>Wika- kabuuan ng mga sagisag na binubuo ng
mga tunog na binibigkas o sinasalita ng mga
simbolong sinusulat.
“Masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na
pinipilit at isinasaayos sa paraang arbitraryo upang
magamit ng mga taong kabilang sa isang kultura.”
-Henry Gleason
“Ang wika ay isang sistema ng komunikasyon sa
pagitan ng mga tao sa pamamagitan ng mga
pasulat o pasalitang simbolo.”
-Noah Webster(1974)
“Ang wika ay ang simbulong binubuo ng mga
tunog na nililikha ng aparato sa pagsasalita at
isinasaayos sa mga klase at pattern na lumilikha sa
isang komplikado at simetrikal na estruktura.
-Hill(2000)
“Ang wika ay proseso ng pagpapadala ay
pagtanggap ng mensahe sa pamamagitan ng
simbolong cues na maaaring berbal o di-berbal”
-Bernales et. al(2002)
“Parang hininga ang wika.Gumagamit tayo ng
wika upang kamtin ang bawat pangangailangan
natin.”
-Bienvenido Lumbera(2007)
“Ang wika ay isang proseso ng malayang paglikha;
ang mga batas at tuntunin nito ay hindi natitinag,
ngunit ang paraan ng paggamit sa mga tuntunin ng
paglikha ay Malaya at nagkakaiba-iba. Maging ang
interpretasyon at sa gamit ng mga salita ay
kinasasangkutan ng proseso ng malayang
paglikha”
-Noam Chomsky
“Habang pinapangalagaan ng isang bayan ang
kanyang wika, pinapangaalagaan niya ang marka
ng kanyang Kalayaan, gaya ng pangangalaga ng
tao sa kanyang Kalayaan habang pinanghahawakan
niya ang sariling paraan ng pag-iisip.”
-Dr. Jose Rizal
KATANGIAN NG WIKA
1. Masistemang Balangkas
-may proseso o pagkakasunod-sunod na paraan
upang magamit ang wika.
 Ponema- tunog
 Morpema- salita
 Syntaks- pangungusap
 Semantika- kahulugan
2. Arbitraryo- napagkasunduang wika na
gagamitin ng mga grupo ng tao sa kanilang pang-
araw-araw na buhay.
3. Kultura- di nahihiwalay sa wika sapagkat ang
wika ang nagpapakilala para sa tradisyon at mga
kaugaliang mayroon ang particular na grupo
4. Dinamiko- patuloy na nagbabago
5. Natatangi- unique o may kanikaniyang
katangian
-walang nakakataas o superior
>Teorya- siyentipikong pag-aaral ng iba’t ibang
paniniwala ukol sa bagay bagay na may batayan
subalit hindi pa lubusang napapatunayan.
TEORYA NG WIKA
-ipinahayag sa bibliya
-batay sa eksperimento o obserbasyon
Tore ni Babel- nahalaw mula sa banal na
kasulatan
Bow-Wow- panggagaya ng tao sa tunog ng
kalikasan
Ding-Dong- bagay ay may sariling tunog na
siyang kumakatawan sa bawat isa
Pooh Pooh- sanhi ng bugso ng damdamin
Yo-He-ho- bunga ng pwersang pisikal
Yum-Yum- tumutugon mula sa kumpas ng kamay
sa alin mang bagay na nangangailangan ng aksyon
Tata- kumpas o galaw ng kamay ng tao na
kanyang ginagawa sa bawat particular na okasyon
ay ginagaya ng dila
Sing-Song- paglalaro, pagtawa, pagbulong sa sarili
Babble Lucky- walang kahulugang bulaslas ng
tao, sinwerte lamang daw siya nang ang mga hindi
sinasadya at walang kabuluhang tunog na kanyang
nalikha ay naiuugnay sa mga bagay-bagay sa
paligid na kalaunan ay naging pangalan ng mga
iyon
Ta-Ra-Ra-Boom-De-Ay- mula sa ritwal
>Wikang Pambansa- wikang pinagtibay ng
pambansang pamahalaan
-ginagamit sa pamamahala ay pakikipag-ugnayan
sa mamamayang kanyang sakop
-pambansang daluyan ng komunikasyon.
>Wikang Panturo
-ginagamit upang matamo ang mataas na
edukasyon
>Wikang Opisyal
-Prinsipal na wikang ginagamit sa edukasyon,
pamahalaan, politico, komesyo at industriya
-Filipino- ginagamit sa panggawa ng batas,
dokumento, talakayan sa loob ng bansa
-Ingles- pakikipag-usap
>Tagalog- katutubong wikang pinagbatayan ng
pambansang wika
>Pilipino- unang tawag sa pambansang wika
>Filipino-Kasalukuyang tawag sa pambansang
wika
-lingua franca ng mga Pilipino
PANAHON NG KASTILA
-lalong nahati ang mga Pilipino
-mga paring dayuhan ang nag-aaral ng katutubong
wika
-Espanyol ang wikang itinuturo
-nagtatag ng paaralang magtuturo ng wikang
Kastila ngunit tinutulan ng mga prayle
-nagsulat ang mga prayle ng diksyonaryo at aklat
panggramatia, katekismo at kumpesyonal.
-nagbago ang sistema ng pagsulat
-ang dating baybayin ay naging Alpabetong
Romano na may 20 titik, limang patinig at
labinlimang katinig
PANAHON NG REBOLUSYONARYONG
PILIPINO
-matindi ang damdaming NASYONALISMO
-tagalog ang opisyal na wika
-pansamantalang gagamitin ang Espanyol bilang
opisyal na wika
-dumami ang natutong magsulat at magbasa ng
wikang ingles
-ingles ang wikang panturo
>Batas ng Philippine Commission Blg.74
- gagawing Ingles ang wikang panturo
-paghihimagsik sa “Isang Bansa, Isang Diwa”
- Jose Rizal ay naniniwala na ang wika ay ang
malaking bagay upang mapagbuklod ang kanyang
mga kababayan.
-Noli Me Tangere-kinagisnang kultura ng
Pilipinas sa pagiging kolonya ng Espanya.
-La Solidaridad- opisyal na pahayagan noong
panahon ng himagsikan.
-El Filibusterismo- inialay sa tatlong paring
martir GOMBURZA
-Andres Bonifacio ang nagtatag ng Katipunan,
wikang Tagalog ang ginagamit nila sa mga
kautusan sa pahayagan.
-Emilio Aguinaldo itinatag ang unang republika
kung saan isinaad sa konstitusyunal na ang
paggamit ng wikang tagalog ay opsyonal.
>Kumbensyong Konstitusyonal
-ang katutubong wika ang dapat maging batayan
ng ating wikang Pambansa (Felipe R. Jose)
>Artikulo XVI, Seksiyon 3 ng Saligang Batas ng
1935
-“Ang Kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo
sa pagkakaroon ng isang wikang pambansang
ibabatay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika.
Hangga’t hindi itinatakda ng batas, ang wikang
Ingles at Kastila ang siyang mananatiling opisyal
na wika.”
>Batas Komonwelt Blg.184
(SWP)Surian ng Wikang Pambansa
-samahan ng mag-aaral ng mga wika at diyalekto
sa pangkalahatan na may layuning mapaunlad at
mapagtibay ng isang pambansang wikang batay sa
isa sa mga umiiral na wika.
>Kautusang Tagapagpaganap Blg.134
- wikang Tagalog bilang batayan ng Wikang
Pambansa.
>1940- sinimulang ituro ang wikang pambansa
batay sa tagalog sa mga paaralang pampubliko at
pribado.
PANAHON NG HAPONES
-ginintuang panahon
> Ordinansa Militar Blg.13
- gawing opisyal na wika ang tagalog at nihonggo
-Purista- nagnanais na gawing tagalog mismo ang
wikang pambansa
-ipinagbawal ang pag gamit ng wikang ingles
-ipinagamit ang katutubong wika, partikular ang
wikang tagalog sa pagsulat ng mga akdang
pampanitikan.
-isinilang ang KALIBAPI o Kapisanan sa
Paglilingkod sa Bagong Pilipinas
PANAHON NG PAGSASARILI
-Pagkakaroon ng 6 na yunit ng Filipino;12 educ
>Batas Komonwelt Blg.570
-wikang opisyal ang tagalog at ingles
-Pang. Osmena- March27-April2
-Pang.Ramon Magsaysay-March29-April4
>Proklamasyon Blg.186
-Agosto13-19 Linggo ng Wika
>1959 Kautusang Pangkagawaran Blg.7
-Tagalog-Pilipino
>Artikulo XV, Seksiyon 3. Blg.2
-Ang Batasang Pambansa ay dapat magsagawa ng -may kinalaman sa katayuang sosyo-ekonomiko o
mga hakbang na magpapaunlad at pormal na kasarian ng gumagamit
magpapatibay sa isang panlahat na wikang MGA URI NG SOSYOLEK
pambansang kikilalaning Filipino >Gay Lingo-wika ng beki
>Proklamasyon Blg. 1041 >cono-taglish
-buwan ng Agosto ang Buwan ng Wikang >jejemon- jejeje at salitang hapon na pokemon
Pambansa >Jargon- tanging bokabilaryo ng isang particular
na pangkat ng gawain
>Homogenous na Wika- pare-parehong magsalita >Etnolek- etniko at dayalek
>Heterogenous na Wika- wikang iba-iba -pagkakakilanlan ng pangkat etniko
-heteros- magkaiba >Ekolek- ginagamit sa loob ng tahanan
-genos- uri o lahi >Pidgin- walang pormal na istraktura
>Lingguwistiko- pag-aaral sa wika ng tao -walang komong wikang gamit
>Lingguwista- dalubhasa >Creole- nadebelop dahil sa pinaghalo halong
>Komunidad-pamayanan, yunit ng panlipunan o salita ng mga indibidwal
pakikipagkapwa
>Lipunan- malaking pangkat ng tao
8 PANGUNAHING WIKA SA PILIPINAS >M.A.K Halliday-bantog na iskolar mula sa
Tagalog Sebwano Inglatera; nagbahagi ng kaniyang pananaw na ang
Ilocano Hiligaynon wika ay isang panlipunang phenomenon.
Bikol Waray
Kapampangan Pangasinan GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN
>Unang Wika- wikang kinagisnan mula sa >Instrumental- tumugon sa pangangailangan ng
pagsilang at unag itinuro tao(pwedeng hindi sundin)
>Ikalawang Wika- wikang natutunan matapos >regulatoryo- kontrolin o magbigay gabay (dapat
matutunan ang unang wika sundin)
>Ikatlong Wika- ibang bagong wika pa uling >Interaksiyonal- pagpapanatili ng relasyong
maririnig o makikilala sosyal
>Impormatibo-pagbibigay ng impormasyon
>Monolingguwalismo-pagpapatupad ng iisang >Heuristiko- paghahanap o paghingi ng
wika at paggamit ng iisang wika impormasyon (nagtatanong)
-England France Japan >Personal- pagpapahayag ng sariling personalidad
Turkey Thailand Brazil (diary)
>Bilingguwalismo- paggamit o pagkontrol ng tao
sa dalawang wika

DAHILAN NG BILINGGUWALISMO
-geographical proximity historical factors
-relihiyon migration
>Multilingguwalismo- kakayahang gumamit ng 2
o higit pang magkakaibang wika

>Barayti ng Wika- sanhi ng pagkakaiba ng uwi

ng lipinang ginagalawan
DIMENSYON NG BARYABILIDAD NG
WIKA
-Heograpiko -Sosyal
>Dayalek--salitang ginagamit ng mga tao sa
partikular na rehiyon o lalawigan
>Idyolek- may sariling istilo
-personal na paggamit ng wika na nagsisilbing
simbolo o tatak ng pagkatao.(Mike Enriquez)
>Sosyolek-pansamantalang barayti