SAINT JOSEPH ACADEMY, INC.

Learning Module for Mother Tongue 1

Turun-an . Ang Prase kag Dinalan (Q3 W2)
Topic: Ang Prase kag Dinalan
Dominican core value focus: Excellence

Most Essential Learning (MELC’s):

1. Differentiate sentences from non-sentences
2. Construct a variety of sentences observing appropriate punctuation marks

Antis kita mag-umpisa kang atun nga klase kag turun-an, imaw kang imo ginakanan, pamilya ukon sin-o
man nga taho ang imo imaw jan sa inyo balay mangadi anay kita kang

“Prayer Before Study”

Kaya, tun-an natun ang parte sa prase kag dinalan. Anu gid man bala ang prase? Anu bala
ang dinalan? Basahun natun kag tun-an ang kung ano gid man bala ang prase kag dinalan.

TUN-AN TA!

Prase
--------------------------------------------------------------------------------
 Ang prase isa ka parrte sang dinalan nga indi kompleto ang ideya o kaisipan.
 Ang una nga prase, ginahambal ang mga tawo, lugar kag butang.
 Ang ikarwa nga prase, ginalaragway ang mga tawo, lugar kag butang.

Dinalan
--------------------------------------------------------------------------------
 Ang dinalan isa o madamo nga tinaga nga may kompleto nga ideya o kaisipan.
 Ang dinalan gasugod sa bahul nga letra kag nagatapos sa pangkuwit nga knahanglan.

BASAHON KAG TUN-AN

Ginabuligan ko si Rita panglaba.

San-o ta maadtu sa Boracay?
Nadura ang akun manok!
Dar-a ang lamesa sa ibabaw.

Ano ang kinaglan kang kada dinalan sa sara kag sara? Ano ang ginabutang sa pangkuwit pagkatapos kang
dinalan nga nagasaysay? Nagapamangkot? Nagasugo? Nagalihog? Ekslamaasyon?

Ang dinalan pwede:

1. Magsaysay o magbalita
Halimbawa: May bag-o ako nga abyan
2. Magpamangkot
Halimbawa: Diin sanda tanan ng-adtu?
3. Magsugo/Maglihog
Halimbawa: Hulata ko sa sagwa
No part of this material may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form of by any means (electronic, mechanical, photocopy,
recording, or otherwise) without prior written permission from the school.
Page | 1
SAINT JOSEPH ACADEMY, INC. Learning Module for Mother Tongue 1
Lihog bunyg kang tanum
4. Ekslamasyon
Halimbawa: Abaw, kagahud!

 Ang dinalan nga nagasaysay, nagasugo kag nagaliho gaagmit kang pintok (.) nga pangkuwit.
 Ang dinalan nga nagapamangkot nagagamit oangkuwit nga pamangkot (?)
 Ang dinalan nga ekslamasyon gapakita kang makusog nga baratyagon, ginagamitan kang pangkuwit nga
eklasmasyon (!)
 Tanan nga dinalan naga umpisa sa bahol nga letra.

No part of this material may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form of by any means (electronic, mechanical, photocopy,
recording, or otherwise) without prior written permission from the school.
Page | 2
SAINT JOSEPH ACADEMY, INC. Learning Module for Mother Tongue 1

WORKSHEETS

Name: _______________________________________ Grade&Section: ___________________________

Parent’s Signature: ___________________________ Date: _____________________________________

OROBRAHUN 1

Basahon ang grupo kang mga tinaga. Isulat ang P kung prase kag D
kung dinalan. Isulat ang imu sabat sa blanko antis ka numero.
______ 1. Ang amon balay
______ 2. Mapanaw kmi sarum-an.
______ 3. Wara sanda a kwarto.
______ 4. Kung magbakal ka
______ 5. Atun dya tanan hugasan.
______ 6. Agtu anay kay nanay
______ 7. Nagrapta sa anang salug.
______ 8. Si Tiyo Carding
______ 9. Karayo kang andang balay.
______ 10. Gin-blik niya ang kwarta.

OROBRAHUN 4
Sa sangka papel, magsulat ka halimbawa kang mga masunod:
2 – ka dinalan nga nagapamangkot
2 – ka dinalan nga nagasaysay
2 – dinalan nga nagasugo
2 – dinalan nga nagapalihog
2 – dinalan nga ekslamasyon

Reference:
Rosalinda S. Alegro. Pag-uswag as Pagbasa 2.
SalesianaBOOKS by DON BOSCO PRESS INC. Makati
Excellent City. 2018
Nelia D. Bamba et.al., Mother Tongue-Based Multilingual
Education 3: Kagamitan ng Mag-aaral Kinaray-a.
Printwell Inc. Mandaluyong City. 2014

No part of this material may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form of by any means (electronic, mechanical, photocopy,
recording, or otherwise) without prior written permission from the school.
Page | 3