MGA BATAYANG KONSEPTONG MAY KINALAMAN SA PAGBASA
5 MAKRONG KASANAYANG PANG WIKA
- PAGBASA, PAGSASALITA, PAKIKINIG,
PAGSUSULAT, PANONOOD
PAGBASA
- proseso ng pagtanggap at pagpapakahulugan sa
mga nakakodang impormasyon.
- proseso ng pag-aayos, pagkuha at pag-unawa ng
anumang uri at anyo ng imorpasyon o ideya.
- proseso ng pagkilala at pagtukoy sa mga
nakalimbag na salita o simbolo at kakayahan na
magbigkas.
IBA PANG KAHULUGAN NG PAGBASA
International Reading Association
- Ang pagbasa ay ang pagkuha ng kahulugan mula
sa mga nakatalang titik o simbolo.
FRANK SMITH “Reading Without Non-Sense
(1997)”
- Ang pagtatanong sa nakatalang teksto at ang
pag-unawa sa tekasto ay ang pagkuha ng sagot.
KENNET GOODMAN “Journal of the Reading
Specialist (1967)”
- Ang pagbasa ay isang psycholinguistic guessing
game ito ay nagdudulot ng interaksyon sa pagitan
ng wika at pag-iisip.
- Ang kakayahang manghula, bumuo ng hinuha o
prediksyon kaugnay sa tekstong binabasa.
AUSTERO et al.,
- pagkilala at pagkuha ng mga ideya at kaisipan sa
mga sagisag na nakalimbag upang mabigkas nang
pasalita.
WILLIAM MORRIS
- pagkilala sa kahulugan ng mga nakasulat na
salita.
WEBSTER DICTIONARY
- isang kilos o gawa ng isang taong bumabasa ng
aklat, sulatin at iba pa.
ANGELES, FELICIANA S.
- ang tiyak at maayos na pagkilala sa mga salita
upang makabuo ng kahulugan at kaisipan.
SILVEY
- binibigyan mo ng kahulugan at pagkilala ang mga
nakalimbag batay sa pagkakasulat.
Mc WHORTER
- kailangan ng sapat nap ag-iisip at pag-unawa sa
mga simbolong nakalimbag.
VILLAMIN (1999)
- isang susing nagbubukas ng pintuan tungo sa
pagtatamo ng kaalaman tungkol sa iba’t ibang
larangan.
KAHALAGAHAN NG PAGBASA
 Nagbabasa para sa kaligtasan.
 Pagbasa para makakuha ng impormasyon.
 Pagbasa para sa mga particular na
pangangailangan.
 Pagbasa para malibang.
 Susi ito sa pagtuklas ng mas malawan na
karunungan.
PROSESO NG PAGBASA: WILLIAM S. GRAY
PERSEPSYON - kakayahang bigkasin ang mga
nakalimbag.
KOMPREHENSYON - kakayahang unawain ang
mga kahulugan.
APLIKASYON - paghuhusga at emosyonal
INTEGRASYON - pag-aangkop sa buhay
PISYOLOHIKAL NA ASPETO NG PAGBASA
FIXATION - pagtitig ng mata upang kilalanin ang
teskto.
INTERFIXATION - paggalaw ng mat amula kaliwa,
pakanan o taas, ibaba.
RETURN SWEEPS - mula simula hanggang dulo ng
teksto.
REGRESSION - kailangan balik-balikan at suriin.
KOGNITIBONG PAGBASA
PAGKILALA (DECODING)- kinikilala muna at
binibigyang anyo.
PAG-UNAWA (KOMPREHENSYON)- habang
kinikilala ay inuunawa ang binabasa.
MGA TEORYA NG PAGBSA
BOTTOM UP - teksto patungo sa mambabasa.
Tinatawag din na “Data driven”.
TOP DOWN - mambabasa patungo sa teksto.
Tintawag din na “Conceptually driven”.
INTERACTIVE- kombinasyon ng bottom up at top
down/dalawang direksyon ng komprehensyon.
ISKEMA/SCHEMA- walang kahulugang taglay.
URI NG PAGBABASA AYON SA PAMAMARAAN AUDIENCE- tatanggap ng sulatin ng manunulat.

PAHAPYAW NA PAGBASA- bahagyang pagtingin o WIKA- pagsunod sa mga tuntuning pambalarila,

paghahanap ng mga tiyak a datos. palabaybayan, at pagbabantas.

MABILIS NA PAGBASA- pinaraanang pagbasa. MGA DATOS NA GAGAMITIN SA REAKSYONG PAPEL

PAARAL NA PAGBASA- ginagawa sa pagkuha ng PANGUNAHING DATOS- mga indibidwal, akdang

mahalagang detalye. pampanitikan, pribado o pampublikong
organisasyon, batas, dokumento, at iba pang
PAGSUSURING PAGBASA- mapanuring pag-iisip. orihinal na talaan.
PAMUNANG PAGBASA- binibigyang puna ang SEKONDARYANG DATOS- manuskrito,
loob at labas ng tekstong binabasa. ensayklopedya, magasin, dyaryo.
TEKNIK SA PGABASA PARAAN NG PAGSULAT GAMIT ANG MGA DATOS
SKIMMING- madaliang pagbasa/dapat o di dapat DIREKTANG SIPI- tuwirang kinopya o sinipi lahat
basahing mabuti. ng salita mula sa sanggunian.
SCANNING- hinahanap ang particular na PARAPHRASING- sasabihin ang nakuhang ideya at
impormasyon. gagamitan ng sariling salita.
CASUAL- pansamantalang pagbasa/pampalipas PAGBUBUOD- upang mailarawan ang
oras. pangkalahatang kaalaman.
COMPREHENSIVE- iniisa-isa ang bawat detalye at BAHAGI NG REAKSYONG PAPEL
layunin ang lubos na pagkatuto.
PANIMULA- pagpapakilala sa paksa.
CRITICAL- kawastuhan at katotohanan ng tekstong
binabasa. KATAWAN- isinnasaad ang nilalaman ng teksto.

PAMULING BASA- hindi nahihinto ang mga aral na WAKAS- pinakabuod o konklusyon ng teksto.
dulot.

BASANG-TALA- pagbabasa kasabay ng pagsusulat. MGA URI NG TEKSTO

KATANGIAN AT PROSESO NG MASINING NA PAGBABASA

IMPORMASYON
TWO WAY PROCESS- komunikasyon ng
mambabasa at may akda. Tinatawag na “Reader- - Nanghihikayat, Nagpapaliwanay, Naglalarawan,
response theory”. Nagbibigay impormasyon, Humahango sa iba pang
kaisipan.
VISUAL PROCESS- malinaw na paningin ay
malinaw na pagbabasa. TEKSTONG IMPORMATIBO

ACTIVE PROCESS- kumikilos ayon sa siglang - Ang impormasyon ay ang sistematikong

ibinibigay ng katawan, emosyon, at kakayahan. pagbubuo, paghahanat, at pag-uugnay ng mga
ideya.
LINGUISTIC SYSTEM- para maging magaan at
mabisa ang nakalimbag na kaisipan. - Ang tekstong impormatibo ay naglalahad ng
kaalaman, bagong paniniwala at mga
PRIOR KNOWLEDGE- nakaraang salalayan ng impormasyon.
mabisang pagbasa.
- Layunin maging daluyan ng makatotohanang
PAGSULAT NG REAKSYONG PAPEL impormasyon.
REAKSYONG PAPEL- isang uri ng sulatin na A. HANGUANG PRIMARYA
makapagbibigay ng sariling ideya at opinyon.
a. Mga indibidwal o awtoridad
MGA ELEMENTO SA PAGSULAT NG REAKSYONG PAPEL
b. Mga grupo o organisasyon
PAKSA- maaaring makuha mula sa reaksyon ng
tao sa kaniyang paligid. c. Mga kinagawiang kaugalian

LAYUNIN- pansariling pagpapahayag, pagbibigay d. Mga pampublikong kasulatan o dokumento

ng impormasyon.
B. HANGUANG SEKONDARYA

a. Mga aklat tulad ng diksyunaryo, yearbook,

almanac at atlas

b. Mga nalathalang artikulo

c. Mga tesis at disertasyon, at pag-aaral sa

feasibility

d. Mga monograp, manwal o polyeto at iba pa

C. HANGUANG ELEKTRONIKO

a. Internet

b. DVD, CD

TEKSTONG DESKRIPTIBO

- isang pagpapahayag ng mga impresyon o

kakintalang mikha ng pandama.

- tumutugon sa tanong na “Ano”

- lumilikha ng isang madetalyeng imahinasyon

DALAWANG URI NG PAGLALARAWAN

KARANIWAN

a. Literal at pangkaraniwang gumagamit ng

paglalarawan.

b. Obhetibo ang paglalahad ng konkretong

katangian ng mga impormasyon.

c. Payak at simple lamang ang paggamit ng salita

MASINING

a. Di-literal ang paglalarawan at ginagamitan ng

matalinhaga at idyomatikong pagpapahayag

b. Malayang nagagamit ang kaisipan at malikhaing

imahinasyon

c. Karaniwang pili ang ginagamit na salita