 สรุ ปสตูรพืน้ ที่ผิวและปริมาตร รปที

ู ่ 2. ทรงกระบอก
( by ครพี
ู ่ หนึ่ง นิสติ ติวเตอร์ ) (2.1) ทรงกระบอกตัน (2.2) ทรงกระบอกกลวง
พื ้นที่หน้ าตัด r
รปที
ู ่ 1. ปริซมึ หรื อ ฐาน R ; R คือ รัศมีวงนอก
( พืน้ ที่หน้ าตัดเท่ ากันทุกประการ ) , r คือ รัศมีวงใน
สูง หรื อ
แกน ( h )
รัศมี ( r )

(1) พื ้นที่ผิวของวงแหวน ( ท่อกลวง )

(1) พื ้นที่ผิวของทรงกระบอกตัน = (2พื ้นที่ฐาน)+(พื ้นที่ผิวข้ างด้ านนอก+พื ้นที่ผิวข้ างด้ านใน)
(1) พื ้นที่ผิวของปริ ซมึ = ( 2พื ้นที่ฐาน )+พื ้นที่ผิวข้ าง = ( 2พื ้นที่ฐาน )+( ความยาวรอบฐานสูง )
= ผลรวมของพื ้นที่ผิวแต่ละด้ านของปริ ซมึ
= 2r2 + 2rh = 2r( r+h ) = 2(R2–r2)+(2Rh+2rh) = 2(R2–r2)+2(Rh+rh)
= ( 2พื ้นที่ฐาน ) + ผลรวมพื ้นที่ผิวข้ าง
(2) ปริ มาตรของทรงกระบอกตัน = 2 [ (R+r)(R–r)+h(R+r) ] = 2 ( R+r )( R–r+h )
= ( 2พื ้นที่ฐาน ) + ( ความยาวรอบฐานสูง )
= พื ้นที่ฐาน สูง (2) ปริ มาตรของวงแหวน ( ท่อกลวง )
(2) ปริ มาตรของปริ ซมึ = พื ้นที่ฐานสูง
= r2h = พื ้นที่ฐาน สูง = ( R2 – r2 )h
( พื ้นที่สามเหลี่ยมด้ านเท่า = 3 ด้ าน2 ) = h ( R2– r2 ) = h ( R–r )( R+r )
4

รปที
ู ่ 3. พีระมิด A รปที
ู ่ 4. กรวย
(3.1) พีระมิดปกติ สัน (4.1) กรวยปกติ (1) พื ้นที่ผิวของกรวย
ส่วนสูงของพีระมิด = พื ้นที่ฐาน + พื ้นที่ผิวข้ าง
สูงเอียง
หรื อ สูงตรง สูงเอียง (  ) = พื ้นที่วงกลม + พื ้นที่สามเหลี่ยมฐานโค้ ง
C
สูงตรง ( h ) = r2+r  = r(r+  )
ฐาน O B
รัศมี ( r ) (2) ปริ มาตรของกรวย = 1 พื ้นที่ฐานสูง
(1) พื ้นผิวของพีระมิด 3
= พื ้นที่ฐาน + พื ้นที่ผิวข้ าง ฐาน 1 2
= r h
พื ้นที่ฐาน = พื ้นที่รูปเหลี่ยมตามที่โจทย์กําหนด r 3
(4.2) กรวยยอดตัด
พื ้นที่ผิวข้ าง = พื ้นที่รูปสามเหลี่ยม n รูป
( n คือ จํานวนด้ านของฐาน ) πh 2
h

พื ้นที่ผิวข้ าง = 1 เส้ นรอบฐานสูงเอียง ปริ มาตร = ( R +rR+r2 )

2 3 R

( เฉพาะพีระมิดฐานรูปเหลี่ยมด้ านเท่า )
(2) ปริ มาตรของพีระมิด = 1  พื ้นที่ฐาน  สูง ( ตรง )
3 รปที
ู ่ 5. ทรงกลม (5.2) ทรงกลมกลวง
(3.2) พีระมิดยอดตัด (5.1) ทรงกลมตัน
ความหนาทรง R
b เส้ นผ่าน กลมกลวง r
b
A1 รัศมี
. ศูนย์กลาง
h
รัศมี ปริ มาตรทรงกลมกลวง
a
A2 จุดศูนย์กลาง
a
= 4  ( R3–r3 )
h ( a2+ab+b2 ) 3
(ก) ปริ มาตร = (1) พื ้นที่ผิวทรงกลม = 4r2 R = รัศมีวงกลมใหญ่
3
1 4
(2) ปริ มาตรทรงกลม =  r3 r = รัศมีวงกลมเล็ก
(ข) ปริ มาตร = h( A 1  A 2  A 1  A 2 ) 3
3