Professional Documents
Culture Documents
BÁO CÁO
MẠCH INVERTER
LỜI CẢM ƠN
L
ời đầu tiên em xin chân thành cảm ơn tất cả quí thầy/cô giáo đã
hướng dẫn và chỉ bảo hết sức tận tình trong thời gian em làm
Đồ án môn học vừa qua, đặc biệt là Viện Kỹ Thuật Hutech đã
tạo điều kiện thuận lợi nhất cho em hoàn thành đồ án này. Em
cũng vô cùng biết ơn Cô Võ Thị Bích Ngọc là
người trực tiếp hướng dẫn và chỉ bảo hết sức tận tình cho em hoàn
thành Đồ án Mạch INVERTER .
Vì đây là lần đầu làm đồ án và thiết kế thi công mạch, với kiến
thức và thời gian hạn chế nên sẽ không tránh khỏi những thiếu sót.
Với mong muốn học hỏi, em rất mong nhận được sự góp ý của
quý thầy, cô giáo chỉ bảo, hướng dẫn thêm để em rút kinh nghiệm
cho những đồ án tiếp theo được tốt hơn.
………………………..
1
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
1. Họ và tên sinh viên/ nhóm sinh viên được giao đề tài (sĩ số trong nhóm……):
(1)................................................................ MSSV: ………………… Lớp: ................
(2)................................................................ MSSV: ………………… Lớp: ................
(3)................................................................ MSSV: ………………… Lớp: ................
2. Tên đề tài : ....................................................................................................................
........................................................................................................................................
3. Các dữ liệu ban đầu : ...................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
4. Nội dung nhiệm vụ : .....................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
5. Kết quả tối thiểu phải có:
1) ....................................................................................................................................
2) ....................................................................................................................................
3) ....................................................................................................................................
4) ....................................................................................................................................
Ngày giao đề tài: ……./……../……… Ngày nộp báo cáo: ……./……../………
2
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
Ngày….tháng….năm 2022
Giáo viên hướng dẫn
3
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
MỤC LỤC
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỒ ÁN……………………………..………5
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT…………………………….....………….6
2.1 IC NE555…………………………………………………...……….......6
2.5. IRF840......................................................................................................15
3.1.1. Sơ đồ khối..........................................................................................18
4
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
Với sự tiến bộ của nhân loại, nhu cầu tiêu hao năng lượng ngày càng lớn,
chính vì vậy đã ra đời inverter. Inverter được biết như là công nghệ biến tần, là
một công nghệ được áp dụng rộng rãi trên các thiết bị điện lạnh. Công nghệ
inverter có thể biến dòng điện 1 chiều thành dòng điện xoay chiều, qua đó giúp
thiết bị kiểm soát được công suất hoạt động, tránh tiêu hao nhiều năng lượng khi
hoạt động. Chính vì thế nhiều loại inverter đã ra đời để phục vụ đời sống
Vì vậy, việc trang bị kiến thức inverter là một trong những lý do quan trọng
trong quá trình tìm hiểu công nghệ tự động hóa.
1.2 MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI
Điện tử được ứng dụng rộng rãi và phổ biến trong mọi lĩnh vực nên
với sinh viên học ngành kỹ thuật thì yêu cầu cần phải được trang bị kiến
thức điện, điện tử để có thể phân tích, thiết kế, thi công, lắp đặt và vận
hành, bảo trì, bảo dưỡng các thiết bị điện tử, dây chuyền sản xuất trong
công nghiệp.
Nhằm mục đích áp dụng kiến thức đã học lý thuyết môn kỹ thuật
điện tử vào trong thiết kế ứng dụng thực tế nên em quyết định chọn thực
hiện đề tài: “Thiết kế mạch Inverter”.
Với việc thực hiện đồ án môn học này cũng nhằm giúp em hiểu được
chức năng của các linh kiện dùng trong mạch, sự liên kết của chúng
trong việc thiết kế mạch điện tử và sử dụng các linh kiện điện tử.
Ngoài ra, việc thực hiện đồ án cũng giúp em hiểu được: cách tính
toán thiết kế mạch; biết sử dụng phần mềm Proteus để mô phỏng cũng
như thiết kế PCB cho mạch điện tử; biết cách kiểm tra một số vấn đề
linh kiện trong mạch khi có hư hỏng,…
5
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
2.1 IC NE555
Cấu tạo
Cấu tạo bên trong gồm có 3 điện trở được mắc nối tiếp để có thể chia
điện áp nguồn (Vcc) thành 3 phần giúp tạo nên một điện áp chuẩn. Điện
áp ⅓ Vcc sẽ được nối với chân dương của OP – AMP 1 và điện áp ⅔
Vcc còn lại sẽ được nối với chân âm của OP – AMP 2. Trong trường
hợp khi điện áp ở chân 2 nhỏ hơn ⅓ Vcc thì chân S= và lúc này FF kích
hoạt. Khi điện áp ở chân số 6 mà lớn hơn ⅔ Vcc thì chân R của FF= và
FF sẽ được reset.
Thông số kỹ thuật
Điện áp đầu vào: 4.5-16V
Dòng điện cung cấp : 10mA - 15mA
Điện áp logic ở mức cao : 0.5 - 15V
Điện áp logic ở mức thấp : 0.03 - 0.06V
Công suất lớn nhất là : 600mW
Nhiệt độ hoạt động: 0 – 70oC
IC NE555 là một mạch tích hợp của hãng CMOS sản xuất, là một linh kiện khá
phổ biến để tạo được xung PWM và có thể thay đổi tần số tùy thích. NE555 làm việc
với sơ đồ mạch đơn giản, điều chế được độ rộng xung. Vì vậy, NE555 được sử dụng
trong một loạt các bộ đếm thời gian, thế hệ xung, dao động và các ứng dụng.
6
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
NE555 có thể được sử dụng để cung cấp cho sự chậm trễ thời gian, như một dao động,
và như là một yếu tố flip-flop. Các dẫn xuất cung cấp lên đến bốn mạch thời gian trong
một gói.
Cấu trúc bên trong của NE555 nó tương đương với hơn 20 transitor, 15 điện
trở và 2 diode và còn phụ thuộc vào nhà sản xuất. Trong mạch tương đương có: đầu
vào kích thích, khối so sánh, khối điều khiển chức năng hay công suất đầu ra. Một số
đặc tính nữa của 555 là: Điện áp cung cấp nằm giữa trong khoảng từ 4V đến 16V,
dòng cung cấp từ 3 đến 6 mA.
Khi làm việc ở chế độ ổn định kép NE555 có thể hoạt động như một flip-flop,
nếu pin DIS không được kết nối và không sử dụng tụ điện.
Chế độ đơn ổn - ở chế độ này NE55 hoạt động như một nguồn phát xung.
Chế độ tự do – NE555 có thể hoạt động như một bộ tạo dao động.
Ứng dụng
Mạch điều chỉnh độ sáng bóng đèn
Mạch đèn led nhấp nháy
Mạch báo động âm thanh dùng SCR
Mạch báo nguồn điện
Mạch khóa nghiêng
Cảnh báo mắt điện
Máy nhịp điệu âm thanh
Máy nhịp điệu âm thanh
7
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
Trigio Smith
Dao 2 IC 555 trog thí nghiệm âm thanh
Mạch nhấp nháy 2 LED
2.2 ĐIỆN TRỞ
Điện trở là một đại lượng vật lý, được viết tắt là R với tên
tiếng anh là Resistor. Điện trở được định nghĩa là đại lượng đặc
trưng cho tính chất cản trở dòng điện của vật liệu.
8
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
Vạch màu thứ nhất: Chỉ giá trị hàng chục trong giá trị điện trở
Vạch màu thứ hai: Chỉ giá trị hàng đơn vị trong giá trị điện trở
Vạch màu thứ ba: Chỉ hệ số nhân với giá trị số mũ của 10 dùng
nhân với giá trị điện trở
Vạch màu thứ 4: Chỉ giá trị sai số của điện trở
Ví dụ: Điện trở màu vàng, cam, đỏ, ứng với chữ số là: 4,3,2. Hai
chữ số đầu tiên tạo số 43. Chữ số thứ 3 (2) là lũy thừa của 10. Cách tính
như sau: 43×10^2=4300Ω
Đối với điện trở 5 vạch màu:
9
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
Vạch màu thứ nhất: Chỉ giá trị hàng trăm trong giá trị điện
trở
Vạch màu thứ hai: Chỉ giá trị hàng chục trong giá trị điện trở
Vạch màu thứ ba: Chỉ giá trị hàng đơn vị trong giá trị điện
trở
Vạch màu thứ 4: Chỉ hệ số nhân với giá trị số mũ của
10 dùng nhân với giá trị điện trở
Vạch màu thứ 5: Chỉ giá trị sai số của điện trở
Ví dụ: Một điện trở có các vạch màu xanh dương, vàng, đỏ,
nâu, nâu, ứng với các chữ số là 6,4,2,1,1. Giá trị được tính như sau:
642×10^1±1%=6420Ω±1%
2.3 Transistor 2N2222
2N2222 là một trong những transistor được sử dụng rộng rãi trong các thiết bị
thương mại, các dự án giáo dục. Transistor có rất nhiều tính năng tốt chỉ trong kích
thước nhỏ. Ví dụ, dòng điện cực góp của transistor là 600mA, khá tốt để sử dụng nó
làm công tắc để điều khiển nhiều tải một lúc trong mạch điện tử. Công suất tiêu tán
cực góp tối đa của transistor là 625mW, nên transistor này rất lý tưởng để sử dụng
trong các giai đoạn khuếch đại âm thanh và như bộ khuếch đại đầu ra để điều khiển loa
âm thanh nhỏ. Điện áp cực đại phát ra của transistor là 40V, do đó người dùng có thể
sử dụng nó trong bất kỳ mạch nào hoạt động dưới 40V DC.
10
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
Cấu tạo
Transistor 2N2222 có cấu tạo gồm 3 lớp bán dẫn ghép với nhau thành 2
mối nối P-N, thuộc loại transistor nghịch NPN. Transistor 2N2222 được sản xuất
theo chuẩn TO92, thứ tự các chân từ trái qua phải: E B C.
Sơ đồ chân
Transistor 2N2222 có điện áp giới hạn lên tới Uce = 30V, dòng điện giới hạn
của Transistor 2N2222 Ic = 800mA. Hệ số khuếch đại hFE của Transistor 2N2222
lên đến 75.
Transistor 2N2222 có thể hoạt động ở dải nhiệt độ từ -55 oC ~ 150oC.
Transistor 2N2222 là một transistor công suất 500mW, tuy nhiên
Thông số kỹ thuật
Model: NPN – TO92
Điện áp cực đại: VCBO = 60V
VCEO = 30V
VEBO = 5V
Dòng điện cực đại: IC = 800mA
Nhiệt độ làm việc: -55oC ~ 150o
Nguyên lý hoạt động
Transistor ngược hay thuận có hoạt động khác nhau, khi xét về hoạt động
của transistor NPN theo sơ đồ:
11
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
Ta cấp một nguồn một chiều UCE vào hai cực C và E. Trong đó (+)
là nguồn vào cực C, (-) là nguồn vào cực E.
Cấp nguồn một chiều UBE đi qua công tắc và trở hạn dòng vào hai
cực B và E, trong đó cực (+) vào chân B và cực (-) vào chân E.
Khi công tắc mở, ta thấy rằng mặc dù hai cực C và E đã được cấp
điện nhưng vẫn không có dòng điện chạy qua, lúc này dòng IC = 0.
Khi công tắc đóng, mối P – N được phân cực thuận khi đó có dòng
điện chạy từ nguồn (+) UBE qua công tắc tới R hạn dòng và qua mối BE về cực
(-) tạo thành dòng IB.
Ngay khi dòng IB xuất hiện, lập tức dòng IC chạy qua mối CE làm
bóng đèn phát sáng, khi đó dòng IC mạnh gấp nhiều lần dòng IB.
Như vậy rõ ràng dòng IC hoàn toàn phụ thuộc vào dòng IB, khi đó
có công thức
IC = β.IB
Trong đó:
IC là là dòng chạy qua mối CE
IP là dòng chạy qua mối BE
βLà hệ số khuếch đại của transistor
Khi có điện UCE nhưng các điện tử và lỗ trống không thể vượt qua mối tiếp giáp
P-N để tạo thành dòng điện, khi xuất hiện dòng IBE do lớp bán dẫn P tại cực rất mỏng và
nồng độ pha tạp thấp, vì vậy số điện tử tự do từ lớp bán dẫn nhỏ trong số các điện tử đó
thế vào lỗ trống tạo thành dòng IB. Còn lại phần lớn số điện tử bị hút về phía cực C dưới
tác dụng của điện áp UCE tạo thành dòng ICE chạy qua transistor.
Đối với hoạt động của PNP:
12
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
Transistor PNP có hoạt động tương tự transistor NPN nhưng cực tính của các
nguồn điện UCE và UBE ngược lại. Dòng IC từ E sang C còn dòng IB đi từ E sang B.
Ứng dụng
Bộ tiền khuếch đại âm thanh
Các giai đoạn khuếch đại âm thanh
Chuyển đổi nhiều tải cùng lúc (Nhờ đầu ra 600mA trong một
gói TO-92 nhỏ)
Cặp Darlington
Mạch RF
Mạch cảm biến
2.4. ZENNER DIODE: “DIODE XUNG – 1N4148”
1N4148 la loại diode đóng cắt tốc độ cao, dòng điện, điện áp
thấp, được cấu tạo từ hai lớp tiếp xúc P-N.
Đây là loại diode có thời gian phục hồi nhanh. Đóng cắt được
các xung có tần số rất cao và các đường truyền tín hiệu xung trong
các mạch tín hiệu. 1N4148 không giống như các diode chỉnh lưu
thông thường. Ngoài nó có chức năng đóng cắt được tần số cao nó
còn có chức năng của của một diode thông thường. Nhưng thường
được sử dụng cho các mạch đóng cắt với tần số cao., hay để ngăn tín
hiệu ngược...với công suất rất thấp.
Thông số kỹ thuật
Điện áp ngược : 75V
Thời gian phục hồi : 4ns
Dòng điện thuận : 300mA
Công suất tiêu tán : 500mW
13
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
14
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
2.5. IRF840
IRF840 là MOSFET kênh N được đóng gói TO-220. Nó được thiết kế cho
các ứng dụng điện áp cao lên đến 500V với khả năng chuyển mạch tốc độ cao.
Nó có thể được sử dụng cho cả mục đích công tắc và khuếch đại. Là một công
tắc, nó có thể điều khiển tải tối đa 8A và tải lên tới 30A ở chế độ xung. Thiết bị
có thể được sử dụng trong nhiều ứng dụng điện áp cao như nguồn điện, bộ điều
khiển động cơ, UPS, … Ngoài ra IRF840 cũng có thể được kết nối và điều khiển
trực tiếp với đầu ra của mạch tích hợp.
Công suất tiêu tán tối đa là 125W do đó nó cũng có thể được sử dụng
trong các mạch khuếch đại âm thanh.
Thông số kỹ thuật
Loại gói: TO-220
Loại transistor: Kênh N
Điện áp tối đa từ cực máng đến cực nguồn: 500V
Điện áp tối đa từ cực cổng đến cực nguồn phải là: ± 20V
Dòng cực máng liên tục tối đalà: 8A
Dòng cực máng xung tối đa là: 32A
Công suất tiêu tán tối đa là: 125W
Điện áp tối thiểu cần thiết để dẫn: 2V đến 4V
Nhiệt độ lưu trữ và hoạt động phải là: -55 đến +150 độ C.
Sơ đồ chân
15
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
16
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
với định mức tối đa của nó. Điện áp tải tối đa mà IRF840 có thể xử lý là 500V
do đó không tải quá 400V. Dòng cực máng tối đa là 8A do đó không điều khiển
tải quá 6.4A và luôn vận hành transistor ở nhiệt độ trên -55 độ C. và dưới +150
độ C.
17
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
KHỐI NGUỒN
Khối nguồn
Chức năng cung cấp nguồn cho hệ thống mạch hoạt động.
Nếu ta cung cấp không đủ nguồn hoặc quá điện áp với các linh
kiện thì mạch có thể không hoạt động và bị hư hỏng.
Khối tải
Nhận nguồn từ khối nguồn để dẫn tới khối biến tần
Khối biến tần
thiết bị làm thay đổi tần số dòng điện đặt lên cuộn dây bên
trong động cơ và thông qua đó có thể điều khiển tốc độ động cơ
một cách vô cấp, không cần dùng đến các hộp số cơ khí. Biến tần
sử dụng các linh kiện bán dẫn để đóng ngắt tuần tự dòng điện đặt
vào các cuộn dây của động cơ để làm sinh ra từ trường xoay làm
quay động cơ.
Công tắc
Nhận tín hiệu tại ngõ ra của khối biến tần để tiến hành điều
khiển ngắt hay bật tải hoạt động.
Khối hiển thị
Nhận nhiệm vụ hiển thị từ khối biến tần truyền tới.
18
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
Inverter hoạt động dựa trên việc kiểm soát từng tần số dao động. Tùy theo
thiết kế của các bo mạch bên trong vì vậy nguyên lí hoạt động của nó cũng diễn
ra khá đơn giản.
Dòng điện xoay chiều được biến đổi thành nguồn điện 1 chiều. Quá trình
chuyển đổi này được thực hiện bởi bộ chỉnh lưu cầu và tụ điện. Lúc này, hệ số
công suất cosφ không phụ thuộc vào tải và có giá trị ≥ 0.96.
19
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
Sơ đồ mạch PCB
20
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
Sơ đồ mạch 3D
21
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
Sơ đồ thực tế
22
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
23
GVHD: Võ Thị Ngọc Bích Sinh viên: Trần Phan Mạnh Cường
2. Ths. Bùi Hữu Hiên – Giáo trình thực tập công nhân điện
tử - Đại học công nghệ HUTECH – 2016
Website
1. http://www.alldatasheet.com
2. https://machdienlythu.vn/tim-hieu-nguyen-tac-hoat-dong-ic-
khuechdai-thuat-toan-741/
3. https://automation.net.vn/The-gioi-cam-bien/Cam-bien-nhiet-do-la-
giChi-tiet-ve-khai-niem-nguyen-ly-hoat-dong-va-huong-dan-cach-
ungdung-cua-tung-loai-cam-bien-nhiet.html
4. https://www.christianlouboutinoutlets.org/cau-tao-cua-relay-5-
chan-vaung-dung/
5. https://html.alldatasheet.com/html-pdf/76165/MICROSEMI/
1N41481/819/2/1N4148-1.html
6. https://www.alldatasheet.com/datasheetpdf/pdf/354281/MCC/
2N3904.html
24