KURIKULUM STANDARD SEKOLAH MENENGAH

MATEMATIK
TINGKATAN 2
Penulis
Bahariah binti Hj. Baharam
Baharizah binti Hj. Baharam
Nurul Jannah binti Ahmad
Nurazreen binti Mohd Tahir
Mohd Nazri bin Mohd Hanafiah

Editor
Mohan a/l Nanu
Muhammad Nur Syafiq bin Jamaluddin
Nafisah binti Yeop Mohamad Kassim

Pereka Bentuk
Mohamad Zairul bin Mohamad Kassim
Wan Nora Ashikin binti Abd Razak

Ilustrator
Ahmad Fitri bin Tajudin

2017
 Bab 1 Pola dan Jujukan
BAB 1
KEMENTERIAN
PENDIDIKAN
MALAYSIA
NO. SIRI BUKU: 0062
KPM2017 ISBN 978-967-2031-05-5
Cetakan Pertama 2017
© Kementerian Pendidikan Malaysia
Hak Cipta Terpelihara. Mana-mana bahan dalam
buku ini tidak dibenarkan diterbitkan semula,
disimpan dalam cara yang boleh dipergunakan
lagi, ataupun dipindahkan dalam sebarang bentuk
atau cara, baik dengan cara elektronik, mekanik,
penggambaran semula mahupun dengan cara
perakaman tanpa kebenaran terlebih dahulu
daripada Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia,
Kementerian Pendidikan Malaysia. Perundingan
tertakluk kepada perkiraan royalti atau honorarium.
Diterbitkan untuk Kementerian Pendidikan
Malaysia oleh:
RIMBUNAN ILMU SDN. BHD.
No. 92-G, 92-1 & 92-2, Blok 2, Wisma Salleh
Saidin, Jalan Dwi Tasik, Dataran Dwi Tasik,
Bandar Sri Permaisuri, 56000 Kuala Lumpur
Tel: 03-91722888 Faks: 03-91734888
Emel: rimbunanilmu@gmail.com
Reka Letak dan Atur Huruf:
RIMBUNAN ILMU SDN. BHD. (676602-W)
Muka taip teks: Times
Saiz taip teks: 11 poin
Dicetak oleh:
BHS BOOK PRINTING SDN. BHD. (95134-K)
Lot 4, Lorong CJ/1B, Kawasan Perindustrian
Cheras, 43200 Cheras,
Selangor Darul Ehsan,
Malaysia
ii
PENGHARGAAN
Penerbitan buku teks ini melibatkan kerjasama
banyak pihak. Sekalung penghargaan dan
terima kasih ditujukan kepada semua pihak
yang terlibat:
• Jawatankuasa Penambahbaikan Pruf
Muka Surat, Bahagian Buku Teks,
Kementerian Pendidikan Malaysia.
• Jawatankuasa Penyemakan Pembetulan
Pruf Muka Surat, Bahagian Buku Teks,
Kementerian Pendidikan Malaysia.
• Jawatankuasa Penyemakan Naskhah
Sedia Kamera, Bahagian Buku Teks,
Kementerian Pendidikan Malaysia.
• Pegawai-pegawai Bahagian Buku Teks
dan Bahagian Pembangunan Kurikulum,
Kementerian Pendidikan Malaysia.
• Ahli panel penilaian dan
peningkatan mutu.
• Bahagian Editorial dan Bahagian
Produksi, terutamanya pereka bentuk
dan ilustrator.
• Semua pihak yang terlibat secara
langsung atau tidak langsung dalam
menjayakan penerbitan buku ini.
Bab 1 Pola dan Jujukan
BAB 1
Pendahuluan v
Bab 5 Bulatan 74
Simbol dan Rumus vii
5.1 Sifat Bulatan 76
5.2 Sifat Simetri Perentas 81
Bab 1 Pola dan Jujukan 1
5.3 Lilitan dan Luas Bulatan 86
1.1 Pola 2
1.2 Jujukan 7
1.3 Pola dan Jujukan 10
Bab 6 Bentuk Geometri
Tiga Dimensi 98
Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan 6.1 Sifat Geometri Bentuk Tiga
Algebra 18 Dimensi 100
6.2 Bentangan Bentuk Tiga Dimensi 102
2.1 Kembangan 21
6.3 Luas Permukaan Bentuk Tiga
2.2 Pemfaktoran 27
Dimensi 104
2.3 Ungkapan Algebra dan Hukum
6.4 Isi Padu Bentuk Tiga Dimensi 110
Operasi Asas Aritmetik 34
Bab 7 Koordinat 120
Bab 3 Rumus Algebra 42
7.1 Jarak dalam Sistem Koordinat
3.1 Rumus Algebra 44
Cartes 122
7.2 Titik Tengah dalam Sistem
Koordinat Cartes 132
Bab 4 Poligon 54
7.3 Sistem Koordinat Cartes 140
4.1 Poligon Sekata 56
4.2 Sudut Pedalaman dan Sudut
Peluaran Poligon 62
iii
 Bab 1 Pola dan Jujukan
BAB 1
Bab 8 Graf Fungsi 144
8.1 Fungsi 146
8.2 Graf Fungsi 151
Bab 9 Laju dan Pecutan 168
9.1 Laju 170
9.2 Pecutan 179
Bab 10 Kecerunan Garis Lurus 188
10.1 Kecerunan 190
Bab 11 Transformasi Isometri 206
11.1 Transformasi 208
11.2 Translasi 212
11.3 Pantulan 218
11.4 Putaran 223
11.5 Translasi, Pantulan dan Putaran
sebagai Isometri 230 yang pernah dipelajari.
11.6 Simetri Putaran 234
iv
Bab 12 Sukatan Kecenderungan
Memusat 244
12.1 Sukatan Kecenderungan
Memusat 246
Bab 13 Kebarangkalian Mudah 276
13.1 Kebarangkalian Eksperimen 278 dipelajari dalam setiap bab.
13.2 Kebarangkalian Teori yang
Melibatkan Kesudahan Sama
Boleh Jadi 280
13.3 Kebarangkalian Peristiwa
Pelengkap 287
13.4 Kebarangkalian Mudah 290
Jawapan 294
Glosari 308
Rujukan 311
Indeks 312
Bab 1 Pola dan Jujukan
BAB 1
Buku teks Matematik Tingkatan 2 ini ditulis berdasarkan Kurikulum Standard Sekolah Menengah
(KSSM). Buku ini terdiri daripada 13 bab yang disusun dan dirancang secara sistematik berdasarkan
Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran (DSKP) Matematik Tingkatan 2.
Pada permulaan bab, murid akan diperkenalkan kepada aktiviti kreatif untuk merangsang
pemikiran murid. Di samping itu juga, objektif pembelajaran dan rangkai kata turut disertakan
untuk memberikan gambaran ringkas tentang kandungan bab.
Buku ini mengandungi ciri-ciri istimewa berikut:
ANDA AKAN MEMPELAJARI
Mengandungi standard pembelajaran yang akan
RANGKAI KATA Daftar kata yang terkandung dalam setiap bab.
Sejarah ilmuan terdahulu atau asal usul perkataan
dalam mata pelajaran Matematik.
MASLAHAT BAB INI Bidang pekerjaan yang berkaitan dengan bab ini
atau kegunaan ilmu bab ini.
Aktiviti induksi yang merangsang perbincangan dan
AKTIVITI KREATIF
pemahaman dalam kalangan murid.
Membantu murid memahami konsep asas matematik
melalui aktiviti individu atau berkumpulan.
Mengimbas kembali kemahiran dan pengetahuan
Mendedahkan murid kepada pengetahuan tambahan
INGAT ! yang perlu diketahui serta fakta penting dalam bab ini.
Menarik perhatian murid kepada fakta tambahan
PERHATIAN yang perlu diketahui, kesilapan yang dilakukan
murid dan mengelakkan kecuaian murid.
v
 Bab 1 Pola dan Jujukan Bab 1 Pola dan Jujukan
BAB 1

BAB 1
SIMBOL
Mengutarakan soalan untuk merangsang pemikiran punca kuasa dua ∠ sudut
kreatif dan kritis. T sebutan ke-n
=
punca kuasa tiga

⩾
hasil tambah keseluruhan
≠
sama dengan ∑

⩽
Soalan di akhir subtopik untuk menguji kefahaman tidak sama dengan lebih besar daripada atau sama dengan
murid. segi tiga kurang daripada atau sama dengan
n (A) bilangan unsur peristiwa
π
n bilangan sebutan
Quick Response Code ialah data seperti URL dalam pi
QR CODE bentuk pola yang dapat diterjemahkan menggunakan
aplikasi dalam peranti mudah alih pintar. RUMUS
Hasil tambah sudut pedalaman Jarak dua titik (x2 – x1)2 + (y2 – y1)2
QR Code yang boleh diimbas dengan menggunakan poligon (n – 2) × 180° x1 + x2 y1 + y2
aplikasi imbasan QR Code pada telefon pintar. Teorem Pythagoras: Titik tengah � , �
2 2
Jarak
c2 a2 + b2 Laju
c Masa
a b2 c2 – a2
Jumlah jarak
Mendedahkan murid kepada pengetahuan tambahan a2 c2 – b2 Laju purata
Masa
yang perlu diketahui. b

Luas bulatan πj 2
Lilitan 2πj Jarak mencancang
Kecerunan, m
Jarak mengufuk
Memberikan pengetahuan am yang dapat y2 – y1
πj 2
TAHUKAH ANDA ? memperkaya bahan teks yang berkaitan.
Luas sektor
=
θ m
x2 – x1
360°
Panjang lengkok θ pintasan-y
= m –
Latihan sumatif untuk pengukuhan dan pengayaan 2πj 360° pintasan-x
MENJANA KECEMERLANGAN
di akhir setiap bab. Luas permukaan silinder 2πj 2 + 2πjt
Luas permukaan kon πj 2 + πjs
Jumlah nilai data
Min
Bilangan data
Soalan Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT) Luas permukaan sfera 4πj 2 Kebarangkalian Bilangan kesudahan bagi peristiwa A
untuk menguji kemahiran murid. Isi padu prisma luas keratan rentas × tinggi suatu peristiwa, A = Jumlah bilangan kesudahan bagi ruang sampel, S
Isi padu silinder πj 2t
Isi padu kon 1 πj 2t
n (A)
Rangkuman seluruh bab secara ringkas yang telah P(A) =
INTI PATI BAB n (S )

Isi padu sfera 4 πj 3

dipelajari.
Melihat kembali standard pembelajaran yang telah
REFLEKSI DIRI
dipelajari sama ada tercapai atau tidak.
Aktiviti luar bilik darjah untuk meningkatkan
kefahaman dan kreativiti murid di akhir bab.
3
Peristiwa pelengkap, P(A' ) = 1 – P(A)
3
Muat turun aplikasi percuma imbasan QR Code daripada Google Play, App Store
atau layaran lain ke peranti mudah alih pintar anda. Imbas QR Code atau layari
laman sesawang http://rimbunanilmu.my/mat_t2/msvii untuk memuat turun fail
video, GeoGebra, hamparan elektronik dan soalan latihan tambahan. Kemudian
simpan fail yang dimuat turun untuk kegunaan luar talian.
Nota: Murid boleh muat turun perisian GeoGebra yang percuma untuk membuka
fail yang berkenaan. http://www.geogebra.org/

vi vii