مـػ ٓیى‪ٞ‬ػ‪ .7 :‬کب‪ٛ‬و ػٓبی ٓضیٔ‬
‫ٓضیٔ‪.‬‬
‫‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ٓؼٔ‪ٞ‬ال ‪٘ٛ‬گبٓی ؿط ٓیػ‪ٛ‬ؼ ک‪ ٚ‬ػٓبی ٓضیٔ اف ‪ 7۵‬ػؿر‪ٚ‬ی مبٗتیگـاػ‬
‫کٔتـ ى‪ٞ‬ػ؛ گـچ‪ ٚ‬ػؿ ػٓبی ثبالتـ ‪ ٝ‬ػؿ صْ‪ٞ‬ؿ ثبػ ىؼیؼ ‪ ٝ‬ؿٕ‪ٞ‬ثت ‪ٔٓ ْٛ‬کٖ امت‬
‫ػیؼ‪ ٙ‬ى‪ٞ‬ػ‪ .‬صْ‪ٞ‬ؿ ػؿ ٓضیٔ‪ٛ‬بی مـػ ‪ ٝ‬یب ثـع‪ٞ‬ؿػ ثب ثـف ‪ ٝ‬فٓیٖ مـػ‪ ،‬ثبػج‬
‫اٗتوبٍ صـاؿت ثؼٕ ث‪ ٚ‬إٓ‪ٛ‬ب ‪ ٝ‬کب‪ٛ‬و ػٓبی ٓـکقی ثؼٕ ٓیى‪ٞ‬ػ‪ٓ .‬خال ػمت فػٕ ث‪ٚ‬‬
‫ٓیِ‪ٛٚ‬بی آ‪٘ٛ‬ی یب ٗينتٖ ؿ‪ٝ‬ی فٓیٖ مـػ ثبػج اٗتوبٍ ٓوؼاؿ فیبػی اف ػٓبی‬
‫ثؼٕ ث‪ ٚ‬إٓ‪ٛ‬ب ٓیى‪ٞ‬ػ‪ .‬ث‪ٕٞ ٚ‬ؿ کِی ثؼٕ ث‪ ٚ‬پ٘ذ ٍ‪ٞ‬ؿت ثب ٓضیٔ تثادل صـاؿتی‬
‫ػاؿػ‪:‬‬
‫تيؼيغ؛ ثؼٕ ثؼ‪ ٕٝ‬ای٘ک‪ ٚ‬ثب چیقی تٔبك ػاىت‪ ٚ‬ثبىؼ‪ ،‬صـاؿت ع‪ٞ‬ػ ؿا ث‪ٚ‬‬ ‫‪‬‬
‫إـاف ٓیتبثبٗؼ ‪ ٝ‬ثبؿفتـیٖ ٓکبٗینْ اتالف ػٓبی ثؼٕ امت ‪ ٝ‬ثیيتـ اف‬
‫ٕـین مـ‪ ،‬ػمت ‪ ٝ‬پب‪ٛ‬ب اٗزبّ ٓیى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫ؿمبٗبیی؛ ػٓبی ثؼٕ اف ؿا‪ ٙ‬تٔبك ٓنتویْ‪ ،‬ث‪ ٚ‬چیق‪ٛ‬بی إـاف ٓ٘توَ‬ ‫‪‬‬
‫ٓیى‪ٞ‬ػ‪ .‬اثقاؿی ٓبٗ٘ؼ ‪ٝ‬مبیَ م٘گ٘‪ٞ‬ؿػی‪ ،‬ثبت‪.ّٞ‬‬
‫تجغیـ؛ صـاؿت ثؼٕ ٓ٘زـ ث‪ ٚ‬تؼـین ىؼ‪ ٝ ٙ‬ثب تجؼیَ ػـم ث‪ ٚ‬ثغبؿ ٓوؼاؿ‬ ‫‪‬‬
‫هبثَ ت‪ٞ‬ر‪ٜ‬ی صـاؿت ػكغ ٓیى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ٔٛ‬ـكت؛ ثؼٕ اٗنبٕ ثب ٓ‪ُٞ‬ک‪ٍٛٞ‬بی ‪ٞٛ‬ای ٓضیٔ ػٓب ٓجبػُ‪ٓ ٚ‬یک٘ؼ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ٓ‪ُٞ‬ک‪ٍٛٞ‬بی مـػ ‪ٞٛ‬ا ک‪ ٚ‬ػؿ تٔبك ٓنتویْ ثب پ‪ٞ‬مت ‪ٛ‬نت٘ؼ گـّ ىؼ‪ٝ ٙ‬‬
‫ٓ‪ُٞ‬ک‪ٍٛٞ‬بی گـّىؼ‪ ٙ‬ث‪ ٚ‬ثبال صـکت کـػ‪ُٞٓ ٝ ٙ‬ک‪ٍٛٞ‬بی مـػتـ ربیگقیٖ‬
‫إٓ‪ٛ‬ب ىؼ‪ ٝ ٙ‬ایٖ ؿ‪ٗٝ‬ؼ اػآ‪ٓ ٚ‬ییبثؼ ‪ ٝ‬ثب ‪ٛ‬ـثبؿ ثیيتـ ثبػج اتالف‬
‫صـاؿت ثؼٕ ٓیى‪ٗٞ‬ؼ‪ .‬ثبػ ‪ ٝ‬ػ‪ٝ‬یؼٕ ػؿ ‪ٞٛ‬ای مـػ ایٖ ؿ‪ٗٝ‬ؼ ؿا تنـیغ‬
‫ٓیک٘ؼ‪.‬‬
‫ت٘لل؛ ‪ٞٛ‬ای مـػ ٓضیٔ ثب ػَٔ ػّ ‪ٝ‬اؿػ ؿی‪ٚ‬ىؼ‪ ٝ ٙ‬ػؿ احـ ػٓبی ثؼٕ گـّ‬ ‫‪‬‬
‫ىؼ‪ ٝ ٙ‬ایٖ ‪ٞٛ‬ای گـّ ػؿ ػَٔ ثبفػّ عبؿد ٓیى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬ث‪ٓ ٚ‬ضیٔ إـاف‬
‫ٓ٘توَ ٓیى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ .2-4-2‬تاد‪:‬‬
‫ثبػ ثب ربث‪ٚ‬ربیی ‪ٞٛ‬ای إـاف ثؼٕ ثبػج ٓیى‪ٞ‬ػ تب ثؼٕ ث‪ٕٞ ٚ‬ؿ ٓؼا‪ ّٝ‬ػؿ‬
‫ٓؼـُ ‪ٞٛ‬ای مـػتـ هـاؿ گیـػ ‪ ٝ‬گـٓبی ثیيتـی ؿا اف ػمت ٓیػ‪ٛ‬ؼ‪ .‬پل ػؿ ػٓبی‬
‫حبثت ‪ٛ‬ـچ‪ ٚ‬مـػت ثبػ ثیيتـ ى‪ٞ‬ػ‪ٞٛ ،‬ا مـػتـ اصنبك ٓیى‪ٞ‬ػ‪ ،‬فیـا اٗتوبٍ‬
‫صـاؿت ثؼٕ ث‪ٓ ٚ‬ضیٔ ثیيتـ ٓیى‪ٞ‬ػ‪ .‬ثـای م٘زو اؿتجبٓ ثیٖ اكقایو مـػت ثبػ‬
‫‪ ٝ‬کب‪ٛ‬و ػٓبی‪ ،‬ىبعَی تؼـیق ىؼ‪ ٙ‬امت ک‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬إٓ ثبػ‪ُ-‬ـف (‪)Wind-Chill‬‬
‫ٓیگ‪ٞ‬ی٘ؼ‪ .‬ث‪ ٚ‬ػٓبیی ک‪ ٚ‬ثؼٕ ػؿ ىـایٔ ‪ٔٛ‬ـا‪ٛ‬ی ثبػ ‪ ٝ‬مـٓب اصنبك ٓیک٘ؼ ػٓبی‬
‫ثبػ‪ُ-‬ـف ٓیگ‪ٞ‬ی٘ؼ‪ .‬ثبػ‪ُ-‬ـف ث‪ٓ ٚ‬ب ٓیگ‪ٞ‬یؼ ک‪ٛ ٚ‬ـچ‪ ٚ‬مـػت ثبػ ثیيتـ ثبىؼ‪،‬‬
‫ثؼٕ صـاؿت ثیيتـی ؿا اف ػمت ٓیػ‪ٛ‬ؼ‪ٓ .‬خال ‪٘ٛ‬گبٓی ک‪ ٚ‬مـػت ثبػ ‪ ۶2‬کیِ‪ٓٞ‬تـ‬

‫‪12‬‬
‫ػؿ مبػت امت‪ ،‬ػٓبی ‪ ۵‬ػؿر‪ ٚ‬فیـ ٍلـ ٓؼبػٍ ‪ 7۶‬ػؿر‪ ٚ‬فیـ ٍلـ اصنبك ع‪ٞ‬ا‪ٛ‬ؼ‬
‫ىؼ‪.‬‬
‫ثبیؼ ث‪ ٚ‬تلب‪ٝ‬ت ػٓبی ٓؼی٘ی اف ٓضیٔ ثب ‪ٔٛ‬بٕ ػٓب ‪ٝ‬هتی صبٍَ اف ىـایٔ ثبػ‪-‬‬
‫ُـف امت ت‪ٞ‬ر‪ ٚ‬کبكی ػاىت‪ٓ .‬خال ػٓبی ػبػی (‪ )-2۵‬ػؿر‪ ٚ‬ثب ػٓبی ثبػ‪ُ-‬ـف‬
‫(‪ )-2۵‬ػؿر‪ ٚ‬ػ‪ٞٓ ٝ‬هؼیت کبٓال ٓتلب‪ٝ‬ت ‪ٛ‬نت٘ؼ‪ .‬اگـ ثـای َٓ‪ ٕٞ‬ث‪ٞ‬ػٕ اف مـٓب‬
‫ػؿ ػٓبی (‪ )-2۵‬ػؿر‪ ٚ‬ثؼ‪ ٕٝ‬ثبػ‪ ،‬ت٘‪ٜ‬ب یک الی‪ ٚ‬ػبین کبكی ثبىؼ‪ٔٗ ،‬یت‪ٞ‬إ ایٖ‬
‫پ‪ٞ‬ىو ؿا ثـای ىـایٔ ػٓبیی ثب ثبػ‪ُ-‬ـف (‪ )-2۵‬ػؿر‪ ْٛ ٚ‬کبكی ‪٘ٓ ٝ‬بمت ػاٗنت‬
‫‪ ٝ‬ثبیؼ یک الی‪ٚ‬ی ٓضبكظ ػؿ ثـاثـ ثبػ ‪ ْٛ‬امتلبػ‪ ٙ‬کـػ‪.‬‬
‫‪ .0-2-2‬رطٕتت‬
‫ؿٕ‪ٞ‬ثت ث‪ ٚ‬ػ‪ٍٞ ٝ‬ؿت ٓیت‪ٞ‬اٗؼ ثبػج مـػ ىؼٕ ثؼٕ ى‪ٞ‬ػ‪ :‬یکی ثب اكقایو مـػت‬
‫اٗتوبٍ صـاؿت ث‪ٓ ٚ‬ضیٔ ‪ ٝ‬ػیگـ رؾة صـاؿت ثؼٕ ثـای تجغیـ آة اف مٖش پ‪ٞ‬مت‪.‬‬
‫اٗتوبٍ صـاؿت ػؿ آة مـػ ‪ 22‬تب ‪ 92‬ثـاثـ ‪ٞٛ‬ای مـػ امت‪ٔٛ .‬چ٘یٖ ُجبك‪ٛ‬بی‬
‫عیل تب ‪ 32‬ػؿٍؼ هؼؿت ػبین ث‪ٞ‬ػٕ ع‪ٞ‬ػ ؿا اف ػمت ٓیػ‪٘ٛ‬ؼ‪.‬‬
‫‪ .0-2‬عالیى ٔ َشاَّْا‬
‫ى٘بعت ػالیْ ‪ٗ ٝ‬يبٗ‪ٛٚ‬ب ث‪ ٚ‬ىٔب کٔک ٓیک٘ؼ تب ػؿ ‪ٔٛ‬بٕ ٓـاصَ ٗغنتیٖ ثـ‪ٝ‬ف‬
‫ثیٔبؿی ‪ ٝ‬هجَ اف پیيـكت‪ ٚ‬ىؼٕ‪ ،‬إٓ ؿا تيغیٌ ػ‪ٛ‬یؼ ‪ ٝ‬اهؼاّ ث‪ ٚ‬ػؿٓبٕ ‪ٝ‬‬
‫پیيگیـی اف پیيـكت إٓ ٗٔبییؼ‪ٛ .‬یپ‪ٞ‬تـٓی ىبَٓ ٕیق ‪ٝ‬میؼی اف ػالیْ ‪ٝ‬‬
‫ٗيبٗ‪ٛٚ‬ب امت ک‪ ٚ‬اف علیق ٓبٗ٘ؼ ُـف ىـ‪ٝ‬ع ٓیى‪ٞ‬ػ ‪ٛ ٝ‬ـچ‪ ٚ‬پیيـكت ک٘ؼ‪ ،‬ػالیْ‬
‫ىؼیؼتـ ‪ٝ ٝ‬عیْتـ (ٓخَ کٔب) ثـ‪ٝ‬ف ٓیک٘٘ؼ ‪ ٝ‬ایٖ ‪ٝ‬عبٓت گب‪ ٙ‬ث‪ٓ ٚ‬ـگ ‪٘ٓ ْٛ‬زـ‬
‫ٓیى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫عالیى تّ تزتیة اس خفیف تا شذیذ‪:‬‬
‫‪ٝ‬‬ ‫ؿكتٖ‬ ‫ؿا‪ٙ‬‬ ‫ػؿ ‪ .77‬ػؼّ ت‪ٞ‬اٗبیی‬ ‫ک٘تـٍ‬ ‫ؿیـهبثَ‬ ‫ُـفه‬ ‫‪.7‬‬
‫امتلبػ‪ ٙ‬اف ػمت‪ٛ‬ب‬ ‫اٗؼاّ‪ٛ‬ب‬
‫‪ .72‬ک٘ؼی كکـ ‪ ٝ‬کالّ‬ ‫‪ .2‬ثیضنی ‪ ٝ‬ؿٗگپـیؼگی پ‪ٞ‬مت‬
‫ظـیق ‪ .79‬كـآ‪ٞ‬ىی‬ ‫صـکبت‬ ‫ػؿ‬ ‫اعتالٍ‬ ‫‪.9‬‬
‫‪ .7۴‬اعتالٍ ىؼیؼ مٖش ‪ٞٛ‬ىیبؿی‬ ‫ٓب‪ٛ‬یچ‪ٛٚ‬ب ( ث‪ٞ‬یژ‪ ٙ‬ػمت‪ٛ‬ب)‬
‫‪ .7۵‬کب‪ٛ‬و كيبؿ ع‪ٕٞ‬‬ ‫‪ .۴‬تِ‪ٞ‬تِ‪ ٞ‬ع‪ٞ‬ؿػٕ‬
‫‪ .7۶‬ملتی ػْالت‬ ‫‪ .۵‬گیزی‬
‫‪ .71‬اعتالٍ ؿیتْ ‪ ٝ‬ػِٔکـػ هِت‬ ‫‪ .۶‬ع‪ٞ‬اة آُ‪ٞ‬ػگی‬
‫‪ .78‬گيبػی ٓـػٓک‪ٛ‬ب‬ ‫‪ .1‬ثیت‪ٞ‬ر‪ٜ‬ی ث‪ٓ ٚ‬ضیٔ‬
‫‪ .73‬کٔب‬ ‫‪ .8‬ؿیـٖٓ٘وی ىؼٕ‬
‫‪ٓ .22‬ـگ‬ ‫‪ .3‬صـف‪ٛ‬بی ٗبٓـث‪ ٓٞ‬فػٕ‬
‫‪ٗ .72‬ب‪ٔٛ‬ب‪٘ٛ‬گی ىؼیؼ ػْالت‬

‫‪ .4-2‬درياٌ ْیپٕتزيی‬
‫ػؿٓبٕ ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ػؿ ٓـاصَ ا‪ُٝ‬ی‪ ٚ‬آمبٕ ‪ ٝ‬ػؿ ػیٖ صبٍ ثنیبؿ تؼییٖ ک٘٘ؼ‪ٙ‬‬
‫امت‪ ،‬آب ػؿ ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ىؼیؼ ػؿٓبٕ ثنیبؿ مغت ‪ ٝ‬کبٓال ٓتلب‪ٝ‬ت امت‪ .‬ػؿٓبٕ‬
‫ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿتی ک‪َٓ ٚ‬ؼ‪ٞٛ ّٝ‬ىیبؿ ث‪ٞ‬ػ‪ ٙ‬یب ؿیـ ‪ٞٛ‬ىیبؿ ثبىؼ ثتـتیت فیـ ع‪ٞ‬ا‪ٛ‬ؼ‬
‫ث‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ .۱-4-2‬درياٌ ُْگايی کّ يصذٔو ْٕشیار اطت‪:‬‬
‫ػؿٓبٕ ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ثـ ‪ 9‬اٍَ ٓ‪ ْٜ‬امت‪ٞ‬اؿ امت‪:‬‬
‫اف ثیٖ ثـػٕ ٓخِج كـ‪ٝ‬ػٓبیی‬ ‫‪‬‬
‫گـّ کـػٕ ثیٔبؿ‬ ‫‪‬‬
‫ثـع‪ٞ‬ؿػ آؿاّ ‪ ٝ‬ثب ػهت ثب ثیٔبؿ‬ ‫‪‬‬

‫ا‪ُٝ‬یٖ اهؼاّ ىکنتٖ ایٖ ٓخِج ‪ ٝ‬اف ثیٖثـػٕ ارقای إٓ امت‪.‬‬

‫‪13‬‬
‫طزيا؛ ثـای ک٘تـٍ مـٓب ثبیؼ ػ‪ ٝ‬کبؿ اٗزبّ ػاػ؛ ا‪ٓ ٍٝ‬بٗغ اف ػمت ؿكتٖ‬
‫صـاؿت ىؼ‪ ،‬ػ‪ٓ ّٝ‬ضیٔ إـاف ؿا گـّ کـػ‪ .‬ثبیؼ اف اتالف صـاؿت ثیٔبؿ‬
‫رِ‪ٞ‬گیـی کـػ‪ .‬ث‪ ٚ‬مـػت ثیٔبؿ ؿا عيک کـػ‪ ،ٙ‬ث‪ ٚ‬ثیٔبؿ ُجبك ٓ٘بمت پ‪ٞ‬ىبٗؼ‪ٙ‬‬
‫ى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬پ‪ٞ‬ىبٗؼٕ مـ ‪ ٝ‬گـػٕ ؿا ‪ ْٛ‬كـآ‪ٞ‬ه ٗي‪ٞ‬ػ چ‪ ٕٞ‬صؼ‪ٝ‬ػ ‪92‬ػؿٍؼ صـاؿت ثؼٕ‬
‫اف ایٖ ؿا‪ ٙ‬تِق ٓیى‪ٞ‬ػ (تيؼيغ)‪ ،‬ثیٔبؿ ؿا ؿ‪ٝ‬ی یک فیـاٗؼاف ٓ٘بمت هـاؿ‬
‫ػاػ‪ٛ ٝ ٙ‬ـگق ‪ٝ‬ی ؿا ؿ‪ٝ‬ی فٓیٖ عیل یب ثـكی ٗگؾاىت (ؿمبٗبیی)‪ ،‬اف اٗزبّ‬
‫‪ٛ‬ـکبؿی ػؿ إـاف ثیٔبؿ ک‪ ٚ‬ثبػج ک‪ٞ‬ؿإ ‪ٞٛ‬ا ى‪ٞ‬ػ ارت٘بة کـػ(‪ٔٛ‬ـكت) ‪ ٝ‬اگـ‬
‫‪ٞٛ‬ای ٓضیٔ مـػ امت یک پبؿچ‪ٚ‬ی ٗبفک ؿ‪ٝ‬ی ٍ‪ٞ‬ؿت ثیٔبؿ گؾاىت‪ ٚ‬ى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬صتٔب‬
‫مؼی ى‪ٞ‬ػ ٓضیٔ إـاف َٓؼ‪ ّٝ‬ؿا گـّ ٗٔ‪ٞ‬ػ(ت٘لل)‪.‬‬
‫تاد؛ ثبیؼ َٓؼ‪ ّٝ‬ؿا اف ‪ٝ‬فه ثبػ ػ‪ٝ‬ؿ کـػ ‪ ٝ‬ػؿ یک پ٘ب‪ٛ‬گب‪( ٙ‬پيت یک ػی‪ٞ‬اؿ‪،‬‬
‫مبعتٔبٕ‪ ،‬چبػؿ‪ ،‬تغت‪ ٚ‬م٘گ‪ ،‬هـاؿ ػاػٕ چ٘ؼ ک‪ُٚٞ‬پيتی ؿ‪ٝ‬ی ‪ )...ٝ ْٛ‬هـاؿ‬
‫ػاػ‪ .‬ثبیؼ ت‪ٞ‬ر‪ ٚ‬ػاىت ثؼ‪ٓ ٕٝ‬ضبكظت ٗٔ‪ٞ‬ػٕ َٓؼ‪ ّٝ‬مـٓبفػ‪ ٙ‬اف ثبػ‪ٛ ،‬ـ اهؼاّ‬
‫ػیگـی ٓیت‪ٞ‬اٗؼ ثیكبیؼ‪ ٝ ٙ‬گب‪ ٙ‬عٖـٗبک ثبىؼ‪.‬‬
‫رطٕتت؛ ُجبك‪ٛ‬بی عیل َٓؼ‪ ّٝ‬ؿا ػؿ ا‪ُٝ‬یٖ كـٍت ػ‪ ُٞ‬کـػ ‪ ٝ‬ثؼٕ َٓؼ‪ ّٝ‬ؿا عيک‬
‫ٗٔ‪ٞ‬ػ‪ .‬ا‪ُ ٍٝ‬جبك‪ٛ‬بی ربیگقیٖ ؿا آٓبػ‪ٞٔٗ ٙ‬ػ‪ ،ٙ‬ثؼؼ اهؼاّ ث‪ ٚ‬تؼ‪ٞ‬یِ ُجبك‪ٛ‬ب‬
‫کـػ‪ .‬ػؿ ایٖ ‪٘ٛ‬گبّ اف ثبػ ؿبكَ ٗيؼ‪ٞٓ ٝ ٙ‬اظت ع‪ٞ‬ػ ٗیق ث‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬مـػت ػَٔ ؿا‬
‫كـآ‪ٞ‬ه ٗکـػ‪.‬‬

‫پناه دهید‬

‫مانع اتالف حرارت شوید‬ ‫خشک کنید‬

‫گـّ کـػٕ ٓ‪ْٜ‬تـیٖ‪ ،‬امبمیتـیٖ ‪ ٝ‬صنبكتـیٖ هنٔت ػؿٓبٕ امت‪ .‬ؿ‪ٝ‬ه ‪ٛ‬بی گـّ‬
‫کـػٕ َٓؼ‪ ّٝ‬چگ‪ ٚٗٞ‬امت‪:‬‬
‫ث‪ٜ‬تـیٖ ‪ّٝ‬ؼیت ثـای َٓؼ‪ٓٝ‬ی ک‪ ٚ‬ػچبؿ ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ىؼ‪ ٝ ٙ‬ت٘‪ٜ‬ب ‪ ٝ‬ثؼ‪ٝ ٕٝ‬میِ‪ٚ‬‬
‫امت‪ ،‬ایٖ امت ک‪ ٚ‬تب ؿمیؼٕ کٔک‪ ،‬ػمت‪ٛ‬بیو ؿا ثَ‪ٞ‬ؿت ّـثؼؿ ؿ‪ٝ‬ی می٘‪ ٚ‬گؾاىت‪ٚ‬‬
‫‪ ٝ‬پب‪ٛ‬بیو ؿا ػؿ‪ ٕٝ‬ثؼٗو رٔغ ک٘ؼ‪ .‬ػؿ ایٖ صبُت ثؼٕ کٔتـیٖ تجبػٍ صـاؿت ثب‬
‫ٓضیٔ ‪ ٝ‬کٔتـیٖ اتالف ػٓب ؿا ػاؿػ‪.‬‬
‫ثـای گـّ کـػٕ ثیٔبؿ اثتؼا رِ‪ٞ‬ی اتالف ثیيتـ صـاؿت ؿا گـكت‪ ٚ‬ى‪ٞ‬ػ‪ .‬ث‪ ٚ‬یبػ‬
‫ػاىت ک‪ ٚ‬ثیٔبؿ ؿا ث‪ ٚ‬آؿآی گـّ ٗٔ‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬ثٖ‪ٞ‬ؿ ٗبگ‪ٜ‬بٗی ػؿ ٓؼـُ صـاؿت فیبػ‬
‫ٓبٗ٘ؼ آتو هـاؿ ٗؼاػ‪ٗ .‬جبیؼ ثیٔبؿ ؿا ٓبمبژ ػاػ‪ ٙ‬ى‪ٞ‬ػ چ‪ ٕٞ‬ثبػج ثؼتـ ىؼٕ‬
‫ا‪ّٝ‬بع ٓیى‪ٞ‬ػ ث‪ٞ‬یژ‪ ٙ‬اگـ ثیٔبؿ ػچبؿ كـ‪ٝ‬متثبیت ثبىؼ‪ .‬تٔبك ٗلـ ث‪ٗ ٚ‬لـ‬
‫ث‪ٜ‬تـیٖ ؿا‪ ٙ‬گـّ کـػٕ ثیٔبؿ امت آب ثبیؼ ت‪ٞ‬ر‪ ٚ‬ػاىت ک‪ ٚ‬ایٖکبؿ آؼاػگـ‬
‫ؿا ػؿ ٓؼـُ عٖـ هـاؿ ٗؼ‪ٛ‬ؼ‪ .‬اگـ ثیٔبؿ ‪ٞٛ‬ىیبؿ امت ع‪ٞ‬ؿاٗؼٕ ٓبیؼبت گـّ‬
‫(ٗ‪ ٚ‬ػاؽ) ‪ ٝ‬ؿؾا‪ٛ‬بی کْصزْ ‪ٓ ٝ‬و‪ٞ‬ی ٓبٗ٘ؼ ىیـی٘ی‪ٛ‬ب ؿا ٓیت‪ٞ‬إ ث‪ ٚ‬ػ٘‪ٞ‬إ‬
‫ؿا‪ٛ‬ی ٓلیؼ ٓؼٗظـ هـاؿ ػاػ (ت‪ٞ‬ر‪ ٚ‬کـػ ک‪ ٚ‬اگـ َٓؼ‪ٞٛ ّٝ‬ىیبؿ ٗینت ایٖ‬
‫اهؼاّ ؿا اٗزبّ ٗي‪ٞ‬ػ)‪ٗ .‬جبیؼ ‪ٛ‬ـگق اف اُکَ امتلبػ‪ ٙ‬کـػ‪٘ٛ .‬گبٓی ک‪ ٚ‬كـػ‬
‫ثیٔبؿ گـّ ىؼ‪ ٙ‬ث‪ٛ ٚ‬یچػ٘‪ٞ‬إ ‪ٝ‬ی ؿا ؿ‪ٛ‬ب ٗکـػ چ‪ٛ ٕٞ‬یپ‪ٞ‬تـٓی حبٗ‪ٞ‬ی‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬مـػت‬
‫‪ ٝ‬ثب ىؼت ثیيتـی ٓٔکٖ امت ؿط ػ‪ٛ‬ؼ‪ .‬گـچ‪ ٚ‬كؼبُیت ثبػج گـّ ىؼٕ ٓیى‪ٞ‬ػ‪ ،‬آب‬
‫‪٘ٛ‬گبٓی ک‪ ٚ‬ثیٔبؿ اف پب اكتبػ‪ٚٔٛ ٝ ٙ‬ی اٗـژی ع‪ٞ‬ػ ؿا اف ػمت ػاػ‪ ٙ‬امت‪،‬‬
‫كؼبُیت صبٍ ‪ٝ‬ی ؿا ‪ٝ‬عیْتـ ع‪ٞ‬ا‪ٛ‬ؼ کـػ‪.‬‬

‫‪14‬‬
‫ثؼؼ اف گـّ کـػٕ ث‪َٓ ٚ‬ؼ‪ ّٝ‬كـٍت ػاػ تب امتـاصت ک٘ؼ‪ .‬ا‪ ٝ‬ؿا گـّ ٗگ‪ٚ‬‬
‫ػاىت‪ ٝ ٚ‬ؿؾای ٓو‪ٞ‬ی ‪ٓ ٝ‬بیؼبت گـّ ث‪ ٚ‬ا‪ ٝ‬ع‪ٞ‬ؿاٗؼ تب اٗـژی اف ػمت ؿكت‪ٚ‬‬
‫رجـإ ى‪ٞ‬ػ‪ٛ .‬یچگب‪ ٙ‬اربف‪ٗ ٙ‬ؼاػ ک‪ ٚ‬كـػ ػچبؿ ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ثـٗبٓ‪ ٚ‬ؿا اػآ‪ٚ‬‬
‫ػ‪ٛ‬ؼ‪ ،‬ث‪ٜ‬تـیٖ ؿا‪ ٙ‬صٔبیت اف كـػ عبؿد کـػٕ ‪ٝ‬ی اف ٖٓ٘و‪ ،ٚ‬کب‪ٛ‬و اؿتلبع ‪ٝ‬‬
‫ػ‪ٝ‬ؿی اف مـٓبمت‪.‬‬
‫‪ .2-4-2‬درياٌ ُْگايی کّ يصذٔو ْٕشیار َیظت‪:‬‬
‫ثـع‪ٞ‬ؿػ ثب َٓؼ‪ٓٝ‬ی ک‪ٞٛ ٚ‬ىیبؿ ٗینت ٓتلب‪ٝ‬ت امت‪ .‬ػؿ ایٖ ٓـصِ‪ ٚ‬مـػت ػَٔ‪،‬‬
‫ػؿػیٖ ػمتپبچ‪ٗ ٚ‬يؼٕ اف ا‪ٔٛ‬یت ثیيتـی ثـع‪ٞ‬ؿػاؿ امت‪ٛ .‬یچگب‪َٓ ٙ‬ؼ‪ٓٝ‬ی ک‪ ٚ‬ث‪ٚ‬‬
‫ػِت ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ‪ٞٛ‬ىیبؿ ٗینت ٓـػ‪ٗ ٙ‬پ٘ؼاىت‪ ،‬صتی اگـ ٗجِ ‪ ٝ‬ت٘لل ٗؼاىت‪ٚ‬‬
‫ثبىؼ‪ .‬ایٖ َٓؼ‪ٓٝ‬بٕ گب‪ ٙ‬تب چ٘ؼ مبػت پل اف ٗبپؼیؼ ىؼٕ ػالیْ صیبتی فٗؼ‪ٙ‬‬
‫ٓیٓبٗ٘ؼ‪.‬‬
‫ث‪ٜ‬تـیٖ ٓکبٕ ثـای ایٖکبؿ ػؿ ثیٔبؿمتبٕ ‪ٓ ٝ‬ـاکق ػؿٓبٗی امت‪ ،‬فیـا ػؿ‬
‫آٗزب ث‪ٜ‬تـ ٓیت‪ٞ‬إ ػ‪ٞ‬اؿُ اصتٔبُی ؿا ک٘تـٍ کـػ‪ .‬اگـ ٗٔیت‪ٞ‬إ ثیٔبؿ ؿا ث‪ٚ‬‬
‫ٓؼت کبكی گـّ ٗگ‪ ٚ‬ػاىت ‪ ٝ‬آکبٕ اٗتوبٍ مـیغ ‪ ٝ‬آؿاّ ثیٔبؿ ؿا امت‪ٗ ،‬جبیؼ‬
‫ثـای گـّ کـػٕ ثیٔبؿ ػؿ ٓضَ صبػح‪ ٚ‬اهؼاّ کـػ‪ .‬ػؿ صیٖ اٗتوبٍ َٓؼ‪ ّٝ‬ؿا‬
‫ث‪ ٚ‬صبٍ ع‪ٞ‬ػ ؿ‪ٛ‬ب ٗ٘ٔ‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬اهؼآبتی اف رِٔ‪ ٚ‬اهؼآبت ا‪ُٝ‬ی‪ٚ‬ی اصیب‪ ،‬عبؿد‬
‫کـػٕ ُجبك‪ٛ‬بی عیل‪ ،‬عيککـػٕ ‪ ٝ‬پ٘ب‪ ٙ‬ػاػٕ َٓؼ‪ ّٝ‬ؿا ػؿ صیٖ اٗتوبٍ اٗزبّ‬
‫ػاػ‪.‬‬
‫‪ .0-2‬پیشگیزی اس ْیپٕتزيی‬
‫ىبیؼ مبػ‪ ٙ‬ث‪ٗ ٚ‬ظـ آیؼ آب ؿػبیت ‪ٔٛ‬یٖ اٍ‪ ٍٞ‬مبػ‪ٓ ٙ‬یت‪ٞ‬اٗؼ ٓب ؿا اف‬
‫ؿ‪ٝ‬ث‪ٚ‬ؿ‪ ٝ‬ىؼٕ ثب ‪ّٝ‬ؼیت‪ٛ‬بی ػى‪ٞ‬اؿ ػؿ آی٘ؼ‪ ٙ‬صلظ ک٘ؼ‪ .‬ثـای ٓ‪ٞ‬كویت ػؿ‬
‫پیيگیـی اف ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ثبیؼ هجَ اف ای٘ک‪ ٚ‬ثؼٕ ػؿ ٓجبؿف‪ ٙ‬ثب مـٓب اٗـژی ‪ٝ‬‬
‫ػٓبی ع‪ٞ‬ػ ؿا اف ػمت ثؼ‪ٛ‬ؼ ‪ ٝ‬اف پب ثیلتیؼ ث‪ ٚ‬كکـ ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ‪ٓ ٝ‬وبثِ‪ ٚ‬ثب‬
‫إٓ ث‪ٞ‬ػ‪ .‬ث‪ٕٞ ٚ‬ؿ عالٍ‪ ْٜٓ ٚ‬ایٖ امت ک‪ ٚ‬هجَ اف آىکبؿ ىؼٕ ػالیْ‪ٓ ،‬بٗغ اف‬
‫ایزبػ یب پیيـكت ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ىؼ‪.‬‬
‫ثبیؼ ػؿ تٔبّ ثـٗبٓ‪ٛٚ‬بی ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی ػؿ ‪ٛ‬ـ ىـایٔ آة ‪ٞٛ ٝ‬ایی ث‪ ٚ‬ػهت ‪ٝ‬‬
‫‪ٝ‬م‪ٞ‬اك ث‪ ٚ‬ػٗجبٍ ى٘بمبیی اّالع ٓخِج ‪ٛ‬یپ‪ٞ‬تـٓی ث‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬اف تيکیَ ىؼٕ اصتٔبٍ‬
‫إٓ تـمیؼ‪ ٝ ٙ‬اف إٓ رِ‪ٞ‬گیـی ٗٔ‪ٞ‬ػ‪ .‬ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿت تيکیَ ٓخِج ث‪ ٚ‬مـػت ‪ ٝ‬ثؼ‪ ٕٝ‬اف‬
‫ػمت ػاػٕ ‪ٝ‬هت ث‪ ٚ‬كکـ ىکنتٖ ٓخِج ث‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬ػ‪ٞ‬آَ كـػی ؿا ٗیق اف ثیٖ ثـػ‪:.‬‬
‫ثبیؼ اف پ‪ٞ‬ىبک ٓ٘بمت ‪ ٝ‬الی‪ ٚ‬الی‪ ٚ‬امتلبػ‪ ٙ‬کـػ ک‪ ٚ‬صبكظ ربٕ ػؿ ثـاثـ‬ ‫‪‬‬
‫مـٓب امت‪ٔٛ .‬یي‪ُ ٚ‬جبك ٓ٘بمت ثـای ٓضبكظت ػؿ ثـاثـ ثبػ ثبیؼ ‪ٔٛ‬ـا‪ٙ‬‬
‫ػاىت‪.‬‬
‫صیٖ صـکت ‪ ٝ‬ثنت‪ ٚ‬ث‪ٓ ٚ‬یقإ كؼبُیت‪ ،‬ا‪ّٝ‬بع ر‪ٞ‬ی ‪ ٝ‬ػٓبی ثؼٕ‪ُ ،‬جبك ؿا‬ ‫‪‬‬
‫کْ ‪ ٝ‬یب اّبك‪ ٚ‬کـػ‪.‬‬
‫امتـاصت ٓ٘بمت‪ ،‬ک‪ٞ‬تب‪ ٝ ٙ‬ث‪ٝ ٚ‬هغ ؿا صیٖ صـکت كـآ‪ٞ‬ه ٗکـػ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫عيک کـػٕ ثؼٕ‪ ،‬تؼ‪ٞ‬یِ‪ ،‬اّبك‪ ٝ ٚ‬عيک کـػٕ ُجبك‪ٛ‬ب ؿا ػؿ ٓضَ کٔپ رؼی‬ ‫‪‬‬
‫گـكت‪.‬‬
‫ک‪ُٚٞ‬پيتی ؿا ػؿ صیٖ امتـاصت‪ٛ‬بی ک‪ٞ‬تب‪ ٙ‬ػؿ ٗیب‪ٝ‬ؿػ تب کٔـ عیل ‪ٝ‬‬ ‫‪‬‬
‫ػـمکـػ‪ ٙ‬ػؿ ٓؼـُ ثبػ ‪ ٝ‬مـٓب هـاؿ ٗگیـػ‪.‬‬
‫‪ٞٔٛ‬اؿ‪ ٙ‬آٓبػگی ٓ‪ٞ‬ار‪ٜٚ‬ی ٗبگ‪ٜ‬بٗی ثب آة ‪ٞٛ ٝ‬ای ٗبٓ٘بمت ؿا ػاىت‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اف ُجبك‪ٛ‬بی اّبك‪ٝ ٝ ٚ‬مبیَتبٕ ث‪ ٚ‬ػهت ػؿ ثـاثـ عیل ىؼٕ ٓـاهجت کـػ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪٘ٛ‬گبّ ؿا‪ ٙ‬ؿكتٖ یب ػج‪ٞ‬ؿ اف آة‪ٞٓ ،‬اظت ر‪ٞ‬ؿاة‪ٛ‬ب ‪ ٝ‬کلو‪ٛ‬ب ث‪ٞ‬ػ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اگـ عیل ىؼیؼ ثـای عيک کـػٕ ‪ ٝ‬تؼ‪ٞ‬یِ ُجبك‪ٛ‬ب ‪ٝ‬هت ثگؾاؿیؼ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫صؼاهَ ‪ٝ‬مبیَ ‪ ٝ‬تز‪ٜ‬یقات فٓنتبٗ‪ ٚ‬ؿا‪ ،‬صتی ػؿ ٍؼ‪ٞ‬ػ‪ٛ‬بی ک‪ٞ‬تب‪ ،ٙ‬كـآ‪ٞ‬ه‬ ‫‪‬‬
‫ٗکـػ‪ٔٛ ٝ ٙ‬یي‪ ٚ‬ػؿ ثـٗبٓ‪ٛٚ‬بی فٓنتبٗ‪ُ ٚ‬جبك ٓ٘بمت پ‪ٞ‬ىیؼ‪.‬‬
‫ٓ‪ٞ‬اظت ث‪ٞ‬ػ تب ٓنتویٔب ؿ‪ٝ‬ی ثـف ٗ٘ينت‪ .‬ػهت ٗٔ‪ٞ‬ػ ُجبك‪ٛ‬ب ‪ ٝ‬کلو‪ٛ‬بی‬ ‫‪‬‬
‫کٔتـ ثـكی ى‪ٗٞ‬ؼ‪٘ٛ .‬گبّ صـکت ػؿ ثـف اف ٓنیـ‪ٛ‬بی پبک‪ٞ‬ة امتلبػ‪ ٙ‬کـػ‪.‬‬
‫‪15‬‬
‫ث‪ ٚ‬مـػت ثبػ‪ ،‬ػٓبی ٓضیٔ ‪ ٝ‬ػٓبی ثبػ‪ُ-‬ـف ػؿ گقاؿه‪ٛ‬بی ‪ٞٛ‬اى٘بمی ػهت‬ ‫‪‬‬
‫کـػ‪.‬‬
‫ػؿ ‪ٞٛ‬ای مـػ ‪ ٝ‬ثـكی صتی اگـ اصنبك ٓیى‪ٞ‬ػ ٗیبفی ٗینت‪ ،‬اف ػمتکو‬ ‫‪‬‬
‫امتلبػ‪ٞٔٗ ٙ‬ػ‪.‬‬
‫پ‪ٞ‬ىبٗؼٕ رِ‪ٞ‬ی ػ‪ٛ‬بٕ ‪ ٝ‬ثی٘ی ػؿ ‪ٞٛ‬ای مـػ ث‪ ٚ‬رِ‪ٞ‬گیـی اف اتالف ػٓب اف‬ ‫‪‬‬
‫ؿا‪ ٙ‬ت٘لل کٔک ٓیک٘ؼ‪.‬‬
‫ؿؾای ٓ٘بمت ؿا كـآ‪ٞ‬ه ٗکـػ‪ ٙ‬تب ثؼٕ م‪ٞ‬عت کبكی ثـای صلظ ػٓبی ع‪ٞ‬ػ‬ ‫‪‬‬
‫ػاىت‪ ٚ‬ثبىؼ‪.‬‬

‫‪16‬‬
 ‫فصم طٕو‪ :‬فزاطت تایت یا یخسدگی یا طزياسدگی‬
‫مـٓبفػگی ػؿ اكـاػی ایزبػ ٓیى‪ٞ‬ػ ک‪ ٚ‬ػؿ تٔبك ٕ‪ٞ‬الٗی ٓؼت ثب مـٓب ‪ٓ ٝ‬ضیٔ‬
‫مـػ هـاؿ ٓیگیـٗؼ؛ ث٘بثـایٖ ث‪ٝ ٚ‬ك‪ٞ‬ؿ ػؿ ثیٖ ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػإ ٓيب‪ٛ‬ؼ‪ٓ ٙ‬یى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ٔٛ‬بٖٗ‪ٞ‬ؿ ک‪ٓ ٚ‬یػاٗیؼ ‪ٛ‬ـچ‪ ٚ‬ثـ اؿتلبع اكق‪ٝ‬ػ‪ٓ ٙ‬یى‪ٞ‬ػ اف كيبؿ ‪ٞٛ‬ا کبمت‪ ٚ‬ىؼ‪ٙ‬‬
‫‪ ٝ‬ثـ ىؼت مـٓب اكق‪ٝ‬ػ‪ٓ ٙ‬یى‪ٞ‬ػ‪ .‬ث‪ ٚ‬افای ‪ٛ‬ـ ‪ٓ 7222‬تـ اكقایو اؿتلبع ‪۶/۵‬‬
‫ػؿر‪ ٚ‬ثـ ثـ‪ٝ‬ػت ‪ ٝ‬مـٓبی ‪ٞٛ‬ا اكق‪ٝ‬ػ‪ٓ ٙ‬یى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬ثبػ ‪ ْٛ‬ثـ ىؼت مـٓب‬
‫ٓیاكقایؼ‪.‬‬
‫‪ .2-0‬عٕايم تزٔس طزياسدگی‪:‬‬
‫م‪ ٚ‬ػبَٓ مـٓب‪ ،‬ثبػ ‪ ٝ‬ؿٕ‪ٞ‬ثت ػ‪ٞ‬آَ اٍِی ػؿ ثـ‪ٝ‬ف مـٓبفػگی ‪ٛ‬نت٘ؼ ‪ُٝ‬ی‬
‫ػ‪ٞ‬آَ ػیگـی ٓیت‪ٞ‬اٗؼ ثبػج ثـ‪ٝ‬ف یب تيؼیؼ مـٓبفػگی گـػٗؼ‪.‬‬
‫‪ .۱-2-0‬طزيا‪:‬‬
‫ٓنِٔب ػبَٓ رؼایی ٗبپؾیـ ثـ‪ٝ‬ف مـٓبفػگیامت ‪ ٝ‬ثبیؼ ىـایٔ ػٓبیی فیـ ٍلـ‬
‫ػؿر‪ ٚ‬مبٗتیگـاػ ثبىؼ تب ثبػج ثـ‪ٝ‬ف یظفػگی ػؿ اٗؼاّ‪ٛ‬ب ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ .2-2-0‬تاد‪:‬‬
‫رق‪ ٝ‬ػ‪ٞ‬آِی امت ک‪ ٚ‬ثـ ىؼت مـٓب ٓیاكقایؼ ‪ٓ ٝ‬ؼٔ‪ٞ‬ال ػؿ اؿتلبػبت ثبالتـ اف‬
‫ىؼت ‪ ٝ‬مـػت ثیيتـی ثـع‪ٞ‬ؿػاؿ امت‪.‬‬

‫‪ .0-2-0‬رطٕتت‪:‬‬
‫ٓ٘ظ‪ٞ‬ؿ اف ؿٕ‪ٞ‬ثت ‪ٛ‬ـگ‪ ٚٗٞ‬عینی ‪ ٝ‬ؿٕ‪ٞ‬ثت ػؿ تٔبك ثب ثؼٕ امت‪ .‬ث‪ ٚ‬ػ٘‪ٞ‬إ‬
‫ٓخبٍ؛ ؿٕ‪ٞ‬ثت ٗبىی اف تؼـین ػؿ پب عَ‪ٍٞ‬ب ػؿ کلو‪ٛ‬بیی اف ر٘ل پالمتیک یب‬
‫ثؼ‪ ٕٝ‬ت٘لل ک‪ ٚ‬ؿٕ‪ٞ‬ثت ٗبىی اف تؼـین پب ػؿ کلو ٓبٗؼ‪ ٝ ٙ‬ثبػج ٓـٕ‪ٞ‬ة ‪ ٝ‬عیل‬
‫ىؼٕ ر‪ٞ‬ؿاة ‪ ٝ‬پب ٓیى‪ٞ‬ػ‪ .‬یب م‪َٜ‬اٗگبؿی ػؿ ؿا‪ ٙ‬ؿكتٖ ‪ ٝ‬كـ‪ ٝ‬ؿكتٖ پب ػؿ‬
‫چبُ‪ٚ‬ی آة‪.‬‬
‫ػ‪ٞ‬آَ ٓنتؼؼ ک٘٘ؼ‪ ٙ‬ػیگـ ثـای ایزبػ مـٓبفػگی‪:‬‬

‫‪ ‬خظتگی ٔ ضعف‪ :‬ثـ‪ٝ‬ف مـٓبع‪ٞ‬ؿػگی هجَ یب صیٖ ثـٗبٓ‪َٓ ،ٚ‬ـف ثـعی‬

‫ػاؿ‪ٛٝ‬ب ک‪ٓ ٚ‬یت‪ٞ‬اٗؼ ثبػج ثـ‪ٝ‬ف ؿع‪ٞ‬ت ‪ ٝ‬منتی ػؿ كـػ ى‪ٞ‬ػ‪ٝ ،‬ر‪ٞ‬ػ‬
‫ػل‪ٗٞ‬ت‪ٛ‬بی ت٘لنی اف هجَ‪ ،‬ثیع‪ٞ‬اثی ىت هجَ اف ثـٗبٓ‪ ٝ ٚ‬عنتگی‪ٛ‬بی رجـإ‬
‫ٗيؼ‪َٓ ،ٙ‬ـف ٓيـ‪ٝ‬ثبت اُکی یب ٓ‪ٞ‬اػ ٓغؼؿ ‪ ٝ‬ػؿ ٗ‪ٜ‬بیت تـؾی‪ٚ‬ی ٗبٓ٘بمت‬
‫‪ٔٛ‬گی ػ‪ٞ‬آَ تيؼیؼ ک٘٘ؼ‪ٙ‬ی مـٓبفػگی ‪ٛ‬نت٘ؼ‪.‬‬
‫‪ ‬کىآتی ٔ تیآتی تذٌ‪ :‬كؼبُیت م٘گیٖ ثؼٗی‪ ،‬ک‪ُٚٞ‬کيی‪ٛ‬ب ‪ ٝ‬ثـفک‪ٞ‬ثی‪ٛ‬بی‬
‫ٓؼا‪ٝ ،ّٝ‬ر‪ٞ‬ػ ٓنیـ‪ٛ‬بی ٕ‪ٞ‬الٗی ‪ ٝ‬عنتگی فیبػ ‪ ٝ‬ت٘جِی ػؿ رجـإ آة اف‬
‫ػمت ؿكت‪ ٚ‬ػ‪ٞ‬آِی ‪ٛ‬نت٘ؼ ک‪٘ٓ ٚ‬زـ ث‪ ٚ‬کْآثی ثؼٕ ىؼ‪ ٝ ٙ‬ثبػج اكقایو‬
‫ؿِظت ع‪ ٝ ٕٞ‬ػؼّ رـیبٕ ٓ٘بمت ع‪ ٕٞ‬ث‪ٞ‬یژ‪ ٙ‬ػؿ اٗؼاّ‪ٛ‬بی تضتبٗی ٓیت‪ٞ‬اٗؼ‬
‫ث‪ ٚ‬مـػت ثبػج ثـ‪ٝ‬ف مـٓبفػگی ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬

‫‪17‬‬
‫‪ ‬تًاص تا فهشات‪ٗ :‬ؼاىتٖ پ‪ٞ‬ىو ٓ٘بمت ‪ٔٛ‬چ‪ ٕٞ‬ػمتکو ػؿ صیٖ امتلبػ‪ ٙ‬اف‬
‫ثبت‪ ّٞ‬یب کِ٘گ ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی‪ ،‬ثنتٖ مبػت‪ ،‬اٗگيتـ یب گـػٗج٘ؼ‪ ،‬تٔبك ثب‬
‫پیچ یظ ‪ٛ ٝ‬ـگ‪ٝ ٚٗٞ‬میِ‪ٚ‬ی كِقی ػیگـی ٓیت‪ٞ‬اٗؼ ثبػج مـٓبفػگی ‪ ٝ‬یظفػگی‬
‫اٗگيتبٕ ػمت ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ ‬تًاص تا طُگ ٔ یخ‪ :‬تٔبك‪ٛ‬بی ٓکـؿ ػؿ ٕی ٍؼ‪ٞ‬ػ‪ٛ‬بی تـکیجی م٘گ ‪ ٝ‬یظ‪،‬‬
‫ٍؼ‪ٞ‬ػ‪ٛ‬بی کـػ‪ٙ‬ای یب ػؿ احـ عیل ىؼٕ ػمتکو ػؿ احـ تٔبك ثب یظ‪.‬‬
‫‪ ‬ارتفاع تاال‪ٓ :‬نِٔب تٔبٓی ىـایٔ گلت‪ ٚ‬ىؼ‪ ٙ‬ػؿ اؿتلبع ثبالتـ ک‪ ٚ‬مـٓبی‬
‫إٓ ثیيتـ‪ ،‬عيکی إٓ ثیيتـ ‪ ٝ‬کْآثی ىؼیؼتـ امت؛ ثیيتـ ثـ‪ٝ‬ف ٓیک٘٘ؼ‪.‬‬
‫اف ٕـكی ثـ‪ٝ‬ف ثیٔبؿی اؿتلبع ‪ ٝ‬کنبُت ٗبىی اف إٓ ػؿ اؿتلبػبت‬
‫مـٓبفػگی ؿا ث‪ ٚ‬ػٗجبٍ ػاؿػ‪.‬‬
‫‪ ‬فشار ٔارد تز عضٕ‪ :‬كيبؿ ‪ٝ‬اؿػ‪ٗ ٙ‬بىی اف کلو ت٘گ‪ُ ،‬جبك ٗبٓ٘بمت ‪ٝ‬‬
‫ت٘گ‪ ،‬ر‪ٞ‬ؿاة ‪ ٝ‬گتـ ت٘گ ٓیت‪ٞ‬اٗ٘ؼ ثبػج اعتالٍ ػؿ ع‪ٗٞ‬ـمبٗی ػْ‪ٓ ٞ‬ـث‪ٕٚٞ‬‬
‫ىؼ‪ ٝ ٙ‬إٓؿا ػؿ ثـاثـ مـٓبفػگی آمیتپؾیـتـ ک٘ؼ‪.‬‬
‫‪ ‬نثاص َايُاطة‪ُ :‬جبك ٗبفک‪ ،‬ؿیـامتبٗؼاؿػ‪ٛ ،‬بػی گـٓب‪ٗ ،‬ؼاىتٖ ػمتکو‬
‫‪ ٝ‬ر‪ٞ‬ؿاة ٓ٘بمت‪.‬‬
‫‪ ‬تیًاریْای سيیُّای‪ :‬ثیٔبؿی‪ٛ‬بیی ‪ٔٛ‬چ‪ ٕٞ‬ؿِظت ع‪ ،ٕٞ‬کْکبؿی ؿؼ‪ٙ‬ی‬
‫تیـ‪ٝ‬ئیؼ‪ ،‬ػیبثت یب ثیٔبؿی ه٘ؼ اف رِٔ‪ ٚ‬ثیٔبؿی‪ٛ‬بیی ‪ٛ‬نت٘ؼ ک‪ ٚ‬كـػ‬
‫ٓجتال ؿا ػؿ ثـاثـ مـٓب صنبك ٓیک٘٘ؼ‪.‬‬
‫‪ ‬تٕلف در يظیز‪ :‬ػؿ ٍؼ‪ٞ‬ػ‪ٛ‬بی کـػ‪ٙ‬ای ‪ٓ ٝ‬نیـ‪ٛ‬بی م٘گی ‪ ٝ‬یغچبُی ت‪ٞ‬هق‪ٛ‬بی‬
‫ٕ‪ٞ‬الٗیٓؼت ٓیت‪ٞ‬اٗؼ ث‪ ٚ‬ػِت ثیصـکت ىؼٕ ثؼٕ كـػ ؿا ػؿ ٓؼـُ مـٓبفػگی‬
‫هـاؿ ٓیػ‪ٛ‬ؼ‪.‬‬
‫‪ ‬طزياسدگی ٔ یخسدگی پیشیٍ‪ :‬ػْ‪ٞ‬ی ک‪ ٚ‬هجال ػچبؿ مـٓبفػگی ىؼ‪ ٙ‬ػؿ ثـاثـ‬
‫مـٓب صنبكتـ ث‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬مـیغتـ ث‪ ٚ‬مـٓبفػگی ٓجتال ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ .0-0‬اعضای دظاص تّ طزيادسگی‪:‬‬
‫ثؼٕ اٗنبٕ اف یک ‪ٛ‬نت‪ٚ‬ی ٓـکقی ک‪ٓ ٚ‬ضت‪ٞ‬ای اٗؼاّ‪ٛ‬ب ‪ ٝ‬ػمتگب‪ٛٙ‬بی صنبك ‪ٝ‬‬
‫صیبتی ثؼٕ ‪ٛ‬نت٘ؼ ‪ ٝ‬اف اٗؼاّ‪ٛ‬بی ٓضیٖی ک‪ٓ ٚ‬نئ‪ ٍٞ‬صلظ ‪ٛ‬نت‪ٚ‬ی ٓـکقی‬
‫ٓیثبى٘ؼ‪ ،‬تيکیَ ىؼ‪ ٙ‬امت‪ٛ .‬نت‪ٚ‬ی ٓـکقی ىبَٓ مـ ث‪ٔٛ ٚ‬ـا‪ٓ ٙ‬ـق ‪ ٝ‬مینتْ‬
‫ػَجی ‪ ٝ‬ت٘‪( ٚ‬ىبَٓ ػمتگب‪ٛٙ‬بی هِت ‪ ٝ‬ػـ‪ٝ‬م‪ ،‬مینتْ ؿی‪ٞ‬ی‪ ،‬گ‪ٞ‬اؿىی‪ ،‬کِی‪ٞ‬ی ‪ٝ‬‬
‫ت٘بمِی ‪ٓ )...ٝ‬یثبىؼ‪ .‬ثوی‪ٚ‬ی هنٔت‪ٛ‬بی ثؼٕ ىبَٓ اٗؼاّ ك‪ٞ‬هبٗی ‪ ٝ‬تضتبٗی ‪ٝ‬‬
‫هنٔت‪ٛ‬بی مٖضی پ‪ٞ‬مت امت ک‪ ٚ‬ثیيتـ ػؿ ٓؼـُ عٖـ مـٓبفػگی هـاؿ ػاؿٗؼ‪.‬‬
‫ث٘بثـایٖ اػْب ‪ ٝ‬اٗؼاّ‪ٛ‬بیی ک‪ ٚ‬ثیيتـ ػؿ ٓؼـُ مـٓبفػگی هـاؿ ػاؿٗؼ‬
‫ػجبؿت٘ؼ اف‪:‬‬
‫ػمت‪ٛ‬ب‪ ،‬پب‪ٛ‬ب (ثیيتـ اٗگيتبٕ ‪ ٝ‬پبى٘‪ ،)ٚ‬ثی٘ی‪ ،‬گ‪ٞ‬ه‪ٛ‬ب‪ ،‬هنٔت‪ٛ‬بی مٖضی پ‪ٞ‬مت‬
‫(گـػٕ‪ ،‬کٔـ‪ٓ ،‬چ ػمت)‪ ،‬گ‪ ٝ ٚٗٞ‬چبٗ‪ ،ٚ‬ػمتگب‪ ٙ‬ت٘بمِی‪ ،‬چيْ ‪ ٝ‬صؼه‪ٚ‬ی چيْ‪ .‬ػؿ‬
‫ایٖ ٓیبٕ ىبیغتـیٖ هنٔت‪ٛ‬بی ثؼٕ ک‪ ٚ‬ػچبؿ مـٓبفػگی ٓیى‪ٗٞ‬ؼ اٗگيتبٕ ػمت ‪ٝ‬‬
‫پب‪ٛ‬ب‪ ،‬ثی٘ی‪ ،‬گ‪ٞ‬ه ‪ ٝ‬پ‪ٞ‬مت ‪ٛ‬نت٘ؼ‪.‬‬
‫آطیةشُاطی تزٔس طزياسدگی در عضٕ‪:‬‬ ‫‪.4-0‬‬
‫ػؿ ثبكت کـینتبٍ‪ٛ‬بی یظ تيکیَ ٓیى‪ٞ‬ػ؛ ایٖ کـینتبٍ‪ٛ‬ب ک‪ٗ ٚ‬بىی اف‬ ‫‪.7‬‬
‫یظفػٕ آة ػؿ‪ٕٝ‬مِ‪ُٞ‬ی ٓیثبى٘ؼ ثبػج پبؿگی مِ‪ ٍٞ‬ثبكت ٓجتال ٓیى‪ٗٞ‬ؼ‪.‬‬
‫اف ػمت ػاػٕ آة ػؿ‪ ٕٝ‬مِ‪ُٞ‬ی؛ ث‪ ٚ‬ػِت تيکیَ کـینتبٍ‪ٛ‬بی یظ ‪ ٝ‬پبؿگی‬ ‫‪.2‬‬
‫ؿيبی مِ‪ُٞ‬ی‪ ،‬مِ‪ ٍٞ‬آة ػؿ‪ ٕٝ‬ع‪ٞ‬ػ ؿا اف ػمت ٓیػ‪ٛ‬ؼ ‪ٔٗ ٝ‬ی ت‪ٞ‬اٗؼ ث‪ٚ‬‬
‫صیبت ع‪ٞ‬ػ اػآ‪ ٚ‬ػ‪ٛ‬ؼ‪.‬‬
‫اف ثیٖ ؿكتٖ پـ‪ٝ‬تئیٖ‪ٛ‬بی مِ‪ُٞ‬ی؛ پـ‪ٝ‬تئیٖ‪ٛ‬بی یظفػ‪٘ٓ ٙ‬وِت ىؼ‪ٝ ٙ‬‬ ‫‪.9‬‬
‫‪ٝ‬ظیل‪ٚ‬ی اٍِی ع‪ٞ‬ػ ؿا اف ػمت ٓیػ‪٘ٛ‬ؼ ‪ ٝ‬هبػؿ ث‪ ٚ‬ایلبی ػِٔکـػ ٗغ‪ٞ‬ا‪٘ٛ‬ؼ‬
‫ث‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫اعتالٍ ػؿ مبعتٖ ‪DNA‬؛ مبعت ‪ DNA‬ک‪ ٚ‬ثـای اػآ‪ٚ‬ی صیبت مِ‪ُٞ‬ی ّـ‪ٝ‬ؿی‬ ‫‪.۴‬‬
‫امت ٓت‪ٞ‬هق ٓیى‪ٞ‬ػ‪.‬‬

‫‪18‬‬
‫‪ .۵‬اعتالٍ ػؿ ػی‪ٞ‬اؿ‪ٙ‬ی مِ‪ُٞ‬ی ‪ ٝ‬كيبؿ امٔتیک مِ‪ٍٞ‬؛ ثب ث‪ ْٜ‬ع‪ٞ‬ؿػٕ مینتْ‬
‫امٔتیک‪ ،‬ػی‪ٞ‬اؿ‪ٙ‬ی مِ‪ُٞ‬ی ٗل‪ٞ‬ؽپؾیـی ع‪ٞ‬ػ ؿا اف ػمت ػاػ‪ ٝ ٙ‬پبؿ‪ٙ‬‬
‫ٓیى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ .۶‬آمیت ث‪ ٚ‬ػـ‪ٝ‬م؛ ػـ‪ٝ‬م ٓ‪ٞ‬یـگی ثبكت ٍؼٓ‪ٓ ٚ‬یثی٘ؼ ‪ ٝ‬ػیگـ هبػؿ ث‪ ٚ‬تبٓیٖ‬
‫ع‪ٞٓ ٕٞ‬ؿػ ٗیبف مِ‪ٍٛٞ‬ب ٗغ‪ٞ‬ا‪ٛ‬ؼ ث‪ٞ‬ػ‪.‬‬

‫‪ .0-0‬درجّتُذی طزياسدگی اَذاوْا ٔ عالیى آٌ‬

‫ػؿ ایٖ مینتْ مـٓبفػگی اٗؼاّ‪ٛ‬ب ث‪ ۴ ٚ‬ػؿر‪ ٚ‬تونیْ ٓیى‪ٞ‬ػ‪:‬‬
‫‪ .۱-0-0‬طزياسدگی درجّ ‪:۱‬‬
‫ٓؼٔ‪ٞ‬ال مـٓب اٗؼاّ ؿا تب هنٔت‪ٛ‬بی مٖضی پ‪ٞ‬مت ػؿگیـ ٓیک٘ؼ‪ .‬ث‪ ٚ‬ػـ‪ٝ‬م ‪ٝ‬‬
‫اػَبة ػٔویتـ ٍؼٓ‪ٔٗ ٚ‬یفٗؼ‪ ،‬ثبكت ػْالٗی‪ ،‬امتغ‪ٞ‬إ‪ ،‬تبٗؼ‪ ٝ ٕٝ‬ؿثبٓ‪ٛ‬ب ؿا‬
‫ػؿگیـ ٗٔیک٘ؼ‪ .‬ػؿ ایٖ ٗ‪ٞ‬ع مـٓبفػگی‪ ،‬پ‪ٞ‬مت ‪ ٝ‬هنٔت‪ٛ‬بی فیـیٖ کٔـٗگ ‪ ٝ‬ملیؼ‬
‫ىؼ‪ ٝ ٙ‬اثتؼا اصنبك گقگق ٓیک٘ؼ ‪ ٝ‬ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿت اػآ‪ٚ‬ی مـٓبفػگی ثیصل ٓیى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫اگـ ػؿ ایٖ ٓـصِ‪ ٚ‬اهؼاّ ث‪ ٚ‬گـّ کـػٕ اٗؼاّ ک٘یْ كـػ ٓجتال اصنبك ػؿػ‬
‫ٗبع‪ٞ‬ىبی٘ؼی ٓیک٘ؼ‪ .‬پ‪ٞ‬مت کْکْ صبُت ‪ٝ‬اکنی ‪ ٝ‬چـّٓبٗ٘ؼ ث‪ٚ‬ع‪ٞ‬ػ ٓیگیـػ ‪ ٝ‬پل‬
‫اف یک ‪ٛ‬لت‪ ٚ‬ػْ‪ ٞ‬مـٓبفػ‪ ٙ‬ىـ‪ٝ‬ع ث‪ ٚ‬پ‪ٞ‬مت اٗؼافی ٓیک٘ؼ ‪ ٝ‬پ‪ٞ‬مت ‪ ٝ‬ثبكت‪ٛ‬بی‬
‫ٓـػ‪ ٙ‬کْکْ رؼا ٓی ى‪ٗٞ‬ؼ‪ .‬اگـ مـٓبفػگی ٓـث‪ ٓٞ‬ث‪ ٚ‬اٗگيتبٕ ػمت ‪ ٝ‬پب ثبىؼ‬
‫ػؿ ٗبعٖ‪ٛ‬ب ت‪ٞ‬هق ؿىؼ ایزبػ ٓیى‪ٞ‬ػ ک‪ ٚ‬ثب ػؿٓبٕ ‪ ٝ‬ثـهـاؿی ٓزؼػ ع‪ٗٞ‬ـمبٗی‬
‫ؿىؼ ٗبعٖ ثـهـاؿ ٓیى‪ٞ‬ػ‪ٔٛ .‬چ٘یٖ ٓٔکٖ امت ٗبعٖ چ٘ؼ ٓـصِ‪ ٝ ٚ‬چ٘ؼ ثبؿ اف‬
‫ثنتـ رؼا گـػػ‪.‬‬
‫‪ .2-0-0‬طزياسدگی درجّ ‪:2‬‬
‫مـٓب ثبكت‪ٛ‬بی ػٔویتـ پ‪ٞ‬مت ؿا ػؿگیـ ٓیک٘ؼ ک‪ٔٓ ٚ‬کٖ امت ث‪ ٚ‬ػْالت ‪ ْٛ‬ثـمؼ‬
‫آب امتغ‪ٞ‬إ‪ٛ‬ب ػؿگیـ ٗٔیى‪ٗٞ‬ؼ‪ .‬ػؿ ؿ‪ٝ‬ف ا‪ ٝ ٍٝ‬ػؿ مبػبت ٗغنتیٖ اثتؼا پ‪ٞ‬مت‬
‫ثیؿٗگ ‪ ٝ‬ملیؼ ىؼ‪ ٝ ٙ‬پل اف چ٘ؼ مبػت ث‪ ٚ‬ؿٗگ کج‪ٞ‬ػ یب ث٘لو ػیؼ‪ٓ ٙ‬یى‪ٞ‬ػ‪ .‬ػؿ‬
‫ایٖ ٓـصِ‪ ٚ‬ػـ‪ٝ‬م فیـپ‪ٞ‬مت ٍؼٓ‪ ٚ‬ػیؼ‪ ٝ ٙ‬پبؿ‪ٓ ٙ‬یى‪ٗٞ‬ؼ ‪ ٝ‬ع‪ٗٞ‬ـیقی فیـ پ‪ٞ‬متی‬
‫ایزبػ ٓیى‪ٞ‬ػ‪ .‬ػؿ ‪ 72‬تب ‪ 72‬مبػت ثؼؼ‪ ،‬تب‪ٍٛٝ‬بی ؿیقی ؿ‪ٝ‬ی پ‪ٞ‬مت ٓيب‪ٛ‬ؼ‪ٙ‬‬
‫ٓیى‪ٞ‬ػ‪ .‬ایٖ تب‪ٛ ٍٝ‬ب صب‪ٝ‬ی ٓبیغ ىلبف ‪ ٝ‬پـ پـ‪ٝ‬تئیٖ‪ ،‬ؿِیظ ‪ُ ٝ‬قد ٓیثبى٘ؼ‪.‬‬
‫ث‪ٓ ٚ‬ـ‪ٝ‬ؿ تب‪ٍٛٝ‬بی ک‪ٞ‬چک ث‪ ٚ‬تب‪ ٍٝ‬ثقؿگ تجؼیَ ٓیى‪ٞ‬ػ‪ .‬ثؼؼ اف چ٘ؼ ؿ‪ٝ‬ف تب‪ٍٛٝ‬ب‬
‫کْکْ پبؿ‪ ٙ‬ىؼ‪ ٝ ٙ‬ثبیؼ اصتیبٓ کـػ ک‪ ٚ‬ػل‪ٗٞ‬ی ٗي‪ٗٞ‬ؼ‪ .‬ث‪ٛ ٚ‬یچ ػ٘‪ٞ‬إ ٗجبیؼ‬
‫تب‪ٍٛٝ‬ب ؿا ٗجبیؼ ثبف کـػ ‪ُٝ‬ی ػؿ ىـایٔ امتـیَ ٓیت‪ٞ‬إ ثب مـٗگ تب‪ٍٛٝ‬ب ؿا‬
‫تغِی‪ ٚ‬کـػ‪ .‬پل اف یک ‪ٛ‬لت‪ ٚ‬ثبكت‪ٛ‬بی مٖضی ٍؼٓ‪ ٚ‬ػیؼ‪ ٝ ٙ‬کْکْ میب‪ٓ ٙ‬یى‪ٗٞ‬ؼ ‪ٝ‬‬
‫ثبكت میب‪ ٙ‬ىؼ‪ٓ ٝ ٙ‬ـػ‪ ٙ‬ؿ‪ٝ‬ی ػْ‪ ٞ‬مـٓبفػ‪ ٙ‬ؿا ٓبٗ٘ؼ یک پ‪ٞ‬ىو میب‪ٓ ٙ‬یپ‪ٞ‬ىبٗؼ‪.‬‬
‫ثب اػٓ‪ٚ‬ی ػؿٓبٕ ثبكت‪ٛ‬بی ٓـػ‪ ٙ‬رؼا ىؼ‪ ٝ ٙ‬ثبكت مبُْ فیـیٖ ٓيب‪ٛ‬ؼ‪ٓ ٙ‬یى‪ٞ‬ػ‬
‫آب ایٖ ثبكت‪ٛ‬بی فیـیٖ اٗؼٖبف ‪ٗ ٝ‬ـٓی ع‪ٞ‬ػ ؿا اف ػمت ٓیػ‪٘ٛ‬ؼ‪ ،‬ثٖ‪ٞ‬ؿیک‪ٚ‬‬
‫اگـ اٗگيتبٕ ثبىؼ كـػ ٗٔیت‪ٞ‬اٗؼ اٗگيتبٕ ؿا ث‪ ٚ‬ؿاصتی ثبف ‪ ٝ‬ثنت‪ ٚ‬ک٘ؼ‪.‬‬
‫‪ .0-0-0‬طزياسدگی درجّ ‪:0‬‬
‫ػؿگیـی اٗؼاّ‪ٛ‬ب ػٔویتـ ث‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬تٔبٓی ثبكت‪ٛ‬بی اٗؼاّ مـٓبفػ‪( ٙ‬ىبَٓ ػْالت‪،‬‬
‫تبٗؼ‪ٕٛٝ‬ب‪ ،‬ػـ‪ٝ‬م‪ ،‬اػَبة‪ ،‬امتغ‪ٞ‬إ) ؿا ػؿگیـ ٓیک٘ؼ‪ .‬ایٖ ٗ‪ٞ‬ع مـٓبفػگی‬
‫ٓؼٔ‪ٞ‬ال ػؿ احـ تٔبك ٕ‪ٞ‬الٗی ٓؼت ثب مـٓب ث‪ٓ ٚ‬ؼت چ٘ؼ مبػت ث‪ٞ‬ر‪ٞ‬ػ ٓیآیؼ‪ .‬ػؿ‬
‫مبػبت ا‪ُٝ‬ی‪ ٚ‬کج‪ٞ‬ػی ػْ‪ٔٗ ٞ‬بیبٕتـ امت ‪ٓ ٝ‬بٗ٘ؼ مـٓبفػگی ػؿر‪ 2 ٚ‬تب‪ٍٛٝ‬بی‬
‫پـ اف تـىضبت پـ‪ٝ‬تئی٘ی آب ع‪ٗٞ‬ی ظب‪ٛ‬ـ ٓیى‪ٞ‬ػ‪ .‬ثبیؼ مؼی ى‪ٞ‬ػ پ‪ٞ‬مت تب‪ٍٝ‬‬
‫صلظ ى‪ٞ‬ػ تب اٗؼاّ ٓنتؼؼ ػل‪ٗٞ‬ت ٗي‪ٞ‬ػ‪ .‬پل اف یک ‪ٛ‬لت‪ ٚ‬ػْ‪ ٞ‬اف اٗت‪ٜ‬ب ىـ‪ٝ‬ع‬
‫ث‪ ٚ‬میب‪ ٝ ٙ‬عيک ىؼٕ ٓیک٘ؼ ‪ ٝ‬کْکْ اف هنٔت‪ٛ‬بی مبُْ ‪ ٝ‬ػاؿای صیبت تلکیک‬
‫ىؼ‪ ٝ ٙ‬رؼا ٓیى‪ٞ‬ػ‪ .‬ػؿ ایٖ ػؿر‪ ٚ‬اف مـٓبفػگی ػؿ ثـع‪ٞ‬ؿػ ا‪ ٍٝ‬ثب اٗؼاّ ػؿ‬
‫ٓضیٔ ک‪ٛٞ‬نتبٕ ‪٘ٛ‬گبّ عبؿد کـػٕ ػْ‪ ٞ‬اف ػاعَ ر‪ٞ‬ؿاة‪ ،‬کلو یب ػمتکو ثؼِت‬
‫چنجیؼٕ پ‪ٞ‬مت ث‪ ٚ‬پبؿچ‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬مغتی ٍ‪ٞ‬ؿت ٓیگیـػ‪.‬‬

‫‪19‬‬
 ‫‪ .4-0-0‬طزياسدگی درجّ ‪:4‬‬
‫ػؿگیـی اٗؼاّ ث‪ ٚ‬هنٔت‪ٛ‬بی ثبالتـ ‪ ْٛ‬کيیؼ‪ ٙ‬ىؼ‪ ٝ ٙ‬ػْ‪ ٞ‬صتی ٓٔکٖ امت تب ٓچ‬
‫ػمت یب پب ‪ ٝ‬یب صتی ثبالتـ تب مبػؼ ‪ ٝ‬فاٗ‪ ٞ‬ؿا ػؿگیـ ک٘ؼ‪.‬کِی‪ٚ‬ی ثبكت‪ٛ‬بی‬
‫ػْ‪ ٞ‬ػؿگیـ امت ‪ ٝ‬صتی ٓٔکٖ امت تب‪ ٍٝ‬ایزبػ ٗي‪ٞ‬ػ چ‪ ٕٞ‬ثبكت کبٓال اف ثیٖ‬
‫ؿكت‪ ٚ‬امت‪ .‬پ‪ٞ‬ىو ؿ‪ٝ‬ی ثبكت مـٓبفػ‪ ٙ‬چنجیؼ‪ ٙ‬امت ‪ ٝ‬ث‪ ٚ‬مغتی رؼا ٓیى‪ٞ‬ػ‪ .‬ػْ‪ٞ‬‬
‫کبٓال ث٘لو ؿٗگ ‪ ٝ‬کج‪ٞ‬ػ امت‪ .‬ػْ‪ ٞ‬مـٓبفػ‪ ٙ‬اف ؿ‪ٝ‬ف‪ٛ‬بی م‪ ٝ ّٞ‬چ‪ٜ‬بؿّ ىـ‪ٝ‬ع ث‪ٚ‬‬
‫میب‪ ٙ‬ىؼٕ ٓیک٘ؼ ‪ ٝ‬اصتٔبٍ ػل‪ٗٞ‬ی ىؼٕ إٓ ثنیبؿ فیبػ امت‪ٔٛ .‬چ٘یٖ ث‪ ٚ‬ػِت‬
‫ٍؼٓ‪ٚ‬ی ىؼیؼ ثبكتی ‪ ٝ‬آفاػ ىؼٕ ٓ‪ٞ‬اػ ػكؼی ‪ ٝ‬مٔی فیبػ اصتٔبٍ ٗبؿمبیی‬
‫کِی‪ٞ‬ی ػؿ احـ ػؼّ ت‪ٞ‬اٗبیی کِی‪ٛٚ‬ب ػؿ ػكغ ٓ‪ٞ‬اػ ػكؼی ‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ ػاؿػ‪.‬‬
‫در کم عالیى شايم‪:‬‬
‫‪ .7‬ػؿر‪ ← 7 ٚ‬هـٓقی پ‪ٞ‬مت‪ ،‬ت‪ٞ‬ؿّ‪ ،‬صبُت ٓ‪ٓٞ‬ی یب ‪ٝ‬اکنی ىؼٕ پ‪ٞ‬مت‪ ،‬پالک‪ٛ‬بی‬
‫ملیؼ ‪ ٝ‬مغت ؿ‪ٝ‬ی پ‪ٞ‬مت‪ ،‬کب‪ٛ‬و صل پ‪ٞ‬متی ( ٓؼٔ‪ٞ‬ال ٓضَ ّبیؼ‪ ٚ‬تب‪ٍٝ‬‬
‫ٗٔیفٗؼ)‪.‬‬
‫‪ .2‬ػؿر‪ ← 2 ٚ‬هـٓقی پ‪ٞ‬مت‪ ،‬اػّ ‪ ٝ‬ت‪ٞ‬ؿّ‪ ،‬ایزبػ تب‪ ٍٝ‬ثب ٓبیغ تـىضی ىلبف‬
‫ک‪ ٚ‬ثؼؼا ٓیت‪ٞ‬اٗؼ صب‪ٝ‬ی تـىضبت ع‪ٗٞ‬ی ى‪ٞ‬ػ‪ ،‬ایٖ تب‪ٍٛٝ‬ب ثؼؼ اف ‪ 2۴‬مبػت‬
‫ایزبػ ٓیى‪ٗٞ‬ؼ‪ ،‬ػؿ اثتؼا ک‪ٞ‬چک ‪ ٝ‬اف ‪ ْٛ‬رؼامت ‪ ٝ‬ثؼؼ اف ‪ 2۴‬مبػت ث‪ْٜ‬‬
‫پی‪ٞ‬مت‪ ٝ ٚ‬تب‪ٍٛٝ‬بی ثقؿگی تيکیَ ٓیػ‪ٛ‬ؼ‪.‬‬
‫‪ .9‬ػؿر‪ ← 9 ٚ‬تب‪ٍٛٝ‬بی ع‪ٗٞ‬ی ثؼؼ اف گؾؿ فٓبٕ (ٓؼٔ‪ٞ‬ال پل اف یک ‪ٛ‬لت‪ )ٚ‬ػؿ‬
‫مٖش ‪ ٝ‬ػٔن پ‪ٞ‬مت ایزبػ ٓیى‪ٗٞ‬ؼ ‪ ٝ‬مپل پالک‪ٛ‬بی میب‪ ٙ‬ؿ‪ٝ‬ی پ‪ٞ‬مت ایزبػ‬
‫ٓیى‪ٗٞ‬ؼ‪.‬‬
‫‪ .۴‬ػؿر‪ٍ ← ۴ ٚ‬ؼٓ‪ٚ‬ی کبَٓ ثبكتی ک‪ ٚ‬ػْالت‪ ،‬تبٗؼ‪ٕٛٝ‬ب ‪ ٝ‬امتغ‪ٞ‬إ‪ٛ‬ب ‪ٚٔٛ ٝ‬ی‬
‫ؿا ثبكت ؿا ػؿگیـ ٓیک٘ؼ‪ .‬ػؿ ایٖ ٓـصِ‪ٛ ٚ‬یچگ‪ ٚٗٞ‬ثبكت مبُٔی ػؿ ػْ‪ٞ‬‬
‫مـٓبفػ‪ٝ ٙ‬ر‪ٞ‬ػ ٗؼاؿػ ‪ ٝ‬ىؼت ٍؼٓ‪ٚ‬ی ثبكتی ث‪ ٚ‬ثبالتـ اف ٓچ ػمت ‪ ٝ‬پب ‪ٝ‬‬
‫صتی ث‪ ٚ‬آؿٗذ ‪ ٝ‬فاٗ‪ٓ ٞ‬یؿمؼ‪.‬‬

‫‪ .6-0‬درياٌ عضٕ طزياسدِ‪:‬‬

‫مـٓبفػگی ‪ٓ ٝ‬ـصِ‪ٚ‬ی ؿیکب‪ٝ‬ؿی إٓ مـی ٕ‪ٞ‬الٗی ‪ ٝ‬مغت امت ‪ ٝ‬ث‪ٛ ٚ‬یچ ‪ٝ‬ر‪ٗ ٚ‬جبیؼ‬
‫ٗنجت ث‪ ٚ‬ایٖ آـ ک‪ٞ‬تب‪ٛ‬ی ى‪ٞ‬ػ؛ چـا ک‪ ٚ‬ک‪ٞ‬چکتـیٖ ؿلِت ٓیت‪ٞ‬اٗؼ ٓ٘زـ ث‪ ٚ‬اف‬
‫ثیٖ ؿكتٖ ػْ‪ ٞ‬هٖغ اٗؼاّ گـػػ‪.‬‬
‫ثـای ػْ‪ ٞ‬مـٓبفػ‪ ٙ‬ثبیؼ ‪ٛ‬ـچ‪ ٚ‬ف‪ٝ‬ػتـ اهؼاّ ث‪ ٚ‬ػؿٓبٕ ٗٔ‪ٞ‬ػ چـا ک‪ ٚ‬تبعیـ ‪ٝ‬‬
‫تبٗی ػؿ ػؿٓبٕ ‪ّٝ‬ؼیت تغـیت ثبكتی ؿا ثؼتـ کـػ‪ ٝ ٙ‬اصتٔبٍ ث‪ٜ‬ج‪ٞ‬ػی ؿا کب‪ٛ‬و‬
‫ٓیػ‪ٛ‬ؼ‪ .‬ػؿ یک ثـٗبٓ‪ٚ‬ی ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی ث‪ٓ ٚ‬ضِ ٓيب‪ٛ‬ؼ‪ٙ‬ی ػْ‪ ٞ‬ػؿ صبٍ مـٓبفػگی‬
‫ثالكبٍِ‪ ٚ‬ثبیؼ ثـٗبٓ‪ ٚ‬ؿا ٓت‪ٞ‬هق کـػ‪ ٝ ٙ‬ث‪ ٚ‬مٔت پبییٖ كـ‪ٝ‬ػ آٓؼ‪ .‬ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿت‬
‫اػآ‪ٚ‬ی ٓنیـ ‪ٛ‬ـچ‪ ٚ‬فٓبٕ ٓیگؾؿػ ىؼت ّبیؼ‪ ٚ‬ثیيتـ ع‪ٞ‬ا‪ٛ‬ؼ ىؼ‪.‬‬
‫كـػی ک‪ ٚ‬ػچبؿ مـٓبفػگی ػؿر‪ٓ ۴ ٝ 9 ،2 ٚ‬یثبىؼ ٗیبف ث‪ ٚ‬امتـاصت ِٖٓن‬
‫ػاؿػ‪ ،‬امتـاصت ِٖٓن ٓغَ‪ٍٞ‬ب ػؿ مـٓبفػگی پب ثنیبؿ ا‪ٔٛ‬یت ػاؿػ چ‪ ٕٞ‬ؿا‪ٙ‬‬
‫ؿكتٖ ‪ ٝ‬اینتبػٕ ٓبٗغ ع‪ٗٞ‬ـمبٗی ٓ٘بمت ث‪ ٚ‬ػْ‪ٓ ٞ‬یى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬ث‪ٜ‬ج‪ٞ‬ػی ؿا ٓغتَ‬
‫ٓیک٘ؼ‪.‬‬
‫ػْ‪ ٞ‬مـٓبفػ‪ٗ ٙ‬جبیؼ تضت كيبؿ ٓنتویْ یب ؿیـٓنتویْ هـاؿ گیـػ (كيبؿ‬
‫ر‪ٞ‬ؿاة‪ ،‬کلو‪ ،‬ػمتکو ‪ٔٛ .)...ٝ‬چ٘یٖ ثبیؼ ک‪ُٚٞ‬ی كـػ مـٓبفػ‪ ٙ‬مجک ى‪ٞ‬ػ تب اف‬
‫كيبؿ ثیواف صؼ ث‪ ٚ‬پب ‪ ٝ‬ػمت‪ٛ‬ب ع‪ٞ‬ػػاؿی گـػػ‪ .‬ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿت آکبٕ اٗتوبٍ ثب‬
‫هبٕـ یب ‪ٝ‬میِ‪ٚ‬ی ٗوِی‪ ٝ ٚ‬یب صَٔ َٓؼ‪ ّٝ‬ا‪ُٞٝ‬یت ػاؿػ تب كـػ مـٓبفػ‪ٓ ٙ‬زج‪ٞ‬ؿ‬
‫ث‪ ٚ‬ؿا‪ ٙ‬ؿكتٖ ثیو اف صؼ ؿ‪ٝ‬ی پب‪ٛ‬ب ٗجبىؼ‪.‬‬
‫ثبیؼ ػؿ ا‪ُٝ‬یٖ كـٍت ‪ ٝ‬صتی ػؿ ٓضیٔ ک‪ٛٞ‬نتبٕ ‪ ٝ‬ػؿ ا‪ُٝ‬یٖ ربی آٖ اهؼاّ ث‪ٚ‬‬
‫گـّ کـػٕ ػْ‪ ٞ‬مـٓبفػ‪ٞٔٗ ٙ‬ػ‪ .‬ثـای گـّ کـػٕ ػمت‪ٛ‬ب ٓیت‪ٞ‬إ اف گـٓبی فیـ‬
‫ثـَ‪ٛ‬ب امتلبػ‪ٞٔٗ ٙ‬ػ‪ .‬ثـای گـّ کـػٕ پب‪ٛ‬ب ٓیت‪ٞ‬إ پب‪ٛ‬ب ؿا ػؿ‪ ٕٝ‬کین‪ٚ‬‬

‫‪20‬‬
‫ع‪ٞ‬اة‪ ،‬ر‪ٞ‬ؿاة پـ ‪ ٝ‬یب کت پـ پیچیؼ ‪ ٝ‬یب ػ‪ٗ ٝ‬لـ ؿ‪ٝ‬ث‪ٚ‬ؿ‪ٝ‬ی ‪ٗ ْٛ‬ينت‪ ٝ ٚ‬اف‬
‫گـٓبی ؿ‪ٝ‬ی ىکْ یب فیـثـَ ‪ٞ٘ٔٛ‬ؿػ ثـای گـّ کـػٕ ػْ‪ ٞ‬امتلبػ‪ٞٔٗ ٙ‬ػ‪ .‬ثـای‬
‫امتلبػ‪ ٙ‬اف آة گـّ ثبیؼ اف ظـف ثب مبیق ٓ٘بمت ک‪ ٚ‬ػْ‪ ٞ‬ػؿ إٓ ؿاصت ث‪ٞ‬ػ‪ٝ ٙ‬‬
‫تضت كيبؿ ٗجبىؼ امتلبػ‪ ٙ‬کـػ ‪ ٝ‬ػؿ‪ ٕٝ‬إٓ آة گـّ ‪ 98-۴2‬ػؿر‪ ٚ‬مبٗتیگـاػ‬
‫ؿیغت ‪ ٝ‬ؿ‪ٝ‬فاٗ‪ 2 ٚ‬تب ‪ 9‬ثبؿ ‪ٛ ٝ‬ـثبؿ ث‪ٓ ٚ‬ؼت ٗیْ مبػت ػْ‪ ٞ‬ؿا ػؿ إٓ هـاؿ‬
‫ػاػ‪ .‬امتضٔبّ صؼاهَ تب ‪ 72‬ؿ‪ٝ‬ف ‪ ٝ‬پل اف إٓ ؿ‪ٝ‬فی ‪ 7‬ثبؿ ٍ‪ٞ‬ؿت گیـػ‪.‬‬
‫‪ٛ‬یچگ‪ٗ ٚٗ.‬یبفی ث‪ ٚ‬امتلبػ‪ ٙ‬اف ثتبػیٖ ‪ ٝ‬یب ‪ٛ‬ـگ‪ٓ ٚٗٞ‬بػ‪ٙ‬ی ّؼػل‪ٗٞ‬یک٘٘ؼ‪ٙ‬‬
‫ٗینت‪ .‬ث‪ٜ‬تـ امت اف مـّ ٗـٓبُنبُیٖ ىنتي‪ ٞ‬ثـای امتضٔبّ ؿ‪ٝ‬فاٗ‪ٚ‬ی ػْ‪ٞ‬‬
‫امتلبػ‪ٞٔٗ ٙ‬ػ ‪ُٝ‬ی اگـ ػؿػمتـك ٗج‪ٞ‬ػ ٓیت‪ٞ‬إ آة ؿا ر‪ٞ‬ىبٗیؼ‪ ٝ ٙ‬مپل تب‬
‫ػٓبی ٓ٘بمت مـػ ٗٔ‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬ػَٔ امتضٔبّ ؿا اٗزبّ ػاػ‪.‬‬
‫ػْ‪ ٞ‬مـٓبفػ‪ ٙ‬ؿا ػؿ ‪٘ٛ‬گبّ امتـاصت ثبالتـ اف مٖش هِت ٗگ‪ٚ‬ػاؿیؼ تب اػّ ‪ٝ‬‬
‫ت‪ٞ‬ؿّ إٓ ‪ٛ‬ـچ‪ ٚ‬مـیغتـ کب‪ٛ‬و یبثؼ‪.‬‬
‫ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿتیک‪ ٚ‬مـٓبفػگی ػؿ اؿتلبع ثبالتـ اف ‪ٓ ۵222‬تـ ؿط ػ‪ٛ‬ؼ ثبیؼ ‪ٛ‬ـچ‪ٚ‬‬
‫مـیغتـ اؿتلبع كـػ ؿا کْ ٗٔ‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿت ٗبچبؿی اف اکنیژٕ کٔکی ثـای‬
‫اکنیژٕؿمبٗی ث‪ٜ‬تـ ث‪ ٚ‬ثبكت مـٓبفػ‪ ٙ‬امتلبػ‪ٞٔٗ ٙ‬ػ‪.‬‬
‫مـٓبفػگی ٓیت‪ٞ‬اٗؼ ث‪ ٚ‬ػِت کْآثی ػؿ اؿتلبػبت ثبىؼ ک‪ٗ ٚ‬تیز‪ٚ‬ی إٓ تِـیظ‬
‫ع‪ ٝ ٕٞ‬ػؼّ ع‪ٗٞ‬ـمبٗی ‪ ٝ‬اکنیژٕؿمبٗی کبكی ث‪ ٚ‬ثبكت‪ٛ‬ب ٓیثبىؼ‪ .‬ػؿ ‪ٛ‬ـ ٍ‪ٞ‬ؿت‬
‫یکی اف ث‪ٜ‬تـیٖ اهؼآبت ػؿٓبٗی ػؿ مـٓبفػگی ٓبیغػؿٓبٗی امت (ٗ‪ٞ‬ىیؼٕ‬
‫ٓبیؼبت گـّ ‪ ٝ‬ىیـیٖ ‪ ٝ‬اگـ كـػ ‪ٞٛ‬ىیبؿ ٗینت تقؿین مـّ تقؿیوی ث‪ٓ ٚ‬وؼاؿ‬
‫کبكی)‪.‬‬
‫كـػ مـٓبفػ‪ ٙ‬ث‪ ٚ‬ػِت ٍؼٓ‪ٚ‬ی ثبكت‪ٛ‬ب ٗیبف ٓجـّ ث‪ ٚ‬تـؾی‪ٚ‬ی ٓ٘بمت ثب ٓ‪ٞ‬اػ‬
‫پـ‪ٝ‬تئی٘ی ‪ ٝ‬پـه٘ؼ ػاؿػ تب کبُـی ٓ‪ٞ‬ؿػ ٗیبف ثؼٕ تبٓیٖ ى‪ٞ‬ػ‪ٔٛ .‬چ٘یٖ ث‪ٜ‬تـ‬
‫امت اف ‪ٝ‬یتبٓیٖ ث ؿ‪ٝ‬فاٗ‪ 7-2 ٚ‬گـّ امتلبػ‪ ٙ‬کـػ ک‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬تـٓیْ ثبكتی کٔک‬
‫ٓیک٘ؼ‪.‬‬
‫ثـای ٓـاهجت اف فعْ ٗبىی اف مـٓبفػگی ٓـاهجت ‪ ٝ‬پبٗنٔبٕ ٍضیش ا‪ٔٛ‬یت‬
‫فیبػی ػاؿػ‪ .‬ػؿ یک ٓب‪ ٙ‬ا‪ ٍٝ‬ػؿ مـٓبفػگی ػؿر‪ ۴ ٝ 9 ،2 ٚ‬پبٗنٔبٕ ؿ‪ٝ‬فاٗ‪ٚ‬‬
‫ؿ‪ٝ‬فی ‪ 2‬ثبؿ ٍجش ‪ ٝ‬ىت الفّ امت‪ .‬ثبیؼ اف گبف امتـیَ ‪ ٝ‬گبف ‪ٝ‬افُی٘‪ ٚ‬ثـای‬
‫ایٖ ٓ٘ظ‪ٞ‬ؿ امتلبػ‪ ٙ‬کـػ‪ّ .‬غبٓت پبٗنٔبٕ ثبیؼ ث‪ ٚ‬گ‪ٚٗٞ‬ای ثبىؼ ک‪ ٚ‬تـىضبت‬
‫ث‪ ٚ‬ثیـ‪ ٕٝ‬اف پبٗنٔبٕ تـا‪ٝ‬ه ٗک٘ؼ‪ .‬ػؿ ‪ٛ‬ـ ثبؿ تؼ‪ٞ‬یِ پبٗنٔبٕ ٓوؼاؿی اف‬
‫ثبكت‪ٛ‬بی ٓـػ‪ ٙ‬فعْ ث‪ ٚ‬إٓ چنجیؼ‪ ٝ ٙ‬اف فعْ رؼا ٓیى‪ٞ‬ػ ک‪ ٚ‬ػؿ رِ‪ٞ‬گیـی اف‬
‫ػل‪ٗٞ‬ت ‪ ٝ‬تنـیغ ث‪ٜ‬ج‪ٞ‬ػی فعْ ٓ‪ٞ‬حـ امت‪ٔٛ .‬چ٘یٖ ‪ٞٔٛ‬اؿ‪ ٙ‬ثیٖ اٗگيتبٕ یک ػْ‪ٞ‬‬
‫مـٓبفػ‪ ٙ‬ؿا ثب گبف ‪ٝ‬افُی٘‪ ٚ‬ثپ‪ٞ‬ىبٗیؼ تب اف چنجیؼٕ اٗگيتبٕ ث‪ ْٜ‬رِ‪ٞ‬گیـی‬
‫ى‪ٞ‬ػ‪٘ٛ .‬گبّ ٓـاهجت اف فعْ ٓيب‪ٛ‬ؼ‪ٙ‬ی تـىضبت فؿػ ‪ ٝ‬چـکیٖ‪ ،‬هـٓقی إٓ ‪ ٝ‬ث‪ٚ‬‬
‫ٓيبّ ؿمیؼٕ ث‪ٞ‬ی ٗبع‪ٞ‬ىبی٘ؼ ‪ ٝ‬ثـ‪ٝ‬ف تت ػٔ‪ٓٞ‬ی ٗيبٗ‪ٛٚ‬بی عٖـ ث‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬ثبیؼ‬
‫مـیؼب ث‪ ٚ‬پقىک ٓـارؼ‪ ٚ‬ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ ٝ‬ػؿ ٗ‪ٜ‬بیت پل اف صؼاهَ ػ‪ٓ ٝ‬ب‪ ٙ‬ػؿٓبٕ ‪ٓ ٝ‬ـاهجت ‪ٓ ٝ‬يغٌ ىؼٕ ثبكت ٓـػ‪ ٙ‬اف‬
‫ثبكت فٗؼ‪ٓ ٙ‬یت‪ٞ‬إ ٗنجت ث‪ ٚ‬هٖغ ػْ‪ ٞ‬تَٔیْ گـكت‪.‬‬
‫درياٌ دارٔیی فزد يثتال تّ طزياسدگی‪:‬‬ ‫‪.۸-0‬‬
‫آٗتیثی‪ٞ‬تیک‪ٛ‬ب‬ ‫‪‬‬
‫ّؼ کقاف‬ ‫‪‬‬
‫گيبػ ک٘٘ؼ‪ٛٙ‬بی ػـ‪ٝ‬م ٓضیٖی‬ ‫‪‬‬
‫ػاؿ‪ٛٝ‬بی ّؼ تزٔغ پالکتی‬ ‫‪‬‬
‫ؿهینک٘٘ؼ‪ٛٙ‬بی ع‪ٕٞ‬‬ ‫‪‬‬
‫ّؼ ػؿػ‪ٛ‬ب‬ ‫‪‬‬

‫‪21‬‬
22
 ‫فصم چٓارو‪َٕ :‬ر خٕرشیذ ٔ کُْٕٕرداٌ‬
‫صیبت ثـ ؿ‪ٝ‬ي ًـ‪ٙ‬ی عبًي ٓؼی‪ ٕٞ‬تبثو ع‪ٞ‬ؿىیؼ امت؛ ٗ‪ٞ‬ؿ ع‪ٞ‬ؿىیؼ ثـای اٗزبّ‬
‫كت‪ٞ‬م٘تق ‪ ٝ‬ىـ‪ٝ‬ع پؼیؼ‪ ٙ‬ت‪ُٞ‬یؼ ٓ‪ٞ‬اػ ؿؾایی ‪ ٝ‬اٗـژی ٓ‪ٜٔ‬تـیٖ ٗوو ؿا ثبفی ٓی‬
‫ک٘ؼ ‪ ٝ‬ػؿ اٗنبٕ ٗیق ثبػج ت‪ُٞ‬یؼ ‪ٝ‬یتبٓیٖ ‪ D‬ػؿ ثؼٕ ٓیى‪ٞ‬ػ‪ .‬آب هـاؿ گـكتٖ‬
‫ٕ‪ٞ‬الٗی ‪ ٝ‬فیبػ ػؿ ٓؼـُ إٓ ْٓـ امت‪ٔٛ .‬یٖ پـت‪ٛٞ‬بي ٓلیؼ ػؿ ثبكت‪ٛ‬بي ثؼٕ‬
‫ٗل‪ٞ‬ؽ ٓيً٘٘ؼ ‪ ٝ‬ثب آمیت ؿمبٗؼٕ ‪ ٝ‬تغـیت ثبكت‪ٜ‬بي ثؼٕ ؿػ پبي ع‪ٞ‬ػ ؿا ثـاي‬
‫‪ٔٛ‬یي‪ ٚ‬ػؿ ثؼٕ اٗنبٕ ثبهي ٓيگؾاؿٗؼ‪ .‬ایٖ آمیت‪ٛ‬ب ث‪ٚ‬عَ‪ ًٞ‬ػؿ ًنبٗي ً‪ٚ‬‬
‫ثیيتـ ػؿ ٓؼـُ تبثو اىؼ‪ ٚ‬آكتبة ‪ٛ‬نت٘ؼ (ٓبٗ٘ؼ ًيب‪ٝ‬ؿفإ‪ ،‬امٌيثبفإ‪،‬‬
‫ً‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػإ ‪ )...ٝ‬ثیيتـ ػیؼ‪ٓ ٙ‬يى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬ایٖ ػمت‪ ٚ‬ثیيتـ ث‪ٓ ٚ‬ـاهجت ػؿ ثـاثـ‬
‫آكتبة ٗیبفٓ٘ؼٗؼ‪.‬‬

‫‪َٕ .۱-4‬ر آفتاب‬

‫ٗ‪ٞ‬ؿ ع‪ٞ‬ؿىیؼ اف ػ‪ ٝ‬هنٔت ٓـئي ‪ٗ ٝ‬بٓـئي تيٌیَ ىؼ‪ٙ‬امت ً‪ ٚ‬م‪ٛ ْٜ‬ـ ًؼاّ اف‬
‫ًَ تبثو ع‪ٞ‬ؿىیؼ‪ ۵2‬ػؿٍؼ امت‪ٞٗ .‬ؿ ٗبٓـئي ث‪ ٚ‬ػ‪ ٝ‬هنٔت ٓبػ‪ ٕٝ‬هـٓق ‪ٓ ٝ‬ب‪ٝ‬ؿا‬
‫ث٘لو تونیْ ٓيى‪ٞ‬ػ ً‪ ٚ‬اىؼ‪ٚ‬ی ٓب‪ٝ‬ؿا ث٘لو ٗیق ثـ امبك ٕ‪ٞٓ ٍٞ‬د ث‪ ٚ‬م‪ ٚ‬گـ‪ٙٝ‬‬
‫‪ C ٝ B ،A‬تونیْ ٓيى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫جذٔل ‪َ – 0‬ظثت َٕرْای خٕرشیذ‬

‫گـچ‪ ٚ‬اىؼ‪ٚ‬ی ٓبػ‪ٕٝ‬هـٓق ٗیق ثـاي ثؼٕ ْٓـ امت آب ػبَٓ اٍِی ػؿ آمیت‪ٛ‬بي‬
‫ٗبىي اف ٗ‪ٞ‬ؿ آكتبة اىؼ‪ٚ‬ی ٓب‪ٝ‬ؿا ث٘لو امت ‪ ٝ‬ػِيؿؿْ ایٌ٘‪ ٚ‬ػؿٍؼ ًٔي اف‬
‫اىؼ‪ٚ‬ی ع‪ٞ‬ؿىیؼ ؿا تيٌیَ ٓيػ‪ٛ‬ؼ ثیيتـیٖ ّـؿ ؿا ثـاي ثؼٕ ػاؿػ‪ .‬عَ‪ٍٞ‬یبت‬
‫ٗ‪ٞ‬ؿ‪ٛ‬بی ع‪ٞ‬ؿىیؼ‪:‬‬
‫‪ :UVA‬ایٖ ٗ‪ٞ‬ع اف اىؼ‪ٞٓ ٍٕٞ ٚ‬د ‪ٗ ٝ‬ل‪ٞ‬ؽ ثیيتـي ػاؿػ ‪ ٝ‬اف ىیي‪ٛٚ‬ب ‪ٝ‬‬ ‫‪‬‬
‫اثـ‪ٛ‬ب ٓيگؾؿػ ‪ٓ ٝ‬وؼاؿ إٓ توـیجب ‪ 22‬ثـاثـ ٗ‪ٞ‬ع ‪ B‬امت‪ .‬ثیيتـ ثبػج‬
‫ثـٗق‪ ٙ‬ىؼٕ ‪ًٔ ٝ‬تـ ثبػج م‪ٞ‬عتگي ‪ ٝ‬هـٓقي ٓيى‪ٞ‬ػ آب ثبػج اكقایو‬
‫تبحیـ مـٕبٕفایي ‪ٓ UVB‬يى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ ًٚ :UVB‬ثبػج آكتبةم‪ٞ‬عتگي ٓيى‪ٞ‬ػ ْٓـتـیٖ ٗ‪ٞ‬ع اىؼ‪ٚ‬ی ٓ‪ٞ‬ر‪ٞ‬ػ ػؿ ر‪ٞ‬‬ ‫‪‬‬
‫ثـاي پ‪ٞ‬مت امت ً‪ ٚ‬ثیيتـیٖ تبثو ؿا ػؿ تبثنتبٕ ػاؿػ؛ ت‪ٞ‬مٔ یظ ‪ ٝ‬ثـف‬
‫ٓ٘ؼٌل ٓيى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬ت‪ٞ‬مٔ ىیي‪ ٚ‬رؾة ٓيگـػػ‪.‬‬
‫‪ ًٚ :UVC‬توـیجب ث‪ٕٞ ٚ‬ؿًبَٓ ت‪ٞ‬مٔ الی‪ٚ‬ی افٕ رؾة ٓيى‪ٞ‬ػ‪ٛ .‬ـچ‪ٞٓ ٍٕٞ ٚ‬د‬ ‫‪‬‬
‫ًٔتـ ثبىؼ اىؼ‪ ٚ‬عٖـٗبىتـ امت‪.‬‬
‫اىؼ‪ٚ‬ی كـاث٘لو ػؿ اؿتلبػبت ثِ٘ؼ ثنیبؿ ثیوتـ اف مٖش ػؿیبمت؛ چـا ک‪ ٚ‬ر‪ٞ‬‬
‫ػؿ اؿتلبػبت ثِ٘ؼ ٗبفکتـ امت ‪ٓ ٝ‬وؼاؿ کٔتـی اف ٗ‪ٞ‬ؿ ع‪ٞ‬ؿىیؼ ؿا ٓغَ‪ٍٞ‬ب ػؿ‬
‫ٕ‪ٞٓ ٍٞ‬د‪ٛ‬بی ْٓـ كیِتـ ٓیک٘ؼ‪ .‬ث‪ ٚ‬افای ‪ٛ‬ـ ‪ٓ 7222‬تـ اكقایو اؿتلبع ایٖ‬
‫اىؼ‪ 72 ٚ‬تب ‪ 72‬ػؿٍؼ ثیوتـ ٓيى‪ٞ‬ػ؛ ٓخال اىؼ‪ٚ‬ی كـاث٘لو ػؿ هِ‪ٚ‬ی ػٓب‪ٗٝ‬ؼ (‬

‫‪23‬‬
‫‪ٓ ۵۶12‬تـ) صؼ‪ٝ‬ػ ‪ 92‬ػؿٍؼ اف گ‪ ٞ‬مل٘ؼمـا ( ‪ٓ 9222‬تـ) ‪ ۵2 ٝ‬ػؿٍؼ اف ىٔبٍ‬
‫ت‪ٜ‬ـإ ( ‪ٓ 7122‬تـ ) ثیوتـ امت‪.‬‬
‫ػال‪ ٙٝ‬ثـ ایٖ ػؿ ى‪ٜ‬ـ‪ٛ‬ب‪ ،‬آُ‪ٞ‬ػگي‪ٛ‬ب ثبػج رؾة اىؼ‪ٚ‬ی كـاث٘لو ٓيى‪ٗٞ‬ؼ آب‬
‫‪ٞٛ‬اي پبىتـ ً‪ٛٞ‬نتبٕ اىؼ‪ٚ‬ی كـاث٘لو ثیيتـي ؿا اف ع‪ٞ‬ػ ػج‪ٞ‬ؿ ٓيػ‪ٛ‬ؼ‪٘ٓ .‬بٕن‬
‫ثـكی ‪ ٝ‬یغچبٍ‪ٛ‬ب توـیجب ‪ 1۵‬ػؿٍؼ اىؼ‪ٚ‬ی كـاث٘لو ؿا ٓ٘ؼکل ٓیک٘٘ؼ ‪ ٝ‬اكـاػی‬
‫ک‪ ٚ‬ػؿ ‪ٝ‬ؿفه‪ٛ‬بی آثی كؼبُیت ٓیک٘٘ؼ ػؿ ٓؼـُ تيؼيغ ٓنتویْ ‪ ٝ‬ث‪ٓ ٚ‬وؼاؿ فیبػ‬
‫(صؼ‪ٝ‬ػ ‪ 722‬ػؿٍؼ) ػؿ ٓؼـُ تيؼيغ اٗؼکبمی ‪ٛ‬نت٘ؼ‪ٓ .‬زٔ‪ٞ‬ع ایٖ ػ‪ٞ‬آَ ثبػج‬
‫ٓيى‪ٗٞ‬ؼ تب ً‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػإ ثنیبؿ ثیيتـ ػؿ ٓؼـُ عٖـ ثبى٘ؼ ‪ٗ ٝ‬یبف ث‪ٓ ٚ‬ـاهجت‬
‫ثیيتـي ػاىت‪ ٚ‬ثبى٘ؼ‪ .‬كبکت‪ٞ‬ؿ‪ٛ‬بی ٓ‪ٞ‬حـ ثـ ىؼت تبثو آكتبة ىبَٓ‪ :‬كََ‪ ،‬مبػت‬
‫ؿ‪ٝ‬ف‪ ،‬ػـُ رــاكیبیی‪ ،‬ىـایٔ رــاكیبیی ‪ ٝ‬مٖ‪ٞ‬س ٓ٘ؼکل ک٘٘ؼ‪ٓ ٙ‬ی ثبىؼ‪.‬‬

‫‪ .2-4‬إَاع آطیةْای َاشی اس َٕر آفتاب‬

‫پـت‪ٛٞ‬بي آكتبة ػؿ پ‪ٞ‬مت ‪ ٝ‬ثبكت‪ٜ‬بي ثؼٕ ٗل‪ٞ‬ؽ ٓي ً٘٘ؼ ‪ ٝ‬ثتؼؿیذ ػؿ ٓ‪ٞ‬ار‪ٜٚ‬‬
‫‪ٛ‬بي ً‪ٞ‬تب‪ٓ ٝ ٙ‬ؼا‪ٕ ّٝ‬ي فٗؼگي رٔغ ىؼ‪ ٝ ٙ‬ثبػج آمیت ػؿاف ٓؼت ثبكت‪ٜ‬بي ثؼٕ‬
‫‪ ٝ‬اكقایو ؿیني اثتال ث‪ ٚ‬مـٕبٕ ٓي ى‪ٞ‬ػ‪ٓ .‬کبٗینْ ایٖ کبؿ ثب تيٌیَ‬
‫ؿاػیٌبُ‪ٜ‬بي آفاػ اًنیژٕ امت ک‪ ٚ‬ثبػج تغـیت مِ‪ُٜٞ‬ب ٓي ى‪ٗٞ‬ؼ‪ .‬اػآ‪ ٚ‬ایٖ‬
‫تغـیج‪ٜ‬ب ػؿ ػؿاف ٓؼت ثبػج تـیـ ىٌَ ‪ ٝ‬گب‪ ٙ‬مـٕبٗي ىؼٕ مِ‪ُٜٞ‬ب ٓي ى‪ٗٞ‬ؼ‪.‬‬
‫آمیت ‪ٛ‬بي ٓ‪ٗ ْٜ‬بىي اف آكتبة ‪:‬‬
‫آكتبة م‪ٞ‬عتگي پ‪ٞ‬مت‬ ‫‪‬‬
‫آمیت ث‪ ٚ‬چيْ‬ ‫‪‬‬
‫چیٖ ‪ ٝ‬چـ‪ٝ‬ى ‪ ٝ‬پیـي پ‪ٞ‬مت‬ ‫‪‬‬
‫ایزبػ ‪ ٝ‬تن‪ٜ‬یَ اثتال ث‪ ٚ‬مـٕبٗ‪ٜ‬بي پ‪ٞ‬مت‬ ‫‪‬‬
‫آمیت ث‪ٞٓ ٚ‬‬ ‫‪‬‬
‫تيؼیؼ ثؼْي اف ثیٔبؿی‪ٜ‬ب‬ ‫‪‬‬

‫‪ .۱-2-4‬آفتاب طٕختگی پٕطت‬

‫كؼبُیت ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی ػؿ مبػبت ٓیبٗی ؿ‪ٝ‬ف ( ‪ٍ 72‬جش تب ‪ 2‬ثؼؼافظ‪ٜ‬ـ) ‪ ٝ‬ػؿ‬
‫ػـُ‪ٛ‬بی رــاكیبیی ٗقػیک ث‪ ٚ‬امت‪ٞ‬ا ‪ ٝ‬ػؿ كََ تبثنتبٕ ثب عٖـ ثیيتـ هـاؿ‬
‫گـكتٖ ػؿ ٓؼـُ اىؼ‪ٚ‬ی كـاث٘لو ‪ٔٛ‬ـا‪ ٙ‬امت‪ .‬ػؿ ػیٖ صبٍ صنبمیت اكـاػ ث‪ٚ‬‬
‫ٗ‪ٞ‬ؿ ع‪ٞ‬ؿىیؼ ٓتـیـ امت ‪ ٝ‬اكـاػ صنبك ىبَٓ‪:‬‬
‫اكـاػی ک‪ ٚ‬ػاؿای ٓ‪ٞ‬ی هـٓق ‪ٛ‬نت٘ؼ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اكـا ػاؿای پ‪ٞ‬مت ؿ‪ٝ‬ىٖ‪ ،‬ثِ‪ٗٞ‬ؼ ‪ ٝ‬چيْ آثی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اكـاػی ک‪ ٚ‬ارؼاػ إٓ‪ٛ‬ب ٓتؼِن ث‪ ٚ‬ىٔبٍ اؿ‪ٝ‬پب ‪ٛ‬نت٘ؼ (ػؿ ٓوبین‪ ٚ‬ثب‬ ‫‪‬‬
‫‪٘ٛ‬ؼی‪ٛ‬ب‪ٓ ،‬ؼیتـاٗ‪ٚ‬ای‪ٛ‬ب ‪ ٝ‬میب‪ٛ‬پ‪ٞ‬متبٕ)‪.‬‬
‫ٓضؼ‪ٝ‬ػ‪ٙ‬ی ػ‪ ٝ‬مـ ٕیق م٘ی (ثچ‪ٛٚ‬ب ‪ ٝ‬اكـاػ ٓنٖ)‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ػؿ اكـاػ َٓـفک٘٘ؼ‪ٙ‬ی ثـعی ػاؿ‪ٛٝ‬ب (هـً‪ٛ‬بي ّؼثبؿػاؿي‪ ،‬آٗتيثی‪ٞ‬تیي‪ٛ‬ب‬ ‫‪‬‬
‫‪ٛ ٝ‬ـ ػاؿ‪ٝ‬یي ً‪ ٚ‬ػؿ ػمت‪ٞ‬ؿاُؼَٔ إٓ اكقایو صنبمیت ػؿ ثـاثـ ٗ‪ٞ‬ؿ‬
‫آكتبة ؽًـ ىؼ‪ ٙ‬ثبىؼ)‪.‬‬
‫‪ .۱-۱-2-4‬عالیى آفتابطٕختگی‬
‫اًخـ اكـاػ ػؿربتي اف آكتبةم‪ٞ‬عتگي ؿا ٕي فٗؼگیيبٕ تزـث‪ٓ ٚ‬يً٘٘ؼ‪ .‬هـاؿ‬
‫گـكتٖ پ‪ٞ‬مت ثؼ‪ ٕٝ‬پ‪ٞ‬ىو ػؿ ٓؼـُ ٗ‪ٞ‬ؿ آكتبة ثبػج م‪ٞ‬عتگي إٓ ٓيى‪ٞ‬ػ ک‪٘ٓ ٚ‬زـ‬
‫ث‪ ٚ‬ایٖ عالیى ٓیگـػػ‪:‬‬
‫هـٓقي‪ ،‬ت‪ٞ‬ؿّ‪ ،‬ػؿػ ‪ ٝ‬گب‪ٛ‬ی تب‪ ٍٝ‬فػٕ پ‪ٞ‬مت‬ ‫‪‬‬
‫تت (گ‪ٜ‬گب‪)ٙ‬‬ ‫‪‬‬
‫ت‪ٜٞ‬ع امتلـاؽ ػؿ م‪ٞ‬عتگی ‪ٛ‬بی ىؼیؼ‬ ‫‪‬‬
‫‪ٛ‬ؾیبٕ ػؿ م‪ٞ‬عتگی ‪ٛ‬بی ىؼیؼ‬ ‫‪‬‬
‫تیـ‪ ٙ‬ىؼٕ ‪ ٝ‬یب ‪ٝ‬ؿّ پ‪ٞ‬مت پل اف ث‪ٜ‬ج‪ٞ‬ػی‬ ‫‪‬‬
‫‪24‬‬
‫اگـ آكتبة فیبػ ثبىؼ چ٘ؼ ػهیو‪ً ٚ‬بكینت تب م‪ٞ‬عتگي ایزبػ ى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬تب چ٘ؼ‬
‫ؿ‪ٝ‬ف اػآ‪ ٚ‬ػاىت‪ٕ ٝ ٚ‬ي یي ‪ٛ‬لت‪ ٚ‬پ‪ٞ‬مت‪ٚ‬ؿیقي اتلبم ٓياكتؼ‪.‬‬
‫‪ .2-۱-2-4‬پیشگیزی ا سآفتابطٕختگی‬
‫ثـاي ٓـاهجت اف پ‪ٞ‬مت ‪ ٝ‬پیشگیزی اف آكتبة م‪ٞ‬عتگی ؿػبیت چ٘ؼ اٍَ فیـ‬
‫ت‪ٍٞ‬ی‪ٓ ٚ‬یى‪ٞ‬ػ‪:‬‬
‫پـ‪ٛ‬یق اف مبػت‪ٛ‬ب ‪ٌٓ ٝ‬بٕ‪ٛ‬بي عٖـٗبى اف ٗظـ اىؼ‪ٚ‬‬ ‫‪‬‬
‫امتلبػ‪ ٙ‬اف پ‪ٞ‬ىو ٓ٘بمت‬ ‫‪‬‬
‫امتلبػ‪ ٙ‬اف ّؼ آكتبة‪ٛ‬ب‬ ‫‪‬‬
‫َٓـف ػاؿ‪ٛٝ‬ب اكقایو ػ‪٘ٛ‬ؼ‪ٓ ٙ‬وب‪ٓٝ‬ت پ‪ٞ‬مت‬ ‫‪‬‬
‫‪ٛ‬یچ پ‪ٞ‬ىو یب ّؼآكتبثي ٓـاهجت ‪ 722‬ػؿٍؼ ػؿ ثـاثـ آكتبة ایزبػ ٗٔيً٘ؼ‪ ،‬پل‬
‫ا‪ُٝ‬یٖ ‪ٜٔٓ ٝ‬تـیٖ ٓـاهجت پـ‪ٛ‬یق اف ٓ‪ٞ‬ار‪ ٜٚ‬ثب اىؼ‪ ٚ‬امت‪ .‬تبثو ٗ‪ٞ‬ؿ ع‪ٞ‬ؿىیؼ‬
‫ػؿ مبػبت ‪ٍ 72‬جش تب ‪ 9‬ػَـ ػؿ ا‪ٝ‬د ع‪ٞ‬ػ امت(‪ 12‬تب ‪ 82‬ػؿٍؼ اىؼ‪ٚ‬ی كـاث٘لو‬
‫ػؿ ایٖ مبػت‪ٛ‬ب ث‪ ٚ‬فٓیٖ ٓيؿمؼ)‪ .‬ثبیؼ ػاٗنت ک‪ٗ ٚ‬ج‪ٞ‬ػٕ آكتبة ػُیَ ٗج‪ٞ‬ػٕ‬
‫اىؼ‪ ٚ‬كـا ث٘لو ٗینت ‪ ٝ‬ػؿ ‪ٞٛ‬اي اثـي ٗیق ٗیبف ث‪ٓ ٚ‬ـاهجت ػؿ ثـاثـ آكتبة‬
‫‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ ػاؿػ‪ ،‬چیقي ٗقػیک ث‪ 32 ٚ‬ػؿٍؼ ‪ UVA‬اف اثـ‪ٛ‬ب ػج‪ٞ‬ؿ ٓیک٘ؼ‪.‬‬
‫ُجبك ٓ٘بمت ث‪ٜ‬تـیٖ ‪ ٝ‬اٍِيتـیٖ ؿا‪ٓ ٙ‬وبثِ‪ ٚ‬ثب آكتبة امت ‪٘ٓ ٝ‬بمتتـیٖ‬
‫ُجبك ثـاي ٓوبثِ‪ ٚ‬ثب آكتبة ُجبمي امت ً‪ ٚ‬ثؼٕ ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػإ ؿا ًبٓال پ‪ٞ‬ىبٗؼ‪ٙ‬‬
‫ثبىؼ‪ً .‬ال‪٘ٓ ٙ‬بمت ٗیق ٗوو ٓ‪ٜٔ‬ي ػؿ ایٖ پ‪ٞ‬ىو ػاؿػ‪ً .‬ال‪ٓ ّٖٔ ٙ‬ـاهجت اف مـ‬
‫‪ ٝ‬گـػٕ ث‪ٓ ٚ‬ضبكظت اف ٍ‪ٞ‬ؿت ٗیق ًٔي ٓيً٘ؼ‪ُ .‬ج‪ٚ‬ی ًال‪ ٙ‬ث‪ٜ‬تـ امت ػ‪ٝ‬ؿ تب ػ‪ٝ‬ؿ‬
‫ثبىؼ ‪ ٝ‬ػـُ ُج‪ً ٚ‬ال‪ٗ ٙ‬جبیؼ ًٔتـ اف ‪ ۶‬مبٗتيٓتـ ثبىؼ ‪ٗ ٝ‬یق إـاف مـ ‪ٝ‬‬
‫گـػٕ ثبیؼ ثب ػمتٔبٍ مـ یب ىبٍ ‪ ٝ‬یب ثب ًال‪ٛٙ‬بیي ً‪ ٚ‬ثـاي ایٖ ٓ٘ظ‪ٞ‬ؿ ت‪ٜ‬ی‪ٚ‬‬
‫ىؼ‪ ٙ‬امت پ‪ٞ‬ىبٗؼ‪ ٙ‬ى‪ٞ‬ػ‪ .‬امتلبػ‪ ٙ‬اف ُجبك‪ٛ‬بي آمتیٖ ثِ٘ؼ ‪ ٝ‬ػمتٌو ث‪ ٚ‬عَ‪ًٞ‬‬
‫ػؿ ًبؿ م٘گ ‪ ٝ‬یب ػؿ یغچبٍ‪ٛ‬ب ٗجبیؼ كـآ‪ٞ‬ه ى‪ٞ‬ػ‪ُ .‬جبك‪ٛ‬ب ثبیؼ عيي ثبى٘ؼ‪.‬‬
‫هؼؿت ٓضبكظت ُجبك‪ٛ‬ب ػؿ ثـاثـ اىؼ‪ٚ‬ی كـاث٘لو ثب عیل ىؼٕ آٗ‪ٜ‬ب یي م‪ّٞ‬‬
‫ٓيى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫ث‪ٞٓ ٚ‬اػي ً‪ ٚ‬ثت‪ٞ‬اٗ٘ؼ اف ٗل‪ٞ‬ؽ آ‪ٞ‬اد كـاث٘لو ث‪ ٚ‬هنٔت‪ٛ‬بي ػٔوي پ‪ٞ‬مت‬
‫رِ‪ٞ‬گیـي ً٘٘ؼ ّؼآكتبة یب ٓضبكظ ٓيگ‪ٞ‬ی٘ؼ‪ّ .‬ؼآكتبة‪ٛ‬ب ثـ ػ‪ٞٗ ٝ‬ع ‪ٛ‬نت٘ؼ‪:‬‬
‫ّؼآكتبة كیقیٌي ‪ّ ٝ‬ؼآكتبة ىیٔیبیي‪.‬‬
‫ّؼ آكتبة‪ٛ‬بي كیقیٌي ثبػج اٗؼٌبك اىؼ‪ٚ‬ی كـاث٘لو ٓيى‪ٗٞ‬ؼ ‪ ٝ‬ثب ایزبػ یي مؼ‬
‫ثـ ؿ‪ٝ‬ي پ‪ٞ‬مت ٓبٗغ ٗل‪ٞ‬ؽ اىؼ‪ٚ‬ی كـاث٘لو ٓيى‪ٗٞ‬ؼ‪ .‬ایٖ پٔبػ‪ٛ‬ب ثبیؼ ثَ‪ٞ‬ؿت یي‬
‫الی‪ٚ‬ی ّغیْ ؿ‪ٝ‬ي پ‪ٞ‬مت هـاؿ گیـٗؼ ‪ٗ ٝ‬جبیؼ ثـ ؿ‪ٝ‬ي پ‪ٞ‬مت ٓبمبژ ػاػ‪ ٙ‬ى‪ٗٞ‬ؼ‪.‬‬
‫ایٖ ػمت‪ّ ،ٚ‬ؼآكتبة‪ٛ‬بیي ٓ‪ٞ‬حـ ‪ ٝ‬اؿفإ ‪ٛ‬نت٘ؼ ‪ ٝ‬صنبمیتفا ٗٔيثبى٘ؼ؛ آب‬
‫ثيؿٗگ ‪ ٝ‬ع‪ٞ‬ىج‪ٗ ٞ‬ینت٘ؼ‪ ،‬ت٘‪ٞ‬ع فیبػي ٗؼاؿٗؼ ‪ ٝ‬گـػ ‪ ٝ‬ؿجبؿ ؿا ث‪ ٚ‬ع‪ٞ‬ػ رؾة‬
‫ٓيً٘٘ؼ‪ .‬ثـاي پ‪ٞ‬مت‪ٛ‬بي آمیتػیؼ‪٘ٓ ٝ ٙ‬بٕوي ً‪ ٚ‬فیبػ ٓيم‪ٞ‬فٗؼ (ٓخَ ثی٘ي ‪ٝ‬‬
‫گ‪ٛٚٗٞ‬ب) ٓلیؼٗؼ‪ .‬اف ایٖ ػمت‪ٓ ٚ‬يت‪ٞ‬إ ث‪ ٚ‬فی٘ياًنبیؼ ‪ ٝ‬یب تیتبٗی‪ ّٞ‬ػياًنبیؼ‬
‫اىبؿ‪ً ٙ‬ـػ‪.‬‬
‫ّؼآكتبة‪ٛ‬بي ىیٔیبیي ثبػج رؾة اىؼ‪ٚ‬ی كـاث٘لو ٓيى‪ٗٞ‬ؼ‪ .‬اًخـ ّؼآكتبة‪ٛ‬بي ٓ‪ٞ‬ر‪ٞ‬ػ‬
‫ػؿ ثبفاؿ اف ایٖ ػمت‪ٛ ٚ‬نت٘ؼ ‪ ٝ‬گـچ‪ ٚ‬ت٘‪ٞ‬ع ثنیبؿ ثیيتـي ػاىت‪ ٝ ٚ‬ؿٗگ ‪ ٝ‬ث‪ٞ‬ي ٓ٘بمجي‬
‫ػاؿٗؼ آب گـإتـ اف گـ‪ ٙٝ‬هجَ ٓيثبى٘ؼ ‪ ٝ‬ػؿ پ‪ٞ‬مت‪ٛ‬بي صنبك ‪ ٝ‬آمیتػیؼ‪ ٌٖٔٓ ٙ‬امت‬
‫ثبػج آمیت ى‪ٗٞ‬ؼ‪.‬‬
‫َٓـف ؿ‪ٝ‬فاٗ‪ٚ‬ی ثؼْي اف ػاؿ‪ٛٝ‬ب ثب تبحیـ ثـ ؿاػیٌبٍ‪ٛ‬بي آفاػ مجت ًب‪ٛ‬و‬
‫آمیت آكتبة ثـ پ‪ٞ‬مت ٓيى‪ٞ‬ػ‪ .‬ىبَٓ ‪Vitamin C 1 to 2 mg - vitamin E 500 to 1000 IU - vitamin A‬‬
‫‪..25000 IU‬‬

‫‪25‬‬
 ‫‪ .0-۱-0-4‬درياٌ‬
‫ث‪ٜ‬ج‪ٞ‬ػی ع‪ٞ‬ػثغ‪ٞ‬ػی ػؿ ػـُ م‪ ٚ‬ؿ‪ٝ‬ف تب م‪ٛ ٚ‬لت‪ ٚ‬ثنت‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬ىؼت آكتبة م‪ٞ‬عتگی‬
‫اتلبم ٓی اكتؼ‪ .‬اٍ‪ ٍٞ‬درياٌ ػؿ آكتبة م‪ٞ‬عتگی ػجبؿت٘ؼ اف‪:‬‬
‫پـ‪ٛ‬یق اف آكتبة‪ :‬اف پ‪ٞ‬مت آمیتػیؼ‪ ٙ‬ثبیؼ ث‪ ٚ‬ىؼت ػؿ ثـاثـ تبثو‬ ‫‪‬‬
‫آكتبة ٓـاهجت ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫ًٔپـك ٓـٕ‪ٞ‬ة ‪ ٝ‬مـػ‪ :‬ثـاي ً٘تـٍ ػؿػ ٓ‪ٞ‬حـ امت‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ٓـاهجت اف پ‪ٞ‬مت آمیتػیؼ‪ :ٙ‬پ‪ٞ‬مت آمیتػیؼ‪ ٙ‬ث‪ ٚ‬ىؼت صنبك امت ‪ ٝ‬ثبیؼ‬ ‫‪‬‬
‫ػال‪ ٙٝ‬ثـ آكتبة ػؿ ثـاثـ آمیت‪ٛ‬ب‪ ،‬آُ‪ٞ‬ػگي‪ٛ‬ب‪ٞٓ ،‬اػ ى‪ٞ‬ی٘ؼ‪ ... ٝ ٙ‬ثؼهت‬
‫ٓـاهجت ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫امتلبػ‪ ٙ‬اف پٔبػ‪ٛ‬بي ّؼ اُت‪ٜ‬بة ٓ‪ّٞ‬ؼي (ٓخَ فی٘ي اًنبیؼ)‬ ‫‪‬‬
‫امتلبػ‪ ٙ‬اف ٓنٌٖ‪ٛ‬بي ع‪ٞ‬ؿاًي‬ ‫‪‬‬

‫ػؿ ٓ‪ٞ‬اؿػ ىؼیؼ آكتبةم‪ٞ‬عتگی ثبیؼ ثب ثیٔبؿإ ٓيبث‪ ٚ‬ثیٔبؿإ م‪ٞ‬عتگی ػؿر‪ٚ‬‬
‫‪ 2‬ثـع‪ٞ‬ؿػ کـػ ‪ٓ ٝ‬ؼبُزبت الفّ ٍ‪ٞ‬ؿت گیـػ‪.‬‬
‫‪ .2-2-4‬آطیة چشى‬
‫مٖش چيْ ػؿمت ٓبٗ٘ؼ پ‪ٞ‬مت اىؼ‪ٚ‬ی كـاث٘لو ؿا رؾة ٓیک٘ؼ‪ .‬اىؼ‪ ٚ‬كـا ث٘لو‬
‫ػال‪ ٙٝ‬ثـ آمیجي ً‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬پ‪ٞ‬مت‪ٓ ،‬ژ‪ٛ ٙ‬ب ‪ ٝ‬إـاف چيْ ٓي ؿمبٗؼ ث‪ ٚ‬ع‪ٞ‬ػ ثبكت ‪ٝ‬‬
‫مبعتبؿ‪ٛ‬بي چيْ ٗیق ٍؼٓ‪ٓ ٚ‬ي فٗؼ‪ .‬هـاؿ گـكتٖ ٕ‪ٞ‬الٗی ػؿ ٓؼـُ ایٖ اىؼ‪ٚ‬‬
‫ٓیت‪ٞ‬اٗؼ ثبػج آكتبةم‪ٞ‬عتگی ایٖ ثبكت‪ٛ‬ب ‪ ٝ‬ثـفک‪ٞ‬ؿی ى‪ٞ‬ػ‪ .‬آمیج‪ٜ‬بي ٓ‪ٗ ْٜ‬بىي‬
‫اف پـت‪ٛ ٞ‬بي كـا ث٘لو ث‪ ٚ‬چيْ ػجبؿت٘ؼ اف‪:‬‬
‫آمیت ث‪ ٚ‬ىجٌی‪ٚ‬‬ ‫‪‬‬

‫آمیت ‪ ٝ‬م‪ٞ‬عتگي هـٗی‪ٚ‬‬ ‫‪‬‬

‫آة ٓـ‪ٝ‬اؿیؼ‬ ‫‪‬‬

‫آمیت ث‪ ٚ‬پ‪ٞ‬مت إـاف چئ‪ٜ‬ب ‪ ٝ‬پٌِ‪ٜ‬ب‬ ‫‪‬‬

‫‪ .۱-2-2-4‬عالیى اس تزفکٕری‬
‫ثـف ٗقػیي ث‪ 8۵ ٚ‬ػؿٍؼ اف اىؼ‪ٚ‬ی كـاث٘لو ؿا ٓ٘ؼٌل ٓيً٘ؼ ‪ ٝ‬ایٖ اىؼ‪ ٚ‬ػؿ‬
‫ٍؼ‪ٞ‬ػ‪ٛ‬بي ثـكي ثبػج آمیت ‪ ٝ‬م‪ٞ‬عتگي هـی٘‪ٓ ٚ‬يى‪ٞ‬ػ‪ .‬كؤ ‪ 22‬ػهیو‪ ٚ‬صْ‪ٞ‬ؿ ػؿ‬
‫ثـف ًبكي امت تب ثبػج ثـفً‪ٞ‬ؿي ى‪ٞ‬ػ‪ .‬ػالئْ ‪ ۶‬تب ‪ 72‬مبػت ثؼؼ اف ٓ‪ٞ‬ار‪ٜٚ‬‬
‫ایزبػ ٓيى‪ٗٞ‬ؼ ‪ 78 ٝ‬تب ‪ 2۴‬مبػت ثؼؼ ثتؼؿیذ اف ثیٖ ٓيؿ‪ٗٝ‬ؼ‪ .‬عالئى ‪ٝ‬‬
‫ٗيبٗ‪ٛٚ‬ب‪:‬‬
‫اىيؿیقه ‪ ٝ‬گب‪ ٙ‬عيٌي چيْ ‪ٛ‬ب‬ ‫‪‬‬
‫ػؿػ‬ ‫‪‬‬
‫هـٓقي چيْ‬ ‫‪‬‬
‫ت‪ٞ‬ؿّ پِي‪ٛ‬ب‬ ‫‪‬‬
‫ػؿػٗبًي صـًبت ‪ ٝ‬ثبف ‪ ٝ‬ثنت‪ً ٚ‬ـػٕ چيْ‬ ‫‪‬‬
‫تبؿي ػیؼ‬ ‫‪‬‬
‫اصنبك رنْ عبؿري ػؿ چيْ‬ ‫‪‬‬
‫‪ .2-2-2-4‬پیشگیزی اس تزفکٕری‬
‫ػهت ً٘یؼ ً‪ ٚ‬گـچ‪ ٚ‬ثـفً‪ٞ‬ؿي ثب ٓ‪ٞ‬ار‪ًٞ ٜٚ‬تب‪ٓ ٙ‬ؼت ثب ثـف ‪ ٝ‬اىؼ‪ ٚ‬ایزبػ‬
‫ٓيى‪ٞ‬ػ آب ػالیْ ػؿ مبػت‪ٛ‬بي ثؼؼ ( ‪ ۶‬تب ‪ 72‬مبػت ثؼؼ اف ٓ‪ٞ‬ار‪ ٜٚ‬ثب ثـف ‪ٝ‬‬
‫اىؼ‪ٚ‬ی كـاث٘لو) ثـ‪ٝ‬ف ٓيً٘٘ؼ ‪ ٝ‬ثالكبٍِ‪ ٚ‬ایزبػ ٗٔيى‪ٗٞ‬ؼ‪ .‬ػالیْ گب‪ ٙ‬آٗوؼؿ‬
‫ىؼیؼ ‪ٛ‬نت٘ؼ ً‪ ٚ‬ثی٘بیي كـػ ؿا ٓغتَ ٓيً٘٘ؼ؛ امبك پیشگیزي پـ‪ٛ‬یق اف ٗ‪ٞ‬ؿ‬
‫آكتبة ‪ٓ ٝ‬ضبكظت اف چيْ‪ٛ‬ب ػؿ ثـاثـ آكتبة ثب امتلبػ‪ ٙ‬اف ػی٘ي ٓ٘بمت ‪ٝ‬‬
‫مبیـ پ‪ٞ‬ىبٗ٘ؼ‪ٛٙ‬ب ثغَ‪ً ًٞ‬ال‪ُ ٙ‬ج‪ ٚ‬ثِ٘ؼ امت‪ٝ .‬یژگی ‪ٛ‬بی ػی٘ي ٓ٘بمت‪:‬‬
‫ٓضبكظت‪ 722‬ػؿٍؼ ػؿ ثـاثـ ‪ٛ‬ـ م‪ ٚ‬اىؼ‪UVA-UVB-UVC ٚ‬‬ ‫‪‬‬

‫‪26‬‬
 ‫ػاىتٖ ر٘ل ّؼعو‬ ‫‪‬‬
‫ػاىتٖ هؼؿت ػؿر‪ 9 ٚ‬ثـاي ٗ‪ٞ‬ؿ ٓـئي‬ ‫‪‬‬
‫ػاىتٖ ػؿر‪ ۴ ٚ‬ثـاي ٗ‪ٞ‬ؿ ٓـئي ػؿ ‪ٛ‬یٔبُیبٗ‪ٞ‬ؿػي‬ ‫‪‬‬
‫ػاىتٖ عبٍیت ّؼ ثغبؿ‬ ‫‪‬‬
‫هبة ٓ٘بمت‬ ‫‪‬‬

‫ثبیؼ امتلبػ‪ ٙ‬اف ػی٘ي ٓ٘بمت ؿا ػؿ ً‪ٛٞ‬نتبٕ‪ٔٛ ،‬یي‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬عبٕـ ػاىت‪ ،‬چ‪ ٚ‬ػؿ‬
‫‪ٞٛ‬اي آكتبثي چ‪ ٚ‬ػؿ ‪ٞٛ‬اي اثـي ‪ ٝ‬ثغَ‪ ًٞ‬ػؿ ٓ‪ٞ‬ار‪ ٜٚ‬ثب ثـف ‪ ٝ‬یغچبٍ‪ٛ‬ب آٗـا‬
‫كـآ‪ٞ‬ه ٌٗـػ‪.‬‬
‫‪ .0-2-2-4‬درياٌ‬
‫اهؼآبت درياَی ثؼؼ اف ثـ‪ٝ‬ف ا‪ُٝ‬یٖ ػالیْ ىبَٓ‪:‬‬
‫ثب ثـ‪ٝ‬ف ا‪ُٝ‬یٖ ػالٓت‪ٛ‬ب اگـ ػؿ چئ‪ٜ‬ب ُ٘ق هـاؿ ػاؿػ‪ ،‬ػؿآ‪ٝ‬ؿػ‪ ٙ‬ى‪ٗٞ‬ؼ‪ .‬ثبیؼ‬
‫چيْ‪ٛ‬ب ؿا ػؿ ثـاثـ ٗ‪ٞ‬ؿ ٓضبكظت ًـػ ‪ ٝ‬ثؼؼ اف آؿيت‪ً ٚ‬ـػٕ چيْ‪ٛ‬ب ث‪ ٚ‬پٔبػ‬
‫یب هٖـ‪ٙ‬ی آٗتيثی‪ٞ‬تیي (هٖـ‪ٙ‬ی ر٘تبٓبینٖ ‪ 2‬هٖـ‪ٛ ٙ‬ـ ‪ ۴‬مبػت) إٓ‪ٛ‬ب ؿا ثنت‪.‬‬
‫اگـ ػؿ صبٍ صـًت ث‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬آکبٕ ثنتٖ چئ‪ٜ‬ب ٗینت‪ ،‬ث‪ٜ‬تـ امت چئي ؿا ً‪ٚ‬‬
‫ثیيتـ ػؿػ ٓيً٘ؼ ثنت‪.‬‬
‫ثیٔبؿ ثـاي ً٘تـٍ ػؿػ ث‪ٓ ٚ‬نٌٖ ‪ًٔ ٝ‬پـك مـػ ٗیبف ػاؿػ ثـاي ًٔپـك مـػ‬
‫ٓی ت‪ٞ‬إ اف یظ یب ثـكي ً‪ ٚ‬ػؿ یي پالمتیي ػؿ‪ ٕٝ‬یي پبؿچ‪ ٚ‬پیچیؼ‪ ٙ‬ىؼ‪ ٙ‬امت‬
‫امتلبػ‪ ٙ‬کـػ ‪ ٝ‬یب اف یي ثٖـي یب هٔؤ‪ ًٚ ٚ‬صب‪ٝ‬ي آة مـػ امت‪ .‬ػهت ى‪ٞ‬ػ‬
‫‪ٛ‬یچگب‪ ٙ‬یظ یب ثـف ؿا ٓنتویٔب ؿ‪ٝ‬ي چيْ یب پ‪ٞ‬مت گؾاىت‪ٗ ٚ‬ي‪ٞ‬ػ‪ .‬ثیٔبؿ تب‬
‫چ٘ؼ ؿ‪ٝ‬ف ثؼؼ اف آمیت ٗیبف ث‪ ٚ‬امتلبػ‪ ٙ‬اف ػی٘ي ٓ٘بمت ػؿ ٓ‪ٞ‬ار‪ ٜٚ‬ثب ٗ‪ٞ‬ؿ ‪ٝ‬‬
‫آكتبة ػاؿػ‪ٝ .‬هتي ً‪ ٚ‬ثیٔبؿ ثؼ‪ ٕٝ‬ػؿػ ‪ ٝ‬اىي ؿیقه ثت‪ٞ‬اٗؼ ث‪ ٚ‬ؿاصتي ث‪ٞٗ ٚ‬ؿ‬
‫ٗگب‪ً٘ ٙ‬ؼ ٓيت‪ٞ‬إ گلت ً‪ ٚ‬ث‪ٜ‬ج‪ٞ‬ػي صبٍَ ىؼ‪ ٙ‬امت‪.‬‬

‫‪27‬‬
 ‫فصم پُجى‪ :‬گزياسدگی (ْیپزتزيی)‬
‫اٗنبٕ ٓ‪ٞ‬ر‪ٞ‬ػي ع‪ٗٞ‬گـّ امت‪ .‬ث‪ ٚ‬ایٖ ٓؼ٘ي ً‪ ٚ‬ػٓبي ثؼٕ اٗنبٕ ثؼ‪ ٕٝ‬ت‪ٞ‬ر‪ ٚ‬ث‪ٚ‬‬
‫ػٓبي ٓضیٔ ‪ٞٔٛ‬اؿ‪ ٙ‬ػؿ صؼ‪ٝ‬ػ ‪ 91‬ػؿر‪ ٚ‬مبٗتيگـاػ حبثت ثبهي ٓيٓبٗؼ ‪ ٝ‬اگـ‬
‫ایٖ ػٓب ًٔتـ یب ثیيتـ ى‪ٞ‬ػ ٓ٘زـ ث‪ ٚ‬اعتالٍ ػؿ ًبؿًـػ ثؼٕ ٓيى‪ٞ‬ػ‪ .‬اگـ ثؼٕ‬
‫اٗنبٕ ػؿ ٓؼـُ گـٓبي ثیو اف صؼ تضَٔ (چ‪ ٚ‬گـٓبي ت‪ُٞ‬یؼ ىؼ‪ ٙ‬ػؿ ثؼٕ ‪ ٝ‬چ‪ٚ‬‬
‫گـٓبي ٓضیٔ) هـاؿ گیـػ‪ٌٓ ،‬بٗینْ‪ٛ‬بي ػكبػي ثؼٕ كؼبٍ ٓيى‪ٗٞ‬ؼ تب ٓبٗغ‬
‫اكقایو ػٓبي ثؼٕ ى‪ٗٞ‬ؼ‪ .‬آب اگـ تضٔیَ گـٓب اػآ‪ ٚ‬پیؼا ً٘ؼ ٌٓبٗینْ‪ٛ‬بي‬
‫ػكبػي ػیگـ هبػؿ ث‪ٓ ٚ‬وبثِ‪ٗ ٚ‬ج‪ٞ‬ػ‪ ٙ‬ػٓبي ثؼٕ اكقایو یبكت‪ ٚ‬گـٓبفػگي اتلبم‬
‫ٓياكتؼ‪.‬‬
‫اكقایو ػٓبي ثؼٕ ث‪ ٚ‬ثیو اف صؼ ٗـٓبٍ ؿا گـٓبفػگي (‪ٓ )Hyperthermia‬ي‬
‫گ‪ٞ‬ی٘ؼ‪ .‬گـٓبفػگي یي ٕیق ثیٔبؿي امت ً‪ ٚ‬ػؿربت ٓغتِلي ػاؿػ ‪ ٝ‬ثنت‪ ٚ‬ث‪ٚ‬‬
‫ػٓبي ثؼٕ ‪ٓ ٝ‬یقإ اعتالالت ‪ٝ‬اثنت‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬إٓ ٓيت‪ٞ‬اٗؼ ٓتلب‪ٝ‬ت ثبىؼ‪.‬‬

‫‪ .۱-0‬راِْاي دفاعي تذٌ در تزاتز گزيا‬

‫ثب چ٘ؼ ؿ‪ٝ‬ه ثؼٕ گـٓبی اّبكی ع‪ٞ‬ػ ؿا ػكغ ٓی ک٘ؼ‪:‬‬
‫‪ .۱-۱-5‬تعزیك‬
‫تؼـین ا‪ُٝ‬یٖ ‪ْٜٓ ٝ‬تـیٖ ‪ٝ‬اً٘و ثؼٕ ٗنجت ث‪ ٚ‬گـٓب امت‪ .‬ثؼٕ ٕي تؼـین آة ‪ ٝ‬آالس ؿا‬
‫اف ػمت ٓيػ‪ٛ‬ؼ‪ .‬عـ‪ٝ‬د آة اف ثؼٕ ‪ ٝ‬تجغیـ ػـم اف پ‪ٞ‬مت ٓ٘زـ ث‪ ٚ‬ع٘ي ىؼٕ ثؼٕ ٓيى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫ؿٕ‪ٞ‬ثت ٓضیٔ ث‪ ٚ‬ىؼت اف ٓیقإ تؼـین ٓيًب‪ٛ‬ؼ ث‪ٕٞ ٚ‬ؿي ً‪ ٚ‬ػؿ ؿٕ‪ٞ‬ثت ٗنجي ‪ 12‬ػؿٍؼ‬
‫تجغیـ ث‪ٓ ٚ‬یقإ هبثَ ت‪ٞ‬ر‪ٜ‬ي ًب‪ٛ‬و یبكت‪ ٝ ٚ‬ػؿ ؿٕ‪ٞ‬ثت ٗنجي ‪ 32‬ػؿٍؼ تجغیـ ًبٓال‬
‫ثياحـ ٓيى‪ٞ‬ػ‪ .‬پل ٓيت‪ٞ‬إ تَ‪ٞ‬ؿ ًـػ ً‪ ٚ‬ػؿ ‪ٞٛ‬اي ٓـٕ‪ٞ‬ة ثؼٕ ثب اف ػمت ػاػٕ ایٖ‬
‫ٌٓبٗینْ ػكبػي تضَٔ ًٔتـي ٗنجت ث‪ ٚ‬گـٓب ع‪ٞ‬ا‪ٛ‬ؼ ػاىت ‪ ٝ‬ثیيتـ ػؿ ٓؼـُ عٖـ‬
‫گـٓبفػگي ع‪ٞ‬ا‪ٛ‬ؼ ث‪ٞ‬ػ‪ .‬اف ػیگـ م‪ ٞ‬ثبػ ثب اكقایو مـػت تجغیـ ثبػج ع٘يتـ ىؼٕ پ‪ٞ‬مت‬
‫ٓيى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ًْ .2-۱-5‬زفت‬
‫پ‪ٞ‬مت ػال‪ ٙٝ‬ثـ تجغیـ ثب تيؼيغ ‪ٔٛ ٝ‬ـكت ٗیق ثبػج ػكغ ػٓب ٓيى‪ٞ‬ػ آب كؤ ػؿ‬
‫ٍ‪ٞ‬ؿتیٌ‪ ٚ‬ػٓبي ٓضیٔ پبییٖتـ اف پ‪ٞ‬مت ثبىؼ‪.‬‬

‫‪ .0-۱-5‬تُفض‬
‫‪ٞٛ‬ای ت٘لل ىؼ‪ ٙ‬ػؿ ٓنیـ ػج‪ٞ‬ؿ ع‪ٞ‬ػ تب ؿمیؼ ث‪ ٚ‬صجبثچ‪ٛٚ‬بی ؿی‪ ،ٚ‬ػؿ ؿا‪ٛٙ‬بی ‪ٞٛ‬ایی‬
‫گـّ ‪ٓ ٝ‬ـٕ‪ٞ‬ة ٓیى‪ٞ‬ػ‪ ،‬ػؿٗتیز‪ ٚ‬ثؼٕ ت‪ٞ‬مٔ تجغیـ اف ؿا‪ ٙ‬ت٘لل ع٘ي ٓی ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬

‫‪ .4-۱-5‬عًهكزد دطتگاِ لهة ٔ عزٔق‬

‫اكقایو مـػت ‪ ٝ‬هؼؿت ّـثبٕ هِت ثب اكقایو رـیبٕ ع‪ ٕٞ‬ػؿ پ‪ٞ‬مت ثبػج ع٘ي ىؼٕ ثیيتـ‬
‫إٓ ٓيى‪ٞ‬ػ (ٓخَ ؿاػیبت‪ٞ‬ؿ)‪ .‬ث‪ٔٛ ٚ‬یٖ ػِت ػؿ ‪ٞٛ‬اي گـّ پ‪ٞ‬مت هـٓق ‪ ٝ‬ثـاكـ‪ٝ‬عت‪ٚ‬‬
‫ٓيى‪ٞ‬ػ‪.‬‬

‫‪ .2-0‬يکاَیظى ایجاد گزياسدگي‬

‫صلظ ػٓبي ع‪ٞ‬ػ ىـ‪ٝ‬ع ث‪ ٚ‬ػـم ًـػٕ ٓيً٘ؼ‬ ‫‪٘ٛ‬گبٓي ً‪ ٚ‬ثؼٕ ثب گـٓب ٓ‪ٞ‬ار‪ٓ ٚ‬یى‪ٞ‬ػ ثـاي‬
‫تؼؿیذ ث‪ٔٛ ٚ‬ـا‪ ٙ‬ػـم اف ػمت ٓيػ‪ٛ‬ؼ ‪ٝ‬‬ ‫ث‪ ٚ‬ایٖ تـتیت ثؼٕ آة ‪ ٝ‬آالس ع‪ٞ‬ػ ؿا ث‪ٚ‬‬
‫ٓؼٔ‪ُٞ‬ي ػٔال آة ثؼ‪ ٕٝ‬آالس ؿا ربیگقیٖ‬ ‫اٗنبٕ اصنبك تي٘گي ٓيً٘ؼ ‪ ٝ‬ثب ع‪ٞ‬ؿػٕ آة‬
‫‪ ٝ‬ؿِظت آالس ثؼٕ ‪ ٝ‬ثـ‪ٝ‬ف ا‪ُٝ‬یٖ ػالئْ‬ ‫ٓيً٘ؼ ‪ ٝ‬ث‪ ٚ‬تؼؿیذ ػچبؿ اعتالٍ ػؿ ٓوؼاؿ‬
‫اكقایو تؼـین ثبػج ًب‪ٛ‬و آة ثؼٕ‬ ‫گـٓبفػگي ٓيى‪ٞ‬ػ‪ .‬اػآ‪ ٚ‬ایٖ ؿ‪ٗٝ‬ؼ ثب‬
‫إٓ ٓيى‪ٞ‬ػ‪ .‬ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿتيً‪ ٚ‬ایٖ ‪ّٝ‬غ اػآ‪ٚ‬‬ ‫(ػ‪ٛ‬یؼؿاتبمی‪ ٝ )ٕٞ‬تيؼیؼ گـٓبفػگي ‪ ٝ‬ػالیْ‬
‫ىؼیؼ آة ‪ ٝ‬آالس ‪ ٝ‬اكقایو ػٓبي ثؼٕ‬ ‫یبثؼ ‪ ٝ‬آة ‪ ٝ‬آالس ربیگقیٖ ٗي‪ٞ‬ػ اعتالٍ‬
‫ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬ ‫ٓيت‪ٞ‬اٗؼ ٓ٘زـ ث‪ ٚ‬گـٓبفػگي ىؼیؼ ‪ ٝ‬صتي ٓـگ‬

‫‪28‬‬
 ‫‪ .0-0‬يخهج گزياسدگی‬
‫م‪ ٚ‬ػبَٓ گـٓب‪ ،‬كؼبُیت ‪ ٝ‬ؿٕ‪ٞ‬ثت ؿا ٓيت‪ٞ‬إ ػ‪ٞ‬آَ اٍِي ایزبػً٘٘ؼ‪ٙ‬ی گـٓبفػگي‬
‫ػاٗنت‪ .‬ایٖ م‪ ٚ‬ػبَٓ ٓخِج گـٓبفػگي ؿا تيٌیَ ٓيػ‪٘ٛ‬ؼ ‪ٝ ٝ‬هتي ػؿ ً٘بؿ ‪ ْٛ‬هـاؿ‬
‫ٓيگیـٗؼ احـ یٌؼیگـ ؿا تيؼیؼ ٓيً٘٘ؼ‪.‬‬

‫رطوب‬
‫گرما‬ ‫ت‬
‫فعالیت‬

‫‪ .۱-0-5‬گزيا‬
‫ػٓبي ٓضیٔ ً‪٘ٓ ٚ‬جغ ثیـ‪ٗٝ‬ي گـٓب امت ثبػج ٓيى‪ٞ‬ػ تب ثؼٕ ػؿ ٓؼـُ اكقایو ػٓب هـاؿ‬
‫گیـػ ‪ٓ ٝ‬خِج گـٓبفػگي كؼبٍ ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ .2-0-5‬فعانیت‬
‫كؼبُیت‪٘ٓ ،‬جغ ػؿ‪ٗٝ‬ي گـٓبي ثؼٕ امت‪ .‬ث‪ ٚ‬عَ‪ ًٞ‬اگـ ػؿ فٓبٗي ً‪ ٚ‬ػٓبي ٓضیٔ ثبالمت‬
‫(ِّغ ػیگـ ٓخِج) اتلبم اكتؼ ثب مـػت ثیيتـي ٓخِج گـٓبفػگي ؿا كؼبٍ ٓيً٘ؼ‪.‬‬
‫‪ .0-0-5‬رطٕتت‬
‫ٓضیٔ ٓـٕ‪ٞ‬ة ثب ثياحـ ًـػٕ تجغیـ ػـم اف پ‪ٞ‬مت (ً‪ ٚ‬اف ٓ‪ٜٔ‬تـیٖ مینتْ‪ٛ‬بي ػكبػي‬
‫ثؼٕ امت) ثبػج ٓيى‪ٞ‬ػ تب ثؼٕ ٗنجت ث‪ ٚ‬گـٓب ثيػكبع ى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬ػؿ كؼبٍ ىؼٕ ٓخِج‬
‫گـٓبفػگي ٗوو ٓ‪ٜٔ‬ي ػاؿػ‪.‬‬
‫ِّغ ٓخِج كؼبٍ ثبى٘ؼ‪ .‬گب‪ ٙ‬هؼؿت یي‬ ‫ثـاي ایزبػ گـٓبفػگي الفّ ٗینت تب صتٔب ‪ٛ‬ـ م‪ٚ‬‬
‫ؿا رجـإ ً٘ؼ‪ٓ .‬خال اگـ ‪ٞٛ‬ا ثنیبؿ‬ ‫ِّغ ٓيت‪ٞ‬اٗؼ ّؼیق یب ؿیـكؼبٍ ث‪ٞ‬ػٕ ِّغ ػیگـ‬
‫كؼبُیت ‪ٓ ْٛ‬يت‪ٞ‬اٗؼ ثبػج گـٓبفػگي‬ ‫گـّ ‪ٓ ٝ‬ـٕ‪ٞ‬ة امت صتي صْ‪ٞ‬ؿ ػؿ ایٖ ‪ٞٛ‬ا ثؼ‪ٕٝ‬‬
‫كؼبُیت م٘گیٖ صتي ثؼ‪ ٕٝ‬ؿٕ‪ٞ‬ثت فیبػ‬ ‫ى‪ٞ‬ػ‪ .‬یب ٓخال ‪٘ٛ‬گبٓي ً‪ٞٛ ٚ‬ا فیبػ گـّ ٗینت یي‬
‫ىؼٕ ٓخِج ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬ ‫ٗیق ٓيت‪ٞ‬اٗؼ ثبػج ػؿربتي اف گـٓبفػگي ‪ ٝ‬كؼبٍ‬

‫‪ .0-0‬افزاد در يعزض خطز گزياسدگی‪:‬‬

‫ثؼْي اف اكـاػ ثیيتـ اف مبیـیٖ ػؿ ٓؼـُ عٖـ گـٓبفػگي هـاؿ ػاؿٗؼ ث٘بثـایٖ ػؿ‬
‫ثـٗبٓ‪ٛٚ‬ب ‪ ٝ‬ث‪ ٚ‬عَ‪ ًٞ‬ػؿ آة ‪ٞٛ ٝ‬اي عٖـٗبى ثبیؼ ثیيتـ ٓ‪ٞ‬ؿػ ت‪ٞ‬ر‪ ٚ‬هـاؿ گیـٗؼ؛‬
‫فیـا ػؿ ىـایٔ یٌنبٕ ثیيتـ اف مبیـ اكـاػ ػؿ ٓؼـُ عٖـ گـٓبفػگي ٓيثبى٘ؼ‪ .‬اكـاػ‬
‫پـعٖـ ػجبؿت٘ؼ اف‪:‬‬

‫ًنبٗي ً‪ ٚ‬ثغ‪ٞ‬ثي ثب آة ‪ٞٛ ٝ‬ا تٖبثن پیؼا ٌٗـػ‪ٙ‬اٗؼ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ًٔج‪ٞ‬ػ ٓبیؼبت ثؼٕ (ػ‪ٛ‬یؼؿاتبمی‪)ٕٞ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٝ‬فٕ فیبػ‬ ‫‪‬‬
‫پبییٖ ث‪ٞ‬ػٕ آٓبػگي ثؼٗی‬ ‫‪‬‬
‫اكـاػ پیـ‬ ‫‪‬‬
‫إلبٍ‬ ‫‪‬‬
‫‪ٝ‬میغ‬ ‫ثؼْي ثیٔبؿي‪ٛ‬ب (تت‪ ،‬اُت‪ٜ‬بة‪ٓ ،‬يٌالت هِجي‪ ،‬ػیبثت‪ ،‬م‪ٞ‬عتگي‪ٛ‬بي‬ ‫‪‬‬
‫گؾىت‪ ،ٚ‬ام‪ٜ‬بٍ ‪)... ٝ‬‬
‫ثؼْي ػاؿ‪ٛٝ‬ب (آٗتي ‪ٛ‬ینتبٓیٖ‪ٛ‬ب‪ ،‬ػاؿ‪ٛٝ‬بي اػَبة‪ ،‬آت٘‪)..ٝ ٍُٞٞ‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ .0-0‬يزادم ٔ إَاع گزياسدگي‬

‫گـٓبفػگي ثنت‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬ىؼت ‪ٓ ٝ‬یقإ پیيـكت ث‪ ٚ‬م‪ ٚ‬ػمت‪ ٚ‬اٍِي تونیْ ٓيى‪ٞ‬ػ‪:‬‬

‫‪29‬‬
 ‫‪ .۱-0-0‬گزفتگي عضالَي َاشي اس گزيا (‪)Heat Cramps‬‬
‫ػؿ ٓـاصَ ا‪ُٝ‬ی‪ٞٓ ٚ‬ار‪ ٚ‬ثب گـٓب‪ ،‬اف ػمت ػاػٕ آة ‪ ٝ‬آالس ت‪ٞ‬مٔ ػـم ‪ ٝ‬ربیگقی٘ي آة‬
‫ثؼ‪ ٕٝ‬آالس (آة ٓؼٔ‪ُٞ‬ي) ‪ ٝ‬یب ػؼّ ربیگقی٘ي ٓ٘بمت آة ٓ٘زـ ث‪ ٚ‬اعتالٍ ػؿ آالس ثؼٕ‬
‫‪ ٝ‬ثـ‪ٝ‬ف ػؿػ‪ٛ‬بي ػْالٗي (ثیيتـ ػؿ ػْالت مبم ‪ ٝ‬ىبٗ‪ٓ )ٚ‬يى‪ٞ‬ػ‪ .‬ایٖ ػؿػ‪ٛ‬ب ثیيتـ آفاؿ‬
‫ػ‪٘ٛ‬ؼ‪ٛ ٙ‬نت٘ؼ تب عٖـٗبى ‪ ٝ‬ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿت ث‪ٜ‬ج‪ٞ‬ػي ‪ ٝ‬ؿػبیت اٍ‪ ٍٞ‬پیيگیـي ثیٔبؿ ٓيت‪ٞ‬اٗؼ‬
‫ث‪ ٚ‬كؼبُیت ع‪ٞ‬ػ اػآ‪ ٚ‬ػ‪ٛ‬ؼ‪ٌٗ .‬ت‪ ْٜٓ ٚ‬ػؿ ایٖ فٓی٘‪ ٚ‬ایٖ امت ً‪ ٚ‬ىـ‪ٝ‬ع ػؿػ‪ٛ‬ب ‪ٝ‬‬
‫گـكتگي‪ٛ‬بي ػْالٗي ٓيت‪ٞ‬اٗؼ ٗيبٗ‪ٚ‬ی ثؼ ث‪ٞ‬ػٕ ىـایٔ ‪ٝ ٝ‬ر‪ٞ‬ػ عٖـ پیيـكت گـٓبفػگي‬
‫ثبىؼ‪.‬‬
‫عالیى ‪ٗ ٝ‬يبٗ‪ٛٚ‬ب‪ :‬ػؿػ‪ًٞ ،‬كتگي ‪ ٝ‬عنتگي ػْالٗي ثیيتـ ػؿ ػْالت مبم ‪ ٝ‬ىبٗ‪.ٚ‬‬

‫(‪)Heat Exhaustion‬‬ ‫‪ .2-0-0‬خظتگي َاشي اس گزيا‬

‫‪ٛ‬ـچ‪ٞٓ ٚ‬ار‪ ٜٚ‬ثب گـٓب اكقایو یبثؼ تؼـین ثیيتـ ‪ ٝ‬ػؿ ٗتیز‪ ٚ‬اف ػمت ػاػٕ آة ‪ٝ‬‬
‫آالس ٗیق ثیيتـ ٓيى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬ثؼٕ ثب ًٔج‪ٞ‬ػ آة ٓ‪ٞ‬ار‪ٓ ٚ‬يى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬ػٓبي ثؼٕ اٗؼًي ثبال‬
‫ٓيؿ‪ٝ‬ػ آب ‪ٛ‬یچ ‪ٝ‬هت ث‪ ٚ‬ثبالتـ اف ‪ ۴2‬ػؿر‪ٚ‬ی مبٗتيگـاػ ٗٔيؿمؼ‪ .‬ایٖ صبُت ٗ‪ٞ‬ع علیلي‬
‫اف ى‪ٞ‬ى امت ‪ ٝ‬كـػ آمیت ػیؼ‪ٗ ٙ‬جبیؼ ث‪ ٚ‬كؼبُیت اػآ‪ ٚ‬ػ‪ٛ‬ؼ فیـا گـٓبفػگي ػؿ ایٖ‬
‫صبُت ٓيت‪ٞ‬اٗؼ ث‪ ٚ‬مـػت پیيـكت ًـػ‪ ٙ‬ث‪ٓ ٚ‬ـاصَ ىؼیؼتـ ‪ٝ ٝ‬عیْتـ ثـمؼ‪.‬‬
‫عالیى ‪ٗ ٝ‬يبٗ‪ٛٚ‬ب‪ :‬مـػؿػ‪ ،‬ت‪ٜٞ‬ع‪ ،‬مـگیز‪ ،ٚ‬ثياىت‪ٜ‬بیي‪ ،‬ؿو‪ ،‬اكقایو ّـثبٕ هِت‪،‬‬
‫اكقایو ػٓبي ثؼٕ (ًٔتـ اف ‪ 93‬ػؿر‪ٚ‬ی مبٗتیگـاػ)‪ ،‬پ‪ٞ‬مت ؿٗگ پـیؼ‪ ٙ‬یب عبًنتـي ‪ٝ‬‬
‫ٓـٕ‪ٞ‬ة‪.‬‬

‫‪ .0-0-0‬دًهّی گزيایي (‪)Heat Stroke‬‬

‫ٓ‪ٞ‬ار‪ٜٚ‬ی ثیو اف صؼ ثؼٕ ثب گـٓب (ثیـ‪ٗٝ‬ي یب ػؿ‪ٗٝ‬ي) ٓ٘زـ ث‪ ٚ‬اكقایو رؼي ػٓبي ثؼٕ‬
‫ٓيى‪ٞ‬ػ (ثبالتـ اف ‪ ۴2‬ػؿر‪ٚ‬ی مبٗتيگـاػ)‪ .‬ػؿ ایٖ ‪ّٝ‬ؼیت اكقایو ثیو اف صؼ تؼـین‬
‫ٓ٘زـ ث‪ً ٚ‬ب‪ٛ‬و رؼي آة ‪ ٝ‬آالس ٓيى‪ٞ‬ػ ً‪ ٚ‬ایٖ ًٔج‪ٞ‬ػ آة گب‪ ٙ‬ث‪ ٚ‬صؼي ٓيؿمؼ ً‪ ٚ‬ػیگـ‬
‫ثؼٕ آثي ثـاي تؼـین ٗؼاؿػ ‪ ٝ‬تؼـین ٓت‪ٞ‬هق ىؼ‪ ٝ ٙ‬ػٓبي ثؼٕ ثبف ‪ ْٛ‬ثبالتـ ٓيؿ‪ٝ‬ػ‪.‬‬
‫صِٔ‪ٚ‬ی گـٓبیي یي ا‪ٝ‬ؿژاٗل ‪ٝ‬اهؼي ‪ ٝ‬عٖـٗبى امت ً‪ ٚ‬ػؿ اكـاػ ر‪ٞ‬إ ‪ ٝ‬مبُْ تب ثینت‬
‫ػؿٍؼ ‪ ٝ‬ػؿ اكـاػ ٓنٖ تب ‪ٛ‬لتبػ ػؿٍؼ ٓـگ ‪ٓ ٝ‬یـ ػاؿػ‪ .‬ایٖ ٓـصِ‪ ٚ‬ثب اعتالٍ‬
‫‪ٞٛ‬ىیبؿي ‪ٔٛ‬ـا‪ ٙ‬امت ‪ ٝ‬ثـاي ػؿٓبٕ ٗیبف ث‪ ٚ‬اهؼآبت ثیٔبؿمتبٗي ػاؿػ‪.‬‬
‫عالیى ‪ٗ ٝ‬يبٗ‪ٛٚ‬ب‪ :‬اعتالٍ مٖش ‪ٞٛ‬ىیبؿي (ثيهـاؿي‪ ،‬ع‪ٞ‬اةآُ‪ٞ‬ػگي‪ ،‬گیزي‪ًٔ ،‬ب)‪ ،‬ػؿ ٗیٔي‬
‫اف ٓ‪ٞ‬اؿػ تؼـین ٓت‪ٞ‬هق ٓيى‪ٞ‬ػ‪ ،‬پ‪ٞ‬مت عيي یب اٗؼًي ػاؽ ‪ٓ ٝ‬ـٕ‪ٞ‬ة‪ ،‬اكقایو ػٓبي ثؼٕ‬
‫ث‪ ٚ‬ثبالي ‪ ۴2‬ػؿر‪ٚ‬ی مبٗتيگـاػ‪ ،‬تي٘ذ‪ٓ ،‬ـگ‪.‬‬

‫‪ .4-0-0‬طُكٕپ (غش) َاشي اس گزيا (‪)Heat Syncope‬‬

‫صـًت ٗبگ‪ٜ‬بٗي ع‪ ٕٞ‬ث‪ ٚ‬مٔت پ‪ٞ‬مت ٓ‪ٞ‬رت اعتالٍ ٓ‪ٞ‬هت ػؿ ع‪ٗٞ‬ـمبٗي ٓـق ٓيى‪ٞ‬ػ ‪ً ٝ‬ب‪ٛ‬و‬
‫مٖش ‪ٞٛ‬ىیبؿي ٗبگ‪ٜ‬بٗي ‪ ٝ‬ثـگيتپؾیـ یب ‪ٔٛ‬بٕ مٌ٘‪ٞ‬پ ث‪ٞ‬ر‪ٞ‬ػ ٓيآیؼ‪ .‬ایٖ صبُت ػؿ ‪ٛ‬ـ‬
‫ٓـصِ‪ٚ‬اي اف گـٓبفػگي ٌٖٓٔ امت اتلبم ثیلتؼ‪ .‬گـچ‪ ٚ‬ػؿ فٗبٕ ‪ ٝ‬ػؿ اكـاػ ؿیـ‬
‫مبفگبؿ ثب ٓضیٔ‪ٛ‬بي گـّ ىبیغتـ امت‪ .‬ایٖ صبُت ثب امتـاصت ػؿ ٓضیٔ ع٘ي ‪ ٝ‬ثبال‬
‫گـكتٖ پب‪ٛ‬ب ثـٕـف ٓيى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫تلب‪ٝ‬ت عنتگي گـٓبیي ‪ ٝ‬صِٔ‪ٚ‬ی گـٓبیي ػهت ک٘یؼ ک‪ ٚ‬تيغیٌ تلب‪ٝ‬ت ایٖ ػ‪ٓ ٝ‬ـصِ‪ٚ‬‬
‫ثنیبؿ ٓ‪ ْٜ‬امت ‪ ٝ‬ػؿ تؼییٖ ٓنیـ ػؿٓبٕ ‪ ٝ‬اهؼآبت ثؼؼي ثنیبؿ تبحیـ گؾاؿ امت‪.‬‬

‫دًهّی گزيایی‬ ‫خظتگی گزيایی‬ ‫تیًاری‬

‫عالیى‬
‫‪30‬‬
 ‫‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ ٗؼاؿػ‬ ‫‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ ػاؿػ‬ ‫دردْای عضالَی‬
‫ٓؼٔ‪ٞ‬ال ػمت ٗغ‪ٞ‬ؿػ‪ ٙ‬ثیهـاؿ‪ ،‬ع‪ٞ‬اةآُ‪ٞ‬ػ‪ ،ٙ‬گب‪ٛ‬ب‬ ‫ٔضعیت ْٕشیاری‬
‫کٔب‬
‫ٓـٕ‪ٞ‬ة‪ ،‬عيک‪ ،‬ثـاكـ‪ٝ‬عت‪ ،ٚ‬ػاؽ‬ ‫ع٘ک‪،‬‬ ‫پٕطت‬
‫ؿٗگپـیؼ‪ٙ‬‬
‫ػؿر‪ٚ‬ی ثبالی ‪ ۴2‬ػؿر‪ٚ‬ی مبٗتیگـاػ‬ ‫‪93‬‬ ‫فیـ‬ ‫ديای تذٌ‬
‫مبٗتیگـاػ‬

‫‪ .6-0‬پیشگیزي اس گزياسدگی‬
‫ثـاي ً٘تـٍ گـٓبفػگي ثبیؼ ثیٖ ایٖ م‪ ٚ‬ػبَٓ ٓخِج گـٓبفػگی ث‪ ٚ‬گ‪ٚٗٞ‬اي تؼبػٍ‬
‫ثـهـاؿ ًـػ ً‪ ٚ‬مینتْ‪ٛ‬بي ػكبػي ثؼٕ ثت‪ٞ‬اٗ٘ؼ ػٓبي ثؼٕ ؿا ً٘تـٍ ً٘٘ؼ‪ .‬پیشگیزي اف‬
‫گـٓبفػگي ثـ م‪ ٚ‬اٍَ امت‪ٞ‬اؿ امت‪:‬‬

‫ربیگقی٘ي ٓنتٔـ آة ‪ ٝ‬آالس هجَ اف ًٔج‪ٞ‬ػ إٓ‪ٛ‬ب‬ ‫‪‬‬

‫ٓوبثِ‪ ٚ‬ثب آكتبة ‪ ٝ‬گـٓب‬ ‫‪‬‬
‫پـ‪ٛ‬یق اف آة ‪ٞٛ ٝ‬اي ٗبٓ٘بمت ثـای كؼبُیت‬ ‫‪‬‬

‫‪ .7-0‬درياٌ ٔ َذِٕی تزخٕرد تا تیًاراٌ گزياسدِ‬

‫هجَ اف ‪ٛ‬ـ چیق ػهت ى‪ٞ‬ػ ک‪ٝ ٚ‬هتي یي ٗلـ آمیت ثجی٘ؼ ىـایٔ ث‪ ٚ‬گ‪ٚٗٞ‬اینت ً‪ٚ‬‬
‫ػیگـإ ‪ ْٛ‬ػؿ ٓؼـُ عٖـ ‪ٛ‬نت٘ؼ‪ .‬پل ثبیؼ ٓـاهت مالٓت ع‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬مبیـ اكـاػ‬
‫گـ‪ ٙٝ‬ث‪ٞ‬ػ‪ .‬درياٌ گـٓبفػگي ؿا ػؿ م‪ٓ ٚ‬ـصِ‪ ٚ‬پیگیـي ٓیي‪ٞ‬ػ‪:‬‬
‫د) ‪ٝ‬هتي َٓؼ‪ّٝ‬‬ ‫ة) ‪ٝ‬هتي َٓؼ‪ٞٛ ّٝ‬ىیبؿ ٗینت‬ ‫اُق) ‪ٝ‬هتي َٓؼ‪ٞٛ ّٝ‬ىیبؿ امت‬
‫كؤ ًـآپ ػْالٗي ػاؿػ‪.‬‬
‫‪ٔ .۱-7-0‬لتي يصذٔو ْٕشیار اطت‪:‬‬
‫ػؿ ایٖ ٓـصِ‪ ٚ‬ػؿٓبٕ گـٓبفػگي ثـ م‪ ٚ‬اٍَ امت‪ٞ‬اؿ امت‪.‬‬
‫‪ ‬اطتزادت ٔ پُاِ دادٌ اس گزيا‬
‫ثیٔبؿ ؿا ػؿ مبی‪ ٚ‬هـاؿ ػاػ‪ ،ٙ‬اگـ ‪ٛ‬یچ مبی‪ٚ‬اي ‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ ٗؼاىت‪ ،‬اكـاػ گـ‪ٙٝ‬‬ ‫•‬
‫ایزبػ مبی‪ٔٗ ٚ‬بی٘ؼ یب اف چ٘ؼ ً‪ ُٚٞ‬پيتي‬ ‫ؿا ً٘بؿ ‪ ْٛ‬هـاؿ گـكت‪ٝ ٚ‬‬
‫امتلبػ‪ ٙ‬کـػ‪ ٝ ٙ‬مبی‪ ٚ‬ایزبػ ٗٔبی٘ؼ‪ .‬ػهت ى‪ٞ‬ػ ک‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬مبیـیٖ آمیت ٗـمؼ‪.‬‬
‫َٓؼ‪ ّٝ‬ؿا ػؿ صبُت ع‪ٞ‬اثیؼ‪ ٙ‬ث‪ ٚ‬پيت هـاؿ ػاػ‪ ٝ ٙ‬پب‪ٛ‬بي ا‪ ٝ‬ؿا ‪ 22‬ػؿر‪ٚ‬‬ ‫•‬
‫ثبال آ‪ٝ‬ؿػ‪ ٙ‬ى‪ٞ‬ػ تب رـیبٕ ع‪ٓ ٕٞ‬ـق ث‪ٜ‬تـ گـػػ‪ .‬آب اگـ َٓؼ‪ ّٝ‬صبُت ت‪ٜٞ‬ع‬
‫‪ ٝ‬امتلـاؽ ػاىت ث‪ٍٞ ٚ‬ؿت ع‪ٞ‬اثیؼ‪ ٙ‬ث‪ ٚ‬پ‪ ِٜٞ‬هـاؿ گیـػ‪.‬‬
‫اربف‪ ٙ‬ػاػ‪ ٙ‬ى‪ٞ‬ػ تب َٓؼ‪ ّٝ‬امتـاصت ً٘ؼ ‪ٓ ٝ‬بٗغ كؼبُیت ا‪ ٝ‬ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬ ‫•‬
‫إـاف َٓؼ‪ ّٝ‬ؿا عبُي گـػػ تب ‪ٞٛ‬ا رـیبٕ پیؼا ً٘ؼ‪.‬‬ ‫•‬
‫ُجبم‪ٜ‬بي اّبكي ثیٔبؿ ؿا ػؿ آ‪ٝ‬ؿػ‪ ٙ‬ى‪ٞ‬ػ ‪ُ ٝ‬جبم‪ٜ‬بیي ؿا ً‪ٔٗ ٚ‬ي ى‪ٞ‬ػ ػؿ‬ ‫•‬
‫آ‪ٝ‬ؿػ ىَ گـػٗؼ‪.‬‬
‫‪ ‬خُك كزدٌ‬
‫ٓی ت‪ٞ‬إ یي‬ ‫ثـاي ع٘ي ًـػٕ ثیٔبؿ ثبیؼ اف آة ‪ ٝ‬ثبػ امتلبػ‪ً٘ ٙ‬یؼ‪.‬‬ ‫•‬
‫پبؿچ‪ ٚ‬عیل ؿ‪ٝ‬ي ثیٔبؿ گؾاىت‪ ٝ ٚ‬ا‪ ٝ‬ؿا ثبػ فػ‪.‬‬
‫ُجبم‪ٜ‬بي اّبك‪ ٚ‬ثیٔبؿ ؿا ػؿ آ‪ٝ‬ؿػ‪ ٙ‬ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬ ‫•‬
‫اف ًٔپـك مـػ ؿ‪ٝ‬ي مـ ‪ ٝ‬گـػٕ فیـ ثـَ‪ٛ‬ب ‪ً ٝ‬يبُ‪ٛٚ‬بی ؿإ امتلبػ‪ ٙ‬ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬ ‫•‬
‫ػٓبي ثؼٕ ثیٔبؿ ثغَ‪ ًٞ‬ػؿ گـٓبفػگي‪ٛ‬بي ىؼیؼ ٗجبیؼ ث‪ ٚ‬مـػت ‪ ٝ‬یب ثیو اف‬ ‫•‬
‫صؼ پبییٖ ثیبیؼ‪.‬‬
‫اگـ ػؿ صیٖ ع٘ي ًـػٕ‪ ،‬ثیٔبؿ ػچبؿ ُـف ىؼ ع٘ي ًـػٕ ؿا ٓت‪ٞ‬هق ى‪ٞ‬ػ تب‬ ‫•‬
‫ثیٔبؿ آؿاّ ى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬چ٘ؼ ػهیو‪ ٚ‬ثؼؼ ػ‪ٝ‬ثبؿ‪ ٙ‬اػآ‪ ٚ‬ػاػ‪ ٙ‬ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ ‬جایگشیُي آب ٔ ايالح‬
‫‪31‬‬
‫‪ٔٛ‬بٗگ‪ ًٚ ٚٗٞ‬گلت‪ ٚ‬ىؼ ثـاي رجـإ آة ‪ ٝ‬آالس اف ػمت ؿكت‪ ٚ‬ثب ػـم‪ ،‬ثبیؼ‬ ‫•‬
‫اف ٓبػ‪ٙ‬اي امتلبػ‪ً ٙ‬ـػ ً‪ ٚ‬ثت‪ٞ‬اٗؼ ‪ٔٛ‬قٓبٕ ثب رجـإ ٓبیؼبت‪ ،‬آالس اف‬
‫ػمت ؿكت‪ ٚ‬ؿا ٗیق رجـإ ً٘ؼ‪ .‬ث‪ٜ‬تـیٖ ؿا‪ ٙ‬ثـاي رِ‪ٞ‬گیـي ‪ ٝ‬رجـإ آة ‪ٝ‬‬
‫آالس اف ػمت ؿكت‪ ٚ‬امتلبػ‪ ٙ‬اف ٓضِ‪ ORS ٍٞ‬امت‪.‬‬
‫اگـ َٓؼ‪ ّٝ‬امتلـاؽ ٓيً٘ؼ یب صبُت ت‪ٜٞ‬ع ػاؿػ‪ ،‬اٗتوبٍ مـیغ ثیٔبؿ ‪ٝ‬‬ ‫•‬
‫تز‪ٞ‬یق ٓبیؼبت ‪ٝ‬ؿیؼي ث‪ٜ‬تـیٖ ؿا‪ ٙ‬امت‪ .‬آب ایٖ آٌبٕ ػؿ ثیيتـ ٓ‪ٞ‬اهغ ‪ٝ‬‬
‫ث‪ ٚ‬عَ‪ ًٞ‬ػؿ ً‪ٛٞ‬نتبٕ ٓوؼ‪ٝ‬ؿ ٗینت‪ .‬اگـ اٗتوبٍ مـیغ ثیٔبؿ یب آکبٕ‬
‫تز‪ٞ‬یق ٓبیؼبت ‪ٝ‬ؿیؼي ٗینت‪ .‬ثبیؼ َٓؼ‪ ّٝ‬ؿا ث‪ ٚ‬پ‪ ِٜٞ‬ع‪ٞ‬اثبٗؼ‪ ٝ ٙ‬ث‪ٍٞ ٚ‬ؿت‬
‫رـػ‪ ٚ‬رـػ‪ ٝ ٚ‬ث‪ ٚ‬ثب هبىن ‪ ٝ‬ثب كبٍِ‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬ا‪ ORS ٝ‬ػاػ‪ .‬ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿت صبُت ت‪ٜٞ‬ع‬
‫ثبف هؼؿي ٍجـ ٗٔ‪ٞ‬ػ‪ ٙ‬تب َٓؼ‪ ّٝ‬آؿاّ ‪ ٝ‬ع٘ي ى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬ثؼؼ ثب ٓوؼاؿ ًٔتـ ‪ٝ‬‬
‫كبٍِ‪ ٚ‬ثیيتـ ایٖ ًبؿ ؿا تٌـاؿ ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ٔ .2-7-0‬لتی يصذٔو ْٕشیار َیظت‪:‬‬
‫ثیٔبؿإ‬ ‫تٔبّ‬ ‫اگـ َٓؼ‪ٞٛ ّٝ‬ىیبؿ ٗجبىؼ‪ ،‬آٗگب‪ ٙ‬ثبیؼ ثب َٓؼ‪ٓ ّٝ‬بٗ٘ؼ‬
‫ؿیـ‪ٞٛ‬ىیبؿ ػیگـ ثـع‪ٞ‬ؿػ ًـػ‪ ٙ‬اهؼآبت الفّ ؿا اٗزبّ ػاػ‪:‬‬
‫َٓؼ‪ ّٝ‬ؿا اؿفیبثي ًـػ‪ ٝ ٙ‬ػالیْ صیبتي (ؿا‪ٞٛ ٙ‬ایی‪ ،‬ت٘لل‪ ،‬گـػه‬ ‫‪‬‬
‫ع‪ً٘ (ABC))ٕٞ‬تـٍ گـػػ‪.‬‬
‫ؿا‪ٞٛ ٙ‬ایي َٓؼ‪ ّٝ‬ؿا ثبف ٗگ‪ ٚ‬ػاىت ى‪ٞ‬ػ‪..‬‬ ‫‪‬‬
‫اگـ ت٘لل ‪ ٝ‬یب ّـثبٕ هِت ‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ ٗؼاؿػ ‪ ٝ‬آٓ‪ٞ‬فه ًبكي ػیؼ‪ٙ‬ایْ‬ ‫‪‬‬
‫ػِٔیبت اصیب )‪ (CPR‬ىـ‪ٝ‬ع گـػػ‪.‬‬
‫ث‪َٓ ٚ‬ؼ‪ ّٝ‬ؿیـ ‪ٞٛ‬ىیبؿ چیقي ع‪ٞ‬ؿاٗؼ‪ٗ ٙ‬ي‪ٞ‬ػ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اگـ ٗجِ ثیٔبؿ ّؼیق امت پب‪ٛ‬بي ثیٔبؿ ثبال ٗگ‪ ٚ‬ػاىت‪ ٚ‬ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اگـ امتلـاؽ ػاؿػ ا‪ ٝ‬ؿا ث‪ٍٞ ٚ‬ؿت ع‪ٞ‬اثبٗؼ‪ ٝ ٙ‬ث‪ ٚ‬پ‪ ِٜٞ‬هـاؿ ػاػ‪ٙ‬‬ ‫‪‬‬
‫ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫اگـ َٓؼ‪ٞٛ ّٝ‬ىیبؿ ٗج‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬آٌبٕ ربیگقی٘ي ‪ٝ‬ؿیؼي ٓبیؼبت ‪ ٝ‬آکبٕ اٗتوبٍ‬
‫‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ ٗؼاىت‪ ٚ‬ثبىؼ‪ٓ .‬یت‪ٞ‬إ گلت ایٖ ثؼتـیٖ ىـایٖي امت ً‪ ٚ‬ػؿ إٓ هـاؿ‬
‫گـكت‪ ٚ‬ىؼ‪ .ٙ‬ػؿ ایٖ ىـایٔ ّٖٔ صلظ ع‪ٗٞ‬نـػي ثبیؼ اهؼاّ ث‪ ٚ‬ع٘ي ًـػٕ ثیٔبؿ‬
‫ًـػ ‪ ٝ‬آیؼ‪ٝ‬اؿ ث‪ٞ‬ػ ثیٔبؿ ّٖٔ ع٘ي ىؼٕ ‪ٞٛ‬ىیبؿ ىؼ‪ ٙ‬ت‪ٞ‬إ َٓـف ٓبیؼبت ؿا‬
‫پیؼا ً٘ؼ‪ٔٛ .‬یي‪ ٚ‬صؼاًخـ تاله ؿا ثـاي ػؿع‪ٞ‬امت ًٔي ‪ ٝ‬اٗتوبٍ ایٖ ثیٔبؿإ‬
‫ث‪ً ٚ‬بؿ ثـػ‪ ٙ‬ى‪ٞ‬ػ ‪ ٝ‬كـآ‪ٞ‬ه ٗگـػػ اهؼآبت ػؿٓبٗي (ع٘ي ًـػٕ‪ ،‬اؿفیبثي‬
‫ثیٔبؿ ‪ ٝ‬پیيگیـي اف گـٓبفػگي ثیيتـ) صیٖ اٗتوبٍ ‪ ْٛ‬اٗزبّ گـػػ‪ .‬ػهت ى‪ٞ‬ػ‬
‫ػؿ تٔبّ ایٖ ىـایٔ ثبیؼ ت‪ٞ‬ر‪ً ٚ‬بَٓ ث‪ ٚ‬مبیـ اكـاػ گـ‪ ٙٝ‬ػاىت تب ىـایٔ‬
‫ٗبٓنبػؼ َٓؼ‪ ّٝ‬ػیگـي ث‪َٓ ٚ‬ؼ‪ٛ ّٝ‬ب ٗیلقایؼ‪.‬‬
‫‪ٔ .0-7-0‬لتی يصذٔو فمط کزايپ عضالَی دارد‪:‬‬
‫‪ٓ ‬يت‪ٞ‬إ ثیٔبؿ ؿا ثؼ‪ ٕٝ‬ایٌ٘‪ ٚ‬ثبػج ػؿػ ‪ ٝ‬یب گـٓب ػؿ ػْالت ى‪ٞ‬ػ ث‪ٚ‬‬
‫آؿآي ٓبمبژ ػاػ‪.‬‬
‫‪ ‬ثب امتـاصت ػؿ ربي ع٘ي ‪َٓ ٝ‬ـف ‪ ORS‬ثیٔبؿ ث‪ٜ‬ج‪ٞ‬ػ ٓيیبثؼ ‪ٓ ٝ‬ؼٔ‪ٞ‬ال‬
‫ٗیبف ث‪ ٚ‬ع٘ي ًـػٕ ًَ ثؼٕ ٗینت گـچ‪ ٚ‬عیل ًـػٕ ػْالت ثب آة ع٘ي (ٗ‪ٚ‬‬
‫فیبػ مـػ) ‪ًٔ ٝ‬پـك مـػ إٓ‪ٛ‬ب ٓيت‪ٞ‬اٗؼ ٓلیؼ ثبىؼ‪.‬‬
‫‪ ‬اگـ ثیٔبؿ ث‪ ٚ‬مٔت ٓـاصَ ىؼیؼتـ پیيـكت ٌٗ٘ؼ ٗیبف ث‪ ٚ‬اٗتوبٍ ٗؼاؿػ‪.‬‬
‫‪ ‬ث‪ٜ‬تـ امت ثیٔبؿ ثؼؼ اف ث‪ٜ‬ج‪ٞ‬ػي چ٘ؼ مبػت امتـاصت ک٘ؼ‪ .‬ثـاي اػآ‪ٚ‬ی‬
‫كؼبُیت ثبیؼ اف ثیٔبؿ ٓـاهجت ًبكي ث‪ ٚ‬ػَٔ آیؼ‪.‬‬

‫‪32‬‬
 ‫فصم ششى‪ :‬صاعمّ‬
‫ػؿ امبٕیـ ػامتبٕ ‪ٛ‬بی فیبػی ػؿ ٓ‪ٞ‬ؿػ ٍبػو‪ٝ ٚ‬ر‪ٞ‬ػ ػاؿػ‪ ،‬ػؿ ی‪ٗٞ‬بٕ ثبمتبٕ‬
‫اػتوبػ ػاىت٘ؼ ک‪ٍ ٚ‬بػو‪ ٚ‬اثقاؿ عؼای عؼایبٕ «فئ‪ٞ‬ك» ثـای ‪ٛ‬يؼاؿ یب ت٘جی‪ٚ‬‬
‫ث‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬چ‪ٍ ٕٞ‬بػو‪ ٚ‬ؿا اف ٕـف عؼایبٕ ٓیػاٗنت٘ؼ ‪ٛ‬ـگ‪ ٚٗٞ‬ػالٓت ثـرب ٓبٗؼ‪ٙ‬‬
‫اف إٓ ؿا ٓوؼك ٓیىٔـػٗؼ‪ .‬ؿ‪ٓٝ‬یبٕ ٓؼتوؼ ث‪ٞ‬ػٗؼ ک‪ ٚ‬ژ‪ٝ‬پیتـ اف ٍبػو‪ ٚ‬ثـای‬
‫اٗتوبّ گـكتٖ امتلبػ‪ٓ ٙ‬یک٘ؼ‪ ،‬ث‪ٞ‬ػاییبٕ ٗیق ٓؼتوؼٗؼ ک‪ ٚ‬ث‪ٞ‬ػا ‪ٞٔٛ‬اؿ‪ ٙ‬ػؿ‬
‫صبٍ صَٔ ٍبػو‪ٚ‬ای امت ک‪ ٚ‬اف ػ‪ ٝ‬اٗت‪ٜ‬بی إٓ پیکبٕ‪ٛ‬بیی عبؿد ىؼ‪ ٙ‬امت‪.‬‬
‫ىبیؼبت كـا‪ٝ‬اٗی ػؿ ؿاثٖ‪ ٚ‬ثب کي٘ؼ‪ ٙ‬ث‪ٞ‬ػٕ ثـع‪ٞ‬ؿػ ٍبػو‪ٝ ٚ‬ر‪ٞ‬ػ ػاؿػ آب یک‬
‫ٖٓبُؼ‪ ٚ‬ک‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬ثـؿمی ٓ‪ٞ‬اؿػ ثـع‪ٞ‬ؿػ ٍبػو‪ ٚ‬پـػاعت‪ ٚ‬ث‪ٞ‬ػ ٗيبٕ ػاػ ک‪ ٚ‬ت٘‪ٜ‬ب‬
‫‪92‬ػؿٍؼ ٓ‪ٞ‬اؿػ ثـع‪ٞ‬ؿػ ٍبػو‪ ٚ‬کي٘ؼ‪ ٙ‬ث‪ٞ‬ػ‪12 ٝ ٙ‬ػؿٍؼ ٓ‪ٞ‬اؿػ ثب ثـ‪ٝ‬ف ػ‪ٞ‬اؿُ‬
‫ػیگـ ‪ٔٛ‬ـا‪ ٙ‬ث‪ٞ‬ػ‪ ٙ‬امت‪ٓ .‬تبملبٗ‪ ٚ‬ثیيتـ ص‪ٞ‬اػث ٗبىی اف ثـع‪ٞ‬ؿػ ٍبػو‪ ٚ‬ػؿ‬
‫ٗتیز‪ٚ‬ی ثیت‪ٞ‬ر‪ٜ‬ی ث‪ٛ ٚ‬يؼاؿ‪ٛ‬بی ‪ٞٛ‬اى٘بمی یب اىتجب‪ ٙ‬ػؿ تيغیٌ فٓبٕ ؿمیؼٕ‬
‫اثـ‪ٛ‬بی ٕ‪ٞ‬كبٕفا یب اٍـاؿ ث‪ ٚ‬اٗزبّ کبؿی هجَ اف ؿكتٖ ث‪ ٚ‬یک پ٘ب‪ٛ‬گب‪ٙ‬‬
‫ٓیثبىؼ‪ٛ .‬ـچ‪ ٚ‬یک ٕ‪ٞ‬كبٕ مـیغتـ صـکت ک٘ؼ ‪ٛ ٝ‬ـچ‪ٓ ٚ‬یقإ إٓ ثیيتـ ثبىؼ‬
‫اصتٔبٍ ثـ‪ٝ‬ف ٍبػو‪ ٚ‬ثیيتـ امت‪.‬‬
‫‪ .۱-6‬صاعمّ‬
‫ٍبػو‪ ٚ‬یي تغِی‪ ٚ‬اٌُتـیٌي ‪ٞٛ‬ایي ثب یي اٗلزبؿ (ؿػؼ) ‪ٞٗ ٝ‬ؿ (ثـم) ٓيثبىؼ‬
‫ً‪ ٚ‬ثیٖ اثـ ‪ ٝ‬فٓیٖ یب ثیٖ ػ‪ ٝ‬هٖؼ‪ ٚ‬اثـ ث‪ٞ‬ر‪ٞ‬ػ ٓيآیؼ‪ٍ .‬بػو‪ ٚ‬ؿا ٓيت‪ٞ‬إ‬
‫رـه‪ ٚ‬ػظیٔي ػاٗنت ً‪ ٚ‬ػؿ احـ تغِی‪ٗ ٚ‬بگ‪ٜ‬بٗي اٌُتـینیت‪ ٚ‬ػؿ ر‪ ٞ‬ث‪ٞ‬ر‪ٞ‬ػ‬
‫ٓيآیؼ‪ٍ .‬بػو‪ ٚ‬اف اٗـژي اٌُتـیٌي ثب ‪ُٝ‬تبژ‪ٛ‬بي صؼ‪ٝ‬ػ چ٘ؼ ٓیِی‪ُٝ ٕٞ‬ت ‪ٝ‬‬
‫ىؼتي صؼ‪ٝ‬ػ چ٘ؼ ‪ٛ‬قاؿ آٓپـ ث‪ ٚ‬فٓیٖ احبثت ٓی ک٘ؼ ‪ٓ ٝ‬نبصتي ث‪ٝ ٚ‬مؼت چ٘ؼ ػ‪ٙ‬‬
‫ٓتـ ٓـثغ ؿا تضت تبحیـ هـاؿ ٓيػ‪ٛ‬ؼ ‪ ٝ‬عٖـات إٓ ػال‪ ٙٝ‬ثـ تِلبت ‪ٍ ٝ‬ؼٓبت‬
‫ربٗي‪ ،‬ایزبػ آتو م‪ٞ‬في امت‪ٍ .‬بػو‪ ٚ‬فػگی ‪ٝ‬ؿ‪ٝ‬ػ ایٖ رـیبٕ ثنیبؿ ه‪ٞ‬ی ثـم یب‬
‫اُکتـینیت‪ ٚ‬مبکٖ ث‪ ٚ‬ثؼٕ ػؿ فٓبٕ ثنیبؿ ک‪ٞ‬تب‪ ٙ‬امت‪.‬‬
‫‪ .2-6‬تخًیٍ فاصهّ صاعمّ‬
‫چ٘بٗچ‪ ٚ‬فٓبٕ ثیٖ ػیؼٕ ٗ‪ٞ‬ؿ تب ى٘یؼٕ ٍؼاي ٍبػو‪ ٚ‬ثـ صنت حبٗی‪ ٚ‬ثـ ػؼػ ‪9‬‬
‫تونیْ ى‪ٞ‬ػ‪ ،‬ػؼػ صبٍَ كبٍِ‪ٓ ٚ‬ضَ ٍبػو‪ ٚ‬تب ىغٌ ثیی٘ؼ‪ ٙ‬ثـم ثـ صنت ًیِ‪ٓٞ‬تـ‬
‫ٓي ثبىؼ‪ٓ .‬خال اگـ كبٍِ‪ٚ‬ی ثیٖ ػیؼٕ ٗ‪ٞ‬ؿ ‪ ٝ‬ى٘یؼٕ ٍبػو‪ ۵ ٚ‬حبٗی‪ ٚ‬ثبىؼ‪،‬‬

‫‪33‬‬
‫كبٍِ‪ٚ‬ی ٍبػو‪ ٚ‬اف ٓب ‪ 7/۶‬کیِ‪ٓٞ‬تـ ٓیثبىؼ ‪ ٝ‬اگـ ‪ 72‬حبٗی‪ ٚ‬ثبىؼ ایٖ كبٍِ‪ٚ‬‬
‫صؼ‪ٝ‬ػ ‪ 9/2‬کیِ‪ٓٞ‬تـ ٓیثبىؼ‪ .‬فٓبٕ کٔتـ اف ‪ 92‬حبٗی‪ ٚ‬عٖـٗبک امت‪.‬‬
‫‪َ .0-6‬ذِٕی اَتمال صاعمّ‬
‫ٍبػو‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬چ٘ؼ ٕـین ث‪ ٚ‬ثؼٕ ٓب اٗتوبٍ ٓی یبثؼ یب اٍبثت ٓی ک٘ؼ‪:‬‬
‫ثـع‪ٞ‬ؿػ ٓنتویْ‬ ‫‪‬‬
‫ثـع‪ٞ‬ؿػ اُوبئی ػؿ ٓضَ اٍبثت‬ ‫‪‬‬
‫رـیبٕ فٓی٘ی‬ ‫‪‬‬

‫‪ .4- 6‬پیشگیزی اس تزخٕرد صاعمّ‬

‫در ُْگاو ادتًال صاعمّ اس چّ يكاٌْایی تایذ پزْیش کزد‪:‬‬
‫هِ‪ٛٚ‬ب‬ ‫اف‬ ‫‪‬‬
‫ُج‪ ٚ‬پـتگب‪ٛٙ‬ب‬ ‫اف‬ ‫‪‬‬
‫ک٘بؿ ػؿعتبٕ تي ‪ ٝ‬عیِي ثِ٘ؼ‬ ‫اف‬ ‫‪‬‬
‫ر‪ٞ‬یجبؿ‪ٛ‬ب ‪ٌٓ ٝ‬بٕ‪ٛ‬بي پـ آة‬ ‫اف‬ ‫‪‬‬
‫ك٘ل‪ٛ‬ب ‪ٓ ٝ‬یِ‪ٛٚ‬ب ‪ٝ‬اىیبء كِقي‬ ‫اف‬ ‫‪‬‬
‫ٓ٘بٕن ثبف ‪ٓ ٝ‬نٖش‬ ‫اف‬ ‫‪‬‬
‫ىٌبف ٍغـ‪ٛٙ‬ب ‪ ٝ‬ؿبؿ‪ٛ‬بي ً‪ٞ‬چي‬ ‫ػؿ‬ ‫‪‬‬

‫در ُْگاو ادتًال صاعمّ تّ چّ يكاٌْایي تایذ پُاِ تزد‪:‬‬

‫ػؿ ػاعَ ػؿ‪ٛٙ‬ب‬ ‫‪‬‬
‫ک٘بؿ ػؿعتبٕ ً‪ٞ‬تب‪ ٙ‬ػؿ ثیٖ ػؿعتبٕ ثِ٘ؼ‬ ‫‪‬‬
‫ػاعَ ؿبؿ‪ٛ‬بي ػٔین‬ ‫‪‬‬
‫ٓبىیٖ‪ٛ‬بی ؿ‪ ٝ‬ثنت‪ٚ‬‬ ‫‪‬‬
‫ث‪ٓ ٚ‬ضَ عيي ‪ ٝ‬ثيگیب‪ ٙ‬ة‬ ‫‪‬‬
‫ػؿ ٓغـ‪ ٓٝ‬آ٘یت ػؿعتبٕ‬ ‫‪‬‬

‫‪34‬‬
 ‫‪ .5-6‬آطیة ْا ٔ صذيات َاشی اس صاعمّ ‪:‬‬
‫آمیت ‪ٛ‬ب ‪ٍ ٝ‬ؼٓبت ٗبىی اف ٍبػو‪ ٚ‬ث‪ٝ ٚ‬امٖ‪ٞٗ ٚ‬ع رـیبٕ اُکتـینیت‪ ٚ‬ای ک‪ ٚ‬اف‬
‫ثؼٕ ػج‪ٞ‬ؿ ٓی ک٘ؼ ٓی ت‪ٞ‬اٗؼ ث‪ ٚ‬ػ‪ ٝ‬ػمت‪ ٚ‬تونیْ ى‪ٞ‬ػ‪:‬‬
‫‪.۱-0-6‬جزیاٌ يظتمیى ٔ خیهی کٕتاِ ‪:‬‬
‫‪ٞٓ ‬رت اٗوجبُ ٗبگ‪ٜ‬بٗی ػْالٗی ىؼ‪ ٝ ٙ‬ػؿ ٓ‪ٞ‬اؿػ ىؼیؼتـ مجت آمیج‪ٜ‬بی رؼی‬
‫ػْالت ٓبٗ٘ؼ پبؿگی اُیبف ػْالٗی ‪ ٝ‬ع‪ٗٞ‬ـیقی ى‪ٞ‬ػ‬
‫‪ ‬م‪ٞ‬عتگی‪ٜ‬بی ىؼیؼ ‪ ٝ‬میغ ػؿ ثغي‪ٜ‬بی ػٔوی ػْالت ٓزب‪ٝ‬ؿ امتغ‪ٞ‬اٗ‪ٜ‬ب ػؿ‬
‫مبػبت ٗغنت ثؼؼ اف اٍبثت آؽؿعو هبثَ تيغیٌ ‪ ٝ‬ثـؿمی ٗینت٘ؼ‬
‫‪ ‬ثؼؼ اف چ٘ؼ مبػت ‪ ٝ‬چ٘ؼ ؿ‪ٝ‬ف ایزبػ ػؿػ‪ٛ‬بی ػْالٗی ‪ ٝ‬امتغ‪ٞ‬اٗی‬
‫‪ُ٘ ‬گیؼٕ ‪ٓ ٝ‬يکالت صـکتی اف ػالیْ ثؼؼی‬
‫‪ ‬آمیت اػَبة اف ػیگـ ٓيکالت َٓؼ‪ٓٝ‬بٕ ٍبػو‪ٓ ٚ‬یجبىؼ ک‪ٞٔٛ ٚ‬اؿ‪ٙ‬‬
‫ٓـهجت‪ٜ‬بی ‪ٝ‬یژ‪ٓ ٝ ٙ‬نتٔـی ؿا ِٕت ٓیک٘ؼ ‪.‬‬
‫‪.2-0-6‬جزیاٌ طٕالَی تز‪:‬‬
‫‪ٝ ‬هل‪ ٚ‬ػمتگب‪ ٙ‬ت٘لنی ‪ ٝ‬هِت ‪ ،‬آمیت ‪ٛ‬بی ٓـقی ‪ ،‬اٗوجبُ ػـ‪ٝ‬هی ىؼیؼ ‪ٝ‬‬
‫اكقایو ٓ‪ٞ‬هتی كيبؿ ع‪ٓ ٕٞ‬تؼبهت اٗوجبُ ػْالٗی ٗبگ‪ٜ‬بٗی ‪،‬اٗلبؿکت‪ٞ‬ك‬
‫هِجی یب ٓـقی ‪ ،‬آمیت ‪ٛ‬بی مینتْ ٓـقی ‪ٗ ٝ‬غبػی‬
‫‪ ‬آتـ‪ٝ‬كی ‪ ٝ‬تضِیَ ػْالت‪ ،‬ػؿػ ‪ٛ‬بی ػْالٗی ‪ ٝ‬امکِتی ٓقٖٓ ػؿ ثـعی‬
‫َٓؼ‪ٓٝ‬بٕ‪ ،‬آمیت ‪ٛ‬بی ػَجی‬
‫‪ٓ ‬يکالت ؿ‪ٝ‬اٗی ‪ ٝ‬اف رِٔ‪ ٚ‬اكنـػگی‬
‫‪ ‬گقاؿى‪ٜ‬بی فیبػی اف ع‪ٞ‬ػکيی َٓؼ‪ٓٝ‬بٕ ٍبػو‪ ٚ‬فػ‪ٝ ٙ‬ر‪ٞ‬ػ ػاؿػ ک‪ ٚ‬ثؼُیَ‬
‫اثتالی ث‪ ٚ‬ػ‪ٞ‬اؿُ ػیـؿك ایٖ پؼیؼ‪ ٙ‬ػچبؿاعتالُت ؿ‪ٝ‬اٗی ىؼ‪ ٝ ٙ‬اهؼاّ ث‪ٚ‬‬
‫ع‪ٞ‬ػکيی کـػ‪ ٙ‬اٗؼ‪.‬‬
‫‪ٓ ‬ـگ ر٘یٖ ػؿ فٗبٕ ثبؿػاؿ گقاؿه ىؼ‪ ٙ‬امت ‪.‬‬
‫‪ ‬ػؿ ثیو اف ٗیٔی اف اكـاػی ک‪ٞٓ ٚ‬ؿػ اٍبثت ٍبػو‪ ٚ‬هـاؿ ٓیگیـٗؼ ثؼؼ‬
‫اف ٓؼتی آة ٓـ‪ٝ‬اؿیؼ پؼیؼ ٓیبیؼ‬
‫‪ .0-5-6‬آطیةْاي َاشي اساصاتت يظتمیى ٔ غیز يظتمیى‪:‬‬
‫‪ ‬اكقایو كيبؿ ع‪ٞٓ ٕٞ‬هتي‬
‫‪ ‬مٌت‪ ٚ‬هِجي‬
‫‪ ‬آمیت ػـ‪ٝ‬هي‬
‫‪ ‬آمیت مینتْ ٓـق ‪ٗ ٝ‬غبع‬
‫‪ ‬آمیت اؿگبٕ‪ٛ‬بي ىٌٔي (ٗبػؿ)‬
‫‪ ‬آمیت ؿ‪ٝ‬اٗي(ىبیغ )‬
‫‪ً ‬بتبؿاًت (آة ٓـ‪ٝ‬اؿیؼ)‬
‫‪ ‬پبؿگي پـػ‪ ٙ‬گ‪ٞ‬ه‬
‫‪ ‬آتـ‪ٝ‬كي ػْالت‬

‫‪35‬‬
 ‫‪ .6-6‬عالیى صاعمّ سدگی‪:‬‬
‫ثب ت‪ٞ‬ر‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬ىؼت ‪ ٝ‬فٓبٕ ػج‪ٞ‬ؿرـیبٕ اُکتـینیت‪ ٚ‬اف ثؼٕ َٓؼ‪ٍ ّٝ‬بػو‪ ٚ‬فػ‪،ٙ‬‬
‫ػالیْ ؿا ث‪ 9 ٚ‬گـ‪:ٙٝ‬‬
‫َٕع خفیف ‪ٞٛ :‬ىیبؿی ػؿ ایٖ اكـاػ ٓيکَ ٓ‪ٜٔ‬ی ٗؼاىت‪ُٝ ٚ‬ی كـػ ٍبػو‪ٚ‬‬ ‫‪‬‬
‫فػ‪ ٙ‬تب صؼ‪ٝ‬ػی صبُت گیزی ع‪ٞ‬ا‪ٛ‬ؼ ػاىت‪ .‬ػْالت كـػ َٓؼ‪ ّٝ‬ػچبؿ کـعتی ‪ٝ‬‬
‫گقگق ٓیي‪ٗٞ‬ؼ‪ .‬ثؼُیَ آمیت گ‪ٞ‬ى‪ٜ‬ب‪ ،‬اكت ى٘‪ٞ‬ایی ثٖ‪ٞ‬ؿ علیق ‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ ػاؿػ ‪.‬‬
‫آمیت مینتْ ثی٘بیی ثَ‪ٞ‬ؿت تبؿی ػیؼ یب ػ‪ٝ‬ثی٘ی علیق ع‪ٞ‬ا‪ٛ‬ؼ ث‪ٞ‬ػ ‪.‬‬
‫َٕع يتٕطط ‪ :‬مٖش ‪ٞٛ‬ىیبؿی ث‪ٓ ٚ‬یقإ هبثَ ت‪ٞ‬ر‪ٜ‬ی اكت پیؼا کـػ‪ ٝ ٙ‬ػؿ‬ ‫‪‬‬
‫ػیٖ صبٍ َٓؼ‪ ّٝ‬ثیوـاؿ ‪ ٝ‬تضـیک پؾیـ امت ‪ٔٓ .‬کٖ امت كـػ آمیت ػیؼ‪ٙ‬‬
‫ػچبؿ تت ‪ُٝ‬ـف ى‪ٞ‬ػ‪ .‬ػؿ ثـعی اف اٗؼاّ ‪ٛ‬ب كِذ ٓ‪ٞ‬هتی ؿط ػاػ‪ ٙ‬ک‪ ٚ‬پل‬
‫اف چ٘ؼ مبػت ثـٕـف ٓیگـػػ ‪.‬‬
‫َٕع شذیذ ‪ :‬ػال‪ ٙٝ‬ثـ ػالیْ ؽکـ ىؼ‪ ٙ‬ثـای كـٓ‪ٜ‬بی علیق ‪ٓ ٝ‬ت‪ٞ‬مٔ ‪ ،‬عٖـ‬ ‫‪‬‬
‫اینت هِجی ‪ٓ ٝ‬يکالت رؼی ت٘لنی ٗیق ‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ ػاؿػ ‪.‬‬
‫ث‪ ٚ‬یبػ ػاىت‪ ٚ‬ثبىیْ ک‪ ٚ‬ث‪ٜ‬تـیٖ ؿا‪ ٙ‬ثـای َٓ‪ٓ ٕٞ‬بٗؼٕ اف عٖـات آؽؿعو‬ ‫‪‬‬
‫‪ ،‬پیيگیـی اف ٓ‪ٞ‬ار‪ ٜٚ‬ثب إٓ امت ‪ .‬ایٖ پؼیؼ‪ٕ ٙ‬جیؼی ‪ ٝ‬ىگلت اٗگیق‬
‫ثنیبؿ عٖـٗبک ث‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿت ثـع‪ٞ‬ؿػ ثب ٗ‪ٞ‬ع ىؼیؼ إٓ اؿِت ث‪ٓ ٚ‬ـگ‬
‫ٓ٘ت‪ٜ‬ی ع‪ٞ‬ا‪ٛ‬ؼ ىؼ ‪.‬‬
‫‪ .7-6‬الذايات ايذادی در يٕاجّٓ تا فزد آطیة دیذِ‪:‬‬
‫‪ ‬ػبٓ‪ٓ ٚ‬ـػّ تَ‪ٞ‬ؿ ٓیک٘٘ؼ ک‪ٗ ٚ‬جبیؼ ث‪ ٚ‬ثؼٕ اكـاػ ٍبػو‪ ٚ‬فػ‪ ٙ‬ػمت فػ‬
‫فیـا ػاؿای ثبؿ اُکتـیکی ‪ٛ‬نت٘ؼ‪ .‬ایٖ ٗگـه ػُیِی ثـای اكقایو تِلبت‬
‫‪ ٝ‬ىؼت یبكتٖ ٍؼٓبت ٗبىی اف آؽؿعو ث‪ ٚ‬صنبة ٓیآیؼ ‪.‬‬
‫‪ ‬ػؿ ‪ٝ‬اهغ ثؼٕ َٓؼ‪ٓٝ‬یٖ ٍبػو‪ ٚ‬فػ‪ ٙ‬ػاؿای ‪ٛ‬یچگ‪ ٚٗٞ‬ىبؿژ اُکتـیکی ٗج‪ٞ‬ػ‪ٙ‬‬
‫‪ٓ ٝ‬ی ثبینت عیِی مـیغ ث‪ ٚ‬آٗ‪ٜ‬ب ؿمیؼگی ٗٔ‪ٞ‬ػ‪.‬‬
‫‪ ‬تبعیـ ػؿ ػِٔیبت آؼاػ ‪ ٝ‬اصیبء َٓؼ‪ٓٝ‬یٖ‪ ،‬آحبؿ رجـإ ٗبپؾیـی ثـ‬
‫مالٓت ‪ ٝ‬صیبت ىغٌ َٓؼ‪ ّٝ‬ثـرب ع‪ٞ‬ا‪ٛ‬ؼ گؾاىت ‪.‬‬
‫‪ ‬ک٘تـٍ ػالیْ صیبتی ا‪ُٞٝ‬یت ٗغنت امت ‪.‬‬
‫ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿت كوؼإ كؼبُیت هِت یب مینتْ ت٘لنی ثبیؼ ‪ٛ‬ـ چ‪ ٚ‬مـیؼتـ ث‪ٚ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ٗCPR‬بٓیؼ‪ٙ‬‬ ‫اصیبی هِجی ؿی‪ٞ‬ی اهؼاّ گـػػ‪ٓ .‬زٔ‪ٞ‬ػ‪ ٚ‬ایٖ ػِٔیبت ک‪ٚ‬‬
‫ٓیي‪ٞ‬ػ‬
‫‪ ‬اصتٔبٍ ٍؼٓبت حبٗ‪ٞ‬ی‪ٓ ٚ‬بٗ٘ؼ آمیج‪ٜ‬بی ىکٔی‪ّ ،‬ـث‪ٛ ٚ‬بی ٓـقی ‪ ٝ‬ىکنتگی‬
‫‪ٛ‬ب ؿا ػؿ ٗظـ ػاىت‪ ٚ‬ثبىیؼ ‪.‬‬
‫‪ ‬ا کخـ اكـاػ ٍبػو‪ ٚ‬فػ‪ ٙ‬ثـای چ٘ؼ حبٗی‪ٞٛ ٚ‬ىیبؿی ع‪ٞ‬ػ ؿا اف ػمت‬
‫ٓیؼ‪٘ٛ‬ؼ ‪ ٝ‬یب ث‪ ٚ‬فٓیٖ مو‪ٓ ٓٞ‬یک٘٘ؼ ‪.‬‬
‫‪ ‬ثـؿمی ا‪ُٞٝ‬یت ‪ٛ‬ب ػؿ آؼاػ ؿمبٗی اف ٓ‪ٜ‬بؿت‪ٜ‬بیی امت ک‪ ٚ‬ػؿ احـ تٔـیٖ‬
‫‪ ٝ‬ثب ىـکت ػؿ ػ‪ٝ‬ؿ‪ٛ ٙ‬بی آٓ‪ٞ‬فىی آؼاػ ‪ ٝ‬کٔک‪ٜ‬بی ا‪ُٝ‬ی‪ ٚ‬ثؼمت ع‪ٞ‬ا‪ٛ‬ؼ‬
‫آٓؼ‪.‬‬

‫‪36‬‬
 ‫فصم ْفتى‪ :‬تغذیّ در کُْٕٕردی‬
‫تـؾی‪ٍ ٚ‬ضیش یکی اف ٓ‪ٜٔ‬تـیٖ ػ‪ٞ‬آَ ٓ‪ٞ‬كویت ػؿ ‪ٝ‬ؿفه امت ‪ ٝ‬آٓ‪ٞ‬فه تـؾی‪ ٚ‬ث‪ٚ‬‬
‫یک ‪ٝ‬ؿفىکبؿ ر‪ٜ‬ت ػؿیبكت ٓتؼبػٍ ٓ‪ٞ‬اػ ٓـؾی ک‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬اٗزبّ ٍضیش كؼبُیت کٔک‬
‫ک٘ؼ‪ ،‬ثبیؼ ث‪ ٚ‬ػ٘‪ٞ‬إ یکی اف اٍ‪ ٍٞ‬امبمی ػؿ ثـٗبٓ‪ٛ ٚ‬بی تٔـی٘ی ػؿ ٗظـ‬
‫گـكت‪ ٚ‬ى‪ٞ‬ػ‪ .‬هٖؼب تلب‪ٝ‬تی ثیٖ تـؾی‪ ٚ‬یک ‪ٝ‬ؿفىکبؿ ثب یک كـػی ػبػی ‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ‬
‫ع‪ٞ‬ا‪ٛ‬ؼ ػاىت ‪ ٝ‬آگب‪ٛ‬ی اف إٓ ثـای تٔبّ ‪ٝ‬ؿفىکبؿإ الفّ امت‪.‬‬
‫تـؾی‪ ٚ‬ػجبؿت امت اف ٓزـٔـ‪ٞ‬ػ‪ ٚ‬كـؼـَ ‪ ٝ‬اٗلـؼبالتی ک‪ ٚ‬ثبػـج ٓی ى‪ٞ‬ػ مـِ‪ٍٞ‬‬
‫‪ٛ‬بی یک ٓ‪ٞ‬ر‪ٞ‬ػ فٗؼ‪ٞٓ ،ٙ‬اػ ٓــؾی ؿا ػؿیبكـت ک٘ـ٘ـؼ ‪ ٝ‬آٗ‪ٜ‬ب ؿا ثـای ؿىـؼ‬
‫‪ٞٗ ،ٞٔٗ ٝ‬مبفی ‪ٗ ٝ‬گ‪ٜ‬ؼاؿی اػْبی ثؼٕ ث‪َٓ ٚ‬ـف ثـمبٗ٘ؼ ‪ ٝ‬صـاؿت ‪ ٝ‬اٗـژی‬
‫الفّ ؿا ثـای اٗزبّ كـؼبُیت ‪ٛ‬بی صیـبتی ثؼٕ ‪ ٝ‬مبیـ اػٔبٍ ٓـث‪ ٓٞ‬تبٓیٖ‬
‫ک٘٘ؼ‪ .‬ث‪ ٚ‬ػجبؿتی ػِْ تـؾی‪ ٚ‬اؿتجبٓ ٓ‪ٞ‬اػ ؿؾایی ثب چگ‪ٗٞ‬گی امتلبػ‪ ٙ‬ثؼٕ‬
‫اف إٓ ٓ‪ٞ‬اػ ثـای تبٓیٖ مالٓتی امت‪.‬‬
‫م‪ٝ ٚ‬ظیل‪ ٚ‬اٍِی ثـای ٓ‪ٞ‬اػ ؿؾایی ٓتَ‪ٞ‬ؿ ىؼ‪ ٙ‬امت ک‪ ٚ‬ىبَٓ‪ -7:‬تبٓیٖ اٗـژی‬
‫ٓ‪ٞ‬ؿػ ٗیبف ٓتبث‪ُٞ‬ینْ پبی‪ ٚ‬ثؼٕ‪-2 ،‬ىـکت ػؿ مبعت ‪ ٝ‬تـٓیْ ثبكت‪ٜ‬بی ثؼٕ‪-9 ،‬‬
‫تبٓیٖ ٗیبف ٓتبث‪ُٞ‬ینْ كؼبُیت ‪ٛ‬بی ٓ‪ٞ‬ؿػ ٗیبف ثؼٕ‬
‫ث‪ ٚ‬م‪ ٚ‬ػمت‪ٞٓ ٚ‬اػ ؿؾایی ىبَٓ کـث‪ٛٞ‬یؼؿات ‪ٛ‬ب‪ ،‬چـثی ‪ٛ‬ب ‪ ٝ‬پـ‪ٝ‬تئی٘‪ٜ‬ب ک‪ٚ‬‬
‫ثـای ت‪ُٞ‬یؼ اٗـژی ‪ ٝ‬تبٓیٖ ؿىؼ ‪ ٝ‬تـٓیْ ثبكت ‪ٛ‬بی ثؼٕ ث‪ ٚ‬کبؿ ٓی ؿ‪ٗٝ‬ؼ‪،‬‬
‫ػؿىت ٓـؾی گلت‪ٓ ٚ‬ی ى‪ٞ‬ػ‪ .‬ک‪ٗ ٚ‬یبف ؿ‪ٝ‬فاٗ‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬إٓ ‪ٛ‬ب ثیيتـ اف چ٘ؼ گـّ امت‪.‬‬
‫ػؿ ٓوبثَ چ‪ٗ ٕٞ‬یبف ؿ‪ٝ‬فاٗ‪ ٚ‬ث‪ٝ ٚ‬یتبٓیٖ ‪ٛ‬ب ‪ ٝ‬آالس ػؿ ٓوبػیـ ثنیبؿ‬
‫اٗؼک(ٓؼٔ‪ٞ‬ال ٓیِی گـّ یب ٓیکـ‪ٝ‬گـّ) ٓی ثبىؼ ؿیق ٓـؾی گلت‪ٓ ٚ‬ی ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬

‫‪ .۱-7‬تغذیّ در کْٕظتاٌ‬
‫ث‪ ٚ‬عبٕـ ىـایٔ عبً ایٖ ٗ‪ٞ‬ع ‪ٝ‬ؿفه ‪ ٝ‬فٓبٕ ٕ‪ٞ‬الٗی اٗزبّ إٓ ٓؼٔ‪ٞ‬ال تـؾی‪ ٚ‬ػؿ‬
‫ک‪ٛٞ‬نتبٕ ث‪ٓ ٚ‬يکالت ػؼیؼ‪ ٙ‬ای ‪ٔٛ‬ـا‪ ٙ‬امت‪:‬‬
‫ٓؼٔ‪ٞ‬ال فٓبٕ الفّ ‪ ٝ‬کبكی ثـای تـؾی‪ ٚ‬ػؿ ک‪ٛٞ‬نتبٕ ٗٔی ت‪ٞ‬إ ػؿ ٗظـ‬ ‫‪‬‬
‫گـكت ‪ ٝ‬عیِی ‪ٝ‬هت ‪ٛ‬ب إٓ ؿا ث‪ ٚ‬تؼ‪ٞ‬ین اٗؼاعت‪ ٝ ٚ‬یب صؾف ٓی ى‪ٞ‬ػ‪،‬‬
‫ث‪ ٚ‬عبٕـ ىـایٔ ٓکبٗی ‪ ٝ‬ػٓبیی ک‪ٛٞ‬نتبٕ هبػؿ ث‪ٗ ٚ‬ظْ ػاػٕ ث‪ ٚ‬فٓبٕ ‪ٝ‬‬ ‫‪‬‬
‫ٓکبٕ تـؾی‪ٔٗ ٚ‬ی ى‪ٞ‬یْ‪،‬‬
‫صَٔ ‪ٗ ٝ‬گ‪ٜ‬ؼاؿي ؿؾا ٓضؼ‪ٝ‬ػیت ‪ٛ‬بي رؼي ػؿ اٗتغبة ‪ ٝ‬ت‪ٜ‬ی‪ٞٓ ٚ‬اػ ؿؾایي‬ ‫‪‬‬
‫ؿا ػاؿػ ُؾا اٗتغبة ‪ ٝ‬ت٘‪ٞ‬ع کبكی تـؾی‪ ٚ‬ػؿ ً‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػإ ثب اكـاػ ػبػي‬
‫‪ ٝ‬ثب مبیـ ‪ٝ‬ؿفىٌبؿإ ٓتلب‪ٝ‬ت ث‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬ثب ٓضؼ‪ٝ‬یت ‪ٔٛ‬ـا‪ ٙ‬امت‬
‫اؿتلبع ‪ٛ ٝ‬یپ‪ٞ‬کنی ثبػج کب‪ٛ‬و اىت‪ٜ‬ب ػؿ ک‪ٛٞ‬نتبٕ ىؼ‪ ٝ ٙ‬ػُیَ ػیگـی‬ ‫‪‬‬
‫ثـای ٓيکالت ػؿ تـؾی‪ ٚ‬ک‪ٛٞ‬نتبٕ ٓی ثبىؼ‬
‫عنتگی ٗبىی اف كؼبُیت فیبػ ‪ٗ ٝ‬ج‪ٞ‬ػ فٓبٕ کبكی ثـای امتـاصت ثبػت‬ ‫‪‬‬
‫کْ ث‪ٞ‬ػٕ ٗنجی اىت‪ٜ‬ب ػؿ ک‪ٛٞ‬نتبٕ ث‪ٞ‬ػ‪ ٙ‬امت‬
‫ٓضؼ‪ٝ‬ػیت ‪ٛ‬ب اف ٗظـ ت‪ٜ‬ی‪ ٚ‬ؿؾایی ثبػج کب‪ٛ‬و ت٘‪ٞ‬ع مِیو‪ ٝ ٚ‬اٗتغبة ىؼ‪ٙ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ٝ‬ػؿیبكت ٓ‪ٞ‬اػ ؿؾایی ٓ‪ٞ‬ؿػ ٗیبف ؿا ٓضؼ‪ٝ‬ػ ٓی مبفػ‬
‫‪ٜٗ ٝ‬بیتب ت‪ٜ‬ی‪ ٝ ٚ‬آٓبػ‪ ٙ‬مبفی ‪ ٝ‬آىپقی ‪ٓ ٝ‬ضؼ‪ٝ‬یت ٓ٘جغ صـاؿتی ‪ٝ‬‬ ‫‪‬‬
‫اثقاؿ آىپقی اف ػیگـ ٓضؼ‪ٝ‬یت ‪ٛ‬ب ػؿ تـؾی‪ ٚ‬ػؿ ک‪ٛٞ‬نتبٕ امت‪.‬‬
‫ثب ایٖ صبٍ ث‪ ٚ‬عبٕـ م٘گیٖ ث‪ٞ‬ػٕ ؽاتی ایٖ ٗ‪ٞ‬ع ‪ٝ‬ؿفه ‪ ٝ‬كؼبُیت‪ ،‬ث‪ ٚ‬ؿ‪ٝ‬ى‪ٜ‬بی‬
‫ٓٔکٖ ثبیؼ ؿؾای ٓو‪ٞ‬ی ‪٘ٓ ٝ‬بمت ‪ ٝ‬الفّ ثـای اػآ‪ ٚ‬كؼبُیت ػؿ ثـٗبٓ‪ٓ ٚ‬ؼ ٗظـ‬
‫ث‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬ثبیؼ ت‪ٜ‬ی‪ ٚ‬گـػػ‪ .‬یک تـؾی‪ٗ ٚ‬بٓ٘بمت ثبػج کب‪ٛ‬و ه٘ؼ ع‪ ،ٕٞ‬کب‪ٛ‬و‬
‫ؽعبیـ گِیک‪ٞ‬ژٕ ثؼٕ‪ ،‬عنتگی ‪ ٝ‬کب‪ٛ‬و ت‪ٞ‬إ ثؼٕ ‪ ٝ‬ثی ص‪ ٍِٚٞ‬گی ‪ٜٗ ٝ‬بیتب‬
‫تَٔیٔبت ؿِٔ ‪ ٝ‬ثـ‪ٝ‬ف عٖـ ؿا ثبػج ٓی ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬

‫‪37‬‬
‫‪ٝ‬ؿفه ث‪ ٚ‬عبٕـ ٓضؼ‪ٝ‬یت ػؿ تـؾی‪ ٚ‬ثب کب‪ٛ‬و ‪ٝ‬فٕ ٓ‪ٞ‬ار‪ٚ‬‬ ‫ٓؼٔ‪ٞ‬ال ػؿ ایٖ ٗ‪ٞ‬ع‬
‫‪ٝ‬فٕ(کب‪ٛ‬و ػؿ ػِْ‪ ٝ ٚ‬چـثی ‪ ٝ‬ؽعبیـ ه٘ؼ ع‪ )ٕٞ‬ع‪ٞ‬ػ ثبػج‬ ‫‪ٛ‬نتیْ ک‪ ٚ‬ایٖ کب‪ٛ‬و‬
‫مـٓب ‪ ٝ‬کب‪ٛ‬و ثبؿ تضَٔ ؿ‪ٝ‬اٗی ‪ ٝ‬کب‪ٛ‬و هؼؿت رنٔی ‪ٝ‬‬ ‫عنتگی‪ ،‬کب‪ٛ‬و تضَٔ‬
‫ٓی گـػػ‪.‬‬ ‫اكقایو ثـ‪ٝ‬ف ص‪ٞ‬اػث‬

‫‪ٔ .2-7‬یژگی ْای غذای کِٕ ٔ يزادم تغذیّ‬

‫یک ؿؾای ٓ٘بمت ػؿ ک‪ ٙٞ‬ثبیؼ ػاؿای ‪ٝ‬یژگی ‪ٛ‬بی فیـ ثبىؼ‪:‬‬
‫‪ ‬ؿؾاي ً‪ ٙٞ‬ثبیؼ مبُْ‪ٓ ،‬و‪ٞ‬ي ‪ ٝ‬مجي ‪ ٝ‬هبثَ صَٔ ‪ٗ ٝ‬گ‪ٜ‬ؼاؿي ثبىؼ ‪ ٝ‬ثت‪ٞ‬إ ث‪ٚ‬‬
‫ؿاصتي إٓ ؿا آٓبػ‪ً ٙ‬ـػ‬
‫‪ ‬ثبیؼ ع‪ٞ‬ه ٕؼْ ثبىؼ تب ػؿ ىـایٔ ثي اىت‪ٜ‬بیي اؿتلبع هبثَ امتلبػ‪ ٙ‬ثبىؼ ‪ٝ‬‬
‫ثغَ‪ ًٞ‬ػؿ ثـٗبٓ‪ٛ ٚ‬بي چ٘ؼ ؿ‪ٝ‬ف‪ ٙ‬ت٘‪ٞ‬ع ًبكي ػاىت‪ ٚ‬ثبىؼ‪.‬‬
‫‪ ‬آکبٕ صَٔ ‪ٗ ٝ‬گ‪ٜ‬ؼاؿي ؿؾا ثبیؼ ؿاصت ث‪ٞ‬ػ‪ ٙ‬ثبىؼ‬

‫تـؾی‪ ٚ‬یک ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػ ؿا ٓی ت‪ٞ‬إ ث‪ ٚ‬م‪ٓ ٚ‬ـصِ‪ ٚ‬تونیْ کـػ‪:‬‬

‫‪ ‬تـؾی‪٘ٛ ٚ‬گبّ تٔـیٖ ‪ ٝ‬آيادِ طاسي‪ :‬ثـ امبك ثـٗبٓ‪ ٚ‬آٓبػ‪ ٙ‬مبفی ثؼٗی ‪ ٝ‬فیـ‬
‫ٗظـ ٓـثیبٕ ‪ٓ ٝ‬تغََیٖ ٓـث‪ ٓٞ‬ثبیؼ یک ؿژیْ‪٘ٓ ،‬بمت اف ٗظـ کبُـی ‪ ٝ‬پـ‪ٝ‬تئیٖ‬
‫ث‪ٞ‬ػ‪ ٙ‬ثبىؼ تب ّٖٔ صلظ ثبكت ػْالٗي ‪ ٝ‬رِ‪ٞ‬گیـي اكقایو ‪ٝ‬فٕ ثت‪ٞ‬اٗؼ ؽعبئـ‬
‫ًـث‪ٛٞ‬یؼؿات ثؼٕ ؿا ٗیق هجَ اف ثـٗبٓ‪ ٚ‬ثبؿگؾاؿي ٗٔبیؼ‬
‫‪ ‬تـؾی‪٘ٛ ٚ‬گبّ تزَايّ‪ :‬ثبیؼ صب‪ٝ‬ی کِی‪ ٚ‬گـ‪ٜٛٝ‬بی ؿؾایی ثبىؼ ‪ ٝ‬ث‪ٗ ٚ‬نجت ٓ٘بمت‬
‫کـث‪ٛٞ‬یؼؿات مبػ‪ٓ ٝ ٙ‬ـکت ػاىت‪ ٚ‬ثبىؼ ‪ٔٛ ٝ‬چ٘یٖ ث‪ ٚ‬ث‪ٜ‬ؼاىت كـػی ‪ ٝ‬ث‪ٜ‬ؼاىت‬
‫ؿؾا ‪ ٝ‬آة كـػی ‪ ٝ‬ػمت‪ ٚ‬رٔؼی ػهت الفّ ؿا ٗٔ‪ٞ‬ػ‪ ٝ ٙ‬تب صؼ آکبٕ اف ؿؾا ‪ٛ‬بی‬
‫ثیٖ ؿا‪ٛ‬ی امتلبػ‪ٗ ٙ‬گـػػ‬
‫‪ ‬تـؾی‪ ٚ‬تعذ اس تزَايّ‪ :‬فیـ ٗظـ ٓـثیبٕ ‪ٓ ٝ‬تغََیٖ ٓـث‪ ٓٞ‬ثبیؼ یک ؿژیْ‬
‫ٓ٘بمت اف ٗظـ کبُـی ‪ ٝ‬پـ‪ٝ‬تئیٖ ث‪ٞ‬ػ‪ ٙ‬ثبىؼ تب ّٖٔ صلظ ثبكت ػْالٗي ‪ٝ‬‬
‫رِ‪ٞ‬گیـي اكقایو ‪ٝ‬فٕ ثت‪ٞ‬اٗؼ ؽعبئـ پـ‪ٝ‬ئیٖ ‪ً ٝ‬ـث‪ٛٞ‬یؼؿات ثؼٕ ؿا ثؼؼ اف‬
‫ثـٗبٓ‪ ٚ‬ثبؿگؾاؿي ٗٔبیؼ‬

‫‪ .0-7‬يذاطثّ کانزی يٕرد َیاس ٔ رژیى غذایی يُاطة‬

‫اٗـژی َٓـكی ػؿ فٗؼگی ؿ‪ٝ‬فٓـ‪ ٙ‬ث‪ٕٞٚ‬ؿ ٓت‪ٞ‬مٔ ‪ 7322‬کیِ‪ٞ‬کبُـی ثـای فٗبٕ ‪ٝ‬‬
‫‪ 2222‬کیِ‪ٞ‬کبُـی ػؿ ؿ‪ٝ‬ف ثـای ٓـػإ امت‪ ،‬آب ث‪٘ٛ ٚ‬گبّ اٗزبّ كؼبُیت‬
‫ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی ثب اكقایو اؿتلبع ‪ ٝ‬كؼبُیت ‪ ٝ‬کب‪ٛ‬و ػٓب‪ ،‬گب‪ٛ‬ب ػ‪ ٝ‬اُی م‪ ٚ‬ثـاثـ‬
‫صبُت ٓؼٔ‪ ٍٞ‬اٗـژی َٓـف ٓیى‪ٞ‬ػ (ثیٖ ‪ 9۵22‬تب ‪ ۵222‬کیِ‪ٞ‬کبُـی ػؿ ؿ‪ٝ‬ف ثـای‬
‫یک كـػ ثب ‪ٝ‬فٕ ٓت‪ٞ‬مٔ ‪ 12‬کیِ‪ٞ‬گـّ) ک‪ ٚ‬ایٖ ٓوؼاؿ ثبیؼ تبٓیٖ ‪ ٝ‬ربیگقیٖ‬
‫ى‪ٞ‬ػ‪ .‬یک ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػ ػؿ اؿتلبػبت اگـ ث‪ ٚ‬اٗؼاف‪ٙ‬ای ک‪ ٚ‬اٗـژی ٓیم‪ٞ‬فاٗؼ‪ ،‬کبُـی‬
‫َٓـف ٗک٘ؼ ؽعبیـ اٗـژی ثؼٗو تٔبّ ىؼ‪ ٝ ٙ‬اف ایٖ ٗوٖ‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬ثؼؼ ثؼٕ ثـای‬
‫تبٓیٖ اٗـژی ٓت‪ٞ‬مَ ث‪ ٚ‬ىکنتٖ ‪ ٝ‬م‪ٞ‬فاٗؼٕ پـ‪ٝ‬تییٖ‪ٛ‬بی ٓ‪ٞ‬ر‪ٞ‬ػ ػؿ ٓب‪ٛ‬یچ‪ٛٚ‬ب‬
‫ٓیى‪ٞ‬ػ‪ ،‬ک‪ ٚ‬ایٖ صبُت ثبػج ثـ‪ٝ‬ف ػالیْ تـؾی‪ٗ ٚ‬بٓ٘بمت ع‪ٞ‬ا‪ٛ‬ؼ ىؼ‪ٗ .‬ض‪ٙٞ‬‬
‫ٓضبمج‪ ٚ‬کبُـی ثـای یک ‪ٝ‬ؿفىکبؿ ثب ‪ٝ‬فٕ ‪ 12‬کیِ‪ ٞ‬گـّ ثؼیٖ ىکَ امت‪:‬‬
‫‪ 2۵‬کیِ‪ ٞ‬کبُـی اٗـژی ػؿ‬ ‫ػؿ صبُت پبی‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬افای ‪ٛ‬ـ کیِ‪ٝ ٞ‬فٕ ثؼٕ‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫ؿ‪ٝ‬ف الفّ امت‪2۵*12 =71۵2 .‬‬
‫كبکت‪ٞ‬ؿ كؼبُیت ثـای اكـاػ ػبػی ‪ 7.۵‬ثـاثـ اٗـژی پبی‪ ٝ ٚ‬ثـای یک‬ ‫‪‬‬
‫‪ٝ‬ؿفىکبؿ ٓـػ تب ‪ 2‬ثـاثـ ٓی ثبىؼ‪2*71۵2 =9۵22 .‬‬
‫ع‪ٞ‬ػ ٓ‪ٞ‬اػ ؿؾایی َٓـف ٓی ى‪ٞ‬ػ‪.‬‬ ‫‪ 72‬ػؿٍؼ ؿؾای َٓـكی ػؿ م‪ٞ‬عت ‪ ٝ‬مبف‬ ‫‪‬‬
‫‪9۵2 +9۵22 =98۵2‬‬
‫یؼ٘ی یک ‪ٝ‬ؿفىکبؿ ثب ‪ٝ‬فٕ ‪ 12‬کیِ‪ ٞ‬کبُـی ؿ‪ٝ‬فاٗ‪ 98۵2 ٚ‬کیِ‪ٞ‬کبُـی اٗـژی الفّ‬
‫امت ک‪ ٚ‬ثـای یک ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػ ٓی ت‪ٞ‬إ ّـیت مـٓب (‪ 72‬ػؿٍؼ اٗـژی ٓ‪ٞ‬ؿػ ٗیبف‬
‫‪38‬‬
 ‫پبی‪ ٝ )ٚ‬ثـای اؿتلبع (‪ 7۵‬تب ‪ ۵2‬ػؿٍؼ اٗـژی ٓ‪ٞ‬ؿػ ٗیبف پبی‪ )ٚ‬ؿا اّبك‪ٚ‬‬
‫کـػ ک‪ٜٗ ٚ‬بیتب ثـای یک ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػ ػؿ اؿتلبػبت ثبال تب ‪ ۵222‬کیِ‪ ٞ‬کبُـی ػؿ‬
‫ؿ‪ٝ‬ف ٗیبف ‪ٝ‬ر‪ٞ‬ػ ػاؿػ‪.‬‬
‫ایٖ اٗـژی ثبیؼ اف ٓ‪ٞ‬اػ ؿؾایی تبٓیٖ ى‪ٞ‬ػ ک‪ ٚ‬ت‪ٍٞ‬ی‪ٓ ٚ‬ی ى‪ٞ‬ػ ث‪ٗ ٚ‬نجت ‪ٛ‬بی‬
‫فیـ تبٓیٖ گـػػ‪:‬‬
‫ٍجضبٗ‪92 ٚ‬ػؿٍؼ‬ ‫‪‬‬
‫ٓیبٕ ‪ٝ‬ػؼ‪ ٙ‬هجَ اف ظ‪ٜ‬ـ ‪72‬ػؿٍؼ‬ ‫‪‬‬
‫ٗب‪ٛ‬بؿ ‪22‬ػؿٍؼ‬ ‫‪‬‬
‫ٓیبٕ ‪ٝ‬ػؼ‪ ٙ‬ثؼؼ اف ظ‪ٜ‬ـ ‪72‬ػؿٍؼ‬ ‫‪‬‬
‫ىبّ ‪22‬ػؿٍؼ‬ ‫‪‬‬

‫ت‪ٍٞ‬ی‪ٓ ٚ‬ی ى‪ٞ‬ػ ػؿ ایٖ ‪ٝ‬ػؼ‪ٛ ٙ‬بی ؿؾایی ‪ ۵۵‬تب ‪ ۶2‬ػؿٍؼ اف کَ کبُـی ػؿیبكتی‬
‫اف کـث‪ٛٞ‬یؼؿات ‪ٛ‬ب ‪ 2۵ ٝ‬تب ‪ 92‬ػؿٍؼ اف چـثی ‪72 ٝ‬تب ‪ 7۵‬ػؿٍؼ اف پـ‪ٝ‬تئیٖ (‬
‫ث‪ٕٞ ٚ‬ؿ ػٔؼ‪ ٙ‬اف ٓ٘يب صی‪ٞ‬اٗی ) ث‪ ٚ‬ػمت آیؼ‪ .‬ثٖ‪ٞ‬ؿ ٓت‪ٞ‬مٔ ‪ٛ‬ـ گـّ کـث‪ٛٞ‬یؼات‬
‫‪ ٝ‬پـ‪ٝ‬تئیٖ ‪ ۴‬کیِ‪ٞ‬کبُـی اٗـژی ‪ٛ ٝ‬ـ گـّ چـثی ‪ 3‬کیِ‪ٞ‬کبُـی اٗـژی ت‪ُٞ‬یؼ ٓی‬
‫ک٘ؼ‪.‬‬
‫جذٔل ‪ -۱‬يٕاد غذایی ٔ يیشاٌ کانزی آَٓا‬

‫‪ٔ .4-7‬یتايیُٓا ٔ ايالح در کْٕظتاٌ‬

‫ث‪ٝ ٚ‬یتبٓیٖ ‪ٛ‬ب ‪ ٝ‬آالس چ‪ ٕٞ‬ؿ‪ٝ‬فاٗ‪ ٚ‬ػؿ ٓوبػیـ ثنیبؿاٗؼک ( ٓؼٔ‪ٞ‬ال ٓیِی‬
‫گـّ یب ٓیکـ‪ٝ‬گـّ ) ٓ‪ٞ‬ؿػ ٗیبفٗؼ‪ ،‬ؿیق ٓـؾی گلت‪ٓ ٚ‬ی ى‪ٞ‬ػ‪ٝ .‬یتبٓیٖ ‪ٛ‬ب‪،‬‬
‫ٓ‪ٞ‬اػ ٓؼؼٗی ‪ ٝ‬آة اف ٓ٘بثغ ت‪ُٞ‬یؼ اٗـژی ث‪ ٚ‬ىٔبؿ ٗٔی ؿ‪ٗٝ‬ؼ‪ٝ .‬یتبٓیٖ ‪ٛ‬ب‬
‫ع‪ٞ‬ػ ػ‪ٞٗ ٝ‬ع ٓضِ‪ ٍٞ‬ػؿ آة(‪ٝ‬یتبٓیٖ ‪ٛ‬بی عبٗ‪ٞ‬اػ‪ٝ ٝ B ٙ‬یتبٓیٖ ‪ٓ ٝ ) C‬ضِ‪ ٍٞ‬ػؿ‬
‫چـثی(‪ٝ‬یتبٓی٘‪ٛ ٚ‬بی ‪ٓ )... ٝ E, D, A‬ی ثبى٘ؼ‪ٝ .‬یتبٓیٖ ‪ٛ‬ب ٗوو‬
‫کبتبُیق‪ٝ‬ؿ(كؼبٍ ک٘٘ؼ‪ )ٙ‬ؿا ػؿ كؼَ ‪ ٝ‬اٗلؼبالت ثؼٕ ػاؿٗؼ‪.‬‬
‫ٓ‪ٞ‬اػ ٓؼؼٗی ع‪ٞ‬ػ ث‪ ٚ‬ػ‪ ٝ‬ػمت‪ٓ ٚ‬بکـ‪ ٝ‬أُبٕ(کِنیْ‪ ،‬آ‪ ،ٖٛ‬مؼیْ‪ ،‬کِـ ‪ٝ )... ٝ‬‬
‫ٓیکـ‪ ٝ‬أُبٕ(ؿ‪ٝ‬ی‪٘ٓ ،‬گ٘ق‪ ،‬یؼ‪ ،‬پتبمیْ ‪ )... ٝ‬تونیْ ٓی ى‪ٗٞ‬ؼ‪ٞٓ .‬اػ ٓؼؼٗی‬
‫ػؿ ثنیبؿی اف كؼبُیت ‪ٛ‬بی ثؼٕ ٗوو امبمی ایلب ٓی ٗٔبی٘ؼ‪ٓ .‬ضَ‪ٞ‬الت ُج٘ی‪،‬‬
‫گ‪ٞ‬ىت ‪ٛ‬ب‪ ،‬صج‪ٞ‬ثبت‪ ،‬مجقی ‪ٛ‬بی ػاؿای ثـگ مجق تیـ‪ ٙ‬ث‪ٜ‬تـیٖ ٓ٘بثغ تبٓیٖ ٓ‪ٞ‬اػ‬
‫ٓؼؼٗی ‪ٛ‬نت٘ؼ‪.‬‬

‫‪39‬‬
 ‫‪ .0-7‬تايیٍ آب در کْٕظتاٌ‬
‫ا‪ٔٛ‬یت آة ‪ٗ ٝ‬یبف إٓ ػؿ كیقی‪ُٞٞ‬ژی ثؼٕ ثـ ‪ٔٛ‬گبٕ آىکبؿ امت ‪ ٝ‬ػؿٍؼ ثقؿگی‬
‫اف ثؼٕ ؿا آة تيکیَ ػاػ‪ ٙ‬امت‪ .‬ثؼٕ اٗنبٕ ػؿ یي ً‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػي م٘گیٖ ث‪ٕٞ ٚ‬ؿ‬
‫ٓت‪ٞ‬مٔ ػؿ ‪ٛ‬ـ مبػت ‪ُ 2‬یتـ آة اف ػمت ٓي ػ‪ٛ‬ؼ‪ ًٚ ،‬ث‪ٔٛ ٚ‬ـا‪ ٙ‬إٓ ٓوبػیـ‬
‫فیبػي آالس ٗیق اف ػمت ٓیـ‪ٝ‬ػ‪ُ ،‬ؾا امتلبػ‪٘ٓ ٙ‬بمت اف آة ‪ ٝ‬آالس كـا‪ٝ‬إ‬
‫‪ًٝ‬بكي هجَ‪ ،‬صیٖ ‪ ٝ‬ثؼؼ اف ً‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػي ٓتؼبػٍ ً٘٘ؼ‪ ٙ‬كؼبُیت ‪ٛ‬بي كیقی‪ُٞٞ‬ژیي‬
‫ثؼٕ امت‪ .‬ثبیؼ ػهت ًـػ تب رـیبٕ ٓ٘ظْ اػؿاؿ ‪ٓ ٝ‬ؼك‪ٞ‬ع ث‪ ٚ‬عَ‪ ًٞ‬ػؿ ثـٗبٓ‪ٚ‬‬
‫‪ٛ‬بي چ٘ؼ ؿ‪ٝ‬ف‪ ٙ‬ثـهـاؿ ثبىؼ‪ .‬ػؿ یي ثـٗبٓ‪ ٚ‬ؿؾایي ٓ٘بمت رـیبٕ اػؿاؿ ثبیؼ‬
‫ث‪ٕٞ ٚ‬ؿ ٓ٘بمت ثـهـاؿ ثبىؼ ‪ ٝ‬ؿٗگ اػؿاؿ ٗیق ملیؼ یب فؿػ ًْ ؿٗگ ثبىؼ ًْ‬
‫ىؼٕ اػؿاؿ یب فؿػ تیـ‪ ٝ ٙ‬پـ ؿٗگ ىؼٕ إٓ ٓیت‪ٞ‬اٗؼ ٗيبٗ‪ ًْ ٚ‬ث‪ٞ‬ػٕ آة ثؼٕ‬
‫ثبىؼ (ػ‪ٛ‬یؼؿاتبمی‪ .)ٕٞ‬ت‪ٞ‬ر‪ ٚ‬ث‪ ٚ‬اٍ‪ ٍٞ‬فیـ ػؿ امتلبػ‪ ٙ‬اف آة ٓ‪ ْٜ‬امت‪:‬‬
‫‪ٛ‬ـ آثي آُ‪ٞ‬ػ‪ ٙ‬امت ٓگـ ًِـ ػاىت‪ ٚ‬ثبىؼ‬ ‫‪‬‬
‫ؿٗگ‪ٓ ،‬ق‪ ،ٙ‬ىلبكیت آة ث‪ ٚ‬ت٘‪ٜ‬بیي ٗٔي ت‪ٞ‬اٗؼ تْٔیٖ ً٘٘ؼ‪ ٙ‬مالٓت آة‬ ‫‪‬‬
‫ثبىؼ‬
‫ثـف ؽ‪ٝ‬ة ىؼ‪ ٙ‬كبهؼ آالس امت ‪َٓ ٝ‬ـف إٓ ٓي ت‪ٞ‬اٗؼ ٓيکَ مبف ى‪ٞ‬ػ‬ ‫‪‬‬

‫ؿا‪ٜٛ‬بی ّؼ ػل‪ٗٞ‬ی ٗٔ‪ٞ‬ػٕ آة ىبَٓ‪:‬‬

‫امتلبػ‪ ٙ‬اف هـً ‪ٛ‬بی کِـ‬ ‫‪‬‬
‫امتلبػ‪ ٙ‬اف پ‪ٞ‬ػؿ کِـ‬ ‫‪‬‬
‫ر‪ٞ‬ىبٗؼٕ‬ ‫‪‬‬
‫امتلبػ‪ ٙ‬اف كیِتـ‪ٛ‬بی آة‬ ‫‪‬‬

‫ٕـف ت‪ٜ‬ی‪ ٚ‬کِـ ٓبػؿ ‪ّ ٝ‬ؼ ػل‪ٗٞ‬ی کـػٕ آة‪:‬‬

‫م‪ ٚ‬هبىن ٓـثب ع‪ٞ‬ؿی ( ‪ 7۵‬گـّ ) گـػ پـ کِـیٖ ؿا ػؿ یک ثٖـی(ؿٗگ‬ ‫‪‬‬
‫ثٖـی تیـ‪ ٙ‬ثبىؼ) یک ُیتـی آة اّبك‪ٞٔٗ ٚ‬ػ‪( ٙ‬ث‪ ٚ‬ایٖ ٓضِ‪ٓ ٍٞ‬ضِ‪ٍٞ‬‬
‫ٓبػؿ ٓیگ‪ٞ‬ی٘ؼ) ‪ ٝ‬ث‪ ْٜ‬ثقٗیؼ‪.‬‬
‫‪ ٝ‬مپل ‪ٛ‬لت هٖـ‪ ٙ‬اف ایٖ ٓضِ‪ٓ( ٍٞ‬ضِ‪ٓ ٍٞ‬بػؿ) ؿا ث‪ ٚ‬یک ُیتـ آة‬ ‫‪‬‬
‫اّبك‪ٞٔٗ ٚ‬ػ‪ ٝ ٙ‬ث‪ ْٜ‬ثقٗیؼ‪.‬‬
‫پل اف ٗیْ مبػت ثب إٔی٘بٕ عبٕـ َٓـف ٗٔبییؼ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪40‬‬
 ‫فصم ْشتى‪ :‬کیف کًک ْای أنیّ‪:‬‬
‫ػؿ اثتؼای رق‪ ٙٝ‬اىبؿ‪ ٙ‬ىؼ ک‪ٛ ٚ‬ؼف ایٖ ػ‪ٝ‬ؿ‪ ٙ‬آى٘بیی کبؿآٓ‪ٞ‬فإ ثب‬
‫ثیٔبؿی‪ٜ‬بی ‪ٍ ٝ‬ؼٓبت ‪ ٝ‬آمیت ‪ٛ‬بی ٓ‪ٞ‬ر‪ٞ‬ػ ػؿ ک‪ٛٞ‬نتبٕ امت‪ٛ .‬ؼف ٓ‪ ْٜ‬ػیگـ ایٖ‬
‫ػ‪ٝ‬ؿ‪ ٙ‬ثؼؼ اف آى٘بیی ثب ثیٔبؿی‪ٜ‬ب ‪ ٝ‬آمیت ‪ٛ‬بیی ک‪ٛٞ‬نتبٕ ایٖ امت ک‪ ٚ‬یک‬
‫ً ثبیؼ یک آؼاػگـ ع‪ٞ‬ثی ثبىؼ‪.‬‬
‫ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػ ع‪ٞ‬ة صتٔب‬
‫ُؾا آگب‪ٛ‬ی ‪ٛ‬ـ ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػ ثب ‪ّٝ‬ؼیت رنٔبٗی ‪ ٝ‬م‪ٞ‬اثن ثیٔبؿی ع‪ٞ‬ػ ‪ٞ٘ٔٛ ٝ‬ؿػإ‬
‫ع‪ٞ‬ػ ػؿ ػاىتٖ یک ثـٗبٓ‪ ٚ‬ایٖٔ ٓ‪ ٝ ْٜ‬امبمی ٓی ثبىؼ‪ .‬ت‪ٍٞ‬ی‪ٓ ٚ‬ی ى‪ٞ‬ػ‪:‬‬
‫ً ثب پقىک ع‪ٞ‬ػ ػؿ اؿتجبٓ ثب‬ ‫اكـاػی ک‪ ٚ‬مبثو‪ ٚ‬ثیٔبؿی ػاؿٗؼ صتٔب‬ ‫‪‬‬
‫ثـٗبٓ‪ٓ ٚ‬ي‪ٞ‬ؿت ک٘٘ؼ‪ ،‬ث‪ٞ٘ٔٛ ٚ‬ؿػإ ع‪ٞ‬ػ إالع ػ‪٘ٛ‬ؼ ‪ ٝ‬ػاؿ‪ٛٝ‬بی الفّ ؿا‬
‫‪ٔٛ‬ـا‪ ٙ‬ع‪ٞ‬ػ ثجـٗؼ‪.‬‬
‫ػؿ ارـای ‪ٛ‬ـ ثـٗبٓ‪ٗ ٚ‬نجت ث‪ ٚ‬ع‪ٞ‬ػ (تزـث‪ ،ٚ‬آٓ‪ٞ‬فه‪ ،‬تز‪ٜ‬یقات‪ ،‬عٖـ‬ ‫‪‬‬
‫پؾیـی ‪ٝ )... ٝ‬اهغ گـا ثبىیؼ‪.‬‬
‫در سياٌ ٔلٕع دٕادث ٔ تزای تما طّ گاو اطاطی ضزرٔی اطت کّ در ٔلٕع‬
‫دٕادث تایذ طزیعا َظثت تّ اَجاو آَٓا الذاو ًَٕد‪:‬‬
‫ت‪ٞ‬هق كؼبُیت‪ٛ‬ب‬ ‫‪‬‬

‫تيغیٌ ٓ‪ٞ‬هؼیت ‪ ٝ‬ا‪ُٞٝ‬یتث٘ؼی ٗیبف‪ٛ‬ب‬ ‫‪‬‬

‫اثتکبؿ ػَٔ‬ ‫‪‬‬

‫آب ػؿ ک٘بؿ ایٖ م‪ ٚ‬گبّ امبمی ‪ ٝ‬ػؿ ٍ‪ٞ‬ؿتی ک‪ّ ٚ‬ـ‪ٝ‬ؿت اٗزبّ کٔک ‪ٛ‬بی ا‪ُٝ‬ی‪ٚ‬‬
‫ث‪ٞ‬ػ‪ ٙ‬ثبىؼ ‪ ٝ‬آؼاػگـ ػاؿای ت‪ٞ‬اٗبیی ‪ٜٓ ٝ‬بؿت ‪ ٝ‬تغٌَ کبكی ‪ ٝ‬الفّ ثـای ایٖ‬
‫کبؿ ؿا ػاىت‪ ٚ‬ثبىؼ اهؼاّ ث‪ ٚ‬اٗزبّ کٔک ‪ٛ‬بی ا‪ُٝ‬ی‪ ٚ‬ثبیؼ ثب ػؿ ٗظـ گـكتٖ‬
‫م‪ ٚ‬اٍَ فیـ ٍ‪ٞ‬ؿت پؾیـػ‪:‬‬
‫ٗزبت ربٕ َٓؼ‪ ّٝ‬ثبىؼ‬ ‫‪‬‬
‫رِ‪ٞ‬گیـی اف ‪ٝ‬عیْ تـ ىؼٕ ‪ّٝ‬ؼیت َٓؼ‪ ّٝ‬ثبىؼ‬ ‫‪‬‬
‫تنـیغ ػؿ آـ ث‪ٜ‬ج‪ٞ‬ػی َٓؼ‪ّٝ‬‬ ‫‪‬‬

‫َکتّ يٓى‪ :‬صالدیت يا تزای اطتفادِ اس دارٔ ٔ تجٓیشات پششکی در چّ ططذی‬

‫اطت؟‬
‫فمط اس چیشْایی اطتفادِ کُیذ کّ داَش ٔ طزس اطتفادِ آَٓا را‬ ‫‪‬‬
‫يیذاَیذ ٔ صالدیت آٌ را داریذ‪.‬‬

‫‪ٔ .۱-۸‬ظایف ايذادگز‪:‬‬

‫ػؿ فٓبٕ ‪ٝ‬ه‪ٞ‬ع صبػح‪ ٚ‬آؼاػگـ ‪ٝ‬ظبیق فیـ ؿا ػاؿػ‪:‬‬
‫ٓ‪ٜٔ‬تـیٖ ‪ٝ‬ظیل‪٘ٛ ٚ‬گبّ کٔک ث‪ ٚ‬ػیگـإ ر‪ٜ‬ت صلظ مالٓت ‪ ٝ‬ایٔ٘ی ع‪ٞ‬ػ امت‬ ‫‪‬‬
‫مپل اؿفیبثی ‪ّٝ‬ؼیت ‪٘ٛ‬گبّ ‪ٝ‬ؿ‪ٝ‬ػ ث‪ٍ ٚ‬ض٘‪ ٚ‬امت‬ ‫‪‬‬
‫اؿفیبثی ٓ‪ٞ‬هؼیت ‪ٍ ٝ‬ض٘‪ ٚ‬صبػح‪ٚ‬‬ ‫‪‬‬
‫اؿفیبثی َٓؼ‪ّٝ‬‬ ‫‪‬‬
‫اؿفیبثی ا‪ُٝ‬ی‪ ٚ‬ىبَٓ ‪ABCD‬‬ ‫‪‬‬
‫اؿفیبثی حبٗ‪ٞ‬ی‪ٚ‬‬ ‫‪‬‬

‫تلب‪ٝ‬ت ٓ‪ ْٜ‬آؼاػ ‪ٞٛ‬ایی ‪ ٝ‬تيکیالت ٓ٘نزْ ‪ٓ ٝ‬ؼ‪ ٕٝ‬آؼاػ ؿمبٗی ػؿ کي‪ٞ‬ؿ ‪ٛ‬ب‪،‬‬
‫ّـ‪ٝ‬ؿت ػاىتٖ کیق کٔک ‪ٛ‬بی ا‪ُٝ‬ی‪ ٝ ٚ‬آى٘بیی ث‪ ٚ‬ثیٔبؿی‪ٜ‬ب ‪ٓ ٝ‬يکالت ٓ‪ٞ‬ر‪ٞ‬ػ ػؿ‬
‫ک‪ٛٞ‬نتبٕ ؿا ٓی ؿمبٗؼ‪َ .‬مش ايذاد ْٕایی ػؿ تنـیغ آؼاػ ػؿ ک‪ٛٞ‬نتبٕ‪:‬‬
‫‪41‬‬
 ‫ک‪ٞ‬تب‪ ٙ‬ىؼٕ فٓبٕ آؼاػ ؿمبٗی‬ ‫‪‬‬

‫صَٔ ٗیـ‪ٛٝ‬بی آؼاػی ‪ٓ ٝ‬تغٌَ‪ ،‬آب ؿیـ ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػ‬ ‫‪‬‬

‫هبثِیت صَٔ ٕیق ‪ٝ‬میؼی اف ػاؿ‪ ٝ ٝ‬تز‪ٜ‬یقات پقىکی‬ ‫‪‬‬

‫هبثِیت صَٔ تز‪ٜ‬یقات پقىکی ‪ ٝ‬آؼاػی صزیْ‪ ،‬م٘گیٖ ‪ٞٓ ... ٝ‬ؿػ ٗیبف‬ ‫‪‬‬

‫صَٔ مـیغ ‪ ٝ‬ایٖٔ َٓؼ‪ ّٝ‬ر‪ٜ‬ت اػآ‪ ٚ‬ػؿٓبٕ‬ ‫‪‬‬

‫تـػػ ػؿ ٓنیـ ثـای ‪...‬‬ ‫‪‬‬

‫تن‪ٜ‬یَ ‪ ٝ‬اؿتوبء پـ‪ٝ‬م‪ ٚ‬آؼاػ ‪ٗ ٝ‬زبت ػؿ ٓ٘بٕن مغت ‪ ٝ‬ك٘ی‬ ‫‪‬‬

‫‪ .2-۸‬ططخ تُذی کیف(جعثّ) کًک ْای أنیّ‪:‬‬

‫ٕجیؼت گـػإ ‪ ٝ‬امکی ثبفإ‬ ‫‪ )7‬يمذياتی ‪ :‬ثـای ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػإ ؿیـ صـك‪ ٚ‬ای‪،‬‬
‫ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی‪،‬‬ ‫ؿا‪ٔ٘ٛ‬بیبٕ‬ ‫ٓـثیبٕ‪،‬‬ ‫ای‪،‬‬ ‫صـك‪ٚ‬‬ ‫ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػإ‬ ‫ثـای‬ ‫‪:‬‬ ‫‪ )2‬يتٕطط‬
‫آؼاػگـإ‬
‫‪ )9‬پیشزفتّ‪ :‬ثـای پقىکبٕ ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػ‬
‫‪ : Expedition‬تز‪ٜ‬یقات ‪ ٝ‬ػاؿ‪ٛٝ‬بی الفّ ر‪ٜ‬ت یک تیْ ‪ٛ‬یٔبُیب ٗ‪ٞ‬ؿػی‬ ‫‪)۴‬‬
‫‪ )۵‬پُاْگاِ ْا‪ :‬تز‪ٜ‬یقات ‪ُٞ ٝ‬افّ ػاؿ‪ٝ‬یی الفّ ثـای پ٘ب‪ٛ‬گب‪ٛ ٙ‬بی ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی‬
‫ٓ‪ٞ‬اؿػ ٓؼ ٗظـ ‪ٝ ٝ‬یژگی یک کیق کٔک‪ٜ‬بی ا‪ُٝ‬ی‪ٓ ٝ ٚ‬ضت‪ٞ‬یبت إٓ‪:‬‬
‫كْب ‪ٝ ٝ‬فٕ ػؿ‬ ‫تب صؼ ٓٔکٖ ک‪ٞ‬چک ‪ ٝ‬مجک ثبىؼ ثب ػؿ ٗظـ گـكتٖ‬ ‫‪‬‬
‫ػمتـك‪.‬‬
‫ٓؼت فٓبٕ ملـ‬ ‫‪‬‬

‫صؼاکخـ كبٍِ‪ ٚ‬تب ٗقػیکتـیٖ ٓـکق ػؿٓبٗی‬ ‫‪‬‬

‫ٗ‪ٞ‬ع كؼبُیت ‪ ٝ‬ىـایٔ ٓضیٖی‬ ‫‪‬‬

‫مٖ ‪ ٝ‬مبثوۀ پقىکی اػْبی گـ‪ٙٝ‬‬ ‫‪‬‬

‫ػاٗو ‪ ٝ‬تزـثۀ اػْبی گـ‪ ٙٝ‬ػؿ امتلبػ‪ ٙ‬اف ػاؿ‪ ٝ ٝ‬تز‪ٜ‬یقات پقىکی‬ ‫‪‬‬

‫کبٓالً ٓلیؼ ‪ٞٓ ٝ‬حـ ثبى٘ؼ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ٕیق ػؿٓبٗی ‪ ٝ‬ایٔ٘ی ‪ٝ‬میغ ػاىت‪ ٚ‬ثبى٘ؼ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ػاؿای پبیؼاؿی كیقیکی ‪ ٝ‬ىیٔیبیی ثبال ػؿ مـٓب ‪ ٝ‬گـٓب ‪ ٝ‬ىـایٔ‬ ‫‪‬‬

‫مغت ثبىؼ‪.‬‬
‫ػبؿی اف ٓ‪ٞ‬اػ ٓغؼؿ ثبى٘ؼ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ػاؿای ػمت‪ٞ‬ؿاُؼَٔ ربٓغ ‪ٓ ٝ‬يغٌ ٕـیو‪َٓ ٚ‬ـف ثبى٘ؼ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪.۱-2-۸‬الالو يٕرد َیاس در کیف کًکٓای أنیّ ايذادگز تیى‪:‬‬

‫‪ٔ -۱‬طایم جزادی‪ :‬مت ثغی‪ٚ‬ی امتـیَ (م‪ٞ‬فٕگیـ‪ ،‬پ٘ل ‪ ٝ‬هیچی) – ‪ 7‬مت‪ ،‬تیؾ‬
‫ثینت‪ٞ‬ؿی – یک ػؼػ ‪ٗ،‬ظ ‪ ٝ‬م‪ٞ‬فٕ ثغی‪ – ٚ‬یک ػؼػ‬

‫‪ٔ -2‬طایم تشریمات‪ :‬مـٗگ ‪ ۵ ٝ 2‬میمی – ‪ ۵‬ػؼػ ‪ٛ‬ـ کؼاّ‪ ،‬آٗژی‪ٞ‬کت (ثـاٗ‪)ٍٞ‬‬
‫آثی ‪ٍٞ ٝ‬ؿتی – یک ػؼػ ‪ٛ‬ـ کؼاّ‪ ،‬مـم‪ٞ‬فٕ ‪ ۵ -‬ػؼػ‪ ،‬اُکَ – ‪ 722‬می می‬

‫‪42‬‬
‫‪ٔ - 0‬طایم پاَظًاٌ‪ :‬گبف امتـیَ – ‪ ۵‬ػؼػ‪ ،‬پ٘ج‪ٚ‬ی امتـیَ – ‪ 72‬ػؼػ‪ ،‬ثبٗؼ ‪۵‬‬
‫‪ 72 ٝ‬مبٗت – ‪ 9‬ػؼػ ‪ٛ‬ـ کؼاّ‪ ،‬چنت فعْ اٗگيتی – ‪ 72‬ػؼػ‪ ،‬چنت ُک‪ٞ‬پالمت یب ّؼ‬
‫صنبمیت – ‪ 7‬ػؼػ ‪ ،‬ثتبػیٖ – ‪ ۵2‬می می‬

‫‪ٔ - 4‬طایم يعایُّ‪ :‬گ‪ٞ‬ىی – ‪ 7‬ػؼػ ‪ ،‬كيبؿم٘ذ – ‪ 7‬ػؼػ‪ ،‬آثنالٗگ – ‪ 72‬ػؼػ‪،‬‬

‫چـاؽ ه‪ 7 – ٙٞ‬ػؼػ‬

‫‪ -0‬دارْٔا‪:‬‬
‫کارتزد‬ ‫َاو دارٔ‬ ‫ردیف‬ ‫کارتزد دارٔ‬ ‫َاو دارٔ‬ ‫ردیف‬
‫دارٔ‬
‫ّؼ صنبمیت‬ ‫آٗتی‬ ‫هـً‬ ‫‪2‬‬ ‫مـٓب‬ ‫مـػؿػ‪-‬‬ ‫هـً امتبٓی٘‪ٞ‬كٖ ( ‪ 72‬ػؼػ )‬ ‫‪۱‬‬
‫‪ ٝ‬عبؿه (‪ٛ‬ـ‬ ‫ػؼػ‬ ‫‪ٛ‬ینتبٓیٖ ( ‪72‬‬ ‫ع‪ٞ‬ؿػگی (‪ٛ‬ـ ‪۶‬‬
‫‪ 8‬مبػت یک‬ ‫)‬ ‫مبػت یک ػؼػ)‬
‫ػؼػ)‬

‫ام‪ٜ‬بٍ‪-‬ػٍ‬ ‫هـً ػیل٘‪ٞ‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫ت‪ٜٞ‬ع‪-‬امتلـاؽ‪-‬‬ ‫هـً ٓت‪ٞ‬کِ‪ ٞ‬پـ آیؼ( ‪ 72‬ػؼػ )‬ ‫‪0‬‬
‫پیچ‪ٛ(ٚ‬ـ‬ ‫کنیالت ( ‪ 72‬ػؼػ )‬ ‫(‪ٛ‬ـ‬
‫یک‬ ‫‪ ۶‬مبػت‬ ‫‪ ۶‬مبػت)‬
‫ػؼػ)‬

‫امیؼ‬ ‫ّؼ‬ ‫هـً ؿاٗیتؼیٖ ( ‪72‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫ػٍ‬ ‫ىکْ ػؿػ ‪ٝ‬‬ ‫هـً ‪ٛ‬ی‪ٞ‬میٖ ( ‪ 72‬ػؼػ )‬ ‫‪0‬‬
‫‪ٝ‬‬ ‫ٓؼؼ‪ٙ‬‬ ‫ػؼػ)‬ ‫‪۶‬‬ ‫(‪ٛ‬ـ‬ ‫پیچ‪ٚ‬‬
‫م‪ٞ‬فه مـ ػٍ‬ ‫مبػت یک ػؼػ)‬
‫‪72‬‬ ‫‪ٛ‬ـ‬ ‫(‬
‫یک‬ ‫مبػت‬
‫ػؼػ)‬

‫تبعیـ‬ ‫ث‪ٚ‬‬ ‫هـً آمپیـیٖ ( ‪72‬‬ ‫‪8‬‬ ‫ّؼ تـه کـػٕ ‪ٝ‬‬ ‫هـً آُ‪ٓٞ‬ی٘ی‪ ّٞ‬اّ ری(‪ 72‬ػؼػ )‬ ‫‪7‬‬
‫اٗؼاعتٖ‬ ‫ػؼػ )‬ ‫م‪ٞ‬فه مـ ػٍ(‪7‬‬
‫ایزبػ ُغت‪ٚ‬‬ ‫تب ‪ 2‬ػؼػ ثؼؼ‬
‫ػؿ ع‪ٛ(ٕٞ‬ـ‬ ‫افؿؾا )‬
‫مبػت‬ ‫ٗیْ‬
‫ػؼػ‬ ‫یک‬
‫ر‪ٞ‬یؼ‪)ٙ‬‬
‫آٗتی‬ ‫هـً‬ ‫‪72‬‬ ‫(یک‬ ‫آ‪ٝ‬ؿ‬ ‫ع‪ٞ‬اة‬ ‫هـً‬ ‫‪9‬‬
‫ثی‪ٞ‬تیک‬ ‫میپـ‪ٝ‬كِ‪ٞ‬کنبمیٖ ( ‪72‬‬ ‫اف‬ ‫هجَ‬ ‫ػؼػ‬ ‫اکنبفپبّ‬
‫می٘‪،ٚ‬گِ‪ٝ ٞ‬‬ ‫ػؼػ )‬ ‫ع‪ٞ‬اة)‬
‫اػاؿی( ‪ٛ‬ـ‬
‫‪ 72‬مبػت یک‬
‫ػؼػ)‬
‫ّؼ‬ ‫ثـای‬ ‫(‪ ۵‬ػؼػ )‬ ‫هـً کِـ‬ ‫‪72‬‬ ‫ثی‪ٞ‬تیک‬ ‫آٗتی‬ ‫هـً ٓتـ‪ٗٝ‬یؼاف‪ 72(ٍٝ‬ػؼػ )‬ ‫‪۱۱‬‬
‫ػل‪ٗٞ‬ی آة‬ ‫‪72‬‬ ‫ام‪ٜ‬بٍ(‪ٛ‬ـ‬
‫مبػت یک ػؼػ )‬
‫ٓنکٖ ‪ّ ٝ‬ؼ‬ ‫كـً ٗبپـ‪ٝ‬کنیٖ (‪72‬‬ ‫‪7۴‬‬ ‫ّؼ امپبمْ (‪ٛ‬ـ‬ ‫هـً ٓت‪ ٞ‬کبؿثبٓ‪ 72( ٍٞ‬ػؼػ )‬ ‫‪۱0‬‬
‫ػؿػ (‪ٛ‬ـ ‪8‬‬ ‫ػؼػ)‬ ‫‪ ۶‬مبػت یک ػؼػ‬
‫یک‬ ‫مبػت‬ ‫)‬
‫ػؼػ)‬
‫مـك‪ٚ‬‬ ‫ّؼ‬ ‫هـً‬ ‫‪7۶‬‬ ‫ٓیگـٕ‪،‬‬ ‫ػؿٓبٕ‬ ‫هـً اؿگ‪ٞ‬تبٓیٖ می‬ ‫‪۱0‬‬
‫(‪ٛ‬ـ ‪ ۶‬مبػت‬ ‫ػکنتـ‪ٓٝ‬ت‪ٞ‬ؿكبٕ(‪72‬‬ ‫‪٘ٛ‬گبّ صِٔ‪7 ٚ‬‬
‫یک ػؼػ)‬ ‫ػؼػ)‬ ‫ػؿٍ‪ٞ‬ؿت‬ ‫هـً‬
‫ٗیبف ثؼؼ اف ‪۴2‬‬
‫هـً‬ ‫‪7‬‬ ‫ػهیو‪ٚ‬‬
‫ػیگـ‬
‫ػؿٓبٕ اػّ‬ ‫کپن‪ٗ ٍٞ‬یلیؼ‬ ‫‪78‬‬ ‫اؿتلبع فػگی(‪ٛ‬ـ‬ ‫هـً امتبف‪ ٝ‬الٓیؼ(‪ 72‬ػؼػ )‬ ‫‪۱7‬‬
‫(‪ٛ‬ـ‬ ‫ؿی‪ٞ‬ی‬ ‫یپیٖ ( ‪ 72‬ػؼػ‬ ‫یک‬ ‫مبػت‬ ‫‪72‬‬
‫‪ 72‬مبػت یک‬ ‫)‬ ‫ػؼػ)‬
‫ػؼػ)‬

‫ثـای ت٘گی‬ ‫امپـی مبُج‪ٞ‬تبٓ‪ٍٞ‬‬ ‫‪22‬‬ ‫یب‬ ‫می٘‪ٚ‬‬ ‫ػؿػ‬ ‫پـٍ ٗیتـ‪ ٝ‬گِینیـی(‪72‬ػؼػ)‬ ‫‪۱9‬‬
‫ٗلل آمْ (‬ ‫( ‪ 7‬ػؼػ )‬ ‫ٓيکَ‬ ‫مبثو‪ٚ‬‬
‫‪ٛ‬ـ ‪ ۶‬مبػت‬ ‫صبُت‬ ‫هِجی‪،‬‬
‫یک پبف)‬ ‫ت٘گی‬ ‫‪ٝ‬‬ ‫ت‪ٜٞ‬ع‬
‫ٗلل‬
‫ٓضَ‬ ‫ثـای‬ ‫پٔبػ ر٘تبٓبینیٖ( ‪7‬‬ ‫‪22‬‬ ‫ثـای م‪ٞ‬عتگی‬ ‫پٔبػ م‪ٞ‬عتگی ( ‪ 7‬ػؼػ )‬ ‫‪2۱‬‬
‫فعْ ‪ ٝ‬آٗتی‬ ‫ػؼػ )‬
‫ثی‪ٞ‬تیک‬

‫‪43‬‬
‫صل‬ ‫ثی‬ ‫ژٍ ُیؼ‪ٝ‬کبئیٖ‬ ‫‪2۴‬‬ ‫ّؼ ػل‪ٗٞ‬ت چئی (‬ ‫هٖـ‪ ٙ‬م‪ُٞ‬لبمتبٓیؼ(‪ 72‬ػؼػ )‬ ‫‪20‬‬
‫ک٘٘ؼ‪ٙ‬‬ ‫ٓ‪ّٞ‬ؼی ‪7۱‬‬ ‫یک‬ ‫مبػت‬ ‫‪ٛ‬ـ‬
‫ٓ‪ّٞ‬ؼی‬ ‫هٖـ‪)ٙ‬‬
‫ضذ درد‪،‬کِٕ‬ ‫آيپٕل دگشايتاسٌٔ‬ ‫‪2۶‬‬ ‫لٕی‬ ‫درد‬ ‫ضذ‬ ‫آيپٕل دیکهٕفُاک ( ‪ 2‬عذد )‬ ‫‪20‬‬
‫گزفتگی‪،‬‬ ‫( ‪ 0‬عذد )‬ ‫(عضالَی )‬
‫دظاطیت‪،‬‬
‫طزدرد‬
‫ٔ‬ ‫(عضالَی‬
‫ٔریذی)‬
‫ضذ دظاطیت‬ ‫آيپٕل کهزفُیز‬ ‫‪28‬‬ ‫ٔ‬ ‫دظاطیت‬ ‫ضذ‬ ‫آيپٕل ْیذرٔکٕرتیشٌٔ( ‪ ۱‬عذد)‬ ‫‪27‬‬
‫آنزژی‬ ‫ٔ‬ ‫آيیٍ ( ‪ 2‬عذد )‬ ‫آطى‬ ‫دًهّ‬
‫ٔ‬ ‫(عضالَی‬ ‫ٔ‬ ‫(عضالَی‬
‫ٔریذی)‬ ‫ٔریذی)‬

‫شکى درد ٔ‬ ‫آيپٕل ْیٕطیٍ ( ‪0‬‬ ‫‪92‬‬ ‫ٔ‬ ‫تٕٓع‬ ‫ضذ‬ ‫آيپٕل يتٕکهٕپزايیذ( ‪ 0‬عذد )‬ ‫‪29‬‬
‫پیچّ‬ ‫دل‬ ‫عذد )‬ ‫(‬ ‫اطتفزاغ‬
‫ٔ‬ ‫(عضالَی‬ ‫عضالَی ٔ ٔریذی)‬
‫ٔریذی)‬
‫‪92‬‬ ‫شم کُُذِ عضالَی‬ ‫آيپٕل يتٕکارتايٕل ( ‪ 2‬عذد )‬ ‫‪0۱‬‬
‫ٔ کزگفتکی عضهّ‬
‫(عضالَی‬
‫يٕالع‬ ‫در‬ ‫طزو َزيال طانیٍ‬ ‫‪9۴‬‬ ‫در يٕالع اطٓال‬ ‫‪ 0 ( –ORS‬عذد )‬ ‫پٕر‬ ‫‪00‬‬
‫تّ‬ ‫َیاس‬ ‫‪ 055‬طیطی( ‪ ۱‬عذد )‬ ‫ٔ‬ ‫ٔ جثزاٌ آب‬
‫جثزاٌ دجى‬ ‫يایعات تزٌ‬
‫يخم‬ ‫خٌٕ‬
‫خَٕزیشی یا‬
‫اطٓال‬
‫‪ .2-2-۸‬الالو يٕرد َیاس در کیف کًکٓای أنیّ شخصی یک کُْٕٕرد‪:‬‬
‫‪ .7‬چنت فعْ ‪ ۵ -‬ػؼػ‬
‫‪ .2‬ثبٗؼ کيی ث‪ ٚ‬ػـُ ‪ 1/۵‬مبٗتیٓتـ ‪ 7 -‬ػؼػ‬
‫‪ٞٗ .9‬اؿ چنت ‪ 7 -‬صِو‪ٚ‬‬
‫‪ .۴‬ثبٗؼ‪ 7 -‬صِو‪ٚ‬‬
‫‪ .۵‬پ٘ج‪ ٚ‬اُکَ ‪ 9 -‬ػؼػ‬
‫‪ .۶‬گبف امتـیَ ث‪ ٚ‬اثؼبػ ‪ 72×72‬مبٗتیٓتـ – ‪ 2‬ػؼػ‬

‫‪ .1‬هـً امتبٓی٘‪ٞ‬كٖ ‪ ۵ -‬ػؼػ‬

‫‪ .8‬هـً آٗتی ‪ٛ‬ینتبٓیٖ ‪ ۵ -‬ػؼػ‬
‫‪ .3‬هـً ٓت‪ٞ‬کِ‪ٞ‬پـآیؼ‪ ۵ -‬ػؼػ‬
‫هـً ‪ٛ‬ی‪ٞ‬میٖ – ‪ ۵‬ػؼػ‬ ‫‪.72‬‬

‫هـً ٓت‪ٞ‬کبؿثبٓ‪ ۵-ٍٞ‬ػؼػ‬ ‫‪.77‬‬

‫آٓپ‪ ٍٞ‬ػگقآتبف‪ 7 – ٕٝ‬ػؼػ‬ ‫‪.72‬‬

‫آٓپ‪ٓ ٍٞ‬ت‪ٞ‬کِ‪ ٞ‬پـآیؼ – ‪ 7‬ػؼػ‬ ‫‪.79‬‬

‫آٓپ‪ٛ ٍٞ‬ی‪ٞ‬میٖ – ‪ 7‬ػؼػ‬ ‫‪.7۴‬‬

‫ٓضِ‪ّ ٍٞ‬ؼػل‪ٗٞ‬ی (ثتبػیٖ)‪ 22 -‬می می‬ ‫‪.7۵‬‬

‫پٔبػ آٗتیثی‪ٞ‬تیک ‪ 7 -‬ػؼػ‬ ‫‪.7۶‬‬
‫‪2‬ػؼػ‬ ‫مـٗگ ‪-‬‬ ‫‪.71‬‬
‫‪ ORS‬ثنت‪ٚ‬‬ ‫‪1 -‬‬ ‫ٓضِ‪ٍٞ‬‬ ‫‪.78‬‬
‫هـً کِـ (ثـای ّؼػل‪ٗٞ‬ی آة)‬ ‫‪.73‬‬
‫‪44‬‬
 ‫‪ ۵ -‬ػؼػ‬ ‫هـً ٓؼؼ‪ٙ‬‬ ‫‪.22‬‬
‫ژٍ پیـ‪ٝ‬کنیکبّ ‪ 7 -‬ػؼػ‬ ‫‪.27‬‬
‫پٔبػ م‪ٞ‬عتگی ‪ 7 -‬ػؼػ‬ ‫‪.22‬‬
‫‪.0-2-۸‬نٕاسو تما ٔ تجٓیشات پایّ)‪:(the ten essentials‬‬
‫‪ٝ -7‬مبیَ ػالٓت ػ‪٘ٛ‬ؼ‪( ٙ‬چـاؽ ه‪ ،ٙٞ‬م‪ٞ‬ت‪ ،‬آی٘‪ ،ٚ‬تـه‪ٓ ٚ‬زبف ‪ ٝ‬ثِ٘ؼگ‪ٞ‬ی ک‪ٞ‬چک‬
‫‪)... ٝ‬‬
‫(ٗظ ‪ ٝ‬م‪ٞ‬فٕ‪ ،‬اٗجـ ک‪ٞ‬چک ثب میْ ٓنی ‪)... ٝ‬‬ ‫‪ -2‬ػ‪ٝ‬فٗؼ‪ٙ‬‬
‫(چبه‪ٞ‬ی چ٘ؼ ٓ٘ظ‪ٞ‬ؿ‪)... ٝ ٙ‬‬ ‫‪ -9‬ثـٗؼ‪ٙ‬‬
‫(کجـیت ػؿ ٓضلظ‪ّ ٚ‬ؼ آة‪ ،‬ك٘ؼک‪ ،‬هـً اُکَ ‪)... ٝ‬‬ ‫‪ -۴‬ؿ‪ٝ‬ىٖ ک٘٘ؼ‪ٙ‬‬
‫‪ٗ -۵‬وي‪ ، ٚ‬ری پی اك ‪ ،‬هٖت ٗٔب‬
‫‪ٞٓ -۶‬ثبیَ ‪ ،‬تبکی ‪ٝ‬اکی ثب ثـػ ٓ٘بمت‬
‫‪ -1‬ؿؾای پـ کبُـی کْ صزْ یب كيـػ‪ ، ٙ‬آة کبكی‬
‫‪ -8‬ػمتٔبٍ کبؿؾی ‪ ،‬م٘زبم هلِی ‪ٗ ،‬ی ‪ٓ ،‬ؼاػ ‪ ٝ‬ػكتـ یبػػاىت ‪ ،‬پالمتیک‬
‫ثقؿگ‬
‫‪ُ -3‬جبك ّـ‪ٝ‬ؿی کْ صزْ ‪ ٝ‬صیبتی‬
‫‪...‬‬ ‫‪ٕ٘ -72‬بة اٗلـاػی ‪ ،‬تنٔ‪ٕ٘ ، ٚ‬بثچ‪ ٝ ٚ‬کبؿاثیٖ‬
‫‪ .4-2-۸‬تجٓیشات جٓت پُاْگاِ ْا‪:‬‬
‫‪ٝ-‬مبیَ اصیبء ( ُ‪ ُٚٞ‬تـاى‪ ،ٚ‬الؿٗگ‪ٞ‬مک‪ٞ‬پ‪ ،‬آٓج‪ٞ‬ثگ‪Airway ،‬‬ ‫‪‬‬

‫کپن‪ ٍٞ‬اکنیژٕ‬ ‫‪‬‬

‫ثـاٗکبؿػ‪ٛ‬بی تبى‪ ،ٞ‬مجک ‪ ٝ‬هبثَ صَٔ‬ ‫‪‬‬

‫آتَ ‪ٛ‬ب ػؿ اٗؼاف‪ٛ ٙ‬بی ٓغتِق‬ ‫‪‬‬

‫اٗ‪ٞ‬اع ثبٗؼ‪ٛ‬ب‬ ‫‪‬‬

‫ػالٓت ػ‪٘ٛ‬ؼ‪ٛ ٙ‬ب‬ ‫‪‬‬

‫چـاؽ ه‪ ٙٞ‬ه‪ٞ‬ی‬ ‫‪‬‬

‫آػؿم‪ٜ‬ب ‪ ٝ‬ىٔبؿ‪ ٙ‬تِل٘‪ٜ‬بی ّـ‪ٝ‬ؿی‬ ‫‪‬‬

‫گ‪ٞ‬ىی كيبؿم٘ذ‬ ‫‪‬‬

‫مت ػاؿ‪ٛٝ‬ب ‪ ٝ‬تز‪ٜ‬یقات ا‪ٝ‬ؿژاٗل‬ ‫‪‬‬

‫‪45‬‬
 ‫‪References‬‬
‫‪ .7‬کُْٕٕردی‪ ,‬فذراطیٌٕ‪ .‬رق‪ٓ ٙٝ‬وؼٓبتی ک‪ٛٞ‬پیٔبیی‪ .‬ت‪ٜ‬ـإ ‪ :‬كؼؿامی‪ٕٞ‬‬
‫ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی ‪ٍ ٝ‬ؼ‪ٞ‬ػ‪ٛ‬بی ‪ٝ‬ؿفىی‪.7932 ,‬‬
‫‪ .2‬يظاعذیاٌ‪ ,‬دکتز دًیذ‪ .‬مـٓب فػگی اٗؼآ‪ٜ‬ب‪ .‬ت‪ٜ‬ـإ ‪ :‬ایـإ م٘زو‪ ,‬پبییق‬
‫‪.7983‬‬
‫‪ .9‬عثاطی‪ ,‬دکتز فزیذ‪ .‬مـٓب هبتَ عبٓ‪ٞ‬ه‪ .‬ت‪ٜ‬ـإ ‪ :‬ایـإ م٘زو‪.7932 ,‬‬

‫‪4.‬تشرٔچکا ‪,‬اطتفاٌ ‪.‬اؿتلبع گـكتگی‪ ،‬پیيگیـی ‪ ٝ‬ػؿٓبٕ ‪ٜٗ.‬ـإ ‪: s.n.,‬‬

‫تـرٔ‪ ٚ‬ػکتـ ‪ٝ‬صیؼ تبػیجی ‪ٗ ٝ‬نـیٖ ػجؼاُ‪ٜ‬ی ‪1394.‬‬

‫‪5.‬رٔسٌ ‪ٕ.‬ت ا‪ٝ‬ؿژاٗل ‪. s.l. :‬تیٔ‪ٞ‬ؿفاػ‪, 2016.ٙ‬‬

‫‪ .6‬دهثچی‪ ,‬دکتز فزسیٍ‪ٕ .‬ت ک‪ٛٞ‬نتبٕ‪ .‬ت‪ٜ‬ـإ ‪ٛ :‬یبت پقىکی ‪ٝ‬ؿفىی امتبٕ‬
‫ت‪ٜ‬ـإ‪.7934 ,‬‬
‫‪-‬اعتالالت آة ‪ ٝ‬اُکتـ‪ُٝ‬یت ‪. s.l. :‬‬ ‫‪ْ7.‬اریظٌٕ ‪ٕ.‬ت ػاعِی ‪ٛ‬بؿین‪ٕٞ‬‬
‫تیٔ‪ٞ‬ؿفاػ‪, 2016.ٙ‬‬

‫‪ .8‬يظاعذیاٌ‪ ,‬دکتز دًیذ‪ .‬مـٓبفػگی اٗؼآ‪ٜ‬ب(یظ فػگی ٓ‪ّٞ‬ؼی)‪ .‬ت‪ٜ‬ـإ ‪ٓ :‬ؤُق‬

‫ٗبٓؼِ‪.7984 ,ّٞ‬‬
‫‪ .3‬تٓپٕر‪ ,‬دکتز عهیزضا‪ .‬رق‪ ٙٝ‬آٓ‪ٞ‬فىی یظ فػگی‪ .‬ت‪ٜ‬ـإ ‪ :‬كؼؿامی‪ٕٞ‬‬
‫ک‪ٞ٘ٛٞ‬ؿػی‪.7934 ,‬‬
‫‪ .72‬شٓثاسیاٌ‪ ,‬دکتز جالل انذیٍ‪ .‬کٔک ‪ٛ‬بی ا‪ُٝ‬ی‪ ٚ‬ػؿ ٕجیؼت‪ .‬ت‪ٜ‬ـإ ‪ٓ :‬ضون‬
‫اؿػثیِی‪.7932 ,‬‬

‫‪46‬‬