MIDTERM NOTES

PN : Shein Franco

- Ex: Pito - 7, Pito- bagay

★ MORPOLOHIYA
Kakayahang Lingguwistiko o Gramatikal
- Pagaaral ng Morpema
- Morpema; pinakamaliit na
★ KAHULUGAN yunit ng salita na nagtataglay
- Ayon kina Canale at Swain ito ng kahulugan
ay ang pag-unawa at - Ex: Ahh, Hayy, Pstt, Hmm..
paggamit sa kasanayan sa ★ LEKSIKON
Ponolohiya, Morpolohiya, - Tumutukoy sa mga salita na
Sintaks, Semantika at ginagamit sa isang wika ng
Ortograpiya. mga mananalita, iba’t ibang
- Si Noam Chomsky ang paraan ng pagbuo ng mga
nagpakilala sa konseptong ito salita
- Ito ay nagbibigay kakayahan ★ ORTOGRAPIYA
sa mga taong nagsasalita - Representasyon ng mga
upang magamit ang kaalaman tunog ng wika na nakalimbag
at kasanayan sa pag-unawa at na mga simbolo tulad ng
pagpapahayag sa literal na alpabeto
kahulugan ng mga salita. ★ PRAGMATIKS
- Mungkahing komponent nito - Tumutukoy sa mga
ay nagmula kina kaalamang extralinguistic na
Celce-Murcia, Dörnyei at dapat taglayin ng isang
Thurell (1995) nagsasalita upang
makapagtamo ng kahulugan
mula sa isang sitwasyong
Mungkahing Komponent
komunikatibo

★ SINTAKS
NOTE
- Pagsasama ng mga salita
upang makabuo ng
Ang kaalaman sa ponolohiya ng isang
pangungusap na may nagsasalita/nag-aaral ng wika ay
kahulugan nakakatulong upang makabuo ng
- Ex: bola + bata + court = makabuluhang utterances ang nagsasalita
basketball at matutukoy niya kung ano ang
★ PONOLOHIYA makabuluhan sa hindi makabuluhang tunog
sa kanyang wika.
- Pagaaral ng Ponema
- “Pono”=Ponema; pinakamaliit
na yunit ng tunog na
nagtataglay ng kahulugan
Epektibong Komunikasyon
- “Lohiya”; pag-aaral
- /ʔ/ Glottal Stop

1 ; MAK NOTES
MIDTERM NOTES
PN : Shein Franco

- May malaking gampanin sa ating - Paksa ng usapan

buhay sapagkat ito ang nagbibigay - Mahalagang alamin kung
daan upang mapaunlad natin ang ating anong paksa ang dapat na
pakikipag-ugnayan sa ibang tao pag usapan dahil may mga
sensitibong paksa na hindi
★ DELL HYMES dapat pag usapan
- Ginamit niya ang SPEAKING ★ GENRE
bilang akronim upang - Diskursong ginagamit kung
isa-isahin ang mga dapat nagsasalaysay, nakikipagtalo
isaalang-alang para o nangangatwiran
magkaroon ng mabisang - Nararapat na gumalang
pakikipagtalastasan

SPEAKING
★ SETTING
- Lugar kung saan
makikipagtalastasan
- Iakma ang salita kung nasaan
ka
- Ang pananamit ay nakaayon
din
★ PARTICIPANT
- Tao ating kausap
- Iakma ang salita kung sino
ang kausap
★ ENDS
- Layunin ng pakikipag usap
- Paghingi ng pabor
★ ACT SEQUENCE
- Daloy ng usapan
- Marapat na maging sensitibo
sa takbo ng usapan
★ KEYS
- Tono ng pakikipag usap
(pormal/impormal)
★ INSTRUMENTALITIES
- Midyum na ginagamit sa
pakikipag usap
★ NORMS
Kakayahang Sosyolingguwistiko
- Pagsasaalang-alang ng isang tao sa
ugnayan niya sa mga kausap, ang
ka impormasyong pinag-uusapan at ang
lugar ng kanilang pinag-uusapan.
- Fantini (sa Pagkalinawan, 2004),
isang propesor sa wika, may mga
salik-panlipunang dapat
isaalang-alang sa paggamit ng wika,
ito ay ang ugnayan ng nag-uusap, ang
paksa, lugar at iba pa.
NOTE
Kailangan alam at magamit ng nagsasalita
ang angkop na wika. Dito makikilala ang
pagkakaiba ng isang taong mahusay lang
magsalita kumpara sa isang katutubong
nagsasalita ng wika. Madalas ang isang
mahusay lang magsalita ay maaring
nagkamali sa pagpili ng salitang gagamitin
na maaaring magbigay ng impresyon sa
tagapakinig na siya’y walang galang,
mayabang, o naiiba.
Komunikasyon

2 ; MAK NOTES
MIDTERM NOTES
PN : Shein Franco
★ KAHULUGAN
- Pagpapahayag ng ideya o
kaisipan sa pamamagitan ng
pasalita o pasulat na paraan.
- Ayon kay Austero (2002),
walang buhay ang lipunan
kung walang komunikasyon
- Bahagi na ito ng ating pang
araw-araw na pamumuhay
- Kung walang komunikasyon
para tayong Patay na Buhay (
patay dahil walang ugnayan,
buhay dahil nakakagalaw )
URI NG KOMUNIKASYON
★ BERBAL
- wika/salita
- Mga titik na sumisimbolo sa
kahulugan ng mensahe
★ DI-BERBAL
- kilos at galaw upang
maiparating ang mensahe
URI NG DI-BERBAL
★ KATAWAN (KINESICS)
- Napapabatid ang mensahe ng
walang salitang ginagamit
- Kilos at galaw ng katawan
- Ex: pagdarabog ng bata,
pagsalubong ng kilay
★ GALAW NG MATA (OCULESICS)
- Nakikita sa galaw ng mata ang
nararamdaman o nais
iparating na mensahe
- Mata ang durungawan ng
ating kaluluwa
★ VOCALICS
- Di-linggwistikong tunog
- Tono, lakas, bilis o bagal ng
pananalita (maaring ito rin ay
berbal??)
- Ex. buntong hininga; pagod
★ PANDAMA O PAGHAWAK (HAPTICS)
- Ex: pagtapik sa balikat,
pagkamay, paghablot, pagpisil
★ ESPASYO (PROXEMICS)
- Katawagang binuo ni
antropologong si Edward T
Hall (1963)
- Layo ng kausap
★ ORAS (CHRONEMICS)
- Paano ang oras ay
nakakaapekto
- Paggamit ng oras
- Ex: pagdating maaga sa isang
job interview; disiplinado at
interesado sa inaaplayan
Kakayahang Pragmatik
- Nagagawang matukoy ng isang tao
ang kahulugan ng mensaheng sinasabi
at di sinasabi, batay sa kinikilos ng
taong kausap.
- Mahalaga ito bilang daan sa pagiging
epektibo sa pakikipagtalastasan,
sapagkat nililinaw nito ang relasyon sa
pagitan ng layunin ng nagsasalita at
ang kahulugan nito.
Kakayahang Istratedyik
- Ito ay dapat taglay ng isang mahusay
na komyunikeytor.
3 ; MAK NOTES
MIDTERM NOTES
PN : Shein Franco

- Kakayahang magamit ang berbal at

di-berbal upang maipabatid nang mas
malinaw ang mensahe at maiwasan
ang mga hindi pagkakaunawaan.
- Ang mga katutubong nagsasalita ay
gumagamit din niyo kapag
nakakalimutan nila ang tawag sa isang
bagay o nasa dulo na ito ng kanilang
dila.

Kakayahang Diskorsal

- Ay kakayahang umunawa at
makapagpahayag sa malinaw na
paraan gamit ang isang tiyak na wika
★ DISKURSO
- Ayon sa UP Diksiyonaryong
Filipino (2010), ito ay
nangangahulugang
pag-uusap at palitan ng mga
kuro
★ MAHALAGANG SANGKAP
- KAISAHAN: ng lahat ng
pahayag sa isang sentral na
ideya
- KAUGNAYAN: ng mga
pahayag sa loob ng teksto,
masasabi na may kaugnayan
ito kung konektado sa mga
sumusunod na pahayag

4 ; MAK NOTES