อัตรา สมดุล

คม ม.
5 อัตราการ กดปฏกรยา คม
B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

คม ม.5 อัตราการ กดปฏกรยา คม


∆
∆
∆
∆
∆
∆
∆
∆



∆ ∆ ∆ ∆
∆ ∆ ∆ ∆















ติวสบาย คมี ล่ม http://www.pec9.com บทที สมด ุล คมี
บทท 7 มดล คม
7.1 ก ป ยน ป งทผนก บ ด้
ก ร ปลยน ปลงทผนกลบ ด้ ค ก ป น ป งท
ป นป ้ ถ ป นก บคน ่ ด ด้ ช่น
ก ข งน ก ปน น น ชน ปด น ท กดขน
ถค บ น่นก บ ปนน น ด ด้ ปนต้น
น น
ปฏก ค ปฏก ถผนก บ ด้ ช่นก ผ CaCO3(s) น ชน ปด
ปฏิกิริยา ปข้างหน้า
CaCO3(s) CaO(s) + CO2(g)
ปฏิกิริยาย้อนกลับ
CaCO3(s) จ กดก ต ปน CaO(s) กบ CO2(g) ซงผ ต ณฑ์ ท ง งน ถท
ปฏก กน ง ้ ก บ ปน CaCO3(s) ด้ น ด ปฏก ช่ นนจง กปฏกรย ทผน
กลบ ด้ ด ทปฏก ป น ตงต้น ป ปนผ ต ณฑ์ กปฏกรย ปข้ งหน้ ่ น
ปฏก ป นผ ต ณฑ์ก บ ปน ตงต้นจ กปฏกรย ย้ นกลบ
( ม ย ต ปฏิกิริยา ผา CaCO3(s) นี ต้องทา นภาชนะปิ ดจึงจะผันกลับ ด้ หากทา นภาชนะ ปิ ดจะ ม่ผนั
กลับ พราะ ก๊ส CO2 จะหนีหายหมด )
1. การ ปลียน ปลง นข้อ ดต่อ ปนี ปนการ ปลียน ปลงทีผันกลับ ด้

ก) นาระ หยกลาย ปน อ นภาชนะปิ ด
ข) กลด อ อดีนละลายนา
ค) นอหมถกทิง ว้ 3 วัน ล้ว น่า
ง) ลก หมนระ หิ ด นที ล่ง จ้ง
จ) CO 32 (aq) + 2H+(aq) H2O(l) + CO2(g) ( ทา นภาชนะ ปิ ด )
. ก. ท่านัน . ก. ละ ข. . ก. ข. ละ จ. . ก. ละ จ.
1
7.2 ก ป ยน ป งทภ มด
7.2.1 สมดล นปฏกรย คม
จ ณ ต ่ งปฏก ท กดจ กก ผ FeSO4 ข้ากับ AgNO3 ที มาก กิ นพอจะ
กิดปฏิกิริยาดังนี
Fe2+ (aq) + Ag+ (aq) Fe3+ (aq) + Ag (s)
ปฏิกิริยานี ปนปฏิกิริยาทีผันกลับ ด้
นตอน รกปฏิกิริยา ปข้างหน้าจะ กิด รว พราะสารตังต้นมีความ ข้มข้นสง
ต่ปฏิกิริยาย้อนกลับจะ กิดช้า พราะผลิตภัณฑ์มีความ ข้มข้นตา
ต่อมาปฏิกิริยา ปข้างหน้าจะ กิดช้าลง พราะความ ข้มข้นสารตังต้นลดลง
ต่ปฏิกิริยาย้อนกลับจะ กิด รวขึน พราะความ ข้มข้นผลิตภัณฑ์ พิมขึน
นทีสด อัตราการ กิดปฏิกิริยา ปข้างหน้า = อัตราการ กิดปฏิกิริยาย้อนกลับ
ซึ งจะส่ งผลทา ห้ปริ มาณสารทกตัว นปฏิกิริยามี ปริ มาณคงที พราะอัตราการ กิ ด
ละการสลายตัวมี ค่า ท่ากันนัน อง ภาวะ ช่ นนี จึง รี ยก ปนภ มด ละ นองจากสมดล
บบนีระบบยังคงมีการหมน วียนอย่ตลอด วลา จึง รี ยกอีกอย่างหนึงว่า มด ดน มก
ม ย ต : 1) ทีภาวะสมดลปริ มาณสารทกตัวจะมีปริ มาณคงที ต่ ม่จา ปนว่าปริ มาณสาร
ทกตัวต้อง ท่ากันทกสาร สารบางตัวอาจมีมาก บางตัวอาจมีน้อยก ด้ ต่ปริ มาณทีมี นนั
ต้องคงที ม่ ปลียน ปลง
2) สารทกตัว นระบบจะ ม่ ห มด ปจากระบบ ม้ว่าจะทิ ง ว้น าน ท่ า ดกตาม
พราะ มอสลาย ปกจะผันกลับมา กิด หม่ ด้
2. จากปฏิกิริยา Fe2+ (aq) + Ag+ (aq) Fe3+ (aq) + Ag(s) ข้อ ดต่อ ปนีผิด
1. นช่ ง กปฏก ปข้ ง น้ จ กดขน ต่ปฏก ้ นก บจ กดช้
2. ทง ป้ ฏก ปข้ ง น้ จ ช้ ง ต่ปฏก ้ นก บจ ขน
3. น ด บบจ นง ่ ก กดปฏก ค
4. น ด ต ก กดปฏก ปข้ ง น้ = ต ก กดปฏก ้ นก บ
2
3. ข้ ดต่ ปนถก
1. น ด ป ณ ตงต้น ผ ต ณฑ์จ ค่ คงต
2. น ด ป ณ ตงต้น = ป ณผ ต ณฑ์
3. กทง บบ น้ น ตงต้นจ ด ป ต่ผ ต ณฑ์
4. ถกทกข้
7.2.2 กร ฟข งภ ว สมดล
กร ฟ สดง ตร ก ร กดปฏกรย
นองจาก นตอน รกปฏิ กิ ริยา ปข้างหน้าจะ กิ ด รว ต่ป ฏิ กิ ริยาย้อนกลับ จะ กิ ดช้า
ต่อมาปฏิ กิริยา ปข้างหน้าจะ กิ ดช้าลงขณะทีปฏิ กิริยาย้อนกลับจะ กิ ด รวขึน นทีสดอัตราการ
กิ ดปฏิ กิริยา ปข้างหน้าจะ ท่ากับอัตราการ กิ ดปฏิ กิริยาย้อนกลับ ดังนัน มอ ขียนกราฟอัตรา
การ กิดปฏิกิริยาทัง ปข้างหน้า ละย้อนกลับจึง ด้ดงั รป
อัตราการ กิดปฏิกิริยา
อัตราการ กิดปฏิกิริยา ปข้างหน้า

อัตราการ กิดปฏิกิริยาย้อนกลับ
วลา
ก ฟ ดงป ม ณ ตงต้ น ผ ตภณฑ์
นองจาก นตอน รกปริ มาณสารตังต้นจะลดลงส่ วนผลิ ตภัณฑ์จะ พิมขึนอย่างรวด รว
ละ มอ ข้าส่ ภาวะสมดลปริ มาณสารทกตัวจะคงที ต่ปริ มาณสาร ต่ละตัว ม่จา ปนต้องมีค่า
ท่ากัน สารตังต้น ละผลิ ตภัณฑ์อาจมีค่ามากกว่ากัน หรอน้อยกว่ากัน หรอ ท่ากันก ด้ ดังนัน
กราฟ สดงปริ มาณสารจึง ปน ด้ 3 รป บบดังนี
3
บบท 1 สารตังต้น หลอน้อยกว่าผลิตภัณฑ์
ปริ มาณสาร
ผลิตภัณฑ์
สารตังต้น
วลา
บบท 2 สารตังต้น หลอมากกว่าผลิตภัณฑ์ บบท 3 สารตังต้น หลอ ท่ากับผลิตภัณฑ์
ปริ มาณสาร ปริ มาณสาร
ผลิตภัณฑ์ ผลิตภัณฑ์
วลา วลา
4( น En) ปฏิกิริยา คมี N2O4(g) 2 NO2(g) ดา นิน ปจนส่ ภาวะสมดล ถ้าสร้างกราฟ
อัตราการ กิดปฏิกิริยากับ วลาควร ด้กราฟอย่าง ร มอ ริ มต้นปฏิกิริยาด้วย N2O4 ตัว ดียว
1. อัตราการ กิดปฏิกิริยา 2. อัตราการ กิดปฏิกิริยา
N2O4(g) 2NO2(g)
N2O4(g) 2NO2(g)
2 NO2(g) N2O4(g) 2 NO2(g) N2O4(g)
วลา วลา
3. อัตราการ กิดปฏิกิริยา 4. อัตราการ กิดปฏิกิริยา
2 NO2(g) N2O4(g) 2 NO2(g) N2O4(g)
N2O4(g) 2NO2(g) N2O4(g) 2NO2(g)

วลา วลา
4
5( น มช) จากปฏิกิริยา Q(s) S(g) ความ ข้มข้น ปลียน ปลงตาม วลาตามรปกราฟ ด
1. ความ ข้มข้น 2. ความ ข้มข้น
S (g) S (g)
Q (s) Q (s)
วลา วลา
3. ความ ข้มข้น 4. ความ ข้มข้น
Q (s) Q (s)
S (g) S (g)
วลา วลา
6( น En) กราฟที สดงต่อ ปนีสอดคล้อง ความ ข้มข้น (mol/dm3)

กับปฏิกิริยา นข้อ ด
1. 2A B .
2. 2A 2B
. B
3. A B A
4. A 2B วลา (นาที)
5
นองจากภาวะสมดล ดนามิ ก ปฏิ กิ ริยาจะมี ก ารหมน วียนกลับ ปกลับ มาสมา สมอ
ดังนันทีภาวะสมดลปริ มาณสารทกตัวยังคงมีอย่ ม่อาจหมด ป ด้ ช่นสมดลของปฏิกิริยาข้างต้น
ทังสารตังต้น ละผลิตภัณฑ์จะยังคงมีอย่ นระบบตลอด วลา สามารถพิสจน์ดงั นี
Fe + (aq) + Ag+ (aq) Fe3+(aq) + Ag(s)
ทดสอบ ดย ทดสอบ ดย
ติมสาร หลออย่ น่ พราะ ติมสาร ปนตะกอน

K3[Fe(CN)6] ช้มาก กินพอ NH4SCN มอง หน ด้
กิด ปน KFe[Fe(CN)6] กิด ปน Fe(SCN)2+

ปนตะกอนสี นา งิน ทา ห้สารละลายมีสีนาตาล
7. จากปฏิกิริยา Fe + (aq) + Ag+ (aq) Fe3+(aq) + Ag(s)
หากต้องการทดสอบว่าทีภาวะสมดลจะ หลอ Fe2+ อย่หรอ ม่ สามารถทา ด้ ดย
1. ช้ K3Fe(CN)6 ถ้ามีตะกอนสี นา งิน สดงว่ามี Fe2+
2. ช้ K3Fe(CN)6 ถ้ามีตะกอนสี นาตาล สดงว่ามี Fe2+
3. ช้ Cu(NH3)4SO4 ถ้าสารละลายมีสีนาตาล สดงว่ามี Fe2+
4. ช้ Cu(NH3)4SO4 ถ้าสารละลายมีสีนา งิน สดงว่ามี Fe2+
6
7.3 ก ป ยน ป งภ มด
ก ป ยน ป งภ มด คอการทา ห้ปริ มาณสารต่าง นภาวะสมดลซึ ง ต่ ดิ มคงที
ห้มีปริ มาณ ปลียน ป
ปัจจัยทีทา ห้ภาวะสมดล ปลียนมี 3 ประการคอ
1. ก ดค ข้ ข้นข ง ตงต้น ผ ต ณฑ์
2. ก ดค ดน ป ต ข ง บบ
3. ก ด ณ ข ง บบ
การ ปลียน ปลงภาวะสมดลจะ ปน ปตามหลักของ “ ์ ซ ต ย ์ ” ซึ งกล่าวว่า
“ ม ร บบท ย่ นภ ว สมดลถกรบกวน ดยมปจจยทมผลต่ ภ ว สมดลข งร บบ
ตวร บบจ ปลยน ปลง ป นทศท งทจ ลดผลรบกวนนน ล้ ว ข้ ส่ สมดล หม่ กครงหนง
จ ง่ ย ่
ถ้า รา พิมอะ รกตาม ห้ ก่ระบบ ระบบจะพยายามลดสิ งนันลง
ถ้า ราลดอะ รของระบบลง ระบบจะพยายามสร้างสิ งนันชด ชยกับสิ งทีสญ สี ย ป
7.3.1 ก ร พมหร ลดคว ม ข้ มข้ นข งส รตงต้ น ล ผลตภณฑ์
ตว ย่ ง จ กปฏก Fe2+(aq) + Ag+(aq) Fe3+(aq) + Ag(s)
ถ้า รา พิมความ ข้มข้นของ Fe2+ จะ กิดการ ปลียน ปลงดังนี
ปฏิกิริยา ปข้างหน้าจะ กิดมากขึน พราะความ ข้มข้นสารตังต้น พิมขึน รี ยกว่า
สมดล ลอน ปทางขวา
มอทิง ว้สักพักระบบจะปรับตัว ข้าส่ สมดลครังที 2 ดย
อัตราการ กิดปฏิกิริยา ปข้างหน้า = อัตราการ กิดปฏิกิริยาย้อนกลับ อีกครัง
ทีสมดล หม่
[Fe2+] พิม พราะ ส่ ข้า ปตอน รก ละจะ ช้ นการ กิดปฏิกิริยา ปข้างหน้า
ม่หมด ส่ วนที หลอตกค้าง มอ ปรวมกับของ ดิมจึงทา ห้มีปริ มาณ พิมขึน
[Ag+] ลดลง พราะถก ช้ ป นการ กิดปฏิกิริยา ปข้างหน้า
[Fe3+] พิม พราะ มอ กิดปฏิกิริยา ปข้างหน้ามากขึนผลิตภัณฑ์จะ พิมตาม
Ag พิม พราะ มอ กิดปฏิกิริยา ปข้างหน้ามากขึนผลิตภัณฑ์จะ พิมตาม
7
ต ย่ ง จากปฏิกิริยา Fe2+(aq) + Ag+(aq) Fe3+(aq) + Ag(s)
ถ้า รา พิมความ ข้มข้นของ Ag+ จะ กิดการ ปลียน ปลงดังนี
ปฏิ กิริยา ปข้างหน้าจะ กิ ดมากขึน พราะความ ข้มข้นสารตังต้น พิมขึน รี ยกว่า
สมดล ลอน ปทางขวา
[Fe2+] ลดลง พราะถก ช้ ป นการ กิดปฏิกิริยา ปข้างหน้า
[Ag+] พิม พราะ ส่ ข้า ปตอน รก ละจะ ช้ นการ กิดปฏิกิริยา ปข้างหน้า
ม่หมด ส่ วนที หลอตกค้าง มอ ปรวมกับของ ดิมจึงทา ห้มีปริ มาณ พิมขึน
[Fe3+] พิม พราะ มอ กิดปฏิกิริยา ปข้างหน้ามากขึนผลิตภัณฑ์จะ พิมตาม

ถ้า รา พิมความ ข้มข้นของ Fe3+ จะ กิดการ ปลียน ปลงดังนี
ปฏิ กิริยาย้อนกลับจะ กิ ดมากขึ น พราะความ ข้มข้นผลิ ตภัณฑ์ พิมขึ น รี ยกว่า
สมดล ลอน ปทางซ้าย
[Fe2+] พิม พราะ มอ กิดปฏิกิริยาย้อนกลับมากขึนสารตังต้นจะ พิมตาม
[Ag+] พิม พราะ มอ กิดปฏิกิริยาย้อนกลับมากขึนสารตังต้นจะ พิมตาม
[Fe3+] พิม พราะ ส่ ข้า ปตอน รก ละจะ ช้ นการ กิดปฏิกิริยาย้อนกลับ ม่
หมด ส่ วนที หลอตกค้าง มอ ปรวมกับของ ดิมจึงทา ห้มีปริ มาณ พิมขึน
Ag ลดลง พราะถก ช้ ป นการ กิดปฏิกิริยาย้อนกลับ
8
ฝกท จง ติมคาลง นช่องว่างต่อ ปนีถกต้อง ละ ด้ จความ
จากปฏิกิริยา Fe2+ (aq) + Ag+ (aq) Fe3+ (aq) + Ag(s)
1) มอ ติม Fe2+ สมดลจะ ลอน ปทาง ...................
ปริ มาณ Fe2+............. Ag+............ Fe3+............ Ag.............
2) มอ ติม Ag+ สมดลจะ ลอน ปทาง ...................
ปริ มาณ Fe2+............. Ag+............ Fe3+............ Ag.............
3) มอ ติม Fe3+ สมดลจะ ลอน ปทาง ...................
ปริ มาณ Fe2+............. Ag+............ Fe3+............ Ag.............
8. จากปฏิกิริยา Fe3+(aq) + SCN–(aq) FeSCN2+(aq)

สี หลอง ม่มีสี สี ดง
ก. ติม Fe3+(aq) ข. ติม SCN–(aq) ค. ติม FeSCN2+(aq)
ข้อ ดทีทา ห้สมดล ลอน ปทางขวา ล้ว ด้สี ดง ข้มขึน
1. ก. ท่านัน 2. ข. ท่านัน 3. ก. ละ ข. 4. ถกทกข้อ
9. 2 Fe+3 (aq) + 2 I– (aq) 2 Fe2+ (aq) + I2 (s)

จากปฏิกิริยาทีกาหนด ห้หาก ติมสารต่อ ปนี สมดลจะ ลอน ปทาง ด
ก) ติม Li I ข) ติม NH4 I
1. ก) ลอนซ้าย ข) ลอนขวา 2. ก) ลอนขวา ข) ลอนซ้าย
3. ก) ลอนซ้าย ข) ลอนซ้าย 4. ก) ลอนขวา ข) ลอนขวา
9
10. 2 Fe+3 (aq) + 2 I– (aq) 2 Fe2+ (aq) + I2 (s)
จากปฏิกิริยาทีกาหนด ห้หาก ติมสารต่อ ปนี สมดลจะ ลอน ปทาง ด
ก) ติม FeCl2 ข) ติม Fe(NO3)3
11. 2 Fe+3 (aq) + 2 I– (aq) 2 Fe2+ (aq) + I2 (s)

จากปฏิกิริยาทีกาหนด ห้หาก ติม NaCl ลง ป สมดลจะ ลอน ปทาง ด
1. ทางขวา 2. ทางซ้าย 3. ม่ ปลียน ปลง 4. ข้อมล ม่ พียงพอ
12. หาก ติม Ag(s) ลง นสมดลของปฏิกิริยา

Fe2+ (aq) + Ag+ (aq) Fe3+ (aq) + Ag(s)
สมดลจะ ลอน ปทาง ด
13. ติมก้อนนาตาลลง นนา ชอมทีอิมตัวทีมีผลึกของนาตาลอย่ จะทา ห้สมดล ลอน ปทาง ด

10
ถ้า ราลดความ ข้มข้นของ Fe2+ จะ กิดการ ปลียน ปลงดังนี

ปฏิกิริยาย้อนกลับจะ กิดมากขึน พอสร้างสารตังต้นชด ชยกับทีสญ สี ย ป รี ยก
ว่าสมดล ลอน ปทางซ้าย
[Fe2+] ลดลง พราะถกนาออกมาตัง ต่ รก ม้การ กิดปฏิกิริยาย้อนกลับจะมีการ
สร้างชด ชย ต่ชด ชย ด้ ม่ ท่ากับที สี ย ป จึงทา ห้ปริ มาณที หลออย่ลดลง
[Ag+] พิม พราะ มอ กิดปฏิกิริยาย้อนกลับมากขึนสารตังต้นจะ พิมตาม
[Fe3+] ลดลง พราะถก ช้ ป นการ กิดปฏิกิริยาย้อนกลับ
ถ้า ราลดความ ข้มข้นของ Ag+ จะ กิดการ ปลียน ปลงดังนี
ปฏิกิริยาย้อนกลับจะ กิดมากขึน พอสร้างสารตังต้นชด ชยกับทีสญ สี ย ป รี ยกว่า

สมดล ลอน ปทางซ้าย
[Fe2+] พิม พราะ มอ กิดปฏิกิริยาย้อนกลับมากขึนสารตังต้นจะ พิมตาม
[Ag+] ลดลง พราะถกนาออกมาตัง ต่ รก ม้การ กิดปฏิกิริยาย้อนกลับจะมีการ
สร้างชด ชย ต่ชด ชย ด้ ม่ ท่ากับที สี ย ป จึงทา ห้ปริ มาณที หลออย่ลดลง
[Fe3+] ลดลง พราะถก ช้ ป นการ กิดปฏิกิริยาย้อนกลับ
11
ถ้า ราลดความ ข้มข้นของ Fe3+ จะ กิดการ ปลียน ปลงดังนี

ปฏิ กิ ริยา ปข้างหน้าจะ กิ ดมากขึ น พอสร้ างผลิ ตภัณฑ์ ชด ชยกับที สญ สี ย ป
รี ยกว่าสมดล ลอน ปทางขวา
[Fe2+] ลดลง พราะถก ช้ ป นการ กิดปฏิกิริยา ปข้างหน้า
[Ag+] ลดลง พราะถก ช้ ป นการ กิดปฏิกิริยา ปข้างหน้า
[Fe3+] ลดลง พราะถกนาออกมาตัง ต่ รก ม้จะมีการสร้างชด ชย
ต่ชด ชย ด้ ม่ ท่ากับที สี ย ป จึงทา ห้ปริ มาณที หลออย่ลดลง
ฝกท . จง ติมคาลง นช่องว่างต่อ ปนี ห้ถกต้อง ละ ด้ จความ
จากปฏิกิริยา Fe2+ (aq) + Ag+ (aq) Fe3+ (aq) + Ag(s)
1) มอลด Fe2+ สมดลจะ ลอน ปทาง ...................
ปริ มาณ Fe2+............. Ag+............ Fe3+............ Ag.............
2) มอลด Ag+ สมดลจะ ลอน ปทาง ...................
ปริ มาณ Fe2+............. Ag+............ Fe3+............ Ag.............
3) มอลด Fe3+ สมดลจะ ลอน ปทาง ...................
ปริ มาณ Fe2+............. Ag+............ Fe3+............ Ag.............
14. HA + H2O H3O+ + A– จากสมการที กาหนด ห้ สมดลจะ ลอน ปทาง ดหาก

ราลดความ ข้มข้นของสารต่อ ปนี
ก) ลด HA ข) ลด H3O+
12
15. นการ ติม CaCl2 ( ปนสารดดความชน ) ลง นปฏิกิริยา
4 A(s) + O2 (g) 2 H2O(g) + ความร้อน
จะส่ งผล ห้สมดล ลอน ปทาง ด
16. 2 Fe3+ + 2 I– 2 Fe2+ + I2 จากปฏิ กิ ริยาที กาหนด ห้ หาก ติ ม สารต่อ ปนี

สมดลจะ ลอน ปทาง ด
ก) ติม Pb(NO3)2 ข) ติม AgNO3
17( น มช) จากผลการทดลองต่อ ปนี

2 CrO24 + 2 H+ Cr2 O72 + H2O
สี หลอง สี ส้ม
ถ้า ติ ม NaOH 6 มล/ลิ ตร 10 หยด ลง นสารผสมของปฏิ กิ ริย า ผลคอปฏิ กิ ริย าจะ
ดา นิน ปทางด้านขวาหรอด้านซ้าย ละสารละลายจะมีสีอะ ร
1. ขวา , สี ส้ม 2. ซ้าย , สี หลอง
3. ขวา , ม่มีสี 4. ซ้าย , ม่มีสี
13
18. CaCO3(s) Ca2+(aq) + CO32 (aq) ก ต น ง ป ด จ น ปท ง ด
7.3.2 ก ร พมหร ลดคว มดนหร ปรม ตรข งร บบ

การ ปลียน ปลงค ดน ป ต ข ง บบ จ ่ งผ ต่ ท ถ น ปน ก๊
ท่ นน ม ค ม พมค มดน มด จ นจ กด้ นทม ม ก๊ ม ก ป ด้ นทม ม ก๊
น้ ยข ง มก คม ทังนี พราะ มอ พิมความดันจะทา ห้ปริ มาตร ก๊สลดลง ม ลกล ก๊สจะ
บียดชิ ดกันมากยิงขึน ทา ห้ความ ข้มข้นมากขึนด้วย ละ นองจากด้านทีมี มล กสมากความ
ข้มข้นกจะ พิมขึนมากกว่าด้านทีมี มล ก๊สน้อย ดังนันสมดลจึง ลอนจากด้านทีมี มล ก๊สมาก
ปหาด้านทีมี มล ก๊สน้อยดังกล่าวนัน อง
ส่ วนการลดความดันจะส่ งผล นทางตรงกันข้ามกับการ พิมความดันคอทา ห้สมดล
ลอนจากด้านทีมี มล ก๊สน้อย ปหาด้านทีมี ม ก๊สมากนัน อง
สารที มีสถานะ ปนของ ขง ของ หลวหรอสารละลายนัน มอ พิ มหรอลดความดัน
ปริ มาตรจะ ม่ ปลียน ปลงความ ข้มข้นจึงคงที สมอ ม่ ปลียน ปลง ดังนันความดันจึง ม่ส่งผล
ต่อสารทีมีสถานะ หล่านี
ต ย่ ง จากสมการ 2 NO2 (g) N2O4 (g)

จะ หนว่าสารตังต้นมี มล ก๊ส (g) 2 มล ส่ วนผลิตภัณฑ์มี มล ก๊ส (g) 1 มล
( ดจากสัมประสิ ทธิ หน้าสารที ปน ก๊ส ต่ละตัว นสมการ )
มอ พิมความดันสมดลจะ ลอน ปทางขวา
( คอ ลอนจากด้านทีมี มล ก๊สมาก ปหาด้านทีมี มล ก๊สน้อย )
มอลดความดันจะ ลอน ปทางซ้าย
( คอส่ งผลตรงกันข้ามกับการ พิมความดัน )
14
ต ย่ ง จากสมการ 2 NH3 (g) N2(g) + 3 H2 (g)
จะ หนว่าสารตังต้นมี มล ก๊ส (g) 2 มล ส่ วนผลิตภัณฑ์มี มล ก๊ส (g) รวมทังสิ น
4 มล คอ N2 1 มล ละ H2 3 มล ( ดจากสัมประสิ ทธิหน้าสารที ปน ก๊ส ต่ละตัว นสมการ )
มอ พิมความดันสมดลจะ ลอน ปทางซ้าย
มอลดความดันจะ ลอน ปทางขวา
ต ย่ ง จากสมการ N2 (g) + O2 (g) 2 NO (g)
จะ หนว่าสารตังต้นมี มล ก๊ส (g) รวมทังสิ น 2 มล คอ N2 1 มล ละ O2 1
มล ส่ วนผลิตภัณฑ์มี มล ก๊ส (g) 2 มล ช่นกัน
ปฏิกิริยานีการ พิมหรอลดความดัน จะ ม่ทา ห้สมดล ปลียน
พราะ มล ก๊สสารตังต้น = มล ก๊สผลิตภัณฑ์
ต ย่ ง จากสมการ BiCl3 (aq) + H2O (g) BiOCl (s) + 2 HCl (aq)
จะ หนว่าสารตังต้นมี มล ก๊ส (g) 1 มล คอ H2O (g) ส่ วนผลิตภัณฑ์ ม่มีสารที ปน
ก๊ส ลย ( สารทีมีสถานะของ ขง ( s ) ของ หลว ( l ) สารละลาย ( aq ) ม่ตอ้ งพิจารณา )
มอ พิมความดันสมดลจะ ลอน ปทางขวา
มอลดความดันจะ ลอน ปทางซ้าย
ต ย่ ง จากสมการ 3 Fe (s) + 4 H2O (g) Fe3O4 (s) + 4 H2 (g)

จะ หนว่าสารตังต้นมี มล ก๊ส (g) 4 มล คอ H2O (g) ส่ วนผลิตภัณฑ์มี มล ก๊ส (g)
4 มล คอ H2 (g)
ปฏิกิริยานีการ พิมหรอลดความดัน จะ ม่ทา ห้สมดล ปลียน
พราะ มล ก๊สสารตังต้น = มล ก๊สผลิตภัณฑ์
ฝกท . จง ติมคาลง นช่องว่างต่อ ปนี ห้ถกต้อง ละ ด้ จความ

1. จากสมการ 2 NO2 (g) N2O4 (g)
มอความดัน พิม สมดลจะ ลอน ปทาง......... มอลดความดันจะ ลอน ปทาง........
2. จากสมการ 2 NH3 (g) N2(g) + 3H2 (g)
15
3. จากสมการ N2 (g) + O2 (g) 2NO(g)
4. จากสมการ BiCl3 (aq) + H2O(g) BiOCl(s) + 2HCl (aq)
5. จากสมการ 3Fe(s) + 4 H2O(g) Fe3O4(s) + 4H2(g)
19. จากปฏิกิริยา A(g) + B(g) C(s) + D(g) มอ พิมความดันจะส่ งผล ห้สมดล ลอน ป
ทาง ด
20( น มช) ถ้า พิมความดัน ห้ ก่ระบบ ล้ว ปฏิกิริยาข้อ ดทีจะ ลอน ปทางด้านขวา
1. 2 CO(g) + 2 NO(g) 2 CO2(g) + N2(g)
2. C2H4(g) C2H2(g) + H2(g)
3. C(s) + O2(g) CO2(g)
4. 3 Fe(s) + 4 H2O(g) Fe3O4(s) + 4 H2(g)
16
21( น En) กาหนดปฏิกิริยาต่อ ปนี
ก. N2O4(g) 2 NO2(g)
ข. N2(g) + O2(g) 2 NO(g)
ค. 2 HBr(g) + Cl2(g) 2 HCl(g) + Br2(g)
ง. H2(g) + I2(s) 2 HI (g)
การ ปลียน ปลงความดันจะ ม่มีผลต่อภาวะสมดลของปฏิกิริยา นข้อ ด
1. ก. ละ ค. 2. ก. ละ ง. 3. ข. ละ ค. 4. ข. ค. ละ ง.
22( น En) สมดลของปฏิกิริยา นข้อ ด มอลดปริ มาตร ล้วสมดลจะ ลอน ปทางด้านซ้าย

1. AB(s) A+ (aq) + B-(aq)
2. A2(g) + B2(g) 2 A2B(l)
3. A(s) + B(l) C(g)
. A2(g) + C(s) CA2(l)
17
23( น มช) ปฏิกิริยาทีภาวะสมดลทีอณหภมิคงทีต่อ ปนี ปฏิ กิริยา ด หากมีการขยายปริ มาตร
จาก ดิม ปนสอง ท่า จะมีการ ปลียน ปลงทิศทางของปฏิกิริยา ปทางขวามอ
1. H2(g) + CO2(g) H2O(g) + CO(g)
2. PCl5(g) PCl3(g) + Cl2(g)
3. H2(g) + Cl2(g) 2 HCl(g)
4. N2(g) + 3H2(g) 2 NH3(g)
7.3.3 ก ร พมหร ลด ณหภมข งร บบ

1. บปฏก ย ดดค ม ้ น
ช่น 2 NH3(g) + 92 kJ N2(g) + 3 H2(g)
จากสมการของปฏิกิริยาทีดดความร้อน จะ หน ด้วา่ ความร้อน ปรี ยบ สมอนสาร
ตังต้นตัวหนึ ง ดังนัน มอ พิมอณหภมิปฏิ กิริยาจะ ลอน ปทางขวา ละ มอลดอณหภมิปฏิกิริยา
จะ ลอน ปทางซ้าย
2. บปฏก ย ค ยค ม ้ น
ช่น 2NO2(g) N2O4 (g) + 58.1 kJ
จากสมการของปฏิ กิ ริย าที คายความร้ อน จะ หน ด้ว่าความร้ อน ปรี ยบ สมอน
ผลิ ตภัณ ฑ์ ตวั หนึ ง ดังนัน มอ พิ มอณหภมิ ป ฏิ กิ ริยาจะ ลอน ปทางซ้าย ละ มอลดอณหภมิ
ปฏิกิริยาจะ ลอน ปทางขวา
18
ฝกท . ก) จากปฏิกิริยา A + B C + D + ความร้อน
มอ พิมอณหภมิทา ห้สมดล ลอน ปทาง.............
ด้วยอัตราการ กิดปฏิกิริยา.............
มอลดอณหภมิทา ห้สมดล ลอน ปทาง........ ....
ด้วยอัตราการ กิดปฏิกิริยา..............
ข) จากปฏิกิริยา A + B + ความร้อน C + D
มอ พิมอณหภมิทา ห้สมดล ลอน ปทาง.............
ด้วยอัตราการ กิดปฏิกิริยา............
มอลดอณหภมิทา ห้สมดล ลอน ปทาง.............
ด้วยอัตราการ กิดปฏิกิริยา...........
24. จากปฏิกิริยา N2(g) + 3 H2(g) 2 NH3(g) + ความร้อน

ถ้า พิมอณหภมิของปฏิกิริยานี ห้สงขึน ความ ข้มข้นของสาร ดบ้างจะลดลง
1. N2 2. H2 3. NH3 4. ถกทกข้อ
25( น En) CH3OH (g) + 12 O2 (g) CH2O (g) + H2O(g) ปนปฏิ กิ ริ ย าคาย
ความร้อน หากต้องการจะ พิมผลิตภัณฑ์ควรทาอย่าง ร
1. ช้ตวั ร่ งปฏิกิริยา 2. พิมอณหภมิ 3. ลดอณหภมิ 4. พิมความดัน
19
26( น En) มอปฏิกิริยาต่อ ปนีอย่ นสมดล 2 A(g) + B(g) 2 C(g) + พลังงาน
วิธี ดบ้างทีจะทา ห้สมดล ลอน ปทางผลิตภัณฑ์
ณ ภม ค มดน ปมณ
1. ลด พิม พิม A
2. พิม ลด ลด B
3. พิม ลด คง ดิม
4. พิม คงที คง ดิม
27( น En) ปฏิกิริยา 2 SO3(g) 2 SO2(g) + O2(g) ปนปฏิกิริยาดดความร้ อน ถ้า

ระบบนีอย่ นภาวะสมดล มีวธิ ี ดทีจะ พิมปริ มาณของ SO3 ด้
ก. พิมอณหภมิ ข. พิมความดัน ค. ลดอณหภมิ ง. ลดความดัน
1. ก ละ ข 2. ข ละ ค 3. ก ละ ค 4. ข ละ ง
20
28( น มช) ปฏิกิริยา นการผลิต ก๊ส อม ม นีย
N2(g) + 3 H2(g) 2 NH3(g) + 92 kJ
ข้อ ดต่อ ปนีผด
1. ปฏิกิริยานี ปนปฏิกิริยาคายความร้อน
2. การลดอณหภมิทา ห้ กิด ก๊ส อม ม นียมากขึน
3. การ พิมความดันทา ห้ กิด ก๊ส อม ม นียน้อยลง
4. การผลิต ก๊ส อม ม นียสามารถ ช้ หลก ปนตัว ร่ งปฏิกิริยา ด้
ข้ ต้ ง ้ กย กบก ป ยน ป ง มด
ตัว ร่ งปฏิกิริยาจะทา ห้ปฏิกิริยา ปข้างหน้า พิมขึน ต่ปฏิกิริยาย้อนกลับกจะ พิมขึนด้วย
อัตรา รวที ท่ากัน ดังนันตัว ร่ งปฏิกิริยาจึง ม่ทา ห้สมดล ปลียน ป
29( น En) ผลของตัว ร่ งปฏิ กิริยาทีมี ต่อปฏิ กิริยาที ผันกลับ ด้ ปฏิ กิริยาหนึ งจะ ปนดังข้อ ด
น ง่ของอัตราของปฏิกิริยา ละการ ปลียน ปลงภาวะสมดลของระบบ
ต ข งปฏก ย ปข้ ง น้ ต ข งปฏก ย ย้ นก บ ภ มด ข ง บบ

1. รวขึน ม่ ปลียน ปลง คลอน ปทางขวา
2. รวขึน รวขึน ม่ ปลียน ปลง
3. ม่ ปลียน ปลง รวขึน คลอน ปทางซ้าย
4. รวขึน ม่ ปลียน ปลง ม่ ปลียน ปลง
21
7.4 ค ม มพนธ์ ่ งค ม ข้ มข้ นข ง ต่ ง ณ ภ มด

7.4.1 ค่ คงทสมดลกบสมก ร คม
นปฏก ค นง ต ่ น ่ งผ คณข งค ข้ ข้นข ง ผ ต ณฑ์ ต่
ชนด กก งด้ ป ทธข งผ ต ณฑ์นน ต่ ผ คณข งค ข้ ข้นข ง ตงต้น
ต่ ชนด กก งด้ ป ทธข ง ตงต้นนน จ คงท ณ คงท
ตัวอย่าง ช่น 2 H I (g) H2(g) + I2(g)
[H ][I ]
จะ ด้วา่ K = 2 2
[HI] 2
ก ก น ่ กฎ ด ท งค
กค่ K ่ ค่ คงท ด
ข้ ต้ ง ้ กย กบค่ คงท มด ( K )
1. กรณี ของปฏิกิริยา นอผสม ค่า K จะขึนกับความ ข้มข้นของสารที ปน ก๊ส (g) ละสาร
ละลาย (aq) ท่านัน
( จ ง่ ย ก คดค่ คงท ด จ คด ฉ ก๊ กบ ท่ นน ่คดข ง ขง , ข ง )
ต ย่ ง CO2(g) + H2(g) CO(g) + H2O(l)
K = [CO]
[CO ][H ]
2 2
ม่ตอ้ งคิด H2O ( l ) พราะ ปนของ หลว
ต ย่ ง Fe2+(aq) + Ag+ (aq) Fe3+ (aq) + Ag(s)
[Fe 3 ]
Kc =
[Fe 2 ][Ag ]
ม่ตอ้ งคิด Ag ( s ) พราะ ปนของ ขง
ต ย่ ง CaCO3(s) CaO(s) + CO2(g)
Kc = [CO2]
ม่ตอ้ งคิด CaCO3(s) กับ CaO(s) พราะ ปนของ ขง
2. ค่า K ที ด้จากการ ช้ความ ข้มข้นของสารมาคานวณ อาจ รี ยกชอ ฉพาะว่า Kc
22
3. ถ้า ปนปฏิกิริยาของ ก๊สความดันตา อาจ ช้ความดันหาค่า K ก ด้ ค่าที ด้ รี ยก KP
ช่น N2 (g) + 3 H2 (g) 2 NH3 (g)
2
PNH
จะ ด้วา่ KP = 3
PN . PH3
2 2
ความสัมพันธ์ระหว่าง Kc กับ Kp คอ
Kp = Kc ( RT ) n
มอ R = 0.0821 Lit. atm / mol . K
T = อณหภมิ ( คลวิน )
n = จานวน มลของผลิตภัณฑ์ – จานวน มลของสารตังต้น
4. กรณี ของสารทีละลายนา ด้นอ้ ย
ช่น Mg(OH)2 (s) Mg2+(aq) + 2 OH–(aq)
จะ ด้วา่ Ksp = [Mg2+] [OH–]2
นองจาก ปนค่าคงทีของการละลาย จึงอาจ รี ยก Ksp (Solubility Product Constant)
5. หากนาจานวนจริ ง n ด คณสมการ คมี ดยตลอด
จะ ด้วา่ K หม่ = K nด
ช่น สมมติ A+B C มีคา่ คงทีสมดล = K1

มอนา 2 คณตลอด 2 A + 2B 2C จะ ด้ ค่าคงทีสมดุล หม่ = K12
1
มอนา 12 คณตลอด 12 A + 12 B 1 C จะ ด้ ค่าคงทีสมดล หม่ = K 2 = K
2 1 1
6. ถ้า ขียนสมการกลับด้าน
จะ ด้วา่ K หม่ = K 1
ด
ช่น สมมติ A+B C มีค่าคงทีสมดล = K1
ดังนันสมการ C A+B จะมีค่าคงทีสมดุล = 1
K
1
23
7. ถ้านาสมการ 2 สมการมาบวกกัน ค่า Kรวม จะ ท่ากับค่า K ของ ต่ละสมการคณกัน
ช่น สมมติ A B+C มีค่าคงทีสมดล = K1
C+D E มีค่าคงทีสมดล = K2
ถ้านาสมการ + ปน A + C + D B + C + E จะ ด้วา่ Kรวม = K1 K2
ถ้านาสมการ - ปน A – C – D B + C – E จะ ด้วา่ Kรวม = K1 K2
ฝกท . จง ขียนกฎภาวะสมดลทาง คมีของปฏิกิริยา คมีต่อ ปนี
1. N2 (g) + 3 H2 (g) 2 NH3 (g)
2. Mg(OH)2 (s) Mg2+(aq) + 2 OH– (aq)
3. Fe2+(aq) + Ag+ (aq) Fe3+ (aq) + Ag(s)
30( น Pat2) ปฏิกิริยา นข้อ ดมีคา่ Kc ท่ากับ Kp

1. N2(g) + 3 H2(g) 2 NH3(g) 2. CaCO3(s) CaO(s) + CO2(g)
3. H2(g) + F2(g) 2 HF(g) 4. 2 O3(g) 3 O2(g)
24
31( น En) ถ้า NOCl (g) 1 N (g) + 1 O (g) + 1 Cl (g) มีค่า K = 3.00
2 2 2 2 2 2
ล้วปฏิกิริยา 2 NOCl (g) N2(g) + O2(g) + Cl2(g) มีค่าคงทีสมดล ท่ากับข้อ ด
1. 3 2. 3.00 3. 9.00 4. 27.00
32( น En) ค่าคงทีสมดลของปฏิกิริยา 2 NO(g) + O2(g) 2 NO2(g) ท่ากับ 4 x 1012

ค่าคงทีสมดลของปฏิกิริยา NO(g) + 12 O2(g) NO2(g) ท่ากับข้อ ด
1. 1 x 106 2. 2 x 106 3. 2 x 1012 4. 1 x 1024
33( น ) กาหนดค่าคงทีสมดลของปฏิกิริยา
Ag+ (aq) + 2 NH3(aq) Ag(NH3)2+(aq) คอ 1 x 102
จงหาค่าคงทีสมดลปฏิกิริยาต่อ ปนี
1 Ag(NH ) +(aq) 1 Ag+(ag) + NH (aq)
2 32 2 3
25
34. กาหนดปฏิกิริยาทีสภาวะสมดล
A + 2B C+D K1 = 3
C B+E K2 = 5
A+B D +E K3 = ?
ค่าของ K3 คอข้อ ด
1. 3 2. 5 3. 15 4. 45
7.4.2 ก รค นวณ กยวกบค่ คงทสมดล

ขนต นก ค น ณ กย กบค่ คงท มด
ขน 1 ต้อง ปลียนปริ มาณสารทีต้อง ช้ ปนความ ข้มข้นหน่วย มล/ลิตร ดย ช้สมการ
c= จน น ละ n = Mg = N = V
ป ต ( ต) 6.02 x 10 23 22.4
มอ n คอจานวน มล
g คอมวลสารทีมีอย่ (กรัม)
M คอมวล ม ลกล หรอมวลอะตอม
N คอจานวน ม ลกล
V คอปริ มาตร ก๊ส ( ลิตร , dm3 )
ขน 2 ต้องหาความ ข้มข้นของสารทีจะ ช้หลังสมดล
ขน 3 ขียนสตรหาค่าคงทีสมดล ล้ว ทนค่าความ ข้มข้นของสารต่าง ลง ป
26
35( น มช) มอผสม ก๊ส A ละ ก๊ส B ข้าด้วยกัน นภาชนะขนาด 0.5 ลิตร ที 70oC มอ
ข้าส่ ภาวะสมดล พบว่ามี ก๊ส A , B ละ C ท่ากับ 2 , 2.5 ละ 4 มล ตามลาดับ
จงคานวณหาค่าคงทีสมดลของปฏิกิริยาที 70oC
กาหนด A + 2 B 2C
36. จากปฏิกิริยา A (s) + 2 B (g) + 2 C(g) 5 D (g) + 2 E (s) ทีสมดล นภาชนะ 2 ลิ ต ร

มีสาร A = 2 มล , B = 3 มล , C = 4 มล , D = 2 มล , E = 1 มล จงหาค่าคงที ส ม ด ล
27
37( น มช) ปฏิกิริยา นปฏิกรณ์ขนาด 5 ลิตร ทีอณหภมิ 1000oC ปน
3 Fe (s) + 4 H2O (g) Fe3O4 (s) + 4 H2 (g)
ละพบว่า นปฏิกรณ์มี H2 1.00 กรัม ละ อนา 36.00 กรัม ค่าคงทีสมดล ปน ท่า ด
1. 4 2. 1 1
3. 16 1
4. 256
38. ปฏิ กิ ริยา N2 (g) + O2 (g) 2 NO (g) กิ ดที 1000oC หากที ภาวะสมดลมี
N2 28.0 กรั ม NO 30.0 กรั ม ละออกซิ จน 200 มล นภาชนะ 2.0 ลิ ตร จงหา
ค่าคงทีสมดล
1. 2 x 10–2 2. 2 x 10–3 3. 5 x 10–2 4. 5 x 10–3
28
39. ระบบหนึ งประกอบด้ว ย PCl5 , PCl3 , Cl2 มอทาการทดลองที อณหภมิ 250oC
สมการ ปนดังนี PCl5 (g) PCl3 (g) + Cl2 (g) ที ภาวะสมดลพบ PCl5 ข้มข้น
1.5 มล/ลิ ตร , PCl3 ข้ม ข้น 0.2 มล/ลิ ต ร ละ Cl2 ข้ม ข้น 0.3 มล/ลิ ตร จงหา
ค่าคงทีสมดล
40. จากปฏิ กิ ริย า Y(s) + 2 W(g) 2 Z (g) ที สมดลความ ข้ม ข้น ของ Y = 0.10
มล/ลิ ตร ความ ข้ม ข้นของ W = 0.50 มล/ลิ ตร จงคานวณหาความ ข้มข้นของ Z ถ้า
ค่าคงทีของสมดล (K) มีค่า ท่ากับ 0.64
29
41. พิจารณาสมการ H2 + I2 2 H I มี ค่าคงที สมดล ท่ากับ 4.5 ที 28oC มอ ก๊ส
ผสม ข้าส่ สมดล ล้ว พบว่ามี H I = 0.3 มล/ลิ ตร ละ I2 = 0.1 มล/ลิ ตร จะมี H2 กี
มล/ลิตร
42( น มช) ทีอณหภมิทีกาหนด ห้ปฏิกิริยา H2(g) + I2(g) 2 H I (g) มีค่าคงทีสมดล

ท่ า กับ 9.0 ที อณหภมิ นี พบว่า ที ภาวะสมดลมี H I 0.30 มล ละ H2 0.20 มล น
ปริ มาตร 1.0 ลิตร จงหาจานวน มลของ I2 ทีภาวะสมดลนี
1. 0.04 2. 0.05 3. 0.10 4. 0.085
30
43. ถ้าปฏิ กิริยา N2O4(g) 2 NO2(g) มีค่าคงที ของสมดล ท่ากับ 0.1 จงคานวณว่าจะมี
NO2 กีกรัม นภาวะสมดลทีมี N2O4 18.4 กรัม นภาชนะจ 2 dm3
1. 0.46 2. 0.92 3. 4.6 4. 9.2
44( น En) สมดล I2 (g) + Br2 (g) 2 IBr (g) มีคา่ คงทีสมดล K = 64 ที 100oC
ถ้า ริ มด้วย I2 ละ Br2 ปริ มาณ ท่ากัน นภาชนะปิ ดสนิ ทที 100oC ณ. สมดลมี IBr(g) อย่
4.0 mol.dm–3 จงหาความ ข้มข้นของ I2 (g) ที หลอ นหน่วย mol.dm–3
31
45. นสารละลายของ AgCl (s) ทีสมดล พบว่ามี Ag+ อิออน ละ Cl– อิออนอย่างละ
1.34 x 10–5 มล/ลิตร จงหาค่า Ksp ของ AgCl
1. 9 x 10–9 2. 9 x 10–10 3. 1.8 x 10–9 4. 1.8 x 10–10
46( น En) กาหนด ห้ปฏิกิริยา กิดตามสมการ 2 A B + C ถ้า ริ มต้นมีสาร A ข้มข้น

2.00 mol/dm3 มอถึงสมดลพบว่าสาร A หาย ป 0.60 mol/dm3 ค่ า คงที สมดลของ
ปฏิกิริยานี ปน ปตามข้อ ด
1. 0.73 2. 0.18 3. 4.59 x 10–2 4. 6.43 x 10–2
32
47. นสมดลของปฏิกิริยา 2 HI(g) H2(g) + I2(g)
ริ มต้นจากการ ติม ก๊ส HI จานวน 2 มล/ลิ ตร ปรากฏว่า HI สลายตัว ป 20% ค่าคงที
ของสมดลของปฏิกิริยามีค่า ท่ากับข้อ ดต่อ ปนี
1. 1.8 x 10–4 2. 1.6 x 10–2 3. 1.3 x 10–2 4. 1.2 x 10–1
48( น มช) กาหนดสมการ SO2 + NO2 SO3 + NO ละ ห้ความ ข้มข้น ริ มต้น

ของ SO2 ปน 0.5 mol/dm3 ละ NO2 ปน 0.6 mol/dm3 มอปฏิ กิริยาสิ นสดลงมี
NO2 หลอ 0.2 mol/dm3 จงหาค่าคงทีสมดล
33
49( น En) ปฏิกิริยา 2 A(g) + B(g) C(g) ถ้าปริ มาณ ริ มต้นของ A = 1.20 มล/ลิ ต ร
B = 0.80 มล/ลิตร ละพบว่าทีภาวะสมดลมี A หลออย่ 0.90 มล/ลิตร ปฏิ กิริยานี จะมี
ค่าคงทีสมดล ท่ากับ ท่า ด
1. 0.15 2. 0.15 3. 0.15 4. 0.15
2
(0.30) x 0.65 2
(0.90) x 0.65 0.90 x 0.65 (0.90) 2 x 0.15
50( น En) จากปฏิ กิริยา PCl5(g) PCl3(g) + Cl2(g) ที ภาวะ ริ มต้นความ ข้มข้น
ของ PCl5(g) ละ PCl3(g) มี ค่า ท่ากับ 0.84 mol/dm3 ละ 0.18 mol/dm3 ตามลาดับ
ถ้าทีภาวะสมดล PCl5(g) มีความ ข้มข้น ท่ากับ 0.72 mol/dm3 ค่าคงทีสมดลของปฏิกิริยา
นีจะมีค่า ท่า ร
1. 0.150 2. 0.050 3. 0.030 4. 0.015
34
51. ปฏิกิริยา H2(g) + I2 (g) 2 HI(g) มอ ติม H2 ละ I2 อย่างละ 2 มล ลง น
ภาชนะขนาด 2 ลิตร ทีอณหภมิ 52oC มอถึงสมดล พบว่า หลอ H2(g) 1.8 มล จงหา
ค่า KC
52(En) ปฏิกิริยา A + B C + D จะมีคา่ คงทีสมดล ท่ากับ 9 ถ้าผสม A 2 มลต่อลกบาศก์

ดซิ มตร ละ B 2 มลต่อลกบาศก์ ดซิ มตร ข้าด้วยกัน จะมี B ละ C อย่อย่างละกี
มลต่อลกบาศก์ ดซิ มตร ทีภาวะสมดล
1. 0 , 2 2. 0.5 , 1.5 3. 1 , 1 4. 0.3 , 0.8
35
ป ยชน์ ข งค่ K นองจาก K = [ผ ต ณฑ์]

[ ต้ งต้น]
ดังนัน ถ้าค่า K > 1 สดงว่า [ผลิตภัณฑ์] > [สารตังต้น] คอ กิดปฏิกิริยา ปข้างหน้า ด้ดี
ถ้าค่า K < 1 สดงว่า [ผลิตภัณฑ์] < [สารตังต้น] คอ กิดปฏิกิริยา ปข้างหน้า ด้นอ้ ย
53(มช ) ปฏิกิริยา Cl2(g) 2 Cl(g) มีค่า K = 1.21 x 10–6 ที 1000oC ถ้า ส่ Cl2
1.0 มล นภาชนะขนาด 1 ลิตร ทีภาวะสมดล Cl2 จะสลายตัว ปกี มล
1. 1.1 x 10–3 2. 1.21 x 10–6 3. 1.1 x 10–6 4. 5.5 x 10–4
36
7.4.3 ก ร ปลยนค่ คงทสมดล
1. ก ณ พม ดค ม ข้ มข้ นข ง ตงต้ น ผ ตภณฑ์
จ กปฏก ย มมต สารตังต้น ผลิตภัณฑ์
จะ ด้วา่ K = [ ผลิต ภัณฑ์]

[ สารตัง ต้น]
มอ พิมความ ข้มข้นสารตังต้นจะทา ห้สมดล ลอน ปทางขวา มอระบบ ข้าส่ สมดล
ครัง หม่ความ ข้มข้นของผลิตภัณฑ์จะ พิมขึน ต่ความ ข้มข้นของสารตังต้นกจะ พิมขึน ช่นกัน
มอ ทนค่าหาค่าคงที สมดล ( K ) ของสมดลครังหลัง จะ ด้ค่า ท่ากับค่าคงที สมดล ( K ) ของ
สมดลตอนก่อน พิมความ ข้มข้น
สรป ด้วา่ การ พิมหรอลดความ ข้มข้นของสารตังต้นหรอผลิตภัณฑ์ อาจทา ห้สมดล
ปลียน ( ลอนซ้าย หรอ ลอนขวา ) ด้ ต่จะ ม่ ปลียนค่าคงทีสมดล ( K )
2. ก ณ พม ดค มดน ป ม ต ข ง บบ
การ พิมหรอลดความดันหรอปริ มาตรของระบบ จะส่ งผล ห้ความ ข้มข้นของสารตัง
ต้นหรอผลิตภัณฑ์ที ปน ก๊ส กิดการ ปลียน ปลง ซึ งการ ปลียนความ ข้มข้นนันอาจทา ห้สมดล
ปลียน ( ลอนซ้าย หรอ ลอนขวา ) ด้ ต่จะ ม่ ปลียนค่าคงทีสมดล ( K )
สรป ด้วา่ การ พิมหรอลดความดันหรอปริ มาตรของระบบ อาจทา ห้สมดล ปลียน
( ลอนซ้าย หรอ ลอนขวา ) ด้ ต่จะ ม่ ปลียนค่าคงทีสมดล ( K )
3. ก ณ พม ด ณ ภมข ง บบ
การ พิมหรอลดอณหภมิของระบบ จะ ปน พียงปั จจัย ดี ยว ท่านันที อาจทา ห้สมดล
ปลี ยน ( ลอนซ้าย หรอ ลอนขวา ) ด้ ละยังอาจ ปลี ยนค่าคงที สมดล ( K ) ด้อีกด้วย ต่
สาหรับปฏิกิริยาดดความร้อน ละคายความร้อน จะ กิดผล ตกต่างกันดังนี
บปฏก ย ดดค ม ้ น K
ช่น สารตังต้น + ความร้อน ผลิตภัณฑ์
K = [ ผลิต ภัณฑ์]
[ สารตัง ต้น] T
37
กรณี นี มออณหภมิ พิ มขึ น สมดลจะ ลอน ปทางขวา ผลิ ต ภัณ ฑ์ จ ะ พิ มขึ น มอ
คานวณหาค่าคงทีสมดล ( K ) จะ ด้ค่า พิมขึน มอ ขียนกราฟ สดงความสัมพันธ์ของค่าคงที
สมดล ( K ) ทียบกับอณหภมิ ( T ) จะ ด้ดงั รป
บปฏก ย ค ยค ม ้ น K
ช่น สารตังต้น ผลิตภัณฑ์ + ความร้อน
K = [ ผลิต ภัณฑ์]
[ สารตัง ต้น] T
กรณี นี มออณหภมิ พิมขึน สมดลจะ ลอน ปทางซ้าย ผลิตภัณฑ์จะลดลง มอ

คานวณหาค่าคงที สมดล ( K ) จะ ด้ค่าลดลง มอ ขียนกราฟ สดงความสัมพันธ์ ของค่าคงที
สมดล ( K ) ทียบกับอณหภมิ ( T ) จะ ด้ดงั รป
ป
ก ป ยน ป ง
ก บ นก ก ป ยน ป ง มด
ค่ คงท มด (K)
พิมลดความ ข้มข้น
พิมลดความดัน
พิมลดอณหภมิ
คะตะ ลต์
คอ มีการ ปลียน ปลง คอ ม่มีการ ปลียน ปลง
54( น มช) ปฏิ กิ ริย าต่ อ ปนี 4 NH3(g) + 3 O2(g) 2 N2(g) + 6 H2O(g) มี ค่ า คงที
สมดลที 25oC ท่ ากับ 1 x 1028 ถ้า พิ มความดันของปฏิ กิ ริย านี ที 25oC ข้อความ ด
ต่อ ปนีถกต้อง
1. ผลิตภัณฑ์ พิมขึน ค่าคงทีสมดล พิมขึน
2. ผลิตภัณฑ์ พิมขึน ค่าคงทีสมดลคงที
3. ผลิตภัณฑ์ลดลง ค่าคงทีสมดลลดลง
4. ผลิตภัณฑ์ลดลง ค่าคงทีสมดลคงที
38
55( น มช) ปฏิกิริยา C(s) + H2O(g) CO(g) + H2O(g) ปนปฏิกิริยาดดความร้อน
สภาวะ ดทีจะทา ห้ค่าคงทีสมดล พิมขึน
1. พิม H2O(g) 2. CO(g) 3. พิมอณหภมิ 4. พิมความดัน
56( น มช) ปฏิกิริยา N2O4(g) + พลังงาน 2 NO2(g) มีค่า K ที 45oC ท่ากับ

2.4 x 10–2 ค่า K ที 55oC จะ ปนข้อ ด
1. 8.3 x 10–1 2. 2.4 x 10–2 3. 1.6 x 10–2 4. 5.4 x 10–3
57( น En) พิจารณากราฟระหว่างค่าคงทีสมดลกับอณห-

ภมิต่อ ปนี กราฟ ส้น ด ด้จากปฏิกิริยาดดความร้อน ค่าคงทีสมดล
1. กราฟ A A
2. กราฟ B
3. ทังสอง ส้น B
4. ม่ ช่ทงสอง
ั ส้น อณหภมิ
39
58. นภาชนะขนาด 2 ลิตร ณ ภาวะสมดลของปฏิกิริยา A2(g) + B2(g) 2 AB(g) จะมี
ความจานวน มลของ A2 , B2 ละ 2AB ท่ากับ 2 , 8 ละ 8 มล ตามลาดับ ถ้า อา
B2 ออก ป 6 มล จงหาความ ข้มข้นของ AB ทีภาวะสมดล หม่ ( มลต่อลิตร) มอทาการ
ทดลองทีอณหภมิคงที
1. 2 2. 3 3. 6 4. 7
40
นวขอสอบปล ยภ ค รยนท 1/2562 วช คม3 (ว32221)
1. ระบบต่อไปนี้ระบบใดอยู่ในภาวะ มดุล
(1) น้ำแข็งในถวยแกว
(2) ปรอทและไอปรอทในเทอรมอมิเตอร ณ อุณ ภูมิ อง
(3) น้ำเชื่อมขนและมีผลึกน้ำตาลนอนกนในขวดที่ปิดฝา นิท
(4) น้ำที่กำลังเดือดอยู่ในกา
ก. ขอ (1) และ (2)
ข. ขอ (2) และ (3)
ค. ขอ (3) และ (4)
ง. ขอ (3) เท่านั้น
2. ขอใดคือความ มายของภาวะ มดุล
ก. ภาวะที่ ารทุกชนิดที่ความเขมขนเท่ากันเ มอ
ข. ภาวะที่มีทั้งปฏิกิริยาไปขาง นาและยอนกลับในอัตราเร็วที่เท่ากัน
ค. ภาวะที่ ารผลิตภัณฑมีความเขมขนคงที่และเท่ากับความเขมขนของ ารตั้งตนเ มอ
ง. ไม่มีขอใดกล่าวถูกตอง
3. จงเขียนค่าที่ มดุลในรูปอัตรา ่วนความเขมขนของ ารในปฏิกิริยาเคมีต่อไปนี้
มการเคมี คาคงที มดุล
1) 2PCl3 (g) + O2(g) 2POCl3(g)
2) N2H4(g) + 2O2(g) 2NO(g) + 2H2O(g)
3) 2Hg(l) + Cl2 (g) Hg2Cl2(s)
4) CaCO3(s) + H2O(l) + CO2(g) Ca2+ (aq) + 2HCO3-(aq)
5) N2(g) + O2(g) 2NO(g)
H2
4. มการของปฏิกิริยาใดต่อไปนี้ที่มีค่า K =
H2 O
1) C(s) + H2O (g) CO(g) + H2(g)

2) 3Fe (s) + 4H2O (g) Fe3O4 (s) + 4H2 (g)
3) Cu (s) + H2O (g) CuO (s) + H2 (g)
4) CO (g) + H2O (g) H2(g) + CO2 (g)
ขอใดถูก
ก. ขอ 1) และ 4) ข. ขอ 2) และ 4) ค. ขอ 3) และ 4) ง. ขอ 3) เท่านั้น
หน้า |2
5. เมื่อบรรจุแก H2(g) และแก I2(g) จำนวนโมลเท่ากันในภาชนะปิด 1 ลิตร ที่อุณ ภูมิ นึ่งจะเกิดปฏิกิริยา ดัง มการ
H2(g) + I2(g) 2HI (g)
ไม่มี ี ีม่วง ไม่มี ี
ถาปฏิกิริยานี้มีค่าคงที่ มดุล (K) เท่ากับ 64 ณ ภาวะ มดุล ขอความใด ผิด
ก. แก ผ มมีความเขมของ ีคงที่
ข. ความเขมขนของ H2 I2 และ HI เท่ากัน
ค. อัตราการรวมตัวของ H2 และ I2 เท่ากับอัตราการเกิด HI
ง. จำนวนโมลของ HI ที่เกิดขึ้นเท่ากับผลรวมจำนวนโมลของ H2 กับ I2 ที่ลดลง
6. ปฏิกิริยาเคมี N2O4(g) 2NO2(g) ดำเนินไปจน ู่ภาวะ มดุล ถา รางกราฟอัตราการเกิดปฏิกิริยากับเวลา
ควรไดกราฟอย่างไรเมื่อเริ่มตนปฏิกิริยาดวย N2O4 ตัวเดียว
ก. ข.
ค. ง.
7. จากขอ 6 าก รางกราฟความ ัมพันธระ ว่างความเขมขนกับเวลา ควรไดกราฟอย่างไร ากเริ่มตนปฏิกิริยาดวยกรณี

ต่อไปนี้
1) เริ่มตนดวย N2O4 ตัวเดียว
2) เริ่มตนดวย NO2 ตัวเดียว
3) มี ารทั้ง องตัวในระบบ แต่ปฏิกิริยาเขา ู่ มดุลจากฝง N2O4
4) มี ารทั้ง องตัวในระบบ แต่ปฏิกิริยาเขา ู่ มดุลจากฝง NO2
หน้า |3
8. จากความ ัมพันธของค่าคงที่ มดุล จงตอบคำถามต่อไปนี้

1) ค่าคงที่มีค่ามากกว่า 1 มายความว่าอย่างไร
2) ค่าคงที่ มดุลมีค่านอยกว่า 1 มายความว่าอย่างไร
3) ค่าคงที่ มดุล ามารถเปลี่ยนแปลงได รือไม่ ากเปลี่ยนแปลงไดจะเปลี่ยนแปลงในกรณีใด
9. ถาปฏิกิริยา N2O4(g) 2NO2(g) มีค่าคงที่ของ มดุลเท่ากับ 0.1 จงคำนวณว่าจะมี NO2 กี่กรัม ในภาวะ มดุลที่มี
N2O4 18.4 กรัม ในภาชนะ 2 dm3
ก. 0.46
ข. 0.92
ค. 4.60
ง. 9.20
10. จงคำนวณ าค่าคงที่ มดุลของปฏิกิริยา A (g) + 2B (g) 2C (g) เมื่อผ ม าร A 1 โมลกับ าร B 2 โมล
ในภาชนะขนาด 1 ลิตร พบว่าที่ภาวะ มดุลพบว่าความเขมขนของ าร C เท่ากับ 1 โมลต่อลูกบาศกเดซิเมตร
11. เมื่อนำแก X 5 mol มาเผาในภาชนะปิดขนาด 500 cm3 ที่อุณ ภูมิ นึ่ง พบว่า ามารถแยก ลายไป 20% ใ แก
Y และ Z ดัง มการที่ภาวะ มดุล X (g) Y (g) + Z (g) ค่าคงที่ของ มดุลมีค่าเท่าใด
12. มดุล I2(g) + Br2(g) 2IBr(g) มีค่าคงที่ มดุล K = 256 ที่ 150 oC ถาเริ่มดวย I2 และ Br2 ปริมาณเท่ากันใน
ภาชนะปิด นิทที่ 150 oC ณ มดุลมี IBr (g) อยู่ 4.0 M จงคำนวณ าความเขมขนของ I2(g) ที่เ ลืออยู่ใน น่วยโมลาร
หน้า |4
13. พิจารณา มการเคมีต่อไปนี้

N2 (g) + 3H2 (g) 2NH3 (g)
ถานำแก N2 และแก H2 อย่างละ 0.50 mol ผ มกันในภาชนะปิดที่มีปริมาตร 2 dm3 แลวพบว่าที่ มดุล ณ อุณ ภูมิ
นึ่ง มีแก แอมโมเนีย 0.20 mol ค่าคงที่ มดุลของปฏิกิริยานี้มีค่าเท่าใด
ก. 0.64
ข. 2.50
ค. 5.00
ง. 50.00
จ. 62.50
14. แก H2 ทำปฏิกิริยากับแก I2 ไดแก HI ถาเริ่มตนดวยแก H2 6 mol , I2 6 mol ในภาชนะขนาด 2 dm3 ที่ มดุล
มีแก I2 เ ลืออยู่ 2 mol ถารบกวนระบบนี้โดยการเติม HI ลงไป 12 mol ที่ภาวะ มดุลใ ม่จะมีปริมาณ HI กีโ่ มลาร
15. ปฏิกิริยา A(g) + B(g) C(g) + D(g) ถาที่อุณ ภูมิ 25oC ปริมาตร 1 ลิตร มีแก A, B ,C และ D อยู่ 2, 2, 1
และ 2 โมล ตามลำดับ ถารบกวน มดุลโดยเติมแก A ลงไป โดยไม่เปลี่ยนอุณ ภูมิ พบว่าเมื่อระบบเขา ู่ มดุลใ ม่จะมี
แก B เ ลืออยู่ 1.5 โมล จง าความเขมขนของแก A ที่ มดุลใ ม่
16. กำ นดค่าคงที่ มดุลของปฏิกิริยาต่อไปนี้ 2SO2 + O2 2SO3 K= 9

จง าค่าคงที่ มดุลของปฏิกิริยา SO3 SO2 + 1/2O2
หน้า |5
17. กำ นดใ ที่อุณ ภูมิ 25 oC ปฏิกิริยา (1) (2) และ (3) มีค่าคงที่ มดุล K1 K2 และ K3 ตามลำดับดังนี้
(1) A2 (g) + 1/2B2 (g) A2B (g) K1 = X
(2) 2BC (g) + B2 (g) 2B2C K2 = Y
(3) A2B (g) + BC (g) A2 (g) + B2C (g) K3 = ?
จง าค่าคงที่ มดุล K3 มีค่าเท่าใด
18. ถาออกไซดไนโตรเจนและกำมะถัน เกิดปฏิกิริยากับออกซิเจนไดดัง มการ

2NO (g) + O2 (g) 2NO2 (g) ----- (1)
NO2 (g) + SO2 (g) NO (g) + SO3 (g) ----- (2)
จงแ ดงค่าคงที่ มดุลของจากการรวม มการ (1) และ (2)
19. ถาค่า K ที่ 25oC ของปฏิกิริยา A + 1/2B C มีค่าเท่ากับ 0.5 ค่า K ของปฏิกิริยา 2C 2A + B มีค่า
เท่าใด
ก. 4
ข. 2
ค. 1
ง. 0.25
20. พิจารณาปฏิกิริยาต่อไปนี้
NO2(g) NO(g) + O(g) K1 = a
O3(g) + NO(g) NO2(g) + O2(g) K2 = b
จง าค่าคงที่ มดุลของปฏิกิริยา O2(g) + O O3(g)
หน้า |6
21. จากปฏิกิริยาต่อไปนี้ จงเติมขอความลงในตารางใ ถูกตอง มบูรณ (2 คะแนน)

2Fe3+(aq) + 2I- (aq) 2Fe2+ (aq) + I2(g)
ทิศทางการเปลียนแปลง ที มดุล ม เทียบกับ มดุลเดิม
ารทีเติม รบกวน ดยการ
(เขียนลูกศร) [Fe3+] [I-] [Fe2+] [I2]
Fe(NO3)2
AgNO3
NaCl
Fe(NO3)2
AgCl
KI
LiI
22. ถาเพิ่มความดันใ แก่ระบบแลว ปฏิกิริยาใดที่จะเพิ่มปริมาณผลิตภัณฑ

ก. 2CO (g) + 2NO (g) 2CO2 (g) + N2(g)
ข. C2H4 (g) C2H2 (g) + H2 (g)
ค. C (s) + O2 (g) CO2 (g)
ง. 3Fe(s) + 4H2O (l) Fe3O4 (s) + 4H2 (g)
23. กำ นดปฏิกิริยาต่อไปนี้
1. N2O (g) 2NO2
2. N2 (g) + O2(g) 2NO (g)
3. 2HBr (g) + Cl2(g) 2HCl (g) + Br2(g)
4. H2(g) + I2(G) 2HI (g)
การเปลี่ยนแปลงความดันจะไม่มีผลต่อภาวะ มดุลของปฏิกิริยาในขอใด
24. N2 (g) + 3H2(g) 2NH3 (g) + heat

จาก มการถาเพิ่มความดันใ กับปฏิกิริยานี้ ความเขมขนของ ารใดบาง จะมากขึ้น
หน้า |7
25. จาก มดุลในปฏิกิริยาต่อไปนี้ ภาวะใดที่จะทำใ ไดความเขมขนของแก แอมโมเนียมากที่ ุด

N2 (g) + 3H2 (g) 2NH3 (g) ∆H = -92 kJ
อุณ ภูมิ ความดัน ตัวเรง
ก. ูง ูง มี
ข. ูง ูง ไม่มี
ค. ต่ำ ต่ำ ไม่มี
ง. ต่ำ ต่ำ มี
26. ปฏิกิริยาต่อไปนี้เกิดขึ้นที่อุณ ภูมิ 200oC
2Cl2(g) + 2H2O(g) + พลังงาน 4HCl (g) + O2(g)
การรบกวน มดุลขอใดที่ทำใ เกิดกรดไฮโดรคลอริกเพิ่มขึ้น
1) เติมแก Cl2
2) เพิ่มอุณ ภูมิและควบคุมความดันใ คงที่
3) ลดปริมาตรของภาชนะโดยควบคุมอุณ ภูมิใ คงที่
ก. 1) และ 2) ข. 2) และ 3) ค. 1) และ 3) ง. 3) เท่านั้น
27. ปฏิกิริยา CH4 (g) + H2O (g) CO (g) + 3H2 (g) มีค่าคงที่ มดุลที่อุณ ภูมิต่างๆ ดังแ ดง
อุณ ภูมิ (oC) ค่าคงที่ มดุล
25 1 x 10-25
277 5.5 x 10-11
727 5.0
1227 22,261
พิจารณาขอความต่อไปนี้
1. ปฏิกิริยายอนกลับเปนปฏิกิริยาคายความรอน
2. ที่อุณ ภูมิต่ำกว่า 227 oC ที่ภาวะ มดุลระบบจะมีแก ไฮโดรเจนมากที่ ุด และรองลงมาคือแก
คารบอนมอนอกไซด
3. ที่อุณ ภูมิ 25oC ที่ภาวะ มดุลระบบจะมีแก มีเทนมากกว่าที่อุณ ภูมิ 1227 oC
4. ทีอ่ ุณ ภูมิ 727oC ที่ภาวะ มดุล ระบบมีความเขมขนของแก คารบอนมอนอกไซดมากกว่าแก ไฮโดรเจน
ขอใดถูกตอง
ก. 1 และ 2
ข. 1 และ 3
ค. 2 และ 3
ง. 3 และ 4
28. พิจารณาปฏิกิริยาการเผาไ มของโพรเพน (C3H8) ในระบบปิดที่ภาวะ มดุล ดัง มการ
C3H8 (g) + 5O2 (g) 3CO2 (g) + 4H2O (g) + พลังงาน
การเปลี่ยนแปลงปจจัย 2 ประการในขอใดมีผลทำใ ระบบปรับตัวไปในทิศทางเดียวกัน
ก. การลดปริมาณไอน้ำ และการลดปริมาตรของระบบ
ข. การลดความดันของระบบ และการเพิ่มอุณ ภูมิของระบบ
ค. การเติมตัวเร่งปฏิกิริยา และการเพิ่มปริมาตรของระบบ
ง. การเพิ่มความดันของระบบ และการเพิ่มความเขมขนของ O2
จ. การลดความเขมขนของ CO2 และการลดอุณ ภูมิของระบบ
หน้า |8
29. พิจารณากราฟแ ดงความ ัมพันธระ ว่างความเขมขนของแก คารบอนมอนอกไซดกับเวลาของปฏิกิริยาเคมี ระ ว่าง

แก คารบอนมอนอกไซดกับแก ไนโตรเจนไดออกไซดที่อยู่ใน มดุลต่อไปนี้
การรบกวน มดุลทีเวลา t1 คืออะ ร

30. การ ลายตัวของแก ไนโตรเจนไดออกไซดเปนปฏิกิริยาผันกลับได ดัง มการ 2NO2(g) N2O4(g) + 58 kJ
ขอใดเปนกราฟแ ดงความ ัมพันธระ ว่างความเขมขนของ ารกับเวลา เมื่อเติมตัวเร่งปฏิกิริยาลงใน มดุลของปฏิกิริยานี้
ที่เวลา t1
31. พิจารณา มดุลของปฏิกิริยาต่อไปนี้ CaCO3(s) + 178 kJ CaO(s) + CO2(g) เมื่อเพิ่มอุณ ภูมิ ระบบและ
ค่าคงที่ มดุลมีการเปลี่ยนแปลงอย่างไร
32. พิจารณาปฏิกิริยาเคมีที่อยู่ใน มดุลต่อไปนี้ 2SO2(g) + O2(g) 2SO3(g) ∆E = 197 kJ/mol ถาตองการ

ใ ไดผลิตภัณฑปริมาณมากที่ ุด ตองเลือกภาวะของระบบตามขอใด
ก. ความดันต่ำ อุณ ภูมิ ูง ข. ความดันต่ำ อุณ ภูมิต่ำ
ค. ความดัน ูง อุณ ภูมิ ูง ง. ความดัน ูง อุณ ภูมิต่ำ
33. ค่าคงที่ มดุลคงที่ปฏิกิริยา C(s) + H2O(g) CO(g) + H2O(g) เปนปฏิกิริยาดูดความรอน ภาวะใดที่จะทำใ
ค่าคงที่ มดุลลดลง
หน้า |9
34. A + B C + D ∆H = 20 kJ
เพิ่มอุณ ภูมิ ทิศทางการเปลี่ยนแปลง __________
ลดอุณ ภูมิ ทิศทางการเปลี่ยนแปลง __________
35. A + B C + D + 20 kJ
เพิ่มอุณ ภูมิ ทิศทางการเปลี่ยนแปลง __________
ลดอุณ ภูมิ ทิศทางการเปลี่ยนแปลง __________
36. จงอธิบายทิศทางการเปลี่ยนแปลงของ มดุลจากการรบกวนระบบดวยอุณ ภูมิ

ก. เพิ่มอุณ ภูมิ H2 (g) + I2 (g) 2HI (g) + 9.45 kJ
ความเขมขน
ข. เพิ่มอุณ ภูมิ PCl5 (g) + 92.5 kJ PCl3 (g) + Cl2 (g)

ค. เพิ่มอุณ ภูมิ 2SO2 (g) + O2 (g) 2SO3 (g) + 198 kJ

ง. เพิ่มอุณ ภูมิ 2NOCl (g) + 75 kJ 2NO (g) + Cl2 (g)


อัตรา สมดุล

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

อัตรา สมดุล

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

คม ม.

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

B P N n Chem-ED SWU @nonbsmht

1. การ ปลียน ปลง นข้อ ดต่อ ปนี ปนการ ปลียน ปลงทีผันกลับ ด้

อัตราการ กิดปฏิกิริยา ปข้างหน้า

2 NO2(g) N2O4(g) 2 NO2(g) N2O4(g)

N2O4(g) 2NO2(g) N2O4(g) 2NO2(g)

6( น En) กราฟที สดงต่อ ปนีสอดคล้อง ความ ข้มข้น (mol/dm3)

ติมสาร หลออย่ น่ พราะ ติมสาร ปนตะกอน

กิด ปน KFe[Fe(CN)6] กิด ปน Fe(SCN)2+

ต ย่ ง จากปฏิกิริยา Fe2+(aq) + Ag+(aq) Fe3+(aq) + Ag(s)

8. จากปฏิกิริยา Fe3+(aq) + SCN–(aq) FeSCN2+(aq)

9. 2 Fe+3 (aq) + 2 I– (aq) 2 Fe2+ (aq) + I2 (s)

11. 2 Fe+3 (aq) + 2 I– (aq) 2 Fe2+ (aq) + I2 (s)

12. หาก ติม Ag(s) ลง นสมดลของปฏิกิริยา

13. ติมก้อนนาตาลลง นนา ชอมทีอิมตัวทีมีผลึกของนาตาลอย่ จะทา ห้สมดล ลอน ปทาง ด

ถ้า ราลดความ ข้มข้นของ Fe2+ จะ กิดการ ปลียน ปลงดังนี

ต ย่ ง จากปฏิกิริยา Fe2+(aq) + Ag+(aq) Fe3+(aq) + Ag(s)

ถ้า ราลดความ ข้มข้นของ Ag+ จะ กิดการ ปลียน ปลงดังนี

ปฏิกิริยาย้อนกลับจะ กิดมากขึน พอสร้างสารตังต้นชด ชยกับทีสญ สี ย ป รี ยกว่า

ถ้า ราลดความ ข้มข้นของ Fe3+ จะ กิดการ ปลียน ปลงดังนี

14. HA + H2O H3O+ + A– จากสมการที กาหนด ห้ สมดลจะ ลอน ปทาง ดหาก

16. 2 Fe3+ + 2 I– 2 Fe2+ + I2 จากปฏิ กิ ริยาที กาหนด ห้ หาก ติ ม สารต่อ ปนี

17( น มช) จากผลการทดลองต่อ ปนี

7.3.2 ก ร พมหร ลดคว มดนหร ปรม ตรข งร บบ

ต ย่ ง จากสมการ 2 NO2 (g) N2O4 (g)

ต ย่ ง จากสมการ 3 Fe (s) + 4 H2O (g) Fe3O4 (s) + 4 H2 (g)

ฝกท . จง ติมคาลง นช่องว่างต่อ ปนี ห้ถกต้อง ละ ด้ จความ

22( น En) สมดลของปฏิกิริยา นข้อ ด มอลดปริ มาตร ล้วสมดลจะ ลอน ปทางด้านซ้าย

7.3.3 ก ร พมหร ลด ณหภมข งร บบ

24. จากปฏิกิริยา N2(g) + 3 H2(g) 2 NH3(g) + ความร้อน

27( น En) ปฏิกิริยา 2 SO3(g) 2 SO2(g) + O2(g) ปนปฏิกิริยาดดความร้ อน ถ้า

ต ข งปฏก ย ปข้ ง น้ ต ข งปฏก ย ย้ นก บ ภ มด ข ง บบ

7.4 ค ม มพนธ์ ่ งค ม ข้ มข้ นข ง ต่ ง ณ ภ มด

ช่น สมมติ A+B C มีคา่ คงทีสมดล = K1

30( น Pat2) ปฏิกิริยา นข้อ ดมีคา่ Kc ท่ากับ Kp

32( น En) ค่าคงทีสมดลของปฏิกิริยา 2 NO(g) + O2(g) 2 NO2(g) ท่ากับ 4 x 1012

7.4.2 ก รค นวณ กยวกบค่ คงทสมดล

36. จากปฏิกิริยา A (s) + 2 B (g) + 2 C(g) 5 D (g) + 2 E (s) ทีสมดล นภาชนะ 2 ลิ ต ร

42( น มช) ทีอณหภมิทีกาหนด ห้ปฏิกิริยา H2(g) + I2(g) 2 H I (g) มีค่าคงทีสมดล

46( น En) กาหนด ห้ปฏิกิริยา กิดตามสมการ 2 A B + C ถ้า ริ มต้นมีสาร A ข้มข้น

48( น มช) กาหนดสมการ SO2 + NO2 SO3 + NO ละ ห้ความ ข้มข้น ริ มต้น

52(En) ปฏิกิริยา A + B C + D จะมีคา่ คงทีสมดล ท่ากับ 9 ถ้าผสม A 2 มลต่อลกบาศก์

ป ยชน์ ข งค่ K นองจาก K = [ผ ต ณฑ์]

จะ ด้วา่ K = [ ผลิต ภัณฑ์]