7 11.

Sınıf
Felsefe
MS 2. Yüzyıl – MS 15. Yüzyıl Felsefesi - 3

1. İbni Sina için faal akılla ilinti durumuna girerek dış dünya- 4. Gazali’ ye göre akıl hakikatin tümünü değil, belli bir kısmını
daki görünüşlerin ardındaki gerçek ve mutlak varlığı gör- bilebilmektedir. Hakikatin tümü ise aklı aşan bir durumdur.
mek, çokluk alemini birlik olarak kavramak mümkün olur. Akıl, hakikate değil ama kendi sınırları içerisindeki bilgiye
Buna göre İbni Sina’nın bilgi konusunda aşağıdaki ulaşabilme imkânına sahiptir. Hakikat hiçbir şekilde aklın
görüşlerden hangisini savunduğu söylenebilir? kendi kavrayış sınırı ile sınırlandırılabilecek bir şey değil-
dir. Bütün varlığın zemini olan ontolojik gerçeklik yani haki-
A) Empirizm kat aklı da aştığı için, rasyonel düşünceye kapalıdır.
B) Pozitivizm Buna göre Gazali’de hakikat akıl ilişkisinin ifadesi
C) Rasyonalizm aşağıdakilerden hangisi olabilir?
D) Kritisizm
E) Pragmatizm A) Hakikat sezgi yoluyla kavranamaz.
B) Mutlak bilgiye ulaşmada akıl yeterlidir.
C) Akıl sınırlı bir varlık olduğundan hakikati kavrayamaz.
D) Akıl Tanrı’yı bilme aracıdır.
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü E) Tanrı rasyonel bir varlıktır.

2. Farabi var olan her şeyin Tanrı’nın bir yansıması olduğunu, 5. Orta Çağ Avrupa’sına baktığımızda kilise ve din adamla-
ondan zorunlu bir taşmanın sonucu ortaya çıktığını ileri sü- rı Hristiyanlığa ve İncil’e uymadığı gerekçesiyle her türlü
rer. Tanrı özü itibariyle akıl olduğundan ondan taşan şeyler bilimsel çalışmaya karşı çıkmıştır. Hatta bu bilimsel ça-
de akılsaldır. Böyle olduğu içindir ki insan akılla gerek var lışmaları yapanlar en ağır şekilde cezalandırılmıştır. İşte
olanların gerekse de Tanrı’nın bilgisine erişebilir. Doğru ve bu yüzden Orta Çağ’ın diğer ismi “karanlık çağ” olmuştur.
erdemli bir yaşam işte bu bilgiye uygun bir yaşam olacaktır. Bu parçadan yola çıkılarak aşağıdakilerden hangisi-
Buna göre Farabi erdemli yaşamın ilkelerini aşağıda- ne ulaşılamaz?
kilerin hangisinde bulmaktadır?
A) Din bilimsel çalışmaları etkilemiştir.
A) İnsani ilişkilerde B) Bilim insanı, bilim yapabilmek için uygun ortamı bula-
B) Metafizik alanda mamıştır.
C) Ödev duygusunda C) Orta Çağ Avrupa’sında bilimsel çalışmalar tamamen
D) Doğal koşullarda durmuştur.
E) Koşulsuz buyrukta D) Bilimin bugünlere gelmesinde bazı bilim adamları ağır
bedeller ödemiştir.
E) Orta Çağ Avrupa’sında kilise ve din adamları bilimin
önündeki en büyük engel olmuşlardır.

3. Stoa ahlakının temel ilkesi: “Doğanın yasasına boyun eğ- 6. Evrende birbirinden farklı o kadar çok varlık var ki..
mektir.” Doğaya uygun yaşamak insan için bir ödevdir. İnsanın bu varlıklardan birini sevmemesi onu yaratana
Bunun içinde bazı insanların değer olarak gördükleri zen- bir saygısızlıktır. Her şeyi yaratan Allah olduğuna göre,
ginlik, şeref, sağlık hatta hayatın kendisi, bilge kişi için Allah’ın yarattığı bir şeyi nasıl sevmeyiz. İşte bu nedenle
önem verilmeyecek, ilgisiz kalınacak şeyler olabilir. “Yaratılanı severiz, yaratandan ötürü.”
Bu parçadan yola çıkılarak Stoacılar için “iyi ahlakın” Yunus Emre’nin düşüncesine yer veren bu parçadan
aşağıdakilerden hangisine bağlandığı söylenebilir? yola çıkılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Evrensel ilkelere A) Bir yaratıcının olduğuna

B) Tanrı’nın varlığına B) Yaratılanların çeşitlilik gösterdiğine
C) Maddi zenginliğe C) Sevginin kaynağının yaratıcı olduğuna
D) İnsanın değerine D) Yaratılanın, onu var edene duyulan sevgiden dolayı
E) Doğa yasalarına sevildiğine
E) Sevginin yaratan tarafından yaratılanlara eşit dağıtıl-
dığına

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
 7 11. Sınıf
Felsefe
MS 2. Yüzyıl – MS 15. Yüzyıl Felsefesi - 3

7. İbni Sina başlangıçta sadece Tanrı’nın var olduğunu, zo- 10. Farabi ideal devlet düşüncesini anlattığı ‘“El Medinetü’l
runlu varlık olan Tanrı’dan “katışıksız bir ruh” çıktığını sa- Fazıla(Erdemli Şehir)” isimli eserinde toplumun mutlu-
vunur. Bu katışıksız ruh, ilk nedendir. Yani diğer varlıkların luğunu bilgili, ahlaklı, adaletli devlet adamlarına bağlar.
var olma nedenidir. Bu nedenden tüm varlık dünyası türer. Devleti yönetenler güzel konuşmalı, kendini halkın mut-
Buna göre İbni Sina’nın varlık konusunda aşağıdaki luluğuna adamalıdır. İnsanlar hayatın aldatıcı zevklerini
görüşlerden hangisini savunduğu söylenebilir? yaşam tarzı haline getirdiğinde Allah’ın varlığı hakkındaki
gerçeği kaybederek cahil şehir toplumunu oluşturur.
A) İdealizm Buna göre aşağıdakilerden hangisi Farabi’nin ideal
B) Realizm devletinin özelliklerinden biri olamaz?
C) Materyalizm
D) Plüralizm A) Toplumun Allah’ın iradesine uygun davranması
E) Düalizm B) Yöneticilerin retoriğin inceliklerini bilmesi
C) İnsanların mutluluğunun amaçlanması
D) Bilge ve adil yöneticilerin varlığı
E) Dünyevi ihtiyaçların öncelenmesi

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

8. Gazali’ye göre akıl direkt ve aracısız olan bilgiyi veremez 11. Tümel kavramlar aynı nesneler için insanın düşündüğü,
ancak aracısız, tam ve doğrudan bilgi, bir bilincin bilinci nesnelerin ortak yönlerine insanın vermiş olduğu adlar-
olarak kendisine sezgi yoluyla gelebilir. O, insanı bir bü- dır. Dolayısıyla gerçekten var olan, ancak tek tek nes-
tün olarak ele almış, onu sadece bir duyu, deney veya nelerdir. Soyut nesneler yoktur, yalnız somut nesneler
akıl varlığı olarak görmemiştir. vardır veya başka bir deyimle, bütün var olan nesneler
somuttur, hiçbir nesne soyut değildir.
Bu açıklamadan yola çıkılarak Gazali’nin aşağıdaki bil-
gi görüşlerinden hangisini savunduğu söylenebilir? Bu açıklama aşağıdaki görüşlerden hangisine karşılık
gelir?
A) Rasyonalizm
B) Empirizm A) Kavram realizmi
C) Entüisyonizm B) Nominalizm
D) Pozitivizm C) Realizm
E) Kritisizm D) İdealizm
E) Rasyonalizm

9. Roger Bacon, Orta Çağ’ın sonlarında yaşamış bir İngiliz 12. Felsefe Orta Çağ’da Batıda din adamlarını yetiştiren ma-
düşünürdür. Ona göre bilginin kaynağı deneyim, ölçeği ise nastır ve katedral okullarında gelişmiş, tamamıyla dini
akıldır. Tek başına akıl kesin bilgiye ulaşamaz, kuşkudan karakterli bir etkinlik olarak ortaya çıkmıştır.
kurtaramaz. Kuşkunun giderilmesinde son söz deneyimin- Bu okullarda gelişen felsefeye verilen isim aşağıda-
dir. Onun iki farklı anlamda kullandığı deneyim sözcüğü- kilerden hangisidir?
nün birinci anlamı normal duyu deneyine işaret ederken,
ikincisi insan zihninin Tanrı tarafından aydınlatılmasının
A) Skolastik B) Kynikler Okulu C) Tasavvuf
sonucu olan içsel deneyimdir. Bellekte, akıl ilkelerine uy-
gun geldiği öne sürülen bilgilerin doğruluğu ve gerçekliği D) Akademi E) Elea Okulu
deneyim ile bağdaşmasına bağlıdır. Deneyim verilerine
aykırı düşen bir bilginin gerçekliği söz konusu değildir.
Roger Bacon’un bu açıklaması aşağıdaki bilgi görüş-
lerinden hangisine karşılık gelir?

A) Rasyonalizm
B) Pozitivizm
C) Emprizm
D) Entüisyonizm
E) Septisizm

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.