Bé GI¸O DôC Vµ §µO T¹O

Vô GI¸O DôC TRUNG HäC CH¦¥NG TR×NH PH¸T TRIÓN

GI¸O DôC TRUNG HäC

TµI LIÖU TËP HUÊN PH¸T TRIÓN CHUY£N M¤N

GI¸O VI£N TR¦êNG Trung häc phæ th«ng CHUY£N

M«n
(Tµi liÖu lu hµnh néi bé)

Hµ Néi, th¸ng 7 n¨m 2012

Chñ tr× biªn so¹n:
Vô Gi¸o dôc Trung häc
Ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn gi¸o dôc trung häc

NHãM T¸C GI¶ BI£N SO¹N TµI LIÖU:

NguyÔn H÷u §Ünh
TrÇn Thµnh HuÕ
§Æng Xu©n Th
§µo ThÞ Ph¬ng DiÖp
Vò Anh TuÊn
§oµn Duy Tiªn
Lª H¶i §¨ng
Vi Anh TuÊn
Vò ThÞ H¬ng
NguyÔn §¨ng §¹t

LỜI MỞ ĐẦU

Có những ý tưởng tuyệt vời nhiều người đều biết, nhưng chuyển ý
tưởng thành hiện thực sẽ có ý nghĩa hơn nhiều lần, không phải ai cũng
thể hiện được.

2
 Hàng năm, các thầy cô giáo dạy hóa học cho học sinh giỏi phải giành
rất nhiều thời gian để chuẩn bị bài giảng cho năm học mới; và chỉ có
những ai tham gia đào tạo học sinh giỏi hóa học ở các trường chuyên mới
hiểu được sự vất vả cống hiến thầm lặng cho trí tuệ lớp trẻ lớn lên.

Tại sao tất cả các thầy cô giáo dạy chuyên hóa trên cả nước không
hợp tác giúp đỡ lẫn nhau để hiệu quả đào tạo hơn nhiều lần trên một sân
chơi trí tuệ giành cho các tài năng hóa học trẻ?

Cuốn tài liệu này, một công việc có hiệu quả thực sự có ý nghĩa xuất
phát từ ý tưởng tuyệt vời ấy, phù hợp với mong muốn của mọi người
đang trở thành hiện thực. Sự bắt đầu của công việc này là các bài giảng
của những thầy cô giáo nhiều năm tham gia giảng dạy cho học sinh giỏi
hóa học ở Việt Nam.

Để hiểu một vùng đất mới tốt nhất là đi xuyên qua nó và để hiểu được
ý nghĩa của đợt tập huấn cốt cán giáo viên chuyên hóa học trên toàn quốc
của Bộ Giáo dục và Đào tạo, tốt nhất các bạn nên đọc tập tài liệu này. Khi
dừng ở những trang cuối của cuốn sách này, tập thể tác giả tin rằng các
bạn sẽ hài lòng và tự đáy lòng có ham muốn hợp tác, giao lưu, kết nối,
chia sẻ và thống nhất vì phát triển nền Hóa học Việt Nam.

Trân trọng cảm ơn!

Các tác giả

3
4
 MỤC LỤC
NỘI DUNG TRANG
PHẦN 1: HÓA HỌC ĐẠI CƯƠNG
CÂN BẰNG HÓA HỌC – CƠ SỞ GIẢNG DẠY 07
PHẦN 2: HÓA HỌC PHÂN TÍCH 42
CHUẨN ĐỘ AXIT – BAZƠ
MỘT SỐ VẤN ĐỀ ÁP DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÂN 63
TÍCH CÔNG CỤ
PHẦN 3: HÓA HỌC VÔ CƠ
MỘT SỐ TÍNH CHẤT VÀ ỨNG DỤNG CỦA CROM 107
PHẦN 4: HÓA HỌC HỮU CƠ 169
CẤU TRÚC CÁC HỢP CHẤT GLUXIT HÓA HỌC CACBONYL 218
PHẦN 5: THỰC NGHIỆM HÓA HỌC CHUYÊN
5.1. BÀI THỰC HÀNH PHỤC VỤ TẬP HUẤN NĂM 2012
Bài 1: Tổng hợp và phân tích phức chất sắt (III) oxalat 260
Bài 2: Phân tích dung dịch hỗn hợp muối Cu(NO3)2 và Ni(NO3)2 267
Bài 3: Tổng hợp Imin từ Anilin và p-clobenzanđehit 270
5.2. BÀI THỰC HÀNH VẬN DỤNG
Bài 1. Xác định phân tử khối Polime bằng cách chuẩn độ 270
Bài 2. Phương pháp chuẩn độ xác định Fe ở các trạng thái oxi hóa
khác nhau 274
Bài 3. Tổng hợp trans-điclo đietilen điamin Coban (III) clorua và
động học của quá trình thủy phân trong môi trường axit 278
Bài 4. Phân tích hàm lượng muối canxi 283
Bài 5. Tổng hợp và phân tích Aspirin 287
Bài 6. Xác định hàm lượng sắt và đồng bằng phương pháp
chuẩn độ iot 292
Bài 7. Phân tích hỗn hợp muối clorua 296
Bài 8. Điều chế hiđro từ amoni boran 298
CẢNH BÁO VỀ CÁC NGUY HIỂM CÓ THỂ GẶP
VÀ KHUYẾN CÁO VỀ AN TOÀN TRONG KHI LÀM THÍ
NGHIỆM 301