ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

სალექციო კურსი საგანში

„საინფორმაციო ტექნოლოგიები“

ი. მოწყობილი

ბათუმი 2018
 S i n a a r s i

Tavi I. Kkompiuteris teqnikuri saSualebebi. operaciuli garemo MS Windows ......................... 6

1.1. kompiuteris ZiriTadi mowyobilobebi ........................................................................................... 6

1.2. klaviaturaze ganlagebuli klaviSebis daniSnuleba ........................................................... 8

1.3. laTinur klaviaturasTan qarTuli anbanis Sesabamisoba ................................................... 9

1.4. informaciis erTeulebi ....................................................................................................................... 9

1.5. Windows-is ekrani .................................................................................................................................. 10

1.6. Windows-is fanjrebi ............................................................................................................................ 15

1.7. muSaoba obieqtebTan............................................................................................................................. 22

1.8. Windows-is interfeisis momarTva .................................................................................................. 26

1.9. savarjiSoebi ............................................................................................................................................ 28

Tavi II. interneti ...................................................................................................................................................... 30

2.1. ინტერნეტ-ბრაუზერი................................................................................................................................ 31

2.2. ბრაუზერთან მუშაობა ............................................................................................................................... 33

2.3. ძიება ინტერნეტში ..................................................................................................................................... 35

2.4. eleqtronuli fosta ........................................................................................................................... 39

2.5. Outlook ......................................................................................................................................................... 44

2.6. savarjiSoebi ........................................................................................................................................... 47

Tavi III. MMICROSOFT WORD 2010 ........................................................................................................................... 48

3.1. Word-Si muSaobis saSualebebi ........................................................................................................ 48

3.2. dokumentis Seqmna, Senaxva da gaxsna ........................................................................................... 53

3.3. furclis parametrebis momarTva ................................................................................................... 54

3.4. teqstis akreba-redaqtireba. teqstis daformateba ............................................................... 58

2
3.5. siebisa da CamonaTvlebis Sedgena ................................................................................................. 62

3.6. Ziebis operaciebi .................................................................................................................................. 64

3.7. Word-Si efeqtiani muSaobis saSualebebi ................................................................................... 65

3.8. gverdebis numeracia ............................................................................................................................. 67

3.9. komentari ................................................................................................................................................... 68

3.10. CarCo da fonis feri ......................................................................................................................... 68

3.11. savarjiSoebi .......................................................................................................................................... 70

Tavi IV. MMICROSOFT WORD 2010........................................................................................................................... 71

4.1. stili da Tema - avtoformati ........................................................................................................ 71

4.2. dokumentis gaformeba. Word-is grafikul obieqtebTan muSaoba. ................................... 71

4.3. dokumentis orTografiuli da gramatikuli Semowmeba ..................................................... 82

4.4. striqonqveSa SeniSvnebi-sqolio .................................................................................................. 84

4.5. savarjiSoebi ........................................................................................................................................ 85

Tavi V. MMICROSOFT WORD 2010 ............................................................................................................................ 86

5.1. cxrilis Casma da Seqmna .................................................................................................................... 86

5.2. diagramebisa da grafikebis ageba ................................................................................................. 89

5.3. maTematikuri formulebis Cawera .................................................................................................. 92

5.4. hipermimarTvebi ....................................................................................................................................... 96

5.5. saniSnis Seqmna ........................................................................................................................................ 99

5.6. beWdva ........................................................................................................................................................ 100

5.7. savarjiSoebi ......................................................................................................................................... 102

Tavi VI. MMICROSOFT POWERPOINT 2010 .......................................................................................................... 103

6.1. Powerpoint-is zogadi mimoxilva .................................................................................................... 103

3
6.2. dokumentis Seqmna, Senaxva da gaxsna ........................................................................................ 106

6.3. slaidebis Seqmna da daformateba .............................................................................................. 109

6.4. PowerPoint -Si efeqtiani muSaobis saSualebebi ..................................................................... 127

6.5. fotoalbomis Seqmna da redaqtireba ........................................................................................ 128

6.6. furclis parametrebis, fonisa da Temis momarTva ............................................................ 129

6.7. savarjiSoebi ......................................................................................................................................... 133

Tavi VII. MMICROSOFT POWERPOINT 2010 ........................................................................................................ 135

7.1. slaidebis numeracia .......................................................................................................................... 135

7.2. obiqtebis Cadgma. ................................................................................................................................. 135

7.3. diagramebisa da grafikebis ageba. ............................................................................................... 136

7.4. media klipebi ........................................................................................................................................ 139

7.5. prezentacis gaformeba animaciiT ............................................................................................... 142

7.6. prezentaciis Cveneba .......................................................................................................................... 146

7.7. beWdva ........................................................................................................................................................ 148

7.8. savarjiSoebi ......................................................................................................................................... 150

Tavi VIII. MMICROSOFT EXCEL 2010 ..................................................................................................................... 151

8.1. Excel-is zogadi mimoxilva ............................................................................................................... 151

8.2. cxriluri dokumentis Senaxva da gaxsna ................................................................................ 156

8.3. monacemebis Cawera ujredebSi ....................................................................................................... 158

8.4. ujredis Semcvelobis redaqtireba ............................................................................................ 161

8.5. cxrilis avtomaturi Sevseba monacemebiT .............................................................................. 163

8.6. siebis (mwkrivebis) gamoyeneba da Seqmna ................................................................................... 164

8.7. monacemTa daformateba .................................................................................................................... 165

8.8. dokumentis gaformeba ..................................................................................................................... 172

4
8.9. savarjiSoebi ......................................................................................................................................... 172

Tavi IX. MMICROSOFT EXCEL 2010 ........................................................................................................................ 173

9.1. Excel-Si muSaobis efeqtiani saSualebebi ................................................................................. 173

9.2. Ooperatorebi ......................................................................................................................................... 179

9.3. savarjiSoebi ......................................................................................................................................... 183

Tavi X. MMICROSOFT EXCEL 2010 ......................................................................................................................... 184

10.1. formulebi da funqciebi ............................................................................................................... 184

10.2. xSirad xmarebadi statistikuri funqciebi .......................................................................... 185

10.3. ZiriTadi maTematikuri da trigonometriuli funqciebi ............................................... 188

10.4. savarjiSoebi ....................................................................................................................................... 192

Tavi XI. MMICROSOFT EXCEL 2010 ........................................................................................................................ 194

11.1. finansuri funqciebi ......................................................................................................................... 194

11.2. TariRisa da drois funqciebi ..................................................................................................... 195

11.3. logikuri funqciebi ....................................................................................................................... 199

11.4. savarjiSoebi ........................................................................................................................................ 201

Tavi XII. MMICROSOFT EXCEL 2010 ...................................................................................................................... 203

12.1. formulebis auditi .......................................................................................................................... 203

12.2. grafikebis ageba ................................................................................................................................. 204

12.3. arawrfivi gantolebebis amoxsna ............................................................................................... 211

12.4. savarjiSoebi ........................................................................................................................................ 214

Tavi XIII. MMICROSOFT EXCEL 2010 ..................................................................................................................... 217

13.1. masivebTan muSaoba ............................................................................................................................. 217

13.2. filtri ................................................................................................................................................... 220

5
13.3. monacemTa diapazoni ......................................................................................................................... 223

13.4. savarjiSoebi ........................................................................................................................................ 224

Tavi XIV. MMICROSOFT EXCEL 2010 ..................................................................................................................... 225

14.1. monacemTa analizi............................................................................................................................. 225

14.2. elementebis dalageba da Sualeduri Sedegebis gamoTvla .......................................... 227

14.3. monacemTa konsolidacia ............................................................................................................... 230

Tavi XV. MMICROSOFT EXCEL 2010 ...................................................................................................................... 233

15.1. dinamiuri cxrilebi ......................................................................................................................... 233

15.2. beWdva .................................................................................................................................................... 237

l i t e r a t u r a ............................................................................................................................................... 243

6
 Tavi I. Kkompiuteris teqnikuri saSualebebi. operaciuli garemo MS
Windows

1.1. kompiuteris ZiriTadi mowyobilobebi

1981 wels korporacia IBM uSvebs personalur kompiuters IBM PC, romelic xdeba
personaluri kompiuterebis standarti. aqedan warmoiSva `IBM Tavsebadi kompiuterebi“.
dRes sainformacio teqnologiebs mniSvnelovani roli uWiravs adamianis moRvaweobis
sxvadasxva sferoSi. personaluri kompiuteris daxmarebiT SesaZlebelia
sxvadasxvagvari informaciis moZieba, damuSaveba, gaformeba da uamravi sxva operaciis
Catareba, rac mniSvnelovnad zrdis muSaobis xarisxs da amcirebs samuSao dros.
kompiuteri (ing. computer) inglisuri sityvaa da gamomTvlels niSnavs. misi
ZiriTadi daniSnulebaa sxvadasxva saxis informaciis swrafi damuSaveba. kompiuteri
adamianis neba-survils _ brZanebebs emorCileba. is muSaobs adamianis mier winaswar
Sedgenili programis (manqanisaTvis gasageb enaze Cawerili moqmedebaTa Tanmimdevroba)
mixedviT da amuSavebs saWiro informacias. informacia aris raime cnoba, Setyobineba
(laTinurad niSnavs ganmartebas, gadmocemas), romelic Cvens mier gadaicema sityvieri,
werilobiTi an pirobiTi signalebisa da teqnikuri saSualebebis daxmarebiT.
personaluri kompiuteri warmoadgens gamtarebiT SeerTebuli blokebis erTobliobas.
masSi Semavali ZiriTadi nawilebia:
sistemuri bloki _ sistemuri bloki kompiuteris safuZvelia. arsebobs
kompiuteris sistemuri blokis ori tipi: horizontaluri korpusi _ Desktop da
vertikaluri korpusi Tower. sistemuri blokis ZiriTad elementebs warmoadgenen
Semdegi detalebi:
sistemuri plata, anu deda plata _ Motherboard. masze ganlagebulia procesori,
budeebi operatiuli mexsierebis platebisaTvis, xmis plata, qselis plata, swrafi
mexsierebis mikrosqemebi, sabazo sistemis (BIOS) mikrosqemebi, portebi da damatebiTi
budeebi kompiuteris SesaZleblobebis Semdgomi gaZlierebisaTvis. procesori (CPU-
Central Processing Unit) _ aris mikrosqema, romelic awarmoebs iseTi tipis operaciebs,
rogorebicaa: ariTmetikuli, logikuri da marTvis operaciebi. misi ZiriTadi
maxasiaTeblebia: sixSire, qeS mexsiereba da magistrali.
salteebi _ procesors, informaciis dasamuSaveblad, informaciis mexsierebaSi
Casawerad, am informaciis monitorze gamosatanad, an beWdვaze gadasacemad sWirdeba
kavSiri kompiuteris sxva mowyobilobebTan. swored mas emsaxureba salteebi, romlebic
eleqtruli signalebis gamtarebis da kompiuteris sxva elementebs Soris informaciis
gacvlis damxmare detalebis krebuls warmoadgenen.
operatiuli mexsiereba (RAM – Random Access Memory) _ kompiuteris erT-
erT mniSvnelovani maxasiaTebelia. is gankuTvnilia im monacemebis Sesanaxad, romlebic
monawileoben uSualod operaciis Sesrulebis procesSi. procesori instruqciebis da
morigi monacemebis misaRebad swored operatiul mexsierebas iyenebs. kompiuteris
gamorTvisas operatiuli mexsierebidan avtomaturad iSleba yvela is informacia,
romelic kompiuterma operaciebis Sesrulebisas gamoiyena. kompiuteris siCqare
operatiuli mexsierebis moculobis pirdapirproporciulia qeS mexsiereba (CACCHE)
_ qeS mexsiereba saTadarigo, aseve procesorsa da ZiriTad mexsierebas oris arsebul
zeswraf operatiul, buferul mexsierebas niSnavs da misi daniSnuleba ZiriTad
mexsierebasa da procesors Soris siCqareTa gansxvavebis regulirebaa.
7
 myari diski (HDD - Hard Disk Drrive) _ myari diskis daniSnulebas informaciis
mudmivad Senaxva warmoadgens. is sistemur blokSia damontaJebuli da misi
mexsierebis moculoba izomeba gigabaitebiT.
myar disks kompiuterul wreebSi eZaxian vinCesters. vinCesteri
moxerxebulobisTvis SeiZleba dayofili iyos 2 an met logikur nawilad. Ees nawilebi
danomrilia laTinuri asoebiT, aTvla C-Ti iwyeba, radgan A da B flopi diskebis
wamkiTxvelebs aqvT dajavSnuli. Tu gvaqvs 2 an meti logikuri diski maSin C diskze,
rogorc wesi, aris dainstalirebuli operaciuli sistema vindousi, usafrTxoebisTvis
sjobs Tqveni failebi SeinaxoT D diskze.
sabazo sistema BIOS _ warmoadgens Suamaval rgols diskur-operaciul sistemasa
da aparaturas Soris, romelic kompiuterSi warmodgenilia calkeuli mikrosqemebis
saxiT. BIOS-i amowmebs deda platas, video adapters, klaviaturas, informaciis Setana-
gamotanis portebisa da diskebis kontrolerebs da sxva.
kvebis bloki _ uzrunvelyofs kompiuteris calkeuli elementebis kvebas
Sesabamisi Zabvisa da amperaJis mqone eleqtruli deniT.
video plata (SVGA) _ aris mowyobiloba, romelic signalebs agzavnis monitorze,
ris Semdegac vRebulobT gamosaxulebas ekranze (monitorze). is Seicavs
videomexsierebas, Setana-gamotanis registrebs da BIOS–is moduls. videokartas
Wirdeba specialuri programa _ draiveri sruli warmadobiT muSaobisTvis.
flopi (drekadi) diskebi _ informaciis Semnaxvel mowyobilobebSi es
ukve guSindeli dRea. albaT, geqnebaT nanaxi kvadratuli disketebi. maTi moculoba
udris 1.44 megabaits, rac dResdReisobiT Zalian cotaa. Ees disketebi Zalian nazia da
advilad fuWdeba. სakmarisia masze CarTuli mobiluri davdoT da am mobilurma
darekos - SegiZliaT daemSvidoboT disketas. აseve, nesti da mtveri azianebs mas.
mokled, aris patara da arasaimedo.
Kkompaqturi diski (CD) – arc es aris didad axali da progresuli. Kkompaqtur
diskebsac yoveldRiur cxovrebaSi, albaT, xSirad SexvedrilxarT, isini kompiuteris
garda musikaluri centrebisTvisac gamoiyeneba. Kkompaqturi diskebis moculobaa 700
Mb.
aseve arsebobs 200 megabaitiani mini kompaqturi diskebi. Qqarxnuli wesiT Caweril
kompaqturi diskebidan informaciis waSla SeuZlebelia. saerTod, gavrcelebulia
diskebis 2 tipi _ erTjeradi da mravaljeradi Caweris SesaZleblobebiT. erTjeradi
aRiniSneba CD-R, xolo mravaljeradi CD-RW. kompaqturi diskebis wasakiTx
mowyobilobas ewodeba CD-ROM, Tu Tqven marto CD-
ROM-i gaqvT, maSin Tqven ver CawerT diskebs, Casawerad saWiroa CD Writer. Aam
ukanaskneliT ki SeiZleba wakiTxvac da Cawerac.
DVD diskebi _ es ki ufro axali mowyobilobaa. DVD Tavdapirvelad videos
Casawerad gamoigones, magram axla isini iseTive mravalfunqciuria, rogorc
kompaqturi diskebi. maTi moculoba meryeobs 4 gigabaitidan 20 gigabaitamde arsebobs
cal da ormxrivi DVD diskebi. qarxnuli wesiT Caweril diskebs ver waSliT. rogorc
CD, Casaweri DVD-c aris ori tipis: erTjeradi da mravaljeradi maT wasakiTxad
saWiro DVD-ROM. CD-ROM-i DVD-s ver kiTxulobs, xolo DVD-ROM-i CD-is kiTxulobs.
arsebobs DVD-s wasakiTxi mowyobiloba, romelic kompaqtur diskebs ara marto
kiTxulobs, aramed wers kidec, maT Combo ewodebaT. DVDD-s

8
Casawerad ki saWiroa DVD Writer gqondeT.
fleS-mexsiereba – informaciis erT kompiuteridan meoreSi gadatanis funqcias
amJamad, fleS-mexsiereba asrulebs, rac Zalian mosaxerxebelia. maTi moculoba
meryeobs 64 megabaitidan 16 gigabaitamde. maT wakiTxvis mowyobiloba ar sWirdebaT,
nebismier Tanamedrove kompiuters aqvs USB porti, sadac unda SevaerToT fleSi,
Windows mas dainaxavs da masze failebis gadawera iseve advilad SeiZleba, rogorc
myari diskis erTi logikuri diskidan meoreze.
Mmonitori anu disflei _ monitori gankuTvnilia nebismieri saxis informaciis
ekranze gamosatanad. maT SeuZliaT rogorc teqstur, aseve grafikul reJimSi muSaoba.
is patara wertilebisagan Sedgeba. mis mTavar maxasiaTebels swored am wertilebis
zomis simcire warmoadgens. rac ufro pataraa wertilis zoma, miT ufro maRalia
ekranze gamosaxulebis xarisxi. Aam wertilebis naTebis Sedegad miiReba ekranze
gamosaxuleba. monitori martivi mowyobilobaa, romelic Sedgeba eleqtronuli-
sxivuri milakisagan. Mmonitoris erT-erTi maxasiaTebeli misi zomaa, rac diumebSi (1
diumi = 25,4 mm) izomeba. Aaseve, mniSvnelovan faqtors warmoadgens ferebis raodenoba
da ekranuli mexsiereba.
Mmausi – gamoiyeneba kompiuterSi sxvadasxva moqmedebebis Sesasruleblad. mausi
warmoadgens patara kolofs ori an sami RilakiT. Tanamedrove mausebSi mesame Rilakis
nacvlad gamoyenebulia swrafi gadafurcvlis borbali, romelic SuaSi, or Rilaks
Soris mdebareobs. marcxena Rilaki gamoiyeneba obieqtebis mosaniSnad an sasurveli
fanjris gasaxsnelad, marjvena ki konteqstur meniusTan samuSaod. konteqsturi meniu
es aris mausis marjvena RilakiT gamoZaxebuli brZanebebis erToblioba. yvela
piqtogramas, saqaRaldes da fails gaaCnia individualuri konteqsturi meniu.
Kklaviatura – klaviatura gaTvaliswinebulia kompiuterSi mmarTveli signalebis
da monacemebis Sesatanad. klaviatura, standartulad 101-105 klaviSisagan Sedgeba.
klaviaturaze klaviSebi, pirobiTad, ramdenime jgufad aris dayofili. mis
ZiriTad nawils ikavebs simboluri klaviSebi, romelTa daniSnulebaa asoebis,
cifrebis, specialuri simboloebis Setana. erTi da igive klaviSebi gamoiyeneba
rogorc didi, aseve patara asoebis dasawerad. didi asoebis
Cawera xorcieldeba “Shift~ klaviSis daxmarebiT. Ffunqciur klaviSebis daniSnulebaa
brZanebebis gadacema, romelTa Sinaarsic ganisazRvreba programis mixedviT.
klaviaturis marjvena nawilSi moTavsebulia kidev erTi ganyofileba, romelic
cifrebs da ariTmetikul moqmedebaTa niSnebs Seicavs. cifrebis reJimze gadarTva `Num
Lock~ klaviSiT xorcieldeba. Aam dros klaviaturis zeda marjvena nawilSi ainTeba
naTura, rac am reJimis gaaqtiurebis maCvenebelia.

1.2. klaviaturaze ganlagebuli klaviSebis daniSnuleba

<Esc> _ fanjris daxurva an brZanebis gauqmeba;

<F1>-dan <F12>-mde _ funqciuri klaviSebi;
<Tab> _ kursoris gadaadgileba tabulaciis markerebis mixedviT;
<Shift> _ klaviaturaze ganlagebuli simboloebis an didi da patara asoebis
registris Secvla;
<Caps Lock> _ asomTavruli asoebis beWdva. am reJimSi <Shift> klaviSi patara
asoebis weris reJimze gadairTveba;
<Alt> da <Ctrl> _ gamoiyeneba sxva klaviSebTan kombinaciaSi;
9
 <Enter> _ axali abzaci. dadasturebis klaviSi;
<Backspace> an <←> simbolo _ kursoris marcxniv mdebare simbolos waSla;
<Print Screen> _ ekranis an ekranze gamotanili nebismieri fanjris aslis
buferSi (operatiul mexsierebaSi) gadatana;
<Scroll Lock> _ ekranis wanacvlebis reJimis CarTva/gamorTva;
<Pause> an <Break> _ gaSvebuli programis SeCereba, pauza an brZanebis gauqmeba;
<Insert> _ buferidan teqstis an suraTis Casma;
<Delete> _ moniSnulis waSla an kursoris marjvniv arsebuli simbolos waSla;
<Home> _ kursoris gadatana striqonis dasawyisSi;
<End> _ kursoris gadatana striqonis bolos;
<Page Up> _ zeda furclis Cveneba;
<Page Down> _ qveda furclis Cveneba;
<Num Lock> _ CarTul reJimSi SesaZlebelia cifrebis Setana;
< ← >, <→ >, <↑ >, <↓> _ kursoris Sesabamisi mimarTulebebiT gadaadgileba.

1.3. laTinur klaviaturasTan qarTuli anbanis Sesabamisoba

roca qarTul Srifts vusadagebT laTinur klaviaturas, imis gamo, rom qarTul
anbanSi 33 asoa, xolo laTinurSi – 26, zogierTi qarTuli simbolo iwereba Shift
klaviSis kombinaciiT:

Q-q U-u D-d L-l N-n Shift + R = R

W-w I-i F-f Z-z M-m Shift + S = S
E-e O-o G-g X-x Shift + Z = Z
R-r P-p H-h C-c Shift + W =W
T-t A-a J-j V-v Shift + T =T
Y-y S-s K-k B-b Shift + J = J
Shift + C = C

1.4. informaciis erTeulebi

kompiuterSi informacia warmodgenilia eleqtro impulsebis saxiT. rogorc yvela

sidides, informaciasac aqvs Tavisi sazomi erTeulebi. yvelaze mcire erTeulia biti
(bit), 8 biti aris erTi baiti (byte). kompiuteris enaze arsebobs mxolod ori cneba _
CarTuli an gamorTuli, eleqtro impulsi an aris, an ar aris, anu `ki” an `ara”,
aRiniSneba 0-iT (gamorTuli) an 1-iT (CarTuli). am sistemas ewodeba orobiTi sistema,
anu kompiuteris mSobliuri ena orobiT sistemazea dafuZnebuli. bitic SeiZleba iyos
an 0 an 1. 1 baiti aris 8 bitis kombinacia, anu, martivad rom vTqvaT 1 baiti = 8 bits.
10
 1 baiti, uxeSad rom vTqvaT, aris erTi simbolo, adgilis gamotovebac (space)
simboloa, magaliTad, frazaSi `ai ia” aris 5 baiti. 1024 baiti (da ara 1000!) aris 1
kilobaiti.
1024 byte = 1 KB (kilobyte) 1024
KB = 1 MB (megabyte)

1024 MB = 1 GB (gigabyte)
1024 GB = 1 TB (terabyte)
mowyobilobebi, romlebic Cven mier zemoT iyo ganxiluli, warmoadgenen
kompiuteris fizikur mowyobilobebs. imisaTvis, rom kompiuteri amuSavdes, saWiroa
Sesabamisi programebis arseboba, anu programuli uzrunvelyofa. kompiuteruli
programebidan erT-erT umniSvnelovaness e.w. sistemuri programebi warmoadgens.
sistemuri programebis erT-erT gavrcelebul saxes operaciuli sistema Windows–i
warmoadgens, romlis Sesaxebac vrclad Semdeg leqciaSi visaubrebT.

1.5. Windows-is ekrani

operaciuli sistema aris programa, romelic saSualebas gvaZlevs zemoaRniSnuli
kompiuteruli mowyobilobebi moqmedebaSi moviyvanoT da amiT SevZloT kompiuterTan
muSaoba. operaciuli sistema ramdenime saxis arsebobs. Cven SemTxvevaSi ganvixilavT
operaciul sistemas _ Microsoft Windows 7. es aris kompania Microsoft-is mier Seqmnili
programa, romelic 2009 wels gamovida da warmoadgens
Windows XP-is Semdgom versias.
operaciuli sistema kompiuteris CarTvisTanave avtomaturad iwyebs CatvirTvas
operatiul mexsierebaSi. sistemis CatvirTvisTanave monitorze aisaxeba Windows-is
ekrani, romelic ori nawilisagan Sedgeba. esenia: samuSao magida _ Desktop, romelsac
ZiriTadi are uWiravs da programuli paneli _ Taskbar--i, romelic ekranis qveda areSia
moTavsebuli. mas xSirad davalebaTa panels an amocanaTa panels uwodeben (sur. 1-1).

sur.
1-1. Microsoft Windows 7-is ekrani

11
Desktop _ samuSao magidaze ganlagebulia specialuri obieqtebi, e.w. piqtogramebi (Icon),
romlebic warmoadgenen programebis, failebisa da saqaRaldeebis niSnakebs, patara
naxatebs, romlebic garkveul informacias Seicaven. Tu ra ganlageba hqondeT maT an
ra iyos samuSao magidaze da ra ara, amas Tavad momxmarebeli gansazRvravs. Tumca, ar
aris sasurveli samuSao magidis gadatvirTva piqtogramebiT, radgan, erTi mxriv,
daitvirTeba C diski, xolo, meore mxriv, rTuldeba saWiro piqtogramis moZebna.
Windows 7 sistemis mniSvnelovani piqtogramebis Desktop-ze gansaTavseblad
saWiroa Semdegi moqmedebebis Catareba: samuSao magidaze davawkapunoT mausis marjvena
Rilakze da amonaTebul konteqstur meniudan gamoviZaxoT Personalize brZaneba. amis
Semdeg gaxsnil PersonalizationChange desktop icons Desktop Icon Settings fanjaraSi
movmarToT sasurveli piqtogramebi da davasruloT operacia OK Rilakze dawkapunebiT
(sur. 1-2).
Desktop-ze SesaZlebelia Semdegi ZiriTadi piqtogramebis ganTavseba:
kompiuteris ZiriTadi saqaRalde _ Computer; momxmareblis
failebi - User’s Files; lokaluri qseli - Network; sanagve
kalaTa - Recycle Bin; marTvis paneli - Control Panel.

sur.
1-2. Desktop Icon Setings fanjara

garda am ZiriTadi piqtogramebisa, Desktop-ze SesaZlebelia damatebiT iseT

programebis Semotana, rogorebicaa Gadgets (sur. 1-3) _ romelTa daniSnuleba
damatebiTi, momxmareblisTvis xSirad saWiro informaciis miwodebaa: amindi,
kalendari da saaTi, ganaxlebadi hedlainebi da sxva, rac Semdegnairad xorcieldeba
Start mTavari meniudan gamoviZaxoT Control PanelDesktop Gadgets programa da mocemul
CamonaTvalSi (kalendari, saaTi, centraluri procesoris eqsponometri, valutis
12
kursi, hedlainebi, suraTi, Tavsatexi, slaidebis Cveneba, amindi, vindousis media
centri) SevarCioT sasurveli (sur. 1-4, 1-5).

sur.
1-3 ZiriTadi da damatebiTi piqtogramebi

im SemTxvevaSi, Tu gagiCndaT internetidan gadgets-ebis gadmoweris survili,

maSin gamoiyeneT amave fanjris marjvena qveda areSi moTavsebuli Get more gadgets online
mimarTva.

sur.
1-4. Control Panel–is fanjara

13
 sur.
1-5. Desktop Gadgets fanjara

Taskbar _ amocanaTa paneli sam nawilad aris dayofili, esenia: sastarto Rilaki,
ZiriTadi are da Setyobinebis are (sur. 1-6).

sur. 1-6. Taskbar fanjara

Setyobinebis areSi moTavsebulia saaTi da kompiuteris sistemur programebTan

kavSirSi myofi sxva piqtogramebi. saaTi, kompiuteris gamorTvis miuxedavad ar wyvets
muSaobas. mausis dawkapunebiT mis piqtogramasTan ekranze gamonaTdeba fanjara (sur.
1-7), romlis Change date and time settings velze dawkapunebis Semdeg amonaTebul fanjaraSi
(sur. 1.8) SesaZlebelia TariRisa da drois momarTva. gaxsnili fanjris Change date and
time Rilakze dawkapuneba saSualebas mogvcems ekranze gamotanil fanjaraSi
movmarToT an SevcvaloT saaTi da TariRi xolo Change time zone Rilaki droiTi zonis
momarTvas emsaxureba. Setyobinebis ares erTerT mniSvnelovan piqtogramas EN simbolo
warmoadgens, romelic saSualebas gvaZlevs SevcvaloT klaviaturis klaviSebis
mniSvnelobebi, gadaviyvanoT inglisuri simboloebidan qarTulze, rusulze da a.S.
aqvea dinamikis gamosaxulebiani piqtogramac, romelTanac mausis dawkapuneba ekranze
gamoanaTebs xmovan failebTan samuSao instrumentebis Semcvel fanjaras da a. S.

ZiriTad areSi Tavsdeba yvela gaxsnili fanjris Sesabamisi Rilakebi. es Rilakebi

SesaZlebelia iyos droebiT Cakecili an ekranze gaxsnili fanjris Sesabamisi.
Cakecili fanjris SemTxvevaSi sakmarisia masTan mausis erTxel dawkapuneba da is
ekranze gaiSleba. Rilakebis mimdevrobis Secvla martivad, mausiT gadaadgilebis gziT
SeiZleba.

14
 N sur. 1-7. Setyobinebis areSi moTavsebuli
droisa da TariRis maCvenebeli fanjara

sur. 1-8. TariRisa da drois momarTvis fanjara

Start – mTavari menius Rilakidan xdeba programebis gaSveba, anu is aris

kompiuteris programebisa da parametrebis gamotanis dasawyisi. sastarto menius gaxsna
ramodenime gziT aris SesaZlebeli. ra Tqma unda Start Rilakze dawkapunebiT,
<Ctrl+Esc> klaviaturuli kombinaciis gamoyenebiT an klaviaturidan mis Sesabamis
klaviSze daWeriT (sur. 1-9).

15
 sur.
1-9. sastarto meniu

gaxsnili sastarto menius CamonaTvalSi All Programs _ ganlagebulia kompiuterSi

arsebuli yvela programa; fanjris marjvena nawili ukavia: Documents _ ganlagebulia
is 15 dokumenti, romliTac sargeblobda momxxmarebeli bolo periodis ganmavlobaSi;
Pictures, Music, Games, Computer _ gamoiyeneba im saqaRaldeebisa da failebis gasaxsnelad,
romlebsac muSaobis procesSi iyenebs momxmarebeli; Control Panel, Devices and Printers,
Default Programs _ gamoiyeneba kompiuteris sxvadasxva parametris mosamarTad; Help and
Support _ saSualebas gvaZlevs daxmarebisaTvis mivmarToT Windows-s; Shut down –
gamorTavs an sxva momxmarebelze gadatvirTavs kompiuters (im SemTxvevaSi, Tu
kompiuteriT sargeblobs ramdenime momxmarebeli da yvelas gaaCnia individualuri
paroli). Search programs and files – velSi SegviZlia vawarmooT Zebna rogorc kompiuterSi,
ise internetSi.

1.6. Windows-is fanjrebi

sasurvel piqtogramaze mausis orjer dawkapuneba gaxsnis fanjaras. samuSao

magidaze SesaZlebelia erTdroulad ramodenime fanjara iyos gaxsnili, magram maTgan
mxolod erTi iqneba aqtiuri, anu mimdinare. aqtiuri fanjris saTauris zoli
yovelTvis ferSi gamokveTilia. sxva fanjris gaaqtiureba masTan mausis miyvaniT da
dawkapunebiT aris SesaZlebeli. nebismieri gaxsnili fanjris zeda marjvena kuTxeSi
moTavsebulia sami Rilaki, romlebic gamoiyeneba mimdinare fanjris Casakecad -
Minimize, im zomis dasabruneblad, rac am fanjaras Cakecvamde an gaSlamde (Maximize)
hqonda - Restore da damketi Rilaki - Close. aRsaniSnavia, rom am moqmedebebis Sesruleba
sistemuri meniudanac aris SesaZlebeli, romelic saTauris zolSi mis marcxena mxares

16
sistemur RilakTan mausis marjvena Rilakis (konteqsturi meniu) dawkapunebiT
gamonaTdeba:

Restore – fanjris wina zomis aRdgena;

Move - fanjris erTi adgilidan meoreze gadatana zomis cvlilebis gareSe;
Size _ fanjris zomis Secvla;
Minimize _ fanjris Cakecva;
Maximize _ fanjris gaSla mTel ekranze; Close
(Alt+F4) _ fanjris daxurva.

TiTqmis yvela fanjaras, garda dialoguri fanjrebisa, romelTagan zogierTi

informaciuls warmoadgens, aqvs standartuli velebi. esenia:

 dasaxelebis, anu saTauris striqoni;

 samisamarTo veli;
 saZiebo veli;
 menius veli;
 instrumentTa paneli;
 ZiriTadi veli saqaRaldeebisa da failebisaTvis;
 sanavigacio paneli;
 daTvalierebis paneli;
 gverdis gadaxveva/gadafurcvlis zoli (Scroll Bar);
 detalebis paneli;
 statusis, anu mdgomareobis veli.

ganvixiloT isini:

samisamarTo veli fanjris mniSvnelovani nawilia, radgan, pirvel rigSi, masSi Cans
mocemul momentSi fanjaraSi gaaqtiurebuli obieqtis sruli misamarTi da maTi
ierarqiuli damokidebulebebi. maTze dawkapuneba ki swrafad gamoiZaxebs am obieqtis
SigTavss. meore rigSi mis gaswvriv, marjvena mxares moTavsebuli isris gaxsnis
SemTxvevaSi gamonaTdeba moceemuli obieqtis qvesaqaRaldeebis nusxxa. am velis
ukidures marjvena kideSi moTavsebul samkuTxedze dawkapunebiT CamoiSleba sia,
saidanac SegviZlia sasurvelis gamoZaxeba. samisamarTo velSi SeiZleba misamarTis
xeliT Cawerac samisamarTTo velis bolo elementi Refresh ( an F5) Rilakia. is fanjris
arsebuli SigTavsis ganaxlebas emsaxureba.

saZiebo veli samisamarTo velis gverdiT aris moTavsebuli. misi daxmarebiT

SesaZlebelia mimdinare saqaRaldis SigniT Zebnis operaciis ganxorcieleba. is
gaaqtiurdeba, rogorc ki masze mausiT davawkapunebT an davaWerT F3 funqciur klaviSs.
saZiebo velis gaaqtiureba CTRL+F an CTRL+E klaviaturul klaviSTa kombinaciebiTac
aris SesaZlebeli. pirveli asos an simbolos akrebisTanave gamoCndeba am asos an
simbolos Semcveli failebis sia, romelic akrebasTan erTad nel-nela gaifiltreba.

17
 menius veli Semdegi datvirTviT aris warmodgenili: File, Edit, View, Tools da Help.
mausiT romelime maTganze dawkapunebiT CamoiSleba CamonaTvali, brZanebis Sesruleba
sasurveli punqtis arCevazea damokidebuli (sur. 1-10).

sur.
1-10. menius veli da sanavigacio paneli

sainformacio panelebi. am panelebis SemadgenlobaSi gaxsnili fanjris bolo

ori Details pane _ detalebis paneli da Status bar _ mdgomareobis, anu statusis striqoni
Sedis. pirveli fanjaraSi aqtiuri obieqtis Sesaxeb gvaZlevs informacias anu
gviCvenebs mis zogad parametrebs _ Seqmnis TariRs, zomas, bolo modifikaciis TariRs
da sxv. xolo statusis striqoni gviCvenebs obieqtTa saerTo raodenobas, Tu obieqtebi
moniSnulia - maSin moniSnuli piqtogramebis raodenobas. CamoSlili menius romelime
punqtTan mausis maCveneblis miyvanis SemTxvevaSi statusis striqonSi gamonaTdeba misi
daniSnulebis amxsneli teqsti (sur. 1-11).

sanavigacio paneli gaxsnili fanjris marcxena mxares vertikalurad aris

moTavsebuli (sur. 1-10). is oTxi ganyofilebisagan Sedgeba:

Favorites _ rCeuli obieqtebi;

Libraries _ biblioTeka;
Computer _ lokaluri kompiuteri;
Network _ lokaluri qselis kompiuterebi.

18
 TiToeuli ganyofileba, Tavis mxriv, iyofa qveganyofilebebad da saWiro
obieqtebis gamotanis saSualebas iZleva. magaliTad, Favorites ganyofilebidan
SesaZlebelia fanjaraSi Semdegi sasurveli obieqtebis gamotana:

1. Desktop _ samuSao magidaze arsebuli piqtogramebis nusxa;

2. Downloads _ internetidan gadmoweril failebis nusxa;
3. Recent Places _ bolo periodSi gamoyenebuli saqaRaldeebis nusxa.

sur. 1-11. statusis striqonSi gamonaTebuli teqsti

Libraries ganyofileba emsaxureba kompiuterSi gabneuli failebis Tavmoyras. es

failebia:
1. Documents _ dokumentebi;
2. Music _ musikaluri failebi
3. Pictures _ suraTebi;
4. Videos _ video failebi.
Computer ganyofilebidan SesaZlebelia gamoviZaxoT:
1. Local Disk (C:) _ lokaluri C: diski;
2. Local Disk (D:) _ lokaluri D: diski;
3. CD Drive (E:) _ kompaqt-diski;
4. KINNGSTON (F:) _ fleS-mexsiereba.

Network ganyofileba emsaxureba lokaluri qselis kompiuterebis kavSirebs da

maTi resursebis gamoyenebas.
19
 instrumentebis panelze mTavsebuli instrumentebis jgufi cvalebadia da gaxsnil
fanjaraSi maTi gamoCena damokidebulia imaze, Tu romeli obieqtia fanjaraSi
moniSnuli. instrumentebis panelze moTavsebuli Rilakebis daxmarebiT SeiZleba
Semdegi brZanebebis Sesruleba:

1. Organize _ saqaRldis parametrebis ekranze gamoZaxeba;

am instrumentis Folder and search options brZaneba ekranze gamoitans Folder Options dialogur
fanjaras (sur. 1-12), romelic saqaRaldis parametrebs gansazRvravs. am fanjaras aqvs
sami CanarTi: General, View da Search. General CanarTis Browse Folders ganyofilebaSi ori
gadamrTvelia. isini Windows Explorer-s gadarTaven erTfanjriani reJimidan
mravalfanjrian reJimze da piriqiT.

sur.
1-12. Folder Options dialoguri fanjara

General CanarTis Click items as follows ganyofilebaSi SesaZlebelia mausis erTjeradi

dawkapunebis reJimidan orjerad dawkapunebis reJimze gadarTva da piriqiT.
View CanarTis daxmarebiT SesaZlebelia sxvadasxva tipis failebisa da
folderebis fanjaraSi gamoCena an piriqiT (sur. 1-13).

20
 sur. 1-13. View CanarTi
Search CanarTi saSualebas gvaZlevs movmarToT obieqtebis Ziebis parametrebi
(sur. 1-14).

2. Open _ moniSnuli failis, saqaRaldis an romelime obieqtis gaxsna;

3. Include in Library _ moniSnuli obieqtis biblioTekaSi CarTva;

4. Share with _ sxva momxmareblis uflebebis gansazRvra saqaRaldis mimarT;

5. Burn _ obieqtis CD an DVD diskze gadawera

6. Print _ failis printerze amobeWdva;

7. Save search _ moZiebuli failebis diskze Senaxva. Senaxuli faili

moTavsdeba sanavigacio panelis Favorites ganyofilebaSi. es instrumenti
instrumentebis panelze gamoCndeba mxolod obieqtebis Ziebis
procesis ganxorcielebis dros;

8. New Folder _ axali saqaRaldis Seqmna.

21
 sur.
1-14. Search CanarTi

New Folder brZanebis Sesrulebis Semdeg fanjaraSi gamoCndeba saqaRaldis niSnaki,

moniSnuli, Seferadebuli saxeliT New Folder _ , klaviaturidan

SeiyvaneT axali, TqvenTvis sasurveli saxeli da daafiqsireT is Enter klaviSze

daWeriT an saqaRaldesTan mausis dawkapunebiT. axali saqaRaldis Seqmna SesaZlebelia
menius File New Folder brZanebiT an konteqsturi menius Sesabamisi brZanebiTac.


brZanebebs, romlebsac gaaCniaT gverdiT isari, aqvT qvemeniu, xolo romlebsac
gaaCniaT gverdiTi sami wertili, maSin, maTi gaaqtiurebis Semdeg ekranze aisaxeba
dialoguri fanjara.

instrumentebis panelis marjvena mxares ganTavsebulia sami Rilaki:

Get Help - misi daxmarebiT ekranze gamonaTdeba Windows 7–is sacnobaro
informaciis Semcveli daxmarebis sistema, romelic gvawvdis informacias sistemis
muSaobis Sesaxeb. igive SesaZlebelia Sesruldes klaviaturis F1 funqciur klaviSze
daWeriT an menius Help and Suppoort brZanebis gamoZaxebiT.

Show the preview pane – Rilaki fanjaraSi winaswar daTavalierebis panels

22
gamoaCens, masze xelmeore dawkapunebis Semdeg es paneli daimaleba. igive Sedegis
miReba SesaZlebelia klaviaturis Alt+P klaviSTa kombinaciiT.

Change your view _ Rilaki obieqtebis sxvadasxva saxiT Cveneba-warmodgenas

emsaxureba. Rilakis marjvena mxares moTavsebul isarze mausis dawkapunebis Semdeg
CamoiSleba qvemeniu Semdegi brZanebebiT (sur. 1-15):

sur. 1-15. Change your view qvemeniu

Extra Large Icons _ eqstra didi zomis piqtogramebi;

Large Icons _ didi zomis piqtogramebi;
Medium Icons _ saSualo zomis piqtogramebi;
Small Icons _ patara zomis piqtogramebi;
List _ siiseburi Cveneba, sadac piqtogramebi anbanis mixedviT lagdeba;
Details _ piqtogramebis Cveneba detaluri informaciiT igulisxmeba
failebisa da saqaRaldeebis CamonaTvalis gverdiT miwerili informacia maTi
tipis, zomis da Seqmnis TariRis Sesaxeb. Sesabamis svetis dasaxelebasTan
mausis dawkapuneba cvlis obieqtebis mimdevrobas;
Tiles _ piqtogramebis Cveneba matriculi saxiT; Content
_ obieqtebis Cveneba seqciebad.

1.7. muSaoba obieqtebTan

obieqtTa (folderebisa da failebis) gadatana an aslis miReba erTi saqaRaldidan

meoreSi, diskidan kompaqt-diskze an piriqiT, moniSvnis Semdeg or etapad xorcieldeba.
jer obieqti an misi asli buferul mexsierebaSi unda gadavitanoT gadatanis an
kopirebis operaciis Sesrulebis gziT, mxolod amis Semdeg, buferuli mexsierebidan
asli gadmovitanoT sasurvel saqaRaldeSi, diskze da a.S. Casmis operaciis
SesrulebiT. obieqtis asli buferul mexsierebaSi inaxeba, vidre buferul

23
mexsierebaSi ar moxdeba sxva axali obieqtis damaxsovreba gadatanis an kopirebis
operaciebis SesrulebiT.
obieqtis an obieqtebis jgufis gadatana an aslis miReba SesaZlebelia
ramdenime gziT. buferTan samuSaod SesaZlebelia gamoviyenoT Organize instrumentis
pirveli sami brZaneba: o Cut _ obieqtis an obieqtebis jgufis buferSi gadatana; o Copy
_ obieqtis an obieqtebis jgufis buferSi kopireba; o Paste _ obieqtis an obieqtebis
jgufis buferidan Casma.
Zalzed mosaxerxebelia am brZanebebis klaviaturis kombinaciaTa daxmarebiT
Sesruleba: o Ctrl+X _ obieqtis an obieqtebis jgufis buferSi gadatana; o Ctrl+C _
obieqtis an obieqtebis jgufis buferSi kopireba; o Ctrl+V _ obieqtis an obieqtebis
jgufis buferidan Casma.
es operaciebi SesaZlebelia CavataroT mausis daxmarebiTac, buferuli
mexsierebis gamoyenebis gareSe. amisaTvis, saWiroa, mausis maCvenebeli miviyvanoT
moniSnul obieqtTan da mausis marcxena Rilakidan xelis auReblad gadavitanoT is
saWiro saqaRaldeSi, diskze an sxva sasurvel adgilze. am dros Sesruldeba gadatanis
operacia, magram, Tu imave operacias SevasrulebT klaviaturis <Ctrl> klaviSis
gamoyenebiT, maSin Sesruldeba aslis miRebis operacia.

vinaidan buferi operatiuli mexsierebis nawilia, kompiuteris gamorTvasTan
erTad is sufTavdeba da Sesabamisad masSi Cawerili informacia ikargeba.

obieqtis sxvadasxva adgilas gadatana-gadagzavna SesaZlebelia menius File 

Send to brZanebiT. brZanebis gamonaTebuli siis an konteqsturi menius Send to brZanebis
kaskadSi SesaZlebelia SeirCes sasurveli varianti. magaliTad:
Compressed (zipped) Folder _ obieqtis aslis amave saqaRaldeSi Casma SekumSuli saxiT;
Desktop (Create shortcut) _ obieqtis iarliyis Seqmna samuSao magidaze;
Documents _ obieqtTa gadagzavna saqaRaldeSi;
Fax recipient _ obieqtTa an obieqtis gagzavna faqsiT;
Mail recipient _ obieqtTa an obieqtis gagzavna eleqtronuli fostiT;
Floppy Disk Drive (A:) _ obieqtis gadatana an aslis miReba drekad (disketebi) diskze;
DVD RW Drive (E:) _ obieqtis gadatana an aslis miReba kompaqt-diskze.

iarliyi inglisuri shortcut sityvaa da maCvenebels niSnavs. is miuTiTebs sxva
adgilze myof failze, romlis SigniT inaxeba ara programa, aramed am programaze
mimarTvis brZaneba. iarliyebi Cveulebrivi piqtogramebisagan gansxvavdeba qveda
marcxena kuTxeSi moTavsebuli patara Savi isris formiT. iarliyis zoma Zalian
mcirea, radgan mis qveS praqtikulad gamSvebi failis misamarTi imaleba. Aamitom
mizanSewolilia Desktop-ze ganTavsebuli iqnas iarliyebi da ara programis
piqtogramebi. iarliyze mausis orjeradi dawkapuneba aamuSavebs programas
obieqtis saxelis Secvla SesaZlebelia ramodenime xerxiT ganxorcieldes (sur.

24
1-16). magaliTad: o Organize instrumentis Rename brZanebiT; o moniSnul obieqtze
gaxsnili konteqsturi menius Rename brZanebiT; o klaviaturis <F2>
klaviSze daWeriT;
o moniSnuli obieqtis dasaxelebaze mausis marcxena Rilakze erTxel
dawkapunebiT, ris Semdegac obieqtis dasaxeleba gadava
redaqtirebis reJimSi.


gamonaTebuli fanjris brZanebebi gaaqtiurdeba mxolod mas Semdeg, rodesac
moiniSneba is obieqti an obieqtebi, romelzec Sesabamis operaciebs vasrulebT.
yoveli zemo CamoTvlili operaciis Sesrulebis Semdeg moniSnuli obieqtis saxeli
moTavsdeba ferad CarCoSi, amis Semdeg klaviaturis daxmarebiT avkrebT obieqtis axal
saxels da davamowmebT <Enter> klaviSiT an mauss fanjris nebismier adgilze
davawkapunebT.

sur. 1-16. Organize instrumentis sxva brZanebebi

moniSnuli obieqtis an obieqtTa jgufis waSla aseve SesaZlebelia
ganxorcieldes ramodenime gziT:

o Organize instrumentis Delete rZanebiT; o moniSnul obieqtze

gaxsnili konteqsturi menius Delete brZanebiT; o klaviaturis <Del>
klaviSze daWeriT

yoveli zemo CamoTvlili operaciis ganxorcielebis Semdeg gaixsneba dialoguri

fanjara (sur. 1-17), romelic kidev erTxel gadaamowmebs gadawyvetilebis siswores. Tu
miRebuli gadawyvetileba ucvlelia, maSin mausi daawkapuneT <Yes> Rilakze,
winaaRmdeg SemTxvevaSi <No> Rilakze. obieqti waSlis
Semdeg gadainacvlebs Recycle Bin _ sanagve kalaTaSi, saidanac SesaZlebelia rogorc
misi waSla, kalaTis gasufTavebis mizniT, aseve misi aRdgena.
25
 sur. 1-17. Delete brZanebis Sesrulebis dros
gamonaTebuli dialoguri fanjara im SemTxvevaSi, Tu zemoT
aRweril waSlis romelime operacias SevasrulebT

<Shift+Delete> klaviSTa kombinaciis gamoyenebiT, maSin wasaSleli obieqti aRar

moTavsdeba sanagve kalaTaSi da is saerTod waiSleba kompiuteridan.
obieqtis waSla SeiZleba ganxorcieldes gadatanis operaciis gamoyenebis gziTac
mxolod im SemTxvevaSi, Tu am obieqtis gadatanas sanagve kalaTaSi movaxdenT.
sanagve kalaTidan calkeuli obieqtis aRdgena SeiZleba ramodenime xerxiT:
gavxsnaT sanagve kalaTis fanjara (sur. 1-18) da movniSnoT aRsadgeni obieqti an
obieqtTa jgufi. gamoviyenoT CamoTvlil brZanebaTa Soris erT-erTi:

sur. 1-18. sanagve kalaTis File meniu

o menius File Restore brZaneba; o konteqsturi menius Restore brZaneba;

o sanagve kalaTidan nebismier sxva saqaRldeSi gadatanis operacia.
sanagve kalaTaSi moTavsebuli gadayrili obieqtebi diskze garkveul adgils ikaveben.
drodadro maTi raodenobis gazrda xdeba, rac diskze Tavisufali sivrcis SezRudvas
iwvevs. amitom, periodulad saWiro xdeba misi dacla. sanagve kalaTidan calkeuli
obieqtis wasaSlelad SesaZlebelia obieqtTa waSlis zemoT aRwerili nebismieri
xerxis gamoyeneba. misi mTlianad gasufTaveba SesaZlebelia File Empty
Recycle Bin brZanebiT, konteqstur menius amave brZanebiT an programa Recycle Bin-is
gauxsnelad, misi piqtogramis konteqsturi meniudan.
momxmareblis mier Sesrulebuli bolo brZanebis gasauqmeblad gamoviyenoT

26
brZaneba OrganizeUndo (sur. 1-16), misi sapirispiro moqmedeba aris brZaneba
OrganizeRedo, anu is aRadgens gauqmebul moqmedebas. es brZanebebi SesaZlebelia
Sesruldes klaviaturis klaviSTa <Ctrl+Z> da <Ctrl+Y> kombinaciebiTac.

fanjaraSi yvela obieqtis mosaniSnad SevasruloT brZaneba OrganizeSelect All. am

operaciis Sesruleba klaviaturis <Ctrl+A> klaviSTa kombinaciis daxmarebiTac
SeiZleba.

sur.
1-19. Propeerties brZanebis General CanarTi
brZaneba OrganizeProperties moniSnuli obieqtis tipis Sesabamisad, ekranze
gamoitans sxvadasxva CanarTian, sxvadasxva CvenebiT dialogur fanjaras (nax. 1-
19). am fanjris General CanarTi iZleva am obieqtis Sesaxeb srul informacias:
gviCvenebs mis Sesabamis piqtogramas, saxels, tips, adgilmdebareobas da zomas.
აseve, vRebulobT informacias obieqtis Seqmnis, bolo modifikaciis da bolo
gamoZaxebis TariRis Sesaxeb. amave fanjaraSi SesaZlebelia obieqtis
atributebis Secvla.

Propertties fanjris ekranze gamotana aseve SesaZlebelia sasurvel obieqtis

moniSvniT da klaviaturis <Alt + Enter> klaviSTa kombinaciis akrefiT an obieqtis
konteqsturi meniudan.

27
 1.8. Windows-is interfeisis momarTva

Windows 7–is interfeisis upiratesoba misi Secvlisa da momarTvis instrumentebis

simravleSi mdgomareobs. momxmarebels saSualeba aqvs interfeisi, samuSao magida da
fanjrebi Tavisi survilisa da gemovnebis mixedviT momarTos. kompiuteris yvela
elementis, samuSao magidis fonis, damcavi fardis, fanjris ferebis, fonuri musikis
da sxva gaformebas gaerTianebuls raime Tematikis mixedviT, Tema ewodeba. Windows 7–
s mravali standartuli Tema gaaCnia maT sanaxaavad konteqsuri meniudan SevasruloT
PersonalizePersonalization brZaneba. gamonaTdeba kategoriebad dayofili Temebis sia: My
Themes _ momxmareblis mier Seqmnili Temebi; Aero Themes _aero Temebi; Basic and

High Contrast Themes _ ZiriTadi da kontrastuli Temebi (sur. 1-20).

sur.
1-20. interfeisis Secvlisa da momarTvis fanjara

samuSao magidis fonis Sesacvlelad PersonalizationDesktop BackkgroundChoose your

desktop background brZanebebis Sesrulebis Semdeg amonaTebul fanjaraSi SearCieT
saWiro varianti da mausiT daawkapuneT masTan.
Picture LocationBrowse-is daxmarebiT SegiZliaT sxva saqaRaldeSi moTavsebuli
suraTebidan sasurvelis amorCeva sur. 1-21).

28
 Nsur.
1-21. Browse RilakiT gaxsnili fanjara

arCeuli suraTis ekranze ganTavsebis tipi mieTiTeba Picture position velidan.

suraTis ganTavsebis variantebia:
o Fill _ SerCeul suraTiT ekranis dafarva. Tu suraTis zomebi o ekranis zomebze
metia, misi nawili ekrans gareT gava; o Fit _ SerCeuli suraTiT
ekranis nawilobrivi dafarva. Tu suraTis zomebi ekranis zomebze
naklebia, ekranis nawili carieli darCeba;
o Stretch _ SerCeuli suraTiT ekranis sruli dafarva. Tu suraTi
Zalzed pataraa, suraTi gaiWimeba da damaxinjdeba; o Tile _ ekranis
sruli dafarva SerCeuli suraTis ramdenime asliT o Center _
SerCeuli suraTis ekranis centrSi ganTavseba. xolo mis garSemo
iqneba Cvens mier SerCeuli fonis feri.

sasurveeli SerCevebis Semdeg operacia daasruleT da Sesabamisad daafiqsireT

arCevani Save changes Rilakze daWeriT im SemTxvevaSi, Tu gaqvT survili periodulad
Seicvalos suraTebi, mogiwevT daawkapunoT mausi Rilakze Select all da mxolod amis
Semdeg SearCioT suraTebis cvlis dro Change picture every velSi. im SemTxvevaSi, Tu
gsurT gaqtiurebis moxsna, daaWireT mausi Clear all Rilakze.

ekranis damcavi farda, ekranis dasvenebis reJimi, anu Screen Saver kompiuteris
umoqmedobis SemTxvevaSi garkveuli periodis Semdeg gamoCndeba ekranze da imuSavebs
manam, sanam ar SevexebiT mauss an klaviaturis romelime klaviSs. damcavi fardis
SerCeva da misi parametrebis momarTva xdeba PersonalizationScreen Saver Scrren Saver
Setting dialoguri fanjris daxmarebiT. Sccreen Saver CamonaTvalTa velSi SevarCioT

29
sasurveli varianti, romelic momentalurad aisaxeba mocemuli CanarTis zeda areSi
moTavsebul ekranis gamosaxulebaze (sur. 1-22).

Nsur.
1-22. dasvenebis reJimis momarTvis fanjara

Wait velSi unda movmarToT dro _ kompiuteris umoqmedobis SemTxvevaSi ramdeni

wuTis Semdeg Caqres ekrani da CairTos dasvenebis reJimi. yvela arsebul damcav
fardas aqvs sxvadasxva, misTvis damaxasiaTebeli parametrebi, romelTa momarTva
SesaZlebelia damcavi fardis arCevis Semdeg Settings Rilakis daxmarebiT.
miRebuli Sedegis naxva ki SegviZlia Preview Rilakze daWeriT.

1.9. savarjiSoebi

1. My Computer-is gaxsna;

2. axali saqaRaldis Seqmna

3. saqaRaldeSi sxva saqaRaldisa da sxvadasxva tipis (teqsturi, cxriluri)

failebis Seqmna
4. saqaRaldis fanjaraSi yvela obieqtis (folderebisa da failebis) moniSvna;

30
5. moniSnuli obieqtebis amoWra (gadatana mexsierebis buferSi);

6. buferSi Cawerili obieqtis Casma aqtiur saqaRaldeSi;

7. moniSnuli obieqtebis waSla Recycle Bin-Si gadatanis gareSe;

8. programaSi gaxsnili aqtiuri dokumentis daxurva;

9. aqtiuri fanjris daxurva;

10. moniSnuli obieqtis Properties gamotana ekranze;

11. mTliani ekranis aslis miReba da gadatana mexsierebis buferSi; 12. MS Windows –

is parametrebis momarTva

31
 Tavi II. interneti

ინტერნეტი გლობალური საკომუნიკაციო და საინფორმაციო სივრცეა, რომელიც ადამიანისთვის

სხვადასხვა სახის საინფორმაციო მომსახურებას უზრუნველყოფს. ინტერნეტი ქმნის გლობალურ
საინფორმაციო სივრცეს და წარმოადგენს მსოფლიო ქსელის საფუძველს. ინტერნეტის საშუალებით ჩვენ
შეგვიძლია სწრაფად დავამყაროთ კონტაქტი მეგობრებთან, ნათესავებთან და კოლეგებთან, მივიღოთ
მონაწილეობა სხვადასხვა კონფერენციებსა და ფორუმებში, ვისარგებლოთ მონაცემთა ბაზებით და
ბიბლიოთეკებით, მივიღოთ უახლესი ინფორმაცია პოლიტიკური, კულტურული და სპორტული
მოვლენების შესახებ.

ინტერნეტში ჩართულ თითოეულ კომპიუტერს უნიკალური მისამართი (IP address) ენიჭება. IP –

ინტერნეტ პროტოკოლი არის უნიკალური მისამართი, რომელსაც კომპიუტერული მოწყობილობები იყენებენ
ერთმანეთის იდენტიფიკაციისა და კომუნიკაციისათვის, როგორც გარე ინტერნეტ სამყაროში, აგრეთვე შიდა
ინტრანეტ ქსელში.

IP მისამართი აქვს ყველა მოწყობილობას, რომელიც ჩართულია კომპიუტერულ ქსელში და იგი

აუცილებლად არის უნიკალური. IP მისამართი წერტილებით გამოყოფილი ოთხი რიცხვისგან შედგება.
თითოეული რიცხვის დიაპაზონია 0-255. მაგალითად: 217.72.130.138.

ადამიანისთვის რიცხვებით ჩაწერილი მისამართების დამახსოვრება საკმაოდ

რთული და მოუხერხებელია. მომხმარებელთა მუშაობის გამარტივების მიზნით 1983 წელს
შეიქმნა დომენურ სახელთა სისტემა (DNS - Domain Name System), რომლის მიხედვითაც თითოეულ
მისამართს შეესაბამება ერთი, ან რამდენიმე ტექსტური სახელი და პირიქით. საკვანძო კომპიუტერთან
დასაკავშირებლად შეგვიძლია როგორც IP მისამართი, ასევე დომენური სახელი გამოვიყენოთ ინტერნეტის
დომენი ინტერნეტის დომენი ინტერნეტის დომენი არის ინტერნეტის რესურსების სამისამართო სახელის
ელემენტი.

დომენურ სახელში უკიდურესი მარჯვენა დომენი განსაზღვრავს ადრესატის ან ქვეყნის, ან

საქმიანობის სფეროს. მომდევნო დონის დომენი განსაზღვრავს ან გეოგრაფიულ დასახელებას ან რომელიმე
ქსელის თუ ორგანიზაციის დასახელებას.

მაგ. www.microsoft.com
com - ეს არის უმაღლესი დონის დომენი microsoft - კომპანიის მიერ
რეგისტრირებული ქვედომენის სახელი ”ორგანიზაციული”
კუთვნილების დომენებია:

com - კომერციული ორგანიზაცია;

edu - საგანმანათლებლო; gov -
სამთავრობო ორგანიზაცია; mil -
სამხედრო ორგანიზაცია; net -
ქსელი;

32
org - არაკომერციული ორგანიზაცია;
სხვადასხვა ქვეყნის დომენები:
ge - საქართველო; uk -
დიდი ბრიტანეთი;

ru - რუსეთი; us -
აშშ ; ca -კანადა
და ა.შ.

World wide web

World wide web (www - მსოფლიო აბლაბუდა) წარმოადგენს ინტერნეტის ყველაზე პოპულარულ
სერვისს. www სერვისი წარმოადგენს ჰიპერტექსტურ ტექნოლოგიებზე დაფუძნებულ ინფორმაციის
შენახვასა და გადაცემის საშუალებას. ჰიპერტექსტური დოკუმენტი შეიძლება შეცავდეს ტექსტს, გრაფიკას,
ანიმაციას, ხმას, ვიდეო ფრაგმენტს და ჰიპერბმულებს (Hyperlink). ჰიპერბმულების საშუალებით
ვებგვერდთან დაკავშირებულია სხვა რესურსები. www მომსახურებას უზრუნველყოფს ინტერნეტში
ჩართული ათასობით ვებ-სერვერი. ვებ-სერვერზე განთავსებულია ვებ-საიტები. ვებ-საიტი წარმოადგენს
ერთმანეთთან ჰიპერბმულებით დაკავშირებულ ვებ-გვერდების კრებულს.

www სერვისით სარგებლობისას მომხმარებელი რომელიმე ვებ-საიტზე პოულობს მისთვის საინტერესო

ვებ-გვერდს და ათვალიერებს მას. ვებ-გვერდის დათვალიერებისას ის შეიძლება დაინტერესდეს
ჰიპერბმულით წარმოდგენილი რომელიმე ობიექტით. ბმულზე დაწკაპუნებით ბრაუზერის ფანჯარაში
გამოვა მასთან დაკავშირებული ვებ-გვერდი, რომელიც განთავსებულია იგივე ან სხვა ათასობით
კილომეტრით დაშორებულ ვებ-სერვერზე. ანალოგიურად, მიღებული დოკუმენტიდან შეიძლება
გადაინაცვლოს სრულიად სხვაგან და ასე, უსასრულოდ ”იხეტიალოს” ინფორმაციის სივრცეში.

საძიებო სისტემა

საძიებო სისტემა არის ვებ გვერდი, რომლის დანიშნულებაა ინტერნეტში ინფორმაციის მოძიება.
ძიება უმეტეს შემთხვევაში ხორციელდება მსოფლიოს ფართო ქსელში. მოძიებული ინფორმაცია ტიპების
მიხედვით შეიძლება დაიყოს ვებ გვერდებად, სურათებად, ვიდეოებად და ა.შ.

უამრავი საძიებო სისტემა არსებობს: Google, Yahoo, MSN, Microsoft Live Search, … . საძიებო სისტემებს
შორის მსოფლიოში პოპულარულია Google-ის საძიებო სისტემა. Google-ს გააჩნია მარტივი და მოხერხებული
ინტერფეისი, კარგი ალგორითმი, ეფექტური ძებნის კრიტერიუმი, ენების მხარდაჭერა, ყოველივე ამან კი მისი
პოპულარობა განაპირობა.

2.1. ინტერნეტ-ბრაუზერი

ინტერნეტთან სამუშაოდ გამოიყენება სპეციალური პროგრამები, რომლებსაც ბრაუზერებს უწოდებენ.

ამჟამად არაერთი ბრაუზერია ცნობილი (Internet Explorer, Google Chrome, Mozilla Firefox, Netscape Navigator,
Opera და სხვა). ისინი ერთმანეთის მსგავს ფუნქციებს ასრულებენ და ბევრი რამ საერთო აქვთ.
33
 Google Chrome წარმოადგენს ერთ-ერთ ყველაზე პოპულარულ, სწრაფ და უსაფრთხო ბრაუზერს. მისი
მთავარი უპირატესობებია: მარტივი დიზაინი, სწრაფი წვდომა სხვადასხვა საიტებზე და უსაფრთხოება.

ვებ-ბრაუზერის დასაყენებლად ვეწვიოთ გვერდს: www.google.com/chrome. გამოჩნდება Google

Chrome-ის ჩამოტვირთვის ფანჯარა. დავაჭიროთ ღილაკს Download chrome (სურ. 2–1)

სურ. 2–1. Google Chrome-ის ჩამოტვირთვის ფანჯარა

გამოჩნდება დიალოგური ფანჯარა მომსახურების პირობებით (სურ. 2–2). დავაჭიროთ Accept and
Install ღილაკს.

სურ. 2–2. დიალოგური ფანჯარა მომსახურების პირობებით

Google Chrome Installer ავტომატურად გავა შესრულებაზე (სურ. 2–3). პროცესის მიმდინარეობის დრო
დამოკიდებულია ჩვენს მიმდინარე ვებ-ბრაუზერზე და ოპერაციულ სისტემაზე. ბრაუზერის ფანჯარაში
ნაბიჯ-ნაბიჯ იქნება წარმოდგენილი შემდგომი მოქმედების ინსტრუქცია.

34
 სურ. 2–3. Google Chrome Installer დიალოგური ფანჯარა

ინსტალაციის შემდეგ ეკრანზე მივიღებთ Chrome-ის ფანჯარას (სურ. 2.4)

სურ. 2–4. Chrome-ის ფანჯარა

ინსტალაციის შემდეგ Chrome-ის იარლიყი გამოჩნდება სამუშაო მაგიდაზე.

2.2. ბრაუზერთან მუშაობა

განვიხილოთ Chrome-ის მაგალითი (სურ. 2-5) ნავიგაციის

ღილაკები:

35
 Back და  Forward უზრუნველყოფს გადასვლას ბოლო პერიოდში გახსნილ ვებ-გვერდებს შორის.

ღილაკი განაახლებს მიმდინარე ვებ-გვერდს.

სურ. 2–5. ბრაუზერი Chrome

ჩანართი:
ქრომი საშუალებას გვაძლევს დავათვალიეროთ რამდენიმე ვებ-გვერდი ერთ ფანჯარაში ჩანართების
გამოყენებით. ვებ-გვერდებზე გადასასვლეად უბრალოდ უნდა დავაჭიროთ ჩანართს.
ახალი ჩანართის შესაქმნელად დავაჭიროთ ღილაკს New Tab ან კლავიატურიდან დავაჭიროთ Ctrl + T
ღილაკების კომბინაციას.

სამისამართო ველი - Omnibox:

Omnibox ერთდროულად წარმოადგენს, როგორც სამისამართო ველს, ასევე ძიების სტრიქონს. ჩვენ
შეგვიძლია ის გამოვიყენოთ ასევე სხვადასხვა ვებ-გვერდებზე ნავიგაციისათვის ან განვახორციელოთ ძიება
Google-ში.

BookMark :
დავაჭიროთ „ვარსკვლავს“ იმისათვის, რომ მიმდინარე ვებ-გვერდი ჩავინიშნოთ, ანუ დავამატოთ
BookMark-ში (სურ. 2–6).

36
 სურ. 2–6. BookMark

თუ დავაჭერთ Add to folder-ს გამოჩნდება დიალოგური ფანჯარა, მოვნიშნოთ ის საქაღალდე, სადაც

გვინდა შევინახოთ ან შევქმნათ ახალი, New Folder ველში სახელის შეტანით (სურ. 2–7 ) და Create ღილაკის
დაჭერით და ახალ საქაღალდეში შევინახოთ ვებ-გვერდი.

სურ. 2–7. ახალი საქაღალდის შექმნა

Chrome-ის მენიუ:

37
 Chrome-ის მენიუ (სურ. 2–8) უზრუნველყოფს ჩვენი ჩანართების ორგანიზებას, ჩამოტვირთვების
დათვალიერებას, სხვადასხვა პარამეტრების მომართვას.

სურ. 2–8. Chrome-ის მენიუ

2.3. ძიება ინტერნეტში

სამისამართო ველში ჩავწეროთ საკვანძო სიტყვა, მაგ. Dog (სურ. 2–9). მივიღებთ იმ ვებ-გვერდების სიას,
სადაც ჩვენს მიერ მითითებული სიტყვა ან ფრაზა ერთხელ მაინც არის მოხსენიებული.

38
 სურ. 2–9. სამისამართო ველი

ძიების შედეგი იხ. სურ. 2–10 -ზე

სურ. 2–10. ძიების შედეგი

ძიების შედეგი დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად ზუსტად შევარჩიეთ საკვანძო სიტყვა ან ფრაზა.
საძიებო სისტემაში გამოიყენება სპეციალური ოპერატორები, რომლებიც საშუალებას გვაძლევს, საკვანძო
სიტყვებისგან ფრაზის შედგენის პროცესში მოთხოვნა დავაკონკრეტოთ.

ინფორმაციის ძიებისას უნდა გავითვალისწინოთ:

• თუ გვსურს, კონკრეტული ფრაზის შემცველი დოკუმენტის მოძებნა, სასურველი ფრაზა მოვაქციოთ

ბრჭყალებში – “სასურველი ფრაზა”;

• თუ გვსურს საძიებო სტრიქონში მითითებული სიტყვა ძიების შედეგებში აუცილებლად იყოს

წარმოდგენილი, სიტყვის წინ მივუთითოთ ოპერატორი “+”;

• თუ გვსურს საძიებო სტრიქონში მითითებული სიტყვა ძიების შედეგებში არ იყოს წარმოდგენილი,

სიტყვის წინ მივუთითოთ ოპერატორი “–”;

• თუ გვსურს საძიებო სტრიქონში მითითებულ სიტყვთაგან ერთ–ერთი მაინც იყოს ძიების შედეგებში
წარმოდგენილი, სიტყვის წინ მივუთითოთ ოპერატორი “ OR ”.

39
 ვებ-გვერდიდან ტექსტის გადმოტანა:

მოვნიშნოთ ტექსტი, გამოვიტანოთ კონტექსტური მენიუ და დავაჭიროთ ბრძანებას Copy (სურ. 2–11 ),
გადავიდეთ ტექსტურ რედაქტორში, მაგ. Word-ში და ჩავსვათ ბრძანებით paste.

სურ. 2–11. ვებ-გვერდიდან ტექსტის გადმოტანა

ვებ-გვერდიდან სურათის შენახვა:

სურათის საძიებლად, საძიებო ველში ჩავწეროთ საკვანძო სიტყვა და გადავიდეთ Image ჩანართზე
(სურ. 2–12 ).

სურ. 2–12. საკვანძო სიტყვის მიხედვით სურათის ძიება

ავირჩიოთ სასურველი სურათი, გამოვიტანოთ კონტექსტური მენიუ, შევასრულოთ ბრძანება Save

Image As (სურ. 2–12)

40
 სურ. 2–13. ვებ-გვერდიდან სურათის შენახვა

გამოვა დიალოგური ფანჯარა, ფაილს დავარქვათ სახელი File Name ველში და დავაჭიროთ Save ღილაკს.

ვებ-გვერდის შენახვა:

Google-ს საძიებო ზოლში ჩავწეროთ ჩვენთვის სასურველი სიტყვა ან ფრაზა, მაგ. ,,მონადირე ძაღლები“
და დავაჭიროთ კლავიატურაზე კლავიშს enter. გავხსნათ სასურველი ვებ-გვერდი. იმისათვის, რომ
გადმოვწეროთ თქვენთვის სასურველი ვებ-გვერდი, ბრაუზერის პარამეტრების მენიუდან ავირჩიოთ
ბრძანება save page as… გამოსულ ფანჯარაში მივუთითოთ რომელ საქაღალდეში გვსურს შენახვა, მაგ.:
Desktop. File name ველში მივუთითოთ რა სახელით გვსურს ვებ-გვერდის შენახვა, მაგ.: მონადირე ძაღლები,
ხოლო Save as type ველში მივუთითოთ როგორი სახით გვსურს ვებ-გვერდის შენახვა (სურ. 2–14).

თუ გვსურს ვებ-გვერდის შენახვა HTML ფორმატში, მივუთითოთ HTML ფორმატი და დავაჭიროთ save
ღილაკს. HTML ფორმატში გადმოწერილი ვებ-გვერდი გაიხსნება ბრაუზერის ფანჯარაში. ეს არის ჩვენი
გადმოწერილი ვებ-გვერდი.

41
 სურ.
2–14. ვებ-გვერდის შენახვა

თუ გვსურს ვებ-გვერდის მთლიანად შენახვა. შევიდეთ ისევ ბრაუზერის პარამეტრების მენიუში და

ავირჩიოთ ბრძანება Save page as.. ვუთითებთ ისევ Deskpot-ს, File name ველში ჩავწეროთ სახელწოდება:
მონადირე ძაღლები, Save as type ველში მივუთითოთ ვებ-გვერდის მთლიანად გადმოწერა და დავაჭიროთ
ბრძანებას Save. ვებ-გვერდის მთლიანად დამახსოვრების შემთხვევაში გადმოიწერება ვებ-გვერდიც და ცალკე
საქაღალდე, სადაც განთავსებული იქნება ვებ-გვერდზე არსებული გრაფიკული გამოსახულებები

(სურ. 2–15).

სურ. 2–15. გადმოწერილი ვებ–გვერდი და

საქაღალდე გამოსახულებებით

გადმოწერილი ფაილების დათვალიერება:

ნებისმიერი ფაილის გადმოწერის დაწყებისთანავე ფანჯრის ქვედა კიდეში გამოჩნდება ფაილის

დასახელება (სურ. 2–16). გადმოწერილი ფაილი მასზე მაუსის დაწკაპუნებით იხსნება.

42
 სურ. 2–16. ფაილის გადმოწერა ინტერნეტიდან

ფაილზე მაუსის მარჯვენა ღილაკის დაწკაპუნებით გამოჩნდება მენიუ, თუ შევირჩევთ

ბრძანებას Show in folder (სურ. 2–17), გადავალთ იმ მისამართზე, სადაც მოხდა ფაილის ჩაწერა.
Remove from list ბრძანებაზე დაწკაპუნებით ჩვენ შევგიძლია მოცემული სიიდან წავშალოთ
ნებისმიერი. თუ ბრაუზერის ფანჯარას ოდნავ დავაპატარავებთ, მაშინ ნებისმიერი დოკუმენტი შეგვიძლია
მაუსის ჩავლებით გადმოვიტანოთ Desktop-ზე.

სურ. 2–17. გადმოწერილი ფაილის ჩვენება საქაღალდეში

2.4. eleqtronuli fosta

interneti da, saerTod, Tanamedrove msoflio warmoudgenelia adamianebs Soris

aqtiuri urTierTobebis gareSe. uxsovari droidan erTmaneTisagan didi manZilebiT
daSorebuli adamianebi awarmoebdnen mimoweras safosto kavSiris daxmarebiT. fosta
dRemde rCeba erT-erT ZiriTad sakomunikacio saSualebad, Seicvala miwodebis
saSualebebi da werilebis Seqmnis teqnologiebi.

43
 imisTvis, rom SeZloT eleqtronuli fostiT sargebloba, aucilebelia gaiaroT
registracia romelime eleqtronul safosto programaSi, magaliTad yahoo.com an
gmail.com da a.S.

ganvixiloT yahoo.com-is magaliTi. gaxsnili fanjris marcxena mxares mausiT

daawkapuneT mail qvepunqtze, gaixsneba fanjara (sur. 2-18)

sur. 2-18. eleqtronul fostaSi

Sesvlis da registraciis gavlis fanjara
mausiT daawkapuneT Create new Account Rilakze da SeavseT ekranze gamonaTebuli
anketa (sur. 2-19).
eleqtronuli fostis misamarTis registraciis dadasturebis Semdeg, nebismier
dros SegiZliaT isargebloT piradi eleqtronuli fostiT.
eleqtronul fostaSi Sesvla warmoebs suraTze 2-18 naCvenebi fanjris
saSualebiT, romelSic Sesabamis velebSi safosto misamarTisa da parolis Caweris
Semdeg, vaWerT Sign In Rilaks an klaviaturis Enter klaviSs.
gaixsneba eleqtronuli fostis fanjara (sur. 2-20). fanjris marcxena mxares

mocemulia Semdegi ganyofilebebi: Inbox (miRebuli werilebis CamonaTvali), Drafts

(Semdgomi redaqtirebisaTvis damaxsovrebuli an droebiT SeCerebuli gasagzavni

werilebis sia), Sent (gagzavnili werilebis CamonaTvali), Spam (spami – praqtikulad

usargeblo informacia, magaliTad el.fostiT miRebuli reklama), Trash (amoSlili

werilebis CamonaTvali), Contacts (samisamarTo wignaki - sakontaqto pirebis

44
eleqtronuli fostis misamarTebi) da Folders (saqaRaldebi daxarisxebuli werilebis

Sesanaxad).

sur. 2-19. Create new Account RilakiT gaxsnili fanjara

45
 sur. 2-20. eleqtronuli fostis fanjara

werilis dasawerad daawkapuneT gaxsnili eleqtronuli fostis fanjris

marcxena mxares moTavsebul New Rilakze da CamonaTvalSi airCieT qvepunqti Email
Message _ axali werilis dawera (sur. 2-21).

sur. 2-21 New RilakiT

gaxsnili fanjara

amonaTebuli fanjris To velSi miuTiTeT adresati. mimRebis misamarTi

SesaZlebelia Caiweros xeliT an Caisvas samisamarTo wignakidan (Contacts).

SesaZlebelia, imave werilSi ramdenime mimRebis miTiTeba, maTi misamarTis CC velSi

Casmis gziT. velSi Subject iwereba werilis an gzavnilis Tema. misi miTiTeba ar aris
aucilebeli, magram sasurvelia, radgan mis gareSe Znelia, vipovoT saWiro werilebi
korespondenciis nakadebs Soris. Tu Temis veli carieli davtoveT, maSin werilis
gagzavnis dros miviRebT gafrTxilebas, rom Tema ar iyo Cawerili. Tumca,
SesaZlebelia, survilis SemTxvevaSi, Setyobinebis ignorireba mis niSnakTan almis
dasmis gziT (sur. 2-22).
46
 sur. 2-22. axali werilis daweris fanjara

gaxsnili fanjris ZiriTad areSi akrifeT Setyobinebis/werilis teqsti. SegiZliaT

gamoiyenoT daformatebis instrumentebi.
gaiTvaliswineT, rom programa saSualebas gaZlevT, ara mxolod xeliT SecvaloT
teqstis Tvisebebi: moxazuloba, abzacebis sworeba da a.S., aramed gamoiyenoT mza
stili, rac gansakuTrebiT sasargebloa didi werilebis/Setyobinebebis Seqmnisas.
Tu gsurT myisierad gasceT pasuxi romelime miRebuli Setyobinebis gamomgzavns,
am SemTxvevaSi velebi `mimRebi~ da `Tema~ avtomaturad Seivseba.
xSirad, eleqtronuli werilebis gagzavnis dros Cndeba failebis gadacemis
aucilebloba. eleqtronuli fosta saSualebas gvaZlevs martivad gavagzavnoT an
miviRoT failebi, romlebic Seicavven rogorc teqstur aseve grafikul dokumentebs,
Web-gverdebs, xmovan da videomasalas. am SemTxvevebSi sasurvelia failebis mimagrebis
SesaZleblobis gamoyeneba.
amisaTvis, mausi daawkapuneT panelze moTavsebul Attach Rilakze (sur. 2-21) da
amonaTebul Choose File to Upload fanjaraSi airCieT gadasagzavnad gankuTvnili
nebismieri tipis, sasurveli faili. an File Name velSi pirdapir miuTiTeT saWiro
failis saxeli. gadagzavnis operaciis dasruleba xorcieldeba Send Rilakze mausis
dawkapunebis gziT. amrigad, faili werils miebmeba da misi asaxva moxdeba Attach
striqonSi. aqve miTiTebuli iqneba mibmuli failis zoma baitebSi da mieniWeba samagris
niSani. erT werils SesaZlebelia ramodenime faili miebas.
failmibmuli werilis miReba da misi wakiTxva xorcieldeba Inbox folderidan,
misi moniSvnis gziT. werilis teqsti aisaxeba fanjris qveda nawilSi, xolo mibmuli
failis iarliyTan dawkapunebis Semdeg ekranze gamonaTdeba dialoguri fanjara (sur.
2-23), romlis Downnload Attachment Rilakze mausis dawkapunebis Semdeg ekranze
gamoCndeba kidev erTi _ File Download fanjara _ Open, Save da Cancel RilakebiT (sur.
2-24).

47
 sur. 2-23. Downnlod Attachment dialoguri fanjara

sur. 2-24. File Download dialoguri fanjara

failis Semcvelobis dauyovnebel gacnobas emsaxureba Open Rilaki, xolo
failis mexsierebaSi Senaxvas Save Rilaki. Save Rilakze mausis dawkapunebis Semdeg
gamonaTdeba Save As brZanebis dialoguri fanjara, romelSic SegeZlebaT sasurveli
diskis da folderis SerCeva. saWiroebis SemTxvevaSi File Name velSi SesaZlebelia
failis axali saxelis miTiTeba. misi damaxsovrebis mizniT daawkapuneT mocemuli
fanjris Save Rilakze.

2.5. Outlook
Microsoft Outlook - წარმოადგენს საფოსტო კლიენტის ფუნქციით აღწურვილ პერსონალურ
ინფორმაციულ მენეჯერს, რომელიც შედის Microsoft Office პროგრამების ჯგუფში .

Outlook-ის დაყენება
1. ელ.ფოსტის ანგარიშში აუცილებელია POP ნებართვის გააქტიურება, ამისათვის ელ.ფოსტის Settings
გვერდზე გადავიდეთ Forwarding and POP/IMAP ჩანართზე და გავააქტიუროთ enable POP for mail ველი

48
2. გამოვიძახოთ Microsoft Outlook 2013

3. შემდეგ ეტაპზე მივუთითოთ E-mail-ის დამატების სურვილი Yes ველის მონიშვნით

4. შემდეგ ეტაპზე მოვნიშნოთ Manual setup or additional server types

49
5. შემდეგ POP or IMAP

6. შეიყვანეთ მონაცემები ქვემოთ მოცემული ნახაზის შესაბამისად

7. მოცემულ გვერდზე More settings ბრძანებაზე დაჭერით გამოსულ ფანჯარაში შეავსეთ ველები ქვემოთ
ნახაზზე მითითებულის ანალოგიურად

50
კონფიგურირების ეტაპების დამთავრების შემდგომ მივიღებთ Outlook-ის ძირითად ფანჯარას

მოცემულ ფანჯარაში მოცემული ბრძანებები შინაარსით იდენტურია ვებ ფოსტის ფანჯრის შესაბამისი
ბრძანებების და ითავსებს იმავე ფუნქციებს, მაგ,: New Email ბრძანებით მივიღებთ წერილის შექმნის ფანჯარას
და ვმოქმედებთ ზემოთ აღწერილი პროცედურების შესაბამისად

51
 2.6. savarjiSoebi

1. დაარეგსტრირეთ ელ.ფოსტის ანგარიში; მომხმარებლის სახელით(username) თქვენი სახელი და გვარი

2. შექმენით და გააგზავნეთ ელ. წერილი შემდეგი პირობებით:

• მეგობრის ელ. ფოსტის მისამართზე

• ასლი გაუგზავნეთ პედაგოგს

• სათაურში მიუთითეთ პრაქტიკული_სავარჯიშო

• დაწერეთ მისასალმებელი ტექსტი

• გზავნილს მიაბით ფაილი კომპიუტერის მეხსიერებიდან

3. მოძებნეთ ინფორმაცია დარგთან ასოცირებულ თემაზე (ტექსტური, გრაფიკული, ფაილ(ებ)ი)

4. მოცემული ინფორმაცია გადმოწერეთ მეხსიერებაში მითითებულ მისამართზე - მითითებული

ფორმატით

5. ჩაინიშნეთ წყაროს შესაბამისი ვებ გვერდები ბრაუზერის ფანჯარაში და ასევე გადმოწერეთ

მეხსიერებაში მითითებულ მისამართზე

52
 Tavi III. MMICROSOFT WORD 2010

3.1. Word-Si muSaobis saSualebebi

mTavari meniudan teqsturi redaqtoris Word gaSveba sxva programebis gaSvebis

msgavsad xorcie ldeba: StartAll ProgramsMicrosoft OfficeMicrosoft Word 2010 an mausiT

samuSao magidaze moTavsebul Word 2010-is piqtogramaze orjer dawkapunebiT.

სურ. 3-1. meniu File-is brZanebebi

programis gamoZaxeba, aseve SeiZleba adre Seqmnili da Senaxuli Word-is

dokumentis gaxsniT StartDocuments–dan. xolo im SemTxvevaSi Tu Word-is programa
ukve gaxsnilia, sasurveli failis gamosaZaxeblad sakmarisia meniuSi File avirCioT
brZaneba Recent da menius marjvena mxares moTavsebul siaSi saWiro dokumentis saxelze
mausis dawkapuneba (sur. 3-1). CamoSlili menius marcxena nawilSi aseve moTavsebulia
iseTi brZanebebi, rogoricaa: Save, Save As, Open, Close, Info, Recent, New,
53
Print, Save & Send, Help, Options da Exit.
programasTan muSaobisTvis saWiro sxvadasxva parametrebis momarTvis brZanebebi
amave fanjris Options brZanebaSia ganTavsebuli. magaliTad, dasamaxsovrebel failTa
raodenobis gansazRvra SesaZlebelia
OptionsAdvancedDisplay velSi. Word-s SeuZlia daimaxsovros programaSi gaxsnili
bolo ormocdaaTamde faili.
Word-is programaSi muSaobis damTavreba xdeba File meniuSi Exit brZanebiT, Word-is

fanjris Close Rilakze dawkapunebiT an <Alt>+<F4> klaviSebis kombinaciiT

xorcieldeba.

Word-is fanjara Windows-is standartuli fanjaraa da aqvs misTvis damaxasiaTebeli

yvela elementi:

saTauris zoli. am zolis marcxena mxares gulisxmobis principiT aisaxeba

Customize Quick Access Toolbar (swrafi wvdomis instrumentebis paneli), xolo centralur
nawilSi im failis saxeli, romelTanac mocemul momentSi vmuSaobT da programis
dasaxeleba – Microsoft Word.

swrafi wvdomis paneli da instrumentebis panelis zoli. instrumentebis panelis

zolis mTavari Taviseburebaa CanarTebi, romelTa meSveobiTac TvalTaxedvis areSi
moqceulia mxolod brZanebebis nawili, danarCeni ki, erTის mxriv, aseve
xelmisawvdomia – iqvea, xolo, meore mxriv, ar tvirTaven samuSao ares. instrumentebis
panelis zolis akecva SesaZlebelia menius zolze mausis marjvena Rilakis
dawkapunebiT da gaxsnil konteqstur meniuSi Minimize the Ribbon
brZanebis SerCeviT (sur. 3-2).

sur. 3-2. menius zolze gaxsnili konteqsturi meniu

am SemTxvevaSi samuSao are gaizrdeba, magram brZanebebTan wvdomisaTvis saWiro

gaxdeba menius saxelze mausiT dawkapuneba. am dros zoli gamoCndeba da samuSao areSi
dabrunebis Semdeg isev gaqreba. misi mudmivi Cvenebis an gaqrobis uzrunvelyofa menius
saxelze mausis marcxena RilakiT orjer dawkapunebiTaa
SesaZlebeli an menius zolSi Minimize the Ribbon Rilakze dawkapunebiT
xorcieldeba.
swrafi wvdomis instrumentebis panelis daniSnuleba momxmareblisaTvis saqmis
gamartivebaa. am Rilakebis CarTva-gamorTva da axali Rilakebis damateba
SesaZlebelia Customize Quick Access Toolbar panelis marjvniv mierTebul Rilakze mausis
dawkapunebiT CamoSlil fanjaraSi Sesabamisi brZanebis moniSvniT an moniSvnis
gauqmebiT (sur. 3-3).

54
 sur. 3-3. swrafi wvdomis instrumentebis
paneli da misi CamoSladi meniu
gulisxmobis principiT masze amotanilia dokumentis Senaxvis, gauqmebis da
gauqmebulis aRdgenis brZaneba. magram arsebobs swrafi wvdomis panelis momarTvis
SesaZlebloba, rac imave fanjaraSi More Comands... brZanebiT an instrumentebis zolze
ganTavsebul nebismier niSnakze mausis marjvena RilakiT gaxsnili konteqsturi menius
Customize Quick Access Toolbar... brZanebiT xorcieldeba.
Customize Quick Access Toolbar CamoSlili fanjris Show Below the Ribbon brZanebiT
xdeba swrafi wvdomis instrumentebis panelis gadatana instrumentTa panelis qvemoT,
xolo ukan dabruneba Show Above the Ribbon an konteqsturi menius Show Quick Access
Toolbar Above the Ribbon brZanebiT.

menius zoli. gulisxmobis principiT menius zoli (sur. 3-2) rva punqtisagan
Sedgeba – File, Home, Insert, Page Layout, References, Mailings, Review, View. TiToeuli maTgani
Seicavs Word-is logikur jgufebad dalagebul brZanebebsa da resursebs. sxvadasxva
brZanebis Sesrulebis momentSi mas emateba meniu Sesabamisi instrumentTa panelebiT.
menius zolis marjvena kuTxeSi moTvsebulia Microsoft Office Word Help Rilaki (<F1>)
- momxmareblisTvis nebismieri informaciis gasacnobad.

saxazavi. horizontaluri da vertikaluri saxazavebiT SesaZlebelia furclisa

da mindvrebis zomebis dazusteba da abzacisa da teqstis parametrebis regulireba.
saxazavebis CarTva-gamorTva SeiZleba View meniu Show/Hide instrumentebis jgufis Ruler
fanjarasTan almis dasmiT. saxazavze Camqrali feri gviCvenebs furclis mindvris
zomebs, xolo Ria feri _ furclis im nawils, romelSic xdeba teqstis Cawera. Tu
saxazavis Camqral da Ria ferebis gamyof nawilze miviyvanT mausis maCvenebels, igi
miiRebs ormagi isris formas. am SemTxvevaSi mausis marcxena Rilakze xelis daWeriT
da mausis gadaadgilebiT SeiZleba mindvris zomebis Secvla.
horizontalur saxazavze marcxena mxares ganTavsebulia qveviT (First Line Indent)
da zeviT (Hanging Indent) mimarTuli isari da patara marTkuTxedi (Left Indent), xolo
marjvena kuTxeSi _ zeviT mimarTuli isari (Right Indent). marcxena qveviT mimarTuli
isari abzacis pirvel striqons aregulirebs, zeviT mimarTuli isriT regulirdeba
abzacis momdevno striqonebis marcxena sazRvari. marTkuTxediT ki SesaZlebelia am

55
orive isris erTdrouli regulireba ise, rom maT Soris arsebuli intervali ar
dairRves. marjvena isriT regulirdeba teqstis marjvena vertikaluri sazRvari.

Word-is ZiriTadi samuSao are. momxmareblis ZiriTadi samuSao are aris furceli,
sadac mas Seaqvs teqsti, adgens cxrilebs, diagramebs, sqemebs da sxva. gulisxmobis
principiT Word-i dokuments Document 1 (Document 2, Document 3, ...) saxels aniWebs,
romelic dokumentis fanjris saTauris zolSi aisaxeba. es saxeli SenarCundeba manam,
sanam mas sasurvel, TemasTan axlos mdgom saxels ar davarqmevT.

dokumentebs Soris gadaadgileba. Tu erTdroulad Word-is ramodenime dokumenti

gvaqvs gaxsnili, programa TiToeuli dokumentisaTvis avtomaturad xsnis cal-calke
fanjaras. rogorc viciT, Windows-Si TiToeul gaxsnil dokuments amocanaTa panelze
Seesabameba calke Rilaki. dokumentebs Soris gadarTva xdeba mausiT Sesabamis
Rilakze dawkapunebiT an klaviSebis <Alt>+<Tab> kombinaciiT.

statusis veli. statusis, anu mdgomareobis veli aris interfeisis kidev erTi
elementi, romelic Word-is fanjris qveda nawilSi mdebareobs. aq mogvecema cnobebi
samuSao aris da klaviaturis zogierTi mmarTveli klaviSis mimdinare mdgomareobis
(Caps Lock da sxv.), furclebis saerTo raodenobis, gverdis, striqonis da svetis
nomrebis (Page Number, Line Number, Column), furclis sxvadasxva stilis, parametrebis
da zomis Sesaxeb da sxva.
ekranis reJimis (daTvalierebis reJimis) stilis Secvla xdeba statusis zolSi
arsebuli RilakebiT:

- Print Layout (dasabeWdi stili);

- Full Screen Reading (ekranis sruli wakiTxva);

- Web Layout (qseluri stili);

- Outline (sqema)

- Draft (proeqti)

- Zoom masStabis Sesacvlelad ixmareba. is SegviZlia

vamoZravoT an davaWiroT “plus” da “minus” Rilakebs, rac masStabis gazrdis an
Semcirebis saSualebas mogvcems.
samuSao furclis stilis Secvlis operaciebi sruldeba View menius Document
Views instrumentebis jgufis, xolo masStabis Secvla ki imave meniu Zoom
instrumentebis jgufis Sesabamisi Rilakebis gamoyenebiT. View menius Zoom
instrumentebis jgufis Zoom RilakiT gaixsneba imave saxelwodebis dialoguri
fanjara, sadac Zoom to gadamrTvelebis saSualebiT SeiZleba avirCioT dokumentis
gverdebis Cvenebis reJimebi. RilakiT 100% _ dokuments vaCvenebT Tavisi sruli zomiT,
One Page _ mxolod erT gverds, Two Pages _ erTdroulad or-or gverds, xolo Page
Width _ dokumentis gverds aCvenebs ekranis mTel siganeze.

56
 statusis striqonis sainformacio blokebi warmoadgenen Rilakebs, romelTa
daniSnulebaa brZanebebis swrafi gamoZaxeba. magaliTad, furclebis raodenobis
Rilakze dawkapunebisas ixsneba fanjara Find and Replace, romliTac dokumentis sxva
furcelze swrafad gadasvlaa SesaZlebeli. sityvebis raodenobis Rilakze
dawkapunebiT gaixsneba dokumentis statistikis fanjara (sur. 3-4), sadac naCvenebia
striqonebis, abzacebis, simboloebis ricxvi intervaliT da intervalis gareSe. igive
fanjris gaxsna SesaZlebelia Review menius Proofing instrumentebis jgufis Word
Count brZanebiTac.

sur. 3-4. Word Count fanjara

enis amsaxvel Rilakze dawkapunebiT gaixsneba mimdinare dokumentSi enis
amosarCevi fanjara, romlisTvisac Semowmdeba orTografia da bolos Proofing errors

were found Rilakze dawkapunebiT, romelic uCvenebs orTografiuli Secdomebis

raodenobas (mosaxerxebelia mxolod ucxo enasTan muSaobis dros), aseve gaixsneba
damatebiTi fanjara (sur. 3-5) romelSic gamoCndeba teqstSi SecdomasTan axlos mdgomi
sityvebi da SesaZlebeli iqneba sityvis Semcvleli variantis amorCeva an orTografiis
Semowmebidan misi gamoricxva.

sur. 3-5. orTografiuli Secdomebis

maCvenebeli damatebiTi fanjara

status zolze mausis marjvena Rilakis dawkapunebiT misi momarTva gaxsnili

Customize Status Bar konteqsturi meniudan xdeba (sur. 3-6). amonaTebul meniuSi mogecemaT
ara marto usargeblo brZanebebis gamorTvis, aramed im brZanebebis
CarTvis SesaZleblobac, romlebic araaqtiurni arian gulisxmobis principiT, magram

57
Tqven gesaWiroebaT. magaliTad, SegiZliaT CarToT klaviaturis Caps Lock klaviSze
xelis daWeris, striqonis nomrebis, ganyofilebebis, svetebis da sxva monacemebis
gamosaxuleba.

sur. 3-6. meniu Customize Status Bar

3.2. dokumentis Seqmna, Senaxva da gaxsna

axali dokumentis gamotana. Word-is gaSvebisas avtomaturad gamodis axali

furceli, romelic momxmarebels SeuZlia Seqmnas dokumentad. momxmarebels aseve
SeuZlia Seqmnas da erTdroulad gamoiyenos ramodenime dokumenti. axali dokumentis
Seqmna Semdegnairad xorcieldeba: File meniuSi virCevT New brZanebas,
romlis Semdegac gaixsneba ori velisagan Semdgari damatebiTi fanjara (sur. 3-7).

sur. 3-7. ori velisagan Semdgari damatebiTi fanjara

58
 pirveli velis Available (Sablonebi) Hom ganyofilebaSi davinaxavT variantebs,
romelTagan virCevT sasurvels, axali dokumentis Seqmnis mizniT, an dokuments
kompiuterSi arsebuli Sablonis an failis mixedviT. Tu aris internet wvdoma, Cven
SeiZleba movZebnoT is Sablonebi, romlebic xelmisawvdomi iqneba imave velis
Office.com Templates ganyofilebis saSualebiT internetidan. gaxsnili damatebiTi
fanjris meore velSi SerCeuli Sabloni gamoisaxeba furclis formatiT.
axali dokumentis Seqmna SesaZlebelia agreTve <Ctrl>+<N> klaviSebis
kombinaciiT.

failis Senaxva. failis Senaxvis ramdenime gza arsebobs: avirCioT File meniuSi Save
brZaneba an gamoviyenoT klaviSebis <Ctrl>+<S> kombinacia, romlis Semdegac gaixsneba
Save As damatebiTi fanjara. gamonaTebuli dialogis File Name velSi SevitanoT failis
sasurveli saxeli. Tu fails ar vqmniT My Documents katalogSi, sanavigacio panelidan
avirCioT saWiro diski da katalogi, xolo Save as type velSi SevarCioT Sesaqmneli
failis tipi da davaWiroT xeli Save Rilaks an <Enter> klaviSs. miaqcieT yuradReba
imas, rom Word-Si Seqmnili failebi .docx gafarToebiT inaxeba.

failis Senaxva axali saxeliT. avirCioT File meniuSi Save As brZaneba, romlis
Semdegac gaixsneba Save As damatebiTi fanjara. gamonaTebuli dialogis File Name velSi
SevitanoT failis axali saxeli. igive operaciis Sesruleba <F12> klaviSis
daxmarebiTac SegviZlia.

dokumentis Senaxva cvlilebis Semdeg. ukve arsebul failSi Setanili cvlilebebis

damaxsovreba xdeba File menius Save brZanebiT an klaviSTa kombinaciiT
<Ctrl>+<S>.
arsebuli dokumentis gaxsna. ukve arsebuli dokumentis, failis gasaxsnelad
avirCioT File menius Open brZaneba, an davaWiroT klaviSTa kombinaciiT <Ctrl>+<O>.
gamonaTebuli dialogis fanjris CamonaTvalSi movniSnoT an File Name velSi avkrifoT
saWiro failis saxeli. Tu faili ar imyofeba mimdinare katalogSi misi
adgilsamyofeli davazustoT sanavigacio panelidan da xeli davaWiroT Open Rilaks
an <Enter> klaviSs.

dokumentis daxurva. failis daxurva SeiZleba File menius Close brZanebiT an Word-
is Sesabamisi fanjris marjvena zeda kuTxeSi moTavsebul Close Rilakze dawkapunebiT,
an <Ctrl>+<F4> klaviSTa kombinaciiT. Tu dokumenti masSi Setanili cvlilebebis Semdeg
ar iyo diskze Cawerili, maSin programa damatebiTi SekiTxvis saxiT Segvaxsenebs am
procesis Catarebis mizanSewonilobis Sesaxeb.

3.3. furclis parametrebis momarTva

dokumentis Seqmnisas, pirvel rigSi, furclis parametrebi unda movmarToT. am
operacias Page Layout menius Page Setup da Page Background CanarTebis jgufSi
ganlagebuli instrumentebis Rilakebis saSualebiT vasrulebT (sur. 3-8).

59
 sur. 3-8. Page Layout menius Page Setup da Page Background CanarTebi

Page Layout menius Page Setup instrumentebis jgufis marjvena kuTxeSi arsebul
isarze dawkapunebiT gaixsneba Page Setup dialoguri fanjara (sur. 3-9).

sur. 3-9. Page Setup dialoguri fanjara

am dialoguri fanjris Margins CanarTidan xdeba furclis mindvris zomebisa da
misi orientaciis daformateba. furclis mindvrebi es aris furclis garSemo
gamotovebuli adgilebi, romlebzec saWiroebis SemTxvevaSi SesaZlebelia zogierTi
punqtis ganTavseba, rogoricaა TavsarTebi, bolosarTebi, gverdis nomrebi da sxva.
Margins velSi saWiro mniSvnelobebis Caweris gziT SegviZlia SevarCioT
CvenTvis saWiro mindvris zomebi: Top – zeda, Bottom – qveda, Left – marcxena, Right –
marjvena, agreTve dokumentis akinZvisaTvis saWiro velis zomisa da adgilis
gansazRvra, Gutter – asakinZi velis zoma, Gutter position – akinZvis pozicia (dokumenti
SeiZleba aikinZos Left _ marcxena mxridan an Top _ zemodan). igive operacia SeiZleba
Sesruldes Page Setup instrumentebis jgufis Margins RilakiT CamoSlil siaSi CvenTvis
misaRebi mniSvnelobebis SerCevis gziT. Tu am siaSi avirCevT Custom Margins brZanebas,
maSin isev gaixsneba Page Setup dialoguri fanjris Margins CanarTi.

Pages velis Multiple pages fanjaraSi dokumentisaTvis unda SeirCes furclebze

teqstis ganlagebis reJimi: Normal _ normaluri; Mirror margins _ sarkiseburi, am dros
Margins velSi mindori Left icvleba Inside-iT _furclis Siga mxare, xolo Right _ Outside-
iT _ furclis gare mxare; 2 pages per sheet _ ori gverdi erT furcelze da book fold
60
_nakeci wignis stilSi (am dros furclis orientacia aucileblad horizontaluri
unda iyos, xolo Margins velSi igive cvlileba xdeba, rac Mirror margins-is SemTxvevaSi).
imisaTvis, rom yovelma momdevno axalma dokumentma avtomaturad gamoiyenos
mindvrebis momarTvis axali parametrebi, Page Setup dialogur fanjaraSi davawkapunoT
Set As Default Rilakze da Semdeg OK-ze. momarTvis axali parametrebi iqneba Senaxuli
im SablonSi _ template, romelsac iyenebs Cveni dokumenti.

Page Setup dialoguri fanjris Margins CanarTis Orientation velidan ganisazRvreba

furclis orientacia: Portrait _ portretis stili da Landscape _ peizaJis stili.
furclis orientacia ganisazRvreba Page Setup instrumentebis jgufis Orientation
RilakiTac.
Tu gvsurs, dokumentis calkeul furcels, paragrafs an abzacs SevucvaloT
orientacia, maSin movniSnoT dokumentis es nawili da Page Setup dialoguri fanjris
Margins CanarTis Orientation velSi avirCioT furclis sasurveli orientacia, xolo

Apply to velSi avirCioT Selected text mniSvneloba. Word-i moniSnul teqsts

gadaanacvlebs axal furcelze, xolo mimdebare teqstebs calkeul furclebze. am
fanjris Paper CanarTidan virCevT furclis zomebs, kerZod, Paper size velis fanjaraSi
furclis standartul zomebs (Letter, Tabloid, Ledger, Legal, A3, A4, A5 da sxva) Soris
SegviZlia SevarCioT CvenTvis sasurveli, an mivaniWoT sruliad arastandartuli zoma
(Custom size). igive operacias asrulebs Page Setup instrumentebis jgufis Size Rilaki.
Tu CamoSlil siaSi avirCevT More Pape Sizes brZanebas, maSin isev gaixsneba Page Setup.
dialoguri fanjris Paper CanarTi.
Page Setup fanjris Layout CanarTis Section velis saSualebiT SeiZleba
ganvsazRvroT seqciis dasawyisi, iqneba is axali gverdi, axal sveti, kenti Tu luwi
gverdi, an moxdes misi gagrZeleba (sur. 3-10).

61
 sur. 3-10. Layout CanarTi

Headers and footers velis Different odd and even fanjaraSi almis CarTva kent da luw
gverdebze furclis TavsarTis an bolosarTis ganTavsebis saSualebas iZleva.
Tu alami gamorTulia, maSin yvela gverdi erTnairi iqneba, xolo Tu Different first page
fanjaraSi alami CarTulia, dokumentis pirveli gverdis TavsarTi an bolosarTi sxva
gverdebisagan iqneba gansxvavebuli. From edge-s Header da Footer mTvlelebis saSualebiT
ganisazRvreba TavsarTis an bolosarTis sidide furclis kidedan, Page velis Vertical
alignment fanjaraSi ki virCevT teqstis vertikalurad sworebis reJims.

sur. 3-11. Line Numbers RilakiT CamoSlili

fanjara
striqonebis dasanomrad gamoiyeneba Page Layout menius Page Setup instrumentebis
jgufis Line Numbers Rilaki. CamoiSleba fanjara (sur. 3-11), sadac, Tu avirCevT
Continuous brZanebas, moxdeba mTeli dokumentis mimdevrobiT gadanomrva; Restart Each
Page brZanebiT moxdeba yoveli gverdis xelaxli gadanomrva; Restart Each Section
brZanebiT _ xelaxla gadainomreba yoveli seqcia; Suppress for Current Paragraph brZanebiT

62
nomrebi moexsneba mimdinare abzacs, xolo None brZanebiT – mTel dokuments. Line
Numbering Options brZanebiT gaixsneba Page Setup fanjris Layout CanarTi.

Tu mausiT davawkapunebT Line Numbers Rilakze, maSin gaixsneba imave saxelwodebis

damatebiTi dialoguri fanjara, romlis saSualebiTac SeiZleba striqonTa
gadanomrvis parametrebis momarTva.


cxrili da figura iTvleba, rogorc erTi striqoni; teqsturi yuTi iTvleba aseve
erT striqonad, Tu is moTavsebulia arsebul teqstTan erTad gverdze. Tu gverdze
moTavsebuli teqsti teqstur yuTs ekvris garSemo, teqstSi striqonebi iqneba
daTvlili, xolo Tu ganTavsebulia yuTis SigniT, maSin misi daTvla SeuZlebelia.

furclis TavsarTi da bolosarTi. rogorc zemoT aRiniSna, Microsoft Word

Office-Si yoveli samuSao furclis amonabeWds swrafad SeiZleba davumatoT TavsarTi
da bolosarTi, sadac ganTavsebuli iqneba momxmareblisaTvis sasargeblo
informacia da romlis zomac Page Setup fanjris Layout CanarTis saSualebiT
ganisazRvreba.
Insert menius Header & Footer instrumentebis jgufis Header da Footer RilakebiT
CamoiSleba Built-In fanjara, sadac SeiZleba SeirCes TavsarTis an bolosarTis
SemoTavazebuli nimuSebidan erT-erTi. Tu gvsurs gansxvavebuli TavsarTis
(bolosarTis) Seqmna an gvsurs misi redaqtireba, maSin CamoSlil fanjaraSi unda
avirCioT brZaneba Edit Header (Edit Footer). amis Semdeg teqsti gafermkrTaldeba da
kursori dadgeba TavsarTze (bolosarTze) da meniuebis sias daemateba damatebiTi
Header & Footer ToolsDesign meniu. am menius Rilakebis saSualebiT SeiZleba TavsarTsa
da/an bolosarTSi CavsvaT gverdis nomeri, TariRi da dro, saqaRaldisa da failis
saxeli, suraTi, ganisazRvros maTi zomebi, Seiqmnas gansxvavebuli TavsarTis
(bolosarTis) mqone pirveli, kenti da luwi furclebi, davmaloT an gamovaCinoT
teqsti, moxdes gadasvla momdevno, an wina TavsarTze (bolosarTze), aseve TavsarTidan
_ bolosarTze da piriqiT (sur. 3-12). TavsarTis (bolosarTis) redaqtirebis reJimis
dasruleba damatebiTi menius Close instrumentebis jgufis Close Header and Footer
RilakiT xdeba. redaqtirebuli an axali TavsarTi (bolosarTi) SeiZleba SevinaxoT
galereaSi CamoSlil fanjaraSi Save Selecction to Headeer Gallery (Save Selection to Footer
Gallery) brZanebis arCeviT.

sur.
3-12. Header & Footer, Insert, Navigation, Options,
Position da Close qvemeniuebi

63
 3.4. teqstis akreba-redaqtireba. teqstis daformateba

teqstis Cawera dokumentSi. teqsturi tipis monacemi simboloTa nebismieri

mimdevrobaa. Tu teqsti erT striqonSi ver eteva, is avtomaturad gadava axal
striqonze. teqstis akrebamde unda moxdes Sriftis SerCeva da daformateba. teqstis
akrebis dros axal abzacze gadasvla xorcieldeba <Enter> klaviSiT. asomTavruli
asoebis Seyvana <Shift> klaviSiT aris SesaZlebeli. Tu CarTuli gvaqvs <Caps Lock>
klaviSi, asomTavruli asoebi ikribeba avtomaturad, xolo patara asoebi ki <Shift>
klaviSis gamoyenebiT. sxva simboloebis akrebis dros unda gvaxsovdes, rom is
simboloebi, romelic klaviSze qvemoT aris dawerili ikribeba pirdapir, xolo zemo
<Shift> klaviSis saSualebiT. klaviSi <Tab> gamoiyeneba tabulaciis an cxrilis
ujredebSi gadasaadgileblad.
yovel dokumentSi arsebobs uxilavi markerebi, romlebic Seesabameba axal
abzacze gadasvlas (¶), intervals (.), CamonaTvals an tabulaciis niSans ()¶da sxva.
aRniSnuli simboloebis beWdva ar xdeba. es simboloebi xilulia mxolod im
SemTxvevaSi, rodesac CarTulia Home menius Paragraph instrumentebis jgufis Show/Hide

Rilaki. am Rilakis gamorTva imave wesiT xdeba.

dokumentSi gadaadgileba. failis teqstSi swrafi gadaadgileba xorcieldeba

klaviaturis kursoris gadasaadgilebeli klaviSebiT da maTi kombinaciebiT:
<> – erTi simboloTi marjvniv;
<> – erTi simboloTi marcxniv;
<> – erTi striqoniT zemoT;
<> – erTi striqoniT qvemoT;
<Home> – striqonis TavSi;
<Ctrl>+<Home> – dokumentis TavSi;
<End> –striqonis boloSi;
<Ctrl>+<End> – dokumentis boloSi;
<Ctrl>+<> – erTi sityviT marjvniv;
<Ctrl>+<> – erTi sityviT marcxniv;
<Ctrl>+<> – erTi abzaciT zemoT;
<Ctrl>+<> – erTi abzaciT qvemoT;
<PgUp> – erTi ekraniT zemoT;
<PgDn> – erTi ekraniT qvemoT; <Ctrl>+<PgUp>
– erTi furcliT zemoT;

<Ctrl>+<PgDn> – erTi furcliT qvemoT.

fragmentis moniSvna. Word-Si muSaobisas teqstis fragmentze sxvadasxva

operaciis Sesasruleblad jer saWiroa am fragmentis moniSvna.
64
 fragmentis mosaniSnad unda davayenoT mausis maCvenebeli fragmentis dasawyisSi
da mausis marcxena Rilakidan TiTis auReblad gadavataroT is fragmentis bolomde.
arsebobs fragmentis moniSvnis sxva xerxic: davayenoT mausis maCvenebeli
fragmentis erT-erT mxares, davaWiroT xeli <Shift> klaviSs da Semdeg mausis
maCvenebeli davawkapunoT fragmentis meore boloSi, an davayenoT mausis maCvenebeli
fragmentis erT-erT mxares, davaWiroT xeli <Shift> klaviSs da Semdeg TiTis
auReblad kursoris gadaadgilebis klaviSebiT movniSnoT saWiro fragmenti. mxolod
erTi sityvis mosaniSnad sakmarisia mausiT orjer davawkapunoT am sityvaze. mausis
zedized samjer dawkapunebiT moiniSneba mTeli abzaci. mTeli striqonis mosaniSnad
sakmarisia mausis maCvenebeli davayenoT am striqonis gaswvriv mindorze da rodesac
is miiRebs marjvniv gadaxrili isris formas erTxel davawkapunoT mausis marcxena
Rilakze. orjer dawkapunebis SemTxvevaSi moiniSneba mTeli abzaci.
erTi sasurveli winadadebis mosaniSnad xeli davaWiroT <Ctrl> klaviSs da
mausiT davawkapunoT am winadadebis nebismier sityvaze.
mTeli teqstis mosaniSnad saWiroa SevasruloT Home menius Editing instrumentebis
jgufis SelectSelect All brZaneba, an gamoviyenoT klaviSTa <Ctrl>+<A> kombinacia.
dokumentSi erTnairi formatis mqone fragmentebis moniSvna SesaZlebelia
Home menius Editing instrumentebis jguufis SelectSelect Text with Similar Formatting
brZanebiT.

Sriftis daformateba. Sriftis dasaformateblad Home menius Font instrumentebis

jgufis (sur. 3-13) marjvena kuTxeSi mdgom isarze mausis dawkapunebiT gaixsneba
dialoguri fanjara (sur. 3-14)

sur. 3-13. Clipboard, Font, Paragraph, Styles da Editing instrumentebis jgufebi

65
 sur. 3-14. Font dialoguri fanjris Font CanarTi
am fanjris Font CanarTidan xdeba Sriftis daformateba. Sesabamis velebSi saWiro
parametrebis momarTviT SegviZlia SevarCioT saWiro Font –Srifti, Font style – Sriftis
stili Size – zoma, Font color – Sriftis feri, Underline style – xazgasmis tipi, Underline
color – xazgasmis feri, xolo Effects velSi SegviZlia avirCioT Sriftebis efeqtebi:
Strikethrough –xazgadasmuli, Double strikethrough – orxazgadasmuli, Superscript – zeda
indeqsi, Subscript – qveda indeqsi, Shadow – CrdiliT, Outline –garexazSemovlebuli,
Emboss – amokveTili, Engrave – amoburculi,

Small caps – patara asoebic asomTavruliT, All caps – ყvela aso asomTavruliT da
Hidden – damaluli.
Sriftis dasaformateblad saWiro zogierTi operacis Catareba mokle gziTacaa
SesaZlebeli: Home menius Font instrumentebis jgufis (sur. 3-13) Sesabamisi Rilakეbis
daxmarebiT. esenia:

66
 - gamuqebuli simboloebi;

- daxrili simboloebi;

- xazgasmuli simboloebi;

- xazgadაsmuli simboloebi;

- zeda indეqsi;

- qveda indeqsi;

- teqsti moniSvna arCeuli feriT;

- Sriftis feris SerCeva;

- Sriftis gazrda erTi zomiT;

- Sriftis Semcireba erTi zomiT;

- mTeli teqstis daformatebis gasufTaveba;

- teqstSi asomTavruli asoebis stilis Secvla. CamoSlil siaSi

avirCioT CvenTvis sasurveli stili:

- Sentence case _ winadadebidan pirveli asos asomTavrulad Cawerisa da yvela

danarCeni asoebis, simbolebis nusxur asoebad datoveba;

- lowercase _ yvela aso an simbolo gadakeTdes patarad;

- UPPERCASSE _ yvela aso an simbolo gadakeTdes asomTavrulad;

− Capitalize Each Word _ yvela sityvis pirveli aso gadakeTdes

asomTavrulad da yvela danarCeni aso nusxurad;

- tOGGLE ASE _ yvela sityvis pirveli aso gadakeTdes nusxurad da

yvela danarCeni aso ki asomTavrulad.

teqstis kideebis vertikaluri sworeba, abzacis da striqonebs Soris

intervali. teqstis akreba abzacis daformatebiT iwyeba. abzacis daformateba
SesaZlebelia saxazavze ganTavsebuli isrebis saSualebiT, aseve Home menius Paragraph
instrumentebis jgufis marjvena mxares moTavsebul isrian Rilakze dawkapunebiT.
gaxsnili dialoguri, Paragraph fanjris (sur. 3-15)

67
 sur.
3-15. Paragraph dialoguri fanjara

Indents and Spacing CanarTis Indentation velis Special CamonaTvalSi avirCioT abzacis
pirveli striqonis dacilebis reJimi gverdis mindvridan, manZili ki ganvsazRvroT By
parametris miTiTebiT, Left da Right gadamrTvelebiT SegviZlia davayenoT furclis
mindvridan teqstis dacilebis intervali. imave operaciis
Sesruleba SeiZleba Home menius Paragraph instrumentebis jgufSi ganlagebuli
RilakebiT:

- Decrease Indent;

- Increase Indent,

an Page Layout menius Paragraph instrumentebis jgufSi Indent areSi ganlagebuli

gadamrTvelebis saSualebiT:

- Left;
- Right.

68
 am CanarTis General velis Alignment CamonaTvalSi SegviZlia avirCioT teqstis
sworebis reJimi Left – marcxena sazRvris mimarT, Right – marjvena sazRvris mimarT,

Center – centris mimarT da Justify – teqstis sworeba rogorc marcxena, ise marjvena
sazRvris mimarT sityvebs Soris arsebuli intervalis gazrdis xarjze.
aRniSnuli reJimebis momarTva, agreTve, SesaZlebelia Home menius Paragraph
instrumentebis jgufSi ganlagebuli RilakebiT:

- Align Text Left; - Center; - Align Text Right;

- Justify.

Spacing velis (sur. 3-15) Line Spacing CamonaTvalis At parametris

miTiTebiT vafiqsirebT intervals (Single – 1 intervali, 1,5 lines – 1,5
intervali, Double – 2 intervali da a. S.) striqonebs Soris. analogiuri qmedeba
SeiZleba SevasruloT
Home menius Paragraph instrumentebis jgufSi moTavsebuli - Line spaging Rilakis
saSualebiT; Before da After parametrebis meSveobiT SeiZleba davayenoT manZili abzacebs
Soris an Page Layout menius Paragraph instrumentebis jgufSi Spacing areSi ganlagebuli
Before da After gadamrTvelebis saSualebiT.

teqstis fonis Seqmna. moniSnuli teqstis an paragrafisTvis sasurveli fonis

Sesaqmnelad gamoiyeneba Home menius Paragraph instrumentebis jgufSi moTavsebuli
Shading Rilaki.

formatis kopireba. sxva fragmentebze gamosayeneblad daformatebis parametrebis

kopirebisaTvis gamoiyeneba Home menius Clipboard instrumentebis jgufis
Format painter Rilaki: movniSnoT fragmenti, romlis formatis kopirebac gvsurs;
mausis maCvenebeli Format painter Rilakze erTxel davawkapunoT is miiRebs funjis
formas, Semdeg mausis am maCvenebliT movniSnoT fragmenti, romelzec gvsurs
gavrceldes aRniSnuli formati. Tu mausiT Format Painter Rilakze orjer
davawkapunebT, maSin imave formatis dokumentis sxvadasxva adgilze mravaljer
gamoyenebis saSualeba gveZleva, vidre ar moxdeba aRniSnuli Rilakis amorTva masTan
mausis dawkapunebiT an <ESC> klaviSiT. formatis kopireba gamoiyeneba suraTis CarCos
kopirebis drosac. Format Painter Rilaki ar muSaobs WordArt-Si gamoyenebuli teqstebis
Sriftis da Sriftis zomis kopirebis gansaxorcieleblad.

3.5. siebisa da CamonaTvlebis Sedgena

69
 siisa da CamonaTvalis Sedgenis brZanebebs ganekuTvneba siebTan samuSao
instrumentebi, romlეbic ganTavsebulia Home menius Paragraph instrumentebis jgufSi

- Bullets, - Numbering da - Miltilevel List Rilakebis saxiT.

markirebuli an danomrili siebis Sesadgeni Rilakebi damatebiT CamoSlad
fanjrebs (sur. 3-16) Seicavs, saidanac SeiZleba numeraciisaTvis gankuTvnili
markerebis an simboloebis xSirad gamosayenebeli formatidan saWiros amorCeva.

sur. 3-16. Bullets da Numbering Rilakebis damatebiTi CamoSladi fanjrebi

am variantebidan Tu arc erT ar gamodgeba, saWiro xdeba siis parametrebis

dialogis fanjris gamoZaxeba Defin New Bulleet da Define New Number Format brZanebebis
SerCeviT da gaixsneba imave dasaxelebis dialoguri fanjrebi, sadac unda SeirCes
saWiro simbolo suraTi an ricxviTi formati.

CamonaTvalis alfavituri dalageba. erTdoniani niSnakebis an danomrili

teqsturi CamonaTvalis alfavitis mixedviT dalageba swrafad da iolad aris
SesaZlebeli: movniSnoT teqsti da davawkapunoT Home menius Paragraph instrumentebis

jgufis Sort Rilakze. gaixsneba Sort Text dialoguri fanjara (sur. 3-17), romlis Sort
by velSi unda avirCioT Paragraphs da Text-i, dalagebis wesi zrdadobiT _ Ascending Tu
klebadobiT _ Descending da davaWiroT OK Rilaks.

70
 sur.
3-17. Sort Text dialoguri fanjara

instrumentebis mini-paneli. misi danaxva SesaZlebeblia or SemTxvevaSi – mausis

marjvena Rilakze dawkapunebiT da teqstis moniSvnis dros. Tumca meore SemTxvevaSi
is TiTqmis SeumCnevlad mqralia. is Cndeba gamoyofili teqstis zemoT, magram TiTqmis
gamWvirvalea da mkafio gamoCndeba, Tu masTan mausis kursors miviyvanT.

instrumentebis mini-panelze gamotanilia ufro xSirad gamoyenebadi simboloebis

da abzacebis daformatebis instrumentebi. maTi gamoyeneba xelsayrelia feris,
stilis, Sriftis garnituris da moxazulobis Sesacvlelad. feris Casasxmelad da
nimuSis mixedviT kopirebis dros. daformatebis parametrebis
Sesacvlelad, saWiroa Home meniuSi dabruneba, rac xSirad mouxerxebelia. minipaneli
ki yovellTvis iqvea. misi udidesi upiratesoba imaSi mdgomareobs, rom is kursoris
moSorebisTanave imaleba.

fragmentis axliT Secvla. movniSnoT fragmenti, romlis Secvlasac vapirebT

da avkriboT axali monacemi. fragmentis waSla. avirCioT fragmenti, romelic unda

wavSaloT da xeli davaWiroT <Del> klaviSs

3.6. Ziebis operaciebi

fragmentis Zebna da Secvla. fragmentis mosaZebnad davawkapunoT Home menius

Editing CanarTis Find an FindFind... brZanebaze an gamoviyenoT klaviSTa <Ctrl>+<F>
kombinacia; gaixsneba Navigation dialoguri fanjra (sur. 3-18). dialogis velSi
SevitanoT mosaZebni fragmenti da dokumentSi avtomaturad moiZebneba sxva msgavsi
monacemi.

71
 sur. 3.18. dialoguri fanjra
Navigation

monacemis mosaZebnad da mis Sesacvlelad davawkapunoT Home menius Editing

CanarTis Replace brZanebaze an gamoviyenoT klaviSTa <Ctrl>+<H> kombinacia, ris
Semdegac gaixsneba Find and Replaace dialoguri fanjris Replace CanarTi (sur. 3-19),
romlis dialogis Find what velSi unda SevitanoT saZebni, xolo Replace with velSi
Semcvleli monacemebi .

sur. 3-19. Find and Replace dialoguri fanjara

Tu dokumentSi yvela saZebni monacemis Secvla gvsurs, Semcvleli monacemiT

davaWiroT Replace All. Tu vcvliT mxolod zogierT monacems, jer davaWiroT Find Next
Rilaks, Semdeg ki yovel Sesacvlel monacemze Replace, xolo ucvlelad dasatovebel
monacemze kvlav gamoviyenoT Find Next Rilaki.

imave instrumentebis jgufis FindGo To ... CanarTiT an <Ctrl>+<G> klaviSTa

kombinaciiT swrafad SeiZleba gadavideT mocemuli dokumentis miTiTebul gverdze,
seqtorze, striqonze sqolioze, komentarze, TavsarTsa da bolosarTze, an dokumentis
nebismier sxva nawilze.

72
 3.7. Word-Si efeqtiani muSaobis saSualebebi

fragmentis gadatana da kopireba. fragmentis gadatanisa da kopirebisTvis

movniSnoT fragmenti, mausiT davawkapunoT Home menius Clipboard instrumentebis
jgufis Cut brZanebaze, Tu sruldeba gadatanis operacia, xolo kopirebis
SemTxvevaSi _ Copy brZanebaze; Semdeg kursori dokumentis im adgilze unda
davafiqsiroT, sadac damaxsovrebuli fragmentis ganTavseba gvinda; gavceT Home
menius ClipboardPaste brZaneba. am operaciebis Sesruleba SesaZlebelia konteqsturi
menius Cut, Copy, Paste brZanebebiT an klaviSTa Cut – <Ctrl>+<X>, Copy – <Ctrl>+<C>, Paste –

<Ctrl>+<V> kombinaciis saSualebiTac. moniSnuli fragmentis gadatana SeiZleba aseve

mausis Cavleba-gadaTrevis meTodiT, risTvisac mausis maCveenebeli unda mivitanoT
gamoyofil fragmentTan da roca is iRebs marcxniv daxrili isris formas, marcxena
Rilakidan xelis auReblad gadavitanoT saWiro adgilas. Tu am operaciis dro
gamoviyenebT <Ctrl> klaviSs, mausis maCvenebeli fragmentize mitanisTanave miiRebs
marcxniv daxrili isris formas, romlis qveda marjvena mxares gaCndeba `plus” niSani.
am dros moxdeba gamoyofili fragmentis kopireba.
Home menius Clipboard instrumentebis jgufis marjvena areSi moTavsebul isarze
dawkapunebiT dokumentis marcxniv gaixsneba Clipboard fanjara (sur. 3-20), romelSic 24
sxvadasxva fragmentis damaxsovreba SegviZlia. mausis kursori davayenoT dokumentis
sasurvel adgilze da Clipboard fanjaraSi saWiro fragmentze mausis dawkapunebiT
moxdeba am fragmentis kopireba. Paste All Rilakze mausis dawkapunebiT moxdeba buferSi
damaxsovrebuli yvela fragmentis erTdrouli kopireba im mimdevrobiT, ra
mimdevrobiTac moxda maTi damaxsovreba. Clear All Rilakze mausis dawkapunebiT
kopirebuli fragmentebisagan mTlianad vasufTavebT bufers.

73
 sur. 3-20. fanjara Clipboard

bolo moqmedebebis gauqmeba da gauqmebuli moqmedebis aRdgena. bolo

moqmedebebis gauqmeba SeiZleba movaxdinoT Undo Rilakze daWeriT an <Ctrl>+<Z>
klaviSTa kombinaciiT. am wesiT Cven SegviZlia bolo 16 moqmedebis gauqmeba. Word-Si
agreTve gaTvaliswinebulia gauqmebuli operaciebis aRdgena, romelic SeiZleba
SevasruloT swrafi mimarTvis instrumentTa panelis Redo Rilakze daWeriT an
<Ctrl>+<Y> klaviSTa kombinaciiT.

dokumentis dayofa samuSao areebad. monacemTa grZel dokumentebTan muSaobisas

xSirad mosaxerxebelia dokumentis horizontalur or samuSao ared dayofa. am
moqmedebis Sesruleba SeiZleba Sesruldes View menius Window instrumentebis jgufis
Split brZanebiT. am dros yoveli samuSao ares aqvs Tavisi daTvalierebis zoli.
furclis areebad dayofis gasauqmeblad saWiroa SevasruloT igive instrumentebis
jgufis Remove Split brZaneba an mausiT orjer davawkapunoT gamyof sazRvarze.

dokumentis fanjrebi. Tu ekranze erTdroulad gaxsnilia ramodenime dokumenti,

maSin View meniu Window instrumentebis jgufis Arange All brZanebiT isini SegviZlia
ganvalagoT ekranze horizontalurad, xolo igive instrumentebis jgufis View Side
by Side brZanebiT mxolod ori dokumenti SegviZlia ganvalagoT ekranze vertikalurad,
erTmaneTis gverdiT. amasTan, Tu erTdroulad gaxsnilia orze meti dokumenti, maSin
gaixsneba damatebiTi Compare Side by Side fanjara, sadac unda avarCioT im dokumentis
saxeli, romelic gvsurs ganTavsdes aqtiuri (pirveli) dokumentis gverdiT. Tu
CarTulia Synchronous Scrolling Rilaki, maSin dokumentebis gadafurcvla xdeba
erTdroulad _ sinqronulad, rac Zalze mosaxerxebelia dokumentebis Sedarebis

74
dros. am reJimis gamorTva xdeba imave RilakiT. Reset Window Position RilakiT
SesaZlebelia am ori dokumentis gadanacvleba _ poziciis Secvla.
Word-Si SeiZleba erTi da imave dokumentis ramodenime fanjaraSi gamoCena. es
SeiZleba ganxorcieldes View menius Window instrumentebis jgufis New Window
brZanebiT, xolo Semdeg yvela gaxsnili fanjara ekranze SeiZleba erTdroulad gamova
imave instrumentebis jgufis Arrange All brZanebiT.
Tu ekranze erTdroulad gaxsnilia ramodenime dokumenti, maSin imave
instrumentebis jgufis Switch Windows Rilakis saSualebiT SeiZleba gavaaqtiuroT
nebismieri gaxsnili dokumenti.

3.8. gverdebis numeracia

gverdebis numeracia Insert menius Header & Footer instrumentebis jgufis Page
Number RilakiT xdeba. CamoSlil fanjaraSi SevarCevT nomris ganTavsebis adgils da
amis Semdeg CamoiSleba numeraciebis nimuSebis galerea, sadac SeiZleba sasurveli
stilis numeraciis SerCeva. stilis SerCevis Semdeg dokumenti gadadis TavsarTisa da
bolosarTis redaqtirebis reJimSi da avtomaturad CairTveba Header & Footer
ToolsDesign meniu.

dokumentSi gverdebis numeracia avtomaturad erTianiT iwyeba. Tu dokumenti sxva

dokumentis gagrZelebaa da ar gvsurs numeraciis erTiT dawyeba, maSin CamoSlil siaSi
unda avirCioT Format Page Numbers brZaneba. gaixsneba Page Number Format dialoguri
fanjara, sadac SeiZleba SeirCes rogorc numeraciis formati, aseve misi sawyisi
mniSvnelobac (sur. 3-21).

sur. 3-21. Page Number Format

damatebiTi dialoguri fanjara
3.9. komentari

Word-Si nebismier fragments SeiZleba gavukeToT komentari, risTvisac unda

movniSnoT saWiro fragmenti da Semdeg SevasruloT Review menius Comments
75
instrumentebis jgufis New Comment brZaneba (sur. 3-22). fragmentis gaswvriv marjvena
mindorze teqstis Casawerad gamoCndeba teqsturi yuTi. teqstis Sriftis, zomis, feris,
stilis arCeva SegviZlia Home menius Font instrumentebis jgufis saSualebiT.
komentaris teqstis akrebis Semdeg davawkapunoT dokumentis nebismier adgilze an
davaWiroT xeli <Esc> klaviSs.

sur. 3-22. Comments

instrumentebis jgufi

gakeTebuli komentaris gasauqmeblad gavaaqtiuroT saWiro komentari da

SevasruloT Review menius Comments instrumentebis jgufis Delete brZaneba. xolo
dokumentSi arsebuli yvela komentaris wasaSlelad Comments  delete  Delete All

Comments in Document brZaneba. komentaris waSlis operaciis Sesruleba SesaZlebelia

mausis marjvena Rilakis konteqsturi meniudanac.

3.10. CarCo da fonis feri

Word -Si SesaZloa furceli, teqsti, cxrilebi da cxrilebis ujrebi, grafikuli

obieqtebi da suraTebi CavsvaT CarCoSi. amisaTvis movniSnoT suraTi, cxrili an teqsti,
romlisTvisac gvsurs CarCos gakeTeba. Page Layout menius Page Background CanarTis Page
Borders brZanebiT gaixsneba Borders and Shading dialoguri fanjara, sadac gavxsnaT
Borders CanarTi (sur. 3-23).

sur. 3-23. Borders CanarTi

76
 Tu gvsurs moniSnuli arisaTvis CarCos mxolod calkeuli gverdebis gavleba,
maSin unda CairTos Setting velis Custom Rilaki da Preview velSi SeirCes gverdebis
aRmniSvneli Sesabamisi Rilakebi (sur. 3-23).
CarCos gverdebsa da masSi moTavsebul obieqts Soris manZilebis daregulirebis
mizniT davawkapunoT Options Rilakze, gaixsneba damatebiTi dialoguri fanjara Border
and Shading Options (sur. 3-24) da Sesabamisi RilakebiT movaxdenT am parametrebis
daregulirebas.
obieqtisaTvis CarCos moxsnis mizniT movniSnoT es obieqti da Page Layout menius
Page Background instrumentebis jgufis Page Borders brZanebiT gaxsnil Borders and Shading
dialoguri fanjris Borders CanarTis Setting velSi avirCioT None brZaneba. furclis
CarCoSi Casasmelad unda gadavideT Borders and Shading dialoguri

fanjaris Page Border CanarTze, xolo CarCos fonis Sesaqmnelad - CanarTze Shading.
CarCoSi fonis Seqmna agreTve SesaZlebelia Home menius Paragraph instrumentebis

jgufSi Shading RilakiTac.

furclis fonis Sesaqmnelad unda davawkapunoT Page Layout menius Page Background
instrumentebis jgufis Page Color Rilakze da CamoSlil fanjaraSi avirCioT furclis
sasurveli foni.

77
 sur. 3-24. Border and Shading Options
dialoguri fanjara
3.11. savarjiSoebi

1. დააყენეთ ფურცლის შემდეგი ზომები Size: ფურცლის სიგანე Width – 20 სმ, სიმაღლე Height – 28 სმ.

2. ფურცლის მინდვრის საზღვრები მომართეთ შემდეგი სახით - მარცხენა Left კიდე დაშორებული იყოს
2,8 სმ-ით, ხოლო მინდვრის დანარჩენი კიდეები: ზედა Top, ქვედა Bottom და მარჯვენა Right - 1,8 სმ-
ით.

3. აბზაცის პირველი სტრიქონი First Line გამოწიეთ 1,5 სმ-ით, სტრიქონებს შორის დაშორება Line
spacing იყოს 1,5, აირჩიეთ ფურცლის როგორც მარცხენა, ისე მარჯვენა საზღვრის მიმართ ტექსტის
სწორების ვარიანტი (Justify) და 12 ზომის შრიფტით შეიყვანეთ ქვემოთ მოცემული ტექსტი:

„დისციპლინის სწავლების ძირითადი აზრი მდგომარეობს იმაში, რომ აღნიშნული

სპეციალობის სტუდენტები საფუძვლიანად დაეუფლონ ოპერაციულ სისტემაში Microsoft Windows,
ინტერნეტში ნავიგაციის პროგრამის Internet Explorer, ელექტრონული ფოსტაში, ტექსტური
რედაქტორში Microsoft Word, ცხრილური რედაქტორში Microsoft Excel და საპრეზენტაციო
პროგრამაში Microsoft PowerPoint მუშაობის პრინციპებს.“

78
 4. შექმენით თავსართი Header და მასში ჩაწერეთ ტექსტი „საზღვაო აკადემია“. გვერდები გადანომრეთ
Page Number, აირჩიეთ ფურცლის ქვემოდან Bottom of Page გადანომრვის მეთოდი.

5. შექმენით მარკირებული სია Bullets მოცემული ნიმუშის მიხედვით და დაალაგეთ ის ალფავიტის

მიხედვით. ჩასვით სია Outside Borders ტიპის ჩარჩოში და შეარჩიეთ ჩარჩოს ფონის ფერი (Shading) 
ინფორმატიკა
 ეკონომიკა
 ბიზნესი
 ნავიგაცია
 სტატისტიკა
 მათემატიკა

6. დოკუმენტში რომელიმე სიტყვას გაუკეთეთ კომენტარი New Comment.

7. გვერდი ჩასვით ჩარჩოში Page Borders და შეარჩიეთ გვერდის ფონის ფერი Page Color

Tavi IV. MMICROSOFT WORD 2010 4.1.

stili da Tema - avtoformati

avtoformati gvaTavisuflebs dokumentis xeliT gaformebisagan. programis

monacemTa bazaSi Cadebuli teqstis sxvadasxvanairi kombinaciidan erT-erTis arCeviT
SeiZleba mTlianad Seicvalos dokumentis saxe.
avtoformatis fanjara gamodis Home menius Styles instrumentebis jgufis More
RilakiT. ekranze Cndeba CamoSladi fanjara formatis სxvadasxva variantebiT (sur.
4-1). Tu moniSnulia dokumentis fragmenti an kursori dgas dokumentis romelime
abzacSi, programa TviTon gamoyofs am abzacs da is miiRebs rig-rigobiT mausiT
arCeuli sxvadasxva nimuSis saxes. tipis arCevis Semdeg davawkapunoT arCeul
fanjaraze da fragmenti momentalurad gardaiqmneba da miiRebs zustad arCeuli
nimuSis saxes. avtoformatis garda gamoiyeneba avtodaformatebis sxva brZanebac,
romlis gamotana SeiZleba Home menius Styles CanarTis Change Styles brZanebiT.

79
 sur. 4-1. More brZanebiT CamoSlili fanjara

4.2. dokumentis gaformeba. Word-is grafikul obieqtebTan muSaoba.

dokumentis gasaformeblad Word-Si arsebobs uamravi saintereso saSualeba.

isini Tavmoyrilia Insert menius Illustrations da Text instrumentebis jgufebSi
Sesabamisi Rilakebis saxiT. am saSualebebiT dokumenti SeiZleba gavaformoT
suraTebiT, mxatvruli teqstiTa da sxvadasxva figurebiT.

suraTis Casma. Word-s aqvs suraTebis sakmaod farTo speqtri _ daaxloebiT

orasamde suraTi Microsoft Office-is biblioTekidan, romelic saerToa Word-is,
PowerPoint-isa da Excel-isaTvis. es suraTebi winaswar aris saqaRaldeSi dajgufebuli
sxvadasxva Tematikis mixedviT da cnobilia Cllip Art-is saxelwodebiT.

suraTebis SesarCevad unda Sesruldes Insert menius IllustrationsClip Art brZaneba,

ris Semdegac Word-is fanjris marjvena mxares gaixsneba Clip Art damatebiTi fanjara
(sur. 4-2). suraTebis amorCevis mizniT unda moxdes mausiT dawkapuneba Go Rilakze an
SeirCes internetidan Find more at Office.com brZanebiT. aRniSnuli damatebiTi fanjris
adgilze gaixsneba suraTebis CamonaTvali. maTi Casma dokumentSi SeiZleba suraTze
mausis erTxel dawkapunebiT.

80
 sur. 4-2. Clip Art damatebiTi fanjara

gamosaxulebasTan samuSao saSualebebi menius panelze Cndebian mxolod maSin,

roca dokumentSi emateba axali suraTi an moiniSneba arsebuli. obieqtebTan samuSao
yvela instrumenti gaerTianebulia calke CanarTebSi. yvela SesaZlo efeqtebi
damalulia meniuSi, romlebic ixsneba Sesabamis Rilakze dawkapunebiT.

sur. 4-3. Picture ToolsFormat instrumentebis paneli

dokumentSi gadatanili suraTi mausiT SeiZleba dokumentis nebismier sxva

adgilze gadavaadgiloT. maTi Semdgomi damuSavebisaTvis gamoiyeneba suraTis
moniSvnis Sedegad gaxsnili, menius zeda areSi moTavsebuli, damatebiTi Picture
ToolsFormat menius instrumentTa panelze ganlagebuli Rilakebi (sur. 4-3).
Adjust instrumentebis jgufis Rilakebis saSualebiT SeiZleba vareguliroT:
suraTis kontrasti Corrections RilakiT; Color – SevcvaloT suraTis feri; Compress
Picture – movaxdinoT suraTis kompresia da, Tu gamoyenebuli iyo brZaneba Crop (CamoWra),
maSin moxdes am CamoWrili aris waSla; Change Picture brZanebiT SevcvaloT midinare
suraTi sxva suraTiT; Reset Picture - suraTs SeiZleba davubrunoT misi sawyisi
mdgomareoba; Remove Background RilakiT wavSaloT suraTis foni; Artistic Effects
– movaxdinoT suraTze mxatvruli efeqtebi.

81
 Picture Styles instrumentebis jgufis Rilakebis saSualebiT xdeba suraTebSi
Crdilebis, suraTis maketis, sxvadasxva efeqtebisa da CarCos stilis SerCeva.
Arrange instrumentebis jgufis Position Rilakze mausis dawkapunebiT CamoSlil
meniuSi SeirCeva suraTis mdebareoba furcelze; Bring Forward da Send Backward RilakebiT
suraTis ganTavseba SesaZlebelia teqstis zemodan an teqstis qveS; Wrap Text – suraTis
garSemo teqstis ganlageba; Align – suraTis sworeba furclis gverdebis mimarT; Group
– dajgufeba; Rotate – suraTis mobruneba; Selection Pane – calkeuli obiqtebis gamoyofa,
maTi rigis Secvla, damalva da gamoCena.

Size instrumentebis jgufis Crop RilakiT xdeba suraTis nawilebis CamoWra da

misi aRdgena, Tu manamde ar iyo ganxorcielebuli Compress Picture operacia. CamoWris
operaciis gansaxorcieleblad saWiroa jer moiniSnos suraTi, Semdeg mausi
davawkapunoT Crop Rilakze, maCvenebeli miviyvanoT moniSnuli suraTis garSemo
arsebul CarCos markerTan da marcxena Rilakidan xelis auReblad mausi
gadavaadgiloT saWiro mimarTulebiT. analogiurad moxdeba suraTis aRdgenac.
suraTis zomis Sesacvlelad SeiZleba gamoyenebul iqnas imave instrumentebis jgufis
Shape Height da Shape Width brZanebebi.
zemoT aRniSnuli wesiT SeiZleba SeirCes da damuSavdes suraTebi, romlebic ar
Sedis zemoTmoyvanil biblioTekaSi, magram ganTavsebulia mocemuli kompiuteris
romelime saqaRaldeSi, aseve suraTebi moiZebnos internetSi saWiro Tematikis
mixedviT an moxdes maTi Setana skaneris an video kameris saSualebiT. suraTebis
mosaZebnad kompiuterSi unda Sesruldes Insert menius IllustrationsPicture brZaneba. am
dros ekranze gaixsneba Insert Picture damatebiTi fanjara, sadac SeiZleba moiZebnos
saWiro saqaRalde da faili, romlis Semdeg Insert Rilakis saSualebiT dokumentSi
Caismeba saWiro suraTi.

figurebis Casma. dokumentSi sxvadasxva figurebis Casamateblad unda

Sesruldes Insert menius Illustrations instrumentebis jgufis Shapes brZaneba, CamoiSleba
Sesabamisi fanjara (sur. 4-4). aq mocemuli nimuSiT unda SeirCes Sesabamisi stilis
figura da moxdes misi daxatva mocemuli dokumentis saWiro adgilze mausis marcxena
Rilakidan xelis auReblad.

sur. 4-4. Shapes brZanebiT

82
 CamoSlili avtofigurebis sia
figurebis daxatva agreTve SesaZlebelia Semdegnairad: saWiro figuraze mausis
marjvena klaviSiT gaxsnil konteqstur meniuSi SevarCioT Lock Drawing Mode brZaneba,
Semdeg mausis maCvenebeli davawkapunoT dokumentis saWiro adgilze. amgvarad
SeiZleba erTი da igive figura ramodenimejer davxatoT, xolo Semdeg movaxdinoT
maTi zomebis koreqtireba. figuris zomebis Secvla SesaZlebelia mausis saSualebiT,
risTvisac maCvenebeli miviyvanoT moniSnuli figuris garSemo arsebul CarCos
markerTan da marcxena klaviSze xelis auReblad mausi gadavaadgiloT saWiro
mimarTulebiT, xolo rodesac moniSnul obieqtze mausis maCvenebeli miiRebs jvris
formas, maSin mausis marcxena klaviSze xelis auReblad SesaZlebelia figuris
gadaadgileba saWiro mimarTulebiT. figuris moniSvna xdeba masze mausis marcxena
klaviSis dawkapunebiT, xolo ramodenime figuris erTdroulad mosaniSnad
gamoviyenoT <Ctrl> klaviSi.
figuris an suraTis erTi adgilidan meoreze gadatanis dros rom ar moxdes maTi
proporciebis darRveva, gamoiyeneT <Shift> klaviSi, xolo Tu saWiroa figuris
gasworeba horizontaluri xazis mimarT, maSin - <Alt> klaviSi. wesieri figurebis an
horizontaluri da vertikaluri wrfeebis ageba SesaZlebelia <Shift> klaviSis
gamoyenebiT.
figurebis daxatva SesaZlebelia winaswar saxatavi aris, e. w. “saxatavi tilos~
gamoyofis Semdegac. amisaTvis, Shapes brZanebiT CamoSlil fanjaraSi avirCioT New

Drawing Canvas brZaneba da Semdeg gaxsnil saxatav velSi CavxatoT CvenTvis sasurveli
figura zemoT aRwerili romelime wesiT.
figurebSi teqstis Casawerad saWiroa movniSnoT figura da Semdeg CavweroT
teqsti an mocemul figuraze mausis marjvena klaviSiT gaxsnil konteqstur meniuSi
SevarCioT Add Text brZaneba.

sur. 4-5. Drawing Tools Format menius instrumentebis paneli

mniSvnelovania figurebisaTvis swrafi stilis gamoyeneba, risTvisac movniSnoT

saWiro figura da Sesabamisi swrafi stili avirCioT damatebiT Drawing ToolsFormat
menius Shape Styles instrumentebis jgufis (sur. 4-5) Format Shape RilakiT CamoSlili
Sesabamisi stilebis fanjaraSi. amave instrumentebis jgufis Shape Fill, Shape Outline da
Shape Effects RilakebiT Sesabamisad SeiZleba SevcvaloT da davaformatoT figurebisa
da saxatavi velis fonisa da CarCos feri an davamatoT sxvadasxva Crdilisa da
moculobiTi (samganzomilebiani) efeqtebi.
WordArt Styles instrumentebis jgufis Rilakebis saSualebiT xdeba figuraSi
Cawerili teqstis mxatvruli gaformeba.
Text qvemenius RilakebiT figuraSi Cawerili teqstis orientaciis Secvla, sworeba
figuris SigniT da kavSiris Seqmna.
83
 Arrange qvemenius RilakebiT irkveva figuraTa urTierTganlageba, აgreTve, maTi
ganTavseba teqstisa da furclis mindvrebis mimarT, xolo Size qvemenius saSualebiT
ganisazRvreba figuris zomebi (sur. 4-5).

figuris wasaSlelad movniSnoT es figura da xeli davaWiroT <Delete> klaviSs.

SmartAtr grafikuli redaqtori. dokumentebis gaformebis mizniT Word-is mocemul
versiaSi Semotanilia SmartArt grafikuli redaqtori, romlis saSualebiTac SeiZleba
wrafad da moxerxebulad Seiqmnas informaciis gadacemisa da moZraobis vizualuri
warmodgena. es operacia SeiZleba ganvaxorcieloT Insert menius IllustrationsSmartArt
brZanebis daxmarebiT, romlis drosac, Tu dokumenti Senaxulia, rogorc Word
Document, anu Word 2010-is formatSi, maSin gaixsneba Choose a SmartAArt Graphic fanjara,
romelic Sedgeba sami nawilisagan (sur. 4-6): pirvel nawilSi mocemulia SmartArt
grafikebis saxeobaTa jgufebis dasaxeleba All _ yvela, List _ sia, Process _ procesi,
Cycle _ cikli, Hierarchy _ ierarqia, Relationship _ damokidebuleba, Matrix _ matrica
Pyramid _ piramida), Picture – suraTi, meore nawilSi _ Sesabamisi grafikebi, xolo
mesameSi _ SerCeuli grafikis nimuSi.

sur. 4-6. Choose a SmartArt Graphic fanjara

gaxsnil Choose a SmartArt Graphic fanjaraSi SevarCioT grafikis tipi da saxeoba,
xolo Semdeg SeviyvanoT teqsti Semdegnairad:
• davawkapunoT grafikis formaze da Semdeg CavweroT saWiro teqsti;
• davawkapunoT [Text]-ze teqstis areSi da Semdeg CavweroT an CavsvaT
saWiro teqsti;
• gadmovakopiroT teqsti sxva programidan, davawkapunoT [Text]-ze da
Semdeg CavsvaT teqstis areSi.

84
 Tu teqstis are ar aris xiluli, maSin unda movniSnoT SmartArt da Semdeg
damatebiTi SmartArt Tools Dezign menius Create Graphic qvemeniuSi (sur. 4-7) davawkapunoT

Text Pane-ze. am SemTxvevaSi gaixsneba Type your text here fanjara (sur. 4-8), romlis
velebSi rigrigobiT SeviyvanT Sesabamis teqstebs.

sur. 4-7. SmartArt Tools Dezign damatebiTi meniu

sur. 4-8. Type your text here

damatebiTi fanjara

Word 2010-Si grafikebTan samuSao saSualebebi Cndebian mxolod maSin, roca

dokumentSi emateba axali grafiki an moiniSneba arsebuli. rogorc ki kursori
gadaadgildeba teqstis areSi, es CanarTi ukvalod qreba. SmartArt obieqtebTan samuSao
yvela instrumenti gaerTianebulia calke damatebiT SmartArt Tools Dezign da
SmartArt Tools Format meniuebSi, romlis qvemeniuTa Rilakebis saSualebiT SegviZlia
grafikis stilisa da saxeobebis SerCeva, agreTve, masSi Semavali formebis stilisa
da dizainis SerCeva da am formebSi ganTavsebuli teqstis daformateba (sur. 4-7, 4-
9).
amrigad, Tu rogor gamoiyureba grafiki efeqtis gamoyenebis Semdeg,
SesaZlebelia misi gamoyenebis gareSec – kursoris miyvaniT efeqtis menius punqtze,
grafiki miiRebs Sesabamis saxes. rogorc ki miiyvanT kursors sxva efeqtze, is icvleba
da Sedegi dafiqsirdeba mxolod mausis am efeqtze dawkapunebis Semdeg.

85
 Usur. 4-9. damatebiTi SmartArt Tools Format damatebiTi meniu

dokumentis mxatvruli teqstiT gaformeba. dokumentis mxatvruli teqstiT gaformebis

mizniT unda Sesruldes Insert menius Text instrumentebis jgufis WordArt brZaneba, ris
Semdegac CamoiSleba WordArt--is damatebiTi fanjara mxatvruli teqstis nimuSTa
galereiT (sur. 4-10). CamoSlil fanjaraSi nimuSis mixedviT avirCioT CvenTvis
sasurveli stili, romlis Semdegac dokumentSi Caismeba teqsturi yuTi (sur. 4-11). am
yuTSi unda avkriboT Sesabamisi teqsti.

sur. 4-10. WordArt-is damatebiTi fanjara

sur. 4-11. WordArt-is teqsturi yuTi

aRniSnuli teqstis redaqtireba, koreqtireba da misi sxvadasxva efeqtebiT

gaformeba SesaZlebelia damatebiTi Drawing ToolsFormat menius instrumentebis
panelis, Shape Styles, WordArt Styles, Text da Size instrumentebis jgufSi ganlagebuli
Rilakebis saSualebiT (sur. 4-12). aq SeiZleba SevarCioT teqstis ganlagebis
mimarTuleba, mxatvruli teqstis stili, fonis da garSemowerilobis xazis, feri,
Crdilebi da samganzomilebiani efeqtebi, zomebi da dokumentis ZiriTadi teqstis

86
mimarT misi ganlageba.

sur. 4-12. damatebiTi Drawing Tools Format menius instrumentebis paneli

teqsturi yuTi. calke saubris Tema aris warwerebi – veqtoruli grafikis

obieqtebi, romelSic Casmulia teqsti. magaliTad, Tu saWiroa dokuments daematos
obieqti, sadac xazi unda gavusvaT an gamovyoT teqsti, cxrili, diagrama, grafiki an
sxva saxis informacia. warwera SesaZlebelia gamoyenebul iqnas citatis gamosatanad
furclis centrSi, damatebiTi masalebis ganTavsebis mizniT statiaSi `mindorze~ da
ase Semdeg.
Word 2010-Si aris warwerebis nimuSTa didi raodenoba, romelic mocemulia Insert
menius Text instrumentebis jgufis Text Box brZanebiT CamoSlili fanjris Built-

IIn velSi.
Tu CamoSlil fanjaraSi avirCevT erT-erT nimuSs, maSin is ganTavsdeba
dokumentis im adgilze, sadac mocemul momentSi idga kursori. masSi unda Caiweros
teqsti da ganTavsdes dokumentSi saWiro adgilze.
Text Box-is CarCosa da Sriftis stilis teqstis, mimarTulebis, formis, zomis,
sxvadasxva Crdilisa da sivrculi efeqtebisa da parametrebis SerCeva SesaZlebelia
damatebiTi Drawing ToolsFormat menius instrumentTa panelze ganlagebuli Rilakebis
saSualebiT.
Tu teqsti winaswaraa Cawerili da moniSnuli, maSin CamoSlil fanjaraSi unda
avirCioT Draw Text Box brZaneba, ris Semdegac moniSnuli teqsti aRmoCndeba teqstur
yuTSi. Tu teqsti ar aris Cawerili da ise avirCevT aRniSnul brZanebas, maSin teqsturi
yuTi SegviZlia mausis saSualebiT SemovxazoT da Semdeg SevitanoT masSi teqsti.
Tu momxmarebeli Seqmnis nimuSebisagan gansxvavebul axal teqstur yuTs, maSin is
SeiZleba davumatoT arsebul galereas Save Selection to Text Box Gallery brZanebis
meSveobiT.

asomTavruli. dokumentis gaformebis erT-erT mniSvnelovan instruments

warmoadgens asomTavruli, anu teqstis gansxvavebulი pirveli asoTi dawyeba. am
efeqtis Sesaqmnelad jer unda moiniSnos saWiro aso da Semdeg mausis maCvenebeli
unda davawkapunoT Insert menius Text instrumentebis jgufis Drop Cap Rilakze. Tu
unda visargebloT CumaTobis principiT gaTvaliswinebuli parametrebiT, maSin
CamoSlil siaSi avirCioT an Dropped, an In margin brZanebidan erT-erTi, xolo Cveni
sasurveli parametrebis momarTvis SemTxvevaSi ki Drrop Cap Options brZaneba. am
brZanebis Sedegad gaixsneba Drop Cap dialoguri fanjara (sur. 4-13).

87
 sur. 4-13. Drop Cap RilakiT CamoSlili fanjara
da Drop Cap dialoguri fanjara

Dropped brZanebis arCevis SemTxvevaSi asomTavruli aso ganTavsdeba sami striqonis

gaswvriv teqstis areSi, xolo In margin brZanebis dros ki asomTavruli aso
ganTavsdeba sami striqonis gaswvriv furclis mindorze. Drop Cap Otions brZanebis
arCevis dros ki gaxsnil Drop Cap dialogur fanjaraSi, wina SemTxvevisagan
gansxvavebiT, SeiZleba Lines to drop velSi SeiZleba SeirCes striqonebis raodenoba,
xolo Distance from text velSi ZiriTad teqstTan dacilebis manZili santimetrebSi.

Tu asomTavruli asos gauqmeba gvsurs, maSin Drop Cap RilakiT CamoSlil

fanjaraSi an Drop Cap dialogur fanjaraSi unda SeirCes None brZaneba.

ydis damateba. Office Word 2010 gTavazobT mosaxerxebel winaswar damuSavebuli

ydebis galereas. amoirCieT yda da SecvaleT tipiuri teqsti Tqveni sakuTariT. ydebi
yovelTvis dokumentis dasawyisSi Caemateba, imisagan damoukideblad, sad aris kursori
dokumentSi moTavsebuli. ydis Camateba xorcieldeba Insert menius Pages instrumentebis
jgufis Cover Page brZanebiT, sadac CamoSlil galereaSi unda SeirCe ssasurveli yda.
ydis Casmis Semdeg SegiZliaT tipiuri teqsti sakuTari teqstiT SecvaloT.
ydis wasaSlelad Insert menius Pages instrumentebis jgufis Cover Page brZanebiT
CamoSlil fanjaraSi avirCioT Remove Current Cover Page brZaneba.
xelmoweris xazi. dokumentSi xelmoweris xazis, romelic gansazRvravs
pirovnebas, romelmac xeli unda moaweros mocemul dokuments, Seqmna SesaZlebelia
Insert menius Text instrumentebis jgufis Signature Line brZanebis saSualebiT. am
brZanebis SesrulebiT gaixsneba Signature Setup damatebiTi fanjara (sur. 4-14).

88
 sur. 4-14. Signature Setup damatebiTi fanjara

sadac Suggested signer velSi Caiwereba xelis momweri pirovnebis gvari da saxeli
an inicialebi, Suggested signer’s title velSi misi Tanamdeboba da Suggested signer’s e-maiil
address velSi eleqtronuli fostis misamarTi. monacemTa Setanis Semdeg OK RilakiT
an <Enter> klaviSiT davafiqsirebT Cvens gadawyvetilebas.

dokumentSi TariRisa da drois Casma. dokumentSi mimdinare TariRis da drois

Casasmelad gamoiyeneba Inseert menius Text qveenius Date & Time brZaneba. am dros
gaixsneba Date and Time damatebiTi fanjara (sur. 4-15).

sur.
4-15. Date and Time damatebiTi fanjara

89
 mocemuli fanjris Available formats velSi momxmarebels saSualeba aqvs SearCios
dokumentSi Casaweri TariRis, drois an TariRisa da drois formati, xolo Language
CamoSlad velSi misi Sesabamisi ena. Tu mocemul fanjaraSi almiT moniSnulia
Update automatically veli, maSin dokumentis yoveli Semdgomi gaxsnis dros masSi
dafiqsirdeba mimdinare TariRi da dro, xolo Tu am velSi moniSvnis alami ar dgas,
maSin dokumentSi dafiqsirdeba dokumentSi am rekvizitis Casmis TariRi da dro.
Sesabamisi monacemebis arCevis Semdeg xeli davaWiroT OK Rilaks.

dokumentSi sxvadasxva obieqtis Cadgma. Word-i saSualebas iZleva furclis

nebismier adgilze moxdes sxvadasxva obieqtis Cadgma, rogorebicaa, magaliTad,
Adobe Acrobat Document, Bitmap Image, Microsoft Equation 3.0, Microsoft PowerPoint Slide, Microsoft
Excel Worksheet da mravali sxvadasxva tipis faili.

sur. 4-16. Object fanjris Create New CanarTi

nebismieri obieqtis Cadgma moxdeba Insert menius Text instrumentebis jgufis Object
brZanebiT. am dros CamoSlil brZanebaTa siaSi Tu avirCevT Object brZanebas, gaixsneba
damatebiTi Object fanjris Create New CanarTi (sur. 4-16), romlis Object type velSi unda
SeirCes Casadgmeli obieqti, xolo Create from File CanarTis File Name velSi SeiZleba
SeirCes Casadgmeli faili.

Tu CamoSlil siaSi avirCevT Text from File brZanebas, maSin gaixsneba damatebiTi
Insert File fanjara, sadac SeiZleba SevarCioT faili, romlis SigTavsi avtomaturad
gadmoiwereba gaxsnili dokumentis im adgilze, sadac mocemul momentSi dgas mausis
maCvenebeli.

simbolos Camateba. zemoT CamoTvlili dokumentTa gaformebis operaciebis

garda SeiZleba saWiro gaxdes specialuri daniSnulebis simboloebis an iseTi
simboloebis Camateba, romelic ar aris klaviaturaze. simboloTa Camatebis operaciis
Sesasruleblad mausis kursori davayenoT sasurvel adgilze da
SevasruloT Insert menius Symbols instrumentebis jgufis Symbol brZaneba. am dros
CamoiSleba ukve gamoyenebuli simboloTa sia, xolo Tu CvenTvis saWiro simbolo am
CamonaTvalSi ar aris, maSin avirCioT More Symbols brZaneba. gaixsneba damatebiTi Symbol
fanjris Symbols CanarTi (sur. 4-17).

90
 am fanjris Font velSi unda SeirCes Casamatebeli simbolos Srifti da TviT
simbolo, xolo Special Characters CanarTis Character velSi dasamatebeli specialuri
daniSnulebis simboloebi. Insert Rilakze mausis dawkapunebiT SerCeuli simbolo
Caemateba Sesabamis adgilze.
damatebiTi Symbol fanjris Symbols CanarTis Character code velSi gamonaTdeba
SerCeuli simbolos kodi from velSi miTiTebul formatSi. Tu mausiT davawkapunebT
AutoCorrect Rilakze, gaixsneba koreqtirebis momarTvis specialuri AtoCorect: English

(U.S.) dialoguri fanjara. Tu mausiT davawkapunebT Shortcut Key Rilakze, gaixsneba

Customize Keyboard dialoguri fanjara, sadac SeiZleba SemdgomSi, aRniSnuli simbolos
swrafad Camatebis mizniT, mas SevusabamoT an gavuuqmoT misTvis adre
miniWebuli klaviSTa garkveuli kombinacia.

sur. 4-17. Symbol fanjris Symbols CanarTi

4.3. dokumentis orTografiuli da gramatikuli Semowmeba

Word-i saSualebas iZleva SevamowmoT dokumentSi arsebuli orTografiuli

da gramatikuli Secdomebi, gamoviyenoT sinonimebis (Tezaurusebis) leqsikoni.
orTografiuli da gramatikuli Semowmeba SeiZleba ganxorcieldes rogorc teqstis
Setanis procesSi, aseve misi Setanis Semdegac. pirvel SemTxvevaSi saWiroa axali
dokumentis gaxsnisTanave FileOptions brZanebiT gaxsnili Word Options fanjris
Proofing CanarTSi almiT movniSnoT When correcting spelling and grammar in Word velis
Sesabamisi punqtebi. amis Semdeg orTografiuli da gramatikuli Semowmeba
ganxorcieldeba avtomaturad. amasTan, xdeba winadadebis gramatikuli konstruqciis
analizi.
ukve Setanili teqstis orTografiuli da gramatikuli SemowmebisaTvis
gamoiyeneba Review menius Proofing instrumentebis jgufis Spelling & Grammar brZaneba.
orTografiuli Secdomebis mqone sityvebis qveS gasmuli iqneba wiTeli
klaknili xazebi, xolo iq, sadac gramatikuli Secdomebia _ mwvane klaknili xazebi.
91
 Tu xazgasmul sityvaze an winadadebaze mausis marjvena klaviSiT davawkapunebT,
gaixsneba konteqsturi meniu, romelic saSualebas mogvcems maSinve SevasworoT
Secdoma.
orTografiuli Semowmebis mizniT mausiT davawkapunoT Review menius Proofing
instrumentebis jgufis Spelling & Grammar brZanebaze. gaixsneba Spelling and Grammar
dialoguri fanjara (sur. 4-18), romlis Not in Dictionary velSi gamoCndeba Sesamowmebeli
teqsti, sadac Savi feris SriftiT gamonaTdeba teqstis is nawili, romlis Sesabamisi
sityvebic Setanilia Word-is CaSenebul leqsikonSi, xolo wiTeli feriT is sityvebi,
romelic ar aris am leqsikonSi.

sur. 4-18. Spelling and Grammar dialoguri fanjara

Suggestions velSi gamonaTdeba leqsikonSi arsebuli arasworad Cawerili sityvebis

Sesacvleli sityvebis variantTa sia, saidanac momxmarebels saSualeba aqvs airCios
erT-erTi maTgani da Change Rilakze xelis daWeriT araswori sityva Seicvleba misi
Sesabamisi orTografiulad swori sityviT. Tu xels davaWerT Change All Rilaks, maSin
msgavsi araswori sityvebis Secvla moxdeba mTel teqstSi.
Tu xels davaWerT Ignore Once Rilaks, maSin Word-i gamotovebs da ar moniSnavs
mocemul sityvas, xolo Ignore All Rilakis gamoyenebis SemTxvevaSi mocemuli sityvis
gamotoveba moxdeba mTel dokumentSi. Tu igive sityva SemdgomSi Segvxvdeba sxva
dokumentSi, maSin Word-i ukve aRar gamotovebs da isev moniSnavs am sityvas.
Tu moniSnuli sityva ar aris Cawerili SecdomiT da xSirad gvxvdeba mocemul
dokumentSi, magram ar aris leqsikonSi, maSin es sityva Add to dictionary Rilakis
daxmarebiT SegviZlia CavamatoT leqsikonSi. amis Semdeg is aRar aRiqmeba, rogorc
Secdoma.

92
 sur.
4-19. AutoCorrect dialoguri fanjara

AutoCorrect Rilakis daxmarebiT Cvens mier arCeuli Secvlis varianti ganTavsdeba

avtomaturi cvlilebis siaSi. Tu momavalSi msgavsi cvlileba kidev ganmeordeba
teqstis akrefvis dros, maSin Word-i avtomaturad gaasworebs am Secdomas. avtomaturi
koreqtirebis reJimis CarTva agreTve unda moxdes dokumentis gaxsnisTanave Word
Options fanjris Proofing CanarTSi AutoCorrect Options Rilakis saSualebiT. am dros
gaixsneba AutoCorrect dialoguri fanjara, sadac almiT unda moiniSnos koreqtirebis
Sesabamisi punqtebi da OK Rilakze xelis daWeriT CavrToT avtomaturi koreqtirebis
reJimi (sur. 4-19).
dokumentSi Cawerili teqstis marTlweris Semowmeba, gamokvleva, statistika,
Tezaurusis moZebna, Targmna da enis Secvla SesaZlebelia Revieew menius Proofing da
Language instrumentebis jgufis brZanebebis saSualebiT (sur. 4-20).

sur. 4-20. Proofing da Language

instrumentebis jgufi

93
 aRniSnuli instrumentebis jgufis Spelliing Rilakis saSualebiT moxdeba
dokumentSi Cawerili teqstis marTlweris Semowmeba, Research RilakiT ganxorcieldeba
teqstis gamokvleva, moxdeba teqstis Sesaxeb arsebuli miTiTebebis, leqsikonebisa da
enciklopediebis moZebna, Thesaurus RilakiT – arsebuli sityvisaTvis SeirCeva sxva,
msgavsi mniSvnelobis sityva, romelsac Cven avirCevT warmodgenili siidan da Translate
RilakiT moxdeba SerCeuli teqstis Targmna sxvadasxva enaze. Targmna SeiZleba
ganxorcieldes erTi enidan meoreze. es enebia: inglisuri, germanuli, franguli,
espanuri, italiuri, berZnuli, portugaliuri, holandiuri, rusuli, Sveduri, Cinuri
(CineTis respublikis), Cinuri (taivani) koreuli, iaponuri, arabuli.

4.4. striqonqveSa SeniSvnebi-sqolio

ZiriTadi teqstis gamomxatveloba rom ar dairRves, damxmare da damatebiTi

masalebis gamotana miRebulia mis farglebs gareT da calke iqneba warmodgenili. am
dros ZiriTad masalasa da ganmartebebs, komentarebs da SeniSvnebs Soris kavSiri
xorcieldeba striqonqveSa SeniSvnebis daxmarebiT. striqonqveSa SeniSvna Sedgeba
urTierTdakavSirebuli elementebisgan: striqonqveSa SeniSvnis niSnisagan (mas
SeiZleba hqondes cifruli an simboluri aRniSvna) da teqstisagan.
1. kursori teqstis im adgilas daayeneT, romelSic apirebT striqonqveSa
SeniSvnis niSnis moTavsebas.
2. instrumentul lentaze gaxseniT CanarTi References-bmulebi.
3. jgufSi Footnotes-striqonqveSa SeniSvnebi daaWireT Rilaks Insert Footnote
striqonqveSa SeniSvnis Casma - teqstSi gaCndeba striqonqveSa SeniSvnis niSani, xolo
gverdis qveda nawilSi gaixsneba teqnikuri ubani SeniSvnebis Casawerad.
saboloo striqonqveSa SeniSvna zustad iseve iqmneba, rogoric Cveulebrivi, ori
nakleb mniSvnelovani detalis garda. jer erTi, es moqmedeba sruldeba RilakiT Insert
Endnote-saboloo striqonqveSa SeniSvnis Casma, da ara RilakiT Insert
Footnote -striqonqveSa SeniSvnis Casma, da meorec, SeniSvnebis Caweris ubani ixsneba ara
gverdis boloSi, aramed mimdinare ganyofilebis boloSi.
striqonqveSa SeniSvnebis redaqtirebas eqvemdebareba mxolod striqonqveSa
SeniSvnis teqsturi nawili, striqonqveSa SeniSvnis niSani avtomaturad Caismeba da ar
eqvemdebareba xeliT Secvlas.
1. striqonqveSa SeniSvnis teqstis redaqtirebisaTvis davayenoT mimaniSnebeli
SeniSvnebis ubanSi da davawkapunoT ZiriTadi RilakiT.
2. arasaWiro striqonqveSa SeniSvnis wasaSlelad, movniSnoT dokumentSi misi
niSani da davaWiroT klaviSs Delete. striqonqveSa SeniSvnis teqsti am dros
avtomaturad nadgurdeba, sxva striqonqveSa SeniSvnebis numeracia ki avtomaturad
koreqtirdeba.
4.5. savarjiSoebi

1. ჩასვით მხატვრული ტექსტი WordArt-ის კოლექციიდან და მოახდინეთ მისი რედაქტირება და

დაფორმატება მოცემული ნიმუშის მიხედვით

94
2. ჩასვით ნახატი ClipArt-ის კოლექციიდან და დააფორმატეთ იგი მოცემული ნიმუშის მიხედვით

3. ჩასვით SmartArt-ის გრაფიკული ობიექტი და მოახდინეთ მისი რედაქტირება მოცემული ნიმუშის

მიხედვით

H 2O

H O2

4. ჩასვით ავტოფიგურა Shapes-ს კოლექციიდან, ფიგურაში შეიტანეთ ტექსტი მოცემული ნიმუშის

მიხედვით

საზღვაო
აკადემია

5. დოკუმენტში რომელიმე სიტყვას გაუკეთეთ სქოლიო Insert Footnote. შენიშვნაში ჩაწერეთ რაიმე
სიტყვა თქვენი შეხედულებისამებრ

6. ჩასვით დოკუმენტში სიმბოლოები Symbol და შეადგინეთ დოკუმენტი მოცემული ნიმუშის

მიხედვით

 - კომპიუტერი  - 255 34 56 65

95
 Tavi V. MMICROSOFT WORD 2010

5.1. cxrilis Casma da Seqmna

Microsoft Office Word 2010-Si cxrilis Casma SegviZlia amorCeviT, winaswar

daformatebuli cxrilebidan an saWiro striqonebisa da svetebis ricxvis moniSvniT,
agreTve dokumentSi SegviZlia erTi cxrili CavsvaT meore cxrilSi, ufro rTuli,
kompleqsuri cxrilebis Sesaqmnelad. ganvixiloT cxrilis Seqmnis variantebi:

cxrilis Seqmna Sablonebis gamoyenebiT. cxrilis Sesaqmnelad SeiZleba

gamoyenebul iqnas Sablonebi, romelic moTavsebulia winaswar daformatebul
cxrilebis galereaSi. cxrilis Sablonebi Seicaven tipiur monacemebs, romlebic
gvexmarebian cxrilis vizualuri saxis SerCevaSi. kursori davayenoT dokumentis im
adgilze, sadac gvsurs cxrilis Casma. mausi davawkapunoT Insert menius Tables
instrumentebis jgufis Table Rilakze da CamoSlil meniuSi avirCioT Quick Tables
brZaneba (sur. 5-1). CamoiSleba Sablonebis nimuSebi. mausis daxmarebiT movniSnoT
sasurveli cxrilis Sabloni da miRebul cxrilSi arsebuli monacemebi Cveni
monacemebiT SevcvaloT.

sur. 5-1. Table RilakiT gaxsnili

fanjara

cxrilis Seqmna menius daxmarebiT. kursori CavayenoT dokumentis im adgilze,

sadac gvsurs cxrilis Casma. mausi davawkapunoT Insert menius Tables instrumentebis
jgufis Table Rilakze. CamoSlili menius Insert Tables velSi (sur. 5-1) mausi gadavataroT
sasurveli raodenobis striqonebsa da svetebze da davawkapunoT marcxena klaviSze.
cxrilis Seqmna cxrilis Casmis brZanebiT. cxrilis Sesaqmnelad SeiZleba
visargebloT Insert menius Tables instrumentebis jgufis Table RilakiT CamoSlili
menius Insert Tables ... brZanebiT. gaixsneba damatebiTi daloguri fanjara Insert Table,
sadac Table size velSi unda davafiqsiroT cxrilSi striqonebisa da svetebis

96
raodenoba, xolo AutoFit behavior velSi unda SeirCes cxrilis zomis
dasaregulirebeli varianti (sur. 5-2).

sur. 5-2. Insert Table damatebiTi

dialoguri fanjara

cxrilis xeliT moxazva. cxrilis Sesaqmnelad SeiZleba gamoviyenoT Insert

menius Tables instrumentebis jgufis Table RilakiT CamoSlili menius Draw Table
brZaneba (sur. 5-1) an Home menius Paragraph instrumentebis jgufis Bottom Border RilakiT
CamoSlili menius brZaneba. am dros mausis maCvenebeli miiRebs fanqris formas da
misi saSualebiT SeiZleba daixatos saWiro cxrili. cxrilis gare sazRvrebis
gansazRvris mizniT davxatoT marTkuTxedi, risTvisac mausis maCvenebeli miviyvanoT
dokumentis im adgilas, sadac gvsurs cxrilis Casma da mausis marcxena klaviSze
xelis auReblad davxatoT marTkuTxedi. cxrilis gareTa konturis daxatvis Semdeg
avtomaturad CairTveba Table ToolsDesign da Table ToolsLayout damatebiTi meniuebi. imave
wesiT gavavloT striqonebisa da svetebis xazebi marTkuTxedis SigniT. cxrilis
xatvis dasrulebis Semdeg xatvis reJimis gamorTva SeiZleba Table ToolsDesign menius
Draw Borders instrumentebis jgufis Draw Table brZanebis amorTviT. cxrilSi xazebis
wasaSlelad gamoiyeneba Table ToolsDesign menius Draw Borders
instrumentebis jgufis Eraser brZaneba. mausis maCvenebeli miiRebs saSlelis formas.
xazis waSlis mizniT daawkapuneT im xazze, romlis waSlac gindaT.
Uუjrebs Soris gadaadgileba SeiZleba <Tab> klaviSis an kursoris
gadasaadgilebeli klaviSebis gamoyenebiT an mausis maCveneblis saSualebiT.
teqstis cxrilad gardaqmna da piriqiT. teqstis cxrilad gardaqmnis mizniT am
teqstisaTvis unda SevarCioT simbolo, romelic Seasrulebs svetebSi gansaTavsebel
teqstSi gamyofis funqcias. es simboloebi SeiZleba iyos paragrafis markeris tipis
(¶) aRmniSvneli simbolo, wertil-mZime (;), tabulaciis niSani (→) an sxva nebismieri
simbolo, romelsac Semdeg gaxsnil Convert Text to Table dialoguri fanjris Separate
text at velSi mivuTiTebT. amisaTvis, Home menius Paragraph instrumentebis jgufSi
CavrToT Show/Hide (¶) Rilaki da Sesabamisi simboloebi CavamatoT gadasayvan teqstSi.
movniSnoT teqsti da Insert menius Tables instrumentebis jgufis Table

97
RilakiT CamoSlil meniuSi (sur. 5-1) SevarCioT Convert Text to Table brZaneba. gaixsneba
dialoguri fanjara (sur. 5-3).

sur. 5-3. Convert Text to Table

dialoguri fanjara

piriqiT, cxrilis teqstad gardaqmnisaTvis movniSnoT cxrili da Table ToolsLayout

damatebiTi menius Data instrumentebis jgufSi SevarCioT Convert to Text brZaneba.
gaixsneba Convert Table to Text dialoguri fanjara (sur. 5-4), romlis Separate text with
velSi avirCioT svetebSi ganTavsebuli monacemebis gamyofi simbolo.

sur. 5-4. Convert Table to Text

dialoguri fanjara

cxrilis daformateba. miRebuli cxrilis daformateba, anu cxrilis stilis,

CarCos xazis sisqisa da feris, ujris feris, ujris simaRlisa da siganis, cxrilis
calkeuli elementebisa da TviT cxrilis Camatebisa da waSlis operaciebis
Sesruleba, cxrilSi Cawerili monacemebis ujredis sazRvrebis mimarT sworeba,
teqstis mimarTulebis SerCeva, monacemTa dalageba da sxva SeiZleba ganxorcieldes

98
cxrilis moniSvnis dros gaxsnili Table ToolsDesign da Table ToolsLayout damatebiTi
meniuebis instrumentebis jgufSi ganTavsebuli RilakebiTa da brZanebebiT (sur. 5-5,

5-6).

sur. 5-5. Table Style Options, Draw Borders da Table Styles instrumentebis jgufebi

sur. 5-6. Table, Rows & Columns, Merge, Cell Size, Alignment da Data instrumentebis jgufebi

5.2. diagramebisa da grafikebis ageba

informaciis aRqmisa da analizis gaadvilebis mizniT Tanamedrove informaciuli

teqnologiis Seqmnisas didi yuradReba eTmoba damuSavebuli informaciis
TvalsaCinoebis sakiTxs. grafikuli diagramebis saxiT Word-s aqvs monacemTa asaxvis
mZlavri saSualeba. mas SeuZlia SemogvTavazos 11 sxvadasxva tipis diagrama,
romelTagan TiToeuli ramodenime mza formats Seicavs.

99
 sur. 5-7. Insert Chatr damatebiTi fanjara

diagrama iqmneba dokumentSi ganTavsebuli monacemebis safuZvelze da

gamoiyeneba am monacemebis grafikuli asaxvisa da maTi Semdgomi analizisaTvis.
diagramis Sesaqmnelad gamoiyeneba diagramaTa Seqmnis specialuri ostati, romlis
gamoZaxeba SeiZleba Insert menius Illustrations instrumentebis jgufis Chart
RilakiT. gaxsnil Insert Chart damatebiTi fanjris marjvena nawilSi SesaZlebelia 11
sxvadasxva tipis diagramebidan Sesabamisi tipis SerCeva (sur. 5-7).
paralelurad gaixsneba Microsoft Excel-is davTris fanjara erTi furcliT,
saxelwodebiT Chart in Microsoft Office Word. am furcelze ganTavsebulia pirobiTi
cxrili, romlis redaqtirebis mixedviT Sesabamisad icvleba agebuli diagramac.
diagramebi, romelsac vqmniT, iqneba Cadebuli Word -Si, xolo diagramis monacemebi
Senaxuli Excel-is samuSao furcelze, romelic Word-is failebs SeuerTdeba.
Cven aseve SegviZlia movaxdinoT Excel-dan diagramis Word-Si kopireba. am dros is
SeiZleba iyos an CaSenebuli rogorc statikuri monacemebi, an iyos dakavSirebuli
samuSao davTarTan. roca moxdeba im diagramis Semcveli dokumentis gaxsna, romelic
dakavSიrebulia samuSao davTarTan, maSin is avtomaturad Semowmdeba samuSao
davTarSi Setanili yoveli cvlilebis ganxorcielebis mizniT. imisaTvis, rom Word-is
diagramasTan dakavSirebuli monacemebi SevinaxoT, saWiroa dokumentSi kursori
davayenoT im adgilze, sadac gvinda diagramis Casma da mausiT davawkapunoT Insert
menius Illustrations instrumentebis jgufis Chart
Rilakze. gaixsneba Insert Chart dialoguri fanjara.
gaxsnil fanjaraSi SevarCioT diagramis tipi da stili da mausi davawkapunoT
OK Rilakze. dokumentTan erTad vertikaluri dayofiT (split) gaixsneba Excel-is fanjara
samuSao davTarze monacemebis nimuSis CvenebiT:

100
 davTarSi tipiuri monacemebi sasurveli monacemebiT SevcvaloT. aseve
SesaZlebelia svetisa da striqonis dasaxelebaTa Secvla. cxrilSi monacemebis
ganaxlebis Semdeg diagramac avtomaturad axali monacemebiT iqneba ganaxlebuli.

Excel-Si SevinaxoT samuSao davTari FileSave As brZanebiT. amis Semdeg

davawkapunoT File Rilakze da Semdeg avirCioT Close brZaneba.

Tu diagramis naCvenebi forma gvakmayofilebs, maSin misi calkeuli elementis

mowyoba-redaqtireba SesaZlebelia damatebiTi Chart ToolsDesign, Chart ToolsLayout da

Chart ToolsFormat meniuebis Sesabamis instrumentebis jgufebSi ganTavsebuli

Rilakebis saSualebiT (sur. 5-8).

sur. 5-8. Chart ToolsDesign menius instrumentTa panelebi

diagramis redaqtireba. diagramaze mausis daWeriT moxdeba misi moniSvna, ris

Semdegac SeiZleba diagramis gadanacvleba an aslis miReba Cavleba-gadaTreviT,
agreTve zomebis cvlileba kvadratuli markerebis meSveobiT. diagrama Sedgeba
calkeuli elementebisagan (Chart Area –diagramis gare are, Plot Area – diagramis Siga
are, anu naxazis midamo, Chart Title – diagramis saTauri, Axis Title – RerZebis saxelebi,
Axes – RerZebze ganTavsebul monacemTa mniSvneloba, Data Series – monacemTa mwkrivebi,
Data Point – monacemTa punqti, Legend – aRniSvnaTa mniSvneloba da sxv.), romelTa
moniSvna SeiZleba maTze mausis maCveneblis miyvaniT da dawkapunebiT. moniSnul
elementze mausis marjvena klaviSiT CamoSlil konteqstur meniuSi
SevarCioT Sesabamisi daformatebis brZaneba, gaixsneba imave dasaxelebis damatebiTi
fanjara, romlis sxvadasxva CanarTis mixedviT SeiZleba momxmarebelma Tavisi
surviliT moawyos diagramis TiToeuli elementi cal-calke. momxmarebels
SesaZlebloba aqvs diagramis TiToeuli elementisaTvis SearCios feri, xazis sisqe,

101
masStabi, Skalis stili, warweris mimarTuleba da Sesabamisi gadamrTvelebis
saSualebiT gansazRvros saWiro parametrebi (sur. 5-9).

sur. 5-9. diagramis redaqtirebis erT-erTi

damatebiTi fanjara

agreTve SesaZlebelia CavataroT diagramis gare (Chart Area) da Siga aris (Plot
Area), sakuTriv diagramis calkeuli elementebis (figurebis, warwerebis, RerZebis,
damyofi xazebis) redaqtireba. gamonaTebuli dialogis Sesabamis CanarTebSi SeiZleba
SevcvaloT saredaqcio elementis feris gama, konturis xazebis tipi, warweris Srifti
da diagramis elementTa gaformebis sxva parametrebi.

5.3. maTematikuri formulebis Cawera

maTematikur formulebSi, romelic Cawerilia Word-Si, SeiZleba gamoyenebuli

iyos 150-mde simbolo. dokumentSi formulis Casasmelad saWiroa mausiT davawkapunoT
Insert menius Symbols instrumentebis jgufis Equation Rilakze, romlis drosac
CamoiSleba Built-In fanjara – formulaTa galerea (sur. 5-10).

102
 sur.
5-10. formulaTa galerea

am fanjaraSi momxmarebelma SeiZleba SearCios misTvis sasurveli formula da

Semdeg moaxdinos misi redaqtireba an airCios Insert New Equation brZaneba, romlis
Semdegac dokumentSi gaCndeba Semdegi saxis veli, sadac xdeba formulis Cawera:

roca dokumentSi moniSnulia formulis veli, maSin gaixsneba Equation

ToolsDesign damatebiTi meniu, romlis istrumentebis jgufebSi ganTavsebuli
Rilakebis saSualebiT SesaZlebelia formulebis akreba da redaqtireba (sur. 5-11).

sur. 5-11. Tools, Symbols da Structures instrumentebis jgufebi

103
 Tools instrumentebis jgufis Equation Rilaki asrulebs imave funqcias, rasac

asrulebda Insert menius Symbols instrumentebis jgufis Equation Rilaki. imave

instrumentebis jgufis Profesional da Linear Rilakebis saSualebiT formulis teqsti

SeiZleba warmovadginoT standartuli profesiuli saxiT an Caiweros erT xazze
wrfivi saxiT. Normal Text Rilakis saSualebiT formulis teqsti SeiZleba iyos
Cawerili Cveulebrivi an daxrili SriftiT. igive operacia SeiZleba Sesruldes, Tu
formulis velis marjvena kuTxeSi mausiT isarze davawkapunebT da CamoSlil meniuSi
virCevT Sesabamis brZanebas. aqve SeiZleba ganvsazRvroT formulis adgilmdebareoba
striqonSi (sur. 5-12).

sur.
5-12. formulis velis CamoSladi meniu

rodesac formula saboloo saxes miiRebs, is SeiZleba ganvaTavsoT formulaTa

galereaSi, risTvisac formulis velis CamoSlad meniuSi avirCioT brZaneba Save as new

Equation... (sur. 5-12). am dros gaixsneba Create New Building Block damatebiTi dialoguri
fanjara (sur. 5-13), sadac SevarCevT formulis saxels, galereis dasaxelebas,

kategorias da OK Rilakze xelis daWeriT davasrulebT operacias.

sur. 5-13. Create New Building Block damatebiTi

dialoguri fanjara
104
 E sur. 5-14. Equation Options dialoguri fanjara

formulis parametrebis momarTvis mizniT Equation ToolsDesign menius Tools

instrumentebis jgufis gverdiT mdgom isarze mausis dawkapunebiT gaixsneba Equation
Option dialoguri fanjara (sur. 5-14). aRniSnul fanjaraSi sxvadasxva parametrebis
moniSvnis saSualebiT SesaZlebelia winaswar ganisazRvros formulis Caweris
standartuli Srifti, formati, kopirebis SemTxvevvaSi _ misi Senaxvis formati,
formulebis adgilmdebareoba dokumentSi da sxva.
Equation ToolsDesign menius Symbols instumentebis jgufSi ganlagebuli RilakebiT
(sur. 5-11) formulaSi SeiZleba CavweroT nebismieri maTematikuri simbolo.
instrumentebis jgufis marjvena mxares aris ganlagebuli -Row da -More
Rilakebi. Row Rilakze xelis daWeriT moxdeba fanjaraSi simboloTa Secvla, xolo

More Rilakze xelis daWeriT CamoiSleba fanjara, sadac gamoCndeba mocemuli jgufis
yvela simbolo. dasawyisSi aris maTematikuri simboloebis sabazo jgufi –
Basic Math. Tu jgufis dasaxelebis marjvena mxares mdebare isarze mausiT
davawkapunebT, CamoiSleba maTematikur simboloTa jgufis meniu, romliTac es sabazo
jgufi SeiZleba Seicvalos sxva jgufiT, magaliTad, rogoricaa berZnuli asoebis,
operatorebis, skriptebis da sxva. (sur. 5-15).
105
 sur. 5-15. Symbols instrumentebis jgufis
Basic Math CamoSladi fanjara da meniu

Equation ToolsDesign menius Structures instrumentebis jgufSi ganlagebuli

Rilakebis saSualebiT (sur. 5-11) CamoiSleba Sablonebis sia, saidanac SeiZleba SeirCes
maTematikuri formulis Sesabamisi Sabloni. es Sablonebia:
- wiladebi;
- skriptebi, anu zeda da qveda indeqsebi;
- fesvebi, anu radikalebi;
- integralebi;
- didi operatorebi – jami, namravli da sxva;
- frCxilebi;
- funqciebi;
- zeda da qveda xazgasmulebi;
- zRvrebi da logariTmebi;
- simravlეთა Teoriis elementebi; - matricebi.
formulis redaqtirebisaTvis sakmarisia mausiT davawkapunoT Sesabamis
formulaze.

HHHH5.4. hipermimarTvebi
bevrs miaCnia, rom hiperbmuli warmoadgens Word Wide Web - is ucilobel
atributs, magram sinamdvileSi mTlad ase ar aris. hiperbmulTan muSaoba bevr
programas SeuZlia zogadad. hiperbmulebis meSveobiT SegviZlia SevqmnaT kavSirebi
rogorc mimdinare dokumentis calkeul fragmentebTan, ise dokumentebTan, romlebic
sadac gindaT, iq SeiZleba inaxebodes: lokalur kompiuterze, lokaluri qselis
kompiuterebze an internetis nebismier kompiuterze.

Hhiperbmulis Seqmna failisa da veb-gverdebisaTvis. hiperbmuli ori nawilisagan

Sedgeba: statikuri da dinamikuri. bmulis statikuri nawili mimdinare dokumentSi
Tavsdeba. Cveulebriv, mis rols asrulebs teqstis fragmenti. survilis SemTxvevaSi
106
mas SeiZleba hqondes specialuri formatireba. sayovelTaod miRebulia hiperbmulis
statikuri nawilis gamosaxva lurji feriT da xazgasmiT. TumcaRa, rodesac es
ewinaaRmdegeba dokumentis dizains, hiperbmulis fers cvlian, xazgasmas ki - auqmeben.

kursori im wertilSi davayenoT, romelSic gvsurs hiperbmulis ganTavseba.

gavxsnaT CanarTi Insert-Casma da jgufSi Links-kavSirebi davaWiroT Rilaks

hyperlinkhiperbmuli - gaixsneba dialoguri Insert hyperlink-hiperbmulis Casma (sur. 5-16).

igive operaciis Sesruleba SegviZlia, Tu SerCeul obieqtze mausis marjvena klaviSiT

gaxsnil konteqstur meniuSi avirCevT hyperlink-hiperbmuli brZanebas.

imisTvis rom ukve arsebul fails davukavSirdeT, Link To velSi avirCioT

Existing File or Web Page-failTan an veb-gverdTan mibmis brZaneba, xolo Look in velSi

Current Folder da Semdeg Address velSi CavweroT im obieqtis misamarTi, romelTanac

gvsurs kavSiris damyareba. Tu failis misamarTi ar viciT, maSin daawkapuneT Look in

velis isarze, CamoSlil CamonaTvalSi avirCioT saWiro obieqti da Semdeg mis qvemoT
CamonaTvalSi - sasurveli faili.

uaxloes droSi gamoyenebul failTan dakavSireba SeiZleba, Look in velSi

avirCevT Recent Files da Semdeg gaxsnil siaSi avirCevT sasurvel obieqts. gamoyenebul

veb-gverdTan dasakavSireblad, Look in velSi avirCioT Browsed Pages da Semdeg gaxsnil

siaSi avirCioT sasurveli misamarTi.

jer ar Seqmnil failTan dasakavSireblad saWiroa Link To velSi avirCioT

Create New Document brZaneba, Name of new document velSi SeviyvanoT axali failis

saxeli da Semdeg When to Edit velSi avirCioT an Edit the new document later, an

Edit the new document now, imisda mixedviT, axal dokuments SevqmniT SemdegSi, Tu

maSinve.

107
 sur. 5-16. hiperbmulis Casmis dialoguri fanjara

Tagvis mimaniSneblis mitanisas hiperbmulze, SeiZleba gamovlindes

amotivtivebuli mokarnaxe (sur. 5-17). misi Semadgenlobis misaTiTeblad davaWiroT

Rilaks Screen Tip - karnaxi da SeviyvanoT saWiro teqsti gaxsnil fanjaraSi Set

Hyperlink Screen Tip - mokarnaxe hiperbmulisTvis (sur. 5-18). Tu ar movmarTavT am

teqsts, maSin Word-i gamoyenebs failis vels an misamarTs, rogorc saTaurs.

Tu Ctrl klaviSTan kombinaciaSi hiperbmulze mausiT davawkapunebT, maSin moxdeba

Sesabamisi veb-gverdis an dokumentis gaxsna.

sur. 5-17. hiperbmulze amotivtivebuli

mokarnaxe

sur. 5-18. hiperbmulisTvis mokarnaxe teqstis Seqmna

108
 hiperbmulis Seqmna axali eleqtronuli fostis SetyobinebisaTvis. movniSnoT
teqsti an suraTi da Insert hyperlink dialoguri fanjara gavxsnaT zemoT aRwerili erT-
erTi wesiT. Link To velSi avirCioT E-mail Address brZaneba (sur. 5-19). E-mail Address
velSi CavweroT eleqtronuli fostis sasurveli misamarTi an is SevarCioT Recently
used E-mail Addresses siaSi. Subject velSi ki CavweroT eleqtronuli fostis Setyobinebis
sagani. Tu ScreenTip Text velSi (sur 5-18) ar CavwereT sasurveli teqsti, maSin Word-i
am velSi gamoiyenebs saTaurs mailto:-s, romelsac mosdevs eleqtronuli fostis
misamarTi.

sur. 5-19. hiperbmulis Seqmna axali eleqtronuli fostis SetyobinebisaTvis

hiperbmulebi dokumentis SigniT. kursori im wertilSi davayenoT, romelSic

gvsurs hiperbmulis ganTavseba da gavxsnaT Insert hyperlink dialoguri fanjara zemoT
aRwerili erT-erTi wesiT. Link To velSi daaWireT Rilaks Place in This

Document-dokumentSi adgilTan mibma - samuSao mindorSi gaixsneba dokumentis

struqtura (sur. 5-20). airCieT gadasvlis obieqti, gadasvla SeiZleba ganxorcieldes
sami mimarTulebiT: Top of the Document-dokumentis dasაwyisSi, Headings-saTaurze
(saTaurebi rom koreqtulad iyos asaxuli fanjaraSi Insert hyperlink-hiperbmulis Casma,
isini unda iyos gaformebuli Microsoft Word-Si CaSenebuli stilebis daxmarebiT Heading
1-saTauri 1, Heading 2-saTauri 2 da a.S.) an bookmarks-

109
saniSneze.

sur. 5-20. hiperbmulis Casma mimdinare dokumentSi

5.5. saniSnis Seqmna

Word-is dokumentebSi saniSnebi sam funqcias asruleben. jer erTi, isini

dokumentSi navigacias aioleben da saSualebas iZlevian moniSnul obieqtebTan
davbrundeT, rodesac amis aucilebloba Cndeba. meorec, saniSne SeiZleba Ruzad
gvemsaxuros (mibmis wertilad) dokumentSi konkretul adgilTan hiperbmulis zustad
misabmelad an gadamkveTi bmulis Sesaqmnelad. mesamec, saniSnebi asruleben
sasargeblo niSnebis funqciebs, romlebic dokumentTan sxva samuSao operaciebis
Sesrulebas aioleben, magaliTad, indeqsacias. am saxiT maT aseve farTo gamoyeneba
hpoves makrobrZanebiTi procedurebis (makrosebis) daweris drosac.
1. movniSnoT dokumentis obieqti, romlisTvisac gsurT saniSnis Seqmna an
kursori davayenoT im abzacis SigniT, romelSic gvsurs misi moTavseba.
2. SevasruloT brZaneba Insert- Links- Bookmark-saniSni - gaixsneba
dialoguri fanjara Bookmark-saniSni (sur. 5-21).

110
 N sur. 5-21. saniSnebTan muSaobiს saSualeba

3. SeiyvaneT axali saniSnis saxeli mindorSi Bookmark name-saniSnis saxeli.

saxeli unda iwyebodes asoTi da SeiZleba Seicavdes rogorc asoebs, ise cifrebs.
saniSnis saxelSi probelebi dauSvebelia. Tu saniSnis saxeli ramdenime sityvisgan
Sedgeba, maT probelebis gareSe Caweren, TiToeuli sityvis asomTavruli asoTi
CaweriT.
4. saniSnis Casasmelad davaWiroT Rilaks Add-damateba - dialoguri fanjara
Bookmark-saniSni am dros avtomaturad daixureba.

5. SecdomiT Seqmnili arasaWiro saniSnebis waSla xdeba RilakiT Delete-waSla,

siaSi maTi winaswar moniSvniT.

saniSnTan gadasvla. arsebobs saniSnebis meSveobiT navigaciis ramdenime ileTi.

magaliTad, am miznisaTvis SeiZleba gamoviyenoT adre ganxiluli dialoguri fanjara
Bookmark-saniSni. saniSnTan gadasasvlelad movniSnoT is siaSi da davaWiroT Rilaks
Go to - gadasvla (sur. 5-21).
Tu dokumentSi bevri saniSnia, rekomendirebulia maTi daxarisxebis mimdevrobis
dadgena gadamrTvelis Sort by-daxarisxeba daxmarebiT (sur. 5-21). es gaamartivebs saWiro
saniSnis Ziebas da arCevas, Tu dayenebulia gadamrTveli Name - saxeli, saniSnebi siaSi
aisaxeba anbanuri mimdevrobiT, xolo Tu dayenebulia gadamrTveli
Location - mdebareoba, saniSnebi ganlagdeba im mimdevrobiT, rogorc isini dokumentSi
gvxvdeba.

5.6. beWdva

dokumentis winaswari daTvalierebis reJimi. imisaTvis rom sabeWdi gverdi

windawin, amobeWdvamde mTlianobaSi davaTvalieroT, unda gavaaqtiuroთ File meniu da

111
mis CamoSlil qvemeniuSi SevarCioT Print brZaneba an swrafi wvdomis instrumentebis

panelze davaWiroT - Print Preview and Print Rilaks an <Ctrl>+<P> klaviSebis

kombinacias. am dros printeris Tvisebebi gulisxmobis principiT avtomaturad
gamoCndeba ekranis pirvel, xolo winaswari daTvalierebis reJimi - meore
ganyofilebaSi (sur. 5-22).

N sur. 5-22 printeris Tvisebebis da winaswarი daTvalierebis reJimis

fanjara

Ffanjris qveda nawilSi ganTavsebuli isrebis daxmarebiT SesaZlebelia Next Page

– gadasvla dokumentis momdevno gverdze an Previous Page – dabruneba wina gverdze.
ganyofilebaSi Print velSi Copies dgindeba amosabeWdi furclebis aslebis raodenoba,
xolo RilakiT Print xdeba dokumentis beWdva.
Aaqtiuri furclis dasabeWdad SeiZleba swrafi wvdomis instrumentebis

panelze arsebuli - Quick Print Rilakis gamoyenebac. am dros Print

dialoguri fanjara ar gaixsneba. beWdva moxdeba im parametrebiT, romelic
Word programas aqvs momarTuli gulisxmobis principiT.

ganyofilebaSi Settings SeiZleba SevcvaloT da avirCioT furclis parametrebis

sasurveli momarTvebi, romelSic igulisxmeba gverdis orientacia, qaRaldis zoma da
gverdis mindvrebi.

112
 Print All Pages ofcia emsaxureba mTeli dokumentis srulad amobeWdvas, Print Selection

ofcia – moniSnuli fragmentis amobeWdvas, Print Current Page ofcia – mimdinare gverdis

amobeWdvas da Print Custom Range ofcia – gverdebis da seqciebis amorCeviT amobeWdvas

(sur. 5-23). sur. 5-23. Settings ganyofilebis beWdvis ofciebi

konkretuli gverdebis an maTi diapazonebis dabeWdვisas amave ganყofilebis

Page velSi (sur. 5-22) unda mieTiTos konkretuli gverdis an erTimeoresagan mZimiT
gamoyofili gverdebis nomrebis CamonaTvali. diapazonis miTiTeba xdeba Semdegnairad
113
magaliTad: 5-17 – Tu dasabeWdia dokumentis garkveuli diapazoni mexuTe gverdidan
meCvidmete gverdis CaTvliT; 12 – Tu dasabeWdia mxolod erTi meTormete gverdi; 7, 12,
25-32 – Tu amosabeWdia dokumentis meSvide, meTormete gverdebi da gverdebi 25-dan 32-
e gverdis CaTvliT.
ganyofilebaSi Printer (sur. 5-22) unda SeirCes printeris tipi, romelzec unda
ganxorcieldes dokumentis amobeWdva.

5.7. savarjiSoebi

1. ჩასვით დიაგრამა Chart და მოახდინეთ მისი რედაქტირება მოცემული ნიმუშის მიხედვით

2. შექმენით ცხრილი (Table) მოცემული ნიმუშის მიხედვით. ცხრილის უჯრედებში მონაცემები

განათავსეთ შუაში.

ქვეყანა მოსახლეობა ფართობი

საფრანგეთი 65.4 მლნ. 635 775 კმ2

იტალია 56 მლნ. 301 000 კმ2
ინგლისი 51 მლნ. 78 778 კმ2

გერმანია 82 მლნ. 356 700 კმ2

3. ჩაწერეთ ფორმულა Equation მოცემული ნიმუშის მიხედვით

114
 4. განათავსეთ დოკუმენტში ჰიპერბმული–hyperlink რომელიმე ვებ გვერდისათვის, მაგ., ბათუმის
საზღვაო აკადემიისთვის

5. განათავსეთ დოკუმენტში ჰიპერბმული–hyperlink თქვენი eleqtronuli

fostis
SetyobinebisaTvis.

6. დოკუმენტში რომელიმე აბზაცს გაუკეთეთ სანიშნე–Bookmark

Tavi VI. MMICROSOFT POWERPOINT 2010

6.1. Powerpoint-is zogadi mimoxilva

mTavari meniudan prezentaciis programis PowerPoint gaSveba sxva programebis

gaSvebis msgavsad xorcieldeba: StartAll ProgramsMicrosoft OfficeMicrosoft PowerPoint

2010 an mausiT samuSao magidaze moTavsebul PowerPoint 2010-is piqtogramaze

orjer dawkapunebiT.

programis gamoZaxeba, aseve SeiZleba adre Seqmnili da Senaxuli PowerPoint-is

dokumentis gaxsniT StartDocuments-dan. xolo im SemTxvevaSi, Tu PowerPoint-is programa

ukve gaxsnilia, sasurveli failis gamosaZaxeblad sakmarisia meniuSi File avirCioT

brZaneba Recent da menius marjvena mxares moTavsebul siaSi saWiro dokumentis saxelze

mausis dawkapuneba (sur. 6-1). CamoSlili menius marcxena nawilSi aseve moTavsebulia

iseTi brZanebebi, rogoricaa: Save, Save As, Open, Close, Info, Recent New, Print, Save & Send, Help,

Options da Exit.

115
 sur. 6-1. meniu File-is brZanebebi

programasTan muSaobisTvis saWiro sxvadasxva parametrebis momarTvis brZanebebi

amave fanjris Options brZanebaSia ganTavsebuli. magaliTad, dasamaxsovrebel failTa

raodenobis gansazRvra SesaZlebelia

OptionsAdvancedDisplay velSi. PowerPoint-s SeuZlia daimaxsovros programaSi

gaxsnili bolo ormocdaaTamde faili.

PowerPoint-is programaSi muSaobis damTavreba xdeba File meniuSi Exit brZanebiT,

PowerPoint-is fanjris Close Rilakze dawkapunebiT an <Alt>+<F4> klaviSebis

kombinaciiT.

PowerPoint-is fanjara Windows-is standartuli fanjaraa da aqvs misTvis

damaxasiaTebeli yvela elementi:

saTauris zoli. am zolis marcxena mxares gulisxmobis principiT aisaxeba

Customize Quick Access Toolbar (swrafi wvdomis instrumentebis paneli), xolo centralur
nawilSi im failis saxeli, romelTanac mocemul momentSi vmuSaobT da programis

dasaxeleba – Microsoft PowerPoint.

116
 swrafi wvdomis paneli da instrumentebis panelis zoli. instrumentebis panelis
zolis mTavari Taviseburebaa CanarTebi, romelTa meSveobiTac TvalTaxedvis areSi
moqceulia mxolod brZanebebis nawili, danarCeni ki, erTis mxriv, aseve
xelmisawvdomia – iqvea, xolo, meore mxriv ar tvirTaven samuSao ares. instrumentebis
panelis zolis akecva SesaZlebelia menius zolze mausis marjvena Rilakis
dawkapunebiT da gaxsnil konteqstur meniuSi Minimize the Ribbon brZanebis SerCeviT
(sur. 6-2).

sur. 6-2. menius zolze gaxsnili konteqsturi meniu

am SemTxvevaSi samuSao are gaizrdeba, magram brZanebebTan wvdomisaTvis saWiro

gaxdeba menius saxelze mausiT dawkapuneba. am dros zoli gamoCndeba da samuSao areSi
dabrunebis Semdeg isev gaqreba. misi mudmivi Cvenebis an gaqrobis uzrunvelyofa menius
saxelze mausis marcxena RilakiT orjer dawkapunebiTaa

SesaZlebeli an menius zolSi Minimize the Ribbon Rilakze dawkapunebiT

xorcieldeba.

swrafi wvdomis instrumentebis panelis daniSnuleba momxmareblisaTvis saqmis

gamartivebaa. am Rilakebis CarTva-gamorTva da axali Rilakebis damateba SesaZlebelia
Customize Quick Access Toolbar panelis marjvniv mierTebul Rilakze mausis dawkapunebiT
CamoSlil fanjaraSi Sesabamisi brZanebis moniSvniT an moniSvnis gauqmebiT (sur. 6-3).

117
 sur. 6-3. swrafi wvdomis instrumente bis
paneli da misi CamoSladi meniu

gulisxmobis principiT masze amotanilia dokumentis Senaxvis, gauqmebis da

gauqmebulis aRdgenis brZaneba. magram arsebobs swrafi wvdomis panelis momarTvis
SesaZlebloba, rac imave fanjaraSi More Comands... brZanebiT an instrumentebis zolze
ganTavsebul nebismier niSnakze mausis marjvena RilakiT gaxsnili konteqsturi menius
Customize Quick Access Toolbar... brZanebiT xorcieldeba.

Customize Quick Access Toolbar CamoSlili fanjris Show Below the Ribbon brZanebiT
xdeba swrafi wvdomis instrumentebis panelis gadatana instrumentTa panelis qvemoT,

xolo ukan dabruneba Show Above the Ribbon an konteqsturi menius Show Quick Access

Toolbar Above the Ribbon brZanebiT.

menius zoli. gulisxmobis principiT menius zoli (sur. 6-2) cxra Semadgeneli

punqtisagan Sedgeba – File, Home, Insert, Dezign, Tranzitions, Animations, Slide Show, Review,

View. TiToeuli maTgani Seicavs PowerPoint-is logikur jgufebad dalagebul

brZanebebsa da resursebs. sxvadasxva brZanebis Sesrulebis momentSi mas emateba meniu
Sesabamisi instrumentTa panelebiT. menius zolis marjvena kuTxeSi moTvsebulia
Microsoft PowerPoint Help Rilaki (<F1>) - momxmareblisTvis nebismieri informaciis
gasacnobad.

118
 PowerPoint-is ZiriTadi samuSao are. momxmareblis ZiriTadi samuSao area slaidi,
sadac mas Seaqvs teqsti, adgens cxrilebs, diagramebs, sqemebs da sxv. gulisxmobis
principiT PowerPoint-i dokuments Presentation1 (Prresentation2, Presentation3,...) saxels
aniWebs. es saxeli prezentacias hqvia manam, sanam mas Cvens mier sasurvel, TemasTan
axlos mdgom saxels ar davarqmevT.

statusis zoli. slaidis stilis Secvla xdeba statusis zolSi arsebuli

RilakebiT:

- Normal (normaluri).

- Reading View (kiTxvis reJimi)

- Slide Show (slaidebis Cveneba).

- Slide Sorter (slaidebis avtomaturi

momwesrigebeli).

- Zoom masStabis Sesacvlelad ixmareba. is

SegviZlia vamoZravoT an davaWiroT “plus” da “minus” Rilakebs, rac masStabis
gazrdis an Semcirebis saSualebas mogvcems.

slaidis stilis Secvla xdeba aseve View menius Presentation Views da Master Views

instrumentebis jgufis Sesabamisi RilakebiT (sur. 6-4), sadac damatebiT kidev aris

Notes Page – slaidebis beWdvaze gamotanis Rilaki, Slide Master – slaidebis ostati,

Handout Master – beWdvaze gamotanis ostati, Notes Master – SeniSvnebis ostati. masStabis

Secvla SeiZleba View menius Zoom instrumentebis jgufis Sesabamisi Rilakebis

gamoyenebiT.

119
 sur. 6-4. Prezentation Views, Master Views, Show da Zoom instrumentebis jgufi

6.2. dokumentis Seqmna, Senaxva da gaxsna

dokumentis Seqmna. PowerPoint-is amuSavebisTanave avtomaturad gamonaTdeba

saprezentacio furceli, romelic momxmarebels SeuZlia Seqmnas dokumentad.

momxmarebels aseve SeuZlia Seqmnas da erTdroulad gamoiyenos ramodenime dokumenti.
axali dokumentis Seqmna Semdegnairad xorcieldeba: File meniuSi virCevT

New brZanebas, romlis Semdegac gaixsneba ori velisagan Semdgari damatebiTi

fanjara (sur. 6-5).

sur. 6-5. ori velisagan Semdgari damatebiTi fanjara

120
 pirveli velis Available (Sablonebi) Hom ganyofilebaSi davinaxavT variantebs,
romelTagan virCevT sasurvels, axali dokumentis Seqmnis mizniT, an dokuments
kompiuterSi arsebuli Sablonis an failis mixedviT. Tu aris internet wvdoma, Cven
SeiZleba movZebnoT is Sablonebi, romlebic xelmisawvdomi iqneba imave velis
Office.com Templates ganyofilebis saSualebiT internetidan. gaxsnili damatebiTi
fanjris meore velSi SerCeuli Sabloni gamoisaxeba furclis formatiT.

axali dokumentis Seqmna SesaZlebelia agreTve <Ctrl>+<N> klaviSebis

kombinaciiT.

failis Senaxva. failis Senaxvis ramdenime gza arsebobs: avirCioT File meniuSi Save

brZaneba an gamoviyenoT klaviSebis <Ctrl>+<S> kombinacia, romlis Semdegac gaixsneba

Save As damatebiTi fanjara (sur. 6-6). gamonaTebuli dialogis File Name velSi

SevitanoT failis sasurveli saxeli. Tu fails ar vqmniT My Documents katalogSi,

sanavigacio panelidan avirCioT saWiro diski da katalogi, xolo Save as type velSi

SevarCioT Sesaqmneli failis tipi da davaWiroT xeli Save Rilaks an <Enter> klaviSs.

miaqcieT yuradReba imas, rom PowerPoint-Si Seqmnili failebi .pptx gafarToebiT inaxeba.

121
 sur. 6-6. Save As damatebiTi fanjara
failis Senaxva axali saxeliT. avirCioT File meniuSi Save As brZaneba, romlis
Semdegac gaixsneba Save As damatebiTi fanjara. gamonaTebuli dialogis File Name velSi
SevitanoT failis axali saxeli. igive operaciis Sesruleba <F12> klaviSis
daxmarebiTac SegviZlia.

dokumentis Senaxva cvlilebis Semdeg. ukve arsebul failSi Setanili

cvlilebebis damaxsovreba xdeba File menius Save brZanebiT an klaviSTa kombinaciiT

<Ctrl>+<S>.

arsebuli dokumentis gaxsna. ukve arsebuli dokumentis, failis gasaxsnelad

avirCioT File menius Open brZaneba, an davaWiroT klaviSTa kombinacias <Ctrl>+<O>.

gamonaTebuli dialogis fanjris CamonaTvalSi movniSnoT an File Name velSi avkrifoT

saWiro failis saxeli. Tu faili ar imyofeba mimdinare katalogSi, misi

adgilsamyofeli davazustoT sanavigacio panelidan da xeli davaWiroT Open Rilaks

an <Enter> klaviSs.

122
 dokumentis daxurva. failis daxurva SeiZleba File menius Close brZanebiT an

PowerPoint-is Sesabamisi fanjris marjvena zeda kuTxeSi moTavsebul Close Rilakze

dawkapunebiT, an <Ctrl>+<F4> klaviSTa kombinaciiT. Tu dokumenti masSi Setanili

cvlilebebis Semdeg ar iyo diskze Cawerili, maSin programa damatebiTi SekiTxvis
saxiT Segvaxsenebs am procesis Catarebis mizanSewonilobis Sesaxeb.

6.3. slaidebis Seqmna da daformateba

slaidebSi teqstis Cawera. PowerPoint-Si teqstis Cawera teqstur `yuTSi~ xdeba. Tu

teqsti striqonSi ar eteva, is avtomaturad gadava axal striqonze. teqstis akrefamde
unda ganxorcieldes Sriftis daformateba. teqstis akrefis dros axal abzacze
gadasvla xorcieldeba <Enter> klaviSis saSualebiT.

dokumentSi gadaadgileba. dokumentSi swraf gadaadgilebas uzrunvelyofs

klaviaturis kursoris gadasaadgilebeli klaviSebi da maTi kombinaciebi (ix.
teqsturi redaqtori Word).

fragmentis moniSvna. fragmentis mosaniSnad unda davayenoT mausis maCvenebeli

fragmentis dasawyisSi da mausis marcxena Rilakidan TiTis auReblad gadavataroT is
fragmentis bolomde an gamoviyenoT Cven mier ukve Seswavlili romelime gza. mTeli
dokumentis mosaniSnad saWiroa SevasruloT Home menius Editing

instrumentebis jgufis SelectSelect All brZaneba, an gamoviyenoT klaviSTa <Ctrl>+<A>

kombinacia.

123
 Nsur. 6-7. Ddailoguri fanjara Font
Sriftis daformateba. Sriftis dasaformateblad saWiroa Home menius

instrumentebis jgufis marjvena kuTxeSi mdgom isarze mausis dawkapunebiT

gamoviZaxoT dialoguri fanjara Font (sur. 6-7) an gamoviyenoT Home menius Font

instrumentebis jgufis Sesabamisi Rilakebi (sur. 6-8). rac aseve iyo Cven mier

detalurad ganxiluli teqstur redaqtor Word-is Seswavlisas.

sur. 6-8. instrumentebis jgufi Font

teqstis sworeba, abzacis da striqonebs Soris intervali. teqstis akrefa abzacis
daformatebiT iwyeba. abzacis daformateba SesaZlebelia saxazavze ganTavsebuli
isrebis saSualebiT, aseve Home menius Paragraph instrumentebis jgufis marjvena

mxares moTavsebul isrian Rilakze dawkapunebiT gaxsnil dialogur fanjaraSi

Paragraph (sur. 6-9).

124
 sur. 6-9. dailoguri fanjara Paragraph

Indents and Spacing CanarTis Indentation saTauris qveS Special velSi avirCioT abzacis
pirveli striqonis dacilebis reJimi teqsturi “yuTis” kidedan, manZili ki

ganvsazRvroT By parametris miTiTebiT. Before text velSi SegviZlia davayenoT teqsturi

“yuTis” kidedan teqstis dacilebis intervali. imave operaciis Sesruleba SeiZleba

Home menius Paragraph instrumentebis jgufSi ganlagebuli RilakebiT:

- Decrease List Level;

- Increase List Level. dialoguri

Paragraph fanjaris General

saTauris qveS mdebare Alignment

velis

CamonaTvalSi SegviZlia avirCioT teqstis sworebis reJimi Left – marcxena sazRvris

mimarT, Right – marjvena sazRvris mimarT, Center – centris mimarT da Justify – teqstis
sworeba rogorc marcxena, ise marjvena sazRvris mimarT sityvebs Soris arsebuli

intervalis gazrdis xarjze da Distributed – arsebuli striqonebis sworeba, rogorc

marcxena, ise marjvena sazRvris mimarT asoebs Soris intervalis gazrdis xarjze.

125
 aRniSnuli reJimebis momarTva, agreTve, SesaZlebelia Home menius Paragraph

instrumentebis jgufSi ganlagebuli RilakebiT:

- Align

Text Left; -

Center; - Align Text Right;

- Justify.

Spacing saTauris qveS (sur. 6-9) Line Spacing velis CamonaTvalis da At parametris

miTiTebiT vafiqsirebT intervals (Single – 1 intervali, 1,5 lines – 1,5 intervali, Double

– 2 intervali da a. S.) striqonebs Soris. analogiuri qmedeba SeiZleba

SevasruloT Home menius Paragraph instrumentebis jgufSi moTavsebuli - Line

spaging Rilakis saSualebiT; Before da After parametrebis meSveobiT SeiZleba movmarToT

manZili abzacebs Soris.

formatis kopireba. daformatebis parametrebis sxva fragmentebze kopirebisaTvis

gamoiyeneba Home menius Clipboard instrumentebis jgufis Format

Painter Rilaki (ix. teqsturi redaqtori Word).

siebisa da CamonaTvalebis Seqmna. siisa da CamonaTvalis Sedgenis brZanebebs

ganekuTvneba siebTan samuSao instrumentebi, romlebic ganTavsebulia Home menius

Paragraph instrumentebis jgufSi - Bullets, - Numbering Rilakebis saxiT.

markirebuli an danomrili siebis Sesadgeni Rilakebi damatebiT CamoSlad fanjrebs
Seicavs, saidanac SeiZleba numeraciisaTvis gankuTvnili markerebis an simboloebis
xSirad gamosayenebeli formatidan saWiros amorCeva (sur. 6-10).

im SemTxvevaSi, Tu am variantebidan arc erTi ar gamodgeba, saWiro xdeba siis

parametrebis dialogis fanjris gamoZaxeba Sesabamisad Bullet and Numbering brZanebis
SerCeviT. am dros gaixsneba imave dasaxelebis dialoguri fanjara, sadac unda
SeirCes saWiro simbolo, suraTi an ricxviTi formati.

126
sur. 6-10. Bullets da Numbering RilakebiT gaxsnili damatebiTi CamoSladi fanjrebi

teqstis mimarTuleba da teqstis sworeba. teqstur “yuTSi” teqstis mimarTulebis

Sesacvlelad gamoiyeneba Home menius Paragraph instrumentebis jgufis

Text Direction Rilaki, romlis drosac CamoiSleba damatebiTi fanjara, sadac SeiZleba
SevarCioT teqstis mimarTuleba (sur. 6-11).

sur. 11. Text Direction RilakiT

CamoSlili fanjra

es mimarTulebebia Horizontal – horizontaluri, Rotate all text 900 – mTeli teqstis

900-iT mobruneba, Rotate all text 2700 – mTeli teqstis 2700-iT mobruneba, Stacked –
vertikalurad simaRleze zemodan qveviT.

Tu CamoSlad fanjaraSi avirCevT More Options brZanebas (sur. 6-11), maSin gaixsneba

Format Text Effects dialoguri fanjris Text Box CanarTi, romlis Text Direction velSi
SeiZleba avirCioT teqstis igive mimarTulebebi (sur. 6-12).

127
 sur.
6-12. Text Box CanarTi

teqstis sworebis mizniT davawkapunoT Home menius Paragraph instrumentebis

jgufis Align Text Rilakze, romlis drosac CamoiSleba damatebiTi fanjara (sur. 6-

13), SevarCioT teqstis mdebareoba: Top – zemoT Middle – SuaSi an Bottom – qvemoT. Tu

avirCevT More Options brZanebas, maSin gaixsneba Form Text Effects dialoguri fanjris

Text Box CanarTi (sur. 6-12), romlis Vertical alignment velSi SeiZleba avirCioT teqstis
sworebis sxvadasxva variantebi.

128
 sur. 6-13. Align Text RilakiT CamoSlili
fanjra

slaidebis damateba da waSla. PowerPoint-Si axali prezentaciis gaxsnis dros

pirvel slaidad gulisxmobis principiT gamodis Title Slide – satitulo slaidi, xolo

momdevno slaidebis SerCeva momxmareblis surviliT Home menius Slides instrumentebis

jgufis New Slide Rilakze dawkapunebiT xdeba. am dros CamoiSleba damatebiTi fanjara
– slaidebis saofise Temebis galerea, sadac SeiZleba SeirCes sasurveli slaidis
stili (sur. 6-14).

Tu gvinda arsebuli slaidis analogiuri slaidis Camateba, maSin CamoSlil

fanjaraSi avirCioT Dublicate Selected Slides brZaneba, Tu gvinda romelime sxva obieqtis

Camateba, maSin Slides from Outline, xolo ukve arsebuli prezentaciidan romelime

slaidis gadmowera, maSin Reuse Slides. am ukanasknelis dros marjvena mxares gaixsneba

Reuse Slides damatebiTi fanjara prezentaciebisa da slaidebis mosaZebnad.

nax. 6-14. New Slide RilakiT gaxsnili damatebiTi

CamoSladi fanjara

129
 Tu SerCeuli slaidi ver akmayofilebs sasurvel moTxovnebs, maSin Home menius

Slides instrumentebis jgufis Layout Rilakis saSualebiT SegviZlia es slaidi

SevcvaloT axliT, Tu slaidSi SevcvaleT teqsturi `yuTis~ zoma, adgilmdebareoba

da sxva imave instrumentebis jgufis Reset Rilakis saSualebiT SegviZlia mas

davubrunoT gulisxmobis principiT miniWebuli parametrebi, xolo imave

instrumentebis jgufis Section RilakiT CavamatoT, saxeli SevucvaloT, wavSaloT

arasasurveli seqcia an sxv.

SmartArt grafikuli redaqtori. dokumentebis gaformebis mizniT PowerPoint-is

mocemul versiaSi Semotanilia SmartArt grafikuli redaqtori, romlis saSualebiTac

SeiZleba swrafad da moxerxebulad Seiqmnas informaciis gadacemisa da moZraobis

vizualuri warmodgena. es operacia SeiZleba ganvaxorcieloT rogorc Home menius

Paragraph instrumentebis jgufis Convert to SmartArt brZanebiT, aseve Insert menius

IllustrationsSmartArt brZanebis daxmarebiT. pirvel SemTxvevaSi CamoiSleba damatebiTi

fanjara, sadac gamotanilia ramodenime diagramis nimuSi (sur. 6-15).

sur. 6-15. Convert to SmartArt RilakiT gaxsnili

damatebiTi CamoSladi fanjara

rodesac mocemuli nimuSebi ver akmayofileben momxmareblis moTxovnebs, maSin

unda avirCioT More SmartArt Graphics brZaneba. am dros SmartArt grafikuli redaqtoris

gamoZaxebis meore variantis dros gaixsneba Choose a SmartAArt Graphic fanjara, romelic
Sedgeba sami nawilisagan (sur. 6-16).

130
 pirvel nawilSi mocemulia SmartArt grafikebis saxeobaTa jgufebis dasaxeleba

(All _ yvela, List _ sia, Process _ procesi, Cycle _ cikli, Hierarchy _ ierarqia,

Relationship _ damokidebuleba, Matrix _ matrica Pyramid _ piramida, Picture – suraTi),

meore nawilSi _ Sesabamisi grafikebi, xolo mesameSi _ SerCeuli grafikis nimuSi.

gaxsnil Choose a SmartArt Graphic fanjaraSi SevarCioT grafikis tipi da saxeoba,

xolo Semdeg SeviyvanoT teqsti Semdegnairad:

• davawkapunoT grafikis formaze da Semdeg CavweroT saWiro teqsti;

• davawkapunoT [Text]-ze teqstis areSi da Semdeg CavweroT an CavsvaT

saWiro teqsti;

• gadmovakopiroT teqsti sxva programidan, davawkapunoT [Text]-ze da

Semdeg CavsvaT teqstis areSi.

sur.
6-16. Choose a SmartArt Graphic fanjara

Tu teqstis are ar aris xiluli, maSin unda movniSnoT SmartArt da Semdeg

damatebiTi SmartArt Tools Dezign menius Create Graphic qvemeniuSi (sur. 6-17) davawkapunoT

Text Pane-ze. am SemTxvevaSi gaixsneba Type your text here fanjara, romlis velebSi

131
rigrigobiT SeviyvanT Sesabamis teqstebs.

sur. 6-17. SmartArt Tools Dezign damatebiTi meniu

sur. 6-18. SmartArt Tools Format damatebiTi meniu

PowerPoint 2010-Si grafikebTan samuSao saSualebebi Cndebian mxolod maSin, roca

dokumentSi emateba axali grafiki an moiniSneba arsebuli. rogorc ki kursori
gadaadgildeba teqstis areSi, es CanarTi ukvalod qreba.

SmartArt obieqtebTan samuSao yvela instrumenti gaerTianebulia calke damatebiT

SmartArt Tools Dezign da SmartArt Tools Format meniuebSi, romlis qvemeniuTa Rilakebis
saSualebiT SegviZlia grafikis stilisa da saxeobebis SerCeva, agreTve, masSi Semavali
formebis stilisa da dizainis SerCeva da am formebSi ganTavsebuli teqstis
daformateba (sur. 6-17, 6-18).

amrigad, Tu rogor gamoiyureba grafiki efeqtis gamoyenebis Semdeg, SesaZlebelia

misi gamoyenebis gareSec – kursoris miyvaniT efeqtis menius punqtze, grafiki miiRebs
Sesabamis saxes. rogorc ki miiyvanT kursors sxva efeqtze, is icvleba da Sedegi
dafiqsirdeba mxolod mausis am efeqtze dawkapunebis Semdeg.

figurebis Casma. dokumentSi sxvadasxva figurebis (sxvadasxva saxis wrfeebi, isrebi,

wirebi, ZiriTadi geometriuli figurebi, gantolebis formebi, blok-sqemis figurebi,
varskvlavebi, banerebi da sxva) Casasmelad SeiZleba gamoviyenoT rogorc Home menius

Drawing instrumentebis jgufis Shapes RilakiT CamoSlili Sesabamisi damatebiTi

132
fanjara _ avtofigurebis sia, aseve Insert menius Illustrations instrumentebis jgufis

Shapes RilakiT CamoSlili avtofigurebis sia (sur. 6-19).

sur. 6-19. Shapes brZanebiT CamoSlili

avtofigurebis sia
figurebis daxatva agreTve SesaZlebelia Semdegnairad: saWiro figuraze mausis
marjvena klaviSiT gaxsnil konteqstur meniuSi SevarCioT Lock Drawing Mode brZaneba,
Semdeg mausis maCvenebeli davawkapunoT dokumentis saWiro adgilze. amgvarad
SeiZleba erTი da igive figura ramodenimejer davxatoT, xolo Semdeg movaxdinoT
maTi zomebis koreqtireba. figuris zomebis Secvla SesaZlebelia mausis saSualebiT,
risTvisac maCvenebeli miviyvanoT moniSnuli figuris garSemo arsebul CarCos
markerTan da marcxena klaviSze xelis auReblad mausi gadavaadgiloT saWiro
mimarTulebiT, xolo rodesac moniSnul obieqtze mausis maCvenebeli miiRebs jvris
formas, maSin mausis marcxena klaviSze xelis auReblad SesaZlebelia figuris
gadaadgileba saWiro mimarTulebiT. figuris moniSvna xdeba masze mausis marcxena
klaviSis dawkapunebiT, xolo ramodenime figuris erTdroulad mosaniSnad
gamoviyenoT <Ctrl> klaviSi.

133
 figuris an suraTis erTi adgilidan meoreze gadatanis dros rom ar moxdes maTi

proporciebis darRveva, gamoiyeneT <Shift> klaviSi, xolo Tu saWiroa figuris

gasworeba horizontaluri xazis mimarT, maSin - <Alt> klaviSi. wesieri figurebis an

horizontaluri da vertikaluri wrfeebis ageba SesaZlebelia <Shift> klaviSis

gamoyenebiT.

figurebSi teqstis Casawerad saWiroa movniSnoT figura da Semdeg CavweroT

teqsti an mocemul figuraze mausis marjvena klaviSiT gaxsnil konteqstur meniuSi
SevarCioT Add Text brZaneba.

sur. 6-20. Drawing Tools Format menius instrumentebis paneli

mniSvnelovania figurebisaTvis swrafi stilis gamoyeneba, risTvisac movniSnoT

saWiro figura da Sesabamisi swrafi stili avirCioT damatebiT Drawing ToolsFormat

menius Shape Styles instrumentebis jgufis (sur. 6-20) Format Shape RilakiT CamoSlili

Sesabamisi stilebis fanjaraSi. amave instrumentebis jgufis Shape Fill, Shape Outline

da Shape Effects RilakebiT Sesabamisad SeiZleba SevcvaloT da davaformatoT

figurebisa da saxatavi velis fonisa da CarCos feri an davamatoT sxvadasxva
Crdilisa da moculobiTi (samganzomilebiani) efeqtebi.

WordArt Styles instrumentebis jgufis Rilakebis saSualebiT xdeba figuraSi Cawerili

teqstis mxatvruli gaformeba.

Text qvemenius RilakebiT figuraSi Cawerili teqstis orientaciis Secvla, sworeba

figuris SigniT da kavSiris Seqmna.

Arrange qvemenius RilakebiT irkveva figuraTa urTierTganlageba, აgreTve, maTi

ganTavseba teqstisa da furclis mindvrebis mimarT, xolo Size qvemenius saSualebiT

ganisazRvreba figuris zomebi (sur. 6-20).

134
 figuris wasaSlelad movniSnoT es figura da xeli davaWiroT <Delete> klaviSs.

suraTis Casma. PowerPoint-s aqvs suraTebis sakmaod farTo speqtri. es suraTebi

dajgufebulia saqaRaldeebSi sxvadasxva Tematikis mixedviT da cnobili Clip Art-is

saxelwodebiT. Momxmarebels, agreTve, saSualeba eZleva Tavisi survilis mixedviT
ganaxorcielos suraTebis axali gadajgufeba. suraTebis SerCevisaTvis unda
Sesruldes Insert menius ImagesClip Art brZaneba, ris Semdegac PowerPoint-is fanjris

marjvena mxares gaixsneba Clip Art damatebiTi fanjara. suraTebis amorCevis mizniT

unda moxdes mausiT dawkapuneba Go Rilakze an SeirCes internetidan Find more at

Office.com brZanebiT. aRniSnuli damatebiTi fanjris adgilze gaixsneba suraTebis

CamonaTvali. maTi Casma dokumentSi SeiZleba suraTze mausis erTxel dawkapunebiT

(sur. 6-21).

sur. 6-21. Clip Art damatebiTi fanjara

gamosaxulebasTan samuSao saSualebebi menius panelze Cndebian mxolod maSin,
roca dokumentSi emateba axali suraTi an moiniSneba arsebuli. obieqtebTan samuSao
yvela instrumenti gaerTianebulia calke CanarTebSi. yvela SesaZlo efeqtebi
damalulia meniuSi, romlebic ixsneba Sesabamis Rilakze dawkapunebiT.

135
 dokumentSi gadatanili suraTi mausiT SeiZleba dokumentis nebismier sxva
adgilze gadavaadgiloT. maTi Semdgomi damuSavebisaTvis gamoiyeneba suraTis

moniSvnis Sedegad gaxsnili, menius zeda areSi moTavsebuli, damatebiTi Picture

ToolsFormat menius instrumentTa panelze ganlagebuli Rilakebi (sur. 6-22).

sur. 6-22. Picture ToolsFormat instrumentebis paneli

Adjust instrumentebis jgufis Rilakebis saSualebiT SeiZleba vareguliroT:

suraTis kontrasti Corrections RilakiT; Color – SevcvaloT suraTis feri; Compress

Picture – movaxdinoT suraTis kompresia da, Tu gamoyenebuli iyo brZaneba Crop (CamoWra),

maSin moxdes am CamoWrili aris waSla; Change Picture brZanebiT SevcvaloT midinare

suraTi sxva suraTiT; Reset Picture - suraTs SeiZleba davubrunoT misi sawyisi

mdgomareoba; Remove Background RilakiT wavSaloT suraTis foni; Artistic Effects –

movaxdinoT suraTze mxatvruli efeqtebi.

Picture Styles instrumentebis jgufis Rilakebis saSualebiT xdeba suraTebSi

Crdilebis, suraTis maketis, sxvadasxva efeqtebisa da CarCos stilis SerCeva.

Arrange instrumentebis jgufis Bring Forward da Send Backward RilakebiT suraTis

ganTavseba SesaZlebelia teqstis zemodan an teqstis qveS; Align – suraTis sworeba

furclis gverdebis mimarT; Group – dajgufeba; Rotate – suraTis mobruneba; Selection

Pane – calkeuli obiqtebis gamoyofa, maTi rigis Secvla, damalva da gamoCena.

Size instrumentebis jgufis Crop RilakiT xdeba suraTis nawilebis CamoWra da

misi aRdgena, Tu manamde ar iyo ganxorcielebuli Compress Picture operacia. CamoWris

operaciis gansaxorcieleblad saWiroa jer moiniSnos suraTi, Semdeg mausi

davawkapunoT Crop Rilakze, maCvenebeli miviyvanoT moniSnuli suraTis garSemo

arsebul CarCos markerTan da marcxena Rilakidan xelis auReblad mausi

136
gadavaadgiloT saWiro mimarTulebiT. analogiurad moxdeba suraTis aRdgenac.
suraTis zomis Sesacvlelad SeiZleba gamoyenebul iqnas imave instrumentebis jgufis

Shape Height da Shape Width brZanebebi.

zemoT aRniSnuli wesiT SeiZleba SeirCes da damuSavdes suraTebi, romlebic ar

Sedis zemoTmoyvanil biblioTekaSi, magram ganTavsebulia mocemuli kompiuteris
romelime saqaRaldeSi, aseve suraTebi moiZebnos internetSi saWiro Tematikis
mixedviT an moxdes maTi Setana skaneris an video kameris saSualebiT. suraTebis
mosaZebnad kompiuterSi unda Sesruldes Insert menius IllustrationsPicture brZaneba. am

dros ekranze gaixsneba Insert Picture damatebiTi fanjara, sadac SeiZleba moiZebnos

saWiro saqaRalde da faili, romlis Semdeg Insert Rilakis saSualebiT dokumentSi

Caismeba saWiro suraTi.

slaidis mxatvruli teqstiT gaformeba. dokumentis mxatvruli teqstiT

gaformebis mizniT unda Sesruldes Insert menius Text instrumentebis jgufis WordArt

brZaneba, ris Semdegac CamoiSleba WordArt--is damatebiTi fanjara mxatvruli teqstis

nimuSTa galereiT (sur. 6-23). CamoSlil fanjaraSi nimuSis mixedviT avirCioT CvenTvis
sasurveli stili, romlis Semdegac dokumentSi Caismeba teqsturi yuTi (sur. 6-24). am
yuTSi unda avkrifoT Sesabamisi teqsti.

sur. 6-23. WordArt-is damatebiTi fanjara

137
 sur. 6-24. WordArt-is teqsturi yuTi
aRniSnuli teqstis redaqtireba, koreqtireba da misi sxvadasxva efeqtebiT
gaformeba SesaZlebelia damatebiTi Drawing ToolsFormat menius instrumentebis

panelis, Shape Styles, WordArt Styles, Arrange da Size instrumentebis jgufSi ganlagebuli
Rilakebis saSualebiT (sur. 6-25). aq SeiZleba SevarCioT teqstis ganlagebis
mimarTuleba, mxatvruli teqstis stili, fonis da garSemowerilobis xazis, feri,
Crdilebi da samganzomilebiani efeqtebi, zomebi da dokumentis ZiriTadi teqstis
mimarT misi ganlageba.

sur. 6-25. damatebiTi Drawing Tools Format menius instrumentebis paneli

teqsturi yuTi. PowerPoint 2010-Si teqsturi “yuTi” gamoiyeneba TiTqmis yvela tipis

slaidSi. Mis Sesaqmnelad gamoiyeneba Insert menius Text instrumentebis jgufis Text Box

brZaneba an damatebiTi Drawing ToolsFormat menius Insert Shapes instrumentebis jgufis

Text Box brZaneba. mausis maCvenebeli miiRebs jvris formas, Semdeg mausis marcxena
klaviSze xelis auReblad slaidis saWiro adgilze davxatoT marTkuTxedi.

Text Box-is CarCosa da Sriftis stilis, teqstis mimarTulebis, formis, zomis,

sxvadasxva Crdilisa da sivrculi efeqtebisa da parametrebis SerCeva SesaZlebelia

damatebiTi Drawing ToolsFormat menius instrumentTa panelze ganlagebuli Rilakebis

saSualebiT.

138
 dokumentSi TariRisa da drois Casma. dokumentSi mimdinare TariRis da drois

Casasmelad gamoiyeneba Inseert menius Text qveenius Date & Time brZaneba. am dros

gaixsneba Date and Time damatebiTi fanjara (sur. 6-26).

mocemuli fanjris Available formats velSi momxmarebels saSualeba aqvs SearCios

dokumentSi Casaweri TariRis, drois an TariRisa da drois formati, xolo Language

CamoSlad velSi misi Sesabamisi ena. Tu mocemul fanjaraSi almiT moniSnulia Update

automatically veli, maSin dokumentis yoveli Semdgomi gaxsnis dros masSi dafiqsirdeba
mimdinare TariRi da dro, xolo Tu am velSi moniSvnis alami ar dgas, maSin
dokumentSi dafiqsirdeba dokumentSi am rekvizitis Casmis TariRi da dro. Sesabamisi

monacemebis arCevis Semdeg xeli davaWiroT OK Rilaks.

sur. 6-26. Date and Time damatebiTi fanjara

simbolos Camateba. zemoCamoTvlil dokumentTa gaformebis operaciebis garda
SeiZleba saWiro gaxdes specialuri daniSnulebis simboloebis an iseTi simboloebis
Camateba, romlebic ar aris klaviaturaze. simboloTa Camatebis operaciis
Sesasruleblad mausis kursori davayenoT sasurvel adgilze da SevasruloT Insert

menius Text qveenius Symbol brZaneba. gaixsneba damatebiTi Symbol fanjara (sur. 6-27). am

fanjris Font velSi unda SeirCes Casamatebeli simbolos Srifti da TviT simbolo.

Insert Rilakze mausis dawkapunebiT SerCeuli simbolo Caemateba Sesabamis adgilze.

damatebiTi Symbol fanjris Character code velSi gamonaTdeba SerCeuli simbolos kodi

from velSi miTiTebul formatSi.

139
 sur. 6-27. damatebiTi fanjara Symbol
dokumentis gaformeba cxrilebiT. kursori davayenoT dokumentis im adgilze,

sadac gvsurs cxrilis Casma. mausi davawkapunoT Insert menius Tables instrumentebis

jgufis Table Rilakze da CamoSlil fanjaraSi (sur. 6-28) avirCioT cxrilis Seqmnis
meTodi:

sur. 6-28. Table RilakiT gaxsnili fanjara

1. cxrilis Seqmna Insert Table veliT. mausi gadavataroT sasurveli raodenobis

striqonebsa da svetebze da davawkapunoT marcxena klaviSze.

140
 2. cxrilis Seqmna Insert Table ... brZanebiT. gaixsneba damatebiTi daloguri

fanjara Insert Table, (sur. 6-29), sadac unda davafiqsiroT cxrilSi striqonebisa
da svetebis raodenoba

sur. 6-29. Insert Table damatebiTi

dialoguri fanjara

3. cxrilis Seqmna Draw Table brZanebiT. am dros mausis maCvenebeli miiRebs fanqris
formas da misi saSualebiT SeiZleba daixatos saWiro cxrili. cxrilis gare
sazRvrebis gansazRvris mizniT davxatoT marTkuTxedi, risTvisac mausis
maCvenebeli miviyvanoT dokumentis im adgilas, sadac gvsurs cxrilis Casma da
mausis marcxena klaviSze xelis auReblad davxatoT marTkuTxedi. cxrilis
gareTa konturis daxatvis Semdeg avtomaturad CairTveba Table ToolsDesign da

Table ToolsLayout damatebiTi meniuebi. imave wesiT gavavloT striqonebisa da

svetebis xazebi marTkuTxedis SigniT. cxrilis xatvis dasrulebis Semdeg
xatvis reJimis gamorTva SeiZleba Table ToolsDesign menius Draw Borders

instrumentebis jgufis Draw Table brZanebis amorTviT. cxrilSi xazebis

wasaSlelad gamoiyeneba Table

ToolsDesign menius Draw Borders instrumentebis jgufis Eraser brZaneba. mausis

maCvenebeli miiRebs saSlelis formas. xazis waSlis mizniT daawkapuneT im
xazze, romlis waSlac gindaT.

4. cxrilis Seqmna Excel Spreadsheet brZanebiT. Aam dros moniSnul adgilze

Seiqmneba Excel-is cxrili.

miRebuli cxrilis daformateba, anu cxrilis stilis, CarCos xazis sisqisa da

feris, ujris feris, ujris simaRlisa da siganis, cxrilis calkeuli elementebisa
da TviT cxrilis Camatebisa da waSlis operaciebis Sesruleba, cxrilSi Cawerili
monacemebis ujredis sazRvrebis mimarT sworeba, teqstis mimarTulebis SerCeva,
monacemTa dalageba da sxva SeiZleba ganxorcieldes cxrilis moniSvnis dros

141
gaxsnili Table ToolsDesign da Table ToolsLayout damatebiTi meniuebis instrumentebis
jgufSi ganTavsebuli RilakebiTa da brZanebebiT (sur. 6-30, 6-31).

sur. 6-30. Table ToolsDesign damatebiTi meniu

sur. 6-31. Table Tools Layout damatebiTi meniu

komentari. PowerPoint-Si nebismier fragments SeiZleba gavukeToT komentari,

risTvisac unda movniSnoT saWiro fragmenti da Semdeg SevasruloT Review menius

Comments instrumentebis jgufis New Comment brZaneba. fragmentis gaswvriv marjvena

mindorze teqstis Casawerad gamoCndeba teqsturi yuTi. teqstis Sriftis, zomis, feris,

stilis arCeva SegviZlia Home menius Font instrumentebis jgufis saSualebiT.

komentaris teqstis akrefis Semdeg davawkapunoT dokumentis nebismier adgilze an

davaWiroT xeli <Esc> klaviSs.

gakeTebuli komentaris gasauqmeblad gavaaqtiuroT saWiro komentari da

SevasruloT Review menius Comments instrumentebis jgufis Delete brZaneba. xolo

dokumentSi arsebuli yvela komentaris wasaSlelad Comments  delete  Delete All

142
Comments in Document brZaneba. komentaris waSlis operaciis Sesruleba SesaZlebelia
mausis marjvena Rilakis konteqsturi meniudanac.

orTografiuli da gramatikuli Secdomebis Semowmeba. PowerPoint-i saSualebas

iZleva SevamowmoT prezentaciaSi inglisur enaze teqstis orTografiuli da
gramatikuli Secdomebi, gamoviyenoT sinonimebis (Tezaurusebis) leqsikoni.
orTografiuli Semowmeba SeiZleba ganxorcieldes rogorc teqstis Setanis procesSi,
aseve misi Setanis Semdegac. pirvel SemTxvevaSi saWiroa axali dokumentis
gaxsnisTanave FileOptions brZanebiT gaxsnili PowerPoint Options fanjris Proofing

CanarTSi almiT movniSnoT When correcting spelling in PowerPoint velis Sesabamisi punqtebi.
amis Semdeg orTografiuli Semowmeba ganxorcieldeba avtomaturad. ukve Setanili
teqstis orTografiuli SemowmebisaTvis gamoiyeneba Review menius

Proofing instrumentebis jgufis Spelling brZaneba.

Tu xazgasmul sityvaze an winadadebaze mausis marjvena klaviSiT davawkapunebT,

gaixsneba konteqsturi meniu, romelic saSualebas mogvcems maSinve SevasworoT
Secdoma.

orTografiuli Semowmebis mizniT mausiT davawkapunoT Review menius Proofing

instrumentebis jgufis Spelling brZanebaze. gaixsneba Spelling dialoguri fanjara

(sur. 6-32), romlis Not in Dictionary velSi gamoCndeba Sesamowmebeli Secdomiani teqsti.

sur. 6-32. Spelling dialoguri fanjara

Suggestions velSi gamonaTdeba leqsikonSi arsebuli arasworad Cawerili sityvebis

Sesacvleli sityvebis variantTa sia, saidanac momxmarebels saSualeba aqvs airCios

erT-erTi maTgani da Change Rilakze xelis daWeriT araswori sityva Seicvleba misi

Sesabamisi orTografiulad swori sityviT. Tu xels davaWerT Change All Rilaks, maSin

msgavsi araswori sityvebis Secvla moxdeba mTel teqstSi.

143
 Tu xels davaWerT Ignore Rilaks, maSin PowerPoint-i gamotovebs da ar moniSnavs

mocemul sityvas, xolo Ignore All Rilakis gamoyenebis SemTxvevaSi mocemuli sityvis
gamotoveba moxdeba mTel dokumentSi. Tu igive sityva SemdgomSi Segvxvdeba sxva

dokumentSi, maSin PowerPoint-i ukve aRar gamotovebs da isev moniSnavs am sityvas.

Tu moniSnuli sityva ar aris Cawerili SecdomiT da xSirad gvxvdeba mocemul

dokumentSi, magram ar aris leqsikonSi, maSin es sityva Add Rilakis daxmarebiT

SegviZlia CavamatoT leqsikonSi. amis Semdeg is aRar aRiqmeba, rogorc Secdoma.

AutoCorrect Rilakis daxmarebiT Cvens mier arCeuli Secvlis varianti ganTavsdeba

avtomaturi cvlilebis siaSi. Tu momavalSi msgavsi cvlileba kidev ganmeordeba

teqstis akrefis dros, maSin PowerPoint-i avtomaturad gaasworebs am Secdomas.

avtomaturi koreqtirebis reJimis CarTva agreTve unda moxdes dokumentis

gaxsnisTanave PowerPoint Options fanjris Proofing CanarTSi AutoCorrect Options Rilakis

saSualebiT. am dros gaixsneba AutoCorrect dialoguri fanjara, sadac almiT unda

moiniSnos koreqtirebis Sesabamisi punqtebi da OK Rilakze xelis daWeriT CavrToT

avtomaturi koreqtirebis reJimi.

dokumentSi Cawerili teqstis marTlweris Semowmeba, gamokvleva, statistika,

Tezaurusis moZebna, Targmna da enis Secvla SesaZlebelia Revieew menius Proofing da

Language instrumentebis jgufis brZanebebis saSualebiT (sur. 6-33).

sur. 6-33. Proofing da Language instrumentebis

jgufi

6.4. PowerPoint -Si efeqtiani muSaobis saSualebebi

fragmentis gadatana da kopireba. fragmentis gadatanisa da kopirebisTvis

movniSnoT fragmenti, mausiT davawkapunoT Home menius Clipboard instrumentebis

144
jgufis Cut brZanebaze, Tu sruldeba gadatanis operacia, xolo kopirebis

SemTxvevaSi _ Copy brZanebaze; Semdeg kursori dokumentis im adgilze unda

davafiqsiroT, sadac damaxsovrebuli fragmentis ganTavseba gvinda; gavceT Home

menius ClipboardPaste brZaneba. am operaciebis Sesruleba SesaZlebelia konteqsturi

menius Cut, Copy, Paste brZanebebiT an klaviSTa Cut – <Ctrl>+<X>, Copy – <Ctrl>+<C>, Paste –

<Ctrl>+<V> kombinaciis saSualebiTac. moniSnuli fragmentis gadatana SeiZleba aseve

mausis Cavleba-gadaTrevis meTodiT, risTvisac mausis maCveenebeli unda mivitanoT
gamoyofil fragmentTan da roca is iRebs marcxniv daxrili isris formas, marcxena
Rilakidan xelis auReblad gadavitanoT saWiro adgilas. Tu am operaciis dros
gamoviyenebT <Ctrl> klaviSs, mausis maCvenebeli fragmentze mitanisTanave miiRebs
marcxniv daxrili isris formas, romlis qveda marjvena mxares gaCndeba `plus” niSani.
am dros moxdeba gamoyofili fragmentis kopireba.

Home menius Clipboard instrumentebis jgufis marjvena areSi moTavsebul isarze

dawkapunebiT dokumentis marcxniv gaixsneba Clipboard fanjara, romelSic 24 sxvadasxva

fragmentis damaxsovreba SegviZlia. mausis kursori davayenoT dokumentis sasurvel

adgilze da Clipboard fanjaraSi saWiro fragmentze mausis dawkapunebiT moxdeba am

fragmentis kopireba. Paste All Rilakze mausis dawkapunebiT moxdeba buferSi

damaxsovrebuli yvela fragmentis erTdrouli kopireba im mimdevrobiT, ra

mimdevrobiTac moxda maTi damaxsovreba. Clear All Rilakze mausis dawkapunebiT

kopirebuli fragmentebisagan mTlianad vasufTavebT bufers.

bolo moqmedebebis gauqmeba da gauqmebuli moqmedebis aRdgena. bolo moqmedebebis

gauqmeba SeiZleba movaxdinoT swrafi wvdomis panelidan Undo

Rilakze daWeriT an <Ctrl>+<Z> klaviSTa kombinaciiT. am wesiT Cven SegviZlia bolo 16

moqmedebis gauqmeba. PowerPoint-Si agreTve gaTvaliswinebulia gauqmebuli operaciebis

aRdgena, romelic SeiZleba SevasruloT swrafi wvdomis panelidan Redo

Rilakze daWeriT an <Ctrl>+<Y> klaviSTa kombinaciiT.

145
 6.5. fotoalbomis Seqmna da redaqtireba

PowerPoint-s saSualeba aqvs Seqmnas fotoalbomi, risTvisac gamoiyeneba Insert

menius Images instrumentebis jgufis Photo Album brZaneba. am dros CamoiSleba fanjara,

sadac unda avirCioT brZaneba New Photo Album. ekranze gaixsneba imave saxelwodebis

damatebiTi fanjara (sur. 6-34), sadac File/Disk Rilakis saSualebiT SeiZleba

kompiuterSi an diskze movZebnoT sasurveli suraTebi Cveni fotoalbomisaTvis da

Create Rilakis daxmarebiT movaxdinoT am albomis Senaxva.

Picture in Album velSi Caiwereba albomSi gamoyenebuli suraTebi im mimdevrobiT, ra

mimdevrobiTac moxda maTi Cawera.

sur. 6-34.

Photo Album damatebiTi fanjara suraTebis mimdevroba SeiZleba Seicvalos Picture in

Album velis qvemoT moTavsebuli zemoT da qvemoT mimarTuli isrebis saSualebiT.

Album Layout velSi virCevT slaidze suraTebis ganTavsebis stils, CarCos stilsa

da slaidis Temas. ukve arsebuli albomis redaqtireba xdeba Insert menius Images

instrumentebis jgufis Photo Album brZanebiT CamoSlil fanjaraSi Edit Photo Album
brZanebis SerCevvis Semdeg. ekranze gaixsneba imave saxelwodebis damatebiTi fanjara,
romlis struqtura Photo Album fanjris analogiuria.

146
 6.6. furclis parametrebis, fonisa da Temis momarTva

furclis parametrebis momarTvis mizniT Design menius Page Setup instrumentebis

jgufis (sur. 6-35) Page Setup RilakiT gaixsneba Page Setup dialoguri fanjara (sur.

6-36).

sur. 6-35. Page Setup, Background da Themes instrumentebis jgufebi

sur.
6-36. Page Setup dialoguri fanjara

Page Setup dialoguri fanjris Orientation velis Slides jgufis gadamrTveliT

ganisazRvreba slaidis, xolo Notes, handouts & outline jgufis gadamrTveliT

prezentaciis SeniSvnebis, gamotanisa da struqturis furclis: Portrait _ portretis

stili da Landscape _ peizaJis stili. slaidis orientacia, agreTve, ganisazRvreba Page

Setup instrumentebis jgufis Slide Orientation RilakiTac.

am fanjris Slides sized for velis CamoSlad fanjaraSi slaidis standartul

zomebs (On-screen Show (4:3), On-screen Show (16:9), On-screen Show (16:109), Letter, Ledger, A3, A4,

147
B5 da sxv.) Soris SegviZlia SevarCioT CvenTvis sasurveli zomebi an mivaniWoT

sruliad gansxvavebuli zoma (Custom) Width da Height gadamrTvelebis saSualebiT.

Number slides from gadamrTveliT xdeba slaidebis sawyisi nomris gansazRvra.

slaidis feris Secvla. slaidis feris Secvla SeiZleba Design menius Background

instrumentebis jgufis (sur. 6-35) Background Styles RilakiT, romlis drosac CamoiSleba
ferTa galerea da masSi SeirCeva slaidis feri an masze gansaxorcielebeli efeqtebi.
Tu CamoSlil fanjaraSi avarCevT Format Background brZanebas an mausiT davawkapunebT

instrumentebis jgufis gverdiT moTavsebul isarze, gaixsneba Format Background

damatebiTi fanjara, sadac SeiZleba SeirCes slaidis fonis sxvadasxva efeqtebi an
fonad SeirCes suraTi.
slaidebis Tema. Tema warmoadgens sxvadasxva tipis stilebis koleqcias, romlebic
harmoniulad erwymian erTmaneTs. amitom slaidebis Temebi iZlevian saSualebas
swrafad SevcvaloT slaidebis elementebis daformatebis parametrebi. amasTan, yvela
Semadgeneli nawili iqneba gaformebuli erTnair stilSi.

slaidis Tema SesaZloa airCes prezentaciis Seqmnis dawyebamde, aseve SeiZleba

misi gamoyeneba ukve gamzadebuli prezentaciisaTvisac. amisaTvis, davawkapunoT Design

menius Themes instrumentebis jgufis (sur. 6-35) More Rilakze. gaixsneba

Temebis sia (sur. 6-37), sadac SesaZlebelia slaidebisTvis sasurveli Temis arCeva.

sur. 6-37. Temebis sia

148
 furclis TavsarTi, bolosarTi da SeniSvna. yovel slaids swrafad SeiZleba
davumatoT bolosarTi, sadac ganTavsebuli iqneba momxmareblisaTvis sasargeblo
informacia. Tu ra informacia iqneba masSi ganTavsebuli, es momxmareblis survilsa
da gemovnebazea damokidebuli.

Insert menius Text instrumentebis jgufis Header & Footer Rilakis saSualebiT

gaixsneba Header and Footer damatebiTi dialoguri fanjris Slide CanarTi, sadac Include

on slide CanarTSi almiT unda moiniSnos Footer striqoni da mis qvemoT moTavsebul
velSi Caiweros slaidis bolosarTSi Casaweri momxmareblisaTvis sasurveli
informacia (sur. 6-38).

Tu gvsurs, rom slaidis bolosarTSi Cawerili iyos mimdinare TariRi da dro,

maSin almiT movniSnavT Date and Time striqons. am dros avtomaturad gaaqtiurdeba

Update automatically gadamrTveli da mis qvemoT moTavsebul velSi Caiwereba mimdinare

TariRi. Language CamoSlad velSi momxmarebels saSualeba aqvs SearCios Sesabamisi ena,

xolo Update automatically gadamrTvelis qvemoT moTavsebul velSi mimdinare

TariRis warmodgenis formati. Tu mocemul fanjaraSi almiT moniSnulia Update

automatically veli, maSin prezentaciis yoveli Semdgomi gaxsnis dros masSi

dafiqsirdeba mimdinare TariRi da dro. Tu gavaaqtiurebT Fixed gadamrTvels, maSin

mis qvemoT moTavsebul velSi Caiwereba mimdinare TariRi da prezentaciis yoveli
Semdgomi gaxsnis dros masSi dafiqsirdeba prezentaciaSi am rekvizitis Casmis TariRi

da dro. Tu almiT movniSnavT Don’t show on title slide striqons, maSin es bolosarTi ar
gamoCndeba satitulo slaidze. Tu gvinda, rom gadawyvetileba mxolod moniSnul

slaidze dafiqsirdes, maSin es unda davafiqsiroT Apply RilakiT, xolo Tu mTlianad

prezentaciaSi, maSin – Apply to All RilakiT.

149
 sur.
6-38. Slide CanarTi

sur.
6-39. Notes and Handouts CanarTi

prezentaciis SeniSvnebis, gamotanisa da struqturis furcelze TavsarTis an

bolosarTis Casawerad unda gavxsnaT Header and Footer damatebiTi dialoguri fanjris

Notes and Handouts CanarTi, sadac Include on page CanarTSi almiT unda moiniSnos Header

an Footer striqoni da mis qvemoT moTavsebul velSi Caiweros gverdis TavsarTSi an

bolosarTSi Casaweri, momxmareblisaTvis sasurveli informacia (sur. 6-39). imave
furcelze TariRisa da drois Cawera xdeba zemoT aRwerili wesis mixedviT.

gadawyvetileba unda davafiqsiroT Apply to All Rilakze mausis dawkapunebiT.

150
 6.7. savarjiSoebi

1. SeqmeniT faili PowerPoint-is programaSi.

2. SearCieT Srifti, misi zoma, moxazuloba, feri da pirveli slaidis teqstur

yuTSi SeiyvaneT teqsti “baTumis sazRvao akademia”. damatebiTi Drawing

ToolsFormat menius Shape Styles instrumentebis jgufSi SecvaleT teqsturi yuTis

stili.

3. me-2 slaidze SmartArt RilakiT CasviT sasurveli grafikuli redaqtori da masSi

tipiuri teqsti SecvaleT sakuTariT. damatebiTi SmartArt ToolsDezign menius

SmartArt Styles instrumentebis jgufis gamoyenebiT SecvaleT grafikuli

redaqtoris feri da stili.

4. Mme-3 slaidze Shapes RilakiT CasviT nebismieri sami figura da figurebSi

SeitaneT sakuTari teqsti. damatebiTi Drawing ToolsFormat menius Shape Styles

instrumentebis jgufis gamoyenebiT SecvaleT figurebis stili.

5. Mme-4 slaidze ClipArt RilakiT CasviT nebismieri ori suraTi da damatebiTi Picture

ToolsFormat menius Picture Styles instrumentebis jgufSi Picture Layout instrumentis

gamoyenebiT gaukeTeT suraTebs warwera.

6. Mme-5 slaidze Table RilakiT CasviT cxrili (4 sveti da 5 striqoni) da cxrilis

ujredebSi SeitaneT sakuTari monacemebi.
7. me-7 slaidi WodrArt RilakiT gaaformeT mxatvruli teqstiT, damatebiTi

151
 Drawing ToolsFormat menius WodrArt Styles instrumentebis jgufis Text Efects
instrumentis gamoyenebiT gamoyenebiT moaxdineT mxatvruli teqstis

transformireba - Transform.

8. yvela slaidze Date and Time RilakiT CasviT inglisur enaze avtomaturad
ganaxlebadi an fiqsirebuli TariRi.

9. yvela slaidi Header & Footer RilakiT gaaformeT bolosarTiT da masSi CawereT
magaliTad, teqsti “sazRvao navigacia”.

10. me-9 slaidze Screenshot RilakiT CasviT nebimieri kadri.

11. me-10 slaidze Hyperlink RilakiT CasviT mimarTva nebismier veb-gverdze.

12. airCieT slaidebis Tema - Themes da stilis foni - Background Styles.

13. yvela slaidi Header & Footer RilakiT gaaformeT bolosarTiT da masSi CawereT
magaliTad, teqsti “sazRvao navigacia”.

Tavi VII. MMICROSOFT POWERPOINT 2010

152
 7.1. slaidebis numeracia

slaidebis numeracia xorcieldeba Insert meniu Text instrumentebis jgufis Slide

Number Rilakis saSualebiT. gaixsneba Header and Footer damatebiTi dialoguri fanjris

Slide CanarTi (sur. 7.1), sadac Include on slide CanarTSi almiT unda moiniSnos Slide Number

striqoni. Tu momxmarebels surs rom nomeri mxolod moniSnul slaidze dafiqsirdes,

maSin xeli davaWiroT Apply Rilaks, xolo Tu mTlianad prezentaciaSi, maSin Apply to

All Rilaks. prezentaciaSi slaidebis numeracia avtomaturad iwyeba erTianiT.

prezentaciis SeniSvnebis, gamotanisa da struqturis furcelze gverdebis numeraciis

reJimis CasarTvelad unda gavxsnaT Header and Footer damatebiTi dialoguri fanjris

Notes and Handouts CanarTi, sadac Include on page CanarTSi almiT unda moiniSnos Page

Number striqoni. gadawyvetileba unda davafiqsiroT Apply to All Rilakze mausis

dawkapunebiT.

sur. 7-1. Slide CanarTi

7.2. obiqtebis Cadgma.

153
 PowerPoint-i saSualebas iZleva furclis nebismier adgilze moxdes sxvadasxva

obieqtis Cadgma, rogorebicaa, magaliTad, Adobe Acrobat Document, Bitmap Image, Microsoft

Equation 3.0, Microsoft PowerPoint Slide, Microsoft Excel Worksheet da mravali sxvadasxva tipis

faili.

nebismieri obieqtis Cadgma moxdeba Insert menius Text instrumentebis jgufis Object

brZanebiT. gaixsneba damatebiTi Insert Object fanjris Create New CanarTi (sur.

7- 2), romlis Object type velSi unda SeirCes Casadgmeli obieqti, xolo Create from

File CanarTis File velSi SeiZleba SeirCes Casadgmeli faili.

sur. 7-2. Insert Object fanjris Create New CanarTi

7.3. diagramebisa da grafikebis ageba.

informaciis aRqmisa da analizis gaadvilebis mizniT Tanamedrove informaciuli

teqnologiis Seqmnisas didi yuradReba eTmoba damuSavebuli informaciis
TvalsaCinoebis sakiTxs. grafikuli diagramebis saxiT PowerPoint-s aqvs monacemTa
asaxvis mZlavri saSualeba. mas SeuZlia SemogvTavazos 11 sxvadasxva tipis diagrama,
romelTagan TiToeuli ramodenime mza formats Seicavs. diagrama iqmneba slaidSi
ganTavsebuli monacemebis safuZvelze da gamoiyeneba

am monacemebis grafikuli asaxvisa da maTi Semdgomi analizisaTvis.

154
 diagramis Sesaqmnelad gamoiyeneba diagramaTa Seqmnis specialuri ostati, romlis

gamoZaxeba SeiZleba Insert menius Illustrations instrumentebis jgufis Chart

RilakiT. gaxsnil Insert Chart damatebiTi fanjris marjvena nawilSi SesaZlebelia 11

sxvadasxva tipis diagramebidan Sesabamisi tipis SerCeva (sur. 7-3).

paralelurad gaixsneba Microsoft Excel-is davTris fanjara erTi furcliT,

saxelwodebiT Chart in Microsoft PowerPoint. am furcelze ganTavsebulia pirobiTi cxrili,

romlis redaqtirebis mixedviT Sesabamisad icvleba agebuli diagramac. diagramebi,

romelsac vqmniT, iqneba Cadebuli PowerPoint-Si, xolo diagramis monacemebi Senaxuli

Excel-is samuSao furcelze, romelic PowerPoint-is failebs SeuerTdeba.

sur.
7-3. Insert Chatr damatebiTi fanjara

Cven aseve SegviZlia movaxdinoT Excel-dan diagramis PowerPoint-Si kopireba. am dros

is SeiZleba iyos an CaSenebuli rogorc statikuri monacemebi, an iyos dakavSirebuli
samuSao davTarTan. roca moxdeba im diagramis Semcveli dokumentis gaxsna, romelic
dakavSიrebulia samuSao davTarTan, maSin is avtomaturad Semowmdeba samuSao
davTarSi Setanili yoveli cvlilebis ganxorcielebis mizniT. imisaTvis, rom
PowerPoint-is diagramasTan dakavSirebuli monacemebi SevinaxoT, saWiroa dokumentSi

155
kursori davayenoT im adgilze, sadac gvinda diagramis Casma da mausiT davawkapunoT

Insert menius Illustrations instrumentebis jgufis Chart

Rilakze. gaixsneba Insert Chart dialoguri fanjara.

gaxsnil fanjaraSi SevarCioT diagramis tipi da stili da mausi davawkapunoT OK

Rilakze. dokumentTan erTad vertikaluri dayofiT (split) gaixsneba Excel-is fanjara

samuSao davTarze monacemebis nimuSis CvenebiT:

davTarSi tipiuri monacemebi sasurveli monacemebiT SevcvaloT. aseve

SesaZlebelia svetisa da striqonis dasaxelebaTa Secvla. cxrilSi monacemebis
ganaxlebis Semdeg diagramac avtomaturad axali monacemebiT iqneba ganaxlebuli.

Excel-Si SevinaxoT samuSao davTari FileSave As brZanebiT. amis Semdeg

davawkapunoT File Rilakze da Semdeg avirCioT Close brZaneba.

Tu diagramis naCvenebi forma gvakmayofilebs, maSin misi calkeuli elementis

mowyoba-redaqtireba SesaZlebelia damatebiTi Chart ToolsDesign, Chart ToolsLayout da

Chart ToolsFormat meniuebis Sesabamis instrumentebis jgufebSi ganTavsebuli

Rilakebis saSualebiT (sur. 7-4).

sur. 7-4. Chart ToolsDesign menius instrumentTa panelebi

diagramis redaqtireba. diagramaze mausis daWeriT moxdeba misi moniSvna, ris

Semdegac SeiZleba diagramis gadanacvleba an aslis miReba Cavleba-gadaTreviT,
agreTve zomebis cvlileba kvadratuli markerebis meSveobiT. diagrama Sedgeba
calkeuli elementebisagan (Chart Area –diagramis gare are, Plot Area – diagramis Siga
156
are, anu naxazis midamo, Chart Title – diagramis saTauri, Axis Title – RerZebis saxelebi,

Axes – RerZebze ganTavsebul monacemTa mniSvneloba, Data Series – monacemTa mwkrivebi,

Data Point – monacemTa punqti, Legend – aRniSvnaTa mniSvneloba da sxv.), romelTa

moniSvna SeiZleba maTze mausis maCveneblis miyvaniT da dawkapunebiT. moniSnul
elementze mausis marjvena klaviSiT CamoSlil konteqstur meniuSi SevarCioT
Sesabamisi daformatebis brZaneba, gaixsneba imave dasaxelebis damatebiTi fanjara,
romlis sxvadasxva CanarTis mixedviT SeiZleba momxmarebelma Tavisi surviliT
moawyos diagramis TiToeuli elementi cal-calke. momxmarebels SesaZlebloba aqvs
diagramis TiToeuli elementisaTvis SearCios feri, xazis sisqe, masStabi, Skalis
stili, warweris mimarTuleba da Sesabamisi gadamrTvelebis saSualebiT gansazRvros
saWiro parametrebi (sur. 7-5).

agreTve, SesaZlebelia CavataroT diagramis gare (Chart Area) da Siga aris (Plot

Area), sakuTriv diagramis calkeuli elementebis (figurebis, warwerebis, RerZebis,

damyofi xazebis) redaqtireba. gamonaTebuli dialogis Sesabamis CanarTebSi SeiZleba
SevcvaloT saredaqcio elementis feris gama, konturis xazebis tipi, warweris Srifti
da diagramis elementTa gaformebis sxva parametrebi.

157
 sur. 7-5. diagramis redaqtirebis erT-erTi damatebiTi fanjara

7.4. media klipebi

prezentaciebis gaformebis mizniT xSirad gamoiyeneba media klipebi _ video da

audio gaformeba.

prezentaciis xmovani gaformebis mizniT gamoiyeneba Insert menius Media

instrumentebis jgufis Audio brZaneba. CamoSlil fanjaraSi SeiZleba avirCioT Semdegi

brZanebebi:

Audio from File – xma failidan, am dros gaixsneba Insert Audio damatebiTi fanjara,

romelSic SegviZlia kompiuterSi Cawerili musika an sxva audio klipi CavsvaT

slaidSi. slaidze gaCndeba mcire zomis dinamiki ;

158
 Clip Art Audio – xma audio klipebis galereidan, am dros ekranze, marjvena mxares

gaixsneba Clip Art damatebiTi fanjara, sadac SegviZlia SevarCioT sasurveli audio

klipi. slaidze gaCndeba mcire zomis dinamiki ;

Record Audio – audio klipis Cawera, am dros gaixsneba Record Sound damatebiTi
fanjara (sur. 7-6). am dialoguri fanjris meSveobiT SegviZlia audio klipis

Cawera. slaidze gaCndeba mcire zomis dinamiki

sur. 7-6. Record Sound damatebiTi fanjara

prezentaciis xmovani gaformebis dros dinamikis amsaxveli niSnakis moniSvnis

Semdeg gaixsneba damatebiTi Audio ToolsFormat an Audio ToolsPlayback meniuebi, romlis

Sesabamis instrumentebis jgufebSi ganTavsebuli Rilakebis saSualebiT SeiZleba misi

sxvadasxva parametrebis momarTva. magaliTad, Playback CanarTis Audio Options

instrumentebis jgufSi (sur. 7-7) Start Rilakis mimdebare velis gverdiT mdgomi isris

gaxsnis Semdeg amonaTebuli siidan Automatically brZanebaze mausis dawkapunebiT

xorcieldeba audio rgolis avtomaturi gaSveba. audio rgolis xeliT gaSvebis

survilis SemTxvevaSi, unda avirCioT amave siis pirvelive brZaneba On Click brZaneba,

romelic gulisxmobis principiT Tavidanve momarTulia, xolo siis Play across slides
brZaneba gamoiyeneba prezentaciis slaidebze dawkapunebisas audio masalis gaSvebis
survilis SemTxvevaSi.

imisTvis, rom audio rgoli ar Sewydes manam, sanam Cven Tavad mis Sewyvetas ar

movisurvebT, alami davsvaT Loop until Stopped punqtis mimdebare yuTTan.

im SemTxvevaSi, Tu gvsurs davmaloT audio rgolis maCvenebeli niSnaki, davsvaT

alami Hide During Show punqtis mimdebare yuTTan.

159
 sur. 7-7. Audio ToolsPlayback damatebiTi meniu

prezentaciis video klipiT gaformebis mizniT gamoiyeneba menius Media

instrumentebis jgufis Video brZaneba.

CamoSlil fanjaraSi SeiZleba avirCioT Semdegi brZanebebi:

Video from File – brZanebiT gaixsneba Insert Video damatebiTi fanjara (sur. 7-8),
romelSic SegviZlia SevarCioT kompiuterSi arsebuli video faili da CavsvaT
prezentaciaSi Insert Rilakis gamoyenebiT, aseve saWiro video CavsvaT diskidan an

fleSidan.

Nsur. 7-8. damatebiTi fanjara Insert Video

Video from Web Site – brZaneba saSualebas gvaZlevs CavsvaT video masala an mimarTva

video masalaze (Link) internetidan, magaliTad, YouTube-dan, uSualod Cvens

prezentaciaSi. Kkursori movmarToT slaidis im adgilze sadac mimarTvis Casma gvinda.
brauzerSi movZebnoT saWiro veb-gverdi da masala. gavxsnaT is da mausi davawkapunoT
160
jer Share xolo Semdeg Embed Rilakebze. gavakeToT yuTSi moTavsebuli kodis asli.

davbrundeT PowerPoint-is programaSi da davawkapunoT Insert menius Media

instrumentebis jgufis VideoVideo from Web Site brZanebze. gamonaTebuli dialoguri

fanjris teqstur areSi CavsvaT kodis asli da davaWiroT Insert Rilaks.

xolo imisTvis, rom Microsoft PowerPoint 2010-is slaidSi movaxdinoT video masalaze

Sida mimarTvis (Link) damateba, saWiroa davawkapunoT Insert menius Media instrumentebis

jgufis VideoVideo from File brZanebze. gaixsneba Insert Video damatebiTi fanjara (sur.

7-8) da am fanjris Insert Rilakis marjvena areSi arsebuli isris gamoyenebiT SevarCioT

Link to file brZaneba;

Clip Art Video – brZanebiT xorcieldeba slaidSi animaciuri GIF failebis Clip Art

biblioTekidan Casma. am dros ekranis marjvena areSi gamonaTdeba Clip Art damatebiTi

fanjara (sur. 7-9), romlis Search for velSi SesaZlebelia movZebnoT sasurveli

animaciuri GIF faili. yuradReba mivaqcioT imas, rom Results should be velSi alami video

masalaze idges da mausi Go Rilakze davawkapunoT.

Nsur. 7-9. Clip Art biblioTeka

161
 P7.5. prezentacis gaformeba animaciiT

slaidebis warmodgenis erT-erT efeqtur instruments warmoadgens animacia. yovel

slaidze SeiZleba gamoviyenoT slaidebis gaxsnis sxvadasxva an erTi da igive efeqti,
es damokidebulia mxolod momxmareblis survilze da gemovnebaze. am animaciuri
efeqtebis SerCeva xdeba Transition menius Transition to This Slide instrumentebis jgufSi
ganlagebuli Rilakebis saSualebiT (sur. 7-10).

sur. 7-10. Transition meniu

avirCioT sasurveli animaciuri efeqti masze mausis dawkapunebiT da es efeqti

ganxorcieldeba moniSnuli slaidisaTvis.

Timing instrumentebis jgufis Sound velis CamoSlad siaSi SeirCeva slaidis

gamotanis gaxmovanebis sasurveli varianti. Tu Advance Slide velSi almiT moniSnulia

On Mouse Click, maSin mocemuli slaidis Secvla momdevno slaidiT moxdeba mausis

dawkapunebis Semdeg, xolo Tu moniSnulia Affter, maSin mocemuli slaidis Secvla

momdevno slaidiT moxdeba mis marjvniv ganTavsebul velSi miTiTebuli drois
gasvlis Semdeg. rodesac almiT moniSnulia orive fanjara, maSin mocemuli slaidis
Secvla momdevno slaidiT drois gasvlamde SeiZleba moxdes mausis dawkapunebiTac.

amave instrumentebis jgufis Duration velis daxmarebiT SesaZlebelia animaciis

xangrZlivobis gansazRvra, risTvisac sakmarisia mimdebare velSi sasurveli wamTa
ricxvis Cawera.

Tu mausiT davawkapunebT Apply To All Rilakze, maSin SerCeuli efeqtebi Seexeba

prezentaciis yvela slaids.

Transition menius Preview instrumentebis jgufis Preview RilakiT xdeba SerCeuli

efeqtebis winaswari Cveneba da, Tu romelime efeqti ar daakmayofilebs Cvens
moTxovnebs, maSin SesaZlebelia maTi redaqtireba.

162
 slaidebze Casmuli obieqtebis animaciuri efeqtebis SerCeva xdeba Animations

menius Animation instrumentebis jgufSi ganlagebuli sxvadasxva animaciuri

efeqtebis mqone Rilakebis saSualebiT ( sur. 7-11).

sur. 7-11. Animations meniu

romelime efeqtze mausis maCveneblis miyvanis da SeCerebis dros, es efeqti

aisaxeba moniSnul obieqtze. Tu mocemuli obieqtisTvis animaciuri efeqti Seesabameba
Cvens survils, maSin masze davawkapunoT mausiT, riTac dafiqsirdeba Cveni arCevani.
Aanimaciuri efeqtis SerCevis Semdeg slaidze moTavsebuli obieqtis gverdiT
gamoCndeba mcire zomis danomrili yuTi. erT slaidze SesaZlebelia ramodenime
obieqtis Casma da, Sesabamisad, maTTvis sxvadasxva animaciuri Cvenebis SerCeva.
Sesabamisad, TiToeuli maTgani dainomreba im rigiTobiT, ra rigiTobiTac moxda maTze
animaciuri Cvenebis momarTva. imave operaciis Catareba SesaZlebelia teqstebisTvisac
ganxorcieldes.
Animation instrumentebis jgufis Effect Options Rilakis CamoSlad velSi SeiZleba
SeirCes teqstebisa da obieqtebis animaciuri Cvenebis mimarTuleba.
Animations menius Advanced Animation instrumentebis jgufis Rilakebis daxmarebiT
xorcieldeba slaidze ganTavsebuli animaciuri teqstis an obieqtis ekranze
gamotanisas Tanmdevi xmovani efeqtebis gamoyeneba.
Animation Pane Rilakze dawkapunebis Semdeg ekranis marjvena mxares gamonaTdeba
damatebiTi Animation Pane fanjara, romelic gviCvenebs animaciuri efeqtebis rigiTobas,
tips da xangrZlivobas. SevarCioT efeqti, romlisTvisac gvsurs xmis damateba,
davawkapunoT Rilakis isarze da amovirCioT (sur. 7-12).

163
 sur. 7-12. damatebiTi Animation
Pane fanjara

Effect Options SerCevis Semdeg ekranze gamonaTdeba kidev erTi dialoguri fanjara
Split (sur. 7-13), romlis gaaqtiurebul Effect CanarTis Enhancements saTauris qveS Sound
velSi gavxsnaT isari da CamoSlili siidan SevarCioT sasurveli varianti an
SevarCioT musika failidan, amisaTvis davawkapunoT am siis boloSi ganTavsebul Other
Sound punqtze da sasurveli failis arCevis Semdeg davaWiroT Open Rilaks.

sur. 7-13. dialoguri fanjara Split

es moqmedeba unda gavimeoroT TiToeuli teqstis an obieqtisaTvis calk-calke,

xolo mTeli animaciis da musikaluri gaformebis winaswari daTvalierebis da
mosmenis mizniT Animation Pane fanjarSi davawkapunoT Play Rilakze.
164
 Cven aseve gvaqvs SesaZlebloba davumatoT PowerPoint-Si Seqmnil slaidebSi
ganTavsebul teqstebs da obieqtebs ufro rTuli, momxmareblis mier Seqmnili,
animaciuri moZraobebi. teqstis an obieqtis moZraobis traeqtoriis gansazRvris mizniT
movniSnoT is. Animations menius Advanced Animation instrumentebis jgufis Add Animation

RilakiT CamoSlad fanjaraSi SevarCioT Motion Paths saTauris qveS moTavsebulidan

erT-erTi: Lines, Arcs, Turns, Shapes an Loops. SerCeuli moZraobis gza slaidSi punqtiriani
xaziT aisaxeba, romlis markerebTan kursoris miyvaniT da maTi gadaadgilebiT
sasurveli cvlilebebis Setanis saSualeba gveZleva. Ppunqtiriani xazis mwvane isari
miuTiTebs gzis dasawyisze, xolo wiTeli isari mis dasasrulze. xolo Custom Path
variantis gaaqtiurebis Semdeg ekranze gamonaTdeba fanqris mqone instrumenti, romlis
daxmarebiTac SesaZlebelia sasurveli, individualuri animaciuri gzis traeqtoriis
moxazva da moqmedebis dasasruleblad saboloo wertilTan orjer dawkapunebiT -
misi dafiqsireba.

moZraobis traeqtoriis adgilmdebareobis Secvlis survilis SemTxvevaSi

vawkapunebT masTan da jvris formis maCveneblis miRebis Semdeg vaxdenT gadatanas. im

SemTxvevaSi, Tu moZraobis traeqtoria ar aris Caketili konturi piriqiT, masTan
mausis marjvena Rilakis dawkapunebiT gaxsnil konteqstur meniudan SevarCioT
Caketvis mizniT – Close Path an gaxsnis mizniT Open Path brZanebebi.

amave konteqsturi menius Add Pont brZaneba saSualebas gvaZlevs moZraobis

traeqtorias davumatoT sayrdeni wertilebi, Delete Segment– amoviRoT romelime

arasasurveli segmenti, xolo Edit Ponts - mis redaqtirebaSi gvexmareba.

Animations menius Timing instrumentebis jgufis Start On Click brZanebis daxmarebiT

animacia daiwyeba daiwyeba mausis dawkapunebis Semdeg. Start With Previous brZanebis

SerCevis SemTxvevaSi animacia daiwyeba wina animaciasTan paralelur reJimSi. Start

After Previous brZanebis SerCevis SemTxvevaSi animacia daiwyeba wina animaciis dasrulebis
Semdeg.

amave instrumentebis jgufis Duration velis daxmarebiT SesaZlebelia animaciis

xangrZlivobis gansazRvra, risTvisac sakmarisia mimdebare velSi sasurveli wamTa

165
ricxvis Cawera. Dalay velSi ki saWiro ricxviTi mniSvnelobis SeyvaniT movaxdenT
animaciis dayovnebis gansazRvras.

animaciuri Tanmimdevrobis siaSi cvlilebebis Setanas emsaxureba Timing

instrumentebis jgufis Reorder Animation Rilakis Move Earlier – gadasvlis miTiTeba wina

da Move Later - gadasvlis miTiTeba Semdgom animaciur Cvenebebze.

7.6. prezentaciis Cveneba

prezentaciis Cveneba pirveli slaididan bolomde SeiZleba ganxorcieldes Slide

Show menius Start Slide Show instrumentebis jgufis From Beginning Rilakis an <F5>
klaviSis saSualebiT. prezentaciis Cveneba moniSnuli slaididan bolomde SeiZleba

ganxorcieldes Slide Show menius Start Slide Show instrumentebis jgufis From Current

Slide Rilakis an statusis zolSi ganTavsebuli Slide Shov Rilakis saSualebiT, xolo

slaidebis Cveneba amorCeviT imave instrumentebis jgufis Custom Slide Show

RilakiT (sur. 7-14).

sur. 7-14. Slide Show meniu

am ukanaskneli moqmedebis dros gaixsneba Custom Shows damatebiTi fanjara, sadac

New Rilakze xelis daWeriT gaixsneba meore Define Custom Show damatebiTi fanjara
(sur. 7-15, 7-16).

am fanjris Slides in presentation velSi aris mocemuli prezentaciaSi Semavali

slaidebis sia Cveulebrivi mimdevrobiT. rigrigobiT movniSnoT slaidebi da Add

Rilakis saSualebiT gadavitanoT Slides in custom show velSi im mimdevrobiT, ra

mimdevrobiTac gvsurs misi Cveneba momavali prezentaciis dros.

166
sur. 7-15. Custom Shows damatebiTi fanjara

sur.
7-16. Define Custom Show damatebiTi fanjara
prezentacias SeiZleba Tan sdevdes teqsti, romlis Cawerac SeiZleba kompiuterTan
mierTebuli mikrofoniT. am operaciis Sesruleba xdeba Slide Show menius Set Up
instrumentebis jgufis Record Slide Show RilakiT.
prezentaciaSi slaidebis Cvenebis taimeris dayeneba Animations menius garda
SesaZlebelia Slide Show menius Set Up instrumentebis jgufis Rehearse Timings RilakiT,
romlis Semdeg Cven SegviZlia movaxdinoT prezentaciis gaSvebis interpretacia. am
dros ekranis zeda marcxena kuTxeSi gaCndeba mcire zomis
Recording damatebiTi fanjara, romlis saSualebiTac SegviZlia vareguliroT
TiToeuli slaidis ekranze yofnis dro da amasTan, gamovTvaloT mTeli prezentaciis
Cvenebis droc (sur. 7-17).

sur. 7-17. Recording damatebiTi fanjara

slaidebis Cvenebis momarTva. slaidebis Cvenebis momarTva Slide Show menius Set Up
instrumentebis jgufis Set Up Slide Show RilakiT, romliTac gaixsneba Set Up Show
damatebiTi dialoguri fanjara (sur. 7-18). A

167
 sur. 7-18. dialoguri fanjara Set Up Show
am fanjris Show type velSi ganTavsebuli gadamrTvelebiT SegviZlia SevarCioT
slaidebis Cvenebis tipi: Presented by a speaker (full screen) - slaidebis Cveneba mTels ekranze;
Browsed by an individual (window) - slaidebis Cveneba individualurad, calkeuli fanjrebis
saxiT; Browsed at a kiosk (full screen) - mxolod erTi slaidis Cveneba mTels ekranze.

Show Slides velSi Tu moniSnulia All gadamrTveli, maSin moxdeba mTeli

prezentaciis srulad Cveneba, xolo Tu moniSnulia From gadamrTveli, maSin moxdeba
mxolod prezentaciis im slaidebis Cveneba, romlebic miTiTebulia am velebSi.
imave fanjris Show options velSi, Tu almiT moniSnulia Loop continuously until 'Esc'
fanjara, maSin Cveneba grZeldeba uwyvetad, vidre xels ar davaWerT <Esc> klaviSs; Tu
almiT moniSnulia Show without narration fanjara, maSin Cveneba gagrZeldeba yovelgvari
Setyobinebis gareSe; Tu almiT moniSnulia Show without Animation fanjara, maSin Cveneba
moxdeba animaciis gareSe.
imave fanjris Advance slides velSi ganTavsebuli gadamrTvelebiT SegviZlia
SevarCioT slaidebis gadarTva ganxorcieldes xeliT – Manually, Tu taimeris
gamoyenebiT – Using timings, if present.

SesaZlebelia, moniSnuli slaidi davmaloT Slide Show menius Set Up instrumentebis

jgufis Hide Slide RilakiT.

7.7. beWdva
dokumentis winaswari daTvalierebis reJimi.

168
 sur. 7-19. printeris Tvisebebis da winaswarი daTvalierebis reJimis fanjara

imisaTvis, rom slaidebi an maTi qaRaldze gamotanis reJimebi windawin,

amobeWdvamde mTlianobaSi davaTvalieroT, unda gavaaqtiuroთ File meniu da mis

CamoSlil qvemeniuSi SevarCioT Print brZaneba an swrafi wvdomis instrumentebis

panelze davaWiroT - Print Preview and Print Rilaks an <Ctrl>+<P> klaviSebis

kombinacias. am dros printeris Tvisebebi gulisxmobis principiT avtomaturad

gamoCndeba ekranis pirvel, xolo winaswari daTvalierebis reJimi - meore

ganyofilebaSi (sur. 7-19).

Ffanjris qveda nawilSi ganTavsebuli isrebis daxmarebiT SesaZlebelia Next Page

– gadasvla dokumentis momdevno gverdze an Previous Page – dabruneba wina gverdze.
ganyofilebaSi Print velSi Copies dgindeba amosabeWdi furclebis aslebis raodenoba,
xolo RilakiT Print xdeba dokumentis beWdva.
slaidebis dasabeWdad SeiZleba swrafi wvdomis instrumentebis panelze

arsebuli - Quick Print Rilakis gamoyenebac. am dros Print dialoguri fanjara ar

gaixsneba. beWdva moxdeba im parametrebiT, romelic programas aqvs momarTuli
gulisxmobis principiT.

ganyofilebaSi Settings SeiZleba avirCioT slaidebis parametrebis sasurveli

momarTvebi.

169
 Print All Slides ofcia emsaxureba mTeli dokumentis srulad amobeWdvas. Mis

marjvena areSi moTavsebuli CamoSladi meniudan, SesaZlebelia erTi an ramodenime

slaidis dabeWdvis mizniT Print Selection ofciis gamoyeneba (sur. 7-20).

sur. 7-20. Settings ganyofilebis beWdvis ofciebi

Print Current ofcia gamoiyeneba mxolod mimdinare slaidis amosabeWdad, xolo

konkretuli gverdis an maTi diapazonebis dabeWdvis mizniT unda avirCioT Custom

170
Range ofcia da Semdeg mivuTiToT amosabeWdi gverdis an erTimeorisagan mZimiT
(intervalebis gamoyeneba ar SeiZleba) gverdebis CamonaTvali (magaliTad, 1,2,5,...).
diapazonis miTiTeba xdeba Semdegnairad magaliTad: 5-10 – Tu dasabeWdia dokumentis
garkveuli diapazoni mexuTe gverdidan meaTe gverdis CaTvliT.
Settings ganyofilebis Full Page Slides CamonaTvalis Print Layot CamoSlad, SeiZleba

SevarCioT slaidebis gamotanis reJimebi: Full Page Slides - slaidebis beWdva mTels

furcelze, Notes Pages - beWdva furclis nawilze, Outline – sqematurad beWdva. erT an

ramodenime slaidis erT furcelze amobeWdvas emsaxureba amave CamonaTvalis Handouts

veli, TiToeul furcelze SeiZleba gamovitanoT 1, 2, 3, 4, 5, 6 an 9 slaidi, sasurveli
horizontaluri an vertikaluri Cvenebis SerCeviT.

PowerPoint-is SesaZleblobebidan gamomdinare gamomdinare, slaidebis amobeWdvamde

SegviZlia movmarToT Semdegi moqmedebebidan erT-erTi:

Color – davbeWdoT feradi foniT

Grayscale – davbeWdoT ruxi feris tonalobaSi, anu davbeWdoT Sav-TeTri

gamosaxulebiT, oRond ruxi feris gavliT;

Pure Black and White – davbeWdoT Sav-TeTri foniT.

Yyvela saWiro momarTvis ganxorcielebis Semdeg, ganyofilebaSi Printer (sur. 719)

unda SeirCes printeris tipi, romelzec unda ganxorcieldes slaidebis amobeWdva.

7.8. savarjiSoebi

1. slaidze Object RilakiT CasviT naxati (TviTon daxateT) Bitmap Image

programidan (Paint).

2. yvela slaids dauniSneT erTi da igive gadasvlebi – Transitions (mag. Cover) da

Seyovnebis dro – Duration (mag. 1 wm).

3. yvela slaids dauniSneT erTi da igive xmovani gaformeba - Sound (mag. Bomb).

4. yvela slaidisTvis momarTeT avtomaturi gadafurcvlis erTi da igive dro -

After (mag. 3 wm).

171
 5. slaidebze mocemuli teqstebi da obieqtebi gaaformeT animaciuri efeqtebiT-

Animations, yvela animaciuri efeqtisaTvis airCieT brZaneba Start After Previous, raTa
animacia daiwyos wina animaciis dasrulebis Semdeg. animaciis, xangrZlivoba -

Duration ganisazRvros 0,5 wm-iT, xolo animaciis Seyovneba – Dalay 0 wm-iT.

6. yvela slaidi Slide number RilakiT gadanomreT.

7. aCveneT prezentacia
Tavi VIII. MMICROSOFT EXCEL 2010

8.1. Excel-is zogadi mimoxilva

programa Excel cnobilia eleqtronuli cxrilebis saxelwodebiT, romlis mTavari

Rirseba misi formulebia. maTi saSualebiT SesaZlebelia urTulesi inJinruli,
statistikuri da finansuri gamoTvlebis Catareba, cxriluri monacemebis Sefaseba da
damuSaveba, grafikebisa da diagramebis ageba, monacemTa bazis Seqmna da sxva.

mTavari meniudan teqsturi redaqtoris Excel gaSveba sxva programebis gaSvebis

172
msgavsad xorcie ldeba: StartAll ProgramsMicrosoft OfficeMicrosoft Excel 2010 an mausiT

samuSao magidaze moTavsebul Excel 2010-is piqtogramaze orjer dawkapunebiT.

Nsur. 8-1. Excel-is fanjra

Tu Excel-is programa ukve gaxsnilia, maSin Excel-is fanjris (sur. 8-1) marcxena

kuTxeSi File menius CamoSlisas avirCioT brZaneba Recent da menius marjvena mxares
moTavsebul siaSi saWiro dokumentis saxelze mausis dawkapunebiT moxdeba misi gaxsna.
CamoSlili menius marcxena nawilSi aseve moTavsebulia iseTi brZanebebi, rogoricaa:

Save, Save As, Open, Close, Info, Recent, New, Print, Save & Send, Help, Options da Exit.

Excel-s SeuZlia daimaxsovros programaSi gaxsnili bolo ormocdaaTamde faili.

failTa raodenobis gansazRvra SesaZlebelia FileOptionsAdvancedDisplay brZanebiT.

Excel-is programaSi muSaobis damTavreba xdeba File meniuSi Exit brZanebiT, Excel-is

fanjris Close Rilakze dawkapunebiT an <Alt>+<F4> klaviSebis kombinaciiT

xorcieldeba.

Excel-is fanjara Windows-is standartuli fanjaraa da aqvs misTvis

damaxasiaTebeli yvela elementi (sur. 8-1): saTauris zoli, swrafi wvdomis paneli
173
da instrumentebis panelis zoli, menius zoli, romelic gulisxmobis principiT

Sedgeba rva – File, Home, Insert, Page Layout, Formulas, Data, Review, View meniusagan.

TiiToeuli maTgani Seicavs logikur jgufebad gaerTianebul Excel-is brZanebebsa da

saSualebebs. sxvadasxva brZanebis Sesrulebis momentSi mas kidev SeiZleba daematos
sxva meniu, Sesabamisi instrumentTa panelebiT. menius zolis marjvena kuTxeSi

moTavsebulia Microsoft Excel Help (F1) Rilaki – momxmareblisTvis nebismieri

informaciis gasacemad da Windows-is fanjris standartuli elementebi davTris

fanjarasTan samuSaod.

damaxasiaTebeli elementebis ricxvs ekuTvnis formulis zoli _ is gamoiyeneba

ujredebsa da diagramebSi monacemebis an formulebis Cawerisa da redaqtirebisaTvis,
ujredis SigTavsis dasaTvaliereblad, ujredis an ujredTa diapazonis saxelis
gamosaCenad an Sesacvlelad. formulis zolis CarTva an gamorTva xdeba brZanebiT
ViewShowFormula Bar, gulisxmobis principiT is yovelTvis Cans ekranze.

damaxasiaTebeli elementebis ricxvs aseve ekuTvnis statusis veli. masSi

gamoisaxeba cnobebi samuSao arisa da klaviaturis mmarTveli klaviSebis mimdinare
mdgomareobis (Caps Lock, Num Lock, Scroll Loock da sxv.), gverdis nomris (Page

Number), furclis sxvadasxva stilis, parametrebis, zomis, furclisa da davTris sxva

maxasiaTeblebi. is mudam Cans ekranze. misi momarTva xdeba status velze mausis
marjvena Rilakis dawkapunebiT gaxsnili Customize Status Bar konteqsturi menius
saSualebiT (sur. 8-2).

am zolSi moTavsebulia, agreTve, e.w. `kalkulatori~, romelic saSualebas

gvaZlevs gamovTvaloT moniSnul ujredebSi ganTavsebuli Canawerebis:

1. saSualo ariTmetikuli (Average);

2. mniSvnelobaTa raodenoba (Count);

3. ricxvebis raodenoba sxvadasxva tipis Canawerebs Soris (Numerical Count);

4. umciresi mniSvneloba (Minimum);

5. udidesi mniSvneloba (Maximum); 6. mniSvnelobaTa jami (Sum).

174
 sur. 8-2. Customize Status Bar-is konteqsturi meniu

gamoTvlebis Casatareblad saWiroa avirCioT Sesabamisi funqcia konteqsturi

meniudan, xolo Semdeg movniSnoT Sesabamisi ujredebi. Sedegi miiReba statusis velSi.

furclis stilis Secvla xdeba statusis velSi arsebuli RilakebiT:

- Normal (standartuli stili);

- Page Layout (dasabeWdi stili);

- Page Break Preview (mxolod aqtiuri

ujrebis Cveneba);

- Zoom (furclis warmodgenis zomebis masStabis Secvla).

zemoT ganxiluli furclis stilis Secvlis operaciebi aseve sruldeba View

menius Workbook Views instrumentebis jgufis, xolo masStabis Secvla ki imave menius

Zoom instrumentebis jgufis Sesabamisi Rilakebis gamoyenebiT.

175
 davTris fanjara momxmareblis ZiriTadi samuSao area, sadac mas Seaqvs monacemebi,

formulebi, adgens cxrilebs, diagramebs da sxv. Excel-is fails sxvanairad davTari

ewodeba. igi gamoiyeneba monacemTa Sesanaxad da maT dasamuSaveblad. davTris fanjara

`Cadgmulia~ Excel-is fanjaraSi da misი nawilia. gulisxmobis principiT Excel-i

davTars Book1-s (Book2, Book3, ...) uwodebs. es saxeli aisaxeba davTris fanjris
saTauris zolSi. Tu davTris fanjaras maqsimalur zomaze gavSliT, maSin davTris

saxeli Excel-is fanjris saTauris zolSi

gadainacvlebs. Book1 (Book2, Book3, ...) davTars hqvia manam, sanam mas Cven mier arCeul
saxels davarqmevT.

davTris fanjarac Windows-is standartuli fanjaraa da aqvs misTvis

damaxasiaTebeli elementebi:

- Maximize Rilakze dawkapunebiT davTris fanjara Seerwymeba Excel-is

fanjaras da fanjris standartuli elementebi gadainacvlebs menius zolSi, xolo

Tu am zolis Restore Down Rilakze mausiT davawkapunebT, maSin davTris fanjara

kvlav gamoeyofa Excel-is fanjaras;

- Minimize Rilakis saSualebiT davTris fanjara Caikeceba Excel-is qveda

marcxena kuTxeSi da miiRebs - saxes.

Excel 2010-s saSualeba aqvs yoveli dokumenti Seinaxos rogorc Excel 2010-is sabazo

formatiT (gafarToebiT .xlsx), aseve Excel 97-2003-is formatiT (gafarToebiT

.xls).

furclis struqtura. gulisxmobis principiT davTari Sedgeba 3 furclisagan:

Sheet1, Sheet2, Sheet3, romlebic ekranis qveda nawilSia moTavsebuli. furclis saxeli
da davTarSi furclebis raodenoba SeiZleba Seicvalos momxmareblis survilis

mixedviT. furclebis raodenobis Secvla xdeba File menius Options brZanebis gaxsnis

Sedegad gamonaTebul Excel Options dialoguri General fanjaris

CanarTis Include this many sheets velSi arsebuli gadamrTvelebis saSualebiT. furclis
saxelze dawkapunebiT SeiZleba davTris gadafurcvla, e.i. saWiro furclis ekranze
176
gamotana, anu gaaqtiureba. aqtiuri furclis saxeli gamoikveTeba, xolo misi foni
gaTeTrdeba. furclebis raodenoba samiT ar SemoisazRvreba. momxmarebels SeuZlia
daamatos an gamoaklos saWiro raodenobis furclebi. davTarSi furclebis raodenoba
SeiZleba gaizardos 1-dan 255-mde. Tu furclebis raodenoba bevria da yvelas saxeli
ar eteva maTTvis gankuTvnil adgilze, maSin saxelebis gamosaCenad gamoiyeneba am

saxelebis win moTavsebuli oTxi Rilaki.

furceli aris badiT dafaruli specialuri cxrili, romelic Sedgeba 16384
svetisa da 1048576 striqonisagan. svetebi danomrilia laTinuri asoebiTa da maTi

kombinaciebiT: AA, B, C, …, Z, AA, AB, …, AZ, BA, …, AAA, …, XFD. striqonebi danomrilia

rigiTi nomrebis Sesabamisi ricxvebiT. svetis Sesabamisi inglisuri terminia Column,

striqonis – Row, xolo maTi gadakveTiT miRebuli ujredisa – Cell. furclis yovel
ujreds aqvs misamarTi, romelic ganisazRvreba svetis asosa da striqonis nomris
kombinaciiT.

furclis saxelis Secvla. imisaTvis, rom advilad gavarCioT, Tu ra informaciaa

mocemul furcelze, amisaTvis furcels SevucvaloT saxeli. saxelis Secvla
SesaZlebelia Home menius Cells instrumentebis jgufis FormatRename Sheet brZanebiT
an furclis saxelze mausis marjvena Rilakis dawkapunebiT gaxsnili konteqsturi
menius Rename punqtis saSualebiT. Sesabamisi brZanebis arCevis Semdeg furclis
saxeli gamoiyofa muqi feriT. avkriboT axali saxeli (saxeli SeiZleba Seicavdes 31

simbolos) da davaWiroT xeli <Enter> klaviSs. Tu swrafad gvsurs saxelis Secvla,

maSin mausis maCvenebeli orjer davawkapunoT furclis saxelze, Semdeg avkriboT
axali saxeli da operacia davasruloT <Enter> klaviSiT an fanjris nebismier
adgilze mausis dawkapunebiT.

davTarSi furclis Camateba an waSla. davTarSi furclis Camateba sruldeba Home

menius Cells instrumentebis jgufis InsertInsert Sheet brZanebiT an furclis

dasaxelebis gverdiT moTavsebuli Insert Worksheet RilakiT. pirvel SemTxvevaSi

furceli Caemateba aqtiuri furclis win, xolo meore SemTxvevaSi bolo furclis
Semdeg. furclis Camateba agreTve SeiZleba furclis saxelze gaxsnili konteqsturi

menius Insert ... brZanebis saSualebiT. am dros gaxsnil Insert dialogur fanjaraSi

avirCioT Casamatebeli furclis saxeoba da davaWiroT xeli OK Rilaks. davTarSi

177
furclis waSla sruldeba Home menius Cells instrumentebis jgufis DeleteDelete Sheet

brZanebiT an furclis saxelze gaxsnili konteqsturi menius Delete brZanebis

saSualebiT. furclebis iarliyebis mimdevrobis Secvla SeiZleba mausis
saSualebiT. amisaTvis mausis maCvenebeli davayenoT saWiro furclis dasaxelebaze da
marcxena Rilakidan xelis auReblad gadavitanoT igi saWiro adgilze. amis garda,
SesaZlebelia mocemuli furclis aslis miReba, risTvisac gadatanis dros xeli

davaWiroT <Ctrl> klaviSs. am operaciebis Sesrulebis klasikur meTods warmoadgens

furclis saxelze mausis marjvena Rilakis dawkapunebiT gaxsnili konteqsturi

meniudan Move or Copy brZanebis gamoZaxeba (sur. 8-3). amave konteqsturi meniudan

SesaZlebelia agreTve: furclis iarliys SeვucvaloT feri (Tab Color), furclis

damalva (Hide) an gamoCena (Unhide), furclis dacva (Protect Sheet), yvela furclis

moniSvna (Select All Sheets) da sxva.

Nsur. 8-3. furclis iarliyis

K konteqsturi meniu

8.2. cxriluri dokumentis Senaxva da gaxsna axali davTris

gamotana. Excel-is gaSvebisas avtomaturad gamodis axali

davTari, romelic momxmarebels SeuZlia Seqmnas dokumentad. momxmarebels aseve

SeuZlia Seqmnas da erTdroulad gamoiyenos ramodenime dokumenti. axali dokumentis
Seqmna Semdegnairad xorcieldeba: File meniuSi virCevT New brZanebas, romlis Semdegac
gaixsneba ori ganyofilebisagan Semdgari damatebiTi fanjara

178
(sur. 8-4).

sur. 8-4. ori ganyofilebisgan Semdgari damatebiTi fanjara

pirvel ganyofilebaSi Available Templates (Sablonebi) Hom velSi davinaxavT
variantebs, romelTagan virCevT sasurvels, axali dokumentis Seqmnis mizniT, an
dokuments kompiuterSi arsebuli Sablonis an failis mixedviT. Tu aris internet
wvdoma, Cven SeiZleba movZebnoT is Sablonebi, romlebic xelmisawvdomi iqneba imave
ganyofilebis Office.com Templates velis saSualebiT internetidan. gaxsnili damatebiTi
fanjris meore ganyofilebaSi SerCeuli Sabloni gamoisaxeba furclis formatiT.

axali dokumentis Seqmna SesaZlebelia agreTve <Ctrl>+<N> klaviSebis

kombinaciiT.

davTris failis Seqmna. failis Seqmnis ramdenime gza arsebobs: avirCioT File

meniuSi Save brZaneba an swrafi wvdomis instrumentebis panelze mausi davawkapunoT

Save Rilakze an gamoviyenoT klaviSebis <Ctrl>+<S> kombinacia, romlis Semdegac

gaixsneba Save As damatebiTi fanjara. gamonaTebuli dialogis File Name velSi

SevitanoT failis sasurveli saxeli. Tu fails ar vqmniT mimdinare My Documents

katalogSi, sanavigacio panelidan avirCioT saWiro diski da katalogi da davaWiroT
xeli Save Rilaks an <Enter> klaviSs. Excel-Si Seqmnili failebi ..xlsx gafarToebiT
inaxeba.

179
 failis Senaxva axali saxeliT. avirCioT File meniuSi Save As brZaneba, romlis

Semdegac gaixsneba Save As damatebiTi fanjara. gamonaTebuli dialogis File Name velSi

SevitanoT failis axali saxeli. Tu fails ar vqmniT mimdinare My Documents

katalogSi, sanavigacio panelidan avirCioT saWiro diski da katalogi da davaWiroT

xeli Save Rilaks an <Enter> klaviSs.

igive operaciis Sesruleba <F12> klaviSis daxmarebiTac SegviZlia.

davTris Senaxva cvlilebis Semdeg. ukve arsebul failSi Setanili cvlilebebis

damaxsovreba xdeba File menius Save brZanebiT an klaviSTa kombinaciiT

<Ctrl>+<S> an swrafi wvdomis instrumentebis panelze mausi davawkapunoT Save

Rilakze.

arsebuli davTris gaxsna. ukve arsebuli failis gasaxsnelad avirCioT File menius

Open brZaneba, an davaWiroT klaviSTa kombinaciას <Ctrl>+<O>. gamonaTebuli dialogis

fanjris CamonaTvalSi movniSnoT an File Name velSi avkrifoT saWiro failis saxeli.

Tu faili ar imyofeba mimdinare katalogSi misi adgilsamyofeli davazustoT

sanavigacio panelidan da xeli davaWiroT Open Rilaks an <Enter> klaviSs.

arsebuli davTris swrafi gaxsna. miviyvanoT mausis maCvenebeli File menius

Recent RilakTan da amonaTebul Recent Workbooks ganyofilebaSi moTavsebuli failebis

CamonaTvalidan gavxsnaT saWiro faili, mis saxelze dawkapunebis gziT.

dokumentis daxurva. failis daxurva SeiZleba File menius Close brZanebiT an Excel

-is Sesabamisi fanjris marjvena zeda kuTxeSi moTavsebul Close Rilakze dawkapunebiT,

an <Ctrl>+<F4> klaviSTa kombinaciiT. Tu dokumenti masSi Setanili cvlilebebis Semdeg

ar iyo diskze Cawerili, maSin programa damatebiTi SekiTxvis saxiT Segvaxsenebs am
procesis Catarebis mizanSewonilobis Sesaxeb.

8.3. monacemebis Cawera ujredebSi

180
 mimdinare ujredi. mimdinared iTvleba ujredi, romelic Sav CarCoSia
moTavsebuli. es is ujredia, romelzec mocemul momentSi unda Sesruldes Sevsebis,
redaqtirebis an sxva romelime operacia. Tavdapirvelad mimdinarea cxrilis A1
ujredi.

ujredebis moniSvna. Excel-Si muSaobisas jer xdeba ujredebis moniSvna, xolo

Semdeg operaciis Sesruleba. erTი ujredis moniSvna mis CarCoTi gamoyofis tolfasia.
ujredis mosaniSnad masze unda davawkapunoT mausiT. am dros misi misamarTi
gamoCndeba formulis zolis marcxena nawilSi ganlagebuli misamarTebis velSi.
ujredTa diapazonis, anu ujredTa garkveuli jgufis mosaniSnad saWiroa, davayenoT
mausis maCvenebeli diapazonis erT-erTi kuTxis ujredze da mausis marcxena Rilakidan
TiTis auReblad gadavitanoT misi maCvenebeli diagonalurad mopirdapire kuTxis
ujredze.

imaves gakeTeba SeiZleba sxva xerxiTac: gavaaqtiuroT diapazonis erT-erTi kuTxis

ujredi, davaWiroT xeli <Shift> klaviSs da Semdeg mausis maCvenebeli davawkapunoT

diagonalurad mopirdapire kuTxis ujredze an gavaaqtiuroT diapazonis erT-erTi

kuTxis ujredi, davaWiroT xeli <Shift> klaviSs da Semdeg TiTis auReblad kursoris
gadaadgilebis klaviSebiT movniSnoT saWiro diapazoni. ramdenime diapazonis

erTdroulad mosaniSnad saWiroa, jer movniSnoT erT- erTi diapazoni, Semdeg xeli

davaWiroT <Ctrl> klaviSs da TiTis auReblad rigrigobiT movniSnoT saWiro

diapazonebi.

mTeli svetis an striqonis mosaniSnad sakmarisia mausis dawkapuneba svetis

dasaxelebaze an striqonis nomerze.

mTeli cxrilis mosaniSnad saWiroa mausis dawkapuneba svetebisa da striqonebis

dasaxelebTa zolebis gadakveTaze marcxena zeda kuTxeSi moTavsebul cariel
Rilakze an klaviSTa <Ctrl>+<A> kombinaciis gamoyeneba.

cxrilSi gadaadgileba. cxrilSi swraf gadaadgilebas uzrunvelyofs

klaviaturis kursoris gadasaadgilebeli klaviSebi da maTi kombinaciebi: <→>, <←>,

<↑>, <↓>, <Home>, <Ctrl>+<Home>, <End>, <Ctrl>+<End>, <Ctrl>+<→>, <Ctrl>+<←>, <Ctrl>+<↑>,

<Ctrl>+<↓>, <PgUp>, <PgDn>.

181
 cxrilis ujredTa Sevseba. movniSnoT Sesavsebi ujredi; klaviaturaze avkriboT
cxrilis monacemebi – teqsti an ricxvi; es informacia aisaxeba formulaTa striqonSi.
monacemebis dafiqsireba SeiZleba ganvaxorcieloT oTxi gziT:

a) <Enter> klaviSze xelis daWeriT;

b) formulaTa striqonSi Rilakze mausis dawkapunebiT;

g) mausiT nebismier sxva ujredze dawkapunebiT;

d) klaviaturaze sasurveli mimarTulebis kursoris gadaadgilebis

klaviSze xelis daWeriT.

ricxvebis Cawera ujredebSi. Excel-Si ricxviTi monacemebi SeiZleba moTavsebuli iyos

−1,67 10307 … K1,67 10307 SualedSi, xolo ricxvis niSnad cifrTa raodenoba ar SeiZleba
aRematebodes 15-s. ricxvebis Caweris dros SesaZlebelia mxolod Semdegi simboloebis
gamoyeneba: 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 + - ( ) , / $ % ..

aTwiladi niSnebis gamosayofad gamoiyeneba wertili an mZime, xolo

mravalniSna ricxvebis aRqmis gasaadvileblad SeiZleba sam-sami cifris
erTmaneTisagan mZimiT gamoyofa. uaryofiTi ricxvis Cawera an ` - ~-iT unda daviwyoT,
an es ricxvi movaTavsoT mrgval frCxilebSi. simbolo E an e gamoiyeneba ricxvebis
mcuravmZimiani saxiT warmodgenisaTvis. mcuravmZimiani saxiT iwereba mravalniSna
ricxvebi, romlebic ujredSi ar eteva.

Cveulebrivi wiladis Casawerad gamoiyeneba ` / ~ simbolo, xolo mTeli da wiladi

nawili erTmaneTisagan intervaliT gamoiyofa. Tu mTeli nawili nulis tolia, is
mainc aucileblad unda mivuTiToT, rom ar moxdes wiladis TariRad an teqstad aRqma.
monacemebis dafiqsirebis momentSi arawesieri wiladi avtomaturad gadaiqceva Sereul
ricxvad, xolo kvecadi wiladi – Seikveceba.

yovel calkeul ujreds SeiZleba mieniWos sxvadasxva ricxviTi formati, romelTac

Semdgom ganvixilavT, gulisxmobis principiT ki eniWeba General (zogadi) formati.
ricxvebi ujredSi ganlagdeba marjvena kidesTan, xolo ekranze gamoCndeba mxolod 11
Tanrigi. Tu ricxvis win avkrebT “$” simbolos, ricxvs fuladi formati eqneba, xolo
Tu ricxvis Semdeg avkrebT `%” simbolos maSin igi warmodgeba procentuli
formatiT.

teqstis Cawera ujredebSi. teqsturi tipis monacemi simboloTa nebismieri

182
mimdevrobaa. Tu ujredSi teqsti ar eteva, klaviaturis <Alt>+<Enter> brZanebiT

ujredSi gaixsneba axali striqoni. Tu amgvari ujredis Sevsebis win Home menius

Number instrumentebis jgufis marjvena areSi moTavsebul isarze mausis

dawkapunebiT gaxsnili dialoguri fanjris Alignment CanarTSi CavrTavT Wrap Text

reJims, ujredis Semcvelobis akrebili teqsti avtomaturad gadaitaneba momdevno
striqonze da, Sesabamisad, gaizrdeba striqonis simaRlec. analogiuri operaciis

ganxorcieleba SesaZlebelia Alignment instrumentebis jgufis Wrap Text

Rilakze mausis dawkapunebiT. Tu akrebili teqstis sigane aRemateba ujredis

siganes, maSin is gadafaravs mezobel ujredebs, Tumca teqsti mainc erT ujredSi
inaxeba. xolo Tu gadafarul ujredSi sxva teqsts SevitanT, maSin pirveli teqstis
mxolod nawils davinaxavT, Tumca igi ar dakargula da svetis siganis gafarToebis
SemTxvevaSi mTlianad gamoCndeba. Tu ujredSi teqstis saxiT gvinda CavweroT ricxvi,
maSin Cawera unda daviwyoT ` „ ~ simboloTi.

TariRisa da drois Cawera ujredSi. TariRi da dro naCvenebia ricxvebiT, amitom

maTze SeiZleba ariTmetikuli operaciebis Catareba. TariRis Casawerad gamoiyeneba `
/ ~ simbolo, xolo drois Casawerad ori wertili. am stiliT Caweril monacemebs

Excel-i amoicnobs da mianiWebs Sesabamis formatebs. mimdinare TariRis ujredSi

Casawerad gamoiyeneba klaviSebis <Ctrl>+<;> kombinacia, xolo drois Casawerad

klaviSebis <Ctrl>+<Shift>+<:> kombinacia. erTsa da imave ujredSi TariRisa da drois

Setanis SemTxvevaSi isini erTmaneTisagan intervaliT unda gamovyoT. ExcelSi SeiZleba

gamoyenebul iqnes TariRebi 1900 wlis 1 ianvridan 2099 wlis 31 dekembris CaTvliT.

8.4. ujredis Semcvelobis redaqtireba

ujredis Semcvelobis redaqtirebisaTvis movniSnoT es ujredi, davawkapunoT

mausi formulaTa zolis marjvena nawilSi an orjer davawkapunoT mausi saWiro

ujredze, an xeli davaWiroT <F2> klaviSs. pirvel SemTxvevaSi kursori gaCndeba

formulaTa striqonSi, xolo meore da mesame SemTxvevaSi TviT ujredSi; SevcvaloT

183
ujredis Semcveloba; davafiqsiroT ujredis Sesworebuli Semcveloba. ujredis

Semcvelobis axliT Secvla. avirCioT ujredi, romlis Semcveloba

icvleba axliT; avkriboT axali monacemi; davafiqsiroT ujredis axali Semcveloba.

ujredis Semcvelobis waSla. avirCioT ujredi, romlis Semcvelobac unda

wavSaloT da xeli davaWiroT <Del> klaviSs. es operacia SeiZleba Sesruldes Home

menius Editing instrumentebis jgufis ClearClear Contents an konteqsturi Clear

Contents menius brZanebiT. zemoT aRwerili wesiT ujredSi waiSleba mxolod SigTavsi,

xolo formati ucvleli darCeba. Tu gvinda wavSaloT mxolod formati, maSin unda

gamoviyenoT Editing instrumentebis jgufis ClearClear Formats brZaneba, xolo Tu gvinda

ujredi mTlianad gavasufTavoT, maSin unda gamoviyenoT Editing instrumentebis jgufis

ClearClear All brZaneba.

svetis Semcvelobis dalageba. gamovyoT sveti, romlis Semcvelobis dalagebac

gvinda. imis mixedviT, Tu rogoria dalagebis mimarTuleba – zrdadi Tu klebadi,

unda avirCioT erT-erTi: Home menius Editing instrumentebis jgufis Sort & Filter

Sort Smallest to Largest an Sort Largest to Smallest brZaneba. imave operaciis Sesruleba

SesaZlebelia Data menius Sort & Filter instrumentebis jgufis Sort Smallest to Largest

an Sort Largest to Smallest brZanebiT. imisaTvis, rom ar dairRves urTierTdakavSirebuli

svetebis monacemTa Sesabamisoba, unda gamovyoT urTierTdakavSirebuli svetebi da
Semdeg mivceT dalagebis brZaneba. am dros dalageba moxdeba pirveli svetis mixedviT,
xolo monacemebi avtomaturad gadaewyoba.

ujredis an ujredTa jgufis amoReba. movniSnoT amosaRebi ujredebi. Home menius

Cells instrumentebis jgufis DeleteDelete Cells ... brZanebiT moxdeba maTi Sesabamisi
striqonis mTliani amoReba cxrilidan. am SemTxvevaSi ujredebi mTlianad `gaqreba~
TavianTi misamarTebTan erTad, xolo darCenili sicariele Seivseba qveda an marjvena

184
mezobeli ujredebiT. ujredTa gadanacvlebis mimarTuleba ganisazRvreba
momxmareblis mier gaxsnili Delete dialoguri fanjris saSualebiT (sur. 8-5). maT
mieniWebaT axali misamarTebi. imave operaciiT SeiZleba ganxorcieldes striqonebis
an svetebis amoReba furclidan.

sur. 8-5. Delete dialoguri fanjara striqonebisa da svetebis

amoReba. movniSnoT amosaRebi striqonebi an svetebi, an erT-erTi ujredi da
SevasruloT Home menius Cells instrumentebis jgufis DeleteDelete Sheet Rows an

Delete Sheet Columns brZaneba. striqonebis amoRebis SemTxvevaSi qveda striqonebi

avtomaturad gadainacvlebs zemoT, xolo svetebis SemTxvevaSi – marjvena svetebi
marcxniv gadainacvlebs.

aqve SevniSnoT, rom axali ujredebis monacemebis gamoyeneba formulebSi

avtomaturad ar moxdeba. formulaSi, romelic mimarTavda amoRebul ujredebs, maTi
misamarTebis nacvlad gamoCndeba Secdomis mauwyebeli #REF! Canaweri.

axali ujredebis Casma. movniSnoT ujredi an ujredTa diapazoni, SevasruloT

Home menius Cells instrumentebis jgufis InsertInsert Cells ... brZaneba. ujredTa

gadanacvlebis mimarTuleba ganisazRvreba gaxსნili Insert dialoguri fanjris

saSualebiT (sur. 8-6).

sur.
8-6. Insert dialoguri fanjara axali striqonebisa da svetebis Camateba. movniSnoT is
185
striqoni (sveti) an ujredi am striqonSi (svetSi), romlis winac unda Caisvas
striqoni (sveti) da SevasruloT Home menius Cells instrumentebis jgufis

InsertInsert Sheet Rows

(InsertInsert Sheet Columns) brZaneba.

8.5. cxrilis avtomaturi Sevseba monacemebiT

monacemebis gameoreba mezobel ujredebSi. romelime ujredSi SevitanoT monacemi

(ricxvi an sityva. mag. “2” an “oriani”) da davafiqsiroT; mausis daWeriT xelaxla
gamovyoT es ujredi. miviyvanoT mausis maCvenebeli gamoyofili ujredis qveda marjvena
kuTxeSi moTavsebul marTkuTxa markerTan da roca is miiRebs Savi jvris formas,
CavavloT mausi da marcxena Rilakidan TiTis auReblad gadavataroT is Sesavseb
ujredebze. bolo Sesavsebi ujredis miRwevis Semdeg avuSvaT xeli Rilaks. analoguri
wesiT SeiZleba gavimeoroT ori da orze meti ujredis Semcveloba.

ujredebis avtomaturi Sevseba cvalebadi monacemebiT. mezobeli ujredebis

avtomaturi Sevsebisas garkveuli kanonzomierebiT cvlilebas eqvemdebareba iseTi
monacemebi, rogoricaa ricxviTi intervalebi, TariRebi, Tveebis aRmniSvneli sityvebi,
teqstebi boloSi miwerili ricxviT da a. S.

SevitanoT monacemebi pirvel or ujredSi, Semdeg gamovyoT isini fragmentis

saxiT, CavavloT markers da gadavataroT mausi mezobel ujredebze. pirvel or
monacemSi Cadebuli kanonzomierebis mixedviT gamoiTvleba da avtomaturad moTavsdeba
mezobel ujredebSi Sesabamisi monacemebi.

arsebobs, agreTve, ujredTa Sevsebis sxva meTodic: SevitanoT monacemi ujredSi

da mausis saSualebiT movniSnoT is momdevno Sesavseb ujredebTan erTad. amis

Semdeg amovirCioT Home menius Editing instrumentebis jgufis FillSeries … brZaneba.

gaixsneba Series dialoguri fanjara (sur. 8-7), sadac SeiZleba SevarCioT Linear -

ariTmetikuli, Growth – geometriuli, Date – TariRi an AutoFill – avtomaturi Sevsebis

mwkrivis tipi. ganisazRvros, agreTve, bijisa da mwkrivis elementis maqsimaluri
mniSvneloba.

186
 sur. 8-7. Series dialoguri fanjara

avtomatur Sevsebas eqvemdebareba ara marto svetebi, aramed striqonebic

8.6. siebis (mwkrivebis) gamoyeneba da Seqmna

Excel-Si arsebuli siebis (mwkrivebi) gamoyeneba SesaZlebelia Semdegi wesiT:

romelime ujredSi SevitanoT siis erT-erTi wevris mniSvneloba da davafiqsiroT
(magaliTad, ianvari); mausis dawkapunebiT gamovyoT es ujredi; movaTavsoT mausis
maCvenebeli gamoyofili ujredis qveda marjvena kuTxeSi moTavsebul marTkuTxa
markerze da, roca is miiRebs Savi jvris formas, CavavloT mas mausi da Rilakidan
xelis auReblad gadavataroT Sesavseb ujredebze; bolo Sesavsebi ujredis miRwevis
Semdeg avuSvaT xeli Rilaks. mocemul ujredebSi mimdevrobiT ganTavsdeba siis
elementebi (Tebervali, marti da a. S.).

Excel-Si nebismieri axali siis Sedgena Zalze martivia da igi SeiZleba

ganxorcieldes ori gziT: Tu sia moklea, is SeiZleba aikribos pirdapir Custom Lists
dialogur fanjaraSi, xolo Tu sia grZelia, maSin SeiZleba misi importireba
cxrilidan.

dialogur fanjaraSi siis Sesatanad saWiroa File meniuSi davawkapunoT mausi

Options Rilakze. gaxsnil Excel Options dialogur fanjaraSi mausi davawkapunoT

Advanced CanarTze, gadafurcvlis zolis daxmarebiT General saTauris qveS vipovoT da

gavaaqtiuroT Edit Custom Lists ... Rilaki. gaixsneba Custom Lists dialoguri fanjara (sur.

8-8). CavayenoT kursori List entries velSi da klaviaturis saSualebiT avkriboT saWiro

sia da Semdeg mausi davawkapunoT Add Rilakze; sia Caiwereba Custom lists velSi.

187
 sur. 8-8. Custom Lists dialoguri fanjara
Tu sia ukve Sedgenilia da arsebobs Cvenს dokumentSi, maSin kursori CavayenoT

Import list from cells: velSi, movniSnoT sia da mausi davawkapunoT Import Rilakze. siis

wasaSlelad Custom lists: velSi movniSnoT saWiro sia da Delete Rilakze dawkapunebiT

wavSaloT igi.

8.7. monacemTa daformateba

ujredebi SeiZleba Seicavdes sxvadasxva tipis monacemebs. Excel-s aqvs 12

kategoriis formati. gulisxmobis principiT yvela ujreds aqvs zogadi General

formati. ujredebisaTvis raime sxva kategoriis formatis misaniWeblad jer movniSnoT

saWiro ujredi, Semdeg SevasruloT Home menius Sesabamisi brZaneba.

Number instrumentebis jgufSi isarze mausis dawkapunebiT gaixsneba Format Cells

188
dialoguri fanjara (sur. 8-9).

sur. 8-9. Format Cells dialoguri fanjris Number CanarTi

amonaTebul dialogur fanjaraSi gavaაqtiuroT Number CanarTi. Category velSi

avarCioT CvenTvis saWiro formati, ris Semdegac davawkapunoT am fanjris OK Rilakze.

monacemTa kategoriebia:

• Number – ricxviTi. Number CanarTSi ganisazRvreba mZimis Semdeg cifrebis

raodenoba, cifrTa jgufebis gamyofi simbolo mravalniSna ricxvebisaTvis da
uaryofiTi ricxvebis gamosaxvis forma;

• Currency – valuta. es igive ricxviTi formatia, mxolod ricxvTan erTad ujredSi

mieTiTeba valutis niSani. valutis niSnis SerCeva xdeba imave fanjris Symbol
CamonaTvalis velidan;

• Accounting – finansuri. fuladi formatisagan gansxvavdeba mxolod imiT, rom

svetSi monacemebis sworeba moxdeba valutis simbolosa da aTobiTi mZimis
mixedviT;
189
 • Date – TariRi. TariRis aTobiT mniSvnelobas gamosaxavs TariRisaTvis miRebuli

formiT. formas momxmarebeli irCevs imave fanjris Type CamonaTvalis velidan;

• Time – dro. drois aTobiT mniSvnelobas gamosaxavs droisaTvis miRebuli

formiT. formas momxmarebeli irCevs imave fanjris Type CamonaTvalis velidan;

• Percentage – procentuli. ujredSi Setanil ricxvs miewereba procentis niSani;

• Fraction – wiladuri. ujredSi Setanili ricxvi gamoCndeba Cveulebrivi wiladis

saxiT. misi gamosaxvis forma airCeva imave fanjris Type CamonaTvalis velidan;

• Scientific – ricxvis mcuravmZimiani warmodgena. am formatiT Caweril ricxvebs

eqnebaT Semdegi saxe <mantisa>E<aTis xarisxis maCvenebeli>. is mosaxerxebelia

Zalian didi da Zalian mcire ricxvebis Casawerad;

• Text – teqsturi. es formati nebismier informacias ganixilavs rogorc teqsts,

da mas ujredis marcxena kideSi aTavsebs;

• Special – specialuri. Excel-s aqvs oTxi saxis damatebiTi formati, maT Soris: ori
– safosto indeqsebis da TiTo telefonisa da satabelo nomrebisaTvis;

• Custom – samomxmareblo formati. yvela adre ganxilul formatSi gamoyenebuli

Sablonebis sruli sia mocemulia am fanjris Type CamonaTvalis velSi. am

kategoriis saSualebiT SegviZlia SevqmnaT axali an gavauqmoT adre Cvens mier
Seqmnili formatebi.

igive operacia SeiZleba ganxorcieldes, Tu Home menius Number instrumentebis

jgufSi, Number Format CamoSlad velSi (sur. 8-10) avirCevT More Number Formats ...

brZanebas, xolo Tu ujredisaTvis gvsurs mxolod formatis miniWeba da ar aris

savaldebulo monacemTa gamosaxvis formis SerCeva, aRniSnul velSi SeiZleba SeirCes
TiTqmis yvela zemoT CamoTvlili formati (garda specialuri da samomxmareblo
formatisa).

ujredisaTvis zogierTi kategoriis formatis misaniWeblad SeiZleba imave

instrumentebis jgufis instrumentTa panelze ganlagebuli Rilakebis gamoyeneba:

190
 - Accounting Number Format (fuladi formati),

- Percent Style (procentuli formati),

- Comma Style (ricxviTi formatis cifrTa jgufis gamyofi simbolo

mravalniSna ricxvebisaTvis),

- Increase Decimal (aTwiladi cifrebis raodenobis erTiT gazrda),

- Decrease Decimal (aTwiladi cifrebis raodenobis erTiT Semcireba).

sur. 8-10. Number Format CamoSladi veli

samomxmareblo formatis SablonSi SeiZleba gamoyenebul iqnაs Semdegi

simboloebi: # ekranze asaxavs ricxvis mniSvnelobas, am dros ara niSnadi nulebi

ekranze ar gamoCndeba; 0 uzrunvelyofs saTanado raodenobis niSnadi cifrebis
gamotanas ekranze rogorc mZimis win, aseve mis Semdeg; ? ara niSnadi nulebis adgilze
mZimis orive mxares dasvams cariel simbolos.

191
 monacemTa ganTavseba ujredebis SigniT. Format Cells dialoguri fanjris Alignment
CanarTidan (sur. 8-11) xdeba monacemTa ganTavseba ujredis SigniT da maTi daxra
horizontisadmi garkveuli kuTxiT. am CanarTis Horizontal da Vertical CamonaTvalTa
velebSi SegviZlia mivuTiToT ujredebSi monacemTa horizontaluri an vertikaluri
ganTavsebis adgili.

sur. 8-11. Format Cells dialoguri fanjris Alignment CanarTi

dialoguri fanjris Indent velSi SegviZlia mivuTiToT ujredis marcxena

kididan monacemTa dacilebis sidide.

Text Control jgufSi moTavsebulia sami CamrTveli:

• Wrap Text. misi CarTvis Semdeg didi moculobis teqsti ujreds SigniT daiyofa
striqonebad da mTeli striqonis simaRle gafarTovdeba ise, rom ujredSi

ikiTxebodes mTeli teqsti. imave brZanebis Sesruleba SeiZleba Home menius

Alignment instrumentebis jgufis Wrap Text – - Rilakis saSualebiT;

• Shrink to fit. teqstis zoma mcirdeba ise, rom igi mTlianad Caetios ujredSi;

192
 • Merge cells. moniSnuli ujredebi erT ujredad gaerTiandeba. analogiuri brZaneba

SeiZleba SevasruloT imave instrumentebis jgufis Merge & Center - - Rilakis

saSualebiTac.

Damave dialoguri fanjris Orientation ganyofilebidan xdeba monacemTa daxra

horizontisadmi garkveuli kuTxiT, risTvisac mausiT unda davayenoT transportiris

maCvenebeli saWiro poziciaze an Degrees velSi mivuTiToT Sesabamisi daxris kuTxe.

msgavsi operaciebi SeiZleba ganxorcieldes Home menius Alignment instrumentebis

jgufis Orientation - Rilakis saSualebiTac.

zemoT CamoTvlili brZanebebis nawili SeiZleba SevasruloT Home menius

Alignment instrumentebis jgufis instrumentTa panelze ganTavsebuli Rilakebis

saSualebiTac.

svetis siganisa da striqonis simaRlis Secvla. svetebis siganis Sesacvlelad

saWiroa movniSnoT Sesabamisi svetebi, SevasruloT Home menius Cells instrumentebis

jgufis Format Column Width... brZaneba da gaxsnil dialogur fanjaraSi Column

Width velSi standartuli Canaweri 8,43 SevcvaloT sasurveliT. svetis siganis

aRmniSvneli ricxvi SesaZlebelia mivuTiToT diapazonSi 0-dan 255-mde.

striqonis simaRlis Sesacvlelad saWiroa movniSnoT Sesabamisi striqonebi,

SevasruloT imave instrumentebis jgufis Format Row Height... brZaneba da gaxsnil

dialogur fanjaraSi Row Height velSi standartuli Canaweri 15 SevcvaloT

sasurveliT. striqonis simaRlis aRmniSvneli ricxvi SesaZlebelia mivuTiToT
diapazonSi 0-dan 409,5-mde; svetis sigane rom SevusabamoT masSi Caweril maqsimaluri

sigrZis monacems, SevasruloT FormatAutofit Column Width brZaneba, xolo striqonis

simaRlis Sesacvlelad - FormatAutofit Row Height brZaneba.

svetis siganisa da striqonis simaRlis Secvla SeiZleba movaxdinoT mausis

saSualebiTac.

193
 Sriftis daformateba. Format Cells dialoguri fanjris Font CanarTidan xdeba

monacemTa Sriftis daformateba. Sesabamis velebSi saWiro parametrebis dayenebis

gziT SegviZlia SevarCioT CvenTvis saWiro Font – Srifti, Font style – Sriftis stili,

Size – zoma, Underline – xazgasmis tipi, Color – simboloTa feri, xolo Effects velSi

SegviZlia avirCioT Strikethrough – xazgadasmuli, Superscript – zeda indeqsi da Subscript

– qveda indeqsis efeqtebi.

Normal font CamrTvelis CarTva Font dialogis yvela cvlilebas gaauqmebs da

davubrundebiT gulisxmobis principiT gaTvaliswinebul Srifts. gulisxmobis

principiT ki Excel 2010-Si gamoiyeneba 11 zomis Srifti “Calibri~.

Sriftis daformatebis zogierTi operacia SeiZleba warmatebiT ganvaxorcieloT

Home menius Font instrumentebis jgufis Sesabamisi Rilakebis daxmarebiTac.

CarCosa da feris daformateba. CarCo da feri gamoiyeneba cxrilebis

gasaformeblad. maTi saSualebiT gamoiyofa mniSvnelovani ujredebi da maTSi
Setanili monacemebi, rac sasiamovnos xdis cxrilTan muSaobas da aadvilebs mis
aRqmas.

cxrilis CarCoSi Casasmelad gamoiyeneba Format Cells dialoguri fanjris Border

CanarTi, sadac SegviZlia avirCioT aris Semoxazvis stili, Line velSi SegviZlia
avarCioT xazis stili da feri.

ujredebis CarCoSi Casma SesaZlebelia agreTve Home menius Font instrumentebis

jgufis instrumentTa panelze ganTavsebuli Borders Rilakis saSualebiTac.

ujredebis fonisa da iersaxis Sesacvlelad gamoiyeneba Format Cells dialoguri

fanjris Fill CanarTi, sadac Background Color ganyofilebis velSi SevarCevT fonis fers,

xolo Pattern Color da Pattern Style velebSi –iersaxis fers da stils. igive

operacia gamartivebuli saxiT SeiZleba ganxorcieldes Home menius Styles

instrumentebis jgufis Cell styles brZanebiT an Home menius Font instrumentebis jgufis

Fill Color Rilakis saSualebiTac.

194
 formatebis kopireba. daformatebis parametrebis sxva ujrebze kopirebisaTvis

gamoiyeneba Home menius Clipboard instrumentebis jgufis Format Painter Rilaki. es

operacia Semdegnairad xorcieldeba: movniSnoT ujredi, romlis formatis kopirebac
gvsurs; davawkapunoT mausis maCvenebeli Format Painter Rilakze da Semdeg movniSnoT
is ujredi an ujredTa diapazoni, romelzec gvsurs gavrceldes aRniSnuli formati.
Tu mausiT Format Painter Rilakze orjer davawkapunebT, maSin igive formati SeiZleba
dokumentis sxvadasxva adgilze mravaljer gamoviyenoT, vidre ar moxdeba aRniSnuli
Rilakis amorTva.

avtoformati. avtoformati es aris SesaniSnavi damxmare, romelic

gagvaTavisuflebs cxrilebis xeliT gaformebisagan. programis monacemTa bazaSi
Cadebulia teqstisa da cxrilebis sxvadაsxvanairi kombinacia. erT-erTis arCeviT
SeiZleba mTlianad Seicvalos cxrilis saxe.

avtoformatis fanjris gamotana SeiZleba Home menius Styles instrumentebis

jgufis Format As Table brZanebiT. ekranze gamoCndeba CamoSladi fanjara formatis

sxvadasxva variantebiT (sur. 8-12). amasTan, Tu moniSnulia cxrilis erTi ujredi mainc,
programa TviTon gamoyofs moniSnuli ujredis garSemo myof masTan dakavSirebul
cxrils da igi miiRebs mausiT arCeuli sxvadasxva nimuSis saxes. cxrilis tipis
arCevis Semdeg davawkapunoT arCeul fanjaraze. cxrili momentalurad gardaiqmneba
da miiRebs zustad arCeuli cxrilis saxes.

195
sur. 8-12. Format As Table brZanebis CamoSladi fanjara

zemoT aRniSnuli avtoformatis garda Excel 2010-Si gamoiyeneba ujredTa pirobiTi

daformatebis brZaneba, romlis gamotana SeiZleba Home menius Styles instrumentebis

jgufis Conditional Formating brZanebiT. pirobiTi daformateba saSualebas iZleva

gavamartivoT monacemTa analizi, win wamovwioT CvenTvis saintereso ujredi an
ujredTa diapazoni, movaxdinoT maTi vizualuri gamoyofa ferebisa da sxvadasxva
gamosaxulebaTa saSualebebiT. pirobiTi formati pirobis (an kriteriumis) mixedviT
cvlis ujredTa diapazonis saxes. pirobiT formatSi Cven SeiZleba mivmarToT mxolod
imave samuSao furcelze ganTavsebul ujredebs.

8.8. dokumentis gaformeba

dokumentis gasaformeblad Excel-Si arsebobs uamravi saintereso saSualeba. isini

Tavmoyrilia Insert menius Sesabamisi Rilakebis saxiT (sur. 8-13).

196
 Nsur. 8-13. Illustrations da Text instrumentebis jgufebi

am saSualebebiT dokumenti SeiZleba gavaformoT suraTebiT, mxatvruli

teqstiTa da sxvadasxva figurebiT (ix. teqsturi redaqtori Word – dokumentis

gaformeba).

8.9. savarjiSoebi

1. შექმენით ფაილი Excel-ის პროგრამაში

2. აირჩიეთ შრიფტის პარამეტრები: ზომა-14, დახრილი და სქელი, ფერი წითელი და A1 უჯრედში

ჩაწერეთ სიტყვა „ტურიზმი“. Merge & Center ღილაკის საშუალებით A1 უჯრედში შეყვანილი სიტყვა
განათავსეთ A1:E1 დიაპაზონის გაერთიანებული უჯრედების ცენტრში.

3. A2:E6 უჯრედთა დიაპაზონი ჩასვით All Borders ტიპის ჩარჩოში. აღნიშნული დიაპაზონის
დიაგონალურად მდგომ უჯრედებში ჩაასხით ლურჯი ფერი.

4. B8 უჯრედში ჩაწერეთ სიტყვა „აკადემია“. B8 უჯრედში მოთავსებულ სიტყვას მიეცით

დიაგონალური მიმართულება (საათის ისრის საწინააღმდეგო მიმართულებით) Orientation
ღილაკის გამოყენებით.

5. გრძელი ტექსტის გადასატანად უჯრედს შიგნით გამოიყენეთ ღილაკი Wrap Text და D8 უჯრედში
ჩაწერეთ ტექსტი „ინფორმაციული ტექნოლოგიები“. D8 უჯრედში ჩაწერილი ტექსტი განათავსეთ
უჯრედის ცენტრში Center და Middle Align ღილაკების საშუალებით.

6. G1 უჯრედში შეიყვანეთ მიმდინარე თარიღი, ხოლო H1 უჯრედში - მიმდინარე დრო.

7. დააყენეთ K1 უჯრედის შემდეგი ზომები: სტრიქონის სიმაღლე - 22 ერთეული, ხოლო სვეტის სიგანე
- 15 ერთეული.

8. K1 უჯრედში შეიყვანეთ წილადი 20/3.

9. A9 უჯრედიდან სვეტში ააგეთ კენტ რიცხვთა მიმდევრობა 1-დან 27-ის ჩათვლით

10. დოკუმენტი გააფორმეთ მხატვრული ტექსტით WordArt.

197
 11. პირველ ფურცელს- Sheet1 შეუცვალეთ სახელი.

Tavi IX. MMICROSOFT EXCEL 2010

9.1. Excel-Si muSaobis efeqtiani saSualebebi

fragmentis gadatana da kopireba. buferis gamoyenebiT fragmentis gadatanisa da

kopirebisaTvis gamovyoT fragmenti; mivceT Home menius Clipboard instrumentebis

jgufis Cut brZaneba, Tu sruldeba gadatanis operacia da Home menius Clipboard

instrumentebis jgufis Copy brZaneba, Tu gvinda kopireba; gamovyoT ujredi, sadac

unda moTavsdes buferSi damaxsovrebuli fragmenti; mivceT Home menius Clipboard

instrumentebis jgufis Paste brZaneba. am operaciebis Sesruleba SesaZlebelia

konteqsturi menius Cut, Copy, Paste brZanebebiT an Sesabamisad Cut – <Ctrl>+<X>, Copy –

<Ctrl>+<C>, Paste – <Ctrl>+<V> klaviSTa kombinaciis saSualebiTac.

fragmentis gadatana SeiZleba mausis Cavleba-gadaTrevis teqnikis gamoyenebiT,

risTvisac mausis maCvenebeli unda mivitanoT gamoyofili fragmentis sazRvarze. roca
is miiRebs isrebiani jvris da marcxniv daxrili isris formas, marcxena Rilakidan
xelis auReblad gadavitanoT saWiro adgilas. Tu am operaciis dros gamoviyenebT
<Ctrl> klaviSs, maSin mausis maCvenebeli fragmentis sazRvarze mitanis Semdeg miiRebs
marcxniv daxrili isris formas, romlis qveda marjvena mxares gaCndeba plus niSani.
am dros moxdeba gamoyofili fragmentis kopireba.

monacemTa kopireba mezobeli ujredebidan SesaZlebelia Home menius Editing

instrumentebis jgufis Fill Rilakis Sesabamisi brZanebebiT: - zemodan

QqveviT, -marcxnidan marjvniv, - qvevidan zeviT da - marjvnidan marcxniv.

kopirebis an gadatanis operaciis Semdeg sawyis diapazonze darCenili moZravi

wyvetili CarCos gasaqrobad davaWiroT <Esc> klaviSs.

Home menius Clipboard instrumentebis jgufis marjvena areSi moTavsebul

isarze mausis dawkapunebiT samuSao furclis marcxniv gaixsneba Clipboard fanjara

198
(sur. 9-1), sadac SesaZlebelia 24 sxvadasxva fragmentis damaxsovreba. gamovyoT ujredi

da Clipboard fanjaraSi saWiro fragmentze mausis dawkapunebiT moxdeba am fragmentis

kopireba. Paste All Rilakze mausis dawkapunebiT moxdeba buferSi damaxsovrebuli yvela
fragmentis erTdrouli kopireba im mimdevrobiT, ra mimdevrobiTac moxdeba maTi

damaxsovreba. Clear All Rilakze mausis dawkapunebiT moxdeba buferis mTlianad

gasufTaveba.

sur. 9-1. fanjara Clipboard

formulis gadatana da kopireba. formulis ujredSi Caweris Semdeg SeiZleba misi

sxva ujredSi gadatana an kopireba zemoთaRwerili gadatanis da kopirebis analoguri
moqmedebebis SesrulebiT. gadatanis SemTxvevaSi formulaSi gamoyenebuli misamarTebi
(arc fardobiTi da arc absoluturi) axal adgilze ar icvleba.

ზemoთaRniSnulis Tanaxmad, formulis kopirebisas fardobiTi misamarTebi

Seicvleba ise, rom formulis Semcveli ujredidan, mimarTvis ujredamde moZraobis
maT mier gansazRvruli marSruti ucvleli darCes, xolo absoluturi misamarTi ar
Seicvleba. im SemTxvevaSi, rodesac fardobiTi misamarTis mniSvneloba scildeba
furclis sazRvrebs, Sesabamisi mimarTvis adgilze formulaSi gamoCndeba Setyobineba
Secdomis Sesaxeb #REF!.

199
 Tu mezobel ujredebSi unda miviRoT erTi da imave formuliT gamoTvlis Sedegi,
viyenebT formulaTa avtomaturi gavrcelebis operacias. amisaTvis formula CavweroT
pirveli ujredisaTvis da davafiqsiroT Sedegi; amis Semdeg gamovyoT es ujredi,
miviyvanoT mausis maCvenebeli mis marjvena qveda kuTxeSi moTavsebul Sav markerze ise,
rom is Savi feris jvrad gadaiqces; mausis marcxena Rilakidan xelis auReblad
maCvenebeli gadavataroT Sesavseb ujredebze. operandTa misamarTebis cvlileba
ganxorcieldeba avtomaturad da ujredebi Seivseba mocemuli formuliT gamoTvlis
SedegebiT.
furclis gadanacvleba an aslis miReba. movniSnoT CamonaTvalSi saWiro furceli

da mivceT Home menius Cells instrumentebis jgufis FormatMove or Copy

Sheet ... brZaneba an konteqsturi menius Move or Copy ... brZaneba. gaixsneba Move or Copy
damatebiTi fanjara (sur. 9.2).

sur. 9-2. Move or Copy damatebiTi fanjara gamonaTebuli dialogis To book velis

CamonaTvalSi avirCioT, Tu sad gvsurs furclis gadatana – imave, Tu axal

davTarSi. Tu furceli unda gadavitanoT imave davTarSi, maSin Before sheet velis
CamonaTvalSi avirCioT im furclis dasaxeleba, romlis win unda moTavsdes
mocemuli furceli da davaWiroT OK Rilaks. Sesruldeba gadanacvlebis operacia.

Tu gvsurs furclis aslis miReba, winaswar davayenoT alami Create a Copy

CamrTvelze.

bolo moqmedebis gauqmeba da gauqmebuli moqmedebis aRdgena. bolo

moqmedebebis gauqmeba SeiZleba movaxdinoT swrafi wvdomis instrumentTa panelis

200
Undo - Rilakze daWeriT an <Ctrl>+<Z> klaviSTa kombinaciiT. am wesiT Cven SegviZlia
bolo 16 moqmedebis gauqmeba.

Excel-Si gaTvaliswinebulia gauqmebuli operaciebis aRdgena, romelic

SeiZleba SevasruloT swrafi wvdomis instrumentebis panelis Rilakze daWeriT

an <Ctrl>+<Y> klaviSTa kombinaciiT.

furclis dayofa samuSao areebad. monacemTa grZel an ganier siebTan muSaobisas

xSirad mosaxerxebelia furclis vertikalur da horizontalur an erTdroulad

orive samuSao areebad dayofa. am moqmedebis Sesruleba SeiZleba View menius Window

instrumentebis jgufis Split brZanebiT (sur. 9-3). am dros yovel samuSao ares aqvs
Tavisi daTvalierebis zolebi. furclis areebad dayofis gasauqmeblad saWiroa
ganmeorebiT SevasruloT igive brZaneba an mausiT orjer davawkapunoT gayofis
sazRvarze.

furclis samuSao areebad dayofa SeiZleba Sesruldes ise, rom daTvalierebis

zoli yvela ares ar hqondes. monacemebi erT samuSao areSi iqneba dafiqsirebuli,

xolo meoreSi SeiZleba furclis sxvadasxva nawilis gamoCena. View menius Window

instrumentebis jgufis Freese PanesFreese Panes brZanebis Sesrulebis Semdeg furceli

daiyofa da moxdeba aqtiuri ujredis zeda da marcxena areTa fiqsacia. am brZanebis
gasauqmeblad ganmeorebiT unda SevasruloT igive brZaneba. imave pirobebiT SeiZleba
gamoyofili iyos furclis rogorc pirveli striqoni, aseve pirveli sveti

instrumentebis jgufis Freese PanesFreese Top Row da Freese PanesFreese First Column
brZanebis Sesabamisad.

sur. 9-3. View menius Window instrumentebis jgufi

davTris fanjrebi. Tu ekranze erTdroulad gaxsnilia ramodenime davTari, maSin

View menius Window instrumentebis jgufis Arrange All brZanebiT isini SegviZlia
ganvalagoT ekranze mozaikurad, horizontalurad, vertikalurad da kaskadurad.

201
saWiro poziciebis arCeva SegviZlia dialoguri fanjris Arrange Windows
gadamrTvelebis saSualebiT (sur. 9-4).

sur. 9-4. dialoguri fanjara

Arrange Windows
Excel-Si SeiZleba erTi da imave davTris ramodenime fanjaraSi gamoCena. es

SeiZleba ganxorcieldes View menius Window instrumentebis jgufis New Window

brZanebiT, xolo Semdeg yvela gaxsnili fanjara ekranze SeiZleba erTdroulad

gamovitanoT imave instrumentebis jgufis Arrange All brZanebiT.

ujredis komentari. Excel-Si nebismier jreds SeiZleba gavukeToT komentari – axsna-

ganmarteba ujredis SigTavsis Sesaxeb. amisaTvis gavaaqtiuroT saWiro ujredi da

Semdeg SevasruloT Review menius Comments instrumentebis jgufis New Comment

brZaneba (sur. 9-5). aqtiuri ujredis gverdiT gamoCndeba CarCoTi SemosazRvruli are

teqstis Casawerad. teqstis Sriftis, zomis, feris, stilis arCeva SegviZlia Home

menius Font instrumentebis jgufis brZanebebis saSualebiT. komentaris teqstis

akrebis Semdeg davawkapunoT furclis sxva ujredze an davaWiroT xeli <Esc>

klaviSs. komentariani ujredi kuTxeSi patara wiTeli samkuTxediT moiniSneba. Tu
mausis maCvenebels am ujredze movaTavsebT an ujreds gavaaqtiurebT, komentaris
teqsti maSinve gamoCndeba ujredis gverdiT.

N sur. 9-5. Review menius Comments da Changes instrumentebis jgufi

imisaTvis, rom yvela ujredis komentari erTdroulad (cal-calke) gamoCndes an

202
daimalos, unda SevasruloT Review menius Comments instrumentebis jgufis Show All

Commentts (Show/Hide Comments) brZaneba.

ujredze gakeTebuli komentaris gasauqmeblad gavaaqtiuroT saWiro ujredi da

SevasruloT menius Review menius Comments instrumentebis jgufis Delete brZaneba.

monacemis moZebna da Secvla. monacemis Zebnis mizniT gamoviyenoT Home menius Editing

instrumentebis jgufis Find & SelectFind ... brZaneba (sur. 9-6), an gamoviyenoT <Ctrl>+<F>

klaviSTa kombinacia; dialogis Find what velSi SevitanoT saZebni monacemi; davaWiroT

Find Next Rilaks (sur. 9-7). am Rilakze yoveli Semdgomi daWera moZebnis cxrilSi sxva

msgavs monacems. Tu gvsurs Zebnis ganxorcieleba mTel cxrilSi, maSin davaWiroT Find

All Rilaks.

sur. 9-6. Find & Select brZanebebi

sur. 9-7. Find CanarTi

monacemis mosaZebnad da mis Sesacvlelad mivceT Home menius Editing

instrumentebis jgufis Find & SelectReplace ... brZaneba, an gamoviyenoT <Ctrl>+<H>

klaviSTa kombinacia da dialogis Find what velSi SevitanoT saZebni monacemi, xolo
203
Replace with velSi SevitanoT Semcvleli monacemi. Tu gvsurs yvela saZebni monacemis

Secvla, Semcvleli monacemiT davaWiroT Replace All (sur. 9-8). Tu vcvliT mxolod

zogierT monacems, jer davaWiroT Find Next Rilaks, Semdeg ki yovel Sesacvlel

monacemze davaWiroT Replace, xolo ucvlelad dasatovebel monacemze Find Next Rilaks.

davxuroT dialogi Close RilakiT.

sur.
9-8. Replace CanarTi

Options CanarTis CarTvis Semdeg Tu Match entire cell contents alams CavrTavT, monacemi

moiZebneba mxolod im SemTxvevaSi, Tu is ujredis sruli Semcvelobaa, xolo Match

case almis CarTvis SemTxvevaSi ki monacemi iZebneba im SemTxvevaSic, Tu is ujredis

Semcvelobis nawilia. imave instrumentebis jgufis Find & Select Go To ... brZanebiT an

<Ctrl>+<G> klaviSTa kombinaciiT swrafad SeiZleba gadavideT miTiTebuli cxrilis,

misamarTis an saxelis mqone ujredze.

davTris damalva. romelime gaxsnili davTris dasamalad gavaaqtiuroT Sesabamisi

fanjara da SevasruloT View menius Window instrumentebis jgufis Hide, xolo

damaluli davTris kvlav ekranze gamosaCenad unda gamoviyenoT igive instrumentebis

jgufis Unhide brZaneba.

furclis, striqonisa da svetebis damalva. furclis an maTi zogierTi elementis
dasamalad gavaaqtiuroT saWiro furceli, striqonebi, an svetebi da SevasruloT

Sesabamisad Home menius Cells instrumentebis jgufis FormatHide & UnhideHide Sheet,

Format Hide & UnhideHide Rows, FormatHide & UnhideHide Columns brZaneba.
damaluli Semcvelobis kvlav gamonaTebisaTvis gavimeoroT igive procedura, oRond

CamonaTvalSi avirCioT Unhide Sheet, Unhide Rows, Unhide Columns.

204
 O9.2. Ooperatorebi

formulebis Casawerad gamoiyeneba operatorebi, ricxvebi, ujredTa misamarTebi,

frCxilebi da funqciebi.

niSans an simbolos, romelic gamosaxulebaSi gamoTvlebis tips gansazRvravs

operatori ewodeba. Excel-Si oTxi tipis operatori gamoiyeneba, esenia: ariTmetikuli,

Sedarebis, teqsturi da samisamarTo operatorebi.

ariTmetikuli operatorebi. ariTmetikuli operatori gamoiyeneba ricxvebze

maTematikuri gamoTvlebis Casatareblad, romlis Sesrulebis Sedegsac, ra Tqma unda,
isev ricxvi warmoadgens. maTi aRniSvnebia:

+ Sekreba

- gamokleba

* gamravleba

/ gayofa

^ axarisxeba
% procentad gardaqmna

Sedarebis operatorebi. Sedarebis operatorebis gamoyeneba xorcieldeba

sidideebis erTmaneTTan Sedarebis mizniT. maTi aRniSvnebia:
= tolia;

< naklebia;

> metia;

>= metia an tolia;

<= naklebia an tolia;

<> ar udris

teqsturi operatori. teqsturi operatoris daniSnuleba aris erTi an ramdenime

teqstis erTmaneTTan mierTeba, anu maTi gaerTianeba. misi aRniSvna ampersandis – `&~
simboloTi xorcieldeba.
magaliTad, A1 ujredSi CavweroT teqsti `veb~, xolo B1-Si `gverdi~. Tu C1

205
ujredSi SevitanT formulas =A1&B1 (formulis Cawera iwyeba `=~ simboloTi),

gamoTvlis Sedegad gveqneba – `vebgverdi.~ magaliTi

im SemTxvevaSi, Tu gvsurs am sityvebis defisis niSniT gamoyofa, maSin

formulas unda misceT Semdegi saxe =A1&”-“&B1, Sedegad miiRebT Canawers –

`vebgverdi~. Tu sityvebs Soris daSorebis gaTvaliswinebaa saWiro, sakmarisia
gamoviyenoT formula =A1&” “&B1. Sedegad miviRebT – `veb gverdi~.

samisamarTo operatorebi samisamarTo operaciebisaTvis gamoiyeneba sasveni niSnebi:

orwertili ` : ~,

wertilmZime ` ; ~ an mZime ` , ~ da carieli simbolo _ hari.

` : ~ gamoiyeneba ujredTa diapazonis misaTiTeblad, magaliTad A1:D5

` ; ~ gamoiyeneba areTa gasaerTianeblad. magaliTisTvis, formula =SUM(A5;B7;C9)

gamoiTvlis aramosazRvre A5, B7 da C9 ujredebSi Cawerili monacemebis jams.

Hhari – areTa TanakveTa. magaliTisTvis, formula =SUM(A1:C5 C4:G8) gamoiTvlis C4

da C5 ujredebSi Cawerili monacemebis jams.

operaciaTa Sesrulebis prioriteti. pirvel rigSi sruldeba mrgval

frCxilebSi moTavsebuli gamosaxulebebi; erTnairi prioritetis mqone operatorebi
sruldeba mimdevrobiT – marcxnidan marjvniv.

operaciaTa Sesrulebis prioriteti Semdegia:

% procentis gamoTvla

^ axarisxeba
* da / gamravleba da gayofa

206
 + da - Sekreba da gamokleba &

simboloTa gaerTianeba Sedarebis

operaciebi. magaliTebi:

=15-5*2 formulis Sedegia 5 (jer sruldeba gamravleba, xolo Semdeg -

gamokleba);

=(15-5)*2 formulis Sedegia 20 (jer sruldeba mrgval frCxilebSi moTavsebuli

gamosaxuleba, xolo Semdeg – gamravleba);

=40/2^2 formulis Sedegia 10 (jer sruldeba axarisxeba, xolo Semdeg – gayofa).

mimarTvebi. formulis Cawerisas masSi gamoiyeneba romelime ujredis an ujredTa

diapazonis misamarTi, ris Semdegac formulis gamoTvlis Sedegi damokidebuli iqneba
maT Semcvelobaze. mimarTvebis daxmarebiT formulaSi SeiZleba gamoviyenoT furclis
sxvadasxva adgilze ganTavsebuli monacemebi, davTarSi Semavali sxvadasxva furclis
monacemebi da sxvadasxva davTrebis monacemebi, magaliTad:

mimarTva mimarTvis diapazoni

B2 mimarTva aqtiuri furclis
B2 ujredze
A5:C8 mimarTva A5–dan C8–mde
diapazonis ujredebze
3:3 mimarTva mesame striqonis
yvela ujredze
4:8 mimarTva meoTxedan merves
CaTvliT yvela striqonis
ujredTa diapazonze
D:D mimarTva D svetis yvela
ujredze
Sheet2!B2 mimarTva Sheet2 furclis B2
ujredze
Sheet2!A1:C5 mimarTva Sheet2 furclis
A1:C5 diapazonze
[Book2]Sheet1!$A$5 mimarTva Book2 davTris Sheet1
furclis A5 ujredze

Fformulis Setanis dros ar aris aucilebeli ujredTa misamarTebis

klaviaturidan akreბa, Tu mauss davawkapunebT saWiro ujredze, misi misamarTi Caismeბa

formulis im adgilas, sadac kursori cimcimebda. sailustraciod A1 ujredSi

CavweroT 5, A2-Si ricxvi 3. A3 ujredSi, rom SevitanoT formula =A1+A2, saWiroa:

207
 1. gavaaqtiuroT A3 ujredi

2. SevitanoT masSi klaviaturidan tolobis niSani

3. davawkapunoT ujredze A1

4. avkriბoT klaviaturidan niSani +

5. davawkapunoT A2 ujredze

6. davaWiroT Enter klaviSs

7. A3 ujredSi gamoCndeba Sekrebis Sedegi – ricxvi 8

Gგavaaqtiuroთ A1 ujredi, 5-is nacvlad CavweroT ricxvi 7 da davaWiroT Enter

klaviSs. A3 ujredSi avtomaturad gamoCndeba axali Sesakrebebis jami – ricxvi 10.

aqtiuri davTris sxva furclis ujredze mimarTvisas, magaliTad, Sheet1

furclis B5 ujredSi Sheet2!A5+10 formulis Casawerad unda SevasruloT Semdegi

moqmedebebi:

1. gavaaqtiuroT Sheet1 furclis B5 ujredi da SevitanoT masSi klaviaturidan

tolobis niSani

2. davawkapunoT Sheet2 Ffurclis iarliyze, xolo Semdeg – am furclis A5

ujredze, ris Semdegac es ujredi gaaqtiurdeba

3. avkrifoT klaviaturidan niSani + da ricxvi 10

4. davaWiroT Enter klaviSs

5. Sheet1 furclis B5 ujredSi gamoCndeba Sekrebis Sedegi – ricxvi 10

Ggavaaqtiuroთ Sheet2 Ffurclis A5 ujredi, CavweroT ricxvi 6 da davaWiroT

Enter klaviSs. Sheet1 furclis B5 ujredSi avtomaturad gamoCndeba axali Sesakrebebis

jami – ricxvi 16.

fardobiTi da absoluturi mimarTvebi. formulis ujredSi Caweris Semdeg

SeiZleba misi sxva ujredSi gadatana an kopireba Windows-Si cnobili gadatanis da

kopirebis xerxebis saSualebiT.

gadatanis SemTxvevaSi formulaSi gamoyenebuli misamarTebi (arc fardobiTi da

arc absoluturi) axal adgilze ar icvleba.

208
 formulaTa kopirebis dros, absoluturi da fardobiTi mimarTvebis daxmarebiT,
SeiZleba SevcvaloT mimarTvebi svetze, striqonze da konkretul ujredze,
magaliTad:

$A1 – mudmivad mimarTavs A svets, xolo striqonTan mimarTva SeiZleba

Seicvalos;

A$1 – mudmivad mimarTavs pirvel striqons, xolo svetTan mimarTva SeiZleba

Seicvalos;

$A$1 – yovelTvis mimarTavs A1 ujreds

A1 - SeiZleba Seicvalos, rogorc svetTan, aseve striqonTan mimarTva

A1 tipis mimarTvebs ewodebaT fardobiTi, $A$1 – absoluturi, xolo $A1 an A$1 –

Sereuli.

9.3. savarjiSoebi

პირველ ფურცელზე Sheet1-ზე :

1. შექმენით დოკუმენტი მქვემოთ მოცემული ნიმუშის მიხედვით

A B C D E
1 ოფისის ხარჯი
2 თვე ქირა ხელფასი ინვენტარი ჯამი
3 იანვარი 550 1289 2115
4 თებერვალი 550 2763 899
5 მარტი 550 3442
6 I კვარტალი
2. E3, E4 და E5 უჯრედებში გამოთვალეთ ფორმულის საშუალებით (ფორმულა უნდა შეიცავდეს

უჯრედთა მისამართებს) მთლიანი ხარჯი ცალკეული თვეების მიხედვით (იანვარი, თებერვალი,

მარტი), აგრეთვე – E6 უჯრედში მთლიანი ხარჯი

3. B6, C6 და D6 უჯრედებში გამოთვალეთ ფორმულის საშუალებით (ფორმულა უნდა შეიცავდეს

უჯრედთა მისამართებს) I კვარტალის ხარჯი თითოეული კატეგორიის (ქირა, ხელფასი, ინვენტარი)

4. A2:E6 დიაპაზონი ჩასვით All Borders ტიპის ჩარჩოში

209
მე-2 ფურცელზე Sheet2-ზე:

5. შექმენით დოკუმენტი ქვემოთ მოცემული ნიმუშის მიხედვით

A B C
1 დედა მიწა
2 დედა ენა
3 მამული შვილი
4 სვეტი ცხოველი
5 ვაჟი შვილი

6. C1 უჯრედში შეიყვანეთ ფორმულა, რომელიც გააერთიანებს A1 და B1 უჯრედებში მოცემულ

სიტყვებს და ააგეთ ფორმულათა მწკრივი C სვეტის დანარჩენი უჯრედებისთვის

7. დაარეგულირეთ C სვეტის სიგანის ზომები და დამალეთ A და B სვეტები

Tavi X. MMICROSOFT EXCEL 2010

10.1. formulebi da funqciebi

gamoTvlebis gasaadvileblad Excel-s aqvs mza funqciebis sakmaod didi

raodenoba. isini saSualebas gvaZleven swrafad da advilad SevasruloT rTuli

gamoTvlebi. maT ganekuTvneba: finansuri, logikuri, teqsturi, TariRisa da drois,
maTematikuri da trigonometriuli da sxv. funqciebis gamoZaxebis mizniT unda
mivmarToT Formulas menius Function Library instrumentebis jgufis Sesabamis Rilakebs
Tematikis mixedviT (sur. 10-1).

sur.
10-1. Function Library instrumentebis jgufi

210
 im SemTxvevaSi, rodesac funqciis Sesatanad viyenebT formulaTa zolSi

moTavsebul fx Rilaks an instrumentebis jgufSi Function Library arsebul fx – Insert

Function Rilaks, maSin gaixsneba funqciaTa ostatis Insert Function fanjara (sur. 10-2),

romlis Or select a category velSi SegviZlia avirCioT funqciis Tematika, xolo Select a

function velSi misi dasaxeleba.

sur. 10-2. Insert Function fanjara

formulebsa da funqciebTan muSaobis zogadi wesebi.

1. formulis wera iwyeba tolobis niSniT

2. formula SeiZleba Seicavdes erT an ramodenime funqcias

3. funqciis dasaxelebis Semdeg, mrgval frCxilebSi iwereba misi argumentebis sia,

romlebic erTmaneTisagan mZimiT an wertil-mZimiT gamoiyofa

4. Tu funqcia argumentebs ar Seicavs, mrgvali frCxilebi mainc saWiroa

5. funqcias ar SeiZleba hqondes 30-ze meti argumenti

6. argumentad Cawerili diapazoni iTvleba erT argumentad

7. formulis sigrZe ar unda aWarbebdes 1024 simbolos

Setyobinebebi SecdomaTa Sesaxeb. formulis arasworad Caweris SemTxvevaSi Excel-

i gvaZlevs Semdegi tipis Setyobinebebs:

 #### – formulis mier miRebuli gamoTvlis Sedegi ar eteva ujredSi.

saWiroa am ujredis Sesabamisi svetis siganis gafarToeba
211
  #DIV/0! – formulis realizaciis procesSi gvxvdeba nulze gayofa

 #NAME? – formulaSi gamoyenebuli saxeli ar aris davTris saxelebis

siaSi an teqsturi cvladi ar aris Casmuli brWyalebSi

 #VALUE! – maTematikuri formula mimarTavs teqstur cvlads

 #REF! – formula mimarTavs ujredTa ararsebul diapazons

 #N/A – miTiTebul ujredSi ar aris gamoTvlisaTvis saWiro monacemebi

 #NUM! – argumenti ar ekuTvnis funqciis gansazRvris ares

 #NULL! – formulaSi miTiTebulia iseT areTa TanakveTa, romelTac saerTo

wertili ar aqvT.

10.2. xSirad xmarebadi statistikuri funqciebi

instrumentebis jgufSi Function Library (sur. 10-1) Rilakze ∑ AutoSum dawkapunebiT

avtomaturad moxdeba arCeul ujredSi jamis funqciis Cawera, xolo

Tu qvemoT mimarTul isarze davawkapunebiT, maSin ekranze gaixsneba fanjara, sadac

CamonaTvalSi gveqneba Semdegi funqciebi: Sum – mniSvnelobaTa jami, Average – saSualo

ariTmetikuli, Count Numbers – ricxviTi mniSvnelobebis raodenoba, Max – udidesi

mniSvneloba, Min – umciresi mniSvneloba da More Functions – sxva funqciebi;

Tu avirCevT bolo reJims, gaixsneba funqciaTa ostatis Insert Function fanjara (sur.

10-2).

funqcia SUM funqciis

sintaqsi:

SUM( x1; x2; …)

Ffunqcia SUM gamoTvlis misi argumentebis jams. Aargumentebad gamoiyeneba
ricxvebi, mimarTvebi ujredze an ujredTa diapazonze, funqciebi.

magaliTad, SUM(15;23) Sedegad gvaZlevs 38-s.

212
 vTqvaT, A1:D1 diapazonis ujredebSi Setanilia ricxvebi 10, 20, 30, 40, xolo F1Si
– teqsti “asi” – ise, rogorc naxatzea gamosaxuli:

maSin Ggveqneba:

=SUM(A1;C1) tolia 40-is

=SUM(A1:F1) tolia 100-is

=SUM(A1:C1;200) tolia 260-is

Ffunqcia SUM mxedvelobaSi ar iRebs argumentebs, romlebsac teqsturi an

logikuri tipis mniSvnelobebi gaaCnia, an mimarTaven cariel ujredebs. es imas niSnavs,

rom aseTi argumentis SemTxvevaSi Excel-i Secdomis Setyobinebas ar gamoitans ekranze,

ubralod, maT yuradღebas ar miaqcevs da Sekrebs danarCen argumentebs. Aაqedan

gamomdinare:

=SUM(C1:E1) tolia 70-is

=SUM(A1:F1) tolia 100-is.

funqcia AVERAGE
funqciis sintaqsi:

AVERAGE ( x1; x2; …)

Ffunqcia AVERAGE gamoTvlis misi argumentebis saSualo ariTmetikuls.

Aargumentebad gamoiyeneba ricxvebi, mimarTvebi ujredze an ujredTa diapazonze,
funqciebi. funqcia AVERAGE mxedvelobaSi ar iRebs argumentebs, romlebsac teqsturi
an logikuri tipis mniSvnelobebi gaaCnia, an mimarTaven cariel ujredebs.

magaliTebi:

=AVERAGE(A1:A4) tolia 25-is

=AVERAGE(A4:A6) tolia 40-is

=AVERAGE(A2;A4;120) tolia 60-is

213
funqcia COUNT NUMBERS
funqciis sintaqsi: COUNT( x1;

x2; …)

funqcia COUNT iTvlis ricxviTi tipis monacemTa raodenobas im ujredebis

monacemTa Soris, romlebsac mimarTaven argumentebi. Aargumentebad gamoiyeneba
ricxvebi, mimarTvebi ujredze an ujredTa diapazonze, funqciebi. funqcia COUNT
mxedvelobaSi ar iRebs argumentebs, romlebsac teqsturi an logikuri tipis
mniSvnelobebi gaaCnia, an mimarTaven cariel ujredebs.

magaliTebi:

=COUNT (A1:A6) tolia 3-is

=COUNT (A3:A6) tolia 1-is

=COUNT (A1:A3;15) tolia 4-is

funqciebi MAX da MIN funqciaTa

sintaqsi:

MAX( x1; x2; …)

MIN( x1; x2; …)

Ffunqcia MAX gamoTvlis udides mniSvnelobas mis argumentebs Soris, xolo MIN

- umcires mniSvnelobas mis argumentebs Soris. maTi argumentebi SeiZleba iyos

ricxvebi, mimarTvebi ujredze an ujredTa diapazonze, funqciebi. funqciebi MAX da

MIN mxedvelobaSi ar iReben argumentebs, romlebsac teqsturi an logikuri tipis

mniSvnelobebi gaaCnia, an mimarTaven cariel ujredebs.

214
 magaliTebi:

=MAX(A1:A5) tolia 40-is

=MIN(A1:A5) tolia 3-is

=MAX(A1:A5;70) tolia 70-is

=MIN(A2:A4;4) tolia 3-is

=MIN(A4:A6) tolia 7-is

10.3. ZiriTadi maTematikuri da trigonometriuli funqciebi

instrumentebis jgufSi Function Library (sur. 10-1) Math & Trig Rilakis qvemoT
mimarTul isarze dawkapunebiT ekranze gaixsneba fanjara, sadac CamonaTvalSi gveqneba
maTematikuri da trigonometriuli funqciebi. ganvixiloT zogierTi maTgani:

ABS(number) - absoluturi mniSvneloba magaliTebi:

=ABS(-67,5) tolia 67,5-is;

=ABS(17) tolia 17-is;

=ABS(2*5-20) tolia 10-is.

COS(number) – kosinusi (number es aris kuTxe radianebSi, romlis kosinusis gamoTvlac

gvsurs. Tu kuTxe mocemulia gradusebSi, maSin is unda gavamravloT PI()/180 an

gamoviyenoT RADIANS funqcia).

magaliTebi:

=COS(1,047) tolia 0,500171;

=COS(60*PI()/180) tolia 0,5;

=COS(RADIANS(60)) tolia 0,5.

215
SIN(number) – sinusi (number es aris kuTxe radianebSi, romlis sinusis gamoTvlac

gvsurs. Tu kuTxe mocemulia gradusebSi, maSin is unda gavamravloT PI()/180 an

gamoviyenoT RADIANS funqcia).

magaliTebi:

=SIN(PI()) daaxloebiT 0-is tolia;

=SIN(PI()/2) tolia 1-is

=SIN(30*PI()/180) tolia 0,5-is;

=SIN(RADIANS(30)) tolia 0,5-is.

TAN(number) - tangensi (number es aris kuTxe radianebSi, romlis tangeნsis gamoTvlac

gvsurs. Tu kuTxe mocemulia gradusebSi, maSin is unda gavamravloT PI()/180 an

gamoviyenoT RADIANS funqcia).

magaliTebi:
=TAN(0,785) udris 0,99920-s;

=TAN(45*PI()/180) udris 1-s;

=TAN(RADIANS(45)) udris 1-s.

ACOS(number) – arkkosinusi abrunebs kuTxes radianebSi 0-dan pi-mde. Mmisi

gansazRvris area intervali -1-dan 1-mde. Tu gvsurs kuTxis dabruneba gradusebSi,
maSin unda gamoviyenoT DEGREES funqcia.

magaliTebi:

=ACOS(-1) daaxloebiT 3,141593-is tolia;

=DEGREES(ACOS(-1)) tolia 1800-is;

=DEGREES(ACOS(0,5)) tolia 600-is;

ASIN(number) – arksinusi abrunebs kuTxes radianebSi –pi/2-dan pi/2-mde. Mmisi

gansazRvris area intervali -1-dan 1-mde. Tu gvsurs kuTxis dabruneba gradusebSi,
maSin unda gamoviyenoT DEGREES funqcia.

216
 magaliTebi:

=ASIN(1) daaxloebiT 1,570796-is tolia;

=DEGREES(ASIN(1)) tolia 900-is;

=DEGREES(ASIN(0,5)) tolia 300-is;

ATAN(number) – arktangeნsi abrunebs kuTxes radianebSi -pi/2-dan pi/2-mde. Tu gvsurs

kuTxis dabruneba gradusebSi, maSin unda gamoviyenoT DEGREES funqcia.

magaliTebi:

=ATAN(45) daaxloebiT 1,548578-is tolia;

=DEGREES(ATAN(1)) tolia 450-is;

=DEGREES(ATAN(-1)) tolia -450-is;

=ATAN(PI()/2) aris #NUM!, radgan arktangeნsi – pi/2 da pi/2-ze ar aris gansazRvruli.

EXP(number) – (eqsponenta) gvaZlevs e ricxvis (neperis ricxvi) xarisxs. misi

mniSvneloba tolia e ≈2,71828182845904.

magaliTebi:

=EXP(1) miaxloebiTi mniSvnelobaa 2,718282;

=EXP(2) miaxloebiTi mniSvnelobaa 7,389056.

LN(number) - naturaluri logariTmi, romlis fuZea neperis ricxvi e ≈

2,71828182845904. Number aris realuri dadebiTi ricxvi, romlisTvisac gvsurs
naturaluri logariTmis miReba.

magaliTebi:

=LN(86) misi mniSvnelobaa 4,454347;

=LN(2,7182818) misi mniSvnelobaa 1;

=LN(EXP(3)) misi mniSvnelobaa 3.

SeniSvna: LN aris EXP funqciis inversia.

217
LOG(number; base) - ricxvis logariTmi mocemuli fuZiT (number – es aris dadebiTi

namdvili ricxvi, romlisTvisac gvsurs logariTmis gamoTvla. base – es aris

logariTmis fuZe. Tu es argumenti gamotovebulia, igulisxmeბa 10). magaliTebi:

=LOG(86; 2,7182818) logariTmi 86-isa fuZiT 2,7182818 aris 4,454347;

=LOG(8; 2) logariTmi 8-isa fuZiT 2 aris 3;

=LOG(10) logariTmi 10-isa fuZiT 10 aris 1.

SQRT(number) - amoiRebs dadebiT kvadratul fesvs (Tu ricxvi uaryofiTia, maSin SQRT

gamoitans #NUM!).

magaliTebi:

=SQRT(16) aris 4;

=SQRT(-16) aris #NUM!; =SQRT(ABS(-16))

aris 4.

FACT(number) - ricxvis faqtoriali magaliTebi:

FACT(5)=120;

FACT(1,9)=1;

FACT(0)=1;

FACT(1)=1;

FACT(-1)= #NUM!, radgan uaryofiTi ricxvis faqtoriali ar aris ganmartebuli

SUMIF(range; criteria; sum_range) - funqcia iZleva ujredTa diapazonSi moTavsebuli

monacemebis jams garkveuli pirobis gaTvaliswinebiT, sadac:

range – aris sasurveli kriteriumis mixedviT Seსajamebel ujredTa diapazoni.

Ddiapაzonis ujredebSi unda iyos ricxviTi monacemebi. carieli da teqstis

Semcveli ujredebis ignorireba xdeba; criteria – aris ricxviTi, teqsturi an

gamosaxulebiTi formis kriteriumebi, romlebic gansazRvraven, Tu romeli ujredebis

Sekreba ganxorcieldeba. Tu kriteriumebi Seicavs teqsts, an logikur, an maTematikur

218
simboloebs, maSin isini moTavsebuli unda iyos brWyalebSi. Tu kriteriumi aris

ricxviTi, maSin brWyalebi ar aris saWiro. Mmag. 32, “>32” da sxva.

sum_range – es argumenti ar aris aucilebeli da SeiZleba iyos gamotovebuli. Tu

igi miTiTebulia, maSin Sejamdeba am diapazonis mxolod im ujredebSi ganTavsebuli
monacemebi, romlis Sesabamisi range argumentis diapazonis ujredebi daakmayofilebs
kriteriumis pirobebs.

magaliTi

PRODUCT(number1; number2; …) funqcia iZleva argumentTa namravls, sadac:

number1; number2; … funqciis argumentebia. argumentTa raodenoba ar unda

aRematebodes 30-s.

magaliTi

da Tu damatebiT am masivis gamravleba gvinda raime ricxvze mag: 2-ze, maSin

formulas eqneba saxe:

=PRODUCT(A1:D1;2) Sedegi ki, Sesabamisad, iqneba 67500.

SUMPRODUCT(array1; array2; array3; …) – amravlebs mocemuli masivis Sesabamis komponentebs

da Sedegad gvawvdis am namravlis jams, sadac:

array1; array2; array3; … - aris simravle 2-dan 255-mde, romlis komponentebic gvsurs,
rom gadavamravloT da Semdeg SevkriboT. (masivis argumentebs unda hqondeT erTi da
219
imave tipis ganzomilebebi. maTi ararsebobis SemTxvevaSi SUMPRODUCT gamogvitans

Secdomas #VALUE! mniSvnelobas).

SUMPRODUCT ganixilavs masivis Canawerebs nulis tolad, Tu isini ar

warmoadgenen ricxvs.

magaliTi

10.4. savarjiSoebi

I. გამოთვალეთ:

2) 31 გრადუსიანი კუთხის სინუსი

კუთხის გრადუსული ზომა

5) 47 გრადუსიანი კუთხის კოსინუსი კუთხის გრადუსული ზომა

7) 12 8) 57 გრადუსიანი კუთხის ტანგენსი

კუთხის გრადუსული ზომა
11) რიცხვი 17-ის ათობითი ლოგარითმი
გამოსახულების მოდული 14) 7-ის ფაქტორიალი
15) რიცხვი 447-ის 26% 16)
17) 18)

19) შეიყვანეთ A და C მასივები

და იპოვეთ:

ა) A მასივის ელემენტების ნამრავლი PRODUCT ფუნქციის გამოყენებით

ბ) A და C მასივების ელემენტების ნამრავლის ჯამი SUMPRODUCT ფუნქციის გამოყენებით

გ) SUMIF ფუნქციის გამოყენებით C მასივის იმ ელემენტების ჯამი, რომლებიც მეტია ან ტოლია 10-ზე
220
II. შეიყვანეთ მონაცემები A1:D5 უჯრედთა დიაპაზონში ქვემოთ მოცემული ნიმუშის მიხედვით

A B C D E
1 -38 56 96 123
2 45 -64 97 49
3 23 73 73 144
4 19 117 -118 135
5 11 82 103 -143
6

და იპოვეთ:

ა) A1:A5 და C1:C5 უჯრედთა დიაპაზონებში მოთავსებული მონაცემების ჯამი Sum ფუნქციის

გამოყენებით

ბ) A2:D2 და A4:D4 უჯრედთა დიაპაზონებში მოთავსებული მონაცემების საშუალო არითმეტიკული

Average ფუნქციის გამოყენებით

გ) A1:D5 უჯრედთა დიაპაზონში მოთავსებული მონაცემების რაოდენობა Count Numbers ფუნქციის

გამოყენებით

დ) B1:D5 უჯრედთა დიაპაზონში მოთავსებულ მონაცემებს შორის უდიდესი Max ფუნქციის

გამოყენებით

ე) A2:C5 უჯრედთა დიაპაზონში მოთავსებულ მონაცემებს შორის უმცირესი Min ფუნქციის

გამოყენებით

III. შექმენით დოკუმენტი მოცემული ნიმუშის მიხედვით და მასში:

A B C D E F
1 ოფისის ხარჯი
2 თვე ქირა ხელფასი ინვენტარი ჯამი
3 იანვარი 550 1500 2555
4 თებერვალი 550 1500 1599
5 მარტი 550 1500
6 I კვარტალი
7 აპრილი 600 3500 2150
8 მაისი 600 3500
9 ივნისი 600 3500 1055
10 II კვარტალი
11 სულ
12

221
 გამოთვალეთ Sum ფუნქციის გამოყენებით ოფისის ხარჯი ცალკეული თვეების მიხედვით,
კვარტალური ხარჯები თითოეული კატეგორიის (ქირა, ხელფასი, ინვენტარი) და მთლიანი ხარჯი (ორი
კვარტლის ჯამი).

Tavi XI. MMICROSOFT EXCEL 2010

11.1. finansuri funqciebi

instrumentebis jgufSi Function Library (sur. 10-1) Financial Rilakis qvemoT mimarTul
isarze dawkapunebiT ekranze gaixsneba fanjara, sadac CamonaTvalSi gveqneba finansuri
funqciebi. ganvixiloT zogierTi maTgani:

funqcia PMT - gamoTvlis mocemul vadaSi gadasaxdeli Tanxis odenobas. gadaxdis

Sesruleba xdeba yoveli sagadaსაxაdo periodisTvis da ar icvleba sesxis arsebobis

ganmavlobaSi.

misi sintaqsia:

PMT(Rate; Nper; Pv; Fv; Type), sadac:

Rate _ procenti – saprocento ganakveTi n-periodSi.

magaliTad, Tu aiReT saavtomobilo sesxi yovelwliuri 10% saprocento

ganakveTiT da akeTebT yovelTviur Senatans, Tqveni saprocento
ganakveTi TveSi iqneba – 10/12 an 0,83;

Nper – gadaxdis periodis saerTo raodenoba wlebis mixedviT.

magaliTad, Tu iRebT saavtomobilo oTx wlian sesxs da
akeTebT yovelTviur gadaxdebs, Tqven sesxs aqvs 4*12 (anu 48)
periodi;

Pv - kreditiT gamotanili sesxis odenoba;

Fv – Tanxa, romelic dagrovdeba bankSi Setanil anabarze vadis amowurvis

bolosTvis; Tu is gamotovebulia es niSnavs, rom is 0-is tolia.

Type – aris ricxvi, 0 (nuli) an 1 da miuTiTebs gadaxdis (Senatanis) valdebulebaze

(rodis unda moxdes gadaxda). 0 an misi gamotovebis SemTxvevaSi gadaxda moxdeba
periodis bolos, 1 – periodis dasawyisSi.
222
 magaliTi davuSvaT, gamogvaqvs krediti – sesxi $ 45 000-is odenobiT yovelwliuri

12%-iani saprocento ganakveTiT. es Tanxa unda daifaros 5 wlis ganmavlobaSi.

gamovTvaloT yovelTviuri gadasaxdeli Tanxis odenoba.

Excel-is samuSao furcelze SevadginoT dokumenti qvemoT warmodgenili nimuSis

mixedviT. B9 ujredSi SevitanoT formula

=PMT(B4/12;B6*12;B5)

Sedegi toli iqneba -1001,00 (niSani `-~ niSnavs Tanxis gacemas).

11.2. TariRisa da drois funqciebi

TariRisa da drois Cawera ujredSi SeiZleba Excel-Si arsebuli specialuri

funqciebis gareSec. TariRis Casawerad gamoiyeneba ` / ~ simbolo, xolo drois

Casawerad ori wertili. am stiliT Caweril monacemebs Excel-i amoicnobs da mianiWebs

Sesabamis formatebs. mimdinare TariRis ujredSi Casawerad gamoiyeneba klaviSebis

<Ctrl>+<;> kombinacia, xolo drois Casawerad klaviSebis <Ctrl>+<Shift>+<:> kombinacia.

erTsa da imave ujredSi TariRisa da drois Setanis SemTxvevaSi isini erTmaneTisagan

intervaliT unda gamovyoT. Excel-Si SeiZleba gamoyenebul iqnაs TariRebi 1900 wlis 1
ianvridan 2099 wlis 31 dekembris CaTvliT. TariRi da dro naCvenebia ricxvebiT, amitom
maTze SeiZleba ariTmetikuli operaciebis Catareba. magaliTebi:

I. 1995 wlis 15 Tebervlidan win gadaiTvalos 57 dRe. saWiroa SevasruloT Semdegi

moqmedebebi:

223
 1) A1 ujredSi SeviyvanoT 15/2/95

2) A2 ujredSi SeviyvanoT formula = A1+57

3) davaWiroT Enter klaviSs

4) A2 ujredSi miviRebT 13.04.1995

II. gamoTvaleT Tqveni asaki dReebis mixedviT. saWiroa SevasruloT Semdegi

moqmedebebi:

1) A14 ujredSi SeitaneT Tqveni dabadebis dRe, Tve da weli

2) A15 ujredSi <Ctrl>+<;> klaviSTa kombinaciiT SeitaneT mimdinare TariRi

3) A16 ujredSi SeitaneT formula = A15-A14+1

4) daaWireT Enter klaviSs da A16 ujredSi miiRebT Tqvens asaks dReebis mixedviT

III. gamovTvaloT drois Sualedi 8 saaTsa 10 wuTidan 11 saaTsa da 25 wuTamde.

saWiroa SevasruloT Semdegi moqmedebebi:

1) C1 ujredSi SeviyvanoT 11:25

2) C2 ujredSi SeviyvanoT 8:10

3) C3 ujredSi SeviyvanoT formula =C1-C2

4) davaWiroT Enter klaviSs

5) C3 ujredSi miviRebT 3:15 instrumentebis jgufSi Function Library (sur. 10-1) Date

& Time Rilakis qvemoT mimarTul isarze dawkapunebiT ekranze gaixsneba

fanjara, sadac CamonaTvalSi gveqneba TariRisa da drois funqciebi.

ganvixiloT zogierTi maTgani:

TariRis funqcia DATE misi

sintaqsia:

DATE(year; month; day), sadac:

year – wlis argumenti SesaZloa iyos erTi – oTxniSna ricxvi.

month – aris ricxvi, romelic Tves warmoadgens. Tu igi 12-ze metia, maSin mocemuli
wlis pirveli Tvidan gadaTvlis miTiTebuli Tveebis raodenobas da gadava momdevno
wlis Tveebze. magaliTad, DATE(2008; 14; 2) miiRebs TariRs 2009 wlis 2 Tebervals.
day - aris Tvis ricxvi. Tu ricxvi metia, vidre dReebis raodenoba garkveul TveSi,
am ricxvs amatebs Tvis pirvel ricxvs da gadadis momdevno Tvis ricxvebze.
224
magaliTad, DATE(2008; 1; 35) aniWebs rigiT nomers, rac warmoadgens 2008 wlis 4
Tebervals.
Excel-i inaxavs TariRebs, rogorc rigiTi nomrebis Tanmimdevrobas, am saxiT isini
SesaZlebelia gamoyenebul iqnan gamoTvlebSi. gulisxmobis priნcipiT, 1900 wlis 1
ianvris rigiT nomers warmoadgens 1, maSin 2008 wlis 1 ianvris saregistracio-rigiTi
nomeri iqneba 39448, radgan 39448 aris dReTa raodenoba 1900 wlis 1 ianvridan mocemul
TariRamde.

magaliTi

aRsaniSnavia is, rom ricxvis, rogorc saregistracio-rigiTi nomris naxvis

mizniT moniSneT ujredi da daawkapuneT Home menius Number instrumentebis jgufis

Number Format CamoSlad velSi General punqtze.

funqcia WEEKDAY - Sedegi aris TariRis Sesabamisi kviris dRe. DdRe mocemulia mTeli
ricxvis saxiT 1-dan 7-mde diapazonSi.

misi sintaqsia:

WEEKDAY(serial_ number; return_ type), sadac serial_ number - warmoadgens saZiebeli dRis

TariRs. TariRebi Seyvanili unda iyos DATE funqciis gamoyenebiT an mimarTviT TariRis

Semcvel ujredze.

return_ type – aris tipi, romelic Rebulobs mniSvnelobas 1, 2 an 3, gulisxmobis

principiT igi 1-is tolia.

1 an gamotovebuli ricxvi aris - nomeri 1-dan (kvira) 7-mde (SabaTi)

2 - aris nomeri 1-dan (orSabaTi) 7-mde (kvira)

3 - aris nomeri 0-dan (orSabaTi) 6-mde (kvira)

225
 magaliTi

funqcia TODAY - Sedegad miiReba mimdinare TariRi.

misi sintaqsia:

TODAY()

Ffunqcia TODAY-s argumenti ar gaaCnia. im ujredSi, romelSic es funqcia

Caiwereba, gamoCndeba DATE formatiT gamosaxuli mimdinare TariRi.

saregistraciorigiTi nomris naxvis mizniT moniSneT ujredi da daawkapuneT Home

menius Number instrumentebis jgufis Number Format CamoSlad velSi General punqtze.

funqcia NOW - Sedegad miiReba mimdinare TariRi da dro.

misi sintaqsia:

NOW()
Aam funqcias argumenti ar gaaCnia.

funqcia NETWORKDAYS - gamoiTvlis samuSao dReebis raodenobas sawyissa da bolo

TariRebs Soris SualedSi.
misi sintaqsia:

NETWORKDAYS(Start_date; End_date; Holidaus), sadac:

Start_date – sawyisi TariRi

End_date – bolo TariRi

Holidaus – dResaსwaulebi, romlis miTiTeba ar aris savaldebulo magaliTi

226
 drois funqcia TIME - Sedegad miiReba dro 0:00:00-dan (12:00:00 AM) 23:59:59-mde

(11:59:59

PM).
misi sintaqsia:

TIME(hour; minute; second), sadac:

hour – aris saaTis maCvenebeli. Nnebismieri mniSvneloba meti 23-ze iqneba

gayofili 24-ze da naSTi ganixileba, rogorc saaTis mniSvneloba.

magaliTi

TIME(27;0;0)=TIME(3;0;0) aris 3:00 AM

Minute – aris wuTebis maCvenebeli. Nnebismieri mniSvneloba meti 59-ze iqneba

gardaqmnili saaTebad da wuTebad.

magaliTebi:

TIME(0;750;0)=TIME(12;30;0) aris 12:30 RM

TIME(1;63;11)=TIME(2;03;11) Aaris 2:03:11 AM

Second – aris wamebis maCvenebeli. Nnebismieri mniSvneloba meti 59-ze iqneba

gardaqmnili saaTebad, wuTebad da wamebad.

magaliTebi:

TIME(0;0;2000)=TIME(0;33;22) aris 12:30:20 AM

TIME(13;59;67)=TIME(2;00;07) aris 2:00:07 RM

11.3. logikuri funqciebi

instrumentebis jgufSi Function Library (sur. 10-1) Logical Rilakis qvemoT mimarTul
isarze dawkapunebiT ekranze gaixsneba fanjara, sadac CamonaTvalSi gveqneba
logikuri funqciebi. ganvixiloT zogierTi maTgani:

funqcia IF funqciis sintaqsi

Semdegia:
227
 IF (piroba; mniSvneloba 1; mniSvneloba 2)

IF funqcia logikuri testia, romelic amowmebs pirobas. Tu piroba WeSmaritia

(True), maSin funqciis mniSvvneloba toli iqneba mniSvneloba1-is, xolo Tu mcdaria
(False) – mniSvneloba 2-is.

logikuri gamosaxuleba SeiZleba Seicavdes mudmivebs, mimarTvebs ujredebze an

ujredTa diapazonze, funqciebs, Sedarebis operaciebs.

pirobiTi funqciis meore da mesame argumentebis saxiT SeiZleba isev IF pirobiTi

funqciis gamoyeneba. saerTod, Excel-Si SeiZleba maqsimum Svidi donis Cadgmuli
funqciebis gamoyeneba.

IF funqciaSi pirobis saxiT SeiZleba Excel-is specialuri funqciebis gamoyeneba.

ganvixiloT isini:

funqcia NOT

NOT funqciis gamoyeneba SesaZlebelia maSin, rodesac argumentis mniSvneloba ar

udris romelime specifikur cvlads.

misi sintaqsia:

NOT (logikuri mniSvneloba) sadac logikuri mniSvneloba aris logikuri

cvladi an gamosaxuleba, romelmac SeiZleba miiRos mniSvneloba True (WeSmariti) an

False (mcdari).

Tu argumentis mniSvneloba mcdaria (False), maSin NOT funqciis Sedegi iqneba

WeSmariti (True), xolo Tu argumentis mniSvneloba iyo WeSmariti (True), maSin funqciis
Sedegi iqneba mcdari (False).

funqcia AND

AND funqciis Sesrulebis Sedegi aris True (WeSmariti), Tu misi yvela argumenti
Rebulobs WeSmarit mniSvnelobas; Sedegi aris False (mcdari), Tu misi erTi argumenti
mainc Rebulobs mcdar mniSvnelobas.

228
 funqcia AND-ma unda gaafarTovos sxva funqciebis SesaZleblobani. magaliTad,
funqcia IF-Si misi gamoyenebiT SesaZlebelia Sesamowmebeli pirobis gaerTianeba, riTac
Tavidan SeiZleba aviciloT rTuli, erTmaneTSi Cadgmuli funqciis gamoyeneba.

misi sintaqsia:

AND (logikuri mniSvneloba 1; logikuri mniSvneloba 2; ...) სadac logikuri

mniSvneloba 1 aucilebeli pirveli argumentia, romlis Semowmebac unda moxdes da

romelmac SeiZleba miiRos mniSvnelobebi; logikuri mniSvneloba 2, .... damatebiTi,

Sesamowmebeli argumentebia, romlebsac SeuZliaT True an False mniSvnelobis miReba.

argumentTa ricxvi ar unda aRematebodes 255-s.

funqcia OR

OR funqciis Sesrulebis Sedegi aris True (WeSmariti), Tu misi erTi argumenti

mainc Rebulobs WeSmarit mniSvnelobas; Sedegi aris False (mcdari), Tu misi yvela
argumenti Rebulobs mcdar mniSvnelobas.

misi sintaqsia:

OR(logikuri mniSvneloba 1; logikuri mniSvneloba 2; ...) sadac logikuri

mniSvneloba 1 aucilebeli pirveli argumentia, romlis Semowmebac unda moxdes da
romelmac SeiZleba miiRos mniSvnelobebi; logikuri mniSvneloba 2, .... damatebiTi,

Sesamowmebeli argumentebia, romlebsac SeuZliaT True an False mniSvnelobis miReba.

argumentTa ricxvi ar unda aRematebodes 255-s.

magaliTebi:

1. DდaვuSvaT B2 ujredSi iwereba studentis mier garkveul saganSi aRebuli

maqsimaluri qula. maSin formula

IF(B2>=51;”Caabara”;”CaiWra”)

Mmogvcems Sedegs: Tu, magaliTad, B2 ujredis mniSvneloba meti an toli iqneba 51-ze,

pirobiTi funqciis Sesrulebis Sedegad miviRebT teqsts: “Caabara”, xolo Tu, B2

ujredSi SevitanT ricxvs 48, maSin miviRebT teqsts: ”CaiWra”.

229
 SeniSvna: Tu, pirobiTi funqciis arguments warmoadgens teqsti, maSin is
aucileblad unda Caisvas ormag brWyalebSi.

2. daვuSvaT B2 ujredSi iwereba daricxuli xelfasi. saWiroa gasacemi xelfasis

gamoTvla im pirobiT, rom 200 laramde (CaTvliT) daricxuli xelfasidan Tanxa ar
dakavdeba, xolo Tu xelfasis odenoba 200-s gadaaWarbebs, unda dakavdes misi 20%,
maSin formula

IF(B2>200;B2-B2*20%;B2)

mogvcems Sedegs: Tu, magaliTad, B2 ujredSi SevitanT mniSvnelobas 300-s, maSin Sedegi
iqneba 240, xolo Tu SevitanT mniSvnelobas 180-s, maSin Sedegi iqneba 180.

3. daვuSvaT B2 ujredSi iwereba studentis mier garkveul saganSi aRebuli

maqsimaluri qula. maSin formula

IF(B2>=51;”Caabara”;IF(AND(B2>=41;B2<=50);”FX”;”F”))

Mmogvcems Sedegs: Tu, magaliTad, B2 ujredis mniSvneloba meti an toli iqneba 51-ze,

pirobiTi funqciis Sesrulebis Sedegad miviRebT teqsts: “Caabara”, Tu B2 ujredSi

SevitanT ricxvs 48-s, Sedegad miviRebT teqsts: ”FX”, xolo Tu SevitanT

mniSvnelobas 37-s, maSin Sedegad miviRebT teqsts: ”F”.

4. daვuSvaT A1 ujredSi Cawerilia ricxvi 10, maSin formula

IF(OR(A1=10;A1<5);A1^2;A1*5)

Sedegad Mmogvcems mniSvnelobas 100-s, Tu, magaliTad, A1 ujredSi SevitanT

mniSvnelobas 8-s, maSin Sedegi iqneba 40.

5. daვuSvaT A1 ujredSi Cawerilia ricxvi 8, maSin formula

IF(NOT(A1=10);A1^2;A1*5)

Sedegad Mmogvcems mniSvneloba 64-s, Tu, magaliTad, A1 ujredSi SevitanT mniSvnelobas

10-s, maSin Sedegi iqneba 50.

230
 11.4. savarjiSoebi

1. შექმენით დოკუმენტი მოცემული ნიმუშის მიხედვით და B5 უჯრედში გამოთვალეთ ბანკში

ყოველთვიურად შესატანი თანხის ოდენობა. B5 და B6 უჯრედები დააფორმატეთ, როგორც ფულადი
ფორმატი - $English (U.S.), ხოლო B3 უჯრედი - როგორც პროცენტული ფორმატი.

A B C D
1 საბანკო სესხის ანგარიში
2 წლიური საპროცენტო განაკვეთი 18%
3 სესხის დაფარვის ვადა 4 წელი
4 სესხის ოდენობა 6000
5 ყოველთვიური გადახდა
6

2. ჩაწერეთ უჯრედში თარიღი 2011 წლის 14 თებერვალი DATA ფუნქციის გამოყენებით

3. ჩაწერეთ უჯრედში მიმდინარე თარიღი TODAY ფუნქციის გამოყენებით

4. ჩაწერეთ უჯრედში მიმდინარე თარიღი კლავიატურის საშუალებით

5. ჩაწერეთ უჯრედში თარიღი 2012 წლის 15 მარტი კლავიატურის საშუალებით

6. ჩაწერეთ უჯრედში დრო 11 სთ 44 წთ და 37 წამი TIME ფუნქციის გამოყენებით

7. ჩაწერეთ უჯრედში მიმდინარე დრო კლავიატურის საშუალებით

8. ჩაწერეთ უჯრედში დრო 11 სთ 44 წთ და 37 წამი კლავიატურის საშუალებით

9. ჩაწერეთ უჯრედში მიმდინარე თარიღი და დრო NOW ფუნქციის გამოყენებით

10. ჩაწერეთ უჯრედში მიმდინარე თარიღი და დრო კლავიატურის საშუალებით

11. 2001 wlis 12 მარტიდან წინ გადაითვალოს 57 დღე

12. 2000 wlis 11 იანვრიდან უკან გადაითვალოს 69 დღე

13. რამდენი დღე გავიდა 2011 წლის 14 თებერვლიდან 2012 წლის 15 მარტამდე

231
 14. გამოთვალეთ დროის შუალედი 8 საათსა 10 წუთიდან 11 საათსა და 25 წუთამდე

15. WEEKDAY ფუნქციის გამოყენებით იპოვეთ კვირის რომელი დღე იყო 1993 წლის 3 სექტემბერი, თუ
კვირა იწყება ორშაბათით

16. NETWORKDAYS ფუნქციის გამოყენებით გამოთვალეთ სამუშაო დღეების

რაოდენობა
(დღესასწაულების გარეშე) 2011 წლის 14 დეკემბრიდან 2012 წლის 15 მარტამდე

Tavi XII. MMICROSOFT EXCEL 2010

12.1. formulebis auditi

rodesac samuSao furcelze ganlagebulia didi raodenobis monacemebi da

formulebi, SeiZleba saWiro gaxdes ujredTa urTierTkavSirebis TvalnaTliv
danaxvis moTxovnileba. am operaciaTa Sesruleba SesaZlebelia Formulas menius

Formula Auditing instrumentebis jgufis Sesabamisi Rilakebis saSualebiT.

samuSao furcelze ujredebi iyofa zemoqmed da damokidebul ujredebad.

mocemuli ujredis zemoqmedia (Precedent) is ujredebi, romelTa mniSvnelobebi

gamoiyeneba am ujredSi Caweril formulaSi, xolo mocemul ujredze damokidebulia

(Dependent) is ujredebi, romelTa mniSvnelobebi gamoiyeneba sxva ujredSi Caweril

formulaSi.

232
 movniSnoT is ujredi, romlis zemoqmedi ujredebis moZebnac gvWirdeba da mausi

davawkapunoT Formulas menius Formula Auditing instrumentebis jgufis Trace

Precedents Rilakze. furcelze gaCndeba zemoqmedi ujredidan moniSnuli ujredisaken

mimarTuli lurji isrebi. mocemul ujredze damokidebuli ujredis mosaZebnad ki

movniSnoT ujredi da mausi davawkapunoT Formulas menius Formula Auditing

instrumentebis jgufis Trace Dependents Rilakze. furcelze gaCndeba moniSnuli

ujredidan damokidebuli ujredisaken mimarTuli lurji isrebi. am Rilakebze
ganmeorebiTi dawkapunebebi furcelze gamoiwvevs Sedgomi donis isrebis gamoCenas. am
isrebis gaqroba samuSao furclidan SesaZlebelia imave instrumentebis jgufis

Remove Arrows Remove Precedent Arrows an Remove Arrows Remove Dependent Arrows
brZanebiT, am brZanebis yoveli Sesruleba isrebis TiTo donis gaqrobas gamoiwvevs,

xolo erTianad yvela donis isrebis waSla SesaZlebelia Remove Arrows Remove

Arrows brZanebiT.

im SemTxvevaSi, rodesac romelime ujredSi aRmoCndeba Secdomis mauwyebeli

informacia, Formulas menius Formula Auditing instrumentebis jgufis Error Checking
Rilakis brZanebebi dagvexmareba Secdomis wyaros povnaSi. furcelze gaCndeba wiTeli
feris isrebis trasa, rac gagviadvilebs am ujredis formulaSi daSvebuli Secdomis
gasworebas.

zogjer saWiroa samuSao furcelze ujredebSi Sedegebis nacvlad gamovaCinoT

gamoyenebuli formulebi, risTvisac gamoiyeneba Formulas menius Formula Auditing

instrumentebis jgufis Show Formulas Rilaki. am Rilakze ganmeorebiT mausis

dawkapunebiT formulebi Seicvleba Sesabamisi SedegebiT.
xolo Formulas menius Formula Auditing instrumentebis jgufis Evaluate Formula
Rilaki saSualebas gvaZlevs, Tvali mivadevnoT formulis nabij-nabij Sesrulebas

gaxsnil Evaluate Formula dialogur fanjaraSi.

12.2. grafikebis ageba

233
 funqciis grafikis ageba. ganvixiloT funqciis grafikis agebis procedura
Semdegi magaliTisTvis

roca

funqciis grafikis asagebad aucilebelia Tavdapirvelad avagoT misi

mniSvnelobebis cxrili argumentis sxvadasxva mniSvnelobebisaTvis, amasTan argumenti
icvleba fiqsirebuli bijiT. bijis mniSvneloba unda SeirCes iseTi, rom funqciis
mniSvnelobebis cxrili asaxavdes mis moqmedebas tabulaciis intervalze. Cven
SemTxvevaSi CavTvaloT, rom argumentis cvlilebis biji h=0,1. aucilebelia vipovoT:

y(0), y(0,1), y(0,2) , . . . , y(1). am mizniT A1:A11 ujredTa diapazonSi SeviyvanoT cvladis

Semdegi mniSvnelobebi: 0, 0,1 0,2, . . . , 1.

aRvniSnoT, rom Cvens mier SerCeuli argumentis mniSvnelobebi Seadgenen

ariTmetikul progresias. Excel-Si ariTmetikuli progresiis wevrebiT ujredebis

Sevseba SesaZlebelia ori xerxiT.

pirveli xerxi. A1 da A2 ujredebSi Segvyavs ariTmetikuli progresiis pirveli da

meore wevrebi. gamovyoT es ujredebi da davayenoT mausis maCvenebeli gamoyofili
ujredebis Sevsebis markerze (sur. 12-1) da misi qvemoT gadaadgilebiT, vagebT saWiro
sigrZis ricxvTa mwkrivs (sur.12-2).

234
 sur. 12-1. mausis maCvenebeli sur. 12-2. ricxvTa mwkrivis ageba
Sevsebis markeriT Sevsebis markeriT
meore xerxi. A1 ujredSi Segvyavs ariTmetikuli progresis pirveli wevri.

gamovyoT A1 ujredi da amovirCioT Home menius Editing instrumentebis jgufis

FillSeries … brZaneba. gaixsneba Series dialoguri fanjara, romelic SevavsoT suraT 12-
3-ze mocemuli nimuSis mixedviT

sur. 12-3. dialoguri fanjara Series B1 ujredSi SeviyvanoT

formula (sur. 12-4)

formulis Seyvana ujredSi SeiZleba rogorc klaviaturis saSualebiT, aseve

funqciebis gamoZaxebiT. maTematikuri funqciebis gamoZaxeba xdeba Formulas menius

Function Library instrumentebis jgufis Math & Trig RilakiT an mausi davawkapunoT imave

instrumentebis jgufis fx – Insert Function Rilakze, an formulaTa zolis fx Rilakze.

235
 funqciis tabulirebis procesis dasrulebisTvis saWiroa, gamovyoT B1 ujredi,
davayenoT mausis maCvenebeli am ujredis Sevsebis markerze da misi gadaadgilebiT

qvemoT avagoT formulaTa mwkrivi B11 ujredamde (sur. 12-5).

sur. 12-4. B1 ujredSi Seyvanili sur. 12-5. funqciis tabulirebis procesis

formuliT miRebuli Sedegi dasruleba
funqciis grafikis asagebad movniSnoT B1:B11 ujredTa diapazoni, romelic Seicavs

funqciis mniSvnelobebs da gavceT InsertChartsLine brZaneba. CamoSlil meniuSi

avirCioT diagramis tipi, romelic daasrulebs grafikis agebas (sur. 12-6).

sur. 12-6. funqciis grafikis agebis Sedeგი

erTpirobiani funqciis grafikis ageba. ganvixiloT erTpirobiani funqciis

grafikis agebis magaliTi:

236
 roca

mocemuli funqciis grafikis ageba analoguria zemoT ganxiluli funqciis

grafikis agebisa, erTi gamonaklisiT - B1 ujredSi unda SeviyvanoT formula:

orpirobiani funqciis grafikis ageba. ganvixiloT orpirobiani funqciis

grafikis agebis magaliTi:

roca

funqciis grafikis ageba aseve analogიuria zemoT ganxiluli funqciიs

grafikis agebisa, erTi gamonaklisiT - B1 ujredSi unda SeviyvanoT formula:

unda SevniSnoT, rom B1 ujredSi SeiZleba ufro martivi formulis Seyvana,

romelic imave Sedegs mogvcems:

erT sakoordinato sistemaSi ori grafikis ageba. ganvixiloT erT sakoordinato

sistemaSi Semdegi ori funqciis grafikis agebis magaliTi:

da

roca

A2:A17 ujredTa diapazonSi avagoT cvladis mniSvnelobebi -3-dan 0-mde bijiT

. B1 da C1 ujredebSi, Sesabamisad, SeviyvanoT y da z simboloebi, xolo B2 da C2

ujredebSi Segvyavs formulebi:

237
 gamovyoT B2:C2 diapazoni, davayenoT mausis maCvenebeli am diapazonis Sevsebis

markerze da misi qvemoT gadaadgilebiT SevavsoT B2:C17 diapazoni.

gamovyoT B1:C17 diapazoni, romelSic Setanilia ori funqciis mniSvnelobaTa

cxrili da gavceT InsertChartsLine brZaneba. CamoSlil meniuSi avirCioT

diagramis tipi, romelic daasrulebs grafikebis agebas (sur. 12-7).

sur. 12-7. ori funqciis grafiki agebuli erT sakoordinato sistemaSi

zedapiris ageba. ganvixiloT zedapiris agebis magaliTi:

roca

avagoT A2:A12 da B1:L1 ujredTa diapazonebSi, Sesabamisad da cvladebis

mniSvnelobebi -1-dan 1-mde bijiT

B2 ujredSi SeviyvanoT formula

gamovyoT B2 ujredi, davayenoT mausis maCvenebeli am ujredis Sevsebis

markerze da misi qvemoT gadaadgilebiT SevavsoT B2:L12 diapazoni.

B2:L12 diapazonSi napovnia funqciis mniSvnelobebi da argumentebis

Sesabamisi mniSvnelobebisaTvis.

zedapiris asgebad gamovyoT A1:L12 diapazoni da gavceT brZaneba

238
InsertChartsOther Charts. CamoSlil meniuSi avirCioT zedapiris (Surface) tipi, romelic
daasrulebs zedapiris agebas (sur. 12-8).

sur. 12-8 zedapiri

diagramis redaqtireba
diagramis elementebis moniSvna. diagramaze mausis daWeriT moxdeba misi

moniSvna, ris Semdegac SeiZleba diagramis gadanacvleba an aslis miReba

CavlebagadaadgilebiT, agreTve zomebis cvlileba kvadratuli markerebis meSveobiT.

diagrama Sedgeba calkeuli elementebisagan (Chart Area –diagramis gare are, Plot Area

– diagramis Siga are, anu naxazis midamo, Chart Title – diagramis saTauri, Axis Title –

RerZebis saxelebi, Axes – RerZebze ganTavsebuli monacemTa mniSvneloba, Data Series –

monacemTa mwkrivebi, Data Point – monacemTa punqti, Legend – aRniSvnaTa mniSvneloba da

sxv.), romelTa moniSvna SeiZleba maTze mausis maCveneblis miyvaniT da dawkapunebiT.

diagramis saTaurisa da RerZebis dasaxelebis damateba. movniSnoT diagrama da

damatebiTi Chart ToolsLayout menius Labels instrumentebis jgufSi (sur.

12-9) avirCioT Rilakebi Chart Title da Axis Titles ,Sesabamisad, diagramis saTaurisa da
RerZebis dasaxelebebis dasamateblad.

239
 sur.
12-9. Chart ToolsLayout menius instrumentTa panelebi

monacemTa mwkrivebis Secvla. magaliTad, SevcvaloT sur. 12-6-ze abscisaTa

(horizontaluri) RerZis monacemTa mwkrivi A1:A11 ujredTa diapazonis monacemebiT.

amisaTvis movniSnoT abscisაTa RerZze ganTavsebuli monacemebi. moniSnul elementze

mausis marjvena klaviSiT CamoSlil konteqstur meniuSi avirCioT Select Data

brZaneba. gaixsneba Select Data Source damatebiTi fanjara (sur. 12-10).

sur.
12-10. Select Data Source damatebiTi fanjara
Horizontal (Category) Axis Labels CanarTSi davaWiroT Rilakze Edit. gamonaTebul

damatebiT fanjaraSi gavaaqtiuroT Axis label range veli da movniSnoT A1:A11 diapazoni.

velSi Caiwereba mimarTva moniSnul monacemebze. davawkapunoT OK Rilakze.

diagramis daformateba. moniSnul elementze mausis marjvena klaviSiT CamoSlil

konteqstur meniuSi SevarCioT Sesabamisi daformatebis brZaneba. (magaliTad,

240
moniSnuli abscisaTa RerZis konteqstur meniuSi, unda avirCioT brZaneba Format Axis).
gaixsneba imave dasaxelebis damatebiTi fanjara, romlis sxvadasxva CanarTis mixedviT
SeiZleba momxmarebelma Tavisi surviliT moawyos diagramis TiToeuli elementi cal-
calke. momxmarebels SesaZlebloba aqvs diagramis TiToeuli elementisaTvis SearCios
feri, xazis sisqe, masStabi, Skalis stili, warweris mimarTuleba da Sesabamisi
gadamrTvelebis saSualebiT gansazRvros saWiro parametrebi (sur. 12-11). Cven
SemTxvevaSi Axis Options CanarTis Position Axis velSi CavrToT gadamrTveli On tick marks

(danayofebis mixedviT).

sur. 12-11. Format Axis damatebiTi fanjara

redaqtirebis Semdeg sur. 12-6-ze mocemuli diagrama miiRebs Semdeg saxes (sur.

12-12)

241
 sur.
12.12. sur. 12.6-ze mocemuli diagrama redaqtirebis Semdeg.

12.3. arawrfivi gantolebebis amoxsna

ganvixiloT arawfivi gantolebis yvela fesvis povnis magaliTi
.

aRvniSnoT, rom mesame rigis polinoms aqvs ara umetes sami namdivili fesvi.
Ffesvebis sapovnelad saWiroa maTi winaswari lokalizeba. Aam mizniT aucilebelia
avagoT funqciis grafiki an movaxdinoT misi tabulireba. mocemuli polinomis
tabulireba movaxdinoT [-1, 1] monakveTze bijiT 0,2. tabulaciis Sedegebi mocemulia
suraT 12-13-ze, sadac B2 ujredSi Seyvanilia Semkdegi formula

=A2^3 – 0,01*A2^2 – 0,7044*A2 + 0,139104

Nsur 12-13-dan Cans, rom polinomi icvlis niSans intervalebze: [-1, -0,8], [0,2, 0,4] da
[0,6, 0,8]. es niSnavs imas, rom TiToeul am intervalze aris mocemuli polinomis fesvi.
vinaidan mesame rigis polinoms aqvs ara umetes sami namdivili fesvi, maSin Cven
SevZeliT misi yvela fesvis lokalizeba.
vipovoT polinomis fesvebi Tanmimdevruli miaxloebis meTodiT Semdegi brZanebis
gamoyenebiT Data ⇒ Data Tools ⇒ What-If Analysis ⇒ Goal Seek… . gamoTvlebis fardobiTi
cdomilebis (Maximum Change = 0,00001) da iteraciis zRvruli ricxvis (Maximum Iterations
= 100) dadgena xdeba dialogur fanjaraSi Excel Options, romelic gaixsneba Semdegi
brZanebis gamoyenebiT File ⇒ Options ⇒ formulas (sur. 12-14).

242
Nsur. 12-13. polinomis fesvebis lokalizacia

Nsur. 12-14. dialoguri fanjara Excel Options

243
 FfesvebTan miaxloebis sawyis mniSvnelobebad SeiZleba aviRoT nebismieri
wertili fesvTa lokalizaciis monakveTebidan. aviRoT magaliTad, Sua wertilebi: -
0,9, 0,3 da 0,7 da SeviyvanoT isini C2:C4 ujredTa diapazonSi. D2 ujredSi SeviyvanoT
formula

=C2^3 – 0,01*C2^2 – 0,7044*C2 + 0,139104

gamovyoT es ujra da Sevsebis markeris gamoyenebiT avagoT formulaTa mwkrivi
D2:D4 ujredTa diapazonisaTvis, D2:D4 ujredebSi gamoiTvleba polinomis
mniSvnelobebi im argumentebisaTvis, romlebic Seyvanilia C2:C4 ujredTa diapazonSi.
Aaxla SevasruloT brZaneba Data ⇒ Data Tools ⇒ What-If Analysis ⇒ Goal Seek… da

dialoguri fanjara Goal Seek (sur. 12-15) SevavsoT Semdegnairad.

N
sur. 12-15. dialoguri fanjara Goal Seek

velSi Set Cell Seyvanilia D2 ujredis absoluturi misamarTi. am velSi gamoiTvleba

gantolebis marcxena nawilis mniSvneloba. unda aRiniSnos, rom gantolebis fesvis
mosaZebnad Tanmimdevruli miaxloebis meTodiT gantoleba unda Caiweros ise, rom misi
marjvena mxare ar Seicavdes cvlads. velSi To Value

Seyvanilia gantolebis marjvena mxaris mniSvneloba 0. velSi By Changing Ceel

Seyvanilia C2 ujredis absoluturi misamarTi, romelSic gamoiTvleba gantolebis

fesvi.

OK Rilakis saSualebiT amocanis Sesrulebaze gaSvebis Semdeg dialoguri

fanjara Goal Seek poulobs gantolebis fesvis miaxloebiT mniSvnelobas da aTavsebs

mas C2 ujredSi. mocemul SemTxvevaSi is tolia -0,92. Aase gamoiyureba dialoguri

fanjara Goal Seek Status amonaxsnis Ziebis warmatebiT damTavrebis Semdeg (sur. 12-16)

244
 N sur. 12-16. dialoguri fanjara Goal Seek Status

Aanalogiurad vpoulobT or darCenil fesvs C3 da C4 ujredebSi. isini tolia 0,21 da

0,72.

12.4. savarjiSoebi

I. ფუნქციის გრაფის აგება

ააგეთ ფუნქციის გრაფიკი (2-D Line), როცა შუალედს, ბიჯით h=0,1. გრაფიკი დააფორმატეთ
შემდეგნაირად: აბსცისათა ღერძზე დაიტანეთ ის მნიშვნელობები 0-დან 1-მდე 0,1 ბიჯით;
კოორდინატთა ღერძების სათავე გადიოდეს ნულოვან დანაყოფზე; გრაფიკს დაარქვით სახელი და ღერძებს
გაუკეთეთ წარწერა

2x 2 3x
1) y sin(x)e 6) y

1 x x2

1 x2 1 xe x
2) y 2 7) y 2 sin2(x)

1 2x 2 x

sin
3) y 2 sin22(x) 8) y 22 xex 2x 2(x)

1 x

cos( x)
4) y 1 2x 9) y 1 x ex sin( x)
1 x
1 x
1 2 x x2
1 e
245
 e
5) y 41 3x 10) y

II.ერთპირობიანი ფუნქციის გრაფიკი

ააგეთ ერთპირობიანი ფუნქციის
გრაფიკი (2-D Line), როცა შუალედს, ბიჯით h=0,25. გრაფიკი დააფორმატეთ შემდეგნაირად:
აბსცისათა ღერძზე დაიტანეთ ის მნიშვნელობები -1-დან 1მდე 0,25 ბიჯით; კოორდინატთა ღერძების
სათავე გადიოდეს ნულოვან დანაყოფზე; გრაფიკს დაარქვით სახელი და ღერძებს გაუკეთეთ წარწერა

1 x2
; x 0 3sin(x) cos2(x); x 0
1 x4
1) y 2) y
sin2
2x (x); x 0 3 1 x2 ; x 0

2 x

3 sin(2x); x 0 1 2x2 sin2(x); x 0

x
3) y 1 4) y 2 x
2x2 cos2(x); x 0 32 e 0,1x ; x 0

1 x; x 0 3 sin2(2x)

2
1 3x 6) (x) ; x 0 5) y y 1 cos
; x 0
3
2 (1 x)5 2 1 2x; x 0

III. ორპირობიანი ფუნქციის გრაფიკი

ააგეთ ორპირობიანი ფუნქციის გრაფიკი (2-D Line), როცა შუალედს, ბიჯით h=0,25.
გრაფიკი დააფორმატეთ შემდეგნაირად: აბსცისათა ღერძზე დაიტანეთ ის მნიშვნელობები -2-დან 2მდე
0,25 ბიჯით; კოორდინატთა ღერძების სათავე გადიოდეს ნულოვან დანაყოფზე; გრაფიკს დაარქვით სახელი
და ღერძებს გაუკეთეთ წარწერა

1 xx ; x 0 31 x2 ; x 0
246
 2

1 1 x

2x
x ; x (0;1) 1) y 1 ; x [0;1) 2)
y x 2e
1 x

3
2sin(3x); x 1 2 x; x 1

0
1 1 x x2x2 ; x 3x 1 x2 ; x 0

3) y 1 2x 2 ; x [0;1) 4) y 2cos(x)e 2x; x [0;1]

1 x

20,5 sin(x); x 1 2sin(3x); x 1

1 3 x2 ; x 0 11 x22x ; x 0
1 x

5) y 1 (1 x)2 ; x [0;1) 6) y sin2(x) 1 x; x [0;1)

1 x (x)e0,2x; x 1
2(x); x 1 sin2

1 cos

IV. ერთსა და იმავე საკოორდინატო სისტემაში ორი ფუნქციის გრაფიკი აგება

ერთსა და იმავე საკოორდინატო სისტემაში ააგეთ შემდეგი ორი ფუნქციის გრაფიკი (2-D Line), როცა

შუალედს, ბიჯით h=0,2. გრაფიკი დააფორმატეთ შემდეგნაირად: აბსცისათა ღერძზე დაიტანეთ

ის მნიშვნელობები 0-დან 3-მდე 0,2 ბიჯით; კოორდინატთა ღერძების სათავე გადიოდეს ნულოვან

დანაყოფზე; გრაფიკს დაარქვით სახელი და ღერძებს გაუკეთეთ წარწერა

1) y sin(x)cos(x); z 3cos2(2x)sin(x)

247
 2) y 2sin( x) 3cos( x); z cos2(2 x) 2sin( x)

3) y 5sin( x) cos(3 x)sin( x); z cos(2 x) 2sin3 ( x)

4) y 3sin(2 x)cos( x) cos2 (3 x); z 2cos2(2 x) 3sin(3 x)

5) y 2sin( x)cos( x); z cos2( x)sin(3 x)

6) y 3sin(3 x)cos(2 x); z cos3(4 x)sin( x)

7) y 2sin(2 x)cos(4 x); z cos2(3 x) cos( x)sin( x)

8) y sin(3 x) 2sin(2 x)cos(3 x); z cos( x) cos(3 x)sin2 ( x)

9) y cos(3 x)sin( x) 2sin(3 x)cos(2 x); z cos2( x) cos(3 x)

10) y 2sin(2 x)cos( x) sin(3 x); z cos(2 x)sin2 ( x) cos(4 x)

V. ზედაპირის აგება

3) ააგეთ ზედაპირი (Surface), როცა შუალედს, ბიჯით h=0,2. გრაფიკს დაარქვით სახელი

და ღერძებს გაუკეთეთ წარწერა

1) z x2 2y 2 4) z 2e0,2xx2 2y 4

2) z 3x2 2sin2 (y)y2 5) z 3x2 sin2 (x) 5e2y y

3) z 5x2 cos2 (y) 2y 2ey 6) z 2x2 cos2 (x) 2y2

VI. არაწრფივი განტოლებების ამოხსნა

1. იპოვეთ განტოლების ყველა ფესვი [-1, 1] მონაკვეთზე.

ბიჯი h=0,2

2. იპოვეთ განტოლების ყველა ფესვი [0, 1] მონაკვეთზე. ბიჯი h=0,1

3. იპოვეთ განტოლების ყველა ფესვი [-3, 0] მონაკვეთზე. ბიჯი

h=0,2

248
 4. იპოვეთ განტოლების ყველა ფესვი [0, 3] მონაკვეთზე. ბიჯი
h=0,2

5. იპოვეთ განტოლების ყველა ფესვი [0, 3] მონაკვეთზე. ბიჯი h=0,2

6. იპოვეთ განტოლების ყველა ფესვი [0, 3] მონაკვეთზე. ბიჯი h=0,2

7. იპოვეთ განტოლების ყველა ფესვი [0, 1] მონაკვეთზე. ბიჯი h=0,1

8. იპოვეთ განტოლების ყველა ფესვი [0, 1] მონაკვეთზე. ბიჯი h=0,1

Tavi XIII. MMICROSOFT EXCEL 2010

13.1. masivebTan muSaoba

masivis gamravleba (gayofa) ricxvze.

magaliTad, ganvixiloT masivi A1:B3 da gavamravloT igi 5-ze. samuSao furcelze

gamovyoT mocemuli masivis zomis toli diapazoni, magaliTad D1:F3 da SeviyvanoT

formula = A1:B3*5

formulis Seyvanis dasruleba da Sedegebis gamotana xdeba ara Cveulebriv <Enter>

klaviSiT, aramed daWeriT klaviSebze <Ctrl>+<Shift>+<Enter>. amiT programa igebs, rom

saWiroa Seasrulos operacia masivze. amasTan Excel-i formulaTa striqonSi formulas

Casvams figurul frCxilebSi.

249
 masivebTan muSaobis dros formula moqmedebs diapazonis yvela ujredze,

amitom ar SeiZleba formuliT miRebuli calkeuli ujredebis Secvla.

Aanalogiurad SeiZleba gamovTvaloT: masivebis

jami (sxvaoba)

masivebis elementobrivi namravli (gayofa)

masivis elementebi dakavSirebulia romelime funqciasTan

matricebTan samuSao funqciebi.

Excel-Si aris specialuri funqciebi matricebTan samuSaod:

250
 MINVERSE matricis Sebruneba
MDETERM matricis msazRvreli

MMULT ori matricis gamravleba

matricis transponireba
TRANSPOSE
magaliTi:
davuSvaT, mocemulia me-3 rigis A matrica, romlis elementebi Setanilia Excel-

is samuSao furclis A1:C3 ujredTa diapazonSi. saWiroa:

1. vipovoT A matricis Sebrunebuli matrica - gamovyoT A1:C3 diapazonis toli

diapazoni, magaliTad, E1:G3 da SeviyvanoT formula =MINVERSE(A1:C3). Sedegebis

dasafiqsireblad davaWiroT <Ctrl>+<Shift>+<Enter> klaviSTa

kombinacias.

2. vipovoT A matricis msazRvreli - gamovyoT nebismieri erTi ujra da SeviyvanoT

formula =MDETERM(A1:C3). Sedegis dasafiqsireblad davaWiroT

<Ctrl>+<Shift>+<Enter> klaviSTa kombinacias.

3. matricis transponireba - gamovyoT A1:C3 diapazonis toli diapazoni da

SeviyvanoT formula =TRANSPOSE(A1:C3). Sedegebis dasafiqsireblad

davaWiroT <Ctrl>+<Shift>+<Enter> klaviSTa kombinacias.

4. ori matricis gamravleba; gavamravloT A1:C3 matrica mis Sebrunebul E1:G3

matricaze, gamovyoT E1:G3 da A1:C3 diapazonebis toli diapazoni da SeviyvanoT

formula =MMULT(A1:C3;E1:G3). Sedegebis dasafiqsireblad davaWiroT

<Ctrl>+<Shift>+<Enter> klaviSTa kombinacias.

wrfiv gantolebaTa sistemis amoxsna. magaliTad,

ganvixiloT wrfiv gantolebaTa sistema:

251
 CavweroT mocemul gantolebaTa sistema matriculi formiT, miviRebT AX=B, sadac

A aris gantolebis ucnobi wevrebis koeficientebis matrica, B - Tavisufali wevrebis

svet matrica:

9 5 4 7 0

A 54 86 87 76 B 63

5 6 8 7 , 7 .

AX=B gantolebaTa sistema amovxsnaT matriculi xerxiT: X=A-1B.

Excel-is samuSao furclis A1:D4 ujredTa diapazonSi SevitanoT A matricis

elementebi, xolo F1:F4 diapazonSi – B svet matricis elementebi.

gamovyoT H1:H4 ujredTa diapazoni da SeviyvanoT formula

=MMULT(MINVERSE(A1:D4);F1:F4).

gantolebaTa sistemis amoxsna davasruloT <Ctrl>+<Shift>+<Enter> klaviSTa

kombinaciaze daWeriT. H1:H4 ujredTa diapazonSi miviRebT gantolebis ucnobi wevrebis

mniSvnelobebs.
13.2. filtri

monacemTa bazis filtraciიs brZanebebi saSualebas iZleva furcelSi avsaxoT

mxolod is monacemebi, romlebic akmayofileben gafiltvris dros miTiTebul
pirobebs. monacemTa filtracia xdeba Filter brZanebiT, romelic saSualebas gvaZlevs
gamoviyenoT gafiltvris martivi kriteriumebi.

252
 vTqvaT, mocemuli gvaqvs monacemebiT Sevsebuli cxrili

gavaaqtiuroT mocemuli cxrilis romelime ujredi da Data menius Sort & Filter

instrumentebis jgufSi SevasruloT brZaneba Filter avtomaturi gafiltvris dros

yoveli svetis saTauris ujredSi gamoCndeba avtofiltris isari. davaWiroT im svetis
isars, romlis Semcvelobis mixedviT vapirebT cxrilis filtracias. gaixsneba svetis
unikalur monacemTa CamonaTvali

Tu romelime monacemi svetSi meordeba, is erTxel iqneba naCvenebi. CamonaTvalSi

moniSvna davutovoT mxolod im monacemebs, romlis mixedviTac warmoebs filtracia.
Tu filtracias vatarebT ramodenime svetis Semcvelobis mixedviT, imaves gavimeorebT
sxva svetebisaTvisac. ganxorcieldeba cxrilis avtomaturi filtracia da
gamonaTdeba mxolod is striqonebi, romlebic svetebSi Seicavs filtraciis SerCeuli
kriteriumis Sesabamis monacemebs. cxrilis filtraciis CamonaTvalSi Select All
brZanebis arCeviT da OK Rilakze mausis dawkapunebiT gamonaTdeba cxrili sawyisi
saxiT.

253
 ganvixiloT cxrilis filtraciis CamonaTvalSi Number Filters-is brZanebebi:

tolia (Equals ...), ar

udris (Does Not Equaals ....), metia (Greater Than ...), metia an

toli (Greater Than Or Equal To ...), naklebia (Less Than ...), naklebia an toli (Lesss Than Or

Equal To ...), moTavsebulia ricxvebs Soris (Between ...), aTi maqsimaluri monacemi (Top

10...), saSualo ricxvze metia (Abov Average), saSualo ricxvze naklebia (Below Average)

da filtris momarTva (Custom Filter…).

magaliTebi:

1. cxrilSi gavfiltroT im TanamSromeლTa sia, romelTa xelfasi metia an

toli 120-ze. maSin Number Filters-is CamonaTvalSi unda avirCioT brZaneba Greater Than Or
Equal To. miviRebT dialogur fanjaras Custom AutoFilter, romelic SevavsoT sur. 13-1ze
mocemuli nimuSis mixedviT. daveTanxmoT OK Rilakze mausis daWeriT.

sur. 13-1. dialoguri fanjara Custom AutoFilter

miviRebT Semdegi saxis Sedegs:
254
 2. cxrilSi gavfiltroT im TanamSromeლTa sia, romelTa gvari bolovdeba
“Ze”ze. svetSi “gvari saxeli” davaWiroT avtofiltris isars da ganvixiloT cxrilis
filtraciis CamonaTvalSi Text Filters-is brZanebebi:

tolia (Equals ...), ar

udris (Does Not Equals ...), iwyeba simboloTi (Begin With ...), mTavrdeba simboloTi (Ends

With ...), Seicavs simbolos (Contains ...), ar Seicavs simbolos (Does Not Contain ...) da

filtris momarTva (Custom Filter…).

Cveni magaliTis SemTxvevaSi avirCioT brZaneba Ends With. miviRebT dialogur

fanjaras Custom AutoFilter, romelic SevavsoT suraT 13-2-ze mocemuli nimuSis mixedviT.

daveTanxmoT OK Rilakze mausis daWeriT.

255
 sur. 13-2. dialoguri fanjara Custom AutoFilter
miviRebT Semdegi saxis Sedegs:

Tu gvaqvs filtraciis damatebiTi piroba, is analogiuri wesiT Seitaneba meore

strიqonis velebSi. amasTan, CavrTavT And gadamrTvels, Tu gvsurs, erTdroulad

dakmayofildes filtraciis orive piroba an Or gadamrTvels, Tu sakmarisia maTgan

erTis Sesruleba.

13.3. monacemTa diapazoni

samuSao furcelze ganTavsebul cxrilis nawils SeiZleba mivaniWoT

damoukidebeli cxrilis funqcia, rac saSualebas mogvcems, es monacemebi vmarToT da
CavataroT maTi analizi sxva monacemebisagan damoukideblad. magaliTad, movaxdinoT
monacemTa diapazonis svetebis filtracia, davumatoT Semajamebeli striqoni,
movaxdinoT cxrilis daformateba da gavagzavnoT cxrili serverze, romelic marTavs
Windows Microsofft SharePoint Services 3. rodesac ukve aRar gvWirdeba monacemTa
diapazonis es funqcia, SeiZleba gardavqmnaT isev diapazonad.

monacemTa diapazonis cxrilad gardasaqmnelad gamoiyeneba Insert menius Tables

instrumentebis jgufis Table brZaneba. gaixsneba Create Table dialoguri fanjara

(sur. 13-3).

256
 sur. 13-3. Create Table dialoguri fanjara

sadac Where is the data for your table? velSi Caiwereba moniSnuli diapazonis misamarTi,
xolo Tu diapazons ar aqvs saTauri da survili gvaqvs, rom mas gulisxmobis

principiT mieniWos saTauri, maSin unda CavrToT alami My table has headers velSi da

davaWiroT xeli OK Rilaks. cxrilad gardaqmnilი diapazonis gaformeba SeiZleba

ganxorcieldes damatebiT, menius zolis zeda areSi gamonaTebul Table ToolsDesign

menius instrumentTa panelze ganlagebuli Rilakebis

saSualebiT (sur. 13-4).

sur. 13-4. Table ToolsDesign menius instrumentTa paneli

cxrili rom gardaiqmnas isev monacemTa diapazonad, saWiroa movniSnoT

aRniSnuli diapazoni an diapazonis erT--erTi ujredi mainc da SevasruloT
damatebiTi Table ToolsDesign menius Tools instrumentebis jgufis (sur. 13-4) Convert to

Range brZaneba an gamoviyenoT swrafi wvdomis instrumentebis panelis Undo Rilaki.

13.4. savarjiSoebi

ოპერაციები მასივებზე

3 3 4 5 3 2 1 5 2
257
 A 23 64 54 65 , B 02 , C 52 22 21 62 .

1 9 3 6 2 1 3 3 1

1. იპოვეთ A და C მატრიცების ჯამი

2. იპოვეთ A და C მატრიცების სხვაობა

3. იპოვეთ A და C მატრიცების ელემენტობრივი ნამრავლი

4. C მატრიცის ელემენტები გაამრავლეთ 2,7-ზე

5. C მატრიცის ელემენტები გაყავით 4-ზე

6. იპოვეთ A მატრიცის დეტერმინანტი (MDETERM)

7. იპოვეთ A მატრიცის შებრუნებული მატრიცა (MINVERSE)

8. იპოვეთ A და C მატრიცების ნამრავლი (MMULT)

9. იპოვეთ C მატრიცის ტრანსპონირებული მატრიცა (TRANSPOSE) ამოხსენით AX=B

წრფივ გატოლებათა სისტემა მატრიცული ხერხით

Tavi XIV. MMICROSOFT EXCEL 2010

14.1. monacemTa analizi

Excel-Si monacemTa analizis gamartivebis ramodenime instrumenti arsebobs.

esenia: furclis struqturireba, monacemTa konsolidacia, monacemTa diapazoni,

filtri da dinamiuri cxrilebi. etapobrivad ganvixiloT TiToeuli maTgani.

furclis struqturireba saSualebas gvaZlevs, ukeT gavakontroloT

struqturirebuli cxrili misi sxvadasxva nawilis damalvis an gamoCenis gziT.
struqturirebis instrumentebis gamoyeneba gansakuTrebiT sasargebloa ierarqiul
stilSi Seqmnil cxrilebTan muSaobis dros. ierarqiuli cxrilis yoveli done
Sedgeba striqonebis an svetebis mixedviT dalagebuli detaluri da jamuri
monacemebisagan. jamuri monacemebi ganTavsdeba striqonSi detaluri monacemebis zeda
areSi, an maT qveS, xolo svetSi detaluri monacemebis marcxniv, an marjvniv. saWiro

diapazonis moniSvnis Semdeg furclis struqturireba avtomaturad xdeba Data menius

Outline instrumentebis jgufis GroupAuto Outline brZanebiT (sur. 14-1). am SemTxveevaSi

258
cxrilis struqturireba moxdeba svvetebisa da striqonebis mixedviT avtomaturad.
struqturirebis operaciis Sesrulebis Semdeg furclis zeda marcxena kuTxeSi
gamoCndeba struqturis Sesabamisi nomris Semcveli Rilakebi. struqturis garkveuli
donis dasamalad saWiroa Sesabamisi (–) simbolos Semcvel Rilakze dawkapuneba, xolo
damaluli donis monacemebis kvlav gamosaCenad Sesabamisi (+) simbolos Semcvel
Rilakze dawkapuneba. igive operaciebi SeiZleba

Sesruldes Data Outline instrumentebis jgufSi ganlagebuli Show Detail da

Hide Detail Rilakebis gamoyenebiT

sur. 14-1. Sort & Filter, Data Tools da Outline instrumentebis jgufi

zogjer mizanSewonilia monacemTa calkeuli jgufebis struqტurireba,

romlisTvisac gamoiyeneba Data menius Outline instrumentebis jgufis GroupGroup . . .

brZaneba. am brZanebis SemTxvevaSi gaixsneba Group dialoguri fanjara (sur. 14-2),

romlis Rows da Columns gadamrTvelebis saSualebiT unda ganisazRvros

struqturireba ganxorcieldes svetebisa Tu striqonebis mixedviT. imave menius

UngroupUngroup ... brZanebis saSualebiT SegviZlia gavauqmoT monacemTa garkveuli

jgufis struqturuli erTeuli. mTeli struqturis gasauqmeblad saWiroa

gavaaqtiuroT furclis nebismieri ujredi da SevasruloT Data menius Outline

instrumentebis jgufis GroupClear Outline brZaneba. Excel-s aqvs struqturis maqsimum

8 done, sadac yoveli `Sida” done aCvenebs `gare” donis detalizebul monacemebs.

sur. 14-2. Group da Ungroup dialoguri fanjrebi magaliTi

vTqvaT, mocemuli gvaqvs monacemebiT Sevsebuli cxrili

259
 DData menius Outline instrumentebis jgufSi SevasruloT brZaneba GroupAuto

Outline, miviRebT

struqturis garkveuli donis dasamalad davawkapunoT zemoT mocemul naxatze

(–) simbolos Semcvel Rilakze, miviRebT

260
 xolo damaluli donis monacemebis kvlav gamosaCenad davawkapunoT zemoT

mocemul naxatze (+) simbolos Semcvel Rilakze. furclis struqturis gasauqmeblad

saWiroa SevasruloT Data menius Outline

instrumentebis jgufis GroupClear Outline brZaneba.

14.2. elementebis dalageba da Sualeduri Sedegebis gamoTvla

elementebis dalageba SeiZleba monacemTa zrdadobis, klebadobis, anbanis da

qronologiuri mimdevrobiT.

zrdadobisa da klebadobis mixedviT monacemTa dalageba SeiZleba instrumentebis

panelze ganlagebuli specialuri Rilakebis da saSualebiT. dalagebis

mravalferovan saSualebebs iZleva Data menius Sort & Filter instrumentebis jgufis Sort

brZanebac.

gamonaTebuli dialoguri fanjris (sur. 14-3) Sort by velis CamonaTvalSi

avirCioT sveti, romlis mixedviT unda moxdes cxrilis monacemebis gadawyoba.

Sesabamisi gadamrTvelebis CarTviT avirCioT dalagebis wesi: Smallest to Largest

(aRmavali) an Largest to Smallest (daRmavali) mimarTulebiT. Tu sveti, romlis mixedviT

xdeba cxrilis gadawyoba, Seicavs erTnair monacemebs, imave wesiT Then by velebSi

SegviZlia avirCioT dalagebis meore, mesame da Semdegi prioritetebi. prioritetebis

damateba da gamokleba xdeba Sesabamisad Add Level da Delete Level RilakebiT da

davaWiroT OK Rilaks.

261
 sur. 14-3. dialoguri fanjara Sort

SesaZlebelia diapazonis elementebis dalageba svetebisa da striqonebis

mixedviT, cxrilis nawilis dalageba, monacemTa dalageba momxmareblis mier
gansazRvruli rigis mixedviT.

cxrilis striqonTa sxvadasxva principiT dajgufeba da maTTvis Sualeduri

Sedegebis gamoTvla erT-erTi mniSvnelovani komponentia da misi gamoyeneba xSirad

xdeba saWiro. ra Tqma unda, SeiZleba Excel-s saSualedo Sedegebi gamovaTvlevinoT

saWiro formulebis saTanado ujredebSi uSualo Caweris gziT, magram Excel-s am

procesis avtomatizaciis saSualebac aqvs. procesis avtomatizacia xorcieldeba Data

menius Outline instrumentebis jgufis Subtotal brZanebiT.

Date menius Subtotal brZaneba gamoiTvlis siaSi an monacemTa bazaSi Sualedur

Sedegebs. ganvixiloT misi muSaobis principi:

vTqvaT, mocemuli gvaqvs monacemebiT Sevsebuli cxrili

262
 gamoviyenoT dalagebis reJimi da romelime sveti, magaliTad `produqciis
dasaxeleba~, davalagoT zrdadobis an klebadobis mixedviT. amis Semdeg gavaaqtiuroT
monacemTa bazis nebismieri ujredi da gamoviZaxoT Data menius Outline instrumentebis

jgufis Subtotal brZanebis Sesabamisi dialoguri fanjara (sur. 14-4)

sur. 14-4.

dialoguri fanjara Subtotal romelSic Ate each change in: velis marjvena mxares isriT

CamovSaloT svetebis saTaurebis CamonaTvali da gavaaqtiuroთ `produqciis

dasaxeleba~. Use function: velSi ki Sum funqcia da davadasturoT OK Rilakze

dawkapunebiT. miviRebT cxrils, romlis marcxena zeda areSi moTavsebulia

niSnakebi, romelTagan

Rilakze mausiT dawkapuneba gvaZlevs cxrils

263
 Rilakze dawkapuneba cxrils Semdegi saxiT gviCvenebs

xolo Rilaki ki Sedegs

cxrilis pirveladi saxiT gamosatanad Subtotal brZanebis Sesabamis dialogur

fanjaraSi (sur. 14-4) mausi davaWiroT Remove All Rilaks.

14.3. monacemTa konsolidacia

eleqtronul cxrilebTan muSaobis dros xSirad warmoiqmneba sxvadasxva

furclis monacemebis erT mTlian Semajamebel furcelSi gaerTianebis amocana,
magaliTad, wliur angariSSi Tveebis mixedviT ganawilebuli monacemebis Semajamebeli
cxrilis Seqmna. aseTi operaciis Catarebas monacemTa konsolidacia hqvia da mis
Sesasruleblad saWiroa Consolidate brZanebis gamoyeneba.

264
 monacemTa ganlagebis gaTvaliswinebiT maTi konsolidaciis xerxi gamoiyeneba im
SemTxvevaSi, rodesac sawyisi monacemebi sxvadasxva furclis erTnairi misamarTebis
mqone diapazonebSia ganTavsebuli. monacemTa konsolidacia sruldeba Data menius Data
Tools instrumentebis jgufis Consolidate brZanebis saSualebiT. am dros ekranze
gamoCndeba dialoguri fanjara Consolidate (sur. 14-5), romlis Semdegac mis Function
velSi unda avirCioT funqcia, romelsac monacemTa konsolidaciisaTvis viyenebT.
funqciaTa siaSi unda avirCioT CamoTvlili TerTmeti funqciidan erTerTi.

sur. 14-5. dialoguri fanjara Consolidate

es funqciebia:

Sum – jami;

Count – monacemebiT Sevsebuli ujrebis raodenoba;

Average – saSualo ariTmetikuli;

Max – ricxviTi argumentebis simravleSi maqsimaluri mniSvneloba;

Min – ricxviTi argumentebis simravleSi minimaluri mniSvneloba;

Product – namravli;

Count Nums – miTiTebul diapazonSi ricxvebis raodenoba;

StdDev – amorCeviTi monacemebis standartuli gadaxra;

StdDevp – monacemTa generaluri erTobliobis standartuli gadaxra;

Var – amorCeviTi monacemebis dispersia;

Varp – monacemTa generaluri erTobliobis dispersia.

funqciis SerCevis Semdeg Reference velSi CavayenoT kursori da movniSnoT pirveli

cxrilis Sesabamisi diapazoni da Add Rilakis saSualebiT es misamarTi gadavitanoT

265
All references velSi. igive rig-rigobiT gavimeoroT momdevno cxrilebisTvisac. Tu

saWiroa konsolidebur cxrilSi gadmotanili iyos cxrilis saTauri da striqonebis

dasaxeleba maSin Use labels in velSi almebi CavrToT Sesabamisad Top row da/an Left

column fanjrebSi, xolo sawyis monacemebTan kavSiris

Sesaqmnelad CavrToT alami Creaate links to source data fanjaraSi.

konsolidaciis dasrulebis Semdeg Cven mier miTiTebul diapazonSi sawyisi

monacemebis safuZvelze da arCeuli funqciebis gaTvaliswinebiT miiReba Semajamebeli
cxrili.

vTqvaT, mocemuli gvaqvs monacemebiT Sevsebuli cxrili

kursori movaTavsoT cxrilis gverdiT arsebul romelime ujraSi, mag: E1-Si.

SevasruloT Data menius Data Tools instrumentebis jgufis Consolidate brZaneba.

amonaTebul fanjaraSi (sur.14-5) Reference velis gaaqtiurebis Semdeg movniSnoT

sasurveli diapazoni, romelic am velSi aisaxeba (B1:C10). CavrToT Top Row da Left

column CamrTvelebi, Function velSi SevirCioT Sum funqcia, daveTanxmoT OK Rilakze

mausis daWeriT.

miviRebT Semdegi saxis Sedegs:

266
gaiTvaliswineT, rom am SemTxvevaSi monacemTa dalageba ar iyo aucilebeli.

Tavi XV. MMICROSOFT EXCEL 2010

267
 15.1. dinamiuri cxrilebi

dinamiuri cxrilebis (Pivot Table) saSualebiT Zalze mosaxerxebelia monacemTa

mravalganzomilebiani masivebis damuSaveba. dinamiuri cxrili interaqtiuli cxrilia,
romelsac monacemTa diapazonisa da monacemTa bazis velebis informaciis asaxvisa da
analizis moqnili saSualebebi aqvs. dinamiuri cxrilebis saSualebiT SesaZlebelia
ricxviTi monacemebis Sekreba da gaerTianeba, saboloo Sedegebis miReba kategoriebisa
da qvekategoriebis mixedviT, monacemTa yvelaze saWiro da saintereso qvesimravlis
filtracia, dalageba, dajgufeba da pirobiTi daformateba.
mocemulia cxrili

გavaaqtiuroთ cxrilis erT-erTi ujredi da mausi davaWiroT Insert menius Tables

instrumentebis jgufis PivotTable an imave instrumentebis jgufis PivotTablePivotTable
brZanebas. gaixsneba Create PivotTable dialoguri fanjara (sur. 15-1), romlis Table/Range
velSi miTiTebuli iqneba A1:C10 ujredTa diapazoni. (Tu gasaanalizebeli
monacemebisaTvis gamoiyeneba gare wyaroebi, maSin unda CavrToT Use an external data
source gadamrTveli da mivuTiToT am wyaros misamarTi).

sur. 15-1. dialoguri fanjara Create PivotTable

gasaanalizebeli dinamiuri cxrilis adgilmdebareobis gansazRvrisaTvis Choose

268
where you want the PivotTable report to be placed velSi CavrToT New Worksheet gadamrTveli,
raTa dinamiuri cxrili ganTavsdes axal samuSao furcelze (imave furcelze

ganTavsebis mizniT unda CavrToT Existing Worksheet gadamrTveli da Location fanjaraSi

mivuTiToT axali cxrilis adgilmdebareoba). mausi davawkapunoT OK Rilakze an xeli

davaWiroT <Enter> klaviSs, ris Semdegac Sesabamis furcelze gamonaTdeba dinamiuri

cxrilis maketi (sur. 15-2) da Pivot Table Field List damatebiTi fanjara (sur. 15-3), sadac
ganTavsebulia cxrilis svetebisa da striqonebis saTaurebi.

269
 sur. 15-2.

dinamiuri cxrilis sur. 15-3. PivotTable Field List damatebiTi maketi

fanjara

270
 svetebis da striqonebis dasaxelebaTa dinamiur cxrilSi gadatana xdeba Choose

fields to add to report velSi (sur. 15-3) Sesabamisi striqonebis da svetebis dasaxelebebis

mausis saSualebiT moniSvnis gziT. Pivot Table Field List damatebiTi fanjaraSi

`produqciis dasaxeleba~ CavsvaT Column Labels, `mwarmoebeli~ – Row Labels, xolo

`Tanxa~ ∑ Values velSi (sur. 15-4). amave fanjaraSi SesaZlebelia ganisazRvros agreTve

Setyobinebis filtri Report Filter, xolo ganaxlebis reJimis CasarTvelad almiT

movniSnoT Defer Layout Update veli.

sur. 15-4. PivotTable Field List damatebiTi fanjara saTanado velebis Sevsebis Semdeg,
miviRebT axal cxrils jamuri monacemebiT:

amave dros ekranze gamoCndeba damatebiTi PivotTable ToolsOptions (sur. 15-5) da

271
PivotTable ToolsDesign (sur. 15-6) menius instrumentTa panelebi, romelic Seicavs
dinamiur cxrilTan samuSao instrumentebs. am instrumentebis panelze ganlagebuli
brZanebaTa Rilakebis saSualebiT SesaZlebelia dinamiuri cxrilis daformateba da
redaqtireba.

ur. 15-5. PivotTable ToolsOptions instrumentTa panelebi

nax. 15-6. PivotTable TolsDesign instrumentTa panelebi

PivotChart Setyobinebis Seqmna xdeba damatebiTi PivotTable ToolsOptions Omenius

Tools instrumentebis jgufis PivotChart brZanebiT. gaixsneba Insert Chart dialoguri

fanjara da masSi diagramis tipis arCevis Semdeg Seiqmneba diagrama.

Aamave dros ekranze gamoCndeba damatebiTi PivotChart ToolsDesign (sur. 15-7),

272
PivotChart ToolsLayout (sur. 15-8), PivotChart ToolsFormat (sur. 15-9) da PivotChart

ToolsAnalyze (sur. 15-10) menius instrumentTa panelebi, romelic Seicavs PivotChart

diagramebTan samuSao instrumentebs. am instrumentebis panelze ganlagebul
brZanebaTa Rilakebis saSualebiT SesaZlebelia diagramebis daformateba da
redaqtireba.

sur. 15-7. PivotChart ToolsDesign menius instrumentTa panelebi

sur. 15-8. PivotChart Tools Layout menius instrumentTa panelebi

sur. 15-9. PivotChart Tools Format menius instrumentTa panelebi

sur. 15-10. PivotChart Tools Analyze menius instrumentTa panelebi

273
 Tu gavixsenebT Cveulebriv diagramebs davinaxavT, rom umetesoba operaciebisa

igivea, rac PivotChart SetyobinebebSi. Tumca arsebobs zogierTi gansxvaveba.

standartuli diagramebis SemTxvevaSi Cven vagebT calkeuli monacemebisaTvis erT,

CvenTvis sasurvel diagramas, amasTan isini ar arian dialoguri. PivotChart

SetyobinebebiT Cven SegviZlia SevqmnaT erTaderTi diagrama da interaqtiul reJimSi

monacemebi ganvixiloT sxvadაsxvanairad, naCvenebi Setyobinebebis da detalebis

ganlagebis Secvlis gziT. diagramebis tipi SeiZleba Seicvalos.

15.2. beWdva

Ggverdis parametrebis SerCeva. Gგverdis parametrebis SesarCevad gamoiyeneba

Page Layout menius Page Setup instrumentebis jgufi (sur. 15-11)

sur. 15-11. Page Setup instrumentebis jgufi

am jgufis qveda marjvena kideSi isarze mausis dawkapunebiT gaixsneba Page Setup

dialoguri fanjara (sur. 15-12), romelsac aqvs oTxi CanarTi: Page, Margins,

Header/Footer, Sheet.

274
 sur.
15-12. Page Setup dialoguri fanjris Page CanarTi

Page dialoguri CanarTis Orientation ganyofilebaSi SeirCeva furclis orientacia

Portrait (portretuli stili) an landspace (peizaJis stili). Scaling ganyolebis Adjust to

velSi SeirCeva cxrilis masStabi 10%--dan 400%-is CaTvliT. Fit to gadamrTvelis

CarTviT SeiZleba mivuTiToT, ramden furcelze gvsurs didi cxrilis ganTavseba.

amisaTvis Page(s) wide by velSi mivuTiToT siganeSi, tall velSi sigrZeSi furclebis

raodenoba. Paper size velSi SeirCeva furclis zomebi. სtandartuli Tabaxis furclis

zomaa A4. Print quality velSi ganisazRvreba beWdvis xarisxi (wertilebis raodenoba

kvadratul diumze).

Margins dialoguri CanarTis (sur. 15-13) velebSi gverdis mindvrebi: Top –zeda,

Bottom – qveda, Left – marcxena, Right –marjvena. Center on Page velSi Sesabamisi almebis

CarTviT SeirCeva qaRaldis furcelze cxrilis centrirebis wesi: horizontaluri –

Horizontally, an vertikaluri – Vertically.

275
 sur. 15-13. Page Setup dialoguri fanjris Margins CanarTi

sur. 15-14. Page Setup dialoguri fanjris Header/Footer CanarTi

276
 Header/Footer dialoguri CanarTidan (sur. 15-14), SeiZleba gavaformoT rogorc

standartuli, aseve nebismieri saxis (Custom Header, Custom Footer Rilakze daWeriT) zeda
an qveda kolontituli. maTi teqstis dacileba furclis kideebidan SeirCeva

Margins CanarTis Header da Footer velebSi (sur. 15-13).

Sheet CanarTis Print area velSi SeiZleba mivuTiToT dasabeWdi ujrebis diapazoni

(sur. 15-15).

sur. 15-15. Page Setup dialoguri fanjris Sheet CanarTi

Print titles ganyofileba moicavs or vels Rows to repeat at top – emsaxureba yvela

gverdze svetebis saTaurebis, xolo Columns to repeat at left - striqonebis saTaurebis

gameorebas. Ggameoreba ki Semdegnairad xorcieldeba: movniSnoT mausiT nebismieri
ujredi im striqonSi, sadac svetebis saTaurebia an nebismieri ujredi im svetSi, sadac

striqonebis saTaurebia da davaWiroT OK Rilaks.

Tu amave CanarTis Print ganyofilebaSi almiT movniSnavT Gridlines-s, amoibeWdeba

cxrilis badec;

277
 Black and White-Tan almis dasmiT movaxdenT printerisaTvis ferebis

ugulებეlyofas;

Draft Quality CamrTveli uzrunvelyofs ekonomiuri beWdvis reJimis CarTvas;

Row and column headings – beWdavs furclis svetebisa da striqonebis dasaxelebas;

Comments velSi SegviZlia gamovitanoT ujredis komentari.

Page Order ganyofilebaSi Seirჩeva mravalgverda cxrilis gverdebis dabeWdvis

rigiToba – Down, then over (zevidan qvemoT) an Over, then down (marcxnidan marjvniv).

Ddokumentis winaswari daTvalierebis da amobeWdvis reJimi. imisaTvis rom sabeWdi

gverdi windawin, amobeWdvamde mTlianobaSi davaTvalieroT, unda gavaaqtiuroთ File

meniu da mis CamoSlil qvemeniuSi SevarCioT Print brZaneba an swrafi wvdomis

instrumentebis panelze davaWiroT - Print Preview and Print Rilaks an <Ctrl>+<P>

klaviSebis kombinacias. am dros printeris Tvisebebi gulisxmobis principiT

avtomaturad gamoCndeba ekranis pirvel, xolo winaswari daTvalierebis reJimi - meore

ganyofilebaSi (sur. 15-16).

278
Nsur. 15-16. printeris Tvisebebis da winaswarი daTvalierebis reJimis fanjara

Ffanjris qveda nawilSi ganTavsebuli isrebis daxmarebiT SesaZlebelia Next Page

– gadasvla dokumentis momdevno gverdze an Previous Page – dabruneba wina gverdze.

ganyofilebaSi Print velSi Copies dgindeba amosabeWdi furclebis aslebis raodenoba,

xolo RilakiT Print xdeba dokumentis beWdva.

Aaqtiuri furclis dasabeWdad SeiZleba swrafi wvdomis instrumentebis panelze

arsebuli - Quick Print Rilakis gamoyenebac. am dros Print dialoguri fanjara ar

gaixsneba. beWdva moxdeba im parametrebiT, romelic Excel aqvs momarTuli gulisxmobis

principiT.

ganyofilebaSi Settings brZaneba Print Active Sheets emsaxureba mxolod aqtiuri

furclebis amobeWdvas. Aam velis marjvena areSi CamoSlad siaSi ganTavsebuli Print

Entire Workbook brZaneba uzrunvelyofs davTris srulad amobeWdvas, Print Selection -

mxolod mimdinare, winaswar gamoyofili fragmentis amobeWdvas. konkretuli

279
gverdebis dabeWdvis mizniT Page velSi unda mivuTiToT sawyisi gverdis, xolo to velSi
bolo gverdis nomeri.

ganyofilebaSi Settings aseve SeiZleba SevcvaloT da avirCioT furclis

parametrebis sasurveli momarTvebi, romelSic igulisxmeba gverdis orientacia,
qaRaldis zoma da gverdis mindvrebi. Aamave ganyofilebis No Scalihg brZanebis
CamoSladi siis sasurvel variantze dawkapunebiT, SesaZlebelia samuSao furclis
maStabireba, erT sabeWd furcelze misi ganTavsebis mizniT.

Print All Pages ofcia emsaxureba mTeli dokumentis srulad amobeWdvas, Print Selection

ofcia – moniSnuli fragmentis amobeWdvas, Print Current Page ofcia – mimdinare gverdis

amobeWdvas.

l i t e r a t u r a

280
1. Ee. asabaSvili, s. ciramua. saofise kompiuteruli programebi da interneti.

saqarTvelos universiteti, Tbilisi, 2012.

2. j. gojiaSvili, s. razmaZe. Microsoft Excel. praqtikuli saxelmZRvanelo. Tbilisi,

2005.

3. s. razmaZe. Microsoft Excel. praqtikul svarjiSoTa sistema. Tbilisi, 1999.

4. Microsoft Office Excel 2010-is daxmarebis sistema.

5. Гарнаев А.Ю. Excel и VBA, в экономике и финансах. БХВ - Санкт-Петербург, 1999.

281