You are on page 1of 5

Ginpahayag ni Ormoc City Mayor ngan congressional candidate Richard Gomez nga usa

ha iya legacy iton pag implementar hin maupay ngan barato nga linya hin tubig ha
Ormoc City.

Siring ni Gomez nga an ira syudad an may pinakagutiay nga baraydan ha nakonsumo hin
tubig ha Pilipinas tungod nga natag 100 pesos la daw iton presyo hini ha Ormoc City
ha kada 10,000 litro.

Ini mahuman maimplementar ha ikaduha nga termino ni Gomez an Ormoc City Water
Supply System Project nga naghahatag hin supresyente nga supply hin tubig ha mga
konsumidor .

Dugang pa hini nga an tag P1,100 nga monthly rate han tubig ha Ormoc City nga
ginsisiiring han iya katugbang nga hi anay Elections Commissioner Gregorio “Goyo”
Larrazabal in katumbas na ha 81,000 kalitro hin tubig nga hirayo hin duro ha
aktuwal nga sukot

“Hindi alam ng kalaban ko kung ano ang sinasabi niya tungkol sa presyo ng tubig
dito the Ormoc City. Isipin niyo ‘yun, P10 na tubig, pinakamura na sa buong bansa,
magrereklamo ka pa. Sa susunod sana ay mag-review muna siya bago siya mag-akusa
nang hindi siya napapahiya,” siring ni Gomez

Mababaruan nga hi Gomez ngan Larazzabal iton nagpapanta pagka congressman ha


ikaupat nga distrito han Leyte

===============

===================================
Sec 1 Art III 1987 Constitution

- due process clause

Ginyayakan han Sec 1 han 1987 constitution nga "no person shall be deprived of life
liberty or property without the due process of law nor shall any person be denied
the equal protection of the laws

So an first part han provision nagyayakan regarding han due process of law or due
process clause han 1987 constitution

Generally napakahiluag han powers o gahum han estado. Haluag it gahum han gobyerno
pero an atobn batakan balaud, an aton constitution, an 1987 constitution an
nagseserbi nga limitasyon hini nga gahum or hini nga powers

In fact ginpahayag han korte suprema nga " the individual citizen is but a speck of
particle or molecule vis a vis the vast and overwhelming power of the government.
His only guarantee against opression and tyranny are his fundamental liberties
under the Bill of Rights which shield him in times of need.

Kon babasahon ngan panmamatian naton an probisyon masisiring naton nga pwede kuhaan
han estado han gobyerno an aton mga kinabuhi, or igdeprive kita ha aton mga
katungod personal liberty ngan mga propyedad. An gin aaro la han aton batakang
balaud, han aton konstitusyon in kailangan masunod an due process. Due process of
law before we are derpived of ourlife liberty and property.
pero ano nga ba an konsepto han due process? ano ba talaga iton due process of law.
Ha Simple nga termino or ha simple nga explantion iton due process in pwede ig
explain pinaagi hini nga phrase. " A law which hear before it condemns

Meaning, karuyag sidngon gintatagan hin oportunidad an usa nga tawo nga mag
esplikar anay an iya kalugaringon, igpaliwanag anay an iya side san o ig enforce an
usa nga government action o regulation.

Halimbawa, san o ka matanggal ha trabaho, or san o ka mapreso tungod han sala nga
gin aakusar ha imo tungod kay nakamatay ka daw or nakabuno ka, or nan rape or
nangastigo ka or nangawat ka o kon ano pa dida nga sala or san o ka bawian han imo
propert, han imo balay or tuna kinahnglan may due process anay.

Tatagan ka hin chance, hin oportunidad nga mailatag an imo depensa among others.
So amo ito an simple nga konsepto han due process ha ilarom han aton batakan
balaud.

So may duha nga component an due process.


so ano ini nga components, amo ini an substantive due process ngan procedural due
process? So ano an pagkakaiba hini nga duha nga due process?

Substantive due process requires the intrinsic validity of the law in interfering
the rights of the person to life liberty and property.

Nangangaruyag sidngon, ginpupunto hini an reasonableness han usa nga legislative


act or pagpasa hin usa nga balaud
Mayda ba public interest involve? Mas nakakaupay ba ini ha kadam an? Is the law
reasonbale, arbitrary or opprssive?

So pira la ini ha mga pamakiana nga gingagamit kon pasado ba ha standard han due
process an usa nga balaud ha ilarom han aton constitusyon

Pag sumiring ka liwat nga procedural due process


An yakan
Procedural due process consist of two basic rights of notice and hearing as well as
the guarantee of being heard (mabatian) by an impartial and competent tribunal

Ini nga procedural due process, amo ini an very common nga nababatian naton. In
simplest term, an procedural due process nangangaruyag sidngon nga dapat sumunod
anay ha proseso (procedure) ngan tagan hin oprtunidad nga mabatian an usa nga tawo
or entity san o nimo hiya igdeprive, or san o nimo kuhaon an iya kinabuhi, kalayaan
nga propyedad. So kon waray observance hin due process, an entire nga proceeding in
ma iinvalidate

For example ha usa nga kriminal nga kaso tas ikaw an akusado san o ka mahatulan nga
guilty or san o ka tagan hin penalidad syempre kailangan mo anay umagi hin trial,
hearing or an iba an tawag vista.

So an prosecution in maglalatag hin mga ebendensiya to prove that you committed the
crime ngan ikaw nga akusado tatagan ka gihapon hin oportunidad to prove nga
inosente ka ha mga akusasyon .

So an due process almost applied ha tanan nga klase hin kaso. Criminal cases,
administrative cases, labor cases, civil cases ngan iba pa.
Pero ano nga ba an requirement han due process especially ha judicial proceedings.

Una syempre there must be an impartial court or tribunal clothed with judicial
power to hear and decide the matter before it. Karuyag sidngon hini nga dapat
patas, waray ginproproteksyon ngan waray ginkikilingan an mga husgado kon mayda
judicial controversy filed before it.

Ikaduha dapat may jurisdiction an nasabi nga hukuman o korte over the person of the
defendant or han property nga subject matter han proceedings.

Napabasic ha remedial law an issue han jurisdiction otherwise its a total nullity
han proceedings ngan waray serbi kon waray jurisdiction kasi nga diin ngan kan
kanay ig eenforce an desisyon kon waray kakuha han korte an juridisction han
defendant or ha property nga ginpapag agawan ha kaso.

Ikatulo, the defendant must be given the opportunity to be heard . Importante ini
kaupay kay amo ini iton pinaka essential nga component han due process. Importante
kaupay nga matagan hin oportunidad ngan oras an defendant nga mailatag an iya
depensa.

ngan ha katapusan "judgment must be rendered only after a lawful hearing

==========================

Yana liwat paghihimgrawan naton kon ano ba an equal protection clause ha ilarom han
aton balaud

Ginyayakan han Sec 1 han 1987 constitution nga "no person shall be deprived of life
liberty or property without the due process of law nor shall any person be denied
the equal protection of the laws.

ha simple nga panlantaw or ha simple nga pag esplikar


equal protection means all person and things are similarly situated should be
treated alike both as to right conferred and responsibility imposed.

So meaning Dapat pantay pantay or patas an trato , waray diskrimination ngan waray
inequalities ha mga entities or mga tawo similarly situated.

Ibig sabihin, pag may balaud AN IYO kon sumiring an iyo teacher nga diri pwede
gumwas, diri pwede gumawas tanan. So dapat gin iimpose ini han iyo teacher ha
ngatanan. Baltok ka man nga estudyante, maluya luya kaman nga estudyante, mahusay
ka or gwapo or diri. Simple la. equality among equals.

Pero balitaw kabomboha jurisprudence ginpahayag han korte suprema nga an equal
protection clause is not absolute. parehas gihapon hiton iba nga mga katungod naton

Iton particular nga polisiya or regulation han gobyerno in pwede nga ig apply ha
particular nga indibidwal or entity hin diri natatalapas an equal protection clause
han constitution kon mayda valid ngan reasonable nga classifiaction. In other words
pwede ig apply haim an usa nga governmental policy or balaud ngan diri ha akon.
pwede ig aply haim ngan diri ha akon. Pwede ha imo sapit ngan diri ha akon basta
mayda makatwiran, reasonabble nga classification o pag uuri

Para ini magin valid syahan an classification must rest on substantial distinction
or dapat nakabase ha pagkaiba iba han subject or individual.

Ikaduha, it must be germane to the purpose of the law. So dapat relevant an


classification, segregation or groupings ha objective or panuyo han balaud.

Ikatulo it must not apply to existing condition only

Dapat masasakop hini or ig embrace hini an tanan nga nga aada ha pareho nga
kondisyon in the future

ngan lastly it must apply to all members of the same class

Pinakaupay hini nga example an pmaagi ha imposition han pagbubuwis an pagpataw hin
tax nga amo an lifeblood han operasyon han gobyerno

Mag kaiba iba pagpataw han buwis ha mga income tex earner

So iba an buwis nga igpapataw kan Lenny Ann Estopin nga naincome hin 200,000 pesos
a month, wow kadako kesa kan Juan Dela Cruz nga naincome la hin 325 pesos a month
ngan minimum wage earner

Hini nga sitwasyon diri ako pwede umangal nga an akon katungod ha equal protection
of the law in gintalapas kay tungod mayda reasonable distinction ngan
classification ha akon Lenny Ann Estopin ngan hi Juan De La Cruz nga usa nga
minimum wage earner.

Kay diri liwat magigin patas kon an buwis na ginpapataw ha usa nga big income
earners igpapataw liwat kan Juan dela Cruz nga minimumwage earners. Unfair ngan
discriminatory

So amo ito an konsepto han equal protection clause han atoin konstitusyob

=========================
Napilitang mag-resign dahil sa employer, maari bang magreklamo?
DEAR ATTORNEY - Atty. Aeron Aldrich B. Halos - Pang-masa
April 24, 2022 | 12:00am
facebook sharing buttonmessenger sharing buttontwitter sharing button
Dear Attorney,

Napilitan na po akong mag-resign dahil hindi ko na po kayang tiisin ang hindi


magandang pakikitungo sa akin ng aking employer. Puwede pa ba akong magreklamo para
sa hindi maayos na pagtrato sa akin kahit na ako’y nag-resign at hindi naman
tinanggal?—Lanie

Dear Lanie,

Ang pagre-resign ay maaring voluntary o involuntary. Walang isyu kung voluntary at


bukal sa loob ng empleyado ang pagbibitiw pero kung ang resignation ay involuntary,
maaring maharap sa reklamo ang employer.

Tinatawag din na constructive dismissal ang involuntary resignation at ayon sa Gan


v. Galderma Philippines Inc. et al. [701 Phil. 612 (2013)] may constructive
dismissal kung napilitang magbitiw ang empleyado dahil sa malinaw na diskriminasyon
o kalupitan ng employer, o dahil sa hindi kaaya-ayang kondisyon sa trabaho na dulot
rin ng employer.

Kaya kung napilitan ka lang sa pag-alis sa trabaho at ang tanging dahilan ng iyong
pagre-resign ay ang hindi naging pagtrato sa iyo ng iyong employer, maari kang
magreklamo para sa constructive dismissal mo. Iyon nga lang, kailangang malinaw na
maipakita na hindi boluntaryo ang naging resignation mo.

Sa kaso ng Panasonic v. Peckson (G.R. No. 206316, March 20, 2019), kinatigan ng
Korte Suprema ang employer matapos itong ireklamo ng dati nitong empleyado ng
constructive dismissal. Ayon sa Korte Suprema, hindi kakikitaan ng muhi o galit ang
mga resignation letters ng empleyado at ang mga aksyon niya matapos niyang
magresign, katulad ng pagbibigay niya ng iba’t ibang dahilan sa kanyang pagbibitiw
nang siya ay tanungin sa kanyang exit interview, ay nagpapakita na hindi talaga
siya napilitang mag-resign.

Kaya kung magrereklamo ka para sa constructive dismissal, siguraduhin mong may


sapat kang ebidensya para mapatunayan na ikaw ay napilitan lamang na mag-resign
dahil sa mga aksyon ng employer mo

You might also like