A.

N I DUNG :B S :
I CH N:
1) : Cho là s nguyên t , là s nguyên và là s t nhiên. Ta g i
th a và là s a trong khai tri n c a n u và
vi t hay .
* Ví d : Ta có vì và .
Chú ý 1.1. c: v i m i s nguyên t p.
Chú ý 1.2. N u a có s phân tích tiêu chu n thì :
; , ...,
2) Tính ch t: V i là các s nguyên, là s nguyên t thì:
+
+

+ ,d ng th c x y ra ch ng h n khi

+
+
II. B NÂNG S ONENT LEMMA - LTE)
c khi tìm hi u v B nâng s n trang b hai b quan tr ng sau.
1) B 2.1. Cho x và y là các s nguyên (không nh t thi n là m t s
Xét p là m t s nguyên t sao cho: (n,p) =1, p|(x y), p x; p y, t qu sau:

Ch ng minh.
Ta có p|(x y) hay x y ( mod p).
Ta suy ra: 0 ( mod p)
Mà u ph i ch ng minh.
ng h p n là m t s thì ta có b sau:
2) B 2.2. Cho x và y là các s nguyên (không nh t thi n là m t s
l . Xét p là m t s nguyên t th a mãn: (n,p) = 1, p| (x + y), p x, p y. K t qu sau.

Ch ng minh. Do x và y có th nguyên âm nên s d ng B c:

suy ra

Chú ý r ng khi n là m t s thì .

Chú ý 2.1.
1. C hai b i s nguyên t p (k c ng h p p = 2).
2. B 2.2 có th c ch ng minh tr c ti p b ng cách s d ng h ng th c:

và chú ý: p|x + y y x ( mod p).

 Chú ý 3.1.
1.Trong c u không c n gi thi t (n,p) = 1.
2.Trong gi thi t c nh lí trên thì p là s nguyên t l . Câu h t ra i sao trong
ch ng minh trên không th ng h p p = 2. Lý do ng minh trên xu t hi n h
s , và h này là s nguyên khi là ch khi p > 2.
V ng h p p = 2 ta có các k t qu sau:
c) nh lý 3.3. (LTE v i p = 2 - D ng 1). Cho x,y là hai s nguyên l và 4|( )

Ch ng minh.
ng h p n là s l , ta có v2(n) = 0 ng th i (n,p) = 1 (vì p = 2), p|4|x y và p x, p y. Theo
B 2.1 thì
i k t qu c nh lí.
ng h p n là s ch n, t c là v i b l , t c là v2(n) =

= (Theo B 2.1)
=

Vì x,y l nên ( mod 4), ( mod 4) v i m i s k.

( mod 4) , k = 1,2,3,..., t c là v i k = 1,2 1 ng
th i do 4|x y nên ta có x+y .

nh lí 3.3 thì n là s ng h p n là s n
thì ta có k t qu sau.
d) nh lý 3.4. (LTE v i p = 2 - D ng 2). Cho x,y là hai s nguyên l và n là s
ch n

Ch ng minh. Vì x,y là các s nguyên l nên 4|x2 y2. V i n là s n thì ta có th

vi t n = 2k.m v i m l , t c là v2(n) = k

v2 ( x 2 y 2 ) v2 (2k 1 ) (áp d nh lí 3.3 cho )

=
Chú ý 3.2.
1. Trong gi thi t c nh lí 3.3 và 3.4 thì x,y là các s nguyên l th a yêu c u p không là
a x,p cc a y nh lí 3.1 và 3.2.
2. u ki n 4|x y
v i k = 1,2 1 không c u ki nh lí 3.4 thì khi x,y l thì ta luôn
có áp d nh lí 3 nên không c thi t.
3. u ki n .
 V ys n nh nh t th bài là .
Nh n xét 1.2. Trong ví d trên, ta d dàng nh n ra là s áp d ng h p p = 2.
áp d phân bi u sau:
Ta th y 4 (2015-1) nên không th áp d nh lí 3.3.
2 nên n s là m 2, vì v y n s là s n, vì
v y th a mãn gi thi t c ng th i các gi thi t khác c c
th a mãn.
Ví d 1.3. (IMO Shortlist 1991). Tìm s k l n nh t th a mãn cc a

Gi i. t a = 1991 thì a là s nguyên t l

) 3.2)

nh lí 3.2 ta có nên

, mà nên

V y . c max k = a = 1991.
2) ng d ng tìm d ng vô h n c a bài toán chia h t
Ví d 2.1. Cho k là s is n th a mãn .
Gi i.
V i n l thì 2n nên không th chia h t cho 3 ( lo i ).
V i n ch t n = 2m v i 2n 1 = 4m 1. Áp d nh lí 3.1 ta có:
.
3k 4 m 1 thì v3 (4m 1) v3 (3k ) k hay v i .

V y v i .
Ví d 2.2. Ch ng minh t n t i vô h n s t nhiên n th a mãn .
Gi i.
G p nh ng d ng toán này thì ta c n ch ra m t trong các d ng c a n th a mãn: . Công
vi c bây gi là c n tìm ra m t d
u ki n d u "+" trong bi u th c cho ta m ng t nh lí 3.2. Ta nh n
th y , vì v y xây d "5". Bây gi ta ki u
ki n a,b,p c:

t c là suy ra
 Gi i.
Ta th y r ng k ph i là m t s , suy ra k 3. Th t v y, gi s k ch n, thì và
là các s t k t qu n u và ch n u 3|a và
3|b u này mâu thu n v i gi thi t (x,y) = 1.
Gi s t n t i m t s nguyên t p sao cho p|x+y p ph i là s l (vì n u p ch n thì x+y ch n
nên ch n, mà l nên mâu thu c:

Mà p|x + y nên nên , suy ra p=3

v i m là s ng h p:
m > 1. Ta có th ch ng minh quy n p r ng v i t t c s nguyên a
v ik t M = max{x,y}. Vì , ta có

mâu thu n v bài.

m=1 x + y = 3 nên x = 1,y = 2 (ho c x = 2,y = 1 .
Chú ý r ng nên

Giá tr k > 1 l duy nh t th a mãn b ng th c trên là k = 3 ta nh c n = 2.

V y n = 2 là giá tr c n tìm.
4) ng d ng ch ng minh các d ng bài toán s h c khác

Ví d 4.1: Tìm các s th a mãn là s nguyên.

Gi i:
Ta có và ho c 1.

-) N u thì v i .
ng h p không x y ra do không th a mãn còn
thì suy ra , lo i.)
2
Ta có n 1 n2 1 2n hay hay .

Theo B v b c LTE ta có (tiêu chu n 4).

t . Ta ch ng minh v i m i thì .
Th t v y:
+) N u thì 54 k 1 54 1 624 112 24 23 1 .

+) N u kh i hay thì kh
v i hay vì
 Cho s và . Ch ng minh r ng có ít nh t m c nguyên t l n
là t a .
i ch ng minh.