TEMA: Axhenda e gjelbër, Plan i domosdoshëm dhe kërkon zbatim të

menjehershëm
Shpjegim për temën
Skuadrat duhet të kuptojnë qartë se çfarë do të thotë të jesh Pro apo Kundër kësaj teme.
Skuadra Pro temës është e mendimit se Axhenda e gjelbër është një strategji pozitive për
mjedsin, jetën dhe ekonominë e secilit prej nesh, mbrojnë pra
tezën se të jesh i dashur apo miqësor ndaj natyrës dhe të mos shkaktosh dëme për mjedisin
është një nismë pozitive, dhe drejt saj duhet orjentuar e ardhmja.
Skuadra Kundër temës është e mendimit Axhenda e gjelbër është ende nj “ëndërr e bukur”,
cila nuk po bëhet realitet edhe pas 20-të viteve investime marramendëse.

Vini re!
Më poshtë do të gjeni një tabelë e cila është e ndarë në dy pjesë dhe brenda saj ju ofrohen
disa argumente Pro dhe Kundër temës në fjalë.

Pas tabelës do të gjeni disa tekste/artikuj që ekspertët kanë identifikuar dhe që ju ofrohen
për të zgjeruar njohuritë mbi temën. Kushtojini vëmendje burimeve të këtyre teksteve dhe
përmendini gjatë debateve në nivel numrash, statistikash, citimesh, etj. Ju duhet të lexoni me
kujdes dhe të shkëmbeni informacionin në grup. Në këtë mënyrë do të mund të nxirrini
argumente të tjerë Pro dhe Kundër temës. Ju këshillojmë të interpretoni në mënyrë logjikë
materialet që do të gjeni në këtë paketë dhe të përdorni edhe metodën e arsyetimit me
induksion.

Mos harroni se një debatues i mirë duhet të ketë të qartë ne mendje se kur interpreton
temën dhe argumentet Pro ose Kundër duhet të kujtojë në çdo moment se argumentet
duhet të jenë logjikë, të paraqiten të pasuruara me të dhëna, data, shifra, citime, shpesh me
sens humori dhe nuk janë domosdoshmërisht qëndrimet tuaja personale apo tuajat si grup,
por të ndërtuara përmes një strategjie debatin.
Argumente
Pro
1. Më pak ajër i ndotur
Ne duhet të mbajmë premtimet tona për njerëzit dhe
planetin.”
Nëse ka një vijë argjendi për diçka kaq katastrofike si
Covid-19, është pastrimi i mjedisit dhe ngadalësimi i
emetimeve të gazeve serrë që përjetuam në fillim të
vitit. Ndërsa prodhimi industrial ra me shpejtësi, dhe
ndërsa makinat u zhdukën nga rrugët dhe aeroplanët
u ndaluan, njerëzit në mbarë botën vunë re një efekt
pozitiv në mjedisin e tyre. Ajri ishte më i pastër, kishte
më pak ndotje dhe natyra filloi të rimarrë kontrollin
dhe të rivendoste ekuilibrin.
Statistikat e mbështesin këtë. Sipas Agjencisë
Ndërkombëtare të Energjisë, emetimet globale të
gazeve serrë parashikohen të bien me 8% në vitin
2020 krahasuar me vitin 2019; dhe në fillim të prillit,
kur bota ishte në izolim, emetimet ditore globale të
karbonit ranë me 17% krahasuar me vitin e kaluar.
Megjithatë, në fillim të qershorit, Projekti Global i
Karbonit raportoi se ne ishim vetëm rreth 5% poshtë
shifrës për qershorin e kaluar, duke treguar një kthim
në të njëjtën trajektore dëshpëruese.
Burimi:
https://www.zurich.com/en/knoëledge/topics/global-
risks/can-ëe-keep-green-agenda-alive
Kundër
1. Kosto e lartë që nuk justifikon ende
investimin
Projekti EU per Green energy solli që
kontinenti ynë të jetë një treg jo i
qëndrueshëm për Rusinë, e cila e
përqëndroi tregtinë e gazit në Kinë.
Me bllokimet e përhapura Covid të
industrisë dhe udhëtimeve në vitin 2020,
konsumi i gazit natyror në BE ra në
mënyrë dramatike. Furnizuesi më i madh
i gazit në BE, Gazprom i Rusisë, në
interes të një tregu të rregullt afatgjatë,
reduktoi siç duhet furnizimet e tij në
tregun e BE-së edhe me humbje. Një
dimër jashtëzakonisht i butë 2019-2020
lejoi ruajtjen e gazit të BE-së të arrinte
maksimumin. Një dimër i gjatë dhe i
ashpër e fshiu atë në 2021.
Energjia e diellit dhe erës vazhdon të
jetë e pa besueshme dhe e
papërballueshme edhe pas 20 vitesh
investime
Pas 20 vjet investimi budalla në diell dhe
erë, Gjermania, dikur flamuri i industrisë
së BE-së, është viktimë e asaj që ne
mund ta quajmë Sëmundja gjermane.
Ashtu si Sëmundja ekonomike
Hollandeze, investimi i detyruar në
Green Energy ka rezultuar në mungesën
e energjisë së besueshme të
përballueshme.....
Infrastruktura e energjisë së naftës,
gazit natyror apo asaj bërthamore u
cmontua si mbështetje e plotë e
paketës green energy, por nevoja për të
plotësuar “energjinë e munguar” solli
rivendosjen e tyre, cka shtetet po ia
“fshehin” syrit të taksapaguesve, të
cilëve iu rëndon kjo.
Për të çuar përpara atë axhendë të
Energjisë së Gjelbër të BE-së, vend pas
vendi me disa përjashtime kanë filluar
çmontimin e naftës, gazit dhe qymyrit,
madje edhe ato bërthamore. Centralet e
 fundit bërthamore të mbetura të
Gjermanisë do të mbyllen përgjithmonë
vitin e ardhshëm. Impiantet e reja të
qymyrit, me pastruesit më të fundit të
artit, po fshihen edhe para fillimit.....

Burimi:
F. Ëilliam Engdahl is strategic risk
consultant and lecturer, he holds a
degree in politics from Princeton
University and is a best-selling
author on oil and geopolitics,
exclusively for the online
magazine “New Eastern Outlook”
Linku:
https://journal-neo.org/2021/10/11/the-
green-agenda-or-hoë-this-energy-crisis-
is-different-from-all-others/

2. Më shumë energji dhe motivim 2. Shumëllojshmëri e kufizuar e

Përgjigja ndaj problemeve mjedisore ka qenë produkteve
gjithmonë një propozim i pafavorshëm për Edhe pse shumëllojshmëria e produkteve
menaxherët, raportojnë Noah Ëalley dhe Bradley eko-miqësore është rritur ndjeshëm
Ëhitehead në "It's Not Easy Being Green" (maj - gjatë dekadës së fundit, përzgjedhja e
qershor 1994). Ndihmoni mjedisin dhe dëmtoni produkteve miqësore me mjedisin është
biznesin tuaj, ose dëmtoni në mënyrë të ende relativisht e kufizuar dhe mund ta
pariparueshme biznesin tuaj duke mbrojtur tokën. keni të vështirë në disa rajone për t'u
Megjithatë, kohët e fundit, është shfaqur një urtësi e gjelbëruar.
re e përbashkët që premton pajtimin përfundimtar të
shqetësimeve mjedisore dhe ekonomike. Në këtë botë Kjo mund të nënkuptojë që ju duhet të
të re, si biznesi ashtu edhe mjedisi mund të fitojnë. Të bëni pazar në shumë dyqane të
jesh i gjelbër nuk është më një kosto e të bërit biznes; ndryshme në mënyrë që të merrni
është një katalizator për inovacionin, mundësitë e reja gjithçka që dëshironi, gjë që mund të
të tregut dhe krijimin e pasurisë. marrë mjaft kohë.
deja se një interes i ripërtërirë në menaxhimin
mjedisor do të rezultojë në rritjen e përfitimit për
biznesin ka tërhequr gjerësisht. Në një botë të re të
gjelbër, menaxherët mund të ridizajnojnë një produkt
në mënyrë që ai të përdorë më pak lëndë të para të
dëmshme mjedisore ose që varfërojnë burimet - një
përpjekje që nëse do të jetë e suksesshme mund të
rezultojë në shkurtime të kostove direkte të prodhimit
dhe në kursime të inventarit

Këtu në Pacific Gas and Electric, ne kemi instaluar

sisteme ndriçimi, ngrohje dhe ftohje me efikasitet
energjetik në ndërtesën e re federale në Oakland,
duke rezultuar në kursime vjetore të kostos prej
600,000 dollarë dhe përfitime mjedisore që vijnë nga
kursimi i afro 6 milion kilovat-orë. energji çdo vit. Ndër
masat e shumta për parandalimin e ndotjes që po
zbatojmë është riciklimi i materialeve që përdorim -
përçuesit elektrikë, transformatorët, tubacionet
plastike të gazit - me kursime të kostos prej disa
milionë dollarësh në vit.
Burimi:
Robert N. Stavins është profesor i asociuar i politikave
publike, John F. Kennedy Sch
3. Kursim afatgjatë I parave
Nuk ka qenë kurrë e lehtë të jesh jeshil, por përfitmiet
janë të mëdha.
Autorët pohojnë se në fund të viteve 1980 dhe në
fillim të viteve 1990, "kompanitë ishin në gjendje të
bënin përmirësime të lehta, por shpesh shumë
domethënëse" në fusha të tilla si reduktimi i
emetimeve. Rezultati, thonë ata, është një besim se
përfitimet e ardhshme do të jenë po aq të lehta.
Shumica e kompanive do të habiteshin kur të mësonin
se arritjet e tyre mjedisore kanë qenë të lehta. Në
fund të fundit, në të njëjtën periudhë, ato kompani
panë rritje të kostove të pajtueshmërisë.
Autorët fokusohen ekskluzivisht në kontekstin
mjedisor të SHBA-së. Gjithnjë e më shumë,
megjithatë, dimensionet ndërkombëtare të çështjeve
mjedisore po i formësojnë qëndrimet mjedisore të
korporatave. Kompanitë po ndërmarrin hapa për të
mbrojtur kundër detyrimeve mjedisore në vendet ku
rregulloret tani janë embrionale. Dhe ata po
shqyrtojnë se si masa të tilla si Skema e Menaxhimit
Eko dhe Auditimit të Bashkimit Evropian do të rrisin
"pragun" e pritjeve mjedisore në të gjithë botën.
Ashtu si Shtetet e Bashkuara dhanë një shembull me
legjislacionin e tyre të hershëm mjedisor, vendet e
tjera janë tani qasje pioniere në fusha të tilla si
paketimi dhe raportet mjedisore. Ndërsa kompanitë
globalizojnë operacionet e tyre, ato duhet të japin
llogari për këto zhvillime nëse shpresojnë të
menaxhojnë kostot dhe mundësitë mjedisore.
Burimi:
J. Ladd Greeno is Senior Vice President, Arthur D.
Little, Inc., Cambridge, Massachusetts.
4. Marrëveshja e Gjelbër Evropiane fokusohet në 3
parime kyçe për tranzicionin e energjisë së pastër,
të cilat do të ndihmojnë në reduktimin e
3. Pajtueshmëria dhe
konkurrueshmëria. Shumica e
kompanive fokusohen në
pajtueshmërinë, jo në avantazhin
konkurrues - për arsye të mira.
Menaxherët e mjedisit do të mirëprisnin
një botë në të cilën ata mund të
"kërkonin ekskluzivisht për zgjidhje të
favorshme". Megjithatë, në realitet, ata
përqendrohen në sigurimin e
përputhshmërisë me rregulloret aktuale
mjedisore, ndreqjen e problemeve
mjedisore të shkaktuara nga operacionet
e kaluara dhe parashikimin e ndikimit të
rregulloreve të propozuara.
Siç vërejnë Ëalley dhe Ëhitehead, kostot
në ato zona janë shpesh të mëdha, duke
i pakësuar mundësitë e mundshme
fituese. Por autorët nuk e bëjnë të qartë
se kur një Texaco, për shembull, investon
7 miliardë dollarë në pajtueshmërinë dhe
reduktimin e emetimeve, një motiv
kryesor është të mbrojë ekskluzivitetin e
tij për të vepruar. Gjobat e fundit (5
milionë dollarë kundër United
Technologies, për shembull) dhe zbatimi
penal (në 1993, 135 individë morën
gjoba penale dhe burgim në rastet
mjedisore të ndjekura penalisht nga
Departamenti i Drejtësisë) tregojnë se
mospërputhja mund të ketë kosto të
konsiderueshme.
Burimi:
J. Ladd Greeno is Senior Vice
President, Arthur D. Little, Inc.,
Cambridge, Massachusetts.
4.Rebelimi i qytetarëve ndaj ndotjes
akustike dhe sfidat ligjore ndaj kësaj të
fundit bëhet gjithmonë e më pengues
për të marrë subvencione për të
 emetimeve të gazeve serrë dhe përmirësimin e
cilësisë së jetës së qytetarëve tanë:
-sigurimi i një furnizimi të sigurt dhe të përballueshëm
me energji të BE-së
-zhvillimin e një tregu energjie të BE-së plotësisht të
integruar, të ndërlidhur dhe të dixhitalizuar
prioritizimi i efiçencës së energjisë, përmirësimi i
performancës energjetike të ndërtesave tona
- zhvillimi i një sektori energjetik të bazuar kryesisht
në burimet e rinovueshme
Burimi:
https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-
2024/european-green-deal/energy-and-green-
deal_en
5. Ti mund të “kursesh” ujin
Z.Xhemal Mato, drejtues i Ekolëvizjes, pjesëmarrës në
konferencën e Zagrebit për eficiencën e energjisë,
shprehet i shqetësuar për shfrytëzimin pa kriter që po
u bëhet lumenjve të vendit, teksa qindra hidrocentrale
të vegjël po ndërtohen apo priten të ndërtohen
përgjatë rrjedhave të lumenjve nga Veri në Jug.
“Uji nuk është vetëm për të prodhuar energji.
Mungojnë studimet e integruara të lumenjve dhe
përdorimit të ujërave, që do të vlerësonin ndikimet
mjedisore”, thotë Mato
Përveç prodhimit të energjisë, lumenjtë duhet të
shfrytëzohen me eficiencë edhe në disa drejtime të
tjera:
-Së pari, bujqësia, në kuptimin e shfrytëzimit të
ujërave të lumenjve për ujitje, gjë që sot po
anashkalohet, duke e përdorur ujin vetëm për
hidrocentralet.
-Së dyti, mënyra se si po shfrytëzohen lumenjtë sot,
vetëm për ndërtim hidrocentralesh rrezikon
gërryerjen e tokës. “HEC-et, me digat e tyre mbajnë
sedimentet, rërën e zhavorrin, të cilat për rrjedhojë
nuk shkojnë në det, duke bërë që të humbasë ekuilibri
det-lumë”, shpjegon drejtuesi i Ekolëvizjes. Në
momentin që lumenjtë nuk sjellin sediment, atëherë
fiton terren deti. Sipas Matos, vetëm në 10 vitet e
fundit bregdetit të Lezhës i janë zhytur 42 hektarë në
det. “Pritet që kjo sipërfaqe të shtohet ndjeshëm,
nëse do të vazhdojë zhvillimi i njëanshëm, agresiv, i
orientuar vetëm në prodhimin e energjisë”.
-Së treti, janë dëmet që po i bëhen turizmit. “Në
kanionet e Lepenicës mund të fitohet shumë më tepër
nëse ato do të shfrytëzoheshin për turizëm dhe të
bëheshin zona të mbrojtura, sesa të jepej licenca për
zëvendësuar turbinate e vjetra, por
edhe për investime të reja në këtë
fushë.
Sa i përket fuqisë së erës që përbën
deficitin në Gjermani, në vitin 2022 rreth
6000 turbina me erë me një kapacitet të
instaluar prej 16 GË do të çmontohen për
shkak të skadimit të subvencioneve për
turbinat e vjetra. Shkalla e miratimeve të
reja të fermave me erë po bllokohet nga
rebelimi në rritje i qytetarëve dhe sfidat
ligjore ndaj ndotjes akustike dhe
faktorëve të tjerë. Një katastrofë e
shmangshme është duke u bërë.
5. Produktet organike janë në sasi të
vogël dhe kosto të lartë
-Furnizimi me ushqim organik është i
kufizuar në krahasim me kërkesën;
-Kostot e prodhimit për ushqimet
organike janë zakonisht më të larta për
shkak të inputeve më të mëdha të punës
për njësi të prodhimit dhe sepse
diversiteti më i madh i ndërmarrjeve do
të thotë se nuk mund të arrihen ekonomi
të shkallës;
-Trajtimi pas vjeljes së sasive relativisht
të vogla të ushqimeve organike rezulton
në kosto më të larta për shkak të ndarjes
së detyrueshme të produkteve organike
dhe konvencionale, veçanërisht për
përpunim dhe transport;
-Marketingu dhe zinxhiri i shpërndarjes
për produktet organike është relativisht
joefikas dhe kostot janë më të larta për
shkak të vëllimeve relativisht të vogla.
hidrocentral”. Ai shpreh keqardhjen dhe për bukuritë
e venitura të Lurës, ndërsa shton se atje ka tashmë tre
hidrocentrale.
-Së katërti, mbrojtja e biodiversitetit. “Peshku duhet
të ngjitet lart në basen që të prodhojë vezët, gjë që
nuk arrin ta bëjë me ndërtimin e hidrocentraleve,
duke rrezikuar zhdukjen”. Drejtuesi i Ekolëvizjes
sugjeron që turbinat e hidrocentraleve të lënë 20-30%
të sipërfaqes së lumit, që të mundësojnë shumimin e
peshkut, gjë që sot nuk e bëjnë. “Aktualisht nuk i
kontrollon askush, edhe nëse ka pasur vlerësime
mjedisore, ato nuk zbatohen.
Sot kemi të bëjmë me një zhvillim të deformuar, me
pasoja më të mëdha sesa fitimet që mund të vijnë
nga prodhimi i energjisë.
Burimi:
Revista Monitor, 01.06.2013
http://energjia.al/2013/06/01/lumenjte-po-
shfrytezohen-pa-kriter-per-hidrocentrale

6. Reduktimi I mbetjeve (Riciklimi) Megjithëse përdorimi i gjelbër ka shumë

Riciklimi shërben për përpunoni materiale të
përdorura ose mbetje të ngurta, duke i kthyer ato në
lëndë të parë për prodhimin e mallrave të konsumit.
Prodhimi i mallrave nga materiale të ricikluara përdor
më pak energji sesa proceset konvencionale të
prodhimit. Prandaj, është një mënyrë e mirë për të
kontrolluar ndotjen e ajrit dhe ujit (Hill, 2009).
Përfitimet e riciklimit janë të thjeshta, por efektive
dhe kanë një efekt të gjerë dhe pozitiv në mjedisin,
komunitetet dhe ekonomitë e vendeve
-Riciklimi shërben për të mbrojtur mjedisin pasi
përfshin procese që lejojnë përdorimin e materialeve
që përndryshe do të digjeshin ose hidheshin në një
deponi. Si djegia e mbetjeve të ngurta dhe depozitimi i
tyre në një deponi sanitare gjenerojnë ndotje të ajrit,
tokës dhe burimeve ujore, duke ndikuar në pjellorinë
e tokave dhe ruajtjen e jetës.
Kur mbeturinat e ngurta nuk ndahen dhe riciklohen,
ato digjen në termocentrale. Kjo energji që prodhohet
nga djegia e mbeturinave përdoret për të gjeneruar
energji elektrike.
-Ruajtja e burimeve natyrore
Duke ricikluar materialet që janë përpunuar tashmë,
dhe duke i përfshirë ato përsëri në industri, konsumi i
lëndëve të para dhe burimeve natyrore të tilla si
celuloza, vaji dhe uji, ndër të tjera, zvogëlohet. Duke
ricikluar, materialet e përdorura dhe mbetjet mund të
kthehen në produkte të reja. Në këtë mënyrë,
përparësi të rëndësishme, ai gjithashtu
nënkupton disa anë negative.
Një disavantazh i përdorimit të gjelbër
është se kërkon disa përpjekje për të
zbatuar detyrat dhe ndryshimet
miqësore me mjedisin në jetën tuaj të
përditshme.
Sa më shumë të doni të përmirësoni
gjurmën tuaj ekologjike, aq më shumë
përpjekje duhet të bëni për të, gjë që
mund të jetë mjaft e vështirë,
veçanërisht nëse punoni në një punë
kërkuese dhe ktheheni në shtëpi të
lodhur çdo mbrëmje.
Prandaj, mos prisni që të jetë shumë e
lehtë. Edhe pse disa masa për të
gjelbëruar mund të jenë mjaft të
thjeshta, të tjerat mund të kërkojnë më
shumë përpjekje për t'u zbatuar.
https://environmental-
conscience.com/going-green-pros-cons/
shmanget që burimet e reja natyrore të merren nga
Toka dhe të transformohen.
Riciklimi shërben për të shmangur minierat,
shpyllëzimet dhe proceset e nxjerrjes së materialeve,
pasi produktet e reja lindin nga materialet e
përdorura. Të gjitha proceset e përfshira në riciklimin
ndihmojnë në ruajtjen e lëndëve të para dhe
habitateve natyrore.
-Kursim energjie
Në proceset tradicionale industriale, zakonisht
përdoret më shumë energji. Prandaj, ato produkte të
prodhuara me materiale të ricikluara konsumojnë më
pak energji gjatë proceseve të prodhimit.
Kjo do të thotë që procese më efikase mund të kryhen
dhe çmimet e produkteve me elementë të ricikluar
mund të jenë më të ulëta.
-Gjenerimi i punësimit
Për të kryer proceset në lidhje me riciklimin e
mbetjeve të ngurta, është e nevojshme të punësohen
personel të trajnuar për të mbledhur, ndarë dhe
punuar në kompani të dedikuara për përpunimin e
materialit të ricikluar.
-Përfitimet ekonomike
Ekzistojnë disa përfitime ekonomike të ofruara nga
qeveria e vendeve të ndryshme për ata që
angazhohen në punën e riciklimit të materialeve që
mund të përdoren për prodhimin pasues të mallrave
dhe shërbimeve (Testa, 1997).
Njerëzit që riciklojnë dhe marrin kanaçe alumini,
shishe qelqi dhe letër në qendrat e grumbullimit,
marrin para për këtë material.
Duke ripërdorur materialin që është përpunuar
tashmë, ju kontribuoni në mbrojtjen e pyjeve, ruajtjen
e minierave dhe lëndëve djegëse fosile. Kjo shmang
nevojën për të blerë burime nga vendet e tjera dhe
lejon gjenerimin e punësimit në nivel lokal, me të cilin
mund të rritet ekonomia.
Nga ana tjetër, duke zvogëluar madhësinë e deponive,
kostoja e mirëmbajtjes së tokës gjithashtu zvogëlohet,
dhe paratë e shpenzuara më parë për mirëmbajtjen e
deponive mund të investohen në zona që mund të
kenë një ndikim më të madh.
-Zhvillimi i Komunitetit
Riciklimi shërben gjithashtu për të bashkuar
komunitetet. Në këtë kuptim, shumë individë mund të
bashkohen për të mbledhur, klasifikuar dhe shitur
materiale të ricikluara për të mbledhur fonde për
shkaqe sociale ose projekte të shkollave dhe
institucioneve arsimore (Silverman, 2008).
Ka programe të thjeshta, por domethënëse që
punojnë për të forcuar komunitetin përmes riciklimit
të mbetjeve të ngurta. Puna dhe përpjekja kolektive
në favor të asgjësimit korrekt të mbeturinave ka qenë
e dobishme për disa komunitete pasi që u lejon atyre
të qëndrojnë të pastër dhe me një cilësi më të mirë të
jetës.
Nga ana tjetër, ata njerëz që riciklojnë njihen si
agjentë transformues të botës. Një strategji e mirë në
komunitete ka qenë edukimi i fëmijëve dhe fuqizimi i
tyre si ata që janë përgjegjës për ndryshimin e botës
dhe kujdesin për mjedisin.
-Mbrojtja e biodiversitetit
Shpyllëzimi zvogëlohet, kështu që speciet endemike të
bimëve dhe kafshëve që varen nga pyjet për mbijetesë
mund të mbrohen
-Reduktimi i minierave
Një nga aktivitetet më të rrezikshme për njerëzit është
miniera. Vlerësohet se të paktën 40 minatorë vdesin
çdo ditë në botë dhe qindra janë të plagosur.
Riciklimi shërben për të zvogëluar konsumin e
materialeve nga minierat duke lejuar ripërdorimin e
metaleve të tilla si hekuri dhe çeliku. Riciklimi i një ton
hekuri kursen 2500 paund hekur, 1,400 paund qymyr
dhe 120 paund gur gëlqeror.
Këto kursime jo vetëm që kërkojnë të mbrojnë
mjedisin, por edhe popullatat e vendosura rreth
depozitave të këtyre mineraleve, pasi që shumë herë
ato duhet të zhvendosen brutalisht në mënyrë që të
shfrytëzojnë burimet e zonës (RecyclingCoalition,
2005).
Në këtë kuptim, riciklimi shërben për të zvogëluar
kërkesën për minerale, për të ruajtur mjedisin dhe për
të mbrojtur jetën e njeriut.
Burimi:
Agjencia, E. P. (21 nga 11 e 2016). Bashkon Agjencinë e Mbrojtjes së
Mjedisit të Shteteve. Marrë nga Bazat e Riciklimit: epa.gov.
Guiltinan, J. P., & Nonyelu G. Nëokoye. (2006). Zhvillimi i kanaleve dhe
sistemeve të shpërndarjes në industritë e reja të riciklimit. Revista
Ndërkombëtare e Shpërndarjes Fizike, 28-38.
Hill, T. (2009). Libri Gjithçka në Klasë: Nga riciklimi te konservimi, gjithçka
që ju nevojitet për të krijuar një mjedis mësimi eko-miqësor. Avon: Seri
Gjithçka.
Morgan, S. (2009). Mbeturinat, riciklimi dhe ripërdorimi. Londër: Evans
Brothers Limited.
RecyclingCoalition, N. (2005). Revolucioni i riciklimit. Marrë nga Përfitimet
e Riciklimit: Shumë arsye pse: riciklimi-revolution.com.
Silverman, B. (2008). Riciklimi: Reduktimi i Mbetjeve. Biblioteka
Heinemann.
Testa, S. M. (1997). Ripërdorimi dhe riciklimi i tokës së kontaminuar. Neë
York: Leëis Publishers.
https://sq.ëarbletoncouncil.org/para-que-sirve-
reciclaje-3233#menu-1
7. Përmirësimi në shëndetin e të gjithëve duke Mund të duhet të informojmë dhe
reduktuar ndotjen kimike edukojmë veten
Burimet e ndotjes kimike janë të ndryshme, duke Të jesh i gjelbër nënkupton gjithashtu të
përfshirë aktivitetet shtëpiake, tregtare, informosh veten se si veprimet tuaja
transportuese, industriale, miniera dhe aktivitete ndikojnë në planetin tonë dhe çfarë
bujqësore. masash mund të merrni për të
Ndotja kimike konsiderohet të jetë një nga kërcënimet përmirësuar gjurmën tuaj ekologjike.
më serioze për jetën në planet. Shumë prej ndotësve Edhe pse ky informacion është në thelb
kimikë janë toksikë për jetën e egër dhe njerëzit, dhe falas dhe ju mund t'i aksesoni ato
të tjerët ndryshojnë vetitë e ujit, ajrit dhe tokave. nëpërmjet internetit, do të duhet ende
Disa procese të shkaktuara nga ndotja kimike janë kohë dhe një nivel i lartë i vetëbesimit
mjaft serioze si ngrohja globale. Një problem tjetër nga ana juaj për ta bërë këtë.
serioz është çlirimi i metaleve të rënda në mjedis. Kështu, ky informacion nuk ju vjen lehtë,
Ka shumë shembuj të ndotjes kimike në të gjithë ju duhet të informoni veten dhe në fakt
botën, të tilla si shtrirjet e lumit Bogotá (Kolumbi) pa të ndërmerrni veprime dhe njerëzit
jetë ujore ose Zona e Vdekur e Gjirit të Meksikës. mund të kenë vështirësi për ta bërë këtë.
Sa i përket efekteve në grupe të veçanta të
organizmave, ekziston rasti i rënies së popullatave të
amfibëve. Një shembull tjetër është efekti i ndotjes
kimike në cilësinë e ushqimit dhe shëndetin publik.
Një shembull i njohur është ndotja e peshqve dhe
butakëve në Gjirin Minamata të Japonisë nga derdhjet
e merkurit.Kjo shkaktoi një manifestim epidemik të
një sindromi neurologjik të fëmijërisë (sëmundja
Minamata) dhe gjendje serioze tek të rriturit.
Zgjidhjet për ndotjen kimike janë të ndryshme, duke
përfshirë parandalimin dhe rivendosjen ose
rehabilitimin. Parandalimi kërkon zbatimin e një
modeli të ri të zhvillimit ekonomik dhe social miqësor
ekologjikisht.

Për këtë, është e nevojshme të kontrollohen mbetjet

kimike në të gjitha format e tyre, mbetjet e ngurta,
emetimet e gazeve dhe rrjedhjet urbane dhe
industriale.
Për të korrigjuar ndotjen kimike përdoren alternativa
të ndryshme teknologjike, në varësi të natyrës së
ndotësit dhe mjedisit. Riparimi fizik zbatohet duke
hequr ose bllokuar ndotës, ose kimi për t'i
neutralizuar ose degraduar ato.
https://sq.ëarbletoncouncil.org/contaminacion-
quimica-16871

Rritja e vlerës së shtëpisë tuaj Izolim social

Përdorimi i gjelbër mund të ketë gjithashtu një ndikim Në varësi të rajonit, gjelbërimi mund të
pozitiv në vlerën e shtëpisë tuaj. jetë gjithashtu mjaft i vështirë nga
pikëpamja sociale.
Meqenëse njerëzit bëhen gjithnjë e më të vetëdijshëm
për rëndësinë e shpëtimit të planetit tonë, shumë prej
tyre preferojnë të blejnë një shtëpi që është miqësore
me mjedisin.
Kështu, duke instaluar panele diellore ose pajisje të
tjera që mbështesin lëvizjen e gjelbër, ju mund të
rrisni ndjeshëm vlerën e shtëpisë tuaj dhe të bëni mirë
për planetin tonë në të njëjtën kohë.
• Që në krijimin e saj shoqëria njerëzore ka
evoluar përmes përshtatjes me fenomene
klimaterike.
• Ndryshimet klimaterike prekin të gjithë sektorët
e shoqërisë dhe ekonomisë ndaj shoqëria
njerëzore duhet të përshtatet në mënyrë
sistematike.
• Frekuenca dhe ashpërsia e ekstremeve të klimës
dhe motit po rritet dhe njerëzit duhet të
përshtaten në mënyrë që të reduktojnë pasojat e
këtyre ekstremeve.
• Ndryshimet klimaterike kanë edhe impakte të
shumta ekonomike me të cilat shtetet duhet të
përballen dhe në këtë kuadër është e nevojshme
një përshtatje e shpejtë.
Nëse jetoni në një zonë që është mjaft
konservatore dhe ku njerëzve nuk u
pëlqejnë fare ndryshimet, mund ta keni
mjaft të vështirë të jetoni miqësore me
mjedisin pasi shumë dyqane nuk do të
ofrojnë pajisje miqësore me mjedisin.
Për më tepër, ju mund të izoloheni edhe
nga shoqëria nëse nuk i bashkoheni
zakoneve lokale që nënkuptojnë një
sjellje jo miqësore ndaj mjedisit në disa
rajone.
https:/www.brightquest.com/blog/ëhat-
are-the-effects-of-loneliness-and-social-
isolation-on-severe-mental-health/
Infrastruktura e gjelbër publike mund të
mungojë në disa rajone
Një problem tjetër që lidhet me
gjelbërimin është se infrastruktura e
përgjithshme për t'u sjellë miqësore me
mjedisin mund të jetë mjaft e keqe.
Për shembull, nëse jetoni në një fshat të
vogël, shanset janë që sistemi i
transportit publik do të jetë mjaft i keq
dhe mund t'ju duhet të mbështeteni në
makinën tuaj, pavarësisht nëse e
dëshironi apo jo pasi nuk do të jeni në
gjendje të shkoni në punë. në kohë
Burimi:
https://www.epa.gov/green-
infrastructure/ëhat-green-infrastructure
• Çështja e ndryshimeve klimaterike
është tejet problematike dhe
përshtatja për disa shtete mund të
jetë më e vështirë se për disa të
tjera.
• Përshtatja me ndryshimet
klimaterike mund të ketë impakte të
ngjashme me zhvillimin e tyre të
deritanishëm.
• Mund të jetë vonë për të reaguar
për shumë impakte të ndryshimeve
klimaterike si në rastin e rritjes së
temperaturave.
• Shumë shkencëtarë e studiues janë
të mendimit se shoqëria njerëzore
• Rëndësia e një strategjie përgatitore dhe
reaguese është e nivelit ndërkombëtar në mënyrë
që të impakti negativ i ndryshimeve klimaterike
të jetë sa më i ulët.
nuk është shkaktare primare e
ngrohjes globle që pason ndryshimi
klimaterik e kësisoj përshtatja
mund të mos japë rezultatet e
parashikuara.

Burime:
Ëeb:

https://ec.europa.eu/clima/eu-action/adaptation-climate-change/eu-adaptation-strategy_en
https://portals.iucn.org/library/sites/library/files/documents/2020-021-Sq.pdf
https://eur-lex.europa.eu/legal content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:52021DC0082&from=EN
https://www.kas.de/c/document_library/get_file?uuid=8835db24-8fe9-cda9-af1c-
c16ffbc2884b&groupId=281657
https://www.oxfordhandbooks.com/vieë/10.1093/oxfordhb/9780199566600.001.0001/oxfordhb-
9780199566600-e-1
https://ec.europa.eu/clima/climate-change/causes-climate-change_en
https://api.nationalgeographic.com/distribution/public/amp/science/article/ëhy-climate-change-is-
still-the-greatest-threat-to-human-health
http://library.fes.de/pdf-files/bueros/albanien/17994.pdf
https://www.ft.com/content/a9dab2dc-1c0c-11ea-81f0-0c253907d3e0
https://www.oecd.org/environment/cc/36736773.pdf
https://climatechange.procon.org/
https://www.ëri.org/our-ëork/project/ëorld-resources-report/adapting-climate-change-challenge-
and-opportunity
https://knoëledge.unccd.int/publications/adapting-climate-change-question-our-society
https://www.climate.gov/teaching/literacy/gp-f-strategies-human-adaptation-climate-change

Botime:
Barry, S, Pilifosova, O (2015) Adaptation to Climate Change in the Context of Sustainable
Development and Equity.
Huq, S.; Adger, Ë.N.; Broën, K.; Hulme, M. (2003) Adaptation to Climate Change in the
Developing Ëorld, Progress in Development Studies, 3(3). p. 179-195.
Levina, E & Trpak, D. (2006) Adaption to climate change, OECD
Antonio Jovanovski, Aleksandar Tërpkovski (2015). Mundësitë për të rinjtë në kohë të
ndryshimeve klimatike dhe tranzicionit të energjisë
Vaclav Claus (2008). Planeti blu në vargonj të gjelbër Instituti i Studimeve Ndërkombëtare