10/13/2022

Nội dung
 Caáu truùc chöông trình
LẬP TRÌNH TIỆN CNC • Các khai báo tổng quát đầu chương trình
HỆ FANUC • Các lệnh nội suy
• Các lệnh lập trình nâng cao
• Các chức năng đơn giản lập trình
• Bài tập tổng hợp

Maõ ñaàu baêng vaø cuoái baêng

Cấu trúc chương trình
Tieâu ñeà

Ñaàu baêng Baét ñaàu chöông trình • Maõ ñaàu baêng vaø cuoái baêng cuûa chöông
trình ñöôïc kyù hieäâu baèng %. Hai kyù hieäu
naøy khoâng xuaát hieäân treân maøn hình cuûa
Vuøng chöông Vuøng ghi chuù
trình maùy CNC, nhöng khi xuaát nhaäp chöông
trình töø maùy CNC ra ngoaøi hay ngöôïc laïi
Cuoái chöông trình
thì chuùng seõ ñöôïc duøng.

Soá cuûa chöông trình gia coâng

CNC
• Chöông trình trong heä FANUC ñöôïc ñaët teân baèng chöõ O
+ soá thöù töï chöông trình. Ngöôøi ta phaân loaïi caùc soá thöù töï
nhö sau:
• O0001 – O7999: Vuøng do ngöôøi duøng tuøy choïn
• O8000 - O8999: Vuøng do ngöôøi duøng coù baûo veä
• O9000 – O9999: Vuøng daønh cho nhaø saûn xuaát
• Baïn coù theå duøng baát cöù soá naøo mieãn laø naèm trong vuøng
cho pheùp.
• Neáu caàn vieát ghi chuù cho deã nhôù thì ñeå trong ngoaëc ñôn.
Thí duï
• O1001 (Progam A);
• Heä thoáng seõ ñoïc nhöng khoâng xöû lyù nhoùm töø trong ngoaëc
ñôn.
Soá thöù töï vaø block
• Soá thöù töï block N ñöôïc duøng cho deã truy xuaát
doøng leänh.
• Phaïm vi soá thöù töï: N1- N9999
• Neáu khoâng duøng soá thöù töï block thì cuõng khoâng
sao.
• Soá thöù töï block N khoâng ñöôïc ñöùng tröôùc soá
chöông trình O
• Neáu khoâng coù soá chöông trình, heäï thoáng laáy soá
thöù töï block ñaàu tieân ñeå ñaët teân chöông trình.
• Coù theå boû qua vieäc ñaùnh soá moät soá doøng leänh.

1
 10/13/2022

Caáu truùc cuûa moät block Caáu truùc moät töø leänh

Caùc ñòa chæ trong heä Fanuc Caùc ñòa chæ trong heä FANUC
Chöùc naêng Ñòa chæ YÙ nghóa

Soá chöông trình Soá chöông trình

Soá thöù töï Soá thöù töï
Chöùc naêng chuaån bò Chæ cheá ñoä di chuyeån duïng cuï

Töø leänh kích thöôùc Chæ ñòa chæ di chuyeån duïng cuï tôùi

Chæ toïa ñoä taâm cung troøn

Chæ baùn kính cung troøn
Löôïng chaïy dao Chæ löôïng chaïy dao

Toác ñoâï caét Chæ toác ñoä truïc chính

Dao caét Chæ soá duïng cuï vaø soá buø tröø
Chöùc naêng phuï Baät taét caùc cô caáu chaáp haønh
Chæ goùc xoay baøn maùy
Döøng cuoái haønh trình Chæ thôøi gian döøng maùy
Chöông trình caàn goïi Chæ soá cuûa chöông trình con

Soá laàn laëp laïi chöông Chæ soá laàn laëp chöông trình con
trình con

Tham soá Tham soá trong caùc chu trình laäp saün

Phaïm vi giaù trò caùc ñòa chæ

Phaïm vi giaù trò caùc ñòa chæ

2
 10/13/2022

Boû qua moät block coù ñieàu kieän Thí dụ

Khi gia công thép:
• Ñeå boû qua moät hay • .
nhieàu block duøng • N045 T01 M06 Có dung dịch trơn
daáu “/” ñaët ôû ñaàu .
• N050 G54 G90 S300 M03 T02 nguội
block. Heä thoáng seõ N045 T01 M06
boû qua block n naøy N050 G54 G90 S300 M03 T02 • N055 G00 X4.0 Y3.0 > Để Off
neáu treân panel ñieàu N055 G00 X4.0 Y3.0 • N060 G43 H01 Z0.1 / M08
khieån cuûa maùy CNC • . Khi gia công gang:
N060 G43 H01 Z0.1
baät ON coâng taéc Không cần dung
/ N065 M08
OPSKIP. Neáu ñeå dịch trơn nguội
OFF, block vaãn coù .
hieäâu köïc. > Bật ON

Thí dụ thử doa lỗ bằng cách dùng

Thí dụ
chương trình con
.
. N255 T04 M06 (2.3750 boring bar)
N045 T02 M06 N260 G54 G90 S450 M03
Khi gia công thép: N265 G00 X4.0 Y4.0
N050 G54 G90 M03 T03 N270 G43 H04 Z0.1 M08
S300 / S400 > Để Off N275 F2.5
N055 G00 X4.0 Y3.0 /N280 M98 P1000
Khi gia công gang: /N285 M98 P1000
N060 G43 H02 Z0.1 / M08 /N290 M98 P1000
N065 G81 R0.1 Z-0.5 F3.5 / > Bật ON /N295 M98 P1000
F4.5 N300 G86 R0.1 Z-1.0 F2.5
.
.

Keát thuùc chöông trình Chöông trình con

• Chöông trình CNC ñöôïc keát thuùc bôûi caùc maõ • Khi caàn gia coâng laëp laïi nhieàu laàn moät
leänh sau ñaây: maãu thì neân duøng bieåu dieãn maãu döôùi
• M02: Keát thuùc chöông trình chính daïng moät chöông trình con ñeå ñôn giaûn
• M30: Keát thuùc vaø trôû veà ñaàu chöông trình vòeâc laäp trình.
chính
• Moät chöông trình chính coù theå goïi moät
• M99: Keát thuùc chöông trình con chöông trình con nhìeàu laàn.
• Tuy nhieân neáu vieát /M02, /M30, /M99 vaø treân
panel ñieàu khieån baät ON coâng taéc boû qua block • Moät chöông trình con coù theå goïi moät
coù ñieàu kieän thì chöông trình seõ khoâng keát thuùc. chöông trình chaùu nhieàu laàn.

3
 10/13/2022

Caáu truùc moät chöông trình con Caùch goïi moät chöông trình con
Moât chöông trình
con
Soá cuûa chöông trình con
hoaëc daáu (:) theo heä ISO Soá laàn laëp chöông Soá cuûa chöông
trình con trình con
Keát thuùc chöông
trình Khi khoâng chæ ra soá laàn laëp chöông trình con, heä thoáng hieåu
M99 khoâng nhaát thieát phaûi ñöùng rieâng treân moät doøng
laø 1
leänh, thí duï
X100.0 Z100.0 M99 ;

Caùch goïi moät chöông trình con Caùch goïi moät chöông trình con
•Trong moät chöông trình chính coù theå goïi Chöông trình Chöông trình Chöông trình
chöông trình con nhieàu laàn, vaø chöông trình chính con chaùu

con coù theå goïi chöông trình chaùu nhieàu laàn.

•Soá theá heä toái ña coù theå loàng nhau laø 4. Soá laàn
goïi toái ña moät chöông trình con laø 999

Theá heä thöù nhaát Theá heä thöù hai

Hình 5-8

Thöù töï thöïc hieän chöông trình con Thöù töï thöïc hieän chöông trình con
Neáu muoán sau khi thöïc hieän chöông trình con,
Chöông trình chính Chöông trình con baïn khoâng trôû veà nôi ñaõ goïi maø di chuyeån tôùi
moät doøng chöông trình khaùc, baïn phaûi chæ ra
doøng chöông trình caàn ñeán sau M99P_;
Chöông trình chính Chöông trình con

4
 10/13/2022

Baûng maõ leänh G-code

Baûng maõ leänh G-code

Baûng maõ leänh G-code Baûng maõ leänh G-code

Ghi chuù: Caùc maõ leänh M-code

* = laø daáu chæ nhöõng leänh G maø maùy phuïc hoài sau khi höïc hieän leänh M02,
M30, nuùt EMERGENCY hay RESET treân maùy phay.
G20 hay 21 ñöôïc thieát laäp tröôùc khi taét maùy seõ vaãn coøn löu giöõ veà sau.
Leänh G nhoùm 00 khoâng phaûi laø nhoùm modal. Chuùng chæ coù hieäu löïu trong
block maø noù ñöùng.
Neáu xuaát hieän leänh G khoâng coù trong danh saùch, heä thoáng seõ baùo loãi (No.
010).
Nhieàu leänh G coù theå ñöùng chung trong moät block. Neáu trong moät block coù
nhieàu leâh G cuøng nhoùm thì leânh G cuoái cuøn seõ coù hieâu löïc.
Neáu leänh G thuoäc nhoùm 01 xuaát hieän trong block coù chu trình laäp saün
(canned cycles), thì chu trình laäp saün seõ bò huûy vaø G80 coù hieäu löïc, coøn
chuùng thì laïi khoâng bò aûnh höôûng bôûi caùc chu trình laäp saün.
Neáu coù hai leänh khoâng töông hôïp nhau maø ñöôïc vieát trong cuøng moät block
thì maùy CNC seõ thöïc hieän leänh cuoái cuøng.

5
 10/13/2022

Caùc maõ leänh M-code Caùc maõ leänh M-code

Choïn maët phaúng laäp trình

NHÖÕNG KHAI BAÙO TOÅNG • Ñeå choïn maët phaúng laâp trình, dung caùc
leänh sau ñaây:
QUAÙT ÑAÀU CHÖÔNG
• G17 – maët phaúng XY
TRÌNH CNC • G18 - maët phaúng ZX
• G19 - maët phaúng YZ
• Vôùi maùy tieän CNC, maët phaúng maëc ñònh
laø ZX, nghóa laø khi baät maùy leân maùy leänh
G18 coù hieäu löïc.

Khai baùo heä ño kích thöôùc Heä meùt vaø heä inch
• Vôùi heä FANUC vieäc khai baùo ñôn vò ño G21 G20
ñöôïc thöïc hieän thoâng qua caùc leânh sau:
• G20 = heä ño laø in.
• G21 = heä ño laø mm.
• Trong moät soá heä ñieàu khieån khaùc, thí duï
nhö heä FAGOR duøng G70 vaø G71 thay vì
G20 vaø G21.

6
 10/13/2022

Khai baùo ñôn vò toác ñoä caét S Toác ñoä truïc chính
• G98 – Ñôn vò löôïng chaïy dao F laø mm/ph hoaëc
inch/ph G97
• G99 - Ñôn vò löôïng chaïy dao F laø mm/vg hoaëc G96
inch/vg
• G96 – Toác ñoä caét S coù ñôn vò laø m/ph hay
inch/ph, khoâng ñoåi treân toaøn maët gia coâng.
• G97 - Toác ñoä caét coù ñôn vò laø vg/ph,
khoâng ñoåi soá voøng quay truïc chính trong
suoát quaù trình gia coâng

Soá voøng quay cuûa truïc chính

Toác ñoä caét treân maët khoâng ñoåi - G96
khoâng ñoåi - G97

Khi ñöôøng kính lôùn, soá voøng quay nhoû

Khi ñöôøng kính lôùn toác ñoä caét lôùn
Khi ñöôøng kính nhoû, soá voøng quay lôùn Khi ñöôøng kính nhoû toác ñoä caét nhoû

Vò trí goác toaï ñoä laäp trình phaûi Giôùi haïn soá voøng quay truïc chính
naèm treân taâm truïc chính G50 khi duøng G96
Thí duï G50 S3000

Khi soá voøng quay ñaït giôùi haïn Nmax thì truïc
chính seõ quay vôùi soá voøng quay ñoù

7
 10/13/2022

Ñôn vò nhaäp nhoû nhaát Thí duï:

• Ñôn vò nhaäp nhoû nhaát laø soá gia nhoû nhaát
maø heä thoáng coù theå chaáâp nhaän. Trong haàu
heát caùc heä ñieàu khieån CNC, soá gia nhoû
nhaát laø 0.001 mm vaø 0.0001 inch, 0.001o.
Moät soá lieäu nhaäp vaøo nhoû hôn caùc giaù trò
treân ñeàu ñöôïc laøm troøn.

Thí duï: Laäp trình tuyeät ñoái vaø töông ñoái

X_ Z_ – ghi toïa ñoä
tuyeät ñoái.
U_ W_ -- ghi toïa ñoä
töông ñoái.
Theo caùch ghi tuyeät
ñoái, ta coù toïa ñoä cuûa
ñieåm Q seõ laø X400.0
Z50.0
Theo caùch ghi töông
ñoái, ta coù toïa ñoä cuûa
ñieåm Q seõ laø U200.0
W-400.

Lập trình tuyệt đối và tương đối hệ

Laäp trình theo ñöôøng kính vaø baùn kính
G-code A, B, C

8
 10/13/2022

Cho dao trôû veà ñieåm chuaån R

Laäp trình theo ñöôøng kính vaø baùn kính
• Vieäc choïn caùch ghi ñöôïc thöïc hieäân thoâng qua tham soá DIA
(No. 1006#3).
• Khi choïn caùch ghi laø ñöôøng kính, phaûi luu yù moät soá ñieàu
sau:
• Toïa ñoä X, U trong caùch leänh di chuyeån duïng cuï G00, G01,
G02, G03, thieát laäp goác toïa ñoä theo G50, tool offset laø ghi
theo ñöôøng kính.
• Chieàu saâu caét theo truïc X trong caùc chu trình laäp saün
(canned cycles G83, G84, G85, G87, G88, G89), baùn kính R,
toïa ñoä taâm töông ñoái I, K cuûa cung troøn, löôïng aên dao F
theo phöông X laø ghi theo baùn kính.
cuûa maùy G28
• Tröôùc khi chaïy chöông trình CNC hay
tröôùc khi ñoåi dao, phaûi cho dao trôû veà
ñieåm chuaån R (vò trí dao naèm xa nhaát so
vôùi maâm caëp cuûa maùy tieän)
• Coù hai caùch cho dao trôû veà ñieåm chuaån R.
• 1) Baèng tay: nhaán nuùt HOME treân panel
ñieàu khieån.
• 2) Töï ñoâïng: duøng leänh G28.

Cho dao veà chuaån R (home) Cho dao veà chuaån R (home)
1) Khi duøng leänh
Ñieåm trung gian
G28 coù theå cho dao ñi
qua moät ñieåâm trung
Ñieåm chuaån
gian ñeå traùnh dao va
chaïm vaøo chi tieát gia
coâng. Thí duï G28
U50 W30.
Khi vieát G28 W_ U_
duïng cuï seõ di chuyeån
theo phöông Z tröôùc

Cho dao veà chuaån R (home) Choïn goác toaï ñoä phoâi
• Neáu coù nhieàu ñieåm chuaån, thi vieäc trôû veà ñieåm chuaån Thí duï G54
thöù 2, thöù 3, thöù 4 ñöôïc thöïc hieän bôûi leänh G30.
• Caáu truùc cuûa leänh nhö sau:
G30 P_ X_ Z_ trong ñoù P = 2, 3, 4 laø soá thöù töï vaø X, Z laø
toïa ñoä tuyeät ñoái cuûa ñieåm trung gian.
• Ñeå kieåm tra ñieåm chuaån duøng leänh G27. Caáu truùc cuûa
leänh nhö sau: G54
G54
G27 X_Z_;
Trong ñoù X_Z_ laø toïa ñoä cuûa ñieåm chuaån. OM = Goác toaï ñoä maùy
• Khi duøng leänh naøy, neáu duïng cuï veà ñuùng ñieåm chuaån,
OP = Goác toaï ñoâ phoâi
ñeøn hieäu seõ baät saùng; neáâu khoâng ñuùng, caûnh baùo No. 092
seõ xuaát hieän.

9
 10/13/2022

Caøi ñaët goác toïa ñoä gia coâng

Caùch 1: Duøng G50.
nhö theá naøo ?
Goác toïa ñoä phoâi
• Coù 4 caùch caøi ñaët goác toïa ñoä phoâi: ñöôïc thieáât laäp khi
• - Duøng G50 chæ ra toïa ñoä hieän
• - Duøng caùc maõ G54-G59 taïi cuûa muõi duïng cuï
• - Duøng maõ G52 caét. Thí duï:
• - Dùng lệnh G10
G50 X128.7 Z375.1.
cho pheùp thieát laäp
goác toïa ñoä phoâi taïi
ñieåm zero.

Caùch 2. Duøng caùc maõ leänh G54-G59.

• Sau khi cho dao trôû veà ñieåm chuaån R, baïn duøng
muõi dao ñeå raø ñieåm zero treân phoâi. Toïa ñoä cuûa
ñieåm zero naøy seõ ñöôïc gaùn cho caùc maõ leänh G54,
G55, G56, G57, G58, G59. Moãi dao coù theå duøng
moät maõ leäânh rieâng, thí duï dao T0101 duøng G54,
T0202 duøng G55,...
• Khi laäp trình, ngöôøi laäp trình chæ caàn chæ ra duïng
Neáu trong baûng Tool offset ghi Neáu trong baûng Tool offset ghi
cuï vaø maõ goác toïa ñoä cuûa noù. Coøn giaù trò offset
vaø vò trí thöïc teá cuûa goác toïa ñoä seõ ñöôïc thieát laäp T01 X0 Z0 R0 T3 T01 X-53.12 Z-15.13 R0 T3
khi vaän haønh maùy. Thì ghi G54 X53.12 Z135.13 thì ghi G54 X0 Z120

Thí duï thieát laäp goác toaï ñoä

Thí duï thieát laäp goác toaï ñoä G52
G54, G55, G56 cho moät duïng cuï
G56 G55 G54 G52 G52 G53
G54 X0 Z340 G54 X0 Z340
G55 X0 Z170 G52 X0 Z-170
G56 X0 Z0 G52 X0 Z-340

Goác toaï ñoä maùy Goác toaï ñoä maùy

10
 10/13/2022

Choïn duïng cuï caét Txx xx

Soá offset mòn dao
Tư thế dao tiện trong hệ Fanuc
Vò trí dao treân maâm dao

Thí duï T0202

0, 9

Thay dao baèng tay Thay dao töï ñoäng

Bảng Offset dao chuẩn Bảng Offset dao thường

Bảng Offset dao thường Offset chieàu daøi dao

OFWX OFWZ OFWR OFWY

Ñieåm chuaån cuûa

duïng cuï caét

11
 10/13/2022

KYÙ HIEÄU TÖ THEÁ DAO Q

Baùn kính muõi dao Löôïng moøn dao Khi ñaøi dao naèm ôû Q4 Q8 Q3
phía sau maùy

Q5 Q7

Q1 Q2
Q0,Q9 Q6

KYÙ HIEÄU TÖ THEÁ DAO F Thay đổi giá trị Offset trong chương trình
Q6
Khi ñaøi dao naèm ôû Q1 Q2
X : Offset value on X axis (absolute)
• G10 P_ X_ Z_ Y_ R_ Q_ ;
phía tröôùc maùy • or Z : Offset value on Z axis (absolute)
• G10 P_ U_ W_ V_ C_ Q_ ; Y : Offset value on Y axis (absolute)
• P : Offset number U : Offset value on X axis
• 0 : Command of work (incremental)
Q7 coordinate system shift value W : Offset value on Z axis
Q5 • 1–32 : Command of tool wear (incremental)
offset value V : Offset value on Y axis
• Command value is offset (incremental)
number R : Tool nose radius offset value
• 1000+(1–32) : Command of (absolute)
tool geometry offset value
C : Tool nose radius offset value
• (1–32) : Offset number
(incremental)
Q4 Q : Imaginary tool nose number
Q8 Q3

CAÙC CHÖÙC NAÊNG KHAÙC

 M03 = Truïc chính quay theo chieàu kim ñoàng hoà
 M04 = Truïc chính quay ngöôïc chieàu kim ñoàng
hoà
 M05 = Döøng truïc chính
 M08 = Môû bôm
 M09 = Taét bôm
 F = Löôïng aên dao (toác ñoä chaïy dao, löôïng tieán
dao, toác ñoä tieán dao)

12