Ang desisyon ng gobyerno ng Pilipinas na ipagliban muna ang pag bubukas ng paaralan mula ika-

24 ng Agosto hanggang ika-5 ng Oktubre ay sumasalamin sa mga kahirapan na kinakaharap ng pagtugon

sa epekto ng pandemya.

Noong sinimulan ang mga lockdown para sa COVID-19 noong Marso sa buong bansa, ang mga
klase sa karamihan ng mga paaralan ay patapos na. Kaya hindi masyado Malaki ang epekto sa pagkatuto
ng mga estudyante.

Habang tumitindi ang krisis sa kalusugan ng publiko, ang tradisyonal na pagbubukas ng mga
klase noong Hunyo ay lumipat sa Agosto. Ito ay nakita ng halos lahat ng stakeholder bilang kinakailangan
upang matiyak ang kaligtasan ng mga mag-aaral, guro, at iba pang tauhan ng paaralan. Pero inaasahan
din nila iyon gagamitin ng gobyerno ang pagpapaliban sa pag-istratehiya at pagpapatupad ng mga
programa na gagawing posible na ipagpatuloy ang mga klase nang hindi nag dudulot ng karagdagang
paglaganap ng COVID-19.

Sa ilang pagdinig sa Kongreso at Senado sa nakalipas na tatlong buwan, nagpahayag ang mga
mambabatas ng pagkabahala sa kahandaan ng Department of Education sa paglipat sa isang
pinaghalong uri ng pag-aaral na mangangailangan ng patuloy na pagsasanay, pagkuha ng mga bagong
materyales sa pag-aaral, at pag install ng mga broadband connection.

Bilang tugon, tiniyak ng DepEd sa mga mambabatas at sa publiko na handa ang gobyerno para sa
pagsisimula ng mga klase sa Agosto, Iginiit nito na ang mga guro ay pinayuhan tungkol sa makabagong
mga diskarte sa pagtuturo, ang internet access ay pinapabuti, at ang mga module ay nakatakda para sa
pamamahagi.

Gayunpaman, ang ilang mga senador ay nagpatuloy na tumukoy ng matingkad na gaps sa plano
ng DepEd para sa ang pagbubukas ng mga klase. Halimbawa, nagpahayag sila ng mga alalahanin na
hahantong ang digital divide sa karagdagang pagbubukod. Ang mga mambabatas ay hindi kumbinsido
na ang mabagal at hindi mapagkakatiwalaang internet ang pag-access sa bansa ay maaaring maayos sa
oras para sa nakatakdang pagsisimula ng bagong paaralan taon.

Habang nagaganap ang debateng ito, lumalala ang sitwasyon ng COVID-19. Sa unang lingo ng
Agosto, nanguna ang Pilipinas sa hanay ng mga positibong kaso sa Southeast Asian rehiyon. Inakusahan
si Pangulong Rodrigo Duterte at ang kanyang pangkat ng paggulo sa tugon ng gobyerno sa COVID-19.
Magiging mas mahusay ba sila sa pangangasiwa sa pagsisimula ng pag-aaral habang nahihirapan sa
solusyon sa pandemya?

Binigyang-diin ng mga guro ang kabiguan ng gobyerno na magsagawa ng mass testing, ang
kakulangan ng mga contact tracing team sa mga komunidad, at ang kakulangan ng mga manggagawa sa
pangangalagang pangkalusugan na maaaring magbigay ng tulong sa mga paaralan. Itinaas nila ang mga
isyung ito upang igiit ang karagdagang pagpapaliban ng pagbubukas ng paaralan. Sinamahan sila ng mga
mambabatas at local mga lider na nag-aalala na ang DepEd ay madaig ng hindi mapangasiwaan na krisis
kung patuloy nitong iginigiit ang pagbubukas ng mga paaralan sa Agosto.

Noong Agosto 14, sa wakas ay inutusan ni Duterte ang DepEd na maghanda para sa pagbubukas
ng Oktubre ng mga klase.
 Ang bagong pagpapaliban na ito ay nagpapatunay kung ano ang iginigiit ng marami tungkol sa
matamlay na paghahanda ng DepEd at Duterte government pagdating sa reorienting ang sistema ng
paaralan sa ilalim ng "new normal."

Bago ang COVID-19, maraming paaralan ang halos hindi nakayanan ang kakaunting pondo, hindi
sapat na mga pasilidad, at mataas na antas ng pagpapatala. Pinangangambahan na mangyari ang
pandemya nagpapalala sa mga problemang ito, na sinisisi ng mga kritiko sa mga taon ng kakulangan sa
pamumuhunan sa publiko edukasyon.

Ang isa pang malaking balakid ay ang mahinang imprastraktura ng internet sa mga hindi urban
na rehiyon ng bansa. Kung layunin ng DepEd na umasa sa internet para sa distance learning,
mangangailangan ito ng dagdag paggastos hindi lamang sa mga gadget at workshop para sa mga
tagapagturo, ngunit malaki rin pagtatayo ng mga tore ng komunikasyon upang mapalawak ang mga
serbisyo sa lahat ng nangangailangan. Hindi ginawa ng COVID-19 ang mga problema sa paaralan na
pinag-uusapan ngayon, ngunit ang virus ay ginawa itong mas apurahan upang malutas ang mga
problemang ito bago ang mga ito ay lalong pahinain ang edukasyon ng mga batang Pilipino.

Samantala, maraming mga kolehiyo at unibersidad, na karamihan ay pribadong pag-aari,

nagsimula na ang mga klase sa kabila ng pangamba na maraming mag-aaral mula sa mahihirap na
pamilya ang maiiwan sa likod. Maaaring ang mga mag-aaral na ang mga magulang ay nawalan ng
trabaho at kabuhayan sa panahon ng pandemya napilitang mag-drop out. Nagtalo ang ilang grupo na
maaaring mas mainam na gumamit ng “akademiko mag-freeze” sa halip na payagan ang mga paaralan
na gumana habang patuloy pa rin ang pandemya.

Ngunit ang kontrobersyal na panukalang ito ay tinanggihan din dahil baka mas makasama ito
mga kabataan na ang karapatan sa edukasyon ay ipagkakait sa kanila.

Ang pagpapaliban ng bagong school year hanggang Oktubre ay nagbigay puwang sa DepEd at
Duterte government, na nag-aagawan para buhayin ang maraming sector ng bumabagsak na
ekonomiya.

Sa huli, dapat managot ang gobyerno sa anumang mangyayari sa sandaling magsimula ang mga
klase sa Oktubre.

Mula noong Marso, hindi maganda ang naging kalagayan ng gobyerno sa paghawak ng krisis sa
kalusugan, napatunayang walang magawa sa pagbaligtad sa rekord paghina ng ekonomiya, at naging
kilala pagsupil sa media. Makakabuti pa ba ang walang kinang na pamumuno nito sa paghahanda para sa
delayed-again school year? Kung ginugulo ng gobyerno ang edukasyon ng milyun-milyong mga mag-
aaral, maaaring hindi lang masira ng backlash ang mga pagkakataong elektoral ng naghaharing Partido
2022 ngunit maaari ring banta ang kinabukasan ng pagkapangulo ni Duterte.