‫دفترچه سواالت و پیشآزمون مرحله مقدماتی پایا‬

‫لیگ علوم پایه‬

‫پایه هفتم‬
‫اسفند ماه ‪0011‬‬
 ‫پیش آزمون ‪1‬‬

‫برای بیان کمیتها و اندازهگیری آنها نیاز به یکاها یا واحدهای اندازهگیری داریم‪ .‬منظور از کمیت یعنی چیزی که قابل‬

‫اندازهگیری باشد‪ .‬کمیتها به دو دستهی عددی و برداری تقسیمبندی میشوند‪ .‬کمیتهای عددی به کمیتهایی گفته میشود‬

‫که برای مشخص نمودن آنها فقط نیاز به یک عدد داریم و جهت در مورد آنها بیمعنی است‪ .‬مثالً وقتی گفته میشود که جرم‬

‫یک جسم ‪ 5 kg‬است‪ ،‬دیگر ذکر جهت ض رورتی ندارد‪ .‬بنابراین جرم یک کمیت عددی است‪ .‬از دیگر کمیتهای عددی‬

‫میتوانیم به حجم‪ ،‬چگالی و زمان اشاره کنیم‪ .‬در کمیتهای برداری‪ ،‬ذکر جهت ضرورت دارد؛ مثالً نیرو یک کمیت برداری‬

‫است‪ .‬اگر بگوییم که یک نیروی ‪ 20 N‬به جسمی وارد میشود‪ ،‬تا زم انی که جهت نیرو مشخص نباشد‪ ،‬هیچ قضاوتی در مورد‬

‫حرکت آن نمیتوانیم داشته باشیم‪ .‬سرعت نیز مثال دیگری از کمیتهای برداری است‪ .‬یکاهای اندازهگیری و بیان کمیتها‬

‫میتوانند اصلی یا فرعی باشند‪ .‬از کمیتهای اصلی میتوانیم به جرم‪ ،‬طول‪ ،‬زمان و شدت جریان الکتریکی اشاره کنیم‪ .‬یکاهای‬

‫اندازهگیری این کمیتها بهترتیب عبارتند از‪ :‬کیلوگرم )‪ ، (kg‬متر )‪ ، (m‬ثانیه )‪ (s‬و آمپر )‪. (A‬‬

‫‪m‬‬
‫) است‪.‬‬ ‫برخی از کمیتها مانند سرعت‪ ،‬جزء کمیتهای فرعی محسوب میشوند و یکای آن متر بر ثانیه (‬
‫‪s‬‬

‫یکی از مباحث مهم در علم فیزیک و حتی شیمی تبدیل یکاها به یکدیگر است‪ .‬برای بیان و تبدیل یکاها باید حتماً ریاضیات‬

‫پایهی مربوط به آن ها را بدانیم‪ .‬همچنین از برخی از پیشوندهای بزرگ کننده و کوچک کننده نیز در این گونه مسائل استفاده‬

‫میکنیم‪ .‬مثالً وقتی میگوییم میکرومتر یعنی یک یک میلیونیم متر‪ ،‬میلیمتر یعنی یک هزارم متر و نانومتر یعنی یک میلیاردم‬

‫متر‪ .‬کیلومتر به معنی هزار متر‪ ،‬مگامتر به معنی یک میلیون متر است‪.‬‬

‫‪ ،‬برای میلی از عالمت ‪ ، m‬برای نانو از عالمت ‪ n‬و برای کیلو و مگا از عالمتهای ‪ k‬و ‪ M‬استفاده‬ ‫برای میکرو از عالمت‬

‫میکنیم‪.‬‬

‫‪1 g‬‬ ‫( ‪ g‬عالمت گرم است) ‪0 / 000001g‬‬

‫‪1Mg‬‬ ‫( ‪ g‬عالمت گرم است) ‪1000000 g‬‬

‫‪2‬‬
 ‫پیشآزمون‪۲‬‬

‫یکی از کمیتهایی که در علوم مختلف تجربی‪ ،‬مهندسی و نیز در زندگی کاربرد فراوانی دارد‪ ،‬چگالی نام دارد‪ .‬بنابر تعریف‪،‬‬

‫چگالی عبارت است از جرم یک جسم تقسیم بر حجم آن‪.‬‬

‫‪kg‬‬
‫بیان میشود و گرم بر سانتیمتر مکعب‬ ‫یکاهای متداول برای بیان چگالی عبارتند از‪ :‬کیلوگرم بر متر مکعب که به صورت‬
‫‪m3‬‬

‫‪g‬‬
‫قابل نمایش است‪ .‬وقتی گفته میشود که چگالی یک ماده ‪ 0555‬کیلوگرم بر متر مکعب است‪ ،‬منظورمان‬ ‫که به شکل‬
‫‪cm3‬‬

‫این است که جرم هر یک متر مکعب از این ماده‪ ،‬برابر با ‪ 0‬کیلوگرم است‪ .‬از طرف دیگر میتوان نتیجه گرفت که جرم یک‬

‫سانتی متر مکعب از این ماده مساوی با پنج گرم است‪ .‬بنابراین میتوانیم چنین نتیجهگیری کنیم که رابطهی زیر بین دو یکای‬

‫کیلوگرم بر متر مکعب و گرم بر سانتیمتر مکعب وجود دارد‪:‬‬

‫‪kg‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪g‬‬

‫‪3‬‬
‫‪m‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪cm3‬‬

‫تعریف میشود‪ ،‬میتوان نتیجهگیری کرد که اگر صورت این کسر بزرگ‬ ‫با توجه به فرمول محاسبهی چگالی که بهصورت‬

‫شود‪ ،‬چگالی بیشتر میشود و چنانچه حجم افزایش یابد و جرم ثابت بماند‪ ،‬چگالی کاهش مییابد‪ .‬بنابراین اگر جسم جامدی را‬

‫در نظر بگیریم می توانیم دو عامل مهم را بر مقدار چگالی موثر بدانیم‪ .‬این دو عامل عبارتند از‪ :‬دما و فشار‪.‬‬

‫برای فهم بهتر مطلب‪ ،‬یک کره ی مسی را در نظر بگیرید‪ .‬اگر این گوی مسی را روی شعلهی گاز بگیریم‪ ،‬حجم کره بیشتر‬

‫میشود‪ .‬در صورتیکه جرم ثابت است‪ .‬بنابراین در فرمول چگالی‪ ،‬مخرج کسر بزرگ میشود و در نتیجه چگالی کاهش مییابد‪ .‬از‬

‫دیدگاه میکروسکوپی میتوانیم چنین بگوییم که با دادن گرما به کرهی مسی‪ ،‬اتمهای مس که کرهی مسی را میسازند‪ ،‬شروع به‬

‫جنبش و افزایش فاصله از یکدیگر میکنند که این موضوع به صورت افزایش حجم و در نتیجه کاهش چگالی دیده میشود‪.‬‬

‫عامل فشار نسبت به عامل دما تأثیر کمتری در جامدها دارد‪ .‬البته این گفته بدان معنی نیست که فشار روی چگالی جامدها موثر‬

‫نیست‪ .‬اما فشرده کردن جامدها کار چندان سادهای نیست‪ .‬چنانچه یک جسم جامد را فشرده کنیم‪ ،‬حجم آن کاهش مییابد و‬

‫از آنجا که رابطهی حجم با چگالی یک رابطهی معکوس است‪ ،‬بنابراین چگالی افزایش مییابد‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫پیش آزمون ‪3‬‬

‫همانگونه که میدانیم‪ ،‬چگالی بهصورت نسبت جرم یک جسم به حجم آن تعریف میشود‪ .‬بنابراین دو کمیتی که تعیین‬
‫کنندهی چگالی یک جسم هستند‪ ،‬عبارتند از‪ :‬جرم و حجم‪.‬‬
‫به طوری که اگر جرم تغییر کند و حجم ثابت بماند‪ ،‬چگالی زیاد می شود و در صورتی که جرم ثابت بماند و حجم تغییر نماید‪،‬‬
‫چگالی کم یا زیاد میگردد‪.‬‬
‫البته عواملی را که روی این دو کمیت اصلی اثر میگذارند‪ ،‬باید به عنوان عوامل موثر بر چگالی در نظر گرفت‪ .‬اگر مایعها را مورد‬
‫بررسی قرار دهیم‪ ،‬سه عامل مهم و موثر بر تغییرات چگالی آنها میتوانیم تشخیص دهیم‪:‬‬
‫‪ -۱‬دما‬
‫‪ -۲‬فشار‬
‫‪ -۳‬مواد محلول و ناخالصیها‬
‫افزایش دما معموالً بر چگالی اثر معکوس دارد‪ .‬زیرا اکثر مایعها در اثر دریافت گرما افزایش حجم میدهند و در نتیجه کاهش‬
‫چگالی را شاهد خواهیم بود‪ .‬البته یک استثنای بسیار مهم در اینجا وجود دارد و آن آب است‪ .‬آب در فاصلهی دمایی صفر تا‬
‫چهار سانتی گراد دارای رفتاری غیر عادی است‪ .‬به این ترتیب که هر چه دما از صفر به طرف چهار سانتیگراد افزایش یابد‪،‬‬
‫چگالی افزایش مییابد‪.‬‬
‫اثر فشار بر تغییر چگالی چندان قابل مشاهده نیست زیرا مایعها تقریباً تراکم ناپذیرند‪( .‬مایعات را نمیتوانیم فشرده و متراکم‬
‫کنیم‪).‬‬
‫سومین عاملی که بر چگالی مایعها و به ویژه آب مؤثر است‪ ،‬مواد محلول و ناخالصیهای موجود در مایعهاست‪ .‬هر چه مقدار‬
‫مواد محلول یا ناخالصیها در یک مایع (مثالً) آب بیشتر باشد‪ ،‬باعث میشود که جرم آب بیشتر شده و در نتیجه چگالی آن‬
‫افزایش یابد‪ .‬بههمین دلیل است که چگالی آب دریا نسبت به آب معمولی (آب خالص) بیشتر است‪ .‬چگالی متوسط آب دریا‬
‫‪kg‬‬ ‫‪kg‬‬
‫‪ 1000‬است‪.‬‬ ‫‪ 1030‬و چگالی آب خالص‬ ‫تقریباً برابر با‬
‫‪m3‬‬ ‫‪m3‬‬
‫آب گل آلود نیز به دلیل مخلوط شدن خاک با آن دارای چگالی بیشتری نسبت به آب خالص است‪ .‬قدرت تخریب سیالبهایی‬
‫که در آنها گِل زیادی در آب قرار دارد نیز ارتباط مستقیمی با چگالی آنها دارد‪.‬‬
‫یکی از مهمترین پدیدههایی که ارتباط خیلی نزدیکی با چگالی مایعها دارد‪ ،‬جریان همرفتی است‪ .‬مایعها با استفاده از این‬

‫روش گرم میشوند‪ .‬وقتی یک ظرف آب را روی شعلهی گاز قرار میدهیم‪ ،‬آب نقاطی از ظرف که نزدیک به شعله قرار دارد‪،‬‬
‫نسبت به سایر نقاط که دورتر قرار دارند‪ ،‬گرمتر میشود‪ .‬در نتیجه چگالی مناطق نزدیکتر به شعله کمتر میشود‪ .‬چون چگالی‬
‫آب در این مناطق کمتر و در سایر مناطق بیشتر است‪ ،‬آب موجود در این مناطق به دلیل قانون چگالی (جسمی با چگالی کمتر‪،‬‬
‫رو و جسم با چگالی بیشتر‪ ،‬زیر قرار میگیرد) باالتر قرار میگیرد‪ .‬در نتیجه آب مناطق گرمتر و سردتر جای خود را عوض‬
‫میکنند و این موضوع آنقدر ادامه مییابد تا تمام مایع گرم شود‪.‬‬
‫‪4‬‬
 ‫پیش آزمون ‪0‬‬

‫گازها موادی هستند که ذرات تشکیلدهنده آن (اتمها یا مولکولها) فاصلهی زیادی در مقایسه با جامدها و مایعها از یکدیگر‬

‫دارند‪ .‬برخی از گازها فقط از اتمها ساخته شدهاند‪ .‬نئون‪ ،‬هلیوم و آرگون مثالهایی از این گازها هستند‪.‬‬

‫بیشتر گازها از مولکول تشکیل شدهاند‪ .‬مولکولهای تشکیلدهنده ی یک گاز ممکن است دو اتمی یا چند اتمی باشند که این‬

‫موضوع روی خواص فیزیکی و شیمیایی آنها تأثیر میگذارد‪ .‬گاز ایدهآل (گاز کامل) به گازی گفته میشود که تا حد امکان‬

‫رقیق باشد و اندازهی ذرات تشکیل دهندهی آن در مقایسه با فاصله ی این ذرات بسیار بسیار کوچک است‪ .‬این فاصله به اندازهای‬

‫است که این ذرات بر هم تاثیر زیادی ندارند‪.‬‬

‫دو عامل مهم که به کمک آنها میتوانیم حجم یک گاز را تغییر دهیم‪ ،‬عبارتند از‪ :‬دما و فشار‪.‬‬

‫اگر یک نمونه گاز را داخل یک ظرف در نظر بگیریم‪ ،‬می توانیم حجم گاز را معادل حجم آن ظرف فرض کنیم‪ .‬چنانچه به یک‬

‫نمونهی گاز گرما بدهیم‪ ،‬جنبش ذرات تشکیل دهندهی گاز افزایش یافته و در نتیجه فاصلهی آنها از هم زیادتر میشود‪.‬‬

‫این اتفاق سبب افزایش حجم گازها و در نتیجه کاهش قابل مالحظه در چگالی آنها میشود‪ .‬کاهش دمای گاز منجر به روند‬

‫معکوس‪ ،‬یعنی افزایش چگالی میگردد‪ .‬بنابراین رابطهی دما با چگالی یک گاز یک رابطهی عکس است‪.‬‬

‫در مورد فشار‪ ،‬رابطهی بین آن و تغییرات چگالی یک رابطهی مستقیم است‪ .‬هر چه فشار یک گاز بیشتر شود‪ ،‬فاصلهی ذرات‬

‫تشکیلدهندهی آن کاهش یافته و در نتیجه حجم آن کمتر میشود‪ .‬در نتیجه‪ ،‬چگالی گاز افزایش مییابد‪ .‬در صورتیکه فشار‬

‫گاز کاهش یابد‪ ،‬حجم گاز بیشتر شده و بنابراین چگالی گاز کاهش مییابد‪.‬‬

‫آزمایش نشان میدهد که اگر دمای گاز ثابت نگ ه داشته شود‪ ،‬تغییرات فشار و حجم آن معکوس یکدیگر خواهند بود‪ ،‬یعنی این‬

‫که در این شرایط‪ ،‬اگر حجم گاز دو برابر شود‪ ،‬فشارش نصف میشود و در صورتی که فشار دو برابر شود‪ ،‬حجمش نصف میگردد‪.‬‬

‫همچنین اگر حجم یک گاز ثابت باشد‪ ،‬تغییرات فشار گاز با دمای مطلق آن رابطهی مستقیم خواهد داشت‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫پیش آزمون ‪5‬‬

‫دما یکی از مهمترین کمیتهایی است که در پدیده ها و تغییرات فیزیکی و شیمیایی نقش بسیار مهمی را بازی میکند‪ .‬دما یک‬

‫کمیت عددی است‪ .‬دو یکای معروف دما عبارتند از‪ :‬سلسیوس یا سانتیگراد و کلوین‪.‬‬

‫اگر دما بر حسب سلسیوس را با ‪ TC‬و دما برحسب کلوین را با ‪ TK‬نمایش دهیم‪ ،‬رابطهی زیر بین این دو یکا وجود دارد‪:‬‬

‫‪TK‬‬ ‫‪TC‬‬ ‫‪273‬‬

‫به دمای یک جسم برحسب کلوین‪ ،‬دمای مطلق گفته میشود‪ ،‬مثالً اگر دمای جسمی بر حسب سانتیگراد برابر با ‪ ۲5‬باشد‪،‬‬

‫دمای مطلق آن برابر ‪ ۲9۳‬کلوین خواهد بود‪ .‬استفاده از یکای سانتیگراد در زندگی روزمرهی ما بسیار رایج است؛ اما یکای‬

‫کلوین چندان کاربردی در این زمینه ندارد‪.‬‬

‫یکی از مهمترین جاهایی که کاربرد دمای مطلق را میتوان دید‪ ،‬روابط و فرمولهایی هستند که رفتارهای گازهای ایدهآل را‬

‫توصیف میکنند‪.‬‬

‫میتوانیم رابطهی بین سه کمیت فشار‪ ،‬حجم و دمای مطلق یک گاز کامل را به صورت زیر بیان کنیم‪:‬‬

‫دمای مطلق × ‪ × 8/۳۱3‬تعداد مولهای گاز = حجم گاز × فشار گاز‬

‫اگر فرمول باال را به صورت ریاضی بنویسیم‪ ،‬داریم‪:‬‬

‫‪PV  nRT‬‬
‫در رابطه باال ‪ : P‬فشار گاز‪ : V ،‬حجم‪ : n ،‬تعداد مولهای گاز‪ : R ،‬ثابت جهانی گازها و ‪ : T‬دمای مطلق گاز است‪.‬‬

‫منظور از فشار یک گاز‪ ،‬متوسط نیرویی است که ذرات تشکیلدهندهی گاز بر دیوارهی ظرف حاوی گاز وارد میکنند‪.‬‬

‫‪N‬‬
‫( است‪.‬‬ ‫یکای اندازهگیری فشار در این فرمول «پاسکال» نام دارد‪ .‬یک پاسکال معادل یک نیوتون بر مترمربع )‬
‫‪m2‬‬

‫حجم گاز در این فرمول برحسب متر مکعب قرار داده میشود‪.‬‬

‫اما آخرین کمیتی که باید در مورد آن صحبت کنیم‪ « ،‬مول» است‪ .‬برای فهم این موضوع باید ابتدا عدد آووگادرو را بشناسیم‪.‬‬

‫عدد آووگادرو برابر با ‪ 6 / 023 1023‬یا ‪ 602300000000000000000000‬است‪ .‬با توجه به این که کوچکترین ذرهی‬
‫‪ ۲5‬تا صفر‬
‫تشکیل دهندهی یک گاز‪ ،‬اتم یا مولکول باشد‪ ،‬تعداد مولها تعریف میشود‪ .‬در صورتیکه گاز موردنظر از مولکولها تشکیل شده‬

‫باشد (مثل اکسیژن یا هیدروژن) به تعداد عدد آووگادرو از مولکولهای آن گاز‪ ،‬یک مول از آن گاز گفته میشود‪ .‬برای گازهایی‬

‫‪6‬‬ ‫مانند هلیوم نیز یک مول معادل عدد آووگادرو تا اتم هلیوم است‪.‬‬
 ‫سواالت عمومی‬

‫‪ .1‬تعداد دانشآموزان پایه هفتم یک مدرسه ‪ 55‬نفر است‪ .‬میانگین نمرات همه دانشآموزان پایه هفتم ‪ ، 05/2‬میانیگن‬

‫نمرات دانشآموزان پایه هفتم کالس ‪ 03 ،A‬و میانگین نمرات دانشآموزان پایه هفتم کالس ‪ 70 ،B‬است‪ .‬تعداد‬

‫دانشآموزان کالس ‪ A‬چند نفر است؟‬

‫‪۳5 )0‬‬ ‫‪۲8 )3‬‬ ‫‪۲۲ )۳‬‬ ‫‪۲۱ )۲‬‬ ‫‪۲5 )۱‬‬

‫‪x 3‬‬
‫عددی صحیح شود؟‬ ‫‪ .2‬چند عدد صحیح ‪ x‬کوچکتر از ‪ 155‬وجود دارد به طوری که مقدار‬
‫‪x 1‬‬

‫‪6 )0‬‬ ‫‪7 )3‬‬ ‫‪0 )۳‬‬ ‫‪8 )۲‬‬ ‫‪۱۲ )۱‬‬

‫‪ .3‬در تساوی ‪ 31  1  1  1  1  1‬که هر شکل نشانگر یک عدد متفاوت است‪ ،‬مجموع اعدادی که به‬
‫‪32‬‬ ‫‪‬‬
‫جای اشکال قرار میگیرد‪ ،‬برابر با چه عددی است؟‬

‫‪75 )0‬‬ ‫‪6۲ )3‬‬ ‫‪65 )۳‬‬ ‫‪۳8 )۲‬‬ ‫‪03 )۱‬‬

‫‪1  23‬‬ ‫‪ .4‬حاصل عبارت زیر چند است؟‬

‫‪01 5 5 2‬‬
‫‪3 3‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪5‬‬
‫‪7  53‬‬
‫‪3 9 5  37‬‬
‫‪15  16 7 3‬‬
‫‪16 15‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪)0‬‬ ‫‪)3‬‬ ‫‪)۳‬‬ ‫‪)۲‬‬ ‫‪)۱‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪ .5‬حداکثر چند عدد از بین اعداد ‪ 1‬تا ‪ 11‬میتوان انتخاب کرد به طوری که تفاضل هیچ دوتا برابر ‪ 4‬یا ‪ 7‬نباشد؟‬

‫‪7 )0‬‬ ‫‪6 )3‬‬ ‫‪0 )۳‬‬ ‫‪3 )۲‬‬ ‫‪۳ )۱‬‬

‫‪ .6‬چنانچه نقاط شکل زیر را دو به دو به هم وصل کنیم‪ ،‬در شکل حاصل چند مربع ایجاد میشود که راسهای آنها روی‬

‫نقاط شبکه باشند؟‬

‫‪۱6 )۲‬‬ ‫‪۱3 )۱‬‬

‫‪۲5 )3‬‬ ‫‪۱8 )۳‬‬

‫‪۲۲ )0‬‬

‫‪7‬‬
 ‫‪7‬‬
‫خواهد شد؟‬ ‫‪ .7‬در الگوی عددی زیر‪ ،‬عدد چندم برابر با‬
‫‪27‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1 2 1 2 3 1 2 3 4‬‬
‫……‪， ， ， ， ， ， ， ， ， ，‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪3 3 4 4 4 5 5 5 5‬‬
‫‪۳30 )0‬‬ ‫‪۳۳۲ )3‬‬ ‫‪۳۲0 )۳‬‬ ‫‪۳55 )۲‬‬ ‫‪۲95 )۱‬‬
‫‪ .0‬در شکل زیر ‪ ABCD‬مربع و ‪ ABE‬یک مثلث متساویاالضالع است‪ .‬زاویه ˆ‬
‫‪ AED‬چقدر است؟‬

‫‪15 )۱‬‬

‫‪20 )۲‬‬

‫‪25 )۳‬‬

‫‪30 )3‬‬

‫‪45 )0‬‬

‫‪ ((18 , 36 ) , (11 , 18 )) .9‬کدام است؟‬

‫‪۱8 )0‬‬ ‫‪۳ )3‬‬ ‫‪6 )۳‬‬ ‫‪۱۲ )۲‬‬ ‫‪۱ )۱‬‬

‫‪ .15‬طاها مدادهایش را ‪ 4‬تا ‪ 4‬تا شمرد‪ 3 ،‬مداد اضافه آمد‪ 6 .‬تا ‪ 6‬تا شمرد‪ 5 ،‬مداد اضافه آمد و ‪ 9‬تا ‪ 9‬تا که شمرد‪0 ،‬‬

‫مداد اضافه آمد‪ .‬کدام عدد زیر تعداد مدادهای او را نشان میدهد؟‬

‫‪0۳ )0‬‬ ‫‪75 )3‬‬ ‫‪7۳ )۳‬‬ ‫‪۳0 )۲‬‬ ‫‪۳6 )۱‬‬

‫‪ .11‬چند دانشآموزان در حال انجام یک آزمایش علمی هستند‪ .‬در این آزمایش‪ ،‬آنها جسمی را از فنر آویزان‬

‫میکنند‪ ،‬جسم را به سمت پایین میکشند و رها میکنند‪ .‬سپس جسم با یک دوره زمانی ( مدت زمان) حدود ‪ 2‬ثانیه‬

‫به باال و پایین نوسان میکند ( نوسان‪:‬یعنی جسم به صورت رفت و برگشتی باال و پایین میرود)‪ .‬دانشآموزان از‬

‫کرونومتر برای اندازهگیری مدت زمان یک نوسان استفاده میکنند‪ .‬بهترین راه برای اندازهگیری دقیق این دوره‬

‫نوسان این است که‪ ( :‬بهترین پاسخ را انتخاب کنید‪).‬‬

‫‪ )۱‬زمان صرف شده برای یک نوسان کامل را ‪ ۱5‬بار اندازهگیری کنند و نتایج را میانگین بگیرند‪.‬‬

‫‪ )۲‬زمان صرف شده برای ‪ ۱5‬نوسان را اندازه بگیرند و بر ‪ ۱5‬تقسیم کنند‪.‬‬

‫‪ )۳‬زمان صرف شده برای یک نوسان کامل را ‪ ۱5‬بار اندازهگیری کنید و نتایج را میانگین بگیرند‪ .‬این اندازهگیری را سه بار تکرار کنند‬

‫و نتایج را میانگین بگیرند‪.‬‬

‫‪ )3‬زمان صرف شده برای ‪ ۱5‬نوسان را اندازهگیری کنند و بر ‪ ۱5‬تقسیم کنند‪ .‬این اندازهگیری را سه بار تکرار کنند و نتایج را میانگین‬

‫بگیرند‪.‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪ )0‬همه روشهای فوق معادل هستند و دقت اندازهگیری دوره نوسان در همه روشها یکسان است‪.‬‬
 ‫‪.12‬با توجه به گزارههای زیر گزینۀ درست کدام است؟‬
‫ب) مولکول متان‬ ‫الف) مولکول آب‬
‫ت) مولکول کلر‬ ‫پ) مولکول گوگرد‬
‫‪ )۲‬الف و پ دو نوع اتم دارند‪.‬‬ ‫‪ )۱‬الف برخالف ب و مانند ت دو نوع اتم دارد‪.‬‬
‫‪ )3‬الف و ب از دو نوع اتم تشکیل شدهاند‪.‬‬ ‫‪ )۳‬الف ‪ ،‬ب و پ از یک اتم تشکیل شدهاند‪.‬‬
‫‪ )0‬پ از ‪ ۲‬نوع اتم تشکیل شده است‪.‬‬
‫‪ .13‬سارا و فاطمه برای آزمایش علوم خود‪ ،‬داخل یک ظرف مخلوطی از اکسیژن‪ ،‬نیتروژن و بخار آب قرار دادند و در ظرف را‬
‫محکم بسته و داخل فریزر قرار دادند‪ .‬بعد از گذشت مدت زمان دو ساعت چند مورد از موارد زیر اتفاق میافتد؟‬
‫الف) تعداد مولکولهای درون بطری کم میشود‪.‬‬

‫ب) تعداد مولکولهای گاز کم میشود‪.‬‬

‫ج) جرم ظرف کاهش مییابد‪.‬‬

‫د) تمام مولکولهای گاز مایع میشوند‪.‬‬

‫‪ )0‬صفر‬ ‫‪3 )3‬‬ ‫‪۳ )۳‬‬ ‫‪۲ )۲‬‬ ‫‪۱ )۱‬‬

‫‪ .14‬مطابق شکل زیر‪ ،‬یک تکه یخ که داخل آن یک سنگ قرار دارد روی سطح آب در یک لیوان شناور میشود‪ .‬پس از‬
‫ذوب شدن یخ‪ ،‬سنگ به ته لیوان میرود‪ .‬سطح آب در مقایسه با سطح اولیه‪ ،‬در زمان ذوب شدن یخ و پس از فرو‬
‫رفتن سنگ در لیوان چگونه است؟‬
‫‪ )۱‬ابتدا در همان حالت باقی میماند و سپس باال میرود‪.‬‬
‫‪ )۲‬ابتدا در همان حالت باقی میماند و سپس پایین میرود‪.‬‬
‫‪ )۳‬در تمام مدت در یک سطح باقی میماند‪.‬‬
‫‪ )3‬ابتدا باال سپس پایین میآید‪.‬‬
‫‪ )0‬ابتدا پایین سپس باال میرود‪.‬‬
‫‪ .15‬مطابق شکل زیر‪ ،‬گلولهای به جرم ‪ 255‬گرم به انتهای یک ریسمان وصل شده است‪ .‬این سیستم مانند آونگ به جلو‬
‫و عقب حرکت میکند‪ .‬با صرفنظر از اصطکاک موجود در این سیستم‪ ،‬کدامیک از جمالت زیر درست است؟‬
‫‪ )۱‬انرژی مکانیکی کل در این سیستم ثابت است‪.‬‬
‫‪ )۲‬انرژی مکانیکی کل سیستم در نقطهی ‪ ، B‬بیشترین مقدار است‪.‬‬
‫‪ )۳‬مقدار انرژی پتانسیل در نقطههای ‪ A‬و ‪ C‬یکسان است‪.‬‬
‫‪ )3‬مقدار انرژی جنبشی در نقاط ‪ D‬و ‪ C‬یکسان است‪.‬‬
‫‪ )0‬مقدار انرژی در نقطه ‪ C‬برابر با صفر است‪.‬‬
‫‪9‬‬
 ‫سواالت اختصاصی‬

‫‪ .16‬کدامیک از گزینههای زیر نادرست است؟‬

‫‪ )۱‬دمای مطلق یک جسم همواره از دمای آن برحسب سلسیوس بیشتر است‪.‬‬

‫‪ )۲‬تعداد اتمهای موجود در یک مول از گاز هلیوم با تعداد اتمهای موجود در یک مول گاز هیدروژن برابر است‪.‬‬

‫‪ )۳‬چگالی یک کمیت اصلی نیست‪.‬‬

‫‪ )3‬تأثیر فشار بر تغییر چگالی یک مایع چندان محسوس نیست‪.‬‬

‫‪ )0‬دما یک کمیت نردهای است‪.‬‬

‫‪ .17‬در دمای ‪ 25‬سانتیگراد‪ ،‬حجم یک نمونه از یک گاز کامل را ‪ 25%‬کاهش میدهیم‪ .‬نسبت فشار گاز در این حالت به‬

‫فشار اولیه برابر است با‪:‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪)0‬‬ ‫‪)3‬‬ ‫‪)۳‬‬ ‫‪۱ )۲‬‬ ‫‪3 )۱‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪ .10‬اگر دمای جسمی برحسب سانتیگراد ‪ 15%‬افزایش یابد‪ ،‬افزایش دمای مطلق آن چند درصد خواهد بود؟‬

‫‪ )0‬کمتر از ‪۱0‬‬ ‫‪ )3‬بیشتر از ‪۱0‬‬ ‫‪۳5 )۳‬‬ ‫‪۱8/0 )۲‬‬ ‫‪۱0 )۱‬‬

‫‪ .19‬کدامیک از گزینههای زیر رفتارش به رفتار یک گاز ایدهآل نزدیکتر است؟‬

‫‪ )0‬کربن دیاکسید‬ ‫‪ )3‬نیتروژن‬ ‫‪ )۳‬کلر‬ ‫‪ )۲‬اکسیژن‬ ‫‪ )۱‬هلیوم‬

‫‪ .25‬اگر فشار و دمای مطلق یک گاز بهترتیب ‪ 40%‬افزایش و ‪ 20%‬کاهش یابند‪ ،‬تغییر چگالی گاز نسبت به وضعیت اول‬

‫چگونه خواهد بود؟‬

‫‪ 20% )۲‬افزایش مییابد‪.‬‬ ‫‪ )۱‬تغییری نمیکند‪.‬‬

‫‪ 75% )3‬افزایش مییابد‪.‬‬ ‫‪ 20% )۳‬کاهش مییابد‪.‬‬

‫‪ 75% )0‬کاهش مییابد‪.‬‬

‫‪ .21‬طال یکی از سنگینت رین فلزهایی است که تاکنون شناخته شده است‪ .‬کدام گزینه را نمیتوان با چگالی زیاد این‬

‫فلز مرتبط دانست؟‬

‫‪ )۱‬تعداد نوترونها و پروتونها در هستهی اتمهای طال نسبتاً زیاد است‪.‬‬

‫‪ )۲‬اندازهی اتمهای طال نسبت به سایر فلزها بزرگتر است‪.‬‬

‫‪ )۳‬فاصلهی اتمهای طال با یکدیگر کم است‪.‬‬

‫‪ )3‬تراکم اتمهای طال در واحد حجم زیاد است‪.‬‬

‫‪15‬‬ ‫‪ )0‬چکشخواری فلز طال بسیار زیاد است‪.‬‬

 ‫‪ .22‬کدامیک از سرعتهای زیر از بقیه بیشتر است؟‬

‫‪km‬‬ ‫‪mm‬‬ ‫‪cm‬‬ ‫‪nm‬‬ ‫‪m‬‬

‫‪0 / 001‬‬ ‫‪)0‬‬ ‫‪222‬‬ ‫‪)3‬‬ ‫‪0 / 01‬‬ ‫‪)۳‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪)۲‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪)۱‬‬
‫‪h‬‬ ‫‪ks‬‬ ‫‪s‬‬ ‫‪s‬‬ ‫‪ms‬‬

‫‪ .23‬در ‪ 25‬مول از یک ماده با فرمول ‪ A 3 B 2‬و درجهی خلوص ‪ 80%‬چند اتم دیده میشود؟ تمام گزینهها به صورت‬

‫‪ 1023‬هستند‪.‬‬ ‫ضریبی از ‪100000000000000000000000‬‬

‫‪ ۲۳‬تا صفر‬

‫‪9/6۳ )0‬‬ ‫‪65۲/۳ )3‬‬ ‫‪38۱/83 )۳‬‬ ‫‪۱۲5/36 )۲‬‬ ‫‪6/5۲۳ )۱‬‬

‫‪ .24‬کدام گزینه درست است؟‬

‫‪ )۱‬وجود ناخالصیها در آب دریا علت اصلی زیاد شدن چگالی آب دریا و در نتیجه بیشتر فرو رفتن کشتیها در آب دریا نسبت به آب‬

‫خالص است‪.‬‬

‫‪ )۲‬جریان همرفتی در مایعهایی که زودتر از بقیهی مایعها بهجوش میآیند‪ ،‬رخ میدهد‪ .‬به همین دلیل در آب این جریان فورا به‬

‫وجود میآید و آب به جوش میآید‪.‬‬

‫‪ )۳‬دما برخالف فشار کمیتی عددی است‪ .‬به همین دلیل است که مشخص کردن جهت و فشار در فرمول گازهای کامل از اهمیت‬

‫زیادی برخوردار است‪.‬‬

‫‪ )3‬اگر دمای یک گاز را افزایش دهیم‪ ،‬قطعا حجمش زیاد میشود و در نتیجه چگالی آن کاهش مییابد‪.‬‬

‫‪ )0‬حجم نیممول از یک گاز کامل که دمایش صفر سانتیگراد و فشارش ‪ ۱55‬کیلو پاسکال باشد‪ ،‬تقریباً برابر با ‪ ۱۱/۳‬لیتر است‪.‬‬

‫‪ .25‬یک لیوان آب خالص در کدام گزینه نسبت به بقیه سنگینتر است؟‬

‫‪ )۲‬آب با دمای ‪0 C‬‬ ‫‪ )۱‬آب با دمای ‪2 C‬‬

‫‪ )3‬آب با دمای ‪1 / 5 C‬‬ ‫‪ )۳‬آب با دمای ‪4 C‬‬

‫‪ )0‬هیچ فرقی در سنگینی آبهای داده شده در گزینهها دیده نمیشود‪.‬‬

‫‪11‬‬