მულტიმედიური

მოწყობილობები

1
2
მულტიმედიური მოწყობილობების
მიმოხილვა
ტერმინს მულტიმედია აქვს სხვადასხვა მნიშვნელობა, რადგან
მულტიმედიური მოწყობილობის მრავალი სახეობა არსებობს. ამ
თავში ყურადღება გამახვილებულია ყველაზე პოპულარულ საკითხებზე
– ოპტიკური წამყვანი ტექნოლოგიები, ხმის დაფები, კამერები და
სპიკერები. ეს მოწყობილობები კოლექტიურად საშუალებას გაძლევთ
შექმნათ და გააჟღეროთ ხმა, მუსიკა, ვიდეო და ფილმები. ვიდეო, მუსიკა
და სურათის ფაილები ცნობილია, როგორც მედია ფაილები. თავი არ
არის გამიზნული, იყოს მრჩეველი მულტიმედიური მოწყობილობების
მყიდველისთვის, ან ახსნას, თუ “როგორ მუშაობს” ელექტრონიკა; არამედ,
ეს არის სახელმძღვანელო ტექნიკოსებისთვის, რომელიც აქცენტს აკეთებს
ინსტალაციაზე და უწესივრობათა აღმოფხვრაზე.

3
ოპტიკური დისკის მიმოხილვა
კომპაქტურ დისკს (CD), ციფრულ მრავალმხრივ დისკს ან ციფრულ
ვიდეო დისკს (DVD) და ლურჯსხივიან დისკს ერთობლივად უწოდებენ
ოპტიკურ დისკწამყვანებს (ODD), რადგან ისინი იყენებენ ოპტიკურ დისკებს,
რომლებიდანაც ხდება წაკითხვა, ჩაწერა ან ორივე. ოპტიკური დისკები
გამოიყენება მუსიკალური CD ან ფილმის DVD-ების შექმნის ან ჩართვის
დროს, ასევე მონაცემთა სარეზერვო ასლებისთვის. CD-ები უფრო ძველი
ტექნოლოგიაა, მაგრამ ისინი დღესაც გამოიყენება DVD და Blu-ray დისკის
(BD) ტექნოლოგიებთან ერთად. Blu-ray დისკები გამოიყენება როგორც
ფილმების, ასევე ვიდეო თამაშების გავრცელებისთვის. შეძენილი
აპლიკაციები, როგორც წესი, დისკზე ან, უფრო ხშირად, DVD-ზე გვხვდება.
პროგრამების ჩამოტვირთვა ასევე შესაძლებელია დისტანციური ინტერნეტ
ლოკაციებიდან ან დისტანციური საიტიდან, ან შესაძლებელია იყოს USB
მეხსიერებაზე. შესაძლებელია ისეთი დისკების არსებობა, რომელთაც
შეუძლიათ CD, DVD და BD მედის მართვა.
გამოსახულება 8.1 უჩვენებს BenQ CD დისკს და მისი წინა პანელის
სხვადასხვა კონტროლებს.

გამოსახულება 8.1 BenQ CD დისკის წინა პანელის კონტროლები.

4

CD დისკს აქვს პიტები და
ჩაღრმავებები ტრეკში. სიბრტყეები,
რომლებსაც ხშირად ლენდებს
უწოდებენ, პიტებს გამოყოფს
ერთმანეთისგან. ინფორმაციის CD
დისკიდან წაკითხვა გულისხმობს
ლაზერული დიოდის ან მსგავსი
მოწყობილობის გამოყენებას.
ლაზერული სხივი ანათებს დამცავი
საფარის ალუმინის შენადნობის
ფენამდე, სადაც ინახება
მონაცემები. ლაზერული სხივი
აირეკლება უკან ოპტიკის გავლით
ფოტო დიოდურ დეტექტორში,
რომელიც გარდაქმნის არეკლილი
სინათლის სხივს 1-ანებად
და 0-ანებად. პიტებიდან და
ლენდებიდან არეკლილი სინათლის
ინტენსივობის ცვალებადობა
გამოსახულება 8.2 CD დისკის შიგთვსი
5
ოპტიკური დისკის მიმოხილვა
გამოვლენილია, როგორც
ჩართვის/გამორთვის სიგნალების
სერია, რომლებიც გარდაიქმნება
ბინარულ კოდად. CD და DVD
დისკები იყენებენ წითელ ლაზერულ
ტექნოლოგიას, ხოლო Blu-ray
დისკები იყენებენ ლურჯ-იისფერ
ლაზერიულ ტექნოლოგიას. ცისფერ-
იისფერ ლაზერის ტექნოლოგიას
აქვს უფრო მოკლე ტალღის
სიგრძე, რაც ნიშნავს მონაცემების
უფრო მცირე ზომის პიტების
გამოყენებას დისკის უფრო მაღალი
შესაძლებლობების შესაქმნელად.
ეს თარგმნაც უფრო ძვირი ჯდება.
გამოსახულება 8.2 უჩვენებს
CD დისკის შიგთავსს. ახალი
ტექნოლოგიები მოქმედებს მსგავსი
ფორმით.
ოპტიკური დისკის მიმოხილვა

ოპტიკური დისკწამყვანის მახასიათებლები

ოპტიკურ დისკწამყვანებს, რომლებსაც აქვთ “R” აღნიშვნა, შეუძლიათ
წაიკითხონ მხოლოდ დისკიდან. მაგალითად, CD-ROM (მუდმივი მეხსიერება),
BD-R, ან DVD-ROM დისკებზე ჩაწერა არ ხდება. დისკწამყვანებს,
რომლებსაც აქვთ “RW” ან “RE” აღნიშვნა—როგორიცაა CD-RW, BD-RE, ან
DVD-RW დისკწამყვანი—შეუძლიათ როგორც წაკითხვა, ასევე ჩაწერაც.
დისკწამყვანებ, “DL” აღნიშვნით, როგორიცაა DVD-RW DL, იყენებენ ორფენიან
ტექნოლოგიას, რათა ორი ფიზიკური ფენა იყოს ხელმისაწვდომი დისკის
ერთსა და იმავე მხარეს, და ლაზერი ანათებდეს მეორე ფენას პირველი
ფენის გავლით. ცხრილში 8.1 ჩამოთვლილია მედია ტიპები.

ცხრილი 8.1 ოპტიკური გადაწერადი მედია

მედია ტიპი ტევადობა

CD 650 ან 700 MB

CD-RW 650 ან 700 MB

DVD-5/RW 4.7 GB ცალგვერდიანი ერთფენიანი

DVD-9/RW (DVD-9DL) 8.5 GB ცალგვერდიანი ორფენიანი

DVD-10/RW 9.4 GB ორგვერდიანი ერთფენიანი

DVD-18/RW (DVD-18DL) 17.1 GB ორგვერდიანი ორფენიანი

BD/BD-RE 25 GB ერთფენიანი

BD DL/BD-RE DL 50 GB ერთფენიანი

BD XL 100 ან 128 GB მრავალფერიანი

Mini BD 7.8 GB ერთფენიანი

Mini BD DL 15.6 GB ორფენიანი

6
 ოპტიკური დისკის მიმოხილვა

არსებობს სხვადასხვა ტიპის ოპტიკური ამძრავები, და კლასიფიცირდება

x ფაქტორით: 1x (ერთმაგი სიჩქარე), 2x (ორმაგი სიჩქარე), 32x, 48x,
52x და უფრო მაღალი. თუმცა, ოპტიკური დისკწამყვანი არ მოქმედებს
მხოლოდ ერთი სიჩქარით; სიჩქარე იცვლება იმის მიხედვით, თუ რომელი
ტიპის მედიადან ხდება წაკითხვა და ხდება თუ არა ჩაწერა. ცხრილში 8.2
მოცემულია ზოგადი გადაცემის სიჩქარეები სხვადასხვა X ფაქტორებისა და
ოპტიკური დისკწამყვანის ტიპებისთვის.

ცხრილი 8.2 ოპტიკური დისკწამყვანის გადაცემის სიჩქარე

CD გადაცემის DVD გადაცემის BD გადაცემის

x ფაქტორი
სიჩქარე სიჩქარე სიჩქარე

1x 150 kB/s 1.32 MB/s 4.5 MB/s

2x 300 kB/s 2.64 MB/s 9 MB/s

12x 1,800 kB/s 15.85 MB/s 54 MB/s

22x N/A 29 MB/s N/A

52x 7,800 kB/s N/A N/A

როგორ წაიკითხოთ რიცხვები

ODD-ები ხშირად ნაჩვენებია თანმიმდევრული სამი ფაქტორით, მაგალითად 52x32x52. პირველი

რიცხვი ჩაწერის სიჩქარეა, მეორე რიცხვი წაკითხვის/ჩაწერის სიჩქარე, ხოლო მესამე რიცხვი
არის წაკითხვის მაქსიმალური სიჩქარე, რომელიც გამოიყენება დისკის წაკითხვის დროს.

7
ოპტიკური დისკის მიმოხილვა
ბევრი ფაქტორი შესაძლოა
ახდენდეს გავლენას იმაზე, თუ
რამდენად სწრაფად ახდენს
დისკწამყვანი მონაცემების
გადაცემას, მათ შორის რამდენი
ოპერატიული მეხსიერება
აქვს კომპიუტერს, რომელი
სხვა პროგრამები მუშაობს
კომპიუტერში, მყარი დისკის რა
მოცულობის თვაისუფალი სივრცე
(ვირტუალური მეხსიერება) არის
ხელმისაწვდომი, და ინტერფეისი,
რომელიც გამოიყენება ოპტიკურ
დისკთან დასაკავშირებლად; ვიდეო
ბარათზე არსებული ოპერატიული
მეხსიერების რაოდენობასაც
შეუძლია გავლენა მოახდინოს
ODD-ზე, რომელზეც ვიდეო
გამოსახულება 8.3 ოპტიკური დისკი
კონტენტია. მონაცემები ინახება
ოპტიკურ დისკებზე, როგორც
მონაცემების ერთ უწყვეტი
სპირალი. ეს კონცეფცია ნაჩვენებია
გამოსახულებაზე 8.3. მონაცემები,
რა თქმა უნდა, არის 1-ებში და
0-ებში, და გაცილებით უფრო ახლოს
დგანან, ვიდრე გამოსახულებაზეა
ნაჩვენები, მაგრამ ერთი უწყვეტი
სპირალის იდეა მნიშვნელოვანია
ჩაწერის ტექნოლოგიებისთვის.
DVD-ზე განთავსებული პიტები
CD-ის პიტების ზომის ნახევარია,
და ტრეკები უფრო ახლოს
არიან ერთმანეთთან, ასე რომ
მეტი მონაცემების შენახვაა
შესაძლებელი.
8
 ოპტიკური დისკის მიმოხილვა

ზოგიერთ ოპტიკურ დისკწამყავნს არ შეუძლია წაიკითხოს Blu-ray

დისკები

ზოგიერთ ოპტიკურ დისკწამყვანს არ შეუძლია წაიკითხოს Blu-ray დისკები, რადგან CD/DVD

დისკწამყვანები იყენებენ წითელ ლაზერს, ხოლო Blu-ray დისკწამყვანები იყენებენ ლურჯ-
იისფერ ლაზერს. არსებობს დისკწამყვანები ორივე სახის ლაზერით.

ფაილების დისკზე გადაწერის ნაბიჯები Windows / File Explorer- ის

გამოყენებით Windows-ზე შემდეგნაირად ხდება:

1. ჩადეთ დისკი ოპტიკურ დისკწამყვანში. ფანჯარაში, რომელიც

გამოჩნდება, აირჩიეთ Burn Files to Disc Windows Explorer-ის (Windows 7) ან
File Explorer-ის (8/10) გამოყენებით.
2. დაარქვით სახელი ოპტიკურ დისკს და აირჩიეთ ფორმატირების ტიპი.
დააკლიკეთ OK.
3. გახსენით Windows/File Explorer და აირჩიეთ რომელიმე ფაილი
დასაკოპირებლად. მაუსით გადმოწიეთ ფაილი ოპტიკური დისკის
წამყვანში, მარცხენა პანელში. გაიმეორეთ იგივე სხვა საქაღალდეებში
არსებული ფაილებისთვის.
4. ფაილების არჩევის შემდეგ, დააკლიკეთ ოპტიკური დისკწამყვანის
ამომცნობ ასოს, მარცხენა პანელში. ყველა ფაილი ჩამოთვლილი უნდა
იყოს მარჯვენა პანელში.
5. მარჯვენა კლიკით დააკლიკეთ დააკლიკეთ ოპტიკური დისკწამყვანის
ამომცნობ ასოს და აირჩიეთ Close Session.

დისკზე მონაცემების წერის დროს გადაცემის დროის შემცირების ერთ-

ერთი საშუალებაა დისკზე ბუფერული მეხსიერების ქონა. მონაცემების
მოთხოვნისას, დისკი ეძებს მოთხოვნილზე მეტ მონაცემებს და ათავსებს
მონაცემებს ბუფერულ მეხსიერებაში. ბუფერული მეხსიერება დისკწამყვანში
ინახავს დამატებით მონაცემებს და შემდეგ მუდმივად უგზავნის მონაცემებს
პროცესორს, რათა პროცესორს არ მოუწიოს ლოდინი დისკწამყვანის ნელი
წვდომის გამო. თუმცა, ბუფერული მეხსიერება საკმარისი არ არის. მცირე
მყარი დისკის სივრცის ან ოპერატიული მეხსიერების ქონამ შესაძლოა
შეანელოს ან შეაჩეროს ჩაწერის პროცესი. Microsoft-ს აქვს უფასო დამხმარე
პროგრამა, სახელწოდებით Virtual CD-ROM Control Panel პროგრამა

9
ოპტიკური დისკის მიმოხილვა

Windows 7-სთვის, რომელიც პროგრამული უზრუნველყოფის

შეიძლება გამოყენებული იქნას
ISO დისკის ასლის კონკრეტული
აპლიკაციისთვის ან დისკის ასლის
რეზერვაციისთვის. დამხმარე
პროგრამა იძლევა ISO ფაილის
დაყენების საშუალებას ან მის
ვირტუალურ ოპტიკურ დისკად
დანახვისს (და დისკის ასოს
მინიჭების) საშუალებას. ასეთი
გამოყენების სარგებელი ის არის,
რომ თქვენ არ გჭირდებათ ISO
ასლის დისკზე ჩაწერა. Windows 8
და 10-ს ეს ფუნქცია ჩაშენებული
აქვთ ოპერაციულ სისტემაში. მის
გამოსაყენებლად, დააკლიკეთ
ფაილს, სახელის გაფართოებით .iso
or .img, მარჯვენა დაკლიკებით, და
აირჩიეთ Mount.

უზრუნველყავით მონაცემთა თავისუფალი მიმოსვლა

ჩნდება ODD-ებთან დაკავშირებული ერთი პრობლემა, როდესაც მონაცემები იწერება დისკზე.

თუ დისკწამყვანი არ იღებს მონაცემებს სტაბილურ ნაკადად, ხდება ბუფერული ჩამორჩენის
შეცდომა, და დისკი ფუჭდება, თუ ეს R ან + R დისკია. ამ პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ნუ
შეასრულებთ სხვა დავალებებს დისკზე ჩაწერისას.

პორტატული კომპიუტერების დისწკამყვანი (მაგ. როგორც

შემთხვევაში, SATA ინტერფეისი
ყველაზე გავრცელებულია შიდა
მოწყობილობებისთვის, და USB
ყველაზე ხშირად გამოყენებადია
გარე მოწყობილობებისთვის.
ყველაფერი-ერთში კომპიუტერს,
ლეპტოპს ან ულტრაბუკს,
ჩვეულებრივ აქვთ დისკის შესასმელი
მანქანის ოპტიკური დისკის პლეერი),
გარეთ გამოსასვლელი ბუდეს
მქონე დისკწამყვანის ნაცვლად,
რომელიც ხშირია დესკტოპ
მოდელებში. გამოსახულება 8.5
უცვენებს ლეპტოპს შესასმელი ტიპის
დისკწამყვანით.

10
 ოპტიკური დისკის მიმოხილვა

გამოსახულება 8.5 შესასმელი ტიპის ოპტიკური დისკწამყვანი

შემდეგი დაგეხმარებათ აირჩიოთ, რომელი ოპტიკური დისკის ინტერფეისს

გაუწიოტ რეკომენდაცია:

• დისკწამყვანი შიდა იქნება თუ გარე? თუ ეს იქნება შიდა, გახსენით ქეისი,

რომ ნახოთ, არის თუ არა შიგნით დისკის სექცია. შეამოწმეთ PATA ან
SATA ინტერფეისი დედაპლატზე. თუ PATA გამოიყენება, გახსოვდეთ,
რომ დესკტოპის მოდელებში, ორ მოწყობილობას შეუძლია შეერთდეს
დედაპლატის ერთ მაერთებელს; თუმცა, SATA მოითხოვს თითო პორტს
თითო მოწყობილობისთვის. გახსოვდეთ, რომ შიდა მოწყობილობები
უფრო იაფია ვიდრე გარე მოწყობილობები.
• თუ დისკწამყვანი შიდაა, შეამოწმეთ რომ დენთან კავშირი
შესაძლებელია. შესაძლოა, საჭირო გახდეს Y მაერთებლის ან Molex-დან-
SATA-ში სიმძლავრის გადამყვანის შეძენა.
• თუ დისკწამყვანი არის გარე, შეამოწმეთ რომელი eSATA, eSATAp, USB ან
IEEE 1394 პორტებია ხელმისაწვდომი. ზოგიერთ USB მყარ მეხსიერებას
სჭირდება ორი პორტი. დარწმუნდით, რომ მექსიერებას მოჰყვება საჭირო
კაბელი ან შეიძინეთ იგი დამატებით.
• მომხმარებელთან გადაამოწმეთ ისეთი მახასიათებლები, როგორიცაა
ბუფერული მეხსიერება და ჩაწერადი დისკის ეტიკეტები.
• თუ მომხმარებელს სურს დისკწამყვანის გაუმჯობესება, გაარკვიეთ
რატომ. ნელი წვდომა ხშირად კომპიუტერში სხვა კომპონენტებისგან
არის განპირობებული, და არა დისკწამყვანით.

11
ოპტიკური დიკისკწამყვანის
ინსტალაცია
ერთი რამ, რაც ოპტიკურ დისკწამყვანთან დაკავშირებით საორჭოფოა არის,
ჰორიზონტალურად დაყენდეს იგი თუ ვერტიკალურად. ყველა დისკწამყვანი
ვერ ყენდება ვერტიკალურად. შიდა ოპტიკური დისკწამყვანების დაყენების
ნაბიჯები თითქმის იდენტურია მყარი დისკწამყავნის დაყენების ნაბიჯების:

1. ჩამოტვირთეთ უახლესი დრაივერები ინსტალაციამდე.

2. დააინსტალირეთ ყველა საჭირო სამონტაჟო ფრჩხილი.
3. დარწმუნდით, რომ ხელმისაწვდომია შესაბამისი პორტი/ინტერფეისი.
დარწმუნდით, რომ დენის მაერთებელი ხელმისაწვდომია. საჭიროების
შემთხვევაში დააყენეთ კონფიგურაციის შესაბამისი ჯამფერები. იხილეთ
დისკწამყვანის დოკუმენტაცია.
4. გამორთეთ დენი. გამოაერთეთ დენის კაბელები. ლეპტოპიდან ამოიღეთ
ბატარეა.
5. დააყენეთ დისკწამყვანი.
6. მიაერთეთ დენის და მონაცემთა კაბელები.
7. შეიყვანეთ BIOS / UEFI, დისკწამყვანის სტატუსის შესამოწმებლად.
დარწმუნდით, რომ პორტი ჩართულია. დარწმუნდით, რომ
დისკწამყვანი ამოცნობილია. გაითვალისწინეთ, რომ შეიძლება
დაგჭირდეთ მოწყობილობის ერთხელ გადატვირთვა ამის სანახავად.
თუ დისკწამყვანის ამოცნობა არ მოხდა BIOS/UEFI-ში (ან თუკი
დისკწამყვანის მიერთების დადასტურებ არ მოხდა), გადაამოწმეთ
პარამეტრები და კაბელები.
8. საჭიროების შემთხვევაში, დააინსტალირეთ დრაივერი და/ან პროგრამა,
როგორც ინსტალაციის პროცესის ნაწილი. თუ ეს შესაძლებელია,
მოქმედებაში მოიყვანეთ დისკწამყვანი იმ დრაივერის გამოყენებით,
რომელიც დისკწამყვანს მოყვა. სისტემის მიერ დისკწამყვანის
ამოცნობის შემდეგ, განაახლეთ დრაივერი.

12
აუდიოს შესავალი
დღესდღეობით ვიდეო და ხმის ტექნოლოგიები მნიშვნელოვანია. არც
ერთი თავი მულტიმედიასთან დაკავშირებით არ იქნებოდა სრულყოფილი
აუდიოს ხსენების გარეშე (და სხვა მოწყობილობების, როგორიცაა
ციფრული კამერები, რომლებიც მოგვიანებით იქნება განხილული ამ
თავში). ჯღერადობა მნიშვნელოვანია საბოლოო მომხმარებლისთვის,
და ასევე მნიშვნელოვანია ტექნიკოსისათვის მრავალ შემთხვევაში,
მაგალითად, როდესაც კომპიუტერი არ ჩაიტვირთება. დედაპლატს აქვს
პატარა ინტეგრირებული სპიკერი ან სპიკერი, რომელიც მიმაგრებულია
დედაპლატის წკირებზე, რაც POST-ის ჟღერადობის გაგების შესაძლებლობას
იძლევა მაშინაც კი, როცა გაუმჯობესებული ხმოვანი სისტემა არ მუშაობს.
გამოსახულება 8.8 უჩვენებს დედაპლატის სპიკერს.

გამოსახულება 8.8 დედაპლატის სპიკერი

დედაპლატზე, სპიკერების და ყურსასმენების პორტები, როგორც წესი, 1/8

ინჩიანი (3,5 მმ) მაერთებლები არიან, რომლებიც იღებენ TRS (რგოლური
მილისი) მაერთებლებს. გამოსახულება 8.9 უჩვენებს დედაპლატას ხმის
პორტებს.

13
აუდიოს შესავალი
გამოსახულება 8.9 დედაპლატას აუდიო პორტები
გამოსახულებაზე 8.9 მოცემულია
Sony/Philips ციფრული
ინტერფეისული ფორმატის (S/
PDIF) კავშირი. S / PDIF არის ხმის
პორტის ახალი ტიპი, რომლის
საშუალებითაც შესაძლებელია
ციფრული აუდიო სიგნალების
გადატანა აუდიო მოწყობილობებსა
და სტერეო კომპონენტებს
შორის, ან DVD ან BD ფლეერის
გამოყვანისთვის კომპიუტერიდან
სახლის თეატრზე ან სხვა გარე
გამომყვან მოწყობილობაზე. S/PDIF
პორტების მიერთება შესაძლებელია
RCA ჯეკის საშუალებით, რომელიც
ერთვის კოაქსიალურ კაბელს ან
TOSLINK კონექტორით, რომელიც
ერთვის ოპტიკურ-ბოჭკოვან კაბელს.
ერთი დაკავშირება, რომელიც არ
არის მოცემული გამოსახულებაზე
8.9, არის უფრო ძველი 15-წკირიანი
შემომწვდომი MIDI პორტი.
მუსიკალური ინსტრუმენტის
ციფრული ინტერფეისი (MIDI)
გამოიყენება სინთეზირებული
მუსიკის შესაქმნელად.
ტრადიციულად, MIDI მოწყობილობა,
როგორიცაა ციფრული
ფორტეპიანო კლავიატურა,
დაუკავშირდება MIDI ინტერფეისის
და ტრადიციული მიკროფონის ან
აუდიოგამოსასვლელი პორტების
გამოყენებით. MIDI ინსტრუმენტებს
დღეს ჩვეულებრივ აქვთ USB
კავშირი. თუ ზოგიერთს ეს არ აქვს,
გადამყვანი კაბელი შეგიძლიათ
შეიძინოთ. MIDI მოწყობილობა
განიხილება როგორც შეყვანის,
ასევე გამომყვანი მოწყობილობა.
ოპტიკურ დისკებს აქვთ ხმის
წარმოქმნის შესაძლებლობა,
როგორც წესი, ყურსასმენის
წინა ჯეკის საშუალებით და
ხმასთან კავშირით, დედაპლატის
ან დამონტაჟებული ხმის
ადაპტერით. აუდიო დისკების
ჩართვა შესაძლებელია ამ
დისკწამყვანებზე, თუმცა ხმა ისე
კარგად არ ისმის დისკწამყვანის
ყურსასმენის ჯეკიდან, როგორც ეს
სტერეო სისტემის ან სპიკერების
საშუალებით ისმის. გამოსახულება
8.10 უჩვენებს, როგორ უკავშირდება
აუდიო მოწყობილობა აუდიოდაფას.
გამოსახულება 8.11 უჩვენებს
ტიპური აუდიო დაფის პორტს
და იმ მოწყობილობების ტიპს,
რომლებიც შესაძლოა ამ პორტებს
დაუკავშირდნენ. ცხრილი 8.4
უჩვენებს აუდიო პორტებზე ხშირად
არსებულ ფერებს.
14
 აუდიოს შესავალი

გამოსახულება 8.10 აუდიო პორტები ადაპტერზე და აუდიო კაბელი

გამოსახულება 8.11 აუდიოდაფის პორტის დაკავშირებადობა

15
აუდიოს შესავალი

ცხრილი 8.4 აუდიო/ხმის პორტის ფერები

ფერი დანიშნულება

სტაფილოსფერი/ ცენტრალური სპიკერი ან ულტრადაბალსიხშირიანი

ოქროსფერი დინამიკი

შავი უკანა სპიკერი

ღია ლურჯი აუდიოშესასვლელი

ლაიმის მწვანე აუდიოგამოსასვლელი / წინა არხის სპიკერები

ვარდისფერი მიკროფონი

ნაცრისფერი გვერდითა სპიკერი

16
 აუდიოს შესავალი

აუდიოდაფის მუშაობის თეორია

აუდიოდაფები შეიძლება მოიცავდეს მრავალფეროვან ვარიანტს,
მაგალითად მიკროფონიდან გამოყვანას, სპიკერიდან გამოყვანას, MIDI
ინტერფეისს და მუსიკის წარმოქმნის უნარს (მაგალითად, კომპიუტერში
ხმის შემოტანას მიკროფონის საშუალებით, რომელიც დაკავშირებულია
აუდიოდაფასთან). აუდიო ტალღები ნაჩვენებია ანალოგური ტალღის სახით,
როგორც ეს მოცემულია გამოსახულებაზე 8.12.

გამოსახულება 8.12 აუდიო ტალღები

კომპიუტერები მუშაობენ ციფრული ნიმუში აიღება, უფრო ნამდვილი

სიგნალებით (1-ანებით და
0-ანებით), ასე რომ აუდიოდაფამ
ანალოგური სიგნალი უნდა
დააკონვერტიროს ციფრულ
ფორმატში, რათა ხმა გაგზავნოს
კომპიუტერში. აუდიოდაფებს
აგრეთვე შეუძლიათ ციფრული
მონაცემების აღება ოპტიკური
დისკის მედიიდან და ხმის
გამოყვანა სპიკერებიდან.
ანალოგური ტალღის ფორმის
1-ანებად და 0-ანებად
გარდაქმნისთვის, ხდება მონაცემთა
დისკრეტული მნიშვნელობების
შემოწმება. რაც უფრო მეტი
იქნება ორიგინალი სიგნალის
რეპროდუქცია.
პირველი აუდიოდაფები, რომლებიც
კომპიუტერებისთვის შეიქმნა,
ამოწმებდა მონაცემებს 8 ბიტის
გამოყენებით. რვა 1-ანს და
0-ანს შეუძლია სულ 256 (ანუ 28)
განსხვავებული მნიშვნელობის
მოცემა. ანალოგური ტალღის
ფორმა ადის 0 ცენტრული
მნიშვნელობის უფრო ზემოთ და
ქვემოთ. რადგან 8 ბიტიდან 1
აღნიშნავს უარყოფით ან დადებით
მნიშვნელობას, მხოლოდ 7
ბიტს შეუძლია წარმოადგინოს

17
აუდიოს შესავალი
დისკრეტული მნიშვნელობები. (ეს
არის 27, ან 128).
მნიშვნელობები შესაძლოა იყოს
0-დან +127-მდე ან 0-დან –127-
მდე. (მნიშვნელობათა სრული
გამოსახულება 8.13 8-ბიტიანი შემოწმება
რაც უფრო მეტი დისკრეტული
მნიშვნელობა აუდიოდაფისგან,
მით უფრო ახლოს ხდება
ბგერათაღწარმოება ორიგინალ
ხმოვან სიგნალთან. აუდიოდაფის
სიხშირული მახასიათებელი
ეყრდნობა დისკრეტული
მნიშვნელობის სიჩქარეს. ეს ასევე
ცნობილია, როგორც მნიშვნელობის
სიჩქარე ან მნიშვნელობის სიხშირე.
კარგი ბგერათაღწარმოებისთვის,
ხმის ტალღა შეირჩევა სასურველ
ორმაგ დიაპაზონზე. მაგალითად,
ადამიანის სმენის დიაპაზონი 20
Hz-დან 20 kHz-მდეა. გაორმაგებული
დიაპაზონი არის დაახლოებით 40,000
ნიმუში წამში. მუსიკალური CD-
ისთვის სიხშირული მახასიათებელი
არის 44,100 ნიმუში წამში–კარგი
ხარისხის ხმის ბგერათწარმოება
დიაპაზონი არის –127 და +127
შორის.) გამოსახულება 8.13 უჩვენებს
დისკრეტული მნიშვნელობის
შემოწმების მაგალითს.
ადამიანის სმენისთვის. კომპიუტერის
პირველი აუდიოდაფები
იყენებდნენ 8 ბიტს ტალღის
დისკრეტიზაციისთვის და ჰქონდათ
სიხშირული მახასიათებელი
22,000 ნიმუშამდე წამში (22 kHz).
ორიგინალი აუდიოდაფისგან
წარმოქმნილი ხმა უკეთესი იყო
ვიდრე მანამდე კომპიუტერიგან
გაგონილი ხმოვანი სიგნალები და
წრიპინი. თუმცა ხმა ისევ უსუფთაო
იყო; ეს ხმა იყო უკეთესი, ვიდრე
ხმა AM რადიო სადგურიდან, თუმცა
არც ისეთი კარგი, როგორიც ხმა FM
რადიო სადგურიდან ან მუსიკალური
CD დისკიდან.
შემდეგ, გამოჩნდა 16-ბიტიანი
აუდიოდაფები კომპიუტერებისთვის.
16 ბიტიანი დისკრეტული სავარაუდო
დონეების რიცხვი არის 65,536
18
 აუდიოს შესავალი

(ანუ, 216). როდესაც შეირჩევა სდისკების მსგავსი ხარისხის ხმა.

დადებითი და უარყოფითი დონეები,
დიაპაზონი არის –32,767-დან +32,767-
მდე. სიხშირული მახასიათებელი
16-ბტიტიანი აუდიოდაფების
შემთხვევაში არის 44 kHz—იგივე
რეზოლუცია, რაც სტერეო აუდიო
CD-ს შემთხვევაში. 24-ბიტისნი
დისკრეტიზაციის შედეგებს 96 kHz
დისკრეტულ სიხშირეზე ზოგჯერ
უწოდებენ აუდიო გარჩევადობას.
დისკრეტიზაციის დონეების
რიცხვის გაზრდა და სიხშირული
მახასიათებელი საშუალებას აძლევს
აუდიოდაფებს, წარმოქმნან აუდიო
იხ. გამოსახულება 8.14 16-ბიტიანი
დისკრეტიზაციის მაგალითისთვის.
დაიმახსოვრეთ, რომ როდესაც
მეტი დისკრეტიზაცია ხდება,
აუდიოდაფები წარმოადგენენ
უკეთეს სიხშირულ მახასიათებლებს
(იხ. გამოსახულება 8.15). DVD-ს
სჭირდება 48 kHz დისკრეტიზაციის
სიხშირე აუდიო გამოყვანისთვის.
შესაბამისად, აუდიოდაფების
დისკრეტიზაციის სიხშირე უნდა იყოს
მინიმუმ 48 kHz DVD-სთვის და 44.1
kHz CD-სთვის.

გამოსახულება 8.14 16-ბიტიანი დისკრეტიზაცია

გამოსახულება 8.15 გაციფრებული ხმა

19
აუდიოდაფების ინსტალაცია
აუდიოდაფების დაყენებაში მონაწილე ნაბიჯები მსგავსია ნებისმიერი
სხვა ადაპტერის დაყენების პროცესის. მოწყობილობებისა და ადაპტერების
დაყენებისას იხილეთ მწარმოებლის მითითებები. ძირითადი ნაბიჯები
შემდეგია:

1. გამორთეთ კომპიუტერი, მოხსენით კომპიუტერს ქეისი და დენის კაბელი,

და მოძებნეთ ცარიელი გაფართოების ბუდე (დარწმუნდით, რომ ეს არის
ბუდეს შესაბამისი ტიპი).
2. მიამაგრეთ შესაბამისი კაბელები, როგორიცაა აუდიო კაბელი,
ოპტიკური დისკწამყვანიდან ადაპტერამდე.
3. მიამაგრეთ გარე მოწყობილობები, როგორიცაა სპიკერები.
საჭიროებისამებრ, მიამაგრეთ გარე მოწყობილობებზე დენის წყარო.
4. ჩარეთეთ კომპიუტერი. Windows-მა უნდა ამოიცნოს ინსტალირებული
ახალი აპარატურა (თუ ასე არ მოხდა, გამოიყენეთ Hardware and
Sound(აპარატურა და ხმა) Control Panel > Add a Device(მოწყობილობის
დამატება) ბმული.
5. ჩატვირთეთ შესაბამისი მოწყობილობის დრაივერები აუდიოდაფისთვის.

აუდიოდაფის დამონტაჟების შემდეგ, ჩვეულებრივ, არსებობს სხვა დამხმარე

პროგრამები და აპლიკაციები აუდიოდაფების მწარმოებლისგან, რომლებიც
შეგიძლიათ დააინსტალიროთ, ისე როგორც სხვა ნებისმიერი

ადაპტერის დაყენებისას დედაპლატის ხმის გამორთვა

თუ თქვენ დაამონტაჟებთ აუდიოდაფას კომპიუტერში, რომელსაც დედაპლატში ჩაშენებული

აუდიო აქვს, ახალი ადაპტერის დაყენებამდე უნდა გამორთოთ პლატაზე ჩაშენებული ხმა.

20
აუდიოდაფები Windows-ის გამოყენებით
Windows 7, 8 და 10-ზე, Hardware and Sound Control Panel (აპარატურა და
ხმის კონტროლის პანელის) ბმული გამოიყენება ხმის შესაცვლელად
და მულტიმედიური პარამეტრების შესასწორებლად. ადამიანების
უმეტესობა აკონტროლებს ხმას შეტყობინების ზონის ხმის კონტროლის
ხატულას საშუალებით, რომელიც მდებარეობს ეკრანის ქვედა მარჯვენა
ნაწილში. ეს ხატულა შეიძლება გამოყენებულ იქნას ხმის გათიშვის ან
რეგულირებისთვის. აუდიო დრაივერები მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა Win-
dows-ზე, რეალურ დროში აუდიოს მრავალჯერადი ნაკადის მოსათავსებლად
და ბირთვული რეჟიმის პროცესისთვის აუდიო მენეჯმენტის მართვის
უფლების მინიჭებისთვის. ეს ნიშნავს, რომ ოპერაციულ სისტემას შეუძლია
აკონტროლოს ყველა ასპექტი და გააუმჯობესოს აუდიო შესრულება.
ციფრული აუდიოს გადამისამართება შესაძლებელია ნებისმიერ
გამომყვანზე, მათ შორის USB-ზე.

ადაპტერის დაყენებისას დედაპლატის ხმის გამორთვა

თუ თქვენ დაამონტაჟებთ აუდიოდაფას კომპიუტერში, რომელსაც დედაპლატში ჩაშენებული

აუდიო აქვს, ახალი ადაპტერის დაყენებამდე უნდა გამორთოთ პლატაზე ჩაშენებული ხმა.

Windows მოიცავს რამეებს, როგორებიცაა Direct-

გამოყენებითი პროგრამირების
ინტერფეისების ნაკრებს (API),
რომლებიც არის ბრძანებები,
რომლებსაც დეველოპერები
იყენებენ აუდიოდაფებთან
კომუნიკაციისთვის. DirectX-ს
აქვს სპეციალური API, რომელიც
უზრუნველყოფს აუდიოსთან
დაკავშირებულ ბრძანებებს. Di-
rectX-ში, Microsoft ამატებს ისეთ
Sound3D, რომელსაც აქვს უფრო
მეტი 3D აუდიო ეფექტის ბრძანებები,
მხარს უჭერს აპარატურის აჩქარებას
და იძლევა აუდიო ბგერების
სიმულაციას საშუალებას გარკვეულ
გარემოში, მაგალითად, გვირაბში
ან წყალქვეშ. ეს საშუალებას
აძლევს პროგრამების და თამაშების
შემქმნელებს, შექმნან რეალისტური
აუდიო გარემო, როგორიცაა ხმის

21
აუდიოდაფები Windows-ის გამოყენებით
ჩახშობის ეფექტები და აუდიო
მიმართულებითი ეფექტები (ეს არის
ის მიმართულება, საიდანაც ხმაც
მოდის).
თქვენ შეგიძლიათ განარჩიოთ,
მოწყობილობას ინტეგირერბული
აუდიო აქვს თუ ხმის ადაპტერია
ინსტალირებული Sound, Video
and Game Controllers(ხმის, ვიდეოს
და თამაშის კონტროლერები)
კატეგორიის შემოწმებით Device Man-
გამოსახულება 8.16 ინტეგრირებული აუდიო Device Manager-ში
ager-ში. გამოსახულება 8.16 უჩვენებს
ისეთი კომპიუტერის ეკრანის ფოტოს
Device Manager-ში, რომელსაც
დედაპლატზე ინტეგრირებული
აუდიო აქვს. გაითვალსწინეთ,
რომ ინტეგირებული აუდიო
შესაძლოა მდებარეობდეს System
Devices(სისტემის მოწყობილობები)
კატეგორიაში ან Other Devices(სხვა
მოწყობილობები) კატეგორიაში.
22

მიკროფონები ჩვეულებრივ
გამოიყენება საკონფერენციო
ზარებში და IP-ტელეფონიას (VoIP)
დროს. VoIP არის ტექნოლოგია,
სადაც სატელეფონო ზარები
ციფრულია და გადაეცემა მონაცემთა
ქსელის გამოყენებით, ტრადიციული
კორპორატიული ციფრული ხმოვანი
ქსელის ან საზოგადოებრივი
ჩართული სატელეფონო ქსელის
(PSTN) გამოყენების ნაცვლად–
სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ,
ტრადიციული სატელეფონო
ქსელი. მიკროფონები შესაძლოა
მიუერთდეს ყურსასმენებს
ან ცალკე მოწყობილობას,
ინტეგრირდეს კომპიუტერის
გამოსახულება 8.17 ეკრანში ინტეგრირებული მიკროფონი
23
აუდიოდაფები Windows-ის გამოყენებით
ეკრანში, ან ინტეგრირდეს
მოწყობილობაში (როგორც
მობილური მოწყობილობებისთვის).
მიკროფონის პარამეტრების
სანახავად Windows მოწყობილობაზე,
გახსენით Hardware and Sound Control
Panel, და Sound განყოფილებაში
მოძებნეთ და აირჩიეთ Manage
Audio Devices(მართეთ აუდიო
მოწყობილობები) და დააკლიკეთ
Recording-ს. გამოსახულება 8.17
უჩვენებს ლეპტოპში ჩაშენებულ
ინტეგრირებულ მიკროფონს.
მიკროფონის არჩევის შემდეგ,
შეგიძლიათ გამოიყენოთ Properties
ღილაკი მიკროფონის პარამეტრების
რეგულირებისთვის.
სპიკერები
ადამიანების უმეტესობა სპიკერებს აკავშირებს აუდიოდაფასთან ან
ინტეგრირებულ აუდიო პორტთან. სხვები იყენებენ ყურსასმენს, როგორც ეს
ნაჩვენებია გამოსახულებაზე 8.18. ხმის ხარისხი პერსონალურია; ჟღერადობა,
რომელიც მისაღებია ერთი ადამიანისთვის, ყოველთვის მისაღები ვერ იქნება
სხვებისთვისაც. ცხილი 8.5 უჩვენებს ზოგიერთ მახასიათებელს, რომლებიც
სპიკერებს გააჩნიათ.

გამოსახულება 8.18 აუდიოს ხარისხი პერსონალურია

24
 სპიკერები

ცხრილი 8.5 სპიკერის მახასიათებლები

მახასიათებელი აღწერა

გაძლიერება ზრდის ბგერის სიძლიერეს. აუდიოდაფებს

ჩვეულებრივ ჩამონტაჟებული აქვთ
გამაძლიერებლები სპიკერების მართვისთვის.
გამაძლიერებლის გამოყვანა იზომება ვატებში,
და აუდიოდაფების უმეტესობა უზრუნველყოფს 4
ვატამდე გაძლიერებას (რაც საკმარისი არ არის
სრულფასოვანი ხმისთვის). ბევრ სპიკერს აქვს
ჩამონტაჟებული გამაძლიერებლები აუდიო სიგნალის
გაღრმავებისთვის.

ნომინალური რეჟიმი მიუთითებს იმაზე, თუ რამდენად შეიძლება

ჟღერადობის ამაღლება მისი დამახინჯების გარეშე.
ეს გამოიხატება ვატებში თითო არხზე. მოძებნეთ
საშუალო კვადრატული (RMS) ნომინალური
რეჟიმი; თითო არხზე 10-დან 15-მდე ვატი არის
ადეკვატური სიხშირე კომპიუტერის მომხმარებელთა
უმეტესობისთვის.

სიხშირული მიუთითებს იმ სიხშირის დიაპაზონს (ხმებს),

მახასიათებლის რომელთა კვლავწარმოებაც შეუძლიათ სპიკერებს.
დიაპაზონი ადამიანს შეუძლია მოისმინოს 20 Hz -დან 20 კგ kHz-
მდე, ხოლო დიაპაზონი განსხვავდება თითოეული
ადამიანისთვის. მაშასადამე, კომპიუტერისთვის
სპიკერის შესაბამისობა, დამოკიდებულია ადამიანზე,
რომელიც უსმენს სპიკერს. სპიკერის ხარისხი
სუბიექტურია. ოთახის აკუსტიკა და სპიკერის
განთავსება ასევე გავლენას ახდენს ხმის ხარისხზე.

დაეკრანება აუქმებს მაგნიტურ ჩარევას და ინახავს მაგნიტურ

ჩარევას შორს ამყოფებს სხვა მოწყობილობებისგან.
ჩვეულებრივ, სპიკერებს აქვთ შიგნით მაგნიტი,
რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ისეთი მოწყობილობის
გამრუდება, როგორიცაა მაგალითად მონიტორი. ამ
მაგნიტებს ასევე შეუძლიათ ზიანი მიაყენონ დისკებს
და სხვა დამახსოვრების მოწყობილობებს. ოპტიკური
დისკწამყვანის და აუდიოდაფის საუკეთესო
კომბინაცია შეიძლება დაქვეითდეს იაფი, ცუდად
დაეკრანებული სპიკერების გამოყენბის გამო.

25
სპიკერები

კომპიუტერების უმეტესობას წესი, პირველ სპიკერს უერთდება

მოყვება შიდა ან გარე სპიკერები.
ზოგჯერ გარე დინამიკები
წარმოქმნიან უხარისხო ხმას. ასევე,
ზოგიერთი გარე დინამიკი იმუხტება
ბატარეით ან ცვლადი დენით,
რაც შეიძლება სასურველი არ
იყოს. ერთი სპიკერი ჩვეულებრივ
უკავშირდება აუდიოდაფის პორტს,
ხოლო მეორე სპიკერი, როგორც
გირლანდიური შეერთებით.
ზოგიერთ სპიკერს აქვს გარე ხმის
კონტროლი. გაითვალისწინეთ
ეს, რადგან ეს ერთ-ერთი
შესამოწმებელი საკითხია, როდესაც
ხმა არ ისმის. გამოსახულება 8.19
უჩვენებს კომპიუტერის სპიკერებს,
რომლებიც USB-ს საშუალებით
იმუხტებიან.

გამოსახულება 8.19 USB სპიკერები

როგორ აარჩიოთ სპიკერები

მოუსმინეთ მათ ყურსასმენების გარეშე, აუდიო (არა პროგრამული) დისკის გამოყენებით

26
 სპიკერები

USB და უსადენო გადაწყვეტები ასევე შეიძლება გამოყენებულ იქნას

სპიკერებისთვის კავშირის უზრუნველსაყოფად. ციფრული აუდიო იგზავნება
სალტეს საშუალებით, ხოლო გარე სპიკერი სიგნალს ბგერად აქცევს.
კომპიუტერის შიგნით აუდიოს გარდაქმნისას, შიდა ელექტრონული
კომპონენტებისა და გარე წყაროების ჩარევამ (განსაკუთრებით იმ
შემთხვევაში, თუ გაფართოების ბუდეს არ აქვს დამონტაჟებული ადაპტერი და
ქეისს აქვს გასახსნელი) შეიძლება გამოიწვიოს აუდიოს დაბრკოლება. USB-ს
ნაკლი ის არის, რომ იგი უფრო მეტად ტვირთვს ცენტრალურ პროცესორს.
თუმცა, დღევანდელ მრავალბირთვიანი პროცესორის გარემოში, ეს შეიძლება
არც წარმოადგენდეს პრობლემას. შემდეგი მოცემულია დამატებითი
ინფორმაცია, რომლებიც უნდა ეძიოთ სპიკერებში:

• ხმის გარე კონტროლი

• ყურსასმენების ჯეკები
• ყურსასმენის და მიკროფონის გადასასვლელი მაერთებლები (ასე
რომ თქვენ არ გჭირდებათ კომპიუტერის გადაადგილება ჯეკებთან
წვდომისთვის)
• ცვლადი დენის ადაპტერი
• მაერთებლები სპიკერებისთვის, აუდიოდაფასთან დასაკავშირებლად
• 7.1 და 5.1 გარემოს ხმა
• ოთხ- ან ექვს-სპიკერიანი სისტემა

ორი სპიკერი ჩვეულებრივ დაკავშირებულია კაბელით, რომელიც შეიძლება

იყოს ან არ იყოს მოსახსნელი. გამოსახულება 8.20 უჩვენებს დენის კაბელს,
თხელ კაბელს ცენტრის მარჯვენა მხარეს, რომელიც კომპიუტერს უერთდება,
და კაბელს მარჯვნივ, რომელიც მეორე სპიკერს უერთდება.

27
სპიკერები

გამოსახულება 8.20 სპიკერების დაკავშირება

როდესაც სპიკერები ჩაირთვება, ფერხდება კომპიუტერის ან სხვა

ისინი ზოგჯერ გამოსცემენ მოწყობილობის მიერ. სცადეთ
წკაპუნის ხმას. ეს ნორმალურია, სპიკერის გადაადგილება
თუმცა თუ ეს ხმა არ შეწყდება, კომპიუტერისგან მოშორებით.
სპიკერი სავარაუდოდ

28
აუდიო პრობლემების უწესივრობათა
მოგვარება
აუდიო პრობლემების გადასაჭრელად საუკეთესო გზაა, პირველ რიგში
მარტივი პოტენციური პრობლემების შემოწმება. აქ მოცემულია რამდენიმე
ძირითადი ნაბიჯი დასაწყისისთვის:
• სპიკერები სწორ პორტშია
მიერთებული აუდიოდაფაზე?
• ხმის კონტროლი გათიშული ხომ
არ არის? თუ არის გააუქმეთ
გათიშვა
• ხმა აწეულია სპიკერებზე?
• Windows-ის შიგნიდან
შეამოწმეთ, ხომ არ არის
ჩართული მოწყობილობა და ხმა
არ ისმის. ასეთ შემთხვევაში,
პრობლემა ნამდვილად ხმის
სისტემაშია.
• სპიკერებს დენი მიეწოდება?
• ქვემოთ მოცემულია ხშირი
აუდიო პრობლემებისა და
გადაწყვეტების ჩამონათვალი:
• თუ სპიკერი გამოსცემს
არასასურველ ხმებს,
დარწმუნდით, რომ
კომპიუტერში არ არსებობს
ადაპტერის ცარიელი ბუდეები.
შემდეგ, შეამოწმეთ სპიკერის
სადენები ვარგისიანობაზე,
გადაიტანეთ აუდიოდაფა სხვა
გაფართოების ბუდეში, და
გადააადგილეთ სპიკერები
კომპიუტერისგან მოშორებით.
ბოლოს, კომპიუტერი
გადაიტანეთ ხელისშემშლელი
მოწყობილობისგან
მოშორებით ან მოწყობილობა
კომპიუტერისგან მოშორებით.
29
თუ სპიკერები გამოსცემენ
ზუზუნის მსგავს ხმას და ცვლადი
დენით იკვებებიან, სპიკერის
დენის კაბელი გადაიტანეთ სხვა
კედელის როზეტაზე. სპიკერების
ჩართვა იმავე წრედში,
რომელშიც კომპიუტერია,
საუკეთესო გამოსავალია.
• თუ აუდიო პრობლემა გაქვთ,
ან რომელიმე გადაწყვეტა
გიბიძგებთ თქვენი აუდიოდაფის
განახლებას, შედით Device
Manager -ში და გაშალეთ Sound,
Video, and Game Controllers,
System Devices, ან Other Devices
ოფცია. მოძებნეთ და მარჯვენა
დაკლიკებით დააკლიკეთ
ინტეგრირებულ აუდიოს ან
აუდიოდაფას და აირჩიეთ
Properties. აირჩიეთ Driver
განყოფილება და დააკლიკეთ
Update Driver ღილაკს.
• თუ აუდიოდაფა არ მუშაობს,
შეამოწმეთ Device Manager რომ
ნახოთ, აუდიოდაფა ორჯერ
ხომ არ არის ჩამოთვლილი. თუ
ერთი და იგივე აუდიოდაფის
ორი ჩანაწერია, წაშალეთ
ორივე თითოეულზე
დაკლიკებით და ჩანაწერის
დაჭერით და Remove ღილაკზე
დაჭერით. გადატვირთეთ Win-
აუდიო პრობლემების უწესივრობათა მოგვარება
dows, და ოპერაციულმა სისტემამ
უნდა ამოიცნოს ადაპტერი, და
დააინსტალიროს მოწყობილობის
დრაივერი ან შეგახსენოთ
ამის შესახებ. საუკეთესო
შედეგისთვის გამოიყენეთ
უახლესი მოწყობილობის
დრაივერი აუდიოდაფის
მწარმოებლისგან ან
კომპიუტერის მწარმოებლისგან
(ინტეგრირებული პორტის
შემთხვევაში). გაითვალისწინეთ,
რომ ხშირად ეს მოცემულია
ოპერაციული სისტემის
განახლებით.
• Windows 7-ზე, თუ ვერ დაინახავთ
აუდიოს ხატულას ეკრანის
ქევდა მარჯვენა კუთხეში, შედით
Appearance and Personalization
Control Panel-ში > Taskbar and Start
Menu განყოფილება, აირჩიეთ
Customize Icons on the Taskbar
Link > მოძებნეთ Volume ხატულა.
გამოიყენეთ ჩამოსაშლელი
მენიუ, რათ აირჩიოთ Show Icon
and Notifications ოფცია.Windows
8-ზე, თუ ვერ დაინახავთ აუდიოს
ხატულას ეკრანზე, შედით Appear-
ance and Personalization Control
Panel-ში. Taskbar andNavigation
განყოფილება, აირჩიეთ Custom-
ize Icons on the Taskbar. აირჩიეთ
Notification Area და მოძებნეთ
Volume ხატულა. გამოიყენეთ
ჩამოსაშლელი მენიუ, რათ
აირჩიოთ Show Icon and Notifica-
tions ოფცია. Windows 10-ზე, თუ
ვერ დაინახავთ აუდიოს ხატულას
ეკრანზე, აირჩიეთ Settings >
System > Notifications & Actions >
Select Which Icons Appear on the
Taskbar ბმული > მოძებნეთ Volume
ხატულა > აირჩიეთ On.
• თუ კომპიუტერი ხმას არ
გამოსცემს, გამოიყენეთ Win-
dows აუდიო უწესივრობათა
აღმომფხვრელი. მოძებნეთ Win-
dows Control Panel Troubleshooting
სიტყვის აკრეფით. Hardware and
Sound ნაწილში, აირჩიეთ Trouble-
shoot Audio Playback ბმული.
• თუ აუდიოს ხმა დაბალია
მიუხედავად იმისა, რა არის
ჩართული (იხ. გამოსახულება
8.21), მაშინ სპიკერები არ არის
აქტიური, ან ისინი არ არის
დაკავშირებული აუდიოდაფის
შესაბამის პორტთან. ასევე,
არ დაგავიწყდეთ, შეამოწმოთ
კომპიუტერის აუდიო
პარამეტრები ხატულადან,
შეტყობინებების ნაწილში.
შეამოწმეთ Device Manager რათა
ნახოთ, აუდიოდაფის გვერდით
ყვითელი კითხვის ნიშანი ხომ
არ არის. თუ კითხვის ნიშანს
ხედავთ, მარჯვენა დაკლიკებით
დააკლიკეთ აუდიოდაფას,
აირჩიეთ Properties, და შემდეგ
შეამოწმეთ Device Status
პრობლემების აღმოსაჩენად.
ბევრი პრობლემა მოითხოვს
დრაივერის განახლებებს.
30

გამოსახულება 8.21 დაბალი ხმა ან უხმობა
• თუ ერთი დისკი არ გამოსცემს
ხმას, თუმცა სხვა დისკები
გამართულად მუშაობენ, დისკი
შესაძლოა იყენებდეს DirectX-ის
იმაზე უფრო ახალ ვერიას, ვიდრე
დამონტაჟებულია. შეამოწმეთ
რეკომენდირებული DirectX
ვერსია დისკისთვის. ასევე,
შესაძლოა დისკს პრობლემა
ჰქონდეს.
• კომპიუტერის სწყობის
შემთხვევაში, დააინსტალირეთ
აუდიოდაფა, ვიდეო ბარათის,
მყარ დისკწამყვანის და
ოპტიკური დისკწამყვანის
დაყენების შემდეგ, თუმცა სხვა
დანარჩენის წინ. ზოგიერთი
აუდიოდაფა მოქნილია სისტემის
რესურსის ცვლილებების მიმართ.
• ყურსასმენთან დაკავშირებული
პრობლემების შემთხვევაში,
დარწმუნდით, რომ კაბელი
31
აუდიო პრობლემების უწესივრობათა მოგვარება
მიმაგრებულია შესაბამის
აუდიოგამოსასვლელ
პორტში. განსაზღვრეთ,
გსურთ თუ არა დინამიკების
გამორთვა. ჩვეულებრივ, თუ
შეაერთებთ ყურსასმენის
აუდიოგამოსასვლელ პორტში,
სპიკერები გაითიშება.
• თუ დრაივერის და პროგრამული
უზრუნველყოფის ჩატვირთის
შემდეგ ხმა არ გამოდის
ოპტიკური დისკწამყვანიდან,
სცადეთ შემდეგი პრობლემების
მოგვარების ნაბიჯები:
• დარწმუნდით, რომ აუდიო დისკი
ჩასმულია დისკწამყვანში.
• თუ ხმა აღარ გამოდის
სპიეკრებიდან, შეამოწმეთ
სპიკერის კაბელების მიერთება.
• შეამოწმეთ, რომ აუდიო
კაბელი სწორად არის
დაინსტალირებული.
აუდიო პრობლემების უწესივრობათა მოგვარება
• დარწმუნდით, რომ სპიკერები
ან ყურსასმენები უკავშირდება
დისკწამყვანს ან აუდიოდაფას ან
ინტეგრირებულ აუდიო პორტს.
• სპიკერების გამოყენებისას,
დარწმუნდით, რომ კაბელის ჯეკი
მიერთებულია სათანადო პორტზე
აუდიოდაფაზე. შეამოწმეთ, რომ
სპიკერებს აქვთ ბატარეები ან
მიერთებული ცვლადი დენის
ადაპტერი.
• სპიკერების გამოყენებისას,
დაადასტურეთ რომ ყურსასმენი
სხვა მოწყობილობაზე
მუშაობს, დისკწამყვანზე მათ
დატესტვამდე.
• მიიღეთ განახლებული
დრაივერები აუდიოდაფის
მწარმოებლის ვებსაიტიდან.
• თუ მონიტორის გამოსახულების
ხარისხი შემცირდება
სპიკერებთან აუდიოდაფის
დამონტაჟების შემდეგ,
სპიკერები უფრო შორს
გადაიტანეთ მონიტორისგა.
32
სკანერები
სკანერი არის შეყვანის მოწყობილობა, რომელიც იძლევა კომპიუტერში
დოკუმენტების, მათ შორის ტექსტისა და სურათების შეყვანის და მათი
გამოსახვის, დაბეჭდვის, ელექტრონული ფოსტით გაგზავნის, ოპტიკური
დისკზე დაწერის და ა.შ. სასუალებას. სკანერი ჩვეულებრივ ჩაშენებულია
მრავალფუნქციურ მოწყობილობაში (MFD), როგორიცაა პრინტერი, სკანერი,
ასლის გადამღები და/ან ფაქსის აპარატი. მათ ასევე უწოდებენ ყველაფერი-
ერთში (AIO) მოწყობილობებს. სკანერების ყველაზე გავრცელებული ტიპები
მოცემულია ცხრილში 8.6. გამოსახულება 8.22 გვიჩვენებს ბრტყელ სკანერს.
გამოსახულება 8.23 გვიჩვენებს შტრიხ-კოდის მკითხველს, რომელიც
წარმოადგენს სკანერის კიდევ ერთ სახეობას. პორტატული და ხელის
სკანერები მოძველდა მობილურ მოწყობილობებში არსებული კამერების
გამო.

ცხრილი 8.6 სკანერის ტიპები

სკანერის ტიპი კომენტარები

ბრტყელი (ზოგჯერ შეუძლია დაასკანეროს წიგნები, ქაღალდი,

უწოდებენ დესკტოპის ფოტოსურათები და ა.შ. შეუძლია მოთავსდეს სამუშაო
სკანერს) მაგიდაზე.

ADF (დოკუმენტის საშუალებას აძლევს დოკუმენტს იკვებებოდეს

ავტომატური დოკუმენტის ავტომატური მიმწოდებლის საშუალებით,
მიმწოდებელი) ან რომელიც ფაქსის აპარატის მსგავსია; კარგია
მრავალგვერიდანი დოკუმენტის სკანირებისთვის
ქაღალდის მიმწოდებელი

ხელის სკანერი ნელა მოძრაობს დოკუმენტის გასწვრივ;

მომხმარებელს უნდა ჰქონდეს მოთმინება და ხელი
გაამყაროს; პორტატული მოწყობილობა

33
სკანერები

სკანერის ტიპი კომენტარები

ფირის სკანერი ასკანერებს ფირის გამოსახულებას

შტრიხ-კოდის სკანერი ხელის მოწყობილობა, რომელიც კითხულობს

შტრიხ-კოდების სალარო ზოლებში და საცალო
დაწესებულებებში; ატვირთვები სრულდება უსადენოდ
ან კომპიუტერთან დაკავშირების გზით

QR scanner სკანერი სმარტფონში ან ხელის სკანერში, რომელსაც

შეუძლია წაიკითხოს სწრაფი რეაგირების (QR) კოდი,
რომელიც მიმაგრებულია მეტ ინფორმაციასთან,
მაგალითად, დამატებითი ინფორმაცია იმ ნივთთან
დაკავშირებით, რომელზეც მიბმულია QR კოდი,
საკონტაქტო ინფორმაციასთან ან ვების ბმულთან

გამოსახულება 8.22 ბრტყელი სკანერი

34
 სკანერები

გამოსახულება 8.23 შტრიხკოდის მკითხველი

გამოსახულება 8.24 ასახვას, როგორ გამოიყენება ბრტყელი სკანერები.

გამოსახულება 8.24 როგორ მუშაობს ბრტყელი სკანერები

35
სკანერები

სკანერი ჩვეულებრივ კომპიუტერთან მიერთებულია მოცემული

ვარიანტებიდან რომელიმეს გამოყენებით:

• USB
• RJ-45 ეთერნეტი
• უსადენი

USB არის დაკავშირების ყველაზე გავრცელებული ვარიანტი. USB

მოწყობილობების ინსტალაცია მარტივია, და USB ჰაბები სისტემის
ინტეგრირებულ USB პორტებს საშუალებას აძლევს გარდაიქმნან
მრავალჯერად USB პორტად. USB სკანერის დაყენებისთვის, ყოველთვის
მიჰყევით მწარმოებლის მითითებებს. მოცემული ნაბიჯები ზოგადია:

1. დააინსტალირეთ პროგრამული უზრუნველყოფა და დრაივერები.

2. მოაცალეთ კორპუსი ან გახსენით, ან მოხსენით სპეციალური შეფუთვა.
3. შეაერთეთ მონაცემების ან ქსელური კაბელი, ისევე როგორც დენის
კაბელი.
4. ჩართეთ სკანერი. ზოგიერთ სკანერს აქვს აუცილებლად
შესასრულებელი კალიბრაციის პროცესი. შეიძლება არსებობდეს
სპეციალური გადართვის ან დაჭერის ღილაკი, რომელიც ჩაკეტავს/
გახსნის სკანერის თავს.
5. დააკონფიგურირეთ ოფციები და ნაგულისხმევი პარამეტრები.
6. დაასკანერეთ დოკუმენტი დატესტვის მიზნით.
7. დარწმუნდით, რომ მომხმარებელი არის გათვიცნობიერებული და აქვს
სკანერის ყველანაირი დოკუმენტაცია.

დასკანერებული სურათი შეგიძლიათ შეინახოთ რამდენიმე ფორმატით.

დოკუმენტის ან გრაფიკის ვებ-გვერდებისთვის სკანირებისას შეარჩიეთ PNG,
PDF, JPEG ან GIF ფორმატი. ყველაზე გავრცელებული გრაფიკული ფაილების
ფორმატები მოცემულია ცხრილში 8.7. სკანირებასთან დაკავშირებული
ბევრი ტერმინი და ცხრილში 8.8 ჩამოთვლილია ყველაზე გავრცელებული
ტერმინები.

36
 სკანერები

ცხრილი 8.7 სკანერის ფაილის ფორმატები

ფაილის ფორმატი კომენტარები

ფოტოგრაფიული ფაილის მცირე ზომა; კარგია ვებ-სურათებისთვის,

ექსპერტთა ერთობლივი მაგრამ არც ისე კარგია მასტერ ასლებისთვის.
ჯგუფი (JPEG) ყოველთვის შეკუმშავს ფაილს; ფაილის სახელის
გაფართოებაა .jpg

გრაფიკული გაცვლის შემოიფარგლება 256 ფერით, მცირე ზომის და კარგია

ფორმატი (GIF) ვებ-სურათებისთვის; ფაილის სახელის გაფართოება
არის .gif.

გამოსახულებათა კარგია მასტერ ასლებისთვის და დიდი ზომებისთვის;

ფაილების ტეგირებული ფაილის სახელის გაფართოება არის .tiff ან .tif.
ფორმატი (TIFF)

პორტატული ქსელის არ არის მხარდაჭერილი ყველა ან მოძველებული

გრაფიკა (PNG) პროგრამების მიერ; მხარს უჭერს 24- და 48-ბიტიან
ფერს. ფაილის სახელის გაფართოებაა .png.

პორტატული დოკუმენტის გამოიყენება ვებ-ზე დაფუძნებული ფორმებისა და

ფორმატი (PDF) დასკანერებული სიტყვებისთვის; ფაილის სახელის
გაფართოებაა .pdf.

37
სკანერები

ცხრილი 8.8 სნაკერის ტერმინები

სკანერის ტერმინი კომენტარები

გარჩევადობა იზომება DPI-ში (წერტილი თითო ინჩზე);

განისაზღვრება CCD მასივში არსებული სენსორების
რაოდენობის და ბიჯური ელექტროძრავის სიზუსტით;
ზოგადი გარჩევდობები მოიცავს 300, 600, 1,200, 2,400,
3,200, 4,800, 6,400 და 9,600.

ბიტური სიღრმე ფერისთვის გამოყენებული ბიტებისრაოდენობა; რაც

უფრო მეტი ბიტია, უფრო მეტი ფერი და ფერის მეტი
სიღრმეა. გავრცელებული კონფიგურაციებია 24, 30,
36 და 48 ბიტი.

ინტერპოლაცია სკანერის მიერ გამოყენებული პროგრამა უფრო

დიდი გარჩევადობის მისაღწევად, დასკანირებული
პიქსელების გარშემო პიქსელების შევსებით.

OCR (ოპტიკური პროგრამული უზრუნველყოფა, რომელიც ამუშავებს

სიმბოლოს ამოცნობა) ბეჭდური ან წერილობითი ტექსტის სიმბოლოებს;
ყველა სკანერს არ მოყვება OCR პროგრამული
უზრუნველყოფა.

TWAIN API-ს და კომუნიკაციების პროტოკოლი, რომელიც

გამოიყენება იმისათვის, რათა პროგრამებს
ჰქონდეთ წვდომა და მიიღონ სურათები პირდაპირ
სკანერისგან.

38
 სკანერები

გარჩევადობა მნიშვნელოვანი გარჩევადობის მაქსიმალური

კონცეფციაა დოკუმენტის ან
ფოტოების სკანირებისას. რაღაცის
სკანირებისას ყოველთვის
იფიქრეთ, გამომავალი პროდუქტი
განკუთვნილია პრინტერისთვის
თუ მონიტორისთვის. სკანერის
პარამეტრების დაყენება ყოველი
სკანირებისთვის არ არის კარგი
იდეა. ცხრილი 8.9 უჩვენებს
სკანირებისთვის გარჩევადობების
ნიმუშებს.

ცხრილი 8.9 სკანირებისთვის გარჩევადობების ნიმუშები

დოკუმენტის ტიპი და სკანერის ფერის რეკომენდირებული

გამოყენება დაყენება გარჩევადობა (DPI)

ნებისმიერი დოკუმენტი ფერადი, ნაცრისფერი, ან 150

ეკრანზე გამოსახვისთვის შავ-თეთრი

ტექსტი კოპირების ფერადი, ნაცრისფერი, ან 150

ან ელ.ფოსტით შავ-თეთრი
გაგზავნისთვის

შავ-თეთრი ფოტო ნაცრისფერი 75–300

შენახვისთვის, ვებსაიტზე
გამოყენებისთვის
ან ელ.ფოსტით
გაგზავნისთვისთვის

ფერადი ფოტო, ფოტოდ ფერადი 300

ან საფოსტო ბარათის
მსგავსი დოკუმენტის
კოპირების, დაბეჭდვის ან
შექმნისთვის

ფერადი ფოტო ფერადი 75–150

ვებსაიტშზე ან
ელ.ფოსტაში
გამოსაყენებლად

ფერადი ფოტო შენახვის ფერადი 75–300

მიზნით

39
სკანერები

სკანერის მინის ფირფიტის გაწმენდა საჭიროა პერიოდულად (იხ.

გამოსახულება 8.25). იმის შესამოწმებლად, წარმატებულად მოხდა თუ არა
წმენდა, დაასკანერეთ სრული გვერდი სკანერზე დატვირთული დოკუმენტის
გარეშე. ნახეთ, ხომ არ გამოჩნდება ლაქები ან ზოლები. გაითვალისწინეთ ეს
საუკეთესო პრაქტიკები:

• წმენდის საუკეთესო მეთოდია ოპტიკური ზედაპირის საწმენდი სითხის

დატანა ანტისტატიკური საწმენდის ქსოვილზე და შემდეგ მინის
გაწმენდა.
• არასოდეს შეასხათ საწმენდი სითხე უშულოდ მინას.
• არ გამოიყენოთ უხეში ქაღალდის პირსახოცები.
• სამრეწველო მინის საწმენდის ან წყლის გამოყენება დასაშვებია.
• ყოველთვის მოაშორეთ მინას საწმენდის მიერ დატოვებული ნარჩენები.
• ნუ დააწვებით მინას.
• არ გამოიყენოთ აბრაზიული ან კოროზიული გამხსნელი.
• ნუ მიაკარებთ მინას მტვერს.

სკანერის მინის დაცვა

მოარიდეთ სკანერს ისეთი ბასრი ნივთები, როგორიცაა სტეპლერის ტყვიები. გაკაწრული ან

დაზიანებული ზედაპირი აისახება ყოველ დასკანერებულ გამოსახულებაზე

გამოსახულება 8.25 სკანერის მინის წმენდა

40
KVM-ები
ქსელის ზოგიერთ ადმინისტრატორს, ტექნიკოსს ან ბიზნესებს სურთ ორი
ან მეტი სხვადასხვა კომპიუტერისთვის გამოიყენონ იგივე მონიტორი (და
ზოგჯერ მაუსი და კლავიატურა). ამის გაკეთება შესაძლებელია კლავიატურის,
ვიდეოს, და მაუსის (KVM) კომუტატორების საშუალებით, რაც იძლევა სულ
მცირე ერთი მაუსის, ერთი კლავიატურის და ერთი ვიდეო გამომყვანის
გამოყენების საშუალებას ორი ან მეტი კომპიუტერის მიერ. გამოსახულება
8.26 უჩვენებს KVM კომუტატორს.

გამოსახულება 8.26 KVM კომუტატორი

KVM კომუტატორებს ჩვეულებრივ ბევრი ადამიანი უპირატესობას

არ სჭირდებათ პროგრამული
უზრუნველყოფა. ისინი ზოგჯერ
პროექტორებთან ერთად
გამოიყენება მრავალჯერადი
შეყვანის უზრუნველყოფისთვის.
მიუერთეთ კაბელები პორტს
და გამოიყენეთ სელექტორი
ან დაჭერის ღილაკები KVM
კომუტატორის წინა მხარეს,
რათა შეარჩიოთ, თუ რომელი
მოწყობილობა გამოიყენოთ
შეყვანის ან გამოყვანისთვის.
ანიჭებს პროგრამული
უზრუნველყოფის გამოყენებას,
ვიდრე KVM კომუტატორს,
სხვა კომპიუტერის დესკტოპზე
დისტანციურად წვდომასათვის. Win-
dows ამას უწოდებს ამ ჩაშენებულ
პროგრამულ მახასიათებელს
დისტანციურ დესკტოპს (Re-
mote Desktop). დისტანციური
დესკტოპი განხილულია თავში 16,
“გაუმჯობესებული Windows.”

41
პროექტორები
მონიტორები, კამერები, ტელევიზორები და ვებკამერები არ არის
ერთადერთი პერიფერიული მოწყობილობები, რომლებიც კომპიუტერის
ვიდეო პორტალებს უკავშირდებიან. პროექტორები ხშირი მოწყობილობები
გახდა და ტექნიკოსები უნდა იცნობდნენ მათ. პროექტორი საშუალებას
აძლევს კომპიუტერზე, ლეპტოპზე, კამერზე ან სხვა მოწყობილობაზე
არსებულ ინფორმაციას გამოისახოს უფრო დიდ ეკრანზე. პროექტორს
აქვს ვიდეობარათების მსგავსი დაკავშირებების სისტემა. ხელმისაწვდომია
კაბელები, რომლებიც აკონვერტირებს სხვადასხვა ფორმატებს შორის.
გამოსახულება 8.27 უჩვენებს პროექტორზე არესებულ ზოგიერთ
მაერთებლებს. პროექტორი ზოგჯერ კომპიუტერთან ერთად უკავშირდება
სხვა აუდიო და ვიდეო მოწყობილობებს, მაგალითად, დოკუმენტური
კამერა, სპიკერები, ოპტიკური დისკის ფლეერები და ჭკვიანი დაფები. VGA
შესასვლელი და გამოსასვლელი პორტები ორი პორტია, რომლებიც ხშირად
გვხვდება პროექტორზე ვიდეო დაკავშირებისთვის. S-ვიდეო ასევე საკმაოდ
გავრცელებულია. უფრო ახალ პროექტორებს აქვთ DVI, DisplayPort, HDMI და
USB პორტები.

გამოსახულება 8.27 პროექტორების პორტების ახლო ხედი

42

პროექტორის კომპიუტერთან და
მონიტორთან დასაკავშირებლად,
საჭიროა ვიდეო განაწილების
(გაზიარების) მოწყობილობა, KVM
კომუტატორი, ან ორი ვიდეო პორტი
კომპიუტერიდან. ლეპტოპს ხშირად
აქვს ვიდეო პორტი, რომელიც
ხელმისაწვდომია გარე მონიტორის
ან პროექტორის დასაკავშირებლად.
გამოსახულება 8.28 უჩვენებს
პროექტორს ბევრი პორტით.
როგორც ვიდეობარათების
შემთხვევაში, თქვენ ელით VGA, DVI,
ან HDMI პორტების ნახვას, მაგრამ
პორტები, რომლებსაც ხშირად
ნახავთ ტელევიზორებზე, სათამაშო
კონსოლებზე, ოპტიკური დისკის
ფლეერებზე ან სტერეოებზე, ასევე
გამოსახულება 8.28 პროექტორის პორტებ
43
პროექტორები
ხელმისაწვდომია პროექტორებზე.
ჩვეულებრივ, შედგენილი
ვიდეო პორტი ყვითელი ფერის
პორტია (VIDEO-ს მსგავსად,
გამოსახულებაზე 8.28). აუდიო RCA
პორტები ჩვეულებრივ წითელი და
თეთრია. კომპონენტის/RGB ვიდეო
ანალოგური პორტები ჩვეულებრივ
შეფერილია წითლად, მწვანედ,
და ლურჯად და მინიჭებული აქვთ
Y, Pr, და Pb სიმბოლოები მათ
ზემოთ. (Y ლუმინესცენციისთვის, ან
სიკაშკაშისთვის, Pr და Pb ფერის
განსხვავების სიგნალებისთვის.)
RJ-45 მაერთებელი აკავშირებს
პროექტორს ეთერნეტ ქსელში. ბევრ
პროექტორს ასევე აქვს უსადენო
ქსელის შესაძლებლობები.
პროექტორები

ცხრილში 8.10 ჩამოთვლილია ძირითადი მახასიათებლები, რომლებიც უნდა

ეძიოთ პროფესიონალურ პროექტორში.

ცხრილი 8.10 პროექტორის მახასიათებლები

პროექტორის
კომენტარები
მახარიათებელი

სიკაშკაშე რამდენი სინათლის გამოცემა შეუძლია მონიტორს

ან ლუმინესცენცია ან პროექტორს. ორი ფაქტორი ახდენს გავლენას
სიკაშკაშეზე: რამდენ სინათლეს გამოყოფს
პროექტორი და გამოყენებული ეკრანის ამრეკლავი
თვისებები. ზოგიერთ პროექტორს აქვს ოპტიმიზაცია,
ასე რომ, თქვენ ვერ შეძლებთ გააკეთოთ შედარება
მხოლოდ ლუმენის ნაკადებზე დაყრდნობით.

ლუმენები გამომავალი სინათლის ან სიკაშკაშის

საზომი– რამდენად ხილული სიათლე
გამოდის მოწყობილობებიდან, მაგალითად,
ნათურებიდან, განათების მოწყობილობებიდან,
ან პროექტორებიდან. ეს საზომი მნიშვნელოვანია
მაგალითად იმ ოთახისთვის განკუთვნილი
პროდუქტების შედარებისას, სადაც მზის სხივების
დიდი ზემოქმედებაა.

გარჩევადობა პიქსელების რაოდენობა, რომელიც გამოიყენება

გამოსახულების შესაქმნელად. რაც უფრო მეტი
პიქსელია, უფრო მაღალია გარჩევადობა. ნაჩვენებია
ორი რიცხვის გამოყენებით, სადაც პირველი რიცხვი
მიუთითებს გამოყენებული ჰორიზონტალური
პიქსელების რაოდენობაზე, ხოლო მეორე რიცხვი
მიუთითებს ვერტიკალური პიქსელების რაოდენობაზე.

44
 პროექტორები

პროექტორის
კომენტარები
მახარიათებელი

სადენიანი ეთერნეტ პროექტორის შესაძლებლობა, დაკავშირდეს RJ45

შესაძლებლობა პორტის საშუალებით სადენიან ეთერნეტ ქსელთან.

უსადენო პროექტორის შესაძლებლობა, დაკავშირდეს

და კონტროლდებიდეს 802.11 უსადენო ქსელის
საშუალებით.

დისტანციური მართვა ან პროექტორის კონტროლის შესაძლებლობა

დესკტოპ კონტროლერი დისტანციური მართვის საშუალებით ან იმ პანელის
საშუალებით, რომელიც დამონტაჟებულია ოთახში
კომპიუტერის მახლობლად.

DLP
სინათლის ციფრული დამუშავება (DLP) არის Texas Instrument ტექნოლოგია,
რომელიც გამოიყენება პროექტორებში და პროექციის ტელევიზორებში.
DLP- ს დამონტაჟებული აქვს მინიატურული სარკეების მასივი, რომელთაგან
ერთი ადამიანის თმის სიგანეზე მცირე ზომისაა და წარმოადგენს ერთ ან
რამდენიმე პიქსელს. სარკეები გამოიყენება პროექციის ზედაპირზე ნათელი
ან ბნელი პიქსელის შესაქმნელად, სხვადასხვა კუთხით გადაადგილებით,
სინათლის არეკვლის მიზნით. ფერის დისკო ან LED-ები გამოიყენება
ძირითადი ფერებისთვის–წითელი, მწვანე და ლურჯი. გამოსახულება 8.29
უჩვენებს ამ კონცეფციას.

45
პროექტორები

გამოსახულება 8.29 პროექტორის პორტები

პროექტორის ტექნიკური მხარდაჭერა

სათანადოდ მოეპყარით თქვენს პროექტორს. პრეზენტაციის შემდეგ
მაშინვე ნუ გამოაერთებთ პროექტორს დენიდან; ამის ნაცვლად, ადროვეთ
პროექტორს, რომ გაგრილდეს პირველ რიგში. თქვენ შეგიძლიათ გამორთოთ
პროექტორი, მაგრამ ვენტილატორი მაინც მუშაობს რამდენიმე მოდელზე,
რომ სწრაფად გააგრილონ პროექტორი. ფილტრი იყოს ყოველთვის სუფთა
იმისათვის, რომ გახანგრძლივდეს პროექტორის ნათურის სიცოხლის
ხანგრძლივობა.

46
ვიდეო ჩამწერი
ვიდეოჩანაწერის შესაძლებლობები შეიძლება ჩაშენდეს კომპიუტერში
ან მობილურ მოწყობილობაში, ან მიერთებული იყოს კომპიუტერზე, ან
დამოუკიდებელ ციფრულ კამერაზე ან კამკოდერზე, რომელიც გამოიყენება
ფოტოების გადაღების ან ფილების ჩაწრის მიზნით. ციფრულ კამერას აქვს
სენსორი, რომელიც გარდაქმნის სინათლეს ელექტრულ მუხტებში ან ციფრულ
1-ანებში და 0-ანებში. ციფრული კამერის გარჩევადობა– ჰორიზონტალური
და ვერტიკალური პიქსელების რაოდენობა, რომელთა გამოყენებაც
შეუძლია კამერას გამოსახულების გამოსახატად–იზომება პიქსელებში.
დღეს, ციფრული კამერის გარჩევადობის ტექნოლოგია მეგაპიქსელებში
გადაიზარდა (MP). კამერის ფოტოსენსორები განსაზღვრავენ, რამდენი
პიქსელის გამოყენებაა შესაძლებელი. ინტეგრირებული ტაბლეტის
კამერებისა და სმარტფონებისთვის გავრცელებული გარჩევადობები ახლა
უკვე შედარებითია ციფრული კამერების გარჩევადობებთან.

ციფრული კამერის მოფრთხილება

ამოიღეთ ერთჯერადი (ტუტე) ბატარეები ციფრული კამერიდან, როდესაც იგი არ გამოიყენება

დიდი ხნის განმავლობაში, რათა არ გაჟონოს ბატარეის სითხე კამერაში.

ზოგიერთი კამერა ინახავს 8.11 უჩვენებს კამერის შენახვის

ფოტოებს ან ფილმებს ფლეშ
მედიაზე (miniSD, microSD, xD, Com-
pactFlash და ა.შ.) ან მყარ დისკებზე,
ჩვეულებრივ JPEG ფაილის
ფორმატში, მაგრამ ზოგიერთ
კამერას შეუძლია შეინახოს RAW
ან TIFF ფორმატებში. ცხრილი
მედიას. გამოსახულება 8.30
უჩვენებს ციფრულ კამერას ფლეშ
დამახსოვრებით გვერდითა მხარეს.
ცხრილში 8.12 ჩამოთვლილია
გავრცელებული ფაილის
ფორმატები.

47
ვიდეო ჩამწერი

ცხრილი 8.11 ციფრული კამერის მონაცემთა შენახვა

შენახვის ტიპი კომენტარები

კომპაქტ-ფლეში (CF) SanDisk-ის პროდუქტი; იყენებს ფლეშ-მეხსიერებას;

არ სჭირდება ბატარეა ელექტროენერგიის გათიშვის
შემდეგ ფოტოების შესანახად; მოიცავს CF-I-ს და
CF-II-ს

სმარტმედია შემუშავებულია Toshiba-ს მიერ; უფრო პატარა და

მსუბუქია ვიდრე CF; ხელმისაწვდომია ადაპტერის
ბარათები PC Card/ExpressBus ATA-ით მონაცემთა
გადაცემისთვის

მეხსირების ჩხირი შექმნილია Sony-ს მიერ; მცირე ზომის; შეუძლია

წაიკითხოს/ჩაწეროს მეხსიერების ჩხირის
წამკითხველით; მოიცავს მეხსიერების ჩხირს (MS),
მეხსიერების ჩხირს Duo (MSD), მეხსიერების ჩხირს
Micro

ეს-დი-ფორმატი საფოსტო მარკის ზომა; არ საჭიროებს დენს

მონაცემების შენახვისთვის. იყენებს ფლეშ
მეხსიერების ტექნოლოგიას; კრიპტოგრაფიული
უსაფრთხოების მხარდაჭერა აქვს; სხვადასხვა
ტიპებში შედის SD, miniSD, microSD და SDHC

ExpressBus დისკწამყვანი ხარჯავს უფრო მეტ ენერგიას, ვიდრე მეხსიერების

ტექნოლოგიას

MMC ფლეშ მეხსიერების ტიპი, რომელიც გამოიყენება

(მულტიმედიური დაფა) ბევრ პორტატულ მოწყობილობაში, მათ შორის
კამერებში; მუშაობს ბევრ მოწყობილობაში,
რომლებიც მხარს უჭერენ SD ბარათებს და იგი
ნაკლებად ძვირია; ტიპებში შედის MMC, ჩაშენებული
MMC (eMMC), შემცირებული ზომით MMC (RS-MMC),
MMCmicro, ორმაგი ძაბვის (DV-MMC), MMCplus (უფრო
სწრაფად MMC), MMCmobile და MiCard (აქვს ორი
მოხსნადი ნაწილი–ერთ მხარეს USB-სთვის და მეორე
მხარე ბარათის წამკითხველთან გამოსაყენებლად)

48
 ვიდეო ჩამწერი

გამოსახულება 8.30 ციფრული კამერა ფლეშ მეხსიერებით

ცხრილი 8.12 ციფრული კამერის ფაილის ფორმატები

ფაილის ტიპი აღწერა

RAW გამოაქვს ნედლი, დაუმუშავებელი მონაცემები;

სურათი დაამუშავების გარეშე ვერ გამოიყენება

JPEG ყველაზე გავრცელებული ტიპი; ზოგავს მეტ სურათს

შეკუმშვის გამო

TIFF ფაილის უფრო დიდი ზომა (ნაკლები ფოტო) სურათის

ხარისხის შენარჩუნების გამო

WAV გამოიყენება ხმოვანი მემორანდუმებისთვის

MOV გამოიყენება ფილმის ფაილებისთვის

49
ვიდეო ჩამწერი
კამკოდერები ციფრული
კამერების მსგავსია იმით, რომ
ისინი ინახავს უხმო სურათებს და
ვიდეოებს, მაგრამ ისინი უკეთესია,
ვიდრე ციფრული კამერები,
რომლებიც გამოიყენება ვიდეოების
შესაქმნელად და შესანახად.
კამკოდერები ჩვეულებრივ
უკავშირდებიან კომპიუტერებს ან
პირდაპირ მყარ დისკებს, რათა
მოხდეს სვიდეოს გადაგზავნა
და შენახვა. ციფრულ კამერებსა
და კამკოდერებებს შეუძლიათ
კომპიუტერთან დაკავშირება USB და
mini-USB-ს საშუალებით. მიამაგრეთ
კამერის კაბელი კომპიუტერს.
ჩართეთ კამერა ან კამკოდერი
და მიჰყევით ეკრანზე მოცემულ
მითითებებს. ხშირად კომპიუტერში,
ჩნდება დიალოგური ფანჯარა,
რომელიც გეკითხებათ, გსურთ თუ
არა სურათების/ვიდეოს გადაგზავნა.
ზოგიერთი კამერის/კამკოდერის
მწარმოებელი უზრუნველყოფს
როგრამას, რომლის საშუალებითაც
შეგიძლიათ მოდიფიცირება
გაუკეთოთ სურათებს ან ფილმებს.
ალტერნატივა არის მედიის
დამახსოვრების ბარათის ამოღება
და მისი მეხსიერების ბარათების
გამოსახულება 8.31 მეხსიერების ბარათის წამკითხველი
წამკითხველში დაინსტალირება.
მეხსიერების ბარათის მკითხველი
ან მრავალი ბარათის მკითხველი
პოპულარული მოწყობილობაა,
რომელსაც ბევრი ადამიანი
გარედან ამაგრებს ან კომპიუტერის
და მობილური მოწყობილობის
შიგნით ახდენს ინტეგრაციას.
წამკითხველს აქვს მრავალი ბუდე,
რაც სხვადასხვა მეხსიერების
მედიის წაკითხვის საშუალებას
იძლევა. ამ მოწყობილობებს ბევრი
სახელი აქვთ, მაგალითად, 15-1-ში
წამკითხველი, 8-1-ში წამკითხველი,
ან 5-1-ში წამკითხველი
(დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენ
სხვადასხვა ბუდეს ან მეხსიერების
მოდულს იღებს მოწყობილობა).
მეხსიერების ბარათების
წამკითხველი მაშინვე ცნობს
ჩასმული მეხსიერების ბარათებს,
რომელთა კონტენტის გადაწერა და
მათი მანიპულირება შესაძლებელია
კომპიუტერში. მედია ბარათის
ბუდეებს ენიჭებათ დისკის ასოები,
რომლებიც ხელმისაწვდომია Win-
dows/File Explorer- ის საშუალებით.
გამოსახულება 8.31 უჩვენებს ასეთ
წამკითხველს.
50
 ვიდეო ჩამწერი

არ ჩანს დისკის ასო

თუ მედია არ ჩანს Windows/File Explorer-ში, შესაძლოა წამკითხველის დროებით ამოიშალა

კომპიუტერიდან. გამოიყენეთ Safely Remove Hardware and Eject Media ინსტრუმენტი
შეტყობინებების სივრცეში, გამოაერთეთ კაბელი პორტიდან, და ხელახლა მიუერთეთ კაბელი
რათა დარწმუნდეთ, რომ ოპერაციული სისტემა ამოიცნობს წამკითხველს. თუ ბარათის
წამკითხველი ან პორტები კიდევ არ არის ხელმისაწვდომი, ან თუ ისინი ინტეგრირებულია
კომპიუტერში, გადატვირთეთ კომპიუტერი.

ციფრული კამერის კიდევ ერთი ვებ-კამერას შეიძლება ჰქონდეს

პოპულარული ტიპია ვებ-კამერა–
ციფრული კამერა, რომელიც
უერთდება კომპიუტერს ცოცხალი
ვიდეოს გადაცემისას ან ვიდეოს
ჩაწერისთვის გამოსაყენებლად.
ვებ-კამერებს ასევე შეუძლიათ
მიუერთდნენ VoIP ტელეფონებს და
გააქტიურდნენ, როდესაც მოხდება
სატელეფონო სესიის წამოწყება
უშუალო ვებ კონფერენციისთვის.
პატარა წინაფრა, რომლის
გადატანაც შესაძლებელია ლინზაზე,
საჭიროების შემთხვევაში ვიდეოს
დასაფარად. გამოსახულება 8.32
უჩვენებს სადენით მიერთებულ ვებ-
კამერას, თუმცა გაითვალისწინეთ,
რომ ვებ-კამერების მიერთება
შესაძლებელია უსადენოდაც
ან მათი ჩაშენება ეკრანებსა და
მობილურ მოწყობილობებში.

გამოსახულება 8.32 Webcam

51
ვიდეო ჩამწერი
ბრტყელპანელიან ეკრანზე
ინტეგრირებულ კამერაზე
წვდომისთვის, ჩვეულებრივ
გამოიყენებთ Control Panel-ს ან
პროგრამულ უზრუნველყოფას,
რომელიც მოყვება კომპიუტერს
და როგორიცაა, მაგალითად,
Logitech ვებკამერის პროგრამული
უზრუნველყოფა, ნაჩვენები
გამოსახულება 8.33 Logitech Webcam კონტროლის პროგრამული
უზრუნველყოფა
იმისდა მიუხედავად,
მულტიმედიური მოწყობილობები
ინტეგრირებულია კომპიუტერში,
თუ კომპიუტერთან არის
დაკავშირებული, ყველა
მოწყობილობა ერთნაირად
ერთვის და ინსტალირდება.
მომხმარებლისთვის ახალი
მოწყობილობის დამონტაჟებისას,
არ უნდა დაგავიწყდეს, რომ
გამოსახულებაზე 8.33. თუ ოდესმე
მიიღებთ შეტყობინებას „Bandwidth
exceeded“ (გამტარუნარიანობის
გადააჭარბება), როდესაც კამერა
გამოიყენება, შეეცადეთ შეამციროთ
კამერის გარჩევადობა, ნებისმიერ
გამოყენებულ პროგრამულ
უზრუნველყოფაში.
მომხმარებელს შეამოწმებინოთ
მოწყობილობა, თქვენი იქ ყოფნის
დროს. ასევე, გახსოვდეთ, რომ
დატოვოთ ინსტალაციასთან
დაკავშირებული ყველა
დოკუმენტაცია მომხმარებელთან.
მომხმარებელმა გადაიხადა
მოწყობილობისთვის და
უფლებამოსილია ჰქონდეს
დოკუმენტაცია.
52
სხვა პერიფერიული მოწყობილობების
ინსტალაცია და კონფიგურაცია
ზოგიერთი პერიფერიული მოწყობილობა ჩვეულებრივ კომპიუტერს
უკავშირდება USB პორტის საშუალებით. თითოეული მოწყობილობის
კონფიგურაცია შესაძლებელია პროგრამული უზრუნველყოფით და შესაძლოა
მწარმოებლის მიერ მოწოდებულ დრაივერებით. ბევრ USB მოწყობილობას
აქვს დრაივერები, რომლებიც მოწოდებულია Windows ოპერაციულ
სისტემასთან ერთად. მოდით განვიხილოთ რამდენიმე, რომელიც შეიძლება
შეგხვდეთ.

შტრიხკოდის სკანერები ზოგიერთი სკანერი პასუხობს

კონკრეტულ შტრიხ-კოდს, რომელიც
შტრიხკოდების სკანერები,
სკანირების დროს, შტრიხკოდის
რომლებიც უკვე ვახსენეთ ამ თავში,
სკანერს აბრუნებს ნაგულისხმევ
ჩვეულებრივ დაკავშირებულია USB
პარამეტრზე, ამატებს დროსა და
კაბელის საშუალებით ან უსადენოდ.
თარიღს შტრიხკოდის სკანირების
შესაძლოა, შტრიხკოდების
შემდეგ, გამოტოვებს პირველ
სკანერის გადატვირთვა მოგიხდეთ
ციფრს, ამატებს ოთხ ნულს
მისი გამორთვით და ხელახლა
შტრიხკოდის დასაწყისში და სხვა
ჩართვით, კომპიუტერზე მიერთებით.
მოდიფიკაციებს.

ბიომეტრული მოწყობილობები
ბიომეტრული მოწყობილობა ჩვეულებრივ გამოიყენება პიროვნების
ავტორიზაციისთვის ან ვინაობის დასადასტურებლად. ბიომეტრიული
მოწყობილობების მაგალითები მოიცავს ბადურის სკანერებს და თითის
ანაბეჭდების მკითხველს (იხ. გამოსაუხლება 8.34). ეს უფრო ფართოდ
არის განხილული თავში 18, „კომპიუტერისა და ქსელის უსაფრთხოება“.
თითის ანაბეჭდის მკითხველი რომ დააინსტალიროთ, ყოველთვის მიყევით
მწარმოებლის მითითებეს. ქვემოთ მოცემულია ზოგადი ნაბიჯები:

1. დააინსტალირეთ მწარმოებლის მიერ მოწოდებული პროგრამული

უზრუნველყოფა.
2. თითის ანაბეჭდის მკითხველი მიუერთეთ კომპიუტერს და დარწმუნდით,
რომ მოწყობილობა სისტემის მიერ არის აღიარებული. აუცილებლობის
შემთხვევაში, ვერიფიკაციის მიზნით, გამოიყენეთ მოწყობილობის
მენეჯერი.

53
სხვა პერიფერიული მოწყობილობების ინსტალაცია და კონფიგურაცია
3. გამოიყენეთ თითის
ანაბეჭდის პროგრამა,
რომ დაარეგისტრიროთ ის
მომხმარებლები, რომლებსაც
სისტემაში შესვლის უფლება
აქვთ.
გამოსახულება 8.34 თითის ანაბეჭდის მკითხველი
გამოიყენეთ Win-
dows მოწყობილობის
მენეჯერი ბიომეტრიული
მოწყობილობებისთვის იმის
დასადასტურებლად, რომ Windows
ცნობს ასეთ მოწყობილობას. ზოგჯერ
ბიომეტრიული მოწყობილობა
ინტეგრირებულია კომპიუტერში ან
მობილურ მოწყობილობაში და მისი
ჩართვა უნდა მოხდეს BIOS/UEFI-ს
საშუალებით. მნიშვნელოვანია BIOS/
UEFI პაროლის გამოყენება იმისთვის,
რომ სხვისთვის შეუძლებელი იყოს
ბიომეტრიული მოწყობილობის
გვერდის ავლა და უბრალოდ BIOS/
UEFI-ში მისი დეაქტივაციით.
Apple უზრუნველყოფს Touch ID-ს
4. გადაამოწმეთ კონფიგურაცია
კომპიუტერის გამორთვით და
თითოეული მომხმარებლის
მიერ სისტემაში შესვლის
მცდელობით.
თავისი მოწყობილობებით. Touch
ID საშუალებას გაძლევთ, თითის
ანაბეჭდის გამოყენებით განბლოკოთ
მოწყობილობა, ასევე შეასრულოთ
ონლაინ შესყიდვები. Touch ID
ჩაშენებულია Apple–ის მობილური
მოწყობილობის home ღილაკში, ისე
რომ თითის ანაბეჭდის ამოცნობა
შესაძლებელია ღილაკიზე თითის
დაჭერის გარეშე.
Microsoft Windows 8.1 გთავაზობთ
თითის ანაბეჭდების მართვის
პროგრამას, როგორც ოპერატული
სისტემის ნაწილს, რაც იმას ნიშნავს,
რომ თითის ანაბეჭდის მკითხველის
მწარმოებელი არ არის ვალდებული
უზრუნველყოს პროგრამული
54
 სხვა პერიფერიული მოწყობილობების ინსტალაცია და კონფიგურაცია
უზრუნველყოფა. ოფციებშე
შესასვლელად, შედით Settings >
Accounts > Sign-in Options. თუ თითის
ანაბეჭდის მკითხველი ერთვის ან
ინტეგრირდება მოწყობილობაში, ეს
ოფცია ხელმისაწვდომი იქნება.
ანალოგიურად, Microsoft Win-
dows 10 მოიცავს Windows Hello-ს,
ბიომეტრიული მოწყობილობის
აპლიკაციას, რომელიც მხარს
უჭერს სახის ამოცნობას და თითის
ანაბეჭდის გამოვლენას. სახის
ამოცნობა იყენებს ირისული
სკანირების ტექნოლოგიას.Windows
Hello-ს კონფიგურაციისთვის, შედით
Settings > Accounts > Sign-in Options.
ბიომეტრული პროგრამული
უზრუნველყოფის უმეტესობა
თამაშის კონტროლერები,
ჯოისტიკები და
მოძრაობის სენსორები
თამაშის კონტროლერები, (იხ.
გამოსახულება 8.35), ჯოისტიკები
(იხ. გამოსახულება 8.36), და
მოძრაობის სენსორები გამოიყენება
თამაშებთან ინტერაქციისთვის.
ამ მოწყობილობებს ჩვეულებრივ
მოყვება პროგრამული
უზრუნველყოფა, რომელიც,
არარსებობის შემთხვევაში,
55
მოითხოვს კონფიგურაციაა იმ
პირებისთვის, რომელთაც ექნებათ
წვდომის ნებართვა. თუ ტექნიკოსი
არ ავარჯიშებს კომპიუტერის
მომხმარებელს, თუ როგორ უნდა
გააკეთოს ეს, შეიძლება საჭირო
გახდეს მრავალი მომსახურების
ზარის გახორციელება. ზოგჯერ
ბიომეტრიული მოწყობილობები
მოითხოვს, რომ პროგრამული
უზრუნველყოფა ხელახლა
დააინსტალიროთ. ბიომეტრიული
მოწყობილობები ასევე ჩვეულებრივ
მოითხოვს პრევენციულ
პროფილაქტიკას, მაგალითად,
თითის ანაბეჭდის სკანერის
ზედაპირის გაწმენდას ან ირისული
სკანერის ლინზების გაწმენდას.
შეიძლება გადმოიწეროთ
მწარმოებლის ვებსაიტებიდან
და გამოიყენოთ საკონტროლო
ღილაკების პერსონალიზაციისთვის.
თამაშის ბაპადებს, ჯოისტიკებს
და მოძრაობის სენსორებს აქვთ
აპარატურული და პროგრამული
უზრუნველყოფის მინიმალური
მოთხოვნები. სათამაშო პადები
და ჯოისტიკებო მიერთებულია USB
პორტებთან და დადასტურებულია
მოწყობილობის მენეჯერის
მეშვეობით.
სხვა პერიფერიული მოწყობილობების ინსტალაცია და კონფიგურაცია

გამოსახულება 8.35 თამაშის კონტროლერი

გამოსახულება 8.36 ჯოისტიკი

56
 სხვა პერიფერიული მოწყობილობების ინსტალაცია და კონფიგურაცია

მოძრაობის სენსორები გამოიყენება შეიძლება იყოს სისტემის ნაწილი.

მოძრაობის აღმოსაჩენად.
მოძრაობის სენსორი შეიძლება
იყოს მოწყობილობა, რომელიც
უკავშირდება თამაშის კონსოლს,
ის შეიძლება იყოს ინტეგრირებული
თამაშის კონსოლში, ან ის შეიძლება
იყოს ხელის კონტროლერში.
ჩვეულებრივ, ასეთ მოწყობილობას
აქვს აქსელერომეტრი, რომელიც
ამოიცნობს და გადასცემს დეტალებს,
რომლებიც დაკავშირებულია
მოძრაობასთან, მიმართულებასა
და დაჩქარების ხარისხთან. კამერა
მოძრაობის ზოგიერთი სენსორი
მოითხოვს გარე კვების ბრიკეტებს.
გარე მოძრაობის სენსორები
ჩვეულებრივ განთავსებულია
სტაბილურ ზედაპირზე. ის,
რომლებიც კომპიუტერთან არიან
დაკავშირებული, ამას ჩვეულებრივ
ახდენენ USB პორტის საშუალებით
ან უსადენო დაკავშირებით.
პროგრამული უზრუნველყოფა
გამოიყენება ასეთი მოწყობილობის
კალიბრაციისთვის.

დიგიტაიზერები
დიგიტაიზერი (იხ. გამოსახულება 8.37) ახდენს ისეთი დოკუმენტების
შეყვანას, როგორიცაა არქიტექტურული ნახატები, ტექნიკური გეგმები და
ფოტოები. მისი გამოყენება ასევე შესაძლებელია ელექტრონული სურათების
დასახატად.

გამოსახულება 8.37 დიგიტაიზერი

57
სხვა პერიფერიული მოწყობილობების ინსტალაცია და კონფიგურაცია

ჭკვიანი ბარათის წამკითხველები

ჭკვიანი ბარათის წამკითხველს შეუძლია მიიუერთდეს კომპიუტერს
ან მობილურ მოწყობილობას, დაუკავშირდეს ყიდვის ადგილის (POS)
სისტემას, ინტეგრირდეს კლავიატურაში, ან იარსებოს, როგორც ბარათის
გაფართოებამ, რომელიც მიერთდება ლეპტოპს. ჭკვიანი ბარათის
წამკითხველს იყენებენ ისეთ საკრედიტო ბარათებთან, რომლებსაც
აქვთ სპეციალური ჩაშენებული ჩიპი, რომელიც შეიცავს მონაცემებს.
ჩიპს კითხულობს ბარათის წამკითხველი. ჭკვიან ბარათებს შესაძლოა
სჭირდებოდეთ შეხება ან მუშავდებოდნენ შეხების გარეშე. ჭკვიანი ბარათების
მკითხველს ასევე იყენებენ საერთო წვდომის ბარათებთან (CAC), რომელიც
გაიცემა მოქმედ სამხედრო პერსონალზე, მთავრობის თანამშრომლებზე
და სამოქალაქო კონტრაქტორებზე. გამოსახულება 8.38 უჩვენებს ჭკვიანი
ბარათის წამკითხველს.

გამოსახულება 8.38 ჭკვიანი ბარათის წამკითხველი

გარე ჭკვიანი ბარათის შესაძლებელია მოწყობილობის

წამკითხველი ჩვეულებრივ
უერთდება USB პორტს, მაგრამ
მათი მიერთება ზოგჯერ
შესაძლებელია უსადენო
დაკავშირებით. ჩამოტვირთეთ
უახლესი დრაივერი მწარმოებლის
ვებსაიტიდან და დააინსტალირეთ.
მოწყობილობის დამოწმება
მენეჯერში. მოწყობილობის
მენეჯერს აქვს ჭკვიანი ბარათის
წამკითხველი განყოფილება,
თუმცა მოწყობილობა შესაძლოა
გამოჩნდეს, როგორც ამოუცნობი
მოწყობილობა იმ შემთხვევაში,
თუ მოწყობილობის დრაივერი არ
არის სათანადოდ ინსტალირებული.

58
 სხვა პერიფერიული მოწყობილობების ინსტალაცია და კონფიგურაცია

შეიძლება დაგჭირდეთ შეიძლება გამოყენებულ იქნას NFC

დამსაქმებლის მიერ მოწოდებული
უსაფრთხოების მოწმობის დაყენება.
ტექნოლოგია, რომელსაც უწოდებენ
ახლო საველე კომუნიკაციას
(NFC), უკავშირდება ჭკვიანი
ბარათის წამკითხველს. NFC-
ჩართული მოწყობილობები
მკითხველთან ახლოს, ფინანსური
და ბილეთების გაყიდვის ტიპის
ტრანზაქციების შესასრულებლად.
NFC უფრო დეტალურადაა
განხილული თავში 10, “მობილური
მოწყობილობები.”

რბილი უნარები: დამოკიდებულება

ტექნიკოსის დამოკიდებულება (იხ. გამოსახულება 8.39) არის მისი ერთ-
ერთი უდიდესი შენაძენი. ზოგიერთი ფიქრობს, რომ გქონდეს დადებითი
დამოკიდებულება ეს უბრალოდ იგივეა იყო პოზიტიური სამსახურში, თუმცა ეს
არ არის სრული სურათი.

გამოსახულება 8.39 თქვენი დამოკიდებულება მნიშვნელოვანია

59