TỔNG QUAN VỀ THUẾ

Thuế là gì? - Thuế là đóng góp cưỡng bách của mỗi người cho chính phủ để trang trải các
chi phí vì quyền lợi chung, không căn cứ vào các lợi ích riêng được hưởng.
*** (K1 D3 LQLT 2019) Thuế là một khoản nộp ngân sách nhà nước bắt buộc của tổ
chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân theo quy định của các luật thuế
Nguyên nhân ra đời thuế - - Nguyên nhân trực tiếp: Sự ra đời của Nhà nước
- Nguyên nhân gián tiếp, nhân tố thúc đẩy sự ra đời của thuế: sự phát triển của sản xuất
hàng hóa.
Bản chất của Thuế - phản ánh qua:
- Các lý thuyết và quan điểm về thuế
- các đặc tính của thuế
Các lý thuyết và quan điểm về thuế - - Thuế khế ước
- Thuyết quyền lực của Nhà nước
- Các quan điểm hiện đại
Thuyết khế ước - Thuế là kết quả tất yếu của một khế ước mặc định giữa nhà nước và dân
chúng
Thuyết quyền lực của Nhà nước - Thuế thể hiện bổn phận, nghĩa vụ bắt buộc của dân
chúng đối với Nhà nước
các quan điểm hiện đại - Thuế là khoản đóng góp bắt buộc của dân chúng cho NN đảm
bảo các nhu cầu của NN. Phục vụ cho các lợi ích chung của xã hội, không vì lợi ích riêng
của cá nhân.
Các đặc tính của thuế - - tính bắt buộc
- tính không đồng nhất
Tính bắt buộc - Người nộp thuế bắt buộc phải nộp thuế, được quy định bằng văn bản
pháp luật
Tính không đồng nhất - Lợi ích của người chịu thuế được hưởng và số tiền thuế nộp
không đồng đều
Chức năng của thuế - - Chức năng phân phối
- Chức năng điều tiết vĩ mô
Chức năng phân phối - Là chức năng cơ bản nhất của thuế, bao gồm: đảm bảo nguồn thu
NSNN và điều tiết thu nhập
Chức năng phân phối gồm 2 giai đoạn nào? - - Phân phối lần đầu
- Phân phối lại
Phân phối lần đầu - Quá trình phân phối thu nhập giữa các chủ thể trực tiếp tham gia hoạt
động SXKD tạo ra tổng sản lượng quốc dân. Phân phối lần đầu hình thành thu nhập cơ
bản.
Phân phối lại - Phần thu nhập được hình thành trong phân phối lần đầu, được tiếp tục
phân phối ra phạm vi rộng hơn để đáp ứng các yêu cầu của nhà nước và xã hội
Mục đích cảu phân phối - - Phân phối lần đầu:
+ Hình thành quỹ lương để trả lương/ công cho NLĐ
+ Hình thành các quỹ bảo hiểm
+ Hình thành quỹ khấu hao TSCĐ và quỹ bù đắp VLĐ
+ DNNN nộp thuế cho NSNN
- Phân phối lại
+ Góp phần phát triển cân đối giữa các ngành
+ Đảm bảo chi tiêu cho quốc phòng, giáo dục, y tế
+ Điều tiết thu nhập của các chủ thể trong XH
Chức năng điều tiết vĩ mô nền kinh tế - - Kiềm chế lạm phát, ổn định giá cả, kích thích
đầu tư
- Bảo hộ sản xuất (thuế quan hoặc phi thuế quan), tăng cường khả năng cạnh tranh, duy
trì mối quan hệ đối ngoại.
Thuế có liên quan đến các vấn đề nào? - - Tài chính công (Public Finance)
- Ngân sách nhà nước (Government Budget)
- Chính sách tài khóa (Fiscal Policy)
- Chính sách tài khóa (Financial Policy)
Tài chính công - Tài chính công là tổng thể các hoạt động thu chi bằng tiền do nhà nước
tiến hành, phản ánh mối quan hệ kinh tế nảy sinh trong quá trình tạo lập và sử dụng các
quỹ tiền tệ công nhằm phục vụ thực hiện các chức năng của Nhà nước và đáp ứng nhu
cầu, lợi ích của toàn xã hội.
Cơ cấu tài chính công - NSNN, tài chính các đơn vị hành chính/ sự nghiệp, các quỹ TC
ngoài NSNN khác
Ngân sách nhà nước - là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực
hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết
định để đảm bảo thực hiên các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước
Chính sách tài khóa - Là một công cụ của chính sách kinh tế vĩ mô nhằm tác động vào
quy mô hoạt động kinh tế thông qua biện pháp thay đổi chi tiêu và/ hoặc thuế của chính
phủ.
Có thể hiểu là các biện pháp can thiệp của chính phủ đến hệ thống thuế khóa và chi tiêu
của chính phủ nhằm đạt được các mục tiêu của nền kinh tế vĩ mô như tăng trưởng kinh tế,
tạo công ăn việc làm hoặc ổn định giá cả và lạm phát
Các công cụ của chính sách tài khóa - bao gồm các công cụ về thuế, công cụ chi tiêu, và
công cụ tài trợ cho thâm hụt ngân sách
Hệ thống thuế là gì? - là một tập hợp gồm các luật và pháp lệnh thuế; có đối tượng điều
chỉnh, có phương pháp tính, nộp, và các ràng buộc cụ thể; được xác định theo quy định
quản lý thuế của Nhà nươc hiện hành.
Hệ thống thuế ở Việt Nam bao gồm những sắc thuế nào? - 1. Thuế GTGT
2. Thuế TTĐB
3. Thuế XNK
4. Thuế TNDN
5. Thuế TNCN
6. Thuế tài nguyên
7. Thuế sử dụng đất nông nghiệp
8. Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp
9. Thuế bảo vệ môi trường
Phân loại thuế theo đối tượng chịu thuế - - Thuế tiêu dùng
- Thuế thu nhập
- Thuế tài sản
Thuế tiêu dùng - - loại thuế đánh vào quá trình sử dụng thu nhập của cá nhân và hộ gia
đình, tức bộ phận thu nhập cho chi tiêu dùng hiện tại.
- các loại thuế tiêu dùng ở VN hiện nay: thuế nhập khẩu/ xuất khẩu; thuế TTĐB; thuế
GTGT, thuế BVMT
Đối tượng chịu thuế của thuế tiêu dùng - Đối tượng chịu thuế là hàng hóa/ dịch vụ được
tiêu thụ
Về bản chất, cơ sở đánh thuế tiêu dùng là gì? - là bộ phận thu nhập dùng mua hàng hóa
dịch vụ, không phân biệt nguồn gốc và thời điểm tạo ra thu nhập.
Thuế tiêu dùng thuộc loại thuế gì? - Thuộc loại thuế gián thu vì người nộp thuế là người
bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ, còn người chịu thuế là người tiêu dùng hàng hóa.
Thuế tiêu dùng được....... hàng hóa - chuyển trực tiếp vào giá cả
Tại sao thuế tiêu dùng là một loại thuế thực? - tức là chỉ phân biệt dựa trên loại hàng hóa,
dịch vụ chứ không dựa vào mức độ tiêu dùng nhiều hay ít, hoàn cảnh của người tiêu
dùng.
Thuế tiêu dùng mang tính chất.... - Mang tính chất lũy so với thu nhập: thu nhập càng cao
thì tỷ suất thuế tiêu dùng thực tế so với thu nhập có xu hướng giảm đi do tốc độ tăng của
thu nhập nhanh hơn tốc độ tăng của thuế.
Thuế tiêu dùng tác động đến NSNN? - Đem lại số thu thường xuyên và ổn định cho
NSNN: Nguồn thu này có đặc điểm là phụ thuộc vào quy mô sản xuất và tiêu dùng. Vì
vậy, cơ sở đánh thuế ổn định và không ngừng tăng lên. Trong các loại thuế tiêu dùng,
thuế GTGT là sắc thuế có đối tượng chịu thuế rộng
Các nguyên tắc đánh thuế tiêu dùng - - Đánh thuế theo xuất sứ
- Đánh thuế theo điểm đến
Đánh thuế theo xuất xứ là gì? - tức là đánh thuế tại nơi thực hiện hành vi sản xuất hàng
hóa hoặc cung cấp dịch vụ bất kể được tiêu thụ ở đâu
Đánh thuế theo điểm đến - tức là đánh thuế tại nơi thực hiện hành vi tiêu dùng hàng hóa
hoặc cung cấp dịch vụ bất kể được sản xuất ở đâu.
Thuế thu nhập là gì? - là thuế điều tiết trực tiếp thu nhập thực tế của các cá nhân và các tổ
chức trong xã hội trong một khoảng thời gian nhất định.
thuế thu nhập thuộc loại nào? Đối tượng chịu thế là ai? - là thuế trực thu, đối tượng nộp
thuế đồng thời là đối tượng chịu thuế.
Các loại thuế thu nhập ở Vn hiện nay - thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập dn
Nguyên tắc đánh thuế thu nhập - - Đánh thuế theo tình trạng cư trú và theo nguồn phát
sinh thu nhập
+ Thường áp dụng nguyên tắc cư trú
+ chỉ dùng nguyên tắc nguồn phát sinh thu nhập khi có tranh chấp về thu thuế giữa các
quốc gia
- Đánh thuế dựa trên cơ sở thu nhập theo thời gian
- Đánh trên cơ sở thu nhập hiện hữu:
+ Mọi thu nhập theo quy định của pháp luật, không phân biệt nguồn phát sinh
+ Thu nhập tính thuế là thu nhập ròng
+ Thu nhập phải có thực, xác định được, tính toán được và phù hợp với khả năng quản lý
Thuế tài sản - là loại thuế đánh vào phần thu nhập đã được tài sản hóa
đối tượng chịu thuế của thuế tài sản - thuế tài sản là có đối tượng chịu thuế là giá trị tài
sản
Các loại thuế tài sản hiện nay ở Vn - Thuế sử dụng đất nông nghiệp, thuế sử dụng đất phi
nông nghiệp và thuế tài nguyên
Thuế tài sản thuộc loại thuế nào? - Thuế trực thu
Nguyên tắc đánh thuế tài sản - - Mức động viên của thuế tài sản phải được thiết kế phù
hợp với khả năng sinh lời và khả năng mang lại thu nhập của tài sản
- Đánh trên cơ sở tài sản hiện hữu
- Đánh theo tình trạng cư trú
Phân loại thuế theo phương thức thu thuế - - Thuế trực thu
- Thuế gián thu
Thuế trực thu - đánh vào thu nhập/ tài sản
Thuế gián thu - Đánh vào hàng hóa/ dịch vụ
Các nguyên tắc xây dựng Hệ thống thuế - - Nguyên tắc công bằng
- Nguyên tắc hiệu quả
- Các nguyên tắc khác: ổn định, đơn giản, rõ ràng; minh bạch; linh hoạt....
Các loại thuế trực thu - Thuế TNCN, thuế TNDN, thuế sử dụng đất nông nghiệp/ phi
nông nghiệp, thuế tài nguyên
Các loại thuế gián thu - Thuế XNK, TTĐB, GTGT, BVMT
Nguyên tắc công bằng - - Công bằng theo lợi ích
- Công bằng theo khả năng
- Tất cả người dân đều bình đẳng trước pháp luật
- Mỗi luật thuế được thiết lập phải căn cứ vào khả năng thu nhập của người chịu thu
Nguyên tắc hiệu quả - - Hệ thống thuê phải thật sự đem lại lợi ích cho xã hội, cho đất
nước
- Tối thiểu hóa tổn thất
- Bảo đảm tính trung lập
- Chi phí hành chính thấp nhất
khái niệm quản lý thuế - Ở phạm vi hẹp, quản lý thuế là việc cơ quan nhà nước có thẩm
quyền tiến hàng các hoạt động nhằm thu đúng, thu đủ số tiền thuế mà những tổ chức, cá
nhân có nghĩa vụ nộp vào NSNN nhằm đảm bảo cho việc thực hiện các chức năng, nhiệm
vụ của Nhà nước
Các nguyên tắc xây dựng HTT khác - - Nội dung các luật thuế phải thống nhất
- Không thay đổi sau một thời gian quá ngắn
- Các quy định phải chặt chẽ, rõ ràng và gọn, tạo thuận lợi tối đa cho người nộp thuế
đăng ký thuế - là việc người nộp thuế kê khai với các cơ quan thuế hoặc cơ quan đăng ký
kinh doanh các thông tin định danh của mình để đc cấp mã số thuế
Đối tượng phải đk thuế - - Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh
- Cá nhân có thu nhập thuộc diện chịu thuế TNCN
- Tổ chức, cá nhân có trách nhiệm khấu trừ, nộp thuế thay
- Tổ chức, cá nhân khác theo quy định
Hồ sơ đăng ký thuế - Tờ khai đăng ký thuế + giấy phép kinh doanh/ quyết định thành lập
doanh nghiệp/ thẻ căn cước
Nơi nộp hồ sơ đăng ký thuế - cơ quan ngang cấp tương ứng với cơ quan có thẩm quyền ra
quyết định thành lập
Kết quả của đăng ký thuế - giấy chứng nhận đăng ký thuế, giấy chứng nhận mã số thuế cá
nhân và/ hoặc mã số thuế
Kê khai thuế là gì? - là việc xác định số tiền phải nộp theo kỳ tính thuế
Kỳ tính thuế - là khoảng thời gian để xác định số tiền thuế phải nộp ngân sách nhà nước
theo quy định của pháp luật về thuế.
Năm tính thuế - được xác định theo năm dương lịch từ ngày 01 tháng 01 đến ngày 31
tháng 12; trường hợp năm tài chính khác năm dương lịch thì năm tính thuế áp dụng theo
năm tài chính.
Khai quyết toán thuế - là việc xác định số tiền thuế phải nộp của năm tính thuế hoặc thời
gian từ đầu năm tính thuế đến khi chấm dứt hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế hoặc thời
gian từ khi phát sinh đến khi chấm dứt hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế theo quy định
của pháp luật.
trường hợp khai và nộp theo tháng - Chậm nhất là ngày thứ 20 của tháng tiếp theo tháng
phát sinh nghĩa vụ thuế
trường hợp khai và nộp theo quý - Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng đầu của quý
tiếp theo quý phát sinh nghĩa vụ thuế
Hồ sơ kê khai thuế năm - Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng đầu tiên của năm dương
lịch hoặc năm tài chính kế tiếp
Hồ sơ quyết toán thuế năm - Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng thứ 3 kể từ ngày kết
thúc năm dương lịch hoặc năm tài chính đối với hồ sơ quyết toán thuế năm
Hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân - chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng thứ 4 kể
từ ngày kết thúc năm dương lịch
Hồ sơ kê khai thuế khoán - của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương
pháp khoán: Chậm nhất ngày 15 tháng 12 của năm trước liền kề
nộp hồ sơ khai thuế TH hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh mới kinh doanh - chậm nhất
là 10 ngày kể từ ngày bắt đầu kinh doanh
nộp tiền thuế tại cơ quan nào? - - Cơ quan thuế trực tiếp quản lý
- Kho bạc nhà nước
- Cơ quan thuế mở tài khoản chuyên thu tại các NHTM
Ấn định thuế - khi có vi phạm về thuế/ không tự tính thuế
Lịch nộp thuế GTGT (2020) - 6 tháng kể từ ngày hạn nộp thuế tháng /quý
Lịch nộp thuế TNDN (2020) - 5 tháng
Lịch nộp thuế GTGT, thuế TNCN của hộ gia đình, cá nhân kinh doanh (2020) - Chậm
nhất là ngày 31/12/2020
HOafn thuế - là việc ngân sách nhà nước trả lại cho tổ chức và/ hoặc cá nhân số tiền thuế
mà họ đã nộp nhưng thực tế chưa nhận được khấu trừ đầu vào hoặc nộp thừa theo quy
định
Hóa đơn là gì - là chứng từ kế toán do tổ chức, cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ
lập, ghi nhận thông tin bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ theo quy định của luật kế toán
các loại hóa đơn tài chính - - Hóa đơn giá trị gia tăng
- Hóa đơn bán hàng
- Các loại hóa đơn đặc thù: vé tàu, vé máy bày, tem, phiếu thu phí bảo hiểm....
Hóa đơn giá trị gia tăng - là loại hóa đơn dành cho các tổ chức khai, tính thuế GTGT theo
phương pháp khấu trừ trong các hoạt động như:
- Bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ nội địa
- Hoạt động vận tải quốc tế
- Xuất vào khu phi thuế quan và các trường hợp coi như XK
Hóa đơn bán hàng - Dùng cho:
- Tổ chức, cá nhân bán hàng, cung ứng dịch vụ trong nội địa thực hiện kê khai và tính
thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp
- Tổ chức, cá nhân trog khu phi thuế quan bán hàng, cung ứng dịch vụ vào nội địa;
trường hợp bán trong khi phi thuế quan ghi rõ trên hóa đơn "Dành cho các tổ chức, cá
nhân trong khu phi thuế quan"
Hóa đơn bất hợp pháp - - Hóa đơn giả
- Hóa đơn chưa có giá trị sử dụng
- Hóa đơn hết giá trị sử dụng
Giá trị hàng dưới.... ngàn và khách không yêu cầu thì không cần lập hóa đơn - 200
Các trường hợp không lập hóa đơn - - Giá trị hàng dưới 200 ngàn và khách hàng không
yêu cầu
- Lập bảng kê bán lẻ đối với người nộp thuế theo PPKT
- Cuối ngày lập 1 hóa đơn, vì trong ngày bán lẻ không giao hóa đơn.
- Các khoản bồi thường bằng tiền
- Các khoản thu tài chính khác...
Viết sai nhưng chưa xé khỏi cuống - - Gạch chéo các liên
- Viết lại Hóa đơn mới
Viết sai, đã xé, chưa giao - - Gạch chéo các liên
- Viết HĐ mới
Viết sai, đã giao, chưa kê khai - - Lập biên bản thu hồi
- Xuất hóa đơn thay thế
Viết sai, đã giao, đã kê khai - - Lập biên bản điều chỉnh
- Xuất HĐ điều chỉnh( không phải HĐ mới) chỉ kê khi thay đổi số tiền
Kiểm tra thuế thực hiện ở đâu? - tại trụ sở cơ quan QLT
tại trụ sở của người nộp thuế
Thanh tra thuế với các đối tượng nào? - - đối tượng nộp thuế lớn, ngành nghề kinh doanh
đa dạng, quy mô lớn
- Người nộp thuế có dấu hiệu vi phạm pháp luật thuế
- Để giải quyết các khiếu nại, tố cáo về thuế và theo yêu cầu của thủ trưởng cơ quan quản
lý thuế.