დაკავშირებადობა

1
2
 ამ თავში თქვენ წაიკითხავთ:

• სხვადასხვა კომპიუტერის პორტების დანიშნულება

• როგორ უნდა მოიქცეთ, თუ არ გაქვთ კონკრეტული პორტი

• რომელი ტიპის მოწყობილობები უკავშირდება კონკრეტულ

პორტებს

• სხვადასხვა ტიპის შემაერთებელი მოწყობილობები და

კაბელები

3
დაკავშირებადობის შესავალი
ახლა, როდესაც ჩვენ განვიხილეთ კომპიუტერის ძირითადი ნაწილები,
ჩვენ მზად ვართ ტექნიკურ დეტალებში გადავეშვათ. ამ თავში განხილულია
სადენიანი და უსადენო დაკავშირება – კონკრეტულად, თუ როგორ უნდა
დააკავშიროთ შეყვანის და გამოყვანის მოწყობილობები კონკრეტულ
პორტებთან. ეს თავი ასევე გეტყვით, რა მოიმოქმედოთ, როდესაც საქმე
არასწორედ მიდის. ზოგიერთი პორტი შესაძლოა თავიდან რთულად
გასაგები იყოს, მაგრამ მნიშვნელოვანია, რომ IT სფეროსთან შეხების
მქონე ადამიანებმა იცოდნენ, თუ როგორ დაუკავშირონ მოწყობილობები
კომპიუტერებსა და მობილურ მოწყობილობებს.

გარე დაკავშირებადობა
პორტი არის დედაპლატზე ან
ცალკე ადაპტერზე არსებული
დამაკავშირებელი ნაწილი,
რომელიც უზრუნველყოფს
მოწყობილობის კავშირს
კომპიუტერთან. ტექნიკოსს
უნდა შეეძლოს ამ პორტების
ადვილად იდენტიფიცირება,
რათა უზრუნველყოს (1)
კაბელების სწორი მიერთება
პორტთან და (2) ტექნიკოსს უნდა
შეეძლოს იდენტიფიცირება და
გადაწყვეტა სწორ ადგილებში.
ყველა IT პროფესიონალს უნდა
შეეძლოს დღეს გამოყენებული
გავრცელებული პორტების
ამოცნობა.
პორტის ბევრი მაერთებელი
დეტალი არის შემოსაწვდომი
ან შემომწვდომი. შემოსაწვდომ
პორტებს აქვთ მეტალის
საკონტაქტო ღერო, რომელიც
გამოშვერილია მაერთებლიდან.
შემოსაწვდომ პორტს ესაჭიროება
კაბელი შემომწვდომი კონექტორით.
შემომწვდომ პორტებს
მაერთებელში აქვთ ხვრელი,
რომელშიც ჯდება შემოსაწვდომი
კაბელის ღერო.

4

ინტეგრირებულ დედაპლატზე
არსებული ზოგიერთი მაერთებელი
არის D-shell მაერთებელი ან DIN
მაერთებელი. D-shell მაერთებელს
(ხანდახან ნახსენები, როგორც
D-სუბმინიატურული მაერთებელი)
აქვს მეტი ღერო ან ხვრელი ზედა
მხარეს ვიდრე ქვედა მხარეს,
ამიტომ D-shell მაერთებელთან
მიერთებული კაბელი შესაძლოა
ჩაჯდეს მხოლოდ ერთი
მიმართულებით და შეუძლებელია
მისი შეცდომით მიერთება
ამობრუნებულ მდგომარეობაში.
ბევრი დოკუმენტი აღწერს D-shell
მაერთებელს ასოების DB, დეფისის,
და ღეროების რაოდენობის
გამოყენებით—მაგალითად, DB-9,
DB-15, ან DB25. A DB-9 მაერთებელი
ასევე ცნობილია, როგორც სერიული
კომუნიკაციების Dshell მაერთებელი,
9 ღერო.
გამოსახულება 2.1 მინი-DIN და D-shell
მაერთებლები
5
გარე დაკავშირებადობა
მინი-DIN მაერთებელი მრგვალი
ფორმისაა, 6 მცირე ზომის ხვრელით
და ჩვეულებრივ, ორიენტირებულია
(რაც ნიშნავს, რომ მისი
მიერთება ხდება მხოლოდ ერთი
მიმართულებით). კლავიატურის და
მაუსის მაერთებლები, რომელსაც
ჩვეულებრივ უწოდებენ PS/2
პორტებს, წარმოადგენენ მინი-
DIN მაერთებლების მაგალითს.
დღესდღეობით, კლავიატურები
და მაუსები ძირითადად USB
პორტებით (ნაჩვენებია შემდეგში)
უკავშირდებიან კომპიუტერს.
გამოსახულება 2.1 უჩვენებს
კომპიუტერის უკანა მხარეს
დედაპლატთან და სხვადასხვა
პორტთან ერთდა (DVI და VGA),
რომლებიც განხილულია ქვემოთ,
ამ თავში. თქვენ შეგიძლიათ მინი-
DIN და ორი D-shell მაერთებლების
დანახვა დედაპლატზე.
მაუსის და კლავიატურის პორტები
მაუსის პორტები და კლავიატურის პორტები ტრადიციულად იყვნენ
6-ღერიანი მინი-DIN პორტები, რომლებსაც ხანდახან PS/2 პორტებს
უწოდებენ. დღესდღეობით, USB პორტები უფრო ხშირად გამოიყენება მაუსისა
და კლავიატურის დაკავშირებისათვის. ბევრი მწარმოებელი PS/2 მაუსის
პორტს მწვანედ აფერადებს და PS/2 კლავიატურის პორტს იასამნისფრად,
ან ქმნიან პატარა დიაგრამას კლავიატურისა და მაუსის თოთოეული
მაერთებლით. გამოსახულება 2.2 უჩვენებს მაუსისა და კლავიატურის
მიერთებადობის ვარიაციებს.

გამოსახულება 2.2 მაუსისა და

კლავიატურის პორტები

დედაპლატზე, რომელსაც ორი PS/2 პორტი აქვს, მაუსის და კლავიატურის

პორტები ერთმანეთში ერ გადაადგილდება მაშინაც კი, თუ მათ იდენტური
ღეროს კონფიგურაცია აქვთ (გარდა იმ შემთხვევისა, თუ რა თქმა უნდა,
6-ღერიანი მინი-DIN კომბინირებული პორტი გაქვთ).

6
ვიდეო პორტები
ვიდეო პორტი ეკრანთან
დასაკავშირებლად გამოიყენება.
ვიდეო გამოყვანა შესაძლოა
ანალოგური სიგნალის (სხვადასხვა
დონის, მაგალითად როგორც
აუდიო სიგნალის შემთხვევაში)
ძველი მეთოდი იყოს ან შედარებით
ახალი გამოყვანა, რომელიც
იყენებს ციფრულ სიგნალს (1-ანებს
და 0-ანებს). იმის გამო, რომ
კომპიუტერი იყენებს ციფრულ
გამოსახულება 2.3 ანალოგური და
ციფრული სიგნალები
ელექტრონულ-სხივური მილაკის
(CRT) მონიტორები იყო დიდი
ზომის და წააგავდნენ ძველ
ტელევიზორებს, რომლებიც
იყენებდნენ ანალოგურ
გამოყვანას კომპიუტერებიდან.
7
სიგნალებს, 1-ანების და 0-ანების
გაგზავნა უფრო ეფექტურია,
ვიდრე ანალოგური სიგნალის
ციფრულ სიგნალად გადაქცევა. ეს
მნიშვნელოვანია, რადგან გარშემო
ისევ არსებობს ვიდეო პორტები,
რომლებიც შექმნილია ანალოგური
სიგნალებისთვის. გამოსახულება 2.3
უჩვენებს განსხვავებას ანალოგურ
და ციფრულ სიგნალებს შორის.
ბრყტელპანელიანი მონიტორები
ციფრულ სიგნალებ იყენებენ.
გამოსახულება 2.4 უჩვენებს
ძველი CRT-ის შედარებას
ბრყტელპანელიან მონიტორთან.
ვიდეო პორტები

გამოსახულება 2.4 CRT მონიტორი და

ბრყტელპანელიანი მონიტორი

დღესდღეობით ყველაზე ხშირად გამოყენებადი ვიდეო პორტებია VGA, DVI,

დისფლეიპორტი, და HDMI. ეს ყველა განხილულია ამ ნაწილში. გარდა მისა,
მრავალმიზნობირვი პორტები, როგორიცაა USB-C, Thunderbolt და Lightning ახლა უკვე
გამოიყენება ვიდეოსთვის. მრავალფუნქციური პორტები განხილულია ცალ-ცალკე,
რადგან მათ შეუძლიათ გადასცენ უფრო მეტი, ვიდრე მხოლოდ აუდიო და ვიდეო.

8

ვიდეო გრაფიკული მასივი (VGA)
ვიდეო გრაფიკული მასივის
პორტი, ანუ VGA პორტი, შეიქმნა
ანალოგური CRT მონიტორზე
ანალოგური გამოყვანისთვის. VGA
პორტები მარტივად საცნობია,
ვინაიდან მათ ნახვრეტების 3
ციფრული ვიზუალური ინტერფეისი (DVI)
შედარებით ახალ, ციფრული
ვიზუალური ინტერფეისის
პორტს, ანუ DVI პორტს, გააჩნია
მრგვალი ხვრელების 3 მწკრივი.
DVI პორტები გამოიყენება
ბრტყელპანელიან ციფრულ
მონიტორებთან მისაერთებლად.
ზოგიერთი ბრტყელპანელიანი
ციფრული მონიტორი ძველ VGA
პორტს იყენებს. ზოგიერთი ვიდეო
გამოსახულება 2.5 DVI, S-Video, და VGA პორტები
9
ვიდეო პორტები
მწკრივი აქვთ. შემომწვდომი პორტი
ხშირად რეკლამირდება, როგორც
HD-15 ან DE-15 პორტი. VGA
კაბელს აქვს DB-15 შემოსაწვდომი
ბოლო, რომელიც მაგრდება DE-15
შემომწვდომ პორტზე.
ადაპტერი ასევე საშუალებას
გაძლევთ დააკავშიროთ ვიდეო
მოწყობილობა (მაგალითად
ტელევიზია), რომელსაც აქვს S-Video
პორტი. გამოსახულება 2.5 უჩვენებს
ვიდეო ადაპტერს სამივე პორტთან
ერთად. მარცხენა პორტი DVI
მაერთებელია, შუა პორტი S-Vid-
eo-სთვის არის, და მარჯვენა კი VGA
პორტია.
ვიდეო პორტები

არსებობს DVI მაერთებლის ძირითადი ტიპია DVI-D და DVI-I.

რამდენიმე ტიპი. რომელიმეს
გამოყენება დამოკიდებულია
მიერთებული მონიტორის
ტიპზე. ორი პირობა ამ DVI
მაერთებლებთან არის ერთმაგი
კავშირი და ორმაგი კავშირი.
ერთმაგი კავშირით მიერთება
უზრუნველყოფს 1920×1080 ვიდეო
რეზოლუციას. ორმაგი კავშირით
მიერთებისას, მეტი სიგნალების
გასაგზავნათ გვხვდება მეტი
ღეროები, და ვიღებთ უფრო
მეღალ რეზოლუციას, როგორიცაა
2560×1600. მაერთებლის ორი
DVI-D მხოლოდ ციფრული ვიდეო
მიერთებისთვის გამოიყენებგა.
DVI-I გამოიყენება როგორც
ციფრული, ასევე ანალოგური
მონიტორებისთვის, და იგი ყველაზე
გავრცელებულია. შედარებით
ნაკლებად გავრცელებულია
DVI-A, რომელიც ანალოგური
დაკავშირებისთვის გამოიყენება (და
არ არის ნაჩვენები გამოსახულებაზე
2.6 სხვა DVI მაერთებლის ტიპებთან
ერთად). გამოსახულება 2.7 უჩვენებს
DVI კაბელსა და VGA კაბელს.

გამოსახულება 2.6 DVI მაერთებლები

გამოსახულებად 2.7 DVI და VGA კაბელები

10
 ვიდეო პორტები

ფრთხილად იყავით მონიტორის ინსტალაციისას. მაგალითად, დარწმუნდით,

რომ ვიდეო პორტი მიესადაგება DVI მაერთებლის ტიპს მონიტორისათვის.
შესაძლებელია გადამყვანების შეძენა მონიტორთან ადაპტაციისთვის VGA
პორტით.

დისპლეიპორტი
დისპლეიპორტს, რომელიც
შექმნილია VESA-ს (ვიდეო
ელექტრონიკის სტანდარტების
ასოციაცია) მიერ, შეუძლია
გაგზავნოს და მიიღოს ვიდეო,
აუდიო, ან ორივე ტიპის
სიგნალები ერთდროულად. პორტი
განკუთვნილია ძირითადად
მოწყობილობების, მაგ.
კომპიუტერის მონიტორების,
ტელევიზორების და სახლის
თეატრების გამოყვანის მიზნით.
პასიური გადამყვანი გამოიყენება
ერთმაგი კავშირის DVI-ში ან
HDMI პორტში (შემდეგში იქნება
განხილული) გადაყვანისთვის.
თქვენ უნდა გამოიყენოთ აქტიური
გადამყვანი ორმაგი კავშირის DVI-
ში გადასაყვანად.
იმის გასაგებად, თუ რატომ არის
საჭირო აქტიური გადამყვანი, უნდა
გესმოდეთ განსხვავება აქტიურ და
პასიურ კაბელებს შორის. პასიური
კაბელი არ შეიცავს ჩიპს, რომელიც
აძლიერებს სიგნალებს, და აქტიური
კაბელი მას შეიცავს. აქტიური
კაბელი საშუალებას იძლევა
კაბელები უფრო თხელი იყოს და
მხარს უჭერს სიგნალის გაგზავნას
ფართოდ და უფრო სწრაფად,
ვიდრე პასიური კაბელები. აქტიური
და პასიური კაბელები გვხვდება
კომპიუტერულ ქსელებში და ვიდეო
სისტემებში.
მინი-დისპლეიპორტი
ასევე გვხვდება მობილურ
მოწყობილობებში. გამოსახულება
2.8 უჩვენებს დისპლეიპორტს და
კაბელს, რომელიც ამ პორტს
უკავშირდება.

გამოსახულება 2.8 დისპლეიპორტი

11
ვიდეო პორტები

HDMI
DVI-ს კიდევ ერთი განახლება არის მაღალი სიმკვეთრის მულტიმედიური
ინტერფეისი (HDMI), ციფრული ინტერფეისი, რომელსაც შეუძლია აუდიო
და ვიდეო გადაიტანოს ერთი და იმავე კაბელით. HDMI პორტები გვხვდება
საკაბელო ტელევიზიის მოწყობილობებზე, ტელევიზორებზე, ვიდეო
ადაპტერებზე, ლეპტოპებზე, დესკტოპებზე და პლანშეტებზე. მცირე ზომის
მინი-HDMI ან მიკრო-HDMI მაერთეებლები გამოიყენება ფოტოაპარატებზე,
პლანშეტებზე და სმარტფონებზე. ცხრილი 2.1 აღწერს განსხვავებულ HDMI
პორტებს.

ცხრილი 2.1 HDMI პორტები

HDMI
აღწერა
მაერთებლის ტიპი

A 19-ღეროიანი პორტი ტელევიზორზე ან

პერსონალურ კომპიუტერზე, რომელსაც
შესაძლოა ქონდეს 1-ლი კატეგორიის
(სტანდარტის) ან მე-2 კატეგორიის (მაღალი
სიჩქარის) კაბელი მიერთებული

B 29-ღეროიანი პორტი, რომელიც ძალიან

მაღალი რეზოლუციის ეკრანებზე გამოიყენება

C 19-ღეროიანი მინი-HDMI პორტი (2.42 მმ×10.42

მმ) რომელიც მობილურ მოწყობილობებზე
გვხვდება

D 19-ღეროიანი მიკრო-HDMI პორტი (2.8 მმ×6.4

მმ) რომელიც მობილურ მოწყობილობებზე
გვხვდება

12
 ვიდეო პორტები

გამოსახულება 2.9 უჩვენებს ვიდეო ბარათს, რომლის გამოყენებაც

სათამაშო კომპიუტერებში (კომპიუტერი, რომელიც ძირითადად
ვიდეო თამაშებისთვის გამოიყენება) შეიძლება. ზედა ნაწილში არის
ორმაგი კავშირის DVI-D პორტი. ქვედა ნაწილში, მარცხნიდან მარჯვნივ
დისპლეიპორტი, HDMI პორტი, და ორმაგი კავშირის DVI-I პორტი.
გამოსახულება 2.10 უჩვენებს HDMI პორტს მინი-HDMI პორტთან ერთად
(შებრუნებული საპირისპირო მიმართულებით. ცხრილი 2.2 აჯამებს
კომპიუტერის მნიშვნელოვან ვიდეო პორტებს.

გამოსახულება 2.9 ვიდეო პორტები, მათ

შორის დისპლეიპორტი, HDMI პორტი, და
ორი DVI პორტი

გამოსახულება 2.10 HDMI და მინი-HDMI

პორტები

13
ვიდეო პორტები

ცხრილი 2.1 HDMI პორტები

ანალოგური,
გადაცემის გადააქვს კაბელის მაქს.
პორტის ტიპი ციფრული ან
სიჩქარეები აუდიო? სიგრძე
ორივე

VGA ანალოგური N/A არა სიტუაციის

შესაბამისად

DVI-D ციფრული ორმაგი არა 15 ფუტამდე(4.57მ)

კავშირის ეკრანის 1920x1200
7.92 გბ/წმ _მდე
რეზოლუციისთვის

DVI-I ორივე ერთმაგი არა არ არსებობს

ან ორმაგი სტანდარტი, თუმცა,
კავშირი ძირითადად 15 ფუტი
(4.57 მ) ეკრანის
1920×1200-მე
რეზოლუციისთვის

დისპლეიპორტი ციფრული 25.92 გბ/წმ დიახ 9.8 ფუტი (3მ)

პასიურისთვის და
108 ფუტი (32მ)
აქტიურისთვის

HDMI ციფრული 48 გბ/წმ დიახ არ არსებობს

სტანდარტი, თუმცა,
ძირითადად 16
ფუტი (4.88 მ)
სტანდარტული
კაბელისთვის და 49
ფუტამდე (14.9
მ) მაღალი
სიჩქარის,
კარგი ხარისხის
კაბელისთვის და
მაერთებლებისთვის

შენიშვნა: Thunderbolt, Lightning, და USB კაბელებს ასევე შეუძლიათ

ვიდეო სიგნალების გადატანა; ეს პორტები და კაბელები განხილულია
“მრავალმიზნობრივი პორტების” ნაწილში, ამ თავში.

14
 ვიდეო პორტები

მაღალი სიჩქარის ციფრული შინაარსის დაცვა (HDCP)

პლაგიატობის თავიდან ასაცილებლად, ზოგიერთი ვენდორი ახორციელებს
მაღალი სიჩქარის ციფრული შინაარსის დაცვის (HDCP) ფუნქციას DVI,
დისპლეიპორტსა, და HDMI პორტებზე. HDCP, რომელიც Intel-ის ციფრული
უფლებების მართვის (DRM) სპეციფიკაციის ნაწილია, შექმნილია
დაპატენტებული ნივთის დასაცავად. ანუ, თუ თქვენ იყენებთ Apple MacBook-ს
რომელსაც ეს ფუნქცია აქვს, თქვენ გარედან ვერ ჩართავთ კანონიერად
შეძენილ ფილმს, თუ ამისთვის შეერთების კაბელი არ არის HDCP კაბელი.

კოაქსიალური კაბელი
მაერთებელი, რომელიც დაკავშირებულია ვიდეო, თუმცა უფრო მეტად
საკაბელო ტელევიზიასთან, წარმოადგენს Bayonet Neill–Concelman (BNC)
მაერთებელს. BNC მაერთებელი გამოიყენება კოაქსიალურ კაბელთან
და გვხვდება ვიდეო ქსელებში, როგორიცაა სკოლა, სადაც ბევრი
ტელევიზორი ერთ სადისტრიბუციო ცენტრს უკავშირდება, ან სახლი, სადაც
სატელევიზიო არხების ჩვენებას საკაბელო მომწოდებელი უზრუნველყოფს.
BNC მაერთებელს აქვს ცენტრული გამტარი, რომელიც გადის შტეფსელის
როზეტაში და აკრავს იზოლაცია. იზოლაციის გარედან აკრავს სპილენძის
ლენტის საფარი, მეტალის კილიტა ან ორივე, ცენტრულის გამტარის
ელექტრომაგნიტური დაბრკოლებისგან (EMI) დასაცავად. გამტარის გარეთ
არსებული მეტალი შემოჭდობილია კაბელზე ისე, რომ გამტარი ერთ ადგილას
გააჩეროს, როგორც ეს ნაჩვენებია გამოსახულებაზე 2.11. გამოსახულება
2.12 უჩვენებს BNC მაერთებლის წინა მხარეს, რომელიც უკვე ჩამოცმულია
კოაქსიალურ კაბელზე.

გამოსახულება 2.11 კოაქსიალური

კაბელი BNC მაერთებლით

გამოსახულება 2.12 BNC

მაერთებელი

15
ვიდეო პორტები

გამოსახულება 2.13 უჩვენებს ორ პოპულარულ კოაქსიალურ მაერთებლებს:

BNC და F. დაუკვირდით, რომ BNC მაერთებელს აქვს ჩანაჭერის მქონე
გვერდები იმისათვის, რათა შემობრუნდეს და ჩაჯდეს მიმღებ მაერთებელში.
F მაერთებელი მარტივად ეხრახნება მიმღებ მაერთებელს. ცხრილში 2.3
ჩამოთვლილია კოაქსიალური კაბელების ტიპები.

გამოსახულება 2.13 კოაქსიალური BNC

და F მაერთებლები

ცხრილი 2.1 HDMI პორტები

კოაქსიალური
აღწერა
კაბელის ტიპები

RG-6* ეს არის კაბელის ტიპი, რომელიც ყველაზე ნაკლებად

სავარაუდოა, გამოიყენებოდეს ქსელში. ეს არის 75-ომი
კაბელი, რომელიც საკაბელო ტელევიზიის, სატელიტური
თეფშის და სახლის სახურავის ანტენის სიგნალების
განაწილებას უზრუნველყოფს. იგი უკეთ დაცვადია, ვიდრე
RG59, ამიტომ უფრო განიერი დიამტრი აქვს. ჩვეული
მანძილებია 1000 ფუტიდან (305 მ) 1500 ფუტამდე (457 მ). მას
შეუძლია 2200 მჰც-მდე სიხშირეების გადატანა.

RG59 75-ომის ამ ტიპის კაბელი არ გამოიყენება ლოკალურ

ქსელში (LAN), მაგრამ გამოიყენება ვიდეო ინსტალაციებისას.
ჩვეული მანძილებია 750 ფუტიდან (225 მ) 1000 ფუტამდე (305
მ). მას შეუძლია 1000 მჰც-მდე სიხშირეების გადატანა.

*RG ნიშნავს რადიო სიხშირეს.

16
 ვიდეო პორტები

თუ სხვადასხვა წინაღობის კოაქსიალური კაბელები ერთმანეთს

მიუერთდება, სიგნალი დაიკარგება. კოაქსიალური კაბელი ფასდება
იმის მიხედვით, გამოიყენება იგი ინტერიერის ან ექსტერიერის სივრცეში.
ინსტალაციისთვის გამოიყენეთ შესაფერისი კაბელის ტიპი. ფრთხილად
იყავით კაბელის გადაღუნვისას. თუ გამოიყენებთ კაბელის და მაერთებლის
სწორ ტიპს, მაგრამ მაინც რაღაც პრობლემაა, ძირითად შემთხვევაში ეს იმის
გამოა, რომ კოაქსიალური მაერტბელი კარგად არ არის მიერთებული.

ვიდეო ადაპტერები და გადამყვანები

შესაძლებელია გადამყვანების შეძენა ვიდეო პორტებისთვის. მაგალითად,
გამოსახულება 2.14 უჩვენებს DVI-დან HDMI-ში გადაყვანის ადაპტერს (ორივეს
დაბოლოვება ხილვადია). გამოსახულება 2.15 უჩვენებს DVI-დან VGA-ში
გადაყვანის ადაპტერს.

გამოსახულება 2.14 DVI-დან გამოსახულება 2.15 DVI-დან

HDMI-ში გადაყვანის ადაპტერი VGA-ში გადაყვანის ადაპტერი

მრავალმიზნობრივი პორტები

ზოგიერთი პორტები/კაბელები, მათ შორის USB 2.0, USB 3.0, USB-C, Thunderbolt,
და Lightning, შესაძლოა გამოიყენებოდეს მრავალ მოწყობილობაზე. USB პორტი
სავარაუდოდ ყველაზე ცნობადია ადამიანებისთვის, თუმცა Thunderbolt და Lightning
პორტები ასევე მრავალმიზნობრივ პორტებად მიიჩნევა. მოდით, გავიგოთ მეტი ამ
პორტებზე.

17
ვიდეო პორტები
USB პორტები
USB განიმარტება როგორც
უნივერსალური სერიული სალტე
და წარმოადგენს ერთ-ერთ
ყველაზე პოპულარულ პორტს
დესკტოპ კომპიუტერებსა და
ლეპტოპებში. USB პორტი
საშუალებას აძლევს 127-მდე
დაკავშირებულ მოწყობილობას
გადასცეს 10 გბ/წმ (10 მილიარდი
ბიტი წამში) ან 20 გბ/წმ სიჩქარით.
მოწყობილობები, რომლებიც USB
პორტს უკავშირდებიან, მოიცავს
პრინტერებს, სკანერებს, მაუსებს,
გამოსახულება 2.16 USB პორტები
კლავიატურებს, ჯოისტიკებს,
ოპტიკურ დისკწამყვანებს,
ლენტურ ამძრავებს, გეიმპადებს,
კამერებს, სპიკერებს, ტელეფონებს,
ვიდეო ტელეფონებს, მონაცემთა
ხელთათმანებს და დიგიტაიზერებს.
დამატებითი პორტები ხანდახან
გვხვდება კომპიუტერის
პროცესორის წინა მხარეს ან
მობილური მოწყობილობის
გვერდითა მხარეს. გამოსახულება
2.16 უჩვენებს ზოგიერთ USB პორტს.
18

USB ვერსიები
USB პორტების სამი ძირითადი
ვერსია არსებობს: 1.0/1.1, 2.0
(მაღალი სიჩქარის), და 3.0 (სუპერ
სჩქარის). USB 1.0 მუშაობს 1.5 მბ/წმ
და 12
მბ/წმ სიჩქარეებზე; USB 2.0
მუშაობს 480 მბ/წმ-მდე სიჩქარეზე.
USB 3.0 მხარს უჭერს გადაცემას 5
გბ/წმ-მდე. USB 3.0 პორტი, რომელიც
ისევ ერგება ძველ მოწყობილობებსა
და კაბელებს, ლურჯი ფერისაა.
USB 3.1 ხელმისაწვდომია USB
Gen 1-სა და USB Gen 2-ში. მაშინ,
როდესაც Gen 1 ტიპი მხარს უჭერს
გადაცემის სიჩქარეს 5 გბ/წმ-მდე,
USB 3.1 Gen 2 ზრდის სიჩქარეს 10
გბ/წმ-მდე, არის უკუთავსებადი წინა
ვერსიებთან, იძლევა მეტ ენერგიას
და მისი პორტები შეფერილია მუქ
ცისფრად. USB 3.2 სტანდარტი,
უახლესი სტანდარტი ამჟამად,
მხარს უჭერს 5 გბ/წმ-ს ორ ზოლს
ან 10 გბ/წმ-ს ორ ზოლს. USB 3.2
პორტს ესჭიროება USB C-ტიპის
გამოსახულება 2.17 USB ვერსიები,
სიჩქარეები, და სიმბოლები
19
ვიდეო პორტები
(ზოგჯერ მოიხსენიება როგორც
USB-C) კაბელი და მხარს უჭერს 20
გბ/წმ-მდე მონაცემთა გადატანის
სიხშირეებს. გაითვალისწინეთ, რომ
USB 3.x სიჩქარის მისაღწევად, უნდა
გამოიყენებოდეს 3.x მოწყობილობა,
3.x პორტი, და USB-C კაბელი. 1 და
2 ვერსიის კაბელები იყენებენ 4
სადენს. 3.0 ვერსიის კაბელი იყენებს
9 ან 11 სადენს.
3.1 და 3.2 ვერსიის C-ტიპის
კაბელებს 24 სადენი აქვთ.
გამოსახულება 2.17 უჩვენებს
განსხვავებულ USB ვერსიებს
და სიჩქარის სიმბოლოებს.
გაითვალისწინეთ, რომ არ
არის აუცილებელი, პორტს
ჰქონდეს იარლიყი, და ხანდახან,
კომპიუტერის ან დედაპლატის
ტექნიკური მახასიათებლების
დათვალიერება ერთადერთი
გზაა პორტის სიჩქარის
განსაზღვრისთვის.
ვიდეო პორტები

USB-ის მიერ სიმძლავრის მიწოდება (USB-PD)

USB პორტებს შეუძლიათ მიაწოდონ მოწყობილობებს 5 ვ 500 მა-ზე 2.5
ვატი სიმძლავრისთვის, 2.0 ვერიის შედმდეგ. უახლეს USB სტანდარტს,
„სიმძლავრის მიწოდება“ (Power Delivery) (PD ანუ USB-PD), შეუძლია მიაწოდოს
20 ვ 5-ზე 100 ვატი სიმძლავრისათვის. სტანდარტს აქვს სიმძლავრის
მიწოდების 5 დონე: 10 ვტ, 18 ვტ 36 ვტ, 60 ვტ, და 100 ვტ.

USB კაბელები
თითოეულ USB სტანდარტს აქვს კაბელის მაქსიმალური სიგრძე:
• ვერსია 1.0/1.1: 9.8 ფუტი (3 მ)
• ვერსია 2.0: 16.4 ფუტი (5 მ)
• ვერსია 3.x: 9.8 ფუტი (3 მ)
ეს სტანდარტები მოცემულია იმისთვის, რომ მოწყობილობებმა
გამართულად იმუშაონ. USB კაბელები შესაძლოა იყოს ამ მახასაითებლებზე
უფრო გრძელი, თუმცა მათ შესაძლოა ისევე კარგად არ იმუშაონ.
თუ USB პორტი მოწყობილობას სიმძლავრეს აწვდის, მაშინ კაბელის
მაქსიმალური სიგრძე მცირდება. მაგალითად, თუ USB 2.0 PD მოწყობილობა
გამოიყენება, კაბელის მაქსიმალური სიგრძე ნაკლებია 13 ფუტზე (4 მ).
თუ USB 3.1 PD მოწყობილობა გამოიყენება USB C-ტიპის კაბელით, მაშინ
კაბელის სიგრძე უნდა იყოს 3,3 ფუზე ნაკლები (1 მ). PD მოწყობილობას
C-ტიპის კაბელი სჭირდება, მაგრამ PD-ს ყველა პორტი ან კაბელი არ უჭერს
მხარს.
ძველ პორტებთან, ხანდახან USB-ის დამაგრძელებელი კაბელია საჭირო.
გამოსახულება 2.18 უჩვენებს კაბელს, რომელიც სტანდარტული USB კაბელის
დაგრძელებისთვის გამოიყენება.

გამოსახულება 2.18 USB-ის დამაგრძელებელი

კაბელი

20

USB მაერთებლები
USB პორტები არის აღმავალი
ან დაღმავალი. აღმავალი პორტი
გამოიყენება კომპიუტერის ან
სხვა ჰაბის დასაკავშირებლად.
USB მოწყობილობა, როგორიცაა
პრინტერი ან ფლეშ მეხსიერება,
დაღმავალ პორტს უკავშირდება.
დაღმავალი პორტები ჩვეულებრივ
ცნობილია, როგორც USB A-ტიპის
და USB B-ტიპის. სტანდარტუ
USB კაბელლს აქვს A-ტიპის
გამოსახულება 2.19 USB-ის A-ტიპის და B-ტიპის
მაერთებლები
USB C-ტიპის მაერთებელი
უახლესი მაერთებელია და მალე
A-ტიპის და B-ტიპის მაერთებლებს
ჩაანაცვლებს. შესაძლებელია
ადაპტერის გამოყენება შედარებით
ძველ მოწყობილობებთან, C-ტიპის
მაერთებლის მიერთებისთვის.
ბევრი USB 3.0 პორტი C-ტიპის
მაერთებელია, თუმცა არ არის
აუცლებელი, რომ ასე იყოს. USB 3.1-
ს (Gen 2) და USB 3.2-ს ესაჭიროებათ
21
ვიდეო პორტები
შემოსაწვდომი მაერტბელი ერთ
ბოლოში და B-ტიპის შემოსაწვდომი
მაერთებელი მეორე ბოლოში.
კომპიუტერზე არსებული პორტი
A-ტიპის პორტია. A-ტიპის
მაერთებელი ჯდება A-ტიპის
პორტში. B-ტიპის მაერთებელი
უერთდება B-ტიპის პორტს USB
მოწყობილობაზე. გამოსახულება
2.19 უჩვენებს A-ტიპის და B-ტიპის
მაერთებლებს.
USB C-ტიპის მაერთებელი.
გამოსახულება 2.20 უჩვენებს
USB C-ტიპის მაერთებელს და
კაბელს. დაუკვირდით USB C-ტიპის
მაერთებელს გამოსახულებაზე
2.21, და ნახავთ, რომ მაერთებელი
კაბელის მიერთება შესაძლებელია
USB-C პორტზე, წაღმაც და
უკუღმაც (მაერთებელს არ აქვს
მიმართულება).
ვიდეო პორტები

გამოსახულება 2.20 USB C-ტიპის მაერთებელი და კაბელი

გამოსახულება 2.21 USB-C კაბელი და მაერთებელი

USB-ის ალტერნატიული რეჟიმი

ზოგიერთი USB პორტი მხარს უჭერს სხვა ტიპების არა-USB მონაცემებს, როგორიცაა
დისპლეიპორტის, HDMI-ის, Thunderbolt-ის, Mobile High-Definition Link (MHL)-ის, და PCIe-ის ვიდეოს
და აუდიოს, USB C-ტიპის კაბელის საშუალებით. ალტერნატიული რეჟიმი აქტიურდება USB-PD
პროტოკოლის საშუალებით. ალტერნატიული რეჟიმი ასევე მხარს უჭერს არა-USB მონაცემების
გაგზავნას USB მონაცემებთან ერთად. მაგალითად, გააქტიურებული ალტერნატიული რეჟიმით
ვიდეოს უწყვეტად გაგზავნა შესაძლებელია USB მონაცემების გაგზავნის პარალელელურად.

22
 ვიდეო პორტები

მინი-USB და მიკრო-USB
ორი მცირე ზომის USB ზომის
პორტი, რომლებიც პორტატულ
მოწყობილობებზე გამოიყენება,
როგორიცაა ჰაბები, გარე მყარი
დისკები, ციფრული კამერები, და
სმარტფონები არის მინი-USB და
მიკრო-USB პორტები. არსებობს ამ
შედარებით მცირე USB პორტების
რამდენიმე ტიპი: მინი-A, მინი-AB,
მიკრო-B, და მიკრო-AB. მინი-AB
და მიკრო-AB პორტები ერგება
მინი-A/მიკრო-A ან მინი-B/მიკრო-B
კაბელის ბოლოებს. გამოსახულება
2.22 უჩვენებს სტანდარტული
A-ტიპის USB კაბელს, რომელიც
უერთდება კომპიუტერის პორტს
მინი- და მიკრო-USB კაბელებისგან
განსხვავებით, რომლებიც მობილურ
მოწყობილობებთან გამოიყენება.
გამოსახულება 2.23 უჩვენებს
USB 3.0 მიკრო-B პორტს და
მაერთებელს.

გამოსახულება 2.22 მიკრო-USB, მინი-USB, და USB A-ტიპის

კაბელები

გამოსახულება 2.23 USB 3.0 მიკრო-B პორტი და მაერთებელი

23
ვიდეო პორტები

USB ჰაბები
USB პორტს შეიძლება ჰქონდეს
ერთზე მეტი მოწყობილობა
მიერთებული USB ჰაბის
მეშვეობით. ბევრი ჰაბი მუშაობს
ორი სიმძლავრის რეჟიმით—
თვითსიმძლავრით და სალტით—
და ჰაბს შესაძლოა ჰქონდეს
ჩართვის კონტროლი, რომელიც
შესაფერის რეჟიმზე უნდა დაყენდეს.
თვითსიმძლავრიან ჰაბს გარედან
კვების ბლოკი უკავშირდება.
სალტიან ჰაბს კვების ბლოკი
არ უკავშირდება. მას შემდეგ,
რაც USB მოწყობილობებზე
მიერთებული ჰაბი დაიტესტება,
შესაძლებელია ჰაბიდან კვების
ბლოკის მოხსნა და მოწყობილობის
ხელახლა შემოწმება. თუ ყოველი
მიერთებული მოწყობილობა
გამართულად იმუშავებს, ჰაბის
კვების ბლოკი გამოერთებულ
მდგომარეობაში უნდა დარჩეს.
გამოსახულება 2.24 უჩვენებს USB
ჰაბის დაკავშირებადობას, და
გამოსახულება 2.25 უჩვენებს USB
კაბელის მიერთების წესებს.

გამოსახულება 2.24 USB ჰაბის დაკავშირებადობა

გამოსახულება 2.25 USB კაბელის მიერთების წესები

24
 ვიდეო პორტები

USB პორტებს ყოველთვის შეერთებულ მდგომარეობაში.

შეეძლოთ ენერგიის
მიწოდება, ენერგიის არმქონე
მოწყობილობებისთვის, მაგალითად
როგორიცაა ფლეშ მეხსიერება.
დამუხტვის USB პორტი არის
პორტი, რომელიც შექმნილია
მიერთებული მოწყობილობებისთვის
ენერგიის მიწოდებისა და მათი
დამუხტვისთვის. გაითვალისწინეთ,
არ ხდება ყოველი USB
მოწყობილობის დამუხტვა
ძილის რეჟიმში დამუხტვის USB
პორტი, მოწყობილობას მუხტავს
მაშინაც კი, თუ კომპიუტერი
გამორთულია. იხილეთ
კომპიუტერული მოწყობილობის
სპეციფიკაციები რათა გაიგოთ,
გააჩნია თუ არა USB პორტს ეს
ფუნქცია. ცხრილი 2.4 შეაჯამებს
USB სიჩქარეებს, პორტის ფერებს
დაალტერნატიულ სახელებს.

ცხრილი 2.4 USB პორტების შეჯამება

გადაცემის
პორტის ალტერნატიული
მაქსიმალური პორტის ფერი
ტიპი სახელი
სიჩქარე

USB 1.x 1.5 და 12 მბ/წმ ძირითადად დაბალი სიჩქარე

თეთრი და სრული სიჩქარე

USB 2.0 480 მბ/წმ შავი მაღალი სიჩქარე

USB 3.0 5 გბ/წმ ცისფერი სუპერსიჩქარე

USB 3.1 5 გბ/წმ ცისფერი სუპერსიჩქარე

Gen 1

USB 3.1 10 გბ/წმ მუქი ცისფერი სუპერსიჩქარე+

Gen 2

USB 3.2 20 გბ/წმ ამჟამად არ ამჟამად არ

არსებობს არსებობს

USB N/A ყვითელი, N/A

ძილის სტაფილოსფერი
რეჟიმში და წითელი
დამუხტვა

25
ვიდეო პორტები

USB მოწყობილობების უსაფრთხოდ გამოერთება

USB მოწყობილობის გამოერთებისას, არ გამოაძროთ იგი მარტივად პორტიდან. ამის

ნაცვლად, დააწკაპეთ Safely Remove Hardware სიმბოლოზე (Windows 7) ან Safely Remove
Hardware and Eject Media (Windows 8/10) სიმბოლოზე შეტყობინებების სივრცეში და აირჩიეთ
ის USB მოწყობილობა, რომლის გამოერთებაც გსურთ. Mac-ის შემთხვევაში, მარჯვენა
დაკლიკებით აირჩიეთ დესკტოპის სიმბოლო და შეარჩიეთ Eject x (x წარმოადგენს
მოწყობილობის სახელს) ან ჩამოიტანეთ დესკტოპის სიმბოლო ნაგვის ყუთში. Ubuntu Linux-ის
შემთხვევაში, მოძებნეთ მოწყობილობა Files-ებში ან File Explorer-ში. დააწკაპეთ პატარა
ამომგდებ სიმბოლოს ან მარჯვენა დაწკაპებით მოწყობილობის სახელს, და აირჩიეთ Eject.
ოპერაციული სისტემა მოახდენს რეაგირებას, როდესაც მოწყობილობის გამოერთება
უსაფრთხო იქნება.

USB გადამყვანები
გადამყვანებს შეუძლიათ USB პორტის გადაყვანა განსხვავებული ტიპის
მაერთებელში (ან პირიქით), როგორიცაა PS/2 მაუსის ან კლავიატურის
მაერთებელი ან მინი-DIN (იხილეთ გამოსახულება 2.26). გამოსახულება
2.27 უჩვენებს USB-დან ეთერნეტში გადამყვანს, რომელიც გამოიყენება
მოწყობილობასთან დასაკავშირებლად, როგორიცაა პლანშეტი, რომელსაც
USB პორტი აქვს, და რომელიც სადენიან ეთერნეტ ქსელში გადაიყვანება.
გამოსახულება 2.28 უჩვენებს USB მაერთებლების კომპლექტს, რომელთა
შეძენა შესაძლებელია როგორც კომპლექტი, და მოიცავს USB A-დან USB B-ში
გადამყვანს.

გამოსახულება 2.26 USB-დან PS/2-ში მაუსის და კლავიატურის

გადამყვანი

26
 ვიდეო პორტები

გამოსახულება 2.27 USB-დან ეთერნეტში გადამყვანი

გამოსახულება 2.28 USB გადამყვანების ნაკრები

27
ვიდეო პორტები

დამატებითი USB პორტების ინსტალაცია

ხანდახან ადამიანებს უფრო მეტი USB პორტები სურთ და არ უნდათ
კიდევ ერთი ჰაბის დამატება. ბევრი დედაპლატა უჭერს მხარს ორი ან მეტი
USB პორტის დამატებას იმ კაბელის გამოყენებით, რომელიც შიდა USB
მაერთებელს უკავშირდება დედაპლატზე, და რომელიც ასევე ცნობილია,
როგორც USB-ს გამანაწილებელი საცმი. პორტები მაგრდება გაფართოების
ბუდეს სივრცეში, თუმცა მათ არ გააჩნიათ ბარათი, რომელიც ჩამაგრება
გაფართოების ბუდეში. დედაპლატს ასეთი ღერობი რომც ჰქონდეს, პორტების
და კაბელების ნაწილების შეძენა დამატებით იქნებოდა საჭირო.
გამოსახულება 2.29 უჩვენებს USB პორტებს, რომლებიც დედაპლატს
უერთდება.

გამოსახულება 2.29 დამატებითი

USB პორტების ინსტალაცია

Thunderbolt
განახლებული მრავალმიზნობრივი
პორტი, რომელიც იყენებს
დისფლეიპორტის ვიდეო პორტს
წარმოადგენს Thunderbolt პორტს.
Thunderbolt-ის ინტერფეისი შექიმნა
Intel-ის მიერ Apple-ის დახმარებით.
Apple-ის კომპიუტერებზე
გამოყენებული Thunderbolt პორტი
იგივე მაერთებელია, როგორც მინი-
დისფლეიპორტი; თუმცა, Thunderbolt
3 იყენებს USB C-ტიპის მაერთებელს,
რაც ამ თავში, ზემოთ არის
განხილული “USB მაერთებლების”
ნაწილში. Thunderbolt 3 არის Thunder-
bolt-ის პირველი ვერსია, რომელიც
მხარს უჭერს USB-ს. ვიდეო
სიგნალების გადატანასთან ერთად,
Thunderbolt კაბელის გამოყენება
ასევე შესაძლებელია სიმძლავრის,
აუდიო, ვიდეო და მონაცემთა
გადატანა გარე დამახსოვრების
მოწყობილობებში, 40 გბ/წმ-მდე
სიჩქარით. გამოსახულება 2.30
უჩვენებს Thunderbolt-ის პორტსა
და კაბელს. ხელახლა გადახედეთ
გამოსახულებებს 2.20 და 2.21
C-ტიპის მაერთებლის და კაბელის
სანახავად, რომლებსაც Thunderbolt
3 იყენებს.

28
 ვიდეო პორტები

გამოსახულება 2.30 Thunderbolt-ის კაბელი და პორტი

შეუძლია Thunderbolt 3 მოწყობილობას იმუშაოს USB-C პორტში?

შესაძლოა Thunderbolt 3 მოწყობილობამ არ იმუშაოს მაშინაც კი, თუ იგი USB-C პორტს უერთდება.
თუ მოწყობილობა იმუშავებს, იგი USB-C-ს სიჩქარით იმუშავებს. საერთო ჯამში, USB-C
მოწყობილობებს შეუძლიათ იფუნქციონირონ და დაუკავშირდნენ Thunderbolt 3 პორტს.

29
ვიდეო პორტები
Lightning
ბოლო მრავალმიზნობრივი პორტი,
რომელსაც განვიხილავთ არის
Lightning პორტი და დაკავშირებული
კაბელი. Lightning პორტი, რომელიც
შექმნილია Apple-ის მიერ, არის
8-ღეროიანი პორტი, რომელიც
ღებულობს კაბელს ორივე
მხრიდან (ანუ შესაძლებელია
კაბელის ამობრუნება). Lightning
პორტს შეუძლია მონაცემთა და
სიმძლავრის გადატანა მობილური
მოწყობილობებიდან სხვა
მოწყობილობებზე, როგორიცაა
კამერები, გარე მონიტორები
და გარე დამახსოვრების
მოწყობილობები. ადაპტერის/
მაერთებლის გამოყენებით
გამოსახულება 2.31 Lightning კაბელი
შესაძლებელია კაბელს მიეცეს
საშუალება, გამოიყენებოდეს ძველ
Apple 30-ღეროიან მაერთებელთან,
USB-სთან, HDMI-სთან, VGA-სთან,
ან SD ბარათებთან. Lightning პორტი
მხარს უჭერს USB მონაცემთა და
US-ის დამუხტვას, თუმცა Light-
ning პორტი ან კაბელი არ არიან
ურთიერთშენაცვლებადი USB-
C-სთან. გაითვალისწინეთ, რომ
MacBook კომპიუტერებს აქვთ USB-C,
და არა Lightning მაერთებლები.
გამოსახულება 2.31 უჩვენებს Light-
ning კაბელს. ცხრილი 2.5 უჩვენებს
სამი მრავალმიზნობრივი პორტების
შედარებას.
30
 ვიდეო პორტები

ცხრილი 2.5 მრავალმიზნობრივი პორტების შედარება

გადაცემის
პორტის კონექტორის
მაქსიმალური პლატფორმა არ გადააქვს
ტიპი ტიპი
სიჩქარე

USB 3.2 20 გბ/წმ USB გვხვდება Ap- მონაცემები

C-ტიპი ple-სა და პერს. და სიმძლავრე
24-ღეროიანი კომპიუტერებზე
შექცევადი
მაერთებელი

Thunder- 40 გბ/წმ USB Intel-სა და მონაცემები

bolt 3 C-ტიპის Apple-ის მიერ და სიმძლავრე
24-ღეროიანი შექმნილი
შექცევადი
მაერთებელი

Lightning ახორციელებს 8-ღეროიანი Apple-ს მონაცემები

სიჩქარეს შექცევადი მფლობელობაში და სიმძლავრე
USB 3.0-მდე მაერთებელი
შესაფერისი
ადაპტერით

31
აუდიო პორტები
აუდიოდაფა ციფრულ
კომპიუტერულ სიგნალებს ხმად,
და ხმას ციფრულ კომპიუტერულ
სიგნალად აქცევს. ხმის პორტები
ჩვეულებრივ ინტეგრირებულია
დედაპლატში, მაგრამ ზოგიერთს
სურს უკეთესი ხმა, და ამიტომ
ისინი ამატებენ დაფას. ყველაზე
გავრცელებული ხმის პორტები
მოიცავს პორტს მიკროფონისთვის,
MP3 ფლეერისთვის, ან სხვა აუდიო
მოწყობილობისთვის, და ერთ ან მეტ
პორტს სპიკერებისთვის. პორტებს
შეუძლიათ მიიღონ ანალოგური ან
ციფრული სიგნალები. (იხილეთ
გამოსახულება 2.3 რათა ნახოთ
განსხვავება ანალოგურ და ციფრულ
სიგნალებს შორის.)
ტრადიციული ანალოგური
აუდიო პორტები 3.5 მმ-ა (იხილეთ
გამოსახულება 2.32). უახლესი
Sony/Phillips-ის ციფრული
ინტერფეისის (S/PDIF) შიგა/
გამოსახულება 2.32 აუდიოდაფის
პორტები
გარე პორტები, მარცხენა მხარეს
გამოსახულებაზე 2.32, გამოიყენება
სხვადასხვა მოწყობილობებთან
დასაკავშირებლად, როგორებიცაა
ციფრული აუდიო ფირის ფლეერი/
ჩამწერი, DVD ფლეერი/ჩამწერი,
და გარე დისკის ფლეერი/
ჩამწერი. რასებობს S/PDIF
მაერთებლების ორი ძირითადი
ტიპი: RCA ჯეკი (მარცხნიდან ბოლო
პორტი), რომელიც გამოიყენება
კოაქსიალურ კაბელთან
დასაკავშირებლად და ოპტიკურ-
ბოჭკოვანი პორტი TOSLINK-ის
კაბელთან დასაკავშირებლად
(ორი ოპტიკური პორტი RCA ჯეკის
გვერდით, გამოსახულებაზე 2.32).
აუდიოდაფები პოპულარულია,
რადგან ადამიანებს სურთ იმაზე
უკეთესი ხმის ხარისხი, ვიდრე ამას
დედაპლატში ინტეგრირებული
პორტები იძლევა.
32
გარე SATA(eSATA) პორტები
7-ღეროაინი უსიმძლავრო
გარე AT მიერთება, ანუ გარე
SATA პორტი გამოიყენება გარე
დამახსოვრების მოწყობილობებთან
დასაკავშირებლად, როგორიცაა
მყარი დისკწამყვანი ან ოპტიკური
დისკწამყვანი, და ძირითადად,
გვხვდება ლეპტოპებზე. SATA-ს
შეუძლია გადაიტანოს მონაცემები
600 მბ/წმ-ში. მოწყობილობებს
შეუძლიათ დაკავშირება მაქსიმუმ
დაახლოებით 6.6 ფუტზე (2 მ).
შიგა დისკწამყვანის მწყობრიდან
გამოსვლის შემთხვევაში, გარე SA-
TA-ზე ან USB პორტზე მიერთებული
გარე დისკწამყვანის გამოყენება
შეიძლება სისტემის ჩასართავად და
უწესივრობების აღმოსაჩენად.
გარე SATA პორტის ვარიაციას
გარე SATAp პორტი წარმოადგენს,
რომელიც ასევე ცნობილია,
როგორც გარე SATA/USB, ან
სიმძლავრის გადამცემი გარე SATA.
ამ ვარიაციას შეუძლია მიიღოს გარე
SATA ან USB კაბელები და მიაწვდის
ენერგიას როდესაც საჭიროა.
გამოსახულება 2.33 უჩვენებს
სტანდარტულ გარე SATA პორტს
და გარე SATAp (გარე SATA/USB
კომბინაციას) პორტს.

გამოსახულება 2.33 გარე SATA და გარე

SATAp პორტები

33
ქსელური პორტები
ქსელური პორტი გამოიყენება
იმისათვის, რომ მოწყობილობები,
როგორიცაა კომპიუტერი და
პრინტერი, დაუკავშიროს ქსელს.
ქსელური პორტის ყველაზე
გავრცელებული ტიპია ეთერნეტის
პორტი. ქსელის კაბელი უერთდება
ეთერნეტის პორტს იმისათის, რათა
კომპიუტერული მოწყობილობა
დაუკავშირდეს სადენიან ქსელს.
ქსელურ პორტს ძირითადად NIC-ს
(ქსელური ინტერფეისული ნაბეჭდი
დაფა/მაერთებელი) უწოდებენ.
ეთერნეტის ადაპტერები
ან დედაპლატები შეიცავს
რეგისტრირებულ ჯეკს-45, ანუ
RJ-45-ს, პორტს, რომელიც ჰგავს
RJ-11 ტელეფონის ჯეკს (იხილეთ
გამოსაუხლება 2.34). RJ-45
მაერთებელს 8 გამტარი აქვს
(სადენი) 4-ის ნაცვლად. ახალ
ტექნიკოსებს ხშირად ეშლებათ
RJ-11 პორტები RJ-45 ქსელის
ჯეკებში ან მაერთებლებში. კარგად
დაუკვირდით მაერთებლებს
განსხვავების დასანახად.
RJ-11 მაერთებელი მარცხენა
მხარესაა.

გამოსახულება 2.34 RJ-11 და RJ-45

მაერთებლები

34
 ქსელური პორტები

RJ-45 ეთერნეტის პორტის ნახვა ასევე შესაძლებელია გარე დამახსოვრების

მოწყობილობებზე, პრინტერებზე, ინტერნეტის მოდემებზე და სხვა ქსელურ
მოწყობილობებზე.
გამოსახულება 2.35 უჩვენებს ეთერნეტ NIC-ს RJ-45 პორტთან ერთად.

გამოსახულება 2.35 RJ-45 ეთერნეტის

პორტი

ეთერნეტის პორტის სიმბოლოები

ეთერნეტის პორტს შესაძლოა არ ჰქონდეს რაიმე

სიმბოლო პორტის ზედა ნაწილში, ან შეიძლება ჰქონდეს

ამათგან რომელიმე:

35
მოდემი და სერიული პორტები
მოდულატორი/დემოდულატორი,
ანუ მოდემი, უკავშირდება
კომპიუტერს ტელეფონის ხაზით.
მოდემი შეიძლება იყოს შიგა ან
გარე. შიგა მოდემი არის ადაპტერი,
რომელსაც აქვს ერთი ან ორი RJ-11
ტელეფონის კეჯის მაერთებელი.
გარე მოდემი არის ცალკე
მოწყობილობა, რომელიც ზის
კომპიუტერს გარეთ და უერთდება
9-ღეროიან სერიულ პორტს ან
გამოსახულება 2.36 შიგა მოდემი ორი
RJ-11 პორტით
სერიული პორტები 9-ღეროაინი
შემოსაწვდომი პორტებია, და
ისინი ძველ დედაპლატებზე,
ქსელის აპარატურაზე, და მათ
შორის პროექტორებზეც გვხვდება.
ამ ტიპის პორტი დღეს იშვიათად
გვხვდება. სერიულ პორტებს
ასევე DB-9 ან RS-232 პორტებს
უწოდებენ. გამოსახულება 2.37
უჩვენებს DB-9 სერიულ პორტებს
ძველ კომპიუტერზე. გამოსახულება
2.38 უჩვენებს სერიული კაბელის
USB პორტს. RJ-11 მაერთებელი,
რომელიც მონიშნულია, როგორც
Line არის კედლის ჯეკთან
მიერთებისთვის. RJ11 მაერთებელი,
რომელიც მონიშნულია, როგორც
Phone არის ტელეფონთან
მიერთებისთვის, საჭიროების
შემთხვევაში. გამოსახულება 2.36
უჩვენებს შიგა მოდემს ორი პორტით.
მაგალითს. DB-9 შემომწვდომი
მაერთებელი მიუერთდება DB-9
შემოსაწვდომ მაერთებელს
მოწყობილობაზე ან დედაპლატზე.
გამოსახულება 2.39 უჩვენებს USB-
დან სერიულ კაბელში გადამყვან
კაბელს, რომლის გამოყენებაც
შეიძლება დაგჭირდეთ გარე
მოდემის დასაკავშირებლად
თანამედროვე დედაპლატთან.
36
 მოდემი და სერიული პორტები

გამოსახულება 2.37 DB-9 სერიული

პორტი

გამოსახულება 2.38 სერიული კაბელის

ბოლოები

გამოსახულება 2.38 სერიული კაბელის

ბოლოები

37
ქსელის კაბელების მიერთება
ადამიანები, რომლებიც IT სფეროში მუშაობენ, აქვთ ყველა ტიპის
მოწყობილობა, მათ შორის კომპიუტერები, პრინტერები, სერვერები,
პროექტორები და ეკრანები, რომლებიც უკავშირდება ქსელს. ეს კარგი დროა
იმაში დასარწმუნებლად, თუ რომელი ტიპის კაბელი უნდა გამოიყენებოდეს.
ეთერნეტის, ბოჭკოვანი და კოაქსიალური კაბელები არის ხშირად
გამოყენებადი კაბელის ტიპები. გაითვალისწინეთ, რომ კოაქსიალურ
კაბელზე ვისაუბრეთ ვიდეო პორტების ნაწილში, მისი თავდაპირველი
გამოყენების გამო.

ეთერნეტის კაბელი
ეთერნეტი სადენიანი ქსელების
ყველზე გავრცელებული ტიპია,
რომელიც გვხვდება სახლებში და
კომპანიებში. ეთერნეტის კაბელი
უერთედება RJ-45 ეთერნეტის
პორტს. ქსელის კაბელის
ყველაზე გავრცელებული ტიპია
არაეკრანირებული ხვეული
წყვილი (UTP). UTP-ს აქვს სამი
გავრცელებული ტიპი: კატ. 5,
კატ. 5e, და კატ. 6. კატეგორია 7
ასევე არსებობს. კატ. კატეგორიის
შემოკლებული ვერსიაა.
UTP კაბელს აქვს 8 სადენი,
რომლებიც გადაჭდობილია
ერთმანეთზე, რადგან არ
მოხდეს ერთ სადენში გამავალი
მონაცემების მიერ მეზობელი
სადენის მონაცემების დაბრკოლება
რასაც ჯვარედინი დაბრკოლებ
აეწოდება. გამოსახულება 2.40
უჩვენებს კატ. 5e კაბელსა და
კატ. 6 კაბელს. შეამჩნევთ, რომ
კატ. 6 კაბელი უფრო თხელია.
გამოსახულება 2.6 უჩვენებს სამი
ტიპის კაბელების შედარებას. კატ.
5e არის კატ. 5-ის იდენტური, თუმცა
არა კაბელის გადაჭდობით. კატ.
5e-ს აქვს მეტი კაბელის გადაჭდობა
ჯვარედინი დაბრკოლების თავიდან
ასაცილებლად.

38
 ქსელის კაბელების მიერთება

გამოსახულება 2.40 კატ. 6 და კატ. 5e

კაბელები

ცხრილი 2.6 კატ. 5, 5e, და 6 კაბელების შედარება

ეთერნეტის გადაცემის
მანძილის
კაბელის მაქსიმალური გამტარუნარიანობა
შეზღუდვა
ტიპი სიჩქარე

კატ. 5 100 მბ/წმ 100 მჰც 328 ფუტი (100 მ)

კატ. 5e 1000 მბ/წმ, ან 1 100 მჰც 328 ფუტი (100 მ)

გბ/წმ

კატ. 6 1000 მბ/წმ, ან 1 250 მჰც 328 ფუტი (100 მ)

გბ/წმ

კატ. 6a 10,000 მბ/წმ, ან 500 მჰც 328 ფუტი (100 მ)

10 გბ/წმ

39
ქსელის კაბელების მიერთება
UTP-ის ალტერნატივას
ეკრანირებული ხვეული წყვილის
(STP) კაბელი წარმოადგენს,
რომელიც გამოიყენება წარმოებაში
და სხვა მკაცრ გარემოებებში,
რომელბშიც კაბელებს სჭირდებათ
ცოტა უფრო მეტი ფარი, რომ
მონაცემები ხელუხლებლად
იყოს შენარჩუნებული. ფარი
უზრუნველყოფილია კილიტათი,
რომელიც შემოხვეულია ყველა
კაბელის გარშემო, ასევე კაბელის
ყოველი ჯგუფის გარშემო, რაც STP
კაბელს უფრო სქელს ხდის UTP
კაბელთან შედარებით.
ორივე, UTP და STP კაბელები
იყენებს RJ-45 მაერთებლებს,
გამოსახულება 2.41 ეთერნეტის RJ-45 მაერთებელი
ბოლოვანათი
რომელთაც ერთ მხარეს
აქვთ ბოლოვანა (კუდი).
ეთერნეტის პორტიდან კაბელის
გამოერთებისას, დააწექით
ბოლოვანას კაბელის პორტიდან
გასათავისუფლებლად. კაბელის
მიერთებისას დარწმუნდით, რომ
კაბელის პოზიცია სწორად არის
შერჩეული და შემდეგ მიაწექით
კაბელს ძლიერად პორტისკენ
მანამ, სანამ პორტში ბოლოვანას
ჩაჯდომის ხმას (წკაპუნს) არ
გაიგონებთ. გამოსახულება 2.41
უჩვენებს ეთერნეტის კაბელის
მაერთებლის ზედა და ქვედა
მხარეს.
40

UTP ან STP კაბელების
განსაკუთრებული ტიპია პლენუმ
(ცეცხლმედეგი) კაბელი.
პლენუმი არის შენობის საჰაერო
მიმოქცევის სივრცე გათბობისა და
კონდიცირების სისტემებისთვის.
პლენუმ კაბელი დამუშავებულია
ტეფლონით ან ალტერნატიული
ცეცხლშემაკავებელი მასალებით,
ხანძრის გაჩენის რისკის
შემცირების მიზნით. პლენუმ კაბელი
წარმოქმნის ჩვეულებრივ ქსელურ
კაბელზე ნაკლებ კვამლს წვისას და
ნაკლებად მომწამვლელია.
პლენუმ კაბელის ალტერნატივას
პოლივინილქლორიდის (PVC)
კაბელი წარმოადგენს, რომელსაც
აკრავს კაბელის პლასტიკური
იზოლაცია ან გარსაცმი. PVC
კაბელი პლენუმ კაბელზე იაფია,
და მას შესაძლოა დამატებული
ჰქონდეს ალის შემაკავებელი
ნაერთები, მისი შენობის კოდებთან
შესაბამისობის მიზნით. PVC-
გამოსახულება 2.42 ANSI/TIA/EIA T568A და T568AB
სადენების მიერთების სტანდარტები
41
ქსელის კაბელების მიერთება
ის მონტაჟი ჩვეულებრივ უფრო
მარტივია, ვიდრე პლენუმ კაბელის.
უწესივრობების გამოვლენასა
და აღმოფხვრაზე საჭირო დროის
დაზოგვის მიზნით, ბიზნესების
უმეტესობა ქსელის კაბელებს
ამონტაჟებს ANSI/TIA/EIA-568-A
ან 568-B (უმეტესად ნაჩვენები,
როგორც T568A და T568B ან
568A/B) სტანდარტის მიხედვით. ეს
სტანდარტები მიუთითებს, თუ რა
მანძილზე შეიძლება კაბელების
გაჭიმვა, როგორ უნდა მოხდეს მათი
მარკირება, მაერთბლის რომელი
ტიპები უნდა გამოიყენებოდეს და
ა.შ. გამოსახულება 2.42 უჩვენებს,
რომ მაერთებელზე არსებულ
შეფერილ სადენებს სპეციალური
თანმიმდევრობა უნდა ჰქონდეთ.
თავი 13, “ქსელების ინსტალაცია,”
უჩვენებს, თუ როგორ უნდა
განლაგდეს კაბელები T568A და
T568B სტანდარტების შესაბამისად.
ქსელის კაბელების მიერთება
ბოჭკოვანი კაბელი
ბოჭკოვანი კაბელი, რომელიც
ასევე ცნობილია, როგორც
ოპტიკუ-ბოჭკოვანი კაბელი,
დამზადებულია შუშისგან ან
პლასტიკური ბოჭკოსგან და მას
სინათლის პულსები გადააქვს.
ბოჭკოვანი კაბელი შეიძლება
გამოყენებულ იქნას სამუშაო
სადგურის სხვა მოწყობილობასთან
დასაკავშირებლად, მაგრამ
ინდუსტრიაში, ოპტიკურ-
ბოჭკოვანი კაბელის ყველაზე
გამოსახულება 2.43 ბოჭკოვანი მაერთებლები
არსებობს ბოჭკოვანი
მაერთებლების ბევრი
განსხვავებული ტიპი და
ზოგიერთ მათგანზე ვრცელდება
საკუთრების უფლება. ოთხი
ყველაზე გავრცელებული
მაერთებელი, რომელიც ოპტიკურ
ბოჭკოვან კაბელთან გამოიყენება
არის მექანიკური გადაცემის
რეგისტრირებული ჯეკი, ანუ MT-RJ
(ხშირია სახლის ინსტალაციებში),
სწორ წვერიანი (ST), სააბონენტო
მაერთებელი (SC), და Lucent
მაერთებელი (LC). გამოსახულება
2.44 უჩვენებს ამათგან სამ
მაერთებელს.
გავრცელებული გამოყენებაა
დააკავშიროს ქსელები, რომლებიც
კომპიუტერული/საკომუნიკაციო
ქსელების ხერხემალს ქმნიან,
დააკავშიროს ქსელები შენობებს
შორის, სერვისის მომწოდებლის
მაღალი სიჩქარის ქსელები, და
დაუკავშიროს სახლები სერვისის
მომწოდებლებს. გამოსახულება
2.43 უჩვენებს ბოჭკოვანი სვიჩის
მაერთებლებს. შეამჩნევთ, რომ
ბოჭკოები დაწყვილებულია.
ბოჭკოვანი კაბელის ორი
ძირითადი კლასიფიკაცია არსებობს
ერთმოდიანი და მრავალმოდიანი.
ერთმოდიან ბოჭკოვან კაბელს
მხოლოდ ერთი სინათლის სხივი
ეგზავნება. მრავალმოდიანი
ბოჭკოვანი კაბელის შემთხვევაში,
იგი უფლებას აძლვს მრავალი
სინათლის სიგნალს გაიგზავნონ
იგივე კაბელთან ერთად.
ცხრილი 2.7 არწერს ამ ორი
ტიპის მახასიათებლებს.
(გაითვალისწინეთ, რომ ბოჭკოვანი
კაბელის მაქსიმალური სიჩქარეები
იზრდება ტექნოლოგიის
ცვლილებასთან ერთად.)
42
 ქსელის კაბელების მიერთება

გამოსახულება 2.44 ოპტიკურ-ბოჭკოვანი

მაერთებელის ტიპები

ცხრილი 2.7 ბოჭკოვანი კაბელის სიჩქარე და გადაცემის

მახასიათებლები

ტიპი მახასიათებელი

ერთმოდიანი კლასიფიცირდება ბოჭკოვანი კაბელის

შიგთავსითა და გარე დაფარვით. მიღებული
ზომებია 8/125 -10/125 მიკრონი, სადაც პირველი
რიცხვი აღნიშნავს შიგთავსის ზომას, ხოლო
მეორე დაფარვის ზომას. ერთმოდიანი კაბელი
გამოიყენება 50 მილზე (80 კმ) მეტ დისტანციაზე,
100 გბ/წმ-ზე მეტი სიჩქარით.

მრავალმოდიანი ზომები მოიცავს 50/125 და 62.5/125 მიკრონს.

გამოიყენება 1 მილზე (2 კმ) მეტ მანძილზე და 10
გბ/წმ-მდე სიჩქარით. ST მაერთებლები უფრო
მეტად მრავალმოდიან ბოჭკოვან კაბელებთან
გამოიყენება, ვიდრე ერთმოდიანთან.

სწორი ბოჭკოვანი კაბელის ტიპის შერჩევა

მრავალმოდიანი კაბელი უფრო იაფია და უფრო ხშირად გამოიყენება, ვიდრე

ერთმოდიანი, ამასთან უკეთესია მოკლე მანძილზე დამონტაჟებისთვის; თუმცა,
ერთმოდიან კაბელებს შეუძლიათ სიგნალის გადატანა უფრო შორს ვიდრე
მრავალმოდიანს, და აქვს უმაღლესი გამტარუნარიანობა.

43
დედაპლატაზე ინტეგრირებული
პორტები
ინტეგრირებული დედაპლატა
უზრუნველყოფს გაფართოებას,
რადგან პორტები არის ჩაშენებული
და არ საჭიროებს ცალკეულ
გადამყვანებს. თუ დედაპლატს აქვს
USB, ქსელის, ხსმის, კლავიატურის,
მაუსის და ვიდეოს პორტები,
მაშინ სხვა ადაპტერებისთვისაც
გამოსახულება 2.45 დედაპლატზე ინტეგრირებული
პორტები
დედაპლატზე ინტეგრირებული
პორტები უფრო სწაფია ვიდრე
გაფართოების დაფაზე არსებული.
გაფართოების ბუდეებში არსბეული
ყველა ადაპტერი უფრო ნელა
მუშაობს, ვიდრე დედაპლატის
ნაწილები. ინტეგრირებული
დედაპლატის მქონე კომპიუტერების
ინსტალაცია გაცილების მარტივია,
ვინაიდან არ საჭიროებს ადაპტერის
ინსტალაციას ან პორტების
კონფიგურაციას. ჩვეულებრივ,
ინტეგრირებული დედაპლატის
მქონე სისტემებში ხარვეზების
აღმოჩენა და გადაწყვეტა უფრო
საკმარისი ადგილი რჩება.
სისტემაში არსებული გაფართოების
ბუდეების რაოდენობა
დამოკიდებულია დედაპლატის
მწარმოებელზე. გამოსახულება
2.45 უჩვენებს დედაპლატზე
ინტეგრირებულ პორტებს.
მარტივია, რადგან ნაწილები ერთსა
და იმავე დაფაზეა (პლატაზე).
დაბრკოლებას აქვს ადგილი
მაშინ, როდესაც ერთი პორტი არ
ფუნქციონირებს გამართულად და
გიწევთ ისეთი ადაპტერის დამატება,
რომელსაც მწყობრიდან გამოსული
პორტის იდენტური პორტი აქვს.
ამასთან, ადაპტერზე არსებული
პორტები შესაძლოა უფრო
მაღალი ხარისხის იყოს და მეტი
შესაძლებლობები ჰქონდეს, ვიდრე
ინტეგრირებულ პორტს. იხილეთ
გამოსახულება 2.46.
44
 დედაპლატაზე ინტეგრირებული პორტები

გამოსახულება 2.46 ადაპტერების უპირატესობები

45
პორტების გაცნობა
პორტების სწრაფად და ზუსტად ამოცნობა კომპიუტერის შეკეთებისას
კრიტიკული უნარია. ცხრილში 2.8 ჩამოთვლილია კომპიუტერის ყველაზე
გავრცელებული პორტები.

ცხრილი 2.8 გავრცელებული პორტები

პორტის ფერის გავრცელებული

პორტი გამოყენება
კოდი მაერთებელი

PS/2 მაუსი მაუსი მწვანე 6-ღეროიანი მინი-

DIN

PS/2 კლავიატურა იასამნისფერი 6-ღეროიანი მინი-

კლავიატურა DIN
VGA ვიდეო ანალოგური ლურჯი 3-მწკრივიანი
მონიტორისთვის 15-ღეროიანი
შემომწვდომი
D-ფარი ან მინი-
VGA პორტი

DVI Video DVI ციფრული თეთღი 3-მწკრივიანი 18-

ან ანალოგური ან 24-ღეროიანი
მონიტორისთვის შემომწვდომი
DVI, მინი-DVI, ან
მიკრო-DVI

DVI-D ვიდეო DVI თეთრი 3-მწკრივიანი 18-

ციფრული ან 24-ღეროიანი
მონიტორისთვის შემომწვდომი
DVI, მინი-DVI, ან
მიკრო-DVI

DVI-A ვიდეო DVI თეთრი 3-მწკრივიანი 18-

ანალოგური ან 24-ღეროიანი
მონიტორისთვის შემომწვდომი
DVI, მინი-DVI, ან
მიკრო-DVI

46
 პორტების გაცნობა

პორტის გავრცელებული
პორტი გამოყენება
ფერის კოდი მაერთებელი

HDMI ციფრული აუდიო და ვიდეო N/A 19- ან 29-ღეროიანი

მონიტორი მინი-HDMI, ან
მიკრო-HDMI

დისპლეი- ციფრული აუდიო და ვიდეო N/A 20-ღეოიანი

პორტი მონიტორი დისპლეიპორტი
ან მინი-
დისპლეიპორტი
USB მრავალმიზნობრივი პორტი შავი, USB A-ტიპის,
მონაცემების, ვიდეო, აუდიო ციდფერი, B-ტიპის, C-ტიპის,
და ენერგიისთვის მუქი ცისფერი მინი- USB, მიკრო-
ან წითელივ USB

Thunder- მრავალმიზნობრივი პორტი, N/A 20-ღეროიანი

bolt რომელსაც შეუძლია დისპლეიპორტი,
მონაცემების, ვიდეოს, მინი
აუდიოს და ენერგიის
დისპლეიპორტი,
გადატანა
ან USB C-ტიპის
მაერთებელი

Lightning მრავალმიზნობრივი N/A 8-ღეროიანი

პორტი Apple მაერთებელი
მოწყობილობებისთვის,
რომლესაც შეუძლია
მონაცემების და
ენერგიის გადატანა
აუდიო ანალოგური აუდიო ღია 1/8 ინჩიანი (3.5 მმ)
შეყვანა ვარდისფერი ჯეკი

47
პორტების გაცნობა

პორტის ფერის გავრცელებული

პორტი გამოყენება
კოდი მაერთებელი

აუდიო ანალოგური ხაზის დონის ღია ცისფერი 1/8 ინჩიანი (3.5 მმ)
აუდიო შეყვანა ჯეკი

აუდიო ანალოგური ხაზის ლაიმის მწვანე 1/8 ინჩიანი (3.5

დონის აუდიო გამოყვანა მმ) ჯეკი
ძირითადი სტერეო
სიგნალიდან

აუდიო ანალოგური ხაზის დონის ყავისფერი 1/8 ინჩიანი (3.5

აუდიო მარჯვნნიდან მმ) ჯეკი
მარცხენა სპიკერზე

S/PDIF აუდიო შეყვანა/გამოყვანა სტაფილოსფერი RCA ჯეკი

(კოაქსიალური)
ან TOSLINK
(ბოჭკოვანი)

RJ-45 UTP ეთერნეტის ქსელი N/A 8-გამტარიანი

RJ-11 შიგა/გარე მოდემი ან N/A 4-გამტარიანი

ტელეფონი

DB-9 RS-232 სერიული პორტი, N/A 9-ღეროიანი

რომლეიც გვხვდება პორტი
ძველ კომპიუტერებზე
და ზოგიერთ ქსელურ
მოწყობილობაზე
გარე გარე დამახსოვრების N/A 7-ღეროიანი
SATA მოწყობილობები არადამუხტვადი
პორტი

გარე გარე მოწყობილობები N/A კომბინირებული

SATAp გარე SATA/USB
პორტი

48
 პორტების გაცნობა

ცხრილში 2.9 მოცემულია ძველი კომპიუტერის ზოგიერთი პორტები,

რომლებიც კვლავ არის შესაძლებელი, რომ შეგხვდეთ, თუმცა ისინი აღარ
ეკუთვნიან A+ სერტიფიცირებას.

ცხრილი 2.9 ძველი პორტები

პორტის ფერის გავრცელებული

პორტი გამოყენება
კოდი მაერთებელი

Parallel პრინტერის, ფურის ბორდოსფერი ან 25-ღეროიანი

სარეზერვო ასლი მუქი ვარდისფერი შემომწვდომი
D-shell

S-Video კომპოზიტური ვიდეო ყვითელი 7-ღეროიანი

მოწყობილობა მინი-
DIN

თამაშების ჯოისტიკი ან MIDI ოქროსფერი 15-ღეროიანი

პორტი/MIDI მოწყობილობა შემომწვდომი
D-shell

49
უსადენო დაკავშირებადობა შეყვანის
მოწყობილობებისთვის
ბევრ შეყვანის მოწყობილობა,
როგორიცაა კლავიატურა, მაუსი,
გეიმპადი, სენსორული პანელი
და ყურსასმენები, უკავშირდება
უსადენოდ.
სადენის გარეშე
დასაკავშირებლად გამოყენებული
ტექნოლოგიები მოიცავს
ინფრაწითელ, რადიო, Bluetooth
და ახლო საველე კომუნიკაციას
(NFC). ბევრ კომპიუტერულ
მოწყობილობას, განსაკუთრებით
სმარტფონს და სხვა მობილურ
მოწყობილობებს, ინტეგრირებული
აქვთ უკაბელო კავშირი; სხვა
შემთხვევაში, , მიმღებ-გადამცემი
დაკავშირებულია USB პორტთან,
კომპიუტერულ მოწყობილობასთან
კავშირის უზრუნველსაყოფად.
გამოსახულება 2.47 უჩვენებს
უსადენო პრეზენტაციის პულტს,
რომელიც კომპიუტერულ
მოწყობილობასთან და
პროექტორთან გამოიყენება.

გამოსახულება 2.47 უსადენო პრეზენტაციის პულტი

50
 ცხრილზე 2.10 შეჯამებულია უსადენო ტექნოლოგიები, რომლებიც შეყვანის
და გამოყვანის მოწყობილობებთან გამოიყენება.

ცხრილი 2.10 უსადენო შეყვანის/გამოყვანის ტექნოლოგიები

ტექნოლოგია აღწერა

ინფრაწითელი გამოიყენება ძალიან მცირე მანძილებზე. სხვა

(IR) ტექნოლოგიებზე იაფია.

რადიო მუშაობს 27 ან 900 მჰც-ზე, ან 2.4, 5, ან 60 გჰც რადიო

სიხშირეების დიაპაზონებზე. ინფრაწითელისგან
განსხვავებით, მუშაობს დიდ მანძილებზე.

Bluetooth მოიცავს 128-ბიტ უსაფრთხოებას და

მუშაობს 2.4 გჰც დიაპაზონზე. არსებობს
მოწყობილობის 3 კლასი დიაპაზონებით to 1.6
ფუტამდე (0.5 მ), 3 ფუტამდე (1 მ), 33 ფუტამდე
(10 მ), და 328 ფუტამდე (100 მ).
გაითვალისწინეთ, რომ Bluetooth 5
მხარს უჭერს ორ მოწყობილობას შორის
კავშირს 800 ფუტამდე (242 მ) მანძილზე.
შესაძლებელია 8 მოწყობილობამდე
დაკავშირება მმართველი/შემსრულებელი
სახის კავშირით, სადაც მხოლოდ ერთი
მოწყობილობაა მმართველი.

ახლო საველე გამოიყენება ტელეფონიდან ან კამერიდან

კომუნიკაცია დასაბეჭდად, ან მონაცემთა გადასაგზავნად
(NFC) ორ სმარტფონს შორის, რომლებიც ძალიან
ახლოს იმყოფებიან ერთმანეთთან (6 ინჩზე
[15.24 სმ] ნაკლები). ასევე გამოიყენება
გადახდის სისტემებშიც. მუშაობს 13.56 მჰც
დიაპაზონზე გადაცემის სიჩქარით 424 კბ/წმ-
მდე.

51
რბილი უნარები: შესაბამისი მიმართვების გამოყენება
ინტერნეტმა და მობილურმა
მოწყობილობებმა კომუნიკაციის
ახალი მეთოდები მოიტანა.
სოციალური მედიის დღევანდელ
სამყაროში, კომუნიკაცია
უფრო უშუალო ხდება,
ვინაიდან ადამიანები იყენებენ
კოლოკვიალიზმებს, სლენგებს,
და სხვა ენის ჩვევებს, ხშირად
არაპროფესიონალურს.
ამასთან, ზოგიერთი ადამიანი
რეგულარულად იყენებს
აკრონიმებს, როგორიცაა
HAGD (კარგ დღეს გისურვებ),
LOL (ხმამაღლა ვიცინი), BTW
(სხვატაშორის), NRN (არ
ინერვიულო), TYVM (დიდი
მადლობა), და YMMD (შენ დღე
გამიხალისე), ელ.ფოსტით,
ნოუთებით, ტექსტური მესიჯებით და
memo-ებით კომუნიკაციისას.
ბევრი ბიზნესი საბაზისო
საფუძვლებს უბრუნდება, როდესაც
საქმე კლიენტთა მომსახურებას
შეეხება, და ეს ბიზნესები თქვენგან,
როგორც IT პროფესიონალისგან,
პროფესიონალურ საკომუნიკაციო
მედოთებს ელიან. ადამიანები
IT დეპარტამენტისგან მეტად
პროფესიონალურ საკომუნიკაციო
უნარებს ელიან, და დახვეწილი
რბილი უნარები სწორედაც, რომ
მნიშვნელოვანია სამსახურში
აყვანის პროცესის დროს.
მაგალითად, IT პერსონალს
მოეთხოვება შესაფერისი
მიმართვების გამოყენება,
როგორიცაა ექიმო, ბატონო,
ქალბატონო, პროფესორო, IT-სთან
კავშირში არმყოფ პერსონალთან
საუბრისას, მათ შორის გარე
ვენდორებთან. სამუშაო გარემოში
უნდა გამოიყენოთ პიროვნების
წოდება, ბატონო ან ქალბატონო,
მანამ, სანამ ეს კონკრეტული
პიროვნება სხვანაირად არ გთხოვთ
მისთვის მიმართვას. გამოსახულება
2.48 უჩვენებს რამდენიმე მაგალითს.

• ქალბატონო, როგორც ვიცი, პრობლემა გაქვთ კომპიუტერთან

დაკავშირებით.
• რით შემიძლია დაგეხმაროთ, ბატონო?

გამოსახულება 2.48 სამსახურში, გამოიყენეთ

შესაფერისი მისალმებები

52