BÀI TẬP

Phần I chương 3

1. Biện chứng giữa LLSX và QHSX

- Khái niệm PTSX; Các yếu tố tạo thành PTSX? Yếu tố nào là quan trọng nhất?
PTSX: Là cách thức con người tiến hành sản xuất vật chất ở những giai đoạn lịch sử
nhất định của xã hội loài người.
Các yếu tố tạo thành PTSX: QH sản xuất và LL sản xuất.
LL sản xuất là yếu tố quan trọng nhất.
- Cách thức con người tiến hành quá trình sản xuất vật chất trong những giai
đoạn lịch sử nhất định của xã hội loài người được gọi là gì?
Được gọi là phương thức sản xuất.
- Kể tên các PTSX trong lịch sử? PTSX nào dựa trên cơ sở sản xuất công
nghiệp?
Các PTSX trong lịch sử: PTSX nguyên thủy, PTSX chiếm hữu nô lệ, PTSX phong
kiến, PTSX TBCN và CNXH. Phương thức sản xuất TBCN và CNXH dựa trên cơ sở sản
xuất công nghiệp.
- Khái niệm LLSX? LLSX gồm những yếu tố nào tạo thành? Yếu tố nào là quan
trọng?
Khái niệm: Là phương thức kết hợp giữa người lao động với tư liệu sản xuất, tạo ra
sức SX và năng lực thực tiễn làm biến đổi các đối tượng vật chất của giới tự nhiên theo
nhu cầu nhất định của con người và XH.
LLSX bao gồm người lao động và tư liệu sản xuất tạo thành. Người lao động giữ vai
trò quan trọng.
- TLSX gồm yếu tố nào tạo thành? Yếu tố nào là quan trọng?
TLSX bao gồm: đối tượng lao động và tư liệu lao động. Tư liệu lao động giữ vai trò
quan trọng.
- TLLĐ gồm yếu tố nào tạo thành? Yếu tố nào là quan trọng?
TLLĐ bao gồm: công cụ lao động và phương tiện lao động. Công cụ lao động là yếu
tố quan trọng.
- Yếu tố nào dùng để chỉ mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, nói lên khả
năng chinh phục tự nhiên của con người?
 Lực lượng sản xuất.
- Yếu tố nào dùng để chỉ mối quan hệ giữa con người với con người trong quá
trình sản xuất? Quan hệ sản xuất.
- Yếu tố nào dùng để chỉ mối quan hệ giữa con người với tự nhiên? Lực lượng
sản xuất.
- Giữa QHXH mang tính thường xuyên biến đổi, mang tính tiến bộ, cách mạng;
LLSX mang tính ổn định, bảo thủ, lạc hậu.
- Giữa LLSX là mặt tự nhiên; QHXH là mặt xã hội của PTSX.
- QHSX là gì? Bao gồm những yếu tố nào? Yếu tố nào quan trọng, quyết định;
yếu tố nào tác động làm thúc đẩy hay kìm hãm sản xuất; yếu tố nào kích thích tới
lợi ích của người lao động?
QHSX: Là tổng hợp các quan hệ kinh tế vật chất giữa người với người trong quá
trình sản xuất.
Bao gồm: Quan hệ sở hữu TLSX, quan hệ tổ chức-quản lý sản xuất, quan hệ phân
phối. Quan hệ sở hữu TLSX là yếu tố quan trọng, quyết định. Quan hệ tổ chức-quản lý
sản xuất tác động làm thúc đẩy hoặc kìm hãm sản xuất. Quan hê phân phối kích thích tới
lợi ích của người lao động.
- Hiện nay yếu tố nào được xem là LLSX trực tiếp?
Hiện nay khoa học kĩ thuật thông qua các yếu tố thực thể đề trở thành LLSX trực
tiếp.
- Giữa LLSX và QHSX thì LLSX mang tính quyết định? Khi LLSX thay đổi thì
QHSX phải QHSX phải thay đổi phù hợp với trình độ phát triển của LLSX, thúc đẩy
LLSX.
- Sự tác động trở lại của quan hệ sản xuất đối với lực lượng sản xuất diễn ra theo
những chiều hướng: Có thể thúc đẩy LLSX hoặc kìm hãm sự phát triển cuả LLSX.
2. Biện chứng giữa CSHT-KTTT
- Khái niệm CSHT? CSHT bao gồm các loại QHSX nào?
CSHT: Là toàn bộ những quan hệ sản xuất của một xã hội trong sự vận động
hiện thực của chúng hợp thành cơ cấu kinh tế của xã hội đó.
CSHT bao gồm: QHSX TBCN (tàn dư), QHSX CSCN (mầm mống), QHSX
XHCN (thống trị).
QHSX XHCN của CSHT phù hợp, QHSX TBCN lạc hậu, QHSX CSCN vượt trước
trình đọ phát triển của LLSX.
- Vai trò, nhiệm vụ cơ bản của kiến trúc thượng tầng đối với cơ sở hạ tầng là gì?
Tác động trở lại đối với cơ sở hạ tầng.
- KTTT do yếu tố nào sinh ra?
KTTT là do các quan điểm tư tưởng và các thiết chế xã hội tương ứng tạo thành.
 - Giữa CSHT và KTTT thì CSHT là yếu tố quyết định.
- KTTT tác động trở lại CSHT như thế nào?
Thứ nhất: Các yếu tố cấu thành KTTT đều có tác động đến CSHT với vai trò và
phương thức khác nhau (trực tiếp – gián tiếp; mức độ lớn - nhỏ…).
Thứ hai: Sự tác động của các yếu tố thuộc KTTT có thể diễn ra theo nhiều xu hướng.
Thứ ba: Sự tác động của KTTT đối với CSHT diễn ra theo hai chiều hướng (tích cực
hoặc tiêu cực).
3. Hình thái KTXH
- Phạm trù nào được dùng để chỉ xã hội trong từng giai đoạn lịch sử nhất định
với một kiểu quan hệ sản xuất đặc trưng cho xã hội đó, phù hợp với một trình độ
nhất định của lực lượng sản xuất và một kiến trúc thượng tầng được xây dựng trên
những quan hệ sản xuất ấy?
Là hình thái kinh tế xã hội.
- Hình thái kinh tế - xã hội bao gồm những yếu tố cơ bản nào? Trong đó yếu tố
nào là quan trọng?
Hình thái kinh tế - xã hội bao gồm: KTTT, QHSX, LLSS. LLSX là yếu tố quan
trọng nhất.
- Hãy kể tên các hình thái kinh tế - xã hội xuất hiện trong lịch sử loài người theo
tiến trình nối tiếp nhau từ thấp đến cao?
HTKT-XH nguyên thủy, HTKT-XH nô lệ, HTKT-XH phong kiến. HTKT-XH
TBCN, HTKT-XH CSCN.
- Học thuyết nào được xem là cuộc cách mạng trong toàn bộ quan niệm về lịch
sử xã hội?
Là tiến trình lịch sử - tự nhiên của xã hội loài người.
- Giá trị khoa học của HTKHXH?
Là một cuộc cách mạng trong toàn bộ quan niệm về lịch sử xã hội:
- Trở thành cơ sở phương pháp luận khoa học và cách mạng cho sự phâ tích lịch sử
xã hội .
- Đã giải quyết một cách khoa học về vấn đề phân loại các chế độ xã hội và phân
kỳ lịch sử.
- Chỉ ra động lực phát triển của lịch sử là do hoạt động thực tiễn của con người.