("Heal the world" là một dự án lắng nghe, tư vấn, chữa lành kết hợp Tarot

và Nhân số học do mình thực hiện từ tháng 6/2022. Nếu bạn cần người lắng
nghe hoặc tư vấn thì liên hệ FB mình nhé)

Hiệu ứng Pygmalion – Bạn sẽ

trở thành chính những gì bạn
nghĩ!
“Vui và buồn ở đời là tuần hoàn cả. Tất cả bí quyết của sự sống là biết tin tưởng và đợi chờ,
vì tin tưởng và chờ đợi thì cái gì mà...

Hùng Nguyễn
7 tháng 11 2016

“Vui và buồn ở đời là tuần hoàn cả. Tất cả bí quyết của sự sống là biết tin
tưởng và đợi chờ, vì tin tưởng và chờ đợi thì cái gì mà chẳng đến? Anh đọc
sách có còn nhớ chuyện Pygmalion không?…” – Trích “Thương Nhớ Mười
Hai” – Vũ Bằng.

Trong huyền thoại Hy Lạp cổ, Pygmalion là chàng hoàng tử xứ đảo Cyprus,
trầm lặng cô đơn và lãng mạn. Pygmalion đã đem hết tâm hồn mình để tạc
nên bức tượng một cô gái đẹp tuyệt vời, đặt tên là Galatea. Từ khi có
Galatea, Pygmalion vui sướng như có được người phụ nữ lý tưởng của đời
mình, người bầu bạn mà hằng ngày chàng âu yếm chuyện trò. Pygmalion
đem lòng yêu sâu sắc tác phẩm của chính mình và tha thiết khẩn cầu thần Vệ
Nữ ban cho Galatea hơi thở sự sống. Cảm động trước tài năng và tình yêu
chân thành của Pygmalion, nữ thần Tình Yêu đã hóa phép cho bức tượng ngà
biến thành người thật. Ước mơ toại nguyện, nàng Galatea xinh đẹp trở thành
vợ chàng và hai người sống hạnh phúc bên nhau đến trọn đời.

***

Dựa trên câu chuyện truyền thuyết xưa, Bernard Shaw viết kịch bản
Pygmalion năm 1913. Đến năm 1956, Pygmalion của Bernard Shaw được
chuyển thể thành vở nhạc kịch My Fair Lady, lập nên kỷ lục số lần công diễn
lâu nhất ở nhà hát Broadway bấy giờ. My Fair Lady sau đó được dựng thành
phim (1964), thu được thành công vang dội với ngôi sao huyền thoại Audrey
Hepburn trong vai chính, nàng Eliza Doolittle.

Trong phiên bản “Pygmalion” hiện đại của Bernard Shaw, giáo sư ngôn ngữ
Henry Higgins quả quyết rằng ông có thể rèn luyện chỉnh sửa cách ăn mặc và
giọng nói để “biến” cô gái bán hoa quê mùa Eliza trở thành một quý bà sang
trọng. Và ông đã thành công. Thế nhưng, theo như chính lời Eliza nói với
người bạn của Higgins, Pickering, không phải những gì cô được học hay làm
mà chính cách cô được đối xử như thế nào mới là điều mấu chốt quyết định:
“Anh thấy đó, thật ra thì, ngoài những thứ mà người ta có thể có được như
cách ăn mặc, cách nói năng hay những gì đại loại thế, sự khác biệt giữa một
quý bà và một cô gái bán hoa không phải ở cách cô ấy cư xử như thế nào mà
ở cách người ta đối xử với cô ấy ra sao. Em sẽ mãi là một cô gái bán hoa đối
với giáo sư Higgins, bởi vì ông ta chỉ luôn xem em như một cô gái bán hoa,
và sẽ mãi luôn như vậy, nhưng em biết rằng em có thể là một quý bà đối với
anh, bởi vì anh luôn trân trọng em như với một quý bà, và sẽ luôn như vậy”.

***

Hiệu ứng Pygmalion hay còn gọi là Self-fulfilling prophecy (lời tiên đoán tự
trở thành hiện thực) được xem như một bí quyết quan trọng trong quản lý
nhân sự. Nếu một người (hoặc chính ta) nghĩ ta thông minh hay ngu dốt hay
sao đó, họ sẽ đối xử với ta theo cách mà họ nghĩ. Nếu ta được đối xử như thể
ta thông minh hay ngu dốt hay sao đó, ta sẽ hành xử, và thậm chí trở thành
như thế. Do vậy, những “tiên cảm” ban đầu của người đó về ta đã trở thành
hiện thực! Tóm lại, một khi ý niệm đã hình thành, thậm chí ngay cả khi nó
không đúng với thực tế, chúng ta vẫn có khuynh hướng hành xử theo đó. Và
kỳ diệu thay, kết quả sẽ xảy ra đúng theo kỳ vọng đó, như thể có phép lạ!

Hiệu ứng Pygmalion được diễn giải qua bốn quá trình sau:

– Chúng ta hình thành kỳ vọng về con người hay sự kiện

– Chúng ta thể hiện kỳ vọng đó qua những tín hiệu giao tiếp, đối đãi…

– Người ta có khuynh hướng đáp lại những tín hiệu đó bằng cách điều chỉnh
cách cư xử của họ cho phù hợp

– Kết quả là kỳ vọng ban đầu trở thành hiện thực

Kết quả trở lại tác động vào kỳ vọng ban đầu, tăng cường niềm tin vào những
điều chúng ta đã nghĩ về con người/sự kiện đó. Bốn quá trình trên đây tạo
nên vòng tròn cho “lời tiên đoán tự trở thành hiện thực” (the circle of self-
fulfilling prophecies). Vòng lặp càng “quay” lại nhiều càng làm tăng cường
ảnh hưởng của nó. Điều này cũng giải thích phần nào cơ sở tâm lý cho “phép
lạ” trong bí quyết luật hấp dẫn (The Secret – Law of Attraction): những suy
nghĩ lạc quan, tích cực sẽ thu hút đến quanh ta những may mắn, hạnh phúc
và ngược lại, những suy nghĩ bi quan, tiêu cực thường dẫn đến những hậu
quả tuyệt vọng, “xui rủi” như một dạng tự kỷ ám thị.

“Cách tốt nhất để dự đoán tương lai là sáng tạo ra nó” – Peter F. Drucker

Hiệu ứng Pygmalion mang một ý nghĩa to lớn khi ứng dụng trong quản lý
nhân sự và giáo dục, nhất là đối với việc giáo dục các trẻ cá biệt. Người ta
thấy rằng nhân viên/học sinh có khuynh hướng thể hiện, hoàn thành công
việc tốt hơn khi được cấp trên/thầy giáo tôn trọng, kỳ vọng, tin tưởng. Đôi
khi người ta còn phân ra làm hai dạng: (1) Hiệu ứng Pygmalion – sức mạnh
của sự kỳ vọng của cấp trên đối với nhân viên (hay thầy giáo đối với học
sinh) và (2) hiệu ứng Galatea – sức mạnh của sự tự kỳ vọng (của nhân
viên/học sinh vào bản thân mình). Người ta cho rằng hiệu ứng Galatea (năng
lực của sự tự kỳ vọng) này còn thậm chí còn quan trọng hơn cả hiệu ứng
Pygmalion. Do đó, người thầy giáo giỏi phải là người biết truyền cho học trò
niềm tin và sự kỳ vọng vào bản thân mình.

“Treat a man as he is and he will remain as he is.

Treat a man as he can and should be and he will become as he can and
should be” – Goethe