ปฎิบัติการบทที่ 3 เรื่องการออสโมซิส

รายชื่อสมาชิกในกลุ่ม

1.นายเตชธรรม ตาดี เลขที่ 2

2.นายปิ ยวัฒน์ สมดวงศรี เลขที่ 3

3.นายเมธา แซ่ตน
ั้ เลขที่ 4

4.นางสาวณัฏฐริดา สิญจวัตร์ เลขที่ 7

5.นางสาวรุจิรา อิง้ เพ็ชร เลขที่ 18

6.นางสาวกนกวรรณพร แสงพล เลขที่ 31

. ชัน
้ มัธยมศึกษาปี ที่ 4/1

วัตถุประสงค์เพื่อการทดลอง

1.เพื่อศึกษาลักษณะการเคลื่อนที่ของน้ำด้วยวิธีออสโมซิส

2.เพื่อศึกษาความเข้มข้มในเนื้อเยื่อของชิน
้ มันฝรั่ง

วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการทดลอง

1.มันฝรัง่ 8.กระบอกตวง

2.น้ำกลั่น 9.ช้อนตักสาร

3.น้ำตาลซูโครส 10.ทิชชู่

4.เครื่องชัง่ มวล
5.บีกเกอร์

6.เขียง

7.มีด

วิธีการดำเนินการทดลอง

1.เตรียมน้ำกลั่น และสารละลายน้ำตาลซูโครสความเข้มข้ม 0%,

0.01%, 0.05%, 1%, 5%

และ 10% โดยมวลต่อปริมาตร

2.ตวงสารละลายที่เตรียมไว้ทงั ้ หมดด้วยกระบอกตวง แล้วใส่

สารละลายลงในแก้วพลาสติก จำนวน

6 ใบ ใบละ 80 ลูกบาศก์เซนติเมตร

3.เตรียมมันฝรั่งลูกใหญ่ 1 ลูก ล้างและปอกเปลือกให้เรียบร้อย

จากนัน้ ตัดชิน
้ มันฝรั่งให้เป็ นทรง

ลูกบาศก์ขนาดประมาณ 1 x 1 x 1 ลูกบาศก์เซนติเมตร ให้ได้

จำนวน 18 ชิน
้
4.แบ่งชิน
้ มันฝรั่งออกเป็ นชุด ชุดละ 3 ชิน
้ เพื่อเตรียมนำไปใส่ใน
สารละลายทัง้ 6 ความเข้มข้น

5.ชั่งมวลของมันฝรั่งในแต่ละชุดก่อนแช่ บันทึกมวล และคำนวณ

หาค่าเฉลี่ยของมวลของมันฝรั่ง

ในแต่ละชุดแล้วบันทึกลงในตารางบันทึกผลการทดลอง

6.แช่ชน
ิ ้ มันฝรั่งแต่ละชุดทิง้ ไว้เป็ นเวลา 1 ชั่วโมง
7.ชั่งมวลของมันฝรั่งในแต่ละชุด หลังแช่เรียบร้อยแล้ว บันทึก
มวล และคำนวณหาค่าเฉลี่ยของมวล

ของมันฝรัง่ ในแต่ละชุด แล้วบันทึกลงในตารางบันทึกผลการ

ทดลอง
ตัวแปรในการทดลอง

ตัวแปรต้นคือ ความเข้มข้นของสารละลายซูโครส

ตัวแปรตามคือ น้ำหนักของมันฝรัง่ หลังจากการแช่

ตัวแปรควบคุมคือ ขนาดของมันฝรัง่ นํา้ หนักของมันฝรั่ง

สายพันธุ์มน
ั ฝรั่ง

คำถามก่อนการทดลอง

1.นักเรียนจะทราบได้อย่างไรว่าชุดการทดลองชุดใดบ้างที่มีการอ
อสโมซิสเกิดขึน
้

ตอบ ต้องมีการชั่งตวง แล้วนํา้ หนักของมันฝรั่งต้องมีการ

เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม
2.โมเลกุลของน้ำตาลทรายหรือซูโครสส่งผลต่อมวลที่
เปลี่ยนแปลงไปของมันฝรั่งหรือไม่ จงอธิบาย

เหตุผลประกอบให้ชัดเจน

ตอบ ส่งผล เพราะว่าการออสโมซิสคือการแพร่ของนํา้ ผ่านเยื่อ

เลือกผ่านที่สามารถขัดขวางการ

เคลื่อนที่ของตัวละลายเพื่อที่จะสามารถพิจารณาการ
เคลื่อนที่ของนํา้ ได้ โดยยิ่งถ้าอนุภาค

มีขนาดเล็กจะทำให้เกิดการออสโมซิสได้ดี

3.หากความแตกต่างระหว่างความเข้มข้นของสารละลายน้ำตาล
ซูโครสกับของเหลวในเนื้อเยื่อ

มันฝรั่งมากหรือน้อย จะส่งผลต่ออัตราในการออสโมซิสหรือไม่
อย่างไร

ตอบ ส่งผลโดยทีห
่ ากความเข้มข้นแตกต่างกันมาก จะส่งผลต่อ
อัตราในการออสโมซิสมาก

ส่วนหากความเข้มข้นแตกต่างกันน้อย จะส่งผลต่ออัตราใน
การออสโมซิสน้อยเพราะทิศทาง

การออสโมซิสนัน้ เป็ นการแพร่จากบริเวณที่มีความเข้มข้น

ของสารละลายตํ่าไปยังบริเวณที่มี

ความเข้มข้นของสารละลายสูงกว่า

4.นักเรียนควรใช้มันฝรั่งคนละลูกในการทดลองครัง้ เดียวกันหรือ
ไม่ เพราะเหตุใด
ตอบ ไม่ควร เพราะว่ามันฝรั่งแต่ละลูกนัน
้ ได้รบ
ั การปลูกที่ไม่
เหมือนกัน มันลูกนีอ
้ าจจะปลูกใน

ดินชนิดนึงหรือมีการให้แร่ธาตุ (ปุย
๋ ) ที่แตกต่างจากมันอีก
ลูก ทำให้มวลของมันฝรั่งในขนาด

ที่เท่ากันมีความแตกต่างกัน ฉะนัน
้ แล้วเราจึงควรใช้มันลูก
เดียวกันในการทดลอง

5.นักเรียนจะสังเกตสิ่งใดจากการทดลองนีเ้ พื่อเป็ นหลักฐานที่บ่ง

บอกว่าความเข้มข้นของ

สารละลายซูโครสกับความเข้มข้มของของเหลวในเนื้อเยื่อมันฝรั่ง
มีค่าเท่ากัน

ตอบ สังเกตจากมวลของมันฝรั่งหลังการแช่หรือรูปร่างที่ไม่มีการ
เปลี่ยนแปลง เพราะถ้าความ

เข้มข้นเท่ากัน การออสโมซิสของนํา้ เข้า-ออกจากเซลล์จะ

เท่ากันทำให้เซลล์มีรูปร่างคงที่

ตารางบันทึกผลการทดลอง
ความเข้มข้น มวลของมันฝรั่ง มวลของมันฝรั่ง ผลต่างของมวล
ของ ก่อนการ หลังการทดลอง ที่เปลี่ยนแปลง
สารสะลาย ทดลอง (g)* (g)* ไป
ซูโครส แยกชิน
้ ค่า แยกชิน
้ ค่า (g)**
(%m/v) เฉลี่ย เฉลีย
่
0.00 0.97 1.01 1.18 1.22 0.21
1.02 1.22
 1.04 1.27
0.01 1.06 1.08 1.13 1.16 0.08
1.07 1.16
1.12 1.20
0.05 1.16 1.17 1.38 1.41 0.24
1.18 1.41
1.18 1.44
1.00 1.19 1.22 1.39 1.41 0.19
1.23 1.41
1.23 1.42
5.00 1.28 1.28 1.52 1.55 0.26
1.28 1.55
1.29 1.57
10.00 1.29 1.30 1.53 1.55 0.25
1.29 1.55
1.31 1.58

หมายเหตุ *ระบุทศนิยม 2 ตำแหน่ง

**ผลต่างของมวลที่เปลี่ยนแปลงไป = ค่าเฉลี่ยมวลชอง
แช่ฯ - ค่าเฉลี่ยของมวลหลังแช่ฯ
 กราฟผลการทดลอง
กราฟผลต่างของมวลมันฝรั่งที่เปลี่ยนแปลงไป

หลังจากแช่ในสารละลายซูโครสในนํา้ กลั่นในความเข้มข้มต่างกันเป็ น
เวลา 1 ชั่วโมง

ความเข้มข้น ความเข้มข้น ความเข้มข้น ความเข้มข้น ความเข้มข้น ความเข้มข้น

0.00% 0.01% 0.05% 1% 5% 10%
คำถามท้ายการทดลอง

1.จากข้อมูลเส้นกราฟที่อยู่ฝั่งด้านบนแกน x เส้นกราฟที่อยู่ด้านล่าง
ของแกน x และเส้นกราฟที่เป็ นจุด

ตัดแกน x พอดี สามารถตีความหมายเกี่ยวกับผลต่างของมวลที่

เปลี่ยนแปลงไป และตีความเกี่ยวกับ

ความสัมพันธ์ระหว่างความเข้มข้นของสารละลายซูโครสกับความเข้ม
ข้นของเนื้อเยื่อมันฝรั่งได้อย่างไร

จงอธิบายให้เข้าใจตามลำดับ

ตอบ ยิ่งความเข้มข้นของสารละลายซูโครสมาก มวลของมันฝรั่งจะ

ยิ่งมากไปด้วย เพราะว่าการ

ออสโมซิสจะแพร่จากที่ที่มีความเข้มข้มน้อยไปความเข้มข้นมาก

2.ความเข้มข้นของเนื้อเยื่อมันฝรั่งมีค่าเทียบเท่ากับความเข้มข้นสาร
ละลายนำ้ตาลซูโครสประมาณเท่าใด

เพราะเหตุใด จงอธิบายให้เข้าใจ
ตอบ ประมาณ 0.01% เพราะมีผลต่างของมวลก่อนแช่และหลังแช่ที่
น้อยกว่าความเข้มข้นอื่น (0.08 g)

เพราะถ้าผลต่างของความเข้มข้มน้อย การออสโมซิสก็จะเกิด
น้อยตามไปด้วย ผลต่างมวลที่ได้หลัง

การแช่ก็จะน้อยลงตามไปนั่นเอง

สรุปผลการทดลอง

จากการทดลองพบว่ามันฝรั่งที่เราได้แช่ไปเป็ นเวลา 1 ชั่วโมง

นัน
้ มันฝรั่งที่แช่ในความเข้มข้นที่

มากขึน
้ จะมีอัตราการเกิดออสโมซิสที่มากขึน
้ คือผลต่างก่อนแช่และ
หลังแช่มากขึน
้ แต่ผลการทดลอง

อาจจะเกิดความคลาดเคลื่อนไปบ้างจากปั จจัยต่างๆ จากสภาพ

แวดล้อมและจากตัวบุคคลเอง

ส่วนที่สารละลายซูโครสความเข้มข้น 0.01% ผลต่างของ

มวลมันฝรั่งมีความแตกต่างน้อยเพราะ

ว่าความเข้มข้นของเนื้อเยื่อมันฝรั่งและความเข้มข้นของสารละลาย
ซูโครสมีอัตราใกล้เคียงกัน ทำให้เกิด

การออสโมซิสน้อย