Professional Documents
Culture Documents
PANGKALAHATANG PANUTO: Basahin nang mabuti ang nakasaad na panuto sa bawat pagsusulit upang
hindi magkamali sa pagsagot. Ang pagsusulit na ito ay sasagutan sa loob lamang ng isang (1) oras. Ang ano
mang uri ng PAGBURA ay mahigpit na ipinagbabawal. Iwasan ang pagtingin sa papel ng kamag-aral.
I. TAMA o MALI
Panuto: Isulat sa malalaking titik ang salitang TAMA kung wasto ang diwang ipinapahayag sa pangungusap.
Kung hindi, isulat naman sa malalaking titik ang salitang MALI. [1 punto bawat aytem]
_______ 1. Sumasalamin ang mga awiting-bayan at bulong ng mga Bisaya sa kanilang pamumuhay at
tradisyon.
_______ 2. Epektibong kasangkapan ang bulong sa pagpapatulog ng mga sanggol na bahagi ng kultura sa
Kabisayaan.
_______ 3. Mahihinuhang mayroong pormal at sagradong tradisyon ang mga Bisaya sa usapin ng panliligaw na
naipakita sa alamat ng "Pitong Makasalanan".
_______ 4. Balitaw ang tawag sa awit sa paghaharana sa Ilokano samantala sa Negros ang tawag sa awit ng
paglalakbay ay Hibais.
_______ 5. Ang Dolayanin at Indolanin ay awit panlasangan samantala ang Tingud ay awit pantahanan.
_______ 6. Mayaman ang Kabisayaan sa awiting-bayan at bulong na nagtatampok ng mga pamumuhay gaya ng
pagmimina ng nikel, pagpapanday ng kasangkapan, at pagtotroso sa kakayuhan.
_______ 7. Ang awiting-bayan na Soliranin ay awit ng mga manggagawa samantala ang awiting-bayan na
talindaw naman ay awit sa pamamangka.
_______ 8. Kung titimbanging mabuti, ang ama sa alamat na "Pitong Makasalanan" ay nagpapakita ng labis na
pagmamahal dahil ibig niyang manatili sa kanyang piling ang mga anak at ayaw niyang magkawalay
pa silang lahat.
_______ 9. Ang Kundiman ay awit ng pag-ibig samantala ang Diona at Omiguing ay awit sa kasal.
_______ 10. Sa alamat ng "Pitong Makasalanan" ipinapakita ang positibong kaugalian ng mga bisaya na hindi
sila padalos-dalos sa bawat pagpapasya.
Pahina 1 | 5
II. MAY PAGPIPILIAN 7. Si Lola Dina ay isang magsasaka at upang hindi
Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na mga maramdaman ang pagod sa pagtatanim, siya ay
pahayag sa bawat aytem. Bilugan ang titik ng madalas na umaawit ng isang sikat na awiting-bayan:
tamang sagot mula sa pagpipilian. [1 punto bawat
aytem] Bahay kubo, kahit munti
Ang halaman doon ay sari-sari
1. Ito ay tumutukoy sa matandang orasyon na Singkamas at talong, sigarilyas at mani
sinasambit ng mga sinaunang tao sa Pilipinas. Sitaw, bataw, patani...
a. Awiting-bayan c. Bulong Ano ang nais iparating ng awiting-bayan na madalas
b. Kundiman d. Awiting-Bayan at Bulong awitin ni Lola Dina?
a. Inilalarawan na ang Bahay Kubo ay napalilibutan
2. Laganap na ito sa buong Pilipinas bago pa man ng iba’t ibang uri ng halaman, gulay, at bulaklak.
dumating ang mananakop na Kastila. Ito ay isang b. Inilalarawan na ang Bahay Kubo ay isang
tulang inaawit na nagpapahayag ng damdamin, pamilihan ng iba’t ibang uri ng halaman at gulay
kaugalian, karanasan, pananampalataya, gawain o tulad ng singkamas, talong, at sitaw.
hanapbuhay ng mga taong naninirahan sa isang pook. c. Inilalarawan na ang Bahay Kubo ay isang imbakan
ng mga gulay at ani ng mga magsasaka.
a. Bulong-Bayan c. Tula
d. Inilalarawan na ang Bahay Kubo ay isang simpleng
b. Awiting-Bayan d. Alamat
tirahan ngunit sagana sa iba’t ibang uri ng halaman at
gulay.
3. Nagmula ang salitang alamat sa salitang latin na
“legendus” na nangangahulugang ___________.
8. Ang Ombayi ay isang ______________ na awit.
a. upang makuwento c. upang mabigkas
a. malambing c. mapanakit
b. upang masulat d. upang mabasa
b. marikit d. malungkot
6. “Ang karneng niluluto mo ay malambot na”. Ang 11. Anong antas ng wika ang may
paglalarawan na ginamit sa pangungusap ay ____? salungguhit?“Sana ay magdilang-anghel ang
panalangin ni Sandro.”
a. malambot c. mo
b. niluluto d. karne a. Lalawiganin c. Balbal
b. Pormal d. Kolokyal
Pahina 2 | 5 a. 1, 3, 2 c. 2, 1, 3
12. Ang sumusunod ay mga tradisyong makikita sa b. 2, 3, 1 d. 3, 2, 1
Kabisayaan MALIBAN sa:
a. pagbabayo ng palay pagkaani 16. Piliin mo sa ibaba ang nahihinuhang
b. pagbebenta sa palengke ng mga isdang nahuli pagpapakahulugan ng pahayag ni Delay na "Sasama
c. paniniwala sa mga nilalang na hindi nakikita ako sa aking kasintahan sa ayaw at sa gusto ni Ama".
d. pagtotroso sa kakayuhan
a. pagpapasaway sa magulang at pagiging padalos-
dalos
13. Ang “Tabi, tabi, Makikiraan lang kami. Kami’y b. pagpapakapraktikal ng anak at pagiging wais sa
patawarin, kung kayo’y masagi namin” na pahayag pagpapasya
ay isang uri ng _______ sapagkat ______________. c. pagrespeto sa mga bagay na ayaw at gusto ng ama
at pagiging makonsulta
a. Awiting-bayan, sapagkat ito ay madalas na d. pagmamahal sa kasintahan, pagdedesisyon na
inaawit ng mga katutubo para sa mas ligtas na isinasangguni sa ama, at pagiging maaalalahaning
paglalakbay. anak
b. Awiting-bayan, sapagkat ito ay sumasalamin sa
pagiging magalang ng mga Pilipino tulad ng paghingi 17. Ang awiting “Si Pilemon” mula sa Kabisayaan
ng tawad sa taong masasagi. ay isang uri ng _________
c. Bulong, sapagkat ito ay isang orasyon na
nagpapahayag ng paniniwala at paggalang ng mga a. Awiting-bayan, sapagkat ito ay sumasalamin sa
Pilipino sa mga lamang-lupa, tulad ng duwende at kabuhayan at nakasanayang gawi ng mga
espiritung hindi nakikita. mangingisda sa Kabisayaan.
d. Bulong, sapagkat ito ay isang orasyon na b. Awiting-bayan, sapagkat ito ay nagpapahayag ng
sinasambit upang hindi maligaw sa paglalakbay. damdamin ng mga magsasaka mula sa Kabisayaan.
c. Bulong, sapagkat ito ay isang orasyon na
sinasambit ng mga mangingisda sa Kabisayaan para
14. Madalas umaawit ng mga awiting-bayan ukol sa sa mas ligtas at masaganang hanapbuhay.
pagsasaka si Andoy habang nagtatanim at nag-aani d. Bulong, sapagkat ito ay tungkol sa mga lamang-
ng palay sa kanilang bukirin. Sang-ayon ka ba sa lupa, tulad ng duwende at espiritung hindi nakikita.
ipinapakita niyang pag-uugali?
a. Sang-ayon po sapagkat nakatutulong ang awiting- 18. Ang lahat ay halimbawa ng awiting-bayan
bayan upang mailibang ni Andoy ang sarili at MALIBAN sa isa:
maibsan ang init ng panahon sa palayan.
b. Sang-ayon po sapagkat nagpapakita ito ng a. Nakagawian na ni Aling Helen na awitan ng isang
pagkilala sa kanilang awiting-bayan at Oyayi ang kanyang sanggol upang mahimbing na
naipamamahagi rin ni Andoy ang kanilang makatulog sa gabi.
pamumuhay sa makakarinig nito. b. Lubos na iniibig ni Danilo ang kanyang nobya na
c. Hindi po sang-ayon sapagkat nakasasagabal si Ema. Kaya naman, madalas niya itong alayan ng
lamang ito sa kanyang inaasikaso at mabilis pang isang Kundiman.
mapapagod si Andoy sa kanyang pag-awit. c. Si Eman ay isang Ayta mula sa bayan ng Negros at
d. Hindi po sang-ayon sapagkat hindi masyadong sa tuwing siya ay naglalakbay, nakasanayan na
maipalalaganap ang kanilang pamumuhay sa niyang umawit ng Hibayas.
ganitong paraan at mabuting ipaskil ni Andoy ang d. Ngayon ay araw ng Linggo, dali-daling nagtungo
liriko ng awit sa social media matapos ang trabaho. si Lito sa simbahan upang umawit ng Dalit para sa
mga diyos at diyosa ng kanilang bayan.
III. IDENTIPIKASYON
Panuto: Pumili ng angkop na salita sa loob ng kahon upang mabuo ang diwa ng bawat pangungusap. Isulat ang
sagot bago ang numero gamit ang maliliit na titik. [1 punto bawat aytem]
di-gaanong matipid
lungkot
di-pormal nginig
mag-
kahanga-hanga pinaka-
maganda
kano pormal
magka-
kelan takot
magkasing-
lantay tahanan
malalim
lespu tanan
2. Ano ang pinakapayak na pagpapakahulugan ng salitang may salungguhit? “Ang mga kandidata
sa Bb. Pilipinas 2021 ay mga kabigha-bighani.”
3. Balat-sibuyas ang batang si Loti kaya madalas siyang tinutukso ng mga kalaro na “iyaking
bata”. Anong antas ng wika ang salitang may salungguhit?
5. Ibigay ang salitang Balbal mula sa kahon na nabuo mula sa pagpapaikli ng pinaghanguang salita.
7. Isulat ang damdaming pinapahayag ng pangungusap: "Nangangatog ang tuhod ni Kyle sa pag-
akyat niya ng puno".
9. Ang handa naming leche flan ay ang _________matamis kumpara sa nakahaing biko, graham, at
maja blanca.
Pahina 5 | 5
SUSI NG PAGWAWASTO
I. TAMA o MALI 6. pagtatampo
7. pagtutulad o simili
1. TAMA
8. sukat
2. MALI
9. saknong
3. MALI
10. Mayroon
4. MALI
5. TAMA
V. MAIKLING TALATA
6. MALI
7. TAMA Mga Salitang Nanghihikayat
8. TAMA
totoo/tama
9. MALI
10. MALI tunay
sama na
II. MAY PAGPIPILIAN ngayon na
1. c 11. b tumpak
2. b 12. d kitang-kita mong
3. d 13. c naniniwala akong
4. a 14. b kaya natin ito
5. c 15. b siguradong
6. a 16. a talaga
7. d 17. a siyempre
8. d 18. c pero/subalit
9. c 19. d ito na
10. b 20. b kaya mong maging bahagi ng
III. IDENTIPIKASYON Mga Pagpapahalaga sa Kulturang Bisaya
1. Magkasing-
Pagdiriwang ng mga pista tulad ng Ati-
2. Maganda
atihan Festival, Binirayan Festival,
3. Pormal
Dinagyang Festival, Masskara Festival,
4. Lungkot
Pintados-Kasadyaan Festival at Sinulog
5. Kano
Festival. Naipapakilala ang tampok na
6. Malalim
kasuotan sa Sinulog Festival.
7. Takot
Pagiging malikhain, masining, masayahin,
8. Di-gaanong
mapamahiin, at relihiyoso ng kabisayaan.
9. Pinaka-
Ang pangkat ng mga Bisaya ay isa sa mga
10. Tanan
malaking pangkat etniko na may malaking
ambag sa yaman ng kulturang Pilipinas.
IV. ANALOHIYA
Palagiang paggamit at pagpapalaganap ng
1. petmalu
kanilang mga Awiting-Bayan, Bugtong
2. pagmamalabis
3. impormal Inihanda nina:
4. pagkamangha
5. maikling sambitla Aniban, Angelica B. Fuentes, Anna Rose H.
Caramat, Joseph Nicolas, Angelica I.
De Galicia, Lea B. Petracorta, Jomyl A.
BSED Filipino 4-1 Bb. Regine C. Bayotas
TALAHANAYAN NG ISPESIPIKASYON
PINAKAMAHALAGANG
KINALALAGYANG
ARALIN KASANAYANG BILANG
AYTEM
PAMPAGKATUTO (MELC)
1 (F7PN-IIa-b-7)
Naipaliliwanag ang kaisipang nais
II - 1, 2, 7, 13, 17 5
iparating ng napakinggang bulong at
awiting-bayan
Aralin 1 2 (F7PB-IIa-b-7)
Nabubuo ang sariling paghahatol o I - 1, 2, 6
pagmamatuwid sa ideyang nakapaloob II - 4, 12, 14 6
sa akda na sumasalamin sa tradisyon ng
mga taga-Bisaya
3 (F7WG-iIa-b-7)
Nasusuri ang antas ng wika batay sa II - 11,
Aralin 2 pormalidad na ginamit sa pagsulat ng III - 3, 5, 10 6
awiting-bayan (balbal, kolokyal, IV - 1, 10
lalawiganin at pormal).
4 (F7PB-IIc-d-8)
Nahihinuha ang kaligirang I - 3, 8, 10
Aralin 3 6
pangkasaysayan ng binasang alamat ng II - 3, 5, 16
Kabisayaan
5 (F7PT-IIc-d-8/F7PT-II e-f-9)
Naibibigay ang kahulugan at sariling
interpretasyon sa mga salitang paulit-
II - 15
ulit na ginamit sa akda, mga salitang
Aralin 4 III - 2, 4, 7 7
iba-iba ang digri o antas ng kahulugan
IV - 4, 6, 9
(pagkiklino), mga di pamilyar na salita
mula sa akda, at mga salitang
nagpapahayag ng damdamin
6 (F7WG-IIC-d-8)
II - 6, 10
Nagagamit nang maayos ang mga
Aralin 5 III - 1, 6, 8, 9 7
pahayag sa paghahambing (higit/mas,
IV - 3
di-gaano, di-gasino at iba pa
7 (F7PU-IIe-f-9)
Naisusulat ang isang editoryal na V - 1-5 5
nanghihikayat kaugnay sa paksa
8 (F7PU-IIg-h-10)
Aralin 6
Naisusulat ang isang tekstong
naglalahad tungkol sa pagpapahalaga V - 6-10 5
ng mga taga-Bisaya sa kinagisnang
kultura
9 (F7PB-lli-12)
I - 4, 5, 7, 9
Aralin 7 Nasusuri ang kulturang nakapaloob sa 7
II - 8, 9, 18
awiting-bayan
10 (F7WG-llj-12)
Nagagamit ang mga kumbensyon sa II - 19, 20
Aralin 8 6
pagsulat ng awit (sukat, tugma, tayutay, IV - 2, 5, 7, 8
talinghaga at iba pa.
KABUUANG